14
DOOR HENK YMKER
De ’wondermotor’ van Wardenier is altijd een mysterie gebleven
In november van dit jaar is het 85 jaar geleden, dat ‘de wondermotor van Wardenier’ wereldnieuws was en niet alleen in de regio rond Steenwijk en Wolvega het gesprek van de dag vormde. Er was sprake van een journalistieke hype op wereldschaal, omdat Johannes (Jo) Wardenier uit Steenwijkerwold verkondigde een brandstofloze motor te hebben uitgevonden. Volgens de jonge uitvinder zelf zou dit ‘een grote ommekeer op motorisch gebied veroorzaken.’
A >
ls 22-jarige inwoner van de Achterbuurt (nu Witte Paarden) in de voormalige gemeente Steenwijkerwold zette hij de wereld op zijn kop. Zijn ‘uitvinding’ was opzienbarend. De zoon van een eenvoudige timmerman en keuterboer domineerde in november 1934 een week lang het (wereld) nieuws. Hij liet bestuurders, bedrijven, geldschieters, maar bovenal de gewone - werkloze - man geloven in een wonder. Nog altijd wordt er - veelal geheimzinnig gesproken over de motor, die zou worden geproduceerd in een in Wolvega te realiseren fabriekscomplex. Hier zouden
Een van de weinige foto’s uit de jaren dertig van Jo Wardenier met zijn motor.
13.000 personen werkgelegenheid vinden. Dat nieuws klonk met name de vele mensen zonder werk in de crisistijd als muziek in de oren. Het liep allemaal anders. Wardenier werd op verzoek van de burgemeester van Weststellingwerf opgenomen in een psychiatrische inrichting. Hij werd daar echter als ‘normaal’ beschouwd door de hem behandelende professor, die hem dan ook prompt weer naar huis stuurde. Eigenlijk begon toen het mysterie, want thuisgekomen bleek de motor te zijn verdwenen. ‘Opgehaald door enkele heren, die zeiden namens Johannes te komen’, vertelden zijn ouders later. ‘Zij moeten door Philips zijn gestuurd’, beweerde Wardenier niet lang voor zijn overlijden.
Philips
Er zijn meer vreemde dingen gebeurd rond de persoon van Wardenier, die na zijn uitvinding nooit meer heeft gewerkt. Tot zijn plotselinge dood op 47-jarige leeftijd in 1960 heeft hij zich financieel altijd goed heeft kunnen redden. Juist in die periode werkte Johannes (hersteld van een ernstige tbc-aandoening) aan rehabilitatie en maakte hij de tekeningen voor de motor opnieuw. Die tekeningen verdwenen even mysterieus, zoals zoveel andere gebeurtenissen een uiterst merkwaardig karakter droegen. In 1974 publiceerde de Zwolse Courant en andere bladen van de Koninklijke Tijl gedurende een tiental weken in feuilleton een reconstructie van dit ‘wonderlijk
