Lorem Ipsum Dolor #2 (224) 12-18 იანვარი , 2015 „თანამედროვე ტექნოლოგიებით“ განხორციელებული ინფრასტრუქტურული პროექტები და გასული საუკუნის პრობლემები ბოლო წლების განმავლობაში განსაკუთრებით აქტუალი სახელმწიფო
სამეცნიერო-ანალიტიკური ჟურნალი
9
ბიუჯეტის შესრულება/ვერ შესრულების თემა ხდება. ტრადიციად ჩამოყალიბდა, რომ წლის ბოლოს ქვეყანა აუთვისებელი ფულადი სახსრებით ხვდება, განსაკუთრებული კრიტიკის ობიექტი ხდება საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტრო.
კონკურენციის სააგენტოს პირველი ნაბიჯები
საქართველოსა და ევროკავშირს შორის ასოცირების ხელშეკრულების თანახმად, ქვეყანაში ეფექტიანი ანტიმონოპოლიური კანონმდებლობა და კონკურენციის მარეგულირებელი ქმედითი ორგანო უნდა ყოფილიყო. საქართველომაც შესაბამისად იმოქმედა და კონკურენციის სააგენტო ჩამოაყალიბა.
14
როგორი 2015 გვექნება?
რაზე შეთანხმდებიან ევროპაში?
ემზარ ჯგერენაია თსუ პროფესორი, PHD ევროზონას კვლავ სერიოზული პრობლემები აქვს, უმუშევრობა იზრდება, ევროს კურსი ეცემა, კრიზისგამოვლილი ქვეყნების (საბერძნეთი, ესპანეთი, იტალია, ირლანდია, პორტუგალია) მდგომარეობა კვლავ არასაიმედოა. 2015 წლის დასაწყისიდან ევრო რეკორდულად გაუფასურდა და 2010 წლის შემდეგ მინიმალურ ნიშნულს მიაღწია დოლარის მიმართ.
20
ყველაზე დიდი ფაქტორი, რომელზედაც დამოკიდებულია მსოფლიო ეკონომიკა - დოლარის გაცვლითი კურსია. დოლარი უპრეცენდენტოდ გამყარდა, რამაც სასაქონლო ბირჟებზე ფასების ვარდნა გამოიწვია, განსაკუთრებით - საწვავზე. რა მოელის დოლარის კურსს 2015 წლისთვის?
გაგრძელება გვ. 2
Issue #: [Date] ამერიკის ეკონომიკის ზრდის საპროგნოზო მაჩვენებლი 2.4%-ის ირგვლივაა, ამასთან, ჟანეტ იელინის მიერ 8 იანვარს გაკეთებული განცხადების მიხედვით, ის არ აპირებს გააგრძელოს ე.წ. „შერბილბის პოლიტიკა“, ობლიგაციების შეძენა და იაფი ფულის გადასროლა ბაზარზე, რაც ნიშნავს, რომ ბენ ბერნანკეს მიერ დატოვებულ „მემკვიდრეობას“ შეცვლიან და რეფინანსირების საპროცენტო მაჩვენებელი 0.25%-დან გაიზრდება. სადამდე? ალბათ, 2015 წლის განმავლობაში 0.5 ან 0.75%-მდე. იელინმა განაცხადა, რომ ის შეშფოთებულია აშშ-ის ძირითადი ეკონომიკური პარტნიორების ეკონომიკის ზრდის მაჩვენებლების გაურესებით, რისი მიზეზიც ნავთობის ფასების ვარდნაა, რომელიც ზუსტად სად გაჩერდება არავინ იცის, თუმცა, ვფიქრობ, იელინის განცხადება სწორედ იმის მაუწყებელია, რომ 2015 წლის ივნისიდან ნავთობის ფასი მეტად აღარ შემცირდება და ის 40 დოლარს არ ჩამოსცდება. რა არის ასეთი დასკვნის საფუძველი?
Dolor Sit Amet
მეორე, საფრანგეთის პრეზიდენტმა ტერაქტამდე
რამდენიმე დღით ადრე განაცხადა, რომ რუსეთის წინააღმდეგ სანქციებმა თავის როლი შეასრულეს და რუსეთი არ აპირებს კიდევ ახალი ტერიტორიების დაპყრობას (ეს განცხადება ცალკე განხილვის საგანია პოლიტიკურ ჭრილში). ვფიქრობ, ეს იმის ნიშნანია, რომ შესაძლოა ახლო მომავალში რუსეთის წინააღმდეგ დაწესებული სანქციები
პირველი ის, რომ საუდის არაბეთი, რომელიც ოპეკის წამყვანი ქვეყანაა, ხელისუფლების და მიდგომების ცვლილებაშია. იქ მეფე იცვლება. გარდა ამისა, საუდის არაბეთმა განაცხადა, რომ მას ხელს აძლევს ნავთობის ფასის შემცირება, რათა აშშ-ში ფიქლის გაზის პროექტების განვითარებას ხელი შეუშალოს. თუმცა, მეორე მხრივ, ნავთობის ღირებულება ბარელზე 40 დოლარს ქვევით, სერიოზული დანაკარგის წყარო გახდება და ამის უფლებას აშშ-ს ხათრითაც ვერ მისცემს საკუთარ თავს.
2
Issue #: [Date] გადაიხედოს. ასევე, რუსეთს მისცენ უკან დახევის საშუალება ისე, რომ მთლად არ დაეცეს საერთაშორისო ასპარეზზე და უკრაინაში მიიღონ გაყინული კრიზისი, სადაც რუსეთი კიდევ დახარჯავს ფულს და უფრო დასუსტდება ეკონომიკურად, მაგრამ მართვადი გახდება. ეს გვაფიქრებინებს, რომ ნავთობის ფასების ვარდნა წლის პირველ ნახევარში შეჩერდება.
მესამე, ევროპა რეცესიის და დეფლაციის წინაშეა და, ბუნებრივია, მის ეკონომიკას სტიმულირება სჭირდება. რუსეთზე განხორციელებულმა სანქციებმა მასზე სერიზიული ზეგავლენა იქონია და ამის დიხანს გაგრძელება ევროპას არ ძალუძს. მეოთხე, ჩინეთის ეკონომიკა შენელდა, რომელიც მის ძირითად პარტნიორებს - აშშ-სა და ევროპას ემუქრება. აქედან გამომდინარე: მყარი დოლარი შენარჩუნდება 2015 წლის განმავლობაში და მეორე ნახევარში ის დაიწყებს შესუტებას, რაც აშშ-ის ფედერალურ სარეზერვო სისტემას მისცემს ინფლაციური პროცესების მართვის საშუალებას. გარდა ამისა, ის იქნება ექსპორტისა და სამუშაო ადგილების ზრდის მასტიმულირებელი, გაზრდის ახალი სახლების რაოდენობას და დაარეგულირებს ვალების სიმძიმეს, რომელმაც მშპ-ის 125% შეადგინა წლის დასაწყისისთვის. ამ პირობებში, ხორბლის ფასი იტრიალებს 280-300 დოლარის ირგვლივ, შაქრის 450 დოლარის, ოქროს - 1100 და წლის ბოლომდე დაეცემა სხვა ფერადი ლითონის, რკინის ფასი. მსოფლიო ეკონომიკა ზოგადად შედის ზრდის შენელების ფაზაში და 2015 წლისთვის საერთო ზრდის მაჩვებნეებლი 2.2-2.4% იქნება. ბუნებრივია, ეს პრობლემებს შექმნის განვითარებად ქვეყნებშიც,
Dolor Sit Amet
ენერგეტიკის სამინისტრო "ენგურჰესის" კუთვნილ ებასთან დაკავშირებით მოლ აპარაკებების მიმდინარეობას უარყოფს
საქართველოს ენერგეტიკის სამინისტრო კატეგორიულად უარყოფს ინფორმაციას, თითქოს "ენგურჰესის" კუთვნილებასთან დაკავშირებით მოლაპარაკებები მიმდინარეობს. "კატეგორიულად უარვყოფთ რაიმე მოლაპარაკების დაწყებას "ენგურჰესის" კუთვნილებასთან დაკავშირებით. "ენგურჰესი" მდებარეობს საქართველოს ტერიტორიაზე და ეკუთვნის საქართველოს სახელმწიფოს . "ჩერნომორენერგოს" გენერალური დირექტორის განცხადება აცდენილია რეალობას. კიდევ ერთხელ შევახსენებთ ყველას, რომ აფხაზეთი არის საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორია და ჩვენ პასუხიმგებელნი ვართ საქართველოს ამ რეგიონის წინაშე. მიუხედავად კონფლიქტისა და არსებული პოლიტიკური სირთულეებისა, "ენგურჰესი" ისევე აწვდის ელექტროენერგიას აფხაზეთს, როგორც - ჩვენი ქვეყნის სხვა ნებისმიერ კუთხეს. აღვნიშნავთ, რომ "ენგურჰესის" ოპერირებას ახორციელებდა და მომავალშიც განახორციელებს საქართველოს სახელმწიფო, ჩვენ ვუწევთ მონიტორინგს ჰესის სარეაბილიტაციო და პროფილაქტიკურ სამუშაოებს. "ენგურჰესის" ექსპლუატაციის სრულ ხარჯს ფარავს საქართველოს მთავრობა",- ნათქვამია საქართველოს ენერგეტიკის სამინისტროს განცხადებაში. რუსული და აფხაზური მედიის ინფორმაციით, კომპანია "ჩერნომორენერგოს" გენერალური დირექტორი ასლან ბასარია აცხადებს, რომ "ენგურჰესის" კუთვნილებასთან დაკავშირებით ქართულ მხარესთან მოლაპარაკებები დაწყებულია. "ქონების რეესტრში ეს ობიექტი არ არის. საკითხის გადაწყვეტასთან დაკავშირებით, ჩვენ უკვე გავედით მოლაპარაკებების პროცესზე ქართულ მხარესთან. თუ ეს საკითხი არ გადაწყდება, როგორც აფხაზეთი, ასევე საქართველოს დაზარალდება", - განაცხადა ბესარიამ.
3
Issue #: [Date]
Dolor Sit Amet მშენებლობის. 5-6%-ით გაიზრდება ინფრასტრუქტურული პროექტები და ამდენითვე შემცირდება სოფლის მეურნეობა. ზოგადად, მდორე წელი გველოდება რადიკალური ცვლილებების გარეშე.
წლის ფავორიტი მხოლოდ აშშ იქნება. ევროპას საბერძნეთი და საერთო სავალო სიმძიმის ზრდა შეუქმნის პრობლემას. განვითარებულ ქვეყნებში საგრეო ვალების სიმძიმის ზრდა 2015 წელს გააგრძელდება და ის წითელ ხაზად იქნება გავლებული მსოფლიოს წამყვანი ქვეყნებისათვის. კორპორატიულ ნაწილში გაგრძელდება ფარმაცევტული გიგანტების შერწყმა, გაიზრდება მანქანათმშენბლობის სექტორი და ის 2007 წლის მაჩვენებელს მიუახლოვდება 2016 წლის პირველ ნახევარში. გაგრძელდება ევროპის რეინდუსტრიალიზაციის სპროცესი. ევროპა მთელი წელი რეცესიის პირას იქნება, რაც უკრაინა-რუსეთის ომთან და საბერძნეთის კრიზისთან ერთად იქნება დესტაბილიზაციის წყარო ეკონომიკაში. ყოველივე ზემოთქმულიდან გამომდინარე, საქართველოს ეკონომიკა მყარად მძიმე მდგომარეობაში იქნება მის ყველა საგარეო სავაჭრო პარტნიორის სირთულეების გამო. პრობლემები შეექნება ექსპორტს, განსაკუთრებით ტრადიციულ ბაზრებზე - რუსეთი, უკრაინა და ევროპის მიმართულებით. ასევე, სავალუტო ტრანსფერებს რუსეთიდან და საბერძნეთიდან. ინვესტიციების მოცულობა მწირი იქნება - 1 მილიარდამდე, 850 მილიონს ირგვლივ და აქედან გამომდინარე, ლარის გაცვლითი კურსი ვოლატურობას შეინარჩუნებს. ინფლაციის მაჩვენებელი 2-2.5% დონეზე შენარჩუნდება, ბიუჯეტის დეფიციტი 4%, ხოლო საგარეო ვალები 15%-ით გაიზრდება, ამასთან, გაძვირდება მათი მომსახურება და ფაქტიურად არ შეიცვლება უმუშევრობის მაჩვენებელი. ეკონომიკის ზრდა 4%-ის ფარგლებში იმერყევებს. ლარის გაცვლითი კურსი დოლართან მიმართებაში 1.8555 1.899 დონეზე. საბანკო სექტორის ზრდა შემცირდება და სამოქალაქო
თბილ ისს 60-ზე მეტი ქვეყნის დელ ეგაცია და 1500-მდე ბიზნესმენი ეწვევა
თბილისს 60-ზე მეტი ქვეყნის მაღალი დონის დელეგაცია და 1500-მდე ბიზნესმენი ეწვევა - EBRD-ის ყოველწლიური შეხვედრის მოსამზადებელი ტექნიკური სამუშაოები საქართველოს მთავრობამ პრაქტიკულად დაასრულა. განხორციელებულ ღონისძიებებზე დღეს სახელმწიფო კომისიის სხდომაზე იმსჯელეს, რომელიც საქართველოს პრემიერ-მინისტრ ირაკლი ღარიბაშვილის ხელმძღვანელობით მთავრობის ადმინისტრაციაში გაიმართა. ღონისძიების ძირითადი ნაწილი საქართველოს პარლამენტის თბილისის შენობაში გაიმართება, გახსნის ცერემონიას კი რუსთაველის თეატრი უმასპინძლებს. ყოველწლიურ შეხვედრას საქართველოს პრემიერ-მინისტრი და EBRD-ის პრეზიდენტი გახსნიან. „ეს იქნება უპრეცედენტო ღონისძიება არა მხოლოდ ქვეყნისთვის, არამედ რეგიონისთვის, რადგან საქართველოს ძალიან ბევრი მაღალი რანგის სტუმარი ეწვევა. ეს მნიშვნელოვანია ქვეყნის ცნობადობის გაზრდის თვალსაზრისით. თბილისი შეირჩა იმისთვის, რომ საქართველო გაგვეცნო ჩვენი აქციონერებისთვის, გვეჩვენებინა ქვეყნის კულტურა, არქიტექტურა და ის წარმატებები, რომელსაც საქართველომ მიაღწია", - განაცხადა EBRD-ის რეგიონალურმა დირექტორმა ბრუნო ბალვანერამ. ევროპის რეკონსტრუქციისა და განვითარების ბანკის ყოველწლიურ შეხვედრას თბილისი 13-15 მაისს უმასპინძლებს.
4
Issue #: [Date]
Dolor Sit Amet
სტატისტიკა
საქართველოს საგარეო ვაჭრობა
2014 წელს საქართველოში საქონლით საგარეო სავაჭრო ბრუნვამ (არაორგანიზებული ვაჭრობის გარეშე) 11459 მლნ. აშშ დოლარი შეადგინა, რაც წინა წლის მაჩვენებელზე 5 პროცენტით მეტია. აქედან, ექსპორტი 2863 მლნ. აშშ დოლარი იყო (2 პროცენტით ნაკლები), ხოლო იმპორტი 8595 მლნ. აშშ დოლარი (7 პროცენტით მეტი). უარყოფითმა სავაჭრო ბალანსმა 2014 წელს 5732 მლნ. აშშ დოლარი და საგარეო სავაჭრო ბრუნვის 50 პროცენტი შეადგინა.
სამრეწველო პროდუქციის მწარმოებელთა ფასების ინდექსი 2014 წლის დეკემბერში 2014 წლის ნოემბერთან შედარებით სამრეწველო პროდუქციის მწარმოებელთა ფასების ინდექსი გაიზარდა 2,4 პროცენტით. 2014 წლის დეკემბერთან შედარებით ინდექსი გაზრდილია 6,4 პროცენტით, ხოლო 2005 წლის საშუალოსთან შედარებით 69,1 პროცენტით. 2014 წლის დეკემბერში წინა თვესთან შედარებით ინდექსის ფორმირებაზე ძირითადი გავლენა იქონია ფასების ცვლილებამ შემდეგ სექციებზე: დამამუშავებელ მრეწველობაზე ფასები გაიზარდა 3,2 პროცენტით და ინდექსის პროცენტული ცვლილების საერთო მაჩვენებელზე 2,65 პროცენტული პუნქტით აისახა. ფასები მნიშვნელოვნად გაიზარდა საკვები
გაგრძელება გვ. 6
5
Issue #: [Date]
Dolor Sit Amet
სტატისტიკა
პროდუქტებისა (სასმელების ჩათვლით) და თამბაქოს წარმოებაზე (2,4 პროცენტი) და ქიმიურ წარმოებაზე (12,3 პროცენტი). გარდა ამისა, ფასების ზრდა დაფიქსირდა ცელულოზა-ქაღალდის მრეწველობასა და საგამომცემლო საქმიანობაზე (17,4 პროცენტი) და მეტალურგიულ მრეწველობასა და ლითონის მზა ნაწარმის წარმოებაზე (2,9 პროცენტი); ელექტროენერგიის, აირისა და წყლის წარმოება და განაწილება: ფასები შემცირდა 2,1 პროცენტით, რამაც ინდექსის საერთო მაჩვენებელში -0,27 პროცენტული პუნქტი შეიტანა. 12-თვიან პერიოდში ინდექსის ფორმირებაზე ძირითადი გავლენა იქონია ფასების ცვლილებამ შემდეგ სექციებზე: დამამუშავებელი მრეწველობა: ფასები გაიზარდა 8,6 პროცენტით. შედეგად, სექციის წვლილმა ინდექსის პროცენტული ცვლილების საერთო მაჩვენებელში 7,04 პროცენტული პუნქტი შეადგინა. აღნიშნულ პერიოდში ფასების ზრდა დაფიქსირდა საკვები პროდუქტებისა (სასმელების ჩათვლით) და თამბაქოს წარმოებაზე (10,5 პროცენტი), მეტალურგიულ მრეწველობასა და ლითონის მზა ნაწარმის წარმოებაზე (8,7 პროცენტი) და ქიმიურ წარმოებაზე (14,9 პროცენტი); ელექტროენერგიის, აირისა და წყლის წარმოება და განაწილება: ფასები შემცირდა 2,8 პროცენტით, რაც ინდექსის პროცენტული ცვლილების საერთო მაჩვენებელზე -0,39 პროცენტული პუნქტით აისახა.
6
Issue #: [Date]
ფინანსთა სამინისტრომ 2014 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესრულების ანგარიში წარადგინა
16 იანვარს ფინანსთა სამინისტროს სახაზინო სამსახურის უფროსმა ცოტნე ყავლაშვილმა მედიას 2014 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესრულების ანგარიში გააცნო, რომელიც საბიუჯეტო კოდექსის შესაბამისად პარლამენტს 20 იანვარს წარედგინება. სახაზინო სამსახურის უფროსის განცხადებით, გასულ წელს გადაჭარბებით შესრულდა ბიუჯეტის საშემოსავლო ნაწილი - „2014 წელს სახელმწიფო ბიუჯეტის საშემოსავლო ნაწილი გადაჭარბდა 20 მლნ ლარით და შეადგინა 9 მილიარდ 125 მილიონი ლარი. მათ შორის, არადეფიციტური შემოსავლები, როგორიც არის საგადასახადო შემოსავლები, გრანტები და სხვა - გადაჭარბდა 83 მლნ ლარით და შეადგინა 7 მილიარდ 474 მილიონი ლარი, რამაც საშუალება მოგვცა 66 მლნ ლარით ნაკლები ვალი აგვეღო ვიდრე იყო დაგეგმილი“. როგორც ბრიფინგზე აღინიშნა, ასევე გადაჭარბებით შესრულდა საგადასახადო შემოსავლები. გადაჭარბებამ შეადგინა 27 მილიონი ლარი. სულ საგადასახადო შემოსავლებმა შეადგინა 6 მილიარდ 847 მილიონი ლარი. ამასთან, ბოლო ორ დღეში საგადასახადო შემოსავლებიდან დამატებით 82 მლნ ლარი მიიმართა გადასახადების დაბრუნების ქვეანგარიშზე, ვინაიდან, საგადასახადო
Dolor Sit Amet საგადასახადო შემოსავლების გეგმა უკვე შესრულებული იყო. სახაზინო სამსახურის უფროსის თქმით, ფინანსთა სამინისტრომ დააგროვა დაგეგმილზე 122 მლნ ლარით მეტი და 2014 წლის ბოლოს ბიუჯეტის ნაშთმა შეადგინა 434 მლნ ლარი, ნაცვლად 312 მილიონისა, მათ შორის, 43 მლნ ლარი დაგროვდა დეკემბერში, რაც იმას ნიშნავს, რომ დეკემბრის შემოსავლები, ხარჯებზე 43 მლნ-ით ლარით მეტი იყო. მისი განცხადებით, 2014 წელს ზედმეტად გადახდილი გადასახადების დაბრუნების ქვეანგარიშზე დამატებით დაგროვდა 82 მლნ ლარი. შესაბამისად, ჯამში დაგროვილმა ნაშთმა შეადგინა 516 მლნ ლარი, ხოლო მხოლოდ დეკემბერში დაგროვილმა თანხამ შეადგინა 120 მლნ. ლარი. რაც მისი თქმით, აბსოლუტურად თვალსაჩინოს ხდის, რომ დეკემბერში ფულის დეფიციტურ ხარჯვას ადგილი არ ჰქონია. როგორც ბრიფინგზე აღინიშნა, სახელმწიფო ბიუჯეტისთვის გეგმასთან შედარებით აღებულია 66 მლნ ლარით ნაკლები ვალი (აქედან, საშინაო ვალი 27 მლნ ლარით ნაკლები, საგარეო ვალი - 39 მლნ ლარით ნაკლები). სულ, ვალის აღებამ შეადგინა 1 მილიარდ 570 მლნ ლარი (საგარეო - 997 მლნ, ხოლო საშინაო - 572 მლნ) შეადგინა. ამის საშუალება მოგვცა საგადასახადო შემოსავლებისა და გრანტების ნაწილში გეგმის გადაჭარბებით შესრულებამ. რაც შეეხება სახელმწიფო ბიუჯეტის ხარჯვითი ნაწილის შესრულებას, ცოტნე ყავლაშვილის განცხადებით, ბიუჯეტის ხარჯვითმა ნაწილმა შეადგინა 8 მილიარდ 977 მილიონი ლარი, რაც გეგმის 9 080 მილიონის 98,9%-ს შეადგენს. „ეს მაჩვენებელი უპრეცედენტოა ბოლო 10 წლის განმავლობაში (თანხის აუთვისებლობა შეადგენს 103 მლნ ლარს) მნიშნელოვანია, რომ 2014 წელს ბიუჯეტში წინა წლების პრაქტიკისგან განსხვავებით, როდესაც ყოველი წლის ბოლოს ხდებოდა ბიუჯეტის გეგმის კორექტირება, ცვლილება არ განხორციელებულა. აღსანიშნავია ისიც, რომ არც ერთი სამინისტროს ხარჯვითი ნაწილის შესრულების მაჩვენებელი 95%-ს არ ჩამოუვარდება!“ - აღნიშნა მან. სახაზინო სამსახურის უფროსმა ცალკე გამოყო ასევე, 2014 წლის ბიუჯეტის დეკემბერის თვის შესრულების პარამეტრები. მისი თქმით, ბიუჯეტის საშემოსავლო ნაწილმა დეკემბერში შეადგინა 1 მლრდ 296 მლნ ლარი, ხოლო ხარჯვითმა ნაწილმა 1 მლრდ 253 მლნ ლარი, რაც ნიშნავს, რომ
7
Issue #: [Date]
Dolor Sit Amet
თბილ ისში საერთაშორისო სათამაშო ბიზნეს ინდუსტრიის ფო რუმი გაიმართება
საშემოსავლო ნაწილმა ხარჯვით ნაწილს გადააჭარბა 43 მლნ ლარით. შესაბამისად, დეკემბერში ფულის დაგროვებამ შეადგინა - 43 მლნ. ლარი, მაშინ როდესაც, წინა წლებში მუდმივად ხდებოდა დეკემბერში ნაშთის ხარჯვა, ანუ ხარჯები აღემატებოდა შემოსავლებს. დეკემბერში დამატებით სამინისტრომ დააგროვა 77 მლნ ლარი გადასახადების დაბრუნების ქვეანგარიშზე. სულ დეკემბერში დაგროვდა 120 მლნ ლარი, რაც არ დახარჯულა. „სახელმწიფო ბიუჯეტის ოპერაციებს ლარის კურსზე არც დეკემბერში და არც იანვარში არ უმოქმედია, რასაც მოწმობს ის ფაქტი რომ კომერციულმა ბანკებმა წლის ბოლო დღეს, 31 დეკემბერს დამატებით 100 მლნ ლარი ისესხეს ეროვნული ბანკისგან (კომერციულ ბანკებს რომ ჰქონოდათ ლარის სიჭარბე, მათ არ დასჭირდებოდათ დამატებით ლარის სესხება)“, განაცხადა სახაზინო სამსახურის უფროსმა, ცოტნე ყავლაშვილმა. როგორც სახაზინო სამსახურის უფროსმა აღნიშნა, პირველი დეკემბრიდან 15 იანვრის მდგომარეობით, ხაზინის ანგარიშზე განხორციელებული ოპერაციებით მიმოქცევაში ლარის ოდენობა შემცირებულია 150 მლნ ლარით!
20 თებერვალს თბილისში, სასტუმროში „რედისონ ბლუ ივერია“, Georgia Gaming Congress საერთაშორისო სათამაშო ბიზნეს ინდუსტრიის ფორუმს უმასპინძლებს. საქართველოს სათამაშო ბიზნესის კონგრესი (Georgia Gaming Congress) ― ბოლო წლების პირველი ინდუსტრიული ღონისძიებაა სათამაშო ბიზნესის სფეროში. ორგანიზატორების ინფორმაციით, ფორუმი მონაწილეებს წარუდგენს სრულ სისტემურ მიდგომას ყველა სახის სათამაშო ბიზნეს პროცესის ინდუსტრიასთან. (როგორც არავირტუალური, ასევე ვირტუალურ სეგმენტებისთის), დაეხმარებათ საქმიანი პარტნიორების, ინვესტორების და საინვესტიციო ობიექტების მოპოვებაში. ღონისძიებას დაესწრებიან სტუმრები საქართველოდან, დსთ-დან და ევროპიდან: ერთერთი ყველაზე დიდი კაზინოების ხელმძღვანელები, სასტუმროებისა და ტურისტული ბიზნესის მფლობელები, ონლაინ კაზინოების ოპერატორები, ბუკმეიკერები. კონფერენციის მსვლელობისას თავიანთ მოხსენებებს წაიკითხავენ კაზინოების, პოკერების, სლოტკლუბების, საბუკმეიკერო ქსელების, და ტურისტული ბიზნესის ექსპერტები. სპიკერები გააზიარებენ სათამაშო დაწესებულებების შექმნის და მართვის გამოცდილებას, დაუთმობენ ყურადღებას ინვესტიციების საკითხებს ამ სფეროში, მოყვებიან სათამაშო ბიზნესის რეგულაციაზე და საგადასახადო სისტემაზე არსებულ ნიუანსებს. ასევე ამ ღონისძიების მონაწილეები გაიგებენ საქართველოში კაზინოების გახსნის პერსპექტივას, თუ როგორ გახადონ ეს ბიზნესი უფრო წარმატებული და კონკურენტუნარიანი. ეს ღონისძიება მიზნად ისახავს არამარტო სათამაშო ბიზნესის აწმყო და მომავალ განვითარებაზე დისკუსიას, არამედ უზრუნველყოფს სტუმრებს უჩვენონ თუ რა ხდება თბილისის 3 ყველაზე პრესტიჟული კაზინოების მიღმა («შანგრი ლა», «აჭარა» და «ივერია»). 2015 წელს საქართველო სათამაშო ბიზნესის ლეგალიზაციის 25ე წლისთავს აღნიშნავს.
8
Issue #: [Date]
Dolor Sit Amet
„თანამედროვე ტექნოლოგიებით“ განხორციელებული ინფასტრუქტურული პროექტები და გასული საუკუნის პრობლემები
მაკა ღანიაშვილ ი
ბოლო წლების განმავლობაში განსაკუთრებით აქტუალი სახელმწიფო ბიუჯეტის შესრულება/ვერ შესრულების თემა ხდება. ტრადიციად ჩამოყალიბდა, რომ წლის ბოლოს ქვეყანა აუთვისებელი ფულადი სახსრებით ხვდება, განსაკუთრებული კრიტიკის ობიექტი ხდება საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტრო. მიუხედავად იმისა, რომ ქვეყანაში მოუწესრიგებელი ინფრასტრუქტურაა, ეს უწყება მაინც ვერ ახერხებს თანხების სრულად ათვისებას. გეოგრაფიული მდებარეობიდან გამომდინარე, საქართველოსთვის განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი საგზაო ინფრასტრუქტურის თემაა. მაგალითისათვის, მხოლოდ ლარსის საბაჟო-გამშვებ პუნქტზე ვიზიტორთა რიცხვის მკვეთრად იზრდება. თუ 2014 წლის იანვარში საზღვარი 33,5 ათასმა კაცმა გადაკვეთა, 2013 წლის იანვარში ეს რიცხვი 14,4 ათასს შეადგენდა, 2012-ის იანვარში კი 7 674-ს. საქართველოსთვის ეკონომიკური ზრდა და განვითარება დიდწილადაა დამოკიდებულია მისი, როგორც სატრანზიტო ქვეყნის, პოტენციალის ეფექტიან გამოყენებაზე. 1990-იანი წლებიდან საქართველოს, როგორც ევროპა-კავკასია-აზიის სატრანსპორტო დერეფნის ნაწილის ფუნქცია მნიშვნელოვნად გაიზარდა. მსგავსი საერთაშორისო ფუნქცია აძლიერებს დასავლეთისა და აღმოსავლეთის სახელმწიფოების ინტერესს
საქართველოს - როგორც სატრანსპორტო ღერძზე მდებარე ქვეყნის - სტაბილური განვითარების მიმართ, რაც, პირველ რიგში, გულისხმობს საქართველოში ხარისხიანი სატრანზიტო ინფრასტრუქტურის შექმნის ხელშეწყობას. რა ინფრასტრუქტურა გვაქვს ჩვენ, როგორ ვუვლით მათ და რას ვაკეთებთ მისი განვითარებისთვის. სატრანზიტო ფუნქციის რეალიზების კონტექსტში სატვირთო გადაზიდვების დიდი ნაწილი ავტოტრანსპორტზე მოდის. აქედან გამომდინარე, საავტომობილო გზები სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურის ერთ-ერთ მნიშვნელოვან სახეობას წარმოადგენს. თუ გავითვალისწინებთ იმასაც, რომ საავტომობილო გადაზიდვების მოცულობების ზრდას და მის მდგრადობას მეტწილად განსაზღვრავს საგზაო ინფრასტრუქტურის ხარისხი, გზების რეკონსტრუქცია და, ზოგ შემთხვევაში, ახალი უსაფრთხო მონაკვეთების მშენებლობა ქვეყნის განვითარების ერთ-ერთ პრიორიტეტულ მიმართულებას იძენს. ამ პრიორიტეტულობას საქართველოს მდგრადი განვითარებისა და ეკონომიკის მინისტრის მიერ 2 თვის წინ გაკეთებული განცხადებაც უსვამს ხაზს. გიორგი კვირიკაშვილის განცხადებით, ეკონომიკური თვალსაზრისით, რაც უფრო მეტი გზა აშენდება, მით უკეთესია ქვეყნისთვის. საუბარია, დაღესტნიდან კახეთის მიმართულებით გამოსაყვან ახალ გზაზე,
9
Issue #: [Date] რომელსაც ავარეთ-კახეთის გზად მოიხსენიებენ და რომელმაც კიდევ ერთ სასაზღვრო მონაკვეთში ოფიციალურად უნდა დააკავშიროს რუსეთი და საქართველო. ეკონომიკის მინისტრი ერთმანეთისგან მკვეთრად მიჯნავს რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობის ეკონომიკურ და პოლიტიკურ შემადგენლებს: „როდესაც გვაქვს ლარსზე სტიქიით გამოწვეული პრობლემა, მე მგონი, ურიგო არ იქნება, რომ ჩვენ გვქონდეს ალტერნატივა, რომ საქონელმა იმოძრაოს რუსეთსა და საქართველოს შორის. პოლიტიკურ ჭრილში, რა თქმა უნდა, ის პრობლემები არავის არ მოუხსნია, არის და ეს პრობლემები გადაწყვეტას საჭიროებს“. მანამდე კი, 2013 წლის ნოემბერში, კობი-გუდაურის 20კილომეტრიანი, რეაბილიტირებული გზა საზეიმოდ გაიხსნა. გზის რეაბილიტაციაზე 25 მილიონი ლარი დაიხარჯა. „წელს ჩვენ ადრე დავიწყეთ სამშენებლო სამუშაოები. ძირითადი სამუშაოები სახელმწიფო სამშენებლო კომპანიამ შეასრულა, ხოლო გვირაბის რეაბილიტაციასთან დაკავშირებით გვყავდა ასევე ტენდერში გამარჯვებული კომპანია. პარალელურ რეჟიმში მიმდინარეობდა როგორც გზების, ასევე გვირაბის სარეაბილიტაციო სამუშაოები. 20კილომეტრიანი მონაკვეთი ფუნდამენტურად გაკეთდა, საკმაოდ სქელი გზის საფარი დაიგო და უფრო მედეგია ყინვასთან მიმართებაში. ამ გზის დაგება სპეციალური ტექნოლოგიით მოხდა. ამასთან, ცალკეულ მონაკვეთებში გავაფართოვეთ გზა“, განაცხადა რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის მაშინდელმა მინისტრმა დავით ნარმანიამ. გაზაფხულზე, როდესაც გზის საფარი გამოჩნება, ნათელი გახდება როგორ იმუშავეს სპეციალურმა ტექნოლოგიებმა, თუმცა მანამდე 2-მეტრიანი თოვლს გამო გზების დაკეტვა გახდა საჭირო. 2015 წელს საქართველოს მთიანი რეგიონები დიდთოვლობით შეხვდნენ, რასაც ბევრი პრობლემა მოჰყვა. გარკვეული პერიოდით დაიკეტა გზები, გართულდა ტრანსპორტის მოძრაობა, ბევრ ტურისტს უამინდობის გამო კურორტებზე იმაზე დიდი ხნით მოუწია დარჩენა, ვიდრე ეს დაგეგმილი ჰქონდა, შესაბამისად, ზარალი მიადგათ ტურისტებსაც და სასტუმროებსაც, რომლებიც იძულებულნი გახდნენ კლიენტებს შეღავათებით მომსახურებოდნენ. უცხოელ ტურისტთა ნაწილს ავიაბილეთების გადაცვლა მოუწია იმის გამო, რომ მათ დედაქალაქში დროულად დაბრუნება ვერ მოახერხეს.
Dolor Sit Amet
მთავრობა საარსებო მინიმუმის გამოთვლ ის ახალ მეთოდოლ ოგიაზე მუშაობს
მთავრობა საარსებო მინიმუმის გამოთვლის ახალ მეთოდოლოგიაზე მუშაობს. როგორც მთავრობის სხდომის დაწყებამდე ჯანდაცვის მინისტრმა დავით სერგეენკომ განაცხადა, მეთოდოლოგიის ცვლილების გარეშე საარსებო მინიმუმის რეკალკულაცია არარეალურ სურათს მოგვცემს. "საარსებო მინიმუმი სენსიტიური საკითხია, ახალი მეთოდოლოგიის შემუშავებაში მონაწილეობს არაერთი ექსპერტი და მათ განსხვავებული მოსაზრებები აქვთ. საარსებო მინიმუმის განსაზღვრა დინამიური და საპასუხისმგებლო საკითხია, ამიტომ ვფიქრობ, მალე ის გადაზომილი იქნება დაზუსტებული მეთოდოლოგიით", - განაცხადა სერგეენკომ. რა უნდა იყოს კრიტერიუმი საარსებო მინიმუმის განსაზღვრისას, მინისტრმა განმარტა, რომ არსებული მეთოდოლოგიით გადათვლისას აღმოჩნდება, რომ საარსებო მინიმუმი დღეს უფრო დაბალია, ვიდრე იყო აქამდე, რადგან მას გამოაკლდა ჯანდაცვაში გადასახადები, ასევე მთელი რიგი პარამეტრები, თუმცა მინისტრმა დასძინა, რომ მექანიკური, არითმეტიკული გადათვლა იქნება არასწორი და რეალობასთან შეუსაბამო.
10
Issue #: [Date]
Dolor Sit Amet
ყველაზე რთული ვითარება გუდაურიდან ყაზბეგის მიმართულებით 15-კილომეტრიან მონაკვეთზე შეიქმნა. ზვავსაშიშროების გამო მცხეთასტეფანწმინდა-ლარსის საავტომობილო გზის ფასანაური-მლეთა-გუდაური-კობისა და სტეფანწმინდა-ლარსის მონაკვეთზე (დარიალის ხეობა), ყველა სახის ავტოტრანსპორტის მოძრაობა აიკრძალა. რთული მეტეოროლოგიური პირობებისა და ინტენსიური თოვის გამო, შეზღუდვები საავტომობილო გზების სხვა მონაკვეთებზეც დაწესდა. კერძოდ, ახალციხე-ნინონწმინდის (სომხეთის საზღვარი) საავტომობილო გზის კმ90-კმ112 (ნინოწმინდასომხეთის საზღვარი) მონაკვეთზე. შეზღუდვა, ასევე, მომედებდა ქუთაისი-ტყიბული-ამბროლაურის საავტომობილო გზის კმ36-კმ72 (ტყიბულიამბროლაური) მონაკვეთზე. უგზოობის გამო, მიმოსვლა დროებით შეიზღუდა დარიალის სასაზღვრო-გამშვებ პუნქტში, როგორც ქვეყანაში შემომავალი, ისე ქვეყნიდან გამავალი ყველა სახის ავტომობილისთვის. ასევე დიდთოვლობის გამო მოძრაობა აიკრძალა სამცხე-ჯავახეთის რეგიონში, კერძოდ, ნინოწმინდიდან სომხეთთან დამაკავშირებელ სასაზღვრო გამშვებ პუნქტ „სამებამდე“. მოძრაობა აგრეთვე აიკრძალა ყველა სახის სატრანსპორტო საშუალებისთვის ქვემო ქართლის რეგიონში, ქალაქ წალკიდან ნინოწმინდის მიმართულებით. საქართველოს პრემიერ-მინისტრ ირაკლი ღარიბაშვილის დავალებით, საავტომობილო გზებზე დიდთოვლობის გამო შექმნილი შეფერხებების აღმოსაფხვრელად მთავრობის ყველა შესაბამისი უწყება მუშაობის საგანგებო რეჟიმზე გადავიდა. საინტერესოა, მაშინ როცა ქვეყანაში თითქმის ყოველ ზამთარს იგივე მეორდება და მაღალმთიანი
დიდთოვლობა ნორვეგიაში
დიდთოვლობა იაპონიაში
დიდთოვლობა საქართველოში
რეგიონები ხშირად ზარალდებიან დიდთოვლობის გამო, რატომ ხდება გზის გაწმენდა მარილითად და ტექნიკით, მაშინ როცა თანამედროვე ტექნოლოგიური მიღწევები ნამდვილად იძლევა იმის საშუალებას, რომ დიდთოვლობას პოსტფაქტუმ კი არ ვებრძოლოთ, არამედ ცივილიზებული მეთოდებით თადარიგი დავიჭიროთ. ჩვენ დავინტერესდით იმ ტექნოლოგიებით, რომელსაც სხვადასხვა ქვეყნები თვლის საფარის დნობისთვის იყენებენ და მკაცრ ზამთარს მომზადებული ხვდებიან. არსებობს თანამედროვე ტექნოლოგიები, რომლის წყალობითაც არც ტურისტული სეზონის ჩატარებას ექმნება საფრთხე და არც საკვანძო მნიშვნელობის მქონე გზებზე თავისუფალ მოძრაობას. 2-მეტრიან თოვლთან გამკლავება არაფერია იმასთან შედარებით, რასაც სხვა ქვეყნის მთავრობები ახერხებენ. ქვემოთ მოცემულია ფოტოები, რომელიც პრობლემის გადაჭრის გზას გვიჩვენებს ისეთ ქვეყნებში,
11
Issue #: [Date] როგორიცაა იაპონია და ნორვეგია, რომელთაც საქართველოზე ბევრდა მკაცრი კლიმატური პირობები აქვთ. არსებობს სპეციალური გამათბობელი საშუალებები, რომელიც ასფალტის საფარის ქვეშ მონტაჟდება და თოვლის დნობას უწყობს ხელს. სწორედ მსგავს ტექნოლოგიებს იყენებენ ქვყენების უმეტესობაში.
მაშინ როცა ზამთარში ქვეყანას ამხელა ინფრასტრუქტურული პრობლემები ექმნება, განსაკუთრებით არალოგიკურია, რომ წლიდან წლამდე საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტროს მიერ ბიუჯეტის ხარჯვითი ნაწილის ათვისება პრობლემა ხდება. 2013 წელს საქართველოს მთავრობამ დაგეგმილზე მინიმუმ ნახევარი მილიარდი ლარით ნაკლები ხარჯი გაწია, რაც, ცხადია, უარყოფითად აისახა ეკონომიკაზე. 2013 წლის აუთვისებელი ნახევარი მილიარდი ლარის დაახლოებით 45% (220 მილიონი ლარი) რეგიონული განვითარების და ინფრასტრუქტურის სამინისტროს მიზეზით ვერ დაიხარჯა. 2014 წლის 6 თვის მდგომარეობით, უმთავრეს პრობლემად, წინა წლის მსგავსად, სახსრების ათვისება რჩებოდა. 2014 წლის პირველ 6 თვეში მთავრობამ გეგმაზე დაახლოებით 401,5 მილიონი ლარით (9.22%) ნაკლები აითვისა. უწყებებს შორის ყველაზე მეტი ასათვისებელი თანხა კვლავ რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტროს ჰქონდა 114 მილიონ ლარზე მეტი მოცულობით. სერიოზული პრობლემებია საერთაშორისო ორგანიზაციებიდან და უცხო სახელმწიფოთა მთავრობებისგან, ძირითადად, ინფრასტრუქტურული პროექტებისთვის მიღებული გრანტების და კრედიტების ათვისებაში: I-II კვარტლებში აუთვისებელი დარჩა 150 მილიონ ლარზე მეტი (გეგმის 37.48%).
Dolor Sit Amet
საქპატენტი ახალ ი ქართულ ი ბრენდების რეგისტრაციაზე მუშაობს
ახალი ქართული ბრენდების – ახალქალაქის კარტოფილის, ქუთაისის მწვანილის, ტყიბულის ჩაისა და მაჭახელას თაფლის რეგისტრაციაზე „საქპატენეტში“ მუშაობა უკვე დაწყებულია. „საქპატენტის“ ცნობით, ამ ოთხი ახალი გეოგრაფიული აღნიშვნისთვის ევროკავშირის პროგრამის ENPARD-ის ფარგლებში სპეციფიკაციები მომზადდა და ჩამოყალიბდა. ”ახალი ადგილწარმოშობის დასახელებებისა და გეოგრაფიული აღნიშვნების დაცვი თვალსაზრისით, საქართველოში არსებული პოტენციალის გამოვლენისა და განვითარების ხელშეწყობის მიზნით, ურთიერთთანამშრომლობის მემორანდუმი გააფორმეს “საქპატენტმა” და სოფლის მეურნეობის სამეცნიერო-კვლევითმა ცენტრმა. მემორანდუმის ამოცანების, სემინარებისა და სამეცნიერო კონფერენციების ჩატარება, დაინტერესებულ პირთა სწავლება და ცნობიერების ამაღლება, ასევე კანონმდებლობის დახვეწაზე მუშაობა უკვე თებერვლიდან დაიწყება“, – განმარტავენ „საქპატენტში“ გეოგრაფიული აღნიშვნა არის გეოგრაფიული არეალის სახელი რომელიც გამოიყენება ისეთი პროდუქტის აღსანიშნავად, რომლის განსაკუთრებული თვისებები და ხარისხი უშუალოდ არის განპირობებული ამ გეოგრაფიული ადგილის დამახასიათებელი, ხშირად უნიკალური გარემო პირობებით (ნიადაგი,წყალი, ჰავა, ტრადიციული წარმოების წესი). მსოფლიოში ცნობილია 10 000–მდე გეოგრაფიული აღნიშვნა, მათ შორისაა შამპანური, კონიაკი, პარმასანი, როქფორი, ბორდო, დარჯელინგის ჩაი, ბასმასის ბრინჯი დიდი ხანია საყოველთაოდ არის ცნობილი მსოფლიოში. ორგანიზაციაში განმარტავენ, რომ გეოგრაფიული აღნიშვნების სახელად გამოყენების მენეჯმენტს პირველად საქართველოში ასოციაციები განახორციელებენ.
12
Issue #: [Date] საქართველ ოს შემდეგ „სტრატეგია–2020“ უკრაინასაც აქვს უკრაინის პრეზიდენტმა პიოტრ პოროშენკომ ქვეყნის განვითარების სტრატეგია „უკრაინა 2020“ დაამტკიცა. პრეზიდენტის პრესსამსახურის ინფორმაციით, სტრატეგია განსაზღვრავს მიზნებს, მიმართულებებსა და პრიორიტეტებს ქვეყნის განვითარებაში, ასევე ამ მიზნების მიღწევის მაჩვენებლებს. რეფორმების მიზნად დასახელებულია ცხოვრების ევროპული სტანდარტების მიღწევა. „სტრატეგია 2020“ გულისხმობს 62 რეფორმის განხორციელებას. პირველხარისხოვან ცვლილებად სახელდება უსაფრთხოებისა და თავდაცვის სისტემების რეფორმები, ხელისუფლების გადახალისება და ანტიკორუფციული რეფორმა, სასამართლო და ჯანდაცვის სფეროს რეფორმირება, სახელმწიფო მართვის დეცენტრალიზაცია და საგადასახადო რეფორმა. მეწარმეობის დერეგულაცია და განვითარება და ა.შ. სტრატეგია ასევე ითვალისწინებს ორი ძირითადი პროგრამის, უკრაინის ენერგოდამოუკიდებლობისა და მსოფლიოში მისი პოპულარიზაციის გაზრდას. ასევე იგეგმება, რომ მსოფლიო ბანკის რეიტინგში Doing Business–ში უკრაინა პირველ 30 ქვეყანას შორის მოხვდეს. სტრატეგიის თანახმად, 2020 წლისთვის პირდაპირმა უცხოურმა ინვესტიციებმა ქვეყანაში 40 მილიარდი დოლარი უნდა შეადგინოს, ეროვნული უსაფრთხოებისა და თავდაცვის ხარჯებმა კი მშპ–ს არანაკლებ 3%–ისა. შეგახსენებთ, რომ 2020 წლამდე გათვლილი, ქვეყნის სოციალურ-ეკონომიკური განვითარების სტრატეგია საქართველოსაც აქვს – დოკუმენტს „საქართველო 2020“ ეწოდება. უკრაინის ხელისუფლების უმთავრეს გამოწვევად სახელდება კორუფციის დამარცხება. დეპუტატ ეგორ სობოლევის განცხადებით, უკრაინამ ამ საკითხში საქართველოს გამოცდილება უნდა გადაიღოს და ბიუროს წევრებს მაღალი ხელფასები გადაუხადოს. დეპუტატის თქმით, სააკაშვილის პერიოდში საქართველოში განხორციელებულმა ამ იდეამ ძალიან კარგად იმუშავა კორუფციასთან ბრძოლის საკითხში. პარლამენტარის თქმითვე, მიზანშეწონილია უკრაინაში კიდევ ერთი ქართული გამოცდილების შემოღება, რომლის თანახმად მაღალჩინოსნებს ციხეში სვამდნენ და თანხების 90%–ის დაბრუნების შემთხვევაში ათავისუფლებდნენ. კანონის თანახმად, ანტიკორუფციული ბიუროს დირექტორმა საქმიანობა მიმდინარე წლის 24 იანვარს უნდა დაიწყოს.
Dolor Sit Amet
დიაგრამა N1. სახსრების ათვისებაში ჩავარდნა ყველაზე მსხვილი ხარჯავების მიხედვით (მილიონი ლარი, 2014 წლის პირველი ორი კვარტალი)
დიაგრამა N2. 2011-2014 წლებში I-II კვარტლებში აუთვისებელი თანხები (მილიონი ლარი)
კობი-გუდაურის მონაკვეთის თემა, უბრალოდ, სუსხიან ზამთარში აქტიურდება, თორემ მოუწესრიგებელი ინფრასტრუქტურის პრობლემა ჩვენს ქვეყანაში სერიოზულად დგას, მეორე მხრივ, გვაქვს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტრო, რომელსაც უზარმაზარი თანხები აუთვისებელი რჩება. მრავალი კითხვა კი პასუხგაუცემელი რჩება და მათ შორის მთავარი - რატომ არ ფინანსდება პრიორიტეტული პროექტები.
13
Issue #: [Date]
Dolor Sit Amet
კონკურენციის სააგენტოს პირველი ნაბიჯები
მაკა ღანიაშვილ ი
კონკურენციის პოლიტიკის რეფორმა საქართველოსა და ევროკავშირს შორის ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ შეთანხმების (DCFTA) ერთ-ერთი მთავარი მოთხოვნა იყო. საქართველოსა და ევროკავშირს შორის ასოცირების ხელშეკრულების თანახმად, ქვეყანაში ეფექტიანი ანტიმონოპოლიური კანონმდებლობა და კონკურენციის მარეგულირებელი ქმედითი ორგანო უნდა ყოფილიყო. საქართველომაც შესაბამისად იმოქმედა და კონკურენციის სააგენტო ჩამოაყალიბა. გარდა იმისა, რომ სააგენტოს შექმნა ევროკავშირის მოთხოვნა იყო, ჩვენს ქვეყანაში განსაკუთრებით გამოირჩევა რამდენიმე სფერო, სადაც სპეციალისტებისა და არასამთავრობო ორგანიზაციების აზრით, აშკარა არაჯანსაღი კონკურენტული გარემოა. ეს არის ფარმაცევტული და საწვავის ბაზარი, სადაც, არსებობს ეჭვი, რომ ეკონომიკურ აგენტებს დომინირებული მდგომარეობა უჭირავთ. სწორედ ამ მიზეზითაც, საზოგადოება დიდი ინტერესით ელოდა ქართულ სივრცეში სააგენტოს გამოჩენას, თუმცა, უნდა აღინიშნოს, რომ როდესაც სააგენტოს სტრუქტურა და ბიუჯეტი გახდა ცნობილი, ექსპერტება მას ეჭვის თვალით დაუწყეს ყურება. მთავარი მიზეზი ის გახლდათ, რომ ბაზრებზე არსებული სიტუაციების კვლევისთვის და დომინანტ აგენტებთან „საბრძოლველად“ მწირი, 680 000ლარიანი ბიუჯეტით სააგენტო ვერაფერს გახდებოდა.
სააგენტოს ამუშავებისთანავე, მან ქვეყნის პრემიერმინისტრისგან თითქმის პოლიტიკური დავალება მიიღო, მან უნდა გაარკვიოს, რა ხდება საწვავის ბაზარზე, რატომ არ იცვლება საქართველოში საწვავის ფასი, როდესაც მსოფლიო ბაზრებზე ის თავდაღმა მიექანება. ეს დასკვნა ბევრ კითხვას გასცემს პასუხს, თუმცა, კონკურენციის სააგენტოს ხელმძღვანელთან საუბრისას, გავარკვიეთ, რომ მართალია, ნავთობპროდუქტები შეიძლება ყველაზე ხმაურიანი თემაა, მაგრამ მისი მხედველობის არეში არანაკლებ მნიშვნელოვანი თემები მოხვდა, როგორიცაა: ყავის, ფქვილის, სატერმინალო მომსახურების ბაზარი და სხვა. აქედან გამომდინარე, მას პასუხის გაცემა მოუწევს კითხვების უფრო ფართო სპექტირთვის. კანონის თანახმად, კონკურენციის სააგენტო ანგარიშვალდებულია საქართველოს პრემიერმინისტრის წინაშე. კანონში შეტანილი ახალი ცვლილებების თანახმად, კონკურენციის სააგენტოს აქვს უფლება, დამოუკიდებლად დაიწყოს ბაზრის ნებისმიერი სეგმენტის მოკვლევა იმ შემთხვევაში, თუ არსებობს ამ სფეროში კონკურენციის შეზღუდვის ნიშნები. სააგენტოს აქვს უფლება, ბაზარზე დომინირებული მდგომარეობის მქონე კომპანიის მიერ ამ მდგომარეობის ბოროტად გამოყენება აღკვეთოს და კანონმდებლობის დარღვევის შემთხვევაში, კანონდამრღვევს სანქციაც
14
Issue #: [Date]
Dolor Sit Amet
„არ-ემ-ჯი გოლ დს“ საქართველ ოდან უკონტროლ ოდ გააქვს ოქრო , რო მელ საც სახელ მწიფო სტრუქტურები ვერ აკონტროლ ებენ
დააკისროს. კონკურენციის სააგენტომ პრემიერ-მინისტრს საწვავის ფასებთან დაკავშირებით შუალედური ანგარიში წარუდგინა. თუმცა შუალედური ანგარიშის შედეგები ჯერ არ გასაჯაროებულა. როგორც „საქართველოს ეკონომიკას“ სააგენტოში განუცხადეს, კონკურენციის სააგენტოში ნავთობროდუქტების ბაზრის კვლევა სისტემატურად მიმდინარეობს და ინფორმაცია შედეგების შესახებ საჯაროდ ხელმისაწვდომი კვლევის საბოლოოდ დასრულების შემდეგ გახდება. ამჟამად კი, სააგენტოს წარმომადგენელთა განცხადებით, სისტემატურად მიმდინარეობს შეხვედრები ექსპერტებთან, ბიზნესსექტორის წარმომადგენლებთან, დამუშავების პროცესშია შესაბამის ბაზარზე მოქმედი 100-ზე მეტი სუბიექტის საქმიანობის ამსახველი ბოლო 8 წლის მონაცემები. გარდა იმისა, რომ სააგენტო უფლებამოსილია საკუთარი ინიციატივით წამოიწყოს ბაზრის ამა თუ იმ სეგმენტის კვლევა, კანონმდებლობა აძლევს სხვა ნებისმიერ დაინტერესებულ პირს შეიტანოს განცხადება სააგენტოში და ამ განცხადების საფუძველზეც დაიწყოს შესაბამისი მოკვლევა. „განცხადებისა და საჩივრის ფორმები, მათი წარდგენის წესი და განცხადებისა და საჩივრის დასაშვებადობასთან დაკავშირებული პროცედურები და ვადების“ თანახმად, ნებისმიერ პირს, რომელსაც აქვს ინფორმაცია ან მტკიცებულება, რომ არსებითად ირღვევა კონკურენციის შესახებ საქართველოს კანონმდებლობა, შეუძლია კონკურენციის სააგენტოში შეიტანოს განცხადება. ამასთან, ეკონომიკურ აგენტს, რომელსაც მიაჩნია, რომ კონკურენცის შესახებ საქართველოს კანონმდებლობის დარღვევის შედეგად მიადგა ან დგება ქონებრივი ზიანი, შეუძლია საჩივრით მიმართოს სააგენტოს. თავის მხრივ,
საყდრისის დაცვის საზოგადოებრივი კომიტეტის წევრებმა დღეს საინფორმაციო-ანალიტიკურ პორტალ „კვირას“ პრესკლუბში, საყდრისის ნგრევის პროცესის შეჩერებისა და საკითხის შესწავლის მიზნით, საპარლამენტო საგამოძიებო კომისიის შექმნის აუცილებლობაზე ისაუბრეს. როგორც კომიტეტის წევრმა ანა მიქაუტაძემ განაცხადა, კომიტეტის წევრები პარლამენტში დეპუტატებს შეხვდნენ და მათ საყდრისის შესახებ ინფორმაცია მიაწოდეს. აღნიშნულ ინფორმაციას დეპუტატების მხრიდან დიდი დაინტერესება მოჰყვა, რის გამოც, საზოგადოებრივი კომიტეტის წევრების გადაწყვეტილებით, საყდრისის შესახებ სამეცნიერო დოკუმენტაცია და ამომწურავი ინფორმაცია დეპუტატებს ელექტრონულ ფოსტაზე დაეგზავნებათ. ამავე კომისიის წევრის დავით ეფრემიძის თქმით, მიწოდებული ინფორმაცია დეპუტატებს დაეხმარება, რომ საპარლამენტო საგამოძიებო კომისიის შექმნას მხარი დაუჭირონ. ეფრემიძის განცხადებით, უშუალოდ საყდრისის გარდა, დეპუტატებს ინფორმაციის საზოგადოებრივი კომიტეტის სამუშაოების შესახებ გადაეგზავნებათ. კომიტეტის წევრებმა რეგიონში ეკოლოგიური, ჯანდაცვითი და ეკონომიკური ასპექტები შეისწავლეს. „ძალიან სერიოზული დარღვევებია. საქართველოდან უკონტროლო ფულის გადინება ხდება. სახელმწიფო „არ-ემ-ჯი გოლდის“ საქმიანობას ვერ აკონტროლებს. „არ-ემ-ჯი გოლდს“ უკონტროლოდ გააქვს საქართველოდან ოქრო, რომელსაც სახელმწიფო სტრუქტურები ვერ აკონტროლებენ. ეს დიდ ეჭვებს ბადებს. რატომ არ არის სახელმწიფო დაინტერესებული, შეავსოს ბიუჯეტი? ჩვენ დეპუტატებს გადავუგზავნით ყველა მასალას ამის შესახებ. როდესაც ჩვენ მათ შევხვდით, მივხვდით, რომ ბევრი მათგანი, მართლაც, თავისი ქვეყნის პატრიოტია და საყდრისის ნგრევის პროცესის გაგრძელებას მხარს არ დაუჭერს“,განაცხადა დავით ეფრემიძემ.
15
Issue #: [Date] კონკურენციის სააგენტო ვალდებულია შემოსული განცხადების/საჩივრის დასაშვებადობაზე გადაწყვეტილება მიიღოს 30 დღის ვადაში, რომელიც საქმის სირთულიდან გამომდინარე, შესაძლებელია გაგრძელდეს არაუმეტეს 15 დღით. რაც შეეხება განცხადებაში/საჩივარში დასმულ საკითხზე საბოლოო გადაწყვეტილების მიღებას, კონკურენციის სააგენტო ამას ახორციელებს „კონკურენციის შესახებ“ საქართველოს კანონსა და შესაბამის წესში („საქმის მოკვლევის წესი და პროცედურა“) გაწერილი პროცედურით, დადგენილ ვადაში. კერძოდ, საქმის მოკვლევის შესახებ გადაწყვეტილების მიღების შემდეგ, საბოლოო გადაწყვეტილების მიღება უნდა მოხდეს 3 თვის ვადაში. ამასთან, საქმის მოკვლევა, მისი მნიშვნელობისა და სირთულის გათვალისწინებით, შესაძლებელია გაგრძელდეს სააგენტოს მიერ განსაზღვრული ვადით, მაგრამ არაუმეტეს 10 თვით. „კონკურენციის შესახებ“ საქართველოს კანონის თანახმად, კონკურენციის სააგენტოსთვის ინფორმაციის მიწოდებაზე უარის თქმა ისჯება 1000-დან 3 ათას ლარამდე. ამასთან, დომინირებული მდგომარეობის ბოროტად გამოყენების, ასევე კონკურენციის შემზღუდველი ხელშეკრულებების დადების, გადაწყვეტილებების მიღებისა და შეთანხმებული ქმედებების შემთხვევაში, ეკონომიკურ აგენტს (გარდა ეკონომიკის რეგულირებადი სფეროს ეკონომიკური აგენტებისა) ეკისრება ჯარიმა, წინა ფინანსური წლის განმავლობაში მათი წლიური ბრუნვის არაუმეტეს 5 პროცენტის ფარგლებში. იმ შემთხვევებში, თუ დაკისრებული (არაუმეტეს 5 პროცენტის ფაგლებში) ჯარიმის მიუხედავად დარღვევის სამართლებრივი საფუძვლები არ იქნა აღმოფხვრილი ან ეკონომიკური აგენტის მიერ იგივე დარღვევა განმეორებით იქნა ჩადენილი, მაშინ მის
Dolor Sit Amet
მიმართ გამოიყენება სანქცია, რომლის ოდენობა არ უნდა აღემატებოდეს წინა ფინანსური წლის განმავლობაში მისი წლიური ბრუნვის 10 პროცენტს. როგორც კონკურენციის სააგენტოს თავმჯდომარემ გიორგი ბარაბაძემ „საქართველოს ეკონომიკასთან“ საუბრისას განაცხადა, ამ ეტაპზე, კონკურენციის სააგენტო, შემოსული განცხადებისა და საჩივრის საფუძველზე, საკუთარი ინციატივით, ახორციელებს 5 საქმის მოკვლევას. კერძოდ: 1) სააგენტო, საკუთარი ინიციატივით 2014 წლის 12 ნოემბრიდან ახორციელებს ნავთობპროდუქტების ბაზრის (ბენზინი, დიზელი, ნავთი) მოკვლევას ამ ბაზარზე კონკურენტული მდგომარეობის შეფასებისა და შესაძლო ანტიკონკურენციული ქმედებების გამოვლენის მიზნით; 2) საქართველოს ხორბლისა და პურპროდუქტების მწარმოებელთა ასოციაცია ,,გლობალაგრო“-ს განცხადების საფუძველზე (თავმჯდომარის 2014 წლის 12 დეკემბრის N27 ბრძანების შესაბამისად), მიმდინარეობს საქმის მოკვლევა - ფქვილის ბაზარზე ,,კონკურენციის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-6 მუხლის მოთხოვნათა (დომინირებული მდგომარეობის ბოროტად გამოყენება) შესაძლო დარღვევის ფაქტზე; 3) სს „ჯანმრთელობა“-ს განცხადების საფუძველზე (თავმჯდომარის 2014 წლის 12 დეკემბრის N26 ბრძანების შესაბამისად), მიმდინარეობს საქმის მოკვლევა - წყალტუბოში თერმულ-მინერალური წყლების ბაზარზე „კონკურენციის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-6 მუხლის (დომინირებული მდგომარეობის ბოროტად გამოყენება) მოთხოვნათა შესაძლო დარღვევის ფაქტზე; 4) შპს „ჯორჯიან ტრანს ექსპედიცია-ფოთი“ს განცხადების საფუძველზე (თავმჯდომარის 2014 წლის 29 დეკემბრის N30 ბრძანების შესაბამისად), მიმდინარეობს საქმის მოკვლევა სატერმინალო
16
Issue #: [Date] ეროვნულ ვალ უტაზე არსებულ ი ზეწო ლ ის შესუსტებისთვის ყველ ა ბერკეტი ამოქმედებულ ია
ეროვნულ ვალუტაზე არსებული ზეწოლის შემსუბუქებას შეძლებისდაგვარად ვცდილობთ. - ამის შესახებ საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრმა, გიორგი კვირიკაშვილმა ჟურნალისტებს ლარის კურსის მორიგ გაუფასურებაზე დასმული შეკითხვის პასუხად განუცხადა. „მოგეხსენებათ, თუ როგორი სიტუაციაა ჩვენს ძალიან ბევრ მსხვილ სავაჭრო და საინვესტიციო პარტნიორ ქვეყანაში. ნავთობის ფასების ვარდნამ მთელი რიგი პრობლემები შექმნა და ეს პრობლემები არა მხოლოდ რუსეთის პრობლემებია. ამ შემთხვევაში რეგიონის ძალიან ბევრ ქვეყანაზე ვსაუბრობ. ამიტომ, რა თქმა უნდა, საქართველო ამ რეგიონში ინტეგრირებულია და მასზე ყველა ეს ფაქტორი მოქმედებს“, - აღნიშნა გიორგი კვირიკაშვილმა. მისივე თქმით, მთავრობა ყველაფერს აკეთებს, რაც მასზეა დამოკიდებული. „მაგალითად, მზადდება ექსპორტის წახალისების სპეციალური პროგრამა და, სავარაუდოდ, თებერვლის ბოლოს ამოქმედდება. ის ძალიან ბევრ ექსპორტიორ პატარა ქვეყანაში არსებულ პრაქტიკას დანერგავს, რაც ექსპორტის დაკრედიტებას, საექსპორტო გარანტიებსა და საექსპორტო სადაზღვევო პროდუქტებს შეეხება. გარდა ამისა, ლაპარაკია ვიზების რეგულაციების მაქსიმალურად შემსუბუქებაზე, რათა, ერთი მხრივ, ვიზალიბერალიზაციაზე ევროკავშირის მოთხოვნები შევასრულოთ და, მეორე მხრივ, ტურიზმის წახალისება მაქსიმალურად შევძლოთ“, - განაცხადა გიორგი კვირიკაშვილმა. იგი ირწმუნება, რომ ეროვნულ ვალუტაზე ზეწოლის შესასუსტებლად მთავრობის ყველა ბერკეტი ამოქმედებულია.
Dolor Sit Amet მომსახურებასთან დაკავშირებული საბაჟო პროცედურების სფეროში „კონკურენციის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-10 მუხლის მოთხოვნათა შესაძლო დარღვევის ფაქტზე; 5) შპს „ჯორჯიან ტრანს ექსპედიცია“-ს საჩივარის საფუძველზე (თავმჯდომარის 2014 წლის 24 დეკემბრის N29 ბრძანების შესაბამისად), მიმდინარეობს საქმის მოკვლევა სარკინიგზო გადაზიდვების სფეროში შპს „ტრანს კავკასუს ტერმინალსი“-ს მიერ „კონკურენციის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-6 მუხლის მოთხოვნათა შესაძლო დარღვევის ფაქტზე. გიორგი ბარაბაძის განცხადებით, სააგენტოში ასევე შესულია „მომხმარებელთა უფლებების დაცვის საზოგადოების“ პრეზიდენტის განცხადება „ავტოგაზის“ ფასების მომატებასა და ამ სფეროში შესაძლო ანტიკონკურენტულ შეთანხმების არსებობასთან დაკავშირებით. ამ ეტაპზე, კანონმდებლობით დადგენილი პროცედურის შესაბამისად, სააგენტო იხილავს აღნიშნული განცხადების დასაშვებად ცნობისა და მოკვლევის დაწყების მიზანშეწონილობის საკითხს. ერთ-ერთი სფერო, რომელზეც კონკურენციის სააგენტო მუშაობს არის ყავის ბიზნესი. 2014 წლის ნოემბრიდან სააგენტომ დაიწყო ყავის ბაზრის მონიტორინგი, საკუთარი ინიციატივით. ბაზრის შესწავლა მიმდინარეობს სააგენტოს თავმჯდომარის შესაბამისი ბრძანებით დამტკიცებული „ბაზრის კვლევის მეთოდური მითითებებით“ დადგენილი წესის შესაბამისად, კერძოდ, დგინდება ბაზრის სტრუქტურა და მასზე არსებული მდგომარეობა, რაც გულისხმობს: პროდუქციული და გეოგრაფიული ბაზრის იდენტიფიცირებას; ამ ბაზარზე მოქმედი სუბიექტების შესახებ ინფორმაციის დამუშავებას; და ბაზარზე არსებული კონცენტრაციის დონისა და სხვა მაჩვენებლების შეფასებას. „ამასთან, ყავის ბაზრის პროდუქციული საზღვრების გასარკვევად, ანუ, იმის დასადგენად არის თუ არა ყავა ურთიერთჩანაცვლებადი როგორც სხვა პროდუქტებთან, ისე თვით ყავის სახეობებთან მიმართებით, მომზადდა მომხმარებელთა გამოკითხვის სპეციალური კითხვარი, რომელიც ვრცელდება სოციალურ ქსელში და მიმდინარეობს მიღებული ინფორმაციის დამუშავება. ასევე, ამ ეტაპზე მიღებულია ინფორმაცია, შემოსავლების სამსახურიდან და სტატისტიკის ეროვნული სამსახურიდან, რომლის დამუშავების შედეგად გამოიკვეთა ის, რომ ზოგადად ყავის ბაზარზე მოქმედებს ათეულობით კომპანია, რომელთაგან 17
Issue #: [Date]
10%-ზე მეტი წილი პრაქტიკულად არც ერთ კომპანიას არ გააჩნია. სააგენტო აგრძელებს აღნიშნულ თემაზე მუშაობას და საბოლოო შედეგს ყავის ბაზარზე არსებული კონკურენტული გარემოს შესახებ უახლოეს პერიოდში დადებს, რომელიც კანონის მოთხოვნათა შესაბამისად, აუცილებლად გასაჯაროვდება“ განაცხადა გიორგი ბარაბაძემ. „საქართველოს ეკონომიკა“ სააგენტოს სამომავლო გეგმებითაც დაინტერესდა. როგორც ჩვენთან საუბრისას სააგენტოს თავმჯდომარემ განაცხადა: „პირველ რიგში ვაპირებთ ბოლომდე მივიყვანოთ და კანონმდებლობით განსაზღვრულ ვადებში დავასრულოთ ყველა დაწყებული საქმის მოკვლევა. ამასთან, როგორც ამ ეტაპზე, ისე სამომავლოდაც, კონკურენცის სააგენტოს საქმიანობა იქნება მიმართული იმ მიზნებისა და ამოცანების აღსასრულებლად, რაც „კონკურენციის შესახებ“ საქართველოს კანონითაა მასზე დელეგირებული. შესაბამისად, სააგენტოს უპირატესი ამოცანა იქნება ხელი შეუწყოს ქვეყენაში ბაზრის ლიბერალიზაციას, თავისუფალ ვაჭრობას და კონკურენციას. კერძოდ: არ დაუშვას სახელმწიფო, ავტონომიური რესპუბლიკის ხელისუფლების ან/და ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოს მიერ ბაზარზე შესვლის ადმინისტრაციული, სამართლებრივი და დისკრიმინაციული ბარიერები; უზრუნველყოს ბაზარზე ეკონომიკური აგენტის თავისუფალი დაშვებისათვის სათანადო პირობები; არ დაუშვას ეკონომიკურ აგენტებს შორის კონკურენციის არამართლზომიერი შეზღუდვა; დაიცვას ეკონომიკური აგენტების საქმიანობაში თანასწორუფლებიანობის პრინციპი; არ დაუშვას დომინირებული მდგომარეობის ბოროტად გამოყენება; არ დაუშვას სახელმწიფო, ავტონომიური რესპუბლიკის ხელისუფლების ან/და ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოს მიერ ეკონომიკური
Dolor Sit Amet ეკონომიკური აგენტისათვის ისეთი ექსკლუზიური უფლებების მინიჭება, რომელიც იწვევს კონკურენციის არამართლზომიერ შეზღუდვას. ამ მიზნების მისაღწევად სააგენტომ უნდა გააგრძელოს შესაბამისი კვალიფიკაციის კადრების მოძიება და არსებული კადრების გადამზადების კუთხით გააღმავოს თანამშრომლობა საერთაშორისო ორგანიზაციებთან და განვითარებული ქვეყნების კონკურენციის ინსტიტუტებთან. რაც შეეხება უშუალოდ პუნქტობრივად გაწერილ სამოქმედო გეგმას, ეს მოცემულია სააგენტოს თავმჯდომარის 2014 წლის 16 ივლისის 16/07-1 ბრძანებით დამტკიცებულ პროგრამაში. თუმცა, ამ ეტაპზე, წინასწარ საუბარი იმაზე, თუ, რომელი სფეროების შესწავლას აპირებს სააგენტო სამომავლოდ არ იქნება სწორი, რადგანაც სააგენტო ვალდებულია არ წინასწარ დეკლარირებული სფეროების შეისწავლოს, არამედ მთელი მისი რესურსი მიმართოს იმ პრობლემატური საკითხების (სფეროების) დასარეგულირებლად (შესასწავალად), სადაც იზღუდება კონკურენცია და თავისუფალი ვაჭრობა. აღნიშნულიდან გამომდინარე, ერთმნიშვნელოვნად შეიძლება ითქვას, რომ კონკურენციის სააგენტო სამომავლოდ შეისწავლის მის კომპეტენციას მიკუთვნებულ ყველა იმ სფეროს, სადაც ადგილი ექნება საქართველოს კონკურენციის კანონმდებლობის დარღვევას“ - დასძენს გიორგი ბარაბაძე. 1992 წელს ქვეყანაში „მონოპოლიური საქმიანობის შეზღუდვისა და კონკურენციის განვითარების შესახებ“ პირველი დოკუმენტი შეიქმნა, რომელიც მონოპოლიური ერთეულების მოქმედებას არეგულირებდა. 1996-2004 წლებში, ევროპული გამოცდილების გათვალისწინებით, კონკურენციისა და თავისუფალი ვაჭრობის კანონმდებლობა შეიქმნა. ჩამოყალიბდა ეკონომიკის სამინისტროსთან ანტიმონოპოლიური სამსახური, რომლის ფუნქციაც დომინანტური მდგომარეობის მქონე კომპანიების გაკონტროლება იყო. ანტიმონოპოლიური სამსახური 2005 წელს გაუქმდა. მას შემდეგ კონკურენციის წესებისა და პრინციპების დაცვაზე სახელმწიფო ზედამხედველობა აღარ ხორციელდებოდა. 2014 წლის 21 მარტს, საქართველოს პარლამენტმა „თავისუფალი ვაჭრობისა და კონკურენციის შესახებ“კანონში ცვლილებები შეიტანა კონკურენციის სააგენტოს როლი და ფუნქციები მნიშვნელოვნად გაიზარდა.
18
Issue #: [Date]
Dolor Sit Amet
ევროპარლ ამენტში ევროპულ ი ენერგეტიკულ ი კავშირის შექმნა დღ ის წესრიგში დააყენეს
კონკურენციის სააგენტო „კონკურენციის შესახებ“ საქართველოს კანონის საფუძველზე, საქართველოს მთავრობის N288 დადგენილებით 2014 წლის 14 აპრილიდან შეიქმნა, როგორც განსაკუთრებული სტატუსის მქონე საჯარო სამართლის იურიდიული პირი და მისი სრულფასოვანი ამოქმედებისთვის საჭირო სამართლებრივი აქტების მიღების შემდეგ, 2014 წლის 1 ოქტომბერს ამოქმედდა. სააგენტოს მიზანია ხელი შეუწყოს ქვეყანაში ბაზრის ლიბერალიზაციას, თავისუფალ ვაჭრობასა და კონკურენციას და აღმოფხვრას მონოპოლია ბაზარზე. მოქმედი კანონმდებლობის შესაბამისად, სააგენტოს ძირითად ამოცანას წარმოადგენს კონკურენციის პოლიტიკის განხორციელება, საქართველოში კონკურენციის განვითარების ხელშემწყობი პირობების შექმნა და დაცვა და ამ მიზნით ყველა ტიპის ანტიკონკურენციული შეთანხმებებისა და ქმედებების დაუშვებლობა, გამოვლენა და აღკვეთა. ის, თუ რამდენად ეფექტური იქნება ანტიმონოპოლიური პოლიტიკა, დამოკიდებულია არა იმაზე, ეს სამსახური მკაცრი უფლებებით იქნება აღჭურვილი თუ რბილი, მთავარია, რამდენად სწორადაა ჩამოყალიბებული სამართლებრივი და ინსტიტუციური ბაზა და არსებობს თუ არა ხელისუფლების პოლიტიკური ნება. სააგენტოს კვლევები ჯერჯერობით საწყის ეტაპზეა, უფრო რეალურად საუბარი კვლევების შედეგების გასაჯაროების შემდეგ იქნება შესაძლებელი, რომელსაც საზოგადოება განსაკუთრებული ინტერესით ელოდება.
ევროპარლამენტმა მოიწონა მილსადენების პროექტი, რომელიც ევროკავშირის მომარაგების დივერსიფიცირებას მოახდენს და მიესალმა „სამხრეთის ნაკადის“ შეჩერებას. 15 იანვარს, სტრასბურგში მიღებულ რეზოლუციაში ევროდეპუტატებმა ევროპის ენერგეტიკულ საზოგადოებას შესთავაზა „უკრაინასთან, სამხრეთ კავკასიასთან, ცენტრალურ აზიასთან, ახლო აღმოსავლეთსა და ხმელთაშუაზღვის აუზის ქვეყნებთან თანამშრომლობის პროგრამა, რომელიც მიმართული იქნება ინფრასტრუქტურის განვითარებაზე და ევროკავშირთან და მის ევროპელ მეზობლებთან ურთიერთკავშირზე, რუსული გაზისგან დამოუკიდებლად“. დოკუმენტში აღნიშნულია, რომ „უკრაინაში გაზის მიწოდების სტაბილურობას დიდი მნიშვნელობა აქვს წევრი სახელმწიფოების ენერგეტიკული უსაფრთხოების უზრუნველყოფისთვის“. ევროპარლამენტმა მოუწოდა ევროკავშირს გაატაროს ენერგეტიკული უსაფრთხოების ერთიანი პოლიტიკა, რომელიც დაცული იქნება გარე ზეწოლისგან და იმუშავოს ევროპული ენერგეტიკული კავშირის შექმნაზე. ევროდეპუტატებმა ხაზი გაუსვეს ერთიანი ენერგეტიკული ბაზრის წესების განუხრელად დაცვის აუცილებლობას, მათ შორის მესამე ენერგოპაკეტს და „გაზპრომის“ საქმის განხილვისას არადისკრიმინაციულ მიდგომას. რეზოლუციაში მითითებულია, რომ აუცილებელია ენერგეტიკული უსაფრთხოებისა და დამოუკიდებლობის ამაღლება და გარეშე ზეწოლის მიმართ ევროკავშირის მდგრადობის ამაღლება, ასევე რუსეთზე დამოკიდებულების შემცირება. ევროპარლამენტმა მოუწოდა ქვეყნებს, ალტერნატივა გამონახონ წევრი ქვეყნების დასახმარებლად, რომლებიც არსებულ სიტუაციაში დამოკიდებულნი არიან მხოლოდ რუსეთზე, როგორც ენერგორესურსების ერთადერთ მიმწოდებელზე.
19
Issue #: [Date]
Dolor Sit Amet
რაზე შეთანხმდებიან ევროპაში?
მოამზადა მაკა ღანიაშვილ მა
ევროზონას კვლავ სერიოზული პრობლემები აქვს, უმუშევრობა იზრდება, ევროს კურსი ეცემა, კრიზისგამოვლილი ქვეყნების (საბერძნეთი, ესპანეთი, იტალია, ირლანდია, პორტუგალია) მდგომარეობა კვლავ არასაიმედოა. 2015 წლის დასაწყისიდან ევრო რეკორდულად გაუფასურდა და 2010 წლის შემდეგ მინიმალურ ნიშნულს მიაღწია დოლარის მიმართ. სპეციალისტების ნაწილი მიიჩნევს, რომ მარიო დრაგიმ დააგვიანა და ის ინტერვენციული პოლიტიკა, რომლის განსახორციელებლადაც ევროპის ცენტრალური ბანკი ემზდება, ისეთი ეფექტის მომტანი აღარ იქნება, როგორც ეს აშშ-ს რაოდენობრივი შერბილების პროგრამა იყო. ევროზონაში ფასები ეცემა. თუმცა ეს არ არის ტრადიციული საშობაო სეილი, რომელიც ბედნიერად მთავრდება, სამომხმარებლო ფასების კლება ევროზონის ეკონომიკას კარგს არაფერს უქადის. ევროსტატის მონაცემების მიხედვით, დეკემბერში ინფლაციის მაჩვენებელი იყო ნეგატიური. ფასები 0.2%-ით შემცირდა. 2009 წლის შემდეგ ევროზონაში ინფლაციის უარყოფითი მაჩვენებლი პირველად დაფიქსირება და მომავალ თვეებში ფასების კიდევ უფრო მეტად შემცირებაა მოსალოდნელი. უარყოფითი მაჩვენებლები ნავთობმატარებლებზე ფასისის ვარდნამ გამოიწვია. 2013 წლის დეკემბრის მონაცემებთან შედარებით, 2014 წლის დეკემბერში ნავთობის ფასი 6,3% ნაკლები იყო. მაგრამ, თუ
ენერგომატარებლების ფასებს არ გავითვალისწინებთ, მაშინ ევროპაში ინფლაციამ, როგორც ნოემბრის თვეში, ისე დეკემბერში 0,6% შეადგინა. სურსათზე, ალკოჰოლულ სასმელებზე და თამბაქოზე ფასები წლის განმავლობაში თითქმის არ შეცვლილა, ნოემბერში ფასის ზრდის მაჩვენებელმა მხოლოდ 0,5% შეადგინა. ხოლო მომსახურებების ფასმა 2013 წელთან შედარებით, მხოლოდ 1,2%-ით მოიმატა. ევროპის ერთ-ერთ პირველ ეკონომიკაში, გერმანიაში ინფლაცია 0.2%-ია. 1.1%-ით შემცირდა ფასების ინდექსი ესპანეთში. აღსანიშნავია ისიც, რომ სურსათზე ფასების კლება მხოლოდ ევროპული ტენდენცია არ არის. გაეროს სოფლის მეურნეობისა და სურსათის ორგანიზაციის ინფორმაციით, სურსათის მსოფლიო ფასებმა მინიმუმს მიაღწია. 2014 წლის დეკემბერში სურსათის ფასების ინდექსი 1,7%-ით, 188,6 პუნქტამდე დაეცა, რაც 2010 წლის აგვისტოს შემდეგ მინიმალური მაჩვენებელია. აღნიშნული ორგანიზაციის სასურსათო ფასების ინდექსი არის ხუთი საქონლის ჯგუფისგან შემდგარი კალათის საერთაშორისო ფასების თვიური ცვლილების მაჩვენებელი. ეს ჯგუფებია: მარცვლეული, ხორცი, რძის პროდუქტები, მცენარეული ზეთი და შაქარი. დეკემბერში, რძის პროდუქტებზე ინდექსი 2,3%-ით შემცირდა ნოემბერთან შედარებით და 174 პუნქტი შეადგინა. ასევე მცირდება შაქრის ფასთა ინდექსი, თუმცა 20
Issue #: [Date] გრაფიკი N1. ევრო/დოლარის გაცვლითი კურსი (2014 წლის იანვრი - 2015 წლის იანვარი)
წყარო: ევროპის ცენტრალური ბანკი
მარცვლეულის ჯგუფში ფასების ზრდა ფიქსირდება. ასევე მცირდება მცენარეული ზეთის ფასების ინდექსი. აღნიშნული დინამიკა აიხსნება მოთხოვნის შემცირებით პალმის ზეთზე, რომელიც ბიოსაწვავის წარმოებისთვის გამოიყენება. ყველაზე მკვეთრად მარცვლეულის ფასები შემცირდა. ერთადერთი პროდუქტი, რომელზეც გასულ წელს ფასები გაიზარდა, ხორცია. ევროპა, მსოფლიოს დანარჩენ განვითარებულ ბაზრებთან შედარებით ბევრად რთულ ვითარებაშია. ექსპერტები ვარაუდობენ, რომ რადიკალური რეფორმების გარეშე ევროზონას იაპონიის მსგავსი დეფლაციური პროცესების გავლა მოუწევს. მარიო დრაგის განცხადებით, ახლა ევროზონაში ინფლაციის სამიზნე მაჩვენებლის მიღწევა უფრო რთული ჩანს, ვიდრე ეს იყო 6 თვის წინ. მარიო დრაგის განცხადებას ინვესტორთა რეაქცია მოჰყვა, მათი ვარაუდით, მომავალში საპროცენტო განაკვეთების ზრდაა მოსალოდნელი აშშ-ში, ევროპაში კი შემცირება. ამიტომაც კაპიტალის დაბანდება უფრო მეტად დოლარში გადაწყვიტეს. შედეგად, დოლარი მსოფლიოს წამყვანი ვალუტების მიმართ სექტემბრიდან მოყოლებული თითქმის 13%-ით გამყარდა, რაც ბოლო ექვსი წლის განმალობაში ყველაზე მაღალი მაჩვენებელია. ევროს გაუფასურებას აქვს როგორც დადებითი, ასევე უარყოფითი მხარეები - ვალუტის დასუსტება ლოგიკურად ნიშნავს ექსპორტის გაიაფებას და ევროკავშირის კომპანიების კონკურენტულ უპირატესობას სხვა კომპანიებთან შედარებით. დასუსტებულმა ევრომ ასევე შეიძლება წაახალისოს ინფლაციური პროცესები - რადგან უცხური საქონელი უფრო გაძვირდება ევროში. მაგრამ ევროს გაუფასურებას აქვს უარყოფითი მხარეც -
Dolor Sit Amet ნავთობი შეფასებულია დოლარში, ამიტომ ის სარგებელი, რომელიც ნავთობის გაიაფებას მოჰყვება, ნაწილობრივ გაბათილდება, დოლარის ევროს მიმართ გამყარების გამო. ეს მნიშვნელოვანი ფაქტორია, რადგან იაფი ნავთობი კომპანიებისთვის ნაკლებ საწარმოო დანახარჯს ნიშნავს, მომხმარებლებისთვის კი უფრო მეტ დაზოგილ ფულს. მარიო დრაგის განცხადებით, ევროპის ცენტრალურ ბანკის მიზანი არ არის ევროს კურსის ფორმირება, მის გაუფასურებას დოლარის მიმართ განაპირობებს ფედისა და ევროპის ცენტრალური ბანკის მონეტარული პოლიტიკის შედეგები და ასე იქნება მომავალშიც. დრაგის განცხადებით, მათი მთავარი მიზანი ინფლაციის სამიზნე მაჩვენებლის მიღწევაა. როგორც წესი, ეკონომისტები დეფლაციაში, რომელიც მცირე პერიოდი გრძელდება, საფრთხეს ვერ ხედავენ, განსაკუთრებით იმ შემთხვევაში, თუ ის გარე ფაქტორებით, მაგალითად, ნავთობზე ფასების შემცირებითაა გამოწვეული. იაფი ნავთობი უფრო მეტ რესურსს აჩენს ნავთობ-იმპორტიორი ქვეყნების მომხმარებლებში, რასაც ლოგიკურად უნდა მოჰყვეს მოთხოვნის ზრდა. მაგრამ დღეს ევროზონის წინაშე არსებული რისკები უფრო საშიშია - სუსტი ეკონომიკური ზრდა, ქვეყნების ნაწილი კვლავ რეცესიაშია - ამის ფონზე ფასების ვარდნა კიდევ უფრ შორს შეიძლება წავიდეს. რამდენიმე ქვეყანა პორტუგალიისა და საბერძნეთის ჩათვლით, დიდი ხანია განიცდის ფასებისა და ხელფასების საშუალო მაჩვენებლის შემცირებას. გერმანიაში კი, რომელიც 2014 წელს რეცესიის საფრთხის წინაშე იყო, მხოლოდ 0.2%-იანი ინფლაცია დაფიქსირდა დეკემბერში. ამ ყველაფრის გათვალისწინებით, შეიძლება ითქვას,
გრაფიკი N2. უმუშევრობის დონე ევროკავშირში
21
Issue #: [Date] JPM organ და Citigroup შესაძლ ოა ახალ სკანდალ ში გაეხვნენ The Wall Street Journal-ის ინფორმაციით, აშშ-ის იუსტიციის სამინისტრო ახალ გამოძიებას ატარებს მსოფლიოს უმსხვილესი ბანკების სავალუტო ბაზარზე მოღვაწეობასთან დაკავშირებით, რომელმაც შესაძლოა ახალი დარღვევები აღმოაჩინოს და ბანკებს მრავალმილიადიანი ჯარიმების გადახდა ისევ დაეკისროთ. გასული წლის შემოდგომაზე ამერიკულმა და ბრიტანულმა რეგულატორებმა ექვსი ბანკი დააჯარმეს საერთო თანხით 4,3 მილიარდი დოლარი, იმის გამო, რომ ისინი სავალუტო ბაზრებზე მანიპულირებას ეწეოდნენ. ფინანსური კომპანიების ხელმძღვანელებმა აღიარეს, რომ მათი სავალუტო ტრეიდერები ელექტრონული შეტყობინებების საშუალებით ერთმანეთს ეკონტაქტებოდნენ გარიგებების დადების დროს იმ მიზნით, რომ საკუთარი თავისთვის და კომპანიისთვის მაქსიმალური მოგება მიეღოთ. The Wall Street Journal-ის წყაროს ინფორმაციით, ამჯერად, იუსტიციის სამინისტროს გამოძიება ფოკუსირებულია კითხვების უფრო ფართე წრეზე. მათ შორის, გამომძიებლები ეჭვობენ, რომ ტრეიდერები ინფორმაციას არაკანონიერად გადასცემდნენ ჰეჯფონდებს მსხვილი სავალუტო გარიგებების შესახებ, ასევე ბაზარზე გავლენის მოსახდენად და კონკურენტების დასაბნევად რეგულატორებს არასწორ ინფორმაციას აწვდიდნენ. წყარო ამბობს, რომ გამოძიებისას გახსნილმა ფაქტებმა, ადრე დაჯარიმებული ბანკების „ექვსეულიდან“ ორში - JPMorgan-სა და Citigroup-ში რამდენიმე თანამშრომლის დათხოვნა და სამუშაოდან ჩამოშორება გამოიწვია. ასევე, გადაუმოწმებელი ინფორმაციით, მიმდინარე წლის იანვარში საქმის გამომძიებლებმა დაკითხეს ბრიტანული ბანკის - Royal Bank of Scotland и HSBC - ტრეიდერები და აპირებენ შვეიცარული USB-ის თანამშრომლებთან „გასაუბრებას“, რომლებიც უზრუნველყოფილი კლიენტების სახსრების მართვის განყოფილებაში მუშაობენ. შიდა გამოძიება დაიწყო ბროკერმა Tullet Prebon.
Dolor Sit Amet რომ ევროპის ცენტრალური ბანკის ინფლაციის სამიზნე, 2%-იანი მაჩვენებელი 2015 წელს უტოპიას ჰგავს. მომხმარებლები, რომლებიც იმედოვნებენ, რომ ფასები კიდევ უფრო შემცირდება მომავალში, ერიდებიან ხარჯების გაწევას და ფასების კვლავ შემცირებას ელოდებიან. მოთხოვნის შემცირება კი ლოგიკურად გამოიწვევს კომპანიების საინვესტიციო აქტივობის შემცირებას, რასაც ასევე მოჰყვება ხელფასების შემცირება და უმუევრობის ზრდა. აღნიშნული ტენდენციები განსაკუთრებით საშიშია იმ ქვეყნებისათვის, რომელთაც დიდი ვალი აქვთ, რადგან დეფლაცია მათი ვალების რეალურ ღირებულებას კიდევ უფრო ზრდის. სამომხმარებლო აქტივობის შემცირებასთან ერთად ევროზონაში უკვე შეინიშნება კომპანიების აქტივობის შემცირებაც. ევროპის ცენტრალური ბანკის ეკონომისტის, პიტერ პრიტის განცხადებით: „რაც ყველაზე მეტად გვაწუხებს, ის არის, რომ რეცესიისა და სუსტი ეკონომიკური ზრდის 7-წლიანი პერიოდის შემდეგ ევროზონაში, ბიზნესმა და საოჯახო მეურნეობებმა შეამცირეს გრძელვადიანი ზრდის მოლოდინები და მოახდინეს გადაწყობა სუსტ ეკონომიკურ ზრდაზე და დაბალ ინფლაციაზე. ეს რისკი უკვე მატერიალიზებულია; კომპანიებმა უკვე დაიწყეს 1%იანი ზრდა/1%-იანი ინფლაცია სქემაზე გადაწყობა“. ქცევის ამგვარი ცვლილება განსაკუთრებით დიდი საფრთხის შემცველია. „კრიზისის წინ ჩვენ გვქონდა ეკონომიკური ზრდის მაღალი ტემპების მოლოდინი. ახლა საპირისპირო სურათია. განსაკუთრებით სარისკოა ის, რომ ზრდის მიმართ პესიმისტურ მოლოდინებს არსებული ვითარებაც ამყარებს“ დასძენს ევროპის ცენტრალური ბანკის ეკონომისტი. ეკონომისტებმა უკვე დაიწყეს პარალელების გავლება ევროპასა და იაპონიას შორის. იაპონიის მთავრობა 20 წლის განმავლობაში ცდილობს მსგავსი „დეფლაციის ხაფანგისგან“ თავის დაღწევას.
22
Issue #: [Date]
Dolor Sit Amet მიიჩნევს, რომ რაოდენობრივი შერბილების პოლიტიკა სულაც არ არის პანაცეა, მან შეიძლება გამოიწვიოს გრძელვადიანი საპროცენტო განაკვეთების შემცირება და ვალუტის დასუსტებით ექსპორტის ზრდა, მაგრამ ის მაინც ვერ გადაწყვეტს იმ გრძელვადიან გამოწვევას, რომელიც ევროზონის წინაშე დგას, მყარი და სტაბილური ეკონომიკური ზრდის სახით. სპეციალისტები არ გამორიცხავენ იმასაც, რომ 25 წევრი ქვეყანა კონსესუსს ვერ მიაღწევს 22 იანვრის შეხვედრაზე, მართალია, რაოდენობრივი შერბილების პროგრამას ევროპის ქვეყნების უმეტესობა უჭერს მხარს, მაგრამ არიან მოწინააღმდეგეებიც, მათ ბანაკშია გერმანიაც. ამიტომაც ამ პროგრამის დაწყება, თუ ის საერთოდ განხორციელდება, შეიძლება მომდევნო სხდომამდე გადავადდეს, რომელიც მარტში გაიმართება.
მერიოდში იაპონიის ვალი მშპ-სთან მიმართებაში 200%-მდე გაიზრდა. აღსანიშნავია ერთი ფაქტორი, ევროზონაში სიტუაცია ახლა იმაზე რთულია, ვიდრე იყო იაპონიაში მაშინ, როცა დეფლაციის დეკადა დაიწყო. როდესაც იაპონიაში დეფლაცია დაიწყო, მას არ ჰქონია ვალის მშპ-სთან ფარდობის 100%-იანი და უმუშევრობის მაღალი მაჩვენებელი და, ამასთანავე, იაპონიის ეკონომიკა არ იყო რეცესიაში. დღეს ევროზონის უმუშევრობის საშუალო მაჩვენებელი 11.5%-ია, რაც 2-ჯერ მეტია იაპონიის ისტრიულ მაქსიმუმზე. იტალიაში უმუშევრობა 13.4%-ს აღწევს, გერმანიაში 6.5%-ს. ევროპის ცენტრალური ბანკის მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტის სხდომა 22 იანვარს ჩატარდება, რომლის მიმართაც დიდი მოლოდინია. ამ შეხვედრაზე უნდა გადაწყდეს კიდევ უფრო გააფართოვებს თუ არა ცენტრალური ბანკი რაოდენობრივი შერბილების პროგრამას. მან უკვე მოახდინა კორპორატიული ობლიგაციების შეძენა, მაგრამ გადასაწყვეტია, განხორციელდება თუ არა რაოდენობრივი შერბილების სრულმასშტაბიანი პროგრამა, როგორიც ეს მოხდა აშშ-ში, სუვერენული ობლიგაციების ფართომასშტაბიანი შეძენის ჩათვლით. თუმცა, ევროზონა ამ შემთხვევაშიც უფრო დიდი რისკის ქვეშ დგას, ჯერ კიდევ არ არის ბოლომდე ევროპის ცენტრალური ბანკის უფლებები გაწერილი, ის თუ რა დონეზე შუძლია იმოქმედოს მას ადგილობრივი ცენტრალური ბანკების გვერდის ავლით. სპეციალისტთა შეფასებით კი, რაოდენობირივი შერბილების პოლიტიკა მხოლოდ იმ შემთხვევაშია ეფექტიანი, როცა ის დიდი მასშტაბებით ხორციელდება. ევროკავშირში ექსპერტთა ნაწილი
საქართველ ო ევროკავშირისგან 44მილ იონიან გრანტს მიიღებს ევროკავშირი საქართველოს 44.5 მილიონი ევროს მოცულობის გრანტს გამოუყოფს – საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი ღარიბაშვილმა და ევროპული სამეზობლო პოლიტიკისა და გაფართოებაზე მოლაპარაკებების საკითხებში ევროკომისარმა იოჰანეს ჰანმა საფინანსო შეთანხმებას ხელი მოაწერეს. ევროკავშირი დაეხმარება საქართველოს "ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუფალი სავაჭრო სივრცის" განხორციელებაში და კერძო სექტორის განვითარებაში. როგორც მთავრობის ადმინისტრაციაში აცხადებენ, საფინანსო შეთანხმების ხელმოწერით, იწყება 44.5 მლნ ევროს მოცულობის ახალი პროგრამა, რომელიც ხელს შეუწყობს საქართველოში კერძო სექტორის განვითარებას და მცირე და საშუალო ბიზნესის შესაძლებლობების გაძლიერებას ახალ მარეგულირებელ გარემოსთან ადაპტაციის პროცესში. სექტორული პოლიტიკის მხარდაჭერის პროგრამა ასევე გააუმჯობესებს ვაჭრობასა და კერძო სექტორთან დაკავშირებული ინსტიტუტების ფუნქციონირებას და უზრუნველყოფს ეკონომიკურ ინტეგრაციას დაბრუნებული მიგრანტების, ბიზნესმენი ქალებისა და ახალგაზრდა მეწარმეებისთვის.
23
Issue #: [Date]
Dolor Sit Amet
სამეცნიერო ანალიტიკური ჟურნალი
ISSN 1512-4606 e-ISSN 1512-2980 უნივერსალური ათობითი კლასიფიკაცია უაკ 479,22 ს-323 საკატალოგო ინდექსი 17022 რეფერირებულია: AMERICAN ECONOMIC ASSOCIATION (JOURNAL OF ECONOMIC LITERATURE) ტექნიკური უნივერსიტეტის აკადემიური საბჭოს მიერ ჟურნალი „საქართველოს ეკონომიკა“ შეტანილია სადისერტაციო საბჭოს დებულებით განსაზღვრულ სამეცნიერო ჟურნალების ჩამონათვალში გამომცემელი: თავისუფალი ეკონომიკისა და ბიზნესის ინსტიტუტი ჩვენი პარტნიორები მსოფლიოში: Internet Securities, Inc www.internetsec.com
მთავარი რედაქტორი თსუ პროფესორი, PHD ემზარ ჯგერენაია
რედაქტორი სოფიკო სიჭინავა
კომპიუტერული დიზაინი მაკა ღანიაშვილი
საკონტაქტო მონაცემები: კეკელიძის ქ. #25 ტელეფონი: 2 251600; 2 251798
ჟურნალისტი მაკა ღანიაშვილი ელენე ჯგერენაია
contact@geoeconomics.ge