PressCode Issue 06 by Modern Diplomacy

ΤΕΥΧΟΣ 06

Add to Favorites (Ctrl+D)

H ∆YΣH THΣ AMEPIKANIKHΣ EΠIPPOHΣ ΣTHN ANATOΛH ANNAPOLIS: MEΓAΛEΣ ΠPOΣ∆OKIEΣ, MIKPA AΠOTEΛEΣMATA TA ∆IAMANTIA THΣ EΛΛHNIKHΣ BIOMHXANIAΣ

TO IΣPAHΛINO ΛOMΠI ΠOIA EINAI H ΠPAΓMATIKH TOY ∆YNAMH

modern

Diplomacy

www.presscode.gr

James F. Hoge Jr. THE UNITED STATES AND IRAQ’S FUTURE

R. Nicholas Burns

ΤΙΜΗ: 5 ΕΥΡΩ

AMERICA’S STRATEGIC OPPORTUNITY WITH INDIA

Presscode_Cover vol6.indd 1

Francis Fukuyama A QUIET REVOLUTION

20-12-07 17:25:55

Presscode_Cover vol6.indd 2

20-12-07 17:26:14

Editorial Κόσοβο: Η ώρα της κρίσης Στην Eκθεση, που παραδόθηκε στο γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, η τρόικα (ΕΕ, ΗΠΑ, Ρωσία) παραδέχεται το πλήρες αδιέξοδο των διαπραγματεύσεων, σημειώνοντας πως «καμία πλευρά δεν ήταν πρόθυμη να τροποποιήσει τις θέσεις της επί του ζητήματος της εθνικής κυριαρχίας». Οι Αλβανόφωνοι του Κοσσυφοπεδίου είναι έτοιμοι να ανακηρύξουν την ανεξαρτησία της επαρχίας, το αργότερο στις αρχές του νέου έτους, με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Μεγάλη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία να δηλώνουν πως θα αναγνωρίσουν άμεσα το νέο κράτος ενώ η εκτίμηση είναι πως το ίδιο θα πράξουν και οι Ισλαμικές χώρες. Η Ρωσία, που έχει δηλώσει πως θα μπλοκάρει την αναγνώριση ασκώντας βέτο, πιέζει για συνέχιση των συνομιλιών, όπως και ο Πρωθυπουργός της Σερβίας κ. Βόισλαβ Κοστούνιτσα, ο οποίος προτείνει ευρεία αυτονομία αντί της απόσχισης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση εμφανίζεται για ακόμη μια φορά διαιρεμένη με τις Ουγγαρία, Σλοβακία, Ισπανία, Ρουμανία, Κύπρο αλλά και την Ελλάδα, να εκφράζουν φόβους πως ένα ανεξάρτητο Κόσοβο θα ενθάρρυνε αποσχιστικές τάσεις και σε άλλες χώρες, προκαλώντας αποσταθεροποίηση. Γεωπολιτικά, το μεγαλύτερο ερώτημα που τίθεται είναι αν η ανεξαρτησία του Κοσόβου λειτουργήσει ως προηγούμενο για περιοχές, κυρίως της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, όπως η Νότια Οσετία και η Αμπχαζία που επιθυμούν την απόσχιση τους από τη Γεωργία και πιθανώς την ένωσή τους με τη Ρωσία. Είναι προφανές λοιπόν πως η Ρωσία θα επιθυμούσε μια τέτοια εξέλιξη, όμως κοιτώντας βαθύτερα, η προοπτική περαιτέρω εξάπλωσης του ΝΑΤΟ στα Βαλκάνια μέσω ενός ανεξάρτητου Κοσόβου, ανησυχεί περισσότερο τη Μόσχα. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους για τους οποίους η Ρωσία δεν πιέζει τη Σερβία αλλά όπως φαίνεται, ουσιαστικά την ενθαρρύνει προς μια σκληρή στάση. Αυτή τη στιγμή στο Κόσοβο ζουν περίπου 2 εκατομμύρια Αλβανόφωνοι και περίπου 200.000 Σέρβοι, κυρίως στο Βορρά. Το ερώτημα που προκαλεί ανησυχία είναι πως θα αντιδράσει η Σερβική μειονότητα. Θα ακολουθήσουν το παράδειγμα των Σερβοβόσνιων του 1992; Υπάρχει διάχυτος ο φόβος για «εκδίκηση» των αλβανόφωνων και διώξεων των Σέρβων. Ποια θα είναι η αντίδραση της Σερβίας; Η αποστολή στρατευμάτων για την προστασία των ομοεθνών τους στην περιοχή, θα προκαλούσε ανεξέλεγκτες αντιδράσεις και νέα αιματοχυσία. Η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να εμποδίσει μια τέτοια εξέλιξη λειτουργώντας προληπτικά, αυξάνοντας άμεσα τη δύναμη της KFOR. Κανείς δεν μπορεί να υπολογίσει τις συνέπειες της ανεξαρτητοποίησης του Κοσόβου, όμως θα πρέπει να δεχτούμε πως δυστυχώς και το μίσος που χωρίζει τους δυο λαούς είναι τόσο βαθύ, που η συνύπαρξη μοιάζει επίσης αδύνατη. Αν πρόκειται να αρχίσει νέος κύκλος διαπραγματεύσεων, θα πρέπει να διασφαλιστεί πως αυτή τη φορά δεν θα είναι σε επίπεδο διαλόγου κωφών, αλλά ουσιαστικές, με τη διεθνή κοινότητα να πιέζει εξίσου και τις δυο πλευρές, προς την εξεύρεση μιας συμβιβαστικής λύσης. Δημήτρης Γιαννακόπουλος, εκδότης dim@presscode.gr

PressCode_06_01-03 edit.indd 1

12/20/07 3:47:57 PM

> 02/03

> 10/11

presscode

ISSUE 06

> 16/17

διεθνής συνεργασία

ISSUE 06

Η Condoleezza RiCe έχει κάνει σαφείς τις προσδοκίες της κυβέρνησης Μπους για την εξέλιξη της διαδικασίας ειρήνευσης στην Παλαιστίνη. Ο Παλαιστίνιος Πρόεδρος Mahmoud Abbas και ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός Ehud Olmert θα πραγματοποιήσουν προπαρασκευαστικές συναντήσεις όπου θα καθοριστούν σημαντικά ζητήματα της διευθέτησης, υποβάλλοντας τα αποτελέσματα στη Διεθνή Διάσκεψη που θα γίνει στο τέλος Νοεμβρίου στην Annapolis του Maryland. Η αποφασιστικότητα και η ευστροφία της Υπουργού Εξωτερικών ήταν καταλυτική για αυτή την εξέλιξη. Η επόμενη πρόκληση που θα αντιμετωπίσει, είναι η διαδικασία να μην έχει την τύχη της συμφωνίας του Camp David το 2000, όταν οι ηγέτες των δυο πλευρών επεδίωξαν μια συμφωνία, αλλά την είδαν να τινάζεται στον αέρα μετά από την επόμενη κρίση, η οποία συνεχίζεται ως σήμερα. Στην αρχή των περισσοτέρων διαπραγματεύσεων, κάθε πλευρά είναι περισσότερο ξεκάθαρη για τις θέσεις της, από ότι για την τελική έκβαση. Αυτό που καθιστά μοναδική τη διάσκεψη στην Annapolis, είναι πως το αποτέλεσμα πρόκειται να συμφωνηθεί εκ των προτέρων. Αυτό που είναι αβέβαιο, είναι η δυνατότητα αυτό να εφαρμοστεί. Στο μεγαλύτερο μέρος της ιστο-

ΜeΣΗ ΑΝΑΤΟΛH:

Η ΣΥΜφΩΝiΑ ΜΠΟΡΕi ΝΑ ΕΠΙΤΕΥχθΕi ΠΟΙΟΣ oΜΩΣ ΜΠΟΡΕi ΝΑ ΤΗΝ ΕφΑΡΜoΣΕΙ

Ο Henry A. Kissinger, ΕΙΝΑΙ ΠΡΩΗΝ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΩΝ

Henry A. Kissinger

ρίας του το Ισραήλ, έχει απορρίψει την έννοια ενός παλαιστινιακού κράτους, επιμένοντας σε μια αδιαίρετη Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσά του και απορρίπτοντας την επιστροφή των Παλαιστινίων προσφύγων. Η Αραβική πλευρά αρνείται να αναγνωρίσει το Ισραήλ με οποιαδήποτε σύνορα, αργότερα επιμένοντας στα σύνορα του 1967 που ποτέ δεν αναγνωρίστηκαν και απαιτώντας το δικαίωμα των προσφύγων να επιστρέψουν στην Παλαιστίνη με τη δημογραφική συνέπεια, να σαρώσει τον εβραϊκό πληθυσμό του εβραϊκού κράτους. Η διαδικασία βασίζεται στην υπόθεση πως οι δυο πλευρές πρέπει να δεχθούν – ή έχουν ήδη σιωπηρά αποδεχθεί, το σχέδιο της Taba του 2000, που αναπτύχθηκε μετά το Camp David από ανεπίσημους διαπραγματευτές. Αυτό προβλέπει την απόσυρση του Ισραήλ στα σύνορα του 1967 (με ορισμένες διορθώσεις) διατηρώντας τους οικισμούς γύρω από την Ιερουσαλήμ αλλά στενεύοντας το διάδρομο μεταξύ δύο κύριων ισραηλινών πόλεων της Haifa και του Tel Aviv στα 20 μίλια. Το αντιστάθμισμα του –υπό ίδρυση- Παλαιστινιακού κράτους θα είναι αντίστοιχο Ισραηλινό έδαφος πιθανώς στο αραιοκατοικημένο Negev. Το Ισραήλ φαίνεται έτοιμο να συμφωνήσει σε μια απεριόριστη επιστροφή των προσφύγων στο παλαιστινιακό κράτος αλλά σθεναρά αρνείται οποιαδήποτε επιστροφή στο Ισραήλ. Πληροφορίες φέρουν την Ισραηλινή κυβέρνηση πρόθυμη να εκχωρήσει τις αραβικές γειτονιές της Ιερουσαλήμ (μέχρι τώρα απροσδιόριστης) ως πρωτεύουσα ενός Παλαιστινιακού κράτους. Εάν τα θέματα βρίσκονται πράγματι σε αυτό το σημείο, αυτό σημαίνει μια επαναστατική αλλαγή των αντιλήψεων και στις δύο πλευρές. Η intifada και άνοδος του παγκόσμιου ριζοσπαστικού Ισλαμισμού, δημιούργησαν την πεποίθηση μέσα στο Ισραήλ πως αντιμετω-

presscode

foreign affairs

ISSUE 06

ΠεριΠλeκοντας την Πολιτικh ςυζhτηςη, oχι μoνο ςτις ηΠα, θα δωςει τροφη και θα διευκολυνει τους αντιςημιτες ςε ολοκληρο τον κοςμο. οι Προθεςεις των ςυγγραφεων δεν ειναι αυτες, θα εχουν ομως το αντιθετο αΠοτελεςμα Η ΕΠoΜΕΝΗ ΠΡoΚΛΗΣΗ ΠΟΥ θΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠiΣΕΙ, ΕiΝΑΙ Η δΙΑδΙΚΑΣiΑ ΝΑ ΜΗΝ eχΕΙ ΤΗΝ ΤyχΗ ΤΗΣ ΣΥΜφΩΝiΑΣ ΤΟΥ CAmp DAviD ΤΟ 2000, oΤΑΝ ΟΙ ΗΓeΤΕΣ ΤΩΝ δΥΟ ΠΛΕΥΡΩΝ ΕΠΕδΙΩΞΑΝ ΜΙΑ ΣΥΜφΩΝΙΑ, ΑΛΛΑ ΤΗΝ ΕΙδΑΝ ΝΑ ΤΙΝΑζΕΤΑΙ ΣΤΟΝ ΑΕΡΑ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΚΡίΣΗ, Η ΟΠΟΙΑ ΣΥΝΕχΙζΕΤΑΙ ΩΣ ΣΗΜΕΡΑ

το ιςραηλινo λoμΠι ςτις η.Π.α Οι συγγραφεiσ του βιβλίου “Το Ισραηλινό λόμπι και η Αμερικανική εξωτερική πολιτική” John Mearsheimer και Stephen Walt, ισχυρίζονται πως στόχος τους είναι να ενθαρρύνουν μια σαφέστερη και πιο ειλικρινή συζήτηση για το θέμα. Δυστυχώς, αυτό δεν πρόκειται να συμβεί. “Το Ισραηλινό λόμπι” θα σκληρύνει περισσότερο τις απόψεις και δεν θα βοηθήσει στην ανάπτυξη των νέων Αμερικανικών θέσεων στη Μέση Ανατολή. Περιπλέκοντας την πολιτική συζήτηση, όχι μόνο στις ΗΠΑ, θα δώσει τροφή και θα διευκολύνει τους Αντισημίτες σε ολόκληρο τον

κόσμο. Οι προθέσεις των συγγραφέων δεν είναι αυτές, θα έχουν όμως το αντίθετο αποτέλεσμα. Οι Mearsheimer και Walt, οι οποίοι είναι γνωστοί για το ρεαλισμό τους, φαίνεται πως εγκαταλείπουν το “δομικό ρεαλισμό” για αυτό που ονομάζουμε “πολιτικό ρεαλισμό”. Η άποψη ότι οι πεποιθήσεις, οι αξίες, και τα συμφέροντα των διαφόρων εσωτερικών παραγόντων διαμορφώνουν την αντίληψή τους για το εθνικό συμφέρον και ότι η αλληλεπίδραση μεταξύ αυτών των εσωτερικών δυνάμεων και διεθνών συνθηκών, είναι το κλειδί για την

κατανόηση της πολιτικής. Αυτός ο πολιτικός ρεαλισμός είναι σημαντικά πλουσιότερος και πιο ουσιαστικός στην προσέγγιση των θεμάτων, από το δομικό ρεαλισμό που ειδικά ο Mearsheimer, υποστήριξε στο παρελθόν. Κάποιος πρέπει επίσης να επαινέσει τους δύο συγγραφείς για την απόφασή τους να εστιάσουν σε ένα σημαντικό θέμα, που δεν έχει την προσοχή που του αναλογεί. Η Αμερικανική πολιτική στη Μέση Ανατολή είναι ένα θέμα που δεν γίνεται εύκολα κατανοητό. Οι οργανώσεις που υποστηρίζουν το Ισραήλ, οι

12/20/07 3:06:54 PM

Η συμφωνία μπορεί να επιτευχθεί. Ποιός όμως μπορεί να την εφαρμόσει;

επιτροπές πολιτικής δράσης (PACs), αλλά και διάφορες προσωπικότητες, επηρεάζουν πολιτικούς και δημοσιογράφους. Λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία της Μέσης Ανατολής στην Αμερικανική εξωτερική πολιτική, πρέπει να ερευνηθούν αυτοί οι παράγοντες και η επιρροή τους. Ακόμα κι αν “το Ισραηλινό λόμπι “ δεν είναι τελικά τόσο χρήσιμο όσο ελπίζουν, οι Mearsheimer και Walt έχουν βοηθήσει με ένα αξιοθαύμαστο και θαρραλέο τρόπο, να ανοίξει μια αναγκαία συζήτηση σε ένα αμφισβητούμενο και φλέγον ζήτημα. Δεν πρέπει να υπάρξει κα-

νένα ταμπού μεταξύ των μελετητών της Αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής - καμία ερώτηση που δεν θα πρέπει να υποβληθεί, κανένα ζήτημα που να θεωρηθεί πολύ καυτό για να χειριστεί, καμία σχέση ή συμμαχία, όσο βαθιά και δυνατή και αν είναι, που να μην αναλυθεί σε βάθος. Η πεποίθηση των συγγραφέων πως οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να βρουν τρόπο να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ της τρέχουσας πολιτικής και των εθνικών φιλοδοξιών Παλαιστινίων και άλλων Αράβων είναι σωστή, πλην όμως, οι απόψεις

ο Walter russell Mead εiναι ςυνεργaτης του henry a. Kissinger για την αμερικανικh εξωτερικh Πολιτικh ςτο CounCil on Foreign relations

Walter russell Mead

PressCode_06_10-14 kissig.indd 10-11

που διατυπώνουν για τις εναλλακτικές λύσεις των Αμερικανών στη Μέση Ανατολή, είναι αρκετά απλοϊκές και αισιόδοξες – το ίδιο λάθος που κάνουν και οι νεοσυντηρητικοί. Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι Αμερικανοί στη Μέση Ανατολή δεν μπορούν να ξεπεραστούν τόσο εύκολα όσο νομίζουν και οι τρόποι που προτείνουν για την επίτευξη αυτού του στόχου, είναι απίθανο να οδηγήσουν προς αυτή την κατεύθυνση, ακόμα και αν κάποιες από τις ανησυχίες που διατυπώνουν είναι βάσιμες. Τα προβλήματα του βιβλίου αρχίζουν πολύ νωρίς και είναι πολύ βαθιά, για παράδειγμα στη σελίδα 14 αναφέρουν: “Οι Ηνωμένες Πολιτείες παρέχουν στο Ισραήλ εντυπωσιακή υλική ενίσχυση και διπλωματική υποστήριξη και ο κύριος λόγος είναι η δράση του λόμπι, αυτή η άκριτη και απεριόριστη υποστήριξη δεν είναι προς το εθνικό συμφέρον”. Σημειώστε την ολίσθηση. Η “ εντυπωσιακή “ υποστήριξη της πρώτης πρότασης, σιωπηρά μεταβάλλεται στο “άκριτη και απεριόριστη” υποστήριξη της τελευταίας. “Εντυπωσιακό” δεν είναι το ίδιο πράγμα με το “άκριτο και απεριόριστο,” αλλά οι συγγραφείς προχω-

ακoμα κι αν “το ιςραηλινo λoμΠι “δεν εiναι τελικa τoςο χρhςιμο oςο ελΠiζουν, οι MearsheiMer και Walt eχουν βοηθhςει με eνα αξιοθαyμαςτο και θαρραλeο τρoΠο, να ανοiξει μια αναγκαiα ςυζhτηςη ςε eνα αμφιςβητοyμενο και φλeγον ζhτημα

PressCode_06_15-23 FA.indd 16-17

12/20/07 3:14:24 PM

Το ισραηλινό λόμπι στις Η.Π.Α. WALTER RUSSELL MEAD

henry a. kissinger

> 24/25

presscode

> 32/33

foreign affairs

ISSUE 06

presscode

foreign affairs

ISSUE 06

Για να διατηρηθεi και να μεΓιστοποιηθεi η αμερικανικh επιρροh στην περιοχh, η ουaσιΓκτον πρeπει να αναΓνωρiσει oτι αυτh η μετaβαση εiναι αναπoφευκτη και να συμπεριλaβει νeα ερΓαλεiα προσeΓΓισησ να διατηρηθεί και να μεγιστοποιηθεί η Αμερικανική επιρροή στην περιοχή, η Ουάσιγκτον πρέπει να αναγνωρίσει ότι αυτή η μετάβαση είναι αναπόφευκτη και να συμπεριλάβει νέα εργαλεία προσέγγισης, καθώς και τα καθεστώτα που θα διευρύνουν την ισχύ των Ηνωμένων Πολιτειών στην περιοχή. Σε ένα τόσο ρευστό περιβάλλον, ο στόχος δεν θα είναι εύκολος. Τα επόμενα πέντε έως δέκα χρόνια θα είναι κρίσιμα και θα δώσουν τον τόνο για την πορεία του επόμενου μισού αιώνα, ή και περισσότερο.

Ζωνεσ συναλλαΓων

η δyση τησ αμερικανικhσ επιρροhσ στην ανατολh Jason t. shaplen και James laney

ΜετA από 60 χρόνια Αμερικανικής κυριαρχίας, η ισορροπία δυνάμεων στη βορειοανατολική Ασία αλλάζει. Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι σε σχετική πτώση, η Κίνα βρίσκεται σε άνοδο, ενώ η θέση της Νότιας Κορέας και της Ιαπωνίας, είναι ρευστή. Οι επιπτώσεις για την Ουάσιγκτον είναι έντονες: Στη βορειοανατολική Ασία βρίσκονται οι 3 από τις 11 ισχυρότερες οικονομίες του κόσμου και οι τρεις από τους τέσσερις μεγαλύτερους στρατούς. Τα τελευταία 50 χρόνια, οι Ηνωμένες Πολιτείες στηρίχθηκαν σχεδόν αποκλειστικά σε διμερείς συμμαχίες για να προωθήσουν τα συμφέροντά τους στην περιοχή, αυτό όμως δεν μπορεί να συνεχιστεί πλέον και στο μέλλον. Οι δυνάμεις που οδηγούν το μετασχηματισμό της περιοχής είναι σύνθετες. Αναλύοντάς τες θα δούμε την οικονομία, την ασφάλεια, καθώς και δημογραφικά και εθνικιστικά συστατικά. Για

Οι Ηνωμένες Πολιτείες κυριάρχησαν οικονομικά στη βορειοανατολική Ασία οικονομικά μετά το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, κερδίζοντας πολιτική υποστήριξη με το εμπόριο και τη βοήθεια προς αυτές τις χώρες. Σήμερα με την είσοδο της Κίνας στη σκηνή, αυτό έχει αλλάξει. Το 2007 οι συναλλαγές της Κίνας με τη δεύτερη ισχυρότερη παγκόσμια οικονομία, την Ιαπωνία, ξεπέρασαν τις αντίστοιχες των ΗΠΑ, για πρώτη φορά μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Ομοίως, από το 2004 η Κίνα έγινε ο μεγαλύτερος

εμπορικός εταίρος της Νότιας Κορέας, αντικαθιστώντας τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτή η πτώση δεν απεικονίζει τη μείωση των συναλλαγών από τις ΗΠΑ, αλλά μια εντυπωσιακή αύξηση των συναλλαγών με την Κίνα. Οι εξαγωγές της Κίνας αυξήθηκαν από 150 δισ δολάρια το 1996, σε 1 τρισ το 2006. Αυτή η οικονομική ανάπτυξη της Κίνας συνδέεται όμως, με ορισμένα χαρακτηριστικά. Η Κίνα για να καλύψει το εργατικό δυναμικό που εντάσσεται κάθε χρόνο και να μην αυξηθεί η ανεργία, πρέπει να έχει ρυθμό ανάπτυξης 7%. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του CFR για τις Σινο-Αμερικανικές σχέσεις, περίπου το 65% των εξαγωγών της Κίνας προς τις ΗΠΑ αποτελείται από πρώτες ύλες και συστατικά που η Κίνα εισήγαγε από άλλες Ασιατικές χώρες. Παρά αυτούς τους παράγοντες, η οικονομική άνοδος της Κίνας έχει αλλάξει την ισορροπία δυνάμεων στη βορειοανατολική Ασία, με αρνητικές αλλά και θετικές επιπτώσεις. Η άνοδος της Κίνας για της Ηνωμένες Πολιτείες είναι δίκοπο μαχαίρι. Στα θετικά περιλαμβάνεται η αύξηση των μεταξύ τους συναλλαγών από 64 δισ δολάρια το 1996 σε 343 δισ το 2006 με άμεση επίπτωση την

ο Jason τ. shaplen, διετeλεσε πολιτικoσ σyμβουλοσ στην Korean peninsula Development organization απo το 1995 ωσ το 1999 και εiναι διευθυντhσ στην mKo proJect renewal. ο James laney, διετeλεσε πρeσβησ των ηνωμeνων πολιτειων στη νοτια κορεα απο το 1993 ωσ το 1997 και ειναι επιτιμοσ προεδροσ του πανεπιστημιου του emory.

άνοδο κατά 0,6% του ΑΕΠ. Την περασμένη δεκαετία, οι Αμερικανικές εξαγωγές προς την Κίνα ανέβηκαν από 12 σε 55 δισ, όσο δηλαδή οι εξαγωγές προς Αργεντινή, Γαλλία, Ιταλία, Ρωσία και Ισπανία μαζί. Στην πραγματικότητα, η Κίνα αποτελεί την τέταρτη μεγαλύτερη αγορά για τις ΗΠΑ και ταυτόχρονα το μεγαλύτερος προμηθευτή αγαθών προς την Αμερικανική αγορά. Το αρνητικό ισοζύγιο μεταξύ των δυο χωρών ανησυχεί την Ουάσιγκτον, αλλά τα φθηνά προϊόντα διατηρούν χαμηλά τις τιμές για τους Αμερικανούς καταναλωτές. Στα αρνητικά τώρα, η οικονομική άνοδος της Κίνας σημαίνει την αποδυνάμωση της Αμερικανικής επιρροής στη βορειοανατολική Ασία και σε συνδυασμό με την επίσης μεγάλη οικονομική άνοδο της Νότιας Κορέας, είναι πλέον δύσκολο για την Ουάσιγκτον να πείσει τη Σεούλ να ασπαστεί την Αμερικανική πολιτική μόνο μέσω της οικονομικής της επιρροής. Η Νότια Κορέα τα τελευταία χρόνια εξαρτάται όλο και λιγότερο από τις ΗΠΑ και λαμβάνοντας υπόψη την αυξανόμενη στρατιωτική της ισχύ – που είναι άμεσα συνδεδεμένη με την οικονομική της άνθηση- έχουμε δεί μια αλλαγή στις γεωπολιτικές της επιλογές, μη υιοθετώντας τη σκληρή γραμμή του προέδρου Μπούς έναντι της Βόρειας Κορέας. Αυτή η οικονομική δυναμική που αναπτύσσεται στην περιοχή έχει επιδράσει και στην Ιαπωνία, η οποία μετά το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, στηρίχθηκε στην οικονομική της ισχύ, αντί του στρατού της για να προστατεύσει

PressCode_06_24-38 FA Asia.indd 24-25

> 40/41

presscode

The rise of a democratic and increasingly powerful India is a positive development for U.S. interests. Rarely has the United States shared so many interests and values with a growing power as we do today with India. By reaching out to India, we have made the bet that the future lies in pluralism, democracy, and market economics.

R. NICHOLAS bURNS

presscode

the United States favorably. In the past decade, both President Bill Clinton and President George W. Bush recognized this opportunity and acted to construct a completely new foundation for U.S. ties with India. Our relationship with India now is our fastest-developing friendship with any major country

in the world. I have visited India eight times in the last two years to help construct this partnership. I have seen firsthand the remarkable growth in trust between the leaderships of the two countries. I have also observed the corresponding explosion in private-sector ties, the greatest strength in the relation-

MISSED OPPORTUNITIES

The realization of this vision of a broad U.S.-India friendship has long eluded U.S. presidents and Indian prime ministers. When India broke

R. NICHOLAS bURNS IS U.S. UNDER SECRETARY OF STATE FOR POLITICAL AFFAIRS.

free from the British Raj 60 years ago, it was entirely reasonable to think that the United States would become one of India’s foremost friends and partners. President Franklin Roosevelt had been an ardent champion of India’s cause; many Americans saw the vision of the United States’ separation from the British Empire reflected in the hopes and dreams of Indian freedom fighters. But despite some successes in those early years, U.S.-India relations during the postwar period consisted largely of missed opportunities. The two countries found a common connection as large multiethnic, multireligious democracies. The United States was India’s largest aid donor in the first decades after its independence; collaborated on India’s extraordinary “green revolution,” which helped end India’s famines; and rushed military assistance to India during its border war with China in 1962. Yet none of this was enough to bridge the chasm of the Cold War. From the American point of view, Indian Prime Minister Jawaharlal Nehru’s nonalignment policy and warm relations with the Soviet Union made close political cooperation unachievable, and Nehru’s mostly autarkic socialist economic policies limited trade and investment ties. President Richard Nixon’s “tilt” toward Pakistan in 1971 and India’s “Smiling Buddha” nuclear test in 1974 planted the United States and India squarely on opposite sides of the political and nonprolif-

THE UNITED STATES WAS INDIA’S LARGEST AID DONOR IN THE FIRST DECADES AFTER ITS INDEPENDENCE; COLLAbORATED ON INDIA’S ExTRAORDINARY “GREEN REVOLUTION,” WHICH HELPED END INDIA’S FAMINES; AND RUSHED MILITARY ASSISTANCE TO INDIA DURING ITS bORDER WAR WITH CHINA IN 1962

12/20/07 3:15:52 PM

RICHARD K. BETTS

modern Diplomacy

ISSUE 06

America’s strategic opportunity with India R. NICHOLAS BURNS

THUS, THE NEw pRESIDENT, wHo wIll comE INTo oFFIcE IN JANUARy 2009, wIll FAcE THE TASk oF DAmpENINg THREE mIDDlE EAST cRISES -- IRAQI cIvIl STRIFE, IRANIAN NUclEAR AmbITIoNS AND ISRAElI-pAlESTINIAN HoSTIlITIES. IN All THREE cASES, THE ADmINISTRATIoN oF pRESIDENT bUSH IS SEEkINg To ENlIST coopERATIoN FRom oTHER coUNTRIES wITH oNly pARTIAl SUccESS.

THE UNITED STATES AND IRAQ’S FUTURE AmericA’s military engagement in Iraq, now four and a half years long, is not about to end. That appears clear from the early campaigning for the U.S. presidential election coming in November 2008. Although leading Republican and Democratic candidates criticize the execution of the U.S.-led occupation, they avoid committing to a hasty withdrawal of U.S. troops and

military assistance. Moreover, frontrunning candidates are not setting timetables for exit or demanding specific evidence of sectarian reconciliation as the price of staying engaged. Leading presidential candidates describe America’s future role similarly. They want phased reductions of U.S. troops to begin in 2008. Most, according to their advisers, think a cut to 65,000 or 70,000

JAmES F. HogE JR.

12/20/07 3:20:00 PM

η ςτρατιωτιΚη ιΚανΟτητα των ηνωμενων πΟλιτειων πρεπει να διατηρηθει ςε ανωτερΟ επιπεδΟ απΟ εΚεινΟ των παρΟντων Και πιθανων εχθρων

Oι αμερικανικές αμυντικές δαπάνες

OUR RELATIONSHIP WITH INDIA NOW IS OUR FASTEST-DEVELOPING FRIENDSHIP WITH ANY MAJOR COUNTRY IN THE WORLD. I HAVE VISITED INDIA EIGHT TIMES IN THE LAST TWO YEARS TO HELP CONSTRUCT THIS PARTNERSHIP

PressCode_06_39-57 MD.indd 40-41

PressCode_06_01-03 edit.indd 2

στις μέρες μας είναι υψηλότερο, ενώ κάποιοι άλλοι πως οι δαπάνες σήμερα είναι λιγότερες με βάση το ΑΕΠ, από ότι κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου – 4,2% σήμερα έναντι 5,8% το 1988 και 9,4% το 1968. Όταν όμως η ανάλυση προχωρήσει, όλοι θα παραδεχθούν πως παρά το γεγονός της τεράστιας αυτής δαπάνης, η Ουάσιγκτον εξακολουθεί να νοιώθει ανασφάλεια, κυρίως λόγω εκείνων που σχεδιάζουν την Αμερικανική πολιτική και της αποτυχίας τους να σκεφθούν καθαρά πάνω στη δημιουργία της αμυντικής πολιτικής. Τα τελευταία χρόνια η Αμερικανική πολιτική για την Εθνική ασφάλεια, σχεδιάζεται περισσότερο με βάση την αίσθηση της απειλής που πλησιάζει και τον εκφοβισμό από τα κράτη που την απειλούν και λιγότερο με βάση τις πραγματικές ικανότητες του εχθρού και την αποτελεσματική αντιμετώπισή του. Οι στρατιωτικές δαπάνες άρχισαν να εκτοξεύονται μετά την 11/9, όχι επειδή στρατηγικά ήταν η καλύτερη κίνηση, αλλά επειδή ήταν κάτι που η χώρα μπορούσε να κάνει, όταν έπρεπε να γίνουν κάποιες κινήσεις. Εκτός από σπάνιες εξαιρέσεις, ο πόλεμος ενάντια στους τρομοκράτες δεν μπορεί να διεξαχθεί με τάνκς, αεροπλάνα και πλοία - μεγάλες συμβατικές δυνάμεις που διογκώνουν τον αμυντικό προϋπολογισμό. Η βασική πρόκληση δεν είναι να εξοντωθούν οι τρομοκράτες, αλλά να βρεθούν και αυτό σημαίνει

PressCode_06_24-38 FA Asia.indd 32-33

> 50/51

modern Diplomacy

As we AmericAns consider our future role in the world, the rise of a democratic and increasingly powerful India represents a singularly positive opportunity to advance our global interests. There is a tremendous strategic upside to our growing engagement with India. That is why building a close U.S.-India partnership should be one of the United States’ highest priorities for the future. It is a unique opportunity with real promise for the global balance of power. We share an abundance of political, economic, and military interests with India today. Our open societies face similar threats from terrorism and organized crime. Our market-based economies embrace trade and commerce as engines of prosperity. Our peoples value education and a strong work ethic. We share an attachment to democracy and individual rights founded on an instinctive mistrust of authoritarianism. And in an age of antiAmericanism, according to the most recent Pew Global Attitudes survey, nearly six in ten Indians view

Ο RichaRd Κ. Betts εiναι διευθυντhς τΟυ ιδρyματΟς saltzman ςτΟ πανεπιςτhμιΟ της ΚΟλΟyμπια Και ανωτερΟς ςυνεργατης ςτΟ council on FoReign Relations

RichaRd K. Betts

JASON T. SHARLEN και JAMES LANEY

ship. The progress between the United States and India has been remarkable: a new and historic agreement on civil nuclear energy, closer collaboration on scientific and technological innovation, burgeoning trade and commercial links, common efforts to stabilize South Asia, and a growing U.S.-India campaign to promote stable, wellgoverned democracies around the world. And the United States is only just beginning to realize the benefits of this relationship for its interests in South and East Asia. Still, there are obstacles that the United States and India need to overcome before they can attain a true global partnership. The two countries need to work more effectively to counter terrorism, drug trafficking, and nuclear proliferation. Progress so far has shown how effectively we can work together to settle past differences and meet future challenges. If it is sustained, we will have an even greater opportunity to put American and Indian principles and power together and shape a more stable, peaceful, and prosperous global community.

προϋπολογισμούς, τότε σίγουρα ο Rip θα τρελαινόταν. Οι τρέχουσες πιέσεις για περισσότερους πόρους και δυνάμεις οφείλονται, φυσικά, στους πολέμους στο Αφγανιστάν και το Ιράκ. Το κόστος όμως για αυτούς τους πολέμους δεν περιλαμβάνεται σε αυτό τον υπέρογκο προϋπολογισμό που ανέφερα πριν, τους καλύπτει ένα έξτρα ποσό των 142 δισ. δολαρίων, ανεβάζοντας το συνολικό ποσό για το 2008, στα 647 δισ. δηλαδή με σημερινά ποσά, 25% περισσότερα από όσα δαπάνησε η Ουάσιγκτον το 1968 στο αποκορύφωμα του πολέμου στο Βιετνάμ, της μεγαλύτερης και πιο αιματηρής σύγκρουσης των Ηνωμένων Πολιτειών. Ποιος όμως, θα μπορούσε να απαντήσει στην εύλογη απορία του για το τι ακριβώς συμβαίνει; Κάποιοι θα υποστηρίξουν πως το κόστος

Οι αμεριΚανιΚeς αμυντ ιΚeς δαπaνες

12/20/07 3:15:09 PM

AMERICA’S STRATEGIC OPPORTUNITY WITH INDIA

Αν ο Rip Van Winkle είχε αποκοιμηθεί στο γραφείο σύνταξης του προϋπολογισμού του Πενταγώνου πριν 20 χρόνια και ξυπνούσε σήμερα, η πρώτη του διαπίστωση θα ήταν πως τίποτα δεν έχει αλλάξει. Ο Πρόεδρος George W. Bush έχει ζητήσει 505 δισεκατομμύρια δολάρια για στρατιωτικές δαπάνες, εν καιρώ ειρήνης, σχεδόν όσα είχε ζητήσει και ο Πρόεδρος Ronald Reagan το 1988. Ο Rip σίγουρα θα απορούσε όταν θα ανακάλυπτε πως η Σοβιετική Ένωση έχει καταρρεύσει πριν από 15 χρόνια και η Ουάσιγκτον ξοδεύει για το στρατό της, όσα όλος ο υπόλοιπος κόσμος μαζί – πέντε φορές περισσότερα από όσα δαπανούν μαζί όλοι οι πιθανοί της εχθροί. Αν δε, μάθαινε πως κανείς στο Πεντάγωνο δεν ανησυχεί για αυτό το άνοιγμα και πως οι υποψήφιοι πρόεδροι είναι έτοιμοι να δεσμευτούν για ακόμα μεγαλύτερους

η οικονομικh aνοδοσ τησ κiνασ eχει αλλaξει την ισορροπiα δυνaμεων στη βορειοανατολικh ασiα, με αρνητικeσ αλλa και θετικeσ επιπτωσεισ

Η δύση της αμερικανικής επιρροής στην ανατολή

ISSUE 06

τα τελευταiα χρoνια η αμεριΚανιΚh πΟλιτιΚh για την εθνιΚh αςφaλεια, ςχεδιaζεται περιςςoτερΟ με βaςη την αiςθηςη της απειλhς πΟυ πληςιaζει Και τΟν εΚφΟβιςμo απo τα Κρaτη πΟυ την απειλΟyν Και λιγoτερΟ με βaςη τις πραγματιΚeς ιΚανoτητες τΟυ εχθρΟy Και την απΟτελεςματιΚh αντιμετώπιςh τΟυ

troops from the current 165,000troop level will be feasible going into 2009. This residual force would leave everyday security to Iraqi police and military and concentrate on three tasks -- training those security forces, eliminating imported terrorists and preventing genocidal strife among Shiites, Sunnis and Kurds. The American public appears reconciled to forgoing an abrupt

abandonment, believing that a failure to stabilize oil-rich Iraq could threaten U.S. vital interests. Of late, the political heat for a quick resolution has cooled because of reduced U.S. casualties and tactical, military successes. A critical question is whether this will hold true when the U.S. force in Iraq is cut back, starting this spring with the first phase of a planned withdrawal of the 30,000 “surge” troops sent in last summer. For now, what to do about Iran and its nuclear program is moving to the fore as the United States’ number-one security issue in the region. Still also high on the U.S. agenda of festering problems is the Israeli-Palestinian peace process. Thus, the new president, who will come into office in January 2009, will face the task of dampening three Middle East crises -- Iraqi civil strife, Iranian nuclear ambitions and Israeli-Palestinian hostilities. In all three cases, the administration of President Bush is seeking to enlist cooperation from other countries with only partial success. Concerning a nuclearizing Iran, a U.S. push for stronger U.N. sanctions is stalled. Nor is renewed U. S.-led mediation closing the gap between Israeli and Palestinian peace aims. As for Iraq, neighboring states

are undermining U.S. efforts to stem its violence. Iran supplies explosive devices, while Syria provides a gateway for foreign, suicide bombers. Iran and Syria may not want an imploding neighbor, but neither do they want an American success. They believe the United States is still wedded to regime change in their countries. Thus a weak Iraq and an entangled United States is safer. Additionally, such conditions serve Iran’s ambition to dominate the region. That objective would be short-circuited if the United States succeeds in stabilizing Iraq and Afghanistan and partnering with them in strategic security agreements. Iran would then be boxed in on its eastern and western borders. Major powers also have interests and suspicions that foil U.S. stabilization efforts in the Middle East. Russia continues with plans to build an Iranian nuclear energy plant. China gives highest priority to securing oil supplies. Germany and Italy hesitate to support tough sanctions that would undercut their commercial opportunities. In Iraq, the situation is becoming more complex. The curtailment of bombings and other violence in some areas is partially offset by terrorist and insurgent attacks in less

EDIToR, FoREIgN AFFAIRS

PressCode_06_39-57 MD.indd 50-51

protected places. Sunni and Shiite militia continue to ethnically cleanse city neighborhoods and villages, although at a lesser pace. Adding new complications are the strife that has broken out between two large Shiite factions in Iraq and Turkey’s demand that cross-border raids by Kurdish guerrillas be stopped. Most importantly, the sectarian communities resist political and economic sharing without which stability is unattainable. In the absence of such reconciliation at the national level, some local Sunni and Shiite leaders are patching together working relationships that hold out the hope of improved governance if the arrangements can endure. Despite the failure to forge a unity government, few Iraqis advocate formal partition. Rather, they sustain a sense of nationality, even though the violence that disrupts their lives has heightened sectarian allegiances. Increasingly, average Iraqis want a respite from that violence. Meanwhile, the country’s leadership groups struggle for power over a unified, if federalized state. De-facto federalization is growing because the Shiite-dominated central government is unwilling to share power and unable to provide sufficient services or security. Such ineffectualness has led U.S. military commanders to arm local tribal chiefs in Sunni areas. This has brought some order, in part by iso-

RUSSIA coNTINUES wITH plANS To bUIlD AN IRANIAN NUclEAR ENERgy plANT. cHINA gIvES HIgHEST pRIoRITy To SEcURINg oIl SUpplIES. gERmANy AND ITAly HESITATE To SUppoRT ToUgH SANcTIoNS THAT woUlD UNDERcUT THEIR commERcIAl oppoRTUNITIES

12/20/07 3:20:41 PM

The United States and Iraq’s future JAMES F. HOGE JR.

12/20/07 3:48:05 PM

περιεχόμενα

> 58/59

presscode

οικονομία

ISSUE 06

ΤΑ «ΔΙΑΜΑΝΤΙΑ» ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ

Σε μια περiοδο που οι παραγωγικές επιδόσεις της εγχώριας βιομηχανίας δοκιμάζονται σοβαρά από το διεθνή ανταγωνισμό – ιδιαίτερα των χωρών χαμηλού κόστους – κάποιες ελληνικές βιομηχανίες βρίσκουν το μονοπάτι βελτίωσης των μεγεθών τους και της χρηματο-οικονομικής τους διάρθρωσης. Πρόκειται για παραγωγικές επιχειρήσεις οι οποίες κατορθώνουν να αυξάνουν τα οικονομικά τους αποτελέσματα (πωλήσεις, κερδοφορία) ενώ ταυτόχρονα να διατηρούν μια

εξαιρετική σχέση ιδίων προς ξένα κεφάλαια. Οι περισσότερες από αυτές είναι επιχειρήσεις με έντονη εξωστρέφεια και μεγάλες επιδόσεις στον εξαγωγικό τομέα. Πρόκειται δηλαδή για εταιρίες που έχουν κατακτήσει συγκεκριμένες θέσεις στο διεθνή επιχειρηματικό στίβο, υψώνοντας την ελληνική σημαία σε πολλές ξένες αγορές και κάνοντας τα ελληνικά προϊόντα να είναι προτιμητέα από τους εκπροσώπους των διεθνών δικτύων διανομής. Ποιες, όμως, είναι οι επιχειρή-

σεις αυτές; Με ποια κριτήρια επελέγησαν για να κατακτήσουν μια θέση στον πίνακα με τον τίτλο «Τα διαμάντια της ελληνικής βιομηχανίας»; Τα κριτήρια είναι συγκεκριμένα. Πρώτον, οι επιχειρήσεις να είναι από ένα μέγεθος και πάνω. Έτσι, οι πωλήσεις τους κατά την τελευταία δημοσιευμένη χρήση επιλέχθηκε να υπερβαίνουν τα 12 εκατομμύρια ευρώ. Δεύτερον, ο κύκλος εργασιών να εμφανίζει αύξηση τουλάχιστον 5%. Τρίτον, να είναι κερ-

EΡΕΥΝΑ: statbank

δοφόρες τόσο κατά το 2005 όσο και κατά το 2006. Τέταρτο, τα κέρδη προ φόρων κατά το 2005 να είναι άνω των 300.000 ευρώ και κατά το 2006 άνω του ενός εκατομμυρίου ευρώ. Πέμπτο, να εμφανίζουν αύξηση κερδοφορίας άνω του 13%. Έκτο, το περιθώριο καθαρού κέρδους να είναι τουλάχιστον 2%. Έβδομο, ο ρυθμός αύξησης των μεικτών κερδών να είναι τουλάχιστον 5% ενώ το μεικτό περιθώριο να μην έχει υποχωρήσει περισσότερο από 4 ποσοστιαίες μονάδες. Όγδοο, η δανειακή επιβάρυνση της εταιρίας να είναι κάτω από 85%. Ένατο, η απόδοση ιδίων κεφαλαίων να υπερβαίνει το 15%. Δέκατο, η αύξηση της απόδοσης ιδίων κεφαλαίων να είναι άνω του 15%. Στην εκκίνηση της αξιολόγησης συμμετείχαν οι 2.500 μεγαλύτερες (βάσει πωλήσεων) παραγωγικές επιχειρήσεις. Επιχειρώντας να υπερβούν τα συγκεκριμένα εμπόδια από τις παραπάνω επιχειρήσεις τερμάτισαν 107. Πρόκειται για επιχειρήσεις οι οποίες κατόρθωσαν να συνδυάσουν υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και υγιή χρηματο-οικονομική διάρθρωση. Ενδιαφέρον πάντως εμφανίζει η κλαδική διάρθρωση των «διαμαντιών» της ελληνικής βιομηχανίας. Ειδικότερα, στο τελικό δείγμα των ταχύτερα και υγιώς αναπτυσσόμενων παραγωγικών επιχειρήσεων – μεταξύ άλλων - συμπεριλαμβάνονται: • 8 εταιρίας παραγωγής χημικών προϊόντων, • 1 εταιρία επεξεργασίας χάρτου, • 8 φαρμακευτικές επιχειρήσεις και εταιρίες παραγωγής απορρυπαντικών • 19 βιομηχανικές εταιρίες τροφίμων • 1 εταιρία υγραερίου • 6 επιχειρήσεις παραγωγής και

ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΚΑΤΟΡΘΩΣΑΝ ΝΑ ΣΥΝΔΥΑΣΟΥΝ ΥΨΗΛΟΥΣ ΡΥΘΜΟΥΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΥΓΙΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ

ΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Αποκλειστική συνεργασία µε το επεξεργασίας πλαστικών και ελαστικών προϊόντων • 2 εταιρίες ποτών • 3 βιομηχανίες επεξεργασίας προϊόντων ξύλου και φελλού • 1 παραγωγική εταιρία μηχανών • 14 επιχειρήσεις παραγωγής και επεξεργασίας μη μεταλλικών προϊόντων (τσιμεντοβιομηχανίες, λατομεία, κεραμοποιίες κλπ) • 3 μεγάλες μεταλλουργικές βιομηχανίες • 22 παραγωγικές επιχειρήσεις μεταλλικών προϊόντων, αρκετές από τις οποίες επεξεργάζονται προϊόντα αλουμινίου • 2 επιχειρήσεις που διαχειρίζονται μεταλλεία • 3 κλωστοϋφαντουργίες • 4 παραγωγικές επιχειρήσεις καλωδίων • 1 επιχείρηση παραγωγής ηλεκτρικών συσκευών • 3 παραγωγικές επιχειρήσεις ένδυσης Ας επιχειρήσουμε, όμως, να «φωτογραφήσουμε» ορισμένες από τις μονάδες που διακρίθηκαν με τις επιδόσεις της στον επιχειρηματικό στίβο. • Η πολυπληθέστερη κατηγορία είναι αυτή του τομέα επεξεργασίας μεταλλικών προϊόντων. Μεταξύ αυτών διακριτή είναι η παρουσία του ομίλου εταιριών Βιοχάλκο. Κι αυτό διότι στις πρώτες θέσεις του τελικού καταλόγου των «διαμαντιών» ευρί-

www.statbank.gr

σκονται οι εταιρίες του ομίλου: Χαλκόρ, Ελβάλ, Σωληνουργεία Κορίνθου και Sovel (θυγατρικές της Σιδενόρ) και Ελληνικά Καλώδια. Κορυφαία επιχείρηση του ομίλου της Βιοχάλκο αλλά και των «διαμαντιών» η Χαλκόρ που αύξησε τις πωλήσεις της κατά 85% για να φτάσει τα 730 εκατομμύρια ευρώ και τα κέρδη της κατά 40,8% για να υπερβεί τα 20 εκατομμύρια ευρώ. Στη δεύτερη θέση η Ελληνική Βιομηχανία Αλουμινίου (Ελβάλ) που είδε τα κέρδη της να αυξάνονται κατά 115% Σταθερά ανοδική εμφανίζεται η πορεία της Αλουμύλ Μυλωνάς η οποία για μια ακόμη χρονιά εμφάνισε βελτίωση πωλήσεων και κερδών. Είναι ενδιαφέρον ότι ο όμιλος της Αλουμύλ βραβεύτηκε για όγδοη φορά από τον φορέα Europes 500 για τη συνεισφορά του στην ευρωπαϊκή οικονομική ανάπτυξη. Στο χρονικό διάστημα 20032006, η Αλουμύλ παρουσίασε αύξηση κατά 63% στις θέσεις εργασίας, δημιουργώντας 846 νέες θέσεις εργασίας από το 2003 και αύξησε τον κύκλο εργασιών της κατά 184 εκατ. ευρώ σημειώνοντας αύξηση 80%. Πάντως στον κλάδο των μεταλλικών προϊόντων εξέχουσα θέση κατέχουν οι εταιρίες επεξεργασίας αλουμινίου, αρκετές από τις οποίες κατέκτησαν μια θέση στα «διαμάντια». Μεταξύ αυτών και οι: Εxalco, Europa, Profilco, Αλουκόμ και Aluminco. • Η αμέσως πιο πολυπληθής κατηγορία στον κατάλογο των «διαμαντιών» είναι αυτή των ειδών δια-

PressCode_06_58-63 diamonds.indd58-59 58-59

> 64/65

presscode

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΦΑΡΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

Τα «διαμάντια» της ελληνικής βιομηχανίας και του εμπορίου ΕΡΕΥΝΑ: STATBANK

success stories ΣΤΙΣ 6 ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΣΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΗΘΗΚΕ, ΩΣ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ Η ΔΙΕΥΘΥΝΤΙΚΟ ΣΤΕΛΕΧΟΣ, ΠΕΤΥΧΕ ΣΕ ΜΙΚΡΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕΙ ΥΠΕΡΑΞΙΑ, ΜΕ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΚΑΠΟΙΕΣ ΝΑ ΕΞΑΓΟΡΑΣΤΟΥΝ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΝΑ ΜΠΟΥΝ ΣΤΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ

Τρένο. Αν κάποιος ήθελε να περιγράψει την επιχειρηματική πορεία του John Kent στο χώρο του τουρισμού, θα ήταν η κατάλληλη λέξη. Για την ακρίβεια, υπερταχεία.

Η πορεiα αρχίζει από το Ipswich και ένα μικρό τουριστικό γραφείο στο οποίο μπαίνει ως συνέταιρος, το Greek Flight Club. «Η πρώτη εταιρεία που πούλησα, ή για να ακριβολογώ, δεν υπάρχει εταιρεία από τότε που έχω φτιάξει και να μην έχω πουλήσει» μου λεει γελώντας. Πράγματι, στις 6 εταιρείες στις οποίες δραστηριοποιήθηκε, ως ιδιοκτήτης ή διευθυντικό στέλεχος, πέτυχε σε μικρό χρονικό διάστημα

o John Kent ΕiΝΑΙ Ceo ΤΗΣ youtravel.CoM (www.johnkent.eu)

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

12/20/07 3:21:10 PM

ISSUE 06

John Kent: My way

ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ – ΕΚΔΟΤΗΣ

PressCode_06_64-67 Kent.indd 64-65

να δημιουργήσει υπεραξία, με αποτέλεσμα κάποιες να εξαγοραστούν και άλλες να μπουν στο χρηματιστήριο. Σίγουρα το ελληνικό πρότυπο της οικογενειακής επιχείρησης που μεταβιβάζεται από γενιά σε γενιά, του είναι άγνωστο. Μου εξηγεί πως η δημιουργικότητα και ο ζήλος, δημιουργώντας μια επιχείρηση, αφορά τα πρώτα 3-4 χρόνια της λειτουργίας της, μετά αρχίζει η ρουτίνα. Φυσικό επόμενο να μην μπορείς να αποδώσεις το ίδιο. Η επόμενη λογική κίνηση είναι να εκμεταλλευτείς το value που δημιούργησες και να την πουλήσεις, προχωρώντας σε κάτι νέο. Στο μικρό πρακτορείο του Ipswich λοιπόν, ασχολήθηκε αποκλειστικά με τους 60.000 έλληνες φοιτητές που σπούδαζαν στην Αγγλία και ταξίδευαν τακτικά στην Ελλάδα. Η πρωτοποριακή – για την εποχήιδέα να προσφέρει on-line εισιτήρια στους φοιτητές, που ήταν από τους πρώτους με πρόσβαση στο internet, αποδείχθηκε ιδιαίτερα επιτυχής. Μετά από δύο χρόνια αυτή η εταιρεία πουλήθηκε στη Manos Travel, στην οποία του ζητήθηκε να συνεχίσει την καριέρα του. Η απόφαση να παραιτηθεί μετά από μερικούς μήνες, του κόστισε ένα χρόνο ανεργίας. Η αναζήτηση εργασίας τον έφερε στο Λονδίνο και το γραφείο του Τάκη Σακαλή, κύπριου επιχειρηματία, τον οποίο περιγράφει ως τον πατριάρχη του ελληνικού και κυπριακού τουρισμού. Το μεγάλο άλμα όμως δεν είχε έρθει ακόμα. Μετά από ένα χρόνο – σχολείο δίπλα στον κ. Σακαλή, ήρθε η πρόταση από την Gemstone Travel, μια εταιρεία μέχρι τότε flight only που ήθελε να επεκταθεί και σε πακέτα διακοπών. Του

Ο ΑΓΓΛΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ ΜΙΑ ΠΟΛΥ ΑΚΡΙΒΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΠΟΥ ΠΑΡΕΧΟΥΝ ΠΑΚΕΤΑ ΔΙΑΚΟΠΩΝ, ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟΝ ΑΡΙΘΜΟ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΠΟΥ ΜΕΤΑΦΕΡΟΥΝ – ΑΥΤΟ ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΙΣΧΥΕΙ ΑΝ ΤΟ ΠΑΚΕΤΟ “ΣΠΑΣΕΙ” ΣΤΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΟΥ, ΔΗΛΑΔΗ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ, ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ, ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ ΚΑΙ ΤΙΜΟΛΟΓΗΘΕΙ ΞΕΧΩΡΙΣΤΑ

ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ

FOREIGN AFFAIRS HENRY A. KISSINGER ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ 06 ΓΡΑΦΟΥΝ:

Henry A. Kissinger Walter Russell Mead Jason T. Shaplen James Laney Richard K. Betts R. Nicholas Burns James F. Hoge Jr. Francis Fukuyama Δημήτρης Γιαννακόπουλος Δημήτρης Σκάλκος Ανθή Νικολάου Γιώργος Αλεξανδρής TMHMA ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ & MARKETING

ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΒΑΛΑΚΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ 12/20/07 3:21:46 PM

John Kent: My way

Apeiron, Corbis, European Community ART DIRECTOR

ΚΩΣΤΑΣ ΜΟΥΓΚΟΓΙΑΝΝΗΣ ΕΚΤΥΠΩΣΗ

ΒΙΒΛΙΟΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΑΕΠΕΕ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟΥ

04 Eυρωπαϊκή Ένωση 35 Μεγάλες ελπίδες, μικρά αποτελέσματα 37 Μαθήματα Διεθνοπολιτικού Φιλελευθερισμού 53 A quiet revolution 68 Επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα 72 Καταρρέει η αγορά του πετρελαίου θέρμανσης 78 Ο μεγαλύτερος φορέας επαγγελματικών πιστοποιήσεων τώρα και στην Ελλάδα

80 Πρωτιά για την Ελλάδα με το πρόγραμμα Smarteyes 82 «Οδηγός νέων επιχειρηματιών 2007» 83 Η ΒΡ καταλαμβάνει την πρώτη θέση στην παγκόσμια διάταξη 86 Συμφωνική ορχήστρα του Λονδίνου

PressCode_06_01-03 edit.indd 3

ΜΠΑΜΠΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΙΔΗΣ Περιοδικό presscode ΤΕΥΧΟΣ 06 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2007 -ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2008 ΟΜΗΡΟΥ 32 , ΚΟΛΩΝΑΚΙ ΑΘΗΝΑ 10672 Τηλ.: 210.3633515 www.presscode.gr info@presscode.gr ISSN 1790-3483 © Copyright presscode 2008

Απαγορεύεται η ολική ή μερική αναδημοσίευση όλων ανεξαιρέτως των κειμένων και φωτογραφιών χωρίς προηγούμενη έγγραφη άδεια του εκδότη Μπορείτε να στέλνετε τις επιστολές σας στο post@ presscode.gr . Ο εκδότης διατηρεί το δικαίωμα να δημοσιεύει τις επιστολές εκείνες που θα συνάδουν με το επίπεδο του περιοδικού.

12/20/07 3:48:10 PM

> 04/05

presscode

ISSUE 06

Οι λαοi της Ευρωπης «Μαζι στην πολυμορφια» Στις 4 ΔεκεμβρΙου 2007 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εγκαινιάζει την ενημερωτική εκστρατεία για το ευρωπαϊκό έτος διαπολιτισμικού διαλόγου 2008 με το σύνθημα «Μαζί στην πολυμορφία». Η εκδήλωση αυτή σηματοδοτεί και την έναρξη της λειτουργίας του δικτυακού τόπου www.dialogue2008.eu Ο κ. Ján Figel’, ευρωπαίος επίτροπος αρμόδιος για θέματα εκπαίδευσης, πολιτισμού, κατάρτισης και νεολαίας, θα συνοδεύεται από τους «ευρωπαίους πρεσβευτές για τον διαπολιτισμικό διάλογο», δηλ. διάσημες προσωπικότητες του πολιτιστικού χώρου της Ευρώπης και όχι μόνο. Ιδιαίτερο χρώμα στην εκδήλωση θα δώσει η παρουσία μαθητών σχολείων των Βρυξελλών από διαφορετικές εθνικότητες, δηλώνοντας με τον τρόπο αυτό από κοινού τα οφέλη που συνεπάγεται η πολυμορφία τις παραμονές του 2008. Σκοπός του ευρωπαϊκού έτους είναι να συμβάλει στην αμοιβαία κατανόηση και την καλύτερη συμβίωση. Θα εξετάσει τα οφέλη της πολιτισμικής πολυμορφίας και της ενεργού συμμετοχής στα ευρωπαϊκά κοινά και θα επιδιώξει να καλλιεργήσει στους πολίτες το αίσθημα ότι ανήκουν στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Πρόκειται για κοινή πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των κρατών μελών και της ευρωπαϊκής κοινωνίας των πολιτών. Αυτό το ευρωπαϊκό έτος διαθέτει προϋπολογισμό 10 εκατ. ευρώ, ο οποίος καλύπτει την ενημερωτική εκστρατεία, έρευνες και μελέτες για τον διαπολιτισμικό διάλογο, καθώς και τη συγχρηματοδότηση των

PressCode_06_04-09 EU.indd 4

επτά εμβληματικών ευρωπαϊκών σχεδίων και 27 εθνικών σχεδίων – ένα για κάθε κράτος μέλος– σχετικά με τον διαπολιτισμικό διάλογο σε όλη την ΕΕ. Λίγο πριν από την έναρξη της εκστρατείας, ο επίτροπος Ján Figel’ δήλωσε: «Είναι σαφές ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις, οι οποίες πηγάζουν από τις διαπολιτισμικές σχέσεις. Το ευρωπαϊκό έτος 2008 μάς δίνει μια πολύτιμη ευκαιρία να εξετάσουμε τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να βελτιώσουμε τον διαπολιτισμικό μας διάλογο και τις διαπολιτισμικές μας σχέσεις. Το έργο αυτό μπορεί να φαίνεται εξαιρετικά δύσκολο. Αλλά και πριν από 50 χρόνια η ιδέα της συνένωσης διαφορετικών πληθυσμών της ηπείρου μας κάτω από την ίδια στέγη –την Ευρωπαϊκή Ένωση– φαινόταν επίσης ανέφικτη. Σήμερα όμως η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι απτό δημιούργημα, όπως άλλωστε και η εντυπωσιακή επιτυχία της να συνενώσει τις χώρες της Ευρώπης. Επομένως, μπορούμε και πρέπει να αναμετρηθούμε επιτυχώς με τις προκλήσεις που δημιουργεί η πολιτιστική και θρησκευτική πολυμορφία της ηπείρου μας. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, επιλέξαμε για το ευρωπαϊκό έτος το σύνθημα “Μαζί στην πολυμορφία”». Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει καλέσει στην εναρκτήρια εκδήλωση της εκστρατείας πολλές προσωπικότητες του πολιτιστικού χώρου ολόκληρης της Ευρώπης και όχι μόνο, οι οποίες προσέφεραν τις υπηρεσίες τους ως «ευρωπαίοι πρεσβευτές για τον διαπολιτισμικό διάλογο». Στους ευρωπαίους πρεσβευτές ξεχωρίζουν ο βραζιλιάνος συγγραφέας Paulo Coelho και ο σλοβάκος μαέστρος Jack Martin Händler. Σκοπός του δικτυακού τόπου

της εκστρατείας, ο οποίος κατασκευάστηκε σε συνεργασία με οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, είναι να προωθηθεί η δημιουργία ενός κοινού ευρωπαϊκού χώρου για τον διαπολιτισμικό διάλογο. Αυτός ο δικτυακός τόπος περιλαμβάνει ένα τμήμα εταίρων, που σκοπό έχει να εντείνει τη δικτύωση και τις ανταλλαγές βέλτιστων πρακτικών σε επίπεδο ΕΕ. Ήδη πριν από την έναρξη της λειτουργίας του φιλοξενούσε περισσότερα από 500 προφίλ ιδιωτών και οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στο χώρο του διαπολιτισμικού διαλόγου. Το ευρωπαϊκό έτος 2008 αποβλέπει στη δημιουργία ιδρύματος για βιώσιμες ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες πολιτικής στο τομέα του διαπολιτισμικού διαλόγου και μετά το 2008. Αποτελεί επίσης απτή έκφραση του αντικτύπου που έχει η νέα ευρωπαϊκή ατζέντα για τον πολιτισμό σ’ έναν κόσμο παγκοσμιοποίησης, στην οποία η προώθηση της πολιτισμικής πολυμορφίας και του διαπολιτισμικού διαλόγου είναι ένας από τους τρεις βασικούς στόχους. Ως προς αυτό, μεταξύ άλλων δραστηριοτήτων, το 2008 θα διοργανωθούν έξι συζητήσεις στις Βρυξέλλες (μία ανά δίμηνο). Κάθε συζήτηση θα εξετάζει μια συγκεκριμένη τομεακή πτυχή του διαπολιτισμικού διαλόγου και θα καλύπτει θέματα όπως τα μέσα ενημέρωσης, τις τέχνες και την κληρονομιά, τον εργασιακό χώρο, το διάλογο μεταξύ των θρησκειών, την εκπαίδευση και τη νεολαία, τη μετανάστευση και την ενσωμάτωση.

12/20/07 1:15:25 PM

ευρωπαϊκή ένωση Διευκολυνση της ενσωματωσης των Ατομων με Αναπηρια στην αγορα Εργασιας

Πως μπορει να βοηθησει η Ευρωπαϊκh eνωση; Στα πλαiσια της εκδήλωσης έγινε η παρουσίαση της σύμπραξης “the Vision=E3”. Η σύμπραξη αυτή περιλαμβάνει τα ακόλουθα προγράμματα που αποσκοπούν στη διαμόρφωση μιας ενοποιημένης προσέγγισης για τη βελτίωση της κατάρτισης και απασχόλησης των ατόμων με μειωμένη όραση ή τύφλωση: • Σχέδιο «Visage» (από το Ηνωμένο Βασίλειο) • Σύμπραξη για τη «βελτίωση της πρόσβασης ατόμων με μειωμένη όραση στην αγορά εργασίας» (από την Πολωνία) • Σχέδιο «SIZAR» (από την Σλοβακία) • Σχέδιο «Tyfloemployability»

(από τη Δημοκρατία της Τσεχίας) • Σύμπραξη «Per linguas mundi ad laborem» (από την Πολωνία) Με βάση μια σειρά εκθέσεων που προσδιορίζουν τα βασικά εμπόδια και ευκαιρίες απασχόλησης στις χώρες συνεργασίας, επιδίωξη της εκδήλωσης ήταν η παρουσίαση των καλύτερων πρακτικών και ο σχεδιασμός μέτρων από τους φορείς χάραξης πολιτικής για την ανάπτυξη πολιτικών απασχόλησης που θα ενθαρρύνουν την ενσωμάτωση των Ατόμων με Αναπηρία. Η Ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ Ευαγγελία Τζαμπάζη δήλωσε σχετικά: «Παράλληλα με τη διασφάλιση της σωστής εφαρμογής του υπάρ-

χοντος νομικού πλαισίου για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση, μπορούμε και οφείλουμε να προωθούμε θετικές δράσεις και πρωτοβουλίες όπως αυτές που παρουσιάστηκαν στα πλαίσια της σημερινής εκδήλωσης. Μέσα από την παρουσίαση πρωτοβουλιών και προγραμμάτων που πραγματοποιούνται σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορούμε να αντλήσουμε χρήσιμες πληροφορίες τις οποίες θα έχουμε τη δυνατότητα να αξιοποιήσουμε σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, με στόχο την εξασφάλιση της πρόσβασης των Ατόμων με Αναπηρία στην αγορά εργασίας».

Στη Θεσσαλονiκη οι εργασiες του δωδeκατου Διαλoγου Ε.Λ.Κ και Ορθoδοξης Εκκλησiας την Aνοιξη του 2009

Συνάντηση υψηλού επιπέδου με θέμα τον απολογισμό δέκα ετών διαλόγου ανάμεσα στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και την Ορθόδοξη Εκκλησία πραγματοποιήθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Στη συνάντηση προέδρευσαν από κοινού ο Μάριαν Μαρινέσκου ο Ρουμάνος αντιπρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΕΛΚ και ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Εμμανουήλ, εκπρόσωπος του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην ΕΕ. Στη συνάντηση συμμετείχαν επίσης και ο Αυστριακός Αντιπρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδος του ΕΛΚ, Ότμαρ Κάρας

PressCode_06_04-09 EU.indd 5

και ο ευρωβουλευτής της ΝΔ κ. Μαργαρίτης Σχοινάς. Τις απόψεις της Ορθόδοξης Εκκλησίας κατέθεσαν ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Αυστρίας Μιχαήλ, ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Σασίμων Γεννάδιος και ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Ρουμανίας Ιωσήφ. Η συνάντηση ολοκληρώθηκε σε πανηγυρική ατμόσφαιρα με τη συμμετοχή και του Παναγιότατου Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, ο οποίος εξέφρασε τις ευχές του για τη συνέχιση του διαλόγου. Οι συμμετέχοντες εξέτασαν τα σημαντικά επιτεύγματα των τελευταίων δέκα ετών διαλόγου. Οι πρόεδροι της συνεδρίασης εξέφρασαν τη μεγάλη εκτίμησή τους για την επιτυχή προσχώρηση της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο δεύτερο μέρος της συνάντησης εξετάστηκαν οι κατευθυντήριες γραμμές για τη συνέχιση του Διαλόγου. Ανάμεσα στους νέους στόχους που τέθηκαν είναι θέματα της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας, της ευρωπαϊκής ενσωμάτωσης, μετανάστευσης και προώθησης των κοινών ευρωπαϊκών αξιών. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης συμφωνήθηκε ότι μετά από τις περιφερειακές συνεδριάσεις του διαλόγου (Σλοβενία, Γεωργία, Σαράγεβο και Ανατολική Ευρώπη), ο ενδέκατος διάλογος θα πραγματοποιηθεί το 2008 στη Ρουμανία, και ο δωδέκατος διάλογος το 2009 στη Θεσσαλονίκη.

12/20/07 1:15:44 PM

> 06/07

presscode

ISSUE 06

Εμπoριο και Κλιματικeς Αλλαγeς:

Στην αναζhτηση της Χρυσhς Τομhς Υιοθετhθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο η έκθεση σχετικά με το «Εμπόριο και της Κλιματικές Αλλαγές», σκιώδης εισηγητής της οποίας υπήρξε, εκ μέρους του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος-Ευρωπαίοι Δημοκράτες ο Ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Καθηγητής κ. Γιώργος Παπαστάμκος. Η Έκθεση αντιμετωπίζει το ζήτημα των επιπτώσεων του εμπορίου στην αλλαγή του κλίματος σε τρία επίπεδα. Σε πρώτο επίπεδο, αναφέρονται δράσεις σχετικά με την πορεία της ΕΕ στην μετά Κυότο εποχή. Σε δεύτερο, αναλύεται η σημασία των πολυμερών συμφωνιών στην προσπάθεια να δοθεί λύση στα προβλήματα που σχετίζονται με την αλλαγή του κλίματος. Σε τρίτο επίπεδο γίνεται αναφορά στις προσπάθειες που πρέπει να καταβάλει η ΕΕ προκειμένου να μειώσει περαιτέρω τις εκπομπές διοξειδίου

του άνθρακα. Στην ομιλία του στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του Νοεμβρίου στις Βρυξέλλες, ο κ. Παπαστάμκος τόνισε ότι «η ταχεία ανάπτυξη του διεθνούς εμπορίου δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται αποκλειστικά ως παράγοντας επιβάρυνσης του περιβάλλοντος. Επιπλέον, δεν αρκεί μόνη η υιοθέτηση «κλιματικών» πολιτικών, αλλά απαιτείται ένα σύνολο, συνεκτικό σχέδιο στο οποίο

να αντανακλώνται φιλοπεριβαλλοντικές προτιμήσεις στην πολιτική μεταφορών, στην εμπορική, βιομηχανική, ενεργειακή, και αγροτική πολιτική. Σε κάθε περίπτωση δεν αρκεί η προσπάθεια που καταβάλει μόνη η ΕΕ για την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών. Η παγκόσμια πρωτοπορία της ΕΕ στην καθιέρωση προτύπων περιβαλλοντικής και κοινωνικής προστασίας πρέπει να συνεχιστεί και να προωθηθεί

ΜΠeΛΕΝΕ ΒΟΥΛΓΑΡiΑΣ:

Ανησυχiα για την ασφaλεια του πυρηνικοy προγρaμματος

eντονες ανησυχiες προκάλεσαν οι δηλώσεις του Βούλγαρου πρώην προέδρου της βουλγαρικής Επιτροπής Πυρηνικής Ασφάλειας και πρώην διευθυντικού στελέχους του Πυρηνικού Σταθμού του Κοζλο-

PressCode_06_04-09 EU.indd 6

ντούι δρα Γκεόργκι Καστσίεφ για την έλλειψη ασφάλειας του πυρηνικού προγράμματος στο Μπέλενε. Σε συνέντευξη τύπου που παραχώρησε στις Βρυξέλλες πριν από μια εβδομάδα, στις 26 Νοεμβρίου 2007, ο δρ. Καστσίεφ, που σήμερα εργάζεται ως πυρηνικός εμπειρογνώμων στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης, κάνει έκκληση στην Επιτροπή να σταματήσει αμέσως το πυρηνικό πρόγραμμα στο Μπέλενε διότι, όπως ο ίδιος υποστηρίζει, υπάρχει έλλειψη πιστοποιημένου προσωπικού και ελέγχου, ελλιπής εμπειρία για τη λειτουργία του επιλεγμένου αντιδραστήρα, αλλά και υψηλή σεισμικότητα στην περιοχή. Τόνισε

επίσης ότι η Βουλγαρία δεν φημίζεται για τους αυστηρούς κανόνες ασφαλείας, καθώς, όπως ο ίδιος είχε αποκαλύψει και το 2006, εκείνη τη χρονιά συνέβη πυρηνικό επεισόδιο στο Κοζλοντούι. Σύμφωνα με τον δρα Καστσίεφ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία θα προβεί εντός αυτού του μηνός στην αξιολόγηση του εν λόγω πυρηνικού προγράμματος, δεν πρέπει επ’ ουδενί να βασιστεί μόνο στη σχεδιαστική τεκμηρίωσή του, αλλά οφείλει να λάβει υπόψη της και το πώς θα εξελιχθεί το πρόγραμμα αυτό στην Βουλγαρία. Με ερώτησή του προς την Επιτροπή ο ευρωβουλευτής της ΝΔ κ. Νίκος Βακάλης ζήτησε να πληροφο-

12/20/07 1:15:52 PM

ευρωπαϊκή ένωση Το βραβεiο ANNA LINDH 2007 στη Ρoδη Κρaτσα στις εμπορικές συναλλαγές της με τρίτες χώρες». Η έκθεση του Ευρωβουλευτή του Κόμματος των Πρασίνων κ. Λίπιτς έλαβε την ευρύτατη στήριξη των Κοινοβουλευτικών Ομάδων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ύστερα από μαραθώνιες διαπραγματεύσεις στις οποίες έλαβε μέρος ο κ. Παπαστάμκος. Μετά το πέρας της ψηφοφορίας ο Ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας αναλύοντας του λόγους για τους οποίους το ΕΛΚ-ΕΔ στήριξε την συγκεκριμένη έκθεση, παρά το γεγονός ότι καταψήφισε επιμέρους σημεία της, ανέφερε ότι «το ΕΛΚ-ΕΔ πιστεύει ότι η παγκόσμια υπερθέρμανση πρέπει να αντιμετωπιστεί μέσω βιώσιμων μέτρων τα οποία δεν θα έχουν ανάστροφα αποτελέσματα στην παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη ή στους μακροπρόθεσμους στόχους του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου».

ρηθεί κατά πόσο γνωρίζει η Επιτροπή τα στοιχεία αυτά και πώς σκοπεύει να τα συνεκτιμήσει στην επικείμενη αξιολόγηση του συγκεκριμένου πυρηνικού προγράμματος. Ο κ. Βακάλης ζήτησε να μάθει ποια μέτρα προτίθεται να πάρει άμεσα η Κομισιόν προκειμένου να εξακριβωθεί η αξιοπιστία ή όχι των δηλώσεων του Δρα Καστσίεφ. Κύριο μέλημα του Έλληνα ευρωβουλευτή είναι η προστασία των γειτονικών χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. Συγκεκριμένα, ζητά απαντήσεις από την Κομισιόν σχετικά με το πώς προστατεύονται οι χώρες αυτές από τους ενδεχόμενους κινδύνους πυρηνικού ατυχήματος.

PressCode_06_04-09 EU.indd 7

Στο ΚAΪρο σε μία διεθνή ατμόσφαιρα απονεμήθηκε το βραβείο Anna Lindh 2007 για το ευρωμεσογειακό διάλογο πολιτισμών στην Αντιπρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ευρωβουλευτή Ρόδη Κράτσα, για τη συνεισφορά της στην συνεργασία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των χωρών από την απέναντι όχθη της Μεσογείου. Το Βραβείο απένειμε ο τέως Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού

ξάνδρεια της Αιγύπτου και αποτελεί ένα δίκτυο 37 Εθνικών φορέων διαπιστευμένων από τις 27 χώρες-μέλη της ΕΕ και τις 10 χώρες-εταίρους της Μεσογείου. Το Ίδρυμα έχει πάρει το όνομά του από την τ. Υπουργό Εξωτερικών της Σουηδίας Anna Lindh, η οποία δολοφονήθηκε από εξτρεμιστή. Η Ρόδη Κράτσα επελέγη, μεταξύ άλλων υποψηφίων, από τους επικεφαλής των 37 δικτύων. Η κα. Ρόδη Κράτσα δήλωσε:

Ηνωμένων Εθνών, κος. Boutros Boutros-Ghali, ενώ στην τελετή παρέστησαν μέλη της Κυβέρνησης και του Κοινοβουλίου της Αιγύπτου, ο Πρέσβης της Ελλάδος κ. I. Ζέπος, εκπρόσωποι του διπλωματικού κόσμου και των δικτύων του Ιδρύματος Anna Lindh από 37 χώρες καθώς και γνωστές προσωπικότητες του αραβικού κόσμου και της ελληνικής κοινότητας. Το Βραβείο θεσμοθετήθηκε το 2006 από το Ίδρυμα Anna Lindh με στόχο να τιμήσει προσωπικότητες που δρουν σε διάφορους τομείς του διαλόγου και της συνεργασίας μεταξύ των ευρωπαϊκών και μεσογειακών χωρών. Το Ίδρυμα Anna Lindh αποτελεί το κορυφαίο συντονιστικό όργανο για τον Ευρω-μεσογειακό διάλογο. Έχει έδρα την Αλε-

«Αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για ‘μένα η αναγνώριση του οράματός μου για την ειρήνη, τη δημοκρατία, την ευημερία όλων των λαών της Μεσογείου. Είναι ιδιαίτερη ικανοποίηση η επιβράβευση των πρωτοβουλιών και του έργου μου με διάφορους τρόπους, μέσα από τα Ευρωπαϊκά όργανα αλλά και μέσα από την κοινωνία των πολιτών, για την επίτευξη αυτών των στόχων. Το σημαντικότερο μήνυμα αυτού του Βραβείου είναι ότι αναδεικνύει τον ρόλο που μπορούν να παίξουν οι πολίτες, οι φορείς από τις δύο όχθες της Μεσογείου για ν’ αντιμετωπίσουμε τις κοινές σοβαρές προκλήσεις για το μέλλον μας, όπως η λαθρομετανάστευση, η τρομοκρατία, η ρύπανση της Μεσογείου, οι εθνικισμοί, η ανεργία, η ξενοφοβία».

12/20/07 1:16:15 PM

> 08/09

presscode

ISSUE 06

ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ

ΓΙΑ ΝΕΑ ΜΕΤΡΑ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗΣ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ Η επiσκεψη στην Αθήνα του Υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας, κ. Αλί Μπαμπατζάν, επιβεβαιώνει ότι οι σχέσεις των δύο χωρών έχουν περάσει σε μια νέα περίοδο δυναμικής ανάπτυξης. Αυτό τόνισε η υπουργός εξωτερικών κυρία Ντόρα Μπακογιάννη, μετά το πέρας των ελληνοτουρκικών συνομιλιών. Οι δύο υπουργοί συμφώνησαν στην υιοθέτηση μιας νέας δέσμης Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας που περιλαμβάνουν τα εξής: 1. ανταλλαγή επισκέψεων σε επίπεδο Αρχηγών των τριών κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων και σε άλλα ιεραρχικά επίπεδα της στρατιωτικής διοίκησης, 2. δημιουργία κοινής διακλαδικής Επιχειρησιακής Μονάδας στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ για συμμετοχή σε ειρηνευτικές επιχειρήσεις, 3. ίδρυση κοινής Χερσαίας Μονάδας στο πλαίσιο της Δύναμης Ταχείας Αντίδρασης του ΝΑΤΟ, 4. σύσταση κοινής διακλαδικής Ομάδας Δράσης για την αντιμετώπιση καταστροφών και την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας με ευρεία επιχειρησιακή δυνατότητα

5. ανταλλαγή επισκέψεων μεταξύ των Διοικητών των μονάδων της Ελληνο-Τουρκικής μεθορίου της Θράκης. Οι δύο υπουργοί συμφώνησαν επίσης να αντιμετωπιστεί από κοινού το πρόβλημα των πλημμυρών στον Έβρο, μέσω της υιοθέτησης των αναγκαίων μέτρων και αποφάσεων. Υποδεχόμενη τον Τούρκο ομόλογό της, η ΥΠΕΞ τόνισε ότι η Ελλάδα έχει τη βούληση να προχωρήσει με επιμονή και υπομονή στο δρόμο του αμοιβαίου συμφέροντος που πρέπει να τον χαρακτηρίζει ο σεβασμός στο Διεθνές Δίκαιο, στις σχέσεις καλής γειτονίας, στις αρχές και τις αξίες που διέπουν τη σύγχρονη Ευρώπη. Η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, την οποία στηρίζει σταθερά η Ελλάδα, ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο και για ολόκληρη την περιοχή μας, επεσήμανε η κυρία Μπακογιάννη, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου. Στο σημείο αυτό η ΥΠΕΞ έκανε ιδιαίτερη μνεία στη σημασία που έχει η επίτευξη δίκαιης βιώσιμης και λειτουργικής λύσης στο Κυπριακό, επί τη βάσει διζωνικης, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Οι δύο Υπουργοί συζήτησαν επίσης ένα ευρύ φάσμα διεθνών θεμάτων, με έμφαση την κατάσταση στα Δυτικά

Βαλκάνια και στη Μέση Ανατολή. Στις δηλώσεις του, ο κ. Μπαμπατζάν ανέφερε ότι στόχος είναι η ενδυνάμωση των σχέσεων των δύο χωρών και τόνισε ότι υπάρχει και από τις δύο πλευρές η πολιτική δέσμευση γι΄ αυτό το σκοπό. Ο Τούρκος Υπουργός προσέθεσε ότι η Τουρκία θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την επίλυση του προβλήματος της Κύπρου στο πλαίσιο των αποφάσεων των Ηνωμένων Εθνών, ενώ ευχαρίστησε για μία ακόμη φορά την Ελλάδα για την στήριξη που παρέχει στην ευρωπαϊκή προσπάθεια της χώρας του. Ο κ. Μπαμπατζάν επεσήμανε τη σημασία που έχει η ενίσχυση των ενεργειακών και οικονομικών σχέσεων των δύο χωρών, ενώ, αναφερόμενος στην ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας του, σημείωσε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί ένα σύνολο αξιών τις οποίες μοιράζονται τα κράτη – μέλη της και τόνισε ότι η πολιτική των ανοιχτών πυλών σηματοδοτεί την εν γένει ειρηνοποιό πολιτική της Ένωσης. Κατέληξε δε λέγοντας ότι η οριοθέτηση της διεύρυνσης θα ήταν μεγάλο λάθος εκ μέρους των Ευρωπαίων.

στο Sharm 3ElΟλοκληρωθηκαν Sheikh της Αιγύπτου οι εργα-

δωρος Κασσίμης. Στην εισήγησή του ο κ. Κασσίμης αναφέρθηκε εκτενώς στο μείζον θέμα της μετανάστευσης, τονίζοντας μεταξύ άλλων: «Η επεξεργασία και η εφαρμογή ολοκληρωμένων και συνεκτικών στρατηγικών για τη βέλτιστη διαχείριση του φαινομένου μπορούν να μετατρέψουν τον κίνδυνο σε ευκαιρία ευημερίας για τους λαούς των δύο ηπείρων. Κεφαλαιώδης θα είναι η σημασία μίας μακροπρόθεσμης εταιρικής σχέσης ΕΕ-Αφρικής, όπως αυτή θα ορίζεται από τα σχετικά κείμενα που θα υπογραφούν στη Σύνοδο της Λισα-

βόνας, αλλά και από τις προσπάθειες στην πράξη για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που θα αναληφθούν. Συνολική αντιμετώπιση της μετανάστευσης, της κινητικότητας και της απασχόλησης, ενίσχυση των θέσεων εργασίας στους νέους και τις γυναίκες, βελτίωση του επενδυτικού κλίματος και του εμπορίου, οικοδόμηση αξιόπιστων θεσμών με την ανάπτυξη συντονισμένων συνεργειών ανάμεσα σε κράτη και τομείς πολιτικής, θα πρέπει να είναι οι βασικοί άξονες μιας μακροπρόθεσμης εταιρικής σχέσης ΕΕ-Αφρικής.

σίες της Συνόδου Υπουργών Εξωτερικών Ευρωπαϊκής Ένωσης-Αφρικής, προπαρασκευαστικής της Συνόδου Κορυφής της Λισαβόνας. Η χώρα μας θεωρεί τη Σύνοδο ΕΕ-Αφρικής πολιτική προτεραιότητα, όπως είχε τονίσει η υπουργός Εξωτερικών κα Ντόρα Μπακογιάννη, τον Οκτώβριο του 2006, μετά τη συνάντησή της με την ομάδα των Αφρικανών Πρέσβεων στην Αίγυπτο. Στη Σύνοδο του Sharm El Sheikh την Ελλάδα εκπροσώπησε ο Υφυπουργός Εξωτερικών κ. Θεό-

PressCode_06_04-09 EU.indd 8

12/20/07 1:16:16 PM

διπλωματία ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΔΙΚΤΥΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ Η Ελληνικh Προεδρία του Δικτύου Ανθρώπινης Ασφάλειας (ΔΑA), η οποία ολοκληρώνεται με τη 10η Υπουργική συνάντηση του ΔΑΑ που θα διεξαχθεί τον Μάιο του 2008, επικεντρώνεται στη θεματική προτεραιότητα των Επιπτώσεων της Κλιματικής Αλλαγής στην Ανθρώπινη Ασφάλεια ευπαθών πληθυσμιακών ομάδων (παιδιά, γυναίκες και άτομα που εγκαταλείπουν τις εστίες τους λόγω των κλιματικών αλλαγών). Οι στόχοι της Ελληνικής Προεδρίας περιλαμβάνουν: I. Τη συγκέντρωση και συνακόλουθη παρουσίαση με τη συνεργασία του ΕΛ.Ι.ΑΜ.Ε.Π., των υφισταμένων μελετών για τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής στην ανθρώπινη ασφάλεια των ευπαθών ομάδων στις κατά πρώτο λόγο πληττόμενες περιοχές. II. Την επεξεργασία τριών κειμένων πολιτικής (policy papers), ενός για κάθε μία από τις ευπαθείς ομάδες. Αυτές οι μελέτες θα εκπονηθούν σε συνεργασία με διεθνούς εμβελείας ελληνικά (ΕΛ.Ι.ΑΜ.Ε.Π.) και ξένα ερευνητικά κέντρα, καθώς επίσης και σε συνεργασία με συναφείς διεθνείς θεσμούς. Συγκεκριμένα, το κείμενο για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στα παιδιά συ-

Βασικής σημασίας, όμως, είναι και οι δύο πλευρές να συνειδητοποιήσουν ότι οι παράνομες μεταναστευτικές ροές βλάπτουν την προαγωγή θεμάτων που σχετίζονται με τη νόμιμη μετανάστευση, με αποτέλεσμα να επηρεάζουν σοβαρά τις προσπάθειες σύνδεσης της μετανάστευσης με την ανάπτυξη. Όλες οι κυβερνήσεις πρέπει να δημιουργήσουν μηχανισμούς αντιμετώπισης της παράνομης μετανάστευσης και των γενεσιουργών αιτιών της, προς όφελος όχι μόνο των ίδιων των μεταναστών, αλλά και της ΕΕ και του συνόλου της Αφρικής».

PressCode_06_04-09 EU.indd 9

ντάσσεται σε συνεργασία με τη UNICEF, το αντίστοιχο κείμενο για τις γυναίκες σε συνεργασία με το WEDO και το κείμενο με θέμα τα άτομα που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις εστίες τους, σε συνεργασία με το U.N. University. III. Ένα συνολικό κείμενο πολιτικής (policy paper) για την αναπτυξιακή συνεργασία και τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής στην ανθρώπινη ασφάλεια. Το κείμενο αυτό συντάσσεται με τη συνεργασία του διεθνούς ερευνητικού κέντρου International Institute for Environment and Development με Δ/ντή Ερευνών τον διεθνούς φήμης ειδήμονα στην κλιματική αλλαγή Δρα Saleemul Huq.

Φθινoπωρο 2007 – aνοιξη 2008

• Στις 27 Νοεμβρίου 2007, η Ελληνική Προεδρία θα παρουσιάσει στην Αθήνα τις προτεραιότητες του ΔΑΑ καθώς και το σχέδιο δράσης με τις δραστηριότητες του στο ευρύ κοινό. Μια έκθεση φωτογραφικής αφίσας και παιδικών σχεδίων με θέμα τη κλιματική αλλαγή, οργανωμένες σε συνεργασία με το UNEP/MAP, θα παρουσιαστεί παράλληλα με αυτό το γεγονός, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και το Μετρό Αθηνών. • Η Ελληνική Προεδρία ΔΑΑ παρουσιάζει τις επιπτώσεις τις κλιματικής αλλαγής σε ευπαθείς ομάδες ως το κυρίαρχο θέμα της Ελληνικής Συμμετοχής στο «Αναπτυξιακό Χωριό» στο πλαίσιο της «Ευρωπαϊκής μέρας Ανάπτυξης 2007» (7-9 Νοεμβρίου στην Λισαβόνα), παράλληλα με την φωτογραφική έκθεση με τίτλο «Λιώνουν οι πάγοι - Ένα θέμα που καίει»Το λιώσιμο των πάγων είναι ένα θερμό θέμα» σε συνεργασία με το UNEP/MAP. Επίσης εκπρόσωπος της Ελληνικής Προεδρίας συμμετείχε σε Στρογγυλή Τράπεζα Υψηλού Επιπέδου (Round Table) με θέμα την

άμβλυνση των επιπτώσεων της Κλιματικής Αλλαγής και , ευκαιρίες και Χρηματοδότησης: συνδυάζοντας τον αγώνα εναντίον της φτώχειας και της κλιματικής αλλαγής που οργανώθηκε σε αυτό το πλαίσιο. • Οι Ελληνικές Μόνιμες Αντιπροσωπείες στη Νέα Υόρκη, Γενεύη και Βιέννη προγραμματίζουν αντίστοιχες εκδηλώσεις σε θέματα ανθρώπινης ασφάλειας και κλιματικής αλλαγής με την συμμετοχή διεθνούής φήμης εμπειρογνωμόνων (Νέα Υόρκη, 11-12 Δεκεμβρίου 2007, Γενεύη & Βιέννη α’ τρίμηνο του 2008). Οι εκδηλώσεις αυτές θα διευκολύνουν την προετοιμασία των σχετικών κειμένων πολιτικής (policy paper). H πρώτη από αυτές τις εκδηλώσεις θα επικεντρωθεί στην κλιματική αλλαγή και στην ανθρώπινη ασφάλεια καθόσον αφορά στα παιδιά, και θα λάβει χώρα κατά τη διάρκεια της Ειδικής Συνεδρίασης για Παιδιά ΗΕ (11-12 Δεκεμβρίου 2007), ενώ οι δύο άλλες εκδηλώσεις θα επικεντρωθούν στις γυναίκες (Βιέννη, Μάρτιος 2008) και στους μετακινούμενους πληθυσμούς (Γενεύη, Φεβρουάριος 2008). Αυτές οι εκδηλώσεις θα λάβουν χώρα σε συνεργασία με τους αντίστοιχους Διεθνείς Οργανισμούς (όπως UNICEF, IOM). • Η Προεδρία διοργανώνει μια Συνάντηση Υψηλών Αξιωματούχων του ΔΑΑ στην Αθήνα το Μάρτιο του 2008, για να παρουσιάσει ένα κείμενο προόδου βασισμένο στην επιστημονική έρευνα και στα σχέδια κειμένων πολιτικής (policy paper), με σκοπό την αποτίμηση της προόδου που συντελείται ενόψει Υπουργικής Συνάντησης & Διεθνούς Συνδιάσκεψης του Μαΐου 2008. • Παρουσίαση της πρωτοβουλίας του ΔΑΑ σε Διεθνείς Εκδηλώσεις [π.χ., η Συνδιάσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή στο Μπαλί (4-13.12.07) ή η διάσκεψη κορυφής της Αφρικανικής Ένωσης στην Αφρική (tbc)].

12/20/07 1:16:16 PM

> 10/11

presscode

ISSUE 06

ΜEση ΑνατολH:

Η συμφωνIα μπορεI να επιτευχθεI ποιος Oμως μπορεI να την εφαρμoσει Henry A. Kissinger

PressCode_06_10-14 kissig.indd 10

12/20/07 1:26:14 PM

διεθνής συνεργασία Η Condoleezza Rice έχει κάνει σαφείς τις προσδοκίες της κυβέρνησης Μπους για την εξέλιξη της διαδικασίας ειρήνευσης στην Παλαιστίνη. Ο Παλαιστίνιος Πρόεδρος Mahmoud Abbas και ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός Ehud Olmert θα πραγματοποιήσουν προπαρασκευαστικές συναντήσεις όπου θα καθοριστούν σημαντικά ζητήματα της διευθέτησης, υποβάλλοντας τα αποτελέσματα στη Διεθνή Διάσκεψη που θα γίνει στο τέλος Νοεμβρίου στην Annapolis του Maryland. Η αποφασιστικότητα και η ευστροφία της Υπουργού Εξωτερικών ήταν καταλυτική για αυτή την εξέλιξη. Η επόμενη πρόκληση που θα αντιμετωπίσει, είναι η διαδικασία να μην έχει την τύχη της συμφωνίας του Camp David το 2000, όταν οι ηγέτες των δυο πλευρών επεδίωξαν μια συμφωνία, αλλά την είδαν να τινάζεται στον αέρα μετά από την επόμενη κρίση, η οποία συνεχίζεται ως σήμερα. Στην αρχή των περισσοτέρων διαπραγματεύσεων, κάθε πλευρά είναι περισσότερο ξεκάθαρη για τις θέσεις της, από ότι για την τελική έκβαση. Αυτό που καθιστά μοναδική τη διάσκεψη στην Annapolis, είναι πως το αποτέλεσμα πρόκειται να συμφωνηθεί εκ των προτέρων. Αυτό που είναι αβέβαιο, είναι η δυνατότητα αυτό να εφαρμοστεί. Στο μεγαλύτερο μέρος της ιστο-

Ο Henry A. Kissinger, ΕΙΝΑΙ ΠΡΩΗΝ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΩΝ

PressCode_06_10-14 kissig.indd 11

Η επoμενη πρoκληση που θα αντιμετωπiσει, εiναι η διαδικασiα να μην eχει την τyχη της συμφωνiας του Camp David το 2000, oταν οι ηγeτες των δυο πλευρων επεδιωξαν μια συμφωνια, αλλα την ειδαν να τιναζεται στον αερα μετα απο την επομενη κρίση, η οποια συνεχιζεται ως σημερα

12/20/07 1:26:16 PM

> 12/13

presscode

ISSUE 06

Το ΙσραHλ φαIνεται Eτοιμο να συμφωνHσει σε μια απεριOριστη επιστροφH των προσφyγων στο παλαιστινιακo κρaτος αλλa σθεναρa αρνεiται οποιαδhποτε επιστροφh στο Ισραhλ

πίζει 4 νέες απειλές : Κατ’ αρχήν έχει αλλάξει το περιβάλλον της ασφάλειας, η βασική απειλή δεν είναι τόσο οι συμβατικοί πόλεμοι του παρελθόντος, καθώς οι τρομοκράτες επιτίθενται ανά ομάδες χωρίς σαφή γεωγραφική προέλευση από μικρές κινητές βάσεις. Δεύτερον, η δημογραφική πρόκληση επειδή η εναλλακτική λύση αυτής των δυο κρατών, μπορεί να οδηγήσει σε ένα κράτος, όπου ο εβραϊκός πληθυσμός θα μετατραπεί σε μειονότητα. Τρίτον, η απειλή της διασποράς των πυρηνικών, ειδικά από το Ιράν, και τέλος, ένα διεθνές περιβάλλον στο οποίο το Ισραήλ βρίσκεται όλο και περισσότερο απομονωμένο λόγω της αυξανόμενης αντίληψης στην Ευρώπη, αλλά και σε μικρούς αλλά δυναμικούς κύκλους στις Ηνωμένες Πολιτείες ότι η υποτιθέμενη αδιαλλαξία του Ισραήλ είναι η αιτία της Αραβικής εχθρότητας προς τη Δύση. Συγχρόνως, η αναδυόμενη απειλή του Ιράν, έχει προκαλέσει μια επανεξέταση των προτεραιοτήτων

PressCode_06_10-14 kissig.indd 12

στον Αραβικό κόσμο. Για τα μετριοπαθή Σουνιτικά κράτη, ο κίνδυνος ενός κυρίαρχου Ιράν αποτελεί εφιάλτη. Η συμβολή των Αμερικανικών, Αραβικών, Ισραηλινών και Ευρωπαϊκών ανησυχιών ενθαρρύνει τις ελπίδες, πως μια συμφωνία μεταξύ του Ισραήλ και των Αράβων γειτόνων του θα διευκόλυνε, ή ακόμα και θα απέβαλλε τους κοινούς φόβους. Θα μπορέσει η διπλωματία να δικαιώσει αυτές τις προσδοκίες; Δικαιολογείται η μεγάλη αισιοδοξία για αυτό το σχέδιο; Ποιές θα είναι οι επιπτώσεις ενός αδιεξόδου; Μόλις το ζήτημα της εφαρμογής επιτευχθεί, θα προκύψουν πλήθος άλλα – φαινομενικά τεχνικά αλλά στην ουσία τους διασπαστικά- ζητήματα. Είναι βασικός διπλωματικός κανόνας, πως τα συμβαλλόμενα μέρη μιας συμφωνίας αναλαμβάνουν την ευθύνη για τους όρους και την εφαρμογή της. Εδώ, παρατηρούμε πως οι συνομιλητές και από τις δυο πλευρές έχουν εξαιρετικά ασταθείς θέσεις στο εσωτερικό. Ο κυβερνη-

τικός συνασπισμός στο Ισραήλ έχει καταρρεύσει. Η απόσυρση από τη Δυτική Όχθη θα είναι μια τραυματική εμπειρία για το Ισραήλ και για τους δεκάδες χιλιάδες έποικους. Αυτό ενισχύεται περισσότερο από το γεγονός πως ενώ οι Ισραηλινές παραχωρήσεις (απόσυρση και αφαίρεση των οικισμών) είναι συγκεκριμένες άμεσες και μόνιμες, ενώ οι αντίστοιχες Αραβικές (αναγνώριση του Ισραήλ και ομαλοποίηση των σχέσεων) είναι αφηρημένες και ανακλήσιμες. Ο καθορισμός της Παλαιστινιακής πλευράς έχει αποδειχθεί μέχρι σήμερα αόριστος. Η Γάζα κυβερνάται από τη Hamas, που είναι απρόθυμη να αναγνωρίσει τη νομιμότητα του Ισραήλ, για να μην μιλήσουμε για τους συγκεκριμένους υπό διαπραγμάτευση όρους. Ποιος παίρνει έπειτα την ευθύνη για τη Γάζα; Είναι ασαφές πόσο μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού της Δυτικής Όχθης εκπροσωπεί πλέον ο Abbas. Δεν θα ήταν προτιμότερο οι Ισ-

12/20/07 1:26:20 PM

PressCode_06_10-14 kissig.indd 13

12/20/07 1:26:28 PM

> 14/15

presscode

ISSUE 06

Για τα μετριοπαθh Σουνιτικa κρaτη, ο κiνδυνος ενoς κυρiαρχου Ιρaν αποτελεi εφιaλτη ραηλινοί να αποσυρθούν από περιοχές με έναν κυρίως μουσουλμανικό πληθυσμό απ’ ότι από τον ουσιαστικά κενό νότο; Αυτό θα βελτίωνε τη δημογραφική ισορροπία των κρατών και θα μείωνε τον κίνδυνο μιας νέας intifada. Πολλά αραβικά κράτη έχουν δηλώσει την πρόθεσή τους να αναγνωρίσουν το Ισραήλ μόλις επιστρέψει στα σύνορα του 1967. Αλλά η αναγνώριση της ύπαρξης ενός κράτους, ιστορικά είναι ένα αντικειμενικό και όχι πολιτικό ζήτημα. Είναι πώς τα κυρίαρχα κράτη χειρίζονται τις διεθνείς τους σχέσεις - ακόμα και όταν διαφωνούν σε πολιτικά ζητήματα. Μια κρίσιμη ερώτηση θα ήταν τι ακριβώς θα σήμαινε μια αναγνώριση. Θα ασκηθεί πίεση στη Hamas από τα μετριοπαθή Αραβικά κράτη, να αποδεχθεί τα αποτελέσματα της ειρηνευτικής διαδικασίας, ή αυτή η πίεση θα μετατραπεί σε άλλοθι για την αποφυγή αυτής της αναγκαιότητας; Η αλήθεια είναι πως στον Αραβικό κόσμο δεν υπάρχει κοινή στάση. Υπάρχουν τουλάχιστον τρεις διαφορετικές απόψεις: μια μικρή αλλά όχι πολύ ισχυρή ομάδα που πιστεύει πραγματικά στη συνύπαρξη με το Ισραήλ, μια πολύ μεγαλύτερη ομάδα που επιδιώκει να καταστρέψει το Ισραήλ μέσω της ανοιχτής σύγκρουσης και ένα παρακλάδι πρόθυμο να διαπραγματευτεί με το Ισραήλ, αλλά ουσιαστικά να καταστρέψει σταδιακά το Εβραϊκό κράτος. Είναι έτοιμα τα μετριοπαθή Αραβικά κράτη να υποστηρίξουν και να ενισχύσουν την ομάδα που επιθυμεί τη γνήσια συνύπαρξη; Μπορεί η αναγνώριση του Ισραήλ να δώσει ένα τέλος στον τρόπο που παρουσιάζεται το Ισραήλ από τα ΜΜΕ, τις Κυβερνήσεις και το εκπαι-

PressCode_06_10-14 kissig.indd 14

δευτικό σύστημα των Αραβικών χωρών, ως παράνομο, ιμπεριαλιστικό, σχεδόν εγκληματικό και παρείσακτο στην περιοχή; Κάποια μετριοπαθή Αραβικά κράτη είναι εξαιρετικά απρόθυμα να έρθουν στην Annapolis. Εάν εμφανιστούν, θα επιμείνουν στη μονόπλευρη πίεση προς το Ισραήλ ; Ακόμα πιο σημαντικές θα είναι οι βαθιές επιπτώσεις στην ισορροπία των δυνάμεων μέσα στον Αραβικό κόσμο. Τα εγκωμιαστικά σχόλια για το επίτευγμα των μετριοπαθών θα είναι λιγότερα από τις κατηγορίες για προδοσία του Αραβικού αγώνα. Η δήλωση του ανώτατου ηγέτη του Ιράν που επιτίθεται στην διαδικασία ειρήνευσης, προειδοποιώντας ταυτόχρονα τα Αραβικά κράτη να μην συμμετέχουν, πιθανώς σηματοδοτεί την αρχή μιας συστηματικής εκστρατείας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούν να στηρίξουν αυτή τη διαδικασία, μόνο αν επεκταθεί αυτή η υποστήριξη και σε όσους Άραβες εργαστούν προς αυτή την κατεύθυνση, ενάντια στις επιθέσεις που θα δεχθούν. Αυτή η ειρηνευτική διαδικασία θα μπορούσε να συγχωνεύσει τις γενικότερες συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή. Η διάσκεψη της Annapolis δεν μπορεί να είναι το τέλος μιας διαδικασίας, αλλά θα πρέπει να ετοιμάσει το έδαφος για μια νέα, ενδεχομένως πιο αισιόδοξη φάση που θα συνεχιστεί στις επόμενες κυβερνήσεις. Δεν θα πρέπει όμως να οδηγηθεί από την Αμερικανική πολιτική ατζέντα. Αν οι Άραβες ή οι Ισραηλινοί φίλοι της Αμερικής κληθούν να σηκώσουν μεγαλύτερο βάρος από αυτό που μπορούν να αντέξουν, υπάρχει ο κίνδυνος μιας ακόμα μεγαλύτερης ανάφλεξης. Η αποκοπή της ψυχολογικής

υποστήριξης των Ισραηλινών συμμάχων από τις Ηνωμένες Πολιτείες, θα είχε σαν αποτέλεσμα μόνο την ενθάρρυνση των ακραίων Ισλαμιστών και με αυτόν τον τρόπο, θα αποσταθεροποιούσε ολόκληρη την περιοχή. Η Υπουργός Εξωτερικών έχει δίκιο που επιμένει πως στις συζητήσεις Olmert-Abbas θα πρέπει να αποφευχθούν τα επίθετα των προηγούμενων διαδικασιών, που μετά από δεκαετίες δεν έχουν ακόμα καθοριστεί, όπως το “ακριβής” και “μόνιμη ειρήνη” μέσα σε “ασφαλή και αναγνωρισμένα σύνορα” που προβλέπει το ψήφισμα 242 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Η.Ε. και της έκκλησης για μια “ακριβή, δίκαιη και ρεαλιστική λύση” του προβλήματος των προσφύγων που απαιτείται από τον οδικό χάρτη. Οι συμφωνίες που αφορούν την εφαρμογή και τις εγγυήσεις είναι επίσης ουσιαστικές – ένα ιδιαίτερα λεπτό ζήτημα όταν η αποστρατικοποίηση και η αντίσταση στην τρομοκρατία επιβάλλονται σε μια αναδυόμενη κυρίαρχη οντότητα. Ο ρεαλισμός αποτελεί ουσιαστική προϋπόθεση για την επιτυχία στην Annapolis. Αντίθετα, η απουσία του σηματοδοτεί το αδιέξοδο και την Αμερικανική απομόνωση. Η ισχύς των μετριοπαθών, εξαρτάται από τη στάση της Αμερικής στην περιοχή και όχι μόνο όσον αφορά την Παλαιστίνη, αλλά και στο Ιράκ. Η Αμερική δεν μπορεί να υιοθετήσει μια εικόνα υποχώρησης. Οι λαοί της περιοχής, φίλοι και εχθροί θα κρίνουν συνολικά τους στόχους της Αμερικής και την προσήλωσή της προς την επίτευξή τους. (C) 2007 TRIBUNE MEDIA SERVICES, INC.

12/20/07 1:26:28 PM

εκφ κατά ρισμ υ ΗΚ ΩΤ ΕΤΩ ο ο Ψ απ περι υν υ ΑΘ «ΑΠ ΤΙμ ο ν θ Ο ΙΑ έλ ενες τω ία. Τ Κ Α Ν α Ο Τ μ θ νομ ΕΙ πέρα EΣ Ι ΤΟ ΙΑ Τ Α Α ες ρουό λειας τ Ρ χ έ . Ω Ρ ΨΕ Σ γ 8 Θ ηγ ντικ σφά νης Ε οντας ς, ο ς Θ Α α α ε ύ Ι π τ α θ ς ις Σ ΡΑ ΚΗ 200 Ι γέν ι με τ νική ής ευ ισχυ - Τ Βλέ Κορέ το ε Τ λ ν θ Σ ΡΙγ γΙ ΤΟ εκ ωπο ης ε ομικ κού πρό ης τηγοί κ τ ο ε τ α τ ο ς ν ιμέ ν ι μ τρα οτα τ ήσεις οσιο ά θα ρά τ δαπα ΠΕ ΡΑΤΗ ΡΟΣ ν α α α ή μ ρ ν ν οι σ ν τίπ ν σ ιτ δη λευ τι π κ ε ι α α τ δ π α π ν ς ε ς α ό ΣΤ ΟΕδ είχ ιάσου ην φορέ - α αι τη μία π ατα χώρ ν αμυ ό την μ ς μ η υ η κ α στ ν ό τ χειρή σεις, ά στη ια. Απ σου - ε μένω εί ν ολλές ν Ιανο υΠΡ π ρ Α επι υξή ετ χο υνο λε ομή μα π πο νο Tο

ά κ μ . δ ρά τες α η αρ ασφ ηρον λλείμ ρέια αλλά τητες τον Ια ρόεκίν η Σ ρ α ε χ ι λ ή π , ο ό ετ σφ ακόμ ερικ θα κ μικά νικό με μ στ νεται ομοι ως κα εγείς ριβο ι σ ύ τ Η βά ο νά εσω υρά σιονο νο εθ κοπο τοιζει 9, όπ οεκλ ία ακ μενη ν ά μ ι ε ε λα ουσ 200 ο νε σει μ εγό ύμκαι η πλ δημο κούμ του σ τά τέ για πρ , ρ λ ι σ ή υ 3 λ α α θεί γ α η λ στι διο κ π ο το 195 νομ αμφ οία μεσ ά α ι α ι υ ηρο ι ρά ι ένα ράμμ άλιστ τηρη δεν θ - α οπ ων Α θεί άρ ο τοwww.foreignaffairs.org ε τ α η λ α γ κ τ , κ ι κα υθυ και μ α δι ετίες υ Ψυ άρ ς θα νη μάχη ηφία ερδη αρα τ ε ν ο μέ δια ειοψ να κ έχει ιν . Η μέσα στε δεκα ές το ϊζενχά ν ς δρ > ω ο ρ μια ί αποκλειστική ή μηνιαία ρ λ συνεργασία α τα πο ώ χι για ς αρχ άιτ Α ήκο πλη τερικ την π πορε οτέ ν υτεί π λια τ υ τι α αθ ρό ο νό μ ν τ ια εά λη. Σ ο Ντο ι το κ ς στρ εξω να με δεν επε π ληθε νες Π ση ο ν ρ επα μέ μέ αι φω ανών TO ρό ι εύκο έμου, ράψε θνική έλλο έπΙΣΡAΗΛΙΝΟ ω η χ ε ν κ τ α χ θ εί , οι Η α σ θώς όνα Πολ περιγ ίας ε ρο μ ο ρικ δενΛΟΜΠΙ ί ς ε ρ α ω ρ α ού είχε αξη μ πώτε ος τ και ει. Όπ χρόνι αι τώ ου» κ κροχ σε ρ χ ρ ντ λέμ ς μα ντια ό ερ ς χάρ το «α ρόεδ κετά α κΗ.Π.Α. ο τ υ χίσ ΣΤΙΣ ν ο ο τ ή ω για εί π ία αρ π σ ίσ νά νό υ γ πεν ς βρ μού δια ε να ε ικά πι μες ο μ WALTER ά αγώ MEAD γ ι σή - τ ηγική εκλε πίσει ίε θερ RUSSELL τ ο σ τεσελ. λ τ οιος τω ς16« ώτα μιου ιδεο ι κα κατα τάζ . ό ε η ε ν ξ σ π σ μ ι ε Ό αντι κλη ου ε ς πρ κόσ κα ε έτ ως υν ώ στα παγ ονδο ι τότ ν έχο πλήρ ρες θα α πρό λία π κριβ υ α ε ν π κ ο α ι β ω δ υ νι ν άσ πως νοι μο Τα βι ουν hmitt ίσο τόγν ια την α π ά φ Ό ν c κ ω . ω έ ρό ερι τιμετ αι πρ ρός γ ριβώς γρά ary S υπών ι θ μ ρ χ ε οι Α αν πε Ο G διατ ις θα ς κ εχθ ι ακ : ρα ει να κτικέ τει ο είνα γάλο τεμα nelly ς για τ α ε έ ρ ε ν n τ φέ τρομ ου θ . Ού σο μ θού ευDo ά του νες εν η ς π λ τ τις ιλές του ο πό α κλ ές, ε ταμα δαπά θ ε τ ά α ι ω π H ΔΥΣΗ κ ζ α λε ια ου κές φά ροι γ μα π υν σε α τον σ ι α ου σο ια ν ,ο ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ίμη 53 σίγ ι το τ ληρώ ρια γ 9 1 α το ΕΠΙΡΡΟΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΗ είν να π ι δολά ι α ά κ λικ ία κα . ως π JASON T. SHAPLEN ΚΑΙ JAMES LANEY ν ρ θε σου 09, ό ή σελ. 24 νικ Το 20

ΗΣ

ΙΚ Ρ Ε μ ΣΑ

ΟΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΑΜΥΝΤΙΚΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ

Ι Σ Α υ Ο Ο Κ μ Τ Ε Η λ Η Σ ΠΟ Ι Σ Π Η Ω Τ Τ Ε δΟ Η Τ Ι

PressCode_06_15-23 FA.indd 15

RICHARD K. BETTS σελ. 32

Κ ΑΙ Ν Ι Ε d rg WOO E b iEd ΣΤΟ FFAi r Ν F L. ΣΕΩ AL A 03 Ε n Ε n 0 O χ Ar ΩΝ Σ AtiO ΤΟ 2 Σ A n O ΘΝ Er ΠΟ ΟΗΘΟ Ι Α Ε t Ι . δ d in On Σ Β ΑΝΤ An ncEt ΡΩΤΗ ΤΟυ i Pr ΑΠλΗ φΕΙΟ ΑΝ γΡΑ ΣΤΟ

12/20/07 2:27:16 PM

> 16/17

presscode

ISSUE 06

Το Ισραηλινo λoμπι στις Οι συγγραφεiς του βιβλίου “Το Ισραηλινό λόμπι και η Αμερικανική εξωτερική πολιτική” John Mearsheimer και Stephen Walt, ισχυρίζονται πως στόχος τους είναι να ενθαρρύνουν μια σαφέστερη και πιο ειλικρινή συζήτηση για το θέμα. Δυστυχώς, αυτό δεν πρόκειται να συμβεί. “Το Ισραηλινό λόμπι” θα σκληρύνει περισσότερο τις απόψεις και δεν θα βοηθήσει στην ανάπτυξη των νέων Αμερικανικών θέσεων στη Μέση Ανατολή. Περιπλέκοντας την πολιτική συζήτηση, όχι μόνο στις ΗΠΑ, θα δώσει τροφή και θα διευκολύνει τους Αντισημίτες σε ολόκληρο τον

Walter Russell Mead

PressCode_06_15-23 FA.indd 16

12/20/07 2:27:23 PM

foreign affairs Περιπλeκοντας την πολιτικh συζhτηση, oχι μoνο στις ΗΠΑ, θα δωσει τροφη και θα διευκολυνει τους Αντισημιτες σε ολοκληρο τον κοσμο. Οι προθεσεις των συγγραφεων δεν ειναι αυτες, θα εχουν ομως το αντιθετο αποτελεσμα

λoμπι στις Η.Π.Α επιτροπές πολιτικής δράσης (PACs), αλλά και διάφορες προσωπικότητες, επηρεάζουν πολιτικούς και δημοσιογράφους. Λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία της Μέσης Ανατολής στην Αμερικανική εξωτερική πολιτική, πρέπει να ερευνηθούν αυτοί οι παράγοντες και η επιρροή τους. Ακόμα κι αν “το Ισραηλινό λόμπι “ δεν είναι τελικά τόσο χρήσιμο όσο ελπίζουν, οι Mearsheimer και Walt έχουν βοηθήσει με ένα αξιοθαύμαστο και θαρραλέο τρόπο, να ανοίξει μια αναγκαία συζήτηση σε ένα αμφισβητούμενο και φλέγον ζήτημα. Δεν πρέπει να υπάρξει κα-

Ο Walter Russell Mead εiναι συνεργaτης του Henry A. Kissinger για την Αμερικανικh εξωτερικh πολιτικh στο Council on Foreign Relations

PressCode_06_15-23 FA.indd 17

Ακoμα κι αν “το Ισραηλινo λoμπι “δεν εiναι τελικa τoσο χρhσιμο oσο ελπiζουν, οι Mearsheimer και Walt eχουν βοηθhσει με eνα αξιοθαyμαστο και θαρραλeο τρoπο, να ανοiξει μια αναγκαiα συζhτηση σε eνα αμφισβητοyμενο και φλeγον ζhτημα

12/20/07 2:27:26 PM

> 18/19

presscode

ISSUE 06

ρούν σαν ήταν. Υποστηρίζουν τη σαφήνεια και την αρχή της αυστηρής λογικής, αλλά οι μέθοδοί τους είναι χαλαρές και ρητορικής φύσης. Αυτό το εξαιρετικά άτυχο πάντρεμα μεταξύ των αξιώσεων της σοβαρής πολιτικής ανάλυσης και των προτύπων των χρονογραφημάτων, υποσκάπτουν τις υποθέσεις που θέλουν να κάνουν και δίνουν σε ένα μεγάλο μέρος του βιβλίου έναν δυσάρεστα ανειλικρινή τόνο. Στην επαγγελματική λογοτεχνία, σπάνια αντιμετωπίζουμε ένα τέτοιο χάσμα μεταξύ της φιλοδοξίας και της απόδοσης, όσο στο “Ισραηλινό λόμπι.” Οι Mearsheimer και Walt αποτυγχάνουν να καθορίσουν “το λόμπι” με έναν σαφή τρόπο. Η αναφορά των τρόπων που το λόμπι ασκεί επιρροή και η περιγραφή της δύναμης την οποία χειρίζεται είναι ασυνάρτητη, όπως και η χρήση των στοιχείων που επικαλούνται. Στο επίπεδο της γεωπολιτικής, ο χειρισμός της σύνθετης πραγματικότητας της Μέσης Ανατολής που επιχειρούν, αποτυγχάνει να αποδείξει είτε τον

PressCode_06_15-23 FA.indd 18

αναμφισβήτητο καθορισμό του εθνικού συμφέροντος που το επιχείρημά τους προϋποθέτει, ή την ανωτερότητα που ισχυρίζονται για την πολιτική που προτείνουν. Πέρα από αυτά τα λάθη, η έλλειψη ευαισθησίας που οι συγγραφείς πολύ συχνά επιδεικνύουν στο χειρισμό δύσκολων ζητημάτων, το βιβλίο θα πείσει πολλούς αναγνώστες ότι, παρά τις συχνές διακηρύξεις τους περί του αντιθέτου, οι συγγραφείς είναι πονηροί και κακόβουλοι αντισημίτες. Είναι θλιβερό να ξεκινήσει μια άσκοπη συζήτηση για το χαρακτήρα ή τις προθέσεις των συγγραφέων. “Το Ισραηλινό λόμπι” είναι ένα βιβλίο που θα λατρέψουν οι αντισημίτες, αλλά δεν είναι απαραίτητα και ένα αντισημιτικό βιβλίο.

Μeσα ή eξω απo το λoμπι

Το πρόβλημα αρχίζει με τον καθορισμό του λόμπι, σημειώνουν οι Mearsheimer και Walt, είναι μια εν συντομία περιγραφή του χαλαρού

συνασπισμού ατόμων και οργανώσεων που εργάζονται για τη διαμόρφωση της Αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής σε μια κατεύθυνση υποστήριξης των Ισραηλινών θέσεων. Το λόμπι, όπως το βλέπουν, περιλαμβάνει και τις ομάδες με σκληρή γραμμή, όπως το γνωστό AIPAC και το CUFI (Ενωμένοι Χριστιανοί για το Ισραήλ) και ομάδες όπως the “Israel Policy Forum”, “the Tikkun Community”, και “Americans for Peace Now”. Όλες αυτές οι ομάδες συμφωνούν στην υπεράσπιση του Ισραήλ, το λόμπι εργάζεται προς την κατεύθυνση της υποστήριξης των Ισραηλινών θέσεων, αν και σε πολλές περιπτώσεις διαφωνούν μεταξύ τους ως προς το ποια πολιτική είναι καλύτερη για το Ισραήλ. Οι συγγραφείς υποστηρίζουν σαφώς πως το λόμπι δεν είναι συνωμοτικό ούτε αντιπατριωτικό. Παραδέχονται πως η συντριπτική πλειοψηφία όσων το απαρτίζουν, πιστεύει ειλικρινά πως ότι είναι καλό για το Ισραήλ είναι καλό και για τις Ηνωμένες Πολιτείες, και αντί-

12/20/07 2:27:30 PM

foreign affairs Πeρα απo αυτa τα λaθη, η eλλειψη ευαισθησiας που οι συγγραφεiς πολy συχνa επιδεικνyουν στο χειρισμo δyσκολων ζητημaτων, το βιβλiο θα πεiσει πολλοyς αναγνωστες οτι, παρα τις συχνες διακηρυξεις τους περι του αντιθετου, οι συγγραφεις ειναι πονηροι και κακοβουλοι αντισημιτες στροφα. Γεγονός είναι πως πολλές ομάδες διαφοροποιούνται από την Ισραηλινή πολιτική σε πολλά σημεία και τείνουν να ασπαστούν σκληροπυρηνικές απόψεις. Έτσι δημιουργούνται εύλογα ερωτήματα. Αν όλοι , από το AIPAC ως το Americans for Peace Now, είναι μέλη του λόμπι, ποια ακριβώς είναι η πολιτική ατζέντα που υποστηρίζει το λόμπι; Και αν η πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών σε διάφορα ζητήματα συμφωνεί με ορισμένες απόψεις διαφορετικών συστατικών του λόμπι, ποιο θα ήταν το κριτήριο που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να μετρήσουμε την επιρροή του λόμπι συνολικά; Ποια είναι η σχέση μεταξύ της εσωτερικής δυναμικής αυτού του διαιρεμένου λόμπι και της πολιτικής του Ισραήλ και της ευρύτερης αμερικανικής κοινωνίας; Όταν το θέμα φτάνει σε αυτό το σημείο, οι Mearsheimer και Walt δείχνουν να μην έχουν απαντήσεις. Δηλώνουν υποστηρικτές του Ισραήλ, γιατί πιστεύουν πως το κράτος έχει δικαίωμα ύπαρξης. Θαυμάζουν τα επιτεύγματά του και επιθυμούν μια ασφαλή ζωή για τους πολίτες του. Δηλώνουν κατηγορηματικά ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να βοηθήσουν το Ισραήλ “εάν κινδυνεύει η ύπαρξή του”. Υποστηρίζουν πως η πολιτική υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών είναι αντιπαραγωγική, θεωρώντας πως η υπό όρους ενίσχυση της Ουάσιγκτον προς το Ισραήλ θα είναι πιο αποτελεσματική και θα το οδηγήσει σε ενέργειες που αφενός εξασφαλίζουν την επιβίωσή του, αφετέρου θα ωφελήσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες. Φρο-

PressCode_06_15-23 FA.indd 19

ντίζουν δε, τόσο παθιασμένα για αυτό, γράφοντας ένα τόσο μεγάλο και αμφισβητούμενο βιβλίο για το θέμα. “Προφανώς δεν είμαστε μέρος του Ισραηλινού λόμπι,” λένε. Αλλά με βάση την ερμηνεία τους, κατά πόσο αυτό ισχύει; Οι Mearsheimer και Walt υποστηρίζουν πως όταν συγκρούονται τα συμφέροντα ΗΠΑ και Ισραήλ, πρέπει να μπαίνουν πρώτα τα Αμερικανικά συμφέροντα, αυτή όμως την άποψη υποστηρίζει και η μεγάλη πλειοψηφία των μελών του λόμπι. Συνεπώς, σε τι διαφέρουν από τη μεγάλη μάζα των Αμερικανών

πολιτών, εβραίους και μη, οι οποίοι ενδιαφέρονται για το Ισραήλ και το δικαίωμά του στην επιβίωση; Οι συγγραφείς του βιβλίου έχουν βρει ένα ορισμό για το λόμπι που περιλαμβάνει όλους, από τον Jimmy Carter και τον George Soros, ως τον Paul Wolfowitz και τον Tom DeLay. Δεδομένου ότι κάθε πιθανή πολιτική θέση, υποστηρίζεται από κάποιο μέλος αυτού του λόμπι, το λόμπι δεν χάνει ποτέ, οτιδήποτε και αν συμβαίνει στην Ουάσιγκτον. Οι πιέσεις του Προέδρου Clinton για εκτεταμένες παραχωρήσεις του Ισραήλ στη Δυτική Όχθη, είναι προ-

φανώς μια νίκη του λόμπι, η υποστήριξη του Προέδρου Bush προς τον Ariel Sharon απορρίπτοντας κάθε συζήτηση για εδαφικές παραχωρήσεις, άλλη μια νίκη. Μαύρο, κόκκινο ή ζερό: ο λόμπι ποτέ δεν χάνει.

Τα κeρδη της επιρροhς

Από ένα τέτοιο ορισμό δεν προκύπτει τίποτα θετικό. Δυστυχώς, ο απολογισμός τους για το Αμερικανικό πολιτικό σύστημα είναι εξίσου ασαφής. Το λόμπι χρησιμοποιεί τις ίδιες, ή διαφορετικές τεχνικές για να επηρεάσει την εξωτερική πολιτική Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων; Μια Ισραηλινή κυβέρνηση των Εργατικών, έχει διαφορετικές σχέσεις με το λόμπι από μια κυβέρνηση του Λυκούντ; Ποιος συνδυασμός κυβερνήσεων σε ΗΠΑ και Ισραήλ διευκολύνει τη δουλειά του λόμπι; ποιο πολιτικό περιβάλλον αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση; Οι Mearsheimer και Walt φαίνεται πως δεν έχουν χρόνο για τέτοιες λεπτομέρειες. Το βιβλίο θα ήταν πιο χρήσιμο αν ασχολούταν με το τι πραγματικά κερδίζει το λόμπι σε όποια από τις μεταλλαγές του. Ένα μεγάλο μέρος αφορά την ενίσχυση, και τα οπλικά συστήματα. Ποιο είναι όμως το πραγματικό όφελος; Οι συγγραφείς παρουσιάζουν κάποιες εκτιμήσεις για την οικονομική αξία αυτών των παροχών, αλλά δεν είναι σαφές πόσο σημαντικά είναι, είτε στην αμυντική στρατηγική του Ισραήλ είτε στην πολιτική στη Μέση Ανατολή. Έπειτα είναι η αναφορά στην πίεση για τα ευνοϊκά προς το Ισραήλ, ψη-

12/20/07 2:27:33 PM

> 20/21

presscode

ISSUE 06

φίσματα του Κογκρέσου. Είναι απαραίτητη μια πιο σοβαρή ανάλυση του πραγματικού αντίκτυπου αυτών των αποφάσεων. Το Αμερικανικό πολιτικό σύστημα παρέχει εύκολες επιφανειακές νίκες στους λομπίστες που ασκούν ελάχιστη ή καμία πραγματική επιρροή στην πολιτική. Οι Mearsheimer και Walt δεν αποδεικνύουν πως αυτές οι αποφάσεις αντιπροσωπεύουν ένα πραγματικό έλεγχο πάνω σε κρίσιμα θεμάτων εθνικής πολιτικής είτε στις Ηνωμένες Πολιτείες είτε στη Μέση Ανατολή. Επίσης απογοητευτικός είναι ο αρκετά συμβατικός απολογισμός της σχέσης των νεοσυντηρητικών με τους Ισραηλινούς, οπαδούς της σκληρής γραμμής. Κατά τους συγγραφείς υπάρχει πλήρης ταύτιση μεταξύ τους, πάντα προς όφελος των Ισραηλινών συμφερόντων στον τομέα της ασφάλειας. Υπάρχουν όμως και σημαντικές διαφορές στις απόψεις τους. Οι νεοσυντηρητικοί θεωρούν πως όταν απομακρυνθούν τα δικτατορικά Αραβικά καθε-

PressCode_06_15-23 FA.indd 20

στώτα, οι λαοί που επιθυμούν τη δημοκρατία θα αναθεωρήσουν τη στάση τους έναντι του Ισραήλ, προχωρώντας σε έναν διαφορετικό πολιτικό πολιτισμό. Οι συντηρητικοί Ισραηλινοί βλέπουν με δυσπιστία αυτές τις απλοϊκές ελπίδες των νεοσυντηρητικών. Εντύπωση προκαλεί η φτωχή ανάλυση και της εσωτερικής αμερι-

κανικής πολιτικής, ιδιαίτερα όταν γίνεται από δυο σοβαρούς ακαδημαϊκούς. Η παράθεση επιστολών ή ομιλιών μελών του AIPAC, παρουσιάζονται ως αποδείξεις της δύναμης του λόμπι. Είναι γνωστό πως οι ομάδες που υποστηρίζουν το Ισραήλ είναι μοναδικές στο να χρησιμοποιούν τρόπους για να “φουσκώσουν” τα επιτεύγματά τους, κάτι που κά-

12/20/07 2:27:43 PM

foreign affairs αν η πολιτικh των Ηνωμeνων Πολιτειων σε διαφορα ζητηματα συμφωνει με ορισμενες αποψεις διαφορετικων συστατικων του λομπι, ποιο θα ηταν το κριτηριο που μπορουμε να χρησιμοποιησουμε για να μετρησουμε την επιρροη του λομπι συνολικα νουν και οι περισσότερες ομάδες άλλωστε, αναγκαίο για να βρουν περισσότερους υποστηρικτές στην επόμενη “μάχη ζωτικής σημασίας”. Παραθέτοντας τέτοιες δηλώσεις σκέφτηκαν πως καταδικάζουν το λόμπι μέσα από τα ίδια τα λεγόμενά του. Οι απλοί αναγνώστες μπορεί να εντυπωσιαστούν, όσοι γνωρίζουν περισσότερα στην Ουάσιγκτον, γνωρίζουν την πραγματική αξία τέτοιων δηλώσεων. Οι Mearsheimer και Walt υποστηρίζουν ότι η χρηματοδότηση των προεκλογικών εκστρατειών είναι μια σημαντική πηγή δύναμης του Ισραηλινού λόμπι, αλλά η περαιτέρω ανάλυση δεν φαίνεται να δικαιώνει τους ισχυρισμούς. Η Γερουσιαστής Hillary Clinton ενισχύθηκε για την προεκλογική της εκστρατεία το 2006, με 30.000$ από τέτοιες ομάδες (PACs) Στην πραγματικότητα αυτό το ποσό είναι αρκετά μικρότερο από αυτό που αναφέρει επίσημα το Center for Responsive Politics ως χρηματική υποστήριξη από φιλοισραηλινές ομάδες και ανέρχεται στα 328.000$. Αν αυτό το ποσό φαίνεται εντυπωσιακό, ήταν μόλις το 1% των χρημάτων που συγκέντρωσε για την προεκλογική της καμπάνια. Στις εκλογές του 2000 και του 2004 πήγαν πολύ περισσότερα στους Δημοκρατικούς και οι εβραίοι ψηφοφόροι ψήφισαν μαζικά υπέρ τους. Πως εξηγείται η μεγάλη επιρροή σε ένα Πρόεδρο που δεν ψήφισαν, δεν υποστήριξαν και δεν ενίσχυσαν οικονομικά; Τίποτα από αυτά δεν σημαίνει πως τα λιγοστά χρήματα που τοποθετούνται στρατηγικά μπορεί να ασκήσουν κάποια επιρροή. Οι

PressCode_06_15-23 FA.indd 21

συγγραφείς του βιβλίου δεν παραθέτουν συνολικά στοιχεία για τη πραγματική δύναμη αυτής της χρηματοδότησης, αυτό δεν είναι ΄σοβαρή επιστημοσύνη.

Μια ειδικh σχeση

Όπως κάποιος θα περίμενε από ειδικούς σε θέματα διεθνών σχέσεων, το βιβλίο θα εστίαζε περισσότερο επαγγελματικά στη γεωπολιτική της Μέσης Ανατολής, από ότι στην εσωτερική πολιτική των ΗΠΑ. Παραδέχονται πως κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου τα συμφέροντα Ηνωμένων Πολιτειών και Ισραήλ ήταν κοινά και πως για διαφορετικούς λόγους ήθελαν να κρατήσουν τους Σοβιετικούς μακριά από την περιοχή. Εντούτοις, αυτό αποδυναμώνεται σημαντικά μετά από το 1989. Υποστηρίζουν πως η Αμερικανική πολιτική παραμένει σταθερά ευθυγραμμισμένη με την Ιερουσαλήμ, παρά το γεγονός πως δεν υπάρχουν πλέον κοινά στρατηγικά συμφέροντα ή κοινές ηθικές αξίες, και αυτό οφείλεται στη δύναμη του Ισραηλινού λόμπι. Η γεωπολιτική ανάλυση που κάνουν για τη θέση του Ισραήλ είναι ενδιαφέρουσα και από πολλές απόψεις χρήσιμη, αλλά φαίνεται πως δεν βλέπουν πώς περικόπτει τη σημασία του λόμπι. Σύμφωνα με την ανάλυσή τους, το Ισραήλ είναι η κυρίαρχη περιφερειακή δύναμη, και τα τεράστια πλεονεκτήματά του σε οπλικά συστήματα και τεχνολογία είναι τόσο μεγάλα, που η Αμερικανική υποστήριξη σε αυτό τον τομέα δεν είναι απαραίτητη. Όπως αναφέρουν, η οικονομική και η στρατιωτική βοήθεια από τις Ηνω-

μένες Πολιτείες μπορεί να μειωθεί ή και να σταματήσει εντελώς, χωρίς να υπάρξει καμία επίπτωση στην Ισραηλινή ασφάλεια. Το λογικό συμπέρασμα που προκύπτει, είναι αφού αυτή η ενίσχυση δεν έχει και τόσο μεγάλη σημασία για το Ισραήλ, πως η απειλή για τη μείωσή της θα επιδρούσε στην συμπεριφορά του; Και εάν αυτή η ενίσχυση είναι σχετικά μικρής σπουδαιότητας στην περιφερειακή ισορροπία δυνάμεων, οι προσπάθειες του λόμπι να κερδίσει περισσότερη ενίσχυση από το Κογκρέσο δεν είναι ουσιαστικά σημαντικές. Εν ολίγοις, η Αμερικανική ενίσχυση δεν αλλάζει την ισορροπία δυνάμεων, και η πιθανή μείωσή της θα ασκούσε μικρή επίδραση στη διαπραγματευτική θέση του Ισραήλ – συμπεραίνοντας με αυτό τον τρόπο ότι η επιρροή του Ισραηλινού λόμπι στο Αμερικανικό πολιτικό σύστημα, δεν διαδραματίζει κανένα σημαντικό ρόλο στον καθορισμό της πορείας των γεγονότων στη Μέση Ανατολή. Οι συγγραφείς του βιβλίου φαίνεται πως υποτιμούν τη σημασία της συμμαχίας με το Ισραήλ για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Εάν το Ισραήλ θεωρήσει πως η Αμερικανική εξωτερική πολιτική μετατοπιζόταν προς μια εχθρική κατεύθυνση, θα μπορούσε να επιλέξει την υποστήριξη από μια άλλη μεγάλη δύναμη. Λαμβάνοντας υπόψη την τεράστιας σημασίας στρατιωτική θέση του Ισραήλ στη Μέση Ανατολή, και τη δυνατότητά της να παρέχει σε έναν νέο σύμμαχο προηγμένα Αμερικανικά όπλα και υπηρεσίες πληροφοριών, η Κίνα, η Ρωσία, και η Ινδία θα ήθελαν να αποκτήσουν ένα πολύτι-

12/20/07 2:27:44 PM

> 22/23

presscode

ISSUE 06

μο σύμμαχο, που θα άξιζε γι’αυτό να χάσουν λίγη δημοτικότητα στις Αραβικές χώρες. Το Ισραήλ έχει αλλάξει συμμάχους και στο παρελθόν: Το 1948-49 κέρδισε τον πόλεμο με όπλα από το Ανατολικό μπλοκ, σύμμαχος με τη Γαλλία και την Αγγλία το 1956, ειδικά η Γαλλία ήταν ο πιο σημαντικός σύμμαχος το 1967 (η Γαλλία ήταν και η πηγή της πυρηνικής τεχνολογίας του Ισραήλ). Αυτή η πιθανή μετατόπιση, ανησυχεί ιδιαίτερα τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ένας από τους βασικούς Αμερικανικούς στόχους στη Μέση Ανατολή μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο ήταν να αποτρέψει οποιαδήποτε άλλη δύναμη προσπαθήσει να κερδίσει μια στρατηγική βάση εκεί. Μια συμμαχία του Ισραήλ- της κυρίαρχης στρατιωτικής δύναμης στην πιο ζωτικής σημασίας περιοχή του πλανήτη- με άλλες μεγάλες δυνάμεις, θα μπορούσε να δημιουργήσει

προβλήματα στην Αμερικανική εξωτερική πολιτική και να μειώσει τις προσπάθειες των Ηνωμένων Πολιτειών για ειρήνευση στη Μέση Ανατολή. Συνεπώς, η διατήρηση αυτής της σχέσης με το Ισραήλ, διαχειριζόμενοι ταυτόχρονα και το ανάλογο κόστος, είναι η πραγματική πρόκληση για την Αμερικανική πολιτική στη Μέση Ανατολή. Η άποψη που εκφράζεται στο βιβλίο για την επιστροφή Ισραηλινών και Παλαιστινίων στις διαπραγματεύσεις με βάση το Camp David το 2000 είναι σωστή, με τη διαφορά πως το Ισραήλ δεν μπορεί να αναγκαστεί να διαπραγματευτεί με τους Αμερικανικούς όρους, αλλά να πειστεί. Μια νέα διαπραγματευτική διαδικασία χρειάζεται καρότα και όχι μαστίγια. Αν εμφανιστούν αυτά τα καρότα, οι Mearsheimer και Walt θα το καταγγείλουν ως ακόμα ένα θρίαμβο του λόμπι, ή θα το θεωρή-

σουν ως την προσπάθεια των Ηνωμένων Πολιτειών να προωθήσουν τα συμφέροντά τους σε συντονισμό αναπόφευκτα με μια τοπική δύναμη, σε μια από τις εκρηκτικότερες περιοχές του κόσμου;

Το Εβραϊκo ζhτημα

Μετά την εσωτερική πολιτική και τη γεωπολιτική, ο πολιτισμός και ειδικά το ζήτημα του αντισημιτισμού. Έχουν υπάρξει ήδη δημόσιες κατηγορίες περί αντισημιτισμού, και θα προκύψουν και άλλες. Θέλω να γίνω σαφής: αυτές οι κατηγορίες είναι τραβηγμένες. Οι Mearsheimer και Walt δηλώνουν ξεκάθαρα πως δεν είναι αντισημίτες και τίποτα μέσα στο βιβλίο δεν αποδεικνύει το αντίθετο. Αν ήταν προσεκτικότεροι στις κρίσεις και στις εκφράσεις τους όλη αυτή η έντονη κριτική θα είχε αποφευχθεί. Οι συγγραφείς κάνουν αυτό που

Εiναι γνωστo πως οι ομaδες που υποστηρiζουν το Ισραhλ εiναι μοναδικeς στο να χρησιμοποιοyν τρoπους για να “φουσκωσουν” τα επιτευγματα τους, κατι που κανουν και οι περισσοτερες ομαδες αλλωστε, αναγκαιο για να βρουν περισσοτερους υποστηρικτες στην επομενη “μαχη ζωτικης σημασιας”

PressCode_06_15-23 FA.indd 22

12/20/07 2:27:50 PM

foreign affairs

οι αντισημίτες κάνουν πάντα: μεγαλοποιούν τη δύναμη των Εβραίων. Αν και κατέβαλλαν προσπάθεια να διαφοροποιηθεί η εργασία τους από τα αντισημιτικά κείμενα, η εικόνα που διαμορφώνουν, θυμίζει κάποια από τα πιο άσχημα στερεότυπα στην αντισημιτικά πραγματεία. Τα πλοκάμια των Σιωνιστών εμπλέκονται στον πόλεμο του Ιράκ, κατευθύνουν και τα δυο μεγάλα κόμματα, ελέγχουν τα ΜΜΕ και τιμωρούν τη θαρραλέα μειονότητα των καθηγητών και των πολιτικών που τολμούν να πουν την αλήθειακαταθλιπτικά οικεία συλλογιστική. Μερικοί αναγνώστες θα καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι οι συγγραφείς υπηρετούν σκοπιμότητα. Στην πραγματικότητα, έχουν μπερδέψει την πολιτική δραστηριότητα υπέρ του Ισραήλ και των στρατηγικών συμφερόντων. Δεν αποτελεί έγκλημα να κάνεις λάθος και μια λανθασμένη εκτίμηση για τους Εβραίους δεν σε κάνει αντισημίτη. Αλλά η ρητορική αδεξιότητα και οι περιστασιακά ανεπιτυχείς φράσεις καθιστούν την υπεράσπισή τους δυσκολότερη. Οι συντάκτες καταλήγουν υιοθετώντας επίσης μια ευρέως χρησιμοποιημένη τακτική που έχει μια ειδική ιστορία στην αντισημιτική λογο-

PressCode_06_15-23 FA.indd 23

τεχνία. Όταν οι αντισημίτες συγγραφείς και οι πολιτικοί κάνουν κακοήθεις επιθέσεις, οι Εβραίοι είναι σε διπλά άσχημη θέση: αν δεν απαντήσουν στις προσβολές , οι κατηγορίες επιβεβαιώνονται, εκφράζοντας την αποστροφή τους για τις κατηγορίες δίνουν την ευκαιρία στους αντισημίτες να παρουσιαστούν ως τα θύματα δυσφημιστικής εκστρατείας των Εβραίων. Οι προπαγανδιστές των Ναζί χρησιμοποίησαν αποτελεσματικά αυτό το όπλο. Κάθε ένας που έζησε ή μελέτησε σε βάθος τη “χρυσή περίοδο του αντισημιτισμού” στην Ευρώπη, γνωρίζει καλά αυτήν την τακτική και όταν βλέπει να υιοθετείται για το Ισραήλ ή το Ισραηλινό λόμπι, φυσικά υποθέτει το χειρότερο: η χρήση της δημοφιλούς αντισημιτικής τακτικής σημαίνει πως ο συγγραφέας μοιράζεται τη λυπηρή οπτική τους. Ο μεγαλύτερος εν ζωή επαγγελματίας αυτής της παθητικής - επιθετικής μορφής πρόκλησης (και όχι μόνο ενάντια στους Εβραίους) είναι ο πρώην Πρόεδρος Jimmy Carter, ο οποίος δημοσίευσε πρόσφατα το βιβλίο: Παλαιστίνη: Ειρήνη και όχι απαρτχάιντ , προκαλώντας θύελλα διαμαρτυριών συγκρίνοντας το σημερινό Ισραήλ με το απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική.

Σε ένα συγκεκριμένο ακροατήριο, αυτή η αλυσίδα των γεγονότων επισημαίνει έναν ισχυρό και καθορισμένο αντισημιτισμό. Αυτό όμως είναι λάθος, και στην περίπτωση του Carter και στην περίπτωση των Mearsheimer και Walt. Αλλά δίνοντας λίγο περισσότερη προσοχή στους τρόπους με τους οποίους η σύγχρονη ιστορία έχει διαμορφώσει τα συναισθήματα και τις δηλώσεις όσων συμμετείχαν σε συζητήσεις για την Ισραηλινή πολιτική, θα είχε βοηθήσει στα επιχειρήματα των δυο συγγραφέων. Η σχέση μεταξύ της Αμερικανικής πολιτικής στο εσωτερικό και της Αμερικανικής πολιτικής στη Μέση Ανατολή είναι πολύ πιο σύνθετη και συναισθηματική και πολύ πιο σημαντική, από όσο απλοϊκά εμφανίζεται σε αυτό το βιβλίο.

12/20/07 2:27:53 PM

> 24/25

presscode

ISSUE 06

Η δyση της Αμερικανικhς επιρροhς στην Ανατολh Jason T. Shaplen και James Laney

PressCode_06_24-38 FA Asia.indd 24

12/20/07 1:49:29 PM

foreign affairs Για να διατηρηθεi και να μεγιστοποιηθεi η Αμερικανικh επιρροh στην περιοχh, η Ουaσιγκτον πρeπει να αναγνωρiσει oτι αυτh η μετaβαση εiναι αναπoφευκτη και να συμπεριλaβει νeα εργαλεiα προσeγγισης να διατηρηθεί και να μεγιστοποιηθεί η Αμερικανική επιρροή στην περιοχή, η Ουάσιγκτον πρέπει να αναγνωρίσει ότι αυτή η μετάβαση είναι αναπόφευκτη και να συμπεριλάβει νέα εργαλεία προσέγγισης, καθώς και τα καθεστώτα που θα διευρύνουν την ισχύ των Ηνωμένων Πολιτειών στην περιοχή. Σε ένα τόσο ρευστό περιβάλλον, ο στόχος δεν θα είναι εύκολος. Τα επόμενα πέντε έως δέκα χρόνια θα είναι κρίσιμα και θα δώσουν τον τόνο για την πορεία του επόμενου μισού αιώνα, ή και περισσότερο.

Ζωνες συναλλαγων

Ο Jason Τ. Shaplen, διετeλεσε πολιτικoς σyμβουλος στην Korean Peninsula Development Organization απo το 1995 ως το 1999 και εiναι διευθυντhς στην MKO Project Renewal. Ο James Laney, διετeλεσε πρeσβης των Ηνωμeνων Πολιτειων στη Νοτια Κορεα απο το 1993 ως το 1997 και ειναι Επιτιμος Προεδρος του πανεπιστημιου του Emory.

PressCode_06_24-38 FA Asia.indd 25

η οικονομικh aνοδος της Κiνας eχει αλλaξει την ισορροπiα δυνaμεων στη βορειοανατολικh Ασiα, με αρνητικeς αλλa και θετικeς επιπτωσεις

12/20/07 1:49:29 PM

> 26/27

presscode

ISSUE 06

Η εξeλιξη της στρατιωτικhς τεχνολογiας επιτρeπει στις ΗΠΑ να κaνουν περισσoτερα ακoμα και με μικρoτερο αριθμo στρατευμaτων

Περιορισμeνη από eνα φιλειρηνικo σyνταγμα που υπαγορεyθηκε απo τους Αμερικανοyς, η Ιαπωνια παρακολοyθησε τον ψυχρo πoλεμο απo απoσταση, αφhνοντας την ασφaλειa της στα χeρια των Ηνωμeνων πολιτειων και επικεντρωθηκε στην οικονομικη της αναπτυξη

PressCode_06_24-38 FA Asia.indd 26

τα συμφέροντά της. Η άνοδος της Κίνας κόντυνε το ανάστημα της Ιαπωνίας και σε συνδυασμό με τη μείωση της αναπτυξιακής βοήθειας προς την Ασία, λόγω οικονομικών προβλημάτων, έκανε την Ιαπωνία να στραφεί σε μια νέα μορφή εθνικισμού ως τρόπο προστασίας των συμφερόντων της. Ο πλήρης αντίκτυπος αυτής της αλλαγής είναι ακόμα άγνωστος. Υπάρχουν ακόμα ορισμένα σαφή θετικά αποτελέσματα αυτών των αλλαγών στην περιοχή. Η μεγάλη οικονομική σύνδεση μεταξύ της Κίνας, της Ιαπωνίας, και της Νότιας Κορέας, μειώνει την πιθανότητα αντιπαράθεσης μεταξύ τους για έναν απλό λόγο: όλες οι πλευρές έχουν επενδύσει πολλά και δεν θέλουν με τίποτα να διακινδυνεύσουν το σημερινό status quo.

Η επανΑσταση στο στρατιωτικΟ τομΕα

Η οικονομική δυναμική που αναπτύσσεται στην περιοχή είναι μόνο ένας από τους παράγοντες που αλλάζουν την ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή. Η πολύ γρήγορη επανισορρόπηση των στρατιωτικών δυνάμεων είναι επίσης ένα κρίσιμο συστατικό, με σημαντικές επιπτώσεις εν εξελίξει σε Ιαπωνία, Νότια Κορέα, και Κίνα. Η Αμερικανο-Ιαπωνική συμμαχία συνεχίζει να είναι η σημαντικότερη στη βορειοανατολική Ασία και πρέπει να παραμείνει ένας σημαντικός πόλος για την παρουσία των ΗΠΑ στην περιοχή. Η Ιαπωνία όμως, επαναξιολογεί πλήρως τις ανάγκες της εθνικής της ασφάλειας και υιοθετεί πολύ γρή-

γορα μια διαφορετική στάση έναντι της οικονομικής και στρατιωτικής παρουσίας της Κίνας και την πιθανή επανένωση της Κορέας. Συνειδητοποιεί πως ο ρόλος της ως δεύτερη ισχυρότερη οικονομία, πρέπει να είναι πιο ενεργός σε θέματα παγκόσμιας ασφάλειας, ειδικά αν θέλει να κερδίσει μια μόνιμη έδρα στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Η.Ε Αυτή η αλλαγή της στάσης της Ιαπωνίας απεικονίζεται και με τη μείωση των Αμερικανικών στρατευμάτων στη χώρα σε 40.000 42.000 μετά και την πρόσφατη συμφωνία. Αυτή η μείωση έχει σίγουρα συναισθηματική επίπτωση στους Ιάπωνες, αλλά δεν αναμένεται να έχει επιπτώσεις στη λειτουργική ικανότητα των Αμερικανικών δυνάμεων στον Ειρηνικό. Η εξέλιξη της στρατιωτικής τεχνολογίας επιτρέπει στις ΗΠΑ να κάνουν περισσότερα ακόμα και με μικρότερο αριθμό στρατευμάτων. Οι κοινές στρατιωτικές ασκήσεις, έχουν βελτιώσει περαιτέρω την λειτουργικότητα μεταξύ των δύο δυνάμεων,

κάτι που δεν ίσχυε στο παρελθόν. Τέλος, αν και η στρατιωτική δύναμη της Ιαπωνίας παραμένει σχετικά μικρή, με 240.000 στρατιώτες, ο αμυντικός της προϋπολογισμός με 44 δισ είναι ο πέμπτος μεγαλύτερος παγκοσμίως. Η Ιαπωνική άμυνα είναι καλά εξοπλισμένη με 1000 τάνκς , ναυτικό στόλο και αεροπορία που θα ενισχυθεί εντός του έτους με την παράδοση αεροσκάφους εναέριου ανεφοδιασμού - μια προσθήκη που θα επεκτείνει τη λειτουργική ικανότητα της Ιαπωνίας πέρα από την αυτοάμυνα. Οι βαθύτερες αλλαγές στη στάση της Ιαπωνίας, ήταν στο πεδίο της πολιτικής και της θεσμικής μεταρρύθμισης. Περιορισμένη από ένα φιλειρηνικό σύνταγμα που υπαγορεύθηκε από τους Αμερικανούς, η Ιαπωνία παρακολούθησε τον ψυχρό πόλεμο από απόσταση, αφήνοντας την ασφάλειά της στα χέρια των Ηνωμένων πολιτειών και επικεντρώθηκε στην οικονομική της ανάπτυξη. Όπως σημειώνει ο ιστορικός Kenneth Pyle στο βιβλίο του

12/20/07 1:49:35 PM

foreign affairs “Japan Rising” είχαν επιβληθεί στο Τόκιο οκτώ περιορισμοί σε σχέση με την ασφάλεια και τον Ιαπωνικό στρατό. Σήμερα, όπως σημειώνει ο Pyle, το Τόκιο εγκαταλείπει σταδιακά αυτούς τους περιορισμούς. Η πρόσφατη αναβάθμιση της Ιαπωνικής αμυντικής επιτροπής σε κανονικό υπουργείο, έστειλε το σήμα σε όλους: το Τόκιο βγαίνει από το καβούκι του. Όπως η Ιαπωνία, έτσι και η Νότια Κορέα επαναπροσδιορίζει τις σχέσεις της με τις Ηνωμένες Πολιτείες, μια αλλαγή που εμφανίστηκε με τη διαφορετική προσέγγιση των δυο χωρών στο θέμα της Βόρειας Κορέας. Όπως στην Ιαπωνία, έτσι και στην Νότια Κορέα, οι Ηνωμένες Πολιτείες, συρρικνώνουν τη στρατιωτική τους παρουσία, η οποία θα φτάσει τις 25.000 στο τέλος του 2008. Σε συνδυασμό με άλλες αποφάσεις, όπως τη μετακίνηση των Αμερικανικών βάσεων στο Νότο, αναμένεται να συμβάλλουν στην αποκλιμάκωση του αντιαμερικανισμού, ο οποίος είναι έντονος στη Νότια Κορέα τα τελευταία χρόνια. Παρά αυτή την αλλαγή είναι σίγουρο πως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Νότια Κορέα θα είναι σε θέση να ανταποκριθούν θετικά σε μια ενδεχόμενη επίθεση από τη Βόρεια Κορέα, ακόμα και με μειωμένες Αμερικανικές δυνάμεις και μακρύτερα από την αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη. Επιπλέον, η Νότια Κορέα διαθέτει έναν καλά εκπαιδευμένο, ιδιαίτερα πειθαρχημένο, και καλά εξοπλισμένο στρατό 700.000 στρατιωτών και το Νοτιοκορεάτικο Υπουργείο εθνικής άμυνας έχει ζητήσει αύξηση του αμυντικού προϋπολογισμού κατά 11% ετησίως έως το 2015 και 9% από το 2015 ως το 2020. Παρά τις σημαντικές αλλαγές που εμφανίζονται σε Ιαπωνία και Νότια Κορέα, η σημαντικότερη αλλαγή στην αμυντική ισορροπία της περιοχής, είναι ο εκτεταμένος στρατιωτικός εκσυγχρονισμός της

PressCode_06_24-38 FA Asia.indd 27

Κίνας. Η Κίνα μετασχηματίζει πλήρως το στρατό της από μια δύναμη με σκοπό να διεξαγάγει μεγάλους πολέμους, σε μια πιό σύγχρονη και ευέλικτη δύναμη που ταιριάζει καλύτερα στη διεξαγωγή πιό σύντομων αλλά μεγάλης έντασης πολέμων. Για αυτόν τον λόγο, το Πεκίνο συρρίκνωσε τον αριθμό των στρατιωτών από 4,2 σε 2,3 εκατομμύρια σήμερα – που παραμένει όμως διπλάσιος από ότι ο στρατός της Ιαπωνίας, της Νότιας Κορέας και των Ηνωμένων Πολιτειών στην περιοχή, μαζί. Ο κινεζικός στρατός εκσυγχρονίζει επίσης τον εξοπλισμό του, κυρίως εν όψει μιας πιθανής σύγκρουσης με την Ταϊβάν αλλά ενδεχομένως κοιτώντας και μακρύτερα. Η μεγαλύτερη όμως αλλαγή στη στρατιωτική στάση της Κίνας αφορά την ικανότητα των πυραύλων της. Οι κινεζικές στρατιωτικές δυνάμεις έχουν περίπου 1.000 μικρού, μεσαίου και μεγάλου βεληνεκούς και 36 έως 44 διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους. Το οπλοστά-

σιο, που εφοδιάζεται με περισσότερους από 100 πυραύλους ετησίως, στοχεύουν πρώτιστα στην Ταϊβάν αλλά μπορεί να στοχεύσουν και την Ιαπωνία. Επιπλέον, η χρήση από το Πεκίνο ενός αντιδορυφορικού πυραύλου τον προηγούμενο Ιανουάριο για να καταστρέψει έναν παλιό μετεωρολογικό δορυφόρο, έβαλε την Κίνα στην τροχιά των διαστημικών εχθροπραξιών και έθεσε σε κίνδυνο τους δορυφόρους, οι οποίοι είναι κρίσιμοι για τις αμερικανικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Ασία. Το κόστος αυτού του εκσυγχρονισμού δεν ήταν καθόλου μικρό. Σύμφωνα με επίσημες δηλώσεις, οι αμυντικές δαπάνες της Κίνας για αυτή τη χρονιά, θα φθάσουν τα 45 δισ δολάρια, παρουσιάζοντας δηλαδή μια αύξηση από την περασμένη χρονιά κατά 18%. Το Αμερικανικό Πεντάγωνο εκτιμά πως οι πραγματικές δαπάνες θα φθάσουν τα 125 δισ, σχεδόν τριπλάσιες από τις επίσημες ανακοινώσεις. Η άνοδος της Κινεζικής στρατι-

Η Κινα μετασχηματιζει πληρως το στρατο της απο μια δυναμη με σκοπο να διεξαγαγει μεγαλους πολεμους, σε μια πιο συγχρονη και ευελικτη δυναμη που ταιριαζει καλυτερα στη διεξαγωγη πιο συντομων αλλα μεγαλης εντασης πολεμων

12/20/07 1:49:41 PM

> 28/29

Η Aνοδος της ΚινεζικHς στρατιωτικhς ισχyος, σε συνδυασμo με τις γενικoτερες αλλαγeς στην περιοχh, αποτελοyν τις νeες προκλhσεις για την Ουaσιγκτον, που αν και παραμeνει η μεγαλyτερη στρατιωτικh δyναμη στην περιοχh, δεν εiναι πλeον μoνη της

presscode

ISSUE 06

ωτικής ισχύος, σε συνδυασμό με τις γενικότερες αλλαγές στην περιοχή, αποτελούν τις νέες προκλήσεις για την Ουάσιγκτον, που αν και παραμένει η μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη στην περιοχή, δεν είναι πλέον μόνη της. Η Κίνα μπορεί τώρα να επηρεάσει τις επιχειρήσεις στα στενά της Ταϊβάν – κάτι που δεν μπορούσε να κάνει το 1996. Από την άλλη, η νέα κατάσταση στην περιοχή παρουσιάζει και ευκαιρίες για συνεργασία. Η Αμερικανο-Ιαπωνική συμμαχία είναι ισχυρότερη από ότι τα τελευταία χρόνια, εν μέρει επειδή η Ιαπωνία, που βρίσκεται αντιμέτωπη με το στρατιωτικό εκσυγχρονισμό της Κίνας, προσπαθεί να ενισχύσει τους αμυντικούς δεσμούς της με τις Ηνωμένες Πολιτείες ως αντίμετρο. Οι σχέσεις με την Νότια Κορέα στον τομέα της ασφάλειας έχουν επιβεβαιωθεί εκ νέου – αν και με διαφορετικούς όρους. Η Σεούλ συνειδητοποιεί πως χρειάζεται τα Αμερικανικά στρατεύματα, όχι μόνο για να βοηθήσουν σε περίπτωση σύγκρουσης με τη Βόρεια Κορέα αλλά και ως ανάχωμα ενάντια στην ισχύ της Κίνας. Αυτές οι νέες βάσεις συνεργασίας με τις δύο χώρες είναι απίθανο να αλλάξουν για τις επόμενες δεκαετίες. Αν μη τι άλλο, η Ουάσιγκτον πρέπει να καταδείξει την πρόθεσή της να παραμείνει στην περιοχή. Συρρικνώνοντας τις δυνάμεις της, μπορεί να δώσει την εντύπωση του πληγωμένου γίγαντα που δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του στον Ειρηνικό. Αυτή είναι η ανησυχία πολλών Αμερικανών αξιωματικών στην περιοχή- μια φωνή που απευθύνεται σε όποιον μπορεί να την ακούσει.

Το κυμα του εθνικισμου

Οι παράγοντες που επηρεάζουν την ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή, δεν είναι μόνο οικονομικοί και στρατιωτικοί. Το δημογραφικό

PressCode_06_24-38 FA Asia.indd 28

και ο αυξανόμενος εθνικισμός είναι επίσης σημαντικοί παράγοντες. Οι δημογραφικές αλλαγές στην Ιαπωνία είναι εντονότερες. Ο πληθυσμός της Ιαπωνίας έφθασε πέρσι τα 128 εκατομμύρια. Ο αριθμός των ανδρών αναμένεται να μειωθεί από 62 εκ. που είναι σήμερα, σε 47 εκ. το 2050 με λιγότερο από 10 εκατομμύρια στις ηλικίες ανάμεσα 20 και 40. Αυτό σημαίνει πως το Τόκιο θα δυσκολευθεί πολύ να επανδρώσει ένα στρατό, έστω και στο σημερινό επίπεδο που είναι ήδη ο μικρότερος από τις μεγάλες δυνάμεις της περιοχής. Η Ιαπωνία γερνάτο ποσοστό του πληθυσμού άνω των 65 ετών θα αυξηθεί από το 21% που είναι σήμερα, σε 36% το 2050 και οι κρατικοί πόροι για τη φροντίδα των ηλικιωμένων θα πρέπει να αυξηθεί. Είναι σαφές πως

αυτές οι εξελίξεις θα επηρεάσουν την εξωτερική πολιτική και τις περιφερειακές φιλοδοξίες του Τόκιο. Στη Νότια Κορέα, υπάρχει μια νεώτερη γενιά που αλλάζει το τοπίο. Το 83% του πληθυσμού γεννήθηκε μετά το τέλος του Κορεατικού πολέμου, ενώ το 50% είναι κάτω των 30 ετών. Οι παλαιότερες γενιές θυμούνται το ρόλο των Ηνωμένων Πολιτειών, κάτι που δεν συμβαίνει με τη γενιά κάτω των 30 οι οποίοι βλέπουν τις ΗΠΑ ως φίλο αλλά ταυτόχρονα και δυνάστη και τη Βόρεια Κορέα περισσότερο ως ξαδέλφη και όχι ως εχθρό. Οι δημογραφικές προκλήσεις της Κίνας, είναι διαφορετικής φύσης. Ο πληθυσμός των 1.32 δισεκατομμυρίων που είναι σήμερα δεν αναμένεται να αλλάξει ως το 2030, κάτι που σημαίνει πως χρειάζεται

12/20/07 1:49:48 PM

foreign affairs Οι παλαιoτερες γενιeς θυμοyνται το ρoλο των Ηνωμeνων Πολιτειων, κατι που δεν συμβαινει με τη γενια κατω των 30 οι οποιοι βλεπουν τις ΗΠΑ ως φιλο αλλα ταυτοχρονα και δυναστη και τη Βορεια Κορεα περισσοτερο ως ξαδελφη και οχι ως εχθρο

μεγαλύτερη οικονομική ανάπτυξη για να καλύψει αυτές τις μεγάλες ανάγκες του πληθυσμού της. Αν δεν συμβεί κάποια κρίση, το Πεκίνο δεν πρόκειται να επιδείξει μια δυναμική εξωτερική πολιτική, αν πρώτα δεν σιγουρευτεί πως πατάει σε στέρεο έδαφος εσωτερικά. Αυτή η κρίσιμη καμπή στην Κίνα θα μπορούσε να έρθει στον ίδιο χρόνο που οι δημογραφικές εξελίξεις στην Ιαπωνία, θα αναγκάσουν το Τόκιο να στραφεί προς το εσωτερικό και αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει μια περίοδο έντασης για τη βορειοανατολική Ασία. Ταυτόχρονα, παρατηρείται άνοδος τριών μορφών εθνικισμού. Ο πρώτος, είναι ο αντιαμερικανισμός. Στην Κίνα, μόνο το 34% του πληθυσμού βλέπει θετικά τις Ηνωμένες Πολιτείες, στη Νότια Κορέα αυτό το

PressCode_06_24-38 FA Asia.indd 29

ποσοστό φτάνει στο 35% και στην Ιαπωνία στο 61%, μειωμένο όμως από ότι το 2000 που έφτανε το 77%. Μια δεύτερη, πιο ανησυχητική μορφή εθνικισμού, είναι η απέχθεια που τρέφουν οι κυριότερες δυνάμεις της περιοχής, η μία για την άλλη. Σε δημοσκόπηση που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο χρόνο, περίπου το 70% των Ιαπώνων βλέπουν αρνητικά την Κίνα χαρακτηρίζοντάς την αλαζονική δύναμη, ενώ το 90% χαρακτήρισε αρνητική εξέλιξη την αυξανόμενη στρατιωτική της δύναμη. Στην Κίνα άλλο ένα 70% βλέπει αρνητικά την Ιαπωνία, χαρακτηρίζοντας του Ιάπωνες αλαζόνες και εθνικιστές. Το θετικό είναι πως μόνο το 33% στις δύο χώρες βλέπουν ο ένας τον άλλο ως αντίπαλο, ενώ έχουν μάλλον θετική γνώμη για τη Νότια Κορέα

το 64% των Κινέζων και το 56% των Ιαπώνων. Η τρίτη μορφή εθνικισμού έχει παραδοσιακότερο χαρακτήρα. Η Κίνα, η Ιαπωνία, και η Νότια Κορέα είναι ιδιαίτερα υπερήφανα έθνη με μακρόχρονη ιστορία, και καθώς αυξάνεται η δύναμή τους, απαιτούν τον ανάλογο σεβασμό. Στη Νότια Κορέα, αυτός ο εθνικισμός απεικονίζεται με τη διαφορετική στάση στο ζήτημα της Βόρειας Κορέας, στην Ιαπωνία με την απόφαση να αναθεωρηθούν τα βιβλία σε σχέση με το ρόλο της χώρας στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και στην Κίνα, πρωτίστως στην επιμονή στο θέμα της Ταϊβάν, έστω και αν χρειαστεί να πάει σε πόλεμο και στην κατηγορηματική άρνηση στις προσπάθειες του Τόκιο να εξασφαλίσει μια μόνιμη έδρα στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Η.Ε, μια κίνηση που θα αποδυνάμωνε το ρόλο της Κίνας, ως το μόνο Ασιατικό κράτος με αυτό το προνόμιο.

η Κiνα δεν προτiθεται να αφhσει τη σταθερoτητα της περιοχhς στα χeρια της Ουaσιγκτον και εργaζεται για να αντιμετωπiσει τις Αμερικανικeς συμμαχiες, ξεκινωντας μια επιθετικη διπλωματια προς τις παραδοσιακες συμμαχους των Αμερικανων

Εργαλεια ισχυος

Μετά το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, η Αμερικανική πολιτική στη βορειοανατολική Ασία, στηρίχθηκε στις διμερείς συμμαχίες στην περιοχή, κυρίως με την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα. Σήμερα όμως η Κίνα δεν προτίθεται να αφήσει τη σταθερότητα της περιοχής στα χέρια της Ουάσιγκτον και εργάζεται για να αντιμετωπίσει τις Αμερικανικές συμμαχίες, ξεκινώντας μια επιθετική διπλωματία προς τις παραδοσιακές συμμάχους των Αμερικανών όπως τη Σιγκαπούρη και τη Νότια Κορέα, οικοδομώντας καλύτερες διμερείς σχέσεις, και προσπαθεί να βελτιώσει τις σχέσεις

12/20/07 1:49:49 PM

> 30/31

presscode

ISSUE 06

Η Κiνα, η Ιαπωνiα, και η Νoτια Κορeα εiναι ιδιαiτερα υπερhφανα eθνη με μακρoχρονη ιστορiα, και καθως αυξανεται η δυναμη τους, απαιτουν τον αναλογο σεβασμο της με την Ινδονησία, την Ινδία, τη Ρωσία, και το Βιετνάμ. Αρχίζει επίσης να βελτιώνει τις σχέσεις της και με την Ιαπωνία. Αν και οι εντάσεις μεταξύ των δύο χωρών παραμένουν υψηλές, οι αμοιβαίες επίσημες επισκέψεις κατά τη διάρκεια του προηγούμενου χρόνου έχουν βοηθήσει αρκετά. Η Κίνα έχει ιδιαίτερα ισχυρή παρουσία και σε διεθνής οργανισμούς, υπερνικώντας παλαιότερες αγκυλώσεις. Το Πεκίνο είναι μέλος της ASEAN + 1, ASEAN + 3, APEC, το σύμφωνο συνεργασίας της Σαγκάης, την Ασιατική Σύνοδο Κορυφής. Η Κίνα χτίζει επίσης ένα δίκτυο συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου ενισχύοντας τις διμερείς και διεθνείς της σχέσεις. Εκτός από τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου Κίνας ASEAN, έχει επιτύχει συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με την Ταϊλάνδη και διαπραγματεύεται ανάλογες συμφωνίες με την Αυστραλία και την Ινδία. Είναι επιτακτική ανάγκη για τις Ηνωμένες Πολιτείες, όσο αλλάζει η ισορροπία δυνάμεων στη βορειοανατολική Ασία, να αναπτύξουν συνεπή και περιεκτικό σύνολο πολιτικών που θα αντιμετωπίσει τα συστατικά αυτών των αλλαγών (οικονομία, άμυνα, δημογραφικό, εθνικισμός) και παράλληλα να προσμετρούν τις διπλωματικές πρωτοβουλίες της Κίνας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες διαθέτουν πολλά εργαλεία που μπορούν να υπηρετήσουν αυτό το σκοπό, όπως τα διεθνή φόρουμ, διμερείς συμμαχίες και συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου, αλλά δεν τα χρησιμοποιούν με ανάλογο τρόπο. Για παράδειγμα, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να αγκαλιά-

PressCode_06_24-38 FA Asia.indd 30

σουν την ASEAN και το APEC, να διαπραγματευτούν περισσότερες συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου, ιδιαίτερα με την Ινδία και την ASEAN και να επιδιώξουν θέση παρατηρητή στην συμφωνία συνεργασίας της Σαγκάης. Επιπλέον, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να υιοθετήσουν συχνότερα ενέργειες όπως εκείνη του 2005, όταν απέστειλαν στην Ινδονησία μετά το τσουνάμι το Αμερικανικό πλωτό νοσοκομείο U.S.N.S. Mercy. Εξοπλισμένο με 12 χειρουργεία και 1000 κρεβάτια, το πλήρωμα θεράπευσε σχεδόν 10.000 ασθενείς, ενώ έκανε σχεδόν 20.000 ιατρικές γνωματεύσεις. Η καλή θέληση της αποστολής επιβραβεύτηκε: το θετικό ποσοστό του πληθυσμού προς τις ΗΠΑ από 15% ανέβηκε στο 38%. Μια ανάλογη κίνηση έγινε και το 2006 με την αποστολή του πλοίου στη Νοτιοανατολική Ασία. Αυτές οι πρωτοβουλίες θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη μείωση του αντιαμερικανισμού, ειδικά σε μια εποχή που λόγω του πολέμου στο Ιράκ, σε πολλές χώρες υπάρχει αύξηση του φαινομένου. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν τα εργαλεία που ήδη έχουν, αλλά επίσης να προσθέσουν και άλλα που αυτή τη στιγμή λείπουν, ιδιαίτερα στον τομέα της ασφάλειας. Για παράδειγμα, απαιτείται άμεσα ένα νέο καθεστώς ασφαλείας για τη βορειοανατολική Ασία. Η πρόσφατη συμφωνία των έξι μερών για τα πυρηνικά θα μπορούσε να λειτουργήσει ως καταλύτης για τη δημιουργία ενός φόρουμ για την ασφάλεια στην περιοχή, το οποίο θα μπορούσε αρχικά να περιλάβει τους υπογράφοντες τη

συμφωνία: Κίνα, Ιαπωνία, Βόρεια Κορέα, Ρωσία, Νότια Κορέα, και Ηνωμένες Πολιτείες. Για να εξασφαλιστεί πως η Βόρεια Κορέα δεν θα μπορεί να κρατά σε ομηρία το φόρουμ, θα μπορούσε να υιοθετηθεί ένα σχήμα 5+1 στο οποίο η βόρεια Κορέα θα ήταν επίσημος παρατηρητής. Αυτό το σχήμα θα επέτρεπε στη Βόρεια Κορέα να συμμετέχει εάν θέλει, αλλά ταυτόχρονα να μην μπορεί να αποτρέπει τη σύνοδο του φόρουμ. Αυτός ο οργανισμός θα μπορούσε να αντιμετωπίσει προβλήματα όπως η διασπορά των πυρηνικών, η πρόληψη και η αντιμετώπιση κρίσεων. Θα μπορούσε να χρησιμεύσει και ως ένας πολύτιμος μηχανισμός χειρισμού των εντάσεων μεταξύ της Κίνας, της Ιαπωνίας, και της Νότιας Κορέας. Από τη μεριά της Ουάσιγκτον, ένα τέτοιο φόρουμ θα της επέτρεπε να επαναβεβαιώσει τον ηγετικό της ρόλο με ένα τρόπο που δεν είναι εφικτός σε μεγαλύτερα γκρούπ, όπως αυτό της ASEAN. Ένα άλλο σημαντικό εργαλείο που οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να προσθέσουν είναι η ανάπτυξη μιας σημαντικής διμερούς σχέσης στον τομέα της ασφάλειας με την Κίνα- αυτό θα αποτελούσε μια λεπτή, μέση λύση. Από τη μια, η Κίνα δεν θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να δει και να αξιολογήσει σε βάθος τη στρατιωτική δύναμη των Ηνωμένων Πολιτειών, από την άλλη όμως είναι σημαντικό να οικοδομηθούν στέρεες στρατιωτικές σχέσεις, ιδιαίτερα σε επίπεδο ανώτερων αξιωματικών. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα δεν έχουν πραγματοποιήσει ποτέ κοινές στρατιωτικές ασκήσεις, παρά το γεγονός πως η

12/20/07 1:49:50 PM

foreign affairs

Κίνα έχει πραγματοποιήσει τέτοιες ασκήσεις με τουλάχιστον άλλες δέκα χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ινδίας. (Από τον περασμένο Μάιο το Πεκίνο συμφώνησε να πραγματοποιεί περιοδικά κοινές ασκήσεις με το Νέο Δελχί, εν μέρει λόγω της ανησυχίας που επικρατεί λόγω της διευρυμένης σχέσης της Ινδίας με τις ΗΠΑ, ως μια προσπάθεια περιορισμού της Κίνας). Η Ουάσιγκτον πρέπει να παρατηρεί προσεκτικά τους στρατιωτικούς δεσμούς που δημιουργεί η Κίνα με τρίτες χώρες και λειτουργώντας προληπτικά, να δυναμώσει τους

PressCode_06_24-38 FA Asia.indd 31

δικούς της στρατιωτικούς δεσμούς με το Πεκίνο. Σήμερα, αναπτύσσεται μια επικίνδυνη δυναμική στη βορειοανατολική Ασία. Τρία ισχυρά, εθνικιστικά κράτη με ένα ιστορικό εχθρότητας μεταξύ τους ξυπνούν ταυτόχρονα από μια περίοδο αδράνειας, διεκδικώντας δύναμη. Κατά τον προηγούμενο μισό αιώνα, οι Ηνωμένες Πολιτείες υπέθεσαν πως οι διμερείς δεσμοί με την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα αποτελούν τη βάση στην οποία θα μπορούσε να στηριχτεί η πολιτική τους στη βορειοανατολική Ασία και κατ’ επέκταση να

θέσουν την ατζέντα με την Κίνα. Και οι δύο υποθέσεις δεν ισχύουν πλέον, ακόμα κι αν οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίσουν να ασκούν μεγάλη επιρροή στην περιοχή. Αν και οι Αμερικανικοί δεσμοί με την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα πρέπει να διατηρηθούν και, όπου είναι δυνατόν, να ενισχυθούν, δεν θα μπορούν πλέον από μόνοι τους να αποτελέσουν τη βάση της επιρροής των Ηνωμένων Πολιτειών στην περιοχή. Εν τω μεταξύ, η Κίνα έχει φτάσει επιτυχώς στο σημείο όπου μπορεί κατά ένα μεγάλο μέρος να σχεδιάσει τη δική της πορεία. Η διατήρηση της σταθερότητας στην περιοχή, είναι κρίσιμη. Εάν αυτές οι αλλαγές ξεφύγουν από τον έλεγχο θα μπορούσαν να απειλήσουν θεμελιώδη Αμερικανικά συμφέροντα. Δεδομένου ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αναπτύξουν μια νέα στρατηγική για τη βορειοανατολική Ασία, θα πρέπει να βρουν κοινό έδαφος και κοινά συμφέροντα με τους σημαντικούς παίκτες της περιοχής. Για να μεγιστοποιηθεί αυτή η επιρροή, θα πρέπει να αναπτυχθεί μια πλατφόρμα πρωτοβουλιών, συμπεριλαμβανομένων των διμερών συμμαχιών, των διεθνών φόρουμ, των συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου, και των προγραμμάτων καλής θέλησης, χρησιμοποιώντας όλα αυτά τα εργαλεία με διάφορους συνδυασμούς ανάλογα με το ζήτημα και τους εμπλεκόμενους. Από αυτή την άποψη, η Ουάσιγκτον βρίσκεται σε καμπή, και πίσω από την Κίνα. Εάν δεν κινηθεί γρήγορα, σύντομα θα διαπιστώσει πως ο ρόλος της στη βορειοανατολική Ασία έχει μικρύνει, την ώρα που η περιοχή θα παίρνει τη θέση της στο κέντρο της παγκόσμιας σκηνής.

12/20/07 1:49:56 PM

> 32/33

presscode

ISSUE 06

Οι Αμερικανικeς αμυντ ικ Richard K. Betts

PressCode_06_24-38 FA Asia.indd 32

12/20/07 1:50:00 PM

foreign affairs Τα τελευταiα χρoνια η Αμερικανικh πολιτικh για την Εθνικh ασφaλεια, σχεδιaζεται περισσoτερο με βaση την αiσθηση της απειλhς που πλησιaζει και τον εκφοβισμo απo τα κρaτη που την απειλοyν και λιγoτερο με βaση τις πραγματικeς ικανoτητες του εχθροy και την αποτελεσματικh αντιμετώπισh του

ντ ικeς δαπaνες Ο Richard Κ. Betts εiναι διευθυντhς του Ιδρyματος Saltzman στο πανεπιστhμιο της Κολοyμπια και ανωτερος συνεργατης στο Council on Foreign Relations

PressCode_06_24-38 FA Asia.indd 33

Η ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΩΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΑΤΗΡΗΘΕΙ ΣΕ ΑΝΩΤΕΡΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΑΠΟ ΕΚΕΙΝΟ ΤΩΝ ΠΑΡΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΠΙΘΑΝΩΝ ΕΧΘΡΩΝ

12/20/07 1:50:01 PM

> 34/35

presscode

ISSUE 06

υπηρεσίες πληροφοριών και ειδικές δυνάμεις. Η βελτίωση των Ηνωμένων Πολιτειών σε αυτό τον τομέα είναι δύσκολη. Απαιτεί ειδική εκπαίδευση και αποτελεσματική ανάπτυξη, ενός περιορισμένου αριθμού ταλαντούχων και τολμηρών ανθρώπων με τις ανάλογες ικανότητες. Δεν χρειάζεται μισό τρις δολάρια σε συμβατικά και πυρηνικά όπλα. Εν τω μεταξύ, οι αμερικανοί πολιτικοί ηγέτες έχουν ξεχάσει την τέχνη της ισορροπίας ανάμεσα στους πόρους και τις υποχρεώσεις. Κανένας κάτω από τα 80 δεν μπορεί να θυμηθεί τις Ηνωμένες Πολιτείες εν καιρώ ειρήνης, χωρίς τεράστιο στρατό, ακόμα και αν αυτός ήταν ο κανόνας για τα 150 πρώτα χρόνια της Δημοκρατίας. Συνεπώς, η μεταψυχροπολεμική εποχή δεν φαίνεται τόσο περίεργη, λόγω αυτής της συνήθειας. Αυτοί που ζουν από τον

αμυντικό προϋπολογισμό έχουν αποκτήσει μεγαλύτερη εμπειρία στην απόκτηση πολιτικής υποστήριξης, απλώνοντας τις υπεργολαβίες στις περισσότερες εκλογικές περιφέρειες του Κογκρέσου. Είναι ανόητο να αναρωτηθεί κανείς εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να αντέξουν οικονομικά ακόμα μεγαλύτερες στρατιωτικές δαπάνες, φυσικά και μπορούν και αν χρειαστεί θα το κάνουν. Το ζήτημα είναι πως υπάρχουν και άλλοι σημαντικοί τομείς, δαπανώντας ένα δολάριο για ένα σκοπό δεν μπορείς να το δαπανήσεις και για κάποιον άλλο. Οι αμυντικές δαπάνες πρέπει να εξισορροπηθούν όχι απλά απέναντι στις στρατιωτικές ανάγκες αλλά απέναντι σε άλλες ανάγκες επίσης- όχι μόνο στα θεμελιώδη προγράμματα κοινωνικής ασφάλισης και περίθαλψης, τα οποία τίθε-

νται σε κίνδυνο από τα εμφανιζόμενα ελλείμματα, αλλά και σε άλλα προγράμματα που έχουν επιπτώσεις στην εθνική ασφάλεια. Οι δύο τελευταίοι Αμερικανοί Πρόεδροι, έχουν αναπτύξει φιλόδοξα σχέδια για την επαναδιαμόρφωση του κόσμου σύμφωνα με τις αμερικανικές αξίες, αλλά δεν έχουν αναλογιστεί το κόστος και τις συνέπειες αυτών των μεγαλοπρεπών οραμάτων τους. Το αποτέλεσμα είναι ένας αμυντικός προϋπολογισμός πολύ υψηλότερος από ότι απαιτεί η εθνική ασφάλεια, αλλά όχι αρκετός για να εκδιώξει όλες τις επικίνδυνες κυβερνήσεις και τις τρομοκρατικές ομάδες ανά τον κόσμο. Έχει έρθει η ώρα να αντιμετωπίσουμε αυτό ακριβώς το πρόβλημα. Η λογική για αύξηση των αμυντικών δαπανών για να λειτουργήσει ομαλά μια καλοκάγαθη Αμερικανική αυτοκρατορία, είναι λανθασμένη. Μια μετριότερη και πιο λογική στρατηγική εθνικής ασφάλειας, μπορεί και πρέπει να εξασφαλιστεί με χαμηλότερο κόστος. Η στρατιωτική ικανότητα των Ηνωμένων Πολιτειών πρέπει να διατηρηθεί σε ανώτερο επίπεδο από εκείνο των παρόντων και πιθανών εχθρών. Αλλά θα πρέπει τελικά αυτό το επίπεδο να είναι με βάση την πραγματική ικανότητα αυτών των εχθρών και όχι με βάση τα τεχνολογικά όρια και μιας ασαφούς ώθησης να αποκτηθούν περισσότερα νέα όπλα. COPYRIGHT 2007 COUNCIL ON FOREIGN RELATIONS, PUBLISHER OF FOREIGN AFFAIRS. ALL RIGHTS RESERVED. DISTRIBUTED BY TRIBUNE MEDIA SERVICES.

Εiναι ανoητο να αναρωτηθεi κανεiς εaν οι Ηνωμeνες Πολιτεiες μποροyν να αντeξουν οικονομικa ακoμα μεγαλyτερες στρατιωτικeς δαπaνες, φυσικa και μποροyν και αν χρειαστεi θα το κaνουν

PressCode_06_24-38 FA Asia.indd 34

12/20/07 1:50:07 PM

αναλύσεις

Μεγaλες ελπiδες, μικρa αποτελeσματα Η πολυαναμενoμενη διεθνής διάσκεψη για το Μεσανατολικό, στην Ανάπολη του Μέριλαντ, δημιούργησε υπερβολικές προσδοκίες και όπως ήταν φυσικό τα φτωχά αποτελέσματά της, έφεραν την απογοήτευση. Η δέσμευση Ισραηλινών και Παλαιστινίων για να συνεχίσουν το διάλογο με χρονικό

ορίζοντα επίτευξης λύσης το τέλος του επόμενου χρόνου, που συμπίπτει με την ολοκλήρωση της θητείας του Προέδρου Μπους, είναι ένα κέρδος, αλλά ο δρόμος δεν μοιάζει καθόλου εύκολος. Το αδιέξοδο του πολέμου στο Ιράκ, έφερε την κυβέρνηση Μπους να αναζητά απεγνωσμένα μια επιτυχία στη Μέση

Ανατολή που θα αποκαταστήσει το κύρος της υπερδύναμης. Παρά τις αντιθέσεις των χωρών της περιοχής, η αποδυνάμωση των εξτρεμιστών, ο φόβος του Ιράν και η αποφυγή εξάπλωσης της θρησκευτικής βίας, αποτελούν κοινό στόχο. Η επανέναρξη του διαλόγου μετά από επτά χρόνια βίαιων συ

Δημhτρης Γιαννακoπουλος

PressCode_06_24-38 FA Asia.indd 35

12/20/07 1:50:15 PM

> 36/37

presscode

ISSUE 06

Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ 46 ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΩΝ ΙΣΛΑΜΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ, ΕΔΕΙΞΕ ΤΗΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΑΠΟΔΟΧΗ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ ΕΣΤΕΙΛΕ ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΣΕ ΠΟΛΛΟΥΣ ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ

γκρούσεων, αποτελεί αναμφίβολα μια επιτυχία που πιστώνεται στην αμερικανική κυβέρνηση. Η παρουσία 46 χωρών και ιδιαίτερα η παρουσία των Ισλαμικών χωρών, έδειξε την ευρύτερη αποδοχή αυτής της προσπάθειας και ταυτόχρονα έστειλε μηνύματα σε πολλούς αποδέκτες.

Οι στoχοι

Η ενδυνάμωση της θέσης του Παλαιστινίου Προέδρου Μαχμούτ Αμπάς ήταν ο πρώτος στόχος. Η ανάδειξη των διαπραγματευτικών ικανοτήτων του και η ελπίδα που αυτές δημιουργούν, έναντι του αδιεξόδου της στρατιωτικής αντιπαράθεσης που υποστηρίζει η Χαμάς, ίσως συσπειρώσει τον Παλαιστινιακό λαό στο πλευρό του. Η Χαμάς κατήγγειλε από την πρώτη στιγμή τη διάσκεψη αποκαλώντας τον Αμπάς προδότη. Η απομόνωση του Ιράν ήταν ο δεύτερος στόχος. Η Τεχεράνη χρησιμοποιεί τη σύγκρουση Ισραηλινών και Παλαιστινίων για να αυξήσει την επιρροή της και να περάσει τις πολιτικές της θέσεις στον Αραβικό κόσμο. Ο περιορισμός αυτής της επιρροής δεν αποτελεί επιδίωξη Αμερικανών και ισραηλινών μόνο, αλλά και πολλών Αραβικών χωρών. Εδώ ακριβώς εμφανίζεται ο κομβικός ρόλος της Συρίας και η σπουδαιότητα της παρουσίας της στην Ανάπολη. Οι επισκέψεις του Ασαντ σε Τουρκία, Σαουδική Αραβία και Ιορδανία καθώς και οι συνομιλίες με πολλούς Ευρωπαίους υπουργούς ήταν καταλυτικές. Είναι κοινό μυστικό πως απομακρύνοντας τη Συρία από το Ιράν, διακόπτεται η

PressCode_06_24-38 FA Asia.indd 36

προμήθεια των όπλων προς τη Χεζμπολά και απομονώνεται περαιτέρω η Χαμάς, χάνοντας την υποστήριξή της στον Αραβικό κόσμο. Η ειρηνευτική διαδικασία δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς τη συμμετοχή και της Συρίας. Η παρουσία της στην Ανάπολη συνοδεύτηκε με την πρόθεσή της να διαπραγματευτεί, κυρίως για τα υψώματα του Γκολάν. Αυτή η εξέλιξη αναστάτωσε τόσο το Ιράν, όσο και την Χαμάς. Το Ισραήλ βλέπει τη διάσκεψη, ως αφετηρία μιας διαδικασίας που θα οδηγήσει σε οριστική λύση. Μέχρι σήμερα, ο Πρωθυπουργός Εχούντ Ολμερτ δεν έδειξε πρόθυμος για μεγάλες παραχωρήσεις και αρκέστηκε σε κινήσεις καλής θέλησης, όπως η χαλάρωση των σημείων ελέγχου και η απελευθέρωση Παλαιστινίων κρατουμένων. Η λύση της δημιουργίας δυο κρατών, η εγγύηση της ασφάλειας του Ισραήλ και η αναγνώρισή του ως Εβραϊκό κράτος είναι ο τελικός στόχος, ενώ ζητάει από τους Παλαιστίνιους την εξάρθρωση των εξτρεμιστών και από τη Χαμάς να σταματήσουν οι ρουκέτες που εκτοξεύονται από τη Γάζα. Οι Παλαιστίνιοι επιδιώκουν τη δημιουργία κράτους στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα στα προ του 1967 σύνορα με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ, το δικαίωμα των προσφύγων να επιστρέψουν στις εστίες τους και το πάγωμα της επέκτασης των παράνομων οικισμών.

Το κεiμενο

Η κοινή διακήρυξη Ισραήλ και Παλαιστινίων, η οποία επιτεύχθηκε την τελευταία στιγμή και ανέγνωσε

ο Πρόεδρος Μπους, αναφέρει πως οι δυο πλευρές: • Εκφράζουν τη βούλησή τους για εξεύρεση λύσης στην μεταξύ τους διαμάχη, την οικοδόμηση ενός πολιτισμού της ειρήνης και της μη βίας και την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας είτε αυτή προέρχεται από Παλαιστίνιους είτε από Ισραηλινούς. • Δεσμεύονται να εμπλακούν σε συνεχείς διαπραγματεύσεις με ορίζοντα επίτευξης λύσης προ του τέλους του 2008 • Συμφωνούν για τη σύσταση Συντονιστικής Επιτροπής για επίβλεψη της διαπραγμάτευσης, με πρώτη συνεδρίαση στις 12 Δεκεμβρίου. • Δεσμεύονται για εφαρμογή των υποχρεώσεων του Οδικού Χάρτη που εξέδωσε το Κουαρτέτο το 2003, μέχρι την επίτευξη της συμφωνίας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα επιβλέπουν τις υποχρεώσεις και θα κρίνουν την εκπλήρωσή τους. Οι αντιδράσεις που ακολούθησαν, τόσο σε Ισραήλ όσο και στην Παλαιστίνη, δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια αισιοδοξίας. Χρειάζονται γενναίες αποφάσεις σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα. Αποφάσεις που θα ληφθούν από ηγέτες με ισχυρό λαϊκό έρεισμα, κάτι που δεν φαίνεται να διαθέτουν Αμπάς και Ολμερτ. Η πρωτοβουλία αποτελεί σίγουρα μια θετική εξέλιξη, όμως καθυστέρησε πολύ. Αρκεί μια βόμβα σε μια καφετέρια ή ένα λεωφορείο και θα γυρίσουμε πάλι στην αρχή. Η απαισιοδοξία μπορεί να μην είχε θέση στην Ανάπολη, όμως ο ρεαλισμός την έχει εγκαταστήσει εδώ και χρόνια στην Ιερουσαλήμ.

ΕΙΝΑΙ ΚΟΙΝΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΠΩΣ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΟΝΤΑΣ ΤΗ ΣΥΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΙΡΑΝ, ΔΙΑΚΟΠΤΕΤΑΙ Η ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΤΩΝ ΟΠΛΩΝ ΠΡΟΣ ΤΗ ΧΕΖΜΠΟΛΑ ΚΑΙ ΑΠΟΜΟΝΩΝΕΤΑΙ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ Η ΧΑΜΑΣ, ΧΑΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ ΣΤΟΝ ΑΡΑΒΙΚΟ ΚΟΣΜΟ

12/20/07 1:50:16 PM

βιβλιοκριτική

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΔΙΕΘΝΟΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΥ

John Brady Kiesling, Μαθήματα Διπλωματίας - Ο ρεαλισμός για μια υπερδύναμη που κανείς δεν την αγαπάει, εκδόσεις Α.Α. Λιβάνη, 2007

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΚΑΛΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑΣ-ΔΙΕΘΝΟΛΟΓΟΣ, ΓΕΝ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΤΗΣ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ

PressCode_06_24-38 FA Asia.indd 37

Ο αμερικανoς διπλωμάτης John Brady Kisling, παραιτήθηκε τον Φεβρουάριο του 2003, έπειτα από μακρά διαδρομή εικοσαετούς και πλέον διάρκειας σε περιοχές υψηλού ενδιαφέροντος για τα αμερικανικά συμφέροντα στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και της Βόρεια Αφρική. Τελευταίος σταθμός στη καριέρα του υπήρξε η Αθήνα, όπου υπηρετούσε ως πολιτικός σύμβουλος, επικεφαλής του Πολιτικού Τμήματος της πρεσβείας των ΗΠΑ στη χώρα μας. Η ασυνήθιστη αυτή κίνηση για διπλωμάτη καριέρας (ακολούθησαν ακόμη δύο παραιτήσεις διπλωματών) υπαγορεύτηκε, σύμφωνα με τα γραφόμενά του, από τη πρόθεση του να διαμαρτυρηθεί για την αμερικανική πολιτική στο Ιράκ, πολιτική που τον έφερε απέναντι στις προσωπικές του ευθύνες. Στο βιβλίο του με τον εύγλωττο τίτλο Μαθήματα Διπλωματίας- ο ρεαλισμός για μια υπερδύναμη που κανείς δεν την αγαπάει, ο Kiesling μας προσφέρει το χρονικό αυτής της πορείας βαθμιαίας «απο-μάγευσης» (disillusionment) από τους στόχους και τις προτεραιότητες των ΗΠΑ, όπως αυτοί προωθούνται από τη κυβέρνηση Τζώρτζ Μπους, με τελευταίο σταθ-

μό την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ. Ωστόσο, η προσέγγιση του συγγραφέα δεν είναι κυνική, το εγχείρημα της εξιστόρησης αυτού του χρονικού δεν είναι απόρροια μιας τραγικής διάψευσης αντιλήψεων και παραδοχής μιας προσωπικής ήττας, αλλά αντίθετα, υπαγορεύεται από τον αμείωτο ιδεαλισμό με τον οποίο ο πρώην διπλωμάτης συνεχίζει να αντιλαμβάνεται τη θέση που (πρέπει να) έχει μια υπερδύναμη στο σύγχρονο μεταδιπολικό κόσμο και το ρόλο του διπλωμάτη που βρίσκεται στην υπηρεσία της. Με τη παραίτηση και με το βιβλίο του, ο Kiesling δεν νοιώθει να στρέφει οριστικά τη πλάτη στην αμερικανική διπλωματία αλλά αντίθετα να συνεχίζει να την υπηρετεί- τούτη τη φορά μέσα από τον πολιτικό ακτιβισμό. Πέρα όμως από το αυτοδίκαια σημαντικό ζήτημα της πολιτικής ηθικής, όπου ο συγγραφέας επιβεβαιώνει το ρητό πως, όποιος διαχωρίζει την πολιτική από την ηθική δεν καταλαβαίνει ούτε τη μία ούτε την άλλη, το έργο του Kiesling λειτουργεί σε πολλαπλά επίπεδα καθώς αναδεικνύει μια σειρά ζητημάτων τα οποία απασχολούν τη διεθνολογική κοινότητα και τους επαγγελματίες της εξωτερικής πολιτικής σε διεθνές επίπεδο. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο συγγραφέας στο πρόλογό του, οι σελίδες του στοχεύουν στο να ανοίξουν ένα παράθυρο στις

12/20/07 1:50:19 PM

> 38/39

presscode

ISSUE 06

εσωτερικές λειτουργίες μιας υπερδύναμης. Στόχος που, αν μη τι άλλο, επιτυγχάνεται καθώς, ο Kiesling απαλλαγμένος πλέον από τις δεσμεύσεις της διπλωματικής θέσης του δεν διστάζει να μοιραστεί με τους αναγνώστες του τις αξιομνημόνευτες εμπειρίες του και τις προσωπικές του απόψεις, προσφέροντας ένα απολαυστικό πόνημα «εφαρμοσμένης» πολιτικής. Έτσι, ο Kiesling παρέχει γενναιόδωρα πλήθος χρήσιμων σελίδων για τους μελετητές των συστημάτων λήψης αποφάσεων της εξωτερικής πολιτικής (bureaucratic politics)- και ειδικότερα των ΗΠΑ, τους διαύλους επικοινωνίας των διπλωματών με τη πολιτική ηγεσία, τη διαχείριση της πληροφορίας και τις πολιτικές της επικοινωνίας καθώς και το μεταβαλλόμενο ρόλο της διπλωματίας σε μια εποχή που αμφισβητείται περισσότερο ίσως από ποτέ άλλοτε (Brian Urquhart, «Are diplomats necessary?», The New York Review of Books, 11/10/2007). Ειδικότερα, ένας ιδιαίτερα χρήσιμος προβληματισμός αναδεικνύεται αναφορικά με τα όρια της ανάμειξης του πολιτικού προσωπικού στο αντικείμενο των διπλωματών καθώς και τους τρόπους άσκησης και τα όρια των αρμοδιοτήτων των τελευταίων. Στο καθαρά πολιτικό επίπεδο, ο συγγραφέας στέκεται επικριτικά απέναντι στις νέο-συντηρητικές ιδεοληψίες που κυριαρχούν στην αμερικανική εξωτερική πολιτική έπειτα από την 11/9, επιχειρώντας να επιβάλουν τη δεοντολογική εικόνα τους για τον μεταψυχροπολεμικό κόσμο. Χαρακτηριστικότερο ίσως όλων παράδειγμα, οι μονοσήμαντες πολιτικές προώθησης του εκδημοκρατισμού (democratization) ως μέσο επίτευξης της διεθνούς ειρήνης. Πολιτικές καταδικασμένες σε αποτυχία στο βαθμό που παραγνωρίζονται καθοριστικοί παράγοντες όπως η πολιτική κουλτούρα και οι διαφορετικές

PressCode_06_24-38 FA Asia.indd 38

προσλαμβάνουσες των τοπικών κοινωνιών, το επίπεδο ανάπτυξης των πολιτικών θεσμών και των κρατικών δομών. Κάτι που φαίνεται να αντιλαμβάνονται πλέον ακόμη και οι νέο-συντηρητικοί διανοούμενοι όπως ο Francis Fukuyama (State-building: Governance and World Order in the 21st Century, 2004). Ωστόσο, ο συγγραφέας δεν απορρίπτει το ρόλο και τη σημασία της ιδεολογίας στις διεθνείς σχέσεις. Απομακρύνεται από τον ακατέργαστο ρεαλισμό που προτάσσει την «πολιτική της ισχύος» (power politics) και την μονομερή επιδίωξη πάγιων και αμετακίνητων εθνικών συμφερόντων, απαλλαγμένων από κάθε έννοια πολιτικής ηθικής και δικαίου. Και προτείνει την επιδίωξη και προβολή της «ήπιας ισχύος» (soft power) ως μέσο άσκησης μιας «καλοπροαίρετης ηγεμονίας» (benevolent hegemony). Μία πολιτική που λειτουργεί ως παράδειγμα ηγεσίας (leadership by example) και έχει ως βασικούς της άξονες τη πολυμερή συνεργασία (multilateralism) και το σεβασμό και τη προώθηση των κανόνων του διεθνούς δικαίου ως βάση νομιμοποίησης της παρουσίας της στη διεθνή σκηνή, υπενθυμίζοντάς μας τη προσέγγιση του Woodrow Wilson, γνωστή και ως «ουιλσονιανισμός» (wilsonianism), των αρχών του περασμένου αιώνα. Τέλος, οι πολλαπλές αναφορές του βιβλίου στα ελληνικά πολιτικά πράγματα που λειτουργούν στο κείμενο ως «υπόθεση εργασίας» (case-study) προσδίδουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους έλληνες αναγνώστες. Οι αναφορές στον εγχώριο αντιαμερικανισμό, τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, τη 17Ν (αντικείμενο του επόμενου βιβλίου του) είναι αποκαλυπτικές της εικόνας ενός μέρους της αμερικανικής διπλωματίας για την Ελλάδα, αλλά και της αυτό-εικόνας της. Ειδικότε-

ρα όμως, το παρόν βιβλίο θα πρέπει να διαβαστεί από όσους εμμένουν να ερμηνεύουν μονοδιάστατα την πολιτική των ΗΠΑ ως ένα αδιαίρετο σύνολο αμετάβλητων στο χρόνο συμφερόντων και στόχων για τη προώθησή τους. Και στηρίζοντας κατ’ αυτό τον τρόπο τον, κυρίαρχο στη χώρα μας, στείρο καταγγελτικό και εν πολλοίς αν-ιστορικό αντιαμερικανισμό. Από αυτή την άποψη, τα Μαθήματα Διπλωματίας είναι ένα βιβλίο που περισσότερο υπηρετεί παρά υπονομεύει τα αμερικανικά εθνικά συμφέροντα στο βαθμό που αντιλαμβάνεται ορθά το κόστος του αντιαμερικανισμού για τις ΗΠΑ. Η γλώσσα του κειμένου είναι στρωτή και κατανοητή. Ο τόνος του συγγραφέα γίνεται συχνά εξομολογητικός και η γραφή του διαθέτει αρκετές μυθιστορηματικές αρετές που κάνουν την ανάγνωση, πέρα από επιμορφωτική, απολαυστική. Εν κατακλείδι, πρόκειται για ένα βιβλίο που θα αποζημιώσει κάθε αναγνώστη που ενδιαφέρεται για την αμερικανική εξωτερική πολιτική, το ρόλο της σύγχρονης διπλωματίας καθώς και τις σύγχρονες ελληνοαμερικανικές σχέσεις. Περαιτέρω δε, για όσους επιθυμούν να αναζητήσουν περισσότερες πληροφορίες και απόψεις για/από τον συγγραφέα, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η προσωπική ιστοσελίδα του (www.bradykiesling.com) όπου μεταξύ άλλων φιλοξενείται η πλούσια αρθρογραφία του στην αγγλόφωνη εφημερίδα Athens News.

ΣΤΟ ΚΑΘΑΡΑ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ, Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΣΤΕΚΕΤΑΙ ΕΠΙΚΡΙΤΙΚΑ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΙΣ ΝΕΟΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΕΣ ΙΔΕΟΛΗΨΙΕΣ ΠΟΥ ΚΥΡΙΑΡΧΟΥΝ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΕΙΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 11/9, ΕΠΙΧΕΙΡΩΝΤΑΣ ΝΑ ΕΠΙΒΑΛΟΥΝ ΤΗ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΕΤΑΨΥΧΡΟΠΟΛΕΜΙΚΟ ΚΟΣΜΟ.

12/20/07 1:50:20 PM

modern

Diplomacy

James F. Hoge Jr. THE UNITED STATES AND IRAQ’S FUTURE

R. Nicholas Burns AMERICA’S STRATEGIC OPPORTUNITY WITH INDIA

Francis Fukuyama A QUIET REVOLUTION

PressCode_06_39-57 MD.indd 39

12/20/07 1:51:09 PM

> 40/41

presscode

ISSUE 06

AMERICAâ&#x20AC;&#x2122;S STRATEGIC OPPORTUNITY WITH INDIA

As we Americans consider our future role in the world, the rise of a democratic and increasingly powerful India represents a singularly positive opportunity to advance our global interests. There is a tremendous strategic upside to our growing engagement with India. That is why building a close U.S.-India partnership should be one of the United Statesâ&#x20AC;&#x2122; highest priorities for the future. It is a unique opportunity with real promise for the global balance of power. We share an abundance of political, economic, and military interests with India today. Our open societies face similar threats from terrorism and organized crime. Our market-based economies embrace trade and commerce as engines of prosperity. Our peoples value education and a strong work ethic. We share an attachment to democracy and individual rights founded on an instinctive mistrust of authoritarianism. And in an age of antiAmericanism, according to the most recent Pew Global Attitudes survey, nearly six in ten Indians view

R. Nicholas Burns

PressCode_06_39-57 MD.indd 40

12/20/07 1:51:13 PM

modern Diplomacy OUR RELATIONSHIP WITH INDIA NOW IS OUR FASTEST-DEVELOPING FRIENDSHIP WITH ANY MAJOR COUNTRY IN THE WORLD. I HAVE VISITED INDIA EIGHT TIMES IN THE LAST TWO YEARS TO HELP CONSTRUCT THIS PARTNERSHIP

MISSED OPPORTUNITIES

The realization of this vision of a broad U.S.-India friendship has long eluded U.S. presidents and Indian prime ministers. When India broke

R. Nicholas Burns is U.S. Under Secretary of State for Political Affairs.

PressCode_06_39-57 MD.indd 41

The United States was India’s largest aid donor in the first decades after its independence; collaborated on India’s extraordinary “green revolution,” which helped end India’s famines; and rushed military assistance to India during its border war with China in 1962

12/20/07 1:51:15 PM

> 42/43

presscode

ISSUE 06

eration barricades. As is so often the case with proud and great countries, this rather bitter history overwhelmed efforts to mend fences and postponed the long-desired partnership between India and the United States. Even as the Cold War came to an end, Washington focused on deepening its alliances with Europe and Japan and engaging a rising China. India was left off the list of U.S. foreign policy priorities. But all that is history. Over the past 15 years, three significant developments have helped bring about the recent dramatic strengthening of U.S.-India ties. First, the end of the Cold War removed the U.S.-Soviet rivalry as the principal focus of U.S. foreign relations and the rationale for India’s nonalignment policy. Second, India’s historic economic reforms of the early 1990s, led by Manmohan Singh, then finance minister and now prime minister, opened India to the global economy for the first time and catalyzed the extraordinary boom in private-sector trade and investment between the United States and India that continues today. Finally, as the twenty-first century began, the global order started to undergo a tectonic shift, and India’s emergence as a global force was obvious for all to see. The arrival of globalization as a defining feature of the age caused Americans to understand that Washington needs like-minded global allies to succeed in an increasingly interdependent world. As Washington thought about how best to contend with the greatest of globalization’s challenges -- international drug and other criminal cartels, trafficking in women and children, climate change, and especially the rise of terrorism and its potential intersection with weapons of mass destruction -- it became clear to most of us in the U.S.

PressCode_06_39-57 MD.indd 42

government that we needed to combine forces with powerful emerging countries such as India (Brazil, Indonesia, and South Africa are others) to respond to these threats. In this radically changed global landscape, the basic interests of India and the United States -- the world’s largest democracy and the world’s oldest -- increasingly converged. That this new U.S.-India partnership is supported by a bipartisan consensus in both countries considerably strengthens the prospects for its success. In India, both the ruling Indian National Congress and the opposition Bharatiya Janata

Party have worked for over a decade to elevate India’s ties with the United States. In the United States, shortly after the beginning of India’s economic liberalization, President Clinton signaled Washington’s desire to forge a new era of commerce and investment between the two countries. And after India’s May 1998 nuclear tests, then Deputy Secretary of State Strobe Talbott engaged India’s then foreign minister, Jaswant Singh, in 14 rounds of talks over two and a half years. Talbott’s negotiations with Singh were Washington’s first truly sustained strategic engagement with the Indian leadership.

12/20/07 1:51:18 PM

modern Diplomacy The arrival of globalization as a defining feature of the age caused Americans to understand that Washington needs like-minded global allies to succeed in an increasingly interdependent world When he entered office in 2001, President Bush recognized early on the power and importance of India’s large and vibrant democracy in global politics. He essentially doubled the United States’ strategic bet on India, pursuing an uncommonly ambitious and wide-ranging opening toward it and displaying the courage and foresight to take on the complex nonproliferation issues that had separated the two countries for three decades. President Bush called for the two countries to jump-start their relationship in four strategic areas: civil nuclear energy, civilian space programs, high-tech commerce, and missile defense.

NUCLEAR SPRING

When Condoleezza Rice visited India in March 2005, shortly after taking office as secretary of state, she set out to lay a new cornerstone for the transformed relationship. She emphasized to Prime Minister Singh that the United States would alter its long-held framework that tied and balanced its relations with “India-Pakistan.” We would effectively “de-hyphenate” our South Asia policy by seeking highly individual relations with both India and Pakistan. That meant an entirely new and comprehensive engagement between the United States and India. Secretary Rice also told Prime Minister Singh that the United States would break with long-standing nonproliferation orthodoxy and work to establish full civil nuclear cooperation with energy-starved India.

PressCode_06_39-57 MD.indd 43

At the start of President Bush’s second term, we knew that the nuclear issue was the proverbial elephant in the room in the U.S. relationship with India. We also understood that resolving it would allow us to define a more truly ambitious partnership. India had decided not to participate in the Nuclear Nonproliferation Treaty (NPT) in the 1970s, and the United States and other NPT countries had, for three decades, sanctioned India for developing a nuclear weapons program outside the NPT regime. The result was India’s isolation from the rest of the world on all nuclear issues. Yet by 2005 it had become clear -- especially to those of us who wished to see a more effective nonproliferation regime -- that this state of affairs benefited no one. One of the world’s largest and most peaceful states with advanced nuclear technology was outside the regime, whereas countries that cheated, such as Iran and North Korea, had been inside it. Despite India’s outsider nuclear status, it had been a largely responsible steward of its nuclear material and had played by the rules of a system to which it did not belong. By bringing India into the nonproliferation regime, we would modernize and strengthen it while allowing India and the United States to forge a larger and more ambitious partnership. When Prime Minister Singh visited Washington in July 2005, President Bush made this bold proposition: after 30 years, the United

States was prepared to offer India the benefits of full civil nuclear energy cooperation. We would not assist India’s nuclear weapons program, but we would help India construct new power plants and would provide it with the latest in nuclear fuel and technology to run them. In New Delhi in March 2006, President Bush and Prime Minister Singh announced the realization of this vision through the U.S.-India Civil Nuclear Cooperation Initiative. Nine months later, in December 2006, a strong bipartisan majority in Congress passed the Hyde Act, which approved the initiative, permitting American investment in India’s civil nuclear power industry. These steps marked a huge change in U.S. and global thinking about how to work with India. They transformed India overnight from a target of the international nonproliferation regime to a stakeholder in it. Beyond those first moves, the U.S. Atomic Energy Act required a formal agreement to lay the legal basis for bilateral nuclear collaboration. We concluded the “123 agreement” this July, after long and sometimes difficult negotiations. The benefits of these historic agreements are very real for the United States. For the first time in three decades, India will submit its entire civil nuclear program to international inspection by permanently placing 14 of its 22 nuclear power plants and all of its future civil reactors under the safeguards of the International Atomic Energy Agency (IAEA). Within a generation,

12/20/07 1:51:18 PM

> 44/45

presscode

ISSUE 06

nearly 90 percent of India’s reactors will likely be covered by the agreement. Without the arrangement, India’s nuclear power program would have remained a black box. With it, India will be brought into the international nuclear nonproliferation mainstream. Some have criticized this dramatic break from past orthodoxy, especially the decision to grant India consent rights to reprocess spent fuel. But in fact, the United States has granted reprocessing consent before, to Japan and the European Atomic Energy Community. Moreover, these rights will come into effect only once India builds a state-of-the-art reprocessing facility fully monitored by the IAEA and we agree on the specific arrangements and procedures for it. The agreement with India will not assist the country’s nuclear weapons program in any way. And should India decide to conduct a nuclear test in the future, then the United States would have the right

PressCode_06_39-57 MD.indd 44

under U.S. law to seek the return of all nuclear fuel and technology shipped by U.S. firms. In short, the civil nuclear agreement serves the national security interests of the United States. It has already become the symbolic centerpiece of the new U.S.-India friendship and is wildly popular among millions of Indians who see it as a mark of U.S. respect for India. Despite the objections voiced by the Communist Party of India in August of this year, the Indian government has stood firm and is meeting its commitments under the agreement. This agreement will deepen the strategic partnership, create new opportunities for U.S. businesses in India, enhance global energy security, and reduce India’s carbon emissions. It will also send a powerful message to nuclear outlaws such as Iran: if you play by the rules, as India has, you will be rewarded; if you do not, you will face sanctions and isolation. Several further steps remain. In-

dia must conclude a safeguards agreement with the IAEA, following which the 45-nation Nuclear Suppliers Group must change its international practice to permit free civil nuclear trade with India. Then Congress will vote a final time to permit, once and for all, U.S. firms to work with India to construct nuclear power plants to meet its need for electricity. During the two years of this diplomatic marathon of negotiations, my Indian counterparts and I worked more closely and intensively than we ever had before. We were sometimes forced to dig deep into our reserves of creativity and tenacity. But the outcome demonstrates that Americans and Indians can work together to achieve important goals on the most vital international issues -- something once thought impossible.

SECURING SOUTH ASIA

Another fundamental change in the United States’ relationship with

12/20/07 1:51:23 PM

modern Diplomacy At the start of President Bush’s second term, we knew that the nuclear issue was the proverbial elephant in the room in the U.S. relationship with India

India has been newfound cooperation in South Asia. Since the attacks of September 11, 2001, South Asia has been viewed in Washington as a region of vital importance to our future. It is the region from which the United States was attacked by al Qaeda. It is home to Pakistan, the most important U.S. partner in the struggle against al Qaeda. And it is home to the United States’ friend and partner Afghanistan. India is, of course, the region’s largest country and its dominant economic and military power. We are now working closely with India for the very first time to limit conflict and build long-term peace throughout South Asia. We see India as a stabilizing force in an often violent and unstable part of the world. The United States and India share a particular interest in defeating the Taliban and al Qaeda in Afghanistan and in helping to support that country’s fledgling democracy. India has made important contributions there. It has pledged over $750 million for reconstruction, making it the largest South Asian donor to the government of President Hamid Karzai. It has helped renovate and build hospitals, granaries, and schools; it is training Afghan parliamentary officials in governance and parliamentary processes; and it has committed to building dams, roads, power projects, and a new parliament building. India’s continuing involvement in Afghanistan is essential to that country’s stabilization and long-term success, and coopera-

PressCode_06_39-57 MD.indd 45

tion between the United States and India in Afghanistan has been close and encouraging. In Sri Lanka, the United States and India have come together to call for a political settlement with the Tamil minority through a power-sharing agreement so as to end the island’s bloody conflict. Our countries have stood together in denouncing the terrorism and human rights violations that have plagued Sri Lanka during the past year. In Bangladesh, we share both influence and similar concerns over instability. We have encouraged the caretaker government there to restore democracy and fulfill the desire of Bangladeshis to replace corruption with good governance. And to the north, we are shoring up Nepal’s democracy: helping the government restore its reach into the countryside and supporting the efforts of the Election Commission to hold constituent assembly elections. The United States places a very high priority on improving relations between India and Pakistan. It is in the United States’ strong interest to see the two countries develop a lasting and productive peace, including by resolving the conflict over Kashmir -- a potential nuclear flashpoint. This is a vital U.S. interest and is essential to securing South Asian stability. Both President Bush and Secretary Rice have made it a high priority to encourage both countries to overcome the historic and deep enmity between them. We will continue to support the promising “composite dialogue” be-

tween the two governments as well as efforts to stimulate greater contacts between the people on opposite sides of the Line of Control. Prime Minister Singh and Pakistani President Pervez Musharraf have achieved more in quiet talks toward resolving their bilateral difficulties than anyone thought possible a few years ago. That the composite dialogue continues as a channel of discussion marks remarkable progress from the 1999 Kargil conflict and from 2002, when the United States feared that India and Pakistan would go to war. In this light, the gradually increasing civil-society contacts between the two countries offer the prospect of a slow but sure development of constituencies for peace on both sides. A considerable peace dividend awaits both India and Pakistan if they can sustain this newfound momentum. Leadership in South Asia is, of course, just one part of India’s increasingly important global role. As India is both a rising power and a democracy, we in Washington view its growing influence in the world as broadly congruent with U.S. interests. Both countries seek to promote democratic principles and institutions around the world because we know that stable democracies are largely peaceful and better able to manage the consequences of globalization. Whether it comes to ensuring that China’s rise is peaceful or preventing the Muslim world from turning its back on modernity or stopping rising economies from being ruined by

12/20/07 1:51:23 PM

> 46/47

presscode

ISSUE 06

rising temperatures, it is hard to think of two other countries with as much at stake or as much to offer to global stability. With this in mind, the United States and India have worked hard to come together on global issues in recent years. Prime Minister Singh and President Bush jointly launched the UN Democracy Fund in 2005 and are its largest contributors. The fund is already having a tangible impact, having awarded more than 100 grants to civil-society organizations in countries that are democratizing or strengthening their democracies. Both nations are also active leaders in the Community of Democracies, a group of over 120 nations committed to assisting other countries on their path to democratization. Together, the United States and India have also made real advances in cooperation on health issues. India is an important participant in the International Partnership on Avian and Pandemic Influenza, which has helped put avian flu on the national agendas of countries around the world. India and the United States are also actively involved in fighting HIV/AIDS and other infectious diseases. We are working together to eradicate polio and to promote maternal and child health. We are natural global partners joined by a comparative advantage in science, advanced information technologies, and health services.

A LONG JOURNEY

Despite the enormous promise of the U.S. relationship with India, there are still considerable hurdles ahead as we seek to form a truly effective global partnership. First, it is critical that Americans consider their future with India realistically, guarding against undue optimism and excessive expectations. Differing histories, cultures, and geogra-

PressCode_06_39-57 MD.indd 46

phies will make for a healthy but sometimes argumentative friendship. The United States and India will need to work together more effectively in four primary areas: military and intelligence, agriculture and education, energy and the environment, and freedom and democracy. The first challenge will be to counter terrorism, drug trafficking, and nuclear proliferation, and to do so, the two countries will have to strengthen their military, intelligence, and law enforcement relationships. The potential of U.S.-India military cooperation became clear in the aftermath of the December 2004 tsunami in South and Southeast Asia, when the Indian and U.S. navies and air forces were among the first to rush humanitarian assistance to those in need. Since then, the U.S.-India defense relationship has become much more active, in-

cluding annual joint air force and naval exercises. Interoperability between the two militaries has also increased, helping to preserve stability in Asia. Indiaâ&#x20AC;&#x2122;s robust navy travels the sea-lanes linking the Middle East and Africa with East Asia, and we are working with it to expand the surveillance of suspect cargo vessels and real-time communication. Washington is also increasing military education and training exchanges, particularly in peacekeeping, an area in which India is a major global force. Military cooperation is impeded by the fact that much of the Indian military still uses a considerable amount of Soviet-era equipment. Barriers to closer coordination in training and the sharing of military doctrine remain in both governments. A significant Indian defense purchase from the United States -for example, of the new advanced

12/20/07 1:51:25 PM

modern Diplomacy For the first time in three decades, India will submit its entire civil nuclear program to international inspection by permanently placing 14 of its 22 nuclear power plants and all of its future civil reactors under the safeguards of the International Atomic Energy Agency multirole combat aircraft that the Indian air force seeks -- would be a great leap forward and signal a real commitment to long-term military partnership. Meanwhile, the United States and India must also achieve more advanced cooperation on counterterrorism, intelligence, and law enforcement, based on the recognition that terrorism is a central threat to both countries. This means, among other things, working more closely to disrupt the flow of funds to terrorists. We also urge India to participate in our Container Security Initiative (which, among other things, allows the United States to check suspect U.S.-bound cargo containers at their foreign ports of departure) and to unleash its proven expertise in information technology to meet a new generation of threats from cyberspace. The second major challenge is for the United States to help India address some of its most urgent domestic problems, particularly in agriculture and education. When Prime Minister Singh first met with President Bush in 2005, he expressed a strong desire to work with the United States on a second green revolution to help India’s rural poor. This is an urgent task: despite India’s progress, nearly 700 million of its citizens -- 25 percent of the world’s poor -- live on less than $2 a day. Americans such as the Nobel Prize-winning scientist Norman Borlaug were key actors in India’s first green revolution, and Prime Minister Singh has suggested that the United States’ famous mid-

PressCode_06_39-57 MD.indd 47

western land-grant institutions could assist India through the implementation of public-private partnerships, market-oriented agriculture, and new agricultural methods. U.S. private-sector expertise and investment could help India create the cold-storage facilities, supply chains, and food-processing technology that form the backbone of a sophisticated agricultural market. The two countries could also collaborate on spreading environmentally sustainable farming methods, such as land conservation and water-resource management. As India’s rural poor become integrated into global markets, the United States and India must also find a way to bridge differences on global trade. We have differed with India on critical issues during the long Doha Round of trade negotiations. We continue to believe that the completion of the Doha Round talks offers the best hope for expanding global economic growth and prosperity. An Indian global trade policy that increases liberalization and stimulates significant and sustained trade in agriculture and manufactured goods would benefit all, and so would the opening of India’s retail, banking, and insurance sectors. As with agriculture, the United States helped establish some of India’s finest educational institutions, including one of the Indian Institutes of Management and one of the Indian Institutes of Technology. Now an even more ambitious education agenda with India is needed.

Education has been and will be a driving engine of U.S.-India relations -- it will constitute the foundation of a shared future and be a wellspring of personal relationships and dreams that go far beyond government-to-government cooperation. There are now more students from India at colleges and universities in the United States than there are students from any other country. Graduating Indian students have spawned new businesses, with new technologies and extended families that build new bridges between our countries. As India looks to expand educational opportunity for its citizens, the United States will be ready to cooperate. The announcement that the Georgia Institute of Technology will open a campus in India and the variety of joint ventures being considered are signs of much more to come. On the government side, we have agreed to expand the Fulbright Program in India and the exchange of scholars between the United States and India. The third major area in which the two countries must work together more effectively is energy and the environment. If global climate change will be the most significant challenge of the future, India and the United States must face it together. The United States and China are currently the largest emitters of greenhouse gases in the world, but India is about to join us in that inauspicious grouping. India has traditionally seen global warming as a developed-world problem and has argued that a country’s re-

12/20/07 1:51:25 PM

> 48/49

presscode

ISSUE 06

sponsibility for it ought to be measured in per capita, rather than absolute, terms. That will have to change. How a hugely populous and rapidly growing India addresses its energy needs is a question whose answer will have urgent consequences for the global environment. Even with clean nuclear energy in the future, India will need additional energy sources to fuel its growth. Part of the solution will come from drawing on the strengths of the United States and India as increasingly dynamic, creative, and high-tech societies. As the United States invests in alternative energy sources, it can partner with India, home to some of the world’s most innovative initiatives: the production of biofuels, the expanded use of compressed natural gas in public transport, and the world’s most profitable wind energy company. Indian and American business leaders, scientists, and engineers must become a major part of the solution to the challenge of global climate change. We have already begun that process through the AsiaPacific Partnership on Clean Development and Climate, which seeks to accelerate the development of clean energy technologies and bring together the public and private sectors to tackle this critical challenge. India is also a charter member of the major economies group that met at the State Department in September 2007 to plan for an effective post-Kyoto global regime on climate change. The fourth major challenge is to work with India more effectively to promote freedom and democracy worldwide. Standing up for people who have not yet secured their right to have a say in their government should be an essential component of the new U.S.-India relationship. Truly moving forward on promoting democracy will require

PressCode_06_39-57 MD.indd 48

new ways of thinking, and both countries will need to make some tough choices, commensurate with their global responsibilities. Some of India’s fellow nonaligned countries are among the world’s most oppressive and antidemocratic regimes. India’s defense of those countries in resolutions at the United Nations and its political and military cooperation with some of them -- most notably Burma -- is anachronistic. Burma is a cruel dictatorship, and its continued detention of the heroic dissident and Nobel laureate Aung San Suu Kyi, who lived in India in her youth and studied at the University of Delhi, serves as a rebuke to all who believe in democratic values. India will also need to be careful about its long-term relationship with Iran. Indians will need to ask themselves if their civilizational link with the Iranian people shall be confused with support for the interests of the irresponsible theocratic regime in Tehran.

For its part, the United States must adjust to a friendship with India that will feature a wider margin of disagreement than we are accustomed to - but a friendship in which the extra effort will be made up for by rich long-term rewards. Finally, the United States and India should work together more effectively in the United Nations and other multilateral organizations, which I believe will play a larger role in our interdependent world in the future. It remains a curious irony that our ability to work together bilaterally has far outdistanced our sometimes contrary and disputatious work together at the UN. We must find a way to trust each other more and work in common cause in the world’s global forums, and to do so with other rising democracies, such as Brazil and Indonesia. The United States welcomes the rise of a responsible, active India that engages on these issues. We urge the world to understand that international institutions,

12/20/07 1:51:30 PM

modern Diplomacy Since the attacks of September 11, 2001, South Asia has been viewed in Washington as a region of vital importance to our future. It is the region from which the United States was attacked by al Qaeda. It is home to Pakistan, the most important U.S. partner in the struggle against al Qaeda. And it is home to the United States’ friend and partner Afghanistan including the UN, will need to adapt to permit a greater leadership role for a rising India.

NATURAL ALLIES

As the United States and India look ahead to a new kind of partnership, we in the U.S. government should not forget that the big breakthrough in U.S.-India relations was achieved originally by the private sector. The strength of that private-sector engagement ensures that the change now under way is real -- and will last. In many respects, both governments are playing catch-up with the extraordinary business-led trade and investment growth of the last two decades. Since 1991 -- the year of the launch of the economic reforms in India -- trade between the United States and India has grown more than sixfold, reaching $32 billion in 2006. Boeing alone sold $11 billion worth of aircraft last year to India, one of the world’s fastest-growing aviation markets. General Electric houses its second-largest research center in Bangalore. A number of India’s blue-chip companies -- in banking, pharmaceuticals, and information technology -- are listed on U.S. stock exchanges. I saw this phenomenal growth firsthand on a visit to Hyderabad last autumn. Standing in the lobby of the city’s state-of-the-art business school, I caught a glimpse of a vast and sparkling office complex in the distance -- Microsoft’s largest such

PressCode_06_39-57 MD.indd 49

enterprise outside of Redmond, Washington. On the same trip, I visited a high-tech Indian firm founded by Indian Americans who got their start in California. The virtual bridge between U.S. high-tech centers and the Hyderabad-Bangalore corridor in India is the most obvious example of the high-tech future. According to a recent Duke University study, more than one in seven startups in Silicon Valley is founded by an immigrant from India. As businesses multiply, our societies are increasingly being woven together, thanks in part to the 2.5 million Indian Americans in the United States, the wealthiest and best-educated immigrant community in the country. People-to-people contacts -- for work, education, and tourism -- have reached new heights. The U.S. embassy and consulates in India are on track to process a staggering 720,000 Indian U. S. visa applications this year; the U.S. consulate in Chennai issues more U.S. visas for skilled workers (43,000 last year) than any other U. S. diplomatic post in the world. Each year, the United States accepts more students from India -- 76,000 this year -- than from any other country. Many of them have gone on to make substantial contributions in both countries and across diverse fields. The Stanford graduates Sabeer Bhatia and Vinod Khosla founded Hotmail and Sun Microsystems, respectively; the Yale graduate Indra Nooyi became the

CEO of PepsiCo last year; the Harvard Business School graduate Rajat Gupta went on to head McKinsey worldwide. The late heroic astronaut Kalpana Chawla left Punjab for the University of Texas, parlaying her aeronautical engineering degree into a distinguished career with NASA. The rise of a new U.S.-India strategic partnership over the last two decades is one of the most significant and positive developments in international politics. If the old U. S.-India relationship could barely lift anchor, the new one has clearly set sail. Today there is more of a strategic upside to our relationship with India than there is with any other major power. Our great opportunity and challenge is what we do with it and how we put it to work to serve our hopes for global security and peace. Indians and Americans have a unique opportunity over the next generation to rewrite history as it ought to have been written in the first place: the world’s oldest democracy will finally count the world’s largest as one of its closest partners. By reaching out to India, we have made the bet that the planet’s future lies in pluralism, democracy, and market economics rather than in intolerance, despotism, and state planning. Sixty years ago, our countries failed to chart a common course. Sixty years from now, no one will be able to accuse us of making the same mistake twice.

12/20/07 1:51:30 PM

> 50/51

presscode

ISSUE 06

THE UNITED STATES AND IRAQ’S FUTURE America’s military engagement in Iraq, now four and a half years long, is not about to end. That appears clear from the early campaigning for the U.S. presidential election coming in November 2008. Although leading Republican and Democratic candidates criticize the execution of the U.S.-led occupation, they avoid committing to a hasty withdrawal of U.S. troops and

James F. Hoge Jr.

PressCode_06_39-57 MD.indd 50

12/20/07 1:51:47 PM

modern Diplomacy Thus, the new president, who will come into office in January 2009, will face the task of dampening three Middle East crises -- Iraqi civil strife, Iranian nuclear ambitions and Israeli-Palestinian hostilities. In all three cases, the administration of President Bush is seeking to enlist cooperation from other countries with only partial success. abandonment, believing that a failure to stabilize oil-rich Iraq could threaten U.S. vital interests. Of late, the political heat for a quick resolution has cooled because of reduced U.S. casualties and tactical, military successes. A critical question is whether this will hold true when the U.S. force in Iraq is cut back, starting this spring with the first phase of a planned withdrawal of the 30,000 “surge” troops sent in last summer. For now, what to do about Iran and its nuclear program is moving to the fore as the United States’ number-one security issue in the region. Still also high on the U.S. agenda of festering problems is the Israeli-Palestinian peace process. Thus, the new president, who will come into office in January 2009, will face the task of dampening three Middle East crises -- Iraqi civil strife, Iranian nuclear ambitions and Israeli-Palestinian hostilities. In all three cases, the administration of President Bush is seeking to enlist cooperation from other countries with only partial success. Concerning a nuclearizing Iran, a U.S. push for stronger U.N. sanctions is stalled. Nor is renewed U. S.-led mediation closing the gap between Israeli and Palestinian peace aims. As for Iraq, neighboring states

Editor, Foreign Affairs

PressCode_06_39-57 MD.indd 51

Russia continues with plans to build an Iranian nuclear energy plant. China gives highest priority to securing oil supplies. Germany and Italy hesitate to support tough sanctions that would undercut their commercial opportunities

12/20/07 1:51:48 PM

> 52/53

presscode

ISSUE 06

The question of how long and at what level the United States will stay engaged in Iraq depends on achieving some sustainable successes in the near term. Much depends on the Iraqis lating foreign terrorists. But it also has increased friction with the central government that fears its former Sunni overlords are being equipped for civil war once occupying forces leave. Were a full-scale civil war to break out, neighboring states would undoubtedly be drawn in to support the warring parties. Senior U.S. diplomats and military officers in Iraq argue that incremental progress is being made. They point to lower levels of violence, some infrastructure development and the emergence of communitarian and local leaders, who focus on improving living conditions. Iraq’s central bank has brought inflation down sharply, and capitol from foreign investors is way up, albeit from a small base. Still to come is sustained job creation. The hope of these cautious officials is that economic and financial progress will pave the way for political reconciliation. Critics, particularly in the U.S. Congress, remain skeptical. They think the security gains of the last several months are not sustainable without obtaining more equitable treatment for Iraq’s Sunni minority through power-sharing accords. A key obstacle to reaching agreement is the absence of a common vision among Iraqis of what their country should look like in 10 years. Even with progress on that front, the daunting challenges of rebuilding a fractured economy and a torn society will take years to be met. Fighting will continue for some time to come, and eventually over

PressCode_06_39-57 MD.indd 52

4 million refugees and internally displaced persons will have to be absorbed. The question of how long and at what level the United States will stay engaged in Iraq depends on achieving some sustainable successes in the near term. Much depends on the Iraqis. They must strengthen their capacity to provide security and govern effectively. Above all, they must work out the terms by which they can live together. For the immediate future, Iraq’s warring factions accept a continuing American presence as a broker of their interests and a provider of services they cannot yet shoulder. But fair warning: All efforts will come to naught if the United States

cannot achieve regional cooperation for advancing Iraq on the long, difficult road to peace and prosperity. American-Iranian relations are key to meaningful assistance. Currently, the parties are deeply at odds over Iran’s nuclear program, its aid to Shiite brethren in Iraq and its perception of U.S. threats to its regime. Bridging these differences will take painful concessions by both parties. At this juncture, the outlook has to be judged as highly problematic. (C) 2007 COUNCIL ON FOREIGN RELATIONS, PUBLISHER OF FOREIGN AFFAIRS. ALL RIGHTS RESERVED DISTRIBUTED BY TRIBUNE MEDIA SERVICES, INC.

12/20/07 1:51:54 PM

modern Diplomacy

Latin America is deepening its democratic institutions, integrating into the global economy, and finally addressing endemic social inequalities - in short, turning into something of a success story even as most outsiders look the other way.

Review and comment on “Forgotten Continent: The Battle for Latin America’s Soul.” By Michael Reid. Yale University Press, 2007

A QUIET REVOLUTION Francis Fukuyama

PressCode_06_39-57 MD.indd 53

Francis Fukuyama is Professor of International Political Economy and Director of the International Development Program at the School of Advanced International Studies, Johns Hopkins University.

12/20/07 1:51:58 PM

> 54/55

The region is home to the world’s largest collection of democracies, but it is also a place of huge social inequalities and ugly dictatorships

PressCode_06_39-57 MD.indd 54

presscode

ISSUE 06

Latin America, it is safe to say, gets no respect in Washington. Mention the region at a meeting of foreign policy cognoscenti who are not Latin America specialists, and eyes immediately glaze over. There may be a quick discussion of Venezuela’s Hugo Chavez, but attention will swiftly return to the Middle East, Russia, or China. Back in 1971, Richard Nixon advised the young Donald Rumsfeld, “Latin America doesn’t matter. . . . People don’t give one damn about Latin America now.” Rumsfeld took Nixon’s advice on where to focus his career, and the rest is history. Coverage of Latin America in the mainstream media is little better. It merits attention primarily when it causes trouble for the United States. Thus more ink has been spilled on Chavez over the past few years than on the entire rest of the region combined. The only associations that many in the United States have with Latin America are problems such as drugs, gangs, and illegal immigration. But Latin America should matter to Americans, and not simply because Latinos have passed African Americans as the United States’ largest ethnic minority (15 percent versus 13 percent). The region is home to the world’s largest collection of democracies, but it is also a place of huge social inequalities and ugly dictatorships. Consequently, it has been a key battleground of ideas, where competing models of development -- communist, socialist, free-market, mercantilist -- have clashed. The Cold War was fought out in Latin America, from the coup against Guatemala’s Jacobo Arbenz in 1954, through the Cuban Revolution and the military dictatorships that arose in reaction to it, to the civil wars in Central America in the 1980s. The penultimate act of this morality play came in the 1990s, when

the region had returned to democracy and weathered the debt crisis of the 1980s. The end of the Cold War seemed to signal an opportunity for a new start. Washington and international financial institutions such as the International Monetary Fund and the World Bank pushed Latin American governments to open their economies to global trade and reduce the role of the state in economic management -- the so-called Washington consensus. This shift toward ideas and policies favored by the United States produced not the kind of explosive economic growth experienced in East Asia but rather a minicrisis of stagnation in the late 1990s and, in the case of Argentina in 2001, full-blown economic meltdown. This stagnation paved the way for the election of left-of-center leaders in Argentina, Bolivia, Brazil, Ecuador, Nicaragua, Uruguay, and Venezuela, some of whom have denounced “neoliberalism” and U.S. policies as the source of their countries’ troubles. Development models matter. If the United States cannot help steer countries in its own neighborhood toward liberal democracy and market-based economic growth, it is hard to see what business it has try-

ing to transform the politics of countries halfway around the world that are culturally much more foreign. At the moment, the dominant discourse in the Western Hemisphere holds that U.S. ideas about development have failed. The real story, however, is more complex: despite Chavez’s antics, most Latin American countries have been successfully deepening their democratic institutions, integrating into the global economy, and beginning to address endemic social inequalities in ways that bode well for the future. This story of slow but steady progress by reformist, rather than revolutionary, governments across Latin America will never make headlines, but it is the topic of an excellent new book by Michael Reid, a longtime Latin America correspondent for The Economist. “Most Latin American countries were better placed in 2007 than they had been at any time in the previous quarter of a century,” Reid writes. “Incomplete though they were, and despite some costly mistakes of implementation, the economic reforms have provided the region with a platform from which to seek its fortune in the world.” Reid points out that an accident

12/20/07 1:52:00 PM

modern Diplomacy Many growth advocates forget how important social policy - in the form of early land reform and heavy investments in basic education - was to East Asia’s success of history -- the spike in oil prices since 2001 -- has given spurious plausibility to the alternative represented by Chavez’s “Bolivarian Revolution” in Venezuela. That model is populist in the classic sense: it satisfies short-term popular demands for social spending but in ways that are completely unsustainable in the long run, and not just for countries without Venezuela’s energy resources but also for Venezuela itself. The real action lies instead with countries such as Brazil and Mexico, whose reforms are likely to be much more enduring. As Reid notes, “Radical social movements of sometimes questionable representativeness might grab the headlines with street demonstrations, but the power of public opinion, expressed through the media, through local government or in civic groups, is often more significant in quietly achieving change.”

VIVA LA EVOLUCISN!

There is evidence of progress on the part of reformist democratic leaders across Latin America in a number of domains -- most notably the high quality of macroeconomic policy management in virtually all of the region’s countries. The debt crisis of the early 1980s was brought about by the failure of political leaders to rein in spending in the wake of the oil shocks of the 1970s. Central banks monetized fiscal deficits, bringing on a cycle of inflation, currency crises, capital flight, and economic contraction. Today, countries in the hemisphere without energy resources face rising import bills once again. But despite the anti-Washington consensus rhetoric, most countries have

PressCode_06_39-57 MD.indd 55

continued to follow relatively orthodox economic policies and have been rewarded by growth with low inflation. Many resource-exporting countries (Venezuela excepted) have created stabilization funds to squirrel away revenues for a rainy day -- the opposite of their behavior in earlier decades. The strengthening of institutions, Reid points out, extends far beyond just macroeconomic policy. Latin America returned to formal democracy in the 1980s, and the quality of democracy there has been steadily rising since then. Enfranchisement is now universal throughout the region, and rates of voting are sharply up. This is true even of long-excluded indigenous populations in countries such as Bolivia and Peru, which has helped leaders of indigenous heritage (Evo Morales and Alejandro Toledo) get elected. Election fraud is largely a thing of the past -- a particularly notable achievement for Mexico, where the reformed Federal Electoral Institute has cleaned up the country’s notoriously corrupt presidential election process (notwithstanding irresponsible charges to the contrary made by last year’s losing candidate, Andris Manuel Lspez Obrador). There has also been decentralization in Colombia, Brazil, and other countries, bringing democracy closer to the people. A series of reformist elected mayors in Bogota, for example, have implemented innovative programs to deal with drugs and gangs, sharply lowering the city’s murder rate and improving public services. In Brazil, long dominated by traditional patronage politics, “voters have developed a habit of using the ballot box

to punish mayors or governors who devoted a disproportionate share of their revenues to public employment rather than services or investment.” Much of this deepening of democracy was made possible by the fact that since the end of the Cold War, the United States has no longer prevented left-leaning leaders from coming to power. The most interesting developments have come in the social sector. Latin America was born with a birth defect: a highly unequal initial distribution of resources that dates back to the colonial era. In some countries, inequality was rooted in slavery; in others, it overlapped with stratifications based on ethnicity and race. This inequality has perpetuated itself over the generations in a remarkably durable fashion. That is why the region’s economic performance has never matched that of the United States, or of the fast-developing countries in East Asia, over the long run. Oligarchic societies may be able to achieve high rates of growth for a period of time, but continuing inequities in distribution lead to political instability and populism, which then undermines growth. This story is being played out today in Andean countries such as Bolivia, Ecuador, and Venezuela. But there is a great deal of social change brewing under the surface. Reid points out that across the continent there has been considerable de facto social mobility as societies have urbanized and become better educated. In 15 years, the percentage of Latin American households with electricity has gone up from 83 percent to 90 percent; rates of primary school attendance have

12/20/07 1:52:00 PM

> 56/57

presscode

ISSUE 06

shown similar increases. Globalization and emigration have exposed people to new places and ideas, and remittances from emigrants now far outstrip incoming foreign investment as a source of foreign exchange. The most interesting innovations in the region are in targeted social programs that deal directly with the problem of poverty. These began during the 1990s with Mexico’s Progresa, a conditional cash transfer (CCT) program that gave small stipends directly to poor people on the condition that parents sent their children to school. Under the name Oportunidades, the program was vastly expanded under President Vicente Fox after 2000 to cover the whole of Mexico. This approach was copied by Brazil in its Bolsa Fammlia program, which now reaches one Brazilian family in four. Between 1996 and 2005, poverty in Mexico was cut in half, and be-

PressCode_06_39-57 MD.indd 56

tween 1995 and 2004, Brazil’s notoriously high Gini coefficient (a measure of economic inequality, with zero being absolute equality and one being absolute inequality) dropped from 0.599 to 0.571. These results were partly due to an extended period of economic growth underwritten by sensible macroeconomic policies and also partly to social programs that directly addressed the problem of inequality. CCT programs are far more sustainable, Reid points out, than Chavez’s oil-financed top-down welfare programs. It is interesting to note that innovative social policy has come from Latin America, not from Washington. The Washington consensus paid lip service to the need for a social safety net, but social policy was never at the core of U.S. policymakers’ concerns. Indeed, many economists would argue that the best antipoverty program is rapid

economic growth. They tend to regard new social programs with suspicion, since it was the old welfarestate entitlements in Latin America that led to fiscal bloat, oversized bureaucracies, and the debt crisis of the early 1980s. The degree to which countries should emphasize targeted poverty programs rather than all-out growth is a policy discussion that needs to come out into the open much more than it has to date. It is true that rapid economic growth reduces poverty: some of the largest gains in poverty reduction have come in recent decades in China and India, where policy has focused on cutting back overgrown state sectors. In Latin America, however, only Chile has been able to sustain a long-term rate of growth that has made serious inroads into poverty, and still it remains a highly unequal society in international comparisons. Many growth advocates for-

12/20/07 1:52:05 PM

modern Diplomacy This story of slow but steady progress by reformist, rather than revolutionary, governments across Latin America will never make headlines get how important social policy - in the form of early land reform and heavy investments in basic education - was to East Asia’s success. It is unrealistic to think that democratic politicians in Latin America can win electoral contests without having programs that specifically target the poor and excluded, which is perhaps why many CCT programs were initiated by centrist or centerright leaders, such as Mexico’s Ernesto Zedillo and Fox and Brazil’s Fernando Henrique Cardoso.

THE DENIAL OF PROGRESS

“Forgotten Continent” is two books in one, addressed to two different audiences. The first is a comprehensive primer on the history, politics, and culture of the hemisphere for those who are not familiar with the region. The second is an interesting argument about the state of contemporary Latin American politics for people who already are. Those in the second category can easily skip much of the book’s first eight chapters. Even in the sections dealing with contemporary issues, the author feels obliged to provide background on everything from the war on drugs to the North American Free Trade Agreement to the maquiladoras in Mexico’s Ciudad Juarez; even the best-intentioned autodidact probably does not want to know that much about that many issues. Still, it is good to be reminded of some history. After all, regime change with disastrous results was invented by the U.S. military not in the Middle East in 2003 - but in the Caribbean Basin in the previous century. The fact that progress is being

PressCode_06_39-57 MD.indd 57

made in certain areas should not obscure the huge challenges that Latin America faces. Fortunately, “Forgotten Continent” does not ignore those challenges. Of all of the areas of state reform, improving the rule of law is perhaps the most important -- and it is one in which little progress has been made. Judicial systems remain politicized and corrupt and often overwhelmed by narcotraffickers, transnational gangs founded in U.S. cities, and a youth bulge that has pushed crime rates up sharply across the continent. Although rates of primary and secondary education are up in many countries, the quality of education is abysmal - probably the single most important source of the region’s lagging economic competitiveness. In Argentina and Mexico, overcentralized educational systems are in the grip of teachers’ unions that care more about job security than educational performance. And as Reid points out, although the overall level of social spending in Latin America is not bad when compared to other parts of the world, its composition is terrible, tending to go to the upper and middle classes rather than the poor. Brazil spends a quarter of its education budget on free public universities while neglecting universal primary and secondary education. Finally, labor markets everywhere are overregulated, the legacy of mid-twentieth-century welfare states. This reduces job growth and creates a privileged unionized sector while driving most workers into an unregulated informal sector. But even this list of problems provides grounds for cautious opti-

mism, since almost all of them are at least theoretically fixable through public policy. They are not rooted in culture or age-old Iberian traditions, any more than was hyperinflation or a lack of fiscal discipline. The real challenge lies in the ability of democratic politicians to build the political coalitions necessary to see these reforms through, which can be done, as statesmen such as Cardoso in Brazil and Zedillo in Mexico have shown. But fixing a pension system here or a school bureaucracy there is not sexy and never gets reported in any North American or European media (save perhaps for The Economist). As a result, there is a pessimistic bias that undermines the very prospects of democratic reform itself. As Reid observes, “One of the problems Latin America’s democracies face is the persistent denial of progress by many academics, journalists and politicians, both within the region and among those who observe it from the United States and Europe.” Today, the task of democratic reformism is especially difficult because it must advance in the face of the new populist challenges offered by the likes of Chavez, Morales, and Argentina’s Nistor Kirchner. Publics are highly mobilized and impatient with political processes that often take years to bear fruit. Reid is clearly right that a battle for Latin America’s soul is unfolding today. Since this battle involves ideas and institutions dear to the hearts of Americans -- including democracy, individual rights, and free markets -- it is really too bad that so few of them are paying any attention.

12/20/07 1:52:05 PM

> 58/59

presscode

ISSUE 06

ΤΑ «ΔΙΑΜΑΝΤΙΑ» ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ

Eρευνα: statbank

PressCode_06_58-63 diamonds.indd58 58

12/20/07 1:52:41 PM

οικονομία δοφόρες τόσο κατά το 2005 όσο και κατά το 2006. Τέταρτο, τα κέρδη προ φόρων κατά το 2005 να είναι άνω των 300.000 ευρώ και κατά το 2006 άνω του ενός εκατομμυρίου ευρώ. Πέμπτο, να εμφανίζουν αύξηση κερδοφορίας άνω του 13%. Έκτο, το περιθώριο καθαρού κέρδους να είναι τουλάχιστον 2%. Έβδομο, ο ρυθμός αύξησης των μεικτών κερδών να είναι τουλάχιστον 5% ενώ το μεικτό περιθώριο να μην έχει υποχωρήσει περισσότερο από 4 ποσοστιαίες μονάδες. Όγδοο, η δανειακή επιβάρυνση της εταιρίας να είναι κάτω από 85%. Ένατο, η απόδοση ιδίων κεφαλαίων να υπερβαίνει το 15%. Δέκατο, η αύξηση της απόδοσης ιδίων κεφαλαίων να είναι άνω του 15%. Στην εκκίνηση της αξιολόγησης συμμετείχαν οι 2.500 μεγαλύτερες (βάσει πωλήσεων) παραγωγικές επιχειρήσεις. Επιχειρώντας να υπερβούν τα συγκεκριμένα εμπόδια από τις παραπάνω επιχειρήσεις τερμάτισαν 107. Πρόκειται για επιχειρήσεις οι οποίες κατόρθωσαν να συνδυάσουν υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και υγιή χρηματο-οικονομική διάρθρωση. Ενδιαφέρον πάντως εμφανίζει η κλαδική διάρθρωση των «διαμαντιών» της ελληνικής βιομηχανίας. Ειδικότερα, στο τελικό δείγμα των ταχύτερα και υγιώς αναπτυσσόμενων παραγωγικών επιχειρήσεων – μεταξύ άλλων - συμπεριλαμβάνονται: • 8 εταιρίας παραγωγής χημικών προϊόντων, • 1 εταιρία επεξεργασίας χάρτου, • 8 φαρμακευτικές επιχειρήσεις και εταιρίες παραγωγής απορρυπαντικών • 19 βιομηχανικές εταιρίες τροφίμων • 1 εταιρία υγραερίου • 6 επιχειρήσεις παραγωγής και

www.statbank.gr

PressCode_06_58-63 diamonds.indd59 59

επεξεργασίας πλαστικών και ελαστικών προϊόντων • 2 εταιρίες ποτών • 3 βιομηχανίες επεξεργασίας προϊόντων ξύλου και φελλού • 1 παραγωγική εταιρία μηχανών • 14 επιχειρήσεις παραγωγής και επεξεργασίας μη μεταλλικών προϊόντων (τσιμεντοβιομηχανίες, λατομεία, κεραμοποιίες κλπ) • 3 μεγάλες μεταλλουργικές βιομηχανίες • 22 παραγωγικές επιχειρήσεις μεταλλικών προϊόντων, αρκετές από τις οποίες επεξεργάζονται προϊόντα αλουμινίου • 2 επιχειρήσεις που διαχειρίζονται μεταλλεία • 3 κλωστοϋφαντουργίες • 4 παραγωγικές επιχειρήσεις καλωδίων • 1 επιχείρηση παραγωγής ηλεκτρικών συσκευών • 3 παραγωγικές επιχειρήσεις ένδυσης Ας επιχειρήσουμε, όμως, να «φωτογραφήσουμε» ορισμένες από τις μονάδες που διακρίθηκαν με τις επιδόσεις της στον επιχειρηματικό στίβο. • Η πολυπληθέστερη κατηγορία είναι αυτή του τομέα επεξεργασίας μεταλλικών προϊόντων. Μεταξύ αυτών διακριτή είναι η παρουσία του ομίλου εταιριών Βιοχάλκο. Κι αυτό διότι στις πρώτες θέσεις του τελικού καταλόγου των «διαμαντιών» ευρί-

12/20/07 1:52:42 PM

> 60/61

presscode

ISSUE 06

ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΕΓΧΩΡΙΑΣ ΑΓΟΡΑΣ ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΠΟΡΕΙΑ ΔΥΟ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ: ΟΙ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΧΗΤΟΣ ΚΑΙ LOUX ΜΑΡΛΑΦΕΚΑΣ ΞΕΧΩΡΙΣΑΝ ΜΕ ΤΙΣ ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ ΤΟΥΣ

τροφής. Γαλλακτοβιομηχανίες, ιχθυοκαλλιεργητικές και ελαιουργικές επιχειρήσεις κυριαρχούν στο συγκεκριμένο δείγμα. Μεταξύ αυτών είναι η Vivartia η οποία επιβεβαίωσε όχι απλώς τη πρωτιά της αλλά και τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξής της. Πρόκειται για έναν κολοσσό με τζίρο 466 εκατομμύρια ευρώ και μεικτά κέρδη σχεδόν 177 εκατ. ευρώ, που συνεχίζει να επεκτείνεται κατορθώνοντας να εμφανίζει μείωση της δανειακής του επιβάρυνσης και αύξηση της απόδοσης των ιδίων κεφαλαίων του. Υψηλούς ρυθμούς αύξησης εμφανίζει η Μύλοι Σόγιας ΑΕ ο τζίρος της οποίας προσέγγισε τα 200 εκατομμύρια ευρώ ενώ η αύξηση της κερδοφορίας της ακολούθησε έναν ρυθμό της τάξεως του 25%. Μεγάλους ρυθμούς αύξησης της κερδοφορίας ακολούθησαν και η Κραφτ Φουντς (27,6%) και η Μινέρβα Ελαιουργική (57%). Ειδικά η Κραφτ Φούντς εργάστηκε με ένα από τα υψηλότερα περιθώρια κέρδους αφού αυτό ήταν 17%.

PressCode_06_58-63 diamonds.indd60 60

Στο χώρο της εκτροφής και επεξεργασίας ψαριών διακρίθηκαν οι εταιρίες Ελληνικαί Ιχθυοκαλλιέργειαι, Δίας και Γαλαξίδι. Αντιστοίχως μεταξύ των άλλων εταιριών που δραστηριοποιούνται στον τομέα των γαλακτοκομικών προϊόντων είναι και οι Κρι-κρί, Νεογάλ και Δωδώνη Παγωτά. • Ο τομέας των εταιριών παραγωγής μη μεταλλικών προϊόντων είναι μεταξύ εκείνων που έχουν κυρίαρχη θέση στον κατάλογο των «διαμαντιών» της ελληνικής βιομηχανίας. Τσιμεντοβιομηχανίες, εταιρίας εξόρυξης και επεξεργασίας μαρμάρων, κεραμοποιίες και εταιρίας παραγωγής γυψοσανίδων είναι ορισμένες από τις εταιρίες-«διαμάντια». Στον κλάδο κυρίαρχη είναι η παρουσία της τσιμεντοβιομηχανίας Τιτάν η οποία δεν είναι απλώς η πλέον κερδοφόρος εταιρία του κλάδου αλλά και η πιο δυναμικά αναπτυσσόμενη. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι εμφανίζει μία από τις πλέον σημαντικές αποδόσεις ανά

μετοχή. Η τσιμεντοβιομηχανία Τιτάν που εμφάνισε έναν τζίρο της τάξεως των 520 εκατομμυρίων ευρώ και κέρδη 167 εκατομμύρια δραχμές λειτούργησε με περιθώριο κέρδους 32,2%. Ελάχιστες βιομηχανίες είχαν ανάλογες επιδόσεις. Με πολύ υψηλό περιθώριο κέρδους λειτούργησε και η εταιρία Χάλυψ διαχειριζόμενη βεβαίως μικρότερους τζίρους και κέρδη. Παρ’ όλα αυτά η Χάλυψ μετά από μια αύξηση 57% εμφάνισε κέρδη της τάξεως των 27 εκατομμυρίων ευρώ. Μια εταιρία που συνεχίζει την ανοδική της πορεία είναι η Knauf Γυψοποιία που λειτουργεί με περιθώριο κέρδους 29,2%. Μεταξύ των εταιριών των οποίων η δραστηριότητα σχετίζεται με τη διαχείριση λατομείων και την επεξεργασία μαρμάρων είναι και οι: Διονύσου Πεντέλης ΑΕΒΕ, Σταύρου Κ., Παυλίδης και Ικτίνος. • Ο κλάδος που κατέχει μια διακριτή θέση στον κατάλογο των διαμαντιών είναι αυτός των φαρμακευτικών εταιριών. Οι εταιρίες που

12/20/07 1:52:46 PM

οικονομία Ο ΤΟΜΕΑΣ ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΜΗ ΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΕΙΝΑΙ ΜΕΤΑΞΥ ΕΚΕΙΝΩΝ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΚΥΡΙΑΡΧΗ ΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΤΩΝ «ΔΙΑΜΑΝΤΙΩΝ» ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

συμπεριληφθήκαν με τις επιδόσεις τους στον κατάλογο των «διαμαντιών» είναι οι: Sanofi Aventis, Elpen Φαρμακευτική, Beiersdorf Hellas, Cana Φαρμακευτική, Pharmaten, Φαράν και Uni-Pharma. Στον ευρύτερο κλάδο που συμπεριλαμβάνει και τις εταιρίες παραγωγής καλλυντικών ξεχώρισε με τις επιδόσεις της η επιχείρηση του κ. Κορρέ. • Στις πρώτες θέσεις του καταλόγου βρέθηκαν επίσης τρεις μεταλλουργικές επιχειρήσεις: η Αλουμίνιον της Ελλάδος, η Λάρκο Μεταλλευτική και η Χαλυβουργική εμφάνισαν πολύ υψηλές επιδόσεις. Ειδικότερα η αύξηση κερδών της Αλουμίνιον της Ελλάδος ήταν 38,4%, της Λάρκο 41,3% και της Χαλυβουργικής 360,5%. • Άξια λόγου είναι η παρουσία τριών εταιριών επεξεργασίας ξύλου: της Ακρίτας, Alfa Wood και Μουρίκης. Ιδιαίτερα η Alfa Wood αύξησε τα κέρδη της κατά 569%. • Ενδιαφέρουσα για την πορεία της εγχώριας αγοράς αναψυκτικών και την εξέλιξη του ανταγωνισμού

PressCode_06_58-63 diamonds.indd61 61

είναι η πορεία δύο ελληνικών επιχειρήσεων: οι εταιρίες Χήτος και Loux Μαρλαφέκας ξεχώρισαν με τις επιδόσεις τους ενισχύοντας τη παρουσία των μικρο-μεσαίων επιχειρήσεων που επιχειρούν να χτίσουν μια άλλη πρόταση στα πλαίσια κυριαρχίας των πολυεθνικών επιχειρήσεων του κλάδου.

Οι «δεκαθλητeς» του ελληνικοy εμπορiου

Σε μια περίοδο που ο οικονομικός ιστός της χώρας δοκιμάζεται, αυτές κατορθώνουν να διατηρούν υψηλές επιδόσεις. Γίνεται λόγος για τις επιχειρήσεις, που παρά τη δυστοκία της αγοράς, κινούνται σε αναπτυξιακή τροχιά, υλοποιούν σημαντικά επενδυτικά σχέδια, βελτιώνοντας ταυτόχρονα την χρηματο-οικονομική τους διάρθρωση. Οι επιχειρήσεις αυτές επιλέχθηκαν μετά από ένα ιδιότυπο crash-test των 3.500 μεγαλύτερων (βάσει κύκλου εργασιών) εισαγωγικών και εμπορικών επιχειρήσεων της χώρας. Στη διαδρομή τους τοποθετήθηκαν

δέκα «εμπόδια» τα οποία κλήθηκαν να περάσουν. Ποια, όμως, είναι τα κριτήρια που χρησιμοποιήθηκαν στην αξιολόγηση των εταιριών; Αυτά είναι τα παρακάτω: Πρώτον, η αύξηση των πωλήσεων 2006/2005 να είναι μεγαλύτερη από 8% Δεύτερον, η κάθε μια επιχείρηση να έχει κύκλο εργασιών πάνω από 15 εκατομμύρια ευρώ κατά την τελευταία της χρήση (2006). Τρίτον, τα κέρδη του 2005 να είναι μεγαλύτερα των 100 χιλιάδων ευρώ και του 2006 μεγαλύτερα του 1,1 εκατομμυρίων ευρώ Τέταρτο, οι εταιρίες να είναι κερδοφόρες τόσο κατά το 2005 όσο και το 2006. Πέμπτον, το 2006 να εμφανίζουν αύξηση κερδοφορίας τουλάχιστον 13% Έκτον, να εμφανίζουν αύξηση μεικτών κερδών από 9% και πάνω Έβδομο, τα ίδια κεφάλαια να υπερβαίνουν το 1,5 εκατομμύριο ευρώ

ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΑΥΤΕΣ ΕΠΙΛΕΧΘΗΚΑΝ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΕΝΑ ΙΔΙΟΤΥΠΟ CRASH-TEST ΤΩΝ 3.500 ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΩΝ (ΒΑΣΕΙ ΚΥΚΛΟΥ ΕΡΓΑΣΙΩΝ) ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ

12/20/07 1:52:55 PM

> 62/63

presscode

ISSUE 06

ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ ΛΕΙΠΟΥΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ, ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΚΕΡΔΟΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΔΕΝ ΕΜΦΑΝΙΣΑΝ ΤΟΣΟ ΥΨΗΛΟΥΣ ΡΥΘΜΟΥΣ ΑΥΞΗΣΗΣ ΤΩΝ ΚΕΡΔΩΝ ΤΟΥΣ Η ΑΚΟΜΗ ΕΜΦΑΝΙΣΑΝ ΥΨΗΛΟΥΣ ΡΥΘΜΟΥΣ ΑΥΞΗΣΗΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΚΕΡΔΩΝ ΕΝΩ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΣΤΙΓΜΗ ΥΠΟΧΩΡΗΣΑΝ ΣΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΜΕΤΟΧΙΚΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ

Όγδοο, η δανειακή επιβάρυνση να είναι κάτω από 90% Ένατο, η απόδοση ιδίων κεφαλαίων να υπερβαίνει το 15%. Δέκατο, η αύξηση της απόδοσης ιδίων κεφαλαίων κατά την περίοδο 2006/2005 να είναι άνω του 5%. Με δύο λόγια χρησιμοποιήθηκαν κριτήρια τα οποία «θωρακίζουν» την αξιοπιστία και υγιή πορεία των εταιριών. Οι επιχειρήσεις που με βάση αυτά τα κριτήρια, συγκέντρωσαν την υψηλότερη βαθμολογία, παρουσιάζονται στην παρούσα έρευνα. Αυτές συνδυάζουν έναν ιδιαίτερο δυναμισμό (αισθητή αύξηση πωλήσεων και κερδών) σε συνδυασμό με μια καλή χρηματοοικονομική κατάσταση (υγιή σχέση ιδίων προς ξένα κεφάλαια και ικανοποιητική ρευστότητα). Αξίζει όμως στο σημείο αυτό να σημειωθεί ότι οι εν λόγω εταιρίες δεν είναι και οι μόνες υγιείς και δυναμικές επιχειρήσεις. Από τον πίνακα λείπουν επιχειρήσεις, που είναι πολύ κερδοφόρες και οι οποίες δεν

PressCode_06_58-63 diamonds.indd62 62

εμφάνισαν τόσο υψηλούς ρυθμούς αύξησης των κερδών τους ή ακόμη εμφάνισαν υψηλούς ρυθμούς αύξησης πωλήσεων και κερδών ενώ την ίδια στιγμή υποχώρησαν στο θέμα της μετοχικής σύνθεσης. Έτσι λοιπόν αυτοί που έφτασαν πρώτοι στο τέρμα είναι αυτοί που απέσπασαν την καλύτερη συνολική βαθμολογία σε όλους τους δείκτες. Ας επιχειρήσουμε, όμως, να δούμε ποιες είναι οι επιχειρήσεις αυτές που δικαίως θεωρούνται «διαμάντια του ελληνικού εμπορίου» και οι οποίες κινούνται σε όλο το φάσματα της επιχειρηματικής ζωής. • Ο τομέας των σουπερμάρκετπολυκαταστημάτων αποδεικνύεται μια από τις επιχειρηματικές δραστηριότητες του ελληνικού εμπορίου με υψηλή συμμετοχή στα «διαμάντια». Ορισμένοι εκ των μεγάλων του κλάδου, που διακρίθηκαν με τις επιδόσεις τους είναι οι Άλφα-Βήτα Βασιλόπουλος, Πέντε Carefour-Μαρινόπουλος και ΕΝΑ ΑΕ. Η επιχείρηση «Άλφα-Βήτα» εμφάνισε την υψηλότερη κερδοφορία ενώ αντιστοί-

χως η Carefour εμφάνισε το μεγαλύτερο ποσοστό βελτίωσης της κερδοφορίας της. • Μία εταιρία του ευρύτερου τομέα πληροφορικής – η Ιντραλότ ΑΕ - , «έκοψε πρώτη το νήμα» στο συγκεκριμένο τομέα. Η εν λόγω επιχείρηση, που διευθύνεται από τον κ. Κ. Αντωνόπουλο, ξεχώρισε για μια ακόμη χρονιά με τις επιδόσεις της εμφανίζοντας αισθητή βελτίωση στους περισσότερους δείκτες. Ενδεικτικές είναι οι αυξήσεις πωλήσεων και κερδών που είναι αντίστοιχα 86,8% και 29,9%. Χαρακτηριστικό της δυναμικής της εταιρίας αποτελεί το γεγονός ότι λειτουργεί με απόδοση ιδίων κεφαλαίων 60,9%. Είναι ενδιαφέρον ότι περίπου το 84% των εσόδων της προέρχεται από αγορές του εξωτερικού. Στον τομέα της πληροφορικής εξάλλου διακρίθηκαν και οι εταιρίες Microsoft Hellas, NCR Hellas, Athens Technology Center και European Dynamics. Εξ αυτών η Microsoft Hellas εμφάνισε τον υψηλότερο ρυθμό αύξησης κερδοφορίας.

12/20/07 1:53:03 PM

οικονομία • Από τον τομέα εμπορίας πετρελαιοειδών – δραστηριότητα η οποία συγκέντρωσε τον υψηλότερο τζίρο μεταξύ όλων των κλάδων του εγχώριου εμπορίου - ξεχώρισαν οι εταιρίες Revoil, Cyclon Hellas, ΣΕΚΑ, Aegean Oil και Σεκαβίν. Η εισηγμένη Revoil, που διευθύνεται από τους κκ. Ευάγγελο και Γεώργιο Ρούσσο, συνδύασε υψηλές αποδόσεις με ταυτόχρονη διεύρυνση του εμπορικού της δικτύου. Ιδιαίτερης σημασίας για την διατήρηση υψηλών ρυθμών απόδοσης αποτελεί το δίκτυο αποθηκευτικών χώρων της Revoil (σε Καβάλα και Χίο) που αξιοποιείται από τα μεγαλύτερα πετρελαϊκά συγκροτήματα της χώρας τόσο για τις ανάγκες της εγχώριας αγοράς όσο και γειτονικών χωρών. Συνεχή ανοδική πορεία εμφανίζει και η Aegean Oil των αδελφών Δημήτρη και Ιάκωβου Μελισσανίδη. Τα ισχυρά χαρτιά της επιχείρησης είναι η μεγάλη άνοδος του δικτύου των συνεργαζόμενων πρατηρίων, η απόκτηση νέων εγκαταστάσεων και αποθηκευτικών χώρων στον Ασπρόπυργο (πρώην Texaco Hellas), η κατασκευή νέων διπύθμενων πλοίων-φορτηγών που θα εισέλθουν στην αγορά των νησιών του Αιγαίου. • Στη δεύτερη θέση από άποψη διαχείρισης τζίρου βρέθηκε η αγορά μεταφορικών μέσων, ελαστικών και ανταλλακτικών, όπου διακρίθηκαν μια σειρά επιχειρήσεις. Κυρίαρχη είναι η παρουσία της Σφακιανάκης υπό τον κ. Τάκη Σταύρο ενώ πολύ υψηλές επιδόσεις εμφάνισαν δύο ακόμη εισαγωγικές εταιρίες: η BMW Hellas και η Toyota Hellas. Ειδικότερα, η BMW Hellas, που ήλθε στην Ελλάδα στο τέλος του 2003 και τελεί υπό την διεύθυνση του κ. Σταύρου Γιαλουρίδη, συνεχίζει ένα πρόγραμμα πολύ σημαντικών επενδύσεων τόσο στην ίδια την εισαγωγική όσο και στο δίκτυο. Στο δίκτυο της BMW Hellas «τρέχουν»

PressCode_06_58-63 diamonds.indd63 63

επενδύσεις της τάξεως των 25 εκατομμυρίων ευρώ. Αντιστοίχως, η εισαγωγική εταιρία ολοκλήρωσε πρόσφατα επενδύσεις 10 εκατομμυρίων ευρώ στον Ασπρόπυργο, όπου λειτουργεί πλέον ένα υπερσύγχρονο κέντρο διαχείρισης ανταλλακτικών και ένα κέντρο τεχνικής εκπαίδευσης. Η Toyota Hellas υπό τον κ. Άρη Αραβανή συνεχίζει τη δυναμική πορεία της η οποία συνδυάζεται με την διατήρηση της πρωτιάς της στο επίπεδο των ταξινομήσεων. Η εταιρία κατόρθωσε μάλιστα να αυξήσει το μερίδιο αγοράς της από 9,4% το πρώτο τρίμηνο του 2006 σε 11% το αντίστοιχο διάστημα του 2007. Σε ότι αφορά τα αποτελέσματα της επιχείρησης, ο κύκλος εργασιών της αυξήθηκε από περίπου 578 εκατομμύρια ευρώ το 2005 σε περίπου 700 εκατομμύρια ευρώ το 2006. Αντιστοίχως, τα καθαρά της κέρδη το 2006 αυξήθηκαν κατά 19%. • Στα «διαμάντια του εμπορίου» συμπεριλαμβάνονται αρκετές εταιρίες εμπορίας φαρμάκων και καλλυντικών. Ειδικότερα, από τον κλάδο εμπορίας φαρμάκων και καλλυντικών, ο οποίος και κατά το 2006 κινήθηκε με επιτάχυνση, αποσπώντας αξιοσημείωτη θέση στον κατάλογο των πιο κερδοφόρων κλάδων του ελληνικού εμπορίου, είχαμε 8 εταιρίες «Διαμάντια». Πρόκειται για τις εταιρίες: Genesis Pharma, Συνεταιρισμός Φαρμακοιπών Θεσσαλονίκης, Parfums Christian Dior, Σαράντης Γ. Φαρμακαποθήκη, Πειραϊκός Θαρμακευτικός Συνεταιρισμός, Lundbeck Hellas και Στρούμσας Ι. Φαρμακαποθήκη. Ειδική αναφορά αξίζει να γίνει στη Genesis Pharma, τη Η εν λόγω εταιρία, που διευθύνεται από τους κ.κ. Κ. Ευριπίδη και Αλ. Ιακωβίδη κατόρθωσε σε δέκα χρόνια να καταλάβει τη δεύτερη θέση μεταξύ των ελληνικών εμπορικών φαρμακευτικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στο χώρο της βιοτεχνολογίας. Τόσο η Genesis Pharma όσο και η βορειο-

ελλαδίτικη Στρούμσας Ι. Φαρμακαποθήκη αναδεικνύονται πολλά χρόνια στα «διαμάντια» του ελληνικού εμπορίου, αφού εμφανίζουν συνεχή ανοδική πορεία. • Στον τομέα των ηλεκτρικών συσκευών ξεχώρισαν οι επιχειρήσεις Ηλεκτρονική Αθηνών υπό τον κ. Στρούτση, Fourlis και Κωνσταντίνου Yalco. H παραμονή της Ηλεκτρονικής Αθηνών στα «διαμάντια» αποδεικνύει ότι παρά τις τρομακτικές αλλαγές στα δίκτυα λιανικής και την έφοδο των ξένων πολυεθνικών, μπορεί μια ελληνική νοικοκυρεμένη εταιρία να συνεχίζει να λειτουργεί να αναπτύσσεται σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον. • Αξιοσημείωτη επίσης είναι η παρουσία σειράς επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον χώρο ένδυσης και υπόδησης. Είναι ενδεικτικό ότι 19 επιχειρήσεις του κλάδου επελέγησαν στα «διαμάντια» του ελληνικού εμπορίου. Μεταξύ αυτών είναι και οι εταιρίες Zara Hellas, Puma Hellas, Sprider, Adidas Hellas, Bersca, Shop & Trade, Pull & Bear, Βάρδας, Γλου και Fashion Box Hellas (Replay). Ειδικότερα, οι εταιρίες Γλού, Puma Hellas, Adidas και Fashion Box ξεχώρισαν με τη χρηματο-οικονομική τους υγεία και τους ρυθμούς αύξησης των οικονομικών αποτελεσμάτων τους. • Στον τομέα της εμπορίας μηχανών γραφείου διακρίθηκαν οι εταιρίας Πλαίσιο Computers, Microland, Oktabit και Fujitsu Siemens Computers. H πρώτη εξ αυτών – η Πλαίσιο Computers, που διευθύνεται από τον κ. Γ. Γεράρδο – επιλέγεται επί σειρά ετών στα «διαμάντια» του ελληνικού εμπορίου. • Ειδική αναφορά τέλος αξίζει να γίνει σε μια σειρά επιχειρήσεις που διακρίθηκαν με τις επιδόσεις τους. Μεταξύ αυτών είναι και οι: Ρόλεξ, Νεοχημική Λαυρεντιάδης και ΣΕΥΔΑΠ.

12/20/07 1:53:04 PM

> 64/65

presscode

ISSUE 06

John Kent: My way

PressCode_06_64-67 Kent.indd 64

12/20/07 1:53:38 PM

O John Kent εiναι CEO της youtravel.com (www.johnkent.eu)

PressCode_06_64-67 Kent.indd 65

12/20/07 1:53:41 PM

> 66/67

presscode

ISSUE 06

ζητήθηκε λοιπόν να οργανώσει αυτό το τμήμα. Στα δυο χρόνια της παραμονής του, πετυχαίνει να την εκτινάξει στην πρώτη θέση του πίνακα fast track 1-100 (εταιρείες με μεγαλύτερη ανάπτυξη στην Αγγλία) στον τουρισμό και 16η στη γενική κατάταξη. Το μικρό γραφείο με το προσωπικό των 50 ατόμων, ανοίγει

PressCode_06_64-67 Kent.indd 66

ακόμα δυο γραφεία και οι εργαζόμενοι φτάνουν τους 200. Ταυτόχρονα ο μισθός του από τις 2.000 λίρες ανεβαίνει στις 15.000. Το τρένο, είχε αρχίσει να επιταχύνει.

Το Aλμα

Τα επιτεύγματά του στην Gemstone προκάλεσαν το ενδιαφέρον

της Virgin και προσωπικά του ιδιοκτήτη της – ίνδαλμα πολλών Άγγλων, Richard Branson. Μετά από τρεις μήνες διαπραγματεύσεων, ήρθε μια πρόταση που ήταν αδύνατον να απορρίψει: 300.000 λίρες το χρόνο και το 0,75% της Virgin.com. Μια εταιρεία κολοσσός και η πρόκληση της επιτυχίας ακόμα μεγαλύτερη. Μέσα σε οχτώ μήνες, το τμήμα που στήνει κάνει τζίρο 50 εκ. λίρες, αλλά ο Branson αποφασίζει να πουλήσει ένα κομμάτι στη Singapore. Η αναταραχή που δημιουργείται προκαλεί μαζικές αποχωρήσεις και ρήγμα στον ψυχισμό του Kent με την Virgin, έτσι αποφασίζει να σπάσει το δεσμευτικό πενταετές συμβόλαιο που είχε υπογράψει, και να παραιτηθεί. Οι προσπάθειες του δικηγόρου του να τον αποτρέψει να συγκρουστεί νομικά με έναν κολοσσό, δεν εισακούονται και η λύση έρχεται από τον ίδιο τον Branson που τον αποδεσμεύει, λέγοντας πως εκτιμά το επαγγελματικό θάρρος και θράσος του. Η αποχώρησή του συνοδεύεται από τις παραιτήσεις 80 στελεχών που αποφασίζουν να τον ακολουθήσουν στη νέα εταιρεία που πρόκειται να δημιουργήσει. Είμαστε στο 2000 και Travel Bargains λέγεται ο επόμενος σταθμός αυτής της αξιοζήλευτης πορείας. Μια εταιρεία, που προσφέρει αυτό που ο John Kent ξέρει πολύ καλά: πακέτα διακοπών. Το τέλος της πρώτης χρονιάς έρχεται με τα γεγονότα της 11/9 και την κάμψη στον τουρισμό. Το τηλεφώνημα από έναν ιδιοκτήτη ξενοδοχείου πέντε αστέρων στην Κρήτη, που ήταν άδειο και ζητούσε βοήθεια, ήταν η αφορμή για μια αναλυτική έρευνα αγοράς και προτιμήσεων των Άγγλων τουριστών. Εκεί, διαπιστώνει πως το 90% προτιμά για τις διακοπές του, τα ενοικιαζόμενα δωμάτια, λόγω των διευκολύνσεων όπως π.χ. κουζίνα, αλλά και για οικονομικούς λόγους. Έτσι συλλαμβάνει μια πολύ έξυπνη ιδέα. Ο Αγγλικός νόμος προβλέπει μια πολύ

12/20/07 1:53:51 PM

success stories ΣΤΑ ΑΜΕΣΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΟΥ, ΕΙΝΑΙ Η ΑΓΟΡΑ, ΜΑΖΙ ΜΕ ΜΙΑ ΟΜΑΔΑ ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ, ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΩΝ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΚΑΙ ΠΕΝΤΕ ΑΣΤΕΡΩΝ ΣΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ ΜΙΑ ΑΛΥΣΙΔΑ ΠΟΥ ΘΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΕΤΑΙ ΑΠΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΙΚΟΤΕΡΗ ΘΕΣΗ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ ΕΝΑ BRAND ακριβή ασφάλεια για τις εταιρείες που παρέχουν πακέτα διακοπών, ανάλογα με τον αριθμό των ανθρώπων που μεταφέρουν – αυτό όμως δεν ισχύει αν το πακέτο “σπάσει” στα συστατικά του, δηλαδή μεταφορές, εισιτήρια, ξενοδοχεία και τιμολογηθεί ξεχωριστά. Οι συμφωνίες με τα ξενοδοχεία που ακολούθησαν, έδωσαν την δυνατότητα στην Travel Bargains να πουλάει δωμάτια ξενοδοχείων σε τιμές ίδιες με εκείνες των ενοικιαζόμενων.

Η Medhotels.com

Η τουριστική νοοτροπία των Άγγλων άρχισε να αλλάζει και η ίδρυση της Medhotels.com που ακολούθησε, ήρθε για να ολοκληρώσει το πλάνο. Η αποκλειστικές συμφωνίες με πολλά ξενοδοχεία και η χαμηλή τιμολογιακή πολιτική, εκτόξευσαν τον τζίρο της από 10 εκ. λίρες τον πρώτο χρόνο σε 35 εκ. το δεύτερο, προσελκύοντας το ενδιαφέρον της Barclays που αποφάσισε να επενδύσει. Τρεις μήνες μετά την είσοδο της Barclays, γίνεται κρούση εξαγοράς της Medhotels.com από την lastminute.com για 35 εκ. λίρες. Αξίζει να σημειωθεί πως η συγκεκριμένη εταιρεία, έχει παραρτήματα σε 14 χώρες και 2.500 υπαλλήλους, με τζίρο 4 δισ. το χρόνο. O John Kent παίζει καθοριστικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις που ακολουθούν και η συμφωνία ολοκληρώνεται μέσα στο 2003 με τον ίδιο να αναλαμβάνει πλέον, τη θέση του managing director στη lastminute. com. Μετά από δυο χρόνια και αυτή εξαγοράστηκε με τη σειρά της από την αμερικανική Travelocity, για 1,1 δισ. δολάρια.

PressCode_06_64-67 Kent.indd 67

Μιλάμε, και καθώς μου αφηγείται λεπτομέρειες από αυτή την τόσο επιτυχημένη διαδρομή, καταλαβαίνω πως σκοπός του δεν είναι πλέον τόσο το κέρδος, όσο η αγάπη και η προσήλωση σε αυτό που κάνει και, γιατί όχι, η καταξίωση. Η αλήθεια είναι πως ο χειμαρρώδης λόγος του καταφέρνει να πείσει το συνομιλητή του, και δεν ξαφνιάζομαι όταν μου λεει πως η ομάδα με την οποία έστησε πέρσι τη youtravel.com, γύρω στα πενήντα άτομα, τον ακολουθεί από την πρώτη του εταιρεία. Άλλωστε και η Barclays δείχνει την ίδια εμπιστοσύνη, επενδύοντας στη youtravel από την έναρξη της λειτουργίας της, παρά την αρχή της να επενδύει σε ανερχόμενες επιχειρήσεις, που όμως έχουν ήδη διαγράψει μια πορεία. Η youtravel.com λοιπόν ασχολείται αποκλειστικά με ξενοδοχεία resort σε όλη τη μεσόγειο ακολουθώντας το μοντέλο της medhotels, με κυρίαρχους προορισμούς την Ισπανία, την Αίγυπτο που σημειώνει τεράστια ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια και μετά την Ελλάδα και την Τουρκία. Αυτό το μοντέλο για να πετύχει, προϋποθέτει αεροπορική σύνδεση με πολλές και συχνές πτήσεις. Στην Ελλάδα αυτό είναι εφικτό μόνο για τους τέσσερις κλασικούς προορισμούς (Κρήτη, Ρόδος, Κως, Κέρκυρα). Η youtravel.com επίσης καινοτομεί προσφέροντας υπηρεσίες υποστήριξης 24/7 ανεξαρτήτως προορισμού, εξυπηρετώντας τους πελάτες της σε οποιοδήποτε πρόβλημα παρουσιαστεί (overbookings κλπ), κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τον ταξιδιώτη. Αποτέλεσμα; τον πρώτο χρόνο λειτουργίας

της διακίνησε 300.000 τουρίστες με τζίρο στα 70 εκ. ευρώ. Το ανήσυχο επιχειρηματικό πνεύμα του John Kent, είναι σίγουρο πως δεν μπορεί να επαναπαυτεί στις δάφνες του. Μιλώντας για τα προβλήματα των ξενοδόχων απέναντι σε κολοσσούς tour operators και τις μηδαμινές αυξήσεις που προσφέρουν λόγω της ισχυρής τους θέσης, προτείνει το μοντέλο της Ισπανίας όπου πολλά ξενοδοχεία σχημάτισαν μικρές αλυσίδες, διατηρώντας το ιδιοκτησιακό τους καθεστώς αλλά με ενιαία εκπροσώπηση στο τμήμα sales και marketing. Όπως ήταν φυσικό, η διαπραγματευτική τους δύναμη αυξήθηκε αποκομίζοντας περισσότερα οφέλη. Στα άμεσα σχέδιά του, είναι η αγορά, μαζί με μια ομάδα επενδυτών από το Λονδίνο, ξενοδοχείων τεσσάρων και πέντε αστέρων στη μεσόγειο, δημιουργώντας μια αλυσίδα που θα μπορεί να διαπραγματεύεται από πλεονεκτικότερη θέση, δημιουργώντας ταυτόχρονα ένα brand. Στόχος η προσέλκυση μιας από τις μεγάλες αλυσίδες στο χώρο των ξενοδοχείων resort που θα θέλει να μπει στην αγορά της ανατολικής μεσογείου, αγοράζοντάς τη. Ο σχεδιασμός μιας επιχείρησης, περιλαμβάνει απαραίτητα και το exit plan. Αυτό για τους περισσότερους έλληνες επιχειρηματίες είναι αδιανόητο. Όμως ένας από τους λόγους της επιτυχημένης πορείας του John Kent, είναι και αυτός. Καταφέρνει μετά από τόσα χρόνια να διατηρεί τον ίδιο ενθουσιασμό που σε συνδυασμό με το ταλέντο και την εμπειρία, έχει αποτελέσματα. Και απ’ ότι φαίνεται, τα καταφέρνει καλά.

Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΜΙΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ, ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΟ EXIT PLAN. ΑΥΤΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΑΔΙΑΝΟΗΤΟ

12/20/07 1:53:52 PM

> 68/69

presscode

ISSUE 06

Επιχειρηματικoτητα στην Ελλaδα

Περισσoτερα από 1 εκατ. άτομα εμπλέκονται σήμερα σε επιχειρηματική δραστηριότητα στην Ελλάδα ενώ επιπλέον 1 εκατ. άτομα σχεδιάζουν να ξεκινήσουν επιχειρηματικές δραστηριότητες εντός της επόµενης τριετίας. Αυτό προκύπτει από την ετήσια έκθεση του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) για την Επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα (2006 – 2007). Η έκθεση καταγράφει σημαντική αύξηση της επιχειρηματικότητας αρχικών σταδίων αλλά και εξα-

σθένιση των ποιοτικών χαρακτηριστικών της. Η ενίσχυση της επιχειρηματικής δράσης στην Ελλάδα συνοδεύεται από σημαντική αύξηση του ποσοστού των ατόµων που στράφηκαν στην επιχειρηµατική δραστηριότητα λόγω έλλειψης άλλων δυνατοτήτων ικανοποιητικής απασχόλησης. Η έκθεση για την Επιχειρηµατικότητα στην Ελλάδα την περίοδο 2006-2007 αποτελεί την τέταρτη περιοδική έκδοση του ΙΟΒΕ στο πλαίσιο της συµµετοχής του στο

ερευνητικό πρόγραµµα του Παγκόσµιου Παρατηρητηρίου για την Επιχειρηµατικότητα - Global Entrepreneurship Monitor (GEM). Μαζί με την παραπάνω Έκθεση, το Παρατηρητήριο για την Επιχειρηματικότητα του ΙΟΒΕ παρουσίασε δύο επιπλέον μελέτες. Η πρώτη αφορά το ιδιαίτερο πρόβλημα της επιχειρηματικότητας των Ελληνίδων, ενώ η δεύτερη αναλύει το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα (ΕΠΑΕ) και διατυπώνει συγκεκριμέ-

eρευνα: ΙΟΒΕ

PressCode_06_68-71 epix.indd 68

12/20/07 1:54:19 PM

αναλύσεις Η ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗµΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 2006-2007 ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΤΗΝ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΙΟΒΕ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΣΥµµΕΤΟΧΗΣ ΤΟΥ ΣΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑµµΑ ΤΟΥ ΠΑΓΚΟΣµΙΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗµΑΤΙΚΟΤΗΤΑ - GLOBAL ENTREPRENEURSHIP MONITOR νες προτάσεις που θα μπορούσαν να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητά του για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας.

Δεiκτες Επιχειρηματικoτητας

Από την έρευνα του GEM στον ενεργό ελληνικό πληθυσµό ηλικίας 18-64 ετών, προκύπτουν για το 2006 τα εξής: • 1,1 εκατ. άτομα στην Ελλάδα, σχεδόν το 16% του πληθυσμού, εμπλέκονται σε κάποια επιχειρηματική δραστηριότητα. Από αυτούς 600 χιλ. άτομα ήταν Καθιερωµένοι Επιχειρηµατίες, συµµετείχαν δηλαδη στην ιδιοκτησία ενός επιχειρηµατικού εγχειρήµατoς ενώ περίπου 540 χιλ. άτοµα βρισκόταν στα αρχικά στάδια έναρξης κάποιας επιχειρηµατικής δραστηριότητας. • 965 χιλ. άτομα (14,2% του συνολικού πληθυσμού) εξάλλου δηλώνουν ότι σχεδιάζουν να ξεκινήσουν επιχειρηματική δραστηριότητα εντός της επόµενης τριετίας. • 180 χιλ. άτομα (2,7% του πληθυσμού) διέκοψαν την επιχειρηματική τους δραστηριότητα. • Πάνω από το 20% των επιχειρηματικών προσπαθειών το 2006, αποτελεί επιχειρηματικότητα ανάγκης. Δηλαδή, από άτομα που στράφηκαν στην επιχειρηματική δραστηριότητα λόγω έλλειψης άλλων δυνατοτήτων απασχόλησης. • Η επιχειρηματικότητα είναι υπόθεση μεγαλύτερων ηλικιών. Η μέση ηλικία νέου - επίδοξου επιχειρηματία ενισχύεται στα 38 έτη (36,5 ετών το 2005). • Το 54% διαθέτει απλώς απολυτήριο Λυκείου (3η υψηλότερη θέση στην Ευρώπη στη συμμετοχή των

PressCode_06_68-71 epix.indd 69

Η ΥΣΤΕΡΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΝΔΡΕΣ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΤΟ ΒΑΣΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΤΟΥ ΙΟΒΕ

αποφοίτων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης). • Τέλος σταθερά οι μισοί νέοι επίδοξοι επιχειρηματίες ανήκουν στο ανώτερο (1/3) εισοδηματικό κλιμάκιο του ελληνικού πληθυσμού, κάτι που φανερώνει ότι το επιχειρείν απαιτεί σημαντικούς οικονομικούς πόρους.

Η γυναικεiα επιχειρηματικoτητα

Η υστέρηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας των γυναικών σε σχέση με τους άνδρες αποτελεί το βασικό στοιχείο της έρευνας του ΙΟΒΕ. Τα δεδομένα για το 2006 επι-

βεβαιώνουν τη διαπίστωση ότι η επιχειρηματική δραστηριότητα αποτελεί μια κυρίως ανδρική υπόθεση όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο. Στην Ελλάδα, το σύνολο της επιχειρηματικότητας αρχικών σταδίων κατανέμεται κατά 70% προς 30% περίπου ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες, επίδοση με την οποία η χώρα κατατάσσεται χαμηλά ανάμεσα στις χώρες της Ευρώπης. Ένα 4,7% των Ελληνίδων βρισκόταν στη διαδικασία έναρξης επιχειρηματικής δραστηριότητας κατά το 2006, επίδοση με την οποία η χώρα τοποθετείται κάπου στο μέσον της πα-

12/20/07 1:54:22 PM

> 70/71

presscode

ISSUE 06

ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΑΡΧΙΚΩΝ ΣΤΑΔΙΩΝ ΚΑΤΑΝΕΜΕΤΑΙ ΚΑΤΑ 70% ΠΡΟΣ 30% ΠΕΡΙΠΟΥ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΑΝΔΡΕΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ, ΕΠΙΔΟΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ Η ΧΩΡΑ ΚΑΤΑΤΑΣΣΕΤΑΙ ΧΑΜΗΛΑ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

γκόσμιας κατάταξης. Δυο στις πέντε γυναίκες (έναντι ένας στους πέντε άνδρες) δηλώνουν ότι ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα για λόγους ανάγκης. Και για τα δύο φύλα η Ελλάδα κατατάσσεται στις χαμηλότερες θέσεις της ευρωπαϊκής κατάταξης. Το σημαντικότερο συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει το ΙΟΒΕ είναι ότι μολονότι η συμμετοχή των Ελληνίδων στην επιχειρηματική δραστηριότητα αρχικών σταδίων υπολείπεται σοβαρά εκείνης των ανδρών, το έλλειμμα αφορά κυρίως τον ρόλο των γυναικών στα εγχειρήματα που βρίσκονται στη φάση της ίδρυσης

PressCode_06_68-71 epix.indd 70

ενώ μειώνεται δραστικά στα εγχειρήματα που έχουν ήδη ξεκινήσει. Το έλλειμμα δε σχεδόν εξαλείφεται στην περίπτωση της «καθιερωμένης» επιχειρηματικότητας –στα εγχειρήματα δηλαδή που έχουν επιβιώσει για περισσότερα από 3,5 χρόνια. Με βάση αυτά τα δεδομένα, η συμμετοχή των Ελληνίδων στη συνολική επιχειρηματική δραστηριότητα τοποθετείται στην πρώτη θέση ανάμεσα στις χώρες της Ευρώπης. Ωστόσο, αυτή η θετική εικόνα συνυπάρχει με μια σειρά ενδείξεων που υποδηλώνουν την ύπαρξη ενός «ενδοοικογενειακού», καταμερισμού ρόλων. Δηλαδή ενώ η έναρ-

ξη ενός εγχειρήματος είναι βασικά ανδρική υπόθεση, η ευθύνη για τη συνέχιση της λειτουργίας του μεταφέρεται σε μεγάλο βαθμό στις γυναίκες της οικογένειας. Επιπλέον, η εικόνα της επιχειρηματικής δραστηριότητας των Ελληνίδων –σε σύγκριση με εκείνη των ανδρών- εμφανίζεται θετική σε μια σειρά ποιοτικά χαρακτηριστικά που καταγράφει η έρευνα του GEM. Αναφέρονται ενδεικτικά η καινοτομικότητα του προϊόντος, η ένταση του ανταγωνισμού, η χρησιμοποίηση νέων τεχνολογιών και το επίπεδο εκπαίδευσης. Με βάση όλα αυτά τα ποιοτικά κριτήρια, η επιχειρημα-

12/20/07 1:54:27 PM

αναλύσεις τική δραστηριότητα των Ελληνίδων φαίνεται ότι υπερτερεί, ή τουλάχιστον δεν υπολείπεται, εκείνης των ανδρών.

Τα βασικa εµπoδια της επιχειρηµατικoτητας στην Ελλaδα

• Σχεδιασμός συγκεκριμένων Δράσεων με στόχο την ενθάρρυνση της δικτύωσης, τόσο σε περιφερειακό όσο και σε διεθνές επίπεδο. • Αναγκη προώθησης στενότερων δεσμών με την τριτοβάθμια

κτύωσης μικρών επιχειρήσεων με μεγαλύτερες. Άξονας Προτεραιότητας 3. Βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Το ΙΟΒΕ προτείνει: • Είναι ανάγκη να δημιουργηθεί δικτυακό σύστημα που θα απλου-

Από τη διεξαγωγή έρευνας στους «ειδικούς» εµπειρογνώµονες της επιχειρηµατικότητας, προκύπτει µια μέτρια εικόνα. Μπορούν να αναφερθούν τρία βασικά συµπεράσµατα: 1ον) Τα γραφειοκρατικά εµπόδια που αντιµετωπίζουν οι νεοσύστατες επιχειρήσεις αποτελούν βασικό ανασταλτικό παράγοντα στην εκδήλωση επιχειρηµατικής δραστηριοποίησης. 2ον) Σε επίπεδο δηµόσιας πολιτικής υπάρχει µεν επάρκεια προγραµµάτων και δράσεων προώθησης της επιχειρηµατικότητας, ωστόσο η αναποτελεσµατικότητα των διαδικασιών και οι αγκυλώσεις των υπηρεσιών υπερακοντίζουν τις θετικές επιδράσεις αυτών των πολιτικών. 3ον) Η σχέση του εκπαιδευτικού συστήµατος µε την επιχειρηµατικότητα απαιτεί σηµαντική βελτίωση σε όλες τις βαθµίδες του.

ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ - Ο ρoλος του ΕΠΑΕ

Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα (ΕΠΑΕ) θα αποτελέσει το βασικό εργαλείο για την άσκηση διαρθρωτικών πολιτικών κατά την περίοδο 2007-2012. Για το λόγο αυτό το ΙΟΒΕ έκρινε ότι το νέο ΕΠΑΕ θα έπρεπε να αναλυθεί διεξοδικά και να επισημανθούν θέματα στα οποία θα μπορούσε να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητά του. Άξονας Προτεραιότητας 1. Δημιουργία και αξιοποίηση της Καινοτομίας υποστηριζόμενης από Έρευνα και Ανάπτυξη. Το ΙΟΒΕ προτείνει:

PressCode_06_68-71 epix.indd 71

ΤΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ (ΕΠΑΕ) ΘΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΕΙ ΤΟ ΒΑΣΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΔΙΑΡΘΡΩΤΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 2007-2012.

εκπαίδευση, τόσο σε ερευνητικό, όσο και διδακτικό επίπεδο. • Γενικότερη προώθηση της εξοικείωσης των νέων που φοιτούν στα ΑΕΙ και ΤΕΙ με την πραγματικότητα του κόσμου των επιχειρήσεων και της επιχειρηματικότητας. Άξονας Προτεραιότητας 2. Ενίσχυση της Επιχειρηματικότητας και της Εξωστρέφειας. Το ΙΟΒΕ προτείνει: • Ανάγκη περισσότερο στοχευμένων δράσεων για ομάδες ατόμων που εγκαταλείπουν τον αγροτικό τομέα. • Ανάγκη ενθάρρυνσης της δι-

στεύει, θα συντομεύει και θα μειώνει το κόστος των διαδικασιών που απαιτούνται για την έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας. • Πρέπει να ενθαρρυνθεί η δημιουργία χρηματοδοτικών εργαλέιων που βασίζονται αλλά και προωθούν, την συνέργεια ανάμεσα στην οικογενειακή χρηματοδότηση και στη χρηματοδότηση από αυτόνομους θεσμούς μικροχρηματοδότησης. • Είναι ανάγκη να ενθαρρυνθεί η έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας και μέσω της εξαγοράς επιχειρήσεων που ήδη λειτουργούν.

12/20/07 1:54:34 PM

> 72/73

presscode

ISSUE 06

Καταρρeει η αγορa του πετρελαiου θeρμα ν Μειωμeνη κατά 22% εμφανίζεται η αγορά του πετρελαίου θέρμανσης στο διάστημα 15 Οκτωβρίου ως τέλος Νοεμβρίου 2007 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2006. Αυτό προκύπτει από έρευνα αγοράς που διεξήγαγε η STAT BANK, σύμφωνα με την οποία η συγκεκριμένη αγορά είχε εμφανίσει πρόσθετη μείωση 16,7% στο διάστημα Ιανουάριος - Σεπτέμβριος 2007 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2006. Η κατάσταση της αγοράς δείχνει ιδιαίτερα ανησυχητική αφού οι όποιες παραγγελίες γίνονται από τους καταναλωτές είναι εξαιρετικά βραχυπρόθεσμες: δεν είναι λίγοι οι καταναλωτές που προμηθεύονται καύσιμα για την κάλυψη αναγκών συγκεκριμένων ημερών. Από τη πλευρά πολλών εταιριών μεταπώλησης πετρελαίου θέρμανσης η κατάσταση δημιουργεί πρόσθετες ανησυχίες για κλείσιμο εργασιών και πιθανές εξαγορές από τους ισχυρούς του κλάδου. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας της STAT BANK, το 9μηνο Ιανουάριος – Σεπτέμβριος 2007 η αγορά του πετρελαίου θέρμανσης έπεσε κάτω από τα 2 εκατομμύρια μετρικούς τόνους, συμπαρασύροντας το σύνολο της αγοράς βενζινών-ντίζελ. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία η συνολική αγορά βενζινών ντίζελ εμφάνισε ελαφρά επιβράδυνση 1,9% για να διαμορφωθεί στα 7,3 εκατομμύρια μετρικούς τόνους. Έτσι, παρά το γεγονός ότι η κατανάλωση βενζινών αυξήθηκε

eρευνα: STATBANK

PressCode_06_72-77 OIL.indd 72

12/20/07 1:55:30 PM

ενέργεια

α νσης

(www.statbank.gr)

PressCode_06_72-77 OIL.indd 73

6 εταιρiες hλεγχαν το 69,8% του κλaδου εμπορiας πετρελαιοειδων προϊοντων το 9μηνο Ιανουαριου Σεπτεμβριου 2007 (κατά 3,1%) και η αντίστοιχη του ντίζελ κίνησης εμφάνισε αύξηση 5,6%, η συνολική αγορά κινήθηκε αρνητικά. Η δυστοκία της αγοράς σε συνδυασμό με τα υψηλά επίπεδα τιμών του αργού και των λιανικών τιμών έχει οξύνει τον ανταγωνισμό των εμπλεκομένων επιχειρήσεων. Οι τάσεις στην αγορά είναι πρώτον, ελαφρά υποχώρηση της κυριαρχίας των μεγάλων εταιρειών. Αν και οι 6 μεγάλες εταιρίες εμπορίας συγκέντρωναν (το 9μηνο του 2007) το 69,8% της συνολικής αγοράς, το μερίδιό τους ήταν 71,3% το αντίστοιχο διάστημα του 2006. Δεύτερον, οι τρεις πρώτες εταιρίες του κλάδου παρουσιάζουν μείωση του μεριδίου αγοράς τους ενώ οι μεσαίου μεγέθους εταιρίες διευρύνουν συνεχώς τη παρουσία τους στην αγορά. Τρίτον, 4-5 μικρές εταιρίες αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες που εκφράζονται σε πάγωμα η μείωση του μεριδίου τους στην αγορά. Ας δούμε, όμως, αναλυτικά την πορεία των επιχειρήσεων Έτσι, l Η κρατικών συμφερόντων ΕΚΟ υπό τη διεύθυνση του κ. Γιώργου Γεωργίου, διατήρησε την πρωτιά στον κλάδο. Η διοίκηση της επιχείρησης συνεχίζει να υλοποιεί πρόγραμμα διεύρυνσης του δικτύου των ιδιόκτητων πρατηρίων υπό την αιγίδα της ΕΚΟ Καλυψώ ΕΠΕ. Ακολουθώντας το παράδειγμα της Shell που πρώτη δημιούργησε εκτεταμένο δίκτυο μεγάλων ιδιόκτητων πρατηρίων, η διοίκηση της ΕΚΟ προγραμματίζει να ελέγχει 23 ιδιόκτητα πρατήρια ως το τέλος του 2007. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της οι συνολικές επενδύσεις της εταιρίας

22% πeφτει η αγορa του πετρελαiου θeρμανσης

12/20/07 1:55:31 PM

> 74/75

presscode

ISSUE 06

Η συρρiκνωση της αγορaς του πετρελαiου θeρμανσης συμπαρασyρει το σyνολο των πωλhσεων βενζινων-ντιζελ

για την επόμενη πενταετία σε Σταθμούς Εξυπηρέτησης Αυτοκινήτων και σε ιδιόκτητα πρατήρια υπολογίζεται σε 100 εκατομμύρια ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί ότι η επιλογή της δημιουργίας ιδιόκτητων πρατηρίων αποτελεί – εκτός των άλλων – μια αμυντική κίνηση των εταιριών για τον έλεγχο του δικτύου. Δεύτερη σημαντική επενδυτική επιλογή της διοίκησης η οποία στρέφεται εναντίον του λαθρεμπορίου και της νόθευσης καυσίμων είναι ο έλεγχος των βυτιοφόρων μέσω ηλεκτρονικών συστημάτων. Η παρούσα διοίκηση της ΕΚΟ έχει ολοκληρώσει ένα σοβαρό πρόγραμμα μείωσης του κόστους και αύξησης των εσόδων της εξακολουθεί όμως να αντιμετωπίζει ένα σοβαρό πρόβλημα που της δημιουργεί δυσκολίες έναντι του ανταγωνισμού: λειτουργεί με πολυπληθέστερο προσωπικό έναντι των ανταγωνιστών της. Πάντως τους 2-

PressCode_06_72-77 OIL.indd 74

3 τελευταίους μήνες η ΕΚΟ επιχειρεί ένα δυνατό «come back» ανεβάζοντας τις πωλήσεις της στις βενζίνες και τη «κίνηση». l Η εν Ελλάδι θυγατρική της πολυεθνικής BP, υπό τη διεύθυνση του κ. Σ. Χριστογιάννη, εξακολουθεί να είναι η χρυσοτόκος όρνιθα του τομέα εμπορίας καυσίμων. Κατά την τελευταία δημοσιευθείσα χρήση, η BP Hellas ήταν η πιο κερδοφόρος

επιχείρηση του κλάδου με 32,2 εκατομμύρια ευρώ καθαρά κέρδη. Η επιχείρηση ωστόσο εμφανίζει ελαφρά κάμψη των πωλήσεών της στους τομείς των βενζινών-ντίζελ. Ειδικότερα, το 9μηνο Ιανουαρίου Αυγούστου 2007 παρουσιάζει μείωση των πωλήσεων βενζινών κατά 8,6% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2006. Έτσι το 9μηνο στην αγορά των βενζινών η BP κατέλαβε τη δεύτερη θέση με πρώτη τη Shell, τρίτη την ΕΚΟ και τέταρτη την Aegan. l Η Shell υπό τη διεύθυνση του κ. Παναγ. Ξυνή, εμφάνισε κάμψη των πωλήσεών της κατά το διάστημα Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2007. Η διοίκηση της εν Ελλάδι θυγατρικής του πολυεθνικού κολοσσού δίνει τη μάχη διατήρησης του μεριδίου αγοράς της το οποίο στον τομέα βενζινών-ντίζελ έπεσε από 15,2% το 9μηνο Ιανουαρίου Αυγούστου του 2006 σε 14,7% το αντίστοιχο διάστημα του 2007. Η κάμψη δεν εμποδίζει την εταιρία να εξακολουθεί να κινείται στα υψηλότερα επίπεδα κερδοφορίας μεταξύ όλων των εταιριών εμπορίας καυσίμων. l Ελαφρά κάμψη εμφανίζουν οι πωλήσεις της Avin του ομίλου της Μότορ Όιλ. Η εν λόγω επιχείρηση που τελεί υπό τη διεύθυνση του κ. Βασ. Σεραφειμάκη, η Avin ελέγχει το 8% της συνολικής αγοράς βενζινών-ντίζελ, καταλαμβάνοντας μία από τις πλέον περίοπτες θέσεις στον κατάλογο των πιο κερδοφόρων εταιριών του κλάδου. l Τον υψηλότερο ρυθμό αύξησης πωλήσεων με ταυτόχρονη αύξηση κερδών παρουσίασε η Aegean Oil, που διευθύνεται από τον κ. Ιάκωβο Μελισσανίδη. Η εταιρία αυτή, μέλος του ομίλου της

12/20/07 1:55:42 PM

ενέργεια

Aegean του Δημ. Μελισσανίδη, κατέκτησε σε σχετικά σύντομο διάστημα την 5η καλύτερη θέση στον κατάλογο με τις υψηλότερες πωλήσεις βενζινών-ντίζελ, παρά το γεγονός ότι απουσιάζει από την αγορά των νησιών και των καυσίμων βιομηχανίας. Συγκεκριμένα, το διάστημα Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2007 η Aegean αύξησε τις πωλήσεις βενζινών – ντίζελ κατά 10,4% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2006. Η εταιρία προγραμματίζει να ξεκινήσει τις εκφορτώσεις καυσίμων στις νέες παραγωγικές της εγκαταστάσεις στον Ασπρόπυργο Αττικής ενώ προγραμματίζει να θέσει σε

λειτουργία σειρά διπύθμενων πλοίων για τον εφοδιασμό με καύσιμα των ελληνικών νησιών. l Η εταιρία Jetoil των αδελφών Νίκου και Κυριάκου Μαμιδάκη βρέθηκε στην 6η υψηλότερη θέση από άποψη πωλήσεων μεταξύ των εταιριών του κλάδου. Ο όμιλος διευρύνει με σταθερά βήματα τη παρουσία του στην εγχώρια αγορά: χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι η εταιρία ελέγχει το 7,2% της αγοράς. Με στόχο τη διεύρυνση του μεριδίου αγοράς της, η διοίκηση της Jetoil υπέγραψε εμπορική συμφωνία με την εταιρία Dracoil. Το δυνατό χαρτί του ομίλου επιχειρήσεων Μαμιδάκη είναι ωστόσο

η παρουσία του στην ευρύτερη αγορά των βαλκανικών χωρών. Κι αυτό διότι ο όμιλος διευρύνει με επιμονή την παρουσία του στην αγορά εμπορίας αργού ενώ παράλληλα χτίζει και ένα εκτεταμένο εμπορικό δίκτυο πωλήσεων. Στους άμεσους στόχους του είναι η δημιουργία μεγάλων σύγχρονων αποθηκευτικών εγκαταστάσεων σε περιοχή της Κρήτης. l Η εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αθηνών Elin, που διευθύνεται από τον κ. Ιωάννη Αλιγιζάκη βρέθηκε στην 7η θέση από άποψη πωλήσεων βενζινών-ντίζελ. Έμφαση στη δραστηριότητά της έχει δώσει η εταιρία αφενός στο θέμα της ποιό-

Η δυστοκiα της αγορaς σε συνδυασμo με τα υψηλa επiπεδα τιμων του αργου και των λιανικων τιμων εχει οξυνει τον ανταγωνισμο των εμπλεκομενων επιχειρησεων

PressCode_06_72-77 OIL.indd 75

12/20/07 1:55:48 PM

> 76/77

presscode

ISSUE 06

Η εμπορικh συμφωνiα Jetoil και Dracoil σηματοδοτεi μια νeα περiοδο συγκeντρωσης δυνaμεων στην αγορa

τητας των προϊόντων της μέσω της συνεργασίας της με το Ε. Μ. Πολυτεχνείο και αφετέρου στο πρόγραμμα εξυπηρέτησης σκαφών αναψυχής μέσω ενός εκτεταμένου δικτύου παροχής υπηρεσιών στις μαρίνες της χώρας. Η διοίκηση της εταιρίας συνεχίζει να επενδύει πρόσθετα κεφάλαια στην εξυπηρέτηση των ελληνικών νησιών μέσω της ναυπήγησης ειδικών πλοίων ανεφοδιασμού τους. H Elin εμφάνισε 9% αύξηση των πωλήσεων βενζινών και ντίζελ κατά το 9μηνο. l Σε σταθερά ανοδική τροχιά κινείται και η εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αθηνών εταιρεία Revoil υπό τη διεύθυνση του κ Γεωργίου Ρούσσου. Συγκεκριμένα, οι πωλήσεις της εταιρίας στο 9μηνο αυξήθηκαν κατά 4,9% γεγονός που οδήγησε την εταιρία σε αύξηση του μεριδίου αγοράς της από 4,8% σε 5,1%. Η διοίκηση της Revoil με σταθερά βήματα διευρύνει το δίκτυο

PressCode_06_72-77 OIL.indd 76

πρατηρίων της ενώ διαθέτει σημαντικούς αποθηκευτικούς χώρους στη Χίο και τη Καβάλα. Σύμφωνα με πληροφορίες η διοίκηση της Revoil δείχνει τη μεγαλύτερη κινητικότητα στη κατεύθυνση της συνεργασίας με άλλες εταιρίες. l Η ΕΤΕΚΑ ΑΕ είναι επίσης μεταξύ των εταιριών που έδειξαν αύξηση πωλήσεων και μεριδίου αγοράς. Η διοίκηση της εταιρίας υπό τον κ. Γ. Σπανό, έχοντας νοικοκυρέψει το δίκτυό της εμφάνισε αύξηση πωλήσεων 14,8%. Η ίδια συνεχίζει να υλοποιεί επενδυτικό πρόγραμμα διεύρυνσης της παρουσίας της στην Αθήνα και σε μεγάλες επαρχιακές πόλεις. επαρχία. Είναι ενδεικτικό ότι το τελευταίο 4μηνο άνοιξε 10 νέα μεγάλα πρατήρια στην Αττική ενώ προχώρησε σε ξεκαθάρισμα του δικτύου της από κακοπληρωτές. Είναι αξιοσημείωτο ότι το μερίδιο αγοράς της ΕΤΕΚΑ αυξήθηκε από 4,1% το 9μηνο του 2006 σε

4,9% το αντίστοιχο διάστημα τρέχοντος έτους. Τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της εταιρίας είναι πρώτον, οι μεγάλες καταναλώσεις ανά πρατήριο και δεύτερον η μεγάλη παρουσία της στο bunkering. Διαθέτοντας σημαντικές εγκαταστάσεις στο Πέραμα, η ΕΤΕΚΑ συγκαταλέγεται μεταξύ των τριών μεγαλύτερων παικτών στο bunkering. Αξίζει επίσης l Στις επόμενη θέση βρέθηκε η Silk Oil, που ελέγχεται από τους κκ Ανδρέα και Κώστα Χαλκιόπουλο. Η Silk Oil ολοκλήρωσε επενδυτικό πρόγραμμα, ύψους 6 εκατομμυρίων ευρώ για τον εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεών της στα Χανιά, δυναμικότητας 2.500 κυβικών μέτρων. Παράλληλα προχώρησε το αντίστοιχο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των εγκαταστάσεών της στη Σάμο, δυναμικότητας 5.000 κυβικών μέτρων. Η συγκεκριμένη επένδυση απορρόφησε κεφάλαια της τάξεως των 3 εκατομμυρίων ευρώ. Παράλληλα η Silk Oil συνεχίζει να επεκτείνει και να εκσυγχρονίζει το εμπορικό της δίκτυο επιχειρώντας να δημιουργήσει ισχυρά σημεία πώλησης σε ολόκληρη τη χώρα. Προχώρησε επίσης και στην κυκλοφορία νέας σειράς λιπαντικών. l Ανοδική εμφανίζεται η πορεία της Cyclon Hellas η οποία διευθύνεται από τον κ.. Δ. Κονταξή. Η εταιρία αύξησε τις πωλήσεις της κατά 11,3%. Η Cyclon Hellas είναι μια από τις 6 εταιρίες του κλάδου πετρελαιοειδών που συγκαταλέγονται στα «Διαμάντια του Ελληνικού Εμπορίου». Πρόκειται για τις εταιρίες Cyclon, Revoil, ΣΕΚΑ, Aegean Oil και ΣΕΚΑΒΙΝ, οι οποίες με βάση δέκα συγκεκριμένους οικονομικούς δείκτες, αναδείχθηκαν ως οι πιο δυ-

12/20/07 1:55:52 PM

ενέργεια

ναμικά και υγιώς αναπτυσσόμενες εταιρίες εμπορίας. l Η εταιρία Dracoil, που ελέγχεται από τον κ. Βασ. Δρακόπουλο και διευθύνεται από τον κ. Βασ. Λάσκαρη, εμφάνισε σταθερές πωλήσεις. Η εταιρία συνεχίζει το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού της. Συγκεκριμένα, έθεσε σε λειτουργία από τον περασμένο Μάιο τη νέα αναβαθμισμένη ιδιόκτητη εγκατάσταση διακίνησης καυσίμων στον Ασπρόπυργο. Οι πέντε δεξαμενές αποθήκευσης καυσίμων έχουν αποθηκευτική ικανότητα 8.000m3 . Η εγκατάσταση εφοδιάζεται με όλα τα καύσιμα από το Διυλιστήριο Ασπροπύργου δηλ. Βενζίνες και Πετρέλαια με το οποία είναι συνδεδεμένη με τις κατάλληλες γραμμές (Pipeline).

Καταποντiζεται η αγορa της θeρμανσης

Η δραματική συρρίκνωση των

PressCode_06_72-77 OIL.indd 77

διαστάσεων της αγοράς του πετρελαίου θέρμανσης έχει ήδη δρομολογήσει σοβαρές εξελίξεις στον επιχειρηματικό κόσμο. Η μείωση των καταναλώσεων στο ντίζελ θέρμανσης δημιουργεί προβλήματα επιβίωσης στους χιλιάδες μεταπωλητές. Οι τελευταίοι δεν φαίνεται να μπορούν να ανακάμψουν δεδομένου ότι από το τζίρο που διαχειρίζονται τους αποσπά κάθε χρόνο και ένα κομμάτι η ανταγωνιστική αγορά του φυσικού αερίου. Έτσι, το κλείσιμο μεγάλου αριθμού επιχειρήσεων εμπορίας πετρελαίου θέρμανσης είναι στην ημερήσια διάταξη. Είναι αξιοσημείωτο ότι μόνον στην Αττική δραστηριοποιούνται περίπου 3.500 μεταπωλητές πετρελαίου θέρμανσης. Κυρίαρχη παρουσία στο συγκεκριμένο τομέα κατέχει η Athens Oil, που ελέγχεται από την οικογένεια του κ. Μίτζολη, Η εταιρία διαθέτει 55 ιδιόκτητα οχήματα μεταφοράς ντίζελ με τα

οποία τροφοδοτεί το 35% των πολυκατοικιών της Αθήνας με πάνω από 10 διαμερίσματα. Η διοίκηση της Athens Oil αναμένει αύξηση πωλήσεων από 21,5 εκατομμύρια ευρώ το 2006 σε 25 εκατομμύρια ευρώ το 2007. Η διοίκηση της εταιρίας υλοποιεί πρόγραμμα διεύρυνσης του στόλου των βυτιοφόρων της σε 70 καθώς επίσης και του δικτύου των ιδιόκτητων πρατηρίων της από οκτώ σήμερα σε δέκα. Μεταξύ των σημαντικότερων μεταπωλητών καυσίμων, με έντονη παρουσία στη διακίνηση πετρελαίου θέρμανσης στην Αθήνα είναι και οι επιχειρηματίες Κ. Φλώρος, Μιχ. Σασλόγλου, Αν. Κάσσης (Al Petrol), Γιώργος Μασσαλής (ελέγχει την Ευρωθέρμ με εγκαταστάσεις στον Ταύρο), Στέφανος Κάλης (με εγκαταστάσεις στον Άλιμο), Αθ. Πίπογλου, Γιώργος Σταμέλος, Αφοί Κουτσουμπή, Λιώμας (Petroheat) και Σιγαλός (Σήγκαλ Όιλ).

12/20/07 1:55:58 PM

> 78/79

presscode

ISSUE 06

City & Guilds :

Ο μεγαλyτερος φορeας επ πιστοποιησεων τωρα και στ

Ο oμιλος εταιριών ECDL Ελλάς παρουσίασε στο Ξενοδοχείο Grande Bretagne τις επαγγελματικές πιστοποιήσεις του Βρετανικού οργανισμού City & Guilds, του μεγαλύτερου φορέα πιστοποίησης στον κόσμο, οι οποίες θα διατίθενται στην Ελληνική αγορά από τη νέα εταιρία του ομίλου, την Peoplecert A.E. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης υψηλόβαθμα στελέχη από το Βρετανικό οργανισμό και τον όμιλο ECDL Ελλάς ενημέρωσαν τους πα-

PressCode_06_78-79 city.indd 78

ρευρισκόμενους για τα 500 προγράμματα πιστοποίησης που παρέχει η City & Guilds, σε 26 διαφορετικούς επαγγελματικούς τομείς, σε 100 χώρες και σε πάνω από 1.800.000 υποψηφίους κάθε χρόνο. Η παρουσίαση του φάσματος υπηρεσιών και λειτουργίας του City & Guilds, πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στην Ελληνική αγορά με κεντρικό μήνυμα «Ένας κόσμος σε κίνηση». Τα πιστοποιητικά City & Guilds

καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα γνωστικών πεδίων και επαγγελματικών πιστοποιήσεων από ανθοπώλες και κομμωτές έως πωλητές, υπαλλήλους γραφείου και τεχνικούς τηλεπικοινωνιών. Στην Ελλάδα θα διατεθούν άμεσα τα πιστοποιητικά City & Guilds για τις γνώσεις της Αγγλικής γλώσσας, αφού έχουν ήδη αναγνωριστεί από το Α.Σ.Ε.Π., σε όλα τα επίπεδα που απαιτούνται από το Δημόσιο (Άριστη, Πολύ καλή, Καλή και Μέτρια γνώση) και γίνονται δε-

12/20/07 1:56:31 PM

εκπαίδευση

ς επαγγελματικων αι στην Ελλαδα κτά στις προκηρύξεις φορέων του δημοσίου. Τα πιστοποιητικά αγγλικής γλώσσας City & Guilds απευθύνονται σε παιδιά και ενήλικες αλλά και άτομα που επιζητούν την πιστοποίηση σε εξειδικευμένα αγγλικά, Business English. Είναι διαθέσιμα σε 6 επίπεδα όπως αυτά προβλέπονται από το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς (Common European Framework) του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Τα επόμενα προγράμματα επαγγελματικών πιστοποιήσεων City & Guilds για την ελληνική αγορά που

εκδήλωσης ο κ. Dick Winterton, Managing Director of Awards της City & Guilds, δήλωσε ότι «Η Peoplecert είναι ο πρώτος φορέας παγκοσμίως στον οποίο έχουμε δώσει το δικαίωμα να δραστηριοποιείται χρησιμοποιώντας το όνομα City & Guilds. Ωστόσο, αυτό σημαίνει πολύ περισσότερα από το δικαίωμα διανομής των προϊόντων και υπηρεσιών μας. Ένα όνομα που αναγνωρίζεται ανάμεσα σε 100 χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο. Μεταφέρει εμπειρία μεγαλύτερη των 130 ετών σε δεξιότητες και εκπαί-

Επίπεδο CEF

Τίτλος CEF

Τίτλος City & Guilds

Mastery

Effective

Expert

Operational Proficiency B2

Vantage

Communicator

Threshold

Achiever

Way stage

Access

Breakthrough

Preliminary

θα ανακοινωθούν στις αρχές του 2008 είναι: Business Studies, Office Procedures, Typewriting, Sales & Marketing, International Tourism, Food & Beverage Service, Reception Operations & Services, Retailing. Στόχος του ελληνικού φορέα πιστοποίησης ανθρώπινου δυναμικού, Peoplecert, είναι να διαθέσει άμεσα και στην Ελλάδα το σύνολο των 500 πιστοποιήσεων του οργανισμού City & Guilds. Μιλώντας κατά τη διάρκεια της

PressCode_06_78-79 city.indd 79

δευση. Πιστοποιεί περισσότερους από 1.800.000 ανθρώπους κάθε χρόνο – από μάγειρες στην Αυστραλία μέχρι μηχανικούς στη Ζάμπια και στο εξής – ελπίζουμε- και Έλληνες που θέλουν να μάθουν αγγλικά με τον καλύτερο φορέα πιστοποίησης. Έχουμε δουλέψει στενά με την Peoplecert για τρία ολόκληρα χρόνια προκειμένου να σιγουρευτούμε ότι αυτή η εταιρία διαθέτει τους κατάλληλους ανθρώπους, τις υποδομές και την εμπειρία

για να τοποθετήσει το όνομα City & Guilds στην καρδιά της εκπαίδευσης και πιστοποίησης στην Ελλάδα. Σήμερα, γιορτάζουμε το γεγονός ότι η Peoplecert απέδειξε ότι διαθέτει το «πιστοποιητικό» να το κάνει – Συγχαρητήρια!» Μιλώντας κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης ο κ. Βύρων Νικολαΐδης, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Εταιριών ECDL Ελλάς, ο οποίος έχει αναλάβει τη αποκλειστική Διαχείριση των πιστοποιήσεων City & Guilds στην Ελλάδα, δήλωσε ότι «Πιστεύω ότι μία νέα εποχή χαράζει στον τομέα των επαγγελματικών πιστοποιήσεων στη χώρα μας. Κινούμαστε προς την κατεύθυνση της ποιοτικής αναβάθμισης της επαγγελματικής κατάρτισης, στο πλαίσιο της οποίας θα καθορίζεται πλέον με σαφήνεια το περίγραμμα κάθε επαγγέλματος το οποίο θα περιλαμβάνει τον ορισμό του, την ανάλυση του επαγγέλματος ή της ειδικότητας, τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες που χρειάζεται ο εργαζόμενος και κυρίως την αξιόπιστη διαδικασία απόκτησης αυτών των επαγγελματικών προσόντων. Είναι μεγάλη τιμή για εμάς που ο οργανισμός City & Guilds, κορυφαίος φορέας πιστοποίησης, με ιστορία 130 ετών και 900 πιστοποιήσεις, εμπιστεύεται την τεχνογνωσία, την εμπειρία και το μοντέλο λειτουργίας μας. Αδιάσειστη απόδειξη για αυτό αποτελεί το γεγονός ότι μας επιτρέπει να είμαστε η πρώτη και η μόνη χώρα στον κόσμο, στην οποία τα προγράμματα πιστοποίησης City & Guilds θα μεταφραστούν στην τοπική γλώσσα».

ΤΑ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΑ CITY & GUILDS ΚΑΛΥΠΤΟΥΝ ΕΝΑ ΕΥΡΥ ΦΑΣΜΑ ΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΠΕΔΙΩΝ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΩΝ ΑΠΟ ΑΝΘΟΠΩΛΕΣ ΚΑΙ ΚΟΜΜΩΤΕΣ ΕΩΣ ΠΩΛΗΤΕΣ, ΥΠΑΛΛΗΛΟΥΣ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΟΥΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

12/20/07 1:56:33 PM

> 80/81

presscode

ISSUE 06

ΠΡΩΤΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ SMARTEYES ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, ΤΗΝ COSMOTE, ΤΗ MICROSOFT ΕΛΛΑΣ ΚΑΙ ΤΗ GEOMATICS

Το SmartEyes διακρίθηκε ανάμεσα σε 90 πρακτικές Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης από ολόκληρη την Ευρώπη

Παγκoσμια Ημeρα ΑμεΑ/Αναπηρiας

Με το «Βραβείο Κοινού» τιμήθηκε το πρωτοποριακό ερευνητικό πρόγραμμα SmartEyes για άτομα με προβλήματα όρασης στην Έκθεση «European Marketplace on Corporate Social Responsibility» που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες την περασμένη Πέμπτη, 29 Νοεμβρίου. Το πρόγραμμα SmartEyes αναπτύσσει το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης με Κύριο Χορηγό την COSMOTE και Χορηγούς τις εταιρείες Microsoft Ελλάς και GEOMATICS. Το SmartEyes επιλέχτηκε από το

PressCode_06_80-84 etke.indd 80

διεθνώς αναγνωρισμένο φορέα «Ευρωπαϊκό Δίκτυο Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης», για να παρουσιαστεί ως μία από τις καλύτερες πρακτικές ΕΚΕ ανάμεσα σε ενενήντα πρακτικές που αναπτύσσουν εταιρίες και πολυεθνικοί οργανισμοί από κάθε γωνιά της Ευρώπης. Όλοι οι συμμετέχοντες αξιολογήθηκαν τόσο από το κοινό της έκθεσης, όσο και από τους διοργανωτές, για τρεις διαφορετικές κατηγορίες βραβείων: «5 Καλύτερων Πρακτικών» και «4 Καλύτερων Εργαστηρίων Ανταλλαγής Πρακτικών ΕΚΕ» για τις οποίες ψήφισε η 12μελής επιτροπή των κοινωνικών συμμέτοχων και την κατηγορία «Βραβείο Κοινού» για την οποία ψήφισε ηλεκτρονικά το κοινό της έκθεσης. Κερδίζοντας τις εντυπώσεις των περισσότερων από 650 εκπροσώ-

πων επιχειρήσεων από ολόκληρο τον κόσμο, το SmartEyes απέσπασε το «Βραβείο Κοινού». Παράλληλα, το ιδιαίτερο ενδιαφέρον τους για την παρουσίαση του προγράμματος έδειξαν σημαντικά στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν και Επίτροπος με αρμοδιότητα τις Επιχειρήσεις και τη Βιομηχανία, κ. Gunter Verheugen, και ο Ευρωπαίος Επίτροπος Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Ίσων Ευκαιριών, κ. Vladimir Spidla. Με αφορμή τη διάκριση του SmartEyes, ο Αντιπρύτανης του Α.Π.Θ., κ. Σταύρος Πανάς, δήλωσε: «Η επιτυχής πορεία του SmartEyes που επιβεβαιώνεται με τη διεθνή αυτή διάκριση, αποδεικνύει ότι η σύμπραξη της ακαδημαϊκής κοινότητας με τον ιδιωτικό φορέα μπορεί

12/20/07 1:57:04 PM

εταιρική κοινωνική ευθύνη να αποφέρει σημαντικά αποτελέσματα και λύσεις για την κοινωνία και τον άνθρωπο. Με κοινό στόχο τη βελτίωση της καθημερινής ζωής των ανθρώπων με αναπηρία, το Εργαστήριο Τηλεπικοινωνιών του Α.Π.Θ., η COSMOTE, η Microsoft Ελλάς και η GEOMATICS γίναμε μια ομάδα που είμαι σίγουρος ότι θα φέρει και άλλες σημαντικές επιτυχίες στο μέλλον». Η Διευθύντρια Εταιρικών Σχέσεων της COSMOTE, κ. Μαριλένα Φατσέα, δήλωσε σχετικά: «Νιώθουμε υπερήφανοι που η επιλογή μας να στηρίξουμε αυτό το καινοτόμο ερευνητικό πρόγραμμα του Α.Π.Θ., λαμβάνει μια τόσο σημαντική διεθνή αναγνώριση. Αυτό μας δίνει ώθηση να συνεχίσουμε ακόμη πιο δυναμικά και σταθερά με υψηλό αίσθημα κοινωνικής ευθύνης, ώστε να συμβάλλουμε ουσιαστικά στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής

των ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων». Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Microsoft Ελλάς, κ. Χρήστος Τσάγκος, δήλωσε: «Η διάκριση του SmartEyes σε πανευρωπαϊκό επίπεδο αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για εμάς, καθώς προέρχεται από το ίδιο το κοινό που ψήφισε την πρακτική αυτή, ξεχωρίζοντάς την ανάμεσα σε 90 άλλες. Η καινοτομία συνιστά μοχλό ανάπτυξης και προόδου και η πρωτοποριακή αυτή εφαρμογή πιστοποιεί εμπράκτως το γεγονός ότι οι Έλληνες μπορούν να διακριθούν τόσο σε ατομικό, όσο και σε συλλογικό επίπεδο, παρουσιάζοντας καινοτόμες ιδέες». «Η διεθνής διάκριση που απέσπασε το SmartEyes αποτελεί για μας την μεγαλύτερη δικαίωση και καταδεικνύει τις δυνατότητες που δημιουργούνται μέσα απο τις συνέργειες της πανεπιστημιακής κοι-

νότητας με τον ιδιωτικό τομέα. Η διάκριση αυτή μας δίνει δύναμη και αισιοδοξία για να συνεχίσουμε, αλλά ταυτόχρονα μας κάνει να αισθανόμαστε το βάρος της ευθύνης για την εξέλιξη του πρωτοποριακού αυτού προγράμματος και την επιτυχή αξιοποίηση της τεχνογνωσίας που προέκυψε στη διάρκεια αυτής της διετίας», ανέφερε ο Διευθύνων Σύμβουλος της GEOMATICS, κ. Δημήτριος Τσιβίκης. Αξίζει να σημειωθεί ότι το SmartEyes βρίσκεται στην τελική φάση ολοκλήρωσής του, αφού μόλις πρόσφατα 50 χρήστες από τη Θεσσαλονίκη εντάχθηκαν στην πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος, δοκιμάζοντας για έξι μήνες τις δυνατότητες και τη λειτουργία του. Αντίστοιχα, στο προσεχές διάστημα στην πιλοτική εφαρμογή του SmartEyes θα ενταχθούν και 100 χρήστες από την Αθήνα.

H νeα υπηρεσiα «Green Communications» («Πρaσινη Επικοινωνiα») απo τη CIVITAS Η στaση των επιχειρήσεων στα θέματα του περιβάλλοντος είναι ένα από τα πιο καυτά θέματα που αντιμετωπίζει η κάθε σύγχρονη επιχείρηση στη χώρα μας και σε ολόκληρο τον κόσμο. Όλο και περισσότεροι καταναλωτές, όχι μόνο προτιμούν μια εταιρεία με βάση την περιβαλλοντική συμπεριφορά της, αλλά είναι διατεθειμένοι ακόμη και να πληρώσουν περισσότερα για να υποστηρίξουν τις εταιρείες που επιδεικνύουν κοινωνική ευαισθησία και υπευθυνότητα. Αποδεικνύεται έτσι ότι η στάση κάθε επιχείρησης απέναντι στο περιβάλλον είναι καθοριστικός παράγοντας για την αξία της. Η CIVITAS, κατανοώντας τις νέες τάσεις στην εταιρική και προϊοντική επικοινωνία, εγκαινιάζει τη νέα ολοκληρωμένη υπηρεσία «Green Communications» («Πράσινη Επικοινω-

PressCode_06_80-84 etke.indd 81

νία»). Με τη νέα υπηρεσία «Green Communications», οι επιχειρήσεις μπορούν να σχεδιάσουν, να οργανώσουν και να προβάλουν τις περιβαλλοντικές τους πρακτικές και τη δέσμευσή τους για την προστασία του περιβάλλοντος. Η υπηρεσία «Green Communications» αξιοποιεί σύγχρονα εργαλεία έρευνας (τα eco-audits), σχεδιασμού (Ketchum Planning Process) και υλοποίησης σε συνεργασία με ειδικούς επιστήμονες, οργανισμούς, φορείς και ΜΚΟ. Μετά την ανάλυση των δεδομένων, προσδιορίζονται οι στόχοι και η στρατηγική επικοινωνίας, δημιουργούνται τα μηνύματα και με βάση ένα πειθαρχημένο πρόγραμμα ενεργειών υλοποιούνται οι ενέργειες προς τους stakeholders, δηλαδή τους πελάτες, τους συνεργάτες, τους εργαζόμενους, τις τοπικές κοινωνίες, την πολι-

τεία, τους πολίτες. Με αυτόν τον τρόπο οι επιχειρήσεις μπορούν να κερδίσουν ένα κρίσιμο για το μέλλον ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και να επανατοποθετηθούν στην αγορά τους. Η «Πράσινη Επικοινωνία» δεν κάνει διακρίσεις. Η υπηρεσία «Green Communications» της CIVITAS αφορά όλες τις επιχειρήσεις. Μπορεί να εφαρμοστεί σε κάθε επιχείρηση, όσο μεγάλη ή μικρή κι αν είναι, όποιο και αν είναι το αντικείμενο της. Επικοινωνήστε με την υπεύθυνη Account Director για το Green Communications, κ. Βάντα Γιανναρά (τηλ.: 210 683 5404, κιν.: 693 713 9138) για να ανακαλύψετε τον τρόπο με τον οποίο η CIVITAS μπορεί να προβάλει την περιβαλλοντική ευαισθησία της επιχείρησής σας και πως μπορείτε να ηγηθείτε του κλάδου σας με το παράδειγμα σας!

12/20/07 1:57:04 PM

> 82/83

presscode

ISSUE 06

«ΟΔΗΓΟΣ ΝΕΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΩΝ 2007» ΤΟΥ ALBA GRADUATE BUSINESS SCHOOL

Στo πλαiσιo των ενεργειών του ALBA Graduate Business School για την ενίσχυση και προώθηση της Επιχειρηματικότητας, το τμήμα Εφαρμοσμένης Έρευνας και Καινοτομικών Προγραμμάτων του ALBA έχει ανανεώσει και προσφέρει δωρεάν σε κάθε ενδιαφερόμενο τον «Οδηγό Νέων Επιχειρηματιών 2007». Ο «Οδηγός Νέων Επιχειρηματιών 2007» περιλαμβάνει τις πλέον πρόσφατες πληροφορίες για την ίδρυση και χρηματοδότηση νέων επιχειρήσεων στην χώρα μας. Συγκεκριμένα, προσφέρει οδηγίες για την ανάπτυξη επιχειρηματικών σχεδίων, περιγράφει τα είδη και τους τρόπους σύστασης νέων επιχειρήσεων καθώς και πιθανές ευκαιρίες χρηματοδότησης. Επιπλέον, παρέχει πληροφορίες για κατοχύρωση

PressCode_06_80-84 etke.indd 82

εφευρέσεων και εξετάζει τον μηχανισμό της δικαιόχρησης (franchising). Ο Οδηγός δημιουργήθηκε αρχικά το 1999 και ανανεώνεται κάθε δύο χρόνια από το ALBA έτσι ώστε οι πληροφορίες που περιλαμβάνει να είναι σύμφωνες με τις σύγχρονες τάσεις της αγοράς. Η πρωτοβουλία αυτή δέχτηκε άμεσα την αποδοχή τόσο των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων όσο και των επιχειρήσεων, ενώ είναι ένα ιδανικό εργαλείο για τους απόφοιτους του ALBA, η επιχειρηματική δράση των οποίων είναι ιδιαίτερα έντονη. Το γεγονός αυτό αποδεικνύεται άλλωστε από την πρόσφατη έρευνα που διεξήχθη κατά τη χρονική περίοδο ΙουνίουΙουλίου 2007 και η οποία δείχνει ότι τουλάχιστον το 8% των αποφοίτων του ALBA έχουν δημιουργήσει την

δική τους επιχείρηση και μάλιστα το 10% από αυτές τις επιχειρήσεις απασχολεί περισσότερους από 50 υπαλλήλους. Ο Οδηγός έρχεται να συμπληρώσει και την επιτυχία ομάδων φοιτητών του ALBA στον Διεθνή Διαγωνισμό Επιχειρηματικότητας όπου συμμετέχει μαζί με τα κορυφαία πανεπιστήμια της Ευρώπης (1η Βραβείο το 2004 και 2006). Ο Οδηγός διατίθεται δωρεάν στην ηλεκτρονική διεύθυνση www. alba.edu.gr/r&d/other, υπό τον τίτλο «Entrepreneurship Guide». Για περισσότερες πληροφορίες ή για αποστολή αντιτύπων του Οδηγού, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνούν με τον κ. Αριστοτέλη Αλεξόπουλο, τηλ.: 210 8964531-8, E-mail: aalexopo@alba. edu.gr.

12/20/07 1:57:10 PM

εταιρική κοινωνική ευθύνη Ανακοινωθηκαν τα αποτελεσματα αξιολογησης της Υπευθυνοτητας των μεγαλων πολυεθνικων επιχειρησεων

Η BP ΚΑΤΑΛΑΜΒΑΝΕΙ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΘΕΣΗ ΣΤΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΟΠΟΥ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΟΥΝ ΟΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Οι μεγαλyτερες επιχειρήσεις στον κόσμο, με έσοδα που υπερβαίνουν τα 10 τρισεκατομμύρια δολάρια, βελτίωσαν το επίπεδο της εταιρικής τους υπευθυνότητας και λογοδοσίας σε σχέση με το 2006 (3,6% αύξηση). Παράλληλα, στη φετινή κατάταξη του Accountability Rating™ οι Ευρωπαϊκές εταιρείες κερδίζουν τις εντυπώσεις, καθώς 18 από τις 20 κορυφαίες εταιρείες της σχετικής κατάταξης έχουν την έδρα τους στη Γηραιά Ήπειρο. Αυτά είναι μερικά από τα συμπεράσματα της παγκόσμιας κατάταξης εταιρικής λογοδοσίας (Αccountability Rating™) που δημοσιεύτηκε εχθές στο έγκυρο οικονομικό περιοδικό Fortune. Το Accountability Rating™ αποτελεί τη μοναδική πρωτοβουλία που μετρά ποσοτικά τον τρόπο με τον οποίο οι μεγαλύτερες εταιρείες παγκοσμίως αναπτύσσουν και επικοινωνούν πρακτικές υπευθυνότητας, στο πλαίσιο της επιχειρηματικής τους δράσης. Το Accountability Rating™ βασίζεται στην αντικειμενική αξιολόγηση μιας πολύ ευρείας γκάμας κριτηρίων, με βάση πληροφορίες που δημοσιοποιούνται από τις ίδιες τις εταιρείες (μέσω π.χ. απολογισμών, εταιρικών sites, ανακοινώσεων). Εκπονείται από το διεθνές think tank AccountAbility, πρωτοπόρο μη κερδοσκοπικό ορ-

PressCode_06_80-84 etke.indd 83

γανισμό σε θέματα έρευνας της εταιρικής υπευθυνότητας, σε συνεργασία με την εξειδικευμένη σε θέματα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, βρετανική εταιρεία csrnetwork. Ήδη στον τέταρτο χρόνο αφ’ ότου πρωτοπαρουσιάστηκε, η ετήσια αυτή κατάταξη που δημοσιεύεται κάθε φορά στο Fortune, τοποθετεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος την υπευθυνότητα των 100 μεγαλύτερων επιχειρήσεων παγκοσμίως (G100). Για πρώτη φορά φέτος η μεθοδολογία αυτή εφαρμόστηκε και για τη μέτρηση της κοινωνικής λογοδοσίας και υπευθυνότητας των 50+ μεγαλύτερων ελληνικών επιχειρήσεων. Το Accountability Rating Greece™ εκπονήθηκε από το Ινστιτούτο Κοινωνικής Καινοτομίας σε συνεργασία με τον οργανισμό AccountAbility και τα αποτελέσματα της κατάταξης πρόκειται να ανακοινωθούν στις 4 Δεκεμβρίου 2007. Στην παγκόσμια κατάταξη προηγούνται εταιρείες από τους κλά-

δους του Πετρελαίου, των Τραπεζών και της Αυτοκινητοβιομηχανίας, δείχνοντας ότι οι επιχειρήσεις οι οποίες βρίσκονται κάτω από συνεχή δημοσιότητα, έχουν ισχυρά κίνητρα για να αναπτύξουν συστηματικούς μηχανισμούς λογοδοσίας. Είτε πρόκειται για τη Μιανμάρ και τα ανθρώπινα δικαιώματα, είτε για τα sub-prime δάνεια, τις κλιματικές αλλαγές και τα ατυχήματα που σχετίζονται με τις συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας, οι 100 παγκόσμιοι επιχειρηματικοί κολοσσοί αντιμετωπίζουν μια άνευ προηγουμένου επιτήρηση από τα μέσα ενημέρωσης, τις κυβερνήσεις και τις οργανώσεις των πολιτών. Η πετρελαϊκή εταιρεία ΒΡ κατέλαβε την πρώτη θέση στη σχετική κατάταξη για το 2007 με score 75,2 στα 100 και θεωρείται μια από τις ηγέτιδες επιχειρήσεις μεταξύ των G100 σε ότι αφορά τις πρακτικές εταιρικής υπευθυνότητας και λογοδοσίας. Μπορείτε να πληροφορηθείτε περισσότερα για το Accountability Rating™ 2007 μέσω της Ιστοσελίδας www.accountabilityrating.com ή από το τρέχων τεύχος του περιοδικού «Fortune», ή να απευθύνεται ερωτήσεις στους δημιουργούς της κατάταξης εταιρικής υπευθυνότητας και λογοδοσίας μέσω της Ιστοσελίδας www.fortune.com.

12/20/07 1:57:11 PM

> 84/85

presscode

ISSUE 06

Εγκαiνια του Ελληνικοy Κeντρου Νευροχειρουργικhς eρευνας «Καθηγητhς Πeτρος Σ. Κoκκαλης»

Το iδρυμα Κoκκαλη, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Νοσοκομείο Ευαγγελισμός εγκαινίασαν το Ελληνικό Κέντρο Νευροχειρουργικής Έρευνας «Καθηγητής Πέτρος Σ. Κόκκαλης» του Πανεπιστημίου Αθηνών σε ειδική εκδήλωση στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Στην εκδήλωση παρευρέθηκε πλήθος κόσμου μεταξύ των οποίων ο Υφυπουργός Υγείας κ. Γιώργος Κωνσταντόπουλος, πρώην υπουργοί, βουλευτές, πρέσβεις, καθηγητές, επιχειρηματίες και φυσικά μέλη της ιατρικής κοινότητας. Το Ελληνικό Κέντρο Νευροχειρουργικής Έρευνας (ΕΚΝΕ) Καθηγητής «Πέτρος Σ. Κόκκαλης» ιδρύθηκε με σκοπό να ενισχύσει και να υποστηρίξει τη συνεργασία της νευροεπιστημονικής και βιοτεχνολογικής κοινότητας στην Ελλάδα. Η ίδρυση και λειτουργία του Κέντρου έγινε εφικτή χάρη στη στήριξη τριών φορέων: του Πανεπιστημίου

PressCode_06_80-84 etke.indd 84

Αθηνών, του Θεραπευτηρίου «Ο Ευαγγελισμός» και του Ιδρύματος Κόκκαλη, ενώ διανύοντας το δεύτερο χρόνο λειτουργίας του έχει ήδη πετύχει 11 διεθνείς δημοσιεύσεις, 19 ανακοινώσεις και 3 νέες τεχνογνωσίες. H δραστηριότητα του Κέντρου επικεντρώνεται στους τομείς: α) της έρευνας στις σύγχρονες εμφυτεύσιμες συσκευές και τους εμφυτεύσιμους μικροεπεξεργαστές που αποτελούν πεδίο της νευρομηχανικής (Neuroengineering) β) της ανάπτυξης της Νευροπληροφορικής (Neuroinformatics) γ) της έρευνας Ανάλυσης Βιομαγνητικού Σήματος που λαμβάνεται με προηγμένα ηλεκτρονικά και απεικονιστικά συστήματα. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών Καθηγητής Χρήστος Κίττα αναφέρθηκε στη ζωή και το έργο του Καθηγητή Πέτρου Σ. Κόκκαλη,

ενώ εξήρε την πρωτοποριακή επιστημονική του έρευνα στη νευροχειρουργική. Ο Αντιπρόεδρος του Ιδρύματος Κόκκαλη Πέτρος Κόκκαλης μίλησε για το ρόλο του Ιδρύματος μέσω της στήριξης της γνώσης και της επιστήμης στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Ο Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου HoustonTexas, Περικλής Κτώνας παρουσίασε το βιβλίο του Καθηγητή Δαμιανού Σακά «Operative Neuromodulation», υπογραμμίζοντας ότι αποτελεί το πιο σύγχρονο και ολοκληρωμένο σύγγραμμα εμφυτεύσιμων ηλεκτρονικών συστημάτων. Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την ομιλία του διεθνώς αναγνωρισμένου Καθηγητή Νευροχειρουργικής και Διευθυντή του Κέντρου Δαμιανού Σακά, ο οποίος αποτελεί άλλωστε και την ψυχή του Κέντρου. Ο Καθηγητής Σακάς αφού μύησε το ακροατήριο στα βασικά διδάγματα της νευροχειρουργικής, μίλησε με ιδιαίτερη συγκίνηση για το όραμα, τις δραστηριότητες και τις επιτυχίες που έχει σημειώσει το Ελληνικό Κέντρο Νευροχειρουργικής Έρευνας «Καθηγητής Πέτρος Σ. Κόκκαλης». Αξίζει να σημειωθεί ότι με τη συμβολή του κέντρου, ο Καθηγητής Σακάς με την ομάδα του έχει πραγματοποιήσει το καλοκαίρι του 2006 τις παγκόσμιες πρώτες επιτυχείς χειρουργικές επεμβάσεις με εμφύτευση ηλεκτροδίων (βηματοδότης εγκεφάλου) σε ασθενείς με «καμπτοκορμία» (λόγω κλίσης της σπονδυλικής στήλης ο παθών περπατά στα τέσσερα), καθώς και σε επεμβάσεις ασθενών που πάσχουν από σπαστικότητα, επιληψία και Πάρκινσον.

12/20/07 1:57:15 PM

Γίνετε συνδρομητές στο

ΤΕΥΧΟΣ 04 τΕυΧΟΣ 03

OI EΠΟΜΕΝΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ

Α ΚΙΝ ΙΕΣ ΕΙΝΑΙ

Η ΜΕΓΑΛΗ ΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ

ΠΟ ΟΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ

ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑ

A BARACK OBAM την παγκόσμια «Θα ανανεώσω Αμερικανική ηγεμονία» ΣυνΕντΕυξη

ΝΤΟΡΑ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ

Α. ΜΠΕΖΑΣ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ή» «Με πολύ δουλειά και επιμον

ΜΕΠ ΕΡΕΥΝΑ - ΕΛΙΑ ή Εθνικής Η Ελληνική πολιτικ αιώνα Ασφάλειας στον 21ο

ΤΙΜΗ: 5 ΕΥΡΩ

«Ο ΤΟΠΟΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΙΣΧΥΡΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ»

konica.indd 1

9/5/07 10:20:30 AM

18-06-07 12:27:45

Ανώνυμο-3 1

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙδιΩτες- επιχειρΗσεις Ετήσια: 75 ευρώ ΤρΑπεζες, ΑσφΑλειες, ΔημΟσιο Ετήσια: 110 ευρώ

Διετής: 140 ευρώ Διετής: 200 ευρώ

Αν επιθυμείτε να εγγραφείτε συνδρομητής στο presscode συμπληρώστε την αίτηση και στείλτε τη με φαξ στο 210.3633515 ή με e-mail στο subscribe@presscode.gr

✃ PREΟΝΟΜΑ:. SSCODE PRESSCODE PRESSCODE PRESSCODE PRESSCODE ............................................................................................. ΤρΟποΣ πληρωμΗς ESSCODE PRESSCODE ........................................................................................ Ταχυδρομική PREΕΠΩΝΥΜΟ:. SSCODE PRESSCODE PRESSCODE PRεπιταγή Δημήτριος Γιαννακόπουλος ΕΤΑΙΡΕΙΑ:........................................................................................... E S E S E S ES106 SCODE ΟμήρουPR 32, Αθήνα 72 PR ΘΕΣΗ S CODE PR S CODE PR S CODE PRESSCODE ΣΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ:............................................................... Κατάθεση στην ALPHA BANK Αριθμός λογαριασμού 125-002101-232873 E S PREΤΗΛΕΦΩΝΟ:...................................................................................... SSCODE PRESSCODE PRESSCODE PRESSCODE PR S CODE Δημήτριος Γιαννακόπουλος ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ:....................................................................................... .......................................................Τ.Κ.:................................. PREΠΟΛΗ:. SSCODE PRESSCODE PRESSCODE PRESSCODE PRESSCODE E-MAIL:.............................................................................................. Eκατάθεσης, SCODE ESSCODE Σε περίπτωση τραπεζικής παρακαλούμε γράψτε PREΥΠΟΓΡΑΦΗ:. SSCODE PRESSCODE PRESSCODE PR S PR ...................................................................................... στο παραστατικό τον αποστολέα και στείλτε το με φαξ στο 210.3633515 E S ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:................................................................................. E S E S E S PR S CODE PR S CODE PR S CODE PR S CODE PRESSCODE PREPRESSCODE SSCODE PRESSCODE PRESSCODE PRESSCODE PRESSCODE Oμήρου 32, Αθήνα 106 72 • Τηλ.: 36.33.515 - 6944.862773 • www.presscode.gr • info@presscode.gr PRESSCODE PRESSCODE PRESSCODE PRESSCODE PRESSCODE PRESSCODE PRESSCODE PRESSCODE PRESSCODE PRESSCODE PRESSCODE PRESSCODE PRESSCODE PRESSCODE PRESSCODE Παρακαλούμε επιλέξτε: Ετήσια συνδρομή

PressCode_06_85 koup.indd 85

Διετής

12/20/07 1:57:53 PM

> 86/87

presscode

ISSUE 06

Μeγαρο Μουσικhς

Συμφωνικh Ορχhστρα του Λονδiνου

10 & 11 Ιανουαρiου

ο Βαλeρι Γκεργκίεφ, eνας μαeστρος που eχει τιμηθεi με τις σημαντικoτερες διεθνεiς διακρiσεις

ΑδιαμφισβHτητα μία από τις πέντε καλύτερες ορχήστρες του κόσμου θα διευθύνει ο Βαλέρι Γκεργκίεφ, ένας μαέστρος που έχει τιμηθεί με τις σημαντικότερες διεθνείς διακρίσεις. Το όνομα του μαέστρου είναι στενά συνδεδεμένο με το περίφημο Θέατρο Μαριίνσκι: Υπό την διεύθυνσή του, η όπερα, τα μπαλέτα

PressCode_06_86-87 Art.indd 86

και η ορχήστρα Κίροφ εμφανίστηκαν σε όλο τον κόσμο αποκτώντας διεθνές κύρος. Το ιδιαίτερα ελκυστικό πρόγραμμα των δύο συναυλιών περιλαμβάνει έργα Σιμπέλιους και Μάλερ με σολίστ των Λεωνίδα Καβάκο και την διάσημη αμερικανίδα σοπράνο Λώρα Κλέικομ. Αξίζει να σημειωθεί ότι πριν την συναυλία στις 10 Ιανουαρίου η Κάθριν Μακ Ντάουελ, γενική διευθύντρια της

ορχήστρας θα δώσει διάλεξη σχετική με το σημαντικό εκπαιδευτικό έργο του συνόλου. (Αίθουσα Δημήτρη Μητρόπουλου, 18.00). Οι συναυλίες ανήκουν στον κύκλο Μεγάλες Ορχήστρες - Μεγάλοι Μαέστροι και πραγματοποιούνται με την ευγενική χορηγία του Θεόδωρου και της Γιάννας Αγγελοπούλου.

12/20/07 1:58:22 PM

πολιτισμός ΠαλλAς

Εθνικo Μαyρο Θeατρο Πρaγας

23 Δεκεμβρiου

Η ΕΛΒΑ και η SPECTACLES θα παρουσιάσουν την Κυριακή 23 Δεκεμβρίου, στο Θέατρο ΠΑΛΛΑΣ, σε τρεις μοναδικές παραστάσεις το Εθνικό μαύρο θέατρο Πράγας σε μια υπερπαραγωγή που έχει τίτλο “FANTASY TRAVELERS”. Θα παρουσιαστούν με νέες τεχνικές (πολυμέσα – βίντεο - προβολές) δυο πολυαγαπημένα έργα, “Τα ταξίδια του Γκιούλιβερ” του Jonathan Swift στο α’ μέρος και “Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων” του Lewis Carroll στο β’ μέρος. Ο ναυτικός Γκιούλιβερ μετά από πολλές περιπλανήσεις, σαν άλλος Οδυσσέας, ταξιδεύει σε διάφορα παράξενα και μαγικά μέρη συναντά και έρχεται σε επαφή με άγνωστα - απίθανα αντικείμενα και όντα και βεβαίως γελά τελευταίος με τα παθήματα των εχθρών του. Η Αλίκη σε ένα μοναδικό ταξίδι ανάμεσα σε γίγαντες και νάνους, χταπόδια που χορεύουν, λουλούδια που τραγουδούν, ζωντανά πιόνια σκακιού, ταξιδεύει πετώντας σε φανταστικά μέρη, αλλάζει μορφή κοιτώντας το μαγικό της καθρέφτη, συρρικνώνεται και εξαφανίζεται. Η ιστορία του Μαύρου Θεάτρου ξεκινά από την Κίνα, όπου χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Αυτοκρατορική Αυλή. Ακολούθως μεταφέρθηκε στην Ιαπωνία, όπου «ζωντανεύει» κούκλες διαφόρων μεγεθών σε θεατροποιημένα παραμύθια. Από την Άπω Ανατολή μεταφέρεται στην Ευρώπη και σπουδαίοι σκηνοθέτες, όπως ο Stanislavski ή πρωτομάστορες του κουκλοθέατρου όπως ο Lafaye χρησιμοποίησαν την τεχνική αυτή. Στις αρχές της δεκαετίας του ’50 η τεχνική αυτή

PressCode_06_86-87 Art.indd 87

Η ιστορiα του Μαyρου Θεaτρου ξεκινa απo την Κiνα, oπου χρησιμοποιhθηκε για πρωτη φορa στην Αυτοκρατορικη Αυλη. Ακολουθως μεταφερθηκε στην Ιαπωνια, οπου «ζωντανευει» κουκλες διαφορων μεγεθων σε θεατροποιημενα παραμυθια

καλλιεργείται και αξιοποιείται στην Πράγα με αποτέλεσμα το Μαύρο Θέατρο σήμερα να είναι συνώνυμο αυτής της όμορφης πόλης. Στο Μαύρο Θέατρο όλα είναι δυνατά: ηθοποιοί αλλάζουν κλίμακα, αντικείμενα εξακοντίζονται, στροβιλίζονται και αντί να πέσουν επανέρχονται σ’ αυτόν που τα εξακόντισε, κι’ όλα αυτά με υπέροχη μουσική, τρισδιάστατες βιντεοπρο-

βολές, θεατρική πλοκή, ψηφιακές παρεμβάσεις, εξαιρετικούς φωτισμούς και ειδικά εφέ, εντυπωσιακή σκηνοθεσία και ολοζώντανους ηθοποιούς. Έτσι απολαμβάνουμε ένα ταξίδι στον κόσμο της φαντασίας, της μαγείας και του ονείρου. Ένα κόσμο χωρίς σύνορα και όρια, όπου ακόμη και το αδύνατο είναι δυνατό. Όλα γίνονται – τίποτε δεν είναι ακατόρθωτο.

12/20/07 1:58:24 PM

> 88

presscode

ISSUE 06

Are you chic enough?

Το ολοκαIνουργιο T Palace Lounge Bar Restaurant του Τζίμη Σταθοκωστόπουλου, σας υποδέχεται στο King George Palace των Classical Hotels και σας κάνει μια μοναδική πρόταση! Ανακαλύψτε το νέο spot της πόλης στην καρδιά της Αθήνας που θα απογειώσει τις μέρες αλλά και τις νύχτες σας. Ένας χώρος μοναδικού design και αισθητικής που φέρνει στο νου στιγμιότυπα νεουορκέζικης νυχτερινής ζωής. Δυνατά συνθήματα στους τοίχους και αγαπημένες μελωδίες συνοδεύουν εξωτικά cocktails από το πιο space bar της Αθήνας, υπέροχα cappuccino και espresso που σερβίρονται σε χρυσά cups με καραμέλα ή special gourmet πιάτα που σερβίρονται στην ολόλευκη βιβλιοθήκη που ονειρεύτηκε ο Αντώνης Καλογρίδης με το tattoo που χτύπησε στον τοίχο ο Scott Campbell: “I was very good at doing was I was told”! Τα χρυσά πιστόλια του Philippe Starck, η κορώνα του Δημήτρη Αντωνίτση, τα άλογα της Moooi στην υποδοχή και τα Baccarat ολόμαυρα κρύσταλλα φωτίζουν τη Lulu του Yves Saint Laurent πάνω από τους royal blue καναπέδες. Are you chic enough? Ρωτάει ο Κωνσταντίνος Κακανιάς… If so, don’t drink and drive απλά… ανεβείτε στο δωμάτιό σας και ζήστε τη μοναδική εμπειρία διαμονής στο King George Palace.

PressCode_06_88 Palace.indd 88

12/20/07 1:58:48 PM

Presscode_Cover vol6.indd 2

20-12-07 17:26:14

ΤΕΥΧΟΣ 06

Add to Favorites (Ctrl+D)

H ∆YΣH THΣ AMEPIKANIKHΣ EΠIPPOHΣ ΣTHN ANATOΛH ANNAPOLIS: MEΓAΛEΣ ΠPOΣ∆OKIEΣ, MIKPA AΠOTEΛEΣMATA TA ∆IAMANTIA THΣ EΛΛHNIKHΣ BIOMHXANIAΣ

TO IΣPAHΛINO ΛOMΠI ΠOIA EINAI H ΠPAΓMATIKH TOY ∆YNAMH

modern

Diplomacy

www.presscode.gr

James F. Hoge Jr. THE UNITED STATES AND IRAQ’S FUTURE

R. Nicholas Burns

ΤΙΜΗ: 5 ΕΥΡΩ

AMERICA’S STRATEGIC OPPORTUNITY WITH INDIA

Presscode_Cover vol6.indd 1

Francis Fukuyama A QUIET REVOLUTION

20-12-07 17:25:55