‘Hier zie je Brood zoals hij was’

DOOR: DINAND WEBBINK

Aan het woord is Ivo de Lange, oprichter en directeur van het Herman Brood Museum & Experience: ‘Herman woonde bij mij om de hoek, hier in Zwolle. Ik was drie jaar jonger; in het begin ben je dan de pipo, maar als je vijfentwintig jaar bent, maakt dat leeftijdsverschil niet meer uit. Brood kwam elke maand vier, vijf dagen bij mij om te werken en te kletsen. Muziek maken met zijn jeugdvriend Hans la Faille, met wie hij ooit bij Cuby + Blizzards speelde. Maar vooral om te schilderen en zeefdrukken te maken. Hij schreef eenakters, die voerden we dan samen op en later filmde ik ze ook.’

Ivo staat opeens op en pakt een DVD van een stapeltje. 'Heb je nog een DVD-speler? Dan moet je deze film bekijken: hier zie je Brood zoals Brood was. Niet die flauwekul van de televisie. Zo gauw er een camera op hem gericht was, begon hij een rol te spelen.' In de documentaire 'Kunst... begin drrr niet an', waar de opnames van Ivo de Lange de basis voor vormen, verklaart kunstbroeder Rob Scholte dat Herman bij Ivo een plek vond 'waar hij zichzelf kon zijn, waar ie op adem kon komen, los van de stad, waar een oase van vertrouwdheid was, iets familiaals...'

Brood kwam een keer terug met de bus uit Duitsland. ‘Hij liet zich op de A28 uit de bus rollen, belde om half vier bij mij aan. ’s Nachts. Hij had een exemplaar bij zich van het ‘männermagazin’ Hustler. Herman begon als een bezetene te schilderen tot ver in de ochtend. Zo ontstond ‘Naked beauty’, zijn mooiste schilderij.’ Ivo liet er paraplu’s mee bedrukken, die allemaal verkocht zijn, op een na. Dat is nu een museumstuk.

De basis voor het Herman Brood Museum is Ivo de Langes eigen collectie. ‘Toen Herman in 2001 overleed, ben ik een jaar uit de running geweest. Ik had geen zin aan al die vragen, ik wil niet met mijn kop in de krant. Donderstraal op! Ben een keer uit een talkshow weggelopen.’ Hij grijnst: ‘Nou ja, dan word je ook niet meer gevraagd. Ondertussen had ik wel al die “rotzooi” die Herman had achtergelaten. Gebruiksvoorwerpen, verfkwasten, injectienaalden. En 1200 tot 1300 schilderijen en zeefdrukken.’

In 2018 werd het Herman Brood Museum geopend door niemand minder dan Johan Derksen. Er is meer te zien dan alleen het werk van Herman Brood. Eén ruimte is bestemd voor wisselende exposities over popgroepen, zoals de Beatles, Mink DeVille, Queen. Een jonge medewerker, Lizzie Jansen, houdt van Broods muziek, al ze heeft hem nooit zien optreden. ‘Toen het museum nog niet eens geopend was, keek al heel geïnteresseerd naar binnen. Ik schreef een sollicitatiebrief en nu werk ik hier nog.’ Manager is Emily Schaapman: ‘Om zijn muziek geef ik niet veel, maar zijn kunstwerken vind ik mooi. Maar Brood interesseert mij vooral als persoon: iemand die zijn eigen gang gaat, zijn eigen plan trekt.’

Het Herman Brood Museum & Experience bestaat uit een vrij toegankelijke winkel waar reproducties en dergelijke verkrijgbaar zijn. Op de eerste verdieping is het eigenlijke museum, bestaande uit drie zalen met een brede collectie kunst en aanverwante werken. Nog meer Brood ervaren kan met de stadswandeling ‘In de voetsporen van Herman’.

hermanbroodmuseum.nl