I Kopalnie w trakcie zielonej transformacji

KOPALNIE W TRAKCIE ZIELONEJ TRANSFORMACJI

Zainicjowali powstanie Świętokrzyskiego Klastra Wodorowego, zamierzają produkować energię z wodoru, ograniczając wykorzystanie paliw kopalnych, a także planują zastosować pierwsze w Polsce wozidło zasilane tą energią. O drodze do zielonej transformacji opowiada Szczepan Ruman, prezes Świętokrzyskich Kopalni Surowców Mineralnych.

SZCZEPAN RUMAN

prezes Świętokrzyskich Kopalni Surowców Mineralnych

Sabina Szewczyk-Wajda: Kiedy myśli pan o Świętokrzyskich Kopalniach Surowców Mineralnych, jakie widzi pan przedsiębiorstwo za 5 lat?

Szczepan Ruman: Głęboko wierzę w to, że za 5 lat nasze kopalnie staną się niskoemisyjne oraz w dużej mierze niezależne energetycznie. Chcemy, aby transport oraz maszyny górnicze wykorzystywały zielony wodór jako paliwo. Dodatkowo w tym okresie na pewno będziemy mogli się także pochwalić bogatym portfolio ekologicznych nawozów pochodzenia naturalnego.

Wspomniał pan o wodorowym transporcie. W branży głośno m.in. o zasilanym tym paliwem wozidle. Czy może pan już zdradzić jakieś szczegóły?

Mamy ambitne plany związane z inwestycjami wodorowymi – zadeklarowaliśmy je podczas inauguracji Świętokrzyskiego Klastra Wodorowego im. Braci Łaszczyńskich. Do roku 2023 zamierzamy postawić megawatowy elektrolizer, natomiast do 2025 – jednostkę o mocy 25 MW. Ważnym podkreślenia jest fakt, że planujemy wykorzystywać wodór „zielony”, czyli wytworzony przy zasilaniu z odnawialnych źródeł energii – w naszym przypadku jest to duża farma PV. Wodór będzie m.in. zasilał wspomniane innowacyjne wozidło górnicze. Obecnie jesteśmy na etapie domówienia założeń projektowych tego pojazdu, ale ma on już bardzo realny kształt. Optymistycznie zakładamy, że będzie gotowy do testów na kopalni do końca 2023 roku.

Czy, prócz wymienionych kwestii związanych z efektywnością energetyczną, planujecie jeszcze inne inwestycje?

Kopalnie cały czas wymagają inwestycji choćby w nowoczesny – pod kątem technicznym i technologicznym – sprzęt, wykorzystywany na każdym etapie produkcji. Wiele planów inwestycyjnych dotyczy także rozszerzenia portfolio naszych produktów, szczególnie ekologicznych nawozów.

Skąd pomysł na podążanie w kierunku wykorzystania niskoemisyjnych źródeł energii? Czy

obecnie to już konieczność dla firm, które produkują kruszywa i mają swoje kopalnie oraz zakłady przeróbcze?

Istotne jest dla nas przede wszystkim funkcjonowanie z dbałością o środowisko. W związku z wprowadzanymi, nie tylko w Polsce, ale także w całej Europie, działaniami zmierzającymi do wykorzystania niskoemisyjnych źródeł energii, również w takiej branży jak nasza konieczne stało się przeprojektowanie i ukierunkowanie działań na zmniejszenie emisji szkodliwych substancji do atmosfery. Dlatego też podjęliśmy wysiłek, aby nasze funkcjonowanie było bardziej przyjazne dla środowiska.

Zielona transformacja jest elementem postrzeganym przez was jako szansa, czy wyzwanie? Czy jest w ogóle możliwa do przeprowadzenia?

To proces na pewno długofalowy i wieloetapowy, ale możliwy do zrealizowania. Jest dużym wyzwaniem, które podjęliśmy, ale jednocześnie ogromną szansą na rozwój. Nasza firma wdraża innowacyjne rozwiązania zmierzające do poprawy wydajności pracy, zmniejszenia uciążliwości wynikających z działania zakładów górniczych – takich jak nadmierny hałas, zapylenie czy emisja dwutlenku węgla. Tak jak wspomniałem, sukcesywnie unowocześniamy nasze zakłady poprzez implementację nowych procesów oraz stosowanie nowoczesnych rozwiązań technicznych i technologicznych. W związku z tym m.in. zakupiliśmy ładowarkę kołową o masie eksploatacyjnej 50 ton z elektrycznym układem przeniesienia napędu, dzięki której zmniejszyliśmy emisję dwutlenku węgla o 65 tys. kg w skali roku. Dodatkowo, w tym roku zainstalowane zostały cztery małe farmy PV, natomiast w 2023 postawimy farmę o mocy 3 MW.

Jak odnajdujecie się w obecnej sytuacji w kontekście konkurencyjności na rynku międzynarodowym?

Obecna sytuacja, w szczególności w aspekcie wojny w Ukrainie, wywołuje wiele zagrożeń oraz ryzyk w codziennym funkcjonowaniu spółki. Jednakże inwestycje oraz działania, jakie podejmujemy od roku 2021 w zakresie zielonej transformacji, a tym samym samowystarczalności energetycznej, utwierdzają nas w przekonaniu, że zmierzamy w dobrym kierunku. Nasze cele oraz inwestycje energetyczne w aspekcie potencjalnej produkcji energii oraz wodoru pozwolą nam ograniczyć zużycie surowców płynących do nas ze wschodu, jak również wesprzeć potencjalnych partnerów w ten „produkt”.

Rozmawiała Sabina Szewczyk-Wajda, redaktor czasopisma „Surowce i Maszyny Budowane” oraz portalu kierunekSUROWCE.pl

ŚWIĘTOKRZYSKI KLASTER WODOROWY

Szczepan Ruman: W listopadzie 2021 roku, w należącej do nas Kopalni Jaźwica, miało miejsce wydarzenie otwierające nowy rozdział w już prawie 150-letniej historii firmy. Świętokrzyskie Kopalnie Surowców Mineralnych zainicjowały powstanie Świętokrzyskiego Klastra Wodorowego im. Braci Łaszczyńskich, jednocześnie stając się jego liderem. Celem powołania tej organizacji jest zeroemisyjne wytwarzanie energii i produkcja z niej „zielonego” (zeroemisyjnego) wodoru, który będzie używany do maszyn górniczych na naszych kopalniach, do transportu kruszyw, a także w transporcie publicznym na terenie województwa. Bycie liderem klastra jest dla naszej firmy wielkim osiągnięciem, stajemy się bowiem spółką inicjującą innowacyjność, zastosowanie nowoczesnych technologii i rozwój gospodarczy bazujący na zielonej transformacji.

Klaster ma być otwartym forum współpracy, do udziału w którym zaproszone są wszystkie podmioty chętne do działania na rzecz rozwoju zeroemisyjnych źródeł energii oraz produkcji zielonego wodoru w regionie świętokrzyskim. Sygnatariusze deklaracji dążą do stworzenia do 2030 roku zeroemisyjnych źródeł energii, zdolnych do produkcji 4 TWh energii rocznie oraz elektrolizerów wodoru o mocy 250 MW, co ma się przełożyć na produkcję 50 000 ton czystego wodoru do napędu ciężkiego sprzętu, ciężarówek i transportu publicznego w miastach. Ma to spowodować redukcję emisji CO2 o 400 000 ton rocznie. Podmioty należące do klastra to m.in.: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Agencja Rozwoju Przemysłu, Urząd Marszałkowski, Miasto i Gmina Daleszyce, Miasto i Gmina Miedziana Góra, Miasto i Gmina Chęciny, Miasto Kielce, Wojewoda Świętokrzyski, Narodowe Centrum Badań Jądrowych, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, BGK, Kopalnia Wapienia Morawica, Politechnika Świętokrzyska, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, Naftoserwis, Ien, Aiut, SSE Specjalna Strefa Ekonomiczna i wiele innych. Jak widać, podmioty, które zainteresowały się współpracą z nami, to zarówno przedstawiciele najwyższych władz państwowych, środowiska naukowego, jak również lokalni przedsiębiorcy. Jesteśmy otwarci na rozszerzenie współpracy – zapraszamy wszystkie chętne podmioty do wsparcia naszej inicjatywy.