CAP Magazine 157 2018 by Media Primair

CAP

NR 157 APRIL 2018 PRIJS € 6,95

Het Vlaamse magazine voor de paardenliefhebber

• Focus op karakter: Wantrouwige watertype

Win!

ANKY® zadelpad Stones t.w.v. € 69,95

• Te paard garnalen vissen Bonken van de zee

• Veterinair: Peesproblemen

Plus

WAARDIG PENSIOEN• KRAMPERIG ACHTERBEEN • RECREËREN OP DE VELUWE • GELUK & HOEFIJZERS • PARADEPAARD NICO B.V. • EN NOG VEEL MEER...

Afgiftekantoor Antwerpen X - P509569

Slagvast Onderhoudsvrij 10 jaar garantie Natuurlijke textuur Systematisch getest

STALPLANKEN DÃ© ORIGINELE onderhoudsvriendelijke stalplank uit hoogwaardige, gerecycleerde KUNSTSTOF www.govaplast.com

COLOFON Administratie Cap Magazine: Daphne Fredriksen Tel.: +32 (0)51 28 0550 E-mail: abonnementen@capmagazine.eu Website: www.capmagazine.eu

Hoofdredactie en bladmanagement: Karin de Haan

Aan dit nummer werkten mee: Claartje van Andel, Danielle Berloth, Henry Debecker, Carlijn de Boer, Yvonne Buis-Franken, Christine Dijk, Cindy Handschoewerker, Chris de Heer, Isabel Hossey, Lotty van Hulst, Irene Mellema, Katrien van Miert, Marjolijn Munnich, Carmen Nagtegaal, Kim Schoukens, Caio Schuurmans, Sabine Timman, Janine

Fotografie: Digishots, Isabel Hossey, Katrien van Miert, Sabine Timman, Remco Veurink

Vormgeving: Media Primair Uitgeverij BV Anthonie Fokkerstraat 2

FOTO: D. VHOVE

Verschure

In Oostduinkerke trekken anno 2018 nog steeds een zestiental garnaalvissers te paard naar de zilte zee. Lees verder over deze 'zeebonken' op pagina 64.

3772 MR Barneveld

Druk: Veldhuis Media BV, Raalte

Publiciteit: Luc Van Isterdael Tel.: +32 (0)474 48 41 27 E-mail: luc@capmagazine.eu

Verdeling België: AMP Verdeling Nederland: Aldipress

Abonnementenadministratie: +32 (0)51 28 0550 E-mail: abonnementen@capmagazine.eu www.paardenmagazines.nl

Prijs losse verkoop: € 6,95

Abonnementsprijs: € 64,00 (10 nummers) € 35,00 (5 nummers)

Gedelegeerd bestuurder en uitgever: Rob Mekelenkamp DVD Publishing BVBA Stokthoekstraat 10 A, 9140 Temse

Reikhalzend 2.0 Vol enthousiasme titelde ik mijn vorige column: reikhalzend. Een column over uitkijken naar de lente, eerste grassprietjes en groene weides. Wist ik veel dat er een polaire vortex zat aan te komen! Begin maart bibbert Vlaanderen onder het vriesweer. Het Colosseum in Rome wordt bedekt met een fijn laagje sneeuw. Italië is in extase. Verder geen groen gras te bespeuren, maar bruine bevroren grond. Reikhalzend krijgt een dikke sjaal om en een gebreide muts op. Warm ingeduffeld, blijft de verwachting wel levend. Reikhalzend 2.0, zo je wilt. Gelukkig helpt de nieuwste CAP een handje. Deze is namelijk al helemaal in de ban van de lente, bijhorende modekleurtjes en buitenritten op de Veluwe. Naast aandacht voor de looks moet er natuurlijk ook nog gereden en getraind worden. En ook daaraan is in deze CAP, zoals gewoonte, geen gebrek. Dressuuramazone Marlies van Baalen gaat in gesprek met Henk en Lisa Nooren, geboren en getogen in de springsport. Sporters onder elkaar, dat geeft leuke resultaten. Imposant zijn de Brabantse trekpaarden van garnaalvisser Dominique Vandendriessche. Een stukje werelderfgoed op vier benen, zomaar gratis en voor niets aan de Belgische kust! Naast succesverhalen heeft CAP ook aandacht voor de minder fijne kantjes van een paardenleven. In onze reeks veterinaire artikels besteden we aandacht aan mondkloven en peesblessures. Doctoraatsassistente, Joke Rijckaert, belicht ook nog een nieuw verontrustend fenomeen: Australische Hanetred. Boosdoener is het anders zo onschuldige biggenkruid. In periodes van extreme droogte wordt dit een bijzonder gevaarlijk plantje. Ik kijk naar buiten: droog is het wel. Gelukkig staan de paarden ten gevolge van het vriesweer binnen en is de lente nog lang niet in zicht. Heeft die vortex, dan toch nog nut gehad...

“Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op enige andere wijze,

Isabel Hossey, Redacteur Belgisch nieuws

zonder voorafgaand schriftelijk akkoord van de uitgever.”

CAP Nr. 157

CAPInhoud

54 4

CAP Nr. 157

Nieuws 06 CAP Actueel Opvallend nieuws uit de Vlaamse paardenwereld 26 CAP Mode De laatste trends & mode voor het komende seizoen 46 CAP Kort Nieuws over producten voor ruiter en paard

Interview

14 Bonken van de zee Garnaalvisser Dominique Vandendriessche aan het woord 64 Paradepaard Nico B.V. Friesche vriend van menner Jans Frederik 73 Beste leerervaring van Bianca Schoenmakers Buiten de kaders om denken

Praktijk 18 Kunst- en vlechtwerk Maak je paard mooi voor wedstrijd of keuring 36 Waardig paardenpensioen Over verwachtingen en grenzen 42 Voer verstandig, voorkom een maagzweer Alle do’s en dont’s op een rij 74 Leven van een groom in de USA Lifestyle met een hoofdletter L

Veterinair

64 CAPContact Abonnement Wil je een abonnement afsluiten op CAP?

Bel voor de voordeligste aanbieding naar +32 (0)51 280 550 of kijk op www.paardenmagazines.nl.

50 Hanetred van een plantje? ‘Overgewaaid’ uit Australië 60 Peesblessure Voorkomen beter dan genezen 70 Mondkloven Lastig, vervelend én gevoelig

Instructie 20 Het ene karakter is het andere niet (1) Nieuwe instructieserie van Cindy Handschoewerker 44 Ruitervoorkeuren (2) Voorkeur voor kleine lichaamsspieren

Beleving

of wijzigingen? Neem contact op met de klantenservice via +32 (0)51 280 550 of mail naar abonnementen@capmagazine.eu

54 Human & Horse resort Eindeloos rijden op de Nederlandse Veluwe 58 Het Gelders Paard Vrolijke viervoeter met werkersinstelling 66 Schenk een hoefijzer Gelukkige gewoonte van een engelse graafschap

Adverteren, vragen, ideeën of opmerkingen? Neem contact

Rubrieken

Klantenservice Vragen over opzeggingen, bezorgen, betaling,

op met de redactie: +32 (0)51 280 550 of info@capmagazine.eu

79 Prijspuzzel 81 Column Doordraver 82 Volgende maand

CAP Nr. 157

Balans Hoewel voor sommige ruiters onder ons het al een hele opgave is om enigszins lenig en gracieus op het paard te stappen. En een krukje de uitkomst moet bieden, om het verhaal comfortabel te houden. Is er ook een tak van sport, waarbij geturnd wordt op het paard. Bijzondere poses worden op een galopperend paard aan de longeerlijn volledig in balans getoond. Op de foto zien we de Duitse voltigeur Jannis Drewell in actie tijdens de FEI Wereldbeker wedstrijd in Offenburg.

CAP Nr. 157

FOTO: CAP CREDIT

CAPUitgelicht

CAP Nr. 157

Mountain Horse

ÂŽ

Spring/Summer Magazine 2018

is wearing Mountain Horse: Air Anorak Chantelle Breeches EstĂŠlle Dressage Boots

Shop online: www.mountainhorse.se www.facebook.com/mountainhorsesweden | Phone: +46 300 566 200 | e-mail: info@mountainhorse.se

photo: Krister Appelfeldt

Fredrika M

CAPActueel

Brief van de maand Vraag: Mijn paard is vaak onrustig op vreemd terrein. Als ik hem wil opzadelen begint dat al. En hij durft niet zo goed te passeren tussen kleine gangetjes. Als ik inspring op een jumping kijkt hij ook naar alles en dit is zeer ongemakkelijk rijden. Wat kan ik eraan doen om hem rustig te houden. En hoe zorg ik ervoor dat hij minder kijkerig wordt. Hoe train ik mijn paard zo dat hij thuis hetzelfde wordt als ergens anders op vreemd terrein?

Antwoord:

FOTO: DIGISHOTS

Febe Everaert - Kruishoutem

‘Veel paarden ervaren spanning op vreemd terrein. Het is belangrijk dat je niet in problemen denkt. Rijd voorwaarts, niet terug. Na even te hebben gestapt, ga je meteen galopperen, in een deel van de bak waar hij zich comfortabel voelt. Vaak is dat midden in de rijbaan. Galop is de gang met de meest natuurlijke impuls; je paard zal zich daarin het snelst op zijn gemak voelen. Nodig je paard uit om je hand op te zoeken; rijd hem diep en rond, met een lange hals en schakel door de galopsprong te verkorten en verlengen. Voel je dat je paard ontspant? Ga dan over in draf; blijf hem bezighouden, met voltes, schouder-voor. Zodra je paard (weer) spanning opbouwt, ga je weer over in galop op het gedeelte waar hij zich ‘veilig’ voelt. Het voordeel van de galop is dat je paard in een fijne energieflow zit. Die neem je mee naar de draf en stap. Als je paard lekker voorwaarts is en correct reageert op je hulpen, kun je via de ontspanning naar de moeilijke plek gaan door steeds grotere cirkels te maken. Als je op deze manier op een wedstrijd rijdt, dan zul je ervaren dat je paard ook dan steeds sneller ontspant. Veel ruiters zoeken de enge plek juist wel op. Ze proberen hun paard te laten kijken, belonen hem... Dat helpt meestal niet; het paard blijft gluren. Beter is te vermijden dat hij fris wordt en gaat bokken.' Thuis oefenen 'Je kan thuis oefenen door langs de omheining een voorwerp (dat je paard niet kent) te zetten of leggen en zo een gangetje te maken van pakweg zes meter. Je maakt de doorgang steeds smaller. Zelf kijk je nooit mee naar waar het paard bang voor is. Alle handelingen die je maakt doe je in slow motion-modus, zodat het paard daar ook rustiger door wordt. Onderschat nooit de emotionele intelligentie en intuïtie van een paard, je lichaamstaal en psychische instelling herkennen meteen!' Op de juiste manier vasthouden 'Het is het handigst om een onrustig paard op de vrachtwagen op te zadelen. Doe eerst het hoofdstel in. Laat een andere persoon recht voor je paard gaan staan, met een teugel in elke hand. Hij kan dan direct het paard links of rechts corrigeren, terwijl jij het zadel erop legt.' Jan Symons, trainer

Heb jij ook een vraag? Mail hem samen met je contactgegevens naar info@capmagazine.eu en wij leggen je vraag voor aan een deskundige. Komt jouw vraag in CAP? Dan win je deze schitterende Olympia Rijbroek van Ariat, die niet alleen een hoog draagcomfort kent, maar er ook nog eens heel mooi uit ziet.

T.w.v. € 169,90 CAP Nr. 157

2 tot 8 april 3 tot 8 april 3 tot 8 april 4 tot 7 april 4 tot 8 april 5 tot 8 april 5 tot 8 april 5 tot 8 april 10 - 11 april 10 - 15 april 12 - 15 april 12 - 15 april 12 - 15 april 13 - 15 april 13 - 15 april 19 - 22 april 20 - 22 april 26 april

Uitgelicht

CSI Arrezzo CSI Cagnes-sur-Mer CDI Nieuw & St Joosland CSI Miami CIC Tryon CSI Lanaken CSI Moorsele CSIO Opglabbeek CRI Cremona Wereldbekerfinale in Parijs CSI (jeugd) Bonheiden CSI Kronenberg CSI Lanaken CDI (jeugd) Sint-Truiden CIC Oud Karspel CAI Kronenberg CPED Waregem CRI Grathem

arezzoequestriancentre.com cagnes-equi-events.com www.cdizeelandoutdoor.nl www.fei.org www.fei.org www.zangersheide.com www.zilverenspoor.com www.sentowerpark.com www.fei.org www.fei.org jumping-bonheiden.be www.peelbergen.eu www.zangersheide.com www.fei.org nhht.nl www.peelbergen.eu www.fei.org www.drha.eu

FOTO: DIGISHOTS

Agenda

Pieter Devos is verzekerd van een startplaats op de Wereldbekerfinale in Parijs.

Zoë Conter: 'Ervaring opdoen in Wellington' TEKST: KIM SCHOUKENS

FOTO: DIGISHOTS

paard mee en kreeg ter plaatse enkele paarden te rijden voor andere mensen. Dit jaar is er veel anders: ik ben hier met vijf paarden en ik ben hier voor twee maanden gebleven.'

Met de lente in aantocht is het weer tijd voor de wedstrijdtours. Vooral bij het springen kunnen de ruiters hun paarden outdoor ervaring laten opdoen op de vele circuits, waarvan dat in Wellington misschien wel één van de grootste is. Zoë Conter verbleef enige tijd in de States om er mee te rijden. Zoë, hoe vaak reed je al mee in Wellington? 'Ik ben hier al een keer geweest in 2014, maar toen ben ik maar twee weken gebleven. Ik had dan één

CAP Nr. 157

Wie bracht je mee? 'Ik heb mijn vier topmerries meegebracht: Zeta di Sabuci, Soory de l’Hallali, Irenice Horta en Dragonfly de Longchamps. Met hun wilde ik hier vooral competitief zijn in de 4* en 5* wedstrijden. Daarnaast heb ik ook nog een andere merrie meegenomen, Dolce Vita, met de bedoeling om haar hier te verkopen.' Wat is jouw relatie met Wellington? 'Mijn papa (Stephan Conter, red.) wou al een heel lange tijd dat mijn zus en ik hier in de winter kwamen rijden. Ieder jaar stuurt hij enkele ruiters hierheen met genoeg paarden voor de competitie en de verkoop. Dit jaar vond hij dat het tijd was om mij

hierheen te sturen, voor mijn zus was het nog iets te vroeg. Hij vindt dit een goede ervaring voor mij.' Wat is volgens jou de meerwaarde van Wellington? 'Als ruiter ben ik hier heel veel ervaring aan het opdoen. Het is hier anders rijden, want al de proeven worden veel sneller gereden dus je leert vanzelf ook sneller worden te paard. Je kan hier zoveel paarden rijden als je wilt, en er is een grote variëteit aan klasses.' Wat mogen we je wensen in Wellington, en wat staat er nadien op de agenda? 'Ik hoop hier heel veel ervaring op te doen, zodat als ik terug in Europa ben ik er sterker dan ooit voorsta! Wanneer de paarden terug zijn, krijgen ze enkele weken rust. Tegen dan is het outdoorseizoen hier immers nog niet begonnen.'

CAPActueel

FOTO: ISTOCKPHOTO.COM

Vragen aan PaardenPunt Vlaanderen

Genieten met je paard in Vlaanderen.

Weekendje weg te paard: Waar vind ik een leuke overnachtingsplaats? Vlaanderen Trek je er eens graag voor een aantal dagen op uit met je paard? Dan moet je het ondertussen niet meer altijd in het buitenland gaan zoeken. Verschillende Vlaamse provincies bouwen al meer dan tien jaar aan een knap routenetwerk voor paardenliefhebbers. Daarbij maakten ze ook werk van geschikte afsluitingen, poorten, bruggen en doorwaadplaatsen. Om dagenlang te genieten van onverharde wegen, een gevarieerd landschap en paardvriendelijke tussenstops, kan je dus ook perfect in Vlaanderen blijven.

Zelf starten Bij het uitbaten van logies komen heel wat verplichtingen kijken. Wil je zelf ook overnachtingen aanbieden voor paardenliefhebbers? Informeer je dan bij Logeren in Vlaanderen of bij Toerisme Vlaanderen (Vlaamse overheid). Meer informatie Over deze onderwerpen kan je meer informatie vinden op www.paarden.vlaanderen www.logereninvlaanderenvakantieland.be www.toerismevlaanderen.be

Minister Sven Gatz heeft de cultuur rond het Belgisch Trekpaard erkend als immaterieel cultureel erfgoed. Deze erkenning moet de Vlaamse trekpaardentradities in stand helpen houden. We denken dan bijvoorbeeld aan fokkerij, keuringen, prijskampen, trekwedstrijden en folklore. Momenteel telt Vlaanderen een honderdtal fokkers en ongeveer 7.400 geregistreerde trekpaarden. Het stamboek bestaat al sinds 1886. Tot de jaren 60 trokken de boerenpaarden letterlijk en figuurlijk onze economie. Ondertussen worden ze vooral als hobby gefokt. Dankzij de erkenning kunnen hopelijk ook de komende generaties van ons Belgisch Trekpaard genieten.

FOTO: ÂŠ KMBT

1886

Routekaarten Op de website van PaardenPunt Vlaanderen vind je een overzicht van alle routestructuren per provincie. Deze sluiten vaak op elkaar aan en zijn soms zelfs verbonden met ruiteren menpaden in het buitenland. Uiteraard valt er bijna altijd een handige kaart te verkrijgen. En daarop staan steevast een aantal maneges en horecazaken vermeld, waar zowel jij als je paard met open armen ontvangen zullen worden. Het paardentoerisme zit in de lift, en daar spelen de Vlaamse logies graag op in. Op de website van vzw Logeren in Vlaanderen kan je snuisteren tussen bijna 850 kleinschalige logementen. Maar liefst 62 van deze overnachtingsplaatsen richt zich op ruiteren mentoeristen. Enkele jaren geleden waren dit er nog 30.

Immaterieel cultureel erfgoed.

CAP Nr. 157

Sweatvest Bo Wedstrijdjas Perry Rijbroek Chaney

Bodywarmer Meryl

Rijbroek Jason

Polo Luna

Sportshirt Roxie

Rijbroek Aileen

Rijbroek Bliss Klaar voor het komende seizoen? De nieuwe QHP zomercollectie heeft iets voor jouw stijl!

Bekijk de complete collectie op onze website & vind jouw dichtstbijzijnde verkooppunt op www.qhp.nl/storelocator.

even bellen met...

FOTO: DIGISHOTS

CAPActueel

NAAM: EDOUARD SIMONET Vorig jaar greep vierspanmenner Edouard Simonet, net naast de titel op het EK in Göteborg en op de landenprijzen van Aken en Windsor. Het hoogste schavot lonkt… en met Wereldruiterspelen in Tryon in het vooruitzicht, zijn we erg benieuwd hoe hij zijn kansen momenteel inschat.

In 2017 behaalde je heel wat mooie resultaten. ‘Ik ben inderdaad zeer tevreden. 2017 was een mooi seizoen over de ganse lijn. Maar mijn tweede plaats op de Nations Cup van Aken voelt toch wel erg speciaal aan. Ik eindigde er tweede na mijn leermeester Boyd Exell. Boyd is een levende legende. Misschien lukt het me dit jaar om hem te kloppen. Tijdens het EK Göteburg hield IJsbrand Chardon me van de overwinning. Tijdens het seizoen presteerde ik beter, maar hij piekte op het kampioenschap. Zo gaat dat. Het Europees Kampioenschap heeft uiteraard heel wat prestige. Maar toch weegt mijn tweede plaats in Aken voor mij net iets zwaarder door.’ Sta je er soms bij stil dat je zes jaar geleden nog een onbekende was in de vierspanwereld? ‘Dat vergeet ik soms wel eens. Alles is de laatste jaren zo snel gegaan. Eigenlijk neem ik pas sinds 2013 deel aan vierspancompetities. Voordien reed ik uitsluitend enkelen dubbelspan. Maar in de sport is vooruitkijken de boodschap.’ Zoals vooruitkijken naar Tryon bijvoorbeeld? ‘Sowieso zullen drie vierspannen België vertegenwoordigen op de Wereldruiterspelen in Tryon. Op basis van onze resultaten van vorig jaar is de kans zeer groot dat ik samen met Glenn Geerts en Dries Degrieck zal deelnemen. Maar er kan natuurlijk altijd nog iemand uit de strui-

ken springen en onze plaats innemen. De samenstelling van het team blijft de keuze van de chef d’equipe. De weg naar Tryon staat al redelijk vast. De landenprijs van Windsor en nieuwkomer Driving Valkenswaard International staan al zeker op het programma. Valkenswaard neemt de Nations Cup over van het geschrapte evenement in Breda. En in juli zie je ons ook terug op de grootse CAIO in Aken.' Onlangs werd de naam van de nieuwe chef d'equipe bekend? ‘Dat klopt. Mark Wentein zal Françoise Thiry opvolgen als manager van het menteam. Voor ons is hij zeker geen onbekende. We komen hem al jaren geregeld tegen als jurylid, speaker en deelnemer op internationale mencompetities.’ Tijdens het indoorseizoen, bracht je een nieuw span uit. Gaan we deze paarden ook zien op de grote buitenwedstrijden? ‘Misschien, dat weet ik nog niet. Ik werk nog steeds met mijn succesvolle span van 2017. Elk jaar tracht ik mijn team te verbeteren. Zit er een zwakkere schakel tussen, dan bekijk ik of we die moeten vervangen. Ik heb voortdurend verschillende paarden in training. Maar dat betekent zeker niet dat ik met een compleet nieuw span aan de start zal komen.' (KvM)

CAP Nr. 157

ISTOCKPHOTO.COM

CAP Interview

Bonken van de zee Wie in de zomer naar Oostduinkerke gaat, heeft ze vast al aan het werk gezien, de garnaalvissers te paard. Een traditie en levenswijze om trots op te zijn. TEKST: ISABEL HOSSEY

De toeristen die in badpak, bikini of zwemshort de garnaalvissers te paard naar zee zien trekken, hebben meestal niet door dat ze naar een uniek stukje werelderfgoed staan te kijken. Nochtans is Oostduinkerke de enige kustplaats ter wereld waar de garnaalvisserij te paard nog bestaat en actief beoefend wordt. Laat de Venus van Botticelli en de David van Michelangelo dus maar even voor wat ze zijn en kijk gerust twee keer wanneer je de Brabantse trekpaarden naar

de kustlijn ziet stappen. Een stukje cultuur ontvouwt zich voor je ogen. Van vader op zoon CAP spreekt met Dominique Vandendriessche, zoon van paardenvisser Johan Vandendriessche. Hij nam zes jaar geleden de activiteiten van zijn vader over en zet de traditie nog steeds verder. De Vandendriessches zijn destijds eerder toevallig in de garnaalvisserij beland. Een stevig Brabants trekpaard lag aan de bron van deze bijzondere carrièrewen-

UNESCO Wie dacht dat ze enkel de zee intrekken voor het amusement van de toeristen, heeft het flink mis. UNESCO nam de garnaalvissers te paard in 2013 op in de lijst van Immaterieel Cultureel Erfgoed van de mensheid. Dat maakt de traditie en levenswijze met recht één om trots op te zijn.

ding. 'Mijn vader combineerde vroeger een eigen houthandel met de aan- en verkoop van Brabantse trekpaarden', vertelt Dominique. 'Zijn afzetmarkt bevond zich voornamelijk in de Ardennen, volledig aan

FOTO: DIRK VAN HOVE, GEMEENTE KOKSIJDE

Immaterieel Cultureel Erfgoed: Garnaalvissers

CAP Nr. 157

FOTO: ISTOCKPHOTO.COM

‘Het is geen eenvoudige stiel, maar het is wel een unieke’ de andere kant van het land dus', lacht hij. Familie 'Toch werd mijn vader, via-via, gecontacteerd door een garnaalvisser uit Oostduinkerke die een nieuw trekpaard nodig had. Zo kwam hij voor het eerst in contact met de garnaalvisserij te paard. De handel in de Ardennen ging achteruit en mijn ouders beslisten om grond te kopen aan de kust.

Van het één kwam het ander en ondertussen zijn we een familie van garnaalvissers geworden. Mijn vriendin trekt namelijk ook geregeld mee naar de zee. Rijk zullen we er niet van worden, maar het werken met de paarden en het contact met de zee maken ons gelukkig. Het is geen eenvoudige stiel, maar wel een unieke!' Brabants trekpaard Men neme een paard, een kar en

OPSPRINGENDE GARNALEN Garnalen leven net onder het zand en springen omhoog bij beroering. Op dat moment kun je ze vangen en daar is de garnaalvisserij te paard op gebaseerd. Het paard stapt tot aan zijn borst door het water. Achter zich aan trekt hij een trechtervormig net, dat door twee scheerborden (een soort zijdelingse planken) open gehouden wordt. Onderaan het net hangt een ketting. Deze ketting schuift heel lichtjes over het zand. Net voldoende om de grond te verstoren. De garnalen springen op en komen in de fuik van het net terecht. Gevangen!

CAP Nr. 157

een net... Nee, zo eenvoudig is het niet. Garnaalvissers hebben een grondige kennis nodig van de zee, het strand en het paard waarmee ze werken. 1000 Ton paard het water insturen om een net te trekken, lijkt niet evident, maar valt wel mee, vertelt Dominique. 'Uiteindelijk staat of valt alles met het karakter van het paard', zegt hij. 'Daarom werken wij ook met Brabanders. Dit trekpaardenras is voor ons het meest geschikt voor dit werk. Ze zijn kalm, rustig en hebben doorgaans een bijzonder werkwillig karakter. Ze hebben ook een brede en sterke achterhand, waardoor ze veel kracht kunnen ontwikkelen, noodzakelijk om het net te trekken. Bovendien is de Brabander ook fel gegeerd in het buitenland. Ze gelden nog altijd als ‘het prototype’ van een trekpaard. Aangezien we ook wat handel drijven, is deze populariteit mooi meegenomen. En zo gebeurt het dat we er recent nog eentje naar Japan verkocht hebben', glimlacht hij. Niet rendabel 'Van de garnaalvisserij alleen kan je niet leven', vertelt Dominique, die ook nog hoefsmid, handelaar en uitbater

CAP Interview

van zijn trekpaardencentrum is. 'De opbrengst tegenover de inspanning is te klein om het rendabel te maken. Om te beginnen, zijn we altijd afhankelijk van de zee. Niet alleen qua tijdsbestek, maar ook qua vangst. Zo moeten we altijd rekening houden met de getijden en is het enkel efficiënt om op garnalen te vissen van anderhalf uur voor tot één uur na laag water. Daarnaast moeten we ook rekening houden met ons paard. Zelfs een Brabander kan onmogelijk meerdere uren aan één stuk door zware netten door het water sleuren. Met onze paarden gaan we dan ook telkens hooguit 15 tot 20 minuten in het water. Daarna komen we terug aan land en maken we de netten leeg. Op een vangst van een 50-tal kg is er meestal slechts een 3-tal kg garnalen. Al de rest is bijvangst, zoals krabben, schelpen en alen. Die gooien we terug in de zee.

Ook de kleinste garnalen geven we terug aan het water, zodat ze nog verder kunnen groeien. Heel concreet betekent dit dat je meer dan twee uur bezig bent voor een opbrengst van 3 à 4 kg. Daarna moet je nog terug naar huis stappen met de paarden en alles schoonmaken. Het hoeft dus geen betoog dat het een arbeidsintensieve ambacht is, die je vooral uit liefde voor de natuur en de zee doet.' Seynevissen Nee, niet in de rivier de Seine, maar in de Noordzee zijn de garnaalvissers actief. Seyne betekent immers helemaal niet Seine, maar wel ‘net’ en is een verwijzing naar het vissen met een ‘seyne’ getrokken door twee paarden. ‘Seynevissen’ was geen exclusieve Belgische aangelegenheid. Ook in Noord-Frankrijk, ZuidEngeland en Nederland trokken,

veelal arme, boeren met hun dieren naar zee in een poging om wat bij te verdienen. Waar eerst muilezels werden ingezet, schakelde men later over op zware trekpaarden. Die waren sterker en konden meer en grotere netten slepen. Met de komst van de industriële visvangst ging deze kleinschalige manier van vissen in de meeste landen verloren. Behalve in Oostduinkerke... Daar trekken anno 2018 nog steeds een zestiental garnaalvissers te paard naar de zilte zee en diepen er lekkere garnaaltjes op.

INFORMATIE De Paardenhoeve Labeurhoek 2a 8670 Oostduinkerke 058 23 36 54 www.de-paardenhoeve.be

FOTO: ISTOCKPHOTO.COM

CAP Nr. 157

Kunst- en vle Het móet niet, maar met het indoorseizoen in aantocht, zit het er misschien toch in dat je een keer een wedstrijd rijdt, of aan een keuring meedoet. En dan is het wel zo netjes als je je paard invlecht zoals het hoort.. TEKST: JENNEKE SMIT & MARJOLIJN MUNNICH

FOTO: DIGISHOTS

Er zijn meerdere manieren zijn om een dressuurpaard of -pony in te vlechten. De voorkeur gaat uit naar één rij dubbelgeslagen vlechtjes of knotjes, die op hun plek gehouden worden met elastiekjes of een soort plakband, in het wit. Dat valt lekker op. In België zie je dat trouwens niet veel meer; in Duitsland wordt het afwerken met plakband nog wel gedaan. De maantop mag los blijven, maar dan moet deze wel over de frontriem worden gedragen. Maar, er zijn veel meer manieren van invlechten. Vooral bij paarden en pony’s van bepaalde rassen, zoals Halfingers, Fjorden, IJslanders en Friezen, die over het algemeen een volle haardos hebben, wordt nogal eens afgeweken van de ‘standaard’ knotten. Invlechten is overigens niet verplicht; los gedragen, goed verzorgde manen die netjes naar één kant hangen zijn dan ook prima.

Totaalplaatje

CAP Nr. 157

Hoeveel knotjes? FOTO’S: ISTOCK CMANNPHOTO & WILSHIREIMAGES

In de lagere dressuurklasses wordt de verzorging van het totaal meegenomen in de beoordeling van een dressuurproef. Dat is voor de meeste ruiters reden hun paard zo mooi mogelijk te presenteren en dus te voorzien van een fraaie rij knotten. Een goed gebruik dat ook in de hogere klasses blijft gehandhaafd, zeker omdat het in de dressuur toch ook om het mooie plaatje gaat. Voor sommige rassen wordt een ‘hengstenvlecht’ (foto) gebruikt. Dat is een grote vlecht die langs de gehele hals loopt. Hiervoor moet je paard of pony wél lange manen hebben.

FOTO: REMCO VEURINK/CAP

Richtlijnen

Het maakt niet uit aan welke kant de knotjes zitten. Kijk per paard aan welke kant de manen van nature hangen en houd daar bij het knippen en/of trekken rekening mee. Het aantal vlechten heeft te maken met de halslengte. Bij tien tot twaalf grote knotten (roosjes) zal de hals korter lijken dan bij 25 knotjes. Een paard met een heel dikke hals ziet er mooier uit met kleinere vlechtjes op het dikste gedeelte, omdat het paard onder het zadel zijn hals zal buigen. Bij een dikke hals kunnen de vlechtjes het beste tegen de hals liggen. Bij een dunne hals ogen vlechten bovenop de hals vaak mooier.

Praktijk

Hoe doet een topgroom het?

chtwerk FOTO: ISTOCK/MUR-AL

Charissa Buurmeijer is de groom van top dressuuramazone Madeleine Witte-Vrees. En groom verzorgt de paarden thuis en/of op wedstrijd, en zorgt er ook voor dat ze mooi worden ingevlochten voor een wedstrijd. Eerder werkte Charissa bij een andere topamazone, Adelinde Cornelissen. Dus invlechten is voor haar inmiddels een makkie. ‘Ik zorg ervoor dat de manen niet te lang, maar ook zeker niet te kort zijn. Zeker hengsten hebben van nature dikke manen, omdat ze ook een brede manenkam hebben. Ik vlecht de meeste wedstrijdpaarden altijd op de dag van de wedstrijd zelf – dus niet de avond ervoor al – om een zo mooi mogelijk resultaat te krijgen. Ik ben ongeveer twintig tot dertig minuten bezig. Ik vlecht altijd met naald en draad. We maken bij Stal Witte ook jonge hengsten klaar voor de keuring. Die worden meestal gewoon met elastiekjes ingevlochten. Een ander verschil is dat ik bij die jonge paarden veel meer knotjes maak dan bij bijvoorbeeld een hengst met een stevige hals. Ik kijk per paard wat het mooiste is.’

Een goede voorbereiding is het halve werk. Dat geldt ook voor invlechten. Om de knotjes zo strak mogelijk te krijgen, is het fijn als de manen de juiste lengte hebben. Als vuistregel wordt meestal de breedte van één mensenhand aangehouden, maar in de praktijk zijn de manen vaak wat langer, zéker bij bepaalde rassen. En we hoeven vast niet uit te leggen dat het bij bepaalde rassen niet wenselijk is deze korter te maken. Dat hoort gewoon bij het paard. Om de knotjes zo gelijk mogelijk te krijgen, is het ook het fijnste als de manen over de gehele halslengte dezelfde dikte hebben. Maar ook dit heb je niet altijd in de hand. Sommige paarden hebben de neiging om te schuren. Gewoon roeien met de riemen die je hebt.

FOTO: REMCO VEURINK/CAP

Goede voorbereiding

Zo maak je het mooi

FOTO: REMCO VEURINK/CAP

1 2 3

Kam de manen naar de kant waar ze van nature hangen, maak ze hiervoor eventueel een beetje nat. Verdeel de manen eerst met elastiekjes in plukken van gelijke dikte, zo krijg je gelijke vechtjes en knotten. Begin bij het invlechten bovenaan de hals en werk naar de schoft toe.

4 5 6

Bekijk per paard welke manier van invlechten het mooiste is. Schone manen zijn belangrijk, maar gebruik liever geen anti-klit. Werk knotten eventueel af met een beetje haarlak voor een netter resultaat. Pas wel op: sommige paarden schrikken van het geluid van een spuitbus.

CAP Nr. 157

FOTO: ISTOCK.COM

CAP Instructie

Het ene karakter, is het andere karakter niet:

Het Watertype: ‘de wantrouwige die veiligheid zoekt’ Dat paarden verschillende karakters hebben weet zowat iedereen, meestal worden deze gekoppeld aan een soort ras waarop we ons vaak gaan baseren bij de aankoop van een paard. Het gaat echter veel verder dan dat. Cindy Handschoewerker gaat voor CAP Magazine in een serie artikels verder in op de verschillende karakters. Deze keer: ‘het watertype’. TEKST EN FOTO'S: CINDY HANDSCHOEWERKER

In de komende CAP Magazines schrijft Cindy Handschoewerker artikels over de verschillende karaktertypes bij paarden. Ze hanteert hierbij de onderverdeling volgens de vijf elementen theorie uit de Chinese oudheid. Het gaat hier dan over de natuurelementen water, hout, vuur, aarde en metaal.

Samenstellingen 'De meeste paarden kunnen we duidelijk onder één van deze elemen

FOTO: ISTOCK.COM

et is overigens wel zo dat paarden van een bepaald ras meestal een zelfde soort temperament hebben, maar dan nog bestaan er veel verschillende karaktertypes. Het is van belang je daarin te verdiepen. Ik kom in mijn praktijk dikwijls problemen tegen die eigenlijk zijn gestart bij een verkeer de aankoop. Er is dan meestal een groot verschil tussen wat mensen met hun paard willen doen en het type paard dat ze hiervoor aanschaffen. Mensen kopen bijvoor beeld een watertype omdat ze hem 'mooi' vinden en willen dan buiten ritten gaan maken, terwijl de hoofd emotie van een watertype 'angst' is. Een goede kennis van de verschil lende types met hun belangrijkste kenmerken en behoeften, is dan ook van uiterst belang om een goede keuze te kunnen maken.'

Een veulen van het watertype karakter verschuilt zich het liefst veilig achter zijn moeder.

ten onderverdelen, maar naast deze hoofdverdelingen bestaan er ook nog samenstellingen. Dit zijn paarden die meerdere eigenschappen bezitten van verschillende elementen. Om

een zo zuiver mogelijk beeld te krijgen van welk type paard je nu hebt, kan je de observatie best op zo jong mogelijke leeftijd doen. Hoe ouder het paard hoe meer elementen er

CAP Nr. 157

‘Laat deze veulens niet zomaar in een kudde opgroeien, om er dan eens op een leeftijd van 3-4 jaar mee te beginnen'

'Aard van het beestje' 'Wanneer je wilt weten welk karakter type je nu echt hebt, is een hele goede observatie dus erg belangrijk. Vind je het alsnog moeilijk om je paard onder een bepaald type te plaatsen, kijk dan vooral welk type het niet is en kijk dan vervolgens wat er nog overblijft. Hieronder even alle karaktertypes volgens de vijf elementen theorie kort op een rij, met de verwijzing naar hun hoofdemotie en belangrijkste kenmer ken':

Watertype 'In dit artikel gaan we ons verder verdiepen in het watertype, het eerste type volgens de levenscyclus. Ik neem jullie dan ook graag mee door de verschillende fasen in hun leven en de belangrijkste 'must knows' om op een goede manier met deze paarden om te gaan.' Altijd achteraan 'Van bij de geboorte zijn watertype veulens erg aan hun moeder ge hecht, doordat wantrouwen en angst in hun lijf geprogrammeerd is. Wanneer je probeert contact met hen te maken, gaan ze zich telkens

Type

Typering

Omschrijving

Hoofdemotie

Watertype

Matriarchisch: ‘de wantrouwige’

Een goede moeder, atletisch, hoog gevoelig, éénling, sterke wilskracht.

Angst

Cholerisch: ‘de geboren winnaar’

Energiek, dominant, winnaar, lomp, temperamentvol.

Agressie

Vuurtype

Sanguïnisch: ‘het showbeest’

Enthousiast, lief, aandachttrekker, vraagt affectie, extrovert.

Nerveus

Aardetype

Flegmatisch: ‘de allemansvriend’

Harde werker, standvastig, afgezonderd, koelbloedig, bedroefd.

Verdriet

CAP Nr. 157

FOTO: ISTOCKPHOTO.COM

Houttype

FOTO: SHUTTERSTOCK.COM

zijn die het type van je paard kunnen beïnvloeden, zo kan een houttype transformeren naar metaal door een lange tijd uit balans te zijn. Hoe vaak hoor je niet verhalen van mensen die van mening zijn dat ze na enkele weken tot maanden na aankoop van hun paard plots een totaal ander paard bezitten. ‘In het begin was hij vrij rustig en na een tijdje begon hij volledig over mijn hoofd te groeien...’.'

opnieuw verschuilen achter hun moeder of kruipen ze onder de buik zodat je ze niet kunt aanraken. Het zijn de veulens die altijd achteraan en vanop een afstand observerend staan te kijken binnen een veulengroep.' Kostbare tijd 'Belangrijk is het dan ook, om op jonge leeftijd contact te leggen met deze veulens en hun een goede inprenting mee te geven. Want je zult zien hoeveel je ook herhaalt, ze zullen je lang blijven wantrouwen. Laat deze veulens niet zomaar in een kudde opgroeien, om er dan eens op een leeftijd van 34 jaar mee te beginnen, want tegen die tijd is de meest kostbare tijd om hen te sensibiliseren reeds voorbij.' Niet forceren 'Het zijn paarden die op gelijk welke fase in hun leven iemand met ervaring en een rustige aanpak nodig hebben. 'Tijd' en 'geduld' zijn twee belangrijke kernwoorden bij een succesvolle training van een watertype, ga je hen forceren of dwingen dan bereik je niets. Het enige wat je zal berei ken is het paard uit balans bren gen waarbij je het 'vuur' in hen naar boven zal halen en je enkel nog een gestresseerd paard vol angst zal overhouden. Het zijn paar den met een sterke wilskracht en soms lijkt het alsof ze eigenwijs zijn en niets willen doen wat je van hen vraagt maar niets is minder waar, vaak weigeren ze gewoon uit angst. Deze paarden hebben iemand nodig die zichzelf laag in energie kan brengen, zelf zijn ze vrij intro vert waardoor een extroverte benadering hen enkel maar zal overdonderen.'

CAP Instructie

ALTIJD ALERT BLIJVEN

FOTO: ISTOCKPHOTO.COM

'Twee duidelijke watertypes die ik getraind heb waren Sonnys en Trimph, beide paarden hebben we door middel van een eindeloos geduld en veel herhaling tijdens de trainingen kunnen vormen tot paarden met een enorme wilskracht tijdens hun werk. Het blijft altijd alert zijn op een eventuele terugval en een erg afwisselend trainingsschema met veel blijvend terugkerende elementen uit hun basisopleiding.'

Kan ik jou vertrouwen?

FOTO: ISTOCKPHOTO.COM

In de kudde is dit type het waakzame type.

Is het vertrouwen niet gewonnen, dan ontstaan de problemen.

CAP Nr. 157

CAP Instructie

‘Het zijn paarden die op gelijk welke fase in hun leven iemand met ervaring en een rustige aanpak nodig hebben’ Niet opgeven 'Tijdens de trainingen zijn 'little babysteps' heel belangrijk, geleidelijk aan opbouwen met veel herhaling en trainingssessies die van korte duur zijn. De climax van je training moet dan ook het moment zijn waarbij je ontspanning hebt kunnen creëren en je de training kan afronden met een beloning. Ga je niet frustreren aan het feit dat je bij het watertype dikwijls ook te maken hebt met terugval. Als mens kan je dan denken 'er komt hier nooit geen beteren aan'. Dit is echter niet het geval, het is een type waarbij je de dans moet leiden met twee passen voorwaarts en één pas terug. 'Ben je wel zo betrouwbaar, dat je mij niet opgeeft?', lijkt het watertype te denken. Eens

het paard voelt dat je inderdaad zo betrouwbaar bent, voelt hij een vorm van geborgenheid en veiligheid. Dat is net wat hij nodig heeft in zijn leven. Jammer genoeg geven veel mensen deze paarden (te snel) op en vliegen ze van her naar der, waarbij hun angst enkel maar versterkt wordt en hun problematiek enkel maar groter en groter wordt, tot ze vaak in de slacht terecht komen.' Alfa merrie 'Wat naast een goede training en omgang van uiterst belang is, is een goede stabiele omgeving. Het zijn paarden die graag in een rustige stal vertoeven, weg van alle drukte zonder hen in een isolement te plaatsen want ze

zien graag wat er rond hen gebeurt. Geef hen ook veel ruimte en uitloop, dit liefst binnen een sociaal rustige kudde want het zijn paarden die graag vluchten wanneer ze het nodig achten. Ze kunnen hun rust vinden binnen een kudde die hen een veilig gevoel zal geven en vaak zullen watertypes in balans hier dan ook de functie als alfa merrie vervullen. Ze zijn hier namelijk erg geschikt voor omdat ze erg bemoederend zijn en constant de omgeving in de gaten houden, wat net één van de belang rijkste taken van de alfa merrie is om de kudde te laten overleven. Dit kan wel alleen wanneer ze in balans zijn want een alfa merrie vol angst zal enkel voor onrust zorgen en zo de kudde in gevaar brengen.'

CINDY HANDSCHOEWERKER Cindy Handschoewerker is gediplomeerd trainer-instructeur met als specialisatie gedragstherapie bij paarden. Dit gebaseerd op Horsemanship in de ruime zin van het woord en in elke tak van de paardensport. Ze is gekend onder de naam 'The Horsesense', naast privéles is ze docent in Syntra Sint-Niklaas, geeft ze clinics en demo's. Wil je graag meer weten over de verschillende karaktertypes bij paarden, lees dan de vervolg artikelen in de komende nummers. Voor verder advies, vragen of een karakteranalyse van je paard ga naar www.thehorsesense.com.

CAP Nr. 157

DE NIEUWE

TRI FACTOR

COTTAGE GARDEN Rony Vercruysse

BREECH

Compression Fit Voor een optimale ondersteuning

Icefil® Cool Technologie Xylitol-based cooling reduceert de temperatuur van je huid tot wel 3°C

Ariat Hex Silicone Grip Full seat/knee patch voor een betere grip

V3 Fit

Zorgt voor een aangesloten en comfortabele pasvorm

Engelse houten poorten “British Gates” en houten afsluitingen in Kastanje en Acacia. Alle poorten en omheiningen zijn te bezichtigen tijdens de Lifestyle Tuinbeurs, Kasteel van Ooidonk - Deinze 31 maart-01-02 april 2018 De tuindagen, Park van Beervelde 11-12-13 mei 2018

www.cottagegarden.handelsgids.be Elsdreef 35 - 8790 Waregem Tel.: 056-77 95 29 GSM: 0477-445 441 E-mail: cottage.garden@skynet.be

www.equitrend.nl | info@equitrend.nl | +31 (0)642474048

QHP Deze rijbroek valt niet alleen op door de mooie lichte jeans kleur, maar ook de details springen in het oog. De rijbroek Aileen is voorzien stoere jeans pockets met metalen studs en sierstiksel. De rijbroek is voorzien van een anti-slip zitvlak, dit siliconen patroon komt terug op het dijbeen en maakt de broek een echte eyecatcher!

Maten: 34 - 44 Kleuren: Denim, Turquoise Adviesprijzen: Denim met anti-slip: € 109,95 Turquoise met kunstleer: € 119,95 Meer informatie: www.qhp.nl De rijbroek Gizy heeft een sportieve uitstraling door de witte biesjes rondom de taille en zakjes. Daarnaast is de broek voorzien van een stoere print: “SET SOME GOALS”. De junior variant heeft nog een paardenprintje op de achterzak. Maten: kinderen: 116 – 176, dames: 34 - 44 Kleuren: Lichtgrijs, Kobaltblauw, Navy Adviesprijzen: Gizy Junior: € 44,95 Gizy Adult: € 49,95 Meer informatie: www.qhp.nl

De wedstrijdjas Perry en rijbroek Jason vormen samen een stoere wedstrijdset voor mannen en jongens. De rijbroek Jason is voorzien van anti-slip zitvlak voor extra goede grip in het zadel. De broek heeft luxe grijze biesjes welke de broek perfect matchend maken met de softshell wedstrijdjas Perry.

Maten: kinderen: 116 – 176, heren: 44 - 54 Kleuren jas: Navy, Zwart. Kleuren rijbroek: Wit, Beige Adviesprijzen: Wedstrijdjas Perry: € 124,95 Wedstrijdjas Perry junior: €99,95 Rijbroek Jason: € 114,95 Rijbroek Jason junior: € 69,95 Meer informatie: www.qhp.nl

CAP Nr. 157

De chique rijbroek Emberly met hoge taille heeft een opvallend metalen strass bitje op de linker achterzak. Het anti-slip zitvlak is voorzien van een trendy bitjes patroon, en deze siliconen print komt weer terug in de steekzak aan de voorzijde. De Emberly rijbroek is ook verkrijgbaar in de kleur wit met bijpassend Emberly wedstrijdshirt. Maten: 34 - 44 Kleuren: Kobaltblauw, Wit Adviesprijzen: Rijbroek Emberly: € 99,95 Wedstrijdshirt Emberly € 44,95 Meer informatie: www.qhp.nl

Modespecial

Kramer

Deze Felix Bühler Maritim set bestaande uit een oornetje (maat P & F € 19,90) een sjabrak met grip (maat P, DR & VS - € 49,90) en fleecebandages (maat P & F - € 14,90) zorgt voor een frisse uitstraling. Deze set bevat ook dekens, halsters en beschermers. Alle artikelen zijn ook in de kleuren titan melange en midnight blue met perzik verkrijgbaar.

De Felix Bühler jas Nela is water- en winddicht en ademend. Door de rijsplitten achteraan ideaal om paard te rijden. Voor € 74,90 is hij van jouw in de kleur notenbruin of navy.

Met deze combinatie van kniekousen (€ 6,99), de Felix Bühler denim grip rijbroek Sophia (32-44, 76-80 - € 79,90) en Felix Bühler combi Soft Touch jas Ilka (€ 59,90) zie je er goed uit.

Met dit frisse hemelsblauwe Felix Bühler T-shirt Tabea (XS-XL - € 19,90) voel je je hemels. Van zachte stretch jersey, ook verkrijgbaar in de kleuren titan melange, mint, navy en perzik. Deze mooie Felix Bühler grip rijbroek Kristin (34-44, 72-80 - € 89,90) heeft geen knienaden. Verkrijgbaar in navy, notenbruin, wit en zwart.

Alle artikelen op deze pagina zijn verkrijgbaar via www.kramer.be

CAP Nr. 157

Modespecial

Mountain Horse Mountain Horse Claire jacket Geheel waterdicht en ademend Kleuren: navy, camel beige Maten: XS – XXL Adviesverkoopprijs: € 159,95 Mountain Horse Rose tech top Kleuren: navy,white Maten: XS – XXL Adviesverkoopprijs: € 59,95 Mountain Horse Leather belt Kleuren: black, brown Maten: one size Adviesverkoopprijs: € 34,95 Mountain Horse Team top Kleuren: navy, intense red Maten: XS – XXL Adviesverkoopprijs: € 49,95

Mountain Horse Chantelle breeches Kleur: wit Maten: 34 – 46 Adviesverkoopprijs: € 129,00

Mountain Horse Tri-color belt Adviesverkoopprijs: € 29,95 Mountain Horse Evelyn breeches Kleuren: black, white, golden bronze Maten: 34 – 46 Adviesverkoopprijs KP: € 119,00 Adviesverkoopprijs Full: € 139,00

Mountain Horse Hoofdstel Kaliber Kleuren: black/silver, havanna/brass Maten: Cob, Fs Adviesverkoopprijs: € 69,95 Meer informatie: www.riderpro.nl

Mountain Horse Air Anorak. Geheel waterdicht en ademend! Kleuren: navy, vintage pink Maten: XS – XXL Adviesverkoopprijs: € 149,00

of www.mountainhorse.nl

Mountain Horse Chantelle breeches Kleur: wit |Maten: 34 – 46 Adviesverkoopprijs: € 129,00 Mountain Horse Spring River Loafer Kleuren: brown, black Maten: 36 – 46 Adviesverkoopprijs: € 149,00 Mountain Horse Summer Sock Kleur: black Maten: 35-39, 40-45

Mountain Horse Estelle Dressage boots Kleuren: brown, black Maten: 36 - 42 en in diverse schacht maten Adviesverkoopprijs: € 399,00 Meer informatie: www.riderpro.nl of www.mountainhorse.nl

CAP Nr. 157

Modespecial

Harry's Horse® Harry’s Horse® Shirt Baldock 26105401 Shirt met opstaande kraag, ritssluiting, borduursel en print op de voorkant 93% micropolyester / 7% spandex Kleur Bluestone, leverbaar in damesmaten XS-S-M-L-XL-XXL Adviesverkoopprijs: € 34,95 Meer info: www.harryshorse.com

Harry’s Horse® Rijbroek Lewis Plus 26005402 Denim rijbroek met hoge tailleband, kunstlederen zitvlak en Lycra FlexLegs voor hoog draagcomfort. Afgewerkt met contrasterende stiksels en borduursel. Kleur Blueberry, leverbaar in kindermaten 140-152-164-176 en damesmaten 36-38-40-42-44-46 Adviesverkoopprijs: € 79,95

Harry’s Horse® Softshell jas Folkstone 26205406 Sportief rijjasje met afritsbare capuchon. Voorzien van een twee-weg rits en handige zakjes met rits. Met mooie borduring op borst. Waterafstotend Kleur Honeysuckle, leverbaar in kindermaten 140-152-164-176 en damesmaten XS-S-M-L-XL-XXL Adviesverkoopprijs: € 69,95

Meer info: www.harryshorse.com

Harry’s Horse® Zadeldek Salford 32005402 Zadeldek met siliconen sterrenprint en borduursel op de linkerzijde, sierkoord en singellussen met klittenband. Kleur Jet Black, leverbaar in de maten pony/veelzijdig, full/ veelzijdig en full/dressuur Adviesverkoopprijs: € 34,95

CAP Nr. 157

CUSTOM

MADE

De rijlaarzen van het voorjaar

Dierlijke print

Welke laarzen gaan we dit voorjaar zien?

De Coventry met zebraprint geeft het

Dat is aan jou. Petrie geeft inspiratie om je

gevoel dat je in de natuur bent. Het

eigen rijlaars te ontwerpen. Om fris het

model voelt heerlijk aan. Om zo in te

voorjaar in te stappen.

stappen en je reis voort te zetten.

Van top tot teen

Avontuurlijk contrast

De Florence is een prachtige laars voor iedereen die van simpele elegantie houdt. Het model is uitgevoerd in klassiek kalfsleer. Over de gehele voorzijde loopt een luxe vetersluiting.

Spannend luxe Een luxe laars voor een ruiter met durf. De Superior is slank gesneden met bovenaan een subtiele gesp. Dit model in croco gaat nooit vervelen.

Lange vetersluiting

Aardse tinten

En nu zelf aan de slag! Ook je eigen stijl terugvinden in je rijlaarzen? Ontdek alle mogelijkheden op:

CustomizeYourBoots.nl

Ariat Kendron Pro Paddock De Kendron Pro Paddock heeft een enigszins gevarieerde draai aan andere stijlen en is gemaakt van een premium bovenwerk van kalfsleer met een leren voering en een op Europa geïnspireerde dubbele ritssluiting met YKK®-ritsen van hoge kwaliteit en een afgeronde vierkante neus met gewone neus voor een klassieke en elegante uitstraling. Extra functies zijn onder meer een gewatteerde kraag aan de bovenbelijning, een systeem met dubbele stretch-pasvorm en een lederen uitloper. De Kendron Pro Paddock maakt gebruik van ATS® Protechnologie en een Duratread ™ -loopzool die door ruiters zijn getest en biedt langdurige ondersteuning, comfort en stabiliteit. Kleur: zwart Maten: 3 - 8,5 Adviesprijs: € 199,90

Tri Factor Grip De nieuwste aanwinst van de Ariat collectie toont stijl, comfort en uitzonderlijke grip. De Tri Factor rijbroek is gemaakt van mid-weight stretch-breisel. De broek is voorzien van Icefil® koelingstechnologie om rijders koel en comfortabel te houden op de warmere dagen. De flexibele Ariat Hex-siliconengrip biedt optimale grip in het zadel, terwijl de V3®technologie superieure stretch biedt en nauw aansluit. Extra functies zijn Ariat’s Calf Fit System ™ om drukpunten en wrijving onder de laarzen te verminderen, Moisture Movement Technology ™ om vocht van de huid weg te voeren en Core Control Technology ™ om een slank profiel te creëren. Kleur: Beige, Navy, White Maten: 22 - 36 (reg & long) Adviesprijs full seat: € 149,90 Adviesprijs knee patch: € 139,90

JVH Helite Prestige AIrshell Combinatie van de bekende HELITE airbagvest met een modieus softshell gilet. Ideaal voor de vrijetijdsruiter die geen traditionele bodyprotector wil dragen, maar tevens toegelaten in de competitie. Bij een val blaast de vest zich in minder dan 0.1 seconde op. Info: http://helite.be/airbag-equestrian AIROWEAR AIrmesh² Bodyprotector Lichtgewicht , volledig geventileerde level 3 bodyprotector. Veiligheid gecombineerd met het ultieme draagcomfort Info: www.airowear.co.uk Verkoop: JVH Eventing Europe, www.eventing.be

CAP Nr. 157

Modespecial

Petrie Rome De Rome is een luxe laars met verdekte rits aan de voorzijde en Swarovski-steentjes op de gesp. Hier is de laars uitgevoerd met een schitterende Stardust-boog. De buitenkant van de schacht heeft een opgestikt patroon. Tijdens het ontwerpen heeft de ruiter ervoor gekozen om de gespriem op de wreef weg te laten, omdat zij regelmatig met sporen rijdt. Meer informatie: www.petrie.nl

Paddock De Paddock is een luxe kalfsleren jodphur met rits op de wreef. Deze jodphur heeft standaard een contrastkleurige rubberen loopzool met comfortabel voetbed. Het roze accent doorbreekt het patroon en geeft er een stijlvolle draai aan. De perfecte combinatie tussen comfort en design. Meer informatie: www.petrie.nl

Sublime De Sublime is een elegante gesneden kalfslederen laars. Dit model is geschikt voor mensen met een slank been en smalle enkels. De verdekte ritsluiting zit aan de binnen voorzijde. De mogelijkheden om samen te stellen zijn eindeloos. Accentueer bijvoorbeeld met een subtiele oranje rand of strass-stenen op de boog. Meer informatie: www.petrie.nl

CAP Nr. 157

Modespecial

Anky Luxe ANKY® Jack ATC181002 en Bodywarmer ATC181001 De prachtige gewatteerde bodywarmer heeft mooie details zoals de contrasterende ritssluitingen en de stretch zijpanelen. Het aansluitende model draagt prettig en door het lichte gewicht is bodywarmer ook zeer comfortabel. De lichtglanzende stof in de kleuren NIGHT BLUE en LIGHT GOLD geeft de bodywarmer een luxe uitstraling. Bekijk de nieuwe collectie op www.anky-atc.com. De bodywarmer is verkrijgbaar in XS t/m XXL. Adviesprijs € 119,95 ANKY® pads XB110 en XB111 De kleuren van de nieuwe zomercollectie ANKY® pads zijn Deco Chic met rijke tinten, neutrale basiskleuren en heldere kleuren die de collectie een echte zomerse boost geven. Enkele kleuren hebben een all-over, goudkleurige glitter print voor een extra luxe uitstraling. De anatomisch gevormde ANKY® pads van suèdine hebben een fluweelachtige buitenzijde en een vochtregulerende en ademende Coolmax® voering. De Anky® pads van de zomercollectie zijn verkrijgbaar in een dressuur- en springmodel in maat Full. Adviesprijs € 54,95 - € 59,95.

BR BR Jack Marcia en BR Bodywarmer Marina Het zomerse gewatteerde jack Marcia is erg comfortabel, de stretch soft shell zijpanelen die doorlopen in de mouw geven veel bewegingsvrijheid. Naast het jack is in dezelfde uitvoering ook een bodywarmer verkrijgbaar. Het jack en de bodywarmer zijn verkrijgbaar in XXS t/m XXL in de kleuren NAVY, LIGHT GREY en COOL MINT. Adviesprijs resp. € 109,95 en € 89,95 BR 4-EH Zadeldek Morella en BR 4-EH Poloshirt Milli Zoals u van BR gewend bent, kunt u ook deze zomer weer leuke sets samenstellen voor uw paard die passen bij uw outfit. Natuurlijk zien we dat ook terug in de kinderen ponycollectie van BR. Het getailleerde BR 4-EH poloshirt Milli van licht stretchmateriaal past qua kleuren perfect bij het BR 4-EH zadeldek Morella en het bijpassende oornetje en de beenbeschermers. Het poloshirt is verkrijgbaar in 116 t/m 164 in de kleuren ICE BLUE en CLASSIC BLUE. Adviesprijs € 34,95. Zadeldek Morella is verkrijgbaar in een dressuur- en springmodel in maat SHETLAND en COB in de kleuren ICE BLUE en LIGHT GREY. Adviesprijs € 34,95 Op de site www.br.nl vindt u nog veel meer leuke sets.

CAP Nr. 157

Natuurlijke voedingssupplementen en - verzorging van topkwaliteit WWW.BR.NL

Z U I V E R I N G S M I X 1kg optimale kruidencombinatie ter ondersteuning van de lichaamszuivering - artisjok, mariadistel en paardenbloemwortel helpen beschermen tegen lichaamsvreemde stoffen - berkenblad, brandnetel en paardenbloemblad bevorderen de eliminatie via de urinewegen

OMEGA-VETZUREN C O M P L E X 1L bron van essentiĂŤle omega-3- en omega-6vetzuren in een ideale 3:1 verhouding, verrijkt met natuurlijke vitamine E. - bevordert een rustige houding - draagt bij tot soepele spieren en gewrichten - ondersteunt de weerstand en vermindert overgevoeligheid - voor het behoud van een glanzende, gepigmenteerde vacht en sterke hoeven

info@animavital.be - tel.: 056 43 98 52 - www.animavital.be

Gedistribueerd door Bieman de Haas â&#x20AC;&#x201C; sales@br.com

100%

A UR L

N AT

SPRING & SUMMER COLLECTION 2018

Een waardig paardenpensioen

CAP Nr. 157

Praktijk

Als er een einde komt aan de actieve sport- of recreatiecarrière van een paard gunnen veel mensen hun dier een fijne oude dag, bijvoorbeeld in een paardenrusthuis. Er komt echter een moment dat écht afscheid onvermijdelijk wordt. Maar wanneer dan? TEKST: DANIËLLE BERLOTH | FOTO’S: DANIËLLE BERLOTH & SABINE TIMMAN

ie afhankelijk is van een pensionstal moet er dikwijls genoegen mee nemen dat zijn of haar paard maar een beperkt aantal uren per dag buiten komt. Zeker in de winter. Geen ideale omstandigheden voor een ouder paard. Omdat ze doorgaans niet meer gereden worden en weinig beweging krijgen, is langdurig op stal staan om meerdere redenen ongewenst. Vooral voor paarden met artrose zijn veel uren op stal taboe. Een pensioenstalling wat verder van huis, met meer mogelijkheden tot weidegang of in- en uitloopstallen, is dan een optie. Paardenverzorgcentrum De Wildtshof van Karin Jefferson in het Veluwse Uddel is zo’n stal. Jefferson huisvest ongeveer zeventig oude en/of geblesseerde paarden. In groepsverband, maar er is ook individuele stalling en maatwerk mogelijk. Jefferson heeft

IN DE PRAKTIJK: ‘BLIJ DAT CASIMIR ER NOG IS’ Nancy Tellekamp heeft haar kruising Fries-Merens Casimir al sinds zijn derde. Nu is hij 25. ‘Casimir werd drie jaar geleden plotseling kreupel. Op de kliniek werd zijn kroongewricht nog ingespoten en kreeg hij shockwave-therapie, maar bij de controle bleek dat niets te hebben geholpen. Ik kreeg van de dierenarts zo ongeveer een folder van het paardencrematorium in mijn handen gedrukt. Misschien dacht hij: ‘Koop maar een nieuwe’. Ik vond dat Casi wel wat meer opties verdiende. En ik ben heel blij dat hij er nog is! Sinds hij in de groepshuisvesting staat, is hij niet meer kreupel geweest, waarschijnlijk omdat hij veel beweegt. Als er een dierenarts bij Casimir moet komen, bijvoorbeeld omdat hij hoest, dan doe ik dat natuurlijk. Ieder jaar komt hier de tandarts en Casimir heeft nog een uitstekend gebit. Ik denk dat ik aan hem kan zien of hij happy is. Als hij moeite krijgt met opstaan, of alleen nog maar slobber kan eten, dan is het genoeg geweest.’

allerlei soorten paarden bij De Wildtshof staan. ‘Van groot tot klein en van huistuin- en keukenpaarden tot Grand Prix-paarden.’ De paarden kunnen van april tot eind december op de wei. ‘Daar ontbreekt het bij gewone pensionstallen vaak aan. Bovendien ervaren ze hier de rust van een stabiele kudde.’ Van ieder paard houdt Jefferson een medische database bij waarin alles bijgehouden wordt. ‘Ze worden iedere maand gewogen, zodat we kunnen monitoren of de stofwisseling verandert of dat ze iets onder de leden hebben. Paarden waarvan de stofwisseling slechter wordt en die extra zorg en voer nodig hebben, kunnen naar onze ‘specials-afdeling’. Die paarden krijgen extra voerbeurten en gaan ’s nachts naar binnen. De eigenaar beslist of zijn paard dat traject nog ingaat. Daar zijn hogere kosten mee gemoeid. We hadden eens klanten die hun auto verkochten om hun paard een langer leven te geven. Ik denk daar toch iets praktischer over.’ Verwachtingen en grenzen Als een paard bij Jefferson terecht komt, voert zij met de eigenaar een gesprek over wat ze kunnen verwachten en geeft ze aan dat ze moeten nadenken over waar hun eigen grenzen liggen. ‘Dat is voor ieder paard en iedere eigenaar verschillend. Een paard mag wat mij betreft best wat stijf zijn of even wat onregelmatig lopen. Maar dat moet niet langer dan een week duren, dan kijkt onze dierenarts naar het paard en is er overleg met de eigenaar.’ Janny de Grauw, specialist  CAP Nr. 157

anesthesiologie en pijnbestrijding van de Universiteitskliniek voor Paarden in Utrecht, geeft aan dat een goede relatie tussen paard, eigenaar en dierenarts onontbeerlijk is om te kunnen beoordelen of en wanneer het genoeg is geweest voor een paard. ‘Oude paarden worden liefst meerdere keren per jaar door de dierenarts gezien.

Ondersteuning Jefferson is niet tegen het toedienen van pijnmedicatie. ‘Ik vind het prima als dat het paard helpt. Gedurende een maand bijvoorbeeld. Als een paard alleen kan functioneren op pijnstillers moet je je afvragen of je dat wilt.’ Ook De Grauw vindt dat een lastig vraagstuk. ‘Een paard kan hier immers niet zelf voor kiezen.

‘Zou je willen dat je paard alleen nog functioneert op pijnstillers?’ Hij of zij overlegt dan met de eigenaar over de gezondheidstoestand. Op die manier voorkom je dat er welzijnsproblemen ontstaan. En neem je op tijd de juiste beslissing.’ Extreme situaties waarbij het welzijn echt in het geding komt, komen gelukkig weinig voor. ‘Meestal komen we samen met de eigenaar tot een goede oplossing. Eigenlijk wil iedere eigenaar het beste voor zijn of haar paard.’ Daarvan is ook Jefferson overtuigd. ‘We hadden een paard dat altijd rechtop stond als de eigenaar er was, maar als ze weg was dan lag hij aldoor. Ik zei: blijf hier een poosje, dan kun je hem observeren. Toen was de eigenaar overtuigd dat inslapen eerlijker was voor het paard.’

Maar hij zou er waarschijnlijk ook niet voor kiezen om elke dag pijn te hebben. De vraag hierbij is hoeveel hinder het paard van de pijnlijke aandoening ondervindt, of de pijnstilling die hij krijgt afdoende is, hoe lang de therapie nodig is, en of de pijnstilling geen ontoelaatbare bijwerkingen veroorzaakt.’ Op gewicht Of er bij een gepensioneerd paard nog sprake is van kwaliteit van leven, is van vele factoren afhankelijk, zegt De Grauw. ‘Bijvoorbeeld van het type paard, ras, karakter, leeftijd, maar vooral ook de manier waarop hij wordt gehouden. Wat kan helpen voor een eigenaar of houder is om altijd de definitie van welzijn voor ogen te houden.’

IN DE PRAKTIJK: ‘ZE KAN DOEN WAT ZE WIL’ Fleur Danckaarts had haar merrie Iwanda (27) bij een pensionstal in Leidschendam toen het rijden met de schimmel steeds wat minder werd. ‘Ze reageerde heel angstig op bepaalde dingen met het buitenrijden en zo zijn we ook een keer samen gevallen. Ik keek hier in de omgeving ook wel om me heen voor een plek waar de paarden vaker buiten kwamen. Op onze stal was dat maar vier uur per dag. Toen ik meeging met een stalgenoot naar De Wildtshof was ik meteen om. Dit was het gewoon. Vanaf het moment dat Iwi hier was, kwam ze tot rust. Sinds ze in Uddel staat, heeft ze geen last meer gehad van een oude peesblessure, die wel eens opspeelde. Het is tijd om Iwi te laten gaan wanneer ze heel erg zou afvallen of wanneer ze van De Wildtshof zeggen dat het niet meer gaat. Tot die tijd bezoeken mijn zussen en ik haar iedere maand – een reis van bijna anderhalf uur met de auto – om Iwi te borstelen en peentjes te geven. Ze heeft lang moeten doen wat wij wilden, nu mag ze doen wat zij wil.’

CAP Nr. 157

Als voorwaarden om van een waardig pensioen te kunnen genieten noemt De Grauw onder meer het zich kunnen handhaven in de groep, zonder moeite kunnen eten en op gewicht blijven. ‘Dit laatste is heel belangrijk en hier is met goede en regelmatige gebitsverzorging (minstens jaarlijks) en passende voeding veel aan te doen. Naarmate paarden ouder worden verliezen ze – net als oudere mensen – aan spiermassa, met name in de bovenlijn, maar de lichaamsconditie mag niet te hard achteruit hollen.’ Welzijn en basis Een tevreden paard is volgens de dierenarts attent, heeft een open oogopslag en een ontspannen houding van het hoofd dat door-

Praktijk

Welzijn is een mentale toestand van welbevinden, dat ontstaat als het dier in voldoende mate in zijn natuurlijke behoeften kan voorzien en waarbij het dier vrij is van pijn en andere ongemakken.

NATUURLIJKE BEHOEFTEN De natuurlijke behoeften van een paard zijn vrij eenvoudig: • Sociaal contact; voor oudere paarden is dat in een stabiele kudde. • De hele dag beschikking over goede kwaliteit ruwvoer. • Veel vrije beweging, waarbij de mogelijkheid bestaat om een klein sprintje te trekken.

gaans boven schofthoogte wordt gehouden, tenzij er gegeten wordt. ‘Daarnaast toont hij geen afwijkend gedrag zoals angst en agressie en is hij interactief met mensen. Voor paarden die altijd in de sport gelopen hebben, kan het verlies van contact met grooms en berijder echt een gemis zijn; dit is dus zeker een aandachtspunt. Een tevreden paard gaat daarnaast normaal om met andere paarden in de groep.’ De houderij moet voorzien in de belangrijkste basisbehoeften van een paard (zie kader), zoals voeding en water, bescherming tegen de elementen, een plek om te rusten, vrijwaring van angst en stress en vrijwaring van ziekte en pijn. ‘Regelmatige controle door een dierenarts en hoefsmid zijn bovendien essentieel.’

Verantwoordelijkheid Of een paard dat met pensioen gaat (enigszins) kreupel mag zijn, moet per paard bekeken worden vindt De Grauw: ‘Veel oudere mensen kampen bijvoorbeeld met artrose en veel oudere paarden ook. Waar we bij bejaarden nooit zouden opperen dat het niet leven niet meer draaglijk is omdat ze

allemaal te wachten staat en waar hij zeker nog bij wil zijn, zoals bij mensen wel het geval is. Ook is het paard als hoefdier bij uitstek gemaakt om vrij te kunnen bewegen. Aan dit aspect van het paardenleven kennen we dus een vrij groot gewicht toe. En wellicht nog het allerbelangrijkste is dat het paard simpelweg niet zélf

‘Een paard heeft geen besef van wat hem allemaal te wachten staat’ kreupel zijn, vinden we bij paarden dit al sneller een probleem. Deels komt dit doordat het paard zelf geen inzicht heeft in zijn eigen levensverwachting. Hij heeft geen besef heeft van wat hem nog

kan zeggen dat het voor hem zo niet meer hoeft. Er rust dus een verantwoordelijkheid op eigenaren en behandelend dierenartsen om een vinger aan de pols te houden en regelmatig kritisch te kijken  CAP Nr. 157

Praktijk

naar een dier dat kreupel met pensioen gaat.’ De Grauw raadt eigenaren in zo’n geval aan om bij twijfel de objectieve mening van een dierenarts te vragen. ‘Zij zien het dier wellicht weer voor het eerst sinds een tijdje en zullen verslechtering mogelijk beter kunnen vaststellen dan jijzelf. Vooral wanneer de achteruitgang heel geleidelijk is opgetreden. De kreupelheid mag zeker niet zo ernstig zijn dat je bij een gebruikspaard absoluut nadere diagnostiek en therapie nodig zou vinden. Dat een paard alle vier de benen belast en zich in stap normaal moet kunnen voortbewegen, lijkt mij een praktisch bruikbaar uitgangspunt.’ Vooral bij chronische aandoeningen zoals artrose is het zaak een paard goed te monitoren. ‘Ook als het paard slechts heel licht kreupel is in draf op het moment dat hij met pensioen gaat, hoeft dit niet zo te blijven. Kreupelheid op basis van artrose is meestal niet steeds gelijk, maar kan variëren per dag of week. Wanneer het dier uiteindelijk dagelijks last ondervindt die

CAP Nr. 157

onvoldoende kan worden weggenomen, komt euthanasie uit welzijnsoogpunt in zicht.’ Zorgplicht Overigens is artrose niet per se het grootste probleem bij oudere paarden wanneer het aankomt op leven en dood. ‘Afhankelijk van de ernst redden die paarden zich vaak nog wel. We zien vooral ook veel gebitsproblemen en proble-

FOTO: PRIVÉBEZIT

Casimir (l), Iwanda (r) en Odianda (o) genieten na jaren trouwe dienst van hun pensioen.

men ten gevolge van PPID (Cushing), zoals hoefbevangenheid. Niet iedere eigenaar heeft de mogelijkheid om het paard de zorg te bieden die het nodig heeft. Dat kan ook financieel zijn. Een oud paard kan hoge kosten met zich meebrengen die niet iedereen kan of wil opbrengen. Voor welke weg ook wordt gekozen, een eigenaar is verplicht zorg te dragen voor een goed einde.’ 

IN DE PRAKTIJK: ‘BEWEGEN DOET HAAR GOED’ Louise Landeweer en haar 21-jarige merrie Odianda (v Boreas) werden jarenlang achtervolgd door blessureleed. ‘Ze kreeg een peesblessure tijdens een buitenrit. Daarna liep ze een botblessure op bij een bok op straat, toen ze schrok van een hondje. Sindsdien is het nooit meer echt goed gekomen. Bij een pensioenstal kon Otje niet aarden; in die groep kwam ze niet aan eten of drinken toe. Nu staat ze bij een boer in Leidschendam bij twee heel oude paarden. Ze heeft even heel slecht gelopen, toen dacht ik wel: dit moet niet te lang duren. De smid gaf ook aan dat daar klachten over zouden kunnen komen van buitenstaanders. Maar nu ze zelf bepaalt hoeveel ze beweegt, gaat het heel goed. Ik wil van zo veel mogelijk mensen horen of het nog gaat. Als ik zou twijfelen of ze pijn heeft, dan zou ik haar een pijnstiller geven. Als ze daarvan opknapt, weet je genoeg. Omdat Otje PPID heeft, heeft ze meer kans op hoefbevangenheid. Dat is eveneens een grens.’

REEDS MEER DAN

250 PISTES AANGELEGD IN BELGIE

EB EN VLOED, ALL-WEATHER- EN WASBODEMS VERKOOP VAN STABILITYFIBERS EN GEOPAT AANLEG MESTPUTTEN: COMFORM VLAREM - WETGEVING BINNENPISTES, BUITENPISTES, RENBANEN EN WESTERNBODEMS VERKOOP EN LEVERING VAN KANT EN KLARE BODEMS VOOR DOE HET ZELVERS

LAPERE PATRICK BVBA ▪ INDUSTRIELAAN 103 ▪ 8930 MENEN ▪ FAX. 056/31.49.23 GSM +32 (0) 475/42 83 95 ▪ INFO@PAARDENPISTESLAPERE.BE

PAARDENPISTESLAPERE.BE

hippische opleidingen  Hippisch ondernemer (incl bedrijfsbeheer)

NAC vzw Industrieweg 53 8800 Roeselare 051/26 08 36 0477/37 16 42

nele@nacvzw.be

Wie een eigen bedrijf (fokkerij, stoeterij, paardenmelkerij, …) wil starten of overnemen kan zich langs deze weg uitstekend voorbereiden en kan zo zijn kennis van bedrijfsbeheer aantonen Startdata: jan, juli en sept 2018 in heel Vlaanderen

 Specialisatie paardenhouderij / -fokkerij

Alles wat u moet weten over paarden houden, fokken en verzorgen, zowel voor de (toekomstige) professionele paardenfokker als voor de recreatieve ruiter Startdata: jan 2018 in heel Vlaanderen

 * Nieuw *: jaaropleiding HOEFSMID

Unieke cursus met extra aandacht voor ziekten en voeding in relatie tot hoefverzorging + mogelijkheid aankoop materiaal aan voordeeltarief Startdata: sept 2018 in Londerzeel

Volg ons aanbod aan opleidingen over heel Vlaanderen en startdata op

www.nacvzw.be

Voer verstandig, voorkom HOE ONTDEK JE MAAGPROBLEMEN? Maagzweren zijn alleen te ontdekken als de dierenarts met een scoop in de maag kijkt. Maar er zijn wel enkele aanwijzingen of jouw paard last van zijn maag heeft. • Eet hij minder? • Hoor je hem knarsetanden of knoeit hij de laatste tijd veel met zijn krachtvoer? • Gaapt hij veel of heeft hij regelmatig lichte koliek? • Is zijn mest slap of gedraagt hij zich sloom? Dergelijke gedragsveranderingen kunnen erop wijzen dat er iets mis is. Vertrouw je het niet, overleg met je dierenarts.

Maagzweren is bij paarden een onderschat probleem. Een goed voermanagement voorkomt veel ellende, maar wat zijn dan de do’s en don’ts? TEKST & FOTO: PAVO

eel meer paarden dan vaak wordt gedacht hebben last van hun maag. Maagzweren zijn ontstekingen van de maagwand, die ontstaan nadat de beschermen de slijmvlieslaag is aangetast. Er is al langer bekend dat maagzweren een probleem zijn in de draf en rensport. Die paarden krijgen vaak veel krachtvoer en weinig ruwvoer. De laatste tijd wordt duidelijk dat ook veel ‘gewone’ paarden en pony’s last hebben van hun maag. Wat is de oorzaak? Voeding en management spelen een grote rol bij het ontstaan van maagproblemen. Pavopaardenarts Veerle Vandendriessche: “In de vrije natuur eet een paard nagenoeg voortdurend energiearme, vezelrijke

CAP Nr. 157

voeding. Door te kauwen wordt speeksel aangemaakt, waarmee de zuurgraad van het maagsap wordt gedempt. Als een paard dus te weinig kauwt, maakt hij niet genoeg speeksel aan en wordt het risico op maagzweren groter. Ook de constan te aanwezigheid van vezelrijke voedselbrij neutraliseert de zuur graad van de maag. Bij paarden die niet continue ruwvoer krijgen, kan het maagzuur te sterk worden, waardoor de slijmlaag van de wand wordt aangetast. Dat gebeurt ook onder invloed van stress of als teveel krachtvoer in één keer wordt gege ven. De paardenmaag is maar klein, dus die raakt daardoor erg vol. Het zuur kan dan met een hoger gelegen deel van de maag in aanraking komen, op plekken waar

de slijmlaag minder dik is. Boven dien wordt bij het kauwen van krachtvoer veel minder speeksel geproduceerd, dan bij het verwerken van ruwvoer.” Veerle legt uit dat door stress stoffen in het lichaam worden geproduceerd die de maagwand gevoeliger maken voor aantasting door het maagzuur. “Paarden krijgen spanning als niet wordt voldaan aan hun drie belangrijkste behoeften: onbeperkt ruwvoer, voldoende vrije beweging en contact met soort genoten. Zware inspanning kan eveneens voor maagproblemen zorgen. Dat komt omdat daarbij de maag meer samentrekt, waardoor de zure inhoud van het onderste deel meer in contact met het minder goed beschermde bovenste deel. DO’S Een verstandig voerbeleid kan veel problemen voorkomen. Waar moet je aan denken: • Geef ruwvoer Hoe meer een paard kauwt, hoe beter het is. Geef hem daarom

CAP samen met PAVO

maagproblemen verdeeld over de dag ruwvoer. Ook ’s nachts, want hij slaapt niet zoals wij de hele nacht. Ben je bang dat hij te dik wordt, zoek dan een energiearme soort en probeer de voeropname te vertragen door bijvoorbeeld een hooinet met kleine gaten. Aan de buitenkant is niet te zien wat er in ruwvoer zit qua gehaltes. Je kunt eenvoudig uitzoeken hoeveel energie, suiker en eiwit het ruwvoer bevat met behulp van de Pavo Ruwvoer Quickscan. • Vrije beweging In de vrije natuur beweegt een paard dag en nacht. Dat is iets anders dan een uurtje trainen met jou. Rustige vrije beweging is belangrijk voor zijn gezondheid. Weidegang is de prettigste manier voor een paard om dit te stimule ren. Als dat niet kan, is een droge paddock of een grote loopstal een alternatief. Om te voorkomen dat je paard in een hoekje blijft staan, kun je daarin ruwvoer op verschil lende plekken aanbieden. • Sociaal contact Een paard is een kuddedier. Contact met soortgenoten is voor hem erg belangrijk. Wordt hem dit onthouden, dan levert dat stress op. • Vermijd langdurige stress Kortdurende spanning kan een paard wel tegen. Dat is ook niet altijd te vermijden. Denk aan een bezoek van de dierenarts of een aanvaring met een ander paard in de wei. Het is vooral chronische stress die tot maag problemen kan leiden. Zorg dus dat aan de belangrijkste levens behoeften (onbeperkt ruwvoer, sociaal contact, vrije beweging) zoveel mogelijk wordt voldaan. DON’TS • Grote porties krachtvoer De maag van een paard is relatief klein. Hij kan niet meer dan maxi maal anderhalve kilo krachtvoer ineens verwerken. Als jouw paard

NIEUW: PAVO EASE&EXCEL Sportpaarden die matige tot zware inspanning verrichten, hebben een bepaalde mate van energie nodig om hun werk te kunnen doen. Alleen ruwvoer, hoe goed van kwaliteit ook, is daarvoor niet altijd voldoende. Aanvulling met krachtvoer ligt dus voor de hand, maar ingrediënten als granen leveren snelle suiker en zetmeel, wat weer een negatief effect heeft op de maag en rest van de spijsvertering. Dat was voor Pavo aanleiding om een speciaal maagbeschermend sportvoer te maken waaraan vrijwel geen graan wordt toegevoegd. Pavo-paardenarts Veerle Vandendriessche: “Onze nieuwe Pavo Ease&Excel bevat supervezels van soja, bietenpulp en luzerne, wat ervoor zorgt dat het smakelijk is en paarden er langer op moeten kauwen. Daarnaast bevat het een speciaal mengsel van natuurlijke grondstoffen dat maagzuur neutraliseert, de maag-darm immuniteit versterkt en voor een gezonde maag-darmflora zorgt. Het is hoog in vetgehalte, waardoor het langzaam vrijkomende energie levert en als bijkomend voordeel voor een goede spierstofwisseling, glanzende vacht en gezonde hoeven zorgt. Qua energie kun je een schep hiervan vergelijken met een kilo haver, met als voordeel dat ze er niet gek van worden.” Pavo Ease&Excel is bedoeld voor sportpaarden. Veerle: “Maar ook voor de serieuze amateur, die regelmatig traint is dit een geschikt voer, net als voor paarden die van nature (erg) heet en gestrest zijn.” Kijk voor meer info op: www.pavo.be/ease-and-excel.

krachtvoer nodig heeft om zijn energieniveau aan te vullen, geef hem dan zo klein mogelijke porties verdeeld over zoveel mogelijk voerbeurten per dag. • Sporten op een lege maag Geef je paard eerst ruwvoer, voordat hij krachtvoer krijgt. Dan is door het vele speeksel en de vezelrijke voedingsbrij van het ruwvoer het maagzuur al enigszins gedempt. Het beste is om kracht

voer pas na de arbeid te geven. Als je binnen twee uur na het voeren gaat sporten met een paard zit hij in zijn glucosedip, waardoor hij dan juist geen energie heeft. • Lange tijd zonder kauwen Laat je paard niet langere tijd zonder ruwvoer staan. Zorg ook voor ruwvoer als je naar een wedstrijd gaat. Bijkomend voordeel: kauwen werkt stressverlagend.

DRESSUURAMAZONE VAI BRUNTINK:

MANAGEMENT IS VOOR ONS ERG BELANGRIJK “Wij hebben enkele paarden die maagzweren hebben gehad. Nu niet meer, want dat is behandeld. We letten erg op het management. Ze krijgen bijvoorbeeld altijd eerst ruwvoer voordat we krachtvoer geven. En dat wordt verdeeld in drie kleine porties. Maar omdat ze er gevoelig voor zijn geef ik ze Pavo Ease&Excel. Wat vooral opvalt is dat ze het allemaal graag eten. Ze zien er geweldig uit, glanzen mooi en ze hebben veel energie, zonder dat ze er gek van worden. Dus mij bevalt het enorm goed. Ik heb hiermee toch het gevoel dat ik er alles aan doe om ze gezond te houden. Omdat ik zie dat hun conditie super op peil is met dit voer, zonder dat ze er heet van worden, overweeg ik om het ook voor andere paarden te gebruiken.”

CAP Nr. 157

Ruitervoorkeuren (2)

Kleine lichaamsspieren Zoals we weten, is iedereen geboren met eigen voorkeuren, motorisch, cognitief en emotioneel/mentaal. Na de ruitervoorkeuren voor de grote lichaamsspieren in de vorige aflevering, kijken we nu naar ruiters die een voorkeur hebben voor de kleine lichaamsspieren. Zij hebben geluk: het is het ideale plaatje. TEKST: CLAARTJE VAN ANDEL | ILLUSTRATIE: TANYA KORPERSHOEK | FOTO: DIGISHOTS

la de boeken maar open voor de gewenste ruiterzit. Het geschetste plaatje behoort toe aan een ruiter die een natuurlijke voorkeur heeft voor het gebruik van de kleine lichaamsspieren, de fijne motoriek. De kenmerken zijn: • de zit is rechtop, de rug is gestrekt, er kan een denkbeeldige rechte loodlijn schouder-heup-hak worden getrokken. • de handen worden duidelijk voor het lichaam gehouden • de onderbenen hangen natuurlijk af. Wat een ideaal beeld. Dit zijn nu precies de ruiters waarvan de toeschouwer zegt ‘wat een mooi plaatje’. Dit stilistisch fijne beeld is ook een succesvol beeld: Anky van Grunsven is een amazone die in de eerste plaats vertrouwt op haar kleine lichaamsspieren. Datzelfde geldt voor haar collegaolympisch kampioene Charlotte Dujardin. En er zijn er natuurlijk veel meer. Aanwijzingen Fijn motorische ruiters geven hun teugelhulpen van nature met heel subtiele pols- en handbewegingen. Beenhulpen geven ze met kleine

CAP Nr. 157

onderbeen- en enkelbewegingen. Door de subtiele bewegingen lijkt het wel of deze ruiters weinig doen. Alles gaat vanzelf. Dat is natuurlijk niet zo. De nauwkeurige kijker ziet hun fijne inwerking en het effect. ‘Een trainer die een ruiter met deze voorkeur begeleidt, kan aanwijzingen geven als ‘handen verder naar voren’, ’pols losser’, ‘onderarm ontspannen’. Die instructie kunnen deze ruiters zonder na te hoeven denken meteen uitvoeren’, zegt instructrice Suzanne Heemskerk. Bij dit type ruiters is de hand-oogcoördinatie sterk ontwikkeld. ‘Omdat de hand zo mooi voor hen staat, zien deze ruiters hun hand altijd en daar halen ze veel zekerheid uit’, weet Heemskerk. Ruiters met een voorkeur voor een grove motoriek geven hulpen met hun bovenbenen, fijn motorische ruiters juist meer met hun onderbenen en kuiten. Heemskerk: ‘Als een trainer een verandering wil in een beenhulp of de beenligging, geeft hij de aanwijzing op het onderbeen. Ook voor meer ontspanning in het been, laat je een fijn-motorische ruiter even bewust denken aan hun onderbenen.’

Valkuil Het lijkt eigenlijk of een instructeur geen enkele aanwijzing meer hoeft te geven aan ruiters die deze natuurlijke voorkeur hebben en zo te paard zitten. Toch is dat niet waar. Heemskerk: ‘Deze ruiters zitten vaak zo fraai, dat het bijna statisch wordt. Dat is natuurlijk niet de bedoeling: er moet wel een functionele inwerking zijn. Ook ontstaat er door de rechte zit vaak spanning in de schouders. Bij dit type ruiters is de aanwijzing dan ‘onderarm loslaten, hand even los’. Dan is alle spanning in de schouder ook weg.’ Bewust focussen op de onderarm, heeft meteen effect op de ontspanning in de hele houding. ‘Het gaat er hierbij – net als bij het onderbeen – om dat de aandacht op die plek wordt gericht om te voelen hoe het met het niveau van spanning en ontspanning is gesteld. De instructeur kan ook aan de onderarm of het onderbeen van de ruiter voelen. Het spanningsniveau is soms anders dan je als toeschouwer denkt’, zegt Heemskerk. De ademhaling kan ook meehelpen bij het ontspannen. ‘Bij de grofmotorische ruiters hielp het om heel bewust en aandachtig uit te ade-

Praktijk

Een kenmerkende zit van een ruiter/amazone met de voorkeur voor het gebruik van de kleine lichaamsspieren (links). Een bekende amazone die zo rijdt, is Charlotte Dujardin (rechts).

men om te ontspannen. De fijn motorische ruiter heeft als valkuil om de adem hoog in de borstholte te houden. Daarom is het bij hen juist belangrijk om de buikademhaling te benadrukken.’ Complete bewegers De aanwezigheid van lichamelijke voorkeuren ontwikkelt zich in fasen en sprongen. De natuurlijke voorkeur voor het spiergebruik bij beweging ligt in het begin nog niet heel erg vast. Sommige bewegingen gaan een persoon gewoon gemakkelijk af. Suzanne Heemskerk: ‘Kinderen zijn in principe ‘complete bewegers’ als ze de mogelijkheid hebben. Bij het paardrijden in jeugdlessen is het erg leuk om overal spelletjes van te maken. Doe oefeningen, wendingen, een slalom of een sprongetje met je

handen heel dichtbij en een licht ingezakte rug – grove motoriek – en ook met een rechte, gestrekte rug en de handen verder voor je uit, met gebruik van de fijne motoriek. Door daarmee te experimenteren, gaan kinderen leren wat er allemaal mogelijk is en merken ze wat hen het beste afgaat. Geef kinderen de ruimte om hun eigen ontwikkeling door te maken op hun eigen tijd. Spelen is ook leren.’ Ken je lijf Het is kortom de kunst voor ruiters en hun instructeurs om zichzelf verder te ontwikkelen op de manier die hen van nature goed afgaat. Dan leer je het meest. ‘Als je alles met veel krachtinspanning en steeds heel veel denken moet doen, dan bereik je het tegenovergestelde van

wat je wilt’, waarschuwt Suzanne Heemskerk nog maar een keer. Een advies voor volwassen ruiters om de conditie van hun eigen lichaam beter te leren kennen met bijbehorende voorkeuren, is ook om andere bewegingsdeskundigen of specialisten te raadplegen. Welke oefeningen kunnen eventuele zwakkere punten versterken? De ene ruiter heeft baat bij de sportschool, de andere bij de flexchair, bij een fysiotherapeut of osteopaat. Heemskerk: ‘Elke ruiter gaat een zwak punt in zijn eigen lijf compenseren. Daar heeft een paard helemaal niets aan. Ken dus je eigen lijf en ga daar mee aan de gang. Voor meer paardrijplezier, voor beide!’ De volgende keer: kijken en het voorkeursoog

Suzanne Heemskerk (35) uit Dordrecht is de enige hippisch geschoolde instructrice/coach die zich het systeem van de ActionType Academy over individuele voorkeuren van sporters helemaal eigen heeft gemaakt. ‘Toen ik na mijn ORUN-instructeurscursussen les begon te geven, raakte ik gegrepen door het idee dat het uitvoeren van de rijkunstige theorie in praktijk voor iedereen anders werkt, dat ik daar meer van wilde weten’, zegt Suzanne. Meer weten als ruiter of coach? Mail naar info@sh-dressuurtraining.nl

FOTO: CLAARTJE VAN ANDEL

SUZANNE HEEMSKERK

CAP Nr. 157

Emotioneel drama ‘The Rider’

vanaf 19 april in de bioscoop! CAP geeft weg! FOTO: FILM THE RIDER

Cherry Pickers brengt The Rider van Chloé Zhao op 19 april 2018 uit in de bioscopen. Het emotionele drama met adembenemende beelden, gebaseerd op een waargebeurd verhaal, is reeds meermaals be kroond. Brady is een rijzende ster in de rodeowereld en een talentvolle paardentrainer. Een val, waarbij een paard zijn schedel verplettert, maakt een einde aan zijn carrière. Gedesillusioneerd en wanhopig keert hij terug naar zijn thuis, het Pine Ridge Reservaat. Om weer controle te krijgen over zijn lot gaat de jonge cowboy op zoek naar een nieuwe identiteit en probeert hij te ontdekken wat het betekent een man te zijn in het hart van Amerika. Deze verhaal lijn levert een adembenemende film op, die je niet wilt missen.

CAP Magazine mag 5x een duoticket weggeven aan haar magazinelezers.

Winnen? Mail je naam en adres naar info@capmagazine.eu en wie weet maak jij kans op een duoticket.

De lente en zomer komen er weer aan…

FOTO: BEFIX | DEOFIX

Dankzij Deofix met plezier naar buiten

Straks maken we weer toffe buitenrit ten en profiteren we samen met ons paard of pony van de heerlijke zon en natuur. We kijken er allemaal naar uit! Graag doen we dat in alle rust en willen we dat onze wandeling echt wel “genieten” wordt. Vergeet dus zeker niet om uw befix deofix super of deofix normal aan te

CAP Nr. 157

brengen voor je vertrekt. Zo kan je je wandeling in alle rust ten volle beleven. Deofix super en Deofix normal Deofix super en deofix normal van befix zijn verkrijgbaar in sprayflacon van 500ml. alsook in een handige 100ml. deoroller die je perfect kan

gebruiken voor de zone rond het hoofd en de hals van je paard of pony. Verkrijgbaar Befix deofix super is binnenkort ook verkrijgbaar in gel, perfect voor paarden of pony’s die angstig zijn voor een spray. Voor meer info: www.befix.be

CAPKort

Onwisbare herinnering tastbaar maken:

Kunstatelier Serge Een portret van uw geliefkoosd paard in pastel, aan de hand van een foto. Afmetingen: 50 cm x 60 cm incl. levering , excl. kader € 295,.

Alle informatie kan u terugvinden op: www.kunstatelierserge.com.

FOTO: KUNSTATLEIER SERGE

• Op aanvraag ook in olieverf op doek. • Ideaal als aandenken of als cadeau. • Naast dieren ook gespecialiseerd in het portretteren van mensen. • Alle werken zijn altijd perfect gelijkend en het resultaat ligt altijd tussen foto en werkelijkheid, bijna tastbaar.

Jouw voedingsvraag?

HEEFT JOUW PAARD

? n e r e w z g a a m n l a st va

Geschat wordt dat 60% van alle sportpaarden en –pony’s maagzweren heeft. Het lastige is alleen dat de symptomen vaag zijn, zoals problemen bij het aansingelen, slechte eetlust, gapen, vage koliekklachten en achterblijvende prestaties. Neem bij twijfel altijd contact op met je dierenarts. Zorg ondertussen voor onbeperkt ruwvoer of vul dit aan met Pavo DailyPlus of Pavo SpeediBeet.

D170151

Pavo, het antwoord op jouw voedingsvragen!

www.pavo.be

CAP Nr. 157

CAPKort

Gezond gras voor uw paard:

begint met Horse Master Bovendien vormen de grassen van Horse Master een sterke zode. Dit voorkomt blessures. Horse Master Het graszaadmengsel Horse Master wordt op de markt gebracht door Barenbrug Belgium NV/SA. Horse Master wordt geleverd in zakken van 15 kilo en is te verkrijgen via een netwerk van gespecialiseerde dealers. Meer informatie en een dealeroverzicht: www.barenbrug.be/ paardenhouderij.

Nieuw!

Het magazine voor manageruiters in Nederland en België Maak kennis &

bestel hem hier!

s.nl

azine www.paardenmag

CAP Nr. 157

FOTO:HOSRE MASTER

Paardengras is nog niet vanzelfspre kend in België. De meeste paarden grazen in een koeienweide en krijgen van deze weides ook hooi of kuilvoer. Deze weides bevatten te veel fruc taan en te weinig structuur voor een gezond paardenrantsoen. Dit kan resulteren in klachten als hoef en spierbevangenheid. U kunt dit voorkomen met het uitgebalanceer de graszaadmengsel voor paarden: Horse Master. De grassen in Horse Master zijn structuurrijk en geselec teerd op een laag fructaangehalte.

Nieuw!

INNOVATIEF SPORTVOER

TER ONDERSTEUNING VAN DE MAAGFUNCTIE

Pavo Ease&Excel is een innovatief, structuurrijk sportvoer speciaal ontwikkeld voor een goed zuur-base-evenwicht in de maag en daardoor uitermate geschikt voor sportpaarden die moeten presteren. Het is een volledig krachtvoer, hoog in energie uit goed verteerbare vezels en plantaardige olie met daarnaast een zeer laag suiker- en zetmeelgehalte.

D170153

 Hoog energie, structuurrijk sportvoer  Ondersteunt een goede functie van de maag  Voor sneller herstel van spieren na training

www.pavo.be/ease-and-excel

Kramperig door een plantje

Australische hanetred CAP Nr. 157

Achtergrond

Hanetred is een vervelende aandoening met vaak een onbekende oorzaak. Er is een kans dat we binnenkort een nieuwe vorm van hanetred gaan zien. Het fijne daarvan, weet Joke Rijckaert van de universiteitskliniek in Gent. TEKST: YVONNE BUISFRANKEN | FOTO: KARIN DE HAAN

eb je het wel eens gezien? Een paard met hanetred? Die zijn achterbenen bijna optrekt tot aan zijn buik, soms zo onvrijwillig dat hij niet eens van zijn plaats kan? Hanetred is er in vele gradaties. Doctoraatsassistent Inwendige Ziekten van de Univer siteit in Gent, Joke Rijckaert heeft een speciale interesse in neuro logische aandoeningen waaronder ook dit syndroom past. Zij vertelt ons er meer over: ‘Hanetred is een aandoening waarbij het paard in beweging één of beide achter benen onvrijwillig te hoog optrekt of te lang omhoog houdt. Je ziet het in verschillende gradaties. In de lichtste vorm zie je het amper, dan kan het, wanneer het aan beide benen symmetrisch is, zelfs verward worden met een zeer actief achterbeen.

INTERESSE IN NEUROLOGIE Joke Rijckaert (28) studeerde in 2013 af aan de Universiteit van Gent met specialisatie paarden. Hierna begon zij als doctoraats assistent bij de vakgroep Inwendige Ziekten voor grote huisdieren op deze zelfde Universiteit. Haar interesse gaat uit naar neurologische aan doeningen bij paarden. Zo is zij bezig met een onderzoek naar het gebruik en de mogelijk heden van de MMEPtest bij paarden die de zenuwactiviteit in de diverse zenuwbanen kan meten en zo afwijkingen kan opsporen. Dit kan met name interessant zijn bij onderzoek naar ataxie.

Soms zie je het bij deze paarden alleen bij de eerste passen na het stilstaan of bij het achterwaarts gaan. Bij andere paarden is het erger. Deze paarden kunnen niet meer normaal lopen of houden het been extreem lang omhoog en kunnen het tijdelijk zelf niet meer op de grond krijgen. Meestal is het aanwezig in stap en vrijwel niet zichtbaar in draf. In galop zie je het zelden.’ Klassieke hanetred Hanetred kent twee verschillende verschijningsvormen, de klassieke en de Australische vorm. Op dit moment is alleen de klassieke vorm in Nederland bevestigd. Joke Rijckaert: ‘Bij de klassieke vorm betreft het één paard dat een afwijkende gang vertoont. Bij dit paard is de prikkelgeleiding naar de achterbenen verstoord. Dit kan diverse redenen hebben. Er kan sprake zijn van een aan tasting van de zenuwen in het achterbeen, in de romp, de borst of zelfs de hals waardoor de prikkels vanuit de hersenen niet meer op de juiste manier bij de achterbenen komen. Soms is er door een proces vlak naast de zenuw sprake van irritatie of overprikkeling van de zenuw. Zo zie je bijvoorbeeld wel eens hanetred ontstaan bij een paard met spatachtige problemen, voetproblemen of bij trauma of gewrichtspijn. Maar meestal is er sprake van hanetred zonder dat we kunnen achterhalen wat de exacte oorzaak precies is. Dan blijft het bij insinueren en vermoedens.’ Volwassen paarden Komt het bij bepaalde paarden meer voor dan bij anderen? Rijckaert: ‘Je ziet het eigenlijk CAP Nr. 157

Australische Hanetred Nou is er nog een vorm van hane tred die in Nederland en België nog niet officieel is beschreven, maar volgens Rijckaert wel degelijk een probleem kan gaan vormen.

FOTO: PLANTENGIDS KU LEUVEN

zelden of nooit bij veulens of hele jonge paarden. We zien het het meest bij opgroeiende paarden die nog in ontwikkeling zijn. Vanaf een jaar of twee, drie tot vier, vijf. Maar het kan ook op oudere leeftijd ontstaan, bijvoorbeeld na trauma of artrose. Je ziet het bij alle rassen en meestal wordt er gezegd dat de aandoening niet erfelijk is. De diagnose wordt over het alge meen gesteld naar aanleiding van het klinische beeld. De aandoening komt nogal eens voor, dus dieren artsen herkennen het zelf meestal wel. Hier op de universiteit zien we het daarom niet zo vaak maar het kan toch interessant zijn deze paarden nader te onderzoeken. Met de huidige diagnostiek zoals EMG’s en de MMEPtest zou je kunnen kijken of je de blokkade kunt vinden. Wellicht dat je dan bij nader onderzoek, met medische beeldvorming, nog de oorzaak kunt vinden.’

Dit leuk uitziende plantje kan aardig wat problemen veroorzaken bij paarden.

Deze vorm heet de Australische hanetred. Zij legt uit: ‘De klassieke hanetred komt over de hele wereld voor. De Australische hanetred daarentegen wordt veroorzaakt door de opname van giftige stoffen uit planten. Uit biggenkruid om precies te zijn.’ Biggenkruid (Hypochoeris radicata) is een plantje dat in Nederland en Vlaanderen veel voorkomt.

SUCCESVOL IN DE SPORT De Olivizoon Guess van Frederike Gotink loopt volop in de sport. De zevenjarige vosruin werd vorig jaar zelfs Gelders kampioen in het M2 en is nu Z2 met de punten voor het ZZLicht. Toch kampt hij al van jongs af aan met hanetred. Frederike vertelt: ‘We hebben Guess zelf gefokt en als veulen was er niks aan de hand. Maar ergens gedurende zijn opfok moet er iets fout zijn gegaan want in de koppel zagen we al dat hij niet normaal stapte. Eenmaal uit de opfok hebben we hem op de foto gezet en bleek een halswervel beschadigd. Omdat hij voor de sport verder onverkoopbaar is besloten we hem maar gewoon in te rijden en er zelf mee te gaan starten. En dat gaat heel goed. Het is echt een talentvol paard dat hoge ogen gooit in draf en galop. De stap is wel wisselend. Vooral als hij wat gespannen is lijkt het erger te worden en ja, dan worden we daarop afgerekend. Maar ja, dat moet ik dan maar accepteren. De hoefsmid is wel een probleem. Je kunt zijn achterbenen niet oppakken, dus hij is nog nooit bekapt of beslagen achter. Maar hij heeft prima voeten dus dat regelt zich vanzelf. Als ik het gevoel zou hebben dat hij pijn heeft, zou ik direct met rijden stoppen. Maar het is meer dat hij de controle over de hoogte van de pas niet heeft. Voorlopig blijf ik hem trainen en starten. Zolang het goed gaat en we er samen plezier aan beleven, is het goed.’

CAP Nr. 157

Je ziet het met name op arme, droge, niet bemeste weides. Biggen kruid lijkt een beetje op de ‘paar denbloem’ (Taraxacum officinale) maar de bloemetjes zijn kleiner en fijner. Een ander verschil is dat de stengel van het biggenkruid, in tegenstelling tot die van de paardenbloem, niet hol is, veel langer en het heeft bovendien een verdikking net onder het bloemhoofdje. Rijckaert: ‘Onder normale omstan digheden vormt biggenkruid geen problemen maar onder bepaalde omstandigheden kan de plant stoffen gaan produceren die Australische hanentred veroor zaken bij grazende paarden. Welke stoffen precies de problemen veroorzaken is tot nu toe niet bekend, maar meest waarschijnlijk zijn het zogenaamde Terpenoiden. Deze giftige stofjes worden alleen door de plant aangemaakt als hij het moeilijk heeft, in een periode van grote droogte bijvoorbeeld. Dat is de reden dat het syndroom met name in Australië, maar ook in Brazilië, de Verenigde Staten, Frankrijk en Italië is gezien. Maar er is ook een geval bekend in het Verenigd Koninkrijk en ik denk dat het reëel is ervan uit te gaan dat Australische hanetred binnenkort

Achtergrond

ook in Nederland en België te vinden zal zijn. Op dit moment zijn er nog geen bevestigde gevallen, maar ik denk dat er al best eens een kan zijn geweest, maar dat de kennis, onder paardeneigenaren maar ook dierenartsen, van deze aandoening onvoldoende is en dat het misschien wel voor iets anders is aangezien.’ Uitbraak Niet alleen de oorzaak maar ook de verschijningsvorm van Austra lische hanetred is anders dan bij klassieke hanetred. Rijckaert: ‘Klassieke hanetred betreft altijd individuele gevallen en het ontstaat normaal niet van vandaag op morgen. Over het algemeen sluipt het er in en wordt het langzamerhand erger. Bij Australische hanetred betreft het een uitbraak bij meerdere dieren die plotseling een afwijkend bewegingspatroon krijgen. Hoe de gifstoffen precies hun werk doen is nog helemaal niet duidelijk. En ook niet wanneer ze deze nou precies aanmaken. Paarden kunnen heel lang op een weiland met biggen kruid staan zonder daar ooit ziek van te worden. Het is een veelvoor komende plant. Wanneer er sprake is van een uitbraak zie je meerdere paarden op één weiland met dezelfde problemen.’ Prognose De prognose van klassieke hane tred is over het algemeen niet goed. Maar het paard direct afschrijven is volgen Joke Rijckaert ook niet nodig: ‘De prognose hangt erg af van de oorzaak, want kun je de oorzaak weghalen, dan wordt de prognose beter. Het kan dus toch wel van belang zijn om goed onderzoek te doen om een oorzaak te vinden. Het kan bijvoorbeeld zijn dat er sprake is van een ontsteking bij één van de facetgewrichtjes van wervels in de hals of romp. Wanneer je deze behandelt, door middel van injecties, kan er herstel optreden.’ Maar helaas is het lang niet altijd mogelijk een oorzaak te

vinden en dan is het afwachten hoe de afwijking zich ontwikkelt. Behandeling zonder de precieze oorzaak te kennen bestaat ook. Joke: ‘Er is wel een chirurgische ingreep waarbij een peesje van de strekspieren van de teen wordt doorgesneden waardoor het paard het been niet meer zo ver kan opnemen, maar dit geeft geen honder procent garantie. Ook heeft er in Nederland een experimenteel onderzoek gelopen met het depo neren van Botox vlakbij de zenuw.’ De prognose van Australische hanetred is aanzienlijk beter. ‘Wanneer je de paarden van het betreffende weiland haalt en zorgt dat ze geen toxinen meer binnen kunnen krijgen zullen de meeste paarden kunnen herstellen. Dit kan lang duren, soms duurt het maanden en soms ook jaren voordat het zich zal normaliseren, maar de meeste paarden komen er wel overheen. In de tussentijd kan een medica menteuze behandeling met

Fenytoïne verbetering van de klachten bieden.’ Voorkomen Zoals gezegd is de Australische hanetred in Nederland en België nog niet gezien, maar desondanks vindt Joke Rijckaert dat eigenaren zich wel bewust moeten zijn van het mogelijke gevaar van biggenkruid. ‘Ik denk dat het met de klimaats veranderingen afwachten is voordat het ook hier voor gaat komen. Ik vind het dus belangrijk dat eigenaren de symptomen kennen en er een belletje gaat rinkelen wanneer meerdere paarden met dergelijke symptomen worden gezien. En het is vrij makkelijk te voorkomen. Zorg dat de weilanden niet overbegraasd zijn, zorg voor een reguliere bemesting, maai de bloemetjes eraf voordat ze zaad gaan vormen en zaai het gras jaarlijks bij, dan krijgt het biggen kruid veel minder kans zich te verspreiden en lopen de paarden minder risico.’

NIEUWE UITDAGING Dat hanetred een streep door je ambities kan zetten heeft Jacqueline Herrings zelf ervaren toen haar paard van de een op de andere dag afwijkend begon te stappen. ‘Mijn paard Gino is dit jaar zeven geworden. Ik kocht hem als driejarige en heb hem zowel klinisch als röntgenologisch laten keuren. Het paard liep dressuurmatig als een zonnetje, tot hij op vierjarige leeftijd in stap ineens zijn rechterachterbeen hoger ging optillen. Ook bij het achterwaarts uit de trailer stappen, zagen we dat hij dat been hoger optrok. Uit een röntgenfoto van de hals bleek dat één wervel iets groter is dan normaal. Daarop hebben we in Gent een MMEPtest laten doen, maar tot onze verbazing waren de waardes uit de test volledig normaal. Omdat er geen diagnose kon worden gesteld en er dus ook geen behandeling werd geadviseerd, zijn we op zoek gegaan naar andere mogelijkheden. Om de achterbeenspieren te versterken, hebben we gebruik gemaakt van de aquatrainer. Omdat hij op de aquatrainer normaal loopt – je ziet er dan niets meer aan – kregen we het idee om het paard te gaan beleren voor de koets. Het is heel leuk om te zien dat Gino het mennen geweldig vindt en dat hij voor de koets veel minder last heeft van zijn hanetred. Ook hebben we Gino met veel geduld en beloning geleerd zijn achterbeen op een hoefbok te zetten en daar te houden, waardoor hij zonder stress bekapt kan worden. Inmid dels hebben mijn man en ik allebei ons tweespanbewijs behaald en gaan we binnenkort op voor vierspan. Dressuurmatig mennen is een stuk moeilijker dan onder het zadel dressuur rijden en zo heb ik echt een nieuwe uitdaging gevonden, samen met mijn paard.’

CAP Nr. 157

RecreĂŤren bij het Human & Horse Hotel

Opfrissen op de Veluwe

CAP Nr. 157

Beleving

De Veluwe is een waar walhalla voor natuurliefhebbers en daarmee ook zeker voor ruiters. Aan de rand van de Veluwe in Kootwijkerbroek ligt het Human & Horse Hotel. Even een weekendje of weekje ertussenuit om te ontstressen? Daar is dit een uitstekende locatie voor. TEKST & FOTO’S: SABINE TIMMAN

e locatie van het Human & Horse Hotel is in ieder geval een pluspunt. Menig recreatieruiter droomt weg bij de geweldige mogelijkheden die de Veluwe biedt. Maar niet alleen de recreant komt hier aan zijn trekken, ook voor sportruiters is het hier heerlijk om te resetten en tot rust te komen. En zeg nou zelf, dat willen we toch allemaal wel eens? Hotel met paardentintje In november 2012 kregen Greetje Hakvoort en haar man Arien Arends de mogelijkheid om deze locatie te huren en sprongen ze in het diepe. Later hebben ze het bedrijf helemaal overgenomen en zijn ze het beetje bij beetje aan het opknappen naar hun eigen zin. De hotelwerkzaamheden zijn voornamelijk de taak van Arien, die een achtergrond heeft in de voetbalwereld. Greetje richt zich voornamelijk op de Human & Horse Academy waar ze ruiter en paard traint door gebruik te maken van verschillende trainingsmethoden uit de dressuur, Academische Rijkunst, working equitation en eventing. ‘Alles draait om het duurzaam opleiden van het paard op een manier die voor dat individuele paard werkt. Verder bied ik met Guasha-Therapie ondersteuning op het lichamelijke en mentale gebied voor mens en paard. In het begin  CAP Nr. 157

was het hotel puur voor mijn leerlingen bedoeld, maar er was ook veel vraag van mensen van buitenaf. Human & Horse is ook het thema van het hotel. Iedereen is hier welkom en we ontvangen doordeweeks ook veel mensen die niets met paarden hebben, maar die zo’n themahotel wel leuk vinden.’ In alle rust genieten Als hotelgast kun je ‘s ochtends in alle rust genieten van een luxe ontbijt in het ruime restaurant of op het dakterras, met uitzicht op de paddocks en rijbaan. ‘We zijn alleen geen openbaar restaurant’, legt Greetje voor de duidelijkheid uit. ‘Het is niet zo dat je hier binnen kunt stappen om te eten, maar we hebben wel een uitgebreide lunchkaart en kunnen een diner aanbieden op aanvraag.’ Honger hebben we nog niet, maar we staan te springen om de Veluwe te verkennen. Ik mag bij hoge uitzondering op Bongo, het paard van Greetje. Bongo is een ridderpaard en een veertienjarige kruising tussen een tuig- en springpaard en heeft onlangs met Greetje de piaffe- en passagetest van de Academische Rijkunst behaald. Voor zichzelf heeft ze de zevenjarige Appaloosa (dek)hengst Nevada gezadeld waar ze in verschillende disciplines mee uitkomt. Vanaf de oprijlaan rijd je een klein stukje langs een fietspad een rustige landweg zo de ruiterpaden op. In ongeveer een uur rijd je naar Kootwijkerzand, waar zich een prachtige zandvlakte bevindt. Dit rondje is wel rond de twintig kilometer, dus eigenlijk alleen geschikt voor de fanatiekelingen met goed getrainde paarden. Maar gelukkig is er voor de ruiters die liever een kleiner rondje rijden ook genoeg keuze. Je kunt ook voor een uurtje het gebied in gaan. Handen los Zelfs bij een klein rondje blijft de Veluwe oogverblindend mooi met veel afwisseling tussen heuvels, heide, bos en water. Na een flink stuk te hebben gestapt is het tijd voor

CAP Nr. 157

DE FEITEN Wanneer: Het hele jaar geopend Prijzen: Ruiter & Paard-arrangement Veluwe, drie dagen nu voor € 99,50 p.p. All-inclusief: Het arrangement bestaat uit twee overnachtingen in een luxe hotelkamer. Inclusief een uitgebreid ontbijtbuffet. Twee overnachtingen voor het paard in een box inclusief stro of vlas met eigen paddock. Onbeperkte toegang tot alle paardenfaciliteiten, waaronder een verlichte grote buitenbak, menfaciliteiten. Ervaring: Een eigen paard meebrengen is wel handig, maar er kunnen ook paarden gehuurd worden van diverse maneges in de buurt. Het is ook mogelijk om lessen te nemen bij een van de Academy instructeurs. Zin gekregen in een paardenvakantie in eigen land? Kijk op www.humanhorse.nl voor meer informatie en foto’s

Beleving

HET GEBIED: VELUWE De Veluwe in Nederland biedt honderden kilometers aan ruiterpaden. Met beroemde ruiteren menroutes, zoals de Veluwe-Trail kun je uren genieten van het steeds afwisselende landschap, waar je natuurlijk makkelijk in kunt verdwalen. Op de website www.ruiterenenmennen.nl kun je van tevoren heel simpel je eigen route uitstippelen en opslaan of printen. Ook kan je een app downloaden waarmee je gewoon met je telefoon de route kan rijden, maar er zijn natuurlijk ook gewoon ouderwetse kaarten te krijgen bij het Human & Horse Hotel. Eventueel is het mogelijk om een begeleider mee te krijgen met een braaf paard, handig voor jonge of onervaren paarden.

den wel gezellig bij elkaar staan. ‘Alle gasten mogen van alle faciliteiten gebruik maken ook de grote buitenbak van 100x40 waar meestal een 20x60 baan is uitgezet. We zien vaak dat gasten het liefst zelf hun paard willen verzorgen, maar tegen betaling kunnen wij uiteraard ook uitmesten. Nog een ander leuk wetenswaardigheidje is dat we hier niet alleen duurzaam omgaan met onze paarden, maar sinds kort ook een biomassa ketel hebben. Het hele bedrijf wordt daarop verwarmd en daarmee zijn we dus als bedrijf ook lekker duurzaam. We zijn het eerste paardenbedrijf dat helemaal op biogassen draait.’ een hoger tempo. In een fijn arbeidstempo met de oortjes erop vervolgen we de prachtige route. We zien de fotograaf aan de andere kant van het pad naderen als we het tempo nog iets opschroeven. Plots komt Greetje met het idee om de teugels los te gooien en een stukje zonder handen verder te galopperen. Ik ben wel in voor iets geks, dus waarom ook niet? Het kan ook makkelijk op het brede pad waar niemand ons in de weg rijdt. Tijd vergeten In stap rijden we weer huiswaarts langs de heide. Deze is op het moment van onze rit helaas niet

paars gekleurd, maar het blijft een prachtig gezicht. En dit is nog maar het tipje van de sluier van het veel grotere ruiterroute netwerk. Ik was de tijd helemaal vergeten en naar mijn idee zijn we veel te snel weer terug. Een reden om nog een keer terug te komen dus. De paarden worden afgezadeld en rijkelijk beloond voor ze nog even in de paddock mogen om lekker te rollen en van het fantastische weer te genieten. Er zijn maar liefst elf paddocks waar de paarden de hele dag in mogen staan. De paddocks zijn ook bij uitstek geschikt voor hengsten, aangezien er niet kan worden gesnuffeld, maar de paar-

Veelzijdig dagje uit Wandelen en fietsen over de Veluwe is naast het paardrijden niet het enige waar Human & Horse een ideale uitvalsbasis voor is. Een verblijf kan uitstekend gecombineerd worden met een bezoek aan de Apenheul, het Dolfinarium. Burgers Zoo, De Valk Roofvogels Lunteren of de Schaapskooi in Ermelo. Maar Greetje en Arien kunnen op aanvraag ook zelf originele activiteiten verzorgen zoals een Wildsafari met Staatsbosbeheer, toeren met Mini’s of rijden op een quad. Nu weet ik het helemaal zeker: ik kom nog een keertje terug!  CAP Nr. 157

Ras nader bekeken

Gelders paard

CAP Nr. 157

Portret

Als je een vrolijke vos ziet met een bles en vier witte benen, dan is de kans groot dat het gaat om een Gelders paard. Ze komen uit Nederland, maar je ziet ze ook zo hier en daar in België. Ze zijn behoorlijk populair onder de ruiters, gewoon omdat het sterke, werklustige, eerlijke maar ook hele vriendelijke en nuchtere paarden zijn. TEKST & FOTO’S: GEMMA JANSEN

aar komt hij vandaan? Om het meteen maar ingewikkeld te maken, een Gelders paard is eigenlijk geen echt ras, maar meer een vastgelegd type. Een mix tussen inlandse merries van vroeger, die niet alleen gecombineerd werden met inlandse hengsten, maar ook met hengsten die geïmporteerd werden vanuit Engeland, Duitsland en Frankrijk. Wisselend gebruiksdoel Heel vroeger waren Gelderse paarden voornamelijk landbouwwerkpaarden of koetspaarden. De fokleiding van een stamboek bepaalde destijds hoe een Gelderse paard eruit moest zien en paste al naar gelang het gebruiksdoel het gewenste type aan. Denk dan vooral aan een wat zwaarder versus een iets luxer paard. Je kunt je zo voorstellen, dat een paard dat bijvoorbeeld zwaar trekwerk in de klei op het land moest doen, vaak steviger gebouwd moest zijn dan bijvoorbeeld een chic koetspaard.

Zijden draadje Het voortbestaan van het Gelders paard heeft een poos aan een zijden draadje gehangen. Toen na de Tweede Wereldoorlog het gebruik van paarden in het verkeer en de landbouw snel afnam, dreigde ook het Gelderse paard uit beeld te verdwijnen. Maar mensen kregen de beschikking over meer geld en vrije tijd. Naast hun jachtige, dagelijks bestaan vonden ze rust bij het paard, dat werd herontdekt als ‘plezierdier’. De paardensport begon aan zijn grote bloei en dankzij de fans van het Gelderse paard is het in deze moderne tijd ook nog springlevend! De looks Het is een elegant maar ook robuust gebouwd paard, met duidelijk meer formaat dan het gemiddelde rijpaard. Met een mooie, welvende hals- en nek, met veel front en een krachtige en expressieve manier van bewegen. Tevens horen er een paar stevige benen met flinke hoeven onder te zitten. Hoewel voskleurig van oudsher het meeste

voorkomt, tref je ook bruine, zwarte en schimmelkleurige Gelderse paarden aan. Mooi van binnen Naast een herkenbaar uiterlijk, zijn ook de eigenschappen, die niet aan de buitenkant te zien zijn, ontzettend belangrijk. Gewenst is een van nature goedgehumeurd, nuchter, werkwillig, eerlijk en mensgericht karakter, zonder daarbij te sensibel te zijn in de omgang. Ze zijn wat ‘koeler in de kop’ dan het gemiddelde rijpaard. Veel van die innerlijke eigenschappen zitten in de genen. Echte alleskunner Tegenwoordig zijn de rijpaarden verdeeld in dressuur- en springpaarden. Het mooie van een Gelders paard is dat hij heel geschikt is voor veelzijdig gebruik. Dus je kunt hem net zo makkelijk voor de wagen spannen als dat je er onder het zadel een dressuurproef mee rijdt, een parcours aflegt of er lekker mee door het bos crosst! Eigenlijk is het een alleskunner op recreatief, maar ook op sportief gebied!

CAP Nr. 157

Feiten & fabels over peesblessures

â&#x20AC;&#x2DC;Koelen zal het verschil niet makenâ&#x20AC;&#x2122; Menig paardenbezitter is er bang voor: peesblessures. Dierenarts en pezenspecialist Don van de Winkel van Dierenkliniek Wolvega helpt misverstanden over dit gevoelige onderwerp uit de wereld. TEKST: STEEF ROEST | FOTO: SABINE TIMMAN

Rust is de beste behandeling bij een peesblessure

â&#x20AC;&#x2DC;Vroeger werden paarden met een peesblessure voor een langere periode op stal gezet om te genezen. Tegenwoordig bestaan er geavanceerde technieken, die het herstel zodanig bevorderen dat absolute stalrust eigenlijk een beetje achterhaald is. Natuurlijk kun je van een paard met een peesblessure niet verwachten dat hij dezelfde arbeid blijft verrichten, maar stilstaan is funest. Alleen als de pees helemaal is afgescheurd kan dat een optie zijn. Tijdens mijn werkzaamheden voor Dierenkliniek Wolvega heb ik veel dravers behandeld met meerdere methoden. Waar met de ouderwetse methode soms zes maanden moest worden gewacht voordat er minimaal resultaat zichtbaar werd, is het nu in sommige gevallen zo dat we met vier weken al resultaat zien. Ondertussen hebben we aangetoond dat moderne technieken, zoals bijvoorbeeld stamceltherapie, een blessure sneller doen genezen en paarden minder snel doet terugvallen in oude blessures. Een paard met een gemiddelde peesblessure wil je niet helemaal op rust. De conditie en bespiering verdwijnen grotendeels en het is de vraag of het lichaam bepaalde letsels zelf kan oplossen. Jongere

CAP Nr. 157

paarden met een klein letsel gaat dat makkelijker af, dan een wat ouder paard met een wat zwaarder letsel. Ik zal niet ontkennen dat bij kleine peesblessures weidegang een prima optie kan zijn, mits het temperament van het paard en de conditie van de wei dat toelaten. Bij zwaardere blessures bestaat er kans dat op de plek van het letsel littekenweefsel groeit en dat is veel minder sterk. Als er nieuwe vezels worden aangemaakt doet het lichaam dat aan de hand van belasting. Met onvoldoende prikkels is de sterkte van de nieuwe vezels beperkt. Aquatraining kan wel een goede optie zijn bij de revalidatie, omdat het paard daarmee goed in conditie te houden is, zonder dat er te veel stress op de geblesseerde pezen komt. Ik ben zelf een voorstander van regeneratieve therapie. Dit is een verzamelnaam voor behandelingen als stamceltherapie en platelet-rich plasma (PRP). Hierbij worden groeifactoren en stamcellen uit het lichaam zelf gewonnen en aangebracht in de probleemzones. Bij probleemzones is er echter te weinig activiteit van de lokale cellen, of te weinig cellen en stamcellen die het beschadigde weefsel kunnen vervangen. Daardoor is er te weinig reparatie en dat geeft kans

Praktijk

op littekenweefsel dat dus onvoldoende sterk is. Door de tijd heen zijn technieken als stamceltherapie sterk verbeterd en dat zien we terug in het aantal paarden dat een terugval krijgt. We zien bij deze therapie steeds minder dat de peesblessure terug blijft komen.’

Preventief dagelijks koelen van de benen en geregeld stappen op het harde voorkomt peesblessures. ‘Koelen kan geen kwaad, maar ik geloof niet dat dagelijks koelen het verschil gaat maken bij het voorkomen van een peesblessure. Het lastige met koelen is dat je het minimaal vijftien minuten per been moet doen voordat het effect heeft. Dan nog geeft het schijnzekerheid, want het betekent niet dat een paard gespaard blijft van peesblessures. De echte risicofactoren zijn afwijkende beenstanden, slecht beslag en trainers die te weinig nadenken over training en management. Het is nuttiger om elke dag de benen van je paard na te lopen, zodat je een referentiekader opbouwt. Als je dan twijfels hebt of iets warm of dik is, kun je koelen. Een dik been moet met koelen in enkele dagen weer een normale vorm aannemen. Heb je dan nog steeds twijfels of het een peesblessure is, kun je het beste de pees laten scannen. Als er een eivormige bult op de pees zit dan wordt er al snel

het effect van stappen op een harde ondergrond wel meevalt. Dat zijn van die dingen die beweerd worden, zonder dat daar harde bewijzen voor zijn. Er zijn wel studies gedaan die de belasting hebben gemeten. Een harde ondergrond betekent een hogere piekbelasting en maximale uitrekking, dat heeft vooral een positief effect op één pees – het distaal checkligament – maar voor andere pezen is het een zwaardere belasting. Voor de training vind ik een goede bodem wel heel belangrijk. Een zachte, veerkrachtige bodem die toch een bepaalde stevigheid heeft. Soms zie je wel eens heel mulle of juist vrij harde bodems, dat is funest voor de pezen.’

Aanleg voor peesblessures is erfelijk bepaald.

‘Een pees heeft bepaalde eigenschappen. Zo moet een pees elastisch zijn, maar tegelijkertijd ook niet oneindig uit kunnen rekken; dit wordt rigiditeit genoemd. Universiteit Utrecht heeft onderzoek gedaan naar pees-eigenschappen bij verschillende rassen. Daaruit blijkt dat bij Friese paarden de tussenpees andere functionele eigenschappen heeft en aan diezelfde pees zie je bij dat ras vaker blessures. Toch zou ik niet zeggen dat erfelijkheid de belangrijkste factor is bij het ontstaan van peesblessures. Afwijkende been- en hoefstanden spelen een grotere rol. Een correcte stand en een goede

‘Bij springpaarden en dravers zie je meer acute blessures’ aan een peesblessure gedacht, maar in sommige gevallen lijkt het been dik van een wondje. Dat is soms een grijs gebied omdat het dan later toch een peesblessure blijkt te zijn. Mijn advies is om bij twijfel meteen te laten scannen door een specialistische dierenarts. Een paard hoeft op dat moment nog niet kreupel te zijn. Toch kun je er maar beter op tijd bij zijn voordat de schade onnodig groot is. Als ik heel eerlijk ben denk ik dat

conformatie van de voet zijn deels erfelijk, maar afwijkingen kunnen ook te wijten zijn aan slecht onderhoud. Overtraining kan eveneens een rol spelen bij het ontstaan van peesblessures. Een pees moet de kans krijgen om te herstellen. Peesblessures kunnen altijd acuut opspelen, maar vaak treedt verzwakking al ruim van tevoren op zonder dat de trainer het doorheeft. Als je elke dag een maximale prestatie vraagt dan is de kans op een blessure groter. CAP Nr. 157

Praktijk

Schaatsers gaan ook niet elke dag voor het nieuwe wereldrecord, met paarden werkt dat vergelijkbaar. Variatie in de training is heel belangrijk. Gun je paard dus een hersteldag. Intensieve training brengt lichte schade toe en dat is helemaal niet erg, want een paard wordt daar sterker van. Er moet wel ruimte zijn voor herstel, want structureel te veel doen verhoogt de kans op blessures. Het gehele paardenlijf moet op meerdere manieren sterker kunnen worden.’

Sportpaarden zijn er gevoeliger voor.

‘Iedere discipline heeft zijn eigen blessures. Dat komt omdat de belasting bij elke discipline anders

VO OR

is. Met springen krijgt een paard acute spanning op de pees; dat zie je bijvoorbeeld ook terug op foto’s van een landing. De kogel strekt soms tot bijna op de grond. Een dressuurpaard maakt een beweging waarbij de pees langzaam wordt opgerekt. Je ziet dat goed terug in piaffe of passage waarbij de beweging net wat trager is en het paard langzaam door de kogel zakt en weer terugveert. Bij springpaarden en dravers zie je vaak de wat meer acute blessures, terwijl dressuurpaarden vaker chronische blessures hebben. Wat we ook veel zien, zijn problemen in het checkligament bij rijpony’s ouder dan veertien jaar. Dit veroorzaakt slijtage van de pees

BEELD: DIERENKLINIEK WOLVEGA

Het rode pijltje geeft een peesblessure aan bij een harddraver, voor en zes weken na de behandeling met stamceltherapie en plateletrich plasma (PRP).

Dezelfde pees, maar nu is het beeld in de lengterichting gemaakt. Het bovenste horizontale deel is zwart. Daar horen peesvezels te zitten, zoals in het onderste deel van de scan.

CAP Nr. 157

vanwege de leeftijd en door de bouw van de voet. De vaak wat lange teen met ondergeschoven verzenen, zorgt voor een grote hefboomwerking op het checkligament.’

Het is logisch dat ruiters soms geheimzinnig doen over peesblessures.

‘Als dierenarts vind ik niet dat er geheimzinnig gedaan hoeft te worden over peesblessures. Blessures horen bij sporten, zoals ziekte hoort bij het leven. Dat hoeft niet altijd aan de eigenaar te liggen. Net als dat een paard koliek kan krijgen, bestaat er ook altijd de kans op een peesblessure. Commercieel gezien kan ik het begrijpen dat ruiters of eigenaren liever hun mond dicht houden, want er gaan al snel vervelende roddels over een paard of ruiter rond. Toch is het de verplichting van de verkoper om belangrijke medische gegevens mee te delen bij een verkoop. Als dierenarts heb ik beroepsgeheim en dat betekent dat ik niets mag zeggen over het blessureverleden van een paard, tenzij er op het moment van keuren dusdanige twijfel is dat ik er als keuringsarts iets van hoor te zeggen.’ Op de vraag of 3D-scans van pezen een waardevolle toevoeging zijn bij aankoopkeuringen reageert de dierenarts eenduidig: ‘Het is een heel nuttige en mooie tool, maar ik ben er vooralsnog voorzichtig mee om standaard een UTC-scan toe te voegen aan een keuring. We moeten eerst duidelijker voor ogen krijgen wat we acceptabel vinden en wat niet. Ik begrijp heel goed dat je met een duur paard zo veel mogelijk in kaart wil brengen, maar veel paarden hoeven niet op het hoogste niveau te lopen. Straks keuren we veel paarden af omdat niet elke vezel honderd procent perfect is, terwijl die in potentie heel goed waren geweest voor hun gebruiksdoel. Het gebeurt nu nog niet heel veel, toch kan het bij een duurder paard waar er grotere belangen spelen wel een heel nuttig instrument zijn.’

Gedistribueerd door Bieman de Haas â&#x20AC;&#x201C; sales@anky.com

SPRING-SUMMER COLLECTION

2018

WWW.ANKY-ATC.COM

Paradepaard Nico

In deze editie van de CAP vindt de aftrap plaats van een nieuwe rubriek: het Paradepaard. Voortaan halen we regelmatig een paard of pony voor het voetlicht, welke om wat voor reden dan ook van bijzondere betekenis is voor zijn of haar eigenaar/rijder/groom etc. We beginnen met Nico BV van Jans Frederik. TEKST: GEMMA JANSEN | FOTO’S: CARMEN NAGTEGAAL

Hoelang heb je dit paard al? ‘Nico BV is een nu bijna dertienja rige Friese ruin. Voordat ik met hem ging mennen, had ik een Hongaars paard, een Nonius. Met hem deed ik mee aan samengestelde men wedstrijden. Hij miste net een stukje

CAP Nr. 157

kwaliteit en uitstraling om hoog te kunnen scoren in het onderdeel dressuur. Dus keek ik af en toe rond naar een ander paard. Nico BV was pas een half jaar toen hij verhuisde van Lucaswolde naar mijn stal.’

Hoe is hij bij jou terecht gekomen? ‘Ik ben goed bevriend met de bekende dressuuramazone Jenny Veenstra. Haar vader, Bareld Veen stra fokt al heel lang Friese paarden. Daarvan brengt zij er een aantal uit in de wedstrijdsport onder het zadel.

Interview

Toen zij hoorde van mijn plannen op zoek te gaan naar een jong paard, attendeerde ze mij op de paarden van haar vader. Er lopen in België niet veel Friezen in een Enkelspan en ik krijg dan ook veel enthousiast en positief commentaar op hem.’ Wat zijn de sterke punten van Nico BV? ‘Hij komt uit een hele goede bloed lijn van Folkert x Oltman. Ik zag hem staan en was meteen weg van hem. Hij is 1.65 m, goed gebouwd en heeft een heel attent en sprekend hoofd. Met beleren was Nico BV heel makkelijk. Dat hebben we wel echt op ons gemak gedaan. Thuis heb ik veel grondwerk met hem gedaan, vooral gewandeld en gelongeerd. Vervolgens is hij een maand bij Ad Geurts geweest. Deze heeft hem voor het eerst voor de wagen gespannen en dit heel goed gedaan. Ik beleef enorm veel plezier aan Nico BV. In zowel het recreatief als wedstrijd gericht rijden, is hij heel braaf en meewerkend. Hij zal nooit stampen of slaan en halt is halt. Ik kom in de dressuur wel eens van die kijkerige paarden tegen, maar Nico kijkt nergens naar en loopt altijd pro bleemloos zijn rondje. Misschien zijn

er paarden die nog beter bewegen, maar zijn constante verrichting levert altijd hoge punten op. Overi gens gaat ook alleen met hem uitrijden altijd vanzelf en dat is eveneens heel belangrijk.’ Heeft Nico nog eigenaardigheden? ‘Eigenlijk is het een ongecompli ceerd paard, maar hij is wel een soort van wortelverslaafd. Als hij geen wortels door zijn voer krijgt, eet hij of met lange tanden of hij laat het staan!’ En wat zijn z’n mindere kanten? ‘Vooropgesteld dat de paarden, die in alle drie de onderdelen van het samengesteld mennen als beste presteren op één hand te tellen zijn, is de marathon het lastigste onder deel voor Nico BV. De Nonius vloog daar altijd doorheen, maar Nico BV is veel behoedzamer. Het heeft lang geduurd voordat hij het vertrouwen had om vol te gaan in de marathon. Hij is nog steeds best snel onder de indruk van een hindernis en komt dan terug in tempo. Hoewel een gedeelte van het probleem waar schijnlijk ook bij mij ligt. Misschien voelt hij mijn onzekerheid aan en remt dan af. Binnenkort krijg ik weer extra les van Gerard Leijten en dan

gaan we ook met dit probleem weer aan de gang.’ Wat zijn jullie grootste successen? ‘In 2016 werden we derde en 2017 tweede op het Belgisch kampioen schap. We wonnen de dressuur, ook ten opzichte van de internationale reeks. Tijdens onze eerste en lood zware, internationale wedstrijd in Dillenburg behaalden we een vijfde plaats. Tijdens onze tweede internati onale wedstrijd, in beesd eindigdig den we als vierde in het onderdeel dressuur, reden we een redelijke marathon en sloten binnen de tijd af met slechts één bal in de vaardig heid. In het algemeen klassement was dat goed voor een vierde plaats overall. Na die wedstrijd zijn we in positieve zin blijven groeien en hopelijk kunnen we deze trend doorzetten in 2018.’ Hoe ziet jullie toekomst eruit? ‘Lisieux in Frankrijk staat op de planning, misschien gaan we nog naar Luxemburg en we gaan zeker naar Exloo. De focus ligt natuurlijk op het WK in Horst. Hiervoor worden maar vier Belgische aanspanningen uitgeno digd, dus dat gaat nog best span nend worden!’

CV JANS FREDERIK: Deze onderhoudstechnicus is woonachtig in het Belgische Lummen. ‘Mijn ene grootvader was boer en de andere paardenhandelaar. Ik heb nooit echt onder het zadel gereden, maar spande thuis voor de lol alles voor de kar wat er toevallig rondliep. Eigenlijk was ik met mennen gewoon een malloot, rommelde maar wat aan en maakte veel fouten. Tegenwoordig wordt er door de menners overal veel meer over nagedacht: over de paarden, de trainingen, de koetsen en het hele management eromheen. Een verschil van dag en nacht. Gelukkig kwam ik Marc van Vlasselaer tegen. Ik les al verschillende jaren bij hem en heb enorm veel geleerd. Zijn partner, Jenny Veenstra is mijn vaste groom in de onderdelen dressuur en vaardigheid.

CAP Nr. 157

Ongewone gewoonte: schenk een hoefijzer

MET EIGEN OGEN ZIEN? Oakham Castle, Castle Grounds, Market Place Oakham LE15 6DR (op 1,5 uur auto- of trein-afstand van Birmingham), Rutland, East Midlands, UK Dagelijks open van 10.00 – 16.00 uur m.u.v. dinsdag Vrije toegang, maar check dit wel voor een bezoek op www.oakhamcastle.org in verband met eventuele tijdelijke sluiting vanwege een bruiloft of privé-verhuur.

In een sfeervol overblijfsel van het Normandische kasteel Oakham in het graafschap Rutland in Groot-Brittannië bevindt zich een bijzondere collectie van hoefijzers. Alle wanden zijn er bijna geheel mee bedekt. Het is het resultaat van een eeuwenlang bestaande gewoonte die nog steeds wordt gerespecteerd. TEKST & FOTO’S: CLAARTJE VAN ANDEL

ie de zogenoemde ‘Greet Hall’, de ‘grote zaal’ van het ooit op die plek staande Oakham Castle binnentreedt, gelooft zijn ogen niet. De muren zijn bijna volledig bedekt met hoefijzers. En niet zomaar hoefijzers, maar groot gevormde ijzers met de inscriptie van een hertog, graaf, prins, of prinses. Ze zijn

CAP Nr. 157

meestal nog vergezeld van een kroon erboven met versieringen. De versieringen op de kroon geven de positie in de adelstand aan. Geschiedenis De grote zaal herbergt zo’n 230 ijzers. Het oudste hoefijzer dat bewaard is gebleven, is een hoefijzer geschonken door koning Edward IV in 1470.

Edward IV was de eerste Britse koning uit het huis van graafschap York. Hij schonk het ijzer aan de heer van Oakham uit dankbaarheid toen hij een historische slag had gewonnen, die van Losecoat Field in 1470. Eén van de nieuwste hoefijzers geschonken door koninklijke ruiters, zijn de ijzers van kroonprins Charles en zijn echtgenote Camilla Parker

Beleving

SMID De herkomst van woorden is soms erg interessant. Zo is het Franse woord voor smid ferrer, het Engelse woord naast blacksmith ook farrier. Door de Normandische familie Ferrers met hun wapen met hoefijzers weten we nu de herkomst.

van een hoefijzer aan de heer van het landgoed Oakham bij het eerste bezoek aldaar een passend eerbetoon leek aan de heren Ferrers en hun nazaten. Zo moet de gewoonte zijn ontstaan.

Bowles, de hertogin van Cornwall. De zus van Charles, prinses Anne,’ gaf een ijzer in 1999.

CAP Nr. 157

FOTO: ISTOCK/GEORGECLERK

Eerbetoon We gaan nog even wat gevechten terug. In de middeleeuwen werd er per slot van rekening nogal wat strijd geleverd. Eén van de belangrijkste historische gevechten in Engeland was al vier eeuwen voordat King Edward zijn eerste ijzer schonk in Oakham, bij de slag bij Hastings in 1066. Dit was de eerste grote overwinning in de Frans-Normandische verovering van Engeland. Hertog Willem II van Normandië – bijgenaamd Willem de Veroveraar – voerde het Frans-Normandische

leger aan. Hij versloeg het leger onder leiding van de Angelsaksische koning Harold II. Bij de slag in 1066 vocht de Normandische Henry de Ferrers aan de zijde van Willem de Veroveraar. Vanwege zijn dapperheid werd hij door Willem naar de gewoonte van die tijden beloond met land in het veroverde Engeland. Zo kwam het gebied bij Oakham in zijn bezit. En nu raken we aan de clou. De oorspronkelijk Normandische adellijke Franse familie Ferrers had een zilverkleurig wapenkleed. Naast de adelaarsveren en bladeren die duiden op macht, staan zes zwarte omgekeerde hoefijzers centraal in het familiewapen. Het lijkt er sterk op dat het afstaan

Gewoonte De bijzondere gewoonte om een ijzer te schenken is in 1722 beschreven in een bezoekersgids voor Engeland en Ierland. De schrijver vertelt dat elke baron die de stad voor het eerst passeerde een hoefijzer diende vast te nagelen aan de poort naar het kasteel. Hij verhaalt dat de edelen ook wat geld gaven. Van de shillingen werd dan ook een groot ijzer vervaardigd met de naam en titels van de gever erin, vaak met kroon. Hoe groter, hoe meer status de gever en de titel van de gever had. De status van een man werd vroeger niet alleen gemeten aan zijn titel, maar ook aan de kwaliteit van zijn paarden en hun aantal. Bij dat laatste kunnen we ons nu nog steeds van alles voorstellen. De grote zaal met haar interessante inhoud werd in 2016 met steun van het Britse rijk zorgvuldig gerestaureerd en is een bezoek meer dan waard. Vandaag de dag hebben niet minder dan vijf baronnen, zeven burggraven, vijftien markiezen, zestien hertogen, 87 graven en negentig baronnen een ijzer geschonken, om over de prinsen en prinsessen van het huidige Britse koningshuis Windsor maar te zwijgen. Wie zullen er volgen? De gewoonte bestaat nog steeds…

Ontdek Sunweb Excellent Voor Sunweb Excellent selecteerden we de beste hotels. Stuk voor stuk exclusieve resorts waar je volop kan ontspannen. InÂ de spa, in je riante kamer of op een ligbed aan het paradijselijke strand. Alle accommodaties hebben iets unieks, en vijf sterren is een minimum. Kwaliteit en service staan voorop. Kies voor de ultieme verwenvakantie!

CAP Nr. 157

Ga voor meer info naar www.sunweb.be/nl/excellent of bel 03/808.50.40

CAP Nr. 157

Gevoelige paardenmond

Kloven te boven

Wat is het?

Beschadigingen in de paarden mond komen helaas niet zelden voor. Hoewel de mond één van de gevoeligste en meest kwetsbare lichaamsdelen van het paard is, lijken we er niet altijd even voor zichtig en zuinig mee om te gaan. Mondkwalen kennen we in vele vormen en door uiteenlopende oorzaken. Ten eerste kunnen in de mond hoeken sneetjes, schuurplekken en vereelting te zien zijn. Daar waar

CAP Nr. 157

sneeën en schuurplekken vaak acuut ontstaan, begint het proces van vereelting pas na langere tijd. De huid is dan constant geïrriteerd, waardoor er verdikking optreedt. Een andere mondbeschadiging is asymmetrie van de lagen. Dit is de plek tussen snijtanden en kiezen in, daar waar het bit ligt. Als deze asymmetrisch worden genoemd, is het botvlies rondom de kaak continu geïrriteerd en daardoor ontstoken geraakt.

Door de opeenstapeling van irritatie en beschadigingen ontstaat een soort extra bot bovenop de al bestaande lagen. Binnenin de mond kunnen ook de wangen en tong zijn beschadigd. En meer aan de buitenkant van de mond, ter hoogte van mondhoeken en wangen, kan depigmentatie optreden. Dit ontstaat door een ernstige fysieke beschadiging. De kleur van de huid verdwijnt dan en er ontstaan lichte vlekken.

Praktijk

Hoe komt het?

Veel beschadigingen in de paarden mond komen door het bit in combi natie met een scherpe ruiterhand. Onderzoek van dierenarts Joke Rijckaert wijst uit, dat bitten als de pessoa en ophaaltrens makkelijk letsel veroorzaken. Trensbitten, en dan vooral de dubbelgebroken variant, veroorzaakten volgens dit onderzoek minder schade. Letsel door het bit in combinatie met de ruiterhand uit zich vaak in de mondhoeken en lagen. Er ontstaan dan de eerder genoemde sneeën, schuurplekken en vereelting. De irritatie die asymmetrische lagen tot gevolg heeft, komt van druk op de lagen door het bit. Vervolgens ontsteekt het botvlies keer op keer en ontstaat er een soort botwoekering.

Vooral de ontstekingen zijn vanzelf sprekend zeer pijnlijk voor het paard en helemaal als er gewoon met bit wordt doorgetraind. Depigmentatie kent zowel druk van het bit als te strakke neusriemen als oorzaak. De huid komt klem te zitten tussen neusriem en bit waardoor een wondje ontstaat. Gelukkig voor de ruiter hoeft deze niet altijd schuld te hebben aan mondbeschadigingen. Een ongelukje is ook zo gebeurd. Het paard kan bijvoorbeeld op zijn tong bijten, hoewel je je af kunt vragen of dit zonder gebruik van het bit ook was gebeurd. Ook kan mondletsel ontstaan door een slecht gebit. Veel paarden krijgen te weinig ruwvoer en maken daardoor per dag minder kauwbewegingen dan paarden in

Wat zijn de gevolgen?

Hoe is het op te lossen?

Grootste gevolg van een beschadig de mond is natuurlijk pijn, maar pijn heeft op zijn beurt ook weer nare consequenties. Zo zal een paard met pijn op de plekken waar het bit ligt, liever geen bit aan willen nemen. Draagt het dan toch een bit, dan kan dit verzet opleveren. Het paard steigert of gooit zijn hoofd omhoog, maar het kan ook zijn dat het paard juist erg mat en stug op de hand

Met het bit als probleem, lijkt de oplossing eenvoudig: bitloos of met een veel zachtere hand rijden. Maar is dat handig als je paard overenthousiast het parcours ronddendert? Veel ruiters grijpen met een heftig paard naar een scherper bit, wat vervolgens voor meer mondletsel zorgt. Beter is het om verwondingen de tijd te geven te herstellen en vervolgens te rijden met een minder schadelijk bit zoals een dubbelgebroken trens. Ook dient het communicatieprobleem

reageert. Pijn van een beschadigde mond kan er ook voor zorgen dat een paard moeite heeft met eten. Dit zie je voornamelijk als het probleem bij de kiezen ligt. Het dier zal dan proppen van het ruwvoer maken, omdat het niet goed kan kauwen. Het is ook mogelijk dat het paard door de pijn helemaal niet meer eet, waardoor het vermagert en de weerstand afneemt.

tussen ruiter en het heftige paard te worden opgelost, dus niet met een scherper bit. Veel ruiters smeren voor het rijden vaseline of andere zalf in de mondhoeken. Dat verzacht, net als een goed schuimende mond tijdens het rijden, maar lost een probleem niet op. Daarnaast zijn tegenwoordig allemaal handige producten op de markt. Voorbeeld daarvan is de Bitbuddy, een soort siliconenbeugel die over de lagen heen wordt gelegd. Een andere manier om de paardenmond te

de natuur. En kauwen op ruwvoer is essentieel om kiezen gelijkmatig af te laten slijten. Als dit niet gebeurt kunnen haken ontstaan, die wang en tong beschadigen. Een ander gebitsprobleem, zoals een ruimte tussen twee kiezen waarin voedsel gaat vastzitten en rotten, kan ook oorzaak zijn van letsel in de mond.

UIT DE PRAKTIJK Na het proberen van talloze bitten, zijn de kapotte mondhoeken van Tygo-ruin Bolero eindelijk verleden tijd. Eigenaar Lisa Schuitema (22): ‘In het verleden reed ik Bolero met een watertrens. De huid van zijn mondhoeken kwam steeds tussen de bewegende ringen te zitten waardoor die kapot ging. Bolero is een groot paard, maar liefst 1,80 meter, en erg sterk. Ik rijd hem daarom nu met een pessoa-bit. Hoewel ik weet dat ik een strenge hand heb, loopt hij er toch erg fijn op. Tegenwoordig laat ik ook de sperriem losser. Dat helpt goed tegen wondjes, want in het verleden kwam zijn huid daar nog wel eens klem te zitten. Omdat zijn mondhoeken gevoelig blijven smeer ik nog altijd vaseline op zijn lippen. Ook op de dagen dat ik niet rijd. Ik let wel op met felle zon, door de olie in de vaseline verbrandt de huid dan snel.’

beschermen, is door te testen met hoeveel teugeldruk wordt gereden. Een teugeldrukmeter geeft aan wanneer de druk te veel is. Letsel door gebitsproblemen kan natuurlijk eenvoudig worden voorkomen. Laat elk jaar een tandarts of gebitsverzorger de mond controleren en behandelen. Op het moment dat de mond al is bescha digd, is het belangrijk dat dit goed kan herstellen. Niets is vervelender dan opnieuw druk uitoefenen op een oude wond of blauwe plek. CAP Nr. 157

TEKST: CAIO SCHUURMANS | BEELD: ISTOCKPHOTO.COM

Airowear Premium Dealers Antwerpen AVS shop - Vorselaar Cloots ruitersport - Willebroek De Clerck Zadelmakerij - Berchem Hippos - Malle Hopa Sport - Heist-op-den -Berg Horsewhip - Mechelen Ruitersport Theuns - Brecht Brabant Epona ruitersport - Meise Horse2Wavre - Waver MPM - ST Genesius- Rode Ruitersport Jokari - Lubbeek Ruitersport Pluvinel - Aarschot Ruitersport Walho - Walshoutem Ruitersport Willy Sneyers -Schaffen Sellerie de Grez -Doiceau - Grez- Doiceau Sellerie Gilbert - Nijvel Sellerie Pegase - Waver Limburg Emmers - Hamont Achel Hermans Ruitersport - Zutendaal Ruitershop Ciba - Helchteren

Airowear Airmesh² • • • •

Lichtste level 3 level bodyprotector Volledig geventileerd Top comfortabel Beschikbaar voor iedereen in verschillende lengtematen (20 standaard maten in 4 ruglengtes ) • Afzonderlijke damesmaten herenmaten - kindermaten • Makkelijk aanpasbaar

Luik La Cabrade - Fleron Sellerie Dupagne - Clavier Sellerie Lucas - Grace- Hollogne Oost-Vlaanderen Alea - Destelbergen Horse2Me - Wetteren Ruitersport D’Oosterlinck - Nazareth Ruitersport Kerckhaert - Temse Ruitersport Van Kerkhove - Kruishoutem Ruitersport Watté - Ninove Verhoestraete - Maldegem West-Vlaanderen Cavallino - Roeselare Ruitersweelde - Waregem Simon’s Horse Shop - Izegem

Voor meer info: JVH Eventing Europe tel : 03 384 21 08 info@eventing.be Bezoek ons op

www.eventing.be

https://www.facebook.com/ JVH-Eventing-Europe-996350850379709/

Interview

DE BESTE LEERERVARING VAN

Bianca Schoenmakers Dha Dha bleel veel beter te rijden zonder neusriem.

‘I

k begin maar meteen met zeggen dat alle leerboekjes er niet voor niets zijn. Die theorie is gebaseerd op heel veel ervaring, heel veel kennis, heel veel praktijk. Meestal is het zo dat je door de theorie te volgen veel problemen in het rijden kunt oplossen. Je hebt natuurlijk wel eens wat langer nodig. En wat meer geduld. Maar meestal is het zo dat als je A doet, er B gebeurt. En dat was de bedoeling. Nou, in Dha Dha had ik een paard waarbij niets werkte. Deze Douglasmerrie was maar niet nageeflijk te krijgen. En alleen met een nageeflijk paard kun je wat dressuurtrainingswerk doen, waardoor het lijf verbetert en je fijn door een parcours rijdt. Ik heb alles geprobeerd. Ik heb echt

met alle soorten bitten gevarieerd. Met verschillende hackamores gereden. Met verschillende neusriemen. Een hoge, een Mexicaanse, en alles met of zonder sperriempje. Ik heb alle rijstijlen geprobeerd. Wat zwaarder met meer controle, Duits. Of lichter, Amerikaans. Niets hielp. Toen heb ik uit een soort van wanhoop de neusriem helemaal weggelaten. Ik dacht niet dat het zou werken: met sperriempje liep ze eigenlijk beter dan zonder. Maar wat bleek: ze was zonder neusriem een stuk beter te rijden. Dit paard wil gewoon graag haar mond vaak kunnen openen. Als ze dat kan, is ze een stuk gelukkiger. Het ziet er natuurlijk niet mooi uit, een paard met open mond.

Op foto’s, een filmpje, op social media, iedereen weet het beter. Maar eerlijk gezegd hebben wij bij jumping het geluk dat wij nu juist nièt elk paard volgens het boekje hoeven te laten lopen. Dha Dha HDH is zelfs beter gaan springen sinds de neusriem eraf is. Ze voelt zich gelukkiger en is beter te rijden. Nou, ik heb liever gelukkig met af en toe de mond open, dan ongelukkig met gesloten mond. Eerst wilde ze gewoon niet nageven, nóóit ontspannen, hield ze haar lijf strak. En dat terwijl ik de neusriem nooit extreem strak vast had. Nu ik haar niet meer met een neusriem rijd, ontspant ze zich en laat ze zich trainen, zij het af en toe met open mond. Begrijp me goed, veruit de meeste paarden vinden rijden zonder neusriem vervelend. Dat geklapper in de mond van zo’n bit, daar houden ze niet van. Dha Dha dus wel. Mijn leermoment: blijf zelf voelen, luisteren, kijken. Hoe het voor jouw paard het fijnste is, daar gaat het om. Mijn topper Daylight HDH loopt voor het ideale plaatje iets te horizontaal en te weinig bergop naar de hindernis toe. Ik ga dat niet veranderen als ik naar een hoge hindernis toe rijd. Dan gaat hij zich juist ongelukkig voelen. Durf dus buiten het boekje te denken in het belang van je paard. Dan ben je goed bezig.’

BIANCA SCHOENMAKERS • Leeftijd: 35 • Amazone • Werkt bij Stal Hans Dings in Heeze • 2017 waar haar succesvolste jaar ooit met vier GP-overwinningen

CAP Nr. 157

TEKST: CLAARYJE VAN ANDEL | FOTO: DIGISHOTS

Voor jumpingamazone Bianca Schoenmakers zorgde haar moeilijke paard Dha Dha voor inzicht. ‘Heb je alles geprobeerd, denk dan eens buiten het boekje’, zegt ze.

Het grootste aanbod van paardenmagazines

www.paardenmagazines.nl .nl Algemeen Stoppertje 185x59.indd 1

Adverteren in CAP van mei? Dat kan tot 5 april bij Luc Van Isterdael Tel.: +32 (0)474 48 41 27

30-05-17 13:56

HEUSDENS nvnv HEUSDENS Lichtenberglaan 1001 Lichtenberglaan 1001 3800 3800Sint-Truiden Sint-Truiden +32 9999 +3211 1168 6838 38 info@schaffer.be info@schaffer.be

UW KNIKLADERSPECIALIST ! UW KNIKLADERSPECIALIST !

NNr°r1°1

ice serv e ty & servic uali In q uality & In q

Afbeelding van Risto Aaltonen

WAAROM ZOU je langer BLIJVEN WACHTEN op het BESTE

Laura Tomlinson met Capri Sonne Jr British Team Dressage Gold & Individual Bronze, Olympics 2012

www.albionsaddlemakers.co.uk albionsaddlemakers albionsaddles

CAP157-ADV.indd 74

14-03-1

Interview

De groom: een manier van leven

‘Over de toekomst denk ik niet na’ Groom zijn valt niet altijd mee. Deze werkpaarden pur sang fungeren als inpakbrigade, poetsploeg, opzadelstation, stapservice en steunpilaar in één. Je moet het maar kunnen. Peggy Devens doet het al jaren met liefde. Maar wel in het zonnige Florida. TEKST EN FOTO’S: LOTTY VAN HULST

CAP Nr. 157

‘M

ijn hele werkende leven ben ik al groom, nu ruim twintig jaar. Het is een vak apart, we moeten allemaal lichtelijk gestoord zijn om dit werk te kunnen doen. Dat zeg ik met een knipoog hoor, maar het is toch een beetje zo. Ik kan me niet anders herinneren dan dat de focus op de paarden lag. Mijn ouders waren eerst tegen, mijn vader hoopte stilletjes dat ik zou vallen en uit angst zou stoppen. Dat gebeurde niet, dus volgde ik een opleiding om van mijn passie mijn beroep te maken. Het klinkt als

‘Een groom zet zijn verlangen naar een eigen carrière opzij’ een groot cliché, maar er is niets mooier dan dat, ook al is het werk best zwaar. Je passie voor paarden moet alle mogelijke grenzen over schrijden, anders houdt zelfs de meest welwillende sloeber dit werk het niet vol. Paarden kunnen vanzelf sprekend geen dag zonder eten en beweging. Wij hebben geen kantoor baan waarbij vrijdagmiddag de deur sluit om vervolgens op maandagochtend weer open te gaan. Een groom staat klaar voor ruiter en paard, zeven dagen per week, 24 uur per dag. Als iemand zo extreem zijn of haar hart aan paar den heeft verpand als ik, dan zie je het bijna niet als werk. Maar de om geving waarin je werkt kan wel het verschil maken, voor mij in ieder geval wel.’ Dromen van Amerika ‘Ik was 25 toen ik voor het eerst voet aan de grond zette in Amerika. Via Henk Nooren groomde ik voor Märtha Louise, prinses van Noor wegen. Zij reed haar springproeven in Florida en ondertussen keek ik mijn ogen uit. Op dat moment wist ik: ‘Hier wil ik terugkomen. Groomen in Europa is leuk, maar hier is het nog véél leuker.’ Natuurlijk vertrok ik wel met de prinses naar huis, maar Amerika bleef al die tijd stevig in

CAP Nr. 157

‘Het leven voor een groom is in Amerika een stuk makkelijker dan in Europa.’

mijn achterhoofd zitten. Uiteindelijk kreeg ik in 2003 de kans om te gaan. Ik heb mijn koffers gepakt en ben vertrokken, dat is nu vijftien jaar geleden. Ik vond bij diverse ruiters werk, zowel in het Zuiden als aan de mooie westkust van Californië. Soms voor even, soms voor langer. Als hoofdgroom van de paarden van Mark Bellissimo en zijn gezin, maak ik mooie dingen mee. Bellis simo is de man achter het Winter Equestrian Festival, hier in Welling ton Florida. Ik ben verantwoordelijk voor alle werkzaamheden, alleen het uitbren gen van de paarden op wedstrijden doe ik niet. Zelfs niet in de basissport

of iets dergelijks. Als groom zet je het verlangen naar een eigen wedstrijdcarrière opzij. Het gaat om de ruiter, die moet goed kunnen presteren met de paarden die jij verzorgt. Ik werk liever achter de schermen. Als ik het mooie resultaat zie, de dochter blij en de baas net zo tevreden, dan is het goed. Daar leef ik voor. Die mensen gelukkig zien met hun paarden, is voor mij veel belang rijker dan zelf de ring in willen.’ Mooi weer achterna ‘Ik besef maar al te goed dat het leven voor een groom hier in Amerika eigenlijk een stuk makkelij ker is dan in Europa. Daar werken

Interview

grooms harder, in minder fijne omstandigheden voor een aanzien lijk lager salaris. Hier hebben men sen meer financiële middelen. De bedrijven zijn groter, er is meer bud get en dus meer personeel dat prima wordt betaald. Dat maakt het werk lichter. Daarbij reizen wij het mooie weer achterna, ik heb altijd zomer. In de winter lopen we in Tshirtjes en als het ‘s zomers te warm wordt, trek ken we naar het Noorden waar dan net het mooie weer begint te komen. In Europa vries je half dood in je vrachtwagen als de stroom weer eens is uitgevallen omdat een stel slimmeriken de wagens in hetzelfde stopcontact heeft geplugd. Ik kan erover mee praten, zelf heb ik ook in die vrachtwagen geslapen. Daar door weet ik dat je dit werk op latere leeftijd niet in Europa zou kunnen doen. Je lijdt er lichamelijk veel meer onder dan hier.’ Andere paardencultuur ‘Werken als groom in Amerika is heus niet altijd simpel, zeker niet als je bent opgevoed met een grote portie Hollandse nuchterheid. Hoe sommige mensen hier met paarden omgaan, dat is op zijn zachtst ge zegd even wennen. Als ruiters een bijna hersendood hunterproefje heb ben doorgesprongen worden de paarden beloond alsof ze zojuist olympisch goud hebben behaald, maar als het een keer misgaat vliegt het beest de deur uit. Vroeger be schikten de Amerikaanse ruiters over nul procent zelfreflectie wat betreft

te krijgen.’ Hier komen de kinderen uit school in hun ruiteruniform en stappen zo op de reeds opgezadelde pony, zonder er enige kennis van te hebben. Ze hebben geen idee hoe een hoofdstel werkt, dat is mega frus trerend als Nederlandse groom met gezond verstand. De kinderen heb ben geen band met de paarden. Dat verschil in paardencultuur steekt me nog altijd. Wat dat betreft heb ik het getroffen met de Bellissimo’s, zij zijn best Europees in hun manier van doen wat betreft paarden.’ Leven in het nu ‘Vroeger had ik altijd een enorme drang om elk weekend op concours te gaan, bang om iets te missen in het wereldje. Dat is met de jaren een beetje gesleten, ik heb mijn rust gevonden. Maar als ik de kans krijg bij een ruiter of amazone die ook wil, dan dan ga ik ervoor. Dan zal ik net zo gedreven daarmee bezig zijn als vroeger, dat weet ik zeker.

We gaan het zien. Ik ben inmiddels de veertig gepasseerd en leef in het nu, hier in Amerika. Over de toe komst peinzen doe ik niet, daar word je geen gelukkiger mens van. Als groom weet je namelijk niet wanneer het ophoudt. Morgen kan het afgelopen zijn en eerlijk is eerlijk: als ik op straat sta, heb ik wel een probleem. Als groom werk je hard, je leeft van je passie en reist ondertus sen veel, maar sparen doe je – ik in ieder geval – niet of nauwelijks. Dat zou misschien wel verstandig zijn, maar het komt er niet van. Lange tijd leefde ik in onzekerheid of ik in Amerika kon blijven. Ik had geen Greencard of Amerikaans paspoort. Maar op een gegeven moment leer je daar mee omgaan. Ik leef in het nu, met de passie voor mijn werk met de paarden. Dat telt voor mij, dit is het leven zoals ik het graag wil. Groom zijn, zal me nooit gaan vervelen. Echt niet.’

‘De drang om ieder weekend op concours te gaan, is met de jaren wel minder geworden.’

‘Ik werk liever achter de schermen’ hun eigen kunnen, maar dat heb ik in de afgelopen tien jaar danig zien verbeteren. Het gaat hier bij de pony’s eigenlijk al mis overigens. Als wij vroeger wilden rijden, kregen we een hoofdstel en de mededeling ‘de pony staat in de wei, ga maar van gen. Als hij niet komt, dan gebruik je je fantasie maar om hem te pakken CAP Nr. 157

Wij verdelen: • Geopat • fibers en poly vezels • tapijtsnippers • Geotextiel doek • trainingsmolens • bodemslepen > steeds de beste prijs > eigen aanleg mogelijk > gratis advies van zand

.BE GEOTEXTIEL • COFIBRES • TAPIJTSNIPPERS Ivan Peeters.be • +32 (0)475 29 47 41 • info@ivanpeeters.be

BODEMSLEPEN

WWW.BODEMSLEPEN.BE

Trainingsmolen voor 4 paarden - 12m vanaf € 2755 ex.

WWW.MOLENKONING.BE

Diverse omheiningen vanaf € 1145 ex. Ook zelfbouw pakketten

Linda Rutten: +32 477 30 25 17 • Ivan Peeters: +32 475 29 47 41 • info@ivanpeeters.be

www.select-stallenbouw.nl - info@select-stallenbouw.nl

Rechtstreeks van fabrikant eenvoudige zelfmontage dubbele afstelbare deuren buitenstallen (elke grootte) binnenkant stallen met betonplex - prijsgunstige aanbieding, geen aanbetaling - stalluifel tot 250cm. - vraag naar onze gratis folder

Select Stallenbouw

Edisonstraat 22B - 6604 BV Wijchen Tel. 024-6455655 Fax. 024-6455654 info@select-stallenbouw.nl

www.bedafstallenbouw.nl

Win!

Win een ANKY® pad Stones dressuur XB17002 t.w.v. € 69,95.

Deze fluweelzachte ANKY® pad is extra chic dankzij de bies met imitatiediamanten en de siliconenprint met glitters! Deze anatomisch gevormde ANKY® pad heeft een fluweelzachte buitenzijde van suèdine en een vochtregulerende, ademende voering van Coolmax®. De pad is gelijkmatig gevuld met een synthetische padding. De antislipletters aan beide zijden van de pad, zorgen voor een stabielere ligging van het zadel. ANKY® pads staan erom bekend dat ze perfect op hun plek blijven liggen, snel drogen en lang mooi blijven. De pad is voorzien van singellussen met klittenband en kan in de wasmachine op 30°C. Adviesprijs: € 69,95 De pad is beschikbaar in de kleuren Zwart en Wit. Meer informatie: https://anky-atc.com/ Winnen? CAP geeft een ANKY® pad Stones dressuur XB17002 weg! Wil jij deze pad t.w.v. € 69,95 winnen? Los dan snel onze puzzel op en stuur je oplossing voor 5 april a.s. op, via www.capmagazine.eu/lezersservice. Oplossing De oplossing van de vorige maand was: ONDERARM De BR Rijhelm Sigma Glitter VG1 t.w.v. € 89,95 is gewonnen door Britt Hamers uit Ichtegem. Proficiat en veel plezier ermee!

Horizontaal: 1. Zich met gras voeden, slotwoord; 2. Waar de konik een streep heeft, leren ruiteren met … en opstaan; 3. Onder wie (afk.), kan mondkloven verergeren (tuig), kan een paard spitsen; 4. Voorbij, melkklier bij merrie; 5. Gekleed naar de mode is …, iemand uit het land van de connemara’s; 6. Respect; 7. Wedstrijd met paarden over moeilijk terrein, de onbekende, Europese Unie (afk.); 8. Vinnige klap, middel om mondkloven te genezen; 9. Haven in Jemen, verbinding met een spier; 10. Kookgerei, uitgestorven voorvader van de konik; 11. Medeklinkers van ‘zes’, snelle loop, hij; 12. European Currency Unit (afk.), knaap; 13. Vaccineren, zeer. Verticaal: 1. Stalknecht, beenbeschermers van ruiter; 2. Niet gezuiverd paardenvoer, insecten die bijten; 3. Als gast (afk.), editie (afk.), hek=…hindernis bij jumping, cerium; 4. Geluid van krachtige uitademing van paarden, snelle loop; 5. Meisjesnaam, droogvloer, overdreven; 6. In Nederland leven koniks in de vrije …, land waar de Andalusiër thuis is; 7. International Standard Book Number, daar, in werking (Eng.); 8. Sierplant, met zeep insmeren; 9. Vrouwelijk paard, fotografische term, gij; 10. Een zekere, een paard is een … (nobel) dier, inwendig orgaan; 11. Grappenmaker, vliegende schotel, griezelig.

CAP Nr. 157

GlucoHorse

de nr.

™

in glucosamine voor paarden

punten van GlucoHorse™

+ krachtige werking, succesvol in de praktijk + keuze uit klassieke en vegetarische glucosamine + optimaal gedoseerd : 8.800 mg puur glucosaminesulfaat per dag + natuurlijk voedingssupplement, zonder toegevoegde suikers + human grade kwaliteit, voldoet aan de strenge UK-normen + beste prijs/kwaliteit : 30 euro/maand, korting vanaf 3 potten + optimale service : snel, betrouwbaar, en klantvriendelijk + gegarandeerd vrij van msm

wh u g t r o e a t t i s M

er alst

bestellen en info :

w w w. g l u c o h o r s e . c o m GlucoHorse. Voedt, smeert & beschermt de gewrichten.

31 MAARt  2 APRIL 1820

e d iti e

PA ASW E E K E N D

MARCHE-EN-FAMENNE ZAT 31

TOT 19 U

ZON 1e

TOT 21 U

MAAN 2 TOT 11 U

E-TICKETS SPEKTAKELS WEDSTRIJDEN WESTERN JUMPING SHOPPING

WWW.EVENTSEE.BE

PAARDENSALON WallonieEquestreEvent

w w w.wa l l o n i e - e q u e s t r e- e v e n t. b e

Travaux publics eT privés

Saint-Hubert

0473/944 291

Column DOORDRAVER

FOTO: ISTOCKPHOTO.COM

deelt haar persoonlijke ervaring met alledaagse gebeurtenissen

Manlief draagt zijn ribbroek nog steeds met verve Rijbroek ‘Voor vrouwen zijn er meer dan driehonderd en voor mannen maar zeventig, dat klopt toch van geen kant!’ moppert Echtgenoot die na ferm aandringen mijnerzijds op een website naar rijbroeken kijkt. ‘Maar’ zeventig... Mijn eerste rijbroek was, net zoals alle andere rijbroeken destijds van een licht beige kleur. Met dank aan een handige tante. Er zaten echt leren knielappen op. Dat leverde een soort gekrompen zeempjes op na een wasbeurt. Of een broek die je rechtop staand kon neer zetten. Er waren allerlei tips om dat leer een beetje goed te houden. Insmeren met groene zeep voor het wassen of het hele spul kletsnat aantrekken. Dat vond mijn vader trouwens bijzonder irritant in de auto. Later kwamen er zwarte en donkerbruine exemplaren bij. En toen het helemaal ‘hip’ werd: geruite. Over ruiten gesproken, die kniekousen waren er al veel langer. Met wat pech staken die boven je laars uit, want laarzen waren een stuk lager dan ze nu zijn. Een beetje dressuurlaars van heden ten dage knelt je knieholte genadeloos af bij elke stap. Die retro beige rijbroeken hadden soms een elastiekje om onder je voet door te doen tegen het opkruipen.

De voorloper van het klittenband. Je weet wel, dat kleefgoed waar alle andere dingen in de wasmachine genadeloos aan vast kleven met lelijke gevolgen als je het lospeutert. Da’s ook weer passé, we hebben nu keurige stretchy boorden. De knielappen zijn van supersoepel kunstleer of bestaan uit louter een paar antislip glitterstrepen langs je dij. Ooit was een ribfluwelen rijbroek erg modieus. Met de revival van bankstellen in deze stof put Manlief weer hoop. Hij draagt zijn ribbroekjes nog steeds met verve. Het elastiek dat er ooit in zat, heeft al lang de geest gegeven. De totaal versleten ribbels lubberen om zijn achterste. Laatst dreigde ik om de hele handel in een zak van het Leger des Heil te stoppen, mij hardop afvragend of dat zelfs niet gênant zou zijn. Hij viel bijna ter plaatse van zijn paard van schrik. ‘Néé, mijn lievelings, daar blijf je af!’ Tegen een klant verzucht ik dat Man nu toch echt hoognodig toe is aan een nieuw, wat hipper exemplaar. Met kunstleer, met knie stukken, met een manlijke snit. En een zakje voor de mobiel op de koop toe. De klant kijkt mij onbewogen aan en bromt: ‘Volgens mij is er hier maar eentje die de broek aan heeft.’ CAP Nr. 157

CAPVolgende maand

VOLGENDE MAAND IN CAP

Nummer 158 Met paarden ben je nooit uitgeleerd. Daar is iedereen het over eens. In de volgende CAP editie gaan we verder in op allerlei mogelijkheden van onderwijs & instructie. Hoefsmid worden? Paarden beter leren begrijpen? Waar kan je beter leren rijden? Of leren lesgeven? Met het paard centraal, gaat CAP hierop verder in.

FOTO: ISTOCKPHOTO.COM

ONDERWIJS & INSTRUCTIE

De geboorte van een veulentje is voor iedere fokker het hoogtepunt van het jaar. Tenminste als alles goed gaat. Gelukkig is dat in verreweg de meeste gevallen ook zo. Maar zo nu en dan gaat het mis. Het hoogtepunt wordt een dieptepunt. En toch moet je verder. Wat doe je als je veulentje geen moeder meer heeft? CAP Magazine bezocht DAP Katona in Wechelderzande, een dierenartsenpraktijk die gespecialiseerd is in veulenzorg. Het levert een ontroerend, interessant en boeiend verslag op.

FOTO: DIGISHOTS

MOEDERLOOS VEULENTJE

• Lesgeven in het buitenland • Het ene karakter is het andere niet (deel 2) • Nieuwe springserie met Maurice van Roosbroeck (foto) • België haalt Holstein in • Hoe werkt de dazenval? • Paardrijden in Toscane • Kan hij niet, of wil hij niet? • Veterinair: EOTRH, tandje bijzetten gaat niet meer • En nog veel meer...

FOTO: DIGISHOTS

EN VERDER….

HET VOLGENDE NUMMER VERSCHIJNT OP 25 APRIL 82

CAP Nr. 157

Meceromfort

r met de nieuwe F elix Bühlegy! Comfort F ootbed Technolo

dubbel gevulde binnenzool voor een hoog draagcomfort

slijtvast bovenmateriaal van de binnenzool

hielstuk ter ondersteuning van de voetboog

Memory Foam voering aan de voet en tenen voor drukverdeling slijtvaste en afrollende buiten zool

Shock Absorber aan de hiel stabiliserende gewrichtssteun en dekzool

aan de bovenschoen l vastgenaaide buitenzoo

y g lo o n h ec T ed tb oo F rt fo om C

Nu verkrijgbaar bij

Felix Bühler rijlaarzen Roma € 289.-

www.kramer.be

Gezellige hoeve met paardenstallen op ca. 68 are te KINROOI (Limburg) De eigendom omvat een hoeve met 3 slaapkamers en 2 badkamers, een inpandige garage, 2 paardenstallen met opslagruimte en een mooie tuin. EPC: 567 KWh/m2/jaar - UC: 2025765 - Gvg/Ag/Gdv/Vkr/Gvv

Luxueuze villa met weide op ca. 63 are te KAPELLE-OP-DEN-BOS (Vlaams-Brabant)

Exclusief landhuis met buitenpiste op ca. 1,5 ha te RUISELEDE (West-Vlaanderen)

Het geheel bestaat uit een mooie, grote villa en een aangelegde tuin

Het geheel omvat een landhuis, een bijgebouw met 3 boxen,

met aangrenzende weide.

een buitenpiste (30m x 60m) en weides.

EPC: 187 KWh/m2/jaar - UC: 1925577 - Vg/Wglk/Gdv/Gvkr/Gvv

EPC: 183 KWh/m2/jaar - UC: 1001235 - Vg/Lwag/Gdv/Gvkr/Gvv

Meer dan 30 maneges en stoeterijen in discrete portefeuille! Voor meer informatie gelieve contact op te nemen met ons kantoor.

Historische herenhoeve op ca. 1,1 ha te LOKEREN

Authentieke hoeve met paardenstallen op ca. 1,7 ha te SCHILDE (Antwerpen)

(Oost-Vlaanderen)

Het landgoed bestaat uit een woonhuis, een bijgebouw met garage

De eigendom omvat een gerenoveerde hoeve (2007),

en conciërgerie en achterliggend weiland met schuilstal.

2 ‘héritage’ bijgebouwen met stallen, een buitenpiste en weides.

EPC: 354 KWh/m2/jaar - UC: 1964816 - Vg/Wglk/Gdv/Gvkr/Gvv

EPC: in aanvraag - Vg/Wp/Gdv/Gvkr/Gvv

ce 1943 sin

de Muze eq

uestria

The quality reference for gates and fencing

hoofdkantoor Azelhof Aarschotsesteenweg 201 • 2500 Lier t 03 297 70 00 gsm 0474 400 100 BIV 502.406 bijkantoor Verrebroek (Beveren-Waas) 0495 91 50 20 bijkantoor Sentower Park (Opglabbeek) 0479 75 82 58 e-mail info@immofluisteraar.be website www.immofluisteraar.be