Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη by makthes.gr

Iδιοκτησία - Έκδοση Μακεδονία - Ενημέρωση Α.Ε. Πρόεδρος Δ.Σ. Διευθύνων Σύμβουλος Παναγιώτης Καραμόσχος Εκδότης Αθανάσιος Σαββάκης Σύμβουλος έκδοσης Μιχάλης Αλεξανδρίδης Αρχισυνταξία Μαρία Μπέλλου Δημοσιογραφική επιμέλεια ενθέτου

Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη

Σοφία Χριστοφορίδου Διεύθυνση Εμπορικού Γιώργος Ρίζος Σχεδίαση εντύπου, σελιδοποίηση Νίκος Ρούσσος Γραφεία Καθολικών 4, 54625 Θεσσαλονίκη Τηλ. 2316 005050 Ηλεκτρονική διεύθυνση: www.makthes.gr e-mail: info@makthes.gr

Σοφία Χριστοφορίδου

Editorial

Οι εταιρείες μπορούν να γίνουν μέρος της λύσης

εν έχουμε δεύτερο πλανήτη για να κατοικήσουμε, κι όμως αν συνεχίσουμε να εκμεταλλευόμαστε τους φυσικούς πόρους με τον ίδιο ρυθμό το 2050 θα χρειάζονται τρεις πλανήτες σαν τη Γη για να συντηρήσουν τον τρόπο ζωής του πληθυσμού. Μέχρι πριν μερικά χρόνια αυτή η συζήτηση αφορούσε μόνο την επιστημονική κοινότητα και μια μερίδα πολιτών με περιβαλλοντικές ευαισθησίες. Τα Ηνωμένα Έθνη έθεσαν φιλόδοξους στόχους για τη βιώσιμη, ανάπτυξη, αρχικά με την ατζέντα της Χιλιετίας και στη συνέχεια τους 17 στόχους για το 2030, που όμως έμοιαζαν με θεωρητικά κείμενα, γεμάτα ρομαντισμό για έναν ιδανικό κόσμο που πρέπει να φτιάξουμε. Οι αγαθές προθέσεις και οι δεσμεύσεις σε επίπεδο ρητορικής ήταν πάντα σε περίσσεια στον πολιτικό κόσμο. Όμως αυτή τη φορά τα πράγματα είναι διαφορετικά. Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ και όλοι βλέπουμε τις επιπτώσεις της, από τις καταστροφικές πυρκαγιές τα καλοκαίρια, μέχρι τις φονικές πλημμύρες το χειμώνα και τους κλιματικούς πρόσφυγες που καταφθάνουν στην Ευρώπη. Αυτή τη φορά η ΕΕ δεν αρκέστηκε σε διακηρύξεις, ούτε περιορίστηκε στη γενναία χρηματοδότηση έργων στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Έδωσε σαφές πολιτι-

κό στίγμα και το μήνυμα ελήφθη. Όλο και περισσότεροι επενδυτές προσέχουν που θα τοποθετήσουν τα χρήματά τους και δίνουν μεγάλη προσοχή στους απολογισμούς βιωσιμότητας, που πλέον συντάσσουν όλο και περισσότερες εταιρείες. Όλο και περισσότεροι πολίτες ενδιαφέρονται όχι μόνο για το προϊόν μιας επιχείρησης, αλλά και για τις άξιες που αντιπροσωπεύει, το αν ρυπαίνει το περιβάλλον ή αν ακολουθεί βιώσιμες πρακτικές, το πώς συμπεριφέρεται στους εργαζόμενους και το αν «επιστρέφει» κάτι από τα κέρδη της στην κοινωνία. Όλο και περισσότερες εταιρείες, που παλαιότερα ασχολούνταν μόνο με την κύρια δραστηριότητά τους -το προϊόν που παρήγαγαν ή την υπηρεσία που παρείχαν- πλέον βάζουν στις προτεραιότητές τους το περιβάλλον και την κοινωνία. Όλο και περισσότερες εταιρείες ανακαλύπτουν πόσο σημαντικό είναι να καλλιεργούν την εταιρική κουλτούρα και τις αξίες τους. Όχι μόνο για την «καλή έξωθεν μαρτυρία» προς τους πελάτες και τους χρηματοδότες τους. Αλλά και γιατί η δημιουργία ισχυρών δεσμών εντός της εταιρείας και η πίστη των εργαζομένων σε ένα όραμα που ξεφεύγει από την καθημερινότητα της παραγωγικής διαδικασίας, μόνο θετικό αντίκτυπο μπορεί να έχει, σε επίπεδο παραγωγικότητας

και οικονομικών αποτελεσμάτων. Είτε λοιπόν οι εταιρείες αντιμετωπίζουν το θέμα ωφελιμιστικά -αν ενδιαφέρονται να δείξουν ένα καλό πρόσωπο προς τους δυνητικούς επενδυτές ή προς τους πελάτες τους- είτε πιστεύουν ειλικρινά ότι οφείλουν να «επιστρέψουν» μέρος των κερδών τους, να αφουγκραστούν το κοινωνικό γίγνεσθαι και να γίνουν συμμέτοχοι… το αποτέλεσμα είναι που μετράει. Και στις δύο περιπτώσεις το αποτέλεσμα έχει θετικό πρόσημο. Αρκεί βέβαια να μην πρόκειται απλώς για ένα «πράσινο ξέπλυμα»…. που κρύβει κάτω από το χαλί μαύρες αλήθειες. «Είμαστε όλοι στην ίδια βάρκα» είχε δηλώσει κάποτε στη «ΜτΚ» ο τότε πρόεδρος της Κομισιόν, αναφερόμενος στην οικονομική κρίση της περασμένης δεκαετίας που μόλις άρχιζε για την Ελλάδα. Σήμερα αυτό ισχύει περισσότερο παρά ποτέ. Το βλέπουμε με την κλιματική κρίση -δεν αρκεί να θωρακιστεί μια περιοχή, γιατί ο κόσμος αποτελείται από συγκοινωνούντα δοχεία. Το αντιμετωπίζουμε και με την πανδημία -δεν αρκεί να φτάσει στο 100% η εμβολιαστική κάλυψη μόνο στον ανεπτυγμένο κόσμο, αν οι αναπτυσσόμενες χώρες συνεχίσουν να έχουν μονοψήφια ποσοστά, ο ιός θα συνεχίσει να κυκλοφορεί και να μεταλλάσσεται και η παν-

δημία θα συνεχίσει να ταλανίζει τον πλανήτη. Στα παγκόσμια προβλήματα η λύση δεν θα δοθεί μόνο από τις κυβερνήσεις. Οι εταιρείες μπορούν και πρέπει να γίνουν μέρος της λύσης. Έχουν τα κεφάλαια, την τεχνογνωσία, το ανθρώπινο δυναμικό. Και ας μην κρυβόμαστε, οι περισσότερες εταιρείες έχουν ένα μερίδιο ευθύνης για την επιβάρυνση του πλανήτη - μπορεί να είναι μηδαμινό, μπορεί όμως να είναι και μεγάλο, αν πρόκειται για ρυπογόνες και ενεργοβόρες βιομηχανίες. Οι εργασιακές σχέσεις και το επίπεδο των μισθών παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στην ευημερία μιας κοινωνίας -και εδώ είναι καίριος ο ρόλος των επιχειρήσεων. Θα πρέπει επομένως να είναι παρούσες στην προσπάθεια επίλυσης των μεγάλων, παγκόσμιων προβλημάτων. Αλλά πρωτίστως να είναι παρούσες στον τόπο που δραστηριοποιούνται. Στη χώρα τους, στην περιοχή τους, στην πόλη τους. Ευτυχώς τα τελευταία χρόνια το βλέπουμε όλο και πιο έντονα. Το είδαμε με επιχειρήσεις που στάθηκαν αρωγοί στους πυρόπληκτους στο Μάτι και στην Εύβοια, αλλά και στην πανδημία, με δωρεές που ενίσχυσαν το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Το βλέπουμε με επιχειρήσεις, που στηρίζουν δομές πρόνοιας και συσσίτια, συγκεντρώνουν φάρμακα και τρόφιμα, οργανώνουν εθελοντικούς καθαρισμούς και δεντροφυτεύσεις. Η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, δεν αφορά μόνο τις μεγάλες επιχειρήσεις, αλλά και τις μικρομεσαίες, που είτε εξαιτίας της ευαισθησίας των ιδιοκτητών τους, είτε επειδή οσμίζονται την τάση της εποχής, έχουν εντάξει αντίστοιχες πρωτοβουλίες στο πλαίσιο της επιχειρησιακής τους λειτουργίας. Η ΕΚΕ έχει πολλαπλά οφέλη τόσο για τους ωφελούμενους, τα φυσικά πρόσωπα ή το περιβάλλον, όσο και για τις ίδιες τις εταιρείες, τις οποίες επιβραβεύει το καταναλωτικό κοινό. Τελικά η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη αποτελεί μια νέα μορφή «επιχειρηματικού κεφαλαίου».

Αθανάσιος Σαββάκης

Συνδέσμος Βιομηχανιών Ελλάδος

Πρόεδρος ΣΒΕ

Ανταγωνιστικό πλεονέκτημα η ενσωμάτωση των αρχών της βιώσιμης ανάπτυξης, από τη βιομηχανία

α τελευταία χρόνια ο δημόσιος διάλογος για την υιοθέτηση των αρχών της «Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης» έχει ενταθεί. Τούτο συμβαίνει διότι πλέον οι καταναλωτές σε όλες τις χώρες του κόσμου αναζητούν να αγοράσουν προϊόντα τα οποία παράγονται από επιχειρήσεις που δείχνουν και μπορούν να αποδείξουν τον σεβασμό τους στον άνθρωπο και το περιβάλλον. Αυτή η τάση οδήγησε τις κάθε είδους επιχειρήσεις στην ανάπτυξη δράσεων «Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης» αφού πλέον ο τρόπος και η επιτυχημένη αντιμετώπιση σημαντικών κοινωνικών και περιβαλλοντικών ζητημάτων, κυριολεκτικά αποτελεί μέσον προσέλκυσης πελατών, οι οποίοι με την προτίμησή τους στα προϊόντα και τις υπηρεσίες των συγκεκριμένων επιχειρήσεων τις επιβραβεύουν και τις ενθαρρύνουν να συνεχίσουν το έργο τους στο κοινωνικό πεδίο, και μάλιστα σε μεγαλύτερη ένταση. Έτσι έχει δημιουργηθεί ένα «κίνημα» επιχειρήσεων που συνεχώς αναβαθμίζει και ενισχύει τις δράσεις ΕΚΕ, προωθώντας με τον τρόπο αυτό αρχικά την αξία του ανθρώπου, και ακολούθως την καταναλωτική και κοινωνική αξία στα ενδιαφερόμενα μέρη τους. Άλλωστε, με το πέρασμα των ετών τα ενδιαφερόμενα μέρη μιας επιχείρησης εστιάζουν την προσοχή τους σε πολλά θέματα όπως για παράδειγμα τα συστήματα αμοιβών των εργαζομένων, η οργανωτική και λειτουργική δομή των επιχειρήσεων, ακόμη και η διαχείριση και λειτουργική δομή της εφοδιαστικής αλυσίδας της επιχείρησης, μέχρι και το ποιες στρατηγικές εφαρμόζει η επιχείρηση για να προσελκύσει κεφάλαια. Στο πλαίσιο αυτό, δεν έχει μείνει αμέτοχη η Ευρωπαϊκή

Επιτροπή. Τούτο διότι ο θεσμός της ΕΚΕ ορίζεται μέσα από πολιτικές και δράσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δίνοντας έτσι στο θέμα παγκόσμια προβολή και διεθνές κύρος. Επιπλέον έχει θεσμοθετήσει την επιβράβευση εταιρειών με κοινωνική και περιβαλλοντική συνείδηση, και ενθαρρύνει τις επιχειρήσεις με έδρα τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να υιοθετήσουν δράσεις ΕΚΕ και να τις διαδώσουν σε προμηθευτές και πελάτες τους. Βεβαίως, το μεγάλο στοίχημα από τώρα και στο εξής για τις επιχειρήσεις είναι η ενσωμάτωση στην καθημερινή τους λειτουργία, των αρχών της βιώσιμη ανάπτυξης. Εφόσον πλέον η στρατηγική κατεύθυνση για τις επιχειρήσεις είναι η δημιουργία μιας «πράσινης» οικονομίας, αυτή απαραίτητα, εκτός από βιώσιμη, θα πρέπει να είναι και ανταγωνιστική. Άρα, η προφανής στρατηγική κατεύθυνση για τις επιχειρήσεις μας θα πρέπει να είναι η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη και ταχύτερη διεύρυνση του αριθμού των επιχειρήσεων που υιοθετούν τις συγκεκριμένες αρχές. Βεβαίως για την υλοποίηση της συγκεκριμένης κατεύθυνσης θα πρέπει να υπάρχουν και τα κατάλληλα στελέχη που όχι μόνον θα γνωρίζουν σε βάθος τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης, αλλά και θα μπορούν να τις εντάξουν με επιτυχία στο επιχειρηματικό μοντέλο των εταιρειών στις οποίες εργάζονται. Στο πλαίσιο ακριβώς αυτό εργαζόμαστε στον Σύνδεσμο Βιομηχανιών Ελλάδος. Τόσο η ευαισθητοποίηση, όσο και η ανάπτυξη στελεχών για τις επιχειρήσεις - μέλη μας μέσω στοχευμένων δράσεων εκπαίδευσης και κατάρτισης, βρίσκονται στις σημαντικές μας προτεραιότητες. Άλλωστε, την ιδέα της εται-

ρικής κοινωνικής ευθύνης, ως γέφυρας επικοινωνίας μεταξύ επιχειρήσεων και κοινωνίας ενστερνίστηκε εδώ και πολύ καιρό και προωθεί ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ). Οι δράσεις του Συνδέσμου μας σχετίζονται άμεσα με την κινητοποίηση των επιχειρήσεων μελών μας στην κατεύθυνση ανάληψης δράσεων κοινωνικής ευθύνης. Και είμαστε περήφανοι γιατί έχουμε να επιδείξουμε κοινωνικό έργο και επιτυχημένα παραδείγματα πρωτοβουλιών εταιρικής κοινωνικής ευθύνης μέσα από τη δράση των επιχειρήσεών μας. Γι’ αυτό δημιουργήσαμε το «Δίκτυο Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Αρωγής» που έρχεται να καλύψει το σχετικό κενό και να ενθαρρύνει τις επιχειρήσεις στην υποστήριξη ατόμων, ομάδων, φιλανθρωπικών σωματείων, οργανώσεων και συναφών φορέων, με τη διασύνδεσή τους με την επιχειρηματική κοινότητα και τα ενδιαφερόμενα μέλη του Συνδέσμου, με στόχο την προσφορά προς αυτούς αρωγής σε υλικά αγαθά ή/και υπηρεσίες, διασφαλίζοντας έτσι την αποτελεσματική, αυτόνομη και ταυτόχρονα πολυσυμμετοχική υλοποίηση της αποστολής του δικτύου. Ειδικά κατά τη διάρκεια της πανδημίας η ανταπόκριση των επιχειρήσεων - μελών μας, στην πρόσκληση της πολιτείας και του ΣΒΕ, για έμπρακτη στήριξη του εθνικού συστήματος υγείας και των ευπαθών ομάδων, ήταν και παραμένει μεγάλη, αλλά, κυρίως, συγκινητική. Στόχος μας είναι τα επόμενα χρόνια όσο το δυνατόν περισσότερες επιχειρήσεις να συμβάλλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας και της περιφέρειας, ούτως ώστε να βελτιωθεί περαιτέρω η ποιότητα ζωής και να προστατευθεί με επάρκεια το περιβάλλον.

Με το πέρασμα των ετών τα ενδιαφερόμενα μέρη μιας επιχείρησης εστιάζουν την προσοχή τους σε πολλά θέματα όπως για παράδειγμα τα συστήματα αμοιβών των εργαζομένων, η οργανωτική και λειτουργική δομή των επιχειρήσεων, ακόμη και η διαχείριση και λειτουργική δομή της εφοδιαστικής αλυσίδας της επιχείρησης, μέχρι και το ποιες στρατηγικές εφαρμόζει η επιχείρηση για να προσελκύσει κεφάλαια

Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο

Το ΕΒΕΘ αντιλαμβάνεται τα σημάδια των καιρών

ε το ξέσπασμα της πανδημίας του κορονοϊού SARS-COV2 άλλαξαν οι στόχοι και οι προτεραιότητες της παγκόσμιας κοινότητας σχετικά με την ασφάλεια και την ευημερία των λαών. H πανδημία έφερε μεγάλες αλλαγές στο επιχειρείν, σε παγκόσμιο επίπεδο, όχι μόνο λόγω των μεγάλων επιπτώσεων στο οικονομικό περιβάλλον, αλλά και λόγω της μετατόπισης των στόχων της επιχείρησης. Ο τομέας της υγείας και της ασφάλειας των ανθρώπων (εργαζομένων, πελατών, συνεργατών και πολιτών γενικότερα) τέθηκαν, ως όφειλαν, στην κορυφή των προτεραιοτήτων. Στο πλαίσιο αυτό, ήταν φυσικό επακόλουθο να επαναπροσδιοριστεί και η έννοια της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, αποκτώντας ακόμη μεγαλύτερη αξία. Οι συνθήκες που διαμορφώθηκαν λόγω του COVID-19 έφεραν στο προσκήνιο πρωτοφανείς αντιδράσεις και ανέδειξαν την γενναιοδωρία αλλά και την ετοιμότητα πολλών επιχειρήσεων. Οι επιχειρήσεις κλήθηκαν να ακολουθήσουν πρακτικές και να θέσουν στόχους στο επίκεντρο των οποίων θα βρίσκεται η προσέγγιση όχι απλά του κέρδους αλλά του οφέλους με την ευρύτερη έννοια. Για την προστασία του κοινωνικού συνόλου, πολλές επιχειρήσεις και εργαζόμενοι αναγκάστηκαν να προσαρμοστούν στη τηλεργασία. « Έξυπνα» εργαλεία και τεχνολογίες μπήκαν στη ζωή μας. Παράλληλα, επιχειρήσεις και επιχειρηματικοί φορείς ανέλαβαν σημαντική δράση στην καταπολέμηση του κορονοϊού. Το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης από την ίδρυσή του προσδίδει ιδιαίτερη σημασία στις δράσεις κοινωνικής ευθύνης, αποτελώντας το παράδειγμα για τις επιχειρήσεις-μέλη του. Το ΕΒΕΘ αποτελεί έναν υπεύθυνο εργοδότη, που αντιμετωπίζει

το ανθρώπινο δυναμικό του με ενσυναίσθηση και του παρέχει ποικίλες ευκαιρίες επαγγελματικής, οικογενειακής και προσωπικής ανάπτυξης. Ενδεικτικά, προσφέρει στο προσωπικό του τη δυνατότητα για δωρεάν ετήσιες ιατρικές εξετάσεις, καλύπτει τις δαπάνες συμμετοχής σε σεμινάρια κατάρτισης για τους υπαλλήλους του, χρηματοδοτεί τη συμμετοχή των παιδιών τους σε θερινές κατασκηνώσεις κι επιβραβεύει την ακαδημαϊκή τους πρόοδο. Επιπρόσθετα, δραστηριοποιείται πολυδιάστατα στο πεδίο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, • υποστηρίζοντας οικονομικά φιλανθρωπικές οργανώσεις • προσφέροντας χορηγίες σε εκπαιδευτικούς φορείς και υποτροφίες σε φοιτητές που διακρίνονται • διοργανώνοντας και φιλοξενώντας ενημερωτικές εκδηλώσεις ποικίλου περιεχομένου, εικαστικές εκθέσεις κ.λπ. Το ΕΒΕΘ αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για τη διάδοση της έννοιας της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης και επιμέρους πτυχών της στις επιχειρήσεις-μέλη του και συμμετέχει σε δίκτυα για την προώθηση της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης. Συγκεκριμένα το ΕΒΕΘ, ως ιδρυτικό μέλος του Δικτύου Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Αρωγής, στηρίζει μαζί με άλλους επιχειρηματικούς φορείς την υλοποίηση σειράς ση-

μαντικών δράσεων κοινωνικού χαρακτήρα. Παράλληλα, το Επιμελητήριο στηρίζει το Οικουμενικό Σύμφωνο του ΟΗΕ (Global Compact) ενώ αποτελεί ιδρυτικό μέλος του Ελληνικού Δικτύου του Οικουμενικού Συμφώνου του ΟΗΕ (Global Compact Netrwork Hellas), αλλά και κύριο μέλος του Ελληνικού Δικτύου για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη. Οι 17 στόχοι που έχει θέσει ο ΟΗΕ, ως προϋποθέσεις την επίτευξη μιας βιώσιμης ανάπτυξης σε παγκόσμιο επίπεδο μέχρι το 2030, βρίσκουν απόλυτα σύμφωνους όλους τους επιχειρηματικούς φορείς και πιστεύω ότι το ίδιο ισχύει και για το σύνολο της επιχειρηματικής κοινότητας η οποία πάντα αποδεικνύει την κοινωνικής της ευαισθησία. Στο πλαίσιο των δράσεών του για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας, το ΕΒΕΘ προχώρησε σε σημαντικές δωρεές σε δημόσια νοσοκομεία «πρώτης γραμμής» της Θεσσαλονίκης. Αναφορικά με την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων, πέραν των προβλεπόμενων προφανών μέτρων, παρείχε δωρεάν εξαρχής μάσκες, αντισηπτικά, θερμομέτρηση, συστηματική απολύμανση των εργασιακών χώρων καθώς και εξετάσεις ανίχνευσης κορονοϊού στους εργαζόμενους. Στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του, ως θεσμοθετημένου συμβούλου της Πολιτείας, το ΕΒΕΘ

Ιωάννης Μασούτης Πρόεδρος ΕΒΕΘ

ήταν και είναι σε συνεχή συνεργασία με τα αρμόδια υπουργεία διενεργώντας σειρά ερευνών βάσει των οποίων καταθέτει τεκμηριωμένες προτάσεις για μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων, των θέσεων εργασίας και του οικογενειακού εισοδήματος. Το ΕΒΕΘ, στο πλαίσιο του ρόλου αυτού δίνει πάντα το «παρών» σε θέματα οικονομικής ανάπτυξης της Θεσσαλονίκης, αλλά και της ευρύτερης περιοχής, καθώς και ενδυνάμωσης των διεθνών επιχειρηματικών σχέσεων. Η πολυσχιδής δράση και οι πρωτοβουλίες που αναπτύσσει έχουν ως βασικό στόχο την προώθηση και προβολή της ελληνικής και τοπικής βιομηχανίας, του εμπορίου και των υπηρεσιών, καθώς επίσης τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και τη διεθνοποίηση των επιχειρήσεων της Θεσσαλονίκης. Τα παραπάνω επιτυγχάνονται μέσω της διοργάνωσης ημερίδων, σεμιναρίων και επιχειρηματικών αποστολών, της αποστολής ενημερωτικών δελτίων, της υλοποίησης συγχρηματοδοτούμενων έργων στο πλαίσιο ευρωπαϊκών προγραμμάτων, της συμμετοχής σε διεθνείς εκθέσεις και επιχειρηματικούς οργανισμούς. Παράλληλα, το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης επιδιώκει, μέσα από τις παρεμβάσεις του, να συμβάλλει στη διαμόρφωση ενός θετικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος στη Θεσσαλονίκη, με στόχο την προσέλκυση ξένων επενδύσεων, την ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών πρωτοβουλιών και υπηρεσιών, με γνώμονα την οικονομική εξέλιξη της περιοχής. Το ΕΒΕΘ, προσηλωμένο πάντα στις ίδιες σταθερές αξίες από την ημέρα της ίδρυσής του, αντιλαμβάνεται τα σημάδια των καιρών και προσφέρει υψηλής ποιότητας υπηρεσίες, προκειμένου να στηρίξει την επιχειρηματικότητα και να συμβάλει στην οικονομική ανάπτυξη, κρατώντας παράλληλα σε πρώτη προτεραιότητα το κοινωνικό όφελος.

Σύνδεσμος Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος

Δρ. Γιώργος Κωνσταντόπουλος Πρόεδρος ΣΕΒΕ

Μονόδρομος η ανάπτυξη της εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων

παγκόσμια οικονομία κινείται ακόμη στους ρυθμούς της πανδημίας αλλά όσο ο COVID-19 μονοπωλεί το ενδιαφέρον, ταυτόχρονα δρομολογούνται σημαντικές αλλαγές και εξελίξεις στο διεθνές επιχειρείν. Η πιο προφανής αλλαγή είναι η ψηφιοποίηση και ό,τι αυτή περιλαμβάνει. Τηλεργασία, ψηφιακός μετασχηματισμός της παραγωγής, ηλεκτρονικό εμπόριο και νέα κανάλια διανομής, e-logistics, τηλεπικοινωνία με πελάτες και συνεργάτες με ψηφιακά μέσα, social media, κ.ο.κ. Η λιγότερο προφανής εξέλιξη είναι η ανάπτυξη των επιχειρήσεων με βάση τα κριτήρια ESG. Οι δείκτες ESG (Environmental, Social and Governance) αφορούν το περιβάλλον, την κοινωνική ευθύνη και την ορθή εταιρική διακυβέρνηση, δηλαδή τρεις βασικούς πυλώνες τους οποίους οι επιχειρήσεις θα πρέπει να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη στη στρατηγική τους, καθώς θα αξιολογούνται βάσει αυτών. Η σύναψη νέων συνεργασιών και η επιχειρηματική επέκταση θα εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από τις ESG επιδόσεις. Ήδη συνεργάτες και πελάτες μας από το εξωτερικό ρωτάνε περισσότερες πληροφορίες και θέλουν να μάθουν πώς τα πηγαίνουμε και αν έχουμε εντάξει στους στόχους μας τα εν λόγω κριτήρια. Όπως γίνεται κατανοητό, για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις, οι οποίες ανταγωνίζονται επιχειρήσεις από όλο τον πλανήτη, η προσαρμογή στις επιταγές του σύγχρονου επιχειρείν είναι κάτι περισσότερο από επιτακτική αν θέλουν να συνεχίσουν να είναι διεθνώς ανταγωνιστικές. Το περιβάλλον έχει περιέλθει σε μία κατάσταση ιδιαίτερα ανησυχητική και μη αναστρέψιμη γι’ αυτό και οι επιχειρήσεις πρέπει να δράσουν άμεσα για την προστασία του. Όλοι οι διεθνείς οργανισμοί αναγνωρίζουν την κρισιμότητα της κατάστασης. Ήδη από

το 2015, τα Ηνωμένα Έθνη έθεσαν 17 στόχους βιώσιμης ανάπτυξης με ορίζοντα το 2030, ωστόσο έχουμε φτάσει σχεδόν στο τέλος του 2021 και εν μέσω πανδημίας και τώρα οι επιχειρήσεις ξεκινούν σταδιακά να εφαρμόζουν πρακτικές πράσινης επιχειρηματικότητας και κοινωνικής εταιρικής ευθύνης. Ίσως, υπό αυτή την έννοια, ο COVID-19 να μας αφύπνισε. Οι ESG δείκτες δεν είναι τυπικοί χρηματοοικονομικοί δείκτες, αλλά ένα νέο χρήσιμο εργαλείο για τις τράπεζες, τις εταιρςίες και τους επενδυτές ώστε να συλλέξουν πληροφορίες, να αναγνωρίσουν ρίσκα και να εντοπίσουν προοπτικές ανάπτυξης. Τα χρονικά περιθώρια στενεύουν και οι επιχειρήσεις πρέπει να αφομοιώσουν τα κριτήρια ESG στη στρατηγική τους και στα ετήσια report τους, διότι διαφορετικά κινδυνεύουν να προσβληθούν από τη «μυωπία του μάρκετινγκ» και να βγουν εκτός παιχνιδιού.

Στον ΣΕΒΕ πιστεύουμε ακράδαντα ότι η ανάπτυξη της εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων είναι μονόδρομος για τη βιωσιμότητα της ελληνικής οικονομίας. Γι’ αυτό και θεωρούμε ότι, ως ο μεγαλύτερος εξαγωγικός φορέας της χώρας, έχουμε έναν κομβικό ρόλο στην αφύπνιση, ενημέρωση και εκπαίδευση των εξαγωγικών και εν δυνάμει εξαγωγικών επιχειρήσεων επί των νέων εξελίξεων. Στο πλαίσιο αυτό στις 18 Νοεμβρίου διοργανώσαμε webinar με θέμα την αξιοποίηση του ESG στην εφοδιαστική αλυσίδα και τα οφέλη που μπορούν να αποκομίσουν οι ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις. Παράλληλα, συμμετέχουμε σε ευρωπαϊκά προγράμματα σχετιζόμενα με κυκλική οικονομία και εταιρική κοινωνική ευθύνη, ενώ σκοπεύουμε να διευρύνουμε σημαντικά το χαρτοφυλάκιο των δράσεων μας για τα θέματα που θίγουν τα κριτήρια ESG.

Οι ESG δείκτες δεν είναι τυπικοί χρηματοοικονομικοί δείκτες, αλλά ένα νέο χρήσιμο εργαλείο για τις τράπεζες, τις εταιρείες και τους επενδυτές ώστε να συλλέξουν πληροφορίες, να αναγνωρίσουν ρίσκα και να εντοπίσουν προοπτικές ανάπτυξης. Τα χρονικά περιθώρια στενεύουν και οι επιχειρήσεις πρέπει να αφομοιώσουν τα κριτήρια ESG στη στρατηγική τους και στα ετήσια report τους, διότι διαφορετικά κινδυνεύουν να προσβληθούν από τη «μυωπία του μάρκετινγκ» και να βγουν εκτός παιχνιδιού

Αθανάσιος Λιάγκος

ΟΛΘ ΑΕ

Εκτελεστικός Πρόεδρος δ.σ. ΟΛΘ ΑΕ

Επενδύουμε στην ανάπτυξη, στηρίζουμε την κοινωνία

ΟΛΘ ΑΕ ως ενεργή και υπεύθυνη επιχείρηση υλοποιώντας το νέο Επενδυτικό της Πλάνο ενισχύει παράλληλα το κοινωνικό της αποτύπωμα μέσα από πρακτικές, συνέργειες και πρωτοβουλίες που υποστηρίζουν το κοινωνικό σύνολο. Βασικός πυλώνας της εταιρικής μας κουλτούρας για την εύρυθμη και επιτυχημένη λειτουργία μας είναι η ενσωμάτωση πρακτικών βιώσιμης ανάπτυξης σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων και υπηρεσιών μας. Προς αυτή την κατεύθυνση, έχουμε υιοθετήσει και συμβάλει ενεργά στην επίτευξη των στόχων της βιώσιμης ανάπτυξης για το 2030, όπως καταγράφονται από την Ημερήσια Διάταξη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Έτσι στηρίζουμε και προωθούμε την ευημερία και την ασφάλεια του κοινωνικού συνόλου και συνεισφέρουμε ουσιαστικά στην προστασία του περιβάλλοντος και την υγεία και εξέλιξη των εργαζομένων μας. Υλοποιούμε, συμμετέχουμε και στηρίζουμε ένα ευρύ φάσμα δράσεων και πρωτοβουλιών με επίκεντρο τους τομείς της υγείας, του πολιτισμού, του αθλητισμού και της παιδείας. Καθημερινά είμαστε δίπλα στον άνθρωπο. Εργαζόμενους και συμπολίτες μας. Πρωταρχική μας μέριμνα είναι η προστασία του περιβάλλοντος μέσα από την εφαρμογή καθημερινών μέτρων και την υλοποίηση ενεργειών που είναι σύμφωνες με την ελληνική και διεθνή νομοθεσία. Είμαστε το πρώτο Ελληνικό Λιμάνι που έγινε μέλος του δικτύου Green Award τον Μάρτιο του 2019 και που προσφέρει 15% έκπτωση στα λιμενικά τέλη στα πιστοποιημένα με Green Award πλοία που έρχονται στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Επιπροσθέτως εφαρμόζουμε στο σύνολο των λειτουργιών μας, σύστημα περιβαλλοντικής διαχείρισης κατά το πρότυπο ISO 14001:2015. Η μείωση κατανάλωσης ενέργειας μέσα από τον άμεσο εκσυγχρονισμό του ενεργoβόρου εξοπλισμού είναι συνειδητή και ζωτικής σημασίας επιλογή που εμπεριέχεται στο επενδυτικό μας πλάνο. Εμείς βλέπουμε τον εκσυγχρονισμό ως εργαλείο βιώσιμης ανάπτυξης και περιβαλλοντικής υπευθυνότητας. Ως κοινωνικά υπεύθυνη επιχεί-

ρηση, εμείς στην ΟΛΘ Α.Ε. έχουμε πρωταρχικό και διαχρονικό στόχο, την άμεση και ουσιαστική ανταπόκριση και στήριξη σε έκτακτες (και μη) ανάγκες του κοινωνικού συνόλου. Με υπευθυνότητα και αίσθημα αλληλεγγύης ανταποκρινόμαστε έγκαιρα και στοχευμένα στα αιτήματα και τα προβλήματα που προκλήθηκαν από την πανδημία του κορονοϊού COVID-19 στη χώρα μας. Δημιουργήσαμε ασπίδα προστασίας της δημόσιας υγείας και συμβάλλαμε ουσιαστικά στη διαχείριση της πανδημίας ενισχύοντας το Εθνικό Σύστημα Υγείας με δύο δωρεές προς το ΠΓΝΘ «ΑΧΕΠΑ», νοσοκομείο αναφοράς για τον κορονοϊό, καλύπτοντας ανάγκες συνολικής αξίας 450.000€. Για εμάς, ως ενεργό εταιρικό πολίτη, η ανθρώπινη ζωή και η αναβάθμιση της ποιότητάς της είναι προτεραιότητες. Από την πρώτη στιγμή λάβαμε τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία της δημόσιας υγείας, όσο και την ασφάλεια των εργαζομένων μας, των συναλλασσόμενων με μας και των εξωτερικών συνεργατών μας. Πέραν της δημόσιας υγείας και της υγείας των ανθρώπων της ΟΛΘ ΑΕ προτεραιότητά μας ήταν και παραμένει η απρόσκοπτη λειτουργία της εμπορικής κίνησης και των υπηρεσιών της εφοδιαστικής αλυσίδας που εξυπηρετούνται μέσω του λιμένα της Θεσσαλονίκης. Η επιτυχία μας οφείλεται στην ευαισθησία, στο υψηλό αίσθημα ευθύνης και τις συντονισμένες προσπάθειες των ανθρώπων μας. Ακολουθήσαμε πιστά τις οδηγίες και συστάσεις της Πολιτείας και των Υγειονομικών Αρχών εφαρμόζοντας τα κατάλληλα μέτρα προστασίας και ασφάλειας. Ενημερώνουμε συστηματικά το προσωπικό μας για τις σχετικές εξελίξεις και δίνουμε σαφέστατες οδηγίες για τη

διευκόλυνση εκτέλεσης των καθηκόντων ώστε να διασφαλίζεται στο μέγιστο η υγεία, η ασφάλεια και συνεπώς η βέλτιστη λειτουργία.

Επενδύουμε στην Ανάπτυξη Το επενδυτικό μας πλάνο για την αναβάθμιση του Λιμανιού της Θεσσαλονίκης και την εδραίωση του ως Κύρια Θαλάσσια Πύλη της Νοτιοανατολικής, Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, με πρωταγωνιστή το έργο Επέκτασης του 6ου Προβλήτα, υλοποιείται με γρήγορους ρυθμούς, αποτελώντας έναν ισχυρό πόλο ανάπτυξης για την οικονομία και την κοινωνία σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. 6ος Προβλήτας Η υλοποίηση αλλά και η ολοκλήρωση του εν λόγω έργου, συμβάλλει ουσιαστικά στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη με ποικίλα και πολλαπλασιαστικά οφέλη σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. Δημιουργούνται διαρκώς νέες θέσεις εργασίας όχι μόνο στην ΟΛΘ ΑΕ αλλά και σε επιχειρήσεις συνδεδεμένες με τις λιμενικές δραστηριότητες που ενισχύουν σημαντικά την οικονομική δραστηριότητα της τοπικής και εθνικής οικονομίας. Κοινωνικό-Οικονομικό Αποτύπωμα 6ου Προβλήτα Στο πλαίσιο της μέτρησης της σημασίας του έργου διενεργήθηκε μελέτη της εταιρείας Deloitte η οποία αναδεικνύει ότι η επέκταση του Προβλήτα 6 θα έχει ισχυρό και ευρύ οικονομικό και κοινωνικό αποτύπωμα, ήδη από την περίοδο υλοποίησης της. Μεταξύ άλλων, κατά την περίοδο 2022-2025, το έργο της επέκτασης του Προβλήτα 6 υπολογίζεται ότι: Θα δημιουργήσει ετήσια έσοδα

Α’ Προβλήτα, Λιμάνι κύτταρο της πόλης.

άνω των 230 εκατ. ευρώ σε όλο οικοσύστημα του λιμένα που επηρεάζεται άμεσα ή έμμεσα από την επέκταση του Προβλήτα 6 -το ποσό αυτό αφορά στον λιμένα, σε συνεργαζόμενες εταιρείες, προμηθευτές, αλλά και σε άλλες επιχειρήσεις, ιδιαίτερα στον κλάδο των μεταφορών. Επιπλέον υπολογίζεται ότι θα ενισχύσει σημαντικά τα έσοδα του δημοσίου από άμεσους και έμμεσους φόρους άνω των 35 εκατ. ευρώ κατ’ έτος. Υπολογίζεται ότι θα παράξει προστιθέμενη αξία άνω των 90 εκατ. ευρώ ετησίως κατά την περίοδο κατασκευής, συνεισφέροντας στο ΑΕΠ της χώρας. Κυρίως θα στηρίξει άμεσα και έμμεσα την δημιουργία περισσότερων από 3.300 θέσεις εργασίας, ενισχύοντας σημαντικά τον κρίσιμο κοινωνικό τομέα της απασχόλησης. Η ίδια μελέτη της Deloitte αναλύει το οικονομικό και κοινωνικό αποτύπωμα κατά τη διάρκεια των 10 πρώτων χρόνων λειτουργίας του Προβλήτα 6, συγκεκριμένα κατά την περίοδο 2026-2035 αναμένεται: Να δημιουργήσει ετήσια έσοδα 272 εκατ. ευρώ σε όλο το εύρος της εφοδιαστικής αλυσίδας του λιμένα, η οποία περιλαμβάνει συνεργαζόμενες εταιρείες όπως προμηθευτές και σε άλλες επιχειρήσεις, ιδιαίτερα στον κλάδο των μεταφορών. Επιπλέον αναμένεται να ενισχύσει σημαντικά τα έσοδα του δημοσίου με έσοδα από άμεσους και έμμεσους φόρους άνω των 55 εκατ. ευρώ κατ’ έτος. Κατά τη διάρκεια 10ετούς λειτουργίας αναμένεται να παράξει προστιθέμενη αξία άνω των 177 εκατ. ευρώ ετησίως, συνεισφέροντας στο ΑΕΠ της χώρας. Κυρίως αναμένεται να στηρίξει άμεσα και έμμεσα την δημιουργία περισσότερων των 4.000 θέσεων εργασίας, ενισχύοντας σημαντικά τον κρίσιμο κοινωνικό τομέα της απασχόλησης.

ΕΥΑΘ

Έργα ευθύνης για τη Θεσσαλονίκη με επίκεντρο τον άνθρωπο και τη βιώσιμη ανάπτυξη

πανδημική κρίση τα τελευταία δύο χρόνια επαναπροσδιόρισε αρχές και αξίες σε επίπεδο συλλογικό και ατομικό, σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής μας δραστηριότητας. Κράτη, επιχειρήσεις, απλοί πολίτες ανέδειξαν τον άνθρωπο ως ύψιστη προτεραιότητα την ώρα της κρίσης και τη βιώσιμη ανάπτυξη ως μέγιστο διακύβευμα στη μετά-COVID εποχή. Βιώσιμη ανάπτυξη με επίκεντρο τον άνθρωπο και την υγεία, με δράσεις περιβαλλοντικής προστασίας και αειφορίας, με βιώσιμες πρακτικές σε όλες τις λειτουργίες της κοινωνίας. Σε αυτήν τη συγκυρία, η ΕΥΑΘ έθεσε δύο στρατηγικούς στόχους: να διασφαλίσει, αφενός, την υγεία των εργαζομένων και των καταναλωτών της θωρακίζοντας υγειονομικά την επιχειρησιακή της λειτουργία και, αφετέρου, να παράξει έργο και υπεραξία για την κοινωνία της Θεσσαλονίκης και το περιβάλλον της. Πολύ δε περισσότερο που η ΕΥΑΘ διαχειρίζεται για πάνω από 1 εκατομμύριο πολίτες ένα κοινό αγαθό ύψιστης σημασίας για τη ζωή και την υγεία μας, το νερό.

ESG κριτήρια Κεντρική στρατηγική επιλογή της διοίκησης της εταιρείας αποτελεί η ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG (Environmental, Social, Governance) τόσο στον επενδυτικό όσο και στον επιχειρησιακό σχεδιασμό της ΕΥΑΘ: διαφάνεια και χρηστή διακυβέρνηση, ισορροπία ανάμεσα στα θετικά οικονομικά αποτελέσματα και την επιστροφή αξίας στο φυσικό κεφάλαιο της πόλης, με έμφαση στις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, αποτελούν βασικές αρχές πάνω στις οποίες εδράζεται η καθημερινή μας λειτουργία. «Πράσινοι» στόχοι Ειδικότερα, μέχρι το 2030 έχουν τεθεί δύο καίριοι «πράσινοι» στόχοι: να μειώσουμε το ανθρακικό μας αποτύπωμα κατά 50% και το υδατικό κατά 20%. Σημεία αιχμής για την εξυπηρέτηση του πρώτου στόχου είναι: • η περιβαλλοντική και ενεργειακή αναβάθμιση της Εγκατάστασης Επεξεργασίας Λυμάτων Θεσσαλονίκης

Αντιρρυπαντικό.

στη Σίνδο, με αξιοποίηση του παραγόμενου βιοαερίου εναλλακτικά με το φυσικό αέριο και δημιουργία μεγάλου φωτοβολταϊκού πάρκου. • η ενεργειακή βελτίωση και λειτουργική αναβάθμιση της Εγκατάστασης Επεξεργασίας Λυμάτων «Αίνεια» στις τουριστικές περιοχές, όπου επίσης προβλέπεται μονάδα φωτοβολταϊκών. • ο ενεργειακός, αντισεισμικός και λειτουργικός ανασχεδιασμός του κτιρίου γραφείων επί της Εγνατίας 127, που θα αποδώσει ένα «πράσινο» κτίριο στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, άλλωστε, είναι μία ακόμη πρόκληση που αναδεικνύεται με αφορμή την πανδημία, καθώς είναι αδύνατη η λειτουργία των ζωτικών υποδομών μίας χώρας χωρίς αδιάλειπτη παροχή ενέργειας. • ο ψηφιακός μετασχηματισμός της εταιρείας με ένα νέο, ολοκληρωμένο σύστημα εξυπηρέτησης πελατών, που θα περιορίσει τις μετακινήσεις στη μετά-COVID εποχή. Είναι, άλλωστε, σαφές ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός αποτελεί πλέον συνθήκη επιβίωσης στο νεο-αναδυόμενο επιχειρηματικό περιβάλλον. Ένα φιλόδοξο επενδυτικό πλάνο με έργα υψηλής τεχνολογίας θα επιτρέψει στην ΕΥΑΘ να κάνει το άλμα στη νέα, ψηφιακή εποχή, βελτιώνοντας σημαντικά -εκτός από το περιβαλλοντικό- το κοινωνικό και οικονομικό της αποτύπωμα και αναβαθμίζοντας τις υπηρεσίες προς τους καταναλωτές της. Η εξυπηρέτηση του δεύτερου στόχου υπαγορεύεται από τη δραματικά παρούσα κλιματική κρίση, που καθιστά μείζονος σημασίας την αύξηση των διαθέσιμων ποσοτήτων

Αντλιοστάσιο αποχέτευσης Ν. Παραλία.

νερού για την κάλυψη των μελλοντικών αναγκών της περιοχής της Θεσσαλονίκης, όπως και νέων περιοχών, που δεν διαθέτουν ασφαλές νερό. Αυτό θα επιτευχθεί πρωτίστως με την επέκταση της Εγκατάστασης Επεξεργασίας Νερού του Αλιάκμονα, η οποία θα επιφέρει και διπλασιασμό της δυναμικότητάς της, ώστε να μπορεί να εξυπηρετηθεί μεγαλύτερος πληθυσμός. Ομοίως, θα συμβάλει η μείωση κατά 50% του μη τιμολογούμενου νερού, η μείωση των απωλειών και των παράνομων υδροληψιών με τη βοήθεια της τεχνολογίας, η περαιτέρω αυτοματοποίηση και ο τηλεέλεγχος του υδροδοτικού δικτύου, που θα επιτρέψει και την ορθολογικότερη διαχείριση των υδάτινων αποθεμάτων, όπως και η εγκατάσταση «έξυπνων» υδρομέτρων, που θα βοηθήσουν τον τελικό χρήστη να εξοικειωθεί πλήρως με την κατανάλωσή του και να την ελέγχει από το κινητό ή το λάπτοπ του!

«Χαρτογράφηση» του ιού με το ΑΠΘ Παράλληλα, ένα ευρύ πρόγραμμα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης είναι σε εξέλιξη, με κορωνίδα τη συνεργασία της ΕΥΑΘ με το ΑΠΘ για τα λύματα και τον COVID-19. Η συνεργασία αυτή, με την ανάπτυξη μιας πρωτοπόρας διεθνώς μεθοδολογίας, έχει καταστεί σημαντικό «ερ-

γαλείο» για την αντιμετώπιση της πανδημίας στον τόπο μας και ήδη την επεκτείνουμε με προσανατολισμό τη σημειακή πλέον «χαρτογράφηση» της εξάπλωσης του ιού και μελλοντικά για την ανίχνευση τυχόν επικίνδυνων οργανισμών. Το πρόγραμμα της ΕΚΕ περιλαμβάνει ακόμη την ενίσχυση του εθνικού συστήματος υγείας, σχολείων και φοιτητικών δράσεων, πολιτιστικών και αθλητικών εκδηλώσεων που προάγουν το ευ ζην, τη στήριξη ανέργων και ευάλωτων συνανθρώπων μας, που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου ελέω πανδημίας, αλλά και κυρίως τη λειτουργία από το 2001 του Μουσείου Ύδρευσης. Εκεί, στο παλιό κεντρικό αντλιοστάσιο της πόλης μας, καθ’ όλη τη διάρκεια του σχολικού έτους υποδεχόμαστε δωρεάν χιλιάδες μαθητές της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, συλλόγους ενηλίκων, ειδικές ομάδες ενδιαφερομένων, αλλά και πρόσφυγες από τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης.

Εξωστρέφεια - Ινστιτούτο Νερού Οι δράσεις εξωστρέφειας επίσης, εν μέσω του… εσωστρεφούς πανδημικού περιβάλλοντος, προσδίδουν στην εταιρεία προστιθέμενη αξία: η ΕΥΑΘ συμμετέχει στο πρώτο έργο ΣΔΙΤ ύδρευσης για το φράγμα Χαβρία της Χαλκιδικής αξίας 167 εκατ. ευρώ, με γνωστό κοινοπρακτικό σχήμα, ένα έργο πολύ σημαντικό για την τουριστική περιοχή της Χαλκιδικής. Ανέλαβε επίσης ρόλο τεχνικού συμβούλου κυπριακής τράπεζας για έργα αποχέτευσης, ενώ συνεργάζεται με γειτονικούς δήμους και δήμους των Βαλκανίων για τη μεταφορά τεχνογνωσίας. Η δημιουργία, εξάλλου, μέσα στα επόμενα χρόνια ενός Ινστιτούτου Νερού με μελετητικό και επιχειρησιακό χαρακτήρα θα αποτελέσει επιστέγασμα της εξωστρέφειας και της ολιστικής προσέγγισης της ΕΥΑΘ στα θέματα διαχείρισης ύδατος. Φυσικά η ΕΥΑΘ, με αιχμή του δόρατός της το πολύπειρο και άρτια καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό της, μεριμνά πρώτα και κύρια για τη βασική της αποστολή: να παράγει καθημερινά νερό άριστης ποιότητας και να λειτουργεί τα δίκτυά της με μέριμνα για τη βιωσιμότητα και την ευρωστία της πόλης μας, της Θεσσαλονίκης.

Έρευνα της ICAP

Η πανδημία έστρεψε τις εταιρείες προς την κοινωνία

δέκατη έρευνα της ICAP για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη αποτυπώνει μια αλλαγή στις προτεραιότητες των εταιρειών, ως προς τα κονδύλια που διαθέτουν για δράσεις ΕΚΕ. Τα προηγούμενα χρόνια (2015-2018) το υψηλότερο μερίδιο κατείχε διαχρονικά η κατηγορία Ανθρώπινο Δυναμικό. Όμως η τάση που είχε αρχίσει να φαίνεται από το 2019, να διατίθενται περισσότερα κεφάλαια για δράσεις που απευθύνονται στην κοινωνία, ενισχύθηκε ακόμα περισσότερο τα τελευταία δύο χρόνια, με την πανδημία αλλά και τις καταστροφικές πυρκαγιές. H έρευνα έγινε σε 74 επιχειρήσεις από διάφορους κλάδους της ελληνικής οικονομίας (βιομηχανία, εμπόριο, υπηρεσίες), που δραστηριοποιούνται σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια. Τα μεγαλύτερα κονδύλια για το 2021 δαπανήθηκαν σχεδόν ισόποσα για τις δράσεις που σχετίζονται με την Κοινωνία καταλαμβάνοντας μερίδιο 31% και το Ανθρώπινο δυναμικό με μερίδιο 30%. Σύμφωνα με την ανάλυση της ICAP, «οι απρόσμενες συνθήκες που διαμόρφωσε η πανδημία του COVID-19 ώθησαν τις επιχειρήσεις στην προσαρμογή των διαδικασιών και της λειτουργίας τους στα νέα δεδομένα, αναλαμβάνοντας το δικό τους μερίδιο ευθύνης για τον περιορισμό της εξάπλωσης του ιού, ενώ συνδέθηκαν και με πλήθος καλών πρακτικών εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Οι επιχειρήσεις, εκτός από την στήριξη των δικών τους ανθρώπων κινητοποιήθηκαν σε μεγάλο βαθμό προσφέροντας σημαντικές υλικές και χρηματικές δωρεές τόσο για το Εθνικό Σύστημα Υγείας όσο σε άλλες δράσεις που προωθούν την ευημερία των πολιτών και μετά την υγειονομική κρίση του COVID-19». Μία στις τρεις επιχειρήσεις (34%) απάντησε ότι η ίδια η Διοίκηση της εταιρείας αναλαμβάνει και τη διαχείριση των δράσεων Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, γεγονός που σχετίζεται με τον βαθμό σημαντι-

κότητας που δίνεται στην εταιρική Υπευθυνότητα για τις περισσότερες επιχειρήσεις από τα ίδια τα στελέχη στην υιοθέτηση και ανάπτυξη δράσεων ΕΚΕ. Ακολουθεί με εξίσου σημαντικό ποσοστό (31%) η Ξεχωριστή Διεύθυνση / τμήμα της εταιρείας (31%). Δύο στις τρεις επιχειρήσεις όχι μόνο δεν ματαίωσαν τις δράσεις ΕΚΕ την περίοδο της πανδημίας αλλά αύξησαν τα έξοδα για τέτοιου είδους ενέργειες το 2020 σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό την προηγούμενη περίοδο (2019/18) διαμορφώθηκε σε 55%. Το μεγαλύτερο ποσοστό των εταιρειών του δείγματος (64%) δαπανά έως €200 χιλ., ποσοστό αυξημένο κατά 4% σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα (60%). Το 12% των επιχειρήσεων δαπανά από €500 χιλ. έως €1 εκατ., ενώ το ίδιο ποσοστό δαπανά και από €1 εκατ. έως €5εκατ. Τέλος, το υπόλοιπο 9% δαπανά από €200 χιλ. έως €500 χιλ. Οφέλη για τις εταιρείες Το σύνολο σχεδόν των επιχειρήσεων (94%) αξιολόγησαν με το μεγαλύτερο βαθμό σημαντικότητας («πάρα πολύ» και «πολύ») τη συνεισφορά στο κοινωνικό σύνολο ως το κυριότερο όφελος που έχουν από τις πρακτικές της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, γεγονός το οποίο δείχνει ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις αντιλαμβάνονται τη σημασία της ΕΚΕ για την κοινωνία (ποσοστό αυξημένο κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα). Ακολουθεί για ένα εξίσου σημαντικό ποσοστό (93%) η βελτίωση της απόδοσης / παραγωγικότητας των εργαζομένων απάντηση η οποία έλαβε το 2020 ποσοστό 71%. Για άλλη μια χρονιά τα οικονομικά οφέλη αξιολογήθηκαν με πολύ χαμηλό βαθμό σημαντικότητας από τις επιχειρήσεις, καθώς το 91% των επιχειρήσεων δήλωσαν ότι οι φοροελαφρύνσεις συνεισφέρουν από «καθόλου» έως «μέτρια». Επιπλέον αξιόλογο ποσοστό εταιρειών (75%) δεν θεωρεί ιδιαίτερα σημαντική την

συνεισφορά των δράσεων ΕΚΕ στην αύξηση των πωλήσεών τους. Εφαρμογής Πρακτικών ΕΚΕ στην Ελλάδα Οι ελληνικές εταιρείες αναγνωρίζουν τη σημαντικότητα της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης και την κατατάσσουν διαχρονικά όλο και πιο ψηλά στις επιχειρηματικές τους δράσεις. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας το 95% των επιχειρήσεων του δείγματος θεωρούν την ΕΚΕ «πολύ» ή «πάρα πολύ» σημαντική, ποσοστό μειωμένο κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με την περσινή έρευνα. Την ίδια στιγμή, οι εταιρείες θεωρούν ότι υπάρχουν ακόμα περιθώρια ανάπτυξης της ΕΚΕ από το σύνολο των ελληνικών επιχειρήσεων (ανεξαρτήτως μεγέθους). Ειδικότερα, σε ερώτηση για το βαθμό εφαρμογής των δράσεων ΕΚΕ από τις επιχειρήσεις στην Ελλάδα, το μεγαλύτερο ποσοστό των εταιρειών του δείγματος (63%) θεωρεί ότι ο βαθμός διείσδυσης/εφαρμογής πρακτικών ΕΚΕ στην παρούσα φάση κυμαίνεται σε μέτρια επίπεδα, ενώ το 20% του δείγματος θεωρεί ότι η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη εφαρμόζεται σε «πολύ» ή «πάρα πολύ» μεγάλο βαθμό από τις εγχώριες επιχειρήσεις.

Αναφορικά με την επίδραση των δράσεων ΕΚΕ στην τρέχουσα συγκυρία σε σχετική ερώτηση που έγινε στην φετινή έρευνα το 67% των επιχειρήσεων του δείγματος θεωρεί ότι οι δράσεις ΕΚΕ συντελούν θετικά σε «πολύ» ή «πάρα πολύ» μεγάλο βαθμό στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της υγειονομικής κρίσης του COVID-19. Ως κυριότερος ανασταλτικός παράγοντες στην υλοποίηση δράσεων ΕΚΕ αναδείχθηκε με ποσοστό 15% το μέγεθος της επιχείρησης και ακολουθούν στον ίδιο βαθμό (13%) η γραφειοκρατία και η δυσμενής τρέχουσα οικονομική συγκυρία. Έπονται (12%), η ελλιπής γνώση και κατάρτιση της διοίκησης της εταιρείας σε θέματα ΕΚΕ, η ελλιπής ενημέρωση των πολιτών για την έννοια της ΕΚΕ και η έλλειψη οικονομικών και φορολογικών κινήτρων. Ως χαμηλότεροι σε σπουδαιότητα παράγοντες αξιολογούνται η έλλειψη εθνικού ρυθμιστικού πλαισίου και το οικονομικό κόστος (10%). Αξίζει να σημειωθεί ότι, η δυσμενής τρέχουσα συγκυρία λόγω της πανδημίας ανέβηκε κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες ως σημαντικός ανασταλτικός παράγοντας για την εφαρμογή δράσεων ΕΚΕ σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα.

Ανθρώπινο δυναμικό Το 92% των επιχειρήσεων του δείγματος δήλωσε ότι παρέχει ίσες ευκαιρίες προς όλους τους εργαζομένους σε βαθμό «πολύ» ή «πάρα πολύ». Το 83% των επιχειρήσεων δήλωσε ότι παρέχει δυνατότητες εκπαίδευσης ή βελτίωσης των δεξιοτήτων του προσωπικού σε βαθμό «πολύ» ή «πάρα πολύ». Το 43% των εταιρειών δήλωσε επίσης ότι την περίοδο της πανδημίας παρείχε πρόσθετες παροχές και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στο προσωπικό.

Αγορά Το επιχειρηματικό περιβάλλον μέσα στο οποίο λειτουργούν και αναπτύσσονται οι επιχειρήσεις και η διαμόρφωση σταθερών και αποτελεσματικών σχέσεων με πελάτες και προμηθευτές αποτελεί προτεραιότητα για τις επιχειρήσεις. Το 87% των εταιρειών δήλω-

δείγματος (85%) δήλωσε ότι πραγματοποιεί δωρεές και χορηγίες σε χρήμα ή/και είδος σε «πολύ» ή «πάρα πολύ» σημαντικό βαθμό (διάγραμμα 9), ποσοστό σημαντικά αυξημένο σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα (61%). Σε εξίσου σημαντικό βαθμό (71%) οι επιχειρήσεις παρείχαν άλλες δωρεές και χορηγίες σε χρήμα ή και είδος, σε «πολύ» ή «πάρα πολύ» σημαντικό βαθμό. Τα αποτελέσματα αυτά αποδεικνύουν την άμεση κινητοποίηση των επιχειρήσεων στις έκτακτες καταστάσεις που δημιούργησε η πανδημία, χρησιμοποιώντας τις δράσεις κοινωνικής ευθύνης ως εργαλείο για τη διαχείριση της κρίσης. Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, η πανδημία οδήγησε σε ένα κύμα δωρεών από τις επιχειρήσεις, το μεγαλύτερο που έχει καταγραφεί τα τελευταία χρόνια στο πλαίσιο δράσεων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης.

σαν ότι εφαρμόζουν συστήματα διαχείρισης-διασφάλισης ποιότητας των προϊόντων (π.χ. ISO 9000 κ.λπ.) σε ιδιαίτερα μεγάλο βαθμό («πολύ» και «πάρα πολύ»), με το ποσοστό αυτό να παραμένει σταθερό σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα. Προγράμματα ΕΚΕ που αναφέρονται στους καταναλωτές (π.χ. διαδικασίες μέτρησης και διαχείρισης παραπόνων κ.λπ.) εφαρμόζει σε «πολύ» ή «πάρα πολύ» μεγάλο βαθμό το 52% των εταιρειών, σημειώνοντας ωστόσο μείωση 9 ποσοστιαίων μονάδων σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα. Η χρήση κριτηρίων ΕΚΕ στην επιλογή προμηθευτών ή συνεργατών εφαρμόζεται σε μέτριο βαθμό από το 31% των επιχειρήσεων.

Κοινωνία Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της φετινής έρευνας η πλειοψηφία των εταιρειών του

Περιβάλλον Οι επιχειρήσεις αναγνωρίζοντας ότι η λειτουργία τους, ανεξάρτητα από την δραστηριότητα και το μέγεθóς τους, μπορεί να έχει επίπτωση στο φυσικό περιβάλλον, υιοθετούν σε μεγάλο βαθμό δράσεις ΕΚΕ που σχετίζονται με την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας το 81% των εταιρειών του δείγματος εφαρμόζουν εσωτερικά προγράμματα ανακύκλωσης σε μεγάλο βαθμό («πολύ» ή «πάρα πολύ»), ποσοστό σημαντικά αυξημένο κατά 11 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 2020. Ακολουθεί η εφαρμογή προγραμμάτων εξοικονόμησης ενέργειας και διαχείρισης αποβλήτων (80%) και η ένταξη στην επιχείρηση συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης σύμφωνα με εθνικά/διεθνή πρότυπα (π.χ. ISO 14001, EMAS κ.λπ.) με ποσοστό 76%.

Ανάλυση της Grant Thornton σε 118 απολογισμούς

«Εσωτερική υπόθεση» η ενσωμάτωση των ESG κριτηρίων από τις ελληνικές επιχειρήσεις

ενσωμάτωση των κριτηρίων που σχετίζονται µε το περιβάλλον, την κοινωνία και την εταιρική διακυβέρνηση (ESG - Environmental, Social και Governance) στη στρατηγική μίας επιχείρησης αποτελεί κομβικό παράγοντα για την εξασφάλιση μακροπρόθεσμης επιτυχίας. Υπό αυτό το πρίσμα η Grant Thornton στην Ελλάδα πραγματοποίησε εξειδικευμένη έρευνα επί των συνολικά δημοσιευμένων Εκθέσεων Βιωσιμότητας ESG & Sustainability για την τελευταία διετία. Σύμφωνα με την έρευνα, μόνο ένας στους τρεις Απολογισμούς ελληνικών επιχειρήσεων, έχει λάβει εξωτερική επαλήθευση από τρίτο μέρος. Το δείγμα της έρευνας συμπεριλαμβάνει όλες τις εισηγμένες εταιρείες στο Χρηματιστήριο Αθηνών και αφορά τόσο μεγάλες εταιρείες, όσο και μικρομεσαίες. Το 63% των εταιρειών που δημοσιεύουν Απολογισμό ESG έχουν σημαντική παρουσία και στο εξωτερικό. Συνολικά μελετήθηκαν απολογισμοί 118 επιχειρήσεων από 32 διαφορετικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας που δημοσι-

εύτηκαν από τον Ιούλιο του 2020 έως και τον Νοέμβριο του 2021. Η έρευνα εστιάζει στο κατά πόσο οι Απολογισμοί που δημοσιεύονται στην Ελλάδα ευθυγραμμίζονται με σχετικά διεθνή πρότυπα και οδηγίες που έχουν δοθεί από παγκοσμίως αναγνωρισμένους φορείς στα θέματα ESG, και μεταξύ άλλων κριτηρίων εκτιμά το ποσοστό των Απολογισμών που επιβεβαιώνονται από τρίτο ανεξάρτητο φορέα, καθώς και το ποσοστό των εταιρειών που υποστηρίζουν τους Παγκόσμιους Στόχους για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη (UN SDGs). Το 22% των εταιρειών που μελετήθηκε στο δείγμα είναι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ενώ το 78% είναι μεγάλες επιχειρήσεις. Αντίθετα από ότι θα περίμενε κανείς, μόνο το 46% των εταιρειών που δημοσίευσαν Απολογισμό για τα έτη 2019-2020 είναι εισηγμένες εταιρείες στο Χρηματιστήριο Αθηνών, με το 54% να είναι μη εισηγμένες και ένα αξιόλογο ποσοστό, το 22% να είναι Μικρομεσαίες Εταιρείες. Τέλος, από το σύνολο των εισηγμένων εταιρειών στο χρηματιστήριο Αθηνών μόνο το 42%

αυτών δημοσιεύει ετήσιο Απολογισμό ESG. Οκτώ στις δέκα (81%) εταιρείες που μελετήθηκαν εκδίδουν ετησίως Απολογισμό Εταιρικής Υπευθυνότητας / Βιώσιμης Ανάπτυξης, ενώ το υπόλοιπο 19% ανά διετία ή και τριετία. Η δημοσίευση Εκθέσεων/Απολογισμών Βιωσιμότητας (ESG Reports) στη χώρα μας έχει να επιδείξει πολύ υψηλό ποσοστό συμμόρφωσης με διεθνή πρότυπα και οδηγίες. Σύμφωνα με την έρευνα, στο 75% των εκθέσεων απολογισμού που δημοσιεύτηκαν έως τον Νοέμβριο του 2021 οι επιχειρήσεις δήλωσαν πως έχουν εφαρμόσει τα διεθνή πρότυπα GRI standards, ενώ το 34% αυτών επιβεβαιώνεται από τρίτο ανεξάρτητο φορέα (εξωτερική επαλήθευση/ διασφάλιση). Τρεις στις τέσσερις εταιρείες που μελετήθηκαν, δημοσιεύουν Απολογισμό Εταιρικής Υπευθυνότητας / Βιώσιμης Ανάπτυξης, εφαρμόζοντας τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες του οργανισμού GRI (GRI Standards). Το υπόλοιπο 25% ακολουθεί διαφορετικές κατευθύνσεις/πρότυπα

(UN Global Compact, SDGs κ.ά.) ή απλώς ενσωματώνουν κάποιες βασικές κατευθύνσεις των GRI Standards. Πάνω από ένας στους τρεις (36%) απολογισμούς που μελετήθηκαν αποτελούν Αναφορά Προόδου σύμφωνα με τις 10 Αρχές του UN Global Compact. Το 82% των εταιρειών, αναφέρονται και παρουσιάζουν τους Παγκόσμιους Στόχους για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη (UN SDGs), ενώ το 18% δεν κάνει καμία αναφορά στους Απολογισμούς τους. Επιπλέον, παρατηρήθηκε πως το 56% των εταιρειών που αποτυπώνουν τη συμβολή τους στους Παγκόσμιους Στόχους για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, συνδέουν και τα ουσιαστικά τους θέματα με συγκεκριμένους στόχους (SDGs), περιγράφοντας αναλυτικότερα τη συμβολή τους σε αυτούς. Το 34% των Απολογισμών των εταιρειών διαθέτει εξωτερική επαλήθευση επιλεγμένων στοιχείων από τρίτο ανεξάρτητο μέρος, ενώ το 66% δεν διαθέτει. Συνολικά τέσσερις στις δέκα των εταιρειών προωθούν τον Απολογισμό τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το 95% των εταιρειών αναρτά τον Απολογισμό ESG στην ιστοσελίδα τους.

«Πράσινο» ελληνικό ομόλογο

Δανεισμός με... οικολογικό προφίλ

α «πράσινα» ομόλογα είναι η νέα... μόδα στην διεθνή αγορά δημοσίου χρέους. Ήδη, η Κομισιόν συζητά τις νέες διατάξεις και το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών εξετάζει το πώς θα εκμεταλλευτεί το νέο καθεστώς. Γαλλία, Γερμανία, Ιρλανδία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο και Σλοβενία έχουν εκδώσει ήδη πράσινα κρατικά ομόλογα, ενώ και στην Ελλάδα το οικονομικό επιτελείο ζυγίζει τα υπέρ και τα κατά, αλλά όχι νωρίτερα από το β’ εξάμηνο του 2022. Για την ώρα, τα «πράσινα» ομόλογα που έχουν εκδοθεί διεθνώς βασίζονται στην αυτοδέσμευση των κρατών ότι θα χρησιμοποιήσουν τα κεφάλαια των συγκεκριμένων εκδόσεων για «πράσινες» δράσεις. Αυτό είναι σημαντικό για το κύρος της χώρας που δανείζεται, καθώς εκπέμπει σήματα διοχέτευσης των κεφαλαίων σε «πράσινες» πολιτικές και όχι σε δανεισμό

ανατροφοδότησης δημοσίου χρέους. Η Αθήνα, που έχει κάνει δυναμική επιστροφή στις διεθνείς αγορές, χαράσσει τη δική της στρατηγική για την έκδοση ενός τέτοιου τίτλου. Με ταμειακά αποθέ-

ματα άνω των 30 δισ. και πακτωλό κεφαλαίων άνω των 70 δισ. τα επόμενα χρόνια από την ΕΕ, η χώρα δεν επείγεται να βρει εναλλακτικούς τρόπους δανεισμού. Είναι ενδεικτικό ότι η απόδοση στο κλασικό ομόλογο αναφοράς

δεκαετούς διάρκειας κινείται στα επίπεδα του 0,6%, το εικοσαετές αγγίζει το 0,8% ενώ το πενταετές παραμένει σταθερά σε αρνητικό πρόσημο. Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις η έκδοση «πράσινων» ομολόγων πλεονεκτεί και μπορεί να συμφέρει από διαφορετικές απόψεις: να βελτιώσει το προφίλ του εκδότη, να «ανοίξει» την επενδυτική βάση στην οποία απευθύνεται και να επιτρέψει φθηνότερο δανεισμό, ειδικά όταν πλέον όλο το οικονομικό κύκλωμα και οι ευρωπαϊκές ντιρεκτίβες σπρώχνουν προς την υιοθέτηση πολιτικών με οικολογικό πρόσημο ενώ και οι επενδυτές αποζητούν... πράσινες ευκαιρίες. Το «πράσινο» ομόλογο υπόκειται στις ίδιες αξιολογήσεις για τον πιστοληπτικό κίνδυνο. Η διαφορά συναντάται κυρίως στην ανακοίνωση της δράσης που θα χρηματοδοτηθεί από το πράσινο ομόλογο, καθώς συνδέεται με κάποιο project για την προστασία του περιβάλλοντος, τη μείωση των εκπομπών ρύπων κ.λπ. Επειδή προς το παρόν η έκδοση τέτοιων ομολόγων δεν σημαίνει και νομική δέσμευση για τους σκοπούς των κεφαλαίων, τυχόν αθέτηση ή αλλαγή των ανακοινωθέντων στόχων δεν συνιστά πιστωτικό γεγονός ή χρεοκοπία, όπως θα προκαλούσε μια στάση πληρωμών.

Πώς δεν θα γίνουν... πράσινα άλογα Tα τελευταία χρόνια η υιοθέτηση δράσεων με οικολογικό πρόσημο και στο πεδίο της οικονομίας έχει καταστεί ικανή και αναγκαία συνθήκη για την προσαρμογή των ευρωπαϊκών οικονομιών στις νέες συνθήκες, απόρροια και της κλιματικής αλλαγής, αποτελώντας βασική στρατηγική σε επίπεδο ΕΕ για τα προσεχή χρονιά. Τα «πράσινα» ομόλογα είναι μία ευκαιρία που η χώρα μας δεν πρέπει να αφήσει αναξιοποίητη, ωστόσο ελλοχεύ-

ουν κίνδυνοι. Οι «πράσινοι» στόχοι πρέπει να είναι διασφαλισμένοι και σίγουροι. Να έχουν βάθος χρόνου, να υπόκεινται σε παρακολούθηση και τακτές αναφορές, για να διασφαλιστεί η «φήμη» της χώρας. Από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ περίπου 25 δισ. από τα 60 δισ. που θα διατεθούν θα αφορούν πράσινες επενδύσεις. Τυχόν υπαναχώρηση από τους διακηρυγμένους σκοπούς χρηματοδότησης ενδεχομένως να πλήξει βαριά

την αξιοπιστία και το κύρος του εκδότη. Στην περίπτωση της Ελλάδας θα μπορούσε να σημαίνει μοιραίο πισωγύρισμα για την αξιοπιστία της στις αγορές. Τα ελληνικά «πράσινα» ομόλογα για μην καταλήξουν... πράσινα άλογα θα απαιτήσουν προσεκτικό σχεδιασμό, προετοιμασία και ευρύτερες συγκλίσεις με στόχο την προσέλκυση νέων επενδυτών και την αναβάθμιση του επενδυτικού προφίλ της χώρας.

«Πράσινα» και «βιώσιμα» ομόλογα

Αυξάνεται το ενδιαφέρον

ο 1,5 τρισ. δολάρια εκτιμάται ότι θα προσεγγίσει το 2022, το μέγεθος της παγκόσμιας αγοράς «πράσινων» ομολόγων και ομολόγων με δείκτες αειφορίας (sustainability linked bonds). Το 97% των ευρωπαϊκών εταιρειών ήδη σχεδιάζουν τη μετάβασή τους σε επιχειρηματικά μοντέλα με κριτήρια ESG. Η Ευρώπη πρωτοπορεί όσον αφορά τις κεφαλαιαγορές, στην έκδοση των δύο ειδών ομολόγων (πράσινων και με δείκτες αειφορίας). Συγκεκριμένα, το 2021 από το σύνολο των ευρωπαϊκών εταιρικών ομολογιακών εκδόσεων τα 25% είναι ESG labelled (ομόλογα με χαρακτηριστικά που σχετίζονται με οφέλη για την κοινωνία, το περιβάλλον και τη διακυβέρνηση) όταν το 2020 ήταν στο 10%. Τους τελευταίους 12-18 μήνες υπάρχει έντονο ενδιαφέρον και στην Ελλάδα σε αυτό τον τομέα, με σημαντικές εκδόσεις από εταιρείες και τράπεζες. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του ομολόγου της ΔΕΗ με δείκτη αειφορίας, το οποίο στην πρώτη συναλλαγή απέφερε 650 εκατ. ευρώ, ενώ μέσα σε τρεις μήνες, η εταιρεία κατάφερε να αντλήσει κεφάλαια-ρεκόρ, ύψους 1,3 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με έρευνα της HSBC, μετά την πανδημία, πάνω από το 60% των επενδυτών και εκδοτών αναθεώρησαν τον τρόπο με τον οποίο βλέπουν και προσεγγίζουν την ευθύνη τους προς την κοινωνία. Πάνω από το 50% αυτών πιστεύουν πλέον, ότι η εστίαση σε κοινωνικά και περιβαλλοντικά θέματα, συμβάλλει στην αύξηση των αποδόσεων και τη μείωση των κινδύνων. Για το 2022, η εκτίμηση της HSBC σε σχέση με την αγορά για τα πράσινα ομόλογα και αυτά που συνδέονται με τη βιωσιμότητα, είναι η περαιτέρω αύξηση, τουλάχιστον 50%, βάσει του ενδιαφέροντος από επενδυτές και εκδότες, με την αγορά να φτάνει

στο 1,5 τρισ. δολ. Όπως προκύπτει από την ετήσια έρευνα της HSBC «Sustainable Financing and Investing Survey 2021», στην οποία λαμβάνουν μέρος 2.000 συμμετέχοντες στις κεφαλαιαγορές, οι επενδυτές στην Ευρώπη και σε διεθνές επίπεδο, λαμβάνουν υπόψιν τα κριτήρια βιωσιμότητας για να επενδύσουν σε μια επιχείρηση. Οι

ερωτώμενοι μοιράστηκαν ομοιόμορφα, μεταξύ εκδοτών από 19 κλάδους και θεσμικών επενδυτών, από 34 χώρες και γεωγραφικές περιφέρειες της Αμερικής, της Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής, της Ασίας-Ειρηνικού και της περιοχής Asean. Πράσινα και ευρωπαϊκά Με βάση τα ευρήματα, στο πλαίσιο της προσπάθειας για την επίτευξη ουδετερότητας άνθρακα, οι ευρωπαϊκές εταιρείες που εκδίδουν χρέος στις παγκόσμι-

ες κεφαλαιαγορές προηγούνται των αντίστοιχων επιχειρήσεων σε ολόκληρο τον κόσμο. Συγκεκριμένα: • το 24% των εκδοτών (16% παγκοσμίως) έχουν ήδη δεσμευτεί για μηδενικές καθαρές εκπομπές άνθρακα. • η συντριπτική πλειοψηφία των εκδοτών στην Ευρώπη (97%) και σε ολόκληρο τον κόσμο (94%) σχεδιάζει, μέσα στην επόμενη πενταετία, να ξεκινήσει να απομακρύνεται από επιχειρηματικά μοντέλα, τα οποία προκαλούν πε-

ριβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα. Οι Ευρωπαίοι επενδυτές απαιτούν από τις επιχειρήσεις να προβούν στις συγκεκριμένες αλλαγές, με σχεδόν όλους (99,6%) να δηλώνουν ότι είναι είτε «σημαντικό» είτε «ζωτικής σημασίας» οι οργανισμοί στους οποίους επενδύουν να προετοιμάζονται για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Σχεδόν το 11% (23% παγκοσμίως) όσων κρίνουν την προετοιμασία αυτή «ζωτικής σημασίας»

υποστηρίζουν ότι θα απομακρυνθούν επενδυτικά από εταιρείες που δεν διαθέτουν αξιόπιστα σχέδια μετάβασης. Οι Ευρωπαίοι επενδυτές πρωτοστατούν παγκοσμίως ως προς τις δεσμεύσεις τους για ουδετερότητα άνθρακα, με το 38% αυτών να έχει ήδη ανακοινώσει κάποια σχετική δέσμευση. Το αντίστοιχο ποσοστό σε παγκόσμιο επίπεδο βρίσκεται στο 17%. Ακόμη, το 91% των Ευρωπαίων επενδυτών φέτος, έναντι μόλις 43% πέρυσι, δηλώνει ότι διαθέ-

τει σταθερή πολιτική για υπεύθυνες επενδύσεις ή θέματα ESG, καταγράφοντας το υψηλότερο ποσοστό από οποιαδήποτε άλλη περιοχή. Φοβίζει η κλιματική αλλαγή Από την έρευνα προκύπτει επίσης ότι το 27% των Ευρωπαίων εκδοτών χρέους δηλώνουν ότι οι επιχειρήσεις τους έχουν ήδη επηρεαστεί από την κλιματική αλλαγή σε σύγκριση με το 50% παγκοσμίως. Το 72% μάλιστα δηλώνει ότι εξετάζει τη μεί-

ωση ή την έξοδο από ορισμένες επιχειρηματικές δραστηριότητες που θα μπορούσαν να είναι ευάλωτες στην κλιματική αλλαγή, ποσοστό που είναι το υψηλότερο από οποιαδήποτε περιοχή παγκοσμίως. Πιστοποίηση και επαλήθευση Ταυτόχρονα, το 68% όλων των εταιρειών που ερωτήθηκαν στην Ευρώπη σκέφτονται να ξεκινήσουν ή να ενισχύσουν δραστηριότητες που θα επωφεληθούν από την κλιματική αλλαγή. Ένας αυξανόμενος αριθμός Ευρωπαίων επενδυτών δηλώνει τίποτα δεν τους εμποδίζει να προβούν σε επενδύσεις, οι οποίες βασίζονται σε κριτήρια ESG. Το ποσοστό αυτό φτάνει το 88% φέτος σε σύγκριση με 54% το περασμένο έτος. Με τον παγκόσμιο μέσο όρο στο 64%, η Ευρώπη σημειώνει το υψηλότερο ποσοστό σε αυτή την ερώτηση από οποιαδήποτε άλλη περιοχή. Από το 12% των επενδυτών οι οποίοι δήλωσαν ότι κάτι τους αποθαρρύνει για τέτοιες επενδύσεις, το 43% ισχυρίζεται ότι δεν διαθέτει την απαιτούμενη εξειδίκευση ή το απαραίτητο εξειδικευμένο προσωπικό. Οι Ευρωπαίοι επενδυτές εξακολουθούν να πιστεύουν ότι οι επιχειρήσεις που εκδίδουν χρέος θα πρέπει να βελτιώσουν τις πληροφορίες που δημοσιεύουν σχετικά με περιβαλλοντικά ζητήματα, με το 38% αυτών, να χαρακτηρίζει τα δεδομένα που δημοσιεύονται «ανεπαρκή». Ένα ποσοστό 66% δηλώνει την ανησυχία του για αναληθείς ισχυρισμούς σχετικά με τα περιβαλλοντικά κριτήρια. Ένα ακόμη στοιχείο είναι ότι αρχίζει να θεωρείται απαραίτητη η πιστοποίηση των βιώσιμων υποδομών από ανεξάρτητους φορείς. Προς αυτή την κατεύθυνση, το 64% των Ευρωπαίων επενδυτών δήλωσαν ότι θα ήταν πολύ πιο σίγουροι για επενδύσεις σε βιώσιμες υποδομές, εάν εφαρμοστεί ένα τέτοιο σύστημα επισήμανσης και επαλήθευσης.

ΔΕΔΑ

«Αγκαλιάζει» τους καταναλωτές κρατώντας αναμμένη τη φλόγα της οικονομίας

ις προοπτικές ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας «ζεσταίνει» η ΔΕΔΑ με την εταιρεία να αγκαλιάζει κάθε γωνιά της χώρας σχεδιάζοντας και βάζοντας στις ράγες συνεχώς επενδυτικά σχέδια που καλύπτουν τις ανάγκες των καταναλωτών. Τα έργα της ΔΕΔΑ, σε πλήρη ανάπτυξη, θα κινητοποιήσουν άμεσες και έμμεσες επενδύσεις συνολικού ύψους 1 δισ. ευρώ και θα δημιουργήσουν περίπου 6.000 νέες θέσεις εργασίας. Συνολικά, στο πλαίσιο του Προγράμματος Ανάπτυξης 2021 - 2025 της ΔΕΔΑ, θα κατασκευαστούν 2.000 χιλιόμετρα δικτύου διανομής φυσικού αερίου, ενώ έως το 2036 θα απολαμβάνουν το φυσικό αέριο περισσότεροι από 170.000

νέοι οικιακοί και εμπορικοί καταναλωτές όπως και εκατοντάδες επιχειρήσεις. Κεντρικός πυλώνας και κινητήριος μοχλός στη στρατηγική ανάπτυξης της ΔΕΔΑ είναι η Βόρεια Ελλάδα, καθώς στην περιοχή τρέχει περίπου το 70% του επενδυτικού προγράμματος, του μεγαλύτερου project επέκτασης δικτύων διανομής φυσικού αερίου που υλοποιείται, αυτή την περίοδο στην Ευρώπη. Παράλληλα, στα πλάνα της εταιρείας είναι και το «πρασίνισμα» των δικτύων της ώστε να μπορούν μελλοντικά να διανέμουν βιομεθάνιο και υδρογόνο. Η ΔΕΔΑ έχει στα σκαριά τρία πιλοτικά προγράμματα στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης: Τα δύο

πρώτα έχουν να κάνουν με τη μετατροπή και την αναβάθμιση δύο υφισταμένων μονάδων βιοαερίου σε μονάδες παραγωγής βιομεθανίου το οποίο θα εγχέεται στα γειτνιάζοντα δίκτυα διανομής και θα καταναλώνεται ως μείγμα με το φυσικό αέριο. Το τρίτο πρόγραμμα εστιάζει στην ολιστική προσέγγιση της παραγωγής, διανομής και χρήσης καθαρού υδρογόνου σε κατοικίες, περικλείοντας το σύνολο των ενεργειακών αναγκών ενός οικισμού. Υπό αυτό το πρίσμα, υλοποιείται με ταχείς ρυθμούς η ανάπτυξη και εδραίωση του δικτύου φυσικού αερίου σε Ανατολική Μακεδονία, Θράκη, Κεντρική και Δυτική Μακεδονία (μεταξύ άλλων σε Καβάλα,

Σέρρες, Δράμα, Αλεξανδρούπολη, Ξάνθη, Κοζάνη) με την εταιρεία σταθερά προσηλωμένη στην πιστή τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων. Ο διευθύνων σύμβουλος της Δημόσιας Επιχείρησης Δικτύων Διανομής Αερίου (ΔΕΔΑ), Μάριος Τσάκας, αναλύει τα επενδυτικά σχέδια και την μακροπρόθεσμη στρατηγική της εταιρείας.

«Η καρδιά του μεγαλύτερου έργου υποδομών διανομής αερίου στην Ευρώπη χτυπάει στη Βόρεια Ελλάδα» Ποιος είναι ο σχεδιασμός της ΔΕΔΑ για την ανάπτυξη και επέκταση του δικτύου παροχής αερίου στις περιοχές Αν. Μακεδονίας, Δυτ. Μακεδονίας, Κ. Μακεδονίας και Θράκης; Τι προβλέπει το επενδυτικό πλάνο της εταιρείας και ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα υλοποίησής του; Η Βόρεια Ελλάδα έχει κεντρική θέση στη στρατηγική ανάπτυξης της ΔΕΔΑ. Όπως έχω ξαναπεί, μπορεί η εταιρεία μας να εδρεύει στην Αθήνα, όμως η «καρδιά» της βρίσκεται στη Μακεδονία και τη Θράκη όπου υλοποιείται το 70% του επενδυτικού μας προγράμματος -του μεγαλύτερου project επέκτασης δικτύων διανομής φυσικού αερίου που «τρέχει», αυτή την περίοδο, στην Ευρώπη. Από τη Θράκη και συγκεκριμένα την πόλη της Ξάνθης δόθηκε το καλοκαίρι, παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, το σήμα της εκκίνησης των μεγάλων αναπτυξιακών έργων της ΔΕΔΑ τα οποία, σήμερα, βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, σε σειρά πόλεων, όπως η Δράμα, η Κομοτηνή, η Αλεξανδρούπολη, η Καβάλα κ.ά., φέρνοντας φθηνότερη και καθαρότερη ενέργεια σε χιλιάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Στη Θράκη, άλλωστε, σκοπεύουμε να υλοποιήσουμε κι ένα έργο στρατηγικής σημασίας: έναν νέο αγωγό φυσικού αερίου κατά μήκος του κάθετου άξονα του Έβρου που θα εκτείνεται από την περιοχή των Κήπων μέχρι την Ορεστιάδα, προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση στο φυσικό αέριο το Σουφλί και το Διδυμότειχο. Με το έργο αυτό, θα είναι δυνατή τόσο η κάλυψη των ενεργειακών αναγκών των νοικοκυριών που ζουν στα σύνορα με την Τουρκία όσο και η ανάπτυξη των επιχειρήσεων της ακριτικής περιοχής.

Επίσης, από την Περιφέρεια της Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης θα ξεκινήσουν τα πρώτα «πράσινα» δίκτυα της ΔΕΔΑ τα οποία θα μπορούν να διανέμουν νέα αέρια καύσιμα με ελάχιστο έως μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα, όπως είναι το βιομεθάνιο και το υδρογόνο, ως μείγμα με το φυσικό αέριο. Για εμάς, λοιπόν, στη ΔΕΔΑ το έργο στη Βόρεια Ελλάδα είναι κομβικής σημασίας. Αποτελεί δε, την αφετηρία του μεγαλόπνοου Προγράμματος Ανάπτυξής μας για την περίοδο 2021-2025 το οποίο φέρνει το φυσικό αέριο σε συνολικά 36 πόλεις της χώρας. Εκτός από την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, την Κεντρική Μακεδονία και τη Δυτική Μακεδονία, δραστηριοποιούμαστε επίσης στην Ήπειρο, τη Στερεά Ελλάδα, τη Δυτική Ελλάδα, αλλά και στην Πελοπόννησο. Σε αυτές τις επτά Περιφέρειες, θα κατασκευαστούν περισσότερα από 2.000 χιλιόμετρα δικτύου και θα γίνουν τουλάχιστον 70.000 νέες συνδέσεις οικιακών και εμπορικών καταναλωτών και εκατοντάδες συνδέσεις βιομηχανιών έως το 2025. Μάλιστα, οι συνδέσεις καταναλωτών θα ξεπεράσουν συνολικά τις 170.000 έως το 2036. Οι τοπικές οικονομίες και κοινωνίες σε ποιο βαθμό θα ωφεληθούν από την έλευση του φυσικού αερίου; Οι ωφέλειες από την έλευση του φυσικού αερίου στην ελληνική περιφέρεια θα είναι τεράστιες: μείωση του κόστους ενέργειας για τους πολίτες, τις επιχειρήσεις και τη βιομηχανία, αντιμετώπιση του κοινωνικού φαινομένου της ενεργειακής φτώχειας, περιβαλλοντική αναβάθμιση των πόλεων, αλλά και τόνωση της τοπικής οικονομίας με τη δημιουργία πολλών νέων θέσεων εργασίας. Είναι ενδεικτικό ότι τα έργα της ΔΕΔΑ, σε πλήρη ανάπτυξη, θα κινητοποιήσουν άμεσες και έμμεσες επενδύσεις συνολικού ύψους 1 δισ. ευρώ και θα δημιουργή-

σουν περισσότερες από 6.000 νέες θέσεις εργασίας, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της απασχόλησης και τη συγκράτηση των νέων ανθρώπων στον τόπο τους. Στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης της ελληνικής οικονομίας, η ΔΕΔΑ έχει αναλάβει πρωτοβουλίες για το πρασίνισμα των δικτύων της. Ποιοι είναι οι βασικοί άξονες της στρατηγικής που θα ακολουθήσετε; Η ΔΕΔΑ είναι ο πρώτος Διαχειριστής Διανομής Φυσικού Αερίου στην Ελλάδα που ασχολήθηκε εις βάθος με το θέμα της σταδιακής απεξάρτησης των δικτύων διανομής από το φυσικό αέριο και της ανάμειξής τους με νέα, μη ρυπογόνα αέρια καύσιμα, προχωρώντας εγκαίρως σε σειρά δράσεων. Συγκεκριμένα, έχουμε καταθέσει προτάσεις που καλύπτουν το σύνολο των αναγκαίων ρυθμιστικών, νομοθετικών και τιμολογιακών προσαρμογών προκειμένου να αναπτυχθεί στη χώρα μας η παραγωγή, διανομή και χρήση του βιομεθανίου, ενώ προετοιμάζουμε τέσσερα πιλοτικά έργα: Τα πρώτα τρία έργα αφορούν στη μετατροπή και την αναβάθμιση υφισταμένων μονάδων βιοαερίου σε μονάδες παραγωγής βιομεθανίου. Το βιομεθάνιο θα παράγεται κυρίως από υπολείμματα του αγροτικού και κτηνοτροφικού τομέα των περιοχών (δηλαδή από βιομάζα), θα εγχέεται στα γειτνιάζοντα δίκτυα διανομής και θα καταναλώνεται ως μείγμα με το φυσικό αέριο. Το τέταρτο πιλοτικό έργο εντάσσεται μεταξύ των πλέον πρωτότυπων εφαρμογών σε επίπεδο ΕΕ και αφορά στη διανομή καθαρού υδρογόνου σε έναν οικισμό («Χωριό Υδρογόνου»). Η επένδυση που γίνεται μέσω των έργων της ΔΕΔΑ θα μας οδηγήσει, λοιπόν, στη νέα «πράσινη» εποχή, αποτελώντας μια μεγάλη παρακαταθήκη για το μέλλον της χώρας μας.

Το τελευταίο διάστημα οι καταναλωτές έρχονται αντιμέτωποι με υπέρογκες αυξήσεις στις τιμές φυσικού αερίου. Σε απόλυτα νούμερα, πόσο περίπου θα αυξηθεί το κόστος θέρμανσης και πόσοι καταναλωτές θα επηρεαστούν; Πότε εκτιμάτε πως θα αποκλιμακωθούν οι τιμές; Θεωρώ ότι οι αυξήσεις στις τιμές του φυσικού αερίου είναι ένα παροδικό φαινόμενο που οφείλεται σε συγκυριακούς παράγοντες και σύντομα η κατάσταση θα ομαλοποιηθεί. Μάλιστα, η εμπιστοσύνη των πολιτών στο φυσικό αέριο δεν έχει κλονιστεί και η ζήτηση παραμένει σε υψηλά επίπεδα, αφού ακόμα και τώρα το φυσικό αέριο παραμένει φθηνότερο σε σχέση με άλλα συμβατικά καύσιμα, όπως είναι το πετρέλαιο. Με δεδομένο πως οι ΑΠΕ θα διαδραματίζουν στο μέλλον ολοένα και πιο καθοριστικό ρόλο για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της χώρας μας, ποια θα είναι η θέση του φυσικού αερίου στον νέο «πράσινο» κόσμο που αναδύεται; Θα συνεχίσει να αποτελεί βασική πηγή θέρμανσης για τα νοικοκυριά; Στη διαδικασία μετάβασης της χώρας μας σε ένα πράσινο ενεργειακό μοντέλο, ο ρόλος του φυσικού αερίου είναι καταλυτικός, αφού θα δράσει ως το καύσιμο - γέφυρα προς τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειες. Βεβαίως, η ενεργειακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς και το Εθνικό μας Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα υιοθετούν σαφώς τον προσανατολισμό προς τη χρήση καυσίμων αερίων με ελάχιστο έως μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα, όπως είναι το βιομεθάνιο και το υδρογόνο και για τον λόγο αυτό, όπως σας προανέφερα, έχουμε αναλάβει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες με στόχο να διασφαλίσουμε τη συμβατότητα των υποδομών μας με τη νέα ενεργειακή εποχή, προς όφελος των καταναλωτών.

Ελληνικός Χρυσός

Υπεύθυνη μεταλλευτική με αυξημένο τοπικό πολλαπλασιαστή

ρόσφατα η Ελληνικός Χρυσός ανακοίνωσε τον Στρατηγικό Οδικό Χάρτη 2021-2024, ο οποίος αποτελεί μέρος της υλοποίησης της αναβαθμισμένης επενδυτικής συμφωνίας μεταξύ της εταιρείας και της Πολιτείας. Πρόκειται για τον οδηγό προς την πλήρη ανάπτυξη των μεταλλείων Κασσάνδρας, μιας από τις μεγαλύτερες απευθείας ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα που θα ξεκλειδώσει σημαντικά οφέλη για την τοπική κοινωνία αλλά και την εθνική οικονομία. Ήδη, το αποτύπωμα της Ελληνικός Χρυσός στην τοπική οικονομία και κοινωνία είναι ιδιαίτερα ισχυρό τόσο στην απασχόληση με το 82% των εργαζομένων να προέρχονται από τις τοπικές κοινότητες όσο και στην τοπική οικονομία, η οποία ενισχύεται με προμήθειες από τοπικές επιχειρήσεις εντός Δήμου Αριστοτέλη που μόνο για τη διετία 2019-2020 άγγιξαν τα 13 εκατ. ευρώ. Με τον Στρατηγικό Οδικό Χάρτη δρομολογούνται την ερχόμενη τετραετία νέες κεφαλαιακές επενδύσεις άνω των 808 εκατομμυρίων ευρώ, μεταξύ άλλων για: - Ολοκλήρωση των κατασκευαστικών εργασιών στις Σκουριές. - Περαιτέρω επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες και σύγχρονες πρακτικές με στόχο την ενίσχυση της ασφάλειας, την ψηφιοποίηση των εργασιών των μεταλλείων και την αύξηση της παραγωγικότητα του μεταλλείου Ολυμπιάδας. - Γεωλογικές έρευνες για βιώσιμα κοιτάσματα στην περιοχή του μεταλλείου των Μαύρων Πετρών. Στο πλαίσιο της υπεύθυνης μεταλλευτικής δραστηριότητας και των αρχών της Βιώσιμης Ανάπτυξης, ο μετασχηματισμός των λειτουργιών της εταιρείας ενισχύει την ασφάλεια και την παραγωγικότητα, προβλέποντας αύξηση της απασχόλησης. Συγκεκριμένα, στην πλήρη ανάπτυξή της, η επένδυση στα Μεταλλεία Κασσάνδρας θα οδηγήσει στη δημιουργία 3.000 συνολικά άμεσων

Στην πλήρη ανάπτυξή της, η επένδυση στα Μεταλλεία Κασσάνδρας θα οδηγήσει στη δημιουργία 3.000 συνολικά άμεσων θέσεων εργασίας, ενώ για την περίοδο 2021-2024 εκτιμάται ότι θα προστεθούν 1.000 νέες θέσεις για τις κατασκευαστικές εργασίες στο έργο των Σκουριών και θα προκύψουν 314 εκατομμύρια ευρώ έσοδα για το Ελληνικό Δημόσιο. Σημαντικό χαρακτηριστικό του Στρατηγικού Οδικού Χάρτη είναι οι επενδύσεις που θα συμβάλουν στην ευημερία των τοπικών κοινοτήτων, με 15 εκατομμύρια ευρώ να προωθούνται σε εμπροσθοβαρείς επενδύσεις για τοπικά αναπτυξιακά έργα στο Δήμο Αριστοτέλη

Έμφαση στην ανάπτυξη δεξιοτήτων με δημιουργία πρότυπου Κέντρου Τεχνικής Κατάρτισης και Εκπαίδευσης

θέσεων εργασίας, ενώ για την περίοδο 2021-2024 εκτιμάται ότι θα προστεθούν 1.000 νέες θέσεις για τις κατασκευαστικές εργασίες στο έργο των Σκουριών και θα προκύψουν 314 εκατομμύρια ευρώ έσοδα για το Ελληνικό Δημόσιο. Σημαντικό χαρακτηριστικό του Στρατηγικού Οδικού Χάρτη είναι οι επενδύσεις που θα συμβάλουν στην ευημερία των τοπικών κοινοτήτων, με 15 εκατομμύρια ευρώ να προωθούνται σε εμπροσθοβαρείς επενδύσεις για τοπικά αναπτυξιακά έργα στο Δήμο Αριστοτέλη. Υπενθυμίζεται ότι η νέα επενδυτική συμφωνία προβλέπει επένδυση συνολικά 70 εκατομμύριων ευρώ στη ΒΑ Χαλκιδική και ειδικά στον Δήμο Αριστοτέλη, που το καθιστά το μεγαλύτερο πρόγραμμα τοπικών επενδύσεων στην Ελλάδα που γίνεται στα όρια ενός και μόνο δήμου.

Επιπρόσθετα, η εταιρεία θα δημιουργήσει ένα πρότυπο Κέντρο Τεχνικής Κατάρτισης και Εκπαίδευσης στο Στρατώνι της Χαλκιδικής, προκειμένου να εκπαιδεύσει σε νέες δεξιότητες το εργατικό δυναμικό ενόψει της λειτουργίας του νέου μεταλλείου στις Σκουριές, το οποίο θα είναι πλήρως ηλεκτρικό και θα εφαρμόζει τεχνολογίες αιχμής ειδικά σχεδιασμένες για να δίνουν, μεταξύ άλλων, την δυνατότητα απομακρυσμένης εξόρυξης. Μέσω του Κέντρου αυτού, οι εργαζόμενοι της Ελληνικός Χρυσός -καθώς και ευρύτερα οι κάτοικοι των τοπικών

κοινωνιών στη συνέχεια, θα έχουν πρόσβαση σε σύγχρονη τεχνογνωσία και υψηλής ποιότητας κατάρτιση, καθώς θα έχουν την δυνατότητα να εκπαιδευτούν για να ανταποκριθούν στα νέα δεδομένα που αξιώνει η σύγχρονη μεταλλευτική δραστηριότητα, αλλά και το άκρως απαιτητικό έργο των Σκουριών, με το σύνολο του εκπαιδευτικού προγράμματος να βρίσκει άμεση πρακτική εφαρμογή στα ίδια τα μεταλλεία και ταυτόχρονα οι εκπαιδευόμενοι θα λαμβάνουν πιστοποίηση για τις γνώσεις τους, κάτι που θα έχει ουσιαστική αναγνώριση στην αγορά.

ΑΝΑΚΕΜ

ο μεγαλύτερο Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων στην Ελλάδα, η ΑΝΑΚΕΜ ΑΕ, παράλληλα με τις πρωτοβουλίες για την προστασία του περιβάλλοντος, αναπτύσσει και σειρά κοινωνικών δράσεων στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Η ΑΝΑΚΕΜ ΑΕ παρείχε, μεταξύ άλλων, στήριξη στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ), στους πυρόπληκτους της Εύβοιας καθώς και στο έργο της Ιεράς Μητροπόλεως Νεαπόλεως Σταυρουπόλεως. Ενίσχυση του ΕΣΥ Με στόχο την ενίσχυση των νοσοκομείων Γ. Παπανικολάου και Παπαγεωργίου της Θεσσα-

Στήριξη του ΕΣΥ, των πυρόπληκτων και του έργου της Ι. Μ. Νεαπόλεως Σταυρουπόλεως λονίκης, τα οποία δοκιμάζονται έντονα από την υγειονομική κρίση, η ΑΝΑΚΕΜ προσέφερε ιατρικό και υλικοτεχνικό εξοπλισμό για την αντιμετώπιση των περιστατικών COVID-19 που νοσηλεύονται εκεί. Στο νοσοκομείο Γ. Παπανικολάου η ΑΝΑΚΕΜ δώρισε: - Τρία συστήματα H-80Μ της εταιρείας BMC Medical - Συσκευές θεραπείας υψηλής ροής οξυγόνου (high flow oxygen therapy) - Τριάντα αντίστοιχα kit αναλωσίμων. Αντίστοιχα, στο νοσοκομείο Παπαγεωργίου η ΑΝΑΚΕΜ δώ-

ρισε: - Τρεις συσκευές παροχής ένρινης υψηλής ροής Airvo 2, με ενσωματωμένο υγραντήρα, με τροχήλατο στατώ, συνοδευόμενο από βάση στήριξης συσκευής και καλάθι αποθήκευσης αναλωσίμων - Δέκα σετ θερμαινόμενου κυκλώματος ύγρανσης και θαλάμου ύγρανσης με διπλό φλοτέρ, - Δέκα ρινικές κάνουλες σιλικόνης. Ο εξοπλισμός και τα υλικά έχουν ήδη παραδοθεί και είναι στη διάθεση του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού

των δύο νοσοκομείων. Η δωρεά πραγματοποιήθηκε σε συνεννόηση με τις διοικήσεις των νοσοκομείων και του υπουργείου Υγείας και με την έγκριση του Εθνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ), ως του εποπτικού φορέα. Ο πρόεδρος του ΕΟΑΝ Νικόλαος Χιωτάκης εξήρε την πρωτοβουλία της ΑΝΑΚΕΜ αναφέροντας ότι «στις δύσκολες στιγμές που διανύουμε, όλοι μας, συμπεριλαμβανομένων των Συλλογικών Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ) και οργανισμών, οφείλουμε να κάνουμε το καλύτερο δυνατό για να

στηρίξουμε το σύστημα υγείας της χώρας μας που δοκιμάζεται. Ο ΕΟΑΝ, σε συνεργασία με τα ΣΣΕΔ που εποπτεύει, στηρίζει κάθε παραγωγική πρωτοβουλία στο πλαίσιο της Κοινωνικής Ευθύνης. Προς αυτή την κατεύθυνση, χαιρετίζουμε την πρωτοβουλία της ΑΝΑΚΕΜ, με

την οποία έχουμε όλα αυτά τα χρόνια εξαιρετική συνεργασία σε διάφορες πρωτοβουλίες για την εμπέδωση της αξίας της ανακύκλωσης στην κοινωνία». Αναφορικά με τις δωρεές, ο πρόεδρος της ΑΝΑΚΕΜ ΑΕ Ηλίας Δημητριάδης σημείωσε ότι «η ΑΝΑΚΕΜ, με υψηλό

αίσθημα ευθύνης, συμβάλει έμπρακτα στην ενίσχυση του συστήματος υγείας στη μάχη κατά του COVID-19. Σε αυτές τις δύσκολες στιγμές, στεκόμαστε στο πλευρό του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού των νοσοκομείων της Θεσσαλονίκης, που καθημερινά δί-

νουν ακούραστα μία μεγάλη και άνιση μάχη για την αντιμετώπιση των περιστατικών της πανδημίας. Με τη συμβολή όλων μας στην κοινή προσπάθεια, το 2021 θα βγούμε νικητές από αυτή τη μάχη και θα επιστρέψουμε στις ζωές μας υγιείς και δυνατοί».

29 ΓΥΡΙΣΤΕ ΣΕΛΙΔΑ ➜

ΑΝΑΚΕΜ Στο πλευρό των πυρόπληκτων της Εύβοιας Μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του περασμένου Αυγούστου στην Εύβοια η ΑΝΑΚΕΜ αποφάσισε να στηρίξει 120 πυρόπληκτες οικογένειες του δήμου Μαντουδίου - Λίμνης Αγίας Άννας, διαθέτοντας ποσό ύψους 300 ευρώ ανά οικογένεια. Τους δικαιούχους πυρόπληκτους επέλεξε ο δήμος, με βάση κοινωνικοοικονομικά κριτήρια, η δε παράδοση των προπληρωμένων καρτών έγινε στα μέσα Δεκεμβρίου. Με επιστολή του ο δήμαρχος Μαντουδίου - Λίμνης - Αγίας Άννας, Γεώργιος Τσαπουρνιώτης ευχαρίστησε την ΑΝΑΚΕΜ γι’ αυτήν την πρωτοβουλία της. «Εκτιμώντας ιδιαιτέρως την ευγενή αυτή κίνηση αλληλεγγύης, κατά τη δύσκολη περίοδο που διανύουμε, θεωρούμε υποχρέωσή μας να σας ευχαριστήσουμε, για την πολύτιμη βοήθειά σας στην ενίσχυση της προσπάθειάς μας για την αντιμετώπιση των συνεπειών της καταστροφικής πυρκαγιάς που εκδηλώθηκε στο δήμο μας στις 3 Αυγούστου 2021, καίγοντας τα πάντα στο πέρασμά της» ανέφερε στην επιστολή του. Ενίσχυση του έργου της Ι. Μ. Νεαπόλεως-Σταυρουπόλεως Η ΑΝΑΚΕΜ βρέθηκε στο πλευρό της Ιεράς Μητροπόλεως Νεαπόλεως-Σταυρουπόλεως ενισχύοντας συμβολικά το πολύτιμο έργο της. Συγκεκριμένα, συνέδραμε οικονομικά τις κατασκηνώσεις «Ο καλός Ποιμήν» οι οποίες αποτελούν μικρό μόνο μέρος του κοινωνικού και φιλανθρωπικού έργου το οποίο αναπτύσσει η Ιερά Μητρόπολη, υπό τον μητροπολίτη κ.κ. Βαρνάβα. Πέραν αυτού, η ΑΝΑΚΕΜ, στην επόμενη κατασκηνωτική περίοδο, πρόκειται να παρουσιάσει προς τους κατασκηνωτές προγράμματα και δράσεις σχετικά με την ανακύκλωση σε μια προσπάθεια ευαισθητοποίησης των νέων για την προστασία του περιβάλλοντος.

Πρωτοβουλίες καθαρισμού των παράνομων μπαζότοπων Το Συλλογικό Σύστημα ΑΝΑΚΕΜ ΑΕ αναπτύσσει πολυποίκιλες δράσεις για την ενημέρωση των πολιτών σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος, αλλά και για τον καθαρισμό περιοχών από απόβλητα εκσκαφών κατασκευών και κατεδαφίσεων. Ορμύλια Απόλυτα επιτυχημένη ήταν η πρωτοβουλία την οποία ανέλαβε η ΑΝΑΚΕΜ για τον καθαρισμό του ποταμού Χαβρία, σε σημείο πλησίον της Ορμύλιας Χαλκιδικής, από Απόβλητα Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ), στα τέλη Μαΐου. Ήταν μια συμβολική, αλλά και ουσιαστική συνάμα δράση από το μεγαλύτερο Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης ΑΕΚΚ, στην οποία συμμετείχαν και δεκάδες εθελοντές. Τα απόβλητα ήταν διάσπαρτα στα πρανή του ποταμού και αποτελούνταν από μπάζα με προσμίξεις από ξύλα, πλαστικές και μεταλλικές συσκευασίες κ.ο.κ. Με τη χρήση ειδικών μηχανημάτων και φορτηγών τα απόβλητα μεταφέρθηκαν στις πλησιέστερες μονάδες επεξεργασίας και ανακύκλωσης ΑΕΚΚ. Ακολούθησαν οι δεκάδες εθελοντές οι οποίοι καθάρισαν το χώρο από τα υπόλοιπα απορρίμματα τα οποία μεταφέρθηκαν με φορτηγάκι σε απορριμματοφόρο του δήμου Πολυγύρου. Το όλο εγχείρημα διήρκεσε περίπου επτά ώρες, στη διάρκεια των οποίων συνελέγησαν και απομακρύνθηκαν περίπου πεντακόσιοι τόνοι αποβλήτων.

Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των αποβλήτων πρόκειται να μετατραπεί σε δευτερογενές υλικό, κατάλληλο προς επανάχρηση, ενώ το υπόλειμμα της επεξεργασίας - ανακύκλωσης θα οδηγηθεί στον ΧΥΤΑ. Λαχανόκηποι Στην περιοχή των Λαχανόκηπων, κάτω από τη γέφυρα της ΠΑΘΕ, στον παράδρομο, από τη συμβολή του με την οδό Γιαννιτσών έως την οδό 26ης Οκτωβρίου, υλοποιήθηκε επιχείρηση απομάκρυνσης περίπου 7.000 Αποβλήτων Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) τα οποία είχαν πετάξει επιτήδειοι στην περιοχή. Μετά τη συλλογή τους τα απόβλητα οδηγήθηκαν προς επεξεργασία σε κατάλληλα αδειοδοτημένες μονάδες ανακύκλωσης οι οποίες βρίσκονται στην περιοχή της δυτικής Θεσσαλονίκης. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των αποβλήτων μετατράπηκε σε δευτερογενές υλικό, κατάλληλο προς χρήση, με σκοπό να διατεθεί σε συγκεκριμένα έργα, έπειτα από συνεννόηση με την Περιφέρεια Κεντρικής

Μακεδονίας και το δήμο Θεσσαλονίκης. Μενεμένη Η πιο πρόσφατη πρωτοβουλία περιβαλλοντικού χαρακτήρα της ΑΝΑΚΕΜ για το 2021 ήταν σε συνεργασία με το δήμο Αμπελοκήπων Μενεμένης, με στόχο την απομάκρυνση αποβλήτων από δύο περιοχές της Μενεμένης, οι οποίες είχαν μετατραπεί σε παράνομους μπαζότοπους. Η πρώτη βρίσκεται κοντά στο λιμάνι, στην περιοχή Αγίας Βαρβάρας και η δεύτερη στην περιοχή Πόντου, επί της οδού Μικράς Ασίας, στα όρια με το δήμο Δέλτα. Τα συγκεκριμένα απόβλητα προέρχονται κυρίως από ανακαινίσεις και κατεδαφίσεις, ογκώδη αντικείμενα, πλαστικές συσκευασίες αναμεμιγμένες με χώμα, ελαστικά κ.ο.κ. Τα απόβλητα από τις δύο περιοχές θα μεταφερθούν σε κοντινές Μονάδες Ανακύκλωσης. Το μεγαλύτερο μέρος τους πρόκειται να μετατραπεί σε δευτερογενές υλικό, κατάλληλο προς επανάχρηση. Το δε, όποιο υπόλειμμα της επεξεργασίας - ανακύκλωσης, θα οδηγηθεί στον ΧΥΤΑ.

Δίκτυο Κοινωνικής Αλληλεγγύης & Αρωγής

Νικόλαος Πέντζος Προέδρος Δικτύου Κοινωνικής Αλληλεγγύης & Αρωγής

Κάθε εποχή αξίζει το καλύτερο

ο «Δίκτυο Κοινωνικής Αλληλεγγύης & Αρωγής» είναι μία πολύ σοβαρή προσπάθεια των έξι επιχειρηματικών φορέων της Θεσσαλονίκης, του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ), του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης (ΕΒΕΘ), του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης (ΒΕΘ), του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης (ΕΕΘ), του Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΣΕΒΕ) και του Εμπορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης (ΕΣΘ), που σκοπό έχουν τη δημιουργία ενός θεσμού ανθρωπιάς και υποστήριξης των καθημερινών αναγκών των συνανθρώπων μας, στο πλαίσιο των αρχών της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης. Αφουγκραζόμενοι τα σημεία των καιρών και τα προβλήματα που έφερε η κρίση, θεωρήσαμε ότι έπρεπε να κάνουμε ένα βήμα για να φέρουμε κοντά τις επιχειρήσεις με την κοινωνία. Μία κοινωνία που δοκιμαζόταν διαρκώς και ήμασταν σίγουροι ότι θα δοκιμαζόταν ολοένα και παραπάνω, μία πρόβλεψη που έχει δυστυχώς επιβεβαιωθεί σήμερα με τον χειρότερο τρόπο. Ουσιαστικά ο σκοπός μας ήταν, και παραμένει, η κινητοποίηση των επιχειρήσεων - μελών μας στην κατεύθυνση ανάληψης δράσεων κοινωνικής ευθύνης, με ουσιαστικό περιεχόμενο και κέντρο την υποβοήθηση των συνανθρώπων μας και ειδικά των παιδιών. Στο πλαίσιο αυτό θα ήθελα να αναφέρω ότι οι ειδικότεροι σκοποί του «Δικτύου» είναι: 1. Η υποστήριξη ατόμων, ομάδων, φιλανθρωπικών σωματείων, οργανώσεων και συναφών φορέων, με τη διασύνδεσή τους με την επιχειρηματική κοινότητα του Βορειοελλαδικού Τόξου, με στόχο την προσφορά προς αυτούς αρωγής σε υλικά αγαθά ή/και υπηρεσίες. 2. Η συστηματική επιδίωξη συνεργασιών και ο συντονισμός της δράσης της διασύνδεσης των επιχειρήσεων με τις ευπαθείς κοινωνικά ομάδες. 3. Η προώθηση της έννοιας της κοινωνικής ευαισθησίας και ευθύνης

των επιχειρήσεων και η προαγωγή της ιδέας της κοινωνικής συνοχής στη χώρα μας. 4. Η κινητοποίηση της κοινωνίας μέσα από καλές πρακτικές και επιτυχημένα παραδείγματα ώστε να αναπτυχθεί μία κουλτούρα εθελοντισμού κα αλληλεγγύης ειδικά στη νέα γενιά. Θεωρείστε αυτονόητο ότι όλες οι παραπάνω δραστηριότητες απευθύνονται σε άτομα ή ομάδες πληθυσμού, που έχουν ανάγκη ανεξάρτητα από χρώμα, φυλή, θρησκεία, ηλικία, εθνικότητα, ιδεολογία ή πολιτικές πεποιθήσεις. Τα μέσα για την επίτευξη των σκοπών του Δικτύου, είναι πολύ απλά και αρκετά πρακτικά. Συγκεκριμένα: 1. Η παροχή χρηματικών ενισχύσεων ή παροχών σε είδος. 2. Η διοργάνωση εκδηλώσεων κοινωνικής αφύπνισης για θέματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. 3. Η συνεργασία, η ηθική ενθάρρυνση και η οικονομική ενίσχυση άλλων σχετικών με τους σκοπούς του Δικτύου φορέων. 4. Η έκδοση ενημερωτικών εντύπων πάσης μορφής και η δημιουργία ιστοσελίδας για την ενημέρωση και επιμόρφωση των μελών σε θέματα των σκοπών του Δικτύου. Σήμερα το 2021 και έπειτα από μια επιτυχημένη πορεία 10 χρόνων έχουμε καταφέρει να συνεργαστούμε με παραπάνω από 100 ιδρύματα και προσφέρουμε σ’ αυτά σημαντική βοήθεια ανάλογα με τις ανάγκες τους, αλλά και με τις δυνατότητες των επιχειρήσεών μας. Επιτρέψτε μου, να σας αναφέρω απλώς και μόνον επιλεκτικά ένα μέρος από το σημαντικό έργο που έχει επιτελέσει μέχρι σήμερα το Δίκτυο. • Το 2021 μέσω του προγράμματος μας «Προσφέρω στην Υγεία» καταφέραμε να συγκεντρώσουμε το ποσό των 600.000€ το οποίο κατευθύναμε στα νοσοκομεία αναφοράς της πόλης μας με την αγορά άκρως απαραίτητου ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού κυρίως στις ΜΕΘ και ΜΑΦ. Ο εξοπλισμός αυτός όχι μόνο θα χρησιμοποιηθεί για τη περίοδο της κρίσης του κορωνοιού αλλά

θα μείνει στο σύστημα υγείας και θα ανακουφίσει χιλιάδες συνανθρώπους μας στο μέλλον και για άλλες παθήσεις. • Το 2020 το Δίκτυο συνεργάστηκε με την εταιρία LIDL σχετικά με την επέκταση της δράσης του Δικτύου που αφορά στήριξη ιδρυμάτων, συσσιτίων και κοινωνικών παντοπωλείων του Νομού Αττικής. Γενικότερα, η εταιρία LIDL έχει εμπιστευτεί το Δίκτυο σε θέματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και θέλει να περάσει όλες τις δράσεις του μέσω του Δικτύου. • Η Ελληνική Εθνική Επιτροπή για την UNESCO ανακοίνωσε ότι για το έτος 2019, επέλεξε να παρουσιάσει στην ετήσια Συνάντηση των Εθνικών Επιτροπών UNESCO στα Κεντρικά Γραφεία του Οργανισμού στο Παρίσι τη συνεργασία με το Δίκτυο Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Αρωγής ως «βέλτιστη πρακτική» για τη χώρα μας. Η συγκεκριμένη επιτυχία του Δικτύου είναι από τις μεγαλύτερες από την έναρξή του γιατί πλέον το Δίκτυο μας αναγράφεται στο παγκόσμιο βιβλίο της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής για την UNESCO σαν επιτυχημένο παράδειγμα χώρας. • Το Μάιο του 2016 ο TAP (Διαδριατικός Αγωγός Φυσικού Αερίου) αποφάσισε να εμπιστευτεί το Δίκτυο Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Αρωγής για την υλοποίηση προγραμμάτων υποστήριξης ευαίσθη-

των κοινωνικών ομάδων, γεγονός που πιστοποιεί την έως τώρα άκρως επιτυχημένη πορεία του «Δικτύου». Ας σημειωθεί ότι όλα όσα περιγράφω υλοποιούνται σ’ ένα πολύ ρευστό και δύσκολο περιβάλλον, όπου δεν επιθυμούμε να παραμείνουμε απλοί θεατές, αλλά θέλουμε να είμαστε συμμέτοχοι στη συλλογική προσπάθεια για την άρση των κοινωνικών αδιεξόδων. Γι’ αυτό σύνθημά μας είναι ότι η κάθε εποχή αξίζει για το καλύτερο, τόσο για την ίδια, όσο, κυρίως, για τους ανθρώπους της. Και το κυριότερο, θέλουμε αυτό να το επιτύχουμε με πράξεις και όχι με λόγια. Αυτό επιδιώκουμε με την προσπάθειά μας, γιατί θέλουμε πραγματικά να επιστρέψουμε στην κοινωνία ένα μέρος από αυτά που η ίδια μας δίνει τόσα χρόνια. Τέλος, θα ήθελα να ευχαριστήσω όλες αυτές τις επιχειρήσεις που παρά τα τόσα προβλήματα συνδράμουν και καταβάλλουν φιλότιμες προσπάθειες για να ανταποκριθούν στο έργο του «Δικτύου» και ταυτόχρονα να απευθύνω κάλεσμα κοινωνικής προσφοράς και αλληλεγγύης σε επιχειρήσεις που τυχόν δε γνωρίζουν ακόμη το έργο μας. Είναι σημαντικό όλοι να γνωρίζουν ότι έστω και η ελάχιστη χορηγία ή δωρεά σε χρήματα ή είδος που προσφέρουν τα μέλη μας, αυξάνει με γεωμετρική πρόοδο το έργο που επιτελούμε.

ΈΝΝΟΙΕΣ

Μικρό γλωσσάρι για υπεύθυνες επιχειρήσεις

αρότι η έννοια της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης ήταν γνωστή, όχι μόνο στις επιχειρήσεις αλλά και τους καταναλωτές, τα τελευταία χρόνια μπήκαν στη ζωή αμφοτέρων και νέες έννοιες, που σχετίζονται με την προσαρμογή στις πολιτικές αποφάσεις για ένα πιο πράσινο, πιο βιώσιμο μέλλον για τον πλανήτη μας Βιώσιμη ανάπτυξη Για το σύγχρονο επιχειρείν, συνιστά μια ολοκληρωμένη επιχειρηματική προσέγγιση με στόχο τη δημιουργία αξίας για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη (μετόχους, εργαζόμενους, πελάτες, προμηθευτές, τοπική κοινωνία, κράτος-αρχές κ.λπ.) με ταυτόχρονη δημιουργία καινοτόμου ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. Τα θέματα Βιώσιμης Ανάπτυξης απασχολούν, σε συνεχώς αυξανόμενο βαθμό, τους αναλυτές, τους επενδυτές και τις διεθνείς κεφαλαιαγορές. Οι επιδόσεις σε θέματα βιωσιμότητας αποτελούν σημαντικό κριτήριο στις αποφάσεις που θα λαμβάνουν οι επενδυτές για τη χρηματοδότηση ή μη μιας επιχείρησης. ΕΚΕ Η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη αποτελεί εθελοντική αυτο-δέσμευση επιχειρήσεων και οργανισμών να κάνουν περισσότερα για τους εργαζόμενούς τους, την κοινωνία και το περιβάλλον, πέραν της ελάχιστης συμμόρφωσης με την εκάστοτε νομοθεσία. Σχετίζεται με την ανάπτυξη μιας ισχυρής εταιρικής κουλτούρας υπεύθυνης λειτουργίας μιας επιχείρησης ή ενός οργανισμού απέναντι στους ανθρώπους, την κοινωνία και το περιβάλλον, για τον τρόπο που τους επηρεάζει από την άσκηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Η ΕΚΕ αφορά όλους όσοι επηρεάζονται από την λειτουργία των επιχειρήσεων και των οργανισμών. Αυτοί

μπορεί να είναι: εργαζόμενοι, μέτοχοι, πελάτες / καταναλωτές, ανταγωνιστές, προμηθευτές και το περιβάλλον. Το εργασιακό περιβάλλον είναι μια από τις περιοχές που χρήζουν κοινωνικής υπευθυνότητας και στις οποίες οι επιχειρήσεις μπορούν να εφαρμόσουν προγράμματα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης. Επιπλέον πολιτικές ΕΚΕ μπορούν να ασκηθούν σε τομείς όπως το περιβάλλον και η βιώσιμη διαχείρισή του, ο άνθρωπος και η παιδεία. Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία Η κλιματική αλλαγή και η υποβάθμιση του περιβάλλοντος απειλούν την ίδια την ύπαρξη της Ευρώπης και του κόσμου. Για να αντιμετωπιστούν αυτές οι προκλήσεις, η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία θα μετατρέψει την ΕΕ σε μια σύγχρονη, αποδοτική ως προς τη χρήση των πόρων και ανταγωνιστική οικονομία, εξασφαλίζοντας: - μηδενικές καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050 - οικονομική ανάπτυξη αποσυνδεδεμένη από τη χρήση πόρων - κανένας άνθρωπος και καμιά περιφέρεια δεν μένουν στο περιθώριο. Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία είναι επίσης η πόρτα εξόδου μας από την πανδημία COVID-19. Ένα τρίτο των επενδύσεων ύψους 1,8 τρισεκατομμυρίων ευρώ από το σχέδιο ανάκαμψης NextGenerationEU, καθώς και ο επταετής προϋπολογισμός της ΕΕ θα χρηματοδοτήσουν την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε σειρά προτάσεων με στόχο να προσαρμοστούν οι πολιτικές της ΕΕ για το κλίμα, την ενέργεια, τις μεταφορές και τη φορολογία στον σκοπό της μείωσης των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά

τουλάχιστον 55 % έως το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Κοινωνικά υπεύθυνες επενδύσεις Αυτές που λαμβάνουν υπόψη εκτός από τα χρηματοοικονομικά κριτήρια, και άλλα κριτήρια, που σχετίζονται μεταξύ άλλων με τη διατήρηση των φυσικών πόρων και την προστασία του περιβάλλοντος, την ευημερία και την κοινωνική συνοχή, καθώς και την αποτελεσματική εταιρική διακυβέρνηση. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, η απόδοση των κοινωνικά υπεύθυνων επενδύσεων είναι συγκρίσιμη, αν όχι ελαφρώς καλύτερη, από εκείνη των παραδοσιακών επενδύσεων. «Πράσινα» ομόλογα Είναι ομόλογα για τη χρηματοδότηση της βιώσιμης ανάπτυξης. Είναι χρεόγραφα σταθερής απόδοσης, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση ή αναχρηματοδότηση έργων με θετικό αντίκτυπο στο περιβάλλον ή το κλίμα. Τα ομόλογα αυτά εκδίδονται από εταιρείες, οργανισμούς, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και κυβερνήσεις και έχουν συγκεκριμένη διάρκεια, ενώ οι εκδότες διασφαλίζουν ότι τα έσοδα από τα ομόλογα διατίθενται σε πράσινα έργα. Το εύρος που καλύπτουν, είναι τεράστιο. Χρηματοδοτούν έργα σε τομείς όπως η ενέργεια, οι μεταφορές, η διαχείριση αποβλήτων, οι κατασκευές, το νερό και τη χρήση γης. Κάποιοι ορισμοί περιλαμβάνουν επίσης δραστηριότητες που εμπίπτουν στις τηλεπικοινωνίες και την πληροφορική. Στα συγκεκριμένα οχήματα χρηματοδότησης, συναντώνται η ανάγκη των επιχειρήσεων και των επενδυτών να λάβουν δράση (ή να εμφανίζονται πως λαμβάνουν δράση) για την κλιματική αλλαγή, οι πολιτικές και οικονομικές συνταγές για μηδενικούς

ρύπους που έχουν συμφωνηθεί μέσω του ΟΗΕ στις συνθήκες για το κλίμα και οι επενδυτικές ανάγκες που αυτές συνεπάγονται, καθώς και η ευαισθησία του κοινού. Πράσινη ταξινομία Η ταξινομία της ΕΕ για τη βιώσιμη χρηματοδότηση (που τέθηκε σε ισχύ στις 12 Ιουλίου 2020) καθορίζει τις γενικές προϋποθέσεις που οφείλει να πληροί μια οικονομική δραστηριότητα για να χαρακτηρίζεται ως «περιβαλλοντικά βιώσιμη». Σύμφωνα με τον κανονισμό περί ταξινομίας, μια δραστηριότητα θεωρείται περιβαλλοντικά βιώσιμη μόνο εάν: * «συμβάλλει σε σημαντικό βαθμό» σε τουλάχιστον έναν από τους έξι περιβαλλοντικούς στόχους (περί κλιματικής αλλαγής, ελέγχου της ρύπανσης προστασία των υδάτων και των θαλάσσιων πόρων, κυκλικής οικο-

σουν τη παγκόσμια δράση για να βρεθεί λύση στην κλιματική κρίση. Η COP26 ήταν η 26η σύνοδος των μερών της σύμβασης και φιλοξενήθηκε από το Ηνωμένο Βασίλειο σε συνεργασία με την Ιταλία. Η επόμενη COP θα πραγματοποιηθεί στην Αίγυπτο. SDGs: Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (Sustainable Developement Goals)

νομίας, αποκατάστασης βιοποικιλότητας και οικοσυστημάτων). * δεν βλάπτει σημαντικά κανέναν από τους άλλους στόχους (αρχή του «μη βλάπτειν»). * πληροί τις ελάχιστες κοινωνικές διασφαλίσεις. * υπεύθυνες επενδύσεις. ESG (Environmental Social Governance) Τα ESG κριτήρια (Περιβαλλοντικά, Κοινωνικά και Εταιρικής Διακυβέρνησης) είναι ένα σύνολο προτύπων για τις δραστηριότητες μιας εταιρείας που χρησιμοποιούν κοινωνικά υπεύθυνοι επενδυτές για να ελέγχουν τις εταιρείες πριν επενδύσουν και να αποφεύγουν εταιρείες που ενδέχεται να παρουσιάζουν μεγαλύτερο οικονομικό κίνδυνο λόγω των περιβαλλοντικών ή άλλων πρακτικών τους. Τα περιβαλλοντικά κριτήρια εξετάζουν τον τρόπο με τον

οποίο μια εταιρεία λειτουργεί απέναντι στη φύση. Τα ειδικότερα κριτήρια μπορεί να είναι: εκπομπές CO2, επικίνδυνα απόβλητα, διαχείριση πόρων, κλιματικός κίνδυνος. Τα κοινωνικά κριτήρια εξετάζουν πώς διαχειρίζεται τις σχέσεις με τους εργαζόμενους (συνθήκες εργασίας, υγεία και ασφάλεια, πολιτική ίσης μεταχείρισης και εξέλιξη σταδιοδρομίας) τους προμηθευτές (ευθύνη πελάτη και προϊόντος), τους πελάτες και τις κοινότητες όπου λειτουργεί (πολιτική που εξασφαλίζει το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων). Η εταιρική διακυβέρνηση ασχολείται με την ηγεσία μιας εταιρείας, τις αμοιβές των στελεχών, τους εσωτερικούς ελέγχους και τα δικαιώματα των μετόχων. Η επένδυση στο ESG και στη δημοσιοποίηση μη χρηματοικονομικών πληροφοριών, δημιουργεί προστιθέμενη αξία στις επιχειρήσεις, ενισχύει τη φήμη

και τη σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ επιχείρησης, κοινωνίας, πελατών (stakeholders). COP Πριν από τριάντα σχεδόν χρόνια, ηγέτες από όλο τον κόσμο συναντήθηκαν για να αντιμετωπίσουν συλλογικά την κλιματική αλλαγή για πρώτη φορά. Τα Ηνωμένα Έθνη κάλεσαν τις χώρες να υπογράψουν μια σύμβαση για το κλίμα που θα δεσμεύει κάθε χώρα για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Έκτοτε, οι χώρες που έχουν υπογράψει τη σύμβαση -επισήμως καλούμενες «συμβαλλόμενα μέρη»- συνεδριάζουν ετησίως για να συζητήσουν την πρόοδο και τις προκλήσεις (λόγω της πανδημίας COVID-19, δεν πραγματοποιήθηκε σύνοδος το 2020). Συμμετέχουν ηγέτες από όλες τις χώρες του κόσμου για να συμφωνήσουν πώς να επισπεύ-

Πρόκειται για συνολικά 17 στόχου και 169 υπο-στόχους(targets) που περιλαμβάνονται στην Ατζέντα 2030 των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη. Υιοθετήθηκαν το 2015, από όλα τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ, και αποτελούν την διεθνώς αναγνωρίσιμη και αποδεκτή πλατφόρμα δράσης και επικοινωνίας για την αποκατάσταση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας του πλανήτη, τη μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων, και την οικονομική ευημερία. Πρόκειται για οικουμενικούς στόχους, στην επίτευξη των οποίων καλούνται να συμβάλλουν από κοινού, όχι μόνο όλες οι χώρες, αλλά και οι επιχειρήσεις, ο ιδιωτικός και δημόσιος τομέας, η Ακαδημαϊκή κοινότητα, οι ΜΚΟ και οι οργανώσεις πολιτών. Η φιλοδοξία της διεθνούς κοινότητας είναι να επιτευχθούν οι 17 στόχοι έως το 2030, ώστε να μην «μείνει κανείς πίσω» («leaving no one behind») και να αρθούν οι ανισότητες κάθε είδους. Μπορεί να ακούγονται πολύ… ρομαντικοί, αν όχι ουτοπικοί οι στόχοι για ειρήνη, εξάλειψη της πείνας και κάθε μορφής ανισότητας, πρόσβαση για όλους σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης κ.λπ. αλλά αποτελούν έναν παγκόσμιο μπούσουλα όχι μόνο για τις κυβερνήσεις, αλλά και για οργανισμούς και επιχειρήσεις, που θέλουν να οικοδομήσουν ένα «ηθικό» και «βιώσιμο» προφίλ και να επιβραβευτούν για αυτό από πελάτες και επενδυτές.

ΟΗΕ

Οι 17 στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης

ώς θα ήταν ένας καλύτερος κόσμος για τους ανθρώπους και τον πλανήτη; Όπως περιγράφεται στους 17 στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ που υιοθετήθηκαν από όλα τα κράτη μέλη του ΟΗΕ στο πλαίσιο της 70ης Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, στις 25 Σεπτεμβρίου 2015. Για πρώτη φορά τέθηκαν διεθνώς «οικουμενικοί» στόχοι, τους οποίους καλούνται να υλοποιήσουν όλες οι χώρες από κοινού, ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες, λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορετικές εθνικές πραγματικότητες, επίπεδα ανάπτυξης, εθνικές πολιτικές και προτεραιότητες. Η ατζέντα 2030 προωθεί την ενσωμάτωση και των τριών διαστάσεων της βιώσιμης ανά-

πτυξης -κοινωνική, περιβαλλοντική και οικονομική- επιδιώκοντας την αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων, όπως η εξάλειψη της φτώχειας, η μείωση των ανισοτήτων, η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και της υποβάθμισης του περιβάλλοντος, η προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η ειρήνη και η δικαιοσύνη, η κοινωνική συνοχή και η ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς. Η υλοποίησή των στόχων ξεπερνά τα όρια και αρμοδιότητες της εκάστοτε κυβέρνησης. Για την επίτευξή τους θα πρέπει να συμπράξει το σύνολο των κοινωνικών εταίρων, από την τοπική αυτοδιοίκηση, τις επιχειρήσεις του ιδιωτικό τομέα, την Ακαδημαϊκή κοινότητα, τις ΜΚΟ και τις οργανώσεις πολιτών.

Στόχος 1 Μηδενική φτώχεια To ποσοστό της ακραίας φτώχειας έχει μειωθεί πάνω από το μισό από το 1990. Ωστόσο, ένας στους πέντε ανθρώπους στις αναπτυσσόμενες περιοχές συνεχίζει να ζει με λιγότερο από 1,25 δολάρια την ημέρα (ποσό που είναι το απόλυτο όριο της φτώχιας) ενώ υπάρχουν εκατομμύρια άνθρωποι που κερδίζουν μόλις λίγο παραπάνω από αυτό το ποσό. Η φτώχεια είναι κάτι περισσότερο από την έλλειψη εισοδήματος και πόρων για την εξασφάλιση βιώσιμων συνθηκών διαβίωσης. Η φτώχεια έχει μορφές όπως η πείνα, ο υποσιτισμός, η περιορισμένη πρόσβαση στην εκπαίδευση και σε άλλες βασικές υπηρεσίες, η κοινωνική διάκριση και ο αποκλει-

σμός, καθώς και η απουσία συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων. Ο στόχος 1 επιδιώκει έως το 2030: • Εξάλειψη της ακραίας φτώχειας για όλους τους ανθρώπους παντού. Μείωση, τουλάχιστον κατά το ήμισυ, της αναλογίας ανδρών, γυναικών και παιδιών όλων των ηλικιών που ζουν κάτω από όλες τις διαστάσεις της φτώχειας, σύμφωνα με τους εκάστοτε εθνικούς ορισμούς. • Εφαρμογή κατάλληλων εθνικών συστημάτων και μέτρων κοινωνικής προστασίας για όλους, και επίτευξη, ουσιαστικής κάλυψης των φτωχών και των ευάλωτων. • Διασφάλιση ότι όλοι οι άνδρες και οι γυναίκες, ιδίως οι φτωχοί και ευάλωτοι, έχουν ίσα

δικαιώματα πρόσβασης σε οικονομικούς πόρους καθώς και πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες, στην ιδιοκτησία και στον έλεγχο της γης, όπως και σε άλλες μορφές ιδιοκτησίας, στην κληρονομιά, στους φυσικούς πόρους, στις κατάλληλες νέες τεχνολογίες, στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των μικροχρηματοδοτήσεων. • Οικοδόμηση της ανθεκτικότητας των φτωχών και εκείνων που βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση, μείωση της έκθεσης και της ευπάθειάς τους έναντι ακραίων φαινομένων που σχετίζονται με το κλίμα και άλλων οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών πιέσεων και καταστροφών. • Διασφάλιση σημαντικής κινητοποίησης πόρων από διάφορες πηγές, μέσω της ενισχυμένης αναπτυξιακής συνεργασίας, έτσι ώστε να παραχθούν επαρκή και προβλέψιμα μέσα για τις αναπτυσσόμενες χώρες, ιδίως τις λιγότερο ανεπτυγμένες, και να εφαρμοστούν προγράμματα και πολιτικές που θα δώσουν τέλος σε όλες τις μορφές της φτώχειας. • Δημιουργία σταθερών πολιτικών πλαισίων σε εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο, τα οποία βασίζονται σε αναπτυξιακές στρατηγικές υπέρ των φτωχών και ευαίσθητες σε θέματα ισότητας των φύλων, για τη στήριξη της επιτάχυνσης των επενδύσεων σε δράσεις εξάλειψης της φτώχειας.

Στόχος 2 Μηδενική πείνα Παγκοσμίως, ένας στους εννέα ανθρώπους στον κόσμο (795 εκατομμύρια) υποσιτίζεται. Η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων που πεινάνε στον κόσμο ζει σε αναπτυσσόμενες χώρες όπου το 12,9% του πληθυσμού υποσιτίζεται. Ο τομέας των τροφίμων και της γεωργίας προσφέρει λύσεις-κλειδιά για την ανάπτυξη ενώ διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην εξάλειψη της πείνας και της φτώχειας. Όμως η κλιματική αλλαγή ασκεί ακόμη μεγαλύτερη πίεση στους πόρους από τους οποίους εξαρτόμαστε,

και δημιουργεί εκατομμύρια κλιματικούς πρόσφυγες. H ορθότερη χρήση της γεωργικής βιοποικιλότητας μπορεί να συμβάλει στην προώθηση πιο θρεπτικών διατροφών, στην ενίσχυση του βιοπορισμού των αγροτικών κοινοτήτων καθώς και στην προαγωγή πιο ανθεκτικών και βιώσιμων γεωργικών συστημάτων. Ο στόχος 2 θέτει μέχρι το 2030 επιμέρους στόχους: • Τερματισμός της πείνας και διασφάλιση της πρόσβασης όλων των ανθρώπων, σε ασφαλή, θρεπτική και επαρκή τροφή καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. • Διπλασιασμός της αγροτικής παραγωγικότητας και των εισοδημάτων των μικροπαραγωγών τροφίμων, μέσω της ασφαλούς και ισότιμης πρόσβασης στη γη και σε παραγωγικούς πόρους, στη γνώση αλλά και τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και τις αγορές. • Εφαρμογή βιώσιμων συστημάτων παραγωγής τροφίμων και ανθεκτικών γεωργικών πρακτικών που αυξάνουν την παραγωγικότητα, συμβάλλουν στη διατήρηση των οικοσυστημάτων, ενισχύουν την ικανότητα προσαρμογής στα ακραία καιρικά φαινόμενα, και βελτιώνουν σταδιακά την ποιότητα της γης και του εδάφους. • Διατήρηση της γενετικής ποικιλίας των σπόρων, των καλλιεργούμενων φυτών, των εκτρεφόμενων και των οικόσιτων ζώων και των συγγενικών τους άγριων ειδών, μέσω της σωστής διαχείρισης, της χρήσης σε παγκόσμιο επίπεδο. • Αύξηση των επενδύσεων, μέσω της ενισχυμένης διεθνούς συνεργασίας, στις υποδομές της υπαίθρου, στην αγροτική έρευνα και στις υπηρεσίες γεωργικών εφαρμογών, στην τεχνολογική ανάπτυξη και στις τράπεζες φυτικών και ζωικών γονιδίων. • Αποτροπή εμπορικών περιορισμών και στρεβλώσεων στις παγκόσμιες γεωργικές αγορές, μέσω της παράλληλης εξάλειψης όλων των μορφών εξαγωγικών γεωργικών επιδοτήσεων, σύμφωνα με την εντολή του Αναπτυξιακού Γύρου της Ντόχα.

• Υιοθέτηση μέτρων που διασφαλίζουν την εύρυθμη λειτουργία των αγορών των βασικών προϊόντων διατροφής και τον περιορισμό της ακραίας αστάθειας των τιμών.

Στόχος 3 Καλή υγεία και ευημερία Η διασφάλιση υγιών συνθηκών διαβίωσης καθώς και η προαγωγή της ευημερίας για όλους και σε όλες τις ηλικίες είναι απαραίτητες για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Έχουν γίνει σημαντικά βήματα για την αύξηση του προσδόκιμου ζωής ενώ έχουν μειωθεί σημαντικά ορισμένοι από τους παράγοντες που σχετίζονται με την παιδική και τη μητρική θνησιμότητα. Αντίστοιχα, η σπουδαία πρόοδος που έχει συντελεστεί στην αύξηση της πρόσβασης σε καθαρό νερό και σε εγκαταστάσεις αποχέτευσης έχει οδηγήσει στη μείωση της ελονοσίας, της φυματίωσης, της πολιομυελίτιδας καθώς και της εξάπλωσης του HIV/AIDS. Ωστόσο, χρειάζονται ακόμα περισσότερες προσπάθειες για την πλήρη εξάλειψη ενός μεγάλου φάσματος ασθενειών- και τα τελευταία δύο χρόνια και της πανδημίας COVID-19. Ο στόχος 3 θέτει μέχρι το 2030 επιμέρους στόχους: • Μείωση του ποσοστού της παγκόσμιας μητρικής θνησιμότητας σε λιγότερους από 70 θανάτους ανά 100.000 γεννήσεις. • Μείωση της νεογνικής θνησιμότητας στους 12 θανάτους ανά 1.000 γεννήσεις και της παιδικής, κάτω των πέντε ετών, θνησιμότητας στους 25 θανάτους ανά 1.000 γεννήσεις. • Τερματισμός των επιδημιών του AIDS, της φυματίωσης, της ελονοσίας και άλλων παραμελημένων τροπικών ασθενειών, και καταπολέμηση της ηπατίτιδας, των ασθενειών που μεταδίδονται μέσω του νερού καθώς και άλλων μεταδοτικών ασθενειών. • Μείωση κατά το ένα τρίτο της πρόωρης θνησιμότητας από μη-μεταδοτικές ασθένειες μέσω της πρόληψης και της θεραπείας, και προώθηση της ψυχικής υγείας και ευημερίας.

• Ενίσχυση της πρόληψης και της θεραπείας της χρήσης ναρκωτικών ουσιών και της επιβλαβούς κατανάλωσης αλκοόλ. • Μείωση του αριθμού των παγκόσμιων θανάτων και τραυματισμών από τροχαία ατυχήματα. • Διασφάλιση της καθολικής πρόσβασης στη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγειονομική περίθαλψη, συμπεριλαμβανομένου του οικογενειακού προγραμματισμού, της ενημέρωσης και εκπαίδευσης, και της ενσωμάτωσης της αναπαραγωγικής υγείας σε εθνικές στρατηγικές και προγράμματα. • Καθολική υγειονομική κάλυψη, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας των οικονομικών κινδύνων, πρόσβαση σε βασικές ποιοτικές υπηρεσίες υγείας, καθώς και πρόσβαση όλων σε ασφαλή, αποτελεσματικά, ποιοτικά και προσιτά βασικά φάρμακα και εμβόλια. • Διασφάλιση της ουσιαστικής μείωσης του αριθμού των θανάτων και των ασθενειών που οφείλονται σε επικίνδυνες χημικές ουσίες καθώς και στη ρύπανση και τη μόλυνση του αέρα, των υδάτων και του εδάφους. • Ενίσχυση της εφαρμογής της Σύμβασης Πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τον Έλεγχο του Καπνού σε όλες τις χώρες. • Υποστήριξη της έρευνας και της ανάπτυξης εμβολίων και φαρμάκων, οι οποίες επηρεάζουν κυρίως τις αναπτυσσόμενες χώρες, και παροχή πρόσβασης σε προσιτά βασικά φάρμακα και εμβόλια. • Ουσιαστική αύξηση της χρηματοδότησης για την υγεία και των προσλήψεων, ανάπτυξη, εκπαίδευση και διατήρηση του υγειονομικού δυναμικού των αναπτυσσόμενων χωρών, δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες και στα μικρά αναπτυσσόμενα νησιωτικά κράτη. • Ενίσχυση της ικανότητας όλων των χωρών, και ιδίως των αναπτυσσόμενων, για την έγκαιρη προειδοποίηση, τη μείωση και τη διαχείριση των εθνικών και παγκόσμιων κινδύνων για την υγεία.

ΟΗΕ ροχής δημόσιων υπηρεσιών, υποδομών και πολιτικών κοινωνικής προστασίας, και της προαγωγής της κοινής ευθύνης μέσα σε ένα νοικοκυριό και στην οικογένεια, ανάλογα με τις εκάστοτε εθνικές ιδιαιτερότητες. • Διασφάλιση της πλήρους και αποτελεσματικής συμμετοχής καθώς και των ισότιμων ευκαιριών ανάληψης ηγετικού ρόλου των γυναικών σε όλα τα επίπεδα λήψης αποφάσεων. • Διασφάλιση της καθολικής πρόσβασης στη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία καθώς και διασφάλιση των αναπαραγωγικών δικαιωμάτων. • Δρομολόγηση μεταρρυθμίσεων οι οποίες θα παράσχουν στις γυναίκες ίσα δικαιώματα ως προς τους οικονομικούς πόρους, καθώς και πρόσβαση στην ιδιοκτησία, στον έλεγχο της γης και άλλων μορφών ιδιοκτησίας, στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, στις κληρονομιές και στους φυσικούς πόρους, σύμφωνα με την εκάστοτε εθνική νομοθεσία. • Ενίσχυση της χρήσης της τεχνολογίας γενικής εφαρμογής, και ιδίως της τεχνολογίας της πληροφορίας και των επικοινωνιών. • Υιοθέτηση και ενίσχυση ορθών πολιτικών και εφαρμόσιμων νομοθεσιών που αποβλέπουν στην προώθηση της ισότητας των φύλων και τη χειραφέτηση των γυναικών και των κοριτσιών σε όλα τα επίπεδα.

Στόχος 4 Ποιοτική εκπαίδευση Η απόκτηση ποιοτικής εκπαίδευσης είναι η βάση για τη βελτίωση της ανθρώπινης ζωής και της βιώσιμης ανάπτυξης. Η φοίτηση στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση στις αναπτυσσόμενες χώρες άγγιξε το 91%, ωστόσο, 57 εκατομμύρια παιδιά εξακολουθούν να μην φοιτούν σε σχολεία ενώ 103 εκατομμύρια νέοι παγκοσμίως παρουσιάζουν βασικές ελλείψεις γραμματισμού, με το 60% να είναι γυναίκες Ο στόχος 4 επιδιώκει έως το 2030: • Πρόσβαση σε ποιοτική προσχολική ανάπτυξη, φροντίδα και εκπαίδευση, σε όλα τα κορίτσια και αγόρια, ώστε να ολοκληρώνουν μία ελεύθερη, ισότιμη και ποιοτική πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση και να έχουν πρόσβαση σε προσιτή και ποιοτική τεχνική, επαγγελματική και τριτοβάθμια εκπαίδευση, συμπεριλαμβανομένων και των πανεπιστημίων. • Αύξηση του αριθμού των νέων και των ενηλίκων οι οποίοι έχουν τις κατάλληλες δεξιότητες, συμπεριλαμβανομένων των τεχνικών και επαγγελματικών δεξιοτήτων, για απασχόληση, αξιοπρεπή εργασία και επιχειρηματικότητα. • Εξάλειψη των διακρίσεων με

Στόχος 5 Ισότητα των φύλων Ενώ ο κόσμος έχει σημειώσει πρόοδο όσον αφορά την ισότητα των φύλων και τη χειραφέτηση των γυναικών, με τους Στόχους Ανάπτυξης της Χιλιετίας, οι γυναίκες και τα κορίτσια συνεχίζουν να υφίστανται τις διακρίσεις και τη βία σε κάθε γωνιά του κόσμου. Η ισότητα των φύλων δεν αποτελεί μόνο ένα θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα αλλά και απαραίτητο θεμέλιο για έναν ειρηνικό, βιώσιμο και με ευημερία κόσμο. Ο στόχος 5 θέτει τους εξής επιμέρους στόχους: • Τερματισμός κάθε μορφής δι-

βάση το φύλο στην εκπαίδευση και διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης, σε όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης και της επαγγελματικής κατάρτισης, για τους ευάλωτους, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρίες, των αυτόχθονων πληθυσμών και των παιδιών που βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση. • Διασφάλιση ότι η νεολαία στο σύνολό της καθώς και ένα σημαντικό ποσοστό ενηλίκων, τόσο ανδρών όσο και γυναικών, θα πετύχουν τον γραμματισμό και τον αριθμητισμό. • Οικοδόμηση και αναβάθμιση εκπαιδευτικών εγκαταστάσεων οι οποίες ανταποκρίνονται στις ανάγκες των παιδιών και των ατόμων με αναπηρίες, λαμβάνοντας υπόψη το θέμα του φύλου, και παροχή ασφαλών, ειρηνικών, συμμετοχικών και αποδοτικών μαθησιακών περιβαλλόντων για όλους. • Ουσιαστική αύξηση της προσφοράς καταρτισμένων δασκάλων, μέσω, μεταξύ άλλων, της διεθνούς συνεργασίας για την κατάρτιση του διδακτικού προσωπικού στις αναπτυσσόμενες χώρες και ιδίως στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες και τα μικρά νησιωτικά αναπτυσσόμενα κράτη. ακρίσεων κατά των γυναικών και κοριτσιών, οπουδήποτε. • Εξάλειψη όλων των μορφών βίας κατά όλων των γυναικών και κοριτσιών, τόσο στην ιδιωτική όσο και στη δημόσια ζωή, συμπεριλαμβανομένης της εμπορίας ανθρώπων καθώς και της σεξουαλικής και κάθε άλλου είδους εκμετάλλευσης. • Εξάλειψη πρακτικών, όπως ο παιδικός, πρόωρος και καταναγκαστικός γάμος καθώς και ο ακρωτηριασμός γυναικείων γεννητικών οργάνων. • Αναγνώριση και εκτίμηση της μη αμειβόμενης φροντίδας και οικιακής εργασίας, μέσω της πα-

Στόχος 6 Καθαρό νερό και αποχέτευση Κάθε χρόνο εκατομμύρια άνθρωποι και ιδίως παιδιά, πεθαίνουν από ασθένειες που συνδέονται με την ανεπαρκή παροχή νερού, την αποχέτευση και την υγιεινή, ενώ η λειψυδρία, η κακή ποιότητα του νερού και οι ανεπαρκείς εγκαταστάσεις υγιεινής έχουν επιπτώσεις στην επισιτιστική ασφάλεια, στις επιλογές των νοικοκυριών και στις ευκαιρίες εκπαίδευσης για τις φτωχές οικογένειες στον κόσμο. Μέχρι το 2050, τουλάχιστον ένας στους τέσσερις ανθρώπους είναι πιθανό

να ζει σε μία χώρα όπου θα βιώνει χρόνια ή επαναλαμβανόμενη έλλειψη γλυκού νερού. Ο στόχος 6 επιδιώκει έως το 2030 τους εξής επιμέρους στόχους: • Επίτευξη καθολικής και ισότιμης πρόσβασης σε ασφαλές και προσιτό πόσιμο νερό για όλους. • Επίτευξη επαρκούς και ισότιμης πρόσβασης σε εγκαταστάσεις/συστήματα υγιεινής για όλους, βάζοντας τέλος στην «ανοιχτή αφόδευση», δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στις ανάγκες των γυναικών και των κοριτσιών καθώς και εκείνων που βρίσκονται σε ευάλωτες καταστάσεις. • Βελτίωση της ποιότητας του νερού, μέσω της μείωσης της ρύπανσης, της εξάλειψης των απορρίψεων, της ελαχιστοποίησης της απελευθέρωσης επικίνδυνων χημικών και υλικών, της μείωσης, κατά το ήμισυ, του ποσοστού των ανεπεξέργαστων υγρών αποβλήτων, καθώς και της σημαντικής αύξησης της ανακύκλωσης και της ασφαλούς επαναχρησιμοποίησης του νερού σε παγκόσμιο επίπεδο. • Ουσιαστική αύξηση της αποδοτικότητας της χρήσης του ύδατος σε όλους τους τομείς και διασφάλιση της βιώσιμης άντλησης και προμήθειας πόσιμου νερού, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η λειψυδρία και να μειωθεί σημαντικά ο αριθμός των ανθρώπων που πλήττονται από την έλλειψη νερού. • Εφαρμογή της ολοκληρωμένης διαχείρισης των υδατικών πόρων, σε όλα τα επίπεδα, συμπεριλαμβανομένου μέσω της διασυνοριακής συνεργασίας, ως ενδείκνυται. • Επέκταση της διεθνούς συνεργασίας και υποστήριξη της οικοδόμησης-ικανοτήτων των αναπτυσσόμενων χωρών σε δραστηριότητες και προγράμματα που σχετίζονται με το νερό και την υγιεινή, όπως τη συλλογή υδάτων, την αφαλάτωση, την αποδοτικότητα χρήσης των υδατικών πόρων, την επεξεργασία υγρών αποβλήτων, και τις τεχνολογίες ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης ύδατος.

• Στήριξη και ενδυνάμωση της συμμετοχής των τοπικών κοινοτήτων στη βελτίωση της διαχείρισης του νερού και των εγκαταστάσεων υγιεινής.

Στόχος 7 Φτηνή και καθαρή ενέργεια Η εργασία, η ασφάλεια, η κλιματική αλλαγή, η παραγωγή τροφίμων και η αύξηση του εισοδήματος προϋποθέτουν απαραιτήτως πρόσβαση σε ενέργεια. Η ενέργεια συμβάλλει σημαντικά στην κλιματική αλλαγή, αντιπροσωπεύοντας το 60% των συνολικών εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου. Η μείωση της έντασης του άνθρακα στον τομέα της ενέργειας αποτελεί μία σημαντική επιδίωξη των μακροπρόθεσμων στόχων για το κλίμα. Όμως 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι στηρίζονται στην ξυλεία, τον γαιάνθρακα, τον ξυλάνθρακα και τα ζωικά απόβλητα για τη θέρμανση και το μαγείρεμα, ενώ ένας στους πέντε ανθρώπους δεν έχει πρόσβαση σε σύγχρονης μορφής ηλεκτρική ενέργεια Ο στόχος 7 επιδιώκει έως το 2030: • Διασφάλιση της καθολικής πρόσβασης σε προσιτές, αξιόπιστες και σύγχρονες υπηρεσίες ενέργειας. • Σημαντική αύξηση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο παγκόσμιο ενεργειακό μείγμα. • Διπλασιασμό του παγκόσμιου ποσοστού βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας. • Ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας ώστε να διευκολυνθεί η πρόσβαση στην έρευνα και τη τεχνολογία καθαρής ενέργειας -συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσιμων μορφών ενέργειας, της ενεργειακής αποδοτικότητας και των προηγμένων και καθαρών τεχνολογιών ορυκτών καυσίμωνκαι να προωθηθούν οι επενδύσεις σε ενεργειακές υποδομές και τεχνολογίες καθαρής ενέργειας. • Επέκταση των υποδομών και αναβάθμιση της τεχνολογίας για την παροχή σύγχρονων και βιώσιμων υπηρεσιών ενέργειας για όλους στις αναπτυσσόμενες

χώρες, και ιδίως στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, στα μικρά αναπτυσσόμενα νησιωτικά καθώς και στα περίκλειστα αναπτυσσόμενα κράτη, σύμφωνα με τα αντίστοιχα προγράμματα στήριξής τους.

Στόχος 8 Αξιοπρεπής εργασία και οικονομική ανάπτυξη Η εξάλειψη της φτώχειας είναι δυνατή μόνο μέσω σταθερών και καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας. Η βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη προϋποθέτει ότι οι κοινωνίες θα δημιουργήσουν τις συνθήκες εκείνες οι οποίες θα επιτρέψουν στους ανθρώπους να έχουν ποιοτικές θέσεις εργασίας και οι οποίες θα τονώνουν την οικονομία χωρίς ωστόσο να βλάπτουν το περιβάλλον. Ο στόχος 8 επιδιώκει έως το 2030: • Διατήρηση της κατά κεφαλήν οικονομικής ανάπτυξης και ιδίως όσον αφορά τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες διατήρηση τουλάχιστον του 7% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος ετησίως. • Επίτευξη υψηλότερων επιπέδων οικονομικής παραγωγικότητας, μέσω της διαφοροποίησης, της τεχνολογικής αναβάθμισης και καινοτομίας, στρέφοντας την προσοχή σε τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας και έντασης εργασίας. • Προώθηση πολιτικών προσανατολισμένων στην ανάπτυξη, οι οποίες στηρίζουν τις παραγωγικές δραστηριότητες, τη δημιουργία αξιοπρεπών θέσεων εργασίας, την επιχειρηματικότητα, τη δημιουργικότητα και την καινοτομία, και ενθαρρύνουν την επισημοποίηση και την ανάπτυξη των πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, μέσω της πρόσβασής τους σε χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες. • Βαθμιαία βελτίωση της αποδοτικότητας των παγκόσμιων πόρων σε σχέση με την κατανάλωση και παραγωγή, και προσπάθεια διαχωρισμού της οικονομικής ανάπτυξης από την υποβάθμιση του περιβάλλοντος.

• Επίτευξη πλήρους και παραγωγικής απασχόλησης και αξιοπρεπών θέσεων εργασίας για όλες τις γυναίκες και τους άνδρες, συμπεριλαμβανομένων των νέων ανθρώπων και των ατόμων με αναπηρίες, καθώς και εξασφάλιση της ίσης αμοιβής για εργασία ίσης αξίας. • Ανάληψη άμεσων και αποτελεσματικών μέτρων για την εξάλειψη της αναγκαστικής εργασίας, τον τερματισμό της σύγχρονης δουλείας και της εμπορίας ανθρώπων. • Εξάλειψη των χειρότερων μορφών παιδικής εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της στρατολόγησης και της χρησιμοποίησης παιδιών-στρατιωτών, και τερματισμός, έως το 2025, όλων των μορφών παιδικής εργασίας. • Προστασία εργασιακών δικαιωμάτων και προαγωγή ασφαλών συνθηκών εργασίας για όλους τους εργάτες, συμπεριλαμβανομένων των μεταναστών, και ιδίως των γυναικών μεταναστριών καθώς και εκείνων που έχουν επισφαλείς θέσεις απασχόλησης. • Σχεδιασμός και εφαρμογή πολιτικών που προωθούν τον βιώσιμο τουρισμό, ο οποίος δημιουργεί θέσεις εργασίας και προάγει τους τοπικούς πολιτισμούς και προϊόντα. • Ενίσχυση της ικανότητας των εγχώριων χρηματοπιστωτικών θεσμών προκειμένου να ενθαρρυνθεί και να διευρυνθεί η πρόσβαση σε τραπεζικές, ασφαλιστικές και χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες για όλους. • Αύξηση της υποστήριξης της πρωτοβουλίας Βοήθεια για το Εμπόριο (Αid For Trade) για τις αναπτυσσόμενες χώρες.

Στόχος 9 Βιομηχανία, καινοτομία και υποδομές Οι συγκοινωνίες, η άρδευση, η ενέργεια, οι τεχνολογίες πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι σημαντικές για την επίτευξη της βιώσιμης ανάπτυξης, την αύξηση της παραγωγικότητας και των εισοδημάτων καθώς και την ενίσχυση κοινοτήτων σε πολλές χώρες.

Η βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς βιομηχανική ανάπτυξη αποτελεί την κύρια πηγή δημιουργίας εισοδήματος, επιτρέποντας την ταχεία και διαρκή αύξηση του βιοτικού επιπέδου για όλους τους ανθρώπους ενώ παρέχει τεχνολογικές λύσεις για την περιβαλλοντικά ορθή βιομηχανοποίηση. Η τεχνολογική πρόοδος αποτελεί τη βάση των προσπαθειών για επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων όπως η αύξηση των πόρων και η αποδοτικότητα της ενέργειας. Όπως χωρίς την τεχνολογία και την καινοτομία δεν υφίσταται βιομηχανοποίηση, έτσι και χωρίς τη βιομηχανοποίηση δεν υφίσταται ανάπτυξη. Ο στόχος 9 επιδιώκει έως το 2030: • Δημιουργία ποιοτικών, αξιόπιστων, βιώσιμων και ανθεκτικών υποδομών, συμπεριλαμβανομένων των περιφερειακών και διασυνοριακών υποδομών, για τη στήριξη της οικονομικής ανάπτυξης και της ανθρώπινης ευημερίας, εστιάζοντας στην προσιτή και ισότιμη πρόσβαση σε αυτές για όλους. • Προαγωγή της χωρίς αποκλεισμούς και βιώσιμης βιομηχανοποίησης και ουσιαστική αύξηση ου ποσοστού της απασχόλησης στον βιομηχανικό κλάδο και του ΑΕΠ, σε συνάρτηση με τις εθνικές περιστάσεις, καθώς και διπλασιασμός του ποσοστού απασχόλησης στον βιομηχανικό κλάδο στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες. • Aύξηση της πρόσβασης των μικρής-κλίμακας βιομηχανικών και άλλων επιχειρήσεων, ιδίως των αναπτυσσόμενων χωρών, σε χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, παρέχοντας προσιτές πιστώσεις, και ενσωμάτωσή τους στις αλυσίδες αξίας και στις αγορές. • Αναβάθμιση υποδομών και μετασκευή βιομηχανιών προκειμένου αυτές να καταστούν βιώσιμες, αυξάνοντας την αποδοτική χρήση των πόρων και ενθαρρύνοντας την υιοθέτηση περισσότερο καθαρών και περιβαλλοντικά ορθών τεχνολογιών και βιομηχανικών μεθόδων, με όλες τις χώρες να αναλαμβάνουν δράση, προς

ΟΗΕ αυτή την κατεύθυνση, με βάση τις δυνατότητές τους. • Ενίσχυση της επιστημονικής έρευνας, αναβάθμιση των τεχνολογικών ικανοτήτων του βιομηχανικού κλάδου σε όλες τις χώρες, και ιδίως στις αναπτυσσόμενες. Ενθάρρυνση της καινοτομίας και της ουσιαστικής αύξησης του αριθμού των εργαζομένων στον τομέα της έρευνας και της ανάπτυξης, κατά 1 εκατομμύριο, καθώς και της αύξησης των δαπανών για την έρευνα και την ανάπτυξη στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα. • Διευκόλυνση της ανάπτυξης των βιώσιμων και ανθεκτικών υποδομών στις αναπτυσσόμενες χώρες, μέσω ενισχυμένης χρηματοοικονομικής, τεχνολογικής και τεχνικής υποστήριξης σε χώρες της Αφρικής, στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, στις περίκλειστες αναπτυσσόμενες χώρες και τα μικρά νησιωτικά αναπτυσσόμενα κράτη. • Στήριξη της εγχώριας τεχνολογικής ανάπτυξης, έρευνας και καινοτομίας στις αναπτυσσόμενες χώρες, διασφαλίζοντας ένα ευνοϊκό περιβάλλον πολιτικής που θα στηρίζει, μεταξύ άλλων, τη βιομηχανική διαφοροποίηση και την προστιθέμενη αξία των εμπορευμάτων. • Σημαντική αύξηση της πρόσβασης στην τεχνολογία της πληροφορίας και των επικοινωνιών, και επιδίωξη για την παροχή καθολικής και προσιτής πρόσβασης στο διαδίκτυο στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες.

Στόχος 10 Λιγότερες ανισότητες Η συντριπτική πλειονότητα των νοικοκυριών στις αναπτυσσόμενες χώρες (δηλαδή περισσότερο από το 75% του πληθυσμού τους) ζει σήμερα σε κοινωνίες όπου τα εισοδήματα είναι ακόμη πιο άνισα κατανεμημένα από ότι ήταν στη δεκαετία του ’90. Παρατηρούνται μεγάλες διαφορές στην πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης και σε άλλα αγαθά. Ολοένα και περισσότερο καλλιεργείται η πεποίθηση ότι η οικονομική ανάπτυξη δεν επαρκεί

για τη μείωση της φτώχειας, αν δεν είναι συμμετοχική και δεν περιλαμβάνει τις τρεις διαστάσεις της βιώσιμης ανάπτυξης: την οικονομική, την κοινωνική και την περιβαλλοντική. Ο στόχος 10 επιδιώκει έως το 2030: • Προοδευτική επίτευξη και δια-

τήρηση της αύξησης του εισοδήματος για το κατώτερο 40% του πληθυσμού με ρυθμό υψηλότερο του μέσου εθνικού. • Ενδυνάμωση και προαγωγή της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής ένταξης όλων, ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου, αναπηρίας, φυλής, εθνικότητας, καταγωγής,

Στόχος 11 Βιώσιμες πόλεις και κοινότητες Μέχρι το 2030, τουλάχιστον το 60% του παγκόσμιου πληθυσμού θα κατοικεί σε αστικές περιοχές. Οι πόλεις του κόσμου καταλαμβάνουν μόλις το 3% του εδάφους της Γης, είναι όμως υπεύθυνες για το 60-80% της κατανάλωσης ενέργειας αλλά και για το 75% της εκπομπής αερίων του άνθρακα, ενώ η ταχεία αστικοποίηση ασκεί πίεση στα αποθέματα γλυκού νερού, στα λύματα, στο περιβάλλον όπου ζούμε αλλά και στη δημόσια υγεία Το 95% της αστικής επέκτασης που θα συντελεστεί κατά τις επόμενες δεκαετίες θα αφορά τον αναπτυσσόμενο κόσμο, ενώ ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν σε παραγκουπόλεις συνεχίζει να αυξάνεται. Ο στόχος 11 επιδιώκει έως το 2030: • Πρόσβαση όλων σε επαρκή, ασφαλή, προσιτή στέγαση και βασικές υπηρεσίες, και αναβάθμιση των φτωχογειτονιών. • Παροχή ασφαλών, προσιτών, προσβάσιμων και βιώσιμων συστημάτων μεταφοράς για όλους, βελτίωση της ασφάλειας των δρόμων, κυρίως μέσω της επέκτασης των δημόσιων συγκοινωνιών, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στις ανάγκες εκείνων που βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση, όπως είναι οι γυναίκες, τα παιδιά, τα άτομα με αναπηρίες και οι ηλικιωμένοι. • Βελτίωση της χωρίς αποκλεισμούς και βιώσιμης αστικοποίησης για όλους καθώς και των ικανοτήτων για συμμετοχικό, ολοκληρωμένο και βιώσιμο σχεδιασμό και διαχείριση των

ανθρώπινων οικισμών για όλες τις χώρες. • Ενίσχυση των προσπαθειών για την προστασία και τη διαφύλαξη της παγκόσμιας πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς. • Σημαντική μείωση του αριθμού των θανάτων και του αριθμού των πληγέντων από φυσικές καταστροφές, καθώς και των άμεσων οικονομικών απωλειών σε σχέση με το παγκόσμιο ΑΕΠ που οφείλεται σε φυσικές καταστροφές, συμπεριλαμβανομένων των σχετιζόμενων με το νερό καταστροφών, εστιάζοντας στην προστασία των φτωχών και των ανθρώπων που βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση. • Μείωση του δυσμενούς, κατά κεφαλήν, περιβαλλοντικού αντίκτυπου των πόλεων, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στην ποιότητα του αέρα και τη διαχείριση των αστικών και άλλων αποβλήτων. • Παροχή καθολικής πρόσβασης σε ασφαλείς, χωρίς αποκλεισμούς και προσβάσιμους πράσινους και δημόσιους χώρους, ιδίως για τις γυναίκες και τα παιδιά, τους ηλικιωμένους και τα άτομα με αναπηρία. • Υποστήριξη θετικών οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών δεσμών μεταξύ των αστικών, περιαστικών και αγροτικών περιοχών, μέσω της ενδυνάμωσης του εθνικού και περιφερειακού αναπτυξιακού σχεδιασμού. • Υποστήριξη των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών, μέσω οικονομικής και τεχνικής βοήθειας, για την οικοδόμηση βιώσιμων και ανθεκτικών κτιρίων με τη χρήση τοπικών υλών.

θρησκείας ή οικονομικής ή άλλης κατάστασης. • Διασφάλιση των ισότιμων ευκαιριών και μείωση των αποτελεσμάτων των ανισοτήτων, μέσω, μεταξύ άλλων, της εξάλειψης νόμων, πολιτικών και πρακτικών που επιτρέπουν διακρίσεις, και της προαγωγής των κατάλληλων νομοθεσιών, πολιτικών και δράσεων. • Υιοθέτηση πολιτικών, ιδιαίτερα φορολογικών και μισθολογικών, καθώς και πολιτικών κοινωνικής προστασίας, και προοδευτική επίτευξη μεγαλύτερης ισότητας. • Βελτίωση της ρύθμισης και της παρακολούθησης των παγκόσμιων χρηματοπιστωτικών αγορών και ιδρυμάτων, και ενίσχυση της εφαρμογής αυτών των ρυθμίσεων. • Διασφάλιση της ενισχυμένης εκπροσώπησης και φωνής των αναπτυσσόμενων χωρών στη λήψη αποφάσεων σε παγκόσμιους οικονομικούς και χρηματοπιστωτικούς θεσμούς. • Διευκόλυνση της μεθοδικής, ασφαλούς, ομαλής και υπεύθυνης μετανάστευσης και της κινητικότητας των ανθρώπων, μέσω της εφαρμογής σχεδιασμένων και καλά διαχειριζόμενων μεταναστατευτικών πολιτικών. • Εφαρμογή της αρχής της ειδικής και διαφοροποιημένης διαχείρισης προς τις αναπτυσσόμενες χώρες, ιδίως προς τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, σύμφωνα με τις συμφωνίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. • Ενθάρρυνση της δημόσιας αναπτυξιακής βοήθειας και των χρηματικών ροών, συμπεριλαμβανομένων των άμεσων επενδύσεων, σε κράτη όπου εμφανίζεται μεγαλύτερη ανάγκη, και ιδίως στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, τις αφρικανικές χώρες καθώς και στα μικρά αναπτυσσόμενα περίκλειστα και νησιωτικά κράτη. • Μείωση, σε ποσοστό λιγότερο του 3%, των εξόδων συναλλαγής για τα εμβάσματα των μεταναστών, και εξάλειψη των ροών εμβασμάτων με κόστος που υπερβαίνει το 5%.

Στόχος 12 Υπεύθυνη κατανάλωση και παραγωγή Η βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση αποβλέπει στο «να παράγει περισσότερα και καλύτερα με όσο το δυνατόν λιγότερα», αυξάνοντας τα καθαρά κέρδη ευημερίας από τις οικονομικές δραστηριότητες μέσω της μείωσης της χρήσης πόρων, της υποβάθμισης και της μόλυνσης του κύκλου ζωής. Κάθε χρόνο υπολογίζεται ότι το 1/3 του παραγόμενου φαγητού, αριθμός ο οποίος ισοδυναμεί σε 1,3 δισεκατομμύρια τόνους τροφής, αξίας περίπου 1 τρισεκατομμυρίου, καταλήγει να σαπίζει στους κάδους απορριμμάτων των καταναλωτών και των λιανεμπόρων ή να καταστρέφεται λόγω των κακών πρακτικών μεταφοράς ή συγκομιδής. Αν οι άνθρωποι στον πλανήτη αντικαθιστούσαν τους κοινούς λαμπτήρες με λαμπτήρες οικονομίας, τότε ο κόσμος θα μπορούσε να εξοικονομεί 120 δισεκατομμύρια ετησίως Αν ο παγκόσμιος πληθυσμός αγγίξει τα 9,6 δισεκατομμύρια έως το 2050, τότε θα χρειαστούν σχεδόν τρεις πλανήτες σαν τη Γη για να παράσχουν τους απαραίτητους φυσικούς πόρους που χρειάζονται για τη διατήρηση του σύγχρονου τρόπου ζωής. Ο στόχος 12 επιδιώκει έως το 2030: • Εφαρμογή του Δεκαετούς Πλαισίου Προγραμμάτων για τα Πρότυπα Βιώσιμης Κατανάλωσης και Παραγωγής. • Επίτευξη της βιώσιμης διαχείρισης και της επαρκούς χρήσης των φυσικών πόρων. • Μείωση, κατά το ήμισυ, των κατά κεφαλήν παραγόμενων αποβλήτων τροφίμων παγκοσμίως, σε επίπεδο λιανικού εμπορίου και καταναλωτών, καθώς και μείωση των απωλειών τροφίμων σε όλη την αλυσίδα παραγωγής και εφοδιασμού, συμπεριλαμβανομένων των απωλειών έπειτα από τη συγκομιδή. • Ουσιαστική μείωση της παραγωγής αποβλήτων μέσω της

πρόληψης, της μείωσης, της ανακύκλωσης και της επαναχρησιμοποίησης. • Ενθάρρυνση των εταιρειών, ιδίως των μεγάλων και υπερεθνικών, να υιοθετήσουν βιώσιμες πρακτικές και να ενσωματώσουν πληροφορίες σχετικά με τη βιωσιμότητα στις εκθέσεις τους. • Προαγωγή των βιώσιμων πρακτικών δημοσίων συμβάσεων, σύμφωνα με τις εθνικές πολιτικές και τις προτεραιότητες. • Ανάπτυξη και χρησιμοποίηση εργαλείων παρακολούθησης του αντίκτυπου της βιώσιμης ανάπτυξης στον βιώσιμο τουρισμό, ο οποίος δημιουργεί θέσεις εργασίας και προωθεί την τοπική κουλτούρα και προϊόντα. • Εξορθολογισμό των μη αποδοτικών επιδοτήσεων για τα ορυκτά καύσιμα, οι οποίες ενθαρρύνουν την ανεξέλεγκτη κατανάλωση, εξαλείφοντας τις στρεβλώσεις της αγοράς, σύμφωνα με τις εθνικές περιστάσεις, και μεταξύ άλλων, μέσω της αναδιάρθρωσης της φορολογίας και της κατάργησης των επιζήμιων επιδοτήσεων, όπου υπάρχουν, ώστε να αποτυπώνονται οι αρνητικές περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις, λαμβάνοντας πλήρως υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες και συνθήκες των αναπτυσσόμενων χωρών και ελαχιστοποιώντας τις πιθανές δυσμενείς επιπτώσεις στην ανάπτυξή τους με τρόπο που να προστατεύονται οι φτωχοί και οι πληγείσες κοινότητες.

Στόχος 13 Δράση για το κλίμα Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει πλέον κάθε χώρα σε κάθε ήπειρο. Διαταράσσει τις εθνικές οικονομίες και επηρεάζει τις ζωές ενώ έχει σημαντικές επιπτώσεις στους ανθρώπους, τις κοινότητες και τις χώρες του σήμερα αλλά ακόμα περισσότερο του αύριο. Οι άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι με τις σοβαρές επιπτώσεις που προκαλεί η κλιματική αλλαγή, όπως για παράδειγμα η αλλαγή των καιρικών συνθηκών, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας και άλλα ακόμα πιο ακραία καιρικά φαινόμενα. Οι εκπομπές αερίων

του θερμοκηπίου, οι οποίες οφείλονται στην ανθρώπινη δραστηριότητα και οι οποίες συνεχίζουν να αυξάνονται, είναι αυτές που οδηγούν στην κλιματική αλλαγή. Τη δεδομένη χρονική στιγμή καταγράφονται τα πιο υψηλά ποσοστά τους στην ιστορία. Αν δεν δράσουμε, η μέση παγκόσμια θερμοκρασία της επιφάνειας του πλανήτη προβλέπεται να αυξηθεί κατά τη διάρκεια του 21ου αιώνα και είναι πιθανό να ξεπεράσει ακόμα και τους 3 βαθμούς Κελσίου. Μάλιστα, ορισμένες περιοχές του πλανήτη αναμένεται να θερμανθούν ακόμη περισσότερο. Οι φτωχότεροι και οι πιο ευάλωτοι άνθρωποι είναι αυτοί που επηρεάζονται περισσότερο. Σήμερα, οι προσιτές και κλιμακούμενες λύσεις, που είναι διαθέσιμες, επιτρέπουν στις χώρες να μεταπηδήσουν σε πιο καθαρές και προσαρμοστικές οικονομίες. Οι ρυθμοί αλλαγής εντείνονται καθώς ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι στρέφονται σε ανανεώσιμες μορφές ενέργειας και επιλέγουν μία σειρά από μέτρα που θα μειώσουν τις εκπομπές και θα αυξήσουν τις επιλογές προσαρμογής. Η κλιματική αλλαγή, ωστόσο, είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο το οποίο δεν γνωρίζει σύνορα. Οι εκπομπές σε οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη επηρεάζουν τους ανθρώπους οπουδήποτε. Πρόκειται για ένα πρόβλημα το οποίο απαιτεί συντονισμένες λύσεις σε διεθνές επίπεδο αλλά και διεθνή συνεργασία έτσι ώστε να βοηθήσουμε τις αναπτυσσόμενες χώρες να μεταβούν σε μία οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής οι χώρες εργάστηκαν συλλογικά, υιοθετώντας την παγκόσμια συμφωνία για το κλίμα, τον περασμένο Δεκέμβριο στο Παρίσι. Χάρη στη Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή γνωρίζουμε πλέον ότι: Από το 1880 μέχρι το 2012, η μέση παγκόσμια θερμοκρασία αυξήθηκε κατά 0,85 βαθμούς Κελσίου. Αυτό θα μπορούσε να μεταφραστεί ως εξής: για κά-

θε ένα βαθμό που αυξάνεται η θερμοκρασία, η παραγωγή των δημητριακών μειώνεται κατά περίπου 5%. Η παραγωγή καλαμποκιού, σιταριού και άλλων βασικών καλλιεργειών έχει υποστεί μείωση 40 μεγατόνων σε παγκόσμιο επίπεδο από το 1981 έως το 2002 εξαιτίας του θερμότερου κλίματος, Οι ωκεανοί θερμαίνονται, η ποσότητα του χιονιού και του πάγου έχουν μειωθεί και η στάθμη της θάλασσας έχει αυξηθεί. Από το 1901 μέχρι το 2010 η μέση στάθμη της θάλασσας έχει αυξηθεί κατά 19 εκατοστά ενώ οι ωκεανοί επεκτείνονται εξαιτίας της θέρμανσης και του λιωσίματος των πάγων. Η έκταση των πάγων στην Αρκτική θάλασσα συρρικνώνεται κάθε δεκαετία από το 1979 κατά 1,07 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα. Δεδομένων των παρόντων συγκεντρώσεων και των διαρκών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίων είναι πιθανό μέχρι το τέλος του αιώνα η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας να υπερβεί τον 1,5 βαθμό Κελσίου συγκριτικά με την περίοδο 1850-1900. Οι ωκεανοί του κόσμου θα συνεχίσουν να θερμαίνονται ενώ οι πάγοι θα συνεχίσουν να λιώνουν. Η μέση αύξηση της στάθμης τη θάλασσας προβλέπεται να αγγίξει τα 34-30 εκατοστά μέχρι το 2065 και τα 40-63 μέχρι το 2100. Οι περισσότερες επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή θα συνεχίσουν να επιμένουν για αρκετούς αιώνες ακόμη και αν οι εκπομπές αερίων σταματήσουν. Οι παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) έχουν αυξηθεί κατά περίπου 50% από το 1990 Οι εκπομπές αυτές παρουσίασαν μεγαλύτερη αύξηση κατά το διάστημα 2000- 2010 παρά στις τρεις προηγούμενες δεκαετίες. Είναι ακόμη δυνατό, χρησιμοποιώντας μία σειρά από τεχνολογικά μέτρα και αλλαγές στη συμπεριφορά μας, να περιορίσουμε την αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας στους 2 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα

ΟΗΕ

Οι σημαντικές τεχνολογικές και θεσμικές αλλαγές θα αποτελέσουν την καλύτερη ευκαιρία ώστε η παγκόσμια θέρμανση να μην ξεπεράσει αυτό το όριο Ο στόχος 13 επιδιώκει: • Ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της προσαρμοστικής ικανότητας όλων των χωρών έναντι των κινδύνων και των φυσικών καταστροφών που απορρέουν από την κλιματική αλλαγή. • Ενσωμάτωση των μέτρων για την κλιματική αλλαγή στις εθνικές πολιτικές, στρατηγικές και σχεδιασμούς. • Βελτίωση της εκπαίδευσης, ευαισθητοποίησης, καθώς και της ανθρώπινης και θεσμικής ικανότητας σχετικά με θέματα που αφορούν τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, την προσαρ-

μογή, τη μείωση των επιπτώσεων και την έγκαιρη προειδοποίηση • Προώθηση μηχανισμών για την αύξηση της ικανότητας σχετικά με τον αποτελεσματικό σχεδιασμό και τη διαχείριση θεμάτων που αφορούν την κλιματική αλλαγή στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες και στα μικρά αναπτυσσόμενα νησιωτικά κράτη, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών, των νέων καθώς και των τοπικών και περιθωριοποιημένων κοινοτήτων.

Στόχος 14 Ζωή στο νερό Περισσότερα από 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι εξαρτώνται από τη θαλάσσια και την παράκτια βιοποικιλότητα για τον βιοπορισμό τους. Η θαλάσσια αλιεία

απασχολεί είτε έμμεσα είτε άμεσα περισσότερα από 200 εκατομμύρια ανθρώπους. Οι ωκεανοί απορροφούν το 30% του διοξειδίου του άνθρακα που παράγεται από τους ανθρώπους, μειώνοντας έτσι τον αντίκτυπο της παγκόσμιας θέρμανσης. Περίπου το 40% των ωκεανών του κόσμου επηρεάζεται από ανθρώπινες δραστηριότητες όπως η μόλυνση, η υπεραλίευση και η απώλεια των παράκτιων οικοσυστημάτων Ο στόχος 14 επιδιώκει: • Πρόληψη και σημαντική μείωση όλων των μορφών θαλάσσιας ρύπανσης, ιδίως της ρύπανσης από χερσαίες δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων των θαλάσσιων απορριμμάτων και της ρύπανσης από θρεπτικές ουσίες. • Βιώσιμη διαχείριση και προ-

στασία των θαλάσσιων και παράκτιων οικοσυστημάτων προκειμένου να αποφευχθούν οι δυσμενείς επιπτώσεις, μέσω της ενίσχυσης της ανθεκτικότητάς τους, καθώς και ανάληψη δράσης για την αποκατάστασή τους, έτσι ώστε να επιτευχθούν υγιείς και παραγωγικοί ωκεανοί. • Ελαχιστοποίηση και αντιμετώπιση των επιπτώσεων της οξίνισης των ωκεανών, μέσω της ενίσχυσης της επιστημονικής συνεργασίας σε όλα τα επίπεδα. • Αποτελεσματική ρύθμιση της αλιευτικής συγκομιδής και τερματισμός της υπεραλίευσης, της παράνομης, λαθραίας και άναρχης αλιείας, των καταστρεπτικών αλιευτικών τεχνικών, καθώς και εφαρμογή διαχειριστικών σχεδίων βασισμένων στην επιστήμη,

έτσι ώστε να αποκατασταθούν τα αποθέματα αλιευμάτων το συντομότερο δυνατό, τουλάχιστον σε επίπεδα που θα επιτρέπουν την παραγωγή της μέγιστης βιώσιμης απόδοσης, όπως καθορίζονται από τα βιολογικά τους χαρακτηριστικά. • Διατήρηση τουλάχιστον του 10% των θαλάσσιων και παράκτιων περιοχών, σύμφωνα με το εθνικό και διεθνές δίκαιο και με βάση τα βέλτιστα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία. • Απαγόρευση συγκεκριμένων μορφών επιδοτήσεων αλιείας, οι οποίες συντελούν στην πλεονάζουσα αλιευτική ικανότητα και την υπερεκμετάλλευση, εξάλειψη των επιδοτήσεων που συντελούν στην παράνομη, λαθραία και άναρχη αλιεία, και αποφυγή της εισαγωγής νέων τέτοιων επιδοτήσεων, αναγνωρίζοντας το γεγονός ότι η κατάλληλη και αποτελεσματική ειδική και διαφοροποιημένη μεταχείριση των αναπτυσσόμενων και λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών θα πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα των διαπραγματεύσεων που διενεργούνται στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου σχετικά με τις αλιευτικές επιδοτήσεις. • Αύξηση των οικονομικών ωφελειών για τα μικρά νησιωτικά αναπτυσσόμενα κράτη και τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες από τη βιώσιμη χρήση των θαλάσσιων πόρων, μέσω της βιώσιμης διαχείρισης της αλιείας, των υδατοκαλλιεργειών και του τουρισμού. • Αύξηση της επιστημονικής γνώσης, ανάπτυξη των ερευνητικών ικανοτήτων και μεταφορά της θαλάσσιας τεχνολογίας, λαμβάνοντας υπόψη τα Κριτήρια και τις Κατευθυντήριες Γραμμές σχετικά με τη Μετάδοση της Θαλάσσιας Τεχνολογίας της Διακυβερνητικής Ωκεανογραφικής Επιτροπής, έτσι ώστε να βελτιωθεί η υγεία των ωκεανών και να ενισχυθεί η συμβολή της θαλάσσιας βιοποικιλότητας στην ανάπτυξη των αναπτυσσόμενων χωρών, και ιδίως των μικρών αναπτυσσόμενων νησιωτικών κρατών και των

λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών. *Παροχή πρόσβασης των παραδοσιακών αλιέων μικρής κλίμακας στους θαλάσσιους πόρους και τις αγορές. • Ενίσχυση της διατήρησης και της βιώσιμης χρήσης των ωκεανών και των πόρων τους, μέσω της εφαρμογής του διεθνούς δικαίου, όπως προβλέπεται από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.

Στόχος 15 Ζωή στη στεριά Τα δάση καλύπτουν το 30% της επιφάνειας της Γης και παρέχουν επισιτιστική ασφάλεια και καταφύγιο. Τα δάση συνιστούν επίσης στοιχείο-κλειδί για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, την προστασία της βιοποικιλότητας ενώ αποτελούν το «σπίτι» των αυτόχθονων πληθυσμών. Κάθε χρόνο, δεκατρία εκατομμύρια

εκτάρια δασών χάνονται με τη διαρκή υποβάθμιση των ξηρών περιοχών να έχει οδηγήσει στην ερημοποίηση 3,6 δισεκατομμυρίων εκταρίων. Η αποψίλωση και η ερημοποίηση, που οφείλονται στην ανθρώπινη δραστηριότητα και στην κλιματική αλλαγή, δημιουργούν μεγάλες προκλήσεις για τη βιώσιμη ανάπτυξη ενώ έχουν επηρεάσει τις ζωές και τον βιοπορισμό εκατομμυρίων ανθρώπων στη μάχη τους κατά της φτώχειας. Εντούτοις, συντελούνται προσπάθειες για τη διαχείριση των δασών και την καταπολέμηση της ερημοποίησης. Ο στόχος 15 επιδιώκει: • Διασφάλιση της διατήρησης, αποκατάστασης και βιώσιμης χρήσης των χερσαίων οικοσυστημάτων και των οικοσυστημάτων εσωτερικών υδάτων και των υπηρεσιών τους, ιδίως των δασών, των υδροβιότοπων, των βουνών

και των ξηρών ζωνών, σύμφωνα με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις διεθνείς συμφωνίες. • Προαγωγή της εφαρμογής της βιώσιμης διαχείρισης όλων των τύπων των δασών, τερματισμός της αποψίλωσης, αποκατάσταση των υποβαθμισμένων δασών και ουσιαστική αύξηση της δάσωσης και της αναδάσωσης παγκοσμίως. • Καταπολέμηση της απερήμωσης, αποκατάσταση υποβαθμισμένων γαιών και εδαφών, συμπεριλαμβανομένων των εδαφών που επηρεάζονται από την απερήμωση, την ξηρασία και τις πλημμύρες, και επιδίωξη της επίτευξης ενός κόσμου με μηδενική υποβάθμιση της γης. • Διασφάλιση της διατήρησης των ορεινών οικοσυστημάτων συμπεριλαμβανομένης της βιοποικιλότητάς τους, έτσι ώστε ενισχυθεί η ικανότητά τους να πα-

Στόχος 16 Ειρήνη, δικαιοσύνη και ισχυροί θεσμοί Το κράτος δικαίου και η ανάπτυξη είναι έννοιες αλληλένδετες που ενισχύουν η μία την άλλη, γεγονός που τις κάνει απαραίτητες για τη βιώσιμη ανάπτυξη σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Ανάμεσα στους θεσμούς τα μεγαλύτερα ποσοστά διαφθοράς εντοπίζονται στο δικαστικό σύστημα και στην αστυνομία. Η διαφθορά, η δωροδοκία, η κλοπή και φοροδιαφυγή κοστίζουν περίπου 1,26 τρισεκατομμύρια δολάρια για τις αναπτυσσόμενες χώρες ετησίως. Το ποσό αυτό θα μπορούσε πολύ εύκολα να χρησιμοποιηθεί για να αυξήσει το ποσό των 1,25 δολαρίων ημερησίως με το οποίο ζουν πολλοί άνθρωποι στον κόσμο, για τουλάχιστον έξι χρόνια. Το ποσοστό των παιδιών που εγκαταλείπουν την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, εξαιτίας των συγκρούσεων στις χώρες τους, άγγιξε το 50% το 2011, ποσοστό που μεταφράζεται σε 28,5 εκατομμύρια παιδιά. Ο αριθμός αυτός υποδεικνύει τις συνέπειες που μπορούν να επιφέρουν οι ασταθείς κοινωνίες σε έναν από τους

σημαντικότερους στόχους της Ατζέντας 2030: την εκπαίδευση Ο στόχος 16 επιδιώκει έως το 2030: • Σημαντική μείωση όλων των μορφών βίας και των σχετικών ποσοστών θανάτων παντού. • Τερματισμό της κακοποίησης, της εκμετάλλευσης, της εμπορίας ανθρώπων, καθώς και όλων των μορφών βίας και βασανιστηρίων που υφίστανται τα παιδιά. • Προαγωγή του κράτους δικαίου, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, και διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης στη δικαιοσύνη για όλους. • Σημαντική μείωση των παράνομων ροών χρημάτων και όπλων, ενίσχυση της ανάκτησης και επιστροφής κλεμμένων περιουσιακών στοιχείων και καταπολέμηση κάθε μορφής οργανωμένου εγκλήματος. • Ουσιαστική μείωση κάθε μορφής διαφθοράς και δωροδοκίας. • Ανάπτυξη αποτελεσματικών, υπεύθυνων και διαφανών θεσμών σε όλα τα επίπεδα. • Διασφάλιση της υπεύθυνης,

χωρίς αποκλεισμούς, συμμετοχικής και αντιπροσωπευτικής λήψης αποφάσεων σε όλα τα επίπεδα. • Διεύρυνση και ενίσχυση της συμμετοχής των αναπτυσσόμενων χωρών στους θεσμούς παγκόσμιας διακυβέρνησης. • Παροχή νομικής ταυτότητας σε όλους, συμπεριλαμβανομένης της ληξιαρχικής καταχώρησης των γεννήσεων. • Διασφάλιση της δημόσιας πρόσβασης σε πληροφορίες και προστασία των θεμελιωδών ελευθεριών, σύμφωνα με τις εκάστοτε εθνικές νομοθεσίες και διεθνείς συμφωνίες. • Ενίσχυση των σχετικών εθνικών θεσμών, μέσω της διεθνούς συνεργασίας, για την οικοδόμηση ικανοτήτων σε όλα τα επίπεδα, ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες, με στόχο την πρόληψη της βίας και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του εγκλήματος. • Προαγωγή και εφαρμογή νόμων που δεν δημιουργούν διακρίσεις και πολιτικών βιώσιμης ανάπτυξης.

ράσχουν οφέλη απαραίτητα για τη βιώσιμη ανάπτυξη. • Ανάληψη επείγουσας και ουσιαστικής δράσης για τη μείωση της υποβάθμισης των φυσικών οικοτόπων, την αποτροπή της απώλειας της βιοποικιλότητας καθώς και την προστασία και την πρόληψη της εξαφάνισης απειλούμενων ειδών. • Προαγωγή του δίκαιου και ισότιμου καταμερισμού των οφελών που προέρχονται από τη χρήση των γενετικών πόρων και προαγωγή της κατάλληλης πρόσβασης σε τέτοιους πόρους, όπως έχει συμφωνηθεί διεθνώς. • Ανάληψη άμεσης δράσης για τον τερματισμό της λαθροθηρίας και της παράνομης διακίνησης προστατευόμενων ειδών της χλωρίδας και της πανίδας, και την αντιμετώπιση τόσο της προσφοράς όσο και της ζήτησης παράνομων προϊόντων χλωρίδας και πανίδας. • Μέτρα για την πρόληψη της εισαγωγής και τη σημαντική μείωση του αντίκτυπου των χωροκατακτητικών ξένων ειδών στα χερσαία και υδάτινα οικοσυστήματα, και τον έλεγχο ή εξάλειψη των κυριότερων από αυτά τα είδη. • Ενσωμάτωση της αξίας των οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας στον εθνικό και τοπικό σχεδιασμό, στις αναπτυξιακές διαδικασίες και στις στρατηγικές και υπολογισμούς μείωσης της φτώχειας. • Κινητοποίηση και σημαντική αύξηση των οικονομικών πόρων από όλες τις πηγές για τη διατήρηση και βιώσιμη χρήση της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων. • Κινητοποίηση σημαντικών πόρων από όλες τις πηγές και σε όλα τα επίπεδα για τη χρηματοδότηση της βιώσιμης διαχείρισης των δασών και παροχή επαρκών κινήτρων στις αναπτυσσόμενες χώρες, προκειμένου να προωθήσουν τέτοιου είδους διαχείριση, συμπεριλαμβανομένης της διατήρησης και της αναδάσωσης. • Ενίσχυση της παγκόσμιας στήριξης των προσπαθειών καταπολέμησης της λαθροθηρίας και της παράνομης διακίνησης προστα-

τευόμενων ειδών, αυξάνοντας την ικανότητα των τοπικών κοινοτήτων να επιδιώκουν ευκαιρίες βιώσιμων συνθηκών διαβίωσης.

Στόχος 17 Συνεργασία για τους στόχους Η επίτευξη της ατζέντας για τη βιώσιμη ανάπτυξη προϋποθέτει συνεργασίες μεταξύ των κυβερνήσεων, του ιδιωτικού τομέα καθώς και της κοινωνίας των πολιτών. Υπάρχει επιτακτική ανάγκη να κινητοποιηθούν οι ιδιωτικοί πόροι προκειμένου να υλοποιηθούν οι στόχοι για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Οι μακροχρόνιες επενδύσεις, συμπεριλαμβανομένων των άμεσων ξένων επενδύσεων, είναι αναγκαίες σε κρίσιμους τομείς των αναπτυσσόμενων χωρών. Μεταξύ αυτών των τομέων είναι η βιώσιμη ενέργεια, οι υποδομές και οι μεταφορές καθώς και η πληροφόρηση και οι τεχνολογίες της επικοινωνίας. Ο στόχος 17 επιδιώκει: Χρηματοδότηση • Ενίσχυση της κινητοποίησης εγχώριων πόρων, μέσω της διεθνούς στήριξης στις αναπτυσσόμενες χώρες, προκειμένου να βελτιωθεί η εγχώρια ικανότητα για τη συλλογή φόρων και άλλων εσόδων. • Πλήρης εφαρμογή, από τις ανεπτυγμένες χώρες, των δεσμεύσεών τους για την παροχή επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας. Οι χώρες που παρέχουν Επίσημη Αναπτυξιακή Βοήθεια ενθαρρύνονται να θέσουν ως στόχο τους την παροχή τουλάχιστον του 0,20% της επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες. • Κινητοποίηση επιπλέον χρηματοδοτικών πόρων για τις αναπτυσσόμενες χώρες από πολλαπλές πηγές. • Βοήθεια προς τις αναπτυσσόμενες χώρες προκειμένου να επιτύχουν τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του χρέους τους, μέσω συντονισμένων πολιτικών που στοχεύουν στην προώθηση της χρηματοδότησης, ελάφρυνσης και αναδιάρθρωσης του χρέους, ως ενδείκνυται, καθώς και αντι-

μετώπιση του εξωτερικού χρέους των υπερχρεωμένων φτωχών χωρών προκειμένου να μειωθεί η αδυναμία εξόφλησής του. • Υιοθέτηση και εφαρμογή καθεστώτων προώθησης των επενδύσεων για τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες. Τεχνολογία • Ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ Βορρά-Νότου, Νότου-Νότου καθώς και των τριγωνικών περιφερειακών και διεθνών συνεργασιών σε θέματα σχετικά με την πρόσβαση στην επιστήμη, την τεχνολογία και την καινοτομία, και ενίσχυση της ανταλλαγής γνώσεων με αμοιβαία συμφωνηθέντες όρους, μέσω ενός βελτιωμένου συντονισμού των υπαρχόντων μηχανισμών, ιδίως σε επίπεδο Ηνωμένων Εθνών, καθώς και μέσω ενός παγκόσμιου μηχανισμού τεχνολογικής διευκόλυνσης. • Προαγωγή της ανάπτυξης, μεταφοράς, διάδοσης και διάχυσης περιβαλλοντικά ορθών τεχνολογιών στις αναπτυσσόμενες χώρες, με ευνοϊκούς όρους. Ανάπτυξη ικανοτήτων • Ενίσχυση της διεθνούς στήριξης για την εφαρμογή αποτελεσματικής και στοχοθετημένης οικοδόμησης ικανότητας στις αναπτυσσόμενες χώρες, προκειμένου να προωθηθούν εθνικά σχέδια εφαρμογής όλων των Στόχων της Βιώσιμης Ανάπτυξης, μέσω, μεταξύ άλλων, της συνεργασίας Βορρά-Νότου, Νότου-Νότου καθώς και των τριγωνικών συνεργασιών. Εμπόριο • Προαγωγή ενός καθολικού, βάσει κανόνων, ανοικτού, απαλλαγμένου από διακρίσεις και ισότιμου πολυμερούς συστήματος εμπορίου. • Σημαντική αύξηση των εξαγωγών των αναπτυσσόμενων χωρών, ιδίως έχοντας ως στόχο τον διπλασιασμό του μεριδίου των παγκόσμιων εξαγωγών των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών. • Έγκαιρη υλοποίηση της εφαρμογής της πρόσβασης στις απαλλαγμένες από δασμούς και ποσοστώσεις αγορές, σε διαρκή βάση,

για όλες τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, σύμφωνα με τις αποφάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, διασφαλίζοντας ότι οι προτιμησιακοί κανόνες καταγωγής που εφαρμόζονται στις εισαγωγές από τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες είναι διαφανείς και απλοί και συμβάλλουν στη διευκόλυνση της πρόσβασης στις αγορές. Θεσμική και πολιτική συνοχή • Ενίσχυση της παγκόσμιας μακροοικονομικής σταθερότητας, μέσω του συντονισμού και της συνοχής των πολιτικών που ακολουθούνται. • Ενίσχυση της συνοχής των πολιτικών για τη βιώσιμη ανάπτυξη. • Σεβασμός του πολιτικού χώρου και της ηγεσίας, κάθε χώρας, αναφορικά με τη θέσπιση και εφαρμογή πολιτικών που στοχεύουν στην εξάλειψη της φτώχειας και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Πολυμερείς εταιρικές συνεργασίες • Ενίσχυση της Παγκόσμιας Σύμπραξης για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, η οποία συμπληρώνεται από πολυμερείς συμπράξεις που κινητοποιούν και μοιράζονται τη γνώση, την εμπειρογνωμοσύνη, την τεχνολογία και τους χρηματοδοτικούς πόρους, προκειμένου να στηριχθεί η επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης σε όλες τις χώρες, και ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες. Ενθάρρυνση και προώθηση των αποτελεσματικών συμπράξεων του δημοσίου, του δημόσιου-ιδιωτικού τομέα και της κοινωνίας των πολιτών, με βάση την εμπειρία και τις στρατηγικές άντλησης πόρων που παρέχουν οι συμπράξεις. Στοιχεία, έλεγχος και αξιοπιστία • Έως το 2030, αξιοποίηση των υφιστάμενων πρωτοβουλιών για την ανάπτυξη μετρήσεων της προόδου της βιώσιμης ανάπτυξης συμπληρωματικών του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, και υποστήριξη της οικοδόμησης στατιστικής ικανότητας στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Ευρωπαϊκό Δίκτυο Επιχειρήσεων για την Εταιρική Βιωσιμότητα και Υπευθυνότητα

Οι εταιρείες πρέπει να κάνουν πολλή δουλειά για τους 17 στόχους του ΟΗΕ

ι περισσότεροι σύνδεσμοι βιομηχανιών στην Ευρώπη έχουν μεν ενσωματώσει το ζήτημα της βιωσιμότητας στην ατζέντα τους, αλλά λιγότεροι θέτουν συγκεκριμένους στόχους, αναλαμβάνουν δράσεις που έχουν σημαντικό αντίκτυπο και δίνουν στη δημοσιότητα ετήσιους απολογισμούς, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Επιχειρήσεων για την Εταιρική Βιωσιμότητα και Υπευθυνότητα. Φέτος για πρώτη φορά ο φορέας δημοσίευσε το «Βαρόμετρο» Βιωσιμότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας. Η έρευνα καταλήγει ότι πολλές εταιρείες -συμπεριλαμβανομένων των βιομηχανιών δομικών υλικών και χημικών αλλά και των τραπεζών- συνεχίζουν να είναι «σιωπηλές» ως προς τη μετάβαση προς ένα επιχειρηματικό μοντέλο που συμβαδίζει με την «οικονομία χαμηλού άνθρακα»,

αλλά και ως προς το πώς προετοιμάζονται για να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους από τις φυσικές καταστροφές που προκαλεί η κλιματική αλλαγή. Αν και υπάρχουν εταιρείες «πρωταθλητές» στην ανάληψη δράσεων για την κλιματική αλλαγή, θέτοντας ακόμα και στόχους μηδενικού ανθρακικού αποτυπώματος έως το 2050, από μόνες τους δεν αρκούν- η μελέτη διαπιστώνει ότι απομένει να γίνει πολλή δουλειά ακόμη για τον ενεργειακό μετασχηματισμό της ευρωπαϊκής βιομηχανίας. Μέσα από συνεντεύξεις με τους ευρωπαϊκούς συνδέσμους βιομηχανικών η μελέτη καταγράφει ότι μόνο το 40% περιλαμβάνει ρητώς τους στόχους του ΟΗΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη στην αποστολή τους, και έχουν ένα σαφές χρονοδιάγραμμα επίτευξης στόχων. Το 30% συμμετέχει

σε πρότζεκτ που έχουν πρακτική επίδραση σε θέματα βιωσιμότητας και αντίστοιχο ποσοστό συμμετέχεις σε πρότζεκτ χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ. Η έρευνα δείχνει ότι οι περισσότερες από τις υπό εξέταση εταιρείες (50%) εφαρμόζουν πολιτικές που προωθούν την πρόοδο στους εξής στόχους του ΟΗΕ: ισότητα των φύλων (στόχος 5), προσιτή και καθαρή ενέργεια (στόχος 7), ειρήνη, δικαιοσύνη και ισχυροί θεσμοί (στόχος 16). Όμως, ελάχιστες εταιρείες, κυρίως από τη βιομηχανία τροφίμων και ποτών και τα σούπερ μάρκετ, έχουν εντάξει στη στρατηγική τους ή παρέχουν στοιχεία για το τι κάνουν για την επίτευξη του πρώτου στόχου, που είναι ο μηδενισμός της πείνας. Αντίστοιχα υπάρχουν πολύ λίγες εταιρείες που κατέχουν ηγετική θέση στο χώρο τους και εν-

σωμάτωσαν στη στρατηγική τους δράσεις που κάνουν τη διαφορά στον στόχο 6 (καθαρό νερό και υγιεινή), και τον στόχο 15 (ζωή στην στεριά).

ΙΝFO Οι ερευνητές εντόπισαν 3.655 περιπτώσεις που η επιχειρησιακή λειτουργία δεν συμβάδιζε με τη διακήρυξη της εταιρείας ως προς τους στόχους ESG -τέτοιες αναντιστοιχίες λόγων και έργων είναι συχνές στον χρηματοπιστωτικό τομέα, σε εξορυκτικές βιομηχανίες, σε εταιρείες τηλεπικοινωνιών, λογισμικού κ.λπ.

COP26: Διάσκεψη για το Κλίμα

Το μετέωρο βήμα της Γλασκώβης

δώ και καιρό οι επιστήμονες χτυπούν «κόκκινο συναγερμό» για τον κόσμο μας. Γι’ αυτό και ο τελευταίος γύρος των παγκόσμιων συνομιλιών για το κλίμα είχε συγκεντρώσει μεγάλες προσδοκίες για λήψη γενναίων μέτρων. Η φετινή, 26η διάσκεψη για το κλίμα, πραγματοποιήθηκε από τις 31 Οκτωβρίου έως τις 12 Νοεμβρίου 2021 στη Γλασκώβη του Ηνωμένου Βασιλείου, και ολοκληρώθηκε ένα 24ωρο αργότερα, με μία αμφιλεγόμενη συμφωνία μεταξύ των 197 χωρών, για την αντιστροφή της κλιματικής αλλαγής. Η COP αντιπροσωπεύει την ετήσια διάσκεψη των Μερών της Σύμβασης Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών του 1992 για την Κλιματική Αλλαγή, η οποία έθεσε το έδαφος για κάθε διεθνή συνεργασία για το κλίμα. Η διάσκεψη COP είναι το κορυφαίο όργανο λήψης αποφάσεων για την εφαρμογή της Σύμβασης και των μέσων παρακολούθησης όπως η Συμφωνία του Παρισιού του 2015. Συνεδριάζει μία φορά το χρόνο (με εξαίρεση το 2020 που δεν πραγματοποιήθηκε λόγω πανδημίας) και εξετάζει τις εθνικές εκθέσεις σχετικά με τη μείωση των εκπομπών και άλλα μέτρα για το κλίμα. Φέτος οι τρεις βασικές προτεραιότητες που τέθηκαν ήταν: 1. Διατήρηση της ανόδου της παγκόσμιας θερμοκρασίας σε όχι περισσότερο από 1,5 βαθμούς Κελσίου μέσω γρήγορων, τολμηρών περικοπών εκπομπών και μηδενικών δεσμεύσεων. 2. Αύξηση της διεθνούς χρηματοδότησης για την προσαρμογή τουλάχιστον στο ήμισυ των συνολικών δαπανών για τη δράση για το κλίμα. 3. Υλοποίηση της υπάρχουσας δέσμευσης για παροχή 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων διεθνών χρηματοδοτήσεων για το κλίμα κάθε χρόνο, έτσι ώστε οι αναπτυσσόμενες χώρες να μπορούν να επενδύουν σε πράσινες τεχνολογίες και να προστατεύουν

τις ζωές και τα μέσα διαβίωσης από επιδείνωση των κλιματικών επιπτώσεων. «Γράψε - σβήσε» για να μην εξαλειφθεί ο άνθρακας Τα διαφορετικά προσχέδια που είδαν το φως της δημοσιότητας την τελευταία ημέρα της Διάσκεψης ήταν ενδεικτικά της διάστασης απόψεων μεταξύ των χωρών που υπέγραψαν τη συμφωνία του Παρισιού το 2016, με αποτέλεσμα οι διαπραγματεύσεις να συνεχιστούν πολύ πέρα από την επίσημη ώρα λήξης της συνόδου. Κι ενώ όλα τα προσχέδια έγραφαν για «σταδιακή εξάλειψη (phaseout)» του άνθρακα, την τελευταία στιγμή η λέξη άλλαξε και αντικαταστάθηκε με τον όρο «σταδιακή μείωση (phase-down)». Η τελική εκδοχή καλεί για «εντατικοποίηση των προσπαθειών προς τη μείωση του άνθρακα χωρίς συστήματα δέσμευσης (διοξειδίου του άνθρακα) και για την έξοδο από αναποτελεσματικές επιδοτήσεις ορυκτών καυσίμων». Μία μικρή, αλλά καθοριστική αλλαγή που απαίτησε η Κίνα και η Ινδία. «Πώς θα μπορέσουμε να εξαλείψουμε τον άνθρακα όταν πρέπει να αντιμετωπίσουμε την φτώχεια;». Στο ερώτημα του υπουργού Περιβάλλοντος της Ινδίας Μπουπίντερ Γιάνταβ συνοψίζεται το πραγματικό δίλημμα που έχει να αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα. Οι φτωχές χώρες, που είναι οι λιγότερο υπεύθυνες για την υπερθέρμανση αλλά στην πρώτη γραμμή των επιπτώσεών της, απαιτούσαν μια ειδική χρηματοδότηση «απωλειών και ζημιών» τις οποίες υφίστανται ήδη. Όμως οι ανεπτυγμένες χώρες, αντιτάχθηκαν σθεναρά, παρά τη «δέσμευσή» τους (από το 2009) για παροχή 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων διεθνών χρηματοδοτήσεων για το κλίμα κάθε χρόνο. Την ίδια ώρα μικρές νησιωτικές χώρες βλέπουν νησιά να βυθίζονται και το μέλλον τους αβέβαιο. Χαρακτηριστικό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής ήταν το

βίντεο με το μήνυμα του υπουργού Εξωτερικών του Τουβαλού, ο οποίος βρισκόταν μέχρι τα γόνατα στη θάλασσα, σε ένα σημείο που αν στεκόταν πριν από 20 χρόνια θα ήταν απόλυτα στεγνός. Το βίντεο έγινε viral, δεν ήταν όμως αρκετό να συγκινήσει τις χώρες που παράγουν και καταναλώνουν άνθρακα. «Βήματα εμπρός» όταν είμαστε σε κατάσταση «επείγουσας ανάγκης» Με ένα χτύπημα του σφυριού και με σπασμένη από τη συγκίνηση φωνή και δάκρυα στα μάτια ο πρόεδρος της παγκόσμιας διάσκεψης για το κλίμα, Αλόκ Σάρμα κήρυξε τη λήξη της, με «βαθιά λύπη» για τις αλλαγές που επήλθαν την τελευταία στιγμή στο θέμα των ορυκτών καυσίμων έπειτα από αίτημα της Κίνας και της Ινδίας. Η παγκόσμια διάσκεψη για το κλίμα είχε ως αποτέλεσμα «καλοδεχούμενα βήματα προς τα εμπρός, αλλά αυτό δεν είναι αρκετό», εκτίμησε σε μία ανακοίνωση ο ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες. Παραθέτοντας τους στόχους που δεν επιτεύχθηκαν σε αυτή τη διάσκεψη, ανέφερε κυρίως «το τέλος των επιδοτήσεων των ορυκτών καυσίμων, την έξοδο από τον άνθρακα, τον ορισμό μιας τιμής για τον άνθρακα» και την οικονομική βοήθεια στις πιο φτωχές χώρες. «Τα κείμενα που εγκρίθηκαν είναι ένας συμβιβασμός. Αντικατοπτρίζουν τα συμφέροντα, την κατάσταση, τις αντιφάσεις και τη φάση στην οποία βρίσκεται σήμερα η πολιτική βούληση στον κόσμο (…). Δυστυχώς η συλλογική πολιτική βούληση δεν ήταν αρκετή προκειμένου να ξεπεραστούν βαθιές αντιφάσεις», αναφέρει. «Είναι καιρός να περάσουμε σε λειτουργία ‘επείγουσας ανάγκης’», συνεχίζει, λέγοντας πως οι παρούσες δεσμεύσεις για μειώσεις εκπομπών δεν επιτρέπουν να επιτευχθεί ο στόχος της συμφωνίας του Παρισιού να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας «αρκετά κάτω» από τους 2 βαθμούς Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή, και ακόμη

κάτω από τον ‘ιδανικό’ στόχο του 1,5 βαθμού Κελσίου. Ο ίδιος δεσμεύθηκε ότι ο ΟΗΕ θα ιδρύσει σώμα που θα ερευνά τους ισχυρισμούς εταιρειών και κρατών ότι λαμβάνουν «πράσινα» μέτρα, ώστε να εκθέτει όσους απλώς προσπαθούν να «ξεπλύνουν» την εικόνα τους, ενώ στην πράξη συνεχίζουν να ρυπαίνουν. Εφικτός ο στόχος του 1,5 βαθμού Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν εκτίμησε ότι η συμφωνία για την κλιματική αλλαγή που επιτεύχθηκε στην COP26 στη Γλασκώβη αποτελεί «βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση», ότι ο στόχος για τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας στον πλανήτη στον 1,5 βαθμό Κελσίου παραμένει «εφικτός», αλλά τόνισε

ότι «η δουλειά κάθε άλλο παρά έχει ολοκληρωθεί». «Σημειώσαμε πρόοδο επί των τριών στόχων που ορίσαμε στην αρχή της COP26. Πρώτον, να έχουμε δεσμεύσεις για μείωση των εκπομπών προκειμένου να παραμείνει εφικτό να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας στον πλανήτη στον 1,5 βαθμό Κελσίου. Δεύτερον, να επιτευχθεί ο στόχος για χρηματοδότηση 100 δισ. δολαρίων κατ’ έτος για την κλιματική αλλαγή στις αναπτυσσόμενες και ευάλωτες χώρες. Και τέλος, να πετύχουμε μια συμφωνία για το πλαίσιο κανόνων της Συμφωνίας του Παρισιού», εξήγησε η πρόεδρος της Κομισιόν. «Εάν υλοποιηθούν όλες οι μακροπρόθεσμες δεσμεύσεις που ανακοινώθηκαν στη Γλασκώβη, αναμένουμε ότι θα μπορέσουμε να περιορίσουμε την αύξηση

της θερμοκρασίας στον πλανήτη στους 2 βαθμούς Κελσίου. Άρα πρέπει και πάλι να δουλέψουμε περαιτέρω, προκειμένου η διάσκεψη για το κλίμα την επόμενη χρονιά στην Αίγυπτο να μας θέσει σταθερά στην πορεία προς τον 1,5 βαθμό Κελσίου», πρόσθεσε η κ. φον ντερ Λάιεν επαναλαμβάνοντας τη δέσμευση της ΕΕ για μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα τουλάχιστον κατά 55% έως το 2030 σε σχέση με το 1990 και να πετύχει ουδετερότητα άνθρακα έως το 2050. Κλιματικοί πρόσφυγες και πετρελαϊκές εταιρείες «Οι γεωπολιτικές εντάσεις είναι πιθανό να επιδεινωθούν καθώς οι χώρες θα διαφωνούν όσον αφορά τον τρόπο μείωσης των εκπομπών των αερίων που προ-

καλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου για να τηρηθούν οι στόχοι της Συμφωνίας του Παρισιού» του 2015 για το κλίμα, σύμφωνα με την έκθεση των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών. Το λιώσιμο των πάγων στην Αρκτική «αυξάνει ήδη τον στρατηγικό ανταγωνισμό για πρόσβαση στους φυσικούς της πόρους», επισημαίνεται στην έκθεση. Εξάλλου με την άνοδο των θερμοκρασιών και τα πιο ακραία καιρικά φαινόμενα «υπάρχει ένας αυξανόμενος κίνδυνος συγκρούσεων για το θέμα του νερού και τις μεταναστεύσεις, κυρίως μετά το 2030». Μετά το 2040, οι λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες θα είναι λιγότερο ικανές να προσαρμοστούν στην κλιματική αλλαγή, κάτι το οποίο «θα αυξήσει τον κίνδυνο αστάθειας ακόμη και εμφυλίου πολέμου». Σύμφωνα με την έκθεση, 11 χώρες θεωρείται

ότι διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο: Αφγανιστάν, Μιανμάρ, Ινδία, Πακιστάν, Βόρεια Κορέα, Γουατεμάλα, Αϊτή, Ονδούρα, Νικαράγουα, Κολομβία και Ιράκ. Κι ενώ τα ορυκτά καύσιμα ενοχοποιούνται για την άνοδο της θερμοκρασίας, εξαιτίας της έκλυσης διοξειδίου του άνθρακα και άλλων αερίων του θερμοκηπίου, έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου εκτιμά ότι η πετρελαϊκή βιομηχανία γλιτώνει 1 τρισεκατομμύριο δολάρια, είτε μέσω επιδοτήσεων και φοροαπαλλαγών για την παραγωγή και την κατανάλωση ορυκτών καυσίμων (αποτελούν το 14%), είτε γιατί δεν πληρώνει πρόστιμα για τους θανάτους και τις επιπτώσεις στην υγεία που προξενεί η ρύπανση, καθώς και της έλλειψης προστίμων για την αποσταθεροποίηση του κλίματος.

45 ΓΥΡΙΣΤΕ ΣΕΛΙΔΑ ➜

COP26: Διάσκεψη για το Κλίμα

ι διάφορες θεωρίες των αρνητών υφίστανται από τότε που υπάρχει και η επιστημονική συζήτηση για την κλιματική αλλαγή. Πλέον, αντί να αρνούνται την ίδια την κλιματική κρίση, οι αρνητές αμφισβητούν περισσότερο τα αίτια του περιβαλλοντικού συναγερμού και τους τρόπους αντιμετώπισής της, σύμφωνα με επιστήμονες. Το BBC συνέλεξε ορισμένους από τους ισχυρισμούς των αρνητών και έλεγξε κατά πόσο ευσταθούν έναντι των πραγματικών επιστημονικών δεδομένων.

Θεωρία 1 Η πτώση στην ηλιακή ακτινοβολία θα ακυρώσει την υπερθέρμανση Εδώ και χρόνια κάποιοι ισχυρίζονται ότι η άνοδος της θερμοκρασίας της Γης συνιστά απλώς μέρος του φυσικού κύκλου του πλανήτη αντί για αποτέλεσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας. Τον τελευταίο καιρό όμως εμφανίστηκε νέα εκδοχής της θεωρίας αυτής, σύμφωνα με την οποία το φαινόμενο «Grand Solar Minimum» (Μεγάλο Ηλιακό Ελάχιστο) θα οδηγήσει σε μείωση των θερμοκρασιών χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση. Τα στοιχεία όμως διαφωνούν: Το φαινόμενο της μειωμένης ακτινοβολία του ήλιου υφίσταται και αναμένεται όντως να καταγραφεί εντός του 21ου αιώνα, αλλά η μείωση της θερμοκρασίας του πλανήτη που αυτό το φαινόμενο θα προκαλέσει δεν είναι πάνω από 0,1-0,2 βαθμούς, την ώρα που η υπερθέρμανση αναμένεται τους 2,4 βαθμούς ως τα τέλη του αιώνα.

Θεωρία 2 Η υπερθέρμανση του πλανήτη είναι για καλό Διάφοροι χρήστες του Ίντερνετ ισχυρίζονται ότι η άνοδος της παγκόσμιας θερμοκρασίας θα καταστήσει κάποια μέρη του πλανήτη πιο κατοικήσιμα, ενώ τονίζουν ότι το κρύο σκοτώνει περισσότερους ανθρώπους από ό,τι η ζέστη. Εδώ υπάρχει επιλεκτική χρήση πληροφοριών χωρίς να λαμβάνεται

Αρνητές κλιματικής αλλαγής Τι πιστεύουν και γιατί δεν ισχύει υπόψιν η συνολική εικόνα. Αν και κάποιες πιο ψυχρές περιοχές θα γίνουν για ένα διάστημα θερμότερες και ευκολότερα κατοικήσιμες, η υπερθέρμανση θα οδηγήσει σε ακραίες βροχοπτώσεις, επηρεάζοντας και την ασφάλεια και τις καλλιέργειες των κατοίκων. Την ίδια ώρα περισσότερα μέρη θα καταστούν μη κατοικήσιμα. Παράλληλα η αύξηση της θερμοκρασίας μπορεί να μειώσει κάπου τους θανάτους από το κρύο, αλλά θα οδηγήσει σε πολύ περισσότερους θανάτους από πλημμύρες, έλλειψη πόσιμου νερού και τροφής κ.λπ., ενώ θα αυξηθούν και οι θάνατοι από την αφόρητη ζέστη.

Θεωρία 3 Οι δράσεις κατά της κλιματικής αλλαγής θα κάνουν τους ανθρώπους πιο φτωχούς Συνήθης ισχυρισμός των αρνητών είναι πως οι προσπάθειες περιορισμού των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου είναι ότι τα

ορυκτά καύσιμα είναι απαραίτητα για την παγκόσμια ανάπτυξη. Αν και το πετρέλαιο και ο άνθρακας όντως επιτάχυναν την ανάπτυξη, υπάρχουν νέες τεχνολογίες που και μπορούν να πάρουν τη θέση τους και είναι πιο καθαρές. Σε πολλές χώρες μάλιστα οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας όπως η ηλιακή και η αιολική έχουν καταστεί και φθηνότερες από τη χρήση άνθρακα, αερίου ή πετρελαίου. Επιστημονικές μελέτες επίσης δείχνουν ότι αν δεν ανασχεθεί η κλιματική αλλαγή ως το 2050 η παγκόσμια οικονομία μπορεί να συρρικνωθεί ακόμη και κατά 18% λόγω της βλάβης από φυσικές καταστροφές και ακραίας καιρικά φαινόμενα -που συνήθως τείνουν να πλήττουν περισσότερο όσους είναι φτωχότεροι στον πλανήτη.

Θεωρία 4 Η ανανεώσιμη ενέργεια είναι επικίνδυνα ανεπαρκής Παραπληροφόρηση του τύπου

ότι βλάβες σε συστήματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας προκάλεσαν μπλακ άουτ κυκλοφόρησε ευρέως τους προηγούμενους μήνες στο Διαδίκτυο, κυρίως όταν το Τέξας βυθίστηκε εν μέσω χιονοθύελλας στο σκοτάδι και το ψύχος για πολλές μέρες. Η θεωρία που αναπαράχθηκε έλεγε ότι… πάγωσαν οι ανεμογεννήτριες. Δεν ήταν έτσι όμως… Το Τέξας, γνωστό άλλωστε για την παραγωγή πετρελαίου, έμεινε επί μέρες χωρίς ρεύμα λόγω ανεπαρκούς παραγωγής ρεύματος και διαχείρισης του συστήματος διανομής ηλεκτρισμού, όπως δηλώνει στο BBC ο Τζον Γκλούιας, του Ινστιτούτου Ενέργειας του Ντάραμ. Επισημαίνεται επίσης ότι η αντίθεση στις ΑΠΕ συχνά προέρχεται από εκείνους των οποίων τα συμφέροντα συμβαδίζουν με τη διαιώνιση της χρήσης των ορυκτών καυσίμων. Πηγή: BBC

Πρωτοβουλία

«Πράσινο» ΦΠΑ ζητούν πολίτες από την Κομισιόν

υρωπαίοι πολίτες ζητούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προτείνει νομοθετική πράξη με στόχο τη μείωση του συντελεστή ΦΠΑ για οικολογικά προϊόντα και υπηρεσίες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να καταχωρίσει την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών με τίτλο «Green VAT - Ένας πράσινος ΦΠΑ της ΕΕ για την προώθηση βιώσιμων και οικολογικών προϊόντων και υπηρεσιών», παρότι η φορολογική πολιτική είναι ζήτημα που το καθορίζει το κάθε κράτος μέλος ξεχωριστά. Μετά την καταχώριση, οι διοργανωτές της ΕΠΠ «Green VAT» έχουν προθεσμία έξι μηνών για τη συγκέντρωση υπογραφών. Αν, σε διάστημα ενός έτους, μία Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών συγκεντρώσει ένα εκατομμύριο δηλώσεις υποστήριξης σε τουλάχιστον επτά διαφορετικά κράτη μέλη, η Επιτροπή υποχρεούται να λάβει θέση. Η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει είτε να δώσει συνέχεια στο αίτημα είτε όχι και

θα πρέπει να αιτιολογήσει το σκεπτικό της. Οι διοργανωτές της Πρωτοβουλίας καλούν την Επιτροπή να δρομολογήσει φορολογικές μειώσεις στην Ευρώπη για οικολογικά προϊόντα, βιώσιμα παραγόμενα και φιλικά προς το περιβάλλον, προκειμένου να στηρίξει την προστασία του κλίματος και του περιβάλλοντος. Η Επιτροπή κρίνει νομικά αποδεκτή αυτή την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών, καθότι πληροί τις αναγκαίες προϋποθέσεις. Στο παρόν στάδιο, η Επιτροπή δεν έχει εξετάσει την ουσία των προτάσεων. Η πρωτοβουλία επισημαίνει ότι η άνοδος του ηλεκτρονικού εμπορίου έχει κάνει τις αγορές πολύ πιο εύκολες αλλά και μειονεκτήματα. Η κλιματική αλλαγή είναι «πανταχού παρούσα» και το ερώτημα τι μπορεί να κάνει ο καθένας από εμάς για να προστατέψει το κλίμα απασχολεί ολοένα και περισσότερους ευρωπαίους. Όμως για τους καταναλωτές είναι πολύ δύσκολο να προσδιορίσουν εάν τα προϊόντα που αγοράζουν

έχουν παραχθεί με φιλικές προς το περιβάλλον ή βιώσιμες μεθόδους. Μπορεί οι καταναλωτές έχουν μικρή επιρροή σε διαδικασία, το νομοθετικό σώμα της ΕΕ μπορεί να την επηρεάσει. Σε κάθε χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι έμποροι λιανικής καλούνται να πληρώσουν Φόρο Προστιθέμενης Αξίας στο κράτος, ποσό το οποίο προσθέτουν στην τιμή πώληση, επομένως, επισημαίνει η Πρωτοβουλία, ο ΦΠΑ ως μέρος της τιμής μπορεί να επηρεάσει τις αγοραστικές τάσεις και αποφάσεις. Η Πρωτοβουλία για τον ΦΠΑ θεωρεί ότι κάθε κράτος μέλος της ΕΕ θα μπορούσε να υποστηρίξει την προστασία του κλίματος και του περιβάλλοντος, μειώνοντας τον ΦΠΑ σε «πράσινα» προϊόντα. Επιπλέον, μπορούν να δημιουργηθούν κίνητρα για τις επιχειρήσεις, ώστε να παράγουν με τρόπο φιλικό προς το περιβάλλον και τους φυσικούς πόρους, και να επενδύουν στην έρευνα. Αυτό θα ήταν επωφελές για όλα τα εμπλε-

κόμενα μέρη και φυσικά για τον πλανήτη μας. «Με την πρωτοβουλία μας για τον πράσινο ΦΠΑ καλούμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δρομολογήσει φοροελαφρύνσεις για προϊόντα οικολογικά που παρήχθησαν στην Ευρώπη με βιώσιμο και φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο» επισημαίνεται σε κείμενο της Πρωτοβουλίας. Ο ΦΠΑ είναι εργαλείο οικονομικής πολιτικής για τις κυβερνήσεις, και μια αντίστοιχη απαίτηση της ΕΕ θα έπρεπε να υιοθετηθεί από όλα τα κράτη μέλη. Η Πρωτοβουλία υποστηρίζει ότι η Κομισιόν θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει την απόφαση του Συμβουλίου Οικονομικών Υποθέσεων για ελαστικοποίηση των ποσοστών ΦΠΑ, το περασμένο καλοκαίρι, ως βάση για τον «πράσινο ΦΠΑ», που θα μπορούσε να είναι ένα εφαρμόσιμο και αποτελεσματικό μέσο για μια ευφυή προσφορά προς τους καταναλωτές, ώστε με τις επιλογές τους να υποστηρίξουν την προστασία του κλίματος

Greenwashing

Τι είναι και πώς το αντιμετωπίζει η ΕΕ

α τελευταία χρόνια μία μεγάλη μερίδα καταναλωτών έχει απαιτήσεις για μεγαλύτερη διαφάνεια σχετικά με την ασφάλεια, τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά των προϊόντων. Η ενσωμάτωση περιβαλλοντικών και κοινωνικών στοιχείων γίνεται όλο και περισσότερο σημαντική στις καταναλωτικές αποφάσεις. Όσο μεγαλώνει η «πίτα» της αγοράς, οι επιχειρήσεις αποκτούν ακόμα πιο ισχυρό κίνητρο για να αλλάξουν τις διαδικασίες παραγωγής προϊόντων και υπηρεσιών και να κάνουν επιλογές με περιβαλλοντικά και κοινωνικά κριτήρια. Ή απλώς… να ισχυριστούν ότι κάνουν περισσότερα για το περιβάλλον απ’ ό,τι πραγματικά κάνουν, προβάλλοντας ένα πιο «πράσινο» προφίλ στο καταναλωτικό κοινό, είτε για να κερδίσουν την εμπιστοσύνη του, είτε για να αμβλύνουν τις εντυπώσεις από άλλες δραστηριότητές τους, που επιβαρύνουν το περιβάλλον. Πρόκειται για το λεγόμενο greenwashing, που σημαίνει παραπλάνηση καταναλωτών για περιβαλλοντικά θέματα. «Ολοένα περισσότεροι άνθρωποι προσπαθούν να ζουν με τρόπο οικολογικό, και χαιρετίζω τις εταιρείες που επιδιώκουν να παράγουν προϊόντα ή υπηρεσίες φιλικές προς το περιβάλλον. Υπάρχουν όμως και ασυνείδητοι έμποροι, οι οποίοι ξεγελούν τους καταναλωτές με ασαφείς, ψευδείς ή μεγαλοποιημένους ισχυρισμούς. Η Επιτροπή είναι προσηλωμένη στην ενδυνάμωση των καταναλωτών κατά την πράσινη μετάβαση και στην καταπολέμηση της προβολής ψευδοοικολογικής ταυτότητας. Αυτή ακριβώς είναι μία από τις κυριότερες προτεραιότητες του νέου θεματολογίου για τους καταναλωτές που εγκρίθηκε το περασμένο φθινόπωρο» ανέφερε στις αρχές του έτους ο επίτροπος Δικαιοσύνης, Ντιντιέ Ρεντέρς, παρουσιάζοντας

τα αποτελέσματα έρευνας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε συνεργασία με τις εθνικές αρχές προστασίας των καταναλωτών. Παραπλανητικοί ισχυρισμοί και αθέμιτες πρακτικές Φέτος ο ετήσιος έλεγχος ιστοτόπων, για τον εντοπι-

σμό παραβιάσεων της νομοθεσίας της ΕΕ για τους καταναλωτές στις διαδικτυακές αγορές, εστίασε στην «προβολή ψευδοοικολογικής ταυτότητας» (greenwashing), Ο έλεγχος εξέτασε οικολο-

γικούς ισχυρισμούς δημοσιευμένους στο διαδίκτυο από διάφορους επιχειρηματικούς τομείς, όπως η ένδυση, τα καλλυντικά και ο οικιακός εξοπλισμός. Μετά από έναν γενικό έλεγχο, η Επιτροπή και οι αρχές προστασίας των καταναλωτών εξέτασαν αναλυ-

τικότερα 344 φαινομενικά αμφίβολους ισχυρισμούς και διαπίστωσαν ότι: • Σε περισσότερες από τις μισές περιπτώσεις, ο έμπορος δεν παρείχε επαρκείς πληροφορίες ώστε οι καταναλωτές να κρίνουν την ορθότητα του ισχυρισμού. • Στο 37% των περιπτώσεων, ο ισχυρισμός περιλάμβανε αόριστες και γενικές δηλώσεις, όπως «συνειδητά», «φιλικά προς το περιβάλλον», «βιώσιμα», που είχαν ως στόχο να δημιουργήσουν στους καταναλωτές την αβάσιμη εντύπωση ότι ένα προϊόν δεν είχε αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. • Στο 59% των περιπτώσεων, ο έμπορος δεν παρείχε άμεσα αποδεικτικά στοιχεία που να τεκμηριώνουν τον ισχυρισμό του. Με βάση συνολικές εκτιμήσεις, στις οποίες ελήφθησαν υπόψη διάφοροι παράγοντες, στο 42% των περιπτώσεων οι αρχές είχαν λόγους να πιστεύουν ότι ο ισχυρισμός μπορεί να είναι ψευδής ή παραπλανητικός και, ως εκ τούτου, θα μπορούσε ενδεχομένως να συνιστά αθέμιτη εμπορική πρακτική βάσει της οδηγίας για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές (ΟΑΕΠ). Εξάλλου, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Sustainable Development & Circular Economy Club του MBA International του Οικονομικού Πανεπιστημίου, παρατηρείται αυξανόμενη τάση του φαινομένου παραπλανητικής προβολής και διαφήμισης «πράσινου» προφίλ ή ψευτο-οικολογικών προϊόντων ή υπηρεσιών, γεγονός που οφείλεται αφενός στην έλλειψη κατανόησης των περιβαλλοντικών θεμάτων από μερίδα διαφημιζομένων και διαφημι-

Όσο μεγαλώνει η «πίτα» της αγοράς, οι επιχειρήσεις αποκτούν ακόμα πιο ισχυρό κίνητρο για να αλλάξουν τις διαδικασίες παραγωγής προϊόντων και υπηρεσιών και να κάνουν επιλογές με περιβαλλοντικά και κοινωνικά κριτήρια. Ή απλώς… να ισχυριστούν ότι κάνουν περισσότερα για το περιβάλλον απ’ ό,τι πραγματικά κάνουν, προβάλλοντας ένα πιο «πράσινο» προφίλ στο καταναλωτικό κοινό, είτε για να κερδίσουν την εμπιστοσύνη του, είτε για να αμβλύνουν τις εντυπώσεις από άλλες δραστηριότητές τους, που επιβαρύνουν το περιβάλλον. Πρόκειται για το λεγόμενο greenwashing, που σημαίνει παραπλάνηση καταναλωτών για περιβαλλοντικά θέματα

στικών εταιρειών και αφετέρου στην αύξηση του ενδιαφέροντος από καταναλωτές για προϊόντα και υπηρεσίες που δεν βλάπτουν το περιβάλλον. Στον ίδιο άξονα κινείται και η ετήσια έρευνα του Κέντρου Αειφορίας (CSE) στην Ελλάδα, που κατέληξε στο συμπέρασμα ότι πολύ λίγες επιχειρήσεις και οργανισμοί είναι ενταγμένοι στα κριτήρια ESG -Περιβαλλοντικά (Environmental), Κοινωνικά (Social) και Εταιρικής Διακυβέρνησης (Governance)-, τα οποία μπορούν να ενισχύσουν τη διαφάνεια και να προσελκύσουν υπεύθυνες επενδύσεις προς όφελος όχι μόνο της επιχείρησης, αλλά συνολικά της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας. Παρόμοιες τάσεις έδειξε και έρευνα του Διεθνούς Δικτύου Προστασίας των Καταναλωτών και Επιβολής της Νομοθεσίας (ICPEN). Νομοθετικές πρωτοβουλίες Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα λάβει μια σειρά νομοθετικών ενεργειών για την ενδυνάμωση των καταναλωτών για την πράσινη μετάβαση με καλύτερη πληροφόρηση σχετικά με τη βιωσιμότητα των προϊόντων και καλύτερη προστασία από ορισμένες πρακτικές, όπως η προβολή ψευδοοικολογικής ταυτότητας. Θα ακολουθήσει επίσης μια νομοθετική πρόταση για την τεκμηρίωση των οικολογικών ισχυρισμών με βάση τις μεθόδους υπολογισμού περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Στο πλαίσιο της στρατηγικής «από το αγρόκτημα στο πιάτο», η Επιτροπή θα προτείνει εναρμονισμένη υποχρεωτική διατροφική επισήμανση στην πρόσοψη των συσκευασιών, ώστε να μπορούν οι καταναλωτές να κάνουν τεκμηριωμένες, υγιεινές και βιώσιμες διατροφικές επιλογές. Το ενεργειακό σήμα της ΕΕ παρέχει ήδη μια σαφή και απλή ένδειξη της ενεργειακής απόδοσης για διάφορες οικιακές συσκευές, επιτρέποντας έτσι στους καταναλωτές να εξοικονομούν χρήματα από τους οικι-

ακούς λογαριασμούς ρεύματος ενώ παράλληλα μειώνονται οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε ολόκληρη την ΕΕ. Βιώσιμη χρηματοδότηση Εκτός από τους τελικούς καταναλωτές, η παραπλάνηση αφορά και εταιρείες ή επενδυτές που μπορεί να συνεργάζονται ή να χρηματοδοτούν εταιρείες με ψευδο- οικολογικό προφίλ. Γι’ αυτό το σκοπό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έθεσε κανόνες, απαιτώντας από τις χρηματοπιστωτικές και μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις να παρέχουν πληροφορίες στους επενδυτές σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιδόσεις των περιουσιακών στοιχείων και των οικονομικών δραστηριοτήτων τους, προκειμένου να αποδεικνύουν τον βαθμό βιωσιμότητας των δραστηριοτήτων τους. Οι μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις θα πρέπει να δημοσιοποιούν το μερίδιο του κύκλου εργασιών, του κεφαλαίου και των λειτουργικών δαπανών τους που σχετίζονται με περιβαλλοντικά βιώσιμες οικονομικές δραστηριότητες. Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, κυρίως οι μεγάλες τράπεζες, οι διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων, οι επιχειρήσεις επενδύσεων και οι ασφαλιστικές/ αντασφαλιστικές εταιρείες, θα πρέπει να δημοσιοποιούν το μερίδιο των περιβαλλοντικά βιώσιμων οικονομικών δραστηριοτήτων επί του συνόλου των περιουσιακών στοιχείων που χρηματοδοτούν ή στα οποία επενδύουν. Επιπλέον, με την υιοθέτηση ενός ευρωπαϊκού προτύπου πράσινων ομολόγων (EUGBS): • Οι εκδότες πράσινων ομολόγων θα έχουν στη διάθεσή τους ένα ισχυρό εργαλείο ώστε να αποδεικνύουν ότι χρηματοδοτούν πράσινα έργα που ευθυγραμμίζονται με την ταξινομία της ΕΕ. • Οι επενδυτές που αγοράζουν τα ομόλογα θα είναι σε θέση να διαπιστώνουν ευκολότερα ότι οι επενδύσεις τους είναι βιώσιμες, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο προβολής ψευδοοικολογικής ταυτότητας.

Μαρία Αλεξίου*

Άρθρο

Οι συμπράξεις κλειδί για την ανάπτυξη βιωσιμότητας (και) στη Βόρεια Ελλάδα

ίγες μέρες πριν την ολοκλήρωση της χρονιάς, θα μπορούσαμε να εύλογα να συνοψίσουμε στο ότι ήταν κομβική σε καίριους τομείς που αφορούν την κλιματική κρίση, τη βιωσιμότητα και την εταιρική κοινωνική ευθύνη. Μέσα στο 2021, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε την ευκαιρία να παρουσιάσει τις προτάσεις της σχετικά με το νέο αυστηρότερο πλαίσιο συμμόρφωσης και λογοδοσίας που αξιοποιεί τα διεθνή και αναγνωρισμένα πρότυπα αξιολόγησης των επενδύσεων που απαιτούνται συνολικά για την υλοποίηση συγκεκριμένων στόχων έως το 2030. Στόχοι που αφορούν μία δίκαιη μετάβαση στην εποχή που η βιωσιμότητα του πλανήτη και των κοινωνιών είναι πάνω από το άμεση και πρόσκαιρο κέρδος. Στην επόμενη μέρα, η ανάγκη προσαρμογής και της ελληνικής οικονομίας στη νέα αυτή στρατηγική εναρμόνισης της οικονομικής ανάπτυξης με όρους βιωσιμότητας αποτελεί την σημαντικότερη εθνική προτεραιότητα. Για το λόγο αυτό, είναι σημαντικό να δούμε τόσο τον βαθμό ωριμότητας ων κλάδων και των επιχειρήσεων που συντελούν στην οικονομία αλλά και των πολιτικών που εφαρμόζουμε σε σχέση με την προσαρμογή στα διεθνή και ευρωπαϊκά πρότυπα. Απαρχή για την διεργασία αυτή είναι και η δημοσιοποίηση του σχεδίου εθνικής νομοθεσίας για την κλιματική κρίση. Στο CSR Hellas, προωθούμε τον διάλογο σε κλαδικό επίπεδο μέσω του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για Βιώσιμη Επιχειρηματικότητα ενισχύοντας τη μεταφορά τεχνογνωσίας και εμπειρίας στις μικρές και μεσαίες κυρίως επιχειρήσεις. Είναι σημαντικό να ενισχύουμε για παράδειγμα την επέκταση καλών πρακτικών όπως η πρωτοβουλία «Καρπός Φροντίδας» στην Αλμωπία Πέλλας (στη συνοριακή γραμμή) με στόχο τη μεταμόρφωση μικρών και ανεξάρτητων πατατοπαραγωγών σε μικρούς επιχειρηματίες της υπαίθρου. Η πρωτοβουλία υλοποιήθηκε από την εταιρεία McCain σε συνεργασία με το CSR Hellas, το Ίδρυμα Σταύ-

ρος Νιάρχος, την Τράπεζα Πειραιώς, την Αμερικανική Γεωργική Σχολή, την εταιρεία BASF, την αλυσίδα ΑΒ Βασιλόπουλος και την εταιρεία Λ.Υ.Δ.Α. Η σύμπραξη γέννησε μια καινοτόμο πρωτοβουλία που απέδειξε ότι όντως μπορούμε να διαμορφώσουμε νέα επιχειρηματικά μοντέλα στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης και να συνδέσουμε τη δραστηριότητά μας με τους Στόχους της Ατζέντας 2030. Στόχος ήταν η βελτίωση της συνολικής παραγωγής πατάτας σε μια περιοχή όπου το όριο της φτώχειας ήταν κάτω απο τον μέσο ευρωπαϊκό όρο. Ως CSR Hellas προσπαθούμε να συμβάλλουμε τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ως εθνικός εταίρος του CSR Europe, στην ανάπτυξη καινοτόμων συνεργασιών που θα στηρίζουν τη βιώσιμη επιχειρηματικότητα. Στο πλαίσιο αυτό, μέσα στο 2021 παρουσιάστηκε το Ευρωπαϊκό Βαρόμετρο Βιωσιμότητας (European Sustainability Barometer) στο οποίο για πρώτη φορά αποτυπώνεται πανευρωπαϊκά, το επίπεδο ωριμότητας 10 και πλέον κλάδων οικονομικής δραστηριότητας με σημαντική συμβολή στη δημιουργία του ευρωπαϊκού ΑΕΠ και βασικό κριτήριο την ενσωμάτωση της βιωσιμότητας και των Στόχων για το 2030 στην στρατηγική τους. Για την υλοποίηση του Εθνικού Συμφώνου Βιώσιμης Επιχειρηματικότητας εκτός από την συνεργασία του CSR Europe, του CSR Cyprus και του Foretica (Ισπανικού Δικτύου CSR), το CSR Hellas προχωρά στην πρώτη μελέτη σχετικά με καλές πρακτικές επιχειρηματικών μοντέλων που έχουν ήδη ενσωματώσει τις αρχές της βιωσιμότητας και στην Ελλάδα εντός του πρώτου εξαμήνου 2022 ως αποτέλεσμα της συνεργασίας του CSR Hellas με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και των κριτηρίων που υιοθετήθηκαν από το EFRAG για την αντίστοιχη μελέτη σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Τα παραπάνω αποτελούν βασικό μέρος της στρατηγικής προσέγγισής μας με στόχο την ωρίμανση των κλάδων που αποτελούν τον κύριο κορμό

της ελληνικής οικονομίας και των μελών τους αλλά κυρίως των ΜμΕ. Το CSR Hellas προσκαλεί τα μέλη του και τις επιχειρήσεις της Βόρειας Ελλάδας, να ηγηθούν του Εθνικού Συμφώνου Βιώσιμης Επιχειρηματικότητας μεταφέροντας τη γνώση τους αλλά και τον προβληματισμό τους στις κλαδικές ενώσεις τους και να προσφέρουν εργαλεία και μεθόδους αποτίμησης του κοινωνικού και περιβαλλοντικού αντικτύπου σε ουσιώδη κατά κλάδο τομείς βιωσιμότητας, όπως για παράδειγμα η χρήση εργαλείων για τη μέτρηση και αποκατάσταση της βιοποικιλότητας, η διαχείριση των υδάτινων πόρων και η επίδραση της κλιματικής αλλαγής, ο σχεδιασμός και η εφαρμογή προγραμμάτων σύμπραξης σε κλαδικό και σε τοπικό επίπεδο, κλπ. Παράλληλα, προσκαλούμε και τους κλάδους που συμμετέχουν ήδη αλλά και όσους ενδιαφέρονται να ενταχθούν σε συλλογικές πρωτοβουλίες ενημέρωσης και εκπαίδευσης των μελών τους σε θέματα βιωσιμότητας που τους αφορούν

και κυρίως το νέο θεσμικό πλαίσιο για την βιώσιμη χρηματοδότηση, οι υποχρεωτικές δημοσιοποιήσεις των σχετικών με την βιωσιμότητα πληροφοριών και η εφαρμογή συστημάτων δέουσας επιμέλειας για θέματα σχετικά με την βιωσιμότητα στην εφοδιαστική αλυσίδα που διαπερνούν οριζόντια όλους τους κλάδους και αφορούν το σύνολο σχεδόν των επιχειρήσεων και σε εθνικό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Στόχος μας είναι να αναβαθμίσουμε και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, ιδιαίτερα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Στο πλαίσιο αυτό, προγραμματίζουμε σχετικό συνέδριο στη Θεσσαλονίκη μέσα στο 2022. *Η Μαρία Αλεξίου είναι Πρόεδρος του Δικτύου CSR Hellas, ESG Advisor, TITAN Cement International και μέλος του δ.σ. του CSR Europe, και μέλος της επιτροπής εμπειρογνωμόνων του EFRAG (European Financial Reporting Advisory Group).