Adam Taukert
Prawa wyłączne zapewniają bezpieczeństwo biznesu
W 2023 r. przedsiębiorcy będą odczuwali ekonomiczne skutki konfliktu w Ukrainie i pandemii. Najważniejsze wyzwania to inflacja i spodziewane spowolnienie gospodarcze. W tych warunkach rośnie znaczenie ubezpieczeń obrotów handlowych. Firmy powinny pamiętać też o aktualizacji sum ubezpieczenia mienia. Tym bardziej że szkód związanych z żywiołami zdarza się coraz więcej.
Ekspert w Polskiej Izbie Ubezpieczeń
Najważniejszym wydarzeniem ostatnich miesięcy był atak Rosji na Ukrainę. Woj na była politycznym zaskoczeniem, ale też wywołała szok gospodarczy. Rosja i Białoruś objęte sankcjami oraz zaata kowana Ukraina były ważnymi źródłami surowców i półproduktów. Zerwane łańcuchy dostaw spo wodowały wzrost cen energii, nawozów, stali, kru szywa, żywności. To jeden z istotnych elementów wpływających na wzrost inflacji, której skutki będą w 2023 r. źródłem zmartwień przedsiębiorców.
Inflacja Według najnowszych danych Głównego Urzędu Statystycznego ceny towarów i usług konsump cyjnych w październiku 2022 r. wzrosły o 17,9 proc. w ujęciu rocznym, przy wzroście cen towarów o 19,5 proc. i usług o 13 proc. Koszty materiałów budowlanych wzrosły nawet o 40 proc. (dla wap na i cementu) czy blisko 25 proc. dla farb, stolarki budowlanej lub glazury.
Cały czas jesteśmy świadkami tzw. rynku pracownika – we wrześniu 2022 bezrobocie w Polsce wyniosło 5,2 proc., co jest jednym z najniższych wyników w Unii Europejskiej.
Opracowanie redakcyjne: Sonia Młodzianowska, Aleksandra Podkówka-Poźniak
Fotografie: stock.adobe.com, zasoby własne Kontakt: e-mail: pl.info@mediaplanet.com
Więcej informacji na stronie: poradnikbiznesu.info
Do tego cały czas jesteśmy świadkami tzw. rynku pracownika – we wrześniu 2022 bezrobocie w Polsce wyniosło 5,2 proc., co jest jednym z naj niższych wyników w Unii Europejskiej. To jednak oznacza presję na wzrost wynagrodzeń, czyli kolej ny element mający wpływ na koszty działalności gospodarczej. Co więcej, obecnie ekonomiści są zgodni, że inflacja zostanie z nami na dłużej.
Spodziewane ochłodzenie koniunktury gospodarczej Dwa lata luzowania gospodarki w czasie pandemii kończy się więc dziś znaczącym ograniczaniem podaży pieniądza. Wysokie ceny energii i pozo stałych surowców według ekonomistów spo wodują schłodzenie gospodarki, a w niektórych krajach recesję. Takim zjawiskom towarzyszy
z reguły pogorszenie się sytuacji płatniczej przed siębiorstw. Dla zachowania stabilności finansowej kluczowe znaczenie mogą mieć ubezpieczenia należności.
W 2021 r. polskie firmy ubezpieczeniowe objęły ochroną 645,2 mld zł należności handlowych, co stanowi 25 proc. PKB Polski. Zakłady ubezpieczeń, zabezpieczające należyte wykonanie transakcji, nie ograniczają ekspozycji na ten moment. Nieste ty, ubezpieczyciele już notują wyższą liczbę upa dłości i postępowań restrukturyzacyjnych. Wpływ na to mają: wysokie stopy procentowe, inflacja oraz rosnące koszty surowców i półproduktów.
Rosnąca luka ubezpieczeniowa
Inflacja istotnie wpływa na ochronę ubezpiecze niową. Zakłady ubezpieczeń sygnalizują, że tylko niewielki odsetek przedsiębiorców podwyższa sumę ubezpieczenia w ubezpieczeniach mienia, biorąc pod uwagę rosnące koszty odtworzenia mienia. Tymczasem najważniejsze pytanie przy zawieraniu polisy brzmi: ile kosztowałoby odbu dowanie nieruchomości czy odkupienie maszyn lub urządzeń przy dzisiejszym poziomie cen? Ponieważ suma ubezpieczenia stanowi górny limit odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń, może zaistnieć sytuacja, w której odszkodowanie nie pokryje wszystkich kosztów niezbędnych do przy wrócenia majątku do stanu pierwotnego. W takim wypadku ubezpieczający może podjąć decyzję o podwyższeniu sumy ubezpieczenia jeszcze w trakcie okresu ubezpieczenia.
Zagrożenia związane z klimatem
Warto o to zadbać, bo szkód związanych z żywio łami zdarza się coraz więcej. Wzrost odszkodo wań i świadczeń w pierwszym półroczu 2022 r. wiązał się w dużej mierze z większymi wypłatami w obszarze szkód majątkowych. W porównaniu z ubiegłym rokiem zgłoszono znacznie więcej szkód związanych z wichurami, gradobiciami i pożarami. Większa była nie tylko ich liczba, ale też średnia wartość. Ubezpieczyciele wypłacili w pierwszym półroczu 2022 r. prawie 1,3 mld zł odszkodowań na pokrycie szkód związanych z ogniem i innymi żywiołami. To aż o 66,5 proc. więcej niż rok wcześniej. Trzeba też brać pod uwa gę, że wzrost temperatury oznacza wydłużenie się okresów bezdeszczowych, a pojawiające się, niszczące opady są efektem gwałtownych fron tów atmosferycznych niosących ze sobą deszcze nawalne, silne porywy wiatrów, gradobicia i burze. Dlatego ważne są działania prewencyjne w postaci odpowiedniego budownictwa, sprawnej kanaliza cji odpływowej w miastach oraz planowania prze strzennego uwzględniającego ryzyko powodzi.
Kryzys energetyczny rozpoczął się już latem 2021 roku, kiedy to rosyjski Gazprom zaczął ograniczać podaż gazu na rynek. Wpłynął w ten sposób na rekordowe ceny zarówno tego surowca, jak i energii. Co zatem przedsiębiorcy mogą zrobić, by uchronić się przed kolejną ewentualną falą wzrostu kosztów? Jednym z rozwiązań może być inwestycja w energetykę odnawialną.
Jakie są przewidywania względem kryzy su energetycznego w 2023 roku? W zależności od rozwoju wypadków kryzys energetyczny może ulec nieco złagodzeniu, aczkolwiek nie wiemy, co przyniesie nam jutro, patrząc na to, co dzieje się za naszą wschodnią granicą. Mamy do czynienia z nieprzewidywal nym Kremlem, który jedną decyzją może spowodować, że ceny gazu ponownie znacznie wzrosną. Należy liczyć się z tym, że Rosja może całkowi cie zaprzestać dostaw tego surowca do Europy. Jeśli okaże się przed kolejnym sezonem grzewczym w 2023 roku, że nasze zapasy są zbyt małe, koszty ener getyczne znów mogą być horrendalnie wysokie. Poza tym środki zaradcze na poziomie krajowym i unijnym mają cha rakter średnioterminowy, co oznacza, że zmniejszyły skutki natychmiastowe kryzysu, jednak mimo to rozciągnęły go w czasie. Przykładowo: taryfy gazowe wzrosły o kilkadziesiąt, a nie kilkaset procent przez to, że zostały rozbite na trzy kolejne lata. Zjawiska te będą widoczne także w innych sektorach i może się okazać, że ten kryzys potrwa jeszcze kilka lat.
W jaki sposób przedsiębiorcy mogą się na niego przygotować?
Przedsiębiorcy już teraz podej mują decyzje o zmniejszeniu pro dukcji, oszczędnościach, a nawet ocięciach w budżecie, po to, by zabezpieczyć się przed trudnymi czasami. Dlatego właśnie kryzys energetyczny zamienia się w kryzys gospodarczy. W tej kwestii także nie wiemy, jak długo może potrwać to zjawisko, ponieważ pracujemy na żywym organizmie. Z jednej strony mamy wiele nieznanych nam jak dotąd wyzwań, z drugiej zaś spo łeczeństwa zachodnie już nie raz zaskakiwały analityków swoją ela stycznością i sprawnością działa nia. Może okazać się, że poradzimy sobie z kryzysem lepiej, niż teraz szacujemy. To, czego możemy być pewni, to dalsza niepewność, która będzie hamować apetyt na ryzyko inwestycyjne. Przedsiębiorcy będą mniej skłonni do podejmowania decyzji o rozwoju. Coraz bardziej będzie widoczna w tej kwestii ręka państwa. Będzie wkraczać wszędzie tam, gdzie nie poradzi sobie rynek.
Co pan sądzi o inwestowaniu w energe tykę odnawialną w kwestii biznesowej? Przedsiębiorcy nadal będą podej mować decyzje o inwestycjach w energetykę odnawialną w celu obniżenia kosztów, jednak będzie im trudniej. Z pewnością w tym aspekcie kluczowe staną się sys temy pomocowe oraz wsparcie dla przedsiębiorców. Oczywiście rachunki będą niższe, gdy przed siębiorca zainwestuje w odnawial ne źródła energii, ale tym razem będzie musiał wydać nieco więcej pieniędzy i przejść trudniejszy pro ces weryfikacyjny w bankach. Co nie zmienia faktu, że inwestycje te znacznie pomagają, a Polacy sięgali po nie licznie przed kryzysem, a ci, których na to będzie stać, będą to kontynuować. Widać jednak świa tełko w tunelu, ponieważ kryzys ten, tak jak kryzys naftowy z lat 70. XX wieku, będzie wspierał innowacje i nagradzał sięganie po rozwiązania, które zmniejszą zależność rynku od niestabilności w kwestii surowców. Może to nawet przyspieszyć trans formację energetyczną.
Wojciech Jakubik
Analityk sektora energetycznego, przedsiębiorca, wykładowca Studium Europy Wschodniej na Uniwersytecie Warszawskim
Wnikliwa analiza zużywanej energii to pierwszy krok, jaki powinna podjąć każda firma. Racjonalne gospodarowanie energią elektryczną pozwala zminimalizować wpływ obecnego kryzysu na codzienne funkcjonowanie przedsiębiorstwa oraz realnie zmniejszyć rachunki za prąd (nawet o 15-20 proc.).
Efektywność energetyczna firmy odnosi się zarówno do niewielkich, ale niezwykle sku tecznych zmian w codzien nych nawykach, jak i większych projektów inwestycyjnych. O róż nych rozwiązaniach i przykładach ich efektywnego wdrożenia można dowiedzieć się z kampanii edukacyj no-informacyjnej „Włączmy solidar ność energetyczną”.
E.ON Polska w ramach tego pro jektu, skierowanego głównie do klientów biznesowych, prezentuje
m.in. przewodnik „Jak efektywnie zarządzać energią w firmie”. Jest to kompendium wiedzy i zbiór kon kretnych rozwiązań dla biznesu. Ma on pomóc w opracowaniu zasad zarządzania energią, które będą dostosowane do potrzeb danej firmy. Przewodnik zawiera też korzyści, które można osiągnąć dzięki audyto wi energetycznemu czy regularnemu monitorowaniu zużywanej energii. Głównym przesłaniem kampanii jest solidarność energetyczna, rozumia na jako wymiana dobrych praktyk.
Jako firma działająca w branży energetycznej E.ON Polska chce podzielić się swoimi doświadcze niami z zakresu efektywnego zarzą dzania energią. Już w 2015 roku rozpoczęto w firmie pierwsze projekty modernizacji biur, a na dachach firmo wych budynków zainstalowano pane le fotowoltaiczne. W ubiegłym roku wyprodukowały one łącznie 8176 kWh czystej energii. We współpracy z E.ON Polska konkretne rozwiązania wdro żono również w innych przedsiębior stwach. Wśród przykładów godnych
naśladowania znajdziemy znane fir my, takie jak Develey Polska, czy też warszawską Akademię Wychowania Fizycznego, której udało się zmniej szyć zużycie energii elektrycznej aż o 87 proc. Przykłady te potwierdzają, że inwestycje optymalizujące zuży cie energii przynoszą w szerszej per spektywie realne zyski.
Najwyższy poziom rozwoju ener getycznego firmy to pozyskanie własnych źródeł wytwarzania energii – fotowoltaiki, wiatraków czy geo termii. Nieodzownym elementem zielonej transformacji w przedsię biorstwach jest także kształtowanie wśród pracowników odpowiednich kompetencji, czyli umiejętności two rzenia i stosowania ekologicznych rozwiązań. Działania podejmowane przez firmę na rzecz neutralności klimatycznej dodatkowo podnoszą konkurencyjność przedsiębiorstwa na rynku międzynarodowym. Takie firmy są postrzegane jako podmioty kreujące bezpieczną i zrównoważo ną przyszłość dla nas wszystkich.
Firmy zawierające umowy ubezpieczenia należności osiągają dwie główne korzyści. Po pierwsze, dzięki wiedzy zakładów ubezpieczeń dotyczącej kondycji poszczególnych branż czy przedsiębiorstw mogą efektywnie zarządzać ryzykiem nieopłacenia faktur. Po drugie, jeśli mimo to dojdzie np. do niewypłacalności kontrahenta, wypłata odszkodowania skutecznie minimalizuje straty przedsiębiorstwa – mówi Rafał Mańkowski, ekspert w Polskiej Izbie Ubezpieczeń.
Jaką rolę odgrywają ubezpieczenia należ ności w obrocie gospodarczym?
Rafał Mańkowski
Ubezpieczenia należności odgrywają istotną rolę w stabilizowaniu gospodarki. Dobrze to było widać w ostatnich dwóch latach. Mimo załamania na rynkach finansowych w marcu 2020 r. zakłady ubezpieczeń, odpowiadając na zapotrze bowanie klientów, nie tylko nie ograni czyły, ale nawet nieco zwiększyły limity kredytowe przyznawane ubezpieczonym przedsiębiorstwom. O 8 proc. zwiększyła się także wartość ubezpieczonych obro tów, sięgając 575 mld zł. W 2021 r. ubez pieczeniem należności zostało objęte 645 mld zł obrotów, co oznacza wzrost o 12 proc. w porównaniu z 2020 r. Odpo wiadało to 25 proc. wartości PKB Polski w 2021 r. Można zaryzykować tezę, że dynamika rozwoju gospodarczego zano towana w latach 2021-22 byłaby trudna do osiągnięcia bez wsparcia zakładów ubezpieczeń dla podmiotów udzielają cych kredytu kupieckiego, w szczególno ści w przypadku eksportu. Przedsiębiorcy w czasach niepewności docenili rolę ubez pieczeń należności. Polisy pozwoliły im utrzymywać dotychczasowe i zdobywać nowe kontrakty, dzięki czemu mogli bez piecznie zbywać swoje towary i usługi.
Sprawdzianem
kondycji
odbiorcy towarów i usług korzystają cego z przesuniętych terminów płat ności określone są limity stanowiące górną granicę odpowiedzialności zakła du. Przed zawarciem umowy ubezpie czenia zakład ubezpieczeń weryfikuje standing finansowy oraz reputację płat niczą kontrahentów ubezpieczającego się przedsiębiorstwa. Zakłady specjali zujące się w ubezpieczeniach należno ści korzystają zarówno z własnych baz danych, jak i usług zewnętrznych wywia downi gospodarczych.
W związku z tym firmy zawierające umowy ubezpieczenia należności dzięki współpracy z ubezpieczycielami mogą osiągać dwie główne korzyści. Po pierw sze, efektywnie zarządzać ryzykiem nieopłacenia faktur, ograniczając praw dopodobieństwo występowania takich zdarzeń. Po drugie, skorzystać z ochro ny ubezpieczeniowej na przykład w razie ogłoszenia niewypłacalności przez swo jego kontrahenta i dzięki otrzymanym odszkodowaniom skutecznie zminimali zować swoje straty.
Czy firmy ubezpieczają głównie sprzedaż krajową, czy eksportową? Większe znaczenie mają ubezpieczenia należności krajowych. Jeśli chodzi o tzw. ekspozycję, czyli sumę limitów kredyto wych przyznanych przez ubezpieczy cieli, to w 2021 r. 62,5 proc. stanowiły te w obrocie krajowym. Było to łącznie 135 mld zł. Dla ekspozycji zagranicznej było to odpowiednio 37,5 proc. i 81 mld zł.
W przypadku obrotów, które były objęte ochroną ubezpieczeniową, to aż 78 proc., czyli 503 mld zł, przypadało na obrót krajowy. Reszta, czyli 142 mld zł, przypadła na obroty zagraniczne.
Właściwie jak w praktyce działa ubezpie czenie należności?
Z czego wynika taka struktura? Czy to zależy właśnie od profilu firm, jakie się ubezpieczają?
Wynika to z tego, że motorem polskiej gospodarki jest popyt wewnętrzny. Oczywiście eksport się rozwija i ubez pieczyciele działający na polskim rynku skutecznie wspierają przedsię biorców zdobywających zagraniczne rynki. Proporcje te jednak w dużej mierze wynikają ze struktury obrotów przedsiębiorstw.
Czy pogarszające się warunki otoczenia zewnętrznego przedsiębiorstw zwiększą zainteresowanie ubezpieczeniami należ ności w przyszłości?
Rosnące stopy procentowe powodują wzrost kosztu kapitału obrotowego. W takich warunkach wzrasta atrakcyj ność kredytu kupieckiego, a co za tym idzie – zainteresowanie ubezpiecza niem wynikających z niego należności.
Ponadto należy zauważyć, że jeżeli dojdzie do schłodzenia gospodarki, to ubezpieczone przedsiębiorstwa mogą ograniczać limity ubezpie czeń dla określonych kontrahentów, dostosowując je do aktualnej sytuacji biznesowej.
Czy zakłady ubezpieczeń widzą już więk szą liczbę opóźnień w płatnościach czy upadłości?
Ubezpieczyciele już obserwują wyż szą liczbę upadłości i postępowań restrukturyzacyjnych. Może to wynikać z wysokich stóp procentowych, infla cji i rosnących kosztów działalności. Sprawdzianem kondycji przedsiębior ców i klientów będzie pierwszy kwartał przyszłego roku. Pytanie, jak na popyt konsumencki wpłynie zmniejszenie możliwości skorzystania z tzw. wakacji kredytowych. Przypomnę, że w 2022 r. można było z nich skorzystać po dwa miesiące w trzecim i czwartym kwar tale. W 2023 r. będzie to możliwe po jednym miesiącu w każdym z czte rech kwartałów. Z kolei przedsiębiorcy obawiają się wyższych rachunków za energię. Na ich kondycję będzie też wpływać sytuacja na kluczowych ryn kach zagranicznych, w szczególności w Niemczech.
Ekspozycja krajowa (31 grudnia) 127% 135
Ekspozycja eksportowa (31 grudnia) 130% 81
Ekspozycja łączna (31 grudnia) 128% 216
Ubezpieczone obroty krajowe 112% 503
Ubezpieczone obroty eksportowe 112% 142 Ubezpieczone obroty łącznie 112% 645
Źródło: Polska Izba Ubezpieczeń. Ekspozycja je st to suma limitów kredytowych przyznanych przez ubezpieczycieli dla wszystkich przedsiębiorstw korzystających z ubezpieczeń należności handlowych.
Ubezpieczone obroty to łączna wartość obrotów, które były objęte ochroną ubezpieczeniową w danym okresie.
Kryzys energetyczny, sytuacja geopolityczna, pandemia, rosnące stopy procentowe, galopująca inflacja oraz implikacje społeczne – te i wiele innych czynników przekładają się na pogłębiający się kryzys gospodarczy. Ten stan rzeczy z kolei powoduje nierentowność coraz większej liczby firm. Stają się niewypłacalne i w wielu przypadkach ogłaszają upadłość, bez spłaty długów, przez co i nasze firmy mogą ucierpieć. Można jednak temu zaradzić, korzystając z ubezpieczenia należności w Allianz Trade.
Liczba niewypłacalnych przedsiębiorstw stale rośnie
Mamy obecnie do czynienia ze spowolnie niem gospodarki, które, jak donoszą analizy Allianz Trade, w przyszłym roku może się tylko nasilić. Już teraz statystyki zgodnie pokazują, z jak wielkim problemem mamy do czynienia. Przykładowo: liczba niewypła calnych firm w sektorze usług po 10 miesią cach 2022 roku wzrosła o 89 w porównaniu z tym samym okresem w roku poprzednim, co stanowi aż ponad 10-procentowy wzrost. W transporcie liczba przewoźników tra cących płynność finansową zwiększyła się r/r aż o 44 proc. Niestety, jak wskazuje Sławomir Bąk, członek zarządu ds. oceny ryzyka w Allianz Trade, te statystyki i tak nie oddają pełnej skali problemu, ponieważ większość firm mających kłopoty decyduje się na zawieszenie lub nawet wyrejestro wywanie swojej działalności. We wrześniu 2022 roku na taki krok zdecydowało się aż 60 tys. przedsiębiorców. Jednak zamknięcie lub zawieszenie firmy nie chroni wierzycieli przed pozostawionymi długami. To wszyst ko sprawia, że zwiększa się także liczba zleceń windykacyjnych – o 40 proc. r/r na koniec września według danych Allianz Tra de. To wymowne potwierdzenie tego, z jak dużą skalą kryzysu gospodarczego muszą zmagać się zarówno polskie, jak i zagranicz ne firmy.
Ubezpieczenie należności – recepta na osłabienie koniunktury W obecnych czasach ubezpieczenie należ ności dodatkowo zyskuje na popularności jako kompleksowa metoda zachowania płynności finansowej. Kompleksowa, gdyż wspiera zarówno finanse, jak i sprzedaż do maksymalnego, bezpiecznego w danej sytu acji poziomu obrotów. Jak podaje Allianz Trade, tylko w 2021 roku ubezpieczyciele należności ubezpieczyli 645 209 mld zło tych obrotów (wzrost o 112 proc. w porów naniu z rokiem 2020). Odpowiada to 25 proc. wartości PKB Polski w 2021 r. Znając pro gnozy na następne lata, wiemy już, że liczba firm z niego korzystających oraz wartość chronionego obrotu zapewne wzrosną. Ubezpieczenie należności chroni przed niewypłacalnością nie tylko naszych kon trahentów, ale też nas. Nie jest jednak przy tym rozwiązaniem jedynie asekuracyjnym, jak każde inne ubezpieczenie. Daje pewność odzyskania należności od naszych klien tów, ale jednocześnie jest narzędziem ich aktywnej weryfikacji, poszukiwania dobrze rokujących odbiorców. Zabezpiecza więc i stymuluje poprawę płynności finansowej firmy poprzez wsparcie sprzedaży. Cenny jest też spokój, jaki daje – pozwalający skupić się nie tylko na bieżącej działalności (zamiast na windykowaniu dłużników), ale też na planowaniu i realizowaniu w spokoju nowych wyzwań, rozwijaniu firmy. Wszystko dzięki spokojowi o jej stabilność finansową. Co istotne – ubezpieczając nasze transak cje, zyskujemy również w oczach naszych partnerów, dostawców jako firma przewi dywalna, wypłacalna i rozsądnie zarządza na, z dużym kapitałem rozwojowym. Gdy zyskujemy bezpieczeństwo, nasi partnerzy także mogą czuć się bezpieczni.
Dobranie odpowiedniej oferty kluczem do sukcesu Jak zatem wybrać odpowiedniego ubez pieczyciela, który odpowie na potrzeby naszej organizacji w kwestii ubezpieczenia należności? W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na ugruntowaną pozycję ubezpieczyciela oraz jego renomę i zaufanie innych przedsiębiorców. Tak jest właśnie w przypadku marki Allianz Trade, która jest jedną z najdłużej działających na rynku ubezpieczeń firm – w efekcie także z naj większym udziałem zarówno w światowym, jak i polskim rynku. Wybierając doświadczo ny w tym zakresie zakład ubezpieczeniowy,
Zapraszamy na podcast Biznes w 5 minut
mamy pewność najwyższych i najnowocze śniejszych standardów w zabezpieczaniu pieniędzy naszej firmy. Oferta Allianz Trade jest kompleksowa – nie tylko chroni zależ ności, ale też udziela gwarancji zabezpiecza jących wypełnienie umowy lub kontraktu. Gwarancji przydatnych nie tylko w budow nictwie, przy realizacji inwestycji przemysło wych czy samorządowych, ale także przy dostawach np. taboru transportowego czy zabezpieczeniu transportu, składowania i zagospodarowania odpadów. Może zabez pieczyć wszystkie interesy z twoimi kontra hentami. Samo ubezpieczenie należności (zwane oficjalnie ubezpieczeniem kredytu kupieckiego) w Allianz Trade zabezpieczy twój biznes od ryzyka braku spłaty faktur, co jest szczególnie ważne w dobie kryzy su gospodarczego, niewypłacalności wielu podmiotów i zmniejszonej skuteczności firm windykacyjnych z powodu znacznego wzrostu liczby zleceń (i zmniejszenia się majątku firm na pokrycie długów).
Jak ubezpieczenie należności Allianz Trade wygląda w praktyce?
Ubezpieczenie należności w Allianz Tra de to uproszona, bardzo intuicyjna forma budowania bezpieczeństwa finansowego. W pierwszej kolejności należy zgłosić się do konsultanta Allianz Trade – można to zrobić przez stronę internetową Allianz już w kilka minut. Następnie firma dokonuje szczegółowej analizy finansowej kontra hentów, by wyznaczyć dla nich optymalny limit kredytowy – czyli poziom ochrony odpowiadający twoim potrzebom. Kolejny krok to przygotowanie indywidualnej oferty dla twojej firmy. Ubezpieczenie należności zawiera się na 12 miesięcy, podczas któ rych w przypadku kłopotów z płatnościami twoich kontrahentów uruchamiany jest proces odszkodowawczy. Poprzedzony jest próbą odzyskania należności, po tym czasie ubezpieczyciel wypłaca odszkodo wanie. Dodatkowo Allianz Trade dokonuje analizy odbiorców i na bieżąco rekomendu je, jaki poziom wymiany z nimi jest aktual nie bezpieczny, zarówno przed podjęciem współpracy z danym klientem, jak i w jej trakcie. Niestety, większość długów i szkód generują dobrze znani, często wieloletni klienci, których już nie sprawdzamy tak jak tych nowych, a ryzyko z ich strony nie jest mniejsze – zwłaszcza w tak nieprzewidy walnym i szybko zmieniającym się otocze niu jak teraz.
Obecnie na rynku wielu przedsiębiorców decyduje się na franczyzę. Dlaczego jest to dobre rozwiązanie zarówno dla początkujących, jak i doświadczonych właścicieli biznesów?
Czy franczyza jest bezpiecznym modelem biznesowym? Jakie zalety płyną z tego rozwiązania?
Za tym, że franczyza jest bezpiecznym modelem biznesowym, stoją nie tylko zapewnienia, ale przede wszystkim twar de liczby. Według statystyk tylko 20 proc. biznesów zakładanych samodzielnie przez przedsiębiorców ma szansę utrzy mać się na rynku do 5 lat. Natomiast jeśli jest to firma franczyzowa, założo na na licencji, ten wskaźnik rośnie do 80 proc. Dla jednej branży może to być 67 proc., dla innej zaś 99, jednak wciąż średnia wynosi aż 80 proc., co jest bar dzo dobrym wynikiem. Firmy na licencji franczyzowej nie tylko utrzymują się na rynku, ale też odnoszą sukcesy i generu ją zyski.
Największą zaletą franczyzy jest to, że franczyzobiorca nie zapłaci za swoje ewentualne błędy, bo ich po prostu nie popełni. Franczyzodawca, czyli przedsiębiorca udzielający licencji, przekazuje bowiem franczyzobiorcy kompleksową wiedzę, która pozwala na unikanie potknięć. Dodatkowo nowy przedsiębiorca automatycznie zyskuje markę w wymiarze ogólnokrajowym, dzięki czemu może liczyć na zaufanie klientów, udział np. w kampanii reklamo wej i wsparcie marketingowe, na które
rzadko takiego samodzielnego przedsię biorcę stać.
W jaki sposób wybrać franczyzodawcę, na co zwrócić uwagę?
Dobry franczyzodawca powinien wspie rać franczyzobiorcę zarówno przed otwarciem biznesu, jak i w jego trakcie. Musi zapewnić mu pełne know-how dla danej działalności. Jeśli jest to restauracja, przedsiębiorca otrzymuje wszelkie przepisy i informacje o pro wadzeniu kuchni, natomiast gdy jest to sklep odzieżowy – wiedzę na temat prezentacji asortymentu ułatwiającej sprzedaż. Na podstawie doświadczenia firmy udzielającej licencji wybierana jest również lokalizacja.
Sam franczyzobiorca przed wyborem franczyzodawcy musi zastanowić się, jakie ma kompetencje, co potrafi oraz co lubi robić. Jedni kandydaci wolą sprzedawać i mieć kontakt bezpośred ni z klientami, drudzy chcą prowadzić swój biznes, z zaplecza zarządzając personelem. W związku z tym trzeba wybrać biznes, który będzie pasował do naszego temperamentu. Reszty nauczą nas nasi franczyzodawcy. War to też wybierać spośród kilku, a nie kil kudziesięciu firm oferujących licencję. Im mniej, tym łatwiej wybrać – moim
zdaniem powinno być ich maksymalnie pięć. Wtedy będziemy mogli szczegóło wo przeanalizować ofertę, czyli spotkać się z przedstawicielami franczyzodawcy, przeczytać umowę (to konieczność!), przejrzeć stronę internetową, sprawdzić, ile dana marka wydaje na marketing. Dobrze jest też porozmawiać z innymi partnerami wybranej firmy. W dobrych sieciach spotkania kandydatów z działa jącymi już franczyzobiorcami są standar dem. Podczas rozmów kwalifikacyjnych nie powinniśmy też stawiać siebie w roli kandydata do pracy, rozmawiajmy jak biznesmen z biznesmenem. Pamiętaj my, że my też mamy swoje argumen ty – dawcy licencji potrzebują nowych franczyzobiorców.
Czy franczyza obroni się w świetle nadcho dzącego spowolnienia gospodarczego? Zawsze się broniła. Mamy za sobą już wie le takich spowolnień, a franczyza zawsze dobrze sobie radziła. Na pewno okresowo koniunktura się pogorszy, aczkolwiek wydaje się, że mieliśmy w historii głębsze spadki. Patrząc na wykres przyrostu licz by nowych punktów franczyzowych, nie zauważamy, by obecna sytuacja wpłynę ła na franczyzę jakoś negatywnie. Wręcz odwrotnie, w trudnych czasach ludzie skłaniają się ku bezpiecznym biznesom.
Sieć sklepów Stokrotka dla swoich franczyzobiorców ma przygotowaną kompleksową ofertę, która jest skazana na sukces.
Jakie zalety daje Stokrotka jako franczyzodawca? Mając już prawie 900 sklepów w całej Pol sce, ugruntowaliśmy swoją pozycję na rynku. Każdy z naszych franczyzobiorców otrzymu je nie tylko dostęp do rozpoznawalnej marki, ale również wsparcie na każdym możliwym etapie. Sieć zapewnia dofinansowanie na start potrzebne zarówno do modyfikacji już istniejącego sklepu, jak i do otwarcia nowe go. Stokrotka jest siecią posiadającą własne centra logistyczne, dzięki czemu jesteśmy w stanie dostarczyć zamawiany przez
franczyzobiorców towar do ich sklepów sześć razy w tygodniu. Nasza sieć dysponuje rów nież niezwykle skutecznym marketingiem. Aplikacja mobilna Nasza Stokrotka ma ponad milion użytkowników. Dysponujemy także pro duktami marki własnej.
Jakie możliwości rozwoju otrzymuje franczyzo biorca Stokrotki?
Nasza wiedza i doświadczenie sprawiają, że przedsiębiorcy mają szansę rozwinąć skrzydła. Mamy szczegółowo opracowane standardy operacyjne – wiemy dokładnie, czego oczekuje od sklepu spożywczego klient. Pokazujemy je naszym franczyzobiorcom i sprawnie reaguje my na zmiany na rynku. Nasi partnerzy mają do nas zaufanie, ponieważ wszelkie nowości naj pierw testujemy w sklepie własnym. Z każdym franczyzobiorcą współpracujemy indywidual nie i wspólnie podejmujemy wszelkie decyzje na zasadzie partnerstwa.
Co należy zrobić, by stać się franczyzobiorcą? Ja kie są warunki franczyzy sklepu Stokrotka? Jeśli przedsiębiorca ma już swój lokal, to nie powinien on być mniejszy niż 200 m kw. Opty malna sala sprzedaży ma powierzchnię od 300 do 600 m kw. Poszukujemy partnerów otwar tych na współpracę i chcących być częścią Sto krotki. Dajemy naszym franczyzobiorcom dużo swobody, łącząc to ze standardami dotyczący mi funkcjonowania w ramach sieci. Staramy się, by wszystkie placówki działały na podsta wie tych samych wzorców. Tak, by ostatecznie w momencie, gdy klient wchodzi do Stokrotki, nie dostrzegał różnicy między punktem wła snym a sklepem franczyzowym.
Więcej informacji na stronie:
Systemy franczyzowe stały się ważnym elementem polskiej gospodarki. To jeden z głównych czynników rozwoju przedsiębiorczości, szczególnie dla MŚP. Podmioty działające w modelu franczyzowym tworzą obszar rynku o ważnym znaczeniu dla obrotu gospodarczego i rynku pracy oraz są najlepszą przystanią w okresie kryzysu.
Maciej Ptaszyński Wiceprezes Polskiej Izby Handlu
Rozwiązania w zakresie fran czyzy i systemów partnerskich stały się częścią krajobrazu ekonomicznego naszego kraju oraz są ważne dla konsumen tów, którzy rozpoznają rozwiązania, bran dy i produkty oferowane przez systemy franczyzowe. Przynależność do znanej marki przy jednoczesnym zachowaniu możliwości działania na własny rachu nek to większa szansa na przetrwanie zawirowań na rynku i trudnego okresu rosnącej inflacji.
W związku z trwającym dialogiem społecznym dotyczącym ustawowej regulacji franczyzy Polska Izba Handlu przedstawiła swoje stanowisko Mini sterstwu Sprawiedliwości. Zwróciliśmy uwagę na fakt, że sektor franczyzy jest niezwykle zróżnicowany pod kątem branż oraz modeli biznesowych, przez co charakteryzuje się mnogością szcze gółowych rozwiązań i ustaleń między stronami umowy franczyzy. Jako przed stawiciele franczyzodawców docenia my troskę ustawodawcy o sytuację franczyzobiorców, czyli potencjalnie słabszej strony stosunku prawnego. Jednakże po lekturze propozycji założeń regulacji obawiamy się, że wbrew inten cjom jej autorów może ona zaszkodzić tym, których miała chronić. Dlatego też w naszym stanowisku przestrzegliśmy przed negatywnymi konsekwencjami nadmiernego uregulowania franczyzy, sektora szczególnie istotnego z perspek tywy małych i średnich przedsiębiorców, a tym samym do upośledzenia go na tle innych modeli biznesowych.
Stoimy na stanowisku, że ze wzglę du na objęcie potencjalną regulacją tak ogromnej rzeszy Polaków – zróżnicowa nie przedsięwzięć, których będzie ona dotyczyć, oraz głębokość zmian, sięgają cych fundamentów modeli biznesowych – proces zmierzający do uregulowania franczyzy powinien być prowadzony ze szczególną ostrożnością. Zaapelowali śmy o procedowanie w duchu Konsty tucji Biznesu oraz z uwzględnieniem czasu potrzebnego przedsiębiorcom na zaprezentowanie stanowisk bazujących na praktyce rynkowej, zrozumienie zmian zachodzących w ich otoczeniu prawnym oraz dostosowanie się do nich.
Ewentualna nowa regulacja powinna koncentrować się na działaniach infor macyjnych. Niewykorzystany wydaje się również potencjał ewentualnej ustawy do stworzenia systemu zorganizowanej edukacji franczyzowej, na której skorzy staliby wszyscy zainteresowani przed siębiorcy i który na pewno zwiększyłby świadomość wzajemnych praw i obo wiązków stron oraz jakość współpracy na rynku franczyzy. Mamy w Polsce dobrze przemyślaną, bardzo szczegółową i kon kretną samoregulację, która wyróżnia się na tle innych kodeksów franczyzowych obowiązujących na świecie nie tylko tym, że została opracowana przy aktywnym udziale franczyzobiorców (którzy mogą też być jej sygnatariuszami), ale też sze rokim zakresem obowiązków przyjmowa nych na siebie przez franczyzodawców.
Nadmierna regulacja i ograniczenie swobody umów spowoduje wyższe koszty funkcjonowania podmiotów
opierających swoją działalność na szero ko rozumianym modelu franczyzowym – zarówno franczyzodawców, jak i fran czyzobiorców. Nadmierna i nieprecyzyj na regulacja w wielu przypadkach obniży konkurencyjność polskich przedsiębior ców, dla których zrzeszenie w ramach systemów franczyzowych stanowi czę sto jedyną możliwość poprawy ich kon kurencyjności na rynku.
Sektor franczyzy jest niezwykle zróżnicowany pod kątem branż oraz modeli biznesowych, przez co charakteryzuje się mnogością szczegółowych rozwiązań i ustaleń między stronami umowy franczyzy.
Taka regulacja skutkowałaby zwięk szeniem niepewności związanej z czę stymi zmianami otoczenia ustawowego i prawnego. Już teraz dostosowywanie się do nowych regulacji i do ciągłych zmian w przepisach stanowi znaczącą część kosztów działania wielu polskich przedsiębiorców, a planowana ustawa może docelowo spowodować ich dalsze powiększenie.
Karolina Kuklińska-Kosowicz wraz z mężem Pawłem Kosowiczem od 2014 roku prowadzą polską firmę kosmetyczną YOPE. Jak wygląda rozwój ich marki stworzonej od podstaw?
Ostatnie lata są dla YOPE okresem dyna micznego wzrostu. Jaki według pani był kluczowy moment dla rozwoju marki?
Dla mnie jest wiele takich kluczowych momentów, począwszy od tego pierw szego, odważnego, gdy postanowi łam zrezygnować ze stabilnej posady w dużej firmie i wraz z mężem zdecydo waliśmy się na stworzenie marki YOPE. Później wyzwaniem było zatrudnianie pierwszych pracowników i tworzenie zespołów oraz następnie, gdy już zna cząco rozkręciliśmy markę, to przełomo we było wejście do sieci sklepów, czyli intensywny rozwój dystrybucji i produk cji. I chociaż z pozoru może wyglądać to na prostą drogę do celu, którym jest systematyczny wzrost firmy, to było to rozłożone w czasie oraz wymagało od nas wiele pracy i trudnych decyzji. Myślę też, że ten kluczowy moment rozwoju YOPE właśnie trwa – mam na myśli czas kryzysu, inflacji, wojny… To, jak w tym trudnym okresie będziemy potrafili być kreatywni, elastyczni w podejmowaniu decyzji i zawsze o krok przed nadcho dzącymi wyzwaniami, będzie dla nas niezwykle cenne i rozwojowe. Wierzę, że takie momenty wzmacniają marki i organizacje.
Jakie korzyści – z perspektywy praco dawcy i pracownika – niesie ze sobą praca w firmie nastawionej na ciągły rozwój? Myślę, że największą korzyścią dla mnie jako dla pracodawcy jest to, że mogę
nadawać tor pomysłom moich zespo łów. To pracownicy chcą tworzyć, są kreatywni i przychodzą do mnie rozma wiać o tym, co moglibyśmy zrealizować. Zawsze staram się, aby świetne pomysły były brane pod uwagę, dopasowujemy je wspólnie do idei, jaką jest nasza marka. Wielką zaletą pracy w rozwijającej się organizacji, która nie ma przerośnię tych struktur, jest możliwość realizacji siebie i swoich pomysłów. Nie mamy rozbudowanych procedur, które mogą być nierzadko utrudnieniem w dotarciu do liderów i wymagają wiele wysiłku – w YOPE stawiamy na transparentność, także w ramach wewnętrznych działań. Oczywiście korporacje też mają swoje zalety, jednak ja widzę, że nasi pracow nicy doceniają to, że mogą pracować u nas, czyli w – jakby nie było – małej organizacji. Patrząc na rozwój i zaan gażowanie moich zespołów, myślę, że uwielbiają one proces kreatywny, two rzenie czegoś od podstaw, budowanie i później doświadczanie, jak coś rośnie – to daje niebywałą satysfakcję! Dlatego też praca w firmie nastawionej na rozwój z pewnością jest dla wielu osób ciekawa, rozwojowa i może realnie dawać dużo radości.
Rozwój firmy wiąże się z rozbudowywa niem struktury organizacyjnej – czy lubi pani kontrolować wszystkie procesy za chodzące w firmie?
Lubię relacje, dlatego staram się w naszej firmie rozmawiać i wchodzić w otwarte
dyskusje na temat potrzeb pracowników, rzeczy wymagających reorganizacji itd. Spełniam się jako osoba kreująca lide rów i dużo satysfakcji sprawia mi, kiedy widzę ich rozwój i to, jak sami opiekują się swoimi zespołami. Dążę do tego, aby dzielić obowiązki i przekazywać odpowiedzialność, co wszechstronnie rozwija pracowników, ale jednocześnie lubię mieć świadomość tego, co się w fir mie dzieje. Chętnie wnikam w struktury naszej organizacji, pytając, jakie mamy zadania, jaka jest strategia, kiedy będą miały miejsce dane procesy i gdzie jeste śmy w realizacji celów. Dlatego trzymam rękę na pulsie, ale niechętnie mówię pracownikom, co w danym momencie należy zrobić i w jaki sposób. To, że mam świadomość, co dzieje się w fir mie i w którą stronę zmierzamy, daje mi poczucie bezpieczeństwa i pewność, że organizacja działa we właściwy sposób, a kilka dni nieobecności w biurze nie spo woduje lawiny nierozwiązanych spraw, o których nie miałam pojęcia. Niestety, w takich sytuacjach mogą pojawić się niepotrzebne napięcia czy frustracja, które wpływają na codzienną pracę. Jestem blisko ludzi i biznesu, ale daleko mi do kontrolowania.
Marka YOPE prowadzi wiele akcji w trosce o środowisko. Jak przyjęła się koncepcja refillomatów?
Zdecydowanie dbanie o środowisko naturalne wpisane jest w firmowe DNA. Chcemy nie tylko dobrego życia – w tym
celu dbamy o jakość produktów – ale zależy nam także na dbaniu o środo wisko, w którym wszyscy żyjemy. Tym samym, oprócz tego, że korzystamy ze składników ze zrównoważonych źródeł, a nasze opakowania są ekologiczne, to od 2021 r. w drogeriach i sklepach poja wiają się kolejne stacje refill, które umoż liwiają ponowne napełnienie butelki. Jak wszystkie nowatorskie rozwiązania, tak i one wymagają budowania swoich fanów. Na początku wstawiliśmy je do małych, ekologicznych drogerii, gdzie takie rozwiązanie spotkało się z ogrom nym entuzjazmem, ale nie było też wiel ką nowością. W tym roku rozpoczęliśmy także współpracę z siecią supermarke tów, w której również można uzupełnić swoje ulubione produkty YOPE. To są małe kroki, które jednak systematycznie oswajają ludzi z tego typu rozwiązaniami i przynoszą zmiany w myśleniu. Chcemy dawać inspiracje i rozwiązania, zarówno klientom, jak i innym firmom, bo im wię cej ich będzie, tym lepiej dla środowiska.
Jakich rad udzieliłaby pani sobie w mo mencie zakładania firmy?
Myślę, że istotne byłoby to, abym się mniej bała i była przekonana o tym, że skoro mam pomysł, to warto w niego wierzyć, kreować i szukać pomocy oraz rozwiązań, które pomogą mi go rozwi nąć. Z pewnością byłaby to też rada: „Nie nastawiaj się, że sukces przychodzi szybko i łatwo, rozwój marki to niesamo wita, ale też wymagająca droga”.
Lekkość i mobilność bez utraty wydajności Jedną z najważniejszych cech laptopa doskonale sprawdzającego się w pracy zdal nej jest jego lekkość bez utraty mocy i wydaj ności. Cenimy sobie wygodę i mobilność, ale nie chcemy tracić cennych funkcji kompute ra. Dlatego też pojawiło się wiele wysokiej klasy wydajnych komputerów przenośnych, które są zarówno lekkie, mobilne, jak i wydaj ne. Zależnie od tego, jakich podzespołów oczekujemy od laptopa, możemy wybierać spośród komfortowych w podróży mobil nych notebooków, ultrabooków i laptopów konwertowalnych (komputer i tablet w jed nym), które świetnie sprawdzą się nawet u najbardziej wymagających użytkowników. Ich lekkość i mobilność wynikają z materiału użytego do produkcji konstrukcji. Najczęściej jest to czyste aluminium bądź, jeśli chodzi o strefę wokół klawiatury, aluminium ze sto pem magnezu. Dzięki temu mogą one ważyć nawet do ok. 1,5 kilograma, w zależności od wielkości baterii, a mimo to nadal stanowią specjalistyczne narzędzia do pracy.
Pandemia zmieniła zasady gry w bardzo wielu obszarach pracy firmy. Głównym wyzwaniem jest praca hybrydowa, która wyłania się jako nowy wyznacznik sukcesu firmy.
Dla 92 proc. pracowników biuro wych hybrydowe miejsce pracy jest obecnie preferowane w sto sunku do tradycyjnych nieela stycznych form zatrudnienia. Pracownicy potrzebują teraz swobody pra cy z dowolnego miejsca. Dla CIO oznacza to, że przyszłe decyzje dotyczące inwesty cji w IT będą wymagały starannej równo wagi pomiędzy satysfakcją pracowników a celami i zadaniami firmy. Globalne pro gnozy wydatków na IT dostarczają pew nych wskazówek: wskazują, że przyszłość
Praca zdalna stanowi nowy model zarządzania obowiązkami zawodowymi już od wielu lat. Pandemia jedynie przyspieszyła ten proces, który obecnie w wielu firmach jest już podstawą. Nic więc dziwnego, że na rynku pojawiły się urządzenia doskonale skrojone na miarę pracy zdalnej. Są to m.in. komputery przenośne, czyli jedne z najważniejszych narzędzi do wypełniania naszych codziennych obowiązków. Jakie zatem cechy powinny posiadać?
Wybierając laptopa do pracy w terenie lub podczas podróży, warto zwrócić uwagę na ekran.
Wytrzymałość w ekstremalnych warunkach Praca zdalna to nie tylko praca stacjonarna, za biurkiem. Bardzo często swoje obowiązki sprawujemy w podróży, w terenie. Dlatego też niezwykle kluczowa jest jakość i trwa łość naszego sprzętu. Za sprawą najnowo cześniejszych technologii laptopy nawet niewielkich rozmiarów mogą być odporne na wszelkiego rodzaju uszkodzenia, o które nietrudno poza biurem. Nie są to już toporne komputery z wielką obudową, ale mniejsze, mobilne i trwałe laptopy do zadań specjal nych. Mają także wiele dodatkowych funkcji, jak np. podświetlany kalkulator w touchpa dzie, już w nawet niewielkim 13-calowym laptopie. W tej kwestii świetnie sprawdzą
się również laptopy konwertowalne, które w szybki sposób z tradycyjnego laptopa zmieniają się w jeszcze bardziej mobilny tablet, umożliwiający nam zapisywanie ważnych informacji. Większość z nich posiada również wygodny rysik. Dodatkowo, wybierając laptopa do pracy w terenie lub podczas podróży, warto zwrócić uwagę na ekran. Przykładowo: nowoczesne komputery są wyposażone w wyświetlacz NanoEdge z matową powłoką przeciwodblaskową redukującą odbicia, co znacznie zwiększa komfort pracy (także przy ważnych projek tach graficznych) np. w słońcu.
Cenny czas pracy i bezpieczeństwo Świetnie sprawdzający się w pracy zdalnej laptop musi mieć trwałą, długo działającą baterię, szczególnie jeśli korzystamy z niego w podróży. Obecnie możemy już wybierać spośród komputerów pracujących nawet do 14 godzin, co daje nam cały dzień spokojnej pracy, bez nagłego szukania źródła prądu. To podstawa naszego poczucia bezpieczeń stwa. A jeśli już o bezpieczeństwie mowa, laptopy używane poza biurem, np. podłą czone do niezabezpieczonej sieci, powinny posiadać wiele funkcji zapewniających ochronę danych. W laptopach renomowa nych marek takie zabezpieczenia stają się już standardem.
należy do chmury, usług IT i urządzeń. W szczególności usługi i urządzenia IT zajmują odpowiednio drugie i trzecie miejsce wśród największych rynków, których wartość w 2022 r. ma wynieść 1,28 bln dol. i 814 mld dol.
Najważniejszym zadaniem dla orga nizacji jest obecnie wspieranie zdalnych pracowników w każdym miejscu i o każ dej porze. Budując cyfrową podstawę chmury, usprawniając rozwiązania technologiczne i zapewniając efektywne i bezpieczne urządzenia, liderzy mogą mieć nadzieję, że uda im się wyprowadzić swoje organizacje z kryzysu i zapewnić im zdrowy wzrost. Na ostatni problem z odpowiedzią przychodzi ASUS.
Laptopy biznesowe ASUS ExpertBook B5 i ExpertBook B5 Flip zostały zapro jektowane jako przenośni partnerzy dla współczesnego biznesu. 16-calowe
laptopy ważą zaledwie 1,4 kg dzięki obu dowie wykonanej ze stopu magnezowo -aluminiowego i czystego aluminium. Co ważne, zapewniają do 12 godzin pracy na jednym ładowaniu – umożliwiając produk tywność na dużym ekranie w biurze i poza nim. Za ochronę wzroku oraz doskonałą jakość obrazu odpowiada wyświetlacz z opcją OLED o proporcjach 16:10, który zapewnia większą przestrzeń roboczą w porównaniu ze standardowym ekranem 16:9. Ułatwia to czytanie artykułów, prze glądanie stron internetowych czy pracę nad arkuszami kalkulacyjnymi. Co więcej, dzięki dwóm dostępnym por tom Thunderbolt™ 4 i jednemu HDMI® 2.0 ExpertBook B5 i ExpertBook B5 Flip umoż liwiają również podłączenie do trzech zewnętrznych wyświetlaczy 4K UHD – zwiększając możliwości produktywno ści i współpracy.
Kradzież danych firmowych oraz danych osobowych naszych klientów, dostęp do firmowych kont bankowych, blokada dostępu do danych, stron internetowych i portali SM uniemożliwiająca zarabianie – to tylko niektóre realne cyberzagrożenia dotyczące małych i średnich firm. W 2021 roku cyberataku dokonano na co czwartą firmę z sektora SMB na świecie, a skala ta nadal rośnie. Jaka jest przyczyna tego stanu i w jaki sposób małe i średnie organizacje bronią się przed cyberprzestępczością?
W jakim stopniu małe i średnie polskie przed siębiorstwa są narażone na cyberataki? Z jaką skalą problemu mamy do czynienia? Na cyberataki jesteśmy narażeni stale, nieza leżnie od tego, czy mamy do czynienia z fir mą gigantem, czy też z małym lub średnim przedsiębiorstwem. Tu jest pełna demokra cja. Każda firma może stać się celem zarów no bezpośrednim, jak i pośrednim. Atak na dużą firmę może nieść skutki na małą i odwrotnie. Wszyscy jesteśmy silnie powią zani wzajemnymi relacjami w łańcuchu dostaw, często nawet nieuświadomionymi.
Jakiego rodzaju mogą to być ataki?
Co do zasady, mechanizmy ataków prowa dzonych wobec zarówno gigantów na rynku, jak i małych oraz średnich przedsiębiorstw są takie same. Natomiast ekspozycja może być nieco niższa, ponieważ sektor SMB może nie prowadzić tak szeroko zakrojo nej współpracy z klientami, jednak jeśli jest to np. sklep internetowy, to ekspozycja na potencjalny atak może być większa pomimo prowadzenia pozornie małej działalności.
Henig Absolwent
Wydziału Elektroniki Politechniki Warszawskiej, Rzeczoznawca Polskiego Towarzystwa Informatycznego, ekspert Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji
Zatem zależne jest to bardziej od specyfiki przedsiębiorstwa, a nie jego wielkości.
Jeśli chodzi o samą charakterystykę cybe rataków, to okazuje się, że bardzo często nawet nie zdajemy sobie sprawy, że zosta liśmy zaatakowani. Gdy cyberprzestępca wykradnie nam dane, to my nadal je mamy, ale są one już wykorzystywane do niezna nych nam celów. Działa niepostrzeżenie – jak podaje raport jednego z gigantów na rynku informatycznym, średnio od ataku do jego wykrycia mija ponad 300 dni, co tylko pokazuje, z jak dużym problemem mamy do czynienia.
Czy zatem polskie małe i średnie przedsiębior stwa są dobrze chronione w tym aspekcie? Bezpieczeństwo jest to system podobny do łańcucha – o jego skuteczności nie decydu je najmocniejsze ogniwo, lecz najsłabsze. Często, stosując zabezpieczenia, skupiamy się na jednym elemencie, a nie dostrzega my pozostałych. Cyberbezpieczeństwo to ciągły proces, z oceną ryzyka przy doborze zabezpieczeń, weryfikacją ich skuteczności,
monitorowaniem i szybką reakcją na cybe rzagrożenia oraz niwelowaniem ich skutków. Dlatego bezpieczeństwa nie można postrze gać jedynie jako stan, zazwyczaj krótkotrwały, który jest celem, do którego dążymy, a wyzna cza go nasz apetyt na ryzyko.
Co zatem można zrobić, by poprawić cyberbez pieczeństwo polskich firm?
Przede wszystkim należy zadbać o to, by zarządy firm zdawały sobie sprawę z tego, jak cyberbezpieczeństwo jest istotne w zacho waniu stabilności przedsiębiorstwa. Jest to zadanie czysto biznesowe, długofalowe i strategiczne. Kluczowa jest świadomość, co nam faktycznie zagraża i jak jesteśmy przy gotowani. Tylko na tej podstawie mogą być podejmowane racjonalne decyzje inwestycyj ne. Niestety, cyberbezpieczeństwo kosztuje. Nie może dochodzić do takich sytuacji, gdy np. sprzęt w firmie jest eksploatowany bez wsparcia technicznego, bo przecież jeszcze działa. Przez takie decyzje pozostawiamy cyberprzestępcom otwarte wrota, przez które mogą nam zaszkodzić.
Z danych wynika, że w 2021 roku 6 na 10 firm zanotowało co najmniej jeden incydent dotyczący cyberbezpieczeństwa. Najpopularniejszy był phishing, czyli próba wyłudzenia danych.
Dlaczego małe i średnie przedsiębiorstwa są szczególnie narażone na cyberataki?
W ostatnim czasie w związku z pandemią wiele firm przeszło przyspieszoną transfor mację cyfrową – w krótkim okresie organi zacje musiały przenieść swoją działalność do świata wirtualnego, a pracownicy zmienili tryb pracy na hybrydowy lub zdalny. To z kolei zaczęło piętrzyć problemy związane z brakiem zajmującej się kwestiami cyberbezpieczeń stwa kadry IT oraz zabezpieczeń, a przecież wiele z tych przedsiębiorstw dysponuje m.in. cennymi danymi osobowymi czy jest powią zana z łańcuchami dostaw większych przed siębiorstw, przez co staje się idealnym celem cyberataków.
Na jakie szczególnie cyberzagrożenia narażone są małe i średnie firmy?
Najpopularniejszym sposobem ataku jest phishing, czyli próba wyłudzenia wrażliwych danych, co w praktyce może mieć postać zwykłej wiadomości e-mail lub SMS-a z nie bezpiecznym linkiem bądź fałszywej strony internetowej usiłującej wyłudzić hasło lub PIN. Częsty jest także wyciek danych za pomocą złośliwego oprogramowania Mal ware, w tym także ransomware, blokujący
komputer i wymuszający okup. Nierzadko cyberprzestępcy korzystają z niezabezpie czonych sieci Wi-Fi, nasłuchując i szukając luk. Niestety, wiele firm nie potrafi powstrzy mywać cyberataków, gdyż po pierwsze, nie są w stanie ich zidentyfikować, a po drugie – nie potrafią ich na tyle szybko usunąć, by ogra niczyć negatywne skutki. A trzeba pamiętać, że ataki cybernetyczne generują duże straty przedsiębiorstw z sektora MŚP – dane wska zują, że pojedynczy incydent to koszt około 85 tys. zł. Tym samym dla wielu jest to rów nież związane z ograniczeniem działalności lub jej zawieszeniem.
W jaki właściwie sposób firmy mogą zapewnić sobie skuteczną ochronę właśnie w zakresie cyberbezpieczeństwa?
Należy przede wszystkim zadbać o ochronę danych np. przez szyfrowanie dysku twarde go, zabezpieczenia na poziomie logowania, bezpieczne, zdalne logowanie do firmowej sieci poprzez VPN, tworzenie kopii zapaso wych oraz aktualne systemy operacyjne i pro gramy antywirusowe. Warto zdecydować się także na pakiet biurowy oparty na chmurze, dzięki temu ma się pewność, że dostęp do pli ków, udostępnianie i przechowywanie ich jest bezpieczne. Najczęściej jednak wdrożenie rozwiązań z zakresu cyberbezpieczeństwa i administrowanie nimi wymaga specjalistycz nego zaplecza IT, o które jednak w przedsię biorstwach z sektora MŚP może być trudno. Trzeba jednak pamiętać, że coraz bardziej popularny jest model usługowy – oprócz leasingowania sprzętu firma może zdecy dować się także na jego serwis, proaktywne wsparcie techniczne oraz działania związane
W Sharp na nowo definiujemy cyberbezpieczeń stwo, łącząc najnowsze systemy informatyczne dot. bezpieczeństwa z całodobowym monitorin giem (24/7) infrastruktury klienta przez zespół złożony z ekspertów ds. bezpieczeństwa.
Nasza usługa obejmuje oparte na sztucznej in teligencji zapobieganie, wykrywanie, reagowanie na zagrożenia pojawiające się na komputerach użytkowników, serwerach, usługach chmuro wych, urządzeniach typu IoT.
Oferujemy Klientom z sektora SMB skuteczną ochronę oraz szybszą reakcję na zagrożenia w obrębie całej infrastruktury informatycznej Klienta w trybie 24/7/365.
z zapewnieniem cyberbezpieczeństwa. Jedną z firm, która oferuje tego typu usługi IT, jest Sharp Polska. W ramach świadczonych usługi IT klienci mają do swojej dyspozycji różne go rodzaju pakiety. Jednym z pakietów jest cyberbezpieczeństwo. Jest to kompleksowa strategia ochrony przed licznymi zagrożenia mi, w tym wirusami, złośliwym oprogramo waniem, phishingiem, oprogramowaniem ransomware, i innymi atakami. Oprogramo wanie antywirusowe jest stale monitorowane i aktualizowane, tak aby była zapewniona mak symalna ochrona. Cała usługa dostępna jest w formie niskiej miesięcznej opłaty.
Agencja UE ds. Cyberbezpieczeństwa (ENISA) raportuje znaczny wzrost zagrożeń w cyberprzestrzeni, w sektorze zarówno prywatnym, jak i publicznym. Jakie dobre praktyki pozwolą uniknąć tych niebezpieczeństw?
Jak zmienił się krajobraz zagrożeń w obsza rze bezpieczeństwa w sieci? W tym kontek ście niedawno wyzwanie stanowiła pande mia, teraz jest nim wojna w Ukrainie. To prawda, obecnie największym wyzwa niem są przemiany geopolityczne. I mam na myśli tutaj nie tylko wojnę w Ukrainie, ale też powiązane z nią zawirowania na arenie międzynarodowej. Jeśli chodzi o analizę krajobrazu zagrożeń cyberprze strzeni, z pomocą przychodzą liczne rapor ty, które potwierdzają, do jakich konkretnie zmian doszło m.in. ze względu na inwazję Rosji na Ukrainę. Obecnie obserwujemy kilka zatrważających trendów związanych z cyberbezpieczeństwem. Jest to m.in. znaczny wzrost liczby ataków na infra strukturę krytyczną, zwłaszcza na sektor energetyczny, co w trakcie wojny ma oczywiście na celu destabilizację Ukra iny oraz zastraszenie obywateli. Innym istotnym trendem jest wzrost aktywności haktywistów, których duża część wypowie działa cyberwojnę Rosji. Dane wskazują na aktywność około 70 grup haktywistów – wśród nich są m.in. powszechnie znani hakerzy Anonymous czy też Białoruscy Cyberpartyzanci. Ponadto powstała rów nież Cyber Armia Ukrainy, zwana Armią IT, która przez wielu uważana jest za hybrydę haktywistów z grupą wspieraną przez pań stwo. I wreszcie jednym z ważniejszych trendów jest coraz większa liczba kampanii dezinformacyjnych wymierzonych nie tylko w społeczeństwo ukraińskie czy rosyjskie, ale też w sojuszników Ukrainy, w tym Pol skę. I są to tylko trzy trendy z wielu, które obecnie obserwujemy. Obrazują one jed nak to, że krajobraz zagrożeń zmienia się dynamicznie – i to w kontekście nie tylko liczby i częstotliwości ataków, ale też obra nych celów i skutków ataków.
Jakie dobre praktyki zwiększyłyby bezpie czeństwo w sieci, zarówno osób prywatnych, jak i firm oraz organizacji?
Przede wszystkim konieczna jest aktywiza cja społeczności i wzbudzanie odporności społecznej już na poziomie jednostki. Wielu z nas jest po prostu szczególnie narażo nych m.in. na kampanie dezinformacyjne – świetnym przykładem jest np. plotka o tym, że w Polsce zabraknie paliwa, co w efekcie spowodowało długie kolejki na stacjach benzynowych i kupowanie paliwa na zapas. To przykład na to, że niektórzy bardzo łatwo wierzą w fake newsy, dlatego też trzeba zadbać o to, by obywatele, jako użytkownicy wielu narzędzi cyfrowych, byli przygotowani na to, że mogą stać się celem
cyberprzestępców, którzy chcą wykorzy stać ich w różnych atakach, np. phishin gowych (celem jest wyłudzenie danych np. do logowania) czy ransomware (celem jest wymuszenie okupu za przywrócenie danych lub systemu). Dlatego też tak waż ne są kampanie społeczne, które poma gają nabywać konkretnym grupom, np. nastolatkom czy seniorom, odpowiednich kompetencji cyfrowych. Oprócz większej wiedzy i świadomości konieczne jest też stosowanie odpowiednich zabezpieczeń. I tak np. w firmach warto zacząć od wdro żenia narzędzi, które będą automatycznie sprawdzać wiadomości e-mail pod kątem podejrzanych nadawców i linków, a także ograniczyć dostęp nieautoryzowanym źró dłom. Zaleca się również aktualizowanie urządzeń i oprogramowania (aktualizacje często łatają podatności i luki w zabezpie czeniach) oraz odpowiednią politykę doty czącą haseł.
Czy to właśnie te praktyki powinny występo wać równolegle z wprowadzaniem regulacji państwowych?
Jak najbardziej, chociaż myślę też, że mogłyby je nawet wyprzedzać. Trzeba pamiętać, że regulacje wymagają wiele czasu, dlatego też warto śledzić, o czym raportują na przykład takie firmy jak Micro soft, Google czy te zajmujące się konkret nie cyberbezpieczeństwem, jak McAfee czy ESET. One bardzo szybko odpowiadają na cyberzagrożenia, wprowadzając konkretne wytyczne wewnątrz swoich organizacji, a także alarmując inne podmioty i opinię publiczną. Warto brać z nich przykład i także przedsięwziąć kroki, które pomogą w czasie rzeczywistym.
Coraz częściej mówi się o zagrożeniach w kontekście łańcucha dostaw czy też o cy beratakach wspieranych przez rządy. Czy obecnie mamy do czynienia z cyberwojną?
Więcej informacji na stronie: poradnikbiznesu.info
Ewelina Kasprzyk
Dyrektor programowa, redaktor naczelna European Cybersecurity Journal, absolwentka amerykanistyki oraz stosunków międzynarodowych (specjalność: studia strategiczne) na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego
Moim zdaniem nie można powiedzieć, że obecnie jesteśmy w trakcie cyberwojny. Przede wszystkim nikt nie zdefiniował, czym ona dokładnie jest, czyli co powin no się wydarzyć, w jakim czasie, z jakim skutkiem itd. I chociaż faktycznie mamy coraz więcej ataków w cyberprzestrzeni, np. na serwery rządowe nie tylko państw bezpośrednio zaangażowanych w wojnę, czyli Rosji, Ukrainy i nawet Białorusi, ale też sojuszników Ukrainy, w tym Polski, czy również ataki na elementy infrastruktury krytycznej, takie jak elektrownie, to specja liści wskazują tutaj raczej na cyberkonflikt.
Bez względu jednak na tę ocenę, czy jest to jeszcze konflikt, czy już wojna w cyber przestrzeni, należy pamiętać, że wciąż real na jest groźba eskalacji. Co więcej, biorąc pod uwagę całą charakterystykę świata cyber, czyli przestrzeni, która nie ma fizycz nych granic, ewentualna cyberwojna może z łatwością przedostać się poza fizyczne granice pola walki. Tym samym Polska jako sojusznik i sąsiad Ukrainy w szczególności powinna być przygotowana, gdyż możemy stać się jednym z pierwszych celów.
Sędkowski Architekt rozwiązań bezpieczeństwa i niezależny badacz zabezpieczeń (CISSP, CCSP, OSCP, OSWE, MCTS), ekspert Instytutu Kościuszki w dziedzinie zagrożeń cyfrowych
Dlaczego zabezpieczenie produktów końcowych jest istotne? Doświadczenia wielu firm i raporty incydentów z ostatnich lat pokazują, że nawet najlepiej zabezpieczona linia produkcyjna czy sieć wewnętrzna przedsiębiorstwa może zostać zinfiltrowana w wyniku prostego błędu ludzkiego lub braku odpowiednich kompetencji użytkownika. Odpowied nie zabezpieczenia produktów końcowych ograniczają ryzyko związane z czynnikiem ludzkim. Oczywiście nie ograniczają go do minimum, jednak wdrożenie nawet podstawowych rozwiązań bezpieczeństwa może pozwolić na skuteczną obronę przed atakiem cyberprzestępców. Posłu gując się prostym przykładem, korporacyjna sieć zabezpieczona przy użyciu najnowocześniejszych systemów NGFW (Next Generation Firwall) i mechanizmów obronnych IDS/IPS (Intrusion Detection/Prevention System) będzie dużo bardziej podatna na ataki z wewnątrz sieci, w której działają nieodpowiednio zabezpieczone produkty końcowe.
Jak wygląda ochrona produktów końcowych nowej generacji?
Wiele lat temu inżynierowe bezpieczeństwa wprowadzili pojęcie dogłęb nej obrony. Wiąże się ono z koniecznością implementacji niezależnych poziomów zabezpieczeń, pozwalających lepiej chronić przed skutkami błędów i ataków. Ten koncept pozostaje wciąż aktualny, bezpieczeństwo produktów nowej generacji powinno być zapewniane na każdym poziomie.
Istotne jest też zapewnienie odpowiednich mechanizmów obronnych pozwalających nie tylko zapobiegać atakom obierających za cel produkt końcowy, ale także wykrywać materializujące się ryzyka oraz odpowiednio reagować na incydenty, którym nie udało się zapobiec.
Większość incydentów cyberbezpieczeństwa dzieje się przy czynnym bądź biernym udziale użytkownika korzystającego z produktu końcowego, dlatego też jest on najsłabszym ogniwem łańcucha bezpieczeństwa.
Na jakie konkretnie rozwiązania do ochrony warto się zdecydować? Na rynku dostępnych jest wiele komercyjnych produktów, które łączą zdolności zapobiegania, wykrywania i reagowania na ataki cybernetyczne. Część z nich wbudowana jest w systemy operacyjne oraz podstawowe plany usługodawców Chmury, pozostałe to komercyjne rozwiązania firm takich jak Cisco, Crowdstrike, McAffe, Palo Alto, Symantec czy Trend Micro. Trudno polecić konkretny produkt, ponieważ dla każdego przedsię biorstwa będą odpowiednie inne rozwiązania. Warto jednak zainteresować się m.in. EDR (endpoint detection and response), XDR (extended detection and response) i EPP (endpoint protection platform). To, jaki konkretnie produkt powinno się wdrożyć, zależy od wielu czynników i powinno być poprzedzone dogłębną analizą. W przypadku małych przedsiębiorstw wdrażanie tego typu systemów najprawdopodobniej nie będzie uzasadnio ne biznesowo i nie zawsze potrzebne. Warto w takim wypadku stosować podstawowe mechanizmy bezpieczeństwa, o których wciąż zapominamy. Dane Statista z 2021 roku pokazują, że tylko połowa urządzeń mobilnych jest zabezpieczona przy użyciu programu antywirusowego.
Czy ich wdrożenie jest gwarancją pełnego bezpieczeństwa? Czy konieczne jest ciągłe dbanie o wysoki poziom bezpieczeństwa tych produktów? Bardzo chciałbym powiedzieć, że tak. Niestety w przypadku każdej formy bezpieczeństwa możemy mówić tylko o ograniczeniu ryzyka. Najsilniejsza armia świata nie gwarantuje stuprocentowego bezpieczeństwa kraju. Podobnie nawet najlepiej zabezpieczony, fizycznie izolowany system pozostaje w pewnym stopniu podatny na atak. Nieśmiertelnym przykła dem jest infiltracja zakładów wzbogacania uranu w Natanz. Odpowiednio zmotywowany atakujący, dysponujący stosownym do potrzeb budże tem, niestety prędzej czy później będzie w stanie znaleźć lukę nawet w najlepszych zabezpieczeniach. Podkreślmy jednak, że implementacja nowoczesnych rozwiązań bezpieczeństwa minimalizuje ryzyka zwią zane z cyberatakami, więc jak najbardziej warto je wdrażać. Należy też oczywiście dbać o ich aktualizacje oraz szkolić użytkowników produktów końcowych.
Istnieje wiele skutecznych rozwiązań, dzięki którym możemy chronić nasze punkty końcowe, czyli komputery, laptopy, telefony i tablety, przed atakiem. Jednym z nich są produkty dystrybuowane przez markę Bakotech.
Jakie rozwiązania do ochrony punktów koń cowych oferuje firma Bakotech?
Jesteśmy dystrybutorem rozwiązań cyberbepieczeństwa. W portfolio posia damy wiele produktów, ale na szczegól ną uwagę zasługują propozycje marki WithSecure (dawniej F-Secure). Ten fiński producent dostarcza kompleksową plat formę chmurową, nazwaną WithSecure Elements, w ramach której dostępne są
narzędzia: Endpoint Protection (EPP), czyli ochrona antywirusowa, jednak dostosowa na do współczesnych, wyrafinowanych ata ków, Endpoint Detection & Response (EDR) – wykrywanie zdarzeń i anomalii i reagowa nie na nie, oraz Vulnerability Management, czyli zarządzanie podatnościami. Co waż ne, wszystkie używają jednego agenta na urządzeniu.
W jaki dokładnie sposób te rozwiązania chronią urządzenia?
Ochrona ta odbywa się na wielu płaszczy znach. Pierwsza warstwa WithSecure Ele ments to zarządzanie podatnościami, które pozwala uniknąć niepożądanych zdarzeń wykorzystujących luki w infrastrukturze. Przykładowo: może to być zapomniany, ale wciąż podpięty do sieci komputer z niew spieranym systemem operacyjnym. Gdy już dojdzie do ataku, czas na WithSecure
EPP. To między innymi skanowanie apli kacji w czasie rzeczywistym, aktualizacja oprogramowania, ochrona portów USB czy zabezpieczenie przed ransomware. To także bezpieczeństwo naszej aktywności w internecie. Warto też wspomnieć o per spektywie po zdarzeniu – WithSecure EDR wykrywa, czy rzeczywiście doszło do incy dentu, i odpowiednio reaguje, np. odcina taką końcówkę od sieci.
Kto i dlaczego w szczególności powinien sko rzystać z tego typu zabezpieczeń? W dzisiejszych czasach kluczowym pyta niem nie jest to, czy zostaniemy zaatako wani, ale kiedy. Warto zabezpieczyć się zawczasu. Rozwiązania WithSecure świet nie sprawdzą się zarówno w małych, jak i dużych organizacjach, ponieważ łatwo się skalują i mogą działać wspólnie z już posia danymi zabezpieczeniami innych firm.
Tak jak pandemia zmieniła cały krajobraz cyberzagrożeń, o czym mówiła w listopadzie 2021 roku na łamach tego wydawnictwa pani Izabela Albrycht, przewodnicząca Rady Programowej CYBERSEC i członek zarządu Digital Europe, tak teraz zmiany te pogłębia sytuacja geopolityczna na świecie, a w szczególności wojna w Ukrainie.
Dr. hab. inż. Jerzy Kosiński Ekspert Polskiej Platformy Bezpieczeństwa Wewnętrznego w obszarze cyberprzestępczości i informatyki śledczej, były funkcjonariusz policji, pełnił funkcję prorektora ds. studiów Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie, profesor nadzwyczajny Zakładu Systemów Bezpieczeństwa Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni, dyrektor Morskiego Centrum Bezpieczeństwa działającego przy tej uczelni
Marek Wierzbicki Doradca oraz ekspert Polskiej Platformy Bezpieczeństwa Wewnętrznego w obszarze analizy i wywiadu kryminalnego, były dyrektor Biura Międzynarodowej Współpracy Policji KGP, który pełnił służbę w Interpolu, posiada wieloletnie doświadczenie w pracy w międzynarodowych firmach technologicznych z obszaru bezpieczeństwa
Każdego dnia odkrywane są nowe rodzaje cyberataków, a ich źródła stają się coraz bar dziej niebezpieczne. Rośnie nie tylko liczba, stopień zaawansowania, złożoność ataków, ale także metod działania cyberprzestępców realizują cych coraz częściej ataki na zlecenie i posługujących się coraz bardziej sku tecznymi narzędziami. Jednocześnie rośnie napięcie w cyberprzestrzeni w wymiarze międzynarodowym. Znacznie rośnie liczba ataków wspie ranych przez rządy, w tym na krytycz ne działy gospodarki.
W szczególności najbardziej zagro żeni są operatorzy infrastruktury krytycznej, tacy jak dostawcy wody lub energii. Wiąże się to z radykal nymi zmianami, jakie społeczeń stwa i gospodarki, w tym w krajach europejskich, przechodzą w wyniku transformacji cyfrowej. Podczas tego procesu infrastruktury technicz ne łączą się, tworząc zunifikowany przemysłowy Internet rzeczy (ang. Internet of Things – IoT). Łączenie i sieciowanie działów korporacyjnych o różnych wymaganiach bezpieczeń stwa i wartościach biznesowych tworzy stale rosnące, złożone krajo brazy systemowe, a tym samym nowe cele ataków dla cyberprzestępców.
Coraz częstsze ukierunkowane cyberataki (ang. Advanced Persistent Threats, APT) są zazwyczaj wykrywane zbyt późno lub wcale.
Ataki te są coraz bardziej wyrafino wane, dlatego konieczna staje się potrzeba powszechnego korzystania ze skutecznych instrumentów do monitorowania sieci przemysłowych w celu dostarczania alertów dotyczą cych nietypowych lub podejrzanych
zachowań. Odporność gospodarki europejskiej zależy od tego, jak szybko będziemy w stanie wykryć takie cybe rzagrożenia i zareagować na nie. Trend wspólnoty europejskiej w kie runku zdecentralizowanej produkcji energii stawia dodatkowe wyzwanie ustanowienia odpowiedniej cybero brony, a postępująca cyfryzacja pro cesów potęguje tę potrzebę. W tej sytuacji atakujący nie skupiają się wyłącznie na dużych korporacjach lub operatorach CRITIS (ang. Critical Information Infrastructures Secu rity), ale coraz częściej na małych i średnich przedsiębiorstwach (MŚP). Dlatego zapewnienie wymagane go poziomu cyberbezpieczeństwa stało się ważnym wyzwaniem dla MŚP. Według raportu Verizon 2019 Data Breach Investigations Report 43 proc. cyberataków skierowanych jest dzisiaj na małe, a nie duże firmy. ENISA, agencja unijna odpowiedzial na za cyberbezpieczeństwo, oce nia, że koszt incydentu związanego z bezpieczeństwem w UE wynosi zwykle od 213 000 do 300 000 euro. Do najczęstszych problemów należą złośliwe oprogramowanie i ataki haker skie na infrastrukturę IT MŚP, które w zdecydowanej większości nie dyspo nują zasobami i wiedzą, jak skutecznie przeciwdziałać takim zagrożeniom. W obecnej sytuacji geopolitycz nej firmy te stoją w obliczu zupełnie nowych zagrożeń. Bez powszechnego korzystania z rozwiązań służących ochronie przemysłowej infrastruktury IT gospodarki stoją w obliczu nie bezpieczeństwa zniszczenia danych, szpiegostwa przemysłowego, sabo tażu, kradzieży danych i tożsamości cyfrowych, szantażu i utraty wizerun ku. A coraz częstsze ukierunkowane cyberataki (ang. Advanced Persistent Threats, APT) są zazwyczaj wykrywa ne zbyt późno lub wcale. Rosnąca złożoność i różnorodność, wielowarstwowe zaciemnianie (unika nie detekcji, korzystanie z technik tzw. zaciemniania kodu i antyanalizy) oraz inteligentne algorytmy propagacji sprawiają, że adekwatne, innowacyjne
koncepcje i strategie bezpieczeństwa IT są niezbędne do wykrywania prób ataków ukierunkowanych i wzmacnia nia odporności firm przemysłowych. MŚP nie są w stanie samodzielnie sprostać tym wyzwaniom ze względu na brak zasobów ludzkich i technicz nych. W tym względzie konieczne są ciągłe intensywne i skuteczne działa nia. W przeciwnym razie przedsiębior stwom tym, a w ślad za tym całym systemom gospodarczym, grozi dalsza utrata suwerenności cyfrowej. Złożoność dzisiejszych ataków moż na przezwyciężać jedynie za pomocą inteligentnych i zautomatyzowanych procedur monitorowania. Algorytmy uczenia maszynowego (ML) poma gają w szybkim wykrywaniu anomalii takich jak naruszenia i działania złośli wego oprogramowania, a także wykry wają atakujących w sieci poprzez znajdowanie wzorców w zestawach danych. Wymaga to jednak czegoś więcej niż tylko algorytmów.
Procedury muszą być zintegrowane z istniejącą infrastrukturą. Taka sytu acja wymaga holistycznego podejścia obejmującego cały proces reagowania na incydenty, a nie tylko poszczególne kroki. Jednocześnie takie rozwiązanie musi być otwarte na ekspansję i nadą żać za stale zmieniającym się krajo brazem zagrożeń. Potrzebne są stale udoskonalane operacyjne platformy analizy zagrożeń i reagowania.
Dodatkowo jeden aspekt musi być udoskonalany w istniejących podej ściach i rozwiązaniach. Kluczowe znaczenie ma bowiem wsparcie z jed nej strony służb ratowniczych, takich jak zespoły reagowania na incydenty komputerowe (CERT), jak i z drugiej strony organy ścigania. Czas to naj ważniejszy czynnik skutecznej reakcji na incydent i podjęcie walki z cybe ratakiem. Niezbędne jest również szybkie zebranie i przeanalizowanie odpowiednich, sformalizowanych informacji w jednym punkcie oraz zapewnienie wszystkich wymogów stawianych w związku z potrzebą wykorzystania do tego celu informa tyki śledczej.
Rynek pracy ostatnio bardzo się zmienił z powodu koronawirusa. Wiele osób zostało zmuszonych do aktywnego poszukiwania nowej pracy. Zaznaczam – aktywnego – bo dotychczasowe metody, czyli aplikowanie na ogłoszenia, coraz słabiej się sprawdzają.
Często słyszę od klientów, że wysyłanie aplikacji na porta lach z ofertami pracy nie działa, że nikt ich nawet nie otwiera, nie ma zupełnie odzewu, że szukanie pracy jest bez sensu. Rzeczywistość natomiast wygląda tak, że na ogłosze nie spływa przykładowo 200 aplikacji. Rekruter przegląda pierwsze 50 albo 100 zgłoszeń. Wybiera 10-15 kandyda tów i zaczyna się proces, rozmowy, spo tkania. Zatem pytanie – po co rekruter ma przeglądać kolejne 100 aplikacji, skoro temat prawie zakończony.
Obecnie jest większy ruch na rynku pracy, więcej osób szuka pracy. Dlatego znalezienie pracy w czasach koronawi rusa jest utrudnione. Cześć branż zwal nia pracowników, ale są branże, które świetnie się rozwijają i stale zatrudniają, m.in. w sektor spożywczy, kosmetyczny, farmaceutyczny, logistyka, księgowość, budownictwo, finanse, ecommerce oraz oczywiście IT. W tych branżach znale zienie pracy jest znacznie łatwiejsze.
W czasach pandemii trzeba się przy gotować na aktywne poszukiwanie, gdyż, jak już wspomniałam, samo apli kowanie na ogłoszenia jest coraz mniej skuteczne. Poszukiwanie pracy odbywa
się głównie za pośrednictwem interne tu. Dlatego też coraz większe znacze nie nabiera personal branding, czyli świadome budowanie marki osobistej i dbanie o swój wizerunek w social mediach.
Personal branding jest w dzisiej szych czasach tym właściwym kie runkiem na wyróżnienie się i rozwój zawodowy. To przemyślany i dokładnie zaplanowany proces zarządzania wła snym wizerunkiem zawodowym oraz karierą, a także życiem osobistym. Jego efektem jest silna marka osobi sta (personal brand), czyli marka roz poznawana przez odbiorców, będąca w ich świadomości, z określonym wize runkiem, wyróżnikiem i wartościami.
Marka osobista to konkretny czło wiek, ze swoimi umiejętnościami, wie dzą, doświadczeniem, autorytetem, zaufaniem i charakterem. Człowiek, który oferuje określone wartości, ma określone talenty. Tak więc każdy z nas jest marką, czy tego chce, czy nie.
Czym jest marka osobista, bardzo dobrze obrazuje stwierdzenie Jeffa Bezosa, założyciela Amazona – „marka osobista to to, co ludzie mówią o tobie, kiedy nie ma cię w pokoju”. Marka to
również wyobrażenie innych o nas, i to właśnie wyobrażenie ma ogromny wpływ na nasze zawodowe i prywatne relacje. Warto więc poświęcić trochę czasu na uświadomienie sobie, jaką marką chcemy być, i zacząć ją świado mie budować.
Zatem rozpisz swoją ścieżkę zawo dową i edukacyjną, szkolenia i zdobyte certyfikaty. Wypisz zrealizowane pro jekty i wyniki, jakie one przyniosły, aby pokazywały twoje wartości i styl pracy z ludźmi. Pomyśl, co stanowi o twojej wartości dla rynku. Dla kogo możesz być ciekawy i pożądany? Dla jakich firm i jakich ludzi?
Gdy masz już opracowane, kim jesteś zawodowo i co oferujesz, załóż lub odśwież profil zawodowy w ser wisach poświęconych nawiązywaniu relacji zawodowo-biznesowych, na przykład na LinkedIn i GoldenLine. Uzupełnij profil, pozyskaj rekomenda cje i buduj sieć kontaktów. Bądź tam, gdzie osoby i firmy, dla których jesteś interesującym kandydatem, i rób to systematycznie. Komunikuj, jak pracu jesz, co doprowadza cię do sukcesów, jak pracujesz, aby osiągać cele, jak roz wijasz swoją karierę.
Izabela Wołyniec-Sobczak Doradca zawodowy i certyfikowany coach kariery, rekruter, headhunter i trener; autorka książki „Zawodowa odnowa. Przygotuj się i zdobądź pracę Twoich marzeń”, e-booków oraz kursów online dotyczących rozwoju zawodowego; ambasadorka programu Sukces TO JA
Więcej informacji na stronie:
poradnikbiznesu.info
Czytaj więcej na poradnikbiznesu.info
Certyfikacja kwalifikacji z obszaru cyberbezpieczeństwa w ramach Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji
Niezbędnym elementem nowoczesnej gospodarki opartej na wiedzy jest sprawny i skuteczny system ochrony niematerialnych składników przedsiębiorstwa. Posiadane prawa do wykorzystania wynalazków, technologii, wzornictwa lub różnorodnych oznaczeń mają coraz częściej podstawowe znaczenie dla funkcjonowania organizacji biznesowych. Jednym z najcenniejszych aktywów nowoczesnej firmy jest znany i ceniony znak towarowy, który buduje rynkową tożsamość przedsiębiorstwa i często decyduje o zdolności do generowania zysku.
Także prawa do korzystania ze stworzonej lub zakupionej tech nologii, rozwiązań konstrukcyj nych, dokonanych wynalazków lub opracowanego designu mają decydujący wpływ na wartość i pozycję rynkową przedsiębiorstwa oraz perspek tywy rozwoju.
W przypadku oznaczeń stosowanych w obrocie gospodarczym rejestracja znaku towarowego zapewnia przedsię biorcy monopol na jego wykorzystanie.
Brak takiej ochrony może spowodować wymierne szkody dla przedsiębiorcy.
Trudniejsze i bardziej kosztowne mogą okazać się działania prawne w stosunku do konkurentów wprowadzających do obrotu towary oznaczone identycznym lub podobnym znakiem towarowym.
Działania takie mogą skutkować także wprowadzeniem w błąd konsumentów co do pochodzenia towarów, ich jakości, właściwości i charakteru. W efekcie wpły wa to na zmniejszenie zysków właściciela znaku towarowego oraz może naruszyć jego renomę, szczególnie jeśli produkty konkurencji są gorszej jakości, co podwa ża w efekcie zaufanie do producenta orygi nalnego produktu.
Dobra opinia o towarach oznaczonych znakiem towarowym, czyli renoma wypra cowana przez przedsiębiorstwo, decyduje o sukcesie na rynku i dlatego tak ważne jest, by znak towarowy był chroniony w jak najszerszym zakresie, adekwatnie do cha rakteru i terytorialnego zasięgu prowadzo nej działalności.
Posiadanie ochrony na znak towarowy zapewnia bardzo istotne uprawnienia stanowiące gwarancję pewności obrotu gospodarczego. Właściciel prawa wyłącz nego jest ustawowo uprawniony do zakazania osobie trzeciej wykorzystania chronionego znaku towarowego w spo sób zarobkowy lub zawodowy, a także ma prawo do dochodzenia roszczeń z tytułu szkód, jakie spowodowało wykorzystanie znaku bez zgody uprawnionego.
Warto podkreślić, że data dokonania zgłoszenia przedmiotu własności prze mysłowej do ochrony w Urzędzie Paten towym RP ma decydujące znaczenie zarówno w procesie udzielania ochrony, jak i późniejszym korzystaniu z praw wyłącznych. Zgodnie z prawem międzyna rodowym i krajowym podmiot lub osoba, która pierwsza zgłosiła do Urzędu Paten towego rozwiązanie techniczne, wzór lub znak towarowy, ma ustawowo zagwaran towane pierwszeństwo do uzyskania pra wa wyłącznego chroniącego przedmiot dokonanego zgłoszenia. Brak dokonania zgłoszenia może oznaczać nieodwracalną utratę nie tylko wyłączności na dany przed miot ochrony, ale również brak możliwości jego zarobkowego lub zawodowego wyko rzystania, w sytuacji, jeżeli prawo wyłącz ne uzyska inny podmiot, który wcześniej dokonał skutecznego zgłoszenia.
Opłacalność inwestowania w ochronę własności przemysłowej zależy od tego, jakie znaczenie dla prowadzonego przed siębiorstwa ma opracowane samodziel nie rozwiązanie techniczne, stosowany
znak towarowy lub wzór produktu. Jeżeli są to wartości decydujące dla istnienia i rozwoju firmy na rynku oraz osiągania przychodów, to inwestycja w ochronę wła sności przemysłowej jest niezbędna dla zapewnienia przedsiębiorstwu zarówno warunków rozwoju, jak i podstawowego bezpieczeństwa prawnego.
Patent jednolity to nowy
typ patentu europejskiego obowiązujący dla grupy państw członkowskich UE, który można uzyskać i utrzymywać w mocy w jednej procedurze przy ewentualnym wsparciu jednego pełnomocnika. Wszelkie działania jego dotyczące będą wywierać taki sam efekt we wszystkich krajach jego obowiązywania, np. jego unie ważnienie dotyczyć będzie całego
obszaru, podobnie jak postępowanie o naruszenie.
Rejestracja jednolitego skutku wymaga złożenia wniosku spełnia jącego wiele wymogów formalnych i merytorycznych oraz tłumaczenia patentu europejskiego. W pewnych przypadkach możliwe jest uzyskanie kompensacji kosztów tłumaczenia.
Początkowo rejestracja jedno litego skutku ma być możliwa dla 17 krajów. W miarę przystępowania
do systemu nowych państw UE zakres terytorialny patentów jedno litych będzie różny. Konieczne jest zatem monitorowanie ich statusu prawnego i zakresu terytorialnego.
Klasyczny patent europejski, w odróżnieniu od jednolitego, po walidacji stanowi wiązkę niezależ nych praw krajowych. Unieważnienie go w jednym kraju nie wpływa zatem na jego ważność w innym. Nieza leżne jest też jego utrzymywanie
Warto także wiedzieć, że istnieją już w Polsce firmy doradcze zajmujące się profesjonalną wyceną wartości majątko wej praw wyłącznych w odniesieniu do przedmiotów własności przemysłowej, a także oceną ryzyka związanego z ich wdrażaniem. Przy ich pomocy można więc oszacować wartość rynkową należą cych do przedsiębiorstwa patentów, praw ochronnych lub praw z rejestracji.
w mocy. Pozwala to na optymali zację zarządzania portfolio paten towym w zależności od sytuacji rynkowej i planów biznesowych. Rewolucja w europejskim syste mie patentowym niesie niewątpli wie dużo korzyści, ale i zagrożeń. Profesjonalne wsparcie, np. euro pejskiego rzecznika patentowego, pozwoli wykorzystać zalety syste mu i uniknąć potencjalnych zagro żeń, np. przez tzw. opt-out.
Marta Kawczyńska Przewodnicząca Rady Nadzorczej w POLSERVICE Kancelaria Rzeczników Patentowych Sp. z o.o., zawodowy pełnomocnik przed Urzędem Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO)
Posiadanie ochrony na znak towarowy zapewnia bardzo istotne uprawnienia stanowiące gwarancję pewności obrotu gospodarczego.
Podstawowym kryterium przy wyborze samochodu – czy do użytku własnego, czy też do prowadzenia działalności gospodarczej – powinna być bardzo dobra ocena naszych potrzeb i możliwości finansowych.
Jakub Faryś Prezes Polskiego Związku Przemysłu MotoryzacyjnegoInnego bowiem samochodu potrzebuje kurier, który codziennie dostarcza kilkaset paczek, a innego ktoś, kto jest np. hydraulikiem i kilka razy dziennie dojeżdża do klienta.
Należy pamiętać, że istotny jest nie tylko cel użytkowania, który wiąże się z rodzajem prowadzonej działalności, ale także sposób użytkowania.
Jeśli z samochodu będziemy korzystać bardzo intensywnie, to decydując się np. na leasing, będziemy ponosili niższe koszty niż w przypadku częstego korzystania
z okazjonalnego wynajmu na krótki czas. Kolejną bardzo istotną kwestią jest wybór napędu. Dziś blisko co trzeci rejestrowany pojazd to samochód niskoemisyjny. Jeżeli zatem nasza działalność wymaga częstych podróży po mieście, a wykonywane trasy nie przekraczają 100-150 km, warto rozważyć zakup pojazdu elektrycznego bateryjnego. Gdy natomiast będziemy jeździli często i na bardzo długich trasach, to z powodu nie najlepiej rozwiniętej infrastruktury ładowania warto rozważyć nabycie samochodu z napędem hybrydowym, hybrydy plug-in czy też klasycznym spalinowym. Równie ważny jest wybór rodzaju nadwozia, które powinno być dostosowane do rodzaju przewożonych ładunków. W przypadku gdy będziemy przewozić np. materiały budowlane, to oczywistym wyborem będzie samochód dostawczy. W przypadku transportu lżejszych ładunków zapakowanych np. w czyste kartony można rozważyć zakup samochodu z nadwoziem SUV czy kombi. Taki samochód da nam możliwość – oczywiście po zapłaceniu odpowiedniego podatku – również prywatnego użytkowania. Dziś, gdy wspólnie walczymy z globalnym ociepleniem klimatu, możemy włączyć się
do tej walki nie tylko poprzez wybór niskoemisyjnego napędu, o czym wspominałem wyżej, ale też poprzez wybór odpowiedniej wielkości samochodu. Często zdarza się bowiem, że podejmując decyzję o modelu, ulegamy swego rodzaju presji i decydujemy się na pojazd „ponadwymiarowy”. Dlatego oprócz tego, że podejmiemy decyzję o wyborze marki, modelu, rodzaju napędu czy typu nadwozia, warto pomyśleć też o jego wielkości. Może zdarzyć się bowiem, że podczas użytkowania zbyt dużego auta po pierwsze – nie wykorzystamy w pełni jego pojemności, po drugie – codzienne użytkowanie będzie nas znacznie więcej kosztowało, i po trzecie – nasz samochód będzie przyczyniał się do zanieczyszczenia środowiska w większym stopniu niż to konieczne.
Podsumowując, chciałbym posłużyć się bardzo popularnym niegdyś powiedzeniem „każdemu według potrzeb”. Przed zakupem upewnijmy się zatem, czy wybrany model będzie optymalny z punktu widzenia naszych potrzeb biznesowych i finansowych oraz czy jako nasze miejsce pracy będzie nam dawał komfort i przyjemność codziennego użytkowania.