CITYTRIPPEN

Laat je Leiden

Tussen oud en nieuw, waan je je in Leiden. Geniet van de architectuur, de musea en – voor wie met de wagen komt – zelfs van de parkeergarage.

Tekst Micheline Peacock

DAG 1

Leiden is dé wetenschapsstad van Europa in 2022. Dit jaar staat bol van leuke activiteiten voor bezoekers. Bij aankomst in de stad rijden we de parking onder de Lammermarkt in: als een kurkentrekker boort hij zich acht verdiepingen de grond in: ruim, licht, netjes en zo geconcipieerd dat je steeds de eerste vrije plaats vindt zonder enige hinder van tegenliggers of voetgangers. Een wereldwonder van architectuur, dixit het infopaneel. We komen weer bovengronds naast de – Hollandser kan niet – windmolen de Valk die ons als de poolster steeds weer de weg zal wijzen. Dit contrast, of liever, dit samengaan van oud en nieuw lijkt typisch voor Leiden: een autoluw eeuwenoud stadje met elektrische bussen, hippe studenten op een omafiets en mummies en skeletten van dino’s in hypermoderne musea. Volg maar mee. Er zijn natuurlijk de typische huizen, de grachten en bruggetjes. Heerlijk, zeker met wat zon. We kuieren richting het Rapenburg, de mooiste gracht van de stad. Onderweg stoppen we bij de Hortus Botanicus, die elke dag open is. Je vindt er serres met tropische gewassen, orchideeën en vleesetende planten, een Japanse tuin, enkele perken met Chinese geneeskrachtige kruiden en een varentuin. Ooit bloeiden hier de eerste tulpen en hier verzorgde Philipp Franz von Siebold (1796 - 1866) de planten die hij uit Japan had meegebracht – onder meer de eerste stekjes van de Japanse duizendknoop, die invasieve exoot die natuurliefheb-

Hortus Botanicus. bers vandaag tot wanhoop drijft. In het Sieboldhuis leer je meer over zijn leven en werk. Aan de overkant van het Rapenburg ligt het Rijksmuseum voor Oudheden (RMO). We verdiepen ons in de vaste collectie, beginnen met Egypte, maar beseffen dat we ons moeten beperken als we ook Doggerland – het enorme prehistorische landschap dat zo’n 7.000 jaar geleden is verdwenen in de Noordzee – willen ontdekken en we de tijdelijke tentoonstelling over de tempels uit Malta niet willen missen. Sluitingstijd. Buiten begint het avondleven op gang te komen. In een trendy Italiaanse eettent gaan we onze honger stillen. Neen, geen dessert, want we willen vanavond nog het Singelpark afwandelen: de 6 km lange vestinggracht. Dat lukt uiteindelijk maar voor de helft, al heeft mijn stappenteller vandaag toch 16.000 stappen geregistreerd.

DAG 2

Leiden is de geboortestad van Rembrandt en vandaag lopen we dus de Rembrandtroute om ons onder te dompelen in de Gouden Eeuw. Zodoende leren we over de bevolkingsexplosie en de stadsuitbreiding in de zeventiende eeuw, over de bloei van de (laken)handel en van de wetenschap en over de Pilgrim Fathers

MET KINDEREN? MAAK DE REIS OVER DE NIJL

Komende zomer kan je met de noordenwind mee zeilen, van de Middellandse Zee naar Midden-Afrika, tijdens deze doe-expo in het Rijksmuseum van Oudheden. Ze neemt je mee langs de meest bijzondere plekken langs de Nijl, de langste rivier ter wereld. Je maakt een reis door het oude Egypte en ontdekt welke andere culturen er nog meer langs de Nijl lagen, van de Nubische steden tot het koninkrijk Aksum. Onderweg ontcijfer je hiërogliefen, sla je je eigen munten, maak je papyrus, rijg je een armband, versier je een tempel, bouw je een piramide en meer. Van 2 juli t.e.m. 4 september 2022. www.rmo.nl

Rapenburg. Foto Kees Hummel

die er een tijdje verbleven alvorens ze de grote overtocht naar Amerika maakten. Niet alles is echt gelinkt met de beroemde schilder. Wel passeren we de plek waar ooit de moutmolen van zijn oma heeft gestaan en de kerk waar zijn ouders begraven werden. We turen door een raampje binnen in de Latijnse School, waar de kleine Rembrandt zijn broek versleet en na tien seconden begint zich warempel ons portret af te tekenen op een digitale schildersezel. De namiddag brengen we door in Naturalis. Opgezette dieren, een maquette van Nederland in de ijstijd, vulkanisme en platentektoniek, het ontstaan van edelstenen… allemaal aanschouwelijk en plezierig voorgesteld. De meeste bezoekers tref je aan op de zevende verdieping voor alle pikante details over ‘verleiding’ bij dieren. Roodfluwelen draperieën en knusse hoekjes met fauteuils scheppen een boudoirachtige sfeer. Je krijgt zowaar rode oortjes bij het filmpje ‘green porn’ met Isabella Rosselini die demonstreert hoe walvissen en regenwormen het doen. De architectuur is overweldigend. Ga zeker eens kijken op de www. naturalis.nl en je zal zien wat ik bedoel. Vandaag 22.000 stappen – dat verdient een lekker dinertje bij Wielinga. In het driegangenmenu vinden zowel vlees- en viseters als vegetariërs hun gading.

DAG 3

Na het ontbijt heb ik een afspraak met Lucien Geelhoed, intendant van Leiden City of Science 2022. Vol enthousiasme over dit project gaan we een versnelling hoger om Leiden te leren kennen als stad van ontdekkingen. Met de app Leiden discoveries wandelen we langs plekken waar wis- en natuurkundigen, economen en astronomen ooit uitpakten met hun vondsten: de Leidsche fles (om elektrische lading op te slaan), de tiendelige breuk, het heliocentrisme, orgaantransplantatie, econometrie en elektronenspin… Het Rijksmuseum Boerhaave biedt een schitterend overzicht van vijf eeuwen geneeskunde. We nemen plaats in het (nagebouwd) anatomisch theater waar destijds voor het oog van nieuwsgierigen lijken werden ontleed. We zien een soort pop waarvan de buik openging als een deksel om aanschouwelijk voor te stellen hoe de baby in de moederschoot zat. We leren over het nut van handen wassen vóór een operatie en over de moeizame weg om een elektrocardiogram te realiseren. We zien hoe een ijzeren long werkte (en ik die dacht dat dit een verzinsel uit Suske en Wiske was!). Hoe verder je vordert in de zalen, hoe recenter de ontwikkelingen. Boeiend, maar dan is mijn arme hoofd verzadigd. Er kan geen wetenschappelijk weetje meer bij. We komen zeker nog terug. Er is in Leiden nog zoveel: Corpus (een museum waar je in een uur tijd doorheen het menselijk lichaam reist), het Leiden American Pilgrim museum, Museum De Lakenhal, de hofjeswandeling… Leiden telt 35 hofjes, middeleeuwse sociale woningen, zoals een begijnhof gebouwd rond een binnentuin en afgesloten met een deur. We moeten nog op de grachten varen (of suppen?) en shoppen. Nog snel een souvenirtje kopen: een thriller van Jeroen Windmeijer. Zo leuk om met de personages door de Beschuitsteeg te lopen, de Breestraat over te steken en te vermoeden dat er weleens tunnels van de Burcht naar de SintPieterskerk kunnen lopen. Wordt vervolgd. ■