15 • NUMMER 127 • PRIJS € 5,95
Win! Een hippe wedstrijdjas
t.w.v. € 154,90
Veulentje fokken? Volg ons stappenplan!
C heck it out!
De nieuws te voorjaa rs en zomerc ollectie
De visie van... Minister Joke Schauvliege
8 tips
Afgiftekantoor Antwerpen X – P509569
Voor een beter stalklimaat
En verder:
Alles over vakkundig voeren • De voor- en nadelen van de combinatie sport en fokkerij • Immofluisteraar redt Sentower Park
Inhoud
Ze komt eraan! Niets is zo heerlijk als bij de eerste lentezon met je paardje de buitenlucht in te trekken. Wat je ook aan je hoofd hebt, bij het geluid van vier paardenvoetjes die zich ritmisch over de klinkers bewegen, ben ik in no-time weer ‘zen’. Helaas worden niet al mijn paardenvriendinnetjes ‘zen’ bij het idee dat ze met hun vierbenige vriend de openbare weg op moeten. Gezien onze stal niet direct aan een bosgebied grenst begrijp ik dat wel, al voel ik me af en toe wel een eenzame cowgirl along the road. Tot het moment de thermometer 15+ aanwees… Ik stond op het punt mijn paardje te zadelen en erop uit te trekken met het idee ‘lang’ en ‘ver’, toen ik ineens een welkom App’je kreeg van de moeder van een stalgenootje: ‘Waar ben je? Dan kom ik eraan!’ Dus ik stijg op en loop rustig naar de weg, zoals mijn ietwat sensibele paardje dat gewend is. Rustig, lang teugeltje, nog niet teveel beencontact… Maar plots schiet zijn hoofd de lucht in, oren erop, en ik voel een rug onder mij wegdrukken. Ik vraag me af waar deze – mij iets te alerte – houding ineens vandaan komt. En dan zie ik het: ze komt eraan! In volle galop rent mijn nieuwe ‘partner along the road’ onze kant op met haar lijvige Tinker Buddy. Mijn iets minder lijvige Iluso is ondertussen op zoek naar een escape om aan deze stormachtige ontmoeting te kunnen ontkomen… Maar eens ze vaart mindert en wij enthousiast beginnen te lachen en kletsen, voel ik de paardenrug onder mij ontspannen. Gezamenlijk beginnen we aan onze tocht en geven we Buddy en Iluso de gelegenheid elkaar te leren kennen. Voorzichtig wordt er met oortjes naar elkaar toegedraaid. Halverwege de rit loopt het bijzondere duo naast elkaar alsof ze nooit anders gedaan hebben… Ondertussen worden onze buitenluchtplannen te paard steeds ambitieuzer. Laat de temperatuur maar stijgen!
18 Dorien van Dijk, Hoofdredacteur CAP
12 4
CAP april 2015
64
Inhoud
6 10
CAP Actueel met o.m. de rol van Immofluisteraar bij de verkoop van Sentower Park. 1e hulp bij menvragen: houd je aan de regels en lees de kleine lettertjes voor je op pad gaat
Meer willen weten 12 Vakkundig voeren: de mix tussen bouwstenen en brandstof 18 Veulentje fokken? Volg ons stappenplan! 24 Horsemanship & wetenschap: ethologie en welzijn 28 8 tips om het stalklimaat te verbeteren 32 Rondetafelgesprek met Gertjan van Olst, Herman De Brabander, Harrie Teeuwes en Jac Remijnse
CAP Kort 41 Met de column van Annemarie van der Toorn, een asielpaardje van Horsespirit-rescue dat dringend een naam nodig heeft, de mooiste
47 61
lezersfoto’s en (voer)tips voor het weideseizoen! Prijspuzzel - Win een hippe wedstrijdjas met kraag + klepzakken naar keuze Column Louis Konickx
t.w.v. 154,90 euro!
Modespecial 48 Meer dan 10 pagina’s met de nieuwste voorjaars- en zomermode voor jou en je paard! Check snel de nieuwste trends!
62 64 72 79 80
72
82
Juridisch bekeken - Mag je de berm gebruiken om je eigen terrein beter af te schermen? De combinatie sport en fokkerij: Dierenkliniek Wolvega zet de voor- en nadelen op een rij CAP in gesprek met de nieuwe Vlaamse minister voor onder meer de paardensector: Joke Schauvliege Lezersservice - Deze maand waanzinnige kortingen bij een abonnement op CAP!!! Volgende maand in CAP + Colofon Column - The Wild Bunch (27)
Coverfoto: Shutterstock.com CAP april 2015
5
CA P A c t u e e l
Immofluisteraar redt Sentower Park De laatste steen was nog niet gelegd, of Sentower Park - het grootste nieuwbouw hippisch complex in de Benelux - werd vorig jaar via de rechtbank in de Wet op de Continuïteit (WCO) te koop aangeboden. De rechtbank stelde paardenvastgoedmakelaar Immofluisteraar aan om de verkoop èn daarmee de continuïteit van het hippisch complex in Opglabbeek, dat al zo’n 15 miljoen euro had gekost, te realiseren. Oprichter en zaakvoerder van Immofluisteraar Dirk Van Ostaeyen (40) had hiermee de moeilijkste klus uit zijn makelaarscarrière te pakken. Een verkoop in de WCO betekent dat een bedrijf op de rand van een
ten tijdens een overnameprocedure doorgaan, is dit ook beter voor
faillissement staat. Het is in zo’n traject beter wanneer - zoals bij
het gebouw; er zal niet zo snel achterstallig onderhoud ontstaan.
Sentower Park - de concoursagenda, lopende arbeidscontracten en
Maar dan nog bleef het een zeer uitdagend pakket dat Dirk op zijn
dergelijke gewoon kunnen doorlopen. Wanneer de geplande activitei-
schouders had genomen. Dat Dirk Van Ostaeyen werd gecontacteerd
Sentower Park, het grootste nieuwbouw FOTO: PETER VAN DEN BULCK
6
CAP april 2015
hippisch complex in de Benelux.
CA P A c t u e e l
De stand van Immofluisteraar in Sentower Park ten tijde van de verkoop. voor de opdracht was geen toeval. Hij verkocht al eerder succesvol aanzienlijke hippische complexen waar met grote regelmaat (inter)nationale wedstrijden werden georganiseerd, zoals ’t Azelhof in Lier (BE), Stal Hazebroek in Schilde (BE), De Kraal in Zandhoven (BE) en Den Goubergh in Roosendaal (NL). Maar Sentower Park is nog een categorie apart. Dit super moderne hippisch centrum omvat vier grote indoor- en outdoorpistes, 2000 zitplaatsen, 800 VIP-plaatsen, restaurants, enkele shops en alle noodzakelijke infrastructuur voor de organisatie van grote evenementen. Daarnaast bevindt Sentower Park zich in een toeristisch aantrekkelijk gebied; de terreinen zijn gedurende de dag vrij toegankelijk en er bevindt zich een fietscafé, dat dienst doet als knooppunt van belangrijke fiets- en wandelroutes.
Dirk Van Ostaeyen
FOTO: PETER VAN DEN BULCK
CV
Geboren op: 07 juli 1974, gehuwd en twee kinderen Opleiding: Licentiaat Handelswetenschappen Dirk Van Ostaeyen is erkend B.I.V. makelaar en heeft reeds vijftien jaar ervaring in de vastgoedsector. Sinds 2007 is hij zich gaan specialiseren in hippisch vastgoed in België en het grensgebied met Nederland. De oprichting van ‘Immofluisteraar bvba’ was op 26 oktober 2007 een feit. Dirk legt uit: “In heel België en grensgebied Nederland was er niemand die het hippisch vastgoedaanbod centraliseerde op één website, terwijl daar wel enorm veel vraag naar was. Verder snakte de hippische sector naar discrete verkopen; dus verkopen zonder advertenties, maar via netwerking in de paardensport. Het ontbrak ook aan een makelaar met expertise in de paardensport. Een westernruiter heeft immers nood aan een andere bodem, dan een springruiter of dressuurruiter. De gewenste afmeting van een binnenpiste is ook voor iedereen verschillend. Daarnaast is expertise inzake stedenbouwkundige en -milieuvergunningen – die zowel in België als Nederland zeer complex zijn – ook van groot belang. Ik ben in dat gat gesprongen. Kortom, ik als Immofluisteraar kan exact inschatten wat de wensen zijn van mijn klanten. En dat is succes bepalend.”
Op persoonlijke titel Een goede partij vinden voor de overname van een dergelijk complex bedrijf is niet eenvoudig. Dirk Van Ostaeyen: “Dat kost enorm veel inspanning. De eerste stap bestaat erin om aanwezig te zijn op (inter)nationale wedstrijden en het regelen van alle multimediaaandacht. Daarnaast vond ik het heel belangrijk om al mijn nationale en internationale contacten op persoonlijke titel te spreken.” Dit betekent ook dat je af en toe heel flexibel moet zijn en snel moet kunnen schakelen. “Zo ben ik voor een Chinese kandidaat-koper eind november nog naar Spanje gevlogen, om tijdens de paardenbeurs SICAB in Sevilla nog een persoonlijk onderhoud te hebben”, vertelt Dirk, die er alles aan heeft gedaan om het hoogste bod uit de markt te halen. Dat er uiteindelijk een princiepsakkoord is bereikt met een Belgische partij, is eerder toeval. Een groep van industriële investeerders, gevormd door de familie Meynaerts, zal het ultramoderne en multifunctionele complex in Opglabbeek overnemen en verder uitbouwen. De jonge ruiter Laurens Meynaerts (24) uit Rillaar neemt de dagelijkse leiding op zich. Hij rijdt ook zelf jumpings op internationaal niveau. “We willen het aantal en de kwaliteit van de wedstrijden verder optrekken, en om het complex uitbouwen voor andere evenementen. We hebben een flink investeringsbudget voorzien; ook voor het personeel is de toekomst verzekerd.” Op dit moment worden er nog een aantal praktische en contractuele zaken verder uitgewerkt. Verwacht wordt dat de Rechtbank van Koophandel in april haar finale goedkeuring aan de overname zal geven. Dirk Van Ostaeyen: “Het was een moeilijke reddingsoperatie, maar het is geslaagd! Ik ben fier dat ik Sentower Park heb kunnen behouden voor de paardensport.”
CAP april 2015
7
CA P A c t u e e l
Brief van de maand Wat te doen bij een slokdarmverstopping? “Wij hadden een paard met een slokdarmverstopping. Nu is mijn vraag: wat moet je als eerste doen als je paard een slokdarmverstopping heeft en de dierenarts kan niet direct komen? Moet je zo snel mogelijk naar de dierenkliniek gaan? En wanneer een paard eenmaal een slokdarmverstopping heeft gehad, kan dit
Heb jij ook een vraag? Mail hem samen met je contactgegevens naar info@ capmagazine.eu en wij leggen je vraag voor aan een deskundige. Komt jouw vraag in CAP? Dan win je de stoere outdoor laars Ariat Windermere t.w.v. 199,99 euro. Deze laars is gemaakt van een combinatie van suède en leer en is ook geschikt om mee paard te rijden.
t.w.v. 199,99 euro
dan gevolgen hebben op de slokdarm? En hoe groot is de kans op een nieuwe verstopping? Heeft zo’n verstopping invloed op andere organen?” ANOUK DE BEUKELEER, SCHRIEK daar met een echografie van de longen worden gecontroleerd of Zoals bij elke ziekte, komen slokdarmobstructies in verschillende
het paard op antibiotica gezet moet worden om een longontsteking
maten en vormen voor, ook afhankelijk van wat de verstopping
te vermijden. Dit is namelijk de belangrijkste complicatie na een
veroorzaakt heeft. Soms komt het inderdaad door gulzigheid en gaat
slokdarmobstructie; dit treedt voornamelijk op bij paarden die veel
het om een groot stuk wortel of een grote hap krachtvoeder, maar
van het speeksel en eten gaan inademen in plats van het uit de neus
heel vaak is ongeweekte bietenpulp de oorzaak. Alleszins ziet een
te laten lopen of wanneer het paard niet coöperatief is bij de sondage
slokdarmverstopping er erg angstaanjagend uit voor de eigenaar,
en spoeling. Meestal wordt in de kliniek dezelfde behandeling verder
maar loopt het in de meeste gevallen probleemloos af.
gezet en wordt het probleem zo opgelost. Indien nodig kan de
Een aantal obstructies lost vanzelf op door de inwerking van het
slokdarm ook onder algemene anesthesie gespoeld worden, zodat er
speeksel, andere hebben de hulp van een dierenarts nodig. Om het
minder risico is op longontsteking door verslikking. Bovendien kan er
paard in eerste instantie zelf verder te helpen, kun je proberen de
zoonder hogere druk gespoeld worden.
hals aan de linkerzijde ter hoogte van het bloedvat te masseren. Soms
Héél zelden is de slokdarmwand zo beschadigd dat dit een
voel je de obstructie zitten. Als het na een half uur niet opgelost
vernauwing van de slokdarm veroorzaakt en dus problemen kan
is, contacteer je het best je dierenarts. Vaak is een injectie met een
geven in de toekomst. Soms is er reeds een onderliggende oorzaak
relaxerend product voldoende om de obstructie op te lossen. Als
aanwezig, waardoor het paard de eerste obstructie kreeg. In beide
dat niet het geval is, dient de slokdarm gesondeerd en gespoeld te
gevallen kan alle twijfel gemakkelijk weggenomen worden door
worden, terwijl je paard een krachtig versufsmiddel krijgt toegediend.
middel van een endoscopie. Hopelijk is het bij jouw paardje even
Indien deze behandeling niet succesvol is - wat meestal meerdere
goed afgelopen als bij de meeste van deze paarden!
uren in beslag neemt - is het aangewezen om het paard naar een kliniek te brengen. Daar kan hij onder infuus geplaatst worden,
KATRIEN PALMERS,
want het paard kan met een obstructie niet drinken. Bovendien kan
DIERENKLINIEK DE MORETTE
Rhinopneumie in Alken Op een manege in Alken is Rhinopneumie vestgesteld. De afgelopen weken is reeds een aantal paarden met verlammingsverschijnselen
Meer dan tien jaar heeft jurist Solange Tastenoye maandelijks
geëuthanaseerd. Er zijn nog enkele paarden op het bedrijf dat het
artikelen verzorgd in CAP en abonnees bijgestaan met
Rhinopneumie virus (Equine Herpes Virus type 1 of EHV1, kortweg
gratis juridisch advies. Met haar kennis heeft zij talrijke
‘Rhino’) onder de leden heeft. Rhino is een infectie die zich verspreidt
paardenliefhebbers geholpen in lastige dilemma’s en van
door direct contact en slechts in zeer be-
adviezen en tips voorzien. Helaas is er door wijzigingen in de
perkte mate via de lucht. Verdere maatre-
koers van het magazine geen ruimte meer voor de juridische
gelen buiten een strikte quarantaine op
rubriek. Deze maand kun je de laatste bijdrage van Solange
dit moment niet vereist. De manege in
lezen. Wij willen haar heel hartelijk bedanken voor alle kennis
Alken is reeds enige tijd gesloten.
die ze met ons wilde delen!
Er is geen reden tot paniek, aldus Het
Natuurlijk blijft zij bereikbaar
Vlaams Paardenloket dat iedereen aan-
voor alle paardenhouders,
raadt om waakzaam te zijn. Lees meer
die graag deskundig juridisch
over Rhino op onze website! Zie ook:
advies willen inwinnen.
FOTO GR AFIE NIE PE ETE RS FOTO: STE FA NIE PE ETE RS .BE WW W. STE FA
8
Afscheid
CAP april 2015
www.vlaamspaardenloket.be
SPORTSWEAR CASUAL DENIM
www.cavallo.info
1 e hu l p b i j m e nv ra g e n
1e hulp bij menvragen
De kleine lettertjes van de wet Je moet niet alleen goed verzekerd zijn als je de
Hoe communiceer ik in het verkeer?
openbare weg opgaat; eens je met je span op pad
Bestuurders dienen alle zijdelingse verplaatsingen aan te kondigen.
bent, moet je ook de wetgeving volgen. Wij geven je even een beknopte handleiding mee van de
Dit doe je of met een teken met de arm of eventueel met richtingaanwijzers. Stoppen doe je met een stopteken en vertragen met een vertragingsteken of met de nodige verlichting.
belangrijkste artikels in de wetgeving. Zo ben je
Hoe en wanneer gebruik ik verlichting?
straks veilig en goed verzekerd op pad volgens de
In alle omstandigheden dat het zicht minder is dan 200 meter ben je
regels van de wet.
verplicht om verlichting te gebruiken. Dit geldt ook als je stilstaat en als de openbare verlichting het niet toelaat om jouw rijtuig van op een afstand van minder dan 100 meter te zien. De verlichting mag
Wie is de bestuurder?
verenigd zijn in één toestel dat links van het voertuig geplaatst of
Hieronder wordt verstaan al wie een voertuig bestuurt en diegene die
gedragen wordt; vooraan wit of geel licht, achteraan rood. De bood-
trek-, last- en rijdieren of vee begeleidt dan wel bewaakt. Een paard
schap is hier altijd: laat je zien of je bent gezien!
aan de hand nemen, maakt van jou al een bestuurder! Elke bestuurder moet in staat zijn te sturen en bovendien de vereiste lichaamsgeschikt-
Zijn er regels omtrent het inspannen van de paarden?
heid en de nodige kennis en rijvaardigheid te bezitten. De bestuurder
Ja, in een span mogen niet meer dan vier dieren achter elkaar en niet
moet steeds in staat zijn de nodige rijbewegingen uit te voeren en
meer dan drie naast elkaar lopen. Het leidsel of tuig moet zodanig
voortdurend zijn voertuig of dieren goed in de hand hebben.
ingericht zijn, dat de bestuurder zijn span steeds goed in de hand kan hebben en zijn voertuig veilig en juist kan mennen. Het aantal
Hoe oud moet je zijn?
paarden of pony’s voor je koets, staat voor het aantal begeleiders dat
de achterkant voorzien te
Om met de koets op de open-
je bij je moet hebben.
zijn van twee driehoekige
bare weg te mogen rijden, moet
De menwagen dient aan
reflectoren en een rood licht.
je minimaal zestien jaar zijn.
Overige regels:
Onder het zadel mag je al vanaf
Bestuurders en begeleiders moeten voortdurend in de nabijheid van
veertien jaar de baan op. Die leef-
de dieren blijven, ze in bedwang kunnen houden en kunnen beletten
tijd wordt nog eens met twee jaar
dat zij het verkeer belemmeren en ongevallen veroorzaken. (Let op:
teruggebracht tot twaalf jaar voor
er wordt hier niet van ‘in beweging’ gesproken.) Binnen de bebouwde
de bestuurders van rijdieren, wan-
kom is het verboden de ingespannen of bereden dieren te laten ga-
neer zij begeleid worden door een
lopperen. Je mag op de rijbaan met twee ruiters naast elkaar rijden.
ruiter die tenminste 21 jaar oud is.
In België dien je altijd twee rode driehoek reflectoren op de koets bevestigd te hebben. Alle vierwielige rijtuigen en tweewielige die in
Heeft ieder voertuig een
beladen toestand zwaarder zijn dan 1000kg, zijn verplicht over een
bestuurder nodig?
rem te beschikken. In geval van dronkenschap gelden dezelfde regels
Ja, volgens de wet dient elk
als voor alle andere bestuurders.
voertuig of sleep in beweging een bestuurder te hebben.
Dit zijn in het kort de belangrijkste regels in de huidige wetgeving, die van toepassing zijn voor menners die graag de openbare weg op
Waar op de openbare weg moet je rijden met je aanspanning?
willen. Weet wel: volg je de regels en wetgeving niet, dan laat
Voor aanspanningen gelden de algemene regels: wanneer de open-
je verzekering je dikwijls in de kou staan wanneer er iets
bare weg een rijbaan omvat, dan moet je deze volgen. Let op: je
gebeurd.
mag niet op het fietspad of het voetpad komen met je koets! Ook de autosnelwegen zijn verboden terrein! De algemene regels gelden op
WIM DE POORTER
alle wegen waar de minimumsnelheid 70km/u is. Hoe hard mag ik?
Loop jij ook tegen een probleem aan bij het aan-
Algemeen geldt dat iedere bestuurder zijn snelheid dient aan te
gespannen rijden? In het enkelspan, tweespan of
passen aan de situatie ter plaatse omwille van de veiligheid. Elke be-
zelfs vierspan? Aarzel niet en stuur een mailtje naar
stuurder moet vertragen wanneer hij trek-, last- en rijdieren of veel op
info@capmagazine.eu. Wij zorgen ervoor dat jouw vraag
de openbare weg nadert. En hij dient te stoppen indien deze dieren
deskundig beantwoord wordt door onze menspecialist!
tekenen van angst vertonen.
10
CAP april 2015
Naturally STRONG Fencing!
De Sutter bvba ▪ Vekestraat 48 ▪ B- 1910 Kampenhout ▪ Belgium Tel. +32 (0)16 72 12 00 ▪ fax +32 (0)16 72 12 01 ▪ info@desutter-naturally.com ▪ www.desutter-naturally.com
P ra k t i j k
TEKST: DORIEN VAN DIJK • FOTOGRAFIE: DIRK CAREMANS
Vakkundig voeren:
De ideale mix van bouwstenen en brandstof Een paard is een zoogdier dat voor een zeer groot deel uit spieren bestaat. Die enorme spiermassa heeft het paard in de loop van de evolutie ontwikkeld om snel te kunnen vluchten in gevaarlijke situaties. De spieren van een paard zijn opgebouwd uit eiwit; en eiwit is op zijn beurt weer opgebouwd uit aminozuren. Dienen de eiwitten vooral als bouwstenen van de spieren, als brandstof voor zijn training gebruikt je paard verschillende energiebronnen. De twee belangrijkste zijn: suiker/zetmeel en olie/vet. Jouw paard functioneert optimaal wanneer je zijn rantsoen zo goed mogelijk afstemt op zijn natuurlijke behoeften en de hoeveel arbeid die hij moet verrichten. 12
CAP april 2015
paardenlichaam gezond. Paarden hebben dus elke dag een minimale
deel cadeau krijgen. En dat is niet minder dan 60 tot 80%! De
hoeveelheid eiwit nodig om gezond te blijven. Bij paarden die
gulle gevers zijn de bacteriën die in de blinde en dikke darm
intensief gereden worden – dus intensieve spierarbeid verrichten -
vezels fermenteren. Bij dit fermentatieproces komen zogenoemde
of die in de fokkerij ingezet worden (groei/melkproductie) neemt
vluchtige vetzuren vrij (zoals melkzuur, boterzuur en propionzuur).
de eiwitbehoefte ook nog eens flink toe. Daarnaast zijn eiwitten
De bacteriën doen zich tegoed aan de vezels die afkomstig zijn
betrokken bij vrijwel alle vitale processen in het lichaam van het
uit gras, hooi en kuilvoer; en eens de bacteriën de vezels hebben
paard. Bijvoorbeeld bij de synthese (opbouw) en de afgifte van
gefermenteerd tot vluchtige vetzuren, dan worden deze door
hormonen, de synthese van neurotransmitters en enzymen, de
de darmwand op genomen in het bloed. Je paard kan ze dan als
regulatie van slaap, eetlust, en bloeddruk, om er zomaar een paar te
brandstof gebruiken. Als je dus aan het galopperen bent, dan doe je
noemen. Maar bovenal zijn aminozuren nodig voor de vorming en
dat vooral met de energie die afkomstig is van bacteriën.
herstel van spierweefsel en andere zachte weefsels in het lichaam.
P ra k t i j k
Wat velen niet weten is dat paarden hun energie voor het grootste
De overige 20 tot 40% van zijn energievoorziening haalt je paard uit de vertering van zetmeel/suiker en olie/vet. De spieren van je
Eiwit nader bekeken
paard draaien op suiker/zetmeel en olie/vet. Waar zijn die vluchtige
Eiwitten zijn ‘kettingen’, waarvan de schakels zijn gemaakt uit
vetzuren dan gebleven die de bacteriën hebben geleverd bij het
verschillende combinaties van de tweeëntwintig verschillende
fermenteren van vezels? Deze worden ondergebracht in het vakje
aminozuren die in de natuur voorkomen. Aminozuren zelf
olie/vet.
zijn betrekkelijk eenvoudige organische verbindingen. Als
Wanneer je deze verhoudingen even tot je door laat dringen, besef
een paard eiwitten opneemt, breken enzymen en zuren in het
je eens te meer hoe belangrijk het is om je paard voldoende ruwvoer
spijsverteringskanaal de ‘ketting’ van aminozuren af. De individuele
te geven. De vezels die hierin zitten, houden de micro-organismen in
aminozuren gaan door de wand van de dunne darm naar de
zijn darmen aan het werk en vormen de grootste energiebron voor je
bloedbaan. Daar worden ze via de lever getransporteerd naar
paard.
plaatsen waar ze nodig zijn voor groei en herstel van weefsels. Bepaalde aminozuren kan je paard - als daar behoefte aan is - in de
Eiwit
lever ‘ombouwen’ tot een andere samenstelling. Dit zijn de eerder
De spieren van je paard die al deze energie nodig hebben om
genoemde niet-essentiële aminozuren. De essentiële aminozuren,
prestaties te leveren, zijn zelf opgebouwd uit eiwit. Van alle
die een paard alleen binnen kan krijgen via zijn voeding, worden
onderdelen in het dieet van jouw paard, is eiwit waarschijnlijk het
geproduceerd door micro-organismen of groene planten.
meest onbegrepen. Lang werd aangenomen dat eiwit diende als energiebron voor het lichaam. Tegenwoordig weten we dat eiwit dus voornamelijk bestaat uit aminozuren; dit zijn de bouwstenen van spieren en zachte weefsels, die zorgen voor groei en voor het herstel
Goed om te weten
en aangroeien van weefsels.
Als je vocht en vet niet meerekent, zijn aminozuren goed voor ongeveer 80% van de totale structuur van een paard.
Er zijn veel verschillende aminozuren. Een aantal daarvan is essentieel en moet je paard elke dag binnenkrijgen met zijn voeding. Een ander deel is niet-essentieel en kan je paard zelf aanmaken uit andere aminozuren. De belangrijkste essentiële aminozuren voor een paard
Angst voor een overdosis
zijn:
Toch zijn veel paardenhouders bang om eiwitten te voeren. Dit
• Lysine
komt omdat heel lang werd gedacht dat een overmaat aan eiwit in
• Threonine
de voeding allerlei problemen zou veroorzaken, zoals dikke benen,
• Methionine
bulten op het lijf en zelfs hoefbevangenheid. Kortom: (te)veel eiwit
• Cysteïne
zou zorgen voor allerhande problemen waar je als paardenhouder
• Tryptofaan
niet op zit te wachten.
Deze aminozuren moet je paard dus elke dag via zijn voeding binnenkrijgen! Let er dus op dat je paard voeding krijgt dat voldoende essentiële aminozuren bevat; met name lysine en threonine zijn erg belangrijk. Lysine wordt vaak het ‘eerste beperkende aminozuur’ genoemd, wat betekent dat bij onvoldoende hoeveelheden lysine, het paardenlichaam moeite heeft de andere aminozuren te gebruiken.
Goed om te weten Zet je paard op een eiwit-vrij dieet en hij zou binnen afzienbare tijd sterven!
Omdat naast spieren nog veel meer organen voor een groot deel uit
Het zetmeel in krachtvoer
eiwit bestaan (de huid, haren, inwendige organen, darmcellen,…)
is echter niet altijd goed
kan een paard echt niet zonder eiwitten. Daarbij moet je weten dat
‘afbreekbaar’ tot suikers.
elke dag een deel van deze eiwitten in het lichaam wordt vervangen.
Dit hangt van de granen
Dit continu proces van afbraak en opbouw van eiwitten houdt het
af die worden gebruikt.
CAP april 2015
13
P ra k t i j k
Maar is dat ook zo? Een normaal gezond paard heeft geen enkel
energie als suikers. En bij de verbranding van vetzuren komen geen
probleem om een overmaat aan eiwit te verwerken. Het teveel
schadelijke afvalstoffen (zoals melkzuur) vrij; het is dus een ‘schone
aan eiwit wordt afgebroken en plast hij gewoon uit. Bij heel grote
energiebron’.
hoeveelheden eiwit, zal je paard meer gaan drinken, waardoor hij vaker moet plassen en de stal natter zal zijn. Bij katten en mensen
Snelle en langzame energie
kan een overmaat aan eiwit zorgen voor nierproblemen; bij paarden
De beste brandstof voor langzaam samentrekkende spieren is dus
komen nierproblemen heel weinig tot niet voor.
olie en vet. Voor duursport waar uithoudingsvermogen voor nodig is (TREC, endurance,…), heeft je paard voeding nodig met relatief veel olie of vet. Het levert veel energie en je paard houdt het werk lang vol. Let er wel op dat je paard snel dik wordt, wanneer je meer
Wist je dat?
voert dan je paard nodig heeft voor zijn werk. Houdt hierbij in je
Na de cheeta (jachtluipaard) heeft het paard het grootste aandeel
achterhoofd dat je paard de vluchtige vetzuren, die door de bacteriën
spieren in zijn lijf van alle zoogdieren.
worden geproduceerd tijdens het fermentatieproces van de vezels uit ruwvoer, al cadeau krijgt! Voor meer explosieve arbeid (denk aan springen, harddraverij,…) worden de snel samentrekkende spieren van je paard aangesproken.
Verschillende spiertypen
De beste brandstof voor deze spieren is suiker/zetmeel. Dus voor
Je paard heeft drie verschillende soorten spieren: type 1, type 2a en
explosieve inspanningen is voeding met een relatief hoog suiker/
type 2b.
zetmeel gehalte geschikt.
Type 1 spieren: • trekken langzaam samen
Teveel suiker en zetmeel
• hebben veel zuurstof nodig
Hoewel suiker en zetmeel snel verteerd kunnen worden, kan een
• houden arbeid lang vol
paard hiervan ook teveel binnenkrijgen via zijn voeding. Meestal gaat
• verbranden vooral vetzuren
het dan om zetmeel en suiker uit krachtvoer, dan wel granen. Alle
• zijn omgeven door vetweefsel voor gemakkelijk transport van
zetmeel moet door paarden eerst worden afgebroken, voordat het
vet als brandstof richting de spier Deze spieren zijn heel geschikt voor arbeid waar uithoudingsvermogen voor nodig is (duursport). De spieren van type 2a hebben kenmerken van zowel type 1 spieren, als type 2b. Type 2b spieren: • kunnen zeer snel samentrekken • kunnen met én zonder zuurstof werken
De vezels die in ruwvoer zitten, houden
• verbranden glucose
de micro-organismen
• kunnen ‘reservepakketjes’ glucose opslaan in de spier
in de darmen aan het
in de vorm van glycogeen Deze spierentypen zijn heel geschikt voor arbeid waar
werk en vormen de grootste energiebron
snelheid voor nodig is (sprint). Brandstof Dienen de eiwitten vooral als bouwstenen van de spieren, als brandstof voor zijn training gebruikt je paard dus verschillende energiebronnen, die zoals eerder genoemd worden ondergebracht in twee categorieën: 1. suiker en zetmeel 2. olie en vet Suiker en zetmeel Zetmeel is niets anders dan een heleboel suikermoleculen aan elkaar geplakt, nadat er water aan onttrokken is. Suikers zijn eenvoudige moleculen, die eigenlijk vrijwel direct in het bloed kunnen worden opgenomen. Enkelvoudige suikers zijn daardoor snel na opname beschikbaar voor de spieren. Olie en vet Oliën en vetten worden in het lichaam van je paard afgebroken tot vetzuren. Er zijn - in vergelijking tot suikers - meer stappen nodig om vet af te breken tot vetzuren. Hierdoor duurt het langer voordat de energie beschikbaar is. Maar…vetzuren leveren drie keer zoveel
14
CAP april 2015
voor je paard.
P ra k t i j k Suikers zijn eenvoudige moleculen, die eigenlijk vrijwel direct in het bloed kunnen worden
Paarden hebben elke dag een minimale hoeveelheid eiwit nodig om gezond te blijven
opgenomen.
door de darmwand kan worden opgenomen, suiker is vrijwel direct opneembaar. In paardenkrachtvoer zit normaliter veel zetmeel en nog wat suiker: normaal is ongeveer 30-35% van je krachtvoer zetmeel en 5-8% suiker. Het zetmeel in het krachtvoer is echter niet altijd
alleen diarree, maar in een ernstige gevallen kan het (gas)koliek
goed ‘afbreekbaar’ tot suikers. Dit hangt van de granen af die worden
veroorzaken. Daarnaast is overwicht een steeds vaker voorkomend
gebruikt. Het zetmeel uit haver kan een paard vrij gemakkelijk
probleem. Geef je paard dus niet zomaar voer met veel suiker en
afbreken tot suiker, maar het zetmeel uit tarwe, mais en gerst,
zetmeel. Het is functioneel wanneer hij werkt, maar een overmaat aan
daar heeft je paard meer problemen mee. Denk bijvoorbeeld eens
suiker kan het lichaam behoorlijk in de war brengen en zelfs glucose
aan aardappelen. Aardappelen zitten boordevol zetmeel, maar het
intolerantie en/of insulineresistentie in de hand werken.
zetmeel uit rauwe aardappelen is door mensen niet te verteren. Pas als je de aardappel kookt, wordt het zetmeel verteerbaar en kunnen
Wat is de suikerbehoefte?
we het afbreken tot suiker en is het opneembaar via de darmwand.
Een norm voor de behoefte aan suiker en zetmeel is er niet voor
Zo is het ook met zetmeel uit tarwe, gerst en mais.
paarden. Het hangt heel erg af van wat je met je paard doet en
Zetmeel uit onbehandelde granen is voor paarden slecht verteerbaar.
hoeveel energie hij verbruikt. Een paard dat veel werkt mag best een
De granen moeten eerst even ‘voorbehandeld’ worden. Ze krijgen
bepaalde hoeveelheid suiker eten, zolang het maar in balans is met
een ‘hittebehandeling’ en worden daarna als vlokken - of nog beter
wat hij verbrandt tijdens de training.
gepoft - aan de muesli toegevoegd. Ook paardenbrokken krijgen eerst
Veel soorten paardenvoer bevatten suiker in de vorm van melasse.
een flinke hittebehandeling om ervoor te zorgen dat het zetmeel in de
Paarden vinden melasse lekker en het heeft de eigenschap wat
brokken makkelijk verteerbaar wordt.
plakkerig te zijn; dit maakt het ideaal om te gebruiken bij het persen
Krijgt je paard teveel suiker en zetmeel via zijn krachtvoer binnen,
van brokken. Maar er zijn ook muesli’s voor paarden op de markt die
dan kan dit leiden tot darmstoornissen. In milde vorm is dit
geen melasse bevatten.
CAP april 2015
15
P ra k t i j k
Koolhydraten Onder koolhydraten vallen ruwe celstof (cellulose) en verteerbare koolhydraten. Suiker en zetmeel vallen onder de verteerbare
Hoefbevangenheid
koolhydraten. Zetmeel is opgebouwd uit suikermoleculen, die door
Vroeger werd gedacht dat hoefbevangenheid veroorzaakt werd door eiwit. Onderzoek heeft inmiddels uitgewezen dat fructaan (een soort suiker in gras) één van de belangrijkste boosdoeners is. Bij koud, zonnig weer is het fructaangehalte in het gras het hoogst. Let dan goed op dat je paard niet teveel suiker binnenkrijgt. Hoefbevangenheid kan ook ontstaan wanneer je een paard dat normaal veel werkt en daarom hoogwaardig krachtvoer geeft, tijdens een rustperiode dezelfde hoeveelheid krachtvoer blijft voeren. Let er dus op dat je altijd de hoeveelheid krachtvoer terugschroeft wanneer je paard op rust staat.
de verteringsenzymen in de darm tot suiker worden afgebroken. Paardenbrokken bevatten gemiddeld 25 tot 45% zetmeel. Dit komt neer op 250 tot 450 gram suiker in een kilo paardenbrok. Maar ook in gras, hooi en voordroog zit suiker: in hooi zit 50 tot 150 gram suiker per kilogram droge stof en in paarden-kuil zit 40 tot 200 gram suiker per kilogram droge stof. Snelle koolhydraten (suikers en/of zetmeel) kunnen zeer snel worden afgebroken en opgenomen met als gevolg een stijging van de bloedsuikerspiegel na de maaltijd. Die bloedsuikers worden onder invloed van insuline opgeslagen in de spier- en vetcellen van je paard en komen weer vrij tijdens beweging. Hoe noodzakelijk die snelle koolhydraten zijn hangt wederom af van de hoeveelheid werk die je paard moet verrichten. Zo heeft een paard dat een uur lichte arbeid moet verrichten vanzelfsprekend geen scheppen krachtvoer nodig. De ruwe celstof (cellulose) is een koolhydraat dat door het paard niet verteerbaar is, maar wel door de bacteriën in zijn blinde en dikke darm afgebroken kan worden. Zoals eerder genoemd zetten deze de vezels om in vluchtige vetzuren, en die kan je paard weer wél opnemen. Deze vluchtige vetzuren voorzien je paard van 60 tot 80% van zijn totale energiebehoefte. In de natuur krijgt een paard enkel koolhydraten in de vorm van ruwe celstof als voedingsbron binnen. Terwijl de koolhydraten uit krachtvoer heel vluchtig zijn, komt de energie uit cellulose gedurende veel langere tijd vrij. Zelfs 24 uur na het eten blijft een forse portie cellulose nog steeds energie aan het paard afgeven.
Voorbeelden:
Dagrantsoen van een recreatiepaard (600kg, 3x per week lichte arbeid) • 8-10kg hooi/voordroog van gemiddelde kwaliteit over meerdere porties per dag • 0,5-1kg Pavo Condition of Pavo Nature’s Best, gemengd met 0,5kg Pavo DailyPlus • 0,5 Pavo SummerFit koek dag
Hoeft jouw paard niet zo hard te werken en staat hij de hele dag in de weide of heeft hij onbeperkt toegang tot ruwvoer, dan hoef je je geen zorgen te maken dat hij teveel of te weinig koolhydraten binnen zal krijgen. Enkel als je paard intensief wordt getraind, is het nuttig om hem extra koolhydraten in de vorm van suikers en zetmeel erbij te geven.
Dagrantsoen van een dressuurof springpaard (600kg, 5-6 keer per week trainen + tweewekelijks op
Heeft jouw paard onbeperkt toegang tot ruwvoer en hoeft hij niet zo hard te werken, dan hoef je je geen zorgen te maken dat hij teveel of te weinig koolhydraten binnenkrijgt.
wedstrijd, niveau M) • 7-9kg hooi/voordroog van goede kwaliteit over meerdere porties per dag • 1,5 tot 2,5kg Pavo SportsFit of Pavo AllSports gemengd met DailyPlus, verdeeld over 2 maaltijden • 0,5kg Pavo TopSport
Dagrantsoen van een endurancepaard (500kg, training endurance voor 40 km) • Onbeperkt hooi/voordroog van goede kwaliteit over meerdere porties per dag • 1,5 – 1,8 kg Pavo Energy Control of Pavo Sportsfit • 100gr Pavo Eplus
Met dank aan: Rob Krabbenborg, productmanager Pavo
Fo k ke r i j
Fo k ke r i j
TeksT: Marjan Tulp
Een veulentje fokken
In 11 stappen Je hebt een prachtige merrie en je droomt ervan om er een veulentje bij te fokken, maar je weet niet precies hoe je dat moet aanpakken. Dierenarts Jeroen Smak, gespecialiseerd in gynaecologie bij de Graafschap Dierenartsen in Vorden en zelf enthousiast fokker, legt in elf stappen uit hoe je een veulen fokt. Zijn advies? “Stel veel vragen aan je dierenarts en aan de hengstenhouder: ieder veulen is anders.�
Cap april 2015
19
Fo k ke r i j
Stap 1
Controle en echografie
staan. “Zelf probeer ik de sterke punten van
Als je een merrie hebt waar je graag een veulentje van wilt, is het
mijn vier merries vast te leggen en eventueel de
van belang om met je dierenarts te overleggen. De dierenarts kijkt
mindere punten te compenseren”, vertelt Jeroen.
of je merrie gezond is, of haar cyclus goed is en hij controleert of je
“Dat is heel erg smaakafhankelijk. Uiteindelijk is
niet met je merrie tegen problemen zou kunnen aanlopen die je had
het een kwestie van wat voor jou belangrijk is,
kunnen zien aankomen.
wat je aanspreekt, wat voor paard je mooi vindt.
Bij de dierenarts krijgt je merrie een controle met echografie. De
Kennis van bloedlijnen – welke merriestammen
merrie wordt rectaal opgevoeld en de eierstokken, baarmoeder en
goed bij elkaar passen – is handig.”
baarmoedermond worden gecheckt. Dit onderzoek is nodig voor
Fokindexen van de hengsten, die je bij het
alle merries om het juiste moment van inseminatie te bepalen.
stamboek vindt, kun je heel goed gebruiken als hulpmiddel. Jeroen: “Ik volg zelf de sport
Stap 2
om te zien wat de hengsten zelf doen en ik kijk
Hengst uitzoeken
naar de nakomelingen van de hengsten en hoe
Als je merrie gezond is verklaard, ga je bedenken: met welke
ze het doen in de sport. Om op de hoogte te
hengst zou ik een veulen willen fokken? Hoe kom je het makkelijkst
blijven, kijk ik naar actuele hippische websites en
aan sperma? In Nederland en België is een goed koerierssysteem, je
fokkerijmagazines. Zelf kies ik graag een actuele
kunt vers gekoeld sperma krijgen van zo ongeveer alle hengsten.
hengst, zodat ik iets fok wat de markt vraagt.
Dat maakt het makkelijk om iets te bestellen en het op tijd te
Ik heb ook wel eens een jonge hengst gebruikt,
kunnen krijgen. Van hengsten die in de sport lopen is veelal
die het toch net niet bleek te zijn. Dat gebeurt je
diepvriessperma te krijgen. Dat vergt wat meer zorg dan vers
gewoon een keer. Ben je een amateurfokker en je
sperma, maar dat wil ook prima.
hebt één merrie, dan zou ik adviseren: neem een
Natuurlijk dekken is er niet meer bij, eigenlijk. Dat zie je nog bij
bekende hengst met naam. Over zo’n hengst is de
wat ponyrassen en bij IJslanders, alhoewel daar ook al moderne
meeste informatie te vinden over hoe hij vererft.
technieken toegepast worden. Natuurlijk dekken is niet zonder
Als de hengst populair is, dan is je veulen ook te
gevaar voor onder meer een infectie bij de merrie of hengst.
verkopen als hij toch niet bij je past. Zelf vind ik
Voor het uitkiezen van een hengst begin je met het opstellen van je
het leuk om mijn fokproducten - meestal twee per
fokdoel. Wat voor paard wil je? Een springpaard? Een dressuurpaard?
jaar - te verkopen. Door contact te houden met de
Een allrounder of een lief paard? Wil je een verkoopbaar veulen
nieuwe eigenaar, kun je zien hoe jouw veulen het
fokken, dan moet je naar hengsten kijk en die in de belangstelling
later doet in de sport.” Het is van levensbelang dat je veulen
moeilijk drachtig wordt
Als je merrie
De ene merrie is ineens drachtig en bij een andere merrie lukt het dat jaar niet of gaat drachtig worden sowieso moeilijker. Dat kan verschillende redenen hebben. Zo kan er een infectie in de baarmoeder zitten. Dat komt vaak vanuit de vagina naar binnen en wordt veroorzaakt omdat de vorm van de vulvalippen niet goed is, zodat ze niet goed sluiten. Er kunnen dan bacteriën uit de mest naar binnen glippen. Dat kan ook komen als het insemineren niet hygiënisch is gebeurd of als niet op het juiste tijdstip was, daar kunnen merries ook ‘vuil’ van worden. Als de schede niet optimaal is om drachtig te worden, dan kan die operatief verkleind worden. In het lichaam van het paard heerst een onderdruk, er wordt gemakkelijk vuil van buiten aangezogen. Als daar een ontsteking in zit, moet die eruit. De dierenarts kan dan een slijmmonster nemen en dat op kweek zetten om te zien of er een bacterie in zit die de boosdoener is. Dan volgt een antibioticabehandeling. De baarmoedermond kan ook niet goed of juist te veel sluiten. Als ie niet goed sluit, krijg je ook infecties. Te goed sluiten kan ook, dat zie je veel bij merries die pas laat een eerste veulen
20
Cap april 2015
voldoende biest drinkt: enkel de eerste twee dagen na de geboorte hij de afweerstoffen hieruit opnemen via de darm.
krijgen. Doordat de baarmoedermond teveel sluit, komt er te veel vocht in de baarmoeder te staan. Dat spoelt de dierenarts dan naar buiten. Er kunnen ook hormonale problemen zijn, waardoor er geen goede cyclus of eisprong is, of geen goed behoud van de dracht. Ook kunnen er cystes of tumoren op de eierstokken voorkomen. Bij oudere merries zie je dat de kwaliteit van het baarmoederslijmvlies minder wordt. Daardoor worden ze minder snel drachtig. Door een biotopt te nemen, kijkt de dierenarts hoe groot de kans is dat er nog een embryootje in kan groeien. Als de kans heel klein is op groei van een embryo, dan zou embryotransplantatie een optie zijn om een veulen te krijgen. Bij embryotransplantatie dek je de merrie en je spoelt het embryo er op dag 7,5 uit, zodat je het in een draagmerrie kunt plaatsen die in hetzelfde cyclusstadium zit. Het succes van embryotransplantatie hangt van de vruchtbaarheid van je merrie af. Bij een probleemmerrie is de kans kleiner dat het lukt, dan bij een gezonde merrie. Bij een gezonde merrie is de kans ongeveer 40% en heb je ongeveer drie cycli nodig voor een dracht.
Fo k ke r i j
Stap 3
Hengstigheid in de gaten houden
als ze niet drachtig blijkt te zijn. Wij doen dat iets eerder om geen
Het dekseizoen begint in maart en eindigt in september. Merries zijn
tweelingen te missen. De volgende echo doen we op dag 30. Op de
in die maanden ook hormonaal meer actief dan in de winter, alhoewel
echo kun je zien of je een gezond embryo hebt.�
dat per merrie wat verschilt. Vanaf maart/april houd je in de gaten, wanneer je merrie hengstig wordt. Is ze aan het knipperen, houdt ze haar staart naar achteren, doet ze vaak plasjes? Om de drie weken
Stap 5 De dracht
wordt ze hengstig. Als ze hengstig is, kun je ermee naar de dierenarts
Je merrie is twee keer gecontroleerd; ze is drie maanden drachtig.
om het optimale moment van dekken/insemineren te bepalen. Als je
De eerste tijd merk je er weinig van. Misschien dat ze wat trager
dat vroeg op de dag doet, dan kun je aan het eind van de dag nog
aandoet, slomer is, of juist iets feller. Ze kan zich wat kattiger naar
het sperma bij je merrie hebben. Dat moet je vaak voor 9.30 uur
andere paarden gedragen, vooral naar ruinen en hengsten. Aan de
bestellen.�
veranderde voedingsbehoeftes merk je eerst nog niet veel. De laatste drie maanden van de dracht neemt de voederbehoefte toe, omdat het veulen in die maanden het snelst groeit. De hoeveelheid voer moet
Goed om te weten
iets toenemen en ze moet voldoende mineralen krijgen. Kies voor
Als ze hengstig is heeft je merrie meer weerstand tegen alles wat vreemd is, dan tussen de hengstigheden in.
een goede brok in de juiste hoeveelheid. Normaal gesproken heeft de merrie in de laatste drie maanden ook iets meer ruwvoer nodig. Soms zijn merries aan het eind van de dracht zo dik, dat ze weer
Stap 4
wat eetlust verliezen. Ze nemen dan wat meer kleine hoeveelheden voeding tot zich. In principe kun je alles blijven doen met je merrie,
Controle
ze zal zelf wel aangeven wat ze kan. Dressuurpaarden krijgen - als ze
Als je merrie is gedekt, dan kun je haar laten controleren of ze drachtig is. Jeroen: “Wij controleren de merries rond de 14e/15e dag. Standaard in Nederland is de 18e dag, dan mis je geen hengstigheid
verder zijn in de dracht - moeite met zijgangen en galop. Dan zit de buik in de weg. Beweging mag tot op het laatst, maar vraag de laatste maanden wel ietsje minder.
Cap april 2015
21
Fo k ke r i j
Dekgeld en dierenartskosten Vorig jaar hebben de hengstenhouders duidelijke regels afgesproken over dekgelden. Je koopt het sperma voor een gedeelte van het bedrag. Stel de hengst kost 1200,- euro, dan betaal je 300,- euro dekgeld en bij dracht betaal je 900,- euro erbij. Die kosten gelden voor het hele dekseizoen. Je betaalt dus eigenlijk 300,- euro dekgeld en het overgebleven bedrag (900,euro) is eigenlijk veulengeld. Is ze niet drachtig, dan moet je voor oktober een ‘gustverklaring’, die je bij de dierenarts haalt, inleveren bij de hengstenhouder. De dierenartskosten die erbij komen kunnen verschillen. Zo kun je bij veel praktijken een pakket nemen voor het hele seizoen. Dat pakket is gebaseerd op het gemiddeld aantal keren dat je een merrie moet laten opvoelen. Je kunt er ook voor kiezen om per keer te betalen. De meeste mensen kiezen voor het pakket. Embryotransplantatie is duurder door de begeleidingskosten van de dierenarts van zowel je eigen merrie als de draagmerrie. Daarbij komen de kosten voor het spoelen. Vaak moet je drie keer spoelen, een spoeling kost ongeveer 275-300 euro. Ga ervan uit dat je 1000-1500 euro meer kwijt bent voor het krijgen van een veulen door embryotransplantatie. En je moet twee merries stallen en onderhouden. Het is wel mogelijk om door embryotransplantatie meerdere veulens van één merrie in een seizoen te krijgen. Of je krijgt een veulen uit een merrie die daartoe zelf niet meer in staat is.
dakvormiger uit gaat zien. De vulvalippen worden groter. Vervolgens komen er harsdruppels aan de spenen. In het laatste stadium zie je melkdruppels aan de tepels….dan duurt het niet lang meer!
Stap 8
Biest controleren bij veulen Sommige merries lekken heel lang melk, die verliezen daardoor biest. Dat is gevaarlijk. Immers, de grootste afweer van je veulen komt uit deze biest. De eerste twee dagen na de geboorte kan het veulen die afweerstoffen opnemen via de darm. Als hij weinig drinkt of de merrie niet veel biest heeft, dan kun je de afweer testen bij het veulen door een druppel bloed af te laten nemen en dat te laten controleren. Daaraan kun je zien of het veulen voldoende biest gedronken heeft. Heeft het veulen onvoldoende biest gehad, dan kun je maatregelen nemen, zoals een infuus van plasma, dat vol zit met afweerstoffen van veulens. Of kunstbiest. Jeroen: “Meestal geven we ingevroren plasma, dat ligt altijd in de vriezer voor veulentjes. Vervolgens testen we ze nog een keer het bloed of de afweerstoffen voldoende zijn om het leven aan te kunnen. Bij twijfel of je veulen voldoende biest heeft gedronken, altijd laten testen! Dit voorkomt ernstige complicaties, zoals navelontsteking, diarree en gewrichtsontsteking. Dat zijn de mogelijke aandoeningen die ze kunnen krijgen als ze te weinig biest hebben gedronken.”
Stap 9
Wormbesmetting controleren Controleer je veulen op wormbesmetting. Veulens kunnen zware besmettingen oplopen. Ze hebben - als ze nog zo
klein zijn - nog maar weinig weerstand. Ze maken een wormbesmetting daardoor heftiger mee dan je volwassen paard.
Stap 6
Stap 10
De laatste drie maanden
Je opgroeiende veulen
De draagtijd is elf maanden, maar ook daar zit verschil in per
Wen je veulen op tijd aan het halster en aan mensen. Laat je veulen
merrie. Zorg dat je merrie gezond en fit is. Ze moet veel weerstand
tenminste 4 à 4,5 maand bij zijn moeder lopen. Wen je veulen
hebben, want dan is de biest (de veulenmelk) het beste. Biest is heel
geleidelijk aan krachtvoer (veulenbrok) en ruwvoer. Wat belangrijk
belangrijk bij de geboorte. Je krijg de weerstand van je merrie goed
is, is dat hij of zij op tijd bij de hoefsmid komt. Dat is om afwijkende
door haar twee weken voor de uitgerekende datum nog een keer te
beenstanden te voorkomen, want je veulen groeit snel en daardoor
laten vaccineren. “We adviseren ook altijd om goed te ontwormen.
veranderen zijn of haar verhoudingen ook snel.
Ontworm haar nog een keer vlak voor de uitgerekende datum. Dan voorkom je dat de veulenworm via de melk wordt uitgescheiden of dat de box vol mest met wormeitjes komt”, vertelt Jeroen.
Stap 7
Stap 11
Nog een veulen! Heb je een fantastisch veulen en wil je er komend jaar weer eentje? Zodra je veulen een dag of tien oud is, is je merrie weer hengstig
De bevalling
en kun je weer insemineren. En drie weken later weer. Aangezien de
Wees goed voorbereid op de bevalling. Wachten op het veulen
draagtijd lang is, moet je er snel bij zijn.
gaat het beste als je je paard een geboortesingel omdoet. Je kunt dan rustig slapen tot het veulen komt. Je kunt haar ook naar een bedrijf brengen dat gespecialiseerd is in het laten afveulenen van merries. Wil je haar liever thuis laten bevallen, zorg dan voor een
Veel succes met het fokken van een veulentje!
schone stal en zorg voor schoon warm water, ontsmettingsmiddel (chloorhexedine, betadine, Hibicet) en heb het telefoonnummer van
22
de dierenarts bij de hand. Je hoeft tijdens de bevalling niet te helpen,
Naar de veiling!
maar je moet wel opletten of het vlies niet over het hoofdje/neus zit.
Wil je met je veulen naar de
Als je haar geen geboortesingel omdoet, dan kan jouw merrie
veiling? Meld hem of haar aan en
je behoorlijk op het verkeerde been zetten. Er zit drie, vier
laat hem zien op de selectiedag. Dan
weken speling in de verwachte datum en wanneer het veulen
kijkt de commissie of hij of zij goed
daadwerkelijk komt. Dit zijn de tekenen dat het veulen komt: de
genoeg is. Sommige veilingen willen alleen
vorm van de buik verandert, die wordt dieper in plaats van breed.
de allerbeste veulens. De internetveilingen van
De bekkenbanden veranderen, waardoor de croupe invalt en er
KWPN en Zangersheide zijn iets laagdrempeliger.
Cap april 2015
Instructie
TEKST & FOTOGRAFIE: MAGALI VAN DER HEIJDEN
Horsemanship & wetenschap
Het paard, een sociaal dier!
Nieuiwee! ser
Tijdens deze nieuwe reeks bekijken we het paard
vanuit een wetenschappelijk perspectief. Naar aanleiding van de jaaropleiding ‘Ethologie en welzijn’, een initiatief van het PaardenStudieCentrum, gegeven door de ethologe prof. dr. Machteld van Dierendonck, willen we graag de wetenschappelijke kennis over ‘het paard’ met jullie delen. Onderzoek leert ons onder meer hoe het paard is ontstaan, wat zijn behoeften zijn, hoe hij de wereld ervaart, hoe we de leerprincipes het best kunnen toepassen en hoe we optimaal kunnen bijdragen aan het welzijn van onze geliefde viervoeters. 24
CAP april 2015
Laten we beginnen bij het begin. Om te overleven heeft het paard zich in de loop van 65 miljoen jaar permanent - zowel morfologisch als fysiologisch - aangepast aan zijn omgeving en levenswijze. Het kleine, solitaire, in het bos levende diertje is uitgegroeid tot een sociaal, groter langbenig type dat in open grasvlaktes verblijft. Van de drie tenen blijft de middelste over, waarvan de nagel uitmondt in een hoef. Van de andere twee tenen evolueerden de klauwen tot zwilwrat en de spoor aan de achterzijde van het kootgewricht. Dit zorgde voor minder zijwaartse beweeglijkheid, maar juist meer stabiliteit bij hogere snelheden. In de open vlaktes hebben de paarden er alle belang bij om snel te kunnen vluchten als er gevaar dreigt. De dikke pezen achteraan het been glijden over het kogelgewricht en zorgen zo voor een ‘springmechanisme’. Hiermee kunnen ze heel snel lopen, zonder al teveel energie te verbruiken. Wat ze toen nog niet wisten, is dat we daar vandaag de dag handig gebruik van maken in de sport. Het snelle en krachtige achterbeen werkt als een veer en helpt het paard over hindernissen, bij het uitvoeren van mooie pirouettes en stuwt hem voorwaarts bij het rennen.
De zwilwrat is een restant van de ‘nagel’ van een vrijwel geheel verloren gegane derde teen.
Ondanks de domesticatie blijven paarden vluchtdieren. Dit is al
Wist je dat het paard geen sleutelbeen heeft?
eeuwen genetisch vastgelegd in hun brein en hier kunnen we weinig
Het voorbeen en de schouder zijn door
aan veranderen. Paarden hebben eigenlijk geen verdedigingswapen,
spieren en collateraalbanden verbonden met
maar merken heel snel bewegingen in de omgeving op (met speciale
de rest van het lichaam. De bovenarm zit
cellen in het oog en hypergevoeligheid van het oor); als aangeboren
in het lichaam verwerkt, waardoor er in de
reactie gaan ze daarna meteen vluchten en dan pas ‘nadenken’. Dit is
loop van de evolutie een ingenieus systeem
een reflex, die vele ruiters onder ons al wel eens hebben ervaren. Aan
is ontwikkeld. Bij het draven - maar vooral
de hand van training kunnen we de paarden ‘leren’ om de mens en
bij het galopperen - zorgt de voorwaartse
vreemde situaties te vertrouwen. Dit maakt het samen zijn met deze
beweging van de bovenarm ervoor dat de
dieren een stuk aangenamer en ook veiliger.
Instructie
Geen sleutelbeen
borstkas kan openen en het paard dus zonder extra spierkracht kan inademen. Bij het naar achteren brengen van het voorbeen, wordt de borstkas ingedrukt en ademt het paard uit. Dit systeem werkt energiebesparend en laat het paard toe om langer te
Goed om te weten … dat paarden normaal gesproken in 24 uur gemiddeld vijf tot tien kilometer afleggen.
vluchten en langere afstanden af te leggen. Domesticatie In de natuur geldt steeds het principe van
Domesticatie brengt een aantal veranderingen in het levenspatroon
‘the survival of the fittest’: dat zijn niet de
en dagritme van het paard met zich mee.
paarden met het grootste uithoudingsver-
Zodra we onze paarden op stal zetten, wordt het aantal kilometers
mogen, maar wel de dieren die het best
dat ze dagelijks zouden afleggen ingekort. Door slechte bodemge-
zijn aangepast aan hun omgeving (van het
steldheid bij slecht weer en de beperkte oppervlakte zijn we vaak
Engels: ‘to fit’), en daarom de meeste fertiele
genoodzaakt om onze paarden langer op stal te houden. Probeer
nakomelingen krijgen.
er toch voor te zorgen dat je paard dagelijks een frisse neus kan
Het paard is, - ongeveer 6000 jaar geleden
halen, al is het maar voor een paar uurtjes. Paarden die gewend zijn
- voor het eerst door de mens gedomesti-
om dagelijks in de weide of paddock te komen, blijven hier meestal
ceerd in de omgeving van Tadzjikistan en
rustig bij. Paarden die niet op regelmatige basis naar buiten kunnen
Oezbekistan. Het zijn de Egyptenaren die
daarentegen, kunnen zich nogal ‘enthousiast’ gedragen als ze de vrij-
– zo’n 2000 jaar geleden - het paard naast
heid alleen maar al ruiken! Het fenomeen dat een dier iets overdreven
lastdier, voor het eerst als ‘rijdier’ gebruik-
gaat inhalen als hij iets een tijdje niet kon of heeft mogen doen, heet
ten. Er werd vanaf dat moment voornamelijk
het ‘rebound effect’. Dit bewijst hoe belangrijk het paard het vindt
geselecteerd op ‘handelbaarheid’: toen het paard bij de mens kwam,
om zich vrij te kunnen bewegen. De kans op gekke bokkesprongen
werd vooral verder gefokt met de gemakkelijkste dieren, die zich het
en eventueel blessures is dus veel groter bij een paard, dat slechts af
best konden aanpassen aan een humane omgeving, ofwel ‘the survi-
en toe in de weide mag, in vergelijking met een soortgenoot waarbij
val of the appropriate’…
het naar buiten gaan deel uitmaakt van zijn dagelijkse planning. Ook onze sportpaarden verdienen na (en ook liefst voor) de inspanning, de nodige ontspanning. Dit kan enkel de prestatie ten goede komen toch?
In sommige disciplines maken we handig gebruik van de vluchtreflex van het paard.
De behoefte aan beweging zit ook in het brein van het paard ingeprent. Onvoldoende beweging kan leiden tot chronische stress en tot stereotiep gedrag, zoals ‘weven’ of rondjes lopen in de stal. Het geven van ruwvoer op verschillende plaatsen in de stal kan hier een stukje van een oplossing zijn.
Goed om te weten … dat paarden gemiddeld veertien uur per dag eten.
Paarden maken enkel een overmaat aan speeksel aan tijdens het kauwen. De bicarbonaten in het speeksel verdunnen het maagzuur en galsappen, die anders maagzweren zouden kunnen veroorzaken als er geen voedsel in de maag zit. De aanmaak van speeksel is noodzakelijk voor een
CAP april 2015
25
Instructie
goede vertering, vandaar dat men het belang van ruwvoer zeker niet mag onderschatten. Paarden in het wild eten zo’n twaalf à veertien uur per 24 uur; dit in blokken van ongeveer twee à drie uur, waartussen ze een uurtje rusten. Dit ritme gaat dag en nacht door. Dit is in onze moderne paarden-samenleving niet altijd mogelijk. Maar ook hiervoor kunnen we op zoek gaan naar een oplossing. Systemen zoals slowfeeders geven het paard de mogelijkheid om de hele dag ruwvoer te eten, zonder dat hij een hele pak hooi in een mum van tijd op heeft. Het houdt hen - maar ook vooral hun maag-darm-stelsel - bezig. Heeft je paard extra krachtvoer nodig, dan geef je dit best na het eten van het ruwvoer.
Het fenomeen dat een dier iets overdreven gaat inhalen als hij iets een tijdje niet kon of heeft mogen doen, heet het ‘rebound effect’
Krachtvoer wordt vaak te snel opgegeten, waardoor de paarden te weinig kauwen en er als gevolg ook te weinig speeksel vrijkomt. Bij een tekort aan ruwvoer, ontstaat er een ‘plasje’ maagzuur in de maag, dat bij het trainen in de maag kan opspatten waardoor irritatie, pijn
hersenen, wat erop wijst dat dit gebaar een ontspannende werking
en zelfs maagzweren kunnen ontstaan.
heeft. Vaak zie je dat de bovenlip een puntje krijgt. Als je je paard wilt belonen, wrijf dan op diezelfde plek, je zult zien dat hij hier echt van zal genieten. Ook bij het rijden is deze manier van belonen veel effectiever dan een ‘schouderklopje’. Sociaal contact is heel belangrijk
Goed om te weten … sociaal contact een basisbehoefte is?
Onderzoek heeft aangetoond hoe belangrijk sociale interactie is voor een paard. Paarden vinden onderling groomen niet alleen prettig, maar het heeft ook een kalmerende functie. Twee individuen gaan hierbij aan elkaar knabbelen, meestal ter hoogte van de schoft en manenkam. De stof endorfine komt hierdoor vrij in de
Sociaal contact is heel belangrijk voor het welzijn van onze paarden.
26
CAP april 2015
even Je paarrdiebelen lekker k beter is een an een beloningdedrklopje. schou
Instructie Hoezo saai? Daar denkt je paard anders over!
voor het welzijn van onze paarden. Lukt het niet om ze samen op de weide te zetten, dan is het 24 uur per dag kunnen zien en liefst een beetje aanraken van een buurman ook al van heel grote waarde.
CV
Nog beter is om te zorgen dat paarden bv allemaal buiten hun box kunnen eten of de stal een open zijde heeft met brede verticale spijlen tot op de grond. Probeer wel even uit te zoeken welke paarden graag naast elkaar staan. Alle paarden in een kudde houden is jammer genoeg meestal niet realistisch in België en Nederland. Maar heel wat kleine wijzigingen op stal kunnen vaak een groot verschil maken. Antropomorfisme Een moeilijke term waar we vaak mee te maken krijgen, is ‘antropomorfisme’. Dit wil zeggen dat we menselijke eigenschappen gaan toeschrijven aan dieren, in dit geval het paard. Een zacht bed, een warm dekentje, een veilige plek, drie maaltijden per dag, een uurtje sporten, … zijn een aantal dingen waar wij zelf belang aan hechten. Maar we mogen niet vergeten dat paarden dieren zijn met hun eigen behoeften, behoeften die niet altijd overeen komen met de onze. Een paard dat de hele dag op de weide staat, met andere soortgenootjes, leidt - in onze ogen - maar een rustig en saai leventje. Eten, drinken, rondwandelen, spelen, groomen en … eten. Maar voor hen zijn dit basisbehoeften waar we - in de mate van het mogelijke - aan moeten voldoen. Het hoort bij hun welzijn.
“We mogen niet vergeten dat paarden dieren zijn met hun eigen behoeften, behoeften die niet altijd overeen komen met de onze…”
De visie van Magali Van der Heyden “Horse-Man-Ship betekent voor mij het zo goed mogelijk omgaan met paarden, het werken met feeling en een juiste timing. 'Partnership' tussen paard en mens staat centraal. Het is een onmisbare schakel bij het paardrijden en dus ook in de ‘sport’, op elk niveau en in elke discipline. Sportpaarden worden vaak omringd door een heel team van specialisten: dierenarts, osteopaat, hoefsmid, trainer, voedingsdeskundige,… Maar ook het mentale aspect mag niet vergeten worden”, zo stelt Magali Van der Heyden, gediplomeerd instructeur van Haras de la Cense en Trainer B. Zij werkt zowel bij particulieren als professionele ruiters; komt bij paardenliefhebbers aan huis, geeft lessen en stages, helpt bij de training van (jonge) paarden en paarden met problemen. Ze gaat hierbij op zoek naar het juiste evenwicht tussen horsemanship en sport. Magali volgt momenteel een wetenschappelijke opleiding 'ethologie & welzijn' onderleiding van prof. dr. Machteld van Dierendonck en zal hier de komende maanden over schrijven. Meer weten? Zie ook: www.magalivanderheyden.be
CAP april 2015
27
P ra k t i j k
TEKST: WENDY BLEEKEMOLEN, TWO LAZY SEVEN RANCH Stallen met een aansluitende paddock geven je paard wat meer bewegingsvrijheid.
Optimaliseer het stalklimaat
Denk als een paard! Vorige maand hebben we de voordelen van een kuddestalling besproken. Heel interessant en misschien een ideaalplaatje‌ Maar de realiteit is dat het lastig kan zijn om direct een juiste kuddestalling vinden. Of je bent om een andere reden voor kortere of langere periode aan een stal gebonden. Wat kun je voor je paard dan doen om zijn stal zo aangenaam mogelijk te maken?
28
CAP april 2015
Komt jou paard nauwelijks in de buitenlucht? Dan moet je toch wel heel goed afwegen of je op die manier een paard wilt houden. Iets dat maatschappelijk is geaccepteerd wil niet zeggen dat het geen achterhaalt concept is. Al staat je paard niet in een kudde, dagelijkse weidegang in het seizoen en meerdere keren per dag beweging buiten zijn box, is het minste wat je viervoeter nodig heeft. Ondertussen hebben we ook al geleerd dat een hond niet constant in een ren hoort. En bij dierentuinen zie je steeds scherpere normen over hoe diersoorten gehouden moeten worden. Raar hoe we daar een opgesloten dier zielig kunnen vinden, terwijl ons eigen huisdier dag en nacht opgesloten staat. Dit druist ook in tegen wat moeder natuur het paard in zijn genen heeft gestopt. Om de uren die je paard op stal moet doorbrengen zo aangenaam mogelijk te maken, kun je alvast het volgende voor hem doen:
Zorg dat hij onbeperkt ruwvoer tot zijn beschikking heeft.
Dit heeft hij niet enkel nodig tegen verveling, maar ook voor zijn gezondheid. Een paard is erop gemaakt om constant voedsel te verwerken. Om speeksel aan te maken, moet hij kauwen. Wij maken voortdurend speeksel aan, maar als een paard niet kan kauwen, heeft hij geen speeksel! Het speeksel heeft hij nodig om zijn maagsappen
ook nog een oplossing. Paarden herkennen hun eigen spiegelbeeld
te neutraliseren. Kan hij onvoldoende speeksel aanmaken, dan krijgt
niet, dus dit geeft ook enige vorm van gezelschap. Houdt er echter
hij veel sneller maagpijn of last van maagzweren. Wees niet bang dat
wel rekening mee dat sommige paarden reageren op het gedrag van
je paard te dik wordt van hooi. Het toont vaak maar zo, omdat zijn
het paard dat ze zien in de spiegel. Zo kan een hengst fel reageren
darmen gevuld zijn. Als je goed hooi hebt, is het zeker mogelijk om
op zijn eigen spiegelbeeld. Een veilige spiegel is daarom van groot
dit constant aan te bieden. Uiteraard moet je jouw paard daarnaast
belang. Net zoals rijspiegels voor in de piste, bestaan er ook veilige
wel voldoende beweging bieden, anders wordt hij wel dik! Om je
spiegels voor in de stal.
paard trager te laten eten, kun je gebruik maken van hooinetten of een slowfeeder. Het is aan te raden netten te gebruiken met kleine mazen. Maar ook weer niet zo klein dat je paard gefrustreerd raakt, omdat hij er bijna niets uitkrijgt. Om je paard bezig te houden, kun je hooinetten op verschillende plaatsen ophangen in zijn stal. Paarden bewegen namelijk graag wanneer ze eten. In de natuur doen zij een hap en een stap. Voer je hoopjes
Voorpanelen met een
hooi in een kudde, dan zul je ook zien dat de paarden
voederopening hebben
zich altijd verplaatsen. Probeer er ook rekening mee te
meerdere voordelen:
houden, dat een paard in de natuur vanaf de grond eet
• je paard kan met zijn
en drinkt. Zorg er dus voor dat je water en voederbakken
hoofd buiten de box en
laag hangen. Een hooiruif ziet er misschien leuk uit,
ziet constant andere
maar is geen ideale voerhoogte voor je paard! Het is
paarden;
beter om hem in een natuurlijke houding te laten eten
• je paard kan in een na-
en drinken. Uiteraard moet je met hooinetten opletten,
tuurlijke houding eten,
dat je viervoeter er niet in verstrikt kan raken. Er zijn ook
want het hooi ligt op de
allerlei systemen om hooi vanaf de grond te voeren. Als je het hooi gewoon neerlegt, kun je het best met planken in
grond; • je paard kan het hooi
de hoek van de stal een stuk afbakenen. Zo voer je laag,
niet bevuilen, want het
maar kan je paard zijn hooi niet bevuilen.
ligt buiten zijn stal.
2.
Zorg ervoor dat hij zijn stalgenootjes kan zien.
Voer aanbieden vanaf de grond of in een laag hangend hooinet is prima, maar je paard kan op deze manier zijn stalgenootjes niet zien. Voor een kuddedier is het heel belangrijk dat hij andere paarden kan zien. Sommige stallen hebben wel luiken, maar deze zijn echter vaak te hoog. Je paard kan dan alleen andere paarden zien, als hij niet aan het eten is. Aangezien een paard het grootste deel van de dag en nacht eet, is het van belang dat hij ook tijdens het eten andere paarden kan zien. Hoe kun je hiervoor zorgen? Gebruik in de stallen tussenpanelen van buizen tot aan de grond. Dus niet enkel de bovenste helft - waardoor de paarden al een beetje sociaal contact hebben en kunnen snuffelen - maar een open buizenpaneel van boven tot beneden. Er bestaan ook voorpanelen met een voederopening. Dit heeft meerdere voordelen, namelijk: • je paard kan met zijn hoofd buiten de box en ziet constant andere paarden; • je paard kan in een natuurlijke houding eten, want het hooi ligt op de grond; • je paard kan het hooi niet bevuilen, want het ligt buiten zijn stal. Andere paarden zien, is voor een paard van essentieel belang. Liefst constant, dus ook tijdens het eten. In het uiterste geval is een spiegel
P ra k t i j k
1.
Bevestig de waterbak aan de andere kant van de stal: zo beweegt je paard toch een beetje tussen hooi en water.
P ra k t i j k
3.
Geef je paard een liksteen.
Aangezien mineralen ook belangrijk zijn, is het goed om je te
geef niet ineens teveel, daar kunnen ze buikpijn van krijgen. Paarden
verdiepen in likstenen. Het is een belangrijke aanvulling op zijn
kunnen erg lang bezig zijn om de bast van de tak af te halen. Gezond
rantsoen en kan ook wat verveling tegen gaan. Het is weer een extra
en een goede bezigheid!
attribuut, waarmee je zijn stal wat aantrekkelijker kunt maken.
4.
Speelgoed voor je paard.
5.
Denk na over de afmetingen van de stal
Natuurlijk is de afmeting van de box ook van groot belang. Op een
Daarnaast is er ook allerlei speelgoed voor paarden op de markt.
standaard manege heb je daar misschien niet veel zeggenschap in.
Het is misschien even zoeken wat je paard aantrekkelijk vindt, maar
Maar plaats je zelf je paardenboxen, dan kun je er natuurlijk voor
het kan een hoop frustratie en verveling tegengaan. Zo bestaan er
zorgen dat je paard veel ruimte heeft. Hij moet er immers uren lang in
ballen waarin ze kunnen bijten en mee kunnen spelen. Maar er zijn
doorbrengen. Als je weet dat een paard graag rolt of misschien eens
ook handige ballen, waar je krachtvoeder of wortelschijfjes in kunt
een bokkensprong wil maken, dan weet je dat veel ruimte essentieel is.
stoppen. Wanneer het paard de bal voortrolt, valt het lekkers eruit. Het is een handige manier om je paard even bezig te houden. Doe dit bijvoorbeeld echter niet in het vlas! Je paard zou grote hoeveelheden vlas mee naar binnen kunnen knabbelen.
6.
Beter een goede buur‌
Takken of een boomstammetje zijn ook heel nuttige speeltjes! Zeker
Een goede buurman of -vrouw is ook van groot belang voor je paard.
als je weet dat paarden in de natuur ook schors eten. Zoek goed uit
Let op hoe hij reageert wanneer er steeds verschillende paarden naast
welke takken paarden mogen eten en
hem staan. Sommige paarden vinden het fijn om een vast paard naast zich te hebben, maar af en toe is het een oplossing om je paard een andere buurman of - vrouw te geven. Zeker als ze elkaar namelijk heel de dag aan het vertellen zijn, dat de ander weg moet gaan; dan is het erg frustrerend dat dit niet kan‌ Halve muurtjes tussen de stallen kunnen ook erg fijn zijn voor de paarden. Het geeft hen de mogelijkheid echt te kroelen! Kroelen heeft een paard nodig. Het is bewezen dat wanneer paarden kroelen op bepaalde lichaamsgebieden, de hartslag en bloeddruk dalen. Bij dit groomen komen er endorfines vrij. Als het paard hier een
Soms is het even zoeken naar een speeltje dat de interesse van je paard kan wekken.
Het is bewezen dat wanneer paarden elkaar kroelen op bepaalde lichaamsgebieden, de hartslag en bloeddruk dalen. 30
CAP april 2015
P ra k t i j k In de natuur doet je paard een hapje en een stapje…
tekort aan heeft, kan het zijn dat hij deze gaat opzoeken op andere manieren. Zo weten we dat bij bepaalde ‘stalondeugden’ er ook
last van hebben. Het aantal uren licht kan ook invloed hebben op de
endorfines vrijkomen. Ook hier geldt uiteraard dat een goede buur
vachtwissel.
belangrijk is. Komt je paard heel goed overeen en zijn de boxen enorm groot, dan kun je overwegen om een duo-stal te maken.
Paardenpsychologie
Hier staan twee paarden bij elkaar, zeker een aanrader voor jonge
Er zijn ook stallen die een aansluitende buitenpaddock hebben.
paarden. Er wordt ook weleens gebruik gemaakt van een Shetlander
Dit zorgt ook voor meer beweging. Zeker wanneer ze naar buiten en
als gezelschap in de stal. Het is hierbij heel belangrijk dat je goed in
binnen moeten, omdat bijvoorbeeld water en hooi gescheiden zijn.
de gaten houdt dat de paarden goede maatjes zijn. Twee paarden bij
Het fijne hiervan is ook dat de paarden vaak over het hek van de
elkaar zetten, die allebei heel erg hun ruimte claimen is geen goed
paddockjes met elkaar kunnen kroelen.
idee!
Sommige stallen zetten de paarden overdag buiten; een hele dag of voor een paar uur. Het risico is wel dat het paard in deze tijd gaat
7.
overcompenseren. Je ziet dan soms overdreven gedrag. Zo kan hij bijvoorbeeld hard door de weide gaan crossen. Hierdoor kan je paard Rust roest niet
sneller een blessure oplopen. Je kunt dit wat opvangen door het
Sommige paarden zijn gevoelig voor drukte. Het is daarom belangrijk
paard eerst gecontroleerde beweging te geven aan bijvoorbeeld de
dat er rust heerst op stal. Een paard heeft ook een persoonlijke
longe.
ruimte, deze kan groter zijn dan de stal. Het kan dus erg frustrerend
Door veel op stal te staan, worden de pezen en spieren zwakker.
zijn als er constant mensen door de gang lopen, die eigenlijk door
Een paard dat op oneffen grond altijd buiten loopt, is veel sterker
het paard zijn persoonlijke ruimte gaan. Voor deze paarden is het
en minder blessure gevoelig. Paarden leggen van nature vele
beter om aan het einde van de gang te staan. De wat meer socialere
kilometers af. Dit moeten wij compenseren. Het paard veel laten
paarden kunnen dan eventueel vooraan staan. Natuurlijk houd je
stappen is dus een noodzaak! Houd er goed rekening mee, hoe je het
er ook rekening mee dat paarden best gevoelig zijn voor geluid; ze
aanbiedt. Talloze saaie cirkels draaien in de piste is voor het paard
horen veel beter dan wij! Misschien vindt je paard het dus helemaal
niet te begrijpen. Jij weet misschien dat je het voor zijn conditie
niet fijn dat de radio de hele dag aanstaat!
doet, maar een paard zal dit niet begrijpen. De enige reden dat hij het in zijn hoofd krijgt om lang achter elkaar te gaan galopperen, is
8.
waarschijnlijk wanneer hij denkt dat er een roofdier achter hem aan zit. Wil je meer in de lijn de psychologie van het paard denken, dan Let op het licht
kun je beter buiten gaan rondtrekken en genieten van de natuur.
In sommige maneges en pensionstallen blijft het licht lang aan. Dit kan heel wat biologische processen bij een paard beïnvloeden! Zo
Ligt huisvesting in een kudde niet binnen de mogelijkheden?
kan een merrie bijvoorbeeld denken dat het al voorjaar is, omdat het
Dan hopen we je hiermee voldoende tips te hebben gegeven om de
langer licht is. Ze kan dus al veel eerder hengstig worden of er vaker
staluren van jouw partner zo aangenaam mogelijk te maken!
CAP april 2015
31
Fo k ke r i j
TEKST: JO DE ROO • FOTOGRAFIE: DIRK CAREMANS
Jacjnse Remi
Harrie Theeuwes
t ls O n a v n a j Gert
4
fokkerijexperts uit 2 landen:
Goede ruiters gezocht
Herman De Brabander Panelleden Gertjan van Olst, Jac Remijnse, Harrie Theeuwes en Herman De Brabander gingen vorige maand in discussie over onder meer ‘natuurlijke aanleg’ en het belang van de moederlijnen. Deze maand hebben we het over de toepassing van embryotransplantatietechniek, de evolutie in de fokkerij en de verschillen tussen de Belgische en Nederlandse spring- en dressuurpaardenfokkerij. Daarnaast geven deze kenners volop tips over hoe je voorkomt dat jonge paarden verbranden, de rol van de ruiter, de paardenhandel,...
32
Dankzij de toepassing van embryotransplantatietechniek kun je op korte termijn veel informatie inwinnen over hetgeen een merrie vererft. Wie past deze techniek toe? Wat zijn de voordelen en eventuele nadelen? Wie heeft welke resultaten geboekt?
Gertjan: “Ik pas deze techniek weleens toe op mijn jonge merries.
Herman: “Het is een enorme vooruitgang dat je de betere merries die
vier of misschien vijf jaar oud en hebben ze toch de kans om deel te
in de sport presteren, tegelijkertijd kunt inschakelen in de fokkerij.
nemen aan competities voor jonge paarden én heb je als eigenaar de
Dankzij deze techniek sluit je ook risico’s uit die jonge, beloftevolle
kans om ze te verkopen. Langs de ene kant brengen ze de embryo’s
merries kunnen lopen tijdens het veulenen. Het grote nadeel is het
en langs de andere kant heb je de kans om ze door te werken en
kostenplaatje. Dat is alles. Mocht dat nadeel er niet zijn, dan zouden
te verkopen. Dit is vaak mijn motief om met de echt aparte, jonge
we allemaal moeten gebruik maken van deze techniek.”
merries te spoelen. Ik doe dat op vrij grote schaal.”
Harrie: “Het is alleen maar interessant voor de juweeltjes.”
Jac: “Het gaat alleen om de formule 1 van de springsport. In een
Herman: “Heel de fokkerij is maar interessant voor de juweeltjes.”
heel korte tijd heeft alleen deze categorie waarde. De rest heeft
Harrie: “Ok. Als je een leuke, jonge merrie hebt, dan zeg je: ik zal er
geen waarde meer. Ik vind de embryotransplantatietechniek een
af en toe een veulentje uit fokken. Begin je te spoelen, dan moet je er
fantastische manier om de genetica daar te houden en de merrie te
ook echt in geloven.”
kunnen verkopen als springpaard. De merries waarvan je weet dat
CAP april 2015
Uit een extreem twee- of driejarige merrie spoel ik vrij veel. Ik moet er echt van overtuigd zijn dat het topkwaliteit is. Het voordeel is dat je met die paarden kunt doorrijden. Op een gegeven moment zijn ze
produceren. Ik denk dat het een belangrijke reden is, waarom België momenteel het beste fokgebied van de wereld is. De rest van Europa doet het veel minder.” Herman: “Vroeger was in de paardenfokkerij het generatie-interval het grote nadeel. In vergelijking met andere diersoorten was het interval bij paarden enorm groot. Als we willen weten hoe paarden vererven, moeten we lang fokken. Bij koeien en varkens heb je slechts enkele jaren nodig. Dankzij de embryotransplantatietechniek is genetische informatie veel vlugger beschikbaar.” Jac: “Voor mij gaat het niet zozeer over het verzamelen van
Harrie Theeuwes: “In grote lijnen hebben de Belgische springpaarden meer vermogen. In Nederland kijkt men meer naar het totaalplaatje”
Fo k ke r i j
ze toppaarden geven, kunnen op korte tijd veel meer nakomelingen
informatie. Voor mij gaat het echt om de genetica. Je ziet in een fokgebied als Holstein - wat ooit het beste van de wereld was - dat ze geen embryotransplantatietechniek toepassen. Alle topmerries uit hun fokgebied zijn verkocht. Je ziet dat ze echt een stap terug moeten zetten, mede daardoor. Voor iedere kleine fokker in België die
tegenstelling tot nu - omdat we evolueerden van een werkpaard naar
een getalenteerde merrie heeft, is het bijna vanzelfsprekend dat hij
een sportpaard.”
daar eerst een embryo laat uitspoelen alvorens hij haar verkoopt.”
Gertjan: “Maar jouw eigenlijke vraag is, hoe de fokkerij de voorbije tien jaar geëvolueerd is. Er zit een hele sterke evolutie in. Het spitst
Heeft dat er ook mee te maken dat we in België een aantal ETspecialisten hebben?
zich helemaal toe op de gebruikers. Je krijgt een steeds bredere,
Herman: “Ik denk het niet. Ik denk dat je de passie van onze fokkers
topjockeys terecht, maar de markt wordt veel breder. Karakter,
in België nergens anders vindt.”
instelling en dergelijke worden veel belangrijker. De parcoursen zijn
Harrie: “In Nederland bestaat die passie toch ook hoor…en in
er naar en de ruiters zijn er naar.”
Holstein ook wel, denk ik.”
Herman: “De paarden worden beter. We hebben goede paarden.
Gertjan: “Joris De Brabander speelt hierin toch ook wel een belangrijke
De ruiters zijn ook veel beter. De fokkers zijn meer bewust bezig.
rol. Hij heeft de mensen toch een klein beetje aan het denken gezet. Ik
Er wordt nu totaal anders gefokt dan vroeger. Vergeet niet dat de
vind dat je hem gerust een belangrijke rol kunt toedichten.”
parcoursen technischer worden. We hebben paarden nodig met
goede amateurmarkt. Vroeger kwamen paarden zoals Milton bij
bloed, met karakter, paarden die willen winnen. Dat zit in een enorme Opvoeding en evolutie
versnelling.”
Stel dat het veulen gezond en wel geboren wordt. Welke factoren bepalen de opvoeding van het veulen en hoe?
Economie
belangrijk is. Daarom vind ik de selectie in draagmoeders ook
Speelt de economische laagconjunctuur ook een rol in het gegeven dat men met de betere merries is gaan fokken?
wel belangrijk. Vijftien jaar geleden meenden we nog dat alle
Harrie: “Ja, zonder meer. Je zou denken dat fokkers ermee op
draagmerries geschikt waren om een veulen te dragen, maar dat is
zouden houden, maar dat is niet het geval. Ze zijn bijna allemaal
natuurlijk al lang achterhaald. Het karakter van de merrie is eveneens
gaan verkleinen en verbeteren, hetgeen je eigenlijk altijd zou moeten
belangrijk. Ik bedoel, daar begint het al.”
doen. Ik denk wel dat dit de fokkerij ten goede is gekomen. Er waren
Harrie: “Het is natuurlijk maar vier maanden.”
een hoop merries die aan het vermeerderen waren, maar niet aan het
Gertjan: “Ja, maar dat zijn wel vier belangrijke maanden.”
verbeteren.”
Herman: “Als je de warmbloedpaard veulens bekijkt, die vroeger
Gertjan: “Vroeger had men de echte boerenfokkers, die beesten
gedragen werden door trekpaardmerries, dan zag je dat toch wel
hadden lopen en daarbij wat paarden wilden. Dat kostte voor
duidelijk…”
hen toen allemaal niet zoveel. Nu is alles kostbaar en duur, zoals
Gertjan: “Nou, ik ben ervan overtuigd dat de moeder daarin zeer
bijvoorbeeld het dekgeld. Mensen denken na. Ze willen wel een
Zien jullie een evolutie tussen de fokkerij van tien jaar geleden en nu? Zo ja, welke?
keer ergens wat geld bijleggen, maar niet te vaak en niet te veel. Ze
Jac: “Ik denk dat het in de breedte veel beter geworden is; op
gevallen.”
willen ook vooruit. Dus, eigenlijk, de commercie is ook wat in elkaar
alle niveaus zie je veel betere paarden. Alleen de top is niet beter jaar geleden, maar er zijn nu wel meer paarden die een Grote Prijs of
Welke verschillen zijn er tussen België en Nederland op het vlak van de springpaardenfokkerij?
een 1.40m-parcours kunnen springen.”
Harrie: “In grote lijnen hebben de Belgische paarden meer vermogen.
Harrie: “Ik ben het niet helemaal met je eens. Ik vind dat de top ook
In Nederland kijkt men meer naar het totaalplaatje. Je hebt er ook
verbeterd is. Vroeger wonnen Milton of Jappeloup - laat ons zeggen -
sowieso meer bloederige paarden, mooiere modellen en meer
elk 25% van de proeven. Dat is nu niet meer denkbaar.”
commercieel ogende paarden. Zeg maar: paarden die je in de
Jac: “Ok, dat is misschien dertig jaar geleden... In de jaren negentig
wasplaats ziet staan en waarop de dochter van een geïnteresseerde
van de vorige eeuw had je toppers als Ratina Z, Libero H, Chin Chin,
koper meteen verliefd wordt. In België wordt diezelfde dochter
Quickstar en For Pleasure. Ik vind niet dat de toppers van vandaag
pas verliefd op een paard op het moment dat het zich in de kijker
beter zijn dan die van toen.”
springt.”
Harrie: “Maar je kon toen nog wel veel vooruitgang boeken - in
Gertjan: “Ja, zo is het wel, je hebt dat goed verwoord.”
geworden dan vroeger. De top 50 is niet beter dan die van twintig
CAP april 2015
33
Fo k ke r i j
En de dressuurpaardenfokkerij? Harrie: “Die stelt in België niets voor. Ik denk dat ze dat beter met rust laten en dat de minderheid dressuurpaardenfokkers beter naar Nederland gaat. Best naar Nederland, want daar zijn ze op het vlak van dressuur Duitsland behoorlijk voorbijgestoken.”
Hoe komt het dat Nederland op dat vlak zo ver staat? Gertjan: “Anky (van Grunsven, red.) is voor de dressuursport in Nederland geweldig. Ze heeft zoveel betekend voor Nederland, want Duitsland was natuurlijk de dressuurnatie bij uitstek. Alleen, Anky was de eerste die de hegemonie een beetje heeft kunnen doorprikken. Daar is het mee begonnen. Maar goed, na Anky zijn het de Nederlandse paarden geweest die de uitgangsbasis vormden
Gertjan van Olst: “Bij de dressuurpaarden vallen we iedere keer terug op een paar lijnen, terwijl de springpaardenfokkerij veel breder is”
voor een modern dressuurpaard. Als je kijkt naar Nederlandse dressuurpaarden, zoals Valegro, Totilas, Parzival… Dat zijn toch dé moderne dressuurpaarden, die ons nu op nummer één zetten in de wereldranglijst. De resultaten zijn er en bezorgen ons die reputatie aan de top. Maar, ik moet wel eerlijk zeggen dat de dressuurpaardenfokkerij veel smaller is, dan de springpaardenfokkerij. Bij de dressuurpaarden vallen we iedere keer terug op een paar lijnen, terwijl de springpaardenfokkerij veel breder is.”
Is dat een risico? Harrie: “Ik denk dat dit wel een risico inhoudt. Als je kijkt naar Holstein, dan denk ik toch wel dat ze verantwoordelijk zijn voor hun OCD-probleem.” Gertjan: “Holstein heeft natuurlijk een tijdlang aan haar ideeën vastgehouden. Ze worden nu iets transparanter, maar eigenlijk zijn ze te laat. Wat ik wel frappant vind, is het feit dat een aantal zaken vlugger kunnen gaan als een groep mensen de schouders onder iets zet. Zoals bijvoorbeeld het Oldenburgs springpaardenstamboek; dat was toch eigenlijk ook ver heen, maar is de voorbije tien jaar zeer sterk positief veranderd dankzij een paar grote persoonlijkheden, die zich daar hard voor gemaakt hebben.” Harrie: “Hetzelfde geldt voor Westfalen. Daar werd de voorbije tien jaar niet meer over gepraat. Als je op een concours een paard zag met een Westfaals brandmerk, dan kon je zeggen ‘Nu kun je wel gaan pissen, want die kan toch niet springen’. Maar nu zet Cornet Obolensky (ex-Windows van het Costersveld, red.) het Westfaals
Belg Harrie Theeuwes (47 jaar): “Ik was vroeger ruiter, maar ben er op een keer mee opgehouden, omdat ik er geen plezier meer in had. Toen ik ruiter was, deed ik ook meer handel. Ik heb toch wel een aantal goede paarden gehad, zoals Action-Breaker, Plot Blue, Portofino en zo zijn er nog wel een paar. En toen ben ik gaan fokken... Ik moet daarmee oppassen, want ik zou mijn laatste stuiver uitgeven aan een goede merrie en mocht ik voor haar geen stal meer hebben, dan zou ik haar in de woonkamer zetten. Maar dat schiet natuurlijk ook niet op. Momenteel is het financieel een beetje pompen of verzuipen, maar ik heb er veel plezier in en ik kan nog elke dag een boterham eten. Inmiddels heb ik toch al een stuk of zes, zeven goedgekeurde hengsten gefokt. Ik heb ook hengsten opgefokt en daarna goedgekeurd gekregen. En ik moet wel zeggen dat ik daar ook veel plezier aan beleef. Mijn beste fokproducten zijn Winningmood en Wisconsin 111. Ik ben tevens heel trots op Der Senaat 111. Zijn nakomelingen lijken ook wel echt springpaarden te worden. En ik hoop dat ik zo nog wel even kan verderzetten.”
34
CAP april 2015
stamboek opnieuw op de kaart. Het is eigenlijk een Holsteiner gekruist met een KWPN-bloed voerende merrie, weliswaar in België gefokt.”
Hoe staan jullie tegenover het statement ‘Uit de massa komt de kwaliteit’? Gertjan: “Er zit wel deels een kern van waarheid in. Ik heb jaarlijks een 125-tal veulens, deels zelf gefokt, deels gekocht. Ik heb die niet voor niks en weet dat ze niet allemaal zullen doorstoten. Als ik honderd veulens heb en ik haal er op termijn één echte tophengst uit, dan wil ik daar gelijk voor tekenen. Je hebt wel een beetje de massa nodig. Maar, die massa moet toch ook wel een beetje uit geselecteerd spul komen.” Harrie: “Ik wou net zeggen: de massa uit heel goede merries. Niet de massa van de massa. Dat is belangrijk.” Jac: “Voor mij is het toch meer dan vanuit de massa. Wat jullie nu zeggen is dat er een hoop geluk komt bij kijken. Ik vind toch dat er genoeg fokkers zijn zoals bijvoorbeeld Joris De Brabander, Léon Melchior en Marc Kluskens die bewezen hebben dat ze een hoog
mensen met dezelfde families fokken. Het toont aan dat bepaalde fokkers het echt in de vingers hebben, veel beter dan anderen.” SPORT
Is er voldoende startgelegenheid voor jonge springpaarden om wedstrijdervaring op te doen in België? En in Nederland? Herman: “Vast en zeker voldoende. Je kunt wekelijks rijden, van donderdag tot en met zondag.” Harrie: “Vooraleer te starten in buitenconcoursen, zijn er ook indoor voldoende gelegenheden, zoals in het Azelhof, Hulsterlo, Moerzeke en Massenhoven.” Gertjan: “Ja, er zijn voldoende faciliteiten met goede bodems. In Nederlands Limburg krijgen we een nieuwe accommodatie - het Equestrian Centre de Peelbergen – en dit dankzij een aantal ruiters die de koppen bij elkaar hebben gestoken samen met de provincie.” Jac: “De infrastructuur en talrijke accommodaties, waarover Nederland en België beschikken voor de opleiding van jonge paarden bieden grote voordelen voor ons fokkers; zeker als je het vergelijkt met bijvoorbeeld Duitsland en Scandinavië. De paarden moeten toch geschoold en getraind worden naar een hoog niveau, dit zet de Belgische en Nederlandse fokkerijen op een zeer grote voorsprong. Het verklaart in ieder geval een deel van het succes waarom er zoveel goede paarden zijn. Als je in Holstein gaat kijken en je wilt daar in
Nederlander Gertjan van Olst (55 jaar) runt samen met zijn Deense vrouw Anne het bedrijf ‘van Olst Horses’ in Brabant, net boven Breda. Gertjan licht de bedrijfsactiviteiten toe: “We hebben een hengstenhouderij, fokkerij en sportstal. We doen ook opfok, in- en verkoop; het hele traject eigenlijk. Alle schakels zijn voor ons belangrijk. We hebben twintig mensen in dienst en iets meer dan driehonderd paarden: een vijftiental goedgekeurde hengsten, een sportstal met continu 40 à 45 paarden en daarnaast zeer veel jonge paarden. Van 0 tot 2,5 jaar een 250-tal… Alle dingen die we doen, zijn voor ons belangrijk. Het is één cirkel. Als het ene jaar de hengstenhouderij wat minder is, dan proberen we dat met de handel een beetje aan te vullen. Ons mooiste succes als opfokker is nu toch wel Valegro (fokkers: Joop en Maartje Hanse, red.), die afstamt van onze eigen hengst Negro. Valegro behaalde in Londen twee keer Olympisch goud. Daarna heeft hij onder meer het EK en het WK gewonnen, alsook wereldbekerproeven. Veel beter kan het niet. In ons systeem werd hij als veulen gekocht. We hebben hem verkocht toen hij drie jaar was. Hij is uitgegroeid tot het mooiste reclamebord dat we hebben. Mijn vrouw Anne heeft vijf olympiades gereden. Hopelijk - en dat is eigenlijk ook het plan - komt ook Rio er nog aan.”
Fo k ke r i j
percentage toppaarden kunnen fokken in één stal, terwijl ook andere
december met een paard deelnemen aan een concours, dan moet je heel ver rijden.”
Om welke redenen zijn dergelijke wedstrijden interessant? Of niet interessant? Harrie: “Paarden moeten kilometers maken. Een paard moet basiskwaliteiten hebben, maar dient vandaag de dag ook opgeleid te worden. Met het ene moet je al meer op concours dan met het andere. Je moet dat een beetje aanvoelen. Dat is niet altijd even gemakkelijk. Als je ziet wat de springpaarden in Londen, La Coruña en noem maar op - week in week uit - moeten doen, dan merk je dat er veel van hen gevraagd wordt. Als een paard in een Grote Prijs bij de eerste vijf wil zijn, dan moet het tot het uiterste gaan om zich te kwalificeren en dient het vervolgens in die Grote Prijs ook nog eens het beste van zichzelf te geven. Dus ja, dat vraagt wel een topopleiding en ervaring.” Herman: “En geduld.”
Welke tips kunnen jullie geven om jonge paarden niet te laten verbranden? Gertjan: “Dat is dikwijls een gevoelskwestie. Net voor het streepje blijven. Niet te ver gaan.” Harrie: “Je moet proberen om jonge paarden op te leiden en niet te gebruiken. Als je in Gesves in de barrage snel rijdt en wint, dan rijd je het paard echt niet naar de knoppen. Als je daarentegen een
goed in te schatten. Uiteindelijk moet je je doel voor ogen houden.
week voor Gesves en week in week uit na Gesves telkens probeert
Als je bijvoorbeeld naar Grand Prix-niveau wilt, dan moet je je
links en rechts proeven te winnen, dan houd je geen paard over. Je
opleiding aanpassen en tussendoor niet teveel willen vlammen. Het is
hebt eigenlijk twee verschillende dingen. Je hebt het produceren
je paard kennen. Er is wat dat betreft wel een klein probleem met de
en opleiden van paarden – de bouwers zeg maar - en je hebt de
wedstrijden voor jonge paarden. Er wordt daar veel druk op de ketel
gebruikers. In een barrage rijd je er toch iedere keer een beetje
gelegd. Juryleden geven ook punten aan paarden die extreem lopen;
kwaliteit uit.”
die paarden gaan soms te vaak en te lang over het streepje. Dat is een gevaar dat in het systeem zit. In de hengstencompetities worden
En bij dressuurpaarden?
punten gegeven en ik denk ook in de Pavo-cup voor vierjarigen.
Gertjan: “Het probleem is dat we veel wedstrijden hebben voor jonge
De jonge paarden worden toch wel reëel voorbereid op dergelijke
paarden. Het is de kunst om niet over het streepje te gaan en je paard
wedstrijden.”
CAP april 2015
35
een saaie bedoening zijn. Stel dat tijdens barrages uitsluitend
Jac Remijnse: “De meeste hengsten die de Grote Prijs van Aken hebben gewonnen, zijn verervers”
opbouwend zou gereden worden - zoals ik destijds reed – dan zou geen hond meer komen kijken naar de wedstrijden. Ook een
Fo k ke r i j
prachtige barrageritten rijden. Zonder dit type ruiters zou het maar
gebruiker kan paarden maken, maar je moet dan wel het karakter hebben om te zeggen: ik probeer vandaag niet te winnen, want over twee maanden is er het kampioenschap van de zevenjarigen en daar wil ik proberen te winnen.”
Kan een ruiter van een minder getalenteerd paard een toppaard maken? Harrie: “Ludo heeft bewezen dat hij met mindere paarden toch wel
Harrie: “Dat ligt eigenlijk niet aan de wedstrijden, maar aan de
geweldige dingen kon bewerkstelligen. En zo zijn er wel meer. Ik
deelnemers. Als je zelf vindt dat je paard bij de vierjarigen bij elke
denk bijvoorbeeld ook aan John Whitaker. Hij berijdt onder meer
sprong een halve meter boven de hindernis moet, dan houd je niks
Argento, een winnaar op 1.50m-niveau. John slaagt erin om Argento
over, behoudens enkele natuurtalenten die automatisch zo springen.
ook op 1.60m te laten presteren. Toen Sergio Moya nog niet rijk
Dit ligt eigenlijk meer aan de mensen, die dit soort wedstrijden
getrouwd was, moest hij zich ook behelpen met paarden van tweede
misbruiken, zeg maar.”
en derde rang. Het is fantastisch hetgeen die jongen gepresteerd heeft met bijvoorbeeld Le Rêve de Nabab. In 2006 kwam hij twee
Speelt de rol van de ruiter daar ook niet in mee?
weken voor het WK in Aken bij mij. Hij haalde Le Rêve de Nabab
Harrie: “Ja, de ruiter heeft dat in de hand, maar je hebt ook ruiters
van stal, begon te trainen en sprong een parcours van 1.30m. Toen
die altijd nul willen springen en alles doen om geen balk af te
dacht ik bij mezelf: jongens, als we een gat hoger zetten, breekt
springen… vaak op vraag van de eigenaars. De meest verstandige
hij zijn nek. En hij reed in Aken tijdens het WK nul en vier in de
eigenaars helpen verstandige ruiters. Pure gebruikers kunnen
landenwedstrijd. Dat is toch het summum. Het is ongelooflijk wat het merendeel van de zeer goede ruiters meer kan halen uit paarden.” Jac: “De hengst Silbersee won de Grote Prijs van Aken en een wereldbekerproef in Göteborg. De hengst Abdullah won de wereldbekerfinale in Berlijn en maakte deel uit van het zegevierende Amerikaanse team tijdens de wereldruiterspelen in Aken. Zowel Silbersee als Abdullah hebben totaal niet gefokt. Zo zijn er nog meer voorbeelden te noemen. Je hebt ook hengsten die hetzelfde presteren en het echt doorgeven, dus wat ze echt van zichzelf hebben, fokken ze door. De meeste hengsten die de Grote Prijs van Aken hebben gewonnen, zijn verervers.” Gertjan: “Ook in de dressuur is het ook zo dat bepaalde ruiters of amazones meer kunnen halen uit een paard. Denken we maar aan Edward Gal en Hans Peter Minderhoud.” MARKETING
Welke initiatieven op het vlak van marketing kunnen de fokkersverenigingen ondernemen? Gertjan: “In Nederland hebben hun eigen centrum. We hebben de ‘KWPN Select Sale’, er zijn allerhande veilingen, ook online. Het KWPN heeft ook iemand aangesteld die zich met de commercie bezighoudt en naar nieuwe landen gaat, zoals China en Rusland. Het KWPN probeert nieuwe markten aan te boren.”
Nederlander Jac Remijnse (35 jaar) is eveneens een autoriteit in de wereld van de springpaardenfokkerij. “Ik ben fokker van springpaarden. We hebben circa 25 paarden en ik fok voor de topsport. De paarden worden verkocht op alle leeftijden; de betere paarden laten we opleiden voor de sport. De fokproducten die het nu goed doen, zijn Quartz II, Adelheid Z (winnaar van het Championat van Dortmund en in 2013 tweede in de ‘Sires of the World’) en de hengst Regino Adelheid, die afstamt van Animo. Op jonge leeftijd was ik gek van de vechtlust van Animo, de Almé Z-zoon die bij Gertjan ter dekking stond. Ik heb toen drie keer gebruik gemaakt van Animo. Regino Adelheid nam deel aan het EK en de Nations Cup finale.”
Harrie: “De Belgische stamboeken doen ook heel hard hun best. Het BWP organiseert veilingen.” Herman: “Binnen de nieuwe structuur van het BWP wijzigt ook de manier van werken van het secretariaat. Daar zal op een professionele manier gewerkt worden rond promotie, hetgeen vroeger niet het geval was. Vroeger zetelden in de promotiecommissie vrijwilligers die verkozen werden of beter gezegd: die postjes zochten. Dat systeem verdwijnt volledig.” Gertjan: “Ik vind het belangrijk en goed dat een stamboek zich daarmee bezighoudt. Het stamboek heeft toch een soort uitstraling. Een soort neutraliteit, zeg maar.” Herman: “En het moet gebeuren door mensen die er verstand van hebben. Hoe maakte men vroeger promotie voor het BWP? Men reed
CAP april 2015
37
en hing er een grote affiche op van Darco, Fleuri en ik weet niet wie nog allemaal. Dat is niet de juiste aanpak. Chapeau overigens voor de mensen die met dat karretje vanuit Wallonië tot bijvoorbeeld het
Fo k ke r i j
met het BWP-karretje naar het BK in Gesves of een cycluswedstrijd
De Belg Herman De Brabander (65 jaar) gaat bijna met pensioen. “Beroepshalve ben ik dierenarts, maar mijn hobby is de paardenfokkerij. Ik ben erdoor gepassioneerd. Ik heb ongeveer vijftien paarden. Wat is de bedoeling? Jonge, beloftevolle paarden fokken. Ze niet verkopen, maar opleiden tot zover ze kunnen en dan naar gelang het niveau een bestemming zoeken. Daar komt het in feite op neer. Ik doe dit samen met mijn jongste zoon. Ik ben begonnen met één veulentje. Ik heb zo verder een stam opgebouwd, die mij voldoening geeft. Ik heb al enkele internationale springpaarden gefokt, zoals Trezebees, Cantinero (ex-Chopin de Mariposa, red.) en Flora de Mariposa, alsook enkele goedgekeurde hengsten, waaronder Hermes de Mariposa, in 2010 gelauwerd als kampioen van de BWP-hengstenkeuring. Hermes wordt bereden door Annelies Vorsselmans. Ik probeer het ideale sportpaard te fokken. Ik ben een gedreven BWP-man in hart en nieren. Momenteel doen mijn fokproducten Flora de Mariposa en Cantinero het zeer goed. Het internationaal springpaard Trezebees was het toppunt. Ik heb daar de meeste voldoening uit geput, samen met mijn vrouw die enkele jaren geleden overleden is. Ik ben blij dat we die topmomenten samen hebben kunnen meemaken.”
West-Vlaamse Lo-Reninge gereden hebben.” Harrie: “Je moet het ook zien in de tijd.” Herman: “Nee, in de mogelijkheden.” Harrie: “Indien het BWP elk jaar 100.000 euro aan subsidies zou krijgen, dan zou het meer mogelijkheden hebben.” Herman: “Dat is niet het geval en met de nieuwe regering ziet dat er ook niet goed uit.” Jac: “Ik prefereer privé-initiatieven. De stamboeken kunnen misschien een ondersteunende rol spelen. Voor mij is een stamboek een registratiekantoor. In Duitsland zie je privé-initiatieven zoals de PSI-veiling. Ook in België zijn er verschillende privé-initiatieven, net zoals in Nederland met stal Hendrix, Schröder en Everse. In Duitsland hebben Westfalen, Hannover en Holstein grote problemen op het vlak van financiën. En dat heeft vaak te maken met de marketing van hun producten. De fokkers betalen de rekening. Dus, mijn voorkeur gaat uit naar zoveel mogelijk private handel.”
Volgens Gertjan zijn er in Nederland van overheidswege weinig of geen initiatieven om de paardenhandel te promoten en te stimuleren. Harrie: “Eigenlijk is het onze eigen schuld want de paardensector vertegenwoordigt een belangrijk deel van onze economie.” Gertjan: “Ik denk dat in Nederland de paardensport in de agrarische sector op de derde plek staat.” Harrie: “En er worden navenant geen subsidies gegeven.”
Hoe zien jullie de toekomst? Zullen er in de toekomst nog voldoende paarden zijn om aan de vraag te voldoen? Harrie: “Er wordt weleens gezegd dat we over vijf jaar te weinig paarden zullen hebben. Ik denk evenwel dat het nog een tijd zal duren vooraleer we te weinig paarden zullen hebben.” Gertjan: “De toplaag zal blijven bestaan. Voorlopig zullen we het nog wel redden. Waar ik vandaag wel een probleem zie - voornamelijk bij springpaarden - is de opleiding van jonge paarden. Er zijn niet veel mensen meer die op een serieuze manier paarden kunnen opleiden. De jeugd vindt dat niet meer interessant. Ik denk dat dit een probleem zal worden.”
Ondanks het feit dat er veel goede ruiters zijn? Gertjan: “Nou ja, goede ruiters die erop willen stappen als het paard klaar is. Maar daartussen, dat opleiden, dat is ook belangrijk: kilometers maken, op de auto zetten, rondjes rijden, het dressuurmatig goed opleiden.”
Herman De Brabander: “Vroeger zetelden in de promotiecommissie van het BWP vrijwilligers die verkozen werden of beter gezegd: die postjes zochten”
Harrie: “Ik ben ook meer dan een jaar op zoek gegaan naar een tweede ruiter. En dan moet je weten dat we over goede faciliteiten beschikken, dat we soepel zijn en dat alles netjes wordt ingeschreven. Kandidaten genoeg, maar ze willen meteen een groom, een beetje internationaal rijden én een vrachtwagen, waarmee drie paarden kunnen vervoerd worden…” Gertjan: “Wij moeten een extra ruiter hebben. Als ik ’s morgens binnenkom, dan weet ik niet wat met te wachten staat. De ene zegt: ik ga weg. De volgende: ik moet effe met je praten… Ze stappen weer op en gaan ergens anders naar toe. Het is niet te geloven. Ze willen geld verdienen, de beste spullen en ze willen op concours. Maar zo werkt het in de praktijk niet….”
CAP april 2015
39
Annemarie van der Toorn, E-Quine.com
CA P ko r t
Column
Laten we vooral de lol niet vergeten… Af en toe vraag ik me dat echt af; wat trekt sommige mensen om een
meegenomen naar het centrum. Tijdens de eerste trainingen viel ons
paard te hebben? En dan voornamelijk welk paard ze gekozen
al snel wat bewegingsproblematiek op. We belden de chiropractor en
hebben. Een half jaar geleden kwam ik bij een eigenares, die een
na twee behandelingen ging het een stuk beter. Door consequente
hartstikke mooie KWPN’er gekocht had. Het was de bedoeling dat
training werd zijn gedrag ook steeds vriendelijker. Maar het bleef wel
zowel zij als haar dochter het paard zouden rijden.
een paard met heel extravert gedrag. Eentje die eigenlijk meer
De eigenares was niet zo ervaren, de dochter reed zeven jaar op een
geschikt is voor een zeer goede amateur of professional. Na drie
manege. Nou, denk je dan, als je dan gaat zoeken, dan kies je een
weken zijn we gaan zitten met de eigenaar en gaven we aan dat het
paard waar je vooral veel plezier mee gaat hebben. Makkelijk in de
paard goed te trainen is, maar dat ze moesten nadenken of dit paard
omgang, niet angstig, geen problemen en al lekker ervaren met een
wel het meest geschikte paard voor hen was. Ze wilden tenslotte
ruiter. Niets was minder waar. Ze kochten een ruin van vier, die nog
gewoon lekker paardrijden, een beetje oefenen en vooral veel door
eigenlijk nauwelijks bereden was en bij het rijden zelf ook problemen
het bos crossen. Het viel hen zwaar om hierover na te moeten gaan
gaf. Maar dat kwam omdat het paard nog niet zo ervaren was, zei de
denken, maar waren blij met het eerlijke advies en namen het paard
handelaar. Ze waren echt op slag verliefd en namen het paard mee na
mee.
een positieve keuring. Het paard werd gebracht door de handelaar en was de eerste dag erg rustig. Achteraf zou je kunnen denken dat hij
Eerlijker voor het dier
verdoofd was om hem op de trailer te krijgen, maar dat weet je
Een maand later werden we door hen gebeld. Ze waren zo blij dat wij
natuurlijk nooit helemaal zeker…
eerlijk hadden aangegeven wat wij dachten! Ze hadden er goed over nagedacht en besloten het paard te verkopen, dat was uiteindelijk
Angst
ook eerlijker voor het dier. En… ze hadden ook maar gelijk doorge-
In de maanden die volgden ging er van alles mis. Ze vielen er steeds
schakeld. Ze waren naar dezelfde handelaar terug gegaan en die had ze direct een ruil voorge-
meer in verzet… Iedereen
steld. Nu kun je denken:
had wel een tip of goed
goed idee, netjes zeg! Maar
bedoeld advies, maar niets
wat hadden ze gekocht?!
hielp. Ook het probleem
Een vierjarige Gibraldi x
om de trailer op te gaan
Jazz nakomeling, net onder
werd steeds zichtbaarder.
zadel en heel rillerig.
Ze belden ons op voor
Dan ben ik even stil…en
hulp en training. Toen wij
weet ik het echt niet meer.
het paard kwamen halen,
Natuurlijk hoop ik dat het
was de dochter ook aanwe-
allemaal goed gaat komen.
zig. Het was duidelijk te
Maar de kans is natuurlijk
merken dat ze echt bang
groot dat het meisje haar
geworden was van het
plezier verliest in het
paard. Na even praten
rijden. Of dat er echt een
bleek dat ze ook veel angst
ongeluk gaat gebeuren. En
had gekregen met rijden:
ze hebben een hele tijd een
ze was er zo vaak afgeval-
paard gehad waarmee ze
len, dat ze eigenlijk
gevochten hebben, en
helemaal niet meer wilde rijden! Op welk paard dan ook! Wij hebben het paard op de trailer geladen en
ILLUSTRATIE: ARJEN AUÉ
af, het paard kwam steeds
zeker geen plezier aan beleefd hebben. Ik verzucht dan bij mezelf: had een ander nu al zeer braaf paard gekocht…
CAP april 2015
41
Natuurlijke voedingssupplementen en verzorging van topkwaliteit
OMEGA-VETZUREN COMPLEX 1 L
bron van essentiële omega-3- en omega6-vetzuren in een ideale 3:1 verhouding, verrijkt met natuurlijke vitamine E. - bevordert een rustige houding - draagt bij tot soepele spieren en gewrichten - ondersteunt de weerstand en vermindert overgevoeligheid - voor het behoud van een glanzende, gepigmenteerde vacht en sterke hoeven
PSYLLIUM PLUS poeder 1 kg
Voor een regelmatige stoelgang, zachte darminhoud en een goede darmflora. Bevat zaadhulzen van psyllium, die bij inname van voldoende vocht tot 20 x hun volume aan water kunnen absorberen. Niet alleen zorgt deze volumetoename voor een regelmatige stoelgang, ook de consistentie van de stoelgang wordt zachter. Het bevat fructo-oligosachariden, deze natuurlijke koolhydraten zorgen als prebiotica voor het versterken en vermeerderen dan de gezonde darmflora, waardoor ze de spijsvertering, de natuurlijke weerstand en de gezondheid ondersteunen.
SPIRULINA poeder 400 gr - tabletten 500 mg 1 kg
Voor meer energie, conditie en weerstand
Is een blauwgroen algje dat bekend staat als “groene supervoeding” vanwege zijn uitzonderlijk hoge voedingswaarde, zijn gemakkelijk opneembare vitaalstoffen en een harmonische samenstelling aan vitamines, mineralen, antioxidanten, aminozuren, essentiële vetzuren en chlorofyl.
info@animavital.be - tel.: 056 43 98 52
www.animavital.be
n a v o Fot d! n a a de M
CA P ko r t
e t s i o o m e j Stuur ! n i w n e n foto i
Deze maand belonen wij een leuke, grappige, veelzeggende, ontroerende – dus zeg maar speciale – foto met een sportief unisex jasje voor regenachtige dagen. Dit waterdicht en soepel vallend model ‘Lennox’ van Schockemöhle Sports heeft een comfortabele voering en getapte naden. Het jasje is afgewerkt met een stretch ribboord onderlangs en rond de mouwen. De oranje details geven dit jasje een sportief uiterlijk!
t.w.v. 129,euro
Deze twee Lipizzaner veulens krijgen al op jonge leeftijd wijze levenslessen mee! Caroline De Lannoy laat de halfzusjes alvast wennen aan enge objecten als parasols en een plastic zeil. Zo lang het maar wat lekkers oplevert, lijken de zusjes er niet zo’n probleem mee te hebben. De Shetlander op de achtergrond echter lijkt nog zo zijn bedenkingen te hebben…
Wil jij ook kans maken op deze jas? Stuur dan jouw leukste foto in via info@capmagazine.eu!
Bedankt Caroline De Lannoy voor het doorsturen van deze vrolijke foto die ook andere
Voorjaar
paardenliefhebbers kan inspireren. Hier worden
Jasmine Haverbeke uit Eeklo
wij blij van!! Met veel plezier sturen we je de
stuurde ons deze geweldige
weerbestendige jas ‘Lennox’ toe!
voorjaarsachtige foto door van haar gevlekte paardje Gaja! En bedankt voor alle goede wensen hè Jasmine!! Voor het leven ‘Maatjes voor het leven’, zo omschrijft Peer Peerke de band met zijn jonge paarden eenvoudig, maar krachtig!
Teamfoto Freddy Haest mailde ons deze goed gelukte foto van hemzelf met zijn achttienjarige merrie Fleur, die op manege Groenhove in Torhout staat. Jullie lijken ons een mooi team!
CAP april 2015
43
CA P ko r t
De gelukkige winnaars van de hoofdstelactie op Flanders Horse Expo zijn: • Belinda Martony, Knokke-Heist • Liselot Degrave, Staden • Marie Buelens, Snellegem Wij wensen jullie heel veel plezier met het complete hoofdstel set t.w.v. 345,- euro dat ter beschikking werd gesteld door LJ Leathers!
Mooie naam gezocht!
...voor deze jonge Shetlandmerrie Onlangs werd deze grote Shetlander merrie binnengebracht bij het opvangcentrum van Horsespirit-Rescue. Zij werd achtergelaten door haar eigenaar en in plaats van lijdzaam haar lot te ondergaan en langzaam te verhongeren, nam zij een ander besluit: ze brak uit om eten te zoeken. Veel informatie heeft het paardenasiel niet van haar. Ze is jong en moet nog veel bijleren. Ze is ook super nieuwsgierig, al moet ze je eerst leren kennen voordat ze je haar vertrouwen geeft. Na alles wat ze heeft meegemaakt, is ze nog wat schrikachtig en heeft ze last van voernijd. Dit laatste vermindert al sterk nu ze door heeft dat ze op het opvangcentrum wel netjes elke dag te eten krijgt. Kennelijk heeft deze bruine Shetlander wel bij andere paarden of pony’s gestaan, want ze reageert heel sociaal op soortgenootjes. Natuurlijk is zij op zoek naar een fi jn thuis, maar wat ook nog ontbreekt is een naam! Omdat wij elke maand een deel van ons abonneegeld doneren aan dit goede doel, mogen wij dit keer een mooie naam verzinnen! Daarbij kunnen we jullie creativiteit wel gebruiken!! Stuur jullie suggestie naar: info@capmagazine.eu
Winnaars workshop ‘Paardrijden zonder angst’ Een heel aantal dappere, bange ruiters heeft het aangedurfd om te reageren op ons artikel over ‘Paardrijden & angst’ in onze vorige editie (CAP maart). Diegenen die de actie een ‘Like’ gaven via Facebook op de pagina van CAP en Mirror Horses konden een gratis workshop ‘Paardrijden zonder angst’ winnen door Wendy Joris van Mirror Horses. De winnaars zijn geworden: • Ann Van Assche uit Vilvoorde (België) • Alinda Bikker-Kooyman uit Ede (Nederland) Wij willen jullie heel veel succes wensen met de gewonnen prijs en hopen dat jullie snel met een
Wil je nader kennismaken met deze pony? Neem dan contact op met Luc of Sabine van Horsespirit-Rescue via: horsespirit-rescue@hotmail.com
44
rustigere hartslag terug plaats kunnen nemen in het zadel!!
…Als je paard de weide weer op gaat!
CA P ko r t
De kwestie van het juiste voer
Het is altijd weer spannend: de paarden voor het eerst naar buiten! Heerlijk vinden ze dat, de winter duurt altijd te lang… Maar het is wel belangrijk dat je de overgang van stal naar weide in het voorjaar stap voor stap aanpakt.
De allereerste stap bestaat erin om te checken hoe je weide de winter heeft doorstaan. Zijn er veel kale plekken? Moet er bijgezaaid worden, is bemesting noodzakelijk? Bij twijfel of wanneer je de weide wilt vernieuwen, kun je een bodemmonster laten analyseren bij BLGG (www.blgg.agroxpertus.nl). Zo weet je precies welke stoffen er
zetten. Een plotseling grote hoeveelheid fructaan kan namelijk acute
ontbreken en/of welke waarden relatief hoog zijn.
hoefbevangenheid veroorzaken. En dit zie je niet aankomen, ook niet
Ligt je weide er mooi bij en is hij klaar om een viertal enthousiaste
aan de mest!
hoeven aan te kunnen, dan is het tijd om de paarden een paar uurtjes in de weide te doen. Omdat het verteringsgestel van je paard echt even moet wennen aan het eten van gras in plaats van hooi, kuil en stro, begin je het best met een uurtje, hooguit twee voor paarden
Extra ondersteuning
die in de winter niet naar buiten zijn geweest. Ondertussen houd je
Hoewel het niet noodzakelijk is, kun je overwegen om je paard
de mest van je lieveling goed in de gaten. Hij zal zeker groener van
in deze overgangsperiode – die samenvalt met het wisselen
kleur worden. Dat is niet erg, maar hij mag niet te dun worden en je
van zijn vacht – wat extra ondersteuning te bieden.
paard mag geen strepen aan zijn billen krijgen omdat hij vocht gaat
Hij kan nu wat extra vitaminen, mineralen en gist gebruiken.
mee poepen. Mest is altijd een goede indicator van hoe je paard een
Deze extra voedingsstoffen vind je allemaal in Pavo Health-
verandering van rantsoen oppikt: produceert hij mooie, stevige mest-
Boost en helpen je paard om fit de wisseling van het seizoen
ballen, dan kan hij al snel wat langer in de weide.
door te komen!
Hoefbevangenheid In het vroege voorjaar is het nog even oppassen met nachtvorst. Heeft het gevroren en schijnt overdag de zon, dan stijgt het fructaangehalte in het gras explosief. Laat je paard dan ’s morgens niet te vroeg in de weide. Op een bewolkte dag zal het fructaangehalte tegen het einde van de ochtend dalen, maar op heldere, zonnige dagen blijft het fructaangehalte hoog en kan het zelfs nog stijgen. Op die dagen kun je jouw paard maar beter even kort op de weide
Wil jij de voeding van jouw paard ook beter afstemmen op het werk dat hij doet, waarbij rekening wordt gehouden met ras, weidegang en andere belangrijke factoren? Stuur dan een mailtje naar: info@capmagazine.eu CAP april 2015
45
Puzzel
! n i w , n i w Win,
s a j d j i r t s d e w Win een BR en k k a z p e l k n e m e t kr a a g ro u e 0 9 , 4 5 1 . .v t.w verwisselbare kraag
1
onzichtbare ritssluitingen
verwisselbare klepzakken
2
3
4
5
6
7
8
Horizontaal 1. speeltje met paardenvoer, lange haren boven de hoef 2. oude lengtemaat, bouwstenen v.d. (paarden)spieren
Creëer je eigen look! Met de BR Competition Wear Collectie verschijn
3. bonte pony of Irish Cob, Anonieme Alcoholisten (afk.)
je op wedstrijd in de outfit die helemaal bij jou past! Deze collectie
4. errore excepto (afk.), boomvrucht die een paard lust
bestaat uit elegante wedstrijdjassen voor zowel dames als heren. Wat
5. in zijn … jaar komt een paard in de bloei v. zijn leven
deze wedstrijdjassen zo uniek maakt, zijn de verwisselbare kraag en
6. ajuin, gewricht van het voorbeen, sneeuwschaats
klepzakken, waarmee je ze heel eenvoudig een unieke look kunt
7. denkbeeld, ruiters … Wauters en ...Lamaze
geven. Bij deze softshell wedstrijdjassen zijn de kraag en klepzakken
8. klein paard, sint (afk.), foto-opname
voorzien van een afritsbaar systeem met onzichtbare ritssluitingen.
9. larve v.d. langpootmug, ontsteking v.d. lymfeklieren bij een
Met de BR-setjes, bestaande uit een kraag en klepzakken, zijn er
paard
meer dan vijftien verschillende mogelijkheden om de wedstrijdjas
10. dwarsmast, meester (afk.), frank (afk.)
een andere uitstraling te geven. Er zijn diverse sets verkrijgbaar in
11. verweermiddel van een paard tegen insecten
verschillende kleuren, in suèdine, satijn of softshell met pailletten,
12. evenement Flanders … Expo, zangnoot, vader
een contrasterende bies of imitatie diamanten…
13. verbrandingsrest, iep, middel om met een paard te communiceren
Zie jij jezelf al op wedstrijd verschijnen in zo´n hippe wedstrijd-
Verticaal
jas t.w.v. 129, 95 euro (heren 139,95 euro)?
1. energiebron v.e. paard, zoete energiebron v.e. paard, blije uitroep
Stuur dan de oplossing van onze prijspuzzel in vóór 6 april via:
2. vettige energiebron v. paard, hetzelfde, ruiter … Lansink
www.capmagazine.eu/lezersservice. Dan maak jij kans op een
3. weefsel om hooi aan te bieden, die eet
stijlvolle rijjas met een kraag en klepzakken naar keuze t.w.v. in
4. elastiek, letters v. eik in wanorde, werpstrik
totaal 154,90 euro! De winnaar kan kiezen tussen een blauw en
5. veldvruchten die een paard lust, stuks (afk.), ogenblik
zwart rijjasje en je mag dan ook zelf een setje bestaande uit een
6. Algemene Wet (inzake) Rijksbelasting (afk.), ruwvoer=… -gezuiverd
kraag met klepzakken erbij uitzoeken.
paardenvoer, moeder 7. Chinese maat, bloedvat, trager dan galop 8. band waarmee men gaas vastplakt (Eng.), Israël (afk.), de Don is
Oplossing
: BUIKRIEM rige maan d is vo is n va g in ss .v. 57,45 euro De oplo etje ‘Allure’ t.w rn oo en ek ld Het BR za de or: ge wonn en do terb e ek amps uit It Eloise D e C et deze pr ijs! veel pl ezie r m je n se en w ij W
een … van paarden 9. trager dan draf, daar meet men de hoogte v.e. paard 10. onzes inziens (afk.), ieder, grondsoort, per exemplaar (afk.) 11. oud paard, een beetje, toiletartikel voor een paard
CAP april 2015
47
Mode
Special
De nieuwste voorjaars- en zomercollectie
k c e h C out it ow! n
95
€ 44,
De comfortabele heren rijbroek ‘Beijing II’ van Harry’s Horse is verkrijgbaar in de kleuren blauw, wit en zwart. De steekzakken zijn afgesluitbaar met
De modieuze, hoog sluitende
drukknopen en de
rijbroek
kniestukken zorgen voor
‘Hiphop’ van Harry’s
Horse is verkrijgbaar vanaf
extra grip.
maat 140 t/m damesmaat 46. De kniestukken van deze denim rijbroek zijn voorzien van extra grip en de gekleurde knopenrij geven de rijbroek een speels uiterlijk.
€ 74
, 95
Dit opvallende hoofdstel
‘Cognac’ is vanaf begin april verkrijgbaar bij Harry’s Horse. De cognackleurige accenten op dit hoofdstel geven het een stijlvol uiterlijk. Het hoofdstel is er in twee maten: Cob en Full
95
€ 169, De Harry’s Horse rijlaarzen
‘Elite Cognac’ hebben een klassiek uiterlijk en zijn voorzien van een dressuurboog. Ze hebben een lange rits aan de achterzijde, die wordt beschermd door een leren flapjemet drukknopen aan de boven- en onderzijde. 95 € 89,
Deze elegante, ‘stage coach’ lederen rijlaars is verkrijgbaar van maat 36 t/m 43.
48
CAP april 2015
Cavagrip rijbroek van Cavallo zit je lekker
stevig in het zadel. De sportieve modellen ‘Caja Grip’ en ‘Daja Grip’ zijn beiden voorzien van deze nieuwe coating. Je zit niet alleen
Mode
Met de nieuwe
bewegingsvrijheid geeft. De broeken hebben een innovatief en sportief design. Deze blikvangers zijn verkrijgbaar in een heleboel trendy kleurtjes!
Special
steviger, maar ook comfortabeler, doordat de elastische stof veel
Weg met de donkere winterkleding! Hallo trendy voorjaarscollectie!
€1
Cavallo brengt dit voorjaar een vrolijke, kleurige collectie op
59
de markt. De casual denim look begint al een echte klassieker
, 50
te worden met de frisse rode en marine blauwe kleurtinten.
Sportief, modieus en makkelijk te combineren. Dit geldt ook voor de pastelkleurige ‘Passion look’. Ook deze zachte mint kleurige en andere pastelkleuren zie je terug in de nieuwe Cavallo-collectie, die compleet gemaakt wordt met een paar stoere canvas shoppers met lederen applicaties.
Technostretch is al jaren niet meer weg te denken uit de ANKY-collectie.
‘Sparkling Technostretch’ vest is super-stretchy, Ook dit
ademend, vochtregulerend
Deze water- en winddichte
en bijzonder duurzaam.
jas voegt een tikje glamour toe aan je outfit. De stof
€9
9, 95
heeft een ‘shiny’ effect, waardoor hij een vrouwelijk en chique uitstraling krijgt. Hij heeft afsluitbare zakken om je waardevolle bezittingen veilig in op te bergen.
‘Glamour Jacket’ is verkrijgbaar
De ANKY
5
9,9
€ 14
De binnenkant is gevoerd met zacht fleece voor optimaal comfort. Het voorpand is verreikt met studs in de kleur van het vest. Dit heerlijke voorjaarsitem is
verkrijgbaar in vijf kleuren van maat XXS t/m XXL.
in de kleuren kaki, donkerblauw en espresso van maat XXS t/m XXL.
CAP april 2015
49
Mode
Special
€79,Het model rechts draagt de doorgestikte Mountain Horse
‘Bardot’ bodywarmer
De Mountain Horse ‘Amalia Tee’ is een trendy zomers wit
met verstelbare taille. De
€30,-
t-shirt met paardenprint en een
beige bodywarmer heeft een paardenprint design, twee
ronde hals. Het model combineert
zakken en een ritszakje.
dit met de comfortabele Mountain Horse
‘Hampon Cargo’
De witte Mountain Horse
‘Jordan’ rijbroek heeft een
(€ 149,95) een stoere rijbroek met diverse zakjes en een riem. De
€119,-
kniestukken zijn van imitatieleer. De laarzen zijn de
€139,- met clarino
‘Supreme
Highrider’ van Mountain Horse, een exclusieve rijlaars van
hoge band met kleine plooien aan de voorkant.
‘Sovereign highrider’ (€ 299,-) rij-
Ze draagt de
laarzen uit de Harmony collectie
extreem zacht nappaleder.
van Mountain Horse. Deze zijn gemaakt van full grain
€399,-
leer in een design met meerdere
€429,heren
leervlakken.
€189, €159,-
€59,95
€129,-
€119,zonder FS
,€149
€ 129,-
€ 119,zonder FS
€299,-
,€ 399
€ 399,€ 429,heren
Deze amazone draagt het Het trendy waterdichte
‘Chaterly’
jacket van Mountain Horse is ook winddicht en ademend. Het paardenpatroon in de binnenvoering geeft deze jas een stijlvolle look. Hij is verder voorzien van volledig
De Mountain Horse
‘Porter’ polo is een
stoere, maar sportieve heren polo van katoen in de kleuren navy en rood. De heer draagt de zwarte Mountain Horse
‘Richmond
Highrider’ (€ 379,-/dames € 349,-), een allround rijlaars van duurzaam full grain leder
wedstrijdjasje van stretch materiaal. Het zwarte jasje heeft een imitatie suède kraag en goudkleurige knopen. De
getapete naden en rijsplitten aan
met elastische veters op de wreef.
elegante rijbroek Mountain Horse
de achterkant. Het model draagt
De dame heeft het Mountain Horse
‘Lauren’ (full seat) is eveneens
verder de Mountain Horse rijbroek
‘Hepburn’ (€ 49,-) shirt aan, een getailleerde
‘Lauren’ in full seat uitvoering.
dames blouse van elastische denim stof.
Deze elegante rijbroek heeft kleine
Zij combineert dit met de full seat rijbroek
‘Supreme Highrider’ rijlaars is gemaakt
‘Gloria’. Deze Mountain Horse rijbroek heeft
van zacht nappa leer. De speciale
gouden details. De laarzen zijn de Mountain Horse
‘Sovereign highrider’.
strass details op de kontzakken.
‘Supreme Highrider’ rijlaarzen zijn gemaakt van
De exclusieve Mountain Horse
extreem zacht nappaleder.
50
‘Prestige Event Jacket’, een elegant
Mountain Horse
CAP april 2015
voorzien van kleine gouden details. De Mountain Horse
zool geeft extra grip in de stijgbeugel tijdens het rijden.
Mode
Deze rijbroek is ontworpen voor alle ruiters, zo stelt Ariat.
Special
De ‘Olympia Acclaim’ full seat rijbroek is voorzien van de gepatenteerde V3 technologie, die zorgt voor een uitzonderlijke bewegingsvrijheid in alle richtingen. Ook het clarino zitvlak is rekbaar. Het zogenoemde ‘Calf Fit System’ zorgt voor een uitstekende pasvorm en voorkomt dat je als ruiter last hebt van bijvoorbeeld schurende naden. Dankzij de goede pasvorm trek je jouw rijlaarzen moeiteloos over de broek aan. Hij is er in
€1
99
, 95
charcoal en navy.
,95
€ 89
Ariat heeft een ideaal voorjaars jack, de
‘Stratus’. Het houd je warm op koude dagen, maar is licht in gewicht. Op warmere dagen tover je dit kledingstuk om tot een ademende bodywarmer met voldoende schoudervrijheid. Ideaal te paard of tijdens het werk in de stallen. Een speciale techniek
‘Marquis Polo’ van Ariat is gemaakt van een
zorgt ervoor dat het zweet wordt afgevoerd: een
technische stof, die ervoor zorgt dat je tijdens het
onmisbaar kledingstuk tijdens de wisseling van de
sporten comfortabel en droog blijft. Tegelijkertijd ziet
seizoenen. Verkrijgbaar in de kleuren scuba blue en
de ‘Marquis Polo’ er trendy uit. Hij is verkrijgbaar in
zwart in de maten XS t/m XL.
De
zwart, wit en navy van maat XS t/m XL.
De fleece
‘Tek Team’
uit de Ariat-collectie is speciaal gemaakt voor de paardensport. De buitenzijde van de dit comfortabele kledingstof is vuilafstotend. De dubbele laag aan de binnenkant absorbeert zweet, maar isoleert ook
€ 12
9, 95
tegen de koude. De stiksels en ritssluiting maken deze blauwe fleece helemaal af. Verkrijgbaar van maat XS t/m XXL.
,95
€ 69
CAP april 2015
51
Mode
De BR zomercollectie kenmerkt zich door een mix van zachte en heldere kleuren. Subtiele
Special
decoratieve elementen
€ 19,95
€ 69,95
geven elk item een unieke uitstraling. De uitgebreide collectie maakt het mogelijk om eindeloos te combineren. De
€ 89,95
(set van 4)
waterafstotende bodywarmer BR
'Tallahassee' is
bijvoorbeeld voorzien van elastiek in de rug voor een getailleerd silhouet. De elegante jodhpur CL
'Noblesse Zip'
komt uit de BR Comfort Line. Dit model heeft een sterke nylon
€ 109,95
spiraalrits, sporenknopjes,
€ 69,95
een verstevigde hiel en elastiek aan beide zijden voor een goed aansluitende pasvorm. Ook het paard laten we graag stralen. De waterafstotende transportbeschermers BR
'Passion' zijn
uitgevoerd in een opvallende metallic fusion look. De kleur Olympia Blue komt ook terug in de kledingcollecties.
De BR 4-Ever Horses collectie bestaat uit hippe kinderkleding die tegen een stootje kan. Het T-shirt
'Kissimmee' heeft een leuke paardenprint met lovertjes. De rijbroek 'Panama City' is gemaakt van zomerdenim en verkrijgbaar met stoffen
Het waterdichte herenjack BR
'St.Petersburg' is
kniestukken of een microfiber zitvlak. Net als de andere BR 4-EH rijbroeken is deze broek voorzien
niet alleen comfortabel, maar ook bijzonder praktisch. De elastische tailleband,
95 € 109,
van verstelbaar elastiek in de taille en elastische beensluiting. Onder het merk BR 4-EH wordt ook een
elastische mouwuiteinden
bijpassende ponycollectie aangeboden in de kleuren
en windflap onder de rits
Rood, Ashley Blue en Sea Blue.
€ 119, 95
beschermen het lichaam tegen koude windvlagen. Het jack heeft een oprolbare capuchon, twee ritszakken en
€ 34,95
een binnenzak. Het jack laat zich moeiteloos combineren
'Key Largo' en de rijbroek BR 'Fort Pierce'. De rijbroek
met het poloshirt BR
€ 27,95
heeft een regular fit met kleine plooien en is verkrijgbaar met stoffen kniestukken of een microfiber zitvlak. Met twee steekzakken aan de voorkant en een paspelzak op het
€ 89,95
achterpand. De dame achterop de scooter draagt de waterdichte jas BR
'Miami'. Deze trendy zomerjas heeft een
95 € 79,
afneembare capuchon en twee rijsplitten aan de achterkant.
€ 89,95 Een absolute zomertopper is het wedstrijdshirt BR
'Spring Hill'. Dit
getailleerde shirt is vervaardigd van vochtregulerend en ademend polyester mesh materiaal. Ideaal voor situaties die uiterste inspanning vereisen! Een sierband met imitatiediamanten langs de rits maakt van dit item een echte eyecatcher. Het gevoerde jack BR
'Orlando' is ideaal voor de lente, als
het buiten nog wat frisser is. Het waterafstotende jack is afgewerkt met een elegante ruitvormige stepping. Een ander opvallend item uit de BR zomercollectie is de rijbroek BR
'Port St. Lucie'. Deze broek is niet alleen verkrijgbaar met microfiber zitvlak, maar ook
met siliconenprint op het knievlak. De broek is voorzien van een extra brede en gevormde tailleband en elastische beensluiting.
52
CAP april 2015
Mode
Het
‘Buzz-Off’ zebra regen- en vliegendeken
van Bucas is verbeterd. Het populaire deken met zebraprint is een innovatieve combinatie van een waterdicht en ademend product dat tegelijkertijd
Special
vliegen succesvol op afstand houdt. De zebraprint verwart insecten, zo is gebleken uit zowel Hongaars als Zweeds onderzoek. Het deken is voorzien van een nekgedeelte, zodat je paard van zijn oren tot aan zijn staart is bedekt. Het deken is er in maat 115–165cm.
,90 € 89k € 119,ec
full n
9,-
Bucas heeft voor dit voorjaar een limited edition uitgebracht
€ 14
van het
‘Freedom Turnout’ deken in twee speciale,
modieuze kleurtinten. De vrolijke, lichtgewicht regendekens maken een natte lentedag opeens een stuk vrolijker. Deze waterdichte dekens zijn ook verkrijgbaar met hals gedeelte. Hij is er voor paarden van maat 125-165cm en voor pony’s van 85-120cm (p.o.a.).
Sinds kort heeft Uvex ook rijhandschoenen in de collectie. Er zijn twee
i-performance 1 en 2. De handschoenen zijn
modellen: de Uvex
gemaakt van lamsleer en een zeer elastisch anti-slip materiaal, waardoor de handschoenen in alle omstandigheden hun pasvorm behouden en comfortabel blijven zitten. Op één van de knopen Voor deze Uvex
staat het logo van dressuuramazone Isabell Werth, die Uvex al eerder hielp bij het praktisch ontwerp
95
,
van rijhelmen. De handschoenen zijn ademend,
€
je kunt er het touch
9 44
Suxxeed Glamour rijhelm zijn echte Swarovski
screen van je mobiel
kristallen gebruikt. De
mee bedienen en als
binnenkant van de helm
ze vies zijn, gooi je
bestaat uit zogenoemd ‘memoryfoam’ dat
ze gewoon in
zich aanpast aan de vorm van je hoofd.
de was.
Speciaal voor de dressuurruiters onder ons, werd de originele Uvex Succeed doorontwikkeld naar dit ontwerp, dat alle technische hoogstandjes combineert met een flitsend uiterlijk. De binnenkant van de helm blijft lekker koel, voert zweet af, is antibacterieel, anti-allergeen, uitneembaar en 95
,95
9, €2
wasbaar in de wasmachine.
€ 59
CAP april 2015
53
Mode
Special
De kinderrijbroek
‘JR Velvet’ van Decathlon
is gemaakt van een comfortabele stretchstof. Het aansluitende model met elastische tailleband heeft naden op de billen om irritaties te beperken. Je kunt deze rijbroek gewoon in de wasmachine doen op 30 graden (niet in de droger). Deze donkerblauwe rijbroek is er in verschillende maten voor kinderen van zes tot veertien jaar.
95
€ 16,
Deze damespolo van natuurlijke materialen is heerlijk zacht om te dragen, en comfortabel dankzij het afgeronde rugpand en de bi-stretch stof. De lichtgrijze
‘Royal Lady’ van Decathlon is machine wasbaar op 40 graden en verkrijgbaar van maat 36 t/m 46.
5
,9
4 €1
De zwarte laarsjes
‘Paddock’ hebben veters
aan de voorzijde en een rits aan de achterkant, zo kun je ze eenvoudig aan- en uittrekken. De binnenkant is van varkensleer en het bovenwerk van volnerf vaarsleer. De rubberen zool is aan de voorkant genaaid voor extra stevigheid. Deze schoen is verkrijgbaar bij Decathlon in zwart en bruin van maat 35 t/m 44. 95
€ 69
9,
, 95
€3
De Fouganza
bodyprotector 100 is goedgekeurd conform de
Europese norm EN 13158: 2009 (niveau 2). Hij sluit eenvoudig met brede klittenbandstroken op de schouders. Als de rode vlakken bedekt zijn, weet je dat hij goed zit. De schuimonderdelen aan de binnenkant zijn van 100% pvc. De buitenstof is van katoen en wasbaar in de machine op 30 graden (apart wassen). Deze handige, zwarte bodyprotector is verkrijgbaar in verschillende maten voor kinderen van vier tot zestien jaar.
54
CAP april 2015
Mode van Air Crystal is versierd met strass stenen.
resultaat van de samenwerking tussen
De meervoudig geslepen stenen zijn in twee
Felix Bühler en zadelspecialist Kieffer.
rijen in de lengte aangebracht en in het bovenste
Deze blikvanger heeft een anatomisch
materiaal verwerkt. Dit beschermt de steentjes
gevormde, diepe zit. De dijbeenwrongen
tegen beschadiging en voorkomt dat ze loslaten.
worden met klittenbandsluiting bevestigd, de kuitwrongen met schroeven. De
en is goed schoon te maken; ook de uitneembare
gedoubleerde zadelbladen en opgevulde
binnen voering is wasbaar. Verkrijgbaar in de
kniestukken zorgen voor een optimale beenpositie. De geïntegreerde zadelboom
€
maten: 54 t/m 58.
69 , 90
De zwarte rijhelm heeft grote ventilatieopeningen
Special
Dit opvallende, zwarte veelzijdigheidszadel is het
De elegante rijhelm ‘Knightsbridge’
kan door specialisten worden versteld. Verkrijgbaar in 17’’ of 18’’. Deze
moderne, harde peesbeschermers van Felix
Bühler zijn versierd met een bloemenprint. Zo heeft je paard altijd ‘lentebenen’. De anatomische gevormde beschermers bieden bescherming tegen aantikken. De binnen voering is van zacht neopreen. De sluiting bestaat uit een elastische band met dubbele klittenbandsluiting.
Anatomische gevormde strijklappen
van Felix Bühler met een voering van neopreen passen perfect bij de Flower peesbeschermers. De peesbeschermers en strijklappen ‘Flower’ zijn er in maat Pony, Cob of Full.
,90
,-
90
€ 44
.6 €1
,90
€ 39
0
,9
9 €6
De Felix Bühler
grip-rijbroek ‘Nicoletta’
is een innovatieve, sportieve damesrijbroek van microvezel. De vernieuwende kniestukken van siliconen zijn voorzien van het FB-gripsysteem. Ook de beenafsluiting zonder klittenband is innovatief. Het materiaal van de rijbroek is ademend, vochtregulerend, blijvend elastisch, slijtvast en gemakkelijk te onderhouden. De rijbroek is machine wasbaar op 30 °C. Verkrijgbaar in drie kleuren, in de maten: 34-44 en 72-80.
CAP april 2015
55
Mode
Special
,95
€ 104
€ 89 9 , 5
De modieuze sweater
‘Keegan’ van HV Polo Sports
is een heerlijk kledingstuk voor de overgang naar het warmere seizoen. Hij is er in vijf verschillende, frisse
Het jack
kleuren en verkrijgbaar van maat XS t/m XXXL.
‘Dancy’ van HV Polo Sports is er in vier aan-
sprekende kleuren: zacht blauw, navy, roze en een zandkleur. Dit modieuze jack is er in de maten XS t/m XXXL.
€4
4, 95
€ 28 6 , 5
De canvas tas
‘Jock’ neem je snel even mee op weg naar
‘Dineen’ uit de collectie van HV Polo
je paard! Deze handige accessoire uit de HV Polo Sports-
Sports is verkrijgbaar in een heleboel verschillende
collectie is verkrijgbaar in zes verschillende kleurtinten:
kleuren. Ideaal als je jouw eigen outfit wilt laten
coral, navy, perzik, roze, pistache en zacht blauw.
56
Het zadeldekje
CAP april 2015
matchen met je paard!
Mode
€ 99,95
De door Kingsland gesponsorde Amerikaanse amazone Reed Kessler draagt de zomer fleece met het T-shirt
‘Amelia’. Dit combineert zij
‘Bell’ (€ 44,95), dat verkrijgbaar is in navy, grijs ‘Kelly’ in 4-way stretch
Special
en bordeaux. De rijbroek is het model
katoen met siliconen grip op de knie. Zij combineert de outfit met
‘Betts’ (€ 14,95) en de typische Kingsland ‘Alert’, die zowel in navy als in wit verkrijgbaar zijn.
bijpassende sokken sneakers
€ 189,-
€ 139,€ 54,95
Angelica Anguston woont en werkt in België op de Ashford Farm en is hier te bewonderen in het technische sweatshirt
‘Alma’ dat verkrijgbaar is in twee
€ 129,€ 209,-
verschillende blauwtinten. Daaronder draagt zij het technische wedstrijdshirt
‘Abigail’ (€ 79,95). De witte rijbroek model ‘Kelly’ (€ 189,-) is ook verkrijgbaar in navy en roze. Hetzelfde geldt voor de veterloze sneakers
‘Merrit’ en de bijpassende sokken ‘Lois’ (€ 14,95). Johannes Ehning draagt het herenmodel van het technische sweatshirt ‘Allen’. Hij combineert dit met de rijbroek ‘Kyle’, gemaakt van 4-way stretch katoen met siliconen grip op de knie. Ook heeft Kingsland mooie accessoires: halster ‘Sive’ (€ 26,95), transportbeschermers ‘Buar’ en de grooming rugzak ‘Ardley’.
95
€ 99,
95 € 59,
€ 69,95
Morgan Barbançon (dressuur) en Reed Kessler (jumping) waren op de Olympische Spelen in Londen de jongste deelnemers in hun discipline en sindsdien ook beste vriendinnen. Beiden dragen de technische regenjassen van Kingsland. De jas die
‘Brighton’, een unisex
Morgan (links) draagt, is het model
waterdichte jas die ook verkrijgbaar is in de combinatie navy/ rood en kaki/zwart.
€ 279,-
Reed (rechts) draagt het model
‘Alton’, dat ook volledig
waterdicht is en tevens uitgevoerd is in 4-way stretch zodat de jas zowel op als naast het paard alle comfort biedt.
€ 79,95
95
€ 39, € 179,-
Ook dit jaar heeft Kingsland een heel gamma wedstrijdjassen in modieuze kleuren en uitvoeringen met technische stoffen en een perfecte pasvorm, zowel voor ruiters als amazones. Angelica draagt de wedstrijdjas
‘Alma’, die stijlvol voorzien is van glittersteentjes. Hij is er in de kleuren aqua blue/navy, pink/navy en navy. Natuurlijk worden de paarden niet vergeten! Bij dit wedstrijdjasje passen het zadeldek vliegenkapje
‘Archer’ en het
,€ 329
‘Brunker’. CAP april 2015
57
Mode
€
€
85 9, -
29 9, -
Special
€4
18
,-
8,-
1 €4
De
‘Coventry’ uit de
De
‘Leeds’ is een elegante
laarzencollectie van Petrie
slanke laars met rits aan
is een populaire, veelzijdige
de achterzijde. Dit model
laars in een slank gesneden model. De laars heeft een
De
‘Padova’ is
De luxe kalfslederen
het nieuwste model
laars
‘Significant’
dressuurlaars van Petrie.
heeft prachtige brogue
is gelijk aan die van het
Deze stijlvolle laars is
versiering op de voet.
model ‘Dublin’ van Petrie,
gemaakt van rundleer
Standaard wordt deze
rits aan de achterzijde en
maar heeft een elastische
en full contact leer aan
laars geleverd in het zwart
sierveter aan de voorzijde.
strook naast de rits. De zool
De ‘Aberdeen’ heeft hetzelfde
is standaard zwart, maar je
model, maar is uitgevoerd
kunt ook kiezen voor een
met een elastische strook
contrastzool. Standaard
De buitenkant van de
evenals de contrastzool.
naast de rits. De zool
wordt deze zachte,
laars is verstevigd. Hij is
Bij Petrie kun je deze laars
is standaard zwart, een
rundlederen laars uitgevoerd
verkrijgbaar in zwart en
laten uitvoeren met leuke
contrastzool is optioneel.
in zwart, bruin of cognac,
bruin, in standaard maten
extra’s, zoals strass-stenen
Standaard wordt deze zachte,
maar ook hier geldt: er zijn
uit een eigen maattabel. In
langs de boog.
rundlederen laars uitgevoerd
veel variaties mogelijk.
in zwart, bruin of cognac.
(model op de foto 670,- euro excl. strass)
Andere kleuren kalfs- of
de binnenzijde. Hij heeft
met een zwarte zool.
een rits binnen voor en
Andere kleuren kalfsleer
elastiek langs de bies.
en lakleder zijn optioneel,
dezelfde prijsklasse heeft Petrie nu ook het nieuwe allround model
'Napoli'.
lakleder zijn optioneel. (model op de foto 670,- euro)
Verkoopadressen Bij onderstaande verkoopadressen kun je informatie aanvragen over
• Decathlon (Fouganza): www.decathlon.be
de verkrijgbare maten en kleuren van jouw favoriete mode-item.
• Harry’s Horse: www.harryshorse.com
• Ariat Europe Limited (Ariat):
• Horse Fitform International (Kingsland):
+44 1367/245 504, www.ariat-europe.com • Bieman de Haas (BR, ANKY): +31 487/59 78 80, www.br.nl, www.anky-atc.com
www.horsefitform.be, www.kingsland.no • Hypoplaza (Imperial Riding, HV Polo Sports): www.imperialriding.nl en www.hv-polo.com
• Bucas: www.bucas.com
• Petrie’s Rijlaarzen: +31 575 563 934, www.petrie.nl
• Cavallo (Cavallo): www.cavallo.info
• SK Rider Pro (Mountain Horse, Rider Pro):
• Krämer Paardensport BV (Felix Bühler, Air Crystal): www.kramer.be
+31 341/41 32 02, www.skholland.nl • Aktis (Uvex): www.uvex-sports.de NB: alle in deze special vernoemde prijzen zijn adviesprijzen!
58
CAP april 2015
Column
Louis Konickx FOTO: ????
“Zo eenvoudig is het niet” “Dank je Rob (Ehrens, red.) voor het doorschuiven van deze column. Het feit dat ik de pen van jou krijg doorgeschoven, bracht me op de vraag of er overeenkomsten zijn in onze taken wat de sport betreft. Voor jou speelt voortdurend de vraag welk team je voor een bepaal-
In mijn beleving is dan na een matig L-parcours een M-start niet
de wedstrijd opstelt. Voor mij als parcoursbouwer is dat het zoeken
vanzelfsprekend, terwijl na een goede L-ronde een start over het
naar het parcours dat het beste bij het deelnemersveld en de rubriek
daarop volgende M-parcours een heel goede test is. Regelmatig
past. Dat komt kortweg neer op de vraag: voor wie bouw je eigenlijk
wordt me door mensen gevraagd wat het verschil maakt tussen het
het parcours? Dat ik hierbij het woord ‘eigenlijk’ gebruik geeft al aan
ene en het andere (bijvoorbeeld M-)parcours. Afgezien van de hoogte
dat er een zekere marge is. Het deelnemersveld kan namelijk nogal
en breedte van de hindernissen is het minstens even interessant een
verschillen. Paardensport is een rare sport: internationale kampioe-
parcours te beoordelen vanuit andere aspecten, die de moeilijkheids-
nen en amateurs rijden tegen elkaar in dezelfde rubriek. Een ruiter
graad bepalen. Hoe goed moet de afstemming zijn tussen ruiter en
kan een 1.45m paard in een 1.35m parcours starten. Als we een
paard voor het rijden van de gevraagde afstanden? Hoeveel ongewo-
vergelijking maken met het onderwijs: studenten uit groep 7 maken
ne en moeilijke hindernissen staan er opgesteld? Veel van dit soort
opgaven die voor leerlingen van groep 5 bedoeld zijn. Zo’n hoger
zaken komen neer op concentratie van het paard. Concentratie is
gekwalificeerd paard heeft natuurlijk voordeel in zo’n lagere rubriek.
dan enerzijds gericht op de aanwijzingen van de ruiter en anderzijds
Toch vind ik dit niet zo’n groot probleem; als ruiters een goed gevoel
op de te springen hindernis. Concentratieverlies bij de bloedpaarden
hebben voor de conditie en vorm van hun paard en daar de wed-
van tegenwoordig, gaat bijna altijd gepaard met een toename aan
strijdopbouw op afstemmen, kan ik daar heel goed vrede mee
spanning.
hebben. Spanning Vertekend beeld
Een ongewone en moeilijk aan te rijden eerste hindernis (1) is al een
In het tegenovergestelde geval is dat vervelender. Ruiters die
voorbode voor een moeilijk uitvallend parcours. Scherpe wendingen,
inschrijven voor rubrieken waar ze eigenlijk niet aan toe zijn. Hoezo
kort zicht op de te springen hindernis, afstanden die sterke hulpen
niet aan toe? Is het dan niet zo dat een parcours bepaald wordt door
van de ruiter vragen zijn; het zijn allemaal zaken die spanning geven
de hoogte? Zo eenvoudig is dat niet. Immers naarmate de hindernis-
en de aandacht voor de sprong niet bevorderen. Veel hindernisfouten
sen hoger zijn, worden parcoursen ook moeilijker te rijden en wordt
komen voort uit een toegenomen gespannenheid bij het paard.
er meer rijvaardigheid gevraagd. Een foutloos gereden parcours is
Enkele sprongen gaan nog juist goed, maar uiteindelijk valt de balk.
zeker niet altijd een goed gereden parcours. Fijne springpaarden zijn
Vaak is dat dan op een niet eens zo moeilijke hindernis. Bij grote,
geneigd ruiterfouten op te lossen, ook al is de rijvaardigheid van de
internationale wedstrijden maken we een overzicht op welke
ruiter nog onvoldoende. Deze hulpbereidheid is één van de mooie
hindernissen fouten worden gemaakt. Een nog scherper beeld
dingen van de paardensport, maar vertekent ook de prestatie van de
ontstaat wanneer je vastlegt waar de eerste hindernisfout werd
ruiter in kwestie. Parcoursbouwen betekent dus altijd een inschatting
gemaakt en welke volgfouten hieruit voortkomen. Lag het aan de
maken van het deelnemersveld. Bij de ene wedstrijd starten overwe-
hindernis, de ruiter of misschien het paard? Zo proberen we nu een
gend professionals met weliswaar jonge, maar zeer kwaliteitsvolle
schema te bedenken, waarin je de oorzaak van een afgeworpen balk
paarden. Bij de andere wedstrijd weet je dat er veel ruiters zijn die
kunt aangeven. Was het een niet passende afzet, te weinig of te veel
het niveau maar amper halen. Je kunt dan helpen met een eenvoudi-
impuls of een gebrek aan concentratie dan wel te veel spanning? Het
ge opstelling van de hindernissen, waardoor mindere ruiters het
is niet zo eenvoudig om een goed schema te maken. Want wat is een
gevoel krijgen dat ze al heel wat mans zijn en best wel een klasse
teveel aan spanning? En daarna volgen er nog weer veel meer
hoger kunnen starten. En zo draag je zelf, als parcoursbouwer, ook
onbeantwoorde vragen…….
bij aan scheve verhoudingen. Je geeft deelnemers die dag een fijn gevoel, maar uiteindelijk help je ze niet door de lat spreekwoordelijk
De volgende column wil ik doorschuiven naar Yvonne van Bergen.
te laag te leggen.
Zij is op het vlak van het wedstrijdprogramma en wedstrijdsecretariaat de ruggengraat van vele internationale toernooien, onder meer de
Flexibel starten
olympische spelen in Beijing, CHIO Aken, Indoor Brabant en nog vele
Zelf ben ik een groot voorstander van het systeem van flexibel
andere maken gebruik van haar ‘know how’. Yvonne kent de geheimen
starten. Als parcoursbouwer kun nog meer dan vroeger de bij de
van een succesvol wedstrijdprogramma.”
klasse behorende moeilijkheidsgraad hanteren. Aan de ruiter geeft het meer kansen om in eigen tempo naar een niveau toe te groeien.
LOUIS KONICKX
CAP april 2015
61
Juridisch
TeksT: Solange TaSTenoye • IllustratIe: arjen aué
De berm gebruiken om je
Een goed idee?
Onze paarden grazen in een weide grenzend aan een openbare weg. Er is nog een strook gras tussen onze wei en de openbare weg, maar het is een smalle rijweg en het gebeurt vaak dat auto’s over deze strook gras uitwijken voor een tegenligger. Onze paarden schrikken hiervan. We hebben het plan opgevat om stenen op deze grasstrook te leggen, zodat de auto’s er niet meer overheen kunnen rijden. Is dit een goed idee? 62
CaP april 2015
Om een degelijk antwoord op deze vragen te kunnen formuleren,
De gemeente moet dan met de eigenaar een overeenkomst afslui-
moet er eerst onderzocht worden wat er nu precies bedoeld wordt
ten, waarna er een authentieke akte opgemaakt dient te worden.
met ‘openbare weg’. Of gaat het misschien om een gemeenteweg?
De gemeente kan ook reeds eigenaar van de weg geworden zijn,
En tot waar gaat de ‘openbare weg’? Loopt deze door tot aan uw
door het dertigjarig gebruik ervan. De gemeente kan zelfs tot ontei-
perceel weiland en behoort de bewuste grasstrook tot uw eigendom
gening overgaan. Anderzijds kan de eigenaar een ‘erfdienstbaarheid
of niet?
van publieke doorgang’ geven aan de gemeente en blijft hij zelf
Pas daarna kunnen ook vragen worden beantwoord als: wat als een
verder wel eigenaar van de weg.
Juridisch
paarden af te schermen
automobilist een steen raakt en schade oploopt aan zijn voertuig? Kunnen jullie dan aansprakelijk worden gesteld?
De eigendomsgrens Om een antwoord te kunnen formuleren op deze kwestie, moet
De ‘openbare weg’
nagegaan worden wie nu precies eigenaar is van de bewuste strook
De Belgische wetgeving geeft helaas geen exacte definitie van wat
waar je de stenen zou willen neerleggen. Indien blijkt dat deze
er verstaan wordt onder een ‘openbare weg’. Een weg is ‘openbaar’
strook privé-eigendom is van de aanpalende eigenaar (van jezelf
zodra hij gebruikt wordt door het publiek, ongeacht wie eigenaar
dus), dan is er geen probleem. Je kunt er als eigenaar zoveel stenen
is van de bedding. Dit houdt in dat een weg die openstaat voor het
neerleggen als je wenst, want het is jouw eigendom.
verkeer, die door iedereen gebruikt mag worden en waar op geen
Het is een ander verhaal als blijkt dat de strook behoort tot de
enkele manier wordt aangeduid dat het om een ‘private’ weg gaat,
openbare weg (eventueel ook de gelijkgrondse berm) of van de
dus een ‘openbare weg’ is. In de praktijk gaat het hier om een fei-
gemeente is. Er mag namelijk niets op de openbare weg (ook niet
tenkwestie en bij onenigheid zal het de rechter zijn, die zal moeten
op de gemeentewegen) achtergelaten worden, waardoor schade
beoordelen of het op een openbare weg gaat of niet.
berokkend kan worden aan weggebruikers. Artikel 7.3. van de Belgische wegcode zegt hier duidelijk over: “Het is verboden het verkeer te hinderen of onveilig te maken door
goed om te weten
voorwerpen, zwerfvuil of stoffen op de openbare weg te werpen, te plaatsen, achter te laten of te laten vallen, hetzij door er rook
De ‘gelijkgrondse berm’ (dit is de ruimte die ligt tussen ener-
of stoom te verspreiden, hetzij door er enige belemmering aan te
zijds de rijbaan en anderzijds een sloot, talud of de grens
brengen”.
van een eigendom dat zich op dezelfde hoogte bevindt als de
Hieruit kun je dus concluderen dat indien de bewuste strook tot de
rijbaan) behoort eveneens tot de openbare weg.
openbare weg behoort, je er zeker beter geen stenen plaatst! Doe je dit wel, dan kun je gesanctioneerd worden op basis van bovenstaande artikelen. Ontstaat er bovendien een ongeval (een wagen rijdt tegen de stenen aan), dan kun je inderdaad als eigenaar
Het vermoeden bestaat dat voetpaden, sloten, bermen, pleinen,
van de aanpalende voortuin die de stenen daar heeft aangebracht,
waterafvoeren, beplantingen en dergelijke ook tot de openbare weg
ook aansprakelijk gesteld worden voor de schade die het voertuig
behoren. Wel is het zo, dat dit vermoeden weerlegd kan worden
oploopt.
door de aanpalende eigenaar. De gemeenteweg Als de openbare weg geen gewest- of provincieweg is, en ook geen
goed om te weten
buurtweg, dan heb je meestal te maken met een gemeenteweg.
Bij het nagaan tot wie deze strook tussen de weide en de ‘open-
De gemeente staat in voor het onderhoud van deze wegen en moet
bare weg’ precies behoort, kan een landmeter ervoor zorgen
bovendien zorgen voor de veiligheid van het verkeer op deze we-
dat de juiste grenspalen van uw eigendom geplaatst worden,
gen. Soms is de gemeente echter geen eigenaar van de bedding van
zodat je weet tot waar jouw eigendom strekt. Hij kan eveneens
deze gemeentewegen, omdat de weg in kwestie is aangelegd door
nagaan tot waar precies de openbare weg strijkt.
een particulier. Een dergelijke situatie zorgt af en toe voor problemen, daarom kan de gemeente soms zo’n weg overnemen.
CaP april 2015
63
Ve t e r i n a i r
TEKST & FOTOGRAFIE: ERIK LEUSINK, DIERENKLINIEK WOLVEGA
Dierenkliniek Wolvega
Planning en begeleiding cruciaal bij fokkerij sportpaarden De agenda van jonge dekhengsten en talentvolle merries begint steeds meer te lijken op die van een jong gezin. Hoe houd je alle ballen hoog en combineer je werk en gezin? Voor hengsten en merries: hoe combineer je het verspreiden van je talentvolle genen met een sportcarrière? Dankzij de inzet van diepvriessperma en embryotransplantatie is de combinatie mogelijk geworden, maar het heeft de begeleiding van zowel de hengst als de merrie er niet eenvoudiger op gemaakt. Wat zijn de aandachtspunten waar een fokker rekening mee moet houden en welke kanttekeningen kun je zetten bij het combineren van sport en fokkerij?
Ook al hebben we nog maar weinig winter gehad, de hengstenkeuringen zijn alweer geweest en de eerste veulens zijn geboren. Dit is ook de tijd dat fokkers weer gaan beslissen met welke merries ze dit jaar willen fokken en welke hengsten ze daarbij willen gebruiken. De begeleiding van de fokkerij was vroeger relatief eenvoudig doordat zowel merries als hengsten die voor de fokkerij werden ingezet nauwelijks voor de sport werden gebruikt,…maar dat ligt nu anders. Sportprestaties van zowel de vader als de moeder zijn voor de fokkerij steeds belangrijker geworden. Daarom worden jonge dekhengsten ook volop in de sport ingezet en worden merries ook steeds vaker voor zowel de sport als de fokkerij ingezet. Diepvriessperma: de voor- en nadelen Loopt de dekhengst in de sport, dan kun je diepvriessperma gebruiken. Het is altijd beschikbaar: als een hengst ziek is, op wedstrijd is, als er teveel aanvraag naar vers sperma is, of zelfs als de hengst al overleden is: diepvriessperma op voorraad kan altijd direct gebruikt worden. Maar er kleven ook enkele beperkingen aan. Om goede resultaten te krijgen vraagt het wel een intensievere begeleiding van de merrie, omdat er dicht op de eisprong geïnsemineerd moet worden. Rond de inseminatie met diepvriessperma wordt de merrie twee tot drie keer per dag gecontroleerd op een eisprong. In de praktijk betekent dit dat de merrie meestal enkele dagen op het dekstation of in een paarden-
tussen het bevruchtend
thuis. Bovendien zijn de drachtigheidspercentages van inseminaties
vermogen van diepvriessperma
met diepvriessperma gemiddeld zo’n 10% lager dan bij gebruik van
van verschillende hengsten.
vers sperma. De intensievere begeleiding en stalling op een dekstation
64
Er blijft een groot verschil
kliniek wordt opgenomen en daar geïnsemineerd wordt, en dus niet
CAP april 2015
CAP april 2015
65
Ve t e r i n a i r
mee. Daarnaast kunnen sommige merries slecht van huis zijn en willen niet alle fokkers hun merrie (vaak met een jong veulen) op een dekstation of kliniek stallen, in verband met het risico op ziektes. Dit kunnen redenen zijn om af te zien van het gebruik van diepvriessperma. Toch is het voor de hengstenhouder handig om een voorraad diepvriessperma beschikbaar te hebben van een hengst, al is zijn sperma ook vers beschikbaar. Is de hengst immers op wedstrijd of
Grote inspanningen kunnen de spermakwaliteit van hengsten negatief beïnvloeden
ziek, dan hoeft er geen ‘nee’ verkocht te worden aan de merriehouder, maar dan heeft deze het alternatief van diepvriessperma van de gewenste hengst. Toch gaan topsport en het dekken niet altijd even goed samen: hengsten kunnen minder geconcentreerd zijn in het
ook door grote inspanningen (topsport). In de praktijk is dit met de
werk en met het dekken kunnen ze ook blessures oplopen. Regelma-
microscoop niet altijd goed waarneembaar, maar in dat geval spreken
tig voorkomende blessures zijn: aan de voorbenen, achter knieën en
de drachtigheidsresultaten voor zich. Er zijn dus meer factoren, die
lage rugblessures. Sommige hengsteneigenaren willen hun hengsten
het bevruchtend vermogen bepalen dan alleen de hierboven genoem-
daarom (tijdelijk) niet laten dekken in het wedstrijdseizoen. Daar
de. Hier wordt nog steeds wetenschappelijk onderzoek naar gedaan,
zullen merriehouders begrip voor moeten hebben. Dat is de keerzijde
maar dit heeft nog niet tot praktische resultaten of betere selectiemo-
van de behoefte van fokkers aan sportprestaties van dekhengsten.
gelijkheden geleid. Hoewel het gebruik van diepvriessperma nog steeds toeneemt en er
Verschillen in spermakwaliteit
gemiddeld goede resultaten mee geboekt worden, zijn de verschillen
Als een hengst wordt goedgekeurd bij een stamboek betekent dit
in drachtigheidspercentages tussen hengsten groter dan bij vers sper-
niet alleen dat hij voldoet aan de exterieurmatige, foktechnische
ma. De belangrijkste factoren hierbij zijn de geschiktheid voor het
en gezondheidseisen van het stamboek, maar ook aan de kwaliteit-
invriezen van het sperma van die specifieke hengst, het invriesproto-
seisen voor sperma van het stamboek. Deze eisen verschillen per
col en de inseminatiedosis.
stamboek, en worden altijd vastgesteld voor vers sperma. Er wordt
Voor diepvriessperma geldt nog meer dan voor vers sperma dat het
bij dit spermaonderzoek gekeken naar de hoeveelheid spermacellen
bevruchtend vermogen lastig met de microscoop te analyseren is.
per sprong (volume en concentratie), het normaal gebouwd zijn en de
Sperma van de ene hengst kan er na het invries- en ontdooiproces
normale beweeglijkheid van de spermacellen onder de microscoop in
onder de microscoop veel beter uitzien, dan van een andere hengst
het laboratorium. Daarbij is naast de kwaliteit ook de inseminatiedo-
maar toch veel slechtere drachtigheidsresultaten geven. Dit wordt
sis (aantal spermacellen per inseminatie) van belang
ook beïnvloedt door het invriesprotocol en de gebruikte verdun-
voor het goed drachtig
ner: het ene sperma doet het beter met de ene verdunner en het
kunnen krijgen van de
andere sperma met een andere. Door het invriesstation wordt vóór
merries. Als norm wordt
het vervaardigen van het diepvriessperma wel
een inseminatiedosis van
Zo ziet een embryo van zeven
eerst getest wat voor de betreffende hengst de
tenminste 300 TNB (dat
dagen eruit, wanneer het van
beste verdunner is, maar er blijft toch een groot
wil zeggen 300 miljoen
de donormerrie naar de draag-
normaal gebouwde en
merrie worden overgebracht.
bewegende zaadcellen op het moment van insemineren) gehanteerd. Met dit systeem wordt de fokkers een redelijke garantie geboden, dat een inseminatie tot een goed drachtigheidspercentage van de geïnsemineerde merries zal leiden. Hoewel dit systeem in de praktijk goed werkt, kunnen de resultaten van de dekkingen van hengsten met dezelfde ‘laboratoriumkwaliteit’ en inseminatiedosis sperma toch behoorlijk verschillen. Het is bekend dat de spermakwaliteit van een hengst ook wordt beïnvloedt door factoren als ziekte, leeftijd, erg veel moeten dekken (de populaire hengsten…), maar
Ve t e r i n a i r
of in een kliniek brengt voor de fokker ook extra kosten met zich
Leren paardrijden in een prachtige omgeving en onder deskundige begeleiding? Wij bieden hiervoor een unieke combi van buitenleven en instructie. Aan het eind van de cursus en uw vakantie gaan we gegarandeerd op pad voor een heerlijke buitenrit in onze bossen.Van maandag tot en met vrijdag bent u onze gast en wordt u optimaal begeleid.
Programma • 2x per dag les van gediplomeerde instructeurs • Omgang met paard en verzorging zijn een wezelijk onderdeel! • Een unieke kans om in alle rust vertrouwd te worden met het paard
Select Turnout
Ook voor de gevorderde ruiter de kans om onder leiding van Deurne instructeur Ferry Hiemstra uw rijkwaliteiten eens extra te trainen, voldoende mogelijkheden om een eigen paard mee te nemen. Overnachting op ons gezellige ruitersportcentrum, inclusief ontbijt, lunch en diner. Prijs, afhankelijk van uw specifieke wensen, vanaf € 300,00 voor vijf dagen. Excursie mogelijk naar o.a. de Sterrenwacht/herinneringskamp Westerbork, boomkroonpad of gevangenismuseum Veenhuizen.
Gedurende het seizoen hét adres voor de leukste en meest leerzame ponykampen www.ponykampgasselte.nl
Select Turnin
www.bucas.com
Manege Gasselte Lutkenend 19a • 9462 PN Gasselte Telefoon +31(0)599 - 56 48 81 www.manege-gasselte.nl www.groepsaccommodatiegasselte.nl
Ve t e r i n a i r
verschil tussen het bevruchtend vermogen van diepvriessperma van verschillende hengsten. Dit kan ook bij één en dezelfde hengst tussen perioden erg verschillen. Insiders weten soms precies welke jaren een hengst goed diepvriessperma heeft geproduceerd en welke jaren niet. Als het diepvriessperma is gemaakt, wordt er per dekking bepaald uit hoeveel rietjes van 0,5ml de inseminatiedosis van 300 TNB bestaat; dit is ook bij diepvriessperma de norm die wordt gehanteerd. ET vraagt om intensieve, Betalen per dracht of per rietje
veterinaire begeleiding:
In de praktijk komt een fokker die dekt met hengst, waarvan enkel
er hangt dus een hoger
diepvriessperma beschikbaar is, regelmatig voor de keus te staan:
prijskaartje aan.
koop ik een dekking of koop ik een aantal rietjes diepvriessperma van die hengst. Bij een dekking wordt er bij de inseminatie een volledige dosering van 300 TNB gebruikt. Meestal wordt er wel een maximum
centra die zich met ET bezighouden. Globaal geldt daarbij dat er in
aantal cycli (bijvoorbeeld drie) per dekseizoen gesteld, dat de merrie
zo’n 40-60% van de spoelingen een embryo gevonden wordt en dat
met dat diepvriessperma wordt geïnsemineerd. Daarna wordt er vaak
zo’n 70-80% van de geïmplanteerde embryo’s leidt tot een drachtige
overlegd of doorgaan nog zinvol is of dat er geswitcht wordt naar
draagmoeder (dit zijn in de praktijk gemiddeld 2 tot 4 pogingen
een andere hengst, eventueel met vers sperma. De fokker betaalt dan
per dracht). Dat betekent dat er meer cycli nodig zijn, dan voor een
vaak een bedrag voor het insemineren en een aanvullend bedrag bij
gewone dracht. Het spoelen en implanteren vraagt bovendien een
het drachtig zijn.
intensieve begeleiding en behandeling van zowel de donor als de
Daarnaast is er in de paardenwereld een levendige handel in rietjes
draagmoeder. Aan ET hangt dus een duidelijk hoger prijskaartje, dan
diepvriessperma. De fokker kan een aantal rietjes diepvriessperma
aan een gewone dracht.
van een bepaalde hengst kopen en vervolgens zelf bepalen hoe hij
Bij ET mag het effect van de training van de donormerrie op de ET-re-
het gaat gebruiken. Dat kan aantrekkelijk zijn als het om een mak-
sultaten en andersom: het effect van de ET-procedure op de training,
kelijk drachtig te krijgen merrie gaat of bij een hengst met zeer goed
niet worden onderschat. Zware training en het rijden van wedstrijden
diepvriessperma. Dan wordt de merrie met maar een deel van het
leiden tot een hogere stresshormoonspiegel in het bloed. Dit kan
normale aantal rietjes van een diepvriesdosis geïnsemineerd. Er kun-
een negatieve invloed hebben op de vruchtbaarheid van de merrie.
nen zo met een bepaald aantal rietjes meer veulens gefokt worden;
Dit effect is vooral te merken aan het niet goed cyclisch, (hengstig)
bij succes wordt er dus veel dekgeld bespaard.
worden, op het minder goed ontwikkelen van een mooie eiblaas en
Het is daarbij wel belangrijk dat de merriebegeleiding zeer intensief is
aan de eisprong.
en er zeer dicht op de eisprong wordt geïnsemineerd. De inseminatie
Bij ET wordt de cyclus van de donormerrie veelal gestuurd met
gebeurt met een speciale inseminatiepipet diep in de baarmoeder en
hormonen. Ook worden deze merries tijdens het spoelen gesedeerd
dicht bij de eileider, waarin de bevruchting moet plaatsvinden. Zo
(rustig gemaakt) en wordt de merrie na het spoelen meteen weer
kan er succes worden geboekt met maar een derde of kwart van de
hengstig gespoten. De cyclus wordt dus verkort en de merrie wordt
normale dosis. Hierbij geldt wel dat de resultaten snel minder worden
enkele dagen na de ET-spoeling al weer hengstig. Sommige merries
bij een steeds lagere inseminatiedosis. En het spreekt voor zich dat
hebben van deze procedures helemaal geen last, maar er zijn er ook
de begeleidend dierenarts het liefst een volledige dosis gebruikt om
die ervan in de war raken en waarbij de trainers/ruiters merken dat
optimale kans op dracht te hebben. Maar wil de fokker met weinig
de merrie minder lekker in haar vel zit en presteert minder. Het effect
rietjes insemineren dan is daarvoor begrip, want soms is fokken toch
verschilt sterk per merrie, maar het is goed hier bij de planning van
een beetje gokken…. (en moet je bij geen resultaat ook je verlies
de ET en de trainingen en wedstrijden rekening mee te houden.
sportief kunnen nemen).
Bovendien worden er medicijnen gebruikt bij de begeleiding en het spoelen, waardoor je rekening moet houden met een wachttijd in
Embryotransplantatie
verband met de dopingcontroles.
Bij embryotransplantatie wordt een week na de inseminatie van de
Het is voor een goed resultaat in zowel de sport als de fokkerij dus
donormerrie het embryo door de baarmoedermond uit de baarmoe-
beter een ET-procedure uit te voeren als de training tijdelijk wat
der gespoeld en bij een draagmoeder geïmplanteerd. Deze methode
minder intensief is en de merrie even niet aan wedstrijden hoeft deel
wordt voornamelijk ingezet om van één donormerrie per jaar meer-
te nemen.
dere veulens te krijgen of om een sportcarrière te combineren met
Je kunt concluderen dat het fokken met hengsten en merries, die
het fokken. Er zijn ook in Nederland steeds meer paardenklinieken en
ingezet worden voor de sport meer inspanning en kosten met zich meebrengt en dat de resultaten vaak iets achterblijven, dan wanneer ze alleen voor de fokkerij worden ingezet. De resultaten worden duidelijk beïnvloedt door een goede planning, goede begeleiding van
Merries in de topsport zijn vaak minder goed hengstig
de merrie en de keuze voor de hengst, al dan niet met diepvriessperma. Als het lukt een goed veulen te fokken van een hengst en een merrie die op dat moment goed presteren in de sport, is dat commercieel natuurlijk zeer interessant en worden alle inspanningen meestal ruimschoots beloond.
CAP april 2015
69
.be
✆
011/68.38.99
Lichtenberglaan 1001 3800 Sint-Truiden Fax + 32(0) 11 68 31 65 info@schaffer.be
©BCM
INFO + DEMO = GRATIS
Chlorella Power Verhoogt de weerstand, ondersteunt de stofwisseling
Meer informatie: 0478/41.33.43 • info@ecuriedefresne.be www.ecuriedefresne.be
Prikbord atten, Rubber op rol en m rubber nw. / gebr. antislip trailer, voor vrachtwagen, LER stal etc. HOOFDDEA PAARDEN DRAINAGE STALTEGEL. 68, Tel +31(0)224 57 14 www.bosrubber.nl
www.koetsenbedrijf.be ‘t Hof Ten Veldekens Ieder evenement met BWP-SHIRE HORSES met TRADITIONELE KOETSEN. info@koetsenbedrijf.be Tel +32(0)9 336 77 75 of Mob +32(0)474 87 26 47.
Iets aan te kondigen? Hang het op ons Prikbord en krijg GRATIS een online vermelding! Kijk op: www.capmagazine.eu
Op zoek naar een paardentrailer o.a XX-Trail, koets, paardenstal of weidehekkens???? Alles direct leverbaar! 1 Adres: AUMAN DIRK, Gentsesteenweg 203 9160 Lokeren Tel. 09 349 38 82 www.auman.be
STALRUIMTE TE KORT? Verplaatsbare paardenstallen te koop of te huur (binnenen buitenstallen). CONFLEX www.conflexverhuur.nl Tel. +31(0)413 36 55 61
Op zoek naar een kaptoom? Wij hebben er in diverse prijsklassen. Neem gerust een kijkje op www.equicontactshop.com
EQUIVVOX, intuïtieve coaching met paarden, START nieuwe workshops: GROEI met je Paard! + GROEI met je Hond! O.l.v. Europees spec. gedragsdierengeneeskunde & systemische paardencoach voor optimaal paardengedrag, hondengedrag en mensengedrag. Tel +32(0)475 69 24 08 INFO: www.equivvox.be
ROOSTERMATTEN, stalmatten, terrastegels, enz, GO! HOEFVERZORGING: Hufmed, hoefbalsem, straalmed, straalspray, www.PAC-Horseware.nl Tel +31(0)6 22 40 77 75
Inter view
TEKST: KRIS VAN STEEN • FOTOGRAFIE: DIRK CAREMANS
Vallen & Opstaan
Joke Schauvliege Vlaams Minister van Omgeving, Natuur en Landbouw
Toen Vlaams Minister-President Kris Peeters, ook bevoegd voor landbouw en bijgevolg ook de Vlaamse paardenhouderij, van een paard viel en daarbij zijn been brak, was dat even wereldnieuws in Vlaanderen. Zijn opvolgster op het departement landbouw en partijgenote Joke Schauvliege is niet van plan om zo de media te halen. Als ze in het zadel plaatsneemt, dan is dat op de fiets. Op de flanken van de Mont-Ventoux of tussen de weiden met veulens en grazende merries in haar eigen Evergem.
72
CAP april 2015
Inter view CAP april 2015
73
Inter view
Elke paardenliefhebber die in Vlaanderen Evergem zegt, denkt
leggen, maar het zal zeker te maken hebben met het feit dat ze een
aan de fokkerij en hengstenhouderij van de familie Hamerlinck.
stuk Vlaams erfgoed vertegenwoordigen. En dat ze een belangrijke
U ook?
rol in onze geschiedenis hebben gespeeld. Het zal ongetwijfeld ook
“Ja, Stoeterij Van De Heffinck van Hubert Hamerlinck is bijna mijn
wel met een stukje jeugdsentiment te maken hebben. Ik herinner me
buur. Ik heb het voorrecht om uit een echte ‘paardengemeente’ te
nog hoe onze buren met paard en kar hun stukje landbouwgrond
komen, waarin twee bekende families actief zijn. Enerzijds de familie
bewerkten. Eigenlijk ongelooflijk wat een evolutie paarden op die tijd
De Brabander die actief is in de fokkerij van de trekpaarden en aan
hebben doorgemaakt, van werkinstrument in de landbouw naar sport-
de andere kant, de familie Hamerlinck, waar vooral springpaarden
of recreatiepaard. Dat vind ik boeiend en intrigeert mij.”
worden gefokt. Dat maakt dat ik beide families persoonlijk vrij goed ken en weet wat hen bezighoudt en wat hun bezorgdheden zijn.
Zijn er u nog al dingen opgevallen aan de paardensector?
Paarden, fokkerij en sport leven in mijn gemeente en in mijn streek...
“Dat het een bijzonder brede sector is. Van kleine pony’s tot top jum-
Daarmee is Evergem op dat vlak de perfecte blauwdruk van de rest
pingpaarden. Van Brabantse trekpaarden tot Arabische volbloeden.
van Vlaanderen.”
En je kunt natuurlijk niet naast het feit dat onze fokkerij toppaarden oplevert, die Vlaanderen en België tot ver buiten de landsgrenzen
U bent nu al een aantal maanden minister voor Landbouw en
internationale uitstraling bezorgen. Ik ben ook gefascineerd door de
u heeft ongetwijfeld al een aantal hippische evenementen be-
band tussen (top)ruiters en hun (top)paarden. De band tussen fokkerij
zocht. Is er een discipline, een ras of een evenement waar uw
en ruiters. Tussen fokkerij en wetenschap. Of hoe de wetenschap
hart sneller voor gaat slaan?
bijdraagt aan telkens betere paarden en betere sportprestaties. Wat
“Voor mij zijn dat de trekpaarden! Die hebben wat mij betreft iets
ik dan fascinerend vind, is hoe dat maatschappelijk wordt gedragen.
speciaals. Uitstraling? Een zekere robuustheid? Het is moeilijk uit te
In andere sectoren is het moeilijker om dat draagvlak te vinden. Als we over verbetering van gewassen spreken, is dat een heel ander verhaal. Maar dat is misschien een andere discussie. Wat me misschien nog wel het meest opvalt, is dat paardensport en de paardenhouderij ‘boomt’ in Vlaanderen.” En misschien houdt dat ook gevaren in? “Misschien wel. Ruimte op het platteland is vrij schaars en agrarisch gebied is in principe voorbestemd voor landbouw. We moeten er dus over waken dat er zich geen verdringingseffecten voordoen; zoals in bepaalde gebieden waar landbouw en mensen met paarden met elkaar in conflict zouden kunnen komen. Maar ik vind de combinatie wel mooi. Het juiste evenwicht tussen paardenhouderij en landbouw is één van de zaken die we opgenomen hebben in het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen. Daar werken we bewust van onderuit met de sectoren samen om tot oplossingen te komen.”
CV
Joke Schauvliege (CD&V) is 44 jaar en is in de Vlaamse Regering Bourgois bevoegd voor: Omgeving, Natuur en Landbouw. Sociaal engagement is de familie Schauvliege ingebakken. De overtuiging om ten dienste staan van anderen, dreef dochter Joke via de jeugdbeweging en tal van verenigingen naar de politiek. Aangestoken door die maatschappelijke inzet, wilde ze na haar studies ‘rechten’ zelf verantwoordelijkheid op zich nemen. Het begon met een plaats op de lokale CVP-lijst in Evergem in 1994. Joke werd het jongste gemeenteraadslid. Later ging ze aan het werk op het kabinet van toenmalig minister van Justitie Tony Van Parys, en was ze tien jaar advocaat aan de balie in Gent. Daar bleef het niet bij. In 1999 werd ze verkozen tot parlementslid in de Kamer van Volksvertegenwoordigers.
74
CAP april 2015
Joke werd in 2004 de Oost-Vlaamse lijsttrekker voor de Vlaamse verkiezingen. Ze behaalde de derde beste CD&V-score voor heel Vlaanderen. In het Vlaams Parlement is Joke ondervoorzitter van de CD&V-fractie. Zij volgt vooral de thema’s Ruimtelijke Ordening, Behoorlijk Bestuur en Klantvriendelijkheid, Verenigingsleven en Duurzame Ontwikkeling. Bij de Vlaamse verkiezingen van 7 juni 2009 trok Vlaams volksvertegenwoordiger Joke Schauvliege zeer succesvol de Oost-Vlaamse CD&V-lijst. Ze behaalde 51.810 voorkeurstemmen; de hoogste score in heel Oost-Vlaanderen. Op 13 juli 2009 legde Joke Schauvliege de eed af als Vlaams minister voor Leefmilieu, Natuur en Cultuur. Bij de verkiezingen van 25 mei 2014 trok Vlaams minister voor Leefmilieu, Natuur en Cultuur, Joke Schauvliege de OostVlaamse CD&V-lijst voor het Vlaams parlement en behaalde een uitstekend resultaat met 55.291 voorkeurstemmen. Joke is gehuwd en heeft twee kinderen. Omdat haar gezin heel belangrijk is, besteedt ze haar vrije tijd zo veel als mogelijk aan dochter Kato, zoontje Florian en haar man Peter. Joke is ook fietsliefhebber; zo fietste ze in 2013 de Mont Ventoux op.
Inter view
“Van trekpaarden gaat mijn hart sneller slaan”
Tijdens de vorige Vlaamse legislatuur is er heel wat gebeurd rond paarden in Vlaanderen. Gaat dat onder uw ministerschap ook zo zijn of mogen de paarden terug op stal? “Nee! Het is absoluut mijn bedoeling om de visie en het actieplan dat onder de vorige Vlaamse Regering is ontwikkeld, verder te zetten. We gaan wel een evaluatie maken, eventueel bijsturen in samenspraak met de sector, op basis van ervaringen en echo’s vanuit de sector. Het ruimtelijke aspect wordt een aandachtspunt. De verhouding tussen het Vlaams Paardenloket, de Vlaamse Anders dan in akkerbouw, veeteelt, groetenteelt… is de
Confederatie van het Paard (VCP) en de Belgische Confederatie van
paardensector niet alleen een landbouwactiviteit… maakt dat
het Paard (CP) ook. Maar het is zeker niet de bedoeling dat er minder
het moeilijker?
aandacht komt voor de Vlaamse paardenhouderij. Integendeel!”
“Moeilijker is misschien niet het juiste woord. Boeiend misschien wel. Je hebt enerzijds de pure bedrijven, die zich richten op de fokkerij
Hoe bedoelt u?
van paarden. Dat is heel duidelijk landbouw. Maar er zijn ook de
“Ik weet wat de sector betekent, ook economisch. Op dat vlak mag de
maneges, waar dan een stuk horeca bij komt kijken. En er zijn de
paardensector zeker gerust zijn. Het is niet omdat ik zelf niet af en
mensen, die vanuit de stad op het platteland komen wonen; een oud
toe op een paard zit - ik heb er overigens wel al van gedroomd - dat
boerderijtje met wat grond kopen en de aanpalende weides vol met
de paarden mij niet nauw aan het hart liggen. Misschien heb ik wel
paarden zetten. Het is daar dat conflicten of verdringingseffecten
het voordeel dat ik de paardensector vanuit een breder perspectief
kunnen ontstaan. Anderzijds kan dat ook een troef zijn voor het
kan bekijken. Als je de sector als ruiter bekijkt, bestaat het gevaar
platteland. Het is maar hoe je het bekijkt en hoe je er mee omgaat.
dat je alleen maar op het aspect ‘sport’ focust. Noem me op dat vlak
Streven naar harmonie en evenwicht in overleg en met expertise
‘onbevangen’, maar ook ‘betrokken’.”
vanuit de sector, lijkt mij dan een belangrijke uitdaging.” ‘Paardenbeleid’ is in Vlaanderen geen verloren woord? “Als je ziet wat er in Vlaanderen met paarden gerealiseerd wordt… De prestaties van onze ruiters en paarden bekijkt. Als je ziet hoe sterk de fokkerij staat, hoeveel mensen met paarden bezig zijn. Hoe
“Wat ik fascinerend vind, is hoe de paardensector maatschappelijk wordt gedragen; in andere sectoren is het moeilijker om dat draagvlak te vinden”
er internationaal naar onze paarden wordt gekeken. Dan is ‘paardenbeleid’ absoluut nodig. Ook als je het vanuit het standpunt van dierenwelzijn bekijkt. Als je ziet wat het Vlaams Paardenloket op dat vlak doet, de informatie en de communicatie die ze op dat vlak geven, dan vind ik dat er goed werk wordt geleverd. Ik ben dan wel niet bevoegd voor ‘dierenwelzijn’, maar ik wil dat wel opvolgen.” Dierenwelzijn zit bij een collega van u. Sport, Recreatie en Toerisme ook… Is er ook overleg met de collega-ministers en kabinetten? “Er is zeker overleg met de collega’s. Vanuit mijn bevoegdheid van ‘Plattelandsbeleid’ zet ik heel sterk in op de toegankelijkheid van het platteland.
CAP april 2015
75
U gunt uw paard toch ! ook het allerbeste? Aanleg & renovatie Manegebodems (ook ‘eb en vloed’) Zorgdrager Manegebodems T +31 (0) 653 48 26 50 • E info@zorgdrager.nl
www.zorgdragermanegebodems.nl
www.select-stallenbouw.nl - info@select-stallenbouw.nl
A new name in the equestrian world, Cofibres® for the best quality competition and arena surface Ceo : Versmissen Conny Sales : Kenis Michiel 0032 494 89 06 87
Cojarec bvba Oudenaardestraat 84 8570 Vichte BE 0849 816 208 0032 498 54 17 54
-
Rechtstreeks van fabrikant eenvoudige zelfmontage dubbele afstelbare deuren buitenstallen (elke grootte) binnenkant stallen met betonplex - prijsgunstige aanbieding, geen aanbetaling - stalluifel tot 250cm. - vraag naar onze gratis folder
Select Stallenbouw
Edisonstraat 22B - 6604 BV Wijchen Tel. 024-6455655 Fax. 024-6455654 info@select-stallenbouw.nl
Adverteren in de volgende CAP editie mei? Dat kan tot 2 april bij Luc Van Isterdael Tel.: +32 (0)474 48 41 27
www.bedafstallenbouw.nl
Inter view
“Noem me ‘onbevangen’, maar ook ‘betrokken’; paarden liggen mij nauw aan het hart”
Er is dus overleg als we bijvoorbeeld een wandelweg aanleggen: dan proberen we te kijken of die bijvoorbeeld ook voor paarden of mountainbikers toegankelijk is. Dat mensen die paardensport, fietsen of wandelen als hobby hebben, zich ook goed voelen in onze natuur of op ons platteland vind ik belangrijk. Het is een ‘werkpunt’. Als het puur over paardensport-gerelateerde onderwerpen gaat, is er overleg met collega Philippe Muyters, die als Vlaams minister bevoegd is voor ‘sport’. Als het over ruitertoerisme gaat, dan is er overleg met collega Ben Weytsm, die in de Vlaamse regering over ‘toerisme’ gaat.” Dat is op Vlaams niveau. De paardensector is een vrij internationale sector. Is er ook overleg op Europees niveau bijvoorbeeld? “Zeker, en we volgen dat ook zeer goed op. Al moet ik zeggen dat er op dat vlak de laatste maanden een paar gerelateerde topics minder prominent op de agenda stonden. Er is de Rusland-crisis, de falende markten, … maar uiteraard is er ook over de paarden overleg op Europees vlak. Omdat je dan op een gelijk speelveld zit, in een Europees kader. We leven niet op een eilandje hier in Vlaanderen, waar we zelf alles kunnen regelen op het vlak van paardenhouderij. Ik vind het belangrijk dat je dat in een groter geheel kunt bekijken. Op dit moment dienen er zich niet meteen zaken aan. Maar als dat wel het geval is, zal het altijd mijn stijl zijn om goed te overleggen met de sector; met de mensen VCP en het Vlaams Paardenloket. Er is genoeg expertise in Vlaanderen.” Expertise is er. Toppaarden zijn er ook. Hoe belangrijk zijn die voor de uitstraling van onze regio? “Onze paarden zijn een belangrijk exportproduct en we hebben in het verleden al een aantal samenwerkingsverbanden opgezet om onze paarden te ‘vermarkten’ en om ze als uithangbord te gebruiken. Onze toppaarden geven uitstraling aan onze regio en dat moeten we gebruiken. Het is indrukwekkend wat we in Vlaanderen op fokkerijvlak al hebben bereikt dankzij de inzet van onze Vlaamse fokkers.” En weten de Vlaamse ruiters, menners, fokkers, liefhebbers, … al wie hun minister is? “Misschien dat daar nu wel verandering in komt... We zijn eigenlijk nog maar net gestart, maar er zijn al verschillende gesprekken geweest op het kabinet met mensen uit de sector. Het zal er nu voor ons op aan komen om daar ook gepast over te communiceren, zodat de paardenmensen weten dat de Vlaamse regering werk maakt van een Vlaams paardenbeleid.”
CAP april 2015
77
CAP magazine is al 12 jaar het glossy, onafhankelijk maandblad voor paardenliefhebbers. Respect voor het paard staat in CAP op de eerste plaats. Met hoogstaande artikelen, betrouwbare en informatieve berichtgeving en eersteklas fotografie brengen wij het leven met paarden in beeld. Wij zoeken redacteuren die ons willen helpen CAP verder uit te bouwen. Jullie zijn in staat CAP in woord en beeld thuis te brengen bij de lezer.
We zoeken een:
Hoofdredacteur + Eindredacteur
Functieomschrijving: • Hoofdredacteur Van idee naar tekst. Van verzamelde feiten naar artikel.
Gezocht profiel voor beide functies: - Een gedreven redacteur met brede interesse op het
De hoofdtaak van de hoofdredacteur is het ordenen
gebied van paarden.
en structureren van informatie en je ontwikkelt lange
- Iemand met een goede taalbeheersing en een vlotte pen.
termijnplannen. Je ziet allerlei soorten mensen en
- Ervaring in het journalistiek werkveld.
komt op veel bijzondere en mooie plaatsen. Naast dat
- Je bent organisatorisch en ondernemend.
je voor reportages op pad gaat en artikelen schrijft,
- Je bent op de hoogte van het reilen en zeilen in de
stuur je ook freelancers aan. Je zet opdrachten uit
Belgische en Nederlandse paardensport.
en doet de redactie van de door hen aangeleverde
- Je bent creatief en zorgt voor nieuwe verfrissende ideeën.
artikelen. Je zorgt er voor dat het eindresultaat
- Kennis van Frans en Engels is een pluspunt.
aansluit bij de behoeften van de CAP-lezer.
Je neemt het voortouw in het doorontwikkelen van de
Praktische informatie voor beide functies:
bladformule, beoordeelt de vormgeving en fotografie.
- Aantal uren per week in overleg.
Zelf lever je ook redactionele bijdrage.
- Aanvang: zo snel mogelijk.
- Je werkt van thuis uit.
• Eindredacteur
- In bezit van een auto + rijbewijs B.
Samen met de hoofdredacteur en freelancers zet
je opdrachten uit. Je controleert alle bijdragen
Interesse?
inhoudelijk. Als zodanig stuur je de freelancers aan.
Stuur je cv met motivatie naar info@capmagazine.eu
Als eindredacteur verbeter je taal- en spelfouten, ga
tav Sarah Barthel. Voor meer informatie contacteer
je na of de gegeven informatie juist en volledig is en
Sarah Barthel (bureauredactie) +32(0)51-628 628
of alle geldende juridische en ethische regels in acht
of Rob Mekelenkamp (uitgever) +31(0)6-20 360 676.
zijn genomen. Tijdens redactievergaderingen bepaal je samen met de rest van het team de invulling van het blad.
Hét glossy magazine voor de paardenliefhebber
W www.capmagazine.eu • E info@capmagazine.eu • T +32(0)51 628 628
Neem nu een
Abonnement 15
5
numm CAP voers € 17,50or (ip v € 29,7 5)
10
numm CAP voers € 52,5 or 0 (ip v € 89,2 5)
numm CAP voers o € 35,- r (ip v € 59,5 0)
HorsespiritRescue 10% van je abonneegeld komt ten goede aan het paardenasiel Horsespirit-Rescue, dat zich al meer dan achttien jaar ontfermt over verwaarloosde paarden en pony's!
Hoe reageren? Surf naar www.capmagazine.eu en ga naar abonnement of bel met de abonnementenservice: • Vanuit België:
+32 (0)51 628 628
• Vanuit Nederland: +31 (0)6 51 57 30 18 (enkel tussen 8.30u - 12.30u) *In de winkel kost 1 nummer van CAP 5,95 euro. Actie is enkel geldig voor nieuwe abonnees in België en Nederland.
Abo actie_adv 97x280mm staand.indd 1
11-03-15 14:42
Colofon
Volgende maand
s m de bo en n ge in in he om or vo ht ac nd aa ra xt E Nummer 128 mei 2015
Horsemanship & wetenschap Vriendschap en leiderschap Weet jij hoe een typisch paardengezinnetje eruit ziet? Hoe er onderling in de groep onderling wordt gecommuniceerd? En wat het verschil is tussen leiderschap en vriendschap? Volgende maand trakteren we jullie op het tweede deel uit deze nieuwe wetenschappelijke serie, waarbij er antwoord en inzicht gegeven wordt in al deze en andere vragen. Zo leer je het ‘dier’ paard beter kennen en zul je zijn gedrag beter leren begrijpen. Wedden dat je aan het einde van onze reeks denkt als een paard!
De nachtmerries van een dressuurjurylid …en de hindernissen naar het perfecte protocol Is jureren nu écht zó moeilijk? “Neen, dat is het niet, maar het is wel afhankelijk van verschillende factoren. Jureren is een combinatie van kennis, buikgevoel en inzicht. Verder moet de persoon in kwestie een écht paardenmens zijn, persoonlijkheid hebben en communicatief zijn.” Aan het woord is dressuurjurylid en ondervoorzitter van de dressuurcommissie van de KBRSF, Dominique
FOTO: DIRK CAREMANS
Rimanque. Stel dat… Je moet niezen en hebt daardoor een onderdeel gemist?
80
CAP april 2015
Als je door onoplettendheid een onderdeel in de proef gemist hebt dan beoordeel je dat onderdeel altijd in het voordeel van de ruiter, wat dus minstens een 6 betekent. Lig je daarmee helemaal naast de scores van je mede-juryleden, dan is dat jammer. Het beste wat je kan doen is jouw fout durven toegeven. Volgende maand nog een rij netelige situaties waarin je (liever niet) terecht kunt komen als dressuurjurylid….
Rasecht
De Quarter Horse Een wereldmacht die zijn geschiedenis deelt met een paard. Het is het mooie verhaal van
Administratie Cap Magazine België Sarah Barthel Tel.: +32 51 628 628 E-mail: info@capmagazine.eu Website: www.capmagazine.eu
de Verenigde Staten en zijn nationale trots: de Quarter Horse. De Quarter Horse heeft één van de grootste, zo niet het grootste stamboek ter wereld. Officieel bestaat het ras sinds 1940, maar zijn geschiedenis reikt al veel verder, tot aan de ontdekking van de Nieuwe Wereld eind vijftiende eeuw. Het is de tijd van Columbus en Cortès, ontdekkingsreizigers die een nieuw continent ontdekken en verkennen, Amerika... Met een Quarter ben je echt FOTO: JULIE LANDRIEU
niet enkel gebonden aan de westernsport. Het is een erg veelzijdig ras en voor van alles inzetbaar:
Administratie Cap Magazine Nederland Marga Bousema Antwoordnummer 154, 7240 WB Lochem, Nederland Tel.: +31 (0)6 515 73018 (enkel tussen 08.30 en 12.30 uur) E-mail: info@capmagazine.eu Website: www.capmagazine.eu Hoofdredactie en bladmanagement: Dorien van Dijk
als fijn recreatiepaard, om klassiek mee te rijden en er zijn zelfs Quarters gesignaleerd bij de politie. De hoogste tijd dus voor een portret van
Aan dit nummer werkten mee: Arjen Aué, Björn Van Bunder, Henri Debecker, Julie Landrieu, Jo De Roo, Dierenkliniek De Bosdreef, Solange Tastenoye, 2 Lazy 7 Ranch, Bart Wuyts, Kris Van Steen, Magali Van der Heyden, Annemarie van der Toorn, Albertine Nannings, Marjan Tulp
dit veelzijdige ras! Fotografi e: Dirk Caremans, Horses in Media, Julie Landrieu, Jolanda Senne, Christiane Slawik Vormgeving: Media Primair Uitgeverij BV, Barneveld
Tips uit de praktijk
Beleef 10x langer plezier aan je piste Daar ligt ie dan. Na veel zwoegen en zweten: de ‘ideale’ rijbodem. Wanneer je helemaal tevreden bent met jouw piste, ben je andere ruiters en amazones al een flinke stap vooruit. Nu het meer uitdagende stuk: hoe blijf je content met die dure zandbak? Een sproei-installatie of eb- en vloedsysteem om het vochtgehalte op peil te houden? En natuurlijk elke dag even de piste slepen, waarmee? En niet vergeten, na het rijden de mest uit de bak halen. Het lijkt allemaal zo makkelijk… De één zie je rondjes een sleep met autobanden erachter, een volgende heeft een meer professionele sleper om de piste het nu vooral om ‘glad
elke dag te gebeuren?
Prijs losse verkoop België en Nederland €5,95 Abonnement België: €51,30 (10 nummers) Abonnement Nederland: €51,30 (10 nummers)
FOTO: SHUT TERSTOCK.COM
maken’ of moet de bodem
precies gaan en dient dit
Abonnementenadministratie: Tel. vanuit België: +32 51 628 628 Tel. vanuit Nederland: +31 (0)6 515 73018 (enkel tussen 08.30 en 12.30 uur) E-mail: info@capmagazine.eu
“Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op enige andere wijze, zonder voorafgaand schriftelijk akkoord van de uitgever.”
mee te verzorgen. Gaat
Hoe diep moet je dan
Publiciteit België: Verantwoordelijke: Luc Van Isterdael Tel. +32 474 48 41 27 E-mail: luc@capmagazine.eu Verdeling België: AMP
Gedelegeerd bestuurder en uitgever: Rob Mekelenkamp DVD Publishing BVBA Stokthoekstraat 10 A 9140 Temse
rijden door de piste met
ook ‘los’ gemaakt worden?
Druk: Veldhuis Media, Raalte
CAP april 2015
81
Column
The Wild Bunch TEKST: WENDY BLEEKEMOLEN • FOTO'S: TANJA MEYNEN
Aquatraining Water heeft een bepaalde aantrekkingskracht op
Jij bent mijn uitdaging Trainen is leuk, zeker wanneer je creatief bent. Buiten trainen is
mij! In de zomer ga ik super graag zwemmen
zoveel leuker voor paarden en mensen! Twee keer per week gaan we. In het begin mocht Jinx nog thuis blijven. De eerste keer dat
met de paarden, maar ook wanneer ik tijdens een
ik aankwam op de parkeerplaats bij het meer, zag ik een mevrouw die vol verbazing vroeg: “Nou zeg, ben jij gewoon alleen weg met
buitenrit door een ven kan rijden, word ik altijd
zo’n grote auto en trailer?” Nog meer verbazing volgde, toen er drie paarden uit de trailer kwamen. “Nou zeg, je hebt ook gewoon drie
helemaal blij. Geeft dat een extra spannende
paarden mee! Ik heb al moeite met één.” Toen ik zei dat het voor mij een leuke uitdaging is, antwoordde ze: “Weet je, jij bent mijn
factor? Ik voel mij inderdaad op dat moment weer
uitdaging!” Leuk toch, genieten met je paarden en ook nog andere mensen blij
kind! Het gespetter, de waterdruppels die om je oren vliegen, natte schoenen, natte broek… Aangezien Paige met een fysiek probleem zat en ik haar door middel van dry needling ontdaan had van veel spieren, bleef er een zwakke Paige over. Het leek mij snel, effectief en makkelijk om met haar naar het zwembad te gaan om haar spieren in korte tijd weer te laten aansterken. Nu heb ik al dikwijls gelezen dat wanneer paarden zwemmen, ze hun hoofd naar boven doen en hun rug hol trekken; in mijn ogen niet ideaal dus. Aangezien een bezoek aan zo’n zwembad op de lange termijn ook wel kostbare expeditie gaat worden, besloot ik om verder te kijken. Aquatraining op een band, waarbij de paarden door het water lopen, blijkt veel effectiever! Hierbij tillen de paarden namelijk de benen hoger op, omdat ze het liefst over het water willen stappen. Verder strekken ze vaak de hals uit om naar het water te kijken en maken ze hun rug bol. Ideaal dus! Outdoor aquatraining En nog beter: dit kun je ook - gratis - buiten doen! Gewoon een ven/meer/plas opzoeken en het water induiken. Ik vond een ideaal meer, waar je met paarden mag komen en waar het water heel helder is. Je kunt hierdoor goed inschatten hoe diep je wilt gaan. Ik besloot ineens om heel de Wild Bunch mee te nemen en baantjes te gaan trekken. Aan het ven is elke dag anders. Er zijn zalige, warme dagen waarbij ik mij aan een zwembad waan en geniet van de zon. Er zijn winderige dagen, waarbij ik mij aan de zee waan, met golven waar we doorheen moeten ploeteren. En dagen met regen, waarbij we als echte doorzetters door weer en wind gaan… Helemaal hilarisch als de paarden met hun benen fel in het water slaan. Zalig!
82
CAP april 2015
maken, daar doe ik het graag voor!
Hippisch complex ‘Zilveren Spoor’ op ca 12,6 ha te MOORSELE (West-Vlaanderen) Dit welbekend hippisch complex bestaat uit een hoofdgebouw dat een grote wedstrijdpiste (75m x 32m) bevat naast een inrijpiste (20m x 40m), 6 stalcompartimenten met 72 luxueuze boxen, cafetaria/restaurant, jurytoren, studio’s,… Verder zijn er drie buitenpistes aanwezig (100m x 68m, 60m x 40m, en 35m x 50m). In een aparte loods bevinden zich een 100-tal wedstrijdstallen. Een ruim woonhuis vervolledigt het geheel.
Prachtige eigendom op ca. 9 ha te KORTESSEM (Limburg) Deze eigendom is gelegen op een mooie landelijke locatie. Het geheel bestaat uit een luxueus landhuis, conciërgewoning, 12 paardenstallen, professionele buitenpiste (50m x70m), overdekte stapmolen, verschillende bijgebouwen en aanpalende weilanden.
Meer dan 30 maneges en stoeterijen in discrete portefeuille! Voor meer informatie gelieve contact op te nemen met ons kantoor.
Luxueus en volledig gemeubeld herenhuis op 6.273 m2 te MIDDELKERKE (West-Vlaanderen)
Manege De Volmolen op ca. 3 ha te OPOETEREN (Limburg)
Volledig verbouwde historische woning met o.m. 5 slaapkamers,
Dit complex bestaat uit een inpandige woning, conciërgewoning,
twee koetshuizen, sfeervolle tuin en weide.
binnenpiste (20m x 40m), 29 stallen, parking en weiden.
adres Grote Markt 67/3 • Turnhout t +32 14 41 61 00 gsm +32 474 400 100 f +32 14 42 08 82 Bijkantoor Verrebroek (Beveren-Waas) gsm +32 495 91 50 20 e-mail info@immofluisteraar.be website www.immofluisteraar.be BIV 502.406