Blik op je Roots by Mentortijd

Tips en ideeĂŤn voor enthousiaste docenten

Lespakket | Project __________________________________________

BLIK OP JE ROOTS __________________________________________

Docentenhandleiding

mentortijd.nl

Doelgroep | VO Tijdsduur|10 klokuren

MENTORAAT Training & Coaching

“Wat een kennis en enthousiasme.”

“Veel nieuwe ideeën opgedaan, fijn!”

“Je denkt echt vanuit het kind.”

“Een inspirerend leider.”

Het mentoruur

Een traject op maat voor sterk mentoraat

In beperkte tijd toch veel kunnen bereiken

Mentortraining

Als mentor heb je een beperkte hoeveelheid tijd met je leerlingen die je zo effectief mogelijk wilt gebruiken.

Als mentor wordt er veel van je verwacht wat in de opleidingen maar weinig behandeld wordt.

Kom erachter wat jouw persoonlijke verwachtingen zijn en welke overtuigingen voor belemmering kunnen zorgen. Ervaar een diversiteit aan werkvormen en bespreek actuele problemen met mede mentoren.

Jij staat aan het roer in deze training en kiest zelf wat je behandeld wilt hebben. In samenwerking met mede-cursisten en de trainer wordt je wijzer en vaardiger op het gebied van leerlingbegeleiding.

Oudergesprekken

Samen werken aan steun voor het kind

Iedere mentor krijgt met allerhande oudergesprekken te maken. Gesprekken waarin je de ouders wilt begrijpen, zelf doelen te bereiken hebt en soms vervelende mededelingen moet doen. En hoe voer je een gesprek als alles goed gaat? Met de juiste kennis en training wordt je sterker als gesprekspartner en stijgt ook het zelfvertrouwen.

Omgaan met Pesten Een noodzaak voor iedereen

Helaas krijgen mentoren te maken met pestgedrag. Een situatie waar je als mens je zeer betrokken bij voelt en als professional het gevoel kan hebben machteloos te staan. Verbind theorie en ervaring van de trainer met eigen praktijkvoorbeelden en wordt zekerder in het handelen wanneer je als mentor in een situatie met pestgedrag terecht komt.

Al 10 jaar ben ik werkzaam als fulltime mentor op De Nieuwste School in Tilburg. Hier begeleid ik leerlingen in de onderbouw in persoonsontwikkeling en naar een zelfstandige houding. Leerlingen omschrijven mij als vriendelijk, enthousiast, duidelijk en creatief. paul@mentortijd.nl | www.mentortijd.nl | 06 2413 5821

Algemene informatie Uitleg en tips

____________________________________________ Doel van het project Verschillende generaties komen met elkaar in contact en leren van elkaar. De jongere generatie zal vooral leren van de oudere generaties. De leerlingen kiezen een dierbaar persoon, ouder dan 40, om te interviewen over belangrijke momenten in hun leven. Leerlingen komen zo in contact met oudere generaties waarbij ze de verbinding leggen met hun eigen leven. Leerlingen leren â&#x20AC;&#x2DC;levenslessenâ&#x20AC;&#x2122; door te luisteren naar de verhalen van ouderen en ontwikkelen hiermee begrip voor hun ouderen en voor groepsgenoten. Door de vele verhalen te beluisteren kunnen meerdere taboes doorbroken worden. ____________________________________________ Bronnen Concept Apostolisch Genootschap Bewerking Paul Pelle ____________________________________________ Benodigdheden > Iedere leerling dient beschikking te hebben over een videocamera. Fototoestel, webcam of telefoon kan ook voldoen. > Iedere leerling heeft een computer nodig voor het monteren. ____________________________________________ Kosten Aan dit project zijn geen kosten verbonden mits alle leerlingen beschikken over filmen montageapparatuur.

Project Blik op je Roots | Docentenhandleiding ÂŠMentortijd.nl

____________________________________________ Indeling lessen Les 1 Uitleg project, persoon kiezen Les 2 Interviewtechnieken klassikaal Interviewdatum vastleggen Les 3 Interviewtechnieken klassikaal Les 4 Interviewtechnieken groepjes Les 5 Oefenfilmpje maken Les 6 Proefpresentaties (buiten schooltijd: interview opnemen) Les 7 Opnemen reflecties Les 8 Monteren Les 9 Proefpresentaties Les 10 Monteren Les 11 Films inleveren Les 12,13,... Presentaties ____________________________________________ Variatie / verdieping Als verdieping kan meer tijd vrijgemaakt wworden voor de presentaties, waardoor de films ook langer kunnen duren. Leerlingen kunnen dan dieper ingaan op de achtergrond van de geïnterviewde, meer informatie geven over de context waarin het verhaal plaatsvindt. Een andere variatie is om leerlingen niet te laten filmen maar mensen de school in te halen en verschillende personen ‘live’ in de klas te laten interviewen, hun verhaal laten vertellen. ____________________________________________ Criteria Het eindproduct moet de volgende elementen bevatten: > Inleiding waarin de leerling in beeld komt en vertelt wie geïnterviewd wordt, over welk onderwerp en waarom dit een dierbaar persoon is, > Kern, het interview > Reflectie, hierbij komt de leerling nogmaals in beeld en vertelt welke wijze lessen er uit het verhaal mee te nemen zijn. Ook kan de leerling ver tellen over de eigen wortels en hoe dit invloed heeft op hoe hij/zij nu is, dit is geen vereiste.

____________________________________________ Bijlagen > Voorbeeldbrief voor ouders > Beoordelingsformulier

__________________________________________ Tip Ervaring leert dat leerlingen vaak aan het begin te verdelen zijn in twee groepen: sommigen weten meteen wie ze willen interviewen, anderen hebben geen idee en kunnen ook moeilijk een persoon bedenken. Het vinden van een dierbaar persoon is de sleutel tot betrokkenheid, zolang leerlingen weten over wie ze een film willen maken zullen ze enthousiast aan het meedoen. Het is daarom belangrijk om dit bij zo veel mogelijk leerlingen spoedig te bereiken. Zelfs wanneer leerlingen enthousiast zijn leert de ervaring ook dat het uitvoeren van het interview vaak uitgesteld wordt. Daarnaast is werken met video lastig, hierin kan veel mis gaan. Belangrijk is daarom de testfase waarin leerlingen controleren > of hun camera werkt, > of de beelden gemonteerd kunnen worden en > hoe helder het geluid opgenomen wordt.

Project Blik op je Roots | Docentenhandleiding ©Mentortijd.nl

Lesvoorbereiding les 1 Uitleg project

____________________________________________ Voorbereiding Lees het begeleidingsdocument helemaal door, zorg dat je op de hoogte bent van het project.

____________________________________________ Slot 10 minuten Laat alle leerlingen de inleverdatum in hun agenda noteren.

____________________________________________ Lesdoel Aan het einde van de les kunnen leerlingen uitleggen hoe het project verloopt en hebben ze de inleverdatum in hun agenda staan.

__________________________________________ Tip

____________________________________________ Inleiding 10 minuten Lees met de leerlingen de uitleg van het project door. Beantwoord eventuele vragen. Kijk samen met de leerlingen films van eerdere projecten. Wanneer het project voor de eerste keer wordt gedaan kunnen er filmpjes van andere scholen bekeken worden. Via Google zijn verschillende openbaar gestelde films te vinden. ____________________________________________ Kern 30 minuten Stel de groep enkele van de volgende vragen en verduidelijk dit met een tekening op het bord.

Het verhaal over diepgang kan ook betrekking hebben op andere gebieden van school: wanneer je ergens moeite voor doet zul je beloond worden.

> Stel je voor dat je in een bootje midden op zee zit. Wat zie je? Water, vogels, boot, ... > Je pakt een emmer met glazen bodem, wat zie je nu meer? Onderkant boot, vissen, ... > Je duikt met een duikpak naar beneden, wat zie je nu meer? Haai, koraal, meer vissen, ... > Met een onderzeeboot ga je naar de bodem, wat zie je nu meer? Zand, scheepswrak, schatkist, ... Tijdens het gesprek kan de tekening steeds meer worden aangevuld, zoals hier onder in kleuren te zien is. De strekking is: hoe meer moeite je doet, hoe groter de kans dat je bijzondere dingen tegenkomt. Dit heet diepgang. Misschien bevat jouw interview wel een schatkist! Voorkennis speelt hierbij een belangrijke rol.

Project Blik op je Roots | Docentenhandleiding ÂŠMentortijd.nl

Lesvoorbereiding les 2 Interviewtechnieken 1 ____________________________________________ Voorbereiding Zorg voor een ruimte waar het rustig kan zijn. ____________________________________________ Lesdoel Aan het einde van de les kunnen leerlingen uitleggen wat diepgang is en hoe dit in een interview bereikt kan worden. ____________________________________________ Inleiding 10 minuten Blik terug op de vorige les. Wat is het doel van het project, wat leerde de tekening over diepgang ons? Bespreek met leerlingen het verschil tussen open en gesloten vragen. Gesloten vragen hebben vaak een kort, duidelijk antwoord waar open vragen voor verhalen kunnen zorgen. ____________________________________________ Kern 30 minuten Om het stellen van open en gesloten vragen te oefenen gaat de groep de docent interviewen. De leerlingen krijgen een aantal minuten om na te denken over mogelijke onderwerpen en vragen, daarna krijgt iedere leerling 1 vraag om te stellen. Het doel is om zo veel mogelijk “door te vragen” op elkaars vragen, waarbij je misschien niet je eigen vraag kunt stellen. De docent gaat op een centrale plek zitten, de vraagbeurt kan worden aangegeven met bijvoorbeeld een Talking Stick. Dit is een stok die door indianenstammen gebruikt wordt om aan te duiden wie mag spreken. Een ander voorwerp kan ook.

____________________________________________ Slot 10 minuten Bespreek het interview na. > Werd er goed naar elkaar geluisterd, werd er goed doorgevraagd? > Welke vragen waren erg goed, en waarom? Leg vervolgens uit dat van leerlingen verwacht gaat worden een reflectie op hun eigen interview te geven. In deze reflectie geven ze aan welke ‘wijze les’ geleerd kan worden. Bespreek dit daarom ook in de groep: > Welke wijze les kan geleerd worden van het verhaal wat je docent verteld heeft? Sluit af met de leerlingen erop wijzen dat ze op tijd een persoon kiezen om te interviewen en ook een datum vastleggen om het interview te gaan doen.

__________________________________________ Tip Leerlingen hebben vaak allerlei vragen aan hun mentor. Het is lastig om door te vragen op een onderwerp wanneer ze allerhande vragen hebben. Er kan daarom gekozen worden om een ronde algemene vragen te stellen en pas daarna te beginnen met het doorvragen op één onderwerp.

Project Blik op je Roots | Docentenhandleiding ©Mentortijd.nl

Lesvoorbereiding les 3 Interviewtechnieken 2 ____________________________________________ Voorbereiding Zorg voor een ruimte waar het rustig kan zijn. Kies eventueel van tevoren al twee leerlingen om te laten interviewen en bespreek dit met hen voor. ____________________________________________ Lesdoel Aan het einde van de les kunnen leerlingen uitleggen wat diepgang is en hoe dit in een interview bereikt kan worden. ____________________________________________ Inleiding 5 minuten Blik terug op de vorige les. Open en gesloten vragen, wijze lessen leren uit verhalen van anderen. Deze les lijkt erg op les 2, met als grootste verschil dat de groep nu 2 leerlingen gaat interviewen. ____________________________________________ Kern 40 minuten Vraag aan de groep welke leerlingen er willen (durven) plaats te nemen op de stoel van geïnterviewde. De leerlingen krijgen een aantal minuten om na te denken over mogelijke onderwerpen en vragen, daarna krijgt iedere leerling 1 vraag om te stellen. Bespreek tijdens deze minuten met de leerling die geïnterviewd gaat worden dat niet alle vragen beantwoord hoeven te worden. Het doel is om zo veel mogelijk “door te vragen” op elkaars vragen, waarbij je misschien niet je eigen vraag kunt stellen. De leerling mag kiezen wie er de eerste vraag mag stellen, de vraagbeurt kan daarna worden aangegeven met bijvoorbeeld een Talking Stick. Dit is een stok die door indianenstammen gebruikt wordt om aan te duiden wie mag spreken. Een ander voorwerp kan ook.

__________________________________________ Tip Wanneer er veel leerlingen zijn die geïnterviewd willen worden kan ervoor gekozen worden om er meerdere uren aan te besteden of om leerlingen schriftelijk hun voorkeur aan te geven.

Bespreek het interview na. > Werd er goed naar elkaar geluisterd, werd er goed doorgevraagd? > Welke vragen waren erg goed, en waarom? Leg vervolgens uit dat van leerlingen verwacht gaat worden een reflectie op hun eigen interview te geven. In deze reflectie geven ze aan welke ‘wijze les’ geleerd kan worden. Bespreek dit daarom ook in de groep: > Welke wijze les kan geleerd worden van het verhaal wat je de leerling verteld heeft? Afhankelijk van de tijd kan er gekozen worden een tweede (of derde) leerling te laten interviewen. ____________________________________________ Slot 5 minuten Sluit af met de leerlingen erop wijzen dat ze op tijd een persoon kiezen om te interviewen en ook een datum vastleggen om het interview te gaan doen.

Project Blik op je Roots | Docentenhandleiding ©Mentortijd.nl

Project Blik op je Roots | Docentenhandleiding ÂŠMentortijd.nl

Lesvoorbereiding les 4 Interviewtechnieken 3

____________________________________________ Voorbereiding Verdeel de groep in drietallen, bij voorkeur leerlingen die elkaar nog niet goed kennen bij elkaar. Zorg voor voldoende ruimte in het schoolgebouw zodat leerlingen op een rustige plek elkaar kunnen interviewen. ____________________________________________ Lesdoel Aan het einde van de les hebben leerlingen ervaren hoe het is om een gesprek te laten stilvallen en hebben ze gereedschappen gekregen om hiermee om te gaan. ____________________________________________ Inleiding 10 minuten Blik terug op vorige lessen waarin iemand geïnterviewd werd. Deze week komen alle l eerlingen aan de beurt. In drietallen gaan de leerlingen elkaar om de beurt interviewen waarbij één leerling interviewt, een tweede leerling geïnterviewd wordt en de derde leerling observeert en na het interview feedback geeft. Bespreek met de leerlingen de interviewtechnieken die in eerdere lessen zijn besproken en de tips die in het leerlingdocument staan. Benadruk de tip om de vraag te herhalen wanneer een gesprek stil dreigt te vallen. De leerling die het interview doet mag altijd de derde persoon (observerend) om hulp vragen wanneer het gesprek stil valt. Als laatste hulplijn mag de geïnterviewde leerling gevraagd worden welke vragen hij/zij aan zichzelf zou stellen om het gesprek weer op gang te brengen.

____________________________________________ Kern 30 minuten Leerlingen gaan in drietallen de interviews doen. Ieder interview duurt 7 minuten en wordt door de docent aangegeven. Juist doorgaan wanneer er geen vragen meer zijn is het leermoment van deze les, leerlingen mogen daarom niet op eigen tempo doorwisselen van rol. Na ieder interview geeft de observerende leerling eerst feedback, daarna vertelt de leerling die geïnterviewd is hoe hij/zij de vragen en de aandacht ervaren heeft. ____________________________________________ Slot 10 minuten Sluit klassikaal af door te bekijken bij wie het interviewen goed ging en bij welke groepjes er lastige punten zaten. Vraag aan de groep ook of er bijzondere verhalen naar boven gekomen zijn. Wijs de leerlingen er nogmaals op dat ze inmiddels al duidelijk moeten hebben wie ze willen interviewen en dat ze spoedig een datum dienen vast te leggen. Volgende les hebben de leerlingen een videocamera nodig.

Project Blik op je Roots | Docentenhandleiding ©Mentortijd.nl

Lesvoorbereiding les 4 Oefenfilmpje maken ____________________________________________ Voorbereiding Zorg dat alle leerlingen een videocamera meenemen naar school. Dit kan ook een webcam, fototoestel of telefoon zijn. ____________________________________________ Lesdoel Aan het einde van de les weten alle leerlingen of de kwaliteit van hun camerabeelden en het opgenomen geluid goed genoeg is voor het project. Ook weten leerlingen of de beelden te bewerken zijn op de computer. ____________________________________________ Inleiding 5 minuten Vertel de leerlingen wat het doel is van deze les: oefenen met films maken. Om dit te kunnen oefenen is het goed om alle elementen van het uiteindelijke project een keer uit te proberen. Hierbij is de beeldkwaliteit, de verstaanbaarheid van het interview en het bewerken van de beelden belangrijk. ____________________________________________ Kern 30 minuten Leerlingen maken een film waarbij ze elkaar kort interviewen. Door een interview te doen komen ze snel veel te weten over de kwaliteit van het beeld en geluid. Leerlingen filmen elkaar en monteren dit in een kort filmpje wat aan het einde van de les klaar is. Leerlingen zullen merken dat het beeld soms te donker is, dat het geluid niet altijd goed te verstaan is of dat beelden niet bewerkt kunnen worden op de computer. Dit is geen enkel probleem; deze les is bedoeld om vroegtijdig dergelijke problemen op te lossen.

____________________________________________ Slot 10 minuten Geef leerlingen aan dat ze de ontdekte problemen vroegtijdig oplossen zodat dit bij het eindproduct geen probleem vormt. __________________________________________ Tip Bij extra tijd kan leerlingen gevraagd worden om hun montageproject ook al naar een echte film om te zetten, het ‘publiceren’, ‘renderen’ of ‘exporteren’, afhankelijk van het gebruike montageprogramma.

Project Blik op je Roots | Docentenhandleiding ©Mentortijd.nl

Lesvoorbereiding les 6 Proefpresentaties 1

____________________________________________ Voorbereiding Plan deze les zodat leerlingen voldoende tijd hebben gehad om hun interview op te nemen. ____________________________________________ Lesdoel Aan het einde van de les hebben alle leerlingen feedback gekregen op de ruwe beelden van hun interview.

__________________________________________ Tip Er kan voor gekozen worden om deze les te combineren met les 7: het opnemen van de reflecties.

____________________________________________ Inleiding 5 minuten Bespreek met de leerlingen wat het doel is van deze les; elkaar feedback geven op de ruwe beelden van de interviews. Soms is het lastig om zelf te bepalen welke beelden je wilt behouden en wat weg kan. Daarom laten leerlingen de interviews (vaak nog niet gemonteerd) aan elkaar zien. Er worden tips gegeven met het oog op het monteren van het eindproduct. ____________________________________________ Kern 40 minuten Leerlingen zoeken in kleine groepen een plek om elkaars films te bekijken. Veel leerlingen zullen zoâ&#x20AC;&#x2122;n 10 minuten aan film hebben, groepjes van maximaal 4 zijn aan te raden om binnen de tijd alle films te bekijken. Ervaring leert ook dat niet alle leerlingen bij deze les al hun interview gedaan hebben (soms door eigen fouten, soms door overmacht omdat bijvoorbeeld opa of oma ineens ziek wordt). Deze leerlingen kunnen wel feedback geven, zij zullen zelf feedback moeten regelen na schooltijd. ____________________________________________ Slot 5 minuten Bespreek met de leerlingen welke feedback er gegeven is en van welke verhalen men onder de indruk was.

Project Blik op je Roots | Docentenhandleiding ÂŠMentortijd.nl

Lesvoorbereiding les 7 Opnemen reflecties ____________________________________________ Voorbereiding Zorg voor voldoende plekken waar leerlingen in stilte hun reflectie kunnen opnemen. ____________________________________________ Lesdoel Aan het einde van de les hebben alle leerlingen de reflectie op hun interview opgenomen.

__________________________________________ Tip Leerlingen kunnen eventueel ook al beginnen aan het monteren van hun film.

____________________________________________ Inleiding 5 minuten Bespreek met de leerlingen de voorgaande lessen en het doel van de reflectie. Na het doen van een interview is het interessant welke ‘wijze lessen’ hieruit geleerd kunnen worden. Wanneer er ouders of grootouders geïnterviewd worden is er soms een directe link te leggen met de eigen opvoeding, wanneer anderen worden geïnterviewd kunnen er algemene levenslessen geleerd worden. ____________________________________________ Kern 40 minuten Leerlingen bespreken in kleine groepjes welke lessen zij leren van hun interview en hoe ze dit in een reflectie willen vertellen. Leerlingen helpen elkaar om dit inhoudelijk scherp te krijgen en helpen elkaar bij het filmen ervan. ____________________________________________ Slot 5 minuten Laat de leerlingen het gemaakte werk opslaan, bij voorkeur met een backup.

Project Blik op je Roots | Docentenhandleiding ©Mentortijd.nl

Project Blik op je Roots | Docentenhandleiding ÂŠMentortijd.nl

Lesvoorbereiding les 8 Monteren

____________________________________________ Voorbereiding Zorg ervoor dat alle leerlingen beschikking hebben over een laptop met een videobewerkingsprogramma. Op de meeste computers staat Windows (live) Movie Maker of iMovie al geĂŻnstalleerd.

__________________________________________ Tip Leerlingen kunnen eventueel ook de reflectie nog opnemen.

____________________________________________ Lesdoel Aan het einde van de les hebben de leerlingen een groot gedeelte van hun film gemonteerd. Ook kunnen de leerlingen een inschatting maken hoeveel tijd ze nog nodig hebben voor het monteren van het resterende deel. ____________________________________________ Inleiding 5 minuten Houd de inleiding kort en laat de leerlingen veel tijd behouden voor het monteren. Inventariseer welke leerlingen handig zijn met monteren, maak dit zichtbaar aan de groep door bijvoorbeeld deze namen op het bord te noteren. Herhaal ook nogmaals de eisen: minimaal 4 minuten, maximaal 7 met een inleiding en een reflectie. ____________________________________________ Kern 40 minuten Leerlingen gaan zelfstandig aan de slag met het monteren van hun film. ____________________________________________ Slot 5 minuten Laat de leerlingen het gemaakte werk opslaan, bij voorkeur met een backup.

Project Blik op je Roots | Docentenhandleiding ÂŠMentortijd.nl

Lesvoorbereiding les 9 Proefpresentaties 2

____________________________________________ Voorbereiding Plan deze les zodat leerlingen voldoende tijd hebben gehad om de film te monteren. ____________________________________________ Lesdoel Aan het einde van de les hebben alle leerlingen feedback gekregen op de voorlopige versie van hun film. ____________________________________________ Inleiding 5 minuten Bespreek met de leerlingen wat het doel is van deze les; elkaar feedback geven op de voorlopige versie van de films. In deze fase van het project kunnen er geen tips meer gegeven worden over het interview, dit is immers niet zomaar opnieuw te doen. Wel kunnen de leerlingen feedback geven over de opbouw van de film, de keuze voor de gebruikte beelden, de geluidskwaliteit en het gebruik van effecten. ____________________________________________ Kern 40 minuten Leerlingen zoeken in kleine groepen een plek om elkaars films te bekijken. Veel leerlingen zullen maximaal 7 minuten aan film hebben, groepjes van maximaal 5 zijn aan te raden om binnen de tijd alle films te be-kijken. Ook hier kan voorkomen dat leerlingen hun film nog niet klaar hebben, door eigen toedoen of door technische problemen. Deze leerlingen kunnen wel feedback geven, zij zullen zelf feedback moeten regelen na schooltijd. ____________________________________________ Slot 5 minuten Bespreek met de leerlingen welke feedback er gegeven is en van welke verhalen men onder de indruk was.

Project Blik op je Roots | Docentenhandleiding ÂŠMentortijd.nl

Lesvoorbereiding les 10 Monteren 2 ____________________________________________ Voorbereiding Zorg ervoor dat alle leerlingen beschikking hebben over een laptop met een videobewerkingsprogramma. Op de meeste computers staat Windows (live) Movie Maker of iMovie al geĂŻnstalleerd.

__________________________________________ Tip Leerlingen kunnen eventueel ook de reflectie nog opnemen.

____________________________________________ Lesdoel Aan het einde van de les hebben de leerlingen een groot gedeelte van hun film gemonteerd. Ook kunnen de leerlingen een inschatting maken hoeveel tijd ze nog nodig hebben voor het monteren van het resterende deel. ____________________________________________ Inleiding 5 minuten Houd de inleiding kort en laat de leerlingen veel tijd behouden voor het monteren. Inventariseer welke leerlingen handig zijn met monteren, maak dit zichtbaar aan de groep door bijvoorbeeld deze namen op het bord te noteren. Herhaal ook nogmaals de eisen: minimaal 4 minuten, maximaal 7 met een inleiding en een reflectie. ____________________________________________ Kern 40 minuten Leerlingen gaan zelfstandig aan de slag met het monteren van hun film. Ze verwerken de feedback die ze gekregen hebben tijdens de tweede ronde proefpresentaties. ____________________________________________ Slot 5 minuten Laat de leerlingen het gemaakte werk opslaan, bij voorkeur met een backup.

Project Blik op je Roots | Docentenhandleiding ÂŠMentortijd.nl

Lesvoorbereiding les 11 Films inleveren

____________________________________________ Voorbereiding Zorg voor een computer met een ruime harde schijf zodat alle films opgeslagen kunnen worden. Afhankelijk van het formaat en de resolutie (beeldkwaliteit) is hier per groep ongeveer 10 gigabyte aan ruimte voor nodig, circa 300MB per film. ____________________________________________ Lesdoel Aan het einde van de les hebben alle leerlingen hun eindproduct ingeleverd. Leerlingen die het niet hebben ingeleverd hebben een duidelijk afspraak gemaakt. ____________________________________________ Inleiding 10 minuten Leerlingen zorgen dat hun film op een USB stick staat. De bestandsnaam begint met hun voornaam en eindigt met “BOJR”. De volgende bestandsformaten zijn toegestaan: > AVI > MOV > MP4 > WMV > DIVX

____________________________________________ Slot 10 minuten Maak duidelijke afspraken met leerlingen die de film nog niet hebben ingeleverd. Spreek eventueel met de leerlingen door wanneer de presentaties zijn en wie ze hiervoor kunnen uitnodigen. Dit kunnen ouders zijn, grootouders of mensen die geïnterviewd zijn.

__________________________________________ Tip Het is aan te raden om enkele weken te plannen tussen het inleveren van de films en de presentaties. Wanneer er bij filmen iets mis gaat kost het vaak veel tijd om dit te herstellen, daarom is deze tijd wenselijk.

Let op! Een .wlmp bestand is geen videobestand. Dit is een projectbestand van Windows Movie Maker en vaak nog geen 1MB groot. Dit bestand bevat verwijzingen naar filmbestanden maar is niet als film op andere computers af te spelen. ____________________________________________ Kern 30 minuten Laat de leerlingen zelfstandig werken. Om de beurt komen de leerlingen met hun USB stick langs om het bestand op de centrale computer of USB stick van de docent over te zetten. Controleer kort of het videobestand afgespeeld kan worden en of het geluid verstaanbaar is.

Project Blik op je Roots | Docentenhandleiding ©Mentortijd.nl

Lesvoorbereiding les 12 Presentaties ____________________________________________ Voorbereiding Alle leerlingen hebben hun film ingeleverd, bij voorkeur zijn deze al gescreend door de docent. De ouders zijn tijdig op de hoogte gebracht van het presentatieschema. Er is gezorgd voor ontvangst voor ouders (koffie/thee) en er is een ruimte met groot scherm en goed geluid.

__________________________________________ Tip Vraag leerlingen en gasten welke reflectie of wijze raad zij uit de film hebben gehaald. Dit kan anders zijn dan de reflectie van de maker.

Maak eventueel van tevoren een stemronde aan op www.mentimeter.com. ____________________________________________ Lesdoel Aan het einde van de les zijn er 7 films getoond. ____________________________________________ Inleiding 0 minuten Heet ouders en leerlingen welkom, vertel wat de bedoeling van de presentaties is. De films worden achter elkaar getoond, aan het einde is tijd over om elkaar complimenten te geven en vragen te stellen. ____________________________________________ Kern 45 minuten Toon de films achter elkaar. Afhankelijk van de tijd kunnen er vaak 7 films van maximaal 7 minuten getoond worden per lesuur. ____________________________________________ Slot 5 minuten Als afsluiting kan ervoor gekozen worden een stemming te organiseren via bijvoorbeeld Mentimeter (www.mentimeter.com). Via deze gratis website kan interactief voor leerlingen en ouders gestemd worden op de beste film, via computer of smartphone.

Project Blik op je Roots | Docentenhandleiding ÂŠMentortijd.nl

Omweg Heldere herinneringen __________________________________________ Tip

Omweg Soms kom je op een route een mooie omweg tegen. Dit duurt iets langer maar biedt nét dat extra wat je zoekt. Deze lesactiviteit is ook zo’n omweg. Het project kan prima zonder, het is wel een mooie toevoeging. ____________________________________________ Voorbereiding Zorg dat je een eindproduct hebt gemaakt waarin jouw eigen heldere herinneringen zichtbaar zijn. ____________________________________________ Lesdoel Aan het einde van de les(sen) hebben leerlingen zicht op welke momenten in hun leven vormend zijn geweest. ____________________________________________ Inleiding De val van de Berlijnse Muur, de Twin Towers, Charlie Hebdo, de aanslagen in Parijs. De wereldgeschiedenis kent momenten waarvan iedereen nog precies weet waar ze waren en wat ze deden op dat moment. Persoonlijk zijn er ook van dit soort momenten. Je herinnering is dan zo helder dat je bijna nog weet welk weer het was die dag, wie er om je heen waren en wat je deed of zei. Denk dan aan leuke dingen als de eerste keer dat een puppy in huis is, toen je hoorde dat je een broertje of zusje kreeg, toen je vriendje jou verkering vroeg. Soms zijn het minder leuke dingen: de scheiding van je ouders, het afscheid van een dierbaar persoon. Presenteer jouw eigen Heldere Herinneringen. Vraag of leerlingen zelf al voorbeelden kunnen geven.

Geef leerlingen de tijd om ook met hun ouders te praten over hun herinneringen. ____________________________________________ Kern De leerlingen gaan op zoek naar hun ‘Heldere Herinneringen’ en leggen dit vast in een zelfgekozen vorm. Voorbeelden zijn: > Een tijdlijn (op papier of digitaal) > Een powerpoint > Een verhaal > Een tekening > Een film > Een fotoreeks ____________________________________________ Slot De eindproducten worden gepresenteerd aan elkaar. Afhankelijk van de gekozen vorm(en) zal de presentatievorm wisselen: > Mondelinge presentaties > Een magazine met verhalen > Een expositie __________________________________________ Tip Als verdieping kun je leerlingen de gevolgen van zo’n herinnering laten onderzoeken. Hoe hebben deze dingen jou gevormd of jouw leven beïnvloed?

__________________________________________ Tip Bij de presentaties kunnen familieleden worden uitgenodigd. Spreek dit duidelijk met de leerlingen af voordat zij aan hun eindproduct beginnen.

Project Blik op je Roots | Docentenhandleiding ©Mentortijd.nl

Tips en ideeĂŤn voor enthousiaste docenten

Lespakket | Project __________________________________________

BLIK OP JE ROOTS __________________________________________

Bijlagen

mentortijd.nl

Beste ouders/verzorgers,

Binnenkort start voor de leerlingen van jaar @@@ het project â&#x20AC;&#x2DC;Blik op je Roots. Tijdens dit project kiezen de leerlingen iemand die dierbaar voor hen is, ouder dan 40 jaar. Het doel van het gesprek is leren van oudere generaties over hoe gebeurtenissen ons vormen in hoe we zijn. De leerlingen gaan ieder een persoon interviewen en filmen, deze films worden uiteindelijk getoond voor leerlingen en genodigden. Leerlingen mogen zelf kiezen wie er uitgenodigd worden voor de presentaties; ouders, broers/zussen, opa/oma. De presentaties zullen plaatsvinden vanaf @@@, over de indeling van deze presentaties wordt u op een later moment geĂŻnformeerd. Alle informatie voor de leerlingen is te vinden op onze ELO. Wij hopen u hiermee voldoende te hebben geĂŻnformeerd, voor meer informatie kunt u contact met ons opnemen.

Vriendelijke groet, Mentoren jaar 2. Contactgegevens/emailadressen mentoren hier vermelden

Beoordelingsformulier Blik op je Roots Naam:

Groep:

__________________________________________

Geïnterviewde:

Onderwerp:

__________________________________________

Onderdeel De totale film duurt niet korter dan 4 minuten en niet langer dat 7 minuten. De inleiding van de film geeft aan wie wordt geïnterviewd, waarover en waarom dit onderwerp is gekozen. De interviewer zelf is (even) in beeld te zien aan het begin van de film. Geluid is verstaanbaar.

Achtergrond is rustig, leidt niet af.

Belichting is niet te donker, ook niet overbelicht.

De film bevat een videoreflectie. Dit houdt in dat de interviewer zelf vertelt hoe hij/zij het interview ervaren heeft. De reflectie geeft antwoord op de vraag: “Wat maakt mij tot wie ik ben?” Extra opmerkingen:

Tips en ideeĂŤn voor enthousiaste docenten

Lespakket | Project __________________________________________

BLIK OP JE ROOTS __________________________________________

Leerlinghandleiding

Algemene informatie Uitleg en tips

____________________________________________ Onderzoek je wortels! Iedere boom heeft wortels, die geven voeding en stevigheid. Sommige bomen hebben veel wortels diep in de grond, andere wortels laten zelf wegen scheuren. Afhankelijk van waar de wortels groeien ziet iedere boom er ook weer anders uit. Hoe zit het met jouw wortels? Wat geeft jou voeding, stevigheid? In welke grond groeien jouw wortels en hoe denk jij te gaan groeien? Tijdens dit project gaan we hier meer over leren door de wortels van anderen te onderzoeken. ____________________________________________ Wat ga ik leren? Jij kunt leren van mensen die al veel levenservaring hebben. Zij dragen bijzondere verhalen en waardevolle levenslessen met hen mee. Tijdens dit project ga je een dierbaar persoon van ouder dan 40 jaar interviewen. Dit interview gaat over de vraag: Wat heeft jou gemaakt tot wie je bent? Van dit interview maak je een korte film. Daarna ga je kijken welke wijze lessen je hieruit kunt halen, wat wij kunnen leren van oudere generaties. ____________________________________________ Hoe zit het project in elkaar? Je kiest zelf over wie jij een korte film gaat maken. Ook kies je, eventueel samen, waar het interview over zal gaan. Wel is een eis dat de persoon die je interviewt ouder is dan 40 jaar. Het interview zul je samen doen met minimaal 1 klasgenoot, zodat je niet hoeft bezig te zijn met filmen en interviewen tegelijkertijd. Aan het einde lever je een korte film in. Het filmen gebeurt na schooltijd, voor de andere dingen heb je tijdens school tijd.

Project Blik op je Roots | Leerlingenhandleiding ÂŠMentortijd.nl

____________________________________________ Welke informatie heb ik nodig? Om een film van goede kwaliteit te kunnen maken heb je de volgende informatie nodig: > Informatie over hoe je een goed interview houdt, > Informatie over filmtechnieken, > Achtergrondinformatie over het onderwerp waar het interview over gaat, > Informatie over het monteren. ____________________________________________ Indeling lessen Les 1 Uitleg project, persoon kiezen Les 2 Interviewtechnieken klassikaal Interviewdatum vastleggen Les 3 Interviewtechnieken klassikaal Les 4 Interviewtechnieken groepjes Les 5 Oefenfilmpje maken Les 6 Proefpresentaties (buiten schooltijd: interview opnemen) Les 7 Opnemen reflecties Les 8 Monteren Les 9 Proefpresentaties Les 10 Monteren Les 11 Films inleveren Les 12,13,... Presentaties ____________________________________________ Wat lever ik in? Je levert een film in van minimaal 4 minuten en maximaal 7 minuten. Deze film kun je digitaal inleveren op USB of via Youtube. ____________________________________________ Wat komt er in mijn film? De film bevat de volgende onderdelen: > Inleiding: wie ga je interviewen en

____________________________________________ Hoe ziet de presentatie eruit? Alle films worden getoond voor de klas en mensen die worden uitgenodigd. Dit kunnen ouders, andere familie of hoofdrolspelers uit de films zijn. Je hoeft verder niets te presenteren, alles zit al in je film. Zelf mag je ook mensen uitnodigen. ____________________________________________ Hoe maak ik mijn film beter? Om je film beter te maken is het verstandig op tijd te beginnen. Lees alle documenten goed door, mak gebruik van de tips en oefen eerst. Met filmen is het vaak zo dat je achteraf van alles ziet wat je zou willen verbeteren, dat is met een interview niet mogelijk. Daarom is het goed om al ervaring met filmen op te doen bij andere plekken, of door anderen (klasgenoten) alvast een keer te interviewen en dit te filmen. __________________________________________ Samenvatting Je kiest iemand die jou dierbaar is, ouder dan 40 jaar, om over deze persoon een korte film te maken. Je gaat deze persoon interviewen en monteert dit tot een korte film. Alle films worden in de klas bekeken, hierbij mag je gasten uitnodigen.

waarom is deze persoon jou dierbaar? > Kern: het interview > Reflectie: je komt zelf in beeld en vertelt welke wijze les jij eruit haalt.

Project Blik op je Roots | Leerlingenhandleiding ÂŠMentortijd.nl

Het interview doen Tips & Tricks ____________________________________________ Hier lees je informatie over het doen van een goed interview, het filmen en monteren. Een interview maken doe je in drie stappen: > oriëntatie/voorbereiding > uitvoeren van het interview > verwerken van interview ____________________________________________ Oriëntatie Belangrijk is dat je weet wat je wil laten zien in de film. Je kent de persoon die je gaat nterviewen en jij bent degene die de vragen gaat stellen. Zorg ervoor dat er straks iets interessants te zien is. Zorg ervoor dat je de geïnterviewde beeldend kan laten vertellen. Dat betekent dat je bijvoorbeeld niet vraagt “Hoe was de bruiloft?”, want dan krijg je snel het antwoord “dat was mooi.” Als je dieper gaat vragen, over bijvoorbeeld hoe alles uitzag, hoe ze was gekleed, dan krijg je interessantere verhalen. Anders gezegd: “Hoe was de bruiloft?” is een gesloten vraag. “Wil je eens vertellen over de bruiloft?” is een open vraag. Zorg voor een leuke setting, dat is de plek waar je gaat filmen. Kies bijvoorbeeld een plek uit wat te maken heeft met de geïnterviewde. Bijvoorbeeld als je opa een boer was, film hem dan op het land, met de koeien. Anders kies je een plek waar de geïnterviewde zich thuis voelt, of waar ze iets over kan vertellen. ____________________________________________ Uitvoeren van het interview Het interview zelf heeft een standaard opbouw. Het heeft een inleiding, een kern en een slot. Je kunt beginnen met dat de geïnterviewde zichzelf voorstelt. Dan vertelt hij/zij zijn/haar verhaal. Tot slot kan er iets samenvattend vertelt worden. Vergeet niet dat je ook beeldend kan inleiden. Bijvoorbeeld door eerst de koeien in de wei te laten zien, hoe je opa de koeien streelt en dat hij daarna pas gaat vertellen.

Tijdens het interview is het belangrijk dat je de geïnterviewde goed kan zien, dat jullie fijn kunnen zitten of dat jullie op jullie gemak zijn. Natuurlijk is heel belangrijk hoe je filmt. Je kiest dan een goede compositie. Dat is hoe je alles plaats in het beeld. Misschien zit de geïnterviewde links of juist recht. Zorg ervoor dat de beelden ook een goede sfeer tonen. Je kan uiteindelijk zeker wel een uur aan film hebben om in het einde naar 3 minuten te gaan. Dan heb je tenminste iets te kiezen en houd je het beste over. Natuurlijk zul je ook tijdens het interview nog vragen stellen die je niet kan voorbereiden. Je speelt dan in op wat de geïnterviewde vertelt. Als het stil valt tijdens het interview is er een hele slimme manier om de geïnterviewde verder te laten praten. Je kan dan het laatste wat de geïnterviewde heeft gezegd herhalen. Het klinkt heel gek, maar hierdoor krijgt de geïnterviewde een nieuwe inpuls om verder te vertellen. ____________________________________________ Verwerken van het interview Als je dan alles het gefilmd en je bent helemaal tevreden, ga je alles verwerken. Wat zijn de beste stukjes? Wat zijn de mooiste shots? Deze kies je uit en ga je editten in Windows MovieMaker of een ander programma. Dit kan nog heel moeilijk zijn dus vraag hulp aan je mentor of medeleerlingen. Om van tevoren zeker te zijn dat je bij het monteren geen problemen krijgt, kun je tijdens het interview vragen of de vraag in het antwoord herhaald kan worden. Zo hoef je bij het monteren zelf niet in beeld te komen en krijg je een goed lopend verhaal. Zoals: “Hoe vond je het om in Schotland te wonen? “Wonen in Schotland vond ik ......” Als de antwoorden op deze manier gegeven worden kun je alle momenten dat jij vragen stelt al uit de film weglaten, dit scheelt een hoop kostbare tijd.

Filmen Tips & Tricks ____________________________________________ Geluid Als voorwaarde geldt dat het verhaal en de vragenstellen goed verstaanbaar moeten zijn. Een overweging waard dus om met een microfoon te werken. In ieder geval mag er geen achtergrondmuziek zijn die de film begeleidt en is het handig om de opname te maken in een omgeving waar geen andere geluiden te horen zijn. ____________________________________________ In beeld Verder geldt de voorwaarde dat ook de vragensteller (jij dus) even in beeld moet zijn aan het begin van de film waarin jij jezelf en de geïnterviewde voorstelt. ____________________________________________ Achtergrond Kies een kader met een mooie achtergrond. Misschien is er een achtergrond te vinden die te maken heeft met het verhaal wat verteld gaat worden. Een onrustige achtergrond leidt de aandacht af, maar ga ook niet tegen een witte muur filmen. ____________________________________________ Diepte Probeer in je shots altijd een diepte te creëren .Door een voorwerp op de voorgrond te nemen/zetten maak je een shot een stuk spannender en interessanter. “Maak je shot”: verplaats voorwerpen en/ of personen op een dusdanige manier zodat je een spannend en interessant shot krijgt. Op die manier ben je je eigen regisseur. Kijk bijvoorbeeld naar de tafeltjes die bij Oprah op de voor- en achtergrond staan op de foto hieronder.

____________________________________________ Kaders Een beeldkader kun je het beste opdelen in 9 vlakken; 2 lijnen horizontaal en 2 lijnen verticaal (op 1/3 van het beeld). Deze lijnen en snijpunten zijn de aandachtspunten van de kijker. Bij een interview kader je de persoon altijd met de ogen horizontaal op 1/3 van het scherm. Staat de interviewer rechts van de camera dan kader je de persoon links in het kader op 1/3 van het beeld. Staat de interviewer rechts dan andersom. Zo geef je de persoon in beeld kijkrichting naar links of naar rechts. Maak altijd gebruik van de 4 lijnen / 9 vlakken. Zorg dat het punt waar de aandacht naar uit moet gaan ongeveer op de lijn(en) of het kruispunt van de lijnen zit. ____________________________________________ Bewegingen Er is een aantal vaste benamingen en regels voor bewegingen met een camera. Zorg dat je altijd een bedoeling hebt bij het maken van een beweging of zoom, maak ‘m niet zomaar. Een pan (panorama) gebruik je bijvoorbeeld als je een overzicht wil laten zien van de hele ruimte. Een zoom gebruik je bijvoorbeeld bij een spanningselement of als je een detail wilt laten zien wat deel uitmaakt van een geheel.

____________________________________________ De zoom De zoom is eigelijk geen beweging. Wat gebeurt en met een zoom? Hier wordt de brandpuntsafstand van de lens veranderd m.a.w. het dichterbij of verder weg brengen van het beeld zonder de camera te verplaatsen. Als je de camera helemaal hebt ingezoomd, dus op de telestand hebt gezet, is het praktisch niet mogelijk het beeld stil te houden. Tijdens de opname merk je dat niet erg. Het oog houdt het object toch wel vast, maar als je de opnames op de tv bekijkt is het even schrikken. “Zo erg was het toch niet?” Helaas wel. En het stoort behoorlijk. Probeer dus de zoomfunctie zo veel mogelijk te vermijden en verplaats de camera dichter naar het onderwerp voor een close-up. Om storende bewegingen te voorkomen is het, ook zonder gebruik van zoom, aan te raden om een statief te gebruiken. Een statief kun je precies instellen zoals je dat wilt. Geen statief? Dat is niet erg. Een pittenzak, een plastic zak gevuld met zand of een opgevouwen trui kun je allemaal op een tafel leggen en zo hetzelfde effect van een statief bereiken.

____________________________________________ Belichting Als er geen licht is, is er geen beeld. Daarmee is de technische noodzaak van licht op de meest simpele manier aangegeven. Filmen is niets anders dan het vangen van licht. Belichten dient ook om de sfeer te bepalen en een programma kleur te geven. Zorg altijd dat je beschikt over voldoende licht. Doe gordijnen open, lampen en aan maak eventueel gebruik van extra lampen om bij te lichten. Houd hij het belichten van een persoon of situatie met 3 punten rekening: 1. Overbelicht Is de persoon/object niet overbelicht? Zorg dan dat de achtergrond wat meer belicht wordt zodat het beeld in evenwicht is of kies voor een andere plek. 2. Tegenlicht Zet je persoon/object niet weg tegen een raam, hier krijg je te maken met tegenlicht. Zorg altijd dat je een raam, zon of lamp als cameraman/vrouw in je rug hebt. 3. Schaduwen Vermijd schaduwen. Wordt een persoon dusdanig belicht dat er schaduwen ontstaan probeer dan de afstand tussen de achtergrond en de persoon/object groter te maken of maak gebruik van een extra lamp zodat de schaduw verdwijnt.

Monteren Tips & Tricks Er zijn veel verschillende programma’s waarmee je kunt monteren. Windows Movie Maker en iMovie zijn bekende voorbeelden, omdat er zo veel mogelijkheden zijn kunnen we je geen uitleg geven over hoe het programma precies werkt. Wel hebben we tips waar je op kunt letten wanneer je van alle opnames een film gaat maken: __________________________________________ Selecteren Voor je begint met monteren is het goed om al het ‘ruwe’ materiaal rustig te bekijken. Zo kun je sommige beelden al wegstrepen omdat het te veel bewogen is of overbelicht. Probeer ook voor jezelf alvast een verhaallijn te maken wat je in jouw film terug wil laten komen. ____________________________________________ Overgangen en effecten Montageprogramma’s hebben soms de meest bijzondere effecten om twee stukken film aan elkaar te verbinden. Probeer dit zo min mogelijk te gebruiken; het leidt al snel af van het verhaal wat je de aandacht wil geven. Kijk maar eens verschillende televisieprogramma’s: bijna nergens worden ingewikkelde effecten gebruikt. Het effect wat het meest rustig kijkt heet “dissolve” waarbij twee beelden in elkaar ‘oplossen’ of overvloeien.

____________________________________________ De interviewer Je film mag tussen 4 en 7 minuten duren, je zal merken dat dit best wel kort is. Om je tijd zo effectief mogelijk in te zetten kun je veel van de stukken waar je een vraag stelt weglaten. Probeer het maar eens: vaak als iemand antwoord begint te geven wordt voor de kijker al snel duidelijk welke vraag er van tevoren is gesteld. ____________________________________________ Feedback Vraag regelmatig feedback: anderen zien soms dingen die je zelf over het hoofd ziet. Anderen kunnen soms ook gemakkelijker zeggen welke beelden overbodig zijn. Succes en veel plezier!

MENTORAAT Training & Coaching

“Wat een kennis en enthousiasme.”

“Veel nieuwe ideeën opgedaan, fijn!”

“Je denkt echt vanuit het kind.”

“Een inspirerend leider.”

Het mentoruur

Een traject op maat voor sterk mentoraat

In beperkte tijd toch veel kunnen bereiken

Mentortraining

Als mentor heb je een beperkte hoeveelheid tijd met je leerlingen die je zo effectief mogelijk wilt gebruiken.

Als mentor wordt er veel van je verwacht wat in de opleidingen maar weinig behandeld wordt.

Kom erachter wat jouw persoonlijke verwachtingen zijn en welke overtuigingen voor belemmering kunnen zorgen. Ervaar een diversiteit aan werkvormen en bespreek actuele problemen met mede mentoren.

Oudergesprekken

Samen werken aan steun voor het kind

Omgaan met Pesten Een noodzaak voor iedereen

mentortijd.nl