Biznes Ogrodniczy - marzec 2024

Page 1

Szarotka

stawiają na rozwój i edukację

Rozmowa z Wojciechem Nowym, Dyrektorem Operacyjnym Centrum Ogrodniczego Szarotka

Strona 8

Centra Ogrodnicze
www.biznes-ogrodniczy.pl OGÓLNOPOLSKI MAGAZYN BRANŻY OGRODNICZEJ
BIZNES OGRODNICZY
2024
2080-1610
NR 2/139 marzec
ISSN
s. 16 Kwietna łąka – ciekawy trend ogrodowy Pracownik w centrum ogrodniczym s. 36 s. 14 Czas na trawnik
COME AND GROW THE WORLD’S BIGGEST GARDEN AND BBQ TRADE FAIR COLOGNE, 16.–18.06.2024 SAVE THE DATE FOR JUNE! Przedstawicielstwo Targów Koelnmesse w Polsce Sp.j. info@koelnmesse.pl Tel. +48 22 848 80 00 | Tel. +48 22 848 80 11 www.spogagafa.com

Wiosna nabiera rozpędu…

TTrzy, dwa, jeden start! Chciałoby się powiedzieć w centrach i sklepach ogrodniczych. Już marzec a co za tym idzie bardzo intensywny start w nowy sezon.

Dlatego też w marcowym wydaniu warto przeczytać wywiad numeru – a w nim opowieść Wojciecha Nowego o zarządzaniu centrami ogrodniczymi Szarotka. Co stoi za sukcesem tych dwóch placówek, których przygoda z ogrodnictwem zaczęła się ponad 30-ści lat temu? Przeczytajcie. Poza tym rozpoczyna się sezon siania traw, więc ten asortyment to „must have” w każdym sklepie. Na co stawiają klienci jakie nasiona na trawniki kupują oraz jak zmienił się rynek nawozów do trawników – o tym wszystkim przeczytacie w bieżącym numerze. Warto również sięgnąć po lekturę raportu z badań na temat trendów w ogrodnictwie. A

Garden Media Group zbadała w jakim kierunku rozwija się ogrodnictwo w 2024 roku i na co warto postawić. Do tego jak zwykle dużo nowości, informacji o branży oraz Puls Branży – czyli jakie wydarzenia się odbyły a jakie odbędą na rynku ogrodniczym.

Zachęcam do lektury - zarówno w wersji drukowanej, jak i elektronicznej na portalu www.biznes-ogrodniczy.pl

Karolina Kałdońska Redaktor Naczelna

3 OD REDAKCJI

Wiosenne nawożenie trawnika

Nawozy do trawników to jeden z najszybciej rotujących produktów w centrach ogrodniczych. Wynika to z faktu, iż nawożenie trawników jest najważniejszym zabiegiem pielęgnacyjnym w ogrodzie. Rozpoczyna się go już wiosną i przeprowadza się co 3-4 tygodnie aż do końca sierpnia. s. 20

OD REDAKCJI

3 Wiosna nabiera rozpędu

FELIETON

6 Idzie nowe

WYWIAD

8 Centra Ogrodnicze Szarotka stawiają na rozwój

WARTO WIEDZIEĆ

14 Czas na trawnik

16 Kwietna Łąka – ciekawy trend ogrodniczy

20 Wiosenne nawożenie trawnika

22 Przegląd nawozów do trawników

SEGMENT RYNKU

24 Naturalne Środki Ochrony roślin – moda czy konieczność

JAK SPRZEDAWAĆ WIĘCEJ

28 Naturą w owada. Rośliny antykomarowe

TRYBIKI RYNKU

30 Ciekawe trendy w narzędziach ogrodniczych

SZKOLENIA

36 Pracownik w centrum ogrodniczym

TRENDY

38 Nowe trendy na 2024 rok w ogrodnictwie

PULS BRANŻY

42 Home&Garden Congress za nami

44 Optymistyczne wyniki 22 Targów Grupy PSB w Kielcach

46 Kiermasz ogrodniczy Wiosna w Ogrodzie 2024 w Renku

48 Rodzinne Warsztaty Ogrodnicze po raz kolejny

50 Spoga+Gafa 2024 Duży wzrost liczby europejskich wystawców

50 Firma Torseed uhonorowana

4 SPIS TREŚCI

Naturalne Środki

Ochrony roślin – moda czy konieczność?

Wraz ze zmieniającymi się warunkami co do używania ŚOR w uprawach hobbystycznych oraz zaostrzaniem się prawa wielu kupujących sięga po naturalne czy ekologiczne środki ochrony roślin. Czy ten kierunek jest koniecznością?

s. 24

Nowe trendy na 2024 roku w ogrodnictwie

The Garden Media Group opublikowała 2024 Garden Trend Report z nadrzędnym tematem „Eko-Optymizmu”. Coroczny raport koncentruje się na siedmiu trendach: „Zoom Out”, „Horti-futurism”, „Delight in the Dark”, „Bugging Out”, „Hanging in There”, „Nature Calls” i „Color of the Year”. s. 38

OGÓLNOPOLSKI MIESIĘCZNIK BRANŻOWY

DLA KADRY KIEROWNICZEJ, SKLEPÓW, CENTRÓW I HURTOWNI OGRODNICZYCH

WYDAWCA:

Media Experts Karolina Żyła Kałdońska

ul. E. Raczyńskiego 17 60-465 Poznań e-mail: karolina.kaldonska@biznes-ogrodniczy.pl www.biznes-ogrodniczy.pl

Dystrybucja w obiegu zamkniętym – bezpośrednio do placówek handlowych Docieramy do 7 tys. decyzyjnych osób w firmach działających w branży ogrodniczej

REDAKTOR NACZELNA

Karolina Kałdońska karolina.kaldonska@biznes-ogrodniczy.pl

REDAKCJA I SPRZEDAŻ:

Michał Nowak michal@biznes-ogrodniczy.pl

Renata Aleksandrzak

Renata.aleksandrzak@biznes-ogrodniczy.pl Druk i oprawa

CGS Drukarnia sp. z o.o. ul. Towarowa 3, Mrowino 62-090 Rokietnica

ISSN 2080-1610

Współpraca z: GfK Polonia, Euromonitor International, Kantar MillwardBrown, Garden Media Group.

Redakcja nie bierze odpowiedzialności za treść reklam i nie zwraca materiałów niezamówionych. Zastrzegamy sobie prawo skracania i adiustacji tekstów oraz zmiany ich tytułów.

Przedruk w całości bądź części dozwolony jedynie po uzyskaniu pisemnej zgody Wydawnictwa Media Experts Sp. z o.o.

Tytuł weryfikowany przez Kantar Millward Brown.

5 SPIS TREŚCI
BIZNES OGRODNICZY

UUczestnictwo w Home&Garden Congress w Warszawie uświadomiło mi jak daleko branża ogrodnicza jest w tyle i jak odbiega od innych. Siedząc na wykładach i słuchając jak bardzo zmienia się rzeczywistość warto cofnąć się do czasów kiedy nie królował wszechobecny internet, zakupy stacjonarne były jedyny wyjściem dla każdego posiadającego ogród, a pracownik centrum ogrodniczego był kopalnią wiedzy o produktach. Budowało się wtedy nierozerwalne relacje oparte na zaufaniu, eksperckości i poleceniu przez owego specjalistę. Z drugiej strony zmiany to coś, czego nie jesteśmy w stanie uniknąć i każdy bunt lub opór warto

Karolina Kałdońska

redaktor naczelna

sobie przemyśleć, bo gdyby nie postęp do dziś moglibyśmy siedzieć przy świecach w zimowe wieczory. Jednocześnie warto sobie zdawać sprawę z tego, że w świecie wirtualnym wszystko nabiera pędu i zmienia się cały czas. Zachłyśnięci w pewnym momencie mediami społecznościowymi, nieczęsto zdajemy sobie sprawę, że obecnie są one passe i większość ich użytkowników to tzw. dziadersi. Młode pokolenia siedzą w aplikacjach (tzw. apkach), o których większość z nas nie ma pojęcia. A ulegają oni temu co dane firmy chcą by takie osoby zobaczyły lub jakie decyzje podejmowały. Wszechobecne algorytmy, z których kompletnie nie zdajemy sobie sprawy często rządzą naszymi decyzjami. Ktoś setki kilometrów od nas tak opisze produkt czy usługę by wskakiwała ona nam w wyszukiwarce i natrętnie wołała: „kup mnie, jestem Ci niezbędna”. Ileż to razy rozmawiając ze znajomym o nowej kosiarce po jakiejś chwili widzimy na swoim telefonie, reklamy kosiarek do trawy, sklepy z kosiarkami czy rankingi kosiarek. Jesteśmy cały czas badani, śledzeni, podsłuchiwani oraz podpatrywani. Nasze wejścia do internetu,

6
Idzie nowe
FELIETON

Wg. doniesień z 2023 roku ponad 60% ludzi na świecie korzysta z internetu. W Polsce przeciętny internauta spędza w sieci 5,5 godziny. To jednak od nas zależy czy jest to nam niezbędne do życia i pracy, czy tylko marnujemy czas bezrefleksyjnie przeglądając strony i aplikacje.

to czego szukamy czy to o czym rozmawiamy –od razu jest wrzucane do światowego wora „internetowego” a my stajemy się tylko trybikiem w maszynie zakupowo-reklamowej. Czy jest zatem wyjście z tej sytuacji? Niestety nie mamy na nią wpływu. Tylko od nas zależy jak i kiedy będziemy korzystać ze stron czy aplikacji internetowych. Tylko od nas zależy czy budowanie relacji twarzą w twarz będzie i jest dla nas ważne i ważniejsze od rozmowy z botem na stronie internetowej.

Już teraz podnoszą się głosy, że sztuczna inteligencja bardziej zaszkodzi niż pomoże w rozwiązywaniu problemów. Sztuczny, twór, filtrujący zasoby sieci i dający nam odpowiedzi na wiele pytań potrafi wiele, jednak nie ma tego co ma człowiek. Możliwości empatycznej i intelektualnej weryfikacji treści by podejmować słuszne i przemyślane decyzje. Warto więc zatrzymać się na chwilę i zweryfikować swoje podejście do nowoczesnych rozwiązań. Nowoczesność? Postęp? Tak, ale na własnych zasadach – bierzmy to co nam się przyda, to co niezbędne i potrzebne w pracy i życiu. Omijajmy wszystko to co zabiera czas i nigdzie nie prowadzi. Bo obecne życie jest jak labirynt – codziennie trafiamy na ślepe uliczki, z których musimy się wycofać by odnaleźć właściwą drogę do naszych celów. Najważniejsza jest więc ciągła obserwacja zmian i motywacja by w świecie pełnym apek, botów, czy internetowych doradców znaleźć czas na to co ważne: relacje, rozwój a ponad wszystko to co związane z wiosennym ogrodem.

I tego Wam drodzy czytelnicy życzę 

Centra Ogrodnicze Szarotka stawiają na rozwój i edukację

Ponad 27 lat do ś wiadczenia w bran ż y ogrodniczej, dwa nowoczesne obiekty

– centra ogrodnicze, ponad 200 tys klient ów rocznie. O to jak si ę to robi pytamy Wojciecha Nowego Dyrektora Operacyjnego Centrum Ogrodniczego Szarotka.

ROZMAWIA KAROLINA KAŁDOŃSKA

MMarzec to początek intensywnego sezonu w branży ogrodniczej – jak udaje się koordynować zarządzanie dwoma oddalonymi od siebie placówkami?

Zarządzanie wieloma obiektami handlowymi nie jest żadnym problemem o ile ma się wyszkoloną kadrę kierowniczą na ka żdym obiekcie.

W naszej firmie pracuje doświadczony i sprawnie działający zespół ludzi którzy z pasją i zaangażowaniem dążą o realizacji wyznaczonych celów.

Przez wiele lat branża ogrodnicza zmieniała się – jak zmienił się i czego oczekuje współczesny klient?

8
WYWIAD

W ostatnich latach można zaobserwować duży wzrost udziału art. ogrodniczych w sprzedaży każdej z sieci handlowych (zarówno spożywczych jak i budowlanych).

Z jednej strony jest strony większa poda ż jest korzystna dla Klienta końcowego, ale z drugiej strony jest to zagrożenie dla centów ogrodniczych o części szkółek krzewów.

Współczesny Klient ma do dyspozycji zakupy w sieci lub zakupy stacjonarne. Jeśli podzielimy Klientów na grupy wiekowe to zauwa ż ymy w dużej części wg jakich kryteriów dokonują u nas zakupów :

Wiek 18-30 to młoda grupa która się jeszcze uczy lub rozwija zawodowo i głównie patrzy na nisk ą cenę produktów zarówno roślin, nawozów, urządzeń czy dekoracji. Wiek 30-45 to grupa ju ż ustatkowana posiadająca rodzinę i często własny ogró d szukająca lepszej jako ś ci towar ów lub innowacji technologicznej.

Wiek 45-60 tu możemy zauwa ż yć często osoby, które osią gnęły wysoką pozycję społeczną lub zawodową, to osoby, które przez kilkanaście poprzednich lat nabyły doświadczenia przy zakładaniu własnego ogrodu lub dokonując zakup ów ro ślin, nawozów czy urz ądzeń ogrodniczych i stawiają na wysok ą jakość i nisk ą awaryjność.

Wiek 60+ to grupa os ób w du ż ej cz ęści spełnionych ż yciowo które ciesz ą z efekt ów pracy w swoim zielonym miejscu na ziemi, które z du żą trosk ą podchodz ą do ochrony flory i fauny w swoim ogrodzie. To najlojalniejsza grupa Klientów, kt ó ra wie ż e mo ż e polega ć na wiedzy i do ś wiadczeniu naszego personelu.

Proszę opowiedzieć o waszych działaniach marketingowych na rzecz lokalnej społeczności, widzimy Państwa dużą aktywność na stronach internetowych, mediach społecznościowych oraz kanałach reklamowych.

Pan Janusz Pieła właściciel Firmy Larix w skład której wchodzą Centra Ogrodnicze Szarotka to człowiek który ukończył tutejszą szkołę ogrodniczą i 30 lat temu miał marzenie aby zmienić zielony wizerunek miasta Bielska-Białej i później Żywca. Patrząc na fakt, że od 1996 roku odwiedziło nas prawie 6 mln klientów to marzenie się spełniło ponieważ ka żdy dokonał zakupów roślin, środków ochrony, narzędzi czy urządzeń do

9 WYWIAD

ogródków działkowych, ogrodów przydomowych czy parków miejskich które korzystnie wpływają dla mieszkańców.

Ćwierć wieku później dbamy o edukację kolejnego pokolenia w trosce naszą planetę, florę i faunę. W ciągu 3 ostatnich lat zorganizowaliśmy warsztaty ogrodnicze i ekologiczne dla ponad 2,7 tyś dzieci ze śląska i małopolski. Łączymy dobrą zabawę, z nauką i pasją do roślin. Emitujemy filmy o ekologii, prowadzimy wykłady i praktyczną część naszych warsztatów. Staramy się przekazać jak ważny jest szacunek do natury i jak istotna jest ekologia oraz recykling. Zarażamy swoją pasją do flory i fauny na czym zyskuje wizerunek naszej firmy.

W przeciwieństwie do sieci handlowych, które patrzą tylko jak sprzedawać ilościowo, nasza firma stawia na jakość towaru i obsługi Klientów. Współczesny marketing to nie tylko dobrze przygotowany materiał filmowy, piękna grafika czy dobre

Współczesny klient ma do dyspozycji zakupy w sieci lub zakupy stacjonarne. Jeśli podzielimy Klientów wg grup wiekowych to zauważamy według jakich kryteriów dokonują oni zakupów.

wypozycjonowanie reklam w sieci to równie ż bezpośredni kontakt z Klientem na co nasza firma stawiała od pocz ątku. Polecenie tradycyjną formą szeptaną (kiedy klienci polecają naszą firmę swoim znajomych) jest często skuteczniejsze niż opinia na stronach internetowych. To wymaga jednak czasu i poznania oczekiwań Klientów.

Czym Wasze obiekty wyróżniają na mapie innych placówek w regionie?

Nasze obiekty nie są ju ż nowe ale staramy się inwestować w wystrój i wyposa żenie sklepów aby były bardziej przyjazne dla Klientów. Dokładamy wszelkich starań aby

WYWIAD 10

redukować ślad węglowy, przeszliśmy transformację energetyczną i korzystamy z zielonej energii, rygorystycznie dbamy o segregację odpadów oraz recykling, wyeliminowaliśmy zakupy wody pitnej z plastikowych butelkach i zastosowaliśmy filtry przemysłowe oraz mineralizatory, zrezygnowaliśmy ze sprzedaż y reklamówek foliowych. Co roku zwiększamy udział w sprzedaż y produktów BIO, EKO oraz wyprodukowanych z recyklingu.

Czy widać różnicę pomię dzy klientami z Bielska i Żywca? Czy są podobni czy jednak kupują różny asortyment?

Bielsko to miasto które liczy ponad 170 tyś mieszkańców a Żywiec ponad 30 tyś. Duż e miasta charakteryzują się większą ilością osiedli mieszkaniowych i mniejszą powierzchnią ogrodów przydomowych a małe miasta oraz gminy oś ciennie odwrotnie co moż emy zauważ yć przy zakupach naszych Klientów.

Wojciech Nowy, Dyrektor Operacyjny Centrum Ogrodniczego Szarotka

W Bielskim oddziale Szarotki dokonuje zakupów znacznie wię cej klientó w lecz wartoś ć koszyka jest mniejsza niż w Żywcu. Posiadacze mieszkań w blokach w większości nie posiadają własnej działki ale 3500 mieszkańców posiada ogró dek działkowy na ROD. Posiadając własny ogró d przydomowy Klienci wię cej inwestują w swoją nieruchomość co moż na zauważ yć w trakcie zakupów w naszym Żywieckim oddziale.

Ską d czerpiecie pomysły do rozwoju?

W naszej firmie każdy pracownik wnosi swoje spostrzeżenia, uwagi i pomysły w codziennej pracy.

11 WYWIAD

Obserwujemy rynek i dostosowujemy się do aktualnych trendów i potrzeb Klientów.

Bolączką wielu Centrów Ogrodniczych są pracownicy. Jak dobieracie pracowników i co sprawia, że chcą z Wami zostać na dłużej?

Pracownik to nie tylko człowiek, to również inwestycja. Należ y inwestować nie tylko w wynagrodzenie, szkolenia i rozwój Pracownika. Nie licząc poziomu płac który często może różnić się na każdego regionu to istotnym obowiązkiem każdego Pracodawcy jest troska o dobrą atmosferę w firmie.

Nasze obiekty nie są już nowe, ale staramy się inwestować w wystrój i wyposażenie sklepów aby były bardziej przyjazne dla Klientów.

Wła ściciele Centrów Ogrodniczych Szarotka to ludzie z wysoką kulturą osobist ą, którzy mimo natłoku obowi ą zk ó w zawsze znajdują czas na rozmowę z Pracownikiem i dokładają wszelkich starań aby pomagać im w różnej formie. Słuchamy potrzeb naszych pracowników i wdrażamy ich pomysły. Skład naszego zespołu to ludzie z kilku lub kilkunastoletnim stażem pracy w naszej firmie i chcemy aby wiązali z nami przyszłość

WYWIAD 12

Poprzez nasze działania dla lokalnej społeczności mamy też sporo osób odbywających praktyczną naukę zawodu z pobliskich szkół to również wizerunkowo korzystnie wpływa dla naszej firmy i oferujemy pracę po zakończeniu takiej szkoły.

Co najbardziej zaskoczyło Pana w pracy w Centrum Ogrodniczym?

Do zespołu Centrum Ogrodniczego Szarotka dołączyłem 7 lat temu przechodząc z korporacji po kilkunastu latach pracy. To co najbardziej mnie zaskoczyło to pozytywne podejście przełożonych oraz współpracowników. Panuje tutaj rodzinna atmosfera i na pierwszym miejscu stawia się człowieka a nie cyferki. W sieciach spoż ywczych klienci głównie dokonują zakupów z konieczności (art. spoż ywcze czy środki piorące etc.) a w centrach ogrodniczych głównie z chęci. Zakupy u nas często wiążą się z realizacjami marzeń naszych Klientów o własnym i pięknym ogrodzie.

W naszej firmie każdy pracownik wnosi swoje spostrzeżenia, uwagi i pomysły w codziennej pracy. Obserwujemy rynek i dostosowujemy się do aktualnych trendów i potrzeb Klientów.

Sam osobi ś cie spotykam si ę z Klientami w ich miejscach zamieszkania, słucham o ich pasjach, poznaj ę nowatorskie pomysły na adaptacj ę ogrodu oraz anga ż uj ę si ę w organizowanie spotka ń w Rodzinnych Ogrodach Działkowych, szkołach, przedszkolach, o ś rodkach pomocy czy klubach sportowych.

Czego można Wam życzyć na sezon 2024?

Na pewno zdrowia, pięknej i słonecznej pogody, od kt órej jest uzale ż niona nasza bran ż a. Ja również ż yczę tego czytelnikom, klientom oraz redakcji Biznesu Ogrodniczego 

13 WYWIAD

Czas na trawnik

Trawnik to wizytówka każdego ogrodu. Piękny i zadbany cieszy i przyciąga zazdrosne spojrzenia. Jednocześnie taki efekt można osiągnąć tylko wtedy kiedy przemyślimy założenie trawnika od a do z. Jak zatem sprzedawać więcej nasion traw i produktów do trawników?

NNa sprzedaż nasion traw ma wpływ wiele czynników. Przede wszystkim siejemy trawniki przy domach, zarówno nowych jak i tych, gdzie zmieniamy ogród. Wg danych GUS z 2023 roku Po boomie sprzed 2 lat nie ma śladu. W ubiegłym roku rozpoczęto budowę 68,7 tys. domów, podczas gdy rok wcześniej 82 tys. a w rekordowym 2021 było to ponad 106 tys. Czy więc koniunktura na sprzedaż mieszanek trawnikowych maleje waz ze spadkiem budowy nowych domów?

Niekoniecznie. Producenci nasion traw zapewniają, że ich sprzedaż od lat utrzymuje się na stałym poziomie, a wprowadzanie nowych mieszanek odpowiadających na potrzeby wymagającego rynku sprawia, że konsumenci są zadowoleni i sięgają po ulepszone produkty.

DOBÓR MIESZANKI TRAW

Aby doradzić klientowi jaką mieszankę traw ma wybrać i zasiać warto dokładnie zdiagnozować jego potrzeby i oczekiwania. Każdy bowiem ogród jest inny i może służyć do równych rodzajów aktywności. Przed doradzeniem jaką trawę kupujący ma wybrać warto

Według badań jednej z firm produkującej mieszanki trawnikowe- trawnik jest dla osób zakładających nowy ogród najważniejszy – stanowi co najmniej

70% powierzchni przeciętnego ogrodu w Polsce, a najistotniejsza dla klientów jest marka produktu, gwarantująca, że nasiona są dostosowane do polskich warunków klimatycznych, mają wysoką jakość, a rodzaj składników dobranych do mieszanki jest odpowiednio przemyślany pod kątem zastosowania.

zapytać czy trawnik będzie miał nawodnienie, jakie nasłonecznienie oraz gleba jest w ogrodzie, a także do czego ma służyć trawnik – czy do podziwiania i będzie rzadko użytkowany czy może do gry w piłkę i zabaw z dziećmi.

Większość z mieszanek traw składa się przynajmniej z 3 gatunków. Różnią się one pomiędzy sobą odpornością, szybkością wschodzenia i tempem wzrostu czy odpornością na choroby. Zróżnicowanie nasion zapewni trwałość trawnika oraz sprawia, że rośnie on lepiej. Skład każdej mieszanki powinien być dostosowany do sposobu w jaki trawnik będzie użytkowany oraz jakie warunki są w danym terenie. Są mieszanki przystosowane do miejsc suchych czy zacienionych, mieszanki sportowe czy boiskowe, gdzie planuje się dużą aktywność i deptanie czy mieszanki na klomby.

Podstawowymi składnikami mieszanek traw są odmiany gazonowe traw: życicy trwałej, wiechliny łąkowej, kostrzewy czerwonej, kostrzewy owczej, oraz mietlicy pospolitej.

TRAWNIK ODPORNY

NA SUSZĘ CZY TRAWNIK SPORTOWY?

Coraz częściej mówi się o ociepleniu klimatu oraz stepowieniu,

WARTO WIEDZIEĆ 14

Wiesław Wielgat pomysłodawca nowego produktu Traw VEGANO

WW zeszłym roku wprowadziliśmy na rynek Trawy VEGANO - samonawożącą z mikrokoniczyną. Jest to alternatywa dla klasycznego trawnika - bardziej zielona i soczysta murawa niż trawnik. Nie wymaga nawożenia oraz podlewania, a powierzchnia jest gęsta i zielona. Produkt bardzo dobrze sprzedaje się w sklepach internetowych i tam przyjął się bardzo dobrze. Widać, że przypadł do gustu młodszym i bardziej nowoczesnym pokoleniom ogrodników. W sklepach tradycyjnych zaś i sieciach trudno przebić się z tym produktem, gdyż na rynku od lat jest dużo producentów mieszanek traw, którzy zawładnęli już tym rynkiem. 

dlatego producenci traw proponują mieszanki, które sprawdzą się tam gdzie są tereny suche oraz są problemy z podlewaniem. Taką mieszankę warto polecić każdemu, kto wie, że takie problemy u niego występują. Jeżeli przyszły właściciel ogrodu prowadzi aktywny tryb życia i zamierza na trawniku prowadzić tą aktywność wtedy zaleca się aby wybrał mieszankę sportową czy boiskową. Dzięki temu powierzchnia trawnika będzie wykazywała się większą odpornością na deptanie, a trawa zachowa swój piękny i zdrowy wygląd nawet, jeśli będzie narażona na intensywne użytkowanie.

EKSPOZYCJA NASION TRAW W SKLEPIE

OGRODNICZYM

Producenci prześcigają się w tym aby wybrać ich produkt. Piękne opakowania kuszące zdjęciami soczystego trawnika mają zagwarantować, że klient sięgnie akurat po ich mieszankę. Warto zatem ustawić opakowania tak, by przyciągnąć wzrok klienta, i skłonić do zakupu. Szczególnie wiosną kiedy zakłada się trawniki specjalna ekspozycja paletowa czy specjalne standy gdzie zwielokrotni się ilość opakowań skłonią do zakupu. 

Trawa samozagęszczająca

Mieszanka zawierająca w składzie aż trzy odmiany trawy rozłogowej, które mają zdolność do samoistnego, intensywnego rozmnażania się za pomocą podziemnych kłączy. Tworzą one gęstą sieć poziomych rozłogów, z których wyrastają nowe kępy trawy. Dzięki temu trawnik jest wyjątkowo gęsty i zwarty, a dodatkowo posiada zdolność do samoregeneracji – ewentualne ubytki w darni są bardzo szybko i samoistnie uzupełniane przez nowe kępy trawy. Ponadto murawa jest wyjątkowo odporna na deptanie i intensywne użytkowanie oraz ma piękne, nasycone wybarwienie. www.bopon.pl

Trawa uniwersalna

Mieszanka traw gazonowych przeznaczona do stosowania na terenach przydomowych, rekreacyjnych, ogrodowych oraz wszędzie tam, gdzie nie ma potrzeby stosowania mieszanek specjalistycznych. Dzięki zawartości mniej wymagających odmian może być stosowana na glebach suchych i mało urodzajnych oraz w miejscach zacienionych. Trawnik z niej uzyskany nie wymaga dużego wkładu pracy, ani intensywnej pielęgnacji. www.bopon.pl

Trawa Premium

Mieszanka traw premium ze starannie dobranych, szlachetnych odmian nasion, tworzy gęstą i intensywnie zieloną darń. Polecana zwłaszcza na tereny reprezentacyjne, ze względu na wysokie walory dekoracyjne. Trawa pozostaje soczyście zielona nawet w trakcie suszy i po dłuższym okresie bez podlewania. Nie żółknie nawet przy dwutygodniowym niedoborze wody, wyjątkowo dobrze znosi mrozy. Zapewnia efekt dekoracyjnego dywanu i jest odporna na intensywne użytkowanie oraz przejściowe deficyty azotu. Mieszanka tworzy estetyczny, trwały trawnik o zdolnościach do szybkiej regeneracji i samozagęszczania. Wygląda atrakcyjnie nawet przy bardzo niskim koszeniu, dlatego doskonale nadaje się do zakładania trawników obsługiwanych przez roboty koszące. www.bopon.pl

WARTO WIEDZIEĆ 15

WARTO WIEDZIEĆ

Kwietna łąka – ciekawy trend ogrodowy

Nasiona na kwietne łąki od kilku lat zagościły obok nasion traw w centrach ogrodniczych. Co warto wiedzieć na ich temat? Czy klienci decydujący się na ten rodzaj ogrodu zamiast trawnika mają w czym wybierać?

KKwietna łąka ma swoich wielu zwolenników wśród właścicieli ogrodów. Ten trend doskonale wpisuje się w wiejskie ogrody, ogrody rustykalne czy przestrzenie miejskie. Wielu właścicieli ogrodów jest znudzonych monotonnym trawnikiem więc szuka alternatyw. Kwietna łąka ma swoje plusy ale równocześnie minusy. Do plusów należą na pewno ciekawy i kolorowy wygląd – przyciągający owady. Może jednocześnie być to problemem kiedy mamy małe dzieci bąd ź zwierzęta – i boimy się, że np. pszczoły mogą je zaatakować. Kolejnym plusem jest to, że kwietna łąka ukorzenia się głębiej a odpowiedni dobór nasion sprawia, że nie wymaga ona regularnego podlewania. Nie trzeba jej również tak często kosić jak klasyczny trawnik.

Ewa Więckowska Manager ds. Operacyjnych PNOS twierdzi, że: „Zakładanie kwietnych łąk od kilku już lat cieszy się coraz większym zainteresowaniem. Niezależnie czy jest to wsiewka do trawy, czy jako osobna rabata. Wysianie łąki kwietnej niesie ze sobą wiele zalet. Pierwszą, dzięki wprowadzeniu bioróżnorodności do swojego ogrodu, jest przyczynianie się do poszerzania siedlisk pożytecznych owadów zapylających jak pszczoły czy motyle. Kolejną zaletą są oszczędności dla nas samych. Łąką kwietna charakteryzuje się znacznie dłuższym systemem korzeniowym niż trawnik. Łąki świetnie znoszą suszę i dzięki dłuższym korzeniom potrafią doskonale kumulować wodę. Powoduje to zminimalizowanie potrzeby podlewania, co przekłada się na oszczędność zarówno wody, czasu jak i pieniędzy.”

Na pewno należy więc w ofercie zapewnić klientowi taki wybór nasion kwietnej łąki by miał z czego

Kwietna łąka to doskonała alternatywa dla tych, którzy stawiają na ogród naturalny, rustykalny lub dziki. Kwiaty przyciągną owady a ich kolor b ę dzie cieszył wzrok przez cały sezon.

wybrać. W zależności od oczekiwań klienta są kwietne łąki z roślinami miododajnymi, czy inne z odpornymi na suszę. Jednocześnie w ofercie znale ź ć możemy mieszanki bardziej czy mniej kolorowe, więc każdy znajdzie coś dla siebie. „Mamy w naszej ofercie kilka rodzajów mieszanek łąk kwietnych, w których w zależności od przeznaczenia znajdują się indywidualnie dobrane mieszanki kwiatów. Od mieszanek kwiatów jednorocznych, przez bylinowe, o dużej masie zielonej, które bardzo dobrze pochłaniają CO2 lub takich o zwiększonej wydajności miodowej. Każdy może zatem dobrać odpowiedni rodzaj łąki, w zależności od swoich planów, potrzeb i preferencji.” dodaje Ewa Więckowska z firmy PNOS

JAK ZATEM ZACHĘCIĆ

I EDUKOWAĆ KLIENTA? Na pewno jest to zadanie dla pracownika centrum ogrodniczego. Warto opowiedzieć o tym dlaczego kwietna łąka jest korzystniejsza niż zwykły trawnik. Warto i należy wysłuchać oczekiwań ogrodnika – czego oczekuje i jak chce aby jego kwietna łąka wyglądała. Mieszanki są tak różne, że klient może być rozczarowany

16

MModa na tzw. łąki kwietne pojawiła się kilka lat temu i trwa nadal. Zauważamy jednak, że wśród indywidualnych klientów trend nieco osłabł. Z rozmów, jakie prowadzimy z klientami podczas zakupów w naszych Centrach Ogrodniczych wynika, że w dużej mierze wynika to z niedostatecznej wiedzy. Klienci przede wszystkim zapominają sprawdzać składu mieszanek. Jeśli wybiorą takie, w  których dominują rośliny dwu i wieloletnie - muszą być przygotowani na to, że piękny, kolorowy ogród pojawi się dopiero w kolejnym roku.

Z kolei jeśli nie przygotują odpowiednio podłoża pod wysiew mieszanek, również mogą ich spotkać niemiłe niespodzianki typu: chwasty, które będą szpecić łąkę kwietną, albo słabe wschody związane ze stanowiskiem. Dlatego edukujemy klientów, zalecamy aby w pierwszej kolejności zwracali uwagę na skład i dopasowywali go do swoich oczekiwań i możliwości ogrodu, a w drugim kroku odpowiednio przygotowali teren pod wysiewwtedy efekt z pewnością będzie satysfakcjonujący i powtarzany w kolejnych latach.

Zdecydowanie większe zainteresowanie łąkami kwietnym zauważalne jest w przestrzeniach miejskich. Wykorzystują je np. Spółdzielnie mieszkaniowe, samorządy i instytucje. Wynika to głównie z proekologicznych działań oraz względów ekonomicznych (duża oszczędność nakładów pracyniski koszt utrzymania) 

WARTO WIEDZIEĆ 17
REKLAMA

Ewa Więckowska Manager ds. Operacyjnych PNOS

DDodatkową zaletą kwietnej łąki jest zmniejszanie emisja spalin do atmosfery. Tę zaletę możemy podzielić na dwa punkty. Po pierwsze – siejąc łąki kwietne, jako pasy zieleni w miastach, przy autostradach, nasypach itp., przyczyniamy się do większej absorbcji dwutlenku węgla z otoczenia. Po drugie – łąki kwietne nie wymagają koszenia, a na pewno nie tak

kiedy w pierwszym roku część kwitów nie rozwinie się. Dlatego ważna jest edukacja oraz przypomnienie, że jak każdy wysiew również kwietna łąka musi mieć przygotowane odpowiednie podłoże.

Na szczęście wielu właścicieli ogrodów stawia na edukację i przed założeniem kwietnej łąki zasięga porad czy u sprzedawcy w sklepie ogrodniczym czy w internecie. Sprawia to, że: „Świadomość zalet wysiewania łąk kwietnych rośnie z roku na rok. Nasi klienci chcąc wprowadzić bioróżnorodność do swoich ogród, sięgają po łąki kwiatowe. Łąki są kolorowe, dzięki zróżnicowanym mieszankom i różnym terminom kwitnienia kwiatów, cieszą oko przez długi czas, od wiosny po pó ź ną jesień.

Łąki można wysiewać jako osobne rabaty, tworząc

często jak trawnik (max 2x do roku), co z kolei powoduje, iż nie generujemy dodatkowej emisji CO2 i – co ważne – uciążliwego, dla tak wielu drobnych zwierząt, hałasu jakie generują chociażby kosiarki. Podsumowując, wysiewanie łąk kwietnych niesie za sobą same plusy – zatem do dzieła. A szeroki wachlarz łąk kwietnych można znale ź ć na stronie www.pnos.pl  kolorowe pasy na działach czy przydomowych ogrodach. Łąki kwietne mają wiele zastosowań, stąd wzrost ich sprzedaży jest zauważalny. A my rozwijamy się z każdym rokiem, dlatego też wprowadzona w tym roku nowość, Łąka Kwiatowa Pszczeli Raj, dedykowana dla pszczelarzy, stała się kolejnym hitem sprzedażowym. W następnym roku również postaramy się zaskoczyć czymś nowym.” puentuje Ewa Więckowska z firmy PNOS

WARTO WIEDZIEĆ 18

Mieszanka dla pszczół: Wielogatunkowa mieszanka roślin wabiących pszczoły, trzmiele oraz inne gatunki owadów zapylających. W jej skład wchodzą zarówno jednoroczne jak i wieloletnie, miododajne gatunki roślin kwiatowych, rolnych oraz zielarskich o wysokiej wartości pszczelarskiej. Mieszanka ta charakteryzuje się szeroką gamą barw i zapachów oraz długim okresem kwitnienia. Wysiewać w kwietniu - maju wprost do gruntu na naturalistycznych rabatach, nieużytkach oraz przydrożach, w miejscach nasłonecznionych. https://torseed.eu/

Krakowski skwer kwiatowo-ziołowy to mieszanka roślin jednorocznych, dwuletnich i wieloletnich takich jak ogórecznik, malwa, słonecznik, czarnuszka, cynia, rumianek, groszek ozdobny, anyż, krokosz i wiele innych gatunków. Wysokość 25-120 cm. Zalecany wysiew – ok 1g/1m2 Przed siewem najlepiej wymieszać nasiona z piaskiem w stosunki 1:3, aby zapewnić równomierny wysiew. Gramatura 20g

https://plantico.pl/

Krakowski skwer na tereny suche to mieszanka roślin jednorocznych, dwuletnich i wieloletnich takich jak stokrotka, chaber, nostrzyk, wiesiołek, mak polny, dziewanna, pszczelnik, koniczyna i wiele innych gatunków. Wysokość 25-80 cm. Mieszanka sprawdzi się na bardzo słonecznych, deficytowych w wodę stanowiskach. Zalecany wysiew – ok 1g/1m2. Przed siewem najlepiej wymieszać nasiona z piaskiem w stosunki 1:3, aby zapewnić równomierny wysiew. Gramatura 10g

https://plantico.pl/

Mieszanka kwiatów wabiących motyle: Specjalna mieszanka kwiatów jednorocznych, dwuletnich i bylin często odwiedzanych przez motyle. Nasiona wysiewać rzutowo na pasach rabatowych, przy ogrodzeniach i parkanach. Rośliny te preferują słoneczne stanowisko oraz glebą próchniczną i przepuszczalną. https://torseed.eu/

Kwietny trawnik – nasiona traw, ziół i kwiatów

Zestaw mieszanek traw oraz dekoracyjnych ziół i wielobarwnych kwiatów. Przeznaczony do zakładania ogrodów w stylu angielskim oraz tworzenia kolorowych, malowniczych zakątków na działkach i miejskich skwerach. Daje efekt naturalnie ukwieconego trawnika i wabi do ogrodu zapylające owady. Jest doskonałym rozwiązaniem dla osób, które chcą uniknąć częstego koszenia i regularnej pielęgnacji trawy. www.bopon.pl

WARTO WIEDZIEĆ 19

Wiosenne nawożenie trawnika

TEKST: KAROLINA KAŁDOŃSKA

TNawozy do trawników to jeden z najszybciej rotujących produktów w centrach ogrodniczych. Wynika to z faktu, iż nawożenie trawników jest najważniejszym zabiegiem pielęgnacyjnym w ogrodzie. Rozpoczyna się go już wiosną i przeprowadza się co 3-4 tygodnie aż do końca sierpnia. końca sezonu. Dlatego też tego produktu sprzedaje się bardzo dużo a odpowiednio dobrana oferta potrafi przynieść duże zyski.

Trawnik to najbardziej popularna forma zagospodarowania ogrodu. Jeżeli jest bujny i gesty staje się on dumą właściciela. Dlatego ważne jest, aby był odpowiednio pielęgnowany, a tutaj mogą pomóc przede wszystkim odpowiednio dobrane nawozy do trawników. Półki w centrach ogrodniczych uginają się od opakowań z nawozami do trawników, a jest o co walczyć, gdyż trawnik nawozi się co 3-4 tygodnie od wczesnej wiosny do

NA CO ZWRÓCIĆ UWAGĘ PRZY DOBORZE

ASORTYMENTU DO SKLEPU?

Po pierwsze, na zróżnicowanie oferty, jeśli chodzi o gramaturę nawozów. Choć klienci ze względu na popularność trawników chętnie sięgają po nawozy w 8-,10- i 25-kilogramwych workach, w centrach nie może zabraknąć tych w 1- i 2-kilogramowych opakowaniach dedykowanych właścicielom mniejszych trawników. Pamiętajmy, że chociaż trawnik często stanowi nawet 70% ogrodu, to jego powierzchnia często staje się wybetonowana lub w innej opcji zagospodarowana np. kwietną łąką.

20
WARTO WIEDZIEĆ

JAK POWINNA WYGLĄDAĆ

PRAWIDŁOWO

ZORGANIZOWANA PÓŁKA Z NAWOZAMI

DO TRAWNIKÓW?

Klient musi mieć przede wszystkim wybór, dlatego w centrum ogrodniczym powinny się znaleźć produkty z niskiej, średniej i wysokiej półki cenowej. Należy też zróżnicować półkę pod kątem producentów, gdyż wielu klientów jest przyzwyczajonych do jednego producenta i po jego produkt sięga najchętniej. Duża ilość facingów przyciąga wzrok i przypomina o zakupie. Jednocześnie pamiętać należy o regularnym uzupełnianiu braków, bo nic tak nie zniechęca do zakupów jak puste półki. Marcin Jakubiak, manager marki Twój Ogród sugeruje, że: „Klientów głownie przyciąga szata graficzna, cena i szeroka gama asortymentowa. Przy półce klient szuka

konkretnego nawozu który zna. Opakowanie musi dawać jasny przekaz do jakiego rodzaju trawnika jest on przeznaczony, co daje jego zastosowanie. Zauważalne jest, że nadal najlepiej sprzedają się nawozy ze średniej półki, zbyt tani lub drogi nawóz powoduje wiele znaków zapytania, które odstraszają od zakupu.”

RÓŻNE POTRZEBY – RÓŻNE WARIANTY Minęły już czasy kiedy produkowano do trawnika jeden rodzaj nawozu. Nowoczesny konsument szuka nowoczesnych rozwiązań i produktów wielofunkcyjnych. Tu nie tylko liczy się dobry podstawowy skład ale również dodatki wspierające trawnik np. w walce z mchem. Mamy wiec nawozy do trawników z mchem, nawozy wspomagające ukorzenianie się nasion traw, nawozy ze środkami odchwaszczającymi czy nawozy długodziałające, które uwalniają swoje dobroczynne składniki powoli i regularnie. Jednocześnie warto pamiętać o tradycjonalistach. „Klienci często wybierają produkt, który znają, myślę, że to forma przyzwyczajenia, jednak u nas klient to starszy posiadacz ogródka ROD więc jakakolwiek zmiana w wyborze produktu jest dla takiej osoby dość ciężka” – mówi Jacek Nowakowski ze sklepu ogrodniczego Stokrotka. 

WARTO WIEDZIEĆ 21
REKLAMA

PRZEGLĄD NAWOZÓW DO TRAWNIKÓW

Rhizosum N Plus Twój Ogród

Rhizosum N Plus służy do poprawy właściwości gleby. Zawarte w preparacie bakterie Azotobacter salinestris wiążą woly azot z powietrza wzbogacając glebę i poprawiając zaopatrzenie roślin w ten składnik. W skrócie Rhizosum N Plus dostarcza i uzupełnia na długo azot z powietrza. Stowowanie preparatu podnosi efektywność nawożenia azotowego i pozwala obniżyć dawki mineralnych nawozów azotowych o 20-50%.

www.agrosimex.pl

BOPON nawóz do trawnika z mchem

Nowoczesny nawóz wieloskładnikowy przeznaczony do pielęgnacji trawników. Starannie opracowany skład zapewnia trawie prawidłowy wzrost, gęstość oraz soczystą zieleń. Zwiększona zawartość żelaza uniemożliwia rozwój mchu, nie dopuszczając do jego rozrastania się. Zawarty w nawozie azot przyspiesza zarastanie trawą pustych miejsc.

www.bopon.pl

OGRÓD 2001 Trawnik MAX

OGRÓD 2001 Trawnik Max jest specjalistycznym, wysokoskoncentrowanym nawozem ogrodniczym przeznaczonym do nawożenia trawników. Nawóz m.in. zapewnia efektywne odżywianie trawnika w całym sezonie wegetacyjnym, zapobiega porostowi mchu oraz zapewnia prawidłowy wzrost i rozwój traw, właściwą zwartość i krzewienie się darni, a także intensywne zielone wybarwienie.

www.ogrod2001.pl

BOPON nawóz do trawnika z siewnikiem

Wieloskładnikowy nawóz przeznaczony do zasilania trawników oraz traw ozdobnych. Zawiera komplet składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego wzrostu trawy, która pod wpływem dużej zawartości azotu krzewi się intensywnie i buduje zwartą, silną darń. Regularne stosowanie nawozu powoduje, że trawnik wygląda zdrowo, jest gęsty i ma intensywnie zielony kolor. Opakowanie preparatu jest wyposażone w praktyczny uchwyt i ręczny siewnik, dzięki któremu stosowanie nawozu jest proste i wygodne, a jego aplikacja wyjątkowo równomierna. www.bopon.pl

Grunton Protect – intensywnie zielony i gęsty trawnik

FRUCTUS trawnik premium

Jest nowoczesnym nawozem mineralnym przeznaczonym do nawożenia trawników. Jego doskonale zbilansowany skład pokarmowy zapewnia piękną zieleń traw przez cały okres wegetacji. www.fructus.pl

FRUCTUS ANTYMECH

Nowoczesny, mineralny nawóz do trawników przeznaczony wszędzie tam, gdzie chcemy ochronić murawę przed mchem. Zawiera azot, potas, fosfor magnez siarkę oraz żelazo.

www.fructus.pl

Do zakładania i pielęgnacji trawników, przeciwdziała efektom suszy. Doskonale magazynuje wodę, poprawia zdolności retencyjne gleby oraz pełni rolę rezerwuaru wilgoci. Dostarcza substancję organiczną, korzystnie wpływa na strukturę gleby poprawiając jej właściwości powietrzno- wodne oraz sorbcyjne. Wzbogaca glebę w żelazo (Fe), które przyczynia się do prawidłowego rozwoju roślin. Preparat w formie granulatu łatwy w dozowaniu, wystarczy posypać podłoże. Dostępne opakowanie kg.8 kg; big bag – 1000 kg. www.grunton.pl

Nawóz mineralny 5KG NA TRAWNIKI

Nawóz przeznaczony jest do pielęgnacji trawników, powoduje szybszy i bujniejszy wzrost roślin oraz poprawia intensywność zieleni. Systematyczne stosowanie zwiększa krzewienie się traw zapobiegając zachwaszczeniu trawnika. SKŁAD - nawóz mineralny NPK (SO3), skład: 16-8-11 (12,5) - nawóz WE = spełnia normy Unii Europejskiej www.planta.pl

BOPON nawóz do wysiewu trawy DOBRY START

Wieloskładnikowy nawóz mineralny do zakładania nowego trawnika. Doskonale przygotowuje podłoże pod wysiew nasion i stwarza optymalne warunki do wzrostu młodej trawy. Wysoka zawartość fosforu skutecznie zwiększa zdolność kiełkowania nasion i sprawia, że trawa wschodzi szybciej. Nawóz zapewnia młodym roślinom odpowiednią dawkę startową substancji odżywczych, dzięki czemu trawa jest gęsta i dobrze ukorzeniona, a trawnik wygląda pięknie i zdrowo. www.bopon.pl

22
WIEDZIEĆ
WARTO

Naturalne Środki Ochrony roślin – moda czy konieczność?

Wraz ze zmieniającymi się warunkami co do używania ŚOR w uprawach hobbystycznych oraz zaostrzaniem się prawa wielu kupujących sięga po naturalne czy ekologiczne środki ochrony roślin. Czy ten kierunek jest koniecznością?

LLista dozwolonych substancji czynnych jest coraz krótsza- jakie niesie to ze sobą skutki?

Działania Komisji Europejskiej mają na celu wyeliminować substancje, które mogłyby okazać się szkodliwe dla środowiska lub też dla zdrowia konsumentów żywności. Niestety na miejsce wycofywanych preparatów nie

zostają wprowadzone nowe środki ochrony roślin. To z kolei może prowadzić do wyższych cen za substancje aktywne, które posiadają nadal zezwolenia. Dlatego alternatywą są i będą naturalne i ekologiczne środki ochrony roślin.

24
SEGMENT RYNKU

Solidne i działające bardzo skutecznie naturalne środki ochrony roślin zyskują coraz większą popularność wśród ogrodników hobbystów. Używają ich przede wszystkim ci, dla których ważne jest nie tylko zdrowie roślin, ale także minimalizacja wpływu na środowisko naturalne. Środki te są jednocześnie podobnie skuteczne jak ich chemiczne odpowiedniki oraz również posiadają wiele form.

Dlaczego warto stosować naturalne środki ochrony roślin?

▶ Ekologiczne preparaty działają na wiele różnych szkodników

▶ Składniki w nich zawarte działają nie tylko na szkodniki ale również na patogeny atakujące rośliny

▶ Przeznaczone są do stosowania na wszystkie rośliny (ozdobne, warzywa, owocowe i zioła)

▶ Przy zastosowaniu naturalnych preparatów nie ma okresu karencji

Świadomi klienci coraz częściej sięgają po naturalne środki ochrony roślin. Nie tylko ma to związek z wycofywaniem środków chemicznych ale także ze wzrostem świadomości ekologicznej.

▶ Nie zanieczyszczają wód gruntowych oraz gleby

▶ Działają pozytywnie na zawartość substancji pokarmowych w podłożu

▶ Po użyciu takich preparatów pożyteczne owady i zwierzęta nie są zagrożone wyginięciem

▶ Przyczyniają się do lepszego rozwoju systemu korzeniowego

Co zawierają ekologiczne i naturalne środki na szkodniki?

Preparaty, które nazywane są ekologicznymi w swoim składzie zawierają tylko i wyłącznie substancje czy mikroorganizmy występujące naturalnie

SEGMENT RYNKU 25 REKLAMA ▶

Jak producenci radzą sobie z obostrzeniami i wycofywaniem chemicznych ŚOR?

Marcin Jakubiak dyrektor działu „Twój Ogród”

Jedyną legalną alternatywą jest dostarczenie naturalnych produktów do ochrony roślin w opakowaniach i gramaturach dotowanych do upraw amatorskich. W pewnym asortymencie klienci chętnie przyjęli tego typu rozwiązania i np. naturalne produkty w walce z chwastami przyjęły się dobrze. Skuteczność działania jest szybko widoczna, a efekt końcowy porównywalny z tym który otrzymuje się po zastosowaniu tradycyjnych środków ochrony roślin. 

OGRÓD ZGODNY Z EKOLOGIĄ

▶ profilaktyka i zapobieganie, a nie ochrona chemiczna;

▶ dbanie o owady pożyteczne owadów i zapraszanie naszych sprzymierzeńców a jednocześnie wrogów szkodników naturalnych;

▶ naturalny, organiczny nawóz – własny kompostownik

▶ zbieranie deszczówki i podlewanie nią ogrodu

w przyrodzie. Wszelkiego rodzaju spray-e zawierają wyciągi z różnych roślin m.in: pokrzywy, grejpfruta, aksamitki, złocienia, rabarbaru, czosnku itp. Jednocześnie na rynku ogrodniczym pojawiły się preparaty z koloniami pożytecznych bakterii czy nicienie które działają wybiórczo na szkodniki a przy okazji polepszają strukturę gleby.

Należy zdawać sobie sprawę z tego, że środki ekologiczne są bezpieczniejsze dla środowiska, ale również pośrednio wpływają na nas samych

SEGMENT RYNKU 26

– poprzez spożywane owoce czy warzywa. szkodniki i choroby, nadają roślinom piękny i zdrowy wygląd. Zastosowanie naturalnych rozwiązań pomaga zachować naturalne smaki owoców i warzyw, i pełen wachlarz właściwości prozdrowotnych.

Preparaty owadobójcze też mogą być eko

Ekologiczne preparaty owadobójcze oparte są najczęściej na bazie olejów roślinnych, które są skuteczne w walce ze szkodnikami. Taki olej tworzy gęstą powłokę na ciele owada, a to uniemożliwia mu poruszanie się i oddychanie. Preparaty te można stosować na mszycę, przędziorka czy tarcznika. Ich zaletą jest to, że owoce i warzywa można spożyć zazwyczaj już po 12 lub 24 godzinach od momentu przeprowadzenia oprysku.

Kolejną substancją czynną działającą biologicznie jest olej parafinowy, który skutecznie zwalcza przędziorki, miseczniki i ochojniki.

Wśród ekologicznych preparatów owadobójczych znaleźć można m.in. mydło potasowe, które posiada właściwości bakteriobójcze i odstraszające owady oraz idealnie nadaje się do czyszczenia doniczek i narzędzi ogrodowych. Kolejnym sposobem na ograniczenie szkodników są lepy na insekty oraz spraye na owady, które pomagają zwalczyć m.in. mszyce, czy wełnowce.

Innym środkiem przeznaczonym do zwalczania szkodników gryzących i ssących (takich jak miseczniki, miodówki, mszyce, wełnowce, przędziorki czy młode gąsienice) jest wodny roztwór polisacharydów. Może być stosowany we wszelkiego rodzaju uprawach, zgodnie z zaleceniami producentów. Ciekawym rozwiązaniem są ponadto naturalne substancje owadobójcze zawierające pożyteczne bakterie np. Lepinox Plus.

W domu możemy zastosować także naturalne lepy czy pułapki. Zwłaszcza muszka owocówka może być szczególnie irytująca, ponieważ w ciągu kilku dni może stać się prawdziwą plagą w kuchni. Dobrym sposobem ich zwalczenia jest pułapka na muszki owocówki, wabiąca te owady i uniemożliwia im ucieczkę. W domu przydatna może być również eko pułapka na rybiki cukrowe – te insekty stanowią duży problem w wielu mieszkaniach, a można się ich pozbyć w niezwykle prosty sposób, ustawiając odpowiednią pułapkę. 

27 SEGMENT RYNKU

NATURĄ W OWADA

Rośliny antykomarowe

Nadchodzi lato, a wraz z nim nieproszeni goście, którzy mogą uprzykrzyć nam wypoczynek w ogrodzie czy na balkonie. Mowa o głodnych naszej krwi, uporczywie brzęczących komarach. Na szczęście z pomocą przychodzą nam rośliny, które pomogą nam osiągnąć błogi spokój. Oto pięć sprawdzonych sposobów na walkę z komarami. Warto je polecić każdemu kto szuka alternatywy do chemii w centrach ogrodniczych

KOCIMIĘTKA

Sadząc kocimiętkę z pewnością pozbędziemy się komarów, ale może okazać się, że nasz ogród będzie chętniej odwiedzany przez koty sąsiadów. Roślina wydziela przyjemny zapach, a w nim kocie feromony, które skutecznie odstraszają komary. Jej fioletowe kwiaty ukazują się od czerwca do sierpnia, wymaga słonecznego stanowiska i gleby co najmniej średniej jakości.

KOMARZYCA

Jednoroczna roślina, która doskonale prezentuje sią na balkonach oraz w ogrodowych, wiszących donicach. Wytwarza biało, obrzeżone, niezwykle dekoracyjne liście oraz długie, nawet na 1,5 metra zwisające pędy. Idealnie sprawdza się jako roślina uzupełniająca kompozycje kwiatowe.

BAZYLIA I MIĘTA

To dobry sposób na połączenie przyjemnego z pożytecznym. Sadząc bazylię czy miętę skutecznie obronimy się przed komarami, a w dodatku zyskamy świeże, zdrowe i pachnące zioła do kuchni. Tak jak większości ziołom, zapewnijmy im dużo słońca i wody. Uważajcie jednak na miętę – to bardzo ekspansywna roślina.

JAK SPRZEDAWAĆ WIĘCEJ 28

JAK

LAWENDA

Każdy zna lawendę i każdy może ją uprawiać. Zapach jej przepięknych niebiesko-fioletowych kwiatów utrzymujących się przez całe lato skutecznie przegoni nawet najbardziej upartego komara. Roślinę można także zasuszyć i umieścić w szafie, w materiałowym woreczku – dzięki temu nasze ubrania będą pięknie pachniały i nie zaatakują je mole. 

BODZISZEK

Mało kto wie, że ta przepiękna bylina ma duży udział w walce z komarami. Może rosnąć w naszym ogrodzie wiele lat i z każdym rokiem staje się coraz piękniejsza. Barwa kwiatów bodziszka zależy od odmiany, roślina kwitnie od maja do czerwca. Równie ozdobne są liście, które w zależności od pory roku mogą się przebarwiać.

WIĘCEJ 29
SPRZEDAWAĆ
REKLAMA

Ciekawe trendy w narzędziach ogrodniczych

Chociaż wydawałoby się, że kategoria narzędzi ogrodniczych nie zmienia się zbyt dynamicznie, tylko rozwija w swoim tempie, zauważyć można trendy, które obecne będą na rynku w 2024 roku. I taką ofertę należy zaproponować klientowi w centrum ogrodniczym.

RRĘCZNE NARZĘDZIA OGRODNICZE

Nikt nie spodziewa się, że w tej kategorii nastąpi jakakolwiek rewolucja. I też tej rewolucji nie ma. Jednocześnie trendem jest powrót do drewnianych trzonków, które spodobają się każdemu, kto chce iść z trendem eko. Drewniane trzonki są obecnie trwałe, wykonane tak, ze dobrze wpasowują się w rękę i tak zabezpieczone, że nie sposób się skaleczyć drzazgami. Estetyczne wykonanie na pewno skłoni nie jednego do zakupu. Małe łopatki oraz pazurki produkuje m.in. firma Tuchmet proponując ciekawe zestawy tego typu narzędzi.

Jeżeli zaś stawiamy nie na kolory tzw. „ziemi” warto zwrócić uwagę na kolorowe narzędzia. Tu narzędzia są pokryte malunkami, więc dla wymagającego

estety-ogrodnika będą na pewno czymś wartym uwagi. Narzędzia takie produkuje m.in. Profix – łopatka Proline z włókna szklanego ozdobiona malunkami w kwiatki to nie lada gratka dla każdego chcącego umilić sobie pracę. Podobnie ciekawą kolorystykę w łopatach czy szpadlach proponuje firma BIG, ich łopaty czy szpadle w kolorze różowym z seledynowymi rączkami przyciągają wzrok i wyróżniają się na stojakach sklepowych a potem w ogrodzie.

Jak ocenia Pan rynek narzę dzi ogrodniczych w 2023/2024 roku? Czy widać jakieś spektakularne zmiany w sprzeda ż y części do narzędzi?

W mojej ocenie sprzedaż urządzeń, akcesoriów oraz części zamiennych w 2023 i 2024 będzie na podobnym poziomie bez spektakularnych zmian. Należy pamiętać, że klienci dalej oczekują atrakcyjnych cen i aby sprostać ich wymaganiom jak co roku przygotowujemy w Nordkraft liczne promocje.

Na rynku można zauważyć, że gdy ceny niektórych nowych urządzeń ogrodniczych znacząco rosną widać zwiększony trend do naprawy starszych modeli. Wiele punktów sprzedaży odnotowuje również zwiększone zainteresowanie urządzeniami akumulatorowymi.

W którym kierunku zmierza rynek narzę dziowy? Czy widać przejście do sprzedaż y internetowej? Jak w tym odnajduje się Nordkraft?

ofertę części zamiennych, pytamy klientów jakich produktów poszukują i robimy wszystko aby sprostać ich oczekiwaniom.

Jakie plany ma Nordkraft  jeżeli chodzi o rozwój rynku części do narzędzi ogrodniczych w Polsce?

Na co stawiają konsumenci – czy zakup nowych narzędzi czy na naprawę i serwis? Jakiego rodzaju? Akumulatorowe? Czy inne?

Sprzedaż w internecie urządzeń ogrodniczych oraz części zamiennych z roku na roku zwiększa się regularnie. W Nordkraft co  roku poszerzamy swoją

Nasze plany skupiają się aktualnie na  pozyskaniu większej liczby klientów zagranicznych. Analizujemy rynki krajów sąsiednich pod względem asortymentu oraz konkurencyjności naszej oferty. Kładziemy duży nacisk aby nasze części wyróżniały się nie tylko pod względem jakości oraz atrakcyjnej ceny ale bardzo zależy nam bardzo wysokiej jakości obsługi klienta oraz szybkości dostarczanych zamówień. 

TRYBIKI RYNKU 30
Adam Pełka właściciel Euro Trade Group, dystrybutora marki NORDKRAFT

Innym ciekawym trendem, obecnym już dłużej na rynku jest system narzędzi z wymiennymi rączkami. Zarówno małymi jak i długimi trzonkami. Rozwiązanie multi-star firmy WolfGarten czyli wymiennych trzonków to doskonała oferta dla tych, którzy mają mniej miejsca do przechowywania narzędzi, a także dla tych, którzy cenią wysoką jakość. Za pomocą jednego trzonka można stworzyć sobie szereg niezbędnych narzędzi ogrodniczych, potrzebnych do każdej pracy. Dodać należy również o tym, że rozwiązanie podobne

dotyczy też narzędzi akumulatorowych, gdzie jeden akumulator pasuje do kilku różnych narzędzi ogrodniczych.

A czy da się jeszcze czymś zaskoczyć? Czymś prostym lecz jak widać potrzebnym? TAK! Ciekawą propozycję na rok 2024 oferuje firma BIG – jej szpadel rekin to ciekawe rozwiązanie dla każdego ogrodowego kopacza. Szpadel ten ma tak skonstruowaną część kopiącą, ze przypomina ona zęby rekina – przez co łatwiej i głębiej wchodzi w podłoże.

MECHANICZNE NARZĘDZIA OGRODNICZE

Tu w trendach królują akumulatorowe kosiarki samojezdne tzw roboty. Firmy prześcigają się aby zaprezentować ich nowoczesność i funkcjonalność, przez co pielęgnacja ogrodu ma być łatwa i bezobsługowa. Roboty są ją sterowane przez nasze smartfony, a specjalne aplikacje w telefonie pozwalają kontrolować prace takiej maszyny. Przykładem na to jest LONA™ Intelligence - zupełnie nowa i wyjątkowa funkcja w serii inteligentnych robotów koszących SILENO. Ta oparta na sztucznej inteligencji technologia uczy się układu ogrodu i tworzy mapę, która jest dostępna w aplikacji GARDENA smart. Z łatwością można zdefiniować strefy koszenia i skonfigurować dla nich indywidualne ustawienia. Jednym ruchem palca można w każdej chwili śledzić lokalizację SILENO na mapie ogrodu.

31 TRYBIKI RYNKU
REKLAMA

Konrad Panasiuk, brand manager marki Proline

Jak ocenia Pan rynek narzędzi ogrodniczych w 2023 roku? Czy widać jakieś spektakularne zmiany?

W narzędziach ręcznych – nie ma spektakularnych zmian , ale markowi producenci starają się uszlachetniać wybrane topowe produkty i idą w jakość – przykładem linia PROLINE PREMIUM do ogrodu.

Na co stawiają konsumenci – czy zakup nowych narzędzi? Jakiego rodzaju? Akumulatorowe? Czy inne?

Na solidne, wysokiej jakości, na takie, po wyborze których, nie będą musieli zaraz myśleć o reklamacji, czy robić zakupy ponownie.

W którym kierunku zmierza rynek narzędziowy? Czy widać przejście do sprzedaży internetowej?

Ciągły rozwój e-commerce widać już od lat, ale fachowe doradztwo w sklepach specjalistycznych nadal się obroni – szczególnie w kwestii ogrodów i hobbystycznych upraw przydomowych.

Jakie plany ma Profi x jeżeli chodzi o rozwój rynku narzędzi ogrodniczych w Polsce?

…Widzimy, że na rynku robi się ciasno, bo debiutują konkurenci, którzy dotąd nie mieli doświadczenia w zakresie narzędzi ogrodniczych. Dlatego my w planach mamy nadal i niezmiennie dostarczać klientom pewne, sprawdzone i jakościowe narzędzia ogrodnicze – narzędzia z charakterem

Co będzie ogrodniczym hitem sprzedaży Profi x w 2024 roku?

Floral GRABKI PAZURKI PROLINE

Grabki przeznaczone są do sadzenia i przesadzania małych roślin, zarówno doniczkowych jak i rabatowych. Grabki wykonano z aluminium, lecz to co decyduje o ich wyjątkowości to żywa kwiatowa ornamentyka. Sztywna konstrukcja i wygodna ergonomiczna rękojeść. Grabki nierdzewne. Szerokość: 75 mm. www.profix.pl

Odpowiem jak handlowiec - trudno teraz wróżyć – to okaże się po podsumowaniu ostatniego kwartału. Zwłaszcza, że jesień zima i początek wiosny były zadziwiająco obfite w opady… To zasadniczo może zmienić postać rzeczy jeśli chodzi np. o asortyment do podlewania… Porozmawiajmy o tym w grudniu. 

Sekator do szczepień z taśmą Proline

Sekator do szczepień to wysokiej jakości narzędzie przeznaczone do precyzyjnych prac przy pielęgnacji drzewek, krzewów i winorośli. Dzięki starannie wykonanemu ostrzu zapewnia gładkie i precyzyjne cięcia, co jest istotne przy szczepieniach i precyzyjnych zabiegach pielęgnacyjnych. www.profix.pl

TRYBIKI RYNKU 32

Opryskiwacz akumulatorowy USB 1L Proline

Opryskiwacz akumulatorowy USB 1L Proline 07909, wyposażony w litrowy zbiornik na ciecz. Poręczny opryskiwacz nie wymaga żadnego pompowania. Jednym naciśnięciem spustu możemy wypryskać dowolną ilość płynu ze zbiornika jednostajnym strumieniem cieczy. Opryskiwacz świetnie spisze się nie tylko przy pracach ogrodowych, ale równie dobrze się spisze przy dezynfekcji powierzchni. W ciągu minuty wypryskuje 330-460 ml. płynu na minutę. Strumień regulowany poprzez obrotową dyszę. Opryskiwacz jest wyposażony w 2Ah akumulator litowo-jonowy (Li-Ion) o napięciu 3,6V. Ładowany jest za pomocą kabla micro-USB. Pełne ładowanie od zera trwa ok. 4-5h. Do tego opryskiwacz jest wyposażony w oświetlenie LED, zaraz nad dyszą. www.profix.pl

Łopatka Proline

Mini łopatka szeroka przeznaczona jest do sadzenia i przesadzania małych roślin, zarówno doniczkowych jak i rabatowych. Łopatkę wykonano z włókna szklanego. Sztywna konstrukcja i wygodna ergonomiczna rękojeść. Łopatka nierdzewna. Szerokość: 85 mm. Długość ostrza: 150 mm. www.profix.pl

33 TRYBIKI RYNKU REKLAMA ▶

t

Uniwersalny system łączenia, kompatybilny z armaturą innych producentów nawodnieniowej, wężach

Uniwersalny system łączenia, kompatybilny z armaturą innych producentów nawodnieniowej, wężach

System zapobiegający załamawyniu

System zapobiegający załamawyniu

oparty na połączeniu prostego oplotu

oparty na połączeniu prostego oplotu

ABS

ABS

System zapobiegający załamawyniu

System zapobiegający załamawyniu

oparty na skośnym oplocie trykotowym

oparty na skośnym oplocie trykotowym

HIGH FLOW

HIGH FLOW

System łączenia armatury o zwiększonym przepływie wody

System łączenia armatury o zwiększonym przepływie wody

CLAW FIT

ODŚWIEŻONA OFERTA

CLAW FIT

ODŚWIEŻONA OFERTA

System kłowy umożliwia szybkie i stabilne połączenie elementów armatury

System kłowy umożliwia szybkie i stabilne połączenie elementów armatury

DLA TWOJEGO OGRODU

DLA TWOJEGO OGRODU

TPR

Tworzywo termoplastyczne

Tworzywo termoplastyczne charakteryzujące się dużą odpornością

Tworzywo sztuczne charakt dużą udarnością

Tworzywo sztuczne charak dużą udarnością

HDPE

HDPE

Tworzywo charakteryzujące

Tworzywo charakteryzują

ALUMINIUM

ALUMINIUM

Lekkie, wytrzymałe i odporn

Lekkie, wytrzymałe i odpo

MOSIĄDZ

MOSIĄDZ

Trwały i odporny na korozję

Trwały i odporny na korozję

STAL SK5

STAL SK5

Japońska stal wysokowęglo której ostrza narzędzi tnący ostrość przed długi czas, co precyzję cięcia bez konieczn

ostrzenia

Japońska stal wysokowęgl której ostrza narzędzi tną ostrość przed długi czas, c precyzję cięcia bez koniec ostrzenia

TEFLON

TEFLON

Zabezpiecza ostrza narzędzi korozją, ułatwia czyszczenie tarcie podczas pracy

Zabezpiecza ostrza narzędzi korozją, ułatwia czyszczenie tarcie podczas pracy

t
TPR

SERIE PRODUKTOWE:

SERIE PRODUKTOWE:

Ekstremalna jakość dla ekstremalnych wyzwań

Ekstremalna jakość dla ekstremalnych wyzwań

Seria produktów ogrodowych Extreme to nie tylko akcesoria do ogrodu - to kompleksowe rozwiązanie dla każdego, kto stawia

Seria produktów ogrodowych Extreme to nie tylko akcesoria do ogrodu - to kompleksowe rozwiązanie dla każdego, kto stawia

Siła pasji i doświadczenia

Siła pasji i doświadczenia

Seria produktów ogrodowych Expert to połączenie doskonałej jakości i atrakcyjnego designu. Tworzone z myślą o pasjonatach, którzy oczekują nie tylko wszechstronności, ale również estetyki w swoim ogrodzie. Każdy produkt został starannie wykonany z najwyższej jakości materiałów, zapewniając trwałość nawet w najtrudniejszych warunkach ogrodowych.

Seria produktów ogrodowych Expert to połączenie doskonałej jakości i atrakcyjnego designu. Tworzone z myślą o pasjonatach, którzy oczekują nie tylko wszechstronności, ale również estetyki w swoim ogrodzie. Każdy produkt został starannie wykonany z najwyższej jakości materiałów, zapewniając trwałość nawet w najtrudniejszych warunkach ogrodowych.

Radość z odkr ywania

Radość z odkr ywania

Seria produktów ogrodowych Starter to idealne rozwiązanie dla tych, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z ogrodnictwem. Zaprojektowane z myślą o łatwości obsługi i efektywności, nasze narzędzia i akcesoria sprawią, że pielęgnacja ogrodu stanie się przyjemnością nawet dla początkujących ogrodników.

Seria produktów ogrodowych Starter to idealne rozwiązanie dla tych, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z ogrodnictwem. Zaprojektowane z myślą o łatwości obsługi i efektywności, nasze narzędzia i akcesoria sprawią, że pielęgnacja ogrodu stanie się przyjemnością nawet dla początkujących ogrodników

Ponadczasowa tr wałość i styl

onadczasowa tr wałość i styl

Seria produktów ogrodowych Brass to esencja trwałości i elegancji w dziedzinie nawadniania ogrodu. Stworzone z mosiądzu najwyższej jakości, nasze produkty łączą funkcjonalność z ponadczasowym designem, podnosząc standardy wśród systemów nawadniania.

Seria produktów ogrodowych Brass to esencja trwałości i elegancji dziedzinie nawadniania ogrodu. Stworzone z mosiądzu najwyższej kości, nasze produkty łączą funkcjonalność z ponadczasowym designem, podnosząc standardy wśród systemów nawadniania.

Zeskanuj kod QR by poznać ofertę Stalco Garden!
by poznać ofertę Stalco Garden!
Zeskanuj kod QR

Pracownik w centrum ogrodniczym

Dobry pracownik jest wizytówką sklepu, uśmiechnięty, pomocny, kompetentny potrafi doradzić i zachęcić do zakupu. Jak zatem motywować pracowników i sprawić by chcieli pracować lepiej i wydajniej?

TEKST: KAROLINA KAŁDOŃSKA

SSPRAW, BY MIEJSCE PRACY BYŁO PRZYJAZNE Wielu pracodawców zapomina, że pracownik to też człowiek i ważne dla niego są również małe rzeczy. Dlatego warto zainwestować w miejsce gdzie pracownicy mogą usiąść, zjeść śniadanie czy chwilę odpocząć. Przyjazność to także dobrze zintegrowany zespół, który sobie pomaga, a pomiędzy pracownikami są więzi takie, że wiedzą, że mogą na siebie liczyć.

NAGRADZANIE

Pamiętajmy, że ludzie pracują nie dla idei lecz dla pieniędzy. Wszelkie nagrody finansowe typu premia uznaniowa czy kwartalna zawsze są dobrą motywacją. Pracownik czuje się wtedy doceniony, rośnie jego więź z firmą i nie będzie szukał innego pracodawcy. Nagrody i premie to elementy systemu motywacyjnego, które zawsze trzeba mieć na uwadze.

ROZWIJANIE NOWYCH UMIEJĘTNOŚCI

Każdy ambitny pracownik chce się rozwijać, dlatego stawienie mu osiągalnych celów jest jak najbardziej

Motywacją nazwać możemy pewnego rodzaju bodziec, który uruchamia naszą energię potrzebną do podjęcia wysiłku w celu wykonania określonego zadania. Jest to pewien rodzaj gotowości, w którym „nam się chce pracować”.

wska ź nikiem zaufania oraz buduje jego poczucie zadowolenia z pracy. Docenienie pracownika poprzez zaproponowanie mu ambitniejszych zadań sprawia, że jego motywacja rośnie. W tym pomogą również szkolenia pracowników wewnętrzne i zewnętrzne. Szkolenia sprzedażowe czy szkolenia produktowe producentów są doskonałą okazją by przyjrzeć się pracownikom i stwierdzić, który angażuje się w pracę i chce się rozwijać.

CHWALENIE PRACOWNIKÓW

To, co motywuje pracowników, to także pochwały. Jednak nie tylko po zakończeniu danego projektu. Ważne jest, żeby czuli się doceniani cały czas. Według badań przeprowadzonych kilka lat temu, aż 50% pracowników jest gotowych zmienić prace tylko dlatego, żeby zostać docenionym. Dlatego warto robić to często. Wielu pracowników twierdzi, ze szef nie zauważa ich pracy oraz się z nimi niedostatecznie komunikuje. Pochwała dobrze wykonanej pracy, nawet jeżeli należy do obowiązków pracownika sprawi, że pracownik poczuje się zauważony.

ELASTYCZNOŚĆ WYKONYWANIA OBOWIĄZKÓW

Ambitni pracownicy przypisani do określonych zadań często się nudzą. Dlatego warto zmieniać ich zadania tak aby mogli robić inne rzeczy lub zmieniać się by

36
SZKOLENIA

ich obowiązki nie stały się nudną rutyną. Ważne jest aby porozmawiać z pracownikami i ustalić co kto lubi i być może zmienić ich stanowiska pracy. Często bowiem pracownik wykonuje niechętnie dane zadania a jego kolega odwrotnie i możliwa jest zamiana.

WSPÓLNE MIEJSCE NA OBIAD CZY ŚNIADANIE

Podczas dnia pracy pracownicy mijają się wykonując swoje zadania, jednak ważne jest by jeżeli jest możliwość mieli okazję wspólnie porozmawiać na tylko o pracy i zjeść posiłek. W okresie intensywnej pracy w sezonie, kiedy w sklepie jest dużo klientów, jest to często bardzo trudne, ale również ważne, by każdy miał chwilę na oderwanie się od służbowych czynności.

DBAJ O DOBRĄ KOMUNIKACJĘ

Dobra komunikacja i wzajemny szacunek to podstawa w każdym zespole. Warto jasno przedstawić swoje oczekiwania względem pracownika i zadań, jakie ma wykonać. Pamiętać należy również, że pracownik może nie zrozumieć swoich zadań lub zrozumieć je inaczej. Dlatego warto nie tylko wydawać polecenia ale również zapytać się jak je pracownik rozumie. Należy przedstawić w miarę szczegółowy plan działania, tak żeby zarysowane były wszystkie działania i etapy, jakie trzeba przejść, żeby zrealizować cel. Pracownicy, którzy nie wiedzą o planach czy celach pracodawcy czują strach przed nieznanym.

Pamiętajmy, że ludzie pracują nie dla idei lecz dla pieniędzy. Wszelkie nagrody finansowe typu premia uznaniowa czy kwartalna zawsze są dobrą motywacją

ZWIĘKSZAJ ZAKRES ODPOWIEDZIALNOŚCI

U AMBITNYCH

Jeśli widzisz, że jakiś pracownik jest wyjątkowo ambitny, warto to wykorzystać w dobrym tego słowa znaczeniu. Poprzez podnoszenie kwalifikacji przez szkolenia połączone ze zwiększonym zakresem odpowiedzialności i obowiązków sprawisz, że ta osoba będzie widziała swoją przyszłość w firmie. Motywowanie pracowników to także dbanie o brak powtarzalnych zadań bez perspektyw na awans, czy większe kompetencje. Inaczej z czasem taki pracownik może wykonywać swoje zadań mniej rzetelnie, bo po prostu będzie nimi znudzony.

WŁASNA POSTAWA

Najważniejsza w motywacji jest własna postawa. Jeśli pracodawca będzie traktować swoje obowiązki bez należytej rzetelności, będą to widzieć Twoi pracownicy i postąpią tak samo. W końcu, skoro pracodawca nie traktuje swoich obowiązków poważnie i nie przykłada się do nich, po co oni mają to robić. Wiedz też, że nikt nie chce być traktowany jak nieznacząca część większej grupy. Traktowanie indywidualnie to także skuteczna metoda motywowania pracowników.

Ważne jest doceniane każdego z osobna za sukcesy w pracy. Pamiętaj też, że ludzie lubią opowiadać o swoim życiu, hobby czy zwierzętach. Warto więc także porozmawiać na tematy prywatne i wysłuchać co pracownik ma do powiedzenia i czym chce się pochwalić. Kosztuje to bardzo niewiele, a może umocnić więzi pracownicze i sprawić, że ktoś poczuje się doceniony i po prostu jak człowiek, a nie jak trybik w maszynie. 

37 SZKOLENIA

Nowe trendy na 2024 roku w ogrodnictwie

The Garden Media Group opublikowała 2024 Garden Trend Report z nadrzędnym tematem „Eko-Optymizmu”. Coroczny raport koncentruje się na siedmiu trendach: „Zoom Out”, „Horti-futurism”, „Delight in the Dark”, „Bugging Out”, „Hanging in There”, „Nature Calls” i „Color of the Year”.

38 TRENDY

GGarden Media Group poinformowała, że siedem nadchodzących trendów ma wpływ na działania konsumentów w nadchodzącym roku. Temat „Eko-Optymizmu” przemawia do potencjału zielonej branży w łagodzeniu eko-lęków, co ilustruje korzyści płynące z sadzenia roślin, minimalizowania tradycyjnych trawników i uprawy żywności.

"Platformy mediów społecznościowych ułatwiają młodym pokoleniom nauczenie się, jak zmienić własną społeczność " - powiedziała Katie Dubow, prezes Garden Media Group. Musimy wspierać te młode umysły i pomagać im w odnalezieniu ich miejsca w branży ekologicznej.

Prawdziwe, wiodące trendy, opisują ważne zjawiska oraz zmiany, które kształtują się w długiej perspektywie czasowej. Mówimy tu raczej o latach i dekadach, a nie tygodniach czy miesiącach, jak ma to miejsce w przypadku chwilowych mód.

SIEDEM TRENDÓW

W RAPORCIE 2024

GARDEN TRENDS REPORT „Zoom Out” skupia się na tym, jak Generacja Z (alia. Zoomers) zmienią kształt przyszłości branży ogrodniczej. Zawarte są w tym informacje o planach posiadania domu i ogrodu, ich gotowości do płacenia więcej i czekania dłużej na zrównoważone produkty lepszej jakości, ich zainteresowanie unikalnymi elementami z historią, preferencją do robienia zakupów online i zaufaniem do influencerów.

„Horti-futuryzm” koncentruje się na sci-fi w ogrodzie, w tym na zamkniętych ekosystemach, ogrodach survivalowych, ogrodach nocnych i kolorach neonowych lub metalicznych, kwiatowych wzorach i roślinach. Dodatkowe pomysły obejmują rośliny o jasnych odmianach lub roślinach „czarnych” oraz futurystyczne lub awangardowe projekty i wyświetlacze.

„Wschód w ciemności” koncentruje się na pomysłach takich jak ogrody goth/ ogród, ogrody wiktoriańskie i mroczne. Trend ten obejmuje również monumenty; podświetlane drzewa; nieuporządkowane, zwiędłe, wyblakłe, a nawet suszone rośliny do celów merchandisingowych; oraz ciemne rośliny.

„Bugging Out” koncentruje się na rosnącym zainteresowaniu

TRENDY 39

owadami w projektowaniu i dekoracjach. Inne pomysły związane z tym trendem obejmują rośliny przyjazne dla zapylaczy oraz innych owadów. Trend ten stawia na zajęcia i warsztaty związane z owadami, począwszy od identyfikacji i zbierania ich po nawet ich spożywanie.

„Hanging in There” koncentruje się na ciągłym zainteresowaniu ogrodnictwem w małych przestrzeniach i kontenerach. Raport zawiera długą listę pomysłów roślinnych, jakie można uprawiać na małych powierzniach.

„Nature Calls” koncentruje się na zrównoważonym rozwoju, trosce o środowisko i na zainteresowaniu ogrodami miejskimi, korzyściami ze wspólnoty. Grupa nazywa to erą „antyogrodu” lub „chaos garden” – bunt przeciwko schludnym, uporządkowanym, ogrodom z przeszłości. Koncentruje się na drzewach i zieleni miejskiej.

Kolor Roku wg Media Garden Group to CyberLiza , który grupa opisuje jako „wybitnie oddziałowujący, wywierający wpływ i energetyzujący ciało i umysł”, który „oznacza potężny związek między naturą a technologią” i jest „oparty na współczuciu, społeczności i połączeniu”.

"Trendy mogą pomó c w podejmowaniu decyzji opartych na danych podczas kształtowania nowych produktów, do wzrostu lub zapasu na półkach" - powiedziała Katie Dubow. „Pozostając przed trendami i pokazując je, przyciągnie to do Twojego sklepu kochających trendy klientów.”

Dubow dodała, że sklepy i producenci mogą wykorzystywać te trendy do merchandisingu na różne sposoby:

▶ Wyświetlacze sezonowe: Jeśli trend „Wschód w ciemności” jest zbyt „ciężki” dla Twojego sklepu przez cały rok, twórz przyciągające wzrok sezonowe wyświetlacze na Halloween. Można ustroić cały sklep roślinami z ciemnymi liśćmi, roślinami krwisto-czerwonymi, a nawet niektórymi suchymi roślinami.

▶ Zrównoważone i przyjazne dla środowiska opcje: Znający się na ekologii przedstawiciele Generacji Z są skłonni zapłacić więcej

40 TRENDY

za zrównoważone produkty, takie jak nawozy organiczne, biodegradowalne doniczki i systemy pozyskiwania wody deszczowej, aby zaspokoić swoje potrzeby.

▶ Kompozycje tematyczne: Zaprojektuj kompozycje tematyczne na podstawie koloru roku. Proponuj kompozycje i rozwiązania kolorystyczne, aby pokazać, jak ludzie mogą sami skomponować i upiększyć każdy zakątek swojego ogrodu.

▶ Warsztaty edukacyjne i wydarzenia: Prowadzenie warsztatów ogrodniczych to doskonała okazja do pozyskania klientów. Oferuj wydarzenia, które edukują klientów np. w sadzeniu czy doborze roślin. Może to pomóc w budowaniu zaangażowania społeczności i napędzaniu sprzedaży.

▶ Trendy ogrodowy wystrój: Oferta wystroju ogrodu o tematyce owadów. Może to obejmować dywany, kubki, poduszki, biżuterię i dekoracyjną sztukę ogrodową. Współpracuj z lokalnymi rzemieślników, którzy robią biżuterię o tej tematyce.

▶ Media społecznościowe i obecność w Internecie: Pokaż produkty i wydarzenia na platformach społecznościowych i na stronie www, aby dotrzeć do szerszego grona odbiorców i informować klientów o najnowszych trendach. 

TRENDY 41

Home&Garden Congress za nami.

13 marca w Warszawie odbył się Home&Garden Congress skierowany do firm z branży home, decor i ogród. Tematyką całego kongresu był szeroko pojęty e-commerce w branży. Rozwój technologii, a co za tym idzie rozwój sprzedaży internetowej pokazuje siłę danej branży. A w branży ogrodniczej jest jeszcze wiele do zrobienia.

W kongresie uczestniczyli wykładowcy – praktycy, którzy w jasny sposób na przykładach pokazywali, gdzie zmierza rynek e-commerce i co należy zrobić, aby załapać się na ten szybko odjeżdżający pociąg. Dzięki kongresowi uczestnicy dowiedzieli się między innymi:

▶ jak lepiej dopasować strategię sprzedaży internetowej do aktualnych wyzwań i oczekiwań klientów.

▶ jak zbudować optymalne doświadczenia klienta (od pierwszego kontaktu z e-sklepem po logistykę i obsługę klienta).

▶ jak zyskać nowe pomysły na wzrost konwersji.

▶ jak wykorzystać nowoczesne technologie, w tym AI, by zoptymalizować sprzedaż wielokanałową.

▶ jak poszerzyć listę narzędzi, które pomogą Ci zwiększyć sprzedaż w e-commerce B2B i B2C.

Bardzo ciekawy trend pokazał Sławomir Spyra Head of Communications, z firmy merce.com, wskazując, że obecnie każda nowoczesna firma sprzedająca poprzez internet przechodzi na aplikację. Apki takie ściągnięte na telefon (bo przez niego dokonuje się najwięcej zakupów) to „must have” zarówno obecnie, jak i już na pewno w przyszłości. Jednocześnie jest to narzędzie do badania klienta oraz do związania go ze sobą w bardzo indywidualny sposób. Nowoczesny klient nie ma już czasu na wyszukiwanie stron, kiedy może ściągnąć na telefon aplikację i się nią posługiwać. Równie interesująco przedstawił inny problem Kamil Kawecki – właściciel marki CloudPillow. Opisał on jakie algorytmy należy stosować aby nasz sklep i zarazem produkty były widoczne w internecie. Kluczem do sukcesu jest bowiem stosowanie odpowiednich zdjęć, opisów oraz podpisów przy jednoczesnym śledzeniu który z nich ma wpływ na sprzedaż. Algorytmy takie są w pełni do prześledzenia i stosowanie ich w odpowiedni

sposób pozycjonuje sklep czy stronę. Jednocześnie pamiętać należy, że również one się zmieniają bo wszystko co w internecie jest bardzo dynamiczne i cały czas się rozwija.

Z branży ogrodniczej swój udział z sukcesem zaznaczyła Anna Wojno Marketing Manager NaturalCrop Poland, uczestnicząca w panelu dyskusyjnym „Skuteczny e-commerce w branży dom i ogród. Nowe wyzwania. Nowe rozwiązana.” Wspomniała

ona, że obecnie nie da się prowadzić żadnego biznesu bez udziału internetu. Zwróciła również uwagę na nowoczesne rozwiązania i technologie, które mamy już w zasięgu ręki, takie jak sztuczna inteligencja AI czy strony do robienia grafik czy stron internetowych łatwe i szybkie w obsłudze dla laika.

Podobne narzędzia już rewolucjonizują świat i mają wpływ na cały rynek, nie tylko branżę ogrodniczą.

42 PULS BRANŻY

W kongresie udział wzięli również inni przedstawiciele firm ogrodniczych takich jak Profix, WolfGarten, Zielona Oaza, Grube, PNOS czy Kronen.

Wspomnieć należy, że firma Kronen już w zeszłym roku postawiła na nowoczesne rozwiązania wprowadzając na rynek aplikację Lilly, która pomaga ogrodnikom. Aplikacja Lilly jest wspomagana sztuczną inteligencją i jest to ogromny przełom i innowacja w branży ogrodniczej.

„Home&Garden Congress, w której mogli uczestniczyć słuchacze z branży garden to odpowiedź na oczekiwania rynku. Branża ogrodnicza pomimo, że podąża za trendami rynkowymi i szybko się uczy oraz wydaje coraz więcej na marketing ma jeszcze wiele do zrobienia jeżeli chodzi o e-commercepowiedział Jerzy Osika prezes Promedia –organizator kongresu. Warto więc zwrócić uwagę na to, że nowoczesny klient szuka interesujących rozwiązań zakupowych – zarówno w sklepach stacjonarnych, jak i w internecie. Firmy, które już teraz zainwestują w nowoczesne aplikacje, pozycjonowane czy dobór odpowiednich algorytmów wygrają ten wyścig o klienta. Najwięcej zyskają ci, którzy dostarczą klientom wielokanałowego doświadczenia zakupowego, które jest najwyższej jakości, unikalne i spójne.” 

PULS BRANŻY 43

Optymistyczne wyniki 22 Targów Grupy PSB w Kielcach

22 edycja wiosennych Targów Grupy PSB odbyła się w dniach 28 i 29 lutego w Centrum Targowym w Kielcach. Targi PSB są jednym z kluczowych wydarzeń branżowych w Polsce - uchodzą za swoisty barometr nastrojów u progu sezonu budowlanego.

W tym roku na przedstawicieli

370 partnerów PSB czekało 305 wystawców – kontraktowych dostawców Grupy. Razem, przy negocjacyjnych stołach, zasiadło 4,3 tys. osób, które zawarły 16 tys. kontraktów na kwotę 430 mln zł, tj. o 9% więcej niż rok temu. Wynika z tego, że przeciętny wystawca wyjechał z Kielc z portfelem zamówień na kwotę 1,4 mln zł, zaś przeciętny partner na kwotę 1,2 mln zł. Dane te wskazują na optymizm przedstawicieli branży odnośnie skali popytu na materiały remontowo-budowlane w najbliższych miesiącach. Trzeba pamiętać, że zawarte porozumienia są wstępnymi deklaracjami zakupów i dopiero nadchodzące miesiące odzwierciedlą rzeczywisty stan rynku. Przy okazji Tragów odbył się bankiet z udziałem kilku tys. osób, podczas którego wystąpiła gwiazda muzyczna Agnieszka Chylińska.

Odbyła się również konferencja prasowa z udziałem Zarządu Grupy PSB: Piotra Koziny – Dyrektora Zarządu i Anny Kaminskiej – Członka Zarządu. Zarząd Grupy PSB przedstawił m.in. Polski rynek materiałów budowlanych, pozycję Grupy na rynku, realizację strategii PSB oraz główne trendy i czynniki wpływające na rozwój rynku.

Natomiast w przed dzień 22 Targów miała miejsce konferencja branżowa dla partnerów i dostawców Grupy. Prawie 700 osób miało okazję wysłuchać prelekcji Zarządu Grupy PSB: Piotra Koziny – Dyrektora Zarządu i Anny Kaminskiej – Członka Zarządu na temat obrazu rynku i pozycji Grupy PSB oraz innych prelegentów nt. aktywnej sprzedaży, strategii cenowej i pricingu, matematyki zaufania. Coroczne konferencje PSB dostarczają dodatkowej konstruktywnej wiedzy dla uczestników. Mają charakter edukacyjny oraz służą wymianie know-how. 

PULS BRANŻY 44
PULS BRANŻY 45

PULS BRANŻY

Kiermasz ogrodniczy WIOSNA W OGRODZIE 2024 w Rënku

Tegoroczna edycja „Wiosny w ogrodzie” odbędzie się w dniach 11 i 12 maja. W sobotę 11 maja trwać będzie od godziny 10-ej do 17-ej, a w niedzielę 12 maja od 10-ej do 16-ej – jak zawsze na terenie Pomorskiego Centrum Hurtowego Rënk, w Gdańsku-Osowej, przy ul. Wodnika 50.

Zaproszenie do udziału w imprezie kierujemy zarówno do osób, które lubią i chcą otaczać się pięknym światem roślin, jak i do tych, którzy nie odkryli jeszcze piękna i mocy, jaką skrywają w sobie otaczająca nas zieleń oraz roślinność. Impreza przeznaczona jest dla wszystkich miłośników roślin i ogrodnictwa, właścicieli ogrodów, jak również dla amatorów ozdabiania swoich balkonów i okiennych parapetów.

Organizatorzy i Wystawcy gwarantują dla odwiedzających bardzo dużą kompleksową ofertę roślin rabatowych, drzew ozdobnych, owocowych, krzewów, ziół, mebli ogrodowych, środków ochrony roślin, itp. Dodatkowo szeroką ofertę produktów przygotują producenci zdrowej ekologicznej żywności, miodów, wędlin, kaszubskiego chleba, drożdżówki i wyrobów twórców ludowych.

Kiermasz co roku odwiedza ponad 20 tysięcy klientów, a liczba Wystawców to ponad 150 podmiotów. Taki wynik frekwencji mówi sam za siebie i wskazuje na ciągle rosnący popyt na artykuły z branży ogrodniczej. Niewątpliwymi dodatkowymi atutami kiermaszu jest lokalizacja imprezy. Infrastruktura oraz centralne położenie Rënku względem aglomeracji trójmiejskiej i autostrady umożliwiają dogodny dojazd i łatwe przyjęcie tak dużej ilości klientów.

Dla Wystawców – jak co roku – gwarantujemy konkurs w 5 kategoriach na: najpiękniejszy kwiat wiosenny, najciekawszy produkt do ogrodu, najciekawszy produkt ekologiczny, najpiękniejszy krzew i najpiękniejsze drzewko.

Wstęp na imprezę jak zawsze jest bezpłatny. Przy wjeździe samochodem obowiązuje opłata parkingowa w wysokości 6,00 PLN za pojazd. 

46
biznes _ogrodniczy www.biznes-ogrodniczy.pl Biznes Ogrodniczy

Rodzinnie Warsztaty Ogrodnicze po raz kolejny!

Po raz kolejny wystartowały Rodzinne Warsztaty Ogrodnicze, których inicjatorem oraz pomysłodawcą jest marka podłoży Kronen.

Kronen od lat zaskakuje swoimi pomysłami i stara się wyprzedzać zarówno marketingowo jak i produktowo rynek. Rodzinnie Warsztaty Ogrodnicze to inicjatywa mająca na celu popularyzację ogrodnictwa zarówno wśród dzieci jak i dorosłych. Ogrodnicy mogą spotkać stoisko RWO w centrach ogrodniczych czy marketach budowlano ogrodniczych.

Mają tam możliwość nie tylko posadzenia rośliny w odpowiednim podłożu – mogą również doradzić się co do doboru asortymentu do swojego ogrodu czy później go zakupić. Prowadzącym od lat jest Witold Czuksanow, dziennikarz, współtwórca programu "Rok w Ogrodzie", twórca programu "Laur dla Ogrodnika" TVP1. Autor książek o tematyce ogrodniczej: seria: "Kalendarz Księżycowy", "Ogród dla początkujących", "Tulipany", "Zapytaj Ogrodnika". Dziennikarz od lat jest nie tylko ambasadorem marki Kronen, ale przede wszystkim pasjonatem ogrodnictwa, który chce i lubi dzielić się swoją wiedza na ten temat. Rodzinne Warsztaty ogrodnicze to doskonała okazja aby zasięgnąć profesjonalnej porady, dowiedzieć się czegoś nowego na temat ogrodnictwa a przede wszystkim dobrze bawić. 

PULS BRANŻY 48
PULS BRANŻY 49

Spoga+Gafa 2024: Duży wzrost liczby europejskich wystawców

Największe na świecie targi ogrodnicze i grillowe Spoga+Gafa odnotowują wysoki poziom umiędzynarodowienia wystawców, a 14 hal wystawowych w dniach 16-18 czerwca jest niemal całkowicie zapełnionych. Z około 96% zarezerwowanej powierzchni wystawienniczej Spoga+Gafa kontynuuje sukces z zeszłego roku.

Licząc ponad 1850 wystawców z 58 krajów, wiodące światowe targi odnotowały już wzrost zarówno liczby wystawców międzykontynentalnych, jak i liczby wystawców z Europy w 2023 r. Liczby, te zostaną ponownie osiągnięte również w 2024 r. W szczególności udział firm z Europy i Ameryki Północnej znacznie wzrósł w porównaniu z rokiem ubiegłym: swój udział potwierdziło wiele firm krajowych i międzynarodowych, w tym wielu dużych graczy i renomowanych marek, ale także nowicjusze i start-upy. W obliczu trudnych okoliczności panujących w branży Stefan Lohrberg, dyrektor spoga+gafa, uważa status rezerwacji targów Garden Lifestyle za ważny i pozytywny sygnał: „Dzięki zaangażowaniu w Spoga+Gafa,

firmy wysyłają silny sygnał pomimo czasami trudnych warunków rynkowych Spoga+Gafa jest najważniejszym miejscem spotkań branży i otwiera nowe, unikalne

Firma Torseed uhonorowana

możliwości biznesowe – ostatecznie cała zielona branża czerpie korzyści z udanego spotkania Spoga+gafa. „ Tegoroczne hasło przewodnie „Odpowiedzialne ogrody” cieszy się szerokim zainteresowaniem branży i odgrywa główną rolę w projektowaniu terenów targowych. Międzynarodowi eksperci zgłębią ten temat w ramach w „Forum Garden Cafe”. Ponadto na odwiedzających czeka zróżnicowany program wydarzeń ze specjalnymi obszarami, takimi jak „Boulevard of Ideas”, „POS Green Solution Islands”, Outdoor Lifestyle Trend Show” oraz wycieczki tematyczne. Tutaj nacisk położony jest na wyzwania stojące przed branżą ogrodniczą oraz na rozwiązania dla przyszłości handlu. 

W Toruniu po raz kolejny uhonorowano produkty i przedsiębiorstwa, które odznaczają się pracą i zaangażowaniem.

W2024 roku Kapituła przyznała znak „Made in Toruń” firmie Torseed za produkt Nasiona Pomidora ZORZA TORUŃSKA. Jak powiedział przedstawiciel firmy Torseed: „To dla nas ogromne wyróżnienie i dowód uznania za naszą pracę i zaangażowanie w rozwój naszych produktów. Jesteśmy dumni z naszych korzeni toruńskich i zobowiązujemy się kontynuować naszą misję, dostarczając produkty najwyższej jakości. Razem promujemy Toruń na europejskim rynku. Jeszcze raz dziękujemy za to wspaniałe wyróżnienie!” 

50 PULS BRANŻY
Fot. Wojtek Szabelski Fotograf
facebook.com/ karolkawogrodzie instagram.com/ karola_w_ogrodzie tiktok.com/ @karola_w_ogrodzie facebook instagram tiktok www.karolawogrodzie.pl # Twoje miejsce w social me diach Porady ogrodnicze Promocja firm Prezentacja produktów

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.