45
ตำรับยำสหัศธำรำเพื่อใช้รักษำโรคปวดเมื่อยและข้อเข่ำเสื่อม ชื่อผลงาน :
ตารับยาสหัศธาราเพื่อใช้รักษาโรคปวดเมื่อยและข้อเข่าเสื่อม
ผู้ประดิษฐ์คิดค้น : รศ.ดร.อรุณพร อิฐรัตน์ และคณะนักศึกษา ชื่อหน่วยงาน : สาขาวิชาการแพทย์แผนไทยประยุกต์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ โทรศัพท์/โทรสาร : 02-926-9734 E-mail: iarunporn@yahoo.com ได้รับรางวัล : งานวิ จั ย นี้ ส ามารถผลิ ตบั ณฑิตศึ กษาระดั บ ปริญ ญาตรี 2 คน ปริญ ญาโท 2 คน อยู่ใ น ระหว่ า งการจดสิ ท ธิ บั ต ร 1 ผลิ ต ภั ณ ฑ์ นั ก ศึ ก ษาได้ ร างวั ล 1 รางวั ล จากผลงานการ ประดิษฐ์ ได้ 1 รางวัลจากการนาเสนอผลงาน อาจารย์ที่เข้าร่วมทางานวิจัยนี้ 4 คน รายละเอียดผลงาน : ตารับยาสหัศธารา เป็นตารับยาไทยที่มีการใช้กันมานานประกอบด้วย สมุนไพร 21 ชนิด เป็น หนึ่งในตารับยาสมุนไพรในบัญชียาหลักแห่งชาติที่ได้ระบุสรรพคุณ ใช้เป็นตารับที่ใช้รักษาอาการปวดหลัง ปวดเมื่อยร่างกาย เมื่อได้โครงการสารวจประสิทธิผลของยาสมุนไพรในบัญชียาหลักแห่งชาติโดย การนายา ในบัญชียาหลักแห่งชาติที่ได้ถูกคัดเลือกว่าใช้บ่อย บรรจุในกระเป๋ายาประจาบ้านแล้ว แจกจ่ายไปตาม ครัวเรือน ของประชาชนทั่วประเทศจานวน 1366 ครัวเรือน พบว่ายาสหัสธารามีสถิติการใช้สูงที่สุดเป็น อันดับที่ 3 และเมื่อคิดคานวณเปรียบเทียบมูลค่าของการใช้ยาสหัสธาราพบว่าสามารถลดการใช้ยาแผน ปัจจุบันได้ 4 เท่าของราคายาแผนปัจจุบัน เมื่อสัมภาษณ์โดยใช้แบบสอบถาม กับประชาชน ทั้งหมดพบว่า ตารับยานี้ สามารถลดอาการปวดได้ภายใน 1 ชั่วโมงที่รับประทาน เมื่อนาตารับยาสหัสธารามาพัฒนา ในรูปแบบยาแผนปัจจุบัน โดยการสกัดพบว่าตารับยาสหัสธาราออกฤทธิ์ในหลอดทดลองในเรื่องการต้าน การอักเสบดีกว่ายาแผนปัจจุบัน (Indometocin) ที่ใช้แก้ปวดข้อ โดยการออกฤทธิ์ของยา คือการยับยั้ง เอนไซม์ COX2 และการผลิตไนตริกออกไซด์ ซึ่งผลนี้หมายถึงตารับยานี้ให้ผลดีกับการต้านการอักเสบทั้ง ชนิดเฉียบพลัน และการอักเสบเรื้อรังซึ่งยาแผนปัจจุบันไม่มี เมื่อทดสอบฤทธิ์ต้านการอักเสบและแก้ปวดใน หนูพบว่าตารับยานี้มีผลลดการอักเสบ การบวม และการปวดได้ ดังนั้นเมื่อพัฒนาในรูปของยาแผนปัจจุบัน ได้พบว่าสารสกัดและยาเม็ดสหัสธารา พบว่าสารสกัดสหัสธารามีความคงตัวทั้งฤทธิ์ต้านการอักเสบ และ ปริมาณสารเคมี และเมื่อเตรียมยาเม็ด และยาครีมเพื่อใช้ทา ก็มีความคงตัวทั้งฤทธิ์ต้านการอักเสบ และ ปริมาณสารเคมี สามารถเก็บไว้ในรูปสารสกัดและยาเม็ดได้มากกว่า 2 ปี
46
ยาเม็ดสหัศธารา
ครีมสหัศธารา
กราฟแสดงการศึกษาความคงตัวของสารสกัดสหัศธารา (stability test) ในสภาวะเร่ง