ima~amaMDL baMgaLUr} maaisak Mitramandal Bengaluru Monthly
kxT\Ta pauYpa Aazvao Aa^gasT sapTobM ar 2013 Editorial Contact: editor@mitramandal.in
Website: www.mitramandal.in, www.mitramandalbengaluru.com Facebook: mitramandalbengaluru@groups.facebook.com Yahoo Group: mitramandal_indiranagar@yahoogroups.com email: mitramandal.bengaluru@gmail.com Katta Logo Graphic & Composition Š Mahesh 2013
kxT\Ta pauYpa Aazvao
“&aanadovaaMcaa vaaÈ\maya gaNaoSa”
Aa^gasT sapToMbar 2013 vaMdna Da^. sabanaIsa
BaartaIya saMskRxtaImaQao ‘gaNaoSa’ hI mahtvapaUNa- dovataa Aaho. kxaoNatyaahI SauBa kxayaa-caa AarMBa gaNaoSa paUjanaanao koxlaa jaataao. ASaI pawta AgadI AnaadI kxalaapaasaUna caalata AalaI Aaho. ba`Ódovaanao gaNaoSaacao Qyaana kxr}naca saRYTI inaima-taIcyaa mahta\kxayaa-sa pa`arMBa koxlaa. pa`Bau ramacaMd`aMnaI saotau baMQanaacao vaoLI ramaoSvaralaa gaNapataIcaI pa`itaYzapanaa kxr}na tyaacao paUjana koxlao. Ea`IkRxYNaaMcyaa var syamaMtakx maNaI caaorlyaacaa AaL Aalaa haotaa. yaa daoYaataUna mau@ta haoNyaasaazI tyaaMnaI gaNaoSa paUjana va satyaivanaayakxacao va`ta koxlao haotao. Bagavaana SaMkxraMnaI i~apaurasauracaa va paava-taInao maihYaasauracaa vaQa kxrtaovaoLI gaNapataIcao Qyaana koxlao AaiNa magaca yauwasa pa`arMBa koxlaa. qaaoD@yaata ba`mha ivaYNau mahoSa yaaMnaI vaogavaogaLyaa pa`saMgaI ivaGnahtyaa- gaNaoSaacao paUjana koxlyaacaa {llaoKa pauraNaata AaZLtaao. gaNaoSa ho maaNasaacyaa caarI paur]Yaaqaa-sa isaiw doNaaro dOvata Aaho. taao jasaa ivaGnahtaa- Aaho tasaa svasaamaqyaaivaGnaaMnaa pa`orNaa doNaarahI Aaho. pa`tyaokx yaugaata gaNaoSaanao Avataar QaarNa kxr}na duYTaMcao dmana va pa`aiNamaa~aaMcao rXaNa koxlao Aaho. kRxtayaugaata ivanaayakx, ~aotaayaugaata icaMtaamaNaI, Wapaaryaugaata vard gaNaoSa va kxilayaugaata gaNapataI mhNaUna {paasanaa koxlaI gaolaI. gaNaoSa mhNajao ivaSvavyaapaI Sauw jaaNaIva. tyaataIla AMSamaa~a Baaga maaNasaacyaa maUlaaQaar koMxd`ata isqata Aaho. mhNaUna gaNapataI Aqava-SaIYaa-ta, ‘tvaM maUlaaQaar isqataaosaI inatyama\’ Asao mhTlao gaolao Aaho. yaa Sauw jaaNaIvao maQao maayaocaI Sa>xI AsalyaamauLo itacaI ivaivaQapa`kxaro AiBavyai>x hao{] Sakxtao. tyaamauLo gaNaoSa tattvaata 14 ivaVa va 64 kxlaaMcao {gamasqaana Aaho. mhNaUna tar gaNaoSatattva pa`tyaokx maaNasaanao AMta:kxrNaata satata jaagavalao paaihjao. tyaacaI AnanyaBaavaanao {paasanaa koxlaI tar gaNapataI maaNasaalaa yaSaacyaa iSaKaravar nao{]na basavaola. Aapalyaa saMtaaMnaI gaNaoSaacaI ivaivaQar]paata AaraQanaa koxlaI Aaho. tyaataIla kxahI saMtaaMnaa inaga-uNa tar kxahIMnaa sagauNa r}pa Baavalao. &aanadovaaMnaa gaNaoSaacao vaaÈmaya r}pa Baavalao. &aanaoSvarI yaa ga`MqaamaQao tyaaMnaI vaaÈmaya gaNaoSaacao fxar sauMdr r}pakx koxlao Aaho. ga`MqaarMBaI gaNaoSaalaa namana kxrtaanaa tao mhNataata,
“ * namaao jaI AaVa | vaodpa`itapaaVa | jaya jaya svasaMvaoVa | Aatmar]paa ||” &aanaoSvarI A. 1 Aao. 1
‘dovaa taUica gaNaoSau’ Asao mhNaUna vaod pa`itapaaV AaV *kxaralaa tyaaMnaI namana koxlao Aaho. va svasaMvaoV Aatmar]paacaa jayajayakxar koxlaa Aaho. &aanadovaaMcaa gaNaoSa *kxar svar]pa Aaho. mhNaUna ga`MqaarMBaI * yaa ekxaXarI Sabdba`Óacyaa {gamasqaanaalaa tyaaMnaI Aavaahna koxlao Aaho. BaartaIya tattva&aanaata Sabd ha AakxaSaacaa gauNa maanalaa gaolaa Aaho. kxarNa AakxaSa sava-vyaapakx Aaho tasaoca SabdacaohI Aaho. SabdacaI vyaaptaI spaYT kxr]na saaMgataanaa &aanadova saUyaa-caa dRYTaMta dotaata. “jaOsaMo ibaMba bacakoMx evaZoM | pair pa`kxaSaa ~aOlaao@ya qaaokxDMo | SabdacaI vyaaptaI taoNaoM paaDoM | AnauBavaavaI |” &aanaoSvarI A. 4 Aao. 215 &aanaoSvarI yaa ga`MqaamaQao Sabdba`ÓacaI vyaaptaI Aapalyaalaa AnauBavataa yaotao. &aanadova ho Sabdpa`BaU Aahota. eKaada Sabd GaDvaavaa kxsaa AaiNa taao yaaogya izkxaNaI vaapar}na tyaacao vaaÈ\maya iSalpa kxsaM {BaaravaM yaacaM yaqaata- dSa-na &aanaoSvarIta haotaM. Sabdacyaa maaQyamaataUna partatvaalaa spaSa- kxrNyaacao saamaqya- &aanadovaaMcyaata Aaho. Ea`I gaNaoSaacyaa tattvar}pa va maUtaI-r}pa dSa-naataUna &aanadovaaMnaI vaaÈ\maya gaNaoSa saakxarlaa Aaho. tyaanao vaod vaodaMgaacao SarIr QaarNa koxlao Aaho AaiNa tyaavarIla vas~aalaMkxaranaI tyaacaI SaaoBaa ivaSaoYaca vaaZlaI Aaho. &aanaoSvarI yaa ga`Mqaata &aanadovaaMcyaa pa`itaBaolaa kxlpanaaSa>xIcao Qaumaaro fuxTlao Aahota. yaacaI pa`icataI ga`MqaarMBaIcyaa kxahI Aaovyaata yaotao. &aanadovaaMnaa vaaÈ\maya gaNaoSaacao AXarr}paI SarIr inatya inadao-YapaNao
2
kxT\Ta pauYpa Aazvao
Aa^gasT sapToMbar 2013
“&aanadovaaMcaa vaaÈ\maya gaNaoSa” JaLkxtaanaa idsatao. tao mhNataata “smaRtaI ho yaa gaNaoSaacao Avayava, kxavyapaM@taI ho havaBaava va Aqa-saaOMdya- hI tyaacaI zovaNa Aaho. Azra pauraNaaMcao rtnajaiDta AlaMkxar vaaÈ\maya gaNaoSaanao pairQaana koxlao Aahota. tyaa rtnajaiDta haramaQyao tattvaisawaMta hI rtnao tar SabdaMcaI jaDNa GaDNa hI tyaa rtnaaMcaI kxaoMdNao Aahota. kxavyapa`baMQa ho tyaa gaNaoSaacao rMgaIbaorMgaI vas~a AsaUna tyaacaa padr maaoza pallaodar va SaaoiBavaMta idsata Aaho. kxavya naaTko hI GauMgar}pa`maaNao idsata AsaUna tyaataUna Aqa-r}paI QvanaIcaI r]NaJauNa eOkUx yaotao Aaho. vyaasaaMcaI pa`itaBaa mhNajao yaa Saosaacaa jaNaU kxahI kxmarbaMQa Aaho. yaa padracao saaogao varcyaa baajaUlaa JaLkxtaanaa idsataata. saha dSa-nao mhNajao yaa vaaÈ\maya gaNaoSaacao saha hata Aahota. tyaataIla ekoxkxa hataamaQao takSaas~aacaa parSaU ,nyaayaSaas~aacaa AMkuxSa va vaodaMta rsaacaa gaaoD maaodkx Aaho. KaMiDta koxlaolao baaOQdmatahI gaNaoSaanao pa`omaBaavaanao ekxa hataata imarvalao Aaho. gaNaoSaacao daona hata ir@ta idsataata, tyaapaOkxI ekx ABayadana doNaara va dusara Ba@taavar vardhsta zovaNaara Aaho.’’ jaao ABaya dotaao taaoca janmamaRtyaUcyaa palaIkxDo Gao{]na jaataao. kxLIkxaLapaasaUna saMrXaNa kxrNaara ha ABayahata mhNajao maUita-maMta Qama-pa`itaYzaca Aaho. Ea`I gaNaoSaacaI SauMDa (saaoMD) yaaogya Ayaaogya, caaMgalao vaa[-T, Aatmaa Anaatmaa yaaMcaa ivavaokx kxrNaarI Aaho. tyaamauLo taI parmaanaMd r}pa Aaho. Ea`I gaNaoSaacao data Qavalar}pa Aahota AaiNa DaoLo saUXma Aahota. ‘{nmaoYasaUXmaoYaNau’ Asaa ha gaNaoSa Aaho. {nmaoYaamaQao Aatma&aanaacao sfuxrNa Asatao. tyaamauLo saUXma nao~aataUna taojasvaI &aanaikxrNa camakxta baahor paDtaata. Ea`I gaNaoSaacao daona kxana paOkxI ekx paUva-maImaaMsaa va dusara {<ar maImaaMsaa dSa-vataao. yaa daonhI maImaaMsaa samaaMtar Asalyaa tarI ekxmaokxalaa paUrkx Aahota Asao &aanadova mhNataata. kxNa-WyaajavaLIla gaMDsqaLataUna baaoQaamaRta vahata Aaho. [qao maunaI jaNaU Ba`mar hao{}na tyaacao saovana kxrtaata.[qao maunaI mhNajao tatvaija&aasaU paur]Ya. Asao mahapaur]Ya AatmabaaoQaavar naohmaIca Jaopa Gaotaata. gaMDsqaLavarIla daona {McavaTo mhNajao WOta mata AaiNa AWOta mata saUicata kxrtaata. maQvaacaayaa-Mcaa WOtavaad AaiNa SaMkxracaayaa-Mcaa AWOtavaad ho daonhIhI Sabdba`Óacaaca AivaYkxar Aahota. tyaa daonhIcaa samanvaya &aanadovaaMnaI kxolaa Aaho. Asaa ha AMgapa`tyaMgaI tattvaaqa- QaarNa kxrNaa%yaa gaNaoSaacaa maugauT dSaaopainaYadacyaa fuxlaaMnaI maMiDta Jaalaolaa Aaho. taI fuxlao saugaMQaI AsaUna tyaacyaa AMtayaa-maI &aanamakxrMd saazvalaolaa Aaho. taao doNyaacaI {dartaa tyaacyaa zayaI Aaho. qaaoD@yaata &aanadovaaMnaI vaodadI tattva&aanaacaI kxlpanaa Ea`I gaNaoSamaUtaI-ta ko laI Aaho. ASaa yaa vaaÈ\maya gaNaoSaacao yaqaaqa- dSa-na kxovaL cama-caXaUMnaa GaDNaar naahI tar tyaalaa &aanadRYTIcaI jaaoD hvaI.
AsaM GaDlaM tarca yaa vaaÈ\maya gaNaoSaacaI maUtaI- taLhataavarIla AavaLËasaarKaI spaYT idsaola. * ho ekx gaUZ rhsya Aaho. sava- naadaMcaa taao maUL QvanaI Aaho. saMpaUNaivaSva tyaanao vyaapalao Aaho. yaa ekxaXar ba`ÓamaQao saaDotaIna maa~aa Aahota . A { ma AaiNa naadibaMdU (Anausvaar) yaataIla ‘A’ hI maa~aa sqaula jagata saUicata kxrtao.saaro dRSya jagata mhNajao ‘A’hI maa~aa. tyaa izkxaNaI isqartaa Aaho.mhNaUna A hI maa~aa vaaÈ\maya gaNaoSaacao carNa dSa-vatao.(Akxar carNa yaugaula) ‘{’ kxar mhNajao saUXma jagata. mana, bauQdI, AhMkxar yaa saarKyaa saUXma gaaoYTIMnaI tao vyaapalao Aaho.ASaI hI saUXma saRYTI KaUpa ivaSaala Aaho. ({ kxar {dr ivaSaala ) ‘ma’ kxar mhNajao &aanajagata, tyaata caOtanya Aaotapa`aota Barlaolao Aaho. mhNaUna ‘ma’ kxaranao ivaEvaataIla ivaivaQataolaa ekx~a gauMfxlao Aaho.tyaacaI AnauBaUtaI GaoNyaata AanaMd Aaho. mhNaUna ‘ma’ kxar ho vaaÈmaya gaNaoSaacao mastakx Aaho.(‘ma’ kxar mahamaMDla mastakxakxaro) Aataa Aqa-maa~aa mhNajao naadibaMdU taao yaa pa`SaaMta parba`ÓacaI Avasqaa dSa-vataao.mhNaUna *kxaracyaa saaDotaIna maa~aMamaQao saaro ivaSva ekxvaTlao Aaho. yaa itanhI maa~aa ekx~a Aalyaa kxI Sabdba`Óacaa AivaYkxar haotaao. (ho itanhI ekxvaTlao | taoqa Sabdba`Ó kxvaLlao) mhNaUna &aanadovaanaI AaidbaIja AsaNaa%yaa * kxaralaa ga`MqaarMBaI vaMdna kxolao Aaho. saaraMSa &aanadovaanaI AaoMkxaracyaa saaDotaIna maa~aaMcaI Ea`I gaNaoSamaUtaI-cyaa AvayavaaMSaI taulanaa kxr}na Sabdba`Óacaa Gaasa Ea`aotyaanaa Barvalaa Aaho. &aanadovaaMcyaa &aanadRYTIlaa vaaÈmayagaNaoSa fxarca Baavalaa.tyaacao AparMpaar saaOMdya- tyaanaI namanaacyaa Aaovyaata pa`kxT koxlao Aaho. Asaa ha Ea`IgaNaoSa sakxlaAqa- ga`hNa kxrNyaacyaa Sa@taIcaa pa`kxaSa Aaho.mhNaUna AapalyaasaarKyaa saamaanya maaNasaaMnaI &aanavaMta va kxlaavaMta haoNyaasaazI Ea`I gaNaoSaacaI {paasanaa kxolaI paaihjao. &aanadovaaMnaI vaaÈ\maya gaNaoSaacao ivalaaoBanaIya ica~a Aapalyaa DaoLËasamaaor roKaaTlao Aaho. tyaaMnaa i~avaar vaMdna...
3
kxT\Ta pauYpa Aazvao
roYaa...ekx...AakRxtaIbaMQa...!!
maukuMxd AapaTo
kxiQa {Byaa, kxiQa AaDvyaa kxiQa vak`...gaaolaakxar.. haotyaa ..tyaa fx>x roYaaca...! Jaalaa tyaatauna saakxar kuxiNa ekx Aakxar kxiQa hsara, kxiQa baaolakxa navanaItaacaa Gao{]na tajaolaa ‘maugQa’ Jaalaa taao AakxarbaMQa... paaihlaM tar.. tarI haotyaa... tyaa fx> roYaaca...! AakRxtaIbaMQa Jaalaa kxiQa baaolakxa...BaavamaugQa...! kxiQa {malalaI kxilakxa pasarlaa kxiQa saugaMQa...! BaavanaaMcaa AivaYkxar... {maTlaa kxiQa pa`itamaotaUna...! KarMca kxa.. haotyaa... ...tyaa fx> roYaaca...? kxaomala hLvyaa, Abaaola {tkxTtaonao Barlaolyaa sauKadu:KaaMcyaa ihMdaoLyaavar JaulaNaa%yaa BaavanaaMcaa haotaa kxa taao ... AivaYkxar...! tyaa roYaataUna ... KarMca Aalaa haotaa kxaM ... ekxa inagau-Naalaa Aakxar ...! kxa AakRxtaIbaMQaataUna ... Jaalao haotao ekx... ‘inarakxar’..AnaMta saakxar...!! haotyaa tyaa roYaaca ... kxiQa {Byaa, kxiQa AaDvyaa kxiQa vak`...gaaolaakxar.. taao baMQa haotaa roYaaMcaa.. kxiQa inagau-Naacaa ... kxiQa inarakxar ...AnaMtaacaa risakxacaa Asaola Baava jasaa ... AakRxtaIbaMQa saakxarta haotaa tasaa ...!!
Aa^gasT sapToMbar 2013
AdRSya AXamataa
maahItaI vaINaa Baagavata
ApaMga mhTlaM kxI Aapalyaa DaoLyaMapauZo hmaKaasa yaoNaarM ica~a mhNajao caakMxacyaa KaucaI-var basalaolaI Asahayya vyai>x, ikxMvaa kuxbaDyaa Gao{}na caalaNaara eKaada paMagaLa maaNaUsa, ikMxvaa paMaZrI kxazI Gao{}na rstyaacyaa kxDokxDonaI caacapaDta caalaNaara AMQa maaNaUsa. hI saarI ApaMgatva dSa-naI ApaMgatva Aahota. paNa HyaMa vyaitair>x ikMxvaa HyaMa baraobarca kxahI vaoLa kxahI ApaMgatva AdRSya svar}paata Asataata. taI Aapalyaalaa varvar paahtaa sahja idsata naahIta, tyaamauLo taI laXaata yaota naahIta, AaiNa tyaamauLoca tyaMacyaaba_la bahutaokMxanaa fxarSaI maaihtaI nasatao. ASaa varvar sahja na idsaNaa%yaa ApaMgatvaManaaca ‘AdRSya AXamataa’ AsaM saMbaaoQalaM jaataM. ha ekx pa`kxarcaa Aajaarca Asataao. ‘AdRSya AXamataa’ yaa AajaaracaI ekx vyaaKyaa [MiglaSamaQyao ASaI Aaho : Hidden disabilities are those disabilities that
cannot be directly identified through observation. They can include cognitive, chronic and psychological disabilities.
marazIta saaQaarNapaNao AsaM mhNataa yao[-la kxI, ‘AdRSya AXamataa’ Hyaa ASaa AXamataa Asataata kxI, jyaa koxvaL sahja inarIXaNaManaI AaoLKataa yaota naahIta. Hyaa AXamataa baaoQanaatmakx (cognitive), dIGa-kxalaIna paIDatmakx (chronic), AaiNa maanaisakx (psychological) ASaa svar}paacyaa Asataata. dRSya ApaMgatvaMamauLo dOnaMidna jaIvanavyavaharMavar jaovaZyaa mayaa-da paDtaata taovaZyaaca ikMxvaa kxQaIkxQaI tyaapaoXaahI jaasta mayaa-da ASaa AdRSya AXamataMamauLo paDU Sakxtaata. jyaa vya>xIMnaa kxahI dRSya ApaMgatva Aaho, ASaa vya>xIMnaa tyaaiSavaaya eKaadI ikMxvaa Anaokx AdRSya AXamataa AsaU Sakxtao ikMxvaa AsaU Sakxtaata. ASaa AdRSya AXamataa Asalaolao ikxtaItarI laaok xjagaata vaavarta Asataata. Hyaa AdRSya AXamataMacaa kxahI pa`kxarMacaa, ivaSaoYata: ivaVaiqa-vagaa-ta AaZLUna yaoNaa%yaa AdRSya AXamataMacaa ivacaar yaa
4
kxT\Ta pauYpa Aazvao
Aa^gasT sapToMbar 2013
AdRSya AXamataa paustakxata Aaho. dMgaamastaI kxrNaa%yaa ikMxvaa QaDQaakxT idsaNaa%yaa maulaMamaQyao ASaapa`kxarcyaa AXamataa AsaU Sakxtaata. ho pa`qamadSa-naI kuxNaalaahI na paTNaarM Aaho, paNa ASaa AXamataa Asataata, ho yaa saMdBaa-ta Jaalaolyaa saMSaaoQanaataUna isaw JaalaM Aaho. Aapalyaa Saojaa%yaa paajaa%yaMamaQyao, naataovaa[kMxamaQyao, vagaa-ta, [takMxca kxaya, Aapalyaa GarMatasauwa ASaI maulaM AsaU Sakxtaata. paalakx, iSaXakx, Aatyaa, maamaa, maavaSaI yaa naatyaManaI ikMxvaa samaajaatalaI sava-saamaanya paNa ekx jabaabadar vya>xI mhNaUna AapaNa sagaLyaManaIca Hyaacaa DaoLsapaNaanaI ivacaar kxrNaM hI kxaLacaI garja Aaho. drvaYaI- saaQaarNapaNao parIXaocyaa idvasaMamaQyao ikMxvaa inakxala laagaNyaacyaa drmyaana AapaNa vata-maanapa~aMamaQyao, dUrdSa-navar ikMxvaa mahajaalaavar kxahI baatamyaa baGataao, baGaItalyaavar XaNaBar hLhLtaaosauwa, paNa tao taovaZyaapaurtaMca. Aapalyaa raojacyaa QakxaQakxIcyaa AayauYyaata Hyaa gaaoYTI AapaNa naMtar ivasartaaohI. pauZcyaa vaYaI- ASaa baatamyaa yaotaata…. AaiNa ho sa~a caalaUca rahtaM, kxaya barM Asataata yaa baatamyaa? baGaU yaa tarI à • ‘AByaasaacaa taaNa sahna naJaalyaanao Aaya\.Aaya\.TI. k^xmpasa\maQaIla maulaMacyaa vasaitagaRhata pa`qama vaYaI-ya ivaVaqyaa-caI Aatmahtyaa’. • ‘Amaukx ekxa gaavaata ekxa 15 vaYaI-ya baailakoxcaI ivaYa ipa{}naóivaihrIta {DI maar}naórolvaoKaalaI jaIva do{}na Aatmahtyaa. tapaasaaAMtaI Asao inadSa-naasa Aalao kxI, lavakxrca jaahIr haoNaa%yaa [ya<aa dhavaIcyaa inakxalaata AapaNa Anau<aINa- hao{}, yaa BaItaInao itanao ho kRxtya koxlao’. • ‘Apaura gaRhpaaz’ Asao Saoro [MiglaSacyaa iSaXakxanao vaarMvaar idlyaanao saMtapta Jaalaolyaa [ya<aa AazvaIcyaa ivaVaqyaa-nao saura BaaosakUxna iSaXakxacaI htyaa koxlaI. • ‘parIXaota kxmaI gauNa imaLalao mhNaUna sauiSaiXata, naaokxrdar vaiDlaManaI svata:cyaa maulaIlaa hataata taaTlaI do{}na rstyaavar BaIkx maagaayalaa basaivalao’ • Hyaavyaitair>x, AByaasa krta naahI mhNaunaónaapaasa Jaalaa mhNaUnaókxmaI gauNa imaLalao mhNaUna, paalakMxanaIóiSaXakMxanaI paalyaManaaóivaVaqyaa-Mnaa koxlaolyaa AGaaorI iSaXaocyaa baatamyaa tar vaoLaovaoLI yaotaca Asataata. Hyaa sagaLyaa GaTnaMacyaa mauLaSaI jaa{}na ivacaar kxrNaM garjaocaM Aaho. ho sagaLM jar [takMx Asvasqa kxrNaarM Aaho, tar maga tao vaacalyaavar Aapalyaalaa kxahI svaaBaaivakx pa`Ena paDayalaa nakxaota kxa?
Aaya\.Aaya\.TI. ta pa`vaoSa imaLvaNyaakxrtaa ikxtaI ijavaapaaD maohnata GyaavaI laagatao, ho tar Aapalyaa sagaLyaManaa maaihtaca Aaho. maga yaa maulaalaa Aaya. Aaya.TI. ta pa`vaoSa imaLalyaanaMtarhI Aatmahtyaa kxravaI AsaM kxa vaaTlaM Asaola? itaqalaa AByaasak`xma paolaNyaacaI tyaacaI Xamataa navhtaI kxa? Aa[-àvaiDlaMacaI svapna paUNa- kxrNyaasaazI taao yaa Xao~aakxDo naaKauSaInaM Aalaa haotaa kxa? AapaNa Anau<aINa- haoNaar yaacaI Kaa~aI dhavaIcaa inakxala jaahIr haoNyaaAaQaIca tyaa maulaIlaa haotaI? italaa yaaAaQaIcyaa parIXaotahI kxmaI gauNa imaLta haotao kxa? itacyaa GarcyaManaa yaacaI kxlpanaa haotaI kxa? ‘vaHyaa ApaUNa- Aahota’ Asao Saoro doNyaacaI vaoL [MiglaSa cyaa iSaXakxMavar vaarMvaar kxa yaavaI? taao ivaVaqaI- baakxIcyaa ivaYayaMacaa AByaasa paUNakxrayacaa kxaya? maga [MiglaSacyaa baabataItaca AsaM kxa vhayacaM? tyaalaa taao ivaYaya kxLta navhtaa kxa? tyaalaa AByaasaalaa vaoL imaLta navhtaa kxa? GarcyaManaa ho kxLlaM tar tao AaorDtaIlaóiSaXaa kxrtaIla ASaI BaItaI tyaalaa vaaTta haotaI kxa? saura BaaosakUxna KaUna kxrNyaapaya-Mta tyaacaI majala gaolaI AaiNa hI gaaoYT kuxNaacyaaca laXaata kxSaI AalaI naahI? ivaVaiqa-dSaota Asalaolyaa maulaManaa ‘AByaasa kxra, AByaasa kxra’ Asaa {padoSa AapaNa satata kxrta Asataao, tyaacaM mahtva samajaavaUna saMagata Asataao. paNa AByaasa kxrayacaa mhNajao kxaya kxrayacaM, ho kxQaI samajaavaUna saMagataao kxa? AByaasa kxrNyaacaI maulaMacaI pawta kxaya Aaho, Hyaacaa SaaoQa GaoNyaacaa pa`yatna AapaNa kxrtaao kxa? kuxzlyaa pawtaInao iSakxvalaM, tar yaalaa naIT samajataM AaiNa yaacyaa laXaata rahtaM, yaacaa ivacaar kxQaI kxrtaao kxa? AgadI pa`amaaiNakxpaNao saMagaayacaM JaalaM, tar Asaa ivacaar fxarca Ûicata koxlaa jaataao AaiNa mhNaUnaca AgadI qaaoDI maulaM saaoDlaI, tar ba%yaaca maulaManaa AByaasaacaM vaavaDM AsataM. AByaasa mhNajao tyaManaa kxTkxT vaaTtao. jaagaitakx paataLIvarcyaa saMSaaoQanaanausaar AByaasa jaD jaaNaarI maulaM sava-~aca Asataata. vagaa-talyaa [tar maulaManaa taaoca QaDa, taoca gaiNata ekxda iSakxvaUna samajataM, paNa Hyaa maulaManaa kxa samajata naahI, yaacaa ivacaar AapaNa kxQaI kxrtaao kxa? bahuQaa naahI. ASaa maulaManaa ‘kxccaa’, ‘Z’, ‘maMd’ ikMxvaa maga ‘hUD’, ‘AaLSaI’ Asaa eKaada Saora maar}na AapaNa maaokxLo haotaao. AapalaM sagaLM laXa saao[skxrpaNao vagaa-talyaa huSaar, tartarIta, tallaKa bauwIcyaa maulaMavar koMxid`ta kxrtaao. ASaa ‘Z’, ‘maMd’ maulaMacaM pauZo kxaya haotaM, taI kuxzo jaataata, kxaya iSakxtaata, kxaya kxrtaata, kxSaI jagataata; Asao pa`Ena Aapalyaalaa sahsaa paDta naahIta. jyaManaa AByaasa jaD jaataaoya, ikxtaIhI AByaasa koxlaa tarI gauNa imaLta naahIta, ASaI maulaM naohmaIca maitamaMd nasataata; tar tyaMacyaamaQyao
5
kxT\Ta pauYpa Aazvao
Aa^gasT sapToMbar 2013
AdRSya AXamataa AdRSya svar}paacaI AXamataa AsaU Sakxtao. maulaM ASaI kxa vaagataata ikMxvaa maulaM AByaasaata maagao kxa Aahota, Hyaacyaa mauLaSaI jaa{}na tyaacaI kxarNamaImaMasaa kxrNyaaeovajaI, maulaMamaQao idsaNaa%yaa laXaNaManaaca AapaNa {<arM samajataao. {dahrNaaqaà ‘Ahao yaalaa sagaLM yaotaM, paNa AaLSaIpaNaa; dusarM kxaya?’ ‘AByaasa saaoDUna[tar gaaoYTIMkxDo jaasta laXa’, ‘paalakMxanaI laaDavaUna zovalaMya’, ‘caMagalao rÕo basalao mhNajao yao[-la vaLNaavar’ ,,, AgadIca kxahI naahI, tar baaoiD-MgamaQyao Takxa tyaalaa’ ASaI vaa@yaM foxkUxna AapaNa AapalaI jabaabadarI JaTkxtaao. kxahI maulaMacyaa baabataIta ho {paaya laagaU paDtahI AsataIla, paNa sagaLyaaca maulaManaa saarKaI maaojamaapaM laavaNaM yaaogya Aaho kxa? kuxzlyaahI samasyaovar {paaya SaaoQaNyaaAaQaI tyaa tyaa samasyaocaM kxarNa samajaUna GaoNaM garjaocaM AsataM. kxarNa samajalyaavar tyaanausaar naomakxI {paayayaaojanaa kxrtaa yaotao. taapa yaoNaM ho AajaaracaM kxarNa nasaUna tao AajaaracaM laXaNa AsataM. ha taapa kxSaamauLo yaotaaoya, ho AaQaI zrvaavaM laagataM. tasaMca kxahIsaM yaa baabataItahI mhNataa yao[-la.
AXamataa maUla janmaalaa yaotaanaaca Asataata AaNaI pauZohI rahtaata. paNa tyaa vaoLIca laXaata Aalyaatar tyaacao vyavasqaapana nakkIca krtaa yaotao. garja Aaho jaagar}ktaa vaaZvaNyaacaI. ho kama paalak va iSaXak hyaaMcao AsalaotarI Aapalyaa saarKyaa jaagar}k vaacakaMcaa hataBaar laagaNao itatakoxca mahtvaacao Aaho.
GarI AByaasa kxrta naahI, iSakxvaNaIlaa paazvaa; {<arM ilihtaa yaota naahIta, gaa[-D AaNaUna Va; hI SaaLa caMagalaI naahI dusarI SaaLa SaaoQaa; baa[-ca naIT iSakxvata naahIta mhNaUna tak`xar kxra; pauZcyaa baakxavar basaNyaacaa hÕ Qara; Aayauvao-dkxóhaoimaAaopa^iqakx AaOYaQa D^a@TrMacyaa sallyaaiSavaaya saur} kxra; ASaa pa`kxarcyaa {paayayaaojanaa saur} haotaata. paNa mauLata kxarNa kxaya Aaho, ho samajaUna GaotalyaaiSavaaya koxlaolao {paaya pairNaamakxark na zrtaa tao vyaqajaataata. ‘eKaadM maUla AByaasaata kxmaI paDtaMya’ ho paalakMxanaaóiSaXakManaa jaaNavaNaM, hI paihlaI AaiNa AtyaMta mahtvaacaI paayarI Aaho; AsaM samajaayalaa hrkxta naahI. AapaNa jar qaaoDasaa DaoLsapaNaa daKavalaa AaiNa ASaI maulaM, vaoLIca horlaI, tar tyaMacyaa pauZIla AayauYyaata yaoNaarI inaraSaa, ApayaSa AaiNa tyaa AnauYaMgaanaI yaoNaaro saamaaijakxómaanaisakx pa`Ena yaManaa inaiEcataca ekx caMagalaM vaLNa imaLU SakxtaM, yaacaM Baana taumhIàAamhI sagaLyaManaIca zovaayalaa hvaM. AdRSya AXamataa hyaa paustakata AXamataaMcaI AaoLKa, saMBaavya karNaM, mahtvaacao pa`kar, laXaNao yaacaI maahItaI doNyaata AalaI Aaho. yaacao inadana kaoNa krtaM, SaOXaiNak maMDLaMkDUna maulaaMnaa kaoNatyaa savalataI imaLU Saktaata, kaoNatyaa sauQaarNaa imaLU Saktaata hyaacaI maaihtaI doNyaata AalaI Aaho. maulaaMnaa AavaSyak taI maaihtaI doNaay`aa vyaktaI va saMsqaa yaaMcao pattaohI vaacakaMcyaa maaihtaIsaazI idlao Aahota. hyaa
6
kxT\Ta pauYpa Aazvao
Aa^gasT sapToMbar 2013
yaa sama yaaca
Asaona maI, nasaona maI tarI Asaola gaIta ho fuxlaafuxlaata yaoqalyaa, {Va hsaola gaIta ho! Aaja SaaMtaabaa[- Aapalyaata naahIta. tyaaMcyaa icarMtanaacyaa vaaTovar inaGaUna jaaNyaanaM saaihtyaacyaa pa`aMgaNaata inaiScataca kxajaaoLI AalaI haotaI. paNa Aataa SaaMtaa SaoLkox naahIta AsaM mhNaayacaM tarI kxsaM? tyaaMcyaa AsaMKya kxivataataUna, gaaNyaataUna tyaaMcaa gaaola caohra, camakxtaI najar, satata hsaro r}Md Aaoz, zaSaIva Bauvayaa, AQa-caMd`akRxtaI kxpaaL AaiNa tyaavarcaM zsazSaIta kuMxkU... Aapalyaalaa satata saaobata kxrItaca Aaho. tyaa kuMxkxvaataUnaca tyaaMcyaa baud\QaIma<aocaI pa`Baa fxakxtao AsaM vaaTayacaM. tyaa {jaLlaolyaa caoh%yaacaM dSa-naca AitaSaya sauBaga vaaTayacaM. jaaD caYmyaacyaa f`oxmamauLo tyaaMcaa qaaorpaNaa AiQakxca Kaulaayacaa. tyaaMcyaa Aistatvaacyaa ivaivaQa CaTaMnaI tyaa Aasapaasa vaavartaca Asataata. tyaaMcyaa vyai@tatvaata Anaokx rsaayanaM haotaI. saaihtyaacao Saas~a jaaNaNaa%yaa tyaa paMiDtaa haotyaa. tyaaMcaa AatmaivaYkxar kxrNaa%yaa kxlaavaMta haotyaa. dusa%yaalaa pa`BaavaIpaNao samajaUna saaMgaNaarM M va@taRtva tyaaMcyaajavaL haotaM AaiNa smarNaSa@taI tar savaa-Mnaa AcaMibata kxrNaarI haotaI. marazI, saMskRxta, [Mga`jaI saaihtyaacao Aalaaokxna kxrNyaacaI taakxd haotaI. tyaaMnaa janmad<a pa`itaBaocaM laoNaM tar laaBalaM haotaca paNa tyaa pa`itaBaolaa pa`&aocaI pairEa`maacaI tyaaMnaI idlaolaI jaaoD AjaaoD haotaI. tyaaMcyaa vya@taImatvaataca ekx AkRxi~amapaNaa, ijavhaLa, snaoh, kxaOtaukx AsaM saarM saamaavalaolaM haotaM. naatyaataIla maaNasaaSaI baaolaavaM [ta@yaa sahjapaNao tyaa kxaoNaaSaIhI baaolata, kxaoNatyaahI vayaacyaa vya@taISaI maO~aIcaM naataM jaaoDNaM tyaaMnaa caaMgalaM jamata Asao. taumhI mhNaala tyaa Aamacyaaca SaaMtaa SaoLkox Aahota naM? kxarNa tyaaMnaI ilaihlaolaI ica~apaTgaItao, vdMdgaItao, BaavagaItao, kxaoLIgaItao, BaUpaaLI, AartaI yaaMcaa {llaoKa kuxzo Aaho? naahI, AsaM kxsaM Sahrata
maahItaI saumaoQaa jaaoSaI
gaavaagaavaata QvainaXaopakxavar}na lahrta AsalaolaI gaNaraja rMgaI naacataao, AaQaI vaMdU tauja maaoryaa, hI vaaT dUr jaatao, jaIvalagaa raihlao dUr Gar maaJao, ‘jao vaoD maja laagalao, taaoca caMd`maa’ kxaya baa[- saaMgaU, kxsaM ga saaMgaU malaaca maaJaI vaaTo laaja, hLUvaar pa`Iita {lagaDUna daKavaNaar. AitaSaya laaokxipa`ya- SaaLocyaa ga^dirMgamaQao vaYaa-nauvaYaojaaoYaata gaayalaM-naacalaM jaaNaarM-vaadLvaarM sauTlaM gaao, vaa%yaanaM taufxana {zlaM gaao, iBariBar vaa%yaata, paavasaacyaa maa%yaata, sajanaanaM haoDIlaa paanyaMata laaoTlaM, layabaw AdakxarImaQaUna itacyaa dyaa-cyaa rajaaivaYayaIcaa AiBamaana Aaotapa`aota AaosaMDNaarM kxaoLIgaIta, AaLivatao koxdar, jaa[-na ivacaairta ranafuxlaa- hI maM~amaugQa kxrNaarI BaavagaItaMroSamaacyaa roGaaMnaI, laalakxaLyaa QaagyaaMnaI, kxnaa-TkxI kxiSada maI kxaiZlaa hata nagaa laavaU maaJyaa saaDIlaa ASaI laavaNaI gaItaM maharaYT/acyaa Kyaatanaama gaayakxaMnaI gaaiyalaolaI, pa`itaBaavaMta saMgaIta idgdSa-kxaMnaI svarbad\Qa koxlaolaI ikxtyaokx..ikxtyaokx gaItao. Aapalyaa savaa-Mnaa mauKaaod\gata Aahota. taI eokxtaa eokxtaa manaavarcaM {dasaInataocaM taaNataNaavaacaM maLBa kovha dUr haotaM Ana\ AapalaM mana hlakMxfuxlakMx hao{]na AapaNa koxvha hataanaM zokxa Qar} laagataao Ana\ taaoMDanaM gaaNaM gauNagauNau laagataao tao AapalaM Aapalyaalaaca kxLta naahI. hI sagaLI gaaNaI ilaihNaa%yaa SaaMtaabaa[- ekxca AsataIla kxa? AsaahI pa`Ena manaata Daokxavataao. parMtau gaItalaoKana kxr} laagaNyaacyaa ikxtaItarI AaQaI tyaa pa`qama caaMgalyaa kxvaiya~aI Aahota. Aaovyaa, mhNaI laaokxgaItaatalao ivaiSaYT Sabd marazI gaaNyaata AaNaUna gaaItaaMcao dalana tyaaMnaI samaRw koxlao Aaho. kxaoNataIhI Baavanaa, jaaNaIva manaaomana AnauBavaNao tasao saaopao paNa Sabdbaw kxr}na vya@ta kxrNao...paNa tyaa tar jaNau Sabdpa`BaUca... tasao tar Sabd jaIvaaBaavaacao saaro saaobataI SvaasaaocCvaasaa[takox malaa inakxTcao XaNaaoXaNaI SabdaMcyaaca AaQaaranao saaosata Aalao Aajavar pa`tyaokx AanaMd, AaGaata AayauYyaatalaI AiQakx {NaI maaJyaa AsaNyaacaI malaa Sabd dotaI gvaahI Asao SabdaMcao AqaaMgapaNa tar tyaa vya@ta kxrtaataca, paNa eKaaVa vyaakUL XaNaI maI kxQaIcaIca SabdaMcaI, tao kxQaI haotaIla maaJao? Asaa Aata- pa`Ena tyaaMnaa paDtaao. SaaMtaabaa[-Mcyaa laoKanaata tyaaMcao KaLaLtao jaOvanaavar pa`oma kxrNaaro, risakx vaaD\.mayapa`omaI, maaNasaaMmaQyao gauMtalaolao, imaiSkxla, {tsaahI vya@taImatva spaYTpaNao idsatao. paNa tyaaMcao AMtarMga, tyaatalaa AspaYaIkxaLaoKa, Baya, naOraSya yaaMcao vaoLaovaoLI fuxTNaaro Aavaoga tyaaMcyaa kxivataotaUna vya@ta haotaata. AgadI saUXmapaNao jaaNavataIla na jaaNavataIla
7
kxT\Ta pauYpa Aazvao
Aa^gasT sapToMbar 2013
yaa sama yaaca Asao saaoDlaolao tyaaMcao ina:Svaasa maa~a fx@ta tyaaMcyaa kxivataotaca AaZLtaata. tyaaMcyaa jagaNyaacaa pairsar risakxaMnaI duqaDI Bar}na vahata haotaa tarI AMtama-naata tyaa ekxTyaa haotyaa. ekxa kxivataota tyaa mhNataata-
risakxaMnaa dota raihlyaa. marazI saaihtyaacyaa KaLaLNaa%yaa pa`vaahata tyaaMnaI saaoDlaolaa tyaaMcaa pairsaspaSa- laaBalaolaa kxavyadIpa, svata:BaaovataIcao paaNaI {jaLIta kxazavar}na paahNaa%yaa AsaMKya risakxaMcyaa =dyaata sfUxtaI-cyaa lahrI {maTvaIla yaata SaMkxa naahI.
rstyaavar gadI-saMgao vaahtaanaa maI ekxTI ekxaMtaata AarSaamaQyao paahtaanaa - maI ekxTI paNa tyaaMcaM ho ekxakxIpaNa vaogaLyaa {McaIvarcaM baaOiwkx samaRwInao AaiNa isawhsta pa`itaBaonao vaoZlaolao Aaho. AayauYyaacyaa maagaa-var svaOr caalaNyaacao kxarNa AaiNa tyaatalao sauKa spaYT kxrtaanaa tyaa mhNataata, maI vaoDyaaparI ihMDNaarca sada yaa gad- ra[-taunaI... lahanamaulaaMsaazI kxivataa ilaihaNaM ho ekx sauMdr Aavhana Aaho. kxivataa, kxavya yaa saMbaMQaIcao saaro &aana, vyaasaMga, paUva-ga`h baajaUlaa zovaUna ekxa inaKaL, inama-L AaiNa AivakRxta manaanao baalakxivataokxDo vaLavao laagatao. SabdaMcyaa saaqaopaNaabaraobar ekx AaMtairkx laya itaqaM AsaavaI laagatao. pa`aOZpaNa ivasar}na baalakxaMcyaa inavyaa-ja, kxlpanaarmya AaiNa kxahISaa inaraLyaa BaasaNaa%yaa saRYTIta manaanao pa`vaoSa kxr}naca baalagaItao ilahavaI laagataata. naadacaI r}NaJauNa AaiNa AataUnaca jauLta jaaNaara zokxa.. yaamauLM maulaM AgadI KauYa hao{]na jaataata. ikxlaibala ikxlaibala paXaI baaolataI... svapnaI Aalao kxaoNa maI gaavaM paaihlaa baa[-.. gaaNaM laagalaM kxI saaMgaavaca laagata naahI. maulaM AapaaoAapaca Daolaayalaa, naacaayalaa laagataata. nakxao baa[- rDU.. maaotaIpaaovaLyaacao tauJao saaMDU do gaM hsaU. lahana maulaaMcyaa hsaNyaalaa kxaya sauMdr {pamaa idlaIya! sagaLo Garata kxahItarI kxrtaayata\ mhnaUna maaJyaaSaI KaoLNaar kxaoNa? hI maulaaMcaI KaMta baabaa ilaihtaata...maQyao Cana vya@ta JaalaI Aaho. manaatalyaa manaaMta hI ASaIca baaolakxI kxivataa. Amaapa {tsaahacaM, {tkMxzocaM va AaSaocaM ekx maUla tyaaMcyaata dDlaolaM haotaM. mhNaUnaca tyaaMnaa ho saaQalaM. SaaMtaabaa[-Mnaa Anaokx sanmaana imaLalao. saaihityakx mhNaUna, laoKakx mhNaUna, kvaiya~aI-gaItakxar mhNaUna AiKala BaartaIya saaihtya saMmaolanaacyaa AqyaXapadacaa savaao-cca maana imaLalaa. tarIhI AKaorpaya-Mta tyaa jaimanaIvar raihlyaa. AapalaM jaIvana manasaao@ta risakxtaonao jagaUna paOsaa, ikxtaI-, vaacana, ivaW<aa, laoKana savaa-MgaaMnaI tyaa Ea`ImaMta haota gaolyaa. jagaNyaatalaa saara gaZULpaNaa taLaSaI zovaUna inataL svacC paaNaI AaoMjaLIta Gaotalao. AQya- jasaa AaoMjaLIta Qarlaa janma {Baa iSaNalaolaa paNa risakxaMnaa kxsalaIhI kuxrkuxr na saaMgataa satvaSaIla pa`sanna, AaMtairkx BaavabaLanao samaRw AsaM kxavya satata
8
kxT\Ta pauYpa Aazvao
paarsaI vaa^Dema\ DI.cyaa A^DimaSanacyaa vaoLI mauMba[-ta jaovha 2 vaYaa-paUvaI- paa{}la zovalaM; taovha ho Sahr KaUpa parkxM vaaTlaM haotaM. hI Gaa[-caI AaiNa gaaoMgaaTacaI nagarI vaaTlaI. ekoxkxa KaaolaIta 3|4 ivaVaqaI-naI ema\. DI.laa haosTolavar kxaoMbalyaa haotyaa. Gar evaZ laaMba naagapaUrlaa AapalaI maaNasaM sagaLI itaqao. kuxzo evaZyaa laaMba yao{]na zopalaao AsaMM vaaTta haotaM daona vaYaa-ta maa~a KaUpa kxahI badlalaM. svata:cyaa najarotaUna jaga inarKaayalaa, GarapaasaUna dUr yaoNaM garjaoca haotaM ho paTlaM evhanaa savayaIpaoXaahI ha dvaaKaanaa, ha parIsar, ho vasataIgaRh javaLcaM vaaTU laagalaM haotaM. sahvaasaacaa pairNaama! AaiNa kxahI idvasaanaI tyaa parIsaratalyaa ekxa vaastaUSaI maaJaM GaT\T naataM jaDlaM. varvar kxahIhI AMdaja nasataanaa, Acaanakx vaaT caukUxna eKaaVa gauhota pa`vaoSa vhavaa Ana\ ekx navaM dalanaca pauZo yaavaM ASaI Avasqaa jao.jao. ha^ispaTlacaa paarsaI vaa^D- baGataanaa JaalaI. jao.jao. mhNajao jamaSaodjaI jaIjaIBaaoya ha^ispaTla. jamaSaodjaIcyaa AnaudanaataUna saUr} JaalaolaM ho ha^ispaTla. tao svata: paarsaI haotao. mhNaUna paarsaIo laaokxMakxrtaa [qao ekxvaogaLa vaa^D-vajaa CaoTa vaRQdaEa`ma Aaho. [ta@yaa maaozyaa galabalaaTacyaa dvaaKaanyaata AsaahI ekx saMqa, dula-iXata,SaaMta,iqajalaolaa kxaopara Aaho ho ikxtaItarI laaokxManaa maaihtaca nasataM. malaahI ho ema\.DI.cyaa dusa%yaa vaYaa-laa Asataanaa,svataM~a vaa^D- kxa^lsa baGaU laagalyaavar kxLlaM; AaiNa lavakxrca taao kxaopara maaJyaakxrtaa {]badar banalaa. jaIvanaacaa mahtvaacaa GaTkx banalaa. ekxidvasa O.P.Dta kxQaIhI na baGaItalaolaa ekx maamaa, mhNajao jao.jao.caaca ekx kxma-caarI Aalaa ekx jaaDjaUD fxa[-la hataata Gao{]na, maamaalaa baiGatalyaavar maaJaa ekx AnauBavaI isanaIAr mhNaalaa “paarsaI vaa^D-caa kxa^la idsataaoya. ha kxa^la taU Aaramaata baiGatalaasa tarIhI caalaola; kxarNa yaa vaaDa-var kuxNaa ekxa Da^@Trcaa AMkuxSa naahI; paoSaMThI sagaLo mhataaro Asataata. dupaarpaasaUna manaata yaota haotaM paarsaI vaa^D-?, yaa AaQaI kxQaIca ha vaa^D- paaihlaa navhtaa, eOkxlaahI navhtaa kxQaI. kuxtauhlaapaaoTI BaraBar baakxIcao kxa^lsa AaTpaUna maI ha vaa^D- SaaoQaU laagalao. maUL ha^ispaTlapaasaUna vaogaLa, P.W.D. A^aifxsacyaa maagao ekxa lahanaSyaa baigacyaataUna vaaT kxaZta maI itaqao paaohaocalao. maaJyaa paoSaMTcaI fxa[-la nasa-nao Doskx maQaUna SaaoQalaI. “r}gNaacaM naava parvaoJa baaTlaIvaalaa. AataDyaacaa inoperable Cancer, vaya vaYao- 74,
Aa^gasT sapToMbar 2013 lailata Da^. pallavaI jaaoSaI
naataovaa[-kx ekx maulagaa, pardoSaata sqaaiyakx, kxayama icaDicaD ra~aI Jaaopata naahI Ana\ pa`saMgaI vastaU fokUxna maartaao” mhNaUna malaa AalaolaM baaolaavaNaM. maaNasaaMcyaa vaa^Da-ta paa{]la zovalaM maa~a Ana\ tyaa gaao%yaapaana, saurkuxtalaolyaa laaokxaMvar lagaoca maayaa jaDlaI. caalaU ifxr} SakxNaa%yaaMpaasaUna tao paUNa- ibaCanyaalaa iKaLlaolyaaMpaya-Mta r}gNa itaqao haotao. mauLata paarsaI samaajaca lahana, AivavaihtaaMca pa`maaNa KaUpa AaiNa AayauYyamaanahI KaUpa; tyaamauLo kuxNaIca naatyaatalao nasaNaa%yaapaasaUna tao naataovaa[-kxAsaUnahI Garata ADgaL nakxao mhNaUna [qao AaNaUna saaoDlaolao Asao Anaokxpa`kxarcao laaokx [qa haotao. kxahInaa [takxa smaRtaIBa`MSa Jaalaa haotaa kxI tyaaMnaa maaJyaatar saaoDaca paNa svata:cyaa AistatvaacaI kxahIca jaaNa {rlaI navhtaI paNa kxahI DaoLo maaJyaakxDo baGaUna laukxlaukxlao. maI hsaUna baGataaca tyaaMcahI baaoLkM fxakxlaM Ana\ hstaaMdaolanaasaazI hata pauZo Jaalao. taSaI hI fxar gaaoD, hsarI paNa qaaoDISaI ta%hovaa[-kx maaNasaM! ekxTopaNaamauLo kxa Asaonaa tyaaMnaa AapaulakxIcaI ivalaXaNa BaUkx haotaI. Aataa AalaI parvaoJa AajaaobaaMcaI vaoL. ikxtaItarI vaoL tao baaolaayalaaca tayaar navhtao, Ana\ iBaMtaIcaa ekx kxaopara GaÕ Qar}na maaJyaakxDo paaz kxr}na Jaaopalaolao. itaqaUnaca AarDaAaorD saur}. “ ihlaa baaolaavalaMca kxSaalaa ? malaa kxaya vaoD laagalaM Aaho? hLUhLU maI samajaUta kxaZlaI kxI maI fx> taumacaa AsvasqapaNaa kxmaI kxrayalaa Aalao Aaho. taumhalaa SaaMta Jaaopa laagaavaI mhNaUna Aalao Aaho. kxaya haotaya taumhalaa? taovha Aajaaobaa Kaulalaota. SaovaTI maaJaM kxaya tao raogainadana Jaalyaavar maI inaraopa Gao{] laagalao taovha malaa qaaMbaivalaM AaiNa {SaIKaalaUna ekx vicks inhaler baahor kxaZlaM Ana\ malaa mhNao “ mauJasao [tanaI AcCI baata ikxsaInao nahI kxI| taumho bahaota jaukxama hO AaOr yao Inhaler nayaa hO doKaao yao saIla | maoro paasa Aapakxao igaFT donaokox ilae AaOr kuxC nahI hO| saaEa`U nayanaaMnaI, jaNaU sauvaNa-padkximaLalaya Asaa qaaTata maI tao inhaler {Mca Qar}na baahor paDlao kxarNa Aaja maI jao.jao. [ispataLataIla savaa-ta Ea`ImaMta resident haotao. maaJyaa paoSaMTnaI tyaaMcyaajavaLcaI ekUxlataI ekx navaI maulyavaana vastaU malaa idlaI haotaI. ikxtaI tarI idvasa maI maaJyaa kxamaata vyasta haotao. paNa hI maaNasaM ha vaa^D- manaavaogaLa kxrtaaca Aalaa naahI. ema\.DI.cyaa paihlyaa vaYaa-ta maaihtahI nasaNaarI hI paa{]lavaaT. pauZo malaa raojaca KauNaavaU laagalaI. hLUhLU AazvaDyaataUna ekx saMQyaakxaL tyaaMcyaakxartaa AapaaoAapa raKalaI ja{] laagalaI. baGataa baGataa tyaa dumajalaI vaa^Da-ta maaJao Anaokx ima~a maOi~aNaI Jaalaota. kxahI jaNa Garcyaa tak`xarI saaMgayacao. kxahI dr SainavaarI saha
9
kxT\Ta pauYpa Aazvao
Aa^gasT sapToMbar 2013
paarsaI vaa^Dvaajataa darajavaL yao{]na {Bao rhayacao. malaa paahUna iT.vhI lagaoca baMd kxarayacao Ana\ GaaoLkxa kxr}na basaayacao, kxQaI r}mavar partalyaavar maaJyaa ba^gaotaUna koxkxcaM paakxIT ibaiskTacaa pauDa baahor inaGaayacaa. maaJyaa nakxLta ho kxama JaalaolaM Asaayaca. jaKKa mhataarpaNaanao kxvaota Gaotalyaavar sagaLyaa BaaOtaIkx garjaa saMpalyaavarhI tyaaMcaI hI “maayaocaI BaUk” xmaa~a iSallakx haotaI. Aqaa-ta ho sagaL ica~a kxahI [takM sauKaavah navhtaM . tyaa vaaDa-cyaa AaiNa maaJyaa naatyaalaahI ekx gaDd ikxnaar haotaI. maaJyaata gauMtalaolao, maaJaI vaaT baGaNaaro jasao kxahI laaokx haotao tasao mhataarpaNaamauLo smaRtaIBa`MSaalaa baLI paDlaolao sauwa kxahI laaokx haotao. ikxtaIhI vaoLa tyaacyaaMSaI baaolalaM, maaJaI AaoLKa saaMgaItalaI ikxtaIhI hsalaao, maaokxLo Jaalaao tarI pauZcyaa dr BaoTIta parta navaI saurvaata. AaiNa dusarI vyaqaocaI baaba mhNajao maaJyaa +a vaRw savaMgaDyaaMca vayaca [takM Asaayaca kxI pauZcyaa BaoTIta AsataIlaca yaacaI kxahIca Kaa~aI nasaayacaI. mhNajao dr kxahI idvasaanaI navao caohro ikMxvaa caohro taoca paNa tyaavarcao Baava AnaaoLKaI! paNa tarIhI maI yaota rahIlao Ana\ navao laaok xBaoTta raihlaota.
mahtvaacaI AsaavaI kxI maRtyaupa~a tayaar kxrtaanaa javaLcyaa laaokxaMsaaobata taI yaavaI? tao r]payao dha hjaar maaJyaakrtaa Karca Amaaolaca AsaNaar haotao. kuxzlao baMMQa ho naomako? nakLta Aaoz gauNagauNaU laagalaota..
kuzo kuNaacyaa GaDlyaa BaoTI gaIta ekxmaaohrlao AaozI, tyaa jauLlyaa =dyaaMcaI gaaqaa saUr AjaUnahI gaataI ASaI paaKaroM yaotaI AaiNakx smaRtaI zovaUnaI jaataI !
jao.jao. ha^ispaTla saaoDUna [takxI vaYa- Jaalyaavar ,jaovhahI yaa vaaDa-caI AazvaNa yaotao taovha ivacaar yaotaao, Karca AsaM kxaya na@kxI haotaM jao Aapalyaalaa +a vaaDa-SaI baaMQaUna zovata haotaM? Asa kxaya idla +a laaokxaMnaI ? inaKaL, inavyaa-ja pa`oma idlaM, AlpakxaL iTkxlaolaa sahvaasa kxa Asaonaa; paNa BarpaUr AnauBava idlaota. Mmalaa samaRw ko laM. bahutaaMSaI zar smaRitaBa`MSa AsaNaa%yaa yaa maaNasaaMcaI paaTI paUNa- kxaorI haotaI. AaiNa mhNaUnaca hI maaNasaM AtyaMta KarI haotaI. dr BaoTIta “maI pallavaI ASaI saurvaata kravaI laagalaI tarI pauZcyaa baaolaNyaatalaa pa`vaasa kxQaIca ADqaLyaacaa Jaalaa naahI. tao ekxTo haotao tyaManaa pa`omaacaI garja haotaI; hI Kar tar varvarcaI kxarNaM haotaI . garja kxaya fx> tyaaMcaIca haotaI? malaahI taovaZaca hvaa haotaa taao ijavhaLa AaiNa taI {]ba. jao. jao sauTUna kxahI vaYa- JaalyaanaMtar paMQara idvasaapaUvaI- ekx fxaona Aalaa “maI baaTlaIvaalaa baaolataao Aaho mauMba[-hUna. maaJyaa Aa[-naM itacyaa maRtyaupa~aata taumacyaa naavao 10000 r]payao zovalao Aahota, blessings mhNaUna. ekx maihnyaapaUvaI- taI gaolaI kRxpayaa AapalaI ba^Mk, va Kaatao k` maaMkx Va. qaaoDa vaoL laagalaa, kuxNaaba_la ho baaolata Aahota tao samajaayalaa . maga laXaata AalaM paarsaI vaaDa-talyaa gaula AaMTIcaM maRtyaupa~a hoM. pauZo taI vya@taI kxaya fxaonavar baaolatao Aaho naITsaM kxLlaM naahI. maaJyaa smaRtaIBa`MSaacyaa paoSaMTlaa tauTpauMjyaa {rlaolyaa smaRtaIcyaa pauMja@yaamaQyao maaJaI AazvaNa AsaavaI AaiNa taI sauwa [takxI
10