MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET
Czytaj więcej na www.byczdrowym.info
Odporność Żyj zdrowo
Odporność organizmu budujmy na ruchu, żywieniu i nastawieniu 02
Inspiracje Mikroflora przewodu pokarmowego a odporność
03
Ekspert Krztusiec – dlaczego szczepienia przeciw niemu są tak ważne?
04
FOTO: EWA SAWICKA MAKE UP I STYLIZACJA: MAŁGO KOTLONEK GOSHICO
Katarzyna Kępka
Sprawdź Nebulizacja skuteczną metodą walki z katarem
2
Czytaj więcej na byczdrowym.info W WYDANIU
06
MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET
WYZWANIA
Odporność buduj przez całe życie
Prof. dr hab. n. med. Robert Flisiak Jakie są rodzaje testów diagnostycznych?
07 Dr hab. n. med. Monika Adamczyk-Sowa Jakie symptomy świadczą o występowaniu stwardnienia rozsianego?
Najczęściej składane życzenia przy różnych okazjach to „życzę ci dużo zdrowia”, ale żeby być zdrowym, trzeba dbać o swoją odporność każdego dnia, gdyż nie da się zbudować odporności w tydzień, jedynie łykając suplementy. Samo się nic nie stanie, to my jesteśmy w dużej mierze odpowiedzialni za to, jak funkcjonują nasz organizm i układ odpornościowy. Dzięki właściwej diecie i innym elementom stylu życia możemy wspomóc jego działanie.
08
O odporności słów kilka… Odporność to wszystkie mechanizmy służące do obrony organizmu przed patogenami, czyli czynnikami chorobotwórczymi. Nasz organizm ma kilka barier obronnych, dzięki którym próbuje nie dopuścić do rozwoju choroby. Są to bariery morfologiczne (skóra, błony śluzowe), fizjologiczne (kwas solny, enzymy trawienne, łzy i inne wydzieliny, kaszel, kichanie) i immunologiczne (komórki żerne, limfocyty, cytokiny).
12 zasad ochrony przed koronawirusem dla osób z niedoborami odporności Junior Project Manager: Aleksandra Piaścik +48 570 135 500, aleksandra.piascik@mediaplanet.com Senior Project Manager: Beata Orzech +48 577 628 500, beata.orzech@mediaplanet.com Senior Business Developer: Daria Kostka Content and Production Manager: Izabela Krawczyk Head of Business Development: Karolina Kukiełka Managing Director: Adam Jabłoński Skład: Mediaplanet Web Editor: Tatiana Anusik Fotografie: Ewa Sawicka, stock.adobe.com, zasoby własne Make up i stylizacja: Małgo Kotlonek GOSHICO Kontakt: e-mail: pl.info@mediaplanet.com MEDIAPLANET PUBLISHING HOUSE SP Z O.O. ul. Zielna 37, 00-108 Warszawa
Mgr inż. Magdalena Siuba-Strzelińska Dietetyk, Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej NIZP-PZH
facebook.com/byczdrowymPL mediaplanetpl mediaplanet @Mediaplanet_Pol Please Recycle
Kontynuacja materiału na stronie: byczdrowym.info
Naturalne budowanie odporności Warto również wiedzieć, że mamy odporność wrodzoną, która jest pierwszą linią obrony przed patogenami, i odporność nabytą, którą budujemy przez całe nasze życie poprzez kontakt z patogenami. Odpowiedni sposób żywienia, czyli taki, który zapobiega powstawaniu niedoborów składników odżywczych w organizmie, ma wpływ na działanie układu odpornościowego, gdyż niektóre składniki naszej diety regulują aktywność i różnicowanie się komórek odpornościowych, a tym samym ich niedobór osłabia reakcje naszego układu immunologicznego. Dlatego tak ważna jest codzienna dieta regularnie dostarczająca nam tych składników, gdyż nie da się w kilka dni zbudować tego, czego nie budowaliśmy latami. Do tych składników należą m.in. witamina C, D, E i A, składniki mineralne: cynk, selen, żelazo, oraz wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3, probiotyki i prebiotyki. Źródłem witaminy C są warzywa i owoce, m.in. natka pietruszki, kiwi, papryka, truskawki, czarna porzeczka, warzywa kapustne; witamina A (oraz beta-karoten, czyli prowitamina A) występuje głównie w jajach, serze, maśle, margarynach, natce pietruszki, marchwi, szpinaku, jarmużu, brokułach, morelach, papryce. Źródłem witaminy E są oleje i orzechy, a witaminy D – ryby, margaryny i jaja.
Cynk znajdziemy w mięsie, serach żółtych, jajach, pieczywie z pełnego ziarna, kaszy gryczanej; selen – w czosnku, nasionach roślin strączkowych, rybach, a żelazo w mięsie, natce pietruszki, nasionach roślin strączkowych i jajach.
Dieta na odporność? To zwykła dieta realizowana zgodnie z zasadami zdrowego żywienia. Podstawę takiej diety powinny stanowić warzywa i owoce w ilości min. 400 g dziennie, wybierajmy szczególnie te bogate w witaminę C czy beta-karoten. Do tego produkty zbożowe z pełnego ziarna, produkty mleczne – szczególnie te fermentowane, źródło białka – najlepiej nasiona roślin strączkowych, ale też jaja, ryby czy mięso, i źródło nienasyconych kwasów tłuszczowych – oleje, orzechy, nasiona. W przypadku niskiego spożycia ryb i małej ekspozycji na słońce należy rozważyć suplementację diety witaminą D, najlepiej jednak wcześniej wykonać oznaczenie jej stężenia we krwi.
Odporność zaczyna się w jelitach? W modulowaniu naszej odporności bierze udział również mikroflora przewodu pokarmowego. W naszym organizmie mamy ok. 2 kg bakterii, jeśli w większości jest to mikroflora korzystna, będzie wzmacniać naszą odporność, natomiast na mikroflorę wpływa w dużym stopniu jakość naszej diety – dieta bogata w tłuszcz, cukier i sól niszczy korzystne dla organizmu bakterie. Dobrze jest wesprzeć jej działanie żywnością zawierającą probiotyki i prebiotykami (frakcja błonnika pokarmowego). Źródłem probiotyków są mleczne produkty fermentowane (kefir, jogurt, maślanka) oraz kiszonki, natomiast źródłem prebiotyków są warzywa (m.in. czosnek, cykoria, szparagi, por, cebula) i owoce oraz produkty zbożowe.
PROBLEM
Niedobór witaminy D – jakie są jego skutki i przyczyny? W dobie pandemii staramy się jeszcze bardziej zadbać o swoje zdrowie. Kwestia ta ściśle związana jest z niedoborem witaminy D. Prof. dr hab. n. med. Przemysław Mitkowski Prezes elekt Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, I Klinika Kardiologii UM w Poznaniu
W
itamina D to 7-dehydrocholekalcyferol, który ulega przemianie pod wpływem promieni słonecznych UV w skórze. Ma ona strukturę chemicznie zbliżoną do hormonów steroidowych. 90 proc. z niej produkowane jest w syntezie skórnej, dlatego nazywana jest „słoneczną witaminą”, a jedynie 10 proc. powstaje z dostarczanego pożywienia. By osiągnąć dawkę witaminy D 800 IU na dobę z posiłków, należy skonsumować aż dwie porcje tłustej atlantyckiej ryby, co często jest niemożliwe. Jej niedobór objawia się częstymi bólami mięśniowo-kostnymi, utratą apetytu, bezsennością, zaburzeniami widzenia, pieczeniem w jamie ustnej i gardle, a nawet otyłością. Deficyt witaminy D negatywnie wpływa na układ kostny, może też przyczynić się do powstawania procesów nowotworowych. Jest czynnikiem usposabiającym wystąpienie również ostrych infekcji dróg oddechowych, takich jak zapalenie oskrzeli czy zapalenie płuc, w tym COVID-19. Warto więc zadbać o to, by nie tylko w tak trudnych czasach jak teraz, ale zawsze dbać o odpowiednie stężenie witaminy D w organizmie. Ustrzeże nas ono przed wieloma problemami zdrowotnymi.
MATERIAŁY OD MEDIAPLANET
Czytaj więcej na byczdrowym.info
3
EKSPERT
Krztusiec – dlaczego szczepienia przeciw niemu są tak ważne? Krztusiec jest jedną z tych przysłoniętych przez pandemię COVID-19 i zapomnianych, jednak nadal niebezpiecznych chorób zakaźnych. Choroba może być niezwykle uciążliwa
KRZTUSIEC? Nie, dziękuję!
Krztusiec to choroba wysoce zaraźliwa i trudna w rozpoznaniu u dorosłych.1,2 Zachorować może każdy, a wraz z wiekiem rośnie ryzyko groźnych powikłań.3
dla chorego i prowadzić do wielu poważnych następstw zdrowotnych. Jak ich uniknąć? Jak wygląda sytuacja epidemiologiczna krztuśca w polskim społeczeństwie?
Dr hab. n. med. Ernest Kuchar Specjalista chorób zakaźnych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Prezes Polskiego Towarzystwa Wakcynologii
Krztusiec jest zakażeniem bakteryjnym układu oddechowego wywołanym przez chorobotwórczy drobnoustrój Bordetella pertussis. Należy do chorób, na które możemy chorować kilka razy w życiu, dlatego na krztusiec ludzie chorują i chorować będą. Szczepienie, podobnie jak przechorowanie krztuśca, zapewnia odporność na kilka lat, a przynajmniej łagodzi jego przebieg. W dawnych czasach, gdy szczepienia nie były dostępne, była to bardzo częsta choroba niemowląt i małych dzieci Ze wszystkich chorób zakaźnych, którym potrafimy obecnie zapobiec za pomocą szczepień, to właśnie krztusiec powodował największą liczbę zgonów wśród dzieci. Podam przykładowo, że w 1955 roku, przed wprowadzeniem szczepień, zachorowało na krztusiec w Polsce ponad 64 tysiące osób i zmarło 967 niemowląt. Dzisiaj możemy temu zapobiec właśnie dzięki szczepieniom. Przed ich wprowadzeniem chorowały głównie dzieci, ponieważ dorośli przechorowali już krztusiec w dzieciństwie i stale mieli kontakt z chorymi, co podtrzymywało nabytą w dzieciństwie odporność. Jeśli chodzi o obecne dane epidemiczne, w 2020 roku odnotowano 746 przypadków krztuśca, a w 2019 ponad 1600. Należy dodać, że rejestrowane są wyłącznie przypadki ciężkie, w tym chorzy hospitalizowani.
W jaki sposób dochodzi do zakażenia? Jakie są najczęstsze objawy? Krztusiec przenosi się drogą kropelkową, podobnie jak COVID-19, jest jednak znacznie bardziej zakaźliwy – jeden chory zakaża średnio kilkanaście osób. Jeśli jest nieleczony, może zakażać przez 21 dni. Dzieci zakażają się zwykle od swoich domowników. Krztusiec jest chorobą toksyn – bakteria pozostaje na powierzchni tkanek układu oddechowego i wytwarza bardzo szkodliwe jady. Uszkadzają one drogi oddechowe i są przyczyną uciążliwych objawów. Jest to m.in. napadowy kaszel, duszność, czasami zaburzenia neurologiczne. U osób częściowo odpornych jedynym objawem może być przewlekły kaszel, natomiast nadal taki chory zakaża. Kaszel w krztuścu może utrzymywać się nawet przez 3 miesiące.
Jak przebiega ścieżka diagnostyczna i ścieżka leczenia krztuśca? Krztusiec należy podejrzewać, gdy pacjent miał kontakt z chorym. Warto go diagnozować także wtedy, gdy mamy do czynienia z napadowym, charakterystycznym kaszlem, przebiegającym ze świstem wdechowym lub kończącym się wymiotami. Następny krok w diagnostyce to izolacja winowajcy – pałeczki krztuśca z dróg oddechowych metodą posiewu lub badania PCR. Niestety jest ona obecna w organizmie tylko do dwóch tygodni od zakażenia i później wspomniane badania dadzą wyniki ujemne. Później można wykonać natomiast badanie serologiczne, aby wykryć swoiste przeciwciała. Krztusiec jako zakażenie bakteryjne można leczyć antybiotykiem, jednak po trzech tygodniach takie leczenie nie ma już celu – bakterii już nie ma, za to uszkodzenia wywołane przez toksyny i powodujące męczący kaszel pozostają.
Z jakimi powikłaniami może się wiązać przebycie krztuśca?
Kontynuacja materiału na stronie: byczdrowym.info
Przewlekły kaszel zaburza sen– chory nie może się wyspać, co znacznie obniża jego jakość życia. Kaszel często jest tak silny, że prowadzi do popuszczania moczu. U osób starszych z powodu intensywnego kaszlu może dojść do powstania przepukliny, a nawet złamania żeber. Sporadycznie silny kaszel i toksyny krztuśca mogą być przyczyną udaru – pęknięcia naczyń krwionośnych w mózgu.
Warto powtarzać szczepienia ochronne co 10 lat!4 Zapytaj lekarza o szczepienia przeciwko krztuścowi
Dowiedz się więcej Referencje: 1. Biggerstaff M;BMC Infectious Diseases; 2014; 14;480. 2. Tan T et al. Pediatr Infect Dis J 2005;24:S10–S18. 3. Riffelmann M, et al. Dtsch Arztebl Int. 2008;105(37):623-628 4. Komunikat Głównego Inspektoratu Sanitarnego z dnia 22 grudnia 2020 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2021. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia, poz. 117., http://dziennikmz. mz.gov.pl/DUM_MZ/2020/117/akt.pdf; dostęp: wrzesień 2021 r. Treści zamieszczone w materiale mają wyłącznie charakter informacyjny, nie mogą być traktowane jako forma konsultacji medycznej i nie mogą zastąpić konsultacji lekarza, do którego należy ostateczna decyzja o sposobie i zakresie szczepienia. Szczepienie, podobnie jak podanie leku, może wiązać się z wystąpieniem działań niepożądanych. Wszystkie działania niepożądane produktów leczniczych należy zgłaszać do Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, Al. Jerozolimskie 181C, 02-222 Warszawa, tel. (22) 492-13-01, fax (22) 492-13-09, zgodnie z zasadami monitorowania bezpieczeństwa produktów leczniczych. Formularz zgłoszenia niepożądanego działania produktu leczniczego dostępny jest na stronie Urzędu www.urpl.gov.pl lub Podmiotu Odpowiedzialnego za produkt, którego zgłoszenie dotyczy. GSK Commercial Sp. z o.o. ul. Rzymowskiego 53, 00-697 Warszawa, tel.: 0 22 576 90 00 fax.: 0 22 576 90 01 pl.gsk.com NP-PL-PTX-BNNR-210003, wrzesień 2021
4
Czytaj więcej na byczdrowym.info
MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET
INSPIRACJE
Nebulizacja skuteczną metodą walki z katarem czy zapaleniem zatok Nebulizacja, czyli wdychanie leku podawanego w formie mgiełki (aerozolu), jest cenionym przez lekarzy sposobem oczyszczania i udrożniania górnych dróg oddechowych. To łatwa w zastosowaniu metoda rekomendowana szczególnie dla dzieci, w tym tych najmłodszych. Wybierając lek podawany w nebulizacji, należy jednak zwrócić szczególną uwagę na to, jakie leki podajemy, w tym także na stężenie chlorku sodu w preparacie. Czym jest nebulizacja i przy jakich dolegliwościach powinniśmy ją stosować?
Prof. dr hab. n. med. Piotr Kuna Kierownik II Katedry Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, Wiceprezydent Polskiego Towarzystwa Chorób Cywilizacyjnych
Mówiąc najprościej, nebulizacja jest rodzajem inhalacji polegającym na podaniu leku w postaci aerozolu do dróg oddechowych pacjenta. Klasyczna inhalacja, za pomocą np. inhalatora, jest procesem aktywnym i wymaga głębokiego wydechu i wdechu chorego oraz dobrej koordynacji. Nie każdy pacjent to potrafi ze względu np. na wiek, stan zdrowia czy zdolności psychomotoryczne. Natomiast nebulizacja odbywa się poprzez maskę, która przy drogach oddechowych chorego tworzy mgiełkę wchłanianą przez pacjenta przy zwykłym, normalnym oddychaniu. Nebulizację stosuje się w wielu chorobach dróg oddechowych, najczęściej przy leczeniu nieżytu nosa czy zapalenia zatok – w takim przypadku lekiem rozprowadzanym przez nebulizator może być oczyszczona woda morska (zawierająca sól). Natomiast przy leczeniu poważniejszych schorzeń dolnych dróg stosuje się wiele grup leków, których cząstki są zawieszone w powstającym aerozolu, mają bardzo drobne rozmiary pozwalające wnikać do oskrzeli i płuc.
W jaki sposób działa nebulizacja i jakie procesy zachodzą w nosie i gardzieli?
Celem nebulizacji jest zmniejszenie obrzęku, upłynnienie i usunięcie wydzieliny zalegającej w górnych drogach oddechowych, a tym samym udrożnienie nosa i przyspieszenie procesu zdrowienia. Pamiętajmy, że nos i górne drogi oddechowe są pierwszą linią obrony organizmu przed zanieczyszczeniami z powietrza i wirusami, a poza tym pełnią funkcję nawilżającą i oczyszczającą powietrze, które trafia do dolnych dróg oddechowych. Aby te zadania były realizowane, nos i zatoki muszą być drożne, a nabłonek nosa i zatok musi być odsłonięty. Jeśli u chorego występuje nadmiar śluzu czy stan zapalny, to te funkcje nawilżania, ocieplania czy oczyszczania powietrza są upośledzone, a w konsekwencji zwiększa się ryzyko infekcji czy poważniejszych chorób dolnych dróg oddechowych.
Jaki preparat podaje się do nebulizatora i czy możemy przeprowadzać nebulizację w warunkach domowych?
Do nebulizacji można stosować różne roztwory chlorku sodu (czyli soli kuchennej), leki mukolityczne, antybiotyki czy nawet sterydy w przypadku stanów zapalnych. Podkreślam, że najczęściej stosuje się roztwory soli
fizjologicznej i wodę morską, których podstawowym składnikiem jest chlorek sodu. Wszystkie standardy medyczne i rekomendacje dotyczące leczenia stanów zapalnych górnych dróg oddechowych wymieniają takie postępowanie na pierwszym miejscu. Zawartość chlorku sodu w danym preparacie określa jego stężenie. Roztwór chlorku sodu o stężeniu 0,9 proc. to sól fizjologiczna, którą można bezpiecznie podawać w warunkach domowych, bez jakiejkolwiek konsultacji z lekarzem. W przypadku preparatów ze stężeniem powyżej 0,9 proc. polecałbym konsultację z lekarzem, który dobierze preparat w zależności od wieku pacjenta, jego stanu zdrowia czy kondycji dróg oddechowych. Natomiast zgodnie z wytycznymi lekarskimi nawet stężenie na poziomie 2,2 proc. zazwyczaj jest dobrze tolerowane przez pacjentów i może być stosowane w warunkach domowych. Sole chlorku sodu o wyższym stężeniu, np. 3 proc., są roztworami hipertonicznymi, które mają działanie mukoaktywne – pobudzają odruch kaszlu, dzięki czemu usuwają wydzielinę zalegającą w dolnych drogach oddechowych. Natomiast stosowanie leku o takim stężeniu wymaga konsultacji lekarskiej, może wywoływać działania niepożądane.
Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info
MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET
Czytaj więcej na byczdrowym.info
5
WYWIAD
FOTO: EWA SAWICKA MAKE UP I STYLIZACJA: MAŁGO KOTLONEK GOSHICO
budujmy na ruchu, żywieniu i nastawieniu Okres jesienno-zimowy to poważne wyzwanie dla naszego organizmu – przez te kilka miesięcy jesteśmy szczególnie narażeni na infekcje, zmęczenie i niechęć do jakiejkolwiek aktywności. Właściwą odporność i witalność w tym czasie pomogą nam utrzymać trzy elementy: regularne ćwiczenia fizyczne, prawidłowe odżywianie oraz odpowiednie nastawienie.
Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info
Jakie są pani sposoby budowania odporności w okresie jesienno-zimowym?
Czy ma pani szczególne nawyki żywieniowe, które wspierają pani odporność?
Nasza odporność to temat mocno złożony. W mojej ocenie powinniśmy ją budować w oparciu o 3 główne filary: trening, odżywianie oraz odpowiednie podejście, czyli głowę. Nie od dziś wiadomo, że ruch to zdrowie. Aktywność fizyczna to najtańszy, najbardziej przystępny i przede wszystkim skuteczny lek na wiele dolegliwości. Oczywiście mówimy o mądrej aktywności, dostosowanej do naszych fizycznych możliwości i stylu życia. Początkującym, zamiast rzucania się na cudowne programy z cyklu „schudnij 5 kg w weekend”, rekomenduję spokojny start, sprawdzenie swojej aktualnej formy, poprawę postawy, mobilności, zakresów ruchomości i krok po kroku wchodzenie na wyższe obroty. W treningu nie chodzi przecież tylko o to, żeby świetnie wyglądać – choć to oczywiście miły skutek uboczny – ale przede wszystkim o to, by zadbać o zdrowie, sprawność i wzmocnić odporność. Podejdźmy do tego tematu w sposób odpowiedzialny i jeśli sami nie jesteśmy specjalistami, skorzystajmy z wiedzy i doświadczenia ekspertów. Tu szczerze rekomenduję naszą platformę treningową online GYMBREAK.pl, która powstała z myślą zarówno o amatorach, jak i osobach bardziej w treningu zaawansowanych.
Jest kilka zasad, których przestrzegam i które serdecznie polecam wszystkim chcącym się wzmocnić. Po pierwsze – zawsze zadaję sobie pytanie, czy to, co mam zamiar spożyć, jest na pewno dla mnie dobre, odżywcze i potrzebne. Zwracanie uwagi na jakość i stopień przetworzenia produktów jest niezwykle istotne. Jedzenie może być dla nas cudownym lekarstwem lub niestety silną trucizną. Co jeszcze? Dietę staram się modyfikować sezonowo, teraz w okresie jesienno-zimowym na pewno znajdą się w niej kasze, pieczone warzywa, strąki i ciepłe, lekkostrawne zupy krem na kolacje. Każdy dzień zaczynam od szklanki ciepłej wody, która pomaga „obudzić” jelita i uaktywnić system trawienny. Następnie zjadam ciepłe śniadanie, np. jaglankę lub owsiankę. Staram się nie podjadać między posiłkami, aby organizm miał czas na trawienie i odpoczynek, a słowo „umiar” uważam za hasło klucz.
Czy suplementuje pani swoją dietę witaminami? Korzystam z bardzo niewielu suplementów, wyłącznie naturalnych, i uważam, że nie od poszukiwania cudownych, dodatkowych specyfików należy zaczynać dbanie o zdrowie.
To, czego nasz organizm potrzebuje do prawidłowego funkcjonowania, powinniśmy dostarczać mu w przede wszystkim w dobrze zbilansowanych, odpowiedniej jakości posiłkach. Oczywiście zdaję sobie sprawę, że dla wielu osób regularność, gotowanie w domu, czytanie składów produktów może być w tym momencie czymś absolutnie abstrakcyjnym – wiele lat pracowałam w korporacji i „rockandrollowej” stacji muzycznej i wiem, jak wygląda nieregularny, wariacki tryb życia, ale wiem też, że nie ma drogi na skróty... Jeśli nie mamy dobrej bazy w postaci zdrowej żywności, nie pomogą nam żadne medykamenty.
Trzeci filar, który pani wymieniła, to kwestie nastawienia i podejścia. Głowa jest bardzo ważna. Mówi się – „jesteś tym, co jesz”, ale jesteś również tym, co myślisz. Nasze myśli kreują naszą rzeczywistość. Dlatego tak mocno zaangażowałam się w promocję ruchu. Według mnie to właśnie poprzez aktywność fizyczną najłatwiej jest zmienić nasze myślenie o sobie na pozytywne. Potreningowe endorfiny to nie jest mit. A jak do tego dochodzi progres, lepsze wyniki, ładniejsza sylwetka – w głowie następuje niesamowita, pozytywna zmiana. Mamy na koncie sukces, myślimy o sobie dobrze i na fali tych myśli zmienia się cała nasza rzeczywistość. To tak działa. Polecam spróbować!
Katarzyna Kępka
Czytaj więcej na byczdrowym.info
MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET
Czy muszę się poddać kwarantannie?
Czy możemy uzyskać odporność na tego wirusa?
Czy zakaziłem się wirusem SARS-CoV-2?
Jak możemy skutecznie wykrywać wirusa?
Co dolega pacjentowi? Czy pacjent wymaga leczenia z powodu grypy, czy COVID-19?
Jak możemy zadbać o to, by system opieki zdrowotnej nie został przeciążony? Jak możemy zadbać o zdrowie społeczeństwa?
rządy i placówki służby zdrowia
Czy szczepionka jest skuteczna?
lekarze i pracownicy służby zdrowia
Czy mój kaszel to COVID-19, grypa czy tylko przeziębienie?
naukowcy
DANE
osoby indywidualne
6
EKSPERT
Diagnostyka COVID-19 Testy szybkie, ale bazujące na technice PCR są globalnie wykorzystywane w warunkach izby przyjęć czy SOR od samego początku pandemii COVID-19. Jakie są główne rodzaje testów diagnostycznych w przypadku COVID-19, czym one się różnią?
Prof. dr hab. n. med. Robert Flisiak Prezes Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych
Kontynuacja materiału na stronie: byczdrowym.info
Najważniejsze są testy genetyczne, które dzieli się na kilka odmian w zależności od czasu, który musi upłynąć, by uzyskać wynik. Czasami jest to 45 minut, a czasami nawet krócej. Drugą grupą testów są te antygenowe. Zalecam jednak bardzo dużą ostrożność w ich stosowaniu, gdyż niestety mogą wśród nich znaleźć się takie o niskiej wiarygodności. Oferuje je olbrzymia liczba producentów i dostawców, często są to testy o niskiej jakości i w konsekwencji mogą podawać błędne wyniki. Jeśli już korzystamy z nich, warto wybrać te, których skuteczność badań została potwierdzona przez publikacje w czasopismach naukowo-medycznych.
Co pan myśli o szybkich testach antygenowych przeznaczonych do wykonania przez pacjentów w domu? Tak jak wspomniałem, te testy bywają bardzo różnej jakości, na ogół – te powszechnie dostępne – są mało wiarygodne. Co więcej, nawet jeśli w warunkach domowych korzystamy z testu wysokiej jakości, to należy pamiętać, że wykazuje on właściwą czułość i swoistość jedynie w przypadku występowania objawów COVID-19. Czyli jeśli jesteśmy zakażeni, ale nie występują u nas żadne objawy, to taki test może pokazać wynik fałszywie ujemny. Jeśli natomiast wynik okaże się dodatni, to daje nam to już duże podstawy do stwierdzenia, że jesteśmy zakażeni. Jednak to są nadal tylko podstawy, a nie pewność – tę możemy uzyskać tylko poprzez pełne badania kliniczne i diagnostyczne.
Czytaj więcej na byczdrowym.info
MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET
7
WYZWANIA
Jakie symptomy świadczą o występowaniu stwardnienia rozsianego? Jak szybko dotrzeć do neurologa specjalizującego się w SM?
Dr hab. n. med. Monika Adamczyk-Sowa, prof. SUM Kierownik Katedry i Kliniki Neurologii Wydziału Medycznego w Zabrzu, Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, Prezes elekt Sekcji Stwardnienia Rozsianego i Neuroimmunologii Polskiego Towarzystwa Neurologicznego
Społeczeństwo coraz więcej wie na temat SM Więcej informacji na stronie: byczdrowym.info
Zatrzymanie choroby we wczesnym stadium jest ważne nie tylko dla zahamowania inwalidztwa pacjenta, ale również ze względów ekonomicznych.
SM jest nazywane chorobą o stu twarzach, ponieważ objawy są bardzo różne w zależności od tego, którą część mózgu lub rdzenia kręgowego zaatakuje choroba. Jednym z najczęstszych pierwszych objawów może być pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego z nieostrym, zamazanym widzeniem, które utrzymuje się od kilkunastu godzin do nawet kilkunastu dni. Symptomem SM mogą być również drętwienia kończyn, parestezje, zaburzenia równowagi, zawroty głowy, zaburzenia chodu, zaburzenia zwieraczy. Objawy mogą być różne i nie występują zazwyczaj razem, ponieważ są zależne od tego, którą część ośrodkowego układu mózgowego zaatakowało schorzenie. Nasze społeczeństwo coraz więcej wie na temat SM. Świadomość choroby i jej objawów oraz możliwości zatrzymania postępu choroby są budowane dzięki mediom i kampaniom społecznym. To bardzo ważne, ponieważ zmienia stereotyp myślenia o tej chorobie. Przy niepokojących objawach należy udać się do specjalisty jak najszybciej, aby wyeliminować inne choroby i jak najszybciej wprowadzić leczenie. Zatrzymanie choroby we wczesnym stadium jest ważne nie tylko dla zahamowania inwalidztwa pacjenta, ale również ze względów ekonomicznych. SM dotyczy osób młodych (20-40 lat), w wieku produkcyjnym i prokreacyjnym, dlatego skuteczna terapia jest ważna, by nie obciążać systemu.
Jaką rolę odgrywa indywidualizacja procesu leczenia w zależności od wieku oraz stopnia zaawansowania? Indywidualizacja terapii odgrywa kluczową rolę w SM. Właściwie dobrany lek dla konkretnego pacjenta zapewnia sukces terapii. Każdy przypadek jest nieco inny i wymaga dobrze dobranego leczenia. Obecnie jesteśmy w dobrej sytuacji, ponieważ dzięki dostępnym lekom, w tym najnowszej generacji, jakimi dysponujemy w Polsce i jakie są stosowane w leczeniu SM na całym świecie, możemy skutecznie zatrzymać postęp choroby, a także skutecznie ją kontrolować.
Jak wygląda aktywność pacjentów podczas trwania leczenia? Przy dobrze dobranej terapii, czy to w postaci leku doustnego, czy też wlewów, nasi pacjenci żyją normalnie. Uczą się, pracują, zakładają rodziny, można powiedzieć, że praktycznie zapominają o chorobie.
WAŻNE
Rola czasu w SM Kluczową rolę we wczesnym zidentyfikowaniu pacjentów z SM i skierowaniu ich do ośrodków specjalistycznych w celu pogłębionej diagnostyki mają do odegrania lekarze rodzinni. – W wypadku potwierdzenia SM chory powinien jak najszybciej zostać włączony do programu lekowego. Tylko szybkie podjęcie właściwego leczenia może ustabilizować system immunologiczny pacjenta z SM i nie dopuścić do niepełnosprawności, nawet przez kilkadziesiąt kolejnych lat życia – mówi Malina Wieczorek, prezes Fundacji SM – walcz o siebie. Wczesne leczenie daje korzystne efekty nie tylko w zakresie medycznym, ale również w zakresie obniżania kosztów. Skrócenie czasu od wystąpienia objawów do diagnozy i szybkie
rozpoczęcie leczenia powstrzymującego postęp choroby leży w interesie: pacjenta, systemu opieki zdrowotnej i świadczeń społecznych. Kluczową rolę we wczesnym zidentyfikowaniu pacjentów z SM i skierowaniu ich do ośrodków specjalistycznych w celu pogłębionej diagnostyki mają do odegrania lekarze rodzinni. Gdy trafia do nich pacjent skarżący się np. na pogorszenie wzroku, zawroty głowy lub drętwienie części ciała, to choć objawy mają przemijający charakter, specjaliści medycyny rodzinnej powinni wykazać się wzmożoną czujnością.
8
Czytaj więcej na byczdrowym.info
MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET
INFOGRAFIKA
Opracowanie merytoryczne: Adrian Górecki, Bernadeta Prandzioch-Górecka | Konsultacja medyczna: prof. Sylwia Kołtan
Źródło: immunoprotect.pl