Lespakket | Project __________________________________________
IN BEELD
__________________________________________
Docentenhandleiding
mentortijd.nl
Doelgroep | Tijdsduur |
Onderbouw VO 13 klokuren
Algemene informatie
Uitleg en tips ____________________________________________ Uitleg van het project Tijdens “In Beeld” gaan leerlingen portretfoto’s van elkaar maken. Dit doen ze met hun mobiele telefoon. Als leerlingen fotografie interessant vinden kunnen ze er ook voor kiezen om een fotocamera te gebruiken. Om een mooie foto te maken zal je je moeten verdiepen in het onderwerp wat je voor je hebt. In dit geval betekent dit dat de leerlingen elkaar beter moeten leren kennen. Leerlingen maken verschillende foto’s en kiezen er uiteindelijk 1 van. Vervolgens schrijven ze een uitleg over de foto. De leerling die geportretteerd is schrijft een reactie naar aanleiding van de foto.
____________________________________________ Kosten Tentoonstelling: Afhankelijk van keuzes, zie lesvoorbereiding ‘tentoonstelling’. ____________________________________________ Indeling lessen Les 1 Uitleg project Les 2 Kwaliteitenspel Les 3 Portretten maken Les 4 Verantwoording schrijven Les 5 Tentoonstelling
De portretfoto’s worden aan het einde van het project tentoongesteld voor elkaar, andere leerlingen en ouders.
> Leerlingen kiezen zelf tweetallen waarin ze elkaar portretteren. Voordeel is dat het veiliger is voor de leerlingen. Nadeel is dat leerlingen zich minder in elkaar verdiepen en alleen bij de tentoonstelling meer over elkaar te weten komen. > De mentor kiest tweetallen waarin de leerlingen elkaar portretteren. Voordeel is dat gestuurd kan worden wie met elkaar samenwerken. Dit kan eventueel gebeuren op basis van een sociogram. Nadeel is dat de motivatie minder kan worden bij leerlingen als ze zich niet vereenzelvigen met het doel van het project. > Leerlingen krijgen twee portretfoto’s: één door een zelf gekozen leerling, één door een leerling die de mentor kiest. Voordeel is dat het veiliger is voor de leerlingen. Het kan ook interessant zijn om de verschillen tussen twee portretten van dezelfde persoon te zien. Nadeel is dat het meer tijd kost en dat de grote hoeveelheid foto’s de tentoonstelling rommelig kan maken.
____________________________________________ Doelen van het project > Leerlingen gebruiken hun telefoon voor een positief doel > Leerlingen leren elkaar beter kennen > Leerlingen maken keuzes en onderbouwen deze ____________________________________________ Bronnen Concept & tekst Paul Pelle Kwaliteitenspel CPS ____________________________________________ Benodigdheden > Iedere leerling moet beschikking hebben over een telefoon of fotocamera. Materiaal kan gedeeld worden. > Vragenkaartjes __________________________________________ Tip
____________________________________________ Variatie / verdieping Afhankelijk van de sfeer in de groep kan er voor verschillende vormen gekozen worden:
Zorg dat de leerlingen van tevoren zich ervan bewust zijn dat hun portretten tentoongesteld gaan worden.
2
Project In Beeld | Docentenhandleiding ©Mentortijd.nl
____________________________________________ Criteria De leerling levert in: 1 portretfoto, digitaal. Daarbij komt een uitleg van de portretfoto met daarin een reflectie op het proces. Daarnaast komt een reflectie op de foto die van de leerling zelf is gemaakt, door een andere leerling.
____________________________________________ Bijlagen > Kwaliteitenbladen __________________________________________ Tip Wees zorgvuldig in het bekijken of er leerlingen en/of ouders bezwaar hebben dat hun foto gemaakt en tentoongesteld wordt.
Project In Beeld | Docentenhandleiding ŠMentortijd.nl
3
Lesvoorbereiding Uitleg project ____________________________________________ Voorbereiding > Lees het lespakket door > Neem een sociogram af > Maak eventueel tweetallen op basis van een sociogram
____________________________________________ Kern 30 minuten Geef de leerlingen aan voor welke vorm project gekozen is en daarmee ook in welke tweetallen de portretten zullen worden gemaakt:
____________________________________________ Lesdoelen Aan het einde van de les > weten alle leerlingen wat het doel van het project is > weten alle leerlingen van wie zij een portretfoto zullen gaan maken
> Leerlingen kiezen zelf tweetallen waarin ze elkaar portretteren. Voordeel is dat het veiliger is voor de leerlingen. Nadeel is dat leerlingen zich minder in elkaar verdiepen en alleen bij de tentoonstelling meer over elkaar te weten komen. > De mentor kiest tweetallen waarin de leerlingen elkaar portretteren. Voordeel is dat gestuurd kan worden wie met elkaar samenwerken. Dit kan eventueel gebeuren op basis van een sociogram. Nadeel is dat de motivatie minder kan worden bij leerlingen als ze zich niet vereenzelvigen met het doel van het project. > Leerlingen krijgen twee portretfoto’s: één door een zelf gekozen leerling, één door een leerling die de mentor kiest. Voordeel is dat het veiliger is voor de leerlingen. Het kan ook interessant zijn om de verschillen tussen twee portretten van dezelfde persoon te zien. Nadeel is dat het meer tijd kost en dat de grote hoeveelheid foto’s de tentoonstelling rommelig kan maken.
____________________________________________ Inleiding 10 minuten Leg uit wat de bedoeling is van het project. De leerlingen gaan een portretfoto van elkaar maken. Dat is iets anders dan een selfie; op deze portretfoto wordt verwacht dat zowel het uiterlijk als de persoonlijkheid van de leerling zichtbaar is. Dat kan door te kijken naar de houding, kleding, de omgeving waarin de foto gemaakt is, eventuele materialen die op de foto ook zichtbaar zijn, een filter die later is toegevoegd / toegepast. Uiteindelijk worden de foto’s tentoongesteld en schrijft de fotograaf een uitleg waarom de foto er zo uitziet.
__________________________________________ Tip Wanneer er gekozen is om als mentor tweetallen te maken, kun je hier leerlingen bij om hulp vragen. Zij hoeven (nog) niets te weten van het project om na te denken over interessante tweetallen.
4
Bij de laatste versie kan ervoor gekozen worden om twee foto’s tegelijkertijd te laten maken, maar ook om het project in twee delen op te delen: eerst de ‘vertrouwde’ foto’s, daarna de tweetallen door de mentor gekozen. ____________________________________________ Slot 5 minuten Sluit af met een vragenrondje. Laat de leerlingen controleren of ze de inleverdatum in hun agenda geschreven hebben.
Project In Beeld | Docentenhandleiding ©Mentortijd.nl
Lesvoorbereiding Griekse Theekrans
____________________________________________ Voorbereiding > Deel de leerlingen in groepen van maximaal 6 in. Let erop dat de leerlingen die een portret van elkaar gaan maken in dezelfde groep zitten. > Maak voor iedere leerling een naamkaartje. > Zorg per groepje voor een kwaliteitenspel. > Print bij ontbreken van kwaliteitenspel per groepje de kwaliteitenbladen. > Optioneel: zorg per groepje voor koekjes en/of thee. ____________________________________________ Lesdoel Aan het einde van de les > hebben leerlingen ieder een kwaliteit ontvangen van medeleerlingen. ____________________________________________ Inleiding 10 minuten
__________________________________________ Tip Het kwaliteitenspel biedt zelf ook enkele zeer geschikte werkvormen, die wij hier niet beschreven hebben.
De ontvanger luistert alleen en mag maar één keer spreken: om “dankjewel” te zeggen. Wanneer dit gezegd wordt is het gesprek direct over. De leerling met de meeste huisdieren is de eerste ontvanger, wanneer deze het gesprek beïndigd neemt de leerling links de rol van ontvanger over. De overige leerlingen nemen weer de rol van orakel op zich. ____________________________________________ Slot 10 minuten Geef de leerlingen de ruimte om aantekeningen te maken van het gesprek zodat dit in het portret of de uitleg ervan verwerkt kan worden. Geef de leerlingen de ruimte om elkaar te bedanken voor de activiteit.
Bij binnenkomst is de ruimte ingedeeld in tafelgroepen. De leerlingen zijn verdeeld over groepen met leerlingen die ze minder goed kennen, de naamkaartjes liggen op de tafels klaar. De leerlingen komen de ruimte binnen en gaan direct in de gemengde groepen zitten. Leg de activiteit kort uit. ____________________________________________ Kern 30 minuten In iedere groep is één leerling “ontvanger”, de andere leerlingen zijn “orakel”. De leerlingen die orakel zijn hebben als taak om unaniem een kwaliteit of kleur (blauw, groen, wit, geel, rood) te kiezen voor de ontvanger. Dit doen ze door hardop te overleggen en tussendoor wellicht meerdere kwaliteiten als optie apart te leggen. Wanneer een persoon veel kwaliteiten van eenzelfde blad toont kan ervoor gekozen worden een kleur te geven.
Project In Beeld | Docentenhandleiding ©Mentortijd.nl
5
Lesvoorbereiding Portretten maken ____________________________________________ Voorbereiding > Zorg dat de tweetallen bij de leerlingen bekend zijn. ____________________________________________ Lesdoelen Aan het einde van de les > hebben alle leerlingen hun portret gemaakt. ____________________________________________ Inleiding 5 minuten Herhaal het doel van het project: een portretfoto maken waarop het uiterlijk én het karakter van een medeleerling op zichtbaar is. ____________________________________________ Kern 40 minuten Geef leerlingen de tijd en ruimte om foto’s van elkaar te maken. Afhankelijk van de schoolcultuur kan dit binnen of buiten een klaslokaal zijn, binnen of buiten een schoolgebouw. Er kan gekozen worden om het maken van het portret te zien als huiswerk. Leerlingen kunnen vervolgens kiezen om de foto tijdens dit uur alsnog te maken of aan hun huiswerk te werken. Dit kan namelijk ook betekenen dat leerlingen de moeite willen nemen om naar een bijzondere locatie te gaan, na schooltijd. Ze worden dan ‘beloond’ voor hun inzet door wat minder huiswerk te hebben. ____________________________________________ Slot 5 minuten Sluit af met kort rondje of iedereen het gaat lukken de portretfoto op tijd te maken.
6
Project In Beeld | Docentenhandleiding ©Mentortijd.nl
__________________________________________ Tip Huiswerk wordt door leerlingen vaak als iets vervelends gezien. Het is zelden positief voor de motivatie.
Lesvoorbereiding Verantwoording schrijven ____________________________________________ Voorbereiding > Zorg dat alle portretfoto’s gemaakt zijn.
____________________________________________ Slot 5 minuten Geef leerlingen de tijd om eventuele feedback te verwerken in hun verantwoording.
____________________________________________ Lesdoelen Aan het einde van de les > hebben alle leerlingen hun verantwoording geschreven > hebben alle leerlingen feedback ontvangen op hun verantwoording
__________________________________________ Tip Om de verantwoording te begrijpen is het nodig om de portretfoto erbij te zien. Zorg dat leerlingen beschikking hebben over de juiste foto’s.
____________________________________________ Inleiding 5 minuten Herhaal het doel van het project: een portretfoto maken waarop het uiterlijk én het karakter van een medeleerling op zichtbaar is. Bij de tentoonstelling hangt er naast iedere foto een uitleg van de fotograaf. Deze uitleg gaat nu geschreven worden. ____________________________________________ Kern 1 25 minuten Leeringen schrijven hun verantwoording. Hierin zitten enkele elementen: > Welke nieuwe dingen ben je te weten gekomen over de leerling op de foto? > Welke keuzes heb je gemaakt bij het maken van je foto? (houding, kleding, locatie, mimiek, ..) ____________________________________________ Kern 2 15 minuten Leerlingen laten hun verantwoording door minimaal twee mensen doorlezen: één leerling van hetzelfde geslacht, één leerling van het andere geslacht. Op die manier kun je controleren of het woordgebruik voor zowel jongens als meiden prettig is.
Project In Beeld | Docentenhandleiding ©Mentortijd.nl
7
Lesvoorbereiding Tentoonstelling ____________________________________________ Voorbereiding > Zorg dat alle portretfoto’s afgedrukt en ingelijst zijn. ____________________________________________ Inleiding 5 minuten Zorg dat de foto’s op een mooie plek in het schoolgebouw hangen. Nodig ouders uit voor het openingsmoment. Als de foto’s langer blijven hangen kunnen ze later ook komen kijken - ervaring leert dat ouders het ook prettig vinden om elkaar te ontmoeten, dit gebeurt in het middelbaar onderwijs minder vaak dan ze vanuit het basisonderwijs gewend zijn.
__________________________________________ Tip Het loont om de gemaakte foto’s mooi te laten afdrukken en op te hangen in degelijke lijsten. Dit heeft uiteraard te maken met het budget, daarnaast kan het ook een weloverwogen keuze te zijn om waarde toe te kennen aan het werk van de leerlingen.
Open de tentoonstelling met een korte uitleg van het project of kies enkele leerlingen om dit te doen. ____________________________________________ Kern 1 25 minuten Gasten kunnen de portretfoto’s bekijken en de toelichtingen van de fotografen lezen. Er kan vervolgens gestemd worden: > De mooiste foto > De beste toelichting Stemmen kan via verschillende websites of apps. (Socrative) ____________________________________________ Kern 2 15 minuten De winnaars van de verkiezing worden bekend gemaakt. ____________________________________________ Slot 5 minuten Bedank ouders voor hun komst.
8
Project In Beeld | Docentenhandleiding ©Mentortijd.nl