Ugalketa-funtzioa

Page 1

IZENAK:______________________________________ _____________________________________________ ____________________________________ TALDEA:_________________ Maite Domínguez

1


UGALKETA-FUNTZIOA 1. Ugalketa eta bizi-zikloa. 2. Ugalketa asexuala animalietan. 3. Sexu bidezko ugalketa animalietan. 4. Ernalketa. 5. Enbrioi-garapena eta enbrioi-aldiaren osteko garapena. 6. Landareen bizi-zikloa. 7. Ugalketa asexuala landareetan. 8. Sexu bidezko ugalketa landare loredunetan. 9. Ugalketaren eraginkortasuna.

1. Ugalketa eta bizi-zikloa

hasiera eman

da

izan daiteke

BIZI-ZIKLOA(K) da

FASEAK

SEXUALA BANAKOEK beren antzeko

GURASO BAKAR BATEK sortzen ditu

BIZITZA OSOAN sortzen dituzte

ditu

ENBRIOI GARAPENA

igarotzen dituen

BEREN KARAKTEREAK sortzeko diren FUNTZIOA

BANAKO BERRIAK

dituzten BANAKO BERRIAK

2


2. Ugalketa asexuala animalietan UGALKETA ASEXUALA arrunta da

ere gertatzen da ANIMALIA BAKUNENETAN izan daiteke GEMAZIOZ BANAKOA ateratzen zaio bakoitzetik sortuz gerta daiteke

BANAKO BERRIA

GEMA LOTUTA

3. Sexu bidezko ugalketa animalietan gehienak dute

SEXU BIDEZKO UGALKETA

baina, batzuek

honetan SEXU DESBERDINEKO

bereizten dira

BI BANAKO

hau da

SEXUBAKARRAK

behar dira

TXANDAKATZEN

BANAKO BAKOITZAK

dituzte ditu eta PROZESU ASEXUALAK

ditu

GONADAK (TESTIKULUAK) sortuz

du

ditu

GONADA MOTA BAKARRA sortuz

batzuetan bereizteko

baina OSO GUTXIK AUTOERNALK.

3


4. Ernalketa

deritzo

izan daiteke

eta

KANPO ERNALKETA

ESPERMATOZOIDE BAT

gertatzen da

ELKARTU

gertatzen da

AMAREN ORGANISMOTIK KANPO

eta bakoitzaren horretarako beharrezkoa ingurunera ondorioz eratuz ZIGOTOA honetatik

GAMETOAK ASKATUZ era honetan egonez

hau da ARRAK ESPERMATOZOIDEAK sartuz

eta azkenik

EMEAREN UGAL-APARATUAN

BANAKO OSOA

4


5. Enbrioi-garapena eta enbrioi-aldiaren osteko garapena ENBRIOI-

GARAPENA

da

OSTEKO GARAPENA

non gertatzen den arabera

da

izan daiteke

ZEHARKAKOA

MOTAK sortzen denetik

HELDU BIHURTU

BIBIPAROA AMAREN

AMAREN

AMAREN BARNEAN

eta

KUMEEK JAIOTAKOAN ba dute

GARATU GABE JAIO

PROZESUA baina

eta lortu arteko

ARRAUTZAREN BARNEAN eta loturik

PROZESUA

prozesua da HAZKUNTZA burutu behar

PLAZENTAREN BIDEZ

5


6. Landareen bizi-zikloa (EZ)

7. Ugalketa asexuala landareetan.

LANDAREEK

LANDAREETAN

UGALKETA ASEXUALA

ohikoa da

izan daiteke txandakatzen dituzte

ESPORA BIDEZKOA

ZATI BATETIK (GEMA)

ESPOROFITOA

BANAKO BATEN

MOTAK

eratuz GAMETOAK (ZELULA SEXUALAK) sortzen dituen

sortuz

TUBERKULUAK dira

sortzen dituen

LANDAREA

ZURTOIN LUZAKINAK

dira LURPEAN hazten diren

edo edo LANDARE ATALA

sortuz LANDARE ATALA

dira

ZURTOIN TXIKIAK

BELAUNKETA

ZURTOIN LODIAK

NUKLEOA ASKOTAN ZATITUZ sortzen dira

dute

ALDASKEN BIDEZ

6


8. Sexu bidezko ugalketa landare loredunetan da

LANDARE HAZIDUNETAN

LOREA(n)

honek du

gertatzen da

EGITURA

UGAL-PROZESUA UGALTZE ORGANOAK

ERNALKETA

da

izan daiteke

eratuz

MAMITSUA

POLEN ALEA

SEPALOZ

eta PETALOZ OBULUTEGIA (OBULUAK) ESTAMINEA (ARRA)

iristea

izan daiteke

HAIZEAK

barnean

GAMETO ARRA

PISTILORA

SAKABANATZE eta ERNEKETA

hau da

eroriz LURRERA

heldu denean

eta

iritsiz ondorioz OBULUAREKI

bat egitera eratuz ANTERA (POLENA)

ba dira sortu LANDARE BERRIA

bihurtuko

7


9. Ugalketaren eraginkortasuna UGALKETA

da

izan daiteke

ASEXUALA

guztiek duten FUNTZIOA

ezinbestekoa

ditu

ditu

ERAGOZPENAK

ERAGOZPENAK BAKARKA EGIN AHAL

ALDAKETA KALTEGARRIEK

ELKARTU BEHARRA

INFORMAZIO DESBERDINAK

NAHIKOA INGURUNE EGOKIA

8


1.-Azaldu txandakako ugalketa, eta eman adibide bat. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. 2.- Osatu hainbat ornodun talderen konparazio-taula hau: Arrainak

Anfibioak

Narrastiak Hegaztiak

Ugaztunak

Ugalketa Ernalketa Enbrioigarapena 3.- Definitu kontzeptu hauek: a) Ziklo biologikoa: .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. b) Enbrioi-garapena: .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. c) Ugalketa: .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. d) Zigotoa .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. e) Hazkuntza .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................

9


4.- Esan ondokoa zer eskema den, eta adierazi eskema hori osatzen duten prozesuko faseak zein diren.

5.- Lotu animalia bakoitza dagokion ugalketa motarekin: Sugandila • Lur-zizarea • Ur gezatako hidra • Anemona • Korala • Arrabioa • Planaria •

• Gemazioa • Birsorkuntza • Zatiketa

6.- Osatu esaldi hauek hitz egokiak idatziz: a) …………………………bidez, izaki bizidunek ondorengoak izaten dituzte, espezieak bizirik irautea ziurtatzeko. b) ………………………….organismo batek bere bizitzan dituen faseen multzoa da. ……………………………sortzen denean hasten da, eta …………………………….bilakatzen denean bukatu. c) Bi ugalketa mota daude: ……………………………… ugalketa eta ugalketa …………………………

10


7.- Azaldu zer fase dituen organismo batek bere bizitzako ziklo biologikoan. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. 8.- Identifikatu eta azaldu zer ugalketa mota ageri den eskema honetan eta idatzi izenak. 2

.............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. 9.- Egin taula bat, sexu bidezko ugalketaren eta ugalketa asexualaren arteko alde onak eta txarrak konparatuz. Ugalketa asexuala Alde onak

Alde txarrak

Sexu bidezko ugalketa Alde onak

Alde txarrak

11


10.- Ugaztun gehienak plazentalioak gara, baina ez denak. Zer taldetakoak dira koala eta ornitorrinkoa? Zer ezaugarri berezi dituzte bi animaliok? .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. 11.- Adierazi sexu bidezko ugalketako eta ugalketa asexualeko bi adibide animalietan. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. 12.- Azaldu zer den gameto bat, eta gameto horrek sexu bidezko ugalketaprozesuan zer garrantzi duen. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. 13.- Osatu esaldi hauek. Animalien ugalketarekin lotuta daude. • Animalien ugalketa mota ohikoena …………………………. ugalketa da, baina bakarren batzuek, ugalketa …………………………. dute; adibidez, zelenteratuek. • Animalia arren gonadak……………………………… dira. Horietan, …………………………………sortzen dira, eta espermatozoide izena dute. • Gameto……………………… …………………………….. izena dute, eta ………………………….. baino handiagoak dira, eta mugiezinak.

14.- Zer da ernalketa? Esan zer ernalketa mota dauden, eta zertan datzan horietako bakoitza. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................

12


15.- Azaldu zer prozesu gertatzen den irudi hauetan. Zer beste animalia taldetan gertatzen da?

.............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. 16.- Lotu gezien bitartez hitz eta definizio hauek. Kanpo-ernalketa •

• Gametoek amaren gorputz barruan bat egiten dute.

Barne-ernalketa •

• Gametoek gurasoen gorputzetik kanpo bat egiten dute.

17.- Egin taula bat. Idatzi taula horretan, alde batetik, ornodun taldeak (arrainak, anfibioak, narrastiak, hegaztiak eta ugaztunak), eta bestetik, ornodun horien ernalketa (kanpokoa edo barrukoa) eta enbrioi-garapena nolakoaden (obiparoa, bibiparoa, edo obobibiparoa). Ornodunak Arrainak Anfibioak Narrastiak Hegaztiak Ugaztunak

Ernalketa-mota

Enbrioi-garapena

18.- Azaldu zertan diren desberdinak bi ugalketa mota hauek: sexu bidezkoa eta asexuala. Ugalketa asexuala Sexu bidezko ugalketa

13


19.- Definitu kontzeptu hauek. • Gametoa: ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… • Obulua: ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………............................................ • Espermatozoidea: ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………............................................ 2 20.- 1Bete hutsuneak, paragrafoak zentzua izateko hitz hauek erabiliz: Gametoak, espermatozoideak, kopula, ernalketa, kopulatzaileak. Barne- ……………………………………duten animalietan organo ……………………………behar dira, arrak ………………………………emearen gorputzaren barrualdean sar ditzan. Ernalketa ……………………………. bitartez gertatzen da. Prozesu horretan, gurasoak elkartu egiten dira, eta arrak bere……………………………. transferitzen dizkio emeari.

22.- Zenbatu esaldi hauek, enbrioi-garapenaren prozesua azaltzeko. ……………Enbrioia hazi egiten da, eta haren ehunak bereizi, kumeki bat bilakatzeko. ……………Zigotoa askotan zatitzen da, enbrioia eratzeko. ……………Behin ernalketa gertatu ondoren, gametoek zigoto bat sortzen dute. ……………Kumekiak hazkuntza bukatzen duenean, izaki bizidun bilakatuta jaiotzen da.

14


22.- Definitu animalien ugalketa asexualeko hiru motak. • Gemazioa: ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………............................................ ………………………………………………………………………………………………………………………………………… • Zatiketa: ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………............................................ ………………………………………………………………………………………………………………………………………… • Birsortzea: ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………........................................... 23.- Marrazkian, animalia bibiparo baten ugalketa agertzen da. Ikusi eta erantzun galderei. • Bi animalietatik, nork sortzen dite espermatozoideak?...................................... • Zigotoa zer zelulatatik eratzen da?......................................................................... • Non gertatzen da enbrioi-garapena?....................................................................... • Zer gertatzen da haurdunaldiaren ondoren?.........................................................

24.- Sor al daitezke animalia batzuen atal batetik beste banako batzuk? Eman adibideak. ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………...........................................

15


25.- Azaldu nola sortzen diren koral koloniak. ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………........................................... ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………........................................... 26.- Sailka itzazu animalia batzuren ugalketa asexual motak eta aipa ezazu kasu bakoitzean adibide bat. *……………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………........................................... *……………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………........................................... 27.- Harrapari batek sugandila bati isatsean kosk egiten badio, sugandilak isatsa galduko du eta, horrela, ihes egin ahalko du. Gero isatsa birsortuko du. Zergatik ezin dugu esan hori ugalketa-prozesua dela? ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………........................................... 28.- Zer da ernalketa? ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………........................................... ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 29.- Zertan bereizten dira garapen zuzena eta zehar-garapena? Esan bakoitzaren adibide bat. ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………........................................... ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………........................................... 30.- Zer da organismo baten bizi-zikloa? Zeintzuk dira ziklo biologikoaren faseak? ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………........................................... ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………...........................................

16


31.- Aukera ezazu erantzun zuzena: a) Guraso bakar batek parte partzen duen ugalketa mota: • Esporofitoa • Sexuala • Asexuala b) Ugalketa sexuala egiteko erabiltzen diren zelulak: • Zigotoak • Gametoak • Gonadak c) Animalien garapena, zeinetan barne-egitura erabat aldatzen den • Ernalketa • Garapen zuzena • Metamorfosia d) Kumeen garapena zeharkakoa denean, kumeak deitzen dira... • Hermafroditak • Gemak

Larbak

e) Ugalketarako organo berezituak dira... • Gametoak • Gonadak • Obuluak f) Zeintzuk dira emeen gonadak? • Obuluak • Espermatozoideak • Obulutegiak • Testikuluak g) Animalia batzuen kumeek ez dute helduen itxura eta portaera. Haien garapena da... • Zeharkakoa • Konplexua • Zuzena

32.- Zer dira gonadak? Zer sortzen dute? Nola deitzen dira arren gonadak eta emeen gonadak? ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………........................................... ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………........................................... 33.- Adierazi esaldi hauetatik zein dagozkion sexu bidezko ugalketari eta zein ugalketa asexualari. a) Ondorengoak gurasoen berdin-berdinak dira:.............................................. b) Substratuari itsatsita bizi diren organismo guztiek dute:.................................................................. c) Eskuarki, bi organismo aritzen dira:................................................................ d) Gametoak Portu behar dira, nahitaez:............................................................ e) Ernalketak gertatu behar du, ezinbestean:................................................... f) Ondorengoek bi gurasoen karaktereak nahasita dituzte:.......................... g) Banakoen aniztasuna eragiten du:.................................................................... h) Banako bakar batetik ondorengo ugari sor daitezke:.................................

17


34.- Teniak zizare zapalak dira, parasitoak, eta zenbait ugaztunen heste meharrean bizi dira; besteak beste, gizakionean. Organismo hermafroditoak dira, eta autoernalketa egiten dute. a) Teniak hermafroditak omen dira. Zer esan nahi du horrek? ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………........................................... b) Zure ustez, zergatik egiten dute autoernalketa? ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………........................................... c) Hermafroditismoa nahiko arrunta da landareetan. Zure iritziz, zein da horren zergatia? ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………........................................... 35.- Aipatu animalia mota hauetako bakoitzetik bat. a) Kanpo-ernalketa duen obiparoa:................................................... b) Itsasoko bibiparoa:................................................ c) Lehorreko obobibiparoa:................................................. d) Barne-ernalketa duen obiparoa:.................................................. e) Kanpo-ernalketa duen bibiparoa:.................................................. f) Lehorreko bibiparoa:............................................... 36.- Animalia batzuetan, bai emeek, bai arrek gameto ugari sortzen dituzte; adibidez, bakailoek eta sardinek. Beste espezie batzuetan, berriz, arrek gameto asko sorteen dituzte, eta emeek, aldiz, gutxi batzuk baino ez; adibidez, otsoek eta untxiek. Nola azalduko zenuke hori? ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………........................................... ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………........................................... ............................................................................................................................................. 37.- Osatu ondorengo taula: Barne-ernalketa

Kanpo-ernalketa

Non gertatzen da? Zenbat gameto sortzen dira? Zer-nolako aukera dago ernalketa gertatzeko?

18


38.- Aukera itzazu erantzun zuzenak: a) Animalia obiparoak dira • Gizurdeak • Ugaztunak • Dordokak • Barraskiloak • Lehoiak • Animalia guztiak • Intsektuak • Hegaztiak • Legatzak • Krokodriloak b) Animalia bibiparoak dira * Gizurdeak * Ugaztunak * Dordokak * Barraskiloak * Hartzak * Animalia guztiak * Intsektuak * Hegaztiak * Legatzak * Krokodriloak c) Gizakiok • • • •

f) Zer zelula sortzen da obuluaren eta espermatozoidearen elkarketaren ondorioz? * Ernalketa * Gametoa * Zigotoa * Enbrioia h) Non sortzen dira espermatozoideak? • Gameto arretan • Gonada arretan • Gonada emeetan

i)

Zer dira gonadak? • Organo berezituak dira, bertan gametoak sortzen dira • Barrabilak dira • Gametoak dira • Obulutegiak dira

j)

Zein dira emeen gonadak? • Espermatozoideak • Obuluak • Obulutegiak • Barrabilak

Obiparoak gara Obobibiparoak gara Bibiparoak gara Autotrofoak gara

d) Nolako ugalketa-mota dugu gizakiok? • Asexuala • Sexu bidezkoa • Orojalea • Bibiparoa e) Zer dira gametoak? • Zigotoak • Obuluak eta espermatozoideak • Protozooak • Molekulak

k) Obulua eta espermatozoidea elkartzen direnean gertatzen da... • Enbrioia • Zigotoa • Ernalketa • Erneketa l)

Non sortzen dira obuluak? • Gameto emeetan • Gonada arretan • Gonada emeetan

m) Zein dira gizonen gonadak ? • Obuluak • Obulutegiak • Espermatozoideak • Barrabilak

19


39.- Bila ezazu informazioa eta koka itzazu ondorengo hitzak dagozkien testuaren hutsunetan: hermafroditismo - ernaltzeko - kopulazioa espermatozoideak hermafroditak - emeak

bereizia

-

Bareak eta barraskiloak ………………………… dira, hots, indibiduo guztiek obuluak eta ………………………….. sortzen dituzte. Espezie hauetako indibiduo bakoitza ez da arra ala emea, “biak aldi berean”, baizik. Ezin dute autoernaldu, horrexegatik ernaldu ahal izateko ……………………………. burutu behar dute. Indibiduo guztiek sexu-organo arrak eta ………………………. dituzte. Lorategietako barraskiloek, bikoteka, elkarri intseminatzen diote, bi bien obuluak ……………………………………… Beste espezieetako animaliak arrak ala emeak dira, hau da, sexu …………………………………….. dute. Beraz, “homosexualitate-“, “asexualitate-“ eta “………………………………………..-“ terminoak ez ditugu nahasi behar. 40.- Bete taula hau. Adierazi zer funtzio egiten dituen lorearen atal bakoitzak.

Atalak Kaliza

Loreen atalen funtzioak Funtzioak

Korola Lorezilak Ginezeoa

41.- Zer prozesutan ari da parte hartzen argazkian ageri den erlea? Azaldu zertan datzan prozesua eta zer funtzio betetzen duen.

20


.............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ...................................................................

42.- Ordena ezazu ondorengo testua: *Animalia obiparo askok, jaiotzen direnetik helduak *ez dute aldaketa handirik izaten haien gorputzetan. *zeharo aldatzen da. Animalia heldua eta larba guztiz bestelakoak dira. *Intsektu batzuen metamorfosian, adibidez tximeletarena, *Prozesu hau ez dute animalia obiparo guztiek burutzen: *izan arte, metamorfosia burutzen dute. *adibidez, txikiak direnetik helduak izan arte, *krisalida bihurtzen da eta haren gorputza hegaztiek eta narrastiek, *lehena larba-fasea da. Ondoren, larba ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………

21


………………………………………………………………………………………………………………………………………… 43.- Nola ugaldu daitezke landareak? .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................

44.- Bete itzazu hutsuneak. Erabil itzazu honako hitz hauek: zatiketa - asexuala - sexu bidezkoa - zelulanitz protozooek birsorkuntza - asexual - ugalketa-mota bi eretan asexualean - sexu bidezko

-

Bi ……………………………………………………….. daude: asexuala eta ……………………………………… Era ……………………………………. indibiduo bakarrak parte hartzen du. …................................................ eran, gehienetan, ezinbestekoak dira sexu desberdinetako bi indibiduo. Izaki zelulabarrek, ………………………….. adibidez, ugalketa …............................... dute, eta zelularen …......................-ren bidez birsortzen dira. Izaki .................................. batzuk, itsas izarra eta sugandila, adibidez, sexu bidez ugaltzen dira, berez, baina gai dira ....................................... deritzon prozeduraren bidez ustekabean galdutako gorputz zatiak berriro eratzeko. Landare asko, izaki zelulanitzak badira ere, ........................................... ugaltzen dira. 45.- Polinizazioa haizearen bidez egiten duten landareek polen pikor ugari sortzen dituzte, milioika. Intsektuek polinizatzen dituzten landareek, ordea, askoz ere polen gutxiago sortzen dute. Zure ustez, zer dela eta gertatzen da alde hori? .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................

46.- Nola ugaltzen dira goroldioak?

22


.............................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................

47.- Bete itzazu lauki zuzenak: LOREEN EGITURA

23


48.- Idatzi dagokiona angiospermoen ugalketaren marrazkian.

24


• Haziak ernatzea • Polinizazioa • Fruituak heltzea • Obuluak ernaltzea • Polen aleak • Fruituak eratzea

49.- Idatzi marrazkian lorearen atalen izenak.

• Korola • Kaliza • Lorezilak • Ginezeoa • Petaloak • Sepaloak • Pedunkulua

25


50.- Azal ezazu ondorengo prozesua: LANDARE HAZIDUNEN SEXU BIDEZKO UGALKETA

………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………

26


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.