Who-cares 4 2022

Page 1

Winkels van Harry Piet gaan naar Fred van der Werff Jantien Meeuwsen: vertrouwenspersoon van de branche INFLATIE, ENERGIE, ONZEKERHEID: HOE KOMT DE DROGIST DE WINTER DOOR? LEES ONZE FORUMDISCUSSIE Jaargang 6, No 4 november 2022 www.who-cares.nl vakmagazine voor de zelfzorgspecialist

Het DNA van DA

DA bestaat 80 jaar. Al 80 jaar gaan klanten naar een DA-drogisterij voor het beste advies, de persoonlijke aandacht en verlaten de winkel met een goed gevoel. Want daar zorgen onze ondernemers voor. Dag in, dag uit. Zij maken DA tot een succes en zijn het DNA van DA. Ze vertellen je zelf wat dat inhoudt. Kijk je mee?

Wat is het DNA van DA?

Drie ondernemers vertellen het je graag zelf.

Natasja Pruisscher, DA Anna Paulowna

“Passie voor het vak had ik altijd al, nu heb ik de stap genomen en een eigen winkel geopend.”

Hamdy Taha, DA Utrecht

“Klanten helpen om zich een stukje gezonder te voelen, dat is iedere dag mijn missie.”

Marjolein Theil, DA Nijmegen “Ik zie de DA-drogist echt als een ‘local hero’. Klanten komen terug vanwege de sfeer en het persoonlijke advies.”

Onze ondernemers omschrijven de DA-drogist als:

in gezondheid

Heb jij het DNA van DA in je? Wij zijn altijd op zoek naar goede genen. Mail of bel ons: acquistie@da.nl of 088 990 84 00.

Trots op deze mijlpaal, maar nog trotser op de inzet van onze ondernemers. De DA-drogisterij is de plek voor gezondheidsadvies, persoonlijke aandacht en een vertrouwd gevoel.

Al 80 jaar het beste advies

Vertrouwd Vakkundig Specialist
Onze klanten vinden DA: Vriendelijk Deskundig

Colofon

who-cares is een uitgave van Giesbers’ Media / Magenta Communicatie

Kerkenbos 1015L 6546BB Nijmegen tel: (024) 345 41 50

www.who-cares.nl linked-in: who-cares

Hoofdredacteur

Antal Giesbers 06-54 662 104 antal@who-cares.nl

Accountmanager/ advertentieadministratie Michiel Korsten 06-41 149 771 michiel@who-cares.nl

Financiële administratie administratie@magentacommunicatie.nl

Vormgeving Wendy van Cuijk Studio DePho

Uitgevers Joost Heessels Antal Giesbers

Abonnementen administratie@magentacommunicatie.nl

Abonnementen en adreswijzigingen abonnement@ magentacommunicatie.nl Een abonnement wordt automatisch verlengd, mits 2 maanden voor de vervaldatum via mail of post opgezegd.

who-cares wordt gemaakt met inachtneming van de richtlijnen van KOAG/KAG.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en openbaar gemaakt door middel van druk, internet, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever kan niet aansprakelijk worden gesteld voor persoonlijke of materiële schade veroorzaakt door onjuisthedenin deze uitgave.

©2022 ISSN 2665-9700

Ongeduldig menneke!

Ik weet niet of mensen mij een geduldig of een ongeduldig mens vinden. Ik hoop het eerste, maar ik heb zo ook mijn buien - net als iedereen. Maar ik moet erkennen dat mij nu al maanden een zekere onrust bekruipt. Die onrust wil ik nu met u delen.

Laat ik positief beginnen: datgene wat mij rust verschaft. Dat is hoe de drogisterijbranche zich staande heeft gehouden in de afgelopen twee jaar, en daar eigenlijk beter uitgekomen is. En dan heb ik het niet over de onverwachte reuzenomzet die ontstond in de verkoop van mondkapjes, antibacteriële producten en zelftesten: ik heb het erover dat de consument besefte dat de drogist een belangrijke rol speelt in de dagelijkse gezondheid. Dat is iets wat postvatte in het collectieve brein van de Nederlandse consument, maar daarnaast ook wat deed voor het zelfbeeld van de drogist. Want laten we eerlijk zijn: een compliment doet meer dan tien kritische woorden.

En toch ben ik er niet gerust op. Ik mis namelijk het momentum. Het zou zo mooi zijn als de branche, die zich nadrukkelijk wil bewegen richting een belangrijke rol in nuldelijnszorg, die drive ook de energie zou geven die het behoeft. Wat bedoel ik daarmee? Dit:

*weten we nog dat we, enkele jaren voordat Covid toesloeg, hoorden van een experiment in Brummen, een ‘proeftuin’ waarin

drogist en apotheker gecombineerd werden? En wie heeft er daarna nog iets van gehoord? We kregen tijdens de traditionele Nieuwjaarsreceptie nog enkele malen te horen dat dat liep, maar meer ook niet. Ik heb er een paar maal naar gevraagd, maar het was nog ‘te vroeg’ en nog ‘te gevoelig’ allemaal, begreep ik toen. Hoe het er nu voorstaat? Geen idee. In ieder geval: geen momentum.

* weten we nog, dat er, vrij snel nadat de Covid-maatregelen opgeheven werden, geroepen werd dat er een algemene reclamecampagne voor de drogisterijbranche op touw zou worden gezet? Wel, ik heb begrepen dat we daar binnen afzienbare tijd nader bericht over zullen krijgen. Maar intussen: het is al bijna december 2022, de consument heeft zijn prioriteiten inmiddels verlegd en het is naar mijn smaak veel te laat om écht gebruik te maken van de goodwill van consumenten. Maar dat kan ik fout hebben. En laat ik de koe niet slachten voordat het kalf geboren is. Misschien ben ik gewoon ‘n ongeduldig menneke. En dan mag u dat tegen mij zeggen. Maar misschien deelt u mijn ongeduld wel?

3 REDACTIONEEL
WERKT MET OF ZONDER TANDPASTA HELPT PARODONTITIS EN TANDVLEESPROBLEMEN TE VOORKOMEN VERWIJDERT TANDPLAK TOT 48% EFFICIËNTER NIEUW Voor informatie bel of mail naar: E: info@fytotrade.nl of T: 0299429532 FYTOTRADE. EXCLUSIEVE DISTRIBUTEUR VOOR NEDERLAND REVOLUTIE IN DE MONDZORG

6

8

9

10

12

14 Focus

16 Column

17

22 Column Nicole Hoetjes 23 Interview Ruud van Munster over de nieuwe fase van DA 26 In dialoog 75 jaar Solgar 28 Visie Peter Felen over de nieuwe apotheker - en zijn rol naast de drogist 31 Nieuws Award voor Kruidvat, robot bij UniPharma, CBS publiceert retail kwartaalcijfers 32 Leefstijladvies Nieuws voor de leefstijlspecialist 34 Column Harry Piet

INHOUDSOPGAVE 5 WHO-CARES /// NOVEMBER 2022
Aktueel Winkels Piet verkocht aan Van der Werff
Aktueel De reactie van Care & Beauty
In detail Het effect van Q10 en seleen op telomeren
Aktueel Jantien Meeuwsen, vertrouwenspersoon van de branche
Winkelnieuws Nieuwe winkels, beste winkels
Solaray kiest voor bijzondere marktaanpak
Marinus van Loon
Forumdiscussie Hoe komt de drogist de winter door?

“ONS DOEL IS EEN FUTURE PROOF DROGIST”

Per 1 december zijn de negen winkels van Harry Piet in Noord-Holland overgegaan in handen van ondernemer Fred van der Werff. De nieuwe eigenaar wil de bestaande lijn voortzetten, maar zoekt ook naar een nieuwe dynamiek voor de drogisterijen. Intussen blijft Piet niet stilzitten…

Harry Piet is al sinds 1983 drogist; hij zit dus al bijna 40 jaar in het vak, en bouwde gaande de jaren negen winkels op in Heerhugowaard, Haarlem, Amsterdam Herenstraat, I26

In dialoog 75 Jaar SolgarJburg, Diemen, Weesp en drie in Purmerend. Hij bracht die winkels enkele jaren geleden onder bij de nieuwe drogisterijformule Care & Beauty, die hij samen met enkele andere ondernemers opstartte. Deze formule omvat op het moment in totaal 22 drogisterijen, voornamelijk in Noord-Holland. “Ik kom op een leeftijd dat ik een knoop moest gaan doorhakken over wat ik met

mijn winkels wilde. Het reilen en zeilen van winkels is me toch minder gaan boeien, waar ik me meer mee wil bezighouden is het ondersteunen van de branche op strategisch niveau”, zegt Piet. “Nu had NDS belangstelling getoond voor mijn winkels, en daarom ben ik wel gaan anticiperen op een verkoop. Aan de andere kant: als je me anderhalf jaar geleden gezegd had dat ik nu m’n winkels zou verkopen, dan had ik gezegd: ‘Doe even normaal!’ Ik was echt niet actief op zoek naar een overnamekandidaat, maar dit kwam mij op het pad.”

In het diepe

Per 1 december heet de nieuwe drogist aan het hoofd van de negen winkels Fred van der Werff. Van der Werff, afkomstig uit een retailfamilie in het Noorden des lands, bouwde een carrière op bij Lidl en Dirk van den Broek, maar was ook eigenaar van een Mediamarkt in Zaandam en heeft sinds mei van dit jaar een

DA-drogisterij in Kudelstaart. “Ik wil vooral als entrepreneur actief zijn”, zegt hij, “en zocht naar nieuwe mogelijkheden. Ik ben in gesprek gegaan met enkele DA-ondernemers, en via hen kwam ik in contact met Harry. Ik heb een drogisterij in Kudelstaart, maar de drogisterijbranche is nog relatief nieuw voor mij. Ik spring nu, gesteund door twee aandeelhouders, met negen extra winkels wel meteen in het diepe, maar mijn passie is ondernemen, dus daar houd ik wel van.”

Sterk concept

De winkels worden gefaseerd per winkel in periode van 22 november tot 2 december gelijdelijka an overgedragen. De overname is ook een goed bericht voor de drogisterijbranche, waar het aantal zelfstandige winkels toch continu dalende is.

“Wij zijn beiden overtuigd van het bestaansrecht van de drogisterijbranche”, zegt Piet. “We kunnen een belangrijke rol vervullen in de nuldelijnszorg, en er is meer belangstelling voor gezondheid. Ouderen zoeken meer probleemoplossende producten, terwijl jongere consumenten steeds meer interesse hebben in een gezondere levensstijl. Nou kun je willekeurig waar wel wat pillen kopen,

6 WHO-CARES /// NOVEMBER 2022 AKTUEEL
“De formules Care & Beauty en DA hebben allebei hun sterke kanten”

maar met goed advies van professionele mensen kun je consumenten daarin echt faciliteren. Dat concept is zo sterk dat mensen bewust voor onze winkels kiezen.”

Combinatie C&B en DA

De grote vraag is: blijft Van der Werff onder de Care & Beauty-vlag varen, of lonkt hij eigenlijk ook naar DA?

“Ik denk dat er wel wat gaat veranderen, maar niet meteen op korte termijn hoor”, zegt Van der Werff. “De formules Care & Beauty en DA hebben allebei hun sterke kanten. Care & Beauty richt zich echt op de behoeften van de huidige en toekomstige klant. Waar ongelooflijk veel mensen kiezen voor de waan van de dag, hebben zij een duidelijke toekomstvisie. Dat is de speerpunt van de formule en daarom lopen ze in veel zaken voorop. De kracht van DA is dat het een ijzersterke formule is met een grote naamsbekendheid en slagkracht. Ik zie wel mogelijkheden om dat te combineren: de visie van Care & Beauty en de kracht van DA. Daarmee creëer je ook een nieuwe dynamiek in de winkels.”

Houdt dat in dat de Care & Beauty-filosofie uiteindelijk toch gaat veranderen? “Ik zie dat anders: waar ik mogelijkheden zie is dat de kerngedachte van

Care & Beauty centraal blijft staan, maar eventueel anders vormgegeven kan worden. Ik zeg altijd: als je wilt dat alles bij hetzelfde blijft, dan moet je bereid zijn om alles te veranderen. Maar zeker op de korte termijn ga ik echt niet aan de boom schudden. Eerst het vak maar eens goed leren…”

Niet veranderen

Hoe is het bericht bij de Care & Beauty-collega’s binnengekomen? “Sommigen hebben wat terughoudend gereageerd”, zegt Piet. “Maar we willen toch benadrukken dat het roer niet omgaat. Ons doel is een future proof drogist, en dat is ook de kerngedachte van Care & Beauty, zo zijn de winkels ingericht. Er is geen reden om daar aan te tornen, want dan zet je in feite een stap terug. Daarom blijft alles vooralsnog bij het oude. Ook voor de buitenwacht blijft alles hetzelfde. Het is vooral een financiële transactie, dus er komt een andere naam op de facturen te staan. Maar aan de voorkant van de winkel zal men er niets van merken.”

Adviseur

Piet gaat zich, na de overdracht van de winkels, vooral focussen op waar zijn

passie ligt: het ondersteunen van de branche op strategisch niveau.

“Ik blijf Fred ook bijstaan als adviseur, maar op de achtergrond: het dagelijkse reilen en zeilen is in zijn handen. Ik speel dus een volstrekt ondergeschikte rol, maar ik heb natuurlijk het DNA van Care & Beauty in mijn bloed, en kan wel haarfijn aangeven welke rol Care & Beauty kan spelen in de dynamiek. Ook wil ik graag onderzoeken en een bijdragen leveren aan hoe je het beste van die twee werelden kunt vormgeven. Want het gaat uiteindelijk niet om de naam van een formule, maar om het gedachtengoed. Een solide perspectief voor de C&B-drogisten is daarbij primair van belang.”

“Een solide perspectief voor de C&B-drogisten is primair van belang.”
7 WHO-CARES /// NOVEMBER 2022 AKTUEEL
Harry Piet (links) draagt zijn winkels over aan Fred van der Werff

Bestuur Care & Beauty:

“OVERNAME TOONT DE KRACHT VAN ONZE FORMULE”

Wat betekent de overname van de winkels van Piet door Van der Werff voor de Care & Beauty-formule? Mede-oprichter Reinier Kok en bestuurder Tim Kool hebben vertrouwen in de toekomst…

“Toen Harry in de bijeenkomst met de C&B-collega’s in oktober zijn voornemen kenbaar maakte om zijn vestigingen in één transitie te verkopen, werd het even stil”, zegt Kok. “Dit moest onder de collega’s even landen, want we zijn samen dit C&B-project begonnen, we willen dit graag zo continueren en verder uitrollen.”

“Daags na de bijeenkomst die Reinier noemde, heb ik dit eerst dit met collega Sandra besproken en in mijn verantwoordelijkheid als bestuurder samen met haar contact opgenomen met de overige collega’s om de ontstane situatie te bespreken”, vult Kool aan. “Binnenkort houden we een vergadering waarin we dit alles met elkaar zullen doornemen en hierop zullen acteren. We zullen in een transitiefase moeten komen, waarin we op termijn deze verantwoordelijkheden over meerdere schouders gaan verdelen.”

Kok: “Het is goed om te weten dat we op logistiek gebied en op een aantal andere gebieden nu al goed samenwerken met

de NDS. De onderlinge verhoudingen zijn goed, we zullen dan ook kunnen kijken op welke terreinen verdere samenwerking mogelijk is. Voorwaarde voor ons is uiteraard wel dat we ons eigen C&B-profiel kunnen blijven uitdragen.”

“Het DNA van Care & Beauty waarborgen staat wel voorop”, zegt ook Kool. “Dit heeft zich de afgelopen bijna alweer vier jaar bewezen en heeft ons geen windeieren gelegd. We kunnen ons in de lokale markt onderscheiden; dit wordt gewaardeerd door de consument en daardoor hebben we onze eigen posities weten te versterken.”

Adviseurs

Kool: “Het is waardevol dat Harry als adviseur betrokken blijft bij de transitiefase van de winkels. Hij kan daarbij Fred goed van dienst zijn en de kwaliteit van de winkels blijven waarborgen. Om daarbij de gefaseerde implementering van DA daarin door te voeren, is een uitdaging. Maar dat is Harry Piet op het lijf

geschreven, want hij kent het C&B-DNA als geen ander!”

“ Ik had zelf al kenbaar gemaakt dat ik mijn vestiging aan de Tamboerijn in Soest per 1 januari 2023 heb verkocht aan C&B-collega Michiel Hensbergen en vooralsnog verder ga met mijn andere vestiging”, zegt Kok. “Harry en ik hebben onze collega’s aangeboden om als bestuurder betrokken te blijven: we voelen ons verantwoordelijk en vinden het ook fijn om onze expertise en contacten in de markt voor C&B in te blijven zetten.” “We waarderen het dat zowel Harry en Reinier zich hiervoor willen blijven inzetten”, zegt Kool. “Op die manier blijft die ervaring voor ons behouden. Sterker nog, beiden krijgen op termijn meer tijd om zich verder op andere terreinen in te zetten. Denk daarbij aan acquisitie en verdere uitbouw van ons assortiment C&B-merkartikelen.”

“Fred heeft niet voor niets zijn oog laten vallen op de negen C&B-vestigingen”, besluit Kool. “Daar moet hij toekomst in zien zitten, anders had hij dit niet op deze wijze gedaan. Om daar nog andere elementen aan toe te voegen, dat is ook goed voor ons om te blijven volgen.”

8 WHO-CARES /// NOVEMBER 2022 AKTUEEL
Bestuurslid van Care & Beauty Tim Kool

SELEEN EN Q10 EFFECTIEF BIJ TELOMEREN

Seleen en Q10 dragen eraan bij dat zogeheten telomeren langer intact blijven. Het gevolg daarvan is dat veroudering wordt tegengegaan.

Zweedse en Noorse onderzoekers hebben in het internationaal bekende vakblad Nutrients een studie gepubliceerd waarin gekeken is naar de staat van zogeheten telomeren, die de levensduur van cellen bepalen.

Telomeren zijn beschermende ‘kapjes’ aan de uiteinden van DNA-strengeneen beetje vergelijkbaar met de plastic of metalen uiteinden aan schoenveters. net zoals bij schoenveters, zorgen deze telomeren ervoor dat de DNA-streng niet gaat rafelen. Maar bij elke celdeling worden deze telomeren iets korter; zijn ze eenmaal helemaal weggesleten zijn, dan zal de DNA-streng zich ontrafelen en sterft de cel.

In het onderzoek kreeg een groep gezonde oudere mannen en vrouwen elke dag suppletie van seleen en Q10, terwijl een andere groep dagelijks een placebo kreeg. Na vijf jaar werd duidelijk dat er een significant verschil was tussen de telomeren van de twee groepen: de telomeren van de groep die suppletie

kreeg bleken beduidend langer dan die van de groep die een placebo kreeg. Het onderzoek toont dus aan dat telomeren extra beschermd worden wanneer er voldoende seleen en Q10 in het lichaam aanwezig zijn. Ook is duidelijk dat het de specifieke combinatie van seleen en Q10 is, die slijtage tegengaat, waardoor een cel langer blijft bestaan.

Het onderzoek is een uitvloeisel van het bekende KiSel-10-onderzoek naar de effecten van de combinatie van seleen en Q10 op de gezondheid en mortaliteit van oudere patiënten, dat in 2013 werd gepubliceerd. Meer dan 50.000 bloedstaaltjes uit dat onderzoek werden onderzocht op de effecten van seleen en Q10 op celniveau, waarbij in dit nieuwe onderzoek gekeken is naar het effect op telomeren.

Vertragen

“Het proces van veroudering wordt versneld door oxidatieve stress en toenemende ontstekingen, zeker als ons

lichaam weinig seleen en Q10 heeft”, zegt professor Urban Alehagen, cardioloog aan het Universiteitsziekenhuis van Linköping in Zweden en hoofd van het onderzoeksteam. “Als dit tekort wordt aangevuld door supplementen, dan zien we dat het het verouderingsproces kan vertragen, omdat de cellen in ons lichaam het langer volhouden als je een combinatie van seleen en Q10 inneemt.”

De gemiddelde inname van seleen in Europa is mogelijk nog niet eens de helft van wat we eigenlijk nodig zouden hebben. Dit omdat seleen in onze bodem niet veel voorkomt, en we het normaliter alleen via onze voeding binnenkrijgen. De combinatie van seleen met de co-enzym Q10 blijkt cruciaal in dit proces, omdat dat leidt tot de hoogste effectiviteit van seleen in het lichaam.

bron:

“Selenium and Coenzyme Q10 Intervention Prevents Telomere Attrition, with Association to Reduced Cardiovascular Mortality—Sub-Study of a Randomized Clinical Trial”, Nutrients 2022, 14, 3346. De studie maakte gebruik van twee in de markt verkrijgbare supplementen.

9 WHO-CARES /// NOVEMBER 2022 IN DETAIL

“HIERMEE LOPEN WE IN RETAIL ECHT VOOROP”

De zelfstandige drogisterijbranche heeft nu haar eigen vertrouwenspersoon, waar mensen terechtkunnen die te maken hebben met ongewenste omgangsvormen of integriteitskwesties. Het is iemand die nu al via de Stichting DID werknemers en -gevers ondersteunt: Jantien Meeuwsen.

Jantien Meeuwsen, vertrouwenspersoon voor de branche
10 WHO-CARES /// NOVEMBER 2022 NIEUWS

Kun je als eerste vertellen wat we ons bij een vertrouwenspersoon voor de drogisterijbranche moeten voorstellen? “Natuurlijk. Iedere werkgever, dus elke ondernemer, heeft de verplichting om te zorgen voor een veilige werkplek. Een vertrouwenspersoon kan daar aan bijdragen doordat medewerkers - maar ook de werkgever - in vertrouwen zijn of haar verhaal kan doen en ondersteuning krijgt. Maar hoe doe je dat bij een drogisterij, waar het team dusdanig klein is dat het te persoonlijk kan worden? In menig kleinbedrijf zal de ondernemer zelf die rol invullen. Maar dat kan voor bepaalde kwesties geen ideale situatie zijn. Daar kan een externe vertrouwenspersoon uitkomst bieden. Zeker in een branche waar een gemiddelde ondernemer 4-10 werknemers in dienst heeft, is dit een fantastische oplossing. Hoe fijn dat je dit als branche zo kunt inregelen.’’

Door wie is het initiatief daartoe genomen?

“Nou, eigenlijk door mijzelf. Ik werd

getriggerd door mijn werkzaamheden voor de stichting DID. Het onderwerp is - zeker in het nieuws met The Voiceactueler dan ooit, en ik vind het mooi om zo breed mogelijk de mensen van dienst te kunnen zijn. Ik ben me erin gaan verdiepen en heb uiteindelijk de opleiding gevolgd bij het Landelijk Instituut Vertrouwenspersonen. Ik ben begin dit jaar met de opleiding begonnen en heb het met een diploma afgerond. De KNDB heeft mij toen gevraagd om die rol voor de branche te gaan vervullen en DID wilde dat graag omarmen. Per 20 november ben ik daaraan begonnen.”

Waar is de vertrouwenspersoon voor bedoeld?

Een vertrouwenspersoon is er voor iedereen die te maken heeft met, of het verhaal kwijt wil over, ongewenste omgangsvormen en integriteitszaken. Ongewenste omgangsvormen zijn pesten, discriminatie, agressie en bijv. (seksuele) intimidatie. Bij integriteit kun je onder meer denken aan het schenden van regels

of diefstal. De vertrouwenspersoon is er voor jou en helpt je de regie te houden. Ook kan de vertrouwenspersoon jou inzicht geven over de mogelijke routes en de eventuele consequenties.”

Ontzorgen

Hoe hard heeft de branche zo’n vertrouwenspersoon nodig? Zie je misstanden in de praktijk?

“Heel weinig hoor, dus het is niet zo dat we het hard nodig hebben - maar als ‘t voorkomt, dan zijn we erop voorbereid. Bovendien vervul ik die vertrouwelijke rol vanuit mijn adviseurschap voor DID natuurlijk ook al. Vanuit de KNDB is het fijn dat we ondernemers ook op dit vlak kunnen ontzorgen - maar de service is er niet alleen voor de KNDB-leden, maar voor iedereen in de branche.

Grotere bedrijven moeten dit zelf inregelen. De drogisterijbranche heeft nu een gecertificeerde vertrouwenspersoon voor alle zelfstandigen en hun medewerkers. Hiermee lopen we in retail echt voorop!”

Personeel & Organisatie CAO / contracten / arb.voorwaarden Bedrijfseconomisch / huur sturen op cijfers Teamsessies / webinars Arbodienstverlening en verzuim Juridisch advies Financieel voordeel mantels w.o. verzekeringen auteursheffing Bedrijfsvoering RI&E / BHV / klankbord Duurzame inzetbaarheid en coaching Als ondernemer sta je er niet alleen voor! WHO-CARES /// NOVEMBER 2022 NIEUWS

Gloednieuwe Etos in Almere Poort

Voortaan kunnen inwoners van Almere Poort terecht bij een Etos in hun eigen buurt. Op 22 november opende de gloednieuwe winkel om 13:00 uur de deuren. De Etos zit in de hal van de Albert Heijn aan de Olivier van Noortstraat 32, in het Columbuskwartier. De winkel is van franchisenemer familie Bun die hiermee hun allereerste Etos openen.

“Etos Almere Poort biedt een gevarieerd assortiment, met voor elke portemonnee een ruime keuze”, aldus het persbericht. “Er zijn producten voor de gezondheid zoals vitamines en supplementen, voor de dagelijkse verzorging en van alles voor de baby. Op de fraaie beautyafdeling vinden klanten altijd volop inspiratie. Overal hangen tips voor een compleet andere look en medewerkers laten via een snelle touch up zien hoe je zelf een product kunt toepassen. Betalen gaat eenvoudig: je kunt de aankopen ook zelf scannen en afrekenen met pin bij de zelfscankassa.”

DBB Belfeld nu met SA Servicepunt

Drogisterij Belfeld heropent als DBB drogist Belfeld plus SA Servicepunt. De drogisterij werd 1 januari van dit jaar overgenomen door Waan Yasen en Lava Sulayman. Deze jonge onderneemsters zijn eigenaar van apotheek Steyl, apotheek Reuver en DBB drogist Belfeld.

In 2004 is drogisterij Belfeld opgestart door de familie Obster, waarbij er ook een Servicepunt is toegevoegd. Waan en Lava hebben nu gekozen voor een nieuwe, frisse uitstraling en de complete DBB ondersteuning op het gebied van assortiment, promoties en gezondheid. “Door de grote veranderingen binnen het zorglandschap krijgt de apotheek te maken met een sterk veranderende rol. Dit vraagt om een andere aanpak om voldoende relevant te blijven voor uw patiënten. Bestaansrecht behouden in uw lokale omgeving wordt steeds vaker gezocht in het aanbieden van een nieuwe toegankelijke dienstverlening en/of in het zetten van de stap van een full service apotheek naar een afhaalpunt functie of in het uitbreiden van uw verzorgingsgebied met goed bereikbare afhaalpunten.” Dit aldus het persbericht.

12 WHO-CARES /// NOVEMBER 2022 WINKELNIEUWS

Honderdste volledig verbouwde DA-winkel staat in Kootwijkerbroek

Er zijn al meer dan honderd winkels van DA aangepast aan de nieuwste eisen, maar het aantal volledig verbouwde winkels staat nu op exact honderd. En dat wordt gevierd!

De winkel van onderneemster Bea van Lagen in Kootwijkerbroek wordt als honderdste door de NDS-organisatie extra in het zonnetje gezet. “In haar winkel werd de afgelopen weken flink getimmerd, met een voor de consument aansprekend en mooi resultaat!”, aldus het persbericht. “De opening van de 100e verbouwde winkel gaat ook niet ongemerkt aan alle andere DA-ondernemers voorbij. Zij ontvangen vanuit de organisatie allemaal een presentje. Een mooie opsteker voor die ondernemers die Bea al voor gingen. En een stimulans voor diegene die dit in hun hoofd hebben zitten of de eerste uitwerkingen al hebben liggen maar nog niet aan het timmeren zijn gegaan.”

Gezondheidsgids

“Binnen de DA-formule is het mogelijk je winkel aan te passen naar wat ondernemer op dit moment past”, zo stelt het persbericht. “Dat begint bij een advies voor een optimale en up-to-date assortimentsindeling (schappenplannen), aangevuld met de nieuwste DA look & feel qua kleuren, beelden en instore-signing tot een volledige verbouwing van de winkel. Figuurlijk wordt de functie van DA van drogist naar de persoonlijke gezondheidsgids steeds verder uitgebouwd.”

Den Haag verwelkomt DBB De Vlierboom

Drogisterij De Vlierboom werd in de jaren 60 geopend als Drogisterij De Salamander. De Salamander was een begrip in Den Haag en omgeving en had op het hoogtepunt van haar bestaan 40 vestigingen.

In 1997 werd deze winkel in de Bomenbuurt in Den Haag overgenomen door Its en Wilma van der Lely. Its en Wilma hebben de drogisterij ruim 36 jaar geëxploiteerd; zij geven nu het stokje door aan Johanna Castro Ordonez. Johanna is ook de eigenaresse van een andere voormalige De Salamander Drogisterij aan de Van Hoytemastraat en zij heropent De Vlierboom als DBB Drogist.

Met de keuze voor DBB Drogist kan het team van Drogisterij De Vlierboom de Bomen-, bloemen- en Vruchtenbuurt, met een verzorgingsgebied van 23.770 inwoners, nog beter adviseren. De uitstraling is vernieuwd, de specialistische kennis en het enthousiasme voor het vak blijft en dit gecombineerd met het onderscheidend vermogen van DBB Drogist, maakt dat het team van DBB De Vlierboom de toekomst zonnig inziet.

Johanna: “Met de overgang van DA naar DBB is er meer ruimte voor onderscheidend vermogen in de vorm van nieuwe categorieën en meer beleving, dit samen met de nodige folder- en direct mail promoties van DBB geeft mij traffic en een vollere winkelmand.

De beste DA-drogisterij van Nederland staat in Zuidwolde

DA-drogisterij Zuidwolde is de beste DA-drogisterij van 2022! Na een spannende wedstrijd tussen alle DA-winkels waarbij ondernemers en hun teams alles uit de kast haalden, mochten Alida en Lotte Blokzijltijdens de finale de hoofdprijs in ontvangst nemen. Ondernemers en hun team zijn super-blij en trots op het behalen van deze titel.

Alle winkels in Nederland deden afgelopen maanden mee aan de wedstrijd voor verkiezing ‘DA van het Jaar’, georganiseerd door NDS (Nederlandse Drogisterij Service), het bedrijf achter DA. De competitie en het enthousiasme tussen de winkels was groot. De verkiezing kent verschillende onderdelen zoals flits-wedstrijden waarin ondernemers actief met een specifiek merk/product aan de slag gaan waarmee punten én prijzen te winnen waren. Daarnaast zijn alle winkels bijvoorbeeld de afgelopen periode bezocht door een mystery shopper die de winkel beoordeelde op onder andere klantvriendelijkheid, professionaliteit in het geven van gezondheidsadvies en uitstraling van de winkel.

Uiteindelijk wisten Alida en Lotte de hoofdprijs in de wacht te slepen. Zij kregen tijdens de uitreiking een weekend weg met het hele team aangeboden. Gedurende hun afwezigheid runnen de MT-leden van NDS de winkel. De winkel mag het komende jaar de titel ‘DA van het Jaar’ dragen.

13 WHO-CARES /// NOVEMBER 2022 WINKELNIEUWS

De producten van Solaray in zeven categorieën:

Immuniteit

De naam zegt het al: hier vind je producten die het immuunsysteem ondersteunen.

Solaray:

NIEUWE MARKTBENADERING VOOR NIEUWE KLANTEN

Solaray is begonnen aan een opmars in de Nederlandse markt, zo vertelt country manager Dewi Perik. “Daarbij benaderen we de markt op een unieke wijze, en trekken we nieuwe, trouwe klanten naar de drogist.”

Solaray is een Amerikaans merk dat internationaal in bijna vijftig jaar is uitgegroeid tot een vertrouwde naam op het gebied van vitamines, mineralen en kruiden. Sinds oktober van dit jaar is Solaray ook op de Nederlandse markt breed verkrijgbaar, vertelt Perik: “Met meer dan honderd vitamines, mineralen en kruidenextracten biedt Solaray alle beschikbare voedingssupplementen in één volledige productlijn gefocust op kwaliteit, met de beste ingrediënten, optimaal werkzaam en zo puur als het maar kan. Voor gezondheid én schoonheid!”

Hij wijst erop dat de drogist met Solaray niet alleen een nieuw en uitdagend assortiment in huis haalt, maar daarmee ook nieuwe markten ontsluit.

“Solaray spreekt nieuwe consumenten aan: mensen die gepassioneerd, energiek en eigenzinnig leven, die zich vrij voelen en op zoek zijn naar nieuwe, verrassende dingen. Hun kijk op gezondheid is holistisch, met een balans tussen lichaam, geest en ziel via leefstijl en dieet. Hun consumentenbehoeften sluiten perfect aan bij de kernwaarden van Solaray. En hebben ze eenmaal die keus gemaakt, dan zijn ze heel trouwe klanten. Jouw klanten!”

De marktbenadering van Solaray is nieuw en uitdagend, zegt Perik: “De klant komt niet per se binnen voor een product, maar voor een antwoord op zijn vraag Dat is de manier waarop wij de klant willen helpen: door hem de weg te wijzen in het

immense aanbod in vms. Daartoe hebben wij al onze producten ingedeeld in zeven productcategorieën, zodat de klanten de adviseur in de winkel - heel snel en makkelijk uitkomen bij een geschikt product.”

Bewust en verantwoord

Solaray groeit ook mee met de consument, vertelt Perik: “Zo gaan we palmolie-vrij produceren, en kiezen we waar mogelijk voor veganistische, biologische ingrediënten, vrij van allergenen, maïs en soja. We zijn overgestapt op gerecycled plastic voor de productie van onze potjes, en onze display is gemaakt van gerecycled karton met een topkaart die kan worden verwisseld. Daarnaast zijn Solaray en de Better Being Company een samenwerking aangegaan met One Tree Planted, een non-profit organisatie die zich bezighoudt met wereldwijd herbebossen. Ook deze verantwoordelijke

14 WHO-CARES /// NOVEMBER 2022

houding richting de maatschappij en het milieu is iets wat een nieuwe groep consumenten erg aanspreekt.”

Jouw gezondheidsdoelen

Onder de nieuwe filosofie Live Brighter wil Solaray mensen helpen met een gezonder en fijner leven. “En dat geldt niet alleen voor je klanten! Solaray wil ook jou helpen met je (gezondheids) doelen en die van je team! We willen de dagelijkse dingen leuker maken en je ondersteunen in jouw doelen - zowel persoonlijk als zakelijk. Dat is de filosofie die wij Live Brighter noemen: een puur persoonlijke weg naar jouw welzijnsdoelen.”

Een training van Solaray is te volgen via Drogiweb

Fysiek

Producten voor je fysieke conditie. Van de ondersteuning van botten, gewrichten en kraakbeen tot producten die bijdragen aan de normale werking van bloedvaten, en alles daartussenin.

Beauty

Deze producten dragen bij aan het behoud van gezond huid, haar en/of nagels.

Mentaal

Deze producten dragen bij aan het normaal cognitief functioneren, helpen tegen vermoeidheid die wordt veroorzaakt door stress.

Actief

Producten helpen vermoeidheid tegen te gaan, dragen bij aan het energieniveau en de werking van spieren, maar ondersteunen ook het zuurstoftransport en spelen een rol in weefselgroei en -ontwikkeling

Specials

Unieke combinaties en samenstellingen die je helpen als je iets speciaals nodig hebt. Met complete kruiden, traditionele recepturen en aminozuren.

Spijsvertering

Onze spijsvertering is heel complex, geholpen door miljarden bacteriën die zorgen voor gezonde darmen. In alle producten in deze categorie vind je deze goede bacteriën, die van nature in je darmen voorkomen.

Dewi Perik
FOCUS 15 WHO-CARES /// NOVEMBER 2022

De prijs die we betalen…

Vanochtend las ik in mijn ochtendblad dat eenvijfde van alle Britten in diepe armoede leeft. Dat verraste mij. In Nederland - die informatie is niet nieuw - lijdt circa een miljoen Nederlanders armoede.

A.J. van Loon zette tien stellingen in zijn dissertatie uit 1994. Een ervan staat mij nog zeer helder voor de geest: “Extreme poverty is the cause of ill health”. Dat had hij zelf in Zambia geconstateerd, maar hij dacht toen nog dat dit in Nederland eigenlijk niet het geval was.

Toch sluipt ruim 40 jaar later dit probleem ook de “ontwikkelde” landen van Europa binnen - of eigenlijk dendert het naar binnen.

In onze praktijken constateren wij dat wat vanuit ons oogpunt het allerbelangrijkste is voor een goede gezondheid - het in de juiste verhouding binnenkrijgen van alle belangrijke voedingsstoffen - vaak niet het geval is. Ik merk daarbij op dat ons beeld wat vertekend kan zijn omdat het maar de vraag is of wij wel met mensen voor wie dit geldt in contact komen - ik denk van niet en dat laat zich met de inrichting van onze gezondheidszorg ook niet zo eenvoudig veranderen.

In Nederland is de BTW op alle levensmiddelen 9%, nadat het - tegen allerlei adviezen in - enige jaren geleden werd verhoogd. Het voornemen om dit weer terug te draaien tot mogelijk 0% is nog niet uitgevoerd, maar mijns

inziens kan binnen de levensmiddelen een aantal groepen gewoon met 9% of wellicht zelfs 21% BTW worden belast. Neem de enorme hoeveelheid kant-en-klare voeding, die zo bewerkt is dat het geen solide basis vormt voor een goede gezondheid. Neem frisdrank, met zoveel suiker dat het tandglazuur er bijna spontaan vanaf spat. Neem allerlei voorbewerkte producten verpakt in plastic bakjes. Helaas is deze voeding nu goedkoop, een aantrekkelijk als je budget voor voeding pas in beeld komt wanneer alle andere vaste lasten betaald zijn. Wie amper de energierekening kan betalen, gaat niet uitgebreid koken. Een magnetronmaaltijd lijkt dan veel energiezuiniger. Zou het niet prachtig zijn wanneer de mensen die hun energietoeslag van tweemaal 190 euro niet gebruiken dit aan een plaatselijke voedselbank schenken? Of beter nog: anoniem aan een gezin doneren dat deze steun nodig heeft?

We moeten ons afvragen of een samenleving die deze misstanden laat voortwoekeren de naam “samen”leving nog wel waard is…

Marinus van Loon Orthomoleculair therapeut en drogist 1989-2013 eigenaar van drogisterij Meindersma in Sneek

16 WHO-CARES /// NOVEMBER 2022 COLUMN

Forumdiscussie:

HOE KOMT DE DROGIST HET BESTE

DE WINTER DOOR?

Inflatie, energiecrisis - en dan ook nog eens een oorlog in Europa: goede kans dat de consument na Covid-19 wel wat anders aan zijn hoofd heeft dan de gezondheid. Merken drogisten dat? En hoe moeten zij zich aanpassen om goed de winter door te komen? Drie ondernemers, Reinier Kok (Care & Beauty, Soest), Klaas Mars (DA, Urk) en Robert Vlugt (Salamander, Delft) gaan in gesprek met retailkenner en marketingstrateeg Leo van Sister (de Merkcommissarissen), en hoofdredacteur Antal Giesbers.

17 WHO-CARES /// NOVEMBER 2022 FORUMDISCUSSIE

Robert Vlugt is eigenaar van drogisterij Salamander, aan de Markt in Delft. “Mijn winkel bestaat al 240 jaar, ik werk er zelf al ruim dertig jaar. Mijn hoofdtaak is het om goed naar de klant te luisteren en om de mensen zo goed mogelijk te helpen: “Goedendag, wat kan ik voor u doen?” We zijn recentelijk het internet opgegaan - dat is een andere dimensie, waar men alleen naar prijs kijkt.”

Antal:

Laten we beginnen met de stand van zaken: hoe staan jullie er op dit moment voor? Draait de zaak goed, of zien jullie onweerswolken aan de horizon?

Klaas:

“Cijfermatig staat het bedrijf er goed voor, we plussen al jaren. Ook dit jaar ging het tot en met week 40 nog, met zowel een plus in omzet als in klantenaantallen, al is de gemiddelde klantbesteding wel iets gedaald. Toch: meer voetjes over de vloer is misschien nog wel belangrijker!

Vanaf week 41 draaien we onder de index van vorig jaar, momenteel hebben we al drie mindere weken achter elkaar, al weet ik niet of dat over de hele linie is of alleen in bepaalde groepen, zoals luxe. Op Urk waait het meestal wel over, en de werkloosheid hier is het laagste van Nederland (0,4% in juni 2022) maar toch: als mensen dagelijks op tv horen dat er problemen zijn, dan gaat dat wel meespelen. Ook ziet iedereen alles duurder worden. Het doet me denken aan het faillissement van Lehman Brothers is 2008 en de economische crisis die daaruit voortkwam. Ook toen maakte ik mij geen zorgen, want iedereen heeft hier werk! Maar ook wij hebben toen lastige jaren gehad.”

Robert:

“Alles gaat hier altijd heel geleidelijk, er zijn nooit grote schommelingen. Met corona zagen we eerst een lichte terugval en toen een toename van klanten die op zoek waren naar zelftesten, hygiënische handgel en zo - daar hebben we

leuk op ingespeeld. Sinds de maatregelen zijn opgeheven en het toerisme weer naar Delft kwam, is de omzet mooi toegenomen, met een omzetstijging van 5%. Dat loopt nog steeds door denk ik, maar de laatste paar weken is het gevoel wat omgeslagen, al zitten de terrassen hier nog vol, en staat ook gewoon de terrasverwarming de hele dag aan. Wel zie ik dat als ik zelf boodschappen doe dat de prijzen toenemen. Gelukkig is mijn bedrijf stabiel, we hebben reserves en maken geen gekke sprongen - dus ik hoef me niet direct zorgen te maken.”

Reinier:

“Ik dacht alles intussen wel gezien te hebben, maar dit heb ik nog niet meegemaakt. Maar ik zeg: tel je zegeningen. Het coronatijdperk is heel goed voor ons geweest, zowel financieel als qua imago. Mijn omzet staat momenteel licht onder druk, maar nog steeds meer dan 10% boven die van 2019 - en ondanks de onrust heb ik in oktober met 4% geplust. Misschien omdat we ook parfumerie verkopen, want dat geef je nu toch makkelijker cadeau dan echt dure dingen.”

Antal: Dat is jullie persoonlijke perspectief. Maar hoe staat de drogisterijbranche er in zijn geheel voor?

Leo:

“Ik vrees toch dat het ergste nog moet komen. De inflatie is nu met 14% al torenhoog en blijft dat nog een tijdje zo en de consument heeft daarom in toenemende mate steeds minder geld in de knip en moet dus wel bezuinigen. Mede daardoor zullen we een toename zien van het aantal lageprijzenwinkels en online verkopen. Nederland zal kennismaken met een zogeheten koopkrachtkramp en dat is erg vervelend voor de detailhandel.”

Klaas:

“Bij zaken die al langer bestaan mag je aannemen dat ze wel wat vlees op de botten hebben. Maar ik zie alleen de buitenkant: hoe het er echt aan toegaat, weet je niet. Wat mij wel verbaasde, waren verhalen van ondernemers die in de problemen komen nu de energieprijzen stijgen: heb je geen vast contract dan? Maar blijkbaar

Robert Vlugt
18 WHO-CARES /// NOVEMBER 2022 FORUMDISCUSSIE

heeft de helft van ons een variabel contract, en zo’n prijsstijging kan net het verschil maken tussen goed draaien en quitte spelen.”

Reinier:

“Wij hebben binnen Care & Beauty regelmatig contact met collega’s, en we zien wel dat deze economische crisis minder heftig is dan de vorige, toen de banken moeilijk gingen doen. Aan de andere kant: ik had een vast energiecontract, maar die club is failliet gegaan, dus ik moet alsnog een nieuw contract afsluiten. Ik denk dat ondernemers kritisch moeten kijken waar ze kunnen bezuinigen. Voorheen was energie nooit een issue op de begroting, maar nu wel. Denk verder aan de inflatie, het indexering van lonen en huren: dat gaat allemaal de verkeerde kant uit, dus ik ben blij als ik de omzet weet vast te houden.”

Klaas:

“Ik zit in het bestuur van de winkeliersvereniging en wij hebben besloten om niet de huurverhoging af te wachten. We hebben de huurders al verteld dat het doorvoeren van het inflatiecijfer voor de jaarlijkse huurverhoging geen goed plan is. De verhuurder heeft niet te maken met energiekosten, zelfs een verhoging op basis van de kerninflatie vinden wij discutabel. We hopen dat ze het ter harte nemen, want als een huurder stopt, zal er in deze tijd niet direct een nieuwe huurder klaarstaan voor het pand.”

Antal:

Reinier, je had het over bezuinigen, maar ik heb het gevoel dat de meeste ondernemers intussen toch lean and mean ondernemen. Hoeveel efficienter kan het nog?

Reinier:

“We zitten aan de grens van wat je kunt snijden, maar je zult toch slim moeten zijn. Ik zie ook wel dat we de afgelopen jaren een behoorlijke samenhorigheid met het team hebben opgebouwd, dus daar kan ik nog wel wat voor elkaar krijgen. Aan de andere kant: het personeelsbestand is dramatisch: probeer nog maar eens een zaterdaghulp te krijgen! We zitten met een generatie die daar geen zin in heeft, toch wel geld van de ouders krijgt - en niet met tegenslag of weerstand kan omgaan.”

Klaas:

“Ik deel dat wel: ik geef, naast mijn werk, intussen al 28 jaar parttime les, tegenwoordig op het ROC Friesepoort. Tijdens mijn SVD-tijd (van 1986 tot 2001) zag je dat de mensen gemotiveerd waren: je had leuk werk - en wilde je in een hogere loonschaal, dan moest er een diploma komen. De mentaliteit die ik nu zie zit daar, uitzonderingen daargelaten, zwaar onder.”

Robert:

“Ik zie dat ook doordat de mensen die bij mij werken, nog wel tot hun pensioen bij mij blijven. Maar ik heb ze niet kunnen vervangen. Ik doe dus steeds meer zelf, en daar begin ik wel een grens in te bereiken. Ik hoor soms van Jantien Meeuwsen (Stichting DID, red.) of van mijn groothandel verhalen over hoeveel drogisten er sluiten. Onlangs is voor het eerst weer voor een drogisterij een opvolger gevonden! Je zit op een tijdbom: hoe gaan we nog een opvolger vinden? Het kan bijna niet anders dan dat er deze winter ondernemers besluiten om te stoppen.”

Leo:

“De rek is er nooit uit. Er zijn in elk bedrijf verborgen kosten en niet-efficiënte werkwijzen op te sporen. Als je al kostenbewust bezig bent, zul

19 WHO-CARES /// NOVEMBER 2022 FORUMDISCUSSIE

Leo van Sister

Leo van Sister was ruim 20 jaar actief aan fabrikantenzijde en heeft zodoende met retailers gewerkt. Nu is hij inmiddels bijna 20 jaar partner bij marketingadviesbureau de Merkcommissarissen in Gouda en adviseert hij ondernemers, bedrijven en organisaties in vele sectoren.

je geen 20-30% verloren kosten terughalen, maar door de kostenstromen continu in zicht te hebben, ben je je daar veel meer bewust van. En laat een ander er eens naar kijken.”

Antal: Tijdens de coronacrisis heeft de drogist zijn waarde bewezen, en waren consumenten erg met hun gezondheid bezig. Is dat blijven hangen in de huidige tijd?

Reinier: “Mijn omzet in VMS stijgt nog steeds, dus we weten dat te handhaven. Ik ben er niet zo negatief over. “

Robert:

“Naar mijn idee zijn consumenten, na de covidrestricties, weer teruggekeerd naar hun oude patroon. We zijn weer terug bij het gewoon verhelpen van kleine kwaaltjes. Producten voor de immuniteit, zoals vitamine D, zijn iets teruggezakt, met name hoestdranken en keeltablettes zijn weer terug, terwijl die volkomen weggevaagd waren.”

Klaas:

“Wij zijn op Urk een begrip, met naast ons alleen

een discountdrogist, dus onderscheiden is niet zo moeilijk. Ook tijdens Covid veranderde dat niet veel: wat sommige collega’s in een maand aan zelftesten en mondkapjes omzetten, dat verkocht ik nog niet in een half jaar! Ik zie wel dat we langzamerhand wat meer aan multivitaminen verkopen - daar hebben we toch echt wel aan moeten trekken vorig jaar. Weerstand blijft belangrijk, zeker nu griep, verkoudheid en een mogelijke nieuwe Covid-variant er weer aankomen. Daar hebben we de middelen voor.”

Reinier:

“Het was natuurlijk vreselijk wat er gebeurde, maar wij zijn er als een van de weinige branches goed uitgesprongen. Ik zit met mijn omzet nog steeds boven het ijkjaar 2019, dus we plukken de vruchten van onze profilering.”

Leo:

“Een voordeel is wel dat de consument steeds meer gezondheidsbewust wordt en dat de overheid samen met zorgverzekeraars veel meer inzet op preventie. Corona is misschien over zijn top heen, er worden maar weinig boosters geprikt, maar 50% van de Nederlanders is te zwaar, en dat aantal groeit. Alleen dat al veroorzaakt veel vervelende problemen en daar kan de drogist met zijn assortiment en advisering best profijt van hebben en op inspelen. Je kunt gezondheid breed oppakken: met je assortiment, maar ook diëten en eventueel digitale diensten. Je kunt iets organiseren voor je klanten. Schakel bijvoorbeeld een wandelcoach in en bied meewandelen aan als beloning voor je trouwe klanten. Dat ligt dicht bij je winkel en legt het accent op service en advisering. Daarmee houd je je klant vast. Denk er ook over na om samen te werken met andere gezondheidsaanbieders: dat maakt je sterker.”

Antal: Kijkend naar toekomst: wat kan de drogist doen om goed door de winter te komen?

Reinier: “Mijn advies: let goed op je assortiment en zorg voor een beter rendementspercentage, een hogere winstmarge. Wij doen minder 1+1 acties en zetten een beter assortiment neer. Dat is in het begin even spannend, maar de consument die je behoudt, is wel een trouwere klant. Denk daarnaast aan het milieugebeuren: het stikstof-

20 WHO-CARES /// NOVEMBER 2022 FORUMDISCUSSIE

drama en de plasticsoep. Daar krijg je mensen voor binnen - en niet alleen de groene-sokkenfiguren. Veel consumenten zijn daar gevoeliger voor geworden. Dus we gaan ook voor leveranciers die zich daartoe committeren.”

Klaas: “Ik sluit me daarbij aan. Maar je kunt ook wat efficiënter met je uren omgaan. De koopavond is teruggegaan naar 8 uur, dus daar snoep je al een uurtje vanaf. En je kunt ook ‘s ochtends een uurtje beginnen met twee in plaats van drie mensen. Zo kun je toch wat in de kosten snijden.”

Leo:

“Het is duidelijk dat als een adviesdrogist, net als grote ketens met hun dito inkoopkracht, het accent op prijsvoordeel legt, hij dat niet lang vol zal houden en de kans op faillissement versnelt. Veel beter is het om te proberen je prijzen te bevriezen: neem genoegen met een tijdlang minder marge, zodat je je niet uit de markt prijst. Onder meer supermarkt Dirk heeft dat onlangs gedaan, ze zijn 10% onder het prijsniveau van AH gaan zitten, zelfs voor A-merken. Het gevolg: hun aandeel is sterk gegroeid. Ik snap dat dat niet makkelijk is, dus als het kan probeer dan je inkoopkracht te vergroten door nog meer samen met anderen in te kopen en daarmee de prijsstijgingen enigszins te beteugelen. Maar het belangrijkste advies kent eigenlijk elke goede ondernemer al, namelijk: bouw aan je merk en investeer in je (trouwe) klantenkring. Voeg waarde toe in de vorm van nieuwe en bijzondere producten (huismerk?), nieuwe services en advisering, en geef goede klanten zo mogelijk een spaarbonus. Zo kun je je onderscheiden van anderen en hoef je minder het accent op prijs te leggen. Consumenten waarderen het als ze goed geholpen worden, en die goede indruk blijft in het geheugen van de mensen zitten.”

dat hij voor een kleine klacht bij de drogist na vier minuten alweer buiten staat, maar bij de huisarts een half uur in de wachtkamer doorbrengt. En het scheelt ook nog eens in de maatschappelijke zorgkosten!”

Reinier:

“Idealiter zou dat meer zou moeten gebeuren, maar het is nog niet erg concreet omdat er machtige partijen zijn die voor hun eigen belang lobbyen. En wij zijn daartoe veel minder krachtigen veel minder goed georganiseerd - dan bijvoorbeeld de supermarktwereld. De veegwet ook weer: dat hebben we een beetje op zijn beloop gelaten, en ik zit met angst en beven te kijken hoe dat afloopt. Er zou meer moeten gebeuren om het belang van de drogist onder de aandacht te brengen.”

Robert:

“Daar ben ik het mee eens: we kunnen ons imago als laagdrempelige vraagbaak voor eenvoudige kwaaltjes en adviseur betreffende de gezondheid verbeteren en zo de druk op de huisartsen wat verlagen. Laten we ervoor zorgen dat het optimisme en enthousiasme voor ons vak het wint van de doemgevoelens. Saffraan, Sint Janskruid, een lekker kopje thee, nachtrustbevorderaars: we hebben alles in huis!”

Klaas Mars

Klaas Mars (DA, Urk) staat al langer dan veertig jaar in de winkel, die volgend jaar het honderdjarige bestaan viert. “Maar dat is de officiële datum: waarschijnlijk bestond de drogisterij al eerder. Ik ben intussen 62, dus ik zit zachtjesaan wel in de afbouwfase.”

Antal: Kunnen brancheorganisaties een actieve rol spelen om ervoor te zorgen dat drogisten goed de winter doorkomen?

Klaas: “Dat vind ik wel. Je kunt zelfmedicatie bij de consumenten beter onder de aandacht brengen. De consument is er wel gevoelig voor als hij beseft

21 WHO-CARES /// NOVEMBER 2022 FORUMDISCUSSIE

Je moet het maar weten

De dagelijkse praktijk van de KNDB

Om nog enigszins licht toe te laten op mijn werkkamer, draai ik alle jaloezieën open. De zomer leek niet te willen wijken maar het najaar heeft nu echt toegeslagen. Op mijn stapeltje van vandaag ligt een aanvraag voor een minder-werkenregeling, het schrijven van artikelen voor de email nieuwsbrief, en ook de verzuimstatistieken van Remedium vragen mijn aandacht.

Als Anne mij belt, zit ik net midden in mijn Excelsheet met de berekening van de verhoogde wettelijk minimumlonen per 1 januari 2023, afgezet tegen de loontabellen in de KNDB-CAO.

“Ik heb gelezen dat de KNDB-CAO algemeen verbindend is verklaard”, zegt Anne. “Moet ik nu evengoed al mijn medewerkers zo’n addendum laten tekenen die de KNDB beschikbaar heeft gesteld?”

Ik adviseer haar het addendum inderdaad met haar werknemers overeen te komen. Immers, de algemeen verbindendverklaring (avv) geldt altijd maar voor een bepaalde periode (van 26 augustus 2022 tot 1 juli 2023) en niet met terugwerkende kracht.

“Voor de avv-loze periode is het raadzaam dat werkgevers hun werknemers een addendum laten ondertekenen, waarin de werknemer ermee instemt dat vanaf heden de KNDB-CAO op de arbeidsovereenkomst van toepassing is.

Op die manier regel je dan ook de toepasselijkheid van de KNDB-CAO in de niet avv-periode”, leg ik Anne uit.

“Dan duik ik daar nog in. Waar vind ik dat addendum ook

alweer?” vraagt Anne.

“Op onze site, maar ik mail het model met toelichting naar je toe, dat is sneller”, antwoord ik.

“Ehh… hoe zit het ook alweer met die eenmalige compensatieregeling voor oudere werknemers?”

“Heb je werknemers van boven de 50 jaar in dienst?” vraag ik haar.

“Jazeker, 3 stuks.”

“De eenmalige compensatieregeling is op 50-plussers van toepassing. Zij krijgen vanaf dit jaar direct al minder of geen extra vakantiedagen meer omdat de ingangsdatum flink is opgeschoven naar 57 jaar. Die eenmalige compensatie kun je in de verloning van december 2022 of in januari 2023 meenemen, net wat voor jou praktisch is.” Het is even stil.

“Oh ja, daar heb ik dus ook mee te maken”, realiseert Anne zich. “Inderdaad”, zeg ik. “Het heeft eerder in onze email nieuwsbrieven gestaan, maar ik mail je het CAO-akkoord van afgelopen april door”, zeg ik. “Dat is ook voor jouw salarisadministrateur overzichtelijk. Ik voeg daar de uitleg bij hoe die overgang van seniorendagen werkt, dan heb je alles eenvoudig bij elkaar.”

“Dank je wel Nicole, dat zou erg fijn zijn.” “Graag gedaan Anne. De mail vind je binnen een half uur in je mailbox. Tot de volgende keer!”

22 WHO-CARES /// NOVEMBER 2022 COLUMN

Ruud van Munster (NDS):

“JE ZIET DA WEER OP ONVERWACHTE PLEKKEN OPDUIKEN”

Begin november stuurde Ruud van Munster ons een lijstje toe met alles wat NDS dit jaar voor elkaar heeft gekregen. Met dat lijstje laat hij zien dat DA in een andere fase terechtgekomen is. “Onze focus ligt op klanten naar de winkel te trekken, de binding met hen te verhogen en ondernemers te helpen een goede business te draaien.”

“Ik dacht: ik stuur je ter voorbereiding dat lijstje toe want dan heb je een mooi overzicht van wat we gedaan hebben dit jaar”, begint Van Munster. “Maar achteraf is het nog niet eens compleet, want we hebben nog zo veel anderen mooie dingen gedaan. Maar het geeft wel een aardig beeld van zaken die we op winkelniveau voor elkaar gekregen, naast zaken die we als organisatie hebben opgezet.”

Als we met de dingen op organisatieniveau beginnen: je bent samenwerkingen aangegaan met personen en formules, ik zie tv-campagnes, nieuwe exclusieve merken, winkelautomatisering, DA-branded zonnebrandpalen en NDSfacilities: waar komen deze activiteiten vandaan, en waarom juist nu?

“DA heeft de afgelopen jaren het huis op orde gebracht, denk aan de DA-formule: visie, positionering, merkwaarden, winkelinrichting, assortiment, look & feel, toegevoegde waarde services, etc. Sinds een

kleine twee jaar hebben we daar flink gas op kunnen geven en kunnen we zeggen: het staat.

Het is nu zaak alles goed “aan” te zetten. Vandaar al die initiatieven van commercials, nieuwe merken, activaties zoals met de zonnebrandpalen, partnerships: we zetten de hele agenda vol om DA’s aantrekkelijker te maken voor de veeleisende consument. Dat resultaat zie je. Neem een winkel als DA Zuidwolde van Alida en Lotte Blokzijl, de winnaars van de beste DA van Nederland: dat is echt een moderne frisse winkel, met goede en onderscheidende soms zelfs exclusieve merken, met een ongelooflijk goed creatief en klantgericht team; een ijzersterke combinatie!”

Betekent dit dat de DA-drogist weer vol vertrouwen heeft in zijn organisatie? Of hebben jullie nog last van oude afspraken en oud zeer?

“Nee, we hebben alle issues die nog liepen

opgelost. Je maakt natuurlijk nooit álle ondernemers elke dag blij, maar in het algemeen is er een sfeer van saamhorigheid onder een nieuw conditiestelsel. De neuzen staan dezelfde kant op: iedereen snapt dat het bij ons begint bij de consument die in de winkel zijn geld besteedt. Daar zijn onze inspanningen op afgestemd, waarbij het gaat om een goede balans tussen ondernemer, NDS en

23 WHO-CARES /// NOVEMBER 2022 INTERVIEW
“Iedereen snapt dat het bij ons begint bij de consument die in de winkel zijn geld besteedt.”

leveranciers: alleen als we goed begrijpen dat we er allemaal aan kunnen verdienen en de zaken in balans zijn, gaat dat motortje draaien.”

Wat is de impact van Covid geweest?

“Covid heeft ons als sector veel gebracht, de lokale adviesdrogist heeft het de afgelopen twee jaar heel goed gedaan. Neem nou de Covid-zelftesten, ik ken geen nieuw product dat in zo’n korte tijd zoveel extra omzet heeft gegenereerd. Covid heeft bij ons ook veel consument teruggebracht naar de winkels.

Maar de realiteit is dat we nu een recessie ingaan, en dan stemt de klant toch helaas vaker met zijn portemonnaie. Dus moeten wij ervoor zorgen dat, ook als het buiten wat zwaarder wordt, de consument de weg naar DA blijft vinden.

We hebben ook wel negatieve effecten van Covid gevoeld. We waren zeer succesvol begonnen met bijvoorbeeld het testen op cholesterol. Toen we dat wilden herhalen, ging de wereld op

slot. Nu Covid voorbij is, zijn we weer vol gas doorgegaan met onze gezondheidschecks. Die zijn een belangrijk onderdeel van de formule. Wij zijn ervan overtuigd dat DA zich op deze wijze verder kan onderscheiden als gezondheidsspecialist.

Wat doet NDS om ondernemers in hun bedrijfsvoering te ondersteunen?

“Wij leveren als franchisegever zo veel mogelijk toegevoegde waarde om onze ondernemers te ontzorgen. Dat doen we aan de ene kant door het merk en de formule te laden en alle commerciële ondersteuning. Maar ook aan de kostenkant geven we support om een gezonde winkelvoering te kunnen houden. Zo hebben wij bijvoorbeeld NDS facilities: we geven DA-ondernemers

“Als je het conform de DA-uitgangspunten aanpakt, ga je meer verdienen.”
24 WHO-CARES /// NOVEMBER 2022 INTERVIEW
Ruud van Munster (midden) tijdens de recente verkiezing van de DA van het jaar.

Moments by Marjolein Bastin

de mogelijkheid om met het Mosadex inkoopvolume mee te liften om bedrijfskosten onder controle te houden. Ook maken we jaarplannen met ze, waarin we vooruitkijken op het gebied van financiën en de bedrijfsvoering, en we benchmarken hoe zij op parameters presteren.”

Je lijstje noemt ook verbeterde winkelautomatisering.

“Klopt, we zijn na behoorlijk wat voorbereiding en testen gelukkig in de fase gekomen van het uitrollen van één uniform systeem wat ons allemaal veel mogelijkheden gaat geven op onder andere het omnichannel verhaal.”

“Het gaat erom dat je future proof bent voor de komende jaren. We helpen ondernemers met het meten van hoe goed alle elementen van de formule worden geïmplementeerd. Van het volgen van de juiste trainingen tot en met de meest recente schappenplannen. En dit beloont zichzelf, want als je het conform de uitgangspunten aanpakt, ga je meer verdienen. De winkels in het nieuwe format doen het beter dan de rest. We hebben er nu 106 omgebouwd, als dat zo doorgaat staan er over pakweg twee jaar driehonderd winkels in een modern jasje. We zijn er best trots op dat het er zoveel zijn!”

Wat betekent dit voor het imago van het merk DA?

“Uit metingen blijkt dat DA heel hoog scoort op kwaliteit en vertrouwdheid, klantvriendelijkheid, service en kennis van

zaken, met name in de doelgroep boven de 45 jaar. Het is wel een uitdaging om een nieuwe generatie in gebieden met een lage winkeldichtheid aan het merk te binden. Daarvoor moeten we winkels openen en het merk online versterken.”

Blijkbaar lukt dat, want jullie hebben zestien winkels geopend… “Dat is hartstikke leuk. Maar we inderdaad een behoorlijk aantal prachtige winkels geopend: combi’s met PlusCoop of The Read Shop, of helemaal op zichzelf staand - en vier met apotheken, waarvan twee in Amsterdam. Zo zie je DA op onverwachte plekken in het winkellandschap terugkomen.”

Het lijstje van Ruud

106 verbouwde winkels Succesvolle samenwerkingen met cardiologe Janneke

Wittekoek, luxe concept BeautyX, Marjolein Bastin

• Tv-campagnes en merkbouw

• Succesvolle introductie exclusieve merken waaronder Uriage

• Activatie/verantwoord: DA-branded Zonnebrandpalen

• 16 nieuwe winkelopeningen, waaronder 4 DA Selects i.c.m. apotheken

• DA van het jaar: Zuidwolde

• Support met collectieven om kosten te beheersen: NDS facilities

• Nieuwe winkelautomatisering

Bij aankoop van 2 producten.
*
luxe cadeautasje en wenskaart* op=op GRATIS + 9.95 VANAF Exclusief bij DA 25 WHO-CARES /// NOVEMBER 2022 INTERVIEW
Drie mooie geurlijnen die je terug brengen naar een fijn moment of een mooie plek met dierbare herinneringen.

“SOLGAR WIL VOORAL BETROUWBAAR BLIJVEN”

Solgar bestaat 75 jaar en won onlangs een KOMEET award voor de beste omzet- en afzetgroei van afgelopen jaar. Daarnaast ging dit jaar een grote groep Etos-winkels Solgar verkopen. Wat is de betekenis van dat alles? Een gesprek met marketingmanager Belinda Lensen en algemeen directeur Michael Dinger…

“Solgar bestaat dit jaar 75 jaar, groot geworden vanuit een gezondheidsvisie geënt op wetenschap”, zegt Dinger: “De producten voldoen aan bepaalde wetenschappelijke eisen, met concrete werkzaamheid van de voedingsstoffen. Kwaliteit is daarbij altijd belangrijk geweest. Dat borgt Solgar door als een van de zeer weinige zelf te produceren. Maar ook educatie is belangrijk: het

overbrengen van kennis, waarom en hoe een product werkt in het lichaam. Vanaf het begin is verantwoordelijkheid voor het milieu een uitgangspunt. Deze principes gelden niet alleen vandaag de dag nog steeds, maar hebben in feite alleen maar aan belang gewonnen.”

Hoe kun je je daarmee tegenwoordig nog onderscheiden?

“Solgar laat zien daarin geen concessies te doen”, aldus Dinger. “Uit commerciële overwegingen zou de dosis verlaagd kunnen worden, of je kunt er iets goedkopere ingrediënten in doen, maar dat gebeurt niet. Integendeel: Solgar gebruikt juist kostbare gepatenteerde ingrediënten.”

De keerzijde van dat uitgangspunt dat je zou kunnen sterven in schoonheid… “Dat is absoluut een continue strijd”, erkent Lensen. “Soms moet je beslissingen nemen die pijn doen. Als grondstoffen niet door de kwaliteitscontrole komen, dan kunnen we een product niet leveren.

Belinda Lensen en Michael Dinger:
26 WHO-CARES /// NOVEMBER 2022 REDACTIE

Die concessie gaan we niet doen. En dat werkt, want klanten zijn uitermate tevreden over Solgar. Solgar wordt in meer dan 60 landen verkocht. In een internationaal consumentenonderzoek geeft maar liefst 98 procent van de Solgar-kopers aan het merk te blijven kopen. Dat is extreem hoog. En die tevredenheid delen mensen met anderen.”

Jullie communicatie loopt vooral via de winkel zelf. Waarom niet met Solgar op tv?

Lensen: “Solgar heeft een visie en een verhaal, dat moet je vertellen, en wij kiezen voor advieswinkels. Dat hoeft niet per se een zelfstandige te zijn, zolang de consument maar de ruimte krijgt om vragen te stellen en de winkelmedewerk(st)er kennis en mogelijkheid heeft om de klant goed te bedienen. Als daar ruimte voor is, dan is dat voor ons een potentieel verkooppunt.”

“Een goed voorbeeld is onze samenwerking met Etos”, zegt Dinger. “We liggen al vijftien jaar bij diverse Etosfranchisers, maar uitrollen over alle 550 winkels zouden we nooit zomaar doen. Nu kregen we in goede samenwerking de kans om een groep eigen winkels van Etos op te leiden en te ondersteunen in hun adviserende rol. Dat doen we omdat die winkels daar ook de ruimte voor maken. Ook de locaties spelen een rol. Op een aantal A1 locaties is Etos tegenwoordig de enige drogist.”

Dus er is geen nieuwe strategie waar Etos deel van uitmaakt?

“Alsof wij onze strategie in relatie tot advieswinkels zouden loslaten”, zegt Lensen. “Nee. Wij zijn wat dat betreft eigenlijk heel saai - lees: betrouwbaar. En we zitten in het meest strakke keurslijf denkbaar: geen merk dat zo’n strikt marge- en actiebeleid voert, geen concessies doet op gebied van kwaliteit en zo investeert in educatie. Maar als wij een stap zetten, dan hoor je dat wel in de markt. Een kwestie van hoge bomen, veel wind.”

Hoe staan jullie tegenover het internet? Dinger: “Internet is groeiende, maar op het merendeel van de drogisterijwebsites staan wij niet, omdat ons uitgangspunt is: voorlichting en advies, gekoppeld aan fysieke winkel. Ook daarin zijn wij selectief. Wij kiezen nog steeds voor bricks & clicks, plus een goed advies. Wij zijn eigenlijk de laatste old school merkenleverancier in VMS. Daarom leveren we ook niet direct aan de consument. Het doel is dat de winkels zelf baat hebben bij de verkoop van supplementen. Als we teams opleiden, worden die enthousiast en gaan ze adviseren. Dat draagt bij aan de winkel én aan de gemeenschap. Als je met een winkelier in gesprek komt, zie je snel of hij daar interesse in heeft.” Lensen: “We hebben ook fors geïnvesteerd in een heel intensief trainingsprogramma, met een basisprogramma van een serie laagdrempelige en leuke webinars en e-learnings. Dan leer je hoe je echt advies moet geven - niet alleen op productniveau, want je leert ook over fysiologie en leefstijl. Daarnaast hebben we nog een offline vervolgcursus van twee dagen, onze buitendienst geeft trainingen in winkels, we hebben online thema trainingen en we hebben op kantoor een team dat vragen beantwoordt via chat, mail en telefoon. In de reviews geven cursisten gemiddeld een 8,5-9, en een 10 voor praktische toepasbaarheid van ons programma! Ze worden er superblij en zelfverzekerd van, vinden het gaaf om met supplementen te gaan werken.”

Als een van de snelstgroeiende merken ontvingen jullie dit jaar een KOMEET award. Waar komt die plotselinge groei vandaan?

“Dat is vooral aan de coronacrisis te danken hoor”, zegt Lensen. “Ook wij zagen de omzet in weerstandssupplementen enorm stijgen. Zeker vitamine D en zink hebben een enorme groei doorgemaakt. Vanaf het moment dat er gevaccineerd werd, daalde de omzet in weerstandsproducten wel, en ook na

Covid was er een terugslag, maar we zitten nog ver boven het peil van 2019.” “Daarnaast zijn we met enkele goede introducties gekomen: in 2021 Ester-C Plus Effervescent 1000 mg, dit jaar BrainWorks, Menoprime en Liquid B12 en we openen 2023 met Ultimate Calm”, vertelt Dinger. “Dat is puur inspelen op de vraag van de consument, gedreven door nieuwe mogelijkheden op basis van voortschrijdend onderzoek. Gaten in ons assortiment hebben we niet, het zijn nieuwe oplossingen naast bestaande oplossingen. Liquid B12 biedt een vloeibare vorm, die met name voor ouderen fijner is dan capsules of zuigtabletten. Ester-C Eff, de meestverkochte vitamine C, die hebben we nu ook in poedervorm. Daarnaast zijn nieuwe producten geënt op nieuwe-gepatenteerde en onderzochte ingrediënten.”

Lensen: “We zien nog ontzettend veel potentie in VMS. Het totale gebruik en variatie van VMS lijkt groot, maar is eigenlijk nog maar heel beperkt Met name de winkelier zelf kan er veel meer uithalen door er actiever mee om te gaan. We weten dat die potentie er is omdat winkeliers die er wél heel actief mee omgaan, daar navenant hoog in scoren. Er blijft bij andere winkels dus heel veel omzet liggen. Hoe doe je dat? Door serieus te investeren in het opleiden van je team en ze daarvoor te belonen. Als je zorgt dat je de kennislocatie bent, dan komen de mensen vanzelf bij je met hun vragen.”

Dinger: “Ons doel is het gebruik van natuurlijke supplementen gemeengoed te maken. Daar zoeken we partners bij. Onze focus ligt dus niet op het aantal winkels. In 2023 gaan we op dezelfde manier door. We blijven investeren in plekken waar ruimte is voor kennis en advies. We houden zaken als marge op peil, want daar leeft een winkelier van. Ook merken we dat meer winkeliers de keus maken voor een merk met een langetermijnvisie, die selectiever is voor de winkel. Daarom is Solgar nu al 75 jaar betrouwbaar goed.”

27 WHO-CARES /// NOVEMBER 2022 IN DIALOOG

“IK DENK DAT DROGISTEN EN APOTHEKEN ELKAAR UITSTEKEND AANVULLEN”

Hoe kunnen drogisten en apotheken een bijdrage leveren aan het terugdringen van de zorgkosten? In zijn nieuwe boek adviseert directeur van Apotheek Totaal Groep Peter Felen apothekers om hun zorgrol beter uit te nutten en een andere relatie met de klanten aan te gaan. Gaat de apotheek zich ook meer richting leefstijlcoach bewegen? En gaan drogisten en apothekers elkaar dan beconcurreren?

“Pedagogiek zit me in het bloed”, begint Felen. “Al wilde ik niet mijn hele leven voor de klas staan, ik wilde wel mensen blijven opleiden. Dat deed ik onder meer via bedrijven als Interpharm en Allianz. Tegenwoordig ben ik directeur van Apotheek Totaal Groep, dat apothekers breed ondersteunt, in samenwerking met psychologen, juristen, IT-specialisten en bedrijfskundigen.”

Onlangs publiceerde je het boek ‘Van apothekersassistente naar farmaceutisch adviseur’. Daarin heb je het erover dat de apotheker een andere rol moet spelen in de zorgkolom.

“Dat klopt. De vraag is: ben je iemand die een doosje afgeeft of ben je een farmaceutische adviseur? Als een klant met een bekende klacht bij een arts komt en die schrijft een bekend medicijn voor, maar de patiënt komt terug omdat dat niet werkt, wat doet de arts dan? Het standaard antwoord is: werkt medicijn A niet, dan geef je medicijn B. Maar veel

beter is om andere vragen te stellen. Want misschien wordt het medicijn niet eens ingenomen! Er is uit onderzoek namelijk gebleken dat men vaak verkeerd omgaat met medicijnen. Meer dan 10% van de voorgeschreven medicijnen wordt zelfs niet eens opgehaald, en weer zo’n percentage laat het thuis ongebruikt, et cetera. Na een jaar is maar 50% van de chronische patiënten therapietrouw. Pas als je daarover doorvraagt, ontdek je wat er werkelijk aan de hand is.”

Vertrouwen in zorgrol

Die kennis is in een apotheek toch wel aanwezig… “Maar je moet doorvragen. Ik heb een checklist ontwikkeld, de WHAM-vragen (vergelijkbaar met de WASA-vragen), maar als je die vragen plichtmatig stelt, vraag je je niet af wat het antwoord kan betekenen. Iemand kan gewoon een lichte hoofdpijn hebben, maar het kan ook een beginnende tumor zijn. Dus vraag door:

dan laat je niet alleen je inhoudelijke kennis blijken, maar word je een adviseur die de klant begeleidt. Kijk, een apothekersassistente doet allang veel meer dan wat voor de apotheker opzoeken. Die ontwikkelt zich tot een farmaceutische manager. Maar daartoe moet je uit je traditionele rol stappen, en meer en anders gaan adviseren. Raad iemand ook, als je een medicijn overhandigt, aan om over twee weken eens bij jou persoonlijk terug te komen. Dan neemt niet alleen het vertrouwen in jouw zorgrol toe, maar ook het kennisniveau bij je klanten.”

Wat vraagt dit van apothekersteams: toepassen van wat je al weet, of een mentaliteitsverandering?

“Een goed team dat het al doorheeft, leert van mijn boek hoe ze met kleine stapjes kunnen verbeteren. Maar een team dat gewoon zit te wachten tot het zes uur is, moet duidelijk meer gaan doen. Ik ging eens in de VS met een kaakontsteking een apotheek binnen voor een pijnsteller. Het

28 WHO-CARES /// NOVEMBER 2022 VISIE

advies was briljant eenvoudig: gangpad 14. Nul empathie, niks doorvragen: duidelijk een gemiste kans. Want als een verhaal goed is, dan komt een klant met plezier terug. De eerste vraag is dus: wat is de motivatie, service verlenen of de dag doorkomen? Farmaceutische adviseur zijn, dat betekent een andere focus. Maar het levert enorm veel op.”

We moeten dus af van het beeld van de apotheker als verstrekker van medicijnen, naar die van kennisexpert en adviseur. Hoe kun je dat imago verbeteren? “Apotheekorganisaties hebben in het verleden reclamecampagnes ontwikkeld, maar formules konden zich daarmee niet onderscheiden. Imagoverbetering zul je gezamenlijk moeten aanpakken, en een aantal jaren achter elkaar. Eventueel samen met de drogisterijwereld: kom maar op, dan gaan we praten!”

Commercie

Zelfzorgproducten, ook wel handverkoop genoemd, waren vroeger slechts bijzaak voor apothekers, terwijl die omzet steeds belangrijker wordt. Bestaat die mentaliteit nog steeds?

“Je komt ze wel tegen, maar die groep wordt wel steeds kleiner. Een drempel is nog wel de ethische kwestie. Want is de werking van zelfzorgproducten wel bewezen? Ik zeg: mensen moeten ook voor hun gevoel iets aan hun probleem hebben kunnen doen. Ook zijn veel apothekers nog niet zover dat zij bij de overhandiging van het medicijn zo’n zelfzorgproduct aanraden als mogelijke oplossing voor een eventuele bijwerking.”

Apotheek Totaal Groep wil zowel de kwaliteit als de winstgevendheid van de apotheek verbeteren. Maar gaan het apothekersvak en commercieel denken samen?

“Je moet de apotheek óók als een commerciële onderneming zien. Dat is een contradictie met de zorgfunctie. Commercie betekent dat je graag wilt dat mensen bij je komen omwille van je deskundigheid en dat je daar omzet uit haalt. Nou, dat geldt ook voor een apotheker. En die omzet hoeft niet uit agressieve verkoop te komen: je kunt met advisering klantenbinding genereren.

Fysieke producten kun je tegenwoordig ook makkelijk online bestellen. Waar zit dan je aantrekkingskracht? In je kennis en advies, en individueel contact.”

Samenwerken

Moet de apotheker die nieuwe rol aannemen om te overleven?

“Ik zie het anders. De vraag is: welke impact kan een apotheker hebben op de zorgkosten? Dat is vrij eenvoudig te berekenen. Als één apotheker dankzij doorvragen één patiënt uit het ziekenhuis houdt, dan bespaar je twintigduizend euro. Als hij dat pakweg veertig keer per jaar doet, en je vermenigvuldigt dat met het aantal apotheken in Nederland, dan is dat een kostenbesparing van 1,6 miljard!Met apothekers kan meer geld worden bespaard dan via drogisten.” Drogisten willen hun rol in de nuldelijnszorg beter invullen, mogelijk als leefstijlcoach. Botst dat met de rol die je voor de apotheker ziet?

“Ik zie dat juist als aanvullend! Voor stoppen met roken ga je dan naar de drogist, voor afvallen naar de diëtist et cetera. De kracht zit in samenwerking: combineer de kennis en kunde van zowel de apotheek als de drogist en nog andere partijen. Betrek er artsen bij, en de gemeente voor subsidies. Zo kun je in een regio de volledige zorg afdekken. In plaats dat iedereen zelf het wiel gaat uitvinden. Er is nog echt veel nieuw terrein te ontginnen, als je daar voor openstaat. Dat vraagt om motivatie, kennis en vaardigheden, én doorkrijgen wat de echte vraag is van je klant. Meedenken zal niet meteen je omzet verhogen, maar leidt wel tot klanttevredenheid.”

Peter Felen is directeur van de Apotheek Totaal Groep dat apothekers breed ondersteunt. De Apotheek Totaal Groep is onafhankelijk en werkt met vele organisaties samen om zowel de kwaliteit als de winstgevendheid van de openbare apotheek te kunnen verbeteren.

Het boek ‘Van apothekersassistente naar farmaceutisch adviseur’ van Peter Felen is te bestellen via: https://apotheektotaalgroep.nl/boek-van-apothekersassistente-naar-farmaceutisch-adviseur/

“Er is nog echt veel nieuw terrein te ontginnen, als je daar voor openstaat.”
29 WHO-CARES /// NOVEMBER 2022 VISIE

DROGIST SCOORDE HOOGSTE IN HET DERDE KWARTAAL

De detailhandel zette in het derde kwartaal van 2022 ruim 4 procent meer om dan in dezelfde periode een jaar eerder. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe kwartaalcijfers over de detailhandel.

De toename in retailomzet komt door hogere prijzen, want het volume nam retailbreed met bijna 4 procent af. Alleen bij drogisterijen (en kleding- en schoenenwinkels) nam het volume van de verkopen toe. Bij drogisterijen stegen omzet en volume zelfs het sterkst van alle branches: de omzet steeg met maar liefst 9,6%, terwijl het volume toenam met 4,7%.

In de foodsector nam de omzet met 8 procent toe ten opzichte van een jaar eerder, maar het volume daalde met ruim 3 procent. Vooral speciaalzaken kampten met een dalend volume; supermarkten zetten wel meer om, maar ook daar daalde het volume.

Ook bij kleding- en schoenenwinkels nam zowel de omzet als het volume toe. Winkels in recreatieartikelen kampten ondanks een omzetstijging met een dalend volume. Meubelzaken, doe-het-zelfwinkels en winkels in consumentenelektronica en in witgoed zetten juist minder om dan een jaar eerder. Het volume daalde eveneens in deze branches, bij meubelzaken met bijna 17 procent.

Toename online omzet

In het derde kwartaal van 2022 nam de

online omzet van de detailhandel met 3 procent toe ten opzichte van een jaar eerder. In het eerste halfjaar van 2022 was deze omzet juist lager dan een jaar eerder. De toename van de online omzet in het derde kwartaal van 2022 kwam door de winkels die zowel online als in fysieke winkels verkopen (multi-channelers). Daar was de online omzet 9 procent hoger dan in het derde kwartaal van 2021. Het CBS gaf geen specifieke cijfers wat dat voor de drogisterijbranche betekent.

Hogere verkoopprijzen

64 procent van detailhandelaren verwacht aan het begin van het vierde kwartaal 2022 een stijging van de verkoopprijzen in de komende drie maanden. Nog geen procent verwacht een prijsdaling. Per saldo is dat meer dan een kwartaal eerder, toen voorzag per saldo 52 procent een

stijging. Van het totale niet-financiële bedrijfsleven verwacht per saldo de helft van de ondernemers een prijsstijging.

KOSTENSTIJGINGEN  ZETTEN DETAILHANDEL ONDER DRUK

De detailhandel wordt getroffen door een groot aantal kostenstijgingen op het gebied van huur, loon en energie. Dit meldt de KNDB op basis van een nieuw Panteia-onderzoek. Het blijkt dat de hogere energiekosten, loonkosten en huren bij een gelijkblijvende omzet voor menig ondernemer niet meer terug te verdienen zijn.

Voor heel de detailhandel zijn de vooruitzichten ronduit slecht. In de drogisterijbranche maakten de personeelskosten in

2021 16,5% van de omzet uit. Verwacht wordt dat dit percentage in 2024 naar ruim 20% gaat. Het rapport schetst bovendien het beeld dat de huisvestingskosten (huur, gas en energie) in 2024 ruim 10% van de omzet zullen behelzen, waar het in 2021 nog 6,4% was.

“De politiek zal oog moeten hebben voor deze dreiging”, aldus het bericht van de KNDB. “Maar ook ondernemers zelf zullen hun cijfers onder de loep moeten nemen en een plan voor de komende jaren moeten maken. Laat je niet overvallen.

Ga bijvoorbeeld tijdig het gesprek met je verhuurder aan of trek samen op via winkeliersvereniging of ander samenwerkingsverband.”

Het rapport is overhandigd aan minister Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat. Het rapport is hier te lezen: https://kndb.org/wp-content/ uploads/2022/11/rapport-doorrekening-kostenstijgingen-in-de-Detailhandel_04112022-door-Panteia.pdf

30 WHO-CARES /// NOVEMBER 2022 NIEUWS

KRUIDVAT MERKENSTRATEGIE IN DE PRIJZEN

Kruidvat heeft een zilveren Effie in de categorie Merk en een bronzen Effie in de categorie Gedrag Lang gewonnen voor haar nieuwe merkstrategie ‘Van prijsvechter naar hartendief’, waarin single moeder Lies sinds 1,5 jaar het gezicht is.

Naar het oordeel van de jury is Kruidvat er met deze nieuwe merkpositionering in geslaagd emotie toe te voegen aan het imago van Kruidvat als ‘prijsvechter’. Brenda Smith, directeur marketing & customer experience van Kruidvat, nam de prijs gisteren in ontvangst tijdens de feestelijke prijsuitreiking van de ‘Effie Awards 2022’ in Amsterdam. De Effie’s zijn de meest prestigieuze vakprijzen voor de marketing- en reclamebranche en staan bekend als dé prijs voor effectieve marketing- en communicatiecases.

Met de nieuwe merkstrategie heeft Kruidvat een andere koers ingeslagen waarin zij wordt gepositioneerd als voordeeldrogist die trouw blijft aan haar DNA. Brenda Smith, directeur marketing & customer experience van Kruidvat:

“We zijn erg blij dat we deze Effie hebben gewonnen en onze campagne óók door vakgenoten wordt gewaardeerd. Dat is een groot compliment, niet alleen voor Kruidvat, maar ook voor alle bureaus met wie we dit hebben ontwikkeld.”

UNIPHARMA IMPLEMENTEERT STAPELROBOT

Met de implementatie van een stapelrobot aan het eind van de verpakkingslijnen heeft UniPharma zijn doelstellingen voor 2022 gerealiseerd. Dit meldt UiPharma in een persbericht.

Met de stapelrobot is het gehele

outbound- en verpakkingsproces van UniPharma geautomatiseerd, is de fysieke belasting van UniPharma’s medewerkers sterk gereduceerd en kan de productiviteit van het fulfilment verder verhoogd worden. Verder opschalen, zegt UniPharma, is door de sterk toegenomen

kosten van energie, karton etc. key om de continuïteit van de bedrijfsvoering te waarborgen en vooral om de toenemende complexiteit van logistieke uitdagingen, die gepaard gaan met het steeds verder opschalen van de bedrijfsactiviteiten, voor te blijven.

31 WHO-CARES /// NOVEMBER 2022 NIEUWS

NIEUW: ADVIEZEN VOOR DE LEEFSTIJLSPECIALIST

Als de drogist een belangrijkere rol wil spelen in nuldelijnszorg, dan zal die zich breder moeten oriënteren dan alleen de producten in de winkel en het daarbij behorende advies. Wij pakken dit nu op met artikelen met een brede, holistische kijk op gezondheid. Vanuit de gedachte dat u deze kennis óók kunt inzetten in uw gesprek met de consument, maar dan niet alleen als adviseur van gezondheidsproducten, maar als partner en adviseur in de leefstijl van uw klanten.

Sportmaatjes belangrijk

Hardlopen wordt steeds populairder, en is in veel landen zelfs een van de populairste sporten. Maar waarom geven sommige hardlopers op, terwijl anderen blijven doorgaan? Uit onderzoek blijkt dat trainingsmaatjes erg belangrijk zijn voor beginnende hardlopers om door te zetten.

Onderzoekers van de Radboud Universiteit van Nijmegen hebben onderzocht hoe sporters gemotiveerd blijven om door te gaan. De belangrijkste conclusie is dat loopmaatjes erg belangrijk zijn om te voorkomen dat lopers opgeven. Of die doorzetten, hangt namelijk niet alleen af van hun eigen motivatie, maar ook van hun interacties met de mensen om hen heen.  De onderzoekers noemen het sociale netwerk van sportpartners het ‘Core Sports Network’. Enerzijds kunnen sportpartners iemands deelname aan sport verbeteren door ondersteunende acties: denk hierbij aan materiële hulp bieden, advies geven, gezelschap bieden en aanmoediging. Daarnaast kunnen mensen door samen te sporten zichzelf vergelijken met hun sportpartners, en hun trainingsgewoonten zien als hardloopdoelen. Uit het onderzoek blijkt onder meer dat wanneer het aantal belangrijke medelopers toeneemt, ook het aantal hardloopsessies stijgt. Met name als er gelopen wordt met loopmaatjes met wie de persoon zichzelf kan vergelijken.

Koffiedutje: het werkt echt!

Beetje suf op de middag? Zin om even je ogen dicht te doen tijdens de werkdag? Dan is een koffiedutje misschien iets.

Een ‘koffiedutje’ doe je wanneer je eerst een kop koffie drinkt en daarna even kort slaapt. En dat blijkt prima te werken, want je wordt niet alleen verfrist wakker, je hebt ook weer energie om aan de slag te gaan.

Hoe het werkt? In het brein vinden we neuronen, hersencellen die via chemische signalen met elkaar communiceren. Er zijn ook zogeheten neuromodulatoren die die communicatie kunnen beïnvloeden. En een ervan, adenosine, kan zich opstapelen in je brein, wat leidt tot vermoeidheid. Als je slaapt wordt deze adenosine opgeruimd en word je verfrist wakker.

Wakkerder en alerter Het mooie is dat cafeïne (het cafeïne-molecuul) heel erg op adenosine lijkt en zich aan de adenosine bindt – waardoor het zich niet kan opstapelen in je brein. Omdat er dan nog altijd natuurlijke adenosine je brein bereikt, komt een slaapmoment goed van pas. Het blijkt dat cafeïne pas na twintig minuten je brein bereikt. Dus als je ontwaakt, ben je meteen een stuk wakkerder en alerter dan wanneer je geen koffie hebt gedronken.

32 WHO-CARES /// NOVEMBER 2022 LEEFSTIJLADVIES

11 tips bij een kater

Heb je te veel alcohol gedronken, dan loop je de kans de volgende dag wakker te worden met een kater. Je hebt dan last van hoofdpijn, moeheid, misselijkheid, een droge mond en minder concentratie. Hoe kun je de kans op een kater verkleinen, en wat kun je het beste doen als je er toch met eentje wakker wordt?

Tips om de kans op een zware kater te verkleinen:

• Zorg dat je uitgerust bent en je goed voelt

• Drink niet te veel, en drink langzaam

• Wissel af met frisdrank of water, niet met andere alcoholische drankjes

• Je loopt meer kans op een kater als je alcohol drinkt gemaakt van fruit

• Drink extra water voor je gaat slapen en eet iets zouts of met veel eiwitten

• Zorg voor genoeg slaap

• Tips als je een kater hebt:

• Rust goed uit, geef je lichaam de tijd om te herstellen

• Eet een stevig, gezond ontbijt

• Drink genoeg water, en geen koffie

Moe van denkwerk: gezonde zinsbegoocheling!

Vaak kan een dag waarop je veel en lang moet nadenken net zo vermoeiend lijken als een dag fysieke arbeid. Onderzoekers hebben ontdekt dat dit in feite zelfbegoocheling is – maar wel een heel gezonde!

Intens mentaal werk kan je enorm vermoeien vanwege allerlei toxische bijeffecten, die vooral van invloed zijn op je prefrontale cortex. Hierdoor heb je minder controle over de beslissingen die je neemt: je hebt de neiging om dingen te doen die geen moeite kosten, of je wacht tot de vermoeidheid echt toeslaat. Dat is een kwestie van zelfbescherming,

Coronavaccins:

88.000 opnames voorkomen

De COVID-19-vaccinaties hebben, volgens een voorzichtige schatting van het RIVM, in ruim een jaar tijd bijna 88.000 ziekenhuisopnames voorkomen.

Van 2 augustus 2021 tot 30 augustus 2022 hebben de corona-vaccinaties naar schatting 87.676 ziekenhuisopnames voorkomen. De meeste opnames zijn voorkomen bij mensen van 60 jaar en ouder: 68.152. In de jongere leeftijdsgroepen was dit aantal kleiner. Toch zijn ook in de leeftijdsgroep van 12 tot 49 jaar in deze tijd zo’n 7.568 ziekenhuisopnames voorkomen. In

waarbij je lichaam tegen je brein zegt om het rustiger aan te doen. Dat is de uitkomst van nieuw onderzoek. ‘Voorheen dachten we dat die vermoeidheid een soort van illusie is van het brein, zodat we ons bezig gaan houden met iets anders dat minder inspanning kost,’ vertelt Mathias Pessiglione, onderzoeker aan de Franse Pitie-Salpetriere Universiteit. ‘We hebben nu ontdekt dat mentale arbeid leidt tot een ophoping van schadelijke stoffen. De chemische substantie die zich in de prefrontale cortext ophoopt, glutamaat, zorgt ervoor dat goed nadenken steeds meer energie kost, waardoor je na een

• Ga niet in de felle zon

• Doe aan het eind wat (rustige) beweging

Voedingssupplementen en anti-katermiddelen Zijn er middelen die helpen bij een kater? Een dieet dat rijk is aan vitamine B3 (niacine) en zink, zorgt ervoor dat alcohol sneller uit het lichaam verdwijnt. Het voedingssupplement L-cysteïne kan ervoor zorgen dat misselijkheid, hoofdpijn, angst en stress van de kater minder wordt. Sommige anti-katermiddelen bevatten stoffen die katers lijken te verminderen zoals zink, vitamine B3 en L-cysteïne.

dag mentale arbeid minder goed op prikkels kunt reageren. Het signaal dat de vermoeidheidsverschijnselen afgeven, is dus inderdaad een soort van illusie, en zeker bedoeld om ons te doen stoppen, maar om een andere reden: zelfbescherming. Met andere woorden: als het brein te lang zou nadenken, dan vermindert zijn functioneren, kunnen we minder goed omgaan met de informatie die we binnenkrijgen en maken we kortzichtige of verkeerde beslissing. De illusie is dus echt om zelfbehoud!’

dezelfde periode registreerde stichting NICE 44.731 ziekenhuisopnames met COVID-19. Er zijn dus twee keer zoveel opnames voorkomen dan het aantal mensen dat voor covid naar het zieken huis moest.

In deze analyse heeft het RIVM de indirecte effecten van vaccinatie namelijk niet meegenomen: het feit dat gevaccineerde mensen ook minder snel anderen besmetten, die anders wellicht ook in het ziekenhuis terecht waren gekomen.

Deze leefstijlartikelen komen tot stand in samenwerking met de consumentenuitgave GLK!, dat een breed publiek op een positieve manier wil inspireren en informeren over een gezondere levensstijl. Met aandacht voor alles wat met gezondheid te maken heeft: bewegen, sport, voeding, preventie en welzijn. Geïnteresseerd in wat GLK! te bieden heeft? Of interesse om GLK! onder uw klanten te verspreiden? Ga naar www. gezonderlevenkan.nl

33 WHO-CARES /// NOVEMBER 2022 LEEFSTIJLADVIES

Stokpaardjesbingo

Ik voer vanuit verschillende invalshoeken gesprekken met leveranciers. Dat is leuk, inspirerend en leerzaam. In de totale context van het netwerk hoor je van alles over de markt, de branche - en heel stiekem zit er ook soms een gezellig stukje RTL Boulevard roddel en achterklap bij. Dat is helemaal niet erg. Ik waardeer een beetje transparantie en eerlijkheid in hoge mate. Gesprekken van een ijzig terughoudend karakter vind ik lastig. Het moet wel leuk blijven.

Als ik bezoek krijg, dan maak ik ook altijd een stokpaardjesbingokaart - en ik heb vaak bingo. Want ieder heeft zijn eigen specifieke stokpaardje, als een grammofoonplaat die vastzit in één groef. Ik vind die “Wij van WC eend”stuip amusant, dus lieve mensen: houd je alsjeblieft niet in en blijf dat doen! Ik ben mans genoeg om, daar waar het moet, te doorgronden waarom men dingen zegt; en het is ook best vermakelijk om dat door te hebben. Ik vind iedereen even lief, ook al is het zo doorzichtig als een etalageruit.

Het wordt echter wel erg als ze mijn acteren en handelen ter discussie stellen, wanneer ik het niet helemaal naar hun wens doe in onze winkels. De ergsten zijn de aapjes op de rots die, zich op de borst kloppend, vinden dat ik dingen echt helemaal fout doe als ik niet hun maar andere producten interessanter vind om te verkopen: “Harry, je zakt met onze producten in omzet terwijl de markt het beter doet dan vorig jaar. Dat klopt niet hoor, je doet iets echt niet goed.”

Sommigen kruipen zelfs onder je huid door te zeggen: “Ik maak me zorgen om je, Harry.” Natuurlijk maken ze zich zorgen: om hun omzet bij mij - niet om mij! Maar het is boerenslim en wel schattig. En weet je, als je wat jonger bent en nog niet helemaal

door de merinoswol geverfd, dan ben je er misschien nog gevoelig voor ook.

Wat zijn mijn favorieten op de bingokaart? Dit is de top 10:

1. Wij verkopen alleen in de zelfstandigenbranche 2. Wij doen niets op het internet 3. Onze prijzen staan niet onder druk 4. Onze producten worden op onze webshop niet tegen hoge kortingen aangeboden 5. Onze marges zijn beter 6. Onze kwaliteit is al tientallen jaren van het allerbeste niveau 7. Wij zijn volledig onafhankelijk 8. Wij zijn niet bij de groothandel te krijgen 9. Wij geven het meeste aan marketing uit; maak daar gebruik van! 10. Onze prijzen passen bij de huidige dynamiek in de markt

Er is natuurlijk met even groot gemak een bingokaart te maken van gruwelijk obligate tegenwerpingen van ons retailers. Ik doe er één, vult u het zelf maar aan. 1. “Dit staat niet in het schappenplan…” Pff! Het moet altijd vooropstaan dat we allemaal keuzes maken die passen bij ónze focus, niet die van anderen. Het blijven luisteren en absorberen van argumenten blijft een belangrijke bron van inspiratie. Prik door de blabla heen en haal uit ieder gesprek iets goeds. Denk maar zo: een dag is pas geslaagd als je uit alle interacties ten minste één ding hebt gehaald waar je mee verderkunt. Want scherp en kritisch blijven, is het allerbelangrijkste!

34 WHO-CARES /// NOVEMBER 2022 COLUMN
ONTDEK ONS MERK EN HOE WIJ JOUW AMBITIES KUNNEN ONDERSTEUNEN ● Instore marketing en educatie support ● Strikte testprocedure voor, tijdens en na productie ● Toegewijd aan echte duurzaamheid ● Exclusieve ondersteuning voor de zelfstandige drogist ● Solaray is een voorloper in het ontwik kelen en produceren van hoogwaardige voedingssupplementen Wil je Solaray ook verkopen? Maak een afspraak met HSS via info@hss.nl of bel 0252-626279 Mentaal Beauty Specials Actief Spijsvertering Immuniteit Fysiek LIVE BRIGHTER Solaray, supporter of your ambitions Nieuw in Nederland De vertrouwde nr. 1 sinds 1973 in Amerika, Noorwegen en Denemarken. • Leer razendsnel meer over Solaray • Eenvoudig en handig in gebruik

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.