Ενιαίο Παραλιακό Μέτωπο by makthes.gr

Άποψη Ιδιοκτησία - Έκδοση Μακεδονία - Ενημέρωση Α.Ε. Πρόεδρος Δ.Σ. - Εκδότης Αθανάσιος Σαββάκης Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος Δ.Σ. Λεωνίδας Φάκας Σύμβουλος Έκδοσης Μιχάλης Αλεξανδρίδης Αρχισυνταξία Μαρία Μπέλλου Ρεπορτάζ - Κείμενα Σοφία Χριστοφορίδου Διεύθυνση Εμπορικού Γιώργος Ρίζος Σχεδίαση εντύπου Σελιδοποίηση Νίκος Ρούσσος Γραφεία Καθολικών 4, 54625 Θεσσαλονίκη Τηλ. 2316 005050 Ηλεκτρονική διεύθυνση: www.makthes.gr e-mail: info@makthes.gr

Η νέα ταυτότητα της πόλης

ο συγκριτικό πλεονέκτημα της πόλης είναι η γεωγραφική της θέση και το θαλάσσιο μέτωπο. Το ξέραμε όλοι, το πιστοποιεί η δημοσκόπηση της Palmos Analysis που διενεργήθηκε πρόσφατα για λογαριασμό της «ΜτΚ». Στην ερώτηση «ποιο από τα παρακάτω θεωρείτε ότι είναι το δυνατότερο πλεονέκτημα της Θεσσαλονίκης» οι ερωτηθέντες απαντούν σε ποσοστό 34% τη γεωγραφική της θέση και σε ποσοστό 28% το θαλάσσιο μέτωπο. Όσο για το πώς «βλέπουν» οι Θεσσαλονικείς την πόλη τους, το 26% χαρακτηρίζει τη Θεσσαλονίκη «σύγχρονη ευρωπαϊκή πόλη». Το παραλιακό μέτωπο είναι ένα δώρο της φύσης. Ελάχιστες ευρωπαϊκές πόλεις έχουν αυτή την τύχη να έχουν τόσο εκτεταμένη αλλά και τόσο διαφοροποιημένη παράκτια ζώνη, που να περιλαμβάνει οικοτόπους και μαρίνες, αστικές περιοχές με αξιοθέατα και περιοχές εμπορικού ενδιαφέροντος, ένα λιμάνι και ένα αεροδρόμιο. Αν αυτή η «ριβιέρα» υπήρχε σε οποιαδήποτε άλλη σύγχρονη ευρωπαϊκή, θα ήταν γεμάτη ζωντάνια, απ’ άκρου εις άκρο. Θα λειτουργούσε ως πόλος έλξης για κατοίκους και επισκέπτες, ως τόπος ξεκούρασης, αναψυχής αλλά και ανάπτυξης. Στη Θεσσαλονίκη, μέχρι πρότινος η όποια ενέργεια για ανάδειξη του παραλιακού μετώπου ήταν μεμονωμένη και αποσπασματική. Είναι από τις μάλλον σπάνιες φορές που όλοι θέλουν το ίδιο, δηλαδή να αναδειχθεί και να αξιοποιηθεί το παραλιακό μέτωπο της Θεσσαλονίκης -οι πολίτες, όπως φάνηκε και από την πρόσφα-

Τα θεμέλια τέθηκαν. Από εδώ και πέρα υπάρχουν δύο βασικές προϋποθέσεις για την υλοποίηση αυτού του συλλογικού οράματος. Πρώτον να υπάρχει «εκτελεστική ενοποίηση». Αντί για κατακερματισμό αρμοδιοτήτων και υλοποίηση του έργου κομμάτι κομμάτι να υπάρξει ένας φορέας υλοποίησης. Ένας φορέας όμως που δεν θα βρίσκεται στην Αθήνα και θα λαμβάνει τις αποφάσεις ερήμην της τοπικής κοινωνίας, αλλά με έδρα τη Θεσσαλονίκη και με τη συμμετοχή όλων όσοι εμπλέκονται, δηλαδή η Περιφέρεια και οι επτά Δήμοι. Και δεύτερον, να μην τίθενται εμπόδια από κρατικούς φορείς και εταιρείες που τους έχει ανατεθεί η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας

τη δημοσκόπηση της «ΜτΚ», οι δήμοι και οι φορείς της πόλης, όπως θα διαπιστώσετε διαβάζοντας όλες τις τοποθετήσεις στην ανά χείρας ειδική έκδοση. Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας ανέλαβε να ενώσει όλα του κομμάτια αυτού του παζλ, και να επιλύσει χωροταξικά, πολεοδομικά και περιβαλλοντικά προβλήματα. Το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο δεν είναι μόνο το χωροταξικό εργαλείο για την ενοποίηση του παραλιακού μετώπου. Τα θεμέλια τέθηκαν. Από εδώ και πέρα υπάρχουν δύο βασικές προϋποθέσεις για την υλοποίηση αυτού του συλλογικού οράματος. Πρώτον να υπάρχει «εκτελεστική ενοποίηση». Αντί για κατακερματισμό αρμοδιοτήτων και υλοποίηση του έργου κομμάτι κομμάτι να υπάρξει ένας φορέας υλοποίησης. Ένας φορέας όμως που δεν θα βρίσκεται στην Αθήνα και θα λαμβάνει τις αποφάσεις ερήμην της τοπικής κοινωνίας, αλλά με έδρα τη Θεσσαλονίκη και με τη συμμετοχή όλων όσοι εμπλέκονται, δηλαδή η Περιφέρεια και οι επτά Δήμοι. Και δεύτερον, να μην τίθενται εμπόδια από κρατικούς φορείς και εταιρείες που τους έχει ανατεθεί η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας. Γιατί εντέλει οι όποιοι σχεδιασμοί τους δεν μπορεί να παραγνωρίζουν το συλλογικό αίτημα μιας ολόκληρης πόλης. Η ενοποίηση και ανάπλαση του παράκτιου μετώπου έχει χαρακτηριστεί, και όχι άδικα, ως η «νέα ταυτότητα της πόλης». Θα αλλάξει μια για πάντα την εικόνα της περιοχής, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής και ανοίγοντας τεράστιες προοπτικές ανάπτυξης. «ΜτΚ»

Editorial

Της

Σοφίας Χριστοφορίδου

Ισχυρή ομοφωνία

ίναι η πρώτη φορά που διαμορφώνεται μία ισχυρή ομοφωνία, τοπικής κοινωνίας, περιφερειακής και κεντρικής διοίκησης απέναντι σε ένα έργο. Η προοπτική ενοποίησης του παραλιακού μετώπου «ενοποίησε» και τους φορείς της Θεσσαλονίκης. Επιμέρους ενστάσεις, προβληματισμοί και προτάσεις προφανώς και υπάρχουν και κατατέθηκαν τόσο στη δημόσια διαβούλευση, όσο και στη δική μας «διαβούλευση». Γιατί αυτός ήταν ο στόχος της ειδικής έκδοσης που κρατάτε στα χέρια σας και ελπίζουμε να διαβάσετε από την πρώτη μέχρι την τελευταία σελίδα. Να κατατεθούν προτάσεις και ιδέες, να ακουστούν όλες απόψεις, τόσο αυτών που επικροτούν το έργο όσο και εκείνων που ασκούν κριτική. Εκτός από τον Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας που οραματίστηκε αυτό το έργο, και τους δύο αντιπεριφερειάρχες που εμπλέκονται στην υλοποίησή του, η «ΜτΚ» ζήτησε την άποψη και των επτά δημάρχων των Δήμων, στα όρια των

οποίων εκτείνεται ο άξονας της παρέμβασης. Κι ακόμη από τον υφυπουργό Εσωτερικών, αρμόδιο για θέματα Μακεδονίας Θράκης, τον γενικό γραμματέα του υπουργείου Περιβάλλοντος, αλλά και εκπροσώπους της αντιπολίτευσης. Τις απόψεις τους καταθέτουν επιστημονικοί φορείς όπως το ΤΕΕ/ΤΚΜ, εκπρόσωποι όλων των παραγωγικών φορέων της πόλης και της περιοχής, αλλά και ενεργοί πολίτες που ταυτόχρονα έχουν τη γνώση και τα επιστημονικά εφόδια να τοποθετηθούν επί του θέματος. Δυσκολίες και εμπόδια υπάρχουν, όπως υπάρχουν σε κάθε μεγάλο έργο. Όμως αυτή τη φορά υπάρχει ομόθυμη στήριξη και πολιτική βούληση να στηριχθεί το όραμα του να ανοίξει η πόλη προς τη θάλασσα. Δεν πρόκειται για γκρέμισμα των τειχών, όπως συνέβη τον 19ο αιώνα (όπως θα διαβάσετε σε επόμενες σελίδες). Κατά κάποιο τρόπο όμως γκρεμίζονται «τείχη» μεταξύ διαφορετικών Δήμων. Η ενιαία αντιμετώπιση του παραλιακού μετώπου ίσως είναι ένα πρώτο και καθο-

ριστικό βήμα για να αποκτήσει η πόλη μητροπολιτικές λειτουργίες. Να αντιμετωπίζεται συνολικά, και όχι αποσπασματικά, με διαφορετικό σχεδιασμό εκατέρωθεν των «συνόρων» των Δήμων. Το πρώτο βήμα έγινε. Θα πρέπει να ακολουθήσουν δεκάδες μελέτες, να βρεθούν τα χρήματα και να περάσουμε στη φάση της υλοποίησης. Η περιφέρεια εκτιμά ότι τα έργα θα κοστίσουν περί το μισό δισεκατομμύριο ευρώ. Πρόκειται δηλαδή για μία μεγάλη παρέμβαση που όλοι ελπίζουμε ότι θα δώσει ανάσα ζωής στην πόλη, προσθέτοντας δύο μεγάλα πάρκα στα δυτικά και τα ανατολικά, και δημιουργώντας μια τεράστια διαδρομή για βόλτες πεζή ή με το ποδήλατο, πλάι στη θάλασσα. Η ανάπλαση της νέας παραλίας μας δίνει μία πρόγευση του πώς μπορεί να μεταμορφωθεί όλη η Θεσσαλονίκη. Πώς μπορεί να αλλάξει η ποιότητα ζωής για τους κατοίκους και πώς μία περιοχή μπορεί να γίνει πόλος έλξης για επισκέπτες. Περιμένουμε να δούμε κάτι αντίστοιχο σε μία έκταση 40 χιλιομέτρων.

Δυσκολίες και εμπόδια υπάρχουν, όπως υπάρχουν σε κάθε μεγάλο έργο. Όμως αυτή τη φορά υπάρχει ομόθυμη στήριξη και πολιτική βούληση να στηριχθεί το όραμα του να ανοίξει η πόλη προς τη θάλασσα. Δεν πρόκειται για γκρέμισμα των τειχών, όπως συνέβη τον 19ο αιώνα (όπως θα διαβάσετε σε επόμενες σελίδες). Κατά κάποιο τρόπο όμως γκρεμίζονται «τείχη» μεταξύ διαφορετικών Δήμων

συνέντευξη

στη Σοφία

Χριστοφορίδου

Απόστολος Τζιτζικώστας Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας

Μετά την ενοποίηση του παραλιακού μετώπου, η Θεσσαλονίκη θα είναι μία διαφορετική πόλη Περισσότερα από 1.000 στρέμματα κοινόχρηστου, ρυθμισμένου πολεοδομικά δημόσιου χώρου, πρόκειται να αποδοθούν στους κατοίκους και τους επισκέπτες της Θεσσαλονίκης, μετά από την ενοποίηση του παραλιακού μετώπου ένα έργο που θα αναβαθμίσει την ποιότητα ζωής, θα φέρει επισκέπτες και επενδύσεις, τονίζει ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας Μιλώντας στη «ΜτΚ» καλεί τους φορείς του Δημοσίου να συναινέσουν στα κοινά αιτήματα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και των Δήμων και να μην βάλουν φρένο στο σχεδιασμό που αποτελεί ουσιαστικά αιτήματα όλων των πολιτών. Προαναγγέλλει ότι το επόμενο διάστημα προχωρά η σύσταση ενός φορέα υλοποίησης που θα «τρέξει» το έργο, με στόχο στις αρχές του 2023 να έχει εκδοθεί το Προεδρικό Διάταγμα, το 2024 να αρχίσει η δημοπράτηση κατασκευής των έργων και το 2030 κάτοικοι και επισκέπτες να χαίρονται αυτή τη μεγάλη βόλτα κατά μήκος της θάλασσας. Για το σύνολο των έργων εκτιμά ότι θα απαιτηθούν περί τα 500 εκατ. ευρώ. Ο στόχος είναι τα έργα να χρηματοδοτηθούν από το επόμενο ΕΣΠΑ, ορισμένα μέσω ΣΔΙΤ ή χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Έχετε χαρακτηρίσει το σχέδιο ενοποίησης του παραλιακού μετώπου τη «νέα ταυτότητα της πόλης». Ποια θα είναι αυτή; Ανάμεσα σε πάρα πολλές σημαντικές παρεμβάσεις που σχεδιάσαμε, μελετήσαμε και προγραμματίζουμε να υλοποιήσουμε, προσωπικά πιστεύω ότι η ενοποίηση του παραθαλάσσιου μετώπου και η δυνατότητα που θα έχουν πολίτες και επισκέπτες να περπατήσουν ή να χρησιμοποιήσουν πο-

δήλατο σε μία ενιαία διαδρομή, που θα διαπερνά εφτά δήμους, αποτελεί μία πραγματικά σπουδαία παρέμβαση. Η Θεσσαλονίκη, μετά την ενοποίηση, αξιοποίηση και ανάδειξη του παραλιακού μετώπου, θα είναι μία διαφορετική πόλη, πολύ πιο σύγχρονη, πολύ πιο ανθρώπινη, με περισσότερους ελεύθερους, δημόσιους χώρους, ανοιχτούς και προσβάσιμους σε όλους τους πολίτες, με νέα τοπόσημα, με σημαντική αύξηση του πρασίνου. Θα είναι μία πόλη που θα επανασυνδεθεί και θα έχει το βλέμμα της στραμμένο στη θάλασσα. Περισσότερα από 1.000 στρέμματα κοινόχρηστου, ρυθμισμένου πολεοδομικά δημόσιου χώρου, πρόκειται να αποδοθούν στους κατοίκους και τους επισκέπτες της Θεσσαλονίκης, μετά από την ενοποίηση του παραλιακού μετώπου. Το έργο αυτό που οραματίστηκε, σχεδίασε και θα υλοποιήσει η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, ουσιαστικά καθιστά το παραλιακό μέτωπο κόμβο αναφοράς όλων των υπόλοιπων μεγάλων έργων στον αστικό ιστό της Θεσσαλονίκης, όπως η ανάπλαση της ΔΕΘ, η ανάπλαση της ευρύτερης περιοχής στη νέα Τούμπα, το νέο γήπεδο του Άρη και η δημιουργία του μεγαλύτερου μητροπολιτικού πάρκου στο πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά, στη δυτική Θεσσαλονίκη, έργα που είτε χρημα-

Οι Θεσσαλονικείς θα δούμε την πόλη μας να αλλάζει, να ομορφαίνει, να αναβαθμίζεται, να «αναπνέει», να στρέφει ξανά το βλέμμα της στη θάλασσα. Και βέβαια, θα δούμε το βιοτικό μας επίπεδο να βελτιώνεται, καθώς στην οικονομία μας θα μπουν σημαντικοί πόροι, τόσο από την κατασκευή των έργων, όσο και από την προσέλκυση ακόμα περισσότερων επισκεπτών και επενδύσεων

τοδοτεί είτε συγχρηματοδοτεί η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Αλλάζουμε την πόλη, κάνουμε καλύτερη την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής όλων των πολιτών και ταυτόχρονα δημιουργούμε το νέο brand name της Θεσσαλονίκης. Ποια οφέλη θα προκύψουν για την ποιότητα ζωής στην πόλη αλλά και για την τοπική οικονομία και ανάπτυξη; Η ανάπλαση του παραλιακού μετώπου είναι ένα έργο περιβαλλοντικό, τουριστικό, αναπτυξιακό. Είναι ένα έργο που θα δημιουργήσει πολλές νέες θέσεις εργασίας κατά την κατασκευή, θα προσελκύσει νέες επενδύσεις και φυσικά θα προσελκύσει περισσότερους επισκέπτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, το οποίο θα καταστήσει την περιοχή μας επίκεντρο της νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Μεσογείου. Οι Θεσσαλονικείς θα δούμε την πόλη μας να αλλάζει, να ομορφαίνει, να αναβαθμίζεται, να «αναπνέει», να στρέφει ξανά το βλέμμα της στη θάλασσα. Και βέβαια, θα δούμε το βιοτικό μας επίπεδο να βελτιώνεται, καθώς στην οικονομία μας θα μπουν σημαντικοί πόροι, τόσο από την κατασκευή των έργων, όσο και από την προσέλκυση ακόμα περισσότερων επισκεπτών και επενδύσεων.

5 ΓΥΡΙΣΤΕ ΣΕΛΙΔΑ ➜

συνέντευξη Πότε εκτιμάτε ότι θα περάσουμε από τη φάση του σχεδιασμού στη φάση της υλοποίησης των έργων που προτείνονται; Πόσα χρήματα εκτιμάτε ότι θα χρειαστούν και πού θα βρεθούν; Το χρονοδιάγραμμα για το έργο είναι συγκεκριμένο και σαφές. Στο τέλος του τρέχοντος έτους ή το αργότερο στις αρχές του 2023 θα έχουμε στα χέρια μας το Προεδρικό Διάταγμα. Αμέσως μετά θα αρχίσει η εκπόνηση των μελετών, με διετές χρονοδιάγραμμα. Επομένως στο τέλος του 2024 θα υπάρχουν ολοκληρωμένες μελέτες και θα αρχίσει η δημοπράτηση κατασκευής των έργων, τα οποία μπορούν να έχουν ολοκληρωθεί στο σύνολό τους το 2030. Το συνολικό κόστος των παρεμβάσεων, θα προκύψει μετά την ολοκλήρωση των μελετών, ωστόσο η εκτίμηση είναι ότι θα αγγίξει τα 500 εκατομμύρια ευρώ. Ο στόχος μας είναι τα έργα να ενταχθούν στην επόμενη προγραμματική περίοδο και να χρηματοδοτηθούν από το επόμενο ΕΣΠΑ, ενώ ορισμένα από τα έργα, θα προχωρήσουν μέσω ΣΔΙΤ. Επίσης, θα εξετάσουμε και άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία και μέσα, όπως για παράδειγμα τη χρηματοδότηση ορισμένων επιμέρους έργων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Με δεδομένο ότι πρόκειται για ένα σύνθετο project που περιλαμβάνει πολλά έργα σε πολλούς δήμους και περνά από εκτάσεις που ανήκουν σε φορείς του δημοσίου, ποιος θα τα υλοποιήσει; Ο κάθε φορέας ξεχωριστά, υπό την εποπτεία της Περιφέρειας ή εκτιμάται ότι χρειάζεται ένας νέος φορέας; Είναι ξεκάθαρο ότι το έργο πρέπει να «τρέξει» συνολικά, από έναν φορέα, ο οποίος θα συσταθεί ειδικά για αυτόν τον σκοπό. Γι’ αυτό και συστήνουμε το αμέσως επόμενο διάστημα τον φορέα υλοποίησης του νέου παραλιακού μετώπου, ως αποτέλεσμα συνεργασίας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας με τους επτά Δήμους στους οποίους ανήκουν διοικητικά οι εκτάσεις του παραλιακού μετώπου και συγκεκρι-

μένα τους δήμους Δέλτα, Αμπελοκήπων-Μενεμένης, Θεσσαλονίκης, Καλαμαριάς, Πυλαίας-Χορτιάτη, Θέρμης και Θερμαϊκού. Αυτός ο φορέας που θα συστήσουμε θα αναλάβει την ενοποίηση και ανάπλαση του παραλιακού μετώπου σε όλα του τα στάδια, από την εκπόνηση των μελετών και τη δημοπράτηση των έργων, μέχρι και τη συντήρηση που θα απαιτείται, μετά την ολοκλήρωσή τους. Πώς μπορεί να παρακαμφθεί ο σκόπελος της γραφειοκρατίας αλλά και των ιδιοκτησιών που δεν είναι στην κυριότητα των δήμων (ΕΤΑΔ, ΓΑΙΟΣΕ, ΤΑΙΠΕΔ); Οι φορείς του Δημοσίου οφείλουν να δεχτούν τα αιτήματα των φορέων της Θεσσαλονίκης, να συμμετέχουν και οι ίδιοι στις απαιτήσεις της πόλης και του έργου και φυσικά να μην βάλουν φρένο στο σχεδιασμό, προτάσσοντας κάποιες επιμέρους δραστηριότητες. Γι’ αυτό και τους καλώ να συναινέσουν στα κοινά αιτήματα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και των Δήμων, τα οποία αποτελούν ουσιαστικά αιτήματα όλων των πολιτών. Πιστεύω ότι όλοι μας έχουμε αντλήσει σημαντικές εμπειρίες από πολλά πράγματα που είδαμε να συμβαίνουν σε άλλα έργα στο παρελθόν, και θα λειτουργήσουμε με σύνεση, συνεννόηση και συνεργασία. Το σχέδιο αναφέρεται σε 40 χλμ. συνεχούς διαδρομής, ωστόσο έχει διατυπωθεί η κριτική ότι εξακολουθούν να υπάρχουν «ασυνέχειες», όπως στη Μαρίνα Αρετσούς, και από τον Κελλάριο έως τη Ναυτική Διοίκηση Βορείου Ελλάδος, ενώ δεν περιλαμβάνεται το σύνολο του εθνικού πάρκου στα δυτικά. Τι απαντάτε;

Συστήνουμε το αμέσως επόμενο διάστημα τον φορέα υλοποίησης του νέου παραλιακού μετώπου, ως αποτέλεσμα συνεργασίας της Περιφέρειας με τους επτά Δήμους στους οποίους ανήκουν διοικητικά οι εκτάσεις του παραλιακού μετώπου και συγκεκριμένα τους δήμους Δέλτα, ΑμπελοκήπωνΜενεμένης, Θεσσαλονίκης, Καλαμαριάς, ΠυλαίαςΧορτιάτη, Θέρμης και Θερμαϊκού

Η συνεχής διαδρομή θα εκτείνεται πράγματι σε μήκος 40 χιλιομέτρων. Η μελέτη που εκπονούμε, λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες που υπάρχουν κατά μήκος της. Έτσι, η διαδρομή θα γίνεται απρόσκοπτα κατά μήκος της θάλασσας, ωστόσο, σε ορισμένα σημεία θα απομακρύνεται λίγο από την ακτή, λόγω ακριβώς αυτών των ιδιαιτεροτήτων. Ταυτόχρονα, θέλω να επισημάνω ότι για πρώτη φορά βάλαμε στο επίκεντρο του σχεδιασμού την παραμελημένη, τις προηγούμενες δεκαετίες, δυτική Θεσσαλονίκη. Στα δυτικά, λοιπόν, θα εφαρμόσουμε τη μελέτη που εκπόνησε το Ελληνικό Κέντρο Βιότοπων - Υγρότοπων, η οποία προβλέπει τη δημιουργία ενός μεγάλου πάρκου στη λιμνοθάλασσα του Καλοχωρίου. Προβλέπεται επίσης αλιευτικό καταφύγιο και δημιουργία διαδρομής πεζών και ποδηλατών από την περιοχή της λιμνοθάλασσας έως και το Δενδροπόταμο. Το σχέδιο περιλαμ-

βάνει επίσης την ανάπλαση της κοίτης του Δενδροποτάμου, που θεωρείται και η αρχή της πορείας του Δυτικού Τόξου προς τα στρατόπεδα Μεγάλου Αλεξάνδρου, Παπακυριαζή, Παύλου Μελά, Στρεμπενιώτη, το Επταπύργιο και τους Κήπους του Πασά. Περιλαμβάνει επίσης την εξυγίανση και ανάπλαση της περιοχής του Δενδροποτάμου και των βυρσοδεψείων, με συνέχιση της διαδρομής για πεζούς και ποδηλάτες ως την οδό της 26ης Οκτωβρίου. Θέλω να υπογραμμίσω ότι στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε στη δυτική Θεσσαλονίκη αστικές υποδομές ιδιαίτερα υψηλής αξίας, συνεχίζοντας να αποκαθιστούμε τις αδικίες που έχουν υποστεί οι συμπολίτες μας για δεκαετίες. Σε ό,τι αφορά στη Μαρίνα της Αρετσούς, υπάρχει η ρητή δέσμευση από τον κύριο του χώρου προς το δήμο της Καλαμαριάς ότι θα παραμείνει ο χώρος ανοιχτός για πεζούς και ποδηλάτες, ανεξάρτητα από το

τελικό σχέδιο αξιοποίησης και αναβάθμισης της Μαρίνας. Καταγράφεται ένας «πληθωρισμός» έργων. Χρειαζόμαστε πράγματι τρεις μαρίνες και δύο ενυδρεία σε κοντινή απόσταση; Οι Δήμοι κατά καιρούς έχουν πετύχει διάφορες χωροθετήσεις. Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας δεν ακυρώνει κανέναν από τους σχεδιασμούς των Δήμων. Για να μην υπάρχουν παρερμηνείες όμως, επιτρέψτε μου να διευκρινίσω για μια ακόμη φορά πως η χωροθέτηση των χρήσεων που θα κυρωθούν με την έκδοση του Προεδρικού διατάγματος για όλο το παράκτιο μέτωπο, λύνει τα γραφειοκρατικά ζητήματα και επιτρέπει στους δήμους εφόσον βρουν χρηματοδότηση να προχωρήσουν πιο γρήγορα στην κατασκευή των μαρίνων. Η πρόβλεψη χωροθέτησής τους στο Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο δεν σημαίνει αυτόματα και την κατασκευή τους. Επομένως, στη μελέτη μας για την ενοποίηση του παραλιακού μετώπου, λάβαμε υπόψη τις χωροθετήσεις των Δήμων, όμως το μεγάλο αυτό έργο της ενοποίησης, πηγαίνει ένα βήμα πιο πάνω από τους τοπικούς σχεδιασμούς. Και πραγματικά, μελλοντικά η Θεσσαλονίκη, έχει όλες τις δυνατότητες και όλα τα συγκριτικά πλεονεκτήματα με πιο σημαντικό το ανθρώπινο κεφαλαίο, για να πετύχουμε ακόμα μεγαλύτερη επισκεψιμότητα και να φιλοξενούμε ακόμα περισσότερα σκάφη σε νέες μαρίνες. Στο σχέδιο βλέπουμε πολλά έργα στη στεριά. Θα δούμε και τη θάλασσα να «ζωντανεύει»; Με καθαρά νερά στον Θερμαϊκό, με θαλάσσια συγκοινωνία κ.ά.;

Στο τέλος του 2024 θα υπάρχουν ολοκληρωμένες μελέτες και θα αρχίσει η δημοπράτηση κατασκευής των έργων, τα οποία μπορούν να έχουν ολοκληρωθεί στο σύνολό τους το 2030. Το συνολικό κόστος των παρεμβάσεων, θα προκύψει μετά την ολοκλήρωση των μελετών, ωστόσο η εκτίμηση είναι ότι θα αγγίξει τα 500 εκατομμύρια ευρώ

Η μελέτη που εκπονήσαμε, αφορά το χερσαίο τμήμα του παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης. Είναι όμως δεδομένο ότι τα νερά στον Θερμαϊκό θα επηρεαστούν θετικά. Ήδη, χωρίς καν να έχει αρχίσει το έργο της ενοποίησης και αξιοποίησης του παραλιακού μετώπου, ξεκινήσαμε τις εργασίες αποκατάστασης και εξυγίανσης του Δυτικού Μετώπου του Θερμαϊκού σε έκταση μεγαλύτερη από 6.000 στρέμματα. Προχωράμε λοιπόν, στις εργασίες εξυγίανσης των εδαφών από τις εκβολές του Γαλλικού ποταμού, μέχρι την περιοχή των παλιών βυρσοδεψείων, οι οποίες περιλαμβάνουν και τη Λιμνοθάλασσα του Καλοχωρίου, όπως και το ρέμα και τις εκβολές του ρέματος του Δενδροποτάμου. Επίσης, συγχρηματοδοτούμε με την ΕΥΑΘ τη σύνδεση του αποχετευτικού δικτύου του Δενδροποτάμου και περιοχών της δυτικής Θεσσαλονίκης με τον βιολο-

γικό καθαρισμό στη Σίνδο. Με το έργο αυτό, βάζουμε τέλος στην υποβάθμιση της ποιότητας ζωής χιλιάδων πολιτών, αλλά και του Θερμαϊκού Κόλπου. Ταυτόχρονα, η μελέτη για την ενοποίηση του παραλιακού μετώπου έλαβε υπόψη και τις στάσεις της θαλάσσιας αστικής συγκοινωνίας, όπως αυτές χωροθετήθηκαν από την Εγνατία Οδό ΑΕ Επομένως πιστεύω ότι θα δούμε και τη θάλασσα να «ζωντανεύει». Από εκεί και πέρα, η θέση μου για τον καθαρισμό του Θερμαϊκού είναι σταθερή και σαφής. Όσο εμπλέκονται με διάφορες αρμοδιότητες σχεδόν τριάντα διαφορετικοί φορείς, δεν πρόκειται το έργο να προχωρήσει. Πρέπει να υπάρξει ένας φορέας που θα τρέξει το έργο και εμείς ως διοίκηση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας είμαστε έτοιμοι να τρέξουμε τις διαδικασίες, εφόσον μας δοθεί αυτή η δυνατότητα και οι απαραίτητοι αντίστοιχοι πόροι από την πολιτεία. Πότε πιστεύετε ότι όλοι μας θα χαρούμε αυτή τη μεγάλη βόλτα, από άκρη σε άκρη του παραλιακού μετώπου; Αναφέρθηκα προηγουμένως, αναλυτικά στο χρονοδιάγραμμα που έχουμε θέσει, με ορίζοντα ολοκλήρωσης του έργου το 2030. Όπως και πολλά άλλα έργα, μεταξύ των οποίων ο ανισόπεδος κόμβος Κ16 στη δυτική είσοδο της Θεσσαλονίκης ή ο σύγχρονος αυτοκινητόδρομος Ποτίδαιας-Κασσανδρείας στο πρώτο πόδι της Χαλκιδικής, έτσι και αυτό το έργο, που τις προηγούμενες δεκαετίες φάνταζε ουτοπικό, με το σχεδιασμό και τη δουλειά μας είναι σήμερα ορατό. Οι Θεσσαλονικείς, οι συμπολίτες μας από ολόκληρη τη Μακεδονία, αλλά και οι επισκέπτες της πόλης από την Ελλάδα και όλο τον κόσμο, θα μπορούν να περπατούν και να ποδηλατούν κατά μήκος της θάλασσας όσο θέλουν, σε όποιο σημείο της Θεσσαλονίκης και αν βρίσκονται, τόσο στα δυτικά όσο και στα ανατολικά, σε έκταση 40 χιλιομέτρων!

Ενιαίο παραλιακό μέτωπο μιας σύγχρονης, ευρωπαϊκής μεγαλούπολης

διαπίστωση είναι κοινή και η απόφαση δεδομένη. Η Θεσσαλονίκη χρειάζεται σειρά έργων για να αντιμετωπιστούν χρόνια προβλήματα. Αλλά και για να δημιουργηθούν οι υποδομές που θα αναβαθμίσουν την ποιότητα ζωής και την καθημερινότητα όλων μας, θα βελτιώσουν την εικόνα και την ελκυστικότητά της, θα φέρουν ακόμη περισσότερες επενδύσεις και θέσεις δουλειάς, θα τονώσουν και θα διασφαλίσουν την αναπτυξιακή προοπτική της. Για να επανατοποθετήσουμε -με μια κουβέντατην πόλη μας στο χάρτη της γειτονιάς μας και να διασφαλίσουμε τη θέση που δικαιούται και μπορεί να έχει στα χρόνια που έρχονται. Να έχουμε αύριο, μία πόλη πιο ανθρώπινη, πιο ευχάριστη για τους κατοίκους και τους επισκέπτες της, πιο πράσινη. Μία έξυπνη πόλη, με περισσότερο χρώμα και φως. Δεσμευτήκαμε για το σκοπό -και ήταν απόλυτα σαφής ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης- για συγκεκριμένα έργα και βάλαμε μπρος από την πρώτη στιγμή. Προχωρούν ήδη με γοργούς ρυθμούς, οι διαδικασίες για τη Νέα Ανατολική Περιφερειακή Οδό Θεσσαλονίκης, γνωστή ως FlyOver. Η βασική γραμμή του μετρό και τα έργα στους σταθμούς είναι έτοιμα σε ποσοστό 82%. Το αρχαιολογικό έργο, εκτός του σταθμού Βενιζέλου, έχει ολοκληρωθεί. Η επέκταση της Καλαμαριάς βρίσκεται στο 84% της κατασκευής. Στο Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά ξεκίνησαν τα έργα στις υπάρχουσες στρατιωτικές εγκαταστάσεις, προκειμένου να έχουμε ένα πάρκο πολιτισμού και αναψυχής. Βρίσκονται σε εξέλιξη οι διαδικασίες για την αναμόρφωση του χώρου της ΔΕΘ έτσι ώστε να έχουμε αφενός ένα σύγχρονο εκθεσιακό και συνεδριακό κέντρο και αφετέρου περισσότερο πράσινο. Όπως και οι διαδικασίες για το Παιδιατρικό Νοσοκομείο, το

Σταύρος Καλαφάτης Υφυπουργός Εσωτερικών (αρμόδιος για θέματα Μακεδονίας-Θράκης)

Ολοκληρώνεται ήδη η δημόσια διαβούλευση στην οποία έχει τεθεί το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο. Και γίνονται παράλληλα, οι προεργασίες που είναι απαραίτητες, όπως οι εργασίες καθαρισμού, που υλοποιούνται από το περασμένο καλοκαίρι, στην δυτική παράκτια ζώνη, στα διοικητικά όρια των δήμων Δέλτα, Μενεμένης και Θεσσαλονίκης, από το Εθνικό Πάρκο Δέλτα Αξιού έως το λιμάνι.

Μουσείο Ολοκαυτώματος, το Γήπεδο του ΠΑΟΚ και όχι μόνο. Ανάμεσα στα άλλα, μείζονος σημασίας για την ποιότητα ζωής, την εικόνα και την ελκυστικότητα της πόλης μας είναι η ενοποίηση του Παράκτιου Μετώπου. Ένα έργο που απαιτεί τη συνεργασία και το συντονισμό της κυβέρνησης, της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, αλλά και των Δήμων που απλώνονται ως τα παράλια. Ένα έργο που έχει να συμβιβάσει και να κατευθύνει σε κοινούς στόχους υποδομές και χρήσεις που διαφέρουν από Δήμο σε Δήμο. Από εγκαταστάσεις αποθήκευσης πετρελαιοειδών και υπαίθριες αθλητικές εγκαταστάσεις έως εμπορικά κέντρα και τόσα άλλα. Η Περιφέρεια άνοιξε τον κύκλο των συναντήσεων και όλοι οι εμπλεκόμενοι Δήμοι έχουν καταθέσει τα σχέδιά τους. Υπάρχει -και είναι εξαιρετικά θετικό- κοινή προσπάθεια σε επίπεδο Δήμων, Περιφέρειας και κυβέρνησης, με έναν σκοπό: Να προστατευτεί το περιβάλλον, να επιτραπούν επενδύσεις με υιοθέτηση πράσινων πρακτικών, να ενοποιηθούν τα υποσύνολα σε μία ενιαία οντότητα με κοινή στόχευση.

Βρισκόμαστε σε καλό δρόμο και προχωρούμε, με αισιοδοξία. Έτσι ώστε όλοι μαζί να διαμορφώσουμε ένα ενιαίο παραλιακό μέτωπο μιας σύγχρονης, ευρωπαϊκής μεγαλούπολης, που θα αποτελεί νέο τοπόσημο, χώρο αναψυχής, ανάπτυξης, αλλά και έκταση με ιδιαίτερο τουριστικό ενδιαφέρον, που θα προσελκύει επισκέπτες και τους 12 μήνες του χρόνου

Στη συλλογική και πολυεπίπεδη προσπάθεια που αναπτύσσεται για την επίτευξη του κοινού οραματικού στόχου, ο Τομέας Μακεδονίας-Θράκης του υπουργείου Εσωτερικών φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως επιταχυντής. Βούληση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, είναι να προχωρήσουν φιλοπεριβαλλοντικές λύσεις, με επενδυτικό ενδιαφέρον. Το ενδιαφέρον αποδείχτηκε έμπρακτα, με την κοινή αυτοψία που πραγματοποιήθηκε, το περασμένο καλοκαίρι, με προτροπή μου, από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, ακόμη και του ΕΕΣΥΠ, του ΤΑΙΠΕΔ και του ΕΤΑΔ, με αρχή από τη Μαρίνα της Καλαμαριάς. Αναζητούμε τις καλύτερες λύσεις σε συνεργασία με τον Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας, τους Δημάρχους και την τοπική κοινωνία. Θέλουμε -και πρέπει- να τα συνδυάσουμε όλα: Να υπάρξουν οι όροι εκείνοι που θα ικανοποιήσουν την τοπική κοινωνία, αλλά, παράλληλα να διατηρήσουμε ζωντανό το όποιο επενδυτικό ενδιαφέρον. Βρισκόμαστε σε καλό δρόμο και προχωρούμε, με αισιοδοξία. Έτσι ώστε όλοι μαζί να διαμορφώσουμε ένα ενιαίο παραλιακό μέτωπο μιας σύγχρονης, ευρωπαϊκής μεγαλούπολης, που θα αποτελεί νέο τοπόσημο, χώρο αναψυχής, ανάπτυξης, αλλά και έκταση με ιδιαίτερο τουριστικό ενδιαφέρον, που θα προσελκύει επισκέπτες και τους 12 μήνες του χρόνου. Ένα μέτωπο που θα δώσει νέα εικόνα, νέες δυνατότητες, νέα προοπτική.

Ένα όραμα για το παραλιακό μέτωπο της Θεσσαλονίκης κ.ά., ιδίως μέσω αξιοποίησης και ενίσχυσης κάθετων αξόνων και ροών και διασύνδεσης με αστικούς χώρους πρασίνου.

εκπόνηση του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου για το παραλιακό μέτωπο του ΠΣ Θεσσαλονίκης είναι ένα εμβληματικό - οραματικό έργο για την περιοχή που αναμένεται να προσδώσει στην πόλη μια «νέα ταυτότητα». Συνολικά, η Περιφερειακή Ενότητας Θεσσαλονίκης έχει χαρακτηριστικά μιας σύγχρονης και ανεπτυγμένης οικονομίας με δομή και διάρθρωση μητροπολιτικού κέντρου και με ισχυρή παρουσία του τριτογενή τομέα οικονομίας. Η μορφολογία της πόλης χαρακτηρίζεται από πλούσιο απόθεμα μνημείων και χωρικών συνόλων καθώς και πλήθος αξιόλογων κτιρίων (ιδίως κτίρια που χρονολογούνται προ του 1917, μεσοπολεμικά και πρώιμα μεταπολεμικά) που αποτυπώνουν τον μακραίωνο αστικό χαρακτήρα της και τα οποία εντοπίζονται κυρίως στο ιστορικό της κέντρο. Ωστόσο, όπως και κάθε ελληνική πόλη, και ειδικότερα μετά από περίοδο οικονομικής και υγειονομικής κρίσης συγκεντρώνει μια σειρά από πολεοδομικά, περιβαλλοντικά και οικονομικά προβλήματα. Η περιοχή παρέμβασης προσδιορίστηκε ώστε να αναδειχθούν και να επιλυθούν τα επιμέρους ζητήματα-προβλήματα που εντοπίζονται αφενός κατά μήκος του παράκτιου μετώπου και αφετέρου για την εξυπηρέτηση και επίτευξη γενικότερων

στόχων, και ιδίως της αναβάθμισης της ποιότητας του αστικού ιστού και του δομημένου περιβάλλοντος σε ένα ευρύτερο πλαίσιο βιώσιμης ανάπτυξης με προτεραιότητα στην περιβαλλοντική προστασία. Συμπεριλαμβάνει, τη συνεχή παράκτια ζώνη από την περιοχή της ΔΚ Καλοχωρίου έως την ΔΚ Αγίας Τριάδας, στο κεντρικό τμήμα του κόλπου της Θεσσαλονίκης, και έχει μήκος περίπου 40 χλμ. Αποτελεί χωρίς αμφιβολία, το συγκριτικό πλεονέκτημα της πόλης λόγω της επαφής με το θαλάσσιο στοιχείο, και συγκεντρώνει ορισμένες από τις πλέον κεντροβαρείς υπερτοπικής εμβέλειας χρήσεις του ΠΣΘ, μαζί με την πλειοψηφία των τουριστικών πόλων και εξυπηρετήσεων. Μπορεί επίσης, πολύ στοχευμένα να ειπωθεί ότι το ανάπτυγμα της περιοχής παρέμβασης περιλαμβάνει ή εφάπτεται στην πλειοψηφία των υπερτοπικών πόλων αναφοράς για το σύνολο της μητροπολιτικής περιοχής. Η σημασία της αντανακλά σε σημαντικό βαθμό στην καθημερινότητα των πολιτών, και των επισκεπτών της πόλης. Επιπλέον, η εμβέλειά της είναι τέτοια που, δύναται να λειτουργεί συμπληρωματικά ακόμη και με αντίστοιχους σημαντικούς πόλους αναφοράς, όπως η Αλατίνη, η Μονή Λαζαριστών, η Αλάνα Τούμπας, το πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά, το Διαβαλκανικό Ιατρικό Κέντρο

Σκοπός του σχεδιασμού είναι το πραγματικό άνοιγμα του πολεοδομικού συγκροτήματος σε όλο το ανάπτυγμά του προς τη θάλασσα και η ανάδειξη της «μεγάλης» εικόνας, που θα περιλαμβάνει ταυτόχρονα την ενίσχυση της κινητικότητας, την αναβάθμιση του περιβάλλοντος και του πολιτισμού και την οικονομική ανάπτυξη, αποδίδοντας νέο, ρυθμισμένο πολεοδομικά, δημόσιο χώρο, στους κατοίκους και τους επισκέπτες του ΠΣΘ. Βασική επιδίωξη αυτής της προσέγγισης είναι η ισόρροπη κατανομή της ανασύνταξης και ανάπτυξης του μετώπου, για μια συνεχή παράκτια ζώνη από την περιοχή του Καλοχωρίου έως την Αγία Τριάδα. Η διαδικασία ωρίμανσης και προσδιορισμού του περιεχομένου της μελέτης πλαισιώθηκε από ευρύτατες συμμετοχικές διαδικασίες με κοινό όραμα την δημιουργία ενός παραλιακού μετώπου, που θα γίνει πόλος ανάπτυξης και οικονομικής δραστηριότητας και θα ενισχύσει την αναβάθμιση του επιπέδου ζωής των πολιτών, με παρεμβάσεων ισόρροπα κατανεμημένων, που ενισχύουν τον μητροπολιτικό του χαρακτήρα. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται: το μητροπολιτικό δυτικό πάρκο, η διεύρυνση για την δημιουργία ανατολικού μητροπολιτικού πάρκου - βοτανικού κήπου, ενίσχυση υπερτοπικών κεντρικών λειτουργιών - ανάδειξη του δυτικού επιχειρηματικού κέντρου, δημιουργία ανατολικού μητροπολιτικού πάρκου πολιτισμού και αθλητισμού. Οι προτεινόμενες παρεμβάσεις δίνουν την δυνατότητα να λειτουργήσει η παράκτια ζώνη ως υποδοχέας σχεδίων και έργων υπερτοπικής κλίμακας και προγραμμάτων αστικής ανάπλασης και περιβαλλοντικής προστασίας, που με την σειρά τους στοχεύουν στην δημιουργία ενιαίου μετώπου περιπάτου και αναψυχής για πεζούς και ποδηλάτες, στην ανάπτυξη της θαλάσσιας συγκοινωνίας σε συνδυασμό με τις επεκτά-

Ευθύμης Μπακογιάννης Γενικός Γραμματέας ΥΠΕΝ

σεις του μετρό προς το αεροδρόμιο, στον συνδυασμό λειτουργίας των χώρων υπαίθριας αναψυχής, των χώρων αθλητισμού και των χώρων πολιτισμού, καθώς και στην ενοποίηση των ιστορικών τόπων και των τοποσήμων της περιοχής, αποδίδοντας υψηλή προστιθέμενη αξία στο σύνολο του ΠΣΘ. Η επίτευξη των στόχων του ΕΠΣ θα γίνει με μελέτες, ενέργειες, έργα και διαδικασίες που θα περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Ενεργοποίησης του. Το χωρικό πρότυπο οργάνωσης ενσωματώνει όλες τις απαραίτητες παραμέτρους και υπακούει στις στρατηγικές και τους στόχους που τέθηκαν για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και την αξιοποίηση των δυνατοτήτων και των προοπτικών. Η εκτέλεση του προγράμματος στο πλαίσιο του σχετικού Χρονοδιαγράμματος, Προϋπολογισμού και Πηγών Χρηματοδότησής θα εξειδικευθεί με την εφαρμογή των προτεινόμενων τεχνικών έργων και των αντίστοιχων τεχνικών μελετών τους και μελετών περιβαλλοντικής θεώρησής τους, των μελετών πολεοδομικού και αστικού σχεδιασμού και των απαιτούμενων υποστηρικτικών μελετών τους από τον φορέα εφαρμογής του ΕΠΣ, που θα οριστεί με το εγκριτικό ΠΔ. Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις της περιοχή παρέμβασης και η χωρική αναφορά αυτής αναδεικνύουν τον κεντρικό της ρόλο στον ρυθμιστικό σχεδιασμό επιμέρους περιοχών του ΠΣΘ. Στα αναμενόμενα θετικά αποτελέσματα συγκαταλέγονται η εδραίωση και ενίσχυση του μητροπολιτικού χαρακτήρα του παραλιακού μετώπου του ΠΣΘ, η ανάδειξη της μοναδικότητάς του, η ενίσχυση του νέου επιδιωκόμενου brand name, η αποκατάσταση της χωρικής συνέχειας και της προσβασιμότητας και η αναβάθμιση της ποιότητας ζωής. Ταυτόχρονα αναμένεται μεσο-μακροπρόθεσμα η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας μέσω της αναδημιουργίας μιας έντονης οικονομικά περιοχής για το τοπικό εμπόριο, τον τουρισμό και τον τρόπο ζωής και εξάλειψη των υφιστάμενων πολεοδομικών και περιβαλλοντικών προβλημάτων.

Η ανάπτυξη του Παραλιακού Μετώπου Θεσσαλονίκης απαιτεί στρατηγική

Σωκράτης Φάμελλος Βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Θερμαϊκός Κόλπος και το παραλιακό μέτωπο αποτελούν διαχρονικά σήμα κατατεθέν της Θεσσαλονίκης, κεφάλαιο και υπεραξία για την πόλη μας. Η προσφορά τους στην ποιότητα ζωής, στο περιβάλλον αλλά και στην τοπική ανάπτυξη, ακόμα και τη διεθνή εικόνα της Θεσσαλονίκης και γενικά της Μακεδονίας είναι ανεκτίμητη.

η κυβέρνηση επέλεξε να αποδομήσει τις περιβαλλοντικές λειτουργίες στην πόλη.

Ο Θερμαϊκός κόλπος υπέφερε για χρόνια από την πολυαρχία και την αναποτελεσματικότητα επειδή, το μοντέλο ανάπτυξης υποτιμούσε το περιβάλλον και το σχεδιασμό, ήταν σπάταλο και αδηφάγο ως προς τους φυσικούς πόρους, αγνοούσε τις ανάγκες της ποιότητας ζωής και κρατούσε τις αποφάσεις στην Αθήνα. Τα προβλήματα οφείλονταν και στην απουσία χωρικής οργάνωσης, ρυθμιστικού σχεδίου και μητροπολιτικής διοίκησης στη Θεσσαλονίκη. Αποτελέσματα ήταν η υποβάθμιση του οικιστικού και φυσικού περιβάλλοντος και η κυριαρχία της αυθαιρεσίας. Για το λόγο αυτό, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ προχώρησε στη συγκρότηση του Φορέα του Θερμαϊκού Κόλπου (2018), ένα διαχρονικό αίτημα της πόλης, στην ανάθεση (2019) των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών για τις περιοχές Natura 2000 δυτικά (από Πιερία έως Καλοχώρι) και ανατολικά (Επανομή, Αγγελοχώρι), σε σημαντικά έργα ανάπλασης δημόσιων χώρων (Παύλου Μελά, Κόδρα, ανάπλαση ΔΕΘ, Μουσείο Ολοκαυτώματος, Γήπεδο ΠΑΟΚ), καθώς και στήριξε την πρόταση της Περιφέρειας και των φορέων της πόλης για τη μελέτη του Παραλιακού μετώπου από το Δέλτα Αξιού έως τον υγροβιότοπο της Επανομής.

Η Θεσσαλονίκη είναι φτωχότερη επειδή η κυβέρνηση ΝΔ κατάργησε το Φορέα του Θερμαϊκού Κόλπου, μετέφερε τη διοίκηση των περιοχών Natura 2000 στην Αθήνα καταργώντας τη συμμετοχή των τοπικών φορέων, καθυστερεί τις Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες, αμφισβητείται ακόμα και το ΠΔ του Αξιού, ενώ τα έργα αναπλάσεων στην πόλη παρουσιάζουν καθυστερήσεις.

Στόχος και προτεραιότητα για εμάς ήταν η περιβαλλοντική αναβάθμιση, η ενίσχυση των ελεύθερων χώρων και των δημόσιων χρήσεων και η τροφοδότηση της τοπικής ανάπτυξης. Βρισκόμαστε πλέον στην τελική φάση του ΕΠΣ, σε ένα τελείως διαφορετικό πλαίσιο για την πόλη, με την τραγική εμπειρία και τα αποτυπώματα της πανδημίας, αλλά και την ανάγκη επανεκκίνησης της τοπικής οικονομίας.

Θύμα της κυβερνητικής πολιτικής είναι και η Χωροταξία καθώς, με νομοθετικές αλλαγές, έχει υποτιμηθεί ο Σχεδιασμός και δίνεται η δυνατότητα να αλλάζουν πρόχειρα και φωτογραφικά τα Πολεοδομικά Σχέδια ενώ για το Ρυθμιστικό Σχέδιο και τη Μητροπολιτική Διοίκηση Θεσσαλονίκης δεν υπάρχει καμία πρόταση. Η κλιματική ανθεκτικότητα και η περιβαλλοντική διάσταση χρησιμοποιούνται μόνο για επικοι-

Οι επιλογές της κυβέρνησης έχουν μειώσει την περιβαλλοντική υπεραξία του σχεδίου γιατί υποβαθμίζουν το Θερμαϊκό κόλπο και θέτουν σε κίνδυνο το παράκτιο οικοσύστημα

νωνιακά πυροτεχνήματα και ο συμμετοχικός σχεδιασμός έχει ξεχαστεί. Η Θεσσαλονίκη μένει έξω από το Ταμείο Ανάκαμψης και το μόνο που φαίνεται να προχωρά στην πόλη είναι οι ιδιωτικοποιήσεις. Τα παραπάνω ελλείμματα επηρεάζουν το ΕΠΣ του Παραλιακού Μετώπου και δημιουργούν κρίσιμα ερωτήματα. Γιατί το ΕΠΣ δεν πρέπει να αποτελέσει μία ακόμα μεγάλη χαμένη ευκαιρία για τη Θεσσαλονίκη. Οφείλουμε να ολοκληρώσουμε και να παραδώσουμε ένα σχέδιο εφαρμόσιμο και αποτελεσματικό. Όσο και αν η πανδημία δημιουργεί περιορισμούς, η Περιφέρεια οφείλει να εμπλέξει ουσιαστικά στο Σχέδιο το σύνολο των πολιτών και των οικονομικών παραγόντων. Η συμμετοχή τους στην αναδιαμόρφωση του παράκτιου μετώπου της Θεσσαλονίκης είναι κομβικής σημασίας για το όλο εγχείρημα. Η λέξη κλειδί είναι ο συμμετοχικός σχεδιασμός. Τα σχέδια που μελετώνται και αποφασίζονται με ενεργό το στοιχείο της κοινότητας, έντονη διαβούλευση και συμμετοχικές διαδικασίες είναι καταδικασμένα να πετύχουν. Το δεύτερο ερώτημα είναι: ποιο στόχο, ποιο όραμα, ποια στρατηγική, ποιο μοντέλο ανάπτυξης υπηρετεί το ΕΠΣ και για ποιους; Τι ρόλο έχει στο ΕΠΣ το περιβάλλον και πόσο ανθεκτικό είναι έναντι της κλιματικής κρίσης; Το ΕΠΣ εκπονήθηκε χωρίς ξεκάθαρο υπερκείμενο σχέδιο και στρατηγική εφόσον, η Θεσσαλονίκη δεν έχει Ρυθμιστικό Σχέδιο και

Η συντριπτική πλειοψηφία των φορέων και των πολιτών ζητούν την ενιαία αναβάθμιση του παραλιακού μετώπου και την ποιοτική πρόσβαση και σύνδεση της ανάπτυξης και της ζωής με τη θάλασσα. Όλοι συμφωνούν ότι η πόλη πρέπει να εκμεταλλευτεί ως αναπτυξιακό όπλο το παράκτιο μέτωπο και ως «άξονα υγείας» για το αστικό περιβάλλον. Χωρίς ολιστική διαχείριση του Θερμαϊκού και των προστατευόμενων οικοσυστημάτων και ενώ κλιμακώνεται η κλιματική κρίση μία τέτοια προσέγγιση θα ήταν αυταπάτη. Οι επιλογές της κυβέρνησης έχουν μειώσει την περιβαλλοντική υπεραξία του σχεδίου γιατί υποβαθμίζουν το Θερμαϊκό κόλπο και θέτουν σε κίνδυνο το παράκτιο οικοσύστημα. Το τρίτο ερώτημα είναι πώς επηρεάζεται το ΕΠΣ από τα ελλείμματα μητροπολιτικής διοίκησης και Στρατηγικού Σχεδιασμού και ποιοι κίνδυνοι δημιουργούνται; Η εκπόνηση του ΕΠΣ απεικονίζει την έλλειψη Στρατηγικού σχεδιασμού για το Πολεοδομικό Συγκρότημα γιατί επιδιώκει να καλύψει αυτό το κενό, με στόχο την ενιαία αντιμετώπιση του παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης. Έχει τη δυνατότητα το ΕΠΣ να δομήσει ολοκληρωμένη στρατηγική εφόσον έχουν αποδομηθεί και τα περιβαλλοντικά εργαλεία και δεν υπάρχει μητροπολιτική διοίκηση; Η ανάπλαση του παράκτιου μετώπου της Θεσσαλονίκης για να είναι βιώσιμη θα πρέπει να διασφαλίζει τη συνέχεια και τη σύνδεση με τα υφιστάμενα Τοπικά Σχέδια, όπου υπάρχουν, και όχι να τα διασπά και να τα αγνοεί. Θα πρέπει να απαντά στα ερωτήματα αναβάθμισης και πρόσβασης στο δημόσιο χώρο, με όρους ισοτιμίας των περιοχών και των πολιτών, και όχι απλά να απεικονίζει έναν κατάλογο αιτημάτων (πχ. μαρίνες), γιατί κινδυνεύει έτσι να μείνει κενό γράμμα. Και φυσικά λαμβάνοντας υπόψη και τις εμπειρίες της πανδημίας και της κλιματικής κρίσης οφείλει να ενισχύει το δημόσιο χώρο και την ασφάλεια.

Η Θεσσαλονίκη χρειάζεται όραμα και σχέδιο

Κατερίνα Νοτοπούλου Βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, επικεφαλής της δημοτικής παράταξης «Θεσσαλονίκη Μαζί»

Θερμαϊκός Κόλπος και η παράκτια ζώνη του αποτελούν έναν ανεκτίμητο δημόσιο, φυσικό, οικολογικό, οικονομικό και κοινωνικό πόρο της ευρύτερης περιοχής. Η ανάδειξη και αξιοποίηση του Παραλιακού Μετώπου οφείλει να γίνει στην βάση της αειφορίας, της περιβαλλοντικής προστασίας και της διατήρησης της ιστορικής, πολιτιστικής και περιβαλλοντικής κληρονομιάς. Οφείλει επίσης να λάβει υπόψη τις αρχές και τις κατευθύνσεις της ΕΕ και διεθνών Πρωτοκόλλων και Συμβάσεων για αντίστοιχα φυσικά συστήματα στα οποία ανήκει. Καθώς εκτείνεται σε μήκος δεκάδων χιλιομέτρων και μεταξύ τουλάχιστον επτά Δήμων ο σχεδιασμός πρέπει επίσης να διέπεται από μία ολοκληρωμένη και ενιαία αντίληψη, αποφεύγοντας αποσπασματικές λογικές, ανισορροπίες, μικροπολιτικές, πελατειακές λογικές, κακοποιήσεις και αδικίες προηγούμενων δεκαετιών. Τέλος, η αξιοποίηση του Παραλιακού Μετώπου οφείλει να είναι ενταγμένη σε έναν συνολικότερο αναπτυξιακό σχεδιασμό της Θεσσαλονίκης και της ευρύτερης περιοχής με στόχο τη μετατροπή της σε ένα σύγχρονο μητροπολιτικό κέντρο υπερεθνικής εμβέλειας. Ο σχεδιασμός, η υλοποίηση και η διαχείριση αποτελούν ένα πολυσύνθετο εγχείρημα καθώς στο Παραλιακό Μέτωπο ενυπάρχει ήδη σωρεία δραστηριοτήτων και εγκαταστάσεων. Από μεγάλες μεταφορικές υποδομές (λιμάνι, αεροδρόμιο) μέχρι οικότοποι ενταγμένοι στο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών. Από μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες μέχρι ναυπηγοεπισκευαστικές επιχειρήσεις. Από εμβληματικά τοπόσημα (Λευκός Πύργος, Παλατάκι) μέχρι αγροτικές καλλιέργειες. Η συζήτηση για το Παραλιακό Μέτωπο αναδεικνύει την έλλειψη ρυθμιστικών, σχεδιαστικών εργαλείων για τέτοιου είδους έργα. Ένα τέτοιο εργαλείο, το Νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο Θεσσαλονίκης, το 2014 πήρε την μορφή σχεδίου νόμου χωρίς όμως ποτέ να ψηφιστεί από την

τμημάτων του παραλιακού μετώπου. Παραχωρήθηκαν στον Δήμο προς αξιοποίηση τμήματα των δημόσιων ακινήτων από το ύψος των Ομπρελών του Ζογγολόπουλου έως το Μέγαρο Μουσικής. Ταυτόχρονα είχε συμφωνηθεί να παραχωρηθούν και άλλα τμήματα.

Η αξιοποίηση του Παραλιακού Μετώπου οφείλει να είναι ενταγμένη σε έναν συνολικότερο αναπτυξιακό σχεδιασμό της Θεσσαλονίκης και της ευρύτερης περιοχής με στόχο τη μετατροπή της σε ένα σύγχρονο μητροπολιτικό κέντρο υπερεθνικής εμβέλειας

τότε κυβέρνηση Σαμαρά. Την ίδια χρονιά, ο σημερινός πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης ως υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης τότε, κατάργησε και τον Οργανισμό Ρυθμιστικού Θεσσαλονίκης. Δυστυχώς, οι εκλογές του Ιουλίου του 2019 ανέκοψαν νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ για τη θεσμοθέτηση ενός ρυθμιστικού σχεδίου, ενταγμένου στον Περιφερειακό Σχεδιασμό. Όμως, η κυβέρνηση της ΝΔ ευθύνεται και για την κατάργηση του Φορέα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Θερμαϊκού Κόλπου, του μόνου δηλαδή φορέα που θα μπορούσε να εγγυηθεί την προστασία και διαχείριση του φυσικού θαλάσσιου και χερσαίου φυσικού περιβάλλοντος της παράκτιας ζώνης.

Από την άλλη μεριά η απουσία της Θεσσαλονίκης από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Συνοχής, εγείρει ερωτηματικά και για την χρηματοδότηση του συγκεκριμένου έργου, όταν είναι γνωστό ότι το Ταμείο χρηματοδοτεί τέτοιου είδους δράσεις. Όμως εμάς δεν μας εκπλήσσουν όλα τα παραπάνω. Η κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη έχει αντιμετωπίσει με πλήρη απαξίωση τη Θεσσαλονίκη. Ανέστειλε και πάγωσε μία σειρά από κρίσιμες παρεμβάσεις για τον εκσυγχρονισμό των υποδομών της πόλης (Δυτικός προαστιακός, σιδηροδρομική σύνδεση λιμανιού, κέντρο logistics στο Γκόνου, σιδηροδρομική Εγνατία), προκάλεσε αναίτιες καθυστερήσεις (Μετρό, Μουσείο Ολοκαυτώματος) ενώ αφαίρεσε αναπτυξιακές αρμοδιότητες τόσο από το ΥΜΑΘ όσο και από την Περιφέρεια. Στα όρια του δήμου Θεσσαλονίκης βρίσκεται το πλέον προσβάσιμο και επισκέψιμο κομμάτι του παραλιακού μετώπου, ενώ φιλοξενεί και το διαχρονικό σύμβολο της πόλης, τον Λευκό Πύργο. Κατά την διάρκεια της διακυβέρνησής μας είχε υπάρξει μεγάλη κινητικότητα μεταξύ της τότε διοίκησης και της κυβέρνησης. Χαρακτηριστικά αναφέρω το Μνημόνιο συνεργασίας που υπογράφηκε το 2016 μεταξύ του δήμου Θεσσαλονίκης, της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου και του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας Δημοσίου για την ανάπλαση και αξιοποίηση

Τι γίνεται σήμερα; Τα πάρκα της Νέας Παραλίας έχουν αφεθεί στην τύχη τους, καθώς η συντήρησή τους είναι ανεπαρκής, ενώ τον περασμένο Νοέμβριο γίναμε όλοι μάρτυρες της εγκατάστασης εν αγνοία του Δήμου(!) μιας υπερμεγέθους τέντας, ως προσπάθεια ευκαιριακής επιχειρηματικής δραστηριότητας μέσα στον Κήπο των Εποχών της Νέας Παραλίας. Για εμάς η ζώνη του Παραλιακού Μετώπου αποτελεί Δημόσιο Πόρο η αξιοποίηση του οποίου μπορεί να αναβαθμίσει τη Θεσσαλονίκη και την ευρύτερη περιοχή. Η Θεσσαλονίκη χρειάζεται όραμα και σχέδιο για να μπορέσει να αποκτήσει τον ρόλο της σύγχρονης μητρόπολης. Το ευρύτερο παραλιακό της μέτωπο αποτελεί τον πλέον κατάλληλο δημόσιο χώρο που θα συμβάλει τα μέγιστα στη μετατροπή της σε μία ανοιχτή πόλη μητροπολιτικού χαρακτήρα. Η μεγάλη του έκταση μπορεί να φιλοξενήσει αρμονικά εκτάσεις πρασίνου, δραστηριότητες αναψυχής, ναυταθλητισμού, τουριστικούς λιμένες, πάρκα μητροπολιτικού χαρακτήρα κ.ά. Η ανάπλασή του μπορεί να αλλάξει την φυσιογνωμία της πόλης συνολικά, να της προσδώσει υπεραξία και εγγενή αξία. Όμως το όλο εγχείρημα θα πρέπει να στηρίζεται στις αρχές της βιωσιμότητας, της διαφάνειας, της ισσόροπης ανάπτυξης και της περιβαλλοντικής προστασίας. Χρειάζεται γενναία χρηματοδότηση, αλλαγές στα σχεδιαστικά/ ρυθμιστικά εργαλεία και ουσιαστική εμπλοκή της τοπικής αυτοδιοίκησης. Χρειάζεται όμως και πολιτική αλλαγή. Γιατί αυτή η κυβέρνηση έχει αποδείξει δυόμισι χρόνια τώρα ότι δεν πιστεύει στη Θεσσαλονίκη, την υποτιμά, δεν έχει όραμα, δεν έχει σχέδιο.

ΑΝΑΚΕΜ Η χρησιμότητα της εναλλακτικής διαχείρισης των αποβλήτων στο έργο της ανάπλασης του παραλιακού μετώπου

ο παραλιακό μέτωπο της Θεσσαλονίκης, μήκους περίπου 40 χιλιομέτρων, από το Καλοχώρι έως το Αγγελοχώρι, είναι το μεγάλο ατού της πόλης μα συνάμα και ο μεγάλος ασθενής. Με εξαίρεση κάποια αποσπασματικά κομμάτια του, στους δήμους Θεσσαλονίκης, Καλαμαριάς και Θερμαϊκού, στο υπόλοιπο τμήμα του εμφανίζει εικόνα εγκατάλειψης. Πολλές περιοχές, κυρίως στη δυτική πλευρά της πόλης, αλλά και μετά το Μέγαρο Μουσικής, τη Σχολή Δικαστών, το δήμο Πυλαίας-Χορτιάτη και πέριξ του αεροδρομίου, είναι εγκαταλειμμένες και οι

περισσότερες έχουν μετατραπεί σε παράνομους μπαζότοπους. Η προσπάθεια η οποία ξεκίνησε εδώ και σχεδόν ένα χρόνο για την ανάπλασή του, συνιστά ένα σημαντικό αναπτυξιακό έργο το οποίο μπορεί να αλλάξει την εικόνα και την ταυτότητα ολόκληρης της περιοχής. Πέρα από τις όποιες αναπτυξιακές και οικονομικές προσδοκίες γεννά αυτό το εγχείρημα, η ΑΝΑΚΕΜ ΑΕ, ως Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) στέκεται κυρίως στην

περιβαλλοντική διάστασή του. Όλους τους τελευταίους μήνες η ΑΝΑΚΕΜ Α.Ε. ανέπτυξε μια σειρά από πρωτοβουλίες και δράσεις σε διάφορες περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας οι οποίες είχαν μετατραπεί σε παράνομες χωματερές. Ορισμένες απ’ αυτές βρίσκονταν στο παραλιακό μέτωπο της Θεσσαλονίκης. Τον περασμένο Δεκέμβριο η ΑΝΑΚΕΜ ΑΕ, σε συνεργασία με το δήμο Αμπελοκήπων Μενεμένης απομάκρυνε εκατοντάδες τόνους αποβλήτων από περιοχή της Μενεμένης κοντά στο λιμάνι. Τα συγκεκριμένα απόβλητα προέρχονταν κυρίως από ανακαινίσεις και κατεδαφίσεις, ογκώδη αντικείμενα, πλαστικές συσκευασίες αναμεμιγμένες με χώμα, ελαστικά κ.ο.κ. Λίγες μέρες αργότερα προχώρησε, μαζί με εθελοντικές ομάδες και σε συνεργασία με το δήμο Δέλτα, σε ανάλογο καθαρισμό περιοχής κοντά στο δέλτα του Γαλλικού ποταμού, η οποία είχε μετατραπεί σε χωματερή, παρόλο που αποτελεί προστατευόμενη περιοχή ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000. Τα απόβλητα από τις δύο αυτές περιοχές μεταφέρθηκαν σε Φωτογραφίες από τις δράσεις σε Μενεμένη και Γαλλικό ποταμό.

κοντινές Μονάδες Ανακύκλωσης ΑΕΚΚ. Το μεγαλύτερο μέρος τους μετατράπηκε σε δευτερογενές υλικό, κατάλληλο προς χρήση. Η ΑΝΑΚΕΜ ΑΕ θα παρακολουθεί στενά την εξέλιξη του εγχειρήματος της ανάπλασης του παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης και θα συνδράμει στην επίτευξη του καλύτερου περιβαλλοντικού αποτελέσματος. Μία σημαντική παράμετρος προς την κατεύθυνση αυτή είναι η καθολική εφαρμογή της εναλλακτικής διαχείρισης των αποβλήτων τα οποία θα προκύψουν στο στάδιο των εργασιών της ανάπλασης. Ένα μεγάλο μέρος αυτών μπορεί, μετά την κατάλληλη επεξεργασία τους στις αδειοδοτημένες εγκαταστάσεις επεξεργασίας και αξιοποίησης ΑΕΚΚ, να χρησιμοποιηθούν στο ίδιο το έργο, μειώνοντας έτσι στο ελάχιστο το περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Η ΑΝΑΚΕΜ ΑΕ θα σταθεί αρωγός σε αυτό. Ως υπεύθυνος φορέας για την εναλλακτική διαχείριση ΑΕΚΚ έχει τη γνώση και την εμπειρία για να βοηθήσει στην επίτευξη του καλύτερου δυνατού αποτελέσματος. Βασική προτεραιότητα, στόχος και δράση της ΑΝΑΚΕΜ ΑΕ είναι η δημιουργία, η διατήρηση και η εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία ενός πυκνού δικτύου μονάδων επεξεργασίας σε όλη την ηπειρωτική και νησιωτική Ελλάδα, ώστε να εξυπηρετεί τους υπόχρεους διαχειριστές ΑΕΚΚ όσο το δυνατόν πιο κοντά στην πηγή παραγωγής των αποβλήτων. Ήδη δραστηριοποιείται και στις 13 Περιφέρειες της χώρας, συνεργάζεται με 130 μονάδες ανακύκλωσης σε 60 Περιφερειακές Ενότητες και συνεχίζει δυναμικά την ανάπτυξή της. Είναι ενδεικτικό ότι από την αρχή της λειτουργίας της έως σήμερα έχει διαχειριστεί ποσότητα ΑΕΚΚ της τάξης των 6.500.000 τόνων.

Από το Καλοχώρι μέχρι το Αγγελοχώρι... Στο σχέδιο της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας για την ενοποίηση του παραλιακού μετώπου περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων, ζώνες περιπατητικές, ποδηλατικές, ζώνες αστικών αναπλάσεων, σε μήκος 40 χλμ. από το Καλοχώρι μέχρι το Αγγελοχώρι.

Μετά την ολοκλήρωση της δημόσιας διαβούλευσης, ο σχεδιασμός για την ενοποίηση και ανάπλαση του παράκτιου μετώπου μήκους 40 χλμ. περνά στην επόμενη φάση. Μετά την έγκριση του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου ακολουθεί

η έκδοση του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος στο τέλος του 2022 ή στις αρχές του 2023, ενώ στο διάστημα 2023-2024 προβλέπεται η εκπόνηση μελετών και αρχιτεκτονικών διαγωνισμών και η δημοπράτηση των έργων έως την ολοκλήρωση των παρεμβάσε-

ων προβλέπεται για την περίοδο 2025-2030. Ο ενδεικτικός προϋπολογισμός του έργου εκτιμάται ότι θα ανέλθει στα 500 εκατ. ευρώ, που θα προέλθουν από το νέο ΕΣΠΑ, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία.

Δυτική Θεσσαλονίκη Αλιευτικό καταφύγιο και εξυγίανση Δενδροποτάμου

το δυτικό άκρο του παραλιακού μετώπου προβλέπονται ήπιες παρεμβάσεις, καθώς ένα μέρος του ανήκει στο εθνικό πάρκο Αξιού, όπως και παρεμβάσεις περιβαλλοντικής εξυγίανσης στην περιοχή του Δενδροποτάμου. Η αφετηρία του ενιαίου θαλάσσιου μετώπου τοποθετείται στη λιμνοθάλασσα του Καλοχωρίου, όπου προβλέπεται η περιβαλλοντική αναβάθμιση της περιοχής της λιμνοθάλασσας, με βάση παλαιότερη μελέτη που είχε εκπονηθεί από το Εθνικό Κέντρο Βιοτόπων. Στην ευρύτερη περιοχή του Δενδροποτάμου,

στόχος είναι η εξυγίανση και η ανάπλαση της περιοχής. Η Περιφέρεια έχει ήδη ξεκινήσει εκεί πρόδρομες εργασίες εξυγίανσης της περιοχής, η οποία είναι πολύ υποβαθμισμένη περιβαλλοντικά, καθώς τα εδάφη έχουν ρυπανθεί από τις χρήσεις της βιομηχανίας και της βιοτεχνίας, κυρίως από τα βυρσοδεψεία. 1. Χωροθετείται αλιευτικό καταφύγιο, το οποίο θα εξυπηρετεί τα επαγγελματικά αλιευτικά σκάφη της περιοχής και μπορεί να λειτουργήσει και ως στάση της θαλάσσιας συγκοινωνίας, σε περίπτωση επέκτασής της.

2. Δίπλα στη λιμνοθάλασσα υπάρχει ένας αποκατεστημένος χώρος ΧΥΤΑ σε μια έκταση 30-40 στρ. Εκεί προτείνεται να δημιουργηθούν χώροι επίσκεψης, φυλάκια και χώροι παρατήρησης. 3. Με μία πασσαλόπηκτη ελαφριά κατασκευή πλάτους 10 μέτρων παρακάμπτεται η περιοχή των βιομηχανιών και του αγκυροβολίου των ΕΛΠΕ και δημιουργείται μία ζώνη για πεζούς και ποδηλάτες, από την περιοχή της λιμνοθάλασσας έως και το Δενδροπόταμο. Η περιπατητική διαδρομή συνεχίζεται στα παλιά σφαγεία, έως την οδό 26ης Οκτωβρίου.

Μελλοντικά υπάρχουν σκέψεις να μετατραπεί η οδός 26ης Οκτωβρίου σε οδό ήπιας κυκλοφορίας. 4. Προβλέπεται ανάπλαση της κοίτης του Δενδροποτάμου και εξυγίανση και ανάπλαση της περιοχής από την παρόχθια ζώνη έως την ΠΑΘΕ και τα όρια του στρατοπέδου Κακιούση. Επίσης εξυγίανση των παλιών βυρσοδεψιών, με κατάλληλες παρεμβάσεις και διαμορφώσεις τοπίου, ώστε να καταστεί βιώσιμος και ασφαλής χώρος περιπάτου και στάσης, με θέα προς το Θερμαϊκό Κόλπο και τη λιμνοθάλασσα Καλοχωρίου.

Δυτική είσοδος Μητροπολιτικό πάρκο και περίπατος μνήμης Στη δυτική είσοδο σχεδιάζεται η δημιουργία ενός μητροπολιτικού πάρκου, που σε συνδυασμό με το Μουσείο Ολοκαυτώματος και την περιπατητική διαδρομή μέχρι την πλατεία Ελευθερίας δημιουργούν κοινόχρηστους χώρους που συμβάλλουν στην μνήμη της νεό-

τερης ιστορίας της Θεσσαλονίκης. Το σχέδιο προτείνει την ένταξη της περιοχής του Παλιού Εμπορευματικού Σταθμού στο σχέδιο πόλης, ως μία νέα πολεοδομική ενότητα με τρία οικοδομικά τετράγωνα, στα οποία περιλαμβάνονται και δύο εκτάσεις με-

ταξύ της οδού 26ης Οκτωβρίου και του ορίου του ΟΛΘ (πρώην στρατόπεδο Μυστακίδη και μικρή έκταση ιδιοκτησίας ΟΣΕ). 5. Για τον χώρο του παλιού εμπορευματικού σταθμού, επιδίωξη της Περιφέρειας είναι η δημιουργία ενός μητροπολιτικού πάρκου περίπου 40 στρεμμάτων.

6. Από το νέο Μουσείο Ολοκαυτώματος, που πρόκειται να ανεγερθεί, προτείνεται να δημιουργηθεί ένας άξονας περιπάτου, που θα καταλήγει ως την Πλατεία Ελευθερίας, διαμέσου των εγκαταστάσεων του παλαιού Εμπορευματικού Σταθμού, ως πορεία μνήμης

Της

Σοφίας Χριστοφορίδου

Περιοχή Μεγάρου Μουσικής Οι μεγάλες παρεμβάσεις που αλλάζουν το τοπίο

Παλιά και νέα παραλία Η μικρογραφία του ενιαίου μετώπου Η παραλία της Θεσσαλονίκης, κυρίως η νέα παραλία, είναι κατά κάποιο τρόπο μία μικρογραφία του πώς θα μπορούσε να είναι το ενιαίο παραλιακό μέτωπο των 40 χιλιομέτρων. O πεζόδρομος και ποδηλατόδρομος, με αφετηρία τη λιμνοθάλασσα Καλοχωρίου, αφού περάσει από την οδό 26ης Οκτωβρίου συναντά το λιμάνι και τον υφιστάμενο ποδηλατόδρομο. Η παλιά παραλία προβλέπεται να διαπλατυνθεί με το ντεκ. 7. Ο άξονας περιπάτου στην παλιά παραλία, από το λιμάνι ως τον Λευκό Πύργο, αναμένεται

Πέριξ του μεγάρου Μουσικής προβλέπονται να γίνουν οι μεγαλύτερες παρεμβάσεις, που θα αλλάξουν τελείως την όψη της περιοχής. Προβλέπεται η δημιουργία Ανατολικού Μητροπολιτικού Πόλου Πολιτισμού, Αθλητισμού και Τουρισμού. Το σύνολο της περιοχής θα διαμορφωθεί ως μία νέα ενιαία πολεοδομική ενότητα, ενώ αδόμητες εκτός σχεδίου εκτάσεις προτείνεται να ενταχθούν σε σχέδιο πόλης, με σκοπό τη δημιουργία ενός μητροπολιτικού πόλου με πολλές λειτουργίες. Προβλέπεται η δημιουργία εκτεταμένων ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων, την αναδιοργάνωση του αστικού ιστού και των κοινόχρηστων χώρων με παράλληλη ένταξη του ΟΜΜΘ σε αυτόν, την ανάπτυξη κοινωφελών δραστηριοτήτων υπερτοπικού χαρακτήρα. 10. Σχεδιάζεται να δημιουργηθεί μια μεγάλη πλατεία, ένας κοινόχρηστος χώρος 70 στρ. περίπου, που θα αρχίζει από τους Μύλους Αλλατίνη έως τον Κελλάριο κόλπο. Προκειμέ-

νου να αυξηθεί ο κοινόχρηστος χώρος, προτείνεται να εξεταστεί η δυνατότητα μερικής υπογειοποίησης της οδού Μαρίας Κάλλας. 11. Για να δημιουργηθεί ο κοινόχρηστος χώρος, προτείνεται η μετεγκατάσταση του Ποσειδωνίου κολυμβητηρίου, στην περιοχή του Κελλάριου Κόλπου όπου θα δημιουργηθεί ζώνη ναυταθλητικών εγκαταστάσεων. 12. Με τις προτεινόμενες αλλαγές το κτιριακό συγκρότημα των ιστορικών διατηρητέων κτιρίων των Μυλων Αλλατίνη αποκτά ανεμπόδιστη θέα. Το ΕΧΣ αποδίδει μόνο χρήσεις γης, με σκοπό την επανάχρηση, αποκατάσταση και ανάδειξη τους, χωρίς να μεταβάλλεται ο συντελεστής δόμησης. 13. Πίσω από τα δύο κτίρια του Μεγάρου Μουσικής, εκεί που βρίσκεται σήμερα το πάρκιγκ, μπορεί να χωροθετηθεί ένα κτίριο με χρήση κεντρικών λειτουργιών πόλης. Όλη αυτή η περιοχή ανήκει στην ΕΤΑΔ, που έχει τη δυνατότητα να κτίσει ή να εκμεταλλευτεί το οικόπεδο.

να διαπλατυνθεί 10-20 μ. μέσω ντεκ, για το οποίο ήδη έχει προκηρυχτεί αρχιτεκτονικός διαγωνισμός. 8. Χωροθετούνται, και άρα προβλέπεται η δυνατότητα κατασκευής υπόγειων σταθμών αυτοκινήτων, περίπου απέναντι από την περιοχή που βρίσκεται το Μακεδονία Παλλάς. 9. Γίνονται πολεοδομικές ρυθμίσεις που τακτοποιούν το καθεστώς χωροθέτησης των Ναυταθλητικών Εγκαταστάσεων του Ομίλου Φίλων Θαλάσσης και του Ιστιοπλοϊκού Ομίλου Θεσσαλονίκης.

Καλαμαριά Ένα «φιλέτο» προς αξιοποίηση Στην περιοχή της Καλαμαριάς υπάρχει ήδη μια διαμορφωμένη κατάσταση ως προς το παραλιακό μέτωπο, μεγάλα τμήματα του οποίου ανήκουν στο ΤΑΙΠΕΔ και την ΕΤΑΔ -εξ ου και υπάρχει «ασυνέχεια» στο σχέδιο ενοποίησης του παραλιακού μετώπου, που παραλείπει αυτά τα τμήματα. Η μεγαλύτερη αλλαγή που επιφέρει το σχέδιο της Περιφέρειας είναι ότι αποδίδονται χρήσεις κεντρικών λειτουργιών πόλης στο πρώην νοσοκομείο «Παναγία». Το σχέδιο της Περιφέρειας προτείνει στα εναπομείναντα τμήματα να δημιουργηθεί διαδρομή πεζού και ποδηλάτου, ει δυνατόν ακολουθώντας τον παράκτιο χώρο, ενώ στην περιοχή της Αρετσούς υπάρχει η δυνατότητα κατασκευής αστικών τεχνητών κολυμβητικών δεξαμενών, που μοιάζουν με πισίνες μέσα στη θάλασσα.

14. Στη μελέτη της Περιφέρειας προτείνεται η αισθητική αναβάθμιση της οδού Θεμ. Σοφούλη, από το διοικητικό όριο του Δήμου Καλαμαριάς έως τις εγκαταστάσεις της Ναυτικής Διοίκησης Βορείου Ελλάδος, με προσθήκη αστικού εξοπλισμού και διαμόρφωση σημείων στάσης και θέασης. Παράλληλα οι δήμοι Θεσσαλονίκης και Καλαμαριάς ανέθεσαν μελέτη για την ανάπλαση των οδών Σοφούλη και Πλαστήρα. 15. Για το Κυβερνείο προτείνονται οι χρήσεις Ζώνης Βιώσιμης Διαχείρισης Φυσικών Πόρων, με προσθήκη ειδικής χρήσης κατά περίπτωση. Το κτίριο ανήκει στην ΕΤΑΔ που σκοπεύει να το αξιοποιήσει. Ο δήμος θα καταθέσει τις προτάσεις του αφού ολοκληρώσει το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο για το παρακείμενο στρατόπεδο Κόδρα.

16. Η πλαζ Αρετσούς προτείνεται να λειτουργεί ως η πρώτη εντός του αστικού συγκροτήματος ασφαλής κολυμβητική περιοχή, με μερική πρόσχωση και δημιουργία τεχνητής κολυμβητικής ακτής, όπου θα τοποθετηθούν πισίνες που θα «εισχωρούν» στη θάλασσα (κατά τα πρότυπα του ΤελΑβίβ). Η περιοχή ανήκει στην ΕΤΑΔ που κατά το παρελθόν παραχωρούσε τη χρήση της στο δήμο αλλά εδώ και χρόνια το παραχωρητήριο έληξε και δεν υπάρχει μέχρι στιγμής συμφωνία των δύο μερών για τη μελλοντική τύχη της. 17. Η Μαρίνα Αρετσούς ανήκει στο ΤΑΙΠΕΔ που έχει δρομολογήσει την αξιοποίησή της μέσω διαγωνισμού. Έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον έξι επιχειρηματικά σχήματα και οι δεσμευτικές προσφορές αναμένεται να κατατεθούν στις 20 Απριλίου.

18. Για το πρώην νοσοκομείο «Παναγία» προτείνονται οι χρήσεις Κεντρικών Λειτουργιών Πόλης, και άρα μπορεί να αξιοποιηθεί πχ ως συγκρότημα γραφείων, ξενοδοχείο κ.λπ. 19. Το Αλιευτικό Καταφύγιο Νέας Κρήνης έχει χωροθετηθεί και αναμένεται η χρηματοδότησή του με περίπου 6 εκατ. ευρώ. Θα εξυπηρετεί 242 επαγγελματικά αλιευτικά σκάφη της περιοχής. 20. Προτείνεται η δημιουργία διαδρομής για πεζούς και ποδηλάτες και διαμόρφωση σημείων στάσης και θέασης, στη διαδρομή επί της οδού Νικ. Πλαστήρα (περιοχή Αρετσού, από την οδό Μυστακίδου έως την οδό Λεβαντή), καθώς και τη διαδρομή στην παραλιακή περιοχή της Μίκρας, από το όριο του αθλητικού κέντρου Μίκρας έως την Περιφερειακή Τάφρο (όριο με δήμο Πυλαίας-Χορτιάτη).

Πυλαία Φεύγουν τα ναυπηγεία, έρχονται νέες δραστηριότητες Σε μια μεγάλη παραλιακή περιοχή της Πυλαίας είναι χωροθετημένα εμπορικά κέντρα, εκθέσεις, ιδιωτικά εκπαιδευτήρια αλλά και ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη, ενώ δεν έχουν διανοιχθεί δρόμοι και προσβάσεις προς τη θάλασσα. Η Πολεοδομική Ενότητα 15 της Πυλαίας προτείνεται να πολεοδομηθεί και να ενταχθεί στο σχέδιο πόλεως ως περιοχή επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του τριτογενή τομέα και του τουρισμού χωρίς τη χρήση κατοικίας για τη δημιουργία οργανωμένου υπερτοπικού πόλου κεντρικών λειτουργιών και τουρισμού - αναψυχής. Προϋπόθεση για να συμβεί αυτό είναι η απομάκρυνση

των ναυπηγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων που λειτουργούν στην περιοχή. 21. Τα ναυπηγεία που λειτουργούν στην περιοχή θα συνεχίσουν να λειτουργούν εκεί, μέχρι να θεσμοθετηθεί χρήση γης για τη χωροθέτηση ή μετεγκατάστασή τους. Η πρόβλεψη είναι για μετεγκατάστασή τους σε έκταση παρακείμενη του αεροδρομίου «Μακεδονία». Στην περιοχή έχει χωροθετήσει ο δήμος Πυλαίας-Χορτιάτη θέση για μαρίνα σκαφών αναψυχής. 22. Προτείνεται η δημιουργία νέου κυκλοφοριακού άξονα που θα ενώνει την περιοχή με την οδό Πόντου προς Καλαμαριάς, τη Λεωφόρο Γεωργικής Σχολής

προς Αεροδρόμιο και τη οδό Μαρίνου Αντύπα προς Περιφερειακή Οδό και την Ε.Ο Θεσσαλονίκης Νέων Μουδανίων, καθώς και άλλες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις (παράπλευρη οδός στην Λεωφόρο Γεωργικής Σχολής, κάθετος οδικός άξονας, ισόπεδοι κόμβοι κ.ά.). 23. Η παραθαλάσσια διαδρομή έμπροσθεν του εμπορικού κέντρου Florida II, έως το όριο της Αγροκτήματος ΑΠΘ προτείνεται να διαμορφωθεί για να είναι προσβάσιμη από πεζούς και ποδηλάτες, με σημεία στάσης και θέασης στην ενδιάμεση ζώνη, μεταξύ γραμμής παραλίας και αιγιαλού.

Αγρόκτημα ΑΠΘ Βοτανικός κήπος και μητροπολιτικό πάρκο Δήμος Θερμαϊκού Τεχνολογικό πάρκο και χώροι αναψυχής Στο δήμο Θερμαϊκού η περιοχή παρέμβασης αφορά τμήματα των οικισμών Περαίας, Νέων Επιβατών και τη ζώνη Γ του οικισμού Αγ. Τριάδας και η υπολειπόμενη περιοχή μέχρι το ThessINTEC. Προβλέπονται αναπλάσεις, διαμορφώσεις χώρων για τους ποδηλάτες και τους πεζούς και δημιουργία χώρων ελλιμενισμού μικρών σκαφών, προκειμένου η περιοχή να ξαναγίνει ένας πόλος αναψυχής και τουρισμού. 26. Ανατολικά του οικισμού Περαίας θα δημιουργηθεί το Τεχνολογικό Πάρκο 4ης γενιάς ThessINTEC, σε ακίνητο 760 στρεμμάτων με πρόσωπο στη θάλασσα, που παραχωρήθηκε στην Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας. Προτείνεται η δημιουργία οδικού δικτύου για την εξυπηρέτηση της πε-

ριοχής χωροθέτησης του Επιχειρηματικού πάρκου ThessINTEC, όσο και του αντίστοιχου της Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης. 27. Για τον δήμο Θερμαϊκού πρόθεση της Περιφέρειας είναι να γίνει μία παράκτια περιοχή και ζώνη ήπιας αναψυχής του πολεοδομικού συγκροτήματος. Προτείνεται η διαμόρφωση περιπατητικής και ποδηλατικής διαδρομής σε όλο το μήκος της παραλιακής περιοχής του δήμου Θερμαϊκού από την Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη έως και τον οικισμό της Αγ. Τριάδας, αλλά και θέσεις αγκυροβόλησης μικρών σκαφών. Προτείνεται αναθεώρηση του ρυμοτομικού σχεδίου των οικισμών Περαίας, Νέων Επιβατών και Αγίας Τριάδας με στόχο τη γενικότερη ανάπλαση και αισθητική αναβάθμιση της περιοχής.

Στο Αγρόκτημα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, που είναι κοντά στη θάλασσα εντοπίζεται ο (μη χαρακτηρισμένος) υγρότοπος «Παράκτιο Έλος Μίκρας», που περιλαμβάνει, στο δυτικό της άκρο, τις εκβολές του ποταμού Ανθεμούντα και αποτελεί ενδιάμεσο σταθμό για την ορνιθοπανίδα πριν από τους βιοτόπους των δέλτα του Γαλλικού και Αξιού. Η περιοχή ανήκει σε

Ζώνη Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμύρας, και οι παράκτιες χρήσεις της μπορεί να μην κινδυνεύουν ως το 2030, όμως ως το 2050, λόγω της κλιματικής αλλαγής είναι πιθανό να πληγούν από τρωτότητα. 24. Σχεδιάζεται η ανάπτυξη της περιοχής του Αγροκτήματος ΑΠΘ ως Μητροπολιτικό Πάρκο Βοτανικός Κήπος σε μια έκταση 250-300 στρ. και η ανάδειξη και προστασία του μη χαρακτηρισμένου υγροτόπου, με

ρυθμίσεις χρήσεις γης και όρους που θα εξυπηρετούν τους σκοπούς του Πανεπιστημίου αλλά και την εξυπηρέτηση με υποστηρικτικές χρήσεις της στάσης της γραμμής μετρό προς Αεροδρόμιο. 25. Σε επαφή με το ανατολικό άκρο του αεροδρομίου «Μακεδονία» χωροθετείται η ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη, για την εξυπηρέτηση των αναγκών του αλιευτικού στόλου της Θεσσαλονίκης.

Δημιουργούμε μία νέα Θεσσαλονίκη με δυναμικό μέλλον

ανάπλαση των 40 χιλιομέτρων του παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης, κατά μήκος του Θερμαϊκού Κόλπου, είναι ένα έργο επιβεβλημένο και αναγκαίο, που έρχεται να εξυπηρετήσει δύο κεντρικούς εμβληματικούς στόχους της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Να εξασφαλίσει τη σταθερή πορεία ανάπτυξης της πόλης στο μέλλον, ανοίγοντας της ταυτόχρονα νέους οικονομικούς ορίζοντες και να αποδώσει μία πόλη πιο φιλική, πιο πράσινη και ανθρώπινη, στους πολίτες της, με υψηλότερη ποιότητα ζωής και λειτουργικότερη καθημερινότητα. Δεν είναι ένα απλό… λίφτινγκ, που θα βελτιώσει την όψη της παραλίας. Είναι μια πολυεπίπεδη παρέμβαση κλίμακας, με ισχυρά αναπτυξιακά χαρακτηριστικά. Δουλέψαμε πολύ και με μεγάλη μεθοδικότητα πάνω στην προετοιμασία αυτού του μοναδικού έργου που για πρώτη φορά σχεδιάζεται και υλοποιείται στη Θεσσαλονίκη και είμαι ιδιαίτερα ικανοποιημένος που ήμουν ο πρώτος εισηγητής της έγκρισης του από τα όργανα της Περιφέρειας, αλλά και της αποδοχής του από τους δήμους που είναι αναπτυγμένοι κατά μήκος του παραλιακού τόξου. Ακρογωνιαίος λίθος η εξυγίανση του δυτικού παράκτιου μετώπου Ακρογωνιαίος λίθος για την αποτελεσματικότητα και την επιτυχία του συνολικού εγχειρήματος είναι η εξυγίανση και ανάπλαση του δυτικού παράκτιου μετώπου της πόλης, που αν και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της παραλιακής ζώνης του Θερμαϊκού είναι το πιο παραμελημένο και υποβαθμισμένο τμήμα του. Η σχεδόν προκλητική εγκατάλειψη αυτής της περιοχής τις προηγούμενες δεκαετίες, σε συνδυασμό με την υψηλή περιβαλλοντικής της επιβάρυνση μας αναγκάζει τώρα να μιλούμε πριν από οτιδήποτε άλλο για την ανάγκη εξυγίανσης της.

Είναι ένα έργο επιβεβλημένο και αναγκαίο, που έρχεται να εξυπηρετήσει δύο κεντρικούς εμβληματικούς στόχους της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Να εξασφαλίσει τη σταθερή πορεία ανάπτυξης της πόλης στο μέλλον, ανοίγοντας της ταυτόχρονα νέους οικονομικούς ορίζοντες και να αποδώσει μία πόλη πιο φιλική, πιο πράσινη και ανθρώπινη, στους πολίτες της, με υψηλότερη ποιότητα ζωής και λειτουργικότερη καθημερινότητα. Δεν είναι ένα απλό… λίφτινγκ, που θα βελτιώσει την όψη της παραλίας

Κώστας Γιουτίκας Αντιπεριφερειάρχης Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος

Σε αυτή την κατεύθυνση κινούμαστε με εντατικούς ρυθμούς από τις αρχές του καλοκαιριού του 2021, με τη μεγαλύτερη παρέμβαση που έχει γίνει ποτέ, για τον καθαρισμό, την απορρύπανση, και την αποκατάσταση των 6.615 χιλιομέτρων της παράκτιας ζώνης της δυτικής Θεσσαλονίκης, στα διοικητικά όρια των δήμων Δέλτα, Αμπελοκήπων-Μενεμένης και Θεσσαλονίκης (από το Εθνικό Πάρκο Αξιού έως το Λιμάνι Θεσσαλονίκης). Έχουμε ξεκινήσει τις εργασίες από την πλέον υποβαθμισμένη έκταση του δυτικού παράκτιου μετώπου -επιβαρυμένη από βαρέα μέταλλα, βιομηχανικά απόβλητα και υγρά λύματα άγνωστης προέλευσης- καταρχήν με επιφανειακό καθαρισμό και στη συνέχεια με καθαρισμό των υπόγειων υδάτων με σύγχρονες μεθόδους και τεχνικό εξοπλισμό. Σε 600 στρέμματα σε πρώτη φάση, που καλύπτουν την περιοχή των παλιών βυρσοδεψείων, τις εκβολές του Γαλλικού ποταμού και το Καλοχώρι έως βόρεια της Λιμνοθάλασσας, νότια των εγκαταστάσεων αποθήκευσης πετρελαιοειδών και στα πρώην γεμιστήρια τρένων, στο ρέμα και τις εκβολές του ρέματος του Δενδροποτάμου. Με διασφαλισμένη χρηματοδότηση 7.070.356 ευρώ από ευρωπαϊκούς πόρους, οι εργασίες συνεχίζονται με ταχύτητα για τον καθαρισμό, τη διαχείριση των αποβλήτων, καθώς και όλες τις απαραίτητες ενέργειες, που θα εγγυηθούν τη δημόσια υγεία, την ασφάλεια και την προστασία του περιβάλλοντος, την εφαρμογή μέτρων εξυγίανσης του υπεδάφους, αλλά και των υπόγειων νερών, καθώς και τη συστηματική παρακολούθηση της κατάστασης του εδάφους και των υπόγειων νερών, μετά την ολοκλήρωση των έργων απορρύπανσης. Ήδη έχει ολοκληρωθεί ο καθαρισμός και η απομάκρυνση αποβλήτων στο Καλοχώρι, από τις εκβολές του Γαλλικού ποταμού, βόρεια της Λιμνοθάλασσας σε

Ο χάρτης της περιοχής με τα σημεία των παρεμβάσεων και φωτογραφία από σημεία καθαρισμού, πριν και μετά.

ΠΡΙΝ

ΜΕΤΑ

ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗΣ

έκταση 322 στρεμμάτων. Αυτή την περίοδο τα συνεργεία ενεργούν στην περιοχή των βυρσοδεψείων από όπου έχουν μέχρι στιγμής απομακρυνθεί 15 τόνοι επικίνδυνων αποβλήτων. Ταυτόχρονα εγκαθίστανται στην περιοχή γεωτρήσεις για τον καθαρισμό των υπόγειων υδάτων, ενώ οι εργασίες επεκτείνονται παράλληλα ανατολικότερα, στην περιοχή των πρώην γεμιστηρίων των τρένων. Εκτιμούμε ότι συνολικά θα απομακρυνθούν περισσότεροι από 1.350 τόνοι μη επικίνδυνων αποβλήτων και περισσότεροι από 950 τόνοι επικίνδυνων αποβλήτων. Πέρα όμως από την πρώτη φάση του έργου, τον καθαρισμό και την εξυγίανση της περιοχής, έχουμε ήδη ξεκινήσει το σχεδιασμό μας, για τις επόμενες φάσεις της αναβάθμισης και ανάδειξης της, σε συνεργασία πάντα με τους Δήμους και

τους παραγωγικούς φορείς. Στόχος μας είναι να συνδέσουμε το δυτικό παράκτιο μέτωπο με τον υπόλοιπο αστικό ιστό της πόλης. Το Master Plan της Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας για το δυτικό παράκτιο μέτωπο της Θεσσαλονίκης είναι ό,τι πιο ολοκληρωμένο και συγκροτημένο έχει γίνει σε επίπεδο έρευνας, μελέτης, αλλά και παρουσίασης σχεδίου ανάπτυξης για τη συγκεκριμένη περιοχή τα τελευταία 40 χρόνια, από τη μεταπολίτευση έως σήμερα. Οι επιστήμονες που εργάστηκαν για την κατάρτιση του επισημαίνουν ότι δεν υπάρχει αντίστοιχο προηγούμενο για οποιαδήποτε άλλη περιοχή σε ολόκληρη τη Βόρεια Ελλάδα, ίσως και σε όλη την Ελλάδα. Οφείλω όμως να πω ότι για να φτάσουμε σε αυτό το αποτέλεσμα, έγινε μία υπεράνθρωπη προσπάθεια. Συγκεντρώθηκαν όλες οι μικρές και μεγαλύτερες μελέτες που έγιναν κατά καιρούς από διαφορετικούς φορείς για επιμέρους προβλήματα στη συγκεκριμένη περιοχή, τα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια των Δήμων, ακόμη και κείμενα και προτάσεις που κατά καιρούς έχουν διατυπωθεί για την περιοχή των Λαχανόκηπων. Επιπλέον προχωρήσαμε σε επιτόπου καταγραφή των επιχειρήσεων που λειτουργούν στην περιοχή (εταιρείες Μεταφορών, εμπορικές επιχειρήσεις, βιομηχανίες, βιοτεχνίες, συνεργεία, μηχανουργεία). Όλα αυτά αποτέλεσαν τη βάση μαζί με τα νέα στοιχεία που μελετήθηκαν για να δημιουργηθεί ένα απολύτως ρεαλιστικό σχέδιο, με συγκεκριμένα βήματα για τον τρόπο που μπορεί και πρέπει ν’ αναπτυχθεί η περιοχή οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά τα επόμενα χρόνια. Χρειαστήκαμε μόλις ενάμισι χρόνο για να κάνουμε ότι δεν είχε γίνει επί δεκαετίες! Αποτέλεσμα της συστηματικής μας δουλειάς ήταν να προσδιοριστούν 14 έργα και δράσεις που θα δώσουν ισχυρή αναπτυξιακή ώθηση στην περιοχή, που θα την βγάλουν από το περιθώριο και την απομόνωση. Μεταξύ αυτών ειδική σημασία κατέχει η εξυγίανση της Άτυπης Βιο-

μηχανικής Συγκέντρωσης στο Καλοχώρι και η μετατροπή της σε οργανωμένο Επιχειρηματικό Πάρκο. Δεδομένου ότι πρόκειται για τη μεγαλύτερη άτυπη συγκέντρωση βιομηχανικών και βιοτεχνικών εγκαταστάσεων στη χώρα με επιχειρήσεις όλων των κλάδων, που παράγουν περίπου το 15% του βιομηχανικού εθνικού ΑΕΠ, είναι προφανές ότι τα οφέλη από την εξυγίανσή της θα είναι πολύ σημαντικά για την οικονομική δραστηριότητα. Στο επίκεντρο της προσοχής μας και των έργων που θα υλοποιηθούν είναι σε εξίσου υψηλό βαθμό η ανάδειξη του φυσικού κάλλους του παράκτιου μετώπου στη δυτική πλευρά της πόλης και η ταυτόχρονη προστασία του. Γι’ αυτό μεταξύ των έργων που έχουν προβλεφθεί περιλαμβάνονται ήπιες παρεμβάσεις και υποδομές που σέβονται το περιβάλλον, προκειμένου να καταστήσουμε επισκέψιμους τους μοναδικούς οικότοπους της περιοχής, τη λιμνοθάλασσα Καλοχωρίου και το Εθνικό Πάρκο Αξιού - Γαλλικού - Λουδία Αλιάκμονα. Ήδη υπάρχουν διασφαλισμένοι πόροι ύψους 6 εκατ. ευρώ για αντιπλημμυρικά έργα, επεμβάσεις αποτροπής της διάβρωσης των ακτών και δράσεις που συνάδουν με το Περιφερειακό Σχέδιο για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή στην ίδια περιοχή. Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, υλοποιεί τη μεγαλύτερη παρέμβαση που έγινε ποτέ στο δυτικό παράκτιο μέτωπο και ταυτόχρονα το πιο εμβληματικό έργο που υπήρξε έως σήμερα κατά μήκος του παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης, από το Καλοχώρι έως και το Αγγελοχώρι. Συνεχίζουμε σε πλήρη συνεργασία με το σύνολο των παράκτιων Δήμων και τους εμπλεκόμενους φορείς για να έχουμε τα μέγιστα αποτελέσματα. Η ταχύτητα με την οποία υλοποιούμε τον οραματικό αυτό σχεδιασμό επιβεβαιώνει ότι βούληση μας είναι να τον φέρουμε εις πέρας, διαμορφώνοντας ένα δυναμικό, «φωτεινό» μέλλον για τη Θεσσαλονίκη.

Αντίστροφη μέτρηση για την ενοποίηση του παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης!

ίγα χρόνια πριν, μπορεί να έμοιαζε μακρινό, ακόμα και ουτοπικό όνειρο. Όμως δεν είναι! Με επιμονή, με σταθερά και καλά μελετημένα βήματα, η προσπάθεια για την ενοποίηση και αξιοποίηση του παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης, μετρά αντίστροφα για την υλοποίηση. Πρόκειται για το μεγαλύτερο και σπουδαιότερο έργο της περιοχής, ένα έργο που θα αποτελέσει τη νέα ταυτότητα της Θεσσαλονίκης και θα την οδηγήσει στη νέα εποχή. Εκτείνεται στα όρια επτά Δήμων (Δέλτα, Αμπελοκήπων-Μενεμένης, Θεσσαλονίκης, Καλαμαριάς, Πυλαίας-Χορτιάτη, Θέρμης, Θερμαϊκού), σε μήκος 40 χιλιομέτρων, από το Καλοχώρι ως το Αγγελοχώρι. Ας το φέρουμε στο μυαλό μας: συνεχής παράκτια ζώνη αναψυχής και περιπάτου δίπλα στη θάλασσα, απρόσκοπτη μετακίνηση με ποδήλατο, κατάργηση της ασυνέχειας, με χώρους πολιτισμού και αθλητισμού, με νέα τοπόσημα, με νέους ελεύθερους, κοινόχρηστους χώρους, σε έκταση άνω των 1.000 στρεμμάτων! Με δύο λόγια ένας μοναδικός θησαυρός, που θα αλλάξει για πάντα την εικόνα της Θεσσαλονίκης, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής και ανοίγοντας τεράστιες προοπτικές ανάπτυξης. Η μελέτη, μία επίπονη και χρονοβόρα διαδικασία που διήρκησε περίπου δύο χρόνια και περιέλαβε δεκάδες συναντήσεις, ολοκληρώθηκε. Το περιεχόμενο και οι προτάσεις της μελέτης, προέκυψαν μετά από πολύ δουλειά, τόσο των υπηρεσιακών παραγόντων της Περιφέρειας και των επτά Δήμων στα όρια των οποίων υπάγεται διοικητικά το παραλιακό μέτωπο, όσο και του αναδόχου. Πλέον όμως ολοκληρώθηκε και η διαβούλευση με Δήμους, φορείς, πολίτες. Επρόκειτο για μία ουσιαστική διαδικασία, κα-

Παράλληλα, θα καθοριστεί ο φορέας υλοποίησης του έργου, ως αποτέλεσμα συνεργασίας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας με τους επτά Δήμους.

θώς για την μελέτη είχαν υποχρέωση γνωμοδότησης 43 φορείς! Επιπλέον, η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας έστειλε τη μελέτη σε 130 φορείς και συλλογικότητες, προκειμένου να ενημερωθούν και να εκφράσουν την άποψή τους. Επομένως, ακούσαμε με προσοχή και αποτυπώσαμε τα σχόλια, τις σκέψεις, τις παρατηρήσεις, την κριτική των πολιτών, αλλά και των φορέων της πόλης, προκειμένου να αξιολογηθούν, να εντοπίσουμε πιθανά λάθη και να τα διορθώσουμε, ώστε να μπορέσουμε να έχουμε το τελικό κείμενο της μελέτης που θα πάρει το δρόμο για την τελική έγκριση του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου για το παράκτιο μέτωπο. Ας δούμε όμως που βρισκόμαστε σήμερα. Η διαβούλευση ολοκληρώθηκε και αυτή τη χρονική περίοδο γίνεται η επεξεργασία των παρατηρήσεων που κατατέθηκαν. Θα ακολουθήσουν εγκρίσεις από τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ώστε να ακολουθήσει ο έλεγχος από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Στόχος είναι στο τέλος του τρέχοντος έτους να εκδοθεί το Προεδρικό Διάταγμα, το οποίο θα επιτρέψει την υλοποίηση του έργου.

Ο φορέας υλοποίησης θα είναι έτοιμος ώστε μόλις εκδοθεί το Προεδρικό Διάταγμα να εξειδικευτούν τα έργα, μέσα από μελέτες που θα εκπονηθούν και από αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς που θα πραγματοποιηθούν. Πρόθεσή μας είναι να καλέσουμε αρχιτεκτονικά γραφεία από όλο τον κόσμο, για να σχεδιάσουμε τη Θεσσαλονίκη του μέλλοντος. Ωστόσο, ο χρόνος που «τρέχει» δεν είναι «νεκρός» χρόνος, καθώς μετά από επίμονη προσπάθεια του Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολου Τζιτζικώστα, προχωρούν πρόδρομες εργασίες, στο δυτικό τμήμα του παραλιακού μετώπου. Οι εργασίες αυτές αφορούν στον καθαρισμό και την εξυγίανση των εδαφών, σε μήκος έξι χιλιομέτρων, από τις εκβολές του Γαλλικού ποταμού, μέχρι την περιοχή των παλαιών βυρσοδεψείων και έχουν προϋπολογισμό 7 εκατ. ευρώ. Η περιοχή που εξυγιαίνεται, περιλαμβάνει και τη Λιμνοθάλασσα του Καλοχωρίου, καθώς και το ρέμα και τις εκβολές του ρέματος του Δενδροποτάμου, δηλαδή όλη την υποβαθμισμένη περιβαλλοντικά περιοχή στα δυτικά της Θεσσαλονίκης. Όλοι μαζί στοχεύουμε σε ισόρροπη ανάπτυξη, με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής, ενώ τόσο στα δυτικά, όσο και στα ανατολικά προβλέπεται η δημιουργία δύο μητροπολιτικών πάρκων: 1) Μητροπολιτικού Δυτικού Πάρκου, στο χώρο του παλιού εμπορευματικού σταθμού, με την ένταξη σε σχέδιο πόλης περιοχής μεγέθους 140 στρεμμάτων, ιδιοκτησίας της ΓΑΙΟΣΕ. 2) Ανατολικού Μητροπολιτικού Πάρκου-Βοτανικού Κήπου, σε τμήμα της έκτασης του ΑΠΘ, πλησίον του αεροδρομίου «Μακεδονία», με ταυτόχρονη διατήρηση της χρήσης των εκπαιδευτικών εγκα-

Πάρις Μπίλλιας Αντιπεριφερειάρχης Υποδομών και Δικτύων Κεντρικής Μακεδονίας

ταστάσεων και ανάδειξη του μη χαρακτηρισμένου υγροτόπου. Σημαντικός παράγοντας για την υλοποίηση των συγκεκριμένων παρεμβάσεων είναι η συναίνεση των φορέων του δημοσίου. Ας μην ξεχνάμε ότι αποτελεί απαίτηση των δημοτικών συμβουλίων η ύπαρξη χαμηλών συντελεστών δόμησης και η σημαντική αύξηση του πρασίνου. Η Θεσσαλονίκη έχει, δυστυχώς, ένα από τα μικρότερα ποσοστά πρασίνου. Μόλις 2,7 τ.μ. πρασίνου αναλογούν ανά κάτοικο, όταν στη Βιέννη αναλογούν 20 τ.μ., στη Χάγη 27,7 τ.μ., στο Άμστερνταμ 27 τ.μ., στο Βερολίνο 13 τ.μ., στη Ρώμη 9 τ.μ., στο Παρίσι 8 τ.μ., επομένως αποτελεί επιτακτική ανάγκη η αύξηση του πρασίνου ανά κάτοικο, η οποία θα αναβαθμίσει την ποιότητα ζωής. Οι υποδομές που θα δημιουργηθούν κατά μήκος του μετώπου θα βελτιώσουν αισθητά την ποιότητα ζωής χιλιάδων πολιτών, ειδικά σε περιοχές υποβαθμισμένες περιβαλλοντικά. Επιπλέον, θα δημιουργηθούν θέσεις εργασίας, όχι μόνον κατά τη φάση κατασκευής, αλλά και στη φάση της συντήρησης, ενώ το έργο θα προσελκύσει επισκέπτες και τουριστικά έσοδα. Ο προϋπολογισμός των έργων εκτιμάται σε 500 εκατ. ευρώ και τα έργα μπορούν να ενταχθούν στην επόμενη προγραμματική περίοδο και να χρηματοδοτηθούν από το ΠΕΠ. Ακόμα, υπάρχει η δυνατότητα χρηματοδότησής τους από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ενώ, αν απαιτηθεί, κάποια έργα θα μπορούσαν να προχωρήσουν και μέσω ΣΔΙΤ. Το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του έργου προβλέπει την έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος στο τέλος του 2022 με αρχές του 2023, την εκπόνηση μελετών τη διετία 2023 – 2024 και στη συνέχεια τη δημοπράτηση και κατασκευή των έργων, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2030.

Να μετατρέψουμε το φυσικό πλεονέκτημα σε εργαλείο ανάπτυξης και ποιότητα ζωής

ε πρόσφατη έρευνα της κοινής γνώμης αποτυπώθηκε με έναν πολύ ευδιάκριτο τρόπο η εδραιωμένη πεποίθηση των πολιτών πως ορισμένα από τα πιο ισχυρά πλεονεκτήματα της Θεσσαλονίκης είναι η γεωγραφική της θέση, το θαλάσσιο μέτωπο και η ιστορία της περιοχής. Αυτές ήταν οι απαντήσεις που συγκέντρωσαν τα μεγαλύτερα ποσοστά και συνθέτουν μια σαφή εικόνα του τι θεωρείται συγκριτικό πλεονέκτημα και ακολούθως που μπορούμε και πρέπει να επενδύσουμε ώστε να καρπωθούμε τα μέγιστα οφέλη. Το ενιαίο παραλιακό μέτωπο της Θεσσαλονίκης, πόλης που είναι απόλυτα συνδεδεμένη με τη θάλασσα, είναι χωρίς αμφιβολία το μεγαλύτερο αναπτυξιακό project της νέας εποχής. Αγγίζει, μετασχηματίζει και δίνει συγκεκριμένη μορφή σε αυτό που οι περισσότεροι αναγνωρίζουν ως «φυσικό πλεονέκτημα». Γεωγραφία, φύση και ιστορία με το έργο αυτό μετατρέπονται από άυλες έννοιες σε απτή πραγματικότητα. Συνιστά μοναδική ευκαιρία για την ευρύτερη περιοχή να εξυγιάνει, να στραφεί, να αξιοποιήσει πλήρως και να ενοποιήσει το ομορφότερο και ελκυστικότερο κομμάτι της. Η δημιουργία ενός παραλιακού μετώπου που θα ξεκινά από το Καλοχώρι και θα φτάνει ως το Αγγελοχώρι μπορεί να μετατρέψει την κεντρική Μακεδονία σε τόπο υψηλού ενδιαφέροντος, προστιθέμενης αξίας και σίγουρα σε καταλύτη ανόδου του βιοτικού επιπέδου της ευρύτερης περιοχής. Το μέγεθος της παρέμβασης, η συνθετότητα και οι δυσκολίες είναι πολλές, αυτό όμως δεν στέκεται εμπόδιο στην πρόοδο του έργου. Ενιαίος σχεδιασμός και αποφυγή αποσπασματικών προσεγγίσεων είναι οι κρίσιμες παράμετροι που θα προσδώσουν μοναδικής αισθητικής και λειτουργικής αξίας αποτελέσματα. Η δική μας στρατηγική επιλογή ανάδειξης του ζητήματος των υποδομών της πόλης ως εκείνου του πεδίου που μπορεί να επιτα-

χύνει την εξέλιξη και την ανάπτυξή της έρχεται σε απόλυτη συμφωνία με την αναγκαιότητα αξιοποίησης του παραλιακού μετώπου. Οι αναπλάσεις του δημοσίου χώρου, ο νέος αστικός σχεδιασμός και η ολοκλήρωση κρίσιμων υποδομών που βελτιώνουν την κινητικότητα και τις συγκοινωνίες είναι σε θέση μαζί με την αξιοποίηση του παραλιακού μετώπου να συνθέσουν την εικόνα ενός σύγχρονου πολεοδομικού συγκροτήματος από το μέλλον. Μία ακόμη σημαντική διάσταση του έργου που δεν πρέπει να υποτιμάται είναι η περιβαλλοντική. Η ανάπλαση του παραλιακού θεωρείται ότι όταν ολοκληρωθεί θα αποτελέσει έργο πνοής και ουσίας για την πόλη, για την ποιότητα ζωής των κατοίκων καθώς παράλληλα με τα πολεοδομικά ζητήματα που θα επιλύσει θα επιδράσει καταλυτικά σε θέματα που αγγίζουν τη θαλάσσια αλλά και χερσαία περιοχή του Θερμαϊκού με όρους ασφάλειας και αειφορίας. Τέλος, η επιτυχής ολοκλήρωση αυτής της προσπάθειας μπορεί να εγκαθιδρύσει μια νέα φιλοσοφία συνεργασίας, ένα νέο πρότυπο οργάνωσης και συντονισμού και να προσδώσει μητροπολιτική οπτική στην αντιμετώπιση σειράς αναπτυξιακών ζητημάτων - στοιχεία που είναι κρίσιμα και καθοριστικά στα επόμενα χρόνια. Βασική παράμετρος που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι η σε εξέλιξη μελέτη αναθεώρησης του ΓΠΣ του Δήμου Θεσσαλονίκης. Κρίνεται δηλαδή αναγκαία η κοινή αντιμετώπιση - η εναρμόνιση δηλαδή του νέου EXΣ (μελέτη του παραλιακού μετώπου) με το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο του Δήμου Θεσσαλονίκης. Σε ό,τι αφορά τα σημεία ενδιαφέροντος εντός των διοικητικών ορίων του δήμου Θεσσαλονίκης είχαμε σημαντικές εξελίξεις. 1. Ολοκληρώθηκε ο διεθνής αρχιτεκτονικός διαγωνισμός για τον άξονα της Αριστοτέλους. Mία από τις πιο γνωστές πλατείες της Ευρώπης, ο εμβληματικός άξονας του Εμπράρ αποκτά νέα μορφή. Δημότες, κάτοικοι και επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να απο-

λαύσουν έναν νέο δημόσιο χώρο, με νέα αισθητική, νέα υλικά, νέες προσεγγίσεις, που σέβονται όμως τον χαρακτήρα και τα ιστορικά χαρακτηριστικά του τόπου. 2. Προκηρύχθηκε αρχιτεκτονικός διαγωνισμός ιδεών για τη δημιουργία deck διαπλάτυνσης της παλιάς παραλίας που θα δώσει τη δυνατότητα συνέχισης της διαδρομής πεζού και ποδηλάτου από τον 1ο προβλήτα του ΟΛΘ έως τον Λευκό Πύργο. 3. Το Μουσείο Ολοκαυτώματος έχει μπει σε τροχιά υλοποίησης μετά από δικές μας παρεμβάσεις που έδωσαν λύση σε σειρά ζητημάτων, ιδιαίτερα με την παραχώρηση επιπλέον 11 στρεμμάτων στα αρχικά μόλις 3,5. Στον ευρύτερο μάλιστα χώρο προβλέπεται δημιουργία Μητροπολιτικού Δυτικού Πάρκου στο χώρο του παλιού εμπορευματικού σταθμού. 4. Προβλέπεται επίσης δημιουργία διαδρομής από το νέο Μουσείο Ολοκαυτώματος έως την Πλατεία Ελευθερίας, διαμέσου του παλαιού Εμπορευματικού Σταθμού και του ΟΛΘ ως πορεία μνήμης, σε ανάδειξη της Νεώτερης Ιστορίας της Θεσσαλονίκης. 5. Στην πλατεία Ελευθερίας σύντομα θα έχουμε στα χέρια μας τη μελέτη βιωσιμότητας που θα απαντά στη δυνατότητα κατασκευής υπόγειου σταθμού αυτοκινήτων με δεδομένη τη διαμόρφωση στην επιφάνεια ενός πάρκου αναψυχής και μνήμης. Πέραν αυτών των σημείων το

Κωνσταντίνος Ζέρβας Δήμαρχος Θεσσαλονίκης

σχέδιο περιλαμβάνει ρυθμίσεις που αφορούν στην περιοχή των ναυτικών ομίλων με στόχο την ενσωμάτωση των ακτών στον αστικό ιστό, τη χωροθέτηση μεγάλου μεγέθους υπόγειων χώρων στάθμευσης στα οικοδομικά τετράγωνα ανατολικά της οδού Μεγ. Αλεξάνδρου, καθώς και ρυθμίσεις στο νότιο άκρο του Δήμου Θεσσαλονίκης, με σκοπό την ενιαία πολεοδομική αντιμετώπιση της περιοχής του ΟΜΜΘ - Ποσειδωνίου - Αλλατίνη και της εκτός σχεδίου παράκτιας περιοχής στο όριο με τον δήμο Καλαμαριάς με τη δημιουργία Ανατολικού Μητροπολιτικού Πόλου Πολιτισμού, Αθλητισμού και Τουρισμού. Ο δήμος Θεσσαλονίκης στηρίζει έμπρακτα την πρωτοβουλία της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας για τον στρατηγικό σχεδιασμό του παραλιακού μετώπου του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης. Η Θεσσαλονίκη μπορεί να αναδειχθεί σε πρότυπο αστικό κέντρο, με μοναδικά χαρακτηριστικά σε όλη τη Μεσόγειο. Η συνεχόμενη παράκτια ζώνη αναψυχής που θα έχει περιπατητικές αλλά και ποδηλατικές διαδρομές, χώρους πολιτισμού και αθλητισμού που θα συνδέονται με χώρους πρασίνου και αναψυχής μπορεί να αλλάξει τη δυναμική και την ποιότητα ζωής ολόκληρου του πολεοδομικού συγκροτήματος. Είναι ένα έργο από το μέλλον για το μέλλον.

Παραλιακό Μέτωπο Θεσσαλονίκης! Η πόλη στρέφει το βλέμμα στη θάλασσα

πορεί η Θεσσαλονίκη να γίνει Βαρκελώνη; Να κοιτάξει με βλέμμα στραμμένο προς τη θάλασσα; Να δώσει τη δυνατότητα σε ένα ποδηλάτη να ξεκινήσει από το Καλοχώρι και διασχίζοντας 40 χιλιόμετρα να φτάσει μέχρι το Αγγελοχώρι; Αυτά είναι τα ερωτήματα που καλούμαστε να απαντήσουμε για το παραλιακό μέτωπο της Θεσσαλονίκης, μία οραματική πρωτοβουλία του περιφερειάρχη μας Απόστολου Τζιτζικώστα που έγινε αποδεκτή από την κυβέρνηση και παρουσιάστηκε από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στην περσινή ΔΕΘ. Σε αυτή τη μεγάλη πρόκληση, το «ναι» μας πρέπει να είναι ακόμη μεγαλύτερο! Είναι η πρώτη φορά που υλοποιείται μια συνολική οπτική για όλη την περιοχή που εκτείνεται σε μήκος 40 χιλιομέτρων, ξεκινά από τα ανατολικά και το Αγγελοχώρι και περνώντας από την Περαία, την Πυλαία, την Καλαμαριά και τη Θεσσαλονίκη φτάνει μέχρι το δυτικό Καλοχώρι. Είναι η πρώτη φορά που επιχειρείται να μελετηθεί η περιοχή όχι αποσπασματικά, αλλά ενιαία και συνολικά. Με στόχο να μπει ένας τέλος στις ασυνέχειες και στις αντιφάσεις που έχουν δημιουργηθεί από διάφορες παλιότερες παρεμβάσεις, έτσι ώστε να σχεδιάσουμε μία συνολική πρόταση ανάπτυξης. Για να δημιουργήσουμε κάτι που σήμερα φαντάζει τόσο μακρινό: σαράντα χιλιόμετρα συνεχόμενης παράκτιας ζώνης αναψυχής και περιπάτου, με χώρους πολιτισμού και αθλητισμού. Το παραλιακό μέτωπο είναι ένας μοναδικός θησαυρός που όταν αξιοποιηθεί θα αλλάξει μια για πάντα την εικόνα όλης της περιοχής, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής και ανοίγοντας τεράστιες προοπτικές ανάπτυξης. Μπορεί να αποτελέσει το μεγάλο asset της Θεσσαλονίκης. Όπως ακριβώς συνέβη στη Βαρκελώνη πριν την Ολυμπιάδα του 1992, όταν η πόλη αποφάσισε αντί να κοιτάζει προς την ενδοχώρα να απλώσει το βλέμμα προς τη θάλασσα. Τι προβλέπει για τον δήμο μας στην περιοχή της Πυλαίας η μελέτη του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου που μας παρουσιάστηκε πρόσφατα στο δημοτικό μας συμβούλιο;

● Τον επαναπροσδιορισμό των χρήσεων γης, των όρων και περιορισμών δόμησης που προτείνεται για ένταξη στο σχέδιο πόλης. ● Τα νέα κυκλοφοριακά δεδομένα από την επέκταση της γραμμής του Μετρό προς αεροδρόμιο. ● Τη δημιουργία οργανωμένου υπερτοπικού πόλου κεντρικών λειτουργιών και τουρισμού-αναψυχής και τη μετεγκατάσταση σε άλλη θέση των παράνομα λειτουργούντων ναυπηγοεπισκευαστικών εγκαταστάσεων. ● Τη διερεύνηση δυνατότητα δημιουργίας κολυμβητικής ακτής μετά από ακτομηχανικές μελέτες και έργα που θα αποτελέσει νέο πόλο για την ευρύτερη περιοχή του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης. Εμείς από την πλευρά μας είμαστε έτοιμοι για το μεγάλο άλμα, έχοντας κάνει μια πολύχρονη και σοβαρή δουλειά. 1ον ολοκληρώσαμε ήδη από το 2017 το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο, με δημοσίευση στο ΦΕΚ, ενώ προχωρήσαμε στην πράξη εφαρμογής του για την παραλία της Πυλαίας, όπου μέχρι τότε όλα ήταν άτακτα και χωρίς σχεδιασμό. 2ον πετύχαμε να προβλεφθεί η απομάκρυνση όλων των παράνομων δραστηριοτήτων στην περιοχή, όπως οι ναυπηγοεπισκευαστικές εγκαταστάσεις που λειτουργούσαν εκεί. 3ον προχωρήσαμε τη διαδικασία για την επέκταση της διαδρομής του ΜΕΤΡΟ που θα φτάνει μέχρι το αεροδρόμιο. 4ον δημοσιεύσαμε ήδη στο ΦΕΚ τη μαρίνα σκαφών της Πυλαίας που θα αποτελέσει για τον δήμο αλλά και για όλη τη Θεσσαλονίκη το κερασάκι στην τούρτα του παραλιακού μετώπου. Ένα δυναμικό πρότζεκτ που θα φιλοξενεί 440 σκάφη, αλλά και μια σειρά υποδομές με κτήρια συνολικής δομήσιμης επιφάνειας 5.547 τ.μ. και δραστηριότητες υγειονομικού ενδιαφέροντος, λιμενικό σταθμό, χώρους υγιεινής και καταστήματα yachting. Ένα πρότζεκτ που χωροθετήθηκε με ΦΕΚ και το οποίο δε θα στοιχίσει στο δημόσιο ούτε ένα ευρώ, καθώς προβλέπεται να κατασκευασθεί με τη μορφή

Ιγνάτιος Καϊτεζίδης Δήμαρχος Πυλαίας-Χορτιάτη, πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης των Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας

Είναι η πρώτη φορά που υλοποιείται μια συνολική οπτική για όλη την περιοχή που εκτείνεται σε μήκος 40 χιλιομέτρων, ξεκινά από τα ανατολικά και το Αγγελοχώρι και περνώντας από την Περαία, την Πυλαία, την Καλαμαριά και τη Θεσσαλονίκη φτάνει μέχρι το δυτικό Καλοχώρι

σύμβασης δημοσίου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ). 5ον είμαστε έτοιμοι να υποδεχτούμε τις εξαγγελίες τόσο του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη όσο και του περιφερειάρχη Απόστολου Τζιτζικώστα για τη διπλή ανάπλαση του Χαριλάου, με τη μεταφορά του γηπέδου του Άρη σε οικόπεδο της Πυλαίας και τη δημιουργία στην περιοχή ενός

εμπορικού και επιχειρηματικού κόμπλεξ αλλά και χώρου πρασίνου, άθλησης και αναψυχής. Όλα αυτά θα δώσουν μια νέα εικόνα στην Πυλαία, που θα αλλάξει όψη. Όραμά μας είναι η περιοχή να γίνει το ομορφότερο κομμάτι της Θεσσαλονίκης, αναπτύσσοντας τοπικές αλλά και υπερτοπικές χρήσεις αναψυχής, άθλησης αλλά και εμπορικών δραστηριοτήτων. Το παραλιακό μέτωπο είναι ένα όραμα για τη Θεσσαλονίκη που με τον συντονισμό του Περιφερειάρχη μας παίρνει σιγά σιγά σάρκα και οστά. Είναι ένα όραμα που έχει αποκτήσει ήδη τη συναίνεση όλων των εμπλεκόμενων φορέων, όπως φάνηκε και από τις διαβουλεύσεις και τις δεκάδες συναντήσεις που έγιναν ήδη από τη μεριά της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας με όλα τα δημοτικά συμβούλια, αλλά και τις τοπικές κοινωνίες. Ταυτόχρονα είναι και μια πρόκληση προς όλους εμάς να αποδείξουμε ότι μπορούμε να υλοποιήσουμε και τα πιο φιλόδοξα σχέδια μέσω της συνεργασίας, του διαλόγου και της συνεννόησης. Για ένα πιο πράσινο μέλλον, ένα ψηφιακό μέλλον, ένα μέλλον το οποίο θα προσφέρει στους πολίτες την ποιότητα ζωής που η Θεσσαλονίκη έχει τη δυνατότητα να προσφέρει. Είναι ένα στοίχημα που θα το κερδίσουμε ενωμένοι. Για μια νέα Θεσσαλονίκη των επόμενων γενεών!

«Ναι» στο σχέδιο ανάπλασης υπό προϋποθέσεις

ανάπλαση του παραλιακού μετώπου, μήκους περίπου 40 χιλιομέτρων, από τον Καλοχώρι έως το Αγγελοχώρι, είναι ένα σημαντικό αναπτυξιακό έργο το οποίο μπορεί να αλλάξει την εικόνα και την ταυτότητα ολόκληρης της περιοχής. Σήμερα το μεγαλύτερο μέρος του παραλιακού μετώπου είναι αναξιοποίητο. Επιπλέον, τα όποια σχέδια αξιοποίησης εκπονούνται από τους δήμους ή άλλους φορείς, είναι αποσπασματικά, χωρίς να υπακούουν σε μια λογική ενιαίου σχεδιασμού. Το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο το οποίο προωθεί η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, με τη συνδρομή και των επτά δήμων οι οποίοι έχουν μέτωπο στη θάλασσα, είναι σημαντικό καθώς θα οδηγήσει στην ενοποίηση του παραλιακού μετώπου και θα θέσει τις βάσεις για μια συνολική ανάπλαση και αξιοποίηση της περιοχής. Μέσα από αυτή τη διαδικασία θα αποσαφηνιστούν πολλά θέματα τα οποία σήμερα είναι θολά, όπως το ιδιοκτησιακό καθεστώς, δηλαδή τι ανήκει σε ποιον, καθώς και οι χρήσεις γης, ώστε να γνωρίζουν οι πάντες, κράτος, δήμοι, επιχειρηματίες, αλλά και οι πολίτες τι δυνατότητες ανάπτυξης υπάρχουν και πως θα μπορούσε να αξιοποιηθεί η κάθε περιοχή, αναλόγως με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Ο δήμος Θέρμης είναι ένας από τους επτά δήμους οι οποίοι έχουν μέτωπο στον Θερμαϊκό κόλπο και συνεπώς έχουν λόγο στη διαμόρφωση του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου του παραλιακού μετώπου. Για το λόγο αυτό έγινε, μάλιστα, ειδική συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου στις 30 Δεκεμβρίου, με τη συμμετοχή και του περιφερειάρχη Απόστολου Τζιτζικώστα, του αντιπεριφερειάρχη Πάρη Μπίλλια και του συντονιστή της μελετητικής ομάδας Τάκη Δούμα. Εκεί είχαμε την ευκαιρία να παρουσιάσουμε τις θέσεις μας, καθώς και να θέσουμε τις παρατηρήσεις μας επί του προτεινόμενου ΕΠΣ. Σημαντικό μέρος του παραλιακού μετώπου βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων του δήμου Θέρμης, ωστόσο, το μεγαλύτερο τμήμα του είναι δεσμευμένο για συγκεκριμένες χρήσεις. Για παράδειγμα μεγάλο μέρος του καταλαμβάνεται από το αεροδρόμιο «Μακεδονία», ενώ ένα άλλο τμήμα του ανήκει στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Έτσι, στο δήμο μας απομένει προς αξιοποίηση ένα μικρό μόνο μέρος το οποίο βρίσκεται στην περιοχή μετά το αεροδρόμιο, προς την Περαία. Πρόκειται, μάλιστα, για ένα τμήμα γης που δεν έχει πρόσβαση στη θάλασσα καθώς η παραλιακή ζώνη ανήκει στο ΤΑΙΠΕΔ και επιπλέον έχει μπροστά της τον καινούργιο διάδρομο προσαπογειώσεων, γεγονός που δυσχεραίνει την αξιοποίηση αυτής της έκτασης η οποία, πάντως, θα πρέπει να αφορά τόσο το κομμάτι του δήμου, όσο και αυτό του ΤΑΙΠΕΔ.

Ο δήμος Θέρμης βλέπει πολύ θετικά την πρωτοβουλία της Περιφέρειας για την συνολική ανάπλαση του παραλιακού μετώπου και θα συμβάλει κατά τρόπο δημιουργικό, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων του και των αρμοδιοτήτων του, για την υλοποίησή του. Έχουμε εξετάσει και έχουμε συζητήσει διεξοδικά το προτεινόμενο σχέδιο και έχουμε καταθέσει τις παρατηρήσεις μας, στο πλαίσιο της διαβούλευσης που έγινε. Ειδικότερα, ο σχεδιασμός της Περιφέρειας προβλέπει στην περιοχή μετά το αεροδρόμιο, προς την Περαία, να δημιουργηθεί ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη. Εμείς, ως δήμος Θέρμης, δηλώσαμε ότι συμφωνούμε υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρξουν τρεις αλλαγές στο προτεινόμενο σχέδιο και συγκεκριμένα, να διευκρινιστεί ρητά στο Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο και στην απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων ότι: α. η προβλεπόμενη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη δεν θα αφορά αποκλειστικά αλιευτικά σκάφη, αλλά θα αφορά και σκάφη αναψυχής, τουριστικά κ.λπ. β. στις επιτρεπόμενες χρήσεις θα περιλαμβάνεται και χώρος ελλιμενισμού (τεχνητός ή φυσικός) σκαφών κάθε είδους, γ. οι προβλεπόμενες εγκαταστάσεις να υλοποιηθούν έπειτα από διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης, σύμφωνα με την υφιστάμενη νομοθεσία, τα δε μέτρα, οι όροι και οι περιορισμοί που θα τεθούν στη σχετική Απόφαση Έγκρισης των Περιβαλλοντικών Όρων για την ελαχιστοποίηση των δυνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων πρέπει να τύχουν της σύμφωνης γνώμης του δήμου Θέρμης. Παράλληλα, ζητήσαμε, για την έκταση δυτικά του αεροδρομίου η οποία ανήκει στο αγρόκτημα του ΑΠΘ, να διατηρηθεί η δυνατότητα ανάπτυξης των εγκαταστάσεων του πανεπιστημίου, δηλαδή η δυνατότητα ανέγερσης κτιρίων για εκπαιδευτικές και ερευνητικές δραστηριότητες που προβλέπει το εγκεκριμένο Τοπικό Ρυμοτομικό Σχέδιο, ή η ανάπτυξη οποιασδήποτε άλλης εγκατάστασης προγραμματίζει το Πανεπιστήμιο στην έκταση αυτή. Επιπλέον, ζητήσαμε το προτεινόμενο Ανατολικό Μητροπολιτικό Πάρκο - Βοτανικός Κήπος να περιοριστεί στην έκταση του άτυπου υδροβιότοπου, μέχρι το 1ο κανάλι που είναι παράλληλο με την ακτογραμμή και δεν περιλαμβάνεται στο ΤΡΣ. Θεωρούμε σημαντικό έργο το Μητροπολιτικό Πάρκο - Βοτανικός Κήπος καθώς θα δώσει τη δυνατότητα στους πολίτες και ειδικότερα στους δημότες της Θέρμης, να έχουν πρόσβαση στη θάλασσα, δυνατότητα που σήμερα δεν υπάρχει. Επίσης ζητάμε περιληφθεί στο σχεδιασμό και ένας σταθμός του μετρό, στα λεγόμενα «πράσινα φανάρια», στη γραμμή προς αεροδρόμιο, ο οποίος θα εξυπηρετεί όλες τις σημερινές αλλά

Θεόδωρος Παπαδόπουλος Δήμαρχος Θέρμης

Ο δήμος Θέρμης βρίσκεται σε συνεχή ανοιχτή επικοινωνία με την Περιφέρεια και θα παράσχει κάθε συνδρομή για την προώθηση και υλοποίηση αυτού του φιλόδοξου αλλά και αναγκαίου σχεδίου για την περιοχή της Θεσσαλονίκης και τις μελλοντικές λειτουργίες του ΑΠΘ, καθώς και όσους μετακινούνται από την ανατολική Θεσσαλονίκη προς την πόλη. Τέλος, όσον αφορά την Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Επεξεργασίας και Διάθεσης Απορριμμάτων (ΟΕΕΔΑ) Νοτιοανατολικής Ενότητας νομού Θεσσαλονίκης, ζητήσαμε να γίνουν διορθώσεις στο τελικό σχέδιο της ΠΚΜ ώστε να αποτυπωθούν τα στοιχεία της αναθεωρημένης εγκεκριμένης μελέτης του περιφερειακού σχεδιασμού για τη διαχείριση των αποβλήτων και όχι της προηγούμενης που υπάρχουν στο τωρινό ΕΠΣ της Περιφέρειας. Οι παρατηρήσεις αυτές έχουν γίνει κατ’ αρχήν αποδεκτές από τον περιφερειάρχη και αναμένουμε να ενσωματωθούν και στο τελικό ΕΠΣ. Ο δήμος Θέρμης βρίσκεται σε συνεχή ανοιχτή επικοινωνία με την Περιφέρεια και θα παράσχει κάθε συνδρομή για την προώθηση και υλοποίηση αυτού του φιλόδοξου αλλά και αναγκαίου σχεδίου για την περιοχή της Θεσσαλονίκης.

Σε λίγα χρόνια το παραλιακό κομμάτι της Καλαμαριάς θα έχει τελείως διαφορετική εικόνα

την Καλαμαριά έχουμε ένα λίγο ως πολύ διαμορφωμένο σκηνικό στην παραλία, έχουμε τους ομίλους, τους ναυτοπροσκόπους, τη ναυτική διοίκηση, την πλαζ και τη μαρίνα Αρετσούς, το Παλατάκι… Το ενιαίο παραλιακό μέτωπο θα έχει μια μορφή συνοχής και συνέχειας, αλλά δεν σχεδιάζουμε σε «παρθένα γη» και δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τις υφιστάμενες δομές και ιδιοκτησίες. Για τη μαρίνα Αρετσούς, που ανήκει στο ΤΑΙΠΕΔ, είναι σε εξέλιξη ο διαγωνισμός για την αξιοποίησή της. Σε μία προβολή στο μέλλον, φαντάζομαι τη μαρίνα να λειτουργεί ως ένας χώρος που θα έχει και δράσεις πολιτισμού και αναψυχής, πέρα από τουριστική λειτουργία, ώστε να λειτουργεί ως πόλος εξωστρέφειας. Μέσα από τις διεκδικήσεις και όσα καταφέραμε, συζητάμε για μια μαρίνα στην οποία θα επιτρέπεται η απρόσκοπτη διέλευση και πρόσβαση των πεζών. Θέσαμε ως προαπαιτούμενα για τη σύμφωνη γνώμη μας να αποδοθούν στο δήμο η πλαζ Αρετσούς και να δημιουργηθεί το αλιευτικό καταφύγιο. Ως προς το δεύτερο, δόθηκε η παράταση, εγκρίνεται η χρηματοδότηση και σε 2-3 χρόνια θα έχουμε ένα αλιευτικό καταφύγιο. Για την πλαζ βλέπουμε από την κεντρική πολιτεία μια διάθεση να βοηθήσει τον δήμο. Η πρώτη πρόταση μιλούσε για 15ετία και αντίτιμο το 50% του τζίρου, τη μετατρέψαμε σε 35ετή παραχώρηση και 20%, δηλαδή το ελάχιστο αντίτιμο που προβλέπει ο νόμος του 2017. Δυστυχώς καταψηφίστηκε από την αντιπολίτευση. Ως δημοτικό συμβούλιο δεν έχουμε σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Όσο κι αν δεν μας αρέσει η λέξη, με το παλιό καθεστώς είμαστε καταπατητές. Νομίζω ότι σιγά σιγά θα αλλάξει την άποψη της αντιπολίτευσης.

Γιάννης Δαρδαμανέλης Δήμαρχος Καλαμαριάς

χρειάζεται, να υπάρχει προφύλαξη του περιβάλλοντος.

πρόταση. Με την κύρωση της μελέτης θα δοθούν χρήσεις, και θα υπάρχει κάτι απτό. Παράλληλα, τελειώνοντας το ειδικό χωρικό σχέδιο για το Κόδρα, σε περίπου ένα χρόνο, θα μπορέσουμε να μιλήσουμε ακριβώς για το τι πάμε να κάνουμε στις ελεύθερες εκτάσεις και τα 16 κτίρια. Ευελπιστούμε ότι μετά από την άνοιξη θα κάνουμε εκδηλώσεις παρουσίασης και διαβούλευσης για το ΕΧΣ του Κόδρα, για να πέσουν ιδέες στο τραπέζι. Όλα αυτά είναι δομές που υφίστανται και δεν μπορούν να αγνοηθούν αλλά θα πρέπει να ενταχθούν σε ένα ενιαίο μέτωπο, όπως γίνεται με αυτή τη μελέτη για την ενοποίηση του παραλιακού μετώπου. Στο δήμο Καλαμαριάς έχουμε τρεις χωροθετημένους χώρους σκαφών: τη μαρίνα, το αλιευτικό καταφύγιο και το καταφύγιο σκαφών για να διευκολύνεται η θαλάσσια συγκοινωνία στη Μίκρα. Θεωρώ ότι είναι πολύ μαξιμαλιστικό να έχουμε πολλούς τέτοιους χώρους σε κο-

ντινές αποστάσεις, αλλά δεν είναι και εύκολο να καταργήσει το ΕΧΣ τέτοιες χωροθετημένες δομές. Αυτή τη στιγμή είναι αρμοδιότητα του κάθε δημάρχου να χωροθετεί δεν μπορεί να τον σταματήσει κανένας. Πολλές φορές η ίδια η πραγματικότητα φέρνει την ισορροπία από μόνη της. Αν δεν γεμίσει η μαρίνα της Καλαμαριάς κανένας επενδυτής δεν θα αναλάβει ένα νέο πρότζεκτ, ξέροντας ότι η διπλανή είναι μισογεμάτη. Μια υφιστάμενη δομή είναι οδηγός για αυτόν που πάει να κάνει κάτι νέο. Η μελέτη του ΕΧΣ για το παραλιακό μέτωπο είναι μια ρεαλιστική μελέτη που λύνει τα θέματα που μπορούσε να λύσει και που, ως ένα βαθμό, όντως λειτουργεί εποπτικά, ξεπερνώντας τα όσια των δήμων και σχεδιάζοντας συνολικά. Κάνει μια τακτοποίηση σε όλο το παραλιακό μέτωπο ως προς τις χρήσεις για να μην υπάρχουν αμφισβητήσεις, να υπάρχουν περιορισμοί εκεί που

Κάτι που ζητήθηκε από τον δήμο Καλαμαριάς είναι να δοθούν χρήσεις σε κτίρια που ήταν αναξιοποίητα, όπως το πρώην νοσοκομείο Παναγία. Έτσι ο όποιος ιδιοκτήτης θα μπορεί να το αξιοποιήσει επ’ ωφελεία της τοπικής οικονομίας και της ποιότητας ζωής των κατοίκων της περιοχής. Αυτό που φαντάζομαι εγώ ότι μπορεί να γίνει είναι ένα ξενοδοχείο ή ένα μεγάλο κτίριο γραφείων. Ό,τι και να γίνει, όταν υπάρχει χρήση και επισκεψιμότητα θα δημιουργηθούν πολλές θέσεις εργασίας. Η άποψη μου είναι ότι η λύση ενός φορέα υλοποίησης είναι πετυχημένη, εκεί που την είδαμε να λειτουργεί. Σίγουρα από έναν τέτοιο φορέα υλοποίησης των έργων που περιλαμβάνονται στο ΕΧΣ για το παραλιακό μέτωπο δεν μπορούν να λείπουν από έναν τέτοιο φορέα οι δήμοι, η περιφέρεια, ενδεχομένως το ΥΜΑΘ. Από την πλευρά μας έχουμε αναλάβει κάποιες πρωτοβουλίες, από κοινού με τον δήμο Θεσσαλονίκης, όπως είναι η μελέτη που ενοποιεί το παραλιακό τμήμα των δύο δήμων, με την ανάπλαση των οδών Σοφούλη και Πλαστήρα. Η μελέτη χρηματοδοτείται από το υπουργείο Τουρισμού και έχει ανατεθεί στην ΜΑΘ. Επίσης καταθέσαμε μελέτη για χρηματοδότησης από το πρόγραμμα αστικών αναπλάσεων με 8 εκατ. ευρώ για τη διασύνδεση 4 σταθμών του μετρό, με το παραλιακό μας μέτωπο, με ποδηλατόδρομο και πεζόδρομο. Πιστεύω ότι σε λίγα χρόνια το παραλιακό κομμάτι της Καλαμαριάς θα έχει τελείως διαφορετική εικόνα από αυτή που είχαμε συνηθίσει.

Το Παλατάκι το οραματίζομαι σαν έναν χώρο πολιτισμού και αναψυχής, ενοποιημένο με το στρατόπεδο Κόδρα, που θα δίνει ζωή στην περιοχή. Επιθυμούμε να έχουμε τη χρήση του Κυβερνείου, αλλά έχουμε αντιληφθεί ότι για να γίνει μια σοβαρή κουβέντα για την παραχώρηση, πρέπει να έχουμε μια σοβαρή

Από το Καλοχώρι μέχρι το Αγγελοχώρι

Λάζαρος Κυρίζογλου Δήμαρχος Αμπελοκήπων-Μενεμένης, Α’ Αντιπρόεδρος Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος

ς παλιός αυτοδιοικητικός έχω βιώσει επί σαράντα και πλέον χρόνια τόσο την υποβάθμιση του δυτικού παράκτιου μετώπου όσο και την γενικότερη απραξία έως παράλυση σχετικά με την ανάταξη, αναβάθμιση και αξιοποίηση του συνόλου του θαλασσίου μετώπου του Θερμαϊκού Κόλπου. Από το Καλοχώρι στο Αγγελοχώρι. Σαράντα χιλιόμετρα θάλασσα με ορισμένα μόνον σημεία να είναι αξιοποιημένα. Σ’ αυτά βλέπουμε τη θάλασσα κατά πρόσωπο. Στα υπόλοιπα έχουμε γυρίσει την πλάτη. Γιατί; Ένα γιατί μεγάλων διαχρονικών ευθυνών που καίει, που πονάει. Πουθενά στον κόσμο, σε πόλεις με ανάλογα χαρακτηριστικά, σαν αυτά της Θεσσαλονίκης, δεν συμβαίνει αυτό. Ως Θεσσαλονίκη φυσικά εννοούμε το σύνολο του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης (ΠΣΘ, κεντρικός και περιφερειακοί δήμοι). Η δυτική Θεσσαλονίκη χρησιμοποιείται διαχρονικά ως η περιοχή, ο χώρος απόθεσης όλων όσα επιβαρύνουν, ρυπαίνουν και οχλούν περιβαλλοντικά. Η περιβαλλοντική επιβάρυνση και ζημία που έχει συντελεσθεί στο δυτικό παράκτιο μέτωπο είχε φθάσει στο απροχώρητο εξαιτίας της πάσης φύσεως κακής έως ποινικά κολάσιμης ανθρώπινης δραστηριότητας (από την αέρια ρύπανση λόγω της κακής λειτουργίας βιομηχανιών μέχρι την ανεξέλεγκτη - παράνομη απόρριψη πάσης φύσεως μπαζοαπορριμμάτων). Δεν πρέπει να παραλείψουμε να αναφέρουμε και την περιοχή των εκβολών του χειμάρρου του Δενδροποτάμου (διέρχεται κατά μήκος των δήμων της δυτικής Θεσσαλονίκης και εκβάλει στη θάλασσα, στα όρια της Κοινότητας Μενεμένης με τον Οργανισμό Λιμένος Θεσσαλονίκης (ΟΛΘ) αλλά και την περιοχή των πρώην βυρσοδεψείων. Οι εκβολές του χειμάρρου του Δενδροποτάμου έχουν στομώσει από φερτά υλικά και από την περιοχή των πρώην βυρσοδεψείων με τα διασταλάζοντα σ’ αυτήν νερά, λόγω μη απορ-

μετώπου από το Καλοχώρι μέχρι το Αγγελοχώρι, το οποίο προχωρεί με πρωτοβουλία της ΠΚΜ.

ροής τους στη θάλασσα, προέρχεται μια ανυπόφορη δυσοσμία. Θεωρήθηκα αιθεροβάμων, ρομαντικός, όταν πρωτομίλησα για το συγκεκριμένο θέμα. Επισκεπτόμουν την περιοχή και αισθανόμουν πόνο κι οργή. Μια περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλους στην οποία μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1970 ο κόσμος κολυμπούσε. Ταυτόχρονα όμως πείσμωνα κι έπαιρνα δύναμη από το δίκαιο του αιτήματος για την απορρύπανση, την αποκατάσταση - αναβάθμιση και προστασία του δυτικού παράκτιου μετώπου. Για την άρση της έμπρακτης περιβαλλοντικής βλαστήμιας του ανθρώπου. Μιας περιοχής, που μαζί με το παράκτιο μέτωπο στα όρια του Δήμου Δέλτα (Καλοχώρι), έπρεπε να τύχουν ιδιαίτερης μέριμνας και προστασίας. Όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις αδιαφόρησαν. Πολιτικοί (υπουργοί) καθ’ ύλην αρμόδιοι δήλωσαν άγνοια της περιοχής και της κατάστασης που επικρατεί, όταν τους οδήγησα εκεί. Η πρώτη και μόνη σοβαρή και υπεύθυνη εκδήλωση ενδιαφέροντος ήταν αυτή της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΚΜ) με προσωπικό ενδιαφέρον του ίδιου του Περιφερειάρχη Απόστολου Τζιτζικώστα. Έτσι ξεκίνησε το όραμα του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου για την ενοποίηση, την ανάπλαση και την ανάδειξη του παραλιακού

Εύχομαι και προσεύχομαι ο γνωστός ιός της θεσσαλονικίτιδος (ειδική ασθένεια των δογματισμών, ιδεοληψιών, ενστάσεων, προσφυγών) να μην προσβάλει το συγκεκριμένο, ωραίο, οραματικό και λίαν ωφέλιμο για την πόλη και τους πολίτες εγχείρημα. Θα πετύχουμε

Το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου μας γνωμοδότησε θετικά υπέρ του συγκεκριμένου Πολεοδομικού Σχεδίου. Η ΠΚΜ και οι επτά δήμοι, στην περιοχή ευθύνης των οποίων εκτείνεται το παραλιακό μέτωπο του Θερμαϊκού Κόλπου, ενώσαμε τη θέληση και τις δυνάμεις μας. Συμφωνούμε. Γνωρίζουμε ότι το εγχείρημα αυτό της αυτοδιοίκησης είναι δύσκολο. Θα συναντήσει τις δυσκολίες της γραφειοκρατίας και του γενικότερου αρνητισμού. Όμως είναι η πρώτη φορά που υπάρχει τόση και τέτοια ισχυρή ομοφωνία. Το έργο τέθηκε στη δημόσια συζήτηση από τον Περιφερειάρχη Απόστολο Τζιτζικώστα και ακολούθως προτάθηκε στην ΔΕΘ (2021) από τον ίδιο τον πρωθυπουργό. Υπάρχει λοιπόν ισχυρή υψηλή πολιτική βούληση και κατά συνέπεια οι όποιες δυσκολίες και τα οποία εμπόδια θα αρθούν. Η υλοποίηση αυτού του μεγάλου σχεδίου έργων και παρεμβάσεων, μετά την έκδοση του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος, κατά την άποψή μου, δεν πρέπει να γίνει από τον κάθε δήμο χωριστά αλλά από ένα ενιαίο φορέα, στον οποίο θα συμμετέχουν όλοι (Περιφέρεια - Δήμοι - Κράτος) και ο οποίος θα έχει την ευθύνη υλοποίησης των έργων. Έχει ήδη ξεκινήσει το καλοκαίρι του 2021 η προσπάθεια καθαρισμού και απορρύπανσης του δυτικού παράκτιου μετώπου (Καλοχώρι - Μενεμένη). Το έργο (προϋπολογισμού 6 εκατ. ευρώ) εκτελείται από την ΠΚΜ και ήδη τα πρώτα αποτελέσματα είναι θετικά και εμφανή. Εύχομαι και προσεύχομαι ο γνωστός ιός της θεσσαλονικίτιδος (ειδική ασθένεια των δογματισμών, ιδεοληψιών, ενστάσεων, προσφυγών) να μην προσβάλει το συγκεκριμένο, ωραίο, οραματικό και λίαν ωφέλιμο για την πόλη και τους πολίτες εγχείρημα. Θα πετύχουμε.

Μετατρέποντας την φιλοδοξία σε δράση

ο εγχείρημα δημιουργίας ενιαίου παραλιακού μετώπου μήκους 40 χιλιομέτρων, από το Καλοχώρι μέχρι το Αγγελοχώρι, με συνέχεια, προσβασιμότητα, ήπια κινητικότητα, διασύνδεση και λειτουργικότητα, πράσινων χώρων και δραστηριοτήτων, αποτελεί εμβληματικό σχέδιο για όλη την πόλη και την περιφέρεια. Αποτελεί προοπτική και στοίχημα συνεργασίας για όλους τους θεσμικούς φορείς, να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις υλοποίησης του, με σκοπό την επίλυση συλλογικών προβλημάτων τοπικού και υπερτοπικού χαρακτήρα. Σε αυτό το πλαίσιο, απαιτείται ο σχεδιασμός και η υλοποίηση, να διέπονται από σύγχρονη αντίληψη και να έχουν την κατεύθυνση Ολοκληρωμένης Διαχείρισης της Παράκτιας Ζώνης. Αυτό μπορεί να συμβάλλει όχι μόνο σε επιμέρους απαραίτητες παρεμβάσεις, αλλά και στον προσδιορισμό ενός βιώσιμου αναπτυξιακού μοντέλου για την ευρύτερη περιοχή. Με σύγχρονες προσεγγίσεις, προωθούμε κατάλληλες λύσεις, στα περιβαλλοντικά ζητήματα και στα θέματα κλιματικής αλλαγής, προβλέποντας τις απαιτήσεις που πηγάζουν από την ανάγκη διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας, καθώς και περιβαλλοντικών επιπτώσεων των παρεμβάσεων. Αυτά διασφαλίζουν την ολιστική πραγματική ενοποίηση, τη δημιουργία ενιαίου ελεύθερου, δημόσιου χώρου, ζωντανού παραλιακού μετώπου με προοπτική βιωσιμότητας και όχι αποσπασματική συνένωση παρεμβάσεων σε επιμέρους σημεία του παραλιακού μετώπου. Σε ό,τι αφορά το δήμο Δέλτα και τις παρεμβάσεις στα δικά του διοικητικά όρια να επισημάνω ότι αυτές είναι σε πολύ μικρό τμήμα του δήμου, αυτό που γειτνιάζει με την πόλη. Επίσης οι παρεμβάσεις αποτελούν ένα ελάχιστο ποσοστό της συνολικής έκτασης παρέμβασης στο παραλιακό μέτωπο. Θα έπρεπε με γνώμονα τη διαρκή υποβάθμιση της δυτικής πλευράς της πόλης να περιλαμβάνει το σύνολο της ακτογραμμής τουλάχιστον μέχρι το Δέλτα Αξιού που είναι κεντρικό σημείο αναφοράς, εναλλακτικός περιβαλλοντικός πόλος προσέλκυσης επισκεπτών για το σύνολο της πόλης. Μπορεί αυτή η έλλειψη να ανάγεται σε παραλείψεις ενεργειών και των αποφάσεων που ελήφθησαν το

2018, με ευθύνη των τότε τοπικών αρχών, όμως αυτό δεν απαλλάσσει αυτούς που εμπλέκονται και σχεδιάζουν με προοπτική. Αυτή η ανισοτιμία ανατολικής και δυτικής πλευράς του παράκτιου μετώπου είναι αναγκαίο και εφικτό να καλυφθεί τώρα, όσο είναι νωρίς, αλλιώς θα παραπεμφθεί σε κάποιο άδηλο μέλλον. Σε ό,τι αφορά την περιοχή μας, αυτή έχει εγκαταλειφθεί, εδώ και δεκαετίες, καθώς δεν έχουν γίνει έργα υποδομής για πάρα πολλά χρόνια, παρότι υπήρξε οργανικό στοιχείο επιχειρηματικής, εκπαιδευτικής και τουριστικής ανάπτυξης στην ευρύτερη Δυτική Θεσσαλονίκη καθώς χρησιμοποιούταν από εκατοντάδες επιχειρήσεις. φοιτητές, εργαζόμενους, δημότες όλων των περιοχών και φυσικά επισκέπτες για αναψυχή. Έτσι οι δικές μας προτάσεις τις οποίες καταθέσαμε και στη διαβούλευση είναι: να υπάρξει πρόβλεψη από τώρα ώστε η μελέτη να επεκταθεί μέχρι τα όρια των Αλυκών του Κίτρους Πιερίας, όπου εκτείνεται ο Θερμαϊκός Κόλπος, διότι αν η μελέτη ανάπλασης περιοριστεί μέχρι το Καλοχώρι δεν θα αποτελεί ολοκληρωμένο σχέδιο αναβάθμισης της περιοχής. 1. Να συμπεριληφθεί ο Γαλλικός, ο Αξιός και ο Λουδίας και οι εκβολές τους στη θάλασσα καθώς και οι υδατοκαλλιέργειες και οι εγκαταστάσεις των μυδοκαλλιεργητών στην Χαλάστρα, που προσδίδουν σημαντική παρουσία στην εγχώρια παραγωγή μυδιών και αποτελούν σημαντικό οικονομικό παράγοντα με τις εξαγωγές. 2. Να συμπεριληφθούν αντιπλημμυρικά έργα στο Καλοχώρι και να θωρακιστεί όλο το μήκος του Θερμαϊκού Κόλπου και τα σημεία όπου εκβάλλουν τα 4 ποτάμια της ευρύτερης περιοχής, καθώς τα πλημμυρικά φαινόμενα που απειλούν την περιοχή είναι πολύ πιθανό να προκαλέσουν τεράστιες καταστροφές σε ζωικό κεφάλαιο και σε καλλιέργειες. 3. Να προβλεφθεί η χρήση του αλιευτικού καταφυγίου, στο Καλοχώρι -η κατασκευή του οποίου περιλαμβάνεται στην μελέτη- ως σταθμός της θαλάσσιας συγκοινωνίας που θα συνδέει την περιοχή με την Θεσσαλονίκη. Παράλληλα η θαλάσσια περιοχή του Καλοχωρίου προτείνεται ως προπονητικό κέντρο αθλημάτων ανοιχτής θαλάσσης η ακόμη και ως

Γιάννης Ιωαννίδης Δήμαρχος Δέλτα

χώρος διεξαγωγής αγώνων καθώς υπάρχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις. 4. Σε ό,τι αφορά την δημιουργία δικτύου προαστιακού σιδηροδρόμου, (city rail train) είναι ανάγκη να επεκταθεί μέχρι το Διεθνές Πανεπιστήμιο στη Σίνδο καθώς και τη ΒΙΠΕΘ, ώστε εξυπηρετούνται οι χιλιάδες φοιτητές και εργαζόμενοι στην βιομηχανική ζώνη. 5. Να συμπεριληφθεί η δημιουργία υποδομής ήπιας μορφής και κατασκευής, ως χώρος εστίασης και αναψυχής, συμβατής με τους περιβαλλοντικούς όρους, για το οποίο υπήρξε και η συγκατάθεση του Φορέα Διαχείρισης Θερμαϊκού Κόλπου στη δυτική όχθη του Γαλλικού,

στη θέση «Χειναρού» κατά μήκος της περιπατητικής διαδρομής που σχεδιάζεται ώστε να μπορούν οι επισκέπτες να καταλύσουν, όπως αρχικά είχε συμφωνηθεί με την Περιφέρεια. 6. Να προσδιοριστούν έγκαιρα οι φορείς υλοποίησης της μελέτης. Φιλοδοξούμε να μετατραπεί όλη η περιοχή της παραθαλάσσιας ζώνης του δήμου Δέλτα σε ένα σύγχρονο περιβαλλοντικό και επιχειρηματικό πάρκο που θα αποτελέσει το έναυσμα για να γυρίσει σελίδα η περιοχή και να αλλάξει όψη ο τόπος μας. Η μελέτη ανάπλασης του παραλιακού μετώπου αποτελεί την κατάλληλη ευκαιρία ώστε όλη η δυτική πλευρά της πόλης, να μπει στις ράγες της αναπτυξιακής πορείας, μετά από χρόνια στασιμότητας. Η διόρθωση της μελέτης σχετικά με την έκταση κάλυψης είναι ζωτικής σημασίας για τον Δήμο Δέλτα, τους πολίτες και τους επισκέπτες, για την βελτίωση της καθημερινότητας των κατοίκων της περιοχής μας. Οι όποιες προσθήκες είναι απολύτως απαραίτητες αλλά και εφικτές κα-

θώς ακόμη βρίσκεται σε εξέλιξη η διαβούλευση πριν την ολοκλήρωση όλων των σταδίων και τη δεσμευτική έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος. Πρέπει η ξεχασμένη δυτική πλευρά της πόλης, να πάψει να παραμένει ξεχασμένη, αλλά να μπει ισότιμα σε περιφερειακούς και εθνικούς σχεδιασμούς. Είναι ευθύνη όλων να μην καταστήσουμε την πόλη αιχμάλωτη λάθος επιλογών, οι οποίες θα μας συνοδεύουν τα επόμενα χρόνια. Όπως επιχειρείται να συμβεί, με την ανάπλαση της ΔΕΘ, χωρίς μετεγκατάσταση, κάτι που θα εγκλωβίσει την πόλη, και θα βρεθούμε μπροστά στις συνέπειες αργά ή γρήγορα, χωρίς δυνατότητα επανόρθωσης. Με πλήρη επίγνωση όλων των περιοριστικών παραγόντων, αλλά κυρίως της δυναμικής που διαμορφώνει το ενιαίο παράκτιο μέτωπο, πρέπει να δρομολογήσουμε τις αναγκαίες τροποποιήσεις για την ολοκληρωμένη συμμετοχή και ανάπτυξη της δυτικής πλευράς της πόλης.

Πώς το ενιαίο παραλιακό μέτωπο θα επηρεάσει τις αξίες γης Το σχέδιο για την ενοποίηση του παραλιακού μετώπου δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να αναδειχθεί το «ακατέργαστο διαμάντι» της Θεσσαλονίκης, που είναι το τεράστιο παραλιακό της μέτωπο.

ερισσότερα από 1.000 στρέμματα κοινόχρηστου δημόσιου χώρου, όπου μπορούν να γίνουν παρεμβάσεις, καθώς μετά την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος για το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο ο χώρος αυτός θα είναι και πολεοδομικά ρυθμισμένος. Αυτονόητο είναι ότι σε περιοχές που τακτοποιούνται πολεοδομικά, αναβαθμίζονται αισθητικά και λειτουργικά ανεβαίνουν και οι αξίες γης, πόσο μάλλον αν μιλάμε για ακίνητα που γειτνιάζουν ή έχουν θέα στη θάλασσα. Επομένως, εκτός των άλλων, το σχέδιο ενοποίησης του παραλιακού μετώπου δημιουργεί μία δυναμική και στον τομέα της κτηματαγοράς, που τα επόμενα χρόνια μπορεί να εκδηλωθεί με νέες επενδύσεις.

● Στη δυτική είσοδο της πόλης έχουν ήδη εγκατασταθεί υπηρεσίες της Περιφέρειας, και επίσης λειτουργούν πολυτελή ξενοδοχεία, εμπορικά κέντρα και γραφειακοί χώροι. Εξάλλου, είναι η μοναδική εντός σχεδίου περιοχή που διαθέτει μεγάλα οικόπεδα, κατάλληλα για σύγχρονα επαγγελματικά συγκροτήματα. Επίσης υπάρχει και το κτιριακό απόθεμα των παλιών βιομηχανικών εγκαταστάσεων. Μάλιστα το ΦΙΞ έχει προσελκύσει το επενδυτικό ενδιαφέρον. Η προοπτική επέκτασης του έκτου προβλήτα, και τριπλασιασμού της δυναμικότητας του λιμανιού, δημιουργεί προσδοκίες για αύξηση των παράπλευρων δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τις μεταφορές, τα logistics και μία σειρά από υποστηρικτι-

κές υπηρεσίες. Ενδεικτικό είναι ότι στην περιοχή της 26ης Οκτωβρίου θα γίνει μία μεγάλη επένδυση για κατασκευή επιχειρηματικού πάρκου. Στη δυτική είσοδο της πόλης θα κατασκευαστεί και το Μουσείο Ολοκαυτώματος, προοπτική που έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον εγχώριων επενδυτών αλλά και επενδυτών από το Ισραήλ, που κάνουν τοποθετήσεις σε ακίνητα. Η δημιουργία δε ενός μητροπολιτικού πάρκου στην περιοχή του παλαιού σιδηροδρομικού σταθμού, ιδιοκτησίας του ΟΣΕ, θα αναβαθμίσει την κατά γενική ομολογία υποβαθμισμένη εικόνα της περιοχής, δίνοντας προστιθέμενη αξία σε όλα τα ακίνητα -υφιστάμενα και υπό ανέγερση- στο μέλλον. Προς το παρόν η ΓΑΙΑ ΟΣΕ στην οποία ανήκει το εμπορευματικό κέντρο, γνωμοδότησε αρνητικά στο σχέδιο της Περιφέρειας, αρνούμενη την παραχώρη-

ση μέρους της έκτασης, παρότι αυτό είχε συμφωνηθεί ήδη από το 2017, και παρότι δίνεται η δυνατότητα στην εταιρεία του δημοσίου να αξιοποιήσει εν μέρει το ακίνητο, εκμεταλλευόμενη τη δυνατότητα για υψηλό συντελεστή δόμησης. Αν η ΓΑΙΟΣΕ προχωρήσει στην παραχώρηση, υπάρχει πρόβλεψη για αυξημένο

Στην περιοχή του Ποσειδωνίου και του Μεγάρου Μουσικής προβλέπονται σημαντικές παρεμβάσεις. Με την μετακίνηση του Ποσειδώνιου από τη σημερινή του θέση δημιουργείται ζώνη ναυταθλητικών εγκαταστάσεων στον Κελλάριο όρμο. Ταυτόχρονα ανοίγει ο χώρος για μια μεγάλη πλατεία, που θα αρχίζει από τους Μύλους Αλλατίνη έως τον Κελλάριο κόλπο

Της

Σοφίας Χριστοφορίδου

Για το στρατόπεδο Κόδρα ο δήμος συντάσσει Ειδικό Χωρικό Σχέδιο, προκειμένου να αποδώσει χρήσεις γης και να το «ζωντανέψει»

συντελεστή δόμησης, που θα δώσει ισχυρό κίνητρο για ανέγερση πολυόροφων κτιρίων. ● Στην περιοχή του Ποσειδωνίου και του Μεγάρου Μουσικής προβλέπονται σημαντικές παρεμβάσεις. Με την μετακίνηση του Ποσειδώνιου από τη σημερινή του θέση δημιουργείται ζώνη ναυταθλητικών εγκαταστάσεων στον Κελλάριο όρμο. Ταυτόχρονα ανοίγει ο χώρος για μια μεγάλη πλατεία, που θα αρχίζει από τους Μύλους Αλλατίνη έως τον Κελλάριο κόλπο. Το ΕΧΣ αποδίδει μόνο χρήσεις γης στους Μύλους Αλλατίνη με σκοπό την επανάχρηση, αποκατάσταση και ανάδειξη του κτιριακού συγκροτήματος, χωρίς να μεταβάλλεται ο συντελεστής δόμησης στο οικόπεδο, ωστόσο το γεγονός ότι αποκτούν πλέον ανεμπόδιστη θέα, προσθέτει υπεραξία σε ένα ακίνητο που ήδη θεωρείται φιλέτο. Αυτό ίσως αποτελέσει καταλύτη εξελίξεων για την αξιοποίηση του ακινήτου, που εδώ και χρόνια βρίσκεται στην κατοχή τραπεζών και ρημάζει. Μία ενδεχόμενη αξιοποίηση των Μύλων, σε συνδυασμό με τη δημιουργία μιας μεγάλης κοινόχρηστης πλατείας θα αναβαθμίσει και όλη την περιοχή. Οι αδόμητες εκτός σχεδίου εκτάσεις προ-

τείνεται να ενταχθούν σε σχέδιο πόλης, ενώ προβλέπεται η δυνατότητα ανέγερσης κτιρίου, πίσω από τα κτίρια του Μεγάρου Μουσικής για την ανάπτυξη κοινωφελών δραστηριοτήτων υπερτοπικού χαρακτήρα. Με βάση το προτεινόμενο σχέδιο, στον Κελλάριο όρμο που σήμερα είναι ελεύθερος δόμησης και αναξιοποίητος, θα μεταφερθεί το Ποσειδώνιο κολυμβητήριο και ναυταθλητικές εγκαταστάσεις. ● Η Καλαμαριά είναι επίσης μία περιοχή που τα επόμενα χρόνια θα αλλάξει, με επενδύσεις στο real estate, μεγάλα έργα και αναπλάσεις. Καταρχάς σχεδιάζεται η ανάπλαση των οδών Σοφούλη και Πλαστήρα. Για το «Παλατάκι», που εδώ και χρόνια ρημάζει, η ΕΤΑΔ έχει δηλώσει ότι σκοπεύει να το αξιοποιήσει, ενώ για το παρακείμενο στρατόπεδο Κόδρα ο δήμος συντάσσει Ειδικό Χωρικό Σχέδιο, προκειμένου να αποδώσει χρήσεις γης και να το «ζωντανέψει». Για τη Μαρίνα Αρετσούς, όπου προβλέπεται δόμηση σχεδόν 15.000 τ.μ. και λειτουργίες τουρισμού και αναψυχής, έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον έξι επιχειρηματικά σχήματα με τη συμμετοχή μεγάλων κατασκευαστικών εταιρειών. Στο πρώην νο-

σοκομείο «Παναγία» που είχε χρήση περίθαλψης αποδίδονται χρήσεις Κεντρικών Λειτουργιών Πόλης, και άρα μπορεί να αξιοποιηθεί π.χ. ως συγκρότημα γραφείων, ξενοδοχείο κ.λπ. Το κτίριο είναι ιδιοκτησία της εταιρείας «Euromedica» και από το 2013 έπαψε να λειτουργεί ως κλινική. Η θέση του πενταώροφου κτιρίου είναι προνομιακή με θέα τη θάλασσα. ● Στην Πυλαία, μία παραθαλάσσια περιοχή «φιλέτο», όπου μέχρι σήμερα δεν υπήρχαν ούτε ευχερής πρόσβαση, πολεοδομείται και δίνονται νέες χρήσεις για επιχειρηματικές δραστηριότητες του τριτογενή τομέα και του τουρισμού. Νέα εμπορικά κέντρα και ξενοδοχεία θα μπορούσαν να χωροθετηθούν στην περιοχή. Σε αυτό το σενάριο, ένα από τα ακίνητα που αναμένεται να αξιοποιηθούν είναι το εκτός σχεδίου ακίνητο της πρώην Βιαμύλ, έκτασης 53 στρεμμάτων, με «πρόσωπο» στη Λεωφόρο Γεωργικής Σχολής αλλά και στον Θερμαϊκό, που έχει περάσει σε χέρια επενδυτών. Ήδη στην περιοχή λειτουργεί το εμπορικό κέντρο Florida II, αν δεν προχωρήσει και το σχέδιο του δήμου Πυλαίας-Χορτιάτη για τη χωροθέτηση μαρίνας

σκαφών αναψυχής η περιοχή θα αλλάξει τελείως χαρακτήρα. Προϋπόθεση για να συμβεί αυτό είναι η απομάκρυνση των ναυπηγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων που λειτουργούν στην περιοχή και η μετεγκατάστασή τους σε παρακείμενη περιοχή. Ένα τμήμα αυτής της περιοχής ανήκει στο δήμο Θέρμης και ένα τμήμα, αυτό με «πρόσωπο» στη θάλασσα είναι ιδιοκτησίας ΤΑΙΠΕΔ που όμως έχει γνωμοδοτήσει αρνητικά επί του σχεδίου της Περιφέρειας. ● Στο Αγρόκτημα του ΑΠΘ σχεδιάζεται η δημιουργία ενός μητροπολιτικού πάρκου και βοτανικού κήπου . Στην Περαία, το ThessINTEC αναμένεται να προσελκύσει εταιρείες υψηλής τεχνολογίας, και με το ενυδρείο του και τα ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής κτίρια που θα κατασκευαστούν, μπορεί να λειτουργήσει ως τοπόσημο για την ευρύτερη περιοχή. Για τους παραθαλάσσιους οικισμούς Περαίας, Αγία Τριάδα και Νέων Επιβατών προβλέπονται αναπλάσεις, διαμορφώσεις χώρων για τους ποδηλάτες και τους πεζούς και δημιουργία χώρων ελλιμενισμού μικρών σκαφών, προκειμένου η περιοχή να ξαναγίνει ένας πόλος αναψυχής και τουρισμού.

Ναυπηγεία Μένουν… μέχρι να φύγουν Της Σοφίας Χριστοφορίδου

ια περισσότερο από μισό αιώνα τα ναυπηγεία της Θεσσαλονίκης λειτουργούν στο παραλιακό τμήμα της Πυλαίας, σε έναν παράλληλο άξονα προς τη Λεωφόρο Γεωργικής Σχολής και λίγο πριν το εμπορικό κέντρο Florida II. Όμως όλα αυτά τα χρόνια οι ναυπηγοεπισκευαστικές επιχειρήσεις λειτουργούσαν χωρίς άδεια! Στην πραγματικότητα οι επιχειρηματίες δεν μπορούσαν να εκδώσουν άδεια λειτουργίας, γιατί στην περιοχή δεν είχαν θεσμοθετηθεί χρήσης γης. Η συζήτηση για τη χωροθέτηση των ναυπηγείων άρχισε πριν από 20 χρόνια, με τους εκπροσώπους του κλάδου να προτείνουν διαφορετικές θέσεις, στην ανατολική και δυτική όχθη του Θερμαϊκού… δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Στο μεταξύ, η λειτουργία των ναυπηγείων βρισκόταν στον αέρα. «Ούτε εδώ μας αφήναν να μείνουμε, ούτε μπορούσαμε να πάμε αλλού» εξηγεί ο κ. Θεοφάνης Βασιλάκης, ιδιοκτήτης ναυπηγείου. Το ενδιαφέρον είναι ότι ενώ τα ναυπηγεία δεν έχουν άδεια λειτουργίας, επιτάσσονται αυτομάτως το Πολεμικό Ναυτικό σε περίπτωση ανάγκης. Από το 2015 άρχισαν οι έλεγχοι και στις επιχειρήσεις δόθηκαν αλλεπάλληλες παρατάσεις μέχρι το 2019 για τεχνική ανασυγκρότηση, προκειμένου να καταστούν συμβατές με τις νόμιμες διατάξεις. Το 2017 οι επιχειρήσεις έκλεισαν για εννέα μήνες, με μεγάλο οικονομικό κόστος. Στο μεταξύ κυρώθηκε το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο της Δημοτικής Ενότητας Πυλαίας-Χορτιάτη, στο οποίο προβλέπεται ότι οι υφιστάμενες επιχειρήσεις στην ΠΕ15 θα συνεχίσουν να λειτουργούν, έως ότου θεσμοθετηθεί χρήση γης για τη χωροθέτηση ή μετεγκατάστασή τους. Με αυτή την αναφορά ως μοναδική βά-

ση νομιμότητας, και με μία παράταση λειτουργίας 36 μηνών, οι επιχειρήσεις έκαναν αγώνα ταχύτητας για να συντάξουν τις απαραίτητες μελέτες και να συμμορφωθούν με τα προβλεπόμενα από το νόμο, μεταξύ άλλων νομιμοποιώντας και αυθαίρετες κατασκευές στον αιγιαλό. Όμως μετά την παρέλευση της τελευταίας παράτασης, χωρίς να έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες εγκρίσεων, το 2019 επιβλήθηκε οριστική παύση λειτουργίας στα τρία ναυπηγία που είχαν απομείνει να λειτουργούν στην περιοχή. Λίγους μήνες αργότερα, με τροπολογία, δόθηκε νέα παράταση, ώστε οι επιχειρήσεις να λάβουν όλες τις απαραίτητες εγκρίσεις των μελετών που κατέθεσαν. Σήμερα, παρότι η περιοχή εξακολουθεί να μην είναι χαρακτηρισμένη ως περιοχή για ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη οι επιχειρήσεις έχουν σχεδόν ολοκληρώσει το φάκελο των εγκρίσεων, ώστε να είναι κατοχυρωμένες, για όσο διάστημα θα συνεχίσουν να λειτουργούν στην ίδια θέση. Γιατί στο μεταξύ, μετά από αρκετά «πηγαινέλα» βρέθηκε η νέα προτεινόμενη θέση για τη χωροθέτηση της ναυπηγοε-

πισκευαστικής ζώνης, στο νοτιοδυτικό όριο του Αεροδρομίου «Μακεδονία». «Υπήρχαν πολλά προβλήματα, θεωρώ ότι έχοντας λύσει το πρόβλημα -από τις τέσσερις μελέτες, έχουν εγκριθεί οι τρεις και μένει η κτηματική- ότι είμαστε σε ένα πάρα πολύ καλό δρόμο, ως προς το να λειτουργούμε στην υφιστάμενη ζώνη. Επιτέλους μπορούμε να επικεντρωθούμε στην επιχείρηση, δεν νιώθουμε ανασφάλεια» λέει από την πλευρά της η Λίνα Βασιλάκη. Όσο για την προοπτική μετεγκαστάστασης, για πρώτη φορά μετά από μισό αιώνα σε μία θεσμοθετημένη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη, η κ. Βασιλάκη το αντιμετωπίζει θετικά, αρκεί να υπάρχουν προϋποθέσεις. «Είμαστε θετικοί, θέλουμε να ομορφύνει η πόλη μας και εμείς να μπούμε στον χωροθετημένο χώρο, υπό τον όρο ότι θα υπάρχουν οι εγκρίσεις και δεν θα χρειάζεται να κάνουμε καινούριες μελέτες, θα υπάρχει υποδομή να πάμε εκεί, θα μας δοθούν χαμηλότοκα δάνεια ή επιδοτήσεις από προγράμματα για τη μετεγκατάσταση κι ότι οι υφιστάμενες επιχειρήσεις θα μπουν με προτεραιότητα. Αλίμονο αν έρθουν με-

γάλα ναυπηγεία από τον Πειραιά και μας εκτοπίσουν». Πόσο άμεσα θα γίνει μία τέτοια μετεγκατάσταση; Καταρχάς πρέπει να προχωρήσει η χωροθέτηση και η απόδοση χρήσεων γης στο τελικό κείμενο του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου και να κυρωθεί με Προεδρικό Διάταγμα. Η προτεινόμενη νέα θέση για τη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη, περίπου 100 στρ., βρίσκεται σε τμήμα ιδιοκτησίας του δήμου Θέρμης και τμήμα ιδιοκτησίας ΤΑΙΠΕΔ. Όμως, ενώ ο δήμος Θέρμης είναι σύμφωνος με τη χωροθέτηση, βάζοντας κάποιους όρους (βλ. το σχετικό άρθρο του δημάρχου σε άλλες σελίδες) το ΤΑΙΠΕΔ μέχρι στιγμής δεν φαίνεται διατεθειμένο να παραχωρήσει το δικό του τμήμα, που εφάπτεται της θάλασσας, και όπως είναι προφανές ένα ναυπηγείο δεν μπορεί να λειτουργήσει αν δεν έχει επαφή με τη θάλασσα. Μέχρι να θεσμοθετηθεί η δημιουργία επιχειρηματικού πάρκου/ ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης, διαδικασία που φαίνεται ότι θα είναι χρονοβόρα, τα ναυπηγεία θα παραμείνουν στην ίδια θέση, με τις επιχειρήσεις να κατοχυρώνουν το σύννομο της λειτουργίας τους.

Ο πολύ σημαντικός κίνδυνος που ελλοχεύει

Αθανάσιος Σαββάκης Πρόεδρος Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος (Σ.Β.Ε.)

ενοποίηση του παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης, μήκους περίπου 40 χιλιομέτρων, αποτελεί μία σημαντική πρωτοβουλία της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, με σκοπό την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής στους Δήμους του πολεοδομικού συγκροτήματος που έχουν επαφή με τη θάλασσα. Σε έργα τέτοιας έκτασης παρέμβασης, αλλά κυρίως μακράς πνοής, που επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα τη ζωή και την εν γένει λειτουργία των κατοίκων του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης ζητούμενο είναι η κατάθεση ρεαλιστικών και απόλυτα υλοποιήσιμων προτάσεων από τους τοπικούς φορείς, με σκοπό τον εξορθολογισμό του έργου, την επίτευξη της μέγιστης δυνατής συναίνεσης για το περιεχόμενο του και την ενσωμάτωση προτάσεων και ιδεών που θα προέρχονται από την κοινωνία, ακόμη και από «απλούς» πολίτες. Βεβαίως, οι επιστημονικές ομάδες που θα συγκροτηθούν για την υλοποίηση των επιμέρους παρεμβάσεων θεωρούμε ότι ως πρώτο τους καθήκον θα πρέπει να είναι η μελέτη των «καλών πρακτικών» από αντίστοιχα έργα που έχουν υλοποιηθεί στο εξωτερικό, ούτως ώστε γρήγορα να μπορούμε να δημιουργήσουμε ρεαλιστικές κατευθύνσεις και περιεχόμενο υλοποίησης για την ανάπλαση του παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης. Παρότι προφανής, η συγκεκριμένη κατεύθυνση δεν υιοθετείται συστηματικά από τις διάφορες μελετητικές ομάδες, με αποτέλεσμα τις αναίτιες καθυστερήσεις τα πισωγυρίσματα, τις διαρκείς αναθεωρήσεις των χρονοδιαγραμμάτων, και, εντέλει, την απομάκρυνση από τον στόχο. Σήμερα, η πληροφόρηση που όλοι μας μπορούμε να έχουμε ακόμα και για εξειδικευμένα θέματα, μπορούν να μας καθοδηγήσουν αποτελεσματικά, αποφεύγοντας δρόμους για την υλοποίηση ανέφικτων έργων, που

θα πρέπει να προκύψει από τη μελέτη του νομοθετικού πλαισίου και από τις «αποτυχίες» ανάλογων προσπαθειών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Είναι το σημείο κλειδί που αν το γνωρίζουμε εκ των προτέρων θα ελαχιστοποιήσουμε απρόβλεπτες καθυστερήσεις.

Όλοι μας θέλουμε να εργαζόμαστε και να ζούμε σε μία περιοχή με πολύ καλό επίπεδο ζωής. Ένα τέτοιο έργο μπορεί να μετατρέψει τη Θεσσαλονίκη σε πόλο έλξης για στελέχη επιχειρήσεων από την Ελλάδα και το εξωτερικό, οι οποίοι μπορούν να δρουν πολλαπλασιαστικά τόσο για την προσέλκυση κι άλλων στελεχών αλλά, κυρίως, για την επανατοποθέτηση της Θεσσαλονίκης στη διεθνή αγορά επενδύσεων με αξιώσεις

στο τέλος μόνο πίκρα και απογοήτευση γεμίζουν την κοινωνία. Σε έργα τέτοιας έκτασης και χαρακτήρα, όλοι γνωρίζουμε ότι ελλοχεύει ένας πολύ σημαντικός κίνδυνος: η εύρεση των κατάλληλων πόρων που θα καταφέρουν να κάνουν ένα τέτοιο έργο πραγματικότητα. Ο προϋπολογισμός των 500 εκατ. ευρώ είναι αρκετά σημαντικός και γι’ αυτό προτείνουμε να είναι εξ’ αρχής εξασφαλισμένος. Στην αντίθετη περίπτωση, κινδυνεύουμε όλοι

να συζητάμε για χρόνια για την ανάπλαση και το έργο να μην υλοποιείται από την ανεπάρκεια πόρων. Το άλλο μεγάλο ερώτημα που θα πρέπει ν’ απαντήσουμε είναι αν θα πρέπει να υπάρξει φορέας διαχείρισης που θ’ αναλάβει το έργο ή οι επιμέρους Δήμοι θα αναλάβουν την υλοποίηση του τμήματος του έργου που τους αναλογεί. Κατά την άποψή μας η απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα

Στα θετικά σημεία του έργου, που από πρώτης άποψης δεν είναι εμφανές, για εμάς συμπεριλαμβάνεται και η προσέλκυση κάθε είδους επενδύσεων στην περιοχή. Όλοι μας θέλουμε να εργαζόμαστε και να ζούμε σε μια περιοχή με πολύ καλό επίπεδο ζωής. Ένα τέτοιο έργο μπορεί να μετατρέψει τη Θεσσαλονίκη σε πόλο έλξης για στελέχη επιχειρήσεων από την Ελλάδα και το εξωτερικό, οι οποίοι μπορούν να δρουν πολλαπλασιαστικά τόσο για την προσέλκυση κι άλλων στελεχών αλλά, κυρίως, για την επανατοποθέτηση της Θεσσαλονίκης στη διεθνή αγορά επενδύσεων με αξιώσεις. Μία πόλη σύγχρονη, λειτουργική και «έξυπνη» που θα παρέχει κάθε είδους επιχειρηματικές ευκαιρίες στους κατοίκους της και στους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής, είναι εντέλει το όραμα όλων μας για τη Θεσσαλονίκη. Αν η ανάπλαση του παραλιακού μετώπου συνδυασθεί και με τα άλλα μεγάλα έργα υποδομής που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, τότε είμαστε σίγουροι ότι η πόλη θα είναι ένα δημιουργικό εργοτάξιο για τα επόμενα δέκα χρόνια. Απλώς, και πάλι, θα πρέπει να αποφύγουμε τη μεγάλη κακοδαιμονία της πόλης, που δεν θα είναι άλλη από την ανούσια διαφωνία. Αν συμβεί αυτό και στην περίπτωση της ανάπλασης του παραλιακού μετώπου, τότε δεν θα φταίει κανένας άλλος παρά μόνον εμείς. Άρα, ο ουσιαστικός διάλογος και η παράθεση ρεαλιστικών προτάσεων πρέπει να γίνει στόχος μας.

Να πρωτοστατήσουμε και να γίνουμε παράδειγμα προς μίμηση

Δρ. Γιώργος Κωνσταντόπουλος Πρόεδρος ΣΕΒΕ

δημιουργία ενιαίου παραλιακού μετώπου στη Θεσσαλονίκη είναι ένα έργο-σταθμός για τη σύγχρονη ιστορία της πόλης. Δύσκολο μεν, αναγκαίο δε. Αυτή τη στιγμή όμως υπάρχει ένα σημαντικό πρόβλημα. Το παραλιακό μέτωπο είναι κατακερματισμένο στην ευθύνη και αρμοδιότητα πολλών εμπλεκόμενων. Και φυσικά μιλάμε για μία προβληματική περιοχή που βρίσκεται σε συνεχή υποβάθμιση. Το έργο είναι εμβληματικό και η πραγματοποίησή του θα είναι προς όφελος όλων, αλλά για να στεφθεί με επιτυχία χρειάζεται μία ενιαία αντιμετώπιση. Πρέπει να δημιουργηθεί μία μητροπολιτική υπηρεσία, ένας ενιαίος οργανισμός που θα αναλάβει το συντονισμό ιδιοκτητών, δήμων, του ΕΤΑΔ και γενικά όλων των εμπλεκόμενων, αλλά και τη χάραξη και υλοποίηση της μελέτης, την οργάνωση και τον σχεδιασμό. Ταυτόχρονα, ο φορέας θα πρέπει να διαχειρίζεται και τις επενδυτικές ευκαιρίες, τουριστικού και επιχειρηματικού ενδιαφέροντος, που θα δημιουργηθούν. Για εμάς τους εξαγωγείς οι υποδομές είναι κομβικής σημασίας, γι’ αυτό θέλουμε την ανάπτυξη περιοχών όπως το Καλοχώρι και τη δημιουργία σιδηροδρομικής σύνδεσης του 6ου προβλήτα με το ΟΛΘ. Μετά από 30 χρόνια ταλαιπωρίας και άκαρπων προσπαθειών, καταφέραμε να ολοκληρώσουμε το έργο οδικής σύνδεσης της Εγνατίας Οδού και της ΠΑΘΕ με τον 6ο προβλήτα. Θα έχουμε επιτέλους μία είσοδο στην πόλη από τα δυτικά που θα δώσει νέα πνοή στις επιχειρήσεις. Από την ανατολική πλευρά το νέο παραλιακό μέτωπο θα πρέπει να λάβει υπόψη ένα πολύ σημαντικό project, το Τεχνολογικό Πάρκο 4ης Γενιάς ThessINTEC ώστε να υπάρξει βέλτιστη κοινή αξιοποίηση και να γίνουν ουσιαστικά έργα. Όλα αυτά αποτελούν μία δύσκολη πολυπαραγοντική συνάρτηση, αλλά κανένα έργο τέτοιας εμβέλειας δεν είναι υπόθεση ενός ανθρώπου. Πρέπει να υπάρξει αγαστή συνεργασία και ομοιογένεια ώστε με πρόγραμμα

project, όπως το Κέντρο Καινοτομίας και Τεχνολογίας Θεσσαλονίκης ThessINTEC και πραγματοποιήθηκαν νέες επενδύσεις έντασης τεχνολογίας όπως αυτές των Cisco και Pfizer. Παρόλα αυτά, η σημερινή κατάσταση της πόλης -παρότι βελτιωμένη- δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες και τις προοπτικές της. Παραδείγματος χάριν, οι υποδομές παραμένουν προβληματικές και δεν εξυπηρετούν την ανάπτυξη της εξωστρέφειας και κατ’ επέκταση της τοπικής οικονομίας.

και στοχροχρονοδιαγράμματα να υλοποιήσουμε το έργο όλων των Θεσσαλονικιών. Αν θέλουμε να θεωρούμαστε μία σύγχρονη πόλη που λειτουργεί με βάση τα ευρωπαϊκά πρότυπα, τότε θα πρέπει να τρέξουμε μεγάλα project και να καινοτομήσουμε. Όχι μόνο να αντιγράψουμε λειτουργίες και υποδομές άλλων ευρωπαϊκών πόλεων, αλλά να πρωτοστατήσουμε και να γίνουμε εμείς το παράδειγμα προς μίμηση. Ωστόσο, όλοι γνωρίζουμε τις γνωστές παθογένειες της χώρας σε αντίστοιχες περιπτώσεις, επομένως το βάρος πέφτει πλέον στο κομμάτι της διαχείρισης. Και εκεί απαιτείται εκσυγχρονισμός με σύγχρονες ψηφιακές μεθόδους. Η επιτυχία του όλου εγχειρήματος -και πέραν της ουσιαστικής του λειτουργικότητας- θα φανεί από την ταχύτητα, το επίπεδο γραφειοκρατίας, τη διαφάνεια των διαδικασιών και τη συνεργασία που θα επιδείξουν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς ώστε η θεωρία να μετουσιωθεί σε πράξη. Η επιχειρηματική κοινότητα, και δη η οικογένεια των εξαγωγέων που εκπροσωπείται από τον ΣΕΒΕ, έχει επισημάνει επανειλημμένα τα πλεονεκτήματα της Θεσσαλονίκης και τις δυνατότητες που έχει η πόλη

Οι Θεσσαλονικείς αξίζουν μία πόλη φιλική προς τους κατοίκους της, με παροχές και ευκολία στη μετακίνηση. Αξίζουν μία πόλη που αξιοποιεί την πολιτιστική της κληρονομιά και την ιστορία της, αποτελώντας σημείο αναφοράς για όλη τη χώρα ως το επίκεντρο της Μακεδονίας και η ευρύτερη περιοχή. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις ώστε να καταστεί το επίκεντρο των εμπορευματικών ροών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Την τελευταία πενταετία μάλιστα έγιναν σημαντικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Αφενός είχαμε τη βελτίωση των υποδομών μας με την ανάπτυξη του λιμανιού μετά την ιδιωτικοποίησή του και την αναβάθμιση του αεροδρομίου. Αφετέρου προχώρησαν σημαντικά

Το mega project του παραλιακού μετώπου θα πρέπει να λειτουργήσει ως πυλώνας ανάπτυξης για την πόλη. Συνδυαστικά με τη βελτίωση των υποδομών, θα πρέπει να αποτελέσει αρωγό στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και στην προσέλκυση επενδύσεων, πάντα υπό το πρίσμα των νέων περιβαλλοντικών προτύπων. Η σημαντικότερη όμως επίδραση αυτού του έργου είναι στην ίδια την κοινωνία. Οι Θεσσαλονικείς αξίζουν μία πόλη φιλική προς τους κατοίκους της, με παροχές και ευκολία στη μετακίνηση. Αξίζουν μία πόλη που αξιοποιεί την πολιτιστική της κληρονομιά και την ιστορία της, αποτελώντας σημείο αναφοράς για όλη τη χώρα ως το επίκεντρο της Μακεδονίας. Αξίζουν μία έξυπνη πόλη (smart city) που αξιοποιεί νέες τεχνολογίες για να διευκολύνει πολίτες, επιχειρήσεις, επισκέπτες και όλο το κοινωνικό περιβάλλον. Η επέκταση του παραλιακού μετώπου θα συνδράμει τόσο στην αισθητική βελτίωση της πόλης, όσο και στην ουσιαστική λειτουργικότητά της και θα αποτελέσει κίνητρο για την προσέλκυση επενδύσεων. Υπάρχουν αρκετά εργαλεία ώστε να χρηματοδοτηθεί το έργο, όπως ο νέος Αναπτυξιακός και το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Η αρχή πρέπει να γίνει με την έγκριση και εφαρμογή του Ειδικού Χωρικού Σχεδίου. Ο ΣΕΒΕ θα σταθεί αρωγός σε αυτό το εγχείρημα συμμετέχοντας ενεργά στο δημόσιο διάλογο και σε διαβουλεύσεις ώστε το project να εκπληρώσει τις προσδοκίες και να αποτελέσει έναυσμα για βελτίωση των κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών της Θεσσαλονίκης μας.

Το παραλιακό μέτωπο ίσως ο πιο κρίσιμος παράγοντας για την αστική ανάπτυξη

Θεσσαλονίκη γνώρισε, στο διάστημα των τελευταίων εκατό ετών, μία σημαντικότατη πληθυσμιακή και οικονομική ανάπτυξη, οφειλόμενη σε πολυάριθμους λόγους, που οδήγησε στον τετραπλασιασμό του αριθμού των κατοίκων της. Για λόγους που οφείλονται στο περιβάλλον γεωμορφολογικό ανάγλυφό της, η οικιστική ανάπτυξη του Πολεοδομικού Συγκροτήματός της συντελέστηκε κατά μήκος μιας ακτογραμμής στο βορειοανατολικό τμήμα του Θερμαϊκού Κόλπου με κυμαινόμενο βάθος προς την ενδοχώρα. Αυτή τη διαμορφωμένη κατάσταση δεν πρέπει να την ξεχνάμε, όταν καλούμαστε να σχεδιάσουμε μια πιο οργανωμένη αστική ανάπτυξη ικανή να αντιμετωπίσει καλύτερα τις αναδυόμενες προκλήσεις του 21ου αιώνα. Το παραλιακό μέτωπο συνιστά ίσως τον πιο κρίσιμο παράγοντα για την αστική ανάπτυξη, οπότε ορθά αναλαμβάνεται η πρωτοβουλία για την οργάνωσή του με τη μορφή ενός Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου, που κυρώνεται με Προεδρικό Διάταγμα. Με την επίτευξη των παρεμβάσεων και των στόχων του ΕΠΣ αναφέρονται τα εξής αναμενόμενα θετικά αποτελέσματα: ● Η εδραίωση και ενίσχυση του μητροπολιτικού χαρακτήρα του παραλιακού μετώπου. ● Η ανάδειξη της μοναδικότητάς του.

Στη Θεσσαλονίκη αναπτύσσονται φιλόδοξες ιδέες και δρομολογούνται εγχειρήματα που συχνά καταλήγουν σε αδιέξοδα ή και τραγωδίες. Η πόλη μας διακρίνεται από την βαριά αυτή κληρονομιά, που πρέπει να απασχολεί όλους όσους σχεδιάζουν προτάσεις για ένα καλύτερο μέλλον. Για τον επιπλέον αυτό λόγο η δομή παρακολούθησης και ανασχεδιασμού είναι μία απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή έκβαση του εγχειρήματος αυτού

Εμμανουήλ Βλαχογιάννης Α’ Αντιπρόεδρος Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης

● Η ενδυνάμωση του νέου επιδιωκόμενου brand name της Θεσσαλονίκης. ● Η δυνατότητα κατάργησης της χωρικής ασυνέχειας. ● Η αποκατάσταση της προσβασιμότητας σε απρόσιτα έως σήμερα σημεία. ● Η αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Ακριβώς όμως επειδή το υπό μελέτη ΕΠΣ συνιστά μία μείζονα παρέμβαση στο ΠΣΘ, που προσδιορίζει σε μεγάλο βαθμό και μακροχρόνια τις κατευθύνσεις και τους περιορισμούς για την ανάπτυξη της πόλης και της ευρύτερης περιοχής, θα ήταν απολύτως χρήσιμο να ληφθούν υπόψιν και να αναλυθούν σε βάθος χρόνου οι αλληλεπιδράσεις με τους εξής στόχους: ● Πως εναρμονίζεται το υπό μελέτη ΕΠΣ με τους 17 στόχους του ΟΗΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη. ● Πως προωθείται ειδικότερα το μοντέλο της συμπαγούς πόλης που εμφανίζεται να συμφιλιώνει την οικονομική ανάπτυξη με την επίτευξη περιβαλλοντικών στόχων και την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. ● Πως αναδεικνύονται τα στρατηγικά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της πόλης και της περιοχής ιδιαίτερα σε ένα διεθνές περιβάλλον εντονότερου ανταγωνισμού, ψηφιακού μετασχηματισμού της οικονομίας που δίδει έμφαση στην κοινωνία της γνώσης και την προώθηση της καινοτομίας. ● Πως ενδυναμώνονται οι στρατηγικοί τομείς της οικονομίας με προσανατολισμό στη μελλοντική εξέλιξη της ΝΑ Ευρώπης. Στα κρίσιμα αυτά ερωτήματα, εκ των πραγμάτων, δεν μπορούν να δοθούν μονολιθικές και μακροχρόνια δεσμευτικές απαντήσεις, άλλωστε η εξέλιξη των πραγματικών συνθηκών από παράγοντες που εκφεύγουν της δυνατότητας εκ των προτέρων ελέγχου προσδιορίζει σε μεγάλο βαθμό τις εφικτές και πιο λειτουργικές λύσεις. Για το λόγο αυτό το ΕΠΣ οφείλει να συμπληρωθεί με τη δημιουργία μιας δομής παρακολούθησης των επιπτώσεων και πιθανόν ανασχεδιασμού των παρεμβάσεων για να αντέχει λει-

τουργικά σε βάθος χρόνου. Στα επιμέρους, είναι προφανές ότι ο στόχος της κατάργησης της χωρικής ασυνέχειας δεν μπορεί να ικανοποιηθεί παρά μόνον μερικά, δεδομένου ότι το λιμάνι και το αεροδρόμιο διασπούν εκ των πραγμάτων το ΕΠΣ και δεν πιστεύουμε ότι υπάρχουν εχέφρονες να υποστηρίξουν δογματικά τη μετεγκατάσταση σε άλλες περιοχές των δύο αυτών κρίσιμων υποδομών. Θεωρούμε ότι το ΕΠΣ για το παραλιακό μέτωπο θα όφειλε να περιλάβει εντός των ορίων του κρίσιμες περιοχές στη Δυτική και Ανατολική Θεσσαλονίκη, που θα επηρεασθούν άμεσα από τις προτεινόμενες παρεμβάσεις κατά μήκος του παραλιακού μετώπου. Η χωροθέτηση της ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης αναδεικνύεται ως ιδιαίτερα δυσχερής με δεδομένο ότι ως διαφαίνεται οι ανάγκες του λιμανιού δεν είναι δυνατόν να καλυφθούν με τον προτεινόμενο χωροθετικό σχεδιασμό. Η απουσία όμως εύλογων εναλλακτικών λύσεων υποχρεώνει το ΕΒΕΘ να αποδεχθεί κατ’ αρχήν τον προτεινόμενο χωροθετικό σχεδιασμό με την προϋπόθεση αυστηρών όρων λειτουργίας που να μη θέσουν σε κίνδυνο το ευαίσθητο περιβάλλον της προτεινόμενης περιοχής και να παρεμποδίσουν τη λειτουργία της γειτνιάζουσας ζώνης για την ανάπτυξη του ThessINTEC. Τέλος, τα θέματα που άπτονται των ρυθμίσεων εγκαταστάσεων που εμπίπτουν στην Οδηγία Seveso πρέπει να προσεγγισθούν με πιο εξισορροπητική διάθεση ώστε να μην προκύψουν περιπτώσεις ασκόπων και δαπανηρών υποχρεώσεων προς μετεγκατάσταση. Στη Θεσσαλονίκη αναπτύσσονται φιλόδοξες ιδέες και δρομολογούνται εγχειρήματα που συχνά καταλήγουν σε αδιέξοδα ή και τραγωδίες. Η πόλη μας διακρίνεται από την βαριά αυτή κληρονομιά, που πρέπει να απασχολεί όλους όσους σχεδιάζουν προτάσεις για ένα καλύτερο μέλλον. Για τον επιπλέον αυτό λόγο η δομή παρακολούθησης και ανασχεδιασμού είναι μία απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή έκβαση του εγχειρήματος αυτού.

Καταλύτης για τη φυσιογνωμία της πόλης η ανάπλαση του παραλιακού μετώπου

ενοποίηση, η ανάπλαση και η ανάδειξη του παραλιακού μετώπου από το Καλοχώρι έως το Αγγελοχώρι, αποτελεί ένα από τα πλέον φιλόδοξα και μεγαλύτερα αναπτυξιακά project της νέας εποχής, ενισχύοντας την ταυτότητα της Θεσσαλονίκης καθώς δημιουργεί έναν μοναδικό πόλο έλξης για τους κατοίκους αλλά και τους επισκέπτες της. Το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο για το παραλιακό μέτωπο, η ολοκλήρωση αξιολόγησης του οποίου και η ενσωμάτωση σχολίων, προτάσεων και διορθώσεων προκειμένου το Φεβρουάριο να έχουμε το τελικό σχέδιο, καταδεικνύει πως είναι ικανό να μετασχηματίσει τη Θεσσαλονίκη σε μια περιοχή, όπου η γεωγραφία, η φύση και η ιστορία μετατρέπονται σε ένα τεράστιο αξιοποιήσιμο πλεονέκτημα. Με αυτό το εμβληματικό και ταυτόχρονα απαιτητικό έργο μπορούμε να ξανασυστηθούμε στον κόσμο ως ένα αστικό πολεοδομικό συγκρότημα με φιλοδοξίες, δυνατότητες, αξιοποιώντας πλήρως το ομορφότερο και ελκυστικότερο κομμάτι της Θεσσαλονίκης που είναι το θαλάσσιο μέτωπο. Το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης καταρχήν αξιολογεί ως ιδιαίτερα σημαντικό το εγχείρημα αυτό. Ωστόσο θεωρεί πως θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή σε μια σειρά ζητημάτων αναφορικά με την υλοποίηση του εγχειρήματος. Ειδικότερα: ● Επισημαίνεται η δυσκολία απομάκρυνσης των ασύμβατων εγκαταστάσεων /χρήσεων στο παράκτιο τμήμα των Δ.Ε. Εχεδώρου και Μενεμένης, καθώς προβλέπεται από το ΕΠΣ η απόδοση τους για την δημιουργία χώρων πρασίνου, αναψυχής και περιπάτου. Ωστόσο πρέπει να ληφθεί υπόψη η ανάγκη διατήρησης τους για την οικονομία της περιοχής. Αντίστοιχη ασυμβατότητα εμφανίζεται στο παραλιακό μέτωπο της Δ.Ε. Πυλαίας όπου υπάρχει έντονη ναυπηγοεπισκευαστική δραστηριότητα. ● Βαρύτητα θα πρέπει να δοθεί στο σχεδιασμό, ώστε αυτός να εστιάζει στο εφικτό και όχι στο ευκταίο. Εκτιμούμε ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην ενοποίηση των περιοχών του παραλιακού μετώπου της δυτικής Θεσσαλονίκης ήτοι των δήμων που βρίσκονται στην περιοχή αυτή (Δέλτα, Μενεμένης-Αμπελοκήπων), με το δήμο Θεσσαλονίκης. Αντίστοιχοι προβληματισμοί υπάρχουν και για την ανατολική σύζευξη του παραλιακού μετώπου μεταξύ των δήμων Θεσσαλονίκης, Καλαμαριάς και Πυλαίας. ● Σημαντικός παράγοντας που πρέπει να αξιολογηθεί, είναι η δυνατότητα χρηματοδότησης των έργων αυτών που αποτελούν το σύνολο των παρεμβάσεων που προβλέπει το συγκεκριμένο

Αναστάσιος Καπνοπώλης Πρόεδρος του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης

σχέδιο. Το ΒΕΘ προτείνει τη δημιουργία ενός συγκεκριμένου σχήματος (φορέα) στον οποίο θα συμμετέχουν όλοι οι εμπλεκόμενοι δήμοι και οι παραγωγικοί φορείς της πόλης, επιμελητήρια καθώς και το πανεπιστήμιο, ώστε να υπάρχει η απαραίτητη υποδομή επιστημονικής, εμπειρικής και επιχειρηματικής γνώσης, με διοικητικό συμβούλιο και αρμοδιότητες οι οποίες θα δώσουν την δυνατότητα άμεσης αντιμετώπισης και επίλυσης των ζητημάτων που θα προκύψουν. ● Στόχος του έργου είναι η ανάπτυξη του συγκριτικού πλεονεκτήματος της Θεσσαλονίκης που δεν είναι άλλο από το πρόσωπο της στη θάλασσα και μάλιστα με ένα σπάνιο, για αστικό ιστό, μήκος. Το ζητούμενο όμως είναι να υπάρξει ένα θαλάσσιο μέτωπο το οποίο θα είναι εύκολα προσβάσιμο στους κατοίκους και τους επισκέπτες της πόλης. Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να ενταχθεί ο επαναπροσδιορισμός των δρομολογίων των μέσων μαζικής μεταφοράς. Επίσης πρέπει να υλοποιηθεί ένα εκτεταμένο δίκτυο ποδηλατοδρόμων και πεζοδρόμων, ώστε να τονίζεται η επιθυμητή πράσινη ταυτότητα της πόλης, η οποία θα πρέπει να προβληθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό. ● Το παραλιακό μέτωπο θα αποτελέσει έναν από τους βασικούς παράγοντες ανάπτυξης της Θεσσαλονίκης. Η υλοποίηση λοιπόν όλων των έργων που προβλέπονται στο ΕΠΣ αλλά και των συνδυαστικών έργων που πρέπει προφανώς να προσαρμοστούν σε αυτό, είναι το μεγάλο στοίχημα που θα οδηγήσει την πόλη στον 21ο αιώνα. Συνεπώς ένα χρονοδιάγραμμα που θα τηρηθεί είναι απαραίτητο να συνοδεύσει τον σχεδιασμό, για να μην καταλήξει η προσπάθεια αυτή άλλο ένα στοίχημα που χάθηκε. ● Για το ΒΕΘ οι παραγωγικές μονάδες που ανήκουν στην ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη είναι ένας σημαντικός παράγοντας για την οικονομία της περιοχής, αλλά και για τη δυνατότητα εξασφάλισης θέσεων εργασίας. Η Θεσσαλονίκη με το μεγάλο αυτό θαλάσσιο μέτωπο είναι προφανές ότι θα πρέπει να αναπτύξει την ναυπηγοεπισκευαστική της ζώνη. Για το σκοπό αυτό πρέπει να να χωροθετηθούν περιοχές τόσο στο ανατολικό, όσο και στο δυτικό τμήμα της ζώνης του παραλιακού μετώπου. Συνεπώς μας βρίσκει σύμφωνους η χωροθέτηση των ναυπηγοεπισκευαστικών επιχειρήσεων, με τη δημιουργία ανάλογων υποδομών, στην περιοχή που προβλέπεται ανατολικά του αεροδρομίου προς τη Μίκρα. Ταυτόχρονα θα μπορούσε να υπάρχει μια τέτοια ζώνη στην δυτική πλευρά, όμορη του λιμανιού της Θεσσαλονίκης, δημιουργώντας τη δυνατότητα εναλλακτικής πρότασης και ίσως τη δημιουργία διαφορετικών βαθμίδων και κατηγοριών πλοίων και σκαφών (μεγάλα, μεσαία και μικρά),

που θα μπορούσαν να επισκευάζονται και άρα να χωροθετούνται οι αντίστοιχες επιχειρήσεις ανατολικά ή δυτικά. ● Θα πρέπει να επεκταθεί η παρέμβαση στο παραλιακό μέτωπο και να συμπεριλάβει τις εκβολές του Γαλλικού ποταμού μαζί με την λιμνοθάλασσα του Καλοχωρίου και να φτάνει -γιατί όχι- μέχρι την Αγία Τριάδα και το Αγγελοχώρι. Θα προβάλει έτσι την μοναδικότητα της πόλης και θα τονίσει χωρικά την ενιαία ακτογραμμή της. Κατά συνέπεια, θα πρέπει ο σχεδιασμός να αποκτήσει μία προοπτική κοινωνικής δικαιοσύνης που ωφελεί ολόκληρη την πόλη. Δεν πρέπει να εξελιχθεί το παραλιακό μέτωπο σε δεκάδες διάσπαρτα έργα σε κάθε δήμο χωρίς διασύνδεση μεταξύ τους χωρίς χρηματοδότηση και χωρίς χρονικό ορίζοντα υλοποίησης. Αν γίνουν τα παραπάνω τότε θα μιλάμε για μία ωφέλιμη και κοινωνικά δίκαιη αστική ανάπλαση ώστε να γίνει πλέον πράξη το αφήγημα της Ριβιέρας της Θεσσαλονίκης. Τέλος θα πρέπει να επισημανθούν και τα πλεονεκτήματα του λιμανιού της πόλης λόγω της στρατηγικής γεωγραφικής θέσης του, δεδομένου ότι είναι από τα ελάχιστα λιμάνια παγκοσμίως που η αφετηρία της κρουαζιέρας είναι στην καρδιά της πόλης ενώ η Θεσσαλονίκη βρίσκεται σε πολύ κοντινή απόσταση από πολύ σημαντικά αξιοθέατα και μνημεία της Β. Ελλάδας. Η Θεσσαλονίκη σταδιακά, βρίσκει τη θέση της όχι μόνον στον χάρτη της κρουαζιέρας αλλά και του «home port», γίνεται δηλαδή λιμάνι έναρξης και τερματισμού κρουαζιέρας, με δυνατότητα επιβίβασης ή/και αποβίβασης επιβατών. Φέτος μάλιστα στη Θεσσαλονίκη αναμένονται 55 αφίξεις από 14 κρουαζιερόπλοια. Μάλιστα κάποια εξ αυτών θα παραμείνουν περισσότερες από 24 ώρες στη Θεσσαλονίκη. Ιδιαίτερα σημαντικό θα ήταν να δημιουργηθεί ακτοπλοϊκή σύνδεση του λιμανιού με το αεροδρόμιο.

συνέντευξη

Στέφανος Βλαστός Διευθύνων σύμβουλος ΕΤΑΔ

Η αξιοποίηση των ακινήτων της ΕΤΑΔ έχει να προσφέρει πολλά στην ανάπτυξη Η Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου σχεδιάζει να αξιοποιήσει τα ακίνητά της στην Θεσσαλονίκη, μεταξύ αυτών το Κυβερνείο, η πλαζ Αρετσούς, αλλά και τμήματα στη νέα παραλία και την περιοχή του Μεγάρου Μουσικής, αναφέρει ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΤΑΔ Στέφανος Βλαστός Ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΤΑΔ χαρακτηρίζει το σχέδιο για ενοποίηση του παραλιακού μετώπου μία σημαντική και αρκετά ολοκληρωμένη προσπάθεια, που είναι σε θέση να αναδείξει περαιτέρω την ταυτότητα της πόλης και να δημιουργήσει νέα συγκριτικά πλεονεκτήματα. Μετά τις άκαρπες προσπάθειες για να επιτευχθεί μια συμφωνία παραχώρησης της πλαζ Αρετσούς, και ενόψει της θερινής τουριστικής περιόδου, η ΕΤΑΔ θα προχωρήσει στην βέλτιστη αξιοποίηση του ακινήτου της, με τρόπο που θα αποφέρει έσοδα για το Ελληνικό Δημόσιο, ενώ για το Κυβερνείο σύντομα θα πραγματοποιηθεί δημόσιος ηλεκτρονικός διαγωνισμός, την αξιοποίηση του. Πρόσφατα ολοκληρώθηκε η διαβούλευση για τη μελέτη ενοποίησης του παραλιακού μετώπου Θεσσαλονίκης. Θα ήθελα ένα καταρχήν σχόλιό σας επί του σχεδίου. Πρόκειται για μία σημαντική προσπάθεια που θεωρώ ότι είναι αρκετά ολοκληρωμένη και σε θέση να αναδείξει περαιτέρω την ταυτότητα της πόλης, να δημιουργήσει νέα συγκριτικά πλεονεκτήματα σε μία σειρά από τομείς, όπως είναι η αναψυχή, ο πολιτισμός, ο τουρισμός, αλλά και να προσελκύσει σημαντικά σχέδια και έργα ανάπτυξης για την περιοχή. Από τη δική μας πλευρά παρακολουθούμε στενά αυτή τη διαδικασία και μελετούμε τις ρυθμίσεις, έτσι ώστε να εντοπίσουμε τυχόν προκλήσεις και αδυναμίες που θα πρέπει να διαχειριστούμε στα επόμενα στάδια υλοποίησης. Πιστεύουμε ότι η αξιοποίηση των ακινήτων μας έχει να προσφέρει πολλά στην ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης με όρους βιωσιμότητας. Δική μας επιδίωξη είναι να εντάξουμε αρμονικά τα ακίνητα μας στον συγκεκριμένο σχεδιασμό, με γνώμονα την ισόρροπη ανάπτυξη του παραλιακού μετώπου

και τη δημιουργία πολλαπλασιαστικού οφέλους μέσα από την αξιοποίηση τους. Έχετε κατ’ επανάληψη δηλώσει ότι σας ενδιαφέρει να συμβάλετε σημαντικά στις μεγάλες αστικές αναπλάσεις, μεταξύ αυτών και στο παράκτιο μέτωπο της Θεσσαλονίκης. Ποια θα είναι η συμβολή σας; Στο παράκτιο μέτωπο της Θεσσαλονίκης διαθέτουμε ένα σημαντικό αριθμό εμβληματικών ακινήτων και στόχος μας δεν είναι άλλος από το να συμβάλλουμε τα μέγιστα, τόσο στα έργα των αστικών αναπλάσεων όσο και στη συνολική στρατηγική της κυβέρνησης για την δημιουργία ισχυρών υποδομών στη Βόρεια Ελλάδα και την προσέλκυση σημαντικών και βιώσιμων επενδύσεων που θα αναμορφώσουν όλη την περιοχή. Για το λόγο αυτό συνεργαζόμαστε με όλους τους φορείς και τις τοπικές κοινωνίες, εργαζόμαστε σκληρά για την αξιοποίηση των ακινήτων του Ελληνικού Δημοσίου και παράγουμε σημαντικό έργο ακόμη και αν μερικές φορές παρά τις καλές μας προθέσεις δεν επιτυγχάνεται το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Όπως γνωρίζετε για πολλά από τα ακίνητα μας, τα οποία δυστυχώς για πολλά χρόνια έμειναν αναξιοποίητα, η ΕΤΑΔ ανέκτησε πρόσφατα τα διαχειριστικά της δικαιώματα, όπως στην περίπτωση του Κυβερνείου, και πλέον δρομολογούμε την αξιοποίηση τους με γνώμονα να δημιουργηθούν πολλαπλά οφέλη για όλες τις πλευρές. Την ίδια στιγμή, συνεργαζόμαστε με το ΤΑΙΠΕΔ σε ακίνητα κυριότητας του, όπως στην Μαρίνα Αρετσούς για να συμβάλλουμε στην αξιοποίηση που έχει ήδη δρομολογηθεί. Η αστική ανάπλαση στη Θεσσαλονίκη αποτελεί αναπτυξιακό έργο σπουδαίας σημασίας και δική μας επιδίωξη είναι να ενισχύσουμε την εθνική αυτή προσπάθεια μέσω της αξιοποίησης των ακινήτων μας, όπως κάναμε και συνεχίζουμε να κάνουμε στο παράκτιο μέτωπο της Αθήνας με έργα εμβληματικής σημασίας, όπως είναι η Μαρίνα Αλίμου, ο Ολυμπιακός Πόλος Φαλήρου και τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά. Πώς σχεδιάζετε να αξιοποιήσετε το Κυβερνείο; Παλαιότερα είχατε δηλώσει την πρόθεσή σας για μακροχρόνια αξιοποίηση του μέσω της διενέργειας δημόσιου ηλεκτρονικού διαγωνισμού. Προχωρά αυτός ο σχεδιασμός ή άλλαξε κάτι μετά τις συζητήσεις που είχατε με τον δήμο Καλαμαριάς; Το Κυβερνείο αποτελεί ένα ιστορικό τοπόσημο όχι μόνο για τη Θεσσαλονίκη, αλλά και για τη χώρα. Δυστυχώς, ωστόσο, για πάρα πολλά χρόνια παρέμενε αναξιοποίητο. Το προηγούμενο διάστημα δώσαμε την αναγκαία ώθηση που απαιτείτο για την αξιοποίηση του και μένοντας σταθεροί στην άποψη μας για άμεση και ουσιαστική αξιοποίηση

με βιώσιμο τρόπο, ο σχεδιασμός μας προχωράει κανονικά, ώστε σύντομα, με την ολοκλήρωση των νομικών και τεχνικών ελέγχων, να διενεργήσουμε μέσα από έναν δημόσιο ηλεκτρονικό διαγωνισμό την αξιοποίηση του ακινήτου μας μέσα σε ένα περιβάλλον διαφάνειας, αξιοπιστίας και ισότιμης πρόσβασης προς όλους τους ενδιαφερόμενους. Στόχος μας είναι διασφαλίσουμε μία βιώσιμη λύση αξιοποίησης, με οφέλη για το Ελληνικό Δημόσιο και την τοπική κοινωνία, αποδίδοντας και πάλι στους πολίτες και τους επισκέπτες της Θεσσαλονίκης έναν ιστορικό χώρο με τρόπο που αρμόζει στην ιστορία του ακινήτου έπειτα από πάρα πολλά χρόνια στασιμότητας και απραξίας. Το Δημοτικό Συμβούλιο Καλαμαριάς απέρριψε τους όρους της ΕΤΑΔ για μακροχρόνια παραχώρηση της πλαζ Αρετσούς… Σκέφτεστε ενδεχομένως και άλλες εναλλακτικές προτάσεις αξιοποίησης, που συμπεριλαμβάνουν και ιδιώτες; Έχουμε καταβάλλει όλο το προηγούμενο διάστημα μία πολύ μεγάλη προσπάθεια συνεννόησης και διερεύνησης λύσεων αξιοποίησης σε συνεργασία με το δήμο Καλαμαριάς. Μάλιστα έχουμε πολλάκις καταθέσει την άποψη μας και συγκεκριμένες προτάσεις προς τον Δήμο, καθώς η προηγούμενη εκμετάλλευση έχει λήξει. Ωστόσο, οι προσπάθειες αυτές έχουν αποβεί άκαρπες μέχρι σήμερα. Στο πλαίσιο αυτό, και επειδή εκτιμούμε ότι πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό ακίνητό μας που θα συμβάλλει στη συνολική ανάπλαση του παράκτιου μετώπου και λειτουργεί συνδυαστικά με το έργο της αξιοποίησης της Μαρίνας Καλαμαριάς, επιδίωξη μας είναι άμεσα ενόψει και της θερινής τουριστικής περιόδου να προχωρήσουμε στην αξιοποίηση που του αρμόζει. Αντιλαμβάνεστε, νομίζω, ότι αν και πάντοτε προτεραιότητα μας είναι να ακούμε και να διερευνούμε προτάσεις συνεργασίας με τους τοπικούς φορείς, όταν αυτό δεν είναι πρόσφορο και εφικτό, οφείλουμε στο πλαίσιο της αποστολής μας να διασφαλίσουμε με διαφάνεια και ανοικτές διαδικασίες τη βέλτιστη αξιοποίηση του ακινήτου μας με τρόπο που θα αποφέρει

στη Σοφία

Χριστοφορίδου

έσοδα για το Ελληνικό Δημόσιο και θα αναβαθμίζει περιβαλλοντικά, οικονομικά και αισθητικά την ευρύτερη περιοχή. Στην ιδιοκτησία της ΕΤΑΔ βρίσκονται και δύο τμήματα της νέας παραλίας Θεσσαλονίκης, εκεί όπου βρίσκονται οι ναυτικοί όμιλοι, και στο ύψος της εκκλησίας Κυρίλλου και Μεθοδίου. Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια για αυτές τις εκτάσεις; Στόχος μας είναι να αξιοποιήσουμε τα συγκεκριμένα ακίνητα, ενισχύοντας την συνεργασία μας με τους ομίλους θαλάσσιων αθλημάτων που δραστηριοποιούνται στην περιοχή, δίνοντας σημαντική ώθηση στον τομέα αυτό γύρω από τον οποίο υλοποιούνται μία σειρά από δράσεις ναυταθλητισμού. Την ίδια στιγμή, με επίκεντρο το σημαντικό τοπόσημο του Μεγάρου Μουσικής μελετούμε την αξιοποίηση των ακινήτων μας στην εν λόγω περιοχή, έτσι ώστε να στηρίξουμε τη δυναμική που αναπτύσσεται εκεί, συμβάλλοντας σημαντικά στον κεντρικό σχεδιασμό, σύμφωνα και με τους σκοπούς της Εταιρείας μας. Στο σχέδιο της Περιφέρειας προτείνονται μεγάλες παρεμβάσεις για την περιοχή του Μεγάρου Μουσικής - Ποσειδωνίου - Κελλάριου κόλπου, όπου επίσης έχει εκτάσεις η ΕΤΑΔ. Σας βρίσκουν σύμφωνους οι προτεινόμενες παρεμβάσεις; Θεωρούμε ότι οι παρεμβάσεις που προβλέπονται διασφαλίζουν καλύτερες χρήσεις σε σειρά από διαφορετικούς τομείς, όπως είναι ο αθλητισμός, ο τουρισμός και η αναψυχή και προσφέρουν, θα προσέθετα, μία μεγαλύτερη ευελιξία για τις μελλοντικές επιλογές ανάπτυξης της περιοχής. Ωστόσο, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι το εγχείρημα αυτό είναι αρκετά σύνθετο και άποψη μας είναι ότι αν και η γενική προσέγγιση σχεδιασμού κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, χρειάζεται περισσότερο εξειδίκευση, ώστε να καταλήξουμε σε έναν σχεδιασμό ανάπτυξης που θα ανταποκρίνεται τις ανάγκες της κοινωνίας, μέσα από την αξιοποίηση της τεχνογνωσίας και των δυνατοτήτων όλων των εμπλεκόμενων φορέων, της ΕΤΑΔ συμπεριλαμβανομένης. Μόνο αν αγκαλιάσουμε όλοι μας αυτό τον σχεδιασμό και γίνουμε μέρος της προσπάθειας θα μπορέσουμε την επόμενη μέρα να τον υλοποιήσουμε στην πράξη, προς όφελος της πόλης και της ευρύτερης περιοχής. Και σε αυτή την κατεύθυνση, από την πλευρά μας, με ομαδική και σκληρή δουλειά επιθυμούμε να λειτουργήσουμε ως επιταχυντές των αλλαγών που θα αναμορφώσουν την συγκεκριμένη περιοχή.

Ευκαιρία ανάπτυξης η ενοποίηση του παραλιακού μετώπου - Προσοχή στους αστερίσκους!

Μιχάλης Ζορπίδης Προέδρου ΕΕΘ

Θεσσαλονίκη είναι μία πόλη που οι υποδομές της έχουν ξεπεραστεί από το χρόνο και τις ανάγκες της, η οποία σίγουρα χρειάζεται σημαντικές αναπλάσεις και μεγάλα έργα. Με αυτή τη λογική η ενοποίηση του παραλιακού μετώπου των 40 χιλιομέτρων από το Καλοχώρι μέχρι το Αγγελοχώρι, με προϋπολογισμό χωρίς να είναι ακόμη ο επίσημος, αλλά σύμφωνα με δηλώσεις αρμοδίων που θα φτάσει τα 500 εκατ. ευρώ, μόνο καλοδεχούμενη μπορεί να είναι, όσο και αναγκαία, καθώς έχουμε ήδη αργήσει. Το συγκεκριμένο έργο θα έπρεπε να έχει υλοποιηθεί εδώ και χρόνια, καθώς λαμβάνει μέρος στην δημόσια συζήτηση εδώ και δεκαετίες. Η πόλη έχει ανάγκη από αναπτυξιακά έργα τέτοιου είδους που θα βοηθήσουν τους επαγγελματίες να επιβιώσουν, να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και γιατί όχι να συμβάλουν και στην βελτίωση του βιοτικού επιπέδου μεγάλου αριθμού πολιτών. Είναι σίγουρο, πως η μη αξιοποίηση διαφόρων συγκριτικών πλεονεκτημάτων της περιοχής μας, όπως το συγκεκριμένο παραλιακό μέτωπο, πρέπει να σταματήσει. Πρέπει να γίνουν μελέτες και να βρεθούν οι πόροι για την αξιοποίηση όλων των περιοχών που μπορούν να προσθέσουν στο αναπτυξιακό φορτίο της Θεσσαλονίκης. Ως πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, ο μακροβιότερος του φορέα, πάντα ήμουν υπέρ και υποστήριζα παρεμβάσεις που αλλάζουν ριζικά το προφίλ της πόλης, ευνοούν τον επιχειρείν και μπορούν να αποτελέσουν πόλο έλξης επισκεπτών εγχώριων και του εξωτερικού. Το συγκεκριμένο έργο τώρα, το οποίο για να υλοποιηθεί στο σύνολο του θα χρειαστεί μεγάλος αριθμός υποέργων, σίγουρα θα ωφελήσει τους επαγγελματίες των επτά δήμων στα όρια των οποίων εκτείνονται τα 40 αυτά χιλιόμετρα παραλιακού μετώπου, τη στιγμή που μπορεί να επιφέρει και τεράστια τουριστικά οφέλη για ολόκληρη της περιοχή αυτή, αλλά και όλους όσους ασχολούνται με τον τουριστικό κλάδο. Με στόχο την ενοποίηση της έκτασης αυτής, ώστε να έχει μια συνέχεια και οι πολίτες να έχουν τη δυνατότητα για μια περιπατητική και ποδηλατική διαδρομή, με θαλάσσια συγκοινωνία, μπορεί να καταστεί σημείο ενδιαφέροντος για διάφορες κοινωνικές αλλά και επαγγελματικές δραστηριότητες. Με λίγα λόγια όποιο σημείο μπορεί και συγκεντρώνει κόσμο και το ενδιαφέρον πολιτών και επισκεπτών, υπάρχει και άνθιση νέων επαγγελματικών δραστηριοτήτων, τη στιγμή που και οι υφιστάμενοι επαγγελματίες θα λάβουν το «κομμάτι» που τους αναλογεί από την οικονομική ανάπτυξη που θα επιφέρει η υπεραξία που θα αποκτήσουν οι περιοχές των δήμων από όπου διέρχεται το παραλιακό μέτωπο. Όλα τα παραπάνω είναι τα θετικά, υπάρχουν όμως και μερικά σημεία που χρήζουν προσοχής και κάποιες γκρίζες περιοχές. Πρώτο σημείο που θέλω

να σταθώ και με αναγκάζουν όσα έχει ζήσει και συνεχίζει να ζει η πόλη μας από την υλοποίηση μεγάλων αναπτυξιακών έργων που αντί να προσδώσουν κοινωνικά και οικονομικά οφέλη, επιφέρουν ταλαιπωρία και μεγάλες απώλειες και αναφέρομε στο χρονοδιάγραμμα του έργου, το οποίο επίσης δεν είναι επίσημο ακόμη, αλλά οι πρώτες πληροφορίες κάνουν λόγο για ολοκλήρωση του συνόλου των έργων ενοποίησης του παραλιακού μετώπου, το 2030. Αυτό λοιπόν το χρονοδιάγραμμα ή όποιο προκύψει επίσημα, πρέπει να τηρηθεί αυστηρά, ώστε να αποφευχθούν όλες οι στρεβλώσεις και άσχημες συνέπειες που επιφέρουν οι καθυστερήσεις μεγάλων έργων - παρεμβάσεων, στην καθημερινότητα και στην οικονομική δραστηριότητα των περιοχών όπου πραγματοποιούνται εργασίες. Εγώ προσωπικά, διατηρώ επιφυλάξεις για το συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, καθώς θεωρώ πως τα έργα για τα οποία υπάρχουν ώριμες μελέτες είναι εφικτό να ολοκληρωθούν σε ορίζοντα οκταετίας, έργα των οποίων όμως ακόμη δεν έχουν αρχίσει καν οι μελέτες για την υλοποίηση τους, θεωρώ πως θα ξεπεράσουν το 2030 ώστε να είναι απολύτως έτοιμα. Δεύτερο σημείο στο οποίο θέλω να εστιάσω, είναι το γεγονός πως στο έργο εμπλέκονται επτά παράκτιοι δήμοι. Θα πρέπει επομένως να υπάρχει ισόρροπη και ισόνομη ανάπτυξη στις περιοχές αυτές και ανάλογη κατανομή πόρων, φυσικά σύμφωνα με τις υφιστάμενες ανάγκες και αυτές που θα προκύψουν από τις μελέτες και κατά τη διάρκεια των εργασιών. Δυστυχώς ακόμη δεν υπάρχει ο φορέας υλοποίησης που θα αναλάβει και την εποπτεία ολόκληρου του έργου. Τέλος, θέλω να εκφράσω την επιφύλαξη μου για το κατά πόσο θα δημιουργηθεί ένα ενιαίο χωρίς καμία ασυνέχεια παραλιακό μέτωπο 40 χιλιομέτρων, καθώς υπάρχουν σημεία από τα οποία διέρχεται, που αδυνατούν λόγω της χρήσης και του ιδιοκτησιακού να ενσωματωθούν σε μια ενοποιημένη διαδρομή.

Η ώρα είναι... τώρα και 5’!

Γιώργος Τσακούμης Πρόεδρος ΤΕΕ/ΤΚΜ

ο πρώτο και καλύτερο που έχει να κάνει κάποιος μπαίνοντας στον δημόσιο διάλογο για το Παραλιακό Μέτωπο της Θεσσαλονίκης και το υπό έγκριση ΕΠΣ του έργου, είναι να κλείσει τα μάτια και να φανταστεί πως θέλει τη Θεσσαλονίκη, δέκα χρόνια μετά. Προσωπικά θέλω να σκέφτομαι μια μεγαλούπολη με μητροπολιτικά χαρακτηριστικά, με όλη τη συναίσθηση της ιστορίας της, αλλά ταυτόχρονα ανανεωμένη, σύγχρονη, δυναμική και με το «νεύρο» ενός δημιουργικού περιφερειακού οικονομικού και αναπτυξιακού κέντρου.

● Στην προσαρμογή του σχεδίου σε ζητήματα που αφορούν στη διαχείριση απορριμμάτων και αποβλήτων, πάντα σε συνεργασία με τους συναρμόδιους φορείς. ● Στην σταδιακή αντιμετώπιση των «ασυνεχειών» στον ενιαίο χαρακτήρα που είναι ο απώτατος στόχος τους εγχειρήματος.

Με δύο μητροπολιτικά πάρκα, το δυτικό στον παλιό εμπορευματικό σταθμό και το ανατολικό στην έκταση του ΑΠΘ στην παραλιακή ζώνη της Πυλαίας, να προστίθενται στο κεντρικό που ήδη συνδέεται με την ανάπλαση της ΔΕΘ και ένα ακόμα που «κυοφορείται» στη θέση του σημερινού γηπέδου «Κλεάνθης Βικελίδης». Με μια «ζωντανή» παραλιακή ζώνη 40 χιλιομέτρων -παρά τις όποιες ασυνέχειες σ’ αυτή τη φάση- που θα είναι μέρος της καθημερινότητας των ανθρώπων της, με δραστηριότητες που ενισχύουν το ρόλο του παράκτιου μετώπου ως παράγοντα ποιότητας ζωής, αλλά και την λειτουργία του ως παραγωγικού πόλου έλξης για κατοίκους, επισκέπτες και επενδυτές. Με νέες χρήσεις γης, προσαρμοσμένες να υπηρετήσουν αυτή τη νέα δυναμική της πόλης. Το γεγονός ότι στην προτεινόμενη μελέτη περιλαμβάνονται έργα που εκτείνονται σε 7 δήμους αποτελεί πρόκληση και ευκαιρία. Πρόκληση για την ώθηση του μητροπολιτικού τρόπου διοίκησης που χρειάζεται μια μεγαλούπολη για να μπορέσει να πορευτεί συγκροτημένα προς το μέλλον με ενιαίο σχεδιασμό, αλλά και ευκαιρία εξασφάλισης της συνάφειας και της σύμπνοιας με τα αντίστοιχα τοπικά πολεοδομικά σχέδια των επιμέρους δήμων, πολύ περισσότερο αφού η έγκριση του συγκεκριμένου

σχεδίου θα αποτελέσει το βασικό πρόγραμμα πάνω στο οποίο θα πρέπει πλέον να αναπτυχθούν τα τοπικά των δήμων. Αποτελεί επίσης μια εξελικτική επιλογή η χρήση του συγκεκριμένου πολεοδομικού εργαλείου, του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου, για πρώτη φορά σε τόσο μεγάλη κλίμακα και ένα τόσο μεγάλο εύρος περιοχών. Όπως αντιλαμβάνεται κανείς, αυτό δημιουργεί θετικές εξελίξεις σε περιοχές που η ρύθμιση τους θα γινόταν σε πολύ μεγαλύτερο βάθος χρόνου, δίνοντας αν θέλετε ώθηση και στις περιπτώσεις εκείνες που μπορεί να απαιτηθεί βαθύτερη επιμέρους μελέτη. Προφανώς δεν ισχυρίζομαι πως σε ένα τέτοιο μεγάλο εγχείρημα, όλα είναι «λυμένα» με το ξεκίνημα. Δεν είναι. Σημαντικά ζητήματα ανακύπτουν στην μελέτη, ως προς το ιδιοκτησιακό καθεστώς ορισμένων περιοχών, ειδικά όπου το δημόσιο -υπό τη μορφή φορέων- κατέχει μεγάλο ποσοστό γης. Στην περίπτωση αυτή είναι σκόπιμο να ενεργοποιηθούν πρόδρομες συζητήσεις, ώστε οι εξειδικεύσεις των προτάσεων να βρουν έναν κοινό

τόπο, στο πλαίσιο της δημιουργίας μίας κοινής αντίληψης και αλληλοκατανόησης των προκλήσεων, που αφορούν στην ανάπτυξη των εκτάσεων αυτών, με τον απαιτούμενο βαθμό ευελιξίας, καθώς δεν έχουν διατυπωθεί ακόμα σχετικές επενδυτικές προτάσεις. Το ΤΕΕ ΚΜ θα μπορούσε να παίξει σημαντικό ρόλο στη διευθέτηση και την οργάνωση τέτοιων συζητήσεων, ώστε να διευθετηθούν ζητήματα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Το ΤΕΕ/ΤΚΜ που έχει ήδη ιστορική σχέση με τον εν λόγω εγχείρημα, θα είναι παρόν και σε κάθε προσπάθεια αντιμετώπισης επιμέρους προκλήσεων, όπως για παράδειγμα: ● Στη συνδεσιμότητα της υπό μελέτη περιοχής με έναν συνολικό σχεδιασμό βιώσιμης αστικής κινητικότητας και πιθανή ανάπτυξη νέων μέσων (π.χ. θαλάσσια συγκοινωνία) ή νέων ευέλικτων μορφών αστικής συγκοινωνίας. ● Στην προσαρμογή του εγχειρήματος στις νέες προκλήσεις τις κλιματικής αλλαγής, στο πλαίσιο μια φιλοσοφίας ανθεκτικότητας.

Το σίγουρο είναι ένα, πως σ’ αυτή τη φάση, εδώ και τώρα, οι αποφάσεις της Θεσσαλονίκης και του συνόλου των παραγόντων που συνθέτουν την ηγεσία της, θα κάνουν τη διαφορά ανάμεσα στην εξέλιξη και στη στασιμότητα. Η ώρα για να ξεκινήσουμε είναι... τώρα και 5’! Και αναφέρω αυτή τη νοητή υπέρβαση του πενταλέπτου, για να τονίσω το πόσο καιρό περιμένει η Θεσσαλονίκη αυτή την ανανέωση. Ή θα προχωρήσουμε σθεναρά και αποφασιστικά στην υλοποίηση του μεγαλεπήβολου σχεδίου που θα αλλάξει το πρόσωπο της πόλης για τις επόμενες πολλές δεκαετίες και θα προσδιορίσει ένα νέο βιοτικό επίπεδο εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων, ή θα αφήσουμε τον κακό εαυτό μας να πάρει τα ηνία, θα χάσουμε το momentum, θα μπούμε σε περιδίνηση αέναων συζητήσεων, αντιπαραθέσεων και εμμονής σε κομμάτια του παζλ που τελικά θα μας στερήσουν την μεγάλη εικόνα και την δυνατότητα να την μετατρέψουμε σε πραγματικότητα! Σκέφτομαι -για παράδειγμα- αυτά τα τέσσερα μεγάλα πάρκα... Δέκα χρόνια πριν, αν έλεγες σε έναν 30άρη Θεσσαλονικιό πως θα προλάβει να βιώσει την πόλη του με τόσους «πνεύμονες» πρασίνου, από εκεί που έχει μια από τις μικρότερες αναλογίες πρασίνου ανά κάτοικο στην Ευρώπη, θα σε αποκαλούσε αιθεροβάμονα. Εκείνος ο 30άρης, έχει την ευκαιρία ως 50άρης να ζήσει σ’ αυτή τη νέα πόλη, που συντίθεται από πολύ περισσότερα χαρακτηριστικά από τα εν λόγω πάρκα. Και το κυριότερο, θα έχει την ικανοποίηση ότι η επόμενη γενιά, τα παιδιά του, θα έχουν την ευκαιρία να δημιουργήσουν τη δική τους ζωή σ’ αυτή τη νέα Θεσσαλονίκη.

Το Παράκτιο Μέτωπο της Θεσσαλονίκης, δυτικά!

Γιάννης Τόσκας Συγκοινωνιολόγος (MS-MUP) Διευθύνοντας Σύμβουλος ΟΣΕΘ

ο ευρύ περιβάλλον ενός παραλιακού μετώπου είναι παράγοντας ο οποίος δεν διαρκεί απεριόριστα, αλλά μεταβάλλεται. Απαιτείται κατανόηση μιας σειράς διεργασιών και η δρομολόγηση παρεμβάσεων ώστε οι μεταβολές να συμβαίνουν με εύσχημο τρόπο. Η εξέλιξη του παράκτιου μετώπου της Θεσσαλονίκης έδωσε και δίνει ευκαιρίες στην ανάπτυξη του με βιώσιμο τρόπο, καθιστώντας το παραπάνω κυρίαρχο ζητούμενο του σχεδιασμού. Συνιστά εξίσωση, δηλαδή, με συνθήκες, σταθερές και μεταβλητές. Δύσκολη η επίλυση της, έχοντας υπόψη τις διαχρονικές αναφορές της στην πολιτική οικονομία και την ανθρωπογεωγραφία του πολεοδομικού συγκροτήματος. Γι’ αυτό και η προσπάθεια της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας για το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο και τη βιώσιμη ανάπτυξη του θαλάσσιου μετώπου της Θεσσαλονίκης πρέπει να στηριχθεί από όλους, ξεχνώντας οριστικά τα όποια μεμονωμένα αναπτυξιακά και οικιστικά συμφέροντα. Με άλλα λόγια, το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο θα πρέπει να: ● υπηρετεί τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών (δήμων) αλλά και της ευρύτερης ενδοχώρας, σε λειτουργική συσχέτιση με τα στοιχεία και τη δυναμική των περιοχών που διατρέχει, αναδομώντας τις φυσικές συνθήκες προς όφελος της τοπικής κοινωνίας. ● πορεύεται σε πλαίσιο περιορισμένων περιβαλλοντικών επιπτώσεων, διατηρώντας έναν καλοσχεδιασμένο ορίζοντα συνολικού σχεδιασμού ο οποίος θα λαμβάνει υπόψη τις αναμενόμενες επιπτώσεις και εκφάνσεις της κλιματικής αλλαγής ώστε να προσαρμόζεται κατάλληλα. Έχουμε στη Θεσσαλονίκη ένα παράκτιο ανάγλυφο με ποικίλες και ανάμικτες διακυμάνσεις: αλλού ήπια τοπογραφία ψηλού και ακατάλληλου υδροφόρου ορίζοντα (δυτικότερα), αλλού αποθέσεις και ενεργές -και μη- εγκαταστάσεις ποικίλων βιομηχανικών χρήσεων, πολλά στρέμματα διαρκώς αναπτυσσόμενων λιμενικών εκτάσεων, αλλά και θολή εικόνα εγκατάλειψης, καθώς οι σκονισμένες μνήμες των αρχών του 20ού αιώνα (βλέπε Μπέχτσιναρ) έρχονται στη σκέψη. Μία περιοχή ενός ιστορικού σιδηροδρομικού δικτύου και του Παλιού Σταθμού, με γειτνιάζουσες χρή-

γανωμένης βιομηχανικής χρήσης), μέσα σε ανάκατο και χωρίς ιεράρχιση οδικό δίκτυο, χρειάζονταν πάντοτε απαραιτήτως το «φιλί της ζωής».

Μια σειρά από τομείς της οικονομίας όπως αναψυχή, κατοικία, απασχόληση, εμπόριο, αποτελούν παράγοντες ιδιαίτερης πίεσης στο παράκτιο μέτωπο της Θεσσαλονίκης συνολικά. Ο εμπεριστατωμένος συνεκτικός σχεδιασμός και η εκτίμηση μεταβλητών και επιπτώσεων είναι στοιχεία απαραίτητα για να γίνει δυνατή από την Πολιτεία (βλέπε ΠΚΜ) η διατήρηση της σύνθετης δυναμικής του

σεις εισόδου πόλης και υψηλής αξίας παράλιο οικιστικό ιστό στην παραλία της πόλης αλλά και με εκτάσεις αδόμητες. Από την άλλη πλευρά, ανατολικά, χώροι με αναβαθμισμένες χρήσεις διεθνούς αερολιμένα αλλά και αρκετές «αμήχανες» ζώνες γεωργικής γης και επίπεδες εκτάσεις με τις γνωστές εξαιρετικές προοπτικές της ανάπτυξης κέντρων σύγχρονων ψηφιακών εφαρμογών (ThessINTEC). Μία σειρά από τομείς της οικονομίας όπως αναψυχή, κατοικία, απασχόληση, εμπόριο, αποτελούν παράγοντες ιδιαίτερης πίεσης στο παράκτιο μέτωπο της Θεσσαλονίκης συνολικά. Ο εμπεριστατωμένος συνεκτικός σχεδιασμός και η εκτίμηση μεταβλητών και επιπτώσεων είναι στοιχεία απαραίτητα για να γίνει δυνατή από την Πολιτεία (βλέπε ΠΚΜ) η διατήρηση της σύνθετης δυναμικής του. Για τη βορειοδυτική πλευρά, η αξιοποίηση του υφιστάμενου σιδηροδρομικού δικτύου (τόσο του υπαρκτού ανενεργού όσο και συνδυασμένου νέου τμήματος με ένταξη νέων κλάδων) αποτελεί πρωταρχική υποχρέωση. Η εγκατάλειψη δεκαετιών έδωσε στη δυτική πλευρά ένα καίριο χτύπημα. Η περιοχή του Καλοχωρίου και των Διαβατών (με τους δεκάδες ατάκτως εριμμένους βιοτεχνικούς και βιομηχανικούς χώρους) και της Σίνδου (με τη βασική χρήση της τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και της ορ-

Κομβικής επιλογής θέμα και ταυτόχρονα ζητούμενο είναι η ανάπτυξη του δυτικού προαστιακού σιδηροδρόμου. Αυτό που οι φίλοι του σιδηροδρόμου και οι μηχανικοί αναδεικνύουν χρόνια τώρα, αυτό το προφανές, η αναβάθμιση, δηλαδή, μέσω συνδέσεων των εξαιρετικών τερματικών χώρων της δυτικής πλευράς, του μεγάλου λιμένα της Θεσσαλονίκης και του σταθμού των ΚΤΕΛ, με τις δυτικότερες πηγές μετακινήσεων, είναι μοχλός που θα ωθήσει με άμεσο και οικονομικό τρόπο τη δυναμική των ανεμπόδιστων μετακινήσεων και θα μεταφέρει με ασφάλεια σε δέκα σχεδόν λεπτά τον επιβάτη από δυτικά στην Πλατεία Ελευθερίας, στην καρδιά της πόλης, εξοικονομώντας πολύτιμο χρόνο και χρήμα. Το μετρό ως βασικός πόλος και ο προαστιακός σιδηρόδρομος ως συνεπής συμπαραστάτης στοχεύουν να στηρίξουν την απεξάρτηση από το οδικό όχημα και να διώξουν τη συμφόρηση. Περιττό να συζητάμε την πρόταση της δεύτερης φάσης του προαστιακού (city train), με σύνδεση (και) των πυκνοκατοικημένων ζωνών της Σταυρούπολης και των Αμπελοκήπων με κάποιες νέες γραμμές και στάσεις. Ως τότε, μάλιστα, θα έχει αναπλαστεί ο ιστορικός χώρος του πρώην στρατοπέδου Παύλου Μελά και τα οφέλη θα είναι πολλαπλάσια. Μαζί με αυτά, ο χώρος του παλιού σιδηροδρομικού σταθμού της Θεσσαλονίκης θα οργανωθεί σε ένα ενιαίο μητροπολιτικό πάρκο και ο επιβατικός σταθμός του λιμένα με το εξαιρετικό κτίριο του παλιού Τελωνείου σε πολιτισμικό τοπόσημο. Τα καλύτερα εφόδια για να ζήσει και να επενδύσει ο πολίτης στα δυτικότερα του κέντρου μέρη. Μία Θεσσαλονίκη που σήμερα έχει το κέντρο βάρους μονόπλευρα ανατολικά θα αποκτήσει βαρύτητα σοβαρή, θα ντυθεί πάλι με αίγλη και οικονομική προοπτική όπως παλιά, θα αποκτήσει αξία και εικόνα ευρωπαϊκής μεγαλούπολης. Ας τολμήσουμε να αφήσουμε κάτι χρήσιμο ως παρακαταθήκη ανάπτυξης στους Θεσσαλονικείς των επόμενων γενεών: Το αξίζουμε και το αξίζουν!

Δυτικό μέτωπο: Πώς γίνεται η εξυγίανση και αποκατάσταση του υπεδάφους και του υπόγειου νερού

πό τον Απρίλιο του 2021 έχει ξεκινήσει ένα πολύ σημαντικό περιβαλλοντικό έργο σε συγκεκριμένες περιοχές του δυτικού μετώπου Θεσσαλονίκης, στους δήμους Θεσσαλονίκης, Αμπελοκήπων-Μενεμένης και Δέλτα. Αντικείμενο του συγκεκριμένου εμβληματικού έργου αποτελεί η απορρύπανση του εδάφους και του υπόγειου νερού αλλά και η απομάκρυνση και η ορθολογική διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων από συγκεκριμένες περιοχές, συνολικής έκτασης περίπου 600 στρεμμάτων. Η έκταση αυτή καλύπτει την περιοχή των παλιών βυρσοδεψείων, τις εκβολές του Γαλλικού ποταμού και το Καλοχώρι έως βόρεια της Λιμνοθάλασσας, νότια των εγκαταστάσεων αποθήκευσης πετρελαιοειδών και στα πρώην γεμιστήρια τρένων, στο ρέμα και τις εκβολές του ρέματος του Δενδροποτάμου. Το έργο αυτό πρόκειται να δώσει οριστική λύση σε ένα χρόνιο πρόβλημα του Δυτικού Μετώπου Θεσσαλονίκης. Οι μη ελεγχόμενες δραστηριότητες που αναπτυχθήκαν τα προηγούμενα χρόνια στην περιοχή είχαν ως αποτέλεσμα την εμφανή και αποδεδειγμένη επιβάρυνση του υπεδάφους και του υπόγειου νερού η οποία έχει πολλές αρνητικές επιπτώσεις τόσο στο φυσικό όσο και στο ανθρωπογενές περιβάλλον, γεγονός που καθιστούσε απαραίτητη την άμεση εφαρμογή μέτρων απορρύπανσης. Η INTERGEO Τεχνολογία Περιβάλλοντος Ε.Π.Ε έχει αναλάβει ως ανάδοχος την ευθύνη ολοκλήρωσης του έργου αυτού, μετά από σχετικό διαγωνισμό της Περιφέρειας Κεντρικής

Μακεδονίας, αξιοποιώντας την πολύ μεγάλη εμπειρία και εξειδίκευση της σε έργα απορρύπανσης και διαχείρισης επικίνδυνων αποβλήτων. Το έργο έχει συνολική διάρκεια 30 μήνες και εκτελείται σύμφωνα με την εγκεκριμένη μελέτη εξυγίανσης, από τις περιβαλλοντικές αρχές της Περιφέρειας. Σήμερα βρισκόμαστε στον ένατο μήνα του έργου απορρύπανσης. Η πρώτη φάση του έργου περιλάμβανε τον τελικό σχεδιασμό μέτρων απορρύπανσης και τον εντοπισμό, ταυτοποίηση επικίνδυνων και μη επικίνδυνων αποβλήτων στις περιοχές παρέμβασης, οποία έχει ήδη ολοκληρωθεί. Στις περιοχές παρέμβασης εντοπίστηκαν επικίνδυνα απόβλητα ιδιαίτερα στην περιοχή των πρώην Βυρσοδεψείων, όπως υλικά δομικών υλικών με αμίαντο, συσκευασίες με χρώματα και χημικά, ρυπασμένες συσκευασίες, ρυπασμένα μπάζα και ιλύες από διάφορες δραστηριότητες του παρελθόντος. Πιο συγκεκριμένα έχουν εντοπιστεί πάνω από 1.000 τόνοι επικινδύνων αποβλήτων και πάνω από 1.400 τόνοι μη επικινδύνων αποβλήτων, όπως παλιά ελαστικά, απόβλητα εκσκαφών και κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) και απόβλητα επεξεργασίας δέρματος. Όλες αυτές οι ποσότητες απομακρύνονται σταδιακά από την περιοχή, με σκοπό την ορθολογική τους διαχείριση μέσω αδειοδοτημένων εταιρειών και αποδεκτών. Οι διαδικασίες απομάκρυνσης τους είναι σε εξέλιξη και θα ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του έτους (φωτ. 1 ,2) Το πιο σημαντικό κομμάτι του έρ-

Φωτ. 1

Δρ. Χρήστος Βατσέρης Σύμβουλος Περιβάλλοντος, Τεχνικός Διευθυντής της INTERGEO Τεχνολογία Περιβάλλοντος

γου αφορά την απορρύπανση του εδάφους και του υπόγειου νερού σε δυο κυρίως περιοχές. Στην περιοχή των πρώην Βυρσοδεψείων καταγράφηκε επιβάρυνση του εδάφους από συγκεντρώσεις χρωμίου και κάποιων χλωριωμένων υδρογονανθράκων. Στην περιοχή των γεμιστηρίων των τρένων, νότια των εγκαταστάσεων αποθήκευσης πετρελαιοειδών στο Καλοχώριο κύριος ρύπος ήταν υδρογονάνθρακες πετρελαιοειδών τόσο στο έδαφος όσο και στο υπόγειο νερό. Η απορρύπανση των περιοχών αυτών θα λάβει χώρα με την εφαρμογή in situ τεχνικών, δηλαδή απορρύπανση του εδάφους και τoυ υπόγειου νερού επί τόπου χωρίς να χρειάζεται κάποια εκσκαφή του εδάφους, αποφεύγοντας κάθε αρνητική επίπτωση που προκύπτει από την δημιουργία σκόνης κατά τις χωματουργικές εργασίες. Στα ρυπασμένα πεδία που αναφέρθηκαν θα εφαρμοστούν ειδικές τεχνικές όπως ο βιοαερισμός (Bioventing), in situ χημική οξείδωση η αναγωγή (In situ Chemical Oxidation or reduction). Αντίστοιχα και για το υπόγειο νερό θα χρησιμοποιηθεί η τεχνική της άντλησης και επεξεργασίας είτε η τεχνική της έκχυσης ειδικών οξειδωτικών η αναγωγικών μέσων. Οι τεχνικές που θα εφαρμοστούν είναι καινοτόμες, πολύ αποτελεσματικές και ιδιαίτερα οικονομικές σε σχέση με την εναλλακτική της ολική εκσκαφής και διάθεσης των ρυπασμένων υλικών και αντικατάστασης τους με νέα αδρανή υλικά. Σήμερα είμαστε στο στάδιο της εγκατάστασης των συστημάτων απορρύπανσης και της ανόρυξης

Φωτ. 2

των γεωτρήσεων απορρύπανσης τόσο στην περιοχή των Βυρσοδεψείων όσο και στη περιοχή των γεμιστηρίων τρένων. Η εκκίνηση της απορρύπανσης αναμένεται μέσα στους επόμενους μήνες και η ολοκλήρωση της απορρύπανσης το καλοκαίρι του 2023. Με την ολοκλήρωση του έργου εξυγίανσης και την διασφάλιση ότι οι συγκεντρώσεις ρυπογόνων ουσιών στο έδαφος και στο υπόγειο νερό θα πέσουν σε επίπεδα που θα επιτρέπουν ακόμη και την αστική χρήση θα δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες για την ευρύτερη αναβάθμιση της περιοχής μέσα από τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας και του οικολογικού περιβάλλοντος, και εν τέλει για την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής. Σε κάθε περίπτωση όμως αποτελεί υποχρέωση της Πολιτείας να εξασφαλίσει την διατήρηση της περιβαλλοντικής κατάστασης των απορρυπασμένων περιοχών και στο άμεσο μέλλον με το συστηματικό έλεγχο αλλά και αποκλεισμό κάθε πιθανής περαιτέρω επιβάρυνσης μέσω ανεξέλεγκτης ή μη περιβαλλοντικά ορθής διάθεσης υγρών και στερεών αποβλήτων από υφιστάμενες δραστηριότητες στην περιοχή αλλά και από εξωτερικούς ρυπαντές. Οι πρακτικές αυτές είναι η αιτία της ρύπανσης που προκαλείται στο έδαφος αρχικά και στην συνέχεια στα υπόγεια νερά τα οποία μέσω της ροής τους προκαλούν την περεταίρω διασπο-

ρά της ρύπανσης. Για τον λόγο αυτό αντίστοιχα μέτρα περιβαλλοντικού ελέγχου και απορρύπανσης θα πρέπει να ολοκληρωθούν και σε υφιστάμενες γειτνιάζουσες βιομηχανικές μονάδες και δραστηριότητες της περιοχής έτσι ώστε να μην επιβαρύνουν τις ήδη απορρυπασμένες περιοχές. Γιατί δυστυχώς τα σύνορα του περιβάλλοντος δεν θωρακίζονται.

INTERGEO Τεχνολογία Περιβάλλοντος Η INTERGEO Τεχνολογία Περιβάλλοντος Ε.Π.Ε. με έδρα τη Θέρμη Θεσσαλονίκης δραστηριοποιείται στον τομέα των γεωπεριβαλλοντικών μελετών και έργων, με εξειδίκευση στις εξυγιάνσεις ρυπασμένων εδαφών και υπόγειων νερών και διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων. Ιδρύθηκε στην Ελλάδα το 1991 από τον Δρ. Στέλιο Παπαδόπουλο, ως θυγατρική εταιρεία της INTERGEO Αυστρίας με σκοπό να προσφέρει ανάλογες υπηρεσίες και στην Ελλάδα και Κύπρο. Η εταιρεία απασχολεί εξειδικευμένο και ειδικά εκπαιδευμένο επιστημονικό προσωπικό που αποτελείται από γεωλόγους, υδρογεωλόγους, περιβαλλοντολόγους, χημικούς μηχανικούς, χημικούς, μηχανολόγους μηχανικούς, μηχανικούς περιβάλλοντος και πολιτικούς μηχανικούς. H INTERGEO επιδιώκει την αειφόρο καινοτομία στην περιβαλλοντική αποκατάσταση και τη διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων, εξελισσόμενη με ένα σαφώς καθορισμένο σύνολο βασικών αξιών. Με επίκεντρο τη συνεχή ανάπτυξη και βελτίωση των υπηρεσιών της, η INTERGEO στοχεύει να κερδίσει τη μακροπρόθεσμη αναγνώριση και εμπιστοσύνη τόσο της βιομηχανίας όσο και των περιβαλλοντικών αρχών.

Πολυτιμότατο εργαλείο για την προώθηση του τουρισμού της Θεσσαλονίκης η ενοποίηση του παραλιακού μετώπου

διαμφισβήτητα η ενοποίηση του παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης, αποτελεί το πιο μεγαλόπνοο έργο για την πόλη μας και την ευρύτερη περιοχή της. Έργο που όταν ολοκληρωθεί, πραγματικά θα αλλάξει την εικόνα της και θα επανακαθορίσει τη θέση της τόσο μέσα στην Ελλάδα, όσο και εκτός των συνόρων της στα Βαλκάνια, στη Μεσόγειο, στην Ευρώπη. Η άναρχη και υποτυπώδης ανάπτυξη από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα έως σήμερα της παράκτιας ζώνης του Θερμαϊκού κόλπου, τόσο από τη δυτική πλευρά της πόλης που φθάνει στην περιοχή του Καλοχωρίου και τις εκβολές του Γαλλικού ποταμού, όσο και από την ανατολική πλευρά έως το Αγγελοχώρι, μετέτρεψε το «στολίδι» της μητροπολιτικής περιοχής της Θεσσαλονίκης, την ευρύτερη παραλία της, σε ένα πολύ μεγάλο μέρος της σε ακαλαίσθητους τόπους ρυπασμένους από σκουπίδια χωρίς καμία προοπτική. Αυτό λοιπόν το «στολίδι» καλείται τώρα να αναβιώσει και να συστήσει ξανά τόσο στους κατοίκους της περιοχής όσο και στους επισκέπτες της, η ενοποίηση του παραλιακού μετώπου. Και βέβαια τέτοιου είδους μεγάλες αλλαγές επιδρούν καταλυτικά στην πρόοδο και την ευημερία ενός τόπου σε όλους τους επιμέρους τομείς. Η υλοποίηση του συγκεκριμένου έργου, πα-

ράλληλα με την ολοκλήρωση των υπολοίπων μεγάλων έργων όπως αυτό του Μετρό και της ανάπλασης της ΔΕΘ, είναι σίγουρο ότι θα επιφέρει ανάπτυξη και στον τομέα του τουρισμού γενικότερα. Με αύξηση των επισκεπτών τόσο σε ποσότητα όσο και σε ποιότητα, οι τουριστικές επιχειρήσεις της Θεσσαλονίκης αισιοδοξούμε ότι θα βγούμε επιτέλους από το χρόνιο τέλμα της μετριότητας, ανοίγοντας παράλληλα το δρόμο για την αύξηση -ποσοτική και ποιοτική- και στο δικό μας κλάδο των θέσεων εργασίας στην περιοχή. Παρ’ ότι ζούμε σε μία πόλη που δυστυχώς εδώ και πολλά χρόνια βρίσκεται σε συνεχή στασιμότητα και βιώνει διαρκώς υποσχέσεις ως προς την υλοποίηση των έργων που θα αλλάξουν το status της, σε προσωπικό επίπεδο είμαι αισιόδοξος και ευελπιστώ ότι το συγκεκριμένο έργο θα ξεκινήσει άμεσα. Αλλά και τα υπόλοιπα μεγάλα έργα, στα οποία προαναφέρθηκα, προσδοκώ ότι θα προχωρήσουν και θα αποπερατωθούν χωρίς άλλες άσκοπες καθυστερήσεις, ούτως ώστε να δημιουργηθεί ένα ικανό πλαίσιο που θα ωθήσει την ανάπτυξη και την πρόοδο και η επόμενη μέρα να μας βρει έτοιμους για το ξεκίνημα μιας νέας εποχής. Χρειάζεται όμως ακόμη πολλή δουλεία από όλους μας, για να μπορέσει η πόλη να κερδίσει επιτέλους τη θέση που της αξίζει στον παγκόσμιο χάρτη.

Ανδρέας Μανδρίνος Πρόεδρος ΕΞΘ

Η υλοποίηση του συγκεκριμένου έργου, παράλληλα με την ολοκλήρωση των υπολοίπων μεγάλων έργων όπως αυτό του Μετρό και της ανάπλασης της ΔΕΘ, είναι σίγουρο ότι θα επιφέρει ανάπτυξη και στον τομέα του τουρισμού γενικότερα

H INTERGEO στηρίζει τη βιώσιμη ανάπτυξη με κατεύθυνση τις ανάγκες του περιβάλλοντος και της κοινωνίας. Επενδύει στον άνθρωπο, την επιστήμη και την καινοτομία με την καθημερινή της δράση με στόχο την μακροπρόθεσμη ποιότητα ζωής της κοινωνίας.

Εφικτή στρατηγική

ερί σχεδιασμού: Η Περιφέρεια Αττικής και οι ΟΤΑ, δεν αντιμετωπίζουν τις μεγάλες αντιφάσεις στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση πολιτικών, γιατί έρχεται το υδροκέφαλο κράτος με τα υπουργεία να καλύπτουν πολλές πτυχές. Στην Κεντρική Μακεδονία και σε όλες τις Περιφέρειες δεν συμβαίνει το ίδιο. Έτσι η κατάργηση των Οργανισμών Ρυθμιστικού δεν έχει τις ίδιες επιπτώσεις. Εδώ πια ο σχεδιασμός γίνεται κατά το δοκούν. Πλήρης απουσία ρυθμιστικού σχεδίου, για την Μητροπολιτική Περιοχή, απαξίωση των Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων, ατέρμονες διαδικασίες για τις Πολεοδομικές Μελέτες και ούτω καθεξής. Για παράδειγμα το ψηφισμένο Γ.Π.Σ του δήμου Θεσσαλονίκης, από το 2019 βολτάρει μεταξύ Αθηνών(ΥΠΕΝ) και δήμου Θεσσαλονίκης με αβέβαιο μέλλον. Από την άλλη πιθανολογώ πως το νέο χωροταξικό Πλαίσιο της Κεντρικής Μακεδονίας (ΦΕΚ 485/20-082020) αποτελεί κόσμημα χωρίς αξία χρήσης. Ουδείς αναφέρεται σε αυτό! Την ίδια στιγμή τουλάχιστον δέκα ειδικά πολεοδομικά σχέδια είναι στο τραπέζι συν βέβαια το ειδικό πολεοδομικό σχέδιο (Ε.Π.Χ) για το παραλιακό μέτωπο.(ΔΕΘ-Π. Μελά-γήπεδο ΠΑΟΚ-στρ Μ. Αλεξάνδρου-τεχνολογικό πάρκο ThessINTEC - παράκτια ζώνη Μενεμένης - στρ. Κόδρα - κεραμεία Αλατίνη - γήπεδο Άρη), χωρίς να συμπεριλαμβάνονται οι ad hoc χωροθετήσεις για παιδιατρικό και ογκολογικό νοσοκομεία. Προτάσεις από το «μακρινό» 2018 Σε αυτό το περιβάλλον ο δήμος Θεσσαλονίκης είχε διατυπώσει συγκεκριμένες θέσεις για το ρυθμιστικό (που θυσιάστηκε κατά μνημονιακό τρόπο), για το περιφερειακό πλαίσιο χωρικού σχεδιασμού (Α.Δ.Σ.403/30-03-2015) και για το ειδικό χωρικό σχέδιο για το παραλιακό μέτωπο (Α.Δ.Σ.941/16-07-2018). Συνοπτικά το αναπτυξιακό τόξο του Δήμου εμπεριείχε 14 προτάσεις. Τις εξής: 1. Η εκπόνηση ειδικής πολεοδομικής μελέτης για την περιοχή Μεγάρου Μουσικής - Ποσειδωνίου Μύλων Αλατίνη, με αντικείμενο την αναδιάταξη των κοινοχρήστων - κοινωφελών λειτουργιών και την ένταξη στο σχέδιο περιοχής περίπου έκτα-

Θανάσης Παππάς Πρώην αντιδήμαρχος

σης 25 στρ. 2. Η εκπόνηση ειδικής μελέτης για την εξυγίανση της περιβαλλοντικά υποβαθμισμένης περιοχής του χειμάρρου Δενδροποτάμου (περιοχή πρώην Βυρσοδεψείων). 3. Η αστική αναζωογόνηση της οδού 26ης Οκτωβρίου, με βασικές παρεμβάσεις την ανάπλαση των κοινοχρήστων χώρων, την αξιοποίηση του κτιριακού αποθέματος, την αξιοποίηση του Στρατοπέδου Μυστακίδη και του ακινήτου ιδιοκτησίας ΟΣΕ στο όριο του Λιμένα, τη δημιουργία κυκλοφοριακού κόμβου στην Πύλη 7 του ΟΛΘ, καθώς και την απομάκρυνση των σιδηροδρομικών γραμμών από την οδό. 4. Η δημιουργία της «Πορείας Μνήμης» από την πλατεία Ελευθερίας έως το Μουσείο Ολοκαυτώματος. 5. Η δημιουργία του «Δυτικού Μητροπολιτικού Πάρκου», σε συνεργασία με τη ΓΑΙΑΟΣΕ, εντός της έκτασης του παλαιού Εμπορευματικού Σ. Σ. 6. Η ανάπλαση της ζώνης του ορίου μεταξύ της χερσαίας ζώνης του ΟΛΘ και της πόλης. 7. Η ανάπλαση της περιοχής των Κάτω Λαδάδικων, από την οδό Ναυάρχου Κουντουριώτου έως το όριο του ΟΛΘ. 8. Η επέκταση του κρηπιδώματος της παλιάς παραλίας προς τη θάλασσα με αναστρέψιμη κατασκευή (ντεκ). 9. Η αναβάθμιση και ανάδειξη του κάθετου άξονα που συνδέει το άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου με το Τελλόγλειο Ίδρυμα διαμέσου του ΑΠΘ και της ΔΕΘ. Η δημιουργία του «Άξονα των Μουσείων» με στόχο την απρόσκοπτη κίνηση των πεζών, την βελτίωση του πρασίνου και τη διασύνδεση των χώρων πολιτισμού. 10. Η κυκλοφοριακή μελέτη για τη δημιουργία κόμβου στην Πύλη 7 του Λιμένα, έναντι του Δικαστικού Μεγάρου Θεσσαλονίκης, η οποία προβλέπεται από το εγκεκριμένο Master Plan του ΟΛΘ, με σκοπό την κυκλοφοριακή υποβάθμιση της Πύλης 1 και την αποσυμφόρηση της οδού Ναυάρχου Κουντουριώτου. 11. Η σύνδεση του Δυτικού Προαστιακού Σιδηροδρόμου Θεσσαλονίκης με τον ΟΛΘ και η δημιουργία τερματικού σταθμού στην οδό Σαλαμίνος. 12. Η σιδηροδρομική σύνδεση του ΟΛΘ με το υφιστάμενο σιδηροδρομικό δίκτυο μέσω της νέας δυτικής

εισόδου στην Πύλη 16 και η απομάκρυνση των γραμμών του ΟΣΕ από την οδό 26ης Οκτωβρίου. 13. Ο επανασχεδιασμός της κίνησης πεζών/ποδηλάτων στο πλαίσιο ενθάρρυνσης της μη μηχανοκίνητης μετακίνησης, επανεξετάζοντας τη θέση του ποδηλατοδρόμου στη νέα παραλία και στον άξονα της λεωφόρου Νίκης, τη σύνδεσή του με τον Σιδηροδρομικό Σταθμό καθώς και την επέκταση του ποδηλατοδρόμου έως τον δήμο Αμπελοκήπων-Μενεμένης μέσω της οδού 26ης Οκτωβρίου. 14. Η δημιουργία υπόγειων χώρων στάθμευσης στον άξονα της νέας παραλίας και, ειδικότερα, στους κοινόχρηστους χώρους μεταξύ των: α. Μ. Αλεξάνδρου - Κακαβού - Αθ. Σουλιώτη - 28ης Οκτωβρίου. β. Γ. Παπανδρέου - Μ. Κάλλας - Γ. Σερεμέτη. γ. Λ. Μ. Αλεξάνδρου - Γ. Παπανδρέου - Λυσιμάχου - Π. Ρέγκου - Π. Συνδίκα. Και η στρατηγική για το θαλάσσιο μέτωπο Βασικός πυλώνας της Στρατηγικής (2018-2019) για το θαλάσσιο μέτωπο ήταν να αποτελέσει ο Δήμος τον επισπεύδοντα φορέα για την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου στρατηγικού σχεδίου με βάση τον πολεοδομικό σχεδιασμό και με στόχους: ● την ουσιαστική σύνδεση της πόλης με τη θάλασσα, ● την ανάπτυξη παρεμβάσεων στους τομείς δραστηριότητας που σχετίζονται με την παραλιακή ζώνη (οικονομία, αναψυχή, τουρισμός, περιβάλλον, μεταφορές, πολιτισμός, αθλητισμός), ● την υλοποίηση ενός μακρόπνοου προγράμματος αστικών αναπλάσεων στην ευρύτερη περιοχή. Εργαλεία για αυτές τις παρεμβάσεις ήταν η απόδοση των κοινοχρήστων χώρων και δημοσίων εκτάσεων του παραλιακού μετώπου από την ΕΤΑΔ στο Δήμο (κάτι που επιτεύχθηκε εν μέρει με το Μνημόνιο συνεργασίας και έκτοτε η προσπάθεια έχει εγκαταλειφθεί) η αναβάθμιση φθαρμένων περιοχών, η αναζωογόνηση υποβαθμισμένων θυλάκων, η προσέλκυση δραστηριοτήτων και χρήσεων ικανών να συμβάλλουν στην ανάπτυξη, την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία. Όμως… η βασική προϋπόθεση Είναι πια καινοφανές πως η χώρα χρειάζεται μία αποτελεσματικότερη, σύγχρονη και ευέλικτη δημόσια δι-

Χρειάζεται ισχυρή και αποτελεσματική Περιφερειακή και Τοπική αυτοδιοίκηση που θα διασφαλίζουν με την λειτουργία τους την εξυπηρέτηση των πολιτών, σε συνάφεια-συμπόρευση με τον ρυθμιστικό και ελεγκτικό ρόλο του κράτους και της ενεργής και συμμετέχουσας κοινωνίας των πολιτών

οίκηση, με ένα αποτελεσματικό και μικρό κράτος. Χρειάζονται μεταρρυθμίσεις τώρα. Χρειάζεται ισχυρή και αποτελεσματική Περιφερειακή και Τοπική αυτοδιοίκηση που θα διασφαλίζουν με την λειτουργία τους την εξυπηρέτηση των πολιτών, σε συνάφεια-συμπόρευση με τον ρυθμιστικό και ελεγκτικό ρόλο του κράτους και της ενεργής και συμμετέχουσας κοινωνίας των πολιτών. Ίσως σε αυτή την προοπτική ο σχεδιασμός στα διάφορα επίπεδα να είναι τελέσφορος, απλός, σύγχρονος, υλοποιήσιμος και με διάρκεια. Χωρίς τις μεταρρυθμίσεις αυτές ο σχεδιασμός και τα ρυθμιστικά πλαίσια θα μας προσφέρουν ερεθίσματα για ασκήσεις επί χάρτου.

Σχέδιο για τον Θερμαϊκό χωρίς την Καλαμαριά; Το ΕΠΣ και οι χωρικές ασυνέχειες της ανατολικής ακτής

Θεσσαλονίκη στερείται (επικαιροποιημένου) Ρυθμιστικού Σχεδίου, καθώς, σε αντίθεση με την Αθήνα, το νομοσχέδιο δεν ευτύχησε να συζητηθεί το 2014 στην Βουλή, ενώ καμία σχετική κεντρική ή τοπική ανησυχία, έκτοτε, εγείρεται. Είναι λοιπόν λογικό, για το ΕΠΣ του Θερμαϊκού να μην υπάρχει βάσης αναφοράς, δηλαδή εκείνο το πλαίσιο αναπτυξιακών στόχων της πόλης, που θα έπρεπε να ορίζει ποιότητες, μεγέθη, προτεραιότητες, αρμολόγηση με άλλα έργα, αλλά και να θέτει όρια και περιορισμούς σε λειτουργίες και τεχνικές κατασκευές. Γιατί, μπορεί ο καθαρισμός της δυτικής ακτής να είναι αυτονόητος, αλλά, το σύνολο των τεχνικών παρεμβάσεων που προτείνονται, στην πλειοψηφία τους μη αναστρέψιμων, που, εντέλει, θα καθορίσουν την ταυτότητα όχι μόνον των ακτών του Θερμαϊκού, αλλά ολόκληρης της πόλης, θα έπρεπε να ορίζονται από ένα ευρύτερο Σχέδιο που θα συμπύκνωνε με εύληπτο τρόπο την απάντηση στο «ποια πόλη θέλουμε». Άλλη η προσέγγιση ενός Θερμαϊκού συνεχόμενης εστίασης και «γενναιόδωρων» εμπλησμών και άλλη η προβολή μιας ακτής -υπόδειγμα ερευνητικών δράσεων και προστασίας της φυσικής ακτογραμμής και του θαλάσσιου περιβάλλοντος (με δεδομένα τα Πανεπιστήμια και τα Ινστιτούτα της περιοχής) που θα απαγορεύει τα βαριά τεχνικά έργα και άλλη η λογική ενός πόλου τουριστικών καταφυγίων, εάν υπάρχουν μελέτες που διασφαλίζουν τη βιωσιμότητά τους. Με δεδομένη την απουσία αυτού του ευρύτερου πλαισίου αναφοράς, το ΕΠΣ για τον Θερμαϊκό, αξιολογείται ως σημαντική χωροταξική, κατά βάση, μελέτη, που αφορά στο σημαντικότερο και παραμελημένο στοιχείο της πόλης που είναι η σχέση της με τη θάλασσα και η ανάδειξη της σπάνιας ακτογραμμής των 40 και πλέον χιλιομέτρων. Πέραν των άλλων, συμβάλλει στην

προβολή, ως τοπικής συμφωνίας, της σημασίας της πρόσβασης σε ένα παράκτιο μέτωπο χωρίς ασυνέχειες αλλά και στην ανάδειξη, ως κεντρικών θεμάτων ολόκληρης της Θεσσαλονίκης, της περιβαλλοντικής υποβάθμισης της δυτικής πλευράς, που για δεκαετίες εγκληματικά παραβλέπουμε. Εξαιτίας ωστόσο της έλλειψης ευρύτερων σχεδιασμών, το ΕΠΣ «βαρύνεται» με την υποχρέωση απάντησης σε ώριμες κοινωνικές απαιτήσεις σε ό,τι αφορά στις περιβαλλοντικές και χωροταξικές εγγυήσεις για το σύνολο της ακτής, στην ιεράρχηση και τη συμπληρωματικότητα των προτεινόμενων έργων, στις δεσμεύσεις υλοποίησης. Σε ένα σημαντικό του εύρος, μοιάζει να ενώνει τοπικές προϋπάρχουσες προτάσεις (εντυπωσιακός αριθμός μαρινών, υπερβολές στα ενυδρεία) χωρίς άλλη επεξεργασία, ενώ λείπει η οραματική πρόβλεψη ενός καινούριου τοπόσημου, ενός έργου μοναδικού, που θα μπορούσε να εντάξει τη Θεσσαλονίκη με ένα άλλο πρόσωπο στον σύγχρονο χάρτη πόλεων, ρυμουλκώντας και ευρύτερους αρχιτεκτονικούς και λειτουργικούς σχεδιασμούς αξιώσεων (Όπερα Σύδνεϋ, Μαύρο Διαμάντι Κοπεγχάγης). Είναι γνωστό ότι το Γκουγκενχάιμ στο Μπιλμπάο άλλαξε ολόκληρη την πόλη, η οποία μάλιστα δεν διαθέτει τη σπάνια Συλλογή Κωστάκη που έχουμε εμείς. Και εάν μία τέτοια αρχιτεκτονική πρόταση θα αλλοίωνε, ως βαρύ έργο, αισθητικά και περιβαλλοντικά έναν αυστηρό κεντρικό σχεδιασμό, εναλλακτικά, υπάρχει η επιλογή του καταρρέοντος (λόγω διαβρώσεων) Κυβερνείου (Παλατάκι), για τη στέγαση μιας σημαντικής λειτουργίας της πόλης. Το συνεχές της αστικής ακτογραμμής σε μία τόσο μεγάλη έκταση, θα μπορούσε από μόνο του να λειτουργεί ως «τοπόσημο», καθώς δεν συναντάται σε πολλές πόλεις ένας ανάλογος παραθαλάσσιος δημόσιος χώρος. Αυτό, ωστόσο, απαιτεί, εξαιρετικά αυστηρές δεσμεύσεις

Ρυθμίσεις για ιδιοκτησίες στο Καραμπουρνάκι παραπέμπονται σε άλλη μελέτη, για το Παλατάκι γίνεται μία αναφορά αόριστων λειτουργιών, για την πλαζ (και τα δύο ιδιοκτησίας ΕΤΑΔ) υπάρχει παραπομπή σε άλλο «Χωρικό» που προβλέπει εμπλησμό για τη δημιουργία πισίνας στην περιοχή που η πιο δυνατή ιστορική της μνήμη είναι τα Απολυμαντήρια της Μικρασιατικής Καταστροφής, ενώ δεν αναφέρεται τίποτα για την μαρίνα της Αρετσούς για την οποία είναι γνωστά τα Σχέδια της υπερδόμησης από το ΤΑΙΠΕΔ (κατοικίες και ξενοδοχείο σχεδόν μέσα στη θάλασσα) χωρίς κυκλοφοριακές μελέτες και χωρίς λογική

Χρύσας Αράπογλου

Της

στις περιβαλλοντικές προδιαγραφές αλλά και την αισθητική του συνόλου των έργων που σχεδιάζονται στην ακτογραμμή, ανεξαρτήτως ιδιοκτησίας. Διαφορετικά, το ΕΠΣ έχει μόνον σχετική χωροταξική σημασία. Από το Καραμπουρνάκι μέχρι την Μίκρα, ουσιαστικά παραλείπεται το μεγαλύτερο τμήμα της ακτής. Ρυθμίσεις για ιδιοκτησίες στο Καραμπουρνάκι παραπέμπονται σε άλλη μελέτη, για το Παλατάκι γίνεται μία αναφορά αόριστων λειτουργιών, για την πλαζ (και τα δύο ιδιοκτησίας ΕΤΑΔ) υπάρχει παραπομπή σε άλλο «Χωρικό» που προβλέπει εμπλησμό για τη δημιουργία πισίνας στην περιοχή που η πιο δυνατή ιστορική της μνήμη είναι τα Απολυμαντήρια της Μικρασιατικής Καταστροφής, ενώ δεν αναφέρεται τίποτα για την μαρίνα της Αρετσούς για την οποία είναι γνωστά τα Σχέδια της υπερδόμησης από το ΤΑΙΠΕΔ (κατοικίες και ξενοδοχείο σχεδόν μέσα στη θάλασσα) χωρίς κυκλοφοριακές μελέτες και χωρίς λογική. Ανάλογη είναι η αντιμετώπιση της σχεδιαζόμενης μαρίνας της Πυλαίας. Με δεδομένα αυτά τα χωρικά κενά στο ΕΠΣ, η «αξιοποίηση» αυτών των εκτάσεων, υπάρχει κίνδυνος να επιβαρύνει περιβαλλοντικά ασύμμετρα και με ασύγγνωστο τρόπο τις ακτές και να καταργήσει την κεντρική φιλοδοξία του «συνεχούς». Μία από τις πιο ευγενείς σχέσεις των πολιτών με τη θάλασσα σε όλον τον κόσμο, είναι τα θαλάσσια αθλήματα, κάποια από τα οποία μάλιστα απευθύνονται σε όλες τις ηλικίες. Το ΕΠΣ για αδιευκρίνιστους λόγους προσπερνά με ταχύτητα την προβληματική κατάσταση των υφισταμένων υποδομών, υποβαθμίζει τη σημασία του Θερμαϊκού ως θάλασσας που μπορεί να φιλοξενήσει αθλητικές δραστηριότητες την ίδια στιγμή που αποδέχεται ένα πλήθος μαρινών και τουριστικών καταφυγίων!

Η πόλη, η θάλασσα και η ανάκληση των αναμνήσεων

ΤΟ ΒΑΣΙΚΟ ΑΙΤΗΜΑ Υπάρχουν παραθαλάσσιες πόλεις που είναι στραμμένες προς τη θάλασσα: τις αγκαλιάζουν και εισέρχονται σ’ αυτές με διάφορους τρόπους (κολύμπι, θαλάσσιες διαδρομές, γέφυρες, προβλήτες) ή τις υποδέχονται και τις ενσωματώνουν, επιτρέποντας στο νερό να διεισδύσει στο σκληρό δομημένο τους περιβάλλον. Αντίθετα, υπάρχουν άλλες που «γυρίζουν την πλάτη τους» στη θάλασσα, δημιουργώντας ένα περίκλειστο τείχος που εμποδίζει την επαφή και την επικοινωνία μαζί της, κατάλοιπο ίσως μιας παλιότερης εποχής φόβου και ανάγκης για άμυνα απέναντι σε εχθρικές επιθέσεις, αποκλεισμούς και πολιορκίες. Η σύγχρονη Θεσσαλονίκη κινείται κάπου ανάμεσα: έχοντας στη διάθεσή της ένα προνομιακό και καμπύλο θαλάσσιο μέτωπο 40 περίπου χιλιομέτρων από το Καλοχώρι μέχρι το Αγγελοχώρι, έχει μεν αναπτύξει σε κάποια σημεία του σημαντικές χρήσεις γης (λιμάνι, αστικός ιστός, πολεοδομικές αναπλάσεις, αεροδρόμιο), παρουσιάζει όμως ταυτόχρονα πολλές ασυνέχειες και κενά. Παράλληλα, δεν έχει αναπτυχθεί καθόλου, σε αντίθεση με το παρελθόν, μια σχέση αμοιβαίας αλληλεπίδρασης ανάμεσα στην πόλη και τη θάλασσα. Ενώ στις παλιές γκραβούρες και φωτογραφίες της πόλης εικονίζεται ο Θερμαϊκός γεμάτος καράβια και πλωτά μέσα κάθε είδους (εμπορικά, αναψυχής, ιστιοφόρα, βάρκες), σήμερα ο κόλπος μοιάζει έρημος και απονεκρωμένος, χωρίς κίνηση και ζωντάνια. Αυτό πρέπει να είναι κατά τη γνώμη μου και το βασικό αίτημα και ο στόχος του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΕΠΣ) που βρίσκεται αυτό τον καιρό σε διαβούλευση: η ενοποίηση του παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης και η αποκατάσταση της διαχρονικής σχέσης της πόλης με τη θάλασσα, που έχει αδικαιολόγητα διακοπεί.

Η ΑΝΑΓΚΗ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Ο κύριος λόγος για τον οποίο κα-

Σπύρος Βούγιας Συγκοινωνιολόγος, καθηγητής ΑΠΘ

λαμαριάς μέχρι το αεροδρόμιο, αλλά και η συμπληρωματική συγκοινωνιακή κάλυψη με επιφανειακό σύστημα σταθερής τροχιάς (σύγχρονο τραμ) από την ξηρά και την περίφημη παράκτια αστική συγκοινωνία («καραβάκια») από τη θάλασσα. Είναι προφανές ότι δεν νοείται «παραλιακό μέτωπο», χωρίς να έχει τροφοδοσία και γενικότερη επικοινωνία με τη θάλασσα. Η βιωσιμότητα αυτής της πρότασης είναι απολύτως συμβατή, τόσο με τις σημερινές απαιτήσεις της περιοχής όσο και με αυτές που θα δημιουργηθούν με βεβαιότητα στο μέλλον, από την πρόσθετη ανάπτυξη που θα επιφέρει το νέο σύστημα.

Δ θυστερεί στη Θεσσαλονίκη ο σχεδιασμός και η υλοποίηση πολλών σημαντικών έργων, είναι η απουσία ενός ολοκληρωμένου Μητροπολιτικού σχεδιασμού, που να ξεπερνάει τα όρια των Δήμων και τον κατακερματισμό του ενιαίου πολεοδομικού συγκροτήματος σε μικρές διοικητικές ενότητες. Όσο καθυστερεί αδικαιολόγητα και για προφανείς μικροπολιτικούς λόγους η μεγάλη αυτή θεσμική μεταρρύθμιση, το ΕΠΣ για το παραλιακό μέτωπο θα καθυστερεί ή θα προχωράει αποσπασματικά, με διαφορετικούς ρυθμούς, διακοπές, αστικά κενά, ανισορροπίες και ανισότητες. Σήμερα, το παραλιακό μέτωπο εκτείνεται κατά μήκος 7 διαφορετικών Δήμων (Δέλτα, Αμπελοκήπων-Μενεμένης, Θεσσαλονίκης, Καλαμαριάς, Πυλαίας-Χορτιάτη, Θέρμης και Θερμαϊκού), ο καθένας από τους οποίους υλοποιεί με διαφορετικούς ρυθμούς και δυνατότητες, τον δικό του ιδιαίτερο σχεδιασμό, χωρίς καμία συνεννόηση και συντονισμό μεταξύ τους. Είναι, επομένως, προφανής και επιτακτική η ανάγκη ενός ενιαίου σχεδιασμού για το σύνολο της παραλιακής ζώνης, από ένα αποφασιστικό θεσμικό όργανο εφαρμογής και υλοποίησης και μια ειδική επιστημονική ομάδα (task force) που θα συγκεντρώσει όλες τις αρμοδιότητες για την προώθηση και

υλοποίηση του σημαντικού αυτού έργου, που αποτελεί ένα διαχρονικό όραμα για την ανάπτυξη ολόκληρης της περιοχής.

ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΑ ΣΥΝΔΕΣΗΣ Οι γενικοί στόχοι του ΕΠΣ, όπως περιγράφονται στα πρώτα κείμενα που κατατέθηκαν στη διαβούλευση, συνοψίζονται ως εξής: α) Διαμόρφωση ενός μετώπου ανάπτυξης και αστικής συνέχειας, με ποικίλες χρήσεις γης βιώσιμες και λειτουργικές από οικονομική και περιβαλλοντική άποψη. β) Ενιαίος άξονας πεζών και ποδηλάτων σε όλο το μήκος του παραλιακού μετώπου, με παρακάμψεις, όπου απαιτείται (στα «κλειστά» τμήματα και στα απρόσιτα σημεία. γ) Πρόβλεψη για κάθετες συγκοινωνιακές συνδέσεις με τη ζωτική ενδοχώρα σε κρίσιμα σημεία, ώστε να διασφαλίζεται η ολοκληρωμένη (και όχι μόνο γραμμική) ανάπτυξη του παραλιακού μετώπου. δ) Πολυμορφικά δίκτυα αξόνων κάθε είδους (οδικά, σιδηροδρομικά και θαλάσσια) για την επιβατική και εμπορευματική εξυπηρέτηση της περιοχής. Για να γίνουν όλα αυτά, αναγκαία είναι η άμεση επέκταση της γραμμής του μετρό από το σημερινό του τέρμα στη Μίκρα της Κα-

ΣΥΝΕΧΕΙΕΣ ΚΑΙ ΚΕΝΑ Τα 40 περίπου χιλιόμετρα αυτού του προνομιακού παραθαλάσσιου τόξου ξεκινούν Δυτικά από την ιδιαίτερα ευαίσθητη περιβαλλοντικά περιοχή του Καλοχωρίου και συνεχίζονται στον Δενδροπόταμο με τα μεγάλα κοινωνικά προβλήματα και στους «Λαχανόκηπους» με τις αποτυχημένες ως τώρα απόπειρες ανάπλασης. Ακολουθεί ο χώρος του λιμανιού, που αποτελεί ουσιαστικά ένα μεγάλο «άβατο» για το παραλιακό μέτωπο, με εξαίρεση την όμορφα διαμορφωμένη Α’ Προβλήτα που έχει αποδοθεί για χρήση στους δημότες της πόλης. Το μέτωπο συνεχίζεται μέσα πλέον στον αστικό ιστό, με την παλιά και τη νέα παραλία, περιοχές πολύ γνωστές και πρόσφατα αναπλασμένες, που αποκαθιστούν τη συνέχεια της διαδρομής μέχρι το Ποσειδώνιο και το Μέγαρο Μουσικής. Από το σημείο αυτό και μέχρι το κτίριο του Κυβερνείου, ακολουθώντας τον άξονα της Σοφούλη, απαιτείται μια σειρά ήπιων αναπλάσεων με χώρους πρασίνου και πρόσβαση στη θάλασσα, ενώ εκκρεμεί, αμέσως μετά, η υπο συζήτηση «αξιοποίηση» του παραλιακού μετώπου της Καλαμαριάς. Στη συνέχεια, ανοίγεται ένα εντελώς ανεκμετάλλευτο αλλά

πολύ ενδιαφέρον τμήμα (η αποκαλούμενη και «Ριβιέρα»), με τις υπολειτουργούσες ναυπηγοεπισκευαστικές και τις άλλες εγκαταλειμμένες χρήσεις, που φτάνει μέχρι το Αγρόκτημα του ΑΠΘ και καταλήγει τελικά στα όρια του αεροδρομίου. Στο σημείο αυτό προκύπτει αναγκαστικά ένα μεγάλο κενό στη συνέχεια του παραλιακού μετώπου, η οποία διακόπτεται από τα κτίρια των επιβατών και τους διαδρόμους για τις προσγειώσεις και τις απογειώσεις των αεροσκαφών. Το τελευταίο τμήμα του μετώπου αποτελείται από τους οικισμούς της Περαίας, των Νέων Επιβατών και της Αγίας Τριάδας, που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και μεγάλες προοπτικές αστικής και τουριστικής ανάπτυξης.

Η ΑΝΑΚΛΗΣΗ ΤΩΝ ΑΝΑΜΝΗΣΕΩΝ Συνοψίζοντας κάποια συμπεράσματα, πρέπει αρχικά να επικροτήσουμε την η πρωτοβουλία της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας που ανέλαβε να συντονίσει το έργο, επιχειρώντας να υπερβεί το μεγάλο θεσμικό έλλειμα ενός Μητροπολιτικού φορέα για ολόκληρο το πολεοδομικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης. Λαμβάνοντας υπόψη παλαιότερες τραυματικές εμπειρίες και αποτυχίες στην ολοκλήρωση σημαντικών έργων της πόλης, σκόπιμο θεωρώ πως είναι να αποφύγουμε πάση θυσία τα μεγαλόσχημα φαραωνικά έργα, αναζητώντας έξυπνες, λειτουργικές και όσο γίνεται πιο οικονομικές και ήπιες λύσεις. Αυτές άλλωστε συνάδουν με τις απαιτήσεις της βιωσιμότητας, αποφεύγοντας μεγάλες κτιριακές κατασκευές και διευκολύνοντας την επαφή με τη θάλασσα και την περιβαλλοντική αναβάθμιση με χώρους πρασίνου. Τέλος, το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο του ενιαίου παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης μπορεί να συμβάλει στην αυτογνωσία και τη συναντίληψη για τον σύγχρονο ρόλο και την ταυτότητα της πόλης, μέσω της ανάκλησης των πλούσιων αναμνήσεων από το ιστορικό γοητευτικό της παρελθόν, που σχετίζεται αναπόφευκτα και διαχρονικά με το υγρό στοιχείο και τη θάλασσα.

Η μοναδικότητα του παραλιακού μετώπου και τα διδάγματα της Νέας Παραλίας Θεσσαλονίκης

Θεσσαλονίκη υπάρχει γιατί υπάρχει ο Θερμαϊκός. Η πόλη αναπτύχτηκε, μεγαλούργησε, επέζησε από πολλές επιδρομές καλά οχυρωμένη γιατί εκείνες τις εποχές ο εχθρός ερχόταν κυρίως από τη θάλασσα, σχέση ευλογίας για το εμπόριο και κατάρα για τις επιδρομές. Τα χρόνια και οι αιώνες πέρασαν, το τείχος κατεδαφίστηκε και η πόλη ανοίχτηκε στη θάλασσα. Η πόλη που γυρνούσε τη πλάτη της στη θάλασσα επαναπροσδιόρισε όσο μπορούσε τις σχέσεις της και βέβαια με αφορμή την πυρκαγιά και τον επανασχεδιασμό της, ο Ερνέστ Εμπράρ της έδωσε τη δυνατότητα να στραφεί ολοκληρωτικά προς τη θάλασσα και να την αγκαλιάσει. Το συνολικό μήκος των 50 χιλιομέτρων μπορεί πράγματι να έχει μία συνέχεια, να γίνει ο μίτος της Αριάδνης για τη Θεσσαλονίκη, το συνδετικό εκείνο στοιχείο που θα ενώσει τη πόλη με τη θάλασσα, που θα δώσει εύκολη, ενδιαφέρουσα και άνετη πρόσβαση ανάμεσα στην Ανατολή και τη Δύση. Η σχέση της Θεσσαλονίκης με τον Θερμαϊκό είναι μοναδική. Είναι μοναδική γιατί η πολύ μικρή υψομετρική διαφορά ανάμεσα στη στεριά και τη θάλασσα προκαλεί ενδιαφέρουσες αισθήσεις και ψευδαισθήσεις. Περπατάς στην παραλία της Θεσσαλονίκης και έχεις σχεδόν την εντύπωση ότι περπατάς πάνω στο νερό. Είναι μοναδική γιατί η Θεσσαλονίκη αγκαλιάζει τον Θερμαϊκό, είναι το γιν και το γιανγκ, είναι η ισορροπία μεταξύ ρευστού και στερεού. Είναι μοναδική για τον ορίζοντά της, το βουνό των Θεών, τον Όλυμπο. Η σχέση τους δεν είναι πάντα «ξεκάθαρη», άλλοτε μακρινή και αποστασιοποιημένη, άλλοτε κοντινή, έως πολύ κοντινή, αποτέλεσμα των καιρικών συνθηκών και βοηθούντος του Βαρδάρη. Είναι μοναδική γιατί ο Βαρδάρης που είναι ο δυνατός άνεμος της Θεσσαλονίκης αφού καθαρίσει την πόλη διώχνει μακριά τα κύματα. Δεν είναι τυχαίο που η Θεσσαλονίκη δεν έχει κυματοθραύστες. Η πόλη μας αγκαλιάζει τη θάλασσα και αφήνεται στην ήρεμη κατά το πλείστον δύναμή της, καλλιεργώντας σχέσεις φιλίας και

Η ανάπλαση της Νέας Παραλίας μας βοηθά να κατανοήσουμε πόσο σημαντικός είναι ο σχεδιασμός ενός τόσο σημαντικού έργου, οι διαδικασίες και όλη η πορεία υλοποίησης

αρμονίας. Είναι μοναδική γιατί απολαμβάνει μοναδικά ηλιοβασιλέματα με την συμμετοχή των βουνών, των γερανών του Λιμανιού και βέβαια τον πρωταγωνιστικό ρόλο του ουρανού που χρωματίζεται ανάλογα από τον ήλιο. Η ανάπλαση της Νέας Παραλίας δημιούργησε τον πολυτιμότερο δημόσιο χώρο στη Θεσσαλονίκη, ειδικά την εποχή της πανδημίας και μας βοήθησε να αντιληφθούμε τη σημασία του δημόσιου χώρου και των χώρων πρασίνου. Πάνω από όλα ο δημόσιος χώρος οφείλει να είναι δημοκρατικός. Η ανάπλαση της Νέας Παραλίας μας βοηθά να κατανοήσουμε πόσο σημαντικός είναι ο σχεδιασμός ενός τόσο σημαντικού έργου, οι διαδικασίες και όλη η πορεία υλοποίησης. Σημαντικός είναι ο τρόπος ανάθεσης, οι αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί με επιτροπές που θα έχουν συσταθεί με αξιοκρατικά κριτήρια είναι ενδεδειγμένοι, οι αναθέσεις στα Α’ βραβεία, η καλή συνεργασία μεταξύ υπηρεσιών και βραβευμένων, η ανεύρεση χρηματοδοτήσεων και προ πάντων η καλή επίβλεψη εκ μέρους του Κυρίου του έργου είναι συμπυκνωμένες όλες οι προϋποθέσεις. Η Νέα Παραλία μας βοήθησε να κατανοήσουμε ότι δεν αρκεί να ολοκληρώσεις το έργο, πρέπει και να το συντηρήσεις και να αργότερα να το εμπλουτίσεις και αναβαθμίσεις. Η εμπειρία των τελευταίων

Πρόδρομος Νικηφορίδης Αρχιτέκτονας

χρόνων στα θέματα συντήρησης του δημόσιου χώρου είναι δυστυχώς απελπιστική. Η Νέα Παραλία μετά από την ολοκλήρωση της που έγινε κακήν κακώς με την ανοχή της αρμόδιας υπηρεσίας, δεκάδες οι κακοτεχνίες και τα υλικά εκτός προδιαγραφών έπεσε στα χέρια της ίδιας υπηρεσίας για την συντήρηση της. Η λίστα με τα προβλήματα ατελείωτη, οι καμένες λάμπες, τα ξύλα που ξηλώνονται, οι κλοπές φωτιστικών, παιχνιδιών, ενός καταρράκτη 100μ, τα σιντριβάνια που δεν λειτουργούν, τα δέντρα που ξεραίνονται και δεν αντικαθίστανται, ο αστικός εξοπλισμός που βρίσκεται σε άθλια κατάσταση, οι χώροι υγιεινής που δεν λειτουργούν, είναι πολλά, είναι σημαντικά και αποδεικνύουν την αδυναμία συντήρησης. Δεν είναι θέμα οικονομικό, ένα εκατομμύριο ευρώ εισπράττει περίπου ο Δήμος Θεσσαλονίκης από τα νοικιασμένα γυάλινα περίπτερα της Νέας Παραλίας. Δεν φτάνουν όλα αυτά, η σημερινή διοίκηση κατάστρεψε ολοκληρωτικά τον Κήπο του Νερού, τον πλέον αγαπητό κήπο μικρών και μεγάλων με το έτσι θέλω και χωρίς καμία έγκριση από τους αρμόδιους φορείς. Δεν ξεχνάμε την προσπάθεια μετατροπής του Κήπου των Εποχών σε Λούνα Παρκ που ευτυχώς καταφέραμε να ακυρώσουμε. Τελευταίο δείγμα γραφής της δημοτικής αρχής είναι ο σχεδιαζόμενος φωτιστικός βανδαλισμός των Ομπρελών του Ζογγολόπουλου. Είναι επείγον να προχωρήσει ο σχεδιασμός και η υλοποίηση της ανάπλασης του παραλιακού μετώπου της πόλης μας, είναι αναγκαία η απόδοση του αναβαθμισμένου χώρου στους πολίτες και τους επισκέπτες, είναι ένα δύσκολο και συνάμα προκλητικό εγχείρημα. Πρέπει όμως να σχεδιαστεί , υλοποιηθεί και συντηρηθεί σωστά! Οι επιμέρους ενστάσεις και παρατηρήσεις είναι πολλές και πρέπει επειγόντως να ληφθούν υπόψη αφού βέβαια αξιολογηθούν. Η δικιά μου μεγάλη ένσταση είναι η απουσία Πρασίνου, δεν βλέπω πολύ Πράσινο και ανησυχώ! Διαβάζω για Πόλους Πολιτισμού, Αθλητισμού και Τουρισμού και δεν βλέπω Πράσινο!

Σχεδιάζοντας το μέλλον με λογικές του παρελθόντος

συνολική θεώρηση ενός χώρου αποτελεί βεβαίως θετικό γεγονός. Στην περίπτωση όμως του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΕΠΣ) του θαλάσσιου μετώπου επισκιάζεται από βασικά μειονεκτήματα: 1. Την έλλειψη κεντρικού οικονομικού, αναπτυξιακού, περιβαλλοντικού, κοινωνικού στόχου και του τρόπου που η συγκεκριμένη μελέτη συμβάλλει σ’ αυτόν. 2. Την πελατειακής λογικής διαδικασία που ακολουθήθηκε, αφού ευθέως αναφέρεται ως προϊόν συνεργασίας με τους Δήμους για την κάλυψη των αναγκών τους! 3. Τις παρωχημένες αρχές σχεδιασμού ως προς την ανάπτυξη και το περιβάλλον, αφού η μελέτη: ● αντιμετωπίζει το θέμα μόνο χωροταξικά, ενώ πρόκειται για διαχείριση παράκτιας ζώνης ● δεν περιλαμβάνει ως συνιστώσα την κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις της ● αντίκειται στις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης, προωθώντας την λογική των εμπλησμών (μπάζωμα), την αλλοίωση των φυσικών ακτογραμμών, την προώθηση «σκληρών» τεχνικών έργων έναντι των ήπιων επεμβάσεων, την αδιαφορία για το οικοσύστημα του Θερμαϊκού κ.λπ. ● διακατέχεται από την αντίληψη ότι η ανάπτυξη είναι ταυτόσημη με την εκτέλεση μεγάλων τεχνικών έργων. Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, πολύ συνοπτικά, το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο: 1. Ορίζει αυθαίρετα την περιοχή επέμβασης, όχι με σαφή και συγκεκριμένα κριτήρια, αλλά με βάση την απαίτηση επιμέρους διευθετήσεων ζητημάτων, χωρίς καν να συμπεριλαμβάνει την περιοχή του Εθνικού Πάρκου Αξιού και αυτήν του Αγγελοχωρίου. 2. Δεν αντιμετωπίζει την επιβαρυμένη κατάσταση του Θερμαϊκού κόλπου και δεν προβλέπει παρεμβάσεις περιβαλλοντικής αναβάθμισης της παραλιακής ζώνης και βελτίωσης των παράκτιων υδάτων. Απεναντίας, προβλέπεται ένα μεγάλο πλήθος συνεχόμενων παράκτιων τεχνικών έργων, δηλαδή δύο αλιευτικά καταφύγια, τρία κατα-

φύγια τουριστικών σκαφών, τρεις μαρίνες, κατασκευή κολυμβητικών δεξαμενών σε τρεις θέσεις, αγκυροβόλια σκαφών, ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη, εγκαταστάσεις Λιμένα και Αεροδρομίου, εμπλησμός σε τέσσερεις θέσεις και στο μέτωπο του Δ. Θερμαϊκού, εγκαταστάσεις Ομίλων, έξι στάσεις θαλάσσιας συγκοινωνίας, κυματοθραύστες, ώστε επιτυγχάνεται τελικά η ενοποίηση του παραλιακού μετώπου μέσω της συνέχειας λιμενικών και παράκτιων έργων! 3. Δεν ενσωματώνει οδηγίες/ μέτρα περιβαλλοντικού περιεχομένου, ούτε καν αυτής της συνοδευτικής του Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, παρότι μερικές θίγουν άμεσα την πρόταση, π.χ. δυνατότητα δημιουργίας κολυμβητικών δεξαμενών στην Πυλαία. Αντ’ αυτού, παραπέμπει σε μελλοντικές μελέτες κυκλοφοριακές, ακτομηχανικές, περιβαλλοντικών επιπτώσεων, που θα εκπονηθούν στο πλαίσιο υλοποίησης κάθε έργου, με άγνωστα αποτελέσματα για την πορεία του όλου εγχειρήματος. 4. Εμφανίζει αντιφάσεις ή παραβλέπει σχέδια της ίδιας της ΠΚΜ, όπως: ● το Σχέδιο Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας, παρότι μεγάλο τμήμα της μελέτης περιλαμβάνεται στις Ζώνες Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμύρας, τις απαιτή-

σεις Προσαρμογής στην άνοδο στάθμης θαλάσσης και αντιμετώπισης της κατάκλυσης με θαλάσσια ύδατα και της διάβρωσης των ακτών ● την εγκεκριμένη μελέτη αντιμετώπισης της διάβρωσης των ακτών Δ. Θερμαϊκού, αφού προβλέπεται εμπλησμός σε όλο το μήκος του παραθαλάσσιου μετώπου, χωρίς αντιμετώπιση της προστασίας των ακτών ● το Περιφερειακό Χωροταξικό Σχέδιο της ΠΚΜ (στρατηγικός ανασχεδιασμός του θαλάσσιου μετώπου) και το Περιφερειακό Σχέδιο Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή. 5. Παρουσιάζει: ● αντιφάσεις, π.χ. διαπιστώνεται η μη σκοπιμότητα ανάπτυξης του θαλάσσιου τουρισμού ιστιοφόρων σκαφών στο Θερμαϊκό και ταυτόχρονα χωροθετούνται πλήθος θέσεων τουριστικών λιμένων! ● ασύνδετες όμορες χρήσεις, π.χ. Τεχνολογικό Πάρκο και Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη, Μαρίνα Πυλαίας και τεχνητός υγρότοπος ΑΠΘ ● μη συντονισμό στη χωροθέτηση, που θα όφειλε να υπηρετεί, π.χ. δύο Ενυδρεία (Θεσσαλονίκη/Ποσειδώνιο και Τεχνολογικό Πάρκο) ● άστοχες προτάσεις, π.χ. πρόταση ποδηλατόδρομου στην υψηλής

Γωγώ Κωτίδου Πολιτικός μηχανικός, πρ. πρόεδρος ΤΕΕ/ΤΚΜ

επικινδυνότητας περιοχή διυλιστηρίων 6. Δεν αντιμετωπίζει τις ασυνέχειες του παραλιακού μετώπου, αλλά απλά τις παρακάμπτει μετακινώντας τον πεζόδρομο-ποδηλατόδρομο π.χ. Λιμάνι, Σοφούλη, μαρίνα Αρετσούς κ.λπ. 7. Ειδικά για την περιοχή Ποσειδωνίου-Μεγάρου Μουσικής σημειώνεται ότι η πρόταση είναι «υπερφορτωμένη», τόσο ως προς την προτεινόμενη δόμηση (36.000 τ.μ. έναντι της υφιστάμενης των 5.000 τ.μ.), όσο και ως προς τις χρήσεις, που επιπρόσθετα είναι ασύνδετες μεταξύ τους, χωρίς να δίνουν συγκεκριμένο στίγμα στην περιοχή. Συμπερασματικά: το ΕΠΣ δεν εντάσσεται σε κάποιο αναπτυξιακό πλαίσιο, δεν υπηρετεί ένα όραμα για την πόλη, δεν ακολουθεί τις σύγχρονες διεθνείς, κοινοτικές, εθνικές και περιφερειακές πολιτικές και υποχρεώσεις, δεν αποτελεί ένα συνεκτικό σχέδιο. Απεναντίας, αυτοπεριορίζεται σε ένα άθροισμα τοπικών παρεμβάσεων/διευθετήσεων και στη δημιουργία ενός ποδηλατόδρομου/πεζόδρομου, του οποίου δεν επιτυγχάνει καν την απρόσκοπτη συνέχεια.

Με δεδομένα ότι: ● το ΕΠΣ δεσμεύει το σύνολο της Μητροπολιτικής περιοχής για τα επόμενα χρόνια, σε προτάσεις που δεν είναι επαρκώς τεκμηριωμένες, με κίνδυνο μελλοντικής ανατροπής τους ● η προτεινόμενη διαδικασία είναι χρονοβόρα, αφού αφενός γεννά την απαίτηση πλήθους μελετών, αφετέρου αλληλοεξαρτά την πορεία των έργων, προτείνεται: το ΕΠΣ, μετά από ουσιαστικό εμπλουτισμό του, να υιοθετηθεί ως κείμενο Στρατηγικών κατευθύνσεων, χωρίς τον ανελαστικό μανδύα του νομικού καθεστώτος του Προεδρικού Διατάγματος που συνεπάγεται το ΕΠΣ, ώστε να δίνεται στη συνέχεια η δυνατότητα σε κάθε ενδιαφερόμενο να αναπτύξει, στη χωρική περιοχή ευθύνης του, την πρόταση που σε γενικό επίπεδο κατευθύνσεων υπαγορεύεται από το Στρατηγικό Πλαίσιο για την ανάπτυξη του παράκτιου μετώπου. Ας μη χαθεί και αυτή η ευκαιρία στο βωμό πρόσκαιρου εντυπωσιασμού, η πόλη πληρώνει ήδη ακριβά παρόμοιες επιλογές. Η Θεσσαλονίκη μπορεί και πρέπει να προχωρήσει με τόλμη και πρωτοπόρες ιδέες και πρώτιστα με ενσωμάτωση της κλιματικής αλλαγής στο αναπτυξιακό της μοντέλο!

Θα ήθελα πιο τολμηρή και πιο οραματική τη Μελέτη

ίναι πραγματικά απίθανο πόσα εμπόδια θα βρει κανείς σε κάθε προσπάθεια να προσεγγίσει ένα κατά τα άλλα δημόσιο αγαθό όπως είναι η παραλία. Δυτικά, η λιμνοθάλασσα του Καλοχωρίου, η τεχνητή κοίτη του Δενδροποτάμου, ο βούρκος με τα πετρελαιοειδή και τα παλιά βυρσοδεψεία, ο υπό κατασκευή 6ος προβλήτας και οι περιφραγμένες λιμενικές εγκαταστάσεις. Στο κέντρο, το quai της Θεσσαλονίκης, η αστική μας προκυμαία σε άμεση επαφή με το ποτάμι των αυτοκινήτων. Ανατολικά μετά το Μέγαρο Μουσικής, παραπήγματα, κέντρα αναψυχής, το Παλατάκι απρόσιτο, οι μαρίνες, περιφράξεις, η Σχολή Δικαστών πάνω στο κύμα, η περιφερειακή τάφρος, το παλιό καρνάγιο, το ρέμα στην «παραλία» Πυλαίας, το Αγρόκτημα, ο αεροδιάδρομος, ο καταυλισμός στα τσαΐρια, τα ερείπια της ΕΡΤ, τραπεζοκαθίσματα στην αμμουδιά στην Περαία, το Μπαξέ Τσιφλίκι, την Αγία Τριάδα, παλιές πλαζ του ΕΟΤ, κατασκηνώσεις, το μεγάλο Έμβολο και ο φάρος απρόσιτος κι αυτός. Αναμφισβήτητα θα πρέπει να

αναγνωρίσουμε την προσπάθεια που ξεκίνησε η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας για την ανάδειξη, αξιοποίηση, εξυγίανση και απελευθέρωση του βασικότερου τμήματος του παραλιακού μετώπου του Θερμαϊκού. Ο ποδηλατόδρομος - πεζόδρομος ως ενοποιητικό στοιχείο της διαδρομής κατά μήκος των επτά παραλιακών δήμων έχει συμβολική σημασία. Είναι στην ουσία «ο δημόσιος χώρος που αναζητείται» σ’ αυτή την πρώτη ενιαία μελετητική προσέγγιση, ο οποίος θα δημιουργηθεί ή θα ανακτηθεί όταν αρθούν τα εμπόδια που δυσκολεύουν την ελεύθερη πρόσβαση στον αιγιαλό. Θα την ήθελα όμως πιο τολμηρή και πιο οραματική τη Μελέτη για το ενιαίο παραλιακό μέτωπο. Να μην αποφεύγει τους σκοπέλους κάνοντας ελιγμούς σε πιο βατά μονοπάτια, αλλά αντίθετα να ασχολείται περισσότερο με τις «ασυνέχειες» που συναντά η ενιαία παραλιακή πορεία. Να ενσωματώνει τα σπουδαία διατηρητέα στην περιοχή των παλιών Σφαγείων και τους ξεχασμένους Λαχανόκηπους, αποκωδικοποιώντας τις προτάσεις για τη δημιουργία του νέου επιχειρηματικού κέντρου της πόλης. Πολύ πρόσφατος είναι ο διεθνής αρχιτεκτονικός διαγωνισμός που έδειξε τη δυναμική της περιοχής. Να μην αποδέχεται αβασάνιστα το άβατο του Λιμανιού, αλλά να συνδεθεί με το δικό του Μάστερπλαν και τον Α’ Προβλήτα. Να ξεβολέψει τους ομίλους θαλασσίων αθλημάτων από δραστηριότητες τύπου καφέ-μπαρ και να τους δώσει χώρο για περισσότερη άθληση. Να μην αποφεύγει ηττοπαθώς το Καραμπουρνάκι, αλλά να ασχοληθεί με τη διάνοιξη όλου του αιγιαλού, πέρα ως πέρα. Να φέρνει τους πολίτες με ευκολία κοντά στη θάλασσα, σχεδιάζοντας πολλές κάθετες συνδέσεις με πράσινους πεζόδρομους, ποδηλατόδρομους και μεταφορικά μέσα.

Μαρία Ζουρνά Αρχιτέκτονας

Αυτή τη Μελέτη θα την ήθελα επίσης και πιο άμεσα υλοποιήσιμη, λιγότερο ρυθμιστική και στρατηγική και περισσότερο κατασκευαστική. Επίσης λιγότερο επεμβατική με ένα πλήθος λιμενικών έργων και περισσότερο οικολογική και βιώσιμη. Να προτείνει λύσεις για τις αλλοιώσεις της ακτογραμμής, τη ρύπανση σε θάλασσα και ξηρά, τη διάβρωση και τις αυθαίρετες κατασκευές. Να έχει ακτινογραφήσει το ιδιοκτησιακό καθεστώς και να έχει υπολογίσει προσεγγιστικά το κόστος των απαλλοτριώσεων για το έργο της ενοποίησης. Να έχει εκτιμήσει το χρόνο και το χρήμα που απαιτούνται για να στηθεί το πρόγραμμα των έργων. Να έχει καταστρώσει όλα τα επόμενα βήματα, ιεραρχημένα και μοιρασμένα κατ’ αρμοδιότητα. Αυτά είναι πολύ κρίσιμα στοιχεία που όμως λείπουν από τη Μελέτη και πρέπει να συγκεντρωθούν, αν θέλουμε να μπουν ρεαλιστικές βάσεις στο Σχέδιο που παρουσιάστηκε σκαριφηματικά. Τα αυτονόητα είναι πολλές φορές και τα δυσκολότερα να τα πετύχουμε. Όταν μετά από (ελπίζω) όχι πολλά χρόνια, θα απολαμβάνουμε τη Ριβιέρα του Θερμαϊκού, θα μας φαίνεται περίεργο πώς και είχαμε τόσον καιρό στραμμένη τη ματιά μας στην ενδοχώρα, αντί τον θαλάσσιο ορίζοντα. Για να πετύχει το εξαιρετικά απαιτητικό εγχείρημα, θα χρειαστεί μεγάλη προσπάθεια, μεγάλη μελετητική εμβάθυνση (γιατί δεν αρκεί αυτό το πρώτο αναγνωριστικό στάδιο) και μακρόχρονη συνεργασία μεταξύ των ωφελουμένων δήμων και της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, ως κινητήριου μοχλού μεταξύ τους. Και βέβαια, να είναι καλά προετοιμασμένοι για σκληρές μάχες με το βαθύ ελληνικό δημόσιο, που δεν αφήνει εύκολα να βελτιωθεί κάτι αν δεν παλέψεις μαζί του.

Το καθαρό μέτωπο της Θεσσαλονίκης

πορεί αυτός ο αμφιβόλου -τι αμφιβόλου, απολύτως καταρρακωμένης- ηθικής Κάσσανδρος (γαμπρός του Μεγάλου Αλεξάνδρου ) να σχεδίασε και να πολεοδόμησε τη Θεσσαλονίκη, διαβλέποντας μία δυνατότητα ισχυρού και προστατευμένου λιμένος (κάπου στην περιοχή Καλοχωρίου), ωστόσο τα αβαθή ύδατα της περιοχής και το λασπώδες του πυθμένος δυσκόλεψαν τη σχετική εκμετάλλευση. Γότθοι, με επανειλημμένες επιδρομές κατά τον 3ο μ.Χ. αιώνα έθεσαν σε δοκιμασία τα τότε τείχη της και αυτά άντεξαν. Έπρεπε να έλθει ο Γαλέριος Βαλέριος Μαξιμιανός, στην πρώτη εκδοχή της ρωμαϊκής τετραρχίας, ώστε να εμπλουτισθεί και το εσωτερικό της πόλης με έργα μεγαλειώδη, ανθεκτικά στο χρόνο, που θα την έφερναν σε πρωταγωνιστικό και όχι απλώς αμυντικό ρόλο. Λίγο αργότερα, το 322 μ.Χ., ο Κωνσταντίνος ο Μέγας κατασκεύαζε το πρώτο τεχνητό λιμάνι, κάτι που θα αναδείκνυε τις εμπορικές δυνατότητες της πόλης, στο βαθμό που τις συνέλαβε ο Κάσσανδρος. Το λιμάνι αυτό, πρώτη δημιουργική παρέμβαση στο θαλάσσιο μέτωπό της, θα πρέπει να το φανταστούμε εκτεινόμενο μεταξύ του παλιού Δελασάλ, κάπου στην οδό Φράγκων, και της οδού Κατούνη, με τον κυματοθραύστη (Τσερέμπουλον, όπως ονομαζόταν) στο ύψος των Δικαστηρίων. Όταν, στα 379, αναγορεύεται αυτοκράτορας της Ανατολής ο Θεοδόσιος, αντιλαμβάνεται την ανάγκη οχυρωματικής ενίσχυσης της Θεσσαλονίκης, ώστε να υπερασπίσει με αξιοπιστία τη χαρισματική θέση της. Είναι τότε που τα τείχη αποκτούν τη σημερινή τους έκταση και μορφή, ενώ η μέριμνα

του Θεοδόσιου για τη σχετική οικοδόμηση τον φέρνουν διαμένοντα στη Θεσσαλονίκη από τον Ιούνιο του 379 ως τον Νοέμβριο του 380. Αναθέτει στον περσικής καταγωγής Ορμίσδα να εκτελέσει το έργο από το 380 έως το 448, να ενισχύσει τα υποτυπώδη παραλιακά και να τα προδώσει, με ανακατασκευαστικές εξαιρέσεις, την τρέχουσα εικόνα τους. Σε κάποιο σημείο, πάνω από το νοσοκομείο «Άγιος Δημήτριος», μία επιγραφή διαιωνίζει την κατασκευή τους: «Τείχεσιν αρρήκτοις Ορμίσδας εξετέλεσεν τήνδε πόλιν...» (Με αδιάρρηκτα τείχη περιτριγύρισε αυτήν την πόλιν ο Ορμίσδας).

μάζει ο βυζαντινός Καμινιάτης, δηλαδή μαντρότοιχο με σημερινούς όρους, έδινε ευκαιρία εύκολης προσπέλασης στους πολιορκητές, καθώς «μηδενός κωλύοντος αυτούς υπεράνω της οικοδόμηση γενέσθαι του τείχους» και «από μετεώρου δύνασθαι τους εν ταις επάλξεσιν όντας κατατιτρώσκειν», δηλαδή σχεδόν τα προσαραγμένα καράβια έφθαναν στο ύψος του, κάτι που αρκετά άκοπα έριξε τη Θεσσαλονίκη στα χέρια των πειρατών, που τρομοκρατούσαν όλο το Αιγαίο εκείνα τα χρόνια. Το τείχος αυτό ενισχυόταν από τρεις μεγάλους πύργους στα πλέον επίκαιρα σημεία του.

Το παραθαλάσσιο τείχος, κατά μήκος της σημερινής οδού Μητροπόλεως, με κάμψη στο σημείο του Λευκού Πύργου, κτίστηκε ακριβώς πάνω στο σημείο της ακρογιαλιάς, ώστε να μην αφήνει ξέρα για προσέγγιση και αγκίστρωση των όποιων επίβουλων κατακτητών, όπως αποδείχθηκε από την επιδρομή των Σαρακηνών το 904. Το τείχος τούτο, «πρόσγειον και χθαμαλώτατον», το ονο-

Πρώτον, στο ανατολικό άκρο, εκεί όπου σήμερα βρίσκεται ο Λευκός Πύργος. Από την άλλη, στο δυτικό άκρο, βρισκόταν ο Πύργος της Αποβάθρας ή ο επί τουρκοκρατίας ονομαζόμενος Τοπ Χανές και τέλος, στο νοτιοδυτικό άκρο, το αποκαλούμενο Φρούριο του Βαρδαρίου, με τρεις πύλες: Μία προς την ύπαιθρο, μία προς τον φραγκομαχαλά και μία προς το λιμάνι και

το Τσερέμπουλον ή Τζερέμπουλον, όπως το ονομάζει ο Καμινιάτης, αλλά και ο Ευστάθιος Θεσσαλονίκης (καταγραφείς αμφότεροι των αλώσεων της πόλης) και μάλλον αναφέρονται σε ένα σημείο συγκέντρωσης των λυμάτων, δίπλα στο λιμένα του Κωνσταντίνου.

Μαρτυρίες λογοτεχνών

σο και να αντάλλαξαν κείμενα προπηλακισμού μεταξύ τους ο Ντίνος Χριστιανόπουλος με τον Γιώργο Ιωάννου, η αγάπη για τη μελέτη των χωμάτων όπου πάτησαν, των μνημείων και των ανθρώπων που παράχωσαν, τους οδήγησε στα μονοπάτια της ιστορίας, αλλά και στην καρδιά των ανθρώπων που εντρύφησαν στα χαρισματικά κείμενά τους. Από την οικοδόμηση των τειχών και τον Ορμίσδα, ο Χριστιανόπουλος εμπνεύστηκε μια διαχρονική ποιητική διατύπωση: «Με τείχη απόρθητα οχύρωσε αυτήν την πόλη / ο Ορμίσδας, έχοντας τα χέρια καθαρά / Με συγκινεί αυτή η λεπτομέρεια / Όλοι, αρχίζοντας από τον Φειδία, έτρωγαν / και μόνον αυτός ο Ορμίσδας βρέθηκε / να ’χει τα χέρια καθαρά / Ας τον πιστέψουμε / Αλλιώς θα

Του Βασίλη

Κεχαγιά

Μετά την πυρκαγιά

τρελαθούμε βλέποντας τόση ρεμούλα / Τόση ρεμούλα μέσα σε χιλιάδες χρόνια». Το ποίημα του Χριστιανόπουλου βασίζεται στη συνέχεια της επιτείχιας επιγραφής, η οποία μας πληροφορεί για τα «καθαρά χέρια του Ορμίσδα. Αλλά κι ο άσπονδος φίλος του ποιητή, ο συγγραφέας Γιώργος Ιωάννου, στο κείμενο του «Με τα σημάδια της επάνω μου», όπου η χαρτογράφηση της Θεσσαλονίκης ταυτίζεται με αυτήν του σώματός του, περνώντας και από τα παραθαλάσσια τείχη, δανειζόμενος το λόγο του έγκριτου ιστορικού Απόστολου Βακαλόπουλου: «Ποιός θα μπορούσε να φανταστεί στις αρχές του περασμένου ακόμη αιώνα σώζονταν μέσα σε αποθήκες των τειχών της ακρόπολης κι έπειτα μέσα στο Μπαρούτ Χανέ (Πύργο της Πυρίτιδας, όπου άλλοτε η Εφορεία Υλικού Πολέμου), μέσα σε κάλτσες τα βέλη των υπερασπιστών, πολύ κοντά, και με σκοροφαγωμένα τα φτερά τους;». Και συνεχίζει λίγο παρακάτω ο Ιωάννου,

σχολιάζοντας: «Πάντως, για να χτιστούν τα δικαστήρια αυτά έριξαν τη μάντρα της Παλιάς Εφορίας Υλικού Πολέμου, όπου ο Μπαρούτ Χανές, που αναφέραμε, και όπου μέχρι πρότινος φυλάγονταν στον απέραντο περίβολο του κόσμου τα άχρηστα και σκουριασμένα μηχανήματα από την εποχή του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και αποκαλύφθηκαν εκεί τείχη ωραιότατα, ταπεινά και θαλασσινά, αγέρωχα, όχι σαν εκείνα των υψωμάτων, που δεν τα γνωρίζαμε ούτε εμείς οι λάτρεις». Στα τέλη του 19ου αιώνα, με τη Θεσσαλονίκη σε ρόλο άτυπης πρωτεύουσας της ανανεούμενης και ευρωπαϊκής στροφής της οθωμανικής αυτοκρατορίας (μετά το Τανζιμάτ), τα παραλιακά τείχη κατεδαφίζονται προς ανάδειξη ενός νέου και ευχάριστου παραλιακού μετώπου. Είναι ιδιαιτέρως αξιόπιστη και ενδιαφέρουσα η περιγραφή του Γάλλου αρχαιολόγου αβ-

βά Ντουσέσν: «Κατά την άφιξη μας στη Θεσσαλονίκη, τον Μάρτιο του 1864, κατεδάφιζαν τα τείχη της κάτω πόλεως και κατασκεύαζαν προκυμαία, σε όλο το πλάτος, μεταξύ του δυτικού πύργου και του πύργου Κανλή Κουλέ. Ένα μεγάλο μέρος της προκυμαίας αυτής είχε ήδη τελειώσει και το τμήμα των τειχών κατά μήκος της θάλασσας είχε εξαφανιστεί. Τα συντρίμμια των γκρεμισμένων τοίχων, τα κάθε είδους μνημεία που είχαν κάποτε χρησιμοποιηθεί για την ανακατασκευή των πυλών της κάτω πόλεως, αμέσως χρησιμοποιήθηκαν για την ανέγερση της καινούριας προκυμαίας».

Και κάπως έτσι κύλαγαν τα πράγματα στα χρόνια, με μερικές μικρές «παραλείψεις». Ας πούμε, το γεγονός ότι το αδύναμο τείχος της θάλασσας άφησε πίσω του τους φτωχούς και αναλώσιμους σε κάθε επιδρομή, που δεν ήταν λίγες στη δίνη των αιώνων. Έτσι, το ανοιχτό και χωρίς φερετζέ υπέροχο πρόσωπο της Θεσσαλονίκης το γεύονταν οι παράγκες που υποδύονταν τα μαγαζιά και τα παραπήγματα των κατώτερων στρωμάτων του εβραϊκού πληθυσμού της πόλης. Θαρρείς και μια προκατειλημμένη μοίρα ήθελε μία άλλη μοιρασιά της νέας πόλης και παρενέβη δια χειρός πυρκαγιάς, τον Αύγουστο του 1917. Είχε παρουσιαστεί μοναδική ευκαιρία για σκανδαλώδεις ανακατανομές, οι οποίες με πολιτικές και οικοπεδοφαγικές παρεμβάσεις αλλοίωσαν τον εκπληκτικής εμπνεύσεως σχεδιασμό του πολεοδόμου Ερνέστου Εμπράρ. Ευτυχώς, έμεινε η πλατεία Αριστοτέλους, μια από τις ωραιότερες της Ευρώπης να εμβληματίζει την παραλία της Θεσσαλονίκης και να απαιτεί, όπως το απαιτεί κι ο ποιητής το κοίταγμά της από το καράβι. Θα έπρεπε να φανταστεί κάποιος την περιοχή ως τον Λευκό Πύργο διαμορφωμένη στο πρότυπο μιας σύγχρονης Βενετίάς ή ακόμη καλύτερα της Νίκαιας, της οποίας ο Εμπράρ υπήρξε πολεοδόμου. Μία πόλη που θα μπορούσε, μέσω του ευρωπαϊκού εκλεκτικισμού, σα φόρεμα που της ταίριαζε, να συνεχίζει αρχιτεκτονικά, και σε όλη την παράλια έκτασή την αστική παράδοση της αρχοντιάς. Με διευρυμένο πλέον την ανατολική πλευρά του θαλάσσιου μετώπου της -ίσως το ευρύτερο σε ευρωπαϊκό άστυ, με μόνη ανταγωνίστρια τη Βαρκελώνη- οι αισθητικές παρεμβάσεις (αξιοπρεπείς στις νεοπαραλιακές εκδοχές τους) θα αποτελούσαν ένα φυσικό λίφτινγκ σε μια ώριμη ομορφιά. Τα θαύματα και οι επιθυμίες άρχισαν να ματαιώνονται από ένα ξενοδοχείο: αυτό κάπου στη θέση του σημερινού «City», με τους βλάχους Τορνιβουκαίους να παραβιάζουν πρώτοι, δια πολιτικής συναλλαγής, τη ζώνη πρασίνου κάτω από την οδό Μητροπόλεως, όπως την προέβλεπε το «σχέδιο Εμπράρ». Κι η καταστροφή του θαλάσσιου μετώπου ολοκληρώθηκε με ένα ξενοδοχείο: αυτό του «Μακεδονία Παλάς», που η φαεινή ιδέα της χούντας το έκανε βιαστή της αισθητικής της Νέας παραλίας.

Φωτογραφικό υλικό: Ομάδα «Παλιές Φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης» https:// www.facebook.com/groups/oldthessaloniki

ΕΠΣ Παραλιακού Μετώπου

έκα χρόνια δημοσιονομικής κρίσης, τρία μνημόνια, και δύο χρόνια πανδημίας έχουν οδηγήσει σε σημαντική υποβάθμιση τον όποιο Πολεοδομικό Σχεδιασμό υπήρχε στην Ελλάδα. Ειδικότερα στη Θεσσαλονίκη -μετά και την διάλυση του Οργανισμού Ρυθμιστικού, και χωρίς Μητροπολιτική Διοίκηση- έχουμε κινηθεί από έναν δημόσιο και στοιχειωδώς επιστημονικό Σχεδιασμό, προς ένα Σχεδιασμό χορηγών, επενδυτών, εταιρειών «αξιοποίησης» της κρατικής περιουσίας, δημάρχων και γενικά έναν Σχεδιασμό του «Εφικτού» (γήπεδο ΠΑΟΚ, ΔΕΘ, Μαρίνα Αρετσούς κ.ά.). Με πρόθεση υπέρβασης αυτών των στενών πλαισίων, αλλά και σαν μία πρώτη φιλόδοξη συλλογική προσπάθεια της Αυτοδιοίκησης (Περιφέρεια και Δήμοι), συντάσσεται το ΕΠΣ για το παραλιακό μέτωπο της Θεσσαλονίκης. Η μελέτη -σε πρώτη φάση- αφορά την «τακτοποίηση» χρήσεων και υποδομών μιας στενής λωρίδας παραλιακής γης επτά Δήμων (όχι πάνω από 30 μέτρα από την ακτή στο μεγαλύτερο τμήμα της) με κάποιες διευρύνσεις όπου υπάρχει ακόμη διαθέσιμη δημόσια γη, και αρκετά εκτεταμένους εμπλησμούς στη θάλασσα. Περιλαμβάνει έργα ετερογενή (πολλά ήδη καλύπτονται από ΓΠΣ ή άλλα ΕΠΣ, ή ίδιους σχεδιασμούς διαφόρων Φορέων στους οποίους δεν επεμβαίνει), αλλά και παλαιότερες ή και νεώτερες προτάσεις που μέχρι τώρα δεν έχουν βρει οδό νομοθέτησης (π.χ. deck παλαιάς παραλίας, ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη σε νέα θέση). Κάποιες από τις προτάσεις αυτές είναι μάλλον κοινής αποδοχής, ενώ άλλες είναι εμφανώς υπερφίαλες («κολυμβητικές» δεξαμενές στην Αρετσού και Πυλαία), και άλλες αδικαιολόγητα πολλαπλές (μαρίνες, ενυδρεία). Ένας πεζόδρομος-ποδηλατοδρομος προτείνεται για να εξασφαλίσει προσβασιμότητα και να ενώσει τις μάλλον ετερογενείς μεταξύ τους χρήσεις. Αναγκαστικά, όπως αναφέρθηκε, κάθε τμήμα παραλίας που μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα (πολλά από τα οποία θα άξιζε να λυθούν -αλλά αυτό δεν μπορεί να γίνει σε τοπικό επίπεδο) έχει μείνει εκτός: όλες οι περιοχές με ίδιον καθεστώς Σχεδιασμού (εθνικά πάρκα, λιμάνια, αεροδρόμια, στρατόπεδα, μαρίνες, εκτάσεις με άλλα ΕΠΣ που τρέχουν, εκτάσεις ΤΑΙΠΕΔ κ.ά.), αλλά και όλη η «ναρκοθετημένη» με εγκαταστάσεις Seveso δυτική Θεσσαλονίκη. Οι επιπτώσεις αυτού του αναγκαστικού μεν αλλά επιλεκτικού Σχεδιασμού, είναι ιδιαιτέρως εμφανείς στην περιοχή του Δήμου Καλαμαριάς όπου τρέχουν και άλλα ΕΠΣ και περιβαλλοντικές μελέτες, αλλά και η όποια οικιστική ανάπτυξη της Μαρίνας Αρετσούς διασπά την συνέχεια του παραλιακού μετώπου. Το «όραμα» στο οποίο στηρίζεται το Σχέδιο (νέα ταυτότητα, νέο σύγχρονο brand name της

Το «όραμα» στο οποίο στηρίζεται το Σχέδιο (νέα ταυτότητα, νέο σύγχρονο brand name της Θεσσαλονίκης, σύνδεση της πόλης με τη θάλασσα), είναι γενικό και επικοινωνιακό. Έχει κυρίως χωροταξική στόχευση (στις χρήσεις και τις υποδομές), μία σημαντική τοπικά αναπτυξιακή διάσταση (στην αναψυχή και τον τουρισμό της «βιτρίνας» της πόλης στην θάλασσα), δεν έχει όμως κοινωνικούς στόχους (άνιση ανάπτυξη δυτικήςανατολικής Θεσσαλονίκης)

Θεσσαλονίκης, σύνδεση της πόλης με τη θάλασσα), είναι γενικό και επικοινωνιακό. Έχει κυρίως χωροταξική στόχευση (στις χρήσεις και τις υποδομές), μία σημαντική τοπικά αναπτυξιακή διάσταση (στην αναψυχή και τον τουρισμό της «βιτρίνας» της πόλης στην θάλασσα), δεν έχει όμως κοινωνικούς στόχους (άνιση ανάπτυξη δυτικής-ανατολικής Θεσσαλονίκης). Περιβαλλοντικά ιδίως είναι πολύ αδύναμο (θαλάσσια οικοσυστήματα, θέματα κλιματικής αλλαγής, εκτός Πλαισίου Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Παράκτιων Ζωνών κ.ά. θέματα αναφερόμενα αναλυτικά σε κατατεθειμένη κριτική της κ. Γ. Κωτίδου) και χρειάζεται οπωσδήποτε συμπλήρωση. Δεν υπάρχουν εκτιμήσεις επιπτώσεων στην εξοικονόμηση ενέργειας, την μείωση της ρύπανσης και στο όραμα της Βιώσιμης πόλης: Θετικά στην βιωσιμότητα τα Μητροπολιτικά Πάρκα, αμφίβολες αν και εξυπηρετικές στον τουρισμό, την αναψυχή και την κυκλοφορία (αν καταφέρουν να γίνουν) οι εκτεταμένες επιχωματώσεις σε διάφορες περιοχές (κυρίως Δ. Θερμαϊκού), αρνητικές οι προτάσεις στην περιοχή Μεγάρου Μουσικής-Κελλάριου όρμου-Αλλατίνη όπου μια ενιαία απλή (και φθηνή) ζώνη πρασίνου με ναυταθλητικά και χωρίς κτίσματα, είναι πολύ πιο βιώσιμη. Υπερβαίνοντας κάπως τον αναφερθέντα Σχεδιασμό του «Εφικτού» (όπου φτωχή πόλη και η μοίρα της), υπάρχουν στο Σχέδιο και γενικότερα θετικά:

Γιάννης Αγγελίδης Αρχιτέκτονας - Πολεοδόμος Πρόεδρος του δ.σ. της Ένωσης για τα δικαιώματα των πεζών

● Πρώτο και κύριο, η ανάδειξη από ένα ενιαίο σχέδιο (και όχι μόνο από τις προτάσεις, αλλά και από τις παραλήψεις της μελέτης) πολλών προβλημάτων (ιδιοκτησιακών, πολεοδομικών, κυκλοφοριακών, αναπτυξιακών, περιβαλλοντικών κ.λπ.) που προηγουμένως δεν ήταν ορατά και κρύβονταν «κάτω από το χαλί», π.χ. προβληματικές ασυνέχειες του μετώπου, συγκρουόμενες επιδιώξεις φορέων, ακατάλληλο ιδιοκτησιακό καθεστώς, περιβαλλοντικά προβλήματα, άνιση ανάπτυξη δυτικής - ανατολικής Θεσσαλονίκης, κ.ά. ● Η συνακόλουθη (ελπίζω) συνειδητοποίηση της ανάγκης αλληλοσυσχετισμένου Σχεδιασμού, όχι μόνο χωροταξικού αλλά και φιλοπεριβαλλοντικού, τμημάτων της παραλιακής ζώνης στα πλάνα Φορέων και Αρχών. Από αυτή την άποψη η διαβούλευση είναι ίσως σημαντικότερη από την ίδια την αρχική μελέτη και θα πρέπει να συνεχισθεί με διάφορες πρακτικές συμμετοχικού σχεδιασμού. Νέες προτάσεις όμως μπορούν να διαμορφωθούν μόνο με συνεκτίμηση των αναφερθέντων θεωρήσεων που λείπουν από το Σχέδιο. ● Η επιδίωξη δημιουργίας συνεχόμενης(;) παράκτιας ζώνης αναψυχής και άξονα περιπάτου και η ειδικότερη απρόσκοπτη συνεχής και ασφαλής μετακίνηση με ποδήλατο εντός αυτής από Καλοχώρι έως Αγγελοχώρι (παλιά πρόταση της Ένωσης Πεζών). ● Το ότι ή έκδοση ΠΔ -εάν επιτευχθεί- (ίσως) βοηθήσει να ωριμάσουν γρηγορότερα και να υλοποιηθούν διάφορες παρεμβάσεις κυρίως ξεπερνώντας περιβαλλοντικά εμπόδια (αλλά υπάρχουν και πολλές ενστάσεις επ’ αυτού). Ειδικότερα, αν κάτι από τα προτεινόμενα αποδειχθεί ανεφάρμοστο ή ανεπίκαιρο, θα υπάρχει δυσκολία αλλαγής του μια και θα καλύπτεται από το ΠΔ. Γενικά το Σχέδιο προωθείται από τις τοπικές Αρχές ως ένα μίνιμουμ (έστω ετερογενών) έργων διαφορετικής σύλληψης και αναγκαιότητας, που κρίνεται ότι πρέπει να υιοθετηθούν και εκτελεστούν στην παραλιακή Θεσσαλονίκη -ένα είδος κόκκινης γραμμής- από την (άγνωστο πόσο πρόθυμη) κεντρική διοίκηση η οποία πρέπει να εξασφαλίσει τους περισσότερους πόρους. Το Σχέδιο και το ΠΔ δεν είναι παρά η «κορυφή του παγόβουνου». Θα υλοποιηθεί εν συνεχεία σε βάθος χρόνου, με ειδικό Φορέα, και πολλές μελέτες, δολιχοδρομώντας ανάμεσα στις στενές νομικές και γραφειοκρατικές ατραπούς της πολεοδομικής και περιβαλλοντικής νομοθεσίας και αυτές των δημοσίων έργων. Αν και αυτό είναι ίδιον των ΕΠΣ, στην πράξη θα δημιουργήσει δυσκολίες καθώς έργα που στρατηγικά φαίνονται εφικτά, συχνά στην πράξη αποδεικνύονται ανεφάρμοστα, οικονομικά ασύμφορα και μετά από χρόνια ανεπίκαιρα.