Magazyn Deal XXVII by Magazyn Deal

nr 27 jesień/zima 2019 ISSN: 1897 - 1075

ZEROWY PIT DLA MŁODYCH 54 POLSKA A NOWY JEDWABNY SZLAK 59 ISSUES ON THE RENEWABLE ENERGY 39 MARKET

LIGHT FIDELITY - POGROMCA WI-FI 1

Wydział Ekonomiczno - Socjologiczny Uniwersytetu Łódzkiego

Wyróżnij się. Napisz do Deala.

Magazyn Deal

www.magazyndeal.pl

REDAKTOR NACZELNA Justyna Sputowska justyna.sputowska@skninwestor.com REDAKTOR Kamil Majewski kamil.majewski@skninwestor.com KOORDYNATOR PROJEKTU Marta Kołodziejczyk marta.kolodziejczyk@skniwestor.com

REDAKTOR Katarzyna Czaplarska katarzyna.czaplarska@skninwestor.com REDAKTOR Magda Lesiak magda.lesiak@skninwestor.com KOREKTA POLONISTYCZNA: Eliza Matusiak KOREKTA ANGLISTYCZNA: Michał Dąbrowski

PROJEKT MAGAZYNU:

ZDJĘCIA REDAKCJI:

Marta Sawicka

Faustyna Jabłońska

SKŁAD MAGAZYNU:

MIEJSCE SESJI:

Justyna Sputowska

Dworzec Łódź Fabryczna

WYKRESY I INFOGRAFIKI:

ZDJĘCIA W ARTYKUŁACH:

Kamil Majewski

Drogi czytelniku, pismo które trzymasz w dłoniach to już 27. numer magazynu Deal, wydawanego przez młodych ludzi będących członkami Studenckiego Koła Naukowego Inwestor. Praca nad wydaniem każdego kolejnego numeru jest zawsze procesem wyjątkowym. Zmusza nas do rozwijania nowych umiejętności, poznawania ciekawych osobistości i nawiązywania znajomości, które być może, przetrwają lata. To wydanie jest jednak wyjątkowe z jeszcze jednego powodu. Jest związane z piętnastoleciem działalności naszej organizacji, dlatego też postanowiliśmy przybliżyć strukturę SKN Inwestor na kilku stronach. Nasz magazyn od lat jest platformą umożliwiającą studentom wyrażenie swoich opinii na najbardziej aktualne tematy związane z gospodarką czy finansami. W tym numerze przeczytać możemy m.in. o programie Zerowego PIT-u dla młodych, Pracowniczych Planach Kapitałowych czy wpływie kryzysu klimatycznego na gospodarkę. Każde kolejne wydanie jest także niezwykłą okazją do rozmowy z interesującymi osobami, których historie i biznesowe pomysły mogą okazać się inspiracją dla naszych czytelników. Jestem pewna, że każdy z czytelników znajdzie interesujący dla siebie temat w obecnym wydaniu. 27. numer Magazynu Deal miał szansę zostać wydany dzięki pracy i zaangażowaniu tworzących go ludzi. Pragnę szczególnie podziękować Wam drodzy autorzy. To dzięki Waszej pomysłowości i natchnieniu kolejny numer Magazynu mógł ujrzeć światło dzienne. W tym miejscu należą się również podziękowania Koordynatorowi projektu Marcie Kołodziejczyk, za owocną współpracę i cierpliwość, której mi czasem brakowało. Redaktorom - Katarzynie Czaplarskiej, Magdzie Lesiak i Kamilowi Majewskiemu - za pomoc, wsparcie i pomysłowosć przy realizacji z należytą starannością powierzonych zadań. Podziękowania należą się również Elizie Matusiak i Michałowi Dąbrowskiemu za przeprowadzenie korekty językowej oraz dla Faustyny Jabłońskiej za wykonanie sesji zdjęciowej całej redakcji. Chciałabym również serdecznie podziękować całemu Zarządowi SKN Inwestor, a przede wszystkim Jakubowi Kulesz za sprawowanie pieczy nad projektem, wartościowe uwagi i pomoc przy ich realizacji.

Miłej lektury!

Redaktor Naczelna Justyna Sputowska

MAGAZYN DEAL NR 1 (27) JESIEŃ-ZIMA 2019 wydawca: Studenckie Koło Naukowe „Inwestor”, Uniwersytet Łódzki www.magazyndeal.pl Wydział Ekonomiczno - Socjologiczny, P.O.W. 3/5, 90-255 Łódź www.facebook.com/MagazynDeal ISSN: 1897 - 1075 kontakt@magazyndeal.pl Wydawcy Magazynu nie ponoszą odpowiedzialności za błędy czy konsekwencje wynikające z zastosowania informacji zawartych w czasopiśmie. Wszystkie materiały chronione są prawem autorskim. Przedruk lub rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie i jakimkolwiek języku bez pisemnej zgody wydawcy jest zabronione. Publikowane w magazynie Deal artykuły nie stanową usługi doradztwa inwestycyjnego w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t. j. Dz.U. z 2018 r., poz. 2286 ze zm.)

Partnerzy:

Partnerzy medialni:

Partnerzy honorowi:

SPIS TREĹ&#x161;CI

W CZTERY OCZY TEMAT WYCZERPANY

POD LUPĄ

WILL A UNICORN FIND ITS STABLE IN LODZ?

POSZERZAMY HORYZONTYW

FELIETON DIAMENTY, CZYLI NAJCENNIEJSZE KAMIENIE SZLACHETNE

POGODZENIE ŻYCIA PRYWATNEGO I ZAWODOWEGO

WARTO WIEDZIEĆ LIGHT FIDELITY - POGROMCA WI-FI

BIOMETRIA - PRZYSZŁOŚĆ BANKOWOŚCI, ROZWÓJ ZABEZPIECZEŃ

ISSUES ON THE RENEWABLE ENERGY MARKET

TWOJE INWESTYCJE CZY AMETYKA POŁUDNIOWA TO “TERRA INCOGNITA” DLA POLSKICH INWESTORÓW?

PPK KOŁEM RATUNKOWYM DLA PRZYSZŁYCH EMERYTÓW?

FINANSOWA EUROPA KONTRA BLOCKCHAIN

TWOJA KARIERA ZEROWY PIT DLA MŁODYCH

MAKROEKONOMIA POLSKA A NOWY JEDWABNY SZLAK

WPŁYW GLOBALNEGO OCIEPLENIA NA ŚWIATOWĄ GOSPODARKĘ

TESTY NUMERYCZNE

Zdj.: Sławomir Młynarczyk

TEMAT WYCZERPANY Marcin

Kujanek,

flipowania.

inwestor

Przedsiębiorca

i od

praktyk ponad

20 lat, obecnie zarządza dwiema spółkami kapitałowymi.

Inwestował

jako

osoba

fizyczna, w spółkach kapitałowych oraz wspólnie z innymi inwestorami. Prowadzi również obsługę inwestora. Fascynat testowania różnych rozwiązań we flipowaniu. Mieszkania remontuje, ale nie zawsze. Lubi projektować koncepty funkcjonalne wnętrz i organizować w nich home stageing. Katarzyna Czaplarska: Na początek, zanim

K.Cz.: Co było na początku najtrudniejsze

przejdziemy do głównego tematu, bardzo chcia-

w inwestowaniu w nieruchomości?

łabym zapytać o jedną rzecz. Zauważyłam, że studiował Pan archeologię. Jak to się stało,

M.K.: Zawsze najtrudniejsze jest przekonanie

że zamienił ją Pan na inwestowanie w nierucho-

samego siebie, żeby zacząć działać odważniej,

mości?

bo często pojawia się strach, który hamuje nas w działaniu i każe nam myśleć, że coś się nie

Marcin Kujanek: Zawsze interesowałem się

powiedzie. Dla przykładu: żeby otworzyć firmę,

historią, a najbardziej w liceum. To był pewien

zacząć działać biznesowo, trzeba wziąć pod

proces, bo w centrum moich zainteresowań była

uwagę finanse – pojawia się lęk o koszty, ZUS,

i sztuka, i historia. Zdawałem na historię sztuki,

podatki. Najważniejsze jest jednak, by się uczyć,

nie dostałem się. Postanowiłem rok zaocznie

wyciągać wnioski i zdobywać wiedzę z kon-

studiować historię i tam zwróciłem uwagę na arche-

kretnego zakresu zainteresowań biznesowych.

ologię. Dostałem się bez problemu i skończyłem

W pewnym momencie konieczne jest uświa-

studia archeologiczne. Natomiast w zawodzie

domienie sobie, że szkolenia to nie wszystko.

nigdy nie pracowałem, skończyło się na zamiło-

Wtedy, potocznie mówiąc, „trzeba się zebrać”

waniu do tej dziedziny nauki. Jednak już wtedy,

i wystartować. Wtedy jest czas na działanie,

na studiach, myślałem o przedsiębiorczości jako

a w moim przypadku – kupno pierwszej nieru-

takiej. Już podczas studiów miałem firmę i dzia-

chomości na kredyt. By po raz pierwszy poważnie

łałem biznesowo. Rozwijałem się, zmieniałem

zainwestować, ja również musiałem wesprzeć się

branże, a kilka lat temu zrozumiałem, że aby wejść

kredytem hipotecznym. W przypadku osób, które

na wyższy poziom w biznesie, należy skupić się na

mają zdolność kredytową lub mają możliwość sko-

większej skali, którą dawały nieruchomości.

rzystania z pomocy ze strony rodziców i ich zdol7

ności kredytowej, inwestowanie w nieruchomości

ści inwestować, czy raczej lepiej omijać je jako

można zacząć już nawet na studiach.

niepotrzebne ryzyko?

K.Cz.: Kto kryje się pod pojęciem house flippera?

M.K.: Wszystko zależy od tego, jakie są to pro-

Czym, w kontekście nieruchomości, jest flip?

blemy prawne. Dla niektórych trudnością może być skompletowanie wszystkich dokumentów,

„

M.K.: Flipper, house flipper i flipowanie to ter-

np. w sytuacji, w której spadkobierca nie potrafi

miny pochodzące z języka angielskiego. Flipowa-

dopełnić formalności, by otrzymać nieruchomość.

nie oznacza szybkie transakcje na nieruchomo-

Innym problemem prawnym mogą być kompli-

ściach, natomiast dwa pierwsze terminy dotyczą

kacje z osobami eksmitowanymi. Wtedy rozwią-

osób, które zajmują się flipowaniem. Mówiąc

zanie procedur prawnych nie jest w mojej sferze

krótko, jest to po prostu szybkie kupno i sprze-

zainteresowań, ale wiem, że niektórzy w ten

daż nieruchomości z remontem lub bez niego.

sposób działają. Ja natomiast wolę unikać tego

W przypadku flipowania mieszkaniami mowa

typu ryzyka.

zwykle

mniejszych

nieruchomościach,

natomiast jeśli idzie o domy – są to duże inwe-

K.Cz.: Skoro mowa o prawnych aspektach, czy

stycje wymagające więcej czasu. Zawsze jednak

spotkał się Pan z oszustwami w tej branży na rynku

jest to transakcja kupna-sprzedaży. Polskim

polskim lub słyszał może o jakichś mniej lub bar-

odpowiednikiem tego pojęcia jest „handlowanie”,

dziej znanych z nich?

jednak termin ten używany jest rzadziej ze względu M.K.: Oszustwa zawsze się pojawiają tam, gdzie

na swoje negatywne konotacje.

jest taka możliwość i gdzie są pieniądze. Ja na

z punktu widzenia prawnego zawsze należy patrzeć bardzo ostrożne na każdą transakcję

szczęście nie padłem ofiarą oszustwa. Natomiast

K.Cz.: „Zawsze lepiej brzmi po angielsku” jak to

nawet w obecności notariusza, kiedy potrzebne

niektórzy mawiają?

są tylko dwa dokumenty – zaświadczenie ze

słyszałem o oszustwach na rynku nieruchomości, np. polegających na tym, że mieszkanie, które nie posiada księgi wieczystej, mogło być w bardzo krótkim czasie sprzedane dwu - albo trzykrotnie. Jest to trudne do przeprowadzenia, ale nie niemożliwe. Takie mieszkanie może być zbyte,

spółdzielni i zaświadczenie z urzędu miasta M.K.: Tak! Nie ma tej negatywnej konotacji.

o braku osób zameldowanych w danej nieruchomości. Te dwa akty pozwalają dokonać transakcji

K.Cz.: Co wpływa na wysokość ceny nieruchomo-

notarialnej spółdzielczym własnościowym pra-

ści? Co zrobić, aby jak najwięcej zyskać na sprze-

wem do lokalu bez założonej księgi wieczystej.

daży nie czekając na rynkowy wzrost wartości nie-

Oczywiście notariusz zabiera oba dokumenty,

ruchomości?

ale jeśli ktoś w jakiś sprytny sposób zdobędzie je ponownie w krótkim czasie, to jest w stanie

M.K.: Zawsze należy spojrzeć na taką transakcję

dokonać takiej transakcji kilkukrotnie. Oczywiście,

przez pryzmat ceny zakupu. Myśl o zysku powinna

same spółdzielnie są wyczulone na taką możliwość

pojawić się już w momencie nabywania nieru-

i nie wydają dokumentów łatwo, ale słyszałem

chomości, kupowania jej poniżej wartości ryn-

o kilku takich sytuacjach. Trzeba być uważnym

kowej. Jeśli transakcja ma obyć się bez remontu,

i z punktu widzenia prawnego zawsze należy

to dobrym pomysłem będą proste zabiegi popra-

patrzeć bardzo ostrożnie na każdą transakcję.

wiające wygląd wnętrza – wyniesienie starych

Na szczęście coraz rzadziej takie sytuacje się zda-

mebli, odkurzenie i umycie podłóg. Daje to poten-

rzają, bo wszyscy są wyczuleni: zarówno spółdziel-

cjalnemu kupującemu poczucie przestrzeni, moż-

nie, notariusze, jak i sami kupujący.

liwości przemyślenia własnej aranżacji. Wszystko K.Cz.: Jakie sygnały powinny zaniepokoić począt-

to może podnosić wartość nieruchomości.

kującego inwestora? K.Cz.:

Powiedział

Pan,

że

najlepiej

kupo-

wać nieruchomości poniżej wartości rynkowej.

M.K.: Dla początkującej osoby, która chce wejść

Czy zaliczają się do tego także te z „problemami

w transakcję na rynku nieruchomości, brak księgi

prawnymi”? Czy warto w takie nieruchomo-

wieczystej powinien zapalić lampkę ostrzegawczą. 8

Ważną osobą dla początkującego inwestora powi-

także grozić upadkiem z wysokiego konia i znie-

nien być dobry notariusz, który w takich sytu-

chęceniem do dalszego inwestowania w nierucho-

acjach będzie informował na bieżąco jakie ryzyko

mości już po pierwszej nieudanej transakcji. Poza

może zaistnieć. Na bieżąco można też sprawdzać

tym trzeba być cierpliwym i sukcesywnie podążać

w spółdzielni, czy nie było przypadku o dwukrotnym

naprzód – wtedy sukces murowany. Czego oczywi-

wydaniu dokumentu

ście życzę każdemu.

w krótkim czasie. Można

zrobić wiele, żeby zmniejszyć ryzyko. Natomiast łatwiejsze na początek są proste formalnie transakcje, w których mamy np. dostęp do numeru

Rozmowę przeprowadziła

księgi wieczystej. Łatwo wtedy zauważyć, że ktoś

Katarzyna Czaplarska

z kancelarii o danej godzinie, konkretnego dnia

Redaktor Magazynu Deal

wpisał wzmiankę o transakcji kupna-sprzedaży nieruchomości. Chociaż nawet przy księdze wieczystej mogą być pewne nieujawnione problemy prawne, jak na przykład niewpisane do niej służebności, o których możemy dowiedzieć się znacznie później. K.Cz.: Czy zdarzają się sytuacje, w których wystarczy chwila, jedno spojrzenie i ma Pan przeczucie, że to może być trafiona inwestycja? M.K.: Tak, to też jest wynik doświadczenia. Kiedy wchodzi się do nieruchomości, trzeba mieć wizję, jak będzie ona wyglądała i jakie zmiany wyjdą jej na korzyść. Jeśli ta wizja jest tak unikatowa, wyjątkowa na tle innych, to wygraliśmy już na starcie. Może być to przesuwanie ścian działowych albo zmiana funkcjonalna w mieszkaniu, które spowodują ogromny wzrost wartości wizualnej i funkcjonalnej, a mieszkanie nabierze niesamowitych walorów dla kupującego. K.Cz.: Na koniec, czy jest jeszcze coś na co młodzi inwestorzy powinni zwracać uwagę poza tym, o czym już wspomnieliśmy? M.K.: Moje rady są takie: na początku młody inwestor powinien zadbać o swoją edukację, nie tylko w dziedzinie samych nieruchomości, ale w ogóle w aspekcie szeroko rozumianej przedsiębiorczości. Poza tym ogromnie ważny jest rozwój osobowy i mentalny. Dzięki rozwijaniu tych umiejętności, łatwiej nam będzie poradzić sobie z przeciwnościami losu czy niedociągnięciami własnego umysłu, który często niesłusznie podpowiada nam, by czegoś nie robić, lub aby się czegoś obawiać. Po drugie warto na początku zacząć czerpać z branży nieruchomości mniejszymi łyżkami - nie uważać się za boga nieruchomości po przeczytaniu kilku książek. Wartko krok po kroku wykonywać swoją pracę – od jednej mniejszej nieruchomości, po kolejne, aby stopniowo powiększać skalę swojego działania. Szybkie wejście na głęboką wodę może oznaczać wielki sukces, ale może 9

POD LUPĄ FIBARO to globalna marka działająca w branży Internet of Things, dostarczająca rozwiązania z zakresu automatyki budynkowej. FIBARO jest systemem w całości projektowanym, rozwijanym i produkowanym w Polsce. W ciągu zaledwie kilku lat, produkty te zadomowiły się na sześciu kontynentach, Obecnie z

firma

najbardziej

ponad

FIBARO

stu

krajach.

tworzy

jeden

zaawansowanych

syste-

mów inteligentnego domu na świecie. O firmie, ich produktach oraz o rozwijającej się technologii inteligentnych domów opowiedział Piotr Bryjak - współwłaściciel łódzkiego dystrybutora FIBARO w Łodzi. M.L.: Jakie są zalety inteligentnego domu?

Magda Lesiak: Czym jest i jak działa inteligentny dom?

P.B.: Zalet jest naprawdę wiele, mogę odpowPiotr Bryjak: Inteligentny dom to miejsce,

iedzieć na to pytanie od strony użytkownika,

w którym różne domowe urządzenia komunikują

którym także jestem. Pierwsza z nich, którą doceni

się ze sobą. Hasło „inteligentny dom”, po angielsku

każdy posiadacz systemu to komfort. Siadając

„smart home”, to wiele urządzeń, które są z założe-

przed telewizorem, jesteśmy w stanie ustawić tryb

nia inteligentne oraz dzięki swoim funkcjom mają

„oglądanie telewizji”, który wyłącza oświetlenie,

ułatwiać nam życie. Sprzęt RTV czy AGD, now-

a włącza konkretny kanał. Ponadto, każdy z nas

oczesne oświetlenie, klimatyzacja, rolety, brama,

ma określony tryb życia i dzięki systemom smart

zraszacz trawnika – niemalże wszystko z czego

home możemy utrzymywać w różnych pomieszcze-

na co dzień korzystamy wykorzystuje nowoczesne

niach temperaturę dostosowaną do naszych

technologie, aby żyło nam się łatwiej. W mojej

potrzeb w konkretnych godzinach, generując

filozofii inteligentny dom to zintegrowany system,

tym samym oszczędności. Mamy do czynienia

który dodatkowo ma pamiętać o pewnych rzeczach

z systemem, który optymalizuje i monitoruje

za nas, poprawiać komfort życia, dbać o nasze bez-

zużycie energii oraz zmniejsza zużycie energii

pieczeństwo i generować oszczędności.

ciepła co pozwala obniżyć miesięczne rachunki. Następną

zaletą

produktów

inteligentnego

domu jest bezpieczeństwo. Wychodząc z domu 10

aktywujemy tryb, który wyłącza wszystkie światła

o technologie smart, jest w czołówce. Bardzo

oraz urządzenia, obniża temperaturę, sprawdza

dobrym przykład stanowi

czy okna są zamknięte, jeśli nie – informuje

dla której pracujemy – jest obecna na

o tym klienta. Dzięki urządzeniom odpowiadają-

100 rynkach i 6 kontynentach.

marka FIBARO, ponad

cym za bezpieczeństwo możemy monitorować to co dzieje się w domu. Aby wystraszyć potencjal-

M.L.: Do jakich grup docelowych kierowane są

nego złodzieja, tworzona jest często scena znana

produkty inteligentnego domu?

z filmu „Kevin sam w domu”. Jeżeli ktoś próbuje się włamać, włączany jest tryb „panika”, który może

P.B.: Rynek inteligentnego domu jest dzisiaj

wypuścić sztuczną mgłę, włączyć oświetlenie czy

kierowany

ustawić rolety, które samoistnie będą się przesuwać

mieszkanie

– wszystko po to, aby poinformować przestępcę,

nia smart były dostępne wyłącznie dla osób,

że wiemy o jego obecności w naszym domu.

które mogły sobie pozwolić na wydatki

System

200

jest

również

aby

zawiadomić

niu.

Przy

nas

pożarze

zaprogramowany o

pożarze

system

może

lub

tak,

tys.

wszystkich,

lub

PLN,

dom.

którzy

posiadają

Kiedyś

urządze-

przekraczało

budżet

zala-

przeciętnego Polaka. Dziś jest to technologia

wyłączyć

dla niemal wszystkich. Nowe technologie staniały

dopływ gazu, a przy zalaniu – wody. Istnieje

z setek do kilku tysięcy. Oczywiście to też

wiele funkcji związanych z bezpieczeństwem.

zależy od tego, jak chcemy rozbudować system,

Nową możliwością, która ostatnio weszła na rynek

a także od ilości produktów jakie do niego

i przy okazji jest ogromną zaletą to opcja stero-

włączymy. Sam system kontroli domu i ste-

wania głosem. Na razie dostępna jest tylko wersja

rowania

w języku angielskim, ale Google w najbliższym

wydatkiem między 5, a 15 tys. PLN dla prze-

czasie ma wypuścić także wersję, dzięki której

ciętnego domu. Jest to spadek o 1/10 warto-

będziemy mogli obsługiwać urządzenia posługując

ści. Rozwój technologii i wzrost popularności

się językiem polskim.

powoduje, że inteligentne domy stają się tańsze

ogrzewaniem

czy

oświetleniem

jest

i atrakcyjniejsze dla potencjalnych klientów. M.L.: Jak wygląda branża systemów inteligentM.L.: Czy uważa Pan, że inteligentny dom to przy-

nych domów w Polsce?

„

szłość technologii czy tymczasowa moda? P.B.: Branża systemów inteligentnego domu w Polsce bardzo dynamicznie się rozwija. Przy-

P.B.: Uważam, że jest to przyszłość domów.

kładem jest nasza firma, która zanotowała dwu-

Pierwszy system monitoringu został uruchomiony

cyfrowy wzrost sprzedaży z roku na rok. Powstaje

w latach 70 w Częstochowie. Były to czarno-białe

także wiele nowych firm, co moim zdaniem jest

kamery, których koszt założenia był niebotycz-

pozytywnym zjawiskiem dla polskiego rynku.

nie wysoki. Dzisiaj praktycznie każdego stać

Także to, że coraz więcej osób mówi o smart home

na to, aby posiadać w domu takie gadżety, np.

ma wpływ na dynamiczny wzrost sprzedaży.

założyć alarm czy monitoring, czyli rzeczy zwią-

Smart home to dzisiaj technologia dzięki której da się realizować pomysły klientów, w nieograniczony sposób

zane z bezpieczeństwem, które funkcjonują również w inteligentnym domu. Jest to baza na której skupiamy się budując takie domy. Najpierw dbamy o bezpieczeństwo, następnie o komfort, a na samym końcu o oszczędności. Klienci są różni, dlatego te wartości zmieniają się w zależności od potrzeb użytkowników. Kiedyś monitoring zakładało się w co setnym domu, dzisiaj tego typu systemy znajdziemy w co trzecim, czwartym.

M.L.: Jaka jest różnica popytu na te produkty na

Co więcej, 8 lat temu, kiedy ruszałem z branżą

tle innych państw?

inteligentnego domu, udało mi się założyć dwa lub trzy systemy w pierwszym roku. Dzisiaj zakładam

P.B.: Muszę powiedzieć, że Polacy są narodem,

takich systemów po kilkanaście w miesiącu.

który jest otwarty na nowe technologie i dużo bardziej rozwijającym się niż rynki zachodnie. Począt-

Rozmowę przeprowadziła

kowo najbardziej dynamicznym rynkiem były

Magda Lesiak

Stany Zjednoczone, dzięki takim firmom jak

Redaktor Magazynu Deal

Apple, Google, czy Microsoft. Polska, jeśli chodzi 11

WILL A UNICORN FIND ITS STABLE IN LODZ? Kamil talks with Ewa Strzyżewska, the SkyHub Łódź centre expert on coherent message

creating,

storytelling,

and

pitching. For over 20 years she has been working

with

human

communication

competence both in business environments as well as in less formal circumstances as adapting to the specific needs of those she works with is of highest value. Thriving on bilingual expertise, her main interests have always been on the quality of communicating as seen within the notion of self-awareness and constant personal growth

within

the

notion

public

speaking. Kamil Majewski: Where does the name unicorn

been recognised as the country known for support

come from?

startups. As you see, none of these are close to Europe which makes me wander still.

Ewa Strzyżewska: Unicorns were born in the K.M.: So how is it with unicorns in Europe then?

USA. The term was first used in the context of business by Aileen Lee, a creator of one of the first startup financing businesses. It applies to

E.S.: There is a great tool to read the stati-

all the startup initiatives that are worth more

stics on startups, it’s called CBInsights. Accor-

than one billion USD. An enormous amount of

ding to their vast research data, the first place

money it seems but going further, we already

to go to with your startup if you wish to become

see that te number of unicorns is in fact growing

a unicorn in Europe would be the UK, then Sweden.

worldwide and the first dozen on the list are the

Unfortunately, Poland’s nowhere close to the

decacorns, startups already worth ten billion USD.

leaders here.

It is the United States that have become the primary home for the most valued startups. But

K.M.: What could be the reason behind the lack of

just a little behind them, there is China and what

unicorns in Poland? What are we missing?

is rather interesting, the third place has been taken by India - these countries are to be the best cra-

E.S.: I suppose it would be great to begin

dles to give life and support startup environment.

with good education on the topic - what is

It is worthwhile to mention also Israel that has

a startup, and what is not. From my perspective, 12

we need far more experience, international one

It was just luck that the computer room was there.

especially, with pitching. We still lack the skills

It also happened so, that Bill was one the very very

to tell our stories, to well present what we are

few who wasn’t afraid of it and stayed curious.

working on. That’s why I do what I do. We seem

Gladwell sums up the three necessary elements of

to think that every time we have a business idea it

success, which to me, apply to startups more than

needs to be a startup. It’s trendy. Everyone wants

perfectly: The talent of some sort (a skill, an abi-

to be a startuper, clever, independent, innovative.

lity count too;), then the hard work - willingness

That’s usually the common understanding. While

to carry on, learn from mistakes, nurture self-trust,

startups are to be a technological cutting edge,

and get up for the hundredth time, and then finally

a true breakthrough of some sort. Startups are the

there is this element of luck. Have ever had the

businesses that change our world, our understan-

feeling that a certain idea came too late, too early,

ding of the world. The technologies that startups

in the wrong part of the world? Timing does mat-

use or create are to be different, stand out. It’s not

ter.

just innovation, it’s a sort of the „wow” effect I’d

„

say. Your reality is to change once you start using

K.M.: Ok, coming back to this one third. To

their solutions, products, apps. Like Uber, the

what extent can our region assure this luck in

most valued startup in the world ever. Uber has

comparison to other areas of Poland?

revolutionised the concept of driving people. Then there’s Airbnb, where the services are all of one-to-

E.S.: To me, Łódź has the potential indeed. There

-one nature and with the full use of software on the

are initiatives, like SkyHub, or Mam Pomysł na

stage of finding, booking, contacting, or managing

StartUp that promote this type of thinking and

the properties, for both sides!

acting within the region and the city. What Łódź needs is brave people. Those who are not afraid

the startup DNA comprises of

to seek support or financing. And even braver investors and experts to give that support. I believe

courage, creativity and risk-

in that courage on both sides - the more of it, the more self-awareness and trust, the bigger chance

-taking

for greatness. And this applies to Łódź as well.

K.M.: So what would be the definition of a startup?

K.M.: What is the unicorn standpoint for Poland in general then?

E.S.: I have asked the exact question one of the Łódź startupers and startup experts, Marcin

E.S.: I remember back in 2015 we all heard about

Wasiak, from volt scooters. I haven’t found one that

a coming unicorn. Its arrival was to be a matter of

would satisfactory. Marcin said „it’s because there

few months only. Now, in 2019 we are still waiting.

is none”. If your mindset is of innovative quality, if

We have a lot to learn and catch up as far as the

you believe in producing or using the technology,

Polish business growth and development. It’s been

services, products in an innovative, never-seen-

said that in order to create a sustainable startup

-before way, then you might be on the right track.

community we need a developed national eco-

It’s not always about creating the new, it’s as well

nomy, we need those who are willing to take risks.

about fining new ways for the present. It’s this idea

Startup is a risk. And the unicorns make up 7 per

of broad perspective, looking for opportunities

mille. So yes, you need to be ready to fail, get back

where others would not even come close, and

up and try again, and again, and again maybe. It

combining elements that may not seem to fit at

is any actions to educate on the matter of startups

a first glance. To me, the startup DNA comprises of

that I find of most importance in Łódź right now.

courage, creativity and risk-taking. And if there is

If we want the first Polish unicorn to be born here,

a team, the psychological safety, as Google

we need a stable full of those who know how to

research calls it, is of crucial importance! When

give birth and deliver the baby. We need to know

looking for data, any information on startups world-

what are the possibilities and where, the legal

wide, it is rather easy to notice how complex the area

regulations, the key elements of investor pitching,

is. It’s a market for the bold I’d say. The Outliers as

how to talk about your idea to those who don’t know

Malcolm Gladwell once called the successful ones

anything about it. What we already know is that the

in his book. He quotes Bill Gates, who said it

moment a startup’s DNA include global reach, the

bluntly: „If it wasn’t for the fact that my school had

chances of becoming a unicorn grow.

a computer, I wouldn’t have invented Microsoft.” 13

K.M.: So about this education you mentioned.

about brave leadership these days. And it’s one

What do we need most in that field, here in Łódź

way looking at a startup for me - as at a leader.

and maybe generally in Poland?

A strong startup has its hard back and soft front. Has the sense of mission, the trust towards the

E.S.: A belief that many things may be done

future actions. An open head certainly helps

a bit differently. Sometimes it’s just a sparkle, an

here too. The knowledge on what we want to do

inner feeling that possibly there is more to it than

and where we’re heading as well as being brave

meets the eye. I’d say the topic of communicative

enough to say: „I don’t know, can you help me?”

skills is a point to address still. It’s so common

It’s

to meet great people who have an equally great

requires psychological safety in order to give life

product that so often are not presented success-

to service or a product, know how to present it to

fully and therefore do not draw attention. When I

prospects and make it into a fully-blown trend.

about

comprehensive

cooperation

that

undertake any project with a startup, I always start K.M.: Does Łódź have a chance for a unicorn?

with a simple question: what is your aim, what is it that wish to achieve when you’re talking about your startup idea. Is winning a prize in a contest

E.S.: Except for the Silicon Valley, I haven’t come

as far as you plan to go? If that’s so, you may get

across any information that would be describing

exactly what you’re asking for. And not more.

cities as far as the startup world is concerned.

When thinking about a unicorn, I see people who

There is always the talk about a country. It is

see it longterm and developing, ready to alter the

always good to tell others where you came from,

idea, ready to give up on being always right in order

that this is a startup form Łódź, but let it be just

to have the space to create something that other will

a beginning. As we said, you want to go global,

perceive as useful enough to change their habits.

that’s where the unicorns live. Remaining local in

And naturally, the money is not absent here.

Łódź would probably be of no use simply due to

Financial aspects need more addressing than

natural limitations of a local market as such. Łódź

anything else. Moving the financial horizon is

has the potential to combine multiple cultures.

a necessity. Wow, you’ve an idea that will save

You have been doing this since forever. Perhaps

the world. It’s so nice of you to think that you

this is you superpower? The Four Cultures Festival

have the solution for the amount of waste. But

happens only here. Łódź is varied, it’s the third

will anybody buy this solution of yours? How

largest city in this country. I do keep my fingers

will you live on that? Of course you may need

crossed for Łódź to leave the shade of the bigger

to put money in instead of taking some out for

two. They may be bigger, but don’t have to be the

a while. But it never lasts. As simple as that.

first ones to become the home of the first Polish unicorn. Good luck!

K.M.: So as far a unicorns are concerned, a well-

„

-grounded startup is a necessity - what is the most difficult part of setting up one? Rozmowę przeprowadził E.S.: I wonder if Elon Musk or Steve Jobs ever asked

Kamil Majewski

themselves that question. I get the impression they

Redaktor Magazynu Deal

were sure it will all work. Nevertheless, what I have been noticing more and more is the team - the more diversified the better. And harder at the same time. Brene Brown, a qualitative researcher, talks a lot

When thinking about a unicorn, I see people who see it longterm and developing, ready to alter the idea, ready to give up on being always right in order to have the space to create something that other will perceive as useful enough to change their habits 15

Careers

Don't just make a living. Make a difference. Surprise yourself at Philips Working at Philips isn’t just about starting your first ‘serious’ job. It’s an experience filled with unexpected moments that will transform you in lasting and positive ways - both personally and professionally. Develop yourself as we improve the world together.

careers.philips.com/cee

POSZERZAJ HORYZONTY O piastowanym stanowisku, wartościach

medyczny i rozwiązania w zakresie technologii

i kulturze organizacyjnej, a także o moż-

medycznych, a także Personal Health, czyli wszyst-

liwościach rozwoju w firmie Philips opo-

kie konsumenckie produkty, takie jak sprzęt AGD,

wiedziała Pani Małgorzata Gołębiewska,

czy produkty do pielęgnacji ciała. W CEE, Polska

Marketing Manager w Philips Polska.

jest największym rynkiem, generującym około 40% obrotu, zaś sam region jest dla Philips Beauty

Marta Kołodziejczyk: Jak i kiedy zaczęła się

drugim największym rynkiem na świecie, zaraz po

Pani kariera w Philipsie? Dlaczego zdecydowała

Chinach. Dzięki temu Polska jest często wiodącym

się Pani aplikować właśnie do tej firmy?

krajem, gdzie rozwija się i wdraża globalne kampanie marketingowe. Dla mnie i mojego zespołu

Małgorzata Gołębiewska: Moja kariera w tej

oznacza to ścisłą współpracę z naszą centralą.

firmie zaczęła się w 2013 roku. Byłam wówczas

Jak widać moja praca jest bardzo zróżnicowana,

świeżo po Erasmusie, spędzonym na ostatnim

co osobiście uważam za jej wielką zaletę ponieważ

semestrze studiów na SGH. Po powrocie posta-

pozwala realizować się na wielu polach.

nowiłam poszukać odpowiedniej pracy dla siebie. Studiowałam Metody ilościowe w ekonomii i sys-

M.K.: Jaka jest kultura organizacyjna i wartości

temy informacyjne w Szkole Głównej Handlowej,

firmy?

a także Prawo na Uniwersytecie Warszawskim. To, co wówczas spodobało mi się w Philipsie to Program

M.G.: Bardzo często w naszej firmie pada sformu-

Rozwoju Talentów, dający możliwość przejścia

łowanie Consumer First , jest to jedna z podstawo-

przez różne działy i sprawdzenia w czym najlepiej

wych wartości naszej firmy, ponieważ klient jest

się odnajdę. Rozpoczęłam pracę w zespole marke-

dla nas najważniejszy. Dla mnie, osoby pracującej

tingu... i już w nim zostałam. Trafiłam na coś, co

w dziale marketingu, jest to konsument do któ-

naprawdę mi się spodobało, i to do tego stopnia że

rego trafia produkt, dla działu sprzedaży są to nasi

nie wróciłam już na studia prawnicze.. Tak rozpo-

odbiorcy, np. sieci electro, dla działu logistyki jest

częła się moja zawodowa przygoda z marketingiem.

to nasz wewnętrzny dział sprzedaży, a dla naszych kolegów i koleżanek z części Health Systems są to

Magda Lesiak: Czym zajmuje się Pani na swoim

przedstawiciele personelu medycznego, czy dyrek-

obecnym stanowisku?

torzy placówek medycznych. Zwykle pracujemy w zespołach cross-funkcyjnych. Ważne jest, aby

M.G.: Jestem Marketing Managerem w katego-

dobrze porozumiewać się z innymi działami, ponie-

rii Beauty, w której zajmujemy się pielęgnacją

waż nie istnieje bezpośrednia linia raportowania

kobiecą (stylizacja włosów, depilacja tradycyjna,

między nami. Musimy jednak realizować wspólne

depilacja światłem IPL, pielęgnacja skóry, pedi-

cele, więc wiele zależy od wypracowanych relacji.

cure itd.). Jako lider tego biznesu w Polsce odpo-

Ma to duży wpływ na organizację i skuteczność

wiadam bezpośrednio za dostarczenie wyników

naszej pracy. W Philips stawiamy przede wszyst-

finansowych i bilans handlowy Beauty, wycofuję

kim na szacunek. Ja zaczynałam jako Trainee

i wprowadzam na rynek produkty, w tym duże

i nigdy nie odczułam, innego, gorszego sposobu

innowacje. Zajmuję się kampaniami marketin-

traktowania niż w stosunku do pozostałych, bar-

gowymi, zarówno od strony komunikacji, jak

dziej doświadczonych kolegów. Z każdym w naszej

i mediów, zarządzam budżetem, kalendarzem

firmie można porozmawiać, każdego poprosić

działań odpowiadam także za mój wspaniały zespół

o radę. Osoby które rozpoczynają pracę w Philips

- ludzi, dedykowanych kategorii Beauty. W ramach

często są pozytywnie zaskoczone miłą atmosferą tu

swojej roli pracuję także z pozostałymi działami

panującą.

w Philips, np. sprzedażą, trade marketingiem, działem badań, logistyką, a także z naszą centralą

M.L.: Czym oprócz wsparcia Philips wyróżnia się

w Amsterdamie. Warto wyjaśnić, że w Philips pra-

na tle innych firm? Dlaczego warto tu pracować?

cujemy w tzw. regionach, których jest 17. Polska należy do regionu CEE - Central & Eastern Europe,

M.G.: Od 2012 roku firma rośnie dwucyfrowo, co

w skład którego wchodzi 18 państw od Estonii, aż

jest swoistym biznesowym fenomenem. Tak jak

po Bałkany. Dodatkowo firma podzielona jest na

wcześniej wspomniałam, dla nas najważniejszy jest

dwa sektory: Health Systems, oferujące sprzęt

klient i to, na co stawiamy najbardziej to zrozumie17

nie jego potrzeb. Ważne jest, aby przed wprowa-

doświadczenie poprzez pełnienie czterech ról.

dzeniem na rynek produktu sprawdzić jego poten-

Aktualnie sprawuję piątą. Pamiętam wszystkie

cjał, dlatego tak ważna jest współpraca z Działem

emocje jakie odczuwa młody człowiek u progu

Badań. Dzięki tej wiedzy jesteśmy w stanie pod-

kariery – często jest to frustracja: chcemy szybciej,

chodzić do przyszłych projektów z dużą pewno-

więcej, dalej, czekamy na awans, niecierpliwimy

ścią. Kolejną rzeczą wartą podkreślenia jest fakt,

się kiedy wspinanie się po szczeblach kariery trwa

że w Philips, w ramach sektora Personal Health,

zbyt długo. Z perspektywy czasu wiem, że cierpli-

istnieje 9 kategorii biznesowych. Jeżeli ktoś chce

wość i pokora popłacają. Na wszystko przychodzi

się rozwijać w marketingu to ma niejako szansę

odpowiedni czas. Uważam, także, że czasem warto

poznać 9 różnych „firm” - jednego dnia może

zaufać radom i ocenie innych, bardziej doświad-

pracować na produktach Beauty, drugiego dnia

czonych osób. Dziś już wiem, że wiele z tych uwag

robić kampanię antysmogową, a jeszcze kolejnego

było zasadnych, a do pewnych rzeczy trzeba zwy-

sprzedawać męskie golarki i realizować się bardziej

czajnie dojrzeć. To co obserwuję w zachowaniu

w fun marketingu. Daje to szanse zdobycia

młodych ludzi, to często zbyt szybkie poddanie

doświadczenia w pracy z wieloma różnymi produk-

się, odpuszczeni. Z moich doświadczeń wynika,

tami, a co za tym idzie możliwość komunikowania

że czasem warto zacisnąć zęby i poczekać dłużej

się we właściwy sposób, zgodny z profilem z konsu-

a może się okazać się, że to na czym nam zależy,

menta. Jako organizacja wciąż rośniemy. Pojawia

przyjdzie szybciej niż nam się wydaje, albo przyj-

się dużo nowych zespołów i funkcji, daje to realną

dzie w bardziej stosownym momencie. Warto być

szansę na sprawdzenie swoich sił w różnych rolach

wytrwałym, ale też nie ustawiać w poszukiwaniu

i różnych strukturach. Wreszcie, niezależnie od

tego, co naprawdę sprawia nam radość i satysfak-

działu, to co chyba najważniejsze, w Philips pra-

cję. Ja po stażu w Philips nie wróciłam na prawo,

cujemy na innowacyjnych produktach, związanych

nie wszyscy w moim otoczeniu byli w stanie to

z rozwojem technologii, co w mojej ocenie jest zde-

rozumieć i zaakceptować, ale nie żałuję tej decy-

cydowanie bardziej ekscytujące, niż praca np. na

zji. Wierzę, że jeżeli znajdziemy to, co kochamy

produktach z branży FMCG.

robić, to warto się tego trzymać. Powodzenia!

M.K.: Jakie widzi Pani zmiany w firmie na prze-

Royal Philips to wiodąca firma działająca w sek-

strzeni okresu Pani zatrudnienia?

torze technologii medycznych, której misją jest poprawa stanu zdrowia ludności poprzez wsparcie

M.G.: Philips bardzo intensywnie się rozwija,

na przestrzeni całego procesu ochrony zdrowia,

sama pamiętam tą firmę z czasów kiedy w biurze

od prowadzenia zdrowego trybu życia, po zapo-

było kilkadziesiąt osób, mieliśmy małe pokoiki

bieganie, diagnostykę, leczenie i opiekę domową.

i zajmowaliśmy jedno piętro. Dzisiaj pracujemy

Philips wykorzystuje zaawansowane technologie

w nowoczesnym biurze, a firma co miesiąc zwięk-

oraz dane z badań klinicznych i spostrzeżenia kon-

sza zatrudnienie. Dla nas na pewno zmieniło się

sumentów, by dostarczać zintegrowane rozwią-

także to, że w wielu kategoriach jako region, sta-

zania. Firma, z główną siedzibą w Holandii, jest

liśmy się na globalnej mapie Philipsa tzw. klu-

liderem w obszarze diagnostyki obrazowej, tera-

czowym rynkiem. Współpraca z centralą jest dla

pii wspomaganej obrazowaniem, monitorowania

nas wyróżnieniem, daje nam poczucie, że jeste-

organizmu pacjenta i informatyki medycznej; jest

śmy równorzędnym partnerem dla wprowadza-

także dostawcą produktów pomagających zacho-

nia wszelkich innowacji. Takie przekonanie jest

wać dobry stan zdrowia oraz produktów stosowa-

dla nas jeszcze większym motorem napędowym

nych w opiece domowej.

w naszych codziennych działaniach. Dodatkowo,

Sprzedaż produktów Philips z portfolio technolo-

to co ciekawe z punktu widzenia pracownika, to

gii zdrowotnych, osiągnęła w 2017 roku wartość

fakt, że w Philips współpracujemy także z naj-

17,8 mld euro. Firma w tym czasie zatrudniała

większymi, światowymi graczami, takimi jak

około 74 000 pracowników, oferując swoje pro-

Facebook i Google. Wszystko po to, aby móc wyko-

dukty i usługi w ponad 100 krajach na całym świe-

rzystywać najnowsze rozwiązania technologiczne.

cie. Aktualne informacje na temat firmy Philips można znaleźć na www.philips.com/newscenter.

M.K.: Jakie rady dałaby Pani młodym ludziom, którzy są na początku swojej ścieżki kariery?

Rozmowę przeprowadziły: Marta Kołodziejczyk

M.G.: Sama zaczęłam pracę w Philipsie zaraz

Magda Lesiak

po studiach. Od tego czasu zdobyłam różnorakie

Redakcja Magazynu Deal

SKN INWESTOR

15 LAT HISTORII I TRADYCJI Początki założenia koła

nymi członkami. Jesteśmy studentami, którzy spę-

Wszystko rozpoczęło się od grupy przyjaciół,

dzają wspólnie czas nie tylko podczas pracy nad

którzy zmotywowani do działania, postanowili

projektami, ale również na licznych integracjach.

wspólnie wymieniać się spostrzeżeniami na temat

Przyjaźnie, zawarte w takiej społeczności, są czę-

inwestowania oraz poszerzać swoją wiedzę w tym

sto znajomościami na długie lata, łącząc zarówno

zakresie. Dzięki ich wizji i zapałowi powstało Stu-

niepowodzenia i momenty załamań, ale przede

denckie Koło Naukowe Inwestor, które działa do

wszystkim małe i duże sukcesy. Świeże spojrzenie

dziś, nieustannie się rozwija i aktualnie posiada

na świat ludzi, którzy zbierają się razem z różno-

aż 25 aktywnie działających studentów. Na prze-

rodnych kierunków studiów, otwiera oczy na nowe

strzeni lat koło nie tylko rozbudowało się i posze-

rozwiązania, którymi członkowie koła dzielą się

rzyło swe strategie, ale także stało się bardziej ure-

między sobą.

gulowane i uzyskało stabilną strukturę. Z tematyki

Decydując się na wejście do społeczności koła

czysto inwestycyjnej nastąpiło stopniowe przejście

trzeba zdawać sobie sprawę, że Inwestor zmienia

do tematów bardziej uniwersalnych, w obszarze

każdego z osobna. Nasze koło uczy przede wszyst-

finansowym. Z czasem, Nasza organizacja zyskała

kim wytrwałości w dążeniu do postawionego

zainteresowanie różnorodnych grup studentów.

przez siebie celu, nie zawsze łatwego do osiągnię-

Pojawienie się czterech grup zarządowych tj.: PR,

cia. Kiedy jednak udaje się osiągnąć to co sobie

HR, Grupa Wsparcie i Operacje, czy Grupy Finan-

założyliśmy, człowiek czuje, że może wszystko.

sowej sprawiło, że każdy mógł rozwijać się na

Inwestor daje możliwość rozwijania własnych

płaszczyźnie w której czuł się najlepiej i tak jest do

zainteresowań, jak również zachęca do poznawa-

dnia dzisiejszego.

nia nowych obszarów, w których można się rozwijać. Praca projektowa w kole bardzo często pomaga

Co łączy wszystkich członków Studenckiego

w późniejszej karierze i daje solidną podstawę,

Koła Naukowego Inwestor?

której przeciętny student nie jest w stanie samo-

Przede wszystkim pasja do pracy w grupie, chęć

dzielnie zdobyć. Często nowa osoba wchodząca

zdobywania nowych informacji i doświadczeń.

do Naszej organizacji nie zdaje sobie sprawy,

Wszystkie projekty, tworzone przez studentów

że praca w kole może być aż tak przyjemna.

koła, są wyjątkowe. Każdy z członków poświęca

Z biegiem czasu okazuje się, że Inwestor zaczyna

na pracę projektową i pracę w grupie nie tylko

być na pierwszym miejscu, a wizyty w uczelnia-

swój czas, ale również wkłada w to serce i energię.

nym biurze są najlepszą częścią dnia w prze-

Dzięki zaangażowaniu wszystkich teamów projek-

rwie między zajęciami. To właśnie tam można

towych każdorazowo można obserwować sukces

spotkać znajomych z organizacji, spędzić wolny

każdego z finałów, który nagradza trud włożony

czas czy pouczyć się do ważnego egzaminu.

w przygotowania. Projekty uczą pracy z innymi

osobami, podczas której najszybciej można zawią-

Marta Kołodziejczyk

zać nowe przyjaźnie i umocnić więzi między obec-

Koordynator Projektu

Zdj.: ReĹźyserka

ŚWIADCZĄ O NAS LICZBY 26 wydań Magazynu Deal, rozprowadzonych na ponad 10 uczelniach na terenie całej Polski aż 15 projektów rocznie tworzonych przez członków koła 27 finałów „Zbudujmy razem serce” organizowanych przy współpracy z Wielką Orkiestrą Świątecznej Pomocy

7 obecnie działających ambasadorów 25 aktywnych członków koła ponad 150 alumnów, którzy dzięki uczestnictwu w życiu organizacji zdobyli lepsze stanowiska pracy

4 grupy zarządowe 10 szkoleń dla Inwestorów w ciągu roku 60 spotkań organizacji podczas roku akademickiego 15 prezesów z których każdy miał swoją wizję koła 25 zorganizowanych zbiórek na rzecz fundacji i schronisk dla zwierząt

1 własny mural w Łodzi, z logo naszego Koła, który zaprojektował Jurek Owsiak

2 wyjazdy integracyjne w ciągu roku 7 założycieli i niezliczona liczba wspólnie spędzonych chwil! 21

‚‚

DIAMENTY,

czyli najcenniejsze kamienie szlachetne Diamenty kojarzą się nam z luksusem, a inwestowanie w nie z ekskluzywną formą dostępną tylko dla zamożnych osób. Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, dlaczego diamenty są jednymi z najdroższych kamieni szlachetnych? O czym świadczą podarowane w pierścionkach zaręczynowych? Jak powstają? Dlaczego są postrzegane przez inwestorów jako inwestycja alternatywna? Na to pytanie postaram się odpowiedzieć w artykule. Znaczenie diamentów

wartość tych kamieni. Rozpoczął się on miliardy

Nazwa diamentu pochodzi od greckiego słowa

lat temu. Diamenty tworzyły się głęboko w ziemi,

adamas, co oznacza niepokonany. Związane jest

z magmy zasadowej, w temperaturze 1100-1300°C,

to przede wszystkim z ich twardością określa-

przy bardzo wysokim ciśnieniu, rzędu kilkudzie-

ną jako 10 w skali twardości Mohsa. Oznacza to,

sięciu atmosfer. W wyniku zakłócenia różnymi

że diament jest najtwardszym minerałem, któ-

ruchami tektonicznymi dochodzi do wzrostu ci-

rego nie można zarysować żadnym innym mi-

śnienia, który prowadzi do erupcji. Pojawiają się

nerałem ani substancją sztuczną. Dlatego też

kominy kimberlitowe, czyli kominy wulkaniczne

brylanty, czyli oszlifowane diamenty, umiesz-

wypełnione diamentonośną brekcją kimberlito-

czone w pierścionkach zaręczynowych świadczą

wą. Średnia zawartość diamentów w skałach kim-

o trwałości złożonych zobowiązań. Można zauwa-

berlitowych jest niewielka. Kopalnie wydobywają

żyć, że oprócz wartości materialnej, posiadają

tę skałę. Następnie jest ona poddawana obróbce

również walory estetyczne, artystyczne oraz sen-

w przetwórni kopalni. Diamenty nadal zawierają

tymentalne.

niewielkie ilości skały kimberlitowej, w związku

Diamenty od dawnych czasów były wysoko ce-

z tym trafiają one do zakładu, gdzie są ostatecznie

nione, a ludzie narażali się na liczne niebezpie-

czyszczone. Oczyszczone kamienie są odpowiednio

czeństwa, żeby je zdobyć. Ich posiadanie stawiało

przycinane i szlifowane, a także przechodzą kon-

ludzi wyżej w hierarchii społecznej. Dlatego też

trolę jakości.

władcy oraz dworzanie dążyli do gromadzenia diamentów w jak największej ilości, często obciążając

Czynniki wpływające na wycenę diamentów

kosztami swoich podwładnych.

Szczególny wpływ na wycenę diamentów mają czynniki, które są określane jako „4C”, czyli bar-

Proces powstawania diamentów

wa (colour), czystość (clarity), szlif (cut), waga

Już sam proces powstawania diamentów ukazuje

(carat). 4C powstały w celu ujednolicenia kryte23

‚‚

rium oceny tych kamieni, a także ułatwienia ich

brylantu o wadze 0,35 ct ze szlifem doskonałym

wyceny oraz umożliwienia porównania jednego

i przejrzystością zawierającą drobne skazy wi-

diamentu z drugim.

doczne przy dziesięciokrotnym powiększeniu (IF).

Diamenty występują w różnych barwach, odcie-

Jeśli diament jest większy, to nie tylko rośnie jego

niach i tonach. Najczęściej spotykane są w odcie-

cena, ale także wzrasta cena za jeden karat, np. dia-

niach żółtych lub brązowych, natomiast relatywnie

ment o wadze 1 ct waży tyle samo co cztery diamenty

mało jest bezbarwnych. Sprawia to, że bezbarwne

o wadze 0,25 ct, jeżeli wszystkie inne czynniki ja-

diamenty są droższe od wyżej wspomnianych ka-

kości są takie same, to większy diament ma dużo

mieni. Wartość diamentu maleje wraz ze wzrostem

większą wartość niż suma wartości czterech mniej-

intensywności odcienia żółtego. Cena w kolorach

szych.

fantazyjnych jest zdecydowanie wyższa od białych

Legendy, historie oraz tajemnice związane

(bezbarwnych). Wynika to z faktu, iż diamenty

z danym diamentem również istotnie wpływają na

o silnym zabarwieniu, takim jak różowe czy niebie-

jego wartość. Im dłuższa i bardziej zawikłana jest

skie są rzadko spotykane. Przykładowo, w kopal-

historia diamentu, tym jest cenniejszy, a także

ni Argyle w Austarlii roczne wydobycie różowych

staje się on obiektem zainteresowania wielu inwe-

diamentów mieści się w jednej dłoni. Co więcej,

storów oraz innych osób. Przy wycenie brylantów

sprzedaje ona kilka lub kilkanaście najładniejszych

brane są pod uwagę także znane postacie, które

różowych na zamkniętej licytacji, na którą zapra-

przekazywały go z pokolenia na pokolenie lub były

sza wybrane przez siebie osoby i firmy.

jego posiadaczem przez określony czas. Diamento-

Czystość diamentu może wpływać na jego cenę.

wa biżuteria, którą nosiły kobiety znane na całym

Wraz z polepszającą się czystością rośnie jego war-

świecie, takie jak Elizabeth Taylor, Księżna Diana,

tość. Kamienie niezawierające wrostków ani skaz

osiągała rekordowe ceny.

widocznych przy dziesięciokrotnym powiększeniu

Stan zachowania wpływa na wycenę diamen-

są najdroższe ze względu na to jak rzadko wystę-

tów w przypadku, gdy był on wcześniej użytkowa-

pują. W skali opracowanej przez laboratorium GIA

ny. Diamenty i diamentowa biżuteria często jest

oznaczane są jako FL – Flawless.

przekazywana z pokolenia na pokolenie, co może prowadzić do pewnych uszkodzeń. W związku

Stan zachowania wpływa na wycenę diamentów w przypadku, gdy był on wcześniej użytkowany

z tym, szczególnie istotne jest to jak przechowywany jest diament. Nie powinno trzymać się kilku diamentów w jednym woreczku bądź pudełku, gdyż może dojść do ich zarysowania. Na cenę diamentów odpowiednio wpływa też ich dostępość na rynku. Ze względu na dużą podaż małych brylantów ceny tych diamentów są stabilne. Im rzadziej spotykany diament, tym jego war-

Jakość szlifu diamentu jest jednym z najważ-

tość jest wyższa. Staje się on bardziej pożądanym

niejszych czynników wpływających na jego cenę.

przez inwestorów przedmiotem.

Najwyższa oznacza, iż w brylancie wydobyte jest jego piękno, czyli blask i brylancja. Brylancja

Diamenty jako inwestycja alternatywna

to mienienie się diamentu pod wpływem świa-

Podczas kryzysów gospodarczych, inwestorzy za-

tła. Diamenty o idealnym cięciu, klasyfikowane

częli szukać alternatywnych form inwestowania

jako doskonałe (excellent), są niezwykle rzadkie,

kapitału, gdyż te na rynku akcji przynosiły zna-

a ich udział w rynku diamentów stanowi około 3%.

czące starty i nie gwarantowały zabezpieczenia

W przypadku diamentów o optymalnym szlifie ich

portfela inwestycyjnego. Inwestycje alternatywne,

udział w rynku wynosi około 35%.

takie jak diamenty, pozwalają osiągnąć dodatnią

Wagę diamentów podaje się w karatach me-

stopę zwrotu oraz minimalizować ryzyko zarów-

trycznych, w skrócie „ct”. Mimo że duże diamenty

no podczas hossy, jak i bessy. Takie lokaty kapi-

występują rzadziej niż małe, to dodatnia zależność

tału można traktować jako zabezpieczenie portfela

pomiędzy wagą a ceną nie zawsze ma miejsce.

inwestycyjnego, czyli powinny one stanowić jego

Zachodzi ona tylko wtedy, jeżeli inne czynniki

niewielką część.

pozostają bez zmian. Wartość brylantu o wadze 1 ct

Inwestowanie w kamienie szlachetne charak-

i barwie żółtej ze szlifem słabej jakości oraz przej-

teryzuje się długim horyzontem inwestycyjnym,

rzystością zawierającą drobne inkluzje zauwa-

który wynosi minimum 5 lat. Wiąże się to z dłu-

żalne przy dziesięciokrotnym powiększeniu (SI1)

gotrwałym zamrożeniem kapitału, jest to więc

może być zdecydowanie mniejsza od bezbarwnego

rozwiązanie idealne dla osób, które preferują 24

strategię „kupuj i trzymaj”. Aby uzyskać korzyści z diamentu na późniejszym etapie odsprzedaży, należy dysponować budżetem co najmniej 100 000 USD. Inwestowanie w diamenty wiąże się nie tylko z korzyściami ekonomicznymi, ale także z uzyskiwaniem doznań estetycznych związanych

‚‚

z podziwianiem nabytych kamieni. Przed rozpoczęciem zaangażowania kapitałowego, inwestor powinien zapoznać się z procesami zachodzącymi na rynku diamentów. Posiadanie fachowej wiedzy jest szczególnie ważne przy podejmowaniu trafnych decyzji inwestycyjnych. W innym przypadku, niezbędne jest skorzystanie z usług profesjonalnego doradztwa, które oferowane jest m.in. przez banki inwestycyjne. Eksperci dodatkowo skontrolują jakość diamentu oraz zapewnią bezpośredni dostęp do wiedzy międzynarodowych cen diamentów. Comiesięczne notowania cen diamentów w obrocie międzynarodowym jest zawarte w Rapaport Diamond Report. Podsumowanie Diament to dobro luksusowe, na którego wyce-

Jakość szlifu diamentu jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na jego cenę

nę wpływa wiele różnych czynników, takich jak barwa, szlif, czystość, waga, stan zachowania, dostępność, historie oraz legendy z nim związane. Inwestowanie w diamenty to skomplikowany proces, do którego niezbędne jest posiadanie specjalistycznej wiedzy. Stosunkowo najlepszą inwe-

Bibliografia:

stycją są kamienie o najwyższych parametrach,

1. Diamond Quality Factors, GIA, www.gia.edu/

które relatywnie rzadko występują. W związku

diamond-quality-factor, 01.07.2019.

z faktem, iż inwestowanie w diamenty wiąże się

2. K. Borowski, Inwestycje alternatywne a strate-

z wysokim wkładem finansowym, największe

gie banków inwestycyjnych, [w:] A. Szelągowska

zapotrzebowanie na tego typu kamienie szlachetne

(red.), Współczesna bankowość inwestycyjna,

obserwuje się w Chinach, Stanach Zjednoczonych

CeDeWu, Warszawa 2009.

oraz Indiach.

3. K. Maślankiewicz, Kamienie Szlachetne, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1987. 4. K. Wołkowicz, Diament, Państwowy Instytut Weronika Kulawiec

Geologiczny, www.jednaziemia.pl/zasoby-zie-

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

mia/kamienie-szlachetne/3868-diament.html,

Finanse i rachunkowość

01.07.2019.

weronika.kulawiec@wp.pl

5. M. Hakało, Fantazyjne barwy diamentów, Bankier.pl, www.bankier.pl/wiadomosc/Fantazyjne-barwy-diamentow-2175348.html, 01.07.2019. 6. M. Mikita, W. Pełka, Rynki inwestycji alternatywnych, poltext, Warszawa 2009. 7. P. Jaworski, Jakość szlifu diamentów, Michelson Diamonds Global, www.blog.michelson.pl/2015/ 08/02/jakosc-szlifu-diamentow, 01.07.2019. 8. R. Śniegocki, Diamenty fantazyjne – wyjątkowe piękno w barwach tęczy, MySaver Magazyn o Twoich pieniądzach, w ww.goldenmark.com/pl/ mysaver/brylanty-fantazyjne-wyjatkowe-piekno-barwach-teczy, 01.07.2019. 25

POGODZENIE ŻYCIA

PRYWATNEGO I ZAWODOWEGO W dzisiejszych czasach coraz więcej ludzi goni za karierą, często zaniedbując inne sfery swojego życia. Może to wpłynąć na efektywność została life

pracy.

Aby

wprowadzona

balance.

Czy

tego

uniknąć,

koncepcja

rzeczywiście

workpoma-

ga ona w odnalezieniu złotego środka między życiem prywatnym a zawodowym? Co to jest work-life balance i na czym polega?

pracownik, który bierze nadgodziny. Staje się on

Aby odpowiedzieć na to pytanie, należy zacząć od

przemęczony, co skutkuje spadkiem efektywnoś-

definicji tego zjawiska. Jak się okazuje, nie jest

ci. Wypracowuje zatem jeszcze więcej nadgodzin,

ona jednoznaczna. Wynika to z tego, że koncep-

aby – w jego odczuciu – nadrobić zaległości spow-

cja ta jest interpretowana na różne sposoby. Dla

odowane przez spadek wydajności, a to z kolei

niektórych osób będzie ona dotyczyła oddziele-

przyczynia się do jeszcze większego jej spadku.

nia życia zawodowego od prywatnego, dla innych wiąże się ze zrównoważeniem tych dwóch sfer,

Jak sytuacja wygląda w Polsce? Niestety, nie

a dla jeszcze innych może oznaczać umiejętność

jest ona zbyt dobra. OECD publikuje Better Life

przełączania się między nimi. Należy pamiętać,

Index, czyli wskaźnik lepszego życia. Do jednego

że zachowanie równowagi nie oznacza podziału

ze składników należy subindeks work-life bal-

czasu równo na pracę i życie poza nią, nie zależy

ance. Wskaźnik ten jest wyliczany, między inny-

od zawodu, a wyłącznie od nas. Koncepcja ta jest

mi, na podstawie ilości czasu wolnego od pracy,

mierzalna

pracownika

zatrudnienia kobiet posiadających dzieci w wieku

w jego rozkładzie godzin, które spędza w pracy

6-14 lat czy liczby osób pracujących ponad

i które poświęca na swój wolny czas.

50 godzin tygodniowo. Na 36 badanych państw,

poprzez

samopoczucie

Idea ta narodziła się na przełomie lat 70. i 80.

Polska znajduje się na 28 pozycji. Wśród

XX wieku w Wielkiej Brytanii. Nastąpił wtedy

pracujących, 7,6% osób pracuje w nadgodzinach,

nagły i gwałtowny rozwój dużych organizacji, który

a średni czas wolny wynosi 14,2 godzin dziennie.

pociągnął za sobą problemy społeczne. Podwład-

Analizując najlepsze i najgorsze wyniki, najwięcej

ni byli coraz bardziej zapracowani, co przyczyniło

wolnego czasu mają Belgowie, najmniej – pracu-

się do przemęczenia i spadku efektywności pracy.

jące matki w Turcji. Do najmniej zapracowanych

Zaczęli domagać się wyznaczenia granic pomiędzy

państw świata należą z kolei Holandia i Szwec-

pracą a życiem prywatnym.

ja - zaledwie jedna setna procenta pracuje tam

Co przyczynia się do spadku efektywności?

regularnie ponad 50 godzin w tygodniu. Ciekaw-

Można to wytłumaczyć za pomocą efektu błędne-

ie wygląda także raport Workers Preferences and

go koła. Przyjmijmy, że w przedsiębiorstwie jest

Workplace Ability, przeprowadzony w 2014 roku. 26

‚‚

Według badań przeprowadzonych przez europejską Fundację na rzecz Doskonalenia Warunków Pracy i Życia wynika, że tylko 14% pracowników nie pracuje w swoim czasie wolnym Na pytanie „Jak prawdopodobne jest, że zrezy-

gnujesz z wyższej płacy i/lub rozwoju kariery,

któw pracy: ocena potencjału rozwojowego pra-

Analiza wyników określonych ocen, czyli efe-

lub awansu za możliwość uczenia się nowych

cowników;

umiejętności?” około 69% Polaków odpowiedziało

pozytywnie. W badaniu zostało również zadane

cowników;

pytanie: „Jak prawdopodobne jest, że zrezygnujesz

z wyższej płacy i/lub rozwoju kariery lub awansu

jej braku;

dla bardziej elastycznego harmonogramu pra-

cy?” – za tą opcją opowiedziało się 31% obywateli.

wewnętrznych, ewentualnie pojedynczych pra-

Z kolei 27% odpowiedziało pozytywnie na pyta-

cowników szczególnie ważnych dla firmy;

nie: „Jak prawdopodobne jest, że zrezygnujesz

z wyższego wynagrodzenia i/lub rozwoju ka-

ności proporcji pomiędzy ich głównymi modułami,

riery lub awansu, aby mieć szansę na bardziej

a w szczególności udziału beneficjentów (w tym

świadomą społecznie pracę?”. Warto również zau-

świadczeń dodatkowych);

ważyć, że dla 42% pracowników w Polsce i 56%

na świecie, idea WLB jest ważniejsza niż zarobki

i oczekiwaniami pracowników;

czy awanse. Według badań przeprowadzonych

przez Europejską Fundację na rzecz Dosko-

i całych pakietów wynagrodzeń dla poszczególnych

nalenia Warunków Pracy i Życia wynika, że tylko

komórek, grup pracowników i ewentualnie pojedy-

14% pracowników nie pracuje w swoim czasie

nczych pracowników;

wolnym. Pracownicy deklarujący długie godziny

pracy, mają problemy z równowagą między ży-

terialnych podnoszących satysfakcję pracowników

ciem zawodowym a prywatnym, a także zdrowiem,

i sprzyjających równowadze pracy i życia;

częściej niż pracownicy ze standardowymi godzi-

10. Konsultowanie całości programów praca

nami pracy. Również prawie czterokrotnie rzadziej

– życie;

zgłaszają równowagę między godzinami pracy,

11. Ewentualna korekta;

a zobowiązaniami społecznymi. Ta grupa pracu-

12. Wdrażanie.

Analiza interesów, potrzeb i oczekiwań praBadanie satysfakcji pracowników i przyczyn Analiza celów zadań firmy względem komórek

Analiza pakietów wynagrodzeń pod kątem traf-

Analiza porównawcza kafeterii z potrzebami Opracowanie

zmodyfikowanych

kafeterii

Skonkretyzowanie projektu działań pozama-

jących częściej skarży się, że ich zdrowie i bezpieczeństwo jest zagrożone z powodu pracy oraz że

Na możliwość harmonijnego łączenia ży-

na koniec dnia roboczego czują się wyczerpani.

cia zawodowego i prywatnego wpływa kilka

Co więcej, są dwa razy bardziej narażeni na

czynników. Elastyczne zatrudnienie jest związane

prezenteizm, czyli pracę w chorobie, niż inni pra-

z możliwością wykonywania pracy w dowolnym

cownicy.

czasie. Dzięki temu rozwiązaniu, podwładni mają

Analizując wszystkie wyżej wymienione dane,

możliwość pogodzenia życia zawodowego z pry-

można dojść do wniosku, że w Polsce występuje

watnym. W związku z tym, pracownicy nie muszą

znacząca dysproporcja między podejściem pra-

stresować się, że powinni być w miejscu pracy

cowników do koncepcji work-life balance i ich

w ściśle określonych godzinach. Dzięki zastoso-

oczekiwaniami z nią związanymi, a oferowa-

waniu przez przedsiębiorstwo elastycznych godzin

nymi

możliwościami.

pracy, może ono funkcjonować dłużej w ciągu dnia.

Słaby wynik Polski w rankingu OECD świadczy

Kolejną z możliwych stosowanych praktyk jest

o tym, że koncepcja ta nie jest często praktykowa-

praca zdalna, dzięki której pracownik może

na przez pracodawców w naszym kraju.

wykonywać swoje obowiązki w domu. Dla praco-

przez

przedsiębiorstwa

dawcy praca zdalna może przynieść sporo korzyści, Wdrażanie koncepcji work-life balance przez

takich jak na przykład: obniżenie nakładów finan-

przedsiębiorstwa jest podzielone na kilka etapów:

sowych wynikające z braku potrzeby utworze-

nia stanowiska pracy, rozliczenie pracowników

Badanie struktury społeczno-demograficznej

zatrudnienia;

w oparciu o efekty wykonywanej pracy, brak 27

‚‚

spóźnień do pracy i konfliktów. Natomiast dla

zarządzania czasem, osoby są mniej zestresowane,

pracownika korzyścią w tym przypadku jest

a dzięki temu zdrowsze. Mogą uniknąć również

skupienie

wypalenia

osiągniętym

wyniku

pracy,

zawodowego. z

pracy.

trzecie,

a także możliwość wykonywania pracy w dow-

satysfakcja

olnym miejscu i godzinach. Warto zauważyć,

z wykonywanej pracy czerpią te osoby, które

że praca zdalna jest ogromnym udogodnieni-

nie

em szczególnie dla rodziców opiekujących się

małym dzieckiem oraz innych osób, które nie

możliwość

mogą przebywać w każdym dniu roboczym

pasji. Kiedy pracownik zdobywa nowe umie-

w firmie, np. niepełnosprawni. Za sprawą tej

jętności, oprócz zwiększenia swojej satysfakc-

praktyki, pracownik może sam zarządzać swoim

ji, rośnie również jego wartość dla pracodawcy.

czasem. Daje mu to większą możliwość godzenia

Ostatnią

obowiązków zawodowych z rodzinnymi. Następ-

między

nym rozwiązaniem, które stosują przedsiębiorst-

jest lepszy wizerunek pracodawcy i lojalność

wa, są udogodnienia dla rodziców, takie jak żłobek

pracowników.

przenoszą życia

Większą

większa

swoich

prywatnego. rozwoju

korzyścią życiem

przyjemność

zadań Po

zawodowych

czwarte,

większa

realizowania

swoich

wynikającą

prywatnym

z a

równowagi zawodowym

i przedszkole przy firmie, pokój dla karmiących

Pracodawcy, którzy wprowadzili politykę work-

matek, ubezpieczenia rodzinne, dofinansowanie

life balance, są polecani i dobrze oceniani przez

wyjazdów wakacyjnych dzieci, prezenty, paczki dla

swoich pracowników. Co więcej, specjaliści chętnie

dzieci z okazji świąt, dłuższe urlopy macierzyńskie,

zostają w takich przedsiębiorstwach. Przyczynia

specjalne miejsce parkingowe dla kobiet w ciąży,

się to również do ograniczenia kosztów związanych

Korzyścią płynącą z zastosowania procedur mających za zadanie poprawę równowagi w życiu pracowników jest również przyciąganie do przedsiębiorstw najlepszych specjalistów dodatkowa opieka medyczna, pikniki i imprezy

z rekrutacją. Część przedsiębiorców zdaje sobie

rodzinne, pierwszeństwo przy braku urlopów.

sprawę z tego, że jakość pracy niekoniecznie musi

Korzyścią płynącą z zastosowania procedur

wynikać z czasu spędzonego w przedsiębiorstwie.

mających za zadanie poprawę równowagi w życiu

Programy dotyczące wdrażania WLB są bardzo

pracowników jest również przyciąganie do przed-

często postrzegane jako skuteczne instrumenty,

siębiorstw najlepszych specjalistów. Warto zwrócić

które służą do uzyskania przewagi konkurencyjnej,

uwagę na badania Jeffrey’a Hilla, Janet Erickson

a także zwiększenia efektywności zatrudnionych

i Erin Holmes z Uniwersytetu w Brigham oraz

w firmie pracowników. Analizując koncepcję work-

Marii Ferris, przedstawicielki projektu IBM Global

life balance zarówno z punktu widzenia pracowni-

Workforce Diversity. Według ich analiz, już sama

ka, jak i pracodawcy, koniecznie trzeba stwierdzić,

możliwość zamiany swojego grafiku pracy, a nie jej

że brak równowagi między życiem zawodowym

faktyczne wykorzystanie, znacząco zwiększa satys-

i prywatnym może wpływać negatywnie na te sfery

fakcję pracowników i poczucie harmonii pomiędzy

życia. Nadmierne angażowanie się w pracę, może

życiem zawodowym i prywatnym. Zadowole-

przyczynić się do niezadowolenia z wykonywanej

nie z pracy powoduje zaś wzrost zaangażowania

pracy, nadmiernego zmęczenia pracownika czy ab-

w obowiązki i mniejszą fluktuację personelu. Ob-

sencji. Z kolei problemy występujące w życiu pry-

niża to koszty prowadzenia firmy.

watnym mogą negatywnie wpłynąć na efektywność pracy osób zatrudnionych w firmie.

Jakie są korzyści z wprowadzenia work-life bal-

Nie sposób nie zgodzić się z faktem, że im więcej

ance? Po pierwsze, zwiększenie produktywności.

ludzie pracują, tym mniej czasu poświęcają na inne

Zagraniczne firmy wypróbowują 6 - godzinny tryb

zajęcia. Czas wolny jest bardzo istotny i konieczny

pracy, jak się okazuje, z pozytywnymi rezultatami.

z punktu widzenia dobrego samopoczucia człowie-

Bardziej wypoczęty pracownik potrafi wykonać

ka. Czas, który człowiek posiada do dyspozycji po

więcej zadań w krótszym czasie. Zachowuje on jed-

odbyciu obowiązków zawodowych, pełni rozmaite

nocześnie kreatywność i koncentrację. Po drugie,

funkcje. Można tutaj wymienić te związane z wy-

lepsze samopoczucie i zdrowie. Dzięki tej koncepcji

poczynkiem, rozrywką, rozwojem zainteresowań 28

‚‚

i uzdolnień, a także poszukiwania swojego miejsca w społeczeństwie. W czasie wolnym, ludzie mogą między innymi: oglądać filmy, czytać książki, słuchać muzyki, uprawiać sport, realizować swoje pasje, czy utrzymywać kontakty ze znajomymi. Czynności te wpływają na mentalność i psychikę człowieka. Ilość wolnego czasu i sposoby jego zagospodarowania mogą oddziaływać na jakość wykonywanej pracy, doskonalenie zawodowe, zdrowie oraz jakość życia. Podsumowując niniejsze rozważania, koncepcja work-life balance jest konieczna, aby zachować równowagę w każdej płaszczyźnie swojego życia.

...koncepcja work-life balance jest konieczna, aby zachować równowagę w każdej płaszczyźnie swojego życia

Coraz więcej pracowników zwraca na nią uwagę. Przedsiębiorstwa powinny w większym stopniu zainteresować się tą tematyką, ponieważ wprowadzenie idei WLB z pewnością przyniesie pozytywne skutki zarówno dla pracodawcy, jak i jego pracowników.

Viktoria Paś

Bibliografia

Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

1. K. Dąbrowska, Programy na rzecz równow-

Ekonomia

agi życia zawodowego i rodzinnego, Annales.

pas.viktoria@gmail.com

Etyka w życiu gospodarczym” 2014, vol. 17, nr 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego http://www.annalesonline.uni.lodz.pl/archiwum/2014/2014_2_dabrowska_41_53.pdf. 2. W. Leoński, Work-life balance jako praktyka koncepcji społecznej odpowiedzialności biznes, Acta Universitatis Nicolai Copernici. Zarządzanie, nr 1 (2015) https://apcz.umk.pl/czasopisma/ index.php/AUNC_ZARZ/article/view/AUNC_ ZARZ.2015.010/7152. 3. B. Rzepka, Work-life balance. Jak osiągnąć równowagę w pracy i w życiu, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2016. 4. https://corporate-wellness.pl/blog/work-lifebalance-kilka-slow-o-koncepcji// 5. https://www.forbes.pl/kariera/kraje-z-najlepszym-i-najgorszym-work-life-balance/lpc2lgj. 6. http://www.oecdbetterlifeindex. org/#/55555555555. 7. https://www.kellyservices.dk/dk/siteassets/ denmark---kelly-services/uploadedfiles/denmark_-_kelly_services/5-om_os/nyheder_og_ presse/kgwi/report20kgwi202014_worker20preferences20and20workplace20agility.pdf. 8.

https://rynekpracy.pl/artykuly/work-life-

balance-idea-ktora-warto-sie-zainteresowac. 9.

https://www.eurostudent.pl/zachowaj-rown-

owage-czyli-idea-work-life-balance/. 10. https://www.eurofound.europa.eu/sites/ default/files/ef_publication/field_ef_document/ ef1634en.pdf 29

LIGHT FIDELITY -POGROMCA WI-FI W XXI wieku dostęp do Internetu stał się

codziennością.

Wykorzystujemy

w pracy, domu, podczas nauki czy odpoczynku. Dzięki falom radiowym oraz rozbudowanej infrastrukturze komunikacyjnej, jesteśmy w stanie połączyć się z siecią bezprzewodowo

praktycznie

każdego

miejsca na Ziemi. Jednak często zdarza się, że siła sygnału jest dla nas niezadowalająca – połączenie jest niestabilne, zbyt wolne, narażone na ataki hackerskie. Każdy alternatywny sposób przesyłania i przetwarzania danych, pozwalający na zniwelowanie przerw w ich dostępności, jest na wagę złota. Czy istnieje analogiczna technologia do Wi-Fi, wypełniająca tę lukę? Czym jest Light Fidelity?

używane w Wi-Fi. Przy obecnym trendzie na IoT,

W 2011 roku na konferencji TED (Technology,

coraz więcej inteligentnych urządzeń, nie tylko

Entertainment and Design) profesor Harald Hass

smartfonów i komputerów, działających na falach

z Uniwersytetu w Edynburgu przedstawił inno-

radiowych jest podłączone do Internetu, przez co

wacyjne odkrycie. Naukowiec, za pomocą zwykłej

często najpopularniejsze pasma częstotliwości są

lampy biurowej, wyświetlał film na ekranie. Świa-

przepełnione. Light Fidelity, ze swoim szerokim

tło, wytwarzane przez żarówkę LED, pozwalało

spektrum świetlnym, w całości rozwiązuje ten pro-

na przesył danych oraz połączenie się z Interne-

blem. Szacuje się, że Li-Fi będzie w stanie osiągnąć,

tem. Dzięki szybko migoczącemu źródłu światła,

przy odpowiednich warunkach, ponad 100-krotnie

niewidocznego dla ludzkiego oka, dioda stała się

wyższe prędkości przesyłania danych niż najszyb-

idealnym nadajnikiem zero-jedynkowych cią-

sze sieci bezprzewodowe. Obecny rekord wynosi

gów. Specjalny fotodetektor, pełniący funkcje

224 gb/s w warunkach laboratoryjnych. Technolo-

odbiornika, odbierał pulsujący strumień światła,

gia ta jest też wybitnie tania – oświetlając budynek

a następnie przetwarzał go na strumień danych.

pozyskujemy w zestawie bezprzewodowy Internet.

Brzmi skomplikowanie, lecz w praktyce sprowadza się to do podłączenia klucza sprzętowego USB

Świetlana przyszłość?

Li-Fi do komputera lub założenia specjalnego etui

Liczba zastosowań technologii jest praktycznie

na telefon. Wysyłana wiązka światła jest ponad

nieskończona. Ze względu na swoją specyfikację,

tysiąc razy większa niż całe spektrum radiowe

Li-Fi może być używane w miejscach, w których 31

„

częstotliwości radiowe są w stanie zaburzać działanie określonych urządzeń, takich jak kabiny samolotu,

szpitale,

elektrownie

jądrowe

czy

fabryki. Nie powoduje przy tym zakłóceń elektromagnetycznych, również w miejscach, gdzie sygnał Wi-Fi nie dociera lub jest słaby, np. pod wodą, w podziemnych pomieszczeniach czy na ogromnych wysokościach. Otwiera to furtkę do rozwoju takich sektorów jak lotnictwo, komunikacja podwodna, motoryzacja i transport, edukacja czy inteligentne budynki i miasta. Jednym z pierwszych przykładów komercyjnego zastosowania Li-Fi było inteligentne oświetlenie sklepowe Philips Indoor Positioning. Po zainstalowaniu aplikacji oraz włączeniu kamery w telefonie, urządzenie staje się odbiornikiem sieci

„

bezprzewodowej. W momencie połączenia z siecią, w pobranej aplikacji znajdziemy interaktywną mapę sklepu wraz ze ścieżkami do wybranych produktów. Dodatkowo, system umożliwia przeglądanie przepisów kulinarnych, a jeśli jakaś potrawa nam się spodoba, generuje najszybszą drogę do wszystkich niezbędnych artykułów. Skraca to czas spędzony w sklepie do minimum. Równie ciekawym wykorzystaniem Internetu „ze światła” jest potrafiąca produkować tlen i prąd elektryczny opona Goodyear Oxygene, która dzięki

W istocie, wszędzie, gdzie

systemowi komunikacji światłem widzialnym łączy się z Internetem Rzeczy, czyli systemem inteligent-

jest światło i potrzeba bez-

nych urządzeń, np. innymi pojazdami, czujnikami, kamerami czy infrastrukturą. Dzięki temu, w przy-

przewodowej komunikacji

szłości, auta oraz sygnalizatory świetlne mogłyby się ze sobą wzajemnie komunikować i ostrzegać

można stosować Li-Fi

przed groźnymi sytuacjami na drodze. Naprzeciw tej technologii wychodzą również ośrodki naukowe. Politechnika Republiki w Singapurze zainstalowała Li-Fi w swoich laboratoriach. Uczelnia chce dać przez to swoim studentom nowe możliwości nauki i ułatwić kontakt z inteligentnymi technologiami oświetleniowymi. Politechnika jest pierwszą instytucją edukacji wyższej w południowo-wschodniej Azji, która zaczęła korzystać z Light Fidelity. W istocie, wszędzie gdzie jest światło i potrzeba bezprzewodowej komunikacji można stosować Li-Fi. Technologia cieszy się również ogromnym zainteresowaniem na rynku nieruchomości, gdyż wielu inwestorów wprowadza te udogodnienia w swoich biurach oraz salach konferencyjnych. Przykładem jest indyjska firma Incubex, zajmująca się wynajmowaniem przestrzeni biurowej. Stworzyła ona salę konferencyjną wykorzystującą Li-Fi, reklamując przy tym technologie w obsługiwanych przez nią start-upach. Również firmy komunikacyjne nie chcą zostać w tyle – Orange testuje udogodnienia w jednym ze swoich francuskich biur 32

pod Paryżem. Co więcej, na potrzeby kolarskiego

dowa działa w każdych warunkach oświetlenio-

wyścigu Tour de France, firma wzmocniła swoją

wych – nawet przy wyłączonym świetle. Niweluje

sieć o rozwiązania 4G Li-Fi. Na naszym rodzi-

to też problem rozpraszania wiązki danych przez

mym rynku firma Globalworth, polska platforma

światło dzienne.

nieruchomości biurowych, zainstalowała oprawy oświetleniowe w kilku biurach Spektrum Tower

Wszystko co dobre…

w Warszawie. Jest to pierwszy przypadek wdroże-

Light Fidelity nie jest jednak bez wad. Dla domo-

nia tej technologii na rynku nieruchomości w środ-

wych użytkowników największym problemem

kowo-wschodniej Europie. Light Fidelity wzbudza

z pewnością jest fakt, by Internet działał, musimy

także zainteresowanie wśród producentów syste-

mieć bezpośredni tor optyczny. W momencie, kiedy

mów i podzespołów elektronicznych. Firmy takie

na drodze między odbiornikiem, a nadajnikiem

jak Intel, TI, Quantenna, Cisco i HPE współpracują

znajdą się jakieś przedmioty pochłaniające światło,

przy wypracowaniu specyfikacji Light Communi-

technologia przestanie działać. Aby uniknąć tego

cations opartej na standardzie Wi-Fi IEEE 802.11.

typu niedogodności, często bylibyśmy zmuszeni

Wprowadzenie standardu Li-Fi jest przewidywane

przearanżowywać całe pomieszczenie lub zamon-

w 2021 roku.

tować drugie źródło światła. Pojedynczych użyt-

Z racji tego, iż światło nie przenika ścian,

kowników nie zachęcają również ceny – za lampę

a linia światła jest potrzebna do uzyskania dostępu

biurową zapewniającą połączenie jeszcze w marcu

do sieci, jest to najbezpieczniejsza forma przesyła-

2018 musieliśmy zapłacić 700 EUR. Również urzą-

nia danych. Internet działa tylko w wyznaczonym

dzenia codziennego użytku, takie jak laptopy czy

obszarze, przez co jest kompletnie niewrażliwy na

telefony, wymagałyby wbudowania funkcji umoż-

wszelakie zakłócenia oraz próby włamań, a samo

liwiających korzystanie z potencjału Li-Fi w pełni.

połączenie jest bardzo stabilne i niezawodne.

Kluczowym aspektem są też ruchy konkurencji

Sprawdza się to idealnie w środowiskach wyma-

– prężnie wdrażana technologia 5G oraz nowe

gających wysokiego poziomu bezpieczeństwa – na

standardy WiFi m.in. 802.11ax, skutecznie utrud-

przykład w organizacjach państwowych, insty-

nią popularyzację „Internetu ze światła”. Musimy

tucjach finansowych czy prawnych. Pionierem

jednak pamiętać, że Light Fidelity jest względ-

w dostarczaniu opraw oświetleniowych wyposa-

nie młodą technologią z ogromnym potencjałem.

żonych w modemy pozwalające na przesył danych

W ciągu kilku ostatnich lat entuzjaści z dobrym

jest Signify (dawniej Philips Lighting). Nazwane

skutkiem stopniowo usuwają jej kolejne wady. Kto

przez twórców Trulifi, czyli oświetlenie LED

wie, być może za kilka lat wszyscy będziemy korzy-

z technologią Li-Fi, zapewnia szerokopasmowy

stać z Internetu o prędkości światła.

Internet o szybkości 150 MB/s zarówno wysyłania jak i otrzymywania danych bez uszczerbku dla jakości oświetlenia.

„

Krzysztof Tobera

Warto zwrócić uwagę, iż obecnie technologie

Uniwersytet Łódzki

rzadko kiedy zapewniają gwarantowaną szybkość

Informatyka i Ekonometria

połączenia. Według serwisu Speedtest.pl średnia

krzysiek.tobera11@gmail.com

prędkość to około 20 i 10 MB/s dla pobierania i wysyłania danych, na tej płaszczyźnie Li-FI ze swoją stabilnością zostawia konkurencję daleko w tyle. Przełomem w rozpowszechnieniu technologii do życia codziennego jest system Trulifi 6002. Poza klasycznymi specyfikacjami, wykorzystuje on wiązkę podczerwoną przez co łączność bezprzewo-

Szacuje się, że Li-Fi będzie w stanie osiągnąć, przy odpowiednich warunkach, ponad 100-krotnie wyższe prędkości przesyłania danych niż najszybsze sieci bezprzewodowe 33

BIOMETRIA

-PRZYSZŁOŚĆ BANKOWOŚCI, ROZWÓJ ZABEZPIECZEŃ Polska, jako pierwszy kraj w Europie, wdrożyła biometrię do sektora bankowego. Co więcej, jest nieustannie liderem jeśli chodzi o wprowadzanie rozwiązań biometrycznych. To wiedza zajmująca się rozpoznawaniem tożsamości człowieka na podstawie pomiarów jego cech biologicznych. Technologie biometryczne wykorzystują wiedzę o posiadanych przez człowieka naturalnych,

charakterystycznych

cech,

odróżniających go od innych. Zalicza się do nich zarówno cechy fizyczne, takie jak odciski palców, geometrię dłoni oraz wzór naczyń krwionośnych, jak również określone zachowania, w tym sposób intonacji głosu czy dynamikę podpisu odręcznego. Zaletą tej metody jest fakt, że wykorzystywane

w większości dziedzin życia, w których konieczna

przez nią cechy nie ulegają zmianom w czasie,

jest weryfikacja.

a ich sfałszowanie, w porównaniu do innych metod identyfikacji, sprawia znacznie większą

Biometria odcisku palca

trudność. Biorąc pod uwagę dynamiczny rozwój

Analiza odcisku palca jest jedną z najwcześniej

banków i ich automatyzację oraz rozbudowę ban-

wykorzystywanych

kowości internetowej, nie sposób wyeliminować

służących weryfikacji tożsamości. Dzieje się tak,

pojawiającej się równolegle przestępczości w tym

ponieważ każdy człowiek posiada na swych dło-

sektorze. Jak się okazało, jedną z kluczowych prze-

niach unikalne grzbiety i bruzdy występujące

słanek powstania i rozwoju biometrycznych tech-

na opuszkach palców. Czytniki linii papilarnych

nik identyfikacyjnych była rosnąca liczba oszustw

cechują się niewielkimi rozmiarami, dzięki czemu

dokonywanych przy wykorzystaniu kart płatni-

znajdują zastosowanie w różnego rodzaju kontro-

czych. Biometria wydaje się być zatem najlepszą

lach dostępu. Wadą tego rodzaju biometrii jest

odpowiedzią na rosnącą przestępczość kartową.

oddziaływanie stanu powierzchni palca na wynik

Skupia się ona na cechach takich jak unikato-

pomiaru.

wość, permanentność, mierzalność czy przekształ-

nie powierzchni palca znacząco obniżają jakość

calność, co powoduje, że znajduje zastosowanie

pobieranego obrazu. Nie bez znaczenia pozostaje 35

technologii

biometrycznych

Brud, tłuszcz, odciski lub uszkodze-

„

również sposób, w jaki zostanie ułożony palec pod-

naświetlenie palca światłem bliskiej podczerwieni,

czas skanowania, a więc jego kąt, nachylenie oraz

które jest nieszkodliwe i powszechnie stosowane

siła nacisku. Nawet wiek, płeć i rozmiary ciała,

w medycynie. Zalecane jest, aby pierwszy skan

chociaż wydaje się że nie związane bezpośrednio,

wykonać w wieku około 15 lat, a następnie ruty-

mogą wpłynąć na wynik pomiaru. Aby uniknąć

nowo powtarzać zabieg w okresie dojrzewania.

prób oszustwa z zastosowaniem sztucznej imitacji

Wzór naczyń pozostaje niezmieniony przez całe

odcisku palca, nowoczesne systemy linii papilar-

życie. Technologia pomiaru naczyń krwionośnych

nych wyposażone są dodatkowo w tzn. systemy

jest uznawana za bardziej bezpieczną i lepiej chro-

„identyfikacji życia”. Technologia, która została

niącą prywatność użytkowników ze względu na

w nich zastosowana, ma na celu wykrywa-

znajdowanie się obiektu badanego pod skórą, co

nie struktury skóry, ponieważ

swą specy-

znacznie utrudnia próby oszustwa. Liderem wyko-

ficzną budową wchodzi w interakcję ze świa-

rzystania powyższej metody w bankowych syste-

tłem, które ulega rozproszeniu i absorpcji.

mach jest rynek japoński.

dodatkowe

parametry

potwierdzają,

czy próbka badana przez czytnik jest częścią żyją-

Biometria podpisu

cego człowieka. Choć system analizy odcisku palca

Przy pomocy tego rodzaju biometrii badana jest

uznawany jest powszechnie za najmniej inwa-

tożsamość osoby na podstawie jej odręcznego

zyjny, to wykorzystanie tego rodzaju zabezpieczeń

podpisu. Początkowo pobierany jest pierwotny

wciąż wzbudza wiele obaw. W związku z tym,

wzorzec podpisu, wykonywany kilkakrotnie, który

biometria odcisku palca nie jest zbyt popularna

następnie służy jako wzór do porównywania. Pod-

w systemach bankowych. Bankomaty stosujące

czas weryfikacji sporządzany jest podpis, który

ten rodzaj weryfikacji występują masowo w Brazy-

podlega komparacji z pierwotnym zachowanym

lii oraz Indiach.

w systemie. Wzorzec tworzony jest z uwzględnieniem czynników występujących w czasie podpi-

Jedną z najbezpieczniejszych

sywania, nie bierze się zatem pod uwagę samego kształtu graficznego podpisu. Na kształt wzorca

i najłatwiejszych w zastosowa-

mogą istotnie wpłynąć m.in. ruchy wykonane przez osobę w trakcie podpisywania pisakiem. Nie

niu metod jest weryfikacja głosu

bez znaczenia pozostaje szybkość ruchu pisaka, zarówno podczas zetknięcia z powierzchnią,

Biometria głosu

na której wykonywany jest podpis, jak również

Jedną z najbezpieczniejszych i najłatwiejszych

w momencie, gdy znajduje się nad powierzch-

w zastosowaniu metod jest weryfikacja głosu.

nią, kąt nachylenia pisaka oraz zmiany tego

Każdy człowiek posiada unikatową barwę głosu, co

kąta w trakcie sporządzania całego podpisu,

jest jego cechą indywidualną wynikającą, z budowy

a także nacisk pisaka na powierzchnię weryfiku-

anatomicznej strun głosowych i całego aparatu

jącą. Biometria podpisu nie jest nigdy stosowana

głosowego. Dzięki biometrii głosowej, użytkow-

jako główna metoda weryfikacji ze względu na zbyt

nik ma możliwość wykorzystać swój własny głos

częstą akceptację sfałszowanych podpisów.

jako zabezpieczenie dostępu do usług zdalnych w telefonie, w tym coraz częściej także do usług

Inne metody stosowane w celu weryfikacji:

bankowych. Biometria głosowa najchętniej sto-

• Biometria tęczówki – metoda oparta na anali-

sowana jest wszędzie tam, gdzie potrzebna jest

zie zdjęcia tęczówki oświetlonego światłem pod-

weryfikacja na odległość, a więc na urządzeniach

czerwonym, z którego wyodrębnione są punkty

mobilnych czy stronach internetowych.

charakterystyczne, a następnie zapisywane w skróconej postaci. Metoda ta jest skuteczna, ponieważ

Biometria naczyń krwionośnych

tęczówka nie zmienia się przez cały okres życia

Biometria naczyń krwionośnych palca polega

człowieka.

na wykorzystaniu unikalnych wzorów znajdu-

• Biometria siatkówki – oparta na analizie obrazu

jących się wewnątrz ludzkiego palca. Wzór ten,

naczyń krwionośnych siatkówki. Obraz otrzymy-

podobnie jak w przypadku odcisku palca, jest

wany jest w wyniku odbicia promieniowania pod-

niepowtarzalny. Badania medyczne pokazały, że

czerwonego wysyłanego przez skaner od siatkówki.

biometria naczyń krwionośnych może być stoso-

Naczynia krwionośne pochłaniają więcej promie-

wana przez wszystkich, bez względu na rasę i wiek,

niowania, stając się wyraźnie widoczne. Jest to

co było problemem wśród innych technologii.

metoda wysoce niezawodna, cechująca się niemal

Wzór naczyń krwionośnych pobierany jest poprzez

zerowym współczynnikiem fałszywych odrzu36

ceń. Jedynymi czynnikami, które fałszują wyniki

warunkiem, że zwiększy to ich bezpieczeństwo.

badań, są choroby oczu.

Obecny postęp technologiczny umożliwia skorzy-

• Biometria twarzy – jest to metoda bezinwazyjna,

stanie z wielu metod dostosowanych do potrzeb

a ponadto nie wymagająca od użytkowników inte-

użytkowników, ich skuteczność

rakcji z systemem. Metoda bada strukturę całej

zwiększając obszar możliwych zastosowań.

stale wzrasta,

twarzy, włączając w to odległości pomiędzy oczami,

Intensywna dynamizacja i pozytywny odbiór

nosem, ustami i krawędziami szczęki. Zależno-

technologii biometrycznych znajdują dla nich

ści pomiędzy poszczególnymi częściami twarzy

szerokie

nie ulegają znaczącym zmianom z wiekiem, więc

w sektorze bankowym na wielu różnych płaszczy-

metoda wydaje się być miarodajna. Duża liczba

znach. Wymierne korzyści występują w obszarach

cech biometrycznych umożliwia zabezpieczenie

bankowości korporacyjnej, detalicznej, mobil-

próby fałszowania na najwyższym poziomie.

nej, zarówno w oddziałach, obsłudze zdalnej czy

możliwości

zastosowania

również

w bankomatach. Badanie skuteczności metod biometrycznych Aby zbadać skuteczność metod biometrycznych,

Marta Kołodziejczyk

najczęściej stosuje się poniższe metody:

Uniwersytet Łódzki

• FAR (ang. False Acceptance Ratio) – współ-

Finanse i rachunkowość

czynnik fałszywej akceptacji, który określa praw-

martakolodziejczyk14@gmail.com

dopodobieństwo zweryfikowania pozytywnie przez system biometryczny sytuacji, w której nie powinien udzielić dostępu. • FRR (ang. False Rejection Ratio) – współczynnik niesłusznego odrzucenia, określający prawdopodobieństwo, że system biometryczny odrzuci próbę dostępu osobie, która jest do niego uprawniona. Niesłuszna akceptacja świadczy o luce w systemie zabezpieczeń, zaś niesłuszne odrzucenie jest kłopotliwe dla uprawnionego użytkownika. Z tego

„

wynika potrzeba zachowania kompromisu pomiędzy FAR a FRR – pomiędzy bezpieczeństwem a wygodą użytkowania. Dalszy rozwój biometrii Dzięki swojej innowacyjności biometria, jest w stanie wyprzeć z użycia „klucze dostępu” o charakterze zarówno fizycznym jak i logicznym, do których zalicza się np. hasło SMS, PIN lub je uzupełnić, czyli dodatkowo zabezpieczyć. Biometria bazuje na tym, co mamy zawsze przy sobie, czego nie można zgubić, zapomnieć, czego nikt nie jest w stanie nam zabrać. Każdy człowiek tworzy swoje własne, niepowtarzalne hasło. Minimalizacja czujników pozwala na umieszczanie ich

Minimalizacja czujników pozwala na umieszczanie ich w przedmiotach codziennego użytku

w przedmiotach codziennego użytku. Ułatwia to procesy autoryzacji i identyfikacji użytkownika. Biometryczne systemy identyfikacji dynamicznie

Bibliografia:

wypełniają coraz to nowsze obszary codziennego

1. Kuchciak I., Bankowość biometryczna- nowe

życia. Coraz bardziej rozbudowane technologie

wyzwanie dla polskiego sektora bankowego

zabezpieczeń zwiększają komfort bezpieczeństwa

2. Woszczyński T. red, Bankowość biometryczna

i spokoju korzystających ludzi. Biometria jest bar-

3. Czyżewski A., Przegląd technologii biometrycz-

dzo szybko rozwijającą się dziedziną, a liczne bada-

nych

nia potwierdzają, że użytkownicy są gotowi korzy-

stać powszechnie z metod biometrycznych pod

fikacji 37

Ambroziak R., Biometryczne systemy identy-

ISSUES ON THE RENE-

WABLE ENERGY MARKET The development of renewable energy, nowadays, may arouse controversy. In the economic aspect it limits ordinary energetic materials, greenhouse gas emission and creates workplaces. Even though, investors still may find it challenging. Entrepreneurs have to face high costs of investments and necessity of being backed by ordinary power plants. Sometimes it affects a dubious effect

encounter

CO2 other

emission. issues,

Projects regula-

tory obstacles or physical constraints. Regulatory obstacles India targets

an economic

grid. Moreover, solar panels may not produce expansion over

enough energy. In November 2018 the Gover-

next few decades. Prime minister promise

nment of Pedro Sánchez took the first step

that by 2022 India will create 100,000MW

repealing ‚sun tax’, approved by the previous

of renewable energy capacity (40% of the

Government of Mariano Rajoy in 2015. New decree

country’s entire power generation at the time of

includes important measures that help to the

spoken promise). Investments in solar sector have

introduction of self-consumption, such as reduced

boomed since that moment. The size of projects encourage investors (other countries have 100MW or 200MW when India has a 1,000MW tender). To support local investors Indian government has imposed a two-year “safeguard duty” on solar panel imports, in an effort to boost local production. Terms of the government’s priorities, recycling energy poverty now comes above cleaning up the energy systems. In 2019 installed capacity of renewable energy is only a quarter of plan, the 2022 target is currently almost not achievable. In Spain, in 2012 has been implemented the sun tax which for next 6 year is one of the most con-

„

electricity prices and a social bonus for heating. Oil policy has found regulatory obstacles as well. The looming deadline of 01 January 2020 for ships to cut their sulphur emissions to comply with International Maritime Organization rules is one of the biggest regulatory changes to hit the oil market for years. The change should meaningfully reduce the number of sulphur oxides

troversial legal issues. It charges Spanish homes

Wood Mackenzie prognosticate a slowdown in investment in the US solar sector by 10-15 per cent within the next 5 years

fitted with solar panels with an additional tax of 7% to remain connected to Spain’s electricity 39

derived from ships and should have major health

a threaten for investors and companies which

the environment, especially for populations living

costs of the investments and modules installation

close to coasts. If applying the IMO rules looked

rises. Solar Energy Industries Association esti-

likely to drive up oil prices and hence fuel costs

mated the reduction in the employment of over

for American consumers, Mr Verleger said, the

23,000 people. New investments are not adding

president could quite possibly declare another

large numbers of jobs. First Solar announced its

national emergency to take measures to bring

Ohio plant would create 500 jobs, in turn SunPo-

them down. The oil market still feels strangely

wer is employing 200 in Oregon. The largest

paralysed by indecision over its implications.

source of employment in the US solar industry

Another issue concerns US photovoltaics. Donald

are installations and project development. The

Trump decided to impose high, 30-per cent

Trump administration’s tariffs provoked alarm

import tariffs for cells and photovoltaic modu-

in the industry that those activities could be hit

les. After the first year, tariffs are to be reduced

hard by an increase in the price of panels, which

by 5 percentage points up to 25%, in the follo-

threatened to make solar power less competitive.

wing year up to 20%, and in the fourth year up to 15%. Duties are going to be applied initially for

Renewable energy in Poland

4 years. Goldman Sachs forecasts that tariff imple-

In 2009 Poland reached world’s second highest

mentation will cause an increment in PV module

rate of coal consumption and 9th largest hard

prices by 3-7 per cent, Wood Mackenzie progno-

coal production. For Polish government coal is the

sticate a slowdown in investment in the US solar

priority, which effects lack of ecological actions.

sector by 10-15 per cent within the next 5 years.

In 2019 polish practices still are not focusing on renewable energy sources to create. An invest-

Physical constraints

ment appears only when the change is imposed by

The success of Vietnam’s solar policy in encoura-

the EU as an obligation. In 2013 the share of rene-

gement investors has shown how quickly change

wables in the country’s total gross consumption

can come and highlighted the need for a joined-

reached 11.4% but three years later, instead of

-up power plan that takes into account distribu-

rising steadily, share of RES was decreasing.

tion as well, as a generation. Projects are lined up

According to the National Plan for the Energy

for approvals to generate gigawatts of power that

and Climate sent by Ministry of the Energy to

the current network simply cannot handle. The

Brussels, Poland will not be able to achieve plan-

boom has resulted in more solar capacity than

ned goal for 2020. In June 2019 Poland with two

current transmission infrastructure can handle.

other countries blocked EU’s target for climate

Employment in US solar power industry is expec-

neutralism in 2050 and announced its avoidance

ted to be lower in 2020. Due to high develop-

of transformation in polish energetics. As a mem-

ment of solar energy industry in Asia since 2012,

ber of the European Union, Poland took 21th

over 25 producents of US PV services have col-

place (10,9%) in the rank of countries with the

lapsed. Tump’s tariff was created to help dome-

highest rate of energy from renewable sources.

stic photovoltaic industries. This decision is

Poland hides potential in renewable energy;

having access to the most effective sources with our geographical location: solar, wind, water, geothermal power, biogas and biomass. Change in energy policy means serious constraints of coal production. It brings redundancy in the mining industry and forced to invest in green energy for what polish market is not as prepared as foreign markets. In the key moment, Poland gave the

„

power to big energy companies and focused on centralized large power industry instead of steadily developing renewable energy. That created a very powerful place of sinecure for individual teams. Considering decisions taken by countries around the world altought some of them are controversial or experimental and may bring not expected consequence there are still actions to improve the rate of renewable energy usage. Poland has an opportunity to develop investment in green energy; is being financially supported by the European Union and have good geographical conditions. Still, without a change of political priorities, Polish won’t be able to take a clean breath for the next 30 years.

graphical conditions

majewskikamilpiotr@gmail.com

Sources: 1. Renewable Energy In Spain: From The ‚Sun Tax’ To The Promotion Of Collective Self-Consumption, Forbes Spain removes controversial sun tax, Solar

Power Europe 3. Have investors lost interest in “clean energy”? Euanmearns 4. Renewables 2018. Global status report 5. Smoke clouds obscure India’s solar revolution, Bloomberg 6. Trump’s plan to revive US solar industry falls short, Financial Times 7. The week in energy: The Exxon Valdez spill 30 years on, Financial Times 8. Vietnam’s solar policy risks becoming victim of its own success, Financial Times 9. Dirty future: Poland does not manage to to

renewables,

Energy

energy; is being financially Union and have good geo-

Uniwersytet Łódzki Informatyka i ekonometria

switch

develop investment in green supported by the European

Kamil Majewski

Poland has an opportunity to

Transition 41

CZY AMERYKA POŁUDNIOWA TO „TERRA INCOGNITA” DLA POLSKICH INWESTORÓW? Ameryka Południowa to kontynent, który kojarzy się przede wszystkim z zamiłowaniem do gry w piłkę nożną. To właśnie tutaj, w tej części świata, narodziły się największe gwiazdy futbolu, tj. Ronaldo Luís Nazário de Lima, Diego Armando Maradona, Lionel Andrés Messi Cuccittini, czy Edson Arantes do Nascimento zwany Pelé. Innym elementem przyczyniającym się do ukształcenia kultury południowoamerykańskiej jest taniec, często definiowany jako pasja, miłość i sposób na życie. Niestety, Ameryka Południowa zmaga się

Współczesne teorie handlu międzynarodowe-

z ogromnymi dysproporcjami w rozwoju krajów

go, stawiają pytanie dlaczego występuje wymiana

i regionów, PKB w 2017 roku w Boliwii wyniosło

handlowa pomiędzy państwami, które są w podob-

ok. 37,51 mld USD, a w Argentynie dla tego same-

nej sytuacji gospodarczej. W skład współczesnych

go roku 637,6 mld USD. Powszechnym zjawiskiem

teorii handlu wchodzą m.in. teorie neotechnolo-

jest eksplozja urbanizacyjna. Wynikają z niej trud-

giczne, które uwzględniają zmiany spowodowane

ności związane z zapewnieniem mieszkań i miejsc

ciągłym rozwojem technologicznym. Istnieją trzy

pracy. Ludzie migrujący ze wsi do miast powięk-

główne teorie neotechnologiczne: teoria korzyści

szają szeregi bezrobotnych, a osoby wykształcone

skali, teoria cyklu życia produktu oraz teoria luki

nie potrafią znaleźć odpowiedniego stanowiska,

technologicznej. Teoria cyklu życia produktu po-

w wyniku czego są zmuszone do emigracji, co

wstała w połowie lat 60. XX wieku. Kluczowym

z kolei pozbawia kraje wykształconej warstwy

jej założeniem jest rozpowszechnianie się innowa-

społecznej. W Rio de Janeiro bądź Caracas z ła-

cyjnych patentów stopniowo i nierównomiernie

twością można zauważyć skutek przeludnienia

w gospodarce globalnej. Wskazuje się na istnienie

trzech faz cyklu życia produktu:

miastach

istnienie

dzielnicy

nędzy,

tzw. slumsów, w Brazylii zwanych fawelami.

faza – produkt nowy,

Jednak nie zniechęca to zagranicznych przedsię-

II.

faza – produkt „dojrzały”,

biorców do lokowania swojego kapitału w fundu-

III.

faza – produkt standardowy.

szach akcji Ameryki Południowej czy nierucho-

W pierwszej fazie wyróżnia się trzy czynni-

mościach znajdujących się na jej terenie. Należy

ki produkcji: kapitał, pracę i wiedzę. Nowy pro-

zatem zadać pytanie: jaki jest powód inwestowania

dukt jest relatywnie drogim wynalazkiem, który

w tych 13 krajach i czy faktycznie jest to rentowne?

są w stanie nabyć zasobni konsumenci na rynku

Czy polskie firmy w jakikolwiek sposób angażują

krajowym i na rynkach innych krajów. Producen-

się w rozwój wspomnianego kontynentu, a może

ci krajowi zaczynają produkcję i eksport, a dane dobro jest przedmiotem własności intelektualnej

uważają go za nieznany, niezbadany ląd? 43

„

i podlega ochronie wynikającej z przepisów prawa

większy w historii kryzys gospodarczy, który przy-

patentowego, a także nie jest wytwarzane w kra-

czynił się do spadku inwestycji o 13,5% w 2016

jach zagranicznych.

roku. Dla brazylijskiej, gospodarki oznaczało to

Druga faza to wzrost popytu na dobro na ryn-

jej skurczenie się o 3,5%. Pod koniec tego samego

kach państw rozwiniętych. Firmy, należące do

roku zmniejszyły się wskaźniki konsumpcji, siła

państw, które importują towar decydują się na

nabywcza pieniądza oraz średni dochód Brazylij-

zakup licencji produktu lub wytwarzanie dóbr

czyków. W kolejnych latach (2017 i 2018) sytuacja

o podobnych parametrach. Pierwszym skutkiem

poprawiła się. Dzięki regulacjom wprowadzonym

będzie zwiększenie konkurencji i podaży oraz spa-

przez władzę, odnotowano niewielki wzrost eko-

dek ceny. Natomiast innym rezultatem, wzrost

nomiczny, jednakże tendencja wzrostowa nie była

popytu na towar w krajach rozwijających się (z po-

do końca możliwa z powodu niestabilnej sytuacji

wodu wspomnianej obniżki cen), co jednocześnie

politycznej w kraju. W 2018 r. miał miejsce strajk

czyni z danego towaru produkt międzynarodowy.

przewoźników, który znacząco obniżył prognozy

Ostatnia faza, trzecia, polega na dążeniu do

wzrostu PKB na ten rok (z 2,50 do 1,95%.). Dy-

zwiększenia popytu na towar w państwach rozwi-

namizm tego obszaru i jednocześnie nieprzewi-

jających się. Aby było to możliwe, konieczne jest

dywalność działania gospodarki podkreśla wynik

obniżenie kosztów produkcji, więc jednocześnie

jaki osiągnęła giełda papierów wartościowych

Ludzie migrujący ze wsi do miast powiększają szeregi bezrobotnych, a osoby wykształcone nie potrafią znaleźć odpowiedniego stanowiska, w wyniku czego są zmuszone do emigracji, co z kolei pozbawia kraje wykształconej warstwy społecznej ceny produktu. Trzecia faza charakteryzuje się

w São Paulo. W 2017 roku, mimo wspomniane-

przenoszeniem produkcji do krajów rozwijających

go nieznacznego przyrostu ekonomicznego, na-

się, ponieważ dzięki temu możliwe jest zmniejsze-

stąpił wzrost indeksu aż o 26,85%, co uczyniło

nie kosztów produkcji. Wynika to z mniejszego

z inwestycji w akcje jedno z najlepszych narzędzi

wynagrodzenia dla siły roboczej. Jednym z państw,

inwestycyjnych roku. Oprócz zwiększenia się in-

które obecnie czynnie wdrażają fazę trzecią i zara-

deksu wzrosła, po raz pierwszy po dwóch latach

zem starają się wzmocnić stosunki dyplomatyczne

spadku, wymiana handlowa pomiędzy Polską

z krajami Ameryki Południowej są Chiny. Wnio-

a Brazylią, która wyniosła 4.405,1 mln PLN. Dla

sek ten nasuwa się z powodu coraz częstszych

Polski, Brazylia jest najważniejszym partne-

wizyt obecnego przewodniczącego Chińskiej Re-

rem handlowym z całej Ameryki Południowej,

publiki Ludowej. Rok po objęciu urzędu przez Xi

importuje ona produkty przemysłu chemiczne-

Jinpinga, utworzono Forum of China-Community

go oraz produkty przemysłu elektromaszynowe-

of Latin American and Caribbean States (Forum Ko-

go np. części i akcesoria samochodowe, silniki.

munikacji pomiędzy Chinami a Ameryką Łacińską

Grupy tych dwóch dóbr stanowią ok. 80%

i Karaibami). Głównym celem było wzmocnienie

całości polskiego eksportu na rynek brazy-

kontaktów pomiędzy Państwem Środka, a wszyst-

lijski.

kimi krajami Ameryki Południowej. Dla państw,

przez Polskę są głównie surowce (rudy mie-

tj. Argentyna, Brazylia czy Wenezuela, stworzyło

dzi)

to możliwość pozyskania doskonałego partnera

kawa, owoce tropikalne, soki. W Brazylii pio-

handlowego, ponieważ Chiny stawiają szczególnie

nierem polskich inwestycji jest firma Selena

na eksport dóbr. Według statystyk Ministerstwa

z Wrocławia. Przedsiębiorstwo to posiada za-

Handlu Chińskiej Republiki Ludowej, od 2014

kład tworzący głównie pianki poliuretanowe

roku wartość inwestycji zagranicznych w Ameryce

w Ponta Grossa, a jednocześnie jest liderem

Łacińskiej wyniosła 106,1 mld USD. Zatem Ame-

ryka Południowa jest obecnie dla Chin znaczącym

cji

rynkiem zbytu, który zapewnia źródło przychodów.

inną polską firmą posiadającą swoje biuro

W Brazylii w latach 2014-2016 roku trwał naj-

handlowe w Brazylii, dokładniej w Sao Paulo, 44

Z i

kolei

produkty

skalę chemii

produktami

importowanymi

rolno-spożywcze

światową budowlanej.

np.

w Od

2012

soja,

prodkroku,

wewnętrz-

systemu społeczno–gospodarczego. Dlatego coraz

nego i zewnętrznego jest Lug Light Factory.

większa liczba przedsiębiorców, starająca się zaist-

W Brazylii, od początku XXI wieku, otworzyło fi-

nieć na rynkach Ameryki Południowej, nie zawsze

lie lub zainwestowało swój kapitał jeszcze wiele

odnosi zamierzony sukces. Należy jednak pamiętać,

innych polskich firm. Należy jednak pamiętać, że

że pomimo mniejszej ilości informacji dostarcza-

wciąż nie zostały podpisane dwie umowy: umowa

nych o polskich inwestycjach w Ameryce Południo-

o wzajemnej ochronie inwestycji oraz umowa

wej, w porównaniu do tych odnośnie przedsięwzięć

o unikaniu podwójnego opodatkowania, któ-

w Azji czy pozostałych krajach Unii Europejskiej,

rych istnienie jest niezwykle ważne dla posia-

inwestycje są prowadzone na coraz większą skalę

daczy własnej działalności gospodarczej. Dwu-

i cieszą się rosnącą popularnością. Co więcej, z ini-

stronna

występuje

cjatywy Unii Europejskiej powstał program ELAN,

również pomiędzy Polską a Chile. Między tymi

którego elementem jest ELANBiz. Dzięki tej wirtu-

dwoma krajami, w przeciwieństwie do Brazylii, od

alnej platformie, małe i średnie przedsiębiorstwa

2000

sprawie

europejskie (MŚP) mogą poszerzyć swoją wiedzę,

wzajemnego popierania i ochrony inwestycji.

aby uzyskać dostęp do wybranych rynków Ameryki

W 2017 roku obroty handlowe z Chile osiągnęły

Południowej.

będąca

współpraca

roku

303,6 o

producentem

gospodarcza

funkcjonuje

mln

oświetlenia

mln

umowa

USD,

USD

daje stosunku

wzrost do Karolina Karasińska

2016 roku. W 2011 roku, pierwszej polskiej inwestycji w Chile dokonała firma X-Trade

Uniwersytet Łódzki

Brokers Dom Maklerski S.A. z Warszawy. Utwo-

Międzynarodowe stosunki gospodarcze

rzyła ona w Santiago de Chile pierwszy poza-

kkarolina.karasinska@gmail.com

europejski oddział, który ma za zadanie pomoc w zdobyciu rynku internetowych usług maklerskich w Ameryce Południowej. Dowodem na to, że polskie firmy coraz częściej ruszają na podbój Ameryki Łacińskiej są słowa Michała Żurowski, rzecznika firm PESA, specjalizującego się w budowie i naprawie taboru szynowego: ,,Widzimy ogromny potencjał w rynkach Ameryki Połu-

„

dniowej, dlatego interesują nas nie tylko Chile i Peru, ale też pozostałe kraje. Potrzeby taborowe na tym kontynencie, zwłaszcza w Chile i Brazylii, są bardzo duże. Wiadomo też, że Santiago de Chile przymierza się do zakupu nowych pojazdów - zarówno kolejowych, jak i tramwajów. PESA mocno stawia na dywersyfikację rynków, także zagranicznych, bo to chroni firmę w razie załamania na rynku krajowym”.

Widzimy ogromny potencjał w rynkach Ameryki Południowej, dlatego interesują nas nie tylko Chile i Peru, ale też pozostałe kraje Aby ekspansja danej firmy na rynek zagraniczny była pomyślna, potrzebna jest przemyślana strategia i przygotowanie wnikliwej analizy oraz wyróżniających się trendów dla określonych regionów bądź państw. Na tym kontynencie przeprowadzenie takiej analizy jest istotniejsze ze względu na niską odporność Ameryki Południowej na zawirowania na świecie, co wynika z braku stabilnego 45

PPK KOŁEM RATUNKOWYM PRZYSZŁYCH EMERYTÓW? W ostatnich latach w Polsce nasila się dyskusja dotycząca przyszłych emerytur, ich wysokości oraz możliwych rozwiązań, które

przeciwstawią

sytuacji

się

demograficznej.

niekorzystnej Prognozy

em-

erytalne oraz demograficzne dla Polski są więcej niż niekorzystne, dlatego też obecny rząd wprowadził program Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK). Niniejszy artykuł to próba odpowiedzi na pytanie, czy PPK może być uznawane za swego rodzaju „koło ratunkowe” dla przyszłych emerytów.

„

Przyczyny wprowadzenia PPK

ZUS to kolejna instytucja publikująca in-

Przyczyny wprowadzenia PPK można rozpatrywać

formacje o stopie zastąpienia - w roku 2018

z punktu widzenia dwóch grup czynników: związa-

wyniosła 56,4%. Jest to wynik gorszy o pon-

nych z prognozami emerytalnymi oraz powiąza-

ad 5% w stosunku do roku 2013, a przewidy-

nych z obecną i przyszłą sytuacją demograficzną.

wania

Wśród czynników związanych z prognozami emerytalnymi należy pochylić się nad dwiema kwestiami: stopą zastąpienia oraz skłonnością Polaków do oszczędzania. Coraz częściej publikowane są przez różne źródła prognozy emerytalne dla Polski. Przykładowo z ostatniego

ponownie

raportu OECD, dotyczącego systemów emerytalnych, można odczytać jaki procent wynagrodzenia

nie

pozostawiają

złudzeń.

...należy przyznać, że program ma duży potencjał i może być korzystny dla pracownika

stanowią składki oraz jaka będzie stopa zastąpienia przy założeniu, że 20-letnia dzisiaj osoba będzie pracować nieprzerwanie do osiągnięcia wieku em-

Wykres 1. (na następnej stronie przyp. red.)

erytalnego. Polska znajduje się na samym końcu

prezentuje

zestawienia, wyprzedzając jedynie Meksyk. Stopa

do roku 2060. Zgodnie z wykresem, stopa

zastąpienia, rozumiana jako stosunek pierwszej

zastąpienia

emerytury do wysokości ostatniego otrzymane-

jedynie ok. 25%. Warto doprecyzować, że dane

go wynagrodzenia netto, wyniesie 31.6% przy

opublikowane przez ZUS, różnią się od danych

średniej stopie dla OECD, wynoszącej 63%.

OECD metodologią obliczeń. Stopa zastąpie-

Ponadto,

Pol-

nia została bowiem obliczona jako stosunek

60%.¹

średniej wypłacanej emerytury do średniej kra-

ski

średnia

krajach oscyluje

regionu wokół

prognozę w

2060

stopy roku

zastąpienia ma

wynieść

jowej płacy. Druga ze wspomnianych wcześniej

(Pracowniczy

kwestii

Polaków

iednio korzystnych warunkach. Środki zgro-

prof.

Ger-

madzone na koncie PPK są prywatne, a pon-

prezes

ZUS,

adto

niska

oszczędzania.

trudy

Uścińskiej,

skłonność Według obecnej

Plan

podlegają

Emerytalny)

dziedziczeniu

odpow-

podziałowi

PPK „to próba wyjścia ze stagnacji, w jakiej

w przypadku rozwodu. Udział w PPK musi

się

zapewnić każdy pracodawca, który zatrudnia mini-

znaleźliśmy

oszczędzania

dobrowolnymi

mum 1 osobę podlegającą ubezpieczeniu emerytal-

Indywidualne

nemu i rentowemu do ZUS. Mowa tu w takim ra-

Konta Emerytalne (IKE) oraz Indywidualne Kon-

zie nie tylko o osobach zatrudnionych na umowę

ta Zabezpieczeń Emerytalnych (IKZE) posiada

o pracę, lecz także, np. umowę-zlecenie lub umowę

łącznie ok. 1,6 mln osób. Jest to tylko 10% osób

agencyjną.

starość

formami przez

państwo”.²

z ten

wspieranymi

moment

zgłoszonych do ubezpieczenia emerytalnego. ³

wysokość

kluczowy Polski. pektu,

świadczeń

wpływ

emerytalnych

Bardzo istotny aspekt PPK stanowi finansowan-

demografia

ie z trzech różnych źródeł. Środki zebrane na kon-

Główne czynniki dotyczące tego asto

rosnąca

długość

życia

cie PPK składać się będą z:

Polaków

• Wpłat pracownika: 2-4% wynagrodzenia brut-

(77 lat w 2016 r.) oraz niski współczynnik dzi-

to. Możliwe jest zmniejszenie wpłat nawet do 0,5%,

etności (1,45 w 2017 roku przy wymaganej

jeśli taka osoba nie zarabia więcej niż 1,2 wielokrot-

normie 2,10-2,15) przy stosunkowo wczesnym

ności minimalnego wynagrodzenia.

wieku przejścia na emeryturę (60 lat dla kobiet

• Wpłaty pracodawcy: 1,5-4% wynagrodzenia

i 65 dla mężczyzn).

brutto. Wysokość składek zależna będzie od dobrej

Ostatni, choć nie mniej istotny powód stworze-

woli pracodawcy. Nawet w przypadku składek pra-

nia PPK, to brak zaufania Polaków po częściowej

cownika w wys. 4% może on wpłacać 1,5%.

(a już wkrótce całkowitej) likwidacji OFE i chęć

• Dopłat ze strony Państwa: jednorazowa „opłata

odbudowy tegoż zaufania.

powitalna” 250 PLN oraz 240 PLN za każdy rok.

Istota i główne założenia PPK

By otrzymać wpłatę powitalną – 250 PLN, na-

PPK to system długotrwałego oszczędzania wspi-

leży zawrzeć umowę o prowadzenie PPK i być ucz-

erany przez Państwo, głównie na cele emerytalne,

estnikiem programu co najmniej 3 miesiące oraz

choć co do zasady cel może być dowolny. PPK

odprowadzać w tym czasie składki.

jest systemem powszechnym i z założenia dobro- wolnym, jednakże każda osoba pracująca

W przypadku PPK bardzo istotna jest możli-

w wieku 18-55 lat płacąca składki na ZUS będzie

wość

do niego zapisana automatycznie. Wyjątek stanow-

Jednak od 1 kwietnia 2023 roku, co 4 lata, pra-

ią osoby w wieku 55-70 lat. Muszą one złożyć

codawca mimo wszystko będzie automatycznie

wniosek, jeśli chcą uczestniczyć w PPK. Oso-

zapisywał do programu pracowników, którzy

by powyżej 70. roku życia są z tego programu

zrezygnowali, chyba że ponownie złożą oni wni-

wyłączone. Ponadto, w programie nie mogą

osek o wypisanie. Co więcej, każdy będzie mógł

wziąć udziału osoby prowadzące jednoosobową

zmieniać zdanie co do uczestnictwa tyle razy, ile

działalność gospodarczą, a także rolnicy oraz

zechce. Istotna kwestia dotyczy wypłat środków.

pracownicy firm, które wdrożyły program PPE

wypisania

się

każdym

momencie.

Zgodnie z założeniami, wypłaty należy dokonać po 47

60 roku życia. W takim przypadku 25% środków

obowiązków leży po stronie pracodawcy: musi

zostanie wypłaconych jednorazowo, a pozostałe

on wybrać operatora kont PPK oraz zapisać

75% zostanie wypłacone w min. 120 miesięcznych

pracowników,

ratach (10 lat). Rat może być więcej. Ich ilość

• elastyczność wysokości wpłat,

zależy od uczestnika PPK. Jeśli wszystkie środki

• dofinansowanie ze strony zarówno pracodawcy

zostaną wypłacone jednorazowo, będzie koniec-

jak i Państwa,

zne zapłacenie podatku od zysków kapitałowych.

• brak możliwości obniżki wynagrodzenia ze

Z kolei rezygnacja przed 60 rokiem życia wiązać

względu na uczestnictwo w PPK,

się będzie ze zwrotem wszystkich dopłat od Państ-

• brak

konieczności

wpłacania

składek

wa do Funduszu Pracy. Z wpłat pracodawcy taka

osoba otrzyma jedynie 70% środków, cały zysk

możliwość wypłaty 25% w przypadku poważnej

ze zwróconych pieniędzy zostanie opodatkowa-

choroby pracownika, małżonka lub dziecka.

podatkiem

dochodów

inwestycyjna,

jako

Jak najważniejszy

także

i najbardziej skomplikowany aspekt PPK, wymaga wyodrębnienia

spośród

niewypłacalności

pracodawcy,

kapitałowych.⁴

Strategia inwestycyjna PPK Strategia

przypadku

pozostałych

przede

założeń.

wspomniano swoje

wyżej,

wady.

wszystkim

Należy

aspektach

PPK

wspomnieć takich

jak:

• wzrost kosztów działania firm

Strategię tę, z podziałem na okresy oszczędzania,

• trudna do zrealizowania zakładana roczna

prezentuje powyższa tabela.

stopa zwrotu na poziomie 3,5%. Założenie to

Wszystkie środki zgromadzone na kontach

można uznać za scenariusz optymistyczny mający

w ramach PPK, będą inwestowane w tzw. fundusze

zachęcić do udziału w PPK.

zdefiniowanej daty. Fundusze te będą mieszane,

• niepewność dotycząca inwestowania środków

co oznacza, że część aktywów lokowana będzie

na polskiej giełdzie.⁷

w instrumenty udziałowe, a część w instrumenty

• cykliczne (co 4 lata) automatyczne zapisywanie

dłużne.

do PPK mimo rezygnacji

Ryzyko przekłada się jednak na większą zmien-

• dobrowolność pracodawcy w zakresie wysokości

ność wycen akcji. Z tego względu, wraz ze zbliżani-

wpłato

em się do końca oszczędzania, aktywa uczestników

wypłaty po przekroczeniu 60 roku życia (25%)

PPK będą stopniowo inwestowane w coraz większej

podatek od dochodów kapitałowych w przypadku

części w instrumenty dłużne, a coraz mniejszej

wypłaty środków przed 60 rokiem życia

w instrumenty udziałowe.⁵

graniczona

wysokość

jednorazowej

• niepewność co do instytucji obsługującej konta PPK w wyniku braku doświadczenia

Główne zalety i wady PPK

w zarządzaniu kontami PPK trudno stwierdzić,

Po zapoznaniu się z głównymi założeniami pro-

która instytucja będzie najlepsza.

gramu PPK, wymienić można wiele zalet, lecz PPK posiada także pewne wady. Do pierwszej grupy

Analizując wymienione powyżej wady oraz zale-

z pewnością zaliczyć można:

ty PPK należy przyznać, że program ma duży po-

• dobrowolność,

tencjał i może być bardzo korzystny dla pracownika.

• jasno określona prywatność środków ,

Najważniejsze z punktu widzenia uczestnika PPK

• dziedziczność środków,

wydają się być dobrowolność uczestnictwa oraz

• możliwość

wcześniejszej wypłaty środków,

prywatność środków. Po stronie wad największą

nawet biorąc pod uwagę zwrot środków od

uwagę należy poświęcić kwestii niepewności

Państwa, podatek od zysków kapitałowych i utratę

dotyczącej stopy zwrotu.

30% środków od pracodawcy, wciąż pracownik ma do dyspozycji 100% swoich środków i 70% wpłat

Przykładowe scenariusze

pracodawcy

W celu lepszego zobrazowania wpływu PPK na

• niski koszt programu: limit kosztów to 0,6% w

skali

roku

prowadzenie

⁶

portfele Polaków, stworzono osiem scenariuszy.

większość

Za kryteria zmienne przyjęto jedynie wyna48

grodzenie brutto (minimalne lub średnia krajowa), wymiar składki pracownika oraz zakładany procent zwrotu z inwestycji. Pozostałe czynniki dla łatwiejszego porównania i kalkulacji uznano za stałe w podanych wysokościach. Kluczowy wniosek, płynący z zaproponowanych scenariuszy, to wpływ zakładanego zwrotu z in-

Bibliografia:

westycji w ciągu roku na zebrane środki na koncie. Najwyraźniej

ten

wpływ

zauważyć

1. https://businessinsider.com.pl/twoje-pieni-

można

adze/emerytury/jaka-emeryture-dostaniesz-sto-

porównując scenariusze 2 i 3 oraz 6 i 7. W

obu

symalnej cownika

przypadkach, możliwej nie

nawet

wpłaty

mak-

stawki

przez

pra-

spowodują

znaczącej

pa-zastapienia-w-polsce/wse7pqv 2. https://businessinsider.com.pl/twoje-pieniadze/emerytury/stopa-zastapienia-w-zus-w-

różnicy

2018-r-emerytury-polakow/fwvd41w

w stosunku do pracownika, który odłoży 2% przy

3. https://businessinsider.com.pl/twoje-pieni-

wyższej stopie zwrotu. Analizując pierwszą parę

adze/emerytury/emerytury-w-polsce-raport-ibs-

scenariuszy, wręcz świadczenie będzie niższe o ok. 230 PLN.

i-prognoza-do-2060-roku/xc0vybh

Podsumowanie

ppk-prezes-zus-gertruda-uscinska-o-em-

4. https://www.fakt.pl/pieniadze/finanse/ eryturach/x1vdl9y

Artykuł był próbą odpowiedzi na pytanie, czy

5. https://marciniwuc.com/ppk-pracown-

PPK można traktować jako koło ratunkowe dla

icze-plany-kapitalowe-2019-zasady/

przyszłych emerytów. Niewątpliwie, odpowiedź jest

twierdząca.

Kluczowa

dla

wpływu

6. h t t p s : / / s e r w i s e m e r y t a l n y . r p . p l / p i e n i -

adze-w-ppk-podlegaja-dziedziczeniu/

przyszłą sytuację emerytów, będzie stopa zwro-

7. https://nto.pl/ppk-2019-pracownicze-plany-

tu z odłożonych środków oraz wysokość wpłat.

kapitalowe-co-to-jest-ppk-zasady-ppk-kalkula-

W przypadku niskiej stopy zwrotu, nawet zyski

tor-ppk-oszczedzanie-na-emeryture-rezygnacja-z-

związane z maksymalną wpłatą pracownika (4%)

ppk-50619/ar/c10-13447447

zostaną w dużej mierze zniwelowane.

8. https://www.money.pl/gospodarka/wiado-

Biorąc pod uwagę możliwe scenariusze, warto

mosci/artykul/pracownicze-plany-kapita -

potraktować obecny kształt programu jak wers-

lowe-to-rewolucja-dla,34,0,2420770.html

ję wciąż wymagającą udoskonaleń. Dlatego być

9. https://fintek.pl/ppk-czy-warto-wybrac/

może należy poczekać rok lub dwa, by przekonać

10. h t t p s : / / w y n a g r o d z e n i a . p l / k a l k u l a -

się jak program w istocie funkcjonuje, zwłaszcza

tor-ppk-pracowniczych-planow-kapitalowych/

zważając na fakt, że każdy uczestnik ma prawo do

wynik

wstąpienia i rezygnacji z oszczędzania w dowol-

11. h t t p s : / / s e r w i s e m e r y t a l n y . r p . p l / p i e n i -

nym momencie.

adze-w-ppk-podlegaja-dziedziczeniu/

Mateusz Cybulski

12. https://www.gazetaprawna.pl/ppk/ar-

Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

tykuly/1406159,ppk-jak-pracodawca-ma-wd-

Finanse i rachunkowość dla biznesu

rozyc-pracownicze-plany-kapitalowe.html

mateusz.cybulski.pzn@gmail.com

13. https://finanse.rankomat.pl/poradniki/ppk-

Recenzent: dr Tomasz Gabrusewicz

kontra-ikze-co-wybrac/

Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 49

FINANSOWA EUROPA KONTRA BLOCKCHAIN Rozproszona baza danych, czyli blockchain, została zaproponowana po raz pierwszy w 2008 roku. Choć od tego momentu minęło sporo czasu, to nadal wiele osób kojarzy łańcuch bloków przede wszystkim z kryptowalutami, takimi jak bitcoin. Blockchain znajduje jednak wiele innych zastosowań. najważnie-

nologii blockchain w Europie Środkowo-Wschod-

jszych innowacji w całym sektorze finansowym.

Blockchain

stanowi

jedną

niej nadal jest niewielka, w przeciwieństwie do

W podobny sposób jak Uber rozpoczął transfor-

Stanów Zjednoczonych, gdzie blockchain znajduje

mację sektora prywatnego transportu, a Airbnb

coraz szersze zainteresowanie ze strony wielkich

poruszył całą branżę turystyczną, tak samo block-

instytucji, takich jak IBM czy Bank of America.

chain rozpoczyna rewolucję w branży finansowej.

Według raportu „Breaking Blockchain open.

Wśród korzyści, jakie przynosi ta nowa technologia

wyróżnia

decentralizację,

się

przede

niezawodność,

Central

and

Eastern

European

perspective”

wszystkim:

firmy doradczej Deloitte, więcej niż połowa lid-

uproszczenie

erów i menadżerów firm uważa, że zachwyt nad

procesów, pełną przejrzystość, transparentność,

jego możliwościami jest przesadzony, a tylko

oszczędność kosztów, wykluczenie błędów, szybsze

jedna czwarta z uczestników badania przyznaje,

transakcje i lepszą jakość dostępnych danych.

że poczyniła już w tym obszarze inwestycje.

Wszystko to wiąże się z cyfrowym trendem,

Z badania wynika także, że liderzy wierzą

który zmusza instytucje finansowe do ponownego

w długoterminowy sukces blockchain, bowiem

przemyślenia ich działalności w odpowiedzi na

aż 45% z nich wyraża obawę, że jeśli nie zaim-

nowe możliwości, takie jak rosnąca popularność

plementuje tej technologii w swojej działalności,

łączności peer-2-peer. Rośnie bowiem nacisk na

w przyszłości straci przewagę nad konkurencją.

zmianę starych modeli biznesowych. Sektor usług

W przeciwieństwie do reszty świata, blockchain

finansowych uznawany jest za segment, w którym

w Europie Środkowo-Wschodniej nie przeżywa

najbardziej możliwe jest wykorzystanie potenc-

okresu

jału technologii blockchain. Posiada ona szereg

entów przyznała, że nie zamierza inwestować

zastosowań, przede wszystkim w bankowości,

w nową technologię w następnym roku kal-

gdzie znajduje się najwięcej transakcji, w których

endarzowym. Około 20% uczestników nie ma

można wykorzystać jej możliwości. To także jedna

pewności co do ich przyszłego podejścia do tem-

z odpowiedzi na kryzys finansowy z 2008 roku,

atu. Prawie 30% respondentów oświadczyło,

który spowodował znaczne zmniejszenie publicz-

że rozpocznie zaangażowanie kapitałowe w block-

nego zaufania do instytucji finansowych.

chain lub będzie postępować zgodnie z procesem

Powszechność rozwiązań opartych na tech-

prosperity.

Blisko

połowa

respond-

inwestycyjnym z kwotą co najmniej 100 tys. EUR. 51

Źródło: PwC Global Blockchain survey 2018, opracowanie własne

Jest także kilku dużych graczy, którzy rozważają

jącą przelewy pieniężne. Takie firmy na co dzień

przeznaczenie od 200 tys. EUR do 2 mln EUR na

używają własnych kont oraz możliwości, jakie

tego typu inwestycje.

posiadają, do obsługi płatności, Jednak proces ten jest zdecydowanie mniej efektywny i opłacalny

Santander dostrzegł potencjał

„

Świat

kryptowalut

blockchain

od narzędzia xRapid oferowanego przez XRP. ma

także

Program

xRapid

zapewnia

błyskawiczne

obniżenie

płatności,

zmniejszenie

swoją ciemniejszą stronę – Ripple (XRP). Kryp-

transakcje,

towaluty z założenia miały być wyzwoleniem od

kosztów walutowych i natychmiastowy wgląd

banków, a w ich świecie powstał wirtualny

w stan swoich płatności. Prezes Ripple, Brad Gar-

token, który wspiera bankowość.

linghouse, uważa że dzięki temu MoneyGram

Ripple¹ to jednak nie tylko kryptowaluta.

będzie w stanie “przesłać płatności tak szybko jak

To także protokół płatności (Ripple Transac-

informacje”, bowiem czas potrzebny do obsłużenia

tion Protocol), który zapewnia natychmiastowe,

przelewu liczony jest zazwyczaj między dwiema

globalne transakcje płatnicze. Ripple, w przeci-

a trzema sekundami. Idealnym przykładem jest

Sektor

usług

finansowych

uznawany jest za segment, w którym najbardziej możliwe

pierwsza płatność wykonana przez ReiseBank. 1000 kanadyjskich dolarów zostało przewalutowane na euro wykorzystując system Ripple. Płatność została ukończona w 8 sekund, co stanowi ogromną różnicę w stosunku do obecnych 2-6 dni roboczych, do których jesteśmy przyzwyczajeni². W tym wszystkim dostrzegł potencjał Santander

jest wykorzystanie potencjału

Bank. Santander One Pay FX, to usługa natych-

technologii blockchain

wykorzystuje technologię blockchain i Ripple.

miastowych

płatności

zagranicznych,

która

Została ona uruchomiona między innymi w Polsce,

wieństwie do bitcoina, nie opiera się na zasobożer-

Wielkiej Brytanii oraz Brazylii. Umożliwia real-

nym procesie pod względem energii i mocy

izowanie płatności międzynarodowej w kolejnym

obliczeniowej. Oparty jest na wspólnej, publicznej

dniu, a w wielu przypadkach tego samego dnia.

bazie danych, która wykorzystuje proces konsen-

Co więcej, klienci są informowani, jaka dokład-

susu między tymi serwerami, które mogą należeć

nie kwota w walucie docelowej wpłynie na konto

do każdego, od osób fizycznych, aż po banki.

beneficjenta, jeszcze przed wykonaniem przelewu³.

Ripple, dostawca pilotażowego rozwiązania

Wobec

tego,

grupa

Santander

zos-

systemu płatności dla przedsiębiorstw opartego

tała

o blockchain, nawiązał współpracę z MoneyGram

cie,

– drugą co do wielkości na świecie firmą wykonu-

o blockchain jednocześnie w wielu krajach.

pierwszym który

wdraża

bankiem usługi

płatnicze

świeoparte

1 https://ripple.com/insights/santander-launches-first-mobile-app-for-global-payments-using-ripples-xcurrent/ 2 https://ripple.com/customer-case-study/reisebank/ 52

Rodzimy rynek

może w dowolnej chwili sprawdzić, czy żaden

Coraz więcej przykładów wykorzystania tech-

głos nie został zmodyfikowany lub usunięty.

nologii rozproszonego łańcucha bloków można

Rozwiązanie tego typu, może zwiększyć udział

także zobaczyć w Polsce. W ostatnim czasie

w głosowaniu i pomóc w budowie nowego oblicza

Bank Spółdzielczy w Toruniu zaimplementował

rynków finansowych. Brokerom eVoting, urucho-

tę technologię w swojej bankowości⁴. Jest to

miony na platformie blockchain, umożliwi inte-

pierwszy lokalny bank w Polsce, który podjął

grację systemu z obsługą rachunków papierów

decyzję o wykorzystaniu technologii blockchain

wartościowych.

w oferowanych usługach. Cały projekt, realizowany jest we współpracy z firmą Atende.

Podsumowanie

Rozwiązanie

Choć przed przedsiębiorstwami stoją różne wyzwa-

ogranicza

dokumentacji obsługiwani mentów SMS. ma

papierowej. zdalnie,

odbywać

zadanie

Klienci się

być

nia, takie jak regulacje prawne, to nie zmienia to

doku-

w żaden sposób faktu, że branża usług finan-

kody

sowych, w tym bankowość, stoi przed koniec-

ChainRepo

znością wprowadzenia zmian i pójścia z duchem

poprzez

Atende

digitalizację

użycia

mają

podpisywanie

Zastosowanie za

konieczność

dokumentów

czasu. Blockchain mocno narusza status quo

z biometrycznym podpisem i ich jednoczesną

w całej gospodarce. Można więc pokładać nadzieje

archiwizację. Zarówno klient jak i bank, będą

w zdefiniowaniu na nowo całej branży finansowej,

mieli w każdej chwili dostęp do elektronicznej

a wygranymi zostaną ci, którzy zrozumieją możli-

dokumentacji, bez konieczności odszukiwania

wości jakie niesie ze sobą ta technologia.

wydruków w wersji papierowej. Ponadto, dokumenty utrwalane w ChainDoc nie wychodzą poza środowisko klienta, zapewniony jest także mech-

Filip Niedziela

anizm realizujący prawo do zapomnienia wynika-

Zarządzanie

jący z ustawy RODO.

Wyższa Szkoła Bankowa niedziela.filip0@gmail.com

Blockchain dla inwestorów Innym przykładem z rodzimego rynku jest Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych (KDPW), który ma na celu zwiększenie zaangażowania inwestorów w życie spółek publicznych, a także usprawnienie przygotowania i obsługi głosowań na Walnym Zebraniu Akcjonariuszy (WZA), zapewniając transparentność całego procesu dla wszystkich użytkowników. Obecnie, inwestor który chce mieć wpływ na decyzje spółki podejmowane na jej walnym zgromadzeniu, ma dwie opcje: uczestniczyć w WZA osobiście albo zaangażować do tego pełnomocników. Naprzeciw wychodzi mu KDPW. Wraz z IBM, przygotowuje system eVoting, umożliwiający zdalne uczestnictwo w WZA i zdalne głosowanie elektroniczne. System wykorzystuje technologię rozproszonego rejestru. Prototypowa platforma oparta jest na oprogramowa-

Bibliografia:

niu Hyperledger Fabric 1.0.

1. https://ripple.com/insights/santander-launch-

Architektura

sieci

blockchain

opartej

es-first-mobile-app-for-global-payments-using-

Hyperledger Fabric niweluje ryzyko manipu-

ripples-xcurrent/ [dostęp 11.07.2019]

lacji wynikami głosowania. Głosy są szyfrowane:

2. https://ripple.com/customer-case-study/rei-

zabezpieczone

sebank/ [dostęp 11.07.2019]

przez

wielu

kryptograficznie, uczestników

zatwierdzane przechowywane

3. Artykuł własny - https://bitcoinpl.org/

w nienaruszalnym rejestrze. Każdy uczestnik

santander-group-ripple/ [dostęp 11.07.2019]

3 Artykuł własny - https://bitcoinpl.org/santander-group-ripple/ 4 https://atende.pl/pl/o-firmie/aktualnosci/2019/bank-spoldzielczy-w-toruniu-wdraza-blockchain-w-systemie-obslugi-klientow 53

ZEROWY PIT DLA MŁODYCH Zerowy PIT dla młodych to jeden z programów zaproponowanych przez obecny rząd w ramach tzw. „Piątki Kaczyńskiego”, który ma ułatwić młodym osobom do 26. roku życia wejście na rynek pracy oraz poprawić ich sytuację finansową poprzez zastosowanie ulgi od podatku PIT. Czy jednak program ten będzie miał istotny wpływ na sytuację osób młodych na rynku pracy? Celem artykułu jest analiza projektu „Zerowy PIT dla młodych”, wskazanie potencjalnych wad i zalet oraz próba odpowiedzi na powyższe pytanie. Główne przyczyny wprowadzenia programu

które będziemy wdrażać i wdrażamy, sprawią,

Analizując potencjalne przyczyny wprowadzenia

że duża część zdecyduje się wrócić” (Sudaj, 2019).

zerowego PIT-u dla osób młodych, należałoby Istota i główne założenia programu

pochylić się szczególnie nad dwiema kwestiami:

• wysokim bezrobociem wśród młodych osób,

Zerowy PIT dla młodych lub tak zwana ulga „Bez

• liczbą osób wyjeżdzających z kraju w celu pod-

PIT dla młodych” skierowana jest do osób, które

jęcia pracy za granicą.

nie ukończyły 26. roku życia i osiągają przychody ze

Z aktualnych danych wynika, że stopa bezrobo-

stosunku z pracy oraz z umów zlecenia zawartych

cia wśród osób młodych, mających od 15 do 24 lat,

z pracodawcą. PIT dla młodych ma wejść w ży-

w 2017 roku w Polsce wyniosła 14,8% i tym samym

cie już 1 sierpnia. W związku z wejściem w życie,

była o 2 pkt. procentowe niższa od średniej unijnej.

w trakcie roku, limit zwolnienia dla 2019 roku

Jednak w podgrupie osób od 15 do 19 lat jest ona

wyniesie 35 636,67 PLN, czyli 5/12 limitu rocz-

wyższa od przeciętnej w UE i wynosi odpowiednio

nego. Jeżeli pracownik w danym roku przekroczy

23 i 21% w 2017 roku. Dla lepszego zobrazowania

limit wynoszący 85 528 PLN (w 2019 roku ponad

stopa bezrobocia ogółem, od 15 do 74 roku życia,

35 636,67 PLN), podlegać on będzie opodatkowa-

wyniosła w 2017 roku 4,9% i 7,6% Z tego wynika,

niu na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali

że stopa bezrobocia wśród ludzi młodych jest dia-

podatkowej.

metralnie wyższa w Polce niż na świecie.

Zgodnie z ustawą pracownik ma prawo do

Odnośnie drugiej ze wskazanych przyczyn,

niepobierania zaliczek na PIT, już od sierpnia do

jak mówi premier Morawiecki: „od wejścia do

grudnia 2019 roku, jeżeli złoży oświadczenie, że

UE, mniej lub bardziej na stałe, wyjechało pon-

jego dochody w całości zostaną objęte zwolnieniem

ad 1,5 mln ludzi. Ja wierzę, że nasze programy,

z PIT. Natomiast, jeżeli młody podatnik nie złoży 54

takiego oświadczenia, zwrot podatku otrzyma w zeznaniu rocznym za 2019 rok. Od 2020 roku nie będzie już konieczności przedkładania takiego oświadczenia, a z wynagrodzenia młodego podatnika nie będzie pobierana zaliczka. Ważne jest, że owa ulga nie zwolni młodych pracowników z zapłaty składek rentowych i emerytalnych do ZUS oraz zdrowotnych do NFZ. • Według rządu, młody pracownik poniżej

„

26 roku życia zyska 133 PLN/miesiąc oraz 1592 PLN/rok przy minimalnym wynagrodzeniu wynoszącym

2250

PLN

brutto

miesięcznie.

Przy szacunkowym przeciętnym wynagrodzeniu prognozowanym na 2019 rok, czyli 4765 PLN brutto pracownik otrzyma 355 PLN/miesiąc oraz 4261 PLN/rok, a przyjmując wynagrodzenie na poziomie rocznego limitu – 85 528 PLN zyska, 564 PLN/miesiąc i aż 6768 PLN/rok.

Zerowy PIT dla młodych lub tak zwana ulga Bez PIT dla młodych” skierowana jest do osób, które nie ukończyły 26. roku życia i osiągają przychody ze stosunku z pracy oraz z umów zlecenia zawartych z pracodawcą

Wady zerowego PIT-u Po dokładniejszym przeanalizowaniu projektu reformy, można wskazać pewne wady zerowego PIT-u. Są to przede wszystkim kwestie następujące: • Zerowy PIT nie jest skierowany do młodych li

przedsiębiorców, prowadzenie

którzy

działalności

rozpoczęgospodarczej,

zwolnione z podatku dochodowego nie będą również osoby, które aktualnie pobierają zasiłek chorobowy, macierzyński lub świadczenie rehabilitacyjne. • Obecne założenia wydają się być krzywdzące dla wszystkich młodych osób, które uzyskują inne przychody niż te ze stosunku pracy. Paradoks ten dotyczy przede wszystkim młodych matek w wieku 18-26 lat, które otrzymując zasiłek macierzyński z ZUS zobowiązane są do płacenia podatku. • Młode osoby coraz częściej zaczną rezygnować z podjęcia studiów na rzecz pracy, co może przyczynić się do znacznego spadku edukacji w Polsce. Młoda osoba, która nie idzie na studia, ale wchodzi na rynek pracy, nie posiada w zasadzie żadnego doświadczenia ani rozbudowanych kwalifikacji, więc ciężko jest jej negocjować jakiekolwiek warunki z przyszłym pracodawcą. Dlatego też przyjmuje to, co rynek pracy oferuje. Często są to tzw. „umowy śmieciowe” lub też prace podejmowane bez umowy, a wynagrodzenie płatne w kopercie „pod stołem”. Dla pracownika nie jest to korzystne rozwiązanie. Jednak ze strony pracodawcy wygląda to zupełnie inaczej. Oferując osobie młodej taką formę zatrudnienia, niweluje on płacenie podatków i składek. Obecnie, klin podatkowy dla najniższej płacy minimalnej w Polsce to około 40% (Sawulski, 2019). 56

• Obniżona skłonność osób młodych do zakłada-

Zerowy PIT daje oszczędność jedynie w wysokości

nia własnego biznesu, może wystąpić również

130 PLN z 1100 PLN łącznych składek pobieranych

zjawisko w którym będą zakładać firmy na osoby

z wynagrodzenia. Co więcej, wbrew pierwotnym

trzecie z racji opłacalności pod względem poboru

założeniom tej reformy, mającej skupiać się tylko

podatku.

na umowach o pracę, wcielono obowiązywanie

• Utrudnienia z tytułu zerowego PIT-u dla

umów cywilnoprawnych, co w rezultacie działa

samorządów miast, gmin i powiatów. Szacuje się,

negatywnie na kształtowanie się form zatrudnie-

że lokalnym władzom może zabraknąć nawet do

nia w Polsce, które już teraz są bardzo niestabilne.

miliarda złotych na zaplanowane inwestycje i re-

Podsumowując, obecny kształt reformy nie ma tak

monty szkół czy dróg. Dotychczas ,władze te praw-

dużego realnego wpływu na sytuację osób młodych

ie połowę wpływów otrzymywały z podatku docho-

na rynku pracy, jak można by oczekiwać.

dowego od osób fizycznych. • Zastosowanie zwolnienia z PIT-u zarówno w przypadku umów o pracę, jak i umowach cywil-

Patrycja Marciniak

noprawnych powoduje, że liczba osób pracujących

Zarządzanie

na podstawie tych drugich się nie zmniejszy, a ich

Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

sytuacja wcale się nie polepszy. Z danych wynika,

pati04141996@o2.pl

że co czwarty Polak pracuje na umowie zlecenia lub na czas określony, • Mała skala oddziaływania. Udział PIT-u w klinie podatkowym jest niewielki, a główną jego część stanowią składki na ubezpieczenie społeczne. Przykładowo, dla płacy minimalnej PIT wynosi około 130 PLN z 1100 PLN, które pobiera państwo łącznie z tytułu wszystkich składek (Sawulski, 2019). Na podstawie projektu reformy wskazać można również na pewne zalety: • Zastosowanie zerowego PIT-u wśród ludzi młodych wchodzących na rynek pracy, ale też już pracujących, będzie w pewien sposób zachętą, która ma za zadanie skłonić do wyjścia z tzw. szarej strefy. Bibliografia:

• Obniżenie kosztów pracy - zmniejszony zostanie w pewnym stopniu klin podatkowy, czyli

1. https://www.pit.pl/zerowy-pit-dla-mlodych/

różnica między całkowitym kosztem zatrudnienia

zerowy-pit-dla-mlodych-juz-od-1-sierpnia-

młodego pracownika a wynagrodzeniem, które

-2019-roku-958008

po opłaceniu podatku i składek na ubezpieczenie

2. https://www.pit.pl/zerowy-pit-dla-mlodych/

społeczne otrzymuje on na rękę. W rezultacie pra-

mlode-matki-mlodzi-niepelnosprawni-lub-cho-

codawcy mogą zaprzestać zatrudniania młodych

rujacy-do-26-r-z-sa-gorsi-podatkowo-od-pracow-

osób bez umów.

nikow-958010

• Pozytywnym skutkiem, którego można się

3. https://www.pit.pl/aktualnosci/zerowy-pit-

spodziewać będzie to, że ludzie młodzi zaprzestaną

-mlodzi-sie-ciesza-a-gminy-placza-i-chca-rekom-

tak częstego wyjeżdżania za granicę w celu poszuki-

pensat-za-utrate-wplywow-z-podatku-959755

wania lepszych warunków płacowych, a pracodaw-

4. https://ksiegowosc.infor.pl/podatki/podatki-

cy coraz chętniej będą zatrudniać osoby młode, tak

-osobiste/pit/3004916,Zerowy-PIT-dla-mlodych-

jak to było w Szwecji, gdzie zatrudnienie osób młod-

-od-1-sierpnia-2019-r-Sejm-uchwalil-ustawe.html

ych po wprowadzeniu obniżki podatku dochodowe-

5. https://strefabiznesu.pl/rewolucja-w-pit-

go rosło szybciej niż w innych grupach wiekowych.

-10072019-mlodzi-bez-podatku-juz-od-sierpnia-co-w-pit-zero-z-preferencyjnym-rozliczeniem-

Podsumowanie

-malzonkow-i-samotnych/ar/c3-14237767

Analizując wady i zalety programu „Zerowy PIT

6. https://nowakonfederacja.pl/

dla młodych”, można dojść do wniosku, że wprow-

zero-pit-dla-mlodych/?fbclid=IwAR1b3ffiCda-

adzenia zwolnienia z PIT-u osób do 26. roku życia

ANQ5SzK1GqimBOGNyKhEx--7SBNi0pJWF4N-

może mieć marginalny wpływ na sytuację młodych.

gRZnoK0k1mr2c 57

POLSKA A NOWY

JEDWABNY SZLAK Koncepcja Nowego Jedwabnego Szlaku jest inicjatywą, która może istotnie przyczynić się do poprawy relacji handlowych pomiędzy Polską a Chinami. Związana jest ona przede wszystkim z transportem towarów między kontynentami, a więc z wymianą handlową, która w obecnych czasach jest bardzo ważną częścią gospodarki większości krajów. Należy zwrócić uwagę, że korzyści jakie tego typu idea może przynieść Polsce są bardzo obiecujące, nie wspominając o możliwościach stania się kluczowym partnerem w Europie Środkowo-Wschodniej dla Chin. Czym jest koncepcja „Nowego Jedwabnego

W skład inicjatywy „One Belt One Road” wcho-

Szlaku”?

dzi obecnie około 70 państw, w których żyje 62%

Koncepcja „Nowego Jedwabnego Szlaku” jest nazy-

populacji z całego świata, a które tworzy razem

wana również inicjatywą „One Belt One Road”

23 biliony dolarów światowego PKB. Warto zwró-

(„Jeden Pas Jedna Droga”). Pomysł ten został

cić uwagę na skalę koncepcji, oraz to jak ogromna

przedstawiony na przełomie września i października

część ludzkości całego świata jest zaangażowana

2013 roku przez przewodniczącego Chińskiej Repu-

w tę ideę. Istotą tego pomysłu jest założenie,

bliki Ludowej Xi Jinpinga, podczas międzynarodo-

że Nowy Jedwabny Szlak nie ma być tylko jedną

wego forum, które odbywało się w Azji Południowo

drogą, natomiast siecią tras zlokalizowanych wzdłuż

– Wschodniej i Azji Centralnej. Należy wspomnieć,

trzech kontynentów, tj. Azji, Afryki i Europy. Pas

że Nowy Jedwabny Szlak nawiązuje, ale nie ograni-

Lądowy związany jest z budową korytarzy, którymi

cza się wyłącznie do Szlaku Jedwabnego z III wieku

prowadzone mają być linie kolejowe łączące Chiny

p.n.e. Inicjatywa ta stanowi szansę dla Chin w drodze

z Azja Centralną i Europą. Droga morska łączyć ma

do ich dalszego rozwoju, ale również wzmacniania

natomiast wschodnie wybrzeże Chin, przez kraje

pozycji na arenie międzynarodowej.

Dalekiego Wschodu, Afryki, aż do Europy. Wiąże się

Do celów strategii OBOR należą:

to oczywiście z wykorzystaniem portów zlokalizowanych w poszczególnych krajach.

• scalanie trzech kontynentów - Azji, Afryki i Eu-

W ramach inicjatywy „One Belt One Road”,

ropy,

znaczącym punktem jest tworzenie dróg komuni-

• rozwijanie współpracy z krajami zlokalizowan-

kacyjnych i handlowych oraz inwestowanie w infra-

ymi wzdłuż szlaku,

strukturę, zwłaszcza w państwach zlokalizowanych

• poszukiwanie efektywnych sposobów prze-

na trasie szlaku. W kontekście transportu towarów

wozu towarów między kontynentami. 59

Źródło: T. Jinchen, „One Belt One Road”: Connecting China in the World, [online]: https://www.globalinfrastructureinitiative. com/article/one-belt-and-one-road-connecting-china-and-world (dostęp 13.07.2019).

„

drogą lądową bardzo wiele mówi się o kolei, która

Polska wraz z krajami EŚW podpisały porozumienie

ma być wykorzystywana do przewozu produktów

w sprawie Jednego Pasa i Jednej Drogi, był znaczący.

między kontynentami. Jest to spowodowane w dużej

Od tego czasu zainteresowanie współpracą naszego

mierze rozpowszechnieniem się zakupów online.

kraju

Koncepcja ta ma dać możliwość na jak najszybszy

nabierać rozpędu. Jedną z głównych zalet tej

międzykontynentalny transport towarów z dowol-

koncepcji

nego miejsca. Obecnie większość towarów wysyła-

woju

nych z Chin do Europy jest transportowanych drogą

ralnych.

morską, co w praktyce zajmuje od 40 do 60 dni.

infrastruktury kolejowej, budową portów czy lot-

...towary transportowane

nisk. Cały pomysł jest wspierany przez Azjatycki

Chińską dla

handlu Wiąże

Republiką

Polski i

jest

Ludową

możliwość

inwestycji się

zaczęło

roz-

infrastruktumodernizacją

Bank Inwestycji Infrastrukturalnych (AIIB) oraz Fundusz Jedwabnego Szlaku. Polska jest jednym

z Chin do Europy przekra-

z krajów założycielskich AIIB od 2015 roku, a jej wkład wyniósł około 830 mln USD. Kolejną kwestią,

czają dwie granice celne

na którą warto zwrócić uwagę, jest współtworzenie przez Kazachstan, Białoruś i Rosję Euroazjatyckiej

Wykorzystując kolej można skrócić czas podróży,

Unii Celnej, w wyniku czego towary transportowane

gdyż dostarczanie przesyłek z Chin do Europy zaj-

z Chin do Europy przekraczają dwie granice celne.

muje wówczas od 14 do 16 dni. Bez wątpienia bar-

Polska w tym wszystkim miałaby stać się państwem,

dzo ważną rolę odgrywa nie tylko czas, ale również

przez które produkty miałyby być rozprowadzane

koszty, które w porównaniu np. z transportem lot-

do innych państw europejskich. Aktualnie naj-

niczym są dużo niższe. Kluczowym aspektem sto-

częściej transportuje się do Polski sprzęt elektro-

sowania zarówno drogi lądowej, jak i morskiej, jest

niczny, natomiast z Polski wysyłane są w dużych

brak ich konkurowania między sobą, ponieważ oba

ilościach głównie produkty żywnościowe. Rozwój

środki transportu mają uzupełniać się wzajemnie.

Nowego Jedwabnego Szlaku na terytorium Polski to także szansa na zdynamizowanie miast takich

Szansa dla Polski

jak Łódź czy Małaszewicze. W Małaszewiczach

Inicjatywa „One Belt One Road” otwiera przed Pol-

znajduje się centrum logistyczne, w którym prze-

ską bardzo duże możliwości, ze względu na lokali-

ładowywane są kontenery transportowane z Chin,

zację naszego kraju w centrum przebiegu Nowego

a dokładnie z Chengdu, gdzie znajduje się termi-

Jedwabnego Szlaku. Polska, jak wynika z analizy Liu

nal załadunkowy. W dużej mierze jest to związane

Zuokuia z Chińskiej Akademii Nauk Społecznych,

z szerokością torów, które w Polsce są węższe.

jest najbardziej atrakcyjnym państwem spośród

Drugim miastem jest Łódź, w którym planowane jest

wszystkich krajów Europy Środkowo-Wschodniej

utworzenie głównego terminalu przeładunkowego,

(EŚW) do lokowania chińskich inwestycji. Oprócz

z którego towary byłyby rozsyłane do krajów regionu.

tego, Chiny postrzegają Polskę jako jeden z głów-

Poza rozwojem kolei, której szlak przebiega

nych krajów tranzytowych, przez który przebiega

przez Polskę, nie można zapominać o polskich por-

główna trasa kolejowa szlaku. Moment, w którym

tach, które stanowią bardzo dużą wartość w handlu 60

30 25 20 15 10 5 0

2007 2008 2009 2010

2011

2012

eksport

2013

2014

2015

2016

2017

import

Źródło: Opracowanie własne na podstawie [online]: https://unctadstat.unctad.org/EN/

morskim z Chinami. Z jednej strony można powie-

w Chengdu oraz Szanghaju. Wsparcie tego typu insty-

dzieć o pewnym zagrożeniu występującym ze strony

tucji, w dużej mierze przyczynia się do zwiększenia

transportu kolejowego względem morskiego, zwłasz-

aktywności polskich przedsiębiorstw zainteresowa-

cza jeżeli chodzi o szybszy czas przewozu towarów.

nych prowadzeniem biznesu z Chinami, co stwarza

Z drugiej jednak, transport morski nadal jest tań-

dla nich ogromne możliwości rozwoju, a dla Polski

szy, co powoduje, że nie należy oczekiwać zaprze-

oznacza zwiększenie eksportu, który jest kluczowy

stania jego stosowania w najbliższym czasie.

z punktu inicjatywy Nowego Jedwabnego Szlaku.

Koncepcja „One Belt One Road” to również wiele nowych możliwości wymiany handlowej mię-

Łukasz Ryskala

dzy Polską a Chinami. Stwarza ona perspektywy dla

Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze,

polskich eksporterów chcących wysyłać swoje pro-

Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

dukty na chiński rynek, jak również dla importerów,

lryskala@wp.pl

którzy chcieliby sprowadzać towary z tamtego rynku. Obecnie między Polską, a Chinami występuje deficyt

Recenzent: dr hab. Krzysztof Wach,prof . nadzw.

wymiany handlowej, stąd występuje znacząca róż-

Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

nica między towarami eksportowanymi, a importowanymi. Od wielu lat import dominuje nad ekspor-

Bibliografia:

tem, który w 2017 roku był ponad 12 razy większy,

1. https://chinapower.csis.org/china-belt-and-

a saldo z tego tytułu wyniosło -24,17 mld USD.

-road-initiative/ (dostęp 14.07.2019).

Aktualnie kluczową kwestią w gestii Polski jest

2. https://businessinsider.com.pl/finanse/makro-

zwiększenie wolumenu polskiego eksportu do Chin.

ekonomia/nowy-jedwabny-szlak-najwazniejsza-

Inicjatywa ta spełni swoje założenia w momencie,

-inicjatywa-ekonomiczna-chin/2xstct6 (dostęp

gdy wartość eksportu oraz importu będzie podobna.

14.07.2019).

Poza tym, że Polska sprowadza bardzo duże ilo-

3. https://www.chinskiraport.pl/blog/nowy-

ści towarów w wagonach kolejowych, istotne jest

-jedwabny-szlak/ (dostęp 14.07.2019).

to, aby te wagony wracały również pełne do Chin.

4. http://geopolityka.net/tomasz-synowiec-nowy-

Niewątpliwie jest to szansa na ekspansję polskich

-jedwabny-szlak-w-kontekscie-polskiej-racji-stanu/

przedsiębiorców, chcących sprzedawać swoje towary

(dostęp 14.07.2019).

na chińskim rynku, a także na poszukiwanie stra-

5. https://www.polskieradio24.pl/42/273/Arty-

tegicznych partnerów. Program ten jest bardzo

kul/1611624,Szef-MSZ-w-Chinach-mamy-potencjal-

perspektywiczny, w kontekście rozwoju wymiany

-by-stac-sie-waznym-partnerem-nowego-Jedwabne-

handlowej Polski z Chinami, ale również w kwe-

go-Szlaku (dostęp 14.07.2019).

stiach związanych z inwestycjami. By pojawiało się

6. https://www.globalinfrastructureinitiative.com/

coraz więcej polskich przedsiębiorców chcących

article/one-belt-and-one-road-connecting-china-an-

rozpocząć handel z Chinami i przy okazji wypełniać

d-world (dostęp 14.07.2019).

wagony transportowane do Chin, niezbędna jest

7. M. Kaczmarski, Nowy Jedwabny Szlak: uniwer-

działalność polskich instytucji wspierających ten

salne narzędzie chińskiej polityki, Komentarze OSW

handel. Przede wszystkim jest to Polska Agencja

2015, s. 9.

Inwestycji i Handlu, Polsko-Chińska Izba Gospodar-

8. https://unctadstat.unctad.org/EN/ (dostęp

cza czy Zagraniczne Biura Handlowe zlokalizowane

14.07.2019). 61

WPŁYW GLOBALNEGO OCIEPLENIA NA ŚWIATOWĄ GOSPODARKĘ

Globalne ocieplenie jest od wielu lat głośnym, medialnym tematem. Mimo że nie wiemy o nim jeszcze wszystkiego, nie jesteśmy w stanie precyzyjnie przewidzieć jego przebiegu. Naukowcy nie mają wątpliwości, że jest ono faktem oraz że ma związek z działalnością człowieka i produkowanymi przez niego gazami cieplarnianymi¹. Wiele mówi się o katastrofalnych skutkach zmian klimatycznych. Wzrost poziomu mórz, topnienie lodowców czy pustynnienie niektórych obszarów to tylko nieliczne z nich². Jak wynika z publikacji tworzonych przez uznanych ekonomistów, wszystkie te zjawiska będą miały w kolejnych latach znaczący i zdecydowanie negatywny wpływ na światową gospodarkę. Już w 2006 roku brytyjski rząd zlecił Nicho-

organizacji humanitarnej DARA. Na podstaw-

lasowi Sternowi, głównemu ekonomiście Banku

ie swoich badań, przeprowadzonych na zlecenie

Światowego, stworzenie raportu zawierającego

20 państw rozwijających się, DARA przewiduje,

przewidywania

globalnego

że do 2030 roku z powodu chorób związanych

ocieplenia na światową ekonomię³. Z raportu

ze zmianami klimatycznymi, głodem i zaniec-

Sterna wynika, że jeśli nie zostaną podjęte konk-

zyszczeniami może umrzeć nawet 100 mln osób,

retne działania, mające na celu przeciwdziałanie

a światowe PKB spadnie o 3,2%⁴. Jednak w jaki

zmianom klimatu, to zmiany te mogą wywołać do

sposób ocieplenie klimatu może mieć tak negaty-

2050 roku spadek produkcji gospodarki światowej

wny wpływ na światową gospodarkę?

dotyczące

wpływu

o 6 bln funtów rocznie, czyli tyle, ile wynosi

Stern w swojej publikacji wskazuje przede

produkcja całej Unii Europejskiej. Badacz ws-

wszystkim na straty wywołane naturalnymi katast-

kazuje także, że jeżeli wzrost temperatur nie

rofami, takimi jak susze, powodzie czy huragany,

zostanie zatrzymany, łączny produkt krajowy

a także na epidemie wywołane rozprzestrzeni-

brutto wszystkich państw spadnie o ponad 20%.

aniem się chorób, między innymi malarii czy

Straty te, mimo iż zatrważające, przez niek-

boreliozy. Szerzej o negatywnym wpływie zmian

tórych, m.in. laureata nagrody Nobla z ekonomii

klimatu na gospodarkę piszą w swoim raporcie

Josepha E. Stiglitza, uważane są za wciąż zaniżone.

„The impact of climate change on the global econ-

Nawet bardziej niepokojący wydaje się być raport

omy” Marcus Jennings i Keith Wade, ekonomiści 62

„

Schroders - międzynarodowej firmy zajmującej się

ogólnie przyjmuje się, że będą one, przynajmniej

zarządzaniem aktywami. Oprócz strat wywołanych

w najbliższych latach, znacznie niższe od kosztów

gwałtownymi zjawiskami pogodowymi czy katast-

poniesionych przez straty wywołane globalnym

rofami naturalnymi, zwracają oni uwagę również

ociepleniem. Zwracają również uwagę na ich

na wzrost inflacji, wywołany przede wszystkim

nieprzerwany wzrost w kolejnych latach, w związku

rosnącymi cenami pożywienia, energii elektry-

z czym zalecane jest jak najszybsze działanie. Opty-

cznej, a także ubezpieczeń. Podkreślają również

mizmem napawa fakt, że światowe rządy i instytucje

fakt, iż skutki podnoszącej się temperatury, będą

mają coraz większą świadomość niebezpieczeństw

najbardziej dotkliwe dla krajów rozwijających

związanych z katastrofą klimatyczną i podejmują

się,oraz takich, których gospodarka opiera się

konkretne działania, mające na celu powstrzy-

przede wszystkim na eksporcie produktów rolnych.

manie wzrostu globalnych temperatur. Komisja

Naturalnie bardziej poszkodowane będą również

Europejska chce, aby do 2050 roku Europa stała

państwa znajdujące się w cieplejszych strefach

się neutralna dla klimatu⁵, tzn. zmniejszyła emisję

klimatycznych. Wiąże się to z kolejnym, mającym

gazów cieplarnianych do atmosfery do 0. Należy

wpływ na gospodarkę, skutkiem globalnego ocie-

mieć nadzieję, że z podobnymi deklaracjami wy-

plenia – z masowymi migracjami ludzi do krajów

jdą niebawem również Stany Zjednoczone, Chiny,

lepiej rozwiniętych oraz zjawiskiem przeludnienia.

Indie oraz Rosja, będące obecnie największymi

Przyszłość nasza oraz naszej gospodarki maluje

producentami gazów cieplarnianych⁶. Bez podję-

się w ciemnych barwach. Nadciągająca katastrofa

cia tych działań, za kilka lat okazać się może, że jest

ekologiczna oraz kryzys ekonomiczny nie napawa-

już za późno, a skutki bezczynności państw będą

ją optymizmem. Sytuacja jednak nie jest jeszcze

katastrofalne dla światowej gospodarki.

dramatyczna.

DARA przewiduje, że do 2030 roku z powodu związanych ze zmianami klimatycznymi

Michał Dąbrowski Politechnika Łódzka Fizyka Techniczna michal.dabrowski21@o2.pl

chorobami, głodem i zanieczyszczeniami może umrzeć nawet 100 mln osób Konkluzją

wszystkich

publikacji,

opisują-

cych przewidywany wpływ globalnego ocieplenia na gospodarkę, jest konieczność podjęcia natychmiastowych działań o charakterze międzynarodowym. Konieczne jest przede wszystkim ograniczenie produkcji gazów cieplarnianych. Jeśli uda

Bibliografia:

się dokonać tego wystarczająco szybko, możemy

1. Rising to the climate challenge (ang.). Nature,

zatrzymać lub chociaż spowolnić postępujące

2007-10-18, Tom 449 s. 755. [dostęp 4 kwietnia

zmiany klimatyczne i związane z nimi, czyhające

2008].

na nasze społeczeństwo, problemy ekonomiczne.

2. Andrzej A. Marsz: Zmiany pokrywy lodów

Oczywiście walka z globalnym ociepleniem będzie

morskich Arktyki (pol.). 2006. [dostęp 12 maja

wiązać się z niemałymi kosztami, a jej podjęcie będzie

2000]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-

miało zauważalny wpływ na światową ekonomię.

10)].

DARA we wspomnianym wcześniej raporcie szacu-

3. http://mudancasclimaticas.cptec.inpe.

je koszt przejścia na gospodarkę niskoemisyjną na

br/~rmclima/pdfs/destaques/sternreview_re-

0,5% światowego PKB. Należy jednak zauważyć,

port_complete.pdf.

że DARA sporządziła swój raport w 2012 roku,

4. https://www.tvp.info/8626982/ludzie/zmia-

a wydatki jakie państwa będą musiały przeznaczyć

ny-klimatu-moga-zabic-100-mln-ludzi/.

na ten cel są obecnie wyższe i stale rosną. Chociaż

5. https://ec.europa.eu/clima/policies/strate-

szacowane w różnych raportach koszty przejścia

gies/2050_pl.

na gospodarkę niskoemisyjną różnią się od siebie,

6. https://www.green-projects.pl/najwieksi-emitenci-co2-niechlubny-ranking/. 63

TESTY NUMERYCZNE 1. Wykres przedstawia wyniki firmy X w poszczególnych latach (w mln PLN).

1.1 O ile procent należałoby zmniejszyć koszty, żeby

1.3 W którym roku wynik finansowy był najwyższy?

w kolejnym roku (6) otrzymać wynik z roku 4 przy za-

A. Rok 1 C. Rok 2

łożeniu, że przychody będą na takim samym poziomie? A. 2%

B. 13,2%

C. 13,2%

D. 9,09%

1.4 Przyjmując, że w kolejnym roku prognozowany wzrost kosztów i przychodów wyniesie 20%, oblicz prognozowany wynik finansowy brutto?

1.2 Zakładając, że w roku 3 60% wartości przychodów to zysk ze sprzedaży produktów wytworzonych przez firmę X, których cena jednostkowa wynosi 9000 PLN, jaka jest liczba sprzedanych produktów? A. 1400 szt. C. 2333 szt.

B. Rok 3 D. Rok 4

A. 10,6 mln C. 8,4 mln

B. 933 szt. D. 1100 szt.

B. 10 mln D. 9,6 mln

2. Tabela przedstawia wartości 1 złotego (PLN) w kilku walutach

2.1 Jaka jest (przybliżona) wartość 1 wona (KRW)

2.3 Inwestor wymienił w roku 1 200 PLN na USD. Po roku, korzystając z tych dolarów, zakupił szekle izraelskie. Jaka będzie przybliżona wartość inwestycji w roku 3, jeśli inwestor zakończy ją wymianą na złotówki?

w przeliczeniu na korony czeskie dla roku 2? A. 1 KRW = 2.3289 CZK

B. 1 KRW = 2.0617 CZK

C. 1 KRW = 0.4850 CZK

D. 1 KRW = 3.3417 CZK

A. 316.5389 PLN C. 126.3667 PLN

2.2 O ile procent wzrosła/zmalała wartość funta szterlinga w roku 3 w stosunku do roku 2? A. 15,48% C. -13,41%

B. 118.8580 PLN D. 219.2302 PLN

B. -13,41% D. 55%

3. Nonogram. Przy każdym rzędzie siatki znajduje się liczba określająca długość pojedynczego ciągu czarnych kwadratów dla tego rzędu. Analogicznie: przy każdej kolumnie siatki znajduje się liczba określająca długość pojedynczego ciągu czarnych kwadratów dla danej kolumny. Zadanie polega na odnalezieniu wszystkich czarnych pól.

4. Wydawnictwo ABC wydało w tym roku książki o łącznym nakładzie 600 tys. egzemplarzy. Wykres przedstawia udział poszczególnych gatunków w całości nakładu.

4.3 Zakładając, że całkowity zysk ze sprzedaży romansów i kryminałów wyniósł 13,08 mln. PLN, a stosunek ceny kryminałów do ceny romansów wyniósł 2:3, jaka jest cena jednego kryminału ?

4.1 Jaki był łączny nakład horrorów i książek fantasy? A. 54 tys. C. 200 tys.

B. 198 tys. D. 144 tys.

A. 30 PLN C. 52,5 PLN

4.2 O ile więcej wydano książek biograficznych od książek dla dzieci? A. 78 tys. C. 84 tys.

B. 72 PLN D. 60 PLN

B. 65 tys. D. 76 tys.

5. Sudoku. Wypełnij puste pola tak, aby w każdym wierszu, w każdej kolumnie i w każdym z dziewięciu pogrubionych kwadratów znalazło się po jednej cyfrze od 1 do 9.

6. Zagadki 6.1 Masz do dyspozycji osiem ósemek i wszystkie dostępne działania matematyczne. Znajdź takie równanie, którego wynikiem będzie liczba 1000. 6.2 Używając kranu nr 1 wanna napełni się w 10 minut. Używając kranu nr 2 wanna napełni się w ciągu 15 minut. A ile czasu potrzeba by napełnić wannę przy użyciu obydwu kranów jednocześnie? 6.3 Pewna liczba kończąca się na 4 ma ciekawą właściwość. Otóż kiedy przeniesiemy tę czwórkę na początek, to wartość tej liczby zwiększy się dokładnie czterokrotnie. Jaka to liczba? 6.4 Pankracy, Serwacy i Bonifacy udali się w towarzystwie swych żon Pelagii, Kornelii i Leokadii (oczywiście kolejność imion żon nie odpowiada kolejności imion mężów) na jarmark do miasta. Bonifacy prowadził dwa razy więcej prosiąt niż żona Pankracego kaczek, kaczek zaś, które niosła żona Pankracego, było dwa razy więcej niż prosiąt prowadzonych przez męża Kornelii. Kornelia nie miała kaczek, natomiast niosła ze sobą dwa razy tyle gęsi co Leokadia. Leokadia miała dwa razy więcej gęsi niż Bonifacy prosiąt. Żona Bonifacego miała dwa razy mniej gęsi niż żona Pankracego kaczek. Czyją żoną była Pelagia, czyją Kornelia i czyją Leokadia?

Pelagia była żoną Bonifacego, Kornelia 102 564

6.3

6 minut

6.2

4. ((8+8)*8 -(8+8+8)/8)*8

3. 888+88+8+8+8=1000

2. ((88-8)/8)^((8+8+8)/8)

1. 888+8(8+8)-8-8

4 rozwiązania:

6.1

4.3

4.2

4.1

2.3

2.2

2.1

1.4

1.3

1.2

1.1

Katarzyna Czaplarska

była żoną Serwacego, Leokadia zaś-

Opracowanie:

6.4

poszczególne produkty?

małżonką Pankracego

ceny towarów i znów wyszło mu 7,11 zł. Ile kosztowały

że ceny artykułów należy dodać kasjer dodał do siebie

je i wyszło mu 7,11 zł. Gdy zwrócił uwagę kasjerowi,

1,20 zł 1,25 zł 1,50 zł 3,16 zł

że kasjer zamiast dodać ich ceny do siebie pomnożył

6.5

6.5 W sklepie Człowiek kupił 4 produkty. Zauważył,

Odpowiedzi: 68

WYTROP NAS! Zagadka? Śledztwo? Tajemnica? Zapraszamy do udziału w akcji promującej przestrzenie naszej uczelni. Kluczem do zwycięstwa jest… śledzenie naszych relacji na Instastory, gdzie będą się pojawiały wskazówki od samego Mistrza Gry. Tropicie?

Akcja WYTROP NAS polega na ukrywaniu na Uniwersytecie Łódzkim czerwonych żetonów. W relacjach na Instagramie UŁ przedstawiamy proces ukrywania żetonu. Kto pierwszy znajdzie żeton i go wytropi może go wymienić w Centrum Promocji na torbę lub pokrowiec na laptopa. Torby i pokrowce, które czekają na zwycięzców są zrobione z nieaktualnych banerów UŁ. To jednocześnie wspomnienie naszej historii oraz promowanie podejścia zero waste – dajemy drugie życie czemuś, co już się przedawniło! 69