Ο Ρωσικός γρίφος | dash ebook 01

Page 1


01

ΔΙΑΣΤΡΕΒΛΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΠΟΥΤΙΝ

Η FSB ΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΡΩΣΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

ΟΙ ΠΥΡΗΝΙΚΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΡΩΣΙΑΣ

Η ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΡΩΣΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΥ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ Ο ΠΟΛΥΠΛΟΚΟΣ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΡΩΣΙΚΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ


Ο Ρωσικός γρίφος Το πρώτο τεύχος του dash, προσφέρει στους αναγνώστες εξειδικευμένους και μη, μια ολοκληρωμένη ματιά στα γεωστρατηγικά σχέδια και τις προκλήσεις της σημερινής Ρωσίας. Μέσα από τα άρθρα που επιλέξαμε, θα βρείτε αναλύσεις σχετικά με τις αμυντικές, οικονομικές και πολιτικές ικανότητες της Ρωσικής Ομοσπονδίας, όπως και τις αμφιλεγόμενες στρατηγικές της στον τομέα του κυβερνοχώρου. Φυσικά, η θρησκεία αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι για την κατανόηση του Ρωσικού τρόπου σκέψης και μια κυρίαρχη παράμετρο για την ανάκαμψη του Ρωσικού έθνους.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

Σύμβουλος Έκδοσης

Ο Ουίνστον Τσόρτσιλ είχε πει για τη Ρωσία, πως αποτελεί ένα γρίφο τυλιγμένο σ' ένα μυστήριο μέσα σ' ένα αίνιγμα. Αυτό το μυστήριο για να αποκωδικοποιηθεί, χρειάζεται να λάβουμε υπόψη μας μια σημαντική παράμετρο: το εθνικό συμφέρον της Ρωσίας. Είναι γεγονός, πως τα τελευταία χρόνια η Ρωσία βρίσκεται συνεχώς στο επίκεντρο των διεθνών συζητήσεων – για τον σωστό ή τον λάθος λόγο. ΜΜΕ και πολιτικοί χρησιμοποιούν τη Ρωσία και τον πρόεδρό της, ως κίνδυνο, παράδειγμα προς αποφυγή και παράγοντα αστάθειας.

Ασφαλώς, υπάρχει και η άλλη πλευρά για την οποία ο Βλαντιμιρ Πούτιν αποτελεί το φωτεινό πρότυπο του ηγέτη που χρειάζεται ο σημερινός κόσμος. Δυτικοί πολιτικοί προσπαθούν να χτίσουν καριέρες δαιμονοποιώντας τον Ρώσο πρόεδρο, ή εμφανίζονται ως συνομιλητές του.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες και παρά τις προεκλογικές δεσμεύσεις (και επιθυμίες) του προέδρου Τράμπ, η Ρωσία ξαναπαίρνει τη θέση που κατείχε κατά την ψυχροπολεμική περίοδο ως ο μεγάλος «σκοτεινός και αδίστακτος» αντίπαλος. Η πολιτική της επαναπροσέγγισης δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στο πολιτικοστρατιωτικό κατεστημένο, ενώ αυτή της αντιπαράθεσης μοιάζει πιο οικεία . Καθώς ο μονοπολικός κόσμος δύει και οι νέες δυνάμεις εμφανίζονται στον ορίζοντα, είναι απαραίτητο να θυμηθούμε πως ο στόχος του ψυχροπολεμικού παιχνιδιού δεν ήταν ποτέ η επικράτηση επί του αντιπάλου. Αντίθετα, ο σκοπός ήταν να συνεχίζεται το παιχνίδι. Αυτό φαίνεται πως το ξέχασε η Αμερική και την περίοδο του Γιέλτσιν προσπάθησε να τελειώσει οριστικά με τη Ρωσία. Η δυναμική επάνοδος της Ρωσίας, δίνει στους αμερικανούς τη δυνατότητα να συνεχίσουν αυτό το παιχνίδι, εκεί από όπου σταμάτησαν.



π

dash

Διαστρεβλώνοντας τον Πούτιν

Οταν αξιόπιστοι ειδησεογραφικοί κολοσσοί όπως και αναλυτές με εμπειρία δεκαετιών, καταλήγουν στα ίδια σενάρια –τα οποία είναι τραβηγμένα αν όχι φανταστικά, τότε είναι καιρός να αναζητήσουμε μια νέα γενιά ηγετών και εμπειρογνωμόνων. DR. MATTHEW CROSSTON

Παρακολουθώντας τα ειδησεογραφικά πρακτορεία της Δύσης, θα παρατηρήσετε ορισμένες επαναλαμβανόμενες ερμηνείες σχετικά με τη Ρωσία και τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Αντί λοιπόν να διαφωτίσουν τους αναγνώστες τους σχετικά με αυτή την πολύπλοκη χώρα και έναν εξίσου πολύπλοκο ηγέτη, αναλώνονται σε απλοϊκές αναλύσεις που βασίζονται σε πέντε παραλλαγές:

1.Ο Πούτιν φαντασιώνεται την επιστροφή στο «ένδοξο Σοβιετικό παρελθόν». Η Ουκρανία είναι μόνο το πρώτο βήμα. Πράγματι, την τελευταία δεκαετία μέσω διεθνών πρωτοβουλιών και συμβολικών κινήσεων, ο Πούτιν υπενθύμισε επιτεύγματα και μέρος της ιστορίας της Σοβιετικής Ένωσης. Αυτό όμως που οι περισσότεροι στη Δύση αγνοούν, είναι η εσωτερική αντίληψη στη Ρωσία ότι η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991 δεν ήταν απλώς μια ιστορική και πολιτική μετάβαση σε μια νέα εποχή για το presscode.gr

κράτος στο σύνολό του.Δεδομένου ότι η διάλυση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου και τον «ιδεολογικό πόλεμο» καπιταλισμού – κομμουνισμού, με τον κομμουνισμό να χάνει, οι περισσότεροι θεώρησαν πως η διάλυση σήμαινε επίσης και την διαγραφή της ιστορίας. Σαν να μην υπήρξε τίποτα που να αξίζει να θυμόμαστε, να τιμούμε ή να μελετάμε μεταξύ 1918-1991, δηλαδή 75 χρόνια ιστορικό κενό –εκτός αν πρόκειται για αρνητικά γεγονότα εκείνης της περιόδου, οπότε αξίζει να αναφερθούν. Αυτό απορρίπτεται από τον Πούτιν, ο οποίος το θεωρεί ένα είδος συναισθηματικής Συνθήκης των Βερσαλλιών που επεβλήθη άδικα στην Ρωσία. Η σύνδεση με την κατάσταση στην Ουκρανία όμως είναι εντελώς παράλογη. Αν η Ρωσική Ομοσπονδία ήθελε πραγματικά την «επανασύσταση» της Σοβιετικής Ένωσης στο σύνολό της, θα μπορούσε να ξεκινήσει από την ενσωμάτωση της Ανατολικής Ουκρανίας, βυθίζοντας την υπόλοιπη χώρα στο χάος.


Μέχρι τώρα ακόμη και οι πιο σκληροπυρηνικοί κριτικοί στη Δύση έχουν παραδεχθεί ότι η Ουκρανία ουσιαστικά σπατάλησε δύο δεκαετίες πολιτικά, οικονομικά και γεωστρατηγικά, λόγω πλήρους κακοδιαχείρισης και δυσλειτουργικών κυβερνήσεων. Παραδεχόμενοι αυτό από τη μία πλευρά και προσπαθώντας να το συνδέσετε με ρωσικές πρωτοβουλίες στο εσωτερικό της Ουκρανίας, ως μέρος ενός μεγαλύτερου σχεδίου, είναι απλά μια ανόητη στρατηγική χωρίς κοινή λογική. Αυτό είναι ακόμα πιο γελοίο, γιατί αρκεί να κοιτάξουμε όσα έχει πετύχει ο Πούτιν στο εσωτερικό της Ρωσικής Ομοσπονδίας μετά το 2000 (στρατιωτική αναδιάρθρωση, ενίσχυση του προϋπολογισμού, ανάπτυξη και αξιοποίηση φυσικών πόρων) και που θα μπορούσε να τα προβάλλει στη διεθνή κοινότητα για να την πείσει πως η Ρωσία θα πρέπει να θεωρηθεί ως υπερδύναμη του 21ου αιώνα. Η ανάμειξη στην μετά Μεϊντάν Ουκρανία δεν του προσφέρει απολύτως τίποτα για την επίτευξη αυτού του στόχου. Ο Πούτιν το γνωρίζει αυτό – το μυστήριο είναι γιατί δεν το καταλαβαίνει η Δύση.

2.Ο Πούτιν έχει εμμονή με τις Ηνωμένες Πολιτείες και ενεργεί επιζητώντας την προσοχή 4.Ο Πούτιν παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, πατους. ρεμβαίνοντας στις ουκρανικές υποθέσεις.

Συνήθως την αποκαλώ «παιδική ανάλυση» της ρωσικής πολιτικής στις Ηνωμένες Πολιτείες,από αυτοαποκαλούμενους εμπειρογνώμονες με αμφίβολες γνώσεις της ρωσικής γλώσσας και αδιευκρίνιστες πηγές. Αυτό όμως δεν τους εμποδίζει να μιλούν στην τηλεόραση ή να γράφουν αμέτρητα άρθρα δίνοντας ένα ψυχολογικό προφίλ του Ρώσου ηγέτη, ως ένα κακομαθημένο παιδί που έχει ανάγκη να αναγνωρίζεται από τις ΗΠΑ ως «άνισος ισότιμος εταίρος». Αυτό που οι περισσότεροι αποτυγχάνουν να δουν είναι ότι η θέση της Ρωσίας στην Ουκρανία βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε ένα στρατηγικό σχέδιο που αγνοεί τη σημασία ή την ισχύ των Ηνωμένων Πολιτειών.

Υπάρχει μια πολύ επιτυχημένη ταινία, «οι πειρατές της Καραϊβικής» όπου ο Captain Barbosa εξηγεί ότι ο Κώδικας των Πειρατών είναι ένα σύνολο κατευθυντήριων γραμμών, τις οποίες ακολουθούμε, ή όχι σύμφωνα με την κρίση μας. Αυτό είναι μια πολύ επιτυχημένη περιγραφή της εφαρμογής του διεθνούς δικαίου ενάντια στην πραγματική στρατηγική της εξωτερικής πολιτικής: τα κράτη θα ήθελαν ή θα μπορούσαν να ακολουθούν το διεθνές δίκαιο, και το μεγαλύτερο ποσοστό, πράγματι το ακολουθούν –έως ότου έρθει σε ευθεία αντίθεση με το εθνικό συμφέρον και τις προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής. Αυτό που εντυπωσιάζει τις Ηνωμένες Πολιτείες, είναι όταν η Ρωσία επιμένει ότι το βασικό μον3.Ο Πούτιν απαιτεί να αναγνωριστεί στη Ρωσία τέλο χώρας που σχεδόν περιφρονεί το διεθνές και πάλι το καθεστώς της υπερδύναμης. Η Ου- δίκαιο, είναι οι ΗΠΑ. Αν θέλετε να χαλάσετε κρανία είναι μια υπενθύμιση στον υπόλοιπο ένα πάρτι στην Ουάσιγκτον, απλά αναφέρετε κόσμο. πως ο Πούτιν πιστεύει πως οι πράξεις του presscode.gr


dash

στην Ουκρανία αντανακλούν τις δραστηριότητες των Ηνωμένων Πολιτειών σε χώρες όπως το Ιράκ, το Αφγανιστάν, και τη Λιβύη, για να αναφέρουμε μόνο μερικές. Μόνο που ο Πούτιν πιστεύει ότι η «ανάμειξή» του στην Ουκρανία είναι πολύ πιο δικαιολογημένη και εξηγήσιμη από τις «παρεμβάσεις» της Αμερικής σε αυτές τις χώρες. Εν ολίγοις, το διεθνές δίκαιο είναι ένα σύνολο από μυστηριώδεις και αντιφατικές ερμηνείες ανάλογα με την ισχύ και τις προτεραιότητες. Η Ρωσία απλά το παραδέχεται πιο εύκολα από ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες. 5.Ο Πούτιν έχει βάλει εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες, πράκτορες στην Ανατολική Ουκρανία, οι οποίοι προκαλούν τις ταραχές.

Αυτό το τελευταίο είναι απογοητευτικό απλά επειδή αγνοεί την πολιτική και στρατιωτική πραγματικότητα στο έδαφος της Ουκρανίας και ως εκ τούτου θα μπορούσε να επηρεάσει τη συνεχιζόμενη αιματοχυσία. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η Ρωσία έχει πράκτορες στο εσωτερικό της Ουκρανίας, πάντα είχε. Το ίδιο και οι ΗΠΑ, οι οποίες έχουν επίσης πράκτορες στο εσωτερικό της Ρωσίας, κάποιοι με άδεια, κάποιοι χωρίς. Αυτό όμως είναι μια διεθνής πρακτική που ακολουθείται από όλα σχεδόν τα κράτη. Η συγκεκριμένη επισήμανση όμως δημιουργεί στρεβλώσεις ώστε να εμφανιστεί η Ρωσία ως ο κύριος ένοχος των γεγονότων, ενώ η Ουκρανία δεν φέρει καμία ευθύνη. Επίσης αποκρύπτει την ύπαρξη φιλορωσικών ομάδων στο εσωτερικό της Ουκρανίας που πλέον δεν επιθυμούν να είναι μέρος

της. Η Δύση έχει καταστήσει σαφές ότι δεν θέλει να δει τη διάλυση της Ουκρανίας- αυτό όχι προς χάριν της ειρήνης και της ασφάλειας στην περιοχή, αλλά λόγω του γεγονότος πως αυτό θα καταλήξει αναμφίβολα υπέρ της Ρωσίας

Η Ρωσία δεν είναι τέλεια. Η Ρωσία δεν είναι άμοιρη ευθυνών. Καμία χώρα δεν είναι. Αλλά όταν αξιόπιστοι ειδησεογραφικοί κολοσσοί όπως και αναλυτές με εμπειρία δεκαετιών, καταλήγουν στα ίδια σενάρια –τα οποία είναι τραβηγμένα αν όχι φανταστικά, τότε είναι καιρός να αναζητήσουμε μια νέα γενιά ηγετών και εμπειρογνωμόνων που θα είναι πρόθυμοι να αναλύσουν αντικειμενικά τους στόχους της εξωτερικής πολιτικής, απαλλαγμένοι από στερεότυπα και προκαταλήψεις. Αυτή τη στιγμή το μέλλον των αμερικανορωσικών σχέσεων εξαρτάται από την εμφάνιση αυτών των νέων φωνών.

presscode.gr


µ

Η FSB ως παράγοντας ανάπτυξης της Ρωσικής οικονομίας

Οι υπηρεσίες πληροφοριών της Ρωσικής Ομοσπονδίας, συμπεριλαμβανομένης της FSB, υποχρεώθηκαν από τον ομοσπονδιακό νόμο «να βοηθήσουν την οικονομική ανάπτυξη της χώρας, την επιστημονική και τεχνολογική πρόοδο και να εξασφαλίσουν τη στρατιωτική ασφάλεια της Ρωσικής Ομοσπονδίας». JARED S. EASTON

Μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, η Ρωσική Ομοσπονδία επεδίωξε να ανακτήσει την παλιά της αίγλη και το στάτους της υπερδύναμης. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, η εθνική επιστημονική βάση αποτέλεσε παράγοντα υψίστης σημασίας. Ο στόχος αυτής της ανάλυσης είναι να εξετάσει το ρόλο των υπηρεσιών πληροφοριών, για την οικονομική ανάπτυξη και τον εγχώριο εκσυγχρονισμό. Η Στρατηγική Εθνικής Ασφαλείας της Ρωσικής Ομοσπονδίας έως το 2020, εντοπίζει πέντε βασικούς τομείς υψηλής τεχνολογίας: την ενέργεια, την τεχνολογία των πληροφοριών (ΤΠ), των τηλεπικοινωνιών, της βιοϊατρικής και της πυρηνικής τεχνολογίας. Η νανοτεχνολογία επισημαίνεται επίσης ως ένας σημαντικός τομέας επένδυσης και ανάπτυξης. Το 2010 ανακοινώθηκαν τα σχέδια για την υποστήριξηεπιστημονικών και τεχνολογικών κέντρων που θα επικεντρωθούν στην ανάπτυξη και την εγχώρια εμπορευματοποίηση των presscode.gr

σύγχρονων τεχνολογιών. Υπάρχουν πολλοί τρόποι ενίσχυσης της επιστήμης και της τεχνολογίας και κάθε χώρα χρησιμοποιεί πολλαπλές επιλογές. Μια από αυτές τις επιλογές είναι η απόκτηση γνώσεων και εξοπλισμού μέσα από δραστηριότητες κατασκοπείας. Η Ρωσία έχει εμπλακεί επιθετικά σε αυτό το μονοπάτι μέσω της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας (FSB). Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η FSB έχει δραστηριοποιηθεί στον τομέα συλλογής τεχνολογικών και επιστημονικών πληροφοριών, εστιάζοντας σε ξένα κράτη για τον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητας της Ρωσίας στην παγκόσμια οικονομία. Στη σύγχρονη εποχή, η αμερικανική κοινότητα των υπηρεσιών πληροφοριών είναι κυρίαρχη, όμως πριν το 2001, η Ρωσία λειτουργούσε ως η μεγαλύτερη υπηρεσία συγκέντρωσης τεχνολογικών πληροφοριών στον κόσμο, σχεδόν υποκαθιστώντας την εγχώρια νόμιμη βιομηχανική έρευνα και ανάπτυξη.


dash

Οι υπηρεσίες πληροφοριών της Ρωσικής Ομοσπονδίας, συμπεριλαμβανομένης της FSB, υποχρεώθηκαν από τον ομοσπονδιακό νόμο «να βοηθήσουν την οικονομική ανάπτυξη της χώρας, την επιστημονική και τεχνολογική πρόοδο και να εξασφαλίσουν τη στρατιωτική ασφάλεια της Ρωσικής Ομοσπονδίας».

Αυτή η δραστηριότητα είναι σύμφωνη με το άρθρο 8 του ομοσπονδιακού νόμου για την FSB. Η συλλογή Ε&Τ πληροφοριών και οι πρακτικές βιομηχανικής κατασκοπείας καθιέρωσαν ένα πρότυπο που παραμένει σε χρήση και εφ ‘όσον η αμερικανική τεχνολογία συνεχίζει να διατηρεί τα πρωτεία, κατά πάσα πιθανότητα θα συνεχιστεί.

Σύμφωνα με την NSA, η Ρωσία ενισχύει τις δυνατότητες συλλογής πληροφοριών ενάντια στα συμφέροντα των ΗΠΑ σε όλο τον κόσμο, με συντονισμένες δράσεις κατασκοπείας και μυστικών επιχειρήσεων. Ο επικεφαλής της MI5 Jonathan Evans, δήλωσε χαρακτηριστικά το 2007 πως η έκταση των επιχειρήσεων είναι ανάλογη με την Σοβιετική περίοδο.

Η FSB, έχει χρησιμοποιήσει εκτενώς ως επιχειρησιακή κάλυψη, διπλωματικές αποστολές σε χώρες – στόχους για την προσέγγιση ξένων ερευνητών και επιχειρηματιών. Συχνά δημιουργήθηκαν καριέρες σε μία ή περισσότερες τρίτες χώρες, επιτρέποντας στους πράκτορες να χρησιμοποιούν ακαδημαϊκά ερευνητικά ιδρύματα ή εμπορικές επιχειρήσεις ως πλατφόρμες για δραστηριότητες κατασκοπείας. Στη σύγχρονη εποχή η κύρια μέθοδος συγκέντρωσης Ε&Τ πληροφοριών, είναι η κυβερνο-κατασκοπεία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες το 2008 ανακοίνωσαν πως περισσότερα από 1 τρισεκατομμύριο δολάρια είχαν χαθεί με αυτό τον τρόπο. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνει περαιτέρω την ανάπτυξη προηγμένων επιθετικών δυνατοτήτων στον κυβερνοχώρο. Εν κατακλείδι, ενώ οι δραστηριότητες της FSB αποδίδουν, η αυξημένη επιρροή της Ρωσικής Κοινότητας των Πληροφοριών μπορεί να αποδειχθεί αντιπαραγωγική σε όρους οικονομικού εκσυγχρονισμού και αναδιάρθρωσης της βιομηχανίας. Τα κέρδη που προέκυψαν από τη συλλογή πληροφοριών, θα μπορούσαν στην

presscode.gr


πραγματικότητα να έχουν ακούσια αρνητικές συνέπειες για την οικονομική πρόοδο και τον εκσυγχρονισμό της βιομηχανίας. Είναι μια συνέπεια του κλασσικού διλλήματος στις σύγχρονες οικονομίες της αγοράς, που προσπαθούν να οριοθετήσουν το σημείο που η κυβερνητική παρέμβαση είναι θετική, πριν αποκτήσει ένα καθαρά αρνητικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη.

Η ΡΩΣΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΔΕΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΑΠΟ ΟΤΙ ΟΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ, ΥΠΟ ΤΗΝ ΕΝΝΟΙΑ ΟΤΙ ΕΠΙΔΙΩΚΕΙ ΤΗΝ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΘΕΣΗΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΣΤΗ ΔΙΕΘΝΗ ΣΚΗΝΗ

Αυτή η εξάρτηση από την συγκεκαλυμμένη δράση δεν έχει λάβει υπόψη την επιρροή της στο επιχειρηματικό πνεύμα που είναι ζωτικής σημασίας για κάθε αναπτυσσόμενη οικονομία στον 21ο αιώνα. Η Ρωσική Ομοσπονδία δεν λειτουργεί με διαφορετικό τρόπο από ότι οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών, υπό την έννοια ότι επιδιώκει την εξυπηρέτηση των εθνικών συμφερόντων και την βελτίωση της θέσης της χώρας στη διεθνή σκηνή. Το ζήτημα που προκύπτει, είναι το κατά πόσο η λογική της παλιάς σχολής κατασκοπική δραστηριότητα, μπορεί τελικά να αποτελεί μια λιγότερο αποτελεσματική μακροπρόθεσμη στρατηγική, έστω και αν παράγει πιο άμεσα αποτελέσματα.

presscode.gr


π

dash

Οι πυρηνικές δυνατότητες της Ρωσίας

Ως μία από τις πιο ισχυρές πυρηνικές δυνάμεις του κόσμου, η Ρωσία θα αποτελεί πάντα ένα τεράστιο δυνητικό πρόβλημα για τα αμερικανικά εθνικά συμφέροντα. SARAH NOLDER

Παρά το γεγονός ότι ο Ψυχρός Πόλεμος έχει τελειώσει και οι πιο σημαντικές απειλές για την εθνική ασφάλεια είναι ασύμμετρες, τα πυρηνικά όπλα θα παραμένουν πάντα ένα πολιτικό και διπλωματικό εργαλείο, όπως και ένα σημαντικό ζήτημα της διεθνούς ασφάλειας.

Εκτός από τις Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία έχει την πιο εξελιγμένη πυρηνική υποδομή. Με αυτό το άρθρο θα εξετάσουμε την Ρωσική πυρηνική ικανότητα, την εξέλιξη του πυρηνικού δόγματος και τον ρόλο των πυρηνικών όπλων στη Ρωσία στο εγγύς μέλλον.

Η Ρωσία είναι επίσημα ένα αναγνωρισμένο κράτος που διαθέτει πυρηνικά όπλα, όπως αυτό προσδιορίζεται από τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων (NPT). Η Ρωσική Ομοσπονδία έχει διάφορους τύπους κεφαλών και πολλαπλούς τύπους φορέων ικανών να τα μεταφέρουν. Η ρωσική κυβέρνηση υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής των

presscode.gr

Συνθηκών μη διάδοσης και των διμερών ελέγχων εξοπλισμού και από κοινού με τις Ηνωμένες Πολιτείες συνέβαλαν στη μείωση του ρωσικού οπλοστασίου, από τις 40.000 κεφαλές της Σοβιετικής περιόδου σε περίπου 4.300 (εκτίμηση Μάρτιος 2013). Η Ρωσία διαθέτει μια πυρηνική τριάδα παρόμοια με εκείνη των Ηνωμένων Πολιτειών, δηλαδή στα συστήματα μεταφοράς των στρατηγικών πυρηνικών όπλων, από αέρος, ξηράς και θαλάσσης. Στην περίπτωση της Ρωσίας (και των Ηνωμένων Πολιτειών), έχουν και χρησιμοποιούν στρατηγικά βομβαρδιστικά αεροπλάνα, διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους (ICBMs) και υποβρύχια.

Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη ανταλλαγή δεδομένων τον Μάρτιο του 2015 και στα πλαίσια της νέας συνθήκης START, η Ρωσία διαθέτει 1.582 κεφαλές σε 515 διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους, υποβρύχια και βαρέα βομβαρδιστικά.


Ο πραγματικός αριθμός των κεφαλών είναι πιθανόν μεγαλύτερος, δεδομένου ότι η συνθήκη μετράει ως επιχειρησιακά έτοιμο ένα στρατηγικό βομβαρδιστικό ως μια κεφαλή, έστω και αν για παράδειγμα το TU-95 MS16 μπορεί να μεταφέρει έως και δεκαέξι όπλα. Σύμφωνα με μια εκτίμηση, ο πραγματικός αριθμός των ρωσικών επιχειρησιακών πυρηνικών κεφαλών φτάνει τις 1.900. Η Ρωσία διαθέτει επίσης 305 βαλλιστικούς πυραύλους μέσου βεληνεκούς σε πέντε διαφορετικές παραλλαγές. Συνολικά, ο στόλος των ICBM θα μπορούσε να αναπτύξει 1.166 κεφαλές. Τρεις παραλλαγές της σοβιετικής εποχής θα παροπλιστούν, συμπεριλαμβανομένης της SS-18, SS-19 και SS-25, με αυτούς που θα τους αντικαταστήσουν και θα τεθούν σε λειτουργία μέχρι το 2022. Αυτές οι αντικαταστάσεις περιλαμβάνουν και τη δημιουργία οδικών κινητών εκτοξευτών ICBM με εκτιμώμενο χρόνο αποστολής από τη Ρωσία στις ΗΠΑ σε λιγότερο από 30 λεπτά.

Το τελευταίο σκέλος της στρατηγικής πυρηνικής τριάδας είναι η δύναμη από αέρος. Η Ρωσία διαθέτει δυο τύπους βαρέων βομβαρδιστικών που μπορούν να εκτελέσουν μια πυρηνική αποστολή: το Tu-95 Bear και το Tu-160 Blackjack. Το Tu-95 Bear έχει δύο παραλλαγές, το MS6 και το MS16. Ο αριθμός και το καθεστώς λειτουργίας του στόλου τους πυρηνικών βομβαρδιστικών, είναι ασαφής καθώς αυτές οι πληροφορίες δεν υπάγονται στο πλαίσιο των συμφωνιών, όμως σύμφωνα με μια εκτίμηση η Ρωσία διαθέτει 55 Tu-95s και 11 Tu-160S.

Τα τακτικά (μη στρατηγικά) πυρηνικά όπλα αποτελούν ένα ακόμα σημαντικό μέρος του πυρηνικού οπλοστασίου. Ωστόσο, η Ρωσία δεν έχει αποκαλύψει την ποσότητα και τα είδη των όπλων που διαθέτει σε αυτή την κατηγορία. Σύμφωνα με μια εκτίμηση (Μάρτιος 2014) ο αριθμός των ρωσικών τακτικών πυρηνικών όπλων ανέρχεται σε 2.000. Οι αναλυτές πιστεύουν ότι αυτές οι κεφαλές αποθηκεύονται Ενώ στην πυρηνική τριάδα οι στρατηγικοί πύ- διάσπαρτα σε εγκαταστάσεις σ τη χώρα και ραυλοι παίζουν τον πρωταρχικό ρόλο, η θαλάσ- δεν συνδυάζονται με συστήματα μεταφοράς. σιες πλατφόρμες έχουν έναν λιγότερο εμφανή αλλά όχι λιγότερο σημαντικό ρόλο. Σύμφωνα Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία είναι οι με την επίσημη ρωσική έκθεση τον Ιανουάριο χώρες με τη μεγαλύτερη ανησυχία για την του 2015, ο ενεργός στρατηγικός στόλος υπο- ασφαλή φύλαξη και την υπεύθυνη κατοχή των βρυχίων βαλλιστικών πυραύλων, αποτελούν- πυρηνικών όπλων. Παρά το γεγονός της διαταν από δύο υποβρύχια Delta III στον Στόλου χρονικής αντιπαλότητας, έχουν παραδόξως του Ειρηνικού, πέντε Delta IV στο Βόρειο αναπτύξει την καλύτερη συνεργασία όσον Στόλο, και ένα 995 κλάσης Borey, επίσης στο αφορά τα θέματα του πυρηνικού οπλοστασίου. βόρειο στόλο. Τα υποβρύχια Delta III μεταφέ- Μέσα από τις διεθνείς συνθήκες, διεθνείς ορρει 16 SLBMs, το καθένα με τρεις κεφαλές. γανώσεις, και αρκετές Συνόδους Κορυφής, οι Αυτά τα υποβρύχια πρόκειται να καταργηθούν Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία συνεργάζονσταδιακά υπέρ των νεότερων κλάσης Delta IV. ται σε θέματα πυρηνικής ασφάλειας. Και οι Η Delta IV-class μεταφέρει 16 SLBMs, το κα- δύο χώρες έχουν υποστηρίξει την μη διάδοση θένα με τη δυνατότητα να μεταφέρει τέσσερις των πυρηνικών και έχουν μειώσει τον αριθμό κεφαλές. Τα νεότερα υποβρύχια κλάσης Borey, των στρατηγικών πυρηνικών όπλων τους. Τα θα έχουν τη δυνατότητα να στεγάσουν δεκαέξι άλλα κράτη που διαθέτουν πυρηνικά όπλα, SLBMs, με κάθε SLBM σε θέση να μεταφέρει σύμφωνα με την Συνθήκη NPT, είναι το Ηνωέως και έξι πυρηνικές κεφαλές. Οι SLBMs μένο Βασίλειο, η Γαλλία και η Κίνα. Τέσσερα μπορούν να ξεκινήσουν ακόμα πιο γρήγορα και άλλα κράτη είναι γνωστό ή πιστεύεται ότι διαανάλογα με τη θέση τους, μπορούν να φτάσουν θέτουν πυρηνικά όπλα: η Ινδία, το Πακιστάν, η Βόρεια Κορέα και το Ισραήλ. το στόχο τους μέσα σε 15 λεπτά ή λιγότερο. presscode.gr


dash

Και οι δύο χώρες, οι ΗΠΑ και η Ρωσία, έχουν αναγνωρίσει τη σοβαρότητα της προοπτικής ενός πυρηνικού πολέμου και έχουν συμφωνήσει ότι αυτή η προοπτική είναι απαράδεκτη. Ενώ όμως έχουν επιδείξει αξιοσημείωτη αυτοσυγκράτηση τιμώντας αυτή τη δέσμευση, το γεγονός παραμένει ότι τα πυρηνικά δόγματα των δυο αυτών χωρών περιέχουν διατάξεις και προϋποθέσεις βάσει των οποίων, μπορούν δικαιολογημένα να χρησιμοποιήσουν πυρηνικά όπλα.

Ως μία από τις πιο ισχυρές πυρηνικές δυνάμεις του κόσμου, η Ρωσία θα αποτελεί πάντα ένα τεράστιο δυνητικό πρόβλημα για τα αμερικανικά εθνικά συμφέροντα. Η πυρηνική τριάδα της Ρωσίας αποτελείται από εξελιγμένα συστήματα με ικανότητα να προσβάλλουν αποτελεσματικά τους στόχους τους. Διαθέτει ένα

σημαντικό αριθμό μη στρατηγικών πυρηνικών όπλων, τα οποία δεν επηρεάζονται από τις Συνθήκες μείωσης των Στρατηγικών Όπλων. Η πυρηνική ικανότητα της Ρωσικής Ομοσπονδίας, ανάλογα με το πώς και πού αυτά τα όπλα χρησιμοποιούνται μπορεί να είναι περισσότερο ανησυχητική για τη διεθνή κοινότητα, ακόμα και από την επίσημη πυρηνική τριάδα της. Μέχρι σήμερα η Ρωσία διατηρώντας την παράδοση, είναι ένα υπεύθυνο μέλος της πυρηνικής λέσχης, ακόμη και αν είναι πάντα έτοιμη να υπενθυμίσει προφορικά τις δυνατότητές της στην παγκόσμια κοινότητα. Αυτό που μένει να δούμε είναι πώς θα μπορούσαν οι νέες συγκρούσεις και εντάσεις στην παγκόσμια σκηνή – Ουκρανία, Κριμαία, Συρία, Ισλαμικό Κράτος, Ιράν να θέσουν μια νέα δυναμική στο παιχνίδι μεταξύ των δύο πυρηνικών υπερδυνάμεων.

presscode.gr



η

dash

Η αναγέννηση του Ρωσικού Πατριαρχείου και η Ορθόδοξη γεωπολιτική

Ο Πατριάρχης Αλέξιος Β’ ήταν σαφής όταν διαχώρισε τη θέση του από τις δυτικές αντιλήψεις περί «ανθρωπίνων δικαιωμάτων» και της «παγκοσμιοποίησης», θεωρώντας τις ακατάλληλες για την Ρωσία. DR. FILIPPO ROMEO

Η Ορθόδοξη Εκκλησία και η χριστιανική παράδοση είχαν ανέκαθεν ρόλο πρωταρχικής σημασίας στη ρωσική ιστορία και την παράδοση.

Από το βάπτισμα του πρίγκιπα Βλαδίμηρου του Μεγάλου το 988, η Ορθόδοξη Χριστιανική Πίστη εξαπλώθηκε και υιοθετήθηκε από τους πληθυσμούς της Ουκρανίας, της Ρωσίας και της Λευκορωσίας που αργότερα σχημάτισαν την Ρωσική Αυτοκρατορία. Η κοινή ορθόδοξη πίστη έδωσε στους Ρώσους τη νέα εθνική και πολιτιστική ταυτότητα της χώρας. Η εξάπλωση του Χριστιανισμού μεταξύ των σλαβικών φύλων, οφείλεται και στην διάδοση της Αγίας Γραφής από δυο μεγάλους αγίους, τον Κύριλλο και τον Μεθόδιο μέσα από τη δημιουργία του κυριλλικού αλφάβητου και αποτέλεσε την απαραίτητη προϋπόθεση για την πολιτική και πολιτιστική ανάπτυξη, αφήνοντας μια σπουδαία κληρονομιά που άντεξε κάτω από δύσκολες συνθήκες. presscode.gr

Έτσι, μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, η ορθόδοξη θρησκεία ανέκτησε και πάλι τον ρόλο που παραδοσιακά κατείχε. Για να καταλάβουμε την έκταση αυτού του φαινομένου, θα αναλύσουμε τα ευρήματα της έρευνας «Οι Ρώσοι επιστρέφουν στη θρησκεία, αλλά όχι στην Εκκλησία» που διενεργήθηκε στη Ρωσία το 2014, σχετικά με τον αριθμό των πιστών στη χώρα από το 1988 έως το 2008.

Το 1988, πριν από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία είχε 67 επισκοπές, 21 μοναστήρια, 6.893 ενορίες, 2 ακαδημίες και 3 θεολογικές σχολές. Το 2008 αριθμούσε 133 επισκοπές, πάνω από 23.000 ενορίες, 942 μοναστήρια, 5 ακαδημίες και 32 θεολογικές σχολές, 43 σχολεία για ιεροδιδασκαλική προετοιμασία, 1 θεολογικό ίδρυμα, 2 Ορθόδοξα Πανεπιστήμια και 2 θεολογικές σχολές θηλέων.


Εξετάζοντας τα στοιχεία προκύπτει επίσης ότι μεταξύ του 1991 και του 2008, το ποσοστό των ρώσων ενηλίκων που θεωρούσαν τους εαυτούς τους ορθόδοξους είχε αυξηθεί από 31% σε 72%, ενώ το ποσοστό του ρωσικού πληθυσμού που δήλωνε άθρησκο είχε μειωθεί από το 61% στο 18%. Αναλύοντας περαιτέρω τις διάφορες πληθυσμιακές ομάδες, διαπιστώνουμε ότι κατά τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο (1991-2008), το ποσοστό των γυναικών που δήλωναν ορθόδοξη χριστιανική πίστη, αυξήθηκε κατά 38%, από το 43% στο 81%, των ανδρών κατά 46%, από το 17% στο 63%, ενώ μεγάλη ήταν η αύξηση στο νεανικό κοινό ηλικίας μεταξύ 16 και 49, το οποίο αυξήθηκε από το 26% το 1991, σε 69% το 2008. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός της αισθητής αύξησης του ανάλογου ποσοστού ανάμεσα στα άτομα με υψηλό επίπεδο μόρφωσης.

σχας και Πάσης Ρωσίας το 2009, και την επιστροφή του Βλαντιμίρ Πούτιν στην εξουσία το 2012. Οι πολιτικές της Ορθόδοξης Εκκλησίας ταυτίζονται με το όραμα του Πούτιν για την επιστροφή προς τις παραδόσεις της χώρας. Ο Πατριάρχης Αλέξιος Β’ ήταν σαφής όταν διαχώρισε τη θέση του από τις δυτικές αντιλήψεις περί «ανθρωπίνων δικαιωμάτων» και της «παγκοσμιοποίησης», θεωρώντας τις ακατάλληλες για την Ρωσία. Αργότερα, ο διάδοχός του Κύριλλος, εξέδωσε την «Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ρωσίας» καταγγέλλοντας την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του ανθρώπου.

Η εντατικοποίηση των σχέσεων μεταξύ Εκκλησίας και Πολιτείας έχει καταστεί ακόμη πιο εμφανής τα τελευταία χρόνια. Κατά την τέταρτη επέτειο από την ενθρόνιση του Πατριάρχη Κύριλλου, το Κρεμλίνο τόνισε πως η Ορθόδοξη Εκκλησία πρέπει να αυξήσει τον ευεργετικό της ρόλο μέσα στην κοινωνία. Ειδικότερα, ο Πούτιν τόνισε την ανάγκη να δοθεί περισσότερος χώρος στην Ορθόδοξη Εκκλησία σχετικά με θέματα όπως η οικογένεια, η εκπαίδευση των νέων και το πατριωτικό πνεύμα. Με αναφορά στην υπεράσπιση αυτών των αξιών, ιδίως της οικογένειας, η Ρωσία θέλει να προβάλει την υπεράσπιση των παραδοσιακών, φυσικών αξιών της ανθρώπινης κοινωνίας. Υπογραμμίζοντας την αξία της οικογένειας, ως βασικό στοιχείο για την ανάπτυξη του κράτους και της κοινωνίας και την υλοποίηση μιας πολιτικής και κοινωνικής στρατηγικής.

Ωστόσο, σύμφωνα με την έρευνα, η επιστροφή στη θρησκεία δεν ανταποκρίνεται στην πρακτική της: από αυτούς που δήλωσαν ορθόδοξοι, μόνο ένας στους δέκα συμμετέχει στην Λειτουργία, τουλάχιστον μια φορά το μήνα. Όμως αυτό το γεγονός δεν μπορεί να αμφισβητήσει τη μεγάλη αναγέννηση της Ορθοδοξίας στον ρωσικό λαό. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η μεγάλη μαζική συμμετοχή του Νοεμβρίου του 2011, όταν περισσότεροι από τρία εκατομμύρια Μοσχοβίτες, αψήφησαν το κρύο και τη βροχή, περιμένοντας υπομονετικά για να προσκυνήσουν την Τίμια Ζώνη της Θεοτόκου στον καθεδρικό ναό Του Σωτήρος Χριστού (ναός που καταστράφηκε από τον Στάλιν, αλλά ξαναχτίστηκε σε λίγα χρόνια από τον Γιέλτσιν), η οποία είχε μεταφερθεί από το Άγιον Όρος. Αυτό έχει συμβάλει αποφασιστικά στην αναστροφή της πολύ αρνητικής δημογραφικής Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι αυτή η ανα- τάσης που μάστιζε τη χώρα κατά τη διάρκεια γέννηση υποστηρίχθηκε από τη συνεργασία με- των τελευταίων δεκαετιών. Η δημογραφική ταξύ της Εκκλησίας και της πολιτικής κρίση που χτύπησε τη Ρωσία από το 1991 έως εξουσίας. Το ποσοστό αυτό αυξήθηκε σημαν- το 2005, είναι πλέον μια πραγματικότητα για τικά με την πάροδο του χρόνου και εντάθηκε τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη, και χωρίς κυρίως λόγω δυο γεγονότων: την εκλογή του καμία αμφιβολία, το ρωσικό μοντέλο αποτελεί Αρχιεπισκόπου Κυρίλλου ως πατριάρχη Μό- ένα διεθνές πρότυπο. presscode.gr


dash Αυτό αναδεικνύει τη σπουδαιότητα των πολιτικών υποστήριξης των οικογενειών και των νέων μητέρων, με στόχο να επιτευχθεί μια ομαλή δημογραφική ανάπτυξη, θέμα ζωτικής σημασίας για την εσωτερική πολιτική ενός κράτους. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Πρόεδρος Πούτιν αναφέρεται συχνά στις συνεχείς επιθέσεις που δέχεται ο θεσμός της οικογένειας και εξηγεί το ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την προστασία των δικαιωμάτων και των συμφερόντων των οικογενειών, της μητρότητας και της παιδικής ηλικίας, που αποτελούν προτεραιότητα για τις δημόσιες αρχές. Σε πολλές περιπτώσεις, τόσο ο Πούτιν, όσο και ο Πατριάρχης Κύριλλος έχουν τονίσει ότι το παγκοσμιοποιημένο χρηματοπιστωτικό σύστημα που προκάλεσε την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008, ευθύνεται για την ηθική κατάπτωση διεθνώς δημιουργώντας μια επικίνδυνη τάση για την καταστροφή της κοινωνίας. Αυτή η ηθική κρίση έχει επιδεινώσει τάσεις εγωισμού και ατομικισμού. Ο Πατριάρχης Κύριλλος έχει δηλώσει χαρακτηριστικά: «Γνωρίζουμε ότι η διαφθορά υποβαθμίζει τα ανθρώπινα όντα, και αν η διαφθορά φτάσει σε ένα σημαντικό βαθμό, διαβρώνει τον υγιή ιστό της κοινωνίας και υπονομεύει τη βάση του κράτους». Για τους λόγους αυτούς, το Κρεμλίνο θεωρεί την Εκκλησία θεμελιώδη σύμμαχο για τη διατήρηση της πνευματικής και πολιτιστικής ταυτότητας της Ρωσίας.

Μια άλλη χαρακτηριστική περίπτωση της κοινής στρατηγικής που συνδέει την Ορθόδοξη εκκλησία και το Κρεμλίνο είναι η απαγόρευση της βλασφημίας. Η σχετική απόφαση ελήφθη μετά από το επεισόδιο των τριών ακτιβιστριών φεμινιστριών, Pussy Riot, οι οποίες έπαιξαν μπροστά στο Ιερό του ναού του Σωτήρος Χριστού στη Μόσχα, διαμαρτυρόμενες για την πολιτική του Πούτιν. Για τις κοσμικές αρχές, αυτό θεωρήθηκε ως χουλιγκανισμός, για τους εκκλησιαστικούς ηγέτες ήταν βλασφημία. Περαιτέρω, η Εκκλησία υποστήριξε τους νέους κανονισμούς που περιορίζουν την πρόσβαση στην άμβλωση και την απαγόρευση της δημοσίευσης υλικού που απεικονίζει ομο-

φυλόφιλους, λεσβίες, αμφιφυλόφιλους και τρανσέξουαλ.

Η δράση της Ορθόδοξης Εκκλησίας εξαπλώνεται διεθνώς, επίσης και εμφανίζεται να υποστηρίζει τον διάλογο μεταξύ διαφορετικών θρησκειών και πολιτισμών. Ο Πατριάρχης Κύριλλος αναφέρθηκε στην ανάγκη οικοδόμησης ορθόδοξης γεωπολιτικής, σύμφωνα με την εξωτερική πολιτική του Πούτιν, ιδρύοντας το Διαθρησκειακό Συμβούλιο της Ρωσικής Ομοσπονδίας και αντίστοιχα το Διαθρησκειακό Συμβουλίου της ΚΑΚ (Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών). Οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, συνολικά 230 εκατομμύρια, περιλαμβάνουν

presscode.gr


Ορθόδοξες χώρες με παράδοση (Λευκορωσία, Βουλγαρία, Κύπρος, Γεωργία, Ελλάδα, ΠΓΔΜ, Μολδαβία, Μαυροβούνιο, Ρουμανία, Ρωσία, Σερβία, Ουκρανία), με δικές τους ορθόδοξες εθνικές Εκκλησίες, χώρες που περιέχουν ορθόδοξες εθνοτικές-πολιτισμικές μειονότητες (Αλβανία, Τσεχία, Φινλανδία, Πολωνία, Σλοβακία), και των χωρών που περιέχουν ορθοδόξους πιστούς, κυρίως στη Δυτική Ευρώπη. Ο Πατριάρχης Κύριλλος επισκέπτεται συχνά χώρες από την πρώην Σοβιετική ζώνη για να παγιώσει την πολιτιστικές, θρησκευτικές, αλλά και πολιτικές σχέσεις. Όλα αυτά, υποστηρίζουν την εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης, σε χώρες που απηχούν οι κοινές αξίες μεταξύ των «αδελφών εθνών» με κοινή ιστορία, Εκκλησία και κοινό μέλλον. Εν κατακλείδι, είναι θεμελιώδους σημασίας να υπογραμμιστεί ότι αυτό το είδος της συνεργασίας μεταξύ Εκκλησίας και κράτους έχει διευκολύνει την αναγέννηση της πίστης στη Ρωσία. Ωστόσο, ο εθνικός χαρακτήρας της ορθόδοξης εκκλησιαστικής πραγματικότητας δεν έχει εμποδίσει τη δυνατότητα ενός Ορθόδοξου Οικουμενισμού, ανοικτού στον διεθνή διάλογο μεταξύ πολιτισμών και θρησκειών.

presscode.gr


σ

dash

Ο πολύπλοκος γεωπολιτικός κόσμος της Ρωσικής Ομοσπονδίας

Για τον Βλαντιμίρ Πούτιν ο μονοπολικός κόσμος τελείωσε, με την κρίση αυτού που θα ονομάζαμε ως «πρώτη παγκοσμιοποίηση» ο οποίος και εγκλωβίστηκε από την επέκταση της Κίνας, την άνοδο των χωρών των BRICS και τα άλλα νέα κέντρα ανεξάρτητης οικονομικής και πολιτικής ανάπτυξης. PROF. GIANCARLO ELIA VALORI

Σε μια διάσημη πλέον ομιλία του στη Διάσκεψη του Μονάχου για την Παγκόσμια Ασφάλεια του 2007, ο Βλαντιμίρ Πούτιν διευκρίνισε με σαφήνεια τους καθοριστικούς παράγοντες της εξωτερικής πολιτικής του. Σύμφωνα με τον πρόεδρο Πούτιν, η Ρωσία δεν ανέχεται σε καμία περίπτωση την περικύκλωση που πραγματοποιεί η Ατλαντική Συμμαχία στα όρια του πρώην Συμφώνου της Βαρσοβίας.

Ο Πούτιν δεν έχει πεισθεί -και το επιχείρημά του δεν μπορεί να επικριθεί – ότι το δίκτυο αισθητήρων, ραντάρ και πυραύλων ICBM που είναι εγκατεστημένοι γύρω από την Ρωσική Ομοσπονδία βρίσκονται εκεί για να «διαχειριστούν την αστάθεια στην ευρύτερη Μέση Ανατολή». Επιπλέον, ο Πούτιν πίστευε και εξακολουθεί να πιστεύει, ότι το διεθνές σύστημα θα πρέπει να βασίζεται απο κλειστικά και μόνο στη νομιμοποίηση των Ηνωμένων Εθνών και των άλλων presscode.gr

παγκόσμιων οργανισμών και όχι στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, ή στις συμμαχίες των προθύμων που σχηματίστηκαν στον Πρώτο και Δεύτερο Πόλεμο του Κόλπου, διαλύοντας ένα παραδοσιακό σύμμαχο της Ρωσίας όπως το Ιράκ, δημιουργώντας ένα μεγάλο πεδίο δράσης τρομοκρατών, κυρίως για το πετρέλαιο. Για τον ρώσο πρόεδρο, η αμερι κανική μονοπολικότητα δημιουργεί ένα στρατηγικό κενό στις άκρες των αυτοκρατοριών, με ανυπολόγιστες αρνητικές συνέπειες για τη μελλοντική στρατηγική, ακόμη και για τις ίδιες τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Επιπλέον, ο Πούτιν είχε τονίσει το ενδιαφέρον του για μια νέα συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες για τη μείωση των πυραυλικών συστημάτων ICBM, η οποία αργότερα να επεκταθεί και σε άλλες χώρες, επιτρέποντας μια σημαντική μείωση των στρατιωτικών δαπανών, οι οποίες δεν θα στοχεύουν πλέον σε μια ψυχροπολεμική αντιπαράθεση,


αλλά στον έλεγχο για τη μείωση των περιφερειακών συγκρούσεων. Ακόμη μια φορά που η Ρωσία προειδοποίησε για τις καταστροφικές συνέπειες ενός μελλοντικού μονοπολικού κόσμου: καμία δύναμη δεν μπορεί από μόνη της να ελέγξει τον κόσμο, αλλά αν το κάνει, ανοίγει το δρόμο για ένα φοβερό πόλεμο. Εκείνη την εποχή ήταν στο προσκήνιο το ζήτημα του Ιράν.

Για τη Ρωσία, ο κόσμος πρέπει να είναι πολυπολικός, ειδικά σε μια εποχή που οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν χάσει την γεωοικονομική υπεροχή τους και ουσιαστικά, η παγκοσμιοποίηση έχει τελειώσει. Και η Ευρώπη; Θα περιμένει τα ψίχουλα του ΤΤΙΡ, δηλαδή ακόμα μια μυστική συνθήκη με τις Ηνωμένες Πολιτείες, πιστεύοντας πως μπο-

ρούν να επεκτείνουν την οικονομία τους, ή θα αρχίσουν να σκέφτονται για τον ευρωπαϊκό ρόλο σε ένα παγκόσμιο γεωοικονομικό επίπεδο;

Τέλος, μετά από μερικές πολύ σκληρές παρατηρήσεις σχετικά με την συμπεριφορά των ΗΠΑ, ο Πούτιν στηλίτευσε την εξαγωγή «δημοκρατίας» που στην πραγματικότητα, μαζί με τις διεθνείς ΜΚΟ, παρήγαγε το αντίθετο αποτέλεσμα. Αυτό σημαίνει αδύναμα και μη βιώσιμα κράτη που βρίσκονται στο έλεος της διεθνούς βοήθειας, καθώς και των πολυεθνικών εταιρειών που στη συνέχεια δημιουργούν περαιτέρω κοινωνικές εντάσεις και σε ορισμένες περιπτώσεις, οδηγούν στην ανάπτυξη της ισλαμικής τρομοκρατίας.

presscode.gr


dash

Στο Μόναχο, όπως και σήμερα, χρειαζόταν θάρρος για να αναδειχθεί η σύνδεση μεταξύ των παγκόσμιων οικονομικών καταστροφών και της τρομοκρατίας, καθώς και μεταξύ της παγκοσμιοποίησης, των μονοπολικών πολιτικών και την κοινωνική και πολιτική αποσταθεροποίηση στον πλανήτη. Στην ουσία, για τον Βλαντιμίρ Πούτιν ο μονοπολικός κόσμος τελείωσε, με την κρίση αυτού που θα ονομάζαμε ως «πρώτη παγκοσμιοποίηση» ο οποίος και εγκλωβίστηκε από την επέκταση της Κίνας, την άνοδο των χωρών των BRICS και τα άλλα νέα κέντρα ανεξάρτητης οικονομικής και πολιτικής ανάπτυξης και την μεγάλη οικονομική κρίση των Ηνωμένων Πολιτειών, που προήλθε άμεσα από τη γεωπολιτική και οικονομική υπερβολή του μοναδικού νικητή του Ψυχρού Πολέμου.

Σήμερα, συνειδητοποιούμε ότι ορισμένες από τις προφητείες του Ρώσου Προέδρου έχουν γίνει πραγματικότητα: η Κίνα επεκτείνεται γεωοικονομικά πέραν των συνόρων της, τόσο με την πρωτοβουλία «Μια Ζώνη, Ένας Δρόμος» η οποία θα οδηγήσει στην οικονομική ανάπτυξη και τη γεωστρατηγική ενοποίηση του συνόλου της Ασίας και με τον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης, ο οποίος είναι υποχρεωμένος να μετατραπεί από μια «ασιατική ΕΕ” σε ένα πραγματικό «Ανατολικό ΝΑΤΟ». Οι Ηνωμένες Πολιτείες φεύγουν από τη Μέση Ανατολή και την αφήνουν στην τύχη της. Αυτό, θα είναι επίσης και το τέλος της Ευρώπης.

Ακόμη και το Ισραήλ, το οποίο με τον Πρωθυπουργό Νετανιάχου πρόσφατα αρνήθηκε συνάντηση με τον Πρόεδρο Ομπάμα στην Ουάσιγκτον, ανανέωσε τους δεσμούς του με τη Ρωσία. Το Ισραήλ ακολουθεί τη δική του Παγκόσμια Στρατηγική, η οποία είναι η γνωστή τακτική του «διαίρει και βασίλευε» στην αραβική περιοχή, χαρακτηριστική του Ψυχρού Πολέμου, και φυσικά η φιλοδοξία του να καταστεί περιφερειακή δύναμη, τώρα που ο ίδιος ο ισλαμικός κόσμος βυθίζεται στον εμφύλιο πόλεμο. Επί του παρόντος, το Ισραήλ παρακολουθεί στενά την αμυντική υποδομή κατά μήκος των συνόρων του με τη Συρία και ενώ στην αρχή των εχθροπραξιών θεωρούσε ότι ο Μπασάρ αλ-Άσαντ ήταν ο αδύναμος κρίκος του φιλοιρανικού άξονα, η μετέπειτα εξέλιξη του στρατηγικού πλαισίου στη Συρία δείχνει ότι το Ισραήλ παύει την υποστήριξή του προς τους «μετριοπαθείς αντάρτες» την στάση που κληρονόμησε από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Επίσης, οι Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ, πίστευαν ότι η ρωσική υποστήριξη προς τον Αραβικό στρατό της Συρίας θα είναι τεχνολογικά και στρατηγικά ασήμαντη, η προέλαση μέχρι τη Ράκα μας δείχνει μια πολύ διαφορετική πορεία των γεγονότων. Με τις ενέργειές της στη Συρία, η Ρωσική Ομοσπονδία έχει αποδειχθεί ότι είναι μια αξιόπιστη αντίπαλος της Ατλαντικής Συμμαχίας, ενώ το ΝΑΤΟ έχει πλέον στερηθεί τη στρατηγική του στη Μέση Ανατολή και το Μαγκρέμπ πέρα από την παλιά ειρηνευτική ρητορική. Ως εκ τούτου, ένας νέος ρωσοισραηλινός άξονας είναι πιθανό να υλοποιηθεί, χάρη στη ρωσική και κινεζική επένδυση στον τομέα της ισραηλινής υψηλής τεχνολογίας, η οποία είναι η πιο προηγμένη στον κόσμο.

Αυτό θα αναπληρώσει το κενό που άφησε η παλιά βορειοαμερικανική ηγεμονία, η οποία εστιάζει πλέον στη διατήρηση των πιέσεων γύρω από την Κίνα, ώστε να περιοριστεί η χερσαία και θαλάσσια προβολή δύναμης της, καθώς και στην περικύκλωση της Ρωσικής Ομοσπονδίας, σε μια αναβίωση του Ψυχρού Πολέμου.

presscode.gr


Οι Φιλιππίνες έχουν προσφέρει έξι νέες βάσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες χτίζουν ένα παγκόσμιο δίκτυο ανάπτυξης Ειδικών Δυνάμεων. Η Κίνα έχει επίσης δημιουργήσει μια νέα βάση στο Τζιμπουτί.

ΣΗΜΕΡΑ Η ΚΙΝΑ ΚΑΙ Η ΡΩΣΙΑ ΤΕΙΝΟΥΝ ΝΑ ΕΠΕΚΤΕΙΝΟΥΝ ΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΤΟΥΣ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΝΑ ΑΝΤΙΠΑΡΑΤΕΘΟΥΝ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΜΟΝΟΜΕΡΗ ΤΑΞΗ, ΤΟΣΟ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ, ΟΣΟ ΚΑΙ ΜΕ ΤΗΝ «ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ» ΤΗΣ ΡΩΣΙΑΣ ΤΟΥ ΝΕΥΡΑΛΓΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΤΗΣ ΜΕΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ.

Σήμερα η Κίνα και η Ρωσία τείνουν να επεκτείνουν την περιφέρειά τους με σκοπό να αντιπαρατεθούν στην αμερικανική μονομερή τάξη, τόσο μέσω της οικονομίας -λαμβάνοντας υπόψη τη σταδιακή εγκατάλειψη του ρόλου της Κίνας ως κύριου αγοραστή των αμερικανικών κρατικών ομολόγων, όσο και με την «κατάκτηση» της Ρωσίας του νευραλγικού κέντρου της Μέσης Ανατολής. Και οι δύο νέες εξουσίες, που θέλουν να γίνουν οι πόλοι αναφοράς του νέου πολυπολικού κόσμου, «ξεφορτώνονται» τα δολάρια και αγοράζουν χρυσό. Μια νέα παγκόσμια κατανομή ισχύος κάνει την εμφάνισή της. Για το Ρωσικό στρατηγικό δόγμα, ένας σημαντικός παράγοντας είναι η πολιτιστική και η συμβολική του διάσταση, καθώς θεωρείται ως ο φυσικός κληρονόμος της πολιτιστικής συνέχειας της πνευματικότητας της Ευρώπης, ξεχασμένες αξίες τις οποίες δείχνει πως έχει προδώσει. Ως εκ τούτου, η Ευρασία είναι ένα πολιτιστικό και στρατηγικό μοντέλο της αυτόνομης Ρωσίας του Βλαντιμίρ Πούτιν και μια προσπάθεια πολιτιστικής διασύνδεσης μεταξύ της Ευρασιατικής χερσονήσου με την σλαβική ενδοχώρα.

Όλα αυτά, μέσα ένα «γεωπολιτιστικού» και στρατιωτικού περιβάλλοντος, όπου η Ρωσία εξακολουθεί να είναι μια μεγάλη δύναμη, ικανή να λειτουργεί ως γέφυρα μεταξύ των εθνών και των παραδοσιακών γεωπολιτικών περιοχών, μέσω της ρωσικού πνεύματος και της πολιτιστικής της αυτονομίας.

presscode.gr



Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.