PressCode Issue 08 by Modern Diplomacy

EDITORIAL

προσπάθεια αναβίωσης του κλίματος του ΄92 απέτυχε. Όσοι επιχείρησαν να ξυπνήσουν φοβικά σύνδρομα και να επενδύσουν μικροκομματικά συμφέροντα σε αυτά, φαίνεται πως απομονώθηκαν. Αυτό που μένει ως διαπίστωση, είναι πως έπρεπε να περάσουν δεκαπέντε χρόνια για να απεγκλωβιστεί η ελληνική εξωτερική πολιτική από τις δημαγωγικές εξάρσεις και τις ουτοπικές απαιτήσεις. Σήμερα, πιέζουμε και διεκδικούμε, αυτό που δεκαπέντε χρόνια πριν μας είχε προσφερθεί και το απορρίψαμε. Το “πακέτο Πινέϊρο” που τότε έμοιαζε με καταστροφή, σήμερα αποτελεί εθνικό στόχο, χάριν του οποίου είμαστε έτοιμοι να σπαταλήσουμε διπλωματικά όπλα όπως το βέτο. Στις διεθνείς σχέσεις κυριαρχεί ο ρεαλισμός, ή τουλάχιστον έτσι θα έπρεπε. Η διαιώνιση των ανοιχτών ζητημάτων με τους γείτονες, είναι αντίθετη προς το εθνικό συμφέρον. Όλα αυτά τα χρόνια οι κυβερνήσεις απέφευγαν να ασχοληθούν με τα μεγάλα ζητήματα, εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής, φοβούμενοι το πολιτικό κόστος (ασφαλιστικό, παιδεία, Σκόπια, ελληνοτουρκικά). Τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής αρχίζουν να φαίνονται και δυστυχώς είναι αρνητικά. Ο στρουθοκαμηλισμός δεν μπορεί να συνεχισθεί επ΄αόριστον – κάποια στιγμή θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε όλα τα μεγάλα ανοιχτά ζητήματα και από ότι φαίνεται, αυτός ο χρόνος έφτασε. Όσοι γνωρίζουν, ισχυρίζονται πως το 2008 θα είναι χρονιά- σταθμός για τα ελληνοτουρκικά, αρχής γενομένης από το Κυπριακό. Τα αποτελέσματα των εκλογών στην Κύπρο και η εκλογή του κ. Χριστόφια, επιτάχυναν τις εξελίξεις και σύμφωνα με έγκυρες πηγές, ένα νέο σχέδιο είναι ήδη έτοιμο. Ένα συμβιβαστικό σχέδιο, που δεν θα μπορεί να απορρίψει καμία πλευρά και η αποδοχή του δεν θα σημάνει μόνο την επανένωση του νησιού, αλλά και την έναρξη διαπραγματεύσεων για τη συνολική διευθέτηση των ελληνοτουρκικών διαφορών. Ασφαλώς, θα ήταν ψέμα αν ισχυριζόμουν πως περιμένω διακομματική συναίνεση. Την ώρα που διακυβεύεται η ειρήνη και η σταθερότητα στην περιοχή, τουλάχιστον ας κυριαρχήσει η σύνεση και η υπευθυνότητα. Δημήτρης Γιαννακόπουλος, εκδότης dim@presscode.gr

> 02/03

presscode

ISSUE 08

ΠEPIEXOMENA

EYPΩΠAΪKH ENΩΣH

04 Mείωση κατανάλωσης πετρελαίου από την ενέργεια υδρογόνου 05 Θαλάσσιες μεταφορές μεταξύ E.E.-Kίνας 05 Eυοίωνες προοπτικές για την αγορά εργασίας στην E.E. 06 Oικονομική διπλωματία 06 Oι προτεραιότητες πολιτικής για το 2009 07 «Πράσινο» είναι το χρώμα της ανάπτυξης 07 Διαχείριση των συνόρων και παγκοσμιοποίηση

ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ – ΕΚΔΟΤΗΣ

ΔIEΘNH

FOREIGN AFFAIRS HENRY A. KISSINGER

08 Διεθνής Aμνηστία: Oι φόνοι αμάχων πρέπει να σταματήσουν

ΣYNENTEYΞH

10 H αναγνώριση του Kοσσόβου είναι ενάντια στα συμφέροντα της Eλλάδας

FOREIGN AFFAIRS

14 H σύγκρουση των λαών 18 Oι ανεκπλήρωτες υποσχέσεις του Hugo Chavez 22 O ανταγωνισμός για την Aρκτική 26 H διπλωματία στην εποχή της πίστης

AMBASSADOR’S VIEW 30 Σύγκρουση ιδεολογιών

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΚΑΛΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΦΑΡΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ 08 ΓΡΑΦΟΥΝ

Henry A. Kissinger Jerry Z. Muller Francisco Rodriguez Ali Yahya Scott G. Borgerson Πάνος Ευαγγελόπουλος Ray Takeyh Robert M. Kimmitt Δημήτρης Γιαννακόπουλος Δημήτρης Σκάλκος Συμώνη Τσαλίδη Ανθή Νικολάου Γιάννης Αναγνώστου

BIBΛIOΠAPOYΣIAΣH

ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ & MARKETING

ΣYNENTEYΞH

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

ECONOMIST CONFERENCES

ART DIRECTOR

36 Στα χνάρια του Tοκβίλ

38 Nέα δυναμική για το ελληνικό λόμπι 42 O τραπεζικός τομέας έως το 2030 46 Aσφαλιστική μεταρρύθμιση στην Eλλάδα

OIKONOMIA

50 Mείωση της αγοραστικής δύναμης 53 Συνεδριακός Tουρισμός 54 Δείκτης τουριστικής ανταγωνιστικότητας 58 Tο σκηνικό των ιδιωτικοποιήσεων

ETAIPIKH KOINΩNIKH EYΘYNH 60 Kατάστημα «Green Banking» 60 Πρόγραμμα «Eπόμενη Mέρα» 60 H Toyota Eλλάς στηρίζει το I.M.E. 61 Πράξεις ζωής από την Interamerican 61 Nέοι «πράσινοι» τίτλοι από τη Citibank

ΠOΛITIΣMOΣ

62 Hμέρες πιάνου 63 H Λίμνη των Kύκνων

BAΣIΛIKH MAZIΩTH ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΒΑΛΑΚΑ

Apeiron, Corbis, European Community ΚΩΣΤΑΣ ΜΟΥΓΚΟΓΙΑΝΝΗΣ ΕΚΤΥΠΩΣΗ

ΒΙΒΛΙΟΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΑΕΠΕΕ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟΥ

MΠAMΠHΣ ΔIAMANTIΔHΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ PRESSCODE

ΤΕΥΧΟΣ 08 MΑΡTΙΟΣ 2008 ΟΜΗΡΟΥ 32 , ΚΟΛΩΝΑΚΙ ΑΘΗΝΑ 10672 ΤΗΛ. 210.3633515 www.presscode.gr info@presscode.gr ISSN 1790-3483 Copyright presscode 2008 Απαγορεύεται η ολική ή μερική αναδημοσίευση όλων ανεξαιρέτως των κειμένων και φωτογραφιών χωρίς προηγούμενη έγγραφη άδεια του εκδότη Μπορείτε να στέλνετε τις επιστολές σας στο post@presscode.gr . Ο εκδότης διατηρεί το δικαίωμα να δημοσιεύει τις επιστολές εκείνες που θα συνάδουν με το επίπεδο του περιοδικού.

> 04/05

presscode

ISSUE 08

Η ενEργεια υδρογOνου

μπορεI να μειΩσει την κατανAλωση πετρελαIου στις οδικEς μεταφορEς κατA 40% μEχρι το 2050, αποδεικνYει ευρωπαϊκH Eρευνα

Από επιστημονική έρευνα που χρηματοδοτείται από το ερευνητικό πρόγραμμα της ΕΕ προέκυψε ότι η εισαγωγή υδρογόνου στο ενεργειακό σύστημα θα μπορούσε να μειώσει τη συνολική κατανάλωση πετρελαιοειδών στις οδικές μεταφορές κατά 40% μέχρι το έτος 2050. Η Ευρώπη μπορεί να δημιουργήσει νέες οικονομικές ευκαιρίες και να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά της λαμβάνοντας το προβάδισμα στην παγκόσμια αγορά τεχνολογιών του υδρογόνου. Αλλά η μετάβαση δεν θα είναι αυτόματη. Υπάρχουν σημαντικά εμπόδια, οικονομικά, τεχνολογικά και θεσμικά, γι αυτό και πρέπει να αναληφθεί δράση το συντομότερο. Το πρόγραμμα HyWays συγκεντρώνει βιομηχανικούς, ερευνητικούς και κρατικούς φορείς από δέκα ευρωπαϊκές χώρες. Στο πλαίσιο του προγράμματος, έχει εκδοθεί χάρτης πορείας για την ανάλυση των πιθανών επιπτώσεων στην ευρωπαϊκή οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον από την εκτεταμένη εισαγωγή του υδρογόνου μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα και έχει χαραχθεί σχέδιο δράσης στο οποίο προσδιορίζεται τί πρέπει να γίνει για την υλοποίηση του προγράμματος. Η δημοσίευση της έκθεσης έγινε σε μια χρονική στιγμή κατά την οποία τα κράτη μέλη πρέπει να εγκρίνουν νέα εταιρική σχέση δημόσιου/ιδιωτικού τομέα στην έρευνα, ύψους 940 εκατ. ευρώ, για την ανάπτυξη του υδρογόνου και των στοιχείων καυσίμου. Το κόστος των τελικών εφαρμογών του υδρογόνου, ιδίως όσον αφορά τις οδικές μεταφορές, πρέπει να μειωθεί σημαντικά για να είναι ανταγωνιστικό. Παράλληλα, απαιτούνται συστήματα υποστήριξης των τελικών εφαρμογών του υδρογόνου και ανάπτυξη της υποδομής. Όσον αφορά τη σύγκριση της δαπάνης για την παραγωγή και την προμήθεια υδρογονοκίνητων οχημάτων, με την εξοικονόμηση που θα προκύψει στο μέλλον από την αντικατάσταση του συμβατικού καυσίμου και των συμβατικών οχημάτων, βάσει των προσομοιώ-

σεων που διενεργεί το πρόγραμμα συμπεραίνεται ότι το σημείο εξισορρόπησης τοποθετείται μεταξύ των ετών 2025 και 2035. Ο χάρτης πορείας του HyWays εκτιμά ότι το έτος 2030 θα υπάρχουν 16 εκατομμύρια οχήματα υδρογόνου και ότι η συνολική επένδυση για την ανάπτυξη υποδομής θα ανέρχεται σε 60 δισ. ευρώ. Στη μελέτη εξετάζονται οι διάφοροι τρόποι παραγωγής υδρογονοκίνητων οχημάτων και διαπιστώνονται διαφορετικές προσεγγίσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όλες οι εκπροσωπούμενες χώρες επέλεξαν την παραγωγή υδρογόνου από το φυσικό αέριο, τη βιομάζα και την αιολική ενέργεια. Η Γαλλία, η Φινλανδία, η Ισπανία, η Πολωνία και το Ηνωμένο Βασίλειο επέλεξαν την πυρηνική ενέργεια ενώ η χρήση άνθρακα αποκλείστηκε σε Φινλανδία, Γαλλία και Νορβηγία. Από την έκθεση προέκυψε ότι η παραγωγή υδρογόνου από ορυκτά καύσιμα με δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα θα μπορούσε να συμβάλει σημαντικά στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Οι υπουργοί ανταγωνισμού των 27 κρατών μελών αναμένεται να συζητήσουν και να δώσουν το πράσινο φως σε πρότα-

ση της Επιτροπής για τη δημιουργία εταιρικής σχέσης δημόσιου/ιδιωτικού τομέα στην έρευνα («Κοινή Τεχνολογική Πρωτοβουλία») με στόχο την ανάπτυξη τεχνολογίας κυψελών καυσίμου και υδρογόνου. Αυτό το βιομηχανικής κατεύθυνσης ολοκληρωμένο πρόγραμμα έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και δραστηριοτήτων επίδειξης θα χρηματοδοτηθεί με 470 εκατ. ευρώ από το ερευνητικό πρόγραμμα της ΕΕ τα επόμενα έξι χρόνια, σε συνδυασμό με τον ιδιωτικό τομέα. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, αντικείμενο των συνομιλιών θα αποτελέσει και το στρατηγικό σχέδιο ενεργειακών τεχνολογιών, στο οποίο η εν λόγω πρωτοβουλία αναφέρεται ως παράδειγμα μελλοντικών ευρωπαϊκών δράσεων για την ανάπτυξη νέων ενεργειακών τεχνολογιών.

EYPΩΠAΪKH ENΩΣH

θαλAσσιες μεταφορEς EΕ-ΚIνας

Την 1η Μαρτίου 2008, θα τεθεί σε ισχύ η συμφωνία του 2002 μεταξύ της Κίνας και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών μελών της για τις θαλάσσιες μεταφορές. Με την ευκαιρία αυτή, εκδόθηκε κοινή δήλωση και πραγματοποιήθηκε συνέντευξη τύπου στο Πεκίνο με τη συμμετοχή των κινεζικών αρχών, της Επιτροπής, των κρατών μελών και βιομηχανικών εκπροσώπων των δύο πλευρών. Η συμφωνία περιέχει διατάξεις για την πρόσβαση στην αγορά, προβλέπει τη συνεργασία σε ναυτιλιακές υποθέσεις και αποτελεί βασικό στοιχείο για την ύπαρξη ισχυρών σχέσεων Κίνας και ΕΕ στο ναυτιλιακό τομέα. Η ναυτιλιακή συμφωνία, που έχει συναφθεί μεταξύ της Κίνας, αφενός, και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών μελών της, αφετέρου, υπεγράφη στις Βρυξέλλες, στις 6 Δεκεμβρίου 2002.Μετά την επικύρωσή της και από τα 15 κράτη μέλη και μετά την έκδοση από το Συμβούλιο της απόφασης για σύναψη της συμφωνίας, στις 28 Ιανουαρίου 2008, πρόκειται να τεθεί σε ισχύ την 1η Μαρτίου 2008. Τα δέκα νέα κράτη μέλη, που προσχώρησαν στην ΕΕ το 2004, καλύπτονται με πρωτόκολλο της συμφωνίας, και ανάλογο πρωτόκολλο τελεί υπό διαπραγμάτευση για να ληφθεί υπόψη η προσχώρηση της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας το 2007. Στόχος της ναυτιλιακής συμφωνίας είναι η βελτίωση των συνθηκών διεξαγωγής των θαλάσσιων εμπορευματικών μεταφορών. Βασίζεται στις αρχές της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών θαλάσσιων μεταφορών, της ελεύθερης πρόσβασης στη μεταφορά φορτίων και στο εμπόριο μεταξύ των δύο πλευρών, της απεριόριστης χρήσης λιμενικών και επικουρικών υπηρεσιών, και της ισότιμης μεταχείρισης τόσο όσον αφορά τη χρήση τους όσο και την εμπορική παρουσία. Η συμφωνία θα καλύψει όλες τις πτυχές μεταφορών από πόρτα σε πόρτα. Αναφέρεται επίσης στη συνεργασία στον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών στο πλαίσιο διεθνών οργανισμών όπως ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (ΙΜΟ), η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ) και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ). Το 90% του παγκόσμιου εμπορίου πραγματοποιείται δια θαλάσσης, και τόσο η ΕΕ όσο και η Κίνα είναι σημαντικοί συντελεστές στα ναυτιλιακά ζητήματα. Οι ναυτιλιακές εταιρείες της ΕΕ ελέγχουν πάνω από το 40% του παγκόσμιου στόλου και η Κίνα είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης

ΕυοIωνες προοπτικEς

για την αγορA εργασIας της ΕΕ

Εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας και χαμηλότερα ποσοστά ανεργίας αναμένονται ως αποτέλεσμα των εθνικών μεταρρυθμίσεων· όμως η ανεργία των νέων παραμένει ανησυχητική. Η τελευταία έκθεση της Επιτροπής για την απασχόληση δίνει μια ενθαρρυντική εικόνα, προβλέποντας 5 επιπλέον εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας στην ΕΕ μέχρι το 2009, πέραν των 6,5 εκατ. που δημιουργήθηκαν τα δύο τελευταία χρόνια. Η ανεργία αναμένεται να μειωθεί φέτος κάτω από το 7%, πράγμα που σημαίνει ότι ο αριθμός των ανέργων θα φθάσει στα χαμηλότερα επίπεδα από τα μέσα της δεκαετίας του ‘80. “Οι πρόσφατες μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας αρχίζουν να αποδίδουν καρπούς”, ανέφερε χαρακτηριστικά ο Επίτροπος Απασχόλησης Βλαντιμίρ Σπίντλα. “Η διαρθρωτική ανεργία μειώθηκε κατά ένα τρίτο από το 2004, ενώ το σημερινό ποσοστό απασχόλησης, που ανέρχεται σε 66%, βρίσκεται πολύ κοντά στο συνολικό στόχο του 70%.” Οι μισές από τις χώρες της ΕΕ (σε σύγκριση με έναν πολύ μικρό αριθμό χωρών το 2006) καταβάλλουν σήμερα πολλές προσπάθειες προκειμένου να επιτύχουν μεγαλύτερη ευελιξία στην αγορά εργασίας σε συνδυασμό με μεγαλύτερη ασφάλεια στην απασχόληση. Η πολιτική της λεγόμενης “ευελισφάλειας” σκοπό έχει να βοηθήσει τις αγορές εργασίας να προσαρμοστούν στις εξελίξεις της παγκοσμιοποίησης, να μειώσει τη διαρθρωτική ανεργία και να διευκολύνει τη μετάβαση σε μια πιο ανοιχτή αγορά εργασίας. Παρά το γεγονός ότι αυξήθηκαν τα ποσοστά απασχόλησης για τις γυναίκες και τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, η ανεργία των νέων παραμένει ανησυχητική, με μέσο ποσοστό17,4%. Αυτό προβληματίζει πολλές χώρες της ΕΕ, δεδομένου ότι οι οι νέοι εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν δύο φορές μεγαλύτερο κίνδυνο ανεργίας σε σχέση με το σύνολο των εργαζομένων. Μία από τις αιτίες του προβλήματος είναι ότι ένας σχεδόν στους έξι νέους εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο. Για τη βελτίωση αυτής της κατάστασης, η ΕΕ προωθεί την αύξηση των επενδύσεων στην εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτιση, ώστε να βελτιωθεί το μορφωτικό επίπεδο των νέων. Στις 25 Φεβρουαρίου αναμένεται νέα έκθεση προόδου για την κοινωνική προστασία και κοινωνική ενσωμάτωση

> 06/07

presscode

ISSUE 08

ΟικονομικH ΔιπλωματIα ΠρογραμματισμOς δρAσεων 2008

To Πρόγραμμα Δράσεων της Οικονομικής Διπλωματίας παρουσιάστηκε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών από την Υπουργό Εξωτερικών κυρία Ντόρα Μπακογιάννη. Στην εκδήλωση, που οργανώθηκε σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΕΒ) και τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Εξαγωγέων (ΠΣΕ), μίλησαν επίσης ο Υφυπουργός Εξωτερικών κ. Πέτρος Δούκας, ο Γενικός Γραμματέας Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Αναπτυξιακής Συνεργασίας κ. Θεόδωρος Σκυλακάκης, ο Γ.Γ. του ΣΕΒ κ.

Θανάσης Λαβίδας και η Πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων κυρία Χριστίνα Σακελλαρίδη. Στόχος της εκδήλωσης, που οργανώθηκε για πρώτη φορά, ήταν να παρουσιαστεί από την πλευρά του Υπουργείου Εξωτερικών το έργο που επιτελείται στον τομέα της οικονομικής διπλωματίας με τον απολογισμό των δράσεων του 2007 και με τον προγραμματισμό για το 2008. Η Υπουργός Εξωτερικών αναφέρθηκε στη νέα φιλοσοφία με την οποία αντιμετωπίζει το Υπουργείο την οικονομική διπλωματία, στο πλαίσιο της πολιτικής εξωστρέφειας που ακολουθεί η ελληνική κυβέρνηση. Όπως τόνισε η ΥΠΕΞ, τα δύο βασικά εργαλεία για την επίτευξη του στόχου της εξωστρέφειας είναι η ανταγωνιστικότητα και η οικονομική διπλωματία. Η Υπουργός Εξωτερικών αναφέρθηκε στη διεύρυνση

του ρόλου του Υπουργείου, πέρα από αυτόν της κλασικής αποστολής του, και, όπως είπε χαρακτηριστικά, το Υπουργείο Εξωτερικών πρέπει «να αντιμετωπίζεται όχι μόνο ως πολιτικό αλλά και ως παραγωγικό Υπουργείο, όπως συμβαίνει σε πάρα πολλές χώρες του εξωτερικού.» H Υπουργός περιέγραψε το πρόγραμμα δράσεων του Υπουργείου, αναφέροντας τους τομείς στους οποίους έχουν επέλθει αλλαγές με τον νέο Οργανισμό του Υπουργείου, ενώ επεσήμανε ότι για πρώτη φορά από το 2007 εξασφαλίστηκαν κονδύλια στον προϋπολογισμό για νέες δράσεις οικονομικής διπλωματίας. Οι πρόσθετοι αυτοί πόροι επιτρέπουν την καλύτερη αξιοποίηση των Γραφείων Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων που λειτουργούν στο εξωτερικό και την ανάπτυξη των δράσεων και της πολιτικής που υλοποιείται.

OI προτεραιOτητες πολιτικHς για το 2009

Η Επιτροπή υπέβαλε την ετήσια στρατηγική πολιτικής, στην οποία προσδιορίζει τις προτεραιότητες πολιτικής της για το 2009. Η στρατηγική αυτή παρουσιάζει τους στόχους πολιτικής της Επιτροπής σε πέντε τομείς προτεραιότητας: ανάπτυξη και απασχόληση, κλιματική αλλαγή και αειφόρος ανάπτυξη της Ευρώπης, υλοποίηση της κοινής μεταναστευτικής πολιτικής, προτεραιότητα στον πολίτη και η Ευρώπη ως παγκόσμιος εταίρος. Το 2009 θα είναι το τελευταίο έτος της θητείας της σημερινής Επιτροπής. Η Επιτροπή θα επιδιώξει την έγκριση των νομοθετικών πρωτοβουλιών της και, αφετέρου, θα στραφεί προς το μέλλον ενθαρρύνοντας το διάλογο για την εσωτερική αγορά, την κοινωνική ατζέντα και τις αναλύσεις του προϋπολογισμού. Το 2009, η Επιτροπή θα παραμείνει προσηλωμένη στην επίτευξη συγκεκριμένων αποτελεσμάτων προς όφελος των πολιτών και των επιχειρήσεων. Η ανάπτυξη και η απασχόληση συνεχίζουν να αποτελούν μείζονα προτεραιότητα δράσης για την Ένωση, υποστηριζόμενες από συ-

μπληρωματικές προσπάθειες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την κάλυψη των σημερινών και μελλοντικών ενεργειακών αναγκών της Ένωσης. Η Επιτροπή θα συνεχίσει τη δράση της όσον αφορά την επισκόπηση της ενιαίας αγοράς και την αναθεωρημένη κοινωνική ατζέντα. Θα στραφεί επίσης στο μέλλον θέτοντας τα θεμέλια για τα επόμενα χρόνια. Μεταξύ των κυριοτέρων δράσεων θα είναι οι εργασίες για την επανεξέταση του προϋπολογισμού, βάσει της πραγματοποιούμενης διαβούλευσης, οι οποίες θα προετοιμάσουν το έδαφος για την κατάρτιση των επόμενων δημοσιονομικών προοπτικών. Η ανάπτυξη μιας κοινής μεταναστευτικής πολιτικής θα αποτελέσει θεμελιώδη προτεραιότητα προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις και να αξιοποιηθούν οι ευκαιρίες που προσφέρει η μετανάστευση σε μια εποχή παγκοσμιοποίησης. Θα ευνοηθούν πρωτοβουλίες με σκοπό τη διευκόλυνση της ζωής των πολιτών και την εγγύηση της ασφάλειάς τους. Οι διαπραγματεύσεις με τις υποψή-

φιες χώρες θα συνεχιστούν βάσει της ανανεωμένης συναίνεσης για τη διεύρυνση. Θα εξακολουθήσουν να καταβάλλονται εντατικές προσπάθειες για την ανάπτυξη στενότερων πολιτικών και οικονομικών σχέσεων με εταίρους από ολόκληρο τον κόσμο, ενώ θα υλοποιηθούν νέες εταιρικές σχέσεις με αφρικανικές χώρες στο πλαίσιο της στρατηγικής Αφρικής - ΕΕ. Επιπλέον, η Επιτροπή θα συνεχίσει το πρόγραμμά της για τη βελτίωση της νομοθεσίας, εστιάζοντας στη δέουσα επιβολή της κοινοτικής νομοθεσίας και εξασφαλίζοντας την ορθή διαχείριση των χρηματοοικονομικών προγραμμάτων. Το 2009 θα είναι σημαντικό έτος για την Ευρωπαϊκή Ένωση, διότι θα σηματοδοτηθεί από την ενδεχόμενη έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας, την εκλογή νέου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και το διορισμό νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Εκτός από τις πολιτικές προτεραιότητες της Επιτροπής για το 2009, η ετήσια στρατηγική πολιτικής προτείνει κατανομή των ανθρώπινων και χρηματοδοτικών πόρων κατά τρόπον ώστε να ενισχυθεί η δυνατό-

EYPΩΠAΪKH ENΩΣH

“ΠΡΑΣΙΝΟ” ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΧΡΩΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Ένα ευρωπαϊκό οικολογικό πρόγραμμα προσφέρει το “κλειδί” για την περιβαλλοντική αναβάθμιση των σύγχρονων αστικών κέντρων. Το GreenKeys (Urban Green as a Key for Sustainable Cities) είναι ένα πρόγραμμα, το οποίο υποστηρίζεται από την Κοινοτική Πρωτοβουλία Interreg III B, στην περιοχή CADSES (Central, Adriatic, Danubian and South-Eastern European Space). Βασίζεται στη διακρατική συνεργασία και αποσκοπεί στην οικοδόμηση νέων, φιλικών προς το περιβάλλον δομών στις πόλεις. Κινούμενη πάντα στο πεδίο της περιβαλλοντικής προστασίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμβάλλει στην υλοποίηση του σχεδίου. Στα πλαίσια της πρωτοβουλίας Interreg III B (2005-2008) η Επιτροπή προτείνει μια καινούργια προσέγγιση όσον αφορά στη διαχείριση των αστικών κέντρων, η οποία ενθαρρύνει την ενεργό συμμετοχή των πολιτών και των τοπικών αρχών αυτοδιοίκησης στη βελτίωση των βιοτικών συνθηκών στις πόλεις. Ο τελικός στόχος είναι να περιοριστεί η περιβαλλοντική, η οικονομική και η κοινωνική παρακμή στις αστικές περιοχές, οι οποίες πάσχουν σε μεγαλύτερο βαθμό από την έλλειψη πράσινων

χώρων. Το πρόγραμμα GreenKeys ενώνει υπό την αιγίδα του 12 πόλεις σε 7 διαφορετικές ευρωπαϊκές χώρες, 8 επιστήμονες, εξωτερικούς ειδικούς συνεργάτες σε θέματα περιβάλλοντος, εμπειρογνώμονες, καθώς και μη κυβερνητικές οργανώσεις. Η κύρια αποστολή τους είναι η δημιουργία μιας “Δεξαμενής Πράσινων Στρατηγικών” που να προσφέρει ένα ευρύ φάσμα εργαλείων, τακτικών, ιδεών, αλλά και καλών παραδειγμάτων και να ικανοποιεί τις μελλοντικές ανάγκες των αστών για βιώσιμη ανάπτυξη. Τρεις ελληνικές πόλεις απαντούν στην πρόκληση να υποκαταστήσουν το χρώμα του τσιμέντου με πράσινο. Ο Βόλος, η Ξάνθη και το Χαλάνδρι φιλοξενούν την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία και προσδοκούν σε ένα πιο ποιοτικό τρόπο ζωής με την ολοκλήρωση του προγράμματος. Καθώς τα τελευταία χρόνια παρατηρείται η αφύπνιση της οικολογικής συνείδησης τόσο στην Ελλάδα, όσο και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, απαραίτητη καθίσταται η εξεύρεση μεθόδων για την εφαρμογή της. Η ενσωμάτωση του περιβαλλοντικού στοιχείου στην καθημερινότητα φαίνεται να είναι ο γρηγορότερος και πλέον αποδοτικός τρόπος για την πραγματοποίηση του ευρύτερου αναπτυξιακού σχεδίου.

ΔιαχεIριση των συνOρων και παγκοσμιοποIηση τητα της Επιτροπής να πραγματοποιήσει τους στόχους της στους τομείς προτεραιότητας. Επιπλέον, η ετήσια στρατηγική πολιτικής καθορίζει τις κυριότερες προτεραιότητες επικοινωνίας για το 2009. Η Επιτροπή θα δώσει ιδιαίτερη έμφαση στις νέες δυνατότητες και στα νέα οφέλη που παρέχει στους πολίτες της Ένωσης η Συνθήκη της Λισαβόνας (εφόσον αρχίσει να ισχύει), στην επανεξέταση του προϋπολογισμού της ΕΕ, στην ανάπτυξη και την απασχόληση, λαμβάνοντας υπόψη τις ανησυχίες των πολιτών, και στην ενέργεια και την κλιματική αλλαγή. Με βάση την ετήσια στρατηγική πολιτικής, η Επιτροπή θα προβεί σε ανταλλαγή απόψεων με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με τον καθορισμό των προτεραιοτήτων για το 2009, και τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει αυτές να αντικατοπτρίζονται στο νομοθετικό πρόγραμμα και το πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής, που θα εγκριθεί τον επόμενο Οκτώβριο, καθώς και στον προϋπολογισμό για το 2009.

Νέα μέτρα για την αντιμετώπιση των μεταναστευτικών πιέσεων και της εμπορίας ανθρώπων που δεν δημιουργούν όμως προβλήματα στους νόμιμους ταξιδιώτες. Με την νέα επέκταση του χώρου Σένγκεν, πέρσι, και τη σταθερή κατάργηση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα της ΕΕ, η συνεπής διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία. Για το λόγο αυτό, η Επιτροπή προτείνει την εβδομάδα αυτή μια σειρά μέτρων μεριμνώντας ωστόσο να μη δυσκολέψει τη ζωή των νόμιμων ταξιδιωτών. Σύμφωνα με τα μέτρα αυτά, ένα νέο Ευρωπαϊκό Σύστημα Επιτήρησης των Συνόρων αναμένεται ότι θα μειώσει τον αριθμό των λαθρομεταναστών που περνούν απαρατήρητοι τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Το σύστημα αποσκοπεί επίσης στην ενίσχυση της εσωτερικής ασφάλειας στην ΕΕ με πρόληψη του διασυνοριακού εγκλήματος σε όλες τις μορφές του, όπως της τρομοκρατίας, της εμπορίας ανθρώπων, του λαθρεμπορίου ναρκωτικών και όπλων. Άλλα μέτρα αντανακλούν την αποφασιστικότητα της ΕΕ να μειώσει το θλιβερά υψηλό ποσοστό θανάτων μεταξύ των λαθρομεταναστών, φροντίζοντας να σώζονται περισσότερες ζωές στη θάλασσα. Προβλέπεται μεγαλύτερη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών καθώς ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Συνόρων, Frontex, αυξάνει τις δραστηριότητές του, στις οποίες περιλαμβάνονται περιπολίες στη θάλασσα και εκπαίδευση εθνικών συνοριακών φυλάκων, ενώ έχει επανέλθει στο προσκήνιο η συζήτηση για ένα Ευρωπαϊκό Σώμα φύλαξης των συνόρων. Στην πρωτοβουλία αυτή θα χρησιμοποιηθούν επίσης νέες τεχνολογίες, όπως ένα σύστημα καταχώρισης της εισόδου και της εξόδου των μη Ευρωπαίων υπηκόων, ένα ηλεκτρονικό σύστημα έγκρισης ταξιδίων και άλλα μέσα διαχείρισης των συνόρων. “ Θα χρησιμοποιήσουμε την πιο προηγμένη τεχνολογία, ώστε να επιτύχουμε το υψηλότερο δυνατό επίπεδο ασφάλειας”, δήλωσε ο Φράνκο Φρατίνι, Επίτροπος δικαιοσύνης και ασφάλειας της ΕΕ.

> 0 /09

presscode

ISSUE 08

Οι φOνοι αμAχων πρέπει να σταματήσουν

ΔIEΘNH

ι ισραηλινές στρατιωτικές επιθέσεις των τελευταίων ημερών έχουν σκοτώσει πάνω από 75 Παλαιστίνιους στη Γάζα, συμπεριλαμβανομένων τουλάχιστον 10 παιδιών, και άλλων άοπλων παρευρισκόμενων πολιτών που δεν συμμετείχαν στις συγκρούσεις» δήλωσε ο Μάλκομ Σμαρτ, Διευθυντής του Προγράμματος Έρευνας και Δράσης της Διεθνούς Αμνηστίας για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. «Το Ισραήλ έχει νομική υποχρέωση να προστατεύσει τον άμαχο πληθυσμό της Γάζας. Τέτοιες επιθέσεις είναι δυσανάλογες με τις επιθέσεις που δέχεται και υπερβαίνουν τα νόμιμα μέτρα που οι ισραηλινές δυνάμεις έχουν το δικαίωμα να λάβουν ως απάντηση σε επιθέσεις ρουκετών από παλαιστινιακές ένοπλες ομάδες.» Η Διεθνής Αμνηστία κάλεσε για μία ακόμη φορά τις παλαιστινιακές ένοπλες ομάδες να σταματήσουν αμέσως την εκτόξευση ρουκετών σε πόλεις και χωριά του νοτίου Ισραήλ. «Οι αρχηγοί της Χαμάς και της Παλαιστινιακής Αρχής πρέπει επιτέλους να πάρουν αποτελεσματικά μέτρα που να αποτρέπουν και να τιμωρούν τις επιθέσεις κατά αμάχων στο Ισραήλ, αλλά το γεγονός ότι δεν το έχουν κάνει, δεν νομιμοποιεί το ότι οι ισραηλινές αρχές διεξάγουν σφοδρές επιθέσεις από ξηράς και αέρος, οι οποίες σπέρνουν το θάνατο και την καταστροφή σε Παλαιστίνιους αμάχους» πρόσθεσε ο Μάλκομ Σμαρτ. Μόνο τους τελευταίους δύο μήνες, ισραηλινές δυνάμεις έχουν σκοτώσει σχεδόν 200 Παλαιστίνιους στη Γάζα, το ένα τρίτο των οποίων ήταν άμαχοι. Στον αριθμό αυτό περιλαμβάνονται και 15 περίπου παιδιά. Εκατοντάδες άλλοι άμαχοι έχουν τραυματιστεί, πολλοί εκ των οποίων έμειναν για πάντα ανάπηροι. Την ίδια χρονική περίοδο, ένας Ισραηλινός άμαχος σκοτώθηκε και αρκετοί τραυματίστηκαν από ρουκέτες που εκτόξευσαν παλαιστινιακές ένοπλες δυνάμεις από τη Γάζα προς την πόλη Σντερότ και προς άλλες περιοχές στο νότιο Ισραήλ. «Καταδικάζουμε όλες τις επιθέσεις κατά αμάχων, αλλά παράνομες επιθέσεις

Διεθνής Αμνηστία:

Οι ισραηλινές επιθέσεις από ξηράς και αέρος στη Λωρίδα

της Γάζας

διεξάγονται χωρίς

κανέναν απολύτως σεβασμό προς τη ζωή των αμάχων.

από την μία πλευρά δεν δικαιολογούν παραβιάσεις από την άλλη. Οι ισραηλινές επιθέσεις αυτής της εβδομάδας δείχνουν το βαθμό της δυσαναλογίας και της σφοδρότητας που τόσο συχνά χαρακτηρίζουν τις επιθέσεις του Ισραήλ στα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη τα τελευταία χρόνια» ανέφερε ο Μάλκομ Σμαρτ. «Την ίδια στιγμή, οι παλαιστινιακές ένοπλες ομάδες που συχνά εξαπολύουν επιθέσεις με ρουκέτες από τη Γάζα προς κοντινές ισραηλινές πόλεις, δεν δείχνουν απλώς ανάλγητη περιφρόνηση για τη ζωή των Ισραηλινών αμάχων αλλά επίσης εκθέτουν τον παλαιστινιακό πληθυσμό της Λωρίδας της Γάζας σε κίνδυνο από ισραηλινές επιθέσεις.» Ο πιο πρόσφατος κύκλος φόνων και καταστροφής έρχεται τη στιγμή που 1,5 εκατομμύριο κάτοικοι της Γάζας αντιμετωπίζουν ανθρωπιστική κρίση ως αποτέλεσμα των ολοένα αυστηρότερων αποκλεισμών αγαθών και προϊόντων από τους Ισραηλινούς. Νοσοκομεία και μονάδες περίθαλψης, πασχίζουν ήδη να αντεπεξέλθουν στις ελλείψεις ηλεκτρικού, καυσίμων, εξοπλισμού και ανταλλακτικών λόγω του ισραηλινού αποκλεισμού και αγωνίζονται να ανταποκριθούν στην αθρόα εισροή τραυματιών λόγω των εκτεταμένων ισραηλινών επιθέσεων των τελευταίων ημερών. Με τα σύνορα της Γάζας κλειστά, πολλοί ασθενείς που έχουν άμεση ανάγκη ιατρικής φροντίδας, η οποία δεν είναι διαθέσιμη στη Γάζα, δεν μπορούν να μεταφερθούν σε νοσοκομεία στο εξωτερικό και κινδυνεύουν να χάσουν τη ζωή τους. Όλες οι παράνομες επιθέσεις πρέπει να σταματήσουν. Οι ισραηλινές δυνάμεις πρέπει να βάλουν άμεσα ένα τέλος στις δυσανάλογες επιθέσεις και στη συλλογική τιμωρία κατά της Γάζας και οι παλαιστινιακές ένοπλες ομάδες πρέπει να σταματήσουν άμεσα το μπαράζ εκτοξεύσεων ρουκετών κατά του νοτίου Ισραήλ.

> 10/11

presscode

ISSUE 08

ΣYNENTEYΞH

“Η αναγνώριση του Κοσσόβου είναι ενάντια στα συμφέροντα της Ελλάδας” Συνέντευξη της Α.Ε. πρέσβειρας της Σερβίας στην Ελλάδα, κ. Ljiljana Bacevic στον Δημήτρη Γιαννακόπουλο

Οι εξελίξεις μετά τη διακήρυξη της

ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου, αναμένονται ραγδαίες. Η πρέσβειρα της Σερβίας υποστηρίζει πως δημιουργείται ένα αρνητικό προηγούμενο, που θα αποσταθεροποιήσει πολλές χώρες στον κόσμο και πως το συμφέρον της Ελλάδας, είναι να μην προχωρήσει στην αναγνώριση. – Το Κοσσυφοπέδιο διακήρυξε την ανεξαρτησία του και 27 χώρες έσπευσαν ήδη να το αναγνωρίσουν. Ποια είναι η αντίδραση της Σερβίας έναντι αυτών των εξελίξεων; – Εμείς σταθερά υποστηρίξαμε τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων. Δυστυχώς οι εξελίξεις ήταν διαφορετικές και αρκετές χώρες προχώρησαν σε αναγνώριση. Η δική μας απάντηση ήταν η ανάκληση των πρεσβευτών μας από αυτές τις χώρες, για απροσδιόριστο ακόμα διάστημα. Αυτό δεν σημαίνει τη διακοπή των διπλωματικών μας σχέσεων- οι πρεσβείες μας θα συνεχίσουν να λειτουργούν σε χαμηλότερο επίπεδο. Οι διπλωματικές μας προσπάθειες θα συνεχιστούν, ώστε να πείσουμε όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες πως α αναγνώριση του Κοσσυφοπεδίου είναι

μια λανθασμένη κίνηση, που θα μπορούσε πολύ εύκολα να αποσταθεροποιήσει όχι μόνο τα Βαλκάνια, αλλά και άλλες χώρες στον κόσμο. Προς το παρών αυτή είναι η επίσημη αντίδραση της Σερβίας, οι μελλοντικές μας ενέργειες θα εξαρτηθούν από τις εξελίξεις. – Ο Σερβικός πληθυσμός του Βορείου Κοσσυφοπεδίου, αρνείται να αναγνωρίσει τις νέες διοικητικές αρχές. Όλοι φοβούνται νέα γενικευμένα επεισόδια. Υπάρχει κάποιο σχέδιο προστασίας των κατοίκων, αλλά και των ιστορικών μνημείων από πράξεις αντεκδίκησης; – Εμείς εξακολουθούμε να τους θεωρούμε πολίτες της χώρας μας, όπως άλλωστε αισθάνονται και εκείνοι – άρα είναι φυσιολογικό να μην αναγνωρίζουν τις νέ-

> 12/13

presscode

ISSUE 08

ες διοικητικές αρχές. Για εμάς το Κοσσυφοπέδιο εξακολουθεί να αποτελεί επαρχία της Σερβίας. Άλλωστε, εξακολουθεί να ισχύει το ψήφισμα 1244 των Ηνωμένων Εθνών, αφού δεν έχει αντικατασταθεί από κάποιο νεώτερο. Η KFOR βρίσκεται εκεί για να αποτρέψει τις συγκρούσεις και να προστατεύσει τους πολίτες. Περιμένουμε να κάνουν το καθήκον τους. – Πιστεύετε πως η σημερινή δύναμη της KFOR επαρκεί, ή περιμένετε την ενίσχυσή της; – Χωρίς να είμαι ειδική επί των στρατιωτικών θεμάτων, πιστεύω πως η σημερινή δύναμη είναι αρκετή. – Πως σχολιάζετε τη στάση της Ρωσίας, αλλά και τις πρόσφατες δηλώσεις του Ρώσου αντιπροσώπου στο ΝΑΤΟ, Ντμίτρι Ρογκοζίν με την απειλή χρήσης βίας; – Οι σχέσεις μας με τη Ρωσία έχουν περάσει πολλές διακυμάνσεις. Υπήρξαν περίοδοι που ήταν καλές, υπήρξαν και άλλες που ήταν καλύτερες. Εκτιμούμε ιδιαίτερα τη στάση της Ρωσίας στο θέμα του Κοσσόβου. Υπερασπίζεται το διεθνές δίκαιο και τη νομιμότητα και αποτελεί μια πολύ μεγάλη βοήθεια για μας. Η δήλωση Ρογκοζίν θα έλεγα πως είχε περισσότερο προειδοποιητικό χαρακτήρα, ώστε οι άλλες χώρες να έχουν υπόψη τους και αυτή την πιθανότητα. – Πολύς λόγος γίνεται για το αν το Κοσσυφοπέδιο λειτουργήσει ως προηγούμενο για άλλα αποσχιστικά κινήματα, στην Ευρώπη αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο. Αναλυτές υποστηρίζουν πως πρόκειται για μοναδική περίπτωση αποκλείοντας αυτό το ενδεχόμενο. Εσείς τι πιστεύετε; – Όσοι πιστεύουν πως πρόκειται για μοναδική περίπτωση, κάνουν λάθος. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν πολλές αποσχιστικές ομάδες σε ολόκληρο τον κόσμο που περιμένουν τις εξελίξεις στο Κοσσυφοπέδιο για να κινηθούν. Αυτές οι περιπτώσεις είναι πάρα πολλές και σε ευαίσθητα σημεία του πλανήτη – εγώ γνωρίζω περίπου διακόσιες, πρόσφατα διάβασα μια έγκυρη ανάλυση που τις ανεβάζει στις τριακόσιες. Μπορείτε να φανταστείτε την έξαρση της

βίας σε 300 περιοχές; Απαράδεκτο για το σύγχρονο κόσμο μας. – Τέτοβο, Βοϊβοντίνα, Μαυροβούνιο, Βοσνία. Πιστεύετε πως θα έχουμε γρήγορα εξελίξεις και σε αυτές τις περιοχές; – Είναι πολύ δύσκολο να προβλέψει κανείς τι θα ακολουθήσει. Θα ήθελα πολύ να αποκλείσω αυτό το ενδεχόμενο, όμως δεν μπορώ. Δεν ξέρω αν θα είναι σε σύντομο χρονικό διάστημα – αυτό που μπορώ να πω είναι πως η σταθερότητα σε αυτές τις περιοχές είναι πολύ εύθραυστη. Μιλώντας μεταφορικά, θα έλεγα πως μοιάζει με τη θεωρία του χάους: μπορεί για παράδειγμα να συμβεί κάτι στο Μαυροβούνιο και να επηρεάσει την π.Γ.Δ.Μ. κλπ. – πόσο μάλλον μια διακήρυξη ανεξαρτησίας που αγνοεί τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών και το διεθνές δίκαιο. Αυτή η περιοχή έχει υποφέρει αρκετά. Ελπίζω να μην συνεχιστεί η βία. – Πόσο ρεαλιστικός είναι ο κίνδυνος μιας “Μεγάλης Αλβανίας”; – Όλα τα κράτη της περιοχής είχαν κατά περιόδους ανάλογα όνειρα, Μεγάλη Σερβία, μεγάλη Κροατία, Μεγάλη Ελλάδα κλπ. Η ιστορία όμως, τουλάχιστον η δική μας και η δική σας, μας δίδαξε πως αυτά ήταν λάθη που δεν θα πρέπει να επαναλάβουμε. – Στο Κοσσυφοπέδιο δημιουργείται η δεύτερη μουσουλμανική χώρα στην Ευ-

ρώπη. Η αναζωπύρωση της Ισλαμικής συνείδησης, σε συνδυασμό με πολλές αναφορές μυστικών υπηρεσιών για παρουσία της Αλ Κάιντα στην περιοχή, κάνει πολλούς να πιστεύουν πως η διεθνής τρομοκρατία, βρήκε ένα νέο ασφαλές καταφύγιο στην καρδιά της Ευρώπης. Πόσο κοντά στην πραγματικότητα είναι αυτή η εκτίμηση; – Αυτό το σενάριο έχει μια ρεαλιστική βάση. Ξέρετε, το Κόσσοβο δεν ήταν πάντα τόσο μουσουλμανική χώρα, όμως τα πράγματα άλλαξαν. Το ίδιο ισχύει και για τη Βοσνία. Η απάντηση δεν είναι εύκολη. Το Κοσσυφοπέδιο, είναι μια περιοχή της πατρίδας μου, γνωστής για τα υψηλά επίπεδα διαφθοράς και εγκληματικότητας που θα μπορούσε να γίνει η γη της επαγγελίας για τους τρομοκράτες. Δεν μπορώ να αποκλείσω τη λειτουργία του λεγόμενου Ισλαμικού τόξου Τουρκία – Σκόπια – Αλβανία – Κόσσοβο – Βοσνία και ποιος μπορεί να φανταστεί και που αλλού. Ακόμα και στη Γαλλία ή στη Γερμανία που υπάρχουν πολλοί μουσουλμάνοι. Η Αλ Κάιντα έχει παρουσία στην περιοχή από την εποχή του πολέμου στη Βοσνία. Οι τρομοκράτες, είναι λογικό να αναζητούν καταφύγιο σε χώρες με έντονο μουσουλμανικό στοιχείο. – Πως σχολιάζετε τη στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Είστε ευχαριστημένη από την έως σήμερα στάση της Ελλάδας; – Είναι γνωστό πως η Ε.Ε. δεν έχει ενιαία φωνή στα θέματα εξωτερικής πολιτικής και αυτό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα. Για την Ελλάδα ήταν προφανές πως δεν θα προχωρήσει σε άμεση αναγνώριση. Είμαστε πολύ ικανοποιημένοι από αυτή τη στάση, αλλά και από την υποστήριξη την οποία μας παρέχετε. Περιμένω, τόσο από την κ. Μπακογιάννη όσο και από τον Πρωθυπουργό κ. Καραμανλή, πως θα είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί με το θέμα της αναγνώρισης. Πέρα από τους παραδοσιακούς δεσμούς φιλίας που ενώνουν τις χώρες μας, στη συγκεκριμένη περίπτωση το συμφέρον μας είναι κοινό. Η ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου στρέφεται και ενάντια στα Ελληνικά συμφέροντα.

f orei g n a f f air s

H σύγκρουση των λαών

Oι ανεκπλήρωτες υποσχέσεις του Hugo Chavez

O ανταγωνισμός για την Aρκτική

H διπλωματία στην εποχή της πίστης

www.ForeignAffairs.org

> MIA MHNIAIA AΠOKΛEIΣTIKH ΣYNEPΓAΣIA

> 14/15

presscode

ISSUE 08

Η σύγκρουση των

λαΩν

Η ανθεκτική δύναμη του εθνοτικού εθνικισμού n Jerry Z. Muller

f orei g n a f f air s

> 16/17

presscode

ISSUE 08

Είναι γεγονός πως οι Αμερικανοί

έχουν γενικά υποτιμήσει το ρόλο του εθνοτικού εθνικισμού στην πολιτική, κυρίως λόγω της δικής τους

μως, τίποτα από αυτά δεν θα διώξει τον εθνοτικό εθνικισμό. Οι μετανάστες που φτάνουν στις Ηνωμένες Πολιτείες, είναι συνήθως πρόθυμοι να ενσωματωθούν στη νέα τους χώρα και αναδιαμορφώνουν ανάλογα και την ταυτότητά τους. Για εκείνους όμως που παραμένουν στα εδάφη που κατοικούσαν οι πρόγονοί τους για ολόκληρες γενιές – αν όχι για αιώνες, η πολιτική ταυτότητα παίρνει εθνικό χαρακτήρα, παράγοντας αξιώσεις για πολιτική ισχύ. Η δημιουργία περιφερειακής ειρήνης ανάμεσα σε έθνη-κράτη, συνήθως είναι προϊόν μιας βίαιης διαδικασίας εθνικού διαχωρισμού. Στις περιοχές που αυτός ο διαχωρισμός δεν έχει προκύψει, η πολιτική έχει την τάση να παραμένει προβληματική. Κοιτώντας την Ευρωπαϊκή ιστορία του εικοστού αιώνα, πολλοί υποστηρίζουν πως ο εθνικισμός οδήγησε σε δυο μεγάλους πολέμους, το 1914 και το 1939. Μετά από αυτό, οι ευρωπαίοι συνειδητοποίησαν τους κινδύνους του εθνικισμού και τον εγκατέλειψαν. Στις δεκαετίες που ακολούθησαν στράφηκαν σε διεθνικούς οργανισμούς, χτίζοντας τελικά την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η πτώση της Σοβιετικής Ένωσης σήμανε και την εξάπλωση της Ε.Ε. προς τα ανατολικά. Οι Ευρωπαίοι εισήλθαν σε μια μετα-εθνική περίοδο που όχι μόνο ωφέλησε τους ίδιους, αλλά αποτέλεσε και πρότυπο για άλλες περιοχές. Από αυτή την άποψη, ο εθνικισμός είναι μια τραγική στροφή του δρόμου προς μια φιλελεύθερη και δημοκρατική τάξη. Η εικόνα όμως των εκατοντάδων Αφρικανών και Ασιατών, που χάνονται κάθε χρόνο στην προσπάθειά τους να περάσουν στις Ιταλικές ή τις Ισπανικές ακτές, αποκαλύπτει

εμπειρίας. Οι κοινωνικοί αναλυτές υποστηρίζουν πως δεν είναι ένα παράγωγο της φύσης, αλλά της κουλτούρας των λαών, ενώ άλλοι υποτιμούν τα αξιακά συστήματα που βασίζονται στα ιδιαίτερα γνωρίσματα κοινωνικών ομάδων και όχι στον κοσμοπολιτισμό. πως τα Ευρωπαϊκά σύνορα δεν είναι και τόσο ανοιχτά. Γυρνώντας πίσω στο 1900, θα δούμε πως υπήρχαν πολλά κράτη χωρίς μια κυρίαρχη εθνικότητα, ενώ το 2007 υπήρχαν μόνο δυο, και το ένα από αυτά το Βέλγιο κοντεύει να διασπαστεί. Με άλλα λόγια, εκτός των χωρών που η ισορροπία δυνάμεων προστατεύεται από αυστηρή νομοθεσία, το αποσχιστικό μοντέλο δεν χάθηκε – μάλλον θριάμβευσε. Το 1945 δε, αμέσως μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο, ο εθνοτικός εθνικισμός δεν θεωρούταν καθόλου παρωχημένος, αντίθετα βρέθηκε στο απόγειό του. Η σταθερότητα που βίωσε η Ευρώπη κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου, οφείλεται εν μέρει και στην ολοκλήρωση του ευρέως διαδεδομένου εθνοτικού εθνικισμού. Αν και ο όρος “εθνοκάθαρση” έχει προστεθεί σχετικά πρόσφατα στην Αγγλική ορολογία, δεν συμβαίνει το ίδιο και με τους Τσέχους, Γάλλους, Γερμανούς και Πολωνούς. Στην πραγματικότητα η ιστορία της Ευρώπης τον εικοστό αιώνα, είναι γεμάτη από επίπονες διαδικασίες εθνικών διαχωρισμών, ο διαμελισμός της Γιουγκοσλαβίας, δεν είναι παρά η τελευταία πράξη του έργου. Η ουσία του όμως – η άρση των φυλετικών διαχωρισμών και ο θρίαμ-

βος του εθνοτικού εθνικισμού- σπάνια αναγνωρίζεται, και έτσι κάτι που η σημασία του μπορεί να συγκριθεί με την εξάπλωση της δημοκρατίας ή του καπιταλισμού, παραμένει για πολλούς άγνωστο. Όταν αποσυντέθηκαν οι Ευρωπαϊκές αυτοκρατορίες, άφησαν πίσω τους ένα συνονθύλευμα κρατών, των οποίων τα όρια συχνά έτεμναν εθνοτικά όρια και περιέκλειαν αναμεμειγμένους εθνικούς πληθυσμούς. Θεωρώντας πως τα όρια αυτά θα παραμείνουν ως έχουν, απλά εκφράζουμε ευσεβείς πόθους. Καθώς οι λαοί στις πρώην αποικίες εκσυγχρονίζονται και δραστηριοποιούνται πολιτικά, οι δυνάμεις που προκάλεσαν τον εθνοτικό εθνικισμό και την άρση των φυλετικών διαχωρισμών στην Ευρώπη, τείνουν να βρουν έδαφος και να οδηγήσουν και εκεί σε εξελίξεις. Αυτή η θλιβερή πραγματικότητα δημιουργεί διλήμματα για τους συνηγόρους των ανθρωπιστικών επεμβάσεων, επειδή η στήριξη και η διατήρηση της ειρήνης μεταξύ ομάδων που μισούν και φοβούνται η μία την άλλη, απαιτεί δαπανηρές στρατιωτικές αποστολές και όχι σχετικά φθηνές προσωρινές λύσεις. Όταν η κοινωνική βία κλιμακώνεται και μετατρέπεται σε εθνοκάθαρση, ακόμα και μετά την κατάπαυση του πυρός, η επιστροφή των προ-

f orei g n a f f air s

σφύγων στις εστίες τους είναι προβληματική, ίσως και ανεπιθύμητη γιατί θέτει τις βάσεις για ένα νέο κύκλο συγκρούσεων. Ο διαχωρισμός ίσως είναι η ενδεδειγμένη μόνιμη και ανθρωπιστική λύση σε ανάλογες έντονες κοινωνικές συγκρούσεις. Αναπόφευκτα δημιουργεί νέα κύματα προσφύγων, αλλά τουλάχιστον αντιμετωπίζει το πρόβλημα στη ρίζα του. Οι σύγχρονοι αναλυτές που γράφουν για τον εθνικισμό, τονίζουν τα πληθυσμιακά στοιχεία της ταυτότητας της ομάδας - ο βαθμός στον οποίο η εθνική συνείδηση πολιτιστικά και πολιτικά κατασκευάζεται από τους ιδεολόγους και τους πολιτικούς.

Επικαλούνται τακτικά την έννοια του Benedict Anderson των “φαντασιακών κοινοτήτων”. Φυσικά, είναι αλήθεια πως η εθνικιστική ταυτότητα δεν είναι ποτέ τόσο φυσική ή αναπόφευκτη, όσο οι εθνικιστές ισχυρίζονται, αλλά θα ήταν λάθος να θεωρηθεί ότι για τον ίδιο λόγο ο εθνικισμός είναι απαραίτητα και εύθραυστος. Ο εθνοτικός εθνικισμός δεν ήταν μια ευκαιριακή στροφή στην ευρωπαϊκή ιστορία- έχει αναφορές στις πιο ανθεκτικές τάσεις του ανθρώπινου πνεύματος, κατά τη διάρκεια της οικοδόμησης των σύγχρονων κρατών. Είναι μια κρίσιμη πηγή αλληλεγγύης και εχθρότητας ταυτόχρονα,

και με την μία ή την άλλη μορφή, θα παραμείνει για πολλές γενιές ακόμα. Ο JERRY Z. MULLER είναι καθηγητής ιστορίας στο Catholic University of America, το πιο πρόσφατο βιβλίο του είναι “The Mind and the Market: Capitalism in Modern European Thought” COPYRIGHT 2008 COUNCIL ON FOREIGN RELATIONS, PUBLISHER OF FOREIGN AFFAIRS. ALL RIGHTS RESERVED. DISTRIBUTED BY TRIBUNE MEDIA SERVICES

> 18/19

presscode

ISSUE 08

f orei g n a f f air s

Οι ανεκπλήρωτες

υποσχέσεις του

Hugo Chavez n Francisco Rodriguez

> 20/21

presscode

ISSUE 08

Τον περασμένο Δεκέμβριο, όταν οι πολίτες της Βενεζουέλας απέρριψαν τις προτεινόμενες συνταγματικές

μεταρρυθμίσεις του προέδρου Hugo Chavez, οι περισσότεροι αναλυτές αιφνιδιάστηκαν. Ήταν μια σημαντική μεταστροφή για έναν πρόεδρο, που μόλις πριν ένα χρόνο είχε κερδίσει εύκολα, μια νέα εξαετή θητεία.

ναζητώντας μια εξήγηση, οι αναλυτές τόνισαν τους παράγοντες όπως τη γέννηση ενός νέου φοιτητικού κινήματος και την αποστασία ισχυρών ομάδων από το συνασπισμό του Chavez. Πολύ λίγοι προχώρησαν το συλλογισμό περαιτέρω, δηλαδή στο πως ο Chavez έχει κατορθώσει να παραμείνει στην εξουσία για τόσο μεγάλο διάστημα. Αν και οι απόψεις διαφέρουν εάν η κυβέρνηση του Chavez πρέπει να χαρακτηριστεί ως αυταρχική ή δημοκρατική, όλοι συμφωνούν, πως αντίθετα με τους προκατόχους του, ο Chavez έχει αναγάγει την ευημερία των ασθενέστερων τάξεων της Βενεζουέλας, ως την κορυφαία προτεραιότητά του. Η κυβέρνησή του παρέχει επιδοτούμενα τρόφιμα σε οικογένειες με χαμηλό εισόδημα, έχει αναδιανείμει εδάφη και πλούτο και κατευθύνει τα έσοδα από τη ραγδαία αναπτυσσόμενη πετρελαϊκή βιομηχανία σε προγράμματα υγείας και εκπαίδευσης. Κατά συνέπεια, έχει κερδίσει τη μόνιμη υποστήριξη των φτωχών κατοίκων της Βενεζουέλας. Στην πραγματικότητα, το μότο “Ο

Chavez βοηθάει τους φτωχούς” είναι λάθος. Ανατρέχοντας σε επίσημες στατιστικές και ανεξάρτητες εκτιμήσεις, δεν βλέπουμε κανένα στοιχείο που να επιβεβαιώνει την προτεραιότητα της κυβέρνησης προς τις ασθενέστερες τάξεις. Οι περισσότεροι δείκτες στον τομέα της υγείας ή της ανάπτυξης δεν παρουσιάζουν καμία σημαντική βελτίωση, πέρα από τη φυσιολογική που εμφανίζεται με την πετρελαϊκή άνθηση. Αντίθετα, κάποιοι δείκτες έχουν επιδεινωθεί ανησυχητικά: οι επίσημες εκτιμήσεις δείχνουν ότι η εισοδηματική ανισότητα έχει αυξηθεί. Αυτό που πραγματικά έδειξαν τα αποτελέσματα της τελευταίας ψηφοφορίας, ήταν πως οι πολίτες της Βενεζουέλας άρχισαν να βλέπουν τις συνέπειες της οικονομικής πολιτικής του Chavez – και αυτό που είδαν δεν τους άρεσε. Το ποσοστό των οικογενειών χωρίς πρόσβαση σε τρεχούμενο νερό, μεταξύ 1999 και 2006, ανήλθε από 7,2% σε 9,4%, ενώ το ποσοστό των οικογενειών που διαμένουν σε καταυλισμούς σχεδόν τριπλασιάστηκε , από 2,5%σε 6,8%. Το μέσο ποσοστό του προϋπολογισμού για την υγεία και την παιδεία στα πρώτα οχτώ χρόνια της κυβέρνησης Chavez, ήταν 25,12 % ουσιαστικά το ίδιο με τα προηγούμενα 8 χρόνια που ήταν στο 25,08%. Σήμερα, είναι χαμηλότερο από το αντίστοιχο του 1992, δηλαδή την τελευταία χρονιά της

κυβέρνησης του νεοφιλελεύθερου Carlos Andris Pirez. Στη Βενεζουέλα, οι περισσότεροι – σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις – πιστώνουν στον Chavez την ισχυρή οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Στις εκλογές, η συντριπτική πλειοψηφία υποστήριξε την οικονομική πολιτική του Chavez, σημειώνοντας πως έχει βελτιωθεί η καθημερινότητά τους. Αυτό δεν πρέπει να μας εκπλήσσει. Με τα τεράστια κέρδη από το πετρέλαιο, η Βενεζουέλα απολαμβάνει τρία διαδοχικά χρόνια με διψήφιο αριθμό ανάπτυξης. Στα τέλη όμως του 2007, το οικονομικό μοντέλο του Chavez άρχισε να ξεφτίζει. Για πρώτη φορά από το 2004, η πλειοψηφία των ψηφοφόρων υποστήριξε ότι τον τελευταίο χρόνο επιδεινώθηκαν οι συνθήκες διαβίωσης στη χώρα. Οι ελλείψεις σε βασικά τρόφιμα, ήταν χρόνιες, και η διαφορά μεταξύ της επίσημης συναλλαγματικής ισοτιμίας και εκείνης της μαύρης αγοράς, έφθασε το 215%. Η αυξανόμενη οικονομική κρίση είναι το προβλέψιμο αποτέλεσμα της κακοδιαχείρισης από το οικονομικό επιτελείο του Chavez. Αυτή η κυβέρνηση κατόρθωσε ένα αξιοθαύμαστο άθλο: να παρουσιάσει δημοσιονομικό έλλειμμα στη μέση μιας πετρελαϊκής έκρηξης. Η επεκτατική οικονομική πολιτική που ακολούθησε η κυβέρνηση, ήταν κατάλληλη κατά τη διάρκεια της ύφεσης που αντι-

f orei g n a f f air s

“

Αν και οι απόψεις διαφέρουν εάν η κυβέρνηση του Chavez πρέπει να χαρακτηριστεί ως αυταρχική ή δημοκρατική, όλοι συμφωνούν, πως ο Chavez έχει αναγάγει την ευημερία των ασθενέστερων τάξεων της Βενεζουέλας, ως την κορυφαία προτεραιότητά του.

μετώπισε η Βενεζουέλα αρκετά χρόνια πριν. Αλλά με τη συνέχισή της, η κυβέρνηση παρήγαγε μια πληθωριστική κρίση. Το πρόβλημα επιδεινώθηκε από τις προσπάθειες να αντιμετωπιστούν οι προκύπτουσες δυσαναλογίες με ένα σύνθετο πλέγμα ελέγχου των τιμών και του συναλλάγματος. Αυτό που είναι πιο θλιβερό, είναι το πόσο προβλέψιμο ήταν αυτό το αποτέλεσμα. Οι πολιτικές Chavez δεν είναι πρωτόγνωρες, το περίγραμμα αυτής της ιστορίας, ακολουθεί την καταστροφική εμπειρία πολλών λατινοαμερικανικών χωρών με τα λαϊκιστικά μακροοικονομικά μοντέλα κα-

”

τά τη διάρκεια της δεκαετίας του ‘70 και της δεκαετίας του ‘80. Πώς κατάφερε η κυβέρνηση της Βενεζουέλας, να πείσει τόσους πολλούς ανθρώπους για τις επιτυχίες της στην καταπολέμηση της φτώχειας, παρά την πλήρη απουσία πραγματικών στοιχείων της αποτελεσματικότητάς της; Εν μέρει λόγω του υψηλού προφίλ και των δημόσιων σχέσεων αυτής της κυβέρνησης, μαζί με τα καλά τοποθετημένα δάνεια, τις επιδοτούμενες πωλήσεις πετρελαίου, και τις πολιτικές συνεισφορές. Αλλά ακόμη πιο σημαντικό, επειδή τόσοι πολλοί διανοούμενοι και πο-

λιτικοί στις αναπτυγμένες χώρες, θεωρούν τα προβλήματα της λατινικής Αμερικής ως απλά την εκμετάλλευση των φτωχών μαζών από την πλούσια προνομιούχο ελίτ. Τέτοια στερεότυπα, ενισχύουν την άποψη ότι η λατινοαμερικανική υπανάπτυξη οφείλεται στη φαυλότητα και την αρπακτική διάθεση των ανωτέρων τάξεων, παρά σε κάτι πιο πεζό, όπως οι ασύνετες πολιτικές – και μόλις ενστερνισθούν αυτές τις θέσεις, είναι εύκολο να ξεχάσουν την ανάγκη επεξεργασίας πραγματικών πρωτοβουλιών, που θα μπορούσαν πραγματικά να βοηθήσουν τη λατινική Αμερική να αναπτυχθεί. Ο Francisco Rodriguez είναι καθηγητής των οικονομικών και των λατινοαμερικανικών μελετών στο Wesleyan University. COPYRIGHT 2008 COUNCIL ON FOREIGN RELATIONS, PUBLISHER OF FOREIGN AFFAIRS. ALL RIGHTS RESERVED. DISTRIBUTED BY TRIBUNE MEDIA SERVICES.

> 22/23

presscode

ISSUE 08

O ανταγωνισμός για την

ΑΡΚΤΙΚΗ Ο Αρκτικός ωκεανός λειώνει, και λειώνει γρήγορα. Το προηγούμενο καλοκαίρι, εξαφανίστηκε ένα τμήμα πάγου, συνολικής έκτασης

άνω του 1 εκατομμυρίου τετραγωνικών μιλίων. Σήμερα, οι παγωμένες εκτάσεις στην Αρκτική έχουν το μισό μόνο μέγεθος από ότι πενήντα χρόνια πριν. n SCOTT G. BORGERSON

f orei g n a f f air s

> 24/25

presscode

ISSUE 08

ια πρώτη φορά, το βορειοδυτικό πέρασμα, μια θρυλική θαλάσσια διαδρομή, άνοιξε για τη ναυτιλία. Το ζήτημα δεν είναι πλέον αν θα ανοίξει ο Αρκτικός ωκεανός για τα πλοία διευκολύνοντας τις θαλάσσιες μεταφορές και την έρευνα για τα μεγάλα ενεργειακά κοιτάσματά του, αλλά το πότε. Και αυτό οφείλεται στην παγκόσμια κλιματική αλλαγή. Το λιώσιμο των πάγων δημιουργεί μεγάλες προσδοκίες, αλλά κρύβει ταυτόχρονα και σοβαρούς κινδύνους. Ο συνδυασμός των νέων θαλάσσιων οδών, των τρισεκατομμυρίων δολαρίων από τα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, μαζί με μια ασαφή εικόνα για την εδαφική κυριότητα, δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα. Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη επειδή προς το παρών, δεν υπάρχουν νομικές ή πολιτικές δομές που θα μπορούν να επιτρέψουν τη σωστή ανάπτυξη της περιοχής, ή να διευθετήσουν τις τρέχουσες πολιτικές διενέξεις. Η Αρκτική ήταν πάντα παγωμένη και καθώς ο πάγος μετατρέπεται σε νερό, δεν είναι σαφές ποιοι νόμοι θα πρέπει να εφαρμοστούν. Η διεκδίκηση της περιοχής έχει αυξήσει την ένταση ανάμεσα στις χώρες και αναμένεται να επεκταθεί και σε άλλες περιοχές, όπως τα νησιά Spratly με το πλούσιο υπέδαφος, καθώς και εκεί δεν υπάρχει σαφής εικόνα ιδιοκτησίας και οι μνηστήρες είναι πολλοί. Η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχουν σαφή νομικά πλαίσια για το χειρισμό της κατάστασης. Το Αρκτικό Συμβούλιο υπάρχει για να αντιμετωπίζει τα περιβαλλοντικά ζητήματα, αλλά έχει παραμείνει σιωπηλό στις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η περιοχή. Ένας λόγος είναι ο σκόπιμος ευνουχισμός που υπέστη από τις Ηνωμένες Πολιτείες κατά τη δημιουργία του το 1996, απαγορεύοντας του την εξέταση θεμάτων ασφαλείας. Πολλοί παρατηρητές υποστηρίζουν

“

Η Συνθήκη για την Ανταρκτική του 1959, πάγωσε όλες τις εδαφικές διεκδικήσεις και έδωσε την ήπειρο στην επιστημονική έρευνα. Η Συνθήκη θα μπορούσε να μας δώσει κάποια μαθήματα, αλλά αφορούσε μια ήπειρο και όχι έναν ωκεανό.

πως η Συνθήκη των Η.Ε σχετικά με το νόμο της θάλασσας (UNCLOS) είναι το σωστό εργαλείο για να διαχειριστεί τη νέα κατάσταση στην Αρκτική, δεδομένου ότι παρέχει στα κράτη, τους μηχανισμούς που

”

απαιτούνται για την επίλυση των διαφωνιών που προκύπτουν, όταν προβάλλονται αξιώσεις για πρόσθετους πόρους πέρα από τις αποκλειστικές οικονομικές τους ζώνες. Εντούτοις, η συνθήκη (UNCLOS)

f orei g n a f f air s

δεν μπορεί να εφαρμοστεί απόλυτα στην Αρκτική επειδή οι μοναδικές γεωγραφικές περιστάσεις της περιοχής δεν το επιτρέπουν. Στην περιοχή υπάρχουν διάφορα προβλήματα που την αναγάγουν ως ειδική περίπτωση. Αυτές οι εκκρεμείς προκλήσεις περιλαμβάνουν το μοίρασμα του μεγαλύτερου, ανεξερεύνητου και γεωλογικά πιο σύνθετου ηπειρωτικού τμήματος μεταξύ πέντε κρατών με ανταγωνιστικές αξιώσεις, την επίλυση των διαφορών μεταξύ του Καναδά και των άλλων χωρών για τον καθορισμό του βορειοδυτικού περάσματος, την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και του Καναδά, όπως και μεταξύ της Νορβηγίας και της Ρωσίας. Τέλος, οι επερχόμενες έρευνες για πετρέλαιο και φυσικό αέριο, αλλά και οι διελεύσεις των πλοίων, θα θέσουν σοβαρούς περιβαλλοντικούς

κινδύνους. Ιστορικό προηγούμενο, δεν υπάρχει. Η Συνθήκη για την Ανταρκτική του 1959, πάγωσε όλες τις εδαφικές διεκδικήσεις και έδωσε την ήπειρο στην επιστημονική έρευνα. Η Συνθήκη θα μπορούσε να μας δώσει κάποια μαθήματα, αλλά αφορούσε μια ήπειρο και όχι έναν ωκεανό. Επιπλέον, η Ανταρκτική είναι πολύ μακριά από σημαντικά εμπορικά περάσματα, και οι διαπραγματεύσεις πραγματοποιήθηκαν στο εξ ολοκλήρου διαφορετικό πλαίσιο του ψυχρού πολέμου. Η Μεσόγειος έχει κάποια κοινά με τον Αρκτικό ωκεανό, ως μια θάλασσα που ενώνει πολλές χώρες με μεγάλες οικονομίες, αλλά τα παράκτια κράτη της είχαν πάντα σαφέστερες ιστορικές αξιώσεις, και δεν είχε καλυφθεί ποτέ από πάγο, τουλάχιστον όχι στην ανθρώπινη ιστορία. Σε αυτό το κρίσιμο σημείο, οι αποφά-

σεις για τη διαχείριση αυτής της ταχύτατα μεταβαλλόμενης περιοχής, θα ληφθούν πιθανώς μέσα σε ένα διπλωματικό και νομικό πλαίσιο, εκτός αν τα Ηνωμένα Έθνη αποφασίσουν να κινηθούν οδηγώντας προς μια πολυμερή λύση. Μέχρι να βρεθεί όμως μια τέτοια λύση, οι αρκτικές χώρες είναι πιθανό να καταλάβουν μονομερώς όσο το δυνατόν περισσότερα εδάφη και να ασκούν έλεγχο σε όσα περισσότερα περάσματα μπορούν. Σε μια περιοχή, που νομικά περιγράφεται ως “no man’s land” τα αρκτικά κράτη είναι αποφασισμένα να περιφρουρήσουν τα συμφέροντά τους. Την κούρσα οδηγεί η Ρωσία, αλλά ακολουθούν και οι άλλες χώρες όπως η Νορβηγία, ο Καναδάς, η Δανία και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Για να ηρεμήσει η κατάσταση και να επιλυθούν τα προβλήματα, θα πρέπει οι Ηνωμένες Πολιτείες να συγκαλέσουν μια διάσκεψη, για να συνταχθεί μια νέα συμφωνία βασισμένη στα πλαίσια του Αρκτικού Συμβουλίου. Η συμφωνία πρέπει να ενσωματώσει τις σχετικές διατάξεις της UNCLOS και να λάβει υπόψη όλα τα αναδυόμενα αρκτικά ζητήματα. Η Ουάσιγκτον πρέπει επίσης να υποστηρίξει τα Αμερικανικά συμφέροντα στην Αρκτική, συμπεριλαμβανομένης της επικύρωσης της UNCLOS, να επενδύσει στα προγράμματα χαρτογράφησης των πάγων, και να αναζωογονήσει τα ανεπαρκή, μη ανταγωνιστικά ναυπηγεία της (ώστε να ανανεωθεί ο γερασμένος στόλος παγοθραυστικών της χώρας, το συντομότερο δυνατόν). Στις Ηνωμένες Πολιτείες, Φιλελεύθεροι και Συντηρητικοί πρέπει να αφήσουν ένα διάλογο που έχει κουράσει, για το τι προκαλεί την αύξηση της θερμοκρασίας, και να προχωρήσουν στην αντιμετώπιση, την προσαρμογή και τη πιο αποτελεσματική διαχείριση του φαινομένου. Ο SCOTT G. BORGERSON είναι συνεργάτης του Council on Foreign Relations και αναπληρωτής διοικητής στην Αμερικανική ακτοφυλακή. COPYRIGHT 2008 COUNCIL ON FOREIGN RELATIONS, PUBLISHER OF FOREIGN AFFAIRS. ALL RIGHTS RESERVED. DISTRIBUTED BY TRIBUNE MEDIA SERVICES

> 26/27

presscode

ISSUE 08

ΘρησκευτικH ελευθερIα και εθνικH ασφAλεια

διπλωματIα στην εποχή της

πIστης n Thomas F. Farr

f orei g n a f f air s

> 28/29

presscode

ISSUE 08

Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ένα θρησκευόμενο έθνος, αλλά ούτε οι μελετητές ούτε και οι επαγγελματίες της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, έχουν αντιμετωπίσει τη θρησκεία αρκετά σοβαρά. Προεκτείνοντας αυτή τη διαπίστωση, θα δούμε πως αντιλαμβάνονται την παγκόσμια αναζωπύρωση της θρησκευτικότητας, ως πρόβλημα για την αμερικανική εξωτερική πολιτική. Στην πραγματικότητα, το φαινόμενο συνιστά πολύ περισσότερο μια ευκαιρία και όχι μια απειλή.

ι θρησκευτικές ιδέες και οι εκπρόσωποί τους, δεν στάθηκαν εμπόδιο στο δρόμο για την ελευθερία, όπως πολλοί υποστηρίζουν, αντίθετα μπορούν να αποτελέσουν το προπύργιο για τη στήριξη και την εξάπλωση των ελευθεριών και των δικαιωμάτων. Για τους περισσότερους ανθρώπους, η θρησκευτική αναζήτηση αποτελεί τον πυρήνα της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Η ιστορία μας δείχνει πως για την επιβίωση της δημοκρατίας, είναι απαραίτητη η προστασία της θρησκευτικής ελευθερίας. Η αμερικανική διπλωματία πρέπει να κινηθεί αποφασιστικά προς αυτό τον τομέα, βάζοντας στον πυρήνα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής την υπεράσπιση και επέκταση της θρησκευτικής ελευθερίας στον κόσμο. Μπορεί το ριζοσπαστικό Ισλάμ να κυριαρχεί και να πρωταγωνιστεί στις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και αλλού, αλλά η σημασία της θρησκείας είναι περιορισμένη σε άλλες χώρες με μουσουλμανική πλειοψηφία, τη μουσουλμανική διασπορά. Μια έκρηξη θρησκευτικής συνείδησης στους πολίτες της Κίνας, ανησυχεί ιδιαίτερα την ηγεσία του κομμουνιστικού κόμματος. Η θρησκεία επηρεάζει την πορεία της δημοκρατίας στη Ρωσία, τις σχέσεις των πυρηνικών κρατών Ινδίας και Πακιστάν, τη σταθεροποίηση της δημοκρατίας

στη Λατινική Αμερική, επηρεάζει ακόμα και την πολιτική στη Δυτική Ευρώπη. Η στάση της αμερικανικής διπλωματίας στο ζήτημα, είναι αντιφατική και συχνά ασυνάρτητη. Μια πρόσφατη μελέτη από το κέντρο στρατηγικών και διεθνών μελετών αναφέρει: «οι ανώτεροι κυβερνητικοί αξιωματούχοι είναι συχνά απρόθυμοι να αντιμετωπίσουν τα θρησκευτικά ζητήματα, είτε λόγω της κοσμικής παράδοσης των Ηνωμένων Πολιτειών, είτε απλά επειδή αντιλαμβάνονται τη θρησκεία ως κάτι πολύ περίπλοκο και ευαίσθητο.» Η σύγχυση διατρέχει όλο τον παραδοσιακό άξονα αριστεράς – δεξιάς. Τα αυτονομιστικά αντανακλαστικά της αριστεράς, υπαγορεύουν τη θεώρηση της θρησκείας ως ένα αυστηρά ιδιωτικό θέμα, αλλά η φιλελεύθερη πολυπολιτισμικότητα το ωθεί σε μια διαφορετική κατεύθυνση. Ορισμένοι στη δεξιά θέλουν τη θρησκεία στο προσκήνιο, αλλά όχι τύπου Ισλάμ, πρακτικές του οποίου θεωρούν ώθηση προς τον εξτρεμισμό. Αδικαιολόγητα επηρεασμένη από αυτή τη σκέψη, η αμερικανική εξωτερική πολιτική δεν έχει επιδιώξει να προωθήσει συστηματικά τη θρησκευτική ελευθερία. Οι μικρές προσπάθειες και οι καταγγελίες του υπουργείου εξωτερικών για να σταματήσουν οι θρησκευτικές διώξεις, έχουν σπάνια κάποιο αποτέλεσμα. Ακόμα και αν μειωθούν οι διώξεις, αυτό δεν θα αποτε-

λούσε θρησκευτική ελευθερία. Οι θρησκευτικές διώξεις γενικά συνδέονται με την κατάφωρη κατάχρηση βάσει της θρησκείας. Μια κυβέρνηση που σέβεται τη θρησκευτική ελευθερία είναι απαλλαγμένη από αυτές τις αγκυλώσεις, και προστατεύει των ατόμων ή των ομάδων να ενεργούν δημόσια με τρόπο σύμφωνο με τις πεποιθήσεις τους. Ακόμα πιο σημαντικό, είναι το δικαίωμα να μπορούν να επηρεάσουν την πολιτική συζήτηση, μέσα στα φιλελεύθερα πλαίσια. Η εξέταση αυτής της πτυχής της θρησκευτικής ελευθερίας, είναι ένα κρίσιμο βήμα στη δημιουργία σταθερών κυβερνήσεων σε κοινωνίες με ισχυρές θρησκευτικές ομάδες, ένα βήμα που η τρέχουσα αμερικανική πολιτική αγνοεί. Μετά την πτώση των Ταλιμπάν το 2001, οι Αφγανοί εξέλεξαν μια δημοκρατική κυβέρνηση και επικύρωσαν ένα δημοκρατικό σύνταγμα, και οι φοβερές θρησκευτικές διώξεις εις βάρος των γυναικών και της Σιιτικής μειονότητας μειώθηκε εντυπωσιακά. Αλλά αυτές οι εξελίξεις δεν επέφεραν τη θρησκευτική ελευθερία. Η αφγανική κυβέρνηση δεν βασανίζει πλέον τους ανθρώπους βάσει της θρησκείας, αλλά συνεχίζει να απαγγέλλει κατηγορίες ενάντια στους αποστάτες και τους βλάσφημους, συμπεριλαμβανομένων των ανώτερων αξιωματούχων και των δημοσιογράφων, που επιδιώκουν το διάλογο

f orei g n a f f air s

“

Η θρησκεία επηρεάζει την πορεία της δημοκρατίας στη Ρωσία, τις σχέσεις των πυρηνικών κρατών Ινδίας και Πακιστάν, τη σταθεροποίηση της δημοκρατίας στη Λατινική Αμερική, επηρεάζει ακόμα και την πολιτική στη Δυτική Ευρώπη.

για το Ισλάμ. Το υπουργείο εξωτερικών δεν βλέπει αυτές τις υποθέσεις ως σημαντικά εμπόδια για την εδραίωση της Αφγανικής δημοκρατίας, αλλά τις αντιμετωπίζει ως ανθρωπιστικά ζητήματα. Στο υπουργείο εξωτερικών, η πολιτική για τη διεθνή θρησκευτική ελευθερία είναι γραφειοκρατική. Οι κυβερνήσεις Clinton και Bush έχουν αφήσει αυτό το τμήμα έξω από τη διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής. Η κατάσταση θα βελτιωθεί, μόνο όταν η Ουάσιγκτον ενσωματώσει πλήρως τις θρησκευτικές σκοπιμότητες στην εξωτερική της πολιτική, αρχίζοντας από την αναβάθμιση του συγκεκριμένου τμήμα-

”

τος. Ακόμα, αν η θρησκευτική ελευθερία πρόκειται να συμβάλει στην αμερικανική εθνική ασφάλεια, θα απαιτηθούν σημαντικές πολιτικές αλλαγές. Πώς μπορεί μια νέα στρατηγική για τη θρησκεία και τη θρησκευτική ελευθερία να βοηθήσει την αμερικανική εξωτερική πολιτική προωθώντας ταυτόχρονα τα συμφέροντα της εθνικής ασφάλειας στο μουσουλμανικό κόσμο και αλλού; Κατ’ αρχάς, με την υιοθέτηση μιας βασικής αρχής: η θρησκεία θέτει τους κανόνες, δεν αποτελεί το επιφαινόμενό τους, στις ανθρώπινες σχέσεις. Αυτοί που χαράσσουν την πολιτική πρέπει να προσεγγίσουν τη θρη-

σκεία, όπως προσεγγίζουν την οικονομία ή τα πολιτικά ζητήματα, δηλαδή ως κάτι σημαντικό που επηρεάζει τη συμπεριφορά των ανθρώπων και των κυβερνήσεων. Κατά δεύτερον, συνδέοντας τη θρησκευτική ελευθερία με τα άλλα είδη ελευθεριών. Σε τελική ανάλυση, ο εξτρεμισμός και η τρομοκρατία μπορούν να νικηθούν μόνο από μουσουλμάνους που μιλούν από την καρδιά του Ισλάμ, και η μόνη ευκαιρία που προσφέρεται είναι μέσα από μια ισχυρή δημοκρατία, που στηρίζεται στη θρησκευτική ελευθερία για όλους. Ο Thomas F. Farr είναι καθηγητής Θεολογίας και διεθνών σχέσεων στο Georgetown University’s School of Foreign Service και συγγραφέας του βιβλίου «Ο κόσμος της πίστης και της ελευθερίας: Γιατί η θρησκευτική ελευθερία είναι ζωτικής σημασίας στην αμερικανική εθνική ασφάλεια στον εικοστό πρώτο αιώνα» Ήταν ο πρώτος διευθυντής του γραφείου διεθνούς θρησκευτικής ελευθερίας στο Αμερικανικό υπουργείο εξωτερικών. COPYRIGHT 2008 COUNCIL ON FOREIGN RELATIONS, PUBLISHER OF FOREIGN AFFAIRS. ALL RIGHTS RESERVED. DISTRIBUTED BY TRIBUNE MEDIA SERVICES

> 30/31

presscode

ISSUE 08

Σύγκρουση

A M B A SS A D O R ’ S V I E W

ιδεολογιών Στη νέα εποχή της παγκοσμιοποίησης αντιμετωπίζουμε κρίσιμες προκλήσεις. Υπάρχει ένας μεγάλος διαχωρισμός. Κατ’αρχήν, για να σημειώσουμε το προφανές – ο μισός πλανήτης βρίσκεται σε ειρήνη ενώ ο άλλος μισός βιώνει πολέμους και συγκρούσεις. n A.E. κ. Ali Yahya

> 32/33

presscode

ISSUE 08

ανεπτυγμένος κόσμος ευημερεί, σπάζοντας συνεχώς φραγμούς σε τομείς όπως είναι η υψηλή τεχνολογία, καθιστώντας την ζωή μας όλο και ευκολότερη. Ταυτόχρονα όμως πολλοί από τους συνανθρώπους μας στον πλανήτη ζουν σε περιοχές που μαστίζονται από την υπανάπτυξη, σε αποτελματωμένες οικονομίες, με προβλήματα υποσιτισμού και αναλφαβητισμού. Τα θέματα περιβάλλοντος, όπως είναι η ατμοσφαιρική ρύπανση και το φαινόμενο του θερμοκηπίου μας επηρεάζουν όλους, αποδεικνύοντας τελικά ότι κανείς από εμάς δεν μπορεί να ξεφύγει από την οργή του Θεού. Όμως διαδραματίζεται και μια ιδεολογική σύγκρουση, μεταξύ μιας μετριοπαθούς και μίας ακραίας κοσμοθεωρίας. Η σύγκρουση μεταξύ των μετριοπαθών ομάδων και των εξτρεμιστών δεν λαμβάνει χώρα μόνο στο πεδίο της μάχης, αλλά έχει μετατραπεί και σε έναν πόλεμο προπαγάνδας, καθώς τα δύο στρατόπεδα ανταγωνίζονται για να κερδίσουν προσοχή και επιρροή στα διεθνή μέσα μαζικής ενημέρωσης. Το πιο ξεκάθαρο παράδειγμα του ιδεολογικού πολέμου μεταξύ των οπαδών της μετριοπαθούς και της ακραίας κοσμοθεωρίας είναι η Μέση Ανατολή. Στην περιοχή μου βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Πρόκειται για μία περίοδο που θα καθορίσει το μέλλον μας, και όχι μόνο το δικό μας αλλά ολόκληρου του κόσμου. Η Μέση Ανατολή θα μετατραπεί σε περιοχή ειρήνης ή σε προπύργιο εξτρεμισμού. Δεν υπάρχει σύγκρουση πολιτισμών όπως λανθασμένα ισχυρίζεται ο καθηγητής Σάμουελ Χάντιγκτον. Διαδραματίζεται μία διαμάχη μεταξύ του Καλού και του Κακού, μεταξύ των εξτρεμιστών και των μετριοπαθών στοιχείων στην περιοχή μας. Δεν πρόκειται για μία σύγκρουση μεταξύ εθνικοτήτων αλλά μία σύγκρουση ιδεολογιών. Ακόμα και οι μετριοπαθείς αραβικές χώρες αντιλαμβάνονται ότι το πραγματικό πρόβλημα στην περιοχή μας δεν είναι το Ισραήλ, αλλά τα ριζοσπαστικά καθεστώτα και οι σύμμαχοί τους, όπως είναι το Ιράν και οι τρομοκρατικές οργανώσεις που κά-

νουν ότι μπορούν για να υπονομεύσουν την οποιαδήποτε προοπτική ειρήνευσης. Υπάρχει μόνο μία λύση για την Ισραηλο-Παλαιστινιακή σύγκρουση: δύο κράτη –το Ισραήλ και ένα ανεξάρτητο Παλαιστινιακό Κράτος, τα οποία θα συνυπάρχουν με ειρήνη και ασφάλεια. Το Ισραήλ και οι μετριοπαθείς Παλαιστίνιοι όπως ο Πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς, συμφωνούν επ’ αυτής της βασικής αρχής. Το Ισραήλ είναι πρόθυμο να προβεί στις αναγκαίες παραχωρήσεις για να γίνει πραγματικότητα η ειρήνη. Βεβαίως, αυτό προϋποθέτει ότι και οι Παλαιστίνιοι θα εκπληρώσουν την δέσμευσή τους να καταπολεμήσουν την τρομοκρατία και τα ακραία στοιχεία στην δική τους πλευρά. Πρέπει επίσης να προβούν στους δικούς τους «συμβιβασμούς» και να αντιληφθούν ότι δεν θα επιτρέψει κανείς σε εκατομμύρια Παλαιστινίους πρόσφυγες να εισχωρήσουν στο Ισραήλ διότι αυτό θα ισοδυναμούσε με την διάλυση του κράτους. Όμως έχουμε ανανεώσει τον διάλογό μας και βρισκόμαστε στον σωστό δρόμο. Συζητάμε για τα κύρια ζη-

“

Η Μέση Ανατολή θα μετατραπεί σε περιοχή ειρήνης ή σε προπύργιο εξτρεμισμού. Δεν υπάρχει σύγκρουση πολιτισμών. Διαδραματίζεται μία διαμάχη μεταξύ του Καλού και του Κακού, μεταξύ των εξτρεμιστών και των μετριοπαθών στοιχείων στην περιοχή μας.

”

τήματα όπως είναι η Ιερουσαλήμ, οι οικισμοί, τα σύνορα, οι πρόσφυγες, κλπ. Ας μιλήσουμε για χιλιάδες ώρες χωρίς να ριφθεί ούτε μία σφαίρα και θα βρούμε την λύση. Η Σύνοδος της Αννάπολης τον περασμένο Νοέμβριο απέδειξε ότι οι μετριοπαθείς αραβικές χώρες μοιράζονται τώρα

το όραμα των δύο κρατών. Κατάλαβαν ότι υπάρχουν πολλοί σοβαρότεροι κίνδυνοι στην περιοχή που πρέπει να αντιμετωπιστούν, όπως το Ιράν, και ότι ο παλιός πόλεμος της προπαγάνδας στις πλάτες του Παλαιστινιακού λαού δεν θα μας οδηγήσει πουθενά. Ωραία, τότε ποιο είναι το πρόβλημα; Το

A M B A SS A D O R ’ S V I E W

πρόβλημα είναι ότι υπάρχει μία διεθνής συμμαχία εξτρεμιστών που αντιτίθεται στην λύση των δύο κρατών. Αναφέρομαι στο Ιράν και τους συμμάχους του, δηλαδή τις τρομοκρατικές οργανώσεις της Χαμάς και της Χεζμπολάχ. Δυστυχώς μέχρι σήμερα η Συρία έχει αποφασίσει να παίξει τον ρόλο του πρόθυμου συνενόχου του Ιράν στην προσπάθεια του να εξάγει τη ριζοσπαστική ιδεολογία του. Ο Πρόεδρος του Ιράν, ο κ. Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ, έχει απειλήσει επανειλημμένως να εξαφανίσει το Ισραήλ από τον χάρτη. Το Ιράν είναι η μοναδική χώρα στον ΟΗΕ που απειλεί ανοικτά να εξαφανίσει τους γείτονές του από προσώπου γης. Επιπλέον, ο Πρόεδρος Αχμαντινετζάντ έχει αρνηθεί επανειλημμένως το Ολοκαύτωμα στο πλαίσιο ενός αυτοαπο-

καλούμενου «ακαδημαϊκού διαλόγου», ωσάν η άρνηση της δολοφονίας έξι εκατομμυρίων αθώων ανθρώπων μπορεί να χαρακτηριστεί ως «επιστημονική συζήτηση». Ο κ. Αχμαντινετζάντ έφτασε στο σημείο να οργανώσει και συνέδριο για την άρνηση του Ολοκαυτώματος στην Τεχεράνη το 2006 με την συμμετοχή «διακεκριμένων προσωπικοτήτων» όπως τον διαβόητο αρχηγό της Κου Κλούξ Κλαν. Όμως μεγάλο μέρος της διεθνούς κοινότητας παρέμεινε σιωπηλό. Γιατί; Δυστυχώς το Ιράν δεν περιορίζεται στην ρητορική. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις προσπαθεί να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Διαθέτει ήδη πυραύλους με βεληνεκές που ξεπερνά κατά πολύ τα 1000 χιλιόμετρα, οι οποίοι έχουν την δυνατότητα να φέρουν πυρηνικές κεφαλές και να φτά-

σουν το Ισραήλ, ακόμα και κάποιες χώρες της Ευρώπης. Το Ιράν έχει αρνηθεί να αποκαλύψει το ακριβές μέγεθος του πυρηνικού προγράμματός του, σε ένα παιχνίδι υπεκφυγών με την Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας, και έχει αγνοήσει όλα τα κίνητρα που του έχει προσφέρει η διεθνής κοινότητα για να σταματήσει τον εμπλουτισμό ουρανίου. Τώρα θέλω να θέσω τέλος σε έναν μύθο. Διάφοροι ισχυρίζονται ότι η πρόσφατη έκθεση των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ (National Intelligence Estimate) αποδεικνύει ότι το Ιράν έχει εγκαταλείψει το πυρηνικό του πρόγραμμα. Όμως η έκθεση δεν λέει κάτι τέτοιο. Η έκθεση αναφέρει ότι το Ιράν είχε ένα πρόγραμμα για την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων μέχρι το 2003, ενώ η Τεχεράνη ισχυρίζεται πως αναπτύσσει την πυρηνική

> 34/35

presscode

ISSUE 08

ενέργεια για ειρηνικούς σκοπούς. Η έκθεση αναφέρει επίσης ότι το Ιράν συνεχίζει τον εμπλουτισμό ουρανίου περιφρονώντας τις κυρώσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και ο εμπλουτισμός ουρανίου είναι αυτό που θα παράγει το υλικό που χρειάζεται η Τεχεράνη για να αναπτύξει πυρηνικά όπλα. Οπότε ας αφήσουμε τους μύθους. Μόνο μια ενιαία στάση της διεθνούς κοινότητας και σκληρότερες κυρώσεις θα σταματήσουν αυτό το επικίνδυνο καθεστώς να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Δυστυχώς η διεθνής κοινότητα παραμένει κάπως διχασμένη. To Ιράν υποστηρίζει τις τρομοκρατικές οργανώσεις της Χαμάς και της Χεζμπολάχ. Η Χαμάς είναι μία οργάνωση που απορρίπτει την ύπαρξη του Ισραήλ. Η Χαμάς έχει αγνοήσει την απαίτηση της διεθνούς κοινότητας να αναγνωρίσει το Ισραήλ και τις προηγούμενες συμφωνίες που έχουν υπογραφεί, ενώ αρνείται να αποκηρύξει την τρομοκρατία. Αντίθετα, έχει οδηγήσει τον λαό της στην Γάζα, στην πολιτική και οικονομική απομόνωση. Ερωτηθείς για τα σύνορα της Παλαιστίνης, ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών της Χαμάς, Μαχμούντ Αλ Ζαχάρ, δήλωσε ότι ξεκινούν από τον «Ιορδάνη Ποταμό και καταλήγουν στην θάλασσα.» Αυτό σημαίνει ότι για αυτόν το Ισραήλ δεν υπάρχει. Επιπλέον, η Χαμάς κατέλαβε δια της βίας την Λωρίδα της Γάζας, δολοφονώντας τα αδέρφια της στην Φάταχ και έδιωξε τους διεθνείς παρατηρητές της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τα σύνορα με την Αίγυπτο. Το Ισραήλ εκκένωσε τελείως την Λωρίδα της Γάζας το 2005, θέτοντας τέλος στην κατοχή εκεί. Διεθνείς Εβραίοι δωρητές από όλο τον κόσμο αγόρασαν θερμοκήπια αξίας 14 εκατομμυρίων δολαρίων τα οποία δόθηκαν στους Παλαιστινίους στη Γάζα για την ανάπτυξή τους. Τα θερμοκήπια αυτά μπορούσαν να απασχολήσουν μέχρι 12.000 Παλαιστινίους. Όμως, τα θερμοκήπια αυτά καταστράφηκαν κάτω από την επίβλεψη της Χαμάς και χρησιμοποιήθηκαν ως πρώτη ύλη για την κατασκευή ρουκετών που εκτοξεύθηκαν εναντίον του Ισραήλ. Η Χαμάς έχει εξαπολύσει πάνω από 1500 ρουκέτες από την Γάζα εναντίον αθώων Ισραηλινών πολιτών στο Ισραήλ, κάτι που μας έχει αναγκάσει

να αντιδράσουμε για να προστατεύσουμε τους εαυτούς μας. Μετά η Χαμάς κατηγορεί το Ισραήλ για την καταστροφή που έχει επιφέρει η ίδια στον λαό της. Στο Λίβανο, η Χεζμπολάχ εξαπέλυσε έναν πόλεμο εναντίον του Ισραήλ το 2006 στοχεύοντας Ισραηλινούς πολίτες με τις ρουκέτες της, ενώ απήγαγε τους στρατιώτες μας. Το αποτέλεσμα ήταν μία καταστροφική σύγκρουση τόσο για τον Λίβανο, όσο και για το Ισραήλ, με αθώα θύματα και στις δύο πλευρές. Η Χεζμπολάχ δεν κέρδισε, αλλά δυστυχώς ο Λίβανος έχασε. Τον τελευταίο χρόνο, η Χεζμπολάχ έχει επιδοθεί σε μία προσπάθεια να ανατρέψει την δημοκρατικά εκλεγμένη Κυβέρνηση

του Λιβάνου. Δυστυχώς, η Συρία προσφέρει βοήθεια στο Ιράν στην προσπάθειά του να εξάγει την ριζοσπαστική ισλαμική επανάστασή του. Υποστηρίζει την Χαμάς, λειτουργώντας ως ασφαλές καταφύγιο για τρομοκρατικές οργανώσεις, φιλοξενώντας τα αρχηγεία τους στη Δαμασκό. Παρέχει τεχνική υποστήριξη στη Χεζμπολάχ στο Λίβανο, επιτρέποντας την διέλευση όπλων ιρανικής κατασκευής από το έδαφός της προκειμένου να φτάσουν στην οργάνωση, παρά της Αποφάσεις του ΟΗΕ που απαγορεύουν αυτή την δραστηριότητα. Επιπλέον, η Συρία επιδίδεται σε έναν βρώμικο πόλεμο εναντίον ανθρώπων που

f orei g n a f f air s

“

Οι οργανώσεις σαν την Χαμάς και την Χεζμπολάχ βλέπουν την διάσταση από μία ακραία θρησκευτική σκοπιά. Είναι αδύνατον για αυτές τις οργανώσεις να συμβιβαστούν διότι βλέπουν το θέμα σε μία μεταφυσική διάσταση.

αντιτίθενται σε αυτήν στο Λίβανο και σύμφωνα με τις ενδείξεις, βρίσκεται πίσω από τον δολοφονία αρκετών πολιτικών και δημοσιογράφων στην χώρα, μεταξύ των όποιων και του πρώην Πρωθυπουργού του Λιβάνου, Ραφίκ Αλ Χαρίρι. Με λίγα λόγια, η Συρία φαίνεται να έχει εγκλωβιστεί πρόθυμα στην στρατηγική των «εγκεφάλων της τρομοκρατίας» στην Τεχεράνη. Πολλοί μας ρωτούν γιατί δεν προχωράμε σε διαπραγματεύσεις με οργανώσεις σαν την Χαμάς και την Χεζμπολάχ, λέγοντας ότι κάνεις ειρήνη με τους εχθρούς σου και όχι τους φίλους σου. Η προφανής απάντηση είναι ότι είναι αδύνατον να διαπραγματευτείς με κάποιον που απορρίπτει την ίδια την ύπαρξή σου. Αλλά υπάρχει μία άλλη βαθύτερη αιτία. Οι οργανώσεις σαν την Χαμάς και την Χεζμπολάχ βλέπουν την διάσταση από μία ακραία θρησκευτική σκοπιά. Είναι αδύνατον για αυτές τις οργανώσεις να συμβιβαστούν διότι βλέπουν το θέμα σε μία μεταφυσική διάσταση. Η «Παλαιστίνη» για αυτούς δεν είναι ένα πραγματικό μέρος, αλλά είναι ένα θρησκευτικό σύμβολο σε μία άλλη διάσταση. Γι’ αυτό τον λόγο είναι σημαντικό να μην αναμειγνύεται η θρησκεία με την πολιτική, διότι όταν η σύγκρουση λάβει έναν μεταφυσικό χαρακτήρα θα είναι αδύνατον να επιλυθεί. Είναι δηλητήριο να μπερδεύεις την πολιτική με την θρησκεία. Είναι σαφές ότι πρέπει να κάνουμε τα μέγιστα για να απομονώσουμε τους θρησκευτικούς εξτρεμιστές –εκείνους που εκμεταλλεύονται την θρησκεία για πολιτικούς σκοπούς. Ένα σημαντικό όπλο σε αυτή την προσπάθεια είναι ο διαθρησκευ-

”

τικός διάλογος. Εγώ προσωπικά έχω συνδιοργανώσει αρκετές σημαντικές συναντήσεις μεταξύ Χριστιανών ηγετών, ιμάμηδων και ραββίνων. Αυτές οι συναντήσεις μας υπενθυμίζουν ότι οι τρεις κύριες μονοθεϊστικές θρησκείες στην μεγάλη οικογένεια του Αβραάμ, μοιράζονται τις ίδιες βασικές αρχές. Δημιουργηθήκαμε όλοι κατ’ εικόνα του Θεού, ή είμαστε «το μεγαλύτερο δημιούργημα του Θεού», όπως το χαρακτηρίζει η δική μου πίστη, το Ισλάμ, με τις ίδιες αξίες της αγάπης, της συμπόνιας, τον σεβασμό για την ζωή και τους συνανθρώπους μας. Αποτελούμε ουσιαστικά ένα ουράνιο τόξο χρωμάτων, τα οποία είναι διάφορα μονοπάτια στην σχέση μας με τον Δημιουργό μας. Και η σχέση μας με τον Θεό δεν έχει καμία σχέση με την πολιτική. Μην αφήσετε τους εξτρεμιστές να σας παραπλανήσουν. Βεβαίως όλοι οι διαθρησκευτικοί διάλογοι και όλες οι συμφωνίες ειρήνης στον κόσμο δεν πρόκειται να λύσουν το μεγάλο πρόβλημα της φτώχειας και της έλλειψης παιδείας σε αρκετές χώρες της Μέσης Ανατολής. Υπάρχουν 67 εκατομμύρια αγράμματοι άνθρωποι στην περιοχή (το 40% του πληθυσμού πάνω από 15 ετών) και ο μέσος όρος του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος, κατά κεφαλήν έχει μειωθεί από την περίοδο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Πρόκειται για την μοναδική περιοχή στον κόσμου όπου αυτό έχει συμβεί. Λιγότερα βιβλία έχουν μεταφραστεί σε όλο τον αραβικό κόσμο από ότι στην Ελλάδα. Είναι προφανές ότι η οικονομική υπανάπτυξη, ο αναλφαβητισμός, και ο αυταρχισμός αποτελούν ένα επικίνδυνο εκκολαπτήριο για τον εξτρεμι-

σμό. Εκτός από την καταπολέμηση των τρομοκρατών με όλη μας την δύναμη, είναι σαφές ότι για να αντιμετωπίσουμε τον εξτρεμισμό, πρέπει να κάνουμε ότι μπορούμε για να βοηθήσουμε αυτές τις χώρες να αναπτυχθούν οικονομικά και για να γίνει μία πιο δίκαιη κατανομή του πλούτου τους στους πολίτες τους. Πρέπει επίσης να προσφέρουμε την εκπαίδευση στη νέα γενιά για να της παράσχουμε τα εργαλεία για να αντιμετωπίσει τις νέες προκλήσεις του κόσμου της παγκοσμιοποίησης. Το σημαντικότερο είναι να διδάξουμε την ανοχή στα παιδιά μας διότι η νέα γενιά είναι εκείνη που θα έχει την ευθύνη για την διατήρηση της ειρήνης στην οποία εμείς θα συμφωνήσουμε. Είναι σαφές ότι ένα μία από τις πιο κρίσιμες προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπίσουμε είναι η απειλή του εξτρεμισμού. Σε ολόκληρο τον κόσμο αλλά ιδιαίτερα στη Μέση Ανατολή, πρέπει να κάνουμε τα μέγιστα για να απομονώσουμε τα ακραία στοιχεία. Αυτό προϋποθέτει την αποτροπή των ριζοσπαστικών καθεστώτων όπως είναι το Ιράν και οι σύμμαχοί του, ενώ ταυτόχρονα πρέπει να υποστηρίξουμε τις μετριοπαθείς δυνάμεις. Σε ότι αφορά το Ισραήλ και τους Παλαιστινίους, οι δυνάμεις που υποστηρίζουν την λύση δύο κρατών πρέπει να ενισχυθούν, ενώ οι ακραίες ομάδες, όπως είναι η Χαμάς και η Χεζμπολάχ, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να επικρατήσουν. Καθώς επιδιώκουμε την ειρήνη πρέπει να κρατήσουμε μακριά την θρησκεία από την πολιτική και να ενισχύσουμε τον διαθρησκευτικό διάλογο. Η επίτευξη της ειρήνης προϋποθέτει και την αντιμετώπιση κάποιων βασικών αιτιών του εξτρεμισμού όπως είναι η υπανάπτυξη και ο αναλφαβητισμός. Η ειρήνη είναι ο μοναδικός δρόμος. Την οφείλουμε σε εμάς και τα παιδιά μας. Τα παιδιά μας γεννήθηκαν για να ζήσουν, όχι για να πεθάνουν. O κ. Ali Yahya είναι Πρέσβης του Ισραήλ στην Ελλάδα Σημείωση: Το άρθρο αυτό βασίζεται σε ομιλία του Πρέσβη του Ισραήλ στο Πανεπιστήμιο “Indianapolis”στην Αθήνα, στις 4.3.2008

> 36/37

presscode

ISSUE 08

Στα xνάρια του

Τοκβίλ n ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΚΑΛΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑΣ-ΔΙΕΘΝΟΛΟΓΟΣ

Ο Bernard-Henri Lévy American Vertigo, Κέδρος, 2007, 354 σελ.

γάλλος πολιτικός στοχαστής Bernard-Henri Lévy, όπως άλλωστε όλοι οι σημαντικοί διανοητές, αρέσκεται να προκαλεί διαφοροποιούμενος από την επικρατούσα άποψη, ήτοι αυτό που οι αγγλοσάξονες αποκαλούν «conventional wisdom». Τα πρώτα δείγματα γραφής του τα έδωσε με τη συμμετοχή του στο ρεύμα των γάλλων «νέων φιλοσόφων» (nouveaux philosophes) που τη δεκαετία του ’70 άσκησε δριμεία κριτική στη κυριαρχία του μετα-στρουκτουραλισμού (post-structuralism) και την επιρροή του Σαρτρ και του Χάιντεγκερ στη γαλλική Αριστερά. Στοχαστές όπως ο Andre Glucksmann, ο Alain Finkielkraut, ο Pascal Bruckner, ο Alain Minc και βέβαια ο Bernard-Henri Lévy, στις μέρες μας εκφράζουν τις αντιλήψεις μίας φιλελεύθερης Αριστεράς που παίρνει σαφείς αποστάσεις από το δογματισμό και τις απαρχαιωμένες αγκυλώσεις της μαρξιστικής ευρωπαϊκής Αριστεράς. Σε αυτό το, τριακοστό στα τελευταία τριάντα χρόνια, βιβλίο του, ο BHL (όπως συχνά αποκαλείται) βάζει στο στόχαστρο τις εδραιωμένες αντιλήψεις για τις ΗΠΑ, επιχειρώντας να τις ανατρέψει, σε μια περίοδο μάλιστα που ο ευρωπαϊκός αντιαμερικανισμός- και ειδικά ο γαλλικός- γνωρίζει μεγάλο άνοδο. Αποδεχόμενος τη πρόταση της αμερικανικής πολιτικής επιθεώρησης Atlantic

Montly, ο BHL διένυσε κατά τη περίοδο 2004-2005 δεκαπέντε χιλιάδες μίλια αμερικανικού εδάφους, ακολουθώντας τα χνάρια του γάλλου πολιτειολόγου Alexis de Tocqueville, που πραγματοποιώντας ένα αντίστοιχο ταξίδι είδε στις ΗΠΑ το πρότυπο της δημοκρατικής πολιτείας. Καρπός του ταξιδιού του Tocqueville υπήρξε κατά τα έτη 1835-1840 το σπουδαίο έργο του Η Δημοκρατία στην Αμερική (στα ελληνικά: εκδόσεις Στοχαστής, 1997), στο οποίο εξυμνούνται κυρίως η ατομικότητα και η ευημερούσα κοινωνία των πολιτών (civil society), ως προϋποθέσεις της ανοικτής κοινωνίας και της δημοκρατικής πολιτείας. Ο BHL ακολουθεί στις αναλύσεις του τη διεπιστημονική προσέγγιση χρησιμοποιώντας εργαλεία από τους κλάδους της ιστορίας, της κοινωνιολογίας, της πολιτικής επιστήμης και της πολιτικής φιλοσοφίας, κατά τρόπο μοναδικό. Έτσι, στις γραμμές του βιβλίου συναντούμε ακόμη και αναλύσεις για το φαινόμενο της παχυσαρκίας με αναφορές στην «ύβρη» των αρχαίων Ελλήνων και το έργο του Σοφοκλή. Το βιβλίο όμως του BHL δεν απευθύνεται μόνο στους ευρωπαίους αναγνώστες του, αλλά πρώτιστα στους αναγνώστες της άλλης πλευράς του Ατλαντικού. Διόλου τυχαία άλλωστε κυκλοφόρησε πρώτα στις ΗΠΑ και έπειτα στον υπόλοιπο κόσμο. Ο BHL θέλησε έτσι να συμμετάσχει στη συζήτηση για την αυτό-εικόνα των αμερι-

BIBΛIOΠAPOYΣIAΣH

κανών, τους τρόπους δηλαδή με τους οποίους βλέπουν τον εαυτό τους. Ίσως άλλωστε σε καμία άλλη χώρα του κόσμου δεν διεξάγεται σήμερα μία τόσο έντονη συζήτηση αναφορικά με τη ταυτότητά της. Σε αυτό το πλαίσιο είναι χρήσιμη η ανάγνωση του βιβλίου του συντηρητικού διανοητή Samuel Huntington με το χαρακτηριστικό τίτλο Who Are we?- The Challenges to America’s National Identity. (στα ελληνικά: Ποιοι Είμαστε;, εκδόσεις, Α.Α. Λιβάνη, 2005) Ωστόσο, ο BHL δεν υιοθετεί άκριτα το αμερικανικό μοντέλο. Τουναντίον, στέκεται επικριτικός απέναντι σε πολλές όψεις της αμερικανικής κοινωνίας και πολιτείας. Ο BHL νιώθει ευρωπαίος διατηρώντας την αναγκαία κριτική απόσταση από τις ΗΠΑ. Γνώστης του έργου του Tocqueville, ο συγγραφέας παρατηρεί τις αλλαγές που έχει

επιφέρει το πέραμα εκατόν πενήντα χρόνων και διαπιστώνει πως η σημερινή Αμερική δεν αποτελεί το μοντέλο που αναζητούσε ο φιλελεύθερος στοχαστής, το θεματοφύλακα των ιδεών του Διαφωτισμού. Επισημαίνει τη κυριαρχία του καταναλωτισμού, τη διάχυτη αίσθηση φόβου, τις «πολιτικές της ταυτότητας» (identity politics), τη πολιτική ορθότητα που καταλήγει σε κυριαρχία μειονοτικών ομάδων, το ρόλο της θρησκείας με τη μορφή του μεσσιανισμού στην εξωτερική πολιτική, τη ψηφοθηρική λειτουργία της δημοκρατίας. Οι παρεμβάσεις του συνιστούν πολύτιμα διδάγματα για την Ευρώπη, ειδικά για τον πολύ-πολιτισμό (multiculturalism) στις δυτικοευρωπαϊκές κοινωνίες. Ιδιαίτερα επικριτικός εμφανίζεται ο BHL απέναντι στους νέο-συντηρητικούς που συναντά (Samuel Huntington, Richard

Perle, William Kristol και λιγότερο στον Francis Fukuyama) και την επίδραση που άσκησαν στην αμερικανική κοινωνία και εξωτερική πολιτική και τον «ίλιγγο» (vertigo) που ακολούθησε την 11/9. Πέρα όμως από τις όποιες αδυναμίες του αμερικανικού μοντέλου, στις οποίες ο συγγραφέας δεν χαρίζεται, ο BHL δε διστάζει να χαρακτηρίσει τις ΗΠΑ «μια από εκείνες [τις χώρες] όπου, παρόλα αυτά, εξακολουθείς να αναπνέεις καλύτερα» (σελ. 292). Και τελικά, ο BHL είναι μάλλον αισιόδοξος για το μέλλον των ΗΠΑ. Οι σημερινές ΗΠΑ δεν μοιάζουν, κατά το συγγραφέα, με τη νομοτελειακά παρακμάζουσα Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Συνεχίζουν να διατηρούν σημαντικό ηθικό βάρος, πολιτικό όραμα (το διακρίνει, μεταξύ άλλων, στον Μπάρακ Ομπάμα), εντυπωσιακό πολιτικό ακτιβισμό ομάδων και ατόμων. Απομένει σε μας να δούμε αν το μέλλον δικαιώσει τις εκτιμήσεις του, ανάμεσα τους και τη πρόβλεψη του για την επικράτηση της Χίλαρι Κλίντον στις επερχόμενες αμερικανικές εκλογές. Τέλος, πρέπει να επισημάνουμε πως η γλώσσα του βιβλίου είναι γοητευτική, ο BHL, πέρα από σημαντικός στοχαστής είναι και ένας πρώτης τάξεως αφηγητής και ο αναγνώστης συχνά έχει την εντύπωση πως περιδιαβαίνει τους αμερικανικούς δρόμους μαζί με το συγγραφέα. Συμπερασματικά, το American Vertigo συνιστά μια απολαυστική αναγνωστική εμπειρία που αφήνει τελικά τον αναγνώστη, αν μη τι άλλο, πλουσιότερο σε ιδέες και προβληματισμένο για τους τρόπους που διαμορφώνονται και παγιώνονται οι αντιλήψεις του. Κάτι που μέσα στο πληθωρισμό των νέων εκδόσεων των τελευταίων ετών λίγοι μόνο τίτλοι κατορθώνουν να πετύχουν. Ειδικά ο έλληνας αναγνώστης θα διαπιστώσει την απόσταση που χωρίζει την οπτική ευρωπαίων διανοητών (όπως ο BHL) για τη «μοναδική υπερδύναμη» από τη δική του, που συχνά διαμορφώνεται υπό το πρίσμα του παραμορφωτικού καθρέφτη των εγχώριων ΜΜΕ και της πολιτικής συζήτησης στο τόπο μας που βρίθει μανιχαϊστικών και αφοριστικών απλουστεύσεων.

> 38/39

presscode

ISSUE 08

Hillary for President

Νέα δυναμική για το ελληνικό λόμπι Οι προκριματικές εκλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες, βρίσκονται σε κρίσιμη καμπή. Οι εξελίξεις στην Ουάσιγκτον προβληματίζουν. Αν υπάρχει κάποιος έλληνας που γνωρίζει άριστα τη διαδικασία, αυτός είναι ο κ. Νίκος Ρεβεζούλης, πρόεδρος της οργάνωσης Europe For Hillary. Τριάντα έξι χρόνια, ψυχή του ελληνικού λόμπι, η συζήτηση δεν θα μπορούσε φυσικά να περιοριστεί στην προκριματική κούρσα για το προεδρικό χρίσμα, ήταν και μια πολύ καλή ευκαιρία για μια αναδρομή στα κυριότερα σημεία αυτής της πορείας.

n ΔημHτρης ΓιαννακOπουλος

ΣYNENTEYΞH

> 40/41

presscode

ISSUE 08

ρισκόμαστε στο 1972 στη Νέα Υόρκη, με τη συμμετοχή του σε ένα από τα τμήματα της ΑΧΕΠΑ- αυτός είναι και ο πρώτος επίσημος ρόλος του στα ομογενειακά. Η ΑΧΕΠΑ ως γνωστόν είναι η μεγαλύτερη ομογενειακή οργάνωση που ιδρύθηκε για να περιφρουρήσει τα δικαιώματα των ελλήνων που κατέφθαναν στις Ηνωμένες Πολιτείες αναζητώντας μια καλύτερη τύχη. Ένα μεγάλο και φιλόξενο σπίτι όπου οι έλληνες μετανάστες έπαιρναν την απαραίτητη βοήθεια για την κατά το δυνατόν ταχύτερη ενσωμάτωσή τους στο σύστημα, στη νέα πλέον πατρίδα τους – την Αμερική. Η ΑΧΕΠΑ σε συνεργασία πάντα με την εκκλησία, είχαν και εξακολουθούν να έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην ομογένεια. Υπηρέτησε την ΑΧΕΠΑ για αρκετά χρόνια, στην Αμερική και αργότερα στην Ελλάδα – στην οποία δημιουργήθηκε ξεχωριστή περιφέρεια με πολλά ανδρικά και γυναικεία τμήματα. Φτάνουμε στο 1974. Ο ελληνισμός συγκλονίζεται από την τραγωδία της Κύπρου. Στις Ηνωμένες Πολιτείες οι ομογενείς αναζητούν τρόπους έκφρασης της αγανάκτησης που νοιώθουν, αλλά και τρόπους υποστήριξης των ελληνικών θέσεων, μέσω της πίεσης προς το Κογκρέσο. Είναι η στιγμή που σχηματίζεται αυτό που λέμε σύγχρονο ελληνικό λόμπι, με τη δημιουργία της Πανελλήνιας Επιτροπής Εκτάκτου Ανάγκης, στην οποία ο κ. Ρεβεζούλης υπήρξε ένα από τα οχτώ ιδρυτικά μέλη. Η οργάνωση αρχίζει συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας μπροστά στο κτίριο των Ηνωμένων Εθνών και δίνει συνεντεύξεις στα αμερικανικά δίκτυα (NBC, ABC) ενημερώνοντας για τις ελληνικές θέσεις. 18 Αυγούστου 1974. Η Ουάσιγκτον συγκλονίζεται από μια μνημειώδη συγκέντρωση 100.000 ελλήνων ομογενών, περικυκλώνοντας ουσιαστικά το Λευκό Οίκο. Τα αποτελέσματα των συντονισμένων πιέσεων είναι άμεσα και πολλαπλά: Το Κογκρέσο συνεδριάζει και με συντριπτική πλειοψηφία επιβάλλει στρατιωτικό εμπάργκο στην Τουρκία και ταυτόχρονα δημιουργείται πολιτικό λόμπι μέσα στο Κογκρέσο. Στη χρυσή του περίοδο αριθμούσε 3 γερουσιαστές και 6 βουλευτές. Επικεφαλής από το Ρεπουμπλικανικό κόμμα τέθηκε ο Μάικ Μπιλιράκης και

από το Δημοκρατικό κόμμα η Carolyn Maloney, όπου μέσω εκατό περίπου βουλευτών, το ελληνικό λόμπι μπορούσε να περνάει ψηφίσματα υπέρ των ελληνικών θέσεων, στηρίζοντας την ελληνική εξωτερική πολιτική. Από το Κυπριακό και τα ελληνοτουρκικά μέχρι σήμερα και το χρονίζων πρόβλημα με την ονομασία της π. Γ.Δ.Μ.

Η Αμερικανική πολιτική

1988 και για πρώτη φορά ελληνοαμερικανός, διεκδικεί με τους Δημοκρατικούς την προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών: ο Μάικ Δουκάκης. Ο δύσκολος προεκλογικός αγώνας, απαιτεί ισχυρό και έμπειρο επιτελείο. Η πρόσκληση προς τον κ. Ρεβεζούλη για ενεργό συμμετοχή σε αυτή την εκστρατεία, σημαίνει ένα νέο κεφάλαιο, την είσοδό του στην καθαρά αμερικανική πολιτική. Ιδρύει την επιτροπή φίλων του Μάικ Δουκάκη και ο πρώτος στόχος, είναι η προσέλκυση των 69.000 αμερικανών ψηφοφόρων που διέμεναν εκείνη την εποχή στην Ελλάδα. Η κινητοποίηση που ακολουθεί, έχει εκπληκτικά αποτελέσματα με την εγγραφή 35.000 ψηφοφόρων, μέσα από τα 25 γραφεία που είχαν ανοίξει σε όλη την επικράτεια, για αυτό το σκοπό. Αριθμός υπερβολικός, αν αναλογιστεί κανείς πως στην Αστόρια με 80.000 ψηφοφόρους οι εγγραφές ήταν μόλις 6.000. Η

οργάνωση επεκτάθηκε και στις άλλες χώρες της Μεσογείου, με ανάλογες κινήσεις προσέλκυσης αμερικανών ψηφοφόρων, υπέρ του ελληνοαμερικανού υποψηφίου. Ο μηχανισμός διατηρείται και μετά το άτυχο αποτέλεσμα του Δουκάκη, όταν του ζητά να ενεργοποιηθεί και να βοηθήσει την υποψηφιότητα του προέδρου Κλίντον. Ο σημαντικός ρόλος που παίζει στην τελική επικράτηση του Δημοκρατικού υποψηφίου, επιβραβεύεται και αρχίζουν να δημιουργούνται σταδιακά οι πρώτοι πυρήνες επιρροής. Η προεκλογική επιτροπή φίλων, μετατρέπεται μετεκλογικά σε επίσημη οργάνωση ανοίγοντας δίαυλους επικοινωνίας μεταξύ της ελληνικής και της αμερικανικής κυβέρνησης. Οι επισκέψεις πυκνώνουν και η ομογένεια ζει τη χρυσή εποχή της άνθισης των ελληνοαμερικανικών σχέσεων. Η επίσκεψη του προέδρου Κλίντον στην Ελλάδα συνοδεύεται από κάτι πρωτοφανές για Αμερικανό πρόεδρο. Η περίφημη συγνώμη προς τον ελληνικό λαό για το ρόλο της Αμερικής στη δικτατορία, περνάει στην ιστορία. Οι παρεμβάσεις του για την προστασία του Πατριαρχείου, έναντι της Τουρκικής καταπίεσης και προπαγάνδας, με την αποστολή κλιμακίου, επικεφαλής του οποίου τέθηκε η Χίλαρυ Κλίντον, έστειλε ένα σαφές μήνυμα πως το

ΣYNENTEYΞH

ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο, τυγχάνει του ενδιαφέροντος και της προστασίας της αμερικανικής πολιτικής. Τέλος, η παρέμβασή του ήταν αποφασιστική στην κρίση των Ιμίων, προς την κατεύθυνση του κατευνασμού και της αποκλιμάκωσης της έντασης και την αποτροπή της πολεμικής σύγκρουσης. Γενικά, ο ρόλος της οργάνωσης ήταν καταλυτικός, στην επικοινωνία μεταξύ των κρίσιμων υπουργείων των δυο κυβερνήσεων και τα θετικά αποτελέσματα θα μπορούσαν να είχαν πολλαπλασιαστεί, αν και η ελληνική κυβέρνηση μπορούσε αντίστοιχα, να εκμεταλλευτεί αυτές τις δυνατότητες. “Εμείς κάναμε αυτό που έπρεπε, όπως εξακολουθούμε να το κάνουμε μέχρι σήμερα” λεει χαρακτηριστικά με ένα τόνο απογοήτευσης, ο κ. Ρεβεζούλης. Μην ξεχνάμε, πως οι ενέργειες του λόμπι ακολουθούν πάντα οδηγίες της ελληνικής κυβέρνησης, η οποία ασκεί την εξωτερική πολιτική της χώρας. Η μεγάλη πλέον εμπειρία από τις τρεις προεκλογικές αναμετρήσεις, προσφέρθηκε και στον επόμενο υποψήφιο των Δημοκρατικών και φίλο της Ελλάδας Αλ Γκορ, όπου παρά το γεγονός πως συγκέντρωσε την πλειοψηφία, η ιδιομορφία του αμερικανικού εκλογικού συστήματος και συγκεκριμένα η πολιτεία της Φλόριντα, έδωσε την νίκη στον πρόεδρο Μπους.

Europe For Hillary

Η ανακοίνωση της υποψηφιότητας της Χίλαρυ Κλίντον για το προεδρικό χρίσμα, όπως ήταν φυσικό κινητοποίησε για ακόμα μια φορά τον φίλο πλέον της οικογένειας Κλίντον, Νίκο Ρεβεζούλη, ο οποίος ανέλαβε την οργάνωση υποστήριξης, Europe For Hillary. Η απόφαση για την υποστήριξη της υποψηφιότητάς της, δεν ήταν μόνο αποτέλεσμα των φιλικών δεσμών που διατηρεί με την οικογένεια, όπως λεει ο ίδιος “η Χίλαρυ Κλίντον είναι μια έντιμη και δυναμική γυναίκα με ισχυρή προσωπικότητα και μεγάλη εμπειρία. Ως Πρώτη Κυρία των Ηνωμένων Πολιτειών, για οχτώ χρόνια, με συγκεκριμένο ρόλο και υπηρεσίες (ως γνωστόν, αυτός ο ρόλος είναι θεσμικός από το Αμερικανικό Σύνταγμα) αλλά και ως γερουσιαστής για 8 χρόνια με μεγάλη προσφορά και συμμετοχή σε πολλές επιτροπές. Πάντα καλά προετοιμασμένη και με τις απόψεις της να έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα στις επιτροπές της Γερουσίας. Προσωπικά, πιστεύω πως θα πάρει το χρίσμα από το Εθνικό Συνέδριο του Δημοκρατικού κόμματος και θα είναι μια πολύ καλή Πρόεδρος, στην οποία η Αμερική μπορεί να επενδύσει πολλά.” Τα τελευταία αποτελέσματα σε Οχάιο και Τέξας έχουν αναπτερώσει το ηθικό του επιτελείου της Χίλαρυ και το χάσμα με τον Μπάρακ Ομπάμα κλείνει. Η τελική και ου-

σιαστική μάχη θα δοθεί πλέον στο Συνέδριο, αφού κανείς δεν πρόκειται να πιάσει το μαγικό αριθμό των 2025 εκλεκτόρων. Εκεί η απόφαση θα είναι καθαρά πολιτική και με γνώμονα το συμφέρον του κόμματος, θα επιλεγεί ο υποψήφιος με τις μεγαλύτερες πιθανότητες νίκης. Η μεγάλη εμπειρία της Χίλαρυ Κλίντον και η δυναμική που έχει αναπτύξει θα παίξουν καθοριστικό ρόλο. Τον Αύγουστο, ίσως τελικά να δούμε ένα δυναμικό δίδυμο, που να σπάει πολλά μέχρι σήμερα ταμπού, μια γυναίκα υποψήφια πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών και έναν έγχρωμο υποψήφιο αντιπρόεδρο. Ο Μπιλ Κλίντον υπήρξε ένας από τους πιο δημοφιλείς προέδρους στη σύγχρονη ιστορία, με μεγάλα ποσοστά αποδοχής τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό. Η ενδεχόμενη επιστροφή του στο Λευκό Οίκο, προσφέροντας τις γνώσεις και την τεράστια εμπειρία του, θα δώσει μια εντελώς διαφορετική δυναμική, προς την κατεύθυνση μιας επιτυχημένης προεδρίας. “Η νίκη του Δημοκρατικού κόμματος στις εκλογές του Νοεμβρίου, θα σημάνει την έναρξη μιας νέας χρυσής εποχής για τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις. Το ελληνικό λόμπι θα αποκτήσει και πάλι κυρίαρχο ρόλο και φωνή, όπως επί προεδρίας Μπιλ Κλίντον.” Κλείνοντας την πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση με τον κ. Ρεβεζούλη, σκεφτόμουν τα ισχυρά αλλά αναξιοποίητα όπλα που διαθέτει η ελληνική διπλωματία. “Είναι πολλά που γίνονται αλλά δεν λέγονται”, για να θυμηθούμε και μια παλιότερη φράση, η οποία βρίσκει στη συγκεκριμένη περίπτωση, το πλήρες νόημά της. Αθόρυβα αλλά αποτελεσματικά, θυσιάζοντας πολλές φορές προσωπικά συμφέροντα στην υπηρεσία των εθνικών στόχων. Όσο για το μέλλον; Η φιλοδοξία του κ. Ρεβεζούλη, είναι μετά από τα 4+4 χρόνια της Χίλαρυ Κλίντον στην προεδρία, να αποσυρθεί, κλείνοντας με τον καλύτερο τρόπο τον κύκλο που ο ίδιος άνοιξε το 1972 με τη δημιουργία του ελληνικού λόμπι και που μέχρι σήμερα φέρει και την προσωπική του σφραγίδα.

> 42/43

presscode

ISSUE 08

ECONOMIST CONFERENCES

Ο ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ

ΤΟΜΕΑΣ ΣΤΗ Ν.Α. ΕΥΡΩΠΗ ΕΩΣ ΤΟ 2030

Στην πιστωτική κρίση, τις προοπτικές του τραπεζικού κλάδου, τις τάσεις της αγοράς και τις ευκαιρίες που διαγράφονται για το εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα από τη δυναμική επέκταση στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης αναφέρθηκαν οι επιτελείς των τραπεζών μιλώντας στο 6ο Διεθνές Τραπεζικό Συνέδριο που διοργάνωσε ο Economist με θέμα: «Ο Τραπεζικός Κλάδος ώς το 2030: Προβλέψεις».

> 44/45

presscode

ISSUE 08

ισιοδοξία αναφορικά με την εξέλιξη της ελληνικής οικονομίας, εν μέσω της οικονομικής ύφεσης η οποία σημειώνεται στη Δύση, εξέφρασε ο Διευθύνων Σύμβουλος και επικεφαλής Οικονομολόγος για την Ευρώπη της Morgan Stanley, Eric Chaney. «Η Ελλάδα καθοδηγείται από την εξωτερική ζήτηση και τις επενδύσεις. Είναι μία κλειστή αγορά. Επομένως, δεν κινδυνεύει όσο οι ανοιχτές αγορές της Ευρώπης», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Chaney. Ο ίδιος υιοθέτησε το σενάριο της ήπιας προσαρμογής της Ευρώπης. «Δεν πιστεύω σε ύφεση της ευρωπαϊκής οικονομίας, με εξαίρεση ίσως την Αγγλία», ανέφερε χαρακτηριστικά, τονίζοντας πάντως την ανάγκη όλοι οι χρηματοοικονομικοί παράγοντες να λάβουν υπόψη ακόμη και τις πιο ακραίες εκτιμήσεις. Την εκτίμηση ότι η διέξοδος από την κρίση στα ενυπόθηκα δάνεια υψηλού ρίσκου στις ΗΠΑ δεν αποτελεί εύκολη υπόθεση εξέφρασε ο τέως πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Σοφών για τη Νομοθετική Ρύθμιση των Ευρωπαϊκών Κεφαλαιαγορών, Βαρόνος Alexandre Lamfalussy, από το βήμα συνεδρίου του Εconomist. Ο κ. Lamfalussy αναφέρθηκε στο ρίσκο το οποίο επιφυλάσσουν η αυξημένη ρευστότητα και η έλλειψη διαφάνειας, η οποία πάντως εξασφαλίζεται, όπως είπε, στην Ευρώπη μέσα από την MiFID. Αναφερόμενος στην εφαρμογή της κοινοτικής οδηγίας, μίλησε για δυσκολίες οι οποίες προκύπτουν κατά τη μεταφορά της ευρωπαϊκής νομοθεσίας σε εθνικό επίπεδο, λόγω «γραφειοκρατικής αδράνειας» και «προστατευτισμού». Ο ίδιος αναφέρθηκε, παράλληλα, στην αντιστάθμιση των αρνητικών παραγόντων από την επίδοση των αναπτυσσόμενων χωρών, καθώς και στο θετικό αντίκτυπο των τιτλοποιήσεων, οι οποίες «έχουν συνεισφέρει στη σταθερότητα των τραπεζικών ταμείων και έχουν αυξήσει την αποτελεσματικότητα». Την «απλοποίηση πολύπλοκων προϊόντων» και την αποθάρρυνση δημιουργίας «φουσκών» ως χαρακτηριστικά των νέων συνθηκών στην αγορά, υπογράμμισε από την πλευρά του ο Υποδιοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος, Παναγιώτης–Αριστείδης Θωμόπουλος. Ο ίδιος διατύπωσε την

εκτίμηση ότι στην Ελλάδα σημειώνεται «τάση για υπερβολή και δραματοποίηση», η οποία, όπως είπε, επηρεάζει την αγορά. Η δημιουργία μιας ισχυρής αναπτυσσόμενης αγοράς στη νοτιοανατολική Ευρώπη, με απώτερο στόχο την προσέλκυση ενδιαφέροντος των ξένων επενδυτών, αποτελεί το όραμα των Ελληνικών Χρηματιστηρίων, όπως αυτό διατυπώθηκε από τον πρόεδρο του Χρηματιστηρίου Αθηνών, Σπύρο Καπράλο. O κ. Καπράλος αναφέρθηκε, ανάμεσα σε άλλα, στις προσπάθειες για τον εξορθολογισμό λειτουργίας του ομίλου (μείωση του λειτουργικού κόστους κατά 40% τα τελευταία τρία χρόνια) και στη συμμετοχή του στην πρώτη φάση του διαγωνισμού για την πώληση του Χρηματιστηρίου της Λιουμπλιάνα. «Μόνο οι χρηματιστηριακοί οργανισμοί που επενδύουν στις υποδομές τους, κυρίως τις τεχνολογικές, στο ανθρώπινο δυναμικό τους και στη ανάπτυξη των νέων προϊόντων θα επιβιώσουν στον συνεχώς αυξανόμενο ανταγωνισμό», εκτίμησε ο ίδιος, υπογραμμίζοντας ότι η Ευρωπαϊκή οδηγία MiFID, η οποία τέθηκε σε εφαρμογή πριν από τρεις μήνες, δίνει τέλος στο «μονοπωλιακό καθεστώς που επικρατούσε έως σήμερα στις ευρωπαϊκές κεφαλαιαγορές». Όπως προκύπτει από τα στοιχεία τα οποία παρέθεσε ο πρόεδρος του Χρηματιστηρίου Αθηνών, η κεφαλαιοποίηση της

ελληνικής αγοράς ξεπερνά σήμερα τα €170 δισεκατομμύρια ευρώ και η μέση ημερήσια συναλλακτική δραστηριότητα τα €500 εκατομμύρια ευρώ. Οι ξένοι επενδυτές κατέχουν το 52% της συνολικής κεφαλαιοποίησης και πραγματοποιούν σχεδόν το 60% των καθημερινών συναλλαγών. Το 2007 οι εισηγμένες επιχειρήσεις στο Χρηματιστήριο Αθηνών άντλησαν κεφάλαια που προσεγγίζουν τα €11 δισεκατομμύρια ευρώ. Το 65% των μετοχών του Χρηματιστηρίου βρίσκεται στα χέρια ξένων θεσμικών επενδυτών. Η φοροδιαφυγή, το ασφαλιστικό και οι σπατάλες στο δημόσιο τομέα αποτελούν τους τομείς στους οποίους επικεντρώνει την προσπάθειά της η κυβέρνηση ως προς την οικονομική της πολιτική, όπως προκύπτει από την εισήγηση του υπουργού Οικονομίας & Οικονομικών, κ. Γιώργου Αλογοσκούφη. Αναφερόμενος στην ελληνική τραπεζική αγορά, ο κ. Αλογοσκούφης χαρακτήρισε κρίσιμο τον αναπτυξιακό ρόλο του τομέα στη νοτιοανατολική Ευρώπη, αντιπροσωπεύοντας σχεδόν 3000 υποκαταστήματα και καταλαμβάνοντας μερίδιο αγοράς της τάξης του 20%. Ανάμεσα στις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης, όπως αυτές διατυπώθηκαν από τον κ. Αλογοσκούφη, είναι η ιδιωτικοποίηση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, η ρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος των

ECONOMIST CONFERENCES

“

Το 2007 οι εισηγμένες επιχειρήσεις στο Χρηματιστήριο Αθηνών άντλησαν κεφάλαια που προσεγγίζουν τα 11 δισ. ευρώ. Το 65% των μετοχών του Χρηματιστηρίου βρίσκεται στα χέρια ξένων θεσμικών επενδυτών.

τραπεζοϋπαλλήλων και η εξυγίανση της Αγροτικής Τράπεζας. Προνόμιο των ελληνικών τραπεζών, σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομίας & Οικονομικών, το γεγονός ότι δεν αντιμετωπίζουν κίνδυνο από χορηγήσεις υψηλού ρίσκου, συντελώντας με αυτόν τον τρόπο στην ανάπτυξη, η οποία σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της κυβέρνησης θα ανέρχεται περίπου στο 4% έως και το 2010. Ο ίδιος, αποτυπώνοντας συνολικά το κυβερνητικό έργο, έκανε λόγο για μείωση της άμεσης φορολογίας, ενίσχυση των κινήτρων για επενδύσεις και εξασφάλιση 21.000 νέων θέσεων εργασίας.

Ο ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΕΩΣ ΤΟ 2030

Συγχωνεύσεις και εξαγορές, αύξηση του ανταγωνισμού στα στεγαστικά δάνεια και εξάπλωση του διαδικτύου και της τηλεφωνικής μεθόδου συναλλαγών, προβλέπει για το μέλλον της τραπεζικής αγοράς ο Α’ Αντιπρόεδρος ΔΣ του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, Αντώνης Καμινάρης. Περιγράφοντας τα χαρακτηριστικά της εγχώριας αγοράς, ο κ. Καμινάρης έκανε λόγο για εδραίωση των ιδιωτικών τραπεζών με σημερινή κατοχή μεριδίου αγοράς άνω του 45% και πληθώρα προσφερόμενων τραπεζικών προϊόντων. «Από τη δεκαετία του 80 μέχρι σήμερα, μικρές, μεσαίες, μεγάλες τράπεζες που δραστηριοποιούνται στην Ελληνική αγορά πολλαπλασίασαν από 3 ως 10 φορές το ενεργητικό τους. Οι μεγάλες τράπεζες σαφώς αύξησαν την αποδοτικότητα του ενεργητικού τους και των ιδίων κεφαλαίων κατά πολύ σε μια εποχή που οι καταθέσεις ανά καταθέτη έπεσαν», πρόσθεσε ο ίδιος. «Τα περιθώρια κερδοφορίας στην Ελ-

”

λάδα στενεύουν» προειδοποίησε ο Διευθύνων Σύμβουλος, Financial Institution Ratings της Standard & Poor’s, Jesus Martinez, ο οποίος εκτίμησε ότι η ανοδική αναπτυξιακή πορεία της χώρας θα συνεχιστεί, όχι όμως στον ίδιο βαθμό. Ο ίδιος επισήμανε τους κινδύνους τους οποίους εγκυμονεί για τις ελληνικές τράπεζες η στροφή στις επενδύσεις σε χώρες του εξωτερικού, σημειώνοντας: «Οι χώρες αυτές δεν είναι τόσο αναπτυγμένες, δεν έχουν την απαραίτητη εμπειρία και ποιότητα πληροφοριών». Σε αυτό το πλαίσιο πρόταξε την υιοθέτηση «συντηρητικής κουλτούρας στην ανάληψη ρίσκων, εύρωστο και ισχυρό μάνατζμεντ, με παράλληλη ενδυνάμωση της διοικητικής ομάδας, καθώς και δημιουργία περιφερειακών τραπεζικών ομίλων». «Η ευρύτατη χρήση της τιτλοποίησης οδήγησε σε υποεκτίμηση του πιστωτικού κινδύνου» δήλωσε από την πλευρά του ο Γεώργιος Προβόπουλος, Αντιπρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς, ο οποίος τόνισε την ανάγκη για περισσότερη διαφάνεια στη διαδικασία. Ο ίδιος έκανε λόγο για κενά στη διαχείριση του κινδύνου ρευστότητας, ζητώντας καλύτερη ενημέρωση ανάμεσα στους εθνικούς εποπτεύοντες φορείς για την αποτελεσματικότερη διαχείριση κρίσεων. Τη σχέση της με τους πελάτες χαρακτήρισε ως το πιο πολύτιμο περιουσιακό στοιχείο της τράπεζας ο Πρόεδρος της Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδος, Δημήτρης Μηλιάκος, ο οποίος έκανε λόγο για ισχυρή τάση ενοποίησης αγορών κεφαλαίου σε παγκόσμιο επίπεδο. Λιγότερες και μεγαλύτερες τράπεζες, μείωση των μετρητών και περισσότερα

προϊόντα, συνιστούν τα βασικά στοιχεία της τραπεζικής αγοράς του 2030, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τις οποίες εξέφρασε ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Millennium bank, Γιώργος Τανισκίδης. Αύξηση της λιανικής τραπεζικής στη ΝΑ Ευρώπη «δεδομένου του χαμηλού δανεισμού προς τον ιδιωτικό τομέα», προβλέπει ο Τρύφων Κολλίντζας, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Attica Bank, ο οποίος, παράλληλα εξέφρασε τον προβληματισμό του για τυχόν προβλήματα που θα προκύψουν λόγω της δυσκολίας σύγκλισης των εισοδημάτων με το μέσο εισόδημα της ΕΕ. «Η τράπεζα θα στοχεύει να έχει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος του ενεργητικού της σε λειτουργικά κερδοφόρα στοιχεία, δηλαδή στις χορηγήσεις και θα επιδιώκει παράλληλα έσοδα από την παροχή υπηρεσιών, γεγονός που θα μειώνει την εξάρτησή της από την πορεία των επιτοκίων», συμπλήρωσε ο πρόεδρος της Αττικής Τράπεζας. Τη συνδρομή της Εμπορικής Τράπεζας στον όμιλο της Crédit Agricole εξήρε ο Πρόεδρος ΔΣ της Emporiki Bank JeanFrederic de Leusse, ο οποίος μίλησε για ποιοτική ελληνική αγορά, που χαρακτηρίζεται, όπως είπε, από υψηλού επιπέδου εργατικό δυναμικό.

PRIVATE BANKING AND ASSET MANAGEMENT INVESTMENTS

«Οι Έλληνες ζητούν πρόσβαση σε επενδύσεις πέρα από τα εσκαμμένα και τα συνηθισμένα», δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος της Merrill Lynch Global Wealth Management, Andrew Clark. Ο κ. Clark εξέφρασε την πεποίθηση ότι οι Έλληνες καταναλωτές γίνονται ολοένα και πιο απαιτητικοί, «για αυτό χρειάζονται σωστός έλεγχος των προϊόντων, συγκεκριμένες επενδυτικές λύσεις και επιχειρησιακά μοντέλα τα οποία εστιάζουν στον πελάτη». Από την πλευρά του, ο Αντιπρόεδρος των Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών της Oracle Nazif Mohammed υπογράμμισε τη συμβολή της τεχνολογίας στην καλύτερη χρήση των διαθέσιμων κεφαλαίων, τη βελτίωση της αποδοτικότητας και την καλύτερη συγκέντρωση και χρήση των πληροφοριών.

> 46/47

presscode

ISSUE 08

ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ

ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ECONOMIST CONFERENCES

Η αντιμετώπιση των επιπτώσεων που προκαλεί το δημογραφικό έλλειμμα, η ανάγκη για νέες πηγές άντλησης εσόδων, η καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής, το ύψος των παρεχομένων συντάξεων, η διαχείριση των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων, η προοπτική ασφαλιστικής κάλυψης της γυναίκας - μητέρας και ο ρόλος των ιδιωτικών κεφαλαίων ως μέσων στήριξης του ασφαλιστικού συστήματος, ήταν από τα θέματα που συζητήθηκαν στο συνέδριο του Εconomist για το ασφαλιστικό.

> 48/49

presscode

ISSUE 08

πό το πρίσμα ότι στόχο της κυβέρνησης αποτελεί η «βιώσιμη ανάπτυξη με παράλληλη διατήρηση και ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής», η υπουργός Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας, Φάνη Πάλλη - Πετραλιά, διατύπωσε από το βήμα του Εconomist τις βασικές κατευθύνσεις της επικείμενης ασφαλιστικής μεταρρύθμισης. Σύμφωνα με την κ.Πετραλιά, οι αλλαγές στο κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα στοχεύουν στη διοικητική αναδιάρθρωσή του, προκειμένου για την εξοικονόμηση πόρων και την αποτελεσματικότερη διοίκηση. Παράλληλα, μέσω νομοθετικών ρυθμίσεων, οι οποίες έχουν γνώμονα «τις αρχές της ισότητας και της κονωνικής αλληλεγγύης» και «θα εξετάζουν τα ειδικά και όχι τα γενικά όρια συνταξιοδότησης», πρόκειται, σύμφωνα με την υπουργό Απασχόλησης, να εξορθολογιστεί η σχέση συνταξιοδοτικού και εργασιακού χρόνου και να «συμφιλιωθεί» ο εργασιακός και οικογενειακός βίος, με μέτρα προστασίας της μητρότητας. Η ίδια έκανε λόγο για θεσμικά μέτρα που θα αποσκοπούν στη θωράκιση του ασφαλιστικού συστήματος από την εισφοροδιαφυγή και την αδήλωτη εργασία. «Το χάσμα δεν καλύπτεται με μικρές αποσπασματικές κινήσεις», δήλωσε η κ. Πετραλιά, τονίζοντας ότι η ασφαλιστική μεταρρύθμιση «γίνεται πράξη με ανανεωμένη την εντολή των πολιτών». Η «εξασφάλιση βιωσιμότητας» του συστήματος και η «αποφυγή δυσβάσταχτης δημοσιονομικής επιβάρυνσης» θα πρέπει να αποτελούν τα κύρια χαρακτηριστικά της επικείμενης ασφαλιστικής μεταρρύθμισης, σύμφωνα με το διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας, Νίκο Γκαργκάνα. Ταυτόχρονα προειδοποίησε για «σοβαρές οικονομικές συνέπειες» εάν δεν επιτευχθεί σύντομα μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος. Σε αυτό το πλαίσιο, επικαλέστηκε στοιχεία σύμφωνα με τα οποία τα επόμενα 40 με 50 χρόνια αναμένεται αύξηση του πληθυσμού άνω των 65 χρόνων κατά 60%, μείωση του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας κατά 20% και υπερδιπλασιασμός του δείκτη εξάρτησης συνταξιούχων. Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας μίλησε για την ανάγκη συνολικής

“

Mέσω νομοθετικών ρυθμίσεων, οι οποίες έχουν γνώμονα «τις αρχές της ισότητας και της κονωνικής αλληλεγγύης», πρόκειται, να εξορθολογιστεί η σχέση συνταξιοδοτικού και εργασιακού χρόνου και να «συμφιλιωθεί» ο εργασιακός και οικογενειακός βίος, με μέτρα προστασίας της μητρότητας.

στρατηγικής προτείνοντας την εφαρμογή μέτρων όπως η παράταση ηλικίας συνταξιοδότησης οικειοθελώς, η ευελιξία χρόνου εργασίας, η στήριξη εργαζόμενων οικογενειών και η επιτάχυνση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στην ελληνική αγορά εργασίας, η οποία, όπως είπε, χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό ανειδίκευτης απασχόλησης. Την περιορισμένη -έως ανύπαρκτη- δυνατότητα παρέμβασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης στα κράτη-μέλη, επεσήμανε ο επικεφαλής κοινωνικής προστασίας της ΓΔ Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων & Ίσων Ευκαιριών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Jerome Vignon. «Απαιτείται ομοφωνία των κρατών για τη λήψη αποφάσεων, γεγονός που πρακτικά σημαίνει ότι δεν μπορεί να γίνει τίποτα», είπε χαρακτηριστικά. Επίσης, σημείωσε ότι, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, απευθύνεται «έκκληση για ένα νέο κοινωνικό όραμα» και υποστήριξε ότι για μια ισχυρή μεταρρύθμιση απαιτείται «πρόσβαση στις ευκαιρίες και κοινωνική αλληλεγγύη, η οποία αποτελεί την ‘κόλλα’ για την αποδοχή των μεταρρυθμίσεων». Αναφερόμενος στο ασφαλιστικό σύστημα της χώρας του, ο διευθυντής Ανάπτυξης του Συστήματος Συνταξιοδότησης της Φινλανδίας (TELA), κ. Reijo Vanne ανέφερε ότι στη Φινλανδία «δεν υπάρχει ‘οροφή’ για τις εισφορές και τις συντάξεις. Το

”

σύστημα είναι απόλυτα αναλογικό προς τα εισοδήματα. Τα κεφάλαια προέρχονται από το 80% του Α.Ε.Π., το υψηλότερο ποσοστό στον κόσμο», τόνισε. Ο κ. Vanne, επεσήμανε ότι στη Φινλανδία προηγείται πάντα «γύρος διαπραγματεύσεων και ουσιαστικού διαλόγου μεταξύ όλων των κοινωνικών εταίρων. Υπάρχει κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Γι’ αυτό δεν υπήρξαν ποτέ απεργίες από τα συνδικάτα» και κατέληξε λέγοντας ότι «οι αυξήσεις στις εισφορές μεταξύ εργοδοτών κα ασφαλισμένων μοιράζονται κατά 50%». Τέλος, ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Πολιτικής της Πολωνίας, Radoslaw Mleczko, ανέφερε ότι «το συνταξιοδοτικό σύστημα της Πολωνίας θα οδηγούσε στην κατάρρευση της δημόσιας οικονομίας, γι’ αυτό προχωρήσαμε στη μεταρρύθμισή του. Η πρόκληση της διασφάλισης σταθερότητας στο συνταξιοδοτικό σύστημα είναι εξέχουσας σημασίας». «Ποιος θα πληρώσει το κόστος της μεταρρύθμισης;» Είναι το ερώτημα που θέτει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης αναφορικά με τις επικείμενες αλλαγές στο κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα, όπως το διατύπωσε η βουλευτής του ΠαΣοΚ, Μαρία Δαμανάκη. «Εμείς υπερασπιζόμαστε την ασφάλιση ως δημόσια υποχρέωση», διαμήνυσε η κ.Δαμανάκη, εγείροντας θέμα πολιτικής επιλογής. Η βουλευτής του ΠαΣοΚ τόνισε τον κίνδυνο για ολική κατάρ-

ECONOMIST CONFERENCES

ρευση του συστήματος, μιλώντας για πρωτοφανή εισφοροδιαφυγή και εισφοροαποφυγή (1 εκατομμύριο ανασφάλιστοι, 1 στις 6 επιχειρήσεις αναπόγραφες, το δημόσιο είναι ο μεγαλύτερος εισφοροαποφυγέας, από 3 δις ευρώ που ήταν τα χρέη το 2004 σήμερα έχουν φτάσει τα 8 δις) και τεράστια λειτουργικά προβλήματα (πολυδιάσπαση ταμείων, κομματικοποίηση στη διαχείριση αποθεματικών). Περιορισμό του αριθμού των ασφαλιστικών ταμείων, αναδιάταξη των Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων και αποθάρρυνση της πρόωρης συνταξιοδότησης πρόταξε ως απαντήσεις στις αδυναμίες του ασφαλιστικού συστήματος ο πρόεδρος του Ελληνικού Δικτύου για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, Νίκος Αναλυτής. Ο κ.Αναλυτής χαρακτήρισε το υφιστάμενο ασφαλιστικό σύστημα «πολυδαίδαλο και κατακερματισμένο», εκτιμώντας ότι με αυτή τη μορφή οδηγεί στην πολυδιάσπαση και τη σπατάλη των πόρων. Ο ίδιος χαρακτήρισε πηγές του προβλήματος το δημογραφικό ζήτημα και την εισφοροδιαφυγή και εξέφρασε την άποψη ότι οι ανάγκες της κοινωνικής ασφάλισης πρέπει να αντιμετωπιστούν συνθετικά ως βασικό αναπτυξιακό θέμα. Σύμφωνα με τον κ. Αναλυτή, το σημερινό κόστος των συντάξεων ανέρχεται στο 12,5% του ΑΕΠ. Σε 30 χρόνια θα αγγίξει το 24%, πρόσθεσε. Δομική εξυγίανση με βάση κοινά αποδεχτές αρχές, όπως η αναλογικότητα, η ισονομία και η αλληλεγγύη, ζήτησε κατά την εισήγησή του ο πρόεδρος του ΕΒΕΑ,

Κωνσταντίνος Μίχαλος, ενώ την πολιτικοποίηση του ζητήματος, η οποία αποτελεί, όπως είπε, «το μεγαλύτερο εμπόδιο» και «απομακρύνει από την ευρεία κοινωνική συναίνεση», στηλίτευσε ο αντιπρόεδρος του ΣΕΒ, Χάρης Κυριαζής. Την ανάγκη προσαρμογής του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης στις μεταβολές των οικονομικών και κοινωνικών δεδομένων, επεσήμανε, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, ο διοικητής του Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ., καθηγητής κ. Γεώργιος Μέργος. «Το σύστημα δεν μπορεί να είναι ούτε στατικό, ούτε δογματικό και πρέπει να λαμβάνει υπόψη την αύξηση του προσδόκιμου ζωής, τη μεγάλη τεχνολογική αλλαγή, τη μετανάστευση, την παγκοσμιοποίηση και τις μακροοικονομικές επιπτώσεις της κοινωνικής ασφάλισης», επεσήμανε ο κ. Μέργος, προσθέτοντας ότι «η μεταρρύθμιση στην Ελλάδα έχει καθυστερήσει πάρα πολύ». Αναφερόμενος στις ασφαλιστικές μεταρρυθμίσεις, ο διευθύνων σύμβουλος της ING Insurance Κεντρικής Ευρώπης Tom Kliphuis, τόνισε ότι απαιτείται «πολιτική υποστήριξη και όχι πολιτικός οπορτουνισμός. Πάντα υπάρχει ο πειρασμός να βάλουν κάποιοι ‘στο χέρι’ τα ασφαλιστικά ταμεία». Πρόσθεσε ότι «υπάρχει γκρίζα ζώνη μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού ασφαλιστικού συστήματος. Χρειάζονται ρυθμίσεις και ισχυρό νομικό πλαίσιο. Αφενός δεν πρέπει να τζογάρουν κάποιοι με τα χρήματα των ασφαλιστικών ταμείων, αφετέρου όμως χρειάζονται επενδύσεις των αποθεματικών των ταμείων, για να

προκύψουν υψηλότερες αποδόσεις». Τέλος, η αναλογίστρια της Groupama Phoenix, Βασιλική Κωστάκη, παρέθεσε ενδιαφέρουσα στοιχεία σχετικά με το ποσοστό γήρανσης στην Ευρώπη, αναφέροντας ότι «σήμερα αναλογεί 1 συνταξιούχος σε 4 ενεργούς εργαζόμενους, ενώ το 2050 υπολογίζεται ότι η αναλογία θα είναι 1 προς 2». Καταλήγοντας, αναφέρθηκε στα παραδείγματα της Τουρκίας και των βαλκανικών κρατών, τονίζοντας τη βαρύτητα που έχουν δώσει στην ανάπτυξη των λεγομένων τριών πυλώνων του ασφαλιστικού συστήματος. «Ακόμη μπερδεμένοι, αλλά σε υψηλότερο επίπεδο». Με αυτή τη φράση μετέφερε τον προβληματισμό του για το μέλλον του επιτυχημένου, ομολογουμένως, ασφαλιστικού συστήματος της χώρας του ο υπουργός Κοινωνικών Υποθέσεων & Απασχόλησης της Ολλανδίας, Jan Piet Hein Donner. Ο κ. Donner, περιγράφοντας αρχικά την κοινωνική ασφάλιση στη χώρα του, μίλησε για ένα πλήρως αυτοχρηματοδοτούμενο σύστημα με την εισφορά των εργαζομένων να ανέρχεται στο 17% των απολαβών τους. «Οι Ολλανδοί δαπανούν 950 δις ευρώ σε συνταξιοδοτικά ταμεία και εταιρείες ιδιωτικής ασφάλισης», σημείωσε ο Ολλανδός υπουργός, ο οποίος υπογράμμισε ως χαρακτηριστικό του συστήματος στη χώρα του το συνδυασμό προσωπικής και συλλογικής αποταμίευσης. «Οι κοινωνικοί εταίροι είναι υπεύθυνοι για τις επικουρικές συντάξεις», πρόσθεσε, τονίζοντας ότι η σύνταξη του Ολλανδού αποτελείται κατά το ήμισυ από τη βασική και κατά το ήμισυ από την επικουρική. Ο ίδιος επισήμανε ότι τα ταμεία ενημερώνουν τακτικά τα μέλη τους για τις επενδύσεις των αποθεματικών τους. Ο Ολλανδός υπουργός Κοινωνικών Υποθέσεων & Απασχόλησης, πάντως, εξέφρασε αμφιβολίες για τη βιωσιμότητα του αναδιανεμητικού συστήματος, καθώς, όπως είπε, ο αριθμός των συνταξιούχων αναμένεται να σημειώσει σημαντική αύξηση. Αναφερόμενος στην ανάγκη μεταρρύθμισης ενός ασφαλιστικού συστήματος και στη συνεχή προσαρμογή του στις εξελίξεις, ο κ.Donner κατέληξε: «όσο πιο πολύ το αναβάλλεις, τόσο περισσότερο θα σου κοστίσει».

> 50/51

presscode

ISSUE 08

Eρευνα ΕυρωπαϊκοY ΠαρατηρητηρIου για τις ΜΜΕ

μεIωση

της ΑγοραστικHς

ΔYναμης Μεγάλο πρόβλημα για τις επιχειρήσεις

OIKONOMIA

ρόσφατη έρευνα του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τις ΜΜΕ επιβεβαιώνει τις απόψεις τις ΓΣΕΒΕΕ για την κατάσταση και τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι ΜΜΕ λόγω του έντονου ανταγωνισμού, αλλά κύρια λόγω της Συρρίκνωσης του οικογενειακού εισοδήματος για κατανάλωση. Όταν το εισόδημα συρρικνώνεται, η ανάπτυξη επιβραδύνεται, οι Μικρές Επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν πρόβλημα επιβίωσης και σμίκρυνσης και η αγορά ολιγοπωλείται , περιέρχεται στα “χέρια” των Ολίγων, οι οποίοι τελικά ελέγχουν και “χειραγωγούν” και τις τιμές των προϊόντων . Η Κυβέρνηση συνδράμει προς αυτή την κατεύθυνση με αποφάσεις που επιβαρύνουν το εισόδημα: Παράλογες αυξήσεις σε ΦΠΑ - στις υποχρεωτικές δαπάνες για ΔΕΚΟ (ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ, κλπ) - μη τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας. Αλλά και με πολιτικές υπέρ των Υπερκαταστημάτων (ωράριο, εμπορική χωροταξία, επαπειλούμενη πώληση υγρών καυσίμων και άρτου σε Super Market κλπ), με στόχο την συρρίκνωση του μεγάλου δικτύου πωλήσεων και παραγωγής των Μικρών Επιχειρήσεων. Δεν εξετάζονται τα μέτρα και οι πολιτικές που αποφασίζονται σε ό,τι αφορά στις επιπτώσεις τους στις Μικρές Επιχειρήσεις. Είμαστε τελευταίοι στην Ε.Ε. στον τομέα αυτό.

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Οι ελληνικές επιχειρήσεις που έλαβαν μέρος στην έρευνα του Ευρωβαρομέτρου για τις ΜΜΕ στης Ευρώπη ήταν 460, από τις οποίες οι 433 κατατάσσονται (έπειτα από στάθμιση) στις Πολύ Μικρές (19 απασχολούμενοι). Κατά μέσο όρο, οι ελληνικές ΜΜΕ απασχολούν 6 άτομα, έναντι 6,8 του ευρωπαϊκού μέσου

όρου. Το 40% των ελληνικών ΜΜΕ που συμμετείχαν στην έρευνα δραστηριοποιείται στον κλάδο του εμπορίου (27% για το σύνολο της ΕΕ-27) και ακολουθούν οι κλάδοι της μεταποίησης (14%), των ξενοδοχείων & εστιατορίων (12%), των λοιπών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων (12%) και των κατασκευών (11%). Ίσο με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, είναι το ποσοστό των ελληνικών ΜΜΕ που θεωρούν ότι ανήκουν στον βιοτεχνικό τομέα της οικονομίας (29%). Σε κλαδικό επίπεδο, ιδιαίτερα υψηλό είναι το ποσοστό των βιοτεχνιών στη μεταποίηση (79% έναντι 57,4% για την ΕΕ-27), ενώ σχετικά χαμηλότερο είναι στο εμπόριο (16,3% έναντι 22,6%). Όσον αφορά τον τζίρο των επιχειρήσεων, αξίζει να σημειωθεί ότι οι ελληνικές ΜΜΕ υπήρξαν από τις πλέον αισιόδοξες στην Ευρώπη, αναμένοντας αύξηση κατά 15% το 2006 και με προσδοκίες περαιτέρω αύξησης για το 2007. Ανάλογη είναι η κατάσταση σε σχέση με την απασχόληση, όπου σημειώθηκε άνοδος κατά 26% το 2006, με το 34% των επιχειρήσεων να αναμένει αύξηση μέσα στο 2007. Οι τάσεις αυτές ήταν ιδιαίτερα έντονες στους κλάδους των κατασκευών, των ξενοδοχείων & εστιατορίων και των λοιπών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.

ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ

Η έρευνα του Ευρωβαρομέτρου εστιάζει σε 9 κατηγορίες περιορισμών που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκές ΜΜΕ κατά την άσκηση της λειτουργίας τους. Οι περιορισμοί αυτοί είναι: α) η αγοραστική δύναμη των καταναλωτών (46% των ευρωπαϊκών ΜΜΕ απάντησε ότι αντιμετωπίζει αυτόν τον περιορισμό), β) οι διοικητικοί κανονισμοί (36%), γ) η έλλειψη κατάλληλα εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού (35%), δ) το κόστος του εργατικού δυναμικού (33%), ε) οι ελλείψεις υποδομών (23%), στ) η περιορισμένη πρόσβαση στη χρηματοδότηση (21%), ζ) η εφαρμογή των νέων τεχνολογιών (17%),

η) η υιοθέτηση νέων μορφών διοικητικής οργάνωσης (16%) και θ) η έλλειψη διαδικασιών διαχείρισης ποιότητας (11%). Το σημαντικότερο πρόβλημα που αναφέρουν οι ελληνικές ΜΜΕ είναι η αγοραστική δύναμη των καταναλωτών (πρώτη σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες) σε ποσοστό 77%. Το πρόβλημα αυτό συναντάται κυρίως στον κλάδο των κατασκευών (96,8%) των μεταφορών (91,2%), της μεταποίησης (86,9%) και των λοιπών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων (84,2%). Στο εμπόριο, το ποσοστό είναι λίγο χαμηλότερο (71,3%), αλλά παραμένει πολύ πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (53%). Επιπλέον, η πλειοψηφία των ελληνικών ΜΜΕ θεωρεί ότι το πρόβλημα αυτό έχει επιδεινωθεί κατά τα δύο τελευταία χρόνια. Γενικότερα, οι ελληνικές ΜΜΕ βρίσκονται στις πρώτες θέσεις σε όλες σχεδόν τις κατηγορίες περιορισμών που αντιμετωπίζουν στη λειτουργία τους. Ιδιαίτερα οξυμμένα εμφανίζονται τα προβλήματα της έλλειψης κατάλληλα εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού (57%) και της έλλειψης υποδομών (48% έναντι 23% στην ΕΕ-27). Ο μόνος περιορισμός όπου το ποσοστό είναι χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ-27 είναι οι διοικητικοί κανονισμοί (30% έναντι 36%). Αναφορικά με την εξέλιξη της κατάστασης κατά τα δύο τελευταία χρόνια, οι Έλληνες επιχειρηματίες, σε γενικές γραμμές, δεν παρατήρησαν κάποια ουσιαστική μεταβολή. Σχεδόν σε όλες τις κατηγορίες, το μεγαλύτερο μέρος απαντά ότι η κατάσταση παρέμεινε αμετάβλητη, με εξαίρεση την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών και το κόστος απασχόλησης όπου παρατηρείται επιδείνωση, ενώ η μοναδική κατηγορία όπου παρουσιάζεται σχετική βελτίωση είναι η διαχείριση της ποιότητας.

ΜΕΤΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΘΥΓΑΤΡΙΚΕΣ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ

Οι ελληνικές ΜΜΕ που ανέφεραν στην έρευνα ότι έχουν θυγατρικές ή κοινοπραξίες στο εξωτερικό είναι σχεδόν 6%, σε σχέση με 5% στην Ε.Ε. Αυτό το χαμηλό ποσοστό, σε συνάρτηση με το μικρό δείγμα (μόνο 27 από τις 450 ελληνικές ΜΜΕ)

> 52/53

presscode

ISSUE 08

δεν προσφέρεται για την εξαγωγή γενικών συμπερασμάτων. Αξίζει ίσως να σημειωθεί ότι αυτές οι επιχειρήσεις βρίσκονται στον κλάδο του εμπορίου, των ξενοδοχείων και εστιατορίων, των κατασκευών και των λοιπών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Οι χώρες στις οποίες δραστηριοποιούνται είναι η Γερμανία (6 εμπορικές επιχειρήσεις), η Γαλλία (5 κατασκευαστικές επιχειρήσεις), η Ιταλία (9 επιχειρήσεις – 6 εμπορικές και 3 ξενοδοχείων & εστιατορίων), το Ηνωμένο Βασίλειο (2 λοιπών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων), ενώ ορισμένες επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται και σε τρίτες χώρες (εκτός ΕΕ-27, Τουρκίας, Νορβηγίας και Ισλανδίας). Οι λόγοι για τους οποίους οι ελληνικές ΜΜΕ επιλέγουν να έχουν θυγατρικές ή κοινοπραξίες στο εξωτερικό είναι οι εξαγωγικές ρυθμίσεις και η γεωγραφική εγγύτητα ως προμηθευτής άλλων επιχειρήσεων για τον κλάδο του εμπορίου, ενώ οι χαμηλότεροι φόροι και η γεωγραφική εγγύτητα στους τελικούς καταναλωτές έχουν βαρύνουσα σημασία στον κλάδο των ξενοδοχείων & εστιατορίων. Τέλος, όσον αφορά την επίδραση της άσκησης δραστηριότητας στο εξωτερικό στην απασχόληση στη μητρική χώρα, παρόλο που σε ευρωπαϊκό επίπεδο η απασχόληση στις ΜΜΕ γενικά δεν επηρεάζεται (49%) αλλά αυξήθηκε μόνο στο 18% αυτών των επιχειρήσεων, το 65% των ελληνικών ΜΜΕ που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό δήλωσε ότι προέβη σε νέες προσλήψεις.

ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο παρατηρήθηκε αύξηση της έντασης του ανταγωνισμού κατά τα τελευταία χρόνια από το 60% των ΜΜΕ. Στην Ελλάδα, το ποσοστό αυτό ήταν ακόμα υψηλότερο και ανήλθε στο 81% των ΜΜΕ. Οι κλάδοι στους οποίους οι επιχειρήσεις ανέφεραν τη μεγαλύτερη αύξηση του ανταγωνισμού ήταν εκείνοι του εμπορίου (90%) και των μεταφορών (86%). Προκειμένου να ανταπεξέλθουν στον ανταγωνισμό, οι ευρωπαϊκές ΜΜΕ είναι διατεθειμένες να ακολουθήσουν τέσσερις, κυρίως, στρατηγικές: α) αύξηση της ποιότητας (64% των επιχειρήσεων),

β) αύξηση της διαφοροποίησης των προϊόντων (62%), γ) αύξηση των δραστηριοτήτων marketing (61%) και δ) μείωση του κόστους (53%). Οι ελληνικές ΜΜΕ παρουσιάζονται περισσότερο πρόθυμες να ακολουθήσουν και άλλες στρατηγικές, πιθανότατα ως συνέπεια του εντονότερου ανταγωνισμού που αντιμετωπίζουν. Έτσι, οι ελληνικές ΜΜΕ προτίθενται να ακολουθήσουν, κατά σειρά, τις εξής στρατηγικές: α) αύξηση της ποιότητας (83%) – στον κλάδο των κατασκευών αγγίζει το σύνολο, β) αύξηση των δραστηριοτήτων marketing (82%) – 90% στο εμπόριο και τις λοιπές επιχειρηματικές δραστηριότητες, γ) μείωση του κόστους (66%) – 87% στη μεταποίηση, δ) αύξηση της διαφοροποίησης των προϊόντων (62%) – 80% στον κλάδο ξενοδοχείων & εστιατορίων, ε) συγκρότηση στρατηγικών συμμαχιών (61%) και στ) μείωση τιμών (54%) – 74% στη μεταποίηση. Αξίζει να σημειωθεί ότι και στις υπόλοιπες στρατηγικές, τις οποίες οι περισσότερες επιχειρήσεις σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο δεν επιθυμούν να ακολουθήσουν, οι θετικές απαντήσεις από τις ελληνικές ΜΜΕ είναι περισσότερες (αναζήτηση (άλλων) ξένων αγορών – 48% έναντι 26%, αύξηση ωρών εργασίας – 44% έναντι 28% και μείωση παραγωγής – 14% έναντι 11%, αλλά στον κλάδο της μεταποίησης φτάνει στο 37%).

ΚΟΙΝΗ ΑΓΟΡΑ

Η πλειοψηφία των ευρωπαϊκών ΜΜΕ θεωρεί την ύπαρξη του κοινού νομίσματος

ως το σημαντικότερο στοιχείο της κοινής αγοράς. Το 25% των ΜΜΕ το θεωρεί πολύ σημαντικό, ενώ το 16% αρκετά σημαντικό (συνολικά 41%). Στην Ελλάδα, το ποσοστό των ΜΜΕ που θεωρεί σημαντική την ύπαρξη του κοινού νομίσματος είναι πολύ υψηλότερο και ανέρχεται σε 66% (56% πολύ σημαντική, 10% αρκετά σημαντική). Οι κλάδοι στους οποίους η τάση αυτή ενισχύεται, είναι εκείνοι των ξενοδοχείων & εστιατορίων, των μεταφορών και των λοιπών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Ως ένα δεύτερο σημαντικό στοιχείο της κοινής αγοράς, θεωρείται η εναρμόνιση των τεχνολογικών προτύπων από το 39% των ευρωπαϊκών ΜΜΕ. Για την περίπτωση της Ελλάδας, το ποσοστό αυτό είναι και πάλι υψηλότερο (51% των ΜΜΕ), ιδιαίτερα στους κλάδους όπου θεωρείται σημαντική και η ύπαρξη του κοινού νομίσματος. Ανάλογη είναι η εικόνα αναφορικά με την απουσία ελέγχων στα σύνορα. Ενώ σε ευρωπαϊκό επίπεδο μόνο το 32% των ΜΜΕ δήλωσε ότι αυτό αποτελεί σημαντικό στοιχείο (και το 31% ότι δεν είναι), στην Ελλάδα το ποσοστό ανέρχεται σε 53%. Τέλος, στο ζήτημα της δυνατότητας πρόσληψης εργαζομένων από άλλες χώρες της Ε.Ε., το μεγαλύτερο μέρος των ευρωπαϊκών και ελληνικών ΜΜΕ δεν το θεωρεί ιδιαίτερα σημαντικό (για την Ελλάδα, 24% σημαντικό – 38% μη σημαντικό). Αξίζει να τονιστεί ότι η «αίσθηση» που αποκομίζουν οι ελληνικές ΜΜΕ από την ύπαρξη της κοινής αγοράς δεν συνάδει με τα πραγματικά δεδομένα σε σχέση με την εξαγωγική τους δραστηριότητα. Μόνο το 8% των ΜΜΕ που συμμετείχε στην έρευνα ανέφερε ότι έχει εξαγωγική δραστηριότητα (ίσο ποσοστό με τον μέσο όρο της ΕΕ-27) και το μερίδιο των εξαγωγών στο σύνολο των εσόδων είναι το χαμηλότερο (2%) στην Ευρώπη (ΕΕ-27, Τουρκία, Νορβηγία και Ισλανδία). Παρόλα αυτά, οι ελληνικές ΜΜΕ εμφανίστηκαν αρκετά αισιόδοξες για την αύξηση των εξαγωγών τους. Οι βασικοί περιορισμοί που αντιμετωπίζουν στην εξαγωγική τους δραστηριότητα είναι η έλλειψη γνώσης για τις ξένες αγορές, οι δασμολογικοί φραγμοί στη χώρα προορισμού και τα προβλήματα γλώσσας.

OIKONOMIA

ΣYNEΔPIAKOΣ TOYPIΣMOΣ

ΠεριβAλλον, Συνέργειες και ΔιαχεIριση Κρίσεων Με μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε το 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο & Workshops για το Συνεδριακό και Επαγγελματικό Τουρισμό με τίτλο «Περιβάλλον,

Συνέργειες και Διαχείριση Κρίσεων στον Συνεδριακό Τουρισμό», στις 28-29

Φεβρουαρίου 2008, στο Μέγαρο-Διεθνές Συνεδριακό Κέντρο Αθηνών, υπό την Αιγίδα του Υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης – Ε.Ο.Τ. και του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας.

ατά τη διάρκεια των διήμερων εργασιών του Συνεδρίου, οι ενδιαφέρουσες και τεκμηριωμένες εισηγήσεις διακεκριμένων ομιλητών από την Ελλάδα και το εξωτερικό έδωσαν τη δυνατότητα σε επαγγελματίες του συνεδριακού κλάδου, εκπροσώπους τουριστικών φορέων, ειδικούς επιστήμονες, πανεπιστημιακούς και στελέχη διαφόρων επιχειρήσεων να εμβαθύνουν σε σημαντικά ζητήματα που απασχολούν το συνεδριακό τουρισμό και να αναζητήσουν λύσεις που θα ενισχύσουν την περαιτέρω ανάπτυξή του. Τα θέματα που συζητήθηκαν κατά τη διάρκεια της πρώτης μέρας επικεντρώθηκαν σε μια σειρά σημαντικών ζητημάτων όπως η στενή σχέση που έχει η αξιοποίηση της Ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς με την περαιτέρω ανάπτυξη Ελληνικού Συνεδριακού & Επαγγελματικού Τουρισμού και οι δράσεις και πρακτικές που θα μπορούσαν να βοηθήσουν προς αυτή την κατεύθυνση. Επιπλέον, συζητήθηκε το φλέγον θέμα του Athens Convention Bureau και του Εθνικού Convention and Visitors Bureau, λαμβάνοντας “μαθήματα” από τη λειτουργία, χρηματοδότηση και διαχείριση του Copenhagen Convention and Visitors Bureau μέσα από την ενδιαφέρουσα παρουσίαση του Διευθυντή του κ. Steen Jakobsen. To θέμα της διαχείρισης ρίσκου και κρίσεων στον συνεδριακό τουρισμό αποτέλεσε ενδιαφέρον σημείο συζήτησης για τους συμμετέχοντες του συνεδρίου καθώς επίσης και οι σχέσεις της τρομοκρατίας με τον τουρισμό και η αποτελεσματική “χρήση” των ΜΜΕ ως μέρος του “Crisis-Recovery Strategy” μετά από μία ενδεχόμενη κρίση. Οι περιβαλλοντικές πρακτικές και οι συνέπειες των κλιματικών αλλαγών στον τουρισμό, καθώς επίσης και 2 συγκεκριμένες περιπτώσεις πρακτικών εφαρμογών βιώσιμης ανάπτυξης απασχόλησαν τις εργασίες του Συνεδρίου κατά τη διάρκεια της δεύτερης ημέρας. Επιπλέον, πραγματοποιήθηκαν ενδιαφέρουσες παρουσιάσεις με θέμα την αναγκαιότητα θεσμοθέτησης της πιστοποίησης των PCO στην Ε.Ε. Κατά τη διάρκεια των 2 ημερών του 4ου Πανελλήνιου Συνεδρίου και με την καθοδήγηση έμπειρων στελεχών του χώρου, πραγματοποιήθηκαν μια σειρά από Workshops στα οποία εξετάστηκαν και συζητήθηκαν πρακτικά θέματα που αφορούν στις συνέργειες και στις σχέσεις συνεργασίας των PCO τόσο με τους προμηθευτές των συνεδρίων όσο και με τους οργανωτές συνεδρίων (associations). Επιπλέον, οι σύνεδροι είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν ενδιαφέρουσες και παράλληλα εντυπωσιακές παρουσιάσεις με θέμα τις νέες τεχνολογίες στην υπηρεσία των PCO. Παράλληλα με τις εργασίες του 4ου Πανελλήνιου Συνεδρίου, έγινε και η Τακτική Γενική Συνέλευση των μελών του HAPCO. Το 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο για το Συνεδριακό και Επαγγελματικό Τουρισμό που άφησε στους συνέδρους εξαιρετικές εντυπώσεις για την άψογη διοργάνωσή του, κατέγραψε τα βήματα ανάπτυξης του συνεδριακού τουρισμού, εντόπισε τα προβλήματά του, έθεσε στόχους για το μέλλον και αποτύπωσε με ακρίβεια, σαφήνεια και πληρότητα τη σημερινή κατάσταση του συνεδριακού κλάδου στη χώρα μας. (*) To περιοδικό PRESSCODE ήταν χορηγός επικοινωνίας για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά

> 54/55

presscode

ISSUE 08

TOYPIΣMOΣ

Δείκτης Ταξιδιωτικής & Τουριστικής Ανταγωνιστικότητας World Economic Forum

Δύο θέσεις ανέβηκε η Ελλάδα, καταλαμβάνοντας την 22η θέση (24η πέρσι) μεταξύ 130 χωρών (124 πέρσι) στην κατάταξη με βάση τον

Δείκτη Ταξιδιωτικής και Τουριστικής Ανταγωνιστικότητας (ΔΤΤΑ) που παρουσίασε το World Economic Forum,

αντίθετα με το γενικό δείκτη ανταγωνιστικότητας στον οποίο η θέση της χώρας υποχώρησε σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν τον περασμένο Οκτώβριο.

> 56/57

presscode

ISSUE 08

Ελλάδα σε σχέση με τους άμεσους ανταγωνιστές της υστερεί έναντι της Ισπανίας (5η θέση) και της Πορτογαλίας (15η θέση), ενώ υπερτερεί έναντι της Κύπρου (24η θέση), της Κροατίας (34η), της Τουρκίας (54η) και της Αιγύπτου (66η). Είναι ιδιαίτερα θετικό για την παγκόσμια τουριστική οικονομία ότι το WEF καταρτίζει πέραν του γενικού δείκτη ανταγωνιστικότητας, ένα και μοναδικό τομεακό δείκτη, αυτόν του τουρισμού. Αυτό σημαίνει αναγνώριση της σημασίας και σπουδαιότητας του τουρισμού στην παγκόσμια ανάπτυξη. Η σημασία αυτή γίνεται ακόμη μεγαλύτερη σε χώρες όπως η Ελλάδα, όπου ο τουρισμός είναι ο δυναμικότερα αναπτυσσόμενος τομέας της οικονομίας και ο πλέον ελπιδοφόρος για το μέλλον. Ο Δείκτης Ταξιδιωτικής & Τουριστικής Ανταγωνιστικότητας είναι μια πολύ αξιόλογη προσπάθεια η υλοποίηση της οποίας αντιμετωπίζει τεράστιες δυσκολίες, όταν είναι υποχρεωμένη να συγκρίνει στοιχεία μεταξύ 130 χωρών. Συνεπώς, θα πρέπει κάποιος να είναι πολύ προσεκτικός στην αξιολόγηση των στοιχείων και του δείκτη, κυρίως ως προς την σύγκριση μεταξύ χωρών, τουλάχιστον για δύο βασικούς λόγους. Πρώτον, οι χώρες βρίσκονται σε διαφορετικές φάσεις ανάπτυξης και οι τουριστικές οικονομίες τους σε διαφορετικά σημεία του κύκλου ζωής τους. Δεύτερον, τα στοιχεία που χρησιμοποιούνται για τις συγκρίσεις προέρχονται τόσο από στατιστικά δεδομένα (hard data) όσο και από την έρευνα Executive Opinion, η οποία σε πολλές περιπτώσεις θα μπορούσε και θα έπρεπε να ήταν αντιπροσωπευτικότερη. Ο ΔΤΤΑ σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να θεωρηθεί σαν πίνακας βαθμολογίας ενός παγκόσμιου «τουριστικού πρωταθλήματος», αλλά σαν μια προσπάθεια η οποία επισημαίνει περιοχές ενδιαφέροντος που μπορούν να βελτιωθούν σε κάθε χώρα, ώστε να την καταστήσουν ανταγωνιστικότερη στον τουριστικό τομέα. Η βελτίωση της θέσης της Ελλάδας οφείλεται κυρίως στη μετατόπιση τριών χωρών, της Κύπρου, του Βελγίου και των Ενωμένων Αραβικών Εμιράτων, σε χειρό-

“

Η βελτίωση της θέσης της Ελλάδας οφείλεται στη μετατόπιση τριών χωρών, της Κύπρου, του Βελγίου και των Ενωμένων Αραβικών Εμιράτων, σε χειρότερες θέσεις και στην προτεραιότητα που έχει ο τομέας του τουρισμού στην κυβερνητική δράση

τερες θέσεις καθώς και στη συγκέντρωση μεγαλύτερης βαθμολογίας σε παράγοντες σχετικά με την προτεραιότητα που έχει ο τομέας του τουρισμού στην κυβερνητική δράση. Παρόλα αυτά, η μεγαλύτερη προτεραιότητα της κυβέρνησης στον τουρισμό δεν συνοδεύεται και από ανάλογη βελτίωση των γενικών και ειδικών τουρι-

”

στικών υποδομών, του ανθρώπινου δυναμικού και του ρυθμιστικού πλαισίου. Όπως και το 2007, τις πρώτες θέσεις καταλαμβάνουν χώρες υψηλού εισοδήματος, με ανεπτυγμένο επιχειρηματικό περιβάλλον, ευνοϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο, σύγχρονες υποδομές και επαρκείς ανθρώπινους και φυσικούς πόρους.

TOYPIΣMOΣ

Τα κυριότερα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας είναι οι ικανοποιητικές γενικές συνθήκες υγιεινής, το εύρος και το πλήθος των τουριστικών υποδομών, όπως η διαθεσιμότητα ξενοδοχείων και υπηρεσιών ενοικίασης αυτοκινήτων και οι πολιτιστικοί της πόροι. Αντίθετα, μεταξύ των μειονεκτημάτων συγκαταλέγονται το επίπεδο των τιμών, το πλαίσιο κανόνων και ρυθμίσεων, οι υποδομές οδικών μεταφορών και ο τομέας των ανθρώπινων πόρων. Με βάση τα παραπάνω και δεδομένης της αυξημένης σημασίας και προτεραιότητας που θέτει η ελληνική Κυβέρνηση στον τομέα του τουρισμού, όπως αποδεικνύουν και τα στοιχεία του WEF, οι κατευθύνσεις της τουριστικής πολιτικής στην Ελλάδα πρέπει να περιλαμβάνουν πρωτίστως: • τη βελτίωση του επιχειρηματικού και ρυθμιστικού περιβάλλοντος, • τη βελτίωση των γενικών υποδομών, • την άρση των εμποδίων στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων, • τη συνεχή αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού.

Συγκριτικές επιδόσεις Ελλάδας και ανταγωνιστριών χωρών με βάση τον Δείκτη Ταξιδιωτικής και Τουριστικής Ανταγωνιστικότητας του World Economic Forum Δείκτες

IσπανIα

ΠOPTOΓAΛIA

EΛΛAΔA

KYΠPOΣ

KPOATIA

TOYPKIA

AIΓYΠTOΣ

2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 Kανονιστικό και Pυθμιστικό Πλαίσιο

Περιβάλλον - Aειφορία

Aσφάλεια

Yγεία και Yγιεινή

Προτεραιότητα τουριστικού τομέα

Yποδομές Aερομεταφορών

Yποδομές Oδικών Mεταφορών

Tουριστικές Yποδομές Yποδομές Tεχνολογιών Πληροφορίας και Eπικοινωνίας Aνταγωνιστικότητα τιμών

105

102

120

103

Aνθρώπινοι Πόροι

Στάση έναντι τουριστών

Φυσικοί Πόροι

106

Πολιτιστικοί Πόροι

> 58/59

presscode

ISSUE 08

Το σκηνικό των ιδιωτικοποιήσεων n ΠAνος ΕυαγγελOπουλος,

αρά το σαθρό έδαφος της Ελληνικής πολιτικής ζωής όπως διαμορφώνεται δια των σκοτεινών εξελίξεων των ημερών και όπως αποκρυσταλλώνεται με το επίγραμμα «μικροί άνθρωποι που βρέθηκαν σε μεγάλες θέσεις», παρουσιάζεται ακόμη πιο σθεναρά η ανάγκη να κατευθύνουμε την σκέψη μας αλλά και την πολιτική πράξη στο επίμαχο θέμα των θεσμικών μεταρρυθμίσεων που θα αλλάξουν τις δομές της χώρας και θα την απαλλάξουν από τη νοσηρότητα της διαπλοκής του μεγάλου κράτους, με τους μεγάλους εκδότες και τους μεγάλους δημοσιογράφους. Οφείλουμε λοιπόν να ενσκήψουμε προς τα πραγματικά προβλήματα και να στρέψουμε ιδιαίτερα την προσοχή μας στις ιδιωτικοποιήσεις ως μια δομική μεταβολή της οργάνωσης της οικονομίας μας για την απελευθέρωση των υγιών και ζωτικών δυνάμεων της χώρας μας με σκοπό τον πολλαπλασιασμό της ανάπτυξης και την ευρύτερη δυνατή διάχυση της με έμφαση στα χαμηλότερα στρώματα της κοινωνίας. Τα περιουσιακά δικαιώματα διαμορφώνουν θεμελιακά τον τύπο οικονομικής οργάνωσης της κοινωνίας. Όταν ενισχύουν την ιδιοκτησία και εναρμονίζονται με τους κανόνες της ελεύθερης αγοράς και του δημοκρατικού ελέγχου των κανόνων δικαίου τότε αυξάνουν σε μέγιστο βαθμό την αποτελεσματικότητα του παραγωγικού μηχανισμού και πληθαίνουν τις ευκαιρίες ευρύτερης διανομής του πλούτου με την ελάχιστη δυνατή γραφειοκρατική διαχείριση. Αναλυτικά το περιγράφω στο βιβλίο μου «Περιουσία και Αγορά» εκδόσεις Παπαζήση. Ο Ronald Coase (Νόμπελ 1991) έδειξε ότι η ελεύθερη αγορά και η ιδιοκτησία ελαχιστοποιούν το συνολικό κοινωνικό κόστος το οποίο αποτελεί τον

ΔιδAκτωρ ΟικονομικΩν του ΠανεπιστημIου ΑθηνΩν

κύριο λόγο για μια επιτυχημένη οικονομική οργάνωση. Είναι λανθασμένο να αγνοήσουμε και να παραβλέψουμε το μεγάλο κόστος τριβών λειτουργίας που δημιουργούν οι κυβερνητικοί μηχανισμοί και η επαναλαμβανόμενη διάψευση που παρατηρούμε των ρυθμίσεων και των παρεμβάσεων των πολυδαίδαλων γραφειοκρατικών μηχανισμών που αντί λύσεων για τις οποίες σχεδιάστηκαν τελικά προσφέρουν αλυσιτελή αποτελέσματα. Ιστορικά οι κοινωνίες των μεγάλων σχεδιασμών απέτυχαν και μάλιστα οικτρά. Αυτό οφείλεται διότι όχι μόνον δεν κατάφεραν να παράγουν τον πλούτο που ο καπιταλισμός σαν αυτόματη προωθητική μηχανή χαρίζει στις κοινωνίες αλλά διότι γονάτισαν κυριολεκτικά στο έργο της διανομής ακόμη και αυτού του κλάσματος της παραγωγής κάτω από την πίεση των αδηφάγων αναγκών των διοικητικών και ιεραρχικών δομών του μεγάλου σχεδιασμού. Αν το μυαλό των πιο πολλών πάει στις πρόσφατες κοινωνίες του υπαρκτού σοσιαλισμού, δεν έχει κανείς παρά να μελετήσει τις αρχαίες υδραυλικές κοινωνίες της Μεσοποταμίας και της Αιγύπτου και τον τρόπο με τον οποίο χρεοκοπούσαν συστηματικά σε όλες τις φάσεις των διάφορων δυναστειών. Από το 8000 π.Χ. που συνέβη η μεγάλη γεωργική επανάσταση, ο κόσμος μας άλλαζε αργά με μεγάλα διαστήματα επιβράδυνσης ή στασιμότητας. Αυτό όμως άλλαξε δραματικά μέσα στα πέντε τελευταία λεπτά της ιστορίας από τον 18ο αιώνα μ.Χ. μέχρι σήμερα, με έναν απίθανο ρυθμό παραγωγής, πληθυσμιακής έκρηξης και τεχνολογικής μεταβολής. Ο Douglas North (Νόμπελ 1993) έδειξε ότι αυτό συνέβη διότι ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής εδραίωσε αποτελεσματικά δικαιώματα ιδιοκτησίας τα οποία πολλαπλασίασαν τους καρπούς της ανθρώπι-

νης προσπάθειας αναπάντεχα αυξητικά! Ο καπιταλισμός δεν εφευρέθηκε ως σύστημα κοινωνικής οργάνωσης από κανέναν στοχαστή ή φιλόσοφο. Ούτε επιβλήθηκε από κάποια πολιτική ή οικονομική αρχή. Αυτοαναδύθηκε σε μια πορεία ανίχνευσης των ανθρώπων για αποτελεσματική οργάνωση και κάθε φορά, σε κάθε νέα φάση, αυτοαναδιοργανώνεται μέσα από απόπειρες επαλήθευσης και διάψευσης, εντός μιας διαδικασίας ανώνυμων, πολλαπλών και πολύμορφων εγχειρημάτων. Όταν ο καπιταλισμός ανακάλυπτε την ανώνυμη εταιρεία για να λύσει τα προβλήματα ιδιοκτησίας σε έναν πιο δύσκολο και σύνθετο κόσμο, ο υπαρκτός σοσιαλισμός απαντούσε με τα σοβιέτ, τα σολχόζ, και τις κουπερατίβες. Η υπεροχή του καπιταλισμού είναι η θεσμική του υπεροπλία με τα αποτελεσματικά ιδιοκτησιακά δικαιώματα. Ο Milton Friedman (Νόμπελ 1976), με το βιβλίο του «Καπιταλισμός και Ελευθερία», έδειξε ότι η ελευθερία είναι η αέναος δύναμη του καπιταλισμού να αφήνει τους ανθρώπους να επιλέγουν τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα που προάγουν την ευημερία τους. Στη χώρα μας είναι αναγκαία η εφαρμογή μιας ιδεολογίας ιδιωτικοποιήσεων για να καταστήσουμε εφικτή την δυναμική τους και για να αναβαθμίσουμε την πρακτική που ακολουθούμε μέχρι τώρα. Τα αποτελέσματα που έχουμε καταφέρει δεν είναι λίγα. Το σκηνικό των ιδιωτικοποιήσεων έχει στηθεί από καιρό από τους εκσυγχρονιστές σοσιαλιστές. Το έργο συνεχίζει να παίζεται με νέους πολιτικούς πρωταγωνιστές αλλά το κοινό που το επιδοκιμάζει είναι αναμφίβολα πολύ μικρό και δεν δείχνει να μεγαλώνει. (*) Το άρθρο δημοσιεύεται και στην οικονομική εφημερίδα ΚΕΡΔΟΣ

Ομήρου 32, Αθήνα 106 72 Τηλ. 210 36 33515 www.presscode.gr info@presscode.gr

ΑΙΤ Η Σ Η

ΣΥΝΔΡΟΜ Η Σ

ΟΝΟΜΑ:.................................................................................................................. ΕΠΩΝΥΜΟ:............................................................................................................. ΕΤΑΙΡΕΙΑ:............................................................................................................... ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ:................................................................................... ΤΗΛΕΦΩΝΟ:.......................................................................................................... ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ:........................................................................................................... ΠΟΛΗ:........................................................................ Τ.Κ.:..................................... E-MAIL:.................................................................................................................. ΥΠΟΓΡΑΦΗ:........................................................................................................... ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:.....................................................................................................

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙδιΩτες- επιχειρΗσεις Ετήσια: 75 ευρώ Διετής: 140 ευρώ ΤρΑπεζες, ΑσφΑλειες, ΔημΟσιο Ετήσια: 110 ευρώ Διετής: 200 ευρώ Αν επιθυμείτε να εγγραφείτε συνδρομητής στο presscode συμπληρώστε την αίτηση και στείλτε τη με φαξ στο 210.3633515 ή με e-mail στο subscribe@presscode.gr

ΤρΟποΣ πληρωμΗς Ταχυδρομική επιταγή Δημήτριος Γιαννακόπουλος Ομήρου 32, Αθήνα 106 72 Κατάθεση στην ALPHA BANK Αριθμός λογαριασμού 125-002101-232873 Δημήτριος Γιαννακόπουλος Παρακαλούμε επιλέξτε: Ετήσια συνδρομή

Διετής

Σε περίπτωση τραπεζικής κατάθεσης, παρακαλούμε γράψτε στο παραστατικό τον αποστολέα και στείλτε το με φαξ στο 210.3633515

> 60/61

presscode

ISSUE 08

ΚατAστημα «GREEN Banking»

μια νEα πρωτοβουλIα της ΤρAπεζας ΠειραιΩς

Η Τράπεζα Πειραιώς ξεκίνησε σήμερα, 25 Φεβρουαρίου 2008, τη λειτουργία του πρώτου της περιβαλλοντικού καταστήματος «GREEN Banking». Πρόκειται για το πρώτο «πράσινο» κατάστημα τράπεζας στην Ελλάδα. Το κατάστημα «GREEN Banking» αποτελεί άλλη μια πρωτοβουλία της Τράπεζας Πειραιώς στον τομέα της πράσινης επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα και εντάσσεται στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής πολιτικής της Τράπεζας Πειραιώς, όπως αυτή εκφράζεται και υλοποιείται μέσα από τις δράσεις της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης του Ομίλου. Το Κατάστημα «GREEN Banking» αποτελεί ένα οργανωμένο σημείο πληροφόρησης του κοινού, στο πλαίσιο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης της Τράπεζας Πειραιώς, σε σχέση με τις δυνατότητες των ιδιωτών και των επιχειρήσεων να βελτιώσουν την περιβαλλοντική τους συμπεριφορά, να ενημερωθούν για την πράσινη επιχειρηματικότητα και τα «πράσινα» τραπεζικά προϊόντα και υπηρεσίες που έχει σχεδιάσει για το σκοπό αυτό η Τράπεζα Πειραιώς. Στο Κατάστημα δεν θα γίνονται συναλλαγές και οι επισκέπτες οι οποίοι επιθυμούν προϊόντα ή υπηρεσίες της Τράπεζας θα εξυπηρετούνται μέσω των αντίστοιχων Διευθυντών των Καταστημάτων που υπάγονται οι εν δυνάμει πελάτες. Το συγκεκριμένο κατάστημα βρίσκεται στην οδό Πανεπιστημίου 18, στην Αθήνα και λειτουργεί ώρες καταστημάτων τραπεζών.

ΘEλω να γIνω εθελοντHς «Στην ΠρAξη» ΠρOγραμμα «ΕπOμενη ΜEρα - ΑναδAσωση»

H WIND στο πλαίσιο της στρατηγικής «Στην Πράξη» για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος, αλλά και ως μέλος του Ελληνικού Δικτύου ΕΚΕ είναι χορηγός του προγράμματος “Η Επόμενη Μέρα”, προσφέροντας οικονομική ενίσχυση, αλλά και συμμετέχοντας ενεργά με 25 εθελοντές εργαζόμενους της εταιρείας στην υλοποίηση του. Το πρόγραμμα «Η Επόμενη Μέρα» σχεδίασαν και πραγματοποιούν η Μη Κυβερνητική Οργάνωση PRAKSIS σε συνεργασία με το Ελληνικό Δίκτυο για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη με στόχο την αποκατάσταση τόσο του ανθρώπινου κεφαλαίου όσο και του περιβάλλοντος, οργανώνοντας αναδάσωση με εθελοντική εργασία στις περιοχές της Ηλείας και της Εύβοιας, που επλήγησαν από τις πρόσφατες πυρκαγιές του καλοκαιριού.

Η Toyota ΕλλAς

υποστηρIζει τις δραστηριOτητες του ΙδρYματος ΜεIζονος ΕλληνισμοY

Η Τoyota Ελλάς υποστηρίζει για μια ακόμα φορά τις δραστηριότητες του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού σε ό,τι αφορά στα εκπαιδευτικά προγράμματα που το Ίδρυμα αναπτύσσει και στις Εκθέσεις Εικονικής Πραγματικότητας για τους μαθητές όλων των σχολικών βαθμίδων κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς 2007-2008. Πιο συγκεκριμένα, η Τoyota Ελλάς υποστηρίζει οικονομικά όλες τις επισκέψεις σχολείων που βρίσκονται σε περιοχές της Αττικής με κοινωνικά προβλήματα και ανεργία, αλλά και τις πυρόπληκτες περιοχές του Νομού Ηλείας, με σκοπό τη συμμετοχή και παρακολούθηση των μαθητών στα παραπάνω εκπαιδευτικά προγράμματα, που θα πραγματοποιήσει ο «Ελληνικός Κόσμος». Η συνεργασία της Τoyota Eλλάς με το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνσιμού (Ι.Μ.Ε.) ξεκίνησε το 2004 απ’ όταν η Τoyota υποστήριξε τη μεγάλη έκθεση του Ιδρύματος «Ιστορίες Ολυμπιακών Αγώνων» η οποία διεξήχθη με μεγάλη επιτυχία. H Τoyota συνεργάζεται και πάλι με το Ίδρυμα, μια συνεργασία η οποία εντάσσεται στις γενικότερες δράσεις της εταιρείας που αφορούν στον πολιτισμό, το περιβάλλον και τον άνθρωπο, αξίες στις οποίες βασίζεται κάθε χορηγική της πρωτοβουλία.

ETAIPIKH KOINΩNIKH EYΘYNH

«ΠρAξεις ΖωHς»

απO την INTERAMERICAN, για τους πυρOπληκτους της ΗλεIας

Citibank

ΝEοι «πρAσινοι» τIτλοι με 100% προστασIα κεφαλαIου

Ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Λάκης Λαζόπουλος, η Λαϊκή Ορχήστρα «Μίκης Θεοδωράκης» και μαζί τους πολλοί γνωστοί καλλιτέχνες, δεν ξεχνούν τις δραματικές ημέρες που έζησαν οι πυρόπληκτοι το 2007, αλλά και τις συνέπειες της μεγάλης καταστροφής που εξακολουθούν να υφίστανται σήμερα. Έτσι, οργανώνουν μια μεγάλη συναυλία που θα πραγματοποιηθεί στον Πύργο στις 5 Μαρτίου, στο κλειστό Γυμναστήριο της πόλης για την ψυχαγωγία όλων αυτών των ανθρώπων, που πάνω από όλα θέλουν να αισθανθούν τη ζεστή παρουσία όσων πραγματικά εξακολουθούν να νοιάζονται γι’ αυτούς. Τα τραγούδια του Μίκη θα μεταφέρουν μια Πνοή Ζωής και αισιοδοξίας στην Ηλεία, που βρίσκει υποστήριξη στη ευγενική χορηγία της συναυλίας από την INTERAMERICAN, στο πλαίσιο του προγράμματός της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης «Πράξεις Ζωής». Η INTERAMERICAN συμμετέχει σε αυτή την πρωτοβουλία σε συνέχεια ενός ολοκληρωμένου σχεδίου δράσεών της για την υποστήριξη των πυρόπληκτων, το οποίο περιελάμβανε συνεργασίες με αξιόπιστες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις για παροχή ιατροκοινωνικών υπηρεσιών, αποκατάσταση σχολικών κτηρίων, υποστήριξη κτηνοτρόφων με παροχή ζωοτροφών και άλλες παρεμφερείς ενέργειες στις πληγείσες περιοχές της Πελοποννήσου και της Εύβοιας. Στη συναυλία, που θα είναι ανοιχτή για το κοινό, θα συμμετάσχουν αφιλοκερδώς γνωστοί καλλιτέχνες από τον μουσικό χώρο. Όπως δήλωσε ο κ. Γ. Κώτσαλος, Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου INTERAMERICAN, «με αυτή τη χορηγική συμβολή μας ολοκληρώνουμε τη σειρά των σχετικών πρωτοβουλιών μας με εστιασμένες δράσεις, σε μια προσπάθεια να ανακτηθεί η χαμένη ποιότητα ζωής εκεί απ’ όπου πέρασε η φωτιά, ώστε να παραμείνουν και να ξαναδημιουργήσουν οι άνθρωποι στον τόπο τους».

Η αλλαγή του κλίματος προκαλεί πλέον γενικευμένη ανησυχία, καθώς οι επιπτώσεις της γίνονται όλο και πιο εμφανείς, τόσο στο ευρύ κοινό και στην πολιτική, όσο και στον επιχειρηματικό τομέα. Παράλληλα, αρκετές επιχειρήσεις ευνοούνται τόσο από τις νέες ανάγκες που δημιουργούνται όσο και από την ανάπτυξη νέων φιλικών προς το περιβάλλον διαδικασιών. Η Citibank επέλεξε κάποιες από τις εταιρείες αυτές σε παγκόσμιο επίπεδο και τις διαθέτει στους Έλληνες επενδυτές με 100% προστασία κεφαλαίου κατά τη λήξη του προϊόντος με τη μορφή των νέων Τίτλων Προστατευμένου Κεφαλαίου Citi Climate Change Opportunities Index Notes. Οι νέοι τίτλοι διατίθενται από τα καταστήματα της Citibank έως τις 28 Φεβρουαρίου σε ευρώ και δολάρια Η.Π.Α. και έχουν τριετή διάρκεια, με ελάχιστο αρχικό ποσό επένδυσης τα 2.000 ευρώ ή δολάρια Η.Π.Α. Ο εκδότης των τίτλων, η Citibank International plc εγγυάται την 100% προστασία του κεφαλαίου που επενδύεται στη λήξη του προϊόντος. Ο Δείκτης Citi Climate Change Opportunities Price Return, με τον οποίο συνδέεται η απόδοση των νέων Τίτλων Προστατευμένου Κεφαλαίου, έχει σχεδιαστεί με βάση τη λογική ότι η αλλαγή του κλίματος και η ανάγκη να ληφθούν μέτρα δημιουργούν σημαντικές ευκαιρίες ανάπτυξης για ορισμένες εταιρείες. Οι τομείς στους οποίους μπορεί να δημιουργηθούν ευκαιρίες ανάπτυξης είναι οι εξής: • Ενέργεια: εταιρείες που αναπτύσσουν εναλλακτικά καύσιμα και εναλλακτική ενέργεια με τη χρήση ή την παραγωγή αιθανόλης και νέες τεχνολογίες παραγωγής ενέργειας. • Νερό: Σχετιζόμενες με το νερό εταιρείες, καθώς το πόσιμο νερό μπορεί να γίνει αγαθό πολυτελείας. • Κτήρια και κατοικίες: Εταιρείες που ακολουθούν και υποστηρίζουν νέα πρότυπα για τη μείωση στην κατανάλωση οικιακής ενέργειας. • Αυτοκίνητα: Εταιρείες που έχουν επενδύσει σε τεχνολογίες που αυξάνουν την αποδοτικότητα των καυσίμων (προηγμένα ντίζελ ή υβριδικά συστήματα ηλεκτρισμού/καυσίμου).

> 62/63

presscode

ISSUE 08

Ημέρες Πιάνου

ε επικεφαλής τον Γιάννη Βακαρέλη, ο οποίος έχει την καλλιτεχνική επιμέλεια του Κύκλου, οι Ημέρες Πιάνου που πραγματοποιούνται με την υποστήριξη του Μυτιληναίου Α.Ε. Ομίλου Επιχειρήσεων, ξεκινούν στις 2 Απριλίου και ολοκληρώνονται με την Κυριακή των Πλήκτρων στις 20/4. Το Αφιέρωμα στο πιο δημοφιλές πολυφωνικό όργανο όλων των εποχών θα εορταστεί με ρεσιτάλ σπουδαίων σολίστ του πιάνου, εκδηλώσεις χορού, διαλέξεις και πρωτότυπες συνεργασίες, που θα κατακτήσουν τις καρδιές του κοινού το μήνα Απρίλιο. Συμμετέχουν σπουδαίοι καλλιτέχνες του ελληνικού και διεθνούς καλλιτεχνικού στερεώματος, όπως ο «μυθικός» Γκριγκόρι Σοκόλοφ(2/4) και ο δικός μας Βασίλης Τσαμπρόπουλος(9/4), που θα καταθέσουν ο καθένας τη δική του καλλιτεχνική άποψη πάνω σε γνωστό πιανιστικό ρεπερτόριο. Στις 12 και 13 Απριλίου μεγάλα αστέρια του χορού, από την Όπερα του Παρισιού, του Βερολίνου και της Δρέσδης «χορεύουν με το πιάνο» σε μια μοναδική συνύπαρξη με αξιόλογους μουσικούς. Οι διάσημοι χορευτές θα ερμηνεύουν αποσπάσματα από χορογραφίες των Πετιπά, Μπεζάρ, Μπουμπένιτσεκ κα, σε μουσική Τσαϊκόφσκι, Βάγκνερ, Πιατσόλα κ.α. Στο πλαίσιο του ίδιου κύκλου, ο διασημότερος θεωρητικός του μουσικού κλασικισμού και ρομαντισμού των ημερών μας, ο Τσάρλς Ρόζεν ερμηνεύει στις 13 Απριλίου Φρεντερίκ Σοπέν. Μία μέρα μετά, στις 14 Απριλίου, ο ίδιος καλλιτέχνης θα διατυπώσει τις απόψεις του πάνω στη «Ρομαντική επανάσταση» δίνοντας διάλεξη στα αγγλικά με ταυτόχρονη μετάφραση. Οι Ημέρες Πιάνου θα κορυφωθούν θεαματικά στις 20 Απριλίου με την «Μεγάλη Κυριακή των πλήκτρων». Πρόκειται για μία ολοήμερη γιορτή του πιάνου γεμάτη συναυλίες, παρουσιάσεις και πολλές εκπλήξεις για μικρούς και μεγάλους στις αίθουσες και τα φουαγιέ του Μεγάρου, που ξεκινά το πρωί και τελειώνει το βράδυ της Κυριακής. Η

έναρξη γίνεται στις 11.30 π.μ. με την συναυλία που έχει τίτλο «Ιστορία των πλήκτρων, που απέκτησαν piano και forte», στην οποία συμμετέχουν ο Γιάννης Βακαρέλης, o Μέλβιν Ταν, ο Θανάσης Αποστολόπουλος, ο Μάρκελλος Χρυσικόπουλος και στην παρουσίαση η Έφη Αβέρωφ-Μιχαηλίδου. Στις 5μ.μ. της ίδιας μέρας ο διάσημος φορτεπιανίστας Μέλβιν Ταν δίνει ένα μοναδικό δίνει ρεσιτάλ, ενώ στις 6μ.μ. οι ακροατές θα απολαύσουν μία ώρα πιανιστικής δεξιοτεχνίας από τη Λατινική Αμερική με τον μεγάλο βιρτουόζο Κυπριανό Κάτσαρη. Αμέσως μετά, στις 7μ.μ., ο Άρης Γαρουφαλής θα ερμηνεύσει ό,τι του υποδείξει το κοινό. Η πρωτοτυπία στη συγκεκριμένη συναυλία έγκειται στο ότι το πρόγραμμά της θα διαμορφωθεί από το κοινό μέσω μιας ειδικής ψηφοφορίας, που θα διεξαχθεί τις αμέσως προηγούμενες εβδομάδες στο Μέγαρο Μουσικής. Σε ειδικά δελτία που θα διανέμονται, οι θεατές θα έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν από μία ευρεία λίστα έργων τα κομμάτια που επιθυμούν να ακούσουν στη συναυλία «Πιάνο... “a la carte”». Το ολοήμερο αφιέρωμα κλείνει με τους μελλοντικούς διεθνείς αστέρες του πιάνου, με καλλιτέχνες που έχουν βραβευθεί στους μεγαλύτερους διεθνείς διαγωνισμούς (Διαγωνισμός Geza Anda της Ζυρίχης, Διαγωνισμός Βασίλισσα Ελισάβετ του Βελγίου, Διαγωνισμός Τσαϊκόφσκι της Μόσχας). Τους βραβευμένους σολίστ θα συνοδεύσει η Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ υπό τη διεύθυνση του Βύρωνα Φιδετζή.

ΠOΛITIΣMOΣ

St. Petersburg State Ice Ballet H Λίμνη των Κύκνων

α διάσημα Μπαλέτα στον Πάγο της Αγίας Πετρούπολης (St. Petersburg State Ice Ballet) επιστρέφουν στην Αθήνα με τη Λίμνη των Κύκνων στο Θέατρο Badminton, σε χορογραφία Konstantin Rassadin, για πρώτη φορά με τη συνοδεία Συμφωνικής Ορχήστρας. Την εκπληκτική μουσική του Piotr Ilyich Tchaikovsky ερμηνεύει η διάσημη Εθνική Φιλαρμονική Ορχήστρα της Μολδαβίας (National Philarmonic Orchestra of Moldova) με Μαέστρο τον Mihai Agafita.ν35 χορευτές διακεκριμένοι στο καλλιτεχνικό πατινάζ και 65 μουσικοί παρουσιάζουν από τις 12 Μαρτίου ένα παγκόσμιας εμβέλειας θέαμα, υψηλής καλλιτεχνικής αξίας και άμεμπτης δεξιοτεχνίας που συνδυάζει αριστοτεχνικά την αρμονία, την κομψότητα και τη χάρη του κλασικού μπαλέτου, με το δυναμισμό, την ισορροπία και το συγχρονισμό του καλλιτεχνικού πατινάζ. O μύθος μιας λίμνης, η βαθιά επιθυμία για τον ανέφικτο έρωτα, το τραγούδι των κύκνων λίγο πριν πεθάνουν, ένα συγκινητικό σύμπλεγμα αγάπης και θανάτου. Η Λίμνη των Κύκνων. Μια συγκινητική ιστορία που ο Τσαϊκόφσκι έκανε αθάνατη και που τώρα τα Μπαλέτα στον Πάγο της Αγίας Πετρούπολης, δίνουν ένα ζευγάρι νέα φτερά και την απογειώνουν…στον πάγο! Το αγαπημένο παραμύθι του κοριτσιού που μεταμορφώθηκε σε κύκνο ξετυλίγεται στον πάγο μέσα από μια έκρηξη χάρης, ομορφιάς, χρωμάτων και αρμονίας, που σε συνδυασμό με την υψηλή αισθητική των κοστουμιών και των σκηνικών, προσφέρει στο κοινό κάθε ηλικίας, μια μοναδική εμπειρία. Με σεβασμό στην κλασική χορογραφία και με κάποια από τα κορυφαία ονόματα του καλλιτεχνικού πατινάζ στους πρωταγωνιστικούς ρόλους, τα Μπαλέτα στον Πάγο της Αγίας Πετρούπολης επιστρέφουν στην Αθήνα το Μάρτιο στο Θέατρο Badminton αυτή τη φορά, για να αποδώσουν τη Λίμνη των Κύκνων... επί πάγου. Η εντυπωσιακή δεξιοτεχνία των 35 αέρινων χορευτών, η άψογη τεχνική τους, σε συνδυασμό με την αριστουργηματική και αθάνατη μουσική σύνθεση του μεγάλου Ρώσου μουσουργού, που αποδίδεται ζωντανά από την Εθνική Φιλαρμονική Ορχήστρα της Μολδαβίας δημιουργούν ένα υψηλών προδιαγραφών θέαμα.

Τα ΜπαλEτα στον ΠAγο της ΑγIας ΠετροYπολης

Τα Μπαλέτα στον Πάγο της Αγίας Πετρούπολης ξεκίνησαν την καλλιτεχνική τους δραστηριότητα το 1967 και έγιναν παγκοσμίως γνωστά προτείνοντας στο κοινό μια νέα μορφή χορού, όπου το κλασικό μπαλέτο συνδυάζεται με το καλλιτεχνικό πατινάζ. Σήμερα, τα Μπαλέτα της Αγίας Πετρούπολης περιλαμβάνουν περισσότερους από 100 χορευτές, ανάμεσα στους οποίους συγκαταλέγονται μερικά από τα σπουδαιότερα ονόματα του καλλιτεχνικού πατινάζ, όπως οι Olga Kuvashova, Elena Komarova, Pavel Ivanov, Alexei Pogodin, Ludmilla Pantchina, Tatiana Prokofieva κ.α. Η φήμη και το κύρος των Μπαλέτων στον Πάγο της Αγίας Πετρούπολης έχουν πια παγιωθεί παγκοσμίως, έχοντας κερδίσει πολλά βραβεία και διακρίσεις σε διεθνείς διαγωνισμούς και πραγματοποιώντας περισσότερες από 8.000 παραστάσεις σε ολόκληρο τον κόσμο. Η Λίμνη των Κύκνων ξεκίνησε την παγκόσμια περιοδεία της το Νοέμβριο του 1996, πραγματοποιώντας την πρεμιέρα της στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Μέχρι σήμερα, έχει παρουσιαστεί σε πολλά από τα μεγαλύτερα θέατρα της Ρωσίας, των Ηνωμένων Πολιτειών, του Καναδά και της Ευρώπης.

> 64

presscode

ISSUE 07

ΠαρουσIαση των ΙστορικΩν ΞενοδοχεIων ΥAδες σε εκδHλωση στη ΝEα ΥOρκη “Ζήστε τη μοναδική εμπειρία της διαμονής στα Ιστορικά Ξενοδοχεία της Ελλάδος βιώνοντας την πολιτιστική κληρονομιά της χώρας μας”, ήταν η πρόσκληση που απηύθυνε η ΔΣ των Υάδων, Βαρβάρα Αυδή, σε κλειστή εκδήλωση κοτκέιλ παρουσίασης της αλυσίδας Υάδες που πραγματοποιήθηκε σε εκδήλωση στη Νέα Υόρκη. Ο χώρος Atrium στο ελληνικό κτίριο Olympic Towers στο κέντρο του Μανχάταν ήταν ασφυκτικά γεμάτος από εκπροσώπους του τύπου και επαγγελματίες του τουρισμού της Αμερικής κατά την πρώτη επίσημη παρουσίαση της ελληνικής ξενοδοχειακής αλυσίδας Υάδες: των διακεκριμένων ιστορικών ξενοδοχείων της Ελλάδος. «Είμαστε εδώ για να σας δείξουμε ένα νέο τρόπο προσέγγισης της Ελλάδος στα ταξίδια σας: Την Ελλάδα της ιστορίας και του πολιτισμού. Απευθυνόμαστε στον ταξιδιώτη των εμπειριών, τον ταξιδιώτη εκείνο που αναζητά να βιώσει την κουλτούρα του τόπου που επισκέπτεται, τον ταξιδιώτη που επιθυμεί να συλλέξει πολύτιμες εμπειρίες και στιγμές χαλάρωσης. Η πολυτέλεια στο ταξίδι σήμερα ξεπερνά την αυστηρή έννοια του χώρου και των προσφερόμενων υπηρεσιών, και εκφράζεται με το σύνολο των αυθεντικών εμπειριών που θα συλλέξει ο ταξιδιώτης κατά την παραμονή του σε ένα τόπο » ανέφερε συγκεκριμένα στην ομιλία της η κ. Βαρβάρα Αυδή. Τα ξενοδοχεία μέλη των Υάδων προσφέρουν στον επισκέπτη τους την εμπειρία που αναζητά συνδυάζοντας την ιστορία του χώρου και τη διαμονή με διακριτική πολυτέλεια. Σε δική του δήλωση ο Κύριος Ταμπάκης, διευθυντής του ΕΟΤ του γραφείου των Ηνωμένων Πολιτειών που παρευρέθηκε στην εκδήλωση ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «ετούτα τα ξενοδοχεία από τη μια σώζουν τον πολιτισμό και την παράδοσή μας, ενώ από την άλλη δίνουν μια άλλου είδους ποιότητα στο πακέτο των τουριστικών υπηρεσιών που προσφέρει η Ελλάδα. Θεωρώ ότι αυτού του είδους οι υπηρεσίες θα αποκτούν ολοένα και περισσότερους πελάτες και θα γίνονται πηγές διαφήμισής μας από τον ευχαριστημένο πελάτη όταν θα επιστρέψει στη χώρα του. Γιατί θα απολαμβάνει το προσωπικό σέρβις και θα του δίνει μια ταυτότητα σαν τουρίστας.»

Πολιτισμός, Ιστορία και Διακριτική Πολυτέλεια

Μοναδικό και αποκλειστικό ελληνικό μέλος του συνδέσμου των Ιστορικών Ξενοδοχείων της Ευρώπης, Historic Hotels of Europe, και συνεργαζόμενη με τα Ιστορικά Ξενοδοχεία της Αμερικής, Historic Hotels of America, η ξενοδοχειακή αλυσίδα Υάδες προβάλλει σήμερα κάτω από την ομπρέλα της 18 μοναδικά ξενοδοχεία στην Ελλάδα που λειτουργούν σε κτίρια ιστορικής σημασίας τα οποία έχουν μετατραπεί σε ξενοδοχεία υψηλών προδιαγραφών. Στα άμεσα σχέδια της αλυσίδας είναι η εκπροσώπηση 5 νέων μονάδων τα οποία βρίσκονται σήμερα υπό εξέταση, ενώ η αλυσίδα παρέχει και συμβουλευτικές υπηρεσίες σε μικρά ξενοδοχεία που βρίσκονται υπό κατασκευή και επιθυμούν να συμμετέχουν στο δίκτυο Υάδες και των Ιστορικών ξενοδοχείων της Ευρώπης.