Thai language translation rights belong to Matichon Publishing House arranged with Little, Brown and Company, New York New York, USA through Tuttle-Mori Agency Co., Ltd.
I Am Malala Malala Yousafzai เขียน ร่วมกับ Christina Lamb สหชน สากลทรรศน์ แปล
กรุงเทพมหานคร ส�ำนักพิมพ์มติชน 2557
I Am Malala • สหชน สากลทรรศน์ แปล
จากเรื่อง I Am Malala ของ Malala Yousafzai with Christina Lamb Copyright © 2013 by Salarzai Limited. Thai language Copyright © 2014 by Matichon Publishing House. All rights reserved พิมพ์ครั้งแรก : ส�ำนักพิมพ์มติชน, ตุลาคม 2557 พิมพ์ครั้งที่สอง : ส�ำนักพิมพ์มติชน, ตุลาคม 2557 พิมพ์ครั้งที่สาม : ส�ำนักพิมพ์มติชน, ตุลาคม 2557 ราคา 270 บาท ข้อมูลทางบรรณานุกรม ยูซัฟไซ, มาลาลา. I Am Malala พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ : มติชน, 2557. 328 หน้า. 1. ยูซัฟไซ I. แลมบ์, คริสติน่า, ผู้ร่วมแต่ง. II. สหชน สากลทรรศน์, ผู้แปล III. ชื่อเรื่อง. 923.6 ISBN 978 - 974 - 02 - 1335 - 2
ที่ปรึกษาส�ำนักพิมพ์ : อารักษ์ คคะนาท, สุพจน์ แจ้งเร็ว, สุชาติ ศรีสุวรรณ, ปิยชนน์ สุทวีทรัพย์, ไพรัตน์ พงศ์พานิชย์, นงนุช สิงหเดชะ ผู้จัดการส�ำนักพิมพ์ : กิตติวรรณ เทิงวิเศษ • รองผู้จัดการส�ำนักพิมพ์ : รุจิรัตน์ ทิมวัฒน์ บรรณาธิการบริหาร : สุลักษณ์ บุนปาน • บรรณาธิการส�ำนักพิมพ์ : พัลลภ สามสี บรรณาธิการต้นฉบับแปล : ชุมฉันท์ ช�ำนิประศาสน์ • บรรณาธิการเล่ม : วรางคณา เหมศุกล พิสูจน์อักษร : ปารดา นุ่มน้อย • กราฟิกเลย์เอาต์ : กรวลัย เจนกิจณรงค์ ออกแบบปก-ศิลปกรรม : ประภาพร ประเสริฐโสภา • ประชาสัมพันธ์ : สุภชัย สุชาติสุธาธรรม นักศึกษาฝึกงานแผนกประชาสัมพันธ์ : ฐิมาภรณ์ โพธิ์ขวัญ
หากท่านต้องการสั่งซื้อหนังสือเล่มนี้จ�ำนวนมากในราคาพิเศษ เพื่อมอบให้วัด ห้องสมุด โรงเรียน หรือองค์กรการกุศลต่างๆ โปรดติดต่อโดยตรงที่ บริษัทงานดี จ�ำกัด โทรศัพท์ 0-2580-0021 ต่อ 3353 โทรสาร 0-2591-9012 www.matichonbook.com บริษัทมติชน จ�ำกัด (มหาชน) : 12 ถนนเทศบาลนฤมาล ประชานิเวศน์ 1 เขตจตุจักร กรุงเทพฯ 10900 โทรศัพท์ 0-2580-0021 ต่อ 1235 โทรสาร 0-2589-5818 แม่พิมพ์สี-ขาวด�ำ : กองการเตรียมพิมพ์ บริษัทมติชน จ�ำกัด (มหาชน) 12 ถนนเทศบาลนฤมาล ประชานิเวศน์ 1 เขตจตุจักร กรุงเทพฯ 10900 โทรศัพท์ 0-2580-0021 ต่อ 2400-2402 พิมพ์ที่ : โรงพิมพ์มติชนปากเกร็ด 27/1 หมู่ 5 ถนนสุขาประชาสรรค์ 2 ต�ำบลบางพูด อ�ำเภอปากเกร็ด นนทบุรี 11120 โทรศัพท์ 0-2584-2133, 0-2582-0596 โทรสาร 0-2582-0597 จัดจ�ำหน่ายโดย : บริษัทงานดี จ�ำกัด (ในเครือมติชน) 12 ถนนเทศบาลนฤมาล ประชานิเวศน์ 1 เขตจตุจักร กรุงเทพฯ 10900 โทรศัพท์ 0-2580-0021 ต่อ 3350-3353 โทรสาร 0-2591-9012 Matichon Publishing House a division of Matichon Public Co., Ltd. 12 Tethsabannarueman Rd, Prachanivate 1, Chatuchak, Bangkok 10900 Thailand หนังสือเล่มนี้พิมพ์ด้วยหมึกที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม เพื่อปกป้องธรรมชาติ ลดภาวะโลกร้อน และส่งเสริมสุขภาวะที่ดีของผู้อ่าน
สารบัญ
บทน�ำ
11
ภาค 1 1. ลูกสาวถือก�ำเนิด 19 2. พ่อของฉัน คือนกเหยี่ยว 32 3. เติบโตในโรงเรียน 43 4. หมู่บ้าน 59 5. ท�ำไมฉันไม่สวมต่างหู และชาวพัชตุนไม่กล่าวขอบคุณ 69 6. เด็กๆ แห่งภูเขาขยะ 79 7. มุฟติพยายามปิดโรงเรียนของเรา 89 8. ฤดูใบไม้ร่วงช่วงแผ่นดินไหว 101 ภาค 2 9. วิทยุมุลละห์ 108 10. ลูกกวาด ลูกเทนนิส และพระพุทธรูปแห่งสวัต 128 11. ห้องเด็กเก่ง 140 12. จัตุรัสเลือด 152 13. บันทึกของกูล มาไก 158
14. สันติภาพน่าขัน 15. ออกจากหุบเขา
168 179
ภาค 3 16. หุบเขาแห่งความโศกเศร้า 17. ขอให้ตัวสูงขึ้นอีก 18. ผู้หญิงกับทะเล 19. ตาลิบันภิวัตน์ส่วนบุคคล 20. คนไหนคือมาลาลา
190 206 219 236 246
ภาค 4 21. พระเจ้า...โปรดช่วยเธอด้วย 22. การเดินทางสู่แดนสนธยา
254 269
ภาค 5 23. “เด็กหญิงที่ถูกยิงศีรษะ, เบอร์มิงแฮม” 24. “พวกนั้นเอารอยยิ้มของเธอไป”
280 295
บทส่งท้าย เด็ก 1 คน ครู 1 คน หนังสือ 1 เล่ม และปากกา 1 ด้าม...
307
เหตุการณ์ส�ำคัญในปากีสถานและสวัต กิตติกรรมประกาศ รายละเอียดสั้นๆ เกี่ยวกับกองทุนมาลาลา (Malala Fund) ประวัติผู้เขียนและเรียบเรียง
318 321 325 327
ส�ำหรับผู้หญิงทุกคนซึ่งต้องเผชิญกับความอยุติธรรม แต่ถูกปิดปากให้เงียบ โลกจะได้ยินเสียงเราทุกคน
ถา อัฟกานิส
20 กม.
แผนที่สวัต, ปากีสถาน และบริเวณโดยรอบ
สวัต
น
มัตตา มิงโกรา
การ์ชัต ชาห์ปูร์ อัลปูรี
บาร์กานา
าจิก สิ ถา น
จีน
ท
ชังลา
อิหม่ามเดรี (ศูนย์บัญชาการฟัซลุลละห์)
มาลากันด์
เขตชายแดนพิพาท
อัฟกานิสถาน
คาบูล
บาจาอูร์ มาร์ดาน โตราโบรา อับบอตตาบัด
เปศวาร์
อิสลามาบัด รวัลปินดี
วาซิริสถาน
กันดาฮาร์
ปากีสถาน อินเดีย
อิหร่าน การาจี
ทะเล อาระเบียน
บทนำ�
ฉันมาจากประเทศที่สร้างขึ้นตอนเที่ยงคืน และตอนที่ฉันเกือบตาย มันคือ ช่วงหลังเที่ยงวันไม่นาน 1 ปีที่แล้ว ฉันออกจากบ้านไปโรงเรียนและไม่ได้กลับมาอีกเลย ฉัน ถูกกระสุนปืนของตาลิบันยิง และถูกพาออกจากปากีสถานในสภาพหมดสติ บางคนพูดว่าฉันคงไม่ได้กลับบ้านอีกแล้ว แต่ฉันเชื่อมั่นจากหัวใจว่าจะได้ กลับมา การถูกพรากจากประเทศที่คุณรัก ไม่ใช่สิ่งที่ใครๆ อยากให้เกิดขึ้น เดี๋ยวนี้ ทุกเช้า เมื่อฉันลืมตา ฉันอยากเห็นห้องเก่าของตัวเองที่เต็มไป ด้วยข้าวของ เสื้อผ้ากองเกลื่อนบนพื้น ถ้วยรางวัลจากโรงเรียนบนหิ้ง แต่ฉัน กลับอยู่ในประเทศที่เวลาเดินช้ากว่าปากีสถานบ้านเกิดที่รัก และบ้านของฉัน ในหุบเขาสวัตถึง 5 ชั่วโมง แต่ประเทศของฉันล้าหลังจากประเทศนี้หลาย ศตวรรษ ที่นี่มีสิ่งอ�ำนวยความสะดวกมากเท่าที่จะจินตนาการได้ ทุกก๊อกมี น�้ำไหล ร้อนหรือเย็นแล้วแต่คุณต้องการ กดสวิตช์ไฟก็สว่างทั้งกลางวันและ กลางคืน ไม่ต้องใช้ตะเกียงน�้ำมัน มีเตาปรุงอาหารโดยไม่ต้องไปซื้อถังแก๊ส จากตลาด ทีน่ ที่ กุ อย่างทันสมัยมาก ชนิดทีห่ าอาหารปรุงสุกพร้อมกินได้ในซอง เมือ่ ฉันยืนทีห่ น้าต่างและมองออกไป ฉันมองเห็นตึกสูง ถนนยาวเหยียด มีรถราเคลือ่ นทีไ่ ปตามเลนอย่างเป็นระเบียบ แนวพุ่มไม้และสนามหญ้าสีเขียว ตัดแต่งเรียบร้อย และทางเท้าเป็นสัดส่วน แต่เมื่อฉันหลับตา ชั่วครู่หนึ่งก็ ย้อนกลับไปยังหุบเขาของฉัน เทือกเขาสูงที่มีหิมะปกคลุมบนยอด ทุ่งสีเขียว I Am Malala 11
พลิ้วไหว และแม่น�้ำสีน�้ำเงินสว่างไสว หัวใจฉันยิ้มเมื่อมองเห็นชาวบ้านใน หุบเขาสวัต ความคิดพาฉันย้อนกลับไปยังโรงเรียน ที่นั่น ฉันได้อยู่กับเพื่อน และครูอีกครั้ง ฉันได้พบกับโมนิบาเพื่อนรัก เรานั่งลงพูดคุยและเล่าเรื่องตลก ราวกับว่าฉันไม่เคยจากไปไหน พลันฉันก็นึกได้ว่าตัวเองอยู่ในเมืองเบอร์มิงแฮม ประเทศอังกฤษ วันที่ทุกสิ่งเปลี่ยนไปคือวันอังคารที่ 9 ตุลาคม 2012 จริงๆ แล้วไม่ใช่วันที่ดี ที่สุดหรอก เพราะมันเป็นช่วงสอบของโรงเรียน แต่ฉันเป็นหนอนหนังสือก็ เลยไม่ได้สนใจมันมากมายเหมือนเพื่อนร่วมชั้นคนอื่นๆ เช้านัน้ พวกเราไปถึงถนนฮาจิ บาบา ซึง่ เป็นทางขีเ้ ลนแคบๆ ด้วยบรรดา รถสามล้อสีสันสดใสที่พ่นควันดีเซลเป็นระยะเช่นเคย แต่ละคันมีเด็กผู้หญิง นั่งเบียดเสียดกัน 5-6 คน นับแต่ยุคของตาลิบัน โรงเรียนของเราไม่ติดป้าย หรือสัญลักษณ์ใดๆ ประตูทองเหลืองลวดลายวิจิตรบนก�ำแพงสีขาวที่อยู่ตรง ข้ามกับสวนของคนตัดฟืน ไม่บอกใบ้ว่ามีอะไรอยู่ด้านหลัง ส�ำหรับเด็กผู้หญิงอย่างพวกเรา ปากทางเข้าประตูนั้นเป็นเหมือนเส้น ทางมหัศจรรย์สโู่ ลกแสนพิเศษ ขณะทีก่ า้ วเท้าเข้าไป เราจะปลดผ้าคลุมศีรษะ ความรู้สึกเหมือนสายลมพัดพาหมู่เมฆเบิกทางให้กับดวงอาทิตย์ แล้ววิ่งกัน อุตลุดขึ้นบันได โดยที่ขั้นบนสุดเป็นลานโล่ง มีประตูเข้าห้องเรียนหลายๆ ห้อง พวกเราโยนกระเป๋าเป้ไว้ในห้อง แล้วไปรวมตัวกันเข้าแถวตอนเช้าใน ลานโล่งโดยหันหลังให้เทือกเขา ขณะยืนกันอย่างตั้งใจ เด็กหญิงคนหนึ่ง ร้องสั่งขึ้นว่า “อัสซาน บาช!” หรือตามระเบียบพัก พวกเราตบเท้าและรับว่า “อัลเลาะห์” จากนั้นเธอพูดว่า “ฮู ชี ยาร์!” หรือ “ตั้งใจฟัง!” พวกเราตบเท้า อีกครั้งพร้อมเปล่งเสียง “อัลเลาะห์” พ่อก่อตั้งโรงเรียนแห่งนี้ก่อนฉันเกิด บนก�ำแพงที่อยู่เหนือแถวเราขึ้น ไปมีชื่อ “โรงเรียนคูชาล” เขียนไว้อย่างภาคภูมิด้วยตัวอักษรสีแดงและขาว เราไปโรงเรียนช่วงเช้า 6 วันต่อสัปดาห์ และเพราะฉันอายุ 15 ปี เรียนอยู่ เกรด 9 ชัน้ เรียนของฉันจึงใช้เวลาไปกับการท่องสมการเคมี หรือไม่กไ็ วยากรณ์ 12 สหชน สากลทรรศน์ แปล
ภาษาอูรดู หรือเขียนเรียงความภาษาอังกฤษทีม่ คี ติสอนใจอย่าง “ความหุนหัน ท�ำให้เสียหาย” ไม่ก็วาดแผนผังการไหลเวียนของเลือด เพื่อนร่วมชั้นส่วน ใหญ่อยากเป็นหมอ ส�ำหรับคุณ มันยากทีจ่ ะจินตนาการว่ากิจกรรมเหล่านีเ้ ป็น เรื่องอันตราย แต่ถึงอย่างนั้น ข้างนอกประตูโรงเรียน ไม่ได้มีแต่ชาวมิงโกรา ที่เสียงดังและเกียจคร้าน แต่ยังมีพวกอื่นอย่างตาลิบันซึ่งคิดว่าเด็กผู้หญิงไม่ สมควรไปโรงเรียน เช้านั้นเริ่มต้นเหมือนวันอื่นๆ แม้ว่าจะสายกว่าปกติเล็กน้อยเพราะอยู่ ในช่วงสอบ โรงเรียนเริ่มตอน 9 โมง แทนที่จะเป็น 8 โมง ซึ่งเป็นเรื่องดี เพราะฉันไม่ชอบตื่นเช้า ฉันหลับได้ท่ามกลางเสียงไก่ขันและเสียงประกาศ เรียกท�ำละหมาดของสุเหร่า แรกสุดพ่อจะพยายามปลุก “ได้เวลาตื่นแล้ว จานีมุน” พ่อว่า ซึ่งค�ำนี้หมายถึง “เนื้อคู่” ในภาษาเปอร์เซีย พ่อจะเรียกฉัน อย่างนั้นทุกเช้า “ขออีกหน่อยนะคะ อบา” ฉันอ้อนก่อนจะซุกตัวลึกลงไปใต้ ผ้าห่ม จากนั้นแม่จะเข้ามา “ปิชู” แม่เรียก ค�ำนี้แปลว่า “แมว” เป็นชื่อที่แม่ เรียกฉัน ถึงจุดนี้ฉันรู้ว่าถึงเวลาแล้ว และจะตะโกนว่า “พาบีหนูสายแล้ว!” ในวัฒนธรรมของเรา ผู้ชายทุกคนคือพี่ชาย/น้องชาย และผู้หญิงทุกคนคือ พี่สาว/น้องสาว นั่นเป็นวิธีที่เรานึกถึงกัน เมื่อครั้งที่พ่อพาแม่ไปที่โรงเรียน ครั้งแรก ครูทุกคนเรียกเธอว่า “ภรรยาของพี่ชาย” หรือพาบี จึงใช้เรียกกัน มานับแต่นั้น ตอนนี้พวกเราทุกคนจึงเรียกแม่ว่า พาบี ฉันนอนหลับในห้องยาวที่อยู่ส่วนหน้าของบ้าน เฟอร์นิเจอร์มีเพียง เตียงและตู้ซึ่งฉันซื้อด้วยเงินที่ได้เป็นรางวัลจากการรณรงค์เพื่อสันติภาพใน หุบเขาของเราและสิทธิการไปโรงเรียนของเด็กผู้หญิง หิ้งบางชั้นเต็มไปด้วย ถ้ ว ยรางวั ล พลาสติ ก ทาสี ท องที่ ฉั น ชนะจากการแข่ ง ขั น มาถึ ง ชั้ น เรี ย นเป็ น คนแรก มีเพียง 2 ครั้งที่ฉันไม่ได้มาถึงก่อน ทั้ง 2 ครั้งนั้น ฉันแพ้ให้กับ มัลกา-เอ-นูร์เพื่อนร่วมชั้นที่เป็นคู่แข่ง ซึ่งฉันมุ่งมั่นว่าจะไม่ยอมให้เกิดขึ้นอีก โรงเรียนอยู่ไม่ไกลจากบ้าน ฉันเคยเดินไป แต่หลังจากต้นปีก่อน ฉันต้องนั่งรถโรงเรียนไปกับเด็กผู้หญิงคนอื่น จริงๆ ใช้เวลาเดินทางเพียง 5 นาที เลียบไปตามล�ำธารเหม็นๆ ผ่านป้ายโฆษณาอันใหญ่ของสถาบันปลูกผม ของ ดร.หุมายุน ซึ่งเราพูดตลกกันว่าครูผู้ชายหัวล้านคนหนึ่งต้องไปใช้บริการ I Am Malala 13
มาแน่ตอนที่จู่ๆ ผมครูก็เริ่มงอก ฉันชอบนั่งรถโรงเรียนเพราะเหงื่อไม่ออก เหมือนตอนเดิน ทั้งยังได้คุยกับเพื่อน และซุบซิบกับอุสมาน อาลี คนขับซึ่ง เราเรียกว่า “ไพ จาน” หรือ “พี่ชาย” เพราะเขามีเรื่องบ้าๆ บอๆ มาเล่าให้ พวกเราได้หัวเราะเสมอ ฉันหันมาขึ้นรถโรงเรียนเพราะแม่กลัวที่ฉันต้องเดินไปคนเดียว พวก เราถูกข่มขู่ตลอดทั้งปี บางค�ำขู่อยู่ในหนังสือพิมพ์ บางอันเป็นกระดาษโน้ต หรือข้อความที่บอกต่อกันมา แม่เป็นห่วงฉัน แต่ตาลิบันไม่เคยเล่นงานเด็ก ผู้หญิง ฉันกลัวว่าพวกเขาจะพุ่งเป้าไปที่พ่อมากกว่า เพราะพ่อพูดโจมตีพวก นั้นเสมอ ซาฮิด ข่านเพื่อนสนิทและผู้ช่วยการรณรงค์ของพ่อถูกยิงแสกหน้า เมื่อเดือนสิงหาคมระหว่างทางไปท�ำละหมาด และฉันรู้ว่าทุกคนเตือนพ่อว่า “ระวังตัวด้วย นายจะเป็นรายต่อไป” ถนนหน้าบ้านเรารถวิ่งเข้ามาไม่ได้ ตอนเข้าบ้าน ฉันจึงลงจากรถบน ถนนช่วงที่อยู่ต�่ำกว่าล�ำธาร และเดินลอดประตูลูกกรงเหล็กเพื่อขึ้นบันได ฉัน คิดว่าถ้ามีใครจะจู่โจมท�ำร้ายก็น่าจะเกิดขึ้นบนบันไดนี่แหละ ฉันเหมือนพ่อ ฉันมักจะจินตนาการเรื่องนั้นเรื่องนี้เสมอ และบางครั้งในวิชาเรียน ความคิด ของฉันจะโลดแล่น จินตนาการว่าระหว่างทางกลับบ้าน ผู้ก่อการร้ายอาจจะ กระโดดออกมาและยิงใส่ฉันบนบันไดนั้น ฉันคิดไม่ออกว่าจะท� ำอย่างไร บางทีอาจจะถอดรองเท้าฟาดเข้าให้ แต่แล้วก็คิดว่าถ้าท� ำแบบนั้นฉันก็ไม่ ต่างจากผู้ก่อการร้าย การขอร้องน่าจะดีกว่า “โอเค ยิงฉันได้ แต่ฟังฉันก่อน สิ่งที่คุณท�ำน่ะมันผิด ฉันไม่ได้มีปัญหากับคุณเป็นการส่วนตัว ฉันแค่ต้อง การให้เด็กผู้หญิงทุกคนได้ไปโรงเรียน” ฉันไม่หวาดกลัว แต่ก็ตรวจตราให้แน่ใจว่าล็อกประตูดีแล้วในตอน กลางคืน และเริ่มถามพระเจ้าว่าจะเกิดอะไรขึ้นเมื่อเราตาย ฉันเล่าให้โมนิบา เพื่อนรักของฉันฟังทุกเรื่อง เราอาศัยอยู่บนถนนเส้นเดียวกันเมื่อตอนยัง เล็กๆ และเป็นเพื่อนกันมาตั้งแต่ชั้นประถมศึกษา เราคุยกันทุกเรื่อง ทั้งเพลง ของจัสติน บีเบอร์ หนังเรื่องทไวไลท์ และครีมหน้าขาวที่ดีที่สุด ความฝัน ของเธอคือเป็นนักออกแบบเสื้อผ้า แม้รู้ว่าที่บ้านไม่มีวันเห็นด้วย เธอจึง เลือกบอกกับทุกคนว่าอยากเป็นหมอ เป็นเรื่องยากส� ำหรับเด็กผู้หญิงใน 14 สหชน สากลทรรศน์ แปล
สังคมของเราที่จะเป็นอย่างอื่นนอกเหนือไปจากครูหรือหมอ ถ้าพวกเธอได้ ท�ำงาน ส่วนฉันต่างออกไป ฉันไม่เคยซ่อนความปรารถนา ฉันเปลี่ยนจากที่ อยากเป็นหมอ มาอยากเป็นนักลงทุน หรือนักการเมือง โมนิบารู้สึกได้เสมอ หากมีอะไรผิดปกติ “อย่ากังวลไปเลยจ้ะ” ฉันบอกเธอ “ตาลิบันไม่เคยเล่น งานเด็กผู้หญิงตัวเล็กๆ หรอก” เมื่อรถโรงเรียนมาถึง พวกเราจะพากันวิ่งลงบันได เด็กผู้หญิงคนอื่น จะคลุมศีรษะมิดชิดก่อนโผออกจากประตู และปีนขึ้นท้ายรถ รถโรงเรียน คันนี้พวกเราเรียกว่า “ไดนา” เป็นกระบะโตโยต้า ทาวน์เอซ สีขาว มีแถวที่นั่ง ขนานกัน 3 แถว 2 แถวอยู่ชิดแต่ละด้าน และอีกแถวอยู่ตรงกลาง มันคับ แคบเมื่อมีเด็กผู้หญิง 20 คน และครูอีก 3 คน นั่งรวมกัน ฉันนั่งทางซ้าย ระหว่างโมนิบาและเด็กผู้หญิงรุ่นน้อง ชื่อชาเซีย รามซาน พวกเราหอบแฟ้ม ข้อสอบไว้กับอก และวางกระเป๋านักเรียนไว้แทบเท้า หลังจากนั้นมันค่อนข้างเลือนรางนิดหน่อย ฉันจ�ำได้ว่าข้างในไดนา ร้อนและเหนียวหนึบ อากาศเย็นยังมาไม่ถึง และมีเพียงเทือกเขาฮินดู กูช ที่อยู่ไกลออกไปถึงจะมีความเย็นฉ�่ำของหิมะ ไม่มีหน้าต่างด้านหลังที่เรานั่ง มีแค่แผ่นพลาสติกหนาแต่ละด้านที่โบกสะบัด แถมยังเหลืองจากฝุ่นเขรอะ จนมองไม่ทะลุ ทั้งหมดที่เราเห็นคือท้องฟ้าขนาดเท่าแสตมป์จากช่องด้าน หลังและแสงร�ำไรของดวงอาทิตย์ ช่วงเวลานั้นของวัน วัตถุทรงกลมสีเหลือง จะลอยอยู่กลางฝุ่นที่ปกคลุมทุกสรรพสิ่ง ฉันจ�ำได้ว่ารถโรงเรียนเลี้ยวขวาออกจากถนนหลักตรงด่านตรวจของ ทหารตามปกติ และอ้อมหัวมุมผ่านลานทะเลทรายส�ำหรับเล่นคริกเก็ต หลัง จากนั้นฉันจ�ำอะไรไม่ได้อีก ในจินตนาการที่เกี่ยวกับฉากยิง พ่ออยู่ในรถโรงเรียนด้วย พ่อถูกยิง พร้อมฉัน จากนั้นมีคนเต็มไปหมด และฉันออกตามหาพ่อ ในความเป็นจริง สิ่งที่เกิดขึ้นคือรถเราถูกหยุดกะทันหัน ด้านซ้ายมือ เป็นหลุมศพของเชร์ โมฮัมหมัด ข่าน รัฐมนตรีคลังของผู้ปกครองคนแรก ของสวัต ซึ่งมีหญ้าเขียวขึ้นปกคลุม ส่วนขวามือเป็นโรงงานขนม เราคงจะอยู่ ห่างจากด่านตรวจไม่ถึง 200 เมตร I Am Malala 15
เรามองไม่เห็นด้านหน้า แต่ชายหนุ่มไว้เคราสวมเสื้อสีอ่อนก้าวเข้ามา บนถนนและโบกให้รถจอด “นี่ใช่รถโรงเรียนคูชาลหรือเปล่า” เขาถามอุสมาน ไพ จาน คนขับของ เรา คิดว่านี่เป็นค�ำถามที่งี่เง่า เพราะชื่อก็เขียนอยู่ข้างรถ “ใช่” เขาตอบ “ฉันต้องการข้อมูลของเด็กบางคน” ชายคนนั้นกล่าว “นายต้องไปที่ส�ำนักงาน” อุสมาน ไพ จานบอก ขณะที่ชายคนนั้นก�ำลังพูด ชายหนุ่มอีกคนสวมชุดขาวเข้ามาทางด้าน หลังรถ “ดูนั่น มีพวกนักข่าวจะมาขอสัมภาษณ์” โมนิบาพูด ตั้งแต่ฉันเริ่มเดิน สายพูดตามงานต่างๆ กับพ่อเพื่อรณรงค์เรื่องการศึกษาของเด็กผู้หญิง และ ต่อต้านพวกกลุ่มตาลิบนั ทีอ่ ยากจะเอาตัวเราไปซ่อน ก็มนี กั ข่าวเข้ามาหาบ่อยๆ แม้แต่นักข่าวต่างชาติ ถึงแม้จะไม่เหมือนที่ก�ำลังเกิดขึ้นบนถนนแบบนี้ ชาย คนนั้นสวมหมวกแก๊ป ท่าทางเหมือนนักศึกษามหาวิทยาลัย เขาเหวี่ยงตัวขึ้น บนกระบะท้ายรถ และโน้มตัวเข้ามาเหนือเรา “คนไหนคือมาลาลา” เขาถาม ไม่มีใครพูดอะไร แต่เด็กผู้หญิงหลายคนมองมาที่ฉัน ฉันเป็นเด็ก ผู้หญิงเพียงคนเดียวที่ไม่ได้คลุมใบหน้า ตอนนั้นเอง เขายกปืนสั้นสีด�ำขึ้นมา ฉันรู้ภายหลังว่ามันคือโคลต์ .45 เด็กผู้หญิงบางคนกรีดร้อง โมนิบาเล่าในภายหลังว่าฉันบีบมือเธอแน่น เพื่อนๆ เล่าว่าเขาลั่นไกยิง 3 นัดติดกัน นัดแรกเข้าเบ้าตาซ้ายของ ฉัน และทะลุออกใต้ไหล่ซ้าย ฉันฟุบลงทับโมนิบา เลือดไหลออกจากหูซ้าย กระสุนอีก 2 นัดจึงโดนเด็กผู้หญิงข้างฉัน นัดหนึ่งเข้ามือซ้ายของชาเซีย นัดที่ 3 เข้าไหล่ซ้ายของเธอ และพุ่งใส่ต้นแขนขวาของไคนัต เรียซ เพื่อนๆ เล่าในภายหลังว่ามือปืนมือสั่นขณะยิง ตอนที่พวกเราไปโรงพยาบาล ผมยาวของฉันและตักของโมนิบาโชกไป ด้วยเลือด คนไหนคือมาลาลา? ฉันคือมาลาลา และนี่คือเรื่องราวของฉัน 16 สหชน สากลทรรศน์ แปล