Õóäîæíèê Íàä³ÿ Êàëà캺öü
Æèâ ñîá³ ëèñ Âåðòèõâ³ñò, ÷àð³âíèê. Ùîá ëèõèé, òî í³, à ò³ëüêè êàïîñíèé òðîõè. Ñí³ãó æ ò³º¿ çèìè íàìåëî — í³ ïðîéòè, í³ ïðî¿õàòè. Áà÷èòü ìîëîäèé ëèñ, ùî íå âèáðàòèñÿ éîìó ç íîðè. Óçÿâ òîä³ â³í ðîìàøêîâîãî ÷àþ, íàëèâ ó áëþäå÷êî, ïîäìóõàâ, ùîá òîé âèñòèã, ³ âìî÷èâ òóäè ê³í÷èêà ñâîãî ðóäîãî ç ÷îðíîþ ïîâîëîêîþ õâîñòà. Ðàç-ðàç — ³ âèâ³â õâîñòîì, ÿê ïåíçëèêîì, íà ñòîë³ îáðèñ áóðîãî âåäìåäÿ Øàïî÷êè. Ó ìè´ îêà âåäì³äü Øàïî÷êà âæå ñòîÿâ á³ëÿ ëèñÿ÷î¿ íîðè, ïîç³õàþ÷è ñïðîñîííÿ. — Ùî ÿ çíîâó ðîáëþ ï³ä õàòîþ òîãî ìàëîãî êàïîñíèêà, êîëè ìàþ ñïàòè â áàðëîç³? — ò³ëüêè é óñòèã ïîäóìàòè â³í, ÿê çíîâó çàñíóâ ïðîñòî íàâñòîÿ÷êè. Ëèñ òèì ÷àñîì ïðî÷èíèâ äâåð³ íîðè òà, âêëàâøè âåäìåäåâ³ äî ëàï ëîïàòó, âåë³â: — Êîïàé! ² âêàçàâ íàïðÿìîê. Âåäì³äü Øàïî÷êà ñîëîäêî ñïàâ ³ ñíèâ, ÿê ³ç íåáà íà çåìëþ ëåòÿòü ìàëåíüê³ á³ë³ ðîìàøêè, âêðèâàþ÷è âñå íà-
7
8
âêðóã. ² ñàì òîãî íå â³äàþ÷è, óâ³ ñí³ ïðîêëàäàâ äëÿ õèòðîãî ëèñà ñí³ãîâèé òóíåëü — äîâãèé-äîâãèé õ³ä â³ä íîðè â ë³ñ³ é àæ äî ì³ñòå÷êà, äå ëèñ ïîò³ì óëàøòóâàâ êàïîñíå гçäâî. À áóëî òàê. Ðàíî-âðàíö³ íàïåðåäîäí³ ñâÿòà Âåðòèõâ³ñò-÷àð³âíèê âèçèðíóâ ³ç ëàçó ïîãëÿíóòè íà ì³ñòå÷êî é àæ êàâêíóâ ç íåñïîä³âàíêè. Ïðîñò³ñ³íüêî ïåðåä íèì, êðàé ë³ñîâî¿ äîðîãè, âáðàíèé ó êîæóõà äÿäüêî õîâàâ äî âàíòàæ³âêè âêðàäåíó ç ë³ñó ïèøíó êðàñóíþ ÿëèíêó. ³í çâ’ÿçàâ ¿¿ òîâñòîþ ìîòóçêîþ, à çâåðõó íàêðèâ áðåçåíòîì. «Ãåé-ãîé, äîðîãåíüêèé, òè ïîïàâñÿ!» — ïîäóìàâ Âåðòèõâ³ñò ³ ïîñì³õíóâñü ó âóñà. Ïîêè ÷îëîâ³ê ñ³äàâ çà êåðìî é çàâîäèâ ìàøèíó, ëèñ õóòêî íàìàëþâàâ õâîñòîì íà ñí³ãó ѳðîãî öàïà. Ò³º¿ æ ìèò³ ïîðó÷ ³ç ñèí³ì êóçîâîì âàíòàæ³âêè ç’ÿâèâñÿ îòåòåð³ëèé ѳðèé öàï. Âåðòèõâ³ñò æâàâî ñêî÷èâ íà öàïà, à ç öàïà íà âàíòàæ³âêó é çàõîâàâñÿ ï³ä çàæóðåíîþ ÿëèíêîþ. Öàï õîò³â ùîñü ðîçëþ÷åíî ìåêíóòè, àëå ðîçòàíóâ ó ïîâ³òð³. Ìàøèíà çàòîðîõò³ëà é ðóøèëà. Âîä³é ¿õàâ, à âîäíî÷àñ ïèëüíóâàâ, ÷è íå çà÷à¿ëèñÿ äåñü áóâà ì³ë³ö³îíåðè, ùî ñòåðåæóòü ïåðåä ñâÿòàìè ÿëèíêè.
9 Êîëè öå ùîñü çàøóðõîò³ëî, òîä³ çàãåïàëî, à òîä³ ùå é í³áè çàñòîãíàëî ïîçàäó. ×è æ íå çâ³ðèíà ÿêà âñêî÷èëà äî êóçîâà? Äÿäüêî ñïèíèâ ìàøèíó é ï³øîâ ïîäèâèòèñÿ. À â êóçîâ³ ï³ä áðåçåíòîì õîäîðîì õîäèëî. — Á³ëêà, òà ùå é íå îäíà, — ïîäóìàâ ÷îëîâ³ê ³ â³äêèíóâ áðåçåíò. Àëå á³ëêà òóò áóëà í³ äî ÷îãî. Ó êóçîâ³, âè-
10
õèëÿþ÷èñü ³ êèäàþ÷èñü ç áîêó â á³ê, î÷ìàí³ëî âèðèâàëàñÿ ç ïóò îæè’ëà ÿëèíêà! — Îé-îé-îé-îé, ìàò³íêî! — çàêðè÷àâ äÿäüêî, à äåðåâî íàðåøò³ ðîç³ðâàëî ìîòóçêó, ðîçïðàâèëî â³òè, îáòðóñèëîñÿ é ïîñóíóëî íà ÷îëîâ³êà. — Ðÿ-ðÿ-ðÿòóéòå! — çàâîëàâ âîä³é ³ êèíóâñÿ äî êàá³íè. Ðîçêîøëàíà é äóæå ñåðäèòà ÿëèíêà ç³ñêî÷èëà ç êóçîâà íàâçäîã³í. Àëå äÿäüêî âæå òèñíóâ íà ãàç. Âàíòàæ³âêà çàðåâëà é ðâîíóëà äîðîãîþ â á³ê ì³ñòà — ³ ùå äîâãî íå ìîãëà ñïèíèòèñÿ. Ñêîðî íàãîäèëèñÿ é ì³ë³ö³ÿíòè. Çàâèëà ñèðåíà, çàáëèìàëè ñèí³ âîãíèêè — îõîðîíö³ ïîðÿäêó êèíóëèñÿ ëîâèòè ïîðóøíèêà, ÿêèé ïåðåâèùèâ øâèäê³ñòü. À ÿëèíêà ùå ÿêèéñü ÷àñ ÷àëàïàëà ïî äîðîç³, ïåðåáèðàþ÷è â³òàìè, à òîä³ ç³òõíóëà ñóìíî, ðîçâåðíóëàñü ³ ïîáðåëà äî ë³ñó. Ç íàéãðóáøî¿ ¿¿ ã³ëêè çâèñàâ äî çåìë³ ðóäèé ³ç ÷îðíîþ ïîâîëîêîþ õâ³ñò, à ç ãóùàâèíè â³ò äîíîñèëîñÿ õèõîò³ííÿ. * * * Íàñòàâ Ñâÿòâå÷³ð. ßëèíêà ñòîÿëà ïðèïíóòà á³ëÿ ëèñîâî¿ íîðè, à ñàì Âåðòèõâ³ñò ãð³âñÿ âñåðåäèí³ á³ëÿ áàãàòòÿ, ïîñüîðáóþ÷è óëþáëåíèé ðîìàøêîâèé ÷àé.
— ×è æ íå ïîðà âëàøòóâàòè íîâó êàïîñòü? — ïîäóìàâ ëèñ. ² âèð³øèâ, ùî ñõàìåíóâñÿ ñàìå â÷àñíî. Áî æ çàâòðà гçäâî, ³ êàïîñòèòè àæ í³ÿê íå ìîæíà áóäå, à ñüîãîäí³ ââå÷åð³ ùå º òðîõè ÷àñó íà äîáðó øêîäó. ³í ù³ëüíî ïðè÷èíèâ äâåð³ í³ðêè, â³äâ’ÿçàâ â³ä ïîðîãó çíóäæåíó ÿëèíêó é çà ìèòü óæå, âéîêàþ÷è, ¿õàâ âåðõè äî ì³ñòå÷êà. À â ì³ñò³ çàëÿãëà òåìðÿâà. Íå ñâ³òèëèñÿ æîâòî õàòêè, çàìåòåí³ ñí³ãîì, íå õîäèëè ï³ä â³êíàìè êîëÿäíèêè, íå ëóíàëè ñï³âè, íà âóëèöÿõ íå áóëî í³ äóø³. Ò³ëüêè äå-íå-äå æåâð³ëà ó â³êîíö³ ïîîäèíîêà ñâ³÷êà. — Îöå òàê-òàê! — àæ ïðèñâèñíóâ ëèñ. — Òïðó! — çâåë³â â³í ÿëèíö³, ïðîøìèãíóâ ì³æ ã³ëîê íà çåìëþ é íàìàëþâàâ õâîñòîì íà êó÷óãóð³ ñîðîêó Òàìàðó.
— Àõ òè æ àíòèïêî! — íàêèíóëàñÿ íà Âåðòèõâîñòà ñîðîêà â çåëåíîìó ôàðòóøêó. — Òà æ ó ìåíå êóòÿ íà ïëèò³! Êàæè øâèäøå, ÷îãî òîá³ òðåáà!
12
Ëèñ çàïèòàâ ¿¿, ÷îìó â ì³ñòå÷êó íå ñâÿòêóþòü гçäâî. — Òè ùå é ïèòàºø, êðóòíþ? — çàñêðåêîòàëà ñîðîêà Òàìàðà. — À õòî ñüîãîäí³ ïóñòèâ ÿëèíêó ÷àëàïàòè ñâ³òîì? ³ä òî¿ ÿëèíêè á³äàõà âîä³é òàê óò³êàâ, ùî çáèâ ìàøèíîþ ñòîâïà ç äðîòàìè, ³ â ö³ëîìó ì³ñò³ çíèêëî ñâ³òëî. À äîðîãîþ ùå é ñöåíó ç âåðòåïîì íà ïëîù³ ðîçâàëèâ, ³ òåïåð ä³òêàì íå áóäå ÿê ïîêàçàòè ð³çäâÿíó âèñòàâó. À âîíè ¿¿ òàê äîáðå ï³äãîòóâàëè! Äÿäüêî æ òåïåð ó ë³êàðí³ âñ³ì ðîçêàçóº, ÿê çà íèì ãíàëàñÿ ñêàæåíà ÿëèíêà! ² ñïðàâä³, íà ìàéäàí³ ïåðåä öåðêâîþ áóâ ñòðàøåííèé ãàðìèäåð. Äîâæåëåçíèé ñòîâï ³ç îá³ðâàíèìè äðîòàìè ïåðåãîðîäèâ äîðîãó, ïîðó÷ ñòîÿëà ðîçáèòà âàíòàæ³âêà, à äåðåâ’ÿíèé ïîì³ñò áóâ ãåòü ðîçòðîùåíèé. Ïðîñòî â ñí³ãó ëåæàëè ô³ãóðêè âîëõâ³â, ijâè Ìà𳿠é ìàëåíüêîãî ²ñóñèêà.
— Ùî æ ÿ íàêî¿â! — ïðîøåïîò³â ó ðîçïà÷³ Âåðòèõâ³ñò. Ïðèãîäà ç ÿëèíêîþ á³ëüøå íå ñì³øèëà éîãî, à çäàëàñÿ äóðíîþ òà æîðñòîêîþ. ² çîâñ³ì-çîâñ³ì íå õîò³ëîñÿ çíîâó â÷èíÿòè ÿêóñü êàïîñòü. Ëèñ ðîçâåðíóâñÿ é ïîõíþïëåíî ïîáð³â äî ë³ñó. ßëèíêà íåñì³ëî ïîäð³áîò³ëà çà íèì. Ïîäóâ â³òåðåöü, ïðîãàíÿþ÷è ç íåáà õìàðè, ³ íàä ì³ñòîì, íàä ë³ñîì, íàä óñ³ì ñâ³òîì çàñÿÿëà âåëè÷íà Çîðÿ. Îäèí ïðîì³íåöü çàêðàâñÿ ñòèõà ³ â ëèñîâå õóòðî, ðóäå ç ÷îðíîþ ïîâîëîêîþ. Ëèñ ñïèíèâñÿ. Ïîäóìàâ. Ñòðåëüíóâ î÷èìà. Óñì³õíóâñü ó âóñà. ² ìîâèâ: — Ãåé, ÿëèíêî! ×àð³âíèê ÿ ÷è í³? Îäèí çà îäíèì óñë³ä çà ìàëþíêàìè íà ñí³ãó ïîðó÷ ³ç Âåðòèõâîñòîì ïî÷àëè ç’ÿâëÿòèñÿ âåäì³äü Øàïî÷êà ç ðîäèíîþ, ѳðèé öàï ³ç äâîìà ñèíàìè é äîíå÷êîþ, âîâê Ìàìàé ³ç ñ³ìîìà êóìàìè òà òðüîìà ïëåì³ííèêàìè, ñîðîêè é âîðîíè, äÿòåë ³ äâ³ êîñóë³, çàéö³ é çàé÷åíÿòà, ä³ä áîáåð ç îíó÷àòàìè, ö³ëèé çàã³í äèêèõ êàáàí³â ³ âñÿ ÷èñëåííà Âåðòèõâîñòîâà ð³äíÿ. Îõ, ³ çë³ æ âîíè áóëè íà ëèñà, àëå â³í ùèðî âñ³õ ïåðåïðîñèâ ³ ðîçïîâ³â, ó ÷³ì ð³÷. Ö³ëó í³÷ ó ì³ñòå÷êó ùîñü ñíóâàëî òóäè-ñþäè, ñòèõà ïèñêàëî, öîêîò³ëî, òîðîõò³ëî, êðåêòàëî é ðîõêàëî. Ç ë³ñó é äî ïëîù³ ñí³ã ïîìåðåæàëè äîð³æêè êîïèò ³ ëàïîê. ² àæ íàä ðàíîê óñå âãîìîíèëîñÿ. * * * Çàáàëàìêàëè ð³çäâÿí³ äçâîíè ³ ñâÿòêîâî âáðàíèé ëþä ïîñóíóâ äî öåðêâè. Òà ò³ëüêè-íî ãî-
13
14
ðîäÿíè îïèíÿëèñÿ íà ìàéäàí³ — îòî áóëî ïîäèâó... Ïåðåä õðàìîì óæå íàçáèðàâñÿ ö³ëèé íàòîâï — ëþäè ãîìîí³ëè, îõêàëè é äèâîì äèâóâàëèñÿ. Çðåøòîþ, íå äî÷åêàâøèñü ïàñòâè, íà ïëîùó âèéøîâ ñâÿùåíèê — òà é ñàì çàâìåð, ³ç íåñïîä³âàíêè ðîççÿâèâøè ðîòà. Ïîñåðåä ìàéäàíó ñòîÿâ âåëåòåíñüêèé ïîì³ñò ³ç ã³ëî÷îê, òàêèé õèìåðíèé, í³áè éîãî ðîáèëè áîáðè. Íà ïîìîñò³ õòîñü çâ³â âèñîêó ïå÷åðó, çàñëàâ ¿¿ ìîõîì ³ âêðèâ ñîñíîâèìè ã³ëêàìè, òîæ âîíà íàãàäóâàëà âåäìåæèé áàðë³ã. Ó ïå÷åð³ ñòîÿëà ïèøíà êðàñóíÿ-ÿëèíêà, à ïîðó÷ — ö³ë³-ö³ë³ñ³íüê³ ô³ãóðêè ijâè Ìà𳿠ç Íåìîâëÿì, Éîñèïà
³ âîëõâ³â. Óâåñü âåðòåï âèáëèñêóâàâ êîëüîðîâèìè âîãíèêàìè, áî æ íåâ³äîìî õòî ï³äíÿâ ³ç äîðîãè ñòîâïà, ç’ºäíàâ îá³ðâàí³ äðîòè, ³ â ì³ñò³ òåïåð áóëà åëåêòðèêà. Òðîõè íà â³ääàë³ ñòèõà ïîãóðêóâàëà ìîòîðîì âàíòàæ³âêà ç ñèí³ì êóçîâîì, çîâñ³ì ÿê íîâà, à â òåïë³é êàá³í³ õðîï³â íà âñå ãîðëî òîé ñàìèé äÿäüêî, ùî âò³êàâ â³ä ÿëèíêè. Ò³ëüêè áóâ â³í ÷îìóñü ó ñìóãàñò³é ï³æàì³.
Íàéïåðø³ îòÿìèëèñÿ, çâ³ñíî æ, ä³òè. Âîíè äóæå çðàä³ëè, áî ìîãëè òåïåð ïîêàçàòè ñâîþ ð³çäâÿíó âèñòàâó. Òîæ ï³äá³ãëè äî âåðòåïó, ùîá óñå îãëÿíóòè. — Îé! Äèâ³òüñÿ! — çàêðè÷àâ õëîï÷èê ó ñèí³é øàïî÷ö³ ç âåäìåäèêîì ³ ïîêàçàâ íà ì³øîê ï³ä ÿëèíêîþ. Ó ì³øêó áóëî ïîâíî-ïîâí³ñ³íüêî ãîð³õ³â, òîðáèíêà ñóøåíèõ ÿã³ä, â’ÿçàíêà ãðèá³â, ùå é äîáðà áî÷å÷êà ìåäó ñòîÿëà ïîðó÷.
15
— Îöå òàê äèâîâèæà! — ãîìîí³â íàòîâï. — Õòî æ öå âñå ïîëàãîäèâ? Õòî ïðèí³ñ íàì ãîñòèíö³? Öå, ìàáóòü, ÿêèéñü ÷àð³âíèê! Ñïðàâæíº ð³çäâÿíå äèâî! — À ÿêà æ ãàðíà ÿëèíêà! Çðîäó òàêî¿ ïèøíî¿ íå áà÷èâ, — ñêàçàâ ñâÿùåíèê êóìîâ³. — Òâîÿ ïðàâäà, ïàíîò÷å. Ò³ëüêè æ... Âîíà í³áè ùîéíî çë³âà ñòîÿëà, à òåïåð îò — ïðàâîðó÷. Çäàëîñÿ, ìàáóòü...
Ïî гçäâ³ ëèñ Âåðòèõâ³ñò ïðîâ³äàâ ÿëèíêó, ùî ñòîÿëà íà ì³ñüê³é ïëîù³, çâåñåëÿþ÷è í³÷ êîëüîðîâèìè âîãíèêàìè. Â³í ³ç ïîäèâîì ïîì³òèâ, ùî ç íå¿ íà ïîì³ñò íàñèïàëîñÿ ãîëî÷îê. ßëèíêà òèõåíüêî ïðîøåëåñò³ëà ëèñîâ³, ùî ïî÷óâàºòüñÿ íå äóæå äîáðå. Äåðåâó íàâ³òü çäàâàëîñÿ, ùî âîíî ïî÷àëî çàñèõàòè.
Äîðîãîþ äî ë³ñó Âåðòèõâ³ñò ïðîá³ãàâ ïîâç ì³ñüêèé ñì³òíèê. ³í çàñòèã, ïîì³òèâøè ñåðåä ïîêèäüê³â ê³ëüêà ÿëèí ³ ñîñîíîê, çðóáàíèõ, à òåïåð ïîêèíóòèõ íàïðèçâîëÿùå. Ç ¿õí³õ ã³ëîê çâèñàëî ð³çíå ñì³òòÿ òà øêîðèíêè ïîìàðàí÷³â. Ïîíóð³ äåðåâöÿ ìàëè ãåòü õâîðèé âèãëÿä. Ëèñà îõîïèëî íåäîáðå ïåðåä÷óòòÿ:
íåâæå ³ éîãî ðîçóìàêó-ÿëèíêó îñü òàê âèêèíóòü, êîëè âîíà ñòàíå íåïîòð³áíîþ? Ëèñ âèð³øèâ íàâ³äàòèñÿ äî áàáóñ³, ñòàðî¿ ëèñêè. Âîíà áóëà âåëèêîþ ÷àð³âíèöåþ é äîáðå çíàëàñÿ íà ïðàäàâí³é ëèñÿ÷³é ìà㳿. Áàáóñÿ ïîâèííà çíàòè, ÿê óðÿòóâàòè ÿëèíêó! Âåðòèõâîñòîâà áàáöÿ æèëà â ñóñ³äíüîìó ë³ñ³. Öå áóâ òåìíèé á³ð, óë³òêó ïîðîñëèé ãóñòîþ ïàïîðîòòþ, âçèìêó — ãëóõèé ³ ìîòîðîøíèé. Íàâ³òü ëèñîâ³ áóëî òóò íåäîáðå. Òîæ ³ íàâ³äóâàâñÿ â³í äî ñòàðåíüêî¿ íå÷àñòî, çà ùî îòðèìóâàâ â³ä íå¿ ïî øàïö³. Îñü ³ òåïåð Âåðòèõâ³ñò íàãîòóâàâñÿ âèñëóõàòè äîãàíó.
17
Àëå â òåìí³é ãëèáîê³é íîð³, ðÿñíî çàïëåòåí³é ïàâóòèíîþ, áóëî òèõî. Êîëè ëèñ ä³ñòàâñÿ äî áàáóñèíî¿ â³òàëüí³, â³í çðîçóì³â, ó ÷³ì ð³÷. ×àð³âíèöÿ ïëåëà. Íå ãà÷êîì ³ íå äðîòèêàìè. Ëèñîâà áàáöÿ ïëåëà ïàâóêàìè. Öå áóâ ¿¿ ô³ðìîâèé ñåêðåò. Íàâ³òü Âåðòèõâ³ñò íå çíàâ, ÿê ¿é öå âäàºòüñÿ. ³ä ñòåë³ íîðè é äî ï³äëîãè áóëè íàòÿãíåí³ òîíåñåíüê³ á³ë³ íèòî÷êè-ïàâóòèíêè. Øâèäêî ïåðåáèðàþ÷è ëàïêàìè, çî äâàäöÿòü ïàâóê³â ñíóâàëè íèìè, âèïë³òàþ÷è íåáà÷åíèé â³çåðóíîê äèâîâèæíèõ êâ³ò³â ³ç ÿêîãîñü òàºìíîãî ñàäó. Òóò ³ òàì çáëèñêóâàëà ñð³áíà íèòêà. Çà÷óäîâàíèé ëèñ ìîâ÷êè ñïîñòåð³ãàâ çà ðîáîòîþ ïàâóê³â. Âîíè òâîðèëè ùîñü äîâãå é âèøóêàíå. Íàïåâíå, ÷åðãîâèé øàëèê äëÿ ñòàðî¿ ìîäíèö³. Àæ òóò êðàºì îêà Âåðòèõâ³ñò ïîì³òèâ ³ ñàìó áàáöþ. Öå áóëà ìàëåíüêà, ñóõåíüêà ñâ³òëî-ðóäà ëèñè÷êà ç äîâãèì íîñîì ³ ãîñòðèìè, ãëèáîêèìè î÷èìà. Âîíà äâ³÷³ ñïëåñíóëà ëàïàìè, ³ ïàâóêè íà ìèòü çóïèíèëèñÿ. ×àð³âíèöÿ ïîâåëà õâîñòîì, ³ ì³æ ëèñîì òà ðîá³òíåþ íàïíóëàñÿ çàâ³ñà, ñõîâàâøè â³ä íüîãî õèìåðí³ â³çåðóíêè. — Îé! — çîéêíóâ ëèñ, õàïàþ÷èñü çà íîñà. — Îé-îé! Íå ï³äõîäÿ÷è, ëèøåíü ïîâ³âøè õâîñòîì, áàáóñÿ â³äâàæóâàëà éîìó äîáðÿ÷èõ ùèãë³â. — Öå òîá³ çà íåïîñëóõ ³ çà â³òðîãîíñòâî. — Îé, îé-îé, áîëèòü! — Âåðòèõâ³ñò çàòóëÿâ ìîðäó ëàïàìè. — À öå çà òå, ùî â ãîñò³ íå ïðèõîäèâ! — Îé-îé-îé! Ïðîáà÷, áàáóñþ! — òðèìàþ÷èñü çà ê³í÷èê íîñà, êàÿâñÿ Âåðòèõâ³ñò. — Íó, ãîä³! — êèíóëà ÷àð³âíèöÿ é ï³øëà çàâàðþâàòè ðîìàøêîâèé ÷àé. Ëèñ ³ç áàáöåþ çðó÷íî âìîñòèëèñÿ á³ëÿ ñòîëó, ³ Âåðòèõâ³ñò ïåðåïîâ³â ¿é ñâîþ ð³çäâÿíó ïðèãîäó ç ÿëèíêîþ.
19
20
À ïîò³ì ðîçïîâ³â ïðî ñâî¿ ï³äîçðè: ÿëèíêó, êîëè âîíà âñ³ì íàáðèäíå, âèêèíóòü íà ñì³òíèê! Àëå, ìîæëèâî, ùå ðàí³øå âîíà âñÿ îñèïëåòüñÿ ³ âñîõíå. — ×è íå ìîæíà ÿêîñü ¿¿ ïîðÿòóâàòè? — Çðóáàíå íàçàä íå ïðèðîñòàº, — ñóìíî ñêàçàëà ñòàðà ëèñèöÿ. — Àëå æ ìຠáóòè ÿêèéñü ñïîñ³á, áàáóñþ! Àäæå òè — âèäàòíà ÷àð³âíèöÿ! Òè íåîäì³ííî ùîñü âèãàäàºø! — âèãóêíóâ ëèñ. Ëèñèöÿ ïîìîâ÷àëà. — Ñïîñ³á º, — íàðåøò³ ñêàçàëà âîíà òèõî. — Àëå ö³íà íàäòî âèñîêà. — ß çíàâ! — çðàä³â ëèñ. — Õîä³ìî, áàáóñþ, ìåðù³é! Àäæå á³äîëàøí³é ÿëèíö³ çîâñ³ì çëå. Íå çâîë³êàéìî! ß ãîòîâèé íà âñå! — Ñòðèâàé-íî, Âåðòèõâîñòå! — õîò³ëà âòèõîìèðèòè éîãî ÷àð³âíèöÿ. — Áàáóñåíüêî, íóìî øâèäøå! Äî ÿëèíêè! — ëèñ ï³äá³ã äî â³øàêà, ñõîïèâ ëèñè÷÷èíîãî ÷îðíîãî êàïåëþøêà é ïðîñòÿãíóâ éîãî áàáóñ³. ×àð³âíèöÿ ç³òõíóëà, à òîä³ íàðåøò³ ñêàçàëà: — ßêùî òè õî÷åø ïîðÿòóâàòè ÿëèíêó â³ä çàãèáåë³, ìàºø âèêîíàòè òðè óìîâè, — ³ ëèñè÷êà çàãîâîðèëà ÿêèìîñü äèâíèì, íåìîâ íå ñâî¿ì ãîëîñîì: