ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟ ΟΡΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΟΡΥΓΜΑ, ΜΙΑ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΣΥΡΡΑΦΗ ΣΤΗ ΔΙΩΡΥΓΑ ΤΗΣ ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ EMΠ_ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ _ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2017
ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ _ ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ _ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟ ΟΡΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΟΡΥΓΜΑ, ΜΙΑ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΣΥΡΡΑΦΗ ΣΤΗ ΔΙΩΡΥΓΑ ΤΗΣ ΚΟΡΙΝΘΟΥ
ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΕΣ:
ΖΑΚΥΝΘΙΝΟΥ-ΞΑΝΘΗ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΜΥΛΩΝΑ ΕΛΕΝΑ ΤΖΟΥΝΙΔΟΥ ΖΩΗ
ΕΠΙΒΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΚΑΡΒΟΥΝΤΖΗ ΒΑΛΕΝΤΙΝΗ ΒΑΣΙΛΑΤΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΥΜΒ. ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΣΟΝΙΑ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΟΥ ΡΕΝΑ ΚΛΑΜΠΑΤΣΕΑ
ΑΘΗΝΑ, ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2017
NATIONAL TECHNICAL UNIVERSITY OF ATHENS_ SCHOOL OF ARCHITECTURE _ DIPLOMA PROJECT
BETWEEN THE LIMIT AND THE TRENCH, SPATIAL CORRELATIONS IN THE CORINTH CANAL
STUDENTS:
ZAKYNTHINOU-XANTHI MARGARITA MYLONA ELENA TZOUNIDOU ZOI
SUPERVISORS:
KARVOUNTZI VALENTINI VASILATOS PANAGIOTIS
CONSULTANTS:
SONIA CHARALAMBIDOU RENA KLAMPATSEA
ATHENS, OCTOBER 2017
Α . Ε Ι Σ Α ΓΩ Γ Η A . I NTROD UCTI ON
ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η Διώρυγα της Κορίνθου πάντα μας συγκινούσε, χωρίς να μπορούμε να απαντήσουμε με ευκρίνεια για ποιο λόγο, όπως ίσως συμβαίνει σε κάθε γρήγορο ή περαστικό επισκέπτη του Ισθμού. Η περιέργειά μας να κατανοήσουμε συνολικά τον τόπο αυτό μας οδήγησε να τον καταστήσουμε επίκεντρο της διπλωματικής μας εργασίας. Μέσα από μια πολυεπίπεδη έρευνα και ανάλυση – στην οποία συνέβαλε και το Ιστορικό Αρχείο της Εθνικής Τράπεζας με το πλούσιο υλικό του – κατανοήσαμε σε βάθος τη σημασία της Διώρυγας, σαν ένα από τα κορυφαία επιτεύγματα της τεχνολογίας του 19ου αιώνα με ιστορικές, οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές προεκτάσεις, και όχι μόνο στον ελλαδικό χώρο. Πρόκειται για ένα τολμηρό τεχνικό έργο που αποτυπώνει τον αγώνα του ανθρώπου να «νικήσει» τη φύση με τη βοήθεια της τεχνολογίας, έναν αγώνα που ξεκινάει από την αρχαιότητα, με την αρχαία λιθόστρωτη οδό της Διόλκου και τις πρώτες εκσκαφές επί του αυτοκράτορα Νέρωνα. Η μεγάλη χαρακιά στα σπλάχνα της γης για τις ανάγκες πλεύσης στην προσπάθεια να νικήσει τη φύση, αποκάλυψε το μεγαλείο της, που αυτό είναι η άλλη όψη του νομίσματος. Η Διώρυγα συνιστά ένα γεωπολιτιστικό παλίµψηστο, έναν γεώτοπο όπου καταγράφονται τα επάλληλα ψήγματα της φυσικής και της ανθρώπινης δραστηριότητας, και άρα αποτελεί ένα τοπίο µε παιδευτικές αξίες για τον άνθρωπο. Διαπιστώσαμε ότι οι αξίες αυτές -που αποκαλύφθηκαν και σε εμάς- παραμένουν άγνωστες και ο χώρος λειτουργεί ως ένα στιγμιότυπο οπτικού εντυπωσιασμού και είναι ιδιαίτερα αδρανοποιημένος λόγω της παρακμής στην οποία έχει περιέλθει η Διώρυγα ως τεχνικό έργο και της συνακόλουθης υποβάθμισης που υφίσταται με την πάροδο του χρόνου η ευρύτερη περιοχή. Προτείνεται, λοιπόν, η αναζωογόνηση του Ισθμού με τη δημιουργία ενός πόλου πολύπλευρης επισκεψιμότητας, ο οποίος θα λειτουργήσει ως κοινωνικός πυκνωτής, κέντρο έρευνας και αναψυχής και γενικότερα ως εγκατάσταση πολιτισμού και πρότυπο ποιοτικής και παιδευτικής εμπειρίας – πέρα από τα συνήθη καταναλωτικά πρότυπα – όπου μπορεί κανείς να βιώσει τη δύναμη του ελληνικού τόπου και τοπίου. Πρωταρχική έμπνευση για την αρχιτεκτονική πρόταση, μαζί με την κατάδυση στις γνώσεις και στην έρευνα, υπήρξαν οι αισθήσεις του τόπου, οι δυνάμεις του συγκεκριμένου χώρου, που όπως διαπιστώσαμε σταδιακά, αναφέρονται και σε βαθύτερες, πιο αρχετυπικές σχέσεις της ανθρώπινης εγκατάστασης μέσα στον κόσμο. Αναφερόμαστε στην αιώρηση, στη συνάντηση με το απέναντι και την εγκατάσταση-μετακίνηση μέσα στο χρόνο και τέλος στη βύθιση μέσα στα σπλάχνα της γης. Πιο συγκεκριμένα, τρεις χειρονομίες σε τρεις χωρικούς άξονες αποτέλεσαν τα συνθετικά μας εργαλεία και εκφράστηκαν σε ένα σύμπλεγμα λειτουργικών παρεμβάσεων που διακρίνεται σε τρεις ενότητες: Α. Μία καινούρια Γέφυρα με υπαίθρια έκθεση και γενική πληροφόρηση για τη Διώρυγα, η οποία αιωρείται πάνω από το νερό, μετρά το πλάτος της χαρακιάς και δημιουργεί την ένωση των δύο μερών, τη σύζευξη δηλαδή των ορίων Β. Ένα κτήριο που αποτελεί το Μουσείο Ιστορίας και Γεωλογίας της Διώρυγας, μια διαδρομή γνώσης και περιπάτου που κινείται στο χείλος του εδάφους, ανάμεσα σε μικρά αίθρια συνταγμένα κατά μήκος της οριογραμμής Γ. Ένα Ερευνητικό Κέντρο που παίρνει τη μορφή ενός κατακόρυφου πύργου μεταξύ της στάθμης του πάνω ορίζοντα-του εδάφους-και του κάτω-του νερού. Ο πύργος βυθίζεται μέσα στο όρυγμα που αφήνουν αυτές οι τεχνητές Συμπληγάδες, επιτρέποντας να διαβαστεί καθ’ ύψος η γεωλογική ζωή και η στρωματογραφία του εδάφους και άρα υλοποιεί ένα ταξίδι σε αυτό το ανοιχτό βιβλίο της γης. Τις τρεις αυτές διαστάσεις έρχεται να συμπληρώσει μία τέταρτη, αυτή του χρόνου, η οποία αποκωδικοποιείται και γίνεται περιεχόμενο της παρέµβασης. Η αρχιτεκτονική πρόταση συνοδεύεται από ένα σύνολο τοπιακών παρεμβάσεων σε πολεοδομική και χωροταξική κλίμακα. Σχεδιάστηκαν υποδοχείς σε όλα τα επίπεδα για κινήσεις διαφορετικών ταχυτήτων και μέσων. Με άλλα λόγια, επιδιώκεται μια μεγαλύτερη συνέχεια στο πολεοδομικό δίκτυο με την ανάδειξη μονοπατιών και διαδρομών επί ξηράς ενώ συγχρόνως προτείνεται η σύνδεση µε το επίπεδο του νερού, µε τη χρήση μιας πλωτής πλατφόρμας, που λειτουργεί ως µία στάση για πλεούμενα μέσα, κατάσταση που δεν υφίσταται μέχρι σήμερα. Δημιουργείται έτσι ένα “χωροδίκτυο” το οποίο επιτρέπει στον άνθρωπο να βιώσει συνολικά την τομή της Διώρυγας στα διάφορα σημεία της. Αποτελεί ένα πόλο που στοχεύει να συμπυκνώσει τη βιωματική εμπειρία που μπορεί να προσφέρει η Διώρυγα, φέρνοντας αντιμέτωπο τον επισκέπτη µε τις διαστάσεις και την ιστορία της. Η πρόταση δεν φοβήθηκε αλλά αγάπησε την αξία αυτού του τεχνικού έργου και οραματίζεται η Διώρυγα να μετατραπεί σε ένα τοπόσημο με υπερτοπική εμβέλεια, επαναπροσδιορίζοντας εκ νέου το σημείο του Ισθμού στο χάρτη της Ελλάδας.
8
SUMMARY The Corinth Canal has always fascinated us, but we couldn’t tell clearly why; and most of its visitors, who can spend only a few moments looking at it, have the same feeling. Our curiosity to deeply understand this place as a whole led us to make the Corinth Canal the center of our diploma project. Through research and analysis on multiple levels, we understood that the Canal is one of the highest human achievements accomplished due to the cutting edge technology of the 19th century with economical, social and cultural impact both nationally and internationally. Its construction- a bold project- depicts human effort against nature’s constraints with the contribution of technology. This effort dates since antiquity: Diolkos the ancient road made of stones on which ancient Greeks used to pull ships from one gulf to the other- and Nero’s first excavation works show that people have been preoccupied by this spot for thousands of years. This huge trench on the ground, constructed to facilitate maritime communication, seems to have beaten nature but it has actually revealed its magnificence. Because the Corinth Canal is not only a piece of infrastructure or a transport hub, but also a geocultural palimpsest. It is a geosite, an open earth-book, with lots of traces of human and natural activities; therefore it is a landscape with an important educational value for humanity. However, we realized that this value remains unknown. Today the site offers only instantaneous fascination to the passing visitors and it remains inert, because of the decline of the Canal as infrastructure and the degradation of its surrounding area. Therefore, we propose the revitalization of the whole area of Isthmus by creating a pole for multiple visitors which could function as a social capacitor, a research and recreation center. In other words it could be a cultural installation which offers an exemplary educational experience, where visitors can understand the power of the Greek “genius loci”, away from the ordinary consumer models. Our primary inspiration has been research and knowledge, but also the sensations that this place provokes. We gradually realized that these sensations are connected to deeper archetypal notions of human existence in the world, such as “suspension” (αιώρησις), “facing the opposite side” (έναντι) and “time” (χρόνος), “submersion” (κατάδυσις) and “emersion”(ανάδυσις). More specifically, three gestures on the three spatial axes (x-y-z axes) have been our primary tools of synthesis. As a result, the project consists of three functional entities: A. A new bridge with a semi-outdoor in situ exposition with general information about the Canal, which is suspended over the water, faces the width of the trench and finally links the two banks-the two limits. B. A building as the History and Geology Museum of the Canal, a promenade of knowledge which is parallel to the length of the Canalaxis, located on the edge of the ground among small atriums. C. A research center with the form of a vertical tower connecting the upper ground level with the water level. The tower submerges into the trench and the researchers and the visitors have the chance to face the Canal at its full height and read the geological history of the earth through the different soil layers. The three spatial dimensions are completed by a fourth one, time, which is decoded and becomes the content of our intervention. The architectural project is accompanied by a series of landscape interventions on an urban scale and it is anchored to existing uses and routes. We designed paths and entrances for different kinds of users and means of transport. In other words we aim to re-establish the continuity of access and routes on the ground level, but also create a new “path” which links the visitors with the water level, by designing a platform for ships. This connection doesn’t exist today but used to exist at the early years of the Canal’s life. In this way, we create a pole which concentrates a part of the unique experience that the Canal can offer and give the chance to the visitor to face its real dimensions and history, experiencing the Canal’s section on multiple levels. To conclude, this project proposes a strategic planning that does not concern only the local area. The past shows that Greece, despite facing an economic crisis, managed to co-ordinate with the revolutionary spirit of the industrial period and to cope with a great challenge, accomplishing both a great technical and economical feat. So, the proposal re-establishes the vision of a public project that could help Greek economy, while at the same time it would constitute a social, scientific and cultural pole; a landmark of international range which repositions the Isthmus on the map of Greece.
9
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ TIMELINE (BEFORE THE DIGGING OF THE TRENCH)
(DIAGRAMS OF ANCIENT DIOLKOS)
(HISTORICAL PHOTOS OF THE EXCAVATION)
(DURING THE DIGGING OF THE T
RENCH)
(AFTER THE DIGGING OF THE TRENCH)
ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ (1η στήλη) FIRST IMPRESSION (1st column) Ίχνη της αρχαίας Διόλκου, στην πλευρά της Ποσειδωνίας. Πυροβολεία από την εποχή του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου βρίσκονται διάσπαρτα κατά μήκος της Διώρυγας. Άποψη της Διώρυγας από τη γέφυρα του Βιολογικού Καθαρισμού. Η είσοδος της Διώρυγας και η βυθιζόμενη γέφυρα στην πλευρά των Ισθμίων. Η είσοδος της Διώρυγας και η βυθιζόμενη γέφυρα στην πλευρά της Ποσειδωνίας. Νυχτερινή άποψη της Διώρυγας από τη γέφυρα της Παλαιάς Εθνικής Οδού.
ΟΙ ΓΕΦΥΡΕΣ ΤΗΣ ΔΙΩΡΥΓΑΣ (2η στήλη) CORINTH CANAL BRIDGES (2nd column) Η βυθιζόμενη γέφυρα των Ισθμίων. Οι μπετονένιες γέφυρες του Προαστιακού και της Νέας Εθνικής Οδού. Οι μεταλλικές γέφυρες της Παλαιάς Εθνικής Οδού. Η μεταλλική γέφυρα της παλιάς σιδηροδρομικής γραμμής. Η μεταλλική πεζογέφυρα του Βιολογικού Καθαρισμού. Η βυθιζόμενη γέφυρα της Ποσειδωνίας.
ΣΗΜΑΔΙΑ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗΣ (3η στήλη) DEGRADATION SIGNS (3rd column) Εγκαταλειμμένο καφέ στην περιοχή των Ισθμίων. Οι μεγάλοι οδικοί άξονες λειτουργούν ως σκληρά όρια, δημιουργώντας ασυνέχειες στο τοπίο. Σημεία υψηλής επικινδυνότητας παραμένουν προσβάσιμα, χωρίς καμία προστασία. Η πεζογέφυρα του Βιολογικού έχει κλείσει σχεδόν από τους νέους σωλήνες μεταφοράς λυμάτων που τοποθετήθηκαν επί αυτής.
Η ΠΑΡΑΚΜΗ ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ (4η στήλη) THE DECLINE OF THIS INFRASTRUCTURE PROJECT (4th column) Το τοπίο γύρω από τα πυροβολεία έχει μετατραπεί σε χωματερή και περιοχή παράνομων εκχωματώσεων. Το πέτρινο κρηπίδωμα που προστάτευε τα πρανή της Διώρυγας έχει καταρρεύσει, ωστόσο παραμένει ορατό σε αρκετά σημεία. Σημάδια από την πρόσκρουση πλοίων στα απομεινάρια του κρηπιδώματος της Διώρυγας. Ένα τεχνικό έργο που εγκαταλείπεται και έτσι το καταλαμβάνει η φύση.
ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΕΙΣ MAPPING Α. ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ
/ A. LAND USES
Β. ΟΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ * / B. ROUTES AND HIGHWAYS
Γ. ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΠΟΙΟΤΗΤΩΝ ΓΗΣ * / C. NATURAL QUALITIES
Δ. ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΩΝ ΜΟΝΟΠΑΤΙΩΝ
Ε. ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΥΨΟΜΕΤΡΩΝ / E. ALTITUDES
/ D. EXISTING PATHS
Ο ΡΙ Α-L IMIT S - αρχικό φυσικό όριο του Ισθμού --->ισχυρό τεχνητό όριο που δημιουργεί η Διώρυγα - “τεχνητή” ασυνέχεια - “ενδιάμεσα” όρια: σύγχρονες γέφυρες Παλαιάς και Νέας Εθνικής οδού, σιδηροδρομική γέφυρα, τεχνητοί αναβαθμοί, κοιλότητες κατολισθήσεων - The Isthmus as a natural limit --->The Canal as a powerful artificial limit - “artificial” discontinuity - “intermediate” limits: contemporary highway and train bridges, terraced land, cavities caused by landslides
ΣΗΜ Ε Ι Α - P OINT S Συσχετισμός με σημεία ενδιαφέροντος όπως το Συνεδριακό Κέντρο Λουτρακίου, τα Πυροβολεία (Β΄Παγκόσμιος), Οδικό Δίκτυο, μονοπάτια, κατώτατος αναβαθμός Διώρυγας, φυσική κοιλότητα- παραλία Links with points of interest suh as the Conference Center of Loutraki, WW2 bunkers, the Natiοnal Highway, paths, natural cavities
Β Λ Α Σ Τ Η ΣΗ -VEGETATION Παρατηρούνται διαφορετικές ποιότητες και δομές πρασίνου που διακρίνονται πιθανώς σε δύο κατηγορίες: -οργανωμένες εκτάσεις καλλιεργήσιμης γης: χωραφια με δένδρα σε απόσταση, οργανωμένα σε κάναβο. Ο σχηματισμός τους θα μπορούσε να θυμίσει υφαντό - άναρχη βλάστηση σε πυκνή δομή -A tissu of arable lands: fields with trees planted in regular distances vs dense forest vegatation
Ι ΔΙ ΟΚΤΗΣΙΑ-PRO PER TY Η επιφάνεια γης που βρίσκεται σε απόσταση 60 μέτρα εκατέρωθεν του άξονα της Διώρυγας ανήκει στην κρατική εταιρεία διαχείρησής της (Α.Ε.Δ.Ι.Κ.). The land 60 meters around the Canal axis is the property of AEDIK, the Canal’s Company
ΠΡΟΣΑΝΑΤΟ ΛΙΣ ΜΟΣ ORI ENTATIO N - Η πλευρά της Στερεάς και της Πελοποννήσου λαμβάνουν διαφορετικό ηλιασμό. Το πρανές της Στερεάς φωτίζεται ενώ αυτό της Πελοποννήσου βρίσκεται στη σκιά. - Στο τόιχωμα της Στερεάς σχηματίζεται μια σκιά με την κορυφογραμμή της Πελοποννήσου. - The bank of the Canal on Central Greece receives all the sunlight, while the bank of Peloponnese remains in the shadow - On the Central Greece bank we can see the skyline of the the other bank.
ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ GEOLOGICAL MAPPING
Υφές από τα πρανή της Διώρυγας / Textures on the Canal’s banks
Γεωλογική Διαμήκης Τομή Διώρυγας , όπου καταγράφονται τα κατακόρυφα τεκτονικά ρήγματα (46 σε αριθμό) και τις ποικίλες διαστρωματώσεις του εδάφους. Longitudinal geological section of the Canal , depicting the 46 vertical rifts which torn the Canal and the different layers of the soil.
Υφές από τα πρανή της Διώρυγας / Textures on the Canal’s banks
ΣΗΜΑΔΙΑ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗΣ DECLINE SIGNS
Η ίδια η Διώρυγα βρίσκεται σε παρακμή ως τεχνικό έργο. Ήδη από την έναρξη της λειτουργίας της συζητήθηκε το στενό της πλάτος και με το πέρασμα των χρόνων το πρόβλημα γινόταν όλο και πιο εμφανές, σε σημείο σήμερα μεγάλα πλοία να προτιμούν τον περίπλου της Πελοποννήσου έναντι του διάπλου. Επίσης οι συχνές κατολισθήσεις, θέτουν σοβαρά ζητήματα ασφάλειας για τα διερχόμενα πλοία. Οφείλονται αφενός στην παρείσφρηση των υδάτων στη βάση των πρανών και αφετέρου στα γεωλογικά ρήγματα και στα ετερογενή υλικά του εδάφους. Εξετάζοντας παράλληλα και την ευρύτερη περιοχή, διαπιστώνουμε την υποβάθμισή της. Η τοπογραφία, οι παθογενείς παράγοντες που έχουν διαμορφώσει τα τοιχώματα, οι υφιστάμενες ανθρωπογενείς παρεμβάσεις, αλλά και η απουσία υποδομών επιβάλλουν διακοπτόμενες κινήσεις στους τρεις άξονες του χώρου. Το πολιτιστικό παλίψηστο προσεγγίζεται αποσπασματικα. Η δυσκολία προσέγγισης και η έλλειψη συνδέσεων δεν ενθαρρύνουν την ασφαλή περιπλάνηση και ανακάλυψη του τόπου από περιπατητές. Το αποτέλεσμα είναι η αδρανοποίηση του χώρου ως πολιτισμικού τόπου γεωλογικού ενδιαφέροντος. Εργαλείο σε αυτή τη διαδικασία αποτέλεσε η ανάγνωση της περιοχής σε 3 άξονες, χ ο παράλληλος της διώρυγας, ψ ο εγκάρσιος και ζ ο κατακόρυφος. Και στους 3 παρατηρούμε ασυνέχειες λόγω ισχυρών ορίων, όπως οι οδικοί άξονες, αλλά και έλλειψη υποδομών με αποτέλεσμα την αποσπασματική και ελλειπή βίωση του τόπου από τον περιπατητή. Η περιοχή αποτελεί ένα παλίμψηστο, με πολλά ίχνη από διαφορετικές περιόδους του παρελθόντος, που αποκαλύπτουν την ιστορία και τη μεγάλη πολιτιστική της αξία, αλλά σήμερα παραμένουν αποκομμένα και δυσπρόσιτα. Επίσης αξίζει να τονίσουμε την παντελή απουσία κινήσεων στον κατακόρυφο άξονα, αλλά και στον παράλληλο στο επίπεδο του νερού, κίνηση που παλιότερα συμπλήρωνε τις πορείες της Διώρυγας.
It is a fact that the Corinth Canal is in decline. Even at the beginning of its life, its small width was a problem for big ships and as time passed, the problem became more and more important; today the big ships have to choose the round of Peloponnese instead of crossing the Canal. In addition, landslides happen quite often and this is very dangerous for the ships that cross the Canal. Landslides are due to the water corrosion at the base of the Canal’s banks but also to the geological rifts and the heterogeneous elements of the ground. At the same time, we can note the degradation of the surrounding area. The particular topography, the pathogenic factors that have shaped the banks, the existing human interventions but also the absence of other kind of infrastructure, create discontinuities on the three axes. As a result, the Canal’s geocultural palimpsest remains unknown; the difficulties of acces and the lack of connections don’t encourage the discovery of this place by its visitors. In addition to this, we have to emphasize on the absence of any path on the vertical axis and also on the parallel axis on the water level; the later used to exist in the past and it was completing the paths of the Canal.
22
23
ΑΡΧΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ DESIGN PRINCIPLES Α. ΣΥΡΡΑΦΉ ΤΩΝ ΟΡΊΩΝ ΣΤΟΥΣ 3 ΆΞΟΝΕΣ Β. ΑΝΑΖΉΤΗΣΗ ΜΙΑΣ ΕΞΩΣΤΡΕΦΟΎΣ ΔΟΜΉΣ Γ. ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΦΥΣΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΤΟΥ Δ. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΝΕΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
24
A. A 3 AXES CONNECTION OF THE LIMITS B. DEVELOPPING AN EXTROVERT STRUCTURE C. BALANCE BETWEEN NATURAL AND ARTIFICIAL ENVIRONMENT D. CREATION OF A NEW ENVIRONMENT
Η σχέση του σώματος με το έδαφος και το νερό καθορίζεται από διαφορετικούς παράγοντες: τη μορφή του αναγλύφου, το ύψος των πρανών και τη βλάστηση. Σε κάποια σημεία το έδαφος σχηματίζει κοιλότητες που υποδέχονται το σώμα και του αποκρύπτουν τη θέα του νερού. Σε άλλα σημεία τα απόκρημνα πρανή το εκθέτουν προς το κενό, δίνοντας του τη δυνατότητα να κοιτάξει προς το νερό ή όχι, ανάλογα και με το ύψος.
H βλάστηση δημιουργεί προστατευμένα σημεία - φυσικές κοιλότητες όπου άλλοτε η θέα του νερού αποκαλύπτεται μέσα από τις φυλλωσιές και τα κλαδιά και άλλοτε αποκρύπτεται. Αυτή την ποικιλία ποιοτήτων που αναδεικνύεται μέσα από την παρατήρηση και το προσωπικο βίωμα, προσπαθήσαμε να την ερμηνεύσουμε σε χώρο προκειμένου να προσδιορίσουμε τα βασικά μας συνθετικά εργαλεία.
Πιθανά σενάρια για την ενεργοποίηση του πολιτιστικού και περιβαντολογικού χαρακτήρα της Διώρυγας είναι η προσθήκη επεβάσεων, οι οποίες φιλοδοξούν να λειτουργήσουν ως ένα χωροδίκτυο και ως κοινωνικοί πυκνωτές με εκπαιδευτική διάσταση. Έτσι το βίωμα και η εμπειρία του περιπατητή θα εμπλουτίζεται από πολλαπλά ερεθισματα, εφόσον η επαφή με τον τόπο θα επιτυγχάνεται στις τρεις διαστάσεις από διαφορετικες οπτικές, ανάμεσα σε ποικίλα συγκείμενα. Εργαλείο σε αυτή τη διαδικασία αποτέλεσε η ανάγνωση της περιοχής σε 3 άξονες, χ ο παράλληλος της διώρυγας, ψ ο εγκάρσιος και ζ ο κατακόρυφος. Και στους 3 παρατηρούμε ασυνέχειες λόγω ισχυρών ορίων, όπως οι οδικοί άξονες, αλλά και έλλειψη υποδομών με αποτέλεσμα την αποσπασματική και ελλειπή βίωση του τόπου από τον περιπατητή. Η περιοχή αποτελεί ένα παλίμψηστο, με πολλά ίχνη από διαφορετικές περιόδους του παρελθόντος, που αποκαλύπτουν την ιστορία και τη μεγάλη πολιτιστική της αξία, αλλά σήμερα παραμένουν αποκομμένα και δυσπρόσιτα. Επίσης αξίζει να τονίσουμε την παντελή απουσία κινήσεων στον κατακόρυφο άξονα, αλλά και στον παράλληλο στο επίπεδο του νερού, κίνηση που παλιότερα συμπλήρωνε τις πορείες της Διώρυγας. Η πρώτη μας σκέψη ήταν η τοποθέτηση ενός χωροδικτύου διαδρομών και κοινωνικών πυκνωτών εκπαιδευτικής διάστασης στο σύνολο της Διώρυγας που θα ένωνε δυο ισχυρούς πόλους με ενδιάμεσες στάσεις στα σημαντικότερα σημεία αυτού του παλίμψηστου, εμπλουτίζοντας τη βιωματική εμπειρία του επισκέπτη. Ωστόσο κριναμε ισχυρότερη την ιδέα να δημιουργήσουμε έναν πόλο που θα συμπυκνώνει ένα τμήμα αυτής της βιωματικής εμπειρίας στους 3 άξονες, φέρνοντας αντιμέτωπο τον επισκέπτη με τις διαστάσεις και την ουσία της Διώρυγας. Ένας πόλος που θα λειτουργεί σαν αφετηρία εξερεύνησης και ανακάλυψης του τόπου από τον παρατηρητή.
26
Ε ΓΚ ΑΡ ΣΙΟΣ TRANSVERSAL AXIS - ζέυξη - νοηματοδότηση του τόπου, - συνειδητοποίηση του ποιόντος του - αιώρηση, στο κενό της τομής, - διαρκή επαφή με το συγκείμενο - θέαση όλου του μήκους - μία γέφυρα με την in situ έκθεση της διώρυγας -link -suspension -view of the whole area -a bridge -an in situ exposition
Κ ΑΤΑΚ ΟΡ ΥΦΟΣ V ER T I C A L A XI S
-αντίστροφη πορεία από την τάση του ανθρώπου να ορθώνει κτίσματα πάνω στη γη, ένα όρυγμα -βύθιση -συμπαγή χθόνια όρια -εσωτερικότητα -ένας πύργος με χώρους έρευνας και μελέτης -submersion in the trench -inversing the tendency to build over the ground -introspection -a tower -research and archive center
ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΣ PARALLEL AXIS -έναντι, η άλλη πλευρά -ηπιότερη περιήγηση -μονοπάτια, άιθρια, ράμπες -αντί ενός μετώπου -βίωμα του απένατι, κάτι που συνθέτει την εννοιολογική και χωρική υπόσταση της διώρυγας -ένα κτήριο, το Ιστορικό και Γεωλογικό Μουσείο της Διώρυγας -facing the opposite side - a mild promenade -paths, ramps, atriums -a building -the history and geology museum of the Canal
27
Β. ΠΡΟΤΑΣΗ B. THE P ROP OSI TI ON
ΕΠΙΛΟΓΗ ΣΗΜΕΙΟΥ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ THE SPOT OF INTERVENTION
Το σημείο που τοποθετήθηκε η αρχιτεκτονική πρόταση επιλέχτηκε για συγκεκριμένους λόγους. Αρχικά σε αυτό το σημείο, έχουμε το μέγιστο ύψος τομής, τα πρανή δηλαδή φτάνουν γύρω στα 80 μέτρα από το νερό. Έτσι, η παρέμβασή μας δεν παρεμποδίζει τη διέλευση των πλοίων στη Διώρυγα (το μέγιστο ύψος διέλευσης σήμερα είναι 50 μέτρα από το νερό). Επίσης, βρισκόμενοι στο ψηλότερο σημείο, αποκαθίσταται η θέα και προς τους δύο κόλπους, την οποία σήμερα εμποδίζουν οι αλλεπάλληλες γέφυρες. Στη συνέχεια, το σημείο αυτό είναι ιδιαίτερα ασφαλές για κατασκευές, καθώς τα πρανή δεν εμφανίζουν κάποιο κατακόρυφο ρήγμα και η γεωλογική τους σύσταση περιλαμβάνει ασβεστολιθικές μάργες, ένα πέτρωμα κατάλληλο για την ανέγερση οικοδομών. Επίσης, σε επίπεδο κάτοψης έχουμε ένα κεντροβαρικό σημείο, στο οποίο υπάρχει δυνατότητα εύκολης πρόσβασης και θα μπορούσε να λειτουργήσει ως πόλος σε όλο το μήκος της Διώρυγας. Τέλος, σε αυτό το σημείο η τομή εμφανίζει μια ιδιομορφία. Η μία πλευρά παρουσιάζει βαθμιδωτά επίπεδα, γεγονός που αποτρέπει την πιθανότητα κατολίσθησης των τοιχωμάτων, εξασφαλίζοντας έτσι την ασφάλεια των πρανών. Οπότε, αυτά τα επίπεδα μοιάζουν να αποτελούν τον υποδοχέα της παρέμβασης, δίνοντας τη δυνατότητα για μικρότερους χειρισμούς. Επιπλέον, μαζί με αυτά τα επίπεδα έχει δημιουργηθεί και μία ράμπα η οποία επιτρέπει την επικοινωνία των ανώτερων αναβαθμών με το νερό. Το ασυνήθιστο αυτό “οικόπεδο” ερχεται να συμπληρώσει μία φυσική κοιλότητα που έχει προκληθεί από κατολίσθηση κι έχει δημιουργήσει ένα σημείο με πιο ρηχά νερά, το οποίο εμείς ονομάζουμε “παραλία”. The spot where our architectural project is implanted, has been chosen for specific reasons. First of all , at this spot the Canal’s section has the maximum height (80 meters from the sea level). In this way, our intervention doesn’t prevent ships from crossing the Canal (the maximum height for the ships today is 50 meters). Therefore, as it is located at the Canal’s highest point, the view towards the two gulfs is unobstructed ; to the contrary the view at any other spot of the Canal, is limited because of the successive bridges. In addition, this spot is the most safe for construction, because there aren’t any vertical rifts and the composition of the ground is quite homogeneous and suitable for constructions. Moreover, considering the plan, we can see that this spot is critical, quite accessible, by vehicles or on foot, and it can function as a pole for the totality of the Corinth Canal. Finally, at this spot the Canal’s section is very particular. On the one side, there are terraces on different levels, a technique that prevents landslides and makes the banks more secure. In addition to this, a ramp has been created which links the higher levels with the sea level. This exceptional site is completed by a natural cavity due to a landslide, where water is shallow and that’s why we call it « the beach».
30
31
ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ. ΜΙΑ ΦΥΣΙΚΗ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑ A NATULAL CAVITY-”THE BEACH”
MASTERPLAN
ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗΣ THE AREA OF INTERVENTION
34
35
Σκ. 1: Είσοδος πεζών στη διαμορφωμένη πλατεία και το μονοπάτι, από την Παλαιά Εθνική οδό. 1: Entrance for pedestrians through a public square next to the Old National Highway bridge.
Σκ. 3: Άποψη της γεωπολιτιστικής συρραφής από την πλευρά της Πελοποννήσου. Πλωτή πλατφόρμα για τη στάση πλεούμενων
Σκ.2: Διαμορφωμένη διαδρομή για πεζούς στην πλευρά της Πελοποννήσου. 2: A path specially designed for pedestrians on the Peloponnese bank.
Σκ. 4: Στέγαστρο Info Point, έισοδος στη γέφυρα 4: Info Point, the entrance of the bridge on Peloponnese
3: View of the project from the path on the Peloponnese path-a platform is designed on the water level as a stop for ships.
Σκ. 5: Είσοδος στη γεωπολιτιστική συρραφή για πεζούς από την πλευρά της Στερεάς Ελλάδας.
Σκ. 6 : Κάθοδος στη φυσική ράμπα με προορισμό ένα μικρό αναψυκτήριο όπου απέναντι τα πρανή παρουσιάζουν ιδιαίτερο γεωλογικό ενδιαφέρον.
5: Entrance of the bridge on the northern bank-View of the tower
6 : Descending the natural ramp on the northern bank leads to a small kiosk-cafe which is located opposite of exceptional cavities.
36
38
39
ΚΤΗΡΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ PROGRAM
INFO POINΤ στέγαστρο- ημιυπαίθριο καθιστικό- κατώφλι γέφυρας.................................................... 200 m2 (shelter-rest area-bridge’s entrance)
ΓΕΦΥΡΑ - ΕΚΘΕΣΗ (BRIDGE-EXPOSITION) -Υπαίθριο πέρασμα Α’ σταθμης.....................................................................................................1138 m2 (Outdoor path of the upper level)
- Ιn Situ Έκθεση Διώρυγας με 3 ενότητες............................................................................ 1200 m2 (Ιn Situ exposition for the Canal with 3 entities) α. Γενική Πληροφόρηση (General information) β. Η Διώρυγα στην Ελλάδα (The Canal in Greece) γ. Το περιβάλλον της Διώρυγας (The Canal’s environment) - Αναψυκτήριο (Small café) .......................................................................................................................5 m2
ΓΕΩΛΟΓΙΚΟ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΔΙΩΡΥΓΑΣ (HISTORY AND GEOLOGY MUSEUM) -Υποδοχή - Φουαγιέ (reception-foyer)..............................................................................................123 m2 -Πωλητήριο με μικρή αποθήκη (museum shop with small storage)................ ...................... 45 m2 -Βεστιάριο (cloakroom)........................................................................................................................... 30 m2 -Καφέ-εστιατόριο (cafe-restaurant)...................................................................................................200 m2 -Εκθεσιακός Χώρος (exposition spaces).......................................................................................1033 m2. -Aμφιθέατρο-100 άτομα (auditorium-100 seats).........................................................................180 m2 -Διοίκηση (administration office)..............................................................................................................45 m2 -Βοηθητικοί Χώροι W.C. κοινού (W.C. museum)...................................................................................................50 m2 W.C. καφέ (WC cafe).................................................................................................................50 m2 Παρασκευαστήριο και αποθήκη καφέ........................................................................60 m2 (restaurant’s kitchen and storage) Γενική αποθήκη (storage).....................................................................................................30 m2 Δωμάτιο Ομιλητή & δωμάτιο ελέγχου .......................................................................15 m2 (speaker’s room and control room) Κλειστοί χώροι (indoor spaces)..........................................................................................................2300 m2 Ημιυπαίθριοι χώροι (outdoor spaces).............................................................................................1425 m2
ΠΥΡΓΟΣ - ΧΩΡΟΙ ΕΡΕΥΝΉΤΩΝ (TOWER-RESEARCHER’S SPACES) -Υποδοχή - Γραμματεία (reception-secretariat).................................................................................67 m2 -Διοίκηση (administration office)...............................................................................................................75 m2 -Εργαστήριο (laboratory) ........................................................................................................................100 m2 -Αίθουσα διαλέξεων (conference room)............................................................................................ 82 m2 -Βιβλιοθήκη - PC Lab (library-PC lab)..............................................................................................280 m2 -Βοηθητικοί Χώροι W.C.................................................................................................................................................60 m2 Αποθήκη (storage)....................................................................................................................50 m2 Μηχανοστάσιο (engine room)...............................................................................................72 m2 Κλειστοί Χώροι (indoor spaces).............................................................................................................876 m2 Ημιυπαίθριοι χώροι (outdoor spaces)................................................................................................489 m2
40
41
Α. ΓΕΦΥΡΑ ΗΜΙΥΠΑΙΘΡΙΑ IN SITU ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΩΡΥΓΑ
ΕΓΚΑΡΣΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΤΟΜΗ ΚΛΙΜΑΚΑ 1:50 CONSTRUCTIONAL SECTION SCALE 1:50
A. THE BRIDGE
AN OUTDOOR IN SITU EXPOSITION ABOUT THE CANAL
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ - ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΚΙΝΗΣΗΣ DIAGRAM EXPLAINING THE EXPOSITION-VISITORS’ PATH
Η γέφυρα οργανώνεται σε δύο επίπεδα τα οποία επικοινωνούν μέσω ανοιγμάτων στο ανώτερο επίπεδο. Στο κατώτερο φιλοξενείται μια in situ έκθεση για τη Διώρυγα σήμερα που οργανώνεται σε τρεις ενότητες: Α Γενική Πληροφόρηση, Β. Η Διώρυγα στην Ελλάδα, Γ. Το περιβάλλον της Διώρυγας. Δημιουργείται μία λωρίδα - κορδέλα που εξασφαλίζει τη χωρική οργάνωση της έκθεσης, δηλαδή παρέχει τις απαραίτητες επιφάνειες έκθεσης. Το ανώτερο επίπεδο επιτελεί τη βασική λειτουργία μίας γέφυρας: το πέρασμα. Οι πεζοί μπορούν να τη διασχίσουν και χάρης στις κατάλληλες υπαίθριες διαμορφώσεις να κάνουν μια σύντομη στάση για να απολαύσουν τη θέα της Διώρυγας, ενώ στο βόρειο άκρο της μπορούν να βρουν ένα μικρό αναψυκτήριο. Μετά από εκτενή διερεύνηση για το φορέα της, επιλέχθηκε η λύση της μεταλλικής δοκού vierendeel, ώστε να εξασφαλιστεί το ελάχιστο δυνατό στατικό ύψος χωρίς επιπλέον στοιχεία ακαμψίας, προκειμένου να επιτευχθεί η απρόσκοπτη θέα και η μέγιστη λιτότητα στην κατασκευή.
The bridge consists of two levels which are connected through openings on the upper level. On the lower one we find an in situ exposition about the Canal’s present situation which is organized on three subjects: A. General Information, B. The Canal in Greece, C. The Canal’s environment. A continuous wooden strip organizes the exposition and the visitors’ course by creating different surfaces for the exhibits. On the upper level, the visitors can cross the Canal and stand for a while to enjoy the unique view of the whole area; at the bridge’s northern end they can find a small cafe. After research, we decided that the best choice for the bridges structure is the “vierendeel” beam, in order to guarantee the minimum structural height without extra bracing elements. In this way we achieve an unobstructed view and a minimal form.
ΣΚΙΤΣΟ ΓΕΦΥΡΑΣ. ΔΥΟ ΕΠΙΠΕΔΑ A TWO LEVEL BRIDGE
ΚΑΤΟΨΗ ΓΕΦΥΡΑΣ +72.00 PLAN OF THE BRIDGE, LEVEL +72.00
ΣΗΜΕΙΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ
ΚΑΤΟΨΗ ΓΕΦΥΡΑΣ +78.00 PLAN OF THE BRIDGE, LEVEL +78.00
Σκίτσα ακουαρέλας 10χ10 εκ. Μια συνεχόμενη λωρίδα που οργανώνει χωρικά την έκθεση και την κίνηση, και εξασφαλίζει διαφορετικούς τρόπους έκθεσης Watercolor sketches 10χ10 cm. A continuous strip which organizes the exposition and the visitors’ course by creating different surfaces for the exhibits
46
Οι εναλλαγές στην τομή της γέφυρας. Πλήρης κάλυψη με οριζόντια διαμπερότητα, ενδιάμεση περίπτωση με άνοιγμα- αίθριο και κατακόρυψη σχισμή - διαμπερότητα κατά άξονα z-z’, άνοιγμα και στις δύο στάθμες. Variations of the bridge’s section. Totally covered but open on the sides / intermediate case with an opening on the upper level / openings on both levels with view to the water-verical transparency.
47
ΕΓΚΑΡΣΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΤΟΜΗ Α-Α’ TRANSVERSAL SECTION Α-Α’
ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΑΠΟΨΗ ΓΕΦΥΡΑΣ ΠΥΡΓΟΥ BIRD’S EYE VIEW OF THE BRIDGE AND THE TOWER
Β. ΚΤΙΡΙΟ- ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΣ ΜΟΥΣΕΙΟ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΔΙΩΡΥΓΑΣ
ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΤΟΜΗ, ΚΛΙΜΑΚΑ 1:50 CONSTRUCTIONAL SECTION, SCALE 1:50
52
Β. THE PARALLEL BUILDING HISTORY AND GEOLOGY MUSEUM OF THE CANAL
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ - ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΚΙΝΗΣΗΣ DIAGRAM EXPLAINING THE MUSEUM-VISITORS’ PATH
Το κτήριο, το οποίο είναι παράλληλο στον άξονα χ, οδηγεί τον επισκέπτη σε ενα εκπαιδευτικό ταξίδι καθώς αποτελεί το Μουσείο Ιστορίας και Γεωλογίας της Διώρυγας της Κορίνθου. Περιλαμβάνει τρείς διακριτές ενότητες-κουτιά κι ένα τέταρτο, το καφέ-εστιατόριο, που τοποθετείται ξεχωριστά στα δεξιά της γέφυρας. Ο υπαίθριος χώρος αποτελείται από αίθρια μεταξύ των κουτιών και ομαλές ράμπες, που επιτρέπουν στον επισκέπτη να κατέβει ήπια κατα μήκος των πρανών μέχρι σχεδόν το επίπεδο του νερού. Αυτή η σταδιακή συνεχής κατάβαση ενθαρρύνει την παρατήρηση της γεωμορφολογίας του εδάφους από διαφορετικά επίπεδα και σημεία.
The building parallel to the x axis is formed to lead the visitor through an educational journey, since it consists the historical and geological Museum of the Corinth Canal. The entity includes three distinctive parts and a cafe-restaurant, which is situated separately on the right side of the bridge. The outdoor space is composed by atriums and mild ramps, that allows people to descent gently the elevation of the slope. This gradual and continuous descending encourages the observation of the geomorphological characteristics from various levels and multiple proximities.
ΕΓΚΑΡΣΙΕΣ ΤΟΜΕΣ ΚΤΗΡΙΟΥ TRANSVERSAL SECTIONS 53
ΚΑΤΟΨΗ ΚΤΗΡΙΟΥ A’ ΚΑΙ Β’ ΣΤΑΘΜΗΣ +66.00, +63.00 PLANS OF THE MUSEUM, LEVELS A (+66.00) AND B (+63.00)
ΔΙΑΜΗΚΗΣ ΤΟΜΗ ΚΤΗΡΙΟΥ LONGITUDINAL SECTION
ΔΙΑΜΗΚΗΣ ΟΨΗ ΚΤΗΡΙΟΥ LONGITUDINAL ELEVATION
ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΑΠΟΨΗ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ, ME TA ΕΚΘΕΜΑΤΑ INTERIOR VIEW OF THE MUSEUM AND ITS EXHIBITS
ΑΠΟΨΗ ΤΟΥ ΚΑΦΕ ΚΑΙ ΕΠΕΙΤΑ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΕΙΣΟΔΟΥ VIEW OF THE CAFE AND THE ENTRANCE HALL
58
ΑΠΟΨΗ ΤΟΥ ΑΙΘΡΙΟΥ - ΣΗΜΕΙΟ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΡΑΜΠΑ VIEW OF AN ATRIUM AND THE JUNCTION OF THE EXTERIOR RAMPS
ΑΠΟΨΗ ΤΟΥ ΑΙΘΡΙΟΥ - ΧΩΡΟΣ ΣΤΑΣΗΣ VIEW OF AN ATRIUM
59
Γ. ΠΥΡΓΟΣ / C. THE TOWER ΑΡΧΕΙΟ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ - ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΩΡΥΓΑ RESEARCH AND ARCHIVE CENTER ABOUT THE CANAL
Ο πύργος αποτελεί την ενότητα του χωροδικτύου σε τρεις άξονες που αναμετράται με το ύψος της Διώρυγας (80 μ), τον άξονα z. Το τμήμα του πύργου που βρίσκεται έξω από τη γη λειτουργεί ως πυλώνας στήριξης της γέφυρας και γενικότερα συνιστά ένα ψηλό κατακόρυφο τοπόσημο, ορατό από μεγάλη απόσταση. Παράλληλα, μέσα στη γη φιλοξενείται η έρευνα και η μελέτη των γεωλογικών φαινομένων, γίνονται συζητήσεις και εκδηλώσεις σε σχέση με τη διώρυγα, συγκεντρώνονται επιστήμονες όπως τοπογράφοι ή γεωλόγοι που δουλεύουν και βρίσκονται κυριολεκτικά μέσα στη γη σε χώρους όπως η βιβλιοθήκη, τα εργαστήρια, η αίθουσα διαλέξεων και η διοίκηση. Στα βατά δώματα των τεσσάρων κουτιών διαμορφώνονται υπαίθριοι χώροι ανάπαυσης και στάσης, σημείο συνάντησης για τους εργαζόμενους ερευνητές και τους περαστικούς επισκέπτες. Η βύθιση/αναδυση του σώματος μέσα στο ρήγμα αποκαλύπτει άγνωστες πτυχές της τοπογραφίας, τη γεωλογική υπόσταση και της διάστασεις της Διώρυγας. The tower comprises the part of the three dimensional network that confronts with the entire height of the Canal (80m), the z axis. This specific part of the building is necessary in order to support the structure of the bridge and it consists a landmark for the whole area. Additionally, the internal spaces are housing a researchers’ unit, which supports their stay and studies with a library, a laboratory a lecture room and an administration office. The intervening outdoor space is accessible to the public and consists an ideal spot for obsevation of the precipice. The submersion of the body in the trench reveals undisclosed facets of the topography, the geological consistence and the dimensions of the canal.
60
ΑΝΩΤΑΤΗ ΣΤΑΘΜΗ +54.00
ENTRANCE ON THE UPPER LEVEL +54.00
ΗΜΙΥΠΑΙΘΡΙΟΣ ΧΩΡΟΣ ΕΚΤΟΝΩΣΗΣ +49.50
TERRACE +49.50
ΥΠΟΔΟΧΗ - ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ +46.00
RECEPTION +46.00
ΓΡΑΦΕΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ +42.60
ADMINISTRATION OFFICE +42.60
62
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΧΩΡΟΣ +32.3Ο
LABORATORY +32.3Ο
ΥΠΑΙΘΡΙΟΣ ΧΩΡΟΣ +28.70
TERRACE +28.70
ΑΙΘΟΥΣΑ ΔΙΑΛΕΞΕΩΝ +23.30
CONFERENCE ROOM +23.30
ΧΩΡΟΣ ΑΝΑΠΑΥΣΗΣ +19.60
RECREATION ROOM +19.60
ΥΠΑΙΘΡΙΟΣ ΧΩΡΟΣ +37.70
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ +15.90
TERRACE +37.70
LIBRARY-ARCHIVE +15.90
ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΗ ΑΠΟΨΗ ΠΥΡΓΟΥ - ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΝΕΡΟ VERTICAL VIEW OF THE TOWER-CONNECTION WITH THE WATER
ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΑΠΟΨΗ ΤΟΥ ΠΥΡΓΟΥ, ΧΩΡΟΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ INTERIOR VIEW OF THE TOWER-THE LIBRARY
ΗΜΙΥΠΑΙΘΡΙΟΣ ΧΩΡΟΣ - ΔΙΑΜΟΡΦΩΜΕΝΟ ΔΩΜΑ TERRACE WITH VIEW INSIDE THE CANAL
Γ. Π Ρ Ο Π Λ Α Σ Μ Α Τ Α C. THE MODELS
Για την εργασία μας δεν χρησιμοποιούμε μόνο ψηφιακά εργαλεία, αλλά δοκιμάζουμε τις λύσεις φτιάχνοντας προπλάσματα/μακέτες σε διαφορετικές κλίμακες και πειραματιζόμαστε με ποικίλα υλικά και μεθόδους κατασκευής. Οι μακέτες που κατασκευάσαμε για τη διπλωματική ήταν οι ακόλουθες:
1. Πρόπλασμα της Διώρυγας, Κλίμακα: 1/2000 Διαστάσεις: 3.50x0.70x0.25 m
2. Πρόπλασμα της περιοχής παρέμβασης, Κλίμακα: 1/500 Διαστάσεις: 2.20χ0.85χ0.50 m
3. Πρόπλασμα της αρχιτεκτονικής πρότασης, Κλίμακα: 1/200 Διαστάσεις: 1.00x1.00x0.85 m
4. Προπλάσματα εγκάρσιων τομών αναγλύφου Διώρυγας Κλίμακα: 1/500 Διαστάσεις: 0.25x0.25x0.05m το καθένα
4. Προπλάσματα εργασίας Κλίμακα: 1/200 Διαστάσεις: ποικίλες
For our work we use not only digital tools, but we test our solutions by making models on different scales and experimenting with various materials and building methods. The models we produced for this project are:
1. Model of the Canal, Scale: 1/2000 Dimensions: 3.50x0.70x0.25 m
2. Model of the area of intervention Scale: 1/500 Dimensions: 2.20χ0.85χ0.50 m
3. Model of the architectural project Scale: 1/200 Dimensions: 1.00x1.00x0.85 m
4. Models of the variations of the Canal’s section Scale: 1/500 Dimensions: 0.25x0.25x0.05m each
4. Working models Scale: 1/200 Dimensions: variable
ΠΡΟΠΛΑΣΜΑ 1:2000 MODEL 1:2000
ΠΡΟΠΛΑΣΜΑ 1:500 MODEL 1:500
Πρόπλασμα Εργασίας [1:200] Εικ. 1: Η πρόταση στο σύνολο της Εικ. 2: Συνέχεια της κίνησης επί των ραμπών, μια ήπια κατεβασιά Working model [1:200] Img 1: The entire project Img 2: Detail of the exterior ramps
Πρόπλασμα Εργασίας [1:200] Εικ.3 Διερεύνηση όψης πύργου
Working model [1:200] Img 3 Variations of the tower’s facade
ΠΡΟΠΛΑΣΜΑ 1:200 MODEL 1:200
90
91
ΕΠΙΛΟΓΟΣ Κλείνοντας, μέσα από την αναζήτησή µας για το πώς ένα τεχνικό έργο φέρει σηµάδια υποβάθµισης, τόσο ως προς τη λειτουργία του όσο και στην ευρύτερη περιοχή, καταλήγουµε ότι µία γεωπολιτιστική συρραφή θα µπορούσε να ενεργοποιήσει ξανά τον τόπο αυτό ως παλίµψηστο πολλαπλών στοιχείων και ενοτήτων. Αφ’ ενός θα άρει τις ασυνέχειες και αφ’ ετέρου µέσω της συρραφής των τριών διαστάσεων, θα αποκωδικοποιήσει την τέταρτη διάσταση του τόπου, τον χρόνο. Ο χρόνος, ο οποίος έχει αθροίσει όλα τα ακούσια και εκούσια ενεργήµατα του ανθρώπου αλλά και εκείνα της φύσης, αποτελεί το υλικό περιεχόμενο της παρέμβασης. Θεωρούμε πως γενικότερα οι χώροι βρίσκονται σε ένα διαρκή κύκλο ζωής και θανάτου, µνήµης και λήθης, καθώς νέες εγγραφές αέναα έρχονται να αντικαταστήσουν τις παλαιότερες. Η κατοίκηση, µε την έννοια της οικειοποίησης ενός χώρου, εναποθέτει αλλά και σβήνει χωρι-κές εγγραφές νοηματικές και υλικές. Η ερμηνεία και η ανάγνωση του χώρου δια της πρακτικής αυτής θα αποθέτει διαρκώς νέα ενεργήματα. Αναγνωρίζοντας πως αυτή η κυκλική κίνηση είναι αναπόφευκτη, επιδιώξαμε να ξεκινήσουμε ένα νέο κύκλο ανάγνωσης, επανεκτίμησης και ενερ-γοποίησης του συγκλονιστικού αυτού ανθρώπινου έργου, ο οποίος θα συνυπάρξει ή θα δια-δεχτεί εν καιρώ τον επόμενο. Ο Ισθμός είναι ένα έργο προβολής συγκλονιστικού τοπίου και όλης της ιστορίας. Δεν είναι ένα «γραφικό» μέρος και έχει πάνω του αποτυπωμένο ένα μεγάλο τεχνικό έργο για ταελληνικά δεδομένα, χωρίς να έχουν αφαιρεθεί οι διαστάσεις του τοπίου. Το προσόν της διώρυγας είναι η μοναδικότητά της στον κόσμο, δεν υπάρχει κάποια άλλη όμοιά της. Και ακόμα το πολύπτυχό της δεν έχει ανακαλυφθεί. Προσφέρεται για να ανακαλύψουμε και να ορίσουμε ξανά έννοιες όπως τι είναι φύση, τι είναι τεχνητό έργο, τι είναι ξεκούραση ή διακοπές χωρίς το θόρυβο της κατανάλωσης, τι είναι πολιτισμός, προσφέρεται δηλαδή για να ορίσουμε τα ελληνικά στοιχεία του τόπου μας. Πιο συνολικά, λοιπόν, η εργασία θέτει τις κατευθύνσεις ενός στρατηγικού σχεδιασμού με ένα όραμα που δεν αφορά μόνο τοπικά την περιοχή της διώρυγας. Το παρελθόν δείχνει πως η Ελλάδα, παρ’ όλο που βρισκόταν σε μια περίοδο οικονομικής κρίσης, κατάφερε να συντονιστεί με το επαναστατικό πνεύμα της βιομηχανικής εποχής και να ανταπεξέλθει σε μια μεγάλη πρό-κληση, φέροντας σε πέρας τόσο ένα σπουδαίο τεχνικό άθλο όσο και ένα μεγάλο οικονομικό τόλμημα. Σε αυτή τη βάση, λοιπόν, η πρόταση θέτει εκ νέου το όραμα ενός δημόσιου έργου που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως μοχλός ανάπτυξης απέναντι στις οικονομικές δυσκολίες που επικρατούν σήμερα ενώ παράλληλα θα συνιστά κοινωνικό πυκνωτή και φορέα πολιτιστικής άνθησης. Ένα τοπόσημο που θα νοηματοδοτήσει εκ νέου αυτό τον τόπο.
EPILOGUE Through our research on the degradation of a big infrastructure project and the consequent decline of its surrounding area, we conclude that a geocultural regeneration could reactivate this palimpsest of different elements and various entities. On the one hand, it will erase the discontinuities and on the other hand, through the three-dimension correlation, it will decode time, the fourth dimension. Time, which has accumulated all human actions -both voluntary and involuntary, natural and human-made-becomes the content of our intervention. We consider that in general, spaces participate in a continuous circle of life and death, memory and oblivion, as new entries perpetually replace the older ones. Dwelling - with Heidegger’s meaning of appropriating space- adds but also erases spatial entries. Knowing that this circular procedure is inevitable, we aimed to start a new round of interpreting and activating this exceptional human project, which will co-exist with or it will replace the existing one. The Corinth Isthmus is a project that highlights the exceptional landscape and the long history about it. It is not a “picturesque” place, but it is marked by a great infrastructure project, without eliminating the landscape’s characteristics. The Corinth Canal’s biggest advantage is its worlwide uniqueness, but its multiple aspects still remain unknown. The Canal offers us the opportunity to rediscover the meaning of nature, infrastructure, culture, holidays away from the noise of consumption, in other words it can make us redefine the greek characteristics of our country To conclude, this project proposes a strategic planning that does not concern only the local area. The past shows that Greece, despite facing an economic crisis, managed to co-ordinate with the revolutionary spirit of the industrial period and to cope with a great challenge, accomplishing both a great technical and economical feat. So, the proposal re-establishes the vision of a public project that could help Greek economy flourish, while at the same time it would constitute a social, scientific and cultural pole; a landmark which will redefine this place.
96
97
Δ. ΕΚΘΕΣΗ ΕΡΓΟΥ- ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ D. EXHIBITION - DISTINCTIONS
1. ΕΚ ΘΕΣΗ σε συνεργασία με το Ιστορικό Αρχείο της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας: “Γεφυρώνοντας το παρελθόν με το μέλλον. Η Διώρυγα της Κορίνθου”.
1. ΕXH IB IT I O N in collaboration with the Historic Archive of the National Bank of Greece: “Bridging the past with the future, the Corinth Canal.
2. Δ Ι Α Κ ΡΙ ΣΗ ένα από τα 40 shortlisted projects στον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό Young Talent Architecture Award | Fondation Mies Van der Rohe συμμετοχή στην έκθεση στη 16η Biennale Aρχιτεκτονικής στη Βενετία
2. D IS T INC T I O N one of the 40 shortlisted projects in the architectural competition Young Talent Architecture Award | Fondation Mies Van der Rohe. Project exhibited in the16th Biennale of Architecture in Venice
3. ΒΡΑΒ ΕΙ Ο ένα από τα 4 ισότιμα βραβεία στον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό Mediterranean Mimar Sinan Prize
3. P R IZ E one of the 4 equivalent prizes in the architectural competition Mediterranean Mimar Sinan Prize
ΕΚΘΕΣΗ - EXHIBITION
Η διπλωματική μας εργασία αποτέλεσε την αφορμή για έκθεση “Γεφυρώνοντας το παρελθόν με το μέλλον, η Διώρυγα της Κορίνθου” την οποία συνδιοργανώνει η ομάδα μας με το Ιστορικό Αρχείο της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας (ΕΤΕ). Εμπνευστής της έκθεσης ο Γεράσιμος Νοταράς, διευθυντής του Αρχείου. Το πρώτο μέρος της έκθεσης αναφέρεται στο παρελθόν της Διώρυγας, το οποίο εκπροσωπείται από το πλούσιο υλικό του Ιστορικού Αρχείου. Το δεύτερο μέρος αφορά στο πιθανό μέλλος της Διώρυγας, όπως αυτό παρουσιάζεται μέσα από τη διπλωματική μας εργασία. Είναι τιμή μας που αυτή η έκθεση είναι το αποτέλεσμα μιας εξαιρετικής συνεργασίας με το Ιστορικό Αρχείο της ΕΤΕ και της ομάδας μας. Η έκθεση παρουσιάζεται στην Αθήνα από 26/04/2018 έως 31/05/2018 και συμμετέχει στην Ευρωπαϊκή Νύχτα Μουσείων στις 18/05/2018.
100
Our diploma project was the motive for the creation of the exhibition “Γεφυρώνοντας το παρελθόν με το μέλλον, η Διώρυγα της Κορίνθου” (Bridging the past with the future, the Corinth Canal). Gerassimos Notaras), Director of the Archive, inspired the idea of the exhibition. The first section refers to the past of the Canal, represented by the rich documentation of the Historical Archive of the National Bank of Greece. The second one refers to its possible future, represented by our diploma project. It is an honor that this exhibition is the result of an excellent collaboration between the Historical Archive of the National Bank of Greece and our diploma team. The exhibition will take place in Athens from 26/04/2018 to 31/05/2018 and it will participate at the European Museum Night on 18/05/2018.
101
Φωτογραφίες από τα εγκαίνια της έκθεσης στις 26 Απριλίου 2018. Images from the inauguration of the exhibition on the 26th of April 2018.
102
Φωτογραφίες από το χώρο της έκθεσης. Photographs from the exhibition.
103
Μαθητές του δημοτικού επισκέφθηκαν την έκθεση κι έμαθαν για τη Διώρυγα συμμετέχοντας στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που σχεδιάσαμε σε συνεργασία με το Αρχείο ειδικά για εκείνους και περιλαμβάνει ξενάγηση, προβολές, ζωγραφική, κουίζ και παιχνίδι. Primary school students have visited the exhibition and learnt about the Corinth Canal by participating in the educational program which we specially designed for them and includes guided tour, painting and playing.
104
Στην αίθουσα εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων. Working and playing with children. Educational programs for the Corinth Canal.
105
D I S T I N C T I O N - Y O U N G TA L E N T A R CH I T E C T U R E AWA R D
Η Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ μας επέλεξε ανάμεσα στις 4 ομάδες που την εκπροσώπησαν στο φοιτητικό διαγωνισμό Young Talent Architecture Award (YTAA) που διοργανώνεται από το ίδρυμα Mies van der Rohe. Με τη συγκεκριμένη διπλωματική εργασία διακριθήκαμε ανάμεσα σε 334 συμμετοχές, με μία θέση στα 40 shortlisted projects. Ως εκ τούτου, η εργασία εξετέθη στη 16η Biennale αρχιτεκτονικής στη Βενετία σε έκθεση στο Palazzo Mora (European Cultural Center). Η έκθεση εγκαινιάστηκε στις 24 Μαΐου και διήρκεσε μέχρι τις 25 Νοεμβρίου. Η συμμετοχή όπως παρουσιάστηκε στο διαγωνισμό είναι διαθέσιμη στον παρακάτω σύνδεσμο: http://ytaa.miesbcn.com/work/605 και λόγω αυτής της διάκρισης φιλοξενείται στο site World Architects. https://www.world-architects.com/en/margarita-zakynthinou-xanthi-elena-mylona-zoi-tzounidou-athens
The School of Architecture of NTUA nominated us in order to participate in the “Young Talent Architecture Award” (YTAA), an architectural student competition for graduation projects which is organized by the Mies van der Rohe Foundation. Our graduation project was one of the 40 shortlisted projects, among 334 entries. As a result, it was exhibited at the 16th Biennale of Architecture in Venice at Palazzo Mora (European Cultural Center). The exhibition was inaugurated on 24 May and lasted until 25 November. You can find our entry in the following link: http://ytaa.miesbcn.com/work/605 and due to this distinction it is hosted on the World Architects site. https://www.world-architects.com/en/margarita-zakynthinou-xanthi-elena-mylona-zoi-tzounidou-athens
106
107
PRIZE - MEDITERRANEAN MIMAR SINAN PRIZE
Βραβείο στον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό Mediterranean Mimar Sinan Prize 2018. Συνολικά, δόθηκαν 4 ισότιμα βραβεία και 6 έπαινοι που θα συμμετάσχουν σε ανάλογη έκθεση στην Κωνσταντινούπολη. Ο διαγωνισμός αυτός αφορά τις διπλωματικές εργασίες φοιτητών από χώρες της Μεσογείου και διοργανώθηκε από το Mimar Sinan Fine Arts University και το MED 21 Program.
Prize in the architectural competition Mediterranean Mimar Sinan Prize 2018. In total, the 4 equivalent prizes και 6 honourable mentions will be exhibited in Instabul. This competition concerns the graduation projects of students from Mediterranean countries and it was carried out by the Mimar Sinan Fine Arts University and the MED 21 Program.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Πολλές θερμές ευχαριστίες σε όλους όσους εκαναν δυνατή αυτή την εργασία και αυτή την έκθεση
THANKS Many special thanks to all those people who made this project and this exhibition possible.
Ευχαριστούμε πολύ τους καθηγητές μας που μας συμβούλευσαν και μας καθοδήγησαν σε αυτή την πορεία: Βαλεντίνη Καρβουντζή και Παναγιώτη Βασιλάτο
Ευχαριστούμε θερμά για τις πληροφορίες και το χρόνο που μας διέθεσαν τους: Γεράσιμο Νοταρά, διευθυντή του Ιστορικού Αρχείου της Ε.Τ.Ε. Βαγγέλη Μόσχο, Τοπογράφο Μηχανικό της Α.Ε.Δ.Ι.Κ. Γιώργο Τσιαμπάο, καθηγητή Πολιτικών Μηχανικών Ε.Μ.Π. Σόνια Χαραλαμπίδου, Αρχιτέκτονα Μηχανικό Ειρήνη Κλαμπατσέα, Αρχιτέκτονα Μηχανικό Θεώνη Ξάνθη, Αρχιτέκτονα Μηχανικό Θοδωρή Ανδρουλάκη, Αρχιτέκτονα Μηχανικό Κάτια Παυλάκη, Γεωλόγο Κώστα Γεωργακόπουλο, Μηχανολόγο Μηχανικό Νίκο Ρώσση, Αρχιτέκτονα & Πολιτικό Μηχανικό Θοδωρή Βαγενά, υπεύθυνο του Εργαστηρίου Προπλασμάτων Νίκο Σπύρου, Αρχιτέκτονα Μηχανικό Μπάμπη Λοιζίδη, Αρχιτέκτονα Μηχανικό και Φωτογράφο.
Ευχαριστούμε ακόμα περισσότερο όλους όσους μας βοήθησαν έμπρακτα σε αυτή την προσπάθεια και έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους! τη Νικολέττα τον Ιάσονα το Στέφανο το Λευτερη τον κ. Γιάννη το Σπύρο τον Αποστόλη το Νέστορα την Ειρήνη την Πηνελόπη τη Θάλεια την Πωλίνα τη Φωτεινή το Σταύρο τη Στεφανία τη Μαργαρίτα την Αλεξάνδρα
και τις οικογένειές μας που μας στήριξαν σε όλο αυτό το εγχείρημα!