2018
● Aplikacje
na smartfony ● Woda deszczowa ● Grupy pompowe ● Rekuperacja ● Kabiny prysznicowe ● Pompy ● Sprzęgło hydrauliczne ● Szkolenia
nr 42018
Spis treści Instalacja ze smartfonem - 4 Purmo - 5 Viega - 6 Wolf - 8 Comap - 9 Czas na BIM - 10
Spis treści
Grupy pompowe DN20 - 12 Rekuperacja z dodatkami - 14 Korytko odpływowe - 17 Cenne litry - 18 Kabiny natryskowe - 20 Dobór pompy - 22 Zwrotnica w instalacji - 24 Grzewcze ściany - 26 Strzeż się korozji - 29 Powietrze w garażu - 32
ISSN 1505 - 8336
Szkolenia - 35
nakład: 11 165 egzemplarzy
Praktyczny dodatek „Magazynu Instalatora“
Wydawnictwo „TECHNIKA BUDOWLANA“ Sp. z o.o., 80-156 Gdańsk, ul. marsz. F. Focha 7/4. Redaktor naczelny Sławomir Bibulski Z-ca redaktora naczelnego Sławomir Świeczkowski kom. +48 501 67 49 70, (redakcja-mi@instalator.pl) Sekretarz redakcji Adam Specht Marketing Ewa Zawada (marketing-mi@instalator.pl), tel./fax +48 58 306 29 27, 58 306 29 75, kom. +48 502 74 87 41. Ilustracje: Robert Bąk Materiałów niezamówionych nie zwracamy. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redagowania tekstów. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.
www.instalator.pl
ABC Magazynu Instalatora
nr 42018
ABC oprogramowania i aplikacji
Instalacja ze smartfonem Oprogramowanie na komputery stacjonarne, aplikacje na urządzenia mobilne (czyli w sumie też oprogramowanie) stało się nieodłączną częścią naszego życia. Trudno wyobrazić sobie projektanta instalacji, który nie korzysta z tego typu narzędzi. Firmy prowadzące działalność handlową również muszą na bieżąco „odnotowywać” wszystko w komputerach. Instalatorzy niekoniecznie muszą udawać się do hurtowni, aby złożyć zamówienie. Użytkownik końcowy jest kuszony inteligentnymi rozwiązaniami do sterowania różnymi instalacjami w swoim domu czy biurze. Dostępne na rynku aplikacje mobilne to najczęściej dedykowane do konkretnych produktów narzędzia od danego producenta. Oferują one dostęp do wielu narzędzi i usług, dokumentacji, a nierzadko szybki i bezpośredni kontakt z doradcą. Nasi czytelnicy doskonale zdają sobie sprawę z tego, jak ogromna liczba produktów jest często dostępna i aby wybrać ten jeden jedyny model czy typ, nierzadko trzeba się naszukać. Aplikacje to doskonałe narzędzia dla instalatorów i projektantów, które pomagają znaleźć np. odpowiedni zawór i od razu podpowiadają, jakie użyć Kvs. W prosty sposób umożliwiają one szybką kalkulację, dobór produktu, a także łatwy dostęp do informacji technicznej i numeru telefonu do wsparcia technicznego u danego producenta. Ważne są także podpowiedzi dotyczące montażu. Dzięki temu można wyeliminować ryzyko awarii albo reklamacji ze strony klienta. Pobranie i instalacja aplikacji mobilnej nie powinny nastręczać trudności. Zwykle
4
są one przygotowane na różne systemy operacyjne (np. iOS, Android, Windows), dla dowolnych urządzeń. Najczęściej oferowane są jako bezpłatne do pobrania ze sklepów App Store i Google Play. Nie wszystkie aplikacje wymagają instalacji na naszych komputerach, smartfonach, tabletach. Niektórzy producenci zdecydowali się na udostępnianie narzędzi wspomagających dobór i składanie zamówienia on-line poprzez stronę internetową. Trzeba w takim przypadku uruchomić przeglądarkę i wybrać konkretny adres www. Tego typu aplikacja nie zajmuje pamięci i nie wymaga aktualizacji. Są też dostępne aplikacje, które pozwalają na mobilną kontrolę i sterowanie domowym systemem ogrzewania za pomocą smartfona lub tabletu. Oczywiście musi być spełniony warunek dostępu do internetu. Aplikacje tego typu zapewniają komunikację on-line z automatyką sterującą źródłem ciepła i obiegami grzewczymi. Umożliwiają one programowanie takiej temperatury wewnątrz pomieszczeń oraz trybu pracy ogrzewania, jakie użytkownik w danym momencie chce osiągnąć. Źródła ciepła muszą być wyposażone w odpowiednią automatykę. Podobnie rzecz ma się, kiedy użytkownik chce sterować pracą poszczególnych grzejników (stalowych, podłogowych). Muszą być one również dostosowane do pracy poprzez specjalną automatykę - nie da się mobilnie wpływać na pracę standardowej głowicy termostatycznej. (red.)
www.instalator.pl
nr 42018
ABC Magazynu Instalatora
Purmo Regulacja temperatury za pomocą tradycyjnych mechanicznych głowic termostatycznych powoli odchodzi do lamusa. Marka Purmo oferuje innowacyjny system TempCo E3, dzięki któremu możemy sterować pracą instalacji grzewczej oraz wielu innych urządzeń w naszym domu z dowolnego miejsca i o dowolnej porze.
ekspert Karolina Kaszkiewicz Rettig Heating Sp. z o.o. www.purmo.pl
www.instalator.pl
Karolina Kaszkiewicz
☎ 22 544 10 08 @
karolina.kaszkiewicz@purmo.pl
5
ABC oprogramowania i aplikacji
Purmo TempCo E3 jest systemem bezprzewodowym, a przenośny sterownik zasilany jest z sieci poprzez ładowarkę z wtyczką do gniazdka (istnieje jednak możliwość jego montażu w puszce podtynkowej na ścianie). Do wyposażenia jednostki sterującej należy ekran dotykowy, który charakteryzuje się przejrzystym i intuicyjnym interfejsem. Specjalna aplikacja mobilna na platformy IOS i Android pozwoli nam uzyskać dostęp do sterownika z poziomu smartfona lub tabletu.
System doskonale sprawdza się zarówno w przypadku ogrzewania i chłodzenia płaszczyznowego, jak i grzejnikowego. Jego wielką zaletą jest energooszczędność. Purmo TempCo E3 dostosowuje wydajność pracy instalacji grzewczej do panujących w pomieszczeniu warunków, dzięki czemu utrzymanie w nim stałej temperatury nie stanowi problemu. Poziom ciepła możemy również zmniejszać lub zwiększać, i to na odległość. Jest to rozwiązanie bardzo wygodne i ekonomiczne. Przykładowo jeśli na czas naszej nieobecności w domu ustawimy ogrzewanie na niższą temperaturę, aby ograniczyć zużycie energii, będziemy mieli możliwość zdalnego podniesienia temperatury jeszcze przed naszym powrotem i w ten sposób nie będziemy zmuszeni czekać w wychłodzonych pomieszczeniach, aż się nagrzeją. Ponadto Purmo TempCo E3 można zintegrować z różnymi urządzeniami w naszym domu, nie tylko z systemem ogrzewania. Za pomocą sterownika możemy np. otwierać i zamykać bramę garażową, regulować oświetlenie czy też włączać i wyłączać system nawadniania w ogrodzie. Purmo TempCo E3 pozwala zatem na inteligentne i komfortowe sterowanie praktycznie całym domem.
ABC Magazynu Instalatora
nr 42018
ABC aplikacji mobilnych
Viega Firma Viega udostępnia aplikacje i programy wspomagające dobór produktów: ● Funkcjonalny katalog App Aktualne informacje o produktach i systemach producenta, którego rozwiązania stosujemy na budowie, są równie ważne jak odpowiednie urządzenia do pracy. Dlatego Viega udostępniła instalatorom i projektantom katalog App na smartfony i tablety. Dzięki niemu wszystkie istotne informacje są zawsze dostępne „od ręki” w każdej sytuacji. Pełną gamę rozwiązań Viega można oczywiście szybko i wygodnie przeglądać na stronie internetowej producenta, która jest przystosowana do tabletów i smartfonów. Żeby z niej korzystać, musimy naturalnie pozostawać on-line. Podczas pracy w kotłowni lub piwnicy budynku nie jest to zazwyczaj możliwe ze względu na słaby zasięg lub jego brak. Dzięki nowemu katalogowi w formie aplikacji mobilnej cała paleta produktów Viega jest udostępniona offline na urządzenia z iOS i Androidem. - Niezbędne narzędzie pracy Raz załadowany z App- lub Play-Store katalog oferuje ten sam pakiet informacji w analogicznym schemacie znanym z wersji drukowanej. Aktualizacja następuje, kiedy smartfon lub tablet ponownie znajdą się on-line, a użytkownik zostaje poinformowany o najnowszej aktualizacji. Dzięki temu mamy gwarancję, że zawsze pracujemy z aktualną wersją. Katalog Viega App jest jednak czymś więcej niż tylko kompendium wiedzy: dzięki funkcjom, takim jak szukanie tek-
6
stowe lub wyszukiwanie po właściwościach danego produktu, staje się niezbędnym narzędziem ułatwiającym codzienną pracę. Zestawienie produktów można przygotować bezpośrednio na miejscu pracy, a potem wysłać do centrali lub hurtowni. - Na urządzenia Apple i Android Mobilny katalog Viega jest dostępny na urządzenia Apple od iOS6. Użytkownicy systemu Android mogą korzystać z niego na urządzeniach od wersji 2.3.3 (Gingerbread, Honeycomb, Ice Cream Sandwich, Jelly Bean).
●
Konfigurator płytek uruchamiających Jeśli chcemy, by łazienka wyglądała spójnie i elegancko, należy zadbać także o wybór detali. Dopasowanie płytki uruchamiającej, która harmonijnie wkomponuje się w aranżację, nie zawsze jest sprawą prostą i oczywistą. Dlatego firma Viega uruchomiła praktyczny internetowy konfigurator, który pozwala szybko i wygodnie znaleźć idealny w danej sytuacji produkt. Oferta płytek uruchamiających Viega jest jedną z najbogatszych na rynku. Firma przywiązuje bardzo dużą wagę zarówno do nie-
www.instalator.pl
nr 42018
spłukiwania, przygotowaliśmy precyzyjne filtry, dzięki czemu łatwo zawęzić zakres poszukiwań. Do wizualizacji sytuacji montażowej służą jednokolorowe tło oraz płytki ścienne, które można dopasować kolorem oraz wielkością. Także kolor i szerokość fugi można dowolnie definio-
wać. Jeśli użytkownik potrzebuje indywidualnego projektu, wystarczy, że wgra zdjęcie konkretnej łazienki. Po znalezieniu odpowiadającej nam płytki uruchamiającej nie tylko otrzymujemy zestawienie skonfigurowanych elementów, ale jest ono także dostępne w postaci poręcznej listy wraz z pasującym elementem podtynkowym. Konfigurator dostępny jest pod adresem: http://www.viega.pl/plytkiuruchamiajace/ ● Konfigurator odpływu liniowego i odpływu ściennego Advantix Vario, prosto i szybko (http://advantix-vario.viega.pl/). Przy pomocy konfiguratora Advantix Vario firma Viega oferuje narzędzie online do szybkiej i wyjątkowo łatwej konfiguracji odpływu liniowego i odpływu ściennego. W tym celu należy po prostu podać długość i formę żądanego odpływu liniowego lub ściennego. Narzędzie wyliczy następnie automatycznie spodziewaną wydajność odpływu, zilustruje zaprojektowany odpływ liniowy/ścienny wraz z planem docięcia i poda, jakie elementy będą potrzebne do instalacji. Skonfigurować można następujące wersje: Odpływ liniowy Advantix Vario: prosty z jednym lub dwoma odpływami, w kształcie litery L z jednym odpływem na każdym boku, w kształcie litery U z jednym odpływem na każdym boku. Odpływ ścienny Advantix Vario: w dowolnym miejscu w ścianie, przy prawej lub lewej ścianie bocznej, we wnęce.
ekspert Łukasz Szypowski Viega Sp. z o.o. www.viega.pl
www.instalator.pl
Łukasz Szypowski
☎ 665 425 611 @ lukasz.szypowski@viega.pl
7
ABC aplikacji mobilnych
zawodnej technologii, jak i do wzornictwa, o czym świadczą liczne prestiżowe nagrody w dziedzinie designu, takie jak reddot design award, iF product design award czy DESIGNPREIS. Poszczególne modele z serii Visign for Style i Visign for More mogą być wykonane z różnych materiałów (tworzywo, metal, szkło) i dostępne są w wielu wariantach kolorystycznych. Istnieje również opcja wykonania ich w dowolnym odcieniu, na indywidualne zamówienie. Dlatego postanowiliśmy dać projektantom i klientom narzędzie, które ułatwi podjęcie optymalnej decyzji. Za pomocą konfiguratora płytek w kilku krokach znajdą Państwo pasujący do wystroju łazienki model, który idealnie spełni wszystkie oczekiwania. Obsługa konfiguratora jest prosta i intuicyjna. W menu znajdują się wszystkie dostępne płytki uruchamiające do WC i pisuaru. Dla tych, którzy potrzebują konkretnego materiału, koloru lub rodzaju
ABC Magazynu Instalatora
ABC Magazynu Instalatora
nr 42018
ABC aplikacji i oprogramowania
WOLF W dobie rozwoju systemów informatycznych oraz komunikacyjnych firma WOLF od kilku lat promuje nowoczesne rozwiązania do zdalnej komunikacji: urządzenie grzewcze, wentylacyjne - użytkownik, serwisant. Moduł interfejsu ISM7i lub ISM7e poprzez aplikację WOLF Smartset pozwala wygodnie obsługiwać m.in. urządzenia grzewcze za pomocą smartphone, tabletu lub PC. Dzięki tej aplikacji możliwy jest pełen dostęp do odczytu, kontroli oraz diagnostyki systemu grzewczego opartego na urządzeniach marki WOLF. Elementy obsługi aplikacji są graficznie zilustrowane za pomocą prostych ikon. Można dokonywać m.in. korekt temperatur, zmiany programów czasowych oraz modyfikować parametry pracy - opcja dostępna dla serwisu. Ponadto istnieje możliwość zapisu pracy urządzenia w postaci wykresów. Aplikacja ta umożliwia odczyt aktualnego stanu pracy urządzenia, ewentualnych komunikatów o błędach, a także historii występujących usterek. Aplikacja Smartset przygotowana jest dla systemu operacyjnego Windows, IOS, Android.
Nowy moduł ISM7i (wewnętrzne wykonanie) - montaż wewnątrz urządzenia lub ISM7e (zewnętrzny montaż) np. obok urządzenia na ścianie. Moduły ISM7i/e wysyłają komunikaty błędów pocztą elektroniczną na wskazane przy instalacji adresy e-mail do wykonawcy, użytkownika systemu bądź serwisanta, który może na bieżąco monitorować pracę urządzenia. Zalety warte zapamiętania: ● Łatwa i prosta obsługa; ● Przełączanie trybu pracy; ● Tryb ogrzewania na żądanie; ● Programy czasowe mogą być oddzielnie ustawione do c.o., c.w.u. oraz cyrkulacji c.w.u.; ● Informacja o aktualnych, historycznych uzyskach instalacji solarnej; ● Wyświetlanie i rejestracja wszystkich istotnych temperatur; ● Wyświetlanie komunikatów o błędach oraz zapisywanie ich historii; ● Możliwość zarządzania kilkoma systemami grzewczymi; ● Możliwość zdalnej diagnostyki dla serwisu.
ekspert Mariusz Frączek WOLF - Technika Grzewcza Sp. z o.o. www.wolf-polska.pl
8
Mariusz Frączek
☎ 22 720 69 01 @ wolf@wolf-polska.pl
www.instalator.pl
nr 42018
ABC Magazynu Instalatora
Comap krzywych hydraulicznych do nastawiania grzejnika albo zaworu równoważącego. Unikamy też błędów obliczeń. Aplikacja MyCOMAP pozwala zwiększyć wydajność rozwiązań COMAP dzięki łatwemu dostępowi do informacji o konkretnych zastosowaniach w specyficznej instalacji. Drugi moduł daje dostęp do filmów COMAP. Znajdują się tu poradniki montażowe, prezentacje produktów i filmy wizerunkowe o firmie. Aplikacja posiada funkcję powiadomień. Jest to bardzo użyteczne, w przypadku pojawienia się nowego filmu. Informacja taka zostanie automatycznie wysłana do użytkownika aplikacji. Podobnie jak z pierwszym modułem, filmy mają za zadanie zaznajomić użytkownika z rozwiązaniami COMAP. Filmy dostępne są w języku angielskim i polskim. Aplikacja MyCOMAP jest dostępna za darmo dla systemów: iOS i Androida. Pobierz aplikację MyCOMAP za darmo z Google Play (Android) albo AppStore (iOS).
ekspert Artur Grabowski COMAP Polska www.comap.pl
www.instalator.pl
Artur Grabowski
☎ 22 744 22 09 @ artur.grabowski@comap.pl
9
ABC aplikacji i oprogramowania
COMAP uruchomił aplikację MyCOMAP na smartfony. Aplikacja pozwoli instalatorom uzyskać najlepszą wydajność rozwiązań COMAP. Aktualnie aplikacja zawiera dwa moduły: ● właściwe ustawienia różnych zaworów, ● dostęp do filmów COMAP takich jak poradniki montażu, prezentacje produktów i filmy korporacyjne. W kolejnych miesiącach udostępnione zostaną kolejne moduły dla aplikacji MyCOMAP. W pierwszym module aplikacji MyCOMAP można znaleźć prawidłowe ustawienia produktów COMAP w zależności od wprowadzonych wartości danej instalacji, np. wartość przepływu, rodzaj odbiornika albo wartość Kv. Podając potrzebne parametry można uzyskać prawidłowe nastawy dla: ● ręcznych zaworów grzejnikowych, ● termostatycznych zaworów grzejnikowych, ● zaworów odcinających, ● zaworów równoważących. Celem aplikacji MyCOMAP jest ułatwienie życia instalatorom. Pierwszy moduł eliminuje potrzebę stosowania wykresów
ABC Magazynu Instalatora
nr 42018
ABC oprogramowania i aplikacji
Czas na BIM BIM to pojęcie złożone, którego nie da się opisać wyłącznie jedną, uniwersalną definicją w pełni oddającą złożoność jego charakterystyki. Dla jednych jest to rodzaj oprogramowania, dla drugich wirtualne modelowanie 3D budynku, dla innych zbiór uporządkowanych danych lub proces współpracy międzybranżowej. W rzeczywistości BIM to suma wszystkich wymienionych powyżej, równoważnych definicji. Łączy je wspólny mianownik, czyli optymalizacja przepływu informacji pomiędzy wszystkimi uczestnikami procesu inwestycyjnego na każdym z jego etapów. Metodyka BIM pozwala na współpracę wszystkich specjalistów uczestniczących w powstawaniu budynku, tj. architektów, konstruktorów, instalatorów, producentów urządzeń, dostawców prefabrykatów, inwestorów, a także osób zaangażowanych w późniejszym okresie jego życia, czyli zarządców nieruchomości, a także zwykłych użytkowników obiektów. Charakterystyczne dla BIM-u jest skupienie się na modelu 3D budynku. Model ten powstaje w biurach projektowych. Do jego opracowania wykorzystywany jest nowoczesny software i dedykowane do tego programy komputerowe. Model nie jest jednak wyłącznie estetyczną wizualizacją modelu geometrycznego wzbogaconego teksturami. Projektanci mają możliwość parametryzowania poszczególnych elementów modelu, jak np. ściana, strop, dach, schody. W modelu BIM każdy wirtualny element jest bowiem cyfrowym odwzorowaniem rzeczywistego komponentu składowego budynku. Każde takie
10
graficzne odwzorowanie elementu wzbogacone jest szczegółową charakterystyką, mówiącą m.in. o takich jego parametrach jak wymiary, materiały, z jakich się składa, waga, koszt itp. Pracując w tym standardzie, łatwo gromadzić i wymieniać dokumentację, udostępniając między sobą wszystkie niezbędne informacje. Daje to projektantom pole do sprawniejszego i szybszego opracowywania projektów dla skomplikowanych budynków, a projekty te obarczone są mniejszą ilością błędów projektowych. Dzieje się tak dlatego, że praca wszystkich zaangażowanych projektantów odbywa się na jednym wirtualnym modelu. Zmiany wprowadzane są równolegle i zostają automatycznie, w czasie niemal rzeczywistym, odzwierciedlone w modelu trójwymiarowym u wszystkich osób pracujących nad modelem. Co ważne - zmiany te widoczne są od razu w zestawieniach powierzchni, materiałów i wszystkich innych raportach jakościowo-ilościowych. Ta transparentność umożliwia szybsze wykrywanie kolizji i błędów, szybsze reagowanie na problemy, a tym samym eliminuje niebezpieczeństwo wystąpienia błędów na etapie realizacji. Optymalizacja jest widoczna również w przypadku skrócenia czasu tworzenia dokumentacji do celów wykonawczych. Za sprawą modelowania 3D proces projektowania budynku jest analogiczny do rzeczywistego procesu budowy. Istotny wpływ na szybkość powstawania projektu w technologii BIM mają producenci urządzeń. Ich zadaniem jest zaopatrywanie innych uczestników procesu
www.instalator.pl
nr 42018
www.instalator.pl
te stanowią wartość od 10 do 30% kosztów końcowych całego procesu. Oszczędności to z pewnością jeden z ważniejszych atutów BIM doceniany przez inwestora. Poza realnymi oszczędnościami BIM wpływa i zmienia świadomość inwestorów. Sama idea trójwymiarowej wizualizacji budynku oraz fakt, że inwestor jest zaangażowany od początku do końca w jego powstawanie, sprawia, że projekt łatwiej zrozumieć, prościej się go czyta. Inwestor jest bardziej świadomy zagrożeń wynikających z tradycyjnej metody projektowania i szans, jakie daje mu BIM. Kolejne warianty koncepcji (np. architektonicznej) zdecydowanie łatwiej i szybciej jest przedstawić inwestorowi, korzystając z technologii BIM, dzięki czemu współpraca między projektantem a inwestorem przebiega zdecydowanie sprawniej. Przy wszystkich wyeksponowanych atutach, jakie niesie za sobą BIM, należy wspomnieć o wyzwaniach towarzyszących inwestowaniu w tę technologię. Po pierwsze, ze względu na ogrom generowanych danych należy liczyć się z wysokimi kosztami wdrożenia systemu. Do jego obsługi potrzeba nowoczesnego i wydajnego sprzętu komputerowego. Wydatek poniesiony na zakup tego sprzętu należy uwzględnić w budżecie wdrożeniowym. Co więcej – wdrożenie BIM to czasochłonny proces wymuszający przeorganizowanie struktury firmy. Koniecznością jest stworzenie wykwalifikowanych zespołów projektowych, które sprawnie współpracując i odpowiednio interpretując zawarte w BIM-ie dane, zrealizują oczekiwane założenia projektowe. Osiągnięcie tego celu związane jest z zagrożeniem zmniejszenia wydajności zespołów projektowych podczas trwania wdrożenia. Anna Szczęsna
11
ABC oprogramowania i aplikacji
inwestycyjnego w rozbudowane biblioteki produktów. Dzięki rzetelnie przygotowanej bibliotece możliwa jest np. wymiana danego urządzenia we wszystkich pomieszczeniach modelowanego budynku niemal za pomocą jednego kliknięcia. Poza tym wysoki poziom szczegółowości projektu umożliwia poznanie i zrozumienie pracy budynku poprzez możliwość przeprowadzania wszelkiego rodzaju symulacji, np. wydajności energetycznej, analizy nasłonecznienia, analizy akustycznej, kosztów budowy, kosztów materiałów, a nawet kosztów eksploatacyjnych budynku już na etapie projektowania, na długo przed zaangażowaniem w proces ciężkiego sprzętu budowlanego. Podczas procesu realizacji korzysta się z BIM-u w kontekście wspomnianej wcześniej współpracy międzybranżowej. Inżynierowie na budowie są wyposażeni w narzędzia do kontroli zgodności rzeczywistej konstrukcji z modelem 3D. Umiejętne operowanie danymi pozwala na generowanie odpowiednich raportów w prosty sposób, jedynie przez zaznaczanie interesujących nas elementów w wirtualnym świecie. Rozwój nowoczesnych aplikacji mobilnych umożliwia tworzenie kosztorysów, interaktywnych harmonogramów prac oraz niezbędnych zestawień na placu budowy, przez co możliwe jest sprawne zarządzanie realizacją inwestycji. Dzięki eliminacji znakomitej ilości kolizji i błędów na etapie projektowania wykonawca nie jest zaskakiwany niespodziankami, które wiążą się z koniecznością naprawy popełnianych błędów. Budynek powstaje szybciej i nie jest obarczony kosztami realizacji prac dodatkowych, nieuwzględnionych w budżecie budowy. Na podstawie analiz projektów realizowanych metodą BIM w przeszłości, szacuje się, że oszczędności
ABC Magazynu Instalatora
ABC Magazynu Instalatora
nr 42018
ABC armatury w kotłowniach - radzi ESBE
Grupy pompowe DN20 Obecnie kotłownie często redukowane są do szafki w kuchni lub wnęki w przedpokoju. Rozmiar, wygląd instalacji i estetyka wykonania zaczynają mieć ogromne znaczenie. Właśnie do takich zastosowań zaprojektowano grupy pompowe DN20. Dzięki niewielkim rozmiarom idealnie pasują do małych kotłowni i węzłów cieplnych. Grupy pompowe to urządzenia łączące w jednej zwartej i dobrze izolowanej obudowie kilka elementów instalacji dotychczas montowanych oddzielnie. Jednocześnie grupy pompowe mają za zadanie ułatwić montaż instalacji grzewczej i zapewnić jej wygląd, tak aby spełniała standardy nowoczesnych instalacji. Na rynku dostępne i uznane są już grupy pompowe DN25 i DN32. Nowy typoszereg produktów to mniejsza średnica podłączenia i bardziej kompaktowe wymiary. W nowych grupach pompowych zastosowane zostały podobne unikalne rozwiązania jak w grupach DN25 i DN32. Dzięki zastosowaniu szeregu nowoczesnych rozwiązań spełnione są wymogi przepisów unijnych i jednocześnie urządzenia te są przygotowane do pracy z możliwie największą energooszczędnością. Dodatkowo rozwiązania techniczne zastosowane w grupach pompowych pomagają instalatorowi w doborze właściwego rozwiązania, np. przez zastosowanie pomp elektronicznych czy progresywnych zaworów mieszających. W typoszeregu grup pompowych DN20 dostępne są trzy urządzenia - grupa bezpośrednia (direct), grupa z mieszającym zaworem termostatycznym oraz grupa z mie-
12
szającym zaworem obrotowym i siłownikiem. Grupy pompowe DN20 posiadają izolację termiczną elementów hydraulicznych, którą podzielono na sekcje. Oznacza to, że elementy elektryczne znajdują się poza izolacją oraz istnieje możliwość zdjęcia tylko części izolacji dla uzyskania dostępu do najważniejszych elementów hydraulicznych grupy. Grupa pompowa GDA300 jest wyposażona w pompę cyrkulacyjną oraz zawory odcinające z termometrami i zawór zwrotny. W grupie zastosowano elektroniczną pompę firmy Wilo RSTG 15/7,5. Zastosowana pompa daje możliwość pracy ze stałym lub zmiennym ciśnieniem, posiada funkcję odpowietrzania oraz możliwość sterowania sygnałem PWM. Grupa pompowa GDA300 przeznaczona jest do bezpośredniego zasilania odbiorników ciepła, to znaczy zasilania odbiorników ciepła niewymagających regulacji temperatury. Zastosowanie tego typu grup pompowych to np. zasilanie ładowania zbiornika CWU, zasilanie obiegu grzejnikowego w przypadku,
www.instalator.pl
nr 42018
rowania sygnałem PWM. Sercem grupy pompowej GRA300 jest trójdrogowy, obrotowy zawór mieszający serii VRG430 o progresywnej charakterystyce i wartości k vs = 8,0 m3/h. Dzięki zastosowaniu zaworu progresywnego VRG430 grupa pompowa GRA100 wyróżnia się spośród innych produktów tego typu dostępnych na rynku. Dzięki unikalnej charakterystyce przepływu, mimo sporej wartości Kvs, zawór zachowuje doskonałą precyzję działania przy małych przepływach. A więc zawór, który można stosować w układach o dużej mocy, doskonale sprawdzi się także w małych instalacjach w domkach jednorodzinnych. GRA300 wyposażono również w siłownik elektryczny 230 V ze sterowaniem sygnałem 3-punktowym. Dla grup pompowych DN20 dodatkowe wyposażenie stanowią rozdzielacze, dzięki którym możliwy jest łatwy i szybki montaż kilku grup w jednej instalacji. Dla grup tego typoszeregu dedykowane rozdzielacze to seria GMA300. Grupy pompowe DN20 ze względu na zmienione wymiary zewnętrzne i inny niż w pozostałych grupach pompowych ESBE rozstaw króćców przyłączeniowych nie mogą być montowane na rozdzielaczach serii GMA100 i GMA200.
ekspert Jacek Wesołowski ESBE Hydronic Systems www.esbe.pl
www.instalator.pl
Jacek Wesołowski
☎ 61 85 44 930 @
jacek.wesolowski@esbe.eu
13
ABC armatury w kotłowniach - radzi ESBE
kiedy źródło ciepła reguluje temperaturę zasilania (np. sterowanie pogodowe) itp. Grupa pompowa GDF300 jest wyposażona w zawory odcinające z termometrami oraz zawór zwrotny. W grupie zastosowano elektroniczną pompę Wilo RSTG 15/7,5. Zastosowana pompa daje możliwość pracy ze stałym lub zmiennym ciśnieniem, posiada funkcję odpowietrzania oraz możliwość sterowania sygnałem PWM. Sercem grupy pompowej GDF300 jest termostatyczny zawór mieszający serii VTA370 o kvs = 3,4 m3/h. Zawór termostatyczny posiada możliwość nastawienia temperatury zasilania z zakresu od 20°C do 55°C. Grupa pompowa GFF100 przeznaczona jest do zastosowania w instalacjach wymagających stałotemperaturowej regulacji temperatury czynnika obiegu grzewczego. Najczęściej tego rodzaju grupy wykorzystywane są do zasilania niskotemperaturowych odbiorników - jak np. ogrzewanie podłogowe. Grupa pompowa GRA300 jest wyposażona w zawory odcinające z termometrami oraz zawór zwrotny. W grupie zastosowano elektroniczną pompę Wilo RSTG 15/7,5. Zastosowana pompa daje możliwość pracy ze stałym lub zmiennym ciśnieniem, posiada funkcję odpowietrzania oraz możliwość ste-
ABC Magazynu Instalatora
ABC Magazynu Instalatora
nr 42018
Rekuperacja z dodatkami
Dorota Węgrzyn
ABC wentylacji
● Jaka
jest definicja rekuperacji? ● Czym się kierować decydując się na system wentylacji z rekuperacją? ● Jak dobrać rekuperator?
Rekuperacja jest to odzyskiwanie energii (ciepło jawne) jawnej skumulowanej w strumieniu ciepłego powietrza wywiewanego i przekazanie jej do powietrza wentylacyjnego nawiewanego do pomieszczenia. Odzysk energii, przy wysokiej separacji strumieni: nawiewanego i wywiewanego, wynosi od 60 do 90%. Pozostałą ilość ciepła można uzyskać przez zastosowanie dodatkowo: ● nagrzewnicy (z różnymi czynnikami grzewczymi), ● pompy ciepła i to w przypadku, gdy temperatura powietrza zewnętrznego spadnie poniżej +7°C (okresy przejściowe); przy temperaturze powietrza zewnętrznego powyżej +7°C rekuperator współpracujący z pompą ciepła pokryje prawie w całości zapotrzebowanie energii grzewczej dla domów o niskim zapotrze-
14
bowaniu energii w okresie przejściowym; przy temperaturach niższych od +7°C automatycznie włączy się nagrzewnica, która uzupełni braki ciepła. Należy przypomnieć, że zamontowanie rekuperatora dla celów wentylacji nie zwalnia użytkownika lokalu od wykonania wentylacji grawitacyjnej w kuchni i w łazience nawet wówczas, gdy w tym lokalu nie ma instalacji gazowej. Dzięki wywiewowi pozbywamy się z pomieszczeń: kurzu, roztoczy, zapachów, wilgoci, dwutlenku węgla, wirusów i bakterii. Wymienione zanieczyszczenia osadzają się na filtrach zamontowanych na nawiewie i wywiewie. Jakość powietrza zależy od rodzaju filtrów, które zastosujemy. Filtry te należy bezwzględnie czyścić lub wymieniać. Zaleca się zastosowanie automatyki w postaci presostatów, które będą sygnalizować konieczność wymiany lub czyszczenie filtrów. Przed podjęciem decyzji o zastosowaniu rekuperatora w budynku lub w pomieszczeniu musimy (już na etapie projektowania): ● znaleźć miejsce na jego zamontowanie; ● przewidzieć przestrzeń na rozprowadzenie przewodów nawiewnych i wywiewnych; ● znaleźć miejsce na zamontowanie czerpni i wyrzutni, pamiętając, że: - odległość między czerpnią a wyrzutnią ścienną ma wynieść 10 m, - odległość czerpni ściennej od otwieranych okien i świetlików również 10 m, - wysokość czerpni ściennej nad poziomem terenu ma wynieść, w uzasadnionych przypadkach, 0,5 m,
www.instalator.pl
nr 42018
Do ogrzania budynku lub mieszkania mamy do wyboru następujące rozwiązania: 1. grawitacja (wc i kuchnia - obowiązkowo) + c.o. + nawiew powietrza przez rozszczelnione lub uchylone okna; rozwiązanie to jest powszechnie stosowane i jest najtańsze. 2. grawitacja jw. + c.o. (dla pokrycia zapotrzebowania ciepła) + rekuperacja bez dogrzewania nagrzewnicą elektryczną; rozwiązanie to wymaga sporych nakładów finansowych; oprócz rekuperatora musimy zakupić: kanały wentylacyjne nawiewno-wywiewne oraz urządzenia do automatycznego sterowania tym układem. 3. grawitacja jw. + rekuperacja z dogrzewaniem powietrza w nagrzewnicy elektrycznej w przypadku, gdy obiekt nie posiada
ekspert Krzysztof Nowak Uniwersal www.uniwersal.com.pl
www.instalator.pl
☎
32 203 87 20 wew. 102
@ krzysztof.nowak@ uniwersal.com.pl
15
ABC wentylacji
- dla wyrzutni dachowej należy wykonać dodatkowy kanał wywiewny. Dla pojedynczych pomieszczeń stosujemy rekuperatory z dodatkowo zamontowaną nagrzewnicą elektryczną, montowane w ścianie zewnętrznej lub w oknie. Mają one zastosowanie w obiektach pracujących okresowo, takich jak: gabinety lekarskie, apteki, małe biura. Zaletą zastosowania rekuperatorów jest uzyskiwanie czystego powietrza, które po podgrzaniu w nagrzewnicy elektrycznej w nim zamontowanej pozwala na odzyskanie ciepła, które bez niego byłoby bezpowrotnie utracone. Ciepło to stanowi cząstkę zapotrzebowania ciepła całkowitego potrzebnego do ogrzania mieszkania lub budynku.
ABC Magazynu Instalatora
ABC wentylacji
ABC Magazynu Instalatora
nr 42018
grzewczej instalacji wodnej; jest to rozwiązanie kosztowne, ponieważ oprócz kanałów wentylacyjnych trzeba zainstalować rekuperator o dużej powierzchni wymiany; rekuperator taki musi zapewnić ciepło dla budynku przy temperaturze zewnętrznej powietrza ok. +7°C; w okresach, gdy temperatura powietrza zewnętrznego jest niższa niż +7°C musi być włączona nagrzewnica elektryczna po to, aby utrzymać temperaturę komfortu w pomieszczeniach oraz uzyskać zapotrzebowanie ciepła dla budynku. Rozwiązanie numer 3 jest możliwe w następujących wariantach: ● centralny system wentylacyjny do jednoczesnej, zależnej od potrzeb wentylacji nawiewno-wywiewnej kilku pomieszczeń, stosowany w domach jednorodzinnych, gabinetach, biurach i pomieszczeniach przemysłowych; ● centralny system z niezależną regulacją dla poszczególnych pomieszczeń (niezależny wentylator nawiewny i wywiewny dla każdego pomieszczenia, co umożliwia indywidualną regulację dla każdego pomieszczenia lub oddzielne/wspólne załączanie nawiewów i wywiewów), co pozwoli na oszczędność energii przez możliwość dostosowania pracy układu do aktualnych potrzeb poszczególnych pomieszczeń. W przypadku braku dopływu prądu do budynku lub pomieszczenia wszystkie wymienione rozwiązania są nieczynne. W budynkach wielomieszkaniowych do wykorzystania pozostaje instalacja c.o. lub do-
grzewanie kuchenką gazową, a w domach jednorodzinnych - kominek. Projektując rekuperację, musimy wziąć pod uwagę ilość świeżego powietrza dla pomieszczeń (tabela). Jak wynika z podanych w tabeli wielkości, zastosowany rekuperator powinien mieć zamontowane wentylatory o dwóch wydajnościach: - nawiewny, który ma zapewnić wymianę powietrza w pomieszczeniach oraz prawidłowe działanie grawitacji w kuchni, łazience i WC; - wywiewny - o wydajności zmniejszonej o ilość powietrza wywiewanego przez kanały grawitacyjne. Zastosowanie rekuperatorów i pomp ciepła w mieszkaniach czy budynkach mieszkalnych jest rozwiązaniem komfortowym, lecz wiąże się z: ● wysokimi kosztami urządzeń, których koszt zwraca się po 8-10 latach użytkowania. Przy obecnie stosowanych gwarancjach (3-5 lat) użytkownik może być narażony na powtórny zakup tych urządzeń; ● wymaganą, okresową konserwacją urządzeń, wymianą filtrów oraz - dla bezobsługowego ich użytkowania - zainstalowaniem małej automatyki (nie możemy tego robić sami, musimy wzywać serwis, jeśli firma sprzedająca te urządzenia takowy posiada); ● wymaganą, mimo stosowania filtrów, możliwością czyszczenia wewnętrznych powierzchni kanałów nawiewnych i wywiewnych. Dorota Węgrzyn
Czy jesteś już naszym fanem na Facebooku? www.facebook.com/MagazynInstalatora Nieeeee? No, to spore niedopatrzenie...! 16
www.instalator.pl
nr 42018
ABC Magazynu Instalatora
Korytko odpływowe
Jak zawsze jednak jakość wykonania instalacji zależy od jej poprawnego montażu. Każdy typ korytka odpływowego ma swoje zasady montażu. I właśnie to jest dla mnie bolesne - często nie są one przestrzegane. Doprowadza to do szybkiego zniszczenia odpływu, a wymiana jest trudniejsza niż prawidłowy montaż. Krótko opiszę najczęściej spotykane błędy: ● niewłaściwa głębokość osadzenia korytka, co powoduje wystawanie rusztu z odwad-
www.instalator.pl
nianej powierzchni, uderzenia każdego przejeżdżającego samochodu i w efekcie poluzowanie rusztu i uszkodzenie krawędzi korytka; ● nieprawidłowa zabudowa lub nawet całkowity brak zewnętrznej obudowy korytka, brak dylatacji, zbyt bliskie położenie względem końca zjazdu - narażające elementy odwodnienia na przemieszczenia, niedozwolone naprężenia i w efekcie zniszczenie; ● brak zasyfonowania - mechanicznie nieistotny, hydraulicznie - bardzo ważny; użytkownik może być niemile zaskoczony zapachami, np. w garażu. Przylegająca do elementów korytek i ławy warstwa musi być wykonana w taki sposób, żeby wykluczyć działanie sił poziomych (na przykład wskutek rozszerzalności termicznej, sił hamowania i przyspieszania pojazdów). To samo odnosi się do poziomych sił podczas procesu betonowania. Aby uniknąć deformacji ścianek bocznych korytek należy wystarczająco usztywnić korpus korytka. Trzeba zwrócić uwagę na prawidłowe wykonanie szczelin dylatacyjnych. Przebiegające prostopadle do ciągu korytek szczeliny dylatacyjne powierzchni odwadnianej muszą przecinać odwodnienie wyłącznie w miejscu łączenia dwóch korytek. Po zabudowie korytek, w celu uzyskania sztywności korpusu, wymagany jest jak najszybszy montaż rusztów. Zasyfonowanie uzyskujemy automatycznie, jeśli w ciągu odwodnienia znajduje się studzienka odpływowa. Jeśli jej nie ma, musi je wykonać instalator na instalacji odpływowej. Maciej Domagała
17
ABC odprowadzania wody deszczowej
Materiały, z których wykonuje się korytka odpływowe systemów odwodnień liniowych powierzchni zewnętrznych są różnorodne (beton, polimerobeton, tworzywa zbrojone i niezbrojone). Każde ma swoje wady i zalety. Generalnie przy dużych obciążeniach wybierane są raczej betonowe lub polimerobetonowe, bo pokutuje przeświadczenie, że taki masywny materiał będzie bardziej odporny mechanicznie. Taka ocena przypomina trochę odbiór na rynku pierwszych złączek tworzywowych z PPSU stosowanych do instalacji pracujących w temperaturze 90°C. Dzisiaj nikogo już nie zastanawia zastosowanie do tego celu tworzywa. Podobnie jest z korytkami odwodnień liniowych.
ABC Magazynu Instalatora
nr 42018
ABC gromadzenia i wykorzystania wody deszczowej
Cenne litry W Polsce zapotrzebowanie na wodę pokrywane jest w coraz większym stopniu w oparciu o wody podziemne, a wyraźnie spada pobór wód z ujęć powierzchniowych. Pomimo stale zmniejszającego się zużycia wody nadal jest ono wysokie w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Woda dostarczana do polskich domów musi spełniać określone wymagania odnośnie do jakości. Ta, którą używamy do picia, wykorzystywana jest powszechnie również do innych celów gospodarczych, takich jak podlewanie ogrodów, mycie samochodów, pranie czy spłukiwanie toalet, gdzie tak wysoka jakość nie jest konieczna. W sytuacjach, gdzie nie jest wymagana jakość wody pitnej, rozsądne wydaje się wykorzystanie wody deszczowej, którą można zebrać z powierzchni dachów i tarasów, a następnie gromadzenie jej w podziemnych zbiornikach w celu późniejszego jej wykorzystania. ● Możliwości wykorzystania deszczówki W gospodarstwie domowym z dziennego zużycia wody kształtującego się na poziomie 150 l na osobę ponad 40 l zużywa się na spłukiwanie miski ustępowej (woda ta jest oczyszczona i przygotowana do celów spożywczych!). Pozostałe 110 l wykorzystuje się do: higieny osobistej - 50 litrów, mycia naczyń - 12 l, celów spożywczych - 5 l oraz celów, takie jak: pranie, mycie samochodu i porządki w domu i ogrodzie (wszystkie one zużywają resztę, czyli ponad 40 l). Podsumowując więc widać wyraźnie, iż z dziennego zużycia około połowę wody można zastąpić wodą nie mającą jakości spożywczej czy deszczówką!
18
●
Rodzaje systemów gromadzenia i wykorzystania wody deszczowej Poprawnie zaprojektowany i wykonany z odpowiednich elementów system gromadzenia i wykorzystania wody deszczowej będzie bezproblemowo funkcjonował przez wiele lat. Dostarczy on wodę o jakości odpowiedniej do większości zastosowań domowych. Jej jakoś przewyższać będzie określoną w normach jakość wód w jeziorach. Ze względu na przeznaczenie wody systemy gromadzenia i wykorzystania wody deszczowej podzielić można na dwa główne rodzaje: - Systemy ogrodowe W ramach systemów deszczówka może być wykorzystywana do podlewania zieleni w ogrodzie, zmywania powierzchni zewnętrznych, np. tarasów lub podjazdów do garaży, a także do mycia samochodów. Coraz bardziej popularnym kierunkiem zastosowania tych systemów jest połączenie ich z automatycznym systemem nawadniającym wykorzystującym np. zraszacze wynurzane. - Systemy domowe (lub domowo-ogrodowe) Systemy te służą do gromadzenia i wykorzystania wody deszczowej do zasilania spłuczek, pisuarów, a także pralek w budynkach. W wielu przypadkach systemy te obsługują również podlewanie trawników (w powiązaniu z automatycznymi systemami nawadniającymi) i prac na zewnątrz budynku. Systemy nazywane domowymi mogą być również stosowane w budynkach hotelowych, przemysłowych i biurowych, gdyż na rynku dostępne są elementy systemowe (filtry, centrale deszczowe) umożliwiające
www.instalator.pl
Gwarantowana, comiesięczna dostawa „Magazynu Instalatora”: tylko 11 PLN/miesiąc Kliknij po szczegółowe informacje...