re51

Page 1


‫سياسى‪،‬فيكرى‪،‬شيكاريية‬

‫‪12‬‬

‫‪51‬‬

‫ذمارة (‪5 )51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬ ‫خاوةني ئيمتياز‬ ‫ماكوان كةريم‬ ‫سةرنووسةر‬ ‫هؤشيار حةمةئةمين‬ ‫‪07701584813‬‬ ‫بة ِريَوةبةري كارط َي ِريي‬ ‫كاروان رةحمان‬ ‫‪07702461727‬‬

‫‪19‬‬

‫راويَذكاري ياسايي‪:‬‬ ‫بةختيار عةلي عةبدولآلَ‬ ‫هة َلةضن‪:‬‬ ‫ه َيمن مةنصور‬ ‫ديزاين‪ :‬توانا ئةحمةد‬ ‫َ‬ ‫ئيمةيل‬ ‫‪Govari_rega@hotmail.com‬‬ ‫‪Govari_rega@yahoo.com‬‬

‫‪24‬‬

‫‪www.regamedia.com‬‬ ‫ئؤفيسي نةرويج‬ ‫‪004747364535‬‬ ‫ناونيشان‬ ‫نووسينطةىسةرةكى‪:‬سل َيمانى‪-‬‬ ‫َ‬ ‫رةشةمؤل‪-‬نهؤمىدووةم‬ ‫تةالرى‬ ‫ئؤفيسى(‪)248‬‬‫ضاث‬ ‫ضاثخانةي كوردستان‬

‫‪37‬‬

‫كؤمثانياي ن َيوةند بؤ ضاث و بآلوكردنةوة‬ ‫‪07701517533‬‬ ‫نرخ‬ ‫تيراذ‬ ‫‪07504612568‬‬ ‫(‪)1500‬‬ ‫(‪)6000‬‬ ‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫‪1‬‬


‫حمةمةدي حاجى مةمحود‪:‬‬ ‫مَ‬ ‫هةريى كوردسـتـ‬ ‫ كةركوك ناطة ِر َيتةوة سةر‬‫مَ‬ ‫هةريى كوردستان‬ ‫كةركوك دةطة ِر َيتةوة سةر‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دةخةلةت َينن‬ ‫هةل‬ ‫ بؤ كورد لةنطية َ‬‫بل َيت با كةركوكء قةرةهـةنـجـري‬ ‫ِريفراندؤمةوة تابزانر َيت كة كوردستانية يان ع‬ ‫ديداري‪:‬‬ ‫هؤشيار حةمةئةمين‬ ‫جيناكؤكةكان‬ ‫ِريَطا‪ :‬ئيستا دؤخى كورد لة ناوضة َ‬ ‫ضؤن دةبينيت؟‬ ‫محةمةدى حاجى مةحمود‪ :‬من َثيشتر‬ ‫بةتايبةت قسةم لة سةر ئةو ناوضانة كردوة‪،‬‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ئةوة نةبووم بةو ناوضانة بوتريَت‬ ‫من‬ ‫جيناكؤك يان داب�� ِراو يان ئةو‬ ‫ناوضةى َ‬ ‫ناوانةى كة َئيستا هةيةتى يان مادةى ‪،140‬‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ئةمانة هيضيان نةبووم ضونكة بؤ‬ ‫من‬ ‫َ‬ ‫كورد لةنطية بلَيت با كةركوكء قةرةهةنجيرو‬ ‫سنجاربخريَنة ِريفراندؤمةوة تابزانريَت كة‬ ‫جيناكؤك‬ ‫كوردستانية يان عةرةبستانى‪ ،‬خؤى َ‬ ‫يةكيك‬ ‫يانى ئةوة‪ ،‬ئةوة وةك ئةوة واية كة َ‬ ‫َبيت داواى َ‬ ‫مالى خؤتت َلي بكات‪ ،‬كةئةمة‬ ‫جيطاى موناقةشة نية‪ ،‬ئةويش واية ضونكة‬ ‫َ‬ ‫ئةطةربيتو طؤرستانةكان‬ ‫خاكى كوردستانة‪،‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هةلبدةيتةوة مردوةكانمان لة زيندوى‬ ‫اليةنةكانى ديكة زياترة‪ ،‬من َثيم واية كورد‬ ‫َ‬ ‫هةلةيةكى ط��ةورةى كرد لةوةى كة ئةو‬ ‫جي ناكؤك‪ ،‬ضونكة كة‬ ‫ناوضانةى ناونا ناوضةى َ‬ ‫جي ناكؤك هةقدةدةيت بة عةرةبةكان‬ ‫وتت َ‬ ‫كة داواى ئةو ناوضانةت َلي بكات‪ ،‬من َثيم‬

‫‪2‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫واية طة ِرانةوةى ئةو ناوضانة هةروا بةئاسانى‬ ‫نابيت‪ ،‬زوورجار طويَم َليدةبيت َ‬ ‫دةلين قةرةبوو‬ ‫َ‬ ‫دةكريَتةوة‪ ،‬من َثيم واية هةموو ميللةتى‬ ‫َعيراق هةقى قةرةبوو كردنةوةى هةية‪،‬‬ ‫ضونكة لةسةردةمي هةموو سةركردكانى‬ ‫ضةوساندؤتةوة‬ ‫ميللةتةكةى‬ ‫َعيراقدا‬ ‫بةتايبةتى ميللةتى كورد دةردةكريت‪ ،‬خانوى‬ ‫وخينريَت‪ ،‬قةرة بووكردنةوة بؤ ئةوةنية‬ ‫دة ِر َ‬ ‫كة ئةو ناوضانة بطةريَتةوة سةر هةريَمى‬ ‫كوردستان ئةو قةرةبووة بؤ ئةوةية كة ئةو‬ ‫َ‬ ‫ثي بكاتةوة‪ ،‬من َثيم واية‬ ‫خةلكة خانويةكى َ‬ ‫مادةى ‪ 140‬هةرضةند ماددةيةكى دةستورية‬ ‫َ‬ ‫بةالم ئةم ماددة هةموو داواكانى كوردستان‬ ‫جيبةجى ناكات‪ ،‬ئةوة لة دواى ‪ 2003‬كورد‬ ‫َ‬ ‫ناتوانيت دةرى‬ ‫دةطةريَتةوة كةركوك كةس‬ ‫َ‬ ‫بكات‪ ،‬وة عةرة بةكانيش بةهؤى نائارامى‬ ‫ناوضةكانى خ��واروى َعيراق كؤض دةكةن‬ ‫بؤ كةركوك وة ئيستا زياتر بووة لة جاران‬ ‫كةمتربيت‪ ،‬ئةمة َثيويستى بةب ِرياريَك‬ ‫نةك‬ ‫َ‬ ‫هةية كة دةربكريَت بةطةرانةوةى ئةو قةزاو‬ ‫ناحيةيانةى بؤ سةر ثاريَزطاكانى خؤيان‪،‬‬ ‫ئةمةش ضةند َ‬ ‫سالَيكى َثيويستة‪ ،‬من بؤ َئيستا‬ ‫َميكى‬ ‫َثيم واية كةركوك َئيستا بكريَتة هةري َ‬ ‫سةربةخؤ بةطة ِرانةوةى ضةمضةمالَ و كةالر‪،‬‬

‫دةبيتة زؤرينة ئةو كاتة كورد‬ ‫ئةو كاتة كورد َ‬ ‫دةبيت‪،‬‬ ‫دةبيت بة سةروةكى ئةو هةريَمة َ‬ ‫َ‬ ‫‪َ 22‬‬ ‫دةولةتى عةرةبى هةية با دوو هةريَمى‬ ‫هةبيت ‪.‬‬ ‫كورديش َ‬ ‫هةليكى‬ ‫ِريَطا‪ :‬بة ِراى بة ِريَزت كورد هيج َ‬ ‫لةبةردةستاماوة بؤ طةرانةوةى كةركوكء‬ ‫ناوضة جيناكؤكةكان بؤ سةر هةريَمى‬ ‫كوردستان؟‬ ‫محةمةدى حاجى مةحمود‪ :‬وةك باسم‬ ‫كرد كةركوك ناطة ِريَتةوة سةر هةريَمى‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬ئ��ةوةى َ‬ ‫دةل� َ�ي��ت كةركوك‬ ‫دةطة ِريَتةوة سةر هةريَمى كوردستان ئةوة‬ ‫هةل َ‬ ‫خةلك َ‬ ‫َ‬ ‫ةتينن‪ ،‬من َثيش تريش‬ ‫دةخةل َ‬ ‫وتومة ئةطةر ك��ورد دةيةويَت كةركوك‬ ‫َنيتةوة‬ ‫دةبيت بةزةخت بيطة ِري َ‬ ‫َنيتةوة َ‬ ‫بطة ِري َ‬ ‫بتوانيت‪ ،‬بةقوةتى عةسكةرى دةست‬ ‫ئةطةر َ‬ ‫َنيتةوة‬ ‫بةسةر كةركوك دا بطريَتء بيطةري َ‬ ‫ئايا َئيستا كورد ئةو قةوةتةى هةية؟ ضونكة‬ ‫َئيستا كةركوك بووة بة مةسةلةيةكى َنيو‬ ‫َ‬ ‫دةولةتى‪ ،‬ضونكة َئيستا كةركوك نيو مليؤن‬ ‫عةرةبء توركمانى َليية ِرازى نابن بطة ِريَتةوة‬ ‫سةر هةريَمى كوردستان‪ ،‬وة نيو مليؤن‬ ‫نابيت بخريَتة‬ ‫كورديش زياترى َتيداية رازى َ‬ ‫سةر بةغداد‪.‬‬


‫ـان‪ ،‬ئةوةى َ‬ ‫دةل َيت‬ ‫ن ئةوة َ‬ ‫خةلك‬

‫ريو سنجـارخبر َينـة‬ ‫عةرةبستانى‬ ‫ِريَطا‪ :‬بة ِراى بة ِريَزت ملمالنيةى اليةنة‬ ‫جيناكؤكانة تاضةند‬ ‫كوردةكان لةو ناوضة َ‬ ‫بةزةرةرى كورد بووة؟‬ ‫محةمةدى حاجى مةحمود‪ :‬خؤى‬ ‫ئةداى سياسةتى كورد َ‬ ‫غةلةت بوو بؤ ناوضة‬ ‫دابراوة كان‪ ،‬خؤى بابزانيت فةرقى كوردو‬ ‫فةلةستينيةكان ضية‪ ،‬فةلة ستينية كان بة‬ ‫دايم لة شة ِردا دةدؤ ِريَن‪َ ،‬‬ ‫بةالم لةسةر َميزى‬ ‫طفتوطؤ دةيبةنةوة‪َ ،‬‬ ‫بةالم كورد بةدايمى‬ ‫لة شة ِردا دةيباتةوة لةسةر َميزى طفتوطؤ‬ ‫دؤ ِراندومانة‪ ،‬من َثيم وانية ئةو مةسةالنة بة‬ ‫ئاسانى بةسةرماندا َتيبثة ِريَت‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬بة ِريزت خويَندنةوةت ضية بؤ‬ ‫سةردانةكةى مالكى بؤ شارى كةركوك‪ ،‬كة‬ ‫ئةو شارةى بة شاريَكى َعيراقى ناساند‪ ،‬هةمان‬ ‫كات اليةنة كورديةكان بةشاريَكى كوردى‬ ‫ناوى دةبةن؟‬ ‫محةمةدى حاجى مةحمود‪ :‬خؤى‬ ‫دةضيت ثةيوةندى بةو تةشةنوجةى َئيستاوة‬ ‫َثي َ‬ ‫هةبيت‪ ،‬كاتى سةردانةكةى مالكى ئاسايي‬ ‫َ‬ ‫نةبوو ئةطينا مالكى س��ةروةك وةزيرانى‬ ‫َعيراقة‪ ،‬ئاسايية كؤبونةوة لة دهؤك َبيت يان‬ ‫سليماني َبيت يان نةجةف‬ ‫كةركوك َبيت يان َ‬ ‫َبيت‪ ،‬ئاسايية ضونكة ئةو سةروةك وةزيري‬

‫ئةم َ‬ ‫والتةية‪ ،‬هةرضؤن سةروةكى هةريَم‬ ‫ئاسايية كؤبونةوة لة شارى َ‬ ‫هةلبجة يان‬ ‫كاتيك‬ ‫سليمانى يان كفرى بكات‪ ،‬ئاسايية َ‬ ‫َ‬ ‫مالكى سةردانى كةركوك دةكات كةركوك‬ ‫يش شاريَكى َعيراقية وةك شارة كانى تر‪،‬‬ ‫ب� َ‬ ‫�ةالم كةركوك هةويةكةيء خاكةكةى‬ ‫كوردستانية‪َ ،‬‬ ‫لةضوارضيوةى‬ ‫تائيستا‬ ‫َ‬ ‫بةالم َ‬ ‫َ‬ ‫َعيراقداية‪ .‬كة دةلَيت هةريَمى كوردستان‬ ‫هةولير‪،‬سليمانيء‪،‬دهؤك‪،‬‬ ‫سى شارة‬ ‫َ‬ ‫َئيستا َ‬ ‫َ‬ ‫َئيستا َئيمة ناتوانين بة قةرةهنجير يش بلَيين‬

‫َ‬ ‫كؤمةليَك كورِى‬ ‫َ‬ ‫خةلكيان دابة كوشت‪،‬‬ ‫ئيَستا ناتوانن بضن‬ ‫داواى خو َينةكةشيان‬ ‫بكةنء هةر ليَشيان‬ ‫نةثرسيون‬

‫كوردستانية‪ ،‬ضونكة َئيستاش ثارةى ئاو و‬ ‫كارةبايان بةناوى َعيراقةوة ديَتةوة‪.‬‬ ‫ِريَطا‪ :‬ئةوة ضؤن بوو كة حوكومةتى َعيراق‬ ‫داواى لة بة ِريَزت كردوة بؤ هيمن كردنةوةى‬ ‫ئ��ةو كرذيانةى كة لة َنيوان هةريَمى‬ ‫كوردستانء بةغدا دا؟‬ ‫محةمةدى حاجى مةحمود‪ :‬بةو حوكومةى‬ ‫تةشةنوجةكان هةية بؤية هةراليةو لة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫نةهيشتنى ئةو‬ ‫كةنالَيكةوة‬ ‫هةولدةدةن بؤ َ‬ ‫تةشةنوجة‪َ ،‬‬ ‫بةلى بةتةئكيد لةم ماوةدا دوو‬ ‫سى جار داوام َليكراوة لةاليةن سةروةكايةتى‬ ‫َ‬ ‫ئةنجومةنى وةزيرانى َعيراقةوة‪ ،‬منيش لةم‬ ‫رؤذانةدا ثةيوةنديم كردوة بة سةروةكايةتى‬ ‫دةبيت‪.‬‬ ‫هةريَمةوة بزانين ضؤن َ‬ ‫ِريَطا‪َ :‬ثيت واية ئةو ناكؤكيانةى كةلة َنيوان‬ ‫هةريَم و بةغدا دا هةية ناكؤكيةكى شةخسية‬ ‫يان ناكؤكيةكى نة تةوايةتية؟‬ ‫محةمةدى حاجى مةحمود‪ :‬نا‪ ،‬مةسةلةكان‬ ‫كاتيك مالكى قسةدةكات‬ ‫شةخسي نية‪ِ ،‬راستة َ‬ ‫بةناوى حيزبةكةى خؤيةوة قسة دةكات‪،‬‬ ‫َ‬ ‫بةثيى قانون سةروةك‬ ‫بةالم َئيستا مالكى َ‬ ‫كاتيك قسةدةكات بةناوى‬ ‫وةزيرانى َعيراقة‪َ ،‬‬ ‫حوكومةتى َعيراقةوة قسةدةكات‪ِ ،‬راستة ئةو‬ ‫حوكمةتة حيزبةكانى ترى َتيدا بةذدارنء‬ ‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫‪3‬‬


‫سكرتيي حزبي سؤسياليست دميوكراتي كوردستان‬ ‫حمةمةدي حاجي مةمحود‬ ‫رَ‬ ‫هةندَيك اليةن هةية كةلة ذي��رةوة ديَن‬ ‫دةلَين ئةوة ِراى َئيمةنية‪ ،‬ئايا لة ِروودا وا َ‬ ‫َ‬ ‫دةلين؟‬ ‫سةروةكى هةريَم كاك مةسعود سةروةكى‬ ‫هةريَمى كوردستانة‪ ،‬لةدةنطداندا ِريَذةى‬ ‫كاتيك‬ ‫هيناوةو َ‬ ‫‪ %70‬دةنطةكانى بةدةست َ‬ ‫قسةدةكات بةناوى هةريَمى كوردستانةوة‬ ‫قسةدةكات‪ ،‬ب� َ‬ ‫�ةالم هةنديَك اليةن يان‬ ‫شةخس لةذيرةوة دة ِروات بة َعيراق َ‬ ‫دةلَيت‬ ‫ئةوة ِراى شةخسى خؤيةتى‪ ،‬ئةمة الدانة‬ ‫لة واقيعة كة لةبةرئةوةى كاك مةسعود‬ ‫كاتيك قسة دةكات بةناوى طةلى كوردةوة‬ ‫َ‬ ‫قسةدةكات‪ ،‬من َثيم واية هةقي خؤشيةتى‬ ‫بة ناوى كوردوة قسة بكات‪ِ ،‬راستة َثيويستة‬ ‫َ‬ ‫كؤببيتةوة‪،‬‬ ‫لةطةل اليةنةكانء حكومةتدا‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ب��ةالم ئةو دةنطى ث�َ�ي��دراوة كة بةناوى‬ ‫كوردةوة قسة بكات ئيتر شتى شةخسى ضية؟‬ ‫شتيكى شةخسى لةنيوان‬ ‫باوة ِرناكةم هيض َ‬ ‫هةبيت‪ ،‬وة نةمالكى‬ ‫كاك مسعودو مالكى دا َ‬ ‫دةتوانيت بةناوى شةخسى خؤيةوة قسة بكات‬ ‫َ‬ ‫دةتوانيت‪.‬‬ ‫نة كاك مسعود يش‬ ‫َ‬ ‫ِريَطا‪ :‬بةراى بة ِريَزت ئةداى ئؤثؤزسيؤن‬

‫‪4‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫ضؤن َ‬ ‫دةسةنطينيت لة ماوةى كابينةى‬ ‫هةل‬ ‫َ‬ ‫شةشةم وحةوتةم دا؟‬ ‫محةمةدى حاجى مةحمود‪ :‬بوونى‬ ‫ئؤثؤزسيؤن خراث نية‪َ ،‬ئيمةش َثيشتر لةناو‬ ‫ئؤثؤزسيؤندا بوين‪َ ،‬ئيمة لةضوار حيزبةكة لة‬

‫ئةداى سياسةتى كورد‬ ‫َ‬ ‫غةلةت بوو بؤ ناوضة‬ ‫داب ِراوة كان‬ ‫َ‬ ‫بوين‪،‬بةالم ئةداى ئؤثؤزسيؤن‬ ‫ئؤثؤزسيؤن‬ ‫ضؤنة َبيت زياتر مةبةستم شة ِرة بةردةكةى‬ ‫هيرش كردنة سةرمقةراتى‬ ‫بةردةركى سةراو َ‬ ‫حيزبةكة‪ ،‬وة هةنديَك كةس لة سةرادا‬ ‫دةيوت من كيمابارانكردنة كةى َ‬ ‫هةلة جةم‬

‫ثي باشترة لةم حوكومةتةى َئيستا كة هةية‪،‬‬ ‫َ‬ ‫هةنديَك مةال دةيان قي ِرانء دةيان وت سةد‬ ‫َ‬ ‫ساليشة خةباتى واهةق نةكراوة‪ ،‬باشة ئةى ئةو‬ ‫هةموو مزطةوت تةقاندنةوةو تةحداكردنة لة‬ ‫سليمانى دا ئةى ئةو‬ ‫كوردو مالزم موحسين لة َ‬ ‫ِروبةروبونةوانة هةموو بير ضوو؟ هيض وةك ئةو‬ ‫ضوار ِرؤذة نية كةئةو قسةى دةكرد‪ ،‬سةد لة‬ ‫سةد َ‬ ‫شتيك بوو ثةشيمانى لة دوا‬ ‫غةلةت بوو َ‬ ‫كؤمةلَيك كو ِرى َ‬ ‫َ‬ ‫خةلكيان دابة كوشت‪،‬‬ ‫بوو‪،‬‬ ‫َئيستا ناتوانن بضن داواى خويَنةكةشيان‬ ‫بكةنء هةر َليشيان نةثرسيون‪.‬‬ ‫ِريَطا‪ِ :‬راى بة ِريَزت لة سةر كابينةى‬ ‫بتوانيت‬ ‫حةوتةم‪َ ،‬ثيت واية ئةم كابينة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫طةندةلى بنة ب ِربكات؟‬ ‫محةمةدى حاجى مةحمود‪ :‬من َثيم‬ ‫َ‬ ‫طةندةلى‬ ‫واية لة هةموو عالةم ناتوانريَت‬ ‫شتيكة لة َ‬ ‫َ‬ ‫طةل ذيانى‬ ‫بنةب ِربكريت‪،‬‬ ‫طةندةلى َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بووة‪،‬ثيم واية ناتوان طةندةلى‬ ‫خةلكدا َتيكةل‬ ‫َ‬ ‫بنةب ِربكةن‪ِ ،‬رةنطة لةم كابينةدا َ‬ ‫هةولى بؤ بدةن‬ ‫َ‬ ‫طةندةلى‪ ،‬ضونكة هةموو‬ ‫بؤ كةم كردنةوةى‬ ‫َ‬ ‫كابينة يةك لة دوايةكةكانى حكومةت هةولى‬


‫َ‬ ‫طةندةلى‪ ،‬وة رةنطة‬ ‫داوة بؤ كةم كردنةوةى‬ ‫ئةداى كاركردن ثةيوةندى بة شةخسةكةوة‬ ‫َبيت يان وةزارةت��ةك��ان وة‪ ،‬ب� َ‬ ‫�ةالم ئةمانة‬ ‫َ‬ ‫طةندلى بنةب ِرناكات‪َ ،‬‬ ‫بةالم دةتوانن كةمى‬ ‫َ‬ ‫طةندةلى َثيويستى بة‬ ‫بكةنةوة‪ ،‬بؤ بنةب ِركردنى‬ ‫سيستمى كاركردنة لة َ‬ ‫والتةكةدا لةسةر ضى‬ ‫سيستميك كاردةكاتء ضؤن ئيدارةى َ‬ ‫والت‬ ‫َ‬ ‫تائيستا َئيمة لة كةسى خاوةن‬ ‫بة ِريَوة دةبةيت‪َ ،‬‬ ‫خيبرةو خاوةن دةس� َ‬ ‫كةسانيك‬ ‫�ةالت‪ ،‬يان‬ ‫َ‬ ‫هةبيت لة بة ِريَوةبردنى‬ ‫كة ش��ارةزاي��ان‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫يةكيكة‬ ‫ئةوة‬ ‫هةية‪،‬‬ ‫نوقسانيمان‬ ‫دةولةتدا‬ ‫َ‬ ‫لة َكيشةكان‪،‬بؤية من َثيم واية ناتوانريَت‬ ‫ضارةسةرى َكيشةكان بكريَت‪َ ،‬‬ ‫بةالم ئةطةر تؤ‬ ‫سيستةمت هةبوو ئةو كاتة سيستةمةكة خؤى‬ ‫ضارةسةرى َكيشةكة دةكات‪ ،‬كابينةى حةوت‬ ‫جيطةى شةش هةنديَك لة وةزيرةكان‬ ‫هاتة َ‬ ‫شتيكى تازة‬ ‫هةر وةزيرةكؤنةكانة‪ ،‬ئيتر ض َ‬ ‫هةية تابتوانيت َثيى بطؤ ِريت‪ ،‬طرنط ئةوةية‬ ‫تؤ سيستمةكة ضارةسةر بكةيت‪ ،‬وةزيريك‬ ‫دادةنييت ثرؤذةيةكى َثيية بة دة َ‬ ‫سال‬ ‫َ‬ ‫دةبيت‪ ،‬وةزير َئيستا بووة‬ ‫تةواو‬ ‫ثالنةكةى‬ ‫َ‬ ‫سال يان ضوار َ‬ ‫بة دوو َ‬ ‫سال بةو كاتة ئةو‬ ‫دوو بةشى ثالنةكة تةواو دةكات‪ ،‬وةزيرى‬ ‫سييةمةوة‬ ‫دةبيت لة قؤناغى َ‬ ‫دواى ئةو ديَت َ‬ ‫َ‬ ‫َنيت‬ ‫دةست َثيبكات‪ ،‬بةالم ئةو ديَت خةت دي َ‬ ‫بةسةريداو َ‬ ‫دةلَيت ئةوةى َثيش من هيضى‬ ‫نةكردوة‪ ،‬دووبارة ديَت َ‬ ‫دةبيت بودجةى‬ ‫دةلَيت َ‬ ‫يةكيكة لة‬ ‫دابنين‪ ،‬ئةمة َ‬ ‫لة سةرة تاوة بؤ َ‬ ‫كةخةلك َثييةوة َ‬ ‫َ‬ ‫دةنالَي َنيت‪.‬‬ ‫َكيشةكان‬ ‫تائيستا حكومةتى هةريَم‬ ‫ِريَطا‪َ :‬ثيت واية َ‬ ‫سيستمى بة ِريَو بةردنى نية؟‬ ‫محةمةدى حاجى مةحمود‪َ :‬‬ ‫بةل َى‪،‬‬ ‫تائيستا دةستورمان نية كة دةستور‬ ‫َئيمة َ‬ ‫كةسيك‬ ‫نةبوو قانون نية‪َ ،‬ئيمة َئيستاش‬ ‫َ‬ ‫دةستطير دةكريَت َ‬ ‫دةلَين بة َثيى قانونى‬ ‫سالى ‪ ،1967‬باشة ئةمة ضؤن لةطةلَ‬ ‫َعيراقى َ‬ ‫دةطونجيت‪ ،‬كةقانون نةبوو مافى‬ ‫َئيستادا‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كاتيك‬ ‫تاكء كؤمةل جيا ناكريَتةوة‪ ،‬ئةمة َ‬ ‫َ‬ ‫دةسةالتةكانيش جيا ناكريَتة‪،‬‬ ‫جيانةكراوة‬ ‫َ‬ ‫دةضيتة بةردةم ثة ِرلةمان‬ ‫من دةبينم خةلك َ‬ ‫داواى خزمةت طوزارى دةكات‪ ،‬ئةمة َ‬ ‫خةلك‬ ‫وشيار نية‪ ،‬ضونكة ئةمة ئيشى حكومةتة‬ ‫نةك ثةرلةمان‪ ،‬كابراى ثة ِرلةمانتار ديَت‬ ‫َ‬ ‫جيبةجى‬ ‫دةلَيت بةسةر ضاو هةموويتان بؤ َ‬ ‫دةكةم‪ ،‬هةفتةيةك دواى َ‬ ‫بةلَينةكة ديَنةوة‬

‫َ‬ ‫سةرثة ِرلةمانء َ‬ ‫لةطةل‬ ‫دةلَين ثةرلةمان درؤى‬ ‫كردين‪ ،‬ئةمة َتي َ‬ ‫َ‬ ‫دةسةالتةكانة‬ ‫كةلكردنى‬ ‫هةربؤية كةس ئيشى خؤى نازانيت‪.‬‬ ‫ِريَطا‪ :‬رايى بة ِريَزت لةسةر يةطرتنةوةى‬ ‫وةزارةتةكان ضية؟ لةم كابينةدا َثيت واية‬ ‫نامي َنيت ؟ يان تةنها ئةمة‬ ‫مؤركى دوو ئيدارةى َ‬ ‫ِروكةشة و بؤ ِراطةياندنةكانة؟‬ ‫محةمةدى حاجى مةحمود‪ :‬مةسةلةى‬ ‫يةك ئيدارةو دوو ئيدارة‪ ،‬دوو حيزبى جياواز‬ ‫لة كوردستاندا هةية‪ ،‬دوو بةرنامةى جياوازو‬ ‫دوو قؤناغى جياوازيش هةية لة كوردستان‪،‬‬ ‫كؤمةلَيك َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫خالى هاوبةشيان َثيكةوة‬ ‫بةالم‬ ‫هةية لة سةر ئةو َ‬ ‫خاالنة دةتوان َثيكةوة ِريَك‬ ‫بكةون‪َ ،‬ئيمة ئةطةر سةيرى ِرابردوو بكةين‬ ‫شة ِرى ناوخؤ كوشتنى َ‬ ‫خةلكء دوو حكومةت‬ ‫لةكوردستان‪َ ،‬ئيستا لةيةك حكومةتتدا‬ ‫كؤبونةتةوة لةيةك شاردا َئيمة مةنونين‪،‬‬ ‫سوثاسيان دةكةين كة كؤبونةتةوة لةيةك‬ ‫بيناداو س��ةروةكء جيطرةكةى ئةندامى‬ ‫مةكتةبي سياسى ئةو دوو حيزبةن‪ ،‬هةنديَك‬ ‫لة وةزيرةكان لةحيزبةكانى ديكةن ئيتر‬ ‫هةمووى هي ئةو دوو حيزبةيةو كؤبوينةتةوة‬ ‫لةيةك بينادا‪ ،‬ئةمة هةنطاويَكى َزور باشة‪ ،‬من‬ ‫َثيم واية لة شويَن هةوارى شة ِرى ناوخؤ هةر‬ ‫ئةوةندة دةكريَت‪ ،‬من َثيم واية هةنطاوةكان‬ ‫باشن بؤ يةطرتنةوةى وةزارةتةكان‪َ ،‬‬ ‫بةالم‬ ‫يةطرتنةوةش هةروا ئاسان نية‪َ ،‬ئيستا وةزيريَك‬ ‫حيزبيكى كةية‪ ،‬ئةمة‬ ‫جيطرةكةى َ‬ ‫حيزبيكةو َ‬ ‫َ‬ ‫هةموو ثةنجا بة ثةنجاية‪ ،‬مةسةلةن كةتؤ‬ ‫جيطرةكةى‬ ‫دةبينيت سةروةكى وةزي��رانء َ‬ ‫َثيكةوة سويَنددةخؤن هةردووكيان يةك‬ ‫دةسةالتيان هةية‪ِ ،‬رةنطة لةبةرضاوى َ‬ ‫َ‬ ‫خةلك‬ ‫جيطرى سةروةكى سةروةك وزيران‪،‬‬ ‫َبلَين َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بةالم لة دةسةالتى سويَند خواردنةكة هةمان‬ ‫َ‬ ‫هةركاتيك‬ ‫دةسةالتى سةروةكى هةية‪،‬‬ ‫َ‬ ‫بينيمان سةروةكى ئةنجومةنى وةزي��ران‬ ‫بةتةنها هاتة ثة ِرلةمان سويندى خوارد ئةو‬ ‫حكومةتيك تةنها سةروةكى‬ ‫دةبيتة‬ ‫َ‬ ‫كاتة َ‬ ‫دةسةالتى هةية‪َ ،‬‬ ‫َ‬ ‫بةالم ئةطةر تؤ‬ ‫وةزيران‬ ‫بتةويَت يةطرتنةوةيةك َبيت كة قةراريَك‬ ‫بةجي‬ ‫دةردةضيت لة زاخؤ وة تا خانةقين َ‬ ‫َ‬ ‫جي َ‬ ‫نةبيت‪.‬‬ ‫بكريَت ِرةنطة ئاسان َ‬ ‫ِريَطا‪ :‬زؤر كات لةاليةن سةروةكى‬ ‫هةريَمةوة باسى سةر بةخؤى كوردستان‬ ‫دةكريَت َثيت واية َئيستا زةمينةكة ِرةخساوة‬

‫بؤ سةربةخؤ بونى كوردستان؟‬ ‫محةمةدى حاجى مةحمود‪ :‬من َثيم‬ ‫واية كورديش هةروةك هةموو نةتةوةكانى‬ ‫ديكة هةقى خؤيةتى كةداواى سةربةخؤى‬ ‫كوردستان بكات‪،‬خؤ َئيمة ئةطةر موقا ِرةنةيةك‬ ‫بةثيش َ‬ ‫سالى ‪ 1991‬ئةوةى َئيستا‬ ‫بكةين َ‬ ‫هةمانة نيوةى زيادة خوانةى ب ِريَت‪ ،‬ئةطةر‬ ‫باسى دواى َ‬ ‫سالى ‪ 1991‬بكةين ئةوة ميللةتانى‬ ‫شوينيكى وةك‬ ‫دونياو نةتةوةكانى مةسةلةن َ‬ ‫َ‬ ‫ؤذهةالتةوة بةذمارةيةكى كةمةوة‬ ‫تةيمورى ِر‬ ‫لة ئةندةنوسيا جيايان كردةوةو سةربةخؤى‬ ‫هينا‪ ،‬لةدواى َ‬ ‫هةلوةشاندنةوةى‬ ‫بةدةست َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫يةكيتى سؤظيةت كؤمةلَيك والت سةربةخؤى‬ ‫َ‬ ‫يةكيكة لة نةتةوة‬ ‫هيناوة‪ ،‬كورد َ‬ ‫يان بةدةست َ‬ ‫َ‬ ‫تائيستا‬ ‫ؤذهةالتى ناوة ِراست‬ ‫طةورةكانى ِر‬ ‫َ‬

‫كابينةى حةوت هاتة‬ ‫جيَطةى شةش هةند َيك‬ ‫لة وةزيرةكان هةر‬ ‫وةزيرةكؤنةكانة‪ ،‬ئيرت‬ ‫ض شتيَكى تازة هةية‬ ‫تابتوانيت ثيَى بطؤرِيت‬ ‫بةرية لة مافى سةربةخؤبون‪ ،‬كورد هةقي‬ ‫خؤيةتى داواى سةربةخؤى بكات‪ ،‬من َثيم‬ ‫وانية ئيستا وةختة كةناسكةو وةختى نية‬ ‫ئةوةى من لةبيرم َبيت ئةوة ‪َ 36‬‬ ‫سالة لةناو‬ ‫هةردةلَين ئةم َ‬ ‫َ‬ ‫سال وةختةكة ناسكة‬ ‫شؤ ِرشدام‬ ‫بؤ َ‬ ‫سالَيكى ديكة‪ ،‬من َثيم واية هةمووكات‬ ‫وةختى خؤيةتى ك��ةداواى هةقيى خؤت‬ ‫بكةيت‪ ،‬ميكانيزمةكانيشمان َثيويستة وةك‬ ‫هيزيكى ضةكدارى‬ ‫دارايية كة سةربةخؤ َ‬ ‫َ‬ ‫سةربةخؤ وثشتيوانى َنيو دةولةتى و يةطرتوى‬ ‫ناو َ‬ ‫مالى كوردى‪ ،‬ئةو طةنجةى كة لةشاشةى‬ ‫تةلةفزيؤنة كانةوة داواى سةربة خؤى دةكات‬ ‫َ‬ ‫لةطةل َعيراق بةشةر هاتين‬ ‫كاتيك‬ ‫دةبيت َ‬ ‫َ‬ ‫بضيت لة حةمرين شةربكاتء خؤى بةكوشت‬ ‫َ‬ ‫بدات بؤ سةربةخؤى كوردستان ‪.‬‬ ‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫‪5‬‬


‫َ‬ ‫دلشاد طةرميـانى ضؤن ضـ‬ ‫دواى ضةندين َ‬ ‫سال لةئاوارةى بةر َيكةو‬ ‫كارزان عوسمان كةالرى‬ ‫بةدريَذاى دروس��ت بوونى‬ ‫ح��ي��زب��ة ك��وردي��ي��ةك��ان‬ ‫بةتايبةتى ل��ةب��اش��ورى‬ ‫كوردستان ئةوةمان بةرضاو‬ ‫دةك��ةوَي��ت هةميشة دوو‬ ‫ج��ؤرة كةسايةتى ِر َ‬ ‫ؤلء‬ ‫دةورى سةرةكييان بينوة‬ ‫ل��ةدروس��ت ب��وون��ى ئةو‬ ‫حيزبانة كةدةتوانين َبلَيين‬ ‫ئ��ةوان��ي��ش كةسايةتيية‬ ‫سيياسييةكانء كةساييةتيية‬ ‫ئةم‬ ‫عةسكةرييةكانن‪،‬‬ ‫كةسايةتية‬ ‫دوج�����ؤرة‬ ‫هةريةكةيان بةجيا توانييةتى‬ ‫خ� َ‬ ‫�ةل��ك��ان� َ�ي��ك ل����ةدةورى‬ ‫حيزبةكةى كؤبكاتةوة لةدواى‬ ‫ِراطةياندنى حيزبةكةى‪َ ،‬‬ ‫نابيت‬ ‫بةالم َ‬ ‫لةيادبضيت زؤرج��ار ئةو كةسة‬ ‫ئةوةمان‬ ‫َ‬ ‫عةسكةرييانة لةناو حيزبدا دةضنة هةرةمى‬ ‫َ‬ ‫دةسةالتى حيزبةكةيانةوة ئةويش يان حزب‬ ‫ترسى لة جؤرة كةسانةية و َليهاتووى ئةو‬ ‫كةسانة خؤيانة رةوة بكةين كةسايةتى َدلشاد‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلى‬ ‫هةركةسيك باسى‬ ‫طةرميانيية كة‬ ‫َ‬ ‫ئيسالمى بؤ بكةيت يةكسةر َدلشاد طةرميانى‬ ‫َ‬ ‫لةساالنى‬ ‫دةيناسيت كةضؤن‬ ‫ديَتة يادىء‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫رابردوودا لةريزةكانى كؤمةلى ئيسالمى دةورو‬ ‫قورساييةكى خؤى هةبووةو هةميشة باوة ِرى‬ ‫لةثيناو خواى‬ ‫بةجيهادو َتيكؤشان هةبووة َ‬ ‫طةورةدا‪َ ،‬دلشاد طةرميانى ضؤن ضووة َئيران؟‬ ‫هيزةكانى ئةمةريكاو‬ ‫لةسةروبةندى هاتنى َ‬ ‫ب ِريارى ئازادكردنى َعيراق لةدةست حزبى‬ ‫بةعس ثيش ئةم وادةي��ة ئةمريكا‬ ‫َنيكى ئارامء دوور‬ ‫بؤ ئةوةى شوي َ‬ ‫لةعيراقدا بؤ‬ ‫هةبيت‬ ‫لةشة ِرى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ئةوةى لةهةموو ناوضةكانى َعيراقدا‬

‫‪6‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫هيزةكانى‬ ‫نةبيتةوة لةو كاتدا َ‬ ‫ِرووبة ِرووى شة ِر َ‬ ‫ئةنصاروالئيسالم كةلةناوضةكانى هةوراماندا‬ ‫بوون باشترين كاريَك كةدةبوو ئةمريكا‬ ‫خؤى بؤ يةكالى بكردايةتةوة لةناوبردنى‬ ‫هيزة ضةكدارانة بوو‪،‬‬ ‫بنكةو بارةطاكانى ئةو َ‬ ‫كةيةكيك بووة‬ ‫لةو كاتةشدا َدلشاد طةرمييانى‬ ‫َ‬ ‫هيزة عةسكةرييةكانى‬ ‫لةكةسة ديارةكانى َ‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلى ئيسالمى باوة ِريَكى زؤرى بةجيهاد‬ ‫شيوة ترسيشى لةمان‬ ‫هةبوو‪ ،‬ئةمريكا بةهةمان َ‬ ‫َنيك بنكةو بارةطاكانى‬ ‫هةبوو بؤية لةضةند شوي َ‬ ‫هيرشةى ئةمةريكييةكان‬ ‫ئةمانيش بةر ئةو َ‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلى‬ ‫ثةياميك بوو كة‬ ‫كةوت‪ ،‬ئةمةش‬ ‫َ‬ ‫دةبيت دةست بةردارى خةباتى‬ ‫ئيسالمى يان َ‬ ‫دووربيت لةكارى ضةكدارىء‬ ‫ضةكدارى َبيتء‬ ‫َ‬ ‫تةنانةت مامؤستا على باثيريش ئةوكاتة‬ ‫باوةريَكى تةواوى بةضةكداربوونيان هةبووة‬ ‫وةك لةكؤنطرةيةكى ِرؤذنامةوانى لة ئةحمةد‬ ‫ئاوا لةرؤذى ‪ 2003/3/10‬ئةوةى ِراطةياند‬ ‫«ئيمة بةمافى خؤمانى دةزانين ضةكمان‬ ‫ووتى َ‬ ‫َثي َبيت بؤ ثاريَزطاريكردن لةكيانء بوونى‬ ‫نةتوانيت‬ ‫كةسيك‬ ‫خؤمان‪ ،‬بؤئةوةى هيض‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫تةعةداو َ‬ ‫زولمان َليبكات» َ‬ ‫بةالم دوو مانط‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلى‬ ‫دواى ئةو َليدوانةى عةلى باثير‬ ‫بةثيى نوسراويَك كة ئاراستةى‬ ‫ئيسالمى َ‬ ‫مةكتةبى عةسكةرىء لةشكرةكانى كردووة‬ ‫لةهيزةكانى خؤى دةكات‬ ‫لة ‪ 2003/5/15‬داوا َ‬ ‫تةواوى ضةكة قورسةكانيان بفرؤشن‪َ ،‬دلشاد‬ ‫طةرمييانى لةثةيوةندييةكى تةلةفؤنيدا ئةوةى‬ ‫َثي ِراطةياندين لةو ماوةيةدا كة َ‬ ‫كؤمةلى ئيسالمى‬ ‫ئةو هةموو زةختةزؤرةى لةسةربوو ئةوكاتة‬ ‫داواى َ‬ ‫مؤلةتى كردووة بؤ شةش مانط ب ِروات‬ ‫بؤ َئيران كةضى ئةو ماوةية دريَذةى َكيشاو بووة‬ ‫َ‬ ‫لةئيران‬ ‫نؤسال لةو كاتةى َدلشاد طةرمييانى َ‬ ‫دةبيت مةكتةبى عةسكةرى َ‬ ‫دةوةشيتةوة‪،‬‬ ‫هةل‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َدلشاد طةرميانى ئةوةى بؤ ئاشكرا كردين‬ ‫كةسيكى ديارى مةكتةبى‬ ‫هةرضةندة ئةو‬ ‫َ‬ ‫عةسكةرى بووة َ‬ ‫بةالم بؤ ئةم مةسةلةية هيض‬


‫ـووة ئيرَ ان‪ ،‬ضؤن طة ِرايةوة بؤ كوردستان‬ ‫وتن َيكى سياسى ب ِريار دةدات بطةر َيتةوة مَ‬ ‫هةريى كوردستان‬ ‫ثى نةكردووةو وتيشى « بةطويَرةى‬ ‫َ‬ ‫ثرسيكيان َ‬ ‫ئةو زانيارانةى بةردةستمان كةوتون لةو‬ ‫دةبيت زؤر‬ ‫لةئيران َ‬ ‫كاتةى َدلشاد طةرميانى َ‬ ‫ضاوديَرى دةكريَتء حةزةرى َليدةكةن‪َ ،‬‬ ‫بةالم‬ ‫ئاطابيت‬ ‫كةبى َ‬ ‫ضوونى بؤ ئيران واى َلينةكرد َ‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلى ئيسالمى‪،‬‬ ‫لة بارودؤخى سياسى‬ ‫بةردةوام لة ِريَطةى ئةو كةسانةى سةردانيان‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلى ئيسالمى ضى‬ ‫ك��ردووة زانيويةتى‬ ‫دةكاتء ضى بةرامبةر دةكريَت‪ ،‬ئةم كارانة‬ ‫شيتء بارودؤخى سياسى هةم‬ ‫دةكي َ‬ ‫دريَذة َ‬ ‫َ‬ ‫كوردستانء هةم كؤمةلى ئيسالمى بةرةو باشى‬ ‫دة ِروات‪َ ،‬‬ ‫لةئيران‬ ‫بةالم َدلشاد طةرميانى هةر َ‬ ‫بةبى ئامادةبوونى‬ ‫َ‬ ‫دةبيت‪ ،‬هةر لةو كاتةشدا َ‬ ‫خؤى لةكؤنطرةدا دووجار بةئةندامى مةكتةبى‬ ‫هةلدةبذيَريَتء دواى ضةندين َ‬ ‫سياسى َ‬ ‫سال‬ ‫َكةوتنيكى سياسى ب ِريار دةدات‬ ‫لةئاوارةى بةري‬ ‫َ‬ ‫بطةريَتةوة هةريَمى كوردستان‪.‬‬ ‫هاتنةوةكةى َدلشاد طةرمييانى دواى‬ ‫ئةوةى ب ِرياريدا بطةريَتةوة هةريَمى كوردستان‬ ‫هةر لةكاتى هاتنةوةكةيدا لةكؤنطرةيةكى‬ ‫رؤذنامةوانيدا ئةوةى ئاشكراكرد هاتنةوةكةى‬ ‫ئةو هةنديَك كةس نيطةران دةكاتء َثيى‬ ‫َ‬ ‫ثةياميكى طةورةى َدلشاد‬ ‫قةلس دةبن‪ ،‬ئةمة‬ ‫َ‬ ‫طةرميانى بوو بؤ ئةوانةى كة هاتنةوةكةى‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلى‬ ‫جاريَكى ديكة كاريطةرى لةسةر‬ ‫ئيسالمى دروس���ت دةك���اتء هةنديَك‬ ‫ثى باش نييةو‬ ‫كةسيش ئةو قورساييةيان َ‬ ‫لةثيطةكانيان دةداتء نزيكىء ثتةوى‬ ‫زةرةر َ‬ ‫ثةيوةندييةكانى عةلى باثيرو دلشاد طةرمييانى‬ ‫هيندةى ديكة كارى لةو كةسانة كرد كةوةك‬ ‫َ‬ ‫خؤى وتى قةلس دةبن‪ ،‬ضونكة عةلى باثير‬ ‫َ‬ ‫بةقةالو ثشتء ثةنايةكى‬ ‫َدلشاد طةرميانى‬ ‫بةهيز بؤ خؤى دان��اوة‪ ،‬دواى ماوةيةك‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةرانةوةى دلشاد طةرميانى دواى ضةند‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلى ئيسالميدا‬ ‫دوانيك تو ِرةييةك لةناو‬ ‫َلي َ‬ ‫دروست دةكاتء نيطةرانى َلى دةكةويَتةوةو‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلى‬ ‫رؤذنامةنوسيكى‬ ‫كاردةطاتة ئةوةى‬ ‫َ‬

‫بشكي َنيتء نامةيةك‬ ‫ئيسالمى ئةو َبيدةنطيية َ‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلى ئيسالمى‬ ‫ئا ِراستةى مةكتةبى سياسى‬ ‫َ‬ ‫لةسايتيكى سةر بةكؤمةلى ئيسالمى‬ ‫بكاتء‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دةقى ئةو نوسراوة بالودةكريَتةوةو لةناوةرؤكى‬ ‫نامةكةدا َتييدا هاتووة (لةوةتةى َدلشاد‬ ‫كةالرى طة ِراوةتةوة هةريَمى كوردستان‬ ‫لةليدوانى سةيرو سةمةر نةكةوتووةو لة‬ ‫َ‬ ‫ئةطةرى هةر رووداويَك بةهؤى ئائةو جؤرة‬ ‫بيركردنةوة عةوامىء نابةربرسيارانة هةموومان‬ ‫َ‬ ‫ب��ةالم هةموومان‬ ‫باجةكةى دةدةي���ن‪،‬‬ ‫ناتوانين وةك َدلشاد كةالرى بؤى دةرضينء‬ ‫دوات��رش موعةزةزوموكة ِرةم بطةريَينةوة)‬ ‫ثيشى واية ئةطةر كةالرى َ‬ ‫جلةوى لةدةست‬ ‫مةكتةبى سياسى دةرضوة كة بؤضونةكانى‬ ‫زؤر عةواميانةية ئةوا بةهؤى بؤ ضونةكانى‬ ‫َدلشاد ك��ةالرى لةبةردةم كارةساتداين‪،‬‬ ‫كارةساتيك َدلشاد كةالريش ثابةندى ئةو‬ ‫َ‬

‫هةردوالمان وةرةقةى‬ ‫سثيمان خستؤتة بةردةم‬ ‫كاك َ‬ ‫دلشاد بؤ ئةوةى‬ ‫بى يةكء‬ ‫ضى وت ئيَمة َ‬ ‫دوو بةطو َيى بكةين‪،‬‬ ‫ضونكة َ‬ ‫دلنيياين ئةو‬ ‫كيَشة تةنها ئةو‬ ‫دةتوانيَت كؤتاى‬ ‫بيَثهيَنيَت‬

‫نابيت كةوةك ئةندامى‬ ‫جؤرة بةرثرسيارييةتة َ‬ ‫كارةساتيكى تريش‬ ‫هةيةتى‪،‬‬ ‫مةكتةب سياسى‬ ‫َ‬ ‫ئةوةية ئةم بةريَزة هةتا َئيستا لةو بيركردنةوة‬ ‫عةوامىء سادةيية رزطارى نةبووة كةقسةى‬ ‫ناو ناميلكةى كابرايةكى سعودى لة قسةكانى‬ ‫بةباشتربزانيت‪ ،‬ناردنى ئةم نامةية‬ ‫عةلى باثير‬ ‫َ‬ ‫لةسةر َدلشاد طةرميانى لةناو طةنجانى‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلى ئيسالمى تورةييان‬ ‫طةرمييانى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ئاستيكى باالو وادةكات وةالمى‬ ‫دةطةيةنيتة َ‬ ‫َ‬ ‫يةكيك‬ ‫نامةكةى ئةو رؤذنامة نوسة بدةنةوة‪َ ،‬‬ ‫لةو كةسانةى َ‬ ‫كةسيى زؤر‬ ‫وةالمى داوةتةوة َ‬ ‫َ‬ ‫نزيكى َدلشاد طةرمييانى خؤيةتى‪ ،‬وةالمى‬ ‫خؤى دةربارةى نامةكةى ئةو رؤذنامةنوسة‬ ‫دةينيريَت بؤ ئةو سايتةى كةنامةى‬ ‫دةنوسيتء َ‬ ‫َ‬ ‫ئةو رؤذنامةنوسةى َ‬ ‫بالوكردبويةوةو ئاراستةى‬ ‫بةالم َ‬ ‫مةكتةبى سياسى كردبوو‪َ ،‬‬ ‫وةالمةكة‬ ‫دانابةزيَنن‪ ،‬ليرةوة كة دةقى َ‬ ‫وةالمى ئةو نامةية‬ ‫شيوةية (دواى‬ ‫كةبةردةستمان كةوتووة بةم َ‬ ‫رؤذنامةنوسيك لةنامةيةكى كراوةدا‬ ‫ئةوةى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هيرش دةكاتة‬ ‫بؤ مةكتةبى سياسى‬ ‫كؤمةل َ‬ ‫بةجيطاى‬ ‫سةر َدلشاد طةرمييانىء َليدوانةكانى َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كؤمةل وةك بلَييت‬ ‫دةزانيت بؤ‬ ‫مةترسى‬ ‫َ‬ ‫شطي ِرى‬ ‫ئةو كةسايةتييةكى سياسىء شؤ ِر َ‬ ‫‪،‬بى ئاطا لةوةى َدلشاد طةرميانى‬ ‫لةثي َ‬ ‫َ‬ ‫شتربيت َ‬ ‫نايةويَت كاتى زَي ِرينى خ��ؤى بةقسة‬ ‫بةفي ِرؤبدات‪،‬‬ ‫ث ِروثوضةكانى ِر‬ ‫ؤذنامةنوسيك َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلى‬ ‫ِراستى ئةوةية ئ��ةوةى بةسةر‬ ‫جيطةى شانازيية‬ ‫ئيسالمى هاتووة لة رابردوودا َ‬ ‫كةسيك كةفاكتةرى ديندارىء‬ ‫بؤ هةر‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كردبيتةوة‪،‬‬ ‫ئيسالمييةتى لةناو‬ ‫كؤمةلدا كؤى َ‬ ‫َ‬ ‫كؤمةل‬ ‫تةنها ئةوانةى ريَز لةخةباتى ِرابردووى‬ ‫ناطرن كةبةرذةوةندى كؤى كردبنةوة لةناو‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلى‬ ‫كؤمةلى ئيسالميدا‪ ،‬وة ئةوةى بةسةر‬ ‫ئيسالميدا هاتووة تةنها هؤكارةكةى ديندارىء‬ ‫ثابةندبوون بووة َثييةوة‪ ،‬ئةو نامةيةى َئيوة‬ ‫سوكايةتى كردنة بةهيجرةتء خةباتى َدلشاد‬ ‫جيطةى َ‬ ‫قبول ني يةو‬ ‫طةرميياني‪ ،‬ئةمةش َ‬ ‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫‪7‬‬


‫َ‬ ‫دةبيتء َثيويست ناكات بةناوى‬ ‫هةلويستمان َ‬ ‫ِريزطرتن لةعةلى باثير قسة َ‬ ‫بةدلشاد طةرميانى‬ ‫لةثيناو ضيدا ئةمةت كردووة‪،‬‬ ‫َبلَييت‪َ ،‬دلنيام َ‬ ‫َ‬ ‫بةدلنياييةوة الى عةلى باثير َثيضةوانةكةيت‬ ‫دةست دةكةويَتء َثيويست ناكات رؤذنامةنوس‬ ‫نةبيتء دةرويَشانة‬ ‫ئيرادةى بةدةستى خؤى َ‬ ‫َ‬ ‫هةلسوكةوت بكات‪ ،‬طةر حةقت اليةتى َبى‬ ‫منةت بة لة هةموو كةس ضيت لةدةست ديَت‬ ‫بيكة‪َ ،‬‬ ‫نةضيت ِريطةت َثينادريَت‬ ‫بةالم بيرت َ‬ ‫لةاليةن ئيمةى َ‬ ‫قةلم بةدةست هةروا بةئاسانى‬ ‫بةكةسيك بكةيت كة هةموو ذيانى‬ ‫قسة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫خستبيتة خزمةتى ئةم‬ ‫خؤىء بنةمالةكةى‬ ‫َ‬ ‫بةبى هيض بةرذةوةندييةكى دونياى‪،‬‬ ‫كاروانة‪َ ،‬‬ ‫نةوةك جةنابت جطة لةموضةخواردن هيض‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلى ئيسالمى)‬ ‫ئامانجيكى ترت نيية لةناو‬ ‫َ‬

‫لةجيطةى خؤيدانةبووة‪.‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َدل��ش��اد طةرميانىء هةولةكانى بؤ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلى‬ ‫دوبالى‬ ‫ضارةسةركردنى كيشةى‬ ‫ئيسالمى لةطةرميان لةدواى ئةوةى لةماوةى‬ ‫ملمالنى لةنيوان كادرو‬ ‫راب��ردوودا كيشةو‬ ‫َ‬ ‫بةربرسء ئةندامانى َ‬ ‫مةلبةندى طةرمياندا هاتة‬ ‫ئاراوةو دةرئةنجامى ئةم ملمالنيية بووة هؤى‬ ‫جيابوونةوةى بةرثرسى َ‬ ‫كارطي ِر‬ ‫مةلبةندو ضةند َ‬ ‫َ‬ ‫مةلبةنديَك‪ ،‬ئةم َكيشةية هةتا ماوةيةك َثيش‬ ‫َئيستا بةردةوام بوو‪ ،‬كادريَكى ديارى َ‬ ‫مةلبةندى‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلى ئيسالمى كةنةيويست‬ ‫طةرميانى‬ ‫ملمالنيية‬ ‫ناوى ئاشكرابكةين ئةو َكيشةو‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َنيتةوة بؤ كةمتةرخةمى‬ ‫ئؤبالةكةى دةطة ِري َ‬ ‫َ‬ ‫«بيئاطاىء‬ ‫قيادةى كؤمةلى ئيسالمىء تيشى َ‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلى ئيسالمى‬ ‫خةمنةخواردنى قيادةى‬

‫دلَشاد طةرمياني لةكاتي طةِرانةوةيدا بؤ كوردستان‬ ‫لةم ن��وس��راوةوة بؤمان دةردةك��ةوَي��ت كة‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلى ئيسالمى‬ ‫كةسانيك هةن لةناو‬ ‫َ‬ ‫دذى بيرو بؤضونةكانى َدلشاد طةرميانينء‬ ‫ئةم دذايةتيية بةئاشكرا هةستى َثيدةكريَتء‬ ‫دةضيت ئةم دذايةتيية فراوان‬ ‫لةداهاتوشدا َثي َ‬ ‫َبيتء خودى عةلى باثير بكةويَتة َنيوةندطيرى‬ ‫َدلشاد طةرميانىء دذةكانى‪.‬‬ ‫بةطويَرةى ئةو زانيارانةى دةست َئيمة‬ ‫ك��ةوت��وون لةكاتى هاتنةوةكةى َدلشاد‬ ‫طةرميانى َ‬ ‫كةنالى ئاسمانى ثةيام ديداريَكى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةلدا ئةنجام دةدةن‪ ،‬بةالم لةكاتى ثةخش‬ ‫كردنى ديدارةكةدا هةنديَك لةديدارةكةيان‬ ‫ثةخش نةكردووة‪ ،‬ئةمةش َدلشاد طةرميانىء‬ ‫خزمانء دؤستانء ه��ةواداراو طةنجانى زؤر‬ ‫ت��و ِرةو نيطةران ك��ردووةو وة بينةرانيش‬ ‫هةستيان بةوة كردوة ئةو كارةى َ‬ ‫كةنالى ثةيام‬

‫‪8‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫لةمةلبةندةكان بةتايبةت َ‬ ‫َ‬ ‫مةلبةندى طةرميان‬ ‫هيناوةتة ئ��اراوة» ئاماذةى‬ ‫ئةو َكيشةيةى َ‬ ‫ب��ةوةش كرد كة ئةو َكيشانة سةرةتا زؤر‬ ‫بضوك بوونء بةئاسانى ضارةسةر دةكرا‪َ ،‬‬ ‫بةالم‬ ‫كؤمةل طةيانديية َ‬ ‫َ‬ ‫حالى‬ ‫ئةو َبيئاطاييةى قيادةى‬ ‫َئيستا‪َ ،‬‬ ‫لةئيستادا َدلشاد طةرمياتى لةدواى‬ ‫بةالم َ‬ ‫هاتنةوةكةى لةهة َولى بةردةوامداية ئةو‬ ‫ملمالنييةى ناو َ‬ ‫مةلبةندى طةرميانى‬ ‫َكيشةو‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بهي َنيت‪ ،‬بؤ ئةم مةبةستة‬ ‫كؤمةل كؤتاى َثي َ‬ ‫توانيويةتى هةردوو َبالةكة لةيةكتر بةتةواوةتى‬ ‫هيناوةتة‬ ‫نزيك بكاتةوة ه���ةردووالى َ‬ ‫قةناعةت‪ ،‬لةثةيوةنديييةكى تةلةفونيدا‬ ‫بورهانى مةال عةباس بةرثرسى َئيستاى‬ ‫مةلبةندى طةرميانى َ‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلى ئيسالمى ئةوةى‬ ‫َثي ِراطةياندين كة َ‬ ‫هةولةكانى َدلشاد طةرميانى‬ ‫زؤر باشن و هةردوو المان واتة ئةو كادرانةى‬

‫لةطةل بةرثرسى َ‬ ‫َ‬ ‫مةلبةندو‬ ‫كةجيابوونةوة‬ ‫َ‬ ‫ستافى نويَى ئيستاى مةلبةند ضاوة ِروانى‬ ‫ب ِريارةكانى َدلشاد طةرمييانينء هةرضييةك ئةو‬ ‫بةجى كردنين‪ ،‬تيشى‬ ‫بيليت َئيمة ئامادةى َ‬ ‫َ‬ ‫جي َ‬ ‫«تةنانةت هةردوالمان وةرةق��ةى سثيمان‬ ‫خستؤتة بةردةم كاك َدلشاد بؤ ئةوةى ضى‬ ‫وت َئيمة َبى يةكء دوو بةطويَى بكةين‪،‬‬ ‫دةتوانيت‬ ‫ضونكة َدلنيياين ئةو َكيشة تةنها ئةو‬ ‫َ‬ ‫ثهي َنيت»‪ ،‬كارى َئيستاو داهاتووى‬ ‫كؤتاى َبي َ‬ ‫َدلشاد طةرميانى جياواز لةسةركردةكانى ناو‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلى ئيسالمىء حزبة ئيسالمييةكانى‬ ‫ديكة َدلشاد طةرميانى َ‬ ‫ئةليت كارى َئيستاو‬ ‫داهاتووم زيندوكردنةوةى دةعوةو سةحوةى‬ ‫ئيسالمييةو بؤ ئةمةش بةرنامةمان هةيةو‬ ‫كارى بؤدةكات لةم هةنطاوةدا َ‬ ‫كيكى‬ ‫خةل َ‬ ‫َ‬ ‫لةكؤمةلء حزبة ئيسالمييةكانى ديكةو‬ ‫زؤر‬ ‫تةنانةت ئةوانةشى لةناو حزبة عةلمانييةكانن‬ ‫زؤر َدلخؤشن بةو كارةو زؤرترين جةماوةر‬ ‫َ‬ ‫لةدلشاد طةرميانى كؤبووةتةوة‪ ،‬ئةم كارةى‬ ‫َدلشاد طةرميانى دواى ئةوة ديَت وةك خؤى‬ ‫َ‬ ‫دةلَيت «خةريكة بةرنامةو دينى خواى طةورة‬ ‫دةكريَتة قوربانى سياسةت‪ ،‬ئةمةش كاريَكى‬ ‫َ‬ ‫بةحزبيكى‬ ‫هةلةية‪ ،‬ضونكة َئيمة خؤمان‬ ‫َ‬ ‫لةثيناو‬ ‫دةبيت سياسةتمان َ‬ ‫ئيسالمى دةزانين َ‬ ‫دينء ذينى َ‬ ‫كدابيتء خؤمان بؤ خواى‬ ‫خةل َ‬ ‫طةورة يةكالى بكةينةوة»‪ ،‬ئيستا زؤر هةست‬ ‫بةوة دةكريَت َدلشاد طةرميانى لةجاران زياتر‬ ‫َ‬ ‫خةلكى ثشتيوانى َلى دةكةنء زؤرترينيشيان‬ ‫ضينة طةنجةكةنء ئةمانةش بؤية ثشتيوانين‬ ‫لةبةر ئةوةى لةوة َدلنيابونةتةوة ئةوكارةى‬ ‫َدلشاد طةرميانى خالسةنو موخلسةن بؤ خوايةء‬ ‫وةباوةريَكى تةواويان َثييةتىء ئةو كارى‬ ‫دةعوةية ئيستا زؤر هةستى َثيدةكريَتء بةم‬ ‫كارةى َدلشاد طةرميانى سةرنجى زؤربةى‬ ‫اليةنطرانى حزبة ئيسالمييةكانى ديكةى بؤ‬ ‫راكيشاوة‪ ،‬زؤربةى اليةنطرانء دؤستانء‬ ‫خؤى َ‬ ‫َ‬ ‫ئةوانةشى دلشاد طةرميانى دةناسن بةوةى‬ ‫َثيناسة دةكةن كة كةشتيوانيكةو لةنطةرطرتنء‬ ‫باش ئا ِراستةكردنى ئةو كةشتية لةدةستى‬ ‫َدلشاد طةرمييانيداية‪ ،‬ل��ةدوا ليدوانيشيدا‬ ‫«ئيستا لةهةموو‬ ‫بؤمان َدلشاد طةرميانى وتى َ‬ ‫كاتيك زياتر َثيويستة يةكريزىء برايةتىء‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هةبيتء لةثال ئةمةشدا كاركردن بؤ‬ ‫تةباى َ‬ ‫رةزامةندى خواى طةورةو ديفاع كردن لةدينء‬ ‫ذينى َ‬ ‫خةلكى كوردستان»‪.‬‬


‫م‪.‬صديق عةبدولعةزيز‪:‬‬ ‫َ‬ ‫خةلكمان‬ ‫ب��ةردةوام ثشتيوانى داواكاريةكانى‬ ‫بى ئةوةى َ‬ ‫خةلك بكةين بةثشك َو بؤ خؤمان‪،‬‬ ‫كردووة َ‬ ‫بةردةوام خؤمان كردووة بة ثشك َو بؤ َ‬ ‫خةلك‬

‫م‪.‬صديق عةبدولعةزيز رابةري طشيت بزووتنةوةي ئيسالمي كوردستان‬ ‫ديداري‪ :‬كاروان رةحمان‬ ‫ريَطا‪ :‬باسى َكيشةى ناوخؤى بزووتنةوة‬ ‫دةكريَت‪ ،‬ئايا ئةمة ِراستة؟‬ ‫اليةنيك‬ ‫م‪.‬صديق عةبدولعةزيز‪ :‬هةر‬ ‫َ‬ ‫ئةطةر لة طةشةو َ‬ ‫دابيت َبى طومان‬ ‫جوالنةوة َ‬ ‫دةبيت‪ ،‬بزووتنةوةى ئيسالميش بة‬ ‫َكيشةى َ‬ ‫َثيى ئةو طةشةو طةورةبوونةى كة دةيكات‬ ‫َكيشةى بؤ دروست بووة‪ِ ،‬راطةياندنةكانى‬

‫كوردستانيش ئةو َكيشانةيان زياتر لة حةجمى‬ ‫خؤى طةورة كرد‪ ،‬الحمداهلل هةموو اليةك‬ ‫َدلنيادةكةمةوة َكيشةيةكى وةهامان نية كة لة‬ ‫وةستي َنيت‪.‬‬ ‫طةشةو فراوان بوون بةمان َ‬ ‫كةثيشتر هةبوو‬ ‫ريَطا‪ :‬ئةى ئةو َكيشانةى َ‬ ‫لة ناو بزووتنةوةى ئيسالمى‪ ،‬ئايا دةستى‬ ‫دةرةكى لةثشتةوةبوو ياخود ناخؤيي؟‬ ‫م‪.‬صديق عةبدولعةزيز‪ :‬ئةطةر ئةندامى‬ ‫مةكتةبى سياسىء شوراى ناوةندىء كاديرة‬ ‫َثيشكةوتووةكانى بزووتنةوةى ئيسالمى‬

‫يةكتريان خؤش بويَتء لة ناوخؤياندا تةباو‬ ‫يةكريز و يةك َ‬ ‫دةستيكى‬ ‫هةلويَست بن‪ ،‬هيض َ‬ ‫ناتوانيت دةست بخاتة َنيوخؤمانء‬ ‫دةرةكى‬ ‫َ‬ ‫تةفرةقةو دووبةرى دروست بكات‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬ئايا كؤنطرةى بزووتنةوةى ئيسالمى‬ ‫لة كاتى خؤيدا دةبةستريَت؟‬ ‫م‪.‬صديق عةبدولعةزيز‪ :‬شوارى ناوةندى‬ ‫ب ِريارى داوة لة ‪ 2012/ 7/10‬كؤنكرةى دةيةم‬ ‫ببةستريَت‪ ،‬مةطةر ليذنةى ئامادةكارى كؤنطرة‬ ‫زروفيكى‬ ‫ئامادةكاريةكان تةواو نةكةن‪ ،‬يان َ‬ ‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫‪9‬‬


‫لةناكاو لةهةريَمىء َعيراق َبيتة َثيش ئةطةر نا‬ ‫لة ‪ 7/ 10‬بة ثشتيوانى خوا كؤنطرة دةبةستريَت‬ ‫ريَطا‪ :‬ئةو َ‬ ‫كةنالى ئاسمانيةى كة بةنيازن‬ ‫دايبنين لةسةر ئةركى خؤتانة يان هاوكارى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دراوسيةوة؟‬ ‫دةكريَن لةاليةن والتانى‬ ‫َ‬ ‫م‪.‬صديق عةبدولعةزيز‪ :‬سوثاسى خواى‬ ‫لةئيستا لةسةر ئةركى‬ ‫طةورة دةوَي��ت كة َ‬ ‫خؤمانء دؤستانء اليةنطرانى بزووتنةوةى‬ ‫ئيسالمى ئةو َ‬ ‫كةنالة دةست دةكات بة ثةخشى‬ ‫جيطاى شانازية بؤ بزووتنةوةى‬ ‫خؤى‪ ،‬ئةويش َ‬ ‫َ‬ ‫بةخؤمالى بكاتء‬ ‫ئيسالمى ئةيةويَت كارةكانى‬ ‫كةسيكء ال‬ ‫دةستى دريَذنةكات بؤ هيض‬ ‫َ‬ ‫يةنيك‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ريَطا‪ :‬بةريَزتان تاضةند كارتان بؤ زيندانى‬ ‫ئيسالميةكان كردووة‪ ،‬ئةطةر كردووتانة تةنها‬ ‫بؤ ئةندامانى خؤتان بووة ياخود هةموو ئةندامى‬ ‫حزبةكانى تريش بووة؟‬ ‫َ‬ ‫مانيك‬ ‫م‪.‬صديق عةبدولعةزيز‪ :‬هةرموسل َ‬ ‫لةزيندان َبيت بة ئةركى سةرشانى خؤمانى‬ ‫هةولى بؤ بدةين‪َ ،‬‬ ‫دةزانين َ‬ ‫هةولمان داوة وة‬ ‫َ‬ ‫(ان شا ْاهلل) بةردةوام دةبين بةلكو خواى‬ ‫طةورة بمان كات بة سةبةب بؤ ئازاد كردنء‬ ‫طة ِرانةوةيان بؤ َنيو كةسء كاريان ‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬بةرهةمى طة ِرانةوةى تؤ بؤ ناو‬ ‫بزووتنةوةى ئيسالمى ضى بوو؟‬ ‫نابيت خؤم باسى‬ ‫م‪.‬صديق عةبدولعةزيز‪َ :‬‬ ‫دةبيت َ‬ ‫خةلكى باسى ئةو بةرهةمانة‬ ‫بكةم َ‬ ‫بكات كة َثيش َئيمة ضى بوو َئيستا لة ض‬ ‫ئاستيك داية ئةو وةآلم��ة بؤ اليةنطرانء‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دةهيلم ‪.‬‬ ‫بةجي َ‬ ‫دؤستانى بزووتنةوة َ‬ ‫ريَطا‪ :‬ثةيوةندى َنيوان ت��ؤو اليةنة‬ ‫ئاستيكداية؟‬ ‫ئيسالميةكان لة ض َ‬ ‫م‪.‬صديق عةبدولعةزيز‪ :‬هةموو كاديريَكى‬ ‫هةرطةنجيك لة‬ ‫ئيسالميم خؤشدةويَت‪،‬‬ ‫َ‬ ‫خوشكء برا كة دةبينم مولتةزيمن بة‬ ‫ئيسالمةوة زؤر َدلخؤش دةبم بة َبى ئةوةى‬ ‫بزانم ئينتيماى سياسيان ضى ية‪ ،‬لةئاستى‬ ‫اليةن ئيسالميةكانيشدا َئيمة َثيشتر تةزحيةى‬ ‫زؤرمان دا لة َثيناوى يةكريزى َ‬ ‫موسلمانانداو‬ ‫ئةوةش زؤر كةس شاهيدى دةدةن‪َ ،‬ئيستايش‬ ‫وةك بزووتنةوةى ئيسالمى ئامادةين بؤ هةر‬ ‫يةك ريزيةك كة خواو َثيغةمبةرى خواو‬ ‫َ‬ ‫موسلمانانى كوردستان داوامان َلى دةكةن‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬تا ضةند بزووتنةوةى ئيسالمى لة‬ ‫َ‬ ‫هةلكشانة؟‬

‫‪10‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫َ‬ ‫هةرموسلمانيَك‬ ‫لةزيندان بيَت بةئةركى‬ ‫سةرشانى خؤمانى‬ ‫ىَ‬ ‫هةول بؤ بدةين‬ ‫دةزانني‬ ‫سةردةميك‬ ‫م‪.‬صديق عةبدولعةزيز‪:‬‬ ‫َ‬ ‫ئوميدى زؤرينةى‬ ‫بزووتنةوةى ئيسالمى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫موسلمانانى كوردستان بوو‪ ،‬ئيخوانةكانء‬ ‫سةلةفيةكانء سوفيةكانء جيهاديةكان هةموو‬ ‫لةذيَر بةيداخء ناوى بزووتنةوةى ئيسالمى‬ ‫كؤبووبوونةوةن‪َ ،‬ئيستاش ثشتيوان بةخوا لة‬ ‫َ‬ ‫هةولداين بؤ طة ِرانةوةى ئةو سةردةمة بة‬ ‫َ‬ ‫لةطةل اليةن‬ ‫ديديَكى جياوازو َثيكةوة ذيان‬ ‫سياسيةكانى كوردستان‪.‬‬ ‫رَي��ط��ا‪ :‬هةست ناكةيت ك��ة اليةنة‬ ‫ئيسالميةكان الوازن لة دروس��ت كردنى‬ ‫نةوةى َ‬ ‫نوى بؤ دوا ِرؤذى رابونى ئيسالمى؟‬ ‫َ‬ ‫م‪.‬صديق عةبدولعةزيز‪ :‬بة دلنيايى يةوة‬

‫هةموو كادير َيكى‬ ‫ئيسالميم خؤشدةو َيت‪،‬‬ ‫هةرطةجنيَك‬ ‫لةخوشكء برا‬ ‫كةدةبينم مولتةزمين‬ ‫بة ئيسالمةوة زؤر‬ ‫خَ‬ ‫بةبى‬ ‫دلؤش دةمب‬ ‫َ‬ ‫ئةوةى بزامن ئينتيماى‬ ‫سياسيان ضيية‬

‫ئةوة بةدى دةكريَت‪َ ،‬‬ ‫شيوةية نية‬ ‫بةالم بة و َ‬ ‫كة بةريَزتان باسى َليوة دةكةن‪ ،‬ضونكة لة‬ ‫هةموو ئةو َ‬ ‫مةلبةندو ناوضانةى هةمان دةرسء‬ ‫دةورةى َتيداية كة بؤ دروست كردنى كاديرى‬ ‫َثيشكةوتووة‪َ ،‬‬ ‫بةالم ئةتوانين َبلَيين لة ئاستى‬ ‫ويستى َئيمة دا نية‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ريَطا‪ :‬تا ضةند لةطةل يةك ليستى‬ ‫ئيسالميدان بؤ َ‬ ‫هةلبذاردنةكانى ثاريزطاكان؟‬ ‫َ‬ ‫م‪.‬صديق عةبدولعةزيز‪ :‬ئةطةر لةطةل يةك‬ ‫ليستى نةبين ئةوة َكيشةية بؤ دونياو قيامةتمان‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ئةو ثةيامةى كة دواي‬ ‫و ِراست ناكةين‬ ‫َ‬ ‫كةوتووينء كارى بؤدةكةين‪ ،‬بةدلنيايى يةوة‬ ‫َئيمة لة َ‬ ‫هةلبذرادنةكانى َثيشوو داوامان كردووة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لة برايانى كؤمةلء يةكطرتوو بةالم ساردى‬ ‫هةبووة ئةويش ئةتوانيت لةوان بثرسيت‬ ‫بؤضى نةبووة‪ ،‬بزووتنةوةى ئيسالمى ئيستاش‬ ‫ئامادةية‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬باشة لة كؤنطرةيةكى ِرؤذنامةوانى‬ ‫ه��ةردوو حزبى ئيسالمى ووتيان داوام��ان‬ ‫لة بزووتنةوةش كردووة كة َبينة َثيشةوة بؤ‬ ‫ئةوةى يةك ليستى دروست بكةين؟‬ ‫م‪.‬صديق عةبدولعةزيز‪ :‬تا َئيستا بة رةسمى‬ ‫َئيمة ئاطادار نةكراوينةتةوة بؤ ئةو دانيشتنة‪،‬‬ ‫ب��ةردةوام دةرطاكانى بزووتنةوة كراوةية بؤ‬ ‫دانيشتنء نزيك بوونةوةى ئيسالميةكان‪،‬‬ ‫َئيمة زؤر َدلخؤشدةبين كة يةك ليستى‬ ‫هةبيت لةكوردستان ئةو كات َثيطةو‬ ‫ئيسالمى َ‬ ‫دةبيت لة ناو‬ ‫جيطاى ئيسالميةكان ديار َ‬ ‫َ‬ ‫ثةرلةمانء ئةنجومةنى ثاريَزطاو حكومةتدا‪ ،‬بة‬ ‫نابيت لة‬ ‫تاك دابةزين ئةو كاريطةريةمان َ‬ ‫ساحةكةدا‪.‬‬ ‫كةسيكى‬ ‫ريَطا‪ :‬مامؤستا كريَكار كة بة‬ ‫َ‬ ‫ديارى ناو حزبة ئيسالميةكانى كوردستان‬ ‫دةناسريَت َ‬ ‫هةلويَستان ضى ية لة سةر زيندانى‬ ‫كردنى؟‬ ‫م‪.‬صديق عةبدولعةزيز‪َ :‬ئيمة بة هةموو‬ ‫شيوةيةك ئيدانةى زيندانى كردنى م‬ ‫َ‬ ‫ثى ناخؤشة لة‬ ‫‪.‬كريَكار دةكةين‪ ،‬زؤرمان َ‬ ‫ناخمانةوة هةرضةندة ئةو زيندانكردنةى زياتر‬ ‫َ‬ ‫موسلمانان‪ ،‬ضونكة‬ ‫خؤشةويستى كرد الى‬ ‫َ‬ ‫ديفاعى لة قورئانء كةرامةتى موسلمانكرد‪،‬‬ ‫هيوادارين َ‬ ‫ووالت��ى نةرويج ضاويَك بةو‬ ‫بخشي َنيتةوةو ئازادى بكات‪.‬‬ ‫ب ِريارةى َ‬ ‫ريَطا‪ِ :‬راتان ضى ية لةسةر ئةو كيشةى لة‬ ‫َنيوان هةريَمء بةغدا هةية؟ ئايا تؤ بة َكيشةى‬


‫دةرةكى نازانيت َئيستا لة ساحةى َعيراقء‬ ‫كوردستان دةكريَت؟‬ ‫م‪.‬صديق عةبدولعةزيز‪ :‬خؤى لةراستيدا ئةو‬ ‫َكيشةية زياتر لةو تاك رةوية رووى داوة كة‬ ‫هةية لة َعيراق ‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬تاضةند ثشتيوانى لة شؤرشطيرانى‬ ‫سوريا دةكةن؟‬ ‫م‪.‬صديق عةبدولعةزيز‪ :‬من ثشتيوانى‬ ‫موسلمانء َ‬ ‫طةليكى َ‬ ‫مةزلوم دةكةم لة‬ ‫هةموو َ‬ ‫جيطايةك َبيت‪.‬‬ ‫هةر َ‬ ‫ريَطا‪ :‬ئايا بؤضى تا َئيستا َ‬ ‫والتى ئةمريكاو‬ ‫َ‬ ‫َستيكى ئيجابيان نةبووة‬ ‫والتانى عةرةبى هةلوي َ‬ ‫بةرامبةر بة رةشةكوذيةكةى سوريا؟‬ ‫م‪ .‬صديق عةبدولعةزيز ‪ :‬تةنها َ‬ ‫ووال َتيك و‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ئيسرائيلة‬ ‫دةسةال َتيك كة سنورةكةى‬ ‫َ‬ ‫و ئةمين ترين سنورى هةية و ووالتى سوريا‬ ‫َ‬ ‫دةسةالتى ئةسةدة ‪.‬‬ ‫و‬ ‫ريَطا‪ :‬هؤكارى ئةو شؤرشانةى ووآلتانى‬ ‫عةرةبى ضية ؟‬ ‫م‪.‬صديق عةبدولعةزيز‪ :‬بة ِراى من ئةو‬ ‫شؤ ِرشانةى لة َ‬ ‫والتانى عةرةبى ِروويدا دواي‬ ‫َ‬ ‫زولم وضةوسانةوةى زؤر ديَت كة بةرامبةر‬ ‫هاووالتيانى ئةو َ‬ ‫َ‬ ‫ووالتانة ك��راوة‪ ،‬هةر‬ ‫بة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ووال َتيك نارةزايى َتيدا بوو‪ ،‬سولتانى والت‬ ‫دةبيت ضاوة ِروانى شؤرشيش بكات‪،‬‬ ‫َزالم بوو َ‬ ‫ضؤن لة َ‬ ‫والتى َعيراق ئةو شؤرشة بةهؤى‬ ‫ئةو َ‬ ‫زولمانةوة دروس��ت بوو كة بةرامبةر‬ ‫بةطةل كردى‪ ،‬ئةوةش نمونةيةكى روونة بؤ‬ ‫خويَنةران‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬بؤضى بزووتنةوةى ئيسالمى لة‬ ‫خؤثيشاندانةكانى ‪ 17‬شوبات بةشداري نةكرد‪،‬‬ ‫كاتيكدا داواى ِرةواى َ‬ ‫خةلك بوو؟‬ ‫لة َ‬ ‫م‪.‬صديق عةبدولعةزيز‪َ :‬ئيمة بزووتنةوةى‬ ‫َ‬ ‫لةطةل جةماوةرى‬ ‫ئيسالمى ب���ةردةوام‬ ‫بةشةرةف بووين‪ ،‬ب���ةردةوام ثشتيوانى‬ ‫داواكاريةكانى َ‬ ‫خةلكمان كردووة َبى ئةوةى‬ ‫َ‬ ‫ثشكو بؤ خؤمان‪ ،‬بةردةوام‬ ‫خةلك بكةين بة‬ ‫َ‬ ‫ثشكو بؤ َ‬ ‫خةلك‪ ،‬ئةو‬ ‫خؤمان ك��ردووة بة‬ ‫َ‬ ‫دةضيتء‬ ‫خؤثيشاندانة دةمان زانى بةو ئاقارة َ‬ ‫جةرطى َ‬ ‫ئةنجاميكى‬ ‫دةسوتيتء‬ ‫خةلكى َتيدا‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫وةزارةتيك‬ ‫نابيت‪ ،‬هةر ضةند َئيمة بة‬ ‫َ‬ ‫باشى َ‬ ‫بةشداريمان كردووة لة حكومةت‪ ،‬خؤتان‬ ‫ئاطاداربوون ئةو وةزارةتة بةردةوام ثشتيوانى‬ ‫داواكارى َ‬ ‫خةلكى كردووة‪ ،‬ثةرلةمانتارةكةمان‬ ‫داواى َ‬ ‫وتةبيذى‬ ‫خةلكى بردووة بؤ ثةرلةمانء َ‬

‫م‪.‬صديق عةبدولعةزيز رابةري طشيت بزووتنةوةي ئيسالمي كوردستان‬ ‫حزبمان ثشتيوانى داواكاريةكانى َ‬ ‫خةلكى‬ ‫خؤثيشاندةرى كردووة‪ ،‬ئةوةى بة بزوتنةوةى‬ ‫ئيسالمى بكريَت دريَغى ناكات بؤ جةماوةرى‬ ‫كوردستانى خوشةويست‪.‬‬ ‫ريَطا‪َ :‬ئيوة َ‬ ‫خةلكى ضؤن ثةروةردة دةكةن؟‬ ‫بؤ حزب يان بؤ ئيسالم ؟‬ ‫م‪.‬صديق عةبدولعةزيز‪ :‬ئةو ثرسيارة‬ ‫روونة كة َئيمة َ‬ ‫خةلكى ث��ةروةردة دةكةين‬ ‫َ‬ ‫بؤ ئةوةى خزمةت بة ئيسالمء ووالت بكات‬ ‫نةوةك حزب ثةرست َبيت‪ ،‬ئةمة لة ئيسالمء‬ ‫نابيتةوة ‪.‬‬ ‫جيطاى َ‬ ‫ثرؤطرامى بزوتنةوة َ‬ ‫ريَطا‪ :‬داهاتووى حزبة ئيسالميةكانى‬ ‫كوردستان ضؤن دةبينيت؟‬ ‫ملمالني‬ ‫لة‬ ‫واز‬ ‫عةبدولعةزيز‪:‬‬ ‫م‪.‬صديق‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بهينين لةطةل اليةنةكانى‬ ‫سياسيةكان َ‬ ‫َ‬ ‫تردا هاوكار بينء ثاريَزةرى طةلء والتء‬ ‫خورةوشتى ئيسالميانة بين‪( ،‬ان شا ْ اهلل)‬ ‫داهاتوويةكى باش ضاوة ِروانى ئيسالميةكانى‬ ‫كوردستان دةكات‪.‬‬ ‫ريَطا‪ :‬دوا ثةيامى خؤت بؤ اليةنطرانى‬ ‫بزووتنةوةو هةموو اليةنة ئيسالميةكان ضى‬ ‫ية؟‬ ‫م‪.‬صديق عةبدولعةزيز‪ :‬من داوا لةطةنجة‬ ‫خويَن طةرمةكانى ئيسالمء اليةنطرانى‬ ‫بزووتنةوةى ئيسالمىء هةموو ئةو كةسانة‬ ‫دةكةم كة خؤيان بة خةمخؤرى ئةم ئيسالمة‬

‫ممالنيى‬ ‫دةزان��ن خؤيان دوور بطرن لة‬ ‫َ‬ ‫سياسىء َكيشة ناوخؤيةكان‪ ،‬خؤيان زياتر‬ ‫بؤ خويَندنء كاركردن بؤ ئيسالم يةكاليى‬ ‫بانطيشتى َ‬ ‫خةلكى بكةن بؤ ئيسالم‪،‬‬ ‫بكةنةوةو َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫راستطؤبن لةطةل خةلك‪َ ،‬ئيمةش هيواى‬ ‫خيريان بؤ‬ ‫سةركةوتنيان بؤ دةخوازين‪ ،‬دوعاى َ‬ ‫دةكةين‪ ،‬دةزانم ئةو َ‬ ‫خةلكة ضةند َدلسؤزن بؤ‬ ‫ئةم ئيسالمة‪.‬‬

‫َ‬ ‫لةطةل يةك‬ ‫ئةطةر‬ ‫ليستى نةبني ئةوة‬ ‫كيَشةية بؤ دونياو‬ ‫قيامةمتان و رِاست‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ئةو‬ ‫ناكةين‬ ‫ثةيامةى كة دواي‬ ‫كةوتووينء كارى‬ ‫بؤدةكةين‬ ‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫‪11‬‬


‫كؤبوونةوة نه َينيةكانى ميدياى ئةهلىء سـةركردةكــ‬ ‫ئا‪ /‬ناسيح عةبدولرةحيم‬ ‫ثرسى ثةيوةندى َنيوان ِرؤذنامةنووسانى‬ ‫َ‬ ‫ميدياى ئةهلىء بةرثرسانى َ‬ ‫دةسةالتء‬ ‫باالى‬ ‫َنيوانيان ض��اوديَ��رانء‬ ‫كؤبوونةوةكانى‬ ‫ِرؤذنامةنووسانى سةربةخؤى َنيو كاية‬ ‫جياجياكانى ئةم ِرؤى ِراطةياندنى كوردى‬ ‫خستة طومانةوة كة دةوتريَت ميدياى ئةهلىء‬ ‫سةركردةى حيزبةكانء كؤبوونةوةى داخراو‬ ‫نهينى بؤ؟ دةثرسين سةركردة سياسيةكان ض‬ ‫َ‬ ‫نيةتيكيان هةية لةو جؤرة كؤبوونةوانة؟ ئةى‬ ‫َ‬ ‫سةرنووسةرانى ميدياى ئةهلى ض َثيويستيةكيان‬ ‫بةو جؤرة كؤبوونةوانة هةية؟ ِرؤذنامةنووسانء‬ ‫ضاوديَرانى دوونياى ِرؤذنامةنووسى ئةهلىء‬ ‫سةربةخؤ خؤيان لةو بارةيةوة ضى َ‬ ‫دةلَين؟‬ ‫طؤظارى ِريَطة وةك يةكةمين طؤظارى‬ ‫ئةهلى تةقة لةو دةرطاية دةدات دةثرسين‬ ‫كؤبوونةوةى سةنوسةرانى ميدياى ئةهلى و‬ ‫َتالةبانى لة دوكان ء كؤكردنةوةى زؤريَك لة‬ ‫سةرنوسةرانى ميدياكانى كوردستان لةسةرى‬ ‫يةكيتىء‬ ‫ِرةشء طويَطرتن لة بةرزانى بؤ؟ َ‬

‫تو َيذةر َيكى كؤمةالَيةتى‪:‬‬ ‫سةرنووسةر َيك كاتيَك لة‬ ‫سةركردة سياسيةكان دوورة‬ ‫هةست بة ئارامي بكات‬ ‫بوَية ئةوةي بةهزري دا‬ ‫ربي‪ ,‬لةوانةية‬ ‫بيَت دةرب ِ‬ ‫لة نزيك سةركردةكان‬ ‫هةست بةم جورة ئاراميية‬ ‫نةكات‪ ،‬بوَية رِاكاني خوي‬ ‫بةرامبةريان دةرناب ِريت‬ ‫‪12‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫َ‬ ‫لةطةل سةرنووس‬ ‫كؤبوونةوةي مةسعود بارزاني‬ ‫َ‬ ‫كؤنترؤلكردنى شةقامى كوردستان‬ ‫ثارتى بؤ‬ ‫بةرنامةيان هةبووة كة ئؤثؤزسيؤنء ميدياى‬ ‫ئةهلى لةخؤيان نزيك بكةنةوةو َبيدةنطيان‬ ‫بكةن لة هةنطاوى يةكةمدا لة ِريَطةى‬ ‫هيزةكانى‬ ‫كؤبوونةوة خؤ نزيككردنةوةى لة َ‬ ‫ئؤثؤزسيؤن توانيان تا ِرادةيةك سةركةوتن‬ ‫بهي َنيت‪ ،‬ئةم خؤ نزيك كردنةوانةش‬ ‫بةدةست َ‬ ‫َ‬ ‫لةسةر ئاستى ِراى خةلك نيطةرانى دروست‬ ‫كرد لةبةرامبةر هيزة ئؤثؤزسيؤنةكان‪ ،‬لةدواى‬ ‫يةكيتىء ثارتى بةرنامةيان دانا‬ ‫هةنطاوى يةكةم َ‬ ‫بؤ خؤنزيك كردنةوة لة ميدياى ئةهلىء ئازاد‬ ‫لة ِريَطةى كؤبوونةوةى نهينىء ذيَربةذيَرةوة‬ ‫بةبي ئاطادارى ِرؤذنامةنووسان‪ .‬ئةم كؤبوونةوة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫يةكيتىء ثارتى‬ ‫نهينيانة لةطةل بةرثرسانى َ‬ ‫جيطةى نيطةرانى زؤريك لة نوسةرانء‬ ‫بووتة َ‬ ‫ِرؤذنامةنووسان بؤ ئةو مةبةستة هةريةكة لة‬ ‫ئارام ئةحمةد بة ِريَوبةرى ذوورى ئؤثؤزسيؤن‬ ‫لة َ‬ ‫ثالتاكء نوسةر لة سايتى كوردستان ثؤست‪،‬‬ ‫َ‬ ‫هةردى ئةحمةد بة ِريَوبةرى بةشى هةوال لة‬ ‫َ‬ ‫كةنالى (كةى َئين َئين) دواند هةروةها جةزا‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫حةمة سالحى تويَذةرو تويَذةرى كؤمةاليةتىء‬ ‫َليثرسراوى سةنديكاى َ‬ ‫سليمانى‬ ‫كؤمةلناسان لة َ‬ ‫لةو بارةيةوة قسةدةكةن‪.‬‬ ‫سةرنوسةرانى ميدياى ئةهلى ضةند‬ ‫َ‬ ‫لةطةل بةرثرسة َ‬ ‫يةكيتىء‬ ‫جاريَك‬ ‫باالكانى َ‬ ‫ثارتى كؤبوونةتةوة‪ ،‬وةك ضاوديَريكى‬ ‫ب��وارى رؤذنامةنووسى ئ��ةم كؤبوونةوانة‬

‫ضؤن َ‬ ‫كةسيك‬ ‫دةسةنطينيت؟ ئايا هيض‬ ‫هةل‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫مافى ئةوةى هةية بةناوى ِرؤذنامةنووسانء‬ ‫َ‬ ‫لةطةل‬ ‫نهينى‬ ‫ميدياى ئةهليةوة كؤبوونةوةى َ‬ ‫سياسيةكاندا ئةنجام ب��دات؟ ئ��ارام ئةحمةد‬ ‫بة ِريَوبةرى ذووى ئؤثؤزسيؤن لة َ‬ ‫ثالتاكء‬ ‫نوسةر لة سايتى كوردستان ثؤست َ‬ ‫دةلَيت» من‬ ‫بؤخؤم شاهيدي بووني هيض ميديايةكي ئةهلي‬ ‫نيم لة كوردستان‪،‬تةفسيري ميدياى ئةهلي‬ ‫ثاساويَكي َبيسةرو بةرة‪،‬خؤ شاردنةوةية لةذيَر‬ ‫دةمامكيكدا‪،‬كة َ‬ ‫هةلسو ِراوة سةرةكيةكان يان‬ ‫َ‬ ‫ياريزانة َ‬ ‫ئةسليةكان بؤ شارنةوةي قةيدو بةندة‬ ‫َ‬ ‫لةطةل دةسةلاَ ت‪ ،‬يان ئؤثؤزسيؤن‪ ،‬يان‬ ‫كانيان‬ ‫وردة ثارتةكاني تر هةيانة‪ ،‬واتة ناونانء داناني‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلَيك ِرؤذنامةنووس‪،‬‬ ‫ضوارضيوةيةك بؤ‬ ‫َ‬ ‫دابنينء لة بةيني‬ ‫تا ئةم بةرةوبةري ثرديَك َ‬ ‫َ‬ ‫خةلك ودةسةلاَ تء ثارتةكاندا هاتوضؤ بكةن‪،‬‬ ‫تةزوويركردنيكة بؤ شاردنةوةي‬ ‫ئةمةش بؤ‬ ‫َ‬ ‫خود لة ذيَر ديَوجامةي ئةهليدا‪ ،‬بؤ َميذووتا َبلَين‬ ‫َئيمة َ‬ ‫خةلكينء لةبةرامبةر دةسةلاَ تدا باجي‬ ‫طةورةو طرانمان داوةو زيندان كراوينء ثةالمار‬ ‫دراوينء هةريةكةمان ضةندين جار لةبةردةم‬ ‫دادطادا ِراوةستاووين‪ ،‬زؤر جاريش غةرامةكان‬ ‫سيبةرو تاريكيدا‬ ‫حيزبيكي تر‪ ،‬لة َ‬ ‫حيزبي نةياري َ‬ ‫ؤذامةنوسيكي‬ ‫ر‬ ‫َك‪،‬‬ ‫ي‬ ‫نوسةر‬ ‫داويةتي‪ ،‬هيض‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫بة ناو ئةهلي نةيتوانييوة بؤ قسةكردن دذي‬ ‫ضوارضيوةي ثا ِرانةوة يان لة‬ ‫دةس��ةلاَ ت‪ ،‬لة‬ ‫َ‬ ‫باشترين َ‬ ‫دةرضوبيت‪ ،‬باشترين‬ ‫حالدا تةكليف‬ ‫َ‬


‫ـانى يةك َيتىء ثارتى‪ ،‬رؤذنامةنووسان نيطةران دةكات‬

‫سـةري طؤظــارو رؤذنــامةو راديؤو تةلةفزيؤنةكان‬ ‫اليةنيكي‬ ‫اليةنيكي دةسةلاَ ت‪َ ،‬‬ ‫تو ِرةبوون دذي َ‬ ‫تري دةسةلاَ ت لة ثشتي بووة‪ ،‬يان دذة هةردوو‬ ‫اليةنيكي ئؤثؤزسيؤني خؤ بة‬ ‫ثارتي دةسةلاَ ت‪َ ،‬‬ ‫عةلماني زان‪ ،‬يان ئيسالمي سياسي لة ثشت‬ ‫بووة»‪.‬‬ ‫ه��ةردى ئةحمةد َليثرسراوى بةشى‬ ‫كةنالى (كةى َئين َئين) َ‬ ‫هةول لة َ‬ ‫َ‬ ‫دةلَيت «‬ ‫َبيطومان سةرنوسةرو رؤذنامةنوسانى ئةهلىء‬ ‫رؤذنامةنوسان بةطشتى ئاسايية َ‬ ‫لةطةل بةرثرسان‬ ‫ضاوثيكةوتنيان‬ ‫ض حكومى يان حزبى طفتوطؤو َ‬ ‫ضاوثيكةوتنء كؤبونةوةكان‬ ‫هةبيت‪ ،‬بةمةرجيك َ‬ ‫َ‬ ‫بةهيزكردنى سةرضاوةكانى زانيارىء‬ ‫ناوى‬ ‫لةثي‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫طواستنةوةى زانيارىء هةوال َبيت بؤ هاوالتيانء‬ ‫بةنهينى‬ ‫راي طشتى‪ .‬هةروةك كؤبونةوةكان َ‬ ‫نةبيت‬ ‫نةبنء بؤ بةال ِريدابردنى ميدياى ئةهلى َ‬ ‫يةكيتى‬ ‫بةوةى كةدةسةالت يان بةرثرسانى َ‬ ‫ءثارتى دةيانةويت‪ ،‬ضونكة بة ِراى من ضةند‬ ‫ميدياى ئةهلىء رؤذنامةنوسان توانيويانة لةو‬ ‫َ‬ ‫دةستكةوتبيت‪،‬‬ ‫هةواليان‬ ‫ريطةيةوة زانيارىء‬ ‫َ‬ ‫بةشيك‬ ‫كةمتر‬ ‫ئةندازةية‬ ‫كةميك ل��ةو‬ ‫َ‬ ‫لةرؤذنامةنوسانى ئةهلىء رؤذنامةنوسان‬ ‫ملمالنيكانى َنيوان حزبةكانء‬ ‫كةوتونةتة داوى‬ ‫َ‬ ‫ملمالنيى نيوان طروثء‬ ‫سلبيتر ل��ةوةش‬ ‫َ‬ ‫دةستةكانى ناو حزبةكانى دةسةآلتةوة»‪.‬‬ ‫سةبارةت بة بوونى كؤبوونةوةى داخراو‬ ‫نهينى لةدونياى ِرؤذنامةطةرى دةرةوةدا لة‬ ‫َ‬ ‫َنيوان سةركردة سياسةكان سةرنوسةرانى‬

‫ميدياى ئةهلىء ئازادا ئارام ئةحمةد َثيى واية‬ ‫َ‬ ‫لةطةل دةسةلاَ تدا‬ ‫«دانيشتني ذيَربة ذيَر‬ ‫لةشانء شةوكةتي ِرؤذنامةنووسء نووسةراني‬ ‫جديء سةربة بةرةي طةل يةك ناطريَتةوة‪،‬‬ ‫نهينيية تا ِراستييةكان لة‬ ‫نهيني بؤية َ‬ ‫دانيشتني َ‬ ‫َ‬ ‫خةلك بشاريَتةوة‪ ،‬ئةمةش كاريَكي جاسووسي‪،‬‬ ‫يان مخابةراتييةو دانيشتن لة تاريكيداو دوور‬ ‫لة ضاوي َ‬ ‫خةلك‪ ،‬تةنها ئةم خويَندنةوةي لة‬ ‫َميشكي ئينسانة َ‬ ‫ئاقلةكاندا هةية‪ ،‬مةنتقيش‬ ‫هةر ئةوةمان َثي َ‬ ‫دةلَيت‪ ،‬دةكريَت سةراني دوو‬ ‫دةزطاي مخابةراتي‪ ،‬دوو سةرؤك ثارت لة‬ ‫َثيناوي قازانجةكاني خؤياندا كؤببنةوة‪ ،‬جا يان‬ ‫َ‬ ‫هةردوحالةتكةدا‪،‬‬ ‫هاماهةنط دةبن يان دذ‪ ،‬لة‬ ‫َ‬ ‫ثؤزةتيظ يان نةطةتيظ‪ ،‬شاردنةوةي ئةسلي‬ ‫مةسةلةكةية لة َ‬ ‫خةلك‪ ،‬خودي بابةتةكةش‬ ‫َ‬ ‫طرةوكردنة لةسةر ذياني خةلك وثةيوةندي‬ ‫ِراستةوخؤيي بةسةر ذياني ئةوانةوة هةية‪،‬‬ ‫لةسةر ذيانء ئةمنيةتي ئةوان‪ ،‬تةئيسيري خؤي‬ ‫دادةنيت»‬ ‫َ‬ ‫هةردى ئةحمةدى ِرؤذنامةنوسيش َثيى‬ ‫واية «سايكؤلوذياو بيركردنةوةى تاك هةميشة‬ ‫دةبيتء‬ ‫نهينىء ذيَربةذيَر نيطةران َ‬ ‫لةبابةتى َ‬ ‫طومانى زياتر دروست دةكات‪ ،‬كة بة ِراى من‬ ‫نهينى لةنيوان رؤذنامةنوسء‬ ‫ناكريَت بابةتى َ‬ ‫هةبيت‪ ،‬ضونكة ئةطةر هةبوو‬ ‫بةرثرسدا‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫خةسلةتء تايبةتمةندى‬ ‫بةماناى لةدةستدانى‬ ‫كارى ميدياييء رؤذنامةنوسييء طؤ ِرينى‬

‫ثةيوةنديةكانة بؤكارى شةخسىء سياسى‪،‬‬ ‫لةخراثترين دؤخيشدا بؤ كارى سيخو ِرىء‬ ‫بةرذةوةندخوازى‪».‬‬ ‫سةبارةت بةوةى كة ئايا ِرؤذنامةى ئةهلى‬ ‫َ‬ ‫لةطةل‬ ‫َثيويستى بة كؤبوونةوةى داخراو هةية‬ ‫سةركردة سياسيةكانى يةكيتىء ثارتى ئارام‬ ‫ئةحمةد َثيى واية» ِرؤذنامةنووس ثؤليسي‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دةسةالت‬ ‫لةطةل‬ ‫نهيني نيية تا لة تاريكيدا‬ ‫َ‬ ‫كؤببيتةوة‪ ،‬بؤية لة هزري منداو بة َثيي كاري‬ ‫َ‬ ‫ِرؤذنامةنووسي ء نوسةراني جدي لة دنياي‬ ‫دةضييتة خانةي‬ ‫دةرةوةي كوردستانيش‪ ،‬ئةوة َ‬ ‫كةسيتي‬ ‫ك��اري ثؤليسيء جاسوسييةوةو‬ ‫َ‬ ‫ِرؤذن��ام��ةن��ووس‪ ،‬يان نووسةر دةخاتة ذيَر‬ ‫ثرسيارةوة‪ِ ،‬راستطؤيي خؤي لةدةست دةدا‪،‬‬ ‫َثيويستة هةموو كةس بة ضاوي طومانةوة‬ ‫سةيري بكات‪ ،‬ناكريَت باوة ِر بةوانة بكريَت‪،‬‬ ‫ئةطةر ئةوانة ثةريَزيان خاويَنةوة سةر بة‬ ‫َ‬ ‫خةلكنء نوسةرو ِرؤذنامةنووسي ئةهلين بؤضي‬ ‫دانيشتةنةكان لة ئةهلةكةيان دةشارنةوة؟ هةتا‬ ‫ئةطةر دواي دانيشتنةكانيش َبينة دةرةوةو َبلَين‬ ‫وامان ووتوةو ئةم قسانةمان كردوة‪ ،‬ديسان ئةوة‬ ‫َ‬ ‫طالتة كردنة بة خؤيان لةوكاتةدا لةو سياسيية يان‬

‫َ‬ ‫هةوال‬ ‫ل َيثرسراوى بةشى‬ ‫لة‪:KNN‬‬ ‫ئةوةى لةو كؤبونةوةي‬ ‫رؤذنامةنووسانء‬ ‫بةرزانيدا بينيم‬ ‫ئةوةندةى موجامةلةى‬ ‫بارزانى كرا نيو هيَندة‬ ‫باسى طرفتةكانى‬ ‫رؤذنامةنوسانء كارى‬ ‫رؤذنامةوانى نةكرا‬ ‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫‪13‬‬


‫ثؤليسء جاسووسانة دةضن‪ ،‬كة لة كؤبونةوةكاندا‬ ‫طريَبةستي مةرطي َ‬ ‫خةلكء شة ِرو تالاَ نكاري‬ ‫َ‬ ‫شتيك‬ ‫دةكةنء ديَنة دةرةوةو دةلَين‪ ،‬هةموو َ‬ ‫باش ِرؤيشت‪ ،‬دانيشتةكان سةركةوتو بوو‪،‬‬ ‫َ‬ ‫لةطةل جاسوسةكاني‬ ‫سةركردةي سياسي تةنها‬ ‫كؤدةبيتةوة‪ ،‬نةك لةطةلَ‬ ‫بةنهينيء لة تاريكيدا‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫نوسةرانء ِرؤذنامةنوسان وهونةمةنداو ِريَبواراني‬ ‫ثةيامنيري‬ ‫تري ذانرةكاني تري ئةدةب‪ ،‬نووسةر‬ ‫َ‬ ‫جيطايةك‪،‬‬ ‫بضيتة هةر َ‬ ‫طةلةكةي خؤيةتي‪َ ،‬‬ ‫شتيكي‬ ‫تةنها ثةيامي طةلةكةيي َثييةو هيض َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةل دةسةلاَ تداران‬ ‫نهيني‬ ‫نهيني نيية تا بة َ‬ ‫َ‬ ‫كؤببيتةوة»‪.‬‬ ‫َ‬ ‫سةبارةت بة َثيويست بوون يان َثيويست‬ ‫نةبوونى كؤبوونةوةى نهينى‪َ ،‬ليثرسراوى‬ ‫هةول لة َ‬ ‫بةشى َ‬ ‫كةنالى (كةى َئين َئين) َثيى‬ ‫واية «ئةطةر كؤبونةوةى داخراوى ميدياكارو‬ ‫َ‬ ‫لةطةل سياسيةكاندا‬ ‫بةتايبةت ميدياى ئةهلى‬ ‫تةنها َ‬ ‫َطةثيدراوة‪ ،‬كةثةيوةندى‬ ‫ةتيكدا ري َ‬ ‫لةحال َ‬ ‫هةبيت‪ ،‬كةبة ِراى‬ ‫بةئاسايشى نةتةوةييةوة‬ ‫َ‬ ‫من ئةمةش لةكوردستان كاتى نةهاتووة‪،‬‬ ‫ضونكة ئةوةى ئاسايشى نةتةوةيى هةريَمى‬ ‫كوردستانى خستؤتة مةترسييةوة كارو كردةوةى‬ ‫َ‬ ‫كاتيك بةرثرسانى‬ ‫سياسيةكانى‬ ‫دةسةالتة َ‬ ‫َ‬ ‫بةشيكن لةثةرةثيدانء ئيدامةدانى‬ ‫دةسةالت َ‬ ‫دؤخيكى نالةبار‪ .‬بؤ رؤذنامةنوسء ميدياكار‬ ‫َ‬ ‫طرنطة بزانيت كةزؤرينةى سياسيةكانى‬ ‫بةكارهينانى‬ ‫دةس��ةآلت لةريَطةى خ��راث‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دةسةآلتء ناعةدالةتىء طةندةلى دارايى و‬ ‫ئيدارى و ئةخالقى و دلسؤزى بؤ حزب لةبرى‬ ‫نةهيشتؤتةوة ناوى ئاسايشى‬ ‫شتيكيان َ‬ ‫نةتةوة‪َ ،‬‬ ‫نةتةوةيى َبيت‪ ،‬واتة ئةوةى دةسةآلتدارانى‬ ‫هةردوو حزبةكة دةيكةنء دةيانةويَت ميدياى‬ ‫بةجيكردنى‬ ‫ئةهلى بكةنة بةشيك‬ ‫لةجي َ‬ ‫َ‬ ‫مةرامةكانيان‪ ،‬تةنها َ‬ ‫هةولدانة بؤ ئةوةى ئةو‬ ‫دؤخة نالةبارة حزبية وةك خؤىء لةبةرذةوةندى‬ ‫بمي َنيتةوة‪».‬‬ ‫خؤياندا َ‬ ‫ب��اس نةكردنى دؤس��ي��ةى سةردةشت‬ ‫عوسمان لة كؤبوونةوةكةى سةرنووسةرانى‬ ‫َ‬ ‫لةطةل بةرزانيدا طللةيةكى زؤرى‬ ‫مدياكان‬ ‫ؤرذنامةنوسيكى ليكةوتةوةو سةبارةت بةوةى‬ ‫ِر‬ ‫َ‬ ‫بؤضى لة كؤبوونةوةكةى مةسعود بةرزانيدا‬ ‫باسى لة تيرؤركردنى سةردةشت عوسمانء‬ ‫بةتيرؤرناساندنى س��ةردةش��ت عوسمانى‬ ‫نةكردووة َبيدةنطى ِرؤذنامةنووسان لةو كؤبوونة‬ ‫ض هؤكاريَكى هةية؟‬ ‫َ‬ ‫ئ���ارام ئةحمةد دةلَيت»بمبةخشة‬

‫‪14‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫دةضيت‪،‬‬ ‫ئةوثرسيارةي بة ِريزتان زياتر لة نوكتة َ‬ ‫نوسانيك بة ناوي ئةهلييةوة‬ ‫نووسةرانء ِرؤذنامة َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةل دةسةالتدارانء سةردةشت‬ ‫بةنهيني‬ ‫َ‬ ‫كوذاندا كؤببنةوة‪ ،‬ضؤن دةويَ��رن خؤيان‬ ‫لةقةرةي ئةو ثرسايرة بدةنء باسي تيرؤركردني‬ ‫سةردةشت عوسمان بكةن؟‪ ،‬ئةمة َ‬ ‫مةحالة‪ ،‬ئةو‬ ‫ثرسيارة لةسةرؤك دزانء َ‬ ‫مندال كوذان‪ ،‬نوسةرو‬ ‫ِرؤذنامةنووسي ئازاو ئازاد دةيكات‪ ،‬نةك كؤيلةو‬ ‫دةستةنةوخوارو لة خوارةوة دانيشتووي‪َ ،‬ميزي‬ ‫نهيني كؤدةبنةوة‬ ‫ثياوكوذان‪ ،‬ئةوانة مادام بة َ‬ ‫واتة ثةيامةكةي خؤيان دؤ ِران��دووة‪ ،‬لةسةر‬ ‫سكةي كارةكةي خؤيان نةماوون‪ ،‬دةرؤدةكةنء‬ ‫َ‬ ‫لةطةل دةسةلاَ ت طةرمة‪،‬‬ ‫نهيني بازيان‬ ‫بازا ِري َ‬ ‫َ‬ ‫ثؤليسيكي زةليلي‬ ‫كةواتة لة باشترين حالدا‬ ‫َ‬

‫بة ِر َيوبةرى ذووى‬ ‫ئؤثؤزسيؤن لة ثالَتاك‪:‬‬ ‫دانيشتنى ذ َيربةذ َير‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دةسةالتدا لةشانء‬ ‫لةطةل‬ ‫شةوكةتى رِؤذنامةنوسانء‬ ‫نوسةرانى جدى بةرةى طةل‬ ‫يةك ناطر َيتةوة‬ ‫كةسانيكي ئازاو ئازاد‪َ ،‬ليرةوةية‬ ‫دةسةلاَ تن‪ ،‬نةك‬ ‫َ‬ ‫ناتوانيت لةبةردةم خاوةنةكةيدا‪،‬‬ ‫هةرطيز كؤيلة َ‬ ‫نة باسي كؤيلةيةتي خؤيي بكات‪ ،‬نة نا ِرةزايةتي‬ ‫دةربب ِريَت‪ ،‬بؤ تيرؤركردني َ‬ ‫كانيكي تر‪ ،‬كة‬ ‫خةل َ‬ ‫بة تووندي كؤيلةيةتييان ِرةتكردؤتةوةو‪ ،‬لةو‬ ‫َثيناوةشدا طيانء ذياني خؤيان داناوة‪ ،‬ئةمانة‬ ‫كةسيكي‬ ‫تا سةردةشت تيرؤر نةكرابوو‪ ،‬وةك َ‬ ‫هةركةسيك‬ ‫جويَن فرؤش ناوةزةدةيان دةكرد‪،‬‬ ‫َ‬ ‫هةبيت دوو قسةي تووند‬ ‫شةهامةتي ئةوةي َ‬ ‫دذي ئةم دةسةلاَ تة مافياية بكات‪ ،‬ئةمانة بة‬ ‫دةم ثيسء جويَن فرؤشء َ‬ ‫كؤمةلي ناو ناتؤرةي‬ ‫تر ناوي دةبةن‪ ،‬واتة سةربة هةمان مةكينةي‬ ‫دةسةلاَ ت‪ ،‬بؤ دةم بةستنء سوكايةتي كردن‪ ،‬بة‬ ‫نوسةرانء ِرؤذنامةنووسة جديية ئازاو ئازادةكان‪.‬‬

‫هةردى ئةحمةد َثيى واية ِرؤذنامةنووسان‬ ‫لةكاتى ِرووبة ِرووبوونةوةيان َ‬ ‫لةطةل سياسيةكاندا‬ ‫دةكةونة ذير كاريطةرى سياسيةكانةوةو لةو‬ ‫بارةيةوة َ‬ ‫دةلَيت» لةكؤبونةوةى رؤذنامةنوسان‬ ‫َ‬ ‫لةطةل بارزانيدا‪ ،‬نةك هةر باسى تيرؤركردنى‬ ‫سةردةشت عوسمان‪ ،‬بةداخةوة ريَكء هاوكات‬ ‫لةكاتى كؤبونةوةكةدا رؤذنامةنوس شيروان‬ ‫شيروانى سةرنوسةرى طؤظارى باشور لةدهؤك‬ ‫َ‬ ‫لةئاكرى‪،‬‬ ‫دةستطيركرابوو‪ ،‬واتة لةزينداندا بوو‬ ‫بةداخةوة نة باسى سةردةشتء نةباسى ئةو‬ ‫رؤذنامةنوسة زيندانيكراوةو ئةو رؤذنامةنوسانةش‬ ‫نةكرا‪ ،‬كةبةردةوام لةذير فشارو هةرةشةى‬ ‫يةكيكة لةخةوشةكانى‬ ‫سياسىء ياساييدان‪ .‬ئةوة َ‬ ‫كةسيتى رؤذنامةنوسء ميدياكارانى كورد‬ ‫َ‬ ‫هةميشة دةكةونة ذيَركاريطةرى ثانتاييء‬ ‫روب��ةرةوة‪ ،‬ئةوةى لةو كؤبونةوةيةدا بينيم‬ ‫ئةوةندةى موجامةلةى بارزانى كرا نيو َهيندة‬ ‫باسى طرفتةكانى رؤذنامةنوسانء كارى‬ ‫رؤذنامةوانى نةكرا‪».‬‬ ‫يةكيكة‬ ‫قسةنةكردن لة ِرووى سةركردةكاندا َ‬ ‫لة الوازيةكانى ِرؤذنامةنووسء ِرؤشنبيرانى كورد‬ ‫جةزا حةمة َ‬ ‫َ‬ ‫كؤمةاليةتى و‬ ‫سالةح تويَذةرى‬ ‫َ‬ ‫سليمانى‬ ‫َليثرسراوى سةنديكاى كؤمةلناسانى َ‬ ‫تاكيكي تر‬ ‫َثيى واية»تاكي كورد وةك هةر َ‬ ‫مروظةء َ‬ ‫حالى بةهيزيء الوازي هةية‪ ،‬بوية ئةطةر‬ ‫كاتيك لة سةركردة سياسيةكان‬ ‫سةرنووسةريَك َ‬ ‫دوورة هةست بة ئارامي بكات‪َ ،‬بوية ئةوةي‬ ‫بةهزري دا َبيت دةرببريَت‪ ,‬لةوانةية لة نزيك‬ ‫سةركردةكان هةست بةم جورة ئاراميية نةكات‪،‬‬ ‫َبوية راكاني خوي بةرامبةريان دةرناب ِريَت‪،‬‬ ‫لةوانةشة هوكاري كةسي تر هةبيت»‪.‬‬ ‫َ‬ ‫كؤمةاليةتية سةبارةت‬ ‫ئ��ةو ت��وَي��ذةرة‬ ‫بة َزالبوونى كارةكتةرى سياسي بةسةر‬ ‫«شتيكي‬ ‫ِرؤذنامةنووسانء ِرؤشنبيراندا َثيى واية َ‬ ‫ئاسايية كة روشنامةنوس ي��ان روشنبير‬ ‫كارةكتةري سياسي بةسةردا َ‬ ‫زال بيت‪َ ,‬‬ ‫بةالم‬ ‫جورة‬ ‫نةك دةمارطيري سياسي‪ ،‬ضونكة ئةم َ‬ ‫دةبيتة لةمثةر لة بةرامبةر هينانةدي‬ ‫دةمارطيريية َ‬ ‫كاري روشنامةنوسي كة َثيويستي بة َبياليةني‬ ‫هةية يان كاري روشنبيري كة َثيويستي بة‬ ‫روشنبير هةية‪َ ،‬بي طومان َبياليةن نةبووني‬ ‫َروذنامةنووسء روشن نةبووني بيري روشنبيرة‬ ‫جيي‬ ‫ناهي َليتء نابنة َ‬ ‫مصداقيةتيان الي خةلك َ‬ ‫كوتاييدا لة َ‬ ‫خةلك دوور دةكةونةوة‬ ‫متمانةيان‪ ،‬لة َ‬ ‫وةك بةديليش َ‬ ‫خةلك بة دواي َروذنامةنووسء‬ ‫َروشنبيري تردا دةكةريت‪.‬‬


‫مايكل ِرؤبن‪ :‬هيض اَ‬ ‫َ‬ ‫ولت َيك بة مانةي وتة‬ ‫دميوكراسخوازي تةواو نيية‪ ،‬بة تايبةتي‬ ‫كوردستان كة تا ئ َيستاش لة ذ َير كاريطةري‬ ‫خزم خزم َينةداية (ن َيثؤتيزم)‬ ‫ديداري‪ :‬رةنج هةذار‬ ‫ريَطا‪ :‬ئايا لة ديدطاي جةنابتةوة‪ ،‬كوردستان ولاَ تَيكي‬ ‫ديموكراتي ية؟‬ ‫َ‬ ‫مايكل ِرؤب�ن‏‪ :‬هيض ولاَ تَيك بة مانةي وتة‬ ‫ديموكراس خوازي تةواو نيية‪ ،‬بة تايبةتي كوردستان‬ ‫كة تا ئَيستاش لة ذيَر كاريطةري خزم خزمَينةداية‬ ‫(نَيثؤتيزم)‪ ،‬بة واتايةكي ترتا ئَيستاش كاري ِرؤذانةي‬ ‫دةسةلاَ ت بة خزم خزمَينة دةضَيت بة ِريَوة‪ .‬بةلاَ م‬ ‫ئاشكراية كوردستان ئَيستاشي لةسةربَيت لة‬ ‫حوكم ِرانكردندا ساواية‪ ،‬هةر ئةوةشة بؤتةهؤي‬ ‫ئةوةي سيستمَيكي كاراي سةربةخؤي خؤي نةبَيت‪.‬‬ ‫يةكَيك لة سةرةكي ترين طرفتةكاني ديموكراسي لة‬ ‫كوردستاندا ِريَطا نةدانة بة بيرو ِراي ئازاد‪ ،‬كة لة ِراستيدا‬ ‫دةبوو لة دواي ِرووخاندني ِرذيَمة ديكتاتؤريةتةكةي‬ ‫سةدام زياتر َ‬ ‫كةلك لة ديموكراسيةت وةربطيراباو‬ ‫كاري ثَيبكراباية‪ ،‬نةك وةك ئةوةي كة دةبينين‪،‬‬ ‫ديموكراسيةت لة كار كةوتووةو ِرزيَندراوة‪ .‬بؤ ئةوةي‬ ‫كوردستان ببَيتة ولاَ تَيكي ديمكوراسي خواز ثَيويستة‬ ‫سياسةتمةداران بة ِرؤحَيكي لَيبوردةييةوة لة يةك‬ ‫ب ِروانن‪ ،‬هيض عةيبةيةك لةوةدا نيية ِرةخنة لةيةك‬ ‫بطرنء َ‬ ‫خالي الوازي يةكتر نيشاني يةك بدةن تاكو‬ ‫َ‬ ‫بطةن بة ئامانج لة يةك خالي هاوبةشدا‪ ،‬دةكريَت‬ ‫ديموكراسي بة َئالوطؤ ِر كردني دةسةلاَ ت لة نَيوان‬ ‫حيزبي فةرمان ِرةواو ئؤثؤزسيؤندا زياترو زياتر ثةرة‬ ‫بسينَيت‪ ،‬زياتر لة جاريَك‪.‬‬ ‫ِريَطا‪ :‬دةكريَت لة ئَيستادا ديموكراسي لة ذيَر َبالي‬ ‫سياسةتي هةردوو حيزبي فةرمان ِرةوادا وة بةرهةم‬ ‫بَيت؟‬ ‫َ‬ ‫مايكل ِرؤبن‏‪ :‬دةكريَت حيزبة سياسيةكان‬ ‫وزةيةك بن بؤ طةيشتن بة ديموكراسي‪ ،‬دةكريَت‬ ‫طؤ ِرانكاري ِروو ب��دات‪ ،‬ب��ةلاَ م دةبَيت حيزبة‬ ‫سياسيةكان لة نَيو خودي خؤيانةوة دةست ثي بكةن‪.‬‬ ‫من خودي خؤم اليةنطري حيزبي(يةكطرتووي‬ ‫ئيسالمي)نيم‪ ،‬بةلاَ م لة دواهةمين كؤنفرانسي‬ ‫حيزبيياندا‪ ،‬بة دةست لة كاركيشانةوةي سةرؤكي‬

‫ثارتةكةيان‪ ،‬توانييان باشترين نموونة بخةنة ِروو‬ ‫بؤ حيزبء اليةنة سياسيةكاني تر‪ ،‬كة ئةمة خؤي‬ ‫لة خؤيدا طؤ ِرانكاريية‪ ،‬سةرنج ِراكَيش دةبَيت ئةطةر‬ ‫بوةستينء بزانين (طؤ ِران) ضي َلي بة سةر ديَت‪ ،‬ئايا‬ ‫دةتوانَيت طؤ ِرانكاري ِريشةيي بكات‪ ،‬ياخود ئةويش‬ ‫َ‬ ‫هةول ئةدات هةمان ِريَضكةي ئةم حيزبة بالاَ‬ ‫دةستة تو ِرانة بطريَتةوة بة تو ِرةيي خؤي‪.‬‬ ‫ِريَطا‪ :‬تا ض ئةندازةيةك َ‬ ‫ئةقليةتي سياسي كوردي‬ ‫بة تايبةتيء عَيراق بة طشتي ثةسةند دةكةيت؟‬ ‫َ‬ ‫مايكل ِرؤبن‏‪ :‬هةردوو سيستةمة سياسيةكة‬ ‫سيستمَيكي نيثؤتيزميي و طةندةلاَ نةية‪ ،‬نيثؤتيزمي‬ ‫تا ئةندازةيةك ئاسانترةو دةكريَت زوو بة زوو ِريَطة‬ ‫َ‬ ‫طةندةلي طرفتَيكي‬ ‫ضارةيةكي بؤ بدؤزريَتةوة‪ ،‬بةلاَ م‬ ‫ِريشةييةو ضارةسةركردني ئاسان نيية‪ ،‬لة بةرئةوةي‬ ‫طرفت هةية لة ثَيناسةي َ‬ ‫طةندةليدا‪ ،‬هةر وةك ضؤن‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫طةندةلي ثَيناسة دةكةم ِرةنطة‬ ‫طةندةلي بة‬ ‫من‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫سياسةتمةداريَكي طةندةل‪ ،‬طةندةلي بة بازرطاني‬ ‫ثَيناسة بكاتء بة حةقي خؤي بزانَيت‪ ،‬ئةطةر‬ ‫ياسايةكي ِروونء ِرةوان هةبَيت سةبارةت بة حةز‬ ‫و ئارةزوو‪ ،‬دةكريَت ئةم طرفتةش ضارةسةر بكريَت‪،‬‬ ‫طرفتي سةرةكي كوردستان طرفتي ماددةية‪ ،‬هةر‬ ‫بؤية حيزبة بالاَ دةستة َ‬ ‫دةولةمةندةكان خؤيان لة‬ ‫سةرووي هةموو ياسايةكةوة دةبيننةوة‪.‬‬ ‫لة ِراستيدا كةمَيك نيطةرانم دةربارةي سياسةتي‬ ‫نوري مالكي لة ئَيستادا‪ ،‬بةلاَ م ثَيش ئةوةي بايكؤتي‬ ‫بكةمء دذي بوةستم‪ ،‬وام ثي خؤشترة بوةستم‬ ‫و بزانم ئايا لة ‪ ٢٠١٤‬دا خؤي كانديد دةكات بؤ‬ ‫َ‬ ‫هةلبذاردنَيكي سةربةخؤي َبي غةلء غةشء ِريَطة‬ ‫دةدات بة ميدياي حيزبة سياسيةكاني دي ِراشكاوانة‬ ‫ِركابةري بكةن‪.‬‬ ‫ِريَطا‪ :‬تا ض ئةندازةيةك ب ِروات بةو وتةيةي‬ ‫دةلَيت َ‬ ‫جةالل َتالةباني هةية كة َ‬ ‫«دةولةتي كوردي‬ ‫خةونَيكي شاعيرانةية» ؟‬ ‫َ‬ ‫طومانيك لةوةدا‬ ‫مايكل ِرؤبن‏‪ :‬لة ِراستيدا هيض َ‬ ‫نيية‪ ،‬كة كورد وةك حةق ‪ ،‬حةقي خؤيةتي‬ ‫خاوةني َ‬ ‫ةتيكي سةربةخؤي خؤي َبيت‪ ،‬بةلاَ م‬ ‫دةول َ‬ ‫دراوسيي كؤسثن لة بةردةميدا‪.‬‬ ‫لة َئيستادا ولاَ تاني‬ ‫َ‬

‫ِريَطا‪ :‬ئايا كوردستان لة َئيستادا لة ذيَر‬ ‫هة ِرةشةي نوري مالكيدا نيية؟‬ ‫َ‬ ‫مايكل ِرؤبن‏‪َ :‬ثيم وانيية هةرطيز جاريَكي‬ ‫تر تانكء زريَثؤشةكاني بةغدا ببينينةوة بة سةر‬ ‫هةوليردا َبينء بضن وةك لة ‪١٩٧٥‬‬ ‫شةقامةكاني َ‬ ‫و ‪ ١٩٩٦‬دا بينيمان‪.‬‬ ‫ِرَي��ط��ا‪َ :‬ثيت وانيية ك��ورد دةرفةتي‬ ‫بةسةربةخؤيي خؤي لة ‪ ٢٠٠٣‬دا لة دةست خؤيدا؟‬ ‫َ‬ ‫مايكل ِرؤبن‏‪َ :‬ثيم وانيية كوردةكان لة ‪٢٠٠٣‬‬ ‫دةرفةتيكي وايان بؤ رةخسابيت بؤ ِراطةياندني‬ ‫دا‬ ‫َ‬ ‫سةربةخؤيي خؤيان‪ ،‬من بة َبيضةوانةوة َثيم واية‬ ‫دةبيت‪ ،‬بة‬ ‫ِرؤذ بة ِرؤذ دةرفةتي كورد زياتر و زياتر َ‬ ‫طرفتيكي زؤر لة سوريادا‬ ‫تايبةتي لة َئيستادا كة َ‬ ‫هةيةو هةروةها طؤ ِرانكاري بةسةر سياسةتي‬ ‫توركيادا هاتووة سةبارةت بة دؤزى كورد‪.‬‬ ‫ِريَطا‪َ :‬ثيت واية كورد توانيويةتي ثةند لة‬ ‫ِرابردووي خؤي وةر‌بطريَت؟‬ ‫َ‬ ‫مايكل ِرؤبن‏‪ :‬ئاذاوةي َنيو حيزبة سياسيةكانء‬ ‫تةماحء ِرقء كينةيان بةرامبةر بة يةك هةميشة‬ ‫سة ِرةتان بووة بؤ كورد‪ .‬كوردةكان زؤربةي كات‬ ‫بونةتة قورباني لة َنيوان حيزبء اليةنة سياسية‬ ‫َ‬ ‫خؤماليةكاندا‪ .‬شة ِريَكي وةك شة ِري ناوخؤ لة‬ ‫‪ ١٩٩٧- ١٩٩٤‬بووة هؤي ثةرتةوازةيي َ‬ ‫مالي‬ ‫دراوسيكاني هةميشة تةباييء يةك ِريزي‬ ‫كورد‪.‬‬ ‫َ‬ ‫كورديان بة َثيك داداني دوو حيزبي سياسي‬ ‫َ‬ ‫هةلوةشاندؤتةوة‪ ،‬كوردةكان ِرةنطة زةرةرمةند‬ ‫بن‪ ،‬بةلاَ م سياسةتمةدارةكان هةرطيز َ‬ ‫طوي‬ ‫بة تياضووني ئةوان ن��ادةن‪ ،‬ضونكة هةميشة‬ ‫الندكرؤزةري ئاخير مؤديَلء تةلةفزيؤني فالتيان‬ ‫لة بةر دةستداية‪.‬‬ ‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫‪15‬‬


‫َ‬ ‫دةول�������ةت ب��وون��ى‬ ‫ث������� ِرؤذةى‬ ‫َ‬ ‫ك����وى؟‬ ‫ك���وردس���ت���ان ب������ةرةو‬ ‫مةسعود عبدالخالق‬ ‫لةكؤنفرانسَيكى الوان لة ثيش نةورؤزى‬ ‫ئةو َ‬ ‫سال سةرؤكى هةريَم مذدةيةكى زؤر‬ ‫خؤشى بةطويَى هةموو اليكدا دا كة لةكؤتايى‬ ‫ووتارةكةى ووتى «زؤر جوان طويَم بؤ بطرن لةو‬ ‫ماوةية َ‬ ‫ثى دةدةم»‪،‬‬ ‫هةوالء مذدةيةكى خؤشتان َ‬ ‫لةدواى ئةو لَيدوانةو هةنديَك لَيدوانء ضاالكى‬ ‫نهَينى سةرؤكى هةريَم َ‬ ‫هةولى ئةوةى دا كة‬ ‫لة نةورؤز ئةو موذدةية ِرابطةيةنَيت‪،‬دواى ئةو‬ ‫سؤزةى سةرؤك زؤر خةفة بوةوة‪ ،‬بابزانين ئةو‬ ‫بارودؤخةى ئَيستا ضةندة طونجاوة بؤ َ‬ ‫دةولةتى‬ ‫كوردستان‪ ،‬بارى ناوةكى ضةندة ئامادةكراوة‪،‬‬ ‫َ‬ ‫نيودةولةتى ضى‬ ‫هةنطاوة سياسىء ياساييةكانى‬ ‫َ‬ ‫لةطةل زؤر ثرسيارى ستراتيذى بةو‬ ‫ثَيويستة‪،‬‬ ‫كورتة تويذينةوة ئةكاديمية ضارةسةر دةكةين‪.‬‬ ‫هؤيةكانى بة َ‬ ‫دةولةت نةبوونى كورد‬ ‫هؤيةكى يةكجار زؤر باس كراوة‪،‬دةيطوشين‬ ‫لةو ضةند َ‬ ‫خالةا‪-:‬‬ ‫‪ -1‬كوردستان سنورةكانى داخراوبوةو‬ ‫كةوتؤتة نَيوان عوسمانىء سةفةوى‪ ،‬واتة‬ ‫اليةكى لةسةر ئاو نةبووة بؤية نةبوةتة َ‬ ‫دةولةت‪.‬‬ ‫‪ -2‬لةكؤنةوة هةر ضةوساوةتةوةو ذيَر دةستة‬ ‫بووة‪.‬‬ ‫‪ -3‬زؤر عةشايرو دواكةوتوو بووة‪ ،‬ميللةتَيكى‬ ‫رةوةند بووة‪.‬‬ ‫‪ -4‬شاريَكى زؤر طةورةى بازرطانى نةبووة كة‬ ‫وةك مةركةزيَك بَيت‪.‬‬ ‫‪َ -5‬زالبونى هةستى ئاينى بةسةر نةتةوةيةتى‬ ‫دا‪ ،‬سةركردةكانى كورد هاوكاريان َ‬ ‫لةطةل ِرؤذئاوا‬ ‫نةكرد‪َ ،‬‬ ‫لةتؤلةى (صالح الدين ئةيوبى) نةيان‬ ‫كردونةتة َ‬ ‫دةولةت‪.‬‬ ‫‪ -6‬زةمينةى ياساىء سياسى كة بريتيية‬ ‫لةهةريَمء طةلء دةسةآلتى سياسى ئامادةنةبوو‪.‬‬ ‫‪ -7‬ناكؤكى ناوخؤ لةنَيو كوردانء كَيشةو‬ ‫ناكؤكى سةركردةكان‪.‬‬ ‫‪ -8‬لَيدانى ئ��ةرم��ةنء ضةوساندنةوةى‬ ‫نةسرانى‪ ،‬ئةو كيشانة واى كرد كورد نةبَيتة‬

‫‪16‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫َ‬ ‫دةولةت‪.‬‬ ‫‪ - 9‬زؤرى سامانى ذير زةوى كوردستان‬ ‫هؤى بة َ‬ ‫دةولةت نةبوونى كوردة‪.‬‬ ‫‪ -10‬هةية دةلآَ ‪ ،‬ضونكة ثارضة ثارضةكراين‬ ‫بؤية نةبووينة َ‬ ‫دةولةت‪.‬‬ ‫‪ِ -11‬رايةكى ترى نويَش لةنَيو كوردستانء‬ ‫دةرةوة هةية دةلآَ «تواناى َ‬ ‫دةولةت بة ِريَوةبردنيان‬ ‫نةبوةو نية»‪.‬‬ ‫بارودؤخى دروست بوونى مةينةتى كورد‬ ‫يةكةم‪ :‬هةلو نائامادةيى كورد لةنوسينةوةى‬ ‫مَيذووىء ب��ةروارى مةينةتى كورد ديَت‪ ،‬كة‬ ‫سالة َبى َ‬ ‫دةليت ه��ةزاران َ‬ ‫َ‬ ‫دةول��ةتء كيانين‪،‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫يان زانكؤكانمان دةلين لة ضالديرانى ‪1514‬ةوة‬ ‫كوردستان داطيرو دابةش كراوة‪ ،‬راستيةكةى‬ ‫وانية‪ ،‬ئةو مةينةتىء دابةشبوونة دةطة ِريَتةوة بؤ‬ ‫سةرةتاى سةدةى بيستةم‪ ،‬يان ووردتر لة نَيوان‬ ‫‪ 1908‬تا ‪ 1924‬كة ئةو ِرووداوانة طرنطترينيان‬ ‫بوو (ئينقالبي ئيتحادية تورانيةكان لة ‪1908‬‬ ‫‪ ,‬لة ‪َ 1909‬‬ ‫سولتان عبدالحميد الدرا ‪ ,‬لة ‪1914‬‬ ‫جةنطي جيهاني يةكةم ‪ ,‬لة ‪ِ 1916‬ريَكةوتن‬ ‫نامةي سايكس بيكؤ ‪ ,‬لة ‪َ 1917‬‬ ‫بةلَيني بلفؤر‪،‬‬ ‫لة ‪ 1918‬كؤتايي جةنط ‪ ,‬لة ‪ 1917‬شؤرشي‬ ‫ئؤكتؤيةر ‪ ,‬لة ‪ 1919‬فرساي ‪ ,‬لة ‪ 1920‬سان‬ ‫ريمؤ و سيظةر ‪ ,‬لة ‪ 1921‬بةدواوة دروست بووني‬ ‫َ‬ ‫دةولةتي عَيراقء توركياو سوريا ‪ , .‬لة ‪1923‬‬ ‫َلوزان ‪ ,‬لة ‪َ 1924‬‬ ‫هةلوةشاندنةوةي يةكجاري‬ ‫خةالفةتي عوسماني) ‪ ،‬بةكورتىء تةسك تر لة‬ ‫ذيَر ئةو طؤ ِرانكاريانةى خوارةوة‪-:‬‬ ‫‪ -1‬لةكؤتايى جةنطى جيهانى يةكةم‬ ‫جَيبةجآ كرا‪.‬‬ ‫‪ -2‬لةوكاتةبوو كة هاوثةيمانان بةسةر‬ ‫وآلتانى تةوةر كة عوسمانى بةشَيك بوو لَيى زاأل‬ ‫بوون‪.‬‬ ‫‪ -3‬لةو كاتة بوو بيرى عةلمانى جَيى بيرى‬ ‫ئيسالمى طرتةوة‪.‬‬ ‫‪ -4‬لةوكاتة بوو كة بيرى نةتةوةطةرى بووة‬ ‫َ‬ ‫دةولةتى هاوضةرخ‬ ‫بنضينةى دروستكردنى‬ ‫لةجياتى ئيمثراتؤريةتةكان‪.‬‬ ‫‪ -5‬لةوكاتة بوو كة ئاشتى جيهانىء (وفاق‬

‫الدولى) بةو نةخشةية دروستكرا‪.‬‬ ‫هؤية يارمةتيدةرو يارمةتينةدةرةكان بؤ بة‬ ‫َ‬ ‫دةولةت نةبونى كورد‬ ‫أ \ يارمةتى نةدةر‬ ‫زؤر بةكورتى ئةو هؤكارو فاكتةرانةى خوارةوة‬ ‫ِريَطرى بة َ‬ ‫دةولةت بونى كورد بوونء بونة هؤى‬ ‫مةينةتى‪-:‬‬ ‫‪ِ - 1‬رؤذ ئاوا ‪ -2‬سةركةوتنى هاوثةيمانان‬ ‫‪ -3‬مةدرةسةى عةلمانى ‪ -4‬ئايدؤلوذياى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دةولةتانى‬ ‫سةرهةلدانى‬ ‫ناسيوناليزمى ‪-5‬‬ ‫َ‬ ‫هاوضةرخى وةك عَيراقء توركياو سوريا‬ ‫‪-6‬شؤرشى ئؤكتؤبةرى رووسى ‪ -7‬بزوتنةوةى‬ ‫شةريفى مةكة ‪ -8‬ث ِرؤذةى َ‬ ‫دةولةتى ئيسرائيل‬ ‫‪ -9‬ب��زوت��ن��ةوةى كةمالى ‪ -10‬عشايرو‬ ‫عةلمانيةتى كورد‪ -11‬بزوتنةوةى ثان ئةرمةنيزم‬ ‫(تارادةيةك) ‪ِ -12‬ريَكةوتنةكانى (سايكس بيكؤ‪،‬‬ ‫سان ريمؤ‪ ،‬فرساى‪ ،‬قاهيرة‪ ،‬لؤزان) ‪ - 13‬ث ِرؤذةى‬ ‫ناسيؤناليزمى عروبىء تؤرانى ‪ -14‬لكاندنى‬ ‫وياليةتى َ‬ ‫موسل بة عَيراقةوة ‪ -15‬سةربةخؤيى‬ ‫هةرسى ِريَكةوتنامةى‬ ‫لة جياتى ئينتداب ‪-16‬‬ ‫َ‬ ‫بةريتانياو عَيراق ‪ -17‬ياساى نَي َ‬ ‫ودةولةتىء‬ ‫ِريَكةوتنةكان (ت��ارادةي��ةك) ‪ -18‬جاميعةى‬ ‫عةربىء كؤنطرةى ئيسالمى ‪...‬‬ ‫ب \ يارمةتى دةر‪-:‬‬ ‫َ‬ ‫‪َ - 1‬‬ ‫(ئةستةنبول)‬ ‫دةول��ةت��ى عوسمانى‬ ‫‪ -2‬ث ِرؤذةى ثان ناسيؤناليزمى عةرةبى دذ بة‬ ‫ئيمثرياليزم(تارادةيةك) ‪ -3‬جاميعةى ئيسالمى‬ ‫‪ -4‬شؤ ِرشى بيست ‪ -5‬بزوتنةوةى كوردى‬ ‫رةس��ةن ‪ -6‬بزوتنةوةى تاشناقى ئةرمةنى‬ ‫(تارادةيةك) ‪ -7‬بزوتنةوةى رزطار خوازةكان ‪-8‬‬ ‫ِريَكةوتنامةى سيظةر‪ -9‬ليذنةى كنط كراين(تا‬ ‫رادةيةك) ‪ -10‬عصبة االمم (تا رادةيةك) ‪-11‬‬ ‫ث ِرؤذة ئيسالميةكان‪.‬‬ ‫سيظةرو يةكالبوونةوة‬ ‫زياتر دابةشيةكةو ثالنى ئيستعمار كة خؤى لة‬ ‫سايكس بيكؤ لةدوا كؤنطرةى دا بةشى سيظةر بةو‬ ‫شَيوةية دةبينيتةوة‪ :‬كوردستان (نةبووة َ‬ ‫دةولةت)‬ ‫بةثَيى ماددة ‪64-62‬ى سيظةر‪ ،‬ئةرمينيا لة ماددةى‬ ‫(‪ 88‬هةتا ‪ )93‬نةبوة َ‬ ‫دةول��ةت‪ ،‬ئةو بةشةى‬


‫ئَيستا َ‬ ‫ثى دةلَين‪ ،‬سورياو‬ ‫دةولةتة بةرى ِروسى َ‬ ‫ميزؤثؤتاميا (عَيراق) بةثَيى مادةكانى ‪ 94‬هةتا‬ ‫‪ ،97‬ئيسرائيل بةثَيى ماددةى (‪ -)95‬ئيسرائيلء‬ ‫شامء عَيراق بة يةك َ‬ ‫فةسلء فةرمان دروست‬ ‫بوونة‪ ،‬حيجاز بةثَيى ماددةكانى (‪ ،)99-98‬بةو‬ ‫شَيوةية ميسر لةمادةى (‪ ، )101‬سودان لة مادةى‬ ‫(‪ )113‬مةغريبء تونس لة ماددةى (‪ )118‬ليبيا‬ ‫بة ماددةى (‪ .)121‬ريكةوتنةكة بةسةر توركيا‬ ‫سةثا ئةويش دروست بوو‪ ،‬سةرةتاى دروست‬ ‫بوونى مةينةتى كورد َ‬ ‫لةطةل شكستى يةكجارى‬ ‫شؤرشى شيخ سةعيد‪ ،‬بؤ يةكةم جار كورد كةوتة‬ ‫قؤناغَيكى ميذووى سةخت وئالؤز‪ ،‬دواى جةنطى‬ ‫جيهانى ميللةتانَيكى زؤر رزطاريان نةبوو‪ ،‬ئةوانة‬ ‫دووبةش بون‪-:‬‬ ‫‪ -1‬ئةو ميللةتانةى كةوتنة ذيَر دةستى‬ ‫ئيستعمارو وآلتة زل هَيزة طةورةكانى بةريتانياو‬ ‫فرنساو َ‬ ‫ئيتالياو ثرتوطال‪ ،‬وةك ميلةتانى (جةزائير‪،‬‬ ‫ليبيا‪ ،‬ئةنطؤال‪ ،‬ظَيتنام‪ ).. ،‬ئةوا بة هؤى طةشةى‬ ‫ياسايىء مةدةنى جيهان لةاليةكء خةباتى ئةو‬ ‫ميللةتانة بة ئاسانى ِرزطاريان بووو ئَيستا َ‬ ‫دةولةتن‪.‬‬ ‫‪ -2‬بةشةكةى تر ئةو ميللةتانةى كةوتنةذيَر‬ ‫دةستى َ‬ ‫دةولةتء ميللةتَيكى بضوكء دةظةرى‪،‬‬ ‫كَيشةكةيان زؤر قو ِرس بوو‪ ،‬لةوةش خراثتر‬ ‫ئةطةر بةسةر ضةند َ‬ ‫دةولةتَيكى ناوضةكة دابةش‬ ‫كرابن‪،‬وةك كوردو باسكء بةربةرو فةلةستين‬ ‫(لةدواى َ‬ ‫ساالنى ‪1948‬فةلةستينيش لةنَيوان‬ ‫ئيسرائيلء ميسرو ئوردةن دابةش كرا)‪ ،‬ئةوا‬ ‫كَيشةى ئةو جؤرة ميللةتانة َ‬ ‫لةطةل‪-:‬‬

‫يةكةم داطيركةرةكة‪ .‬دووةم كَيشةى جيهانى‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ميللةتانى ذيَر دةستةى تر‪.‬‬ ‫كة هاوبةشة‬ ‫سَييةم كَيشةى ئيقليمى كة تايبةتة بةكوردو‬ ‫ضةند ميللةتَيكى تر‪.‬‬ ‫بؤية ئةطةر بتةويَت رزطاربيت يان مافى‬ ‫ضارةنوس بةدةست بهَينَيت ئةوا ئةو ثشتيوانة‬ ‫نَيو دةولةتيانةت هةية‪ :‬ئةو مافة لة جاميعةى‬ ‫ئيسالمىء لة ‪َ 14‬‬ ‫نيلسون لة‪1918‬‬ ‫خالةكةى‬ ‫َ‬ ‫و لة بنةماكانى شؤرشى ئؤكتؤبةرى‪1917‬و‬ ‫شؤرشةكانى ثَيشوى ئةمريكى ‪1776‬و فةرةنسا‬ ‫‪ 1789‬هاتووة‪ ،‬لةسةردةمى نويَش‪ :‬لةمادةى (‪)1‬‬ ‫و مادةى (‪ )55‬ى ميساقى نةتةوة يةكطرتوةكان‬ ‫هاتووة‪ ،‬هةروةها بريارةكانى‪ :‬ذمارة ‪ 1514‬خولى‬ ‫(‪)15‬لة‪/14‬ديسمبر‪ ،1960/‬ب ِريا ِرى ذ‪ 2105:‬خولى‬ ‫(‪ )20‬لة‪1965‬ز‪ ،‬بريارى ذ‪ 2625:‬خولى ‪ 25‬لة‪/24‬‬ ‫ئؤكتؤبةر‪ ،1970/‬بريارى ذ‪ 3070:‬خولى‪28‬لة‬ ‫‪ ،1975‬هةروةها بريارى ‪3314‬سالى ‪...1974‬‬ ‫ئةوانة ثشتيوانى دلخؤشكةرن بؤ مافى‬ ‫ضارةنوس‪َ ،‬‬ ‫بةالم لةاليةكى تر ئةو لةمثةرة‬ ‫طةورانةش دةكةويَتة سةر نةخشة ِريَطة‪ ،‬بؤ‬ ‫ئةوةى كورد بة مافى ضارةنووسى بطات دةبَيت‪:‬‬ ‫‪ - 1‬سنورى ضوار وآلتى طةورةى ِرؤذهةآلتى‬ ‫ناوة ِراست تَيك بدات ‪.‬‬ ‫‪ - 2‬بناماكانى سايكس بيكؤ‪( ،‬عدم المس‬ ‫بالرب اإلستعمارى)و بنةماكانى ئايزنهاور ‪..‬‬ ‫هةموو تَيك بدات ‪.‬‬ ‫‪ - 3‬ئاسايشى نةتةوةيى ئيسرائيل دةستكارى‬ ‫بكةيتء تَيكى بدةيت‪.‬‬

‫‪ - 4‬تَيك دانى ئةو نةخشةيةى وآلتان‬ ‫كةدةقى ثَيوة طرتوةو ضةندين ِريَكةوتنى‬ ‫ئيقليمىء َ‬ ‫دةولى نويَى لةسةر بينا كراوة‪ .‬تَيكدانى‬ ‫ئةو بنةما نَي َ‬ ‫ودةولةتية طةورانة لة ئاستى هَيزى‬ ‫كورد دا نية‪ ،‬هَيشتا قورس تريش دةبَيت ئةطةر‬ ‫عَيراق لة بةندى ‪ 7‬بةيةكجارى دةربضَيت‪ ،‬ناضار‬ ‫َ‬ ‫رؤذهةالتى‬ ‫دةبَيت بةدواى ثرؤذةكانى ضاكسازى‬ ‫ناوة ِراست بطة ِريَت بزاننَيت كاميان لةطةلَ‬ ‫ئامانجةكانى كورد نزيكة‪ ،‬ث ِرؤذةكاني ضاكسازي‬ ‫ِرؤذهةآلتي ناوة ِراستيش بريتين لة‪-:‬‬ ‫‪ِ -1‬رؤذهةآلتى ناوة ِراستى بنةماى جونسون‬ ‫ئينجا ئايزنهاوةر‪،‬دواي (‪)step by step‬ى‬ ‫كيسنجر ‪. 1977-1976‬‬ ‫َ‬ ‫ؤذهةالتى ناوة ِراستى طةورة ‪ 1991‬ج ـ‬ ‫‪ِ -2‬ر‬ ‫بؤشى باوك (سيستةمى نويَى جيهانى) ‪.‬‬ ‫‪ -3‬ث��� ِرؤذةى ئ��ةوروث��ى بؤ ضاكسازى‬ ‫ِرؤذهةالتى ناوة ِراست (كؤنطرةى بةرشلؤنة‬ ‫‪. )1995‬‬ ‫‪ِ -4‬رؤذهةآلتى ناوة ِراستى تازة ‪2004‬ز ـ ج‬ ‫بؤشى كو ِر ‪.‬‬ ‫ؤذهةالتى ناوة ِراستي فراوان َ‬ ‫َ‬ ‫ئةلمانياو‬ ‫‪ِ -5‬ر‬ ‫فةرةنسا ـ ‪2004‬ز ‪.‬‬ ‫‪6‬ـ ث ِرؤذةى ئيسرائيل (شمعون ثيرس) ‪.‬‬ ‫‪7‬ـ ث ِرؤذةى جاميعةى عربى (ديكؤمينتى‬ ‫ئةسكةندةرية) ‪.‬‬ ‫ئةو ثرؤذانة لة ضوار ضَيوةى بنةماكانى‬ ‫سايكس بيكؤن‪،‬ضارةنوسى كوردى تيا ديارى‬ ‫نةكراوة‪ ،‬ناضار دةبَيت بةدواى ثرؤذةى ترى‬

‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫‪17‬‬


‫وةك (ئَيرانى‪ ،‬ئيسالمي‪،‬توركى‪..،‬هةتا هةنديَك‬ ‫ثرؤذةى تايفى‪ ،‬ضةثى ئةطةر هةبَيت ) بطة ِريَين‬ ‫َ‬ ‫هةندى لةمثةرى طةورةيان‬ ‫بؤ ئةوةى ئةطةر‬ ‫َ‬ ‫الدا سودى لَيببينين‪ ،‬لةو ميانةدا سةرهةلدانى‬ ‫ئةو ِرابوونةى لة بةهارى عةربى دةبينريَت لة‬ ‫ِرووى ستراتيذى لة قازانجى ثرؤذةى مافى‬ ‫ضارةنوسى كوردة‪ ،‬بة تايبةتى بارودؤخى ئَيستاى‬ ‫عَيراق َ‬ ‫َ‬ ‫رؤذهةالتى ناوةراست لة‬ ‫وهةلضوونى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫نَيوان ئَيرانء اليةنطرانى لةطةل والتانى كةنداو‬ ‫وئةمريكاو ئيسرائيل لةاليةكى ترةوة‪ ،‬كة بووةتة‬ ‫هؤى دابةشى عَيراقى عةرةبيش‪َ ،‬‬ ‫وةالمى‬ ‫ثرسيارةكة ئاسان دةبَيت ئاخؤ كورد لة عَيراق‬ ‫ض بكات؟ َ‬ ‫جارى لةالى خؤمان وةك كورد ض‬ ‫بكةين؟‬ ‫نةخشة ِريَطة‬ ‫َ‬ ‫بةدةولةت بوون بةثَيى ياساى‬ ‫لةو سةردةمة‬ ‫نَي َ‬ ‫ودةولةتى يان بةثَيى سياسةتى دةولى يان‬ ‫بةهةردووكيان ثَيكةوةية‪ ،‬لة ِراستيدا بة ثَيى‬ ‫ياساى نَي َ‬ ‫ودةولةتى ئةوا كوردستان مةرجة‬ ‫َ‬ ‫دةسةالتى سياسى)‬ ‫ياساييةكانى (هةريَمء طةلء‬ ‫ى هةية‪ ،‬مةرجةكانى ئةنداميةتى لة نةتةوة‬ ‫يةكطرتوةكان بة ثَيى بةشى (‪ )1‬و مادةكانى (‪-3‬‬ ‫‪ )6‬بةشى دووى ميساق ‪ ،‬هةروةها بة ثَيى مادةى‬ ‫‪60‬ى (النظام الداخلي املؤقت جمللس األمن)‬ ‫كةدةقةكةى واهاتوة ‪(( :‬يقرر جملس األمن ما‬ ‫إذا كانت الدولة صاحبة طلب العضوية هي‪ ،‬يف‬ ‫تقديره‪ ،‬دولة حمبة للسلم وقادرة على الوفاء‬ ‫بااللتزامات املنصوص عليها يف امليثاق وراغبة‬ ‫يف ذل��ك‪ ،‬وم��ن ثم ما إذا ك��ان يوصي بقبول‬ ‫الدولة صاحبة الطلب يف العضوية)) لةطةل‬ ‫كةمَيك كارى ياسايى بؤ كورد سازاوة ‪ ،‬كةضى‬ ‫ئةوةى دةطؤ ِريَت (سياسةى دةولية) كة زياتر‬ ‫كاريطةر ترة لة (ياساى دةولى)‪ ،‬سياسةى دةولي‬ ‫وةك (ياساى دةولى) ضةسثاو نية دةطؤ ِريَت‪،‬‬ ‫لةم دةموو دةستة دةتوانين َبلَيين مةباديئةكانى‬ ‫َ‬ ‫بةدةولةت بوونى كوردستان‬ ‫سياسةى دةولى بؤ‬ ‫لةو هةنطاوانة خؤى دةنويَنَيت‪-:‬‬ ‫‪ - 1‬دروست كردنى نمونةيةكى جوان لة‬ ‫َ‬ ‫دةسةالتى كوردى لة سةروةرى ياساو ثيادةى‬ ‫دةستورو ث ِرؤسةى ديموكراسى‪َ ،‬‬ ‫هةلبذاردنى‬ ‫َ‬ ‫دةسةالت‪ ،‬ثاكى‬ ‫ئازادو ِراستةقينةو دةست طؤ ِرى‬ ‫تؤمارطاى مافةكانى (مرؤظء ئافرةتء ِرؤذنامة‬ ‫نوسى‪ ،)..‬ثَيكةوةذيان َ‬ ‫لةطةل كةمايةتيةكان‪.‬‬ ‫َ‬ ‫نيودةولةتى‬ ‫‪ - 2‬ثاراستنى سنورةكانى‬ ‫َ‬ ‫لةطةل دةوروبةر‪ ،‬وةك كيانَيك نةبَيتة هة ِرةشة‬ ‫بؤسةر دةوروبةر‪.‬‬

‫‪18‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫‪ - 3‬بتوانَيت (مقوماتى) ئابورىء سياسىء‬ ‫َ‬ ‫كؤمةاليةتىء‪...‬بسازانَيت‬ ‫فةرهةنطىء تعليمىء‬ ‫بؤ َ‬ ‫دةولةت‪ ،‬لةدواى سةربةخؤ بوونى نةبَيتة بار‬ ‫(كؤمةلطاى نَيو َ‬ ‫َ‬ ‫دةولةتى) لة برسَيتىء‬ ‫قو ِرسى بؤ‬ ‫ثي شَيلى ياساو‬ ‫ذينطةء‬ ‫كردنى‬ ‫ثيس‬ ‫هةذارىء‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِريَكةوتنة نَيو دةولةتيةكان‪.‬‬ ‫لةسةر ئ��ةو بنضينانة بتوانَيت‬ ‫‪- 4‬‬ ‫َ‬ ‫بةرذةوةندى تةوةرو بارستة نَيو دةولةتيةكان‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بةدةولةت بوون هاوتةريب بكةيت‪.‬‬ ‫لةطةل‬ ‫‪ - 5‬لةكؤتايدا كة يةكةم هةنطاوى دةست‬ ‫َ‬ ‫بةدةولةت دروست كردن‪ ،‬ئةويش ئةوةية‬ ‫كردنة‬ ‫ثَيويستة داوانامةيةكى ياسايى بة ديباجةيةكى‬ ‫ميذوويىء سياسى زؤر مةنتيقيانة ثيش كةش‬ ‫بة (ئةنجومةنى ئاسايش) بكريَت كة ثيك هاتوة‬ ‫لة ‪ 15‬ئةندام ‪،‬ثينجيان هةميشةييةء دةيةكةى‬ ‫سال جاريك َ‬ ‫تريش هةردوو َ‬ ‫هةلدةبذيَريَت كة‬ ‫بريتين لة‪ :‬مةغريب‪،‬هند‪،‬تؤطؤ‪،‬خوارووى ئةفريقا‪،‬‬

‫سةركردايةتى كورد‬ ‫َ‬ ‫بةدةولةت بوونى‬ ‫ئريادةي‬ ‫هةية‪َ ،‬‬ ‫بةالم زانستى‬ ‫َ‬ ‫بةدةولةت بوونى نية‬ ‫َ‬ ‫طواتيماال‪،‬كؤلؤمبيا‪،‬ئازةربيجان‪،‬ئةلمانيا‪،‬ثاكستان‪،‬ث‬ ‫ورتوطال‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ثرؤذةى بةدةولةت بوونى كوردستان كوا؟‬ ‫ئةوة بةكورتى هةنطاوة طشتيةكانة‪ ،‬ئةوةى‬ ‫ئَيستا لة ذيَر حوكمى كوردى دةطوزةريَت بةشى‬ ‫هةرة زؤرى دذ بةم ثينج َ‬ ‫خالةية‪ ،‬لة خالى ثينجةم‬ ‫ثي دةكةين ضونكة لَيرةدا هةموو عةيبء‬ ‫دةست َ‬ ‫عارى سةركردايةتى كورد دةردةكةويَت كة‬ ‫َ‬ ‫بةدةولةت بوونيان زؤر الوازةو تةنانةت‬ ‫ثرؤذةى‬ ‫َ‬ ‫دةست كورتن لةبارةى زانستى بة دةولةت‬ ‫بوونيش‪ ،‬لةدوو خال زياتر ئةوة ِروون دةبَيتةوة‬ ‫يةكةم‪ :‬من خؤم لة سةركردايةتى َ‬ ‫باالى‬ ‫كوردم ثرسى ئاخؤ ئةوان ليستى َ‬ ‫دةولةتانى‬ ‫ئةندام لة ئةنجومةنى ئاسايشيان هةية‪ ،‬ووتيان‬ ‫«ناوةال»‪.‬‬ ‫دووةم بؤ ئ��ةوةى ئةنجومةنى ئاسايش‬ ‫�ى وةرطريَت‬ ‫داوانامةكةمان بة ئيجابى ل� َ‬

‫ثَيويستمان بةوة هةية ئةو َ‬ ‫دةولةتانةى لةسةرو‬ ‫ناومان بردنء ئةندامن لة ئةنجومةنى ئاسايش‬ ‫بةرذةوةنديةكيان لةو ثرؤسةية هةبَيت ‪،‬ئةويش‬ ‫لةطةل ئةو ‪َ 10‬‬ ‫بةوة دةبوو كة ئَيمةى كورد َ‬ ‫دةولةتة‬ ‫بةرذةوةنديةكمان دروست بكردباية لة سياسةتى‬ ‫نةوتىء بازرطانىء سيستمى وةبةرهينانمان‪،‬‬ ‫كةضى هيض كاريَك بؤ ئةو هةنطاوة طرنطة‬ ‫نةكراوة‪ ،‬ل��ةوةوة بة ِروونى دةردةكةويَت كة‬ ‫سةركردايةتى ئيرادةى بة َ‬ ‫دةولةت بوونى هةية‪،‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بةدةولةت بوونى نية‪ ،‬بؤيةش‬ ‫بةالم زانستى‬ ‫يةخةى ئةوةى طرتوة لة مانطى ‪ِ 9‬راثرسى بكات‬ ‫بؤ بة َ‬ ‫دةولةت بوون‪ ،‬ئةوةش نةشارةزايية لة‬ ‫َ‬ ‫ثةيوةندية نَيو دةولةتيةكان‪ ،‬ئةو كاتة ِراثرسى‬ ‫ميللةت دةبَيتة بنضينةى مافى ضارةنوس كة‬ ‫ب ِريا ِرى ئةنجومةنى ئاسايشى بؤ دةرضووبَيت‬ ‫وةك ئ��ةوةى ئةريترياو تةيمورو خ��وارووى‬ ‫س��ودان‪ ،‬كوا كورد هيضى نةكردوة يةكسةر‬ ‫هاتةسةر ِراثرسى كة لةهةموان ئاسان ترة‪،‬‬ ‫بؤية ئةوةى سةرؤكى هةريم دايناوة لة مانطى‬ ‫‪ 9‬ئةوة هيض َ‬ ‫ئةسلء ئةساسَيكى دةولى نية‪،‬‬ ‫كةواتة َ‬ ‫دةولةتى كوردستانى بةو شَيوةية دروست‬ ‫َ‬ ‫طةندةلىء َبى‬ ‫ناكريَت‪ ،‬بةو (تةكةبورىء غرورىء‬ ‫سةرو بةرىء ئيهمالىء خؤ ويستىء ثةرتةوازةي)‬ ‫َ‬ ‫دةسةالتى ئيستاى كورد زؤر دوورة‪،‬‬ ‫يةى‬ ‫ئةطةر لةضةند جارى ِرابوو دوو ريَكةوتنامةى‬ ‫نَي َ‬ ‫ودةولةتىء (وفاقى ئيقليمى) لةكوردى تَيكدابَيت‬ ‫َ‬ ‫ئةو جارة طةندةلى بةرثرسان واتَيكى دةدا‪،‬‬ ‫بؤيةش بة ِروونى دةردةكةويَت كة ئَيستا ثرسى‬ ‫بة َ‬ ‫َ‬ ‫رؤذهةالتى‬ ‫(دةولةتبون) سازاوة لةسةر ئاستى‬ ‫َ‬ ‫سةرهةلدانى ئيسالمى‬ ‫ناوةراستى ط��ةورةو‬ ‫َ‬ ‫نةخشةو ستراتيذيةكانى جيهان دةطؤ ِريَت‪ ،‬بةالم‬ ‫بارى زاتى خراثة‪ ،‬ئةطينا هةنديَك دةرطاى ترى‬ ‫سةربار لة ناكاو لةسةر ئاستى عَيراق لة قازانجى‬ ‫كوردستان كرايتةوة‪ ،‬ئةويش ثرسى هةريَمةكانء‬ ‫َ‬ ‫سةرهةلدانى كيشةى سوننةو شيعة كة يةكَيك‬ ‫َ‬ ‫بةدةولةت بوونى‬ ‫لة ِريَطةى هةرة ئاسانةكانى‬ ‫كوردستانة‪ ،‬ضونكة سةالمةتترين ِريَطا بؤ‬ ‫َ‬ ‫دةولةتى كوردستانى باشور ئةوا جا ِرثَيدانى‬ ‫َ‬ ‫دةولةتى سونةية لة ناوة ِراست‪ ،‬ئينجا كوردستان‬ ‫ئؤتؤماتيكى دةبَيتة َ‬ ‫دةولةت‪ ،‬كة لة تويَذينةوةكى‬ ‫تر بةدريَذى باسى ئةو ست ِراتيذيةتة دةكةين‪،‬‬ ‫ضؤن ئةوةش لة فكرى سةركردايةتى كورد‬ ‫نةبوة‪َ ،‬‬ ‫بةبةلطةى ئةوةى لةسةرةتاى ثرسى‬ ‫هةريَمى فيد ِر َالى لة خواروو دلخؤش نةبوون‪،‬‬ ‫َ‬ ‫بةالم ئَيستا خةريكة سةركردايةتى كورد لة‬ ‫نيعمةتى ثرسى هةريَمةكان بطات‪.‬‬


‫مةروان طةالَ ىَل‪ :‬ئةو خؤث َيشاندانةى هةوليرَ‬ ‫دةست َيكى ت َيكدةرانةى لةثشت بوو‪ ،‬كةحةق‬ ‫واية دةسةالَت ئةوة ِروون بكاتةوة‬ ‫ديداري كاروان محةمةد‬ ‫لةديداريَكى تايبةتى طؤظارى ِريَطادا مةروان‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلى‬ ‫طةالَلى ئةندامى مةكتةبى سياسى‬ ‫َ‬ ‫سيى ئةو‬ ‫ئيسالمىء بةرثرسى مةلبةندى َ‬ ‫حيزبة تيشك دةخاتة سةر طؤ ِرانكانكاريةكانى‬ ‫هةولير‪ ،‬كة ضةندين‬ ‫ئةمدواييةى شارى‬ ‫َ‬ ‫كاردانةوةى َليكةوتةوةو ضةندين اليةنطرى‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلى‬ ‫بةشيك لة ئةندامانى‬ ‫ئيسالميةكانء‪َ ،‬‬ ‫ئيسالميش دةستطيركران‪.‬‬ ‫َ‬ ‫كؤمةل‬ ‫ئةو ئةندامةى مةكتةبى سياسى‬ ‫بةشيكى ديكةى ديدارةكة َثيى واية ئةو‬ ‫لة َ‬ ‫دةستيكى َتيكدةرانةى‬ ‫هةولير‬ ‫َ‬ ‫خؤثيشاندانةى َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لة ثشت بوو‪ ،‬كة حةق واية دةسةالت ئةوة‬ ‫ِروون بكاتةوة‪.‬‬ ‫ِريَطا‪ :‬دواي ِرووداوةكاني َ‬ ‫هةلطيرساني‬ ‫خؤثيشاندانةكان‪ ،‬ثاش كاردانةوةكاني ‪17‬ي‬ ‫سليمانيء ناوضةي سةوز‪،‬‬ ‫شوبات لةثاريَزطاي َ‬ ‫ئةو خؤثيشاندانانة خؤي لةضيدا دةبينيةوة‪ ،‬ئايا‬ ‫َ‬ ‫طةندةلي بوو‪ ،‬يان هؤكاريَكي تر‬ ‫هةر بووني‬ ‫لةثشتيةوة بووة؟‬ ‫مةروان َ‬ ‫طةالَلى‪ :‬ديارة خؤثيشاندانةكان‬ ‫ضةند َ‬ ‫خالَيكي ج��ةوه��ةري لةخؤياندا‬ ‫َ‬ ‫كؤدةكةنةوة‪ ،‬يةكةميان‪ ،‬لةبةر ضاوي خةلك‬ ‫َ‬ ‫طةندةليء ناشةفافيةت‬ ‫دي��ارة‪ ،‬كة دذي‬ ‫َ‬ ‫خؤثيشاندان كراوة‪ ،‬كة ئةوة خالَيك بووة‪،‬‬ ‫خالَيكي تر ئةوةي َ‬ ‫َ‬ ‫خةلكي َبيزاركردووة‪،‬‬ ‫لةكوردستاندا بةيةك ضاو تةماشاي َ‬ ‫خةلك‬ ‫ناكرَيت‪ ،‬ئةو خزمةتطوزاريانةي بؤ َ‬ ‫خةلك‬ ‫دةكريَت‪ ،‬تا ئةم ِرؤشي َ‬ ‫لةطةلدا َبيت‪ ،‬جياوازي‬ ‫دةبينيت بؤ‬ ‫دةكريَتء‪ ،‬ئينتيماي حيزبي رؤأل‬ ‫َ‬ ‫خزمةتكردني هاوآلتيان‪ ،‬دواتر خؤثيشاندان‬ ‫كراوة زؤربةيان لةضيني طةنجاندا بوون‬ ‫لةهةردوو رةطةز‪ ،‬ئةوةش لةروي ئةوةي‬ ‫خزمةت ناكريَت كة زانكؤ تةواو دةكاتء‬

‫ىَ‬ ‫كؤمةل ئيسالمىء بةرثرسى مةلَبةندى سيَى‬ ‫مةروان طة َالىَل ئةندامى مةكتةبى سياسى‬ ‫َ‬ ‫بةلَينةكانيش‪ ،‬كةمء كو ِري زؤري َتيدابوو‪،‬‬ ‫ئةمةلي دامةزراندني كةمة‪ ،‬ئةو طةنجانةي‬ ‫ئةم ِرؤ خةباتي شاخيان نةبينيووةو َ‬ ‫كة ئةو خزمةتطوزاريانةي شويَنةكاني‬ ‫زولمي‬

‫بةعسيان نةبينيووة‪َ ،‬ئيستا ضاويان كراوةتةوة‬ ‫لةو بارودؤخةي كوردي‪ ،‬كة ئةو تةجروبةي‬ ‫شيوةية دةبينن كة خزمةت‬ ‫كوردي بةم َ‬ ‫دةشوبهينن بة الواني‬ ‫خؤيان‬ ‫ناكريَتء‪،‬‬ ‫َ‬ ‫دةوروبةر‪.‬‬ ‫ِريَطا‪ :‬كاردانةوة سياسيةكان ضي بوون‪،‬‬ ‫جطة لةوةي تؤ باسي دةكةيت؟‬ ‫َ‬ ‫طةالَلى‪ :‬لةكابينةي شةشدا‪،‬‬ ‫م��ةروان‬ ‫جطة لةكابينةكاني تر‪ ،‬ئؤثؤزسيؤن سةري‬ ‫هةلدا‪ ،‬دةوريَكي باآلي بيني بؤ ثةردة َ‬ ‫َ‬ ‫رامالين‬ ‫َ‬ ‫طةندةليء ناعةدالةتيء ناشةفافي‪،‬‬ ‫لةسةر‬ ‫َ‬ ‫ئينجا زيادةرؤيي َتيدا كردووة ئةوة خالَيكي‬ ‫ترة‪ .‬بةآلم ئؤثؤزسيؤن دةوريَكي باآلي‬ ‫بيني بؤ ئاشناكردني شةقامي كوردي بةو‬ ‫دةسةآلتدارانةي َ‬ ‫بةلَينيان بة ميللةت دابوو‪،‬‬ ‫كة تاضةند توانيويانة‪َ ،‬‬ ‫جي‬ ‫بةلَينةكاني خؤيان َ‬ ‫بةجي كردني‬ ‫جي‬ ‫َ‬ ‫بةجي بكةن‪ ،‬لةرووي َ‬ ‫َ‬

‫بةجي دةك��ران‪ ،‬ئايا بة‬ ‫جي‬ ‫َ‬ ‫كوردستان َ‬ ‫بةجي دةكران‪ ،‬يان‬ ‫جي‬ ‫جيهاني‬ ‫ستانداردي‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ناوة ِرؤكي ث ِرؤذةكانيش دةستاو دةستء‬ ‫ثي دةكرا‪ ،‬كة هةمووي‬ ‫ك ِرينء فرؤشتنيان َ‬ ‫لةسةر حيسابي مةرجةكاني ث ِرؤذةكان خؤي‬ ‫دةبينيةوة‪.‬‬ ‫ِرَي��ط��ا‪ :‬دانيشتني ئؤثؤزسيؤن ثاش‬ ‫رووداوةكاني ‪17‬ي شوباتء َليذنة دروستكردن‬ ‫لةنيوان دةسةآلتء ئؤثؤزسيؤن‪َ ،‬ثيت واية‬ ‫َ‬ ‫ب ِريارةكةي ئؤثؤزسيؤن َ‬ ‫هةلة بوو بؤ دانيشتن‬ ‫لةكاتيكدا َ‬ ‫خةلك كوذراوو‬ ‫لةطةأل دةسةآلت‪،‬‬ ‫َ‬ ‫برينداربوون؟‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫مةروان طةاللى‪ :‬بارودؤخي كوردستان‬ ‫َ‬ ‫جاري كورد‬ ‫لةطةأل وآلتاني تر جياوازة‪،‬‬ ‫دةبي راستطؤ َبيت‪ ،‬كة َئيمة تا‬ ‫لةطةأل خؤيدا َ‬ ‫كيانيكي سةربةخؤ نين‪ ،‬وآلتان دانمان‬ ‫َئيستا َ‬ ‫دابنيت‪ ،‬ئةم ِرؤش ضةند ثاريَزطايةكين‬ ‫ثي َ‬ ‫َ‬ ‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫‪19‬‬


‫لةنيوان‬ ‫لةعيراق‪ ،‬ناضاربووين دانيشتن بكريَت َ‬ ‫َ‬ ‫دةس��ةآلتء ئؤثؤزسيؤن‪ ،‬ئةطةر دانيشتن‬ ‫نةكراية بة بؤضووني من لةوانةية بارودؤخةكة‬ ‫طةورةتر ببواية‪ ،‬لةوةي كة اليةني بةرامبةر‬ ‫هيزةو ئؤثؤزسيؤنيش ضةكيان لةدةست‬ ‫خاوةن َ‬ ‫نةبوو‪ ،‬اليةني دةسةآلتداريش هةم دةيانتواني‬ ‫ثي‬ ‫بهيننء‬ ‫َ‬ ‫َثيشمةرطةيان َ‬ ‫لةشكركيشي َ‬ ‫بكةن‪ ،‬بة فةرماني حيزبةكان َ‬ ‫هةلسء‬ ‫كةوت دةك��ةنء ديَنء دةضن‪ ،‬ئةجينداي‬ ‫بةجي دةكرد بةسةر‬ ‫جي َ‬ ‫ئةو دوو حيزبةيان َ‬ ‫هةرسي اليةني ئؤثؤزسيؤن‪َ ،‬ئيمةش وةك‬ ‫َ‬ ‫كاتيك لةطةأل هةردوو حيزب‬ ‫ئؤثؤزسيؤن َ‬ ‫دانيشتووينء دانيشتني َثينج َ‬ ‫قؤلي َليكةوتةوة‪،‬‬ ‫كة داواكاري ئؤثؤزسيؤنء شةقاميش بوو‪ ،‬ئةو‬ ‫َ‬ ‫خةلكةشي لةسةر شةقام بوون جؤراو جؤر‬ ‫يةكيتيء ثارتيء‬ ‫بوون‪ ،‬رةنطة اليةنطراني َ‬ ‫َ‬ ‫دابووبيت‪،‬‬ ‫لةخةلكي ئؤثؤزسيؤنيشي لةطةأل‬ ‫َ‬

‫بة بؤضووني من لةو قؤناغةدا لةوانةية نةمان‬ ‫كابيت لةوة‪ ،‬بةآلم بارودؤخي كوردستان‬ ‫َثي َ‬ ‫ئةوساو َئيستاش ئةو بارطرذية لةبةرذةوةندي‬ ‫ميللةت نية‪ ،‬ماناي ئةوةش نية با دةسةآلت‬ ‫َ‬ ‫طةندةليء داهاتي‬ ‫بة هةوةسي خ��ؤي‬ ‫كوردستان َ‬ ‫هةلمذنء دةست بة سةر داهاتي‬ ‫َ‬ ‫دةبيت ئةوانيش ضاو بةخؤياندا‬ ‫خةلكدا بطرن‪َ ،‬‬ ‫كاتيك بةرامبةريان ئةوةندة‬ ‫بخشيننةوة‪َ ،‬‬ ‫َ‬ ‫سوورن لةسةر يةك ِريزي ئةو كوردستانة‬ ‫ئةزموونيكي‬ ‫لةميذوودا ئةوةي َئيستا‬ ‫َ‬ ‫ضونكة َ‬ ‫ناوازة لةكوردستان دروست بووة‪ ،‬ئينجا ض بة‬ ‫طةندةليء ئيختيالسء‪ ،‬داناني َ‬ ‫َ‬ ‫خةلك‬ ‫هؤي‬ ‫َنيكدا لةدةستي بدةين‪ ،‬يان بة‬ ‫نةشياو لةشوي َ‬ ‫هؤي ئةوةي حيساب بؤ يةكتري نةكةين‪.‬‬ ‫ثي‬ ‫ِريَطا‪َ :‬ثيت واية دانيشتن دةست َ‬ ‫دؤخيكي ناسروشتي‬ ‫بكاتةوة‪ ،‬بةو َثييةي‬ ‫َ‬ ‫هةوليريشدا َبالي َكيشاوة؟‬ ‫بةسةر َ‬

‫‪20‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫مةروان َ‬ ‫طةالَلى‪ :‬بة بؤضووني من َ‬ ‫جاري‬ ‫نةبيتةوة‪ ،‬دانيشتن‬ ‫لةثيناو دانيشتن َ‬ ‫دانيشتن َ‬ ‫ئةطةر واي َلي هات تةنها بؤ بةرضاوي‬ ‫كاميراكان َبيت‪ ،‬كة َبلَين بارودؤخةكة ئاسايي‬ ‫بؤتةوةو اليةنةكان كؤبوونةتةوة وةك ئةوةي‬ ‫َ‬ ‫لةخةلك بكةنة شامي شةريف‪ ،‬بةآلم‬ ‫دونيا‬ ‫بةدوادابيت‬ ‫دانيشتنيك هةنطاوي عةمةلي‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َثيم كارَيكي باشة‪ ،‬ك��ةوةك ثةرلةمان‬ ‫َ‬ ‫كورتكراوةي َ‬ ‫كؤمةلة‬ ‫خةلكي كوردستانة‪،‬‬ ‫ب ِرياريَكي دةرك��ردووة‪ ،‬كة هةنديَك خاأل‬ ‫لةبةرذةوةندي َ‬ ‫خةلكي خؤثيشاندةر بوون‪،‬‬ ‫هةنديَكيان لةبةرذةوةندي ئؤثؤزسيؤن‬ ‫بوو‪ ،‬دواتر حيزبة دةسةآلتدارةكانيش‪ ،‬يان‬ ‫جي‬ ‫ب ِريارةكاني سةرؤكي هةريَم َثيم باشة َ‬ ‫بةجي بكريَت‪.،‬‬ ‫َ‬ ‫ِريَطا‪ :‬ئةو سوكايةتيانةي بةرامبةر ثيرؤزية‬ ‫بنة ِرةتيةكاني ئيسالم كراوة‪َ ،‬ثيت واية دةستي‬ ‫دةرةكي لةثشتةوة َبيت‪ ،‬وة ئةو سوكايةتيانة‬ ‫ئامانجيكي‬ ‫ل��ةم دؤخ���ةي َئيستادا ض‬ ‫َ‬ ‫لةثشتةوةية؟‬ ‫مةروان َ‬ ‫طةالَلى‪َ :‬‬ ‫جاري َثيش ئةوةي َبلَيم‬ ‫دةستيكي دةرةكي لةثشتةوة هةية‪ ،‬يان هةر‬ ‫َ‬ ‫َنيكدا سوكايةتي‬ ‫ي‬ ‫شو‬ ‫لةهةر‬ ‫تر‪،‬‬ ‫قسةيةكي‬ ‫َ‬ ‫بة خواي طةورةو َثيغةمبةر (درودي خواي‬ ‫لةسةر َبيت)بكريَت نيشانةي ثرسيار‬ ‫لةسةر دةسةآلتداراني ئةو وآلتة دروست‬ ‫دةكات‪ ،‬ضونكة خواي طةورة خواي هةموو‬ ‫َ‬ ‫لةكةنالةكان‬ ‫كاتيك‬ ‫دروستكراوةكانة‪َ ،‬ئيمة َ‬ ‫سةير دةكةين سةركردةكاني كورد موزايةدةي‬ ‫َ‬ ‫مانيتي بةسةر يةكتر دةكةن‪ ،‬كةس نية‬ ‫موسل َ‬ ‫َ‬ ‫نةزانيت‪ ،‬ئةي‬ ‫خؤي لةوةي تر بة موسلمان تر َ‬ ‫وآلتيكي ئاوا كة َ‬ ‫موسلماني عةيار‬ ‫دةبيت لة َ‬ ‫بؤ َ‬ ‫دةبيت َ‬ ‫ري بدريَت سوكايةتي بة خوا‬ ‫بؤ‬ ‫‪24‬ن‪،‬‬ ‫َ‬ ‫بكريَت‪ ،‬يان بة هةر ثيرؤزيةكي ئيسالمي‪،‬‬ ‫َ‬ ‫لةكةنالةكاني‬ ‫بؤضي تا مامؤستاياني ئاييني‬ ‫َ‬ ‫خةلكيان ئاطادار نةكردةوة‬ ‫راطةياندن‬ ‫حكومةت نةهاتة سةر خةت؟ لةطةأل ئةوةشدا‬ ‫ئةو كاتةش حكومةت نةهاتة سةر خةت‪،‬‬ ‫هةتا َ‬ ‫خةلكةكة نةضووة سةر شةقامء كؤنةبؤوة‬ ‫لةمزطةوتي سةواف؟ لةحةوت رؤذ َثيش ئةوة‬ ‫َ‬ ‫ظيستيظالةيان‬ ‫لةسؤران مامؤستايان باسي ئةو‬ ‫كرد كة بة وجودي هةموو بةرثرسةكاني ئةو‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلَيك َبي ِريَزيء كوفريَكي ئاشكرا‬ ‫دةظةرة‬ ‫َ‬ ‫دةبيت ئةو خةلكة ئةوةندة جاهيل‬ ‫كراوة‪ ،‬يان َ‬ ‫وابيت ئةوكارانة ئاساين‪،‬‬ ‫َبيت لةدين‪َ ،‬ثيي َ‬

‫ثي بة‬ ‫كة مةبةستم دةسةآلتة‪ ،‬يان خؤي َ‬ ‫بةرثرس تر َبيت بةرامبةر بةو كارانة‪ ،‬ئةطةر‬ ‫وابيت ئةوة كارةساتة‪ ،‬ئةطةر َبلَيين ئازادي‬ ‫َ‬ ‫بةرثرسيك‬ ‫كاتيك قسة بة‬ ‫َ‬ ‫رادةب ِرينة‪ ،‬ئةي َ‬ ‫بوتريَت‪ ،‬يان سةركردةيةكي ئةو ميللةتة‬ ‫بطوتريَت بة تايبةتي ئةوانةي لةدةسةآلتدان‬ ‫ئايا قبول دةكريَت؟ دةتوانم َبلَيم بانطةشةي‬ ‫ش��ة ِري لةسةر دةك��رَي��ت‪ ،‬يانيش ئةطةر‬ ‫ناهيَلن جاريَكي تر‬ ‫بةردةستيان بكةويَت‪َ ،‬‬ ‫ببينيتةوة‪ ،‬بة عةمةليش بينيومانة‪ ،‬ئةو‬ ‫خؤر َ‬ ‫شيعرةم بير ديَتةوة َ‬ ‫دةلَيت (ئةطةر جويَن بة‬ ‫راثيض‬ ‫مةليك بدريَتء بة دةسةآلتدار بدريَت‪َ ،‬‬ ‫دةكريَت بؤ زيندان‪ ،‬بةآلم ئةطةر جويَن بة خوا‬ ‫بدريَت َ‬ ‫دةلَين بي ِرورا ئازادة)‪.‬‬ ‫لةهةولير‬ ‫ِريَطا‪ :‬دواي خؤثيشاندانةكة‬ ‫َ‬ ‫بةرامبةر ئةو سوكايةتيانة‪ ،‬جةماوةريَكي‬ ‫زؤري اليةنة ئيسالميةكان بةشداربوون‪،‬‬ ‫بةشيوةيةك زانياري واهةية‪ ،‬كة لةاليةن‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلي ئيسالمي فشاري زؤري‬ ‫ثارتي‬ ‫لةسةر بوو‪ ،‬بةرامبةر تؤمةتباركردنتان‪ ،‬كؤمةأل‬ ‫بؤ تؤمةتبار دةكريَت بةرامبةر بةو بابةتة؟‬ ‫بابةتيكي تر نية‬ ‫ئةوةش ثةردة ثؤش كردني َ‬ ‫لةاليةن دةسةآلتةوة؟‬ ‫َ‬ ‫م��ةروان َ‬ ‫طةالَلى‪َ :‬ئيمة وةك كؤمةلى‬ ‫ئيسالمىء َ‬ ‫هةوليرو ِريَنمايى‬ ‫سيى‬ ‫َ‬ ‫مةلبةندى َ‬ ‫َ‬ ‫سةركردايةتى بؤ َئيمة‪ ،‬وة لةطةل مامؤستايانى‬ ‫ئاينى يةك دةن��طء ه��او ِرا بووين ِرؤذى‬ ‫كاتيك َ‬ ‫خةلك ضؤتة بةردةم‬ ‫يةكشةممة َ‬ ‫مزطةوتى سةوافء داوا َثيشكةش كرا بؤ‬ ‫خؤثيشاندان لة ِريَي مامؤستايانى ئاينى بة‬ ‫حيزبيكى ئيسالمى ِريَنمايى‬ ‫َبى ئةوةى هيض َ‬ ‫َ‬ ‫كردبيت‪ ،‬بةالم ضؤن مامؤستايان‬ ‫مامؤستايانى َ‬ ‫بةرطرى لة دينى خواى طةورةو ثيرؤزييةكان‬ ‫دةك��ةن‪َ ،‬ئيمةش هةمان ئةو ئةركةمان‬ ‫دةكةويَتة سةر‪ ،‬كة بةرطرى بكةين لة دينى‬ ‫خواو َثيغةمبةر(د‪.‬خ)و ثيرؤزيةكانى ئيسالمى‪،‬‬ ‫حيزبيكى ئيسالمى بةرامبةر‬ ‫ئةى ئةطةر‬ ‫َ‬ ‫َبي ِريَزييةكان َبيدةنط َبيت‪ ،‬بوونى بؤضية؟ ئةو‬ ‫كاتيك‬ ‫حيزبة ئيسالمية نةبيت باشترة ‪،‬كة َ‬ ‫بةرطرى لة ثيرؤزيةكانى خؤى نةكات‪ .‬ئةوةش‬ ‫َ‬ ‫دةسةالتة‬ ‫خةلةليكى ديكةى‬ ‫بة ِراستى‬ ‫َ‬ ‫خوثيشاندان نادات‪ ،‬ئةطةر‬ ‫كاتيك ِرئ بة َ‬ ‫َ‬ ‫بةشيوةيةكى ِريَكخراو َليذنةى‬ ‫بدرابواية‬ ‫َى‬ ‫ِري‬ ‫َ‬ ‫بؤ تةشكيل دةكرا‪،‬ئةوانيش ثؤليسى ضاالكية‬ ‫مةدةنيةكانيان بؤ دابين دةكرد‪ ،‬هيض َكيشة‬


‫دروست نةدةبوو‪ِ ،‬رَي ِرةوةكةى بؤ دابين دةكرا‪،‬‬ ‫دواتر َ‬ ‫خةلكةكة دةطة ِرانةوة‪ ،‬وةك ئةوةى لة‬ ‫دانيمارك َبي ِريَزى بةرامبةر َثيغةمبةرمان(د‪.‬خ)‬ ‫كرا‪ ،‬خؤثيشاندانيش كراو‪ ،‬كةسمان نةبينى‬ ‫بشكي َنيت‪،‬‬ ‫بةرديَك بهاويذيَتء لقة داريَك‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلى ئيسالمىء‬ ‫ضونكة بة ِرةسمى‬ ‫يةكطرتووى ئيسالمى خؤيان َلى كردة‬ ‫خاوةنء سةركردايةتى هةردووالش لة َثيش‬ ‫خؤثيشاندانةكةدابوون‪َ ،‬‬ ‫بةالم لةم جارةدا دواى‬ ‫َ‬ ‫وةالمدانةوةى سةرؤكى حكومةتى هةريَم‬ ‫ِريَنمايمان ئا ِراستةى تةواوى ِريَكخستنةكانى‬ ‫شيوةيةك خؤثيشاندان‬ ‫خؤمان كرد‪ ،‬بةهيض َ‬ ‫ناكةين‪ ،‬ئةو جةماوةرةى تؤ باسى دةكةيت‬ ‫‪،‬كة زؤرينةى اليةنة ئيسالميةكانن‪ ،‬كة بة‬ ‫ِراستى َ‬ ‫هةولير زؤرينةى َ‬ ‫موسلمانةو‬ ‫خةلكى‬ ‫َ‬ ‫ِرةنطة َ‬ ‫هةوليريش ‪ %50‬ئينتماى‬ ‫موسلماناني‬ ‫َ‬ ‫نةبيت‪ ،‬لةبةر‬ ‫بؤ هيض‬ ‫حيزبيكى ئيسالمى َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ئ��ةوةش ثابةندنين بة ِريَنمايى كؤمةلى‬ ‫ئيسالمىء يةكطرتووى ئيسالمى‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ِريَطا‪َ :‬ثيت واية ئةوة سيناريؤى دةسةالت‬ ‫َبيت بؤ تؤمةتباركردنى اليةنة ئيسالميةكان ‪،‬‬ ‫كة َ‬ ‫هةلكوتراية سةر ثةرلةلةمانى كوردستان؟‬ ‫َ‬ ‫حيزبيك‬ ‫طةالَلى‪ :‬من هيض‬ ‫م��ةروان‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫تؤمةتبار ناكةم‪،‬لة كاتى خؤيدا وةالممان‬ ‫داوةتةوة لة َنيوان ِراستىء درؤدا َ‬ ‫بةلطة هةية‪،‬‬ ‫وتومانة ئةو َ‬ ‫بةلطانة ثيشان بدريَن‪َ ،‬ئيمةش‬ ‫طرتةى ظيدؤييمان الية‪ ،‬زانيار يشمان الية كة‬ ‫رؤذ بة رؤذ طؤ ِرانكارى بةسةر تؤمةتباركردنى‬ ‫اليةنةكاندا هاتووة‪ ،‬لةوانةية يةكةم ِرؤذ‬ ‫َ‬ ‫كرابيت‪َ ،‬‬ ‫بةالم لة‬ ‫كؤمةلى ئيسالمى تؤمةتبار َ‬ ‫حيزبيكى‬ ‫سييةمء ضوارةميش َ‬ ‫ِرؤذى دووةمء َ‬ ‫كرابيت‪ ،‬كة َ‬ ‫ئةسلةن دوورو‬ ‫ديكة تؤمةتبار َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلى ئيسالمى َتيك‬ ‫لةطةل‬ ‫نزيك‬ ‫ناكانةوة‪ ،‬بة بؤ ضوونى َئيمة ئةو خؤثيشاندانة‬ ‫َ‬ ‫كانيكى َ‬ ‫موسلمانى تيدابوو‪َ ،‬‬ ‫بةالم لةوانةية‬ ‫خةل َ‬ ‫ثى نةطةيشت‬ ‫بانطةوازى مامؤستايانى ئاينى َ‬ ‫سيشةممة خؤثيشاندان‬ ‫َبيت‪ ،‬كة ِرؤذى َ‬ ‫َ‬ ‫ناكريَت‪َ ،‬‬ ‫بةبةلطةى ئةوةى اليةنى‬ ‫بةالم‬ ‫َ‬ ‫دةنيرن‬ ‫دةسةالت لة دواى مامؤستايانى ئاينى َ‬ ‫بؤ ئةوةى ثةرتةوازة بةو خؤثيشاندانة بكةن‪،‬‬ ‫خةلكةكة طة ِراوةتةوة َ‬ ‫زؤربةى َ‬ ‫مالةوة‪ ،‬كة ئةو‬ ‫دةستيكى َتيكدةرانةى‬ ‫هةولير‬ ‫َ‬ ‫خؤثيشاندانةى َ‬ ‫كي‬ ‫لة ثشت دابوو‪ ،‬ئايا ئةو دةستة َتيكدةرة َ‬ ‫ية؟ كة حةق واية دةس� َ‬ ‫�ةالت ئةوة ِروون‬ ‫بكاتةوة‪.‬‬

‫ِرَي��ط��ا‪ :‬ئ��ةو دةستة َتيكدةرانةى تؤ‬ ‫َ‬ ‫دةسةالتة‪ ،‬يان‬ ‫باسى دةكةيت لة بةرةى‬ ‫ئؤثؤزسيؤنة‪ ،‬يان ئيسالميةكانة؟‬ ‫َ‬ ‫طةاللى‪ :‬من ناوى هيض كةسء‬ ‫مةروان‬ ‫َ‬ ‫ناهينم‪ ،‬بةالم ئةم ِرؤ ئؤثؤزسيؤن‬ ‫اليةنيك َ‬ ‫َ‬ ‫دابيت‬ ‫َثيشبينى ناكةم بةرذةوةندى لةوة َ‬ ‫َكيشة دروست بكات‪ ،‬بةتةسةورى من ضةند‬ ‫ئامانجيك هةبووة لة ثشت ئةو خؤثيشاندانةى‬ ‫َ‬ ‫كراوة‪ ،‬كة بؤ ئةوةى بة َ‬ ‫خةلكى كوردستان‬ ‫َبلَين َ‬ ‫خةلكينة نزيكى خؤثيشاندان مةكةون‬ ‫بظةية‪ ،‬لةبةر ئةوةى خؤثيشاندان فةرموون‬ ‫َتيكدانء شكاندنء‪،‬كةل و ثةل دزينى‬ ‫شتيكى َقيزةونة‪ ،‬هةموو‬ ‫بةدواوةية‪ ،‬كة ئةوة َ‬ ‫خةلك ِرقى َلييةتى‪َ .‬‬ ‫َ‬ ‫خالَيكى تر ئةوةية‬ ‫َبلَين مامؤستايانى ئاينى لة تواناياندا هةية‪،‬‬ ‫بةالم َ‬ ‫كة َ‬ ‫خةلك َبيننة سةر شةقام‪َ ،‬‬ ‫خةلكيان‬ ‫بؤ كؤنترؤل ناكريت‪ ،‬باوة ِرم واية ضةندين‬ ‫َ‬ ‫كيك‬ ‫نامةو ئامانجى ديكةيان‬ ‫هةبووة‪،‬خةل َ‬ ‫لةو ئاستةدا ئةوةندة نةفس نزم َبيت ئةو‬ ‫سيناريؤيانة دروست بكات بؤ ناشيرين كردنى‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلى‬ ‫بةرامبةرةكةى خؤى‪َ ،‬ئيمة وةك‬ ‫ئيسالمى ئةطةر خؤثيشاندان َ‬ ‫خةلكى َئيمة‬ ‫بوايةو ِريَنماييمان بدابواية‪ ،‬قةسةم بة خوا‬ ‫لةثيش خؤثيشاندانةكة دةبووين‪ ،‬لة‬ ‫خؤمان َ‬ ‫َ‬ ‫ناوةشيتةوة كو ِرى خةلكء جةماوةر‬ ‫َئيمة‬ ‫َ‬ ‫بنيرينة سةر شةقامء خؤمان لة بارةطاكان‬ ‫َ‬ ‫دابنيشين‪ِ ،‬رامان دةطةياند وة هانى هةموو‬ ‫َ‬ ‫موسلمانانمان دةكرد‪ ،‬خؤشمان وةك ئةميرو‬ ‫مةكتةب سياسى سةركردايةتى لة َثيش‬ ‫خؤثيشاندانةكة دةبووين‪ ،‬سةرثةرشتيمان‬ ‫دةكردنء دةستى ئةو كةسانةشمان دةطرت‪،‬‬ ‫كة ثةناى بؤ توندوتيذى دةبرد‪.‬‬ ‫ِريَطا‪ :‬كةواتة‪َ ،‬بيمةتن لةو سيناريؤيانةى‬ ‫َ‬ ‫دةسةالت؟‬ ‫م��ةروان ط� َ‬ ‫�ةالَل��ى‪ :‬ه��ةر زؤر زؤري��ش‬ ‫َبيمنةتين لةو سيناريؤيانة‪.‬‬ ‫دةستثيكردنى ئةو‬ ‫رَي��ط��ا‪ :‬لةكاتى‬ ‫َ‬ ‫هةوليرو كاردانةوةكانى لة‬ ‫خؤثيشاندانانة لة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةلدا‬ ‫مامةلةى‬ ‫ئيستادا ئةندامانتان ضؤن‬ ‫دةكريَت؟‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫م��ةروان طةاللى‪ :‬بة داخ��ةوة لة ِرؤذى‬ ‫يةكةم هةنديَك َ‬ ‫خةلكمان دةستطيركران‪،‬‬ ‫ئةطةر َ‬ ‫خةلكى خؤمان ب��ةراورد بكةين‪،‬‬ ‫كة دةستطيركراون تةنانةت يةكيتىء‬ ‫كةسانيكيان دةستطير كرابوون‪ ،‬كة‬ ‫ثارتيش‬ ‫َ‬

‫دةستطيركردنى َ‬ ‫خةلكى َئيمة كةم بوون لة‬ ‫ذمارةى ثةنجةكان َتينةثة ِري بوون‪ ،‬وة زوو‬ ‫ئازاد كران‪ ،‬ضونكة بؤيان دةركةوت َئيمة‬ ‫لةثشت خؤثيشاندانةكة نةبووين‪ ،‬سوتاندنى‬ ‫شويَنى مةى فرؤشى‪ ،‬كة ئةو شويَنانة هةر‬ ‫تائيستا ئةو َ‬ ‫َئيستانين لةناو َ‬ ‫خالةتة‬ ‫موسلمانان َ‬ ‫نرابيت‪،‬‬ ‫سوتي َ‬ ‫نةبينراوة شويَنى مةى فرؤشى َ‬ ‫دةسوتينرين بؤ‬ ‫جارى وا هةية ئةو شويَنانة‬ ‫َ‬ ‫تؤمةتباركردنى اليةنة ئيسالميةكان بووة‪،‬‬ ‫َ‬ ‫دةسةالتم‬ ‫كةسيكى ئيسالمى‬ ‫ئةطةر من وةك َ‬ ‫َ‬ ‫دةبيت ئةو شويَنانة كؤنترؤل بكريَن‪،‬‬ ‫هةبيت‪َ ،‬‬ ‫َ‬ ‫شيوةية بة ِر َةلاليية َبيت‪ ،‬ئازاديية‬ ‫نابيت بةو َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كةسيةكان لة دةولةتى ئيسالمى ثاريَزراون‪،‬‬ ‫كابرا لة َ‬ ‫شتيك دةكات‪،‬‬ ‫مالى خؤى هةر َ‬

‫ئؤثؤزسيؤن سةري َ‬ ‫هةلدا‪،‬‬ ‫دةور َيكي باآلي بيين بؤ‬ ‫ثةردة َ‬ ‫رامالني لةسةر‬ ‫َ‬ ‫طةندةليء ناعةدالةتيء‬ ‫ناشةفايف‪ ،‬ئينجا‬ ‫زيادةرؤيي تيَدا كردووة‬ ‫ئةوة َ‬ ‫خاليَكي ترة‬ ‫كةس بؤى نية موحاسةبةى بكات‪َ ،‬‬ ‫بةالم‬ ‫ئةويش بؤى نية َ‬ ‫خةلكى تر ئازار بدات‪ ،‬كة‬ ‫َ‬ ‫ببيتة هؤى نا ِرةزايي خةلك‪.‬‬ ‫َ‬ ‫هيرش كردنة سةر‬ ‫ِرَي��ط��ا‪ :‬لة كاتى َ‬ ‫بارةطاكانتان َ‬ ‫دةبيت؟‬ ‫ضى‬ ‫هةلويَستتان‬ ‫َ‬ ‫مةروان َ‬ ‫طةالَلى‪( :‬لكل حادث حديث)‪،‬هيض‬ ‫َثيشبينى ناكةم‪َ ،‬‬ ‫بةالم هةموو بارةطايةك‬ ‫ِرَيزى خؤى هةية‪ ،‬ئةو كلتورة باوى نةماوة‪،‬‬ ‫َ‬ ‫بةداخةوة َ‬ ‫لةطةل سوتاندنى بارةطاكانى‬ ‫دةلَيم‬ ‫برايانى يةطكرتووى ئيسالمى لة بادينان‪،‬‬ ‫َ‬ ‫جاري َئيمة هيض َ‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلى‬ ‫َستيك وةك‬ ‫هةلوي َ‬ ‫َ‬ ‫ئيسالمى ديارى ناكةين‪ ،‬لةو كاتةى خةلك‬ ‫بسوتي َنيت ب ِريارى‬ ‫بيةويَت بارةطاكانمان‬ ‫َ‬ ‫خؤمان دةدةين‪.‬‬ ‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫‪21‬‬


‫دواي سةردانةكةي ماليكي بؤ شاري كةركوك‬

‫ِراثؤرتى‪ :‬هَيدى هةولَيرى‬ ‫دواي وتارةكةي مةسعود بارزاني لةمانطي‬ ‫َ‬ ‫ئةمسالدا‪ ،‬سةرةتاي طرذيء وتارة‬ ‫ئ��ازاري‬ ‫ئاطرينةكاني مةسعود بارزاني‪ ،‬سةرؤكي هةريَم‬ ‫دةستي َثيكرد‪ ،‬ثاشان سةركردةكاني َ‬ ‫دةولةتي‬ ‫ياسا بة سةرؤكايةتي نوري ماليكي سةرؤك‬ ‫وةزيراني َعيراق بةتوندي وآلمي بارزانييان‬ ‫لةئيستاشةوة ناكؤكيةكاني َنيوان‬ ‫داي��ةوة‪َ ،‬‬ ‫بةرثرساني ثارتي بة سةرؤكايةتي مةسعود‬ ‫بارزانيء َ‬ ‫دةولةتي ياسا بة سةرؤكايةتي نوري‬ ‫َ‬ ‫يةكيتي‪.‬‬ ‫ماليكي بةردةوامة‪،‬جطة لةتالةبانيء َ‬ ‫سةردانةكةي نوري ماليكي بؤ كةركوك‬ ‫لةمانطي َثينج دا‪،‬و َثيشوازي كردني لةاليةن‬ ‫ثاريَزطاري كةركوك‪ ،‬كة هاوكات ئةندامي‬ ‫يةكيتي نيشتيماني‬ ‫مةكتةبي سياسي‬ ‫َ‬ ‫كوردستانيشة كاردانةوةيةكي توندي لةاليةن‬ ‫راويَذكاري بارزاني َليكةوتةوة‪ ،‬ئةطةرضي‬ ‫يةكيتيء ثارتي ب��ةردةوام باس‬ ‫بةرثرساني َ‬ ‫لةبةردةوامي ِريَككةوتني ستراتيذي دةكةنةوة‪،‬‬ ‫يةكيتي‬ ‫بةآلم َليدواني دذ بة يةكترو َبيدةنطي َ‬ ‫بةرامبةر َليدوانةكاني ماليكيء مانةوةي ثارتي‬ ‫بة تةنها لةطؤ ِرةثانةكة‪ ،‬هاوكات سةرة ِراي‬ ‫سةردانةكةي ماليكي بؤ كةركوك‪ ،‬ديسان‬

‫‪22‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫يةكيتي بةسةر دوو بةرةي دذ بةيةك‬ ‫ثارتيء َ‬ ‫ئةنداميكي سةركردايةتي ثارتي‬ ‫دابةشكردةوةو‬ ‫َ‬ ‫ئةنداميكي‬ ‫تء‪،‬‬ ‫نازاني‬ ‫طونجاو‬ ‫بة‬ ‫سةردانةكة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫يةكيتي ئةو سةردانة بة ئاسايي‬ ‫سةركردايةتي َ‬ ‫دةزانيت‪.‬‬ ‫َ‬ ‫َثيشوازي كردني د‪.‬نةجمةدين كةريم‬ ‫ثاريَزطاري كةركوكء ئةندامي مةكتةبي‬ ‫يةكيتي لة نوري ماليكيء نوسيني‬ ‫سياسي َ‬ ‫وتاريَكي راويَذكاري مةسعود بارزاني دذ بة‬ ‫يةكيتي بةرامبةر َثيشوازيةكة‬ ‫بةرثرساني‬ ‫َ‬ ‫ناكؤكيةكاني زةقتر كردةوةو هيض بنةمايةكيان‬ ‫نةهيشتؤتةوة بؤ ريَككةوتنة ستراتيذيةكة‪.‬‬ ‫َ‬ ‫فةيسةل دةباغ راويَذكاري راطةياندني‬ ‫مةسعود بارزاني لةرؤذي ‪ 2012/4/21‬وتاريَكي‬ ‫هيرشي توندي كردة سةر ئيدارةي‬ ‫بآلوكردةوةو َ‬ ‫شاري كةركوك‪ ،‬كة زؤرب��ةي ثؤستةكان‬ ‫يةكيتيةوة بة ِريَوة دةضن‪.‬‬ ‫لةاليةن بةرثرساني َ‬ ‫ئةنداميكي ئةنجومةني ثاريَزطاي‬ ‫لةبةرامبةردا‬ ‫َ‬ ‫كةركوك كة هاوكات ئةندامي سةركردايةتي‬ ‫دوانيكدا‬ ‫لةلي َ‬ ‫يةكيتي نيشتيماني كوردستانيشة َ‬ ‫َ‬ ‫بؤ طؤظاري ِريَطا جةخت لةوة دةكاتةوة»كة‬ ‫بةشيك لةهؤكارةكاني سةردانةكةي نوري‬ ‫َ‬ ‫ماليكي بؤ شاري كةركوك ئيستيفزازية‪،‬‬ ‫بةآلم نازانم ديوةكةي تر ضية‪ ،‬لةمةبةستي‬ ‫ماليكي‪ ،‬كة ئايا موزايةدةي سياسي بووة‪ ،‬يان‬ ‫خزمةتطوزاري»‪.‬‬

‫ئةحمةد عةسكةري ئةندامي سةركردايةتي‬ ‫يةكيتي بؤ ريَطا وتيشي « ئةطةر هاتنةكةي‬ ‫َ‬ ‫ن��ورى ماليكي س��ةرؤك وةزيرانى َعيراق‬ ‫بؤ كةركوك َكيشةي َليبكةويَتةوة‪ِ ،‬رةنطة‬ ‫لةثشتةوةبيت‪ ،‬هةرضةندة تا‬ ‫ئةجنداي سياسي‬ ‫َ‬ ‫َئيستا روون نةبؤتةوة»‪.‬‬ ‫عةسكةري سةردانةكةي ماليكي بة‬ ‫دةزانيتء َثيي واية «ضةندين‬ ‫كاريَكي ئاسايي َ‬ ‫فةرمانبةر لةكةركوك هةية‪ ،‬سةردانةكةي‬ ‫ماليكي بؤ كةركوكء هةر شاريَكي تر‬ ‫ئاسايية»‪.‬‬ ‫ئةنداميكي ئةنجومةني‬ ‫لةبةرامبةردا‬ ‫َ‬ ‫سةركردايةتي ثارتي ِروون��ي دةكاتةوة «‬ ‫تةوقيتي سةردانةكةي ماليكي طونجاو نةبوو‪،‬‬ ‫ضؤنيك َبيت كةركوكء خانةقينء‬ ‫بةآلم هةر َ‬ ‫شيخان ناوضة داب ِريَنراوةكانن‬ ‫شةنطارء َ‬ ‫بةتةواوي شويَني نةتةوةيي كوردن»‪.‬‬ ‫خةسرةو ط��ؤران ئةندامي ئةنجومةني‬ ‫سةركردايةتي ثارتي بؤ طؤظاري ِريَطا وتي «ئةو‬ ‫سةردانة طونجاو نةبوو‪ ،‬بةآلم بةو سةردانء‬ ‫َليدوانة ئيستفزازيةي ماليكيء هة ِرةشةكاني‪،‬‬ ‫َكيشةي كوردو كةركوك ضارةسةر ناكات‪ ،‬كة‬ ‫دوو ِريَطا هةية بؤ ضارةسةركردني ئةو َكيشانة‪،‬‬ ‫بةجي‬ ‫يان‬ ‫َ‬ ‫جي َ‬ ‫بةثيي دةستوور ماددةي ‪َ 140‬‬ ‫بكريَت‪ ،‬يان بطة ِريَينةوة بؤ ريَككةوتنةكان‬ ‫بةشيوةيةك ضارةسةر بكريَن»‪.‬‬ ‫َ‬


‫ئةو ئةندامةي ئةنجومةني سةركردايةتي‬ ‫ثارتي باسي لةوةش كرد «هيض َكيشةيةكي‬ ‫شةخسيمان لةطةأل نوري ماليكي نية‪َ ،‬‬ ‫بةلكو‬ ‫َكيشةمان لةطةأل ئةوانةية لةبةغدا دةسةآلتيان‬ ‫بة دةستة‪ ،‬ئةويش ماليكية‪ ،‬كةسي يةكةمي‬ ‫لةكيشةي‬ ‫دةسةآلتي تةنفيزية‬ ‫لةوآلتيكي ث ِر َ‬ ‫َ‬ ‫وةك َعيراق ئةزمة دروست بووة»‪.‬‬ ‫دةربارةي َ‬ ‫هةلويَستة َثيضةوانةكاني َنيوان‬ ‫يةكيتيء ثارتيء َليدوانة دذةكاني يةكتر‪،‬‬ ‫َ‬ ‫ئةنداميكي ئةنجومةني نويَنةراني َعيراق‬ ‫َ‬ ‫لةفراكسيؤني طؤ ِران ئةو دابةشبوونةي ناو‬ ‫طوتاري كوردي بة َميذوويةكي دووروو دريَذ‬ ‫ناودةبات‪ ،‬لةطةأل ئةو ئةزموونة َميذووييةي هةر‬ ‫اليةك هةيةتي لةطةأل اليةنة َعيراقيةكان»‪.‬‬ ‫هةظاأل كويَستاني ئةندامي ئةنجومةني‬ ‫نويَنةراني َعيراق لة ليستي طؤ ِران ئةوةشي بؤ‬ ‫«بةشيكي ديكةي ئةو دابةشبوونةي‬ ‫ريَطا وت‬ ‫َ‬ ‫يةكيتي دةطة ِريَتةوة بؤ ئةو‬ ‫طوتاري ثارتيء َ‬ ‫سياسةتة هةريَميةي وآلتاني دةوروب��ةرو‬ ‫كاريطةري لةسةر حيزبة كورديء َعيراقيةكان‪،‬‬ ‫لةاليةكي ديكةشةوة َ‬ ‫قولبوونةوةي َكيشة‬ ‫لةنيوان سةرؤكايةتي هةريَمء سةرؤكي‬ ‫َ‬ ‫حكومةتي َعيراقي بةم دوايية‪ ،‬ئةم جياوازييةي‬ ‫طوتاري كوردي زياتر زةقتر كردةوة‪ ،‬وة ئةطةر‬ ‫هاتني ماليكي بؤ كؤبوونةوةي ئةنجومةني‬ ‫ئامانجيكي سياسي‬ ‫وةزيران لةشاري كةركوك‬ ‫َ‬ ‫نةبيت كاريَكي ئاسايية‪ ،‬بةآلم ئةطةر‬ ‫لةدواوة َ‬ ‫ئامانجةكة سياسي َبيت‪ ،‬بؤ ئةوةي بة كوردو‬ ‫توركمانةكان بوتريَت كةركوك شاريَكي‬ ‫نابيت بير لةوةبكاتةوة‪ ،‬ئةوةش‬ ‫َعيراقيةو كورد َ‬ ‫كاريَكي نادروستي ماليكية»‪.‬‬ ‫سةبارةت بة بةشداري نةكردني وةزيرة‬ ‫كوردةكان ئةو ثةرلةمانتارة وتى» ئةطةر‬ ‫دواي بةشداري نةكردنيان بةياننامةيةكيان‬ ‫بآلوبكردبوايةوة‪ ،‬ل��ةو كاتةي ماليكي‬ ‫لةكةركوك ب��وو‪َ ،‬‬ ‫هةلويَستيان هةبوايةء‬ ‫هؤكاري بةشداري نةكردنيان ئاشكرابكرداية‪،‬‬ ‫كاردانةوةي باش دةب��وو‪ ،‬بةآلم بةشداري‬ ‫نةكردني وةزيرة كوردةكان بةم َبيدةنطيء‬ ‫هةبووبيت‪،‬‬ ‫هيمنية‪َ ،‬ثيم وانية سوديَكي بؤ كورد‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫تةنانةت بؤ خؤشيان»‪.‬‬ ‫خةسرةو ط��ؤران ئةندامي ئةنجومةني‬ ‫سةركردايةتي ثارتي َبي ئاطايي خؤي لة‬ ‫وتارةكةي ِراويَذكاري بارزاني دةردةب ِريَتء‪،‬‬ ‫بؤ ريَطا ئاماذة بؤ ئةوة دةكات «ئاطاداري‬ ‫َليدوانةكةى ِراويَذكارةكةى بارزانى نيمء‬

‫ناتوانم قسةي لةسةر بكةم»‪.‬‬ ‫ب��ةآلم ئةحمةد عةسكةري ئةندامي‬ ‫يةكيتي وةآلمي راويَذكارةكةي‬ ‫سةركردايةتي َ‬ ‫بارزاني دةداتةوةو لةم بارةوة بؤ ريَطا َ‬ ‫دةلَيت»‬ ‫راويَذكارةكاني بارزاني هةر يةكة بة جؤريَك‬ ‫قسة دةك��ات‪ ،‬ئةو راوَي��ذك��ارةي رةخنةي‬ ‫لةبةرثرساني كورد طرتبوو لةشاري كةركوك‬ ‫لةكاتيكدا‬ ‫زؤر نامةسئوالنة قسةي كردووة‪،‬‬ ‫َ‬ ‫لةثيشوازي ماليكيدا‬ ‫بةرثرسي لقي ثارتي خؤي َ‬ ‫بوو‪ ،‬كة لةهةمان كاتدا بة ِرةزامةندي بارزانيء‬ ‫َتالةباني ضووينةتة َثيشوازي ماليكي»‪.‬‬ ‫ملمالنييةكاني ثارتيء وتةي‬ ‫لةبارةي‬ ‫َ‬ ‫يةكيتيء‬ ‫ئاآل َتالةباني ئةندامي سةركردايةتي َ‬ ‫ئةندامي ئةنجومةني نويَنةراني َعيراق بؤ‬ ‫ِراويَذكارةكةي بارزاني‪ ،‬كةبة بةعسي ناو بردبوو‪،‬‬ ‫هةظاأل كويَستاني َ‬ ‫دةلَيت «ئةو دوو بةرةكيةي‬ ‫يةكيتي ثةيوةندي بة َميذووي ئةو دوو‬ ‫ثارتيء َ‬ ‫حيزبةوة هةية‪ ،‬دواتر ئةو دابةشبوونة ئيقليميةي‬ ‫َنيوان ئةو دوو حيزبة‪ ،‬كة ثارتي كةوتؤتة‬ ‫تةوةرةي سوننة‪ ،‬كة بريتية لة توركياو سعوديةو‬ ‫ليستي َعيراقية‪ ،‬بةسةرؤكايةتي ئةياد عةالوي‪،‬‬ ‫يةكيتي كةوتؤتة بةرةي َثيضةوانةوة‪،‬‬ ‫بةآلم َ‬ ‫كة تةوةرةي يةكةم دذ بة تةوةرةي دووةمة‪،‬‬ ‫لةئيرانء حكومةتي َئيستاي َعيراق‬ ‫كة بريتية َ‬ ‫بة سةرؤكايةتي نوري ماليكي‪ ،‬كة شيعة باآل‬ ‫دةستن‪ ،‬بةرذةوةنديةكاني ئةو دوو تةوةرة‬ ‫ناكؤكء دذ بة يةكنء ِرةنطي دةداتةوة»‪.‬‬ ‫كويَستاني لةبارةي َثيشوازي لةماليكي‬ ‫بؤ سةردانةكةي كةركوك ِرووني كردةوة‬ ‫«سةيرة ئةو ِرةخنةية لةبةرثرساني كورد لة‬ ‫كةركوك دةطيريَت‪ ،‬كة تا َئيستا كةركوك‬ ‫لةعيراقء ثاريَزطاكاني َعيراق‪،‬‬ ‫بةشيكة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بةشيك َبيت لةثاريَزطاكاني هةريَمي‬ ‫نةك َ‬ ‫جي ناكؤكة‪ ،‬بةآلم‬ ‫كوردستان‪ ،‬كة ناوضةي َ‬ ‫لة ِرووي ئيدارييةوة سةر بة حكومةتي َعيراقة»‪.‬‬ ‫سةردانةكةي ماليكي سةرؤك وةزيراني‬ ‫لةسي شةممةي ‪ 2012/5/8‬كاردانةوةي‬ ‫َعيراق َ‬ ‫توندي راويَذكاري راطةياندني سةرؤكي هةريَم‬ ‫َ‬ ‫خةجالةتي بؤ كورد ناوي بردبوو‪ ،‬بةآلم‬ ‫بة‬ ‫هيرشة يةك بة‬ ‫سةرؤكايةتي هةريَم ئةو َ‬ ‫دواي يةكانة بؤ سةر بةرثرساني كورد لةشاري‬ ‫كةركوك َ‬ ‫دادةنيت»‪.‬‬ ‫بةزولم َ‬ ‫ضاوديَران َثييان واية ئةو شة ِرو َليدوانء‬ ‫دةنوكةي َنيوان ئةندامة باآلكاني ثارتيء‬ ‫هيندةي‬ ‫يةكيتي ئةطةر زيان بة كورد‬ ‫بطةيةنيت‪َ ،‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ديكة بؤ موزايةدةي سياسيء دةستكةوتي‬

‫حيزبية بةسةر يةكتريةوة‪ ،‬وةك هةظاأل‬ ‫هيما بؤ ئةوة دةكاتء َ‬ ‫دةلَيت «هةر‬ ‫كويَستاني َ‬ ‫يةكيتي لةبةرذةوةندي حيزبيء‬ ‫يةكة لةثارتيء َ‬ ‫َثيطةي سياسي خؤيانةوة َ‬ ‫مامةلة لةطةأل َكيشة‬ ‫سياسيةكاني َئيستاي َعيراق دةكةن‪ ،‬كة رةنطة‬ ‫وابيت هاوثةيماني لةطةأل توركياء‬ ‫ثارتي َثيي َ‬ ‫دةبيت‪،‬‬ ‫سعوديةو سوننةكان كاريطةري زؤري َ‬ ‫بةرةي فشار دروست بكةن‪ ،‬لةهةمان كاتيشدا‬ ‫يةكيتي لةبةرذةوةندي خؤيانةوة‪ ،‬كة‬ ‫دوورنية َ‬ ‫كهيناني حكومةتي َعيراقةوة‬ ‫َئيران لةدواي َثي َ‬ ‫لةعيراقدا‬ ‫بوو‪ ،‬كة‬ ‫دةتوانيت َئالوطؤ ِري سياسي َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دروس��ت بكات‪ ،‬لةهةمان كاتيشدا رؤلي‬ ‫بةرضاوي هةبووة لةدووبارة َ‬ ‫هةلبذاردنةوةي‬

‫ئةندام َيكى سةركردايةتى‬ ‫يةك َيتى‪:‬‬ ‫رِاو َيذكارةكاني بارزاني‬ ‫هةر يةكة بة جؤر َيك قسة‬ ‫دةكات‪ ،‬ئةو راو َيذكارةي‬ ‫رةخنةي لةبةرثرساني‬ ‫كورد طرتبوو لةشاري‬ ‫كةركوك زؤر نامةسئوالنة‬ ‫قسةي كردووة‬ ‫جةالل َتالةباني بؤ سةرؤكايةتي كؤماري‬ ‫لةنيوان‬ ‫َعيراق‪ ،‬كةواي كردووة ئةو ريَزبةنديية َ‬ ‫ببيت»‪.‬‬ ‫يةكيتيء ثارتي دروست َ‬ ‫َ‬ ‫كويَستاني لةكؤتايي َليدوانةكةيدا وتيشي‬ ‫«رةنطة ئةوة راست َبيت‪ ،‬كة َتالةباني نايةويَت‬ ‫َنيت‪،‬‬ ‫لةسةر بارزاني ثةيوةندي شيعةكان بثض ِري َ‬ ‫كة ثةيوةندي بة َتي ِروانيني َتالةبانيةوة هةية‬ ‫لةطةأل ئةزمووني شيعة‪ ،‬وة داناني جةالل‬ ‫تالًةباني بة سةرؤك كؤماري َعيراق لةاليةن‬ ‫َئيرانةوة وا دةكات سياسةتي َئيران بةسةر‬ ‫يةكيتي ديار َبيتء ثشتطيري سوننةي َعيراقء‬ ‫َ‬ ‫توركياو سعوديةش بةسةر ثارتيةوة ديار َبيت»‪.‬‬ ‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫‪23‬‬


‫د‪ِ .‬ر َيبوار‪ :‬ثارتى بةئاطادارى يةك َيتى كؤبوونةوة دة‬

‫ن���زي���ك ب�����وون�����ةوةى ح���زب���ة ك���وردس���ت���ان���ي���ةك���ان ل��‬ ‫ث���رؤس���ة س��ي��اس��ي��ةك��ة داي�������ةو ه���ي���ض زي��ان�� َي��ك��ى‬ ‫ديداري‪:‬‬ ‫هةرَيز خاليد‬ ‫لةديداريكى تايبةتى طؤظارى ريطادا دكتؤر‬ ‫ِريَبوار جيطرى يةكةمى َ‬ ‫مةلبةندى هةوليرى‬ ‫يةكيتى نيشتمانى كوردستان تيشك دةخاتة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةنيومةلبةندا‬ ‫سةر ئةو طؤرانكاريانةى كة‬ ‫ك��راون‪ ،‬كابينةى شةشةمى حكومةت‬ ‫بةكابينةيةكى زوور سةركةوتو وةسف دةكات‪،‬‬ ‫َ‬ ‫دةلَيت نزيك بونةوةى اليةنةسياسيةكان‬ ‫لةبةرذةوةندى هةريمى كوردستانة‪.‬‬ ‫ِريَطا‪ :‬هؤكارى َئالوطؤرةكانى بةرثرسى‬ ‫َ‬ ‫هةولير ضي بوو؟ئ ايا بؤ ئةوةية‬ ‫مةلبةندى‬ ‫َ‬ ‫يةكيتى زياد بكات؟ يان بةهؤى‬ ‫نفوسى َ‬ ‫تةكةتولةوة بوو؟‬ ‫د‪ِ .‬ريَبوار‪ :‬بةهؤى ئةو ئالوطؤرةى كةلة‬ ‫حكومةتى هةريَمى كوردستان بوو كة‬ ‫بةريَز كاك عيماد ئةحمةد بوو كة بةرثرسى‬ ‫جيطرى‬ ‫ريبكخستن ب��وو بة َ‬ ‫مةكتةبى َ‬ ‫سةرؤكى ئةنجومةنى وةزيرانى حكومةتى‬ ‫هةريَمى كوردستان‪ ،‬بؤية َثيويستى كرد لة‬ ‫شويَنى ئةو كاك رةفعةت بوو بة بةرثرسى‬ ‫مةكتةبى ريَكخستنء كاك ئاسؤ مامةند كة‬ ‫َليثسراوى َ‬ ‫هةولير بوو بة بةرثرسى‬ ‫مةلبةندى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫مةلبةندى كةركوكء كاك سةعدى ئةمةد‬ ‫ثيرة كة بةرثرسى َ‬ ‫مةلبةندى دهؤك بوو بو‬ ‫بة بةرثرسى َ‬ ‫هةولير‪.‬‬ ‫مةلبةندى ‪ 3‬ى َ‬ ‫يةكيتى‬ ‫ِريَطا‪ :‬لةئيستادا ئاستى جةماوةرى َ‬ ‫هةولير ضؤنة؟ ئايا لة َ‬ ‫هةلكشانداية يان بة‬ ‫لة َ‬ ‫َثيضةوانةوة؟‬ ‫د‪ِ .‬ريَبوار ‪ :‬لةم نزيكانة راثرسيةك نةكراوة‬ ‫تاك بةداتاوةو بة ئامار َ‬ ‫هةبيت‪،‬‬ ‫وةالم��م َ‬ ‫َ‬ ‫بةالم بةديدى َئيمة وةك ئةو تيمةى كة‬ ‫لة َ‬ ‫هةولير لةكار داينة جةماوةرى‬ ‫مةلبةندى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هةولير لة هةلكشان داية‪.‬‬ ‫يةكيتى لة َ‬ ‫َ‬

‫‪24‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫َ‬ ‫لةهةلبذاردنى ‪ 3\7‬دا تةنها يةك‬ ‫ِريَطا‪:‬‬ ‫يةكيتى دةرنةضوو َثيمان خؤشة‬ ‫كانديدى َ‬ ‫هؤكارةكةى بزانين؟‬ ‫د‪ِ .‬ريَبوار‪ :‬بةهؤى زؤرى كانديدةكانى‬ ‫هةولير نةمان‬ ‫يةكيتى لة ثاريَزطاى‬ ‫َ‬ ‫ليستى َ‬ ‫توانى دةنطةكان دورنةبكةينء سوودى َلي‬ ‫وةرطرين ‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ِريَطا‪ :‬دةربارةى هةلبذاردنى ئةنجو مةنى‬ ‫ثاريَزطاكان َثيشبينى جةنابتان بؤ ِريَذةى‬ ‫يةكيتى لةو َ‬ ‫هةلبذاردنةدا ضؤنة؟‬ ‫دةنطى َ‬ ‫هيشتا زووة كات م��اوة بؤ‬ ‫�وار‪:‬‬ ‫د‪ِ .‬رَي��ي�‬ ‫َ‬ ‫يةكيتى لة‬ ‫َثيشبينى كردنى ريَذةى دةنطى َ‬ ‫َ‬ ‫هةلبذاردنى ئةنجومةنى ثاريَزطاكان‪.‬‬ ‫ِريَطا‪َ :‬ثيم خؤشة بزانم ِريَكةوتنى ستراتيذى‬ ‫هةولير؟‬ ‫تاضةند لة قانجازى َئيوة بووة لة َ‬ ‫د‪ِ .‬ريَبوار‪ :‬لةماوةى نزيك لة قازانجى َئيمة‬ ‫نةبوو‪ ،‬بةآلم لةماوةى دوور سوودى طةورةى‬ ‫يةكيتى بةتايبةتى بؤ يةك‬ ‫هةية بؤ كوردو َ‬ ‫رةنطء يةك َ‬ ‫هةلويَستى كوردو ثاراستنى‬ ‫ئارامىء ئاسايشى لة كوردستانء طورينى‬ ‫سيستمى ثاوان كردنى حزبى‪.‬‬ ‫هينانى مةكتةبي سياسى‬ ‫ِريَطا‪ :‬هؤكارى َ‬

‫كابينةى د‪ .‬بةرهةم‬ ‫(كابينةى شةش) لةكابينة‬ ‫هةرة سةركةوتوةكان‬ ‫بووة ضونكة د‪.‬بةرهةم‬ ‫حكومةتى رزطار كرد لة‬ ‫طةورةترين َ‬ ‫هةلد َير‬

‫هةولير ضيى بوو ؟ ئايا بؤ زيات‬ ‫يةكيتى بؤ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كردنى َ‬ ‫يةكيتية لة شارى‬ ‫باالنسى جةماوةرى َ‬ ‫هةولير؟‬ ‫َ‬ ‫هةولير وةك‬ ‫د‪ِ .‬ريَبوار‪ :‬طرنطى شارى‬ ‫َ‬ ‫ثايتةختى سياسى لةناوضةكة بةتايبةتى بؤ‬ ‫َ‬ ‫والتانى ئةنجومةنى ئاسايشى َنيونةتةوةى وة‬ ‫وةك سةنتةريَكى ئابوورى طةورة لة ناوضةكة‬ ‫يةكيتىء‬ ‫دروستى تةبايى و هاوكارى َنيوان َ‬ ‫ثارتى ‪.‬‬ ‫ِرَيطا‪ :‬راتان ضية بةرامبةر ئاستى جةماوةرى‬ ‫هةولير؟ هةنديَك كةس َثييان‬ ‫طؤران لة‬ ‫َ‬ ‫هةولير لة‬ ‫واية ئاستى جةماوةرى طؤ ِران لة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هةلكشانداية‪ِ ،‬راى بة ِريَزت لةسةر ئةم قسةية‬ ‫ضية ؟ ئاية لة سةر حسابى ئيوةية يان نا؟‬ ‫د‪ِ .‬رَي��ب��وار‪َ :‬ئيمة َثيمان خؤشة هةموو‬ ‫حزبةكان جةماوةريان لة َ‬ ‫هةلكشاندا َبيتء‬ ‫َ‬ ‫خةلك بةشدارى ثرؤسة سياسيكة بكات‬ ‫بةشدار بوونى حزبةكانةوة‪,‬‬ ‫لةريَطاى‬ ‫بةديدى َئيمة ثرؤسةكة طةشة دةكات كة‬ ‫حزبيك‬ ‫بةهيزى هةر َ‬ ‫بةهيزبن‪ ،‬وة َ‬ ‫حزبةكان َ‬ ‫دةطةريَتةوة بؤ ضاالكيء تواناى حزبةكة لة‬ ‫خزمةت كردنى جةماوةردا‪ ،‬وة َ‬ ‫هةلكشانى‬ ‫حزبيكى كة نية‬ ‫حزبيك لةسةر حيسابى َ‬ ‫هةر َ‬ ‫لة كوردستان ‪.‬‬ ‫ِريَطا‪ِ :‬رات��ان لةسةر نزيك بونةوةى‬ ‫ثارتيء بزوتنةوةى طؤران ضية؟ ئايا هةست‬ ‫ناكةن لةزيانى ئيوةداية يان لةسةر حسابى‬ ‫ثةيوةنديةكانى ئيوةية؟‬ ‫د‪ِ .‬ريَ��ب��وار‪ :‬نزيك ب��وون��ةوةى حزبة‬ ‫كوردستانيةكان لة ب��ةرذةوةن��دى ثرؤسة‬ ‫يةكيتى نية ‪.‬‬ ‫زيانيكى بؤ َ‬ ‫سياسيةكةدايةو هيض َ‬ ‫ِريَطا‪َ :‬ثيم خؤشة بزانم َئيوة تاجةند ئاطادارى‬ ‫كؤبونةوةكانى بزووتنةوةى طؤ ِرانء ثارتين ؟‬ ‫تاضةند ئاطادارى ناوة ِرؤكى كؤبونةوةكانن؟‬ ‫يةكيتى‬ ‫د‪ِ .‬رَي��ب��وار‪ :‬ثارتى بةئاطادارى‬ ‫َ‬


‫َ‬ ‫لةطةل طؤران‬ ‫كات‬

‫�ـ��ة ب�����ةرذةوةن�����دى‬ ‫ب���ؤ ي��ةك�� َي��ت��ى نية‬ ‫َ‬ ‫لةطةل طؤرانء هةردوو ال‬ ‫كؤبونةوة دةكات‬ ‫(يةكيتى وثارتى) خويَندنةوةى باشمان هةية‬ ‫َ‬ ‫بؤ يةكيترى بؤ بةرةو َثيش بردنى ثرؤسةى‬ ‫سياسى لة كوردستانء سةقام طيربوونى‬ ‫دؤخةكةوثاراستنى ئارامى‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ئةنداميكى سةركردايةتيتان دةلَيت‬ ‫ِريَطا‪:‬‬ ‫َ‬ ‫بضيتة ناو‬ ‫يةكيتى َ‬ ‫ئةطةرى ئ��ةوة هةية َ‬ ‫بزووتنةوةى طؤ ِرانةوة‪ِ ،‬راتان لة سةر ئةم‬ ‫قسةية ضية؟‬ ‫د‪.‬ريَبوار‪ :‬هةموو ئةطةرةكان لة ئاراداية لة‬ ‫سياسةت يةكطرتنةوةى حزبة سياسيةكان لة‬ ‫كوردستان كاريَكى سياسيء دروستة‪َ ،‬‬ ‫بةالم‬ ‫يةكيتى بؤ طؤران حزبى دايك و سةرضاوةو‬ ‫َ‬ ‫َميذووة ‪.‬‬ ‫ِريَطا‪:‬دةمانةويَت ِراى بة ِريَزتان دةربارةى‬ ‫كابينةى حةوتةم بزانم؟ َثيت واية لةم‬ ‫َ‬ ‫طةندةلى بنةب ِر بكريَت؟‬ ‫كابينةيةدا‬ ‫ئةبيت‬ ‫د‪ِ .‬ريَبوار‪ :‬لة كابينةى حةوتةم َ‬ ‫َ‬ ‫هةولى جدى بدريَت بؤ كةم كردنةوةى‬ ‫تائاستيك كة كار لةسةر َثيشكةش‬ ‫طةندةلى‬ ‫َ‬ ‫كردنى خزمةت طوزارىء ئاوةدان كردنةوة‬ ‫نةكات‪.‬‬ ‫ِريَطا‪ :‬زوربةى ضاوديَران َثييان وابوو لة‬ ‫كابينةى شةشدا ثارتى هاوكارى د‪.‬بةرهةمى‬ ‫نة كردوة‪ِ ،‬راتان لة سةر ئةم قسةية ضية؟‬ ‫د‪ِ .‬ريَبوار‪ :‬كابينةى د‪.‬بةرهةم (كابينةى‬ ‫شةش) لة كابينة هةرةسةركةوتوةكان بووة‬ ‫ضونكة د‪.‬بةرهةم حكومةتى رزطار كرد لة‬ ‫طةورةترين َ‬ ‫هينابووة‬ ‫هةلديَر كة ثرؤسةكةى َ‬ ‫َليوارى َ‬ ‫هةلوةشاندنةوة‪.‬‬ ‫ِرَيطا‪ :‬سةردانةكةى ئاشتى هةورامى بؤ الى‬ ‫نةوشيروان مستةفا ضؤن َ‬ ‫دةسةنطينيت؟‬ ‫هةل‬ ‫َ‬ ‫د‪ِ .‬ريَبوار‪ :‬سةردانةكةى ئاشتى هةورامى‬ ‫بةكارى َثيويست ئةزانم بؤ روون كردنةوةى‬ ‫يةكيك لة‬ ‫بةرنامةى وةزارةت��ةك��ةى بؤ َ‬

‫دكتؤر ِريَبوار جيطرى يةكةمى مةلَبةندى هةولريى يةكيَتى نيشتمانى كوردستان‬ ‫سةركردةكانى ئؤثؤزسيؤن‪ ،‬وة طفتوطؤ كردنى‬ ‫دةرب��ارةى نةوتء طريَبةستةكانى نةوتء‬ ‫ئالوطؤر كردنى بيروبؤضونةكان‪.‬‬ ‫ِريَطا‪ :‬راتان ضية لةسةر َئالؤزيةكانى بةينى‬ ‫هةريَمء ناوةند؟ ئايا َئالؤزى شةخسييةيان‬ ‫نةتةوةى؟‬ ‫د‪ِ .‬ريَبوار‪ :‬ئالوزيةكانى َنيوان هةريَمء ناوةند‬ ‫شةخسيء نةتةوى نية زياتر َنيوان هةريَمى‬ ‫كومةليك ثرسى‬ ‫كوردستانء ناوةندة كة لة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫طرنط خؤى ئةنويَنى ضةند سالة بنبةستةو‬ ‫ناضيت‪.‬‬ ‫بةرةو َثيش َ‬ ‫ِريَطا‪ِ :‬راتان ضية لة سةر كؤبونةوةكةى‬ ‫نورى مالكى لة كةركوك؟ بةراى بة ِريَزتان‬ ‫ئةم سةردانة جؤريَك لة حساب نةكردن نةبوو‬ ‫بؤ كورد؟‬ ‫د‪ِ .‬ريَبوار‪ :‬كؤبونةوةكةى ماليكى ئاساية‬ ‫كة لةكةركوك كراوة‪ ،‬وةك هةر شاريك‬

‫ئةنجومةنى وةزيرانى َعيراق بؤى هةية‬ ‫كووبونةوةى تيادا ئةنجام بدات‪ ،‬مالكىء‬ ‫ناتوانيت‬ ‫كةسيك‬ ‫جطةلة مالكيش هيض‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫حساب بؤ كورد نةكات‪ ،‬ضونكة َئيستا َثيطةى‬ ‫ياريزانيكى بةتواناية لة‬ ‫بةهيزةو‬ ‫َ‬ ‫كورد ئةوةندة َ‬ ‫ثرؤسة سياسيةكةدا كاريطةرى طةورةى هةية‬ ‫هيزى سياسي لةبةغداد ‪.‬‬ ‫لة طؤ ِرانى تةرازووى َ‬ ‫ِريَطا‪ :‬راتان ضية لة سةر خؤبيشاندانةكانى‬ ‫هةولير؟‬ ‫َ‬ ‫هةولير َبي‬ ‫خؤثيشاندانةكانى‬ ‫د‪ِ .‬ريَبوار‪:‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫مؤلةت بوو لةدةرةوةى ئامؤذطارىء رؤلى‬ ‫هةولير بوو‪ ،‬كاريَكى باش‬ ‫مامؤستايانى ئاينى َ‬ ‫هةوليريةكان ضاك لة‬ ‫هةوليرء َ‬ ‫نةبوو ضونكة لة َ‬ ‫ئارامىء لة سةقامطيرى َتيدةطةن كة سوودى‬ ‫بؤ سةرجةم ميللةتء ثرؤسة سياسيةكة هةية‬ ‫وة َ‬ ‫لةطيرةشيويَنء َئالوزى‬ ‫هةولير‬ ‫خةلكى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫خؤيان بةدور دةطرن‪.‬‬ ‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫‪25‬‬


‫دار كةخوار بوو س َيبةريشي خوار دةب َيت‬ ‫موصليح باَلةك‬ ‫سى َ‬ ‫سالةى كة ئؤثؤزسيؤن َتيدا‬ ‫لةم َ‬ ‫دةركةوت كاريطةرى زؤرى داناوة لةسةر‬ ‫َ‬ ‫دةسةالت و ِرةوتى ِرووداوةكان بةطشتى‬ ‫َ‬ ‫دةس��ةالت بة ضةندةها جؤرو‬ ‫‪ ،‬بؤية‬ ‫شيوةى شيوةى شياو نةشياو‬ ‫سينارؤ بؤ َ‬ ‫هةولى َ‬ ‫لة َ‬ ‫كال كردنةوةى ئةو كاريطةرية‬ ‫داية ماكينةى زةبةالحى اعالمى و دارايى‬ ‫و عةسكةرى و أمن وة طةر خست بة‬ ‫ترساندن و برساندن يان تيركردن و ثيا‬ ‫هة َلدان يان ناو ز ِرندن بة ك ِرين و فرؤشى‬ ‫كةسايةتيةكان هةتا حزبيةكان هاوكات‬ ‫َ‬ ‫يةكيكيش لة هةرة‬ ‫لةطةل ئةمانةدا‬ ‫َ‬ ‫هؤكارة خراث و الوازةكانى كة ثةناى‬ ‫بؤ بردوة وةكو َ‬ ‫ضلة ثؤشى قةراغ رووبار‬ ‫شاويك لة طؤظار و ِرؤذنامة بووة كة‬ ‫َلي َ‬ ‫سيبةر ناسراون كةثشكى‬ ‫بة ِراطةياندنى َ‬ ‫شيرى بةركةوتووة لة ث ِرؤسةى ناو زراِندن‬ ‫َ‬ ‫و ئاوة ذوو كردنةوةى ِراستيةكان ئةوانيش‬ ‫دريغيان نةكردووة َ‬ ‫بةالم ئةم هةنطاوةى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دةس��ةالت ئةوةندةى زيانى بؤ ئةوانة‬ ‫نةبووة كة كراونة تة ئامانج ئةمةش‬ ‫لةبةر دوو هؤ يةكةم ئةو ئةو كةسانةى‬

‫بةو ئةركة قورس و نةشياوة هةستاون‬ ‫كةسانى زؤر هةرزة و نةشياون لةبوارى‬ ‫كاريكى‬ ‫كارى ِرطةياندن ضونكة ديارة َ‬ ‫لةو جؤرة ِرطةياندن كارى حرفةيى و‬ ‫َليهاتوو نايكات ضونكة عوزابى و ويذدانى‬ ‫راستيك‬ ‫ئةوةبى هةموو‬ ‫َتيية ئةركت‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫جؤريك لة خؤفؤؤشى‬ ‫ريتةوة بة َ‬ ‫طي َ‬ ‫هةل َ‬ ‫َ‬ ‫دةدريت ‪.‬‬ ‫لةقةلةم‬ ‫َ‬ ‫بى ئاطان‬ ‫هؤكارى دووةم ئةوانة لةوة َ‬ ‫لة َ‬ ‫خةلكى كوردستان زؤر لةوة ورياترة‬ ‫تى ى طةيشتوون ضونكة هةموو‬ ‫لة ئةوان َ‬ ‫َ‬ ‫كويو وة نان‬ ‫�ى ئةوانة لة َ‬ ‫خةلك دةزان� َ‬ ‫دراون بؤية هةرضى بنوسن ئةطةر جاروبار‬ ‫بضيت راستيكيش َبلَين َ‬ ‫خةلك‬ ‫َلييان َتيك َ‬ ‫ثى ناكات ضونكة بابةتةكانيان‬ ‫باوة ِريان َ‬ ‫زياتر لة كارى خؤ َ‬ ‫دةضيت‬ ‫قةلة و كردن َ‬ ‫نويترين َ‬ ‫تةلةش‬ ‫تا كارى ِرؤذنامةنوسى َ‬ ‫كة بةدةستى خؤياندا تةقيةوة بابة تةكةى‬ ‫طؤظارى (ضرثة ) بوو كة وايان دانابوو‬ ‫تى ثة ِر َى َ‬ ‫بةالم وا‬ ‫بى دةنط بةسةريان َ‬ ‫َ‬ ‫دةرنةضوو َ‬ ‫بةلكو سةرؤكى حكومةتى ناضار‬ ‫كيشةكةوة هة ِرةشة لةستافى‬ ‫كرد َبيتة ناو َ‬

‫هةولي‪-‬فؤتؤ ساييت طوآلن‬ ‫خؤثيشاندانةكةي شاري رَ‬

‫‪26‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫دةردين‬ ‫طؤظارةكة بكات كة بة ياسا سزا‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بةالم من بةسةرؤكى حكومةت دةلَيم بؤ‬ ‫وانةبيت‬ ‫ئةوةى َ‬ ‫جاريكى تر تووشى احراجى َ‬ ‫لةسيبةرةكان بؤية‬ ‫سي َ‬ ‫بةريكة َ‬ ‫ضرثةش َ‬ ‫َ‬ ‫بى دةنط كردنى بلند طؤ حةق‬ ‫لةجياتى َ‬ ‫دةرضيت لة‬ ‫َبيذةكان َليطة ِرَين با دةنطيان‬ ‫َ‬ ‫جياتى دروست كردنى واعيظةكانى سلطان‬ ‫َلى طة ِرَين باوا عيظةكانى خوا قسةبكةن‬ ‫لة جياتى دانانى بودجةى زةبةالح بؤ‬ ‫سةركوتكردن و ِراوة دوونان سزادانى‬ ‫زؤربيت ضونكة‬ ‫ِراى جياواز با ِراى جياواز َ‬ ‫ئةو بودجةيةى بؤ سيخورى كردن و دةم‬ ‫بةستنى َ‬ ‫خةلك سةرف دةكةن هةر تةنها‬ ‫ئةو ب ِرة بؤ خزمةت كردن و دروست كردن‬ ‫و دروست كردنى قوتابخانة و نةخؤشخانة‬ ‫و َريطا و بان خةرج بكةن ئةو دةمانةى‬ ‫َئيوة دةيبةستن ئةو كاتة دةست خؤشيتان‬ ‫َلى دةكةن ئةطةر نا سةرؤك َدلنيابة َئيوة‬ ‫فرياى ئةو هةموو دةم بةستنة ناكةون‬ ‫كة حوكمةكةتان كؤتايى َدي��ت بؤية‬ ‫سيبةرةكانتان‬ ‫حوكميكى ِراست بكةن َ‬ ‫َ‬ ‫راست دةبنةوة‬


‫فازيل بةشارةتى ثة ِرلةمانتارى ليستى كوردستانى‪:‬‬ ‫ثريؤزى ِر َيككةوتنى سرتاتيذى ثارتىء يةك َيتى‬ ‫لةوةداية لةالى ئ َيمة كة سةرؤكى هةر َيم ئيمزاى‬ ‫لةسةركردووة‬ ‫ديداري‪:‬‬ ‫ئةنوةرحةمةغةريب‬ ‫َ‬ ‫لةطةل كؤظارى ِريَطا فازيل‬ ‫لةم ديمانةيةدا‬ ‫بةشارةتى ثة ِرلةمانتارى ليستى كوردستانى لة‬ ‫وةآلمى ضةند ثرسياريَكدا لةمة ِر خؤثيشاندانةكانى‬ ‫هةوليرو ثةالماردانى ثة ِرلةمان‬ ‫ئةم دواييةى‬ ‫َ‬ ‫بةدةستيكى‬ ‫لةاليةن خؤثيشاندةرانةوة دةدويَت‪،‬‬ ‫َ‬ ‫دةزانيت‪ ،‬هةر لةم ديمانةيةدا‬ ‫ناحةزو دةرةكى َ‬ ‫ناوبراو باس لةبارودؤخى هةريَمء كيشةكانى‬ ‫َ‬ ‫لةطةل بةغداو ِر َؤلى ثة ِرلةمان لةو َنيوةندةدا‬ ‫دةكات‪.‬‬ ‫ِرَي��ط��ا‪ :‬خويَندةوةت بؤ دواي��ن ِروداو و‬ ‫هةولير ضى بوو؟‬ ‫خؤثيشاندانةكةى َ‬ ‫يةكيك لةشانازية‬ ‫فازيل بةشارةتى‪ :‬ديارة َ‬ ‫طةورةكانى َئيمة لةم ِرؤدا لة هةريَمى كوردستان‪،‬‬ ‫كةبةدةستمان َهيناوة بؤ طةلى كوردستان ئةو‬ ‫ئازاديةية كةهةية لة هةريمةكةماندا‪ ،‬ئةو ئازاديةش‬ ‫بةرهةمى خويَنى دةيان َ‬ ‫سالةى طةلةكةمانة‬ ‫بةطشتىء َهيزو اليةنة سياسية َتيكؤشةرةكانة‪،‬‬ ‫َ‬ ‫لةسالى ِرابردووشدا ث ِرؤذة ياسايةكمان‬ ‫َئيمة‬ ‫دةرك��رد بةناوى ث � ِرؤذة ياساى خؤثيشاندان‪،‬‬ ‫َ‬ ‫بةآلم ديارة هةرئةوكاتة َ‬ ‫تةنطوضةلةمة‬ ‫كؤمةلَيك‬ ‫هاتةبةردةم ئةو ث ِرؤذة ياساية‪َ ،‬ئيمة ئةوكاتة مافى‬ ‫لةجيطيربوونى‬ ‫خؤمان بوو كةضؤن داكؤكيمان َ‬ ‫ئةو ياساية كرد‪ ،‬بةو َثييةى َئيمة لةناو ليستى‬ ‫دةسةآلتين‪ ،‬مةبةستمان بوو كةوا ماف بةهةموو‬ ‫اليةنةكان بدريَت‪ ،‬وة س��ةروةرىء ئاسايشى‬ ‫هةريَم بثاريَزين‪ ،‬من نايشارمةوةو هةميشةش‬ ‫َ‬ ‫لةطةل َبيت‬ ‫ءتومة هةتا َئيستاء ئةم ساتةشى‬ ‫َ‬ ‫دةستيوةردانى دةرةكى لةناو بارودؤخى‬ ‫كؤمةلَيك َ‬ ‫دةستيوةردانانة‬ ‫هةريَمى كوردستاندا هةية‪ ،‬ئةم‬ ‫َ‬ ‫دةبيتة هؤكارى َئالؤزى دروست‬ ‫زؤربةى كات َ‬ ‫دةبيتة هؤى دروستبوونى طرذىء‬ ‫كردن‪ ،‬وة َ‬

‫فازيل بةشارةتى ثةِرلةمانتارى ليستى كوردستانى‬

‫َئالؤزى َنيوان َهيزواليةنة سياسيةكانى كوردستان‬ ‫لةطةل يةكتر‪ ،‬وة زويربوونى َ‬ ‫َ‬ ‫خةلكى كوردستان‬ ‫دةستيوةردانانةمان‬ ‫لةدةسةآلت‪ ،‬واقعيةتى ئةو‬ ‫َ‬ ‫بةضاوى خؤمان لةناو ئةو ِروداوانةى كة ِرويداوةء‬ ‫داواكريشم لةميدياو َ‬ ‫خةلكى كوردستان كةهةموو‬ ‫جوآلنةوةيةك بةخؤثيشاندان نةزانين‪ ،‬ضونكة‬ ‫ئةطةر وامان كرد َ‬ ‫زول َميكى َبي ئةندازة لةمافى‬ ‫مافيكى‬ ‫خؤثيشاندةران دةكةين‪ ،‬كة بيانةويَت َ‬ ‫سروشتى خؤيان لةناو هةريَمدا ثيادةبكةن‪،‬‬ ‫دةستيوةردانى دةرةك��ى‬ ‫ب��ؤئ��ةوةى بنب ِرى‬ ‫َ‬ ‫ناوبنيين‬ ‫لةكوردستان بكةين خؤثيشاندان‬ ‫َ‬ ‫خؤثيشاندان‪ ،‬ضونكة مافى َ‬ ‫ئاذاوةطي ِريش‬ ‫خةلكةء‬ ‫َ‬ ‫ناوبنين فةوزا وةك ئةوةى كةلة ‪\5\8‬لةبةردةم‬ ‫َ‬ ‫هةولير ِرويداء ضةند‬ ‫ثة ِرلةمانى كوردستان لة‬ ‫َ‬ ‫جيطايةكى تريشى طرتةوة بؤ ثةالماردانء بؤ‬ ‫َ‬ ‫سوتاندنء َتيكدان‪.‬‬ ‫ِريَطا‪ :‬تاضةند ئةو ث ِرؤذة ياسايةى كةبةناوى‬ ‫ياساى خؤثيشاندانةوة دةرضوو توانى خؤثيشاندان‬ ‫لةفةوزا جيابكاتةوة؟‬

‫فازيل بةشارةتى‪ :‬ئةوةى كةزؤر طرفتى بؤ‬ ‫َئيمة دروست كرد لةناو ياساكةدابوو‪،‬ئةطينالةناو‬ ‫ياساكةدا طفتوطؤيةكى َتيروتةسةل بةئامادةبوونى‬ ‫ئؤثؤزسيؤن لةناو ثة ِرلةماندا لةسةر ناوةرؤكى‬ ‫ياساكة كرا‪َ ،‬ثيموابوو ياسايةكى زؤرباش بوو‪ ،‬بةآلم‬ ‫بةوثييةى سةرؤكى هةريَم زياتر بيركردنةوةى‬ ‫َ‬ ‫لةئيمةو زياتر هةستى بةبةرثرسياريَتى‬ ‫فراوانترة َ‬ ‫خؤى ك��ردء بؤ ِرازيكردنى هةموو َ‬ ‫خةلكى‬ ‫كوردستان بةئؤثؤزسيؤنةوة ث ِرؤذة ياساكةى‬ ‫َكةوتنيكى هاوبةشى‬ ‫ئيمزانةكردو داواى ِري َ‬ ‫سياسى كرد لةسةر ث ِرؤذة ياساكة‪ ،‬بؤئةوةى‬ ‫هةموو اليةك هةم َثيى ِرازى بنء هةميش‬ ‫ثابةندى بن‪ ،‬بؤية ث ِرؤذة ياساكة طة ِريَنرايةوة بؤ‬ ‫تائيستا بؤ جارى دووةم طفتوطؤمان‬ ‫ثة ِرلةمانء َ‬ ‫لةسةرى نةكردؤتةوة‪ ،‬بةآلم ئةمة ناكاتة ئةوةى‬ ‫َ‬ ‫خةلك َبيت دةستبكات بةفةوزا دروست كردنء‬ ‫هةوليرى‬ ‫َتيكدانى ئارامى هةريَم‪ ،‬بةتايبةتيش َ‬ ‫ثايتةخت‪ ،‬من زؤرج��ار ئ��ةوةم وت��ووة فةوزا‬ ‫جيطايةك َبيت فةوزاية‪،‬‬ ‫دروست كردن لةهةر َ‬ ‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫‪27‬‬


‫لةهةولير فةوزاكة طةورةترة‪،‬لةبةرئةوةى‬ ‫بةآلم‬ ‫َ‬ ‫كونسولخانةى وآلتانى َتيداية‪،‬لةبةرئةوة ضاوديرى‬ ‫سياسىء دامء دةزطاى دامةزراوةيى َتيداية كة‬ ‫ضارةنوسى َ‬ ‫خةلكى كوردستانى هةموو َثيوةبةندة‪.‬‬ ‫ِريَطا‪ :‬هؤكار ضى بوو ئةو ث � ِرؤذة ياساية‬ ‫بةجي بكريَت؟‬ ‫طة ِريَنرايةوةء نةتوانرا َ‬ ‫جي َ‬ ‫ئوميدم واية ئةو باوة ِرةى‬ ‫فازيل بةشارةتى‪ :‬من َ‬ ‫الى َئيمة هةية الى تةواوى َ‬ ‫خةلكى كوردستان‬ ‫هةبيت‪ ،‬ئةويش ئةوةية َئيمة ئةندامانى ثة ِرلةمانى‬ ‫َ‬ ‫كوردستان كارددةكةينء بيردةكةينةوة نةك‬ ‫هةريةكيكمان بؤالى اليةنى‬ ‫وةك ئ��ةوةى‬ ‫َ‬ ‫سياسى خؤمان‪ ،‬هةرضةند هيض اليةكمان‬ ‫َ‬ ‫بةشبةحالى خؤيشم‬ ‫نةمانشاردؤتةوةء من‬ ‫يةكيكم لةو كةسانة كةهةميشة نايشارمةوةو زؤر‬ ‫َ‬ ‫بةشانازيشةوة ئاماذة بةاليةنى سياسىء ئينتيماى‬ ‫سياسى خؤم دةدةم‪ ،‬كة من ثارتى ديموكراتى‬ ‫زؤرجيطةى‬ ‫كوردستانم‪ ،‬ئةمة بةالى منةوة‬ ‫َ‬ ‫شانازية‪ ،‬بةآلم لةهةمان كاتيشدا وةك كادريَكى‬ ‫ثارتى كة كانديدكراومء ئةندامى ثة ِرلةمانم وةك‬ ‫ئةندام ثة ِرلةمان كاردةكةم‪ ،‬ئةطةر من لةناو‬ ‫ثة ِرلةمانى كوردستان وةك كادرى ثارتى كارم‬ ‫كرد‪ ،‬لة ِراستيدا من هةم ثارتى بضوكدةكةمةوةء‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ئةو‬ ‫دةجولَيمةوة‬ ‫هةميش َثيضةوانة‬ ‫سويَندوثةيمانةى خواردوومة وةك ئةندامى‬ ‫ثة ِرلةمان كةكاربكةم بؤ بةرذةوةندى َ‬ ‫خةلكى‬ ‫كوردستان‪ ،‬ئةمة نةهجء باوة ِرى َ‬ ‫موتلةقى َئيمةية‬ ‫بةتيك ِرا‪ ،‬جا ئةطةر ثة ِرلةمانتاريَك‬ ‫لة ثة ِرلةمان َ‬ ‫لةناو ثة ِرلةمانى كوردستان سةر بةهةر اليةنء‬ ‫حزبيكى سياسى َبيت ئيسثاتى ثة ِرلةمانتاريَتى‬ ‫َ‬ ‫خؤى بكات بؤ ئينتيما سياسيةكةى خؤى َثيم واية‬ ‫ئةوثة ِرلةمانتارة َ‬ ‫زول َميكى طةورة لةدةنطدةرانىء‬ ‫لةثة ِرلةمانى كوردستانء لةو سويَندة دةكات‬ ‫استطؤبيت َ‬ ‫ئةنداميتى‬ ‫لةطةل ئةو‬ ‫كةخواردويةتى ِر‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ثة ِرلةماندا‪.‬‬ ‫ِريَطا‪ :‬بةخؤتانء ثة ِرلةمانتارانى ترى‬ ‫فراكسيؤنةكانةوة تاضةند لةئاست ئةو سويَندء‬ ‫ِراستطؤييةدا بوون كة بةدةنطدةرانتان دابوو؟‬ ‫فازيل بةشارةتى‪ :‬ئ��ةوةى زياتر ليرةدا‬ ‫دةرفةت بةمن دةدات بدويَم‪ ،‬من ناتوانم َبلَيم‬ ‫كةس واقعيانة كارى نةكردووة‪ ،‬ئةوة بؤ َ‬ ‫خةلكى‬ ‫دةهيَلم كة شاهيدى لةسةر‬ ‫جي َ‬ ‫كوردستان َ‬ ‫فراكسيؤنيك بدةن‬ ‫هةر ئةندام ثة ِرلةمانء‬ ‫َ‬ ‫كي ِراستطؤيانةو واقعيانة لةبةرذةوةندى‬ ‫كة َ‬ ‫َ‬ ‫خةلكى كوردستان كاردةكاتء دةدويَت لةناو‬ ‫ثة ِرلةمانى كوردستاندا‪ ،‬ضونكة َئيمة لةناو‬ ‫سيدا لةضل ث ِرؤذة‬ ‫ثة ِرلةماندا بةتايبةت لةخولى َ‬

‫‪28‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫ياسا زياترمان دةركردووة‪ ،‬لةبةرئةوةى هةموو‬ ‫جةلسةكان لةميدياكانةوة ثةخش دةكريَتء‬ ‫َ‬ ‫بينيت‪،‬لةبةرئةوة نةبةوةسفى من‬ ‫خةلك دةمان َ‬ ‫دةبيتء نةبة ِرةخنةى منيش‬ ‫كةسيك جوان َ‬ ‫هيض َ‬ ‫دةبيت‪ ،‬كردةوةكانمان‬ ‫كةسيكيش ناشيرين َ‬ ‫هيض َ‬ ‫شاهيدى جوانىء ناشيرينى كارةكانى َئيمةية‬ ‫بةتيك ِراى ئةندامانى ثة ِرلةمانى كوردستان‪.‬‬ ‫َ‬ ‫شيوازى‬ ‫تائيستا نةتوانراوة َ‬ ‫ِريَطا‪ :‬بؤضى َ‬ ‫حكومدارى لةهةريَم ِريَكبخريَت بةجؤريَك‬ ‫سليمانيش‬ ‫لة‬ ‫هةولير دةسةآلت زؤرتوندو لة َ‬ ‫َ‬ ‫بةجؤريَكى تر؟‬

‫سةرؤكى هةر َيم زياتر‬ ‫بريكردنةوةى فراوانرتة‬ ‫لةئيَمةو زياتر هةستى‬ ‫بةبةرثرسيار َيتى خؤى‬ ‫كردء بؤ رِازيكردنى‬ ‫هةموو َ‬ ‫خةلكى كوردستان‬ ‫بةئؤثؤزسيؤنةوة ث ِرؤذة‬ ‫ياساكةى ئيمزانةكردو‬ ‫داواى ِر َيكةوتنيَكى‬ ‫هاوبةشى سياسى كرد‬ ‫لةسةر ث ِرؤذة ياساكة‬ ‫فازيل بةشارةتى‪ِ :‬راستيةك هةية َثيويستة‬ ‫هةموومان بيزانين‪ ،‬كة من تةمةنادةكةم‬ ‫كةسيك لةناخى خؤيةوة‪ ،‬ئةم ِراستية‬ ‫هةموو‬ ‫َ‬ ‫دابنيت‪َ ،‬ئيمة سةرتاسةرى كوردستان‬ ‫داني َثي َ‬ ‫لةطونديَكةوة بؤ ثايتةخت ءلةثايتةختةوة بؤ سنور‬ ‫هةمووى وةك يةك واية بؤ َئيمة‪ ،‬بةآلم كة‬ ‫من َ‬ ‫هةولير ئةمةية‪ ،‬بةآلم دةبَِيت‬ ‫دةلَيم ثيرؤزى َ‬ ‫ئةو راستية بزانين كةتةنانةت لةطونديَكى دوورة‬ ‫َ‬ ‫دةبيتة طرفتى‬ ‫دةستةوة ماريَك بدات‬ ‫بةمندالَيكةوة َ‬ ‫َ‬ ‫كوردستانء ئةطةر لةو طوندة دوومالةدا ئاونةبوو‬ ‫دةبيتة ئةركء كارى حكومةتى‬ ‫بؤخواردنةوة ئةوة َ‬

‫هةوليرى ثايتةخت َ‬ ‫طولَيك‬ ‫هةريَم‪ ،‬ئةطةر لةناو َ‬ ‫دةبيتة‬ ‫َنيذراو بؤنى خؤشء ِرةنطى جوان بوو‪ ،‬ئةوا َ‬ ‫جيطةى فةخرو شانازى بؤ سةرجةم َ‬ ‫خةلك‪ ،‬بةآلم‬ ‫َ‬ ‫َنيك دامء دةزطاكانى زياتر توندوتؤلَ‬ ‫ئةطةر لةشوي َ‬ ‫َ‬ ‫بةكؤمةلَيك‬ ‫بوو‪ ،‬ئةوة بة ِراستى ثةيوةندى‬ ‫ئيلتيزاماتةوة هةيةو كة ئيلتيزاماتة بؤ بةرذةوةندى‬ ‫َ‬ ‫اليةنيكى دياريكراو‪.‬‬ ‫خةلكى كوردستانة نةك بؤ َ‬ ‫هةولير بؤ ثة ِرلةمان‬ ‫ِريَطا‪ :‬لةو خؤثيشاندانةى َ‬ ‫كراية ئامانج ؟‬ ‫بةبي مةرام‬ ‫فازيل بةشارةتى‪ :‬ئةو فةوزا َ‬ ‫نةبوو‪ ،‬ثة ِرلةمان ئةو ضةترةية كةهةموو بيرو ِرا‬ ‫سياسيةكانى كوردستانى كؤكردؤتةوة‪ ،‬وة هةموو‬ ‫داخوازىء ويستى َ‬ ‫خةلكى َتيدا كؤكردؤتةوة‪ ،‬لةو‬ ‫ثة ِرلةمانةدا ب ِريار بؤ بةرذةوةنديةكانى سةرجةم‬ ‫َ‬ ‫خةلكى كوردستان دةردةض�َ�ي��ت‪ ،‬لةبةرئةوة‬ ‫ثةالماردانى ثة ِرلةمان مةترسيةكى يةكجار‬ ‫طةورةيةء خراثة‪ ،‬بؤية من ئةوة بؤ ِر َؤلى دةزطا‬ ‫لةهةوليرو لة هةريَم‬ ‫ئةمنيةكانء ِر َؤلى دادطا‬ ‫َ‬ ‫دةطي ِرمةوة‪ ،‬هةم دةستةكانء هةم َ‬ ‫خةلكى سةر‬ ‫َ‬ ‫كي ية‪ ،‬ضونكة ِرون بوو‪ ،‬ئةوانةى‬ ‫بةاليةنةكة َ‬ ‫كةهاتبوو‪،‬طةنجيك وا ِرًَيكبخةيت ءهانى بدةى‬ ‫َ‬ ‫َبيت بةدروشمى ئةآلوئةكبةر سيماى وآلتت‬ ‫َتيكبدات‪َ ،‬‬ ‫زولم لةدةزطايةكى شةرعى ئةم وآلتة‬ ‫بكاتءبيت جوانيةكانى تؤ َتيكبدات‪ ،‬ووشةى‬ ‫َ‬ ‫(اللة اكبر) ووشةيةكى زؤربيرؤزة‪ ،‬بة ِراستى َئيمة‬ ‫نةلة (اللةواكبر)ةكة َ‬ ‫حالى بووينء نةجوانيةكانى‬ ‫ئةو وآلتةمان لةبةرضاوطرت‪ ،‬نة ئةهميةتء‬ ‫ثيرؤزيةكانى ثة ِرلةمانمان لةبةرضاوطرت‪ ،‬وة‬ ‫نةهةست بةبةرثرسياريَتى كرا لةو فةوزايةى‬ ‫لةهةوليردا دروست بوو‪،‬‬ ‫كة لةمانطى َثينجدا‬ ‫َ‬ ‫كي‬ ‫بؤية ئةمة‬ ‫َ‬ ‫دةستيكى دياربوو ء ئاشكراشة َ‬ ‫ية‪ ،‬لةبةرئةوةى ضةند ِرؤذى َثيشوتر لة ِراستيدا‬ ‫َليدوانى جؤربةجؤر لةسةر هةريَمى كوردستانء‬ ‫لةثايتةخت دةدرا‪ ،‬دةبواية لةبرى ئةوة ئةو‬ ‫ِرؤذة بةبةشدارى هةموو ضينء تويَذء اليةنة‬ ‫سياسيةكانء ِرؤشنبيرو زانايانى ئايينيةوة دذ‬ ‫بةهاتنةكةى مالكى بؤ كةركوك بكراية نةك ئةو‬ ‫لةهةولير ئةنجامبدراية‪ ،‬دةبواية فةوزاكة‬ ‫فةوزاية‬ ‫َ‬ ‫بةخؤثيشاندان دذى هاتنةكةى مالكى بكراية‪،‬‬ ‫ضونكة مالكى تةحداى كوردستانيةتى كةركوكى‬ ‫كرد‪ ،‬كةهات بؤ كةركوك‪ ،‬ضونكة ئةمة هةرضؤن‬ ‫َليكدةدريَتةوةء ئةمة هةموو اليةنةكانى دةستةء‬ ‫فةوزاية دذ بةخواستةكانى َ‬ ‫خةلكى كوردستانةء‬ ‫ثشتطيرى كردنى هاتنةكةى مالكى بوو بؤ‬ ‫كةركوك‪.‬‬ ‫ِريَطا‪ :‬بؤضى هةميشة ئةو جؤرة ِرودان��ة‬


‫دةشوبهيننء ناشتوانن َ‬ ‫بةبةلطةوة ئةو‬ ‫بةدةست‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دةستانة ئاشكرابكةن بؤ خةلًك؟‬ ‫فازيل بةشارةتى‪ :‬ئةو اليةنانةى كةبةدةستى‬ ‫دةجولَين سوديان لةيةك َ‬ ‫َ‬ ‫هةلويَستى‬ ‫دةرةكى‬ ‫َئيمةو بةتايبةتى سةرؤكى هةريَم كردووة‪ ،‬ئةويش‬ ‫كةليرة زؤر بةهةست كردن بةبةرثرسياريَتيةكى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫قورسةوة َ‬ ‫لةطةل ِروداوةك��ان دةكات‪،‬‬ ‫مامةلة‬ ‫خةلًكانة َ‬ ‫ئةطةر دةسةآلتيش وةك ئةو َ‬ ‫مامةلة‬ ‫بكات كةفةوزاكان دروست دةكةن دةتوانم‬ ‫شيواو هةموو‬ ‫دةبيتة خومى َ‬ ‫َبلَيم كوردستان َ‬ ‫م� َ‬ ‫دةبيت بةدووذمنى يةك‪،‬‬ ‫ةكيك َ‬ ‫�الء طة ِر َ‬ ‫لةاليةكى ديكةوة دةستى دةرةكى بؤالى خؤمان‬ ‫دريَذدةكةين بؤ فةوزا دروست كردن‪ ،‬ئةمة‬ ‫يةكيكيان نية لةو دةستانةى‬ ‫بةبي ثةردة هيض َ‬ ‫َ‬ ‫كةلة هةريَمى كوردستان ف��ةوزا دروس��ت‬ ‫ديارنةبيت لةاليةن دةزطا‬ ‫دةكةن بةئاشكرا‬ ‫َ‬ ‫ئةمنيةكانى َئيمة‪ ،‬بةآلم ئةوةى كةبؤتة ضانسى‬ ‫طةورة بؤ ئةوانةى كةئاذاوةكان دروست دةكةن‬ ‫بةهةقيقةت هةست كردنى بةرثرسياريَتى َئيمةية‬ ‫بةرامبةر بةم ئةزمونةو بةم بارودؤخةى كةئةم ِرؤ‬ ‫لةكوردستاندا هةية‪ ،‬ضونكة دةتوانم َبلَيم ئةو‬ ‫كةسء اليةنء َ‬ ‫دةولةتانةش كةفةوزا لةوآلتى‬ ‫َئيمة دروست دةكةن‪ ،‬ئةوانيش حةق نية بةو‬ ‫شيوةية بيربكةنةوة‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ِريَطا‪ :‬باس لةوة دةكريَت ئةو خؤثيشاندانةى‬ ‫هةولير ئةوةندةى ثةيوةندى بةتوندى كث كردنى‬ ‫َ‬ ‫دةنطى َ‬ ‫خةلكةوة هةية لةاليةن دةسةآلتةوة‬ ‫ئةوةندة ئةو بابةتة نةبوو كةبآلوكرايةوة‪ ،‬واتة‬ ‫خؤثيشاندةران خواستء ويستى تريان هةبوو‪،‬‬ ‫لةاليةكى ديكةشةوة باس لةوة دةكريَت كةئةم‬ ‫بؤليدانى‬ ‫ِروداوةش سيناريؤى ثارتى خؤى بووة َ‬ ‫حزبةكةى سةرؤكى ثة ِرلةمان؟‬ ‫فازيل بةشارةتى‪ :‬من هيوادارم َ‬ ‫خةلكى‬ ‫كوردستان بةطشتى ئةم ِراستية ببيننء بزانن‬ ‫َ‬ ‫جاري ثارتى ديموكراتى كوردستان حزبى ثاش‬ ‫َ‬ ‫دةزاني‪،‬ثارتى‬ ‫ِراثة ِرين نية كةخةلًك َميذووةكةى َ‬ ‫ديموكراتى كوردستان حزبى دامةزراوةيى‬ ‫نةتةوةيىء كوردايةتية لةهةريَمى كوردستان‪،‬‬ ‫هةرضةندة ئةو ثارتة َ‬ ‫لةسالى ‪1946‬ةوة دامةزراوة‪،‬‬ ‫بةآلم َ‬ ‫لةسالةكانى بيستء سييةكانةوة هةم ثارتىء‬ ‫َ‬ ‫بنةمالةى بارزانى لةناو سةنطةرى كوردايةتيان‬ ‫تائةم لةحزةو بةبةردةوام‪،‬لةبةرئةوة ثارتى‬ ‫َميذوويةكى دوورو دريَذى تؤماركردووة لةهةموو‬ ‫جوآلنةوةكانى خؤى‪ ،‬وة زؤربةى زؤرى ضاوديَرانى‬ ‫سياسى دةرةوةى هةريَمء َ‬ ‫خةلكة ِرؤشنبيرةكانى‬ ‫ِرابردو و َئيستاى هةريَمى كوردستان زؤر بةباشى‬

‫لة جوآلنةوةى سياسىء جةماوةرى ثارتى‬ ‫وانينيكى َ‬ ‫قوليان لةسةر ئةو‬ ‫َتيطةيشتوونء َتي ِر َ‬ ‫ثارتة هةية‪ ،‬ضونكة لةو كاتةوةى ثارتى دامةزراوة‬ ‫طرةوى لةسةر ذيانى سياسى َ‬ ‫خةلكى كوردستان‬ ‫نةكردووة‪ ،‬هةميشة طرةوى لةسةر ذيانى خؤى‬ ‫كردووة بؤ ثاريَزطاريكردنى بةرذةوةنديةكانى‬ ‫بةدةستهينانى داخوازيةكانى َ‬ ‫َ‬ ‫خةلكى‬ ‫خةلكء بؤ‬ ‫َ‬ ‫كوردستان‪ ،‬من َثيمواية ئةو قسانةى كة دةكريَت‬ ‫ئةوة سيناريؤى ثارتى خؤيةتى بؤ ون كردنى‬ ‫ِراستيةكانة هةم لةثارتىء هةم َ‬ ‫لةخةلكى تر‪ ،‬بةآلم‬ ‫هةم ثارتىء هةم َ‬ ‫خةلكيش زؤر لةوة وشيارترن‬

‫لةو كاتةوةى ثارتى‬ ‫دامةزراوة طرةوى لةسةر‬ ‫ذيانى سياسى َ‬ ‫خةلكى‬ ‫كوردستان نةكردووة‪،‬‬ ‫هةميشة طرةوى لةسةر‬ ‫ذيانى خؤى كردووة‬ ‫بؤ ثار َيزطاريكردنى‬ ‫بةرذةوةنديةكانى‬ ‫َ‬ ‫خةلكء بؤ بةدةستهيَنانى‬ ‫داخوازيةكانى َ‬ ‫خةلكى‬ ‫كوردستان‬ ‫ك��ةوزؤر باش دةزان��ن ئةم جؤرة جوآلنةوانة‬ ‫َ‬ ‫بنةمالةى‬ ‫لةئةخالقى سياسىء لةئةخالقياتى‬ ‫تؤمةتيكى زؤر‬ ‫بارزانيدا يةكناطريَتةوة ‪،‬بؤية ئةمة‬ ‫َ‬ ‫نادروستةو بؤ ونكردنى ئةو فةوزاو دةستانةية‬ ‫هةولير بةتايبةتى ِروودةدات‪،‬‬ ‫كة لةكوردستانء َ‬ ‫اليةنييكى‪،‬اليةنى دووةمى ثرسيارةكةش‬ ‫ئةمة‬ ‫َ‬ ‫كةثارتى توندترة لةحكومداريدا لةو سنورة‪،‬‬ ‫حةزدةكةم ئاماذةيةك بة ِر َؤلى دةزطا ئةمنيةكانى‬ ‫هةولير بدةم لة ِروداوةكانى حةظدةى شوباتء زاخؤ‬ ‫َ‬ ‫و تادوا ٍِروداوى بةردةم ثة ِرلةمان‪ ،‬ئةو ديمةنةى‬ ‫كةدةزطا ئةمنيةكانى َئيمة َثيشكةشيان كرد‬

‫َثيموانية ثؤليسى بةريتانياو سويسراو فة ِرةنسا‬ ‫َثيشكةشى بكةن‪ ،‬ضونكة دةزطايةكى ئةمنى‬ ‫نةفرةت َليكردنى خؤىء كوشتنء بةردبارانكردنى‬ ‫خؤىء هةموو سوكايةتيةكان بةخؤى َ‬ ‫قبول‬ ‫بكات‪ ،‬بةآلم بةهةموو ِرؤحى خؤى َ‬ ‫هةولبدات‬ ‫هةولير بثاري َ‬ ‫َزيء َئالؤزيةكان َهيور بكاتةوة‪،‬ثارتى‬ ‫َ‬ ‫ديموكراتى كوردستان هةميشة وا تةوسيةى‬ ‫َ‬ ‫خةلكةكانى خؤى كردووة لةكاتى ِروداوةكانى‬ ‫حةظدةى شوبات لةهةموو بارةطاكان كة َهيرش‬ ‫سليمانى‬ ‫كراية سةر بارةطاكانى ثارتى لةسنورى َ‬ ‫لةهةمووياندا َ‬ ‫خةلكى ثارتى شةهيد كرا‪ ،‬تةعداو‬ ‫َ‬ ‫زولمى َبي ئةندازة لة ِروداوةكانى حةظدةى شوباتدا‬ ‫لةئاآلكةى ثارتىء لةشيعارو بارةطاكانى ثارتى كرا‪،‬‬ ‫بةآلم ثارتى ئامادةنةبوو دةستى كوشتن َ‬ ‫بؤخةلك‬ ‫هةولير‬ ‫دريَذ بكات‪ ،‬وة ِروداوةكانى زاخؤو شارى َ‬ ‫ئةو ٍِراستية دةخةنة ِروو كةثارتى بؤتة ئامانجى‬ ‫نةيارانى كورد‪ ،‬لةبةرئةوةى ثارتى هةميشة‬ ‫بةدةستهينانى‬ ‫دروشمى نةتةوةيىء سةربةخؤيىء‬ ‫َ‬ ‫مافة ِرةواكانى كوردستانى بةرزكردؤتةوة‪ ،‬بؤية‬ ‫هةوليرى ثايتةختء بارةطاكانى ثارتىء‬ ‫زياتر‬ ‫َ‬ ‫كةسايةتيةكانى ثارتى دةبنة ئامانج لةاليةن ئةو‬ ‫َ‬ ‫ئاذاوةطي ِريةكة لةكوردستاندا‬ ‫خةلكانةى كةدةستى‬ ‫َ‬ ‫دروس��ت دةك��ةن‪ ،‬ثارتى هةميشة لةطةلَ‬ ‫بةئةخالقياتيكى‬ ‫نةيارةكانء دؤستةكانى خؤى‬ ‫َ‬ ‫تةواوى سياسيةوة َ‬ ‫مامةلةى كردووةء نةخةشمان‬ ‫لةدؤستةكانمان ك��ردووةء نةتةنزولمان بؤ‬ ‫نةيارةكانمان كردووة‪ ،‬ئةمة َميذووى ثارتى ئةمة‬ ‫دةسةلمي َنيت‪ ،‬لةوةتةى كاك ئةرسةالن بؤتة‬ ‫َ‬ ‫سةرؤكى ثة ِرلةمان يةكةمجارة خؤثيشاندةران‬ ‫لةكاتيكداية كة‬ ‫َبينة بةردةم ثة ِرلةمان‪ ،‬ئةمة‬ ‫َ‬ ‫لةسةردةمى َثيش ئةودا هةموو هةفتةيةك‬ ‫خؤثيشاندانء طردبونةوة هةبووة‪َ ،‬ئيستاش َئيمة‬ ‫َ‬ ‫يةكيتى‬ ‫لةثارتى ديموكراتى كوردستان‬ ‫لةطةل َ‬ ‫بةبي‬ ‫نيشتمانى هاوثةيمانى ستراتيذيمان هةية َ‬ ‫هةركاتيك بكةوينة ئةم جؤرة‬ ‫حاشاكردن‪َ ،‬ئيمة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كيك باسى دةكات‬ ‫موئامةرةو جوآلنةوةية كةخةل َ‬ ‫شتيك‬ ‫هةموو‬ ‫ش‬ ‫تى‪،‬ئيمة َثي‬ ‫بةرامبةر‬ ‫َ‬ ‫بةيةكي َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دةوةشينينةوة‪،‬لةبةرئةوةى‬ ‫ِريَككةوتنةكة هةل‬ ‫َ‬ ‫شتيك‬ ‫هةموو‬ ‫ش‬ ‫ستراتيذيةثي‬ ‫ئةو ِريَككةوتنة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةالى َئيمة ثيرؤزيةكةى لةوةداية كة ئيمزاى‬ ‫سةرؤكى هةريَمى لةسةرة‪ ،‬لةبةرئةوة َثيموانية‬ ‫ئةنداميكى ثارتى ماف بةخؤى بدا غةش‬ ‫هيض‬ ‫َ‬ ‫لة ِريَككةوتنى ستراتيذى بكات كةجةنابى‬ ‫سةرؤكى هةريَمى كوردستان ئيمزاى لةسةرى‬ ‫كردووة ‪،‬الدان لة ِريَككةوتنى ستراتيذى الى‬ ‫ثارتى َهيَلى سورة‪.‬‬ ‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫‪29‬‬


‫ىَ‬ ‫طةندةل هة ِرةشة لة سةقامطريى‬ ‫مَ‬ ‫هةريى كوردستان دةكات‬ ‫نوسينى فازيل هةورامى‬ ‫وةرطَي ِرانى هَيمن مةنسور‬ ‫مانطى ِراب��ردوو زانا حةمة َ‬ ‫سالح قايمقامى‬ ‫دووةمين طةورةترين شارى كوردستان كة‬ ‫«سليماني»ة بة تؤمةتى دزينى نيو مليؤن دؤالر‬ ‫َ‬ ‫دةستطيركرا‪ ،‬دواى هةفةيةك بة مردووى لة‬ ‫يةكيك لة بةندينخانةكانى ئاسايشدا دؤزرايةوة‪،‬‬ ‫َ‬ ‫س���ةرة ِراى ئ��ةوةى حكومةتى هةريَمى‬ ‫كوردستان جةختى لةوة كردوةتةوة كة قايمقام‬ ‫خؤى خنكاندووة‪َ ،‬‬ ‫خيزانةكةىء زؤريَك‬ ‫بةالم َ‬ ‫خنكينراوة‪،‬‬ ‫لة ضاوديَران َثييان واية ناوبراو‬ ‫َ‬ ‫لةبةرئةوةى هة ِرةشةى كردبوو كة ناوى‬ ‫َ‬ ‫هةنديَك لة بةرثرسة َ‬ ‫بهي َنيت‪.‬‬ ‫باال‬ ‫طةندةلةكان َ‬ ‫َ‬ ‫طومان لة مردنةكةى زانا حةمة سالح‬ ‫ئةوةندةكى تر حكومةتى هةريَمى كوردستانى‬ ‫دةنالي َنيت بةدةست‬ ‫َبى متمانة ك��رد كة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫طةندةلىء هةست نةكردن بة َليثرسراويَتى‪،‬‬ ‫ِريَكخراوة َني َ‬ ‫ودةولتيةكان لةم ماوةيدا هؤشدارى‬ ‫َ‬ ‫ئةوةى داوة طةندةلى كة كاريطةرى خراثى‬ ‫دةبيت لةسةر ِرةو ِرةوةى بةرةو َثيشضوونى‬ ‫َ‬ ‫بةهيزكردنى‬ ‫َعيراق بؤ نةمانى توندوتيذىء َ‬ ‫دامةزراوة حكوميةكان‪.‬‬ ‫حسين‬ ‫لةدواى لةسةر كارالبردنى سةدام َ‬ ‫كوردستان بووبة بة سةقامطييرترين ناوضة لة‬ ‫َعيراقدا‪ ،‬هةروةها سةرؤك مةسعود بارزانى‬ ‫زؤر ب��ةزووى بووبة كةسايةتيةكى ديار لة‬ ‫َ‬ ‫ؤذهةالتى ناوة ِراستء لة خؤرئاوادا‪ ،‬نزيكةى‬ ‫ِر‬ ‫‪ 4,500‬سةربازى ئةمريكى لةناوضةكاديكةى‬ ‫لةكاتيكدا لة كوردستان هيض‬ ‫َعيراقدا كوذان‬ ‫َ‬ ‫هيزى هاوثةيمانان نةكوذرا‪ ،‬لة‬ ‫سةربازيَكى َ‬ ‫ماوةى ئةو نؤ َ‬ ‫سالةدا‪،‬‬ ‫كاتيك سةرؤك ئؤباما بة ِرةسمى َثيشوازى‬ ‫َ‬ ‫لة س��ةرؤك بارزانى كرد لة كؤشكى سثى‬ ‫لة مانطى نيساندا‪ ،‬جةختى لة ثةيوةندى‬ ‫بةهيزو َميذووى َنيوان طةلى ئةمريكاو كورد‬ ‫َ‬ ‫كردنيكى زؤر ناوازة‬ ‫كردةوة‪ ،‬ئةمة َثيشوازى‬ ‫َ‬ ‫طروثيكى ياخى بوو كة‬ ‫بوو بؤ سةردةستةى‬ ‫َ‬ ‫زؤر َ‬ ‫بةدةستهينانى ظيزاى‬ ‫هةولَيكى زؤردا بؤ‬ ‫َ‬

‫‪30‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫ئةمريكى لة َ‬ ‫كاتيكدا باوكى‬ ‫سالى ‪1070‬لة َ‬ ‫خةريك بوو دةمرد لة نةخؤشخانةى واشنتؤن‬ ‫شيرثةنجةوة‪.‬‬ ‫بة هؤى نةخؤشى َ‬ ‫توركياش لة كؤتايدا واديارة خةريكة بايةخ‬ ‫بة حكومةتى هةريَمى كوردستان دةدات‪ ،‬كة‬ ‫لة ماوةى سةدةى بيستدا ئينكارى لة هةبوونى‬ ‫كورد كردبوو‪ ،‬دواى سةردانةكةى بارزانى بؤ‬ ‫ئةمريكا لة اليةن حكومةتى توركياوة وةك‬ ‫سةرؤك َ‬ ‫وال َتيك َثيشوازى َليكرا‪.‬‬ ‫هيشتا دواى ئةم هةموو طةورةيية واديارة‬ ‫َ‬ ‫لةنيوخؤدا‬ ‫بارزانى لةبيرى ضووة كة ضاكسازى َ‬ ‫يةكيك لة وانة طرنطةكانى‬ ‫ضةند طرنطة‪َ ،‬‬ ‫ِراثة ِرينى طةالنى عةرةب ئةوةية كة مانةوةى‬ ‫حكومةتى ه��ةرَي��م ئ��ةوةن��دةى بةندة بة‬ ‫بةهيزكردنى‬ ‫ضاكسازىء سةروركردنى ياساو َ‬ ‫دامةزراوةكانى حكومةت ئةوةندة بةند نية بة‬ ‫هيزى َبيطانةوة‪ ،‬سةرؤك بارزانى‬ ‫ثشتيوانى َ‬ ‫َثيويستة سةيرى ضارةنوسى حوسنى موبارةك‬ ‫بزانيت ضى‬ ‫لة ميسر و بن عةلى لة تونس بكات‪َ ،‬‬ ‫كاتيك حيساب بؤ ويستى طةلةكةت‬ ‫ِروودةدات َ‬ ‫نةكةيت‪.‬‬ ‫َ‬ ‫لةم مانطةدا دووةمين ساليادى كوشتنى‬ ‫ؤذنامةنوسيكى كوردة بةناوى سةردةشت‬ ‫ِر‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫عوسمان كة دةرب��ارةى طةندةلى بةرثرسة‬

‫لةم مانطةدا دووةمني‬ ‫َ‬ ‫ساليادى كوشتنى‬ ‫رِؤذنامةنوسيَكى كوردة‬ ‫بةناوى سةردةشت عومسان‬ ‫ىَ‬ ‫طةندةل‬ ‫كة دةربارةى‬ ‫بةرثرسة َ‬ ‫باالكان‬ ‫نوسيبووى بةر لة مردنى‬

‫َ‬ ‫باالكان نوسيبووى بةر لة مردنى‪ ،‬دةستةى‬ ‫داكؤكيكار لة مافى ِرؤذنامةنوسان مردنةكةى‬ ‫بة ِرةمزى كلتورى بةرتةسكردنةوةى ئازادى‬ ‫دادةنين‪.‬‬ ‫رادةرب ِرين لة َعيراق َ‬ ‫د ِرةندةى ثؤليسى كوردستان زياتر دةركةوت‬ ‫َ‬ ‫سالى ثار لةكاتى ئةو خؤثيشاندانةدا كة هةزارةها‬ ‫َ‬ ‫خةلكى هاتبوونة دةروة بؤ دةرب ِرينى هاوسؤزى‬ ‫بؤ ِراثة ِرينى طةالنى عةرةب‪ ،‬دة خؤثيشاندةرى‬ ‫َبى ضةك كوذرا كة لة ناوياندا َ‬ ‫مندالَيكى ‪12‬‬ ‫َ‬ ‫هيزةكانى ئاسايش‬ ‫ساالنى تيادابوو كة بةدةستى َ‬ ‫ك��وذرا‪ ،‬عةلى بةرزنجى مامؤستاى زانكؤى‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ضةند خؤثيشاندةريَكى‬ ‫سليمانى كة‬ ‫َ‬ ‫دةنيت‬ ‫دانبةوةدا‬ ‫ديمانةيدا‬ ‫دوا‬ ‫لة‬ ‫طيرابوو‬ ‫ديكةدا‬ ‫َ‬ ‫كة ئةو ئازارو ئةشكةنجةيةى بةدةست ثؤليسى‬ ‫كوردستانةوة ضةشتويةتى زؤر خراث تر بووة لةو‬ ‫ئازارو ئةشكةنجةى كة ضةشتويةتى بةدةستى‬ ‫حسين لة َ‬ ‫سالى ‪1998‬دا‪.‬‬ ‫ِرذيَمى سةدام َ‬ ‫هةموو ئةمانة ماناى ئةوة نية كة حكومةتى‬ ‫هةريَمى كوردستان هيض ضاكسازيةكى ئةنجام‬ ‫نةداوة‪ ،‬لة ِراستيدا ئةم ضيرؤكانة خؤى لةخؤيدا‬ ‫ماناى واية كة هةريَمى كوردستان زؤر ئازادترة‬ ‫لةو َ‬ ‫والتانى ناوضةكة‪ ،‬هةروةها لة بوارةكانى‬ ‫بةروثيشضوونى باش ِرووي��داوة‪،‬‬ ‫ديكةشدا‬ ‫َ‬ ‫لةسيدارةدان خةريكة قةدةغةدةكريَت‪،‬‬ ‫سزاى َ‬ ‫َ‬ ‫وةبةرهينة بيانيةكان ِرذاونةتة ناو والتةةوة‪،‬‬ ‫َ‬ ‫‪ 36%‬ئةندامانى ثةرلةمان ئافرةتن‪1,600 ،‬قوتابى‬ ‫كورد َنيردراون بؤ زانكؤ بةناوبانطةكانى جيهان‬ ‫بؤ خويَندنى ماستةرو دكتؤرا‪ ،‬ئةندام ثةرلةمانة‬ ‫كةمثينيكيان ِريَكخستووة بؤ‬ ‫ئافرةتةكان‬ ‫َ‬ ‫بةياساى كردنى سؤزانى خانةكان‪.‬‬ ‫سةرؤك بارزانى جاريَك ثةيمانيدا ئةطةر‬ ‫ضانسى ئةوةى بؤ ِريَكبكةويَت كة ئيدارةيةكى‬ ‫َنيت ئةوا هةريَم دةكات بة‬ ‫كوردى دابمةزري َ‬ ‫خيرا‬ ‫ناوضةيةكى ث ِر ديموكراسىء يةكسانى‪َ ،‬‬ ‫‪َ 10‬‬ ‫سال َتيثة ِرى بةسةر ِرووخانى ِرذيَمى‬ ‫بةجيطةياندنى‬ ‫سةدام‬ ‫حوسيندا‪َ ،‬ئيستا كاتى َ‬ ‫َ‬ ‫ثةيمانةكةى سةرؤك بارزانية‪ ،‬بؤ ئةوةى خؤى‬ ‫لة ئةطةرى ِراثة ِرينى طةلةكةى بثار ِيزيَت‪.‬‬ ‫‪www.the guardian.com‬‬


‫ثة ِرلةمانتار َيكى ليستى كوردستانى‪:‬‬ ‫يةكخستنةوةي وةزارةتةكان ماناي س ِرينةوةي‬ ‫دوو ئيدارةيي ناطةيةن َيت‪ ،‬دوو ئيدارةيي بةتةنيا‬ ‫دامودةزطاكاني دوولةت نةكردووة‪َ ،‬‬ ‫بةلكو تةواوي‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلطاي دوولةت كردووة‬ ‫سيستمي سياسيء‬ ‫راثؤرت‪ :‬ظينا ئةنوةر‬ ‫لةنةهيشتنى ئاسةوارى‬ ‫زةمةنيكى زؤرة باس‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دووئ��ي��دارةي��ى دةك��رَي��تء لةميدياكانى‬ ‫دةستكةوتيكى‬ ‫دةسةآلتةوة ئةم بابةتة وةك‬ ‫َ‬ ‫لةكاتيكداية‬ ‫طرنط ثيشاندةدريَت‪،‬ئةمة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كانيكى زؤر ل��ةم كؤمةلطاية‬ ‫كةخةل َ‬ ‫َتيطةيشتوون لةو شيوازة حكوم ِرانيةى‬ ‫هةريمء متمانةشيان بةو هةوآلنة نةماوة‬ ‫بؤنةهيشتنى ئاسةوارى دوو ئيدارةيى‬ ‫كة‬ ‫َ‬ ‫لةاليةن هةردوو حزبى دةسةآلتةوة دةدريَت‪،‬‬ ‫طؤظارى ِريَطا لةم ِراثؤرتةدا بؤضوونى ضةند‬ ‫كةسايةتيةكى سياسى لةحزبء اليةنة‬ ‫سياسيةكانء ثة ِرلةمانتارانى فراكسيؤنة‬ ‫جياوازةكانى وةرطرتووة كة هةريةكةيان‬ ‫بةجياوازى بيرو بؤضوونةكانيان شرؤظةى‬ ‫ئةو بابةتةمان بؤدةكةن‪ ،‬لةسةرةتادا‬ ‫دانا سةعيد سؤفى‪ ،‬ئةندامى ثة ِرلةمانى‬ ‫كوردستان لة ليستى كوردستانى بؤ‬ ‫طؤظارى ِريَطا وتى «ئ��ةم كابينةية‬ ‫َ‬ ‫مانطيكي لةبةردةستة بؤ‬ ‫ساليكء ضةند َ‬ ‫كاركردن لةسةر س ِرينةوةي ئاسةواري‬ ‫دوو ئيدارةيي‪ ،‬ئةمة ئةطةر ئيرادةيةكي‬ ‫هةبيت بؤ ث ِرؤذةيةكي ئاوا‪،‬‬ ‫بةهيزيش َ‬ ‫زؤر َ‬ ‫زةحمةتة سةركةوتني بةرضاو‬ ‫بةدةست َبي َنيت‪ ،‬لة باشترين‬ ‫َ‬ ‫حالةتدا ب��ةب��اوة ِري من‬ ‫دةت��وان��رَي��ت هةنديَك‬ ‫ل��ة ك��اروب��ارةك��ان��ي‬ ‫وةزارةت������ةك������ان‬ ‫يةكبخريَت‪ ،‬بةتايبةتيش‬

‫تائيستا بةئاشكرا دوو‬ ‫ئةو وةزارةتانةي كة َ‬ ‫نابيت يةكخستنةوةي‬ ‫ئيدارةيين‪ ،‬بةلاَ م َ‬ ‫َ‬ ‫وةزارةتةكان تووشي َليكدانةوةي هةلةمان‬ ‫بكات سةبارةت بة ئاسةواري دووئيدارةيي‪،‬‬ ‫واتة يةكخستنةوةي وةزارةتةكان ماناي‬ ‫ناطةيةنيت‪ .‬دوو‬ ‫س ِرينةوةي دوو ئيدارةيي‬ ‫َ‬ ‫ئيدارةيي بةتةنيا دامودةزطاكاني دوولةت‬ ‫ن��ةك��ردووة‪َ ،‬‬ ‫بةلكو ت���ةواوي سيستمي‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلطاي دوول��ةت ك��ردووة‪،‬‬ ‫سياسيء‬ ‫يةكخستنةوةي وةزارةتء دامودةزطاكان‬ ‫هةنطاويَكي سةرةتاييء َثيويستى هةرضي‬ ‫َثي َ‬ ‫بكري‪ ،‬بةلاَ م‬ ‫زووة دةس���ت‬ ‫ئاسةواري دوو‬ ‫س ِر ينة و ة ي‬

‫ئيدارةيي ثرؤسةو ث ِرؤذةيةكي دريَذخايةنةو بة‬ ‫ضةندان َ‬ ‫تةوادةبيت‪ ،‬يةكخستنةوةي‬ ‫سال‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلطاي كوردستانييء زيهني مرؤظةكاني‬ ‫كؤمةلطاية بة َ‬ ‫َ‬ ‫سالَيكء دووان يان‬ ‫ئةم‬ ‫هةرشتيك‬ ‫ب ِرياريَك بةدةست نايةت‪َ ،‬ثيش‬ ‫َ‬ ‫َثيويستمان بة دروستكردنةوةي متمانةية‬ ‫لةطةمةي سياسي لة هةريَمي كوردستاندا‪،‬‬ ‫هةروةها َثيداضوونةوةيةكي بنةمايي بة ذياني‬ ‫بةشيوةيةك‬ ‫ريَكخراوةييء حيزبي لة هةريَم‪َ ،‬‬ ‫حيزبيك ئةنداماني حيزبةكاني تر‬ ‫كة ئةندامي َ‬ ‫بة دوذمني خؤي سةير نةكات‪ ،‬بؤية ئةطةر‬ ‫لةو روانطةيةوة تةماشاي ث ِرؤذةي س ِرينةوةي‬ ‫ئاسةواري دوو ئيدارةيي بكةين‪ ،‬ئةوا ناتوانين‬ ‫زؤر طةشبين بين بةو م��اوة كةمةي كة‬ ‫لةبةردةستي كابينةي حةوت داية‪.‬‬ ‫هيوا سةيد سةليم‪ ،‬ئةندامى مةكتةبى‬ ‫زةحمةتكيشانى كوردستانيش‬ ‫سياسى حزبى‬ ‫َ‬ ‫َثييواية»سيماي دوو ئيدارةي ئاسةواري‬ ‫ش��ة ِري نةطريسي ناوخؤية كة ئةو‬ ‫ش��ة ِرة بؤ كورد ضةندين نةطبةتي بة‬ ‫هينا‪ ،‬لة رووي سياسي‬ ‫دواي خؤي َ‬ ‫دابةشبووني ئيداريء دوو لةشكريء دوو‬ ‫حكوومةتيء تةنانةت دوو ياساييء لة‬ ‫رووي فةرهةنطيشدا دابةش بووني زمانء‬ ‫زارةوةو ضةمكي وةك خويندكارو قوتابيء‬ ‫ذنء ئافرةتء هتدى َليكةوتةوة‪،‬‬ ‫بؤية دواي نةماني شةري‬ ‫تيكةلاَ وبووني‬ ‫ناوخؤو‬ ‫ه����ةردوو ح��ك��ووم��ةت‬ ‫لةسةردةمي كابينةي‬ ‫ثينجةم َ‬ ‫بةلَيني ئةوة‬ ‫بة خةلكي كوردستان درا‬ ‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫‪31‬‬


‫نابيت لة كوردستان ئاسةواري دوو‬ ‫كة ئيتر َ‬ ‫بمي َنيت ‪،‬كابينةي ثينجء شةش تةواو‬ ‫ئيدارةي َ‬ ‫بوو ‪ ،‬ئيستاش كة كابينةي حةوت دةست‬ ‫بةكار بووة تا َئيستا لة رووي دارايي ء ناوخؤو‬ ‫َثيشمةرطةو ياساو رينماييةكان لة كوردستان‬ ‫دوو حكوومةت هةية‪ ،‬ئةطةرضي لة كارنامةي‬ ‫ئةو كابينةداية كة بؤ ماوةي ‪ 45‬رؤذ ئةو‬ ‫وةزارةتانة يةكبخاتةوة‪َ ،‬‬ ‫بةالم بةراي من ئةو‬ ‫بةهيزي‬ ‫هةنطاوة ئةطةر ئيرادةيةكي سياسي َ‬ ‫نابيتء دوو ئيدارةي لة‬ ‫نةبيت ئاسان َ‬ ‫لة ثشت َ‬ ‫دةمي َنيتء كاري يةكخستني دوو‬ ‫كوردستان َ‬ ‫ئيدارةش هةروةك َ‬ ‫دةمينيتةوةو‬ ‫بةلَينةكاني تر َ‬ ‫بةجي ناكريت»‪.‬‬ ‫َ‬ ‫جي َ‬

‫د‪.‬هيوا سةيد سةليم ‪:‬‬ ‫سيماي دوو ئيدارةي‬ ‫ئاسةواري شةرِي نةطريسي‬ ‫ناوخؤية كة ئةو شةرِة بؤ‬ ‫كورد ضةندين نةطبةتي‬ ‫بة دواي خؤي هيَنا لة‬ ‫رووي سياسي دابةشبووني‬ ‫ئيداريء دوو لةشكريء دوو‬ ‫حكوومةتي‬ ‫سةرهةنط فةرةج‪ ،‬ثة ِرلةمانتار لةسةر‬ ‫ليستى بزوتنةوةى طؤ ِران لةوبارةوة وتى»‬ ‫كابينةى حةوتةم نةئةو تواناو ئيرادةيةى هةية‬ ‫كةبتوانيت ئةو وةزارةتانةى حكومةت يةك‬ ‫َ‬ ‫قؤناغيكى زؤر َتيثة ِريوة‬ ‫بخاتةوة‪ ،‬بةب ِرواى َئيمة َ‬ ‫سليمانى‬ ‫كةحكومةت دوو ئيدارةبوو‪ ،‬ئيدارةى َ‬ ‫لةسليمانى بوون‬ ‫ءهةولير‪ ،‬ئةوانةى كة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كةيةكيتى تةزكيةيان بكات‬ ‫َثيويست بوو‬ ‫َ‬ ‫بؤئةوةى وةزارةتةكان ببةن بة ِريَوة‪ ،‬بةهةمان‬ ‫هةوليريش لةاليةن ثارتييةوة‪ ،‬واتة‬ ‫شيوة بؤ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫زؤربةى زؤرى ئةو كارمةندو فةرمانبةرانةى‬ ‫كةلةو وةزارةتانةدان سةر بةهةردوو حزبى‬ ‫دةسةآلتدارن‪ ،‬يةكطرتنةوةى ئةم حكومةتة‬

‫‪32‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫هةروا ئاسان نية‪ ،‬حكومةت ئيرادةيةكى‬ ‫بةهيزى نية بؤ ئةو يةكطرتنةوةية‪ ،‬بةب ِرواى‬ ‫َ‬ ‫َئيمة يةكطرتنةوةكة يةكةم ئيرادةيةكى‬ ‫بةهيزى سياسى دةويَ��ت‪ ،‬دووةم كةزؤر‬ ‫َ‬ ‫َثيويستة ئةوةية كةئةم وةزارةتانة دةرطاى‬ ‫َ‬ ‫ؤفيشنالء‬ ‫خؤيان بكةنةوة بة ِرووى كةسانى ث ِر‬ ‫تةكنؤكراتء سةبةخؤ كة شارةزاييان هةية‪،‬‬ ‫ئةمانة هيضى لةبةرضاونةطيريَت‪ ،‬موجة ِرةد‬ ‫ئةوة لةبةرضاوبيطيريَت كةئةمان دةتوانن ض‬ ‫َ‬ ‫بةخةلكى كوردستان بطةيةنن‪،‬‬ ‫خزمةتيك‬ ‫َ‬ ‫ضونكة وةزارةت��ةك��انء حكومةتى هةريَم‬ ‫َثيويستة ك��ةوةزارةتء حكومةتى َ‬ ‫خةلك‬ ‫َبيت بةجياوازى بيرو ِراكانيانةوة‪ ،‬لةهةمانكاتدا‬ ‫َثيويستة دةرطاى ئةو وةزارةتانة بكريَتةوة‬ ‫َ‬ ‫ب��ة ِرووى َ‬ ‫ؤفيشنالء كةسانى‬ ‫خةلكى ث ِر‬ ‫بهينريَنة ناو وةزارةتةكانةوة»‪،‬‬ ‫شارةزاو َليهاتوو َ‬ ‫ئةو ثة ِرلةمانتارةى طؤ ِران لةبارةى زةمينة‬ ‫سازيةكانى ِراب��ردوو و َئيستاى ئةو دوو‬ ‫نةهيشتنى سيماى دوو ئيدارةي‬ ‫حزبةوة بؤ َ‬ ‫لةسةربيت َئيمةو هةموو‬ ‫وتى»ئيستاشى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫كةملمالنييةكى‬ ‫خةلكيش هةست دةكةين‬ ‫َ‬ ‫يةكيتى دا هةية لةسةر‬ ‫لةنيوان ثارتىء َ‬ ‫توند َ‬ ‫زؤر بابةت بةتايبةتى بابةتة حزبيةكان‪ ،‬بوونى‬ ‫ناتوانيت زةمينةسازى‬ ‫ملمالني توندة‬ ‫ئةم‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫نةهيشتنى سيماى‬ ‫بكات بؤ يةكطرتنةوةو َ‬ ‫ملمالني توندة‬ ‫دووئيدارةيى‪َ ،‬ثيمانواية ئةو‬ ‫َ‬ ‫شؤ ِربؤتةوة بؤناو خوارى خوارةوةى ئةو دوو‬ ‫حزبةء دةزطاكانى حكومةتيش بةداخةوة‬ ‫زؤربةخراثى ِرةنطيداوةتةوة‪.‬‬ ‫سليمان‪ ،‬ئةندامى‬ ‫لةاليةكى ترةوة تةها َ‬ ‫سةركردايةتى حزبى شوعى كوردستانيش‬ ‫نةهيشتنى سيماى‬ ‫لةمة ِر كابينةى حكومةتء َ‬ ‫دوو ئيداريى بؤ ِريَطادواو وتى» كابينةي حةوت‬ ‫دريذكراوةي كابينةكاني ثيش خؤيةتي‪،‬‬ ‫َبيطومان بة دةستي َكيشةو طرفتةكاني‬ ‫دةنالي َنيت‪،‬‬ ‫كابينةي َثيش خؤي دةرطيرةو‬ ‫َ‬ ‫شيتي‬ ‫يةكيك لةو طرفتء َكيشانةي لة َثي َ‬ ‫َ‬ ‫مةسةلةي دوو ئيدارةيية‪ ،‬وةك سةرةتا‬ ‫هةنديَك َ‬ ‫بةلَين دراوة‪ ،‬كة لةماوةي ‪ 45‬رؤذدا‬ ‫نةهيَلدريَت‪،‬‬ ‫ئاسةوارةكاني ئةو دووئيدارةيية َ‬ ‫وةك دان ثيانان ئةمة سةرةتايةكي باشة‪،‬‬ ‫َ‬ ‫بةالم دواتر ئةمة هةنطاوي كرداري دةويَت‪،‬‬ ‫َثيم واية ئةطةر دةستي حزبء بةرذةوةندي‬ ‫تايبةتي حزب لةو هةنطاوانة دوور بخريَنةوة‪،‬‬ ‫ئةوة دةتوانريَت هةنطاوي جدي تري بة‬

‫دوادابيت‪َ ،‬‬ ‫بةالم من بؤخؤم طومانم لةوة هةية‬ ‫َ‬ ‫بتوانريَت بة تةواوي دةست يان كاريطةري‬ ‫حزب دوور بخريَتةوة‪ ،‬بؤية ئةو ئاسةوارانة‬ ‫نةهيشتني ئاسةواري‬ ‫دةمي َنين‪ ،‬ناييشارمةوة َ‬ ‫َ‬ ‫هيزو‬ ‫دوو ئيدارةي بة سيماي حوكومةتةوة‪َ ،‬‬ ‫ب ِرياريَكي جدي دةويَت‪ ،‬كة بة ديدي من ئةو‬ ‫هيشتا لة دةستي حزبة نةك حوكومةت‪،‬‬ ‫هيزة َ‬ ‫َ‬ ‫ريزي زؤرم هةية»‪.‬‬ ‫ئةبوبةكر َ‬ ‫هةلةدنى‪ ،‬ئةندامى مةكتةبى‬ ‫سياسى يةكطرتووى ئيسالمى لةمة ِر كابينةى‬ ‫َ‬ ‫نةهيشتنى سيماى دوو ئيدارةييةوة‬ ‫نويء َ‬ ‫يةكيكة لة دياردة‬ ‫َثييواية» دوو ئيداريي َ‬ ‫ناشيرينةكاني سيستمي حوكوم ِراني كوردي‬ ‫لةم بةشةي كوردستان وةك بةرةنجامي‬ ‫َ‬ ‫يةتيكي دواكةوتوو‬ ‫ش��ة ِري ناوخؤو‬ ‫ئةقل َ‬ ‫لةثيناو هةرضي زياتر ضنينةوةي دةستكةوتي‬ ‫َ‬ ‫حزبيء ئامادةنوبوون بؤ قوربانيدان لة َثيناو‬ ‫بةرذةوةنديية باآلكانء داننان بة بةرامبةرو‬ ‫قبولكردني طةمةكاني َ‬ ‫َ‬ ‫هةلبذاردن بة بردنةوةو‬ ‫دؤ ِراندن‪ ،‬دواي ريَكةوتننامةي واشنتؤن لة‬ ‫َ‬ ‫سالي ‪1998‬و ثاشان لة دواي ثرؤسةي ئازادي‬ ‫َعيراقء َ‬ ‫هةلبذاردنةكاني هةريَمي كوردستان‬ ‫لة َ‬ ‫سالي ‪ 2004‬كابينةكاني ضوارةمء َثينجةم‬ ‫وا َثيناسةكرا كة َ‬ ‫دةبيت لة‬ ‫رؤل��ي بريتي َ‬ ‫كهيناني‬ ‫يةكخستنةوةي هةردوو ئيدارةكةو َثي َ‬ ‫حكومةتيكي يةكطرتووي سةرتاسةري كة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةسةرجةم هةريَمي كوردستاندا قةلةم ِرةوي‬ ‫هةبيت‪ ،‬بةآلم لةو كاتةوة تا َئيستا ئةم خواستة‬ ‫َ‬ ‫لةسةر ثشتي كيسةأل دة ِروات‪ ،‬كة ئةمةش بة‬ ‫زياني طةورة شكاوةتةوة لةسةر ئةزمووني‬ ‫طةلي كوردستان لةوانة ‪-:‬‬ ‫‪-1‬الوازكردني َثيطةي كورد لة بةرامبةر‬ ‫ناوةند‪.‬‬ ‫‪-2‬دروست بووني دوو طوتاري جياوازو‬ ‫رؤشنبيريء دوو كةلتوري‪.‬‬ ‫‪-3‬كاريطةري نةريَني دروست كردووة‬ ‫شيلكردني س���ةروةري ياساو‬ ‫لةسةر َثي َ‬ ‫كؤمةآليةتيء‬ ‫عةدالةتي‬ ‫بةديهيناني‬ ‫َ‬ ‫دابةشكردني عاديالنةي سةروةتء سامانء‬ ‫طةشةكردني ديموكراسي‬ ‫‪-4‬ك��اري��ط��ةري لةسةر ك��ؤي ذي��انء‬ ‫بزافي سياسيء كؤمةآليةتيء رؤشنبيريء‬ ‫هيشتووة‪.‬‬ ‫فةرهةنطي و زانستي بةجآ َ‬ ‫ب����ةداخ����ةوة ت���ا ئ�َ�ي��س��ت��ا الي��ةن��ة‬ ‫دةســـةآلتدارةكاني كوردستان خؤيان‬


‫بةرامبةر بةم دؤخة بة بةرثرسيار نازاننء‬ ‫هةنطاوي جديء ئيرادةيةكي َدلـسـؤزانةي‬ ‫خؤنةويستيانة هةست ثآناكةين‪ ،‬هةرضةندة‬ ‫وادةو َ‬ ‫بةلَينةكاني كابينةي حةوتةم بة ئاقاري‬ ‫يةكخستنةوةي دوو ئيدارةكةية‪ ،‬بةآلم ئايا‬ ‫ئيرادةيةكي جدي هةية كة يةكطرتنةوةكة‬ ‫ببيت‪ ،‬يان‬ ‫لةسةر زةمينةي واقيع بةرجةستة َ‬ ‫يةكطرتنةوةكة َ‬ ‫شكلية؟‪ ،‬ئايا يةكطرتنةوةكة‬ ‫دةبيت بةوةي ‪-:‬‬ ‫فيعلي َ‬ ‫َ‬ ‫‪-1‬دوو حزبةكة ئامادةن دةست هةلطرن‬ ‫لة دةستوةردان لة كاروبارةكاني حكومةت‬ ‫اليةنيك لةو اليةنانة‬ ‫‪-2‬وةزيري هةر‬ ‫َ‬ ‫دةتوانيت لة كؤي ناوضةكاني كوردستاندا‬ ‫َ‬ ‫ب ِريارةكاني جآبةجآ بكريَت ‪.‬‬ ‫َ‬ ‫خةلكي كوردستان‬ ‫‪-3‬يةكطرتنةوةكة‬ ‫بةرهةمةكةي دةبينن لةسةر ئاستي دامء‬ ‫دةزط��اك��انء تةنانةت ب��واري ث��ةروةردةو‬ ‫َفيركردنء زماني ستاندةري كوردي‪.‬‬ ‫‪-4‬ئايا يةكطرتنةوةكة بؤ خؤأل لة ضاوكردني‬ ‫َ‬ ‫خةلكي كوردستانء دةمكوت كردني‬ ‫ئؤثؤزيسيؤنة‪ ،‬يان وةك َثيداويستييةكي ئةم‬ ‫قؤناغة بؤي دة ِروانن‪ ،‬ئةطةر ئاوا ئيستيافدةي‬ ‫لي دةكةيت‪.‬‬ ‫عومةر سديق ه��ةورام��ى‪ ،‬ئةندامى‬ ‫ثة ِرلةمانى كوردستان لةسةر ليستى‬ ‫ثارتى ديموكراتى كوردستان َثييواية» لة‬ ‫(هةولير ‪،‬‬ ‫دواى شة ِرى ناوخؤ دوو ئيدارة‬ ‫َ‬ ‫سليمانى ) لة هةريَمى كوردستان دروست‬ ‫َ‬ ‫بوو‪ ،‬يةكخستنةوةو دروستكردنى متمانة لة‬ ‫يةكيك لة وةزارةتء‬ ‫َنيوان بةرثرسانى هةر َ‬ ‫لاَ‬ ‫فةرمانطةكان كاريَكى ئاسان نةبوو‪ ،‬بة م‬ ‫دواجار هةنطاوةكانى يةكخستنةوةى دوو‬ ‫ئيدارة لة َ‬ ‫سالى ‪ 2005‬دةستى َثيكردو زؤرينةى‬ ‫وةزارةت��ةك��ان يةكخرانةوةو خؤشبةختانة‬ ‫ئةوةى بة موستةحيل ئةزانرا كة خؤى لة‬ ‫يةكخستنةوةى هةر دوو وةزارةتى ناوخؤ و‬ ‫دارايى بوو‪ ،‬لة مانطى نيسانى ‪ 2012‬لة اليةن‬ ‫كابينةى حةوتةمى هةريَمى كوردستان‬ ‫ب ِريارى يةكطرتنةوةى درا‪ ،‬يةكخستنةوةى‬ ‫ئةم دوو وةزارةت���ة طرنطىء بايةخى لة‬ ‫ثاثةندبوونى حكومةت بة ياساو دانانى ثةك‬ ‫ثالنء نةخشةو كةمكردنةوةى َكيشة دارايى‬ ‫بينيتةوة‪،‬وةرطرتنى‬ ‫و ئةمنييةكان خؤى ئة َ‬ ‫ئةم ب ِريارة بؤ من ضاوة ِروانكراو بوو‪ ،‬ضونكة‬ ‫لةمانطى ئازارى ‪ 2012‬لةو كارنامةى كة‬

‫سةرؤكى حكومةت بة ِريَز َنيضيرظان بارزانى‬ ‫لة ثةرلةمانى كوردستان لة كاتى وةرطرتنى‬ ‫متمانة لةاليةن ثةرلةمانةوة َثيشكةشى كرد‪،‬‬ ‫بة ِروونى ئةوة هاتبوو بؤ ئةوةى حكومةت‬ ‫بتوانيت كارى جدى بكات َثيويستى بة دوو‬ ‫َ‬ ‫بنةماى سةرةكيية ئةوانيش ‪-:‬‬ ‫يةكةم\ َئيمة دةتوانين كارى موستةحيل‬ ‫بكةين ‪.‬‬ ‫نابيت لة وةرطرتنى ب ِريار بترسين‪.‬‬ ‫دووةم\‬ ‫َ‬ ‫َئيستا حكومةت لة ئاستى ئةنجومةنى‬ ‫وةزيران ب ِرياريَكى طرنطء بويَرانةى داوة‪،‬‬ ‫ئةوةى طرنطة هةر دوو وةزي��رى دارايىء‬ ‫ناوخؤو بةريَوةبةرة طشتييةكانى ئةم دوو‬ ‫وةزارةت��ة ثاريَزطارى لةم ب ِريارة بكةنء‬ ‫نةهيَلنء َميذووى‬ ‫ئاستةنطةكانى بةردةمى َ‬ ‫شانازى بؤ خؤيان تؤمار بكةن بةوةى كة‬ ‫ثابةندى ياسابنء كارو ضاالكييةكانيان لة‬ ‫ضوارضيوةى بةرذةوةندى نيشتمان َبيت‪.‬‬ ‫َ‬ ‫عةزيز رةوف‪ ،‬ضاوديرى سياسى لةمةر‬ ‫يةطرتنةوةى دوو ئيدارةى بةريَطاى ووت»‬ ‫يةكيك لة َ‬ ‫هةولةكانى كابينةى حةوت‬ ‫ئةطةر َ‬ ‫بريتي َبيت لة َ‬ ‫كالكردنةوةى دوو ئيدارةيى‬ ‫وةزارةتيكء بة ِريَوةبةرايةتيةك‬ ‫وةك لة ضةند‬ ‫َ‬ ‫دةستى َثيكرد‪ ،‬ئةوا ئةم ئةركة بؤ فراوانى‬ ‫دةس��ةآلت��ى س��ةوز ل��ة دةظ���ةرى زةردو‬ ‫ئةركيكى قورسترة‪ .‬ئةطةر‬ ‫بةثيضةوانةشةوة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ئةم كابينةية َ‬ ‫هةولى يةكطرتنةوةى سةرجةم‬ ‫دةبيت لةوةش‬ ‫وةزارةتةكان بدات ئةوا َبيشك َ‬ ‫َ‬ ‫حالى َبيت كة َثيدانى دةسةآلت بة هةردووال‬ ‫لة دةظةرة جياوازةكان ئاسان نية‪ ،‬لةماوةى‬ ‫ئةو بيست َ‬ ‫سالةدا هةر حزبة لة دةظةرى خؤى‬ ‫هةولآَ بةحزبيكردنى ناوضةكةى داوةو ئةمةش‬ ‫ئاسان نية بة َتي َ‬ ‫كةلكردنةوةى وةزارةتةكان‬ ‫َ‬ ‫بتوانريَت لة ِريشةوة هةولى بنةب ِركردنى دوو‬ ‫ئيدارةيى بدريَت‪ ،‬بة تةسةورى من النى‬ ‫كةم يةكخستنةوةى ئيدارةكان َثيويستى‬ ‫بة ئيرادةيةكى ثتةو هةية بؤ يةكطرتنةوة‪،‬‬ ‫نةبيتء‬ ‫يةكطرتنةوةيةك تةنها بة ِرووكةش َ‬ ‫فيعلةن يةكطرتنةوة َبيت‪ ،‬لةم ماوة كةمةدا‬ ‫كة كابينةى حةوت دةستى بة كارةكانى‬ ‫شيوة دةبينين‬ ‫خؤى ك��ردووة بةهةمان َ‬ ‫سليمانى‬ ‫جيطرى سةرؤكى حكومةت لة َ‬ ‫َ‬ ‫سةردانة مةيدانيةكانى دةكاتء سةرؤكى‬ ‫حكومةتيش لة ناوضةى زةرد‪ ،‬بؤ ئةوةى ئةم‬ ‫ئيدارةية بةيةكجارى يةكبطريَتةوة َثيويستى‬

‫سةرهةنط فةرةج‪:‬‬ ‫ملمالني توندة شؤرِبؤتةوة‬ ‫َ‬ ‫بؤناو خوارى خوارةوةى‬ ‫ئةو دوو حزبةء‬ ‫دةزطاكانى حكومةتيش‬ ‫بةداخةوة زؤربةخراثى‬ ‫رِةنطيداوةتةوة‬ ‫بةوة هةية كة هةر اليةنة خؤى نةكات بة‬ ‫ساحيبى دةظ��ةرى ذيَر دةسةآلتى خؤى‪،‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫سليمانى بؤ تؤزقالَيكيش دةسةالتى‬ ‫من لة َ‬ ‫ثارتى نابينمء لة دهؤكيش بة َ‬ ‫طالتةش‬ ‫ثؤليسيك تاعين‬ ‫بتوانيت‬ ‫َ‬ ‫يةكيتى َ‬ ‫نابيسنم كة َ‬ ‫بكات‪ ،‬يةكطرتنةوةى دوو ئيدارة هةروا بة‬ ‫يةكخستنى وةزارةت و بةريَوةبةرايةتيةكان‬ ‫ناكريَت‪َ ،‬‬ ‫بةهيزى دةويَت‪،‬‬ ‫بةلكو ئيرادةيةكى َ‬ ‫َ‬ ‫ئيرادةيةك دوور لة هةلمةتى ئيعالمىء‬ ‫دةركةوتن لةسةر شاشةكانء َدلخؤش بوون‬ ‫بةوةى ئيدارة يةك ئيدارةية‪ .‬يةكخستنةوةى‬ ‫ئيدارةكان َثيويستى بة ميكانيزمى تر هةية‪».‬‬

‫عةزيز رةئوف‪:‬‬ ‫لة سليَمانى بؤ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دةسةالتى‬ ‫تؤزقاليَكيش‬ ‫ثارتى نابينمء لة‬ ‫دهؤكيش بة َ‬ ‫طالتةش‬ ‫نابيستم كة يةكيَتى‬ ‫بتوانيَت ثؤليسيَك‬ ‫دامبةزر َينيَت‬ ‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫‪33‬‬


‫َ‬ ‫هةلطريساني خؤثيشاندان لةشاري هةوليرَ‬

‫ترس لةطريانى ئيسالميةكان مةترسى ئـةوة هـةيـ‬ ‫بةرةنطاربونةوةى تريؤر‪ ،‬كة بةالى كةمى سـز‬ ‫بروا هةولَيرى‬ ‫ِراثؤرتى ِ‬ ‫َ‬ ‫سةريهةلداو‬ ‫دةنطي نا ِرةزايي لةشاري هةولَير‬ ‫هَيزة ئةمنيةكاني ثارتي ديموكراتي كوردستانيش‬ ‫بة توندي ِرووب��ة ِرووي خؤثيشاندةران بوونةوة‪،‬‬ ‫سةرةتاي ترساندن ئةزمووني ثارتي زيندوو‬ ‫دةكاتةوة‪.‬‬ ‫بآلوكردنةوةي بابةتَيكي ضةندين مانط لةمةو‬ ‫بةرء دووبارة بآلوكردنةوةي لةذمارة ‪14‬ي طؤظاري‬ ‫ضركة لةرؤذي ‪ 2‬ي ئاياري ‪2012‬دا‪ ،‬دذ بة هةموو‬ ‫نةريتَيكي ئايينيء نةتةوةيي زؤرترين كاردانةوةي‬ ‫خَيراي لَيكةوتةوة‪.‬‬ ‫لةثاأل بآلوكردنةوةي بابةتةكة‪ِ ،‬رووخساريَكي‬ ‫ئاييني بةخؤوة دةبيني‪ ،‬بةآلم دؤخةكة طؤ ِرا‬ ‫بؤ سياسيء ئةمني‪ ،‬ئةويش ثاش ئةوةي‬ ‫رؤذي يةكشةممة طردبوونةوةيةكي نا ِرةزايي‬ ‫لة‪ 2012\5\6‬دةستي ثَيكرد‪ ،‬بةثَيي زانياريةكاني‬ ‫طؤظاري ِريَطا نزيكةي ‪ 50‬مامؤستاو زاناي‬ ‫ئاييني بةشداريان كردبوو‪ ،‬كة خؤي هةنديَك‬ ‫لةمامؤستاياني سةر بة يةكَيتيء ثارتي بةشدار‬ ‫نةبوونء بةردةواميش ضاوديَري دةكران لةاليةن‬ ‫هَيزةكاني ئاسايش‪.‬‬ ‫ئةطةرضي خؤثيشاندانةكةي سَيشةممةي‬ ‫‪ 2012/5/8‬لةماوةيةكي زؤر كورتدا هةزاران‬ ‫طةنج لةهةموو اليةكي هةولَيرةوة كؤبوونةوة‬ ‫بة مةبةستي خؤثيشان‪ ،‬دواتر طؤ ِراني رَي ِرةوي‬ ‫خؤثيشاندانةكة بؤ بةردةم ثةرلةماني كوردستان‪.‬‬ ‫ضاوديَراني سياسي لةهةولَير لةو باوة ِرة دان ئةو‬ ‫خؤثيشاندانةي هةولَير لة ِروخساردا بؤ ئيدانةكردني‬ ‫بابةتَيكي دذ بة ئايني ئيسالم بوو‪ ،‬بةآلم لةثشت‬ ‫ئةوةوة ديويَكي شاراوةي هةية‪ ،‬كة لةماوةي‬ ‫حكوم ِراني ئةو ناوضةية‪ ،‬بة دريَذايي مَيذوو‪ ،‬كة‬ ‫ثارتي ذمارة يةكةمة‪َ ،‬‬ ‫خةلك لةدواي ‪31‬ي ئابي‬ ‫‪ 1996‬ئازادي رادةرب ِرينء مافي خؤثيشانداني‬ ‫َلي ق��ةدةغ��ةك��راوة‪ ،‬ضونكة بة وت��ةي ثارتي‬

‫‪34‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫ئةنجام نةداني خؤثيشاندانء ئارامي‪ ،‬ثةيوةندية‬ ‫بازرطانيةكان سةالمةت دةبن‪ ،‬كؤبوونةوةي‬ ‫ضةند كةسَيكء نا ِرةزايي بوونيان لةبةرامبةر هةر‬ ‫ثرسَيكي سياسي‪ ،‬يان خزمةتطوزاري هاوآلتيان‬ ‫ئةمني قةومي دةكةويَتة مةترسيةوةو هةر زوو‬ ‫دةبَيت بن ب ِر بكريَت‪.‬‬ ‫َ‬ ‫هةلطيرساني خؤثيشاندان لةشاري هةولَير‪،‬‬ ‫ل��ةس��ةرةت��ادا ثارتي بة ئاسايي وةري��ط��رت‪،‬‬ ‫ضونكة َ‬ ‫بةلَين بةمامؤستاياني ئايني درابوو‪ ،‬كة‬ ‫ئةنجامدةراني ئةو كارةو سةرنووسةري طؤظاري‬ ‫ضرثة دةستطيردةكريَنء‪ ،‬سزاي خؤيان وةردةطرن‪،‬‬ ‫بةآلم دوايي ثارتي ترسي ئةوةي َلي نيشت كة‬ ‫خؤثيشاندانةكة بة ئاساني كث نةكريَت‪ ،‬لةضةند‬ ‫كاتذمَيريَكدا تةواوي دةروازةكاني شار بةرووي‬ ‫هاوآلتيان داخرانء سةرجةم هَيزةكاني ئاسايشء‬ ‫دذة تيرؤرء ثؤليسء ضاالكية مةدةنيةكان خرانة‬ ‫ئامادةباشيةوة‪.‬‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلطةى مةدةنى ئةوةيان‬ ‫ضاالكوانانى‬ ‫بؤ ِريَطا شى ك��ردةوة كة ئةم ترسةى ثارتى‬ ‫لةوة سةرضاوةى طرت‪ ,‬كة َ‬ ‫خةلكى هةولَير‬ ‫ئةوةى تو ِرةى دةكات لة كرداركردنى دروشمة‬ ‫ثيرؤزيةكانيةتى‪ ,‬بةدةر لةوةى بؤ مةسةلةى‬ ‫ضاكسازى سياسىء خؤشطوزةرانى بَيت‪ ,‬لةهةمان‬ ‫كاتيشدا ئةوةش دةزانن ئةنجامدانى َ‬ ‫هةلبذاردنةكان‬ ‫هيض لة مةسةلةكان ناطؤريَت‪ ,‬بةو ثَييةى تةواوى‬ ‫جومطةكانى هةولَيرو بادينان بة ثارتيةكان‬ ‫ث ِركراوةتةوة‪.‬‬ ‫هةر بة ثَيى زانياريةكانى طؤظارى ِريَطا لة‬ ‫دةركةوتنى يةكةم مةترسى‪ ،‬ثارتى زياتر لة‬ ‫‪ 2000‬ضةكدارى هَيزةكانى زيَرةظانى لة بادينانةوة‬ ‫لةشكركَيشى ثَيكران بؤ شارى هةولَير‪ ،‬كة‬ ‫ئةو هَيزة ضةكدارية‪ ,‬ئةوةى الى جةماوةرى‬ ‫خؤثيشاندةر َ‬ ‫بالوكرايةوة‪,‬ثَييان دةوترا لةشكرى‬ ‫َ‬ ‫تايبةت‪,‬لةطةل ضةندين ضةكى قورس‪ ,‬لةوانة‬ ‫تؤثء دؤشكةء بيكةسى‪ ,‬كة دواتر بةبازنةى‬ ‫شةقامى (‪ )60‬مةترى شارى هةولَيردا دةسو ِرانةوة‪،‬‬

‫ترسء َدلة ِراوكَيةكى زؤريان خستنة ناو َدلى‬ ‫َ‬ ‫خةلكةوة‪.‬‬ ‫خؤثيشاندانةكةى ب���ةردةم ثةرلةمانى‬ ‫كوردستانء دروستكردنى سيناريؤ لةاليةن‬ ‫َ‬ ‫دةسةالتى ناوضةكةو‪ ,‬دواتر داخل بوونى هَيزة‬ ‫َ‬ ‫ضةكدارةكان بة ضةكى قورسةوة‪ ,‬كؤمةلَيك‬ ‫لَيكدانةوةى بؤ دةكريَت‪.‬‬ ‫هةنديَك لة خؤثيشاندةران ثَييان واية‬ ‫َ‬ ‫هةلكوتانة سةريانء دةستطيركردنيان بةناوى‬ ‫ثؤليسء‪ ,‬دواتر ناردنيان بؤ ئاسايشء‪ ,‬ئةو هةموو‬ ‫ئةشكةنجةو لَيدانء ترساندنةى َ‬ ‫خةلك ‪ ,‬مَيذووى‬ ‫ئةو حيزبةية بة دريَذايى تةمةنى دذ بة نةيارانى‬


‫‪ ،‬لةسةرةتادا ثارتي بة ئاسايي وةريطرت‬

‫ـة‪ ،‬دؤسييةى دةستطريكراوان خبر َيتة ضوارض َيوةى‬ ‫اى ث َينج َ‬ ‫سال زيندانى هةية بؤ هةر كةس َيك‬ ‫خؤى‪ ,‬ضاوديَرانيش َ‬ ‫دةلَين دروستكردنى سيناريؤ‬ ‫بة َ‬ ‫هةلكوتانة سةر ثةرلةمانى كوردستان بةدةستى‬ ‫ثارتى دةزانريَت‪ ،‬ضونكة لةماوةى سةرؤكايةتى‬ ‫كردنى ثةرلةمانى كوردستان لةاليةن ثارتيةوة‪,‬‬ ‫تةواوى ئا ِراستةى نا ِرةزايةتىء خؤثيشاندانةكانى‬ ‫ثيشةييةكان ‪ِ ،‬روو لة ئةنجومةنى وةزيران بوو‪ ,‬كة‬ ‫سةرؤكايةتيةكةى لةدةست يةكَيتى بوو‪ ،‬تَيكدانى‬ ‫بارودؤخى ئةمنى بة وتةى ثارتى‪ ,‬كة ويردى‬ ‫سةر زمانيةتى‪ ,‬دةرخستنى نا ِرةزايىء ئةنجام دانى‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلَيك‬ ‫خؤثيشاندان بة ِرووة ِراستةقينةكةى‬ ‫ئامانج دةردةكةون ‪,‬كة طرينطترينيان ِرةشبطيرىء‬ ‫دةستطيركردنى زياتر لة ‪ 100‬مامؤستاو زاناى‬

‫ئاينىء طةنجء بةشداربووانى خؤثيشاندانةكة‬ ‫بوو‪ ,‬كة زؤربةى كةسانى بَياليةنء دواتريش‬ ‫كاديرو ئةندامء اليةنطرانى حيزبة ئيسالميةكان‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلء بزووتنةوةى ئيسالمى‪ ,‬وة‬ ‫بة تايبةتى‬ ‫تةنانةت هةنديَك لة دةستطيركراوةكان ئةندامى‬ ‫يةكَيتىء ثارتى بوون‪ ،‬ضونكة ثارتى لةوةدا زةرةرى‬ ‫كرد‪ ,‬كة بة وتةى ضاوديَرانى ِرةوشةكة خودى‬ ‫َ‬ ‫بالوكردنةوةى بابةتَيكى ضةند َ‬ ‫سال لةمةوبةرء‬ ‫دووبارة دابةزاندنةوةى لةاليةن طؤظاريَكى نزيك‬ ‫لة ثارتى (ميدياى سَيبةر) ثرسيارى جدى دروست‬ ‫دةكات‪ ,‬وةك ئةوةى لةئانء ساتى وةرطرتنةوةى‬ ‫سةرؤكايةتى حكومةتى هةريَم لةاليةن نَيضيرظان‬

‫ترسةى ثارتى لةوة‬ ‫سةرضاوةى طرت‪ ,‬كة‬ ‫َ‬ ‫خةلكى هةوليرَ ئةوةى‬ ‫تورِةى دةكات لة‬ ‫كرداركردنى درومشة‬ ‫ثريؤزيةكانيةتى‬

‫هةولي‪-‬فؤتؤ ساييت طوآلن‬ ‫خؤثيشاندانةكةي شاري رَ‬ ‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫‪35‬‬


‫بارزانىء هاتنة ئاراى ِرووداوةكانى بادينان‪ ,‬ئةوة‬ ‫دةردةخةن ثارتى لةناوخؤيدا لة قةيرانداية‪ ،‬كة‬ ‫غافلكردنى َ‬ ‫بؤ َ‬ ‫خةلكء ئاشكرا نةبوونى كةشء‬ ‫هةواى نالةبارى ناوخؤى ثارتى سيناريؤ دروست‬ ‫دةكات‪ ,‬بؤ ثةردةثؤشكردنى قةيرانة ناوخؤييةكان‪.‬‬ ‫لة سةريَكى ديكةشةوة ترسة طةورةكةى‬ ‫ثارتىء شكانةوةى زيانةكانى سيناريؤ ئةوة بوو‪,‬‬ ‫هةنديَك لة بةشداربوانء دةستطيركراوان ثارتى‬ ‫بوون‪ ,‬كة ئةوة بؤ ثارتى دةركةوت َ‬ ‫بالوكردنةوةو‬ ‫سوكايةتى بة ثيرؤزية ئاينيةكان بةتايبةتى ئاينى‬ ‫ئيسالم‪ ,‬نةك تةنها َ‬ ‫خةلكى ئاسايى َ‬ ‫موسلمانء‬ ‫حيزبة ئيسالميةكان‪َ ,‬‬ ‫بةلكو اليةنطرانى خؤشى‬ ‫تو ِرةو بَيزار كردووة‪ ،‬بؤية لة هةستانى جةماوةرىء‬ ‫ِرةنطدانةوةى لةسةر شارةكانى تر مةترسيةكة زياتر‬ ‫دةبَيتء كؤنت ِر َ‬ ‫ؤل كردنى ئةستةم دةبَيت‪ ,‬دواتريش‬ ‫َ‬ ‫لةطةل‬ ‫كاريطةرى ِراستةوخؤ دروست دةكات‬ ‫َ‬ ‫هةلطيرسانى بةهارى ئيسالمى بةسةر هةريَمى‬ ‫كوردستان بة تايبةت هةولَير‪ ،‬كة ثايتةختة‪.‬‬ ‫َ‬ ‫مامةلة كردنةى ثارتىء دروستكردنى‬ ‫ئةو‬ ‫سي شةممةيةكى ترسء‬ ‫سَيشةممةى ئاسايى بة َ‬ ‫َ‬ ‫هةلكوتانة سةر ئيسالميةكانء دةستطيركردنى‬ ‫َ‬ ‫بةبى هيض‬ ‫خةلك بة تايبةتى زانايانى ئاينى‪َ ,‬‬ ‫ب ِرياريَكى دادوةر دؤخةكةى بة ِريَطةيةكى‬ ‫َ‬ ‫دةسةالت خؤى ثالنةكةى بؤ‬ ‫ديكة بردووة‪ ,‬كة‬ ‫َ‬ ‫هةندى قةرزى كؤنى‬ ‫دا ِرشتووة‪ ,‬لةويَوة دةيةويَت‬ ‫الى حيزبة سياسيةكان ساغ بكاتةوة‪ ,‬بة شة ِر‬ ‫فرؤشتنَيك وةك ئةوةى بةسةر يةكطرتووى‬ ‫ئيسالميدا هَينا‪.‬‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ئةوةشدا دروستكردنى تؤمةتى‬ ‫ئاذاوةطَيرى بؤ خؤثيشاندةران ديسان ئةوةش‬ ‫َ‬ ‫دةسةالتدارةكانى‬ ‫تؤمةتَيكى تازة نية سياسية‬ ‫والتة دةيدةنة َ‬ ‫ئةم َ‬ ‫ثال ئةو كةسانةى بؤ ماف‪،‬‬ ‫ياخود نا ِرةزايى دةرب ِرينء بريينداركردن هةستى‬ ‫ئاينداريَتيةكان‪ ،‬ضونكة طرفت وئالؤزيةكانى هةر‬ ‫هةريَمء دة َولةتَيك لةوةوة سةرضاوة دةطريَت‬ ‫هةنديَك دوذمنء دؤست لة كاتى ِرووداوةكان‬ ‫َ‬ ‫دةس��ةالت لةو‬ ‫دةردةك���ةون‪ ،‬ضونكة دةمَيكة‬ ‫سنوورة ضاوى ب ِريوةتة سةر ضةندين كةسايةتىء‬ ‫مامؤستايانى ئاينىء ضينء تويَذةكانى تر‪ ,‬بؤ ئةوةى‬ ‫َ‬ ‫لةطةل سةركوتكردنى‬ ‫بناسريَن ضينء كَين‪.‬‬ ‫َ‬ ‫خةلكء ِراوةدونانى خؤثيشاندةران لةبةردةم‬ ‫ثةرلةمانى كوردستان‪ ,‬فيشةك تةقاندن بة ِرووى‬ ‫ئاسمانء كوتانى َ‬ ‫خةلك بةدارو َقونداغة تفةنط‪,‬‬ ‫َ‬ ‫بةالم جةخت كردنةوةو بةردةوام بوون لةسةر‬ ‫َ‬ ‫دةستطيركردنى خةلك تةنانةت طوماناوىء‬ ‫ئةوةش ئةوةى بةشداريشى نةكردبَيت‪ ،‬هَيندةى تر‬

‫‪36‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫هةستانى جةماوةرى‬ ‫كاريطةرى رِاستةوخؤ‬ ‫َ‬ ‫لةطةل‬ ‫دروست دةكات‬ ‫َ‬ ‫هةلطريسانى بةهارى‬ ‫ئيسالمى بةسةر هةريمَ ى‬ ‫كوردستان بة تايبةت‬ ‫هةوليرَ ‪ ،‬كة ثايتةختة‬ ‫َ‬ ‫دةسةالتى ناوضةكةدا‬ ‫دؤخةكةى بةزيان بة ِرووى‬ ‫ت��ةواو ك��ردووة‪ ,‬لة كاتَيكدا تؤمةتبار كردنى‬ ‫َ‬ ‫هةولى دةستطيركردنيان‬ ‫مامؤستايانى ئاينىء‬ ‫ئا ِراستةكان دي��ار نين‪ ,‬بؤية ثرسيارى ئةوة‬ ‫الى شةقامى كوردى دروست دةبَيت دووبارة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫سةرهةلدانى خؤثيشاندان‬ ‫بالوكرنةوةى بابةتَيكء‬ ‫لةو كتوث ِرة خَيراييةدا ئامانجةكةى ضى بوو؟‬ ‫هاتنة سةر شةقامى هةولَيريةكان لةسةر‬ ‫ثرسَيكى هةستيارى لةم شَيوةية بؤضى؟ لة‬ ‫كاتَيكدا لة خؤثشاندانةكانى ثار َ‬ ‫سالى سنوورى‬ ‫يةكَيتى‪,‬ضةندينجار داوا لة َ‬ ‫خةلكى هةولَير دةكرا‬ ‫ِراثة ِرن بؤ خؤثيشاندان‪َ ،‬‬ ‫بةالم نةيان كرد‪.‬‬ ‫َ‬ ‫كةواتة ئةم نهَينية لة كويَداية كة خةلكى‬

‫خؤثيشاندانةكةى بةردةم‬ ‫ثةرلةمانى كوردستانء‬ ‫دروستكردنى سيناريؤ‬ ‫َ‬ ‫دةسةالتى‬ ‫لةاليةن‬ ‫ناوضةكةو‪ ,‬دواتر داخل‬ ‫بوونى هيَزة ضةكدارةكان‬ ‫بة ضةكى قورسةوة‪,‬‬ ‫َ‬ ‫كؤمةليَك ليَكدانةوةى بؤ‬ ‫دةكر َيت‬

‫هةولَير لة ثَيناو ثاراستنى دين ِرادةثة ِرن‪َ .‬‬ ‫بةالم بؤ‬ ‫خؤشطوزةرانى ذين بَيدةنطن؟‬ ‫خؤثيشانةكةى بةردةم ثةرلةمانى كوردستانء‪,‬‬ ‫كةمكردنةوةى بةهاى خؤثيشاندانةكة لةاليةن‬ ‫سةرؤكايةتى ثةرلةمان‪ ،‬كة تةنها باسى لة‬ ‫هَيرشكردنة سةر ثةرلةمان كردبوو‪ ,‬جطة لة‬ ‫بة سادةيى باسكردن لة بابةتةكة‪ ،‬كة خؤى‬ ‫ئةمةش جَيطةى تَي ِرامانة‪ ،‬هاتووة بؤ ئيدانةكردنى‬ ‫ئةو بابةتةى ل��ةدوا ذم��ارةى طؤظارى ضرثة‬ ‫َ‬ ‫بالوكراوةتةوةء سوكايةتى بة ضةند موقةدةساتَيكى‬ ‫ثيرؤزى ئاينى كردووة كة ئةوةندةى ئيدانةى‬ ‫هَيرشبةرانى سةر ثةرلةمان كراوة‪ ،‬هَيندةى تر‬ ‫بابةتةكة باس نةكراوة بة ضةند ديَريَك نةبَيت‪.‬‬ ‫لةاليةكى ديكةشةوة َ‬ ‫هةلةى بةياننامةيةكى‬ ‫يةكَيتى زانايان بوو‪ ,‬كة ِراى طةياندبوو ئةوانةى‬ ‫دةستطيركراون مامؤستاى ئاينى نين‪َ ,‬‬ ‫بةالم‬ ‫دواتر َ‬ ‫هةلةكةيان ِراستكردةوة كة هةنديَك لة‬ ‫دةستطيركراوان مامؤستاى ئاينى بوون‪.‬‬ ‫دةركةوتنى هةر نا ِرةزايىء خؤثيشاندانَيك‬ ‫ئةوةى زياتر َ‬ ‫هةولى دةمكوتكردنى دةدريَت‬ ‫ِراطةياندنء ِرؤذنامةنوسانن‪ ,‬بة مةبةستى‬ ‫ِر َ‬ ‫وومالنةكردنى ِرووداوةكان‪ ،‬كة بةثَيى زانيارية‬ ‫بةردةستةكانى ِريَطا زؤربةى ِرؤذنامةنوسانء‬ ‫َ‬ ‫كةنالةكانى ِراطةياندن هَيرشيان كراوةتة سةرو‬ ‫َ‬ ‫ثى نةكراوة لةطةل خؤثيشاندةران‪,‬‬ ‫هيض جياوازيان َ‬ ‫بة تايبةتيش هَيزة ئةمنيةكان بةشى سةرةكى‬ ‫بوون لة ثَيشَيَلكارى بةرامبةر ِرؤذنامةنوسان‪,‬‬ ‫كة جاريَكى تريش ئةزموونى ِرؤذنامةطةرىء‬ ‫َ‬ ‫ثى‬ ‫ِراطةياندنى ئازاد لةاليةن‬ ‫دةسةالتةوة ذيَر َ‬ ‫َ‬ ‫خرايةوةو ثرسيارى جدى لةسةرة‪ .‬لةطةل هةموو‬ ‫ئةمانةشدا دروستبوونى هةر ِرووداويَك ئةو ِرؤذة‬ ‫بؤ ِرؤذنامةنوسان ِرؤذيَكى شوومء ِرةش كؤتايى‬ ‫ديَتء ذم��ارةى ثَيوانةى دةشكَينن كة ترس‬ ‫لة طيرانى ئيسالميةكان مةترسى ئةوة هةية‪,‬‬ ‫دؤسييةى دةستطيركراوان بخريَتة ضوارضَيوةى‬ ‫بة ِرةنطاربونةوةى تيرؤر كة بةالى كةمى سزاى‬ ‫ثَينج َ‬ ‫سال زيندانى هةية بؤ هةر كةسَيك‪.‬‬ ‫يةكَيك لةدةستطيركراوان كة لةخؤثيشانةكةى‬ ‫(‪ )5/8‬دا دةستطير كرابوو ئةوةى بؤ طؤظارى‬ ‫( ِريَطا) ِروونكردةوة كة لةيةكةم دةستطيركردنمان‬ ‫كرد‪,‬بةبى‬ ‫جنَيوو لَيدانء هة ِرةشة دةستى ثَي‬ ‫َ‬ ‫ئ��ةوةى ب ِرياريَكى دادوةر هةبَيتء‪,‬دةرفةتى‬ ‫ئَيمةش بدريَت‪ ,‬كة لةسةر ضى طيراوين ئاواش‬ ‫بةبى ساغ بوونةوة‪,‬يان ساغ نةبوونةوةء هؤكارى‬ ‫َ‬ ‫دةستطيركردنمان ئازادكراين‪ ،‬كة نازانين ئةم‬ ‫َ‬ ‫والتة بة ض ياسايةك بة ِريَوة دةضَيت؟‬


‫طة ِرانةوةى ه َيزةكانى يةك َيتى بؤ َ‬ ‫هةلةجبة‬ ‫(باس َيك بؤ م َيذوو)‬ ‫ئةم بابةتة وةآلمى كؤى ئةو ثرسيارانةية كة طؤظارى ( ِريَطا) ئاراستةى بة ِريَز مامؤستا(كاميل مةحمود) نووسةرو رؤذنامةنووس و(بةرثرسى مةكتةبى‬ ‫يةكيتى نيشتيمانى بؤ َ‬ ‫هةلةبجةو ئةو‬ ‫هيزةكانى َ‬ ‫راطةياندنى بزووتنةوةى ئيسالمى لةو كاتةدا) كردووة دةربارةى وردةكارييةكانى طة ِرانةوةى َ‬ ‫هيزةكانى(ي‬ ‫هاتنةناوةوةى‬ ‫ساتةوةختى‬ ‫نائارامى‬ ‫رووداوانةى لةو ضةند رؤذةدا روويان دا‪ ،‬دةستبةسةركردنى وةفدى بزووتنةوةى ئيسالمى و شة ِرو‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بةثيى ريَككةوتننامةى‬ ‫هيزةكانى بزووتنةوة بؤ ناوضة سنوورييةكانى تةويَ​َلةو ثاشان طة ِرانةوةى ئةو حزبة بؤ هةلةبجة َ‬ ‫ن ك)و ثاشةكشةى َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫جيطرى ِرابةرى طشتى بزووتنةوةدا ضةند دةقيقةيةك َثيش رووداوةكانى هةلةبجة‬ ‫يةكيك بوو لةو كةسانةى لةطةل َ‬ ‫(قةسرى شيرين)‪ ..‬ناوبراو َ‬ ‫بةوةفديَكى حزبيى سةردانى َ‬ ‫يةكيتى‪..‬‬ ‫يةكيتييان كردو بةرثابوونى َثيكدادانةكان بووية هؤى مانةوةيان الى َ‬ ‫مةلبةندى ‪9‬ى َ‬ ‫تايبةت رَيطا‬ ‫لةضوارضيوةى ئةو‬ ‫دةمويست ئةم بابةتة‬ ‫َ‬ ‫باسةدا بخةمة ِروو كة بةنيازبووم لةئاييندةدا‬ ‫دةربارةى ئةزموونى تايبةتى خؤم لةناو كارى‬ ‫ئيسالمى و بةتايبةتى بزووتنةوةى ئيسالميدا‬ ‫بينووسمةوة‪ ،‬بةآلم بؤ راستكردنةوةى ئةو‬ ‫بوهتان و درؤ نا ِرةوايةى َليرةو َ‬ ‫لةوى و لةضةند‬ ‫ثى ئاوةذوو دةكريَت‬ ‫َ‬ ‫نووسينيكدا راستييةكانى َ‬ ‫شيوةية وةآلمى ثرسيارةكانتان‬ ‫حزم كرد بةم َ‬ ‫بدةمةوة دةربارةى طؤ ِرانكارى و رووداوةكانى‬ ‫ئةو ضةند رؤذةى ناوضةى َ‬ ‫هةلةبجة‪..‬‬ ‫رؤذنامةنووسيك‬ ‫دةك��ريَ��ت وةك‬ ‫َ‬ ‫راثؤرتيكيش وةربطريَت‪،‬‬ ‫شيوةى‬ ‫َ‬ ‫وةآلمةكانم َ‬ ‫َ‬ ‫هةرضةندة ب��ةدةر لة رؤل��ة ئيعالمى و‬ ‫رؤذنامةوانييةكةشم باشترة وةك كاراكتةريَكى‬ ‫بةشدارى ناو رووداوةكانى ئةو رؤذو شةوةى‬ ‫َ‬ ‫بطي ِرمةوة كة خةريك‬ ‫هةلةبجة رووداوةكان َ‬ ‫ملمالنييةش‬ ‫بوو بةطيانى خؤم باجى ئةو‬ ‫َ‬ ‫بدةم و َثيم واية بوونى دواى ئةوةو َئيستام‬ ‫كوردطوتةنى لةسةر زيادة ماوةتةوة!‪ .‬ئةوةى‬ ‫باسى دةك��ةم َطي ِرانةوةيةكى مةيدانيية‬ ‫ديكؤمينتى درؤ و‬ ‫نةك داتاشينى زانيارى و‬ ‫َ‬ ‫ريَكخستنى سيناريؤى نا ِرةوا بؤ ناشيرينكردنى‬ ‫اليةنيك!‪.‬‬ ‫كةس و َ‬ ‫بارطرذى و ناسةقاطيرى لةشاردا‬ ‫َبيطومان ئةو رووداوان���ةو ثةالمارى‬ ‫بةيةكيتى نيشتيمانى بؤ‬ ‫هيزةكانى سةر‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫سةر َ‬ ‫كؤمةلَيك رووداوى‬ ‫هةلةبجة دواى‬ ‫نةخوازراو هات كةبةهؤى شة ِرى َنيوان‬

‫(يةكيتى نيشتيمانى)‬ ‫طروثى(جوندولئيسالم)و َ‬ ‫يةكيك‬ ‫يةوة لةدةظةرةكةدا بةرثابوو‪ ،‬كة َ‬ ‫لةدةرهاويَشتةكانى ئةو بارودؤخة شة ِرى‬ ‫َ‬ ‫هةلةبجةو بارطرذى َنيوان‬ ‫طرتنةوةى‬ ‫يةكيتى نيشتيمانى‬ ‫بزووتنةوةى ئيسالمى و َ‬ ‫بوو‪..‬‬ ‫ش��ةوى‪24/23‬ى ئةيلولى ‪ 2001‬طروثى‬ ‫جوندولئيسالم ثةالمارى َثيشمةرطةكانى‬ ‫خيَلى حةمةو‬ ‫يةكيتييان دا لةطوندى َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةئةنجامدا كؤمةلَيك لةو َثيشمةرطانة بوونة‬ ‫قوربانى‪ ،‬رووداوةك��ة ئةو حزبةى تووشى‬ ‫هيزةكانى‬ ‫شؤك و توو ِرةيى كردو زؤربةى َ‬ ‫خؤيان كؤكردةوة بةمةبةستى َطي ِرانةوةى‬ ‫دةسةآلتى خؤيان بؤ سةر ناوضةى َ‬ ‫هةلةبجةو‬ ‫ثاشان دةظةرى هةورامانيش كةبةدةست‬ ‫جوندةكانةوة بوو‪.‬‬ ‫َثيش ئةم رووداوة مةرحوم مامؤستا مةال‬ ‫عةلى رابةرى بزووتنةوةى ئيسالمى و مام‬ ‫جةالل كؤبوونةوةو ديداريان َثيكةوة هةبوو‪،‬‬ ‫دياربوو كة لةداوا كؤبوونةوةشدا دوا لةمامؤستا‬ ‫كرابوو سنوورى تةواجودى بزووتنةوة جياو‬ ‫هيزةكانيان‬ ‫ثاريَزراو بكريَت و خؤيان و َ‬ ‫َتي َ‬ ‫كةل بةو طروثة نةكريَن‪ ،‬بؤ نموونة داوا‬ ‫لةبزووتنةوة كرابوو رةبيةيةك لةسةر ضياى‬ ‫َ‬ ‫دابنين بؤ ئةوةى جوند رةبية لةو‬ ‫شنروى َ‬ ‫دانةنين‪ ،‬ئةمانة َثيش رووداوةكةى‬ ‫طايةدا‬ ‫جي‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫خيلى حةمة‪.‬‬ ‫َ‬ ‫هيزيَكى طةورةى‬ ‫رؤذى دووشةممة َ‬ ‫جيطير كران و‬ ‫يةكيتى لةناحيةى سيروان َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةحالةتى ئامادةباشيدابوون بؤ َثيش ِرةوى‬ ‫هةلةبجة‪ ،‬لةناو شارى َ‬ ‫بةرةو َ‬ ‫هةلةبجةشدا‬

‫كاميل مةمحود‬ ‫ناسةقامطيرى و باريَكى نائاسايى دروست‬ ‫بةشيكى ثةيوةندى بةو رةوشة‬ ‫بووبوو‪ ،‬كة َ‬ ‫َ‬ ‫خيلى حةمة‬ ‫نةخوازراوةوة هةبوو رووداوةكةى َ‬ ‫دروستى كردبوو‪ ،‬بةشةكةى تريش ثةيوةندى‬ ‫يةكيتييةوة‬ ‫هيزة زؤرةى‬ ‫َ‬ ‫بةهاتنى ئةو َ‬ ‫هيزةكانى‬ ‫�ةدا‬ ‫�‬ ‫�ارةك‬ ‫�‬ ‫ش‬ ‫هةبوو كة لةناو‬ ‫َ‬ ‫بزووتنةوةشى جووآلندبوو كة لةبازطةى‬ ‫َنيكى‬ ‫زةمةقى و طردى بةكراواو ضةند شوي َ‬ ‫تردا َ‬ ‫حالةتى ئامادةباشييان وةرطرتبوو‪،‬‬ ‫هيزانة َبينة ناو‬ ‫بزووتنةوة نةيدةويست ئةو َ‬ ‫شارى َ‬ ‫َ‬ ‫هةندى لةسةركردةو‬ ‫هةلةبجةوةو‬ ‫َثيشمةرطةكان خؤيان بؤ جةنط ئامادة‬ ‫يةكيتيش عةزمى جةزم كردبوو‬ ‫كردبوو‪َ ،‬‬ ‫لةسةر طة ِرانةوة‪.‬‬ ‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫‪37‬‬


‫من لةو كاتةدا بةرثرسى مةكتةبى‬ ‫راطةياندنى بزووتنةوةى ئيسالمى بووم‬ ‫بةوةكالةت‪ ،‬بؤضوونم وابوو كة هةلومةرجى‬ ‫ئةو كاتةى بزووتنةوة بؤ ئةوة دةستى نةدةدا‬ ‫ملمالنييةكى‬ ‫بسةثي َنيت و‬ ‫شة ِر بةسةر خؤيدا‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫نابةرامبةر بؤ خؤى َ‬ ‫بخول َقي َنيت‪ ،‬دواى عةسةر‬ ‫بوو سةردانى مةكتةبى سياسيم كردو لةو‬ ‫كاتةدا مةرحومى مامؤستاى رابةرو جةنابى‬ ‫جيطرى رابةرى ئةوساو‬ ‫مامؤستا سديقى َ‬ ‫ئةنداميكى‬ ‫رابةرى َئيستاى بزووتنةوةو ضةند‬ ‫َ‬ ‫سةركردايةتى دانيشتبوون و قسةيان‬ ‫لةسةر ئةم َثيشهاتة نويَيةو رووداوةك��ةى‬ ‫خيَلى حةمةو نيطةرانى بزووتنةوة سةبارةت‬ ‫َ‬ ‫بةبارودؤخةكة دةك��رد‪ ،‬مشتوم ِرى ضروث ِر‬ ‫لةسةر ئةوةش دةكرا كة َ‬ ‫هةلةبجة نةكريَتة‬ ‫َ‬ ‫مؤلطةى سةربازى و بوونى ئةم بؤسةو بازطةو‬ ‫بآلوةثيكراوة شارةكة دةكاتة طؤ ِرةثانى‬ ‫هيزة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫شة ِر‪..‬‬ ‫ئ��ةوةى م��ةرام��ى س��ةردان��ةك��ةى من‬ ‫بوو ئةوةبوو كة بؤضوونى خؤم دةربارةى‬ ‫رةوشةكة بطةيةنمة جةنابى مامؤستا مةال‬ ‫عةلى و برايانى سةركردايةتى كة ثوختةكةى‬ ‫ئةوةبوو شة ِر لةبةرذةوةندى بزووتنةوة نيية‪،‬‬ ‫هةرضةندة قيادةى بزووتنةوة بةهةموو‬ ‫شيضوةيةك خؤيان لةشة ِر دةثاراست‬ ‫و دةيانويست دؤخ��ى َنيوانيان لةطةلض‬ ‫يةكيتيدا ئاسايى بكريَتةوة‪ ،‬بةآلم ئاراستةى‬ ‫َ‬ ‫رووداوةكان لةدةستى بزووتنةوةدا نةبوون و‬ ‫َ‬ ‫بةردةوام َ‬ ‫دةخولقا‪.‬‬ ‫حالةتى نةخوازراو‬ ‫بةم دةقة بةجةنابى رابةرم وت‪ :‬قوربان‬ ‫هيزةى الى‬ ‫ئةم بزووتنةوةيةى َئيستاو ئةو َ‬ ‫جةنابت ماوةتةوة ئةوة نيية كة شةرةكانى‬ ‫كؤتايى نةوةدو حةوت و رووبةرووبوونةوةكانى‬ ‫مليى َ‬ ‫دارى و طردى طؤى بؤ دةك��ردى‪،‬‬ ‫َ‬ ‫زؤربةى َثيشمةرطة بةئةزموونى بزووتنةوة‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلى ئيسالمى و‬ ‫كةوتوونةتة الى‬ ‫ثي‬ ‫ئةوانيش ئةو َثيشمةرطانةيان ثاشةكشة َ‬ ‫َ‬ ‫خورمال و ئاماذةى ئةوةش‬ ‫كردووة بؤ ناوضةى‬ ‫دةخويضنريَتةوة ئةوان َطلؤثى سةوزيان بؤ ئةو‬ ‫هيزانة َ‬ ‫كردبيت و َبياليةنيان َثيوة ديارة‪،‬‬ ‫هةل َ‬ ‫َ‬ ‫هةروةها تواناى مادى و سةربازى بزووتنةوة‬ ‫لةو ثة ِرى خراثيدا بوو‪ ،‬ضونكة زؤربةى ضةك‬ ‫و تةقةمةنى و جبةخانةكانى بزووتنةوةى‬ ‫َ‬ ‫هةلةبجةبوون‬ ‫ئيسالمى ل����ةدةرةوةى‬ ‫كاتيك ئةو برايانةى مامؤستا عةلى باثير‬ ‫َ‬

‫‪38‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫جيابوونةوة دةستيان بةسةر زؤربةيدا طرتبوو‪،‬‬ ‫جبةخانةيةك لةسةرطةت مابوويةوة ئةويش‬ ‫الى بيضاليةنةكان بوو‪ ،‬بزووتنةوة هةر‬ ‫خاوةنى ئةو ضةك و مةخزةنانةبوو بةدةستى‬ ‫َثيشمةرطةكانيةوة بوو‪..‬‬ ‫ه��ةروةه��ا بؤضوونم واب��وو مةلةفى‬ ‫بزووتنةوة َتي َ‬ ‫كةل بة مةلةفى هيض اليةكيتر‬ ‫نةكريَت‪ ،‬بةتايبةتى دؤسيةى جوندولئيسالم‪،‬‬ ‫عةرزى جةنابى رابةرم كرد كة باش واية‬ ‫َ‬ ‫تةفاهوميك كة‬ ‫يةكيتيدا بطةينة‬ ‫لةطةل‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫تيميكى‬ ‫لةباشترين حالةتدا دروستكردنى َ‬ ‫ض��ةك��دارى هاوبةشة بؤ ط��ة ِران بةسةر‬ ‫هيزةكانى ه��ةردوو الدا لةناو َ‬ ‫هةلةبجةدا‬ ‫َ‬ ‫بةمةبةستى َطي ِرانةوةيان بؤ شويَنةكانى‬ ‫خؤيان‪َ ،‬ثيش منيش جةنابى مامؤستا سديق‬ ‫هةمان ئةو قسانةى بةزياتريشةوة كردبوو‪،‬‬ ‫بؤية جةنابى مامؤستا مةال عةلى(بة ِرةحمةت‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ئةو بؤضوونانةى‬ ‫َبيت) وتى منيش‬ ‫َئيوةدام‪ ،‬وتى بةمامؤستا سديق تؤو مامؤستا‬ ‫جةميل عةبدولرةحمانى قائيمقامى ئةو كاتةى‬ ‫َ‬ ‫هةلةبجةو كاك كاميل تؤيش(بةندة) ب ِرؤن‬ ‫بؤ َ‬ ‫مةلبةندى نؤى شارةزوورو سةرةخؤشى‬ ‫خيَلى حةمةيان َلى بكةن و ئةو‬ ‫رووداوةكةى َ‬ ‫َثيشنيارةيان بخةنة بةردةست و َ‬ ‫هةول بدةن‬ ‫ببيتةوة‪.‬‬ ‫هيور َ‬ ‫بارودؤخةكة َ‬ ‫ل��ةو كاتةدا مامؤستا نامةيةكى مام‬ ‫َ‬ ‫هةندى‬ ‫جةاللى ثيشان داين كة بة ِريَزةوة‬ ‫طلةيى لةمامؤستا َتيدابوو دةرب��ارةى ئةو‬ ‫رةبيةيةى دةبوو بزووتنةوة لةسة شاخى‬ ‫َ‬ ‫شنروى دايبناية‪ ،‬دياربوو َثيشتر مامؤستا‬ ‫و مام جةالل لةسةر ئةوة ريَككةوتبوون‬ ‫َ‬ ‫لةشنروى و سنوورةكةى خؤيدا‬ ‫بزووتنةوة‬ ‫هةبيت بؤ ئةوةى اليةنيتر‬ ‫رةبيةى ضةكدارى َ‬ ‫نةنينةوة‪ ،‬ئةمةش َثيش‬ ‫بشيوى َ‬ ‫لةشارةكةدا َ‬ ‫َ‬ ‫خيلى حةمة‪ ،‬بةآلم ئةو رووداوة‬ ‫رووداوةكةى َ‬ ‫هةموو شتةكانى ئاوةذوو كردةوة‪..‬‬ ‫لةناو َ‬ ‫مةلبةندى ‪9‬ى شارةزووردا‬ ‫وةفدةكةى َئيمةو نزيكةى‪َ 12‬ثيشمةرطة‬ ‫رؤيشتينة َ‬ ‫يةكيتى‬ ‫مةلبةندى نؤى شارةزوورى َ‬ ‫نيشتيمانى كوردستان و لةاليةن مامؤستا‬ ‫شاهؤى بةرثرسى ئةو كاتةى َ‬ ‫مةلبةندةوة‬ ‫بةخيرهاتنمان َليكرا‪ ،‬بةآلم توو ِرةيى و‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫نيطةرانى بةرووالةتى برادةرانى مةلبةندةوة‬ ‫خيَلى حةمةوة‪..‬‬ ‫دياربوو بةهؤى رووداوةكةى َ‬ ‫مامؤستا سديق دةستى بةقسة كردو سةرةتا‬

‫سةرةخؤشى لةوان كرد بةهؤى قوربانييةكانى‬ ‫َ‬ ‫هةندى قسةيتر كرا‪،‬‬ ‫خيَلى حةمةوةو‬ ‫رووداوى َ‬ ‫تةنها ‪ 10‬دةقيقةيةك بةسةر دانيشتنةكةى‬ ‫كةسيك هاتة ذوورةوةو‬ ‫َئيمةدا َتيثة ِريبوو كة َ‬ ‫وتى مامؤستا شاهؤ لةبازطةى زةمةقى شة ِرةو‬ ‫تةقة دةستى َثيكردووة‪َ ،‬ئيمةش هةستاين‬ ‫و وتمان بةو برادةرانةى َ‬ ‫يةكيتى‬ ‫مةلبةندى َ‬ ‫نةهيَلين‬ ‫ثى رابطرين و َ‬ ‫با ب ِرؤين و تةقةيان َ‬ ‫شة ِرةكة تةشةنة بكات‪ ،‬بةآلم مامؤستا‬ ‫شاهؤ بةمامؤستا سديق و َئيمةى وت كة‬ ‫نةخير دانيشن‪َ ،‬ئيمة وتمان خؤمان دة ِرؤين‪،‬‬ ‫َ‬ ‫مامؤستا شاهؤ وتى‪ :‬نا مامؤستا َئيوة الى‬ ‫دةميننةوة َثيويست ناكات ب ِرؤن‪ ،‬ئةو‬ ‫َئيمة َ‬ ‫كاتة زانيمان كة َئيمة دةستبةسةرين و وةك‬ ‫بارمتة طيراوين‪..‬‬ ‫لةدةرةوةى ذوورةكةش طويَمان لةدةنط‬ ‫و هةراى َثيشمةرطةكانيشمان بوو كة بةزؤر‬ ‫هيناية‬ ‫ضةكةكانيان َلى سةنراو ئةوانيشيان َ‬ ‫ذوورةك��ةى َئيمة‪ ..‬خؤر ب��ةرةو ئاوابوون‬ ‫دةرؤيشت كة تةقة كةوتة ناوشاريش و‬ ‫بةتايبةتى دةورو بةرى َ‬ ‫يةكيتى‪،‬‬ ‫مةلبةندى َ‬ ‫دةنطى ئاربيجى و دؤشكةو بيكةيسى بةناو‬ ‫يةكدا دةضوو‪َ ،‬ئيمةش كة ‪15‬كةس بووين‬ ‫جيطرى راب��ةرى طشتييةوة‪،‬‬ ‫بةجةنابى َ‬ ‫َ‬ ‫لةذوورةكةى بةرثرسى مةلبةندى نؤدابووين‬ ‫و ضاوة ِروانى ضارةنووسى نةزانراوى خؤمان‬ ‫دةكرد‪..‬‬ ‫يةكيتى تةلةفوونيان‬ ‫ئةو برادةرانةى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةل مامؤستا‬ ‫خستة ئيختيارمان كة قسة‬ ‫مةال عةلى بكةين بةمةبةستى راطرتنى‬ ‫تةقةو ئاطاداركردنةوةى لةبوونى َئيمةش‬ ‫الى َ‬ ‫يةكيتى‪ ،‬مامؤستا سديق ضةند‬ ‫مةلبةندى َ‬ ‫جاريَك تةلةفوونى كردو مامؤستا جةميل‬ ‫شيوةو لةوةش ئاطادارمان‬ ‫ومنيش بةهةمان َ‬ ‫كردنةوة كة طيانى َئيمة لةمةترسيداية‬ ‫نةوةستيت‪ ،‬بةآلم دياربوو‬ ‫ئةطةر شة ِرةكة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بارودؤخةكة لةكؤنترؤلى مامؤستاى رابةريش‬ ‫لةنيوةشةوداو بةنارةحةت‬ ‫دةرضووبوو‪ ،‬بؤية َ‬ ‫توانرا تةقة ِرابطيريَت و خؤشبةختانة كةسيش‬ ‫ن��ةك��وذرا‪ ،‬تةنها ضةند َثيشمةرطةيةكى‬ ‫بزووتنةوة بريندار بوون‪..‬‬ ‫َ‬ ‫ثاشةكشةى بزووتنةوة بؤ تةويَلة‬ ‫َ‬ ‫بةردةوامى شة ِرةكة طيانى كؤمةلَيك‬ ‫ئةندامى بززوتنةوةى دةخستة مةترسييةوة‬ ‫كة شةخسى دووةمى حزبةكة لةناوياندابوو‪،‬‬


‫فشارو تةلةفوونةكانى َئيمةش َ‬ ‫رؤلى بينى‬ ‫هيوركردنةوة‪ ،‬لةراستيدا َ‬ ‫ثالنةرةكةش‬ ‫بؤ َ‬ ‫تةنها ترس نةبوو هةرضةندة ترسيش لةو‬ ‫جؤرة َ‬ ‫حالةتانةدا ئاسايى و ضاوة ِروانكراوة‪،‬‬ ‫َ‬ ‫بةلكو لة بنة ِرةتةوة قةناعةتمان بةوة نةبوو‬ ‫نى‬ ‫بزووتنةوة خؤى لةشة ِريَكةوة‬ ‫َ‬ ‫بطلي َ‬ ‫نةبيت و اليةنيتريش ئةو‬ ‫لةبةرذةوةندى َ‬ ‫شة ِرةى َ‬ ‫يانطيرساندبيت‪ ،‬جطة لةوةى‬ ‫هةل‬ ‫َ‬ ‫تواناو ئيمكانياتى بزووتنةوة لةرووى مادى و‬ ‫مةعنةوييةوة كة لةسةرةوة ئاماذةمان بؤ كرد‬ ‫بؤ ئةوة دةستى نةدةدا خؤى دووضارى شةرو‬ ‫رووبة ِروبوونةوة بكات‪.‬‬ ‫لةاليةكيتريشةوة راطرتنى شة ِرو تةقةش‬ ‫زةمانةتى ثاراستنى ئةمنيةتى ئةندامان و‬ ‫بارةطاكانى بزووتنةوةى َتيدا نةبوو بةو هؤيةوة‬ ‫هيزيَكى طةورةى‬ ‫تازة شة ِرو تةقة ِرووى داوةو َ‬ ‫يةكيتيش روويان لةشارةكة كردووةو زؤربةى‬ ‫َ‬ ‫س��ةرك��ردةو ضةكدارةكانيش نةناسراون‬ ‫بةدؤخى ناوضةكةو ئةطةرى ئيستيفزاز و‬ ‫دةمي َنيتةوة‪ ،‬بؤية سةركردايةتى‬ ‫َثيكدادان هةر َ‬ ‫هيزةكانى بؤ‬ ‫دا‬ ‫ئةوةى‬ ‫بزووتنةوة ب ِريارى‬ ‫َ‬

‫ثى بكات و خؤى‬ ‫ناوضةى تةويَ​َلة ثاشةكشة َ‬ ‫البدات لةشة ِرو رووبةرووبوونةوةي زياترو بةو‬ ‫هؤيةشةوة َ‬ ‫بشيوى و زيان‬ ‫هةلةبجة دووضارى َ‬ ‫نةبيتةوة‪ ،‬هةروةها ئةو ئةندام و بةرثرسانةى‬ ‫َ‬ ‫يةكيتين طيانيان نةكةويَتة‬ ‫بزووتنةوةش الى َ‬ ‫مةترسييةوة‪.‬‬ ‫كاتذمير ‪2‬ى شةوبوو كة وتيان‬ ‫نزيكةى‬ ‫َ‬ ‫بزووتنةوة ئينسيحابى كردو سةيارةكانيان‬ ‫عةبابةيليى ثشتى َ‬ ‫هةلةبجةوة‬ ‫لةريَطاى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دةكشين‪ ،‬دواتر بةرثرسى‬ ‫شنروى هةل‬ ‫بةرةو‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هةندى لةو برادةرانةى تر داواى‬ ‫مةلبةندو‬ ‫َليبووردنيان لةمامؤستا سديق و َئيمةش‬ ‫كرد كة تةنها مةبةستيان ئةوة بووة بةهؤى‬ ‫ببيتةوةو‬ ‫هيور َ‬ ‫مانةوةى َئيمةوة بارودؤخةكة َ‬ ‫ببنة هؤكارى نة ِرشتنى خويَن‪..‬‬ ‫جيطاى خؤيةتى ئاماذة بؤ ئةوةش بكةم‬ ‫َ‬ ‫كة لةماوةى ئةو شةوةدا ريَز لة مامؤستا سديق‬ ‫جيطاى خةوتن و‬ ‫طيراوةو تةنانةت َثييان وت َ‬ ‫ثشوو هةية بؤ بةريَزتان و فةرموويان َليكرد‪،‬‬ ‫بةآلم مامؤستا سديق رةتى كردةوةو وتى من‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ئةم َثيشمةرطانةى خؤمدام و َلييان‬

‫جيا نابمةوة‪.‬‬ ‫َ‬ ‫هةندى زانيارى‬ ‫مامؤستا شاهؤ لةسةر‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هةندى توندى‬ ‫هةلةى برادةريَك ئةو شةوة‬ ‫َ‬ ‫هينا بةحوكمى‬ ‫و زبرى لةطةل مندا بةكار َ‬ ‫رؤذنامةنووسيكى ديارى‬ ‫ئةوةى نووسةرو‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هةندى‬ ‫ناو بزووتنةوة بووم و لةو كاتةشدا‬ ‫يةكيتى نووسرابوو كة‬ ‫نووسينى دذى‬ ‫َ‬ ‫بةرثرسى َ‬ ‫مةلبةندى نؤى شارةزوور دةيويست‬ ‫من بةرثرسيار بكات لةو نووسينانة‪ ،‬خوا‬ ‫كردى ئةو شةوة كةس نةكوذراو ئةو هةموو‬ ‫تةق و تؤقة قوربانى َلى نةكةوتةوة‪.‬‬ ‫لةطةل كاك كؤسرةت رةسولَ‬ ‫َ‬ ‫كؤبوونةوة‬ ‫ئ��ةو ش��ةوةم��ان ب��ةس��ةردا َتيثة ِرى و‬ ‫سبةينى سةرلةبةيانى(‪ )9/25‬ضةند‬ ‫بؤ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫يةكيتى و لةطةليشياندا حاجى‬ ‫بةرثرسيكى َ‬ ‫َ‬ ‫ساحيبى نويَنةرى َئيران كة لةناو َ‬ ‫هةلةبجةدا‬ ‫َ‬ ‫نوَينةرايةتييةكى هةبوو سةردانى َئيمةيان‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هةندى‬ ‫لةطةل جةنابى مامؤستا سديقدا‬ ‫كردو‬ ‫طفتوطؤيان كرد‪ ،‬دواتر َئيمةيان بةرةو سةراوى‬ ‫سوبحان ئاغاى نزيك سةيد سادق برد كة‬ ‫وائةزانم قيادةى عةمةلياتةكانى َ‬ ‫هةلةبجة‬ ‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫‪39‬‬


‫َ‬ ‫لةوى بوو‪ ،‬وتيان كاك كؤسرةت حةز دةكات‬ ‫بتانبينيت‪.‬‬ ‫َ‬ ‫سى كةسةى وةفدةكة لةطةلَ‬ ‫َئيمة ئةو َ‬ ‫َ‬ ‫رةسولدا دانيشتين و دةربارةى‬ ‫كاك كؤسرةت‬ ‫بارودؤخةكة قسةى زؤرمان كرد‪ ،‬نايشارمةوة‬ ‫كاك كؤسرةت زؤر نيطةران بوو لة رؤيشتنى‬ ‫مامؤستا مةال عةلى بؤ تةويَ​َلةو َ‬ ‫ضؤلكردنى‬ ‫َ‬ ‫بةئيمةشى‬ ‫بارةطاكانى بزووتنةوة‬ ‫لةهةلةبجة‪َ ،‬‬ ‫يةكيتى و خؤى بةجةنابى‬ ‫وت كة ثةيامى َ‬ ‫رابةر بطةيةنن كة ئةوان هيضيان لةطةلَ‬ ‫بزووتنةوةدا نييةو داوا لةمامؤستا مةال عةلى‬ ‫بكةن بطةريَتةوة بؤ َ‬ ‫هةلةبجةو ناو بارةطاكانى‬ ‫خؤيان‪ ،‬من يةكةمجارم بوو كة لةنزيكةوة‬ ‫َ‬ ‫كةسيكى‬ ‫رةس��ول ببينم‪ ،‬ئةو‬ ‫كؤسرةت‬ ‫َ‬ ‫زمانيكى دبلؤمات بوو‬ ‫لةسةرخؤو خاوةن‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةلمانداو ريَزى زؤرى لةمامؤستا سديق و‬ ‫َئيمة طرت‪.‬‬ ‫ئةو رؤذة تا نيوة ِرؤ لةسةراو ماينةوةو‬ ‫دواتر هاتينةوة بؤ َ‬ ‫مةلبةندى نؤى شارةزوورو‬ ‫سةيارةكانمان وةرطرتةوةو طة ِراينةوة بؤ‬ ‫َ‬ ‫مالةكانمان‪ ،‬جةنابى مامؤستا سديق رؤيشتةوة‬ ‫َ‬ ‫بؤ مالى خؤيان و هةنديَك لةو َثيشمةطانةش‬ ‫كة داب ِرابوون الى ئةو مانةوة‪ ،‬هةرضةندة‬ ‫يةكيتى داوايان كرد مامؤستا سديق‬ ‫اليةنى َ‬ ‫بضيتةوة ناو بارةطاى سكرتاريةتى رابةرى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دابنيشيت‪،‬‬ ‫طشتى و مةكتةبى سياسى و لةوى‬ ‫َ‬ ‫بةآلم مامؤستا سديق ئةوةى نةكردو ترسى‬ ‫ئ��ةوةى هةبوو بةم ك��ارة درز بخاتة ناو‬ ‫ريزةكانى بزووتنةوةوةو َ‬ ‫هةلَيستى سياسى‬ ‫َ‬ ‫لةهةلةبجةو تةويَ​َلة‬ ‫بزووتنةوةى ئيسالمى‬ ‫بةدوو ئاراستةى جياوازدا ب ِروات‪.‬‬ ‫جيطرى‬ ‫بؤ رؤذى دوات��ر(‪ )9/26‬جةنابى َ‬ ‫راب��ةرى طشتى داواى لةمن كرد ب ِرؤم‬ ‫َ‬ ‫لةهةلةبجة‬ ‫بؤ تةويَ​َلةو بةباشى نةزانى‬ ‫بمينمةوة‪ ،‬ضونكة بةداخةوة لةم جؤرة‬ ‫َ‬ ‫بارودؤخانةدا هةميشة ميدياكارةكان باجى‬ ‫طرذى و ناسةقامطيرييةكان دةدةن‪ ،‬هةروةها‬ ‫داواى كرد واقيعى رووداوةكانى ئةو شةوةو‬ ‫دانيشتنةكةمان لةسةراو و قسةكانى كاك‬ ‫كؤسرةت رةسول بةجةنابى رابةر بطةيةنم‪.‬‬ ‫طة ِرانةوة بؤ تةويَ​َلة‬ ‫جةنابى مامؤستا سديق داواى لةو‬ ‫َ‬ ‫لةهةلةبجةبوو‬ ‫نويَنةرايةتييةى َئيران كرد كة‬ ‫ئةنداميكمان بطةيننة تةويَ​َلة‪ ،‬منيش‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةل برادةريَكى‬ ‫بةسةيارةيةكى ئةوان و‬

‫‪40‬‬

‫ذمارة (‪)5(..)51‬ي حوزةيراني (‪)2012‬‬

‫َ‬ ‫لةخورمال‬ ‫َئيرانيدا بةرةو تةويَ​َلة بة ِر َى كةوتم‪،‬‬ ‫و لةسةر ريَطاى َنيوان ئةو شارؤضكةيةو‬ ‫ئاوايى رؤستةم ب��ةط َثيشمةرطةكانى‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلى ئيسالمى و هةموو ئةو ئةندامانةى‬ ‫َ‬ ‫ثى كرابوو‬ ‫لةهةلةبجةوة ثاشةكةشةيان َ‬ ‫كؤبووبوونةوة‪ ،‬بةناوياندا رةت بووين و من‬ ‫دةستم بةرز كردةوةو سةالمم كرد بؤ زؤربةيان‬ ‫بةو َثييةى هةموويان براو هاوسةنطةرى‬ ‫دَيرين بووين‪ ،‬ئةوةى سةمةرةبوو لةناو ئةو‬ ‫َ‬ ‫مندالكارى كورتةباآل‬ ‫كةسيكى‬ ‫ئاثؤرايةوة‬ ‫َ‬ ‫شريتيكى‬ ‫لةو برايانةى راثة ِرين(نةهزة) كة‬ ‫َ‬ ‫بةشيوةيةك‬ ‫بيكةيسى لةخؤى َثيضابوو‬ ‫َ‬ ‫ديمةنيكى ناشيرينى هةبوو هاوارى كرد‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫مةيةلن ب ِروات)‪،‬‬ ‫(ئةوة حةرةكةيةكة بيطرن‬ ‫َ‬ ‫كؤمةل نرخيان بؤ‬ ‫هةرضةندة ئةو برايانةى‬ ‫هات و هاوارةكةى دانةنا بةآلم من لةناخةوة‬ ‫ئازارم َثيطةيشت و َ‬ ‫لةدلى خؤمدا وتم ئاواتة‬ ‫لةمَِيذينةكةتان هاتةدى كة ئةو بزووتنةوةية‬ ‫لةت بكةن و بياندةن بةطذى يةكتردا‪.‬‬ ‫نزيكةى سةعات ‪10‬ى َثيشنيوة ِرؤ‬ ‫بوو طةيشتمة تةويَ​َلةو رؤيشتمة خزمةتى‬ ‫مامؤستاى رابةرو ئةو برايانةى سةركردايةتى‪،‬‬ ‫مامؤستاى مةرحوم بةتوندى باوةشى ثيا‬ ‫كردم و سوثاسى خواى كرد كة رزطارم بووةو‬ ‫َ‬ ‫يةكيتى‬ ‫بيستبووى ئةو شةوة‬ ‫لةمةلبةندى َ‬ ‫بةرثرسى َ‬ ‫َ‬ ‫مةلبةند هةندى قسةى زبرى‬ ‫َ‬ ‫بةرامبةرم كردبوو‪ ،‬لةطةل مامؤستاو برايانى‬ ‫سةركردايةتى دانيشتم و وردةكارى رةوشى‬ ‫هةلةبجةو طوزةران و َ‬ ‫َ‬ ‫حالى َئيمة لةو شةوةدا‬ ‫َ‬ ‫يةكيتى دةستبةسةربووين‬ ‫كة‬ ‫لةمةلبةندى َ‬ ‫َ‬ ‫و ثةيامةكةى كاك كؤسرةت رةسوليشم‬ ‫بةسةرزارى طةياندة مامؤستا‪..‬‬ ‫طة ِرانةوة بؤ َ‬ ‫هةلةبجة‬ ‫ن��زي��ك��ةى ‪13‬رؤذ ب��زووت��ن��ةوةو‬ ‫سةركردايةتييةكةى لةتةويَ​َلة مايةوةو‬ ‫هةولةكان لةضةند َ‬ ‫َ‬ ‫قؤلَيكةوة‬ ‫لةو ماوةيةدا‬ ‫هيوربوونةوةو ئاساييكردنةوةى‬ ‫لةئارادابوون بؤ َ‬ ‫بارودؤخةكةو ريَكخستنةوةى ثةيوةندييةكانى‬ ‫يةكيتى‬ ‫َنيوان بزووتنةوةى ئيسالمى و‬ ‫َ‬ ‫نيشتيمانى كوردستان‪ ،‬دواج��ار وةفدى‬ ‫باآلى هةردووال لةشارى (قةسرى شيرين)‬ ‫ى َئيران بةناوبذيوانى كؤمارى ئيسالمى‬ ‫ريَككةوتننامةى ئاشتى و ريَكخستنةوةى‬ ‫ثةيوةندييةكانى هةردووال ئيمزا كرايةوةو‬ ‫بزووتنةوة خؤى بؤ طة ِرانةوة بؤ َ‬ ‫هةلةبجة‬

‫ئامادة كرد‪.‬‬ ‫ضةند رؤذيَك َثيش ئةوةى سةركردايةتى‬ ‫بزووتنةوة بطة ِريَتةوة بؤ َ‬ ‫هةلةبجة نزيكةى‬ ‫‪70‬ئ��ةن��دام و َثيشمةرطةى بزووتنةوة‬ ‫بةكاروانيك طة ِرانةوة بؤ ناو شارو رؤيشتنةوة‬ ‫َ‬ ‫ناو بارةطاكانى خؤيان‪ ،‬بةطةيشتنى ئةوان‬ ‫جيطرى رابةرى‬ ‫جةنابى مامؤستا سديقى َ‬ ‫طشتيش هاتةوة بؤ ناو بارةطاى سكرتاريةت و‬ ‫هيور بوويةوة‪.‬‬ ‫بارودؤخةكة تا ِرادةيةكى باش َ‬ ‫ط��ي�� ِران��ةوة ثوختةى‬ ‫ئ���ةوةى ب��ؤم َ‬ ‫رووداوةكانى ئةو ِرؤذانةبوو كةناوضةكةى َثيدا‬ ‫َتيثة ِرى و بةشى هةرةزؤريشى دةرهاويَشتةى‬ ‫كارةساتى َ‬ ‫هةلوةشاندنةوةى يةكبوون و‬ ‫لةت و ثةتكردنى بزووتنةوةى ئيسالمى‬ ‫بوو‪ ،‬ئةوانةش كة َئيستا قسةى زل ئةكةن‬ ‫و مزايةدة بةسةر َ‬ ‫خةلكيترةوة دةكةن‬ ‫َ‬ ‫هةلةبجةيان بةريَككةوتننامة‬ ‫كة طواية‬ ‫بةيةكيتى كردووة َثيش بزووتنةوة‬ ‫تةسليم‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هيشت و هةر ئةوانيش‬ ‫بةجي‬ ‫ةبجةيان‬ ‫هةل‬ ‫َ َ‬ ‫مةليكى َبى ثة ِرو َ‬ ‫بال و‬ ‫بزووتنةوةيان كردة َ‬ ‫دةستيان بةسةر ضةك و جبةخانةكانيدا طرت‬ ‫و دواتر ضارةنووسى ئةو ضةكانةشمان بينى‬ ‫ضؤن تةسليم كران‪.‬‬ ‫َ‬ ‫كةهةلسو ِراوى‬ ‫ماوةتة َبلَيم‪ :‬زؤربةمان‬ ‫ناو ئةو حزبةبووين بةشدارى زؤر كؤ ِرو‬ ‫كؤبوونةوةمان كردووةو زؤر شتمان بةئةمانةت‬ ‫بةطويَدا دراوةو َئيستا دةتوانين بؤ دذايةتى‬ ‫بهينين‪ ،‬بةآلم َبيطومان‬ ‫يةكتر بةكارى َ‬ ‫دةمش ِرى و خيانةت لةئةمانةت لةئةخالقى‬ ‫َ‬ ‫موسلمان نيية‪ ،‬لةويش خراثتر سيناريؤ‬ ‫خولقاندن و درؤ َ‬ ‫َ‬ ‫هةلبةستن و خؤطةورةكردن‬ ‫و بوهتان كردنة بؤ م��ردووةك��ان هةر‬ ‫لةبةرئةوةى نةماون تواناى وةآلمدانةوةيان‬ ‫نيية‪ .‬طةورةيى مرؤظ لةوةدا نيية هةر رؤذةو‬ ‫لةبةرةى طةورةيةكةوة تةقة لةطةورةيةكيتر‬ ‫بكات كة َثيشتر دؤستايةتى كردووةو ئةوةندة‬ ‫َ‬ ‫لةطةليدا رؤض��ووة بةشى دووركةوتنةوةو‬ ‫َ‬ ‫نةهيشتووةتةوة‪ ،‬بةآلم‬ ‫لةطةليدا‬ ‫شة ِرى‬ ‫َ‬ ‫كة دوور ك��ةوت��ووةت��ةوة ش��االوى درؤو‬ ‫سوكايةتييةكانى ديسان بةشى ئاشتى تيادا‬ ‫نةهيشتووةتةوة‪ ،‬ضونكة دواجار هةموومان‬ ‫َ‬ ‫مسولمانين و كوردطوتةنى تف َ‬ ‫َ‬ ‫هةلدةى‬ ‫بةئوميدى‬ ‫ناوضةوانى خؤت دةطريَتةوة!‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ئاشتى و ئارامى هةميشةيى بؤ وآلتةكةمان و‬ ‫دووبارةنةبوونةوةى ئةزموونة َتالةكان‪.‬‬


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.