Project open kaart by Mentortijd

Lespakket | Project __________________________________________

Open Kaart __________________________________________

Docentenhandleiding

mentortijd.nl

Doelgroep |Onderbouw VO

Project Open Kaart | Docentenhandleiding ÂŠMentortijd.nl

Algemene informatie Uitleg en tips ____________________________________________ Doel van het project Open Kaart heeft als doel om een veilig klimaat in de groep te bouwen. Dit gebeurt door elkaar beter te leren kennen en te leren hoe de leerlingen rekening met elkaar kunnen houden. ____________________________________________ Bronnen Conceptidee www.postsecret.com Conceptidee Kyle Schwartz Motivatie Maurice de Roij ____________________________________________ Benodigdheden > Een brievenbus ____________________________________________ Kosten Geen ____________________________________________ Indeling lessen Les Uitleg Project Les Enigedie Les Talking Stick Les Kaarten maken Les Kaarten bespreken Vervolg The Box

____________________________________________ Criteria > Iedere leerling levert een kaart in ter grootte van een ansichtkaart. > Op iedere kaart staat op de voorkant het antwoord op de vraag: “Wat is voor de groep goed om over mij te weten?” > Op iedere kaart staat de naam van de leerling, aan de achterkant. ____________________________________________ Bijlagen Voorbeelden van kaarten. __________________________________________ Tip Het project kost niet veel tijd. Het kan leerlingen geïnteresseerd maken in elkaar, wees bereid om daarna nog meer tijd vrij te maken voor elkaar. Voor verdere ideeën, bekijk project ‘Greatest Hits’.

____________________________________________ Variatie / verrijking Ons advies is om altijd zelf mee te doen aan mentorprojecten, ook nu. Een verrijking kan gevonden worden in het uitnodigen van alle docenten die met de groep te maken hebben. Benoem ook naar de leerlingen welke docenten allemaal meedoen en zich ook kwetsbaar opstellen. Onze overtuiging is dat dit ook de band met verschillende docenten beter zal maken.

Project Open Kaart | Docentenhandleiding ©Mentortijd.nl

Lesvoorbereiding Uitleg project ____________________________________________ Voorbereiding Zorg dat je voorbeeldkaarten geprint hebt of digitaal kunt tonen. ____________________________________________ Lesdoelen Aan het einde van de les > weten alle leerlingen wat de eisen van het project zijn > weten alle leerlingen wanneer de inleverdatum is. ____________________________________________ Inleiding 10 minuten Als inleiding zou je de website van www.postsecret.com kunnen tonen. Let wel op dat hier heftige kaarten op staan, het loont om van tevoren te selecteren welke de moeite waard zijn. In de bijlage staan enkele kaarten.

__________________________________________ Tip Laat de stappen van het project op het bord zien, zodat het voor leerlingen duidelijk is.

____________________________________________ Kern 30 minuten Leg uit hoe het project in zijn werk zal gaan. > Leerlingen maken een eigen kaart, ongeveer ter grootte van een ansichtkaart. Ze mogen een bestaande kaart aanpassen of zelf een kaart maken. Op deze kaart staat het antwoord op de vraag: wat is voor de groep waardevol om over mij te weten? > De kaarten worden op een bepaald moment ingeleverd in een brievenbus. De brievenbus is verzegeld en kan alleen door de docent worden open gemaakt. > Vertel of er ook docenten meedoen, en zo ja: wie. > Wanneer alle kaarten zijn ingeleverd wordt er steeds een kaart voorgelezen door de mentor, zonder hierbij de naam van de schrijver te noemen. > Iedere leerling mag een gokje wagen van wie de kaart afkomstig is. > Daarna wordt bekend gemaakt van wie de kaart is en kan er eventueel een toelichting gegeven worden > Er mogen vragen gesteld worden > Wanneer alle kaarten geweest zijn worden ze op een vaste plaats opgehangen. Dit gebeurt zonder dat de namen zichtbaar zijn. ____________________________________________ Slot 5 minuten Laat leerlingen de inleverdatum in hun agenda noteren.

Project Open Kaart | Docentenhandleiding ÂŠMentortijd.nl

Lesvoorbereiding Ik ben de enige die... ____________________________________________ Voorbereiding > Zorg voor een rustige ruimte > Zorg voor ruimte om in een kring te zitten / staan ____________________________________________ Lesdoel Leerlingen hebben vaak het idee dat ze alleen staan, doordat er veel is wat ze niet van elkaar weten. Het doel van deze les is dat gevoel wat weg te nemen en de leerlingen meer over elkaar te weten laten komen. De activiteit geeft ook een duidelijk beeld van de sfeer tijdens het totale project. ____________________________________________ Inleiding 10 minuten Ga met de leerlingen in een kring zitten. Zorg ervoor dat de kring leeg is zodat aandacht naar elkaar kan gaan. Bespreek met leerlingen dat mensen vaak het gevoel hebben alleen te staan. Vraag wie dat gevoel herkent. ____________________________________________ Kern 30 minuten De eerste persoon staat op en maakt de zin af: “Ik ben de enige die ....”. Iedereen die zichzelf herkent in de uitspraak gaat ook staan. Neem de tijd om elkaar te zien en geef een signaal dat iedereen mag gaan zitten. De volgende persoon in de kring staat op en maakt de zin af. Zo wordt de kring rondgegaan. De oefening kan tot verschillende antwoorden uitnodigen, leerlingen kiezen zelf hoe persoonlijk ze het willen maken. Denk van tevoren goed na over hoe te reageren op persoonlijke uitspraken. In veel gevallen is het voldoende om te luisteren.

Door zelf halverwege de kring te zitten en mee te doen met de activiteit is er de mogelijkheid om uitspraken te sturen. Door zelf iets persoonlijks te delen worden leerlingen gesteund in hun keuze om goed mee te doen aan de activiteit. Er kunnen meerdere rondes gemaakt worden. Mogelijke antwoorden: > ...die geen veters in zijn schoen heeft. > ...die in Maart jarig is > ...die geen broers/zussen heeft > ...die bang is in het donker > ...die ieder jaar twee keer naar het ziekenhuis gaat. > ...die op meisjes valt ____________________________________________ Slot 10 minuten Bespreek met de leerlingen hoe ze de opdracht ervaren hebben. Bespreek ook hoe ze deze ervaring kunnen toepassen in hun masker. Geef leerlingen ruimte om ideeën voor hun masker vast te leggen.

__________________________________________ Tip Als variatie of verdieping kan de volgende vraag gesteld worden: “Ik ben benieuwd wie er ook ...”

Project Open Kaart | Docentenhandleiding ©Mentortijd.nl

Lesvoorbereiding Talking Stick ___________________________________________ Voorbereiding > Zorg voor een rustige ruimte > Zorg voor ruimte om in een kring te zitten / staan > Zorg voor een Talking Stick / object ____________________________________________ Lesdoel Aan het einde van de les > hebben leerlingen ervaren hoe het is om naar elkaar te luisteren, > hebben leerlingen ervaren hoe het is als er naar je geluisterd wordt. ____________________________________________ Inleiding 10 minuten Ga met de leerlingen in een kring zitten. Zorg ervoor dat de kring leeg is zodat aandacht naar elkaar kan gaan. Leg uit wat het doel is van een Talking Stick; het wordt al eeuwen (nog steeds) gebruikt bij Indianen om te zorgen dat iedereen gehoord wordt. De spelregels zijn simpel; > alleen als je de Talking Stick vast hebt, mag je praten. > Je krijgt de Stick maar één keer > Je mag maar 30 seconden praten Deze spelregels nodigen uit tot goed luisteren en goed nadenken over wat je wil zeggen; je wil dat jouw woorden tellen.

De Talking Stick gaat de kring rond en wanneer iedereen aan het woord is geweest, inclusief docent, kan er gekozen worden om een nieuwe vraag te stellen. Mogelijke vragen kunnen gaan over: > een moment waarop je trots voelde > een moment waarop je angst voelt > een moment wat je nooit wilt vergeten > waarover je onzeker bent > wanneer je het meest verbaasd werd ____________________________________________ Slot 10 minuten Benoem en/of complimenteer na iedere ronde bijzondere uitspraken of andere bijzondere observaties.

__________________________________________ Tip Het loont om een mooie Talking Stick te maken. Het zorgt ervoor dat leerlingen de activiteit waarderen.

____________________________________________ Kern 30 minuten De leerling die het eerst jarig zal zijn (of jarig is) krijgt als eerste de Talking Stick. De vraag wordt gesteld waarna deze leerling spreekt als eerste. Daarna kiest deze leerling naar welke kant de Talking Stick wordt doorgegeven.

Project Open Kaart | Docentenhandleiding ©Mentortijd.nl

Lesvoorbereiding Kaarten maken ____________________________________________ Voorbereiding > Zorg voor stiften en potloden > Zorg voor magazines om uit te knippen > Zorg voor gekleurd kartonpapier > Zorg voor ansichtkaarten ____________________________________________ Lesdoelen Aan het einde van de les > hebben alle leerlingen hun kaart af

__________________________________________ Tip De leerlingen kunnen de kaarten ook thuis maken. Dit heeft het voordeel dat er geen tijd op school vrijgemaakt hoeft te worden. Het geeft de leerlingen ook wat meer privacy om hun verhaal op te schrijven.

____________________________________________ Inleiding 5 minuten Laat de leerlingen herhalen wat de verwachtingen voor het project zijn: Leerlingen maken een eigen kaart, ongeveer ter grootte van een ansichtkaart. Ze mogen een bestaande kaart aanpassen of zelf een kaart maken. Op deze kaart staat het antwoord op de vraag: wat is voor de groep waardevol om over mij te weten? ____________________________________________ Kern 40 minuten Laat leerlingen aan het werk gaan. Ze kunnen een bestaande ansichtkaart pakken en bewerken of ervoor kiezen om een nieuwe kaart te maken. Leg voorbeeldkaarten neer ter inspiratie. Zet achtergrondmuziek aan. ____________________________________________ Slot 5 minuten Laat de leerlingen alles opruimen en hun kaart inleveren.

Project Open Kaart | Docentenhandleiding ÂŠMentortijd.nl

Lesvoorbereiding Kaarten bespreken ____________________________________________ Voorbereiding > Zet de stoelen in een kring > Zorg voor een brievenbus > Verzamel kaarten van docenten ____________________________________________ Lesdoelen Aan het einde van de les > zijn de kaarten besproken. ____________________________________________ Inleiding 10 minuten Bij binnenkomst stoppen alle leerlingen hun kaart in de brievenbus. De kaarten van docenten zijn al eerder verzameld. ____________________________________________ Kern 30 minuten Ga in een kring zitten en spraak af hoe de groep er gezamenlijk voor gaat zorgen dat het een prettig project wordt. Voorbeelden van afspraken zijn: > 1 persoon per keer is aan het woord. > De aandacht is bij de persoon die spreekt. > Vragen stellen mag, je hoeft geen antwoord te geven. > Je mag complimenten geven. Een verhaal wat je zelf wilt vertellen wacht tot na schooltijd. > Een verhaal blijft eigendom van de verteller: verhalen worden niet door anderen doorverteld.

____________________________________________ Slot 10 minuten Vat kort samen welke opvallende verhalen er verteld zijn en hoe de groep nu rekening met elkaar kan houden. Herhaal de afspraken, met name dat de verhalen eigendom van de verteller blijven. __________________________________________ Tip Soms worden er meerdere namen bij eenzelfde kaart genoemd. Vraag aan de leerlingen die genoemd zijn of de kaart ook van hen had kunnen zijn. Zo leert de schrijver van de kaart dat hij/zij niet alleen staat.

__________________________________________ Tip Naar verwachting zijn er twee lesuren nodig om alle kaarten te bespreken, zeker omdat je heldere afspraken moet maken. Bij een tweede les kan er gestart worden met terugblikken op de verhalen ĂŠn de afspraken van de eerste les.

Pak een kaart en lees de tekst voor. Laat leerlingen raden van wie de kaart kan zijn, dit is niet voor iedereen verplicht. Vraag aan de maker van de kaart om zich bekend te maken en eventueel extra informatie te vertellen erover. Laat leerlingen vragen stellen. Pak een volgende kaart, enzovoorts.

Project Open Kaart | Docentenhandleiding ÂŠMentortijd.nl

__________________________________________ Bronvermelding Floor van Tuijn

Vervolg The Box ____________________________________________ Benodigdheden > Een doos > Versiering > Notitieblaadjes ____________________________________________ Lesdoel De leerlingen gaan in gesprek over verschillende onderwerpen die zij zelf, anoniem, inbrengen. De onderwerpen kunnen uiteenlopen van pesten tot hobby’s. ____________________________________________ Voorbereiding In de klas, op een vaste plek, komt The Box te staan. Dit kan een kartonnen of plastic box zijn. De leerlingen versieren gezamenlijk The Box. Leerlingen mogen vragen aan de groep of verschillende onderwerpen op een blaadje schrijven en in de gleuf van The Box stoppen. Een keer per week pakt de mentor The Box erbij en worden de blaadjes met verschillende vragen besproken. De leerlingen leren elkaar beter kennen en delen ervaringen met elkaar. Aan The Box zijn wel bepaalde regels verbonden: > In The Box wordt geen afval gegooid of onnodige briefjes. > Tijdens het bespreken van The Box wordt er naar elkaar geluisterd. > We behandelen elkaar met respect en veroordelen niet. Er wordt niet uitgelachen of door anderen heen gepraat. > Je hoeft je mening niet te geven, The Box is vrij en als je iets niet met je groep wilt delen hoeft dit niet.

____________________________________________ Activiteit De gehele groep ruimt spullen op en heeft aandacht voor elkaar en voor de mentor met The Box. De leerlingen kunnen in hun eigen tafelgroepje blijven zitten. Verschillende onderwerpen worden besproken en leerlingen gaan hierover met elkaar in gesprek. Tijdens het gesprek mogen leerlingen hun mening geven zonder anderen hiermee (bewust) pijn te doen. Leuk om een leerling uit te kiezen die zoiets als ‘’favoriete vakantieplekken’’ mag noteren op het bord. __________________________________________ Tip Houd als mentor goed in de gaten hoe de leerlingen op elkaar reageren en creëer een veilige en vertrouwde sfeer met jouw klas. Het kan gebeuren dat er toch onnodige briefjes in The Box worden gedaan door leerlingen. Dit is ook een prima onderwerp om te bespreken: wat is de consequentie wanneer je hier niet goed mee om kan gaan? Er kan ook gekozen worden om hier geen aandacht aan te besteden, daardoor zullen de leerlingen het plezier ermee verliezen.

Tips en ideeĂŤn voor enthousiaste docenten

Lespakket | Project __________________________________________

Open Kaart __________________________________________

Bijlagen

mentortijd.nl

Kaarten afkomstig van www.postsecret.com

Voorbeeldkaarten van project Open Kaart