CAP - nr. 123 by Media Primair

NOVEMBER 2014 • NUMMER 123 • PRIJS € 5,95

WIN!

Een BR h o met Swa ofdstel r t.w.v. € 16ovski 9,95

Teugeldrukmeting Meten = weten Maak het jezelf wijs

Leer zadelpassen! De visie van: Frank Kemperman

De Bitspecialist over:

Afgiftekantoor Antwerpen X – P509569

functie, materialen & de hand van de ruiter

En verder:

Praktisch ingerichte zadelkamers • Hoefbalans = essentie bij bekappen • Interview Laurence Vanommeslaghe • Revalidatiecentrum Hidalgo

Pavo 18Plus

muesli voor een fitte senior

• Goed verteerbare vezels ondersteunen de spijsvertering • Met essentiële aminozuren voor conditiebehoud • Kan droog én nat gevoerd worden

ick Limer n e es Marli

Marlies Prinsen Kamhuisen: ´Limerick is met zijn 18 jaar echt wel een sportpaard, maar ik begin te merken dat hij ouder wordt. Op verzoek van Pavo test ik Pavo 18Plus. Aan de buitenkant merk ik weinig aan mijn paard. Hij wordt niet dikker, is fit met rijden en hij wordt er niet slomer van. Ik vind het een veilig gevoel dat ik een voer heb dat speciaal voor zijn leeftijd is gemaakt.´

Met Pavo 18Plus verzorg je het ouder wordende paard met alles wat het lichaam vraagt zonder het systeem onnodig te belasten. Deze stofvrije muesli helpt jouw senior om vitaal en fit te blijven.

Want dat je paard ouder wordt kun je niet voorkomen, maar hoe hij ouder wordt bepaal je zelf.

D140171

Artikelen en video’s over ouderen paarden, en productinformatie over Pavo 18Plus kun je vinden op www.pavo.nl/ouderepaarden

www.pavo.be

Voor meer informatie bel 051 335 108

Inhoud

Voor de afwisseling... Waar moet jouw ideale baan aan voldoen? Je hebt vast een heel wensenlijstje: een goed salaris, fijne secundaire arbeidsvoorwaarden, leuke collega’s en wat afwisseling is natuurlijk ook welkom. Over sommige punten valt te onderhandelen, op andere heb je soms wat minder invloed. En je kunt natuurlijk ook gaandeweg proberen de situatie op je werk positief te beïnvloeden… Mijn af en toe uitbundige vijfjarige dressuurpaard in spe heb ik juist aan het verstand gepeuterd dat bereden worden niet onderhandelbaar is: het is je baan, wen er maar aan. Een salaris is niet echt van toepassing, maar over zijn secundaire arbeidsvoorwaarden hoeft hij niet te klagen. Gevarieerde maaltijden (alles wordt in vele porties geserveerd, enkel het gras moet hij zelf afgrazen), veel buitenlucht, een ruim bed dat elke dag wordt opgestrooid en dagelijkse borstel-, massage- en andere verwenrituelen. Enige lichamelijke oefening aan de longe of onder het zadel hoort daar dus ook bij. Voor de afwisseling zijn we vorige week eens gaan wandelen. Lekker, langs de weg, in het zonnetje. Alleen een hoofdstelletje om, aan een lang touw en ik op mijn gympjes ernaast. Nee, niet erop, want dat wil ik eerst liever met een ander paard erbij. En daar wringt nu net het schoentje. Vind maar eens iemand die mee wil met zijn sportpaard. ‘Die van mij draait halverwege ineens 180 graden om en dan houd ik er niets meer aan.’ ‘De mijne gedraagt zich buiten zo enthousiast dat ik echt niet weet of ik erop blijf zitten.’ ‘Mijn paard houdt niet van honden en gaat er dan meteen vandoor.’ Het is wat met die hoog in het bloed staande sportpaarden: wil je ze afwisseling op hun werkroutine geven, zijn ze meteen van het padje! Stress voor ruiter en paard. Niet meer doen dus? Herinner jij je die eerste keer nog dat jouw werkgever je vroeg iets nieuws en belangrijks te doen? Dat was best spannend, maar achteraf was je – ook al liep misschien niet alles perfect – wel blij dat je het gedaan had. Nieuwe ervaringen zijn verrijkend, ook voor je paard. Maar het is zeker voor een gevoelig sportpaard niet altijd even eenvoudig om plots iets anders op zijn agenda te zetten. Maar ja, aan de andere kant: van sleur wordt geen enkele werknemer frisser in zijn hoofd. Stap voor stap dan maar, en ondertussen hoeft mijn paard niet te klagen over zijn baan denk ik zo...

20 4

CAP november 2014

Hoofdredacteur CAP

CO RN EL ISS FOTO: AM Y

Dorien van Dijk,

Inhoud

6 14

CAP actueel Wist je dat? Over giftige planten in de herfst

Special Harnachement 16 Teugeldruk: meten = weten 20 Welk bit past bij jouw paard? 28 Maak het jezelf wijs! Clinic zadelpassen voor eigenaren 34 Zadelkamers: functioneel mag ook mooi zijn 38 Hoofdstel en hulpmiddelen: waar let je op? CAP Kort 45 Met de column van Annemarie van der Toorn, de mooiste lezersfoto’s, nieuwe producten, seizoenstips, en alles over voeding voor oudere paarden.

53 77

t.v.w. 169,95 euro!

Prijspuzzel - Win het hoofdstel BR Eston Column Frank Kemperman

Meer willen weten 54 Frans Lens hoeft aan paarden niets te verdienen 60 Horsemanship & Sport: Pat Parelli werkt met broer

Nieuw e serie!

Eigenaren aan het woord

Philippaerts en Lara De Liedekerke

64 70 78 82 85 86

Watertraining = basis stoeterij Hidalgo Hoefsmid Frederik Pille: “Alles draait om hoefbalans” Navelbreuk: wel of niet behandelen

Steen beschadigt hooikeerder: wie is aansprakelijk? Prikbord: vraag en aanbod verzameld Vallen & Opstaan: Belgisch dressuurkampioen Laurence Vanommeslaghe

Lezersservice - Deze maand een GRATIS zadeldek en vliegennetje bij een abonnement!

96 98

Volgende maand in CAP Column - De Wild Bunch (23)

Coverfoto: Shutterstock.com

CAP november 2014

CA P A c t u e e l

De invloed van social media

op de dressuursport

Social media zijn niet meer weg te denken. Heel eerlijk, hoeveel tijd spendeer jij eraan? En waar hoor je het laatste nieuws (of de laatste roddels) het eerst? Maar zijn sociale netwerken als Facebook, Twitter, LinkedIn en YouTube alleen maar leuk? Wij vroegen ons af welke rol sociale media spelen bij een jurysport als dressuur. CAP legde de Belgische bondscoach Jeroen Van Lent en zijn Nederlandse collega

FOTO: DIRK CAREMANS

Wim Ernes enkele stellingen voor en vroeg hen om hun visie….

Wim Ernes (geb. 1958) woont in Schimmert (NL) Beroep: voormalig directielid binnen een koeltechnisch installatiebedrijf, nu fulltime actief binnen KNHS en KWPN. De eerste keer op een pony/paard: “Ik was 12 of 13 toen ik bij de ponyclub ging en op mijn 18de wisselde ik naar de paarden.” Eigen prestaties: “Ik heb verschillende paarden op Lichte Tour niveau uitgebracht.” Functie binnen de paardenwereld: Wim is al sinds 1977 nationaal jurylid, sinds 1993 internationaal jurylid en sinds 2007 O-jurylid. Sinds 2008 is hij tevens internationaal jurydocent. Van 1993–1996 was hij bondscoach van de Nederlandse dressuurruiters en sinds 2013 is hij dat opnieuw (contract t/m 2016). Sinds 2007 is Wim Ernes lid van de KWPN-hengstencommissie ‘dressuur’ en sinds vorig jaar bekleed hij ook de functie van voorzitter van deze commissie.

Jeroen Van Lent (geb. 1968) woont in Grimbergen (BE) Beroep: commercieel bediende bij De Sutter Naturally. Zaakvoerder, samen met echtgenote Sophie, van dressuur -en africhtingstal ‘Stables Van Lent-Baetens’ in Grimbergen. De eerste keer op een pony/paard: “Sinds mijn 6de reed ik alleen op een paard, voordien reed ik met papa samen. Op mijn 10de reed ik mijn eerste competitie, dressuur en jumping, meteen bij de paarden.” Eigen prestaties: “Tot mijn 40ste was ik nationaal en regionaal jumpingruiter (tot 1m30 niveau). Ik heb jonge paarden afgericht en deelgenomen aan competities voor jonge paarden.” Functie binnen paardenwereld: “Via mijn echtgenote Sophie Baetens ben in de dressuurwereld beland, werd ik actief binnen de commissies. Ik ben zes jaar ondervoorzitter van de dressuurcommissie geweest bij VLP en tot vorig jaar nationaal voorzitter van de KBRSF. Ondertussen ben ik zeven jaar chef d’équipe dressuur bij de seniors.”

CAP november 2014

Stelling 1

Ku nn en jul lie je no g ee n leven zon de r Fa ce bo ok en Tw itte r vo ors tel len? Wim: “Een leven zon der Twitter en Facebo ok kan nog wel, maar zon der computer? Maar een leven zonder com puter? Nee, in het dagelijks leven gebeur t heel wat administra tie online, en ook in de paardensport kun je niet zonder internet. Denk aan: online inschrijvingen, intern et betalingen,….” Jeroen: “Onmogelijk is een leven zonder computer niet, wel on denkbaar. Zonder Facebook en Twitter door het leven gaan is zeker mogelijk.”

Stelling 2

doel ke li jke o rs p ro n o n u h te r b ij d ia z ij n ld d ic h ia le m e d e we re l De soc e e h r ve h o te n .. n va n o ij g e s c (m e n s e jeugd ) vo o rb n e g dia is de n te b re ocial me s ia V ik de . e lka a r en vind pt deels “Dat klo reële lev : t e n e h o r in r Je ef, maa en.” municati r geword e zeer com en o p d in m t is wel ding ju nicatie ebeuren g r e r d a co m m u ledigen niet. Ma nd of be at klopt e ts “D e : w k im W el lukkig , die he r zelf ge le media h eb da a Ik r. aarde socia e m eurensw er jam heel betr dat is ze is t e h zijn en r g a at e e, m a a ren. Het varing m n g e b eu e g e en er k a z iken van e en gebru e kwalijk n z e e tt d e t z a dig d erde in maken, edia te et verke h m r e e v rd o e e t verk gewoon en of de niet me gebruik dit heeft rd s e u e d rk , e iets et v en die h iken.” et mens ma ar m et gebru h ie d n e s e m en verkeerd

Jeroen: “Nee, dat klo pt niet. Ik vind dat je er niet vanuit mag gaan dat iedereen de mogelijkheden heeft om een computer of tabblad te hebben, laat staan Facebook of Twitter. Krant en tijdschrift blijven toc h charmant.”

Stelling 4

Vaak zijn het dezelfde mensen die op social media of via een nieuwsblog ondoordachte of kwetsende commentaar geven. Door de manier waarop ze dat doen,

CA P A c t u e e l

Stelling 3

So cia l me dia ve rva ng t de ge sc hreve n pe rs. Wi e no g me t ee n kra nt of tijd sc hri ft ron dlo op t is ou de rwets . Wim: “Klopt, gedeelt elijk. Ik haal zelf oo k heel veel informati e van het internet, ma ar lees ook nog altijd graag de papieren krant, een tijdschrift of boek. Dat heeft wa arschijnlijk meer met mij te maken, om dat ik ook graag ‘va n papier’ lees. De jonge generatie is era an gewend meer van het scherm lezen, en zo wordt ook he el wat nutteloze papie rverspilling voorkomen.”

tonen ze vaak hun onkunde met betrekking tot het onderwerp. Hen zou de toegang tot social media ontzegd moeten worden. Jeroen: “Daar ben ik het niet mee eens. Het is eigen aan de mens: sensatie zoeken en maken. Social media neemt de taak van de pers deels over, voorheen waren sommige persmensen ook zeer actief om eerder negatief of sensatiegericht te schrijven. En ja, vrije meningsuiting is toch een recht.” Wim: “Mensen toegang ontzeggen gaat volgens mij iets te ver. Iedereen moet in principe kunnen zeggen wat hij of zij denkt - ook als dat iets minder leuks is - maar dan moet dat wel op een positieve manier gebeuren. Een aantal mensen overschrijdt die grens. Helaas, maar dat geldt voor alle mensen, niet enkel paardenmensen, denk maar aan een aantal politici.”

Stelling 5

Stelling 6

Als bondscoach voel ik mij moreel en professioneel verplicht om op social media actief te zijn. Jeroen: “Nee hoor. Bepaalde zaken opvolgen via sociale media is handig. Ik denk echter niet dat dit de manier is om officieel te communiceren of te werken.”

d op de dre ssu urhe bb en me er invloe De so cia le me dia ard en sp ort , en re takke n va n de pa sp ort da n op an de n de pro fes sio bij dra ge levere n aa ku nn en ee n go ed e ssu urs po rt. na lite it va n de dre bruikt worden voor g de sociale media ge Wim: “Klopt, zolan aring. Dressuur is een nis, gegevens en erv uitwisselen van ken loedbaar, al zou dat rt sport is altijd beïnv jur ysport en dat soo ik nu geen proeven Als bondscoach jureer niet zo mogen zijn. an nooit voor of na ens mijn jur yloopba meer, maar ik heb tijd k orgelicht. Ik heb oo en opgezocht en do een proef jur yuitslag s ter rui en, r wedstrijd mogelijk te lezen ove geprobeerd zo min inte dan niet correc mezelf niet door - al en paarden. Dit om n zouden alle jur ylede ïnvloeden. Eigenlijk formatie te laten be ” dat zo moeten doen. in op welke manier de klopt niet Ik zie niet g Jeroen: “De stellin den kunnen leveren ief een bijdrage zou sociale media effect t is eerder informait van onze sport. He aan de professionalite zonder meer.” Leuk voor weetjes, dat tief en opper vlakkig.

Wim: ‘De stelling klopt wel, al voelde ik dat kort geleden zelf nog niet zo aan. Tot één week voor de Wereldruiterspelen had ik geen Facebook of Twitter account, maar vanuit de KNHS werd ik gevraagd om als bondscoach actief te zijn op de sociale media. Ik ben nu dus vanuit mijn functie als bondscoach actief op Facebook en Twitter, maar niet reactief! Ik schrijf bijvoorbeeld op Facebook iets over een leuk evenement, een toffe training of cursus, en ik Twitter leuke dingen. Ik vind ook wel eens iets ‘leuk’ op Facebook, maar ik ga niet in op stemmingmakerij. Dus als er op mijn ‘like’ een reactie komt van iemand, dan zal je daar geen antwoord van mij zien staan. Ik wil gewoon zo neutraal mogelijk blijven. Ik heb moeten leren een lijn te trekken van ‘dat kan ik schrijven’ en ‘dat kan niet’. Ik houd mij steeds aan mijn functie en acteer steeds vanuit mijn positie binnen de Nederlandse dressuursport. Ik wil dat mensen correcte informatie krijgen, liefst van mij en niet via de gemalen pers. Dus dan ben ik liever de eerste die iets schrijft, dan dat het iemand anders verkeerd zou doen. Dat is ook

Goed om te weten ‘Sociale media’ is een verzamelbegrip voor online platformen waar de gebruikers de inhoud verzorgen. Hoofdkenmerken zijn interactie en dialoog tussen deze gebruikers, gebaseerd op internetapplicaties die ideologie en technologie met elkaar verbinden. Via deze media delen mensen verhalen, kennis en ervaringen door berichten te publiceren of door gebruik te maken van ingebouwde reactiemogelijkheden.

een stuk van mijn taak als bondscoach, correcte informatiedoorstroming.”

CAP november 2014

CA P A c t u e e l

Stelling 7

de at no g ni et in ia ie ts le es w ed m e al ci te so gr ot e be ho ef Al s ik op de ko m t, vo el ik d ei kh lij ke wer bu ur t va n de te re ag er en . bl ie ke lij k op pu dat te om hi er op behoef te om voel ook geen ik en et ni r e is.” ee ening de juist Wim: “Ik reag en dat mijn m gg ze te om ben ik kel links of doen. En wie eer zelden. En el, maar reag w es le ik , ichee Jeroen: “N rd op privéber of als antwoo e ot qu e ek di lu rechts op een .” et ni r ten, mee

Stelling 8

Als ruit er/t rain er/e igen aar van een bekend paa rd/c omb inat ie kun je bet er niet op soc ial med ia act ief zijn . Jeroen: “De stelling klopt niet ; je mag actief zijn, maar moet het zeker niet overdrijven. Je moet weten wat je kunt melden en wat niet. De grens stellen voor jezelf is heel belangrijk. Ik denk dat ‘officials’, dus persone n met een bepaalde functie het beter bij het lezen houden en niet reageren.” Wim: “Waarom zou dat niet mog en? De vraag is niet of, maar wel hoe dat geb eurt.”

Stelling 9

Stelling 11

verp licht e bijsc hoInte rnat iona le juryl ede n zoud en ren van de soci ale ling moe ten krijg en over ‘de geva spor t’, waa rin ook med ia in rela tie tot de dres suur van soci ale ruik geb een ged rags cod e voor het roke n. med ia doo r juryl ede n word t besp cursussen of e Zulk l. maa hele Wim: “Dat klopt niet ia toe bestaan med le trainingen specifiek naar de socia juryleden ook geen niet binnen de FEI. Er bestaan voor le media betreft, richtlijnen wat het gebruik van socia ’. Jureren is een ‘way enkel ongeschreven ‘gevoelsnormen ’ moet het totaalpakof life’ en bij de specificatie ‘dressuur is maar een deel van ket goed ingevuld worden; de jury dat geheel.”

gmatig, je gezond Jeroen: “Nee, verplichten is dwan ng. Het onderwerp bela r verstand gebruiken is van grote tuele char ters kan vermelden in de opleiding en even misschien wel nuttig zijn.”

Stelling 12

De sociale media hebben er mede voor gezorgd dat het

Sociale media hebben een (on)rechtstreekse invloed op de

imago van de organisatie van de Wereldruiterspelen een

uitslag van een komende dressuurwedstrijd. Regionale en

deuk hebben gekregen. Ter plaatse bleken sommige zaken

nationale dressuurwedstrijden zijn daarbij vaker het slachtof-

echt niet zo erg als sommige sociale media weergege-

fer van social media dan internationale concoursen.

ven…

Wim: “Ik kan niet zeggen of dat al dan niet klopt, want ik heb dat zelf

Jeroen: “Nee, dat klopt niet Ik denk dat mensen hun mening en

nog nooit zo ervaren. Ik kan enkel zeggen dat dit niet zo zou mogen

gevoelens hebben geuit. Dat op deze Wereldruiterspelen niet

zijn. Een jury mag zich niet laten beïnvloeden, of dat nu op landelijk

alles even vlot verliep, is geen geheim. Organisatorisch verliep

niveau is of op de Wereldruiterspelen.”

niet alles top en dat zijn natuurlijk wel de verwachtingen van zo’n

Jeroen: “De stelling klopt hopelijk niet. Het zou heel erg zijn als uitslagen

evenement. De ontgoocheling bij atleten en hun entourage leidde

beïnvloed worden door de sociale media. We gaan ervan uit dat juryleden

tot deze reacties. Je gevoelens tonen is volgens mij eigen aan de

jureren op basis van wat ze zien en niet wat ze gelezen hebben.”

mens, en dat moet ook kunnen, zowel in positieve als negatieve zin.” Wim: “We moeten realistisch blijven. Een groot aantal zaken had beter gemogen of correct gezegd had beter móeten zijn in

Stelling 10

C om m ot ie op de so ci al e m ed ia over he le id en da t be t ju re re n ka n kwam e ju ryle er to e de n de ha nd go oi en en ni do ek in de rin et m ee r ju re g re n. Jeroen: “Nee , bekwame ju ryleden stelle n zich boven commotie. Ook deze een ruiter die eens een nega krijgt, moet ge tief persberic ht woon verder doen. Iedereen sociale media die zich door de laat beïnvloede n, lijkt mij niet zijn taak - op sterk genoeg welk niveau da om n ook - uit te oefenen.” Wim: “Geen id ee. Het zou ku nnen dat dit al heb daar in ie gebeurd is, m der geval geen aar ik weet van. Maa geval niet de r dan zou het juiste persoo in ieder n voor een ju ry functie zijn moet bepaalde . Een jury ‘skills’ hebben , vaardigheden altijd hun rugg dus, en ze moe engraat recht ten kunnen houd en.”

Normandië. Er waren ook positieve zaken, zoals de stalaccommodatie, maar volgens mij was de grootste oorzaak van de talrijke problemen het feit dat dit WK op veel verschillende locaties plaatsvond. Op het vlak van infrastructuur was het niet mogelijk om overal dezelfde topkwaliteit te leveren, dus opteerde de organisatie blijkbaar voor een minimum aan infrastructuur op alle plaatsen. En bepaalde - zeer belangrijke basiszaken - zoals hygiëne of eetvoorzieningen, waren gewoon ondermaats. Structureel ging er teveel mis. Als je als organisatie jouw publiek waardeert, dan moeten deze dingen gewoon in orde zijn. Toeschouwers die op het wedstrijdterrein nog geen broodje kunnen kopen, zijn niet gelukkig en dan krijg je een hoop ergernis. En de organisatie loopt zo ook heel wat inkomsten mis, maar daar hadden ze blijkbaar ook niet aan gedacht.”

tijd ens reld ruit ers pel en kre gen De jur yle den van de We dia hee l wa t ook op de soc iale me en na het eve nem ent op het een neg ati eve invloe d te ver dur en. Da t hee ft ima go van onz e spo rt. te maken heeft volgens mij meer Wim: “Dat klopt niet. Dat vorm steeds Ik . ven listen iets weerge met hoe bepaalde journa goede paard en ruiter zie ik de mijn eigen mening, bij elk g naar de der goede. Ik ga altijd teru dingen, maar ook de min En als ik naar de juiste!’ enkel dat telt. kernvraag: ‘is de uitslag igen’. ik ‘ja, die was te verded de WEG 2014 kijk dan zeg met een d in de Grand Prix Special Adelinde Cornelissen wer tbare kos e il vierde, doordat ze twe minimaal puntenversch team; zij juryleden fungeerden als fouten maakte! De zeven De proceduaald en die was correct. hebben deze uitslag bep ben, ging linde op gang gezet heb re die we na de rit van Ade n die ar wel over de strafpunte niet over de uitslag, ma gekregen en kom gd te laat binnen Adelinde voor het zogeze het springen ing staat - zoals ook bij heeft. Naast de dressuurr ef moet lt tot de ruiter aan zijn pro - een tijdopname die afte en rs me lne voor de meeste dee beginnen. Die klok was ook niet zien, en zo hadden velen toeschouwers moeilijk te begon. We fpunten aan haar proef door dat Adelinde met stra ets nog zoi om te voorkomen dat hebben protest ingediend eens gaat gebeuren.” altijd het klopt niet. De jurering zal Jeroen: “Nee, de stelling daarom dit t jurysport, maar schaad hekelpunt blijven van elke e sport, en der meer een deel van onz het imago? Jureren is zon anders… bij kunnen neerleggen. En daar moet iedereen zich k!” en, dan is een balk een bal moet je maar gaan spring

Horse Event verhuist! Nederlands grootste paardenevenement verhuist van Brabant naar

CA P A c t u e e l

Stelling 13

Gelderland. Op dertiende editie mocht Deurne afgelopen maand zo’n 30.000 bezoekers verwelkomen. Volgend jaar vindt de veertiende editie van Horse Event plaats op het Nationaal Hippisch Centrum in Ermelo op 11, 12 en 13 september 2015.

Kloppen of kriebelen? Je hoort het steeds vaker: al dat geklop op hun schouders ervaren paarden helemaal niet als beloning.

Stelling 14

Na de Gr an d Prix Sp ec ial va n de We rel dru ite rsp ele n we rd de ‘ne t nie t’ po diu mp laa ts va n top am az on e Ad eli nd e Co rne lis se n uitvo eri g ‘be sp roken ’, oo k op ee n on lin e nie uw sweb sit e. Toe n ble ek da t de lez ers he t nie t all em aa l ee ns wa ren me t de au teu r we rde n he t art ike l en de rea cti es hie rop va n de we bs ite ge ha ald . Da t mo et ku nn en …? Jeroen: “Weet ik nie t. Ik ben hiervan nie t op de hoogte. Laa t gewoon de vrije me ning zijn gang maar gaan, maar de waarheid moet hierin wel vooropgesteld wo rden. Eerlijke artikels kunnen ook sensationeel en puur zijn.” Wim: “Ik weet niet ove r welk artikel het ga at, maar ik heb sowieso heel weinig gelezen over de Werel druiterspelen; vooraf, tijdens en ach teraf. Wat ik wel we et is dat Adelinde twee dikke fouten ge maakt heeft in onde rdelen die dubbel tellen en daarmee ver speelde ze haar bro nzen medaille. Dat is nu eenmaal sport!”

Kriebelen zou een beter alternatief zijn. Britse onderzoekers zeggen hiervoor nu een eerste wetenschappelijke onderbouwing te hebben gevonden. Voor hun onderzoek werden paarden uitgerust met een hartritmemeter en werd hun fysieke reactie gemeten tijdens het rijden en tijdens de omgang in en rond de stal. Kloppen en kriebelen bleek nauwelijks effect te hebben op de hartslag. Wel vertoonden de paarden die met een klopje werden beloond meer activiteit met hun oren, terwijl de paarden die gekriebeld werden eerder hun hoofd omlaag brachten. Dit laatste wordt als een meer gewenste reactie ervaren, omdat het dichter in de buurt komt bij het natuurlijk gedrag dat paarden onderling vertonen. Het geklop op de schouders leek de paarden eerder onverschillig te laten. Hoewel de onderzoekers van de Nottingham Trent University nog verdere studies willen doen, moedigen zij paardenliefhebbers op basis van deze eerste bevinden alvast aan hun geliefde viervoeter liever te belonen met gekriebel op de schouder dan met geklop. Bron: Horsetalk.co.nz

TEKST: ULRIKE RAHN

CAP november 2014

1 e hu l p b i j m e nv ra g e n

Loop jij ook tegen een probleem aan bij het aangespannen rijden? In het enkelspan, tweespan of zelfs vierspan? Aarzel niet en stuur een mailtje naar info@capmagazine.eu. Wij zorgen ervoor dat jouw vraag deskundig beantwoord wordt door onze menspecialist!

FOTO: JULIE LANDRIEU

Hoe houd je jouw tuigen als nieuw? Op een dag besluit je een mooi, nieuw tuig te kopen. Een hele investering, maar je kunt er dan ook een poos mee vooruit. Zo’n tuig goed onderhouden verlengt niet alleen de levensduur van het materiaal, je blijft bovendien tip top verzorgt met je span voor de dag komen! 3. Eenmaal gewassen laat je je tuig drogen in de wind. Tuigen verdienen een goed onderhoud. Niet alleen uit veiligheids-

4. Vervolgens voed je het tuig met vet of olie. Olie was vroeger uit den

overweging, maar ook uit respect voor het materiaal. Natuurlijk hoef

boze, omdat er bij het naaien altijd een wel of niet gepekte vlas-

je niet elke dag alles te poetsen. Maar het volgende moet je één of

draad werd gebruikt. De olie verzwakte de draad en de stiksels

twee keer per jaar zeker doen:

kwamen daardoor sneller los. Nu er nylondraad wordt gebruikt, heb je dit probleem niet meer. In regel is olie gemakkelijk, maar verlies je

1. Je tuig volledig demonteren.

dikwijls de glans van je tuig. Na het vetten kun je het leer nog laten

2. Heb je alles gedemonteerd, was het dan netjes af met lauw water. Gebruiken geen chemische zepen, maar een goede zadelzeep of een natuurlijke zeep.

Kijk goed wat je doet, zodat je later alles weer op een correcte manier in elkaar kunt zetten

CAP november 2014

Persoonlijk wassen wij altijd met bruine of zwarte zeep of een zeep op basis van lijnzaad. Met deze natuurlijke zepen reinig je goed maar ‘val je het leder niet aan’. Leder is en blijft een natuurlijk product. Deze zeep zorgt er tegelijkertijd voor dat je leder al lichtjes wordt gevoed en een beetje soepel wordt.

In het bijzonder de bitstoten verdienen wat extra aandacht. Een bitstoot komt rechtsreeks in contact met het metaal van het bit (waar het ligt te wrijven) en met het mondvocht en schuim uit de paardenmond. Dit leer dat bovendien onder een constante druk. Een bitstoot slijt dus vlugger dan de rest van je tuig. Controleer alle plaatsen waar veel of weinig druk op komt en/of in contact staat met het paard. Denk daarbij naast de bitstoten aan: de strengen, binnenkant van de borstriem, de binnensingel, stoten van de binnen- en buitensingel,… Als je tuig op een bepaalde plaats (bijvoorbeeld de bitstoten) begint te krakeleren is het stuk. Je kunt er dan zoveel vet en of olie op gebruiken als je wilt, maar het is dan ‘overleden’, de kracht van het leder is weg…

opblinken, bijvoorbeeld met een product op basis van koevoetolie.

6. Hang je tuig netjes weg; zorg dat er niets dubbel geplooid is of op

Gebruik voor de leidsels een andere olie, bijvoorbeeld ricinus olie.

een hoopje gesmeten. Door het tuig netjes op te hangen behoudt het

Deze olie voedt, maar maakt het leidsel niet glad of vettig.

zijn vorm en kan het goed opdrogen. Let op: te droog of te warm

5. De metalen onderdelen van je tuig poets je altijd met het nodige

weghangen zorgt ervoor dat je tuig uitdroogt en dat wil je niet. In een

ontzag voor je leder. Concreet betekent dit dat je bijvoorbeeld

te koude en te vochtige ruimte zal je tuig gaan beschimmelen wat

koperen onderdelen zeer voorzichtig moet poetsen, zodat het direct

feitelijk minder erg is dan uitdrogen; maar ook dit wil je niet!

onderliggende leder niet aangetast wordt.

7. Controleer ook regelmatig of je snelsluitingen nog goed werken en nog goed open en dichtgaan. Ze mogen ook niet vervormd zijn. En vooral ook niet los aan het komen zijn van de koets!

Kunststof tuigen hebben deze problemen natuurlijk niet. Als je kiest voor een kunststof tuig, dan is vooral regelmatig afwassen de boodschap. Ook hier geldt: kijk zeker alle onderdelen die in contact komen met je paard altijd goed na.

1 e hu l p b i j m e nv ra g e n

Besteed extra aandacht aan belangrijke onderdelen!

CA P A c t u e e l

Vraag van de maand Hoe houd ik mijn paard het hele jaar vrij van insecten? In de zomer heeft mijn merrie – die dan dag en nacht op de weide staat – het meeste last van vliegen. Ze zit soms echt niet lekker in haar vel. De vliegen komen zelfs tot in het schuilhok. Ik heb al van alles geprobeerd, maar niets werkt. Kan ik zelf niet wat samenstellen? RUDY VANDENDORPEL, WEZEMAAL Probeer het eens met knoflook. Meng dagelijks 3 gram knoflookpoeder per 100 kg lichaamsgewicht door het voer. Knoflook staat al eeuwen bekend om zijn brede, gezondheid bevorderende werking. Ook bij (sport)paarden kan knoflookpoeder bijdragen tot: • een sterke weerstand

Heb jij ook een vraag? Mail hem samen met je contactgege-

• het afhouden van allerlei insecten

vens naar info@capmagazine.eu en wij leggen je vraag voor

• het ondersteunen van de bloedcirculatie

aan een deskundige. Komt jouw vraag in CAP? Dan win je een

• een gezonde functie van het hart en tot de gezondheid van de

comfortabele, lichtgewicht Ariat Team Softshell Jacket voor

bloedvaten

dames (t.w.v. 114,90 euro) of heren (t.w.v. 124,90 euro)!

• meer energie en een groter prestatievermogen • een gezonde spijsvertering Let op: een voedingssupplement is geen vervanging voor een evenwichtige en gevarieerde voeding of voor een gezonde levensstijl.

Stalhygiëne is een belangrijk onderdeel dat soms vergeten wordt. Houd de (schuil)stal van je paard of pony goed schoon. Er bestaan ook vliegenmiddelen waarmee je de stalmuren kunt inspuiten.

Goed of slecht? Hoorngroei “Mijn paard heeft geen mooie straal in zijn voet, aan één kant lijkt deze zowat dichtgegroeid met hoorn. Is dat ernstig? Wanneer mijn hoefsmid mijn paard ziet, vijlt hij het wel netjes bij en ziet het er mooi uit, maar het is steeds alsof de ruimte naast de straal aan die ene kant weel ‘vol’ loopt. Mijn paard lijkt er geen last van te hebben”, vroeg Evelien Schouten aan CAP. Wij vroegen hoefsmid Frederik Vandenbroeck naar zijn mening: “De ruimte die volloopt langs de straal is een volkomen natuurlijk proces. Straal, zool en hoornwand groeien allemaal gelijktijdig. De hoefsmid verwijdert telkens de dode delen, snijdt de overtollige draagrand weg en raspt de uitwijking bij. Zo ziet de voet er weer recht en kort uit. Na enkele weken groeit alles opnieuw aan, maar de straal slijt niet even hard als de wand en zool. Daarom zal de straal - als ze gezond is - sneller in volume groeien. Een paard is ontwikkeld om op zijn straal te lopen, in tegenstelling tot wat veel mensen geloven. De straal doet dienst als een soort pompje en zorgt voor een goede doorbloeding in het onderbeen. In steile hoeven is er daardoor minder bloedcirculatie en een verminderd hoefmechanisme. Als hoefsmid proberen we de straal zo groot mogelijk te houden en de straalgroeves zuiver. Een mooie dikke straal is dus een pluspunt!”

CAP november 2014

GESPECIALISEERD IN:

> Dieren: Koop - Verkoop - Aansprakelijkheid > Landbouwrecht en de Pachtwet > Milieurecht - Milieuvergunningen > Eigendomsrecht > Bouwrecht - Stedenbouwkundige vergunningen > Familierecht, Erfrecht en Huwelijksvermogensrecht

Tel. 09 225 80 30 Willem Tellstraat 22, B-9000 GENT Fax 09 225 73 26 - meersman.vankeer@adv-mvk.be

www.adv-mvk.be

Wist je dat?

Wist je dat? Als de bladeren gaan vallen is het belangrijk om goed om te letten wat jouw paard in de weide allemaal opeet. Grote hoeveelheden eikels, kastanjes en paddestoelen zijn niet goed voor je paard. Als hij bovendien bladeren of zaden van de Esdoorn eet, kan hij de levensbedreigende spierziekte Atypische Myopathie (AM) oplopen. Deze ziekte wordt de afgelopen jaren steeds vaker waargenomen met een piek in het najaar en een kleinere piek in het voorjaar. Vooral jonge paarden die veel tijd in de weide doorbrengen lijken gevoelig door de ziekte, waarbij de skeletspieren en de hart- en ademhalingsspieren in heel korte tijd massaal worden aangetast en afgebroken. Het ziektebeeld kun je wat de verschijnselen betreft vergelijken met tying-up (maandagziekte). Echter, binnen 24 uur kan Atypische Myopathie voor fatale gevolgen zorgen bij een tot op dat moment kerngezond paard. Je paard kan dan de volgende symptomen vertonen: • Spierzwakte of -stijfheid • Spiertrillingen • Onderkoeling • Hij gaat vaak liggen of kan niet meer opstaan • Hij beweegt moeilijk, stijf of helemaal niet meer • Zijn ademhaling is moeilijk/zwaar en zijn hartslag is verhoogd • De spierafbraak zorgt vaak voor koffiekleurige urine Een paard met ernstige myopathie vraagt een intensieve behandeling. Belangrijk daarbij is dat stress en transport zoveel mogelijk worden vermeden. De prognose is echter

FOTO: SHUTTERSTOCK

meestal niet gunstig.

Andere planten waarmee je altijd moet oppassen en die in meer of mindere mate giftig zijn voor je paard zijn onder meer: Jacobskruiskruid, Herfststijloos, Buxus, Taxus, Klimop, Vingerhoedskruid en Monnikskap.

CAP november 2014

Wist je dat? CAP november 2014

H a r n a c Fhoekmk e n r i tj

Special

TEKST: MARJAN TULP • FOTOGRAFIE: CENTAUR/MARJAN TULP

Teugeldrukmeting onthult veel onbewuste scheefheid Marjan Tulp bezocht een door Centaur georganiseerd teugeldrukseminar en hoorde dierenartsen, therapeuten en wetenschappers spreken. Teugeldruk is nodig om te communiceren met het paard, maar wat wil de teugeldruk die we hebben tijdens het rijden nu eigenlijk zeggen? Hoe asymmetrisch zijn paard en ruiter en wat betekent dat voor de gezondheid van het paard, de training en de prestaties?

Bij de eerste teugeldrukmeting die (paarden)professor emeritus Dr. Hilary

en dierenartsen verder helpen. “Bij teugeldrukmetingen kijk ik hoeveel druk er op de teugels zit. Is de druk constant of veranderlijk? Licht of

Clayton zo’n vijftien jaar geleden

zwaar? Interactief met het paard of niet? Is de druk op beide teugels

uitvoerde, zat er nog een kabel tussen

symmetrisch of niet?”

de ruiter met zijn paard en de computer. Clayton onderzocht gedurende

Pieken in teugeldruk

haar academische loopbaan biomecha-

Al bij de eerste teugeldrukmetingen blijkt dat er uitschieters naar

Hillary Clayton onderzocht of de lengte van de bijzetteugel invloed heeft op de lengte van de passen van het paard.

nica, harnachement en allerlei

boven zitten. “De teugeldrukpieken komen door het neerzetten van

andere zaken die te maken

de hoef, door het hoofd/nek-ritme en door de arm van de ruiter ten

hebben met paard en ruiter en

opzichte van dat ritme. Het hoofd en de nek maken door de zwaarte-

zet zich tegenwoordig met

kracht en het loopritme een licht stuiterende open neerbeweging,

haar bedrijf Sport Horse

die iets voorloopt op de beweging van de romp. Als de nek omhoog

Science in voor praktische

gaat, gaat de hoek van de nek omlaag en andersom; en daarbij gaat

technieken die ruiters, trainers

de neus naar voren.”

Goed om te weten Een teugeldrukmeter bestaat uit twee sensoren die bevestigd worden tussen het bit en de teugel. Het meet de druk en die wordt weergegeven in Newton. 1 Kilogram = 9,81 Newton en staat voor de trekkracht die ontstaat tussen de ruiterhand en de mond van het paard. De teugeldruk is af te lezen op de laptop, in een grafiek. Te zien zijn: - de aanleuning (basiscontact, de hoogte van de dalen in grafiek) - de hulpen (ophoudingen van de ruiterhand) - scheefheid (links-rechts verschillen) Veel ruiters voelen scheefheid in hun aanleuning, dit is al snel 20 – 30 Newton verschil. Een paard kan linksgebogen (hol aan de linkerkant, met meer druk in de rechter teugel) of rechtsgebogen (hol aan de rechterkant, meer druk in de linker teugel) zijn, waarbij het de kunst van de ruiter is om het paard weer recht te richten.

CAP november 2014

Clayton wilde weten of de lengte van de bijzetteugel invloed heeft op de lengte van de passen van het paard. Ze gebruikte voor haar onderzoek bijzetteugels in drie maten: neutraal, kort (de lengte van neutraal minus 10 centimeter) en lang (neutraal plus tien centimeter). De druk op de bijzetteugels was minimaal nul kilo en maximaal vijf kilo. Gemiddeld was de druk drie kilo. “Korte bijzetteugels betekent een hogere minimale, gemiddelde en maximale druk.” Ze probeerde ook elastische bijzetteugels uit en concludeerde dat elastische bijzetteugels een veel lagere maximale druk hebben dan de vaste bijzetteugels, maar ze gaan - in tegenstelling tot gewone bijzetteugels - nooit naar ‘nul’. Een elastieken bijzetteugel geeft dus altijd een druk op de mond van het paard van een halve kilo; een ‘vaste’ bijzetteugel gaat wél naar nul kilo.

H a r n a c Fhoekmk e n r i tj

Sandra Kuhnke (dierfysiotherapeut en osteopaat) onderzocht onder 686 ruiters hoe symmetrisch dressuurpaarden en ruiters zijn in relatie tot teugeldruk, succes in de sport en risico op blessures. “Asymmetrie geeft een groter risico op blessures voor zowel paard als ruiter.” Ruiters zijn vaker rechtshandig. Paarden zijn bijna even vaak links als rechtshandig en alle ruiters hebben liever ‘linkshandige’ paarden. “Het (verschil in) gebruik van de teugels wordt beïnvloed door de mate van links- of rechtshandigheid van zowel paard als ruiter. Linkshandige en gelijkhandige ruiters rijden op het hoogste niveau, scoren het beste op wedstrijden en hebben een kleinere kans op blessures. De ruiter heeft veel invloed.”

Bijzetteugels

Special

“Linkshandigen rijden beter”

Druk op de mond Met de teugels houd je contact met de mond van het paard. “Ruiter en paard komen tot een overeenstemming wat de minimale druk (basisVideo en spiermetingen

druk) is. Dat is datgene wat de ruiter opneemt. De druk op de teugels

Het toevoegen van video aan de teugeldrukmetingen verduidelijkt

neemt toe als het paard het hoofd omhoog of naar beneden beweegt.

veel. “Daarmee kun je zien hoe de teugeldruk samengaat met de

De maximale druk is het effect van de beweging van het hoofd.”

beweging van het paard en de ruiter.” Door ‘markers’ (lichtgeven-

Per discipline wil men een verschillende teugeldruk zien. “In het

de puntjes) op de lichamen van paard en ruiter aan te brengen,

western wil men geen druk, in de dressuur een beetje druk en een

kun je op de computer de beweging van beiden analyseren. De

renpaard heeft veel druk op de teugels nodig. Uit onderzoek blijkt

ruiter krijgt door de video en de gemeten teugeldruk direct

dat ook westernpaarden die met een boog in de teugels lopen, wel

feedback op zijn rijden. “Hij of zij ziet of hij meer druk links of

degelijk teugeldruk hebben. Dit komt onder meer door het gewicht

rechts heeft, of zijn bovenlichaam naar voren of achteren gaat en

van de teugel: dat is ook al snel een kilo.”

wat hij met zijn heupen doet in draf. Door deze informatie kunnen

Het effect van ruiterhulpen bestaat uit het basiscontact en het

ruiters hun schouder- , armen handgebruik optimaliseren ten

patroon van de beweging van hoofd en nek van het paard. “Ervaren

opzichte van de mond van het paard, wat resulteert in een meer

ruiters bewegen de arm op een voorwaartse beweging mee met de

constante en lagere teugeldruk.”

paardenmond. Bij een goede ruiter blijft de afstand tussen de

Een volgende stap zijn de EMG-systemen, waarmee je de spieracti-

ellenboog en het bit hetzelfde tijdens het rijden, ondanks de

viteit van paard en ruiter en de beweging ten opzichte van elkaar

beweging van het paard.”

in kaart kunt brengen. “Als je als ruiter van tevoren weet wat je

Er zijn ruiters die aan de teugels trekken. “Dat zijn ruiters met weinig

paard doet, kun je daarop anticiperen. Als de diagonale benen op

kennis/rijervaring, een slechte balans of een slechte rijtechniek. Maar

de grond komen gaat de hoek van het lichaam van de ruiter vijf

niemand doet het expres! Voor een lagere minimale teugeldruk heb

graden naar achteren. Als het paard weer afzet gaat je lichaam vijf

je een onafhankelijke zit nodig en daarvoor heb je core stability

graden naar voren.”

(rompstabiliteit) nodig.”

“Teugeldruk wordt opgewekt uit het achterbeen”

Op de grafiek is duidelijk te zien dat de druk op de linker- en rechterteugel niet gelijk is verdeeld. De ruiter rijdt met meer druk op de linker teugel. Vaak zie je dit bij een rechtsgebogen paard. De rode lijn de rechter teugel en de groene lijn de linker teugel. Iedere pas van het paard veroorzaakt een piek en een dal in teugeldruk.

Dierfysiotherapeut en chiropractor Solange Schrijer verdiept zich in de biomechanica. Hoe beweegt een paard en wat doet een asymmetrie van de ruiter met de beweging? Solange geeft aan dat teugeldruk het laatste stukje is van de beweging in de hele wervelkolom. “De druk die je voelt komt niet alleen voort uit de hand, mond of hals, maar wordt al opgewekt in de voorwaartse impuls van het achterbeen. De teugels vangen deze impuls als het ware op en dit geeft de ruiter de mogelijkheid te spelen met die impuls, Iets sneller, iets hoger of iets korter. Een optimale connectie met het bit heeft te maken met fysiologische mogelijkheden van het paard, een optimale symmetrie (rechtgerichtheid) en de afstemming van verschillende spiergroepen tijdens beweging. De ruiter heeft veel invloed op de coördinatie van het paard.”

CAP november 2014

H a r n a c Fhoekmk e n r i tj

Special

Asymmetrisch Volgens Clayton heeft iedereen ongelijke druk op de teugels. “De ene ruiter is meer symmetrisch dan de andere. Maar iedereen doet met de linker- en de rechterteugel iets anders. Op links zit bijna altijd eerder en meer druk. En de zijde waar de neus verder van je af gaat, is de ‘sterkere’ kant, dat komt omdat het paard in de schouder wat buigt of zijn hoofd wat kantelt.” Training heeft effect op de teugeldruk. “Het paard verzamelt meer als het hoger komt in de training en de teugeldruk neemt dan af. Een getraind paard heeft een meer gebogen nek en opgeheven hoofd, dan een ongetraind paard. Bij een getraind paard heb je minder pieken in de teugeldruk, omdat het zijn hoofd stiller houdt.” De teugeldrukmeter is een handig ‘tool’ voor ruiters, vindt Clayton. “Je kunt hem gebruiken om het besef wat je precies met je teugels doet, te vergroten. Je leert de hoeveelheid druk die je op de teugels hebt, herkennen. Je ontwikkelt het gevoel voor een constantere teugeldruk, je wordt symmetrischer en je krijgt meer begrip voor wat je doet met de teugels.

“Teugeldruk hetzelfde in wedstrijdhouding en LDR” Dr. Machteld van Dierendonck (etholoog, Equusresearch, universiteiten Utrecht en Gent) onderzocht met de universiteiten van Utrecht en Denemarken (Aarhus) het effect van verschillende hoofd- en nek posities bij paarden, die gelongeerd en gereden werden. Zeven paarden werden gelongeerd (in Utrecht) in vijf verschillende houdingen (losse teugel, wedstrijdhouding, sterrenkijken, voorwaarts-neerwaarts neus naar de voorknie, LDR-houding) en vijftien paarden werden gereden (in Denemarken) in drie houdingen (losse teugel, LDR-houding en wedstrijdhouding). Uit haar onderzoek blijkt dat paarden die gereden worden in de wedstrijdhouding of in de LDR-houding een vergelijkbare teugeldruk hebben.

Test jouw rompstabiliteit Rompstabiliteit kun je oefenen op de grond, op een bal. Ga op een skippybal zitten en houd twee teugels vast. Iemand geeft je vervolgens een duwtje. Trek je aan de teugels als je uit balans raakt? Dan zit je niet onafhankelijk.

Als het paard trekt “Paarden trekken aan de teugel, omdat ze pijn hebben of oncomfortabel lopen.” Hilary Clayton maakte een serie röntgenfoto’s van paarden met een bit in de mond om te zien wat die paarden doen. Ze zag verschillende reacties op het bit. Alle paarden gebruiken hun tong als ‘kussen’ voor het bit, daarnaast hadden ze allemaal een strategie om met het bit om te gaan, zoals de tong over het bit gooien of uitsteken, de mond openen, op het bit hangen (zodat de punt van het bit niet zo in het verhemelte steekt) of ‘achter het bit lopen’. Wat een ruiter voelt in zijn hand is qua druk hetzelfde als wat een paard voelt in zijn mond. “Je kunt op je hand staan, waarbij de volledige druk op je handen komt en je kunt met je handen ook de

“ConCord Leader geeft minder druk dan bijzetteugels” Iris Veen (dierenarts) onderzocht aan de Universiteit Utrecht die paarden die om gymnastiserende redenen in verschillende hoofd-nek houdingen moesten stappen. “De FEI vraagt om ‘lichtheid’ in de reglementen, een lage teugeldruk geeft immers meer paardenwelzijn.” Ze vergeleek het gebruik van bijzetteugels ten opzichte van de nieuw ontwikkelde ConCord Leader in stap. Het bleek dat de ConCord Leader dezelfde houding geeft, maar veel minder druk dan bijzetteugels. “Het paard zoekt zelf de gewenste houding op.” Ook is bij de ConCord Leader de hoogste druk lager.

CAP november 2014

De teugeldrukmeter noteert pieken bij het neerzetten van de hoef, door het hoofd/ nek-ritme en door de arm van de ruiter ten opzichte van dat ritme.

H a r n a c Fhoekmk e n r i tj

Morgan Lashley (Grand Prix-amazone, dierenarts en chiropractor werkzaam bij dierenartsenpraktijk De Raaphorst en paardenrevalidatiencentrum de Vrijhoeve) onderzocht de verschillen tussen hoofd- en nekposities in de verzamelende oefeningen van top dressuurpaarden tijdens de Olympische Spelen van 1992 en het WK van 2008 om te zien wat de invloed is van de hoofd- en nekpositie van het paard op de regelmatigheid van de beweging. Het FEI-dressuurreglement geeft aan dat paarden met de neus op of voor de loodlijn moeten lopen. Uit haar onderzoek bleek dat paarden in 2008 meer achter de loodlijn liepen in de verzamelende oefeningen, dan in 1992. Dit werd - ondanks het reglement - door de jury’s niet bestraft. De paarden die achter de loodlijn kwamen, scoorden hoger in de piaffe.

Een elastieken bijzetteugel geeft dus altijd een druk op de mond van het paard van een halve kilo; een ‘vaste’ bijzetteugel gaat wél naar nul kilo

Special

“Paarden vaker achter de loodlijn in verzamelde oefeningen”

1. het gebit 2. het bit; paarden hebben het liefst een dun bit 3. de druk op de neus door de neusriem Teugeldruk en kreupelheid Bij kreupelheid of onregelmatigheid is het volgens Clayton handig om een teugeldrukmeter te gebruiken in de symmetrische gangen, stap en

zachte aanraking van een veer voelen. Een paardenmond is sterk en

draf. “Een kreupel paard drukt gewicht weg van het kreupele voor-

kan - net als een mensenhand - veel druk verdragen, maar is

been. Het hoofd en de nek zakken lager op de goede benen en weinig

tegelijkertijd ook gevoelig. Paarden vinden teugeldruk niet heel erg.

op het slechte been. Als het gezonde been op de grond is, neemt de

De hoogst gemeten teugeldruk is 25 kilo. Dat is op het moment dat

teugeldruk toe. Op het kreupele been zie je minder teugeldruk.”

ze je uit het zadel trekken. Dat doen ze expres en daarom denk ik

Het beeld dat je bij een kreupel of onregelmatig paard ziet is

dat ze het niet erg vinden.” Heb je een inconsistente of hoge teugel-

‘hoog-laag-hoog-laag’. “Op de gezonde diagonaal is de piek hoger.

druk? Controleer dan achtereenvolgens:

Teugelkreupel is de term, die wordt gebruikt voor een paard dat kreupel is met ruiter en zonder ruiter zuiver loopt. Vaak zijn de teugelkreupele paarden net niet zuiver in hun bewegingen, maar ze worden als gezond gediagnosticeerd. De kreupelheid openbaart zich pas als er een ruiter op zijn rug zit.”

“Veel onbewuste scheefheid in druk”

Menke Steenbergen van Centaur geldt in Nederland als de specialist op het gebied van teugeldrukmeting. Meer info vind je op haar website www.teugeldrukmeter.nl

Hayley Randle (bioloog, psycholoog en etholoog) onderzocht de teugeldruk van teugels met een elastisch tussenstuk (de zogenaamde ‘fantastic elastic reins’), die ontworpen zijn om de druk op de paardenmond te verlagen. “Je hebt teugeldruk nodig om te communiceren met het paard, maar de teugeldruk moet minimaal zijn om effectief te zijn.” Teugels met een elastisch tussenstuk geven tijdens het rijden een lagere teugeldruk dan gewone teugels, maar ze geven daarentegen ook juist een hogere druk om een paard te laten halthouden. “Je hebt geen ‘stop’-punt op de druk met deze teugels. Druk eraf halen doe je gewoonlijk door de teugels los te laten, waardoor de druk er gelijk af is. Echter, op de teugel met het elastieken tussenstuk blijft druk.” Hayley Randle legt het belang van teugeldrukmetingen uit: “Er is een groot verschil tussen wat mensen doen op paard en wat ze denken dat ze doen op een paard. Een fijne verbinding, met een subtiel gebruik van hulpen, met een snelle release (beloning) van de druk op het bit is alleen maar mogelijk bij een onafhankelijke zit. Veel ruiters zijn zich nog onvoldoende bewust van de voorkeuren in hun beweging. Dit leidt tot onbewuste scheefheid in druk en scheefheid in het gaan van het paard.”

CAP november 2014

H a r n a c Fhoekmk e n r i tj

Special

TEKST: DORIEN VAN DIJK • FOTOGRAFIE: JOLANDA SENNE/ARCHIEF BITSPECIALIST.COM

jouw paard?

Dik, dun, van koper of rubber, recht, gebogen of met een smaakje?

Een veelgehoord advies wanneer je paard niet lekker loopt, luidt: probeer eens een ander bit! Goed bedoeld, maar welke dan? Rob van Boxtel en Iris van Rooij presenteren zich sinds kort op internet als de â&#x20AC;&#x2DC;bitspecialistâ&#x20AC;&#x2122;. Hebben zij daadwerkelijk voor elk probleem een oplossing?

H a r n a c Fhoekmk e n r i tj

Special

Welk bit past bij

H a r n a c Fhoekmk e n r i tj

Special

Rob helpt ons meteen uit de droom: “Niet elk probleem is op te lossen met een ander bit. Het is niet altijd makkelijk om te zeggen, maar het grootste probleem van paarden die niet fijn lopen, is de rijkunst van de ruiter. Zit het daarmee wel goed, dan moet je uitsluiten dat het paard ergens pijn heeft. Een paard dat niet lekker kan bewegen, zal niet ineens super lopen wanneer je een ander bit gebruikt. Ben je een geoefend ruiter en heeft de dierenarts je paard helemaal gezond en fit bevonden, dan raden wij aan eerst de paardentandarts eens in de mond van je paard te laten kijken. Het gebeurt zo vaak dat er haken in de wang drukken, doppen op de kiezen zijn blijven zitten of dat er een wolfstandje in de weg zit. Voor

Een Mylerbit met extra tongvrijheid.

deze problemen heb je een tandarts nodig en geen ander bit.” Omdat problemen in de paardenmond zoveel voorkomen en veel paardenhouders nog altijd de noodzaak van een regelmatig tandartsbezoek niet inzien, werkt Rob heel nauw samen met een paardentandarts. Wanneer jouw kwaliteiten als ruiter niet ter discussie staan en je paard gezond is in zijn mond en de rest van zijn lijf, blijven er nog genoeg uitdagingen over waar je als ruiter tegenaan kunt lopen. “Eén van de meest voorkomende problemen is dat een paard zijn tong over het bit gooit of de tong iets buiten de mond laat hangen”, vertelt Iris, die de vragen beantwoordt die via de website www.bitspecialist.com binnenkomen. “Veel jonge paarden vinden de

Goed om te weten Het verschil tussen een watertrens en een bustrens is qua werking niet zo heel groot. Een watertrens is een basis bit met losse bitringen. Het mondstuk ligt onafhankelijk van de bitringen in de mond van je paard, waardoor het vaak goed geaccepteerd wordt. Het mondstuk kan enkel, dubbel gebroken of recht zijn en van diverse materialen gemaakt. Een dikke, enkel- of dubbel gebroken watertrens is geschikt voor onervaren paarden en ruiters. Een bustrens is ook een basis bit dat over het algemeen een zachte inwerking heeft. De ringen kunnen niet los bewegen, waardoor de hulp van de hand wat directer inwerkt. Een bustrens ligt redelijk stabiel in de mond en wordt geadviseerd bij het rijden van jonge paarden, bij ruiters met een normale hand.

De rolletjes op dit bit verhinderen dat een paard het bit kan vastpakken.

Een enkel gebroken bit met ‘sweet iron’ (de blauw gekleurde stukken).

Met een ‘kneveltrenslusje’ kun je voorkomen dat de uitlopers van dit bit achter je teugel blijft haken.

Een kneveltrens met koperen rolletjes.

CAP november 2014

H a r n a c Fhoekmk e n r i tj

druk op de tong niet fijn. Hun oplossing om hieraan te ontsnappen, is de tong naar buiten steken of over het bit te gooien. Rijd je met een dubbel gebroken bit, dan drukt dit wat meer op de tong en kun je bijvoorbeeld switchen naar een enkel gebroken bit dat meer op de

Lekker zacht: een bit met leer.

lagen werkt. Een enkel gebroken bit drukt weer iets meer in het gehemelte. Dit is niet voor alle paarden een oplossing. Een merk dat hierover heeft nagedacht is Myler. Deze hebben een anatomisch bit ontworpen met een boogje in het midden, dat het paard meer

Special

tongvrijheid biedt. Ook dit bit werkt meer op de lagen, maar kan een goede oplossing zijn.”

Goed om te weten Dik of dun? Kies je voor een dikker of juist een dunner bit? Hoe dunner het bit, des te meer ervaring moeten ruiter en paard hebben om dit bit te gebruiken. Het bit is een zacht bit als het mondstuk dik en van een zacht materiaal gemaakt is, een bit wordt scherper als het mondstuk dunner en harder wordt.

Netjes genummerd Ieder paard is anders en heeft zijn eigen gevoeligheden. Een standaard advies geven Rob en Iris daarom nooit. Het gebeurt ook dat een ruiter eigenlijk precies weet wat hij zoekt, maar het niet goed kan omschrijven. In dat geval raadt Iris aan een foto mee sturen, indien voorhanden. “We hebben al heel veel verschillende modellen op de website staan, maar nog lang niet alles”, vertelt Rob, die na zijn carrière als professioneel springruiter, drie jaar bij Teun van Riel in de ruitersportzaak in het Nederlandse Oirschot werkte. Ook hier waren bitten een veelbesproken onderwerp. De actieve zoektocht naar het meest ideale bit, resulteerde in de collectie Trust-bitten, die door Van Riel zelf worden geproduceerd. Na de periode bij Van Riel schafte Rob een eigen bus aan met ruitersportartikelen, waarmee hij de concoursen afreed. Wederom viel het hem op hoezeer hij bestookt werd met vragen over bitten. Nog altijd rijdt Rob met zijn – inmiddels twee – bussen de concoursen af, maar daarnaast is de web/ advieswinkel een heel belangrijk onderdeel geworden van het werk. In een tot in de puntjes afgewerkte showroom in het Brabantse Son hangen honderden bitten, netjes genummerd en overzichtelijk op rekken. Iris: “Ik kan de klant meteen zeggen of we een bit op voorraad hebben en stuur bestellingen dezelfde dag nog op.” Rob: “Wij kennen de paardenwereld ook al langer: vaak wil een ruiter dat nieuwe bit uitproberen op het concours waar hij het komend weekend gaat starten…” Heel sterk Een ander veel voorkomend probleem is dat paarden soms heel sterk kunnen worden in de mond en dan lastiger door het lijf te rijden zijn. “In dit soort gevallen kan een enkel gebroken, gedraaide watertrens

Verdraagt je paard helemaal geen bit, dan kan een hackamore een oplossing zijn.

een oplossing zijn”, vertelt Iris. “Hiermee werk je net iets scherper in,

Overweeg je een ander type bit te kopen voor je paard? Vraag ook je instructeur om zijn of haar mening. Hoewel bijna alle soorten bitten in verschillende prijsklassen te koop zijn, is het zonde om geld uit te geven aan een bit dat niet het gewenste resultaat geeft. Wellicht kun je het bit dat je overweegt aan te schaffen, eerst eens lenen van bijvoorbeeld een stalgenoot om het uit te proberen.

CAP november 2014

H a r n a c Fhoekmk e n r i tj

Special

Een enkel gebroken, gedraaide watertrens kan een oplossing zijn voor paarden die heel sterk zijn in de mond en daardoor minder fijn door het lijf lopen.

Een dubbel gebroken baby Pelham (met korte scharen) en ‘magic system’, dat slechts in één richting blokkeert.

zonder dat het ‘gemeen’ is. Al hangt dit laatste – zoals vaak – natuurlijk ook weer af van hoe de ruiter ermee omgaat. Een slechte ruiter kan met elk willekeurig bit ongemak veroorzaken bij een paard. Weer een ander advies krijgen ruiters met paarden, die de neiging hebben om het bit vast te nemen. Deze paarden hebben een probleem met het loslaten van het bit en lopen veelal ook niet lekker los door het lijf. Iris: “In dat geval adviseren we een bit dat bestaat uit rolletjes in plaats van twee vaste helften. Dit verhindert dat een paard het bit kan pakken en daarmee moeilijk bestuurbaar wordt. Dit bit is minder geschikt voor paarden die snel de neiging hebben om achter het bit te gaan lopen.”

“Alle mythes over bitten kloppen….soms” Bitten met rolletjes zijn er in allerhande kleurstellingen. Die geven aan van welk materiaal het bit is gemaakt. Rob: “Als een paard wat moeite heeft het bit te accepteren, dan kan een smaakje of ander materiaal een uitkomst zijn.” Wij hebben het idee dat blauw gekleurde bitten momenteel erg gewild zijn bij ruiters. Is er sprake van een trend? Rob: “Dat zijn bitten die gemaakt zijn van ‘sweet iron’, doordat het ijzer is gebrand en bewerkt krijgt het een zoet smaakje dat veel paarden lekker vinden. De blauwe kleur is alleen voor het onderscheid en heeft verder geen betekenis. Dit type bit bestaat overigens al jaren en ik denk dat het een gewild type bit blijft. Het is dus zeker geen trend die zal overwaaien.” Een sweet iron bit is de meest zoete metaalsoort die momenteel voor handen is. Zoek je een middenweg dat kom je uit bij argentaan; een legering van roestvrijstaal en koper. Een doorsnee

CAP november 2014

Hulpmiddelen Om de werking van een bit te optimaliseren of om problemen te voorkomen of op te lossen, zijn er allerhande hulpmiddelen op de markt. Het gebruik van een watertrens wordt bijvoorbeeld vaak gecombineerd met rubberen bitringen. Deze zorgen ervoor dat de lippen niet ingeklemd raken. Wanneer de ringen niet los kunnen bewegen van het mondstuk zijn bitringen niet nodig. In plaats van rubberen bitringen kun je ook kiezen voor gel bitringen, deze sluiten nauwer aan en zijn nog soepeler en zachter dan de rubberen variant. Dan heb je nog kinkettingen met of zonder leer om een Pelham of ander soort bit beter te fixeren. Er is een ‘brug’ voor bitten met meerdere ringen en met een ‘kneveltrenslusje’ kun je voorkomen dat de uitlopers van dit bit achter je teugel blijft haken.

vragen steeds vaker advies. Rob: “Ik denk dat ‘wat nieuws uitpro-

hardheid van het metaal. Roestvrijstaal is dan het meest harde,

beren’ ook meer in het karakter van springruiters zit.

maar je kunt ook kiezen voor een koperlegering of – als je een

Zij wisselen gemiddeld gezien vaker van bit dan een dressuurrui-

heel zacht metalen bit wilt – een koperen bit.

ter. Die zal eerder denken: ‘hij loopt hier toch goed op’. Daarnaast

Het idee dat een bit per definitie van metaal gemaakt moet zijn, is

hebben de dressuurruiters natuurlijk te maken met een veel

ook allang achterhaald. In de showroom van de Bitspecialist hangt

strakkere regelgeving.”

een keur aan bitten van kunststof, rubber en zelfs leer. Rob: “Er zijn paarden die geen metaal of kunststof verdragen in hun mond.

Onvriendelijk?

Een leren bit kan dan een super oplossing zijn. Het wordt zacht,

Er passeren ook een aantal bitten met een wat onvriendelijke

paarden gaan erop sabbelen en laten het eerder los.” Voor

benaming, zoals de kneveltrens. Iris: “Het enige wat dit bit met

paarden die helemaal niets in hun mond kunnen hebben, is er de

lange uitlopers aan de bitringen eigenlijk doet, is wat extra druk

hackamore. Iris: “Eigenlijk kun je met een bit alle kanten op, maar al snel krijg je te maken met regelgeving. Op wedstrijden ben je lang niet met elk bit welkom. De regelgeving in de dressuur is dan nog een stuk strenger dan bij het springen. Een dressuurwedstrijd rijden met een hackamore kun je wel vergeten, maar bij het springen is dit vanaf een bepaald niveau wel toegestaan.” Hoewel Iris behoorlijk goed op de hoogte is van de – ook weer steeds veranderende – regelgeving omtrent het gebruik van verschillende soorten bitten op wedstrijd, adviseert zij toch altijd om even naar de website van de FEI (www.fei.org) te surfen en even navraag te doen bij de nationale ruitersportfederatie; de KNHS voor Nederland of KBRSF voor België. Na een jarenlange voorbereiding, hebben Rob en Iris hun Bitspecialist-website nu een half jaar in de lucht. De meest bediende

Er zijn zoveel verschillende soorten bitten, dat het serieus veel tijd kost om je er goed in te verdiepen.

Iris van Rooij en Rob van Boxtel voor hun goed gesorteerde rekken.

H a r n a c Fhoekmk e n r i tj

doelgroep zijn nu nog de springruiters, maar ook dressuurruiters

smaakbelevingen van het metaal. Dan heb je ook nog keuze in de

Special

‘normaal’ bit is gemaakt van enkel roestvrijstaal. Tot zover de

H a r n a c Fhoekmk e n r i tj

Special

Een enkel gebroken ophaaltrens van argentaan.

Een dubbel gebroken watertrens.

zetten in de wending. Een paard dat bijvoorbeeld naar links moet wenden, krijgt in de buiging wat meer druk op de rechterwang en wordt dus wat actiever gestimuleerd in de wending. Een grotere bitring heeft eigenlijk hetzelfde effect.” Ook de Pelham staat erom bekend een wat scherper bit te zijn, waarmee je sterke paarden onder controle kunt houden. Rob: “Dit bit wordt soms door springruiters gebruikt en heeft een hefboomwerking. Je kunt zowel met één of twee paar teugels werken. En ook heb je bij de Pelham weer de keuze in de dikte van het bit en de keuze tussen de enkel of dubbel gebroken variant.” Hoe zit dat dan met de paardvriendelijkheid? Moet elk paard dan niet op een dubbel gebroken bustrensje lopen? Rob: “Dat heet inderdaad het meest paardvriendelijk te zijn, maar alles hangt af van waar je paard lekker op loopt en – wederom – de hand van de ruiter.” Doordat sportpaarden steeds meer bloed krijgen en de sport evalueert ziet Rob een groeiend bewustzijn bij ruiters als het gaat om het gebruik van bitten. Details maken het verschil. Deze bewustwording zet zich ook door bij ruiters die minder sportgericht zijn; iedereen wil uiteindelijk dat zijn paard op een zo comfortabel mogelijke manier te rijden is.

Zacht en flexibel: een kunststof bit.

Welke maat heb ik nodig? Naast de honderden soorten bitten, zijn er ook verschillende maten. Maar hierin is de keuze beperkt. Een standaard bit is 13,5 centimeter. Heb je een pony of een paard met een heel klein mondje, dan kan een 12,5 cm bit wellicht beter passen. Voor heel grote paarden is er nog een bit van 14,5 cm zien. Er mag geen halve of hele centimeter van het bit te zien zijn als het in de paardenmond ligt. Is een bit te klein, dan zie je duidelijk drukkingen in de mond liggen. Een bit moet netjes aansluiten aan de mond. Let op: Een watertrens moet wat breder zijn dan een ander bit, omdat de bitringen los kunnen bewegen en er ook nog bitringen tussen de ring en de lippen van het paard moeten kunnen passen.

CAP november 2014

Een enkel gebroken koperen bustrens.

The ART of fencing!

De Sutter bvba ▪ Vekestraat 48 ▪ B- 1910 Kampenhout ▪ Belgium Tel. +32 (0)16 72 12 00 ▪ fax +32 (0)16 72 12 01 ▪ info@desutter-naturally.com ▪ www.desutter-naturally.com

Instructie

Achterboom

Voorboom Zadelkamer

Zadelkussen Wrongen

Zweetblad

Singelstoot

Clinic zadelpassen voor paardeneigenaren

Basiskennis ontbreekt bij meeste ruiters

Instructie

TEKST EN FOTO’S: DORIEN VAN DIJK

We weten allemaal hoe belangrijk het is om een goed passend zadel op de rug van ons paard te leggen. Bij het aanmeten van een nieuw zadel of laten aanpassen van je eigen zadel, vertrouwen we compleet op de kennis en kunde van de specialist. Toch is het niet onverstandig je zelf ook eens wat meer in deze materie te verdiepen. Sarah Maes (25) is gediplomeerd MSFC-meester zadelpasser en geeft clinics in België en Nederland.

“Veel mensen beginnen zich pas te interesseren in de werking van een zadel op de paardenrug, als ze tegen een probleem aanlopen”, zo begint Sarah haar clinic. “En eigenlijk was het bij mij precies hetzelfde. Mijn paard kreeg een flinke drukplek op zijn schoft en wat er ook aan mijn zadel werd aangepast en ‘verbeterd’ het werd van kwaad tot erger.” Toen Sarah eenmaal bij een collega MSFC-zadelpasser terechtkwam, is het allemaal nog goed gekomen met haar paard. Maar pas toen besefte ze hoe belangrijk een goed passend zadel is en hoeveel er mis kan lopen als dit niet zo is. Drukplekken, verkeerde spieropbouw, ruggenwervels die vast gaan zitten, schouders die het paard niet goed meer kan bewegen,… Anatomie Om de cursisten bewust te maken met waarmee we bezig zijn, vertelt Sarah ook het een en ander over de anatomie van de paarden. Het paard van Fleur, één van de cursisten, staat model. Het aanwij-

Een zadel met gebogen boom op een rechte paardenrug.

zen van het schouderblad valt goed te doen, maar hoe loopt de trapezius-spier (Musculus Trapezius) nu precies? Deze spier loopt vanaf de schoft over de rug, precies daar waar het zadel rust. Zie je bij een paard achter de schoft een kuil, dan duidt dit vaak op spierverval veroorzaakt door de druk van het zadel. Wanneer de druk op de trapezius spier zo hoog wordt dat hij niet meer kan functioneren, dan neemt hij in omvang af. Fleur haar paard heeft een lichte deuk achter één van de schouderbladen. Omdat zij juist een nieuw zadel heeft laten aanmeten bij haar paard dat zij nog maar een paar maanden heeft, is het probleem

De 5 meest voorkomende problemen bij zadels volgens Sarah: 1. Te wijde zadels. 2. Verkeerde vorm van de boom (‘bananenboom’ op rechte rug). 3. Scheve zadels (boom drukt op wervels). 4. Slechte kussens (hard, bobbelig of ongelijk). 5. Te lang zadel (pony’s met een 17,5 inch zadel).

waarschijnlijk ontstaan bij de vorige eigenaar. Sarah: “Nu is het aan

CAP november 2014

Instructie

Fleur om dit probleem op te lossen. Dit doe je door veel oefeningen te doen om je paard recht te richten, zowel vanaf de grond als in het zadel. Totdat de spiermassa achter de schouder weer is aangevuld kun je een zadelonderlegger met aan één kant een klein gelkussentje gebruiken. Hiermee voorkom je dat je nieuwe zadel scheef gaat liggen en jij als ruiter dus scheef gaat zitten.” Vervolgens laat Sarah de cursisten één voor één voelen hoe de wervelkolom loopt, zodat zij zo nauwkeurig mogelijk kunnen inschatten waar ‘T18’, de achttiende ruggenwervel zich bevindt. Een zadel mag nooit achter deze wervel rusten. Een paard draagt het zadel op de spieren die om de ribbenboog zitten. T18 is de laatste ruggenwervel, daarna beginnen de lendenwervels en wordt de draagkracht van de paardenrug veel minder. Bovendien zijn de lendenwervels veel beweeglijker, je paard gebruikt deze bijvoorbeeld sterk in de galop. Onder de lendenwervels bevinden zich tevens tal

Ruggenwervels voelen en tellen: gelukkig vindt het paard dit geen probleem.

van kwetsbare organen. Als de cursisten ook weten waar de singelgroeve loopt, is het tijd voor de ‘palpatie’. Tijdens dit betasten van het paard – zowel oppervlakkig als met wat meer druk – leer je voelen of er onregelmatigheden op de rugspieren of wervels voorkomen. Zeno toont zich een modelpaardje, door netjes te blijven staan wanneer de

Fleur voelt over de trapezius-spier bij haar paard.

cursisten één voor één over zijn rug strijken en ook eens flink duwen. “Het feit dat hij niet reageert betekent niet alleen dat hij braaf is, maar hij heeft ook geen pijn. We bezorgen hem met deze aanrakingen geen ongemak en dat is fijn om te constateren”, zegt

Sarah constateert dat Zeno een lichte ‘deuk’ achter de schoft heeft. Dit kan erop duiden dat zijn vorige zadel hier teveel knelde.

De 5 meest voorko mend

Sarah voelt met beide handen de verschillen tussen de linker- en rechterkant. Het is belangrijk dat het paard vierkant staat.

e onwetendheden 1. De boompunt van over zadels volgen het za del moet 3 vinger s achter het sch oude rbl s Sarah: 2. Het za del mag nie ad liggen. t achter T18 ru ste n. 3. Slecht lee ron de rho ud. Je mag het za del niet te grondig invett ga atjes in de singel sto en. Door teveel vet zw ten komen va ak door ell en de vezels op en ver te vet lee r. Ook het geb vor me n deze. Uitge rek stiksels wa ard oor ze ruik te agressie ve zee te stuk ga an. p komt veel voor: dit ha alt de wa x van de 4. Weinig an atomisch e kennis, veel ruite rs hebben gee n idee wa ar 5. Ee n pa ard heeft pij de spiere n van hun pa n door het slecht pa sse ard lopen. nd e za del , ma ar me ns en me rke n het niet. 30

CAP november 2014

Instructie

Sarah, die tijdens het voelen ook aandacht besteed aan waar de cursisten de hand plaatsen waarmee ze niet aan het voelen zijn. Sarah: “Een kwestie van veiligheid. Niet alle paarden zijn braaf.” Het zadelpassen Nu weten de cursisten al veel meer over Zeno dan over hun eigen paard, toen ze een zadel moesten aanmeten. En dit terwijl we nu enkel nog maar naar het paard hebben gekeken. Zeno heeft een rechte rug, redelijk hoge schoft en achter één schouder wat licht spierverval. Nu is het tijd voor het aanmeten van het zadel. Regel één volgens Sarah is: leg een zadel met een rechte boom op een paard met een rechte rug. De boompunt van het zadel moet drie vingers achter het schouderblad liggen. Ligt het zweetblad er dichter tegenaan of zelfs op de schouder, dan beperk je het paard enorm in zijn bewegingsvrijheid. Sarah: “Soms word je wel eens in de war gebracht door de singelgroeve, die bij sommige paarden wat verder

Met een flexibele boog neemt Sarah afdrukken van de rug.

naar voren ligt. Je hebt dan de neiging om het zadel wat verder naar voren te leggen, zodat de singel mooi recht naar beneden loopt, onder de buik van je paard door. Maar dat hoeft dus niet. De meeste singelstoten zijn zo bevestigd dat zij automatisch goed vallen, ook als de ligging van de singel niet precies onder het zadel valt.” Als het zadel eenmaal op de paardenrug ligt, dan zal iedere zadelpasser eerst proberen een algemene indruk te krijgen van de ligging. Waar ligt het zwaartepunt? Is het zadel niet te lang? Ligt het stabiel of eerder wiebelig? Daarna wordt de boommaat gecheckt. Alle cursisten worden uitgenodigd om hun hand en arm onder de voorboom te steken en zo te voelen of de ruggenwervels voldoende vrij zijn. Ook belangrijk: is de afstand van de wervelkolom tot het punt waar het zadel op de rug rust aan beide zijden van het paard gelijk? Sarah: “Vaak is dit niet het geval als een paard in zekere mate scheef is. Doordat Zeno aan één kant wat spierverval heeft, merk je dat ook bij hem het zadel aan één kant dichter tegen de wervelkolom aan ligt.” Door nauwkeurig te leren kijken, leren de cursisten - nog voor het paard beweegt of ergens gevoeld te hebben - of een zadel

De lichte ongelijkheid in de schouders van Zeno zie je terug in de boog.

eerder te wijd, te smal, te lang, te recht of instabiel ligt. Expres legt Sarah ook een aantal slecht passende zadels op de rug van Zeno. Zo leren de aanwezigen de verschillen beter te zien.

Sarah neemt voor haar clinics een bescheiden hoeveelheid materiaal mee.

Aan de achterzijde is Zeno wel mooi symmetrisch.

CAP november 2014

Instructie

Sarah legt uit hoe je op het oog de rechtheid van een zadel kunt controleren.

Fleur voelt of Zeno aan weerszijden van de boom evenveel ruimte heeft voordat het zadel op zijn rug rust.

Oeps, Janine komt erachter dat zij haar zadel waarschijnlijk altijd net iets te ver naar voren legt bij het opzadelen. Verder past haar zadel prima op haar paard Wendy.

Tweedehands zadels

licht kunnen indrukken en ze dienen mooi glad te zijn. Van een te

Omdat zadels nu eenmaal duur zijn, tiert de handel in tweedehands

harde vulling met hobbels erin, krijgt een paard alleen maar rugpijn.

zadels levendig. Wanneer een gebruikt zadel goed op je paard lijkt te

Je kunt geluk hebben, maar de kans dat je een goed passend

passen, zijn er nog een paar cruciale tests die je moet uitvoeren

gebruikt zadel vindt, is niet zo voor de hand liggend. Denk je er één

voordat je ermee gaat rijden. Sarah: “Het zal niet de eerste keer zijn

gevonden te hebben, laat hem bij twijfel goed nakijken door een

dat iemand een zadel met een gebroken boom koopt.” Na een

erkende zadelpasser. Problemen door een slecht passend zadel,

grondige check van de buitenkant (zijn er ernstige beschadigingen

zoals pijn, scheefheid en spierverval sluipen er langzaam in en het

van het leer), wordt eerst de boom op breuken getest. De cursist

duurt lang voordat het leed daarna weer is hersteld.

mag iets voor de knieën en laat het zadel met de achterkant op de

benen rusten. Eén hand houd je onder de zadelkamer en met de vrije

Dankbaar

hand druk je stevig op het zitvlak recht naar beneden. Als het goed

Na ruim anderhalf uur hebben de cursisten heel veel bijgeleerd. En

is, mag hier amper beweging inzitten. Om te zien of het kopijzer is

zoals vaak, constateert Sarah dat de aanwezige basiskennis bij veel

gebroken, moeten de cursisten het zadel omkeren en de zweetbla-

ruiters minimaal is. Natuurlijk zijn zij nu niet meteen ‘deskundig’,

den met de armen naar buiten duwen. Ook hier mag het zadel

maar wanneer er een zadelspecialist langskomt, kunnen zij in ieder

nauwelijks meebuigen. Tot slot zetten de aanwezigen het zadel

geval beter volgen hoe hij of zij te werk gaat. Dit maakt haar werk

omgekeerd op hun voeten, zodat ze recht naar beneden tussen de

heel dankbaar. Bovendien, als er zich een rijtechnisch probleem voor-

zadelkussens door kunnen kijken of het panel en de boom wel recht

doet zullen zij ook beter kunnen inschatten of de oorzaak misschien

lopen. De laatste check betreft de vulling van de kussens: je moet ze

ligt in het zadel dat niet meer zo fijn op hun paard ligt!

CAP november 2014

Onze dressuur en jumping zadels zijn op maat en naar wens gemaakt met de beste leer soorten uit Engeland en Frankrijk. Wij garanderen een uitstekende service.

Excellent service

MADE TO PERFORM www.delago-saddles.com ÂŠBCM

info@delago-saddles.com tel: 0032498813181

H a r n a c Fhoekmk e n r i tj

Special

TEKST EN FOTO’S: JULIE LANDRIEU

Tijd voor

authenticiteit

H a r n a c Fhoekmk e n r i tj

Special Twee luttele millimeters en een ouderwetse lijst zorgen voor de onvervalste nostalgie waar we naar op zoek zijnâ&#x20AC;Śen die Tom Coolman graag voor ons vindt. Deze schrijnwerker in hart en nieren, biedt sinds kort zadel- en tuigkamers op maat aan in een authentieke stijl. Aandacht voor details, in esthetiek en in onderhoud.

H a r n a c Fhoekmk e n r i tj

Special

Zadel- en tuigkamers krijgen dagelijks veel te verduren. Bezweette en harige zadeldoeken, natte en vuile zadels, koude en harde stijgbeugels die tegen de muren op kletsen. Het mag duidelijk zijn dat zoâ&#x20AC;&#x2122;n ruimte vooral praktisch moet zijn ĂŠn eenvoudig schoon te maken. In vormgeving is het dan ook vaak een hele uitdaging om comfort en esthetiek samen te brengen en te houden. Nieuw in de stiel is Tom Coolman niet. Al achttien jaar en een generatie daarvoor, versnijdt Coolman hout op maat van keukens, woonkamers en andere ruimtes. En nu zijn daar dus ook zadel- en tuigenkamers bijgekomen. De echte oude stallen werden gebouwd in pitchpine, een vette dennensoort. Die is vandaag ook nog beschikbaar, maar Coolman geeft de voorkeur aan het duurzamere eik. Eik is een robuuste houtsoort die sfeer en emotie ademt. Een hard hout ook, functioneel en esthetisch.

Goed om te weten Eik is een harde stabiele houtsoort. Dit is belangrijk omdat de atmosfeer van een zadelkamer veel te verduren krijgt. Condenserend zweet, harde materialen, maar ook natte zadels. Die mogen geen reactie geven op het hout. Er zijn voortdurende chemische processen, zuren, aan het werk die het leer kunnen aantasten en omgekeerd het hout. Eik minimaliseert dit risico door zijn natuurlijke stabiliteit. Het kan ook tegen een stootje. Zachtere houtsoorten zijn veel gevoeliger voor deuken en putjes van onvoorzichtige handelingen. Een stijgbeugel die eens tegen de wand botst, zal op een eiken muur geen sporen nalaten.

H a r n a c Fhoekmk e n r i tj

Special 3-stappenplan bij de inrichting van je zadelkamer: 1. Hoe groot is de beschikbare ruimte? 2. Maak een inventaris van al je materiaal 3. Bepaal welke stijl je wilt

Goed om te weten Bovenop de al legendarische duurzaamheid van het eik, bewerkt Coolman het hout nog met een onzichtbare beschermingslaag. De schadelijke effecten van zweet en andere nattigheden hebben zo geen schijn van kans en het maakt de zadelkamers onderhoudsarm.

nieuwe uitvoering het origineel benadert. Zelfs schroeven worden vervaardigd met sleufgroeven in plaats van de moderne kruispuntgroeven. “Mensen zijn het contact kwijtgeraakt met echte authenticiteit, kunnen zich er niet veel bij voorstellen”, weet de schrijnwerker. Hij wil hen opnieuw laten kennismaken met die schoonheid. Oud wordt nieuw “We gaan het oude zo nieuw mogelijk maken, we blijven historisch

Aandachtspunten

verantwoord tot in de details, maar we passen ook aan naar prakti-

Zelf is Tom al jaren een fervent menner, en daarmee is hij ook

sche toepassingen en duurzaamheid toe. Net zoals lampen en

bekend met de noden van ruiters en andere paardenmensen. Op

wieltjes zo een plaats krijgen, is er ook gedacht aan een paraplu-

basis van de ruimte die ze ter beschikking hebben en welk materiaal

mand. Je kunt er zo ver in gaan als je zelf wilt. Soms maken we zelfs

ze gebruiken, tekent Tom schetsen uit. Aandachtspunten zijn de

mooiere dingen dan dat we thuis hebben”, lacht Tom.

lengte van de zadelbomen en het tuiggerief. We willen met weinig moeite een netjes en geordend uitzicht behouden. Een zadel moet je in één-twee-drie kunnen ophangen. Teugels mogen niet over de grond hangen, zwepen moeten netjes opgerold toch snel in de hand genomen kunnen worden. Is er een geen ruimte voor een zadelkamer, dan visualiseert Tom een elegante zadelkast met glazen componenten. Aan verbeelding en inzicht geen gebrek. “Elke keer opnieuw moeten we een ruimte opnieuw uitvinden”, stelt hij. “De stijl bewaken en doortrekken in het geheel is het belangrijkste.” Vooral kleuren blijken soms moeilijk om een besluit in te nemen voor de klant. Een bestaande ruimte loslaten en nieuwe perspectieven uitvinden, daar helpt Tom bij. Al jaren schuimt hij oude kastelen af om nieuwe indrukken op te doen en ze te integreren in de behoeften van vandaag. Authenticiteit blijft daarin het

Tom Coolman werd geboren in het hout en die ambacht bracht hem bij de paarden. Als jongen, restaureerde hij samen met zijn vader een koets die ze hadden gevonden. Toen die klaar was, wilde hij er een paard voor spannen. Tot op vandaag voelt hij zich niet zo comfortabel op de rug van een paard, maar is hij zeer enthousiast om af en toe de teugels te laten vieren in een span. Na een opleiding in de schrijnwerkerij, volgde hij nog bijkomende opleidingen in interieur en computerprogramma’s. In zijn Brugs atelier meet en snijdt hij elke dag nieuwe huzarenstukken in eik.

kernpunt. Tot op twee millimeter na, zal hij erop toezien dat de

CAP november 2014

H a r n a c Fhoekmk e n r i tj

Special

TEKST: DORIEN VAN DIJK • FOTOGRAFIE: JOLANDA SENNE/ARCHIEF IKONIC

Mooi of functioneel? Hoe kies je een hoofdstel

Hoe kies je een hoofdstel dat bij je paard past? Het model, de neusriem, niets is toevallig zo gemaakt. Overal zit een gedachte achter. Dit weet ook Vincent Verhulsel, commercieel verantwoordelijke van Ikonic, een relatieve nieuwkomer op de markt. Zes jaar voorbereiding ging eraan vooraf, voordat het merk dat onder meer zadels, hoofdstellen en toebehoren produceert in 2012 ‘eindelijk’ op de markt kwam. Maar wat is de functie van al die verschillende gepositioneerde neusriemen en hulpteugels nu eigenlijk?

Alle nieuwe producten worden intern getest. Inmiddels werken er

beeld een touwneusriem je paard ook pijn kunt doen. Deze neusriem

acht mensen bij Ikonic, die allemaal zelf rijden en in hun privétijd

is niet meer – zoals de naam al aangeeft – dan een stuk touw

hun steentje bijdragen aan het perfectioneren van de nieuw ontwik-

omwikkeld met leer. Het kan een oplossing zijn voor een paard dat

kelde producten. Waar kijk jij naar als je een hoofdstel aanschaft

èn erg trekt en zijn mond open doet tijdens het rijden. Een Duitse

voor je paard? Natuurlijk of het er mooi uitziet en of het qua kleur

neusriem (ook wel lage of africhtingsneusriem genoemd) wordt

goed past bij je paard. Ben je dressuurruiter, dan is de keuze

gebruikt voor hete paarden en kan aan de onderzijde voorzien zijn

beperkt, met name door de strengere regelgeving. In de hogere

van een kinkettinkje dat drukt uitoefent.

klassen mag je enkel met een stang- en trenshoofdstel rijden. Deze is voorzien van een eenvoudige Engelse neusriem. Deze zit goed als je twee vingers onder de neusriem kunt steken. Als springruiter heb je meer opties. Meestal wordt gekozen voor een gecombineerd hoofdstel, waarbij de hoge – en bredere - neusriem op de neus is voorzien van een lusje waar het smallere sperriempje doorheen loopt. Deze neusriem is dus eigenlijk een combinatie van een hoge en een lage neusriem, die – als hij niet te strak is aangetrokken - de ademhaling van je paard niet kan belemmeren. De gecombineerde neusriem is ontwikkeld om de mond beter dicht te houden en wordt iets hoger vastgemaakt dan de Engelse neusriem. Wanneer je paard de neiging heeft zijn mond te openen of zijn tong over het bit te gooien is een andere optie het - momenteel populaire – Mexicaanse hoofdstel. Het is eenvoudig te herkennen aan het bontje op het neusbeen, waar de lange, relatief dunne neusriemen samenkomen. Dit hoofdstel zie je regelmatig bij springruiters. Het werkt net wat sterker in als een paard de neiging heeft de mond te openen tijdens het rijden. Naast het gewone Mexicaans hoofdstel heb je ook nog een variant, waarbij de neusriemen extra hoog zijn bevestigd. Welke neusriem? Met name doordat de huidige sportpaarden veel bloed en dus temparement hebben, zoeken ruiters regelmatig naar oplossingen om hun af en toe sterke paarden wat beter bij zich te kunnen houden. Hiervoor kun je een standaard gecombineerd hoofdstel met een hoge neusriem en sperriem uitrusten met een ander type neusriem dat wat sterker inwerkt. Welk type je dan kiest, hangt af van je paard en je eigen ervaring. Vergeet niet dat je met bijvoor-

CAP november 2014

Het begon allemaal in 2006 met het idee dat een kwalitatief product niet zo heel duur hoeft te zijn. Er werd begonnen met de ontwikkeling van zadels, hoofdstellen en laarzen. Allemaal van echt leer. De zadels zijn allemaal voorzien van een flexibele boom, die door de ruiter zelf in een handomdraai aangepast kan worden. Zes jaar hard werken resulteerde in 2012 in de lancering van het merk Ikonic, dat twee collecties omvat: de klassieke lijn van Italiaans leer en de iets duurdere ‘pro range’ vervaardigd uit Frans leer. Alle hoofdstellen zijn gemaakt van het wat soepelere Engelse Sedgewick leer. Besloten werd om het merk zelf op de markt te lanceren zonder tussenpersonen, om zo in de kosten te besparen en de producten betaalbaar te houden. Commercieel verantwoordelijke Vincent Verhulsel was vanaf dag één betrokken. “We begonnen met zijn drietjes. De directeur, een secretaresse en ik. Inmiddels zijn we met acht.” Ook is er onlangs een bedrijf bijgekomen, de online shop Horse2Me. Binnenkort is Horse2Me ook echt te bezoeken, want het heeft de ruitersportzaak Equipassion in Waver overgenomen. “En dan zijn we met z’n tienen”, lacht Vincent, die vanzelfsprekend blij is met de snelle groei van het bedrijf. Staat het merk Ikonic voor de zadels, hoofdstellen en ander toebehoren, alle andere producten voor paard en ruiter zullen onder de merknaam Epona op de markt komen.

Special

• Anatomisch gevormd kopstuk met oorvrijheid.

H a r n a c Fhoekmk e n r i tj

Een gecombineerd hoofdstel met:

• Eén van de bakstukken loopt onder het andere en de keelriem door.

• Decoratieve stiksels op de neus- en frontriem.

• Verbreding van de bakstukken op de plek waar ze ingenaaid zijn in de neusriem.

• ‘Teugelvlinders’

H a r n a c Fhoekmk e n r i tj

Wist je dat?

Special

…Ruiters in verschillende Europese landen er een andere smaak op na houden als het gaat om de kleurkeuze van hun hoofdstel? Belgen gaan meestal voor donkerbruin, terwijl de Fransen een zwak hebben voor een lichtbruin harnachement. Duitsers daarentegen kiezen – bijna zonder uitzondering – voor zwart. Bron: verkoopcijfers Ikonic

Een stang- en trenshoofdstel heeft een hoog geplaatste neusriem en is een relatief eenvoudig hoofdstel.

De beugelneusriem – ook wel hackamore neusriem genoemd - combineert de inwerking van een lage neusriem met een Mexicaanse neusriem. De twee riempjes houden de mond dicht. De neusriem is verstelbaar en wordt bevestigd als een lage neusriem. Bij erg sterke paarden kan de neusriem worden verstevigd met een metalen strip. Hoewel de naam van de neusriem wellicht doet vermoeden dat er geen bit gebruikt wordt, is dit niet het geval. Deze neusriem is met verschillende soorten bitten te combineren. Wanneer je op een hoog niveau de sport beoefent, maken details het

Een martingaal zonder borsttuig.

verschil. Rijd je minder fanatiek of eerder recreatief, dan ligt het voor de hand om met een gecombineerd hoofdstel te beginnen. Eigenlijk hetzelfde als met de keus voor een bit. Je begint met iets eenvoudigs, dat een zachte inwerking heeft. Loop je tegen problemen aan die niet veroorzaakt worden door pijn bij je paard of onkunde van de ruiter, dan blijft altijd nog de optie over om de oplossing in het materiaal te zoeken. Comfortabel voor je paard? Bij de meeste hoofdstellen is er ook rekening gehouden met het comfort van je paard. Vincent: “Al onze hoofdstellen hebben een anatomisch gevormd kopstuk, dat boven op het hoofd wat breder is dan achter de oren. Die oorvrijheid is belangrijk voor een paard. Verder zijn alle leren riempjes die op de huis van het paard drukken onderlegd met zacht kalfsleer, zoals bijvoorbeeld het kopstuk en de neusriem.” Veel andere details hebben vooral te maken met smaak of de stevigheid van het hoofdstel. Zo zijn de bakstukken die het kopstuk verbinden met de neusriem op de plek waar ze ingenaaid zijn in de neusriem wat dikker. “Een stukje extra stevigheid, en wat je niet kunt zien is dat het bakstuk een eind tot in de neusriem doorloopt”, vertelt Vincent. Soms ook zitten de bakstukken ter hoogte van het kopstuk naast elkaar, soms ook is één van de bakstukken eronder bevestigd. Bij dergelijke variaties, net als met stiksels, speelt jouw eigen smaak een grote rol.

CAP november 2014

Een gogue of chambon.

de markt. Hulpteugels zijn bedoeld om de ruiter te helpen het paard met een bepaalde hoofd-halshouding te laten lopen. De bewegingsvrijheid van het paard wordt hiermee beperkt. Overweeg je om een hulpteugel te gaan gebruiken, overleg dan met je instructeur. Bij verkeerd gebruik van een hulpteugel kan je paard vast gaan zitten. Martingaal met borsttuig De martingaal, ook wel losse of glijdende martingaal genoemd, is de meest gebruikte hulpteugel. Vooral bij het springen is hij populair. Waarschijnlijk dankt de martingaal deze populariteit aan het feit dat het moment van inwerking meestal kort is en de ruiter hierop niet veel invloed heeft. De martingaal voorkomt dat het paard het hoofd

H a r n a c Fhoekmk e n r i tj

Naast je zadel en hoofdstel is er ook nog een aantal hulpteugels op

Special

Hulpteugels

extreem omhoog kan gooien. Bovendien zorgt de martingaal voor een hoek in de teugels als het paard het hoofd toch omhoog brengt, waardoor het bit neerwaarts kan inwerken op de lagen en niet op de minder gevoelige mondhoeken. De martingaal bestaat uit een riem waarvan het ene einde tussen de voorbenen aan de singel vastgemaakt wordt en het andere einde splitst zich in twee smallere riemen, met aan het uiteinde een ring. Door deze ringen lopen de teugels. De riem wordt omhoog gehouden door een andere riem om de hals van het paard (dit wordt een collier genoemd), maar de ‘vork’ kan ook vastgemaakt zijn aan een borsttuig. Bij het klassieke borsttuig zit de martingaal boven aan het Een gogue of chambon wordt vooral tijdens het longeren gebruikt.

zadel vast gegespt. Bij het ‘draversborsttuig’ zit de martingaal met een lus aan de voorste singelstoot bevestigd.

Hier wordt een Mexicaans hoofdstel gecombineerd met het gebruik van een slofteugel. Een slofteugel.

CAP november 2014

H a r n a c Fhoekmk e n r i tj

Special

Goed om te weten Bij het gebruik van de martingaal is het belangrijk om dwarsstukjes - zogenoemde ‘teugelvlinders’ - op je teugels te hebben. Deze horen tussen het bit en de ringen van de martingaal in en voorkomen dat deze kunnen blijven haken aan de gespen van de teugels.

De beugelneusriem – ook wel hackamore neusriem genoemd - combineert de inwerking van een lage neusriem met een Mexicaanse neusriem.

De ‘slof’ De slofteugel, kortweg ‘slof’, is eigenlijk een lang paar leren of stoffen teugels. Als ruiter krijg je deze extra in je hand, ze lopen onder je gewone teugels door. De uiteindes worden vastgemaakt aan de singel tussen de voorbenen en lopen van daar via het bit naar de handen van de ruiter. Het gebruik van de slofteugel vergt de nodige oefening. Als de slofteugel strak getrokken wordt, dan wordt het hoofd van het paard naar beneden gedwongen richting de singel. Het is echter niet de bedoeling om een neerwaartse beweging van hoofd en hals af te dwingen, maar om een opwaartse beweging te begrenzen. De slofteugel mag niet constant aangenomen zijn. Als je paard in de correcte houding loopt, hoort er geen spanning op te staan. Je kunt de slofteugel ook aan de zijkanten van de singel (aan de singelstoten) vastmaken in plaats van tussen de voorbenen. In dat geval heeft een slofteugel een meer zijwaarts begrenzende werking. De chambon of gogue De chambon bestaat uit een extra kopstuk dat met gespjes aan het hoofdstel vast gemaakt wordt achter de oren. Aan beide kanten van dit kopstuk zit een riempje dat eindigt in een ring. Door deze ringen loopt een touwtje, dat langs de kaak van je paard omhoog loopt. Het ene uiteinde gaat over in een leren riem die tussen de voorbenen van het paard wordt vastgemaakt. De andere kant wordt met een clipje op de bitring gehaakt. De gogue werkt bijna hetzelfde, alleen wordt het uiteinde van het touwtje niet op de bitring geclipt, maar loopt het door de bitring heen terug naar de leren riem, waardoor er als het ware een driehoek wordt gevormd. De chambon en de gogue nodigen je paard uit om zijn hals voorwaarts-neerwaarts te bewegen. Brengt hij zijn hoofd omhoog, dan oefent de hulpteugel druk uit op de mondhoeken en achter de oren. Deze hulpteugel wordt vooral gebruikt bij het longeren met als doel het paard ronder te laten worden.

Het klassiek borsttuig (links) en het draversborsttuig. Laatstgenoemde houdt het zadel vaak nog wat steviger op zijn plek.

CAP november 2014

Een touwneusriem kan een oplossing zijn voor een paard dat èn erg trekt en zijn mond open doet tijdens het rijden.

ariat-europe.com | facebook.com/AriatEurope | twitter.com/AriatEurope | 0800 81122 On model: Jena boots, Ramiro sweater, Terrace vest, Prix breech, Cable scarf and hat Below: Kendal, Lakeland and Coniston

息2014 Ariat International, Inc. GORE-TEX 速, GUARANTEED TO KEEP YOU DRY速, GORE 速 and designs are trademarks of W. L. Gore & Associates, Inc.

Annemarie van der Toorn, E-Quine.com

CA P ko r t

Column

Maar hij is toch mijn vriendje? Op het trainingscentrum krijgen we veel paarden met een trailerlaadprobleem. En die kunnen heel divers zijn: paarden die er absoluut niet op willen, die er zeker niet achterwaarts af willen, zich neergooien in de trailer en alle combinaties die je maar kunt verzinnen. In Europa is trailerladen - denk ik - het probleem dat het meeste voorkomt. In landen zoals Amerika, IJsland en Australië veel minder. En dat is natuurlijk ook niet zo gek. Daar hebben ze hele grote trailers en vaak hele kleine paardjes. Nee, dat doen we in Europa veel beter; daar hebben we hele kleine trailers en hele grote paarden. Een uitdaging dus voor een groot aantal paarden. En ook een uitdaging die niet altijd leuk is. Veel frustratie en irritatie wanneer hij er weer niet op wil. Uren sta je met hem te wachten voor de trailer, of je probeert het met voer, een bezemsteel en misschien wel de zweep. Maar wil hij dan nog steeds niet, dan worden wij regelmatig gevraagd om hulp. En je kunt dan natuurlijk niet zeggen ILLUSTRATIE: ARJEN AUÉ

‘breng hem maar’… Wij gaan die paarden vaak zelf ophalen met een iets grotere trailer en wat materiaal om de zijkanten af te zetten. Super lieve Tinker Thuis gekomen op het trainingscentrum gaan we dan aan de slag om te kijken waar het probleem exact in zit en hoe we het paard het beste kunnen trainen. Soms gaat dat heel snel en soms hebben we een paar weken nodig om alle angst weg

Haar paard = alles

te trainen. Onlangs hadden we een super lieve, maar dan ook super

Na de koffie liep ze enthousiast naar de stal en deed het halster om.

lieve Tinker om te trainen. Een schat van een dier die alles leuk

Ze liep de stal uit en natuurlijk wilde het paard weer de andere kant

vond, behalve de trailer in lopen. Alles hadden de eigenaren al

op toen hij de trailer zag. En de eigenaresse? Die vond het prima en

geprobeerd. Maar geen geweld, want dat vonden ze niets. Oké -

liep rustig achter haar paard aan de andere kant op. Ik vertelde dat

eerlijk is eerlijk - de eerste dagen was hij best een beetje stug. Maar

het nodig was dat zij leiding gaf en het paard ging vertellen wat hij

daarna ging het al snel goed en werd hij eigenlijk steeds beter. Wel

moest doen. Haar reactie was ontzettend lief… Ze vertelde dat haar

moest je iedere keer door middel van grondwerk laten zien dat jij

paard haar grootste vriend was; echt haar paard is haar alles.

bepaalde wat er ging gebeuren. Anders deed hij dat en kreeg je

Duidelijk leiding geven zou de relatie die ze met hem heeft echt

hem niet meer op de trailer.

kunnen schaden. Haar vriend mocht toch ook bepalen wat hij deed?

De eigenaren kwamen langs in het weekend en samen met het team

Tja… we waren even stil.

waren we er trots op om te laten zien hoe goed het ging. Hij kwam

Paarden in de natuur willen ook van elkaar weten wie er boven wie

de stal uit, keek naar de trailer en liep zo de andere kant op… Dat

staat. Dat geeft rust. Partnership op die wijze kennen ze niet. Ze

dan nog wel. Maar we keerden hem weer om en toen liep hij zo mee

worden rustig van leiderschap. Natuurlijk houd je rekening met zijn

de trailer op. De eigenaresse natuurlijk helemaal blij. We zetten hem

behoeften. Maar, geef het paard leiding en het trailer laden gaat

even op stal om tijdens een heerlijke bak koffie even door te nemen

gelijk een stuk beter. De eigenaresse vond het niet makkelijk, maar

hoe zij het moest gaan doen. Want dat is een belangrijk onderdeel bij

ging het wel uitproberen. En toen haar paard vervolgens met haar

onze aanpak: het trainen van de eigenaar zelf.

ook de trailer in liep, kon ze haar geluk niet op!

CAP november 2014

CA P ko r t

Outdoor laars De Ariat Windermere is voorzien van speciale techniek waardoor de laars extra comfortabel zit. De outdoor laars is gemaakt van combinatie van suĂ¨de en leer en

Ultiem juweel

is zo ontworpen dat je er ook

Schittering en emotie maken deze subtiele, maar toch sterke ring

eenvoudig aan- en uittrekken en

tot een bijzonder dierbaar geheel. Er worden zirkoniaâ&#x20AC;&#x2122;s of dia-

biedt een optimale bescherming,

mantjes in dit paardenhaarsieraad verwerkt. Hij kan zowel in goud

waardoor ze ideaal zijn om mee

als zilver worden gemaakt. Heb je afscheid moeten nemen van je

te wandelen en te rijden. Deze

dierbare maatje? Dan is er de optie om aan de bovenzijde de as

stoere outdoor laars is er in

van je geliefde paard te verwerken; een ultieme combinatie van

zwart en donkerbruin, advies-

herinneringen aan je trouwe viervoeter. Meer info op

prijs 199,95 euro.

www.paardenhaarsieraad.nl of www.horsehairjewellery.com

Meer info op:

mee kunt paardrijden. De stijlvolle Ariat Windermere kun je

www.ariat-europe.com

Ergonomisch De voorgevormde Tekna singel Ergonomic (adviesprijs 59,95 euro) is gemaakt van onderhoudsvriendelijk Quik Clean materiaal. De anatomische vorm zorgt ervoor dat het paard niet gehinderd wordt in zijn bewegingen. Het elastiek aan beide zijden is niet alleen comfortabel voor je paard, maar maakt ook het aansingelen makkelijker. Door het kleine riempje in het midden van de singel kun je er eenvoudig een martingaal of hulpteugel aan bevestigen. De singel is verkrijgbaar in de lengtes 100 t/m 150 cm in de kleuren zwart en bruin. Meer info op www.br.nl

Nieuwe wintercollectie De BR wintercollectie kenmerkt zich door krachtige, koele kleuren gecombineerd met zilverkleurige details. De uitgebreide collectie maakt het mogelijk om eindeloos te combineren. Het comfortabele BR jack Savary (adviesprijs 99,95 euro) is voorzien van ribboord aan de zijkant en heeft drie verschillende steppingpatronen en een subtiele contrasterende bies langs de rits en mouwuiteinden. Het jack Savary is verkrijgbaar in zwart en blauw van maat XS t/m XXL. Meer info op www.br.nl

CAP november 2014

CA P ko r t

And the winner is… Wat een knap paard! Francois Le Doux stuurde ons deze foto’s van zijn nieuwe trots: de vijftienjarige ruin Sam! Wij hopen dat jullie snel de dikste maatjes zullen worden en veel geweldige momenten samen gaan beleven! We sturen je graag onze sportieve prijs op: de tassen set van Schockemöhle Sports, met een laarzentas t.w.v. 39,95 euro en de draagtas Carrie met eveneens een winkelwaarde van 39,95 euro.

Angelique van der Hout stuurde ons deze ‘snapshot’ van haar paardje. Gewoon een rij foto’s maken op een mooie, zonnige dag, levert heel grappige plaatjes op!

“Dit is mijn beste vriendin Axelle Van Nooten met haar paard Bo. Hij legt echt perfect vast hoe Bo’s rug voor Axelle de beste plaats in de wereld is. Zelfs in de gietende regen (begon 5 minuten na deze foto werd genomen) glimlachte ze nog altijd van oor tot oor!” schrijft Nora Ndaw bij deze erg leuke foto.

Natuurlijk zijn er ook weer veel andere leuke, intieme, mooie en ontroerende foto-momenten ingestuurd. Hieronder nog een paar inzendingen, die we je niet willen onthouden. Blijf jullie mooie plaatjes insturen naar info@capmagazine.eu. Let erop dat de foto’s niet te klein zijn, want dan kunnen we ze niet plaatsen. Het best kun je als richtlijn de minimale grootte van 1 Mb aanhouden. Volgende maand maken jullie opnieuw kans op deze nieuwe prijs! Schockemöhle Sports stelt weer een prachtige tassen set ter beschikking: een laarzentas en een handige schoudertas waar je heel veel paardenspullen in kwijt kunt! De tassen zijn gemaakt van stevig en duurzaam polyester en hebben een verstelbare en afneembare schouderband. De oranje afwerking geeft de tassen een sportief uiterlijk!

“Een vriendin van mij ging na een longeersessie dubbele lijnen nog even met mijn paard in de bak spelen... dit wel na veel wateroverlast!” schrijft Noortje Bogaert. Gelukkig waren beiden niet bang om vies te worden.

“Real cowboys do things themselves”, schrijft Marjolijn bij deze sfeervol bewerkte foto. Ziet er goed uit Marjolijn! Mirene Dubaere stuurde deze ‘stylish’ foto. Beide amazones dragen een witte top en de paarden zijn keurig uitgerust met een bijpassende set van zadeldek en beenbeschermers. Maar om echt aan het werk te gaan, daar lijkt het op deze foto wat te warm voor… CAP november 2014

CA P ko r t

Zuiver omega-vetzuren complex Je kunt dit supplement gebruiken voor: • een glanzende en gezonde vacht • het behoud van pigment op de neus en lippen • soepele spieren en gewrichten, vlot bewegen • meer weerstand en minder overgevoeligheid • een beter prestatievermogen en meer vitaliteit • een rustige en ontspannen houding • een goede vruchtbaarheid • een vlotte circulatie Om de omega-3-vetzuren bij jouw paard, hond of kat aan te vullen, heeft Animavital een omega-vetzuren complex met een zuivere en hoogwaardige diepzeevisolie met de direct werkzame essentiële vetzuren EPA en DHA. Daarnaast wordt ook het bijzondere omega-6-vetzuur gammalinoleenzuur (GLA) in een juiste balans onder de vorm van teunisbloemolie aangeleverd. Voor een goede werking van deze vetzuren bevat het complex ook een hoge concentratie van maar liefst 5% natuurlijke vitamine E. Voor dit omega-vetzuren complex is diepzeevisolie van een uitstekende kwaliteit gebruikt, die toxicologisch zeer zuiver is met uitzonderlijk lage concentraties aan PCB’s, dioxine en zware metalen (lood, kwik, arseen, cadmium…). Om de werking van de omega-3- en omega-6-vetzuren te optimaliseren is 5 % natuurlijke vitamine E toegevoegd. Zie ook: www.animavital.be

No-nonsense Veiligheid en betrouwbaarheid staan voorop bij PPE paardenvrachtwagens. Zaakvoerder Peter Pieters heeft zijn jarenlange praktijkervaring als manegehouder en wedstrij-

Close Contact zadel

samen met DBM-carrosserie uit Erpe-Mere degelijk vakwerk. Dit familiebedrijf zorgt al vier generaties voor de volledige opbouw van allerhande vrachtwagens. Vakmensen in eigen huis doen alles zelf: vanaf het chassis tot en met het schilderwerk. Dit resulteert in degelijke no-nonsense vrachtwagens; tevens zijn er veel mogelijkheden als het gaat om nieuwbouw, ombouw en herstelwerkzaamheden.

ANKY (adviesprijs 2259,- euro)

Meer info via Peter Pieters +32 (0)477/30 75 05 en

is gemaakt van een hoge

www.p-pe.be

zitvlak en de kniewrongen zijn bekleed met anti-slip leer. Dankzij de speciale vorm geeft dit zadel je paard optimale schoudervrijheid en wordt de ruggengraat mooi vrijgehouden. De driepunts V-sluiting voor de singel zorgt voor een gebalanceerde en stevige ligging van het zadel op de paardenrug. De zachte panelen zijn prettig voor je paard. Ook het verdere ontwerp van dit zadel zorgt voor een ‘close contact’ met je paard. Het Close Contact zadel is verkrijgbaar in de maten: 16,5- 17-17,5 en 18 inch. Meer info op: ANKY@Bieman.com

CAP november 2014

vrachtwagens voor amateurs en professionals. PPE levert

Het Close Contact zadel van

kwaliteit, zacht Engels leer. Het

druiter meegenomen in de ontwikkeling van paarden-

Het weer is guur en nat, je paard brengt meer uurtjes op stal door en de voedingswaarde van het gras is minimaal. De verleiding bestaat om de wei voor dit jaar maar te laten voor wat hij is. Volgend jaar in de lente als het gras begint te groeien zal hij wel weer bijtrekken… Maar dat gaat niet vanzelf! In de late herfst wordt de grasproductie en graskwaliteit voor het volgende jaar al voorbereid. Bovendien is het belangrijk dat de grasmat niet te lang, maar ook niet te kort de winter ingaat.

Een stoppellengte van vijf tot zeven centimeter is ideaal. En om de

Teveel of te weinig water

kans op vorstschade te beperken, kun je vanaf begin oktober beter

Van een verstoorde waterhuishouding is sprake wanneer wateroverlast

niet meer maaien. Enkele andere belangrijke aandachtspunten tijdens

of watergebrek de graskwaliteit en grasopbrengst nadelig beïnvloeden.

de herfstperiode zijn:

Een trage afvoer naar de sloten veroorzaakt vaak een waterophoping in

- de bodemvruchtbaarheid

het midden van je weiland. Staat er snel veel water op je wei? Dan kan

- de bekalking

dit een slechte draagkracht van de zode veroorzaken, waardoor laat

- waterhuishouding

begrazen of maaien niet mogelijk is. Bovendien houdt het gras een

- de bestrijding van mollen en emelten

ondiep wortelstelsel, wat de wei tijdens de zomerperiode droogtege-

Wees je ervan bewust dat als je de paarden ’s winters veel in de wei

voelig maakt. Een teveel aan water houdt de grond ook lang koud in het

laat, dit ten koste gaat van de grasmat. Bijvoederen levert daarnaast

voorjaar, waardoor de groei vrij laat op gang komt; wat weer nadelig is

ook nog eens kale plekken op. Allemaal niet erg als je weidegrond

voor de grasproductie. Ook bewerkingen, zoals maaien, bekalken,

genoeg hebt, maar goed om in het achterhoofd te houden als je het

bemesten zijn dan moeilijk uit te voeren.

hele jaar met één perceel moet doen. Open plekken in de graszode

Wateroverlast bevordert de ontwikkeling van ongewenste grassen,

worden doorgaans snel opgevuld door groen dat je liever niet in je

onkruiden en mossen. De oplossing ligt in het aanleggen van een goede

weide hebt: minderwaardige grassen en onkruiden.

ontwatering en het schoonmaken van de sloten in het najaar. Een

Om de bodemvruchtbaarheid op peil te houden is het belangrijk om in

ondergrondse drainage is aan te bevelen, maar ook het plaatselijk

het najaar alle mest te verwijderen. Wanneer er teveel mestplaatsen

trekken van greppels kan natte plaatsen doeltreffend ontwateren.

ontstaan, kan na enkele jaren een groot gedeelte van de weide niet meer benut wordt door de paarden. Daarnaast is het belangrijk om

Mollen en ander ongewenst bezoek

iedere drie à vier jaar een grondanalyse te laten doen, waarbij de

Mollen zijn het meest actief in het late najaar en tijdens de winter als

zuurtegraad (pH) wordt bepaald. Is de pH te laag, dan is de bodem te

het niet vriest. Grappige beestjes, maar door de molshopen komt er

zuur en dien je de bodem te bekalken. In een zure grond is het bacteri-

zand in het graskuilvoer en dat wil je niet. Er kunnen wel 25 mollen

enleven onvoldoende, waardoor in de paardenwei gemakkelijk

op een hectare weide leven, dus met een beetje pech ligt je perceel

ontworteling van de grasmat optreedt. Bij een gunstige pH is het

al snel vol molshopen. Het is dus beter wanneer deze gravers een

herstelvermogen van het gras in de winterperiode beter. Kalk strooien

andere thuisbasis kiezen.

kan het beste in de herfst of winter, dan krijgt de kalk namelijk

Hetzelfde geldt voor verschillende larven van insecten die de grasmat

voldoende gelegenheid om in de grond te dringen.

beschadigen. De twee grootste boosdoeners zijn emelten en engerlingen. Emelten zijn de pootloze, grauwbruine larven van langpootmuggen; engerlingen zijn de larven van de meikever, de rozenkever en de junikever. In een milde winter blijven de emelten gewoon doorvreten,

Goed om te weten

terwijl de grasgroei dan stilstaat. Zitten er veel emelten bij elkaar, dan

Kalkmeststoffen zijn meststoffen, die voor het grootste deel bestaan uit

ontstaat er forse schade die zich uit in kale plekken, die in de loop van

basisch werkende calcium- en magnesiumverbindingen. Het gebruik

de zomer vol onkruid komen te staan.

ervan heeft als de doel de pH van de grond te verhogen of op peil te houden. De werkingssnelheid waarmee een kalkmeststof tot werking komt, wordt bepaald door de fijnheid, het vochtgehalte, het magnesiumgehalte en de aard van de grondstof. Naarmate de kalk fijner is, is de werkingssnelheid hoger. Droge kalk werkt sneller dan vochtige kalk en naarmate het magnesiumgehalte lager is, is de werkingssnelheid hoger.

CA P ko r t

De winter is in aantocht …hoe ligt jouw wei erbij?

CA P ko r t

Hip & functioneel Muckboot introduceert drie nieuwe modellen ruiterlaarzen! De outdoor laarzen van Muckboot verzekeren je van warme en droge voeten onder alle omstandigheden. De laarzen zijn 100% waterdicht, soepel, licht en hebben een zachte voorgevormde zool. Behalve comfortabel, zijn de Muckboots tevens zeer duurzaam en eenvoudig te reinigen met water en zachte zeep. Vanaf nu zijn er drie modieuze modellen (maat 36 t/m 43) verkrijgbaar bij de dealers in Nederland en België: De Muckboot Reign Mid (chocolade bruin, 125,- euro) De Muckboot Ryder Mid (chocolade bruin, 125,- euro) De Muckboot Pacy II (zwart, 129,- euro)

Knuffelzacht en lekker warm

Je kunt de Muckboot-dealer bij jou in de beurt vinden via de google maps op www.smartproducts.nl

Dat zijn de eigenschappen van de nieuwe softshell rijbroek Maria van Felix Bühler (99,90 euro). Ook bij temperaturen onder nul blijft deze rijbroek aangenaam warm. De sportieve rijbroek heeft een kunstleren zitvlak en is wind- en waterafstotend. De knuffelzachte binnenzijde is comfortabel en aangenaam warm. Het softshell materiaal is makkelijk te onderhouden, slijtvast en flexibel. Je kunt de broek in de machine wassen op 30°C. De rijbroek Maria is zowel in standaardmaten als in lengtematen verkrijgbaar in de kleuren antraciet en chocolate via Kramer Paardensport: www.kramer.be

Doe mee & win! Als trouwe lezer van CAP kun jij ook optimaal genieten van het buitenleven! Wij mogen drie paar Muckboot Tack Classics weggeven! Van elke kleur hebben we één paar beschikbaar, dus je kunt je voorkeur aangeven voor bruin/beige, rood/beige en paars/zwart. Het enige wat je hoeft te doen, is de volgende vraag beantwoorden:

Wie is de kersverse wereldkampioen jumping? Weet jij welke bekende springruiter wij bedoelen? Stuur dan snel een mailtje met het antwoord, je persoonlijke gegevens met daarbij ook je abonneenummer, schoenmaat en voorkeur voor de gewenste kleurcombinatie naar info@capmagazine.eu

CAP november 2014

…wanneer je paard een dagje ouder wordt

CA P ko r t

De kwestie van het juiste voer

Ouderdom komt met gebreken. Dat is bij mensen zo en bij paarden niet anders. Regelmatig bewegen houdt hen soepel en een aangepast rantsoen helpt je viervoeter om letterlijk en figuurlijk goed in zijn vel te blijven zitten. Iedereen die een oud paard heeft, weet dat de winter een lastige periode voor hen is. Ze verliezen eenvoudig gewicht, lopen sneller een hoestje op en hun vacht ziet er niet zo stralend uit. Djilan Boelen van Pavo VoerAdvies krijgt veel vragen over voeding voor oudere paarden. En omdat het aantal oudere paarden toeneemt, is er speciaal voor deze doelgroep een nieuw voer ontwikkeld, Pavo 18Plus. “Oudere paarden doen het vaak goed op gras, dus tijdens het

Hoeveel Pavo 18Plus muesli je moet voeren hangt af van de conditie van je paard. Is hij te mager en moet hij juist aankomen? Of wil je hem alleen netjes op gewicht houden? Voor de juiste voerhoeveelheid check www.pavo.nl/producten en verder klikken bij Pavo 18Plus .

weideseizoen komen de oudjes weinig tekort”, vertelt Djilan. “Wanneer de voedingswaarde uit het gras verdwijnt en er hooi of voordroog voor in de plaats komt, vallen sommige paarden terug in conditie. Dit

‘Hapklare brok’

komt omdat ruwvoer net wat lastiger te kauwen is en veel oudere

Aan al deze ouderdomsverschijnselen kun je als eigenaar niets doen.

paarden niet meer over zo’n goed gebit beschikken als vroeger. Ook

Maar je kunt je paard wel helpen door de benodigde voedingsstoffen

de verteerbaarheid van de voedingsstoffen gaat minder efficiënt,

‘als hapklare brok’ aan te bieden, zodat je zeker weet dat hij vol-

waardoor een deel niet wordt opgenomen. Dit zorgt ervoor dat een

doende voedingsstoffen, vitaminen en mineralen binnenkrijgt.

ouder paard wat minder weerbaar is in onze gure en natte winters.”

Pavo 18Plus is een muesli met kleine brokjes die snel uit elkaar vallen. Het kan zowel droog als geweekt worden gevoerd en er zitten onder meer extra vitaminen, mineralen, eiwitten en anti-oxidanten

Heeft jouw paard last van PPID (de ziekte van Cushing)? Combineer dan de Pavo 18Plus muesli met Pavo SpeediBeet. Dit helpt het gehalte aan zetmeel en suiker in het totale rantsoen te verlagen. Je kunt beide producten gewoon bij elkaar mengen.

in. Er is dus al direct rekening gehouden met het feit dat niet alles zal worden opgenomen. Verder is bij de samenstelling van deze muesli gekozen voor goed verteerbare grondstoffen en extra vezels. Omdat je paard nu eenmaal niet alleen kan leven van krachtvoer en toch echt ruwvoer binnen moet krijgen adviseert Djilan om paarden die echt geen hooi of voordroog meer wegkrijgen er een combinatie van bietenpulp en grasbrok bij te geven. “Kun je geen grasbrok vinden, dan is een luzernebrok – met iets meer eiwit en energie - een goed alternatief. Deze brokken kun je ook weken en mengen met de muesli, zodat het vezelgehalte op peil blijft. Is je paard een slechte drinker? Dan is dit een extra reden om voor deze vorm van voeren te kiezen: je hebt immers wel een paar liter water nodig om het voer goed te mengen!” Een gevolg van een verminderde opname van voedingsstoffen is vaak een slechter wordende vacht. Met de aangepaste voeding voor senioren verbetert dit weer. Djilan: “Zeker bij paarden tussen de 20 en 30 jaar. De verhaarperiode in het voor- en najaar zal altijd lastig blijven, omdat dit deels hormonaal bepaald is.”

Wil jij de voeding van jouw paard ook beter afstemmen op het werk dat hij doet, waarbij rekening wordt gehouden met ras, weidegang en andere belangrijke factoren? Stuur dan een mailtje naar: info@capmagazine.eu CAP november 2014

AUTUMN

Winter ColleCTioN 2014

www.anky-atc.com Distributed by Bieman de Haas

az_cap_magazine_suxxeed_luxury_97x280_1410_R01.indd 1

02.10.14 16:22

Puzzel

! n i w , n i w Win, Win een BR n o t s E l e t s d f o ho ! o r u e 5 9 , 9 6 1 t.w.v. lf s ze et e i K je h e k wel oiste mo t! vind Het hoofdstel BR Eston heeft een rondgenaaide

neusriem, keelriem en bakstukken en de andere onderdelen zijn rond gebombeerd. Het gebogen frondeel is uitgevoerd in lakleder met Swarovski elementen en is met zacht leder onderlegd. De extra brede, gecombineerde neusriem is ook uitgevoerd in lakleder. Het hoofdstel is volledig symmetrisch. De neusriem,

Horizontaal 1. tegenovergestelde v. breed,ruiter … Pessoa 2. uitroep om een paard aan te zetten,kelner,in nomine Iesu (afk.) 3. hooghartige houding,in orde (afk.),rivier in Azië

keelriem en bakstukken zijn aan beide

4. tv-paard:… beauty,graangewas verwerkt in paardenvoer

zijden verstelbaar, hierdoor kun je het

5. een toon hoger dan do,stelende vogel

hoofdstel zeer precies afstellen.

6. sierplant,muurholte

De BR Eston is verkrijgbaar in zwart met de

7. klein paard,Nederlandse gulden (afk.),et cetera (afk.)

keuze voor zwart of wit onderlegd leder en

8. niet vast,Europeaan,Romanum Imperium (afk.)

heeft blinde sluitingen en ronde fournituren.

9. omwenteling,metalen mondstuk v. een paard

Als je wint, mag je zelf kiezen welke

10. tuig dat aangepast wordt aan paardenrug,voertuigje bij harddraverij

uitvoering je voorkeur heeft! Dit hoofdstel is

11. en dergelijke (afk.),spiegel van de spijsvertering van een paard

er in de maten Cob en Full.

12. onderricht,neon (afk.),oud en versleten paard

Wie wil er niet gezien worden met zo’n

13. lichaamsdeel v. een paard dat belast wordt,waaraan men de

prachtig hoofdstel?! Stuur daarom snel de

leeftijd v. een paard herkent

oplossing van de puzzel in – in ieder geval vóór 10 november – via

Verticaal

www.capmagazine.eu/lezersservice.

1. zadelkleed,viervoeter die met een paard op de wei mag

Wie weet kun jij jouw paard straks

2. bastaard van paardhengst,bloedvat

verwennen met zo’n luxe hoofdstel BR

3. dwarsmast,atmosfeeroverdruk (afk.),Sovjet-Unie (afk.)

Eston ter waarde van 169,95 euro!

4. Lager-Onderwijs (afk.),klein vertrek,hulpmiddel om met een paard te communiceren 5. het springen van een protesterend paard,gemeente in Antwerpen 6. waarop de manen staan,kruid om infectie bij een paard tegen te

Oplossing

RIUM n d is: SOLA door: n vorige maa va g in ss is ge wonn en lo op ro De .v. 64,95 eu t.w ad lp ge aese (België) De BR Air-Rel ge r! uit Leffinge le ae st za delon de rl eg p O erapeutische Ingeborg th ze de et m veel pl ezie r Wij wen se n je

gaan,tennisterm 7. daar,sint (afk.),graangewas verwerkt in paardenvoer 8. tegenovergestelde v. toe,kanon (afk.) 9. streek in Azië waar de Yakut-paarden thuis zijn,kleur van de Haflinger zijn staart 10. in werking (Eng.),lasso=werpkoord met …,lange klank 11. geen enkel ding,centrum v. grote stad (Eng.),medeklinkers v. lijn

CAP november 2014

Eigen aan een eigenaar

TEKST: BJÖRN VAN BUNDER • FOTOGRAFIE: DIRK CAREMANS

De eigenaar van Donatella, Forever d’Arco, Carlito C en Bisquet Balou C

Frans Lens

In de kijker staan altijd weer de ruiter en het paard. Zelden komt de eigenaar aan bod en daar wil CAP Magazine verandering in brengen. Met een interviewreeks getiteld ‘Eigen aan een eigenaar’ zoeken we naar de eigenschappen van de eigenaar. Het gaat over veel meer dan paarden. We praten over succes, planning, geld, ontgoocheling, professionaliteit en natuurlijk over het paard. En zo schuilt achter sommige paarden ook een minder bekend verhaal…

Frans Lens en zijn vrouw genieten samen van de paarden.

Eigen aan een eigenaar

‘Eigen aan een eigenaar’, nieuwe reeks

Eigen aan een eigenaar

“Paardensport kun je perfect vergelijken met mijn professionele activiteit: het verkopen van keukens. Wil je je onderscheiden, dan moet je blijven streven naar verbetering. Een keuken die al twee jaar onveranderd in de toonzaal staat, is verouderd.” Frans Lens (60) is één van de weinige mecenassen in de Belgische springsport. Hij koopt paarden voor de sport, niet om er geld aan te verdienen. Zijn enige wens is dat zijn paarden presteren. Daarvoor stelt hij alles in het werk en werkt hij nu samen met de familie Philippaerts. Na één jaar leidde die samenwerking al tot heel wat sportieve successen…

Een interview met Frans Lens is niet meer dan een joviaal gesprek,

Iedereen kent jou als de man achter Keukens Geens. Je

waarbij hij al voor het stellen van de vragen alle antwoorden geeft.

sponsorde talrijke Belgische hippische evenementen en

Frans is een openhartig man, maar vooral een sportman. Hij koopt

ondersteunde Vlaamse ruiters. Tegenwoordig zit je meer op

paarden om meteen mee te draaien in de sport. Willen winnen is bij

het vliegtuig dan in België. Heb je je grenzen verlegd?

hem een aangeboren eigenschap. Zo’n dertig jaar geleden was hij de

“Ik ben een paardenfreak en een sportfreak. Ik wil het beste voor mijn

doelman van FC Werchter, een voetbalploeg in de eerste provinciale.

paarden, maar ik wil tegelijk ook dat ze hun hoogste niveau bereiken.

Vanuit zijn doel schopte hij het tot topscoorder met zestien goals in

Daarom besloot ik vorig jaar om me definitief te nestelen in het team

een seizoen. Hoe doe je dat? Wel, Frans was een uitstekend penalty-

van Ludo Philippaerts en zonen. Daar krijgen mijn paarden nu alle

schopper en hij kon uittrappen als geen ander. Eén keer trapte hij

kansen. Ik ben bijzonder blij dat ik de stap gezet heb. Ik kende Ludo

vanuit zijn doel rechtstreeks tot in de andere goal. En trainen deed hij

Philippaerts niet zo goed. Misschien heb ik daarom zo lang gewacht.

ook niet, vanwege zijn drukke beroepsmatige bezigheden. Sport is

Achteraf gezien had ik nooit verwacht dat de samenwerking zo goed

voor Frans Lens een hobby waaraan hij plezier wil beleven, ongeacht

zou verlopen. Eerst hebben we mijn minder goede paarden verkocht.

welke sport. Toen zijn dochter Elke Lens een succesvolle amazone

Met de andere paarden ging het enkel de goede richting uit, en uit

bleek (ze won maar liefst driehonderd regionale proeven), verzeilde

wederzijds respect heb ik nog twee paarden van Ludo deels ingekocht

Frans Lens in de paardenwereld. Hij breidde zijn stal al snel uit en met

om hen te garanderen voor Nicola Philippaerts. In tegenstelling tot de

Le Coup C proefde hij voor het eerst van de top. Zijn ex-schoonzoon

meeste eigenaren in België is mijn bedoeling niet om geld te verdienen aan de paarden. Ik koop alleen; verkopen doe ik niet. Paarden halen bij mij vaak de pensioengerechtigde leeftijd. Ik kan geen afscheid

“Ik heb het geld voor Forever d’Arco rechtstreeks aan de fokker overgemaakt; L udo heeft hier geen cent aan verdiend”

nemen. Keukens maken en verkopen is mijn beroep, paarden zijn mijn hobby. Een hobby waar enorm veel tijd in kruipt, want ik mis maar zelden een concours en ik heb thuis nog een paar jonge en oude paarden te verzorgen. Ook daar kruipt tijd in.” Wat was het mooiste moment dat de broers Philippaerts je dit jaar hebben bezorgd? “In Rome beleefden we dit jaar ons hoogtepunt. De Belgen wonnen er de landenprijs met Nicola Philippaerts op onze hengst Forever d’Arco ter Linden als vierde combinatie in de baan. Eén fout mochten we maken. Die fout kwam er ook, maar meer niet. Zo won België de Furusiyya Nations Cup. Het was een speciaal moment aangezien dit helemaal niet verwacht was. Forever d’Arco - amper negen jaar oud - sprong zijn eerste landenwedstrijd. Dat maakte de ontlading nog veel groter. Ook Niels Bruynseels en Pommeau du Heup werkten hun eerste landenprijs af. Zij deden het dubbel nul, net als Constant Van Paesschen. Achteraf tijdens het gezamenlijk diner voelde ik wel al

Maurice Van Roosbroeck werd met Le Coup zelfs opgenomen in het

een spanningsveld in het Belgisch team. Wellicht waren dat de eerste

Belgisch team, maar voor de grote kampioenschappen kwam hij net

tekenen van de ellende die in de aanloop naar de Wereldruiterspelen

niet in aanmerking. Het prikkelde Frans om nog meer in paarden te

zou ontstaan (doelend op o.m. rechtszaak selectie Constant Van

investeren, maar door omstandigheden liep het mis. Lens vertrok bij

Paesschen, red.). Jammer is dat. Daarvoor doe je het niet. Wij gaan

Van Roosbroeck en verhuisde naar de stal van Koen Vereecke. Om zijn

voor topsport, maar willen er wel plezier aan kunnen beleven. Als

paarden nog meer kansen te geven, koos Frans vorig jaar om ze onder

dat niet meer kan, hoeft het allemaal niet.”

te brengen op Stoeterij Dorperheide van familie Philippaerts. Daar

kreeg hij nieuwe moed. Hij investeerde paarden als Donatella N en

Opgeven staat nochtans niet in je woordenboek. Je kreeg

Forever d’Arco ter Linden, om de zonen van Ludo Philippaerts hoger

heel wat teleurstellingen te verwerken, maar gaf nooit op.

op de wereldranglijst te krijgen….en dat lukt.

“Nee, maar het mag geen last worden. De zorgen die de paarden met

CAP november 2014

“Donatella-N is een paard met een lastig karakter, dat moeilijk te

plezier dat je eraan beleeft. Vorig jaar heb ik mijn paarden verhuisd

transporteren is en nog een aantal opmerkingen heeft die haar voor

van bij Koen Vereecke naar Stal Philippaerts, omdat ik met mijn

de handel oninteressant maken. Ze was helemaal niet zo duur. Ludo

paarden naar de top wilde. Zo’n breuk met een ruiter laat altijd een

drong er zelf op aan om haar te kopen. Ik mocht de aankoopprijs

wrang gevoel na, maar ik voelde gewoon dat er iets moest verande-

zelf bepalen. Ludo zocht een mede-eigenaar die haar op stal kon

ren. Een keuken van twee jaar oud, kunnen we ook niet meer

houden. Wellicht waren er voor de prijs die ik ervoor betaalde nog

verkopen. Bij de paarden is het identiek. Je moet blijven verbeteren

wel meer geïnteresseerden. Ludo heeft me haar gegund; als

en achteraf bekeken is het goed dat ik dat beseft heb. Ludo heeft

wederdienst, omdat ik mijn hengst Bisquet Balou C heb gebracht.

onmiddellijk zijn appreciatie geuit toen ik de paarden bracht. ‘Ik ga

Anderzijds wilde hij me in Donatella betrekken om geen last te

voor jou nog van alles doen’, was zijn reactie op de komst van

ondervinden bij het opstellen van zijn planning. Hij wilde geen

Bisquet Balou. Vandaag voel ik me meer dan ooit op mijn plaats in

wroeging als Nicola bijvoorbeeld met Donatella naar een bepaald

het team van Ludo Philippaerts. Niet iedereen zal het willen geloven,

concours zou gaan, terwijl mijn hengsten thuisblijven. Ik heb haar

maar met Ludo kun je correct handelen. We werken nu langer dan

relatief goedkoop ingekocht om te zorgen dat Nicola ermee kon

een jaar samen en nog steeds kan ik soms amper geloven dat hij zo

blijven rijden. Voor hun sportstal is ze natuurlijk goud waard.

open kaart speelt.”

Amper drie dagen nadat ik de merrie had betaald, verdiende ik haar

Eigen aan een eigenaar

zich mee brengen, mogen niet overheersen ten opzichte van het

terug met het prijzengeld dat ze won door tweede te worden in de Geef eens een voorbeeld?

Athina Onassis Grote Prijs van Saint-Tropez.”

“We kochten vorig jaar de helft van de aandelen van Forever d’Arco over van de fokker Dirk Van Poucke. Ludo had al de andere helft in

In tegenstelling tot vroeger, werk je nu met contracten. Ben je

zijn bezit en op een gegeven ogenblik vroeg hij me of ik niet geïnte-

bang geworden?

resseerd was om de helft over te kopen van de fokker. Zo zou hij het

“Ludo kwam zelf aanlopen met een contract. Geen haar op mijn

paard langer ter beschikking van zijn zoon Nicola kunnen houden. Ik

hoofd die ooit had gedacht aan het opstellen van een schriftelijke

volgde de hengst een tijdje en ik vond dat je hem kon vergelijken met

overeenkomst bij de aankoop van een paard of bij een samenwer-

een ruwe diamant. Af was het nog niet, maar ik ontdekte zijn kwali-

king met een ruiter. Maar eigenlijk is het volstrekt normaal. In het

teit. Ik vond het een mooie opportuniteit om dit paard aan te schaffen

verleden kon ik soms zelfs niet meer doen wat ik wilde met mijn

en dacht dat Ludo alles met de fokker zou regelen. Zo ging het echter

eigen paarden. Het dreef me zelfs tot in de rechtbank. Bij Ludo zit de

niet. Tot mijn grote verbazing bracht Ludo me rechtstreeks met Van

vork anders in de steel. Alles staat duidelijk op papier en als ik wil,

Poucke in contact. Ik heb het geld rechtstreeks aan de fokker overge-

kan ik met mijn paard vertrekken naar waarheen ik maar wil. Kosten

maakt. Ludo heeft hier geen cent aan verdiend. Dat geeft vertrouwen.”

heb ik niet, want die zijn voor hen, in ruil voor een eerste schijf van het prijzengeld. Zo simpel is het. Wat ben ik blij dat ik nu zonder

Je kocht ook Nicola’s toppaard Donatella deels aan, nadat

zorgen kan werken. Het was ooit anders. Ik heb veel meegemaakt in

die de wereldbeker van Göteburg won en zich plaatste voor

mijn keukenwinkel, maar met de paarden nog veel meer. Het grote

de wereldbekerfinale? Spreken we dan over een zes- of

probleem is dat eigenaars wettelijk niet beschermd worden. Ik heb

zevenledig getal?

een paard gehad dat is verdwenen zonder mijn medeweten. Zelfs de rechtbank gaf nooit een duidelijke uitspraak. Ik moet nog altijd

“Ik kan geen afscheid nemen: paarden halen bij mij vaak de pensioengerechtigde leeftijd” stalgeld betalen voor een paard, waarvan ik niet eens weet waar het staat en of het überhaupt nog leeft. Ach, de maatschappij is flink veranderd. De normen zijn vervaagd en de rechtbanken maken alles kapot. Ik noem het een spelletje rijkmakerij. Geloof me vrij als ik zeg dat ik nooit zo weinig zorgen heb gehad als nu.” Nooit kon je ook meer van de sport genieten als nu. Nooit sprongen je paarden zoveel vijf sterrenwedstrijden als dit jaar. Wat is het geheim van de familie Philippaerts?

CAP november 2014

Eigen aan een eigenaar

“Ik zit al zo’n twintig jaar in de internationale jumpingwereld, maar nu pas - nu ik met de ‘Philippaertsen’ op tour ben - begrijp ik hoe het spelletje in elkaar zit. Goede selecties krijgen is een prioriteit, maar als vreemde eend zijn de mooie concoursen niet voor je weggelegd, tenzij je een grote zak geld hebt. In de topvijftig van de wereldranglijst verandert er zelden wat. Het puntensysteem - waarvan de wedstrijdselecties afhangen - is zodanig ontwikkeld dat je vanaf het CSI2*-niveau niet kunt doorgroeien naar CSI5*. Enkel je beste dertig resultaten tellen. Het aantal punten dat topruiters verdienen op Global Champions Tourwedstrijden en andere evenementen met onwaarschijnlijk veel prijzengeld, ligt veel hoger dan elders. Ongeacht hoeveel je wint op twee sterrenwedstrijden, je raakt nooit tussen de beste dertig. Het dertigste beste resultaat van de topruiters is misschien een derde plaats in een CSI2*-rankingproef. Daarom is mijn respect voor de Philippaerts jongens zo gegroeid. Ludo heeft de juiste contacten en de zonen bewijzen zich keer op keer. Er zijn in België weinig ruiters die zo sterk in hun schoenen staan. Wat wil je? Op welk concours ter wereld heeft Ludo niet gereden? Waar heeft hij niet gewonnen? Overal kennen ze hem. België mag jaar na jaar in Calgary deelnemen aan de landenprijs. Ook dat hebben we aan hem te danken. Frank Kemperman, de organisator van CHIO Aken, is één van zijn beste vrienden.” In de topsport moet je dus meer kunnen dan alleen paardrijden. “Ludo is op het vlak van public relations bijzonder clever. Zo stuurde hij zijn zonen de voorbije jaren met ieder drie paarden naar de Verenigde Staten voor een wereldbekertournee. Een heuse investering die niet onmiddellijk kan renderen, ondanks het prijzengeld dat

Olivier Philippaerts en Carlito C (v. Kannan) zetten de zegereeks voor eigenaar Frans Lens voort: ze wonnen afgelopen maand een 1.50m proef in Calgary.

ze er opraapten. Ludo kan zich dat permitteren, omdat hij als één van de weinige ruiters in ons land financieel onafhankelijk is. Allemaal niet te onderschatten details. Nicola werd tweede in de wereldbeker-kwalificatiewedstrijd van Kentucky, wat hem na zijn overwinning in Göteburg wel een plaats in de wereldbekerfinale opleverde. Slim bekeken, want Nicola steeg op die manier ook door naar de topdertig van de wereldranglijst, waardoor hij dit jaar overal - op alle grote evenementen - mocht starten.”

meedraaiden. Ik voorzag hen van alle faciliteiten, maar op twee

“Op een CSI2* wordt vooral getraind; alle paarden zijn er te koop. Terwijl op een CSI5* alle paarden gekocht zijn…”

sterrenniveau krijg je daarvoor in verhouding onvoldoende return. Ik moest blijven investeren en merkte te weinig vooruitgang. Daarom ben ik zo blij dat we nu goed terecht zijn gekomen bij de familie Philippaerts. We reizen altijd mee naar de wedstrijden. Het is leuker als je van topsport kunt genieten. Een vliegtuigticket naar een lagere wedstrijd kost evenveel als naar een CSI5* hoor. Een groot verschil is dat op lager internationaal niveau alle paarden worden gereden voor de verkoop. Er wordt vooral getraind. Alle paarden zijn er te koop, terwijl op een CSI5* alle paarden gekocht zijn. Hier draait het om de sport, net als bij ons. Op de wedstrijden die we nu volgen, wordt er gereden op het scherpst van de snede. Ik zag nooit zo’n snelle barrages als dit jaar. We genieten er volop van. Ooit beleefde ik zo veel plezier aan het voetbal, maar dit is nog intenser. Mijn vrouw ziet ook liever jumping dan voetbal. Er gebeurt altijd wel wat tijdens een parcours. In het voetbal is dat anders. Zelf ben ik nog altijd een Anderlecht supporter, maar naar de wedstrijden ga ik allang niet meer.”

Je volgde je paarden van Rome, over Monaco naar Saint-

Tropez. Beleef je nu je droom in de springsport?

Een goed sportman stelt continu zijn ambities bij. Wat is het

“Dit niveau halen, is altijd de bedoeling geweest al zag het er niet

volgende streefdoel?

altijd naar uit dat we in onze opzet zouden slagen. Ik heb vroeger

“Begin dit jaar zei ik dat ik hoopte ooit een paard in Aken te zien

altijd gewerkt met ruiters die niet continu op het hoogste niveau

springen. Deze zomer kwam die droom al uit met Carlito C die er

CAP november 2014

gen op de wedstrijden en laat gaan slapen. Het kruipt in de kleren. Geloof dat maar van mij, al ga ik niet klagen. Door de paarden zien we nu heel de wereld. Het leukste is natuurlijk als de wedstrijd mooi gelegen is. La Baule is ons lievelingsconcours, omdat het zo mooi gelegen is aan de Atlantische Oceaan. Ook de Global Tours bieden

“Geen haar op mijn hoofd die ooit had gedacht aan het opstellen van een schriftelijke overeenkomst bij de aankoop van een paard of bij een samenwerking met een ruiter” met Olivier Philippaerts de derby won. Nu droom ik alweer van meer.

meestal een toeristische meerwaarde in diverse grote steden, al

Waarom ook niet? Ik denk dat we met dit team nog ver kunnen

hebben wij nog altijd een voorkeur voor de traditionele landenprij-

komen. De Grote Prijs van Aken en de Olympische Spelen zijn dan

zen op de grote graspistes, zoals in La Baule, Lummen, Dublin,

mijn stoutste dromen.”

Hickstead, Aken en Sankt-Gallen. De Globals – het is knap - blijven

Eigen aan een eigenaar

ken we alweer. Continu vliegen, telkens in een ander bed, rondhan-

een VIP-gebeuren. Wij komen eigenlijk uitsluitend voor de sport. Zelf Ook de prijzengelden zien er op vijf sterrenniveau helemaal

sta ik liefst aan de paddock te kijken, om te zien hoe ze zich

anders uit.

opmaken voor de wedstrijd. Ik ga overal samen met mijn vrouw

“De sport is enorm veranderd. Goed, tien jaar geleden werd Maurice

naartoe en allebei zouden we de wedstrijden niet kunnen missen. We

Van Roosbroeck al eens vierde in de Grote Prijs van Sankt-Gallen. Hij

doen het omdat we het graag doen. Wat moeten we anders doen?”

won toen tienduizend euro. Onwaarschijnlijk veel geld was dat, vonden we. Vandaag is het nog een peulenschil van wat er wordt

Keukens verkopen?

geboden. Daarvoor heeft Jan Tops gezorgd. Je zou denken dat je goed

In de keukensector is het probleem dat ons cliënteel niet trouw is aan

zot bent als je een sponsor een startplaats laat kopen voor de Global

een merk. Dat heb je bijvoorbeeld in de autosector wel. De Neder-

Champions Tour. Het kost stukken van mensen, maar als je eens

landse ketens palmen bovendien de markt in. Voor hen telt enkel de

rekent, kun je dat dubbel en dik terugverdienen als je sterk rijdt in de

grootte van de omzet en de klant kijkt nog enkel naar de prijs. De

Grote Prijs. Natuurlijk liggen de zaken er iets anders dan voor een

regels zijn in België zo streng en de kosten zoals voor personeel zijn

rijke, ongetalenteerde amateur zich inkoopt om te starten. Alleen

zo hoog geworden, dat het moeilijk is om nog wat te verdienen. Het

hebben niet veel mensen het ervoor over. Zelf koop ik ook geen tafels

is zoals in zoveel sectoren. Voor kwaliteit word je niet meer vergoed.

hoor. Bij Philippaerts hoeft dat niet. Die kunnen sowieso starten.”

Heel wat kleine en middelgrote ondernemingen gaan failliet. Soms denk ik dat ik de verkeerde branche heb gekozen; ook al doe ik het

Je haalde het zelf al aan. Op één wedstrijd verdiende je

al veertig jaar en heb ik met Keukens Geens wel vijftienduizend

Donatella terug. Heb je met de paarden voor je eigen pensi-

keukens verkocht. Het zal in elke branche wel iets zijn. Bij ons in

oen gezorgd?

Putte staan de meeste etalages leeg. Schaalvergroting is de trend.

“Zoals ik al zei, aan de paarden hoef ik niets te verdienen. Ik hoef

Kleine winkeltjes kunnen niet concurreren met supermarkten. Het

geen geld over te houden als ik dood ben. Daar heb ik niets aan, bij

bedrijf stopzetten, doe ik ook niet. Daar heeft Di Rupo voor gezorgd

wijze van spreken natuurlijk. We houden zeker nog wel wat over! Ik

met het 25% belastingstarief. Tot vorig jaar kon je nog genieten van

bedoel dat ik nu geniet van wat ik graag doe. Er is al ellende genoeg.

de 15%-regel, waardoor er toen vele zelfstandigen zijn gestopt. Wil ik

Onlangs stond ik bij een andere zakenman. Die zei dat als je geen

stoppen, dan zal ik Keukens Geens moeten verkopen, al is dat nu

miljoen euro op je bankrekening hebt staan op je zeventigste, je toch

nog niet direct aan de orde. Toegegeven, ook handel in toppaarden

ongelukkig zou moeten zijn. Ik heb die man gevraagd wat je dan nog

kan bijzonder winstgevend zijn, maar dan heb ik het uitsluitend over

met al dat geld moet aanvangen op je zeventigste. Als ik zo oud ben,

een groepje van veertig à vijftig handelaars in ons land. De rest, die

wil ik enkel nog een pint drinken. Op die leeftijd zie ik mezelf niet

in gewone paarden handelen, heeft het moeilijker. Geld verdienen in

meer alle concoursen afschuimen. Onderschat ons leven niet. We

de paardensector is voor weinigen weggelegd. Daarom blijft het

komen vaak maandag thuis van een concours en donderdag vertrek-

voor mij een hobby.”

CAP november 2014

Instructie

TEKST: MAGALI VAN DER HEYDEN • FOTOGRAFIE: IVAN DELEUS

Horsemanship & Sport

Pat Parelli ‘pop-up’

Deel 7

CAP was bij een pop-up demo van de bekende Amerikaanse ‘horseman’ Pat Parelli samen met eventingamazone Lara de Liedekerke en de springruiters Olivier en Nicola Philippaerts, in het Sentower Park te Opglabbeek. Een mooie gelegenheid om horsemanship en sport te verenigen in dezelfde piste. Wij waren vooral heel benieuwd hoe mister Parelli de link zou leggen tussen beide ‘werelden’ en hoe zijn methode volgens hem - een meerwaarde kan betekenen in de sport.

CAP november 2014

Instructie

Er is een zichtbare evolutie in horsemanship en daar is ook deze demonstratie een bewijs van. Ik denk niet dat dit vijftien jaar geleden mogelijk zou geweest zijn. Volgens Pat startte hij drieëndertig jaar geleden een revolutie, nu gaat het om een evolutie. Iedereen heeft wel al eens gehoord van ‘Parelli’ en dit waarschijnlijk wereldwijd. Parelli: “Er zijn altijd al goede ruiters geweest, die goed kunnen omgaan met paarden. Dit is niets nieuw. We moeten op zoek gaan naar de gemakkelijkste weg voor het paard. De meeste mensen denken zoals mensen. Aangezien de mensen die zoals paarden denken in de minderheid zijn, worden deze vaak voor ‘een beetje raar’ of ‘wat gek’ aangezien. Je kunt het een beetje vergelijken met kunstenaars. Hun kunst is niet goed of fout, het is gewoon anders…” Parelli: “Mijn job is, de kunst van het omgaan met paarden, begrijpelijk te maken voor iedereen. Ik hoop zoveel mogelijk paardenmensen te inspireren en te informeren, zodat ze op een veilige, natuurlijke en aangename manier met hun paarden leren omgaan.” Het doel = stressreductie Er zijn volgens Pat twee soorten mensen: de ‘horselovers’ en de anderen. Als paardenliefhebber moeten we streven naar goede resultaten op elk vlak, op een zo natuurlijk mogelijke manier, waarbij het paard zo min mogelijk last krijgt van stress. Dit is het streefdoel. Maar is dit ook haalbaar in de sport? De fysieke en mentale inspanning, zeker op hoog niveau, mogen niet worden onderschat. De zoektocht naar een evenwicht tussen mentale en fysieke ontwikkeling is een onderwerp wat velen bezighoudt. Ook Pat Parelli heeft

werkt. Wanneer Lara, Olivier en Nicola in de piste komen, vraagt hij

“Dat meer en meer ‘horselovers’ zich gaan verdiepen in welzijn en gedrag van het paard is een mooi begin”

hen om hun paard achterwaarts en nadien zijwaarts te laten stappen zonder gebruik te maken van de teugels. Terwijl Pat’s paard de oefening gehoorzaam uitvoert, beginnen de andere drie paarden verward in het rond te stappen. Probeer dit thuis ook maar eens… Ik denk dat velen van ons net zo afhankelijk zijn van de teugels als deze drie ‘Parelli-proefpersonen’. We zijn ons niet voldoende bewust van onze zit- en beenhulpen en rekenen teveel op de teugels. Zonder teugels voelen zowel ruiter als paard zich wat verloren… Parelli: “Zoals je ziet gaan de paarden hier zelf beslissen over het tempo. De ruiters sturen en remmen met de teugels.” Het is natuurlijk heel handig als je een paard hebt dat heel voorwaarts is en zin heeft om te lopen. Maar de rem is hier minstens even belangrijk. Het is belangrijk dat je als ruiter op elk moment de controle hebt over de voeten van je paard, dat je kunt remmen, sturen en gas geven. Het verfijnen van de hulpen zorgt voor ‘lichtheid’, die zowel voor paard als ruiter een aangenaam gevoel met zich meebrengt. Pat wees ons

hiervoor ook niet ‘dé oplossing’. Naast fysieke training moet je

erop dat we vaak teveel met de rem erop rijden en de paarden niet

simpelweg ook rekening houden met mentale stabiliteit. Hierover is

genoeg aan het been zijn. Door de paarden met een soort handrem

nog maar heel weinig bekend en het wordt nog te vaak over het hoofd

erop te rijden, worden ze ongevoelig aan deze hulp en zien we soms

gezien. Net zoals topsporters mentaal gecoacht worden, moet je in de

dat paarden hierdoor de rem niet meer gaan respecteren en door de

paardensport ook rekening houden met de persoonlijkheid van je

hand gaan lopen. We verliezen dus de controle, het paard voelt zich

paard. Hoe krijgen we een paard mentaal ontspannen en tegelijkertijd

verward en gaat hierdoor nog meer vluchten. Zo ontstaat een

beschikbaar om het beste van zichzelf te geven in de ring? Een

vicieuze cirkel; terug naar de basis is hier de oplossing.

duidelijk antwoord kunnen we nog niet geven; het is nog maar een

De oefeningen die aan bod komen zijn uiteraard belangrijke bouw-

beginnende wetenschap. Zoals Pat zegt, is er toch een duidelijke

stenen voor een goede relatie met je paard. Controle staat eerst en

evolutie te merken. Het feit dat meer en meer ‘horselovers’ zich gaan

vooral voor veiligheid. Daarnaast komt er nog bij dat hoe beter je je

verdiepen in welzijn en gedrag van het paard is een mooi begin.

paard onder controle hebt, hoe meer vertrouwen je in elkaar hebt, hoe meer ontspanning en hoe beter het paard in staat is om te

“Raise your hands…”

presteren. Sport en horsemanship zijn dus duidelijk complementair.

In galop komt Pat de piste binnen en begroet iedereen, zoals altijd,

Het bewegen van de voor- en achterhand was een tweede test, waarbij

met ‘raise your hands if you love horses’. Heel Amerikaans, maar het

Lara en haar merrie Quella een voorsprong namen op de broers

CAP november 2014

Standaard uitgerust met: *Stuurbekrachtiging *4-wielaandrijving *Doordraaiende aftakas *L/H Gearing *2 hydrauliekpompen *2 dubbelwerkende hydrauliek ventielen Al vanaf â&#x201A;Ź 8.450,- * Kijk op de website voor een dealer bij u in de buurt!

*prijzen excl btw

Habraken 2323 L | 5507 TL Veldhoven | T +31 (0)40-25 58 416 | F +31 (0)40-25 58 419 | E info@knegttractors.nl I www.knegt-international.com CAP_Knegt_9mei.indd 1

08-05-14 17:06

goede relatie is tussen paard en ruiter. Ik denk dat dit sowieso een

ben ik ervan overtuigd dat deze oefeningen tot de basistraining zouden

richting is, waar elke ruiter naartoe zou moeten gaan. Als er respect is

moeten behoren. Pat: “Het is zoals een piramide, hoe breder de basis

tussen paard en ruiter, dan gaan heel veel dingen een stuk gemakkelij-

hoe hoger en stabieler je kunt bouwen. Is de basis niet breed genoeg,

ker. Op topniveau zouden we deze manier van denken in het achter-

dan mist het geheel stabiliteit en bestaat de kans dat alles omvalt.”

hoofd moeten houden. Horsemanship is een manier om te communice-

Instructie

Philippaerts. Het lijkt allemaal zo eenvoudig, maar dat is het niet. Wel

ren. Ik ben tevreden dat ik het geprobeerd heb. Ik weet niet goed hoe ik Lara, Olivier en Nicola

het nu verder moet aanpakken. Ik denk vooral dat het belangrijk is, dat

De topsporters waren heel enthousiast over hun deelname. Ze

ik voel dat mijn paard steeds beschikbaar is aan mijn hulpen, ook in

hadden al wel gehoord van ‘horsemanship’ en Parelli, maar wisten

nieuwe - misschien wat enge - situaties. Dat mijn paard stopt als ik het

niet goed wat ze konden verwachten. Olivier: “Ik ben toch blij dat ik

vraag en niet door de hand loopt. Dit is ook belangrijk bij het springen.”

meegedaan heb en heb er zeker iets van opgestoken. Het is echt wel iets waarin ik geloof. Op elk moment kunnen stoppen, vertrek-

Let’s work together

ken en draaien is heel belangrijk. Ook die zijwaartse oefeningen

Meer en meer ruiters staan open voor nieuwe invalshoeken, methodes en

zijn heel goed voor onze paarden. Elke ruiter heeft zowat zijn eigen

ideeën om hun training te optimaliseren. Fysieke en mentale training zijn

trainingssysteem ontwikkeld, maar het is belangrijk om open te

even belangrijk. Wanneer paard en ruiter goed op elkaar zijn afgesteld,

staan voor nieuwe dingen, zoals deze en ze proberen toe te passen.

elkaar begrijpen, vertrouwen en de hulpen gerespecteerd worden, kun je heel ver komen. Op topniveau kan dit het verschil gaan maken. Horsemanship is uiteraard geen discipline op zich. Het is een filosofie, waarbij je rekening houdt met de aard van je paard. Horsemanship en sport gaan

“Horsemanship is een filosofie, waarbij je rekening houdt met de aard van je paard” Het met lange teugel rijden wordt eigenlijk weinig of niet gedaan tijdens de training. En ik heb gemerkt dat dit toch wel belangrijk is voor de paarden. Het geven is even belangrijk als het nemen bij het paardrijden. En dit wordt soms wel wat vergeten denk ik.” Ook Lara was benieuwd wat deze demo zou brengen: “Ik vond het wel een leuk idee om rechtstreeks met die man te kunnen werken. Ik wilde vooral zien en zelf beoordelen wat ik van deze methode vind en niet enkel afgaan op wat anderen hierover vertellen. Er zijn veel mensen die zeggen dat ze ‘aan Parelli doen’, maar hier gaat het op een heel ander niveau. Ik denk dat de filosofie van ‘horsemanship’ ervoor zorgt dat er een

heel goed samen, maar er is nog een lange weg te gaan.

De visie van Magali Van der Heyden

“Horse-Man-Ship betekent voor mij het zo goed mogelijk Magali met Pat Parelli en omgaan met paarden, de broers Philippaerts. het werken met feeling en een juiste timing. 'Partnership' tussen paard en mens staat centraal. Het is een onmisbare schakel bij het paardrijden en dus ook in de ‘sport’, op elk niveau en in elke discipline. Sportpaarden worden vaak omringd door een heel team van specialisten: dierenarts, osteopaat, hoefsmid, trainer, voedingsdeskundige,… Maar ook het mentale aspect mag niet vergeten worden”, zo stelt Magali Van der Heyden, gediplomeerd instructeur van Haras de la Cense en Trainer B. Zij werkt zowel bij particulieren als professionele ruiters; komt bij paardenliefhebbers aan huis, geeft lessen en stages, helpt bij de training van (jonge) paarden en gaat hierbij op zoek naar het juiste evenwicht tussen horsemanship en sport. “Sommige paarden hebben wel de fysieke capaciteiten om hogerop te geraken, maar als ze angstig zijn, ongehoorzaam of last hebben van stress dan lukt het niet… Het is op dit vlak dat ik graag mijn steentje wil bijdragen. Als we onze kennis samenbrengen kan dit het paard en de prestaties enkel ten goede komen.” De komende maanden besteedt Magali daarom in CAP aandacht hoe zij in diverse praktijkgevallen te werk gaat om sport & horsemanship elkaar goed te laten aanvullen. Meer weten? Zie ook: www.magalivanderheyden.be

CAP november 2014

Repor tage

TEKST: BJÖRN VAN BUNDER • FOTOGRAFIE: JOLANDA SENNE

Watertraining = de basis op stoeterij Hidalgo

De familie Florussen uit het Oost-Vlaamse Maldegem stond enkele jaren geleden voor een belangrijk keerpunt in hun leven ofwel een nieuwe uitdaging aangaan ofwel opnieuw investeren in hun bestaand bedrijf. Aangezien ‘paarden’ hun passie was, kozen zij ervoor om van hun hobby hun beroep te maken. Peter Florussen en zijn vrouw Veronique brainstormden samen met hun zoon Pieter en dochter Vibe over hoe ze de toekomst in de paardensector zouden invullen. Welgeteld twee weken heeft het geduurd vooraleer de familie een eerste ontwerp van Stoeterij Hidalgo liet uittekenen. Minder dan twee jaar later gingen op 1 januari 2014 de deuren van de luxe pensionstal en het aquatrainings- en revalidatiecentrum open.

Repor tage

Stoeterij Hidalgo Stoeterij en trainingsstal Hidalgo is gelegen in het landelijke Adegem op een steenworp afstand van Gent en Brugge, dichtbij de N9, op 15km van het mondaine Knokke. Adegem is de groene long van Groot-Maldegem. Je vindt er zowel weiden, als bosrijke gebieden in de nabije omgeving. Er zijn tal van mooie dreven waar paard en ruiter optimaal kunnen genieten midden in de natuur. Hidalgo beschikt over: • Stalling voor eigenaarspaarden, stalling voor revaliderende paarden met een vooropgesteld trainingsschema • Indoor rijbaan van 20x52m met een Crown Edition fiberbodem • Stalaccommodatie voorzien van een volautomatisch voederen vliegenbestrijdingssysteem • Outdoor rijbaan van 20x40m • Stapmolen, wasplaats en droogbox • Outdoor longeerpiste • Uitgebreide weidegang • Pensionstalling kost 355 euro per maand, inclusief btw De verdere dienstverlening bestaat uit: • Opfok • Pasklare vakantie-opvang voor je paard • Losse zwembeurten kosten 45,- euro, losse beurten aquatraining 35,- euro, maar met een beurtenkaart betaal je minder

Repor tage

’t Is herfst en de meeste paarden lopen nog buiten in de daarvoor

faciliteiten om intensiever te gaan fokken, want ook voor de klanten

voorziene paddocks en weiden. Wanneer we de gebouwen

hebben we opfokstallen en dertien hectare weiland ter beschikking.

betreden valt de rust op. De paarden baden buiten in de zon.

Ik ben nu vier jaar bezig met fokken. Ik heb me verdiept in de

Binnen kun je weinig doen in dit nazomerweertje, alhoewel…De

springpaarden en geleidelijk aan wil ik de stallen meer vullen met

uitbaters zitten hier nooit stil. “We laten geen mestbal in de stallen

eigen paarden. Forceren kun je dat echter niet. Ik heb wel de

liggen. De boxen die in de zomer leeg staan, zijn perfect gerei-

moeder van de Holsteinse dekhengst Connor op de kop kunnen

nigd en ontsmet. Alles is hier nieuw, maar het wordt ook perfect

tikken. Enkel het beste is goed genoeg. Ook in de fokkerij is dat ons

onderhouden”, aldus Pieter.

motto. Stallen vullen is niet moeilijk, maar goede paarden fokken,

Deze zaak is - in tegenstelling tot de praktijk bij de meeste

dat is de kunst. Daarom heb ik intussen al een aantal minder

maneges - gesteld op rust, orde en netheid. Aan de voordeur

succesvolle merries verkocht. Met de beste gaan we door, want het

hangt een sigarettenpeukenasbak; binnen roken is vanzelfspre-

liefste wat ik doe is mijn veulens verkopen op de veiling. Zelf ben ik

kend helemaal verboden. Van insecten heb je hier geen last. De stallen worden dagelijks uitgemest en een milieuvriendelijk antivliegensysteem in het hele gebouw werkt onverwacht goed. Dit is een deftige stal, met smaak afgewerkt en zo’n infrastructuur verdient respect. Een eerste bezoek aan Hidalgo gebeurt dan ook steeds op afspraak. De familie Florussen focust zich op een cliënteel dat zich thuis voelt op stal en wil stoorzenders vermijden. Aangezien het complex luxueus en smaakvol is afgewerkt, komen hier vooral ruiters, die wat te besteden hebben. Peter

“Stallen vullen is niet moeilijk, maar goede paarden fokken, dat is een kunst”

Florussen, mede-oprichter en vader van de uitbaters Pieter en Vibe Florussen: “Aangezien dit nieuwe complex serieus wat geld heeft gekost, is de stalhuur in verhouding met andere stallen duurder. Dat vinden we eerder een voordeel dan een nadeel, want op die manier maken we een eerste selectie in ons publiek. We willen niet

namelijk geen ruiter. Ik amuseer me wel met jonge paarden. Vorig

dat alle stallen vol staan. We hebben altijd nog plaats voor nieuwe

jaar maakte ik voor een klant een veilingtopper klaar. Het veulen

ruiters. We ontvangen amateurs en professionelen, maar enkel

was een hengst van Diamant de Semilly x Contender uit de moeder-

degenen die het echt goed voor hebben met hun paarden. Dat is

stam van Chin Chin. Intussen staat ook de Zangersheide goedge-

ook de filosofie achter Hidalgo: het paard staat hier centraal en

keurde hengst Mr. Quality Z hier in training.”

krijgt alle comfort. De klanten komen om paard te rijden, om te

Dromen staan hier centraal. Vandaar ook de naam Hidalgo,

trainen of voor het herstel van hun revaliderend paard. Wij

afkomstig van de gelijknamige film waarin het mustangpaard

hebben bewust gekozen voor ‘een bar die geen bar is’. De ruiters

Hidalgo een fel gecontesteerde race kan winnen. Dromen nastre-

en klanten kunnen na hun training tot rust komen in de ontspan-

ven, dat is the spirit: hier en in de film Hidalgo. En er is nog een

ningsruimte met automaten en gratis wifi.”

overeenkomst. Zo ook over de firmanaam, Hidalgo, afkomstig van de gelijknamige film waarin het mustangpaard Hidalgo een fel

Paardenfokkerij

gecontesteerde race door de woestijn kan winnen. Uithouding dat

Dit is de eerste kennismaking met de familie Florussen: harde

is ‘the spirit’ op Hidalgo net zoals in de film.

werkers en dieren lievende ‘paardenmensen’. Tot twee jaar geleden hadden ze enkel ervaring met Welsh Cobs. Nu staan ze met tientallen springen dressuurpaarden in training, en ook in de springpaardenfokkerij hebben ze een doel voor ogen. Vibe Florussen: “Mijn broer wil in zijn leven een paard fokken dat de Olympische Spelen springt.” Pieter: “Wie wil dat niet! Het klopt wel dat ik me in de fokkerij wil manifesteren, maar ik ben realistisch genoeg om te beseffen dat dit niet van een leien dakje zal lopen. Ik leer veel van mijn collega’s en ik heb respect voor de grote paardenfokkers die Vlaanderen rijk is. We hebben alle

CAP november 2014

Voor elk paard wordt een trainingsschema opgemaakt. Niets wordt aan het toeval overgelaten. Een dierenarts zorgt voor de medische begeleiding, de opvolging en de check ups van de revaliderende paarden.

Repor tage Pieter en Vibe begeleiden een paard het water in.

robot zuigt over de vloerbodem en in de kelder staan twee grote Aquatraining

zandfilters. Het vuil water wordt maximaal gefilterd, nadat er een

Bij Hidalgo is watertraining de basis. De stoeterij beschikt daarvoor

paard in heeft gezwommen.

over twee gescheiden entiteiten in hetzelfde gebouw. Enerzijds is er

Je kunt het zien als een spa... Na het afspoelen van de paarden in de

de revalidatiezone met paardenzwembad en aquatrainer die zorgen

wasbox, kan er gebruik worden gemaakt van een zeldzame, volledig

voor de optimale conditietraining, ontspanning en revalidatie. En

dichte droogruimte. Deze blaast warme lucht tot 55 graden, wat als

anderzijds is er de pension- en trainingsstal met de opfokstallen, de

voordeel heeft dat het lichaam meteen volledig opdroogt. En dus niet

binnen- en buitenpiste, de zadelkamer, de wasboxen met een aparte

alleen de rug, zoals het bij de klassieke solaria het geval is. De

drooginstallatie. Met de uitbouw van de fokkerij in gedachten, wil

paarden zijn ook veel sneller droog. In het aquatrainingsgedeelte zijn

Pieter zich in de toekomst ook focussen op inseminatie en spermaver-

stallen voorzien voor paarden die hier komen revalideren of in

deling. Er is een labo aanwezig en een dekstal met voelbox en dekbok.

training komen, maar ook veel paarden die hier niet gestald zijn,

Tijdens de rondleiding wordt duidelijk dat een paardenzwembad

komen hiernaar toe om in het bad te trainen. Voor paarden die

meer inhoudt dan een put met water. Om een volwaardige hydro- en

moeten revalideren zijn zes rubberen boxen voorzien. De klant kant

fysiotherapie te kunnen aanbieden werkt Hidalgo samen met het

als strooisel kiezen tussen stro, diverse soorten schavelingen en

orthopedisch centrum voor paarden Equisound. Dierenarts Michel

vlas. De gangpaden hebben een speciale, hard gebakken antislip-

Hoegaerts en zijn team zorgen voor de medische begeleiding, de

vloer. Zoals gezegd, de gezondheid van het paard staat hier centraal.

opvolging en de check ups van de revaliderende paarden. Voor elk paard in de revalidatie wordt een trainingsschema opgemaakt. Digitaal wordt bijgehouden hoeveel lengtes het paard zwemt, aan welke hartslag. Al naargelang de conditie van het paard wordt het trainingsschema aangepast. De aquatrainer (loopband in het water) en het paardenzwembad met een standaard temperatuur van 18° (welke kan verhoogd worden) is geschikt voor revalidatie en voor conditietraining. De accommodatie is zowel toegankelijk voor professionelen, semi-professionelen als recreatieve ruiters en paardenliefhebbers. Afhankelijk van het trainingsschema stapt het paard in water tot op kogelhoogte, kniehoogte of schouderhoogte. Hidalgo hecht veel belang aan hygiëne en de filterzuivering van het

Waterwandeling voor de hond Recent staat de aqua accommodatie ook open voor honden. Hidalgo kreeg meer en meer vraag om honden te laten zwemmen. Vibe vond dit een schitterend idee. Vibe: “Voorlopig houden we het enkel bij de conditietraining van de hond en zijn /haar ontspanning. Het is een plezier om te zien hoe een hond van een zwembeurt geniet.” Je hoeft dus voortaan niet meer naar de zee om je hond te laten zwemmen, hij kan ook gewoon de stapband op voor een wandeling door het water.

water. Continu wordt het water op diverse manieren gereinigd. Een

CAP november 2014

Repor tage

Handige snufjes

ook zijn vruchten zal afwerpen in het verbruik van stro. Ook dat speelt

Lopen we door de opfok- en pensionstallen, dan kom je eerst bij de

een rol, want als je pakweg tachtig paarden moet onderhouden,

netjes verzorgde zadelruimte, waarin iedere klant van de firma een

worden enkele centen al gauw vele euro’s.”

zadelkist krijgt toegewezen. De volgende poort leidt naar de

Een paardenbedrijf rendabel maken, is niet eenvoudig. Daarom heeft

binnenpiste, een lange bak met een Crown Edition fiberbodem,

familie Florussen gekozen om zich te focussen op een nichemarkt. Ze

ideaal voor jumping, dressuur en mennen. De beregening gebeurt

onderscheiden zich in comfort en beschikken over unieke trainings-

automatisch, met een railsysteem in de nok van de hal. Aan de

faciliteiten. In Vlaanderen zijn er maar vier gelijkaardige aquacentra

andere kant van de gang zijn grote opfokstallen voorzien. Leeg in de

voor paarden. In Nederland is de trend al sterker ingeburgerd.

zomer, maar volop in gebruik vanaf het najaar. De merries en jonge

Engeland is koploper op het vlak van watertraining. In Frankrijk

paarden worden altijd vanuit de gang gevoerd, maar eten wel uit een

worden de renpaarden bijna uitsluitend in het water getraind. Het

voederbak. Pieter: “Als ze van de grond eten, zetten ze altijd een

betekent wel dat er nog een groeimarge bestaat in deze sector.

voet naar voren en één naar achteren, wat bokhoeven kan opleveren. Bij ons staan de voeten altijd mooi gelijk bij het eten. Ik heb deze voederbakken voor loopstallen nog nergens anders gezien. We

“Als je zo’n tachtig paarden moet onderhouden, worden enkele centen al gauw vele euro’s”

hebben ons laten inspireren door onze eigen ervaringen.” Die ervaring leerde hen ook dat paarden in de gewone boxen soms stress krijgen als ze horen dat het etenstijd is. Ze zien de voerkar rijden en beginnen automatisch te tollen, slaan en kappen. Het stimuleert ook stalgebreken. “Daarom hebben we een automatisch voedersysteem laten installeren. De korrel wordt door een buizensysteem gestuurd en je kunt voor iedere stal afzonderlijk programmeren hoe veel het paard mag eten. De maaltijd wordt in iedere eetbak tegelijkertijd gelost. Alle paarden starten dus gelijk met eten en tijdens hun maaltijd wordt de volgende portie al klaargemaakt. Het duurt drie minuten voordat dit proces is beëindigd. Doe je dat net voor het voederen, dan worden de paarden al nerveus als ze de korrels door de buizen horen gaan. Wij zijn voorstander van conditionering en hopen dat dergelijk systeem

Je zou het een spa kunnen noemen, waarin het paard centraal staat.

CAP november 2014

Van idee naar ideale stal In 2012 ontsproot ten huize Florussen het idee om na een hectisch leven in de vleesgroothandel een eigen stoeterij uit de grond te stampen. Ze hadden tot dan enkel ervaring met Welsh pony’s en koetsentochten, maar ze waren ook vastberaden. Vader Peter Florussen: “Ik ben een man niet graag bij de pakken neer blijft zitten. Zo ben ik en zo heb ik heel mijn leven gehandeld. Als je iets nodig hebt, moet je dat kopen. Twijfel je te lang, dan heeft iemand anders het misschien al voor jou gekocht. Noem me maar een strever. Ik wil altijd de eerste en de beste zijn.” Zijn kinderen hebben alvast die eigenschap van hun vader geërfd. Pieter is een harde werker en Vibe is het inspiratiebrein. Samen dachten ze een plan uit. Met de boekhouder werkten ze een financieel plan uit en met die informatiegingen ze naar de architect. De eerste bleek te traag. Via via kwam familie Florussen terecht bij adviesbureau DLV uit Wetteren. “Zij hebben ons met zowat alle voorbereidingen kunnen helpen. Dankzij hen kwam ons project in een stroomversnelling. Hun takenpakket varieerde van plannen tekenen tot bouwen milieuvergunningen aanvragen.” Vanzelf ging het echter ook niet. Ten opzichte van paardenhouders is de provincie eerder argwanend, maar na zes maanden kreeg Hidalgo de permissie om te bouwen. Pieter: “We kregen onmiddellijk de vergunning voor de stallen, maar de binnenpiste mochten we aanvankelijk niet zetten. Daarvoor ben ik zelf naar Gent gereden om mijn plannen op tafel te leggen. Daarna zijn we begonnen met het aanspreken van aannemers. Het ging tussen zes bedrijven en we hebben de keuze gemaakt op basis van een meetstaat. Drie bedrijven vielen al meteen af, aangezien ze wisten dat ze dit project niet aankonden. Van de drie overige is Morti uiteindelijk onze eerste keuze geworden. In januari 2013 zijn de werkzaamheden gestart. . Onder het gangpad werd een regenwateropvang van 300.000 liter aangelegd, die wordt onder meer wordt gebruikt voor het zwembad. Morti heeft de bouw volledig gezet: tot het plamuurwerk verzorgden zij alles. Enkel zaken als elektriciteit, verwarming en sanitaire voorzieningen hebben we aan een andere firma moeten uitbesteden. De voorpanelen van de stallen komen van bij Paho en de piste is een project van Crown Steps. Exact een jaar later was alles afgerond. De waterleiding voor de drinkbakken in de stallen zijn voorzien van een continu circulatiesysteem om bacteriën in stilstaand water te vermijden. Tenslotte hebben we om het energieverbruik te minimaliseren gekozen voor zonnepanelen en een zonneboiler.”

PIRANACONCEPTS.COM

5 PRIJS € 5,9 MER 122 • 014 • NUM OKTOBER 2

Extra dik nummer

Ontdek de nieuwe najaars- en wintermode!

Luchtzuigen

Stress voor paard en eigenaar?

Cesar Millan

“No touch, no talk, no eye-contact”

Horseman Michel Robert

Afgiftekantoor

Antwerpen X –

› INDUSTRIEBOUW ‹ › WONING- & APPARTEMENTSBOUW ‹ › AGROPROJECTEN ‹ › PREFAB BETON ‹ › METAALCONSTRUCTIES ‹ › ALUMINIUM EN HOUTSCHRIJNWERK ‹

P509569

kan Selectief fokken

nderen zomereczeem vermi

En verder:

Hoge Veluwe Ontspannen op De

• Chris overleefde

de Mongol Derby

• Hoe verwerk je

het verlies van je

paard • Afspraak:

zet het op papier!

Adverteren in de volgende CAP editie december? Dat kan tot 06 november bij Luc Van Isterdael Tel +32(0)474 48 41 27

MORTI nv Industriepark Drongen 1 Booiebos 21 B-9031 Drongen (Gent)

T +32 (0)9 282 48 77 F +32 (0)9 282 45 09 mail@morti.be www.morti.be

› CONSTRUCTION DE BÂTIMENTS INDUSTRIELS ‹ › CONSTRUCTION D’HABITATIONS ET D’APPARTEMENTS ‹ › PROJETS AGRAIRES ‹ › BÉTON PRÉFABRIQUÉ ‹ › CONSTRUCTIONS MÉTALLIQUES ‹ › MENUISERIE BOIS ET ALUMINIUM ‹

P ra k t i j k

TEKST EN FOTO’S: JULIE LANDRIEU

Hoefsmid Philip Vandenbroeck

Hoefbalans heeft hoogste prioriteit Ze vormen een klein oppervlakte, maar dragen het grootste volume. Hoe werkt de paardenhoef en waarom is het zo belangrijk er goed voor te zorgen? We vinden de jonge hoefsmid Philip Vandenbroeck in Duitstalig België, met een druilerige zon op de achtergrond. Hij overloopt de lijst met sportpaarden die vandaag hun voeten in zijn handen moeten leggen. Er heerst een drukte van jewelste, want de klanten staan op het punt te vertrekken naar de Wereldruiterspelen in Normandië. Alles moet tot in de puntjes geregeld zijn.

P ra k t i j k

Tussen de idyllische glooiingen van Amblève fluiten de vogels vanop enkele takken, terwijl enkele jonge paarden nieuwsgierig toekijken naar hun soortgenoten in de gang. De oven gloeit, de hoefsmid begint met zijn werk. “Een goed begrip van het belang van een gezonde hoef, ligt aan de basis van een gezond paard”, vindt Vandenbroeck. Hoeven dienen mooi in balans te zijn en het is aan de hoefsmid om ervoor te zorgen dat de verschillende krachten die op de hoef inwerken op een optimale manier worden opgevangen.

Goed om te weten

Hoe werkt het hoefmechanisme?

FOTO: DORIEN VAN DIJK

De hoef van een paard kun je vergelijken met een mens die zijn voeten in Oer-Hollandse klompen draagt. De hoefwand is de klomp en het hoefbeen de voet. Het hoefbeen rust niet op de zool, maar ‘hangt’ via de witte-lijn-verbinding aan de hoefwand. De vorm van de hoef komt overeen met de vorm van het hoefbeen. Om het hoefbeen zit een laag die we de hoeflederhuid noemen (corium). De hoeflederhuid is zeer rijk van bloed voorzien. De lamellen verbinden de wand en de hoef. Bij elke stap wordt er druk uitgeoefend op de voet en zet de hoef uit. Bij het afwikkelen en opheffen van de voet krimpt de hoef weer in. Het hoefmechanisme is dus het openen en sluiten van de hoef in de hoefschoen. Ter hoogte van de hielen kun je dit heel goed zien op de hoefijzers. Als het paard een stap zet, absorberen alle pezen en gewrichten een schok. “Als we een hoefijzer plaatsen, belemmeren we het hoefmechanisme eigenlijk lichtjes”, geeft Vandenbroeck toe.

1. Licht Engels voorijzer: voor pony’s en quarters met kleine voeten 2. Licht Engels achterijzer: voor pony’s en quarters met kleine voeten 3. Engels voorijzer met vijsgaten: voor springen, dressuur, eventing, normale sporten 4. Sliding achterijzer/plate: voor een quarter die slidings maakt

CAP november 2014

P ra k t i j k

Idealiter komt de hoefsmid om de zes à zeven weken langs Elke sportdiscipline heeft ondertussen zijn eigen ijzers.

Hoefbalans Net zoals mensen niet 100% recht gevormd zijn, zijn paarden dat ook niet. Bij elke beenafwijking is er een gangafwijking, waardoor de hoef niet altijd even recht op de grond terechtkomt. Het is de taak van de hoefsmid om de paarden zo evenredig mogelijk te belasten door de hoefbalans gelijk te krijgen. Daarom worden bijna alle sportpaarden beslagen. Een scheve voet bijvoorbeeld zal een garnituur krijgen, het geeft steun aan de zijde en het paard zal dan beter gaan lopen. “Met hoefijzers kunnen we paarden dus echt helpen”, stelt de smid, die met zijn beslag het doel heeft om de sportprestaties te verbeteren en overmatige slijtage te voorkomen. Hij stelt: “Elk paard staat in principe scheef; elke beenafwijking zorgt voor slijtage op andere plaatsen. Wat een hoefijzer ook doet, is alle krachten die in de hoef vervat zitten, naar buiten brengen en optimaliseren. Meer grip, meer balans, meer ondersteuning.” Per discipline worden er verschillende ijzers. Lichte aluminium ijzers voor bijvoorbeeld renpaarden, ijzeren voor springpaarden. Vandenbroeck: “Ideaal gezien moet het beslag iedere zes à zeven weken worden gewisseld.” Een hoef groeit maandelijks ongeveer één centimeter. Een ijzer belemmert het natuurlijk slijtageproces van de hoef. Zonder verzorging liggen ijzers na enkele maanden dus meer naar voren. Dat verschil in draagvlak vergroot de krachten op de kogel en de hoef en dit kan tot problemen leiden. Dat is de voornaamste reden om de hoefsmid zo frequent langs te laten komen. Wacht je drie maanden, zal je paard zeker een maand zijn pezen en gewrichten heel zwaar belasten, omdat de krachten die worden uitgeoefend op de hoef dan veel groter zijn. Door de voeten kort te houden, vermijd je onnodige blessures. Wanneer een hoef uit balans wordt gekapt of een ijzer wordt scheef onder de hoef gezet, dan kan de voet verkeerd ‘inzinken’. Vandenbroeck: “Met inzinken bedoelen we het wegzakken in de ondergrond.

Zie je dat je paard als het ware ‘op eieren’ loopt en korte passen neemt? Neem dan contact op met de hoefsmid; hij kan een hoeftester plaatsen en zo ontdekken waar de gevoelige plekken zich bevinden.

Philip Vandenbroeck is een jonge hoefsmid, die al een decennium professioneel actief is en nog veel langer tussen de paarden vertoeft. Als twaalfjarige leerde hij paardrijden en bij het helpen bekappen van kweekmerries, besefte hij dat hoefsmid zijn roeping was. Hij heeft van zijn hobby zijn beroep kunnen maken. Begonnen als hulpje met nagels aangeven tot hij na zijn afstuderen zelf aan de slag kon als volwaardig hoefsmid. Hij kreeg de kans het cliënteel over te nemen van een westernhoefsmid, maar besefte dat hij in België niet veel te weten zou kunnen komen over deze discipline en de manier waarop hij dit soort paarden het best zou kunnen helpen. Als prille twintiger trekt hij daarom naar de Verenigde Staten om kennis op te doen bij de bron. Daar leert hij ook veel bij over hoefafwijkingen. Op röntgenbeelden wordt het effect duidelijk van een ijzer op de binnenwerking van een hoef en welke grote verschillen het juiste ijzer kan maken. Hij beseft dat hoefbalans de hoogste prioriteit heeft en dat elk paard andere noden heeft. Inmiddels is hij een veelgevraagd smid en beslaat hij paarden over ongeveer heel West-Europa. Hij benadert elk paard als een individu en bestudeert de noden. Het is uit idealisme zegt hij, dat hij dit werk nog altijd graag doet; om paarden gezond te houden en ze naar hun topniveau te tillen, zodat ze kunnen presteren op wedstrijden.

CAP november 2014

P ra k t i j k

Eén zijde van de hoef kun je groter maken met een ijzer, zoals dat ook met een garnituur gebeurt. Echter, loopt het paard op een zachte ondergrond, krijg je een verkeerd inzinkingspatroon. De grote zijde

Top 5

blijft op het zand en de kleine zijde zakt dieper in het zand, waar-

Hoefafwijkingen

door er veel draaiing en frictie op de gewrichten komt. Dat kan

• • • • •

leiden tot kreupelheid. Nu kan een paard kreupel zijn door verschillende factoren, maar als het probleem zich in het onderbeen bevindt, kan een therapeutisch ijzer helpen. Een goede, gelijke drukverdeling belast de gewrichten zo min mogelijk. Elk paard heeft bij het lopen

Bokvoet Scheve voet Platvoet Bevangenheid Schimmels

een eigen afwikkelpatroon, steunpatroon en landingspatroon. Daarom heeft ook elke afwijking zijn eigen inherente plaatsen van

Het paard heeft een te steile beenstand als resultaat van een bokvoet, ontstaan door een foutieve hoefbelasting, door een te korte diepe buig- en steunpees of door een afwijkende gewrichtsfunctie in de ondervoet.

slijtage. Een hoefsmid kan altijd corrigeren, want de voeten groeien verder. Een ijzer kan de afwijking niet verhelpen, maar wel helpen om slijtage te beperken. En als er bij sommige paarden al sprake is van slijtage, kunnen we de balans veranderen door aangepast beslag. De nieuwe balans zal de voet anders laten werken en de pijnlijke delen gaan ontlasten.” Om een goede hoefsmid te zijn, heb je volgens Vandenbroeck meer talenten nodig, dan enkel goed zijn in je vak. Het is niet voldoende om een ijzer onder een hoef te kunnen nagelen. Je moet goed met paarden kunnen omgaan, maar ook met mensen. En afspraken kunnen nakomen… Er zijn veel hoefsmeden die het ‘erbij doen’, maar dat ligt volgens Vandenbroeck aan het zware werk. Voltijds werken is zeker mogelijk, maar lichamelijk is het erg zwaar, door het aantal uren dat je krom staat. Als je de taal van de paarden goed begrijpt,

Goed om te weten De wetenschap dat een ijzer het hoefmechanisme belemmert, is al enkele jaren voor een groeiend aantal paardenhouders een reden om het hoefijzer af te zweren. Als alternatief wint het natuurlijk bekappen aan populariteit. Bij zo’n bekapping worden de zool en de straal met rust gelaten voor een zelfregulerende hoef. Enkel de steunsels en de hoefwand worden bijgewerkt. De filosofie is om de natuurlijke slijtage van een hoef in het wild na te bootsen. Om dat te bewerkstelligen, moeten de voeten van je paard wekelijks of vaker verzorgd worden.

verlicht dat je werk enorm. Het wordt dan een aangename samenwerking, waardoor je energie terugkrijgt en het ook langer kunt volhouden. Maar dat is niet het enige. Ook andere factoren beïnvloeden de werkomstandigheden; je bent namelijk nog altijd met levende wezens bezig. Los van de seizoenen, is een aangename werkplaats geen overbodige luxe. Een droge plek met een vlakke ondergrond, voldoende licht en een proper paard schelen al snel de helft van het werk. “In de winter is het bovendien koud, dan dragen we tegelmatig handschoenen en in de zomer zijn er vliegen. Maar in feite is in elk seizoen ons beroep fascinerend”, grinnikt de hoefsmid, die niet aarzelt om te komen helpen als mensen hem in het weekend bellen met een noodgeval.

CAP november 2014

De aluminium ijzers (van links naar rechts) 5. Onion shoe met verbrede uiteinden, waardoor de hielen minder diep in het zand komen; de diepe buigerletsels ontlasten de hielen. 6. Bar shoe full rolling: kan afwikkelen langs alle zijden. De achterste hoef krijgt meer steun, de afgeronde hiel zal minder zinken in het zand (voor op een harde zandgrond). 7. Aluminium ijzer voor een renpaard. 8. Bar shoe plat: om af te wikkelen, meer grip in losse ondergrond. Dit is een traditioneel ijzer dat steun geeft aan de straal.

P ra k t i j k

Top 3

ten bij hoefbeslag …meest voorkomende fou deeld is verkee rd ver 1. De druk ove r de hoe ven especteerd 2. De hoefba lan s is niet ger 3. Het ijze r is te klein

Help je hoefsmid Een hoefsmid kan zijn beste werk uitvoeren in de beste omstandigheden. Enkele ingrediënten om goed te kunnen werken zijn: • een vlakke ondergrond • voldoende licht • een droge werkplaats

Hoefsmidjargon Garnituur: stukje steun bij een hoef Vet/mager gestampt: gaten naar binnen/buitenrand aangebracht Verdeling/balans: De twee uiteinden liggen op gelijke afstand Kalkoen: vijzen in de gaatjes van de straal bij een springpaard Apex: Diepste punt aan de punt van de straal waar hoef samenkomt; daaraan zie je ook hoe groot de voet is.

Wanneer bel je met de hoefsmid? Als je een scheurtje in de hoef ontdekt? Wanneer is dit ernstig?

Oppervlakkige scheurtjes kunnen geen kwaad, een hoefscheur al iets meer. Een verticale scheur aan de kroonrand is het ergste of als er bloed uit de scheur komt. Als de hoeven beginnen te brokkelen?

Als er brokkels zijn, is het teken dat de hoeven waarschijnlijk te lang zijn en moet je je paard laten bekappen. Als een ijzer loszit (of kun je dat elf vast tikken)?

Als je het juiste materiaal voor handen hebt, kun je dat zelf doen. Het is zoals weten of je een wiel van je auto kunt vervangen of niet.. Als mijn paard een ijzer mist of kan hij daarmee doorlopen?

Als de hoef verder kan afslijten, zal ze altijd korter zijn dan de andere drie hoeven. Geen goed idee dus, zeker niet op asfalt.

Als er verkleuringen te zien zijn in de straal?

“Dit is van geval tot geval anders en moeilijk om een uitspraak over te doen. Als er bloed te zien is, moet je sowieso je hoefsmid bellen.”

a b c d

Gouden regel: bij twijfel altijd naar de hoefsmid bellen!

1. Hoefbal 2. Steunsel 3. Zool 4. Hoornwand of draagrand 5. Teen 6. Witte lijn

7. Straal a. Centrale groeve b. Rug c. Laterale groeve d. Apex

CAP november 2014

rue Gare de Momalle 15 4347 FEXHE-LE-HAUT-CLOCHER T.: 04/250.54.04 F.: 04/250.54.32 www.louwet.be - info@louwet.be MANEGEBOUW

A new name in the equestrian world, Cofibres® for the best quality competition and arena surface Ceo : Versmissen Conny Sales : Kenis Michiel 0032 494 89 06 87

Cojarec bvba Oudenaardestraat 84 8570 Vichte BE 0849 816 208 0032 498 54 17 54

h c to rd a a p w u t n u g U ! ook het allerbeste? Aanleg & renovatie Manegebodems (ook ‘eb en vloed’) Zorgdrager Manegebodems T +31 (0) 653 48 26 50 • E info@zorgdrager.nl

www.zorgdragermanegebodems.nl

Bossenaarstraat 20 - 9680 Maarkedal (Etikhove) 0477 28 90 39 - info@bossenaere.be - www.bossenaere.be

Column

Frank Kemperman

“We horen het woord ‘innovatie’ te weinig” “Glenn Maes vroeg mijn visie over de hedendaagse paardensport en die

De toekomst van de dressuur is belangrijk. Hoe kunnen we de sport

geef ik graag aan de CAP-lezers. Glenn schreef in zijn column over het

attractiever maken, met korte aantrekkelijke proeven…Want als we

CHIO Aachen en de fantastische overwinning van het Belgische,

eerlijk zijn: niemand kan en wil een Grand Prix met 100 paarden x9

jeugdige springteam. Dat zijn inderdaad mooie momenten, want als

minuten zien, zoals tijdens de WEG 2014. We moeten de mensen

zogenoemde ‘Nederbelg’, werkend in Duitsland, heb ik uiteraard veel

uitleggen wat er gebeurt in de ring, een leek begrijpt niets van die

sympathie voor dat jonge team uit het land, waar ik al meer als 35 jaar

dansende paarden. Laat de punten van de jury zien, geef commen-

gelukkig woon. De paardensport is mijn leven en mijn passie. Mijn

taar bij de proeven, zorg voor goede achtergrondmuziek enz. enz.

hoofdjob is het CHIO Aachen, maar ik ben ook nauw betrokken bij de

En dan bijvoorbeeld de kleding, die lijkt in onze sport niet echt op

organisatie van ´s-Hertogenbosch en Maastricht. Verder ben ik de

sportkleding. Tijdens de cross-country zien onze ruiters er

laatste jaren - volgens mijn echtgenote teveel - betrokken bij de FEI.

sportief uit, maar verder ziet het niet zo sportief uit. Ik dacht dat

Eerst als lid van het Jumping Committee en na de Olympische Spelen

de jeugd wel blij zou zijn als ze niet met zo´n oudbollige slipjas

van Hong Kong plots overgehaald naar de Dressuur. Eigenlijk ben ik er

en komisch hoedje zouden moeten dressuren. Maar nee, daarin

zelf schuldig aan, want ik had juist daarvoor tijdens het Global Dressa-

heb ik me vergist. De jeugd oefent jaren om eindelijk in de ring te

ge Forum geroepen dat dressuur saai was en dringend aan vernieuwing

verschijnen met die museumkleding. Hoe gaat dit zich ontwikke-

toe was. Nu mag ik proberen de internationale dressuurcommissie voor

len in de toekomst?

te zitten en er zelf voor zorgen dat ‘dressage’ geen ‘stressage’ wordt. De cross moet veiliger ‘Welfare of the horse’. Deze uitdrukking wordt veel gebruikt de

Mijn grote passie is echter het organiseren van evenementen. Daarbij

laatste tijd. Als paardenfamilie moeten we ons ervan bewust zijn,

heb ik natuurlijk het geluk dat ik al 21 jaar betrokken ben bij het

dat er ook veel mensen op deze aardbol leven die het niet zo’n

mooiste evenement van de wereld: het CHIO Aachen. Het was wel

goed idee vinden dat wij sporten of recreëren met paarden. Dus wij

heel bijzonder dat men een buitenlander vroeg om in Duitsland

moeten er al het mogelijke aan doen om onze sport zo te bedrijven,

leiding te geven aan dit Weltfest des Pferdesports. Het CHIO Aachen

dat we in de spiegel kunnen kijken en eerlijk kunnen zeggen dat we

heeft een rijke historie en nergens ter wereld zijn er in het verleden

onze paarden fair behandelen. De ongelukken in de eventing zijn

zoveel Europese en Wereldkampioenschappen georganiseerd. Om

voor mij bijvoorbeeld niet acceptabel. Ik weet dat er veel traditiona-

hier leiding te mogen geven aan een enthousiast team, en te werken

listen zijn die zeggen dat alles bij het oude moet blijven, maar het

aan het CHIO is iedere dag weer een uitdaging. Wat is er mooier dan

is ons ook gelukt om de steeple chase van het programma te

een uitverkocht stadion met 40.000 toeschouwers die genieten van

schrappen. De cross moet veiliger, voor mij liever een vallende balk

topsport; je mag het niet missen, zeker niet als je zo dichtbij woont

die strafpunten oplevert, dan vallende paarden en ruiters. Alleen zo

zoals alle Vlamingen en de meeste Nederlanders!

kunnen we de wereld ervan overtuigen dat paardensport de

Tot nu toe waren de Word Equestrian Games in 2006 de absolute

mooiste sport van de wereld is.

bekroning van mijn werk, maar volgend jaar augustus proberen wij

De sport evalueert enorm. Er worden wedstrijden georganiseerd op

met de Europese kampioenschappen in vijf disciplines (jumping,

plaatsen in de wereld waar tien jaar geleden geen sportpaard was te

dressuur, mennen, voltige en reining) weer iets heel bijzonders te

vinden. In veel landen en delen van de wereld bestaat er niet de

organiseren. Afgelopen jaar is het met een nieuw team ook gelukt

historie zoals bij ons, maar de interesse voor het paard groeit. Ook

om Jumping Indoor Maastricht weer terug op de kalender te zetten.

de handelaren verkopen graag een beestje naar het verre

FOTO: DIRK CAREMANS

Bekroning

Oosten. Die groei is ook goed voor de Olympische Oubollige slipjas

beweging, want wij zien graag dat er daar veel

Eén van de mooiste facetten van dit werk is om met jonge mensen te

vlaggen uit meerdere continenten aanwezig zijn.

werken, die inspireren ons ook om de moderne tijd niet te vergeten

Zo kan ik nog uren over mijn passie schrijven,

in deze traditionele sport. Ik zie het werkelijk als één van de belang-

maar ik heb al weer genoeg gezegd. Laat in

rijkste opgave om de paardensport een goede toekomst te bieden.

de volgende column de jeugd zelf maar eens

Innovatie is een woord dat we te weinig horen in onze sport.

schrijven wat ze ervan denken. Een jonge

Paardensport zit vol tradities. Wij leven in 2014, een tijdperk waar de

dame, die zelf in het zadel is opgegroeid en

sociale media een (te) grote rol spelen. Ook hier moeten we de

nu heel veel plezier heeft in het organiseren

actualiteit volgen en al het mogelijkheden benutten om te moderni-

van wedstrijden is Judy-Ann Melchior. Judy

seren. Tijdens het CHIO Aachen kon iedere toeschouwer al via de

aan jou de eer om je mening te geven.”

CHIO App zelf mee jureren en werden de beoordelingen van de toeschouwers vergeleken met de vakjury.

FRANK KEMPERMAN

CAP november 2014

Ve t e r i n a i r

TEKST & FOTOGRAFIE: BERNARD BOUSSAUW, DIERENKLINIEK DE BOSDREEF

Dilemma

Navelbreuk: wel of niet behandelen?

Navelproblemen komen relatief frequent voor bij veulens. Een zwelling ter hoogte van de navelstreek kan door verschillende aandoeningen veroorzaakt worden, zoals abcessen, infecties, kleine of grote navelbreuken en gecompliceerde

FOTO: ISTOCK

navelbreuken waarbij bijvoorbeeld een stuk

CAP november 2014

darm in de navelbreuk zit afgesnoerdâ&#x20AC;Ś

Ve t e r i n a i r Iedere zwelling in de navelstreek verdient onmiddellijk de nodige aandacht. Controleer de navel van je veulen allereerst op: - de aanwezigheid van vocht; er kan sprake zijn van een zogenoemde leknavel - het soort zwelling: is de inhoud hard of zacht? - kun je de inhoud van de zwelling wel of niet terugduwen in de richting van buikholte? Bij een onderzoek zal de dierenarts bij twijfel over de inhoud van de zwelling altijd een echografisch onderzoek uitvoeren. Echter, de meeste kleinere navelbreukjes helen spontaan binnen de eerste weken na de geboorte. Complicaties - zoals een afsnoering van een darmdeel in de navelbreuk -komen tijdens deze eerste weken relatief zelden voor. Dit soort complicaties komen veel vaker voor bij

Dierenkliniek De Bosdreef is een diergeneeskundige praktijk voor paarden en gezelschapsdieren. Een multidisciplinair team van elf dierenartsen, specialisten en zeven assistenten staat op elk ogenblik klaar in een zeer modern uitgeruste dierenkliniek. De Bosdreef is in 2000 een nauwe samenwerking aangegaan met Dierenkliniek De Morette te Asse bij Brussel, waar enkel paarden worden onderzocht en behandeld door een team van zes dierenartsen en vier assistenten. Dankzij de talrijke specialisaties van het team doen dierenartsen over de hele wereld een beroep op de Bosdreef om de beste mogelijke zorg te kunnen bieden. De prioriteit wordt volledig gelegd bij het werk in de kliniek. Visites aan huis worden niet gedaan. Meer informatie? Kijk eens op: www.bosdreef.be

veulens die tussen de drie en zes maanden oud zijn. Het blijft dus belangrijk om een veulen met een navelbreuk goed in de gaten te houden, ook al wordt hij al wat ouder. Controleer dan de volgende zaken: - Check elke dag of de inhoud van de breukzak teruggeduwd kan worden in de richting van de buikholte. - Betast de zwelling dagelijks: wordt de inhoud van de breuk plots hard en pijnlijk bij aanraking en kan de inhoud niet meer teruggeduwd worden naar de buikholte? Dan is er mogelijk sprake van een afsnoering van een darmdeel.

Let op! Slechts een derde van de veulens met een dergelijke afsnoering vertoont ook tekenen van koliek. Het risico is dus groot dat de afsnoering te laat wordt vastgesteld als je de breuk niet dagelijks controleert!

CV Bernard Boussauw is afgestudeerd in 1990 aan faculteit diergeneeskunde te Gent. Na eerst twee jaar assistentschap op de dienst heelkunde van de grote huisdieren te Gent was hij in 1992 mede-oprichter van de Dierenkliniek De Bosdreef. Sinds 2001 Europees gediplomeerd specialist in de chirurgie voor grote huisdieren door het behalen van

Behandelen of niet?

het examen voor diplomate of the

Het al of niet behandelen en de manier

European College of Veterinary

van behandelen hangt af van:

Surgeons (ECVS). Belangrijkste

- het soort navelbreuk (klein of groot)

interesse: algemene chirurgie,

- de leeftijd van het veulen

tandheelkunde, orthopedie.

- de wens van de eigenaar - de voorkeur van de dierenarts/chirurg Kleine navelbreuken â&#x20AC;&#x201C; kleiner dan 5cm â&#x20AC;&#x201C; hebben de neiging om spontaan te helen. Een goede opvolging blijft echter een must en daarom dient de breuk dagelijks gecontroleerd te worden. In het

geval van plotseling erger wordende zwelling of pijn, of wanneer de inhoud van de breuk niet

CAP november 2014

Gezonde sport en fokkerij, wij helpen u daarbij!

jaar MenSport

Ook leuk o m cadeau te geven!

MenSport is hét magazine voor de menner Word nu abonnee en maak gebruik van onze jubileumaanbieding.

Kijk voor meer informatie op: www.mensport.be/.nl

www.edigit.nl +31 (0)76-503 13 77

€ 35,-

voor ee n Men Sport jaarab onn i.p.v. € ement 49,90

Nieuw opening e suren

©BCM

Voor keuringen en onderzoek aan huis! Erkend paardenartsen en Erkend Keuringsdierenartsen voor paarden

- RX (ook voor stamboeken, o.a. KWPN/Zangersheide!) - echo - endoscopie

Ve t e r i n a i r De dierenarts duwt de inhoud van de breukzak terug richting de buikholte.

Een navelbreuk bij een veulen.

meer naar de buik kan worden teruggeduwd, dan moet je de

chirurgische behandeling. Deze ingreep wordt routinematig uitge-

dierenarts onmiddellijk waarschuwen!

voerd, omwille van cosmetische redenen en ter preventie van

Bij een grotere breuk of een breuk die niet spontaan verdwijnt, zal de

afsnoering van darmdelen in de navelbreuk. Wij voeren deze ingreep

dierenarts moeten ingrijpen. Er bestaan verschillende behandelings-

bij voorkeur uit als het veulen twee tot drie maanden oud is, net voor

methodes, zoals buikverbanden, elastische ringen en ligaturen. Deze

het spenen. Op deze leeftijd zijn de veulens nog goed handelbaar.” De ingreep kan ook op latere leeftijd - na het spenen - uitgevoerd worden. Tijdens deze periode blijft een grondige observatie en een dagelijkse controle noodzakelijk. In uitzonderlijke gevallen wordt de

Chirurgisch ingrijpen gebeurt het liefst voordat het veulen wordt gespeend

behandeling ook uitgevoerd bij jongere veulens. Dan praat je over bijvoorbeeld zeer grote breuken, die al dan niet samengaan met een scheuring van de breukzak of over een navelbreuk in combinatie met een infectie. Ingreep en herstel De chirurgische ingreep wordt uitgevoerd onder volledige narcose, bij voorkeur onder gasanesthesie. Er bestaan verschillende chirurgische technieken. Bernard: “De gesloten techniek, waarbij de breukzak zonder geopend te worden in de buikholte wordt gereduceerd, verdient onze voorkeur. Dit omdat het onder meer mogelijke contaminatie en infectie van de buikholte voorkomt. Na de operatie

behandelingen dienen met de grootste zorg toegepast te worden.

wordt de wond gedurende enkele dagen beschermd met een steriel

Maar deze mogelijke oplossingen worden in onze kliniek niet

adhesief verband. Een rustperiode op stal en/of kleine paddock voor

aangeraden en ook niet uitgevoerd!

een periode van vier tot zes weken is noodzakelijk om de operatie-

Bernard Boussauw: “De behandeling die mijn voorkeur draagt, is de

wond voldoende te laten helen.

Bij de gesloten chirurgische techniek wordt de breukzak volledig vrijgemaakt en wordt hij klaargemaakt om in de buikholte teruggeplaatst te worden. Wanneer dit is gelukt wordt de wond enkele dagen beschermd met een steriel, adhesief verband.

CAP november 2014

Juridisch

TEKST: SOLANGE TASTENOYE • ILLUSTRATIE: ARJEN AUÉ

Voorwerp in weide beschadigt hooikeerder

Wie is aansprakelijk?

“Wij laten in het voorjaar de weide waarop onze paarden meestal grazen, hooien door een loonwerker. Tijdens het werk op ons land reed de loonwerker over een voorwerp dat in de wei lag. De hooikeerder van de loonwerker raakte hierdoor beschadigd en hij eiste van ons een schadevergoeding van vijfduizend euro. Wij hebben geen idee hoe het voorwerp in de weide terecht is gekomen, wellicht heeft een voorbijganger het erin ingegooid…Maar moeten wij nu opdraaien voor deze kosten?”

In België stelt artikel 1384, lid 1 van het Burgerlijk Wetboek dat men aansprakelijk is, niet alleen voor de schade welke men veroorzaakt door zijn eigen daad, maar ook voor die welke veroorzaakt wordt door de daad van personen voor wie men moet instaan of van zaken die men onder zijn bewaring heeft. Dit houdt in dat de aansprakelijkheid op de schouders van de bewaarder van de zaak berust en dit zelfs zonder dat er een schuld van zijn kant moet bewezen worden. Er ontstaat ten opzichte van hem een onweerlegbaar vermoeden van aansprakelijkheid. Ook in Nederland valt deze kwestie onder de titel ‘risicoaansprakelijkheid’ (afdeling 6.3.2. BW). Bij bewaarneming verbindt de ene partij (de bewaarnemer) zich tegenover de andere partij (de bewaargever) door een zaak die de bewaargever hem toevertrouwt of zal toevertrouwen, te bewaren en terug te geven. Daarbij moet de bewaarnemer bij de bewaring de zorg van een ‘goed bewaarder’ in acht nemen. Dat kan betekenen dat de bewaarder aansprakelijk is voor de schade die ontstaat, als hij de zaak niet aan de rechthebbende kan teruggeven doordat deze verloren is gegaan door bijvoorbeeld brand of diefstal. Bij risicoaansprakelijkheid speelt 'schuld' geen rol. Als een bepaald risico zich verwezenlijkt dan is daarmee de aansprakelijkheid gegeven.

digheden moet dienen. Kortom: de bewaarder van de zaak kan zich alleen maar van zijn aansprakelijkheid ontdoen indien hij kan aantonen dat de zaak geen gebrek vertoonde of als blijkt dat de schade te wijten is aan bijvoorbeeld overmacht, de fout van een derde of de fout van het slachtoffer zelf.

Abnormaal? De wetgeving geeft geen definitie geeft van het begrip ‘abnormaal’. Aangenomen wordt dat iets als ‘abnormaal’ beschouwd moet worden, als het ervoor kan zorgen dat een zaak niet meer op een normale manier gebruikt kan worden.

Een vergelijkbaar verhaal Loonwerker Firmin voerde werkzaamheden uit op het weiland van paardenhouder Oscar. Firmin heeft het gras eraf gereden en komt nu een paar keer per dag het hooi keren. Maar op een bepaald moment loopt het mis. Hij ontdekt dat er iets niet in orde is met de hooimachine en stelt vast dat een voorwerp schade heeft toegebracht aan zijn hooikeerder. Na enig zoeken wordt een groot stuk graniet op het weiland gevonden! De schade aan de hooikeerder loopt op tot een

Is er een gebrek?

flink bedrag van wel zesduizend euro en loonwerker Firmin wil dat

De bewaarder is meestal de persoon die in feite - voor eigen

paardenhouder Oscar hem dit bedrag vergoedt.

rekening - van de zaak gebruikmaakt. Hij heeft er de macht, bewa-

Oscar en Firmin komen niet tot een akkoord en uiteindelijk stapt

king en leiding over. Verder moet de zaak een ‘gebrek’ vertonen. Het

loonwerker Firmin naar de rechtbank om de betaling te eisen voor

is onvoldoende dat er schade wordt veroorzaakt. De veroorzaakte

de opgelopen schade. De eerste rechter aanvaardt het verweer

schade moet haar oorsprong vinden in een ‘gebrek’ aan de zaak. Een

van paardenhouder Oscar en meent dat hem geen fout ten laste

zaak is ‘gebrekkig’ indien ze een ‘abnormaal kenmerk’ heeft dat haar

kan gelegd worden. De vordering van loonwerker Firmin wordt

ongeschikt maakt voor het gebruik waartoe ze in normale omstan-

door deze rechter afgewezen, omdat de metaaldetector waarmee

CAP november 2014

Juridisch de machine was uitgerust niet functioneerde en de schade door deze nalatigheid had kunnen ontstaan. Loonwerker Firmin aanvaardt deze uitspraak niet en hij gaat in beroep. Anders dan de eerste rechter, is het Hof van oordeel dat paardenhouder Oscar aansprakelijk is, want volgens deze rechter in hoger beroep maakte de aanwezigheid van een groot stuk graniet op de weide, dit perceel ongeschikt voor een ‘normale’ bewerking; in dit geval het keren en bewerken van het hooi. Het bewuste perceel was dus in deze omstandigheden ‘gebrekkig’. Het feit dat paardenhouder Oscar niet op de hoogte was van de

Interpretatie In deze zaak spreekt de rechter in beroep een gedeelde aansprakelijkheid uit, terwijl in eerste aanleg de loonwerker volledig in het ongelijk werd gesteld. We merken op dat bij dergelijke ongevallen steeds alle feiten en omstandigheden nauwkeurig door de rechter onder de loep worden genomen. Daarna is het afwachten hoe hij dit alles zal interpreteren en …dat doen de rechters in de praktijk niet altijd op dezelfde manier!

aanwezigheid van het stuk graniet (en dus het gebrek) neemt dit volgens de rechter in hoger beroep zijn aansprakelijkheid niet weg. Het oorzakelijk verband tussen het gebrek en de schade die door Firmin is geleden, staat voor het Hof vast. Toch meent het Hof dat ook loonwerker Firmin een fout heeft begaan, en wel één die in oorzakelijk verband staat met de schade

Gratis advies

die zijn machine heeft opgelopen. Zijn machine was voorzien van

Juriste Solange Tastenoye verzorgt elke maand een artikel in CAP, waarin zij de veel voorkomende problemen die zij in haar lange carrière is tegengekomen onder de loep zal nemen. Het recht en de wet staan centraal in haar bijdragen, die aansluiten bij de alledaagse praktijk. Voor abonnees van CAP-magazine is Solange Tastenoye telefonisch bereikbaar voor gratis juridisch advies. U kunt bellen van ma t/m vr van 08.30 tot 17.00 uur op nummer 013/46.16.24 of vanuit Nederland 0032 13/46.16.24.

een metaaldetector, die op het ogenblik van het schadegeval defect was. Indien deze detector had gewerkt, dan had de loonwerker de schade kunnen vermijden. Het Hof meent dat de respectievelijke fouten, die door beide partijen werden gemaakt, elk voor een gelijk aandeel bijgedragen hebben tot de schade aan de machine. Loonwerker Firmin kan hierdoor alleen aanspraak maken op een vergoeding van de helft van de door hem geleden schade. De rechter spreekt hier dus een gedeelde aansprakelijkheid uit, waarbij Oscar en Firmin gehouden zijn tot elk de helft van de aansprakelijkheid!

CAP november 2014

24/7 TE ONTVANGEN

TELEVISIE TIPS VOOR PAARDENLIEFHEBBERS Première dinsdag 14 oktober om 19.30 uur PLATTELANDS TV

Dagelijks vanaf dinsdag 14 oktober om 17.30 uur THE NEW ADVENTURES OF BLACK BEAUTY

Wekelijks vanaf zondag 5 oktober om 20.30 uur PARELLI: THE FOUR SAVVYS

Première maandag 6 oktober om 20.30 uur PASSE PARTOUT: HORSE EVENT

Wekelijks vanaf zaterdag 4 oktober om 21.00 uur DRIVE THRU AUSTRALIA

HORSEANDCOUNTRYTV.NL Wil je weten of jij H&C TV ook kunt ontvangen? Ga dan naar www.handctv.nl/ontvangen

Prikbord Rubber op rol en matten, nw. / gebr. Antislip rubber voor vrachtwagen, trailer, stal etc. HOOFDDEALER PAARDEN DRAINAGE STALTEGEL. Tel +31-224-57 14 68, www.bosrubber.nl

www.koetsenbedrijf.be 't Hof Ten Veldekens Ieder evenement met BWP-SHIRE HORSES met TRADITIONELE KOETSEN. info@koetsenbedrijf.be Tel +32(0)9-336 77 75 of Mob +32(0)474 87 26 47.

s Iets aan te kondigen? Hang het op on online Prikbord en krijg GRATIS een ine.eu vermelding! Kijk op: www.capmagaz

STALRUIMTE TE KORT? Verplaatsbare paardenstallen te koop of te huur (binnen- en buitenstallen). CONFLEX www.conflexverhuur.nl Tel. +31-413-37 80 20

Op zoek naar een paardentrailer o.a XX-Trail, koets, paardenstal of weidehekkens???? Alles direct leverbaar! 1 Adres: AUMAN DIRK, Gentsesteenweg 203 - 9160 Lokeren, Tel. 09-349 38 82 www.auman.be

Inter view

TEKST: KRIS VAN STEEN â&#x20AC;˘ FOTOGRAFIE: DIRK CAREMANS

Vallen & Opstaan

Laurence Vanommeslaghe Dressuuramazone Laurence Vanommeslaghe heeft de laatste twee jaar al meer hoogtes en dieptes gekend dan in haar hele loopbaan als ruiter bij elkaar. Ze kreeg eind 2012 te maken met een malafide handelaar en alsof dat toen niet genoeg was, sukkelde haar toppaard Avec Plaisir op dat moment ook met een vervelende blessure. De 43-amazone en doctor in de politieke wetenschappen had toen net haar eerste seizoen in de Grand Prix achter de rug en kon toen in de verste verte niet vermoeden dat in 2014 twee hoogtepunten elkaar zouden opvolgen: ze werd afgelopen zomer Belgisch kampioen dressuur en mocht vervolgens meer naar de Wereldruiterspelen in NormandiĂŤ!

CAP november 2014

Inter view

Avec Plaisir stond sinds eind 2012 maanden aan de kant. Het

Inmiddels ben jij al twee jaar Grand Prix-amazone en die zijn

leek aanvankelijk niet meer goed te komen met de Hannover-

er in België niet zo veel…

aanse ruin, tot een ‘laatste kans behandeling’ uitkomst

“Ik ben in 2012 voor het eerst Grand Prix gestart. Op dat moment

bracht. Avec Plaisir herstelde helemaal, hij kreeg weer plezier

wist ik niet wat ik kon verwachten. Ik dacht niet aan een Belgische

in zijn werk en kwam helemaal terug op niveau. De vijftienjari-

titel of aan selecties voor buitenlandse wedstrijden. Aan het eind

ge zoon van A Jungle Prince schitterde op het BK in Meer-

van dat eerste seizoen - waarin ik wel vrij goede resultaten haalde

donk. De Belgische titel was voor veel dressuurliefhebbers

- kreeg Avec Plaisir een blessure aan de ligamenten. Ik ben dan pas

een eerste kennismaking met Laurence Vanommeslaghe en

in de winter van 2013 opnieuw gestart op enkele nationale wedstrij-

Avec Plaisir. Begrijp jij dat het Belgische dressuurpubliek

den in Duitsland. Die zijn waarschijnlijk niet zo interessant voor de

jouw op dat moment nog niet kende?

Belgische pers... De eerste keer dat ze me in België met Avec Plaisir

“Dat begrijp ik helemaal. Ik denk dat de reden daarvoor heel simpel is.

in de ring hebben gezien, was in 2014 op CDI Kapellen.”

Ik heb nog maar heel weinig deelgenomen aan concoursen op Belgische bodem, enkel aan het CDI Kapellen en het Belgisch kampi-

En toch kreeg jij in het voorjaar al een uitnodiging om in het

oenschap in Meerdonk. Ik heb jaren L en M-proeven gereden en ben

Belgische A-kader te komen?

dan doorgegroeid naar Prix St. Georges-niveau en Intermediaire. Er

“Ja, daar was ik heel blij mee! Blijkbaar was dat op basis van de

zijn hier in de buurt van Parijs genoeg wedstrijden voor dat niveau,

resultaten in Duitsland. Vanaf dat moment wilde ik mij ook tonen aan

dus daarvoor hoef ik niet naar België. Dat zou praktisch ook bijna

bondscoach Sjef Janssen, de omkadering, de Belgische federatie en

ondoenbaar geweest zijn. Bovendien werd ik gecoacht door Fransen

de Belgische juryleden. Op CDI Kapellen heb ik Sjef Janssen en Jeroen

en die zien hun leerlingen liever op Franse concoursen uitkomen.”

van Lent voor het eerst ontmoet en zij hebben mij ervan overtuigd om in het selectietraject richting de Wereldruiterspelen te stappen. Daar is het grote avontuur begonnen.” En de eerstvolgende keer dat jij vanuit Parijs naar België kwam met Avec Plaisir won je direct het Belgisch kampioenschap. Was dat een verrassing? “In Kapellen had ik de meeste andere combinaties al eens gezien. Het niveau van de ruiters in België ligt vrij dicht bij elkaar. Misschien was het podium wel haalbaar, dacht ik, maar aan de andere kant: ik ben zeker niet ervaren op Grand Prix-niveau en er sluipen nog regelmatig foutjes in mijn proeven. Bovendien ben ik vaak heel erg zenuwachtig als ik een Grand Prix rijdt en mijn tegenvallende prestatie in Aken gaf ook niet veel extra vertrouwen. Ik wist dus echt niet wat ik kon verwachten. Dat ik dan uiteindelijk won, was ook voor mij een beetje schrikken. Ik kan niet zeggen dat ik heel trots was op mezelf. Ik vond het vooral een prestatie van Avec Plaisir. Hij had het fantastisch gedaan. Ik was wel gelukkig, maar dan vooral om de kwaliteiten van mijn paard en om het feit Avec Plaisir ook in België geapprecieerd werd. Het feit dat ik als ‘grote onbekende’ Belgisch kampioen werd en naar de WEG mocht heeft me wel plezier gedaan. Er wordt wel eens

Plezier, magie en comfort

op Haras de Bory

Avec Plaisir staat op Haras de Bory, waar vooral professionele springen eventingruiters hun paarden stallen. Haras de Bory ligt ongeveer 50 km ten westen van Parijs, middenin het prachtige woud van Rambouillet. “Ik vind die bossen iets magisch hebben. Avec Plaisir heeft er volgens mij een schitterend leventje. Hij komt verschillende keren per dag uit zijn stal en we gaan regelmatig wandelen in het bos. Hij gaat in de stapmolen, wordt dagelijks gewerkt en gaat alle dagen de wei in. Ik heb bewust voor Haras de Bory gekozen omwille van het comfort voor mijn paard. Voor mij is het helaas iets minder comfortabel. Elke dag vijftig kilometer heen en weer van en naar Parijs is echt niet makkelijk. Ik houd van Parijs, maar qua mobiliteit is Parijs echt een ramp.”

CAP november 2014

Inter view geopperd dat relaties en lobbyen minstens zo belangrijk zijn als

maanden geblesseerd was. Ik heb mij maanden zorgen gemaakt om

prestaties in de dressuur. Ik ben blij dat ik met mijn titel en

mijn paard; ik dacht dat ik mijn oogappel kwijt zou zijn. Dat hij nooit

selectie het tegenovergestelde heb kunnen bewijzen.”

meer de oude zou worden… Om al die redenen was mijn selectie alleen al onverwacht. Over onze prestatie in Caen ben ik eigenlijk

Want een paar weken na het BK viel er een selectie voor de

wel tevreden. Mijn score was grosso modo vergelijkbaar met de

Wereldruiterspelen in je Parijse brievenbus…

scores, die ik ook op andere nationale of internationale wedstrijden

“Ik moet eerlijk toegeven dat ik een beetje gegeneerd was ten

haal. Alleen waren de omstandigheden nu helemaal anders. Grootser

opzichte van de andere Belgische ruiters en amazones. Ik was ook

vooral. Ik vond het heel indrukwekkend. De concurrentie, de beste

niet erg bezig geweest met mijn kansen voor de WEG. Waarschijnlijk

ruiters en amazones ter wereld, de beste juryleden, het publiek, de

omdat ik niet al teveel ervaring heb met Grand Prix rijden, laat

televisiecamera’s… Ik ben heel blij dat ik in die omstandigheden mijn

staan met grote internationale kampioenschappen. Ik ben boven-

zenuwen onder controle heb kunnen houden. Ik heb geen wonderen

dien een pure amateur. Anderzijds heb ik wel altijd heel bewust

verricht in Caen, maar ik denk dat dat ook niemand verwacht had. Ik

altijd voor de Belgische nationaliteit gekozen. Dat betekent dat ik in

had voor mezelf een plaats in de middenmoot voor ogen en uiteinde-

België deelneem aan de kampioenschappen en dat de Belgische

lijk heb ik het nog net iets beter gedaan.”

federatie mij kan selecteren voor de internationale wedstrijden. Ik ben Sjef Janssen heel dankbaar, omdat hij - ondanks mijn slechte

En smaakt je eerste optreden op een groot kampioenschap

prestatie in Aken - toch in mij is blijven geloven. Toen ik vernam dat

naar meer?

ik erbij zat, heb ik geprobeerd om niet teveel na te denken over de

“Ik denk dat ik nog wel 10 a 15 sportieve jaren voor mij heb. Ik wil

‘enormiteit’ en het belang van de Wereldruiterspelen. Ik zou van de

vooral beter blijven worden in mijn rijden en er plezier aan beleven.

stress niet meer geslapen hebben tot op de dag van de wedstrijd

En ik denk dat je vooral beter kunt worden als je regelmatig aan

denk ik… Heel die periode van gewikt en gewogen worden en in

sterk bezette wedstrijden kunt deelnemen. Ik wil heel graag nog

concurrentie gaan met andere ruiters is - achteraf gezien - toch wel

eens geselecteerd worden voor een groot kampioenschap. Dat zal

belastend geweest voor mij.”

meer werk, intensievere coaching en andere paarden vragen. Ik ben op dit moment druk erg bezig om dat allemaal in een structuur te

En als je nu terugkijkt op de Wereldruiterspelen?

gieten. Ik zal waarschijnlijk nooit in de schaduw van de beste ruiters

“Het was ‘extraordinaire’ zoals wij dat hier in Parijs zeggen. Zeker als

ter wereld kunnen staan, maar ik zou heel erg graag nog wat

je rekening houdt met mijn heel beperkte ervaring, het feit dat ik

plaatsen stijgen op de FEI-ranglijst en daar op een eerbare plaats

slechts een amateur ben en dat Avec Plaisir in 2012 nog negen

enkele jaren kunnen blijven staan.”

CAP november 2014

Inter view

Jij hebt nu tussen de beste ruiters ter wereld gereden. Naar wie kijk je op? “Ik ben niet zo bijster origineel in mijn adoratie: Helen Langenhanenberg, Isabel Werth, Carl Hester en Edward Gal. De grote namen van onze sport. Ik word ook warm van Christina Sprehe en Desperados, van Tinne Vilhemson met Don Aurellio en natuurlijk ook van Charlotte Dujardin en Valegro. Buitenaards!” En dan ben jij misschien wel een beetje geïntimideerd? “Op het WK komen de grote namen pas in actie op de tweede dag van de Grand Prix. Dat vind ik een voordeel, want dat is veel minder intimiderend. Maar op CDI Kapellen heb ik met mijn ‘klein paardje’ met Mathias Rath en Totilas mogen rijden en in Saumur naast Carl Hester en Nip Tuck. Op zo’n moment moet ik me echt op mezelf en op mijn eigen werk concentreren. Ik zou me anders helemaal geïntimideerd voelen en heel veel van mijn eigen mogelijkheden verliezen.”

“Dressuur is de overwinning van cultuur op de natuur” Dressuur in België zit in de lift, maar wat mist België nog om dichter bij de scores van die toppers te komen? “België is één van de ‘kleine dressuurlanden’ en we moeten er constant voor waken dat het niveau kan stijgen. Dat we ‘in koers’ kunnen blijven en daar horen uitnodigingen voor bepaalde landenprijzen of selecties voor Olympische Spelen ook bij. Misschien moeten we nog meer naar Nederland kijken en op zoek gaan naar expertise daar. Nederland behoorde in de jaren tachtig ook tot de ‘kleine dressuurlanden’. Zij hebben op relatief korte termijn hun status helemaal om weten te gooien. We worden nu ondersteund op sportief en mentaal vlak. Ik zal waarschijnlijk nog regelmatig kunnen werken met Sjef en Anky de komende maanden. Dat zijn allemaal heel positieve stappen. We hebben alleszins talent. Jorinde Verwimp bijvoorbeeld, die bij haar eerste optredens in de Zware Tour veelbelovende prestaties neerzet.”

“Als tienermeisje was ik al gepassioneerd door filosofie. Ik zat met veel levensvragen en ik was waarschijnlijk naïef genoeg om te geloven dat ik de zin van het leven in de filosofie zou vinden. Ik ben daarop filosofie gaan studeren aan de Vrije Universiteit van Brussel. Uiteindelijk vond ik daar toch niet de antwoorden, die ik verwacht had te vinden en ben ik aan de Sorbonne in Parijs verder gaan studeren. Daar ben ik ook afgestudeerd. Ik had op dat moment wel een paard, maar de combinatie met de studies zorgden ervoor dat het paardrijden op dat moment op een zeer laag pitje stond. Ik ben dus zeker niet voor de paarden naar Parijs vertrokken. Misschien wel voor de liefde, want ik heb er tijdens mijn studies ook mijn partner ontmoet met wie ik nog altijd samen ben. Je mag mij gerust een ‘eeuwige studente’ noemen, want na mijn studies filosofie ben ik politiek gaan studeren. Dat leverde een post-graduaat diploma op in de politieke wetenschappen. Ik heb er toen verschillende jaren over gedaan om een proefschrift over de ‘sociale conflicten in de industriële wereld’ te schrijven. Maar het is gelukt en toen kon ik gaan lesgeven. Sociologie, filosofie van mensenrechten, arbeidssociologie, … Ik ben niet vast benoemd op een Franse universiteit, maar ik voel me wel goed in de academische wereld en dus was terugkeren naar België moeilijk. Ik heb hier nu mijn nieuwe wortels, passies, vriendschappen, gewoontes, …”

Als je wilt presteren op Grand Prix-niveau, heb je naast

lessen bij Anky en Sjef hebben mij al ongelooflijk geholpen om zijn

begeleiding ook een heel bijzonder paard nodig?

algemene houding en expressie te verbeteren. Ik verwacht heel veel

“Avec Plaisir voert langs moederszijde veel bloed. Mijn eerste

van het systeem van Sjef en Anky om het algemeen functioneren van

ontmoeting was een openbaring: ik wist niet dat er zulke paarden

mijn paard te verbeteren en om hem te helpen om een sterker

bestonden! Hij had een fantastisch karakter en temperament. Het

lichaam op te bouwen.”

Inter view

Eeuwige studente

was het meest werkwillige paard dat ik ooit ontmoet heb. Hij wil je altijd een plezier doen, altijd werken. Hij heeft nog nooit ‘nee’

Avec Plaisir is duidelijk jouw oogappel, was het liefde op het

gezegd. Hij is heel energiek, soms een beetje nerveus, maar altijd

eerste zicht?

zacht en vriendelijk. Hij zal nooit echt ontploffen. Die natuurlijke

“Toen mijn ‘schoolmeesterpaard’ op zijn achttiende met pensioen

impuls geeft het gevoel dat hij alles heel makkelijk verwerkt met

ging, ben ik op zoek gegaan naar een nieuw paard waarmee ik

lichte hulpen. Hij is geen grote ‘beweger’ en hij heeft geen uitzonder-

misschien ooit op Grand Prix-niveau zou kunnen komen. Mijn coach

lijke ‘motor’. Hij heeft eerder bescheiden allures, maar zijn techniek

sprak daarover met zijn eigen coach Dolf Keller. Ze zijn een paar

is super. Hij heeft ook aanleg voor de verzameling en dat is dan weer

paarden in Duitsland gaan bekijken en hij kwam terug met een

belangrijk naar de passage en de piaffe toe. Dat maakt ook dat hij in

video van Avec Plaisir. Maar mijn coach was nog allerminst over-

mijn ogen beter zal presteren in proeven op het niveau van Grand

tuigd. Hij vond hem te klein, te heet en te gevoelig voor een

Prix, dan in de Kleine Tour. Het feit dat hij zo ‘sensibel’ is, heeft me

amateur als ik. Ik wilde echter absoluut de video zien en ik was

veel tijd gekost om uit te vissen hoe ik zijn leven zo evenwichtig

helemaal verkocht. Niemand had mij ooit een paard laten zien met

mogelijk kan maken. Dat is nodig, omdat hij anders last heeft van

zo’n goeie passage en piaffe en met zulke goede overgangen, zeker

zijn eigen nervositeit en stress. Hij durft makkelijk maaltijden over te

niet voor zo’n redelijke prijs. Ik wilde hem dus zo snel mogelijk

slaan en verliest snel gewicht als er iets wijzigt aan zijn gewone,

proberen. Avec Plaisir stond in Aken bij een ruiter die paarden

dagelijkse patroon. Hij heeft aanleg voor maagzweren en moet elke

opleidde en ze nadien verkocht. Ik dacht dat ik op een bom zat.

dag meerdere malen naar buiten voor zijn mentale evenwicht. Hij

Maar na tien minuten was de bom nog niet ontploft en ik voelde mij

gaat elke dag op de wei, de kruiden zijn super voor zijn spijsverte-

helemaal op mijn gemak. Ik was een veel mindere amazone dan zijn

ring en beweging is sowieso goed voor hem. Het is een beetje een

ruiter, maar Avec Plaisir concentreerde zich op mijn hulpen en

zorgenkindje op dat vlak, maar hij is het meer dan waard!”

probeerde me te begrijpen. Het was een onvergetelijke ervaring. Vanaf dat moment is Avec Plaisir het paard van mijn leven gewor-

Waar zie jij nog verbetering?

den. Hij heeft me zoveel geleerd. Zonder die ontmoeting was er

“Zijn moeilijkste punt is misschien wel de eerder beperkte ‘motor’ en

geen Grand Prix, geen Belgische titel, geen deelname in Aken of aan

zijn beperkte paslengte. Hij is ook aan de kleine kant. Maar een twee

de Wereldruiterspelen.”

CAP november 2014

www.select-stallenbouw.nl - info@select-stallenbouw.nl

Rechtstreeks van fabrikant eenvoudige zelfmontage dubbele afstelbare deuren buitenstallen (elke grootte) binnenkant stallen met betonplex - prijsgunstige aanbieding, geen aanbetaling - stalluifel tot 250cm. - vraag naar onze gratis folder

Select Stallenbouw

Edisonstraat 22B - 6604 BV Wijchen Tel. 024-6455655 Fax. 024-6455654 info@select-stallenbouw.nl

BEDAF www.bedafstallenbouw.nl

Buntweg 2 4885 KT Achtmaal Tel: +31(0)76-5984885 Fax: +31(0)76-5985951 info@bedafstallenbouw.nl

• PRIJS € 5,95 • NUMMER 122 OKTOBER 2014

CAP

op je tablet! Extra dik nummer

Ontdek de nie uwe najaars- en wintermode!

Luchtzuigen

Stress voor paard en eigenaar?

Cesar Millan

Download gratis de ‘Cap magazine’ App

“No touch, no tal k, no eye-contact”

Horseman Michel Robert

Afgiftekantoor Antwerp

en X – P509569

Selectief fokken kan

n zomereczeem vermindere

En verder:

Veluwe Ontspannen op De Hoge

• Chris overleefde de Mongol

Derby • Hoe verwerk je

het verlies van je paard

• Afspraak: zet het op papier!

Je vindt onze App in de Applestore of Android Market onder ‘Lifestyle’

“Op dit moment nog niet. Avec Plaisir is mijn enige paard, buiten de paarden die met pensioen zijn en in de wei staan. Ik ben actief op zoek naar nieuwe paarden om Avec Plaisir een beetje te ontlasten en om mezelf te verplichten om nog meer te rijden. Ik denk dat je meerdere paarden per dag moet rijden om echt te verbeteren als ruiter of amazone. Maar het wordt heel moeilijk om een paard als Avec Plaisir te vinden, dat me evenveel plezier en voldoening kan geven. Zo’n paard moet minstens zes jaar zijn, omdat je dan toch al meer zicht hebt op wat de toekomst kan brengen. Hij moet een mooi en aansprekend exterieur hebben, talent voor verzameling, veel energie hebben maar ook zacht zijn. Een goede basisopleiding en een goede gezondheid zijn heel belangrijk, evenals de prijs… Ik reis al anderhalf jaar Europa rond op zoek naar zo’n paard. Voorlopig zonder succes, maar ik geef de moed niet op. Ik zal ooit wel één of twee ruwe parels vinden.” Paarden en dressuur worden steeds belangrijker in jouw leven. Maar Parijs en Frankrijk hebben vast meer te bieden dan paarden alleen. Is er nog tijd om ook van andere dingen te genieten? “Parijs is inderdaad magisch. Ik houd van de schoonheid van de stad; de terrasjes waar je een kopje koffie kunt drinken, het dynamische nachtleven. Ik houd ook van de Fransen, hun ontembare zin voor discussie, voor debatten over de maatschappij en de politieke vraagstukken. Helaas is Parijs niet de meest aangewezen plaats om aan top paardensport te doen en dus begint er in mijn hoofd stilaan een stemmetje op te komen dat zegt dat ik Parijs misschien wel voor een tijdje moet verlaten om voluit voor de sport te gaan.”

Moeilijke relatie met klasgenootjes “Ik was extreem verlegen als kind en had moeilijke relaties met andere kinderen en klasgenootjes. Als tegenreactie raakte ik heel erg aangetrokken door dieren. Mijn grote zus ging toen twee keer in de week naar de ponyclub. Ik hield ervan om met haar mee te gaan en naar de lessen te kijken en met de pony’s om te gaan. Een tijdje later mocht ik van mijn ouders mee naar de ponyles. Ik was toen een jaar of negen. Ik nam toen twee keer in de week groepslessen in een kleine manege in Ukkel aan het Terkamerenbos, vlakbij huis. Toen ik een jaar of twaalf was, werd ik verliefd op een pony die Archibald heette. Ik mocht hem van mijn ouders kopen, maar op verschillende voorwaarden. Met mijn eigen pony werken, hem zien verbeteren, … was zalig. Archibald was een springpony. Ik heb dus ook wel wat gesprongen, maar hij had wel wat karakter en toen heeft mijn zus mij gezegd dat ik hem beter kon omscholen tot dressuurpony. Dat vond ik fantastisch. In die tijd waren er weinig ponywedstrijden. Ik reed toen mee in proeven voor paarden op een heel laag niveau. Ik heb een keer meegedaan met een ponywedstrijd, waar ik op het podium raakte. Derde…maar mijn liefde voor dressuur was er! Ik denk dat ik zo van dressuur houdt, omdat je bij dressuur veel mogelijkheden hebt om te verbeteren en te veranderen door vol te houden en het juiste werk op lange termijn te doen. Dressuur is de overwinning van cultuur op de natuur.”

Inter view

Is er een opvolger voor Avec Plaisir?

Neem nu een

Abonnement

€ 51,30

voor e en jaarab onnem ent (10 nu mmers )

Ontvang GRATIS een zadeldek + vliegennetje van Imperial Riding* en steun

HorsespiritRescue IMPERIAL RIDING®

www.imperialriding.nl

Als nieuwe abonnee ontvang je niet alleen een GRATIS zadeldek en vliegennetje*; 10% van je abonneegeld komt ten goede aan het paardenasiel Horsespirit-Rescue, dat zich al achttien jaar lang ontfermt over verwaarloosde paarden en pony’s!

Hoe reageren?

NOVEMBER 2014 • NUMMER 123 • PRIJS € 5,95

WIN!

Een BR ho met Swarofdstel t.w.v. € 16ovski 9,95

Surf naar www.capmagazine.eu en ga naar abonneren Teugeldrukmeting

of bel met de abonnementenservice: • Vanuit België:

+32 (0)51 628 628

• Vanuit Nederland: +31 (0)6 51 57 30 18 (enkel tussen 8.30u - 12.30u)

Meten = weten Maak het jezelf wijs

Leer zadelpassen! De visie van: Frank Kemperman

De Bitspecialist over:

Afgiftekantoor Antwerpen X – P509569

functie, materialen & de hand van de ruiter

En verder:

Praktisch ingerichte zadelkamers • Hoefbalans = essentie bij bekappen • Interview Laurence Vanommeslaghe • Revalidatiecentrum Hidalgo

*Aanbod geldig zolang de voorraad strekt. Actie is enkel geldig voor nieuwe abonnees in België en Nederland.

Colofon

Volgende maand

... ën ci an fin en n ge in er ek rz ve n aa ht ac nd aa ra xt E Nummer 124 december 2014

Vallen & Opstaan

Karin Donckers

Aan de top komen is één ding, maar er blijven een heel ander verhaal. Een verhaal dat eventingamazone Karin Donckers ons heel goed kan vertellen. Ze is dan nog wel geen 72 zoals springruiter Hugo Simon die onlangs nog een Grote Prijs wist te winnen, maar haar ervaring in deze veeleisende tak van paardensport is enorm. Haar stal staat niet ver van de Nederlandse grens, waarover ze al collega's heeft zien vertrekken in de hoop met een andere nationaliteit in het buurland naar de top te klimmen. Ook alle discussie over de veiligheid van de eventingsport zijn haar niet vreemd, evenals de complexiteit van het fokken van een veelzijdig paard dat de uitdagingen in deze disciplines de baas kan. Na vele ups en downs in het verleden, en regelmatig eens een vervelende FOTO: DIRK CAREMANS

blessure willen we graag van Karin weten hoe zij de toekomst van eventing ziet, wie zij ziet als haar potentiële opvolgers en hoe zij haar verdere carrière graag zou zien...

Eigen aan de eigenaar

Alain Cloet

Met Alain Cloet, de eigenaar van Sea Coast Ferly, spreek je niet af tussen de paarden. “Die staan bij de gepaste personen. Zelf hoef ik geen paarden voor mijn achterdeur.” De vastgoedontwikkelaar ontvangt ons op zijn bureau in Nieuwpoort-Bad. Wat volgt is een openhartig gesprek, waarbij Alain Cloet vrijuit praat over zijn handel en wandel en over de evolutie van de jumpingsport, waarbij geld een steeds grotere rol speelt. Hij praat over de Global Champions Tour, waarvan hij één van de eerste klanten is. Het gaat over strategieën, kampioenschappen en de aan- en verkoop van paarden. Hij geeft graag toe dat hij niet de man is die talent in jonge paarden kan ontdekken, maar hij heeft er wel geknipte handlangers voor, FOTO: JOL ANDA SEN NE

want ook “Daarvoor heb ik de tijd niet. We werken zeven dagen op zeven en nemen nooit vakantie. Met pensioen ga ik nooit. Ik doe wat ik graag doe, bouwen en verkopen van vastgoed, maar op zondag wil ik één dag naar mijn paarden op wedstrijd kunnen gaan. Dat is liefhebberij en het enige in mijn leven dat niet moet renderen, ook al heb ik al twee grootschalige professionele deals aan de paardensport te danken.”

CAP november 2014

Puzzelen met kosten

Administratie Cap Magazine België Sarah Barthel Gitsbergstraat 71, 8830 Gits (Hooglede), België Tel.: +32 51 628 628 E-mail: info@capmagazine.eu Website: www.capmagazine.eu

Wat kost dat, een paard houden? Kan

dat ook goedkoper? En wat krijg je er dan voor? CAP Magazine dook in de

Administratie Cap Magazine Nederland Marga Bousema Antwoordnummer 154, 7240 WB Lochem, Nederland Tel.: +31 (0)6 515 73018 (enkel tussen 08.30 en 12.30 uur) E-mail: info@capmagazine.eu Website: www.capmagazine.eu

structurele kosten van het houden, opfokken, stallen, voeren, verzekeren en vervoeren van een paard. Wil je bezuinigen op het houden van je paard, duik dan eens in de mogelijkheden die je hebt en maak er een puzzel van. Is die ene stal echt goedkoper als ILLUS TRATIE: CO LIN DE VA N DA L

je er vaker naar toe moet of zelf voer moet kopen? Heb je zelf eigenlijk wel een trailer nodig? Welke verzekeringen zijn aan te raden? Dat wat in eerste instantie goedkoper lijkt, is het niet altijd.

Hoofdredactie en bladmanagement: Dorien van Dijk Aan dit nummer werkten mee: Arjen Aué, Björn Van Bunder, Henri Debecker, Julie Landrieu, Jo De Roo, Dierenkliniek De Bosdreef, Solange Tastenoye, 2 Lazy 7 Ranch, Bart Wuyts, Kris Van Steen, Britt Huysmans, Magali Van der Heyden, Annemarie van der Toorn, Horsefulness Trainingscentrum, Albertine Nannings, Marjan Tulp Fotografie: Dirk Caremans, Horses in Media, Julie Landrieu, Jolanda Scheepen, Christiane Slawik, Carolien Sikkenk, Meike Bölts

Wegwijs in verzekeringen Elke eigenaar staat er wel eens bij stil: ‘morgen kan er iets met mijn paard gebeuren’. Anders dan je auto of je huis, is je paard een levend wezen. Het is een fragiel dier dat ziek kan worden of blijvend kreupel en zelfs kan sterven (al denk je daar liever niet aan). Veel eigenaars beslissen daarom om zich in te dekken voor de financiële gevolgen die deze problemen met zich meebrengen. Maar hoe ga je te werk bij het afsluiten van een verzekering, welke afwegingen maak je en wat valt er allemaal te kiezen? CAP dook

FOTO’S: STOCKXCHNG.COM

voor jou in de verzekeringswereld!

Vormgeving: BCM, Eindhoven Druk: Veldhuis Media, Raalte Publiciteit België: Verantwoordelijke: Luc Van Isterdael Tel. +32 474 48 41 27 E-mail: luc@capmagazine.eu Verdeling België: AMP Losse verkoop Nederland: VMBpress Heemskerk Abonnementenadministratie: Tel. vanuit België: +32 51 628 628 Tel. vanuit Nederland: +31 (0)6 515 73018 (enkel tussen 08.30 en 12.30 uur) E-mail: info@capmagazine.eu Prijs losse verkoop België en Nederland €5,95 Abonnement België: €51,30 (10 nummers) Abonnement Nederland: €51,30 (10 nummers) Gedelegeerd bestuurder en uitgever: Rob Mekelenkamp DVD Publishing BVBA Stokthoekstraat 10 A 9140 Temse “Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op enige andere wijze, zonder voorafgaand schriftelijk akkoord van de uitgever.”

CAP november 2014

Column

The Wild Bunch TEKST: WENDY BLEEKEMOLEN • FOTOGRAFIE: TANJA MEYNEN

De jeugd heeft de toekomst Kinderen zijn vaak dol op paarden. Dat merken we hier vooral in de zomer tijdens de paardenkampen. Elk jaar zijn we opnieuw volgeboekt. En dat betekent: wekelijks twintig enthousiaste ruitertjes over de vloer. Ook op Facebook posten honderden kids hun foto met hun allerliefste en mooiste pony.

Soms schrik ik wel een beetje bij het zien van een aantal foto’s. Kunstjes aanleren is erg populair, vooral liggen en steigeren… En ze gaan verder tot zelfs ‘steigeren onder de vrouw’, want veel jongens zijn er niet te bespeuren in het wereldje van de vrijheidsdressuur. Nu kan vrijheidsdressuur best goed zijn voor je paard. Maar je moet toch ook rekening houden met de anatomie van het paard. Oefeningen zoals steigeren vragen een goede, sterke achterhand. Met nog een ruiter er bovenop wordt dit dus een serieuze belasting voor je paard. Meet and greet Ik besloot dus om al deze kinderen eens uit te nodigen op de ranch om ze te laten zien dat het ook ‘anders’ kan. En natuurlijk gaf ik zelf een demo, waarin ik in mijn uitleg subtiel liet horen wat een paard wel en niet leuk vindt. Dat deze ‘meet and greet’ zo’n groot succes zou worden, had ik niet verwacht. Meer dan honderd super enthousiaste kinderen die met elkaar op de foto wilden, handtekeningen aan het verzamelen waren en elkaars pony of paard bewonderden. Er waren namelijk ook pony’s van buitenaf die een demo lieten zien in onze piste met overenthousiaste meiden die als diva’s door de piste paradeerden en een hele show gaven. Kinderen zijn zalig, maar op sommige momenten voelde ik mij net een overbezorgde ouder, die ze de les aan het lezen was. Maar toch ben ik blij dat ik het gedaan heb en ik hoop dat ze de onderliggende boodschap begrepen hebben. Mini Wild Bunch

“Kunstjes aanleren is erg populair, vooral liggen en steigeren…”

De kinderen die hier op de ranch staan, had ik de opdracht gegeven om het evenement te organiseren. Leuk om te zien hoe serieus ze het namen. Je staat er versteld van hoeveel capaciteiten kinderen kunnen hebben, wanneer ze de ruimte krijgen zich te ontwikkelen. Eigenlijk net als met paarden; geef ze de lange teugel en je zult verbaasd staan! De ‘ranchkids’ deden ook een demo en het was de eerste keer dat deze niet met mij was voorbereid. Toch wel spannend toen ze de piste ingingen! Maar het was fantastisch! Ze hadden een leuke verrassing: ‘the mini Wild Bunch’! Drie kids die ieder in

vrijheid met twee paarden werkten. Geweldig! Volgend jaar gaan we er weer voor; dan maar ineens grootser met educatieve workshops. De jeugd heeft de toekomst!

CAP november 2014