Wszechprzenikający melodyjny dźwięk pioruna

Karma Czagme

Tertona Migjura Dordże

Tertona Migjura Dordże

I S BN : 9 7 8 -8 3 -6 1 7 4 0 -5 2 -0

zewnętrzna historia wyzwolenia

zewnętrzna historia wyzwolenia

Cena 56 zł

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

W

idjadhara Karma Czagme był zarówno nauczycielem, jak i uczniem Tertona Tulku Migjura Dordże, wielkiego siedemnastowiecznego mistrza. Jako emanacja Guru Rinpocze, Migjur Dordże odkrył wiele nauk-skarbów, które później stały się znane jako Nauki Namczo lub Nauki Przestrzeni. Mistrzowie przekazywali te nauki uczniom w linii Paljul, ważnej tradycji należącej do szkoły Njingma buddyzmu tybetańskiego. Zewnętrzna biografia jest zapisem takiego życia Tertona, jakie są w stanie pojąć zwykłe istoty. Biografia zawiera również szczegółowe informacje dotyczące wielu innych istotnych tematów, m.in. natury samych opowieści o wyzwoleniu, metod rozpoznania prawdziwego tertona i tulku, znaczenia nauk-skarbów i świętych miejsc, charakteru relacji guru-uczeń oraz innych ważnych spraw. Główna historia przeplata się z historiami wielu innych tertonów, przepowiedniami Guru Rinpocze i innych mistrzów, a także z opisami codziennego życia i ogólnie epoki niektórych wielkich praktykujących z siedemnastowiecznego Kham.

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

Karma Czagme d

Tłumaczenie Lopon Sonam Tsełang i Judith Amtzis

www.norbu.pl

9 788361 740520

d Przedmowa Kjabdzie Drubłang Pema Norbu Rinpocze

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna zewnętrzna historia wyzwolenia

Tertona Migjura Dordże

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna zewnętrzna historia wyzwolenia

Tertona Migjura Dordże Karma Czagme d

Tłumaczenie Lopon Sonam Tsełang i Judith Amtzis d Przedmowa Kjabdzie Drubłang Pema Norbu Rinpocze

Wydawnictwo

• Warszawa 2010

Wydano dzięki uprzejmej zgodzie Palri Parkhang Nyingma Palyul Retreat Center Pharping, Nepal Projekt ukończono pomyślnego, dwudziestego piątego dnia trzeciego miesiąca Ziemnej Myszy 2135 r. (20 kwietnia 2008 r.) © 2008 Palri Translations Group Książka oraz tłumaczenie powstały dzięki wsparciu Bodhi Foundation, Teksas, USA. Niniejszym zezwala się na wykorzystywanie fragmentów lub całości tłumaczenia w celach niekomercyjnych, które przyczyniają się do rozprzestrzeniania się boskiej dharmy z nauk Namczo.

Przekład: Katarzyna Bartkowiak Skład i opracowanie graficzne: Kasia Skura Polskie tłumaczenie © Wydawnictwo NORBU ul. Dembego 5/130 02-796 Warszawa http://www.norbu.pl info@norbu.pl ISBN: 978-83-61740-52-0

Spis treści Przedmowa do wydania polskiego Przedmowa tłumaczy angielskiego wydania Podziękowania Przedmowa Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna Zewnętrzna historia wyzwolenia tertona Migjura Dordże 1. Kontekst historii wyzwolenia Natura i kategorie historii wyzwolenia Obietnica Karmy Czagme dotycząca kompozycji niniejszego tekstu Przyczyna spisania niniejszej historii wyzwolenia 2. Początek głównej historii wyzwolenia Miejsce Linia rodzinna tertona Migjura Dordże: ojciec i matka tertona Czas narodzin: ogólne i szczegółowe przepowiednie 3. Narodziny i wczesne dzieciństwo Wejście do łona matki Narodziny i wczesne dzieciństwo

11 13 19 29

31 35 35 37 39 49 49 61 78 83 83 85

4. Zdobycie uznania i objęcie tronu Wczesne wizje i znaki

Pierwsze spotkanie tertona Migjura Dordże z Karmą Czagme Próby Karmy Czagme Intronizacja 5. Otrzymywanie nauk i zdobywanie wiedzy Pierwsze dni z Karmą Czagme Przykłady uprzedniej znajomości rzeczy i wizji tertona Migjura Dordże Otrzymywanie przekazów mocy i przekazów ustnych 6. Praktyki spełnienia i ich rezultaty Doświadczenia na odosobnieniu Praktyki i osiągnięcia Moce jasnowidzenia i wizje Wspomnienia z poprzednich żyć Dalsze osiągnięcia i doświadczenia 7. Przeszkody w odnalezieniu skarbów Namczo Przeszkody na drodze tertona Migjura Dordże Pierwsze znaki pokonania przeszkód Pokonanie przeszkód 8. Odkrycie nauk-skarbów Namczo Terton Migjur Dordże otrzymuje i praktykuje naukę-skarb Pochodzenie instrukcji Dzogczen Wyjaśnienie nieporozumień dotyczących spotkania Migjura Dordże z Guru Rinpocze Przepowiednie Guru Rinpocze dotyczące tertonów Ostatnie objawienia

93 93 102 107 114 117 117 119 129 135 136 140 147 154 158 169 172 180 183 187 187 191 196 201 204

9. Otwieranie drzwi do świętych miejsc

209

Ogólne informacje o świętych miejscach Terton Migjur Dordże otwiera święte miejsca Czidziam: najważniejsze święte miejsce Inne święte miejsca 10. Skarby umysłu tertona Migjura Dordże Jak terton sformułował instrukcje Różne teksty, które odkrył terton Migjur Dordże Przepowiednia dotycząca skarbów umysłu tertona Migjura Dordże Pożytki płynące z nowych skarbów i świętych miejsc 11. Korzyści, jakie święte miejsca przynoszą istotom Pożytki płynące z praktykowania w świętych miejscach Pożytki płynące z praktyki okrążania

211 218 230 237 243 244 245

Terton Migjur Dordże udaje się do Czamdo

Zalety składania w ofierze lampek i wywieszania flag modlitewnych Pożytki płynące z wykonywania pokłonów 12. Przyjmowanie oznak czci i przynoszenie pożytku Zarówno bóstwa i demony, jak i ludzie czczą tertona Migjura Dordże i wiernie mu służą Wiele sposobów, na jakie terton Migjur Dordże pomagał innym istotom Pożytki płynące z wzywania swojego mistrza Pożytki płynące z praktyki tantry 13. Pożytek, jaki skarby Namczo przyniosły istotom

209

247 249 255 256 257 262 265 269 270 274 280 282 285

Uczniowie, którzy otrzymali przekazy mocy, błogosławieństwo i nauki Rozprzestrzenienie się skarbów Namczo i płynące z nich pożytki Przykłady pożytków, jake przyniosły nauki Namczo 14. Uczniowie pogłębiają swoją wiarę w to, że Migjur Dordże jest prawdziwym tertonem Niebezpieczeństwa wynikające z podążania za fałszywymi tertonami Historie o tych, którzy odkrywali fałszywe skarby Trudności w określeniu prawdziwości tertona Jak rosła wiara w tertona Migjura Dordże 15. Spotkanie z tertonem Duddulem Dordże Jak dwóch tertonów może pojawić się jednocześnie?

Przykłady tertonów, którzy nauczali w tych samych czasach Spotkanie Dudula Dordże i tertona Migjura Dordże Inne proroctwa zapowiadające nadejście wielu tertonów 16. Praktyka na odosobnieniu i inne szlachetne działania Rozpoczęcie odosobnienia Doświadczenia podczas praktyki na odosobnieniu 17. Odejście Karmy Czagme Rada tertona Dudula Dordże Ostatnia prośba Karmy Czagme przed odejściem 18. Cudowne znaki Rada Karmy Czagme dla Migjura Dordże po zakończeniu odosobnienia

286 288 295 297 298 309 317 319 323 325 330 332 339 345 346 349 355 355 357 361 362

List Migjura Dordże, w którym opisał swoje doświadczenia

19. Historie innych osób o tym, jak terton pomagał istotom 20. Otwarcie wrót do przepowiedzianych świętych miejsc Pielgrzymka i objawienia 21. Opuszczenie kraju rodzinnego Powody, dla których Migjur Dordże nie wrócił do domu 22. Jak terton używał otrzymanych darów 23. Terton nadal nie powraca w rodzinne strony 24. Wyliczenie życiowych dokonań Migjura Dordże Powtórzenie raz jeszcze historii życia tertona poświęconego praktyce 25. Choroba i praktyki lecznicze, które miały uzdrowić tertona Rytuały lecznicze odprawione przez Karmę Czagme Sny i znaki odnoszące się do choroby tertona Dlaczego istotne jest odprawianie rytuałów uzdrawiających dla szlachetnie urodzonych 26. Ostatni czyn tertona: przejście w parinirwanę Doświadczenia Karmy Czagme związane ze śmiercią tertona Rozpacz Karmy Czagme

363 375 379 380 385 386 391 393 397 398 401 402 404 408 411 412 415

Poszukiwanie znaków wskazujących na położenie tertona Opisy odejścia tertona pochodzące z innych źródeł Rytuały odprawione po śmierci tertona Migjura Dordże 27. Znaki, które ukazały się po śmierci tertona 28. Rozdanie relikwii tertona i złożenie ofiar Pożytki płynące z pamiętania o lamie 29. Rozwianie pogłosek krążących na temat śmierci tertona 30. Ukończenie relikwiarzy tertona Pożytki płynące z tworzenia wizerunków swojego lamy 31. Obalenie mylnych przekonań Przykłady na to, że tertoni nie zawsze żyją długo Przepowiednie dotyczące Ratna Lingpy 32. Lista uczniów tertona 33. Pożytki dla istot płynące z nauk Namczo 34. Rozmnożenie się relikwii tertona Dlaczego relikwie lamy są tak ważne 35. Reinkarnacja tertona Migjura Dordże Posłowie Glosariusz Lista najważniejszych bóstw i tantr pojawiających się w tekście Imiona najważniejszych postaci pojawiających się w tekście

419 423 425 431 435 436 439 445 445 451 451 454 459 465 469 469 471 475 479 487 491

Przedmowa do wydania polskiego

Z

ogromną radością przedstawiamy polskiemu Czytelnikowi długo oczekiwaną biografię wielkiego tertona Migjura (Mindziura) Dordże, napisaną przez jego wspaniałego ucznia i jednocześnie nauczyciela, Karmę Czagme Rinpocze, znanego również jako Raga Asja – założyciela linii przekazu Nejdo Kagju. Zainspirowani naukami Namkhai Norbu Rinpocze, który otrzymał kompletny przekaz nauk Namczo jeszcze w Tybecie i część z nich przekazał swoim uczniom, postanowiliśmy wydać polską wersję biografii tej niezwykłej postaci.

Migjur Dordże żył bardzo krótko – jedynie dwadzieścia trzy lata. Jako dziecko przez trzy lata otrzymywał nauki w formie wizji bóstw czystych wymiarów. Nauki te zostały spisane przez Karmę Czagme Rinpocze i są praktykowane po dziś dzień, zwłaszcza w tradycji Paljul, której dzierżycielem był do niedawna Pema Norbu (Penor) Rinpocze, głowa szkoły Ningmapa. Zawierają bogactwo praktyk i wyjaśnień, a wśród nich słynny cykl nauk Stan Buddy w twoich dłoniach. Ogromna moc przekazu tych nauk w żadnym stopniu nie została osłabiona.

Chcielibyśmy gorąco podziękować za pozwolenie i pomoc przy wydaniu niniejszej książki Khenpo Namdrolowi Rinpo-

12

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

czemu. Dziękujemy również Judith Amtzis, która niestrudzenie odpowiadała na nasze pytania związane z tłumaczeniem niejednoznacznych fragmentów tekstu.

Polskie wydanie dedykujemy długiemu życiu i spełnieniu aktywności Czogjala Namkhai Norbu i Khyentse Yeshi Silvano Namkhai.

Karma Mipham Zangpo

Przedmowa tłumaczy wydania angielskiego

P

rzez wiele lat trzeci Drubłang Pema Norbu Rinpocze udzielał na podstawie skarbów Namczo nauk, które stanowią fundament linii Paljul z Ningmapy. O skarbach tych, zawierających nauki Wielkiej Doskonałości, Awalokiteśwary i faz ścieżki Stanu Buddy w twoich dłoniach – a więc najistotniejszych praktykach linii Paljul – świat usłyszał dopiero po odkryciu i rozpowszechnieniu ich przez niezwykłego odkrywcę skarbów, tertona Migjura Dordże, urodzonego w 1645 r.

Aby przedstawić historię tego wyjątkowego widjadhary, Kjabdzie Penor Rinpocze zwrócił się z prośbą o to, by namthar – opowieść o wyzwoleniu – tertona została przetłumaczona na język angielski. Namthar spisał Karma Czagme Rinpocze, urzeczywistniony mistrz, który rozpoznał Migjura Dordże, gdy terton był jeszcze dzieckiem. Karma Czagme osobiście troszczył się o tertona przez wiele lat, był mu przewodnikiem i nauczycielem, a także spisywał objawienia odkrywcy skarbów.

Kronika prowadzona przez Karmę Czagme zawiera szczegóły dotyczące rodziny tertona i historię jego życia od momentu jego wejścia do łona aż po tragiczną śmierć w wieku dwudzie-

14

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

stu trzech lat. Zapiski opisują przeszkody i trudności, którym musiał stawiać czoła oraz jego praktyki i aktywność. W swoim krótkim życiu terton Migjur Dordże przyniósł ogromny pożytek istotom, czy to poprzez objawienia, głębokie nauki, czy też odkrycie i otworzenie licznych świętych miejsc.

Namthar to nie tylko opowieść o jednym niezwykłym tertonie. Historia wyzwolenia opisuje wprawdzie – za pomocą anegdot, listów, poezji, wizji i snów – silną osobistą więź istniejącą między dwoma wielkimi mistrzami: tertonem Migjurem Dordże oraz Karmą Czagme Rinpocze. Namthar porusza również wiele innych tematów, m.in. zawiera wiele informacji dotyczących natury samych historii wyzwolenia oraz wskazówek, jak rozpoznać prawdziwego tertona i tulku. Namthar dostarcza także przykładów na to, jak ważne i nieodzowne są nauki zawarte w skarbach i święte miejsca, oraz objaśnia naturę relacji guru-uczeń. Ponadto tekst okraszony jest licznymi opowieściami o innych tertonach, przepowiedniami Guru Rinpocze i innych mistrzów, jak również pozwala Czytelnikowi dowiedzieć się, jak wyglądało codzienne życie i czasy niektórych wielkich praktykujących w siedemnastowiecznym Khamie.

Zarówno Kjabdzie Penor Rinpocze, jak i Khenczen Namdrol Rinpocze, którzy nadzorowali tłumaczenie, poprosili nas o zachowanie w możliwie jak największym stopniu unikalnego stylu oryginału, a jednocześnie uczynili opowieść przystępną dla anglojęzycznego czytelnika. Dołożyliśmy wszelkich starań, aby sprostać temu zadaniu. Zachowaliśmy oryginalną strukturę zapisków Karmy Czagme, czyli trzydzieści pięć rozdziałów różnej długości wraz z posłowiem. Jednak w celu

Przedmowa tłumaczy angielskiego wydania

15

zwiększenia przejrzystości i ułatwienia zrozumienia dodaliśmy tytuły i podtytuły, których próżno szukać w pierwotnym tekście. Mamy nadzieję, że ten podział ułatwi Czytelnikowi pokonywanie meandrów tekstu. Z tej samej przyczyny największą część namthara przełożyliśmy prozą, mimo że znaczna część oryginału została spisana w formie tybetańskiej poezji. Wyniki pierwszych prób przełożenia całości na poezję nie dały zadowalających rezultatów, wręcz przeciwnie: angielski tekst był niezdarny i wymuszony i w najmniejszym stopniu nie oddawał językowego bogactwa namthara, którego czytanie samo w sobie jest nagrodą.

Karma Czagme zrezygnował z wzniosłego religijnego stylu i spisał namthar w bardziej kolokwialny sposób, używając swojego ojczystego dialektu Czamdo. Język ten wydawał się nam miejscami trudny i niejasny, a niektóre odniesienia nieczytelne.

Chcielibyśmy w tym miejscu serdecznie podziękować za nieocenioną i szczodrą pomoc siódmemu Karmie Czagme Rinpocze, Karma Tenzinowi Trinlejowi. Rinpocze nie tylko znalazł czas na osobiste udzielenie odpowiedzi na niektóre nasze pytania, ale także przedstawił nas innym osobom, posiadającym wiedzę niezbędną do rozwiania naszych wątpliwości.

Syn Rinpocze, Sangtrul Rinpocze, inkarnacja Lamy Czołanga, pierwszego brata Karmy Czagme i jego najbliższego ucznia, nigdy nie zawiódł nas pod względem uprzejmości i gotowości do pomocy. Jak okaże się w namtharze, to Lama Czołang był pierwszą osobą, która zwróciła uwagę Karmy Czagme na dziecko o imieniu Migjur Dordże, o którym mówiono, że jest tulku lamy z Kathog, Łangdraga Gjatso. Inkarnacja Lamy

16

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

Czołanga nosiła imię Sangpu Pema Kunga i stała się znana jako pierwszy Sangtrul Rinpocze. To właśnie on i Karma Czagme byli dwoma tulku z klasztoru Nejdo.

Wiele innych osób łaskawie dzieliło się z nami swoją wiedzą.

Wśród nich byli: żona Sangtrula Ripocze, Dolkar, sługa Czagme Rinpocze, Lama Tenzing Dragpa oraz Lama Ngałang Tsering, mnich z Ngomu, ojczystego regionu Migjura Dordże. Wyrażamy szczere uznanie dla nich wszystkich za ich cierpliwość dla naszych licznych pytań. W szczególności chcielibyśmy złożyć wyrazy uznania zmarłemu Atsulowi Lamie, mnichowi Karma Kagju z Czamdo, który potrafił rozwiązać najbardziej zawikłane problemy językowe. Atsul Lama zmarł nagle w kwietniu 2008 r. w Boudhanath, w Kathmandu w Nepalu. Odszedł spokojnie podczas snu, nie okazując oznak choroby czy bólu. Ciało Atsula Lamy pozostało w tukdamie (medytacyjnym stanie, który może następować po śmierci u zaawansowanego praktykującego) przez trzy dni.

Z głębi serca dziękujemy również Khenczenowi Namdrolowi Rinpocze za stałe wspieranie nas i zachęcanie do dalszej pracy oraz za jego objaśnienia.

Serdeczny i szczodry, jeśli chodzi o rady i czas, Sangtrul Rinpocze podzielił się z nami swoją osobistą kolekcją zdjęć, zawierającą m.in. fotografie przedstawiające odciski dłoni i stóp Karmy Czagme, wejście do jaskini, w której terton spędził wiele lat w odosobnieniu z Karmą Czagme, a także wiele innych różnych relikwii i świętych miejsc.

W podsumowaniu namthara Karma Czagme opisuje korzyści, które można wynieść z jego czytania:

Przedmowa tłumaczy angielskiego wydania

17

Nowi uczniowie i ci o ograniczonych umysłach powinni przeczytać tę historię wyzwolenia, aby zrozumieć najistotniejsze elementy sutr i tantr, a także pojąć poszczególne nauki Ningmy. Z kolei ci, którzy rozumieją sutry i tantry, lecz nie znają lub znają w znikomym stopniu nauki-skarby, dzięki tej biografii zyskają podstawę zrozumienia. Ludzie, którzy z łatwością się przemieszczają i pragną odwiedzić święte miejsca i góry, mogą zasięgnąć informacji o historii pewnych świętych miejsc. Jeśli ludzie bogaci zechcą praktykować dharmę, to czytanie tej biografii zachęci ich do podjęcia szlachetnych działań i pomoże im w ten sposób osiągnąć ukojenie.

Mnisi usługujący wielkim lamom powinni zgłębić to dzieło, by nauczyć się, jak trudności, których doświadczają, pozostają w harmonii z dharmą. Jeśli osoby związane z tertonem Migjurem Dordże lub jego naukami przeczytają ten tekst, to odnajdą szczęście, inspirację i entuzjazm.

Po ukończeniu czytania osoby o złych poglądach, których mowa pełna jest negatywnych słów, odczują skruchę, zaś wiara zakiełkuje w ich umysłach. Ci, których dręczy zwątpienie, również powinni przeczytać tę historię wyzwolenia, a ich wątpliwości zostaną zduszone w zarodku. Jeśli odkrywcy fałszywych skarbów przeczytają ten tekst, wpadną w rozpacz i opuści ich pewność siebie. Każdy pokładający wiarę w Pana Orgjena powinien przeczytać tę opowieść i podziwiać zawarte w niej wspaniałe historie.

Naszą aspiracją jest umożliwienie każdemu współczesnemu Czytelnikowi czerpania korzyści z historii wyzwolenia

18

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

tertona Migjura Dordże. Dokładaliśmy starań, aby wypełnić życzenia naszych nauczycieli i sprawić, by pomyślna opowieść o tym, jak skarby Namczo pojawiły się na tym świecie i jak były rozpowszechniane na przestrzeni wieków, dotarła do jak najszerszego grona odbiorców.

Niniejsze tłumaczenie zostało wykonane z X tomu Collection de Tresors par gNam-chos Mi-‘gyur rDo-rje, wydanego wspólnie przez Czcigodnego Dilgo Khjentse Rinpocze oraz Czcigodnego Penora Rinpocze pod auspicjami L’Ecole Francais D’Extreme Orient w Paryżu w 1983 r. i zeskanowane dla Centrum Badań nad Buddyzmem Tybetańskim w 2002 r. Oryginalna numeracja stron odpowiadająca poszczególnym rozdziałom jest wyszczególniona pod tytułem każdego rozdziału.

Niech zasługa płynąca z tego projektu pomoże wysiłkom i staraniom duchowym naszych nauczycieli, Kjabdzie Penora Rinpocze i Khenczena Namdrola Rinpocze. Wszelkie błędy w tłumaczeniu popełnione zostały przez nas.

Lopon Sonam Tsełang Judith Amtzis kwiecień 2008 r.

Podziękowania

N

iezwykła kronika, którą Czytelnik trzyma w rękach, powstała dzięki inspiracji Kjabdzie Pema Norbu Rinpocze oraz Khenczena Namdrola Rinpocze, którzy przewidują projekt zakrojony na szerszą skalę i obejmujący tłumaczenie na angielski ważnych duchowych skarbów znajdujących się w trzynastu tomach skarbów Namczo. Kjabdzie Rinpocze zasugerował, że wiarę w Linię Paljul wzmocniłoby rozpoczęcie prac od tłumaczenia namthara wielkiego tertona tulku Migjura Dordże.

Praca została ukończona dzięki Fundacji Bodhi oraz wydawnictwu Palri Prakhang. Fundacja swoją hojnością, nieustannym zachęcaniem do dalszego działania i wspieraniem licznych projektów i działań Kjabdzie Penora Rinpocze oraz Khena Rinpocze umożliwiła zamknięcie pierwszego etapu prac. Tłumaczenie jest jednak tylko jednym z rezultatów działalności Fundacji.

Jak wspomniano w przedmowie tłumaczy, niniejszy przekład niezwykle skorzystał na uprzejmej pomocy zaoferowanej przez siódmego Karmę Czagme Rinpocze oraz innych osób posiadających ogromną wiedzę, którym nas przedstawił:

20

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

Sangtrula Rinpocze i jego żony Dolkar, Lamy Tenzinga Dragpy, Lamy Ngałanga Tseringa i nieżyjącego Atsula Lamy. Dziękujemy im wszystkim.

Wszystkie zdjęcia w tej książce zostały zrobione przez Sangtrula Rinpocze, oprócz zdjęcia tangki tertona Migjura Dordże umieszczonego na okładce, zdjęcia Kjabdzie Penora Rinpocze, zdjęcia stupy relikwiarzowej Migjura Dordże oraz zdjęcia relikwii serca Migjura Dordże.

Serdeczne podziękowania składamy również Wayne’owi Amtzisowi za uważne przeczytanie tekstu, wnikliwe komentarze i sugestie dotyczące odpowiedniego języka. Tłumaczenie przeczytał również Dion Blundell, którego przenikliwe uwagi znacznie podniosły jakość przekładu.

Posążek „Wygląda-tak-jak-ja” przedstawiający Karmę Czagme we własnej osobie. Karma Czagme najpierw wykonał dwie swoje podobizny, jedną dużą i jedną małą. Ukończywszy pracę, zadał obydwu pytanie: „Który z was wygląda tak jak ja?”. Posążek znajdujący się na zdjęciu powyżej (mniejszy) odparł: „Ja wyglądam tak jak ty”. Obecnie oba posągi znajdują się w Klasztorze Nejdo.

Kjabdzie Drubłang Pema Norbu Rinpocze, ostatnia głowa linii Paljul.

Obecny Karma Czagme Rinpocze, Karma Tenzin Trinlej Kunczap Pal Zangpo.

Miejsce urodzenia pierwszego Karmy Czagme, Nejdo Kha, Czamdo, Tybet.

Fragment serca Migjura Dordże, w posiadaniu obecnego Karmy Czagme Rinpocze.

Digtham („pieczęć skorpiona”) – osobista pieczęć Guru Rinpocze, uważana za niezwykle silny talizman.

Skarb ten odkrył Migjur Dordże.

Jaskinia, w której Karma Czagme i Migjur Dordże przebywali w odosobnieniu. Położona w Nejdo Palritse, w okręgu Czamdo.

Ladro, czyli Kamień Życia wszystkich bóstw Kagju i Ningmy.

Znajduje się poniżej Nejdo Palritse.

Odcisk stopy Karmy Czagme w Nejdo Palritse.

Odcisk dłoni Karmy Czagme w klasztorze Nejdo.

Ku dong (grobowiec lamy) Migjura Dordże w klasztorze w Mugsangu, który znajduje się w pobliżu klasztoru Paljul.

Przedmowa

W

świecie tybetańskiego buddyzmu namthar, opowieść o osiągnięciu wyzwolenia przez niezwykłych mistrzów i uczonych, odgrywa rolę niezwykle ważną, ponieważ służy oddanym uczniom jako przewodnik na ścieżce do oświecenia. Namthar, jako że jest zapisem istotnych wydarzeń w życiu wielkiego mistrza, może być traktowany jak zbiór wskazówek wyjaśniających, jak żyć w sposób duchowy i holistyczny oraz jak najlepiej wykorzystać cenne ludzkie odrodzenie. Opowieści o wyzwoleniu przybierają różne formy, niektóre są spisane przez samego mistrza lub mistrzynię, inne powstają dzięki bliskim i oddanym uczniom.

Wielki Widjadhara Karma Czagme był zarówno nauczycielem, jak i uczniem tertona tulku Migjura Dordże, wielkiego siedemnastowiecznego mistrza. Jako emanacja Guru Rinpocze, Migjur Dordże odkrył wiele nauk-skarbów, które później stały się znane jako nauki Namczo lub Nauki Przestrzeni. Mistrzowie przekazywali te nauki uczniom w linii Paljul, ważnej tradycji należącej do szkoły Ningma buddyzmu tybetańskiego.

Karma Czagme spisał trzy namthary tulku Migjura Dordże – zewnętrzny, wewnętrzny oraz tajemny. Zewnętrzna biogra-

30

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

fia jest zapisem takiego życia Tertona, jakie są w stanie pojąć zwykłe istoty. Biografia zawiera również szczegółowe informacje dotyczące wielu innych istotnych tematów, m.in. natury samych opowieści o wyzwoleniu, metod rozpoznania prawdziwego tertona i tulku, znaczenia nauk-skarbów i świętych miejsc, charakteru relacji guru-uczeń oraz innych ważnych spraw. Główna historia przeplata się z historiami wielu innych tertonów, przepowiedniami Guru Rinpocze i innych mistrzów, a także z opisami codziennego życia i ogólnie epoki niektórych wielkich praktykujących z siedemnastowiecznego Khamu.

Kierując się wskazówkami Khenpo Namdrola Rinpocze, Lopon Sonam Tsełang i Judith Amtzis, moi długoletni uczniowie, przetłumaczyli zewnętrzną biografię tulku Migjura Dordże z tybetańskiego na angielski. Żywię głęboką nadzieję, że dzieło to przyniesie pożytek wielu praktykującym Dharmę, wyznawcom Guru Padmasambhawy oraz uczniom z linii Paljul. Przeczytanie namthara tego niezwykłego Tertona jest istotne dla praktykujących nauki Namczo, pozwoli im bowiem zrozumieć przymioty wielkiego mistrza.

Dziękuję wydawnictwu Palri Publications z Nepalu za możliwość publikacji tej książki i mam nadzieję, że będzie ono kontynuować szlachetną pracę, wydając w przyszłości książki równie istotne jak ta.

Modlę się za długowieczność dharmy i szczęście wszystkich czujących istot.

Paltrul Pema Norbu

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna Zewnętrzna historia wyzwolenia1 tertona2 Migjura Dordże3

Namo Guru Deła Dakini Sarła Dharma Siddhi Phala Hung Pokłon Lamie, Jidamowi i Dakini. Oby urzeczywistnienie wszystkich szlachetnych działań zostało osiągnięte!

We wszechprzenikającej, wielkiej przestronności przypominającej niebo Dharmakai4, której naturą jest pierwotnie czysta, niezmienna świetlistość, 1 Tybetańskie słowo rnam thar, często tłumaczone jako „biografia”, dosłownie oznacza „historię wyzwolenia”.

2 Terton to odkrywca skarbów ukrytych głównie przez Guru Rinpocze oraz jego uczennicę, Jeszie Tsogjal. Guru Rinpocze był wielkim mistrzem, który wprowadził nauki buddyjskie do Tybetu i ugruntował wiarę w tym kraju w VIII w. Tybetańscy buddyści uważają Guru za „Drugiego Buddę”.

3 Tekst został napisany przez Karmę Czagme (1613-1678), głównego nauczyciela tertona Migjura Dordże.

4 Trzy kaje w buddyzmie to Dharmakaja, która jest wolna od skomplikowanych konstruktów, Sambhogakaja, która ma naturę światła i obdarzona jest doskonałymi głównymi i pomniejszymi znakami dostrzegalnymi

32

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

Powstaje przypominająca słońce Samhogakaja, płonąca pełnym chwały splendorem głównych i pomniejszych znaków, w pełni kompletna, z mądrością i współczuciem.

Nirmanakaja, poskramiająca każdego dokładnie w zależności od potrzeb w nieskończonych miliardach form, usuwa przypominającą ciemność niewiedzę istot za pomocą światła współczucia.

Trzema bramami, z szacunkiem, składam pokłon nauczycielowi, zjednoczeniu trzech kai, niezawodnemu Lotosowemu Królowi, strażnikowi wszystkich istot.

Doskonałość mądrości pustki W formie uniwersalnej matki Tańcząca pani, która udzielasz błogosławieństw i duchowych osiągnięć: Jeszie Tsogjal5, ochraniaj mnie proszę.

Słońce i jego promienie Pojawiają się jako dwie oddzielne rzeczy, choć są nierozdzielne, Zaś ich funkcją jest usuwanie ciemności istot:

tylko dla boddhisattwów oraz Nirmanakaja, manifestująca się w formach dostrzegalnych i dla czystych, i dla nieczystych istot.

5 Partnerka Guru Rinpocze i jego główna uczennica uznawana za emanację Wadżrawarahi.

Wyzwolenie tertona Migjura Dordże

33

Składam pokłon Berotsanie6, Szubu Palsengowi7 i innym oświeconym.

Choć jest poza ludzką sferą, to jednak przyjmuje ludzką formę, By za pomocą swojej manifestacji rozprzestrzenić nauki linii spełnienia.

Ozdoba doktryny Pema Dziungne8: Oby Łangdrag Gjatso9 był zwycięski!

Dla pożytku istot sam Guru Rinpocze dobrowolnie Przyjął ciało Nirmanakai Pana Głębokich Skarbów, Migjura Dordże, tak jak przepowiedział wielki mistrz z Oddijany: Oby twoje życie było stabilne!

6 Zniekształcona tybetańska forma imienia Wairoczany, wielkiego tłumacza tybetańskiego, jednego z dwudziestu pięciu uczniów Guru Rinpocze. [Więcej informacji na temat tego mistrza można znaleźć w jego zbiorze przekładów rdzennych tekstów Dzogczen Semde zatytułowanym Oko cyklonu (Warszawa 2008) – przyp. tłum. pol.]

7 Jeden z dwudziestu pięciu uczniów Guru Rinpocze.

8 „Guru Zrodzony z Lotosu”, tybetańskie określenie Guru Rinpocze, tłumaczenie sanskryckich imion „Guru Padmasambhawa” lub „Guru Padmakara”. W tym tekście określa się go wieloma imionami, m.in. „Wielki Orgjen”, „Orgjen” lub po prostu „Pema”.

9 Imię poprzedniej inkarnacji Migjura Dordże.

1. Kontekst historii wyzwolenia (4.3 – 19.1)

H

istorie wyzwolenia mają zazwyczaj cztery części: naturę, kategorie, cel i główną historię wyzwolenia.

Natura i kategorie historii wyzwolenia

Dharmakaja wszystkich buddów jest jedna, a jej historia wyzwolenia to trzy wewnętrzne tantry10.

Sambhogakaja wszystkich buddów składa się z pięciu różnych rodzin, a jej historia wyzwolenia to trzy zewnętrzne tantry.

Nirmanakaja składa się z tysiąca buddów tego szczęśliwego eonu, którzy pojawiają się w miliardzie systemów innych światów. Historia ich wyzwolenia to Tripitaka11.

Jeśli chodzi o wyjaśnienia natury i kategorii historii wyzwolenia: wewnętrzne i zewnętrzne tantry oraz pitaki znane są jako nauki pochodzące z pism, zaś praktykowanie tych historii wy10 Pisma Wadżrajany. Tantry zewnętrzne to Krija, Upa i Joga, tantry wewnętrzne to Maha, Anu i Ati. 11 Trzy kosze nauk: winaja, sutra i abhidharma.

36

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

zwolenia nosi nazwę nauki o realizacji. Natura historii wyzwolenia zatem zawiera zarówno nauki z pism, jak i o realizacji, a co za tym idzie, łączy w sobie to co relatywne i to co absolutne.

Ja, Karma Czagme, przedstawiam tutaj tylko historię wyzwolenia cennej Nirmanakai Migjura Dordże. Składa się ona z pięciu części: Zewnętrzna historia wyzwolenia, która jest widzialnym obiektem percepcji: mogą ją zobaczyć i usłyszeć zarówno istoty o nieskazitelnej, jak i te o nieczystej karmie.

Wewnętrzna historia wyzwolenia, która może zostać pojęta przez jogina o nieskażonej percepcji, lecz już nie przez zwykłe istoty.

Tajemna historia wyzwolenia ukrytego znaczenia, bardzo trudna i zrozumiała tylko dla osób posiadający dar patrzenia w przeszłość i przyszłość, które potrafią przywołać swoje przeszłe i przyszłe życia itd. Nazywana jest tajemną, ponieważ osoby o skromnej inteligencji lub ci, których umysły opętane są przez złudzenia, nie potrafią jej zrozumieć.

Najbardziej tajemna historia wyzwolenia zawiera tajemne aspekty tajemnej mantry dotyczące praktyk unii i wyzwolenia, tajemnych substancji oraz rzeczy, które powinny pozostać w ukryciu. Opowieścią taką można podzielić się wyłącznie ze swoim mistrzem, z przyjacielem wadżry12, którzy nie złamali ślubów samaja13 lub z uczniem, który wiernie przestrzega zasad samaja. Jeśli nie uda się utrzymać historii w sekrecie, da12 Osoby, z którymi praktykujący pobierał nauki Tajemnej Mantry.

13 Święte przysięgi, zasady postępowania lub zobowiązania w praktyce Wadżrajany.

Kontekst historii wyzwolenia

37

kinie14 wymierzą karę. Z tego powodu zwana jest najbardziej tajemną historią wyzwolenia.

Historia wyzwolenia takości nie jest związana z zaburzoną percepcją rzeczywistości, lecz z ostatecznym znaczeniem, takim jak pierwotna mądrość, jej manifestacją oraz jej historią.

Taka historia to historia wyzwolenia takości.

Większość dzierżycieli świadomości z przeszłości, takich jak np. Dziatson Ningpo15, spisywała historie wyzwolenia w oddzielnych częściach, więc ja również napiszę ją w ten sposób. W następnym fragmencie opiszę zewnętrzne historie wyzwolenia.

Obietnica Karmy Czagme dotycząca kompozycji niniejszego tekstu Gjalła Jungtonpa16 powiedział: „Większość historii wyzwolenia spisanych przez uczniów pełnych jest pochwał i daje fałszywy obraz lamy”. Oddani uczniowie, darzący lamę wiarą i szacunkiem, wciąż słyszą powiedzenia takie jak: „Lama jest równy wszystkim buddom” lub: „Dla ucznia lama powinien być równy jidamom i innym bóstwom” i w ten sposób zaczynają widzieć w swoim lamie buddę. Wychwalają go jak boddhisatwów 14 W tantrach dakinie są rodzajem żeńskich bóstw będących wcieleniem aspektu mądrości (tyb. mkha’ ‘gro, dosłownie oznacza „stąpająca po niebie”).

15 Znany również jako Letro Lingpa lub Hungnag Mebar, emanacja Niangbena Tingzina Zangpo, który odkrył sześć tomów nauk-skarbów.

Wśród jego licznych uczniów można wymienić Szabdrunga Norbu Genpę, Karmapę i Szamarpę (1585-1656).

16 Wielki uczony, który napisał komentarz do tantry Guhjagarbha.

38

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

kroczących ścieżką prowadzącą do oświecenia, a tak naprawdę obiektem ich kultu stają się zwykli ludzie. Inni uczniowie czczą swoich lamów jak buddów, podczas gdy lamowie wcale nie doszli jeszcze do końca ścieżki. Miałem w rękach podobne historie wyzwolenia i nie będę pisał w taki sposób.

Rozgłaszanie, że widziało się coś, czego się nigdy nie ujrzało, jest straszliwym kłamstwem. Jeśli ja, Karma Czagme, powiedziałbym coś takiego, mógłbym utracić śluby pratimokszy17.

Oczernianie osoby, która godna jest pochwał i chwalenie osoby, która godna jest krytyki, to jedno i takie samo przewinienie.

Obawiam się, że na wskutek podobnego błędu nie uniknę kary i w następnym życiu pięćset par wołów przeora mi język.

Wychwalanie i ogłaszanie niewłaściwej osoby szlachetną sprowadza ludzi na złą drogę fałszywą obietnicą schronienia. Jest to czyn na wskroś zły, uważany za przyczynę zniszczenia każdego, w tym kłamcy. Jednak dostrzeżenie małego aspektu dobra i wychwalanie go ponad miarę też nie jest właściwe. Jak rzekł Mikjodpa18: „Jeśli prawda jest tak mała jak ziarnko gorczycy, to przesadne chwalenie jej, jakby była liściem palmy winnej, jest niewłaściwe”.

Jednakże poeci nie są w ten sposób ograniczeni i mogą nazywać szczura słoniem lub synem bogacza Waiśramany, boga bogactwa. Uczeni przyjmują, że chwalenie w formie poezji nie czyni nikomu krzywdy, lecz wychwalanie osoby niegodnej jest jedynie zmyśloną mrzonką, jednym z dziesięciu nieszlachet17 Ślubowania osobistego wyzwolenia Śrawakajany i Pratjekabuddajany (tyb. so thar sdom pa).

18 Ósmy Karmapa, Mikjo Dordże (1507-1554).

Kontekst historii wyzwolenia

39

nych czynów i powodem ponownego odrodzenia się jako zwierzę. Zatem ja powstrzymam się od podobnego postępowania.

Jeżeli unikamy kłamstwa i używamy słów do wyrażenia prawdy, chwaląc tych, którzy na to zasługują, kimkolwiek by nie byli, czynimy wiele dobrego. W szczególności wychwalanie w dziesięciu kierunkach cnót lamy jest samają w tajemnej mantrze; uważa się też, że jest to przyczyną osiągnięcia sześćdziesięciu aspektów melodyjnej mowy. Zatem wiernie opiszę wszystkie dobre cechy tertona tulku Migjura Dordże, o których usłyszałem lub które zobaczyłem osobiście, powstrzymując się z jednej strony od przesady w pochwałach, z drugiej od nadmiernej krytyki.

Przyczyna spisania niniejszej historii wyzwolenia Można by powiedzieć, że Migjur Dordże powinien był sam spisać swoją historię wyzwolenia; można też zapytać, czym zasłużyłem sobie na to, by go w tym wyręczyć. W rzeczywistości różne tradycje buddyjskie szczycą się wieloma mistrzami wadżry, którzy spisali historie wyzwolenia i pochwały dotyczące swoich uczniów. Pan Budda wychwalał dobre cechy śrawaków w Winai i w sutrach. Dzie Mokjodpa napisał historię wyzwolenia Szamara Kunczoga Bang, a także dołączył do niej instrukcje swojego autorstwa. Norbu Gjenpa spisał historię wyzwolenia Dziatsona Ningpo, a był zarówno jego uczniem, jak i nauczycielem. Liczne są podobne przypadki, jako że większość historii wyzwolenia została spisana przez mistrza głównych osobistych uczniów. Zatem ja, Karma Czagme, jestem odpowiednią osobą do spisania tej historii wyzwolenia.

40

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

Niektóre historie wyzwolenia zostały spisane przez krewnych, np. Lha Rinpocze przedstawił wydarzenia z młodości swojego bratanka/siostrzeńca Sangje Łona19. Inne opowieści o dzieciństwie innych tulku zostały napisane przez ich sekretarzy, tak jak historia wyzwolenia Thongły Dhondena20 spisana przez Khaczodpę Namkhę Gjaltsena21. Podobnie ta historia wyzwolenia została napisana przez osobę, która pierwsza troszczyła się o tertona. Ponadto, jako że terton Migjur Dordże zapomniał swoje dzieciństwo, nie mógł sam o nim pisać. Jak czytamy w historii wyzwolenia Ratna Lingpy: Choć jestem szczęśliwcem, Nie wiedziałem o tym, gdy byłem młody.

Byłem wtedy dzieckiem, Lecz zapomniałem o wszystkim, co się zdarzyło.

Niektórzy mistrzowie nie ujawniają swoich dobrych cech przed innymi, skupiając się na praktykowaniu dharmy i nie zwracając uwagi na znaki i pomyślne okoliczności. Nawet gdy spiszą własne historie wyzwolenia, nie ujawniają prawdy o sobie. Milarepa22 ostrzegał: „Jeśli nazwiesz mnie emanacją Mańdziuśrimitry, oczernisz mnie. Osiągnąłem spełnienie poprzez praktykę”. Pało Tsuglag Trengła23 zaś powiedział: „Nie pamię19 Mistrz z Riłocze.

20 Szósty Karmapa.

21 Świecki mistrz Ningmapy, przodek tertona Migjura Dordże.

22 Jeden z najsłynniejszych joginów i poetów w historii religii tybetańskiej (1040-1123).

23 Wielki uczony ze szkoły Kagju, znany dzięki książce o historii Tybetu swojego autorstwa (1503-1565).

Kontekst historii wyzwolenia

41

tam przeszłych żyć. Pamiętam tylko śmierć”.

Wierni, lecz pełni ignorancji uczniowie tworzą historie wyzwolenia o charakterze zanadto pochwalnym. Będę tego unikać. Poeci wynoszą swoich mistrzów pod niebiosa z niepojętych przyczyn, więc niełatwo odróżnić opowieści prawdziwe i dokładne od fałszywych i nadmiernie upiększonych. Żadna z wymienionych wad nie znajdzie się w tym tekście. Poniższa historia wyzwolenia jest zrozumiała i dokładna.

Można by nadal krytykować mnie za wycofanie się z aktywnego działania i ogarniającą mnie słabość, brak cnót duchowych i świeckich oraz zdolności i za to, że nie jestem odpowiednim mistrzem dla Migjura Dordże. Choć zarzuty nie są bezpodstawne, ludzie tacy jak ja mogą mimo wszystko mieć dobrego ucznia. Marpa24 sam przepowiedział: „Uczeń mojego duchowego syna osiągnie większe spełnienie, niczym potomek lwa lub garudy25”.

Jeszcze bardziej skrajną historię opowiada się jest o Pom Drakpie26. Obca mu była światowa wiedza, więc uczniowie go opuścili i nie mógł podtrzymywać ciągłości nauk Reczenpy27.

24 Praojciec linii Kagju, który sprowadził nauki Mahamudry i Sześciu Doktryn do Tybetu, uczeń indyjskiego siddhy Naropy, główny nauczyciel Milarepy (1012-1096).

25 W mitologii buddyjskiej i hinduskiej garuda to ptak, którego ciało jest w połowie ciałem człowieka, a w połowie ciałem orła (tyb. khyung).

26 Praktykujący z Klasztoru Pom Drak usytuowanego w regionie Dziomda.

27 Tybetańskie określenie „wielkiego repy” odnoszące się do Milarepy. [Może się też odnosić do Drogona Reczena, mistrza Pom Drakpy – przyp. tłum. pol.]

42

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

Wielki siddha28, Karmapa Karma Pakszi29, potężny w sprawach światowych i duchowych, stał się później jego uczniem. Ostatnie słowa Pom Drakpy brzmiały: „Uczniowie tej linii osiągną większe spełnienie niż ich mistrzowie, co jest pomyślną okolicznością. Twoje działania dla pożytku istot potrzebujących okiełznania będą miały połączoną moc wszystkich mistrzów mojej linii”.

Podobnie Mok Tsokpa Rinczen Tsondru był żyjącym w jaskiniach samotnikiem o wielkiej mocy realizacji, lecz bez jakiejkolwiek światowej wiedzy czy zdolności. Jego uczeń, Kjer Tongpa, który osiągnął spełnienie, przyniósł pożytek wielu istotom, a jego szlachetne czyny miały wpływ na cały Tybet.

Nawet cesarz Chin stał się jego uczniem i przesłał mu znacznej wielkości mandalę30 darów. Kjer Tongpa powiedział cesarzowi, że Mok Tsokpa jest jego lamą i że dar powinien zostać złożony jemu.

Jednakże uczniowie-mnisi Kjera Tongpy pomyśleli, że skoro ich lama jest wielki, a posiadłość klasztorna rozległa, to niewłaściwym posunięciem będzie przeniesienie całego podarku do małej górskiej jaskini, z której nie będzie można go przynieść z powrotem. Odmówili pomocy Kjerowi Tongpie.

Po chwili ważny kupiec odziany w błękitne szaty i jadący na 28 Istota zrealizowana, mistrz medytacji o wielkiej sławie i realizacji (tyb. grub thob).

29 Drugi Karmapa, XIII w.

30 W tym kontekście ofiarowanie mandali (tyb. dkyil ‘khor) jest ofiarowaniem wizualizowanym jako cała przestrzeń, a także praktyką tego ofiarowania podczas tantrycznego rytuału. Mandala jest również symboliczną i graficzną reprezentacją królestwa, w którym przebywa tantryczne bóstwo.

Oba znaczenia pojawiają się w tym tekście.

Kontekst historii wyzwolenia

43

czarnym koniu pomógł Kjerowi Tongpie załadować prezenty na muły. Podróżowali wiele dni, ale gdy dotarli do jaskini Moka Tsokpy, pojawiły się duchy, które przemówiły do Kjera Tongpy: „Jesteśmy duchami zamieszkującymi góry. Byłeś nieszczęśliwy, więc przybyłyśmy ci pomóc. Dziś w nocy musimy powrócić, ponieważ mistrz Dana Sanskrita składa ofiary tsok31 na polu kremacyjnym w Indiach”. Duchy przemieniły się w wir powietrza, a wraz z nimi zniknął kupiec ze swoimi sługami i mułami.

Dary pozostały i Kjer Tongpa musiał wnieść je wszystkie do jaskini Moka Tsokpy. Złożył mu w darze wszystko i otrzymał przekazy mocy oraz przekazy ustne, których brakowało mu do osiągnięcia spełnienia. Po tym, jak przedstawił Mokowi Tsokpie swoje doświadczenia duchowe, mistrz rzekł: „Chodźmy na dach”. Wspiąwszy się na dach, Mok Tsokpa dał Kjerowi Trongpie swój kij do chodzenia i kazał mu wymachiwać nim groźnie i krzyknąć trzykrotnie w niebo: „Krowa urodziła dzo32!”. Mok Tsokpa wyjaśnił: „Jestem jak krowa, a ty jak dzo”. Od tego czasu powiedzenie „ojciec jest jakiem, a dziecko dzo” stało się znanym i rozpowszechnionym przysłowiem.

Zatem, mimo braku mocy duchowych i świeckich, jestem w stanie właściwie spisać tę historię wyzwolenia, ponieważ nie złamałem ślubów samaja, co zdyskwalifikowałoby mnie jako mistrza.

Jednakże nadal można by się sprzeciwiać, mówiąc: „Nie masz ani zdolności, ani wiedzy. Jesteś starym człowiekiem, któ31 Ofiarowanie uczty rytualnej.

32 Krzyżówka jaka i krowy, zwierzę uważane za lepsze od krowy i jaka.

44

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

ry zarzucił działania i zbliżasz się do końca swojego życia, więc czemu nie podejmiesz szlachetnych działań takich jak medytacja, które pomogą ci w chwili śmierci? Dlaczego udajesz, że jesteś zdolny napisać historię wyzwolenia i rozpowszechnić nauki, kiedy jest odwrotnie?”

To wszystko prawda, ale kiedy odwiedziłem Rigzina Dudula Dordże33, aby ślubować mu, że pozostanę w odosobnieniu, powiedział mi: „Jesteś starym dzierżycielem świadomości, który nie potrzebuje praktykować na odosobnieniu. Służ tertonowi Migjurowi Dordże: to tak, jakbyś służył Siakjamuniemu i Guru Padmasambhawie”. Dudul Dordże podziękował również wielu duchowym przyjaciołom i wiernym, którzy podążają za linią Ningma i którzy znają jej cnoty, a także tym, którzy służyli Migjurowi Dordże do tego czasu, zwłaszcza szlachetnym mistrzom Dzogczen34, którzy osiągnęli realizację: z Ngari, Sikkimu, Kathok w Tybecie Wschodnim oraz Rongtsenowi Khała Karpo. Mówił też o potrzebie służenia tertonowi w przyszłości. „Dziękuję im za każdą drobną przysługę oddaną tertonowi Migjurowi Dordże w przeszłości” – powiedział. „Dziękuję również za to, że unieśli stopę tertona Migjura Dordże i przyłożyli ją do czoła z szacunkiem”. Trzymał moją dłoń w swojej i wyjaśniał, że sam wiem, jak najlepiej przysłużyć się tertonowi, a następnie poradził mi pilnie troszczyć się o niego.

33 Inkarnacja Drokbena Khjeukunga Lotsały, która odkryła wiele skarbów, w tym Gongdu, Cykl Zgromadzenia Wszystkich Intencji (1615 – 1672).

34 Dzog pa czen po (sanskr. Mahasandhi) to najwyższa z dziewięciu jan (czyli „pojazdów”) buddyzmu tybetańskiego. Są to nauki Wielkiej Doskonałości.

Kontekst historii wyzwolenia

45

W historiach o poprzednich życiach tertona Migjura Dordże oraz w historiach jego wyzwolenia niemal zawsze mam z nim związek. Także w tym życiu jestem następcą jego nauk Namczo35; terton jest bóstwem, na które upadł mój kwiat36.

Jego nauki są moim szczęściem i bogactwem. Służąc tej szczególnej istocie i jego szczególnym naukom, sprawiam, że moje życie nabiera znaczenia. Taka właśnie jest moja motywacja, która skłania mnie do pisania. Wierzę, że spisując tę historię wyzwolenia, po prostu oddaję przysługę – a nie aspirujeędo żadnej świeckiej pozycji ani do niczego innego. Nie piszę z pragnienia sławy, licząc na to, że gdy terton stanie się sławny, jego blask spadnie i na mnie. Nie mam również chęci zostania uczonym, nie dążę do zdobycia uznania dzięki napisaniu wielu tomów. Nie pragnę bogactwa, nie chcę też gromadzić korzyści z ewentualnego przyciągnięcia uczniów do tertona. Wzywam bóstwa-jidamy i strażników dharmy37, którzy posiadają pierwotną wiedzę oraz oko mądrości, którzy wykonują wszystkie szlachetne działania i którzy mają moc decydowania o tym, co jest właściwe, a co nie, aby byli moimi świadkami i orzekli, czy czynię dobrze, czy źle.

Ema! Ja, Raga Asje38, który porzucił działanie, Otrzymałem wiele nauk i przeczytałem wiele sutr i tantr.

35 „Nauki Nieba”, „Nauki Przestrzeni” lub „Nauki Wszechświata” to cykl term odkrytych przez Migjura Dordże.

36 Podczas przekazu mocy rzuca się kwiat na mandalę. Miejsce, na które upadnie kwiat, wyznacza przeznaczone rzucającemu bóstwo.

37 Jidamy to bóstwa osobiste; strażnicy dharmy to klasa bóstw opiekujących się dharmą.

38 Inne imię Karmy Czagme, pojawiające się często w tym tekście.

46

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

Znam przyczynę i skutek tego, co jest korzystne, i tego, co jest szkodliwe, i nie splamię się kłamstwem.

Rozwinąwszy umysł oświecenia i zrozumiawszy, że wszystkie istoty są moją matką i ojcem Unikam intencji i działania polegających na oszukiwaniu innych.

Otrzymałem wiele przekazów mocy i przekazów ustnych sutr i tantr z linii Sarma (nowych) i Ningma (starych).

Nie praktykuję nauk, którym nie ufam.

Polegałem na wielu mistrzach, którzy są jak Budda, Ale nie przyjmuję schronienia w każdym, kto twierdzi, że jest inkarnacją.

Znam wady oszustów i nie chwalę tych, Którzy nie są szlachetni, tak jakby na to zasługiwali.

Przeczytałem w wielu odkrytych skarbach, że fałszywi tertoni są emanacjami złych duchów, I nie pozostanę we własnoręcznie zrobionych klatkach takich nieprawdziwych odkrywców.

Ponieważ rozumiem, że życie jest krótkie, a czas śmierci niepewny, Nie marnowałbym czasu na spisanie całych tomów pozbawionych znaczenia.

Zatem wszyscy z przyszłych pokoleń, posiadający mądrość rozróżniającą, Powinni porzucić nieufność i wątpliwości odnośnie tej historii wyzwolenia.

Kontekst historii wyzwolenia

47

Faktycznie widziałem każdą jedną rzecz opisaną tutaj, Nawet jeśli przekracza wyobraźnię.

Zewnętrzna historia wyzwolenia nie ma w sobie nic dodatkowego, niczego też z niej nie usunięto.

Skoro demony podobno przysłuchują się słowom prawdy, Dlaczego ludzie, którzy potrafią mówić i rozumieć, tego nie robią?

Każdy powinien wysłuchać tej historii z szacunkiem.

Pewien uczony zajmujący się dialektyką powiedział kiedyś: „Historie wyzwolenia nie zawierają prawdy. Są zapisem wszystkich pozytywnych wydarzeń, negatywne są natomiast pomijane”. Mając na uwadze ten cytat oraz chcąc wzbudzić zaufanie, oświadczam, że nie dotyczy to tej pracy. Główna historia wyzwolenia rozpoczyna się w następnym rozdziale.

Tak oto kończy się pierwszy rozdział opisujący kontekst historii wyzwolenia.

2. Początek głównej historii wyzwolenia (19.1 – 59.1)

P

oniższa historia wyzwolenia składa się z trzydziestu pięciu rozdziałów wraz ze wstępem. Ten rozdział opowiada o pięciu wizjach miejsca, o rodzinnej linii, o ojcu i matce oraz o miejscu urodzenia tertona. Pojęcie „miejsca” obejmuje miejsce ogólne, miejsce dokładnie określone, miejsce ojca, miejsce urodzenia tertona i wreszcie miejsce, gdzie przyniósł pożytek istotom.

Miejsce W czystym królestwie Akanisztha39, gęsto zapełnionym zbiorze, zasiada w pozycji medytacyjnej Budda Bezkresny Ocean, wyciągając przed siebie dłoń trzymającą żebraczą miskę wypełnioną jeziorem pachnącej wody. Z wody wynurza się dwadzieścia pięć poziomów kwiatów lotosu i każdy z nich zawiera w sobie niezliczoną liczbę światów. Kolejne niezliczone światy spoczywają na każdym kwiatowym pylniku trzynastego lotosu.

39 Najwyższa czysta kraina, Najdoskonalsze Pole Buddy.

50

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

Ze środka pylnika wyrasta świeży pręcik, na którym znajduje się trzy tysiące razy większy system światów. Każdy por skóry Buddy Bezkresnego Oceanu zawiera jeden świat.

Ten świat znajduje się dokładnie w sercu tego buddy. Szlachetne i nieszlachetne działania, nawet jeśli wykonywane są przez krótką chwilę, mają większą moc niż szlachetne lub nieszlachetne działania podejmowane przez wieczność w innym świecie. Cały świat ten zawiera również miliard Gór Meru i czterech kontynentów. Na tej samej zasadzie istnieje miliard Wadżrasan40, w których z kolei można znaleźć miliard Siakjamunich i miliard Krain Odijany z miliardem Padamsambhawów.

Tak jak w tym świecie nauki czasem rozkwitają, a czasem popadają w niepamięć, to samo ma miejsce w miliardzie innych światów. Na tym świecie pojawiają się odkrywcy skarbów, i tak samo istnieje miliard Krain Śniegu41, w których miliard podobnych odkrywców skarbów urodzi się w takich samych rodzinach, będzie nosiła takie same imiona i będzie przekazywać te same nauki. Dzieje się tak, ponieważ szlachetne działania wszystkich buddów są identyczne, zgodnie z naukami zawartymi w szczegółowych komentarzach do tekstów Pradżniaparamity.

40 Siedziba oświecenia, które jest niezniszczalne. W naszym systemie planetarnym obecnie Wadżrasana znajduje się w Bodh Gaja w Indiach, gdzie Budda Siakjamuni osiągnął oświecenie.

41 Inna nazwa Tybetu.

Początek głównej historii wyzwolenia

51

Każdy Guru Rinpocze będzie miał miliard emanacji i każda z nich przyniesie dojrzałość i wyzwoli miliard czujących istot.

Każde działanie emanacji to nieograniczony pożytek dla istot.

Jak już wspomniano, istnieją cztery miliardy kontynentów, ten zaś zestaw czterech kontynentów spoczywa w centrum wszystkiego, także w centrum tysiąca światów zajmujących miejsce na samym szczycie. Ten słynny system światów składa się z czterech kontynentów i ośmiu subkontynentów, co razem daje dwanaście. Mówi się nawet, że ten kontynent Dżambu otoczony jest kontynentem księżycowym, kontynentem ze złota, kontynentem drogocennych kamieni, kontynentem Singhala oraz wieloma innymi pomniejszymi kontynentami. Znajduje się na nim również jezioro Manasarowar, a kontynent nosi nazwę Dżambu od owocu, który spadł z drzewa Dżambupriksza do jeziora i w chwili jego uderzenia w taflę wody rozległ się dźwięk „dżam”.

Ponieważ przybędzie tu tysiąc buddów i nauki się rozpowszechnią, kontynent Dżambu uważany jest za najznakomitszy i zwie się go „Zwycięskim Południowym Dżambudwipą”.

Na kontynencie tym znajdują się dwadzieścia cztery wielkie krainy i dziewięćdziesiąt dziewięć małych, trzysta sześćdziesiąt różnych klanów, sto osiem oddalonych i trudno dostępnych obszarów i tysiąc dwa bardzo trudno dostępne tereny.

Kraina Śniegu jest jednym z nich. Jak doszło do tego, że istoty ze szlachetnego klanu boddhisatwów odrodziły się w tym odległym miejscu? Zwykli uczeni z Indii twierdzą, że szlachetne istoty nie pojawią się w dalekim Tybecie. Dla nich to Indie, nie Tybet, są krajem uduchowionych istot, który miał być świad-

52

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

kiem narodzin buddów42, bodhisattwów43, śrawaków44, arhatów45 i pratjekabuddów46. Mimo niedogodnego położenia Tybet jest królestwem błogosławionym przez Awalokiteśwarę47 i z tego powodu pojawia się tu wielu boddhisatwów. Szkoła Kadampa48 ma w swoim posiadaniu nauki przypominające słońce, noszące tytuł Poprzednie życia księcia Konczoga Bang.

Z zachodniej krainy Oddijany wszystkie dakinie, także dakinie tajemnej mądrości, wypowiadały przepowiednie, śpiewając tę pieśń wadżry: Na północ od wschodniej krainy Wadżrasany Leży miejsce zwane Tybetem, Kraina o górach strzelistych jak filary nieba, 42 W pełni oświecony: osoba, która przebudziła się ze snu niewiedzy i rozpowszechnia swoją wiedzę. Istnieje tylko jeden Budda Siakjamuni, lecz może być wielu buddów – innych istot, które osiągnęły oświecenie.

43 Osoba, która wykształciła w sobie boddhiczittę, aspirację osiągnięcia oświecenia w celu przynoszenia pożytku wszystkim czującym istotom.

44 Praktykujący nauki należące do Pierwszego Obrotu Kołem Dharmy, opierające się na Czterech Szlachetnych Prawdach, który rozumie cierpienie zawierające się w światowym życiu (samsara) i skupia się na zrozumieniu, że nie istnieje niezależny byt.

45 Najwyższy stopień osiągany przez śrawaków i pratjekabuddów.

Dosłownie oznacza „niszczyciela wrogów” i opisuje kogoś, kto pokonał swoich wrogów i szkodliwe emocje.

46 Arhat, który osiąga nirwanę poprzez samotną kontemplację dwunastu ogniw współzależnego powstawania i nie potrzebuje nauk w tym życiu. Brak mu realizacji buddy, dlatego pratjekabuddowie nie mogą przynosić czującym istotom ogromnego pożytku.

47 Awalokiteśwara (tyb. Czenrezig), Budda Wielkiego Współczucia, znany także jako „Wielki Współczujący”.

48 Tradycja założona przez wielkiego hinduskiego mistrza Atisię.

Początek głównej historii wyzwolenia

53

O jeziorach, których dna przypominają mandalę z turkusów, O białych, ośnieżonych szczytach jak kryształowe stupy49, O żółtych łąkach jak mandale ze złota, Pachnąca jak lotosowe kadzidło Jawiąca się jak barwny krajobraz przypominający złociste kwiaty.

Latem rozwijają się pąki pięknych, dzikich, turkusowych kwiatów.

Niech będzie pozdrowiony Awalokiteśwara, strażnik śnieżnego kraju.

Twoja czysta kraina jest właśnie tutaj: To tu znajdują się istoty, które masz okiełznać.

Niech będzie pozdrowiony Awalokiteśwara, strażnik śnieżnego kraju.

Krainy o tysiącu gór, których zbocza przypominają płatki lotosu.

Zima na trzy miesiące nadaje krainie kolor białego kryształu, A wiosna sprawia, że przypomina paskowany kamień zi50, Lato przez wszystkie ciepłe miesiące spowija krainę błękitem turkusu, 49 Monument w kształcie kopuły, w którym znajdują się relikwie Buddy lub innego mistrza, relikwia i symbol umysłu buddy.

50 Drogocenny kamień, rodzaj agatu lub onyksu w pasy przypominające wzór na sierści zebry. [Więcej informacji na ten temat można znaleźć w książce Czogjala Namkhai Norbu Naszyjnik zi – przyp. tłum. pol.]

54

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

Zaś jesień nadaje jej złocisty odcień.

Doskonałe znaki i symbole Są ozdobą gór o najdoskonalszej barwie.

Niech będzie pozdrowiony Awalokiteśwara, strażnik śnieżnego kraju.

Twoja czysta kraina jest właśnie tutaj: To tu znajdują się istoty, które masz okiełznać.

Zboża różnego rodzaju dojrzewają na polach: To pomyślny znak rozbudowywanych spichlerzy.

Lasy porastają liczne rodzaje drzew: To pomyślny znak, że można zbudować wiele domów.

Zbiorniki wodne, choć nie dorównują oceanom, Nie są też małe i zatrzymują wodę deszczową.

Taka równowaga sprawia, że ludzie są bezpieczni.

Niech będzie pozdrowiony Awalokiteśwara, strażnik śnieżnego kraju.

Twoja czysta kraina jest właśnie tutaj: To tu znajdują się istoty, które masz okiełznać.

Na wschodzie słońce wstaje ze szczytu Góry Meru51, Pozwalając łatwo rozróżnić pozostałe trzy strony świata.

Słońce wstające we właściwym czasie pomaga rozwinąć koncentrację.

Ponieważ nie wstaje późno, jego promienie sprawiają, że wszystko dojrzewa, Ciało odpręża się i doświadcza szczęśliwości.

51 W tradycyjnej buddyjskiej kosmologii Góra Meru znajduje się w centrum wszechświata i znana jest także jako Góra Sumeru.

Początek głównej historii wyzwolenia

55

Szlachetni mężczyźni nie starzeją się szybko, więc ich sława i dokonania w życiu rosną.

Mądre kobiety nie starzeją się szybko, mogą więc doprowadzić pracę do końca.

Niech będzie pozdrowiony Awalokiteśwara, strażnik śnieżnego kraju.

Twoja czysta kraina jest właśnie tutaj: To tu znajdują się istoty, które masz okiełznać.

Kraina opisana powyżej to pokryte śniegiem tereny Tybetu, gdzie zgodnie z przepowiednią w sutrze52 Langri Lungten narodziło się wielu boddhisattwów. Oto tekst przepowiedni: W przyszłości w Tybecie pojawią się trzy cenne klejnoty, które staną się przedmiotami wielkiego kultu. Samo królestwo stanie się miejscem oświecenia. Istoty zamieszkujące ten kraj będą w naturalny sposób szukały ścieżki wiodącej do oświecenia. Będą oddane naukom Mahajany i będą poszukiwać stabilności w medytacji.

Sutra, o którą poprosiła bogini Czyste Światło zawiera podobny zapis: „Buddowie i bodhisattwowie Szczęśliwego Eonu odrodzą się w kraju o nazwie Tybet i będą wyglądać jak zwykłe istoty ludzkie”.

Gdyby ktoś spytał, w jaki sposób buddowie i bodhisattwowie mają się pojawić, w naukach podane jest wyjaśnienie, że pojawi się pięćset emanacji samego Mańdziuśriego, z których trzysta będzie mnichami, dwieście zaś – osobami świeckimi.

52 Dyskurs Buddy.

56

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

Emanacje Wadżrapani, Awalokiteśwary i Guru Rinpocze na pewno nie będą im ustępowały pod względem liczebności.

Ponadto Wielki Współczujący53 przybrał formy stu ośmiu różnych gatunków małp i przynosił pożytek istotom poprzez swoje działania. Świadkiem tego wydarzenia jest Niang54, który posiada cielesne oko potrafiące dostrzec nawet bardzo oddalone przedmioty. Niang obejmuje wzrokiem przestrzeń od tysiąca jodżan (około półtora tysiąca kilometrów) po krańce wszystkich trzech tysięcy światów.

Geograficznie Tybet składa się z trzech regionów: górnego Tybetu, czterech okręgów U i Tsang w centrum oraz pięciu lub sześciu wzniesień w prowincji Dokham w dolnym Tybecie.

Tutaj odnosimy się przede wszystkim do wzniesienia Dokham, składającego się z trzech regionów: dolnego, górnego i środkowego; będzie nas interesować zwłaszcza ten ostatni. Jeśli przyjąć, że szczytów Dokham jest pięć, to miejsce, o które nam chodzi, to Tsała Gang (Góra Gorąca), które znajduje się między miejscem zwanym Lhoda Ngangma i rzeką Ngulczu. Uczeni przyjmują, że Dokham ma sześć górskich szczytów i twierdzą, że wzniesienie Dokham Zalmo jest położone między rzekami Dzaczu i Ngamczu. Mówiąc o górze Dokham Zaldo, mamy na myśli miejsce zwane Ngom, opisane między innymi w historii wyzwolenia Drunga Khaczodpy, wielkiego lamy Ningmy, który był jednym z moich przodków. Poniższy wiersz doskonale oddaje atmosferę tego miejsca: 53 Określenie Awalokiteśwary, często stosowane w tym tekście.

54 Niangben Tingdzin Zangpo, jeden z dwudziestu pięciu uczniów Guru Rinpocze.

Początek głównej historii wyzwolenia

57

E Ma Ho! Tutaj można poczuć się dumnym z ojca i matki.

Na wzgórzu zasiada osiemnastu wielkich królów, Szlachetnych bóstw tego miejsca, kolejne źródło dumy; Ludzie nie szukają innych bóstw.

U stóp góry roztacza się osiemnaście dolin, Doskonałe miejsca do zamieszkania, które napawają dumą; Ludzie nie szukają innych stron.

Granica jest bardzo bezpieczna – Jest źródłem dumy podczas napaści; Forteca ta sprawia, że chełpliwi mieszkańcy rosną z dumy.

Wzgórze pokryte jest soczystymi łąkami, Na których serca nomadów, ich owiec i bydła Wzbierają dumą.

Poniżej znaleźć można wspaniałe źródła, Powód do dumy podczas suszy; Owies jest przedmiotem dumy kupców.

Dlatego właśnie miejsce to nosi nazwę Ngom („nasza duma”).

Terton Migjur Dordże przybył do Ngomu zgodnie z przepowiednią Guru Rinpocze spisaną na żółtym zwoju odnalezionym przez odkrywcę skarbów Ratna Lingpę. Jeśli chodzi o konkretną osobę będącą w posiadaniu nauk-skarbów, przepowiednia mówi:

58

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

Od strony Ngomu nadejdzie człowiek o imieniu Dordże.

Albo będzie miał pomyślny związek z tobą (tertonem Ratna Lingpą), Albo będzie praktykował i rozpowszechniał nauki-skarby w przyszłości.

Obszar zwany Ngomem składa się z górnego, dolnego i środkowego regionu i pełen jest wiosek. Miejscem urodzenia Migjura Dordże jest wioska Rolo w Górnym Ngomie, które znajduje się między Riłocze i Karmą a obrzeżem Czamdo.

Istnieje zgodność między lokalnym przekazem ustnym i nauką Trulsziga Łangdraga Gjatso, w której można znaleźć zapis o narodzinach Migjura Dordże między Karmą i Riłocze. Rolo nie jest bardzo oddalone od Marthang Palgji Riłocze. Idąc szybkim krokiem, można pokonać tę odległość w jeden dzień.

Inna przepowiednia Guru Rinpocze pojawia się w skarbie z Tsała Do Drak odkrytym przez Rigdzina Dudula Dordże: Po tym, jak Szubu Palsang i jego małżonka złożyli (Guru Rinpocze) w ofierze drogocenną mandalę, Otrzymał on koło dharmy, przekaz mocy jidama, przekaz mocy ekspresji świadomości, Otrzymał też tajemne imię Pema Czogdrub Tsal.

W przyszłości, w prowincji Dokham w pobliżu Riłocze Będzie nosił imię Dordże I wejdzie w posiadanie listy skarbów-nauk.

Będzie spontanicznym ucieleśnieniem trzech kai, a na jego skórze będzie widoczne znamię.

Początek głównej historii wyzwolenia

59

Ktokolwiek ujrzy go lub usłyszy, zostanie wyzwolony z niższych wymiarów.

Przepowiednia dokładnie wskazuje na najwyższą część wioski Rolo w Górnym Ngomie, a więc miejsce, w którym znajdował się zamek rodziców Migjura Dordże i gdzie Migjur Dordże przebywał wraz z nimi.

E Ma Ho! Region Marthang Palgji Riłocze jest położony na południe od Ogmin Karmy, gdzie mówi się o Czakrasamwarze55. W pobliżu, nieco na północ, znajduje się bazar wypełniony wszelkimi możliwymi towarami. Niedaleko znajdują się święte miejsca, takie jak jaskinia Dza Gjal Goło Khjungphug, miejsce urodzenia wielkich istot, takich jak Drungczen56 Khaczodpa, Thongła Donden, Gompopa57 i Karmapa Mikjod Dordże. Obszar Ngomu jest zieloną doliną, w której z powodzeniem uprawia się owies. Zazwyczaj niełatwo jest spotkać na swojej drodze wielkie istoty, podobnie jak duchowe i światowe szczęście i dobro, tymczasem w tym miejscu łatwo można natrafić na każdą z tych rzeczy. Zatem miejsce to nosi nazwę Ngom Szi Khormo Do58.

55 Tyb. Demczog, tantra matki annutary („najdoskonalszej tantry”), tradycja pism opisujących etapy ścieżki i urzeczywistnienia wiedzy o wielkiej błogości.

56 Drungczen oznacza „wielkiego sekretarza” ponieważ Khaczodpa był sekretarzem Karmapy Thongły Dondena.

57 Gompopa Czokji Gjaltsen, wielki mistrz i syn Khaczodpy.

58 Poproszony o wyjaśnienie tego określenia, Sangtrul Rinpocze zauważył, że ludzie mówią, iż w Ngomie zarówno ziemia, jak i niebo wyglądają jak trójkąty.

60

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

W wiosce Rolo na obrzeżach Ngomu nawet zwłoki (ro) bywają użyteczne (lo), co sprawia, że nazwa tego miejsca jest nad wyraz odpowiednia. Miejscową niską górę wychwalał wódz plemienia Beri, Trulpai Gjalpo Kjering. Szczyt tej góry, na którym znajduje się wspaniała górska łąka, nosi nazwę Sogjal Dhondrup. Jeśli ktoś pokusi się o astrologiczną analizę góry i zrozumie jej przekaz, to uzna ją za porównywalną do Góry Sępa (w Radżgirze)59. Każdy, kto wybuduje dom tyłem do tej góry, zapewni sobie dobrobyt na kolejne trzynaście pokoleń.

Nawet lokalne bóstwo tej góry opowiada się po stronie szlachetności i posiada bogactwo.

Bóstwo to, jak wszyscy wiedzą, jest również strażnikiem Ngomgjal Tsotra, największej góry w okolicy. U stóp góry leży wielkie i uderzająco błękitne jezioro zamieszkane przez nagę60 Geniena Jido. Na brzegu jeziora stoi mała świątynia poświęcona temu nadze. Jest on potężnym i wykształconym świeckim praktykującym; Padmasambhawa i Karmapa Rangdziung Dordże związali go przysięgą i nadali mu imię Dordże Dudziom.

Po prawej stronie wznosi się góra przypominająca źrenicę oka gniewnego bóstwa, wzniesienie o białych skałach przypominających wyżłobienia na końcu strzały. Po lewej stronie ku niebu wznosi się góra zwana Dzagjel Khjungczen61, której szczyt sięga wysokości osiągalnej tylko przez garudę. We wnętrzu góry znajdują się cenne złoża srebra, gleba na jej zboczach jest żyzna, a las ją porastający gęsty i bogaty w wodę. Góra ta 59 Miejsce, w którym Pan Budda nauczał Sutry lotosu; Wzgórze Griddhakuta w dzisiejszym Biharze w Indiach.

60 Jedna z ośmiu klas bogów i duchów przybierająca wężową postać.

61 Wielki Garuda, Król Ptaków.

Początek głównej historii wyzwolenia

61

jest jak stos drogocennych klejnotów. U podnóża góry znajduje się źródło, które zamarza w zimie i którego wody odbijają obraz samopowstałej białej muszli. Góra przypomina kształtem namiot lub dużą tormę62 i rozbrzmiewa dźwiękiem bębnów i cymbałów.

W okolicy góry można znaleźć wielkie czerwone skały zamieszkane przez duchy tsan63. Skały te mają kształt drzwi, tak jak drzwi skarbu opisane w Tantrze64 Wadżrapani. Dziadek Migjura Dordże wybudował pięciopiętrowy zamek w centrum tego miejsca. Tutaj Migjur Dordże wszedł do łona matki, tu żył i bawił się w dzieciństwie. Uczynił z tego miejsca dom dla strażników i zwykle pozostawał tam, praktykując.

Linia rodzinna tertona Migjura Dordże: ojciec i matka tertona Opisawszy miejsce, przejdę do opisywania rodziny Migjura Dordże. W niektórych szczegółowych wskazówkach dotyczących rozpoznawania tertonów Guru Rinpocze podaje, że rodzice szlachetnej istoty powinni należeć do rodziny albo królewskiej, albo kupieckiej. Wskazuje na to, że tertoni powinni wywodzić się z wyższych warstw społecznych65. Migjur Dordże pochodził z rodziny wywodzącej się od tybetańskiego Króla Dharmy, 62 Rytualna ofiara, zazwyczaj w kształcie trójkąta.

63 Jedna z ośmiu klas bogów i duchów.

64 Tantry to jedna z klas nauk Pana Buddy, dotyczącą metody szybkiego osiągnięcia oświecenia.

65 Wielu uczonych zgadza się, że tertoni rodzą się wśród wyższych sfer, np. w linii przodków królów dharmy, ze względu na szczególne błogosławieństwa Padmasambhawy oraz jego przepowiednię, że „wszyscy autentyczni tertoni urodzą się w wyższych liniach przodków”.

62

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

z linii bogów królestwa czystego światła. Więzy pokrewieństwa łączyły go z wielkimi spełnionymi mistrzami, takimi jak Drungczen Khaczodpa. Pisma z okresów mongolskiej i chińskiej władzy w Chinach dowodzą, że był również spokrewniony z Kadampą Deszeg66. Szczegóły dostępne są m.in. w historii wyzwolenia Drungczena Khadczodpy, zarówno w wersji długiej, jak i średniej oraz krótkiej. Krótko mówiąc, Migjur Dordże był potomkiem prawdziwych tybetańskich królów dharmy.

Historia Tybetu opisana w Przejrzystym zwierciadle mówi, że Król Odsung miał syna o imieniu Dzie Palkhor Tsan, któremu z kolei urodzili się dwaj synowie: Kji De Nima Gon i Taszi Tseg. Taszi Tseg miał trzech synów, średni syn nosił imię Od De. Od De miał czterech synów, w tym Tri De. Z tej linii pochodzi Czong Nga Don Czen, król Tsong Kha we wschodnim Tybecie. Obecni królowie Do Me wywodzą się od Tri De. Królowie La Tod, Tsang Tod, Tsong Kha, Do Me i Jarlung byli potomkami pierwszych królów tybetańskich. Uważa się także, że wywodzili się od Kji De Nima Gona i Taszi Tsengpy.

Dwóch królów z tej linii udało się do Khamu. Jeden z nich został królem wschodniej krainy Tsong Kha. Drugi pozostał w Ngomie i stał się znany jako Dongpo Mara. Potomkowie Dongpo Mary zwani są Lhadong Karpo67, ponieważ wywodzą się od królów z królestwa czystego światła. Istnieją dwie linie starych i nowych potomków. Nowa to linia Dzi Dong wywodząca się od 66 Kadampa Deszeg (1122-1192) to założyciel słynnego klasztoru Kathog w Derge w Khamie (południowowschodni Tybet); uważa się go za inkarnację Padmasambhawy w postaci mnicha. [przyp. tłum. pol.]

67 Dosłownie: „klan białych bogów” lub „biała twarz bóstwa”. [przyp. tłum. pol.]

Początek głównej historii wyzwolenia

63

chińskiego króla. Nie jest to linia czysto tybetańska. Wszystkie powyższe szczegóły można odnaleźć w historiach, tutaj przedstawione zostało ich streszczenie.

E Ma Ho! Najpierw nastał ten szczęśliwy eon. Większość mieszkańców Dżambudwipy cudownie się narodziła, niektórzy inni wykluli się z jajek, jeszcze inni przyszli na świat na wskutek gorąca i wilgoci. Żywili się pożywną glebą i rosnącym dziko pokarmem. Jeden z boskich synów zszedł do ludzkiego świata, pożywił się ludzkim pokarmem i utracił zdolność latania. Nie mógł powrócić do królestwa bogów, zamieszkał więc wśród ludzi i dał początek linii, z której wywodzą się czterej Czakrawartinowie68.

Nga Le Nu, pierwotny Czakrawartin, sprawował rządy nad czterema kontynentami Dżambudwipy i nad połową królestwa bogów. Po nim czterema kontynentami, w tym Widehą i innymi obszarami, rządził Złoty Czakrawartin. Następnie Srebrny Czakrawartin sprawował pieczę nad trzema wielkimi kontynentami. Kolejny monarcha, Miedziany Czakrawatin, rządził dwoma kontynentami. Wreszcie Żelazny Czakrawartin przejął władzę nad całą Dżambudwipą. Od czasów tych królów potomkowie tej nieprzerwanej linii służyli i wspierali poprzednich trzech buddów: Krakucczandę, Kanakamuniego oraz Kaśjapę.

Rodzina ta dała początek trzem liniom Siakja: wielkiej Siakji, plemiennej Siakji oraz Licczawi Siakji. Jak przepowiedziano w Mańdziuśrimulatantrze, Siakjamuni narodził się w linii wielkiej Siakji. Potomek linii Licczawi Siakji, emanacja bodhisattwy 68 Królowie Wszechświata.

64

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

Akasiagarbhy, przybył do Tybetu i został pierwszym królem Tybetu o imieniu Nia Tri Tsanpo. Do czasów siódmego następcy tronu królowie ci, umierając, nie pozostawiali na ziemi swojego ciała, lecz znikali jak tęcze, tak jak to czynią bogowie.

Wielu następców później pojawiła się emanacja bodhisattwy Samantabhadry69 o imieniu Lha Tho Tho Ri Nian Zhal. Na dachu jego pałacu pojawiały się tęcze, a z nieba spadł deszcze kwiatów wraz z tomem zawierającym sutrę Za ma tog70. Wydarzenie to wyznaczyło początek obecności świętej dharmy w Tybecie. Król ten żył sto dwadzieścia lat.

Songsten Gampo71, emanacja Awalokiteśwary, pojawił się pięć pokoleń królów później. Założył sto świątyń, w tym świątynię w Lhasie. Zapoczątkował tradycję buddyzmu za pomocą sprowadzonych przez siebie posągów Buddy Siakjamuniego.

Sam jidam, Awalokiteśwara o jedenastu twarzach, przybył i wysłał Thonmiego Sambhotę do Indii, by studiował pisma.

Thonmi stworzył trzydzieści tybetańskich liter z pięćdziesięciu hinduskich liter. Król i jego królowa później stopili się z Awalokiteśwarą o jedenastu twarzach.

Pięć pokoleń królów później Trisong Detsen72, emanacja Mańdziuśriego, przybył i zajął dwie trzecie Dżambudwi69 Nie należy go mylić z pierwotnym buddą o tym samym imieniu. [przyp. tłum. pol.]

70 Pierwszy tekst sutry przybył do Tybetu za czasów Króla Lha Tho Tho Ri Nian Zhal i został przetłumaczony z sanskrytu na tybetański przez Tonmi Sambhotę, pierwszego tłumacza.

71 Król z VI lub VII w., który zapoczątkował buddyjską tradycję w Tybecie.

72 Król Tybetu z VII lub VIII w., który zaprosił Guru Rinpocze i Siantarakszitę w celu rozpowszechnienia buddyzmu w Tybecie.

Początek głównej historii wyzwolenia

65

py. Zaprosił Padmasambhawę do Tybetu i wybudował klasztor Samje. Zaprosił też stu ośmiu uczonych z innych krajów, w tym z krain granicznych i kraju środkowego73. Uczeni przetłumaczyli teksty o świętej dharmie i wskazali ludności Tybetu właściwą drogę. Patron oraz guru zastanawiali się, jak zadbać o dobro istot w przyszłości. W tym celu Guru Rinpocze ukrył pięć term74 sadhan75 guru, dwadzieścia pięć tajemnych skarbów, sto skarbów umysłu i dziesięć milionów pomniejszych skarbów. Postawił stopę na stu świętych miejscach oraz tysiącu dwóch pomniejszych świętych miejscach i pobłogosławił je.

Przepowiedział, że w przyszłości skarby zostaną odnalezione i wraz ze świętymi miejscami będą kierować istoty na drogę prowadzącą ku wyzwoleniu.

Dwa pokolenia królów później pojawiła emanacja Wadżrapani: król Tri Ralapaczen76, który zdobył dwie trzecie Dżambudwipy. Założył on wiele buddyjskich świątyń, w tym U Zhang Do77, i sprowadził tłumaczy i uczonych, aby rozpowszechniali boską dharmę. Uwspółcześnił też język przetłumaczonych pism.

Jego brat, król Lang Darma, był emanacją złego ducha, i powodowany negatywną aspiracją z przeszłości, zniszczył nauki bud73 Indie, a zwłaszcza region Magadha i jego granice.

74 Ukryte skarby różnego rodzaju, w tym teksty, rytualne przedmioty, relikwie i przedmioty naturalne.

75 Tekst tantryczny i procedura praktyki, zazwyczaj podkreślająca etap rozwoju (po tybetańsku drubthab).

76 Czterdziesty pierwszy król Tybetu i wnuk Króla Trisonga Deutsena, który ujednolicił tłumaczenie sanskryckich tekstów z pomocą wielu uczonych i tłumaczy.

77 Kamienna świątynia U Szang wybudowana przez Króla Tri Ralpaczena, położona na południowy zachód od Lhasy, w pobliżu brzegu Rzeki Kjiczu.

66

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

dyjskie. Choć Lha Lung Paldor, który był emanacją Wadżrapani, zabił złego króla, to jednak nauki nie mogły się rozwijać przez następne sześćdziesiąt lat. Lang Darma był ojcem dwóch książąt, prawdziwego i fałszywego. Jumten, fałszywy syn, rządził czterema regionami U-Tsang, zaś prawdziwy syn, Od Sung, władał trzema rejonami Ngari.

Wiele pokoleń królów po Od Sungu narodzili się Jeszie Od i Czangczub Od, dwaj boddhisatwowie podążający ścieżką i rozpowszechniający nauki. Posłali m.in. wielkiego tłumacza Rinczena Zangpo i mniej znanego tłumacza Ngog Leg Szeg do Indii i uzyskali przekłady wielu nauk. Do Tybetu zaproszono wielu uczonych, takich jak Atisia Dipamkara. Od czasów Czangczuba Od minęło wiele pokoleń królów, a królewska linia powiększyła się i osiadła w La Tod78. Dwóch synów tej linii ostatecznie udało się do Khamu, gdzie jeden z nich stał się królem wschodniej krainy Tsong Kha, a drugi władał Ngomem i znany był jako Pomra Dong.

Kolejne pokolenia następowały po sobie, aż pojawił się Drag Nagpa, człowiek odważny i nieustępliwy. Drag Nagpa został ministrem i sekretarzem Czogjala Phagpy79. Udał się do Chin, gdzie cesarz okazał mu swoje serdeczne uznanie. Stał się doradcą wielu lamów, w tym lamy De Czu. Chcąc wyrazić swój szacunek, chiński cesarz Duwen Szal podarował mu kryształową pieczęć, dziewięć jedwabnych tkanin oraz dziewięciowarstwową czarną szatę będącą oznaką przynależności do wyższych warstw społecznych. W U służył rodzinie królewskiej z Neldong niczym starzejąca się matka, a w Khamie był 78 W zachodniej części Tsang w okręgu Dingri.

79 Wpływowy mistrz Sakjapy, bratanek Sakja Pandity, 1235-80.

Początek głównej historii wyzwolenia

67

ministrem króla Godzo. Pełnił również funkcję generała, a po śmierci króla kierował administracją państwową jako regent.

Dokonał wielu szlachetnych czynów, np. wydrukował Kangjur, a w późniejszych latach swojego życia został w pełni wyświęcony przez Rangdziunga Dordże80. Jako sponsor szanował i bez zarzutu służył m.in. Rolpai Dordże81 i Ringopie82. Drag Nag miał dziewięciu synów, a wśród nich Draga Marłę i Anu Czitsołę. Wiele linii założonych przez ich potomków przetrwało do dzisiaj.

Wśród potomków tej linii wyróżniał się Ngompa Gjalwa Zang, którego synem był Drungczen Khaczodpa, emanacja Palczena Galo, o którym Guru Rinpocze tak mówi w przepowiedni: Jest ostatnim odrodzeniem bodhisattwy, osiągnął mistrzostwo w znaczeniu czystego światła: Ngompa, porzuciwszy wszystkie działania, pojawi się w regionie Ngom.

Niektóre skarby-nauki zawierają taką przepowiednię.

Drubczen Czetsang Sangje Jeszie powiedział kiedyś, że Drungczen Khadczodpa nie jest emanacją umysłu Guru Rinpocze, i zapadł na chorobę umysłową.

Drungczen Khadczopa w wieku sześciu lat zyskał nowego towarzysza zabaw, Mahakalę83. Bez niczyjej pomocy nauczył się 80 81 82 83

Trzeci Karmapa, 1284-1339.

Czwarty Karmapa, 1340-84.

Uznany praktykujący jogin żyjący w tamtych czasach.

Tyb. Gonpo, jeden z ośmiu strażników dharmy.

68

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

liter i wielu innych rzeczy. Miał wiele wizji Phadampy Sangje84 i Maczig Labdron85 oraz bóstw tantrycznych mandali.

Przez jakiś czas ponosił odpowiedzialność za królestwo. Po narodzinach drugiego syna został mnichem. Drungczen Khaczodpa dokładnie pamiętał swoje poprzednie dwadzieścia pięć żyć, a Pan Buddha przepowiedział, że jest on emanacją Galo. Drungczen Khaczodpa pobierał nauki u stu dwudziestu uczonych i spełnionych mistrzów, w tym Ratna Lingpy, który przekazał mu nauki Longsel Ningtik. Miał wizje niezliczonych bostw-jidamów i strażników dharmy. W szczególności pojawił mu się Mahakala mądrości o czterech ramionach, obiecując chronić linię przekazu i nauki Khaczodpy przez trzynaście pokoleń, mimo że Khaczodpa nie złożył mu w ofierze nawet najmniejszej tormy. Dordże Lekpa ślubował: „Jeśli ofiarujesz mi tormę, będę chronił twoją linię i nauki przez trzynaście pokoleń”.

Drungczen Khaczodpa przez dugi czas praktykował na odosobnieniu. Zaczął rozumieć języki zwierząt, w tym język wszy, posiadł też umiejętność czytania w umysłach innych. Potrafił wciągnąć kawałek ziarna grochu nosem i wydobyć go z palca.

Za pomocą energii wiatru swoich palców potrafił rozrzucać popioły lub pył. Niższa energia wiatru pozwalała mu na wchłanianie wody do jelita i oczyszczenie się z wszystkich nieczystości wewnątrz ciała86. Za pomocą penisa potrafił wydzielić 84 Wielki hinduski mistrz, który sprowadził do Tybetu Szidzie (nauki o uspokojeniu).

85 Wielka mistrzyni (1031 -1129), która przekazała praktykę czod, uczennica i partnerka Padampy Sangje.

86 Opis wiatrów-energii, ich funkcji, a także metod ich harmonizacji można znaleźć w książce Czogjala Namkhai Norbu Jantra Joga (Warszawa

Początek głównej historii wyzwolenia

69

z wody mleko, a następnie je wypluć. Miał moc powstrzymywania osunięć ziemi i trzymania w dłoni błyskawicy. Potrafił również przebić skałę tormą. Miał zdolność umieszczania swojego bębna, wadżry87 i dzwonka na niebie, potrafił też latać, tańczyć i siedzieć ze skrzyżowanymi nogami w powietrzu. Potrafił stawać się niewidzialny i przybierać postać bóstw ognia, wody i powietrza. Pozostawił wiele odcisków stóp i dłoni na skałach. Gdy nauczał, pojawiały się łuki tęczy i deszcze kwiatów. Ponadto ukazywał cztery różne emanacje ciała.

Cesarz Chin otrzymał przekaz mocy od Drungczena Khaczodpy i darzył go szacunkiem należnym guru. Odprawił on ostatnie obrzędy dla królowej i osadził na tronie chińskiego księcia. Jednak gdy król ofiarował mu honorowy tytuł, Khaczodpa odparł: „Jestem człowiekiem, który porzucił działanie, dlatego nie potrzebuje tego” i odmówił przyjęcia tytułu.

Osiągnąwszy tęczowe ciało88 na szczycie góry o kształcie majestatycznego słonia, udał się do krainy Sukhawati89 bez porzucania swojego ciała. W tym czasie na ziemię spadł deszcz magnolii i cała okolica pokryła się śnieżnym puchem.

2010). [przyp. tłum. pol.]

87 Konwencjonalna wadżra jest rytualnym przedmiotem symbolizującym przedmiot niezniszczalny jak diament. Najdoskonalszą wadżrą jest pustka.

88 Tęczowe ciało to najwyższa realizacja w naukach Dzogczen, polegająca na rozpuszczeniu materialnego ciała w esencji pięciu żywiołów.

Więcej informacji na ten temat można znaleźć w książce Czogjala Namkhai Norbu Nauki Dzogczen (Warszawa 2009). [przyp. tłum. pol.]

89 Czysta kraina Buddy Amitabhy, w której praktykujący może się odrodzić podczas bardo stawania się dzięki połączeniu czystej wiary, wystarczającej zasługi oraz jednopunktowej determinacji; zwie się ją również Czystą, Szczęśliwą Krainą (tyb. Dełaczen, Dełaczien).

70

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

Drungczen Khaczodpa miał dwóch synów. Młodszy syn był emanacją lokalnego bóstwa, Siakry Lhatse. Był on niezłomny i potężny, a także zdolny do zwycięstwa nad swoimi wrogami i demonami. Jednym z jego potomków był Ngomdzie Gjalpo, który rozkazywał armii składającej się z tysiąca żołnierzy.

Dokonał wielu szlachetnych czynów i z czasem doprowadził do wydrukowania świętych tekstów. Wykonał wiele posągów bóstw i ogólnie podsycał tradycję swoich przodków. Ngomdzie Gjalpo miał wysoki status społeczny, dużą władzę i tytuły. Na jego tronie kładziono czerwoną poduszkę, dysponował również m.in. dokumentem uznania z czerwoną pieczęcią. Wszystko to sprawiało, że górował nad innymi lokalnymi przywódcami we wszystkim.

Starszy syn Khaczodpy, Czokji Gjaltsen, był inkarnacją Czengi Takszodpy, który był bratem Drubczena Karmapy z tej samej linii. W jednej z przepowiedni Guru Rinpocze stwierdza: Osoby noszące imię Gjaltsen90 pojawią się w Khamie I wielu pomniejszych królów będzie podążać za dharmą.

Wielu przyniesie pożytek naukom Pana Buddy.

Zgodnie z treścią przepowiedni Czokji Gjaltsen przygotował ze złota i srebra osiemnaście tomów Pradżniaparamity w stu tysiącach wersów.

Czokji Gjaltsen po urodzeniu się jego jedynego syna został mnichem doskonale znającym sutry i tantry wchodzące 90 Drunczen Khaczodpa Namkha Gjaltsen i jego syn Gompopa Czokji Gjaltsen.

Początek głównej historii wyzwolenia

71

w skład nauk linii Sarma i Ningma. Medytował i praktykował na odosobnieniu, np. w Tsokar, przez niemal czterdzieści lat.

Przez wiele lat służył jako khenpo w klasztorze Dhaglha Gompo i stał się znany jako Gompopa. W swoich wizjach widział wiele bóstw, w tym Mahakalę o sześciu ramionach. Potrafił również cudownie okrążyć czubek swojego dzwonka wadżrą.

Oznaką jego osiągnięć była umiejętność osuszania mokrych ubrań samą ciepłotą ciała.

Gompopa założył klasztor o nazwie Gade Lhundrub. Cesarz Chin uhonorował go czarnym kapeluszem, peleryną wykończoną futrem rysia, złotą pieczęcią o ośmiu liniach, tekstami Kangjuru owiniętymi materiałem i umieszczonymi w specjalnej skrzyni, czerwoną poduszką oraz dokumentem uznania. Po śmierci Gompopy na niebie ukazała się tęczowa kopuła i spadł deszcz kwiatów; pojawiły się też relikwie ringsel91 wielkości ziaren grochu. Gompopa pozostawił trzynaście tomów napisanych przez siebie prac.

Syna Gompopy zwano Drungpą Dżadralłą, jednak jego prawdziwe imię brzmiało Kunga Taszi. W jednej z przepowiedni Guru Rinpocze można przeczytać: „Mój kucharz, Czagtsang, w przyszłości przybędzie do Ngomu jako osoba nosząca imię Kunga”. Stąd jasno wynika, że syn Gompopy był inkarnacją kucharza Guru Rinpocze. Wybudował on dwa zamki, na których umieścił pułapkę z krzyżujących się sznurów (doe) na złe moce. Zgromadził niewyobrażalne bogactwo, silne konie i jaki, a jego zagrody były pełne bydła, owiec i innych zwierząt.

Z tego powodu miejsce to nazywane jest Ta Kang (stajnia).

91 Maleńkie relikwie przypominające perły, zazwyczaj ze stosów pogrzebowych praktykujących, którzy osiągnęli realizację.

72

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

Drungpa Dżadralła Kunga Taszi praktykował i odprawiał rytuały w Marthang Riłocze. Stał się znany jako mistrz tronu po prawej stronie. Urzeczywistnił jeden smak wszystkich zjawisk i miał wizje niezliczonych jidamów. Potrafił rozkazywać duchom i zmuszać je do służenia mu, jakby były ludźmi. By rozproszyć pychę osób zamieszkujących wysokie świątynie, namalował olbrzymią thangkę mogącą przykryć całą świątynię.

Kunga Taszi również miał dwóch synów. Starszy nazywał się Lha God Gjal, a młodszy Gompo Gjal. Obaj bracia mieli naturę gniewnych i potężnych zbójów. W jeden dzień położyli fundamenty pod sześć fortec i wybudowali most. Wznieśli trzy świątynie ze złotymi posągami tantrycznych bóstw, a także stworzyli dwa zbiory długich i średnich tekstów Pradżnaparamity ze złota i srebra. Gościli też Karmapę Czodraka Gjatso92.

Linia Lha God Gjala nosi nazwę Nejdoła i jest linią potężnych ngagpów93, która istnieje do dzisiaj. Podobno bez względu na to, czy potomkowie tej linii są mnichami, czy osobami świeckimi, po śmierci ich ciała zachowują się inaczej niż ciała zwykłych istot. W niektórych przypadkach podczas kremacji okazuje się, że serce lub język nie pozwala się strawić przez płomienie lub palone ciało wytwarza relikwie – ringsele. Na kościach odnajdywane są litery lub obrazy. Często pojawiają się również relikiwe szariram94. Jeśli nic podobnego się nie wydarzy, uznaje się, że w linii nastąpił błąd.

92 Siódmy Karmapa, Czodrak Gjatso (1450 – 1506).

93 Świecki praktykujący tantrę.

94 Szczególny rodzaj relikwii.

Początek głównej historii wyzwolenia

73

Linia Gompy Gjala zwana jest Ngom Todpa; jej drzewo genealogiczne jest silnie rozgałęzione. Choć rodzina Gompy Gjala nie miała wielu poddanych, uznaje się, że linia ma wysoki status. Członkowie tej linii mają dokumenty uznania oraz noszą tytuły. Jako że górują nad zwykłymi ludźmi, cieszą się ogólnym szacunkiem.

Według tradycji ustnych przekazów pradziadek tertona Migjura Dordże, Czo Kjong Gjal, był po kądzieli spokrewniony z ówczesnym T’ai Situ Mitrukiem Czokji Goczą. Za życia miał w posiadaniu trzy wersje tekstów Pradżnaparamity pisanych srebrem. Po Drungpie Czatralłie95 i przed tertonem Migjurem Dordże lamowie nie pojawiali się w tej linii. Jednak jeśli patrzeć na linię jako całość, pojawiło się w niej wielu lamów. Aby dana osoba mogła być członkiem tej linii, najważniejszym warunkiem było, by strażnik Damczen96 podążał za dzierżycielami linii. W ciągu sześciu lub siedmiu pokoleń od momentu zapoczątkowania tej linii narodziło się ponad sześćdziesięciu mężczyzn, spośród których osiemnastu, w tym ojciec tertona i inni jego krewni, zostało wodzami. Informacje te dotyczą rodzinnej linii tertona Migjura Dordże.

Przodek Migjura Dordże, Drungczen Khaczodpa, miał sen, w którym Czakrasamwara podarował mu kryształowy różaniec składający się z koralików, na których ukazywała się samopojawiająca się siedmiosylabowa mantra Czakrasamwary.

Po przebudzeniu Khaczodpa odkrył, że rzeczywiście otrzymał 95 Czatralła to osoba, która porzuciła działania na tym świecie. Imię Drungpy Czatralły brzmiało Kunga Taszi; był on synem Gompopy Czokji Gjaltsena.

96 Dordże Legpa. [przyp. tłum. pol.]

74

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

różaniec. Trzykrotnie przeliczył koraliki różańca i stwierdził, że jest ich sześćdziesiąt dwa. Niektórzy uważają, że odnosi się to do liczby lat, które Khaczodpa miał przeżyć, ale to nie może być prawdą, ponieważ Khaczodpa jest nieśmiertelny. Osobiście uważam, że przepowiednia ma związek z liczbą mężczyzn, którzy mieli narodzić się w tej linii – jest to także liczba bóstw Czakrasamwary. Osoby, które narodziłyby się po sześćdziesiątej drugiej osobie, nie przeżyłyby, a jeśli narodziłoby się o jedną osobę za mało, miałyby miejsce kolejne narodziny. Gompo Tseten był ojcem Khaczodpy i jeśli policzyć pokolenia od Khaczodpy, to Migjur Dordże urodził się w dziesiątym pokoleniu.

Odnosząc się do tej linii, w sutrach wspomina się o wielkiej królewskiej linii przypominającej wielkie drzewo Sal. Sutry opisują linię, która wywodzi się nie tylko z Tybetu, ale również z Indii. Ponadto, podczas mongolskich rządów w Chinach, Dragnak otrzymał tytuł od chińskiego cesarza Seczena. Później Gompopa otrzymał tytuł „Tai” od chińskiego cesarza.

W czasach swojego dzieciństwa terton Migjur Dordże wyjaśnił przyczyny swojego narodzenia się w nadrzędnej linii.

W swoim poprzednim życiu był doskonałym lamą Łangdragiem Gjatso, jednak status jego linii rodzinnej był dosyć niski.

Przebywał on w Klasztorze Kathog, który miał własną linię dzierżycieli tronu; tron Łangdraga był od nich nieco niższy.

Pomimo narodzenia się w linii wielkich tybetańskich królów Dharmy, terton Migjur Dordże nie miał królestwa. Można by więc spytać: „Jaki jest sens narodzenia się w takiej linii?”. Wskazując na szczególne współczucie w stosunku do linii tybetańskich królów dharmy, w Leu dunma (Suplikacja do Guru Rinpocze o siedmiu rozdziałach) można znaleźć zapis:

Początek głównej historii wyzwolenia

75

Zaczynając od króla Trisonga Deutsena, Tak długo, jak linia królów Dharmy będzie trwać, Módlcie się do mnie, porzucając wątpliwości i rozdarty umysł, A ja będę na was patrzył z nieustającym współczuciem.

Kiedy Migjur Dordże i inne osoby dzierżące linię króla Trisonga czytają ten fragment podczas recytacji Suplikacji o siedmiu rozdziałach, z ich oczu płyną łzy; otwarcie płaczą.

Nawet związani przysięgą strażnicy dharmy, w tym duch tsan Rolpa Kjadun, w naturalny sposób podążali za osobami należącymi do linii królów dharmy. Terma Czingphu zawiera następującą suplikację do Rolpy Kjaduna, którą często recytował sam król: Linia Trisonga Deutsena – Jogini trzymający samaję i ich wyznawcy – Wszyscy oni związani są jedną samają.

Przerwę linię każdego, kto skrzywdzi ich fizycznie; Zniszczę armię złych mocy.

W Lungten Kagjama97 zapisano, że osoba, która niepodważalnie należy do linii królów dharmy, jest w stanie odkryć królewskie Sa Ter98 poprzez recytowanie suplikacji do strażnika skarbu. Wtedy osoba ta może odnaleźć skarb, nawet jeśli nie została wskazana przez przepowiednię. Ogólnie każdy potomek króla ma moc odkrywania skarbów ziemnych. W Ka97 Tajemny Rozkaz – zapieczętowane nauki zawierające proroctwa.

98 „Skarb ziemi”, tutaj terma sadhany guru.

76

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

thang99 mówi się, że potomkowie powinni pochodzić z rodzin królów lub kupców. W ten sposób dochodzimy do wniosku, że terton Migjur Dordże miał wszystkie niezbędne cechy odkrywcy skarbów.

Rodzina matki Migjura Dordże pochodzi z Tra w Sekhjung i wywodzi się z jednej z sześciu autentycznych tybetańskich linii. Starożytne księgi wykazują, że z linii tej wywodzą się cztery rodzaje ludzi, sześciu mnichów o sześciu różnych usposobieniach, osiem fortec położonych w punkcie zlewania się rzek oraz cztery rodzaje bogactwa, których nie znali Tybetańczycy.

Linia ta później podzieliła się na trzy główne linie rodziny: linię białą, czarno-białą paskowaną oraz czarną. Biała linia rodziny zamieszkuje obszar górny, a ich przodkowie pochodzą od bogów. Początkowo składała się z dziewięciu grup, później z dwunastu. Obszar środkowy zajęła paskowana linia mnichów, również składająca się najpierw z dziewięciu, a potem dwunastu grup. Czarna linia ngagpów osiedliła się w dolnym obszarze i tak jak pozostałe linie z dziewięciu grup rozrosła się do dwunastu.

Do linii ngagpów należą trzy rodziny zwane Mathang, Czagthang i Bhalthang. Od samego początku aż do dziś wszyscy ludzie urodzeni w tych trzech liniach bez wyjątku wykazują się trzema cechami: odwagą, potencjałem i szybkością.

Adrup Gjal, pradziadek Migjura Dordże ze strony matki, potrafił sam upolować jelenia, unieść i umieścić go na grzbiecie konia, a następnie przynieść do domu. Potrafił zabić tygrysa, chwytając go za kark. Wygrał wiele bitew, udowadniając tym 99 Kathang denga – Pięć kronik odkrytych przez tertona Orgjena Lingpę: króla, królowej, ministrów, uczniów, tłumaczy, bogów i demonów.

Początek głównej historii wyzwolenia

77

swoją odwagę. Uważano go za cudownego syna lokalnego bóstwa, Kugjala Szaneja, a pod jego zwierzchnictwem żyło ponad sto rodzin. Sprawował funkcję najwyższego ministra króla położonego na północy miejsca medytacji Nangczen. Córka Adrupa, Sonam Tso, to matka tertona. Nie pochodziła z niższej kasty, lecz ze szlacheckiej rodziny. Zatem ojciec tertona Migjura Dordże wywodził się z linii królów, a matka z arystokracji.

Za wyjątkiem spełnionych mistrzów, w Indiach zwraca się uwagę na kastę, z której wywodzi się dana osoba – czy pochodzi z niskiej, czy wysokiej kasty, z dobrej czy złej linii. Pan Budda nauczał, że kasty i linie nie mają znaczenia, więc Tybetańczycy przyjęli takie podejście do kast. Jednak dzierżyciel linii Sakja, Drukpa, Drigung czy Taklung będzie traktowany jako równy nawet komuś, kto osiągnął realizację Buddy, a może wręcz się zdarzyć, że wskażą mu wyżej położone miejsce do siedzenia.

Co więcej, nawet małe dziecko, które jest wnukiem lub bratankiem wielkiego uczonego, będzie traktowane jak lama i będzie mu dane odprawić rytuał palenia imion zmarłych (dziang zhus), nawet jeśli nie będzie potrafiło nic poza wymamrotaniem tekstu liturgii. Ludzie będą składać mu ofiary, a ono będzie je przyjmowało. Jeśli potężny ngagpa ma syna lub wnuka, to dziecko, choć ledwie potrafi rozpoznawać litery, będzie biło w rytualne bębny i ludzie będą uważali je za ważnego dzierżyciela linii i wierzyli, że ma ono moc przynoszenia pożytku. Taki jest zwyczaj.

Podsumowując informacje dotyczące pochodzenia tertona Migjura Dordże, początek jego linii dał Siakja Licczawi, potomek wielkiego Siakjamuniego. Dalej linia zawiera trzech wielkich tybetańskich królów dharmy, manifestacje trzech buddyjskich ro-

78

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

dzin. Migjur Dordże pochodzi również od Drubczena Namkhi Gjaltsena, który osiągnął tęczowe ciało i odszedł do czystej sfery, nie pozostawiając za sobą materialnego ciała. Terton urodził się więc w doskonałej linii, która jest jak złote oko otoczone turkusem.

Czas narodzin: ogólne i szczegółowe przepowiednie Guru Rinpocze w starym skarbie Latod Lhabum zawarł przepowiednię: Wczesnym znakiem zapowiadającym inwazję z Turuki100 będą narastające konflikty w domach Tybetu, wyrzucanie obrazów i sprzedawanie świętych pism dla zarobku. Na szczycie czerwonej góry w Lhasie będzie mała świątynia.

Rozległą łąkę w Lhasie zasypie burza piaskowa, a jeziora niegdyś pełne łabędzi i kaczek wyschną. Wszystkie targowiska w Tybecie zostaną opanowane przez obcych. Indie, Bhutan i Nepal również dostaną ostrzeżenie od Turuków.

W Tybecie osoby pochłonięte szlachetnymi działaniami – uczeni i mnisi – rozproszą się po kraju i zostaną zepchnięte do jego granic. Tybet będzie cierpiał, dopóki nie będzie nim rządził jeden król.

Guru Rinpocze przewidział dalsze losy mieszkańców Tybetu: „W Tybecie praktykujący buddyjskie nauki podzielą się na dwie grupy i będą się nawzajem zwalczać. Ich tradycje, jedna po drugiej, będą odchodzić w zapomnienie”. Tak zostało powie100 Odnosi się to do regionu Chin.

Początek głównej historii wyzwolenia

79

dziane. Przewidziano wiele niepomyślnych znaków, a niektóre z nich można dostrzec i dzisiaj. Ja, Karma Czagme, powstrzymam się tutaj od wchodzenia w szczegóły, przytoczę natomiast dalsze słowa Guru Rinpocze: Wtedy my wszyscy, wraz z królem-patronem i guru (Guru Rinpocze) zgromadzimy się w Tybecie dla dobra czujących istot. Pojawi się wtenczas Guru Rinpocze, Orgjen Pema, a także moich pięć emanacji ciała, szesnaście emanacji mowy oraz sto emanacji umysłu. Światło emanujące ze mnie padnie na pięć tysięcy istot. Pojawią się spełnieni mistrzowie i będzie ich tyle, co gwiazd na niebie. Wszystkie skarby ukryte pod powierzchnią ziemi same się ujawnią.

Wszyscy zaufają naukom Guru Rinpocze. Nauka mani101 rozkwitnie i wzrośnie pożytek, który przynosi istotom Wielki Współczujący. Za rządów jednego króla inne części Tybetu będą świadkami nastania harmonii, a dla nauk Guru Rinpocze nadejdą złote czasy.

Zgodnie z przepowiednią znaki się wypełniły. Terton Migjur Dordże jest jedną ze stu emanacji umysłu Guru Rinpocze. Guru Rinpocze przewidział, że wielu tertonów pojawi się w owym czasie. Większość skarbów w Khamie pozostawiono Migjurowi Dordże. W Pema Kathang102 Guru Rinpocze przepowiedział czas, znak i tertona, mówiąc: 101 Sześciosylabowa mantra Awalokiteśwary, Wielkiego Współczującego.

102 Kronika Pemy – historia życia Padmasambhawy odkryta przez Orgjena Lingpę. [W Polsce fragmenty zostały niegdyś przetłumaczone przez

80

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

W miejscu, gdzie rodzi się konflikt między przyjaciółmi wadżry, Stanie się przedmiotem szacunku na koronie głowy I będzie głównym dowódcą.

Kiedy za sprawą trucizny nastanie czas czarów, wewnętrznego konfliktu i chorób, Na prawo od najdoskonalszej podpory, samopowstającego świętego miejsca zwanego Czidziam, Będzie znajdować się biała skała przypominająca lecącego lwa.

Z tego miejsca nadejdzie znak informujący o możliwości odkrycia skarbu.

Przybędzie terton zwany Migjurem Dordże, Który będzie miał moc odkrycia stu skarbów w Khamie.

Szlachetne istoty posiadające nauki wchodzą w konflikty, mimo że są przyjaciółmi wadżry. W ten sposób ukazywane jest to istotom. Przywódcy wszystkich czujących istot, obiekty kultu, przyjmują postać lokalnych królów i sędziów. Druk Ralungpa103 i inni wykorzystali potęgę czarów i podbili cały Tybet i większość terenów Mongolii. Buddyjskie linie Tybetu zaczęły szukać sposobności, aby się nawzajem zniszczyć. Wielu przywódców i wielkich lamów zginęło na wskutek intryg i podania im trucizny. Znaki ukazały się i nawet dziś ukazują się w czasie wyznaczonym przez przepowiednię.

W jednej ze swoich pochodzących ze skarbów nauk zwanej Środkową i ogólną przepowiednią terton Ratna Lingpa stwierW. Czapnika; kompletne wydanie w przygotowaniu – przyp. tłum. pol.]

103 Mistrz ze wschodniego Gjangtse.

Początek głównej historii wyzwolenia

81

dza: „Terton Migjur Dordże pojawi się i będzie miał władzę nad setką skarbów w Khamie”.

Terton Migjur Dordże urodził się, kiedy Karmapa Czojing Dordże104 miał czterdzieści dwa lata. Kiedy Czojing Dordże osiągnął wiek pięćdziesięciu dwóch lat, Migjur Dordże odkrył Skarb Umysłu Namczo.

Tak oto kończy się rozdział drugi opisujący linię rodziny, miejsce, ojca, matkę oraz czasy tertona Migjura Dordże zgodnie z przepowiednią.

104 Dziesiąty Karmapa (1604 – 1674).

Karma Czagme

Tertona Migjura Dordże

Tertona Migjura Dordże

I S BN : 9 7 8 -8 3 -6 1 7 4 0 -5 2 -0

zewnętrzna historia wyzwolenia

zewnętrzna historia wyzwolenia

Cena 56 zł

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

W

idjadhara Karma Czagme był zarówno nauczycielem, jak i uczniem Tertona Tulku Migjura Dordże, wielkiego siedemnastowiecznego mistrza. Jako emanacja Guru Rinpocze, Migjur Dordże odkrył wiele nauk-skarbów, które później stały się znane jako Nauki Namczo lub Nauki Przestrzeni. Mistrzowie przekazywali te nauki uczniom w linii Paljul, ważnej tradycji należącej do szkoły Njingma buddyzmu tybetańskiego. Zewnętrzna biografia jest zapisem takiego życia Tertona, jakie są w stanie pojąć zwykłe istoty. Biografia zawiera również szczegółowe informacje dotyczące wielu innych istotnych tematów, m.in. natury samych opowieści o wyzwoleniu, metod rozpoznania prawdziwego tertona i tulku, znaczenia nauk-skarbów i świętych miejsc, charakteru relacji guru-uczeń oraz innych ważnych spraw. Główna historia przeplata się z historiami wielu innych tertonów, przepowiedniami Guru Rinpocze i innych mistrzów, a także z opisami codziennego życia i ogólnie epoki niektórych wielkich praktykujących z siedemnastowiecznego Kham.

Wszechprzenikający, melodyjny dźwięk pioruna

Karma Czagme d

Tłumaczenie Lopon Sonam Tsełang i Judith Amtzis

www.norbu.pl

9 788361 740520

d Przedmowa Kjabdzie Drubłang Pema Norbu Rinpocze