دکتش سضا آيشهلْ پـّكنْؿ ربهؼَ ىٌبمی – مْئؼ
خیضػ ّ فشّپاؽی تاسيخی "اتْپیای اًقالب "7531 (ّ ػْاهت ؿّاًی -ارتوبػی آى)
3
دق چاپ ّ تکثیش هذفْظ اعت ًبىـ :اًتيبؿاتی ایٌْاًؼ لیتـاتْؿ ،گْتٌجـگ ،مْئؼ تبؿیظ اًتيبؿ 2102هیالػی -مْئؼ ISBN : 978-91-980013-0-3 ىوبؿٍ حجت ػؿ مْئؼ ًوبىی ؿّی رلؼ اف مْػاثَ اؿػّاى پغو ّ كـّه :اًتيبؿاتی ّ ،Invand-Litمبیـ کتبثلـّىی ُبی هؼتجـ ایـاًی ػؿ اؿّپب ّ آهـیکب توبك اف ٓـین www.professor-reza.com
4
عشآغاص ایي کتبة ثـ آى امت تب اف ٓـین تضلیل ًوو اتْپیبُبی "ظِْؿ ّ ًزبت" ػؿ كـٌُگ ایـاى ،ػلل عیقه ّ كـّپبىی اتْپیبُبی ایـاًی ،اف رولَ "اتْپیبی اًوالة "55ؿا تّْیش ػُؼ .ػؿ ایي مبلِب ،ارتوبػی ىؼى ایٌگًَْ ثبّؿُبی اتْپیبئی كـٌُگی- هؾُجی ،ؿاٍ ؿا ثَ ثـپبئی اىکبل هغتلق "اتْپیبی ایـاًی"، اف اتْپیبی مْمیبلینتی -کوًْینتی ،تب اتْپیبُبی ربهؼۀ "ثی ٓجوۀ تْصیؼی"،"ربهؼۀ ٍلْاتی اهبم فهبًی" ّ "ربهؼۀ هنتْؼلبى"- ُوْاؿ کـػ ّ .آى ًیق ػؿ ًِبیت ثَ هؼؿت ؿمیؼى عویٌی ثَ ػٌْاى ًوبیٌؼۀ اتْپیبی "ظِْؿ ّ ًزبت اهبم فهبًی" ؿا کَ گْیب هـاؿ ثْػٍ پْل ًلت ؿا ثَ تنبّی هنوت کـػٍ ّ ػم ػؿ عبًَ ُب تضْیلػٌُؼ- ثَ ػًجبل آّؿػ. تنلٔ ؿژین ثٌیبػگـای روِْؿی امالهی اهبُ ،وچْى اًلزبؿ هِیجی پبیَُبی "هؼیٌَ ُبی ایؼٍآلی ػّؿۀ اًوالة" ؿا ثَ یکجبؿٍ كـّ ؿیغتً .وبیٌؼگبى "صکْهت هنتْؼلبى اهبم ّ ا ّهت" ،ربهؼۀ هْػْػ امالهی عْػ ؿا ثـ امبك ایؼٍآلُبی "ربهؼۀ هْػْػ ػبػل آعـالقهبًی" ثٌب کـػًؼ ّلی، ًَ -اف ػؼل عجـی ىؼ ّ، ًَ -اف عـیؼُبی ٍلْاتی! "ثَ ربی ًبى ،گلْلَ هنوت ىؼ" ّ ،0ثَ ربی پْل ًلتً ،ؼاؿی ّ ًبثـاثـی مِویَ ثٌؼی ىؼًؼ. ثؼیي ًضْ ،كویـاى ،كویـتـ ّ پْلؼاؿاى پْلؼاؿتـ ىؼًؼ ّ ،پْىیؼى لجبك پبمؼاؿی، رٌگیؼى ّ ربى ثبعتي ػؿ ؿاٍ اهبم ّ ًبیجبًوُ ّ ،وچٌیي ربمْمی ّ هقػّؿی ثـای ؿژین روِْؿی امالهی ،ثَ تٌِب ؿاٍ هؼیيت ّ تـهی ّ پیيـكت كویـاى ّ هضـّهیي ربهؼَ تجؼیل گـػیؼ .ثبالعـٍ ،ػؿ اػاهۀ ؿاُی کَ ثَ ُیچ ربهؼۀ ایؼٍآلی هتَْؿی عتن ًوی ىؼ ّ ًيؼ ،ثنیبؿی، اف رولَ ثغيی اف رْیٌؼگبى "هؼیٌۀ كبّلۀ اهبمفهبًی"-ػؿ ثـ عْؿػ ثب ّاهؼیتُبی مِوٌبک "صکْهت هنتْؼلبى!" ،اف عْاة ىیـیي مضـگبُبى اًوالة ایؼٍآلی ،چين ثَ تبؿیکی پـُـاك ىت تیـۀ صکْهت "ًبیجبى اهبم فهبى" گيْػًؼ .ثنیبؿی صتب ثؼیي ّاهؼیت تلظ اػتـاف کـػًؼ کَ: -0هیٌب امؼی .ؿ .ک .ثَ هتي کتبة.
5
-ػیگـ اف "اهبم" ُن هؼزقٍای ثـ ًویآیؼ! ّ، -صکْهت "اهبهبى" ُن ثَ ػؼالتی کَ ػؿ "اتْپیبی ىیؼَگـی" الًَ کـػٍ ،ؿٍ ًویثـػ .اف ایٌزب ،ثٌبی ُوۀ اتْپیبُبی امالهی ّ ىیؼَ گـی ،ثب ُـ ًبم ّ ػٌْاًی کَ ػـَّ هیيؼٍ ،ػؿ كکـ ّ ؽُي هـػم ،ثَ عًَْ هـػم ثـ آهؼٍ اف "ٓجوۀ هتْمٔ هؼؿى ىِـًيیي ،ىـّع ثَ كـّ ؿیغتي هیکٌؼ .ػیگـ کنی ػؿ اًتظبؿ هؼزقۀ ُیچ "ًزبتی" ًوی هبًؼ .ثنیبؿی صتی تب آًزب ثَ مـص ّؼ ًباهیؼی هی ؿمٌؼ کَ ػؿػهٌؼاًَ كکـ هیکٌٌؼ ػیگـ ػّؿۀ ایؼٍآلُب ،اتْپیبُب ّ اًوالثبت ثَ مـ ؿمیؼٍ ّ ایٌک ثـای فًؼگی ؿمن ػیگـی ثبیؼ: -ؿموی کَ اًگبؿ ُیچ هـفی اف هجبصت ّ ،تؼـُ ّ تزبّف ثَ ربى ّ هبل ّ ًْاهیل هـػم ًوی ىٌبمؼ. ثی تـػیؼ ایي ثِبئی ثل گـاى ثـای فینتي ثب ُـ "هْكویتی" امت. *** اهب هجْۀ "اًوالة آؿهبًی" ثَ ّمیلۀ ًوبیٌؼگبى "اتْپیبی ظِْؿ ّ ًزبت" رق اف ؿاٍ مـکْثی آؿفُّبی اتْپیبئی ،تغـیت "اتْپیبُبی ؿُبئی ایـاًی" ّ تبؿ ّ هبؿ کـػى اًوالثیْى آؿهبًغْاٍ هوکي ًيؼ .ایي ّاهؼَ اهب ،اتلبهی گؾؿا ًجْػٍ ّ ًینتّ ، فعن ُبی ػویوی ؿا ػؿ ؽُي ّ ؿّاىُ ّ ،وچٌیي ػؿ هٌبمجبت ارتوبػی ایـاًیبى ،ثَ عًَْ هـػم ثـ آهؼٍ اف ٓجوۀ هتْمٔ ىِـًيیي ،ثـ رب ًِبػٍ امت. ػؿ ًتیزَ ،آًچَ اف عیقه ّ كـّپبىی "اتْپیبی اًوالة "75ثـ ربی هبًؼٍ ،ربهؼَای امت ثؼّى آیٌؼٍ، ثؼّى كـػا، ثؼّى اتْپیب ّ، ثؼّى ایؼٍآل. اف آى پل، ًباهیؼی، مکْت، تـك، هضبكظَ کبؿی، پچ پچ ّ ُیل ُیل، تویَ، 6
ػّ ؿّئی، ػؿّؽ، "فؿًگی"، ظبُـمبفی ّ، تقّیـ، ػّثبؿٍ ثَ ؿمن ؿبلت فهبًَ تجؼیل هیگـػػ. *** ػؿ صبل صبّـ ،هـػم ایـاى ُوبًٌؼ هـػم ُـ ىِـ كتشىؼٍ عْػ ؿا ػؿ آىْثی اف تبالى ّ چپبّل هییبثٌؼ .آًبى ُوبًٌؼ مـثبفاى ُـ اؿػّی ىکنتعْؿػٍ ،ثـای ىکبؿ ًيؼى ىبى ،ؿاُی رق تٌِب هبًؼى، تٌِب كـاؿ کـػى، تٌِب فینتي، تٌِب ؿفهیؼى ّ، تٌِب ىکبؿ کـػى ًوییبثٌؼ .آًبى ػیگـ یبػ گـكتَ اًؼ کَ ػؿ ایي آىْة ثی اهبىُ ،ـ کل ثبیؼ ثبؿ عْػ ؿا ثَ تٌِبئی ثَ ػّه ثکيؼ. ػؿ ایي ًگـه رؼیؼ ،پیْمتي ثَ ػیگـاى ،یبؿیکـػى ّ ثـػاىتي ثبؿ ػیگـاى ،صوبهتی ثیو رلٍْ ًویکٌؼ ،تب کزبهبًؼٍ كؼاکبؿی ثـای ػیگـاى ،کَ صوبهتی آىکبؿ ّ رـهی هبثل هزبفات تلوی هیيْػ. ُن اف ایي ؿّ ،آؿهبى ّ آؿهبًغْاُی اف هٌبمجبت ارتوبػی هبى ؿعت ثنتَّ ، مـکْثی كکـی هـػم آؿهبًغْاٍ ثَ ثی ُْیتی میبمی -ارتوبػی ػویوی ػاهي فػٍ امت. *** ػ ؿ ایي اّّبع ّ اصْال مـثی ؿًگُ ،ـ چَ فهبى هیگؾؿػ ،آحبؿ ّ ػْاهت ؽٌُی، ؿّاًی ّ ارتوبػی كـّپبىی "اتْپیبی اًوالة ّ ؿُبئی" ُـ چَ ثیيتـ تؼوین هی یبثؼ ّ ،تْلؼ ُـ كـػای ػگـگًَْ ّ ُـ "ظِْؿ ّ ؿُبئی" هتلبّتی ؿا ًبهوکي هی مبفػ .ثضـاى پيت ثضـاى هی آیؼ. ثضـاى "لضظَای ثْػى"، ثضـاى "ثی كـػائی"، ثضـاى "ثی اؿفىی"، 5
ثضـاى "ثیُْیتی"، ثضـاى ػّگبًَ ثْػى ّ، ثضـاى "ًگـه ؿیـهٌطوی ثَ صْاػث ّ عْامتُب ّ اًتظبؿات ؿّ ثَ كـػای عْػ"، ُوچْى پبمغی روؼی هـػم ىِـ تنلین ىؼٍ ثَ اّّبع ّ اصْال صبکن ،ثغو ُبی پـىوبؿی اف هـػم ایـاى ػؿ ػاعل ّ عبؿد ؿا ػؿ عْػ هیثلؼٌؼ .ایٌک ثَ ّاهغ هبئین ّ ًظن ارتوبػی یی کَ ػؿ آى "عیـات ،ثـ آالم ،ؿّی ثَ تـارغ (ػوجگـػ) ًِبػٍ ّ ُ ّوت هـػم اف توؼین صنٌبت هبٍـ گيتَ ... هی ثیٌین کَ کبؿُبی فهبًَ ،هیل ثَ اػثبؿ ػاؿػ ّ چٌبًنتی کَ عیـات ،هـػهبى ؿا ّػاع کـػمتی ّ اكؼبل متْػٍ ّ اهْال پنٌؼیؼٍ ،هؼؿّك گيتَ، ّ ػؼلً ،بپیؼا ّ رْؿ ،ظبُـ ّ لئم ّ ػًبئت ،هنتْلی ّ کـم ّ هـّّت ،هتْاؿی ّ ػّمتی ُبّ ،ؼیق ّ ػؼاّت ُب ،هْی ّ ًیکوـػاى ،ؿًزْؿ ّ هنتؾل ّ ىـیـاى ،كبؿؽ ّ هضتـم ّ هکـ ّ عؼیؼت ،ثیؼاؿ ّ ّكب ّ صـیّت ،ػؿ عْاة ّ ػؿّؽ ،هْحـ ّ هخوـ ّ ؿامتی ،هِزْؿ ّ هـػّػ ّ ص ّ ن ،هٌِقم ّ ثبٓل ،هظلـ ّ هظلْم هض ّ ن ،ؽلیل ّ ظبلن هجطل ،ػقیق ّ صـً ،ؿبلت ّ هٌبػت ،هـلْة ّ ػبلن ؿ ّؼاؿ ّ فاُؼ ه ّکبؿ ،ثؼیي هؼبًی ،ىبػهبى ّ ثَ صَْل ایي اثْاة ،تبفٍ ؿّی 8
ّ عٌؼاى 2 ". . . ثؼیي مبى ،فًؼگی ارتوبػی ربهؼۀ هب هـػم ثـآهؼٍ اف ٓجوۀ هتْمٔ ایـاى ػؿ ػؿّى ّ ثـّى هـف، -ثـِ کـػٍ ّ ػجْك- ثَ اًتظبؿ هیاینتؼ ،تب ىبیؼ هزؼػا" عـّكُب ثـ هْم ثٌی امـائیل ثغْاًٌؼ (تْؿات، ػِؼ هؼین) ّ صـکت ثَ مْی اؿُهْػْػ ّ "هؼیٌۀ كبّلۀ ایـاًی ػیگـی" ؿا ًْیؼ ػٌُؼ. ثـای ىٌیؼى آّاف مضـگبُی عـّمِب ،ػؿهبى فعوِب ّ رجـاى ػْاهت پبیؼاؿ ّ ػؿافهؼت ایي مـکْثی آؿهبًی ّ اتْپیبئی ،ؿاُی رق مبعتي ّ پـػاعتي آؿهبى ّ اتْپیبی ؽٌُی هيتـک ػیگـی ّرْػ ًؼاؿػ .ایي ثَ تٌِبئی ثَ هؼٌی ػجْؿ اف ًوو كـٌُگی -هؾُجی "اهبم فهبى ؿبئت" کَ "ظِْؿ" ًبیجبًو ثَ ُیچ "ًزبتی" هٌزـ ًيؼٍ-ّ مپـػى ّظیلۀ "ظِْؿ ّ ًزبت" ثَ هـػم آؿهبًغْاٍ امت. ایي کتبة کَ ثـ امبك ثبفًْینی کتبة ًْینٌؼٍ تضت ػٌْاى "هؼیٌۀ كبّلۀ ایـاًی "...كـاُن آهؼٍ ،هّْْػبت كْم ؿا اف فاّیۀ گؾؿ ّ تکْیي تبؿیظ تضْالت ایـاى هْؿػ ثضج هـاؿ هی ػُؼ .تضْالت ارتوبػی -میبمی ایـاى ؿا اف فاّیۀ "خیضػ ّ فشّپاؽی "اتْپیاُای اًقالب" تّْیش ػاػٍ ّ ،ثؼیي ّمیلَ ،تْرَ عْاًٌؼگبى ؿا ثَ هّْْع ًَ چٌؼاى ىٌبعتَ ىؼۀ "تکْيي تاسيخی -اجتواعی اتْپیاُا ّ ًقؼ ايذٍ آل ُای رٌُی اجتواعی -عیاعی دس تذْالت اخیش ايشاى" رلت هی کٌؼ .اهیؼ کَ ایي کٌؼ ّ کبّ تبؿیغی ّ ؿّاًيٌبعتی -ارتوبػی ّلْ عالٍَ ،ثَ ػؿک ّ كِن آحبؿ ّ ػْاهت ؿّاًی -ارتوبػی مـکْثی ًِبئی تـیي اتْپیبی اًوالة (یب اًوالة اتْپیبئی )55ػؿ ثیي هب ایـاًیبى یبؿی ؿمبًیؼٍ ،ؿاٍ ؿا ثـای ثـّى ؿكت اف ایي ىـایٔ "كـّپبىی ؽٌُی ّ ایؼٍ الی ارتوبػی" ُوْاؿ مبفػ. ّ ثبىؼ کَ ػاًو پژُّبى ػلْمارتوبػی کيْؿ هب ،ثـ پلۀ اثتؼائی ایي ؿىتَ اف ػاًو ارتوبػی ،پلَُّب ّ ثٌبُبی ؿكیؼی اف ػاًو ّ آگبُی ثٌب کٌٌؼ ّ .ثؼیٌْمیلَ ،ؿاٍ ؿا ثـای تضْ ّل ثبّؿُب ّ آؿهبىُبی ارتوبػی هـػم ُوْاؿ کـػٍ ،ثَ گؾؿ ربهؼۀ ایـاًی اف ؽٌُیت ُبی مٌتی-هؾُجی کٌِۀ هؼكْى ىؼٍ ػؿ اػوبم تبؿیک تبؿیظ ثَ آؿفُّبی آؿهبًی ّ ؽٌُی الین ػَـ ّ فهبًۀ اهـّف ّ كـػا ،یبؿی ؿمبًٌؼ.
2ثـفّیَ ٓجیت ،هوؼهَ کلیلَ ّ ػهٌَ .ؿ .ک .ثَ هتي کتبة.
9
01
فِشعت هٌذسجات فصل اّل -عْگ اًقالب اتْپیائی فشّپاؽیذٍ 71 ........................................... تکْیي تبؿیغی اتْپیب 07 ......................................................................... كـّپبىی اتْپیبی رِبًی ّ ظِْؿ ّؼ اتْپیب 09......................................... ّؼ اتْپیبی ًْ ّ مْگ اتْپیبی اًوالة 27......................................... 75
فصل دّمً -قؼ ُای اجتواعی اتْپیای ايشاًی "ظِْس ّ ًجات" 55 ................. فصل عْم -تاّسُای اتْپیائی ّ خاعتگاُِای هختلف اجتواعی-فشٌُگی 45 ....... عبمتگبُِب ّ ثبّؿُب 43 ......................................................................... مـکْثی ارتوبػی ّ اتْپیبی ؿُبئی 47...................................................
فصل چِاسم -گزس تاسيخی سُائی آسهاًی 17 ................................................ ربهؼۀ كبّلۀ هقػکیبى70 ....................................................................... اتْپیبی آؿهبًی هقػکیبى 75 .................................................................... ثِيت آؿهبًی امالم79 .......................................................................... ربهؼۀ آعـالقهبى ایـاًی 59 .................................................................... تضون فهیٌی آعـالقهبى ایـاًی 55.........................................................
امطْؿۀ ؿُبئی چولی ثل ُوچْى یک اتْپیبی علوی-هٌطوَ ای 59 ..................... فصل پٌجن -تْلذ دّتاسٍ 81 ..................................................................... آؿهبًی ثَ ًبم هيـّٓیت 85 ................................................................... 00
ربهؼۀ آؿهبًی کوًْینتی ػؿ ایـاى 97 ........................................................ اتْپیبی کوًْینتی-مْمیبلینتی ایـاًی95................................................
اتْپیبی ًْیي ّ الیَ ُبی هیبًی ىِـی 011 ................................................. تْبػُبی كـٌُگیٓ-جوبتی "هؼؿى ّ مٌتی" 012.......................................
اتْپیبُبی ثی ٓجوۀ تْصیؼی 015 ............................................................... تضْل كلنلی ایؼٍ ال ُبی ىیؼَ گـی 019................................................
آؿهبًيِـ هلی ایـاًی 002 ...................................................................... فصل ؽؾن -فشّپاؽی آسهاًؾِش هلی ّ اًقالب اتْپیائی 771 ........................... اتْپیبئی ثَ ًبم اًوالة 007 ...................................................................... اًوالة ّ ّؼاًوالة 009 .................................................................. 75 ىِـ اىـبل ىؼٍ ّ مْگ كـّپبىی تبؿیغی 022 ........................................... اًنبى ایـاًی ثؼّى اتْپیب 029 .................................................................. اًنبى ػّگبًَ 029............................................................................. ثضـاى اعالهی 031........................................................................... اًنبى لضظَ ای 033.......................................................................... 034........................................................... ػّگبًَ ثْػى ثب عْػ ثضـاى اؿفیبثی اؿفىِب 037................................................................ ػّؿ ثبٓل 038 ................................................................................
فصل ُفتن -دس دّساُی تقذيش ّ هعواسی جاهعۀ آسهاًی ًْ 745 ........................ هضتْای ٓلنن تبؿیغی "ظلن ّ ثیؼؼالتی" 048 .............................................. صوْم ٓجیؼی ثيـ 070....................................................................... آفاػی073...................................................................................... هبًْى ّ هـاؿػاػ ارتوبػی 075............................................................. ػهْکـامی078................................................................................
02
ػؼالت اهتَبػی 051......................................................................... هؼًیت ػَـ صبّـ052.................................................................... مکْالؿینن ّ الئینینن ارتوبػی 053.................................................... روؼجٌؼی 054..................................................................................
فصل ُؾتن -تْضیذات تٌیادی تشای دسک ّ فِن جاهع کتاب 717 ..................... تّْیش ىوبؿٍ –0ؿكغ متن رٌنی ّ ًَ ػوْهی کـػى مکل050 ..................... تّْیش ىوبؿٍ -2ػیکتبتْؿی ّ تـك 054 ................................................... تّْیش ىوبؿٍ -3ػیي اف اػتـاُ تب صکوـاًی 082 ..................................... تّْیش ىوبؿٍ ٓ -4جوۀ هتْمٔ ّ اهيبؿ مٌتی ّ هؼؿى ػؿ ایـاى 094 ................. تّْیش ىوبؿٍ -7مْمیبلینن ػؿ ػّؿاُی مـًْىت 214 ................................. تّْیش ىوبؿٍ -5ثٌیبػگـائی ًْ 215 ........................................................ تّْیش ىوبؿٍ -5اًوالة ،اٍالصبت ّ ؿّیو 200 ....................................... تّْیش ىوبؿٍ -8ثضـاى اعالهی ثَ ٍْؿت ثَ ُن عْؿػى هؼیبؿُبی ًیک ّ ثؼ ػؿ ثیي ایـاًیبى 225 .................................................................................. تّْیش ىوبؿٍ -9پیچیؼگی مبعتبؿی رْاهغ ػؿ صبل ؿىؼ ّ رؼال "کٌَِ ّ ًْ"228 عاتقۀ ًْؽتاسی ًْيغٌذٍ 355 .......................................................................
03
04
فصل اّل -دس عْگ اًقالب اتْپیائی فشّپاؽیذٍ
تکْيي تاسيخی اتْپیا ثَ امتٌبػ اًنیکلْپؼی "ثـیتبًیب" آؿبف کبؿثـػ کلوۀ "اتْپیب" ) 3(Utopiaػؿ ػّؿۀ رؼیؼ ( یؼٌی پل اف ػّؿۀ ػتین یًْبى ،آًزب کَ اكالْٓى کتبة اتْپیبئی "روِْؿیت" ؿا ًْىت) ثَ ؿهبى تْهبك هْؿ ( )eroM s mohTػؿ مبل 0705ثـ هیگـػػ .تْهبك هْؿ اف ٓـین ًبهگؾاؿی ؿهبى عْػ ثَ "ربهؼۀ اتْپیب" ،هیعْامت ػٌْاى کٌؼ کَ ؿّایت ؿهبًو ٍـكب" "ؽٌُی" امت ّ .ثَ ُویي مجت ،اًتوبػات هْرْػ ػلیَ ًظبم میبمی صبکن ثـ ربهؼۀ ّهت اًگلنتبى ًوی ثبینت رؼی گـكتَ ىؼٍ ،ثَ ػْاهت کیلـی ّ ّاکٌو ُبی میبمی هٌزـ گـػًؼ. پل اف تْهبك هْؿً ،وًْۀ اًتغبثی "ربهؼۀ اتْپیب" هْؿػ تولیؼ ثنیبؿی هـاؿ گـكت. ایي تؼاّم ،ػؿ هـى ثؼؼ (هـى )05ثب آحبؿی ُوچْى "آتالًتیک رؼیؼ"0525 ، كـاًنیل ثیکي ( )Francis Baconاػاهَ یبكت .ثیکي ػؿ ایي احـ اف ربهؼۀ ایؼٍ آلی یی مغي ثَ هیبى هیآّؿػ کَ ثـ ػاًوُب ّ ػمتآّؿػُبی ػلوی ثيـًَ ّ ، ثـ ثبّؿُب ّ ؽٌُیت ُبی ایؼٍآلی كـاثيـی ،ثٌب ىؼٍ امت. ػؿ هـى 08هیالػی ،اًؼیيۀ ثـهـاؿی ربهؼۀ ایؼٍآلی ثـ ػّ اٍل امبمی ثٌب هی ىؼ: .0ثبّؿ ثَ پیيـكت ّ ثِجْػی ػوْهی ثيـ ّ، .2عْه ثیٌی ًنجت ثَ تْمؼۀ ارتوبػی ّ تض ّْل آى. ػؿ ایي هـى ،هلِْم ارتوبػی اتْپیب ٍـاصت ثیيتـی یبكت ّ گؾؿ تبؿیغی آى ثبفىٌبمی ىؼّ .اهؼیت تبؿیغی ایي امت کَ ثبّؿ ثَ یک ػًیبی هتلبّت ّ ثِتـ ؽٌُی، 3کلوۀ "اتْپیب" ،ػؿ اٍل یًْبًی امت ّ ثَ هؼٌبی "ایؼٍآل" ،ثَ عًَْ "ایؼٍآل یب ربهؼۀ ایؼٍآلی یی" امت کَ ػؿ ّاهؼیت ّ ٍضٌۀ ػول ،هبثل تضوّن ّ پیبػٍ کـػى ًینت.اتْپیب" ػؿ فثبى كبؿمی ًبم ُبی هغتلق یبكتَ ّ ثَ هؼبػل ُبی ػؼیؼٍ تـروَ ىؼٍ امت .ؿ .ک .ثَ ربهؼَ ىٌبمی آؿیبًپْؿ (ػاؿیْه آىْؿی (ّیـامتبؿ)ّ ،اژگبى كلنلَ ّ ػلْمارتوبیی ،اًتيبؿات آگبٍ،0377 ، تِـاىُ ّ .وچٌیي صني پْیبى (هتـرن) ،كـٌُگ ربهؼَىٌبمی ،اًتيبؿات چبپغو ،0355 ،تِـاى). ػؿ ایي کتبةً ،نجت ثَ هْؿػ ،تـم "اتْپیب" ّ ُوچٌیي هؼبػل ُبی كبؿمی "آؿهبًی"" ،آؿهبًيِـ"، "ربهؼۀ آؿهبًی" ّ "هؼیٌۀ كبّلَ" هْؿػ امتلبػٍ هـاؿ گـكتَ اًؼ.
05
ُوـاٍ ثب اًنبى ثَ ػًیب آهؼٍ ّ ُوـاٍ ثب تْمؼۀ فًؼگی ارتوبػی ،ىکل ّ هضتْای رؼیؼ ثَ عْػ گـكتَ ،ثَ ؿًگ ّ ثْی هٌبمت ُـ ػَـ ّ فهبى ػؿ آهؼٍ امت .ایي اهیؼ ّ تاّس رٌُی تَ تِشّصی دس آيٌذٍ ای ًاهعلْم" (هلِْهی کَ اتْپیب ًبهیؼٍ هیيْػ) ُوـاٍ ثب اًنبى ثَ اهْام ّ گـٍّ ُبی ارتوبػی ّ هؾُجی ؿاٍ یبكتَ ّ ،ػؿ ثبّؿ ؽٌُی گـٍّ ُبی ارتوبػی هغتلق ّ هلت ُب رب گـكتَ امت .ػوْهیت اػتوبػ ثَ اتْپیب تب ثَ صؼی امت کَ ُیچ گـٍّ ػیٌی ،هْم ّ هلتی ًینت کَ ػؿ رـیبى تبؿیظ تضْالت عْػ ثَ ربهؼَای عیبلی چين ًؼّعتَ ّ ،ػل ػؿ گـّ ثبّؿی ؽٌُی ثَ "ًجات دس آيٌذٍ ای ًَ چٌذاى دّس" ًٌِبػٍ ثبىؼ .اف ایي ؿّ ،اتْپیب ًَ هّْْع اهـّف ّ كـػا ًَ ّ ،ثَ هْم ،هلت یب ربهؼۀ عبٍی تؼلن ػاؿػ. ایي اٍْل اػتوبػی ػؿ فهیٌۀ كلنلی ثؼؼا" ثَ گـایيی هٌزـ ىؼًؼ کَ رنتزْی یک فًؼگی هتلبّت ّ ًبىٌبعتَ ّ ،ػؿ ػیي صبل ،پیيـكتَ ّ مؼبػتوٌؼاًَ ؿا ُؼف هـاؿ هی ػاػ .ؿهبى "ؿّثیٌنْى کـّفّئَ" ػاًیل ػكْ (ً )e feT eTnoTوًَْ ای اف ایي گـایو ثْػ .ایي گـایو ػؿ تؼاّم عْػ ،ثب آؿفّی ثبفگيت اًنبى ثَ ٓجیؼت ّ رنتزْی یک "ربهؼۀ كبّلَ ّ مؼبػتوٌؼ" ػؿ آى ،ؿاٍ تلکـات "ؿهبًتیکی" ؿا ُوْاؿ کـػ .اف آى هیبىًْ ،ىتَُبی ژاى ژاک ؿّمْ (Jean-Jacques ،)Rousseauهتلکـ ثقؿگ ّ ایؼٍػٌُؼۀ اًوالة كـاًنَ ؿا ثبیؼ ًبم ثـػ .ایي ًْىتَ ُب ثب تؤکیؼ ثَ یک -ثبّؿ ثَ ًیکی اًنبى ّ، ػّ -اهکبى تضوّن ػؼالت ارتوبػی، ثـ آى ثْػًؼ تب ثب ثِـٍ هٌؼی اف ػاًو ّ اصتـام ثَ "صوْمٓجیؼی اًنبى"ُ ّ ،وچٌیي اف ؿاٍ تٌظین "هـاؿػاػُبی ارتوبػی" ػبػالًَ تـ ،هیتْاى ثَ ثِجْػی ارتوبػی ّ اػتالی فًؼگی ػوْهی یبؿی ؿمبًیؼ ّ ،ىـایٔ ؿا ثـای پیيـكت ّ ثِجْػی ػوْهی كـاُن آّؿػ .ثـ ایي ثبّؿ: تـییـ ّ تضّْل ارتوبػی ًَ ،كؤ هوکي ،ثلکَ ثـ عالف تجلیـبت ًیـُّبی گؾىتَ گـا ّ اؿتزبػی ،رقء هبًًْوٌؼیُبی ػوْهی ربهؼۀ ثيـی ثَ صنبة هیآیؼ ّ ،صتب هبثل هتْهق کـػى ًینتّ .4وٌب ،تـییـات ارتوبػی ػؿ ُوۀ ػـٍَُبی فًؼگی اف اهتَبػی ّ میبمی تب كـٌُگی ّ ٌُـی-الفهۀ ثِجْػی ،پیيـكت ّ ؿكبٍ ّ تـهی ثيـ ّ ربهؼۀ ثيـی امت .تب ربئی کَ ثَ ىِبػت تبؿیظ: 4تـییـ ّ تضْل ارتوبػی ؿیـ هبثل تْهقّ ،لی تب ص ّؼ هؼیٌی ،هبثل ثَ تؤعیـ اًؼاعتي امت .ثـای هطبلؼۀ ثیيتـ ؿ .ک .ثَ "تّْیش ىوبؿی ،5تضت ػٌْاى "اًوالة ،اٍالصبت ّ ؿّیو" ،ػؿ پبیبى ایي کتبة.
06
-0ثؼّى تـییـات امبمی ػؿ مبعت ّ مینتن ارتوبػی،ّ 5 -2ثؼّى ؿُب ىؼى اف ثبّؿُبی کٌَِ ّ اػتوبػات گؾىتَگـا، ُـگًَْ ثِجْػی ّ پیيـكت ارتوبػی ًبهوکي امت ّ ثـ ػکل .یؼٌی ؿُبئی اف عـاكبت ؽٌُی ُن ؿاٍ ؿمیؼى ثَ ثِجْػی ّ پیيـكت ؿا ُوْاؿ هیکٌؼ ،یب ثبیؼ كـاُن کٌؼُ .ـ ثِجْػی ّ پیيـكت ارتوبػی ُن لقّهب ً ثبیؼ هجل اف ُوَ ثتْاًؼ ثَ ؿُبئی اكکبؿ ػوْهی اف ثبّؿُبی کٌَِ یبؿی ؿمبًیؼٍ ،ؿُبئی اف تبثُْبی ؽٌُی ّ كـٌُگی ؿا تنِیل مبفػ. *** هـى ًْفػُن ،هـى ًگـه ػوینتـ ثَ ربهؼۀ اًنبًی ّ هـى فایو تئْؿیُبی ثقؿگ ارتوبػی امت .ایي هـى ثب ظِْؿ "مْمیبلینتُبی اتْپینت یب ایؼٍآلی"ُ ،وچْى ٌُـی مي میوْى ( )Henri de Saint Simonآؿبف هیىْػًْ .ىتزبت میوْى تب مبل هـگو ،0927 ،ثَ ثـپبئی رٌجو ارتوبػی ميمیوًْینن ()m efoseMofesM هٌزـ هیگـػػ .ایي رٌجوُ ،وـاٍ ثب مبیـ تالهُبئی کَ ثـای ثـهـاؿی ربهؼۀ "مْمیبلینتی ایؼٍآلینتی" ّ امتوـاؿ ًظن رؼیؼ "فًؼگی اىتـاکی ،کوًْی ّ ؿكیوبًۀ هـػم" ثَ ػول هیآیؼ ،ؿاٍ فهیٌی کـػى اكکبؿ اتْپیبئی ّ ایؼٍآلی ایي ػّؿٍ اف تبؿیظ ثيـ ؿا ُوْاؿ هیکٌؼ. تضْالت ایي ػّؿٍ ُوچٌیي ظِْؿ ػاًوُبی ارتوبػی فهیٌیتـ ّ ػیٌی تـی ؿا ثَ ػًجبل هیآّؿػ .ػؿ ایي هْؿػ هیتْاى اف ربهؼۀ تؼبًّی كبؿؽ اف ثِـٍکيی چبؿلق كْؿیـ ( )Cr h Ts Fourierػؿ مبل ّ 0825ربهؼۀ ایؼٍآلی ؿّثـت اّّى ( )Robert Owenػؿ مبل ً 0834بم ثـػ. رٌجوُبی "مْمیبلینتی اتْپیبیی" ایي ػّؿٍ ،ثب تاله اتیٌَ کبثت (Etienne )Cabetثـای مبعتي یک ربهؼۀ کوًْینتی ػؿ یک هٌطوۀ کْلًْیًيیي ایبالتهتضؼٍ ّ کبؿُبی اػّاؿػ ثالهی ( -)Edward Bellamyکَ ػؿ مبل ُبی ػّؿ ّ ثـ 0885 هی عْامت ثب ثکبؿثـػى تکٌیک ّ تکٌْلْژی ،ربهؼَای ثیٓجوَ ثنبفػ -اػاهَ هییبثؼ .ػؿ ایي هنیـ ،آحبؿ ّ تالهُبی هتؼؼػی ًیق ثَ هٌَۀ ظِْؿ هیؿمٌؼ کَ ثغيی اف آى ُب ،ثَ مجت کبؿثـػ تکٌیک ّ تکٌْلْژی ػؿ ثبؿآّؿی ّ مبعت "ربهؼۀ اتْپیبئی كبهؼ ثِـٍکيی" ،ثَ ٍْؿت ػمتآّؿػُبی "ػلْم تغیّلی" ( eooeof ٓ )moefoTجوَثٌؼی هیىًْؼ. " 5مبعت یب مبعتبؿ" ػجبؿتنت اف ارقاء ّ ؿّاثٔ ػؿًّی ثیي ػٌبٍـ تيکیلػٌُؼۀ یک پؼیؼٍ ،ػؿ صبلی کَ "مینتن" ثَ ُـ ّاصؼ یکپبؿچَ ای کَ کبؿکـػی ػاؿػ ّ اف ػٌبٍـ هغتلق تيکیل یبكتَ آالم هیىْػ.
05
*** ًیوۀ ػّم هـى ًْفػُن ُوـاٍ ثب ًیوۀ اّل هـى ثینتن ،آؿبف فایو ّ امتوـاؿ ًظـیَُبی ٓجوبتی ّ رٌجوُبی "مْمیبلینن ػلوی" امت ّ ،ثَ تاله اًنبى ایي ػّؿٍ ،ثـای مبعتي "ربهؼۀ آؿهبًی ثیٓجوۀ کوًْینتی" تؼلن ػاؿػ .ػؿ ایي ػّؿٍ، تالىِب ّ هجبؿفات ارتوبػی "مْمیبلینن ایؼٍآلینتی" ػّؿٍُبی پیيیي ،ػؿ فهیي اًوالثبت ػیٌی کوًْینتی ثَثبؿ هیًيیٌٌؼ؛ ّ ربی پیيـّاى مْمیبلینن ؽٌُی ّ اتْپیبئی هـى ًْفػُن ؿاً ،نل رؼیؼی اف هجبؿفاى ارتوبػی پـ هیکٌٌؼ کَ ثِيتًِبئی ؿا، ًَ ػؿ عبؿد اف رْاهغ هْرْػ یب ػؿ رقیـٍُب ّ کلًْی ُب، ثلکَ ػؿ ثطي ربهؼۀ اهـّفی، ّ آًِن اف ٓـین عـػکـػى "ػّلتُبی ٓجوبتی" ّ "مینتن ُبی امتؼوبؿی" هْرْػ، رنتزْ هیکٌٌؼ. ُوـاٍ ثب تضوّن اًوالة مْمیبلینتی ّ ثـپبیی ًظبم آؿهبًی ىْؿّی، ًظبهی کَ هیثبینت ثَ آؿهبىُبی هـثْٓ ثَ ربهؼۀ ثی ٓجوَ ّ ثؼّى ثِـٍکيیاًنبى اف اًنبى ،ربهۀ ػول ثپْىبًؼ- "اتْپینت ُبی عْىجیي" ،ثب اهیؼّاؿی توبم ثـ ػوینتـ ىؼى یک اًوالة رِبًی ّ ثـهـاؿی ربهؼۀ ایؼٍآلی ثیٓجوۀ رِبًی تؤکیؼ هیکٌٌؼ .ا ّهب ُوقهبى ثب آىً ،نل رؼیؼی ثَ ٍضٌَ هیآیؼ کَ ثَ مجت ثؼثیٌی ّ اًتوبػ ّ ًباهیؼی اف تـییـات ّ اًوالثبت ربؿی، ثَ ًنل اتْپینتُبی ثؼثیي یب ّّؼاتْپیب ( )ipsooyeهؼـّف هیگـػًؼ .اف آحبؿ ایي ػّؿٍ هیتْاى کتبة هؼـّف "هلؼۀ صیْاًبت" احـ رـد اّؿّل ( )lTohrT ehrT ػؿ مبل 0947ؿا ًبم ثـػ. *** ثب ّرْػ ایي ثؼثیٌیُب ،اتْپیب ّ تلکـ آؿهبًی "عْىجیٌبًَ"ُ ،وچْى عیبلی ىلبثغو ُوـاٍ ثب اًنبى ُبی متوؼیؼٍ ثبهی هیهبًؼ ّ ،هشدم تذت عتن اهشّصی ؿا ًیق ،ثَ ْٓؿ ؽٌُی ّ ػیٌی تب ًیل ثَ ىِـ آؿهبىُبیو ُوـاُی هیکٌؼ .ایٌزبمت کَ ًنل رؼیؼی اف اتْپینتُب ّ ،ایي ثبؿ ًوبیٌؼگبى ّ ه ّؼػیبى رؼیؼ "ػؼالت ارتوبػی" ُوبًٌؼ كویٌینتُب ،هؼؿًینتُب ،پنبهؼؿًینتُب ،هجبؿفاى ّؼًژاػپـمتی ،ػؼالتغْاُبى ارتوبػیٓ ،ـكؼاؿاى هضیٔ فینت ،هجبؿفاى ّؼ امتؼوبؿی ّ ّؼ اهپـیبلینتی ّ ؿیـٍ ّ ؿیـٍ ػؿ ؿـة، ّ ُوچٌیي اًْاع رٌجو ُبی ؿّىٌلکـی ،هؼؿًینتِب ،امتواللٓلجبى ّؼ امتؼوبؿی ّ هجبؿفاى ّّ ؼ اهپـیبلینتی ُوـاٍ ثب رٌجو ُبی كویـاى ّ صبىیَ ًيیٌبى ،ػؿ 08
چِبؿگْىۀ رِبى تضت متن ّ كوـفػٍ پب ثَ هیؼاى هیگؾاؿًؼ. -هبؿتیي لْتـکیٌگ ،ثـاػؿی ّ ثـاثـی میبٍ ّ ملیؼ ؿا عْاة هیثیٌؼ. -چَ گْاؿا هیعْاُؼ هضـّهبى ّ كویـاى ػًیب ؿا ثـ ػلیَ ًظن ًبػبػالًۀ هْرْػ ثيْؿاًؼ. ُْ -ىی هیي ثـ آًنت تب "پْفۀ توؼى ًبپبلن ُبی اهـیکب ؿا ػؿ پبی ػیْاؿُبی ُْئَ ثَ عبک ثوبلؼ" (اهَ مقؿ) ّ، -اؿًنت کبلٌجبط (ًْ ، )hhfTso l Tfe orینٌؼۀ آهـیکبئی ،ػؿ ؿهبى تغیّلی عْػ ثَ ًبم "اکْتْپیب" کَ ػؿ مبل 0957اًتيبؿ یبكت ،اف یک ربهؼۀ ایؼٍآلی اکْلْژیکی-كویٌینتی ػؿ کبلیلـًیب مغي ثَ هیبى هیآّؿػ. ایٌبى ّ آحبؿ ّ تْلیؼات كـاّاى ػیگـ ػلوی ّ ارتوبػی ،اف ًْینٌؼگبى اػثیبت گـكتَ تب هضوّوبى ،ػبلوبىُ ّ ،وچٌیي كؼّبالى ،ؿُجـاى ّ ًوبیٌؼگبى تضْالت ّ رٌجو ُبی ارتوبػی ،ػؿ تؼاّم ًیوۀ ػّم هـى پـىتبة ّ هتضّْ ل ثینتن ،ثـ ُـچَ ؿٌیتـ ىؼى آؿفُّب ّ ایؼٍ آلُبی ثيـ ثـای ثـپبئی یک ربهؼۀ آؿهبًی هیاكقایٌؼ .ایي اهْاد ُوَ ربًجَ ،ػؿ پـّمۀ تْلیؼ ّ ثبفتْلیؼ عْػ ،ثَ ثبؿّؿی اكکبؿ ّ اًؼیيَُب ّ ،اػتالی آؿهبىُب ،اًتظبؿات ّ ایؼئْلْژیُبی رؼیؼ ارتوبػی ػؿ چِبؿگْىۀ رِبى یبؿی هیؿمبًٌؼ. *** ػؿ آؿبف ػُۀ پبیبًی هـى ثینتن ،كـّپبىی مْمیبلینن ػؿ ىْؿّی ّ اهوبؿ آى ػؿ اؿّپب ،اف ًْ ،هْد رؼیؼی اف تل ّکـمبفاى ثؼثیيً ،نل رؼیؼ هؼـّف ثَ ّؼاتْپیب ؿا ثَ ٍضٌَ هیآّؿػ .ثـعی اف ایٌبى ،صتب تغـیت ػیْاؿ ثـلیي ّ پیْمتي آلوبى ىـهی مْمیبلینتی ثَ آلوبى ؿـثی کبپیتبلینتی ؿا، ًَ كؤ ثَ ػٌْاى ىکنت یک تزـثَ ّ ثلْک ثٌؼی میبمی-ثلکَ ثَ ٍْؿت "پبیبى ػّؿۀ اتْپیبی کوًْینن" ّ صتی ثبالتـ اف آى ،پبیبى ػّؿۀ آؿهبًِبی اتْپیبئی ثـاثـی ّ هنبّات ارتوبػی -میبمی" ثيـ اػالم هیکٌٌؼّ . "تکبهل تبؿیغی رْاهغ ثيـی" ّ "اًوالثبت تبؿیغی هـػم تضت متن" ؿا "ؿإیبُبی ػمت ًیبكتٌی" ّ "عْاثِبی ىیـیي ؿیـهبثل تؼجیـ ّ تضون" ثيـ ًبم هیگؾاؿًؼ. -فشّپاؽی اتْپیای جِاًی ّ ظِْس ضذ اتْپیا اف ػیؼ تبؿیظ اتْپیب ،كـّپبىی ًظبم مْمیبلینتی ػؿ اتضبػ روبُیـ ىْؿّی ّ اهوبؿ آى اف ُوۀ اتلبهبتی کَ تب کٌْى ثـای رْاهغ اتْپیبئی پیيیي ؿّی ػاػٍ ثْػ ،ثقؿگتـ ّ 09
ُْلٌبکتـ ثْػ .تزـثۀ كـّپبىی ربهؼۀ هؼػی "ًظبم ثـاثـٓلت کوًْینتی" ،ثَ ُوبى اًؼافٍ کَ عیقه ػیٌی اه ػؿ اكکبؿ ػوْهی هـػم رِبى ْٓكبى ایزبػ کـػٍ ثْػ، ُوچْى فهیي لـفٍ ای هِیت ،اهیؼُبی ثنیبؿی ؿا ًبثْػ کـػ ّ اف ًْ ایي مئال ثْػ ّ ًجْػ ؿا هطـس مبعت کَ: -آیب ایي تزـثَ ًيبى اف آى ػاؿػ کَ اهکبى ًیل ثَ ربهؼَای ثـاثـ ّ ثؼّى "ثِـٍکيی اًنبى اف اًنبى" ًبهوکي امت ّ ،ثَ هْل رـد اّؿّلً ،تیزۀ ُوۀ اًوالثبت ثَ صکْهت ثل فىتتـ ّ تْتبلیتـ "عْکُب" هٌزـ هیگـػػ ،یب ثبیؼ ُوۀ كـّپبىی ُب، هٌزولَ مـًْىت ىْؿّی ؿا ،كؤ ّ كؤ ػؿ صّؼ تزـثَای ػیؼ کَ ؿاٍ ؿا ثـای تزـثَُبی ػیگـ ثيـ ُوْاؿ هیکٌٌؼ؟ -آیب ایي ىکنت ّ كـّپبىیً ،يبى هیؼُؼ کَ اٍل كکـ ّ امبك ایؼۀ "تـییـ ؿیيَ ای هـاؿػاػُبی ارتوبػی ّ اهتَبػی"، (هخل "عـػ کـػى ًظبم ٓجوبتی"" ،تْفیغ ثـاثـ حـّت هلی ّ اهکبًبت ػوْهی ربهؼَ") ثب مینتن مبعتبؿی ّ کبؿکـػُبی ربهؼۀ ثيـ اهـّفی عْاًبئی ًؼاؿًؼ ،یب ثبیؼ ػلل ىکنت ایي ّ ُـ ًوًْۀ ًبهْكّن ػیگـ ؿا ػؿ فهبى ّ هکبى ایي تزـثَُبُ ّ ،وچٌیي ػؿ ىکل مبفهبًؼُی اكکبؿ ّ اًؼیيَُبی اتْپیبئی "ثـاثـی ّ آفاػی" ػؿ کيْؿ ّ ربهؼۀ هـثَْٓ ّ مبعت ارتوبػی ّ تبؿیغی ایي تزـثَ ُب ،کيْؿُب ّ ؿّاثٔ رِبًی رنتزْ کـػ؟ ثَ ثیبى ػیگـ: -0آیب ثبیؼ كبتضۀ تضون ػیٌی اتْپیبی "گؾؿ اف ًظبم ُبی ًبثـاثـٓلت ٓجوبتی (مـهبیَ ػاؿی ّ هبهجل مـهبیَ ػاؿی) ثَ ثـاثـی "ربهؼۀ ثی ٓجوۀ مْمیبلینتی - کوًْینتی" ؿا عْاًؼُ ّ ،ـ الگْی آیٌؼًٍگـی اف ایي ػمت ؿا كؤ اتْپیبئی كـُ کـػ کَ ُـگق ربهۀ ػول ًویپْىٌؼ، -2یب ثبیؼ ثَ تبؿیظ ّ تزـثۀ تبؿیظ تکبهل ثيـ اػتوبػ کـػ ،اهیؼ ثـپبئی ربهؼَ ای ثـاثـ ّ كبؿؽ اف ثِـٍ کيی ٓجوبتی ؿا ػؿ كکـ ّ ؽُي عْػ پـّؿه ػاػ .اف آى ُن اتْپیب مبعت ،ػؿ هََ ُبی الالئی مـ گِْاؿٍ ُب فهقهَ کـػ ّ ،ػؿ لضظَ ُبی هٌبمت تبؿیغی ُن ثَ ػًجبل آى آؿهبى ثقؿگ ّ ؿإیبی تبؿیغی ثيـ ثَ ؿاٍ اكتبػ، هجبؿفٍ کـػ، ربى ثَ ؿاُو ًِبػ، رٌگیؼ ّ، ثب چٌگ ّ ػًؼاى ثؼاى ًبئل ىؼ ّ اف آى هضبكظت کـػ ؟ اهب آیب كـُ اّل هیتْاًؼ ػؿمت ثبىؼ؟ ثَ ثیبى ػیگـ ،اگـ كکـ کٌین کَ كـُ اّل 21
ػؿمت ّ ،ثِجْػی ثٌیبػی هٌبمجبت ارتوبػی ّ اهتَبػی ًبهوکي امت ،ػؿ آى ٍْؿت چَ پبمغی ثَ تبؿیظ ّ هبًًْوٌؼی ُبی ثَ احجبت ؿمیؼۀ آى هیتْاى ػاػ؟ هگـ تبؿیظ ثيـ اف ٓـین ُویي آؿهبىمبفیُب ّ هجبؿفات ؿُبئیجغو اف كوـ ّ ثِـٍکيی ثؼّی ثَ اهـّف هؼًی ًـمیؼٍ امت؟ آیب رق ایي امت کَ تبؿیظ اف هزوْػۀ آؿهبىُبی ارتوبػی یی تيکیل ىؼٍ کَ ؿّفی رق عیبلی عبلی ثیو ًجْػًؼ ّ ،اهـّف تب ربئی ّاهؼیّت یبكتَ اًؼ کَ اًگبؿ اف آؿبفُ ،وقاػ اًنبى ّ كـفًؼ اًنبًی ثْػٍاًؼ؟ آیب هیتْاى ػؿ ثـاثـ ایي ّاهؼیّت ُبی تبؿیغی چين كـّ ثنت ّ ثَ ایي ُوَ تضْالت هبًًْوٌؼ ثيـ ّ ربهؼۀ ثيـی ُیچ ثِبئی ًؼاػ؟ اگـ ًَ ،پل: ًویتْاى ًظـیَُبی ًباهیؼاًَ ای ؿا کَ هؼػی پبیبى ایؼٍآلُبی ارتوبػی ّ هؼػی ثَمـآهؼى فهبى ػگـگًْی ُبی ثٌیبػی ّ اًوالثبت ارتوبػی ّ اهتَبػیاًؼ ،پؾیـكت ّ ثَ اػػبُبی ًوبیٌؼگبى گًْبگْى آى تي ػاػ! *** ػؿ ّوي ،تبؿیظ هـى اعیـ ،كؤ تبؿیظ كـّپبىی رْاهغ اتْپیبیی ػیـّف، رْاهغ ىْؿّی ّ فًؼگی کوًْی ّ مْمیبلینتی-ًینت ،تبؿیظ تضون ایي اتْپیب ّ ثـپبئی رْاهغ آؿهبًی کوًْی ّ ىْؿائی هؼػی ؿُبئی اف ثِـٍ کيی ٓجوبتی ،رٌنیً ،ژاػی ّ ؿیـٍ ُن ُنت .ایي ُـ ػّ ،یؼٌی چَ "ثـپبئی" یب "كـّپبىی" ایي اتْپیبی تبؿیغی ثيـ ثَ تٌِبئی تزـثَ ای ثل ػظین امت .ایي ُـ ػّ ًَ ،كؤ ثَ هؼٌبی ثـهـاؿی یک ربهؼۀ اتْپیبئی ی كـّپبىیؼٍ اًؼ، ثلکَ ػؿ ُوبى صبل ،ثَ هؼٌبی احجبت ایي ّاهؼیّت تبؿیغی ُن ُنتٌؼ کَ: فهیي ربهؼۀ اهـّفی ،ثیو اف پیو ،آهبػۀ ؿّیبًؼى ،ؿىؼػاػى ّ گلػاػى ثبّؿُب ّایؼٍ آلُبی ؽٌُی ّ تبؿیغی ثيـ امت .ثَ هؼٌی ایي امت کَ ثبف ُن هیتْاى ربهؼَ ای هتلبّت ،ثـاثـتـ ّ ػبػل تـ ثَ ّرْػ آّؿػ .ثَ ایي هؼٌی امت کَ "ُـ ػم اف ایي ثبؽ ثـی هیؿمؼ" ّ ُـ ثـی ،چَ ًیک یب ثؼً ،يبى اف آى ػاؿػ کَ ؿىؼی ػؿ رـیبى امت ّ تـییـی ػؿ ؿاٍ! ػؿ ػیي صبل ،هیػاًین کَ رْاهغ ىْؿائی مْمیبلینتی-کوًْینتی تٌِب ًوًَْ ُبی اتْپیبئی تضوّن یبكتۀ ثيـ اهـّفی ًینتٌؼ .هـى صبّـ ،هـى تضوّن اتْپیبی "ربهؼۀ مـهبیَ ػاؿی پنبهؼؿى"، (مـهبیَ ػاؿی هتکی ثَ تْلیؼ ،هَـف ،ؿكبٍ ّ تْویي ُبی اهتَبػی ،ارتوبػی ّ صوْم ًبىی اف ػهْکـامیُبی هؼؿى) ُن ُنت .هـى تضون ربهؼۀ مـهبیَ ػاؿی هتکی ثَ اًوالثبت تکٌْلْژیکی یی کَ ثِـٍ کيی اف اًنبى ؿا ثَ صؼاهل هی ؿمبًؼ ًیق ُنت .هـى هؼزقات هک ّـؿ ػؿ 20
ػـٍَُبی هغتلق ػلوی ،ارتوبػی ،اهتَبػی ّ كـٌُگی ُن امت. اکٌْى ػؿ ػّؿٍای فًؼگی هیکٌین کَ ػؿ ثغو ثقؿگی اف رِبى ،ػمتآّؿػُبی ارتوبػیٌٍ ،ؼتی ّ تکٌْلْژیکی چٌبى ػظین ّ ثبّؿًکـػًیاًؼ کَ صتب ػؿ هوبم هوبینَ ثب آؿفُّبی اتْپیبئی یک یب ًین هـى گؾىتَ ًَ ،یک گبم ،ثل ٍؼُب گبم ّ هـصلَ رلْتـ ؿكتَ اًؼ .هْكویتُبی ثقؿگ ،چَ ػؿ ػـٍَُبی ٌٍؼت ّ تکٌْلْژی ،یب ػؿ ػـٍَُبی ؿكبٍ ارتوبػی ّ اهتَبػی ،اهکبًبت ًبُوبًٌؼی ؿا ثـای تولیل ثِـٍکيی ّ متن ّ ظلن ارتوبػی ػؿ ثغو ثقؿگی اف رِبى كـاُن آّؿػٍ امت. اصتـام ثَ "صوْمثيـ" ّ آفاػیُب ّ صوْم كـػی ّ روؼی ًبىی اف آًِب ،ثَ هبًًْی ىؼى ػگـاًؼیيی ّ پلْؿالینن میبمی ،ارتوبػی ّ كـٌُگی هٌزـ ىؼٍ امتّ . امتوـاؿ ػهْکـامیُبی مـهبیَ ػاؿی هؼؿى، ثب ّرْػ ُوۀ کبمتیُب ّ کوجْػُبی ػظین ىبى –ثَ ؿّاثطی ػؿ رْاهغ هغتلق ثيـی ػاهي فػٍ کَ ثَ عْاة اًنبى ُبی ایؼٍآلینت هـى ًْفػُن کَ ًَ ،ثَ عْاة اًنبى آؿفّهٌؼ ًیوۀ اّل هـى ثینتن ُن ًویآهؼ. ػؿ فهیٌۀ تکٌْلْژی ّ ػلْم ،ػمتآّؿػُب چٌبى ػظیوٌؼ کَ ُـ ؿّف ّ ُـ مبػت، ػامتبًی اف کتبةُبی ػلْم تغیلی ثَ تضون هیپیًْؼػ .ػؿ ّاهغ ،ػمتآّؿػُب چٌبى مـیغ ّ ىتبثبى گنتـه هییبثٌؼ کَ اف مـػت كکـ ّ تغیّل ثيـ ُن كـاتـ ؿكتَاًؼ .ثَ ْٓؿی کَ اهـّفٍ ؿّف ،ػؿ ثغو ثقؿگی اف رِبى ،پل اكتبػگی ثيـ ًنجت ثَ ػمتآّؿػُبی عْػه ،ثَ یکی اف هّْْػبت صب ّػ هْؿػ ثضج تجؼیل ىؼٍامت. اهـّفٍ ػًیبی پیـاهْى هب ّ صتب عبًَ ّ آىپقعبًۀ ُـ کؼام اف هب هـػم هؼوْلی ىِـًيیي ،پـ امت اف هبىیي ُب ،ػمتگبٍ ُب ّ ػمتآّؿػُبی تکٌْلْژیکی یی کَ ُـ کؼام ثَتٌِبئی ،ؿّفی ًَ چٌؼاى ػّؿ ،عیبلی ثیو ًجْػًؼ. *** الجتَ ایي هْكویّتُب ػؿ ُوَ رب یکی ًجْػٍ ّ ًینتٍ ّ ،ؼ الجتَ ُوـاٍ ثب ایي هْكویتُبی ثقؿگً ،بهْكویتُب ًیق، ثَ عًَْ ػؿ ثغو تضت متن رِبى ّ ،ػؿ کيْؿُبی كویـ پیـاهًْی ّ تضتملطۀ امتـاتژی امتؼوبؿ ًْ- 6 ػظین ثْػٍ ّ ُنت .اهـّفٍ ػؿ ثغو ثقؿگی اف رِبى پیـاهًْی ،صبکویّتُبی هؤهْؿ ًظبم امتؼوبؿ رِبًی (یب آًچَ کَ اهـّفٍ ثبفاؿرِبًی عْاًؼٍ هیىْػ) ثبػج 6رِت آالع ثیيتـ ػؿ ایي فهیٌَ ؿ .ک .ثَ کتبة ًْینٌؼٍ تضت ػٌْاى "امتـاتژی امتؼوبؿًْ ،". . . چبپ ّ تزؼیؼ چبپ اًتيبؿات اهیـ کجیـ ػؿ ایـاى ّ ،تزؼیؼ چبپ اًتيبؿات آؿه ػؿ امتکِلنّ ، ُوچٌیي ثَ کتبة ًْینٌؼٍ تضت ػٌْاى "ربهؼَ ىٌبمی ًزبت ایـاى" 2100 ،هیالػی ،مْئؼ.
22
ثـکٌبؿ هبًؼى ،هضـّهیّت ّ صبىیًَيیٌی ثغو ػظیوی اف هـػم ىِـُبی هیلیًْی ىؼٍاًؼُ .وبًگًَْ کَ ػؿ ًوًْۀ ایـاى هی ثیٌین ،هـػم تضت متن هٌبٓن ىِـی ،ثَ ْٓؿ ٓجیؼیُ ،ـ اف گبُی ثـای ؿّػؿؿّئی ثب ایي ّّغ تضویل ىؼٍ ،ػمت ثَ ٓـیبى ّ اػتـاُ هیفًٌؼ .ایي اػتـاّبت ثَ ْٓؿ هؼوْل ثَ ىؼت مـکْة هیيًْؼّ ،لی ّهتی مـکْثی ّ صتی ثَ کبؿگیـی ىیٍْ ُبی ؿیـ اًنبًی ُن ،هبػؿ ثَ رلْگیـی اف اػتـاّبت هـػم تضت متن ًيؼًؼ ،اف مْی امتـاتژی مبفاى ّ هزـیبى ًظبم امتؼوبؿًْ رِبًی ،هؤهْؿاى رؼیؼی ( ًوبیٌؼگبى آؿهبًِبی هلی ّ اپْفینیْى تـهیعْاٍ ّ امتوالل ٓلت کَ ًَ ،ثلکَ آًبًی کَ هیتْاًٌؼ اف ٓـین ُؼایت هـػم رِبى كویـ ّ ػوتهبًؼٍ ثَ ثٌیبػُبی تبؿیغی- هؾُجی ىبىٍ ،ؼای اػتـاّبت ىبى ؿا ػؿ ًطلَ علَ مبفًؼ) هؤهْؿ هیىًْؼ تب ثـ اهْاد اػتـاّبت ّ اًوالثبت هـػم ًبؿاّی، ّلی مبػٍلْس ّ امتضوبؿ ىؼٍ-مْاؿ ىًْؼ ّ ،ؿُجـیت اػتـاّبت هـػم هضـّم رِبى تضت امتخوبؿ هْبػق ؿا اف آى عْػ مبفًؼ .اف ایي ٓـین ،هؼتی امت کَ ؿُجـاى گًْبگْى كـٍتٓلت ػؿ ظبُـ ثـای ًزبت هـػم ّ ُؼایت آًبى ثَ "اتْپیبُبی ؽٌُی ّ آؿهبًِبیارتوبػی-میبمی هْؿػ ًیبف هـػم"ّ ،لی ػؿ امبك ثـای تضویل ُـچَ ثیيتـ ثِـٍ کيی اؿثبثبى ىبى ثَ هـػم چين ّ گْه ثنتَ- ثَ ػٌبٍـ آلتـًبتیْ رِبًی تجؼیل ىؼٍ اًؼ .ایٌبى ثب ػٌبّیي ػُي پـ کٌی ُوچْى "هجبؿفٍ ثب امتؼوبؿًْ ّ اهپـیبلینن" یب "رِبػ ثـایؿكغ ثِـٍ کيی ّ امتخوبؿ" ّ ثب ىؼبؿُبی ػْاهلـیجی ُوچْى "هـگ ثـ آهـیکب" ّ ُوبًٌؼ ایٌِب- ْٓم ثٌؼگی مـهبیَ ػاؿی رِبًی ّ ػْاهل ػاعلی آى ؿا ،ثـای هؼتی ػیگـ ،ثَ گـػى هـػم هضـّم ّ ًبؿاّی هب هیاًؼافًؼ .اف ایي ٓـین ،اهـّفٍ ػؿ ثنیبؿی اف کيْؿ ُبی ثؼ اهجبل ػؿ صبىیَ هبًؼًٍ ،وبیٌؼگبى كـٌُگ ُبی ػوت هبًؼگی كـٌُگ ثٌب ىؼٍ ثـ ثٌیبػ ُبی ػیٌیً ،ژاػی ،تبؿیغی ّ ؿیـٍ-ثَ اثقاؿ میبمی تضوین تْػٍ ُبی كویـ ّ صبىیَ ًيیي ىِـ ّ ؿّمتب تجؼیل ىؼٍ اًؼ. اکٌْى هؼتِبمت کَ هؤهْؿاى ًْظِْؿ ثبفاؿ رِبًی ،ثب ارـا ّ تکـاؿ ایٌگًَْ تـكٌؼُبی ثؼیغ ّ ًْظِْؿ گْل فًٌؼٍ ُن رـیبى مـهبیَ ّ کبؿ ّ کبال ؿا ثَ مْی رِبى هـكَ ػؿ عبؿد ّ ّامطَ ُبیآًبى ػؿ ػاعل ،ثـهـاؿ ّ تْویي کـػٍ ّ، ُن هـػم هضـّم ّ تضت متن ّ ثِـٍ کيی ؿا ثَ ثـػگی تبؿیغی ىبى ؿاّیمبعتَ اًؼ. ایي امت کَ ثب ّرْػ تـییـات ّ ثِجْػی ُبی ػوؼٍ ػؿ ؿّاثٔ رِبًی ثیي کيْؿُب ّ 23
هلّت ُب ،کوبکبى رٌگ ،ثیوبؿی ،كوـ ّ ًبثـاثـیُ ّ ،وچٌیي ثینْاػی ،رِل ّ کٌَِپـمتی ،ػؿ ثغو ثقؿگی اف رِبى كویـاى تضت متن هـثبًی هیگیـػ ّ ،ربهؼَ ّ هـػم هضـّم ؿا ُـ چَ ثیيتـ ثَ هؼـ تبؿیظ هیؿاًؼ. *** ثب ایي ّرْػ ،اگـ ؿّاثٔ امتؼوبؿی ّ امتخوبؿی رِبى اهـّفی ؿا ثب گؾىتَُب هوبینَ کٌین ،عْاُینػیؼ کَ صتب "ایي ىـایٔ متوگـاًَ" ػؿ هوبم هوبینَ ثب اًْاع متن ّ ثِـٍ کيی گؾىتَ ُب ،ثَ کلی هتلبّت ّ ،ػؿ ثنیبؿی اف فهیٌَ ُب ثِجْػی ػوؼٍ ای ؿا ًيبى هیؼٌُؼ .صبال ػیگـ ُـ اف گبُی ثبػ تضْالت میبمی-ارتوبػی ّ اهتَبػی ػؿ چِبؿگْىۀ رِبى ثَ ْٓكبى اػتـاّبت هـػم ثؼل ىؼٍ ،رْاهغ امیـ ًِبػُبی ػوت هبًؼگی ؿا هؼهی ّلْ کْتبٍ ثَ مْی ثِجْػی ،آفاػی ّ ؿكبٍ پیو هیجـػ .ایي تضْالت ّلْ لضظَ ای ػؿ ػـٍَ ُبی هغتلق ارتوبػی ،میبمی ،اهتَبػی، كـٌُگی ّ تکٌْلْژیکی هٌؼکل ىؼٍ ،ػلیل ؿیـهبثل اًکبؿی هی مبفًؼ هجٌی ثـ ایٌکَ: " -تبؿیظ ثـای اًنبى اهـّفی هتْهق ًيؼٍ امت" .تاسيخ ًوشدٍ ّ صتی ُـ آى ىتبثبى تـ ػؿ صبل تزؼیؼ صیبت امت! یؼٌی اگـ اًنبى هـى ّ هـىُبی گؾىتَ ،ثـای ایزبػ یک صـکت کْچک ارتوبػی ػؿ رِت آؿفُّبی اتْپیبئیاه هزجْؿ ثْػ ًنلُب ثَ اًتظبؿ ثٌيیٌؼ ،اًنبى اهـّفی ،ػؿ ْٓل كؤ یک ًنل ،ثبؿُب ّ ثبؿُب هنتویوب" ػؿ رـیبى ّفه ْٓكبىُبی تبؿیغی ّ تـییـات ثٌیبػی هـاؿ هیگیـػ .ایي تـییـات گبُی چٌبى ػظیوٌؼ کَ ػؿ هوبم هوبینَ ثب چٌؼ ػُۀ پیو ،ثی ىجبُت ثَ عْاة ّ عیبل ًینتٌؼ ّ ،صتی ُوبًٌؼ ایؼٍ ُبی اتْپیبئی، ّاهؼی ّ ثبّؿ کـػًی ثَ ًظـ ًویؿمٌؼ. *** ّ هی ثیٌین کَ صتب اگـ تضون یک اتْپیبی ثيـ ػؿ ربُبئی ثب ىکنت هْارَ ىؼٍ، ثنیبؿی ػیگـ اف تَ ّْؿات ّ عیبلُبی ثيـ اهـّفی ،ػؿ ربُب ّ ػـٍَُبی ػیگـ، ربهۀ ػول پْىیؼٍاًؼ .ایي امت کَ ًوی تْاى اًکبؿ کـػ کَ: یک -تبؿیظ تضْالت ثيـ ّ رْاهغ ثيـی کوبکبى ػؿ کبؿ ّ صـکت ؿّ ثَ رلْ امت، ػّ -ایي تضّْالت ثَ یک ػـٍۀ فًؼگی ثنٌؼٍ ًکـػٍ ،ػؿ ُوۀ ػـٍَُبی ارتوبػی، اهتَبػی ،میبمی ّ كـٌُگی رـیبى ػاؿػ، مَ -ثب گؾىت فهبى ،مـػت تضْالت ًیق ػؿ صبل اكقایو امت، چِبؿُ -وـاٍ ثب ایي تـییـات ،اتْپیب ُب ّ آؿهبى ُبی عیبلی ّ ؽٌُی ثيـ ًیق ،ثیو 24
اف پیو ؿّ ثَ مْی فهیٌی ،هـػهی ّ ػیٌی ىؼى گؾاىتَ اًؼ ّ، پٌذً -وو هـػم ،صتب ثب ّرْػ مـًْىت تضویلی ًبىی اف امتؼوبؿ ًْ ّ تنلٔ ػیکتبتْؿی ُبی رجبؿ ،ػؿ صبل اكقایو امت .هـػم اهـّفی صتی اگـ ًتْاًٌؼ ػؿ هؼتی کْتبٍ ثـ ًِبػُب ّ اًْاع ًظبم ُبی ثِـٍکيی كبئن آیٌؼ ،الاهل ایي اهکبى ؿا ػاؿًؼ کَ ػؿ هوبٓغ هؼیي تبؿیغی ،ثب هجبؿفٍ ّ اینتبػگی روؼی ّ تْػٍ ای عْػ، ػٌبٍـ ّامطَ ّ ىیٍْ ُبی ثِـٍ کيی رِبًی ؿا تـییـ ػٌُؼ ّ ،هخال" ثیي صکْهت ػیٌنبالؿ اف یک مْ ّ ،صکْهت الئیک (رؼائی ػیي اف میبمت) افمْی ػیگـ ،یب ثیي ثبفگيت ثَ كـٌُگ ّ مٌت ُبی کٌِۀ هضلی ّ هْهی اف مْئی ّ ،پؾیـهالگُْبی تْمؼۀ هتکی ثَ هْاػؼ هؼؿى رْاهغ ٌٍؼتی اف مْی ػیگـ، ػمت ثَ گقیٌو ثقًٌؼ. ایي ُوَ ثَ هؼٌی اكقایو هؼؿت ،ػعبلت ّ تؤحیـ هـػم ػؿ ُـ ىـایٔ ّ کيْؿ امت. ایي امت کَ ُـ چَ فهبى هیگؾؿػ ،كْب ثـای رْالى آؿفُّب ،آؿهبىُب ،اتْپیبُب ّ اًتظبؿات ثیهـف ثيـ اهـّفی (ثَ ػٌْاى پیوىـُٓبی ؽٌُی ایؼئْلْژیُبی آفاػی ٓلت آتی) كـاط تـ ّ ثَ ُوبى اًؼافٍ ًیق ،رب ثـای ػّام ّ ثوبی گؾىتَگـایبى ّ هـتزؼیي تبؿیظ تٌگتـ هیگـػػ. ضذاتْپیای ًْ ّ عْگ اتْپیای اًقالب 31 ثب ایي ّرْػ ،ػّؿۀ ثؼثیٌی پنبمْیتینن ( )Postsovietismثنیبؿ ػوین ّ ػاهٌَ ػاؿ امت ّ ثَ مبػگی هیتْاًؼ ثَ ثـپبئی رـیبىُبی گًْبگْى ّؼاتْپیبئیًْ هٌزـ ىؼٍ، هنتوین یب ؿیـ هنتوین ػؿ هْؿػ اهکبى تضون اتْپیبُبی ارتوبػی ّ آؿهبًی تـػیؼُبئی ؿا ثَ ّرْػ آّؿػ .ایي تـػیؼ ّ ًبثبّؿی ،ػؿمت فهبًی هطـس هیگـػػ کَ کيْؿ هب ٌُْف اف مْگ كـّپبىی " اتْپیبُبی ایـاًی" ّ "اًوالة اتْپیبئی "75عْػ، -آًزب کَ هـاؿ ثْػ ًبى ّ ًلت ؿا ثَ تنبّی هنوت کٌٌؼ - ... ًـُیؼٍ امت. *** هی ػاًین کَ هـػم ثـ آهؼٍ اف ٓجوۀ هتْمٔ ىِـًيیي ایـاى ،تضت ىـایٔ كـاُنآهؼٍ ّ عْه ىبًنیُبی هلّی ّ رِبًی ،ػؿ ْٓل هـیت ثَ ثینت مبل اف آؿبف ػُۀ ،0951 اف یک ؿكبٍ ؿّ ثَ ؿىؼ ًنجی ثـعْؿػاؿ ىؼًؼ ّ عْػ ؿا ػؿ یک پـّمۀ ؿّثَؿىؼ اهتَبػی ّ ارتوبػی یبكتٌؼ .ػؿ ایي هؼت ،تض ّْل ّ تْمؼۀ ىِـیُ ،وـاٍ ثب ثِجْػی اهتَبػی ّ ارتوبػی ػؿ ىِـُب ،ثَ ثـپبئی كْبی صیبتی ًْیٌی هٌزـ ىؼًؼ .هـػم 25
ىِـ ًيیي ایـاى ،ثَ عًَْ هـػم الیَُبی هیبًی ىِـی ،تضت ثِجْػیُبی هْرْػ اهتَبػی ّ ُوچٌیي آگبُی ػوین تـ اف متن میبمی ّ ًبثـاثـی اهتَبػی صبکن ،ػؿ صْل ؽٌُیّت رؼیؼی اف "ربهؼۀ كبّلۀ ایـاًی" گـػُن آهؼًؼ .ایي ربهؼۀ آؿهبًی ثـ پبیۀ اٍْلی ػبم ّ هيتـک تبؿیغی هجبؿفٍ ػلیَ "ظلن ّ ثیؼؼالتی" یب آًچَ " ثـاثـی ثـاػؿاًَ" عْاًؼٍ هیيؼ ،ثٌب ىؼٍ ثْػ ّ .ػؿ فهبى عْػ ُؼكِبی هيغَی ثَ ىـس فیـ ؿا پی هی رنت: " .0تونین ػبػالًۀ ػؿآهؼُبی ًلتی" ،ؿكغ متن ٓجوبتی" ّ ،ایزبػ ػؼالت ػؿ تونین ّ تْفیغ ػمت آّؿػُبی كٌّی ّ هب ّػی ربهؼَ، .2ثِجْػی ّ تْمؼۀ ؿكبٍ ارتوبػی" ّ ُوچٌیي، " .3ؿكغ ملطۀ ػیکتبتْؿی صبکن ّ ،الرـم امتوـاؿ ّ ثنٔ آفاػی ّ ػهْکـامی". ایي ایؼٍ آل ُب ػؿ تؼاّم تـییـ ّ ػگـگًْی ػؿ ػـٍَ ُبی هغتلق فًؼگی ىِـی ّ ُوچٌیي ثَ مجت تـییـ ىـایٔ رِبًی ،ػؿ مبلِبی هیبًی ػُۀ ُ ،0951ـ چَ ثیيتـ فهیٌیتـ ّ ػیٌیتـ ىؼًؼ ّ ،ثَ اًتظبؿات ّ صـکبت میبمی ،ارتوبػی ،كـٌُگی ّ اهتَبػی یی اًزبهیؼًؼ کَ اف آى ثَ "اًوالة ً "75بم هی ثـین. ا ّهب ،آى صـکبت ّ ػمتبّؿػُبئی کَ اًوالة ًبهیؼٍ ىؼًؼٌُْ ،ف ه ّؼ ؿامت ًکـػٍ ّ ؿیيَ ػؿ فهیي ًِبػُبی ربهؼَ ًؼّاًؼٍ ثْػًؼ کَ ثَ کٌتـل ّ تَّ ـف ًیـُّبی گؾىتَگـا ّ ثٌیبػگـایبى امالهی ػؿ آهؼًؼ .ػؿ ًتیزَُ ،وۀ آًچَ ؿّفی "اًوالة"، ػگـ گًْیًْ ،رْئی ّ ثؼػت ثْػ ،ثَ یکجبؿٍ ثَ کٌتـل ًیـُّبی امالهی ػؿ آهؼٍ ،ثَ آمبًی مـکْة ىؼًؼ ّ .رٌجو اًوالثی ّ ارتوبػی ؿًگ ّ ؿّی امالهی گـكتَ ًیق، ًَ كؤ ثَ تْمؼَ ّ ثِجْػی ارتوبػی ّ اهتَبػی هْؿػ ًظـ ّ ایؼٍآلی هٌزـ ًيؼ، ثلکَ ًظبهی ؿا ربًيیي ًظن مبثن کـػ کَ: ًَ اهکبًبت اهتَبػی مبثن ؿا ثب عْػ ُوـاٍ ػاىت ّ، ًَ صتب ثَ آفاػی ُبی كـػی آى كـٍت اثـاف هیؼاػ. تضت ایي ىـایٔ پؼیؼ آهؼٍ ،هـػم آؿفّهٌؼ ىِـ ًيیي ،ثَ عًَْ هـػم ثـآهؼٍ اف ٓجوۀ هتْمٔ ىِـًيیي هب ،1عْػ ؿا ثًَبگِبى ػؿ هضبٍـۀ ًیـّی کٌتـل کٌٌؼۀ هؼؿتوٌؼی هـکت اف ػْاهل ػاعلی ّ عبؿری یبكتٌؼ .ایٌبى هَ ّون ثْػًؼ تب ُـ هغبللتی ؿا ثب مـکْثی ،اػؼام ،فًؼاى ّ ىکٌزَ پبمظ ػٌُؼ ّ ُـ صـکت ارتوبػی ّ میبمی ؿا هتْهق مبفًؼ -کَ پبمظ ػاػًؼ ّ هتْهق مبعتٌؼ.
5ؿ .ک .ثَ تّْیش ىوبؿٍ 4تضت ػٌْاى "ٓجوۀ هتْمٔ ّ اهيبؿ مٌتی ّ هؼؿى ػؿ ایـاى" ػؿ پبیبى کتبة.
26
*** ایي ثْػ کَ ثب كـّؿیغتي ثت رِبًی مْمیبلینن کَ هٌيؤ اىکبل هغتلق اتْپیبُبی کوًْینتی -مْمیبلینتی ایـاًی ثْػ-آحبؿ ّ ػْاهت ىکنت اتْپیبئی 75ایـاى ُـ چَ ثیيتـ ػوین تـ ىؼ .ػؿ ایٌزب ًیق، اًنبى مـامیوۀ آؿفّ ثـثبػػاػۀ ایـاًی" ،ثب اًتطبؿات رِبىمْهی عْػ"، ًَ كؤ ىبُؼ كـّؿیقی رِبى اتْپیبئی ػیگـی ىؼ ،ثلکَ صتب پی ثـػ کَ ىِـ ایؼٍآلی کوًْینتی-مْمیبلینتی اه اف هؼتِب پیو ،اف ػؿّى كـّؿیغتَ ثْػٍ ،ثی آًکَ کنی ؿا یبؿای اػتـاف ثؼاى ثْػٍ یب كـٍتی ثـای ارـای هـامن عتوو پیو آهؼٍ ثبىؼ. ثبیؼ اىبؿٍ کـػ کَ ػؿ اٍلُ ،ـ ًظبم "مْمیبلینتی" رق تزـثَ ای هؼیي اف یک هـصلۀ هؼیي اف "گؾؿ ربهؼۀ ٓجوبتی ثَ "هؼیٌۀ كبّلۀ ثیٓجوۀ کوًْینتی" ًینت .ا ّهب ػؿ ایـاى ّ ثـای ُْاػاؿاى ّ ىیلتگبى "اتْپیبی کوًْینتی -مْمیبلینتی ایـاًی" ،ثَ مجت ُبی هغتللی کَ ؽکـ عْاُؼ ىؼ ،مْمیبلینن ػیگـ ُوچْى یک "تزـثۀ ًْیي ارتوبػی" ،یب ًظبم عبٍی اف "مبفهبًؼُی ػبػالًَ تـ ارتوبػی" تزلی ًویکـػ .ػؿ ایٌزب ،مْمیبلینن یک ىیْۀ رؼیؼ تونین کبؿ ارتوبػی ُن ًجْػ ،ثلکَ "هؼیٌۀ كبّلَ ای" ثْػ کَ اف ٓـین آهیغتَىؼى ثب آؿهبىُب ّ ایؼٍآلُبی تبؿیغی ّ ػّؿػمت اًنبى ایـاًی ،ىکل ایؼٍ آلی ّ ؽٌُی ثَ عْػ گـكتَ ّ ثب ثِيت آموبًی امالهی ،یب "ربهؼۀ ٍلْاتی اهبم فهبًی" ثـاثـی ّ ؿهبثت هیکـػ .ػؿ ایي هؼٌب ،مْمیبلینن ثـای ثغو ثقؿگی اف هـػم ىِـًيیي ثـآهؼٍ اف ٓجوۀ هتْمٔ ایـاىُ ،وبًٌؼ اصکبم آموبًی ،هوؼك ّ ًبهیـا ثْػ ّ اف ُویي ؿّ ،هجٌبی اؿفیبثی اؿفهُب ّ هؼیبؿ ًگـه ثَ فًؼگی ثَ صنبة هیآهؼ. *** تؤحیـ ایي ىـایٔ رؼیؼ ًبىی اف عـػ ىؼى پیکـٍ ُبی الَِ ُبی اتْپیبئی ػؿ اكکبؿ ّ اًؼیيۀ هـػم ٓجوَ هتْمٔ ىِـًيیي ،ثنیبؿ ػوین ثْػ ّ کلّ ًظبم كکـی ّ ؿّصی ّ صتب الگُْبی ؽٌُی ّ كلنلی آًبى ؿا تضت تؤحیـ هـاؿ ػاػ .ایي تؤحیـ تب ربئی تؼوین یبكت کَ اًنبى اهیؼ ثبعتۀ ایـاًی، ثَ ربی آًکَ گٌبٍ ّّغ كـاُنآهؼٍ ؿا ثَ گـػى "ىکنت اًوالة ّ کٌتـل آى ثَ ّمیلۀ ًیـُّبی كـٍتٓلت اؿتزبػی" ثیبًؼافػ، اٍل تـییـ ،ػگـگًْی ّ اًوالة ؿا هنجّت ایي ُوۀ ثؼثغتی ّ ًبکبهیُبی ارتوبػی ّ اهتَبػی ّ كـٌُگی كـُ کـػ ّ ،ػؿ ًِبیت ثؼاًزب ؿمیؼ کَ اًگاس: تبؿیظ هـػٍ امت! آیٌؼٍای ؿیـ اف آًچَ ًیـُّبی اؿتزبػی ػالل ثِـٍ کيی رِبًی ػؿ ایـاى تؼاؿکػیؼٍ اًؼّ ،رْػ عبؿری ًؼاؿػ، 25
ُـ تض ّْل ارتوبػی ّ هآال" ُـ اًوالة ّ اٍالصی ،رق ثَ اف ػمت ػاػىػمتآّؿػُبی اًنبًی ّ هب ّػی ّ ارتوبػی هٌزـ ًویگـػػ ّ ثبالعـٍ، "ُویي امت کَ ُنت!" ّ ایي مینتن ارتوبػی ّ ىیٍْ ی فًؼگی تضویلیامالهیىؼٍُ ّ ،وچٌیي صکوـاًی کبمت ؿُجـاى هؾُجی ىیؼَگـی ،لجبمی امت کَ گْیب اف افل ثَ تي "كـٌُگ ایـاًی" ّ ایـاًیبى ػّعتَ ىؼٍ امت .گْیب صتب اگـ توبم ػًیب ُن تـییـ کٌؼ ،ثـای هب ّ هـػم هب ،مـًْىتی رق ایي هوـؿ ًینت ّ ًویتْاًؼ ثبىؼ .ثَ هْل روؼی اف ّؼاتْپیبئیُبی ًباهیؼ ٌّٓی ،اًگبؿ ػیٌنبالؿی ،هالمبالؿی، ّ ُـ چَ اف مـکْثی ،ظلن ّ متن ّ ،كوـ ّ ًبثـاثـی اػوبل هیىْػ" ،مـًْىت تبؿیغی ّ كـٌُگی هبمت ّ الػالد"! چٌیي امت کَ ُوَ ،ثَ عًَْ ثغيی اف هـػم ىِـًيیي ثـآهؼٍ اف "الیَُبی هؼؿى ٓجوۀ هتْمٔ ىِـًيیي" ایي ٓجوۀ ارتوبػی ثبللؼل هبتىؼٍای کَ ثَ ْٓؿ ثبلوٍّْ اًؼیيَمبف ّ ثبفیگـ ػوؼۀتضْالت ارتوبػی ایـاى ثْػٍ ّ ُنت- ثَ توبم ّ کوبل ،تنلین اًؼیيَُبی " ّ ّؼ اتْپیبئی" هیگـػًؼ ّ .ثب ػلنـػی ّ ًباهیؼی توبم هی گؾاؿًؼ تب مـًْىت میبمی ّ ارتوبػیىبى کَ اف ػیؼ آًبى" ،رجـی ّ ؿیـهبثل تـییـ هیًوبیؼ"-ثَ ارـا ػؿآیؼ ّ كـػای عْػ ؿا ًیق عْػ ثنبفػ. اهـّفًٍ ،باهیؼی اف اهکبى تـییـ ّ تضْل امبمی ّ ًبثبّؿی ثَ ثِجْػی ىـایٔ میبمی ّ ارتوبػی ّ اهتَبػی چٌبى ػون یبكتَ کَ ثغو ثقؿگی اف هـػم ّ صتب روغ ثقؿگی اف تضَیلکـػگبى ٓجوۀ هتْمٔ ىِـًيیي -چَ ػؿ ػاعل یب عبؿد کيْؿ -رق آًکَ ثـای ثِجْػ ىـایٔ ّ پیيجـػ تـییـ ّ تض ّْل ػؿ ایـاى ،ػمت ثَ ػاهي ػجب ّ هجبی ًوبیٌؼگبى ّ ثبًیبى ًْع ثَ ًْع اّّبع صبکن ثـ کيْؿ ّ هلت ػؿاف کٌٌؼ ،ؿاٍ ًزبتی ًویثیٌٌؼ .ثنیبؿی ًباهیؼاًَ ّ مبػٍ لْصبًَ- ؿاٍ ثـّىؿكت اف "ًظن ّصيی ىـیؼتوؼاؿ صبکن" ؿا اف ایي یب آى رٌبس اف ًوبیٌؼگبى "ىـع هجیي" مئال هیکٌٌؼ ّ .ثـای ؿُبئی اف اّّبع عـاة ّ آىلتۀ هْرْػ ،ثَ کنبًی ؿّی هیآّؿًؼ ّ اهیؼ هیثٌؼًؼ کَ ىـف ّ هوبم ّ ؿیبمتىبى هؼیْى ایي آىلتگی ّ عـاثی امت. ایٌزبمت کَ ثَ عبٓـ ایي تنلین ؽٌُی هـػم ایـاى ،مـهبیَ ػاؿی ّاثنتۀ ًْپب ثَ ػمت ًوبیٌؼگبى اىـاكیت ّ ُقاؿ كبهیل ثی كـٌُگ هؾُجی -مٌتی ایـاى ،ثـ مـتبمـ ربهؼۀ هب صبکن ىؼٍامت .تضت ایي ُژهًْی كـٌُگی ّ تنلٔ اهتَبػی ،میبمی ّ 28
ارتوبػی هلبُیوی چْى: ػؼالت، ػهْکـامی، ثـاثـی، ثـاػؿی ّ ُـ آى چَ کَ ؿّفی ثَ ػٌْاى "اتْپیبی ربهؼۀ ىِـی ایـاًی" ثَ صـکبت ّٓلجکبؿیُبی ارتوبػی ّ اهتَبػی رِت هی ػاػ- ّ هؼٌی ّ هلِْم عْػ ؿا اف ػمت ػاػٍ اًؼٓ .ـف تلکـ ثٌیبػگـایبى تبفٍ ثَ ػّؿاى ؿمیؼٍای کَ اف هِجل تَـّ ف ػؿ آهؼ ُبی ًلتی ثَ هبل ّ ربُی ؿمیؼٍاًؼ ،ثب فّؿ ىالم ّ مٌگنبؿ ،ثَ فثبى یکَؼای ؿمبًَُبی گـُّی كتشىؼٍ ثؼل گيتَاًؼ. اعالهیاى ؽشيعتطلة ّ ؽشيعتخْاٍ تٌیادگشاٌُْ ،ف ُن هبػؿًؼ ثب امتضوبؿ ػیٌی تْػٍ ُب ،ثغو ثقؿگی اف كویـاى ربهؼۀ ىِـی هب ؿا ػّ فاًْ ثٌيبًٌؼ ّ ،ثب مالس ثِيت ّ رٌِوی کَ اًگبؿ کلیؼ ػؿ ّ ػؿّافٍ اه ؿا ثَ ػمت ػاؿًؼ ،اف آًبى ثـای پؾیـه ًظن ّصيی امالهی عْػ ،اهـاؿ ّ ثیؼت ثگیـًؼ .اف ًظـ آًبى ّ كـٌُگی کَ امالهی عْاًؼٍ هیىْػ ،گْیب ُـ کل ثَ اًؼافٍ ای میـ یب گـمٌَ امت کَ عؼاًّؼ ػبػل ّ ؿصوبى ّ ؿصین هوـؿ کـػٍ امت! اهـّفٍ ثـای تؼاّم ایي "ًظن ًبثـاثـ ٓلت ىـیؼتعْاٍ"ُ ،وۀ "هتغََبى ّ ؿایقًبى هوِْؿ ،هقػّؿ ّ ،تنلین ىؼٍ ّ ت ّْاة"، -اف مْیَ ُبی گًْبگْى- گـػُن هی آیٌؼ تب ثَ هـػم ّ كـفًؼاى ایـاًی تؼلین ػٌُؼ کَ ثِتـیي ّ ػؿمت تـیي ًظن هْرْػ ارتوبػی ثـای ایـاى ّ ایـاًیً ،ظن "امالم ىـیؼتعْاٍ صبکن" امت. ایٌبى هیغْاٌُؼ ثَ هـػم ایـاى ثوجْالًٌؼ کَ صتب اگـ مینتن ُبی ػبػالًَتـ ّ اًنبًیتـی ػؿ رِبى ّرْػ ػاىتَ ثبىٌؼ ،ایي مینتن ُبی ػبػالًَ ّ هؼًی ثب "كـٌُگ ایـاًی" مبفگبؿی ًؼاؿًؼ ّ هبثل پیبػٍ ىؼى ػؿ ربهؼۀ ایـاى ًینتٌؼ! ثب ایي تـكٌؼُب ّ ثـ امبك تؼبلین هـثْٓ ثَ ایٌگًَْ "رجـیت ُبی كـٌُگی"ُ ،ـگًَْ ػگـاًؼیيی ّ اثؼاع ُـگًَْ آلتـًبتیْ ارتوبػی ،ثَ هخبثَ ٓـیبى ّ رٌگ ػلیَ آى ؿّاثٔ ارتوبػی یی ثَ صنبة هی آیؼ کَ گْیب "عؼاًّؼ ؿصوبى ّ ؿصین" ثـ امبك "كـٌُگ ایـاًی" ّ ثَ ْٓؿ اعتَبٍیثـای هـػم ّ ربهؼۀ ایـاى تؼاؿک ػیؼٍ امت. ثـ هجٌبی ایٌگًَْ تؼبلین ّاژگًْۀ ػیٌی ُن ُنت کَ ُـگًَْ تـػیؼ ػؿ ٍضت ّ ٍالصیّت ًظن صبکن ،گْیب! تـػیؼ ثَ ٍضت ًظن "ػبػل الِییی" امت کَ ػؿ آى، كوـ كویـاى ّ حـّت حـّتوٌؼاى ،اف هَلضت عؼاًّؼگبؿی ًيؤت هیگیـػ .ثَ ُویياػتجبؿ ًیق ُنت کَ ایي ُوَ ثغْؿ ّ ثجـ ّ ،ایي ُوَ تبالى ّ تبؿاد ّ ثِـٍکيی، 29
ىـػی ّ ىـػب" ّارتاالصتـام تلوّی هیگـػػ. ایٌزبمت کَ ُـ گًَْ ػگـ اًؼیيی ّ ثیبى ُـگًَْ ایؼٍآل اٍالصگـاًَ ثـای تـییـ ّ ثِجْػی اهْؿ ّ صتی عْاة ُب ّ ؿإیبُبی هؼَْم اًنبًِب ػؿ هْؿػ ثـ چیؼٍ ىؼى ثنبٓ كوـ ّ كبهَ ،كکـ ّ ؿإیبی ىیطبًی هلوؼاػ ىؼٍ ،ىبهل امتـلبؿ ّ تْثَّ ، هنتْرت کیلـ ثَ صنبة هیآیٌؼ. *** کبؿل هبًِبین ( )m h m ffrTeMػؿ کتبة "ایؼئْلْژی ّ آؿهبًيِـ" ( )Ideology and Utopia, 1936اتْپیب ؿا ػؿ ٍّق ثبّؿُبی ٓجوبت فیـػمت، ثَ ّیژٍ هؼتوؼات آًبى ػؿ هْاؿػی کَ كـّپبىی هْػْػ ًظن هنتوـ ؿا ثيبؿت هیػُؼ ،ثَ کبؿ هیثـػ .8هی ثیٌین کَ اگـ ىـایٔ ؽٌُی صبکن ثـ ایـاى ؿا اف فاّیۀ ایؼٍآلُبی ارتوبػی هضـّهبى ربهؼَ ثٌگـین ،عْاُین ػیؼ کَ هؼتُبمت تضت لْای مبًنْؿ هؾُجی امالم ىـیؼتعْاٍ ًبثـاثـ ٓلت ،صـکبت ّ ّؼ اتْپیبئی ػلیَ هضـّهیي ربهؼۀ ایـاى مبفهبى ػاػٍ هیىْػ .هؼتِبمت کَ ثـ مـ ُـ هٌجـ ّ هْػظَ ثـ ٓجل ایي تؼلیوبت ػیٌی کَ گْیب كوـ ّ ػاؿائی اف آى عؼامت ّ ّظیلۀ كویـاى ،هضـّهبى ّ متوکيبى تجؼیت اف ایياؿاػٍ ّ تَوین عؼامت- کْثیؼٍ هیيْػ. ُؼف ،ایزبػ ًبثبّؿی ثَ ثِجْػیً ّ ،باهیؼی اف هجبؿفٍ ثـای آفاػی ّ ثـاثـی امت. ُؼف ،ثـهـاؿی تنلّٔ یک ؽٌُیّت رجـی ىـػی ،ثـای تضوین هـػم امت. ُؼف ،چٌبى تضوین ػویوی امت کَ هـػم صتب ثـای رجـاى ؽٌُی كيبؿُبی ارتوبػی، میبمی ّ اهتَبػی عْػ ُن ىؼٍ ثَ كکـ مبعتي ایؼٍآلُبی ؽٌُی ّ اتْپیبئی ًیلتٌؼ. ایٌبى ّ مبیـ رـیبًبت تنلٔعْاٍ ّ ریـٍ عْاؿ ُوَ ثـ آًٌؼ تب کلوبت ّ هلبُین ثَ اٍطالس "تضـیک کٌٌؼٍ"، ُوچْى "آفاػی ّ ػؼالت" یب " ثـاثـی ثـاػؿاًَ"-ؿا اف رـیبى کبؿثـػ ارتوبػی عبؿد مبفًؼ ّ ،هـػم ؿا ّاػاؿًؼ تب صتب اف ػیؼى عْاة ّ ؿإیبی ثـاثـی ّ ػؼالت ارتوبػی، -آًچَ کَ هطبثن ىـعًبثـاثـ ٓلت" ،ىیطبًی ّ هبثل هزبفات" امت- پـُیق کٌٌؼ. ثؼیي تـتیت ،مـکْثگـاى "اًوالة اتْپیبئی" ثـای مبفهبى ػاػى هـًطیٌَ ُبی ؽٌُی، 8كـٌُگ ربهؼَ ىٌبمی ،پیيیي.
31
اف ًباهیؼی صبٍل اف "اتْپیبُبی كـّپبىیؼٍ" ّ "اًوالثبت اتْپیبئی" ثِـٍ هٌؼ هیيًْؼ تب ػؿ ثبّؿ هـػم صک کٌٌؼ کَ تضون ایؼٍآلُبی ػیـیٌۀ ثيـ رِت یک فًؼگی ثِتـ ّ ػبػالًَتـُ ،ن ًبهوکيُ ّ ،ن ػلیَ ًظن علوت ّ عْامت عبلن امت .ایي ىیٍْ ُبی كکـی ّ كلنلی تغؼیـکٌٌؼٍ ،ػؿ ُونْئی ثب تؼبلین ّؼاتْپیبئییی کَ اًْاع "گؾىتَگـایبى"" ،ثٌیبػگـایبى"" ،كـٌُگگـایبى" ّ "تبؿیظگـایبى" تنلینىؼٍ ػؿ ػاعل ّ عبؿد کيْؿ ثَ ؿاٍ اًؼاعتَاًؼ ،هیکْىٌؼ تب ًظن ّصيی امالهی-ایـاًی صبکن ؿآ ،جیؼیی ربهؼَ ّ كـٌُگ ّ هـػم ایـاى ًيبى ػٌُؼ ّ ُـ ًظن ػیگـ ؿا ًَ -كؤ ؿیـامالهی ،ؿیـىـػیُ ّ ،وچْى کلـ ّ ٓـیبى ػلیَ عؼای عبلن- ثلکَ هـبیـ ّ هغبلق مـىت ارتوبػی ،تبؿیغی ّ كـٌُگی ایـاًیبى ًيبى ػٌُؼ .آًبى ػؿ صویوت ثـآًٌؼ تب ثب امتلبػٍ اف ایي كـٍت ىکنت ّ كـّپبىی اتْپیبُبی تبؿیغی، پبیبى تبؿیظ تضّْ الت ارتوبػی ػؿ ایـاى ؿا اػالم کٌٌؼ. ثب ایي ّرْػ ّ ثی تْرَ ثَ ُوۀ ؿایقًیُب ّ كبؿؽ اف ُوۀ اػػبُبئی کَ ثـ آًٌؼ تب فهبى ّ هکبى ؿا، آًِن ػؿمت ػؿ مبػت ّ هکبى هؼیي تنلٔ روِْؿی امالهی ایـاى-حبثت ّ ثؼّى صـکت ًيبى ػٌُؼُ ،وۀ ػمتآّؿػُبی ػلوی ػؿ ُوۀ هکبتت ػلوی تؤکیؼ هیکٌٌؼ کَ: "فهیي هیچـعؼ". " -فهیي کوبکبى هیچـعؼ!" فهیي هی چـعؼ! ّ كکـ ّ آؿفّی مبعتي ربهؼۀ هتؼبلی ّ اتْپیبی ایؼٍآلی ،هخل مـتبمـ تبؿیظ ،ثب اًنبى تضت متن ایـاًی فاػٍ ىؼٍُ ّ ،وـاٍ ّی ًوو ُبی ارتوبػی ّ میبمی ایلب هیکٌٌؼ .ایي آؿفُّبٓ ،جن هبًًْوٌؼی ُبی تبؿیغی ،اهـّف ُن ُوچْى پیو ىـٓ ایؼئْلْژی ُبی ثـاثـٓلت ارتوبػی كـػا ّ كـػاُب، ػؿ عْاة ّ ثیؼاؿی ّ ،ػؿ ؽٌُیت ُبی كـػ كـػ ربهؼَ ىکل هیگیـًؼ تب ؿّفیػیگـ ،ػؿ كـٍت ُبی تبؿیغی آیٌؼٍ ّ آیٌؼگبى- ثَ ٍْؿت ؽٌُیت روؼی ّ ػوْهی " آفاػی ّ ػؼالت" ّ "ثـاثـی ثـاػؿاًَ" ػؿ ٍضٌۀ هجبؿفات ارتوبػی هـػم ،ظبُـ هب ّػی ثَ عْػ ثگیـًؼ .چٌیي امت کَ اتْپیب ّ ؽٌُیت كـػی ّ ارتوبػی هـثْٓ ثؼاى ،كـفًؼ ثب ًجْؽ ،کٌزکبّ ّ رنتزْگـ اًنبى ؿا ،ثـای پیيـكت ػؿ ربػۀ اثؼی تکبهل ّ تضْل، (ّ ثَ مْی كـػاُبئی کَ الرـم هتلبّت عْاٌُؼ ثْػ)، ؿاٍ هیًوبیؼ .ایي ؿًّؼ ّ پـّمَ ای کَ ثب تجؼیل كکـ كـػی ثَ ؽٌُیّت ،ثبّؿ ّ ایؼئْلْژی روؼی آؿبف ىؼٍ ّ، 30
ثب تجؼیل آًِب ثَ صـکتِب ّ رٌجو ُبی ارتوبػی اػاهَ هی یبثؼ، ثَ "هبًًْوٌؼی جثش تاسيخی تکبهل ربهؼۀ ثيـی" هلِْم هیثغيؼ ّ .ػؿ ُوبى صبل، اف ّرْػ یک رـیبى ػؿ صبل تکبهل ّ "جثشيتی تاسيخی" ثـای تـییـ ّ تضْل ػؿ رْاهغ یغقػٍ عجـ هیؼُؼ.
32
فصل دّم ًقؼ ُای اجتواعی اتْپیای ايشاًی "ظِْس ّ ًجات" هیػاًین کَ ثغو ثقؿگی اف هـػم ایـاى ػؿ ْٓل ٍؼُب مبل ػؿ آؿفّی گٌگ ظِْؿ ًبری اكنبًَ ای ّ ثـهـاؿی ربهؼَ ای ػبػل ّ ایؼٍآلی آعـالقهبى فًؼگی کـػٍاًؼ. -کنی هیآیؼ ّ ثَ هْل ىبػـ "ًبى ؿا (ثَ تنبّی) هنوت هیکٌؼ"9. اػتوبػ ثَ "ظِْؿ ّ ًزبت" کَ ػؿ هبُیّتً ،بگقیـ ّ رجـی امت ،اف مْئی ثَ تکْیي ّ ثبؿآّؿی ؽٌُی هـػم یبؿی هیؿمبًؼ ّ ثَ اًنبى ایـاًی ایي ایؼٍ ؿا هیػُؼ کَ: -رِبى ّ ُـ چَ کَ ػؿ آى امت ،ػؿ صبل تـییـ ّ ػگـگًْی امت. ّ اف مْی ػیگـ هجیي ایي ثبّؿ امت کَ: -ػًیب ػؿ صبل گؾؿ امت ّ ّّغ هْرْػ ًیق الرـم هْهتی ّ ًبپبیؼاؿ امت. ثـ امبك ایي ثبّؿ كـٌُگی-ایوبًی ،گْیب ػؿ ًوطۀ پبیبًی "ظِْؿ ایي ًبری" ،ػًیب پـ اف کبهیبثی عْاُؼ ىؼ" ّ 01هؼیٌۀ كبّلۀ آعـالقهبى" ثب توبم کبهیبثی ُبی اتْپیبئی ثـهـاؿ عْاُؼ ىؼ .ایي ربهؼَ ًِبئی ،هبًٌؼ ُـ ىِـ عیبلی ّ ایؼٍآلیّ ،ارؼ ُوۀ ًیکیُب ّ فیجبئیُبی هطلن ّ ؽٌُی امت .ربئی امت کَ گْیب ػؿ آىُ ،وَ ّ ُوَ اف ػؿػُب ّ ًبکبهیُبی كـػی ّ ارتوبػی اهـّفی ؿُب عْاٌُؼ ىؼُ ّ ،ـ کل ثَ ُوۀ آؿفُّب ّ عْامتَُبی عْػ ًبیل عْاُؼ آهؼ .اهب هیؼاًین کَ ُیچ تـییـ ّ تضْلی 9كـّؽ ،ىؼـ "کنی کَ هخل ُیچکل ًینت". 7ػؿ ایٌزب ثضج ثـ مـ ثبّؿ ؽٌُی مبػٍ گـایبًۀ تْػۀ هـػم اف كـٌُگ هؾُجی-ارتوبػی ؿایذ امت، ّگـًَ ػؿ ؿّایبت هغتلق هؾُجی ایي کبهیبثی ثب عًْـیقی ،اًتوبم ّ کيتبؿ ًبُوبًٌؼ هـػم آؿبف ىؼٍ ،ثب تغـیت ُوۀ ػمت آّؿػُبی ثيـ پیو هیـّػ .ػؿ پبیبى ًیق کبهیبثی ًَ ثـای هـػم ّ ُـ هـػهی ،ثلکَ كؤ ثـای هولؼاى اهبم ّ ًوبیٌؼگبًو كـاُن هی آیؼ -یک چیقی ُوبًٌؼ آًچَ اف آؿبف ػؿ صکْهتِبی امالهی ّ صبال ًیق ثَ ىکلی ػؿ روِْؿی امالهی اتلبم اكتبػٍ امت.
33
ًوی تْاًؼ ثـای ُوَُ ّ ،وۀ اهيبؿ ّ ٓجوبت ارتوبػی ،ؿُبئی ثغو ثبىؼ ّ آؿفُّبی "ُوَ" ؿا ثـ آّؿػ کٌؼ .اف ایي ًظـ ًیق ظِْس ّ ًجات اهبم فهبى اتْپیبئی ثیو ًینت ّ ،ربهؼۀ ًِبئی پل اف ظِْؿه ًیق ربهؼَای ؽٌُی ّ "اتْپیبئی یی" امت کَ ًوی تْاًؼ ػؿ فهیي ّاهؼیبت تضون یبثؼ ّ ّاهؼیت ػیٌی پیؼا ثکٌؼ.00 ثب ایي ّرْػ ،ثبّؿ ؽٌُی ثَ "ظِْؿ ّ ًزبت"ُ ،وبًٌؼ مبیـ اػتوبػات اتْپیبئی ،ثَ مجت تؼاّم ّ امتوـاؿه ػؿ ْٓل تبؿیظ ،ثَ ػٌَـ هِن ؽٌُی-كـٌُگی ایـاًی تجؼیل ىؼٍُ ّ ،وـاٍ ثب ػٌبٍـ كـٌُگی رٌجی ُوبًٌؼ: " -0اػتوبػ ثَ تـییـ ّ تض ّْل" ّ ُوچٌیي، " -2ثبّؿ ثَ ه ّْهت ثْػى ّّغ هْرْػ"، ػؿ هٌبمجبت ارتوبػی "ثبفتْلیؼ" ىؼٍ ّ ،اف ًنلی ثَ ًنلی ػیگـ ؿمیؼٍ امت .ػؿ ًتیزَ" ،ربهؼۀ ػّؿۀ اهبم فهبًی" ثَ "هؼیٌۀ كبّلۀ" ثبّؿهٌؼاًو تجؼیل ىؼٍ ّ ثَ مجت ػاىتي ّیژگیُبی هطلن ؽٌُی ثَ ثبؿآّؿی اهیؼ ّ عْه ثیٌی ثَ كـػا ّلْ كـػای ػّؿػمت ّ ًبهؼلْم-هٌزـ هیگـػػُ .ن اف ایي ؿّ ،ایي ثبّؿ هؾُجی-كـٌُگی ،ػؿ ىـایٔ اّطـاؿ ّ صـهبى ارتوبػی، کَ ّاهؼَ ای هکـؿ ػؿ تبؿیظ ایـاى امت-ػؿی اف ؿُبئی اف ػؿػُب ،كيبؿُب ّ ًبکبهیُبی ؿّف ؿا ثَ ؿّی اًنبى تضت كيبؿ ّ متن ایـاًی ثبف هیکٌؼ .ػؿ ایي هؼٌب ،اًنبًی کَ ثَ ُـ مججی تضت كيبؿ ًبثـاثـی مٌتی ،كـٌُگی ّ ػیٌی هـاؿ ػاؿػ ،ثَ فًؼاًییی هیهبًؼ کَ ؿاٍ كـاؿی یبكتَ ّ ،یویي ػاؿػ کَ ؿّفی عْاُؼ ؿمیؼ کَ عْػ ؿا اف فًؼاى ّ ُـ چَ ػؿ آى امت ،ؿُب عْاُؼ کـػ ّ ثَ آفاػی آًنْی ػیْاؿ ُب ّ ثـدُب ّ فًؼاًجبىُب عْاُؼ ؿمبًیؼ. اکٌْى ثنیبؿی ثـ ایي ثبّؿًؼ کَ ثبف گؾاىتي ؿاُی ثـای كـاؿ فًؼاًیبى ًَ ،كؤ اًنبًی امت ّ ثب گـایو ُبی آفاػیعْاُبًۀ اًنبى مبفگبؿی ػاؿػ ،ثلکَ ثَ ثـّف ّ ؿىؼ ىبػی ّ اهیؼ ثَ فًؼگی ػؿ ػؿّى فًؼاىُب کوک هیکٌؼّ .رْػ چٌیي اهکبًی ػؿ ّوي اف عْػکيیُب ،اػتیبػات ّ اًْاع ثیوبؿیُبی ؿّاًی ػؿ ػؿّى فًؼاىُب هیکبُؼ ّ مطش كيبؿ ،اًضـافٓ ،ـیبى ّ تغـیت فًؼاًیبى ؿا تولیل هیػُؼ .اػتوبػ ثَ ظِْؿ ّ ؿّف ًزبت ایي رِبًی ّ ُوچٌیي "ثبّؿ ثَ اثؼی ًجْػى ّّغ هْرْػ" ،ػؿ ربهؼۀ ایـاًی هب ّ ،ثـای هـػهی کَ اف اىکبل هغتلق ًبکبهیُبی ارتوبػی ؿًذ هیثـًؼً ،یق ُوبى ًووُبئی ؿا ایلب کـػٍ ّ هیکٌٌؼ کَ ّرْػ اهکبى كـاؿ اف فًؼاى 00ػؿ عْػ هََ ُبی ظِْؿ ُن ایي تٌبهْبت تکـاؿ هی ىًْؼ" :اهبم ظِْؿ عْاُؼ کـػ ّ هجل اف ُوَ اًتوبم پؼؿاى عْػ ؿا عْاُؼ گـكت"" .اهبم ظِْؿ هیکٌؼ ّ آًوؼؿ هیکيؼ کَ عْى کيتگبى تب فیي امجو ثبال ثیبیؼ" " .اهبم ظِْؿ هیکٌؼ تب هـیؼاى عْػ ؿا ثـ ٍؼؿ رِبى ثٌيبًؼ" ّ هََ ُبئی گبُی ػلغْه کٌٌؼٍ ثـای ثبّؿهٌؼاًوّ ،لی الجتَ ُویيَ ًَ چٌؼاى اعالهی یی ػؿ ایي ؿػیق.
34
ثـای فًؼاًیبى. اف مْی ػیگـ ،ثبّؿ ثَ یک ؿّف ؿُبئی ّ ًزبت ،ػؿ هوبثل ًظن ػؿػآّؿ هْرْػ، ؽٌُیتی ربیگقیي ّ آلتـًبتیْی ثـای ؿُبئی ایزبػ هیکٌؼ .ایي آلتـًبتیْ ؽٌُی، -کَ ػؿ ػیي صبل ،رجـی ّ كْم اؿاػٍ ّ ػقم ثيـ ثَ ًظـ هیـمؼ- ثـ هوبّهت ّ ىْؿ هجبؿفۀ ارتوبػی اًنبى ایـاًی هیاكقایؼ ّ ؿاٍ ؿّػؿؿّئی ثب ًظن صبکن هْرْػ ؿا ُوْاؿتـ هیکٌؼ .چٌیي امت کَ ثبّؿ ثَ "ظِْؿ" (ُوـاٍ ثب ثبّؿ ؽٌُی ثَ "ػگـگًْی ّ ُوچٌیي هْهّت ثْػى اهْؿ") ػؿ ْٓل تبؿیظ مؼٍ ُبی اعیـ ،ثبؿُب ّ ثبؿُب هبُیت ارتوبػی ّمیبمی ثَ عْػ گـكتَ ،ػؿ ؿاثطَ ثب ربیگقیٌی ًنل ُبی رؼیؼ ،ػمت ثَ ػمت گيتَ ّ ،ثَ ػٌَـ اػتوبػی كـٌُگ اػتـاّی ایـاى ّ ایـاًی تجؼیل ىؼٍامت. *** ػؿ امبك ،اتْپیب ّ آؿهبًِبی اتْپیبئی رق ػؿ ؽُي ّ ثبّؿُبی ؽٌُی الًَ ًؼاؿػّ ،لی اف ُـ هؼتی ایي آؿفُّب ّ ثبّؿُبی ؽٌُی ثَ فهیي ّاهؼیت ُب ًول هکبى هیکٌؼّ ، صتی ثَ ٍْؿت "پیو ىـٓ" عْامتَ ُب ّ ایؼئْلْژی ُبی ارتوبػی ّ میبمی ػؿ صـکبت ارتوبػی ًووُبی ػوؼٍ ثبفی هی کٌؼ .ثَ عبٓـ ایي ّیژگی ارتوبػی- میبمی عبً ػؿ هْؿػ "تجؼیل ؽٌُیبت ؽٌُی ّ آؿهبًی كـػی ثَ ػیٌیت ارتوبػی ّ روؼی" ُن ُنت کَ ُـ "ربهؼۀ آؿهبًی اهـّفی" ثغيی اف آؿفُّب ،عْامتِب ّ ٓلت ُبی ارتوبػی ّ میبمی اًنبىُب ّ ربهؼَُبی كـػا ؿا ػؿ عْػ صول هیکٌؼ .اف ایي ؿّ: تبؿیظ اتْپیب ػؿ ایـاى ًیق تبؿیظ اًتظبؿ اف عْػ ،ربهؼۀ عْػ ّ كـػای عْػ امت ،ثَ ثیبى ػیگـ ،اتْپیب تبؿیظ آیٌؼٍ ؿا ًیق ػؿ عْػ ػاؿػ. ثؼیي هؼٌی ،ثبّؿُبی اتْپیبئی اهـّفی ًَ ،كؤ ثیبى کٌٌؼۀ اًتظبؿات ّ آؿفُّبی هـػم ایي ػّؿٍ ّ فهبًَ اف عْػ ّ فًؼگی ىبى امت ،ثلکَ ػؿ ُوبى صبل ،آؿفُّب ّ ایؼٍآلُبی ًنلُبی كـػا ؿا ُن هٌؼکل هیکٌٌؼ ّ .صتی مْ ّ رِت فًؼگی آتی هـػم ؿا ُن ؿهن هی فًٌؼ .ثـ ایي هؼیبؿ ،اتْپیب: -هجٌبی مٌزو ؽٌُیت ػؿ ربهؼَ، -هجٌبی اؿفیبثی اؿفه ُبی ارتوبػی ّ، هجٌبی هؼیبؿُبی ًیک ّ ثؼ ّ ،اعالم روؼی امت.ثَ ثیبى ػیگـ ،آًچَ کبؿ ّ ػولی ؿا ًیک یب ثؼ رلْ هیؼُؼ ،ثبّؿُبی ؽٌُی ّ ػّؿ ّ ػؿاف اتْپیبئی اًؼ تب ُؼكِبی کْتبٍ هؼت ؿّفاًَ .هؼوْالً ُـ آًچَ ثب ایي ثبّؿُب ُونْ ثبىؼ عْةً ،جبىؼ ثؼ اؿفیبثی هیيْػ. ثَ ْٓؿ هخبل ػؿ ػّؿۀ پبیبًی ؿژین ىبٍ ،ایي رٌُیت ػؿ ثیي اکخـیت هـػم ثـآهؼٍ اف 35
ٓجوۀ هتْمٔ ىِـًيیي ایـاى ىکل گـكتَ ثْػ کَ گْیب ُـ چَ ثَ مْػ ّ ػؿ رِت ؿژین صبکن ثْػ ،ثؼُ ّ ،ـ آًچَ ػلیَ آى ثَ کبؿ هی ؿكت ،عْة ثْػ .ایي اؿفیبثی ػؿ عیلی هْاؿػ ؽٌُی ّ ایؼٍ آلی ثْػ ،ثَ ْٓؿی کَ صتی کنبًی ُن کَ ػؿ ػول ػؿ کٌبؿ ؿژین اینتبػٍ ّ ػوالً اف ّرْػ ّ صبکویت ؿژین مْػ هی ثـػًؼ ،ػؿ صـف ثَ آمبًی هبػؿ ثَ اكيبی ایي ؿاثطۀ ػّمتبًۀ هتوبثل ًجْػًؼ .اف ایي ؿّ ،ثنیبؿی مؼی هیکـػًؼ هٌبكغ ّ هٌبمجبت عْػ ثب ؿژین ؿا ثـ امبك اتْپیای ُوگاًی ضذديکتاتْسی تٌظین کٌٌؼ. ُویي چگًْگی ػؿ صبل صبّـ ُن تکـاؿ هیيْػ .صبال ُن ثنیبؿی اف کنبًی کَ اف هِجل ؿژین ثَ ًبى ّ ًْائی ؿمیؼٍ ّ ٍبصت ربٍ ّ هبلی ىؼٍ اًؼّ ،وي صوبیت ػیٌی ّ ػولی اف ؿژین ،ػؿ صـف عْػ ؿا ّؼ ػیکتبتْؿی ؿژین ّ صتی ّؼ ؿژین امالهی هلوؼاػ هیکٌٌؼ .ایي چگًْگی ثَ هؼؿی ؿایذ ىؼٍ کَ صتی رٌبیتکبؿاى مـکْثگـ ؿژین عْػ ؿا "اٍالصگـ" (اٍالس چی؟) هؼـكی هیکٌٌؼ. *** ثبّؿ ایؼٍ الی كـٌُگی-هؾُجی ثَ "ظِْؿ ّ ًزبت" اهب چٌؼ مْیَ ػول کـػٍُ ،وـاٍ ثب عْػ ایي كکـ ؿا ُن ثَ اكکبؿ ػوْهی ایـاًیبى الوبء هیکٌؼ کَ اًگبؿ تـییـ ّ تضْالت رجـی ػًیب ًَ صبٍل کبؿ ّ تاله ّ فصوت هب هـػم ایـاى، ثلکَ ثَ ػِؼۀ اهبم فهبى ّ ،مبیـ اهبهبى ّ ًیـُّبی هبكْم ثيـی امت.اًگبؿ ایي هب ًینتین کَ ثبیؼ ثـای ًزبت عْػ ظِْؿ کٌین ّ فهبى ؿُبئی عْػ ؿا عْػ ؿهن ثقًین ،ثلکَ ًیـُّبی هبكْم ٓجیؼی ّ ثيـی اًؼ کَ ثَ ّهتو ظِْؿ عْاٌُؼ کـػ. ایي امت کَ ایؼٍآل ؿُبئی ّ چيناًتظبؿی "ظِْؿ ّ ًزبت" ثَ ایي ثبّؿ ؽٌُی- كـٌُگی هٌزـ ىؼٍ کَ اًگبؿ ثَ ّهت هْػْػ (کَ پل اف هـیت 0311مبل اًتظبؿٌُْ ،ف تبؿیغو هؼلْم ًيؼٍ)، ُوَ چیق ثَ ْٓؿ "عْػ ثَ عْػی ّ رجـی" تـییـ کـػٍ ،ؿّ ثَ ثِجْػی عْاُؼ گؾاىت. اف ایٌزب ،ثبّؿ ثَ "ًزبت ػٌُؼٍ ای" کَ ػؿ عبؿد اف اؿاػٍ ّ ،كـاتـ ّ ثبالتـ اف هبمت ،ثَ یک ػبػت كـٌُگی هب ایـاًیبى تجؼیل ىؼٍ امت .ثؼیي تـتیت ،اهیؼ ػاىتي ثَ ایٌکَ کنی هیآیؼ ّ هب ؿا ًزبت هی ػُؼُ ،وـاٍ ثب اًتظبؿ ّ "چينثـاُی" ثَ تضْلی رجـی یی کَ ػؿ ؿاٍ ُنت ،ػؿ ُوۀ ػـٍَُبی فًؼگی ارتوبػی هب اًؼکبك هی یبثؼُ ّ ،وۀ ػـٍَ ُبی فًؼگی هب ؿا ثب "چينثـاُی ثَ ًزبت ػاػٍ ىؼى" پیًْؼ هیػُؼ .ایٌگًَْ امت کَ: -ؿّفی اهبم فهبى امت کَ ظِْؿ هیکٌؼ ّ صن ؿا ثَ صوؼاؿ هیػُؼ، 36
-فهبًی ًْثت ایي یب آى ؿُجـ ،ىبٍ ّ ّفیـ امت کَ ثبیؼ صن ؿا ثَ صوؼاؿ ثؼُؼ، ؿّف ػیگـ ًْثت ایي یب آى ًبیت اهبم ،ىیظ ّ هالمت کَ ثـای ًزبت هب کوـ ُوتهی ثٌؼػ، ؿّفی ُن ّظیلۀ ُنتی ُبی ؽٌُی ؿیـهبثل ؿإیتی ثَ ًبم تْػٍٓ ،جوَ ّ هيـارتوبػی ّ، -ؿّف ػیگـی ُن ٌُگبهۀ ؿمبلت آهـیکب ّ اًگلیل ّ اثـهؼؿت ُبی رِبًی امت تب "كـهبى ؿیجی" هـثْٓ ثَ ؿُبئی ّ آفاػی هب هـػم ایـاى ؿا ٍبػؿ کـػٍ ،ثَ ارـا ػؿآّؿًؼ .ػؿ ًتیزَ ،ثـ امبك ایي ػبػت كـٌُگی ًزبتػاػٍىؼى ،اًگبؿ! ُوۀ ػیگـاى ّ "اف هبثِتـاى" هی تْاًٌؼ ًبری هب ثبىٌؼ ّ ثب کبؿ ػول عْػ ثَ ایي تـییـ رجـی لجبك ػیٌی ثپْىبًٌؼ ،رق عْػ هب هب هـػم ّ تْػٍ ُبی هیلیًْی ّ هب كـػُبی هؼوْلی ایي ربهؼَ-کَ ثـ امبك ایي اػتوبػ هؾُجی -كـٌُگی ،اًگبؿ "ثَ توبىبی رِبى آهؼٍاین" ّ .رق اًتظبؿ کيیؼى، چين ثَ ؿاٍ هبًؼى، ػػب کـػى، تنلین صْاػث ىؼى، مبکت هبًؼى ّ "تویَ کـػى"، کبؿی ًؼاؿین یب ًجبیؼ ػاىتَ ثبىین. ػؿ ایي هؼٌبی كـٌُگی امت کَ هب ایـاًیُب ،کن ّ ثیو ّ ثب ًنجتِبی هغتلق ،آهبػگی كـٌُگی کبكی ػاؿین تب کلیؼ ؿُبئی ّ آفاػی عْػ ؿا ثَ ػمتبى پـهؼؿت ًبریبى ّ مـًْىت مبفاى اثـهؼؿت ثنپبؿین ّ .ػؿ پبیبى ُـ اتلبم تبؿیغی ،گٌبٍ ُـ اتلبم ًبعْهآیٌؼ میبمی ؿا ثَ گـػى ػیگـاى -ػیگـاى مـًْىت مبف ،اف عؼا ّ مـًْىت ّ ىیطبى تب صکوـاًبى ؿیق ّ ػؿىت، ّ تب اًگلیل ّ اهـیکب ّ ؿیـٍ - هی اًؼافین ّ ،ػؿ هوبثل عْػ ؿا اف هنئْلیت ّ ًتبیذ اػوبل هبى هجـا هیؼاًین .ایٌنت کَ ػوْهب": ُ -ن اف پؾیـكتي هنئْلیت اػوبل هبى ٓلـٍ هیـّین ّ، ُ -ن اف ثبثت اتلبهبتی کَ هنتویوب" اف کبؿ ّ ػعبلت ّ اىتجبُبت عْػ هب ًيؤت هیگیـًؼ ،ثٌؼؿت عْػ ؿا هنئْل ّ ثؼُکبؿ هیثیٌین. ثَ ُویي عبٓـ ُن ُنت کَ ػؿ اهْؿ ػب ّم ّ ػوْهی ،کوتـ اف هؼوْلً ،گـاى عطب ّ 35
لـقه ّ اىتجبٍ عْػ ُنتین ،چـا کَ هیػاًین ػؿ ٍْؿت ػؼمهْكویت ػؿ اهـی اف اهْؿ ،هنئْلیت ىکنتُب ّ ًبهْكویّتُبیوبى ؿا ثَ گـػى ًغْاُین گـكت .چـا کَ ثـ امبك ایي ػبػت كـٌُگی "ًزبت ػاػٍ ىؼى" ،هی تْاًین توَیـ ُـ گًَْ ثبفی ثؼ ّ ىکنت هبى اف گـػى هبى ثـػاىتَ ،ثَ گـػى ػیگـاى مـًْىت مبف ،ثیٌؼافینّ . اػوبل ؿلٔ ّ اىتجبُبت ّ صتب عیبًت ُبی عْػ ؿا ػؿ پيت مـ ایٌگًَْ ثبّؿُبی اتْپیبئی پٌِبى مبفین کَ هخالً "عؼا ًغْامت"" ،هنوت ًيؼ"" ،مـًْىت ایي ثْػ"، آهـیکبئی ُب چٌیي عْامتٌؼ" ّ هبًٌؼ ایٌِب. *** چٌیي امت کَ مٌگثٌبی اتلبهبت ثقؿگ تبؿیغی هب ایـاًیبىُ ،وَ اف یک هالٓ كـٌُگی هيتـکی پْىیؼٍ هیىًْؼ .ػؿ ُوۀ آًِب ،عؼایبى ّ "افهبثِتـاى" فهیٌی ّ آموبًیُ ،وـاٍ ثب مـًْىتًَ ،یت ّ هنوت ّ هبًٌؼ ایٌِب ،ثبفیگـاى امبمیاًؼ .ػؿ ُیچکؼام اف آًِب ًیق ،اًگبؿ هب هـػم ایـاى ًَ صْْؿ ػاىتین ًَ ،ػعبلتی کـػین ّ ًَ ػلیلی ثـای هجْل ّ صتی تونین هنئْلیت ّرْػ ػاؿػ .ایي ًینت رق آًکَ هب ًوو ًبچیق هـػم ػؿ رـیبى "ظِْؿ اهبم فهبى" ؿا ثَ اهْؿ ػیگـ ّ صتب اتلبهبت تبؿیظ اعیـهبى هٌتول هیکٌین ّ ،ػؿ صْاػث ربؿی ًیق اف "ًوو تؼییي کٌٌؼٍای کَ هب هـػم هؼوْلی ایلب کـػٍاین" ،چين هیپْىین .ػؿ ًتیزًَ ،وو هـػم ؿا، چَ ػؿ اًوالة هيـّٓیت یب ػّؿۀ مـًْىتمبف ثؼؼ اف رٌگ رِبًی ػّم ،تبکْػتبئی کَ صکْهت ػکتـ هَؼم ؿا مبهٔ کـػ ّ ،اف آى پل تب اًوالة ّّ ؼ ملطٌتی، ّ مپل پیـّفی ّؼاًوالة ىـیؼتعْاٍ ثٌیبػگـا ّ ُوَ ّ ُوَ ػوال" ُیچ كـُ هیکٌین .چـا کَ ػؿ هلِْم كـٌُگی هؾُجی-ارتوبػی هب ،ظِْؿ "اهبمفهبى ًبری" ثَ ؿأی ّ تَوین عؼاًّؼ ّاثنتَ امت ّ ،صتی ثؼؼ اف ظِْؿ آى "آهب" ُن ُیچ ّظیلَ ای رق "ىويیـ فػى ػؿ ؿکبة آى صْـت" ثَ ػِؼۀ هب ا ّهت ىیؼَ هٌظْؿ ًيؼٍ امت. ایي امت کَ پل اف آًِوَ هزبػلَ ّ هجبؿفٍ ّ ،ایٌِوَ ربى ّ هبل ثَ تبؿاد ؿكتي، ٌُْف ُن ثنیبؿی ثـ ایي ثبّؿین کَ اًگبؿ! -اًوالة هيـّٓیّت ؿا ُن كؤ میبمت مبفاى اًگلنتبى ثَ مـ اًزبم ؿمبًیؼًؼ، -کْػتبی ملطٌتی ّ مـًگًْی صکْهت هبًًْی ػکتـ هَ ّؼم ؿا كؤ اهـیکب ّ اًگلیل ّ ىـکت ُبی ًلتی پیو ثـػًؼ ّ، -ایي "اًوالة" ّ " ّ ّؼ اًوالة" آعـی ؿا ُن كؤ آهـیکب ّ اثـ هؼؿتُبی رِبًی اهـّفی مبفهبى ػاػًؼ ّ ثَ ارـا ًِبػًؼ! اًگبؿ ػؿ توبهی ایي اتلبهبت تبؿیغی ُن ،هب هـػم ایـاى ثَ توبىبی رِبى آهؼٍ ثْػین ًَ -ربئی ثـای ثبفی ػاىتینً ًَ ،ويی ایلب
38
کـػین ّ ّ ًَ هنئْلیتی ثَ ػِؼٍ گـكتین یب ثَ ػِؼٍ ػاؿین.02 ثؼیي تـتیت الثؼ ًَ آًبًی کَ ػؿ هی ؼاى ژالَ هـػم ؿا ثَ گلْلَ ثنتٌؼ ًَ ،آى هیلیًِْب هـػهی کَ ثَ پیيْاف عویٌی ؿكتٌؼ ّ ػؿ ثـاثـ اهبهتگبُو ایي ُوَ مـکْثی ّ اػؼام ّ رٌگ ّ عًْـیقی ؿا ريي گـكتٌؼ ًَ ،آًبًی کَ هـػم ؿا ػمتگیـ کـػًؼ ،کيتٌؼ ّ عْؿػًؼ ّ ثـػًؼ ّ ،صتی ثَ ثچَ ُبی عـػمبل ؿصن ًکـػٍ اف ُوغْاثگی ىـػی هجل اف اػؼاهيبى ػّؿ ًبینتبػًؼ ّ ،اهـّف ُن آًبًی کَ پْل ثبػآّؿػۀ ًلت ؿا هیغْؿًؼ، هی ثـًؼ ّ ،ػؿ کبط ُبی ىوبل تِـاى عْػ ثِيت آموبًی عؼا ؿا آكـیؼٍ اًؼ ّ ّ ًَّ ، اف ایـاى ثْػًؼ ّ ُنتٌؼ ًَ ّ ،هنئْلیتی ثَ گـػى ىبى امت! ثؼیي ّمیلًَ ،وو الِی ّ رجـی اهبم فهبى ،ػؿ گؾؿ تبؿیظ کيْؿ ّ ربهؼۀ هب تکخیـ ىؼٍ ّ تْمؼَ هی یبثؼُ ّ .ـ ّاهؼَ صتب ثـای ؿیـ هؾُجی ُبیوبى-ثَ ظِْؿ رجـی ّ مـًْىت مبف اهبمفهبًی هیهبًؼ کَ ػؿ ًبمُب ّ اىکبل هغتلق (ّلی ثب ّیژگی ُبی عؼاًّؼگبؿی ّ كْم ثيـی هيبثَ) ظبُـ هیىْػ ّ ،ثؼّى آًکَ ًظـ هـػم ؿا ثپـمؼ ّ الفم ػاىتَ ثبىؼ ،چیقی ؿا آثبػ یب عـاة هی کٌؼ .آًچَ ػؿ ُوۀ ایي اتلبهبت هيتـک امتً ،وو اًنبى ایـاًیً ،وو هْرْػ ٓلنن ىؼٍای كـُ هی ىْػ کَ رجـا" ثَ ػًجبل صْاػحی کَ گْیب كؤ ػیگـاى ثَ ّرْػ آّؿػٍ ّ هیآّؿًؼ-هیػّػ ّ .رق تجؼیت اف ؿأی ّ ًظـ آًبى ؿاُی ًؼاؿػ یب ًوییبثؼ .ثَ ُویي عبٓـ ُن ُنت کَ هب هـػم ایـاى، اف مْئی ػؿ هنبئل ّ اتلبهبت ثقؿگ ّ هِن میبمی ّ ارتوبػی کيْؿ عْػ ًوو ُبی امبمی ایلب هیکٌین ّلی، اف مْی ػیگـ ًَ ،هنئْلیتی ثَ ػِؼٍ هیگیـین ًَ ،ػلیلی ثـای مـفًو اػوبل عْػ هی یبثین ّ لقّهب ً ُن ًَ ،اف اىتجبُبت تبؿیغی عْػ ثـای ثِجْػی اػوبل آتی هبى ػؿك هیگیـین.
02تْرَ ػاؿین کَ ایي ثضج ثـای کْچک رلٍْ ػاػى ػعبلت ّ ػول ًیـُّبی عبؿری ػؿ کيْؿُبی صبىیَای ،هٌزولَ ایـاى ًینت (ؿ .ک .ثَ کتبة ًْینٌؼٍ تضت ػٌْاى "ربهؼَ ىٌبمی ًزبت ایـاى") ، ثلکَ هیغْاُؼ تّْیش ػُؼ چـا ثَ ًوو ّ ػول اًنبى ایـاًی ػؿ ایي پـّمَُب کن ثِب ػاػٍ هیىْػّ . ُوچٌیي چـا ثنیبؿی اف هب ایـاًیبى ثب هـارؼَػاػى هطلن اهْؿ ّ اتلبهبت ثَ ػعبلتُبی عبؿری ،تؤحیـ ػول ّ هنئْلیت عْػهبى ؿا كـاهْه کـػًٍ ،وو ُبی تؼییي کٌٌؼۀ عْػ ؿا ثَ ػٌْاى ایـاًی ّ هلت ایـاى ػؿ پيت مـ ایي هطلن اًگبؿی ُبی هؼؿت ُبی كـاثيـی فهیٌی ّ آموبًی ،پٌِبى مبعتَ ّ ُیچ كـُ هیکٌین.
39
*** الجتَ ثبّؿ ثَ یک "هؼیٌۀ كبّلۀ هوـؿ ّ رجـی" كؤ عبً هب هـػم ایـاى ًینت. ػیؼین کَ اف رْاهغ اّلیَ تب ثَ اهـّفی ،ػؿ ُـ رب ّ ثـای ُـ هيـ ّ گـٍّ ارتوبػی ،اتْپیبئی هٌبمت كـٌُگ ّ ػاًو آًبى ثَ ّرْػ آهؼٍ امت .ثغيی اف ایي اتْپیبُب ثیيتـ رٌجۀ ػامتبًی ،اكنبًَای ّ امبٓیـی ثَ عْػ گـكتَ اًؼ ّ ػوال" کبؿکـػ ارتوبػی عْػ ثـای اهـّف ّ كـػا ؿا اف ػمت ػاػٍاًؼّ .لی ثغيی ػیگـ، کوبکبى کبؿکـػ ارتوبػی هْی ػاؿًؼ ّ ػؿ صـکبت ارتوبػی هـػم هنتویوبً تؤحیـ گؾاىتَ ،ثَ ّهت لقّم ًیق اًـژی تْػٍ ای ػظیوی ؿا آفاػ هینبفًؼ. ایٌگًَْ اتْپیبُب اکخـا" ثَ ٍْؿت پیو ىـٓ ایؼئْلْژیُبی ارتوبػی آتی ػول هیکٌٌؼ .ثؼیي هؼٌی کَ اثتؼا هـػم ثـ امبك ثبّؿُبی اتْپیبئی عْػ گـایيبت ؽٌُی یبكتَ ّ آًِب ؿا ثَ ٍْؿت آؿفُّبئی ػّؿ ّ ػؿاف عْػ ثیبى هیکٌٌؼ ّ، ثؼؼاً ایي آؿفُّب ؿكتَ ؿكتَ ػؿ ؿكتبؿ ّ عْامت ُبی ػوْهی هـػم تؤحیـ گؾاىتَ ،آًبى ؿا ثَ ُْاػاؿی میبمی ّ ایؼئْلْژیکی اف ایي یب آى كکـ ،عٔ یب اًؼیيۀ میبمی ؿٌُوْى هیيًْؼ. ثبف ربلت امت کَ اتْپیبُب ثب گؾىت فهبى ّ ػؿ رـیبى تضْالت ارتوبػی ،تـییـ هبُیّت ّ هضتْا ػاػٍ ،ؿًگ ّ ثْی ًْ ّ هٌبمت ّهت ّ فهبًۀ عْػ ؿا هی گیـًؼ .اف ایي ٓـین ،ثبّؿُبی گؾىتَ ُبی تبؿیغی ػؿ فهبىُبی آتی ،ثَ ىکلی اف اىکبل تکـاؿ ىؼٍ ّ ثب ؿًگ ّ ثْی رؼیؼ ،اًتظبؿات هـػم اف كـػای عْػ ؿا ىکل هیػٌُؼ. ایي چگًْگی ؿا ػؿ پـّمۀ تضْل تبؿیغی هضتْای ربهؼۀ آعـالقهبًی ُن هی تْاى ػیؼ. ثب ایي ّرْػً ،جبیؼ كـاهْه کـػ کَ ربهؼۀ اتْپیبئی امبمب ً ثی هکبى امت .چـا کَ اتْپیب ػؿ امبك ربهؼَای ؽٌُی امت .ربهؼَای امت کَ گْیب هیتْاًؼ كبؿؽ اف صْْؿ كؼّبل هـػم ثـ پب ثبینتؼ .ثؼیِی امت تب فهبًی کَ اتْپیبُب ؽٌُی ّ ػّؿ اف هـػم اًؼ ،تضون ػیٌی ًوی یبثٌؼ ،چـا کَ ُوۀ ػمتبّؿػُبی تزـثی ّ تبؿیغی ثيـ ثـآًٌؼ کَ: فهیي ػـٍۀ ظِْؿ ّ موْٓ امطْؿٍ ُب ّ هِـهبًبى امطْؿٍ ای كْم ثيـیًینت. فهیي اؿحیۀ ٓجیؼی اًنبًِب ّ ُوۀ اًنبًِبمت تب "ػمتِبیيبى ؿا ػؿ آى ثکبؿًؼ"03ّ ػًیبی ػلغْاُيبى ؿا ػؿ آى مبعتَ ّ ثَ ّرْػ آّؿًؼ .فهیي ثَ ُوۀ اًنبى ُب ّ ُوۀ 03كـّؽ كـعقاػ ،ىؼـ تْلؼی ػیگـ.
41
هْرْػاتی کَ ػؿ آى هیقیٌؼ ،تؼلن ػاؿػ تب آثبػه کٌٌؼ یب ّیـاًو مبفًؼ. ایي امت کَ ربهؼۀ ایؼٍآلی ّ آؿهبًییی کَ كبؿؽ اف ػمتـمیً ،وو ّ ػول اًنبى ىکل هیگیـػ ،ػؿ ُـ صبلتو "ًبکزب آثبػی" ثیو ًینت .ایي چگًْگی ػبم ؿا هیتْاى ػؿ ُوۀ ثبّؿُبی كـٌُگی هـثْٓ ثَ "ظِْؿ ًبری ّ ًزبتجغوُبی هْهی ّ هؾُجی" هلل هغتلق ثَ ّّْس ػیؼ. ثَ ثیبى ػیگـ ،ػؿ ُوۀ رْاهغُ ،ـ ظِْؿی ّ ظِْؿ ُـ ًزبتجغيی كؤ ثیبى موجلیکی اف ایؼٍآل ّ آؿهبى ُبئی امت کَ كـفًؼ ثب ًجْؽ اًنبًی ػؿ فهبى ُبی ػؿػهٌؼی ّ گـكتبؿی عْػ علن هیکٌؼ تب ػلیلی ثـای فًؼٍ هبًؼى عْػ ثیبثؼ ّ ثَ اهیؼی فًؼٍ ثوبًؼ .ػؿ ُوۀ آًِب ،اًنبى تضت ظلن ّ متن ،ثب علن ػامتبى ُبئی ػؿ ؿاثطَ ثب ثـهـاؿی صتوی یک كـػای ثِتـ ّ هتلبّت تـ ،ثَ آؿفّ ُبی عْػ لجبك اػتوبػی ّ ایوبًی هیپْىبًؼ ّ ػؿ ّاهغ ،اف ایي ٓـین عْػ ؿا اف كيبؿُبی هْرْػ فًؼگی ؿّف هیـُبًؼ. اف ایي ًظـ ،ربهؼۀ ؽٌُی اتْپیب ثَ ْٓؿ هبُْی آؿفّی ؿُبئی اًنبى اف ىـایٔ ػؿػآّؿ هْرْػ ؿا ثیبى هیکٌؼ ّ ػؿ ّاهغ ،یک تْلیؼ ؿّاًی-ارتوبػی ثيـ ثـای رجـاى ػؿػُبی هْرْػ ثب اهیؼّاؿی ؽٌُی ثَ آیٌؼٍ امت. ا ّهب اگـ چَ "اتْپیب ّ ربهؼۀ ایؼٍآلی" ػؿ اٍلً ،بکزبآثبػ امت ّ آػؿمی ًؼاؿػ ،كبٍلۀ آى اف اًنبى ّ ّاهؼیّتُبی ارتوبػی ؿّف ،ػائوب" ػؿ صبل تـییـ ّ ػگـگًْی امت .ثَ ْٓؿی کَ فهبًی چٌبى ػّؿ امت کَ رق مْاػی هضْ اف آى ؿا ًویتْاى ػؿ تَ ّْؿ گٌزبًیؼ ّلی، -ثَ ّهتی ػیگـ ،چٌبى ًقػیک ّ هلوْك صل هیىْػ کَ اًگبؿ ػطـ گلِبی "هؼیٌۀ كبّلَاه" ثب ًنین ىجبًگبُی ػؿ ُن هیآهیقػ ّ اف ػیْاؿ عبًۀ ُونبیَ مـؿیق ىؼٍ ّ ثَ هيبم هیؿمؼُ .ن اف ایي ؿّمت کَ "ربهؼۀ ایؼٍآلی" ،ثب ّرْػ ؽٌُی ثْػىُ ،ویيَ ّ ػؿ ُوَ صبل ،ػؿ کٌبؿ ّ ػمتـك اًنبى ػؿػهٌؼ ّ تضت متن صل هیيْػ. *** ػؿ ّوي ،اتْپیب ًَ كؤ ربهؼَای ؽٌُی امت ،ثلکَ ؽٌُی ُن ثبهی هیوبًؼ .ثؼیي هؼٌی کَ صتب اگـ ؿّفی اهکبى ثـپبئی آًچَ کَ ػیـّف ُوچْى "هؼیٌۀ كبّلَ" ثَ ًظـ هیؿمیؼ ،كـاُن آیؼ" ،ربهؼۀ ایؼٍآلی" ػیگـی مبعتَ هیىْػ تب ثبف ُن آیٌؼۀ هتلبّت تـ ّ ثِتـ ػیگـی ؿا ًيبًَ ثگیـػ ّ، -ثَ اًنبى ػؿگیـ اهـّفی ،ؿاٍ كـػای ؿُبئی ؿا ًيبى ثؼُؼ. اف ایي ًظـ ًیق ،ؿاٍ كـػا ،ؿاُی ثی پبیبى امت ّ ُـ گق ثَ پبیبى ّ ثي ثنت ًوی ؿمؼ .ایي ؿاٍ ،پل اف آى کَ كـفًؼ ثب ًجْؽ اًنبًی ؿا ثَ یک ىِـ آؿفُّب ّ 40
ایؼٍآلُبیو -ىِـ آؿهبًی ّ هؼیٌۀ كبّلَ اه -ؿٌُوْى هیيْػ ،اف ًْ ثَ مْی هؼیٌۀ كبّلۀ ػیگـی اػاهَ هی یبثؼ .اف آى پلًْ ،ثت "آؿهبًيِـ ّ اتْپیبی" ػیگـ ّ ،ؿاُی ًْ تب ثَ كـػای ػیگـی امت .ثـ ایي امبك ًیق: ُیچ ربهؼۀ اتْپیبئی ًِبئی ّ ُیچ "آعـالقهبًی" ّرْػ ًؼاؿػ ،یب ًوی تْاًؼ ّرْػعبؿری ػاىتَ ثبىؼُ ّ .ـ ربهؼۀ "آعـالقهبًی" ،اتْپیبی ػیگـی ػؿ پيت مـ ػاؿػ ّ ػؿ ؿاٍ گؾؿ ثَ "آعـالقهبى ػیگـی" امت. "عبًَ ػّمت كزبمت؟ ػؿ كلن ثْػ کَ پـمیؼ مْاؿ. آموبى هکخی کـػ. ؿُگؾؿ ،ىبعَ ی ًْؿی کَ ثَ لت ػاىت ،ثَ تبؿیکی ىت ُب ثغيیؼ. ّ ثَ اًگيت ًيبى ػاػ مپیؼاؿی ّ گلت: ًـمیؼٍ ثَ ػؿعت، کْچَ ثبؿی امت کَ اف عْاة عؼا مجقتـ امت ّ ػؿ آى ،ػين ،ثَ اًؼافٍ ی پـُبی ٍؼاهت ،آثی امت. هی ؿّی تب تَ آى کْچَ کَ اف پيت ثلْؽ ،مـ ثَ ػؿ هی آؿػ، پل ثَ موت گل تٌِبیی هی پیچی ، ػّ هؼم هبًؼٍ ثَ گل، پبی كْاؿٍ ربّیؼ امبٓیـ فهیي هی هبًی ّ تـا تـمی ىلبف كـا هی گیـػ ػؿ ٍویویت میبل كْب ،عو عيی هی ىٌْی: كْػكی هی ثیٌی ؿكتَ اف كبد ثلٌؼی ثبال ،رْرَ ثـػاؿػ اف الیَ ًْؿ ّ اف اّ هی پـمی عبًَ ػّمت كزبمت؟"... 04
04مِـاة مپِـی ،ىؼـ عبًۀ ػّمت کزبمت اف هزوْػَ صزن مجق.
42
فصل عْم -تاّسُای اتْپیائی ّ خاعتگاٍ ُای هختلف اجتواعی -فشٌُگی خاعتگاُا ّ تاّسُا ربهؼۀ ایؼٍآلی ّ ؽٌُی ،تب فهبًی کَ ػؿ آموبى ایؼٍآلُب ربی ػاؿػ ،تؼـیق ّ تّْیش ًویپؾیـػُ .ن اف ایي ؿّمت کَ یک "اتْپیبی ایؼٍآلی" هؼیّي هیتْاًؼ ػؿ آؿفّی روغ ثقؿگی اف هـػم یک یب چٌؼ ربهؼَ تزلّی یبثؼ، ثـای ُـ کنی هؼٌبئی عبً ثؼُؼ ّ، هـػم ثـ آهؼٍ اف اهيبؿ هغتللی ؿا ،کَ گبُی ىـایٔ ّ آؿفّ ُبی هتلبّت ّ گبُی صتی هتّْ بػی ػاؿًؼ ،ثَ یکنبى ثَ مْی عْػ رؾة کٌؼ .ثَ ثیبى ػیگـ ،یک اتْپیب ّ ربهؼۀ ایؼٍآلی ثـای ثیبى ػؿػُب ّ رجـاى هضـّهیت ُب ّ کوجْػ ُبئی ثَ کبؿ هیؿّػ کَ ػؿ امبك هغتلق ّ گًْبگًٌْؼ ّ ،ثَ اهيبؿ ّ گـٍّ ُبی هغتلق ارتوبػی ّ اهتَبػی تؼّلن ػاؿًؼ. ثَ ُویي عبٓـ ُن ُنت کَ "ربهؼَ ُبی تیپیک ایؼٍآلی" ػؿ هضْؿ تْاكن اهيبؿ، اهْام ّ هلل هغتلق ثَ ّرْػ هی آیٌؼ ّ ػؿ فًؼگی ؿّفاًۀ هزوْػَ ُبی ٓجوبتی، هْهی ّ رــاكیبیی هغتلق ،ثَ فثبى موجلیک آؿفُّبی ػبهۀ هـػم تجؼیل هیگـػًؼ. ایي الجتَ هـبیـ ثب تؼلن كـٌُگی اتْپیب ثَ هـػم ًینتُ .وقهبى ،اتْپیب ّ هضتْای ربهؼۀ آؿهبًی ُـ هيـ ،هْم ّ هلتی ،ؿًگ ّ ثْی كـٌُگ ّ مْاثن تبؿیغی ّ رــاكیبئی آى هـػم ؿا ثَ عْػ هیگیـػ ّ .ػؿ ّاهغ ،ثب آًکَ ربهؼۀ اتْپیبئی ربهؼَ ای ؽٌُی امت ،ثَ ْٓؿ هؼوْلُ ،ـ هْم ،هلت ّ ربهؼَ ثَ "اتْپیب ّ ربهؼۀ ایؼٍ آلی" چين هیػّفػ کَ ثب "اتْپیب ّ ربهؼۀ اتْپیبئی" اهْام ،هلل ّ رْاهغ ػیگـ ثَ ًْػی هتلبّت امتُ .ن اف ایي ؿّ" ،ربهؼۀ ایؼٍآلی" ػؿ ًوو ُوبٌُگکٌٌؼٍ ّ پیًْؼػٌُؼۀ ؽٌُیبت ّ آؿفُّبی روؼی ،ثَ اتلبم ّ تلبُن ػوْهی هْم ،کيْؿ ّ هلتی یبؿی هیؿمبًؼ ّ ثَ ارتوبػبت ّ رْاهغ هغتلق ثيـیُْ" ،یّت یگبًَ" هی ثغيؼ. یک چٌیي "ربهؼۀ ایؼٍآلی" کَ اف ثطي كـٌُگ ّ اىتـاکبت تبؿیغی ّ كـٌُگی هـػم مـ ثـ آّؿػٍ ،هتوبثالً ػؿ رـیبى تؼاّم ًنل ُب ّ گؾؿ تبؿیغی ثَ ٍْؿت فثبى ػب ّهۀ هـػم ،ثَ ػامتبىُب ،هََُب ّ ّـةالوخلُبی ػوْهی تْػٍ ُب هٌتول هیگـػػ .ثؼیي هؼٌی ،اتْپیب، ُن اف ثطي كـٌُگ هـػم ُـ ربهؼَ ًيؤت هیگیـػ ّ آؿفُّب ّ ایؼٍ آلِبی ارتوبػی 43
اهـّفی هـػم ؿا ثیبى هیکٌؼ ّ، ُن ثَ ػٌْاى یک هؼل ّ ایؼٍآل ؽٌُی ػؿ تـثیت ًنل ُب ّ ثبؿآّؿی اكکبؿ ّ ایؼئْلْژیُبی آیٌؼگبى ًوو ایلب هیکٌؼ .ایي امت کَ آؿفّئی کَ اهـّفٍ ثَ فثبى اتْپیب ّ "ربهؼۀ اتْپیبئی" ثیبى هیىْػ، كـػا، ُوبًٌؼ ُـ ىبعۀ كـٌُگی ػیگـ، گل ُب ّ عبؿُبی عْػ ؿا ؿىؼ هیؼُؼ ّ هیٍْ ُبی ىیـیي یب تلظ عْػ ؿا ثَ ثبؿ هی آّؿػ. *** ا ّهب "كـم امت هیبى آًکَ یبؿه ػؿ ثـ ثب آًکَ چين اًتظبؿه ثـ ػؿ" .ثـ ایي امبك، ًَ ػوْهی ثْػى "ربهؼۀ ایؼٍآلی" ثَ هؼٌی یکنبى ثْػى هلِْم ُـ اتْپیب ثـای ػاؿا ّ ًؼاؿ ،یب ػؿػهٌؼ ّ ثی ػؿػ امت ًَ ّ ،اف مْی ُوۀ اهيبؿ ،گـٍّ ُب ّ ٓجوبت ارتوبػی ثَ یکنبى ػؿک ّ كِن هیيْػ .ػؿ ّاهغ" ،اتْپیب ّ ربهؼۀ كبّلَ" كؤ تب ّهتی کَ تَّْؿی ػّؿ امت، ثـای ُوَ یکنبى امتّ ،لی ّهتی ثَ ىکلی اف اىکبل ػؿ فثبى ػب ّهَ تلنیـ ّ تؼجیـ هیىْػ ،هؼبًی گًْبگْى هی یبثؼ ّ ًنجت ثَ ربیگبٍ ارتوبػی ّ اهتَبػی ُـ ىغٌ ّ گـٍّ ،هٌظْؿُبی هؼیٌی ؿا صول هیکٌؼُ" .ـ کنی اف ظي عْػ ىؼ یبؿ هي!". ثؼیي تـتیت ،ؿكتَ ؿكتَ هلِْهی پیؼا هیکٌؼ کَ ثـای ُـ كـػ ّ روؼی هتلبّت امت، ّ ثَ اّّبع ّ اصْال هتلبّت اكـاػ ّ اهيبؿ هغتللی ًيبًَ هیـّػ .ایي امت کَ اتْپیبُب ّ آؿهبًِبی اتْپیبئی هی تْاًٌؼ ثـای روؼیتِب ،گـُِّب ّ اهيبؿ هغتلق رٌجۀ روؼی ّ ػوْهی ثگیـًؼّ ،لی ایي ثَ هلِْم یکی ثْػى هلبُین ّ هغتْای آى ثـای ُوَ ًینت .ػؿ ایي ٍْؿت ،اتْپیب (هخل ىؼـ صبكع کَ ثـای ُـ کنی هؼٌی ّ هلِْم عبٍی ؿا هیـمبًؼ) ثب فثبى موجلیک عْػ ،عْامتُب ّ آؿفُّبئی ؿا ثیبى هیکٌؼ کَ ثـای ُـ كـػ ّ هيـ ّ گـُّی ،هؼٌی ّ هلِْم عبٍی ػاؿػ .ثـای هخبل ،ثـای ثغوُبئی اف هـػم هضـّهبى ّ متوکيبى - "اهبم فهبى" ظِْؿ هیکٌؼ تب هَبً ظلنُب ؿا ثنتبًؼ ّ ػؼل ؿا ػؿ ربهؼۀ هْؿػ تَ ّْؿ "آعـالقهبى" صبکن مبفػ .ا ّهب ثـای آى ػمتَ اف اهت "اهبم فهبى" کَ اف هجل کبؿ ّ فصوت ػیگـاى اهـاؿ هؼبه هیکٌٌؼ ّ فًؼگی ّ هْكوّیت عْػ ؿاثـ ثِـٍ کيی اف هـػم ثٌب کـػٍاًؼ- ظِْؿ "اهبم فهبى" ثـای اثؼی کـػى ّ امتوـاؿ آى ًظوی ىـػی یی امت کَ حـّت حـّتوٌؼاى ؿا صالل ّ ،كوـ كویـاى ؿا هَلضت الِی اػالم هیکٌؼ .ثـای ایٌبى ،ایي 44
ًظن ىـػی اهبمفهبًی هیثبیؼ ثـ ًاتشاتشی ؽشعی ّ اعالهی هٌؼؿد ػؿ هـآى ّ مٌت: ً -بثـاثـی ثیي فى ّ هـػ، ً -بثـاثـی ثیي ثـػٍ ّ ثـػٍػاؿ، ً -بثـاثـی ثیي هنلوبى ّ ؿیـ هنلوبى، ً -بثـاثـی ثیي ػاؿا ّ ًؼاؿ، ًبثـاثـی ثیي ًژاػ ػـة ّ ؿیـػـة ّ ،ثیي هْم هـیو ّ ؿیـ هـیو، ً -بثـاثـی ثیي صکوـاًبى ّ هـػم (ثیي اهبم ّ اهت)، ٍضَ ثگؾاؿػ .ایٌزبمت کَ اف ػیؼگبٍ آؿهبًی ،ایٌبى پؾیـه ایي ًبثـاثـیُب ؿا مٌگ ثٌبی عؼاىٌبمی ّ ػیٌؼاؿیُ ّ ،ؼف "ظِْؿ ّ ًزبت" هؼـكی هیکٌٌؼّ ،لی هضـّهبى ّ كویـاى (لقّهب") ؿ ّػ آًِب ؿا .ایي امت کَ ُن تْػٍ ُب ّ اهيبؿ تضت ظلن ّ ثِـٍ کيیُ ّ ،ن اؿثبثبى ػیٌی ثبفاؿ ّ صْفٍ ُبی ػیٌی هن ّ ؿیـٍ ،ؿّی اتْپیبی "ظِْؿ ّ ًزبت" ىـٓ ثٌؼی هیکٌٌؼّ ،لی هضـّهبى آًبى ؿا ثـای ؿُبئی اف ّّغ هْرْػّ ،لی اؿثبثبى ػیٌی ّ ًلتی ثبفاؿ ّ صْفٍ ُبی ػیٌی-میبمی صبکن ،ثـای امتضکبم ًظنصبکن ًبثـاثـ امالم ىـیؼتغْاٍ هی عْاٌُؼ. -عشکْتی اجتواعی ّ اتْپیای سُائی ػیؼین کَ "اتْپیب ّ ربهؼۀ آؿهبًی" امبمب ً ربهؼَای ثؼّى هکبى ّ ثؼّى فهبى امت. "ربهؼۀ آؿهبًی" ،ثِيت ؽٌُی یی امت کَ ػؿ ثیـّى ػًیبی ّاهؼی ؿّف مبعتَ هیىْػ تب ّاهؼیت ُبی ػؿػًبک هضیٔ صیبتی اًنبى ؿا اف یبػ ثجـػ ّ ،اًنبًِب ؿا اف ًبکبهی ُب ّ ًبهـاػی ُبی هْرْػ -اف ُـ چَ فىت ّ ػؿػآّؿ امت -ثـُبًؼّ . ًباهیؼیُبی اهـّفی ؿا ثب اهیؼّاؿی "كـػای ًبکزبآثبػ" عْػ رجـاى کٌؼ .ایي امت کَ: ُـ چَ ًبهـاػیُب ػوینتـ ّ ُـ چَ ًبکبهیُب پـ ػاهٌَتـ ،ثَ ُوبى ًنجت ،اػتوبػ ثَ ربهؼۀ اتْپیبئی ّ آؿهبًی آیٌؼٍ ػوینتـ ّ ػیٌیتـ امت .اًنبى ًبکبم یک ربهؼۀ پـ اف ظلن ّ متن ّ مـکْثیً ،یبفهٌؼ ّ ػؿ رنتزْی هِـهبى ّ ًبری یی ثَ ثقؿگی ایي ًبکبهی ُبی تضویلی امت .ایي امت کَ ػؿ ربهؼۀ ُویيَ ػیکتبتْؿی هب ُـ ؿُجـی تب صؼ هِـهبًبى امبٓیـی ثبال ثـػٍ ىؼٍ ،هْؿػ متبیو هـاؿ هیگیـػ ّ ثـ ػکل. یؼٌی تب فهبًی ؿُجـی ثَ هوبم هِـهبى هََ ُب ًـمیؼٍ ،کنی ثَ صوبیتو ثـ ًوی عیقػ ّ تي ثَ تجؼیتو ًوی ػُؼ .اف ایي ٓـین ،ػؿ رْاهغ ػیکتبتْؿی فػٍ، ُویيَ ديکتاتْسُا تا ديکتاتْسُا جايگضيي هیؾًْذ ّ ،تب ؿُجـی ػؿ اكکبؿ ػوْهی 45
هـػم ثَ هوبم هطلن ػیکتبتْؿی ثبال ًیبهؼٍ ،هؼؿت میبمی ّ ؿُجـی ربهؼَ ّ هـػم ؿا ثَ ػمت ًوی گیـػ. *** تبؿیظ ایـاى ا ّهب ،هبالل اف مـکْة ّ تبالى ّ ثیؼؼالتی امت: -ؿّفی ًْثت ػّلتیبى ّ اىـاكیت فؿتيتی ّ عؼایبى ثـػٍػاؿ پؼؿمبالؿ مبمبًی امت تب صتب صن ُوغْاثگی فى ّ هـػ ؿا ًیق اًضَبؿی کـػٍ ،اف آى کـایَ ّ هبلیبت ثنتبًٌؼ.05 -ؿّف ػیگـ ًْثت علیلَُب ّ مـػاؿاى امالهی امت تب ثَ ًبم ػیي" ،ؿمن ّ ؿمْم توؼى ّصيی" ثیبثبًِبی ػـثنتبى 0411مبل پیو ؿا ثـ اًنبى ىکنت عْؿػۀ ایـاًی تضویل کـػٍ ّ اف ّی تنلین ّ تجؼیت ٓلت کٌٌؼ .ایٌبى اهبُ ،ن صن ربى ّ هبل ّ ًبهْك هـػم ؿا ػؿ اعتیبؿ ػاؿًؼ ّ ُن هیتْاًٌؼ ثَ ًوبیٌؼگی عؼا ،ثِيت ّ رٌِن ؿا ثیي ثٌؼگبى عْػ هنوت کٌٌؼ. -ؿّفی ًْثت هـْلُبمت تب ىِـُب ؿا ثـ مـ هـػم عـاة کٌٌؼ ّ هؼ ؿامتًيؼۀ هـػم ایي مـفهیي ؿا اف ًْ ثَ ػّالئی ّ تؼظین ّاػاؿ مبفًؼ ّ، -ؿّف ػیگـ ًْثت تبالى ایالت گًْبگْى هِبرن امت تب تو ّؼىُبی ىِـی ؿا ػؿ فیـ من امجبى عْػ لَ مبفًؼ. اف آى پل ّ ػؿ تؼاّم ٍؼ ُب مبل ،آًکَ اف ُوَ هنیتـ ّ ّصيیتـ امت كـهبى هیؿاًؼ: -ایي یکی اف مـُب هٌبؿٍ هیمبفػ. -آى یکی ثیٌبئی ؿا ثـ هـػم ىِـی صـام هیکٌؼ ّ، -آى ػیگـی رْیِبی عْى ؿاٍ هیاًؼافػ. 05ثـای تّْیضبت ثیيتـ ،ؿ .ک .ثَ هٌبثغ فیـ: ؿّب آیـهلْ "اف ؿّمـی تب لجبك ىٌب" ثَ ىـس:Eyrumlu, Reza (1994): ”Från slöja till baddräkt”, Ulla Björnberg (red): Janus & Genus, Bromsberg, Stockholm ّیل ػّؿاًت ،تبؿیظ توؼى ،رلؼ ،4ػَـ ایوبى ،تـروۀ ٍبؿهی ّ ػیگـاى ،اًتيبؿات اًوالةامالهی ،0350 ،تِـاى. هـتْی ؿاًّؼی ،تبؿیظ ارتوبػی ایـاى ،رلؼ اّل ،اًتيبؿاتی اهیـکجیـ ،0375 ،تِـاى. میؼ ػلی هِؼی ًوْی ،ػویؼٍ هقػکً ،يـ هطجْػبتی ػطبیی ،0372 ،تِـاى. مؼیؼ ًلینی ،تبؿیظ ارتوبػی ایـاى اف اًوـاُ مبمبًیبى تب اًوـاُ اهْیبى ،اًتيبؿات ػاًيگبٍتِـاى ،0342 ،تِـاى. -عًْ .اثغو ،فى ػؿ تبؿیظً ،يـ ؿكؼت.0350 ،
46
ایٌبى ُوَ ثـ آًٌؼ تب تنلین ّ ػجْػیت اًنبى ایـاًی ؿا اثؼی مبفًؼ ّ ُیچ ؿیيَای اف هوبّهت ّ هغبللت ثـ رب ًگؾاؿًؼ .ایي مـکْة ّ تضویـ ثبالعـٍ تب آًزب پیو هی ؿّػ کَ ثَ ثیبى تبؿیظًْینبى: ؿّفی، ػؿ فهبًی ثؼّى تبؿیظ ّ ىوبؿه، اًنبًی تنلین ىؼٍ ّ ُْیتثبعتَ اف ایي مـفهیي، ػؿ گؾؿگبٍ ىِـی تنلین، ثب پبمؼاؿ كبتضی کَ هنت پیـّفی امت، ؿّػؿؿّ هی آیؼُْ ّ ،ك اّ ؿا ثـای ؿیغتي عْى اًنبى ثی مالس ػیگـی ثـهیاًگیقػ" .پبمؼاؿ رِبلت ّ رجّبؿیت" اهب ُیچ تیـی ثـای ؿیغتي عْى ایي ؿُگؾؿ ثغت ثـگيتَ ثَ ُوـاٍ ًؼاؿػ .اف ایي ؿّ ،اف ایي "اًنبى كتشىؼٍ" هیعْاُؼ تب فهبى ثبفگيتو اف عبًَ اه ػؿ ُوبى رب ثبینتؼ ّ هٌتظـ ثوبًؼ. اًنبى هظلْم ّ تنلینىؼٍ آبػت هیکٌؼ ّ صتی ثَ ؿـیقۀ هؼوْل صیْاًبت ثـای صلع ربًيبى ّ كـاؿ اف ػام هـگ هتْمل ًوی ىْػ. ًوی ىْػ ،چًْکَ ثَ توبهی كتش ىؼٍ امت!چْى کَ ٓجن هؼوْل ُـ هْرْػ كتشىؼٍ ،ػؿ ؿیجت كبتش متوگـه ُن تْاى ًبكـهبًی ًؼاؿػ، ّ ثَ اًؼافۀ ؿؿجت ُـ ت ّْاة ػؿُنىکنتَ ّ هوِْؿی کَ ُوـفهبًو ؿا تیـ هیقًؼ، ّظیلۀ فًؼاًجبًی عْػ ؿا عْػ ثَ ػِؼٍ هی گیـػ! ػؿ ًتیزَ ًَ ،كـاؿ هیکٌؼ ّ ًَ ثـای ًزبت ربى عْػ ،ثَ ؿـیقۀ ٓجیؼی ػكبع هتْمل هیىْػ. -هیهبًؼ ّ كـهبى هیثـػ. -هیهبًؼ ّ اًتظبؿ هیکيؼ. -هیهبًؼ ّ چَ ّكبػاؿ! هیهبًؼ تب آى تزبّفگـ صویـ، ّ ( کَ صوبؿتو ؿا ػؿ تبؿیکی ؿػت ّ ّصيت ًظن رالػی صبکن هغلی کـػٍ)، ثب ىويیـ ثـاًو اف ؿاٍ ثـمؼ ّ ثی ُیچ رـم ّ ػلیلی ،ربًو ؿا ثگیـػ. ایي ػیگـ ًِبیت تنلین امت * کَ عْػ فًؼاًجبًی عْػ ؿا ثَ ػِؼٍ ثگیـی. * کَ عْػ عْػ ؿا مبًنْؿ کٌی! * کَ عْػ صن گـینتي ّ كـیبػ فػى ؿا اف عْػت ملت کٌی. * کَ عْػ ثَ عبٓـ تـك ّ رجًْی یب ػبػت ّ مٌت ،عْػ ؿا اف صن ٓجیؼی ػَیبى 45
ّ ىْؿه هضـّم مبفی، * کَ عْػ اف كـٍتی کَ ثـای ؿُبئی ّ ًبكـهبًی" ّ ،مـ ثبف فػى" اف متن ّ هؼؿت تضویلی ثَ ػمت هیآّؿی ،ثَ ػلّتی اف ػلل ّ ثَ هَلضتی اف هَبلش ثپـُیقی ّ ثـای ًزبت عْػ ُیچ اهؼاهی ًکٌی. ثَ ؿامتی کَ ایي ُب ُـکؼام ثَ تٌِبیی ،ثِبئی ثنیبؿ مٌگیي ثـای ُـ هَلضتی ّ ثـای "فینتي ثَ ُـ هَلضتی" امت. *** ػؿمت ػؿ ایي صبل ّ ُْای تنلین ّ اّطـاؿ امت کَ اتْپیبی "ظِْؿ ّ ًزبت" ،ثَ تٌِب ؿإیبی اًنبى هضـّم تنلینىؼٍ تجؼیل هی ىْػ تب ُـ ّهت علْتی ثب عْػ رنت، ثؼاى ثیٌؼیيؼ ،ػل ىبػ کٌؼ ّ مججی ثـای اهیؼّاؿی ّ فًؼٍ هبًؼى عْػ ثیبثؼ .ايي تَ تٌِائی هُْثتی تضسگ اعت. چـا کَ ػؿ ربئی کَ متبیو هؼؿتّ ّ ،كبػاؿ هبًؼى ثَ هِـ ّصيی صبکنٓ ،جیؼی اًنبى تنلین ىؼٍ ّ كتش ىؼٍ امت ،عْاة ؿُبئی ػیؼى ُن ًؼوتی امت ّ اف ػِؼۀ ُـ اًنبى هوِْؿ هؼؿت ّ هـػْة متن ثـ ًویآیؼ. چـا کَ ػؿ مبیۀ تنلٔ مـکْثگـاًۀ ػیٌؼاؿاًَ ،صتی اًؼیيیؼى ثَ ربهؼَای ؿُب اف كوـ ّ متن -کَ گْیب ثَ ػمت عؼای عبلن مبعتَ ّ پـػاعتَ ىؼٍ -ثَ صؼاهلّی اف ؿُبئی ؽٌُی ّ ىزبػت اعالهی ًیبف ػاؿػ. اف ایي ؿّ ،اًنبى متوکو ایـاًی ًیقُ ،وبًٌؼ ُـ روغ ّ گـٍّ متوکو ػیگـ ،اف آؿبف تبؿیظ متوکيی عْػ ،پبمظ رجبیّتُب ؿا ثب عْاة ّ ؿّیبی "اتْپیبُبی ؿُبئی ّ كبؿؽ اف رْؿ ّ متن" ػاػٍ ّ هیػُؼّ .ی یبػ گـكتَ هيوتِبی ثـػگی ّ ؿػیتی ّ ،ػؿػ ّ ثی عبًوبًی صبٍل اف رٌگ ّ کيتبؿ ّ مـکْثی كبتضبى هنت ثبػۀ پیـّفی ؿا ثب اهیؼ ثَ ثـهـاؿی یک ربهؼۀ ػبػل ّ آفاػ تضّول کٌؼ ّ ثب امتٌيبم ُْای اهیؼثغو "ىِـ ایؼٍ آلی ؽٌُی" عْػ -ربئی کَ ػؿ آى اف ظلن ّ متن ّ گـمٌگی عجـی ًینت- ثَ ػؿػ ّ هـُ ،گـمٌگی ّ ثِـٍ کيی ربًکبُو پبمظ ػُؼ .ایٌزبمت کَ ػٌَـ كـٌُگی ّ اػتوبػی "ظِْؿ ّ ًزبت" ًنل ثَ ًنل تزؼیؼ هیىْػ ّ ،ػؿ ُـ ػّؿٍ اف مـکْة ّ ػیکتبتْؿی ػؿ ایـاى ،اف ًْ ّ ثَ تکـاؿ ثبفتْلیؼ هیگـػػ ،تب ُوچْى یک اؿحیۀ كـٌُگی ًبة ،ثَ ًنل ُبی ثؼؼی هٌتول ىؼٍ ،ػؿ فهبى ُبی هٌبمت تبؿیغی ،ثَ ٍْؿت ٓلت ُبی فهیٌی ّ ػیٌی ،ػؿ ٍضٌۀ ارتوبػی -میبمی ظبُـ ىْػ .ػؿ ایي فهبىُبی هٌبمت امت کَ "ربهؼۀ ایؼٍ آلی ایـاًی" (صتب اگـ ُوبًٌؼ ُـ اتْپیب ،تَّْ ؿی ثیو ًینت ّ رق ػؿ عیبل ًویگٌزؼ) 48
رٌجۀ هب ّػی ّ ػیٌی ثَ عْػ هیگیـػ ،هنتویوب" ػؿ ٍضٌۀ ارتوبػی ظبُـ هیگـػػّ ، ثَ ّاکٌو اًنبى ّ تْػٍ ُب ،ػؿ ؿّ ػؿ ؿّئی ثب ثِـٍکيی ّ مـکْثگـی ،ىکل ّ رِت هیػُؼ .ثؼیٌنبى ،ربهؼۀ آؿهبًی ػؿ پـّمۀ ػول ارتوبػی تب آًزب ػوؼٍ هیىْػ کَ صتب تَْیـ ؿُبئی ؿا ػؿ ملْل ُبی تٌِبئی فًؼاًیبى ثَ ػیْاؿ هیآّیقػ کَ: "ؿُبیی ّ آفاػی ُوقاػ اًنبى امت"
49
51
فصل چِاسم -گزس تاسيخی سُائی آسهاًی جاهعۀ فاضلۀ هضدکیاى ًوًْۀ ایي ػولکـػ ارتوبػی -میبمی "اتْپیب ّ آؿهبًيِـ" ؿا هیتْاى ػؿ اتْپیبئی کَ صنٓلجی ُبی هقػکیبى ثـپب کـػ ،ثَ ٍـاصت ػیؼ .هقػکینن تب هجل اف مـکْثی ،یک صـکت ٍـیش ارتوبػی-میبمی ثْػ ّ ،پـچن هضـّهبى ّ ٓجوبت تضت متن مینتن اىـاكی مبمبًی ؿا ثَ ػّه هیکيیؼ .هقػکینن ػؿ ایي فهبى ثَ اهْؿی ًيبًَ هیؿكت کَ ربهؼۀ ثیوبؿگًْۀ "هـػ مبالؿ ّ پؼؿ ىبٍ" ایـاى ػّؿۀ مبمبًی ّ مینتن هتکی ثـ "اىـاكیت هؾُجی فؿتيتی" ؿا ثَ ّرْػ آّؿػٍ ثْػً .ظبم پؼؿىبُی اىـاكی ایـاى اف آؿبف ثب .0هبلکیت هـػاى اىـاف، .2صن تَوین گیـی اًضَبؿی مـاى عبًؼاىُب ّ، .3مـکْثی ّ ثـػٍ مبفی ّ ثـػٍػاؿی تْػٍ ُب ُوـاٍ ثْػ .ایي ًظبم ،ػؿ مـتبمـ ػّؿۀ امتوـاؿ ْٓالًی عْػ ،مٌگپبیَُبی هؼؿت ػّلتی ّ ثِـٍکيی اىـاف ّ هبلکبى ؿا ثب "هالٓ هؾُت ،كـٌُگ ّ مٌت ُبی فؿتيتی" ػؿ ُن آهیغتَ ّ ،ػوـ ػؿاف عْػ ؿا اف ٓـین تنلٔ ثـ ػـٍَ ُبی هغتلق هبػی ّ هؼٌْی کيْؿ ّ هـػم اهکبًپؾیـ مبعتَ ثْػ. *** ثَ مجت امتوـاؿ تبؿیغی -كـٌُگی ًِبػ ػیکتبتْؿی ػؿ ایـاى ،اهـّفٍ ؿّف ُن آحبؿ ایي رجّبؿیت تبؿیغی ّ ،مـکْثی چٌؼ ربًجۀ هؼؿت ُبی صبکوَ اف صکبم ّ اىـاف ػؿثبؿی تب ؿّصبًیْى ػیٌی (ؿّفی ؿّصبًیْى ّ ًوبیٌؼگبى فؿتيتی ،ؿّفی امالهی ّ ؿّفی ػیگـ ىیؼَگـی) ػؿ ىکل گیـی علن ّ عْی هب ایـاًیبى ًوو ایلب هیکٌٌؼ .ثی مجت ًینت کَ ؿكتبؿُبی ارتوبػی -كـٌُگی هب ٌُْف ُن هولْمت: اف تویَ، اف اًکبؿ، اف ػّؿّئی، اف تؼبؿف، 50
اف تولن ّ، اف ظبُـمبفی. ُن اف ایٌزبمت کَ ٌُْف ُن ثَ ػبػت كـٌُگی، -ثَ ربی فًؼگی ثبف ّ آفاػ ػؿ ّاهؼیّت ُبی ؿّف ،ػؿ عْػ كـّ ؿكتَ ،ثَ علْت تٌِبییهبى پٌبٍ هیثـین. -اف روغ ىؼى ،هيْؿت کـػى ،اتلبم ّ ُوـاُی ثب ػیگـاى اصنبك ًگـاًی هیکٌین، ّ اف اؿفیبثی روؼی هنبئلهبى ثب هضک هٌطن ّ ػول ػّؿی هیگقیٌین. ٌُْف ُن ثَ ػٌْاى یک ّاکٌو ػوْهی هجتٌی ثـ ؿّاًيٌبمی ارتوبػی ایـاًی ،ػؿ علْت ؽٌُی عْػ ثَ ؿًّؼ اّّبع ّ اصْال هیاًؼیيین ّ ،ػیگـاى ؿا ًَ ،ثـ امبك هٌطن ػیٌی هبى ،ثلکَ ثـ هجٌبی ثبّؿ ُبی ؽٌُی هبى هْؿػ اؿفیبثی هـاؿ هیؼُین. -ثَربی ثیبى ٍـیش ًظـیبتهبى ،ثَ کٌبیَ ،اىبؿٍ ّ امتؼبؿٍ ؿّی هیآّؿین، -ثَ ربی ػؿ اكتبػى ثب ػْاهل ػیٌی مبًنْؿ كکـ ّ ثیبى ّ اًؼیيَ (چَ مبًنْؿ میبمی صبکوبى ،یب مبًنْؿ كـٌُگی-ارتوبػی ًِبػُبی ارتوبػیهبى)، ثَ عْػمبًنْؿی پٌبٍ هیثـین ّ ،ػؿ ًتیزَ" ،چْى ثَ علْت هیؿمین ،آى کبؿ ػیگـ هیکٌین!" ثَ عبٓـ ایي فًؼگی ؽٌُیگـایبًَ ّ ػّؿی گقیؼى اف ّاهؼیتُبی ػیٌی یی کَ تٌجیَ ّ ػؿػ ثَ ػًجبل هی آّؿػًؼ ،اف اػتـاف ثَ ًبػاًی ّ ًیبف ثَ یبػگیـی هی ُـامین ّ ،ثَ ربی اًؼیيیؼى" ،كکـ هی کٌین کَ كکـ هی کٌین"ُ .06ن اف ایي ؿّ ،ػؿػهٌؼاًَ ػؿ ثـاثـ تزبّف ّ متن مـکْثگـاى گًْبگْى ،مبکت ّ عبهْه هیوبًین ّ ،ثـای ثیبى ػؿػُبیوبى ثَ پچ پچ ّ ُیلُیل ػؿگْىی ؿّی هیآّؿین تب ثَ كـیبػ ّ كـبى کَ ػکل الؼول ٓجیؼی ی ُـ هْرْػ فًؼٍ امت-اف ثیبى ٍـیش ّ آىکبؿ ػؿػُبیوبى اثب ػاؿین ّ صتی ىـهٌؼٍ هیىْین ّ "ثب میلی ُن کَ ىؼٍ( ،ثَ ػؿّؽ!) ٍْؿتوبى ؿا مـط ًگَ هیػاؿین" .اًگبؿ کَ هْؿػ متن هـاؿگـكتي ،ىـهٌؼگی ػاؿػ! تضت ایي ؿاثطۀ "مبًنْؿ ّ عْػمبًنْؿی" ثبفتْلیؼىؼۀ ارتوبػی ُن ُنت کَ ػؿ كـٌُگ اهـّفی هب: -تؼبؿكبت هوؼم ثـ ػالئناًؼ. -کـًو کـػى ثـتـ اف هجبػلۀ ؿكیوبًَ امت. -هزیق گلتي ّ چبپلْمی هو ّؼم ثـ ثیبى ػـیبى صوبین امت. ؽُي گـایی صبکن ثـ ػیٌی گـائی امت. 06ؿ .ک .ثَ هوبلۀ ًْینٌؼٍ ثَ ُویي ػٌْاى.
52
-صؼك ّ گوبى ثَ ربی صوبین تبؿیغی ّ ػلوی ثَ کبؿ هیؿًّؼ ّ، -هـف ثیي "ػؿّؽ هَلضت آهیق" ثب هَلضت ُبی ػؿّؿیيهبى هغؼّه امت. *** ػؿ ُـ ٍْؿت ،ػؿ یک ػّؿۀ عيکنبلی یی کَ ثنیبؿی اف هـػم گـمٌَ ّ تْػٍ ُبی تضت متن ربهؼۀ مبمبًیً ،بى ثـای هْت الیوْت عْػ ًوییبكتٌؼ ،هقػک اف هجبػ، پبػىبٍ مبمبًی ،مئال هیکٌؼ: " -اگـ کنی ؿا تـیبم ثبىؼ ّ اف هبؿگقیؼٍای ػؿیؾ ػاؿػ ،مقای اّ چینت؟ هجبػ پبمظ هی ػُؼ" - :هـگ!" -چینت مقای کنی کَ ثیگٌبُی ؿا ػؿ عبًَ هضجْك ّ عْؿػًی اف ّی هْبیوَ کٌؼ؟ هجبػ پبمظ هی ػُؼ" - :هـگ!".71 آًگبٍ هقػک ثَ هـػم گـمٌَ ًؼا هی ػُؼ کَ "پبػىبٍ ،ثب ایي اصکبم عْػ ،اًجبؿُبی گٌؼم عْػ ؿا ػؿ اعتیبؿ ىوب هـاؿ ػاػٍ ،چـا کَ اگـ چٌیي ًکٌؼ ،عْػ هنئْل هـگ ّ هیـ گـمٌگبى ّ ،ثٌب ثَ كـهبى عْػه هبثل هزبفات امت". ػؿ صکن ػیگـی ،هقػکیبى ثـ ػلیَ اًضَبؿ فًبى ّمیلۀ "اىـاف ثـػٍػاؿ ّ فهیيػاؿ فؿتيتی" صکن هیػٌُؼ .تب آى هْهغ ،ایي اًضَبؿ ثَ صؼی ىؼیؼ ثْػٍ ّ ،عـیؼ فًبى ثب ًبمُبی هغتلق چٌؼ فًی ،ثـػٍػاؿی ّ ،ػائوی ّ هْهتی ،ثَ هؼؿی ؿّاد ػاىتَ کَ ػُوبًبى ّ هـػاى كویـ کنی ؿا ثـای افػّاد ّ تنکیي مبئوَ ُبی رٌنی عْػ ًوییبثٌؼ ّ .الرـم هزجْؿ هیىًْؼ کَ ػؿ هجبل ثِـٍػُی مٌگیٌی ،ثَ هـاؿػاػُبی ظبلوبًۀ اىـاف تي ػؿ ػاػٍ ،فًی ؿا "ثـای هؼتی هؼلْم ّ هجلـی هؼیي" کـایَ کٌٌؼ.08 ایي صکن ًیق اف مْی هقػکیبى هیىکٌؼ ّ اًضَبؿ فى ّ چٌؼ فًی هْهْف هیگـػػ. *** ***7 هقػک ػؿ صکن ػیگـی اػالم هیکٌؼ: " -عؼا ّمبیل فًؼگی ؿا آكـیؼٍ تب ُوَ ثَ تنبّی اف آى ثِـٍهٌؼ ثيًْؼ". 05ؿاًّؼی ،پیيیي. 08ثَ هٌبثغ هٌؼؿد ػؿ فیـًْیل 07هـارؼَ ىْػ. 09تَ "تْضیخ ؽواسٍ 7پاياى کتاب ،تذت عٌْاى "سفع عتن جٌغی ّ ًَ عوْهی کشدى عکظ" هشاجعَ ّ عپظ هجذدا" اص اتتذای ايي پاساگشاف هطالعَ ؽْد.
53
"-اعتالف ّ ًبثـاثـی ثیي هـػم هٌَْػی امت ّ ثـ احـ فّؿ ّ ثیؼاػ پیؼا ىؼٍ، ّ گـًَُ ،یچ کل ؿا ثـ فى ّ عْامتَ ،ثیيتـ اف ػیگـی صوّی ًینت".21 "ُوی گلت ُـ کْ تْاًگـ ثْػ تِیؼمت ثب اّ ثـاثـ ثْػ ًجبیؼ کَ ثبىؼ ُوی ثـ كقّػ تْاًگـ ثْػ تبؿ ّ ػؿّیو پْػ فى ّ عبًَ ّ چیق ثغيیؼًی امت تِی ػمت کل ،ثب تْاًگـ یکی امت"20 *** اهب ًزجب ّ اىـاف مبمبًی ػؿ ثـاثـ ایي ثـاثـٓلجی ُب ّ پیـّفی ُبی هقػکیبى کَ پـچن تْػٍ ُبی هضـّم ؿا ثَ ػّه هیکيٌؼ ،ثیکبؿ ًویًيیٌٌؼ ّ .ثبالعـٍ ُوۀ آًبًی کَ اف هِجل ثِـٍکيی هـػم حـّت اًؼّعتَ ّ ٍبصت هبل ّ هٌبل ّ ثـػٍ ّ ؿػیت ىؼٍ اًؼ ،اف مْیَُبی گًْبگْى گـػ ُن هیآیٌؼ .اىـاف ّ صکوـاًبى ثب ًوبیٌؼگبى هؾُت ّ ؿُجـاى ػیي فؿتيت هتضؼ هیىًْؼ ّ ،مـاى ًظبهی ًیق ٓجن هؼوْل اف آًبى كـهبى هیثـًؼ .ایي رجِۀ هتضؼ ّ ّؼهـػهی کَ ُویيَ ػؿ پيت مـکْثگـی ّ رجبؿیت تبؿیغی ایـاى هـاؿ ػاىتَ -ثبالعـٍکنی ؿا -کَ ثؼؼا" ثبیؼ ثب لوت "ػبػل" ( ثغْاى :علیلَ ،اهبم ،کجیـ ،ظلّ هللاّ ،لیٌؼوت ّ آیت هللا) ثقؿگو ػاؿًؼ- صوبیت ّ ُوـاُی هیکٌٌؼ تب ثَ ؿّفیُ ،قاؿاى هقػکی "ثـاثـیٓلت" ؿا ثَ هتل ثـمبًؼ ّ ثب کبىتي آًبى ػؿ فهیي، (ُوبًٌؼ اػؼام ُب ّ عبک مپبؿی ُبی ػمتَ روؼی فًؼاًیبى میبمی ایـاى ػؿ مبلِبی اعیـ ؿژین امالهی) ثبؿی ثنبفػ کَ ُن هْرت ؿّبیت اىـاف "ُقاؿ كبهیل ایـاًی" ّ ُن مجت ػجـت هـػم ّ تْػٍ ُبی هضـّم گـػػ. ًتیزَ هؼلْم امت .ثب ىکنت ایي "ىْؿىگـاى هنبّاتٓلت" ّ اًِؼام مبفهبًؼُی هـػم ،ػیْاؿٍ ُبی هوبّهت ػوْهی كـّهیؿیقًؼ ّ ،ثـ هـػم آى هیؿّػ کَ ثـ ُـ "ىِـ تنلین ىؼٍ ّ ثیػكبع" .آًزب کَ: -تؼـُ ،اًتوبم ّ متوکبؿی هـفی ًویىٌبمؼ، 21ؿاًّؼی ،پیيیي. 20اثْالوبمن كـػّمی ،ىبٌُبهَ.
54
-تنلین ّ تْثَ تٌِب ؿاٍ فینتي امت. اف آى پل، ّ -كوـ ّ ًؼاؿی ،ػّثبؿٍ ثبػج ىـهٌؼگی هیگـػػ تب ػلت ٓلجکبؿی ّ، حـّت ّ هکٌت اف ُـ ؿاُی ،ىـف ّ ًزبثت ثَ صنبة هیآیؼ تب ػفػی ّ ىوبّت. ثـفّیۀ ٓجیت ػؿ کتبة کلیلَ ّ ػهٌَ ،ثـ پیبهؼ ایي ػّؿٍ -ػّؿۀ ىکنت هـػم ّ پیـّفی اىـاف ّ ؿّصبًیْى ایـاًی- هـحیَای ػاؿػ کَ اًگبؿ ؿن كـّپبىی آؿفُّبی اًنبى ایـاًی ثـای یک فًؼگی ػبػالًَ ّ ثـ هـاؿی ربهؼَای آؿهبًی صتب ػؿ اهـّفٍ ؿّف پل اف مـکْثی "اًوالة "75ؿا ػؿ عْػ ػاؿػ: "ػؿ ایي ؿّفگبؿ تیـٍ کَ عیـات ثـ آالم ،ؿّی ثَ تـارغ (ػوجگـػ) ًِبػٍ امت ّ ُ ّوت هـػم اف توؼین صنٌبت هبٍـ گيتَ ...هی ثیٌین کَ کبؿُبی فهبًَ ،هیل ثَ اػثبؿ ػاؿػ ّ چٌبًنتی کَ: عیـات ،هـػهبى ؿا ّػاع کـػمتی ّ اكؼبل متْػٍ ّ اهْال پنٌؼیؼٍ ،هؼؿّك گيتَ، ّ ػؼلً ،بپیؼا، ّ رْؿ ،ظبُـ، ّ لئم ّ ػًبئت ،هنتْلی، ّ کـم ّ هـّّت ،هتْاؿی، ّ ػّمتیُب ّؼیق، ّ ػؼاّتُب هْی، ّ ًیکوـػاى ،ؿًزْؿ ّ هنتؾل، ّ ىـیـاى ،كبؿؽ ّ هضتـم، ّ هکـ ّ عؼیؼت ،ثیؼاؿ، ّ ّكب ّ صـیّت ػؿ عْاة، ّ ػؿّؽ ،هْحّـ ّ هخوـ، ّ ؿامتی ،هِزْؿ ّ هـػّػ، ّ ص ّ ن ،هٌِقم، ّ ّ ثبٓل ،هظلـ، هظلْم هض ّ ن ،ؽلیل، ّ ِ ّ ظبلن هجطل ،ػقیق، ّ صـً ،ؿبلت، 55
ّ هٌبػت ،هـلْة، ّ ػبلن ؿ ّؼاؿ ّ فاُؼ ه ّکبؿ ،ثؼیي هؼبًی ،ىبػهبى ّ ثَ صَْل ایي اثْاة ،تبفٍؿّی ّ عٌؼاى 22. . . -اتْپیای آسهاًی هضدکیاى ا ّهب اگـ هقػکینن تب ؿّف مـکْثی ّ کيتبؿ ،یک صـکت ّ اًوالة ارتوبػی ثْػ ،اف آى هْهغ تجؼیل هی ىْػ ثَ یک "ؽٌُیت آؿهبًی ّ اتْپیبئی"، -ثَ "آؿهبًيِـی" کَ ُـ اف گبُی رٌجۀ ارتوبػی ثَ عْػ هیگیـػ ّ ،ثَ هـػم تضت متن ّ ػؿ اًتظبؿ ًزبت ایـاى ،ؿاٍ كـػای ثـاثـ ّ آفاػ ؿا ًيبى هیػُؼ. ایي "ؽٌُیت اتْپیبئی" ،چٌبى پـىْؿ ّ پـاًـژی امت کَ صتب ثب ًبثْػی مبمبًیبى ّ كـّپبىی ًظبم پبػىبُی فؿتيتی ًیق اف ثیي ًویؿّػٍ ّ ،ؼُب ّ ٍؼُب مبل ثؼؼ، ؿّفی ػؿ رٌجو ُبی آفاػی ثغو ثبثکیبى ّ ،ؿّفی ػیگـ ػؿ اًوالة هيـّٓیّت ایـاى 23ثَ موجل هجبؿفات اهيبؿ پبئیٌی ربهؼۀ ایـاى تجؼیل هیگـػػ. *** ا ّهب آًچَ کَ ػؿ آؿهبًيِـ هقػکیبى ربلت ّ هبثل تْرَ امتٍ ،ـاصت ّ فهیٌی ثْػى آى امت .اًتظبؿات هؼلْم ّ ،ػّمت ّ ػىوي هيغٌ اًؼ. ُوَ هیػاًٌؼ کَ ػؼالت هقػکیبى -ثب تضون ثـاثـی اًنبىُب، -ثب ؿُبئی هـػم اف ظلن هيتـک اىـاف ّ ػیيمبالؿاى، -ثب ثـچیؼٍ ىؼى مینتن ُبی ٓجوبتی فهیيػاؿی -ثـػٍػاؿی ّ آحبؿ ّ ػْاهت میبمی ّ كـٌُگی آى ّ، -ثب ػوْهی کـػى هوؼّؿات ّ اهکبًبت روؼی ربهؼَ هینـ امت. ایي ًنغَ ای امت کَ هی تْاًؼ اًنبى ػؿػهٌؼ ّ متوکو ربهؼۀ ُویيَ ًبثـاثـ ّ 22ؿاًّؼی ،پیيیي. " 23آعـ هگـ ػؿ احـ ّرْػ ُویي ثِبؿمتبى صـیّت ّ ىْؿّیّت ًینت کَ كـهَ ی ّبلۀ هْلَ، ّػؼۀ ؿّاد آفاػی ػِؼ هجبػ (ثَ ثیبى ًبهجـػٍ ّ ثنیبؿی ػیگـ اف هتيـػیي" :آفاػی هجیضَ!") ّ هنبّات هقػک ؿا هی ػٌُؼ؟ حبًیب" ایي هزلل ثب ایي تـکیت ،هْرت توْیت كـهَ ُبی ّبلَ ،ثَ عًَْ ػّ كـهَی ثبثیَ هقػکی ّ ٓجیؼیَ ىؼٍ امت( ...اف هکتْثبت ىیظ كْل هللا ًْؿی ،ػؿ ػكبع اف صکْهت امتجؼاػی ّ ملطٌت هيـّػَ ،ثَ ًول اف ثبهـ هئهٌی ،ػیي ّ ػّلت ػؿ ػَـ هيـّػیت، ًيـ ثبؿاى ،0352 ،مْئؼ).
56
ُویيَ ػؿ تضت ثِـٍکيی ایـاى ؿا ىلب ػُؼ. ػؿ ػیي صبل ،آؿهبًيِـ ؽٌُی هقػکیبى ّ اتْپیبی آًبى ػؿ هْؿػ ثـهـاؿی رِبًی ثـاثـ ّ كبؿؽ اف ظلن ّ ثِـٍ کيی ،ثنیبؿ ثَ اًنبى ًقػیک امت .ایي آؿهبًيِـ رق ثَ ػمت اًنبى ّ ثب ىـکت هنتوین هـػم تضوّن ًوییبثؼُ ّ ،یچ ًیـّی آموبًی ّ ُیچ ٓلنن ّ ػػب ّ ّؿػ ػیٌی ربئی ػؿ آى ًؼاؿػ .هقػکیبى ثب ایي آؿهبًِبی ؿُبئی هنتویوب" اًنبىُب ّ هـػم هضـّم ُـ ػّؿٍ ّ فهبًَ ؿا هْؿػ عطبة هـاؿ هیػٌُؼ کَ: ً -زبت تْ كؤ ثَ ػمت تْمت ّ، ثؼّى تْ ّ ثؼّى صـکت ،اػتـاًُ ،بكـهبًی ّ ٓلجکبؿی تُْ ،یچ تـییـی ّ ُیچ اهیؼی ثـای ثِجْػی كـػا هت ّ َْؿ ًینت. ایي تْئی کَ آؿهبًيِـی ؿا ػؿ ؽٌُت هی پـّؿی، ایي تْئی کَ آؿهبًيِـت ؿا ػؿ فهیي ّاهؼیتِب هیکبؿی ّ، ایي تْئی کَ تضون آؿهبًيِـت ؿا هوکي هینبفی. تْ ای اًنبى! تْ عبلن اتْپیبئی. تْ عْػ اتْپیبئی!
55
58
تِؾت آسهاًی اعالم امالم هیآیؼ .هیآیؼ ّ ثَ هـػم پيت کـػٍ ثَ ػیي فؿتيت ّ ًظبم ارتوبػی مبمبًی -ػیي ّ ًظبم میبمی پیـ ّ كـتْتی کَ ػمتِبیو ثب عْى هقػکیبى ؿًگیي ىؼٍ- پیبم "ثـاثـی ّ ثـاػؿی" هی آّؿػ .ایي ىؼبؿُبی "ّلْ تْعبلی!" ،ثـای هـػهی کَ ػؿ هبتن مـکْة اتْپیبی هقػک گـائی ّ ایؼآل ُبی مـکْة ىؼٍ ػّؿۀ هقػکیبى عْى هی گـیٌؼ ّ ،ؿاُی رق تضول ػؿػ ربًکبٍ ثـػگی ّ ثٌؼگی ؿمویت یبكتۀ ًظبم اىـاكی ایـاى مبمبًی ؿا ًوی یبثٌؼ ،ثیؼاؿ ثبه ػّثبؿٍ ای امت. ػؿ امالم اهب ،ثـاثـی ّ ثـاػؿی ًَ ثَ هؼٌی ثـاثـی اهتَبػی ًَ ّ ،ثَ هلِْم ُناؿفىی ارتوبػی امت .ػؿ ّاهغ امالم ػیي ًبثـاثـی ُبمت تب ثـاثـی .هـآى پـ اف آیبتی امت کَ ًبثـاثـی اهيبؿ ّ گـٍّ ُبی هغتلق اًنبًی ؿا ًبىی اف عْامت ّ هَلضت عؼا هؼـكی هیکٌٌؼ. اف ایي ؿّ صتی ػؿ ثیي هنلوبًبى ،تشادسی اعالهی تَ هعٌی تشاتشی ًیغت .ػؿ ّاهغ، هنلوبًبى ،آًِن هـػاى هنلوبى ثـاػؿاًی اًؼ کَ اف کْچک کْچک تب ثقؿگ ثقؿگ ثَ گـُِّب ،اهيبؿٓ ،جوبت ّ ًژاػُبی هغتلق ّ ًبثـاثـ تونین هیيًْؼ .ثؼیي تـتیت، ثـاثـی امالهی ُیچ ًینت رق ػٌْاًی ثـای هيغٌ کـػى هـػهی کَ ُوَ ثَ ػیي هؼیٌی ایوبى ػاؿًؼ ّ ،هْظق ثَ ثٌؼگی عؼای امالم ّ ارـای كـاهیي عؼا ّ ًوبیٌؼگبى ّ عللبی ّی ثـ ؿّی فهیي اًؼ. ػؿ ایي هلِْم ،ػؼالت امالهی ًیق ًَ لقّهب" ؿكغ ثِـٍ کيی ّ متن ثَ هلِْم اهـّفی ،ثلکَ ثَ هؼٌی ًظن ّ هٌبمجبتی امت کَ اف ارـای كـاهیي الِی ًبىی هیىْػ .ثؼیي هؼٌی ّهتی اصکبم هـآى ثـ الِی ثْػى ًبثـاثـی ُب تؤکیؼ هیکٌٌؼ ،پل ػؼالت ػؿ امالم یؼٌی ًبثـاثـی ثیي ثٌؼگبى عؼا .ػؼالت امالهی ًَ ،كؤ ثب ارـای -0 ًبثـاثـی ثیي هنلوبى ّ ؿیـ هنلوبى یب -2ثیي ؿیـهنلوبًبى "ٍبصت کتبة ّ ثی کتبة" ،تضون هی یبثؼ ،ثلکَ ُوچٌیي ًبثـاثـی ثیي اهيبؿ هغتلق هنلویي ؿا ثَ ىـس فیـ ؿا ًیق ػؿ ثـ هیگیـػ: ً -3بثـاثـی ثیي فى ّ هـػ (مْؿۀ الٌنبء ،آیَُبی 34 ،32 ،05 ّ 07 ،3،02؛ مْؿۀ الجوـٍ ،آیَُبی 282 ّ 228 ،223؛ ّ مْؿٍُب ّ آیبت ػیگـ) 24 ً -4بثـاثـی ثیي ثـػٍ ّ ثـػٍ ػاؿ (مْؿۀ الٌنبء ،آیۀ 3؛ مْؿۀ الٌضل ،آیَُبی ّ 50 24تـروۀ آیبت هـآى ػؿ ایي کتبة اف ؿّی ًنظ تـروۀ ثِبالؼیي عـهيبُی ،تـروۀ الِی هويَ ای ّ ػؿ هْاؿػی ًیق اف ٓـین تطجین ثب تلبمیـ "الویقاى" تؤلیق میؼ هضوؼ صنیي ٓجبٓجبئی ّ"اصنيالضؼیج" تؤلیق میؼ ػلی اکجـ هـیيی ًول ىؼٍاًؼ.
59
57؛ ّ مبیـ) ً -7بثـاثـی ثیي كویـ ّ حـّتوٌؼ (مْؿۀ الٌنبء ،آیۀ32؛ مْؿۀ َٓ ،آیۀ 030؛ مْؿۀ ُْػ ،آیۀ 008؛ مْؿۀ االمـاء ،آیۀ 20؛ مْؿۀ القعـف ،آیۀ 32؛ مْؿۀ الٌّضل ،آیۀ 50؛ مْؿۀ االًؼبم ،آیۀ 057؛ ّ مبیـ). ً -5بثـاثـی ثیي ًژاػ ػـة ثب ًژاػُبی ؿیـ ػـة ّ ،هجیلۀ هـیو ثب هجبئل ػیگـ.33 *** الفم ثَ تّْیش امت کَ ثب ّرْػ ایٌِوَ ًبثـاثـی ّ صتی "ثی ػؼالتی ؿمویت یبكتَ ّ الِی ىؼٍ" ػؿ امالمً ،ظبم ارتوبػی ًبثـاثـ ٓلت امالهی ػؿ هوبم هوبینَ ثب ًظبم ػویوب ًبثـاثـ ػّؿۀ مبمبًی ،ثب هـفثٌؼی ُب ّ هضؼّػیت ُبئی هِبؿ هیيْػ .ایي هضؼّػیتِبی ّلْ ًبهبثل ،پیبم ػیي رؼیؼ امالم ؿا ثـای هـػم هضـّم ربهؼۀ ػّؿۀ مبمبًی رؾاة تـ ّ ؿُبئی ثغو ًيبى هیؼاػ .ػؿ ًتیزَ ،تب ُویي ربیو ُن ،پیبمُب، ىؼبؿُب ّ ٓـف عطبة كویـاى ّ هضـّهبى ػؿ امالم ،ػؿ هوبم هوبینَ ثب مٌتِبی کبمتی ًظبم كـتْت ّ رجّبؿ ػّؿۀ مبمبًی ،تب ثَ ص ّؼی ر ّؾاة هی ًوْػ کَ هیتْاًنت ػؿ ؽٌُیت اًنبى هضـّم ایـاًی ایي ػّؿٍ رب ثگیـػ ّ ُوچْى "آؿهبًيِـی" تزلّی کٌؼ .ثـای ًوًَْ: ثب آًکَ ػؿ ًظن ًبثـاثـ امالهی ًیق هـفی ثـای ثِـٍ کيی اًنبى اف اًنبى،هنلوبى اف هنلوبى ّ ُوچٌیي روغ کـػى حـّت ّ هکٌت ّرْػ ًؼاؿػ ،اهب آیبتی ثـای رلت ؿّبی عؼا ،یبؿی ثَ كویـاى ّ آفاػی ثـػگبى ؿا ملبؿه هیکٌؼ ّ ػؿ آیَ ای ُن ثَ ػاؿایبى ملبؿه هیکٌؼ کَ ثغْؿًؼ ّ ثیبىبهٌؼ اهب "امـاف ًکٌٌؼ ،چـا کَ عؼا امـاكکبؿاى ؿا ػّمت ًؼاؿػ" (مْؿۀ اػـاف ،آیۀ .)30 ثب آًکَ ػؿ امالم ًیق ًَ چٌؼفًی ّ ًَ کٌیقػاؿی هـػاى هنلوبى هٌغ ىؼٍّ ،لی ػؿُـ ٍْؿت ،افػّاد ثَ "چِبؿتب چِبؿتب فى" ؿیـثـػٍُ ،وـاٍ ثب ؿاثطَ آفاػ رٌنی ثب ُـ تؼؼاػی کٌیق ّ ثـػٍ ،ػؿ ثـاثـ ًظبم ثـػٍ ػاؿی مبمبًی ًْػی هضؼّػیت ثَ صنبة هی آیؼ (مْؿۀ الٌنبء ،آیۀ .26)3ایي هـفثٌؼی ُب ًیق ،اگـ چَ اف فاّیۀ صوْم ّ هٌبمجبت ارتوبػی اهـّفی رق ًبثـاثـی ظبلوبًَ ػٌْاًی ًوی یبثٌؼّ ،لی ػؿ هوبم هوبینَ ثب مینتن رٌنی -کبالئی اكنبؿگنیغتۀ ػّؿۀ مبمبًی ّ هبلکیت ٍؼُب ّ صتب ُقاؿُب فى ،هؼيْهَ ،کٌیق ،عؼهتکبؿ ّ ثـػۀ آى ػّؿًٍْ ،ػی ثِجْػی ىوـػٍ 25ؿ .ک .ثَ مْؿٍ ُبی كـاّاى ػؿ هْؿػ ًقّل هـآى ّ مبیـ اهتیبفات هْم هـیو ّ ُوچٌیي ثـتـی هـػ ػـة ثـ فى میبٍ پْمت. .." 26ػؿ ایي ٍْؿت اف فًبًی کَ هی پنٌؼیؼ (یک یب) ػّ ّ (یب) مَ ّ (یب) چِبؿ تي ؿا ثَ ُونـی
ػؿ آّؿیؼ ،اگـ هی تـمیؼ کَ هجبػا ػبػالًَ ؿكتبؿ ًکٌیؼ ،كؤ ثَ یک تي ،یب هلک یویٌتبى (کٌیقتبى) اکتلب کٌیؼ( "...مْؿۀ الٌنبء ،آیۀ .)3
61
هیيؼ. ایٌنت کَ ایي هـفثٌؼی ُبی ّلْ کْچک ػؿ مینتن رٌنی امالم ػؿ هوبم هوبینَ ثب صـهنـاُبی ًبهضؼّػ حـّتوٌؼاى ػّؿۀ مبمبًی هیتْاًنتٌؼ ثـای كویـاى ّ هـػم ثیچیقی کَ فًی ثـای افػّاد ّ ُونـی ًوی یبكتٌؼًْ ،ػی ؿمتبعیق هؼٌی ػُؼ. ایٌبى هجال" ثَ عبٓـ تَ ّـف ّ اًضَبؿ فًبى اف مْی اىـاف فهیيػاؿ ّ ثـػٍػاؿ مبمبًی اف ص ّ ن آهیقه رٌنی هضـّم ثْػًؼ ّ ،صتب هْهغ اربؿۀ فى ّ ُونـی اف ّ کٌیقػاؿاى مبمبًی ،صن ٍیبًت كـفًؼاى آتی عْػ اف ایي فًبى ؿا اف ػمت هیؼاػًؼ. ُوچٌیي اگـ چَ امالم ًیق هـػ ؿا رٌل ثـتـ ّ فى ؿا رٌل كـّتـ هی ػاًؼ ّ ثَاًؼافۀ ًظبم پؼؿمبالؿی هطلن گـای مبمبًی ،صکْهت هـػ ّ ىُْـ ؿا ثـ فى ثَ ؿمویت هی ىٌبمؼ ،لکي ثـ ػکل هْاًیي كئْػالی -ثـػٍ ػاؿی ػَـ مبمبًی، اعتیبؿات هـػؿا ّلْ ػؿ هْاؿػی ًبچیق ،هيـّٓ هیکٌؼ .اف آى رولَ ،ىُْـ (ثَ ْٓؿ تئْؿیک ُن کَ ىؼٍ) "ص ّ ن تَبصت اهْال هٌوْل ّ ؿیـهٌوْل هتؼلن ثَ فى عْػ ؿا ًؼاؿػ " .25ػؿّوي ،ػؿ صـف ُن ىؼٍ ،ىُْـ ّظیلَ ػاؿػ کَ ػؿ ثؾل تْرَّ ثَ ُوۀ فًبى عْػ ،هنبّات ؿا ؿػبیت کٌؼ .ایي ًیق ثب ًظبم الیگبؿىی ػاعل عبًؼاىُب ّ عبًْاػٍُبی هتکی ثَ مینتن الیگبؿىی چٌؼفًی هخل "پبػىبٍفى" ّ "چبکـفى" ثَ کلی تلبّت ػاىت ّ ػبػالًَ هیٌوْػ. ػؿ امالم ،اگـ فى ص ّ ن چٌؼاًی ثـای گـكتي ٓالم ًؼاؿػ ،ا ّهب ػؿ تئْؿی ُن کَ ىؼٍ، ؿّبیت فى ثـای افػّاد ّی ىـٓ امت .امالم ًیق فى ؿا هْرْػی ػؿرَ ػّّم هیػاًؼ ّ هؼتوؼ امت کَ "هـػاى ثبیؼ ثـ فًبى هنلٔ ثبىٌؼ چـا کَ عؼاًّؼ ثغيی اف
اًنبى ُب ؿا ثـ ثغيی ػیگـ ثـتـی ثغيیؼٍ امت ّ ًیق اف آى ؿّی کَ هـػاى اف
اهْال عْیو (ثـای فًبى) عـد هیکٌٌؼ" (مْؿۀ الٌنبء ،آیۀ .)34ػؿ ًظبم امالهی ثـتـی هـػاى ّ پؼؿاى اثؼبػ گًْبگًْی ػاؿػ ّ ثَ ٍْؿت ُبی هغتلق ،ؿاثطۀ ًبثـاثـ ثیي رٌل ُب ّ ًنل ُب ؿا تٌظین هیکٌؼ .اف آى رولَاًؼ: -0ؿیبمت هـػ ثـ فى ّ عبًْاػٍ. -2ثـتـی پؼؿ ّ ر ّؼپؼؿی ثـ هبػؿ ّ رؼ هبػؿیُ ّ ،وچٌیي ثـتـی ثـاػؿ ثـ عْاُـ. -3ثـتـی ّ ص ّ ن هبلکیت ٓجیؼی ىُْـ ًنجت ثَ ُونـه. -4هبلکیت ثالىـٓ پؼؿ ًنجت ثَ ربى ّ هبل كـفًؼاًو. هی ػاًین کَ ػاهٌۀ ایي اهتیبفات هـػمبالؿاًَ ّ پؼؿمبالؿاًَ تب آًزب گنتـه هی یبثؼ کَ ػؿ امالم ثَ ىُْـاى اربفٍ ػاػٍ هیىْػ تب ًَ تٌِب ثَ ْٓؿ ىـػی فى یب فًبى
25عًْ .اثغو ،پیيیي.
60
ًبكـهبى عْػ ؿا تٌجیَ ثؼًی کـػٍ ّ کتک ثقًٌؼ (آیۀ الٌنبء ،مْؿۀ ،28)34ثلکَ صتب ثـ امبك ػمتْؿ هـآى ،فى عیبًکبؿ عْػ ؿا ثَ هـگ هضکْم مبعتَ ّ ارـای صکن کٌؼ ّ" :اف فًبى ىوب کنبًی کَ هـتکت ًبىبینتی (فًب) ىًْؼ ،ثبیؼ ثـ آًبى چِبؿ
ىبُؼ اف عْػ (اف هـػاى هنلوبى) ثگیـیؼ ،آًگبٍ اگـ ىِبػت ػاػًؼ ،آًبى ؿا ػؿ عبًَُب هضجْك کٌیؼ ،تب هـگ كـاگیـػىبى ،یب عؼاًّؼ ؿاُی ثـایيبى هوـؿ کٌؼ (ا ّهب) کنبًی اف عْػتبى ؿا (هـػاى هنلوبى ؿا) کَ هـتکت آى (ُوبى) (ًبىبینتی ّ فًب) ىًْؼ ثـًزبًیؼ ،آًگبٍ اگـ تْثَ ّ ػؿمتکبؿی کـػًؼ ،اف آًبى ػمت ثـ ػاؿیؼ کَ عؼاًّؼ (ػؿ هْؿػ هـػاى!) تْثَ پؾیـ امت( ".مْؿۀ الٌنبء ،آیۀ .)05 ّ 07
ثـ امبك ایٌگًَْ ص ّ ن ّ صوْم پؼؿمبالؿاًَ ّ هـػمبالؿاًَ ُن ُنت کَ ثـ امبك "ىـع امالم" ،پؼؿ ٍبصت ربى ،هبل ّ ًبهْك كـفًؼاى عْػ امت ّ ص ّ ن "ٍیبًت ٓجیؼی" ػاؿػ .اّ هیتْاًؼ ٓجن "هبًْى هـّى ّمطبئی هَبً" کَ ػؿ ایـاى امالهی ُن ارـا هیىْػ-ػؿ هْؿػ هبتالى كـفًؼاى یب هتزبّفیي ثَ ربى ّ هبل ّ ًبهْك آًبى تَوین ثگیـػ. یؼٌی ثَ ًبم "ّلی ػم" هَبً ثنتبًؼ یب ثجغيؼ ،یب عْى ّ ربى كـفًؼاى عْػ ؿا ثغـػ ّ ثلـّىؼ. اهب ثب ّرْػ ایي ُوَ ًبثـاثـی ىـػی ثیي فى ّ هـػ ،ػؿ ایٌزب هـػاى ػؿ هْؿػ تٌجیَ فًبى ًیق اف فیبػٍ ؿّی هٌغ هیىًْؼ ّ ثَ ارـای ػؼالت ّ رلت ؿّبیت عؼاًّؼ ػػْت هیگـػًؼ (مْؿۀ الٌنبء ،آیۀ ُ .)34وچٌیي امالم هـػ ؿا هْظّق هی مبفػ تب ثَ ىـٓ آبػت ّ توکیي فًو (یب فًبًو) ،اف تؤهیي هؼیيت آًبى ىبًَ عبلی ًکٌؼ ّ ٓلـٍ ًـّػ ّ .هْهغ ٓالم ػاػىىبى ًیقُ ،ؼایبی هجلی عْػ ّ هْاػ هَـكی ثبهیوبًؼۀ ؿیـ هبثل هَـف ؿا ُن اف آًبى پل ًگـكتَ ،لغت ّ ػْؿ ّليبى ًکٌؼ( 29الجتَ ایي ثَ هؼٌی آى ًینت کَ ػؿ ػّؿٍ ُبی هجل اف امالم ،هـػاى فًبى عْػ ؿا لغت ّ ػْؿ ؿاٍ هی اًؼاعتٌؼ). ایي ًیق هِن امت کَ امالم ػؿ کبؿ ىٌبعت عؼا ّ ؿاثطۀ عبلن ّ هغلْم ،ایي اعتیبؿ ؿا ثَ فى هی ػُؼ کَ ثـ عالف ًظـ "ُونـ ّ ٍبصت عْػ" ،ثَ عؼا ایوبى ثیبّؿػ ّ ػؿ علب ُن کَ ىؼٍ ،ثَ ًیبیو عؼا ثپـػافػ .اّ صتب ػؿ ىـایطی هیتْاًؼ ّ هیثبیؼ ىُْـ کبكـ عْػ ؿا تـک کـػٍ ،ثَ ُونـی هـػی هنلوبى ػؿآیؼ .یک چٌیي هزْفی هیتْاًنت ػؿ هْاؿػی هـبیـ اؿفىِبی پؼؿىبُی ّ پؼؿمبالؿی ؿایذ ػؿ ایـاى ..." 28فًبى ىبینتۀ آًبًٌؼ کَ هطیغ ّ ثَ صلع الِی ػؿ ًِبى عْیيتٌؼاؿ ُنتٌؼ؛ ّ فًبًی کَ اف ًبكـهبًیىبى ثین ػاؿیؼ ثبیؼ ًَیضتىبى کٌیؼ ّ ػؿ عْاثگبٍُب اف آًبى ػّؿی کٌیؼ ّ آًاى سا تضًیذ؛ اگـ اف ىوب آبػت کـػًؼ ،ػیگـ ثَ آًبى ثِبًَرْئی ًکٌیؼ ("...مْؿۀ الٌنبء ،آیۀ .)34 29هضوؼ رؼلـی ،صوْم عبًْاػٍ ػؿ امالم ،اًتيبؿاتی ػاًو ،0358 ،تِـاى.
62
مبمبًی ثبىؼ -آًزب کَ هـػ ّ پؼؿ (ؿئیل عبًْاؿ) ًوبیٌؼۀ عؼا ػؿ عبًَ ثْػ ّ ػؿ صْفۀ عبًْاٍ ّ عبًْاؿ عْػ ارـای اّاهـ اُْؿاهقػا ّ پبػىبٍ (یب كـاهیي هؾُجی ّ مٌت ُبی پؼؿ ىبُی ایـاًی-فؿتيتی) ؿا ثَ یکزب ػؿ یؼ تنلٔ عْػ ػاىت. *** ثَ ُویي میبم ،ؿمن ثـػٍ ػاؿی ػؿ امالم کوبکبى ثبهی امت ّ پيت کـػى ثـػگبىثَ اؿثبثبى ّ ٍبصجبى عْػ ،گٌبُی ًبثغيْػًی ثَ صنبة هی آیؼ .سُثشاى اعالهی اص ُواى آغاصُ ،ن تشدٍ خشيذٍُ ،ن تشدٍ فشّختَُ ّ ،ن ثـػٍ ػاؿی کـػٍ ّ اف هْاُت ثِـٍ کيی ثؼّى صؼ ّ صؼّػ اف ثـػگبى ّ کٌیقاى عْػ ثِـٍ ثـػٍ اًؼ .ثب ایي ّرْػ، ػؿ ایٌزب ثـ عالف مٌّتُبی ؿایذ ثـػٍػاؿی ػّؿۀ مبمبًی ،ثَ ٍبصجبى ثـػٍ تٍْیَ هیىْػ کَ: -ثـػگبى عْػ ؿا ثؼّى مجت ًکيٌؼ، -آًبى ؿا "ثـاػؿ ػیٌی" (ثـاػؿ ػیٌیّ ،لی ًَ ثـاثـ اهتَبػی یب ارتوبػی) عْػ ثؼاًٌؼ ّ، -ثب آًبى ثَ هِـثبًی ؿكتبؿ کـػٍ ،صتب آًبى ؿا "ثـای ثغيیؼٍ ىؼى گٌبُبى یب ثَ ػٌْاى پـػاعت کلبؿۀ اػوبل عالف عْػ ،آفاػ مبفًؼ" (مْؿۀ ًنبء ،آیَُبی 92 ،35؛ مْؿۀ الٌْؿ ،آیۀ 33؛ مْؿۀ الجلؼ ،آیَُبی 04 ،03 ،02؛ مْؿۀ الوبئؼٍ ،آیۀ .)89 *** -ػؿ امالم ثـاثـی ػؿ حـّت ملبؿه ًيؼٍ ،ثلکَ ثـػکل ،هـآى یبػ آّؿی هیکٌؼ کَ داسائی ّ ًذاسی اص آى خذاعت ّ ثَ هَلضتی ثنتگی ػاؿػ کَ عؼاًّؼ ثـ گقیؼٍّ ، ُن اف ایي ؿّ ثبیؼ هْؿػ اصتـام هـاؿ ثگیـػ .ایٌنت کَ هبلکبى ّ ثـػٍػاؿاى ،ص ّ ن تونین اهْال ىغَی عْػ ثب ثـػگبىىبى ؿا ًؼاؿًؼ .چٌیي کبؿ ّلْ اًنبًی ّ ػؼالتغْاُبًَ ًَ كؤ هوجْل عؼای امالم ًینت ،ثلکَ ٓجن آیبت هـآى ،هـبیـ هَلضت عؼاًّؼ ّ هغبلق مینتن تونین حـّت هٌنْة ثَ عؼا ثَ صنبة آهؼٍ ّ ،ثَ ُویي ػلّت، هوٌْع امت .ػؿ ایي هؼٌب ػؿ هـآى چٌیي آهؼٍ امت: ..." -هب فینتوبیَ ىبى ؿا ػؿ فًؼگبًی ػًیب ػؿ هیبى آًبى تونین هیکٌین؛ ّ ثؼْی اف ایيبى ؿا ثـ ثؼْی ػیگـ ثَ هـتجَُبیی ثلٌؼ ثـتـ ػاىتین تب ثؼْی اف آًبى ثؼْی ػیگـ ؿا ثَ عؼهت ثگیـًؼ ( "...مْؿۀ القعـف ،آیۀ .)32 ّ -عؼاًّؼ ثؼْی اف ىوب ؿا ثـ ثؼْی ػیگـ ػؿ ؿّفی ثـتـی ػاػٍ امت ّ ،ثـتـی یبكتگبى ثبفگـػاًٌؼۀ ؿّفی ىبى ثَ هلک یویيُبیيبى (ثـػٍُبی تضت هبلکیت ىبى) ًینتٌؼ ،تب ػؿ آى ثـاثـ ىًْؼ (یؼٌی هنلوبًبى ثـػٍ ػاؿ صن ًؼاؿًؼ حـّت ّ ػاؿائی ىبى ؿا ثب ثـػگبًيبى هنوت کـػٍ ّ آًبى ؿا ثب عْػ ثـاثـ مبفًؼ ،چـا کَ ایي 63
عؼاًّؼ امت کَ ثـػٍ ُب ؿا ثـػٍ ّ ،حـّتوٌؼاى ؿا حـّتوٌؼ کـػٍ امت!) پل آیب (ای کنبًی کَ چٌیي کبؿی هیکٌیؼ) ثَ ًؼوت عؼاًّؼ اًکبؿ هی ّؿفیؼ؟ (مْؿۀ الٌضل ،آیۀ ( .)50چـا کَ ثـ امبك ًظـ هـآى) "فهیي اف آى عؼاًّؼ امت ،ثَ ُـ کل اف ثٌؼگبًو کَ ثغْاُؼ ثَ هیـاث هی ػُؼ (ّ ثَ ُـکل ُن ًغْاُؼً ،وی ػُؼ!)( ...مْؿۀ اػـاف ،آیۀ .)028 اهب ثب ّ رْػ ایي ُوَ اصکبم ًباهیؼکٌٌؼٍ ػؿ هْؿػ الِی ًيبى ػاػى كوـ كویـاى ّ حـّت حـّتوٌؼاى اف مْی هـآى ّ امالم ،ػؿ ایي هْؿػ ُن اف ٓـین هخبل ُبی تبؿیغی، فهیي ثَ ػٌْاى اؿحیۀ هنتْؼلبى (كویـاى؟) هلوؼاػ گـػیؼٍ ّ ػؿ ػامتبى ُبی هـثْٓ ثَ پیبهجـاى گؾىتَ ّ هْم یِْػ، کَ اکخـا" ثب امتٌبػ ثَ کتبةُبی ػیٌی یِْػیبى (ػِؼهؼین) ًول ىؼٍ اًؼ-اىبؿات هکـؿی ّرْػ ػاؿػ کَ هیتْاًٌؼ ثَ ػٌْاى متبیو اف "هنتْؼلبى یِْػی" هؼتوؼ ثَ عؼاًّؼ ّ هْل پیـّفی هـیت آًبى تؼجیـ ىًْؼ (ؿ .ک .ثَ مْؿۀ اػـاف، آیَُبی 035 ،88 ،57؛ مْؿۀ الوٌَ ،آیۀ ّ 7مبیـ) .ػؿ ّوي ،ثـای ُـ "هنلوبى آفاػ یب ؿیـثـػٍ" ایي اهکبى ُن ّرْػ ػاؿػ کَ ثب ىـکت ػؿ رٌگ ُبی امالهیبى ،مـًْىت كوـ ّ ًؼاؿی عْػ ؿا تـییـ ػُؼ .آًبى اف ٓـین ىـکت ػؿ رِبػ ػلیَ کلّبؿ: -یب فًؼٍ هیهبًؼًؼ ّ ٓجن مٌتُبی هجیلَ ای آى فهبى (چَ ػؿ ػّؿۀ امالهی یب هجل اف آى ػؿ ػّؿۀ ربُلیت) اف ؿٌبئوی ىبهل اهْال ،فًبى ّ کْػکبى امیـ ،مِن هیثـػًؼ (مْؿۀ اًلبل ،آیۀ 40؛ مْؿۀ الٌنبء ،آیۀ )24 -یب ربى هیثبعتٌؼ ّ ثَ فًؼگی هـكَ ػؿ ثبؽ ثِيت ًبیل هیگيتٌؼ (مْؿۀ آلػوـاى، آیۀ ّ 078 ،075مبیـ). *** ػؿ ّوي ،ػؿ امالم ثِيتی ثَ هئهٌیي هژػٍ ػاػٍ هیىْػ کَ ثنیبؿ ّاهؼی هیًوبیؼ. ثِيت "ثْمتبًی امت ثقؿگ کَ رْیجبؿاى اف كـّػمت آى ربؿی امت" (مْؿۀ الٌنبء ،آیَُبی 022 ّ03؛ مْؿۀ هبئؼٍ ،آیَُبی 009 ،87 ،57 ّ 02؛ مْؿۀ اػـاف ،آیۀ 43؛ مْؿۀ تْثَ ،آیۀ 52؛ مْؿۀ آلػوـاى ،آیَُبی ،097 059 ،035 ّ 098مبیـ) ّ مبیَمبؿی مبیَگنتـ ػاؿػ (مْؿۀ الٌنب ،آیۀ .)75ثِيت ػؿ ایي هؼٌب ،آًگًَْ امت کَ آًـّفُب ػؿ آؿفّی ؽٌُی هـػم هٌبٓن گـهنیـی ّ اؿلت عيک ػـثنتبى ّ ایـاى هیگٌزیؼ. ثِيت ربئی امت کَ ُوۀ ًؼوبتی کَ كویـاى اف آى هضـّم ثْػًؼ ّ ٍـكب ً ػؿ اًضَبؿ ثـػٍػاؿاى ّ حـّتاًؼّفاى آًـّفگبؿاى ثْػ ،ػؿ آى روغ امت ّ ،ثؼّى ُـگًَْ هضؼّػیتی ثـای ثِـٍهٌؼی هضـّهبى ّ هـػاى هنلوبى هئهي ػـَّ هیىْػ: 64
" -پـُیقکبؿاى ػؿ ثْمتبى ُب ّ ًبف ّ ًؼوتاًؼ ّ ثَ عبٓـ کبؿُبئی کَ کـػٍاًؼ ،ثَ گْاؿائی هیعْؿًؼ ّ هیآىبهٌؼ" (ًول هلِْم اف مْؿۀ ْٓؿ ،آیَُبی .)08 ّ 05 ..." -ػؿ آى رْیِبیی اف آة ًبگٌؼا ّ ،رْیِبیی اف ىیـی کَ هقٍاه تـییـ ًبپؾیـ امت ّ ،رْیِبیی اف ىـاة لؾتثغو آىبهٌؼگبى ّ ،رْیِبئی اف ػنل پبلْػٍ ؿّاى امت ّ ،ثـایيبى ػؿ آًزب ُوَ گًَْ هیٍْ ُنت" (مْؿۀ هضوؼ ،آیۀ )07 " -ػؿ آًزب (ػؿ ثِيتثـیي) ،مغي ثیِْػٍای ًيًٌْؼ. ػؿ آًزب چيوَای ؿّاى ثبىؼ. ػؿ آًزب تغتُبیی امت ثبالثلٌؼ. ّ کْفٍُبیی پیوًِبػٍ. ّ ثبلوُبیی ؿػیقىؼٍ. ّ كـهُبی فؿثبف گنتـػٍ" (مْؿۀ ؿبىیَ ،آیبت ")01-05 هیثیٌین کَ ثبؽ ثِيت كؤ ثَ ؿّس ّ ربى اعتَبً ًؼاؿػ ،ثلکَ اؿّبء عْامتُب، مبئوَُبً ،یبفُب ّ ىِْات رنن ّ تي "ثٌؼگبى هطیغ الِی" ؿا ُن ثَ ػِؼٍ ػاؿػ ّ امجبة آًـا ُن كـاُن آّؿػٍ امت. -اًنبى ُب "ربّػاًَ ػؿ ثِيتٌؼ ّ رلت ُبی پبکیقٍ ػاؿًؼ" (مْؿۀ آلػوـاى ،آیۀ ،07 مْؿۀ الٌنبء ،آیۀ .)75 " -پـُیقکبؿاى ػؿ ثْمتبى ُب ّ ًبف ّ ًؼوت اًؼ (ّ) اف آًچَ پـّؿػگبؿىبى ثَ آًبى اؿفاًی ػاىتَ امت ،عـّهٌؼ. .. . آًبى ثـ تغتُبی ؿػیقىؼٍ تکیَ فػٍاًؼ ّ آًبى ؿا رلت صْؿیبى ػؿىت چين گـػاًین. ّ ایيبى ؿا پی ػؿ پی اف هیٍُْب ّ گْىت (پـًؼگبًی) کَ عْه ػاؿًؼ هی ػُین. ػؿ آًزب ربهی ؿا کَ ًَ هبیَ ی ثیِْػٍ گْئی ّ ًَ گٌبٍ امت ،اف ػمت ُن هیگیـًؼّ . ثـ گـػاگـػ آًبى (آى هـػاى) پنـ ثچَ ُبی رْاًی (ؿلوبى ُبئی) هیگـػًؼ کَ گْئی هـّاؿیؼ ًِلتَاًؼ( ".مْؿۀ ْٓؿ ،آیَُبی )24 ّ 23 ،22 ،21 ،08 ،05 " -مبعتوبى ثِيت ،عيتی اف ًوـٍ ّ عيتی اف ٓالمت ّ گل آى هيک اؽكـ امت ّ مٌگـیقۀ آى لئلئ ّ یبهْت امت ّ عبک آى فػلـاى امت ّ ُـ کَ ّاؿػ آى ىْػ پیْمتَ هـتٌن امتًِ( ".. .ذاللَبصًَ ،ول اف صؼیج .5 )0325 -اگـ فًی اف فًبى ثِيت ثـ فهیي ًوْػاؿ ىْػ فهیي ؿا اف ثْی هيک پـ کٌؼ ّ ًِ 31ذا للَبصَ ،تٌظین ّ گـػآّؿی هـتْی كـیؼ تٌکبثٌی ،ػكتـ ًيـ كـٌُگ امالهی،0354 ، تِـاى.
65
ًْؿ عْؿىیؼ ؿا هبٍ ثجـػ (ًِذاللَبصَ ،پیيیي ،صؼیج .)2312 هی ثیٌین کَ اف ایي فاّیَ ،ثِيت ثیيتـ ثَ ثبؽ ُبی اؿثبثبى مبمبًی ّ گـػىگبٍ ُبی فهیيػاؿاى ّ ثـػٍػاؿاى فهبى عْػ ىجیَ امت تب هکبىُبی هو ّؼك ّ هنکي اّلیبی ػیي یب صتب عبًَ یب ثبؽ عؼائی کَ ثَ تؼجیـ هََ ُبی ػیـیٌَ ّ ُوچٌیي کتبةُبی هوؼك تْؿات ّ اًزیل ّ هـآى ،آػم ّ صْا تب ؿّفی کَ هـتکت گٌبٍ عْؿػى هیٍْ یب ػاًۀ هْؿػ ًظـ ًيؼٍ ثْػًؼ ،هنکي ػاىتٌؼ ّ مؼبػتوٌؼاًَ هیفینتٌؼ. ػؿ ثِيت امالهی ُوۀ امجبة ػیو ّ ًْه ُبی ایي رِبًی ،آًِن ػؿ هلِْم ؿایذ فهبى عْػ ،ثَ توبهی روؼٌؼ .صْؿیبى فیجبئی کَ ثَ تؼجیـ هـآى پنتبى ُبیيبى تبفٍ ثـآهؼٍ ّ ،پنـثچَ ُبی ًبُوتبئی کَ ثَ تؼجیـ هـآى ُوبًٌؼ هـّاؿیؼ ًِلتَ اًؼ ،ثَ صؼ کبكی! ػؿ اعتیبؿًؼ تب ُْك میـیًبپؾیـ اًنبى هضـّم آى فهبى ؿا پبمظ ػاػٍ ّ تيٌگی تبؿیغی اّ ؿا رجـاى کٌٌؼ .اگـ ػؿ ایي رِبى كؤ ثَ ثـػٍ ػاؿاى هنلوبى ص ّ ن توتغ رٌنی ثی صؼ ّ هـف اف ثـػگبى ىبى ػاػٍ ىؼٍ ،ػؿ "ثبؽ اتْپیبئی ثِيت" ایي اهکبى توتغ رٌنی ثؼّى کن ّ کبمت ّ هضؼّػیت ،اؿفاًی ُوۀ هنلوبًبى ثِيتیّ ، صتب هنلوبًبى هضـّهی هیىْػ کَ صنـت ًبکبهیبثی ػوـ فهیٌی عْػ ؿا ثب عْػ ثَ ثِيت آّؿػٍاًؼ ،یب هیغْاٌُؼ افتزبّفات ىـػی یی کَ ػؿ ایي رِبى ثَ آًبى ؿّا ىؼٍ ،اًتوبم گـكتَ ّ ،آى ُوَ ؿا ثب تزبّفات ثی صؼ ّ صَـ هزبف ّ ىـػی عْػ ثَ ػعتـاى ّ پنـاى عـػمبلی کَ پنتبًِبی ىبى تبفٍ ثـ آهؼٍ ّ ُوچْى هـّاؿیؼ پٌِبى اًؼ ،رجـاى کٌٌؼ. ثِيت ،اف ایي فاّیَ ،چٌبى فهیٌی ّ ثَ هؼؿی ثَ آؿفُّبی اًنبى هضـّم ػّؿۀ مبمبًی ًقػیک امت کَ ثَ آمبًی هیتْاًؼ ػؿ ؽٌُیت هـػم هضـّهی، -کَ ُویيَ اف پبػاه گـكتي ّ توتغ ثـػى هضـّم ثْػٍاًؼ- رب ثگیـػ ّ ثَ "اتْپیبی ایؼٍآلی ّ آؿهبًيِـی" تجؼیل گـػػ کَ ثَ كؼا کـػى رنن ّ ربى ایي رِبًی ُن هیاؿفػ. *** ػؿ ُـ ٍْؿت ،ثَ عبٓـ ایي ّیژگیُبی ظبُـی "امالم ػـثی" ًنجت ثَ "ًظبم مبمبًی -فؿتيتی ایـاًی"ً ،ظبم امالهی ثب آؿفُّب ّ آیؼٍ الِبی هـػم ایـاى ػؿ ُن هی آهیقػ ّ ،ػؿ ؽٌُیت اًنبى هضـّم ایي ربهؼَ ،ثَ آمبًی ثَ ربهؼۀ ایؼٍآلی ّ كبّلَ تجؼیل هی ىْػ .اف آى پل" ،امالم ایؼٍآلی ىؼٍ" ثَ ٍْؿت اتْپیبی ؽٌُی تْػٍ ُبی ػؿػهٌؼ ّ آؿهبى ؿُبئی اف ظلن صکبم ّ اؿثبثبى ثـػٍ ػاؿ ّ فهیٌؼاؿ صتی صکبم امالهی یی کَ ثب امتلبػٍ اف امالم ؿموی ىـیؼت عْاٍ عْػ ،ظلن ّ متنعْػ ؿا تْریَ کـػٍ ّ الِی هلوؼاػ هیکٌٌؼ- 66
ػؿ هی آیؼ ّ .ػلیَ ظلن ّ رْؿ ّ ثیػؼالتی صکْهتُب -صتب صکْهتُبی امالهی ّ ػـثیً -يبًَ هی ؿّػ .ثؼؼُب ایي ثبّؿ امالهی ثب تلنیـُب ّ تؼجیـُبی گًْبگْى ّلی آؿهبًی ّ ؿمتبعیقی عْػ ،ثب رٌجوُبی امتوالل ٓلجبًۀ هـػم ایـاى ًیق پیًْؼ هیغْؿػ ّ .ثؼیي ّمیلَ ،ثَ رٌجوُبی ؿُبئیثغو ایي هـف ّ ثْم ربًی تبفٍ ػاػٍ ّ ثَ هجبؿفات ؿُبئی ثغو تْػٍ ُبی تضت متن هب صیبت ؽٌُی ّ هؼٌْی تبفٍ ای هی ثغيؼ ّ .صتی ػؿ هؼوبؿی اتْپیبُب ّ هؼیٌَُبی كبّلۀ ؿیـ امالهی ثؼؼی ًوو ایلب هیکٌؼ. *** ثب ایي ّرْػُ ،ـ ثبؿ کَ امالم "ایؼٍ آلی ّ اتْپیبئی" ثَ ٍْؿت ًظبم میبمی ػؿ ایـاى تضون یبكتَ ّ صبکن ىؼٍ هطبثن هؼوْل ُوَ ّهت ّ ُوَ ربئی کَ ػیي ثَ صکْهت ؿمیؼٍ-ایؼٍ آلُبی "امالم اتْپیبئی" کَ ػؿ ػّؿۀ رٌجو ّ هجبؿفۀ هـػم هنلوبى تضت متن ًوو یبؿی ػٌُؼٍ ایلب هیکـػٍ ،ثَ آمبًی ثَ ّمیلۀ ًوبیٌؼگبى "امالم ىـیؼتغْاٍ" ثَ کٌتـل ػؿ آهؼًؼ ّ ،ثَ ػٌْاى اثقاؿ تغؼیـ کٌٌؼۀ اكکبؿ ػوْهی ػؿ عؼهت ثِـٍ کيی اف هـػم هـاؿ گـكتَ ،ثـای امتضوبؿ كکـی ّ ثَ تنلین ّ تجؼیت ّاػاىتي هـػم ّ تْػٍ ُبی هنلوبى امتلبػٍ ىؼًؼ .ػؿ مـتبمـ تبؿیظ تنلٔ امالهیُ ،ویيَ ّ ُوَ رب کَ ایؼٍ آل ُبی "امالم اتْپیبئی" ثَ کْىو ّ ربًجبفی هـػم هضـّهی کَ ثَ هؼزقۀ امالم میبمی ػل ثنتَ ثْػًؼ ،ؿّ آهؼًؼ ّ ػمت ثبال ؿا گـكتٌؼ ،ؿُجـاى امالهی هؼػی ثـاثـی ّ ثـاػؿی ػیـّفی رجبؿیّت ُبی ػیٌی ّ هؾُجی عْػ ؿا ثـ پبیَ ُبی ػیٌؼاؿی آؿهبًی ّ اتْپیبئی هـػم ثٌب کـػًؼُ ّ ،وبًٌؼ ُوۀ تزـثیبت تبؿیغی ػیٌنبالؿی میبمی ػؿ ایـاى ّ رِبىُ ،ـ ٍؼای ثـاثـی ٓلجی ؿا ػؿ صلوْم هـػم علَ کـػًؼ. ایي ّّغ ًبىی اف آى امت کَ ُـ ثبؿی ػیٌی ثَ صکْهت هیؿمؼ ،ثَ عبٓـ ًؼاىتي ظـكیت الفم ثـای ػؿک ًیبفُبی فهبًَ ،ػؿ ثـاثـ ّاهؼیت ُب ّ ًیبفُبی ؿّف هیاینتؼ ّ ،ثَ عبٓـ مٌت گـائی ،ثٌیبػگـائی ّ گؾىتَگـائی ؽاتی عْػ ،ثَ ایؼٍ ُب ّ آیؼٍ آلِبی اتْپیبئی هْؿػ اػػبی عْػ پيت هیکٌؼ .اف ایٌزبمت کَ ثب امتوـاؿ صکْهتُبی امالهی ،ثَ ْٓؿ هؼوْل ،مـکْثگـی ػیٌی ُن ؿمن هیيْػّ ،لی ثب ثـپبئی رجبؿیت ُبی ػیٌی ّ هؾُجی ًیق ْٓلی ًویکيؼ کَ هـػم ًباهیؼ ىؼٍ ػلیَ امالهی کَ ربى ثَ ؿاُو ػاػٍ ثْػًؼ-ثلٌؼ ىؼٍ ،ثـای ًبیل ىؼى ثَ ایؼٍآل ُبی رؼیؼ ؿُبئی (چَ ػیٌی یب ؿیـػیٌی) ّ ػلیَ رجـ صبکن ػیٌی ّ امالهی اف مپـػى مـ ثَ ػاؿ ًیق اثب ًوی کٌٌؼ. ثؼیي تـتیت ،ثب ؿمْا ىؼى امالهیبًی کَ ًبثـاثـی ّ ثیؼؼالتی عْػ ؿا "ثـاػؿی ّ 65
ػؼالت امالهی" هیغْاًٌؼ ،ثَ فّػی ػّؿٍای ػیگـ اف هجبؿفات ارتوبػی ّ میبمی اف مـ گـكتَ هیيْػ.
68
جاهعۀ آخشالضهاى ايشاًی ا ّهب ُـ "ىِـ ایؼٍآلی" -صتب اگـ چَ امبمب" ؽٌُی امت - هیثبیؼ ػؿ تؼاّم عْػ ،ثَ ًْػی ثب ّاهؼیّبتُبی هْرْػ ُوغْاًی ػاىتَ ثبىؼ ّ مججی ػیٌی ّ هبثل لول ّ ػؿک ػـَّ کٌؼ تب ثتْاًؼ ػؿ ؿًّؼ گـػه فهبى ػّام آّؿػٍ ،ػؿ ؽٌُیّت ّ ؿإیبُبی اًنبىُب ّ ًنلُبی رؼیؼ تؼاّم یبثؼ .ػؿ ؿیـ ایٌَْؿت، ػیْاؿٍُبی "اتْپیب ّ آؿهبًيِـی" کَ ُیچگًَْ تکیَگبُی ثـ ؿّی ّاهؼیبت هبثل لول فهبى ّ ًیبفهٌؼی ُبی هـػم ًؼاؿػ، -ثَ ُـ امتضکبم ُن کَ ثبىؼ- ػؿ ثـعْؿػ ثب ّاهؼیت ُبی هْرْػ فًؼگی كـّ هیؿیقػ ّ ،پیکـۀ الَُِبی هوؼمو ػؿ فیـ چـط ُبی مٌگیي فهبًَ عـػ هیگـػػ. هی ػاًین کَ تضکین امالم ثَ ٍْؿت ػیي ّ ُوچٌیي ًظبم میبمی ،ارتوبػی ّ كـٌُگی ػؿ ایـاى ثب ٍضَ ًِبػى آى ثَ ًِبػ ُبی فهیيػاؿی ّ ثـػٍ ػاؿی ػّؿۀ مبمبًی ُوـاٍ ثْػ .ایي ًِبػ ُب ػجبؿت ثْػًؼ اف: ً -0ظبم پؼؿ مبالؿاًۀ ایـاًی. " -2مینتن هبلکیت ّ ثِـٍػُی ایـاًی ىبهل ثـفگـی ،عـاد ،هوبموَ ّ اهطبع.30 30آى تؼؼاػ اف ًظبهبت ثِـٍ ثـػاؿی هجل اف امالم ایـاى کَ ثؼؼا" هِـ امالهی عْؿػٍ ّ ثَ ىـع امالهی ؿاٍ یبكتَ ثَ ىـس فیـ هبثل ؽکـ اًؼ: "ًظبم ثـفگـی یب اکـٍ ،کَ ػؿ هـصلۀ گؾاؿ ربهؼۀ ایـاًی اف صبلت تْلیؼ اثتؼائی ثَ ىکل تْلیؼ ًیوَ ػُوبًی ّ ًیوَ ثـػٍػاؿی (ؿّمتبثٌؼگی) پیؼا ىؼٍ ثْػ (ًؼوت الَ توْی ،کتبة ربهؼَىٌبمی ؿّمتبیی؛ عنـّ عنـّیً ،ظبم ثِـٍ ثـػاؿی اف فهیي ػؿ ایـاى) .ػؿ ایي ًظبم ،ثـفگـاى (اکـٍ -اریـاى) ،ثب ػاىتي یک ػبهل (ًیـّی کبؿ اًنبًی) ػؿ تْلیؼ فؿاػی ىـکت هیکـػًؼ ّ کوتـ اف یک پٌزن هضَْل ؿا هیثـػًؼ .ایي ًظبم ثِـٍثـػاؿی ًیوَ ثـػٍػاؿی ،پل اف ػّؿۀ مبمبًی ّ ػؿ ػّؿۀ امالم ًیق ثب تـییـ ًبم ثَ هئاکـٍ ثَ ُنتی عْػ اػاهَ ػاػ. "عـاد" یکی ػیگـ اف ًظبمُبی ثِـٍثـػاؿی امت کَ ّمیلۀ امالهیُبی صبکن ،ثَ ُوبى ىکل ّ میبم مبثن پؾیـكتَ ىؼ ّ ثؼؼا" صتب پبیَ ُبی اهتَبػی عللبی امالهی ؿا تيکیل ػاػ" .ثٌب ثـ صوْم امالهی ،عـاد اف ثِـۀ هبلکبًَ رؼامت ّ هؼوْال" ُوـاٍ ثب ثِـۀ هبلکبًَ اعؾ هیىؼ .تلبّت آى ػّ ػؿ آى امت کَ عـاد ثَ ػِؼۀ هبلک امت ّ ثِـۀ هبلکبًَ ثَ ػِؼۀ فاؿع" (میؼ هضوْػ ٓبلوبًی ،امالم ّ هبلکیت) .ػؿ ایي هؼٌی" ،عـاد" هبلیبتی امت کَ ثب ّامطَگـی هبلک" ّ ،ثِـۀ هبلکبًَ" هبلیبتی امت کَ ثؼّى ّامطَ گـی اف فاؿع اعؾ هیىْػ. "رقیَ" ًیق هبلیبت مـاًَای ثْػ کَ ػؿ ُـ ػّ ػّؿۀ مبمبًی ّ امالهی اف هـػم ایـاى گـكتَ هیىؼ، ثب ایي تلبّت کَ ػؿ ػّؿۀ صبکویت امالهیبى ،ؿُبئی اف رقیَ ثب پؾیـه ػیي امالم هوکي ثْػ" .ایي
69
ً -3ظبم اىـاكیت ػیٌی ثـػٍ ػاؿی -فهیي ػاؿی ػؿ ایـاى. اػؿبم مینتن ُبی ثِـٍ کيی ایـاًی ّ امالهی ،یب امالهی ًبهیؼى ىیٍْ ُبی ثِـٍ کيی ػّؿۀ مبمبًی ،ػؿ ًِبیت ،ثَ اصیبی ؿّاثٔ کبؿ ّ ثبفگيت ىیٍُْبی ثِـٍکيی اؿثبثی -ػُوبًی ػّؿۀ مبمبًی اًزبهیؼ .ػؿ ّوي ،ػؿ ایي مینتن ظبلوبًَ ،ثـفگـاًی کَ هبػؿ ثَ پـػاعت ایي ُوَ پـػاعتی ُب ًوی ىؼًؼ ،ػؿ هوبثل ثؼُکبؿی عْػ ثَ ٍْؿت ثـػٍ ثبفعـیؼ ىؼٍ ّ ،ثَ تَـف هبلک ػؿ هی آهؼًؼ .ثؼیي تـتیت ،ثب تنلٔ ًظبم صوْم امالهی ػؿ ایـاى ًَ ،كؤ مینتن ػُوبًی -ثـػٍ ػاؿی هجل اف امالم اف ًْ اصیبء ىؼ ،ثلکَ امالهی ًبهیؼى ایي هٌبمجبت هزؼػاً ایي مینتن ًبثـاثـٓلت ؿا تضکین ثغيیؼٍ ،ثَ ثوب ّ ػّام آى ػؿ ْٓل تبؿیظ اًزبهیؼ.32 ػؿ ّاهغ ،امالم ّ صکْهت ُبی امالهی ُیچ تـییـ هِوی ػؿ ؿاثطۀ ثِـٍکيی ػّؿۀ مبمبًی ًؼاػًؼ ّ ًَ كؤ ثنیبؿی اف ؿّاثٔ ظبلوبًۀ هْرْػ ًظبم فهیٌؼاؿی- ثـػٍ ػاؿی آى ؿا پؾیـكتٌؼ ،ثلکَ ثؼاًِب رٌجۀ توؼك امالهی ثغيیؼٍ ،مـپیچی اف آًِب ؿا گٌبٍ ّ هبثل هزبفات امالهی اػالم کـػًؼ .ایي ػول ،اًنبى هضـّم ّ تضت متن ایـاًی ؿا، کَ ثب هجْل امالم هؼػی "ثـاػؿی امالهی" ،عْػ ؿا اف میطـۀ هـاؿػاػُبی ظبلوبًۀمیبمت ثنیبؿ کبؿمبف ثْػ ،ثَ ْٓؿی کَ ثؼؼ ُب ،ثـای صلع ػؿ آهؼ عقاًۀ امالهی ،ىـٓ ّ ىـّٓی ثـای (هضؼّػ کـػى) امالم آّؿػى ایـاًیبى هبئل ىؼًؼ (ػلی هیـ كطـّك ،امالم ىٌبمی ،چبپ اّل، .)0375 "هوبموَ" ُن ًْػی عـاد ثْػ کَ ُن ػؿ ػّؿۀ هجل اف امالم ّ ُن ػؿ ػّؿۀ امالهی ػؿ ایـاى هـمْم ثْػ ّ ثَ ُوبى میبم پیيیيّ ،میلۀ امالهیُب پؾیـكتَ ىؼٍ ثْػ .ثٌب ثـ هوبموَ ،مِن هؼیّي ّ حبثت اف هضَْل ،ثَ ػٌْاى هبلیبت اؿفی ثَ پبػىبٍ ّ ثؼؼا" ثَ ثیت الوبل هنلویي تؼلن هیگـكت (پلی کپی ػؿمی "هـػم ىٌبمی ایالت ّ ػيبیـ ایـاى" ،ؿّب آیـهلْ ،ػاًيگبٍ تجـیقٓ .)0354 ،جن ایي ًْىتَ، "اهطبع ًیق هلک یب فهیٌی ثْػ کَ اف ربًت پبػىبٍ ػؿ هجل اف امالم ّ اف مْی علیلۀ هنلویي ػؿ ثؼؼ اف امالم ،ثَ هٌظْؿ ثِـٍثـػاؿی اف ػْایؼ یب هبلکیت اؿّی ،ثَ یکی اف اهـاء ّ مـاى ليکـ ّاگؾاؿ هیىؼ .ایي ؿمن ُنُ ،ن ػؿ ػّؿۀ پیو اف امالم ّ ُن ػؿ ػّؿۀ ثؼؼ اف تنلٔ امالهی ُب ػؿ ایـاى ؿایذ ثْػ .ایي ُوبى ؿموی امت کَ ػؿ ػّؿۀ هـْل ثَ "میْؿؿبل" ّ ػؿ ػّؿۀ امالهی ٍلْیبى ّ ثؼؼ اف آى ثَ ىیْۀ ًبىگْى ّ ظبلوبًۀ "تیْل" تـییـ ًبم ػاػ. 32ثـای آالػبت ثیيتـ ؿ .ک .ثَ : -ؿّب آیـهلْ ،پلی کپی ػؿمی "هـػم ىٌبمی ثب تکیَ ثـ ایالت ّ ػيبیـ ایـاى" ،رلؼ ػّم ،ػاًيگبٍ تجـیق0352 -0353 ، -ای .پ .پتـّىلنکی" ،تبؿیظ ایـاى ػؿ مؼٍُبی هیبًی" ،تـروَی میـّك ایقػی ّ صنیي تضْیلی، اًتيبؿات ػًیب ،0379 ،تِـاى. ً -ؼوت الَ توْی ،پلی کپی ػؿمی "ربهؼَ ىٌبمی ؿّمتبیی" ،ػاًيگبٍ تجـیق .0350 -ػلی هیـ كطـّك" ،امالم ىٌبمی" ،پیيیي.
51
ػّؿۀ مبمبًی -فؿتيتی عالًىؼٍ هیپٌؼاىت- یکجبؿ ػیگـ ثَ تضول ثٌؼگی ّ ثِـٍ کيی تبؿیغی هضکْم کـػ .اف ایي ؿّ ،امالم آّؿػى ّ پیْمتي ثَ ػیي رؼیؼ -اگـ چَ ػؿ آؿبف ّ ثـای ثغيی اف ربهؼۀ ایـاًی ،هیتْاًؼ ثَ هؼٌی اػتـاُ ّ پيت کـػى ثَ ًظن ىؼیؼاً ظبلوبًۀ مبمبًی -فؿتيتی تؼجیـ گـػػ- ػؿ تؼاّم عْػ ،رق ثَ ٍْؿت -ثیؼت ثب "ًوبیٌؼگبى گًْبگْى عؼاًّؼ امالم" ّ پـػاعت هبلیبت ّ رقیَ ثَ صکْهت ّ صبکوبى امالهی ّ ػـثی ،تزلّی ًکـػ .اف آى پلُ ،ـ اف گبُی ،اف ٓـین تلنیـ ُبی گًْبگْى آیبت ّ اعجبؿ ّ ،امتٌبػ ثَ ایي یب آى "آیۀ ىـیلَ" ّ صؼیخی اف ُقاؿاى ّ ػٍ ُب ُقاؿ ؿّایبت ؿامت ّ ػؿّؽّ ،میلَ ای مبعتَ ّ پـػاعتَ ىؼ تب ىیٍْ ُبی ظبلوبًۀ گؾىتَ ؿا، -ایي ثبؿ ثَ ٍْؿت کالم عؼای امالم ّ ػمتْؿ ًوبیٌؼگبى فهیٌی هللا- هوؼك رلٍْ ػٌُؼُ ّ ،وـاٍ ثب رجبؿیّت ًْؿمیؼۀ امالهی ّ علیلَگـی ،ثَ ًبم ػیي ّ امالم ىـیؼتغْاٍ ،ثَ هـػم ًْهنلوبى ایـاى تضویل کٌٌؼ .ثؼیٌنبىٓ ،جوبت ثـگقیؼٍ ّ اىـاف ًْکینۀ ایـاًیُ ،وـاٍ ثب ّاثنتگبى ثَ هجبئل ّ عبًؼاىُب اىـاف ػـثی هجل ّ ثؼؼ اف امالم، ّ -ثب ثِـٍ کيی مٌگیيتـ ّ ظلن ّ تؼؼی ّ متن ثؼّیتـ- آتو ثـ ُوۀ ىؼبؿُبی اٍالس ٓلجبًۀ "امالم ایؼٍ آلی ّ آؿهبًی هؼػی ًزبت هضـّهبى" فػًؼ. ػؿ ُوبى صبلٌُْ ،ف اًنبى ایـاًی هبػؿ ثَ رؾة ؿاٍ ّ ؿّه ػیي رؼیؼ ّاؿػاتی ًيؼٍ ثْػ کَ رؼال هؼؿت ثیي اىـاف ّ ًزجبی امالهی -ػـثی ،هنلوبًبى ؿا ؿّ ػؿ ؿّی ُن هـاؿ ػاػ. ایٌِب ُوَ ،ؿكتَ ؿكتَ چْى هْؿیبًَ ،ؿیيَ ُبی اػتوبػی ثَ "هؼیٌۀ كبّلۀ امالم" ّ اػػبُبی ثـاػؿی ّ ثـاثـی امالهی ؿا عْؿػًؼ ّ ًبثْػ کـػًؼ .اف آى ؿّ ،ثب ؿىؼ ًبُوگًْیُب ّ ثـّف تّْ بػُبی ػؿًّی ػؿ ربهؼۀ امالهی ىؼۀ ایـاى ،ثبّؿ ثَ یک کتبة ،ثَ یک ؿاٍ ،یک آیٌؼٍ ّ یک ایؼٍآل ،ثَ مبػگی آة ىؼى ثـفُبی فهنتبًی ًبپؼیؼ ىؼًؼ. *** ثب كـّؿیغتي ثٌبی اػتوبػ ثَ ػؼالتی کَ ػؿ ایي رِبى ّ ثِيتی کَ ػؿ آى رِبى ّػؼٍ ػاػٍ ىؼٍ امت ،رْاًَُبی رؼیؼی اف "اتْپیب ّ آؿهبًيِـ ایـاًی" ىـّع ثَ ىکْكَ فػى هیکٌٌؼ .هجبؿفۀ ؿّ ػؿ ؿّی ایـاًیبى ثب ثٌیبػُبی ایوبًی ّ ًِبػُبی 50
علیلَ گـیِبی امالهی -ػـثی ،ایؼٍآلُبی رؼیؼی اف ربهؼۀ ثؼؼ اف امالم ؿا ثَ ُوـاٍ هیآّؿػُ .ـ ایؼٍآل ّ آؿهبى ارتوبػی رؼیؼ ًیق هتوبثال" اهیؼ ثَ كـػائی ػگـگًَْ ؿا ثیو اف پیو توْیت کـػٍ ،كـػای ًْیٌی ؿا ًْیؼ هیػُؼ کَ هیثبیؼ ثب ؿُبئی اف متن هؼػیبى ًوبیٌؼگی عؼاًّؼ، ّ -عؼاًّؼی کَ ثـ ایي هؼیبؿ ،گْیب كؤ رجّبؿ ّ هکبؿ امت (مْؿۀ آل ػوـاى ،آیۀ )74تب ؿصوبى ّ ؿصین- ثـ پب ثبینتؼ. ا ّهب ،ػؿ ربهؼَای کَ صبکوبى ثَ ًبم عؼاًّؼ صکن هیؿاًٌؼ ،الرـم مـکْة هؾُجی مٌگیي امت ّ ،صتب تَ ّْؿ ُـ آى چَ هِـ کلـ عْؿػٍ ،ػؿ اًؼیيَ ُب چِبؿ هیظ هیىْػ .تـك اف اؿتکبة ثَ کلـ -کَ ثبػج اف ػمت ػاػى ُـ ػّ رِبى امت- ُـ اًؼیيۀ ػگـگْى ّ ؿیـ امالهی ؿا -پیو اف فاػى- ػؿ رٌیي كکـ هـػم مبًنْؿ هیکٌؼ .مبًنْؿ ػیٌی صتب ثَ ُـ عْاة ؿیـػیٌی هِـ "ؿإیبی ىیطبًی" هیفًؼُ ّ ،ـ اًؼیيۀ ػگـگًَْ ؿا ثب "عْػمبًنْؿی" کلـ ّ امتـلبؿ اف ؽُي ُب هیفػایؼ ّ ،یظفػگی فهنتبى ؿا ثـ اكکبؿ ّ اًؼیيَ صبکن هیمبفػ. "ُْا ثل ًبرْاًوـػاًَ مـػ امت . . .آی. . . فهنتبى امت. مالهت ؿا ًویعْاٌُؼ پبمظ گلت، ُْا ػلگیـ، ػؿُب ثنتَ، مـُب ػؿ گـیجبى، ػمتِب پٌِبى33 " .... ثَ عبٓـ ثـهـاؿی یک چٌیي ىـایٔ مغت یغقػگی امت کَ پل اف تنلٔ امالم ىـیؼتغْاٍ ،هؼتِب اکخـ "ایؼٍ آل ُبی اتْپیبئی ایـاًی" ارجبؿاً ؿًگ ّ ثْی هؾُجی ّ امالهی ثَ عْػ هیگیـًؼ ّ اًنبى ایـاًی، ُ -وبًٌؼ ىِـًّؼاى ُـ ربهؼَ ای کَ "فثبى مـط مـ مجق هی ػُؼ ثـ ثبػ"-
33هِؼی اعْاى حبلج ىؼـ فهنتبى.
52
عْػ ؿا هزجْؿ هیثیٌؼ تب ثَ فثبى ؿبلت ّ صبکن صـف فػٍ ّ ،ایؼٍ آل ُب ّ ؽٌُیبت عْػ ؿا ثب هؼیبؿُبی هزبف امالهی تٌظین کٌؼ. ػؿ ػیي صبل ،ؿّىي امت کَ مـکْثی ّ مبًنْؿ ،ثَ مبػگی ثَ "عْػمبًنْؿی" هٌزـ هیگـػػ ّ، "عْػمبًنْؿی" ًیق ػؿ ٍْؿت تؼاّم ّ امتوـاؿ ،هـق ؿا ػلیل مبعتَ ،تـکیت هٌطن ؽٌُی اًنبى ؿا ػؿ ُن هیؿیقػً .تیزَ آى هیىْػ کَ اًنبى هوِْؿ مـکْة ّ مبًنْؿ ،ثـای مبعتي "ثٌبی عبلٌ ؽٌُی ّ ایؼٍ آلی" عْػ ،اف امتلبػٍ اف هؼوبؿییی کَ هزبفات ػاؿػ ،هیپـُیقػُ ّ .وبًٌؼ ُـ "اًنبى كتشىؼٍ" ،رق تجؼیّت اف مبعتُبی ؿایذ ّ هزبف ،ؿاُی ًویثیٌؼ ّ .ػؿ ًتیزَ ،ثَ "اتْپیبُبی ؽٌُی ّ هؼیٌَ ُبی كبّلۀ" عْػ ،ؿًگی هیفًؼ کَ ّمیلۀ مینتن مبًنْؿگـ صبکن پؾیـكتَ ىؼٍ ّ ،هیتْاًؼ ثؼّى آًکَ "مـ مجق ؿا ثـ ثبػ ػُؼ"، اكيب ، ثیبى ّ هٌتول گـػػ. *** *** 5 چٌیي امت کَ تضت تنلٔ ػیٌی-میبمی امالم ىـیؼتغْاٍ -آًزب کَ ُـ ًيبًۀ ًبؿّبیتی ،ثْی کلـ ّ ًلبم هیػُؼ ّ عْى کبكـ ّ هٌبكن صالل كـُ هیىْػ- ؽٌُیّت "ربهؼۀ كبّلۀ ایـاًی" ثب ػامتبىُبی هؾُجی "ثبٌٓیگـی"" ،هِؼی گـی" ّ ظِْؿ "اهبهبى ؿبیت ىیؼَگـی" -اف اهبهبى ؿبیت ّ آعـالقهبى كـهَ ُبی ىیؼی فیؼیَ ّ اموبػیلیَ تب اهبم ؿبئت كـهۀ رؼلـی ػّافػَُ- ػؿُن هیآهیقػ ّ ،آؿفُّبی ؽٌُی هـػم ثـای ًزبت اف ػمت امالهیبى صبکن ؿا ثَ "ظِْؿ ّ ًزبت آعـالقهبًی اهبهبى" پیًْؼ هیقًؼ .35ثؼیي تـتیت ،ثب گؾىت فهبى، "اتْپیبی ظِْؿ ّ ًزبت" اهبم فهبى ُبی كـهَ ُبی هغتلق ّ "ربهؼۀ اتْپیبئی آعـالقهبى" آًِب ،ػؿ اكکبؿ هـػم پيت کـػٍ ثَ امالم صبکن ىـیؼتغْاٍ ،ثب ًیبفُبی ؿّفگبؿ میبٍ میطـۀ امالم ىـیؼتغْاٍ ػؿ هیآهیقػ ّ ،ثَ ػٌْاى ربهؼۀ ػبػل كـػائی 34تَ تْضیخ ؽواسٍ 3پاياى کتاب ،تذت عٌْاى "ديکتاتْسی ّ تشط" هشاجعَ ّ عپظ هجذدا" اص اتتذای ايي پاساگشاف هطالعَ ؽْد. 35اصوؼ کنـّی ،ىیؼیگـیً ،يـ پژُّو ،آلوبى.
53
ًبهؼلْم ،ؿًگ ّ ثْی ارتوبػی-میبمی ثَ عْػ هیگیـػ .چٌیي امت کَ "ربهؼۀ ػبػل آعـالقهبًی" ،ؿكتَ ؿكتَ ثـای هضـّهبى ّ مـکْة ىؼگبى هنلوبى ایـاًی -کَ ػیگـ ًوی تْاًٌؼ ػؿ ثـاثـی ثب ثِـٍ کيی ّ متن "ثـاػؿاى ػیٌی عْػ" كؤ ثَ آهؼى ؿّف پبػاه ّ رقای آى ػًیب چين ػّعتَ ّ ػل عْه کٌٌؼ- ثَ تَْیـی اف "اتْپیبی ًزبت" تجؼیل هیگـػػ. *** "ربهؼۀ آعـالقهبى ىیؼَ گـی"، ُ -وبًٌؼ عْػ ىیؼَگـی- ػؿ ًْػیّت ّ مبعتبؿ عْػ ،ایـاًی امت ّ ُن اف ایي ؿّ ،ثب اتْپیبی ایـاًی "هقػکینن" اف رٌجَ ُبی هغتلق عْیيبًّؼ امت .ایي "ربهؼۀ ایؼٍآلی" ا ّهب ،ثـ عالف "آؿهبًيِـ هقػکیبى" ،آموبًی ّ هؾُجی امتُ ّ ،ن اف ایي ؿّ ،اف ثنیبؿی رِبت ثب "هقػکینن فهیٌی ّ اًنبًی" هتلبّت امت ّ هبثل پیبػٍ ىؼى ػؿ فهیي ّاهؼیتِب ُن ًینت. ربهؼۀ ایؼٍ آلی آعـالقهبًی اهبم فهبى ،ثـ عالف ربهؼۀ آؿهبًی هقػکیبى، اّال" ثـ اًنبى ّ ػولکـػ كـفًؼ اًنبًی هتکی ًینت ّ ػؿ ّاهغ ،فهبًی تضوّن پیؼا هیکٌؼ کَ "عؼاًّؼ آموبى ّ فهیي" ؿأی هیػُؼ ّ ًَ "اًنبى عبکی ّ فهیٌی"، ػؿ حبًی ثـای تضون آى ،یک كـمتبػۀ عؼا ّ اًنبًی آموبًی الفم امت ّ ثبیؼ هؤهْؿ ىْػ ًَ ّ ،اًنبى فهیٌی ّ تْػٍ ُبئی کَ ػؿ ػول ّ هجبؿفۀ ارتوبػی مِین ّ ػؿگیـ اًؼ. ػؿ حبلج ،اف اًنبى اهـّفی ثنیبؿ ػّؿ امت ّ صْالَاه ثَ فهبًی امت کَ هبُیتب" ثنیبؿ ثؼیؼ ثَ ًظـ هیؿمؼ .هطبثن ؿّایبت ؽٌُی هْرْػ" ،ظِْؿ اهبم فهبى" فهبًی اتلبم عْاُؼ اكتبػ کَ ػًیب ّ تبؿیظ ثَ ػّؿۀ پبیبًی عْػ ؿمیؼٍ ثبىٌؼ .اف آى پل ،ػؿ هـف ثیي ایي ّ آى ػًیب ،گْیب رِبى ّ مـتبمـ رِبى ثَ تَّ ـف "هنلوبًبى ىیؼَ ّ ا ّهت اهبمفهبى" ػؿ عْاُؼ آهؼ ّ ػؿ آى ربهؼۀ ثِيتگًْۀ ٍـكؤ اًضَبؿی -ربئی کَ "كؤ" اف هئهٌبى ثَ كـهۀ ػّافػَُ تيکیل هیىْػ- "ربهؼۀ ػبػل آعـالقهبى" ثـ پبی عْاُؼ اینتبػ .5ثیو اف ایي ًَ ،کنی هیػاًؼ ّ 36ایي ىکل اف ثبّؿ ،ػبم ُوۀ ىیؼیبى ًینت ،ثلکَ هٌيؼت اف ًظـیبت ّ عٔ كکـی ؿبلت هؼـّف ثَ "اٍْلیبى" (یب هالیبى صبکن اهـّفی) امت .ایي عٔ كکـی ٓـكؼاؿ "صکْهت امالهی اهبم فهبى" ػؿ ْٓل مؼۀ 0511ىکل گـكت ّ ػؿ رـیبى پیـّفی تؼییيکٌٌؼٍ ثـ "اعجبؿیْى" ػؿ اّایل هـى ًْفػُن ّ ،مپل ثب کٌتـل "ىیغیُب"ٓ" ،ـیوتی ُب" ّ "ثبثی ُب" ( ّ اف آى پل ،افلیگـی ّ ثِبئی ُب) ثَ ًظبم كکـی ؿبلت ّ صبکن هؾُجی ػؿ ایـاى تجؼیل گـػیؼ.
54
ًَ کنی الفم ػاؿػ ّ هیعْاُؼ کَ ثؼاًؼ، چـا کَ "ظِْؿ ّ ًزبت" ٍـكب ً ّ هبُیتب ً "هؼیٌَُبی ایؼٍ آلی ًبکزبآثبػی" ثیو ًینت. چـا کَ یک "ربهؼۀ آعـالقهبى امالهی" هوکي ،لقّهب" ؿًّْىتی اف ربهؼۀ اّلیۀ امالم امت ّ ًوی تْاًؼ هتلبّت ثب رْاهغ ٓجوبتی فهبى ؿمْل ،عللبی ؿاىؼیي ّ ػّؿٍ ُبی هْؿػ تؤییؼ "اهبهبى ىیؼَ" ثبىؼُ( .وبًٌؼ ػّؿٍ ُبئی اف صکْهت ُبی هْؿػ تؤییؼ ملنلۀ ػجبمی ،یب ػّؿٍ ای کَ اهبم ؿّبی ىیؼیبى ثَ ػٌْاى ّلیؼِؼ ّ ربًيیي علیلَ اًزبم ّظیلَ هیکـػٍ ّ لقّهبً اف ًظبم صکْهتی آى ػّؿٍ ّ هٌبمجبت ارتوبػی ّ اهتَبػی اه صوبیت هیکـػ). چـا کَ یک "ربهؼۀ آعـالقهبى امالهی" هوکي الْرْػ اهـّفی ،لقّهب" یک ربهؼۀ ثٌیبػگـای امالهی ثب هْاًیي ّ اصکبم هـآًی ّ ىـػی ّ ،صبّی ُوۀ ًبثـاثـی ُبی هٌؼؿد ػؿ هـآى ّ ىـیؼت امالهی امت. الجتَ ایي صـف ُب ّ ػالیل ػیٌی ّ ػولی ثَ گْه کنی اف هٌتظـاى ظِْؿ اهبم فهبى ًویؿّػٓ ّ ،جیؼی امت کَ تب فهبًی ایي ربهؼَ ثـ آؿهبىُبی ؽٌُی ّ ایوبًی ثٌب ىؼًٍ ،جبیؼ ُن ثَ گْه کنی ثـّػ .ثَ ُویي عبٓـ ُن ُنت کَ "ربهؼۀ آعـالقهبًی" ػؿ هبُیّت ایؼٍآلی عْػ ،یک "هؼیٌۀ كبّلۀ ؽٌُی" امت ًَ ،یک ىِـ ػیٌی تضت کٌتـل امالهیُب ّ ىـیؼتوؼاؿاى امالهی -چیقی هبًٌؼ ربهؼۀ امالم فػۀ روِْؿی امالهی اهـّف! ثـ عالف اٍْلی ُب ،اعجبؿی ُب هغبلق ػعبلت "ؿّصبًیْى" ػؿ میبمت ثْػًؼ ّ اػػبی "ًیبثت اهبم فهبى" ؿا ُن هـػّػ هی ىوـػًؼ .ثَ ثبّؿ آًبى" ،اهبم فهبًی" کَ صی ّ صبّـ امت ،ثـای اثالؽ ػمتْؿات عْػ ثَ هـػمً ،یبفی ثَ ًبیت ّ ؿّصبًی ًؼاؿػ (رِت آالػبت ثیيتـ ُوچٌیي چگًْگی پیـّفی اٍْلیبى ثـ اعجبؿی ُب ؿ .ک .ثَ کتبة ًْینٌؼٍ تضت ػٌْاى "تْمؼۀ هؼؿًینن ّ امالهگـائی ػؿ ایـاى ّ تـکیَ". ػؿ ًوًْۀ ػیگـ ،هیتْاى اف ًظـ ىیغیُب یبػ کـػ .ثٌب ثَ ثبّؿ ىیغیُب ،ربئی کَ هـاؿ امت ػؿ آى ظِْؿ ّ ؿمتبعیق ًِبئی اًزبم گیـػ ّ ربهؼۀ ًِبئی ّ آؿهبًی آعـالقهبى ثـ هـاؿ گـػػ ًَ ،رِبى ػیٌی هْرْػ ،ثلکَ ثؼؼ مْهی اف هکبى ثَ ًبم "ُْؿهلیب" امتُْ .ؿهلیب هلوـّ هیبًزی ثیي ػبلن ؿیت ّ ػبلن هضنْك امت .ایي ثُؼؼ هکبًی ًبهؼلْم ػؿ ّويُ ،وبى ربئی امت کَ اهبم ؿبیت ،ػؿ صبل صبّـ ػّؿۀ ؿیجت عْػ ؿا ػؿ آى هیگؾؿاًؼ .ىیغی ُب اف ایي ٓـین ،صتّب ًظـ عْػ ػؿ ثبؿۀ "اًکبؿ هؼـاد رنوبًی پیبهجـ" ّ "ؿػ هؼبػ رنوبًی ؿّف ؿمتبعیق" ؿا تْریَ هیکٌٌؼ .آًبىُ ،وچٌیي ثـای ؿػ کـػى صن هـرؼیت ّ ًیبثت هالیبىُ ّ ،وچٌیي هـػّػ ىوـػى صن ٍؼّؿ كتْا اف مْی آیبت ىیؼی ،اف ؿکي ؿاثغ یب ًْػی هیبًزی ًبهيغٌ هیبى اهبم ّ ارتوبع هئهٌبى صـف ثَ هیبى هیآّؿًؼ (رِت آالع ثیيتـ ؿ .ک .ثَ کتبة ًْینٌؼٍ ،پیيیي؛ ّ ُوچٌیي ثَ کتبة "ملنلۀ پِلْی ّ ًیـّ ُبی هؾُجی ثَ ؿّایت تبؿیظ کوجـیذ" ،تـروَ ػجبك هغجـ ،اًتيبؿاتی ٓـس ًْ ،0350 ،تِـاى).
55
-تذقق صهیٌی آخشالضهاى ايشاًی ثب ایي ّرْػ ،ایي اتْپیبی ایـاًی -ىیؼَ گـی ًیق ػؿ ثـعْؿػ ثب ّاهؼیتُبی ؿّف ربهؼۀ هنلویيُ ،ـ اف گبُی ؿًگ ّ ثْ ػُْ هیکٌؼ ّ اف "ُْیت عؼائی ّ آموبًی" ثَ "هبُیت اًنبًی ّ فهیٌی" تـییـ ىکل هیػُؼ" .اتْپیبی هِؼی ًبری" یب هِؼیگـی کَ اف هؼتِب هجل ػؿ ثیي هـػم هٌطوَ ؿایذ ثْػٍ ،ؿكتَ ؿكتَ ػؿ اكکبؿ ػوْهی تْػۀ هـػم هٌطوَ ،اف هـف آًچَ ػیٌؼاؿاى تجلیؾ هیکـػًؼ ،ػجْؿ هیکٌؼ ّ ثب آؿفّی ؿُبئی اًنبى هظلْم ایـاًی ػؿ ُن هیآهیقػ .ػؿ ًتیزَ ،ػؿ تؼاّم آؿهبًغْاُی هـػم ،ایي آؿهبًيِـ هبُیتب" هؾُجی ّ امالهی ،گبُی ًَ امالهی ّ ًَ صتی هؾُجی هیهبًؼ. ایٌزبمت کَ "ربهؼۀ ایؼٍآلی اهبمفهبًی" ًَ كؤ ثَ ىِـًّؼاى عْػ اهیؼ ؿُبئی اف ملطۀ "کلبؿ متوگـ" ؿا هیػُؼ ،ثلکَ آًبى ؿا ،صتی ػؿ ثـاثـ "ظلن ػیٌؼاؿاى ّ صبکوبى امالهی" ًیق ثَ اهیؼ ّ ؿُبئی كـا هیعْاًؼ: -ؿّفی ػؿ ثـاثـ متن ػّلتیبى صکْهت ُبی امالهی اهْی ّ ؿّفی ػیگـ فهبى ثؼهْلی ّ تزبّفات صبکوبى عبًؼاى ػجبمی هـاؿ هیگیـػ. -ؿّفی ػؿ ثـاثـ ظلن پبػىبُبى ىیؼَ گـی "هـٍ هْیًْلُْب" کَ "ظِْؿ" ؿا ًیق ثَ امجبة صکوـاًی عْػ ثؼل کـػٍ اًؼ ،ثـ پب هی اینتؼ ّ ،فهبًی ثـ ؿُبئی اف رجـ پبػىبُبى ىیؼَگـی "آل ثْیَ" هیکْىؼ. -ؿّفی ُوچْى ربهؼۀ آؿهبًی ؿُبئی ،ظلن ّ رجّبؿیت هطتُبی ىیؼَگـی ٍلْیُب ؿا ّ ،فهبًی ًیق ارضبف ثِـٍگیـاى "آمتبىهؼك" ؿا ًيبًَ هیگیـػ. -ؿّفی ُوچْى آؿهبى ُبی ؿُبئی ،اًنبى آّاؿۀ ُنتی ثبعتۀ مـثَػاؿ ؿا ثَ اهیؼ یبكتي ىِـ "ص ّ ن" ثـ مـ ػاؿ هی كـمتؼ کَ "اى الضن!" (آى هٌن کَ صون!) ّ، -فهبًی ػیگـ ثب ایؼٍآلینن ؿُبئی عْػ ػؿ ثـاثـ آعًْؼُبی كئْػال،51 " 35ؿّصبًیت" ىیؼَگـی ایـاى ًیق ،تضت تؤحیـ ىـایٔ ًْیي هـى ّ 09ثَ عًَْ ًیوۀ ػّم آى، ُوبًٌؼ ًیوۀ تکویل کٌٌؼۀ ػّلت ّ ػؿثبؿ ،ػچبؿ تضْل ىؼ ّ ثَ ٍْؿت یک "کبمت ثـتـ" ّ "ٓجوۀ هوتبف" ربهؼَ ظبُـ گـػیؼ .ثب ایي تـییـات ،ثنیبؿی اف هالیبى ؿیق ّ ػؿىت ثَ اًؼافۀ ػّلتیبى صبکن ثَ ؿَت اهالک ّ تزبّف ثَ صـین هـػم ؿّ آّؿػًؼ ّ ،اف ایي ٓـم ؿیـ هيـّع ّ ظبلوبًَ ثـ ًلْؽ میبمی ّ هؼؿت اهتَبػی عْػ اكقّػًؼُ .ویي اهـ ،آًبى ؿا اف ًظـ ٓجوبتی ثَ ؿػیق اىـاكیت ػّلتی ّ ػؿثبؿ كئْػالی اؿتوبء ػاػ .ثَ ْٓؿ هخبل" ،صبری ّ هال ػلی کٌی ،کَ ثَ هْلی اف ػلوبی اػالم ایـاى ثْػ ،ػؿ هضطی ػبم مبل ُ 0288( 0850زـی هوـی) ،گٌؼم ؿا ثَ هیوت ثینت ّ پٌذ ثـاثـ ثَ ثبفاؿ هی كـّعت ّ ٌُگبهی کَ 08مبل ثؼؼ هـػ ،ثیو اف مَ کـّؿ ًوؼ ّ هلک ػاىت( .هال ػلی ُـ مبل ؿّمپیبى تِـاى ؿا اف ىِـ ثیـّى هیـاًؼ .چٌؼ ّهت ثؼؼ ،مـثبفاى ًبیت النلطٌَ ثـ ػّؿّافۀ ىِـ اف
56
"هيـّػَعْاُبى" ّ، ؿّصبًیْى هْهْكَعْاؿ "اّػ ٌُؼی -اًگلینی"،38 ُـ ؿّمپی پْلی هیگـكتٌؼ ّ ثَ اّ اربفۀ ثبفگيت ثَ ىِـ ؿا هیؼاػًؼ .ػؿآهؼ صبٍلَ اف ایي ؿاٍ هیبى ًبیت النلطٌَ ّ ایي "هزتِؼ پبؿمبی ىِـ" تونین هی ىؼ .صویؼ آلگـ ،ثَ ًول اف "ًظن ًْیي ؿّصبًیت ػؿ ایـاى ،هِؼی علزی ،اًتيبؿاتی آیؼا ،ثْعْم ،آلوبى ّ ).ثب ّرْػ ایي ،هـػم هنلوبى ػؿ هـگ ایي ػبلن ثقؿگ امالهی! ،ثَ ػٌْاى ًبیت پیـوجـ! ،عبک ثـ مـ هیؿیغتٌؼ" (ثبهـ هئهٌی ،ػیي ّ ػّلت ػؿ ػَـ هيـّٓیتً ،يـ ثبؿاى ،0352 ،مْئؼ). " ثَ مبل هضطی ،صبری هال ػلی اًجبؿ پـ ؿلَ ػاىت ّ هـػم اف گـمٌگی هی هـػًؼ . . .اّ عـّاؿی پٌزبٍ تْهبى پْل هیثـػ ّ ؿلَ ؿا ثَ اهیؼ گـاًتـ كـّعتي ثَ کنی ًویػاػ ّ .ثٌؼگبى عؼا تلق هیىؼًؼ. صبال آًِب صبكع ىـیؼت ّ ،ثٌؼٍ هغـة ػیي امت! (ًبهۀ مپِنبالؿً ،غنت ّفیـ اٍالسٓلت هؼقّل ثَ ًبٍـالؼیي ىبٍ پل اف ثبفگيت اف ملـ اؿّپب 25 ،ؿرت ،0291-0853ثَ ًول اف آػهیت ،اًؼیيۀ تـهی ّ صکْهت هبًْى ،پیيیي) اف رولَ " ،صبد ىیظ هضوؼ ثبهـ ایْاًکیلی ػؿ اٍلِبى ،اف ػؿآهؼ اهالک كـاّاًی کَ ؿَت کـػٍ ثْػ، ثَ پبًَؼ ٓلجَ ،صوْم هیػاػ ّ صتب اف پـػاعت هبلیبت ثَ صکوـاى هنتجّؼ ًیـّهٌؼی هبًٌؼ ظّل النلطبى ،مـثبف هیفػ .صبری آهب هضني ًیق کَ ثَ ىیْۀ مـاى ػيبیـ ،ػلن امتوالل ثـاكـاىتَ ثْػ ّ کوتـیي اػتٌبئی ثَ صکْهت هـکقی ًؼاىت ،ػاؿای ٍؼ ؿّمتب ّ مَ ُقاؿ تلٌگچی ثْػ ّ اهْؿ هْبئی ّ ارـائی ىِـ ؿا ػؿ ػمت ػاىت (پیيیي). ُوچٌیي پل اف هـگ هزتِؼ ثقؿگ میؼ کبظن یقػی کَ مبکي ًزق ثْػ ،پْلی "هتزبّف اف ىو ُقاؿ مبل پْل ٍْم ّ ٍلٍْ" اف عبًَاه پیؼا ىؼ( .ثبهـ هئهٌی ،ػیي ّ ػّلت ػؿ ػَـ هيـّٓیت، پیيیي) .تضت ایي ّاًلنبی حـّت اًؼّفی ثْػ کَ فیي الؼبثؼیي ىیـّاًی ثَ تلغی عبٓـ ًيبى هیمبفػ کَ ػؿ ایي ػّؿٍُ ،ـ کل ػؿ ایـاى ثَ هنبئلی اف هجیل ؿنل صیِ ّ پیؼا کـػى کالٍ ىـػی ثـای ؿثبعْؿی (هخبل کالٍ ىـػی ُبی ؿایذ اهـّفی عـیؼ ّ كـّه ىکـ ّ مبیـ کبالُب ّاهتؼۀ كـّی ثـای اًکبؿ ػول ؿثبعْاؿی امالهی) هی پـػافػ ،هوؼكتـیي ػبلن ؿّفگبؿ ثَ صنبة هیآیؼ .ا ّهب ُـ کل ثَ تؾکـ ػؿ هْؿػ تقکیۀ ًلل ّ فُؼ ثپـػافػ ،ثیؼؿًگ هـتؼ هلوؼاػ هیىْػ (ملنلۀ پِلْی ّ ًیـّ ُبی هؾُجی ثَ ؿّایت کوجـیذ ،پیيیي). 38هضون كویؼ هضوْػ هضوْػ ػؿ "تبؿیظ ؿّاثٔ میبمی ایـاى ّ اًگلیل" هی ًْینؼ :اًگلینی ُب اف آؿبف هـى ًْفػُن یؼٌی پل اف ملـ اّل مـربى هلکن ثَ ایـاى (0811م) چٌیي اصنبك کـػًؼ کَ ؿیـ اف ُیئت صبکوۀ ّهت ػؿ ایـاىً ،یـّی ػیگـی ُن ػؿ ایي کيْؿ ّرْػ ػاؿػ کَ اُویّت آى اف لضبظ تْمؼَ ّ ثنٔ ًلْؽ اربًت ػؿ ایـاى ،کوتـ اف ُیئت صبکوَ ًینت ّ ایي ًیـّ" ،ربهؼۀ هؾُجی" ًبم ػاؿػ .ثٌب ثـ ایي ،آًبى کْىیؼًؼ تب ثب ػلوب ّ ؿّصبًیْى هؾُت تيیغ کَ كْم الؼبػٍ ػؿ ػبهَ هـػم ایـاى ًلْؽ ػاىتٌؼ ،توبك صبٍل کٌٌؼ ّ ؿّىی ػؿ پیو ثگیـًؼ کَ اف ًلْؽ آًبى ًیق ثَ ًلغ عْػ امتلبػٍ کـػٍ ،هيؿیـهنتوین ،اػْبی ایي ربهؼَ ؿا ػؿ اعتیبؿ ػاىتَ ثبىٌؼ .ایي ثْػ کَ چٌؼیي كوـٍ اػتجبؿاتی ثَ ػٌْاى "هْهبكبت" تـتیت ػاػًؼ تب تْرَ ػلوب ّ ؿّصبًیْى ؿا رلت کٌٌؼ .ظِْؿ ایي هْهْكبت ثَ هؼؿی هيـّع رلٍْ کـػ کَ اهؼام آًبى ،هْؿػ امتوجبل ّ هجْل ػلوبء هـاؿ گـكت (هضوْػ هضوْػ، تبؿیظ ؿّاثٔ میبمی ایـاى ّ اًگلیل ،رلؼ .)5 ػؿ مبل 0871هیالػی ،ىؼجۀ اّهبف ٌُؼّمتبى ػؿ کٌنْلگـی اًگلیل ػؿ ثـؼاػ ،کَ فیـ ًظـ ملبؿت اًگلیل ػؿ تِـاى کبؿ هیکـػ ،ػائـ ىؼ .یکنبل ثؼؼ اف ایيً ،بگِبى ىِـت یبكت کَ ؿارَ "اّػ"،
55
ثب ّصيت ػؾاة رٌِوی کَ ػؿ اًتظبؿ تنلین ًيؼگبى امت ،ػؿ هیاكتؼ ّ .اف ُْك ثِيتی کَ تنلینىؼگبى ؿا هژػٍ هیػٌُؼ ،ػؿ هیگؾؿػ تب اًنبى مـکْة ىؼۀ ایـاًی ؿا ثـ مـ پب ًگَ ػاؿػ کَ: ظِْؿی ػؿ ؿاٍ امت ّ ربهؼۀ ػبػل -آًزب کَ ثبیؼ ًاى ّ ًفت ؿا ثَ تنبّی هنوت کٌٌؼ -... ػؿ اًتظبؿ.
كـهبًـّای ٌُؼّمتبى ،هنوتی اف هْهْكبت عْػ ّ مبیـیي ؿا ػؿ اعتیبؿ کٌنْلگـی اًگلیل ػؿ ثـؼاػ ّ م لبؿت آى ػّلت ػؿ تِـاى گؾاىتَ تب اف ػؿآهؼ آًِب هغبؿد الفم تؤهیي گـػػ .اًگلینیُب ػؿ ُوبى ّهت ىِـت ػاػًؼ کَ ؿبفی الؼیي صیؼؿ ٌُؼی پبػىبٍ ٍْثَ اّػ ّ كـهبًـّای لکٌِْ ًیق هنوتی اف هبیولک ّ ػاؿائی عْػ ؿا ّهق هـاکق ػیٌی ىیؼیبى کـػٍ امت کَ ثبلوٌبٍلَ ػؿ ًزق ّ کـثال تونین گـػػً .بیت النلطٌَ ٌُؼّمتبى ایي هْهْكَ ؿا کَ ػؿ صویوت ثَ ّهق یک فى ؿهبٍَ ىیـافی االٍل تؼلن ػاىت ،ثَ ًبم مپـػۀ حبثت ػؿ ثبًک ػّلتی اًگلنتبى ثَ اهبًت گؾاؿػ ،تب مْػ ّ ؿثش آىُ ،وَ مبلَ ثَ تِـاى هٌتول ىؼٍ ،ػؿ اعتیبؿ ىؼجۀ اّهبف ٌُؼ ػؿ کٌنْلگـی ثـؼاػ هـاؿ گیـػ. اف مبل 0871م تب کٌْى ،ثَ هْرت امٌبػ ؿموی صکْهت ٌُؼّمتبى ّ ّفاؿت اهْؿ عبؿرَ اًگلیل، ػؿ صؼّػ ىيَؼ ًلـ اف ػلوبء ّ ؿّصبًیْى ىیؼَ اف ّرٍْ هْهْكۀ ملبؿت كغیوَ ػؿ تِـاى ّ کٌنْلگـی ثـؼاػ امتلبػٍ کـػٍ ّ صتب ػؼٍ ای اف آًبى ؿمیؼ کتجی ًیق ػاػٍاًؼ. ًضْۀ تْفیغ ّرٍْ ثَ اٍطالس هْهْكۀ هؾکْؿ ػؿ ػّؿٍُبی هغتلق ّ هٌزولَ ػؿ مبل ُبی ّ 0911 ّ( 0945 ّ 0925 ،0902لقّهب" ثؼؼ اف آى ًیق!) ًنجت ثَ میبمت ّ اّّبع ّ اصْال ؿّف ،هْؿػ تزؼیؼ ًظـ هـاؿ گـكتَ امت .ثـای ًوًَْ ،ثـای هجبؿفٍ ثب ًلْؽ آلوبى ّ كـاًنَ ػؿ مبل ُبی هجل اف رٌگ رِبًی اّل ،ارـای تلنیـ رؼیؼ اف ًضْۀ پـػاعت ّرُْبت هْهْكَ ثبػج ىؼ کَ "ًبگِبى رْامیل ّ ػوبل آالػبتی اًگلنتبى هوین ایـاى ّ ثیي الٌِـیي ّ مبیـ هوبلک عبّؿهیبًَ ػؿ لجبك "كویـ ّ ػؿّیو" ّ "اُل ػلن" ػؿ کيْؿُبی امالهی ثَ ؿاٍ اكتبػًؼ .اف رولَ 02ػؿّیو هؼـّف ٌُؼی اف ؿاٍ ثلْچ نتبى ّ عـامبى ثَ ٓـف ایـاى ّ ثیي الٌِـیي مـافیـ ىؼًؼ .اف ایي ػؼٍ ُلت ًلـىبى ػؿ ایـاى اهبهت کـػ ّ ُـ یک ثَ ًبم ّ هنلکی ىـّع ثَ كؼبلیت کـػًؼ". پـػاعت پْل ّ ُؼیَ اف ایي هْهْكبت ،ثؼؼا" ّ تب فهبىُبی اعیـّ ،میلَای ىؼ ثـای عـیؼ ؿأی ّ ًظـ ىغَیتُبی هؾُجی ّ "ؿّصبًی" ایـاًی ّ ىیؼی .ایي پـػاعتی ُب ثَ یکی اف اثقاؿ امتؼوبؿ اًگلنتبى ػؿ ایـاى تجؼیل ىؼًؼ " .ػؿیبكت هنتوـی اف ایي هْهْكبت ،ػؿ مبلِبی اعیـ تب ثَ ربئی ثؼ ًبم ّ هلتْش ىؼٍ کَ ػؿ هیبى "هالیبى" ،کلوۀ "هْهْكَ عْاؿ" (اّػ ٌُؼی) ثَ ػٌْاى كضو ّ ثؼ ّثیـاٍ ثَ کبؿ هیؿّػ ( اموبػیل ؿائیي ،صوْم ثگیـاى اًگلیل ػؿ ایـاى ،مبفهبى چبپ ّ اًتيبؿات ربّیؼاى، چبپ چِبؿم ،0372 ،تِـاى.)95 -001 ً ،
58
اعطْسۀ سُائی چولی تل ُوچْى يک اتْپیای خلقی-هٌطقَ ای ثب ایي ّرْػ" ،ربهؼۀ ایؼٍآلی ایـاًی" تب فهبًی کَ ىـایٔ رؼیؼ (فثبى هيتـک ،ىِـ ًيیٌی ،تکٌْلْژی رؼیؼ ،ؿاٍُبی اؿتجبٓی ّ ؿیـٍ) هـػم اهَب ًوبٓ ایـاى ؿا ثَ ُوؼیگـ هـتجٔ ًکـػٍ ّ ثَ آًبى "ُْیّت هلّی" ًجغيیؼٍ امت ،ثَ اىکبل هغتلق ،ػؿ اثؼبػ هٌطوَای ظبُـ هیگـػػ ّ ،ثَ رٌجو ُبی هضلی ّ هْهی، اًـژی ،تْاى ّ صـکت هیثغيؼً .بم ُب ّ امطْؿٍ ُبی كـاّاًی ػؿ ایي "تَْیـمبفی آؿهبًی ّ ایؼٍآلی هٌطوَای ّ هْهی" ػؿ عبٓـۀ تبؿیظ ایـاى فًؼٍ هبًؼٍ امت .کْؿاّؿلْ (پنـ کْؿ) ّ ربهؼۀ آؿهبًی "چولی ثل" ( ػاهٌۀ هَ آلْػ) یکی اف ایي تْلیؼات ؽٌُی ثـای ؿُبئی اف ظلن ّ ثیؼؼالتی امت. ػامتبى اف ایي هـاؿ امت کَ ملطبى هضلی ،اف یکی اف اٍطجل ػاؿاى عْػ هیعْاُؼ کَ ثـای ػاػى پیيکيی ،ػّ امت ثنیبؿ ثب اؿفه ؿا آهبػٍ مبعتَ ،ثَ عؼهت اّ ثیبّؿػ .هِتـ پیـٓ ،جن هؼوْل ُـ "هؤهْؿهؼؾّؿ"، "چينثنتَ ّ گْهثنتَ كـهبى هیثـػ" ّ 39یک رلت اف ثِتـیي کـٍامتُبی ْٓیلۀ ملطبًی ؿا ثَ صْْؿ ّی هیآّؿػّ .لی ملطبى ایي امتُب ؿا الین هِوبى ػبلیوؼؿ عْػ ًوی ثیٌؼ( ّ ،هطبثن هؼوْل ُـ صکوـاى هؼؿتوؼاؿ ثٌؼٍ ًْاف!) ثی آًکَ كـٍت ػكبع ّ تّْیش ثَ "ًْکـ صلوَ ثَ گْه" عْػ ثؼُؼ ،تَوین ثَ تٌجیِو هیگیـػٓ .جیؼی امت "آًکَ هبػؿ امت ربى ّ هبل ػطب کٌؼ ،هبػؿ ثَ گـكتي ربى ّ هبل ُن ُنت". ملطبى ػمتْؿ هی ػُؼ تب چيوِبی هِتـ پیـه ؿا اف رب ػؿآّؿًؼ ّ ُوـاٍ ثب کـٍ امتُبی پیيکيی یی کَ اف ًظـ ّی ثی اؿفه هی ًوْػًؼ ،اف عؼهت ملطبًی اعـارو کٌٌؼ .پیـ هـػ ًبالى ّ ػؿػهٌؼ ثَ "چولی ثل"، -ربی ػّؿی کَ ػّؿ اف ػمتـك ملطبى ّ ملطبىُبمت- پٌبٍ هی ثـػ ّ هجل اف آًکَ ثویـػ ،ثَ كـفًؼ عْػ هیآهْفػ کَ چگًَْ ایي ػّ کـٍ امت ؿا تـثیت کـػٍ ،اًتوبم ّی ّ مبیـ متوؼیؼگبى ؿا اف ملطبى ّ ملطبىُب ثگیـػ .فهبًی ًویگؾؿػ کَ كـفًؼ ایي اًنبى متوؼیؼٍ هؼ هیکيؼ ،ػؿ تٌْؿ هجبؿفات آفاػیغْاُی هٌطوۀ ثَ پْالػ تجؼیل هیيْػ ّ ،ثَ فّػی ًبم ّ ػٌْاًی یبكتَ ،ثَ ػٌْاى "کْؿ اّؿلْ" (كـفًؼ آى هـػ کْؿ) ،ػؿ هضْؿ هجبؿفات ّؼػیکتبتْؿی ّ ػؼالتزْیبًۀ هٌطوَ رب هیگیـػ. اف آى پل ،کْؿاّؿلی هِـهبى فًؼگی ؿا ثـ ملطبىُب ،كئْػالُب ّ اؿثبثبى ظبلن 39ػکتـ ؿالهضنیي مبػؼیً ،وبیيٌبهَ ػیکتَ ّ فاّیَ.
59
هٌطوَ تیـٍ ّ تبؿ هیمبفػ .ػؿ تؼاّم ایي رٌجو ؿُبئی ٓلت" ،چولی ثل" هـکقی هی ىْػ ثـای مبفهبى ػاػى هجبؿفات هـػم متوؼیؼٍ ربئی کَ ثَ متوؼیؼگبى پٌبٍ هیػُؼ تب ثَ عْػ آیٌؼ ،مبفهبى ػُی کٌٌؼ ّ ،ثَ یبؿیُوؼیگـ ،صوْم ثَ تبؿاد ؿكتۀ عْػ ؿا ثبفمتبًٌؼ. ػؿ ًتیزَ" ،چولی ثل ایؼٍ آلی" ػؿ ػل اًنبى ُبی متوؼیؼۀ هٌطوَ ثَ موجل "ربهؼۀ ایؼٍآلی ّ آؿهبًيِـ" آفاػ اف ثِـٍ کيی ّ كبؿؽ اف مـکْة ّ ظلن ّ متن تجؼیل هیگـػػ .اف آى پل ،تب فهبًی کَ ظلن ّ ثِـٍکيی ظبلوبًَ ثبهی امت" ،چولی ثل آؿهبًی" اربم ُبی اًوالة ُبی ّؼاؿثبثی ّ ّؼػیکتبتْؿی ؿا ىؼلَ ّؿ ًگَ هیؼاؿػ ّ ،ثب هََُب ّ ػامتبىُبی عْػ ،اًنبى هضـّم ػؿ ثٌؼ هبًؼۀ هٌطوَ ؿا ثَ مْی هجبؿفٍ ػلیَ ظلن ّ ثِـٍ کيی كـا هیعْاًؼ. ػؿ ّاهؼیت کنی ًویػاًؼ کَ ایي ّاهؼَ کی اتلبم اكتبػٍ ّ اٍال" كـػی چْى "کْؿاّؿلْ" یب ربئی چْى "چولیثل" ّرْػ ػاىتَ یب ًَ .ثَ ًظـ کنبًی ُوچْى ثِـّف صوی" 41ػامتبى ثبفمبفی ىؼۀ کْؿاّؿلْ" هضَْل ؽٌُی ّ مبعتَ ّ پـػاعتۀ كـٌُگ تْػٍ ُبی هضـّم آؽؿثبیزبى ػؿ ػّؿٍُبی تؼـُ ّ مـکْة صکْهتِب ثْػٍ ّ ،ػؿ فهبى صکوـاًی مـکْثگـاى امالهی ّ ىیؼَ گـی ٍلْی اف ًْ ثبفمبفی ىؼٍ امت .ػؿ ایي ؿّایت ،صوبمۀ کْؿاّؿلْ ػؿ امبك ثنیبؿ هؼیوی امت ّ "یکی اف ىگلت تـیي آحبؿ كْلکْؿیک علن ُبی تـک فثبى ػؿ ػّؿٍ ُبی امبٓیـی امت .ایي مْژۀ امبٓیـی ًیق عیلی پیو اف پیؼایو اػیبى ،تْمٔ صوبمَمـایبى علن مبعتَ ّ پـػاعتَ ىؼٍ ّ ػؿ هـّى 05 ّ 05هیالػی ،یؼٌی ُوقهبى ثب اّد گیـی هجبؿفات ّؼكئْػالی ّ ّؼصکْهتی ،ثبفآكـیٌی ىؼٍ امت".40 "ػؿ اّامٔ هـى 05هیالػی اػتالی رٌجو ُبی تْػٍای آؽؿثبیزبى تضت ىـایٔ ارتوبػی-اهتَبػی ًبىی اف ملبکی ىبٍ ػجبك اّل ،فهیٌَمبف ىکْكبیی ایي احـ
41ثِـّف صوی ،رِبى ثیٌی صوبمَی کْؿ اّؿلْ ،چبپ اّل ،0355 ،چبپغبًۀ هـتْْی ،کلي، آلوبى. 40اف ػامتبى كْلکلْؿیک ّ صوبمۀ "کْؿ اّؿلْ" ،تلنیـ ُبی گًْبگْى ثَ ػول آهؼٍ ّ ،ثنیبؿی مؼی کـػٍاًؼ تب ثؼاى ،فهبى ّ هکبى تبؿیغی هبئل گـػًؼ .کنبًی ًیق کْؿاّؿلْ ؿا ثـگـػاى تبؿیغی- كـٌُگی هِـهبًبى ػیگـ علن ایـاى ُوبًٌؼ ثبثک عـم ػیي هیػاًٌؼ .ثب ایي ّرْػ ،ثبیؼ ػؿ ًظـ ػاىت کَ اّال "چولیثل" (صتب اگـ ثـگـػاى یک ّاهؼۀ تبؿیغی هؼیٌی ُن ثبىؼ) یک ربهؼۀ آؿهبًی كـٌُگی ّ "اتْپیبئی" اًؼکبك ػٌُؼۀ هوبّهت هـػم هضـّم تـک فثبى ػؿ ثـاثـ ملطبىُب ّ كئْػالُبمت. ػؿ حبًی اگـ چَ ػامتبىُبی تبؿیغی اف ًظـ هکبى ،فهبى ،صبػحَ ّ اتلبهبت تبؿیغی ثب ُوؼیگـ هتلبّتٌؼ ،اهب چگًْگی ؿاثطَ ُب ػؿ ُوۀ آًِب یکی امت ّ ثیبى کٌٌؼۀ ؿاثطۀ ظبلن ّ هظلْم ػؿ یک ربهؼۀ كئْػالیُ ّ ،وچٌیي هجبؿفات هـػم ػلیَ ثِـٍ کيیُبی ػّؿۀ فهیٌؼاؿی امت.
81
كْلکْؿیک صوبمی هیگـػػ" .42هٌتول ىؼى ٍلْیبى ثَ اٍلِبى ّ تجؼیل آًبى اف هطتُبی عبًوبُی ثَ ملطبىُبی هؼؿتوؼاؿ ّ فّؿگُْ ،وۀ آؿفُّب ّ اهیؼُبی هـػم آؽؿثبیزبى ؿا ثَ یکجبؿٍ اف ثیي هیثـػ ّ ،ثَ اػتـاُ ّ ّاکٌو هـػم ػاهي هیقًؼ .ػؿ ایي فهبى ،هؾُت ایـاًی ىیؼَگـی -کَ ػؿ آؿبف ،ظـكیت آًـا یبكتَ ثْػ تب ػؿ ىـایٔ اهلیّت ّ اپْفینیْى ،ثَ فثبى هضـّهیي ّ هظلْهبى هٌبٓوی اف ایـاى مغي گلتَ ،اصنبمبت صن ٓلجبًۀ آًبى ؿا ًوبیٌؼگی کٌؼ- ثب مـ کبؿ آهؼى ّ تجؼیل ىؼى ثَ "ػیي صبکن" (ُوبًٌؼ ُـ رب ّ فهبًی کَ ػیي ّ ػّلت ػؿ ُن هیآهیقًؼ) تؼـُ آؿبف هیکٌؼ .مـاى ىیؼۀ عبًوبُی ػیـّف ،ثب کنت هؼؿت ،یک ىجَ تـییـ ُْیّت هیػٌُؼ ّ ُـ "صنگْ" ّ هـحیَ عْاى عبًوبٍُبی ػیـّفی ،لوت اهبمّ ،لی، هـاػ ّ هطت هیگیـػ ّ ثَ هوبم ّ هـتجۀ ًوبیٌؼۀ عؼا ّ ،ىـیک ّ ُوؼم اّلیبء ػیي هلتغـ هیىْػ .آًبًی کَ ػیـّف رق ثَ ػػب ّ کيق ػؿّىٍّْ ،ل ثَ كیِ ىِبػت ّ لوبی "صن" ًویاًؼیيیؼًؼ ،یک ىجَ لجبك ىـیؼتعْاُی علیلَگـیُبی امالهی ؿا ثَ تي هیکٌٌؼ ّ ،کتبة ّ مٌت ثٌیبػگـای عْػ ؿا هیقاى هَبً ،ىکٌزَ ّ متن هـاؿ هیػٌُؼ .آًبى رْاف ىـػی مـکْثی ثی صؼ ّ هـف ُـ آًکَ ؿا -کَ ػؿ ثیـّى هـفُبی ػویؼتی عْػ هییبثٌؼٍ -بػؿ هیکٌٌؼ .اف آى پل ،هَبً ،تٌجیَ ثب ىالم، ثـیؼى ػمت ،مٌگنبؿ کـػى ّ اػؼام اف صلن آّیقی تب پـت کـػى اف ثلٌؼی ّ ػكي ػؿ فیـ آّاؿ ّ فًؼٍ ثگْؿی ػؿ گؾؿُبی ػوْهی ّ ؿیـٍ ّ ؿیـٍ ُ -وچْى مٌت ُویيگی صکْهت ُبی ػیٌی-امالهی ّ ىیْط كـهۀ ىیؼَ گـی- ػّثبؿٍ ؿمن هی ىْػ. *** *** 5 ثب گؾىت فهبى، گوبىتگبى ّ پبمؼاؿاى "صکْهت امالهی ٍلْی" ثَ ًبم امالم ،ؿمْل ّ اهبهبى ،آى هیکٌٌؼ کَ ؿّی ُـ ایلغبى هؼؿهؼؿت ؿا مپیؼ هیکٌؼ .آًبى ثَ آمبًی ّ ثی هضبثب ػمت تؼـُ ثَ ربى ّ هبل هـػهی هیگيبیٌؼ کَ آًبى ؿا ثب كؼا کـػى ُوۀ ُنتی عْػ ثَ هؼؿت ؿمبًیؼٍاًؼ. ّ هـػم عبهْه ًویًيیٌٌؼ ّ .ػؿ ثـاثـ تؼـّبت ظبلوبًۀ صکوـاًبى كـهۀ مبثوب" هؼػی 42ثِـّف صوی ،پیيیي 43تَ تْضیخ ؽواسٍ 5پاياى کتاب ،تذت عٌْاى "ديي اص اعتشاض تا دکْهت" هشاجعَ ّ عپظ هجذدا" اص اتتذای ايي پاساگشاف هطالعَ ؽْد.
80
ًزبت اف متن ّ ثِـٍ کيی ،ؿاُی رق اینتبػى ّ ػكبع اف ربى ّ هبل ّ ًبهْك عْػ ًوی یبثٌؼ. ا ّهب ػؿ "ًظن میبمی ارتوبػی ّصيی صبکن"ُ ،ـگًَْ هوبّهت ّ ُـ کالم ّ ثیبى صنٓلجبًَ ثَ رٌگ ّ هضبؿثَ ثب عؼا ّ ػیي تؼجیـ هیىْػ .ػؿ ًتیزَ ،ػكبع ثـ صن هـػم ًَ ،تٌِب ًویتْاًؼ هبًغ تزبّف ّ تؼ ّـُ ؿُجـاى عبًوبٍ ىیؼیبى احٌی ػيـ گـػػ ،ثلکَ ثؼهنتی ثبػۀ هؼؿت رجبؿاى ٍلْی ؿا تيؼیؼ کـػٍ ،ثـ ّصيیگـی هؤهْؿاى ّ پبمؼاؿاى امالهی آًبى هیاكقایؼ .ثؼهنتبى ثبػٍ ُبی هؼؿت ّ هکٌت عبًوبٍ اتْپیبی "ػؼل ػلی" ،ثَ ُـ کنی کَ الفم هی ثیٌٌؼ ،هِـ هـتؼ، کبكـ، هٌبكن ّ ثبؿی ّ هضبؿ هیفًٌؼ .ثَ هٌبثغ عبک عْؿػٍ ّ هـّى ّمطبئی امالهی امتٌبػ کـػٍ ّ ،ثب امتلبػٍ اف ًٌّ کتبة ّ آیبت هتبلۀ ػّؿۀ هجیلَ گـی ٍضـاُبی ػـثنتبى ّ ،ثب هـارؼَ ثَ عيًْت ُبی ّؼ ثيـی هٌؼؿد ػؿ "ىـع امالم" ّ مٌّت ّ اصبػیج ؿامت ّ ػؿّؽ هجل ّ ثؼؼه ،ثَ تزبّفات ظبلوبًۀ عْػ لجبك ػیٌی ّ الِی هی پْىبًٌؼ ّ .ثؼیي ّمیلَ ُـ کَ ؿا کَ ًبئی ثـای لت گيْػى ػاؿػ ،ثَ مغتی ثَ هزبفات هیؿمبًٌؼ .اهْال هغبللیي ّ هـػم هنلوبى ؿا ثَ ًبم اهْال "هٌبكوبى ّ کلبؿ یبؿی ّ ثبؿی" ثَ ؿبؿت هیثـًؼ ّ ،فًبى ّ كـفًؼاى هـػم ؿا ثَ رجـ تَبصت کـػٍ ّ ٓجن مٌتِبی امالهی ثَ ثـػگی هضکْم هیکٌٌؼُ .یچ هْم ّ هجیلَ ّ ٓبیلَ ای اف تؼـُ صبکوبى ٍلْی ثَ ربى ّ هبل ّ ًبهْك هـػم هَْى ًوی هبًؼ .هـػم ّ تْػٍ ُبی تضت متن ،ػؿ ثـاثـ یْؿه ایي ثؼهنتبى ثبػۀ هؼؿت کَ ُ -ن هؼؿت صکْهتی ّ صکن ملطبًی ؿا ػؿ ػمت ػاؿًؼ ّ ُن ًوبیٌؼۀ عؼا ّ ؿمْل ّ اهبم فهبى اًؼ- ّ ًَ ربئی ثـای كـاؿ ًَ ّ ،هضلی ثـای تظلن عْاُی هییبثٌؼ .چـا کَ ػؿ ایي مینتن اؿفىی هـّى ّمطبئیٍ ،ـف تـػیؼ ّ ػگـاًؼیيی کلـ ثَ صنبة هی آیؼ ّ هی تْاًؼ ثب هـگ هزبفات ىْػ .ثبالعـٍ هـػم متوؼیؼۀ تبؿاد ىؼٍ ،تبة ّ تْاى عْػ ؿا ػؿ ثـاثـ ایي ُوَ تؼـُ ّ ظلن اف ػمت هیػٌُؼ. یب هی اینتٌؼ ّ ربى ّ هبل هی ثبفًؼ، یب ػچبؿ رجًْی ّ تنلین ىؼٍ ،اف اثـاف ُـگًَْ هغبللت ثب "متوگـاى ىـیؼتوؼاؿ توبهیتعْاٍ اًضَبؿٓلت" ػبرق هبًؼٍ ،صتب رـأت ًوی کٌٌؼ ػلیَ ًظن ّصيی صبکن ّ مـکْة ّ تزبّف ثی صؼ ّ هـف صبکوبى امالهی، 82
عْاة ثجیٌٌؼ، ثیبًؼیيٌؼ ّ، صـف ثقًٌؼ. ایٌزبمت کَ ًجْؽ اًنبى ایـاًی ؿاٍ ًزبتی هیزْیؼ ّ ثب هـارؼَ ثَ امبٓیـ تبؿیغی عْػ ،اف ًْ ثَ هِـهبًی ثَ ًبم "کْؿاّؿلْ" ّ "آؿهبًيِـی" ثَ ًبم "چولیثل" ؿّ هی آّؿػ. ربلت امت کَ مـفهیي ایؼٍ آلی ّ اتْپیبئی چولی ثل ،اف ًظـ رــاكیبئی ػؿ ُوَرب ُنت ّ ػؿ ُیچ رب ُن ًینت .44ثـ هجٌبی کبؿ تضویوی ثِـّف صویُ 45وۀ علن ُبی تـکفثبى ّ صتب اؿاهٌَ ّ گـریُب ثَ کْؿاّؿلْ علؼت عْػی هیپْىبًٌؼ، ّ ػؿ امبٓیـ ّ اكنبًَ ُب ّ ػامتبىُبی ىبى اّ ؿا فًؼٍ ًگَ هی ػاؿًؼ .کْؿاّؿلْ ؿفهٌؼٍ ّ هِـهبى ػؿ ُوۀ هجبؿفات ؿُبئی ثغو هـػم هٌطوَ، ُ -ـ رب کَ هی عْاُؼ ثبىؼ- صبّـ هیىْػ ّ ثـای آفاػی ّ ؿكغ ظلن ّ متن هیرٌگؼ .اّ، ؿّفی هِـهبى ؿُبئی ثغو علنُبی آؽؿثبیزبى امت ّ ىیِۀ امجو ػلِبی ظبلوبى ؿا اف تـك ّ ّصيت هی لـفاًؼ، ؿّفی ػیگـ ػؿ هجبؿفات تـکوي ُب ىـکت هیکٌؼ ّ ؿػؼ ىويیـه چيوِب ؿا عیـٍ هینبفػ. " 44ژؿژ مبًؼ ،اػیت هؼـّف كـاًنْی" ػؿ تضویوبت عْػ پیـاهْى صوبمۀ کْؿاّؿلْ اف "هلؼۀ کْؿاّؿلْ" ػؿ آؽؿثبیزبى یبػ هیکٌؼ ّ عبٓـ ًيبى هیمبفػ کَ "رِبًگـػاى ٌُْف ُن رِت ػیؼاؿ ّ توبىبی آى ثَ آًزب هنبكـت هیکٌٌؼ" .ػالٍّ ثـ ایي ،هیتْاى اف هکبىُبی هتؼؼػ ػیگـی ًبم ثـػ کَ ثَ ًول اف ایي احـ تضویوی ،ػؿ ًظـ هـػم تضت متن هٌطوَ ،ؿّفی ربیگبٍ ظِْؿ رٌجو ؿُبئی ثغو کْؿاّؿلْ ثْػٍ ّ ،اهـّفٍ کوبکبى ُوبًٌؼ اربهی امت کَ عیقه ىؼلَُبی عين تْػٍُب ؿا ػؿ فیـ عبکنتـ عبٓـات عْػ پٌِبى هیػاؿػ .اف آى رولَ اًؼ: آْ -یلۀ امجبى کْؿاّؿلْ ّاهغ ػؿ کٍُْبی پْىیؼٍ اف رٌگل ثیي اؿػثیل ّ آمتبؿا ػؿ صْالی "هٌيَمْیی". -2تپۀ "چبًؼیثئل" ّاهغ ػؿ کاللَ گٌجؼ. -3هلؼۀ کْؿاّؿلْ ّاهغ ػؿ کٍُْبی "هیيّْ" ّ کْؿ اّؿلْ ػاىی" ثیي هـیۀ ثبؿه ّ کـگَ ّ آؿپب ػؿٍمی. -4هلؼَُبی کْؿاّؿلْ ػؿ کٍْ "تـی آلت" گـرنتبى ّ "ىبهغْؿ" گؼٍ ثیگ ّ ُوچٌیي ػؿ هبؿاثبؽ آؽؿثبیزبى. ثـ ایي لینت ثلٌؼ ثبیؼ هلؼَ ُب ّ هٌبٓن کُْنتبًی ػؿ آًبْٓلی تـکیَ ّ هٌبٓن تـک ًيیي ىوبل عـامبى ؿا ًیق اكقّػ (ثِـّف صوی ،پیيیي) .چٌیي امت کَ ایي هِـهبى ایؼٍآلُب ّ هلؼۀ آؿهبًی چولیثل ،ػؿ ؿّایبت هغتلقُ ،وَ رب ُنت ّ ُیچ رب ًینت .ایٌبى ُـ ػُّ ،وبًٌؼ ُـ "ػٌَـ هِـهبًی ایؼٍآلی" ّ ُـ "ىِـ آؿهبًی" ،ػمت ًبیبكتٌی ّ ًبکزبآثبػ اًؼ. 45پیيیي.
83
فهبًی ػؿ هٌبٓن گـرنتبى ربى هیكيبًؼ ّ ثب ُـ رٌگٌؼٍ ای ُوـاٍ امت ّ ،فهبًی ُن ػؿ آًبْٓلی تـکیَ ،ثب هوبّهت ّ هجبؿفۀ صن ٓلجبًۀ عْػ پبمظ متوگـیُبی ملطبًِبی ظبلن ؿّف ؿا هیػُؼ. ثَ ػؿمتی کَ ثَ هَؼام ًْىتۀ هیـػلی میؼّف كْلکلْؿ ىٌبك آؽؿثبیزبًی ػؿ هوبلۀ تضویویاه "آلیکیيی ّ کْؿاّؿلْ"" ،کْؿاّؿلْ مبلٌبهۀ ثؼیغ فًؼٍ اینت کَ صْاػث ارتوبػی ّ میبمی یک ػّؿاى هيغٌ تبؿیغی ّ کبؿ كؼبل اًوالثی ًْػؼّمتبًَ ؿا ثب رُْـ علوی هغًَْ ثَ عْػ ،ثبفتبة هی ػُؼ ". 46 *** ػؿ ُـ ٍْؿت ،هََ ُبی "کْؿاّؿلْ" ّمیلَ ی "ػبىن ُب" -ایي ًْافًؼگبى ثی هکبى علوی ّ پیبم آّؿاى آّاؿۀ مبًنْؿىکي - ػؿ مـتبمـ مـفهیي تضت متن ؿُجـاى ّ ًوبیٌؼگبى "امالم ىـیؼتغْاٍ كـهۀ ػّافػَُ" ًول هیگـػػ .هََُبی پـىْؿ کْؿاّؿلْ ،متن ّ ظلن ملطبى ُب ؿا هضکْم کـػٍ ،مینتن ثِـٍ کيی صبکوبى كئْػال ؿا ؿمْا هیمبفػ. ربلت ایٌزبمت کَ ایي هََ ُب ًَ ،كؤ ػؿ مـتبمـ ػّؿۀ متوگـی ٍلْیُب فثبىثَفثبى ًول هیگـػًؼ ،ثلکَ پل اف آًبى ًیق ،تب ظلن ّ مـکْة مینتن فهیيػاؿی ثبهی امت ،ػّام هیآّؿًؼ. هََ ُبی کْؿاّؿلْ ّ ىِـآؿهبًی "چولیثل" اف آى پل ثَ ػٌْاى یک اؿحیۀ كـٌُگی اف هوبّهت ّ هجبؿفٍ ،ػؼم تنلین ػؿ ثـاثـ ظلن ّ ظبلن ؿا تؼلین ػاػٍ ،ؿاٍ ٍّْل ثَ "ىِـ آؿهبًی ّ اتْپیبئی" ؿُب اف تنلٔ ظبلوبى ؿا ثَ ُوۀ ؿُبئیٓلجبى ّ هضـّهبى ىِـ ّ ؿّمتب ًيبى هیػُؼ: -ؿاٍ ػكبع ،هِـ ّ عیقه ؿّ ػؿ ؿّ ؿا، ؿاُی کَ اف مبفهبًؼُی ُنتَ ُبی هوبّهت ّ هجبؿفٍ ػلیَ ػىوي هيتـک هـػمهیگؾؿػ. ثـ ایي اػتجبؿ ،ثـای هـػم هضـّم ّ متوؼیؼٍ ،ؿاٍ پبمظ ػاػى اثقاؿ مـکْة ّ متوگـی ثب اثقاؿ هوبّهت تْػٍ ای مبفهبى یبكتَ ،تٌِب ؿاٍ ؿُبئی امت. *** ػیؼین کَ تبؿیظ ْٓالًی ّ پـهبرـای ایـاى هولْ اف عبٓـۀ ایٌگًَْ آؿهبىمبفیُبی ارتوبػی ّ تاله ثـای فهیٌی کـػى آًِبمتُ .ـ اف گبُی ،روؼی ّ گـُّی ػمت ثَ ػمت ُن هیػٌُؼ ّ ثـای تضون آؿهبى ؽٌُی هيتـک عْػ ثَ پب هیعیقًؼُ .ـ اف 46ثِـّف صوی ،پیيیي
84
گبُی ،اف پیْمتي ایي آؿهبًغْاُیُب ،صـکتی ّ رٌجيی تْػٍای ثَ ؿاٍ هیاكتؼّ ، روؼی ػبىن ّ ىیؼای ػؼل ّ ثـاثـی ،ػل ّ ربى ػؿ گـّ تزـثۀ فهیٌی کـػى "اتْپیب ّ ایؼٍ آلِبی ؿُبئی" عْػ هیًٌِؼ. اف رٌجو ثبثکیبى تب رٌجو مـثؼاؿاى، اف رٌجو اموبػیلیَ تب "رٌجو اؿُ اهؼك"،45 اف گـٍّ چـیکی رٌگل تب هـاؿگبٍ ُبی چـیکی اعیـ ػؿ ثیـّى هـفُب ّ ،تب عیقهُبی تْػٍای هْرْػُ ،وَ ّ ُوًَ ،وْػُبی هغتلق ػیٌی ایي صـکت ّ ٓـیبى روؼی هنتوـ ّ ػائوی ثـای ؿمیؼى ثَ "آؿهبًيِـ" میبمی ،هؾُجی ،یب هْهی ثْػٍ اًؼُ .وۀ ایٌِب ثـای ثـپبئی اتْپیبی ؿُبئی اف آًچَ "ظلن" عْاًؼٍ هیيْػ ،ىکل گـكتَ ّ ،ػؿ ُوۀ ایٌِب ،ثـپبئی ربهؼۀ آؿهبًی ػبػلُ ،وچْى پبمغی هنتوین ػلیَ ًظن متوگـ ّ ًبػبػالًۀ ّهت ثَ کبؿ ؿكتَ ّ هیؿّػ .ثَ ُویي عبٓـ ،ػؿ ُوۀ ایي تزـثیبتُ ،وۀ ػاؿائی ُب اف آى ػوْم ّ روبػت كـُ هی ىًْؼُ ّ ،وَ ثـآًٌؼ کَ ثـامبك اٍْل یگبًگی "ثـاػؿی ّ ثـاثـی"، ُوـاٍ ُن ثزٌگٌؼ، ُوـاٍ ُن ربى ثؼٌُؼ ّ، ًبى ؿّفاًَ ىبى ؿا ثَ ْٓؿ هنبّی ثیي عْػ هنوت کٌٌؼ. ُوۀ ایٌِب ػؿ اٍل ّ امبك ،اتْپیبُبی ؽٌُی اًؼُ .وَ ثـ اتْپیبی "ثـاثـی ّ یگبًگی" ًظـ ػاؿًؼُ ّ .وَ ؿاٍ ثَ ىِـ كـػائی هیثـًؼ کَ اًگبؿ ُوۀ اًنبىُب ػؿ ربئی اف تبؿیظ فًؼگی ارتوبػی-تبؿیغی عْػ ،آًـا ػیؼٍ ّ فیبؿت کـػٍاًؼ .ثب ایزبػ ایي یگبًگی ُبمت کَ رٌجو ُبی اتْپیبئی ػؿ ایـاى -چَ فهبًی کَ ػؿ ربئی ثـ مـ کبؿ آهؼٍ ،پل اف ػهی ػچبؿ پیـی ّ کِْلت ىؼٍ ّ ثَ كـاهْىی مپـػٍ ىؼٍ ،یب مـ ثَ ؿاٍ آؿهبًِبی عْػ ػاػٍ ،ىِیؼاًَ تبؿّهبؿ ىؼٍ ّ ربى ثبعتَ- ػّؿٍای اف تـییـ ّ تضْل ارتوبػی ؿا ثَ ػًجبل آّؿػٍ اًؼ .ػؿ ُوۀ ایٌِب ،هجبؿفٍ ثـای ؿمیؼى ثَ آؿهبًيِـ ،ثـای یک لضظۀ تبؿیغی ُن کَ ىؼٍ ،هلل ثٌؼُبی ربهؼۀ اینتب ّ ثی صـکت ػّؿٍای اف هٌبمجبت ارتوبػی ؿا عـػ کـػٍ ّ ،ثب كؼبل ّ آفاػ کـػى ؽُي ّ كکـ هـػم تضت متن ،ثَ صـکت ّ تـییـ ّ تضْل ارتوبػی ػاهي فػٍ امت .ػول ایٌِب فًؼگی ّ کیلیت ؿّاثٔ ّ هٌبمبثت تبؿیغی -ارتوبػی هٌبٓن عْػ ؿا ػؿ اثؼبػی هؼیي ثَ رلْ ؿاًؼٍ ،یب اهکبى آًـا كـاُن آّؿػٍ اًؼ .چٌیي امت کَ ثَ ىِبػت تبؿیظ، ػؿ ُـ ػّؿٍ ّ فهبًَ ای، 45هضوؼ توی كـاهـفی (هتـرن) ،تبؿیظ هغتَـ رِبى ،اًتيبؿات ػًیب ،0379 ،تِـاى-712 ً ، .498
85
ُـ رب ّ هکبًیکَ متوگـی ثی ُیچ صؼ ّ هـفی صکن هیـاًؼٍ ّ ثِـٍ کيی ثی ُیچهبًؼی ؿّاد ػاىتَ- اًنبى ایـاًی گـكتبؿ ظلن ّ متن ّ ًبثـاثـی ،ػؿ ربئی اف ایي مـفهیي پٌِبّؿ ،مـ ثلٌؼ کـػٍ ّ ثـ ظلن ّ متن ىْؿیؼٍ امت .ىْؿیؼٍ ّ ربى ثبعتَ امت .هی ىْؿػ ّ ربى هی ثبفػ. ّ ّهتی ُوۀ کْىوُبیو ثَ ؿكغ متن ّ ثِـٍ کيی هؼ ًؼاػٍ ّ ثَ ىکنت اًزبهیؼٍ، (ّ مکْت ّ تنلین ثَ تٌِب ؿاٍ تطجین اًنبى متوؼیؼٍ تجؼیل ىؼٍ امت) ًجْؽ اًنبًیاه ثَ یبؿیو ىتبكتَ تب صؼاهل ثـای علْت تٌِبئی عْػ" ،ىِـی ایؼٍآلی ّ ثِيتیآؿهبًی" ثنبفػ .اف آى پل ،ایي "رْاهغ ایؼٍآلی ّ آؿهبًيِـُبی كـػی" اف ٓـین هٌبمجبت ارتوبػی ،ػؿ ؽٌُیت كـػ ّ روغ ثبفتْلیؼ ىؼٍ ،ػؿ هیبى هـػم ؿّاد یبكتَ ّ ،اف ٓـین تونین ثیي گـٍُّب ،اهيبؿ ارتوبػی ّ ًنلُب ،رٌجۀ ػبم ،ػوْهی ّ تْػٍ ای ثَ عْػ گـكتَ ،تب ؿّفی ػیگـ ّ ػؿ كـٍت تبؿیغی یی ػیگـ، -تْػٍگیـ ىًْؼ، -رٌجۀ هب ّػی ّ ػیٌی ثَ عْػ ثگیـًؼ ّ، صـکت ّ رٌجو ّ ؿُبئی ػیگـی ؿا مجت گـػًؼ.چٌیي امت کَ فًؼگی هیهبًؼ ّ ،صیبت ارتوبػی اًنبى ایـاًی، -ثب ّرْػ ایٌِوَ رجّبؿیّت ُب ّ صکوـاًی پبمؼاؿاى رِبلت- ػّام آّؿػٍ ّ ػّام عْاُؼ آّؿػ.
86
فصل پٌجن -تْلذ دّتاسٍ
آسهاًی تَ ًام هؾشّطیت ػیؼین کَ ػؿ تؼاّم اًتوبل اؿحیۀ ؽٌُی -كـٌُگی ایـاًی، ُـ صـکتی ػؿ ربهؼۀ تضت متن آمیبئی هب ،ثب یک "ربهؼۀ آؿهبًی" پیًْؼ هیعْؿػ ّ، اهیؼ ثَ ظِْؿ ُـ "ربهؼۀ آؿهبًی" ًیق اًـژی علتَای اف ًبكـهبًی اف متن صبکن ؿا ثیؼاؿ کـػٍ ،ثَ صـکت ػؿ هیآّؿػ .اًوالة هيـّٓیت ،ػؿ آؿبف ،یکی اف ایي اتْپیبُب ثْػ. اًوالة هيـّٓیت اف رٌجَ ُبی گًْبگْى مـآؿبف ػّؿۀ ًْیي تبؿیظ ایـاى امت .ػؿ ّاهغ ثب ایي صـکت ،هـػم ایـاى ،ػیْاؿٍُبی هـّى ّمطبئی ؿا پيت مـ گؾاىتٌؼ ّ ّاؿػ هـى ثینتن ىؼًؼ. تضْالت هـى ًْفػُن ػؿ ایـاى ،ثب ؿىؼ ثنیبؿ هضؼّػ ًِبػُبی مـهبیَ ػاؿی ّ اكقایو گـػه مـهبیۀ ثبفؿگبًی هيغٌ هیىْػ .48ایي ػّؿٍ ،هِبرـت ثَ ىِـُب ،ؿىؼ ىِـ ًيیٌی ػؿ تِـاى ّ ُوچٌیي پیؼایو ٓجوۀ هتْمٔ ىِـًيیي ؿا ًیق ثب عْػ ثَ ُوـاٍ هیآّؿػ. *** *** هـى ًْفػُن هـى ىکنتُب ّ ًبکبهیُبی ػوؼۀ ایـاى ػؿ ثـاثـ تْمؼۀ پـ ىتبة ًظبم مـهبیَ ػاؿی ػؿ صبل تْمؼۀ اؿّپبئی ثْػ .ػؿ ًیوۀ ػّم ایي هـى ،تنلٔ اهپـیبلینتی ؿّك ّ اًگلیل ػؿ ایـاى تب ثؼاًزب ػون یبكتَ ثْػ کَ ثؼّى عْامت آًبى ُیچ هـاؿ ّ تَوین ػّلتی ،هبثل ارـا ّ تْویي ًجْػ .ثغوُبئی اف کيْؿ ػوالً ثَ تَـف ؿّك ّ اًگلیل ػؿ آهؼٍ ،اف کيْؿ هزقا ىؼٍ ثْػًؼ ّ ،ػؿ ثغو ُبی ػیگـ ًیق ًلْؽ آًبى ثیو اف ًلْؽ ػّلت هـکقی ثْػ. ػؿ ایي ػّؿٍ ،هؼؿت ىبٍ ّ ػؿثبؿ تب آًزب ثب هؼؿت ًیـُّبی عبؿری پیًْؼ عْؿػٍ ثْػ، 48ؿ .ک .ثَ کتبة ًْینٌؼٍ تضت ػٌْاى "تْمؼۀ هؼؿًینن ّ امالهگـائی ػؿ ایـاى ّ تـکیَ". 49تَ تْضیخ ؽواسٍ 4پاياى کتاب ،تذت عٌْاى "طثقۀ هتْعظ ّ اقؾاس عٌتی ّ هذسى آى دس ايشاى" هشاجعَ ّ ،عپظ هجذدا" اص اتتذای ايي پاساگشاف اداهَ دُیذ.
85
کَ ىبٍ كؤ فهبًی هیتْاًنت ثَ ٍْؿت موجل هؼؿت هْؿػ تْاكن ٓجوبت ػاعلی کيْؿ ًوو ایلب کٌؼ کَ اف ٓـف ًیـُّبی امتؼوبؿگـ عبؿری هْؿػ صوبیت هـاؿ هیگـكت .ایي ثْػ کَ ػؿ ایي هـى ،هؼؿت كئْػالُب ّ ُوچٌیي هؼؿت هالیبى ىیؼَ ثَ ىؼت اكقایو یبكت .ػمتگبٍ "ؿّصبًیت ىیؼَ" کَ تب ػَُُبی آؿبفیي ًیوۀ ػّم ایي هـى ،رقّ اثْاثزوؼی ػؿثبؿ ّ ىبٍ ثَ صنبة هیآهؼ ّ اف ػعبلت هنتوین ػؿ اهْؿ میبمی هٌغ هیىؼ ،ػؿ ػَُُبی پبیبًی ایي هـى ثَ مجت صوبیت ًیـُّبی عبؿری تب ثَ ربئی ؿمیؼ کَ هؼؿت میبمی ؿا ثب ىبٍ ّ ػؿثبؿ هنوت هیکـػ .ایي مبفهبى الیگبؿىی هؾُجی هی تْاًنت صتب ػؿ تونین پنتُب ّ هوبهبت ػّلتی ًوو ایلب کـػٍ، ارـای هـاؿػاػُبی ػّلتییی ؿا کَ هْؿػ تْاكن ّ هْاكوتو ًجْػ ،هبًغ ىْػ. ػؿ مبلِبی آؿبفیي ؿثغ چِبؿم ایي هـى ،گـمٌگی ّ ثیوبؿی ُب ّ اپیؼهیُبی ػوْهی هبًٌؼ ّثب کبؿ ؿا ثَ ربئی ؿمبًیؼًؼ کَ ثَ تغویي ًبظـاى عبؿری ،روؼیت ایـاى تب ثَ ًَق تولیل یبكت .ػؿ ایي ػّؿٍُ ،وچٌیي عْؿػى گْىت مگ ّ گـثَّ ، صتب هیّت ّ ػفػیؼى ثچَ ُبی هـػم ثـای مؼ رْع ،51ػؿ پبیتغت ًبٍـالؼیي ىبٍ کَ یکی اف ػٌبّیٌو "ملطبى ٍبصجوـاى" ّ ػیگـی "ظل هللا" ثْػ-ثَ ّاهؼیت ؿّف تجؼیل ىؼ .ػؿ ْٓل مـتبمـ ایي هـى ،ثیوبؿیُبی ُوَگیـ ّ ّاگیـ ّثب ّ ٓبػْى ػؿ ایـاى آىٌبی ػیـیٌَ ثْػًؼّ .ثب اف عٍَْیبت مـفهیيُبی ػوتاكتبػٍ ّ اف ػْاهل ػوتاكتبػگی ّ فاػۀ كوـ امت ّ هؼوْال" ػاهٌگیـ هـػهی امت کَ اف ّمبئل اّلیۀ ثِؼاىت ّ تؤهیي ارتوبػی ثـعْؿػاؿ ًینتٌؼ .ػؿ ایي ػّؿٍ، ایي ثیوبؿی ثبؿُب ّ ثَ کـات گـیجبًگیـ ربهؼۀ ایـاًی ىؼ ّ ػؿ هْاهؼی ُن ثب هضطی ّ ٓبػْى ُوـاٍ ىؼ.50 "اف 0255تب 0288هوـی ثَ ْٓؿ هتْمٔ ُـ ػّ مبل یکجبؿ عيکنبلی ثْػ ّ ثَ ُوـاٍ آى ،كوـ ،گـمٌگیً ،بعْىی ّ هـگ ّ هیـ هیآهؼ .پل اف عيکنبلی 0255 ُزـی هوـی ػؿ مبل 0281هوـی ثبف عيکنبلی ىؼ .ػؿ مبلِبی 0284 ّ 0283 هوـی هضٔ ّ ؿال ُوۀ هولکت ؿا كـاگـكت کَ عیلی ثؼتـ اف عيکنبلی اّل ّ ػّم ثْػ .ػؿ ایي فهبى" ،هًْقی" هؤهْؿ میبمی اًگلیل ػؿ ّیي کَ ػؿ مبل مبلِبی 0283 -0284هوـی ثَ میبصت ثَ ایـاى آهؼٍ ثْػٍ ،ىـس پـیيبًی هـػم ّ ٍضٌَای اف هيبُؼات عْػ ؿا چٌیي ٍّق هیکٌؼ" :ؿّفی ػؿ ىِـ آؿام تِـاى ٌُگبهَای ثـعبمت .ػٍ ُقاؿ روؼیت گـػ آهؼًؼ ،رِْػاى ىِـ اف فى ّ هـػ ّ ثچَ ػمت ثَ ػػب ثـػاىتٌؼ کَ ؿصوت عؼاًّؼی ثبؿاى ثیبّؿػ .ؿّف ثؼؼ ثبؿاى ثبؿیؼ .ػؿ ثبفاؿ ،هنلوبى ّ یِْػی یی ؿا ػیؼم کَ ثب ُن ػػْا هیکـػًؼ .یِْػی هیگلت :ثـ احـ ُ 51وب ًبٓن ،کبؿًبهَ كـٌُگی كـًگی ػؿ ایـاى ،اًتيبؿات عبّؿاى ،0357 ،پبؿیل. 50ؿالهـّب ّؿُـام ،تبؿیظ میبمی ّ مبفهبىُبی ارتوبػی ایـاى ػؿ ػِؼ هبربؿ ،اًتيبؿات هؼیي، ،0359تِـاى.
88
ػػبی ثٌیامـائیل ثْػ کَ عؼاًّؼ ػؿ ؿصوت گيْػ .هنلوبى هیگلت :پـّؿػگبؿ اف ىٌیؼى ٍؼای رِْػاى ثَ صؼی ثیقاؿ گيت کَ ثبؿاى كـمتبػ تب ػیگـ ًْای ثٌیامـائیل ؿا ًيٌْػ".52 "مِوٌبکتـیي عيکنبلیُب ّ هضٔ ّ ؿال ػؿ مبلِبی 0258 -88هوـی اتلبم اكتبػ. ػؿ ایي مبلِب ُیزؼٍ هبٍ ُیچ ثبؿاًی ًجبؿیؼ .اهب ّثب آهؼًْ .ىتَ اًؼ کَ ػؿ تِـاى ّ هَبكبتً ،قػیک ثَ ٍؼُب ُقاؿ تي هـػًؼ ّ کنی ثَ ىنتيْی آًبى ػمت ًویگيْػُ .وچٌیي ػؿ ّالیبت اف عْؿػى گْىت گـثَ ّ مگ پـُیق ًؼاىتٌؼٍّ .ق ثیٌٌؼگبى عبؿری اف آى مبل میبٍ ،مغت ّصيتٌبک ثْػ"53. هضطی ّ ؿال ػْاؿُ ارتوبػی ّ اهتَبػی گًْبگًْی ػاىت .اف ُوَ هِوتـ کبُو روؼیت کيْؿ ثْػ .ؿالیٌنْى ىوبؿٍ ًلْك ایـاى ؿا ػؿ مبل 0255هوـی ػٍ هیلیْى ًلـ تغویي فػٍ امت .اهب ًْینٌؼۀ ػیگـی کَ ػؿ مبل 0284هوـی ،یؼٌی صؼّػ 05 مبل ثؼؼ ثَ ایـاى آهؼٍ ،ؿهن روؼیت ؿا پٌذ هیلیْى ًلـ حجت کـػٍ ّ ،صتب یکی ػیگـ اف ایي هئللبى ،روؼیت کيْؿ ؿا ػؿ مبل 0289هوـی چِبؿ هیلیْى ثـ آّؿػ کـػٍ امت .هٌبثغ هغتلق ،تؼؼاػ تللبت ػؿ هضطی مبلِبی 0285 -88هوـی ؿا ثیي ػّ ّ چِبؿ هیلیْى حجت کـػٍاًؼ .ایي اؿهبم ثب تغویي ُبی ػیگـ تؤییؼ ّ صتی ثنیبؿ عْىجیٌبًَ ثَ ًظـ هیـمٌؼ .ثَ ْٓؿ هخبل ،مبلٌبهۀ آهبؿی 0291هوـی روؼیت کيْؿ ػؿ هجل اف هـگ ّ هیـ ُب ؿا ثیو اف 23هیلیْى تغویي فػٍ ،ػؿ صبلی کَ ًبظـاى عبؿری هخل ُکـفى روؼیت هجل اف هـگ ّ هیـُب ؿا ثینت هیلیْى ّ ،پل اف آى ؿا ىو هیلیْى اػالم کـػٍ اًؼ .54ایي ثـآّؿػُب اثؼبػ ّصيتٌبک هـگ ّ هیـُبی ایي ػّؿٍ اف تبؿیظ ایـاى ؿا آىکبؿ هیمبفػ. ایي اتلبهبت ػؿ فهبًی ثَ ّهْع هی پیْمتٌؼ کَ "آیت هللا ُبی ىیؼَ" ثب اتکبء ثَ امتؼوبؿ اًگلنتبى ًیوی اف هؼؿت ىبٍ ؿا ثَ عْػ اعتَبك ػاػٍ ثْػًؼ .ایي ثْػ کَ ایٌبى ُوَ ػمت ثَ ػمت ُن ػاػٍ ثْػًؼ تب ثَ ربی ػؿهبى ػؿػُبی گـمٌگی ّ گـاًی، ّ رلْگیـی اف ىیْع اپیؼهی ُب ،ثـ امت هـاػ عْػ ثـاًٌؼ ّ تب هیتْاًٌؼ اف هـگ ّ هیـ ّ گـمٌگی هـػم مْػ ثجـًؼ .ؿّصبًیْى ىیؼَ کَ اف كـّه ربی هجـ ػؿ هجـمتبى ُبی فیبؿتگبُِب ّ "ػتجبت" حـّتی ثَ ُن هیقػًؼ ،ثـای ایي هـػگبى ثی کلي كبتضۀ عیـ ُن ًوی عْاًؼًؼ ّ ثبفهبًؼگبى ىبى ؿا ُن ثَ اهیؼ ًبیل ىؼٍ ثَ ثِيت ّ ثب تـك ىکٌزَ ّ هزبفات ػؿ رٌِن مبکت ًگَ هیؼاىتٌؼ .ایي ثْػ کَ ثنیبؿی اف هـػم ّ تْػٍ ُبی هضـّم ثَ ُوۀ ایي هَبئت ّ هيکالتی کَ "هَلضت 52كـیؼّى آػهیت ،اًؼیيۀ تـهی ّ صکْهت هبًْى ،پیيیي. 53پیيیي. 54پیيیي.
89
الِی" ًبم گـكتَ ثْػًؼ ،ؿّبیت هیؼاػًؼ. اهب ثب ایي ّرْػُ ،یچکؼام اف ایي ػْاهلـیجی ُب ّ ثبفی ُبی ػیٌی -میبمی ًتْاًنتٌؼ اف فایو هـى رؼیؼ ایـاًی ،کَ هیؿكت ثَ ٍْؿت اًوالة هيـّٓیت تزّ لی یبثؼ، رلْگیـی کٌٌؼ .ایي ًجْػ رق آًکَ ىـایٔ هب ّػی ثـای یک چٌیي تضّْ ل امبمی ػؿ مبعت روؼیتی ّ ارتوبػی ایـاى كـاُن آهؼٍ ثْػًؼ. ػؿ ُوبى صبل ،اؿّپب ًیق ػؿ اػاهۀ تْمؼَ ّ گنتـه عْػ ،آثنتي تـییـات ػوؼٍ ثْػ ّ ؿاثطَ ثیي ػّ اثـهؼؿت ؿّك ّ اًگلنتبى ثب ًْمبًبت ػوؼٍ ؿّثـّ ىؼٍ ثْػ .ػؿ اّائل هـى رؼیؼ هیالػی تغت تقاؿ ؿّك ثـ احـ عیقه هـػم ؿّمیَ اف ثیظ ّ ثي هیلـفیؼ .ایي فهیي لـفٍ ثب تضْالتی کَ ثَ اًوالة ىکنت عْؿػۀ آؿبف ایي هـى اًزبهیؼ ،هیـكت تب ػؿ اًوالثی ػیگـ ،تغت ّ تبد تقاؿ ؿا ّیـاى مبعتَ ،ثـ مـه عـاة کٌؼ. ػؿ ایي ػّؿٍ ،اهپـاتْؿی ػخوبًی کَ ثـ گنتـۀ مَ هبؿٍ اؿّپب ،آمیب ّ اؿّپب گنتـػٍ ىؼٍ ثْػ ،ػؿ مـافیـی كـّپبىی عْػ ،هزجْؿ ثَ پؾیـه ىـایطی گـػیؼٍ ثْػ کَ ثغيی ثَ ٍْؿت اٍالصبت ػاهٌَػاؿ "تٌظیوبت" ثَ هٌَۀ ظِْؿ ؿمیؼٍ ثْػًؼ. ُوقهبى ثب آى ،هْاًیي رؼیؼ ػؿ کيْؿُبی اؿّپبئی ،صوْم رؼیؼ ىِـًّؼی ؿا اؿفاًی اًنبى اؿّپبئی هیکـػًؼ .تْمؼۀ میبمیً -ظبهی ایي کيْؿُب ثَ تْمؼۀ ایي هْاًیي ّ صوْم اًزبهیؼٍ ثْػًؼ ّ ،اف ُوبى ؿّ" ،هْاًیي امبمی رؼیؼ ػؿ هَـٌُ ،ؼّمتبى ّ اهپـاتْؿی ػخوبًی ،فًؼگی رؼیؼی ؿا ثَ هـػم ایي هٌبٓن ّ کيْؿُب ًْیؼ هیػاػًؼ. ایي ثْػ کَ تجؼیؼیبى میبمی ّ ؿّىٌلکـاى ایـاًی ػؿ کيْؿُبی ُونبیَ ىؼیؼاً كؼبل ىؼٍ ّ اف ُـ ؿاٍ هوکي ،اكکبؿ رؼیؼ اؿّپبئی ّ رِبًی ؿا ثَ آالع هـػم ایـاى هیؿمبًیؼًؼ".55 ؿّفًبهَُبی كبؿمی ّ تـکی فثبى چبپ کيْؿُبی هزبّؿ کَ ًوی تْاًنتٌؼ اف مبًنْؿ اػاؿۀ پنت ایـاى ػجْؿ کٌٌؼّ ،میلۀ هنبكـاى ایـاًی ثَ ػاعل هبچبم هیيؼًؼ. كبؿؽالتضَیالى ایـاًی ػؿ کيْؿ ُبی اؿّپبئی ،ثغيی اف ایي ػمتآّؿػُبی اؿّپبئی ؿا ثب عْػ ثَ کيْؿ هیآّؿػًؼ .تـروۀ آحبؿ ّ اًؼیيَُبی رِبًیُ ،وـاٍ ثب اكتتبس هؼاؿك هینیًْـُبی هنیضی عبؿری ػؿ ایـاى ،ثـ پـّمۀ تـییـ ؽٌُی هـػم ىِـًيیي ایـاى یبؿی هیػاػًؼ .ػؿ ًتیزَ ،هزوْػۀ ایي ُوَ تـییـ ّ تضْالت ػؿ رِبى ،اؿّپب ّ ػؿ کيْؿُبی ُونبیۀ ػخوبًی ّ ؿّمیَ ،ثَ اىکبل هغتلق ػؿ ػاعل ایـاى اًؼکبك هییبكتٌؼ ّ ،ىـایٔ هبػی فهیيلـفٍُبی عـػکٌٌؼٍ ػؿ مبعتبؿ کٌَِ ّ ًبکبؿآهؼ صکْهت هبربؿ ؿا كـاُن هی مبعتٌؼ.
55ؿالهـّب ّؿُـام ،پیيیي.
91
*** چٌیي امت کَ ثب ًقػیک ىؼى صـکبت ارتوبػی ّ میبمی یی کَ ثؼؼاً "اًوالة هيـّٓیت" ًبهیؼٍ هی ىْػ ،هـػم ىِـُبی ایـاى ،ثـای اّلیي ثبؿ ،ثَ ربی آًکَ هطبثن مٌتُبی مؼٍ ُبی پیيیي اف ثیـّى هلؼَ ُب ّ ػیْاؿٍ ُبی ىِـُب هْؿػ صولَ هـاؿ ثگیـًؼ ،اف ػؿّى ػیْاؿٍ ُب ّ ثـد ُبی هـّى ّمطبئی ىِـُب پب ثَ ثیـّى هیگؾاؿًؼ ّ ،ػؿ یک "پیًْؼ هلی" -کَ عْػ پؼیؼٍای ًْیي ثْػ- ػلیَ ػیکتبتْؿی هجیلَ ای ملنلۀ هـّى ّمطبئی هبربؿ ،هيتـکب" ػمت ثَ هجبؿفٍ هیفًٌؼ ّ ،ثبالعـٍ عْامتُبی عْػ ؿا ثَ صبکوبى ّ گـػاًٌؼگبى مینتن هـّى ّمطبئی ایـاى ػیکتَ هیکٌٌؼ. *** ثب ایي ّرْػ" ،اًوالة هيـّٓیت"" ،اًوالة" ًویىْػ ّ ػوْهیّت ًوییبثؼ ،رق فهبًی کَ ثب امطْؿٍ ُبی ایـاًی ثـای "ؿُبئی اف ظلن" ّ "ػمت یبثی ثَ ػؼالت" ػؿُن هیآهیقػ ّ آؿفُّب ّ اهیؼُبی تبؿیغی هـػم ایـاى ثـای "ػؼالت ّ آفاػی" ؿا ًوبیٌؼگی هیکٌؼ .ایٌزبمت کَ "هيـّٓیّت آؿهبًی" ًَ -كؤ ثَ ػٌْاى تؤمیل ػؼالتغبًَ یب اٍالس ػؿ ًِبػ میبمی ایـاى- ثلکَ ثَ ٍْؿت "آؿهبًيِـ ایـاًی"ُ ،وَ ؿا ثَ ًْػی ّالَ ّ ىیؼای عْػ هیمبفػ ّ ثَ ثـپبئی ْٓكبًی اف اًوالة ،اػتـاُ ،ربًجبفی ّ هجبؿفٍ ػاهي هیقًؼ. ٓجن هؼوْل ّ ُوبًٌؼ ُـ "اتْپیبی آؿهبًی ّ آؿهبًيِـ" ػیگـ ،هيـّٓیّت ُن ثـای ُـ كـػ ،ػمتَ ّ گـٍّ ارتوبػی ،هؼٌی ّ هلِْم عبًّ عْػ ؿا ػاؿػُ ّ ،ـ کل ثب اًتظبؿات عبًّ عْػ ػل ػؿ گـّ هيـَّٓعْاُی هیًِؼ .ثؼیٌنبى ،هيـّٓیّت تجؼیل هیىْػ ثَ ربهؼۀ ایؼٍآلی ثی هکبًی کَ: ُ -ن ؿًزجـ ّ فصوتکو ىِـی ،كـػای عْػ ؿا ػؿ آى هیرْیؼ ّ، ُ -ن ثبفاؿی ّ مـهبیَ ػاؿ ًْپبی تزبؿی ،چين اهیؼ ثؼاى هیػّفػ. ُ -ن كؼایی مْمیبلینت آؿفُّبی عْػ ؿا ػؿ تضوّن آى رنتزْ هیکٌؼ ّ، ُ -ن ًوبیٌؼگبى گًْبگْى اًضَبؿات ؿبؿتگـ عبؿری ثؼاى اهیؼ هیثٌؼًؼ. ُ -ن اهيبؿ هؼؿى ٓجوۀ هتْمٔ ىِـی آؿفُّبی تـهیعْاُبًًَْ ،مبفی ّ كـًگگـائی عْػ ؿا ثب لجبك هيـّٓیّت فیٌت هیػٌُؼ ّ، ُ -ن هولؼاى آیتالَُب ّ ا ّهت ىیْط هؾُجی تضوّن ربهؼۀ اهبمفهبًی ّ اكقایو مِن 90
ؿُجـاى امالمعْاٍ عْػ اف اهتؼاؿ میبمی ؿا ػؿ آى هیرْیٌؼ. ایي امت کَ ثٌب ثَ ًْىتۀ ُوب ًبٓنًْ ،56ىتَ ُبی كکبُی آى ػّؿٍ ،هيـّٓیت ؿا "چیق ؿـیجی کَ تبفگی ُب اف كـًگنتبى آّؿػٍ ىؼٍ"" ّ ،اًزويُب تْی ٌٍؼّم گؾاىتَ ،ػؿه ؿا هضکن کـػٍُ ،ـ ؿّف ػؿ علْت آّؿػٍ توبىب هیکٌٌؼ ّ ثبف هبین هیکٌٌؼ" ،یب "عیلی آػمُب ٓبلجو ُنتٌؼ ّ صنـتو ؿا هیکيٌؼ ،لیکي ٌُْف کنی ًؼیؼٍ" تؼـیق هیکـػًؼُ .وب ًبٓن ُوچٌیي اف کنی هخبل هی آّؿػًؼ کَ "ػؿ ثَ ػؿ ثَ ػًجبل آعًْؼ هضلَ ،ؿّىٌلکـ ىِـی ّ ػّلتوـػاى ّ ػیگـاى هیگيت تب هلِْم هيـَّٓ ؿا ػؿیبثؼ ّ ،کبؿثـػ آى ؿا ثؼاًؼ .اّ ثَ ُـ کل کَ هیؿمیؼ ،هیپـمیؼ: "ایي امجبة تبفٍ کَ اف كـًگنتبى آّؿػٍ اًؼ چَ چیق امت" ّ ثَ چَ کبؿ هی آیؼ؟ ػؿ پبمظ اّ ُـکل تؼـیلی ثَ ػمت هی ػاػ کَ ثب تؼـیق آى ػیگـی ثَ کلی هتلبّت ثْػ".55 ایي ثْػ کَ هيـّٓیت ػؿ اكکبؿ ػوْهی هـػم ،ثَ آمبًی ثب امطْؿٍُبی ایـاًی "ربهؼۀ ػبػل ّ ؿُب اف ظلن" پیًْؼ عْؿػ ّ اًـژیُبی پـاکٌؼۀ اًوالثیْى هيـَّٓعْاٍ ؿا ػؿ ثـاثـ مٌتٓلجیُبی ػىوٌبى هـػمُ ،وکبمَ کـػٍ ،ثَ صـکت ّ رجٌو ػؿ آّؿػ .ایي رٌجو آؿهبًغْاُی اتْپیبئی اػاهَ یبكت تب فهبًی کَ هبًْى امبمی ّ هت ّون آى تٌظین گـػیؼًؼ ّ ،صکْهت ًیوَ هيـَّٓ ّ ًیوَ هيـّػۀ ایـاى ؿا ثـ ؿّی ثنتـی اف آؿفّ ّ عْامتَُبی گًْبگْى ّ ًبُوگْى ػّؿۀ ایؼٍآلینن اًوالثی هيـّٓیت ثٌب کـػًؼ .ثب ایي تضون ػیٌی ،ثٌبی ایؼٍآلی ّ ؽٌُی هيـّٓیت ػؿ ثـعْؿػ ثب ّاهؼیّتُب كـّ ؿیغت ّ ،هبًؼ تب ثـ ؿّی عـاثَُبی "اتْپیبی ػؼالت ّ آفاػی" آى ،هؼؿت ثیچْى ّچـای پِلْی اّل ىکل ثگیـػ .ا ّهب ثب ایي تضّْ ل ّ كـّ ؿیغتي ثٌبی آؿهبًی مبثن ،هـػم ىِـًيیي ایـاى کَ عْػ ؿا ػؿ رـیبى ّفه تضّْالت تبؿیغی هـى رؼیؼ هییبكتٌؼ - ثـای "ؿُبئی اف ظلن ّ کنت آفاػی ّ ػؼالت" ،اف تْلیؼ ؽٌُی-ارتوبػی عْػ ػمت ثـ ًؼاىتٌؼ ّ .اف مبعتي ّ پـػاعتي اتْپیبئی ػیگـ ثـای آیٌؼٍ ای ػیگـ ّا ًبینتبػًؼ. هؼؿًیقامیْى ایـاى ّ اتْپیبُبی هؼؿى تضّْالت ثؼؼی ایي ػّؿٍ ثَ ٍْؿت ثبفمبفی ّ ػوـاى پِلْی ُب ،ػؿُبی توبك ّ تـ ّػػ ثب اؿّپب ؿا ثَ ؿّی هـػم ٓجوۀ هتْمٔ ىِـًيیي ایـاى هیگيبیؼ ّ ،آًبى ؿا ثیو اف پیو ثب ٓـف فًؼگی ،صوْم ّ آفاػیُبئی کَ هضَْل اًوالثبت میبمی-ارتوبػی مـهبیَ ػاؿی ػؿ اؿّپب ّ اهـیکبّ ،ُ 56وب ًبٓن ،کبؿًبهَی كـٌُگی كـًگی ػؿ ایـاى ،پیيیي. ُ 55وب ًبٓن ،پیيیي.
92
ُوچٌیي اًوالة مـط ىْؿّی ثْػًؼ – آىٌب هیکٌؼ .تلّکـات ّ ایؼئْلْژیُبی ًْیي -کَ ُـکؼام اف مْئی ثـ آفاػی ّ صوْم كـػی ّ ارتوبػی ىِـًّؼاى ربهؼَ هِـ تؤکیؼ هیفًٌؼ- ػؿ ثبفمبفی ّ تْلیؼ ؽٌُی "اتْپیب ّ آؿهبًيِـ ًْیي ایـاى" تؤحیـ هیگؾاؿًؼ .تکْیي ٓجوبت رؼیؼ ىِـی ،ثَ عًَْ ٓجوۀ هتْمٔ ىِـًيیي رؼیؼ ّ 58اهيبؿ تضَیلکـػٍ ّ اػاؿی ػؿ ایـاى ،ثـ عْامتَ ُب ّ آؿفُّبی ؽٌُی هـػم هب ؿًگ ّ ثْی تبفٍ هیثغيٌؼ .تضت ایي ىـایٔ رؼیؼ هلّی ّ رِبًی: ُ -ن ًوو هـػم ایـاى ػؿ اهْؿ ارتوبػی ّ میبمی اكقایو هییبثؼ ّ، ُ -ن تـکیت ّ هضتْای عْامتَ ُب ّ اًتظبؿات رؼیؼ اهتَبػی ،ارتوبػی ّ كـٌُگی هـػم تـییـ یبكتَ ،رب ثَ رب هیيًْؼ .هزوْػۀ ایي ىـایٔ ّ ػْاهل ثَ آؿهبى ػوْهی هـػم ىِـًيیي ّ ٓجوبت ارتوبػی ػؿگیـ ػؿ پـّمۀ ىِـًيیٌی ؿًگ ّ ثْ ّ ،هؼٌی ّ هلِْم رؼیؼی هیثغيٌؼ. ؿژین رؼیؼ ّ ثـًبهَ ُبی ًْمبفی آى ،ػؿ آؿبف ّ ُوچٌیي ػؿ ػّؿٍُبی هؼیٌی اف آًچَ هؼؿًیقم پِلْی 59عْاًؼٍ هیيْػ ،ثَ ثغيی اف آؿفُّب ّ ؽٌُیبت هـػم پبمظ هیػُؼ ّ اىتیبم گـٍُّب ّ الیَُبی هغتلق هـػم ىِـ ًيیي ؿا ثَ ىؼت ثـ هی اًگیقًؼ. ا ّهب ثب آًکَ ًظبم رؼیؼ میبمی ثَ تضْالت ػاهٌَ ػاؿ ارتوبػی ّ اهتَبػی ػاهي هیقًؼ، ّلی ػؿ اػاهۀ عْػ ،كبٍلۀ ٓجوبت ّ الیَُبی رؼیؼ ارتوبػی ؿا ػوین تـ هیکٌؼُ ّ .ن اف آى ؿّ ،آؿفُّب ّ ایؼٍ آل ُبی ارتوبػی -میبمی ػیـیٌۀ هـػم ایـاى ثـای ثـهـاؿی ػؼالت ّ ؿكغ ظلن ؿا ثـ ًوی آّؿػ. تضْالت میبمی -ارتوبػی ثؼؼی ُوـاٍ ثب ىکل تْفیغ ػؿآهؼ ًلت اف ػِؼۀ پبمظ ػاػى ثَ اًتظبؿات ًْیي هـػم ىِـًيیي ثـ ًویآیٌؼ .ثـًبهَ ُبی ًْمبفی ًظبم پِلْی ثبكت مٌتی ربهؼَ ؿا اف ُن هی پبىؼ ّ ثَ اهتؼاؿٓلجی ،حـّتاًؼّفی ،اؿتيبء، ػیکتبتْؿی ّ مبًنْؿ ػاهي هی فًؼُ ّ .وـاٍ ثب ّاثنتگی ىؼیؼ میبمی ّ اهتَبػی ثَ عبؿد ّ تجؼیت اف ثـًبهَ ُبی اهپـیبلینتی ،ؿاٍ کبهیبثیُبی ارتوبػی هـػم 58ؿ .ک .ثَ تّْیش ىوبؿٍ 4پبیبى کتبة ،تضت ػٌْاى "ٓجوۀ هتْمٔ ّ اهيبؿ مٌتی ّ هؼؿى ػؿ ایـاى". 59ػؿ ایي کتبة ،هوَْػ اف هؼؿى ّ هؼؿًینن اىبؿٍ ثَ پـّژۀ كـًگ گـائی یب ؿـثگـائی ،ثب ُوۀ ػمت آّؿػُبی ًیک ّ ثؼه امت .ایي هلِْم ًجبیؼ ثب هؼٌی هَطلش آى ،کَ ثَ ُـ چیق عْة ّ پیيـكتَ ػاللت ػاؿػ ،هغلْٓ گـػػ.
93
ىِـًيیي ؿا مّؼ کـػٍ ،اهیؼّاؿی ثَ هؼزقۀ "ًظبم هؼؿى ّاؿػاتی" 61ؿا ًوو ثـ آة هیکٌؼ. ثـای ؿّ ػؿ ؿّئی ثب ایي ًبکبهی ُبی ارتوبػی ،اهتَبػی ّ میبمی ،ػگـثبؿٍ امطْؿٍ ُبی ػیگـی اف "ربهؼۀ ػبػل ّ ؿُب اف ظلن" ػؿ ؽٌُیّت اًنبى مـکْةىؼٍ ّ ًبکبم ىِـًيیي ایـاى ثبفمبفی هیيْػ" .جاهعۀ آسهاًی کوًْیغتی"" ،جاهعۀ آسهاًی کوًْیغتی -عْعیالیغتی ايشاًی" ّ ُوچٌیي اتْپیبُبی امالهی هبًٌؼ "جاهعۀ تی طثقۀ تْدیذی"" ،جاهعۀ هغتضعفاى"" ،جاهعۀ فاضلۀ آخشالضهاًی" ّ ؿیـٍ ،اف آى رولَاًؼ.
61پیيیي.
94
جاهعۀ آسهاًی کوًْیغتی دس ايشاى هـى رؼیؼ ػؿ ُوبى صبل هـى رِبًی ىؼى (گلْثبلینن) امت .اف ایي ٓـین ،الگُْبی ایؼٍآلی ّ آؿهبًی ُن هـفُب ؿا ػؿهیًْؿػًؼ ّ گـٍُّبی اًنبًی چِبؿگْىۀ رِبى ؿا ثـای پیْمتي ثَ آؿهبىُبی ًْیي رِبًی كـا هیعْاًٌؼ .آؿهبى تضون ربهؼۀ کوًْینتی اف رولَ اف ایي آؿهبًِبی اتْپیبئی امت. ربهؼۀ کوًْینتی هبُیتب" ایؼٍآلی ّ ثؼّى هکبى ّ فهبى امت. ربهؼۀ کوًْینتی ُوبًٌؼ ُـ "آؿهبًيِـ" ػیگـ ،رق ثب روالتی کلی هبثل تٍْیق ّ تّْیش ًینت. ربهؼۀ کوًْینتی صتی ثـای ثبًی آى کبؿل هبؿکل یک آؿهبى اتْپیبئی ثْػ .اّ ربهؼۀ کوًْینتی ؿا ُوچْى آیٌؼٍ ای ثی هکبى ّ فهبى هطـس کـػٍ ّ رق چٌؼ رولۀ کْتبٍ کلی ػؿ هْؿػ آى ًٌْىتَ امتًٌْ .ىتَ ثـای آى کَ آًچَ اّ ؿا اف پیيیٌیبًو هبًٌؼ ُگل رؼا هیکـػ ػیٌی گـائی ّ احجبتگـائی ػلوی اّ ثْػ .ایي ّیژگی اّ ؿا اف ًنل پیيیي ایؼٍ آلینتِب رؼا هیکـػ. "آؿهبًيِـ ایـاًی آعـالقهبًی" ُن اف ایي رِبًی ىؼى ثیًَیت ًوبًؼ ّ کوًْینن ؿا -کَ یک آؿهبى ّ اتْپیبی هؼؿى ثٌبىؼٍ ثـ ؿّی ًبثـاثـی ُبی ربهؼۀ مـهبیَ ػاؿی امت- ثَ آمبًی عْػی کـػ .ایي اف آى ؿّمت کَ هؼیٌۀ كبّلۀ کوًْینتی ػؿ امبك ثَ هؼیٌۀ كبّلۀ ایـاًی -هؾُجی "آعـالقهبى" ثنیبؿ ًقػیک امت .ػؿ ُـ ػّ ایٌِب ًبى ؿا ثَ ًنجت ًیبف هـػم هنوت هیکٌٌؼ .ػؿ اتْپیبی کوًْینتی "ُـ کل ثَ اًؼافۀ ًیبفه ػؿیبكت هیکٌؼ" ّ ،ػؿ ّاهغ ُوبًٌؼ اتْپیبی آعقالقهبًی ُوَ چیق "ٍلْاتی"! امت. ایي امت کَ کوًْینن ثٌب ىؼٍ ثـ ًبثـاثـی ربهؼۀ مـهبیَ ػاؿی ،ثَ آمبًی ثـ ؿّی یبػثْػُب ّ اؿحیَ ُبی ایؼٍ آلی ػّؿۀ پیو مـهبیَ ػاؿی ّ ًظبم روبػتی "آمیبئی- امالهی ایـاًی" هی ًيیٌؼ ّ ثنیبؿی ؿا ّالَ ّ ىیؼای عْػ هیکٌؼ. ثـ ایي اػتجبؿ ،ربهؼۀ کوًْینتی عبؿد اف تزـثۀ ػیٌی اًنبى اهـّفی هـاؿ ػاؿػ ّ لقّهب ّ ػؿ آیٌؼٍ ُن ،ػؿ ثیـّى تزـثۀ اًنبى ثبهی عْاُؼ هبًؼ .چـا کَ صتب ػؿ ٍْؿت تضون آًچَ اهـّفٍ اتْپیب ّ آؿهبًی ثیو ًینت ،اتْپیبی ػیگـی ،ثب اًتظبؿات ّ ٓلتُبی هتلبّتتـ ّ آیٌؼًٍگـتـی علن هیگـػػ ّ ،ؿاٍ كـػا ؿا ًيبًَ هیگیـػ. ایٌنت کَ صتی ثب تضوّن كـّی ربهؼۀ کوًْینتی ،یب ُـ ربهؼۀ ایؼٍآلی ػیگـ، ًَ فهبى ثـای تضْل ارتوبػی هتْهق هیىْػ ّ، 95
ًَ هجبؿفٍ ثـای مبعتي ربهؼَای ثِتـ ّ هـكَتـ ثَ پبیبى هیؿمؼ. ثَ ُویي عبٓـ ُن ُنت کَ: -ثـعالف ُوۀ اػػبُب- ُیچ ربهؼۀ ایؼٍآلی ًِبئی ،یب آًچَ "ربهؼۀ آعـالقهبى" (چَ کوًْینتی یب ػَـ اهبمفهبًی) عْاًؼٍ هیيْػً ،ویتْاًؼ ثَ ّرْػ آیؼ. ػؿ ًتیزَُ ،وبًگًَْ کَ تزـثیبت ّ هبًًْوٌؼی ُبی تبؿیغی ّ ػمت آّؿػُبی ػلوی ثيـ ُن گْاُی هیؼٌُؼ ،تب ثيـ ّ ربهؼۀ ثيـی ثبهی امت، ًَ تبؿیظ هبثل تْهق امت ّ، ًَ اًنبى اف تْلیؼ ؽٌُی ارتوبػی ثـای ًیل ثَ آیٌؼٍ ای ثِتـ ّ هتلبّت تـ ثبف هیاینتؼ. اف ایي ؿّ ،ػؿ آیٌؼٍ ُن ُیچ اهکبًی ثـای تضون یک "ربهؼۀ پبیبًی"، -یؼٌی ربهؼَ ای کَ ثَ ًوطۀ پبیبى عْػ ؿمیؼٍ ّ ثؼّى صـکت ّ تـییـ ارتوبػی ّ تبؿیغی امت- ّرْػ ًؼاؿػ ّ ًغْاُؼ ػاىت. *** ثبایي ّرْػ" ،ربهؼۀ اتْپیبئی کوًْینتی" ربهؼۀ مبعتَ ّ پـّؿػۀ اًنبى امت .ربهؼۀ کوًْینتی ربئی امت کَ رق ثَ ػمت اًنبى ّ ،کبؿ ّ هجبؿفٍ ّ ربًليبًی كـفًؼ اًنبًی ثٌب ًویىْػ .ثَ هْل هؼـّف" ،ثیي ػًیبی هجتٌی ثـ ثِـٍکيی ّ ربهؼۀ ایؼٍآلی کوًْینتی ،ػؿۀ ػویوی ّرْػ ػاؿػ کَ رق ثب رنن ّ ربى اًنبىُبی اًوالثی پـ ًویىْػ ّ هبثلػجْؿ ًویگـػػ" .ایي ّیژگی -یؼٌی اتکبء ثَ هؼزقۀ هجبؿفٍ ،ػول ّ کبؿ اًنبى- آى هْتْؿ اًـژی ػٌُؼٍای امت کَ اًنبى هْؿػ ثِـٍ کيی ربهؼۀ هجتٌی ثـ امتخوبؿ ٓجوبتی ؿا ثَ صـکت ػؿ هیآّؿػّ ّ ،ی ؿا ثـای ؿّ ػؿ ؿّئی ثب ًظن ًبثـاثـ صبکن ّ مبعتي ربهؼۀ آؿهبًی کوًْینتی ثَ هجبؿفۀ ارتوبػی ّاهیػاؿػ ّ كـاهیعْاًؼ. -اتْپیای کوًْیغتی -عْعیالیغتی ايشاًی ػؿ هوبثل هبُیت ایؼٍآلی ّ ًبکزبآثبػی ربهؼۀ کوًْینتی ،ربهؼۀ مْمیبلینتی ا ّهب ،یک ّاهؼیّت امت ّ هیتْاًؼ ُوبًگًَْ ػؿ ػول ّ تزـثَ ػؿ چِبؿگْىۀ رِبى تضـثَ ىؼٍ ،ثَ مبػگی ثـ ؿّی مبعتبؿ مینتن ٓجوبتی ّ ػوؼتب" کبپیتبلینتی ثٌب گـػػ .اهب ربهؼۀ مْمیبلینتی ربهؼۀ کوًْینتی ًینت ،ثلکَ ػؿ هْكنتـیي ىکل عْػ، 96
جاهعَ ای دس دال گزس اف ٍْؿتجٌؼی ٓجوبتی ثَ ٍْؿتجٌؼی ؿیـٓجوبتی امت .ثَ ُویي ػلت ّ ثـعالف ثـعی تَْؿات ّ اػػبُب ،ربهؼۀ مْمیبلینتی ،ربهؼَ ای امت کَ لقّهب" ّ ثَ ًْػی ًبثـاثـ امت ّ ،ؿًگ ّ ثْی ٓجوبتی ػاؿػ. ًظبم مْمیبلینتی ػؿ ّاهغ ،هجتٌی ثـ "ىکل هؼیٌی اف تونین کبؿ ّ مـهبیَ ػؿ یک مینتن هبُیتب" هجتٌی ثـ هْاًیي ثبفاؿ" امت! *** *** 7 ػؿ ّوي ،ربهؼۀ مْمیبلینتی رِبًی ،ػؿ ػّؿۀ هْؿػ ثضج ایـاى ػّؿۀ هؼؿًینن پِلْی ُب ػؿ ایـاى-یک تزـثۀ تبؿیغی رِبىىوْل ثْػ ّ ،ػؿ اهَب ًوبٓ ػًیب ّ ثَ اىکبل هغتلق تزـثَ هیىؼ .ثـ ایي امبك ّ ثَ ْٓؿ هٌطوی ،ربهؼۀ مْمیبلینتی هیثبینت ثَ ػٌْاى یک الگْی ّاهؼی ّ ػیٌی ،ؿاٌُوبی اػتـاّبت ّ كـمػٌُؼۀ هضتْای ٓلت ارتوبػی هـػم ىِـ ًيیي ایـاى ُن هیگـػیؼ .ا ّهب چٌیي ًيؼ ّ "تزـثۀ ػیٌی مْمیبلینتی" ُن، ُ -وبًٌؼ "ربهؼۀ ثؼّى هکبى ّ فهبى ّ ایؼٍآلینتی کوًْینتی" - ثب "الگُْبی ؽٌُی هؼیٌۀ كبّلۀ ایـاًی" ػؿُن آهیغت ّ ؿًگ ّ ثْی ؽٌُی ّ ایؼٍآلی ثَ عْػ گـكت .ایي ؽُيگـائی ،آى ُن ًنجت ثَ یک هّْْع ص ّی ّ صبّـ ّ ػیٌی، ػالیل هغتلق ػاىت کَ ّ -رْػ ػیکتبتْؿی ّ مبًنْؿ ػاعلی اف مْئی ّ، -تجلیـبت ػؿّؿیي ًوبیٌؼگبى ًظبم ُبی رِبًی ػّؿۀ رٌگ مـػ اف مْی ػیگـ، اف آى رولَ ثْػًؼ .ایي ػلل ثبػج ىؼًؼ کَ صتی "ربهؼۀ مْمیبلینتی هْرْػ ّ ػیٌی ػؿ کيْؿُبی مْمیبلینتی آًـّف هبًٌؼ ىْؿّی ّ چیي ّ اؿّپبی ىـهی" ،ػؿ ػیؼگبٍ ایـاًیُب ثب امطْؿٍُبی ایـاًی ػؿُن آهیغت ّ .ثَ ربی آًکَ ثَ ٍْؿت "یک الگْی تْمؼَ" ّ "یک ىیْۀ تونین کبؿ ارتوبػی" ثَ صنبة آیؼ ،ؽٌُی ىؼ ّ ،ثب ؽٌُیتُبی اتْپیبئی ّ ایؼٍآلینتی ایـاًی ػؿ هْؿػ "ظلن ّ ػؼالت" (ؿُبئی اف ظلن ّ ثـهـاؿی ػؼالت) ػؿُن آهیغت. *** ػؿ ّوي ،ػؿ توبم ْٓل ػّؿۀ هؼؿًینن پِلْی ا ّّل ّ ػّّ م ،مبًنْؿ ىؼیؼ آالػبت ّ ػاًوُبی ارتوبػی -میبمی ثَ ْٓؿ ّصيتٌبکی ػؿ ایـاى ػول هیکـػ ّ هـػم ایـاى ؿا ػؿ ثیعجـی ّ ثیگبًگی اف آًچَ ػؿ ػًیب هیگؾىتً ،گَ هیػاىت .ایي ًویََ، 60تَ تْضیخ ؽواسۀ 1پاياى کتاب ،تذت عٌْاى "عْعیالیغن دس دّ ساُی تقذيش" هشاجعَ ّ عپظ هجذدا" اص آغاص ايي پاساگشاف هطالعَ ؽْد.
95
فهبًی ثَ ػٌَـ تؼییيکٌٌؼٍ تجؼیل هیيؼ کَ هـػم ایـاى ػؿ رـیبى ّفه ْٓكبىُبی میبمی هـاؿ گـكتَ ،ثَ ػّؿاُی اًتغبة ّ ربًجؼاؿی میبمی هی ؿمیؼًؼ .آًبى ثـای ربًجؼاؿی ػؿمت ًنجت ثَ ّهبیغ ّ اتلبهبت ارتوبػی ّ میبمی رؼیؼ ،ثَ ػاًو، آالػبت ّ آگبُی ُبی میبمی ّ ارتوبػی ًیبف ػاىتٌؼ ّ .ثؼّى آًِب ّ ُوچٌیي ثؼّى توـیي کبؿثـػ ایي آالػبت ّ آگبُی ُب ػؿ ٍضٌۀ ارتوبػی ًَ ،كؤ هبػؿ ثَ تّْیش هنبئل ػؿافهؼت ّ پیچیؼۀ ّهت ًجْػًؼ ،ثلکَ ػؿ اهْؿ کْتبٍ هؼت ّ هنبئل مبػٍتـ ارتوبػی ّ میبمی ًیق ثَ آمبًی ثَ هِـۀ ثبفی ؿاػیُْبی عبؿری ّ ىبیؼبت ؿّفاًۀ ًبىی اف تجلیـبت ؿمبًَُبی گـُّی تجؼیل هیىؼًؼ ،کَ ىؼًؼ. ثَ مجت یک چٌیي ثي ثنت ثیعجـی ّ ًبآفهْػگی میبمی ّ ارتوبػی ،هـػم مبًنْؿفػۀ ایـاى چبؿٍ ای ًؼاىتٌؼ رق آًکَ ُـ چَ ثیيتـ ثَ ؿمبًَ ُبی رِبًی "ؿـة ّ ىـم ؿمویىؼٍ" ؿّی آّؿًؼ ّ تّْیش هنبئل ؿّف عْػ ؿا اف ٓـین آًِب کنت کٌٌؼ. ا ّهب ؿمبًَُبی ؿـثی ًیق "امتـاتژی ًْامتؼوبؿی" کيْؿُبی عْػ ؿا ثـ رِل ّ ًبػاًی ّ ثیعجـی هـػم کيْؿ ُبی تضت ملطَ ثٌب کـػٍ ّ هیکٌٌؼ ّ ،ػلیلی ثـای ؿكغ ایي مبًنْؿ ّ ًبآگبُی ًؼیؼٍ ّ ًویثیٌٌؼ. ُوقهبى ثب آى" ،مْمیبلینن ؿموی" ّ ًوبیٌؼگبى ایـاًی آى ًیق ؿًّْىتثـاثـاٍل هیکـػًؼ .آًبى ًیق تـریش هی ػاػًؼ ثَ ربی آًکَ ُوۀ تْاى ّ تاله عْػ ؿا ثـای عـػ کـػى ػیْاؿٍُبی مبًنْؿ صبکن ثَ کبؿ ثگیـًؼً ،بآگبُی ػوْهی ؿا ثـای پیيجـػ اهْؿ تجلیـبتی عْػ هْؿػ ثِـٍثـػاؿی هـاؿ ػٌُؼ .آًبى ًیق هی عْامتٌؼ ثب گٌؼٍ کـػى آًچَ هؼزقات ّ هْكویتُبی "مْمیبلینن ؿموی" عْاًؼٍ هیيؼ ّ ثب ػاػى آالػبت یکثؼؼی اف تزـثَ ُبی هْرْػ مْمیبلینتی ،اف آًچَ ػؿ ىْؿّی ّ اهوبؿه هیگؾىت یک "اتْپیب ّ ربهؼۀ كبّلَ" ثنبفًؼ کَ مبعتٌؼ .هْكویت یک چٌیي ثـًبهَای ،الرـم ثَ مبًنْؿ ّ پـػٍ پْىی ّاهؼیت ُب ًیبف ػاىت. ػؿ ُوبى صبل ،میبمت مبًنْؿ اعجبؿ ّ هضؼّػ کـػى ػگـاًؼیيی ػؿ ثغو ُبی ثقؿگی اف "رِبى مْمیبلینتی" ؿمویت یبكتَ ثْػ ّ ،تجؼیت تنلین ٓلجبًَ ،یب ثی عجـاًۀ ًوبیٌؼگبى ایـاًی آًِب اف ایي میبمتُب ،ثَ ایي پـّمۀ ثی عجـی ػؿ ایـاى ػاهي هیفػ .ایي ثْػ کَ تجلیؾ ّ تؼـیق ثیپبیَ اف هؼزقات ربهؼۀ مْمیبلینتی ،رلْ اعجبؿ ّ آالػبت ّاهؼی اف ایي ػمت آّؿػ تبؿیغی ّ هِن هْرْػ ؿا مؼ هیکـػ. تؤحیـ ایي هضؼّػیت ُب ّ ًویََ ُبی ػّگبًۀ ػاعلی ّ عبؿری ،هـػم ایـاى ؿا اف ىٌبعت ًیک ّ ثؼ تزـثۀ ربهؼۀ مْمیبلینتی هضـّم هی مبعت ّ ،ثـ ػون مبًنْؿفػگی ّ ثیعجـی هـػم ،ثَ عًَْ آکتْؿُبی اٍلی ٍضٌۀ میبمی ایـاى، یؼٌی هـػم ٓجوۀ هتْمٔ ىِـًيیي ،هی اكقّػ .ایي ًویََ" ،ربهؼۀ ػیٌی ّ هْرْػ ّ هبثل تضون مْمیبلینتی" ؿاُ ،ـ چَ ثیيتـ اف صْفۀ كؼبلیت اًنبى ٓجوۀ هتْمٔ 98
ىِـًيیي ایـاى -ایي ػوؼٍ تـیي هيـ ارتوبػی کَ ػؿ فهبى عْػ پـچن تـییـ مینتن کٌَِ ّ ًبکبؿآهؼ "پبػىبُی ىیؼَگـی" ایـاى ؿا ُن صول هیکـػ- ػّؿ کـػ ّ ،آًبى ؿا ُـ چَ ثیيتـ ثَ مْی مبعتَُبی ؽٌُی مبًنْؿ ىؼۀ "اتْپیبئی ًْع ایـاًی" پل ؿاًؼ. *** ثبالعـٍ ،ایي مبًنْؿ ػّ مْیۀ "عبؿری ّ ػاعلی" ّ ُوچٌیي ػؿّؽ ُبی هَلضت آهیق "ؿامت ّ چپ ایـاى"ُ ،وـاٍ ثب تجؼیّت تنلین ٓلجبًۀ ؿّىٌلکـاى ایـاًی اف ایي یب آى رـیبى ؿموی ػاعلی ّ عبؿری ،كْبئی مبعتٌؼ کَ ػؿ آى، "تزـثۀ ػیٌی ربهؼۀ مْمیبلینتی هْرْػ" ًَ ثب عْامتُبی ّاهؼی، ثلکَ ثب "ایؼٍآلُب ّ آؿفّهٌؼیُبی هضـّهبى ىِـی ّ هـػم ٓجوۀ هتْمٔ ىِـی ایـاى" پیًْؼ عْؿػ .ثؼیي تـتیت ًَ ،تٌِب ربهؼۀ ّصی ّ صبّـ مْمیبلینن رِبًی ،ثلکَ صتب تزـثیبت ػیٌی کيْؿ ُونبیَای کَ ْٓالًیتـیي عٔ هـفی ؿا ثب ایـاى ػاىت ًیق، ثَ ثغيی اف ؽٌُیّت هـثْٓ ثَ "اتْپیبی ؿُبئی آؿهبًی ایـاًی" تجؼیل ىؼ .ػؿ ًتیزَ، ػؿ تَ ّْؿ هـػم ػوؼتب" ىِـًيیي ایـاى، "ربهؼۀ ایؼٍآلینتی کوًْینتی"" ،ربهؼۀ ػیٌی مْمیبلینتی" ؿا ُن ػؿ ثـ گـكت ّ ثَ "هؼیٌۀ كبّلَ ّ ایؼٍ آلینتی کوًْینتی -مْمیبلینتی" تـییـ ىکل ػاػ. ثَ ُویي عبٓـ ُن ُنت کَ ثؼؼاً كـّ ؿیغتي ثٌبی مْمیبلینن رِبًی ،توبم ثٌبی "اتْپیبی کوًْینتی -مْمیبلینتی ایـاًی" ؿا كـّ ؿیغت ّ ،چـاؽُبی "ىِـُبی آؿهبًی" اهيبؿ ّ الیَُبی هغتلق ،ثَ عًَْ ثغوُبی فیـیي ّ هیبًی ربهؼۀ ىِـی ایـاى ؿا ثَ یکجبؿٍ عبهْه مبعت. ػؿ ُـ ٍْؿت ،ایي گـایو ّاؿًَّ ثَ ٍْؿت ػّؿ ىؼى اف ّاهؼیت "ربهؼۀ هبثل تضون مْمیبلینتی" ّ ؿلطیؼى ثَ ثبٓالم ؽُيگـائی ّ ایؼٍآلینن ارتوبػی "کوًْینتی -مْمیبلینتی" ،ثؼّى ثبفػٍ ًوبًؼ .ایي ثبفػٍُب ثَ عًَْ فهبًی ػوؼٍ ىؼًؼ کَ ربهؼۀ ایـاى ػؿ ْٓل ػُۀ 0371آثنتي تـییـات ػوؼٍ ّ اًوالة ارتوبػی ىؼ ّ ػّؿۀ فهیٌیىؼى "ایؼٍآل ُبی ایـاًی" كـا ؿمیؼ. *** 99
ایي ثْػ کَ مبًنْؿ اف مْئی ّ ؽُيگـائی ّ ایؼٍ آلینن ارتوبػی ّ میبمی اف مْی ػیگـ ،ػؿ رـیبى ثبفتْلیؼ هتوبثل ،ثَ ٍْؿت یک ًویَۀ ؽٌُی ػوؼۀ هـػم ثـ آهؼٍ اف الیَ ُبی هؼؿى ٓجوۀ هتْمٔ ىِـًيیي ػؿ آهؼًؼ ّ ،ربی پبی ػوین عْػ ؿا ػؿ پـّمۀ تض ّْل كکـی ّ ایؼئْلْژیکی هـػم ىِـًيیي ایـاى ثـ رب ًِبػًؼ. ؽُيگـائی ّ ایؼٍآلینن -آًِن ػؿ اهْؿی کَ ّاهؼیثْػًؼ ّ ّرْػ ػاىتٌؼ - ُوـاٍ ثب ثیعجـی ،ثیػاًيی ّ مبًنْؿفػگی ،ػؿ پـّمۀ ىکلگیـی تبکتیکُب ّ امتـاتژیُبی ؿّىٌلکـاى ،كؼّبالى ارتوبػی ّ گـٍُّبی میبمی ىِـی ایـاى ػعبلت کـػًؼ ّ ثبالعـٍ ؿاٍ ؿا ثَ ثیـاَُُبی ؿیـهبثل ثبفگيت "امالم گـائی میبمی" ثـػًؼ.
اتْپیاُای ًْيي ّ اليَُای هیاًی ؽِشی ثب ایي ّرْػ" ،ربهؼۀ ایؼٍآلی کوًْینتی-مْمیبلینتی ایـاًی" ،ثب ّرْػ ؽٌُی ىؼى ّ ؽٌُی هبًؼى ،ثب مینتن فًؼگی ّ تونین کبؿ ىِـی ثنیبؿ ًقػیکتـ ّ مبفگبؿتـ امت تب هخال "ربهؼۀ ایؼٍآلی مٌتی -هؾُجی آعـالقهبًی" کَ ثَ عبٓـ ربیگبٍ تبؿیغی- ارتوبػی عْػ ثیيتـ ثب مینتن ربهؼۀ ؿّمتبئی -هجیلَ ای ّ ػّؿۀ فهیيػاؿی- ثـػٍ ػاؿی مبفگبؿی ػاؿػ" .ربهؼۀ ؽٌُی کوًْینتی-مْمیبلینتی" ُوچٌیي ثب ػٌبٍـ كـٌُگ ًْیٌی کَ الیَُبی هغتلق ٓجوۀ هتْمٔ ىِـًيیي ایـاى ؿا هيغٌ هیکٌٌؼُ ،وغْاًی ًقػیکی ػاؿػ ،ثَ ْٓؿی کَ ػؿ ػّؿۀ پبیبًی پِلْی ػّم ،هنتویوب" ّاکٌو ثغوُبی هیبًی ّ پبئیٌی ربهؼۀ ىِـی ایـاى ؿا، -ػؿ ثـاثـ پـّمۀ ػگـػینی ٓجوۀ اىـاف ایـاى ثَ ٓجوۀ مـهبیَػاؿ ػالل- ؿُجـی ّ ًوبیٌؼگی هیکـػ .ایي رِتگیـی ؽٌُیُ ،وچٌیي اصنبمبت هـػم ثَ صبىیَ ؿاًؼٍ ىؼۀ ىِـًيیي ایـاى ؿا ،ػؿ ثـاثـ پـّمۀ توـکق ّ اًجبىت حـّت ّ هؼؿت هيـ ػؿثبؿی ّ ُقاؿكبهیل ایـاًی هٌؼکل هیکـػ. *** ثَ عبٓـ ایٌگًَْ ت ّ ْبػُب ّ تؼبؿّبت ٓجوبتی ،ػؿ ایي ػّؿٍ اکخـ هـػم ثـآهؼٍ اف ثغو ُبی هیبًی ىِـی ایـاىُ ،ـ چَ ثیيتـ اف ٓجوۀ صبکن مـهبیَػاؿ ّ اىـاف ایـاًی ػّؿ هیىؼًؼ ّ ثَ رنتزْی اتْپیبُب ّ آؿهبًيِـ ُبی عبً ٓجوۀ فصوتکيبى هی پـػاعتٌؼ. 011
ایي صـکت ػؿمت ػؿ فهبًی اتلبم هی اكتبػ کَ ثغو ُبی هیبًی ىِـًيیيُ ،ن اف تضّْالت ّ ًْمبفیُب ّ ػگـگًْیُبی ایي ػّؿٍ مْػ هیثـػًؼ ّ هنتویوبً ػؿ آى ػعبلت ػاىتٌٌؼ .ثب ایي ّرْػ ،ایٌبى گـایوُبی كـٌُگی هغلْٓ ّ هتلبّتی ػاىتٌؼّ . ُن ػلیَ اىـاكیت صبکن ّ اؿفه ُبی ربهؼۀ کبپیتبلینتی ػؿ صبل تکْیي هّْغ گیـی هیکـػًؼُ ّ ،ن ٓجوبت صبکن آًـّف (یؼٌی ُقاؿ كبهیل اىـاف ،هالک ّ مـهبیَػاؿ ّاثنتَ) ؿا الگْی فًؼگی عٍَْی عْػ هـاؿ ػاػٍ ،ثـای ثبال ؿكتي اف پلکبى ٓجوبتی هْرْػ ثب ُوؼیگـ ؿهبثت هیکـػًؼ .ػؿ ًتیزَٓ ،جوۀ هتْمٔ ىِـًيیي ایـاى، عْػ ؿا ػؿ یک صـکت ػّ مْیَ، ُ -ن هيبؿکت ّ ُن هجبؿفٍ- ثب هيـ صبکن ثـ ایـاى هیػیؼ ّ .ثَ ُویي عبٓـ ُن ،ػؿ رـیبى مـعْؿػگی اف هؼؿًینن ّ ثَ مجت ثـکٌبؿ هبًؼى اف پـّمۀ ػگـػینی ًظبم ،ػؿ فهیٌَُبی گًْبگْى كـٌُگی ّ میبمی ثَ مْی ٓجوبت ّ الیَُبی پبئیي ربهؼَ (هضـّهبى ّ صبىیَ ًيیٌبى ىِـی) کيبًؼٍ هیىؼًؼ .ثغو ثقؿگی اف ایٌبى ،ایي رِتگیـی ؿا اف ٓـین رنتزْی "ربهؼۀ ایؼٍآلی کوًْینتی -مْمیبلینتی ًْع ایـاًی" ثیبى هیکـػًؼ .ایي امت کَ "اتْپیبی کوًْینتی-مْمیبلینتی ایـاًی" ،ثَ ػلل مبعتبؿی عْػ ،الیَُبی هیبًی ربهؼۀ ىِـی ؿا ًیق ثَ صـکت ػؿ هیآّؿػ ّ ،صتی پـچوؼاؿاى ّ ؿُجـاى عْػ ؿا ػوؼتب اف هیبى ٓجوۀ هتْمٔ ىِـًيیي اًتغبة هیکـػ تب اف هیبى کبؿگـاى ّ فعوتکيبى کَ كبهؼ ایي ىـایٔ ّ ظـكیتِبی كـٌُگی ّ اهتَبػی ثْػًؼ. *** تکْیي "ربهؼۀ ایؼٍآلی کوًْینتی -مْمیبلینتی ایـاًی" ،ثب ُوۀ هيغََُبی ًیک ّ ثؼه ،اىکبل هغتلق "ربهؼَ ُبی ایؼٍآلی ایـاًی" ؿا ثَ اًنبى ایـاًی ًقػیکتـ کـػ ّ ثَ ُوبى اًؼافٍ ،ثَ ػولکـػ ؽٌُی ّیّْ ُ ،یت هب ّػی ّ ػیٌی ثیيتـی ثغيیؼ. ثؼیٌْمیلَ ػؿ ؽٌُیت الیَُبی هیبًی مٌتی ربهؼَ ّ ثیي هـػم مٌتی ًیق ،اًنبى ّ ػول اًنبى ،ػؿ هضْؿ ّ هـکق تضْالت ایؼٍآلی ایـاًی هـاؿ گـكت .ػؿ ثبّؿ ؽٌُی گـٍُّبئی اف الیَ ُبی مٌتی ًیقّ ،ظیلۀ تـییـ رِبى، اف عؼاًّؼ ّ پیبهجـاى ّ اهبهبى ثـ گقیؼٍ ،آموبًی ّ كْم ثيـی گـكتَ ىؼٍ ،ثَ "اًنبى فهیٌی" هضْل ىؼ. ایي تضْل ػهبؿی ّ ؽٌُی ،هيغَب" هـػم ىِـًيیي ایـاى ؿا -کَ تضت اهتیبفات هب ّػی ّ ػگـگًْیُبی هؼؿًینن ىِـگـای پِلْی ،آهبػگی ؽٌُی، ارتوبػی ّ اهتَبػی هنبػؼتـی یبكتَ ثْػًؼ- هْؿػ عطبة هـاؿ هیػاػ .ػؿ ًتیزَ ،رْاهغ ایؼٍآلی ّ آؿهبًی رؼیؼ ایـاًی ثیو اف پیو ثب اتکبء ثَ هجبؿفٍ ّ ػعبلت اًنبى ّ هـػم ،مبعتَ ّ پـػاعتَ ىؼًؼ. 010
ایي ػمتآّؿػ رؼیؼ ؽٌُی ،ثبؿ ارتوبػی ّ ارـائی پـ هؼؿتی ؿا ثب عْػ رب ثَ رب هیکـػّ ّ ،هتی رٌجۀ ارتوبػی ثَ عْػ گـكت ،هـػم ػوؼتب" ىِـًيیي ّ ثَ عًَْ هـػم الیَُبی هیبًی ىِـی ؿا ػچبؿ ىیؼائی ارتوبػی ػویوی مبعت .ثؼیي تـتیت، تضْل ػؿ ثبّؿُب ّ آؿهبىُبی ؽٌُی ،هـػم ىِـُب ؿا ثَ صـکت ّ ػولکـػ ارتوبػی- میبمی ّاػاىت ّ ،آًبى ؿا اف ًْ ثَ رنتزْی "اتْپیب ّ آؿهبًيِـُبی" رؼیؼ ایـاًی ؿٌُوْى ىؼ. " -کلو ُبین کْ، چَ کنی ثْػ ٍؼا فػ مِـاة، آىٌب ثْػ ٍؼا ،هخل ُْا ثب تي ثـگ62. . . تضادُای فشٌُگی -طثقاتی "هذسى ّ عٌتی"ٓجوۀ هتْمٔ ایـاى ػؿ مبلِبی "اتْپیبی اًوالة" ُن، هخل اهـّف-اف رٌجَ ُبی هضتلق كـٌُگی ،ارتوبػی ّ اهتَبػیُ ّ ،وچٌیي ثَ مجت ًويی کَ ػؿ ربهؼَ ایلب هیکـػًؼ ،ثَ ػّ الیۀ کبهال" هٌلک مٌتی ّ هؼؿى تونین هی ىؼًؼ .ثب ایي ّرْػ ،ػؿ ثضج ُبی آتی هـثْٓ ثَ "آؿهبًيِـ ایـاًی" عْاُین ػیؼ کَ چگًَْ ایي ػّ هيـ ارتوبػی هغتلق ،ػؿ ػّؿۀ اًوالة اف ًظـ ؽٌُیت ّ آؿفُّبی ارتوبػی ثَ ُوؼیگـ ؿمیؼًؼ ،ثب ُن پیًْؼ عْؿػًؼ ّ تب هـصلۀ اػؿبم پیو ؿكتٌؼ .ایي پیًْؼ ،ػؿ اػاهۀ ؿاٍ عْػ ،تاعث پیشّصی قؾش عٌتی تش قؾش هذسى ؽذ ّ آًبى ؿا اف اؿیکۀ هؼؿت ّ ػولکـػ ارتوبػی ثَ فیـ کيیؼ. *** ًوو ّ ؿّاثٔ ارتوبػی ّ اهتَبػی ّ میبمی اهيبؿ هیبًی هؼؿى ّ مٌتی ػؿ ایي ػّؿٍ اف هجبؿفات ارتوبػی ًیق ربلت تْرَ امت ّ ػؿ ایي كـٍت کن ،ثَ اىبؿٍ ای ّلْ کْتبٍ هی اؿفػ .ػؿ یک ثیبى ثنیبؿ عالٍَ هیتْاى گلت کَ اف یک ٓـف، "هيـ هؼؿى" ،هضَْل تْمؼۀ ىِـی ّ هؼؿىمبفی ربهؼَ ثْػ .ػؿ ایي ػّؿٍ، میبمتگؾاؿیُب ّ ثـًبهَُبی هؼؿًیقٍ کـػى ایـاى ،ػؿ ػّؿ رؼیؼ عْػ ثَ تونین کبؿ ػّثبؿۀ ثبفاؿ رِبًی اف آؿبف 0951هتکی ثْػ ّ ثیو اف پیو اف تَویوبت رِبًی كـهبى هیثـػ .63ىبٍ ّ ػؿثبؿ 62مِـاة مپِـی ،ىؼـ ًؼای آؿبف اف هزوْػَ صزن مجق. 63رِت آالع ثیيتـ ػؿ ایي فهیٌَ ؿ .ک .ثَ کتبة "امتـاتژی امتؼوبؿًْ" اف ًْینٌؼٍ ،چبپ ّ
012
-ػؿ ػیي صبل کَ ؿیيَ ػؿ مٌت ُبی ایـاًیًِ ّ ،بػُب ّ اهيبؿ مٌتی ػاىتٌؼ- ثَ رجـ فهبى ،ؿُجـی ّ ّظیلۀ اػاؿٍ هؼؿًینن ایـاى ثـای تطجین ثب ثبفاؿ رِبًی ّ امتـاتژیُبی آى ؿا ثَ ػِؼٍ گـكتَ ثْػًؼ .اف ایي ًظـ ،صبکویت ىبٍ ّ ػؿثبؿ ػچبؿ یک ػّگبًگی ثٌیبػی ّ مبعتبؿی هـکت اف ًْ ّ مٌتی ثْػ .ثَ ُویي عبٓـ ُن ،ثغو هؼؿى ٓجوۀ هتْمٔ ىِـی ایـاى اف یک ًظـ ػؿ ت ّ ْبػ ثب ىبٍ ّ ػؿثبؿ هـاؿ ػاىت، ّلی اف ًظـ ػیگـ ،اػاهَ ّ هضَْل ثـًبهَُبی هؼؿًینن ىبٍ ّ ػؿثبؿ ثَ صنبة هیآهؼٍ ّ ،ثْػ ّ ًجْػه ثب آى گـٍ عْؿػٍ ثْػ. اف ٓـف ػیگـ ،ایي هيـ هؼؿى ثَ عبٓـ كيبؿ ًبثـاثـی ارتوبػی ّ اهتَبػی ّ ثَ مجت ّاکٌو ثَ پـّمۀ ػگـػینی مینتن اىـاكیت فهیٌؼاؿی ایـاى ثَ ًظبم مـهبیَػاؿی ّاثنتَ ،اف ًظـ میبمی ّ صتب كـٌُگی ىؼیؼا" ثَ مْی ٓجوبت هضـّم کيیؼٍ هیىؼ .ثَ ُویي مجت ،ایي هيـ هؼؿى ًیق ػؿ پـّمَ ای اف تْبػ ّ ػؿ ؿّ ػؿ ؿّئی ثب ىبٍ ّ ػؿثبؿ هـاؿ گـكتَ ثْػ. ػؿ ّوي ،ػؿ آى فهبى ،تِـاى ّ ىِـُبی ثقؿگ ایـاى ثَ مجت هِبرـت ىؼیؼ ػّؿٍُبی ثؼؼ اف اٍالصبت اؿّی ،ثَ هضبٍـۀ اهْاد ػظیوی اف هـػم ػيبیـی، ؿّمتبئی ّ ىِـُبی کْچک ػؿ آهؼٍ ثْػ .ایي گـٍُّبی ارتوبػی هِبرـ، هضـّم تـیي ثغوُبی ربهؼۀ ىِـی ایـاى ؿا تيکیل هیػاػًؼ .ثَ ُویي مجت ،ایٌبى رقء آى ٓجوۀ ارتوبػی هضـّهیي -فصوتکيبًی ثَ صنبة هیآهؼًؼ کَ اف مْی "گـٍُّبی چپ ّ ؿّىٌلکـاى هيـ هؼؿى ٓجوۀ هتْمٔ ىِـی" هْؿػ صوبیت هـاؿ هی گـكتٌؼ. ؿّىٌلکـاى ّ تضَیلکـػگبى ىِـی ثـای صوبیت اف ایي هـػم هضـّم ،تب آًزب پیو ؿكتَ ثْػًؼ کَ صتی عْػ ؿا ثَ ىکل ّ ىوبیل ایي فصوتکيبى ىِـی ػؿ آّؿػٍّ ، اكکبؿ ّ ػوبیؼ آًبى ؿا ،ثَ ػٌْاى "ػاّؿی ّ ؽٌُیبت علنُبی هضـّم" هْؿػ توؼیل هـاؿ هیؼاػًؼ .ػؿ ًتیزَ ،ػبػتِبی كـٌُگی ،اكکبؿ ،عْامتَُب ّ صتی هؼ لجبك ّ ؿكتبؿُبی ارتوبػی هـػم صبىیًَيیي ثَ ربهؼۀ هؼؿى ىِـی ؿمْط کـػٍ ،ػؿ هْاؿػی صتی ثَ هؼل ارتوبػی ّ الگُْبی ؿكتبؿی هـػم هؼؿى ىِـی ػؿ آهؼٍ ثْػًؼ. ا ّها تاص ُن آدسطُا عْضی تْدًذ ّ ایي گـٍُّبی ارتوبػی صبىیَ ًيیي ،آى گـٍُّبی کبؿگـی ىِـی ًجْػًؼ کَ هیتْاًنتٌؼ ػؿ ٍْؿت کنت آگبُی ٓجوبتی ،ثَ اًتظبؿات ایي هيـ اًوالثی پبمظ ػٌُؼ .آًبى تبثغ كـٌُگ ّ ثبّؿُبی هٌبٓن صبىیَای ّ ؿّمتبئی ثْػًؼ ّ .ثَ ُویي عبٓـ ُن هتضؼ كـٌُگی اهيبؿ مٌتی ىبهل ثبفاؿیبى ّ تزؼیؼ چبپ اًتيبؿات اهیـ کجیـ ػؿ ایـاى ّ تزؼیؼ چبپ اًتيبؿات آؿه ػؿ امتکِلن ّ ُوچٌیي ثَ کتبة ثؼؼی تـ ًْینٌؼٍ تضت ػٌْاى "ربهؼَ ىٌبمی ًزبت ایـاى".
013
هالُب ثَ ىوبؿ هیآهؼًؼ ّ ؿهیت کبؿگـاى ىبؿل ّ ػىوي آى ًظن هؼؿًی (ربهؼَ ّ اهيبؿ هؼؿًی) ثْػًؼ کَ آًبى ؿا ػؿ صبىیَ هـاؿ ػاػٍ ثْػ. ػؿ ُویي صبل ،ثبفاؿیبى ّ مـهبیَ ػاؿی ثغو مٌتی ،اػاؿۀ اهتَبػی هٌبٓن صبىیَ ای ؿا ُن ثَ ػِؼٍ ػاىتٌؼ .ثغو ثقؿگی اف ٌٍؼت ثبكٌؼگی صبىیَ ُبی ىِـی ّ ُوچٌیي ثغو ػوؼۀ کبؿگبٍُبی هؼـّف ثَ "ثیًبم ًّيبى" ّ "عبًْاػگی" ایي هٌبٓن ،ثب مـهبیۀ ثبفاؿ مٌتی اػاؿٍ هیىؼًؼ .ػؿ ایي هلِْم ،مـهبیَ ػاؿاى ّ اهيبؿ هتْمٔ مٌتی، -اف یک ٓـف ثب هـػم صبىیَ ًيیي پیًْؼ اهتَبػی ّ كـٌُگی ػاىتٌؼ ّلی، -اف ٓـف ػیگـ ،اف ِهجل امتخوبؿ ایي هـػم تـؾیَ کـػٍ ّ ،ػىوي امتـاتژیک آًبى ثَ ىوبؿ هیؿكتٌؼ. ثب ایي ّرْػ ،هـػم صبىیًَيیي کن مْاػ ػوؼتب ؿّمتبئی ٌُْف ػؿ هـصلَای اف آگبُی ارتوبػیٓ-جوبتی ًجْػًؼ کَ ثتْاًٌؼ تْبػ امتـاتژیک عْػ ثب اهيبؿ مٌتی ؿا ػؿک کـػًٍ ،نجت ثؼاًِب ّاکٌو ًيبى ػٌُؼ .كوؼاى آگبُی ُبی الفم ارتوبػی-میبمی ًیق آًبى ؿا ثیيتـ ثَ ٍْؿت "مٌتی ُبی هؼتوؼ صبىیَ ًيیي (ًیوَ ىِـی ّ ًیوَ ؿّمتبئی)" ثبؿ آّؿػٍ ثْػ تب ثـ عالف ثبّؿُبی ؿایذ" ،فصوتکيبى یب هخالً پـّلتبؿیبی ىِـی" .ثَ ُویي مجت ،آًبى ػؿ کْؿاى تـییـات ،ثَ آمبًی ثَ ػًجبل ثبّؿُبی هبُیتب" مٌتی عْػ کيبًیؼٍ ىؼٍ ،ثَ ؿاٍ صوبیت اف ثبفاؿیبى ّ هالُب کيبًیؼٍ ىؼًؼ ّ ًوو مـثبفی ّ پبمؼاؿی ثغو مٌتی ؿا ثَ ػِؼٍ گـكتٌؼ. *** هیثیٌین کَ مبعتبؿ ٓجوبتی ىِـی ػؿ ایـاى ،فهبًی کَ ػٌبٍـ كـٌُگی ّ پیًْؼُبی اهتَبػی ّ ارتوبػی ػؿ ًظـ گـكتَ هیىًْؼ ،ػؿ ًْع عْػ ثنیبؿ پیچیؼٍ امت. مبعتبؿ ػّگبًۀ اهتَبػی ّ ارتوبػی ًبىی اف ػّؿۀ ػؿ صبل گؾؿ "اف مینتن فهیيػاؿی ّ ؿّمتبیی ّ مٌتی ثَ ًظبم ىِـی ّ مـهبیَػاؿی صبىیَ ای" ،ثـ ایي پیچیؼگی هیاكقایؼ.64 ایي پیچیؼگیُ ،وچٌیي فهبًی ثَ کالف مـػؿگن تجؼیل هیگـػػ کَ هؼلْم ىْػ ػؿ رـیبى ّفه ْٓكبى ُبی ارتوبػیُ ،ـ کؼام اف ػلل ّ ػٌبٍـ میبمی ،كـٌُگی ّ اهتَبػیُ ّ ،وچٌیي ًِبػُبی هغتلق ارتوبػی ،ثـ امبك تؼبؿیق ّ هبًًْوٌؼی عْػ ػول هیکٌٌؼ .ثؼیي عبٓـ ،ػؿ ایي ػّؿٍ اف پـّمۀ تـییـات ػؿ ایـاى، ُن ٓجوبت ّ گـٍُّبی ارتوبػی ،آى ًجْػًؼ کَ ثـ امبك كـهْلُبی ّاؿػاتی 64ؿ .ک .ثَ تّْیش ىوبؿٍ 9پبیبى کتبة.
014
اؿفیبثی هیىؼًؼ ّ، ُن فهیٌۀ ت ّْبػ ّ اتضبػ ثیي ًیـُّب ،ؿیـ اف آى ثْػ کَ ٍـكب" اف ٓـین ً ثـػاىت ُبی هکبًیکی ًبىی اف تونین ربهؼَ ثَ ٓجوبت ٍـكب اهتَبػی (ّلی ًَ لقّهبً اهتَبػی ،كـٌُگی ّ میبمی) ثَ ًظـ هیؿمیؼ. ایي ثْػ کَ ػؿ رـیبى ٍقثٌؼی ػّؿۀ اًوالة اّپیبئی ،75ؿّاثٔ ثیي گـٍُّبی ارتوبػی ىِـی چٌبى ثَ مـػت ػچبؿ تـییـات پیچیؼٍ ىؼًؼ کَ ثب ػؿک ؽٌُی مبػٍ گـایبًۀ کالمیکی ّاؿػاتی هبثل تّْیش ًجْػًؼ .ثؼیي مجت ،تضلیل ىـایٔ اف ػِؼۀ ًوبیٌؼگبى ّ ثبفیگـاى میبمی اهيبؿ هؼؿى ٓجوۀ هتْمٔ ىِـی ایـاى کَ اف مبًنْؿ ّ عْػمبًنْؿی ْٓالًی ّ كوؼاى ػاًو ُبی ارتوبػی هلی ّ هضلیؿًذ هیجـػًؼ- ثـ ًیبهؼ .مبفهبًِبی هغتلق ایي ثغو هؼؿى ،ثَ مجت ًجْػ آهبػگی هجلی ،ثَ اػوبل چٌؼمْیَ ّ هتؼبؿّی ػمت فػًؼ .اػوبلی کَ ثَ مجت ًجْػى فهیٌَ ػؿ ربهؼَ هضکْم ثَ ىکنت ثْػًؼ -ىکنتی کَ ػؿ ًِبیت ُن مـًْىت هجبؿفٍ ّ ُن ثْػ ًّجْػ آیٌؼۀ آًبى ؿا تؼییي کـػ. اف آى رولَ ،آًبى اف مْئی تیيَ ثـ ؿیيۀ ىبٍ ّ ػؿثبؿ هی فػًؼ ّ ُوۀ تْاى عْػ ؿا ثـای مـًگًْی "ؿژین هزـی هؼؿًینن ّاثنتۀ ایـاى" ثَ کبؿ هی ثـػًؼ ،ثؼّى آًکَ ثـای اػاهۀ هؼؿًینن ػؿ كـػای موْٓ كکـی کـػٍ ثبىٌؼ ّ .اف مْی ػیگـ ،ثؼّى آًکَ عْامتگبٍ كـٌُگی ّ ربیگبٍ ارتوبػی هضـّهبى صبىیَ ُبی ىِـی ؿا ثيٌبمٌؼ ّ ؿّی آًِب صنبة کٌٌؼ ،ثؼّى ُـ ىـٓ ّ ىـّٓی ثَ ربًجؼاؿی ُوَ ربًجَ اف آًبى هی پـػاعتٌؼ .ػؿک مبػٍ گـایبًَ اف تؼییي کٌٌؼٍ ّ ػوؼٍ ثْػى "فیـثٌبی اهتَبػی" ًنجت ثَ "ؿّثٌبی كـٌُگی" ّ ػؿ ًتیزَ ،ثی اُویت ػیؼى تلبّتُبی تؼییيکٌٌؼۀ كـٌُگی (چَ ثیي فصوتکيبى یب ثیي اهيبؿ هیبًی ّ عـػٍثْؿژّافی) ػؿ ایي ربًجؼاؿی ثی تبحیـ ًجْػ. ایي اهيبؿ هؼؿى ُویي ربًجؼاؿی اىتجبُی ؿا اف اهيبؿ مٌتی ُن اًزبم هیؼاػًؼ .آًبى ثؼّى آًکَ ثَ ت ّ ْبػ ػوؼۀ عْػ ثب ثٌیبػُبی مٌتی (ت ّ ْبػ ّ تؼبؿُ كـٌُگی ،ارتوبػی ،اهتَبػی ّ میبمی ثیي عـػٍثْؿژّافی هؼؿى ّ مٌتی) ثِب ثؼٌُؼ ،تب پبی اتضبػ ثب هيـُبی مٌتی پیو ؿكتٌؼ .ایي اػوبل چٌؼگبًَ ّ ّؼ ّ ًویٌ ،ثی تؤحیـ اف مبًنْؿ ْٓالًی ػاعلی ّ عبؿری ّ ،پبئیي ثْػى مطش ػاًو ارتوبػی -میبمی ًبىی اف آى ُن ًجْػ .ثـ ایي امبكُ ّ ،وچٌیي تضت تؤحیـ ىؼبؿُبی اتْپیبئی ّ مٌتی "ثـاػؿی ّ ثـاثـی" ،ثـای ثنیبؿی اف ًِبػُب ّ مبفهبًِبی هؼؿى: 015
ُ -ن ُوۀ گـٍُّب ّ اهيبؿ ٓجوۀ هتْمٔ ،یب آًچَ ثَ ؿلٔ "عـػٍثْؿژّافی" عْاًؼٍ هیيؼ ،یکنبى هیًوْػًؼ ّ، ُ -ن ُوۀ فصوتکيبى ،ثؼّى تْرَ ثَ تلبّتُب ّ تْبػُبی كـٌُگی ّ ارتوبػی "صبىیَ ّ هـکق" ،یکی كـُ هیىؼًؼ. ػؿ ّوي ،ایي آگبُی ّرْػ ًؼاىت کَ ػؿ ٍْؿت موْٓ ًظبم ىبٍّ ،وي آًکَ ؿیيَ ُبی مٌتی ػؿثبؿ ًبثْػ هی ىؼ ،هؼؿًینوی ُن کَ ثغو هؼؿى ٓجوۀ هتْمٔ ىِـی ؿا ثَ ّرْػ آّؿػٍ ثْػ ،اف ُن هیپبىیؼ .ػؿ ّاهغ ،اهؼام ثَ موْٓ ،ثؼّى آهبػگی تَـف هؼؿتُ ،وبًٌؼ آى ثْػ کَ ایٌبى ىبعَای ؿا کَ عْػ ثـ آى ًينتَ ثْػًؼ ،هی ثـیؼًؼ ثؼّى آًکَ هجال" تکیَ گبٍ ػیگـی كـاُن آّؿػٍ ثبىٌؼ. ػؿ ًتیزَ ،ثـ امبك هنبئل ّ هيکالت كْم ،ثنیبؿی اف ًِبػُبی هؼؿى ثب صوبیت ُوَربًجَ ّ ؿیـ هيـّٓ اف هضـّهیي ،صبىیَ ًيیٌبى ّ ثغو ُبی مٌتی ىِـُب ،ثَ تْمؼۀ كـٌُگ مٌتی یبؿی ؿمبًیؼًؼ .ػؿ ػول ًیق حبثت ىؼ کَ تولیؼ ًبىیبًۀ كـٌُگ ّ ؿكتبؿ فصوتکيبى مٌتی اف مْی هيـ هؼؿى ٓجوۀ هتْمٔ ىِـًيیي ًَ ،تٌِب ایي اهيبؿ ؿا ثب ًیـُّبی هؼؿى پیًْؼ ًؼاػ ّ ًقػیک ًکـػ ،ثلکَ ُـ چَ ثیيتـ ثَ ػاهي ثغو مٌتی ثبفاؿیبى ّ هالیبى اًؼاعت. ػؿ ّوي ،اتضبػ اهيبؿ هؼؿى ثب هيـُبی مٌتی ٓجوۀ هتْمٔ ىِـی ًیق ًَ كؤ تّْ بػ ػیٌی هْرْػ ثیي هؼؿى ّ مٌتی ؿا اف ثیي ًجـػ ،ثلکَ امتوـاؿ ایي ػول ًبثغـػاًَ (ٓجن هبػؼۀ پیـّفی ىـیک هْی ثب ؿیيَُبی كـٌُگی ػوینتـ ثـ ىـیک ًْؿك ثب ؿیيَُبی كـٌُگی ّؼیق تـ) ًِبیتب" ثَ پیـّفی مٌتی ُبی ایـاى اًزبهیؼ .ثؼیي تـتیت ،ثغو مٌتی ،ثَ آمبًی ّاؿث ُوۀ ثبفهبًؼٍُبی ًظبم مـًگْى ىؼۀ ىبٍ ىؼ .كـٌُگ ّ اؿفهُبی ارتوبػی ّ ُوۀ هضَْالت كـٌُگی ّ تْلیؼات ارتوبػی هيـ هؼؿى هتْمٔ ىِـی ثَ یکجبؿٍ ثَ تَـف ثغو مٌتی ػؿآهؼ .كـٌُگ ّ هٌقلت ُبی ارتوبػی اهيبؿ هؼؿى ىِـی ػؿ ثـاثـ مـکْثی كـٌُگی ،ارتوبػی ّ اهتَبػی اهيبؿ مٌتی ؿّ ثَ كـّپبىی ًِبػ کَ تب ثَ اهـّف ُن اػاهَ هی یبثؼ.
016
اتْپیاُای تی طثقۀ تْدیذی ػیؼین کَ کوًْینن ،ػؿ اٍل ،ثیبى کٌٌؼۀ ایؼٍآل ُبی ػؼالتغْاُبًۀ هـػم ىِـًيیي امت ّ هيغَب" ثـ ؿّی متن ّ ًبثـاثـیُبی ربهؼۀ مـهبیَػاؿی مبعتَ ّ پـػاعتَ هیىْػ .ایي ثْػ کَ ُوـاٍ ثب تضّْالت ربهؼۀ ىِـی ػؿ ایـاى" ،الگُْبی ایـاًیىؼۀ ربهؼۀ اتْپیبئی کوًْینتی -مْمیبلینتی" ُـ چَ ثیيتـ ثب هضتْای هؼیٌۀ كبّلۀ آعـالقهبى ػؿ ُن آهیغت ّ ثب آؿفُّبی اتْپیبئی آى ثَ ُونْئی ؿمیؼ .ایي ػؿ ُن آهیغتگی ُوچٌیي هضتْای رْاهغ اتْپیبئی ىیؼیبى ؿا تـییـ ػاػ ّ ثَ ثـّف اىکبل رؼیؼ رْاهغ آؿهبًی ّ اتْپیبئی امالهی -ىیؼی هٌزـ ىؼ. اف مْئی "ایؼٍآل ُبی مٌتی ىیؼیبى ایـاى" (ُوچْى ػؼل ػلی) تب ثَ ص ّؼی اف مْی رْیٌؼگبى "ربهؼۀ ؽٌُی کوًْینتی-مْمیبلینتی ایـاًی" عْػی گـػیؼًؼ کَ کوًْینتُبی ایـاًی ،ثـای ثیبى ٓلت ُبی ارتوبػی -میبمی عْػ آىکبؿا ثَ ًبم ثبًیبى رْاهغ ىیؼیبى امتٌبػ هی کـػًؼً ّ .65وبیٌؼگبى هؼیٌَ ُبی كبّلۀ امالهی- ىیؼی ؿا ثَ ػٌْاى هِـهبًبى مْمیبلینن هْؿػ تکـین ّ تؤییؼ هـاؿ هیػاػًؼ. ّ اف مْی ػیگـ" ،ربهؼۀ ایؼٍآلی آعـالقهبًی" ًیق اف تبحیـ "ربهؼۀ ایؼٍآلی کوًْینتی -مْمیبلینتی ایـاًی" ثیًَیت ًوبًؼ ّ ؿكتَ ؿكتَ ،تَْؿات ّ اًتظبؿاتی ؿا عْػی کـػ کَ هبُیتب" کوًْینتی -مْمیبلینتی ثْػًؼ .هيـُبی هؾُجی اف الیَُبی هیبًی ىِـی ،ثَ عًَْ رْاًبى ّ تضَیلکـػگبى، -ثَ ػالیلی کَ ػؿ ثضج هـثْٓ ثَ ُوغْاًی ایؼٍآلُبی کوًْینتی ّ مْمیبلینتی ثب هـػم ٓجوۀ هتْمٔ ىِـی ػٌْاى ىؼ- ػؿ ًْک ایي پـّمۀ پیيـًّؼٍ ربی ػاىتٌؼ .آًبى ثیو اف مبیـیي ،اف هؼوبؿی هؼیٌۀ ایؼٍآلینتی کوًْینتی -مْمیبلینتی ایـاًی تبحیـ هیپؾیـكتٌؼ .ػؿ ًتیزَ" ،ربهؼۀ آعـالقهبًی" هتؼلن ثَ ایي اهيبؿ ارتوبػی ثیو اف مبیـیي ؿًگ ّ ثْی کوًْینتی ّ ٓجوبتی ثَ عْػ گـكت ّ ثب آًچَ ػؿ اصبػیج هؼیوی آهؼٍ هتلبّت تـ ىؼ .تؼاعل ایؼٍآل ُبی "ربهؼۀ ثیٓجوۀ کوًْینتی-مْمیبلینتی ایـاًی" ػؿ آؿفّ ُبی "ربهؼۀ امالهی آعـالقهبًی" تب آًزب پیو ؿكت کَ ثٌب ثَ ىـایٔ: ػؿ ربئی ثَ "جاهعۀ صلْاتی" هٌزـ گـػیؼّ ، ػؿ ربئی ُن ثـپبئی "جاهعۀ تیطثقۀ تْدیذی"، ربهؼۀ "عذل علی" یب، " -ربهؼۀ هنتْؼلبى" 65اىبؿٍ ثَ ػكبع ىزبػبًۀ ىِیؼ گلنـعی ػؿ ػاػگبٍ ًظبهی ىبٍ.
015
ؿا ثَ ػًجبل آّؿػ .ایي الگُْبی ایؼٍآلی ىیؼَگـی ،اىکبل رؼیؼ "ربهؼۀ اهبمفهبًی" ؿا ثَ ًوبیو هیگؾاىتٌؼ ّ ثب ٓـس ُبی ؽٌُی اتْپیبُبی ایؼٍآلی مبثن ّ مٌتی-هؾُجی هتلبّت ثْػًؼ .صبال ػیگـ رْاهغ اتْپیبئی مبعتَ ّ پـػاعتَ ىؼٍ ػؿ ػّؿٍ ُبی هـّى ّمطبی امالهی ،ربی عْػ ؿا ثَ آؿفُّبی ؽٌُی " ٓجوبت هیبًی ّ پبئیي ربهؼۀ مـهبیَ ػاؿی ػؿ صبل تْمؼۀ ایـاى" ػاػٍ ثْػًؼ ّ ،ؽٌُیبت ػـَّ ىؼٍ ثیيتـ ؿًگ ّ ثْی ىِـی ّ اهـّفی ؿا ثَ عْػ گـكتَ ثْػًؼ ،تب ُوچْى گؾىتَ ،صبل ّ ُْای ربهؼۀ كئْػالی ّ ؿّمتبئی ّ آؿفُّبی ػّؿٍُب ّ هٌبٓن هبهجل مـهبیَػاؿی ؿا .ػؿ تؼاّم ایي پـّمۀ ػگـگًْی ،ربهؼۀ ایؼٍآلی امالهی رؼیؼ ،ایي ثبؿ ثب هؼوبؿی هؼؿى عْػ، -یؼٌی "ثٌیبػگـائیًْ" - ُوچْى پبمظ ثَ اًتظبؿات هـػم ىِـًيیي ایـاى ثـ پب اینتبػ ّ ،هـػم ىِـًيیي ایـاى ؿا ثَ مْی امالم ّ "ثٌبی رؼیؼ هؼیٌۀ كبّلۀ آعـالقهبًو" كـا عْاًؼ. *** *** 1 ثؼیي ّمیلَ ،ثٌبی "امالم ثٌیبػ گـای آعـالقهبًی" ثَ آؿهبى ؽٌُی ثغيی اف هـػم ػوؼتب" ربهؼۀ ىِـی ایـاى، -کَ ًنجت ثَ ػیکتبتْؿی میبمی ّ متن ٓجوبتی مینتن صبکن آگبُی یبكتَ ثْػًؼ- تجؼیل گـػیؼ ّ .ثَ ٍْؿت یک "ًِبػ اتْپیبئی ّ ایؼٍآلی ثبفمبفیىؼٍ" ّاؿػ هٌبفػبت ٓجوبتی ربهؼۀ ىِـی ىؼٍ ،ػؿ رـیبى کيبکو ثیي اهيبؿ ّ ٓجوبت رؼیؼ ربهؼۀ ىِـی ایـاى ،ىکل هب ّػی ثَ عْػ گـكت .ثؼیي تـتیت" ،ایؼٍآل ؽٌُی امالم ثٌیبػگـا" ،ثنیبؿی ؿا ثـای پیيجـػ "اتْپیبی اًوالة"، -اًوالثی کَ هی ثبینت ؿاٍ ؿا ثـای ثـپبئی اتْپیبی هيتـک ایـاًی (چَ اتْپیبُبی کوًْینتی-مْمیبلینتی یب "اهبم فهبًی") ُوْاؿ مبفػ- ثَ صـکت ػؿ آّؿػٍّ ،اؿػ ٍضٌۀ هجبؿفات میبمی کـػ.
66پؼیؼٍ ای کَ ثَ عبٓـ رِت گیـی ثَ مْی ثـهـاؿی ثٌیبػُبی اّلیۀ امالهی" ،ثٌیبػگـائی یب كًْؼاهٌتبلینن" ًبم ػاؿػ .ایي ّیژگی ثَ مجت آًکَ ثَ امتوـاؿ ربهؼۀ اّلیۀ امالهی ػؿ ىـایٔ ربهؼۀ هؼؿى ىِـی اهـّفی ًظـ ػاؿػ ،ثب ثٌیبػگـائی ػّؿٍُبی پیيیي كـم هیکٌؼ ّ ،ثَ ُویي ػلت ثب ػٌْاى ثٌیبػگـائی "ًْ" هيغٌ هی ىْػ. 65تَ تْضیخ ؽواسٍ 6پاياى کتاب ،تذت عٌْاى "فًْذاهٌتالیغن يا تٌیادگشائیًْ" هشاجعَ ّ عپظ هجذدا" اص اتتذای ايي پاساگشاف هطالعَ ؽْد.
018
-تذْل فلغفی ايذٍآل ُای ؽیعَگشی ایي چگًْگی ،ػؿ ػیي صبل ،ثَ "ربهؼۀ كبّلۀ آعـالقهبًی" رٌجۀ ثيـی ّ فهیٌی ػاػ ّ آًـا اف اعتیبؿ عؼا ّ هْرْػات آموبًی ّ كـاتـ اف اًنبى ػؿ آّؿػٍ ،ػؿ اعتیبؿ اًنبى ّ ػول ّ هجبؿفۀ اّ گؾاىت .اف آى پل ،ػیگـ ّظیلۀ اًنبى هنلوبى ىیؼَ ،ایي ًجْػ کَ "تویَ" کٌؼ ّ آؿفُّب ّ ؿإیبُبی علْت تٌِبئی عْػ ؿا ثَ اىکبل ّ ىیٍْ ُبی هغتلق پـػٍپْىی کـػٍ ،اف ػیگـاى ثپْىبًؼ .اّ ػیگـ اصتیبری ُن ًؼاىت تب ثـای ؿاّی کـػى عؼاًّؼ ثَ ظِْؿ اهبم فهبى ،ػمت تْـع ّ توٌّب ثَ مْی آموبى ثگيبیؼ ّ ثب عْاًؼى اّؿاػ هؾُجی ّ تکـاؿ تْـع ّ ثٌؼگی ّ ،مزؼٍ ّ عبکجْمی ،اف گـػه چـط كلک ىکبیت کـػٍ ،تضون "ربهؼۀ آعـالقهبى" ؿا ٓلت کٌؼ .اّ صبال عْػ ؿا ػؿ رـیبى یک تضْیل ّ تضْل هؼؿت اف عؼا ّ هوؼمبت آموبًی ثَ اًنبى فهیٌی هی یبثؼ ّ ،ثـای تضون آى ،صتب تب آًزب پیو هی ؿّػ کَ ُوچْى ؿامپْتیٌینتُبی ؿّمی ، 8ػبلوب" ّ ػبهؼا" ،ثَ گنتـه ظلن ػؿ ٍضٌۀ ػبلن یبؿی 68گـیگْؿی ؿامپْتیي ( ،)0852 -0905یک هـػ تبؿیغی اكنبًَ ای ُقاؿچِـٍ (ثَ ًظـ ثـعی ربمْك آلوبى) کَ ػؿ هجل اف اًوالة مـط ىْؿّی ثب اهنبم صیل ثَ ػؿثبؿ ًیکالی ػّم پبػىبٍ ؿّمیَ ؿاٍ یبكت ّ ثب ًلْؽ هؾُجی ّ میبمی عْػ ثـ ًیکالی ّ ُونـهً ،وو ُبی میبمی ّ هؾُجی ػؼیؼٍ ّ هِوی ایلب کـػ .اّ ثـای پیيجـػ تؼلیوبت عْػ اف کتبة اًزیل (ػِؼ رؼیؼ) ،ػامتبى هـػی ؿا تؼـیق هیکـػ کَ ػّ پنـ ػاىت .پنـ اّلً ،بكـفًؼی ثْػ گٌبُکبؿ ّ ػبٍی ّ ،پنـ ػّم كـفًؼی ثْػ ،هطیغ ّ هِـثبى .اّلی عبًَ ّ کبىبًَ ّ هْم ّ ٓبیلَ ؿُب کـػٍ ثْػ ّ ثَ ػًجبل کبؿ ّ ؿاٍ عْػ ثْػ ،ػؿ صبلی کَ ػّهی ٓجن مٌتُبی ػیـیي ػؿ کبىبًۀ پؼؿی هبًؼگبؿ ىؼٍ ،اربم عبًْاػۀ پؼؿی ؿا گـم ّ ؿّىي ًگَ هیػاىت .ه ّؼت ُب ثؼیي هٌْال گؾىت تب آًکَ پنـ اّل اف کـػۀ عْػ پيیوبى ىؼ ّ عجـ ػاػ کَ تْثَ کـػٍ ّ ثَ عبًَ ّ کبىبًۀ پؼؿی ثـ هیگـػػ .پؼؿ اف ىٌیؼى ایي عجـ ،ثنیبؿ عْىضبل ىؼ ّ ثـای امتوجبل ایي پنـ ؿٍگنکـػٍ ،چٌبى مٌگتوبم گؾاىت کَ یک ػُن آًـا ُن ثـای پنـ ػّهو ًکـػٍ ثْػ. ایي کبؿ ،صنبػت پنـ ػّم ؿا ثـ اًگیغت ّ ثبػج مئالو ىؼ. پؼؿ ،ػؿ پبمظ پنـه ثَ ػامتبى چْپبى ّ گْملٌؼاى کتبة هوؼك هـارؼَ ّ ،ثؼیٌْمیلَ تّْیش هیؼُؼ کَ چْپبًِب ػوْهب" گْملٌؼاى هـیِ ّ پبىکنتۀ عْػ ؿا ثَ ػّه کيیؼٍ ّ ثَ عبًَ هیـمبًٌؼ تب ػؿهبى ىبى کٌٌؼ .ػیي ُویي ،اّ ُن ثب هِـ كـاّاى عْػ ،ػؿ صویوت ػاؿػ پنـ ؿٍگنکـػۀ عْػ ؿا -کَ گْملٌؼ پب ىکنتَای ثیو ًینت -ثَ ػّه کيیؼٍ ،تب ثَ عبًَ اه ثـمبًؼ ّ ػؿهبى کٌؼ .اف ایي ؿّ ،کبؿ اّ ًَ ثَ هؼٌی ثـتـ ىوـػى پنـ ؿٍ گن کـػٍ ّ ًَ ثَ هؼٌی کن لطلی ّ کن هضجتی ّی ثَ پنـ ّكبػاؿه امت. ؿامپْتیي ،ثب امتٌبػ ثَ ایٌگًَْ هََ ُبی کتبة هوؼك ،ایي ًتیزَ ؿا هیگـكت کَ هب تب فهبًی ثٌؼۀ عْة عؼا ثبىینُ ،وبًٌؼ گْملٌؼاى ؿهَای ُنتین کَ ُیچ تْرَ عبٍّی اف چْپبىهبى کَ عؼاًّؼ ثبىؼ، ػؿیبكت ًویػاؿین .ایٌنت کَ ثـای رلت تّْرَ عبً عؼاًّؼُ ،یچ ؿاُی ًؼاؿین رق آًکَ عْػ ؿا ثب اًزبم گٌبٍ ،ثَ هْهؼیت آى گْملٌؼ هـیِ پب ىکنتَ ثـمبًین .ػؿ آى ٍْؿت ،تْرَ چْپبى هب عؼاًّؼ ًیق ثَ هب رلت عْاُؼ ىؼُ ّ ،وچْى چْپبى هْؿػ هخبل ،ثـای یبؿی ثَ هب ،اف ُیچ صوبیتی كـّگؾاؿ ًغْاُؼ کـػ. اف ایي ؿّ ،ثَ ثیبى ؿامپْتیي ،ثبیؼ تب هیتْاى گٌبٍ کـػ ّ هـفُبی اعالهی ّ هوـؿات الِی ؿا فیـ پب
019
هیـمبًؼ تب ثؼیي ّمیلَ ظِْؿ اهبمفهبى ؿا تنـیغ کـػٍ ،عؼا ّ اهبم ؿا هزجْؿ ثَ ارـای ثـًبهۀ "ظِْؿ ّ ًزبت" مبفػ .ثَ هلِْم ػیگـ ،تضت پـّمۀ تضْالت ارتوبػی ػؿ ایـاى ،اًنبى ثـآهؼٍ اف ٓجوۀ هتْمٔ ىِـًيیي ثـ آًنت تب ػؿ ثـهـاؿی ربهؼۀ كبّلۀ اهبمفهبًی ثَ ْٓؿ هنتوین ػعبلت کـػٍ ّ ،عؼاًّؼ ؿا ثـای ٍؼّؿ ػمتْؿ ظِْؿ ػؿ كيبؿ ّ ػؿ ثـاثـ ػول اًزبمىؼٍ هـاؿ ػُؼ! ثؼیي تـتیت ،اًنبى هنلوبى ىیؼۀ ىِـًيیي ایـاًی ػؿ ْٓل ػُۀ هجل اف اًوالة اتْپیبئی ،ثَ عًَْ اف ًیوۀ ػّم ػُۀ 0341ىونی ( 0951هیالػی) ّ ػؿ مطش گنتـػٍتـی ػؿ ْٓل ػُۀ 0371ىونی ( 0951هیالػی) ثَ آًزب هیؿمؼ کَ تايذ دًیای عادل خْد سا خْد تغاصد ّ كـػای عْػ ؿا ،عْػ ؿهن ثقًؼ .اّ ًبعْػآگبٍ ػٌْاى ًِبػ تب ًظـ عؼاًّؼ رلت گـػػ ّ ثـای ًزبت ثٌؼگبى گٌبُکبؿه ُوت گوبؿػٍ ،لطق عبً عْػ ؿا اؿفاًی ىبى کٌؼ. ایي تؼلیوبت ػیٌی-میبمی ُوۀ ػؿثبؿیبى ّ اهيبؿ صبکن ؿّمیَ ؿا ثَ ؿاٍ موْٓ ّ ًقّل ؿاٌُوْى ىؼ ّ ثَ ًقّل اعالهی ّ فیـ پب ًِبػى هوـؿات ؿایذ هٌزـ ىؼ .گنتـه ّ ػوْهیّت یبكتي كکـ ّ كلنلۀ ؿامپْتیي ،ػؿثبؿ تقاؿ ؿا ُـچَ ثیيتـ ثَ هقثلۀ عْه گؾؿاًیُبی ؿایذ ػؿثبؿُب کيبًیؼُ ّ ،ـ چَ ثیيتـ ،ؿاٍ ؿا ثـای كـّپبىی آى كـاُن آّؿػ .ایي ثْػ کَ ػؿثبؿ تقاؿ هبػؿ ثَ ّاکٌو ػؿمت ػؿ ثـاثـ ىـایٔ میبمی ّ اهتَبػی آى فهبى ًيؼ ّ تقاؿ ؿّك ربى ّ هبل ّ ملطٌتو ؿا كؼای تؼلیوبت اًضـاكی ؿامپْتیي کـػ .ؿامپْتیي ًیق عْػ ربى ثـ مـ ایي کبؿ ًِبػ ّ یکنبل هجل اف اًوالة مـط ثَ اتِبم ربمْمی ثَ ًلغ آلوبى ّ ثَ ىکنت کيبًیؼى ؿّمیَ ػؿ رٌگ رِبًی اّل ،ثَ ّمیلۀ روؼی اف ىبُقاػگبى کيتَ ىؼ. هی ثیٌین کَ تؼلیوبت ؿامپْتیي ُوبًٌؼ ػیؼگبُی امت کَ ثـعی اف گـٍّ ُبی امالهی کيْؿ هب (صزتیَ؟) ثـای تنـیغ ظِْؿ اهبم فهبى اؿائَ ػاػٍ ّ هیػٌُؼ .اف ًظـ آًبى ،اهبم فهبى ،فهبًی ظِْؿ عْاُؼ کـػ کَ ػًیب ؿا ظلن ّ هؼَیت پـ کـػٍ ثبىؼ .پل ثـای تنـیغ ظِْؿ ایيبى اف ػمت ثيـ ُیچ کبؿی مبعتَ ًینت ،رق آًکَ ػؿ آلْػٍ کـػى ػًیب ّ ػون ػاػى ثَ گٌبٍ ّ رـم ّ رٌبیت ،كؼبالًَ ًوو ایلب کٌؼ ّ ،اف ایي ٓـین، (اف ٓـین ُؼف هوؼمی کَ ىیْۀ ًبهوؼمی ؿا ٓلت هیکٌؼ) ؿاٍ ؿا ثـای ظِْؿ ایيبى ُوْاؿ مبفػ .تْرَ ػاؿین کَ ثب ّرْػ كنبػ اعالهی یی کَ یک چٌیي تلکـ ّ ٓـف ًگـىی ثب عْػ صول هیکٌؼ ،ػؿ ایٌزب یک ػٌَـ رؼیؼ، یؼٌی ػٌَـ اًنبًی تَوینگیـًؼٍ، عْػًوبیی هیکٌؼ .ػؿ تضلیل ُبی هجلی ىیؼَگـی ،اًنبى رق آًکَ اًتظبؿ ثکيؼ ّ ػػب ثغْاًؼُ ،یچ اعتیبؿی ثـای ثـاًگیغتي ظِْؿ ّ ًزبت ًؼاىت ،ػؿ صبلی کَ ػؿ ایٌزب ،اًنبى ثب ػول عْػ ّاؿػ پـّمۀ تَوینگیـی الِی هیىْػ ّ ػؿ رـیبى ظِْؿ اهبم ًبری عْػ ،هنتویوب" ًوو ُؼایتی ایلب هی کٌؼ.
001
هیکٌؼ کَ: اگـ ؿأی عبلن ثـ آى امت کَ اًنبى ؿا ثـای اػوبل اّ هْؿػ مئال ّ رْاة هـاؿ ػُؼ ّ ثِيت ّ رٌِن ؿا ثـ امبك ػول اًنبى هنوت کٌؼ ،پل لقّهب" ثبیؼ اعتیبؿ ّ امتوالل اًنبى ؿا ٍضَّ ثگؾاؿػ .ایي الجتَ هوکي ًینت هگـ آًکَ ثَ ربی تنلین ّ تجؼیّت ػؿ ثـاثـ كـاهیي ّ ػمتْؿات اف پیو تؼّیي ىؼۀ عؼا، -فهیي ّ مـًْىتو ؿا ثَ توبهی ػؿ اعتیبؿ ثگیـػ ّ، -ثتْاًؼ ثـگقیٌؼ ،ثـگقیؼٍ ىْػ ّ ،تَوین گـكتَ ّ اهؼام کٌؼ. ایي تـییـ كلنلی -هؾُجی ُوچْى پیـّفی اًنبى فهیٌی ثـ هؼؿت ُبی آموبًی ،ثـای ًنل ُبی رؼیؼ الیَ ُبی هیبًی ىِـًيیي -الیَ ُبی ػؿ تالٓوی کَ تضت ىـایٔ ارتوبػی هؼیي ،ىیلتَ ّ هزؾّة ػگـگًْی ارتوبػی ىؼٍ ثْػًؼ- چٌبى ػوین ثْػ ،کَ آًبى ؿا ػؿ فهیٌَُبئی ػلیَ صْفٍ ُبی مٌتی ّ هضبكظَ کبؿ ىیؼَ گـیُ ،وچْى هن ّ ًزق ،هی ىْؿاًیؼ .اف ایٌبى ،ثـعی ثـای ؿمیؼى ثَ ُؼف ُبی میبمی عْػ ثَ ٓـس ػٌبّیي تبفٍ ای ُوچْى "امالم ػلْی ّ هنتْؼلبى" ػمت فػًؼ ّ .ثـعی ًیق اتْپیبی مٌتی اهبم فهبًی ؿا ثب ػٌبّیي ػیگـی ُوچْى "ربهؼۀ ٍلْاتی"، "ربهؼۀ ثی ٓجوۀ تْصیؼی"، "ربهؼۀ هنتْؼلبى" ّ ؿیـٍ تقئیي کـػًؼ .ایي اثؼاػبت میبمی-هؾُجی ػؿ ثبفتْلیؼ ارتوبػی -میبمی ایي ػُۀ پـ ٓالٓن ُوچْى تلنیـی ػّثبؿٍ اف "ػَـ اًتظبؿ ظِْؿ اهبمفهبى" ػول کـػٍ، گبُی صتب ػؿ ثـاثـ تلنیـات ّ تجلیـبت ؿُجـیت ؿموی ّ هتْى کالمیک ّ صْفٍای كـهۀ اهبهیَّ ّ ىیؼَ گـی هؼ ػلن کـػًؼ .ایي پْیو ؽٌُی ،اصتوبال" ًطلَ ُبی آؿبفیي یک اٍالس ػیٌی هوکي ػؿ آیٌؼٍ ؿا ثب عْػ صول هیکـػًؼ.69 69ثـای هطبلؼۀ ثیيتـ ؿ .ک .ثَ کتبة ایٌزبًت تضت ػٌْاى" :فى ّ امالم (ػلی) ىـیؼتی" ثَ ىـس پیيیيُ ّ ،وچٌیي کتبة "فى ػؿ گـػاة ىـیؼت" کَ ثؼؼاً هٌتيـ ىؼٍ امت .ػؿ ایي کتبثِب عْاُین ػیؼ کَ ثـ عالف ػویؼٍ ّ ثبّؿ ػوْهی ،اٍالصگـاى هؾُجی ایـاىُ ،وچْى ػکتـ ػلی ىـیؼتی ،ػؿ هْؿػ فًؼگی ارتوبػی ّ صوْم فى ػؿ ربهؼَ ّ ُوچٌیي صکْهت امالهی یی کَ هی ثبینت رِت ارـای ایي ّظبیق ّ تونین کبؿ رؼیؼ ثـ پب ثبینتؼ ،ػؿ ًِبیتُ ،وبًِبئی ؿا ٓلت هیکـػًؼ کَ صْفٍ ًيیٌبًی چْى هطِـی هیعْامتٌؼ .ثب ایي تلبّت کَ ایي ًنل رؼیؼ ثٌیبػگـا ،ثَ مجت ًْع ّ هکبى تضَیالت ّ پبیَ ُبی هٌطن ثیبًی عْػ ،اف کلوبت ّ روالت هتلبّت ّ اًيبء ؿّىٌلکـاًَ ًَ ّ ،صْفٍای ،ثِـٍ هیگـكتٌؼ .ایي امت کَ ایٌبى عْامتَُبی ثٌیبػگـایبًۀ عْػ ؿا ػؿ للبكَای اف اصنبمبت پْپْلینتی ػـَّ هی کـػًؼ ّ ثَ ُویي عبٓـ ًیق ػؿ هوبم هوبینَ ثب هالیبى ػؿك عْاًؼٍ ػؿ صْفٍ ُبی امالهی،
000
ربلت امت کَ صتب آیَُبئی کَ ػؿ ایي ػّؿٍ اف هـآى ًول هیىًْؼ ،ثب گقیٌوُبی مبثن كـم هیکٌٌؼ ّ ،اکخـا" هـثْٓ ثَ ػّؿٍُبئی اًؼ کَ امالم ٌُْف ثَ ػٌْاى یک ػیي رؼیؼ ػؿ ه ّکَ ،ثب ثْػ ّ ًجْػ عْػ ؿّ ثَ ؿّ ثْػ ّ ؿاُی رق ىْؿىگـی ػؿ ثـاثـ ًظن صبکن ّ اىبؿٍ ثَ ػالهۀ عؼای امالم ثَ آفاػی ّ صکْهت هنتْؼلبى ًؼاىت. ثؼیي تـتیت ،ػؿ ایي ػّؿٍ ،كـهۀ ىیؼَ گـی ثٌیبػگـا ،یک تـییـ ػوؼٍ ػؿ هؼوبؿی "ربهؼۀ ؽٌُی ّ اتْپیبئی آعـالقهبى" ؿا تزـثَ هیکٌؼُ .ن اف ایي ؿّ ،ؿاٍ ثـای ّؿّػ الیَُبی رؼیؼ هؾُجی ىیؼیبى ّ "ا ّهت امالهی" -اف الیَ ُبی هغتلق ىِـًيیي ّ ثَ عًَْ اف ىِـُبی ثقؿگ- ثَ ٍضٌۀ هجبؿفات ارتوبػی ُوْاؿ هیىْػ .1
آسهاًؾِش هلّی ايشاًی ایي ػگـگًْی مبعتبؿی ّ هؼوبؿی رؼیؼ "هؼیٌۀ كبّلۀ ایـاًی" ػؿ ُـ ػّ مْیَ، هتلبّت ّ اٍالصگـ ّ پـّتنتبى ػیٌی ثَ ًظـ هیؿمیؼًؼ .ػؿ ّاهغ ،ایي ًْؿمیؼگبى ،ثَ ٌُگبم اؿائۀ اًؼیيَُبی آلتـًبتیْ عْػُ ،وبًی هیىؼًؼ کَ ُـ مٌتگـای ثٌیبػگـا ثْػٍ -ایي ُْیتی امت کَ ایٌبى هیکْىٌؼ تب ثب امتلبػٍ اف ىگـػُبی کالهی عْػ اف اًظبؿ ػوْهی هـػم هغلی ًگبٍ ػاؿًؼ -ثَ ُویي عبٓـ ُن ُنت کَ ارـای ًظـیبت ُوۀ ایي آهبیبى ،چَ ىـیؼتی یب هطِـی ،رق ثَ ثـپبئی ًظبهی ُوچْى ًظبم روِْؿی امالهی اهـّفی هٌزـ ًویىؼٍ ّ ًویتْاًنتَ ثيْػ. ثب ایي ّرْػ ،ىبیؼ ػؿ فهیٌَ ُبئی هِن ایي ًجْػٍ کَ ایي آهبیبى ثَ چَ ًیت ّ هوَْػی ایي هلبُین رؼیؼ ؿا ثَ ثبفاؿ میبمت ّ هؾُت هی آّؿػًؼ ،ثلکَ آى ثْػٍ کَ ایي هلبُین چگًَْ ػؿ اكکبؿ ػوْهی ّ اف ٓـین كؼبلیتِبی میبمی-هؾُجی ًنل ُبی رؼیؼ تؼجیـ ّ تلنیـ ىؼٍ ّ ،چَ ؿاُِبئی ؿا ثَ ػًجبل هی آّؿػًؼ. ُـ چَ ُنتً ،گبُی کْتبٍ ثَ ؿًّؼ هْرْػ ّ اینت ایٌگًَْ تْلیؼات ّ صـکبت میبمی -ىیؼَ گـی ػؿ پی ثـ مـ کبؿ آهؼى روِْؿی امالهی ًيبى هیؼٌُؼ کَ ثب هْكویت عٔ هالُب (عٔ هکتجی صْفٍ ای) ػؿ ؿاٍ هجَْ کـػى هؼؿت ػّلتیُ ،وـاٍ ثب ًبپؼیؼ ىؼى تٌو ُبی ارتوبػی ّ میبمی ػّؿۀ اًوالة اتْپیبئی ،اهکبى تؼاّم ّ فاػٍ ىؼى ػیؼگبُِبی رؼیؼ ّ هتلبّت ػؿ ػؿّى كـهۀ ىیؼَ گـی ایـاى (صتّب اگـ ّرْػ ُن هیؼاىت) اف ثیي ؿكتَ ّ ثَ ًوطۀ اینت عْػ ؿمیؼٍ امت. 51کنی ًویػاًؼ کَ آیب اگـ امتوـاؿ روِْؿی امالهی ثَ ایي تضْالت كکـی ًوطۀ پبیبى ًوی گؾاىت ّ ،ایٌگًَْ ًظـیَپـػافی ُبی اتْپیبئی ػیٌی ّ ثبفتْلیؼ آًِب ػؿ اكکبؿ ػوْهی ًنلِبی رؼیؼ (ُوبًٌؼ ًظـیَ پـػافی ُبی ػیٌی-میبمی هزبُؼیي علن اّلیَ ػؿ هْؿػ ربهؼۀ امالهی ثی ٓجوۀ تْصیؼی) اػاهَ هی یبكت ،آیب اهکبى فاػٍ ىؼى ػیؼگبٍ ُبی ًوبػاًَ ّ پـّتنتبى ػؿ ػؿّى كـهۀ ىیؼَگـی ّ هضتْای ػامتبى اتْپیبئی "ظِْؿ اهبم فهبى" كـاُن هیىؼ یب ًَ؟
002
(ُن ػؿ مْیۀ کوًْینتی -مْمیبلینتی ایـاًی ّ ُن امالهی-ىیؼَ گـی) ثَ تـییـ فهیٌَ ُبی كکـی ّ كـٌُگی ػؿ ُـ ػّ ثغو هذسى ّ عٌتی ربهؼَ ػاهي هیقًؼ .ایي ًیق ثَ مِن عْػ ُوۀ صْفٍ ُبی میبمی ،ارتوبػی ،كـٌُگی ّ اهتَبػی ؿا ػؿ ثـ هیگیـػ ّ ،هِن تـ آًکَ "ایؼٍآلُب ّ اًتظبؿات" ثغوُب ّ اهيبؿ هغتلق ربهؼۀ ىِـی ایـاًی ؿا اف ُـ ػّ مْیۀ امالهی -مٌتی ّ مکْلـ -هؼؿى ،ثَ ُوؼیگـ ًقػیک مبعتَ ،ػؿ ُن اػؿبم هیکٌؼ .ػؿ ًتیزَُ ،ـ ػّ مْ ثَ تٍْیقُبئی اف "ربهؼۀ ایؼٍآلی ایـاًی" ػمت هیقًٌؼ کَ ػؿ هبُیت ،ىجیَ ثَ ُوؼیگـًؼ .اف آى پل، "ربهؼۀ ثیٓجوۀ تْصیؼی" ثـ ُوبى ایؼٍآلُبئی اىبؿٍ هیکٌؼ کَ "جاهعۀ کوًْیغتی- عْعیالیغتی ايشاًی"ُ ّ ،ـ ػّ ثَ ُوبى اًتظبؿاتی ػاهي هیفًٌؼ کَ "ربهؼۀ صلْاتی اهامصهاًی" یب ػّؿۀ "دکْهت هغتضعفاى"، -آًزب کَ هـاؿ ثْػ پْل ًلت ؿا "ثَ تنبّی" هنوت کٌٌؼ ّ ػؿ ػؿة عبًَ ُب تضْیل ػٌُؼ- ایي اتلبم هِن تبؿیغی ،ػؿ ػیي صبلً ،طلۀ اتضبػ ؽٌُی-ایؼٍآلی هـػم ىِـًيیي ایـاى ػؿ ػّؿٍ ُبی عیقه اتْپیبی اًوالة 75ؿا ثب عْػ صول کـػٍ ّ هیپـّؿػ .ایي تضْل ؽٌُیُ ،وچٌیي ىـایٔ ؿا ثـای پیًْؼ صـکتُبی هغتلق میبمی-ارتوبػی، -کَ ػیگـ ُوَ ثَ "یک اتْپیب ّ هؼیٌۀ كبّلۀ ایؼٍآلی" هیاًزبهٌؼ- ُوْاؿ هیمبفػ .ایي اتلبم ،ػؿ ُوبى صبل ،اف مْئی اًـژی ػظیوی ؿا آفاػ هیمبفػ -اًـژییی کَ ػیگـ ثِيت ثـیي ّ صْؿی ّ ؿلوبى ثبؽُبی اكنبًَای آى ًویتْاًٌؼ ػؿ هـػم ىِـ ًيیي ایـاى ،کَ عْػ ؿا ػؿ ثـاثـ ّاهؼیتُبی هبثل تضون اهتَبػی- ارتوبػی هی یبثٌؼ ّ "میلی ًوؼ ؿا ثیيتـ هیپنٌؼًؼ تب صلْای ًنیَ" ،ایزبػ کٌؼ .ایي هيبؿکت ػؿ یک "اتْپیب ّ ایؼآل هلّی" ،هْرت ػوینتـ ىؼى "تلبُن هلّی" ثیي مبفهبًِب ّ ًِبػُبی میبمی ىؼٍ ،ثنیبؿی ؿا، -یؼٌی اهيبؿ ّ ٓجوبت ارتوبػی هغتلق ّ گبُی صتب هتّْ بػ هؾُجی ّ مکْلـّ ، ثِـٍ ػٍ ّ ثِـٍ کو ؿا- ّ صْل ایي یگبًَ مبفی "اتْپیبئی ّ ایؼٍآلی هلی" گـػ ُن هیآّؿػ. ّ ثؼیي تـتیت" ،ربهؼۀ ایؼٍآلی هلی ایـاًی" ثـپب هی اینتؼ ّ ثب ىکل گیـی عْػ، اف مْئی ؿاٍ ّؿّػ الیَُبی گًْبگْى هـػم ىِـًيیي ایـاى ثَ ٍضٌۀ ارتوبػی- میبمی ؿا ُوْاؿ هیمبفػ ّ، اف مْی ػیگـ ،اعتالكبت ّ اًتظبؿات گًْبگْى ّ صتی گبُی هتْبػ اهيبؿ هغتلق ؿا اف ػیؼٍ ُب پٌِبى هیمبفػ. 003
ایٌنت کَ تؼاؿک ثـای ثـهـاؿی ربهؼۀ امالهیثٌیبػگـا، -کَ هی عْامت ثَ ًبم "صکْهت هنتْؼلیي" ،ؿّاثٔ ّ هٌبمجبت هـّى ّمطبئی "ربهؼۀ اّلیۀ امالم" ؿا ػؿ ىـایٔ رؼیؼ ربهؼۀ ًیوَ مـهبیَ ػاؿی ّ ًیوَ هؼؿى ىِـُبی ایـاى ثـ پب ػاؿػ- ػؿ آؿبفُ ،یچ ّاکٌو هغبللی ؿا مجت ًویىْػ ّ ،اًگیقٍای ثـای اعتالف ؿّی کلوبتی -کَ ظبُـا" ّ ثَ ثبّؿ ثنیبؿیُ ،یچ ثبؿ ّ هضتْای هغبللی ؿا صول ًویکـػًؼ- ایزبػ ًویکٌؼ .
004
فصل ؽؾن فشّپاؽی آسهاًؾِش هلّی ّ اتْپیای اًقالب
اتْپیائی تَ ًام اًقالب اًوالة 75ایـاى ،ت ّزلی ػیٌی ایي پیًْؼ "ربهؼَُبی آؿهبًی ًْیي ىِـی" ػؿ مطش هلّی امت .ػیؼین کَ هجل اف اًوالة ،مبعت ّ هؼوبؿی "ربهؼۀ آؿهبًی رؼیؼ هلّی" ثَ پبیبى ؿمیؼٍ ّ ؿاٍ ؿا ثـای یک تلبُن ػوْهی كـاُن آهؼٍ ثْػ .ػیگـ ُوَ ثَ تضوّن ربهؼَ ای ػل ثنتَ ثْػًؼ کَ ػؿ هلِْم ًِبئیُ ،یچ تلبّتی ًؼاىتٌؼ .ػؿ ایي هلِْم، گـٍُّب ّ ػمتَُب كـاّاى ثْػًؼ ّ ُـ کؼام ًیق ثـًبهَ ُبی عبًّ عْػ ؿا اؿائَ هیػاػًؼ ،اهب ّهتی ًْثت ثَ ثیبى "اتْپیبُب ّ ایؼٍآلُب" هیؿمیؼ، ُوَ اف ًظـ ؽٌُیُ ،وبًٌؼ ُن ثْػًؼ ّ، ُوَ ثـ آى ثْػى کَ اًوالة هیثبیؼ ؿاٍ تضون ًظن ّ ربهؼۀ هؼًی یی ؿا ُوْاؿ کٌؼ کَ "ظلن ؿا ثـ اًؼافػ" ّ، "ػؼالت ؿا ثـ پب ػاؿػ".ػیؼین کَ ایي ىؼبؿُب اف ًظـ تبؿیظ ایـاى ثنیبؿ آىٌبیٌؼ ّ، اف ػّؿۀ اًوالة هقػکی ُب تب امالهگـائی ّ ىیؼَ گـی ایؼٍ آلی ّ ،اف اهنبم ىْؿىگـی ُب ّ مـثؼاؿی ُبی هٌطوَ ای تب اًوالة هيـّٓیت، ثبؿُب ّ ثبؿُب تکـاؿ ىؼٍُ ّ ،وۀ هجبؿفات ّ ربًليبًی ُبی تبؿیغی ایـاًیبى ؿا ًوبیٌؼگی کـػٍ اًؼ .ػؿ آى فهبى" ،ثـ اًؼافی ظلن" ّ "ثـهـاؿی ػؼالت" ثب اًتظبؿات چٌؼی هيغٌ هی ىؼًؼ: -موْٓ ىبٍ ّ ؿُبئی اف ػیکتبتْؿی (آفاػی) ، ؿمیؼى ثَ ػؼالت ارتوبػی -اهتَبػی ثـاػؿی ّ ثـاثـی، آًزب کَ ًبى ّ ًلت ؿا ثَ تنبّی هنوت هیکٌٌؼ-اف ٓـین ؿُبئی اف میطـۀ ػؿثبؿٓ ،جوۀ ُقاؿكبهیل ػالل ّ گـػًّۀ ّاثنتگی ثَ عبؿد (ثَ اهپـیبلینن آهـیکب). ایٌزبمت کَ "هؼیٌۀ كبّلَ ّ آؿهبًيِـ هلّی یی" کَ اف ٓـین پیًْؼ ایؼٍآلی ثَ ّرْػ 005
آهؼٍ ثْػٍ ،ثَ "اتضبػ ،هجبؿفٍ ّ پیـّفی" هلّی ّ ُوگبًی هٌزـ هیيْػ .ػیگـ اعتالكبت كؤ ػؿ چگًْگی هؼوبؿی ّ ىیْۀ تضوّن ایي "اتْپیب ّ هؼیٌۀ كبّلَ هيتـک" عالٍَ هیيًْؼ ًَ ّ ،ػؿ هضتْا یب اٍْل یب اُؼاف ؿبیی ّ ًِبیی کَ ػؿ ثیي ُوَ هيتـک هی ًوْػ .اف ایي ؿّ" ،ربهؼۀ اتْپیبیی کوًْینتی-مْمیبلینتی ایـاًی" ثیيتـ ثَ ثِيت ثـیي امالهی ىجیَ امت تب ثَ ربهؼۀ کوًْینتی كـػای یک اًوالة ٓجوبتی -اًوالثی کَ هیثبیؼ ثب تغـیت ُوۀ ؿّاثٔ اهتَبػی ّ كـٌُگی ًظبم ٓجوبتی مبثن اػاهَ یبثؼ. "ربهؼۀ كبّلۀ اهبمفهبًی" ًیق گْیب! ُوبى ًتبیزی ؿا ثَ ػًجبل هی آّؿػ کَ تضوّن "ربهؼۀ کوًْینتی-مْمیبلینتی ایـاًی" هیثبیؼ ثـ رب ثگؾاؿػ .اتْپیبی "ربهؼۀ ٍلْاتی اهبم فهبًی" ًیق، آًزب کَ هـاؿ امت "ُـ کل ّ ُوَ کل ثَ اًؼافۀ ًیبفه" اف اهکبًبت ربهؼَ مِنثجـػ- ثیيتـ ثَ "اتْپیبی کوًْینتی" هیوبًؼ تب "ربهؼۀ اهبم فهبًی" کَ ثـ امبك هََ ُبی كـهَ ای ػؿ پل ًبثْػی ُوۀ هـػم ّ اهيبؿ ثَ رق ىیؼیبى ّكبػاؿ ّ اهت عبً اهبم فهبى ثـ پب عْاُؼ ىؼ .ایي امت کَ ػؿ رْاهغ آؿهبًی رؼیؼ ایـاًی ،چَ "اهبم فهبًی" ّ "ثی ٓجوۀ تْصیؼی" یب "کوًْینتی-مْمیبلینتی ایـاًی"ُ ،وَ اف ُـ ٓجوَ ّ هيـی رب هیگیـًؼ ّ ُوَ ُ -ـ کل کَ ػیگـ ثب "ٓبؿْت فهبًَ!" ًینت- ثَ یکنبى پبػاه هیگیـًؼ .ایي امت کَ عـػٍ ثْؿژّافی مٌتی ثب پبیۀ كـٌُگی فهیي ػاؿی ایـاًی ّ امالهی 17ثؼّى تلکیک اف عـػٍ ثْؿژّافی هؼؿى ًنجتب" مکْلـ ثب پبیۀ كـٌُگی ّ مـهبیَ ػاؿی اؿّپبئی، هْؿػ توؼیل ًیـُّبی هؼؿى (اف کوًْینتُب ّ مْمیبلینتِب تب لیجـالِب ّ مبیـ ُْاػاؿاى ایي یب آى ربهؼۀ هؼًی ٌٍؼتی ػؿ ؿـة ّ ىـم) هـاؿ هیگیـًؼ ّ ثـ ػکل .ایٌبى ػؿ ّاهغ هیجبینت اًتظبؿات ػّؿۀ پنبکبپیتبلینتی ؿـة ّ ىـم ؿا ًوبیٌؼگی کٌٌؼ تب عْامتَ ُبی ثبفهبًؼٍ اف رْاهغ مٌتی هبهجل مـهبیَ ػاؿی امالهی ؿا. ایٌزبمت کَ "ثغو مٌتی ّ امالهی" ثَ اتضبػ ّ هجبؿفۀ هيتـک ػؿ رِت مبعتي "هؼیٌۀ كبّلۀ کوًْینتی -مْمیبلینتی ایـاًی" ّ ،ثغو "هؼؿى ّ مکْلـ" ثـای 50ؿ .ک .ثَ "تّْیش ىوبؿٍ 4پبیبى کتبة ،تضت ػٌْاى "ٓجوۀ هتْمٔ ّ اهيبؿ مٌتی ّ هؼؿى آى ػؿ ایـاى".
006
یبؿی ػاػى ثَ ثـپبئی ربهؼَ ّ صکْهت امالهی ػػْت هیيًْؼ ،ثؼّى آًکَ ػاىتُبی كـٌُگی ّ ثبّؿُبی ؽٌُی ایي ػّ ثغو هْؿػ ثضج هـاؿ گیـًؼ ،یب تْرَ ُب ؿا ثَ عْػ رلت کٌٌؼ .چٌیي امت کَ ایي ػّ ربهؼۀ اتْپیبئی، (یؼٌی "ربهؼۀ ًبکزبآثبػ آعـالقهبًی" اف مْئی ّ "ربهؼۀ ایؼٍآلی کوًْینتی- مْمیبلینتی" اف مْی ػیگـ) ػؿ ػّؿۀ هجل اف اًوالة ،تب هـصلۀ اػؿبم ثَ ُوؼیگـ ًقػیک هیىًْؼ ّ .ثب ایي کبؿ، ُـ چَ ثیيتـ ٍضٌۀ ارتوبػی ّ فهیٌی ؿا تـک کـػٍ ،ثَ ایؼٍآلُب هیپیًْؼًؼ. ػؿ اّلیُ ،وَ چیق ٍلْاتی ّ هزبًی امت ّ ایي ػؿمت هـبیـ آى گـایوُبی ثٌیبػگـائی امالهی امت کَ ػؿ تاله مبعتي ربهؼۀ هـآًی امالم اّلیَ ،یب رْاهغ ػّؿۀ ؿمْل ّ اهبهبًی امت کَ ػؿ آًِب ًَ ،كؤ ُیچ چیقی هلت ّ هزبًی ّ ٍلْاتی ًجْػٍ ،ثلکَ اٍل مْػ ثـػى ،حـّت اًؼّعتي ّ ُوچٌیي ًبثـاثـی ىؼیؼ اهتَبػی ثیي كویـاى ّ حـّتوٌؼاى پؾیـكتَ ّ توؼیل هیىؼٍ اًؼ. ػؿ ػّهی ُنُ ،وَ چیق ٍلْاتی امت ّ "ُـ کل ثبیؼ ثتْاًؼ ثَ اًؼافۀ ًیبفه هَـف کٌؼ" ،ثؼّى آًکَ ربئی ثـای کبؿ ّ تاله "اًنبى ٓـافًْیي ربهؼۀ مْمیبلینتی" ػؿ ًظـ گـكتَ ىْػ ،یب ثَ تزـثۀ مبفهبًؼُی اىکبل هغتلق رْاهغ ػیٌی مْمیبلینتی ػؿ رِبى هـارؼَ گـػػ. -تّْیش یک مئال ػؿ ایٌزب هوکي امت ایي مئال ًیق هطـس گـػػ کَ ایي ُوَ كـآّؿػٍُبی ه ّزبًی ،کَ ُـ کل هیتْاًنت ثَ ْٓؿ ٍلْاتی ّ ثؼّى کبؿ ّ کْىو عْػ ،ثَ ػمت آّؿػ ّ ثیي هـػم هنوت کٌؼ ،اف کزب هیعْامت تؤهیي ىْػ یب ثب "ٍلْاتی" ىؼى ُوۀ کبال ُب ّ اف ثیي ؿكتي هجبػلۀ ارتوبػی ّ اهتَبػی ،چگًَْ ّ اف کزبُ ،ن هـػم ًؼاؿ ػاؿا هیيؼًؼُ ّ ،ن مـهبیَ ػاؿاى تزبؿی ّ عـػٍثْؿژّافی ثبفاؿ ثَ ًْا هیؿمیؼًؼ ؟ اهب اّالً ػؼم ٓـس ایي مئال ُب ثْػ کَ اًوالة ؿا "اًوالة اتْپیبئی" هیکـػ ّ ثـ ػکل .یؼٌی ثَ عبٓـ اتْپیبئی ثْػى اًوالة ُن ثْػ کَ ػؿ ایي ػّؿٍ ًَ ،کنی ًیبفی ثَ ٓـس چٌیي مئاالتی اصنبك هی کـػ ّ ًَ ربئی ثـای ٓـس آًِب ثْػ. ػؿ حبًی ،اًوالة امبمب ّ تب فهبًی کَ ثَ ؿاٍ ًیلتبػٍ یک آؿهبى اتْپیبئی ّ هبُیتب" ًبکزبآثبػ امت ّ .ػؿ ثیبى آؿفّهٌؼاًۀ "آؿهبًِبی اتْپیبئی" ُن ربئی ثـای ایي تـػیؼُب ّ ثبف ًگـیُب ّ پـموُبی ػیٌی ّ فهیٌی ًینت. ُن ربهؼۀ آؿهبًی ّ ُن اتْپیبی اًوالة ،چين ثَ كـػائی ػّعتَ اًؼ کَ ثَ ُیچ هٌطوی 005
هتکی ًینت .ثَ ثیبى ػیگـُ ،یچکؼام اف ایٌِب ثب هٌطن ػّ ػّ تب چِبؿتبی ؿموی هبثل تّْیش ًینتٌؼً .ینتٌؼ چًْکَ تب فهبى تضون ؽٌُی اًؼ ّ ّهتی ُن تضون یبكتٌؼ ،هٌطن صبکن ؿا اف ثیي ثـػٍ اًؼ .چًْکَ ثـ امبك ُویي کْىو ّ کيوُبی "ىْؿىگـاًۀ ؽٌُی" ّ ػّؿ اف "هٌطن ؿمویت یبكتَ" اًؼ کَ ثيـ تْاًنتَ اف عْاة ّ عیبل كـػاُبی هتلبّت ىـّع کٌؼ ّ ثب فهیٌی کـػى ایي عْاة ّ عیبلِب اف فًؼگی ًیوَّصيی ػؿ رٌگل ،ثَ توؼى اهـّفی ّ هـى آالػبت ثـمؼ .ػؿ ّوي، -اًوالة ػؿ هلِْم ًِبئی ،یک ىیؼائی روؼی امت. -اًوالة ،اف فاّیۀ ػیؼ ربهؼَ ىٌبمی ًـم ُب ،یک ّؼًـهبل ّ صتب ثَ تؼجیـی ،یک "رٌْى ارتوبػی روؼی" امت. -اًوالة اف ػیؼی ػیگـ ،ىْؿه روؼی ػلیَ هٌطن ّ هـاؿػاُبی ارتوبػی صبکن امت. ُن اف ایي ؿّ ،ػوْهب" اًوالة فهبًی اتلبم هیاكتؼ کَ ػول ّ هٌطن صبکن" ،تضون آى ؿا ؿیـهوکي یب ؿیـػوالًی" هیًوبیؼُ .وچٌیي اًوالة ػوْهب" ىؼبؿُبئی ؿا صول هیکٌؼ کَ اف ًظـ هٌطن ؿمویىؼۀ صبکن هـػّػًؼ ّ ،ثب "ػوالًیت ؿموی صبکن" ًوی عْاًٌؼ .ایي ىبیؼ یکی اف آى ؿهق ّ ؿافُبی "اصیبء ارتوبػی" ػؿمت ػؿ فهبًی امت کَ اًگبؿ توبم ىبًلُب ثـای تـییـ ّ ثِنبفی ربهؼَ اف ثیي ؿكتَاًؼ: -فهبًی کَ ًیـّ ُبی اًوالثی ػؿگیـ یؤك ّ ًباهیؼیاًؼ ّ صبكظبى ًظن صبکن ثَ توبم ّ کوبل ،هـیي آؿاهو ّ آویٌبى ّ ،عْػ ؿا ثَ توبهی مْاؿ ثـ امت هـاػ هی ثیٌٌؼ. *** 52 *** ػؿ ُـ صبل ،ثَ عبٓـ ًوو ػوؼۀ ىیؼائی ىْؿىگـاًَ ػؿ ثـاثـ "هٌطن ّ ػوالًیت ؿموی" ُن ُنت کَ اًوالة فهبًی تضون هییبثؼ کَ رِبى ّاهؼی هْرْػ ،اف ًظـ ػیٌی حبثت ّ اثؼی ثَ ًظـ هی ؿمؼّ ،لی ػؿ ُوبى صبل ،اف ًظـ ؽٌُی ػؿ ثـاثـ ایؼٍ آل ُبی اتْپیبئی ػؿ صبل اّد گیـی هـاؿ ػاؿػ .ػؿ آى ٍْؿت، "ایؼٍآلُبی ػّؿًگـ كـػا" یب ثَ ثیبى ػیگـ" ،تأللئ ربهؼۀ ایؼٍآلی هـػم تضت متن" چٌبى هْیّ ،اهؼی ّ ًقػیک ثَ ًظـ هیـمٌؼ کَ ثنیبؿی ثب ىیؼائی توبم ثَ "هَلضتگـائی ؿمویىؼٍ" كبئن هیآیٌؼ .ػؿ رـیبى عیقه ّ رٌجو ًبىی اف ایي ىیؼائی ،ثنیبؿی ثی ُیچ تـػیؼی ،چين ثَ ُوۀ اهتیبفات هْرْػ هیثٌؼًؼ ّ ثَ ُوۀ "ربؽثَُبی ؿمویىؼٍ" پيت کـػٍ ّ ،مـ ثَ ؿاٍ اًوالة هی گؾاؿًؼ. 52تَ تْضیخ ؽواسٍ 1پاياى کتاب ،تذت عٌْاى "اًقالب ّ سّيؼ" هشاجعَ ّ عپظ هجذدا" اص اتتذای ايي پاساگشاف هطالعَ ؽْد.
008
ضذ اًقالب 7531 اًقالب ّ ّ ثب ایي ّرْػ ،اگـ چَ اًوالة -كـفًؼ ًْفاػی امت کَ ثَ ّهتو الرـم فاػٍ هیيْػ ّ ،آتيليبًی امت کَ ثَ ّهتو اف ُـ ؿّفًَای ثیبثؼ ،ثَ ثیـّى هیرِؼ ّ ُوچْى ْٓكبًی اف اًـژی ّ صـکت ارتوبػی ُـ آًچَ ؿا کَ ػؿ مـ ؿاٍ ػاؿػ ،هیؿّثؼ ّ هیثـػ، ا ّهب اًوالة ًیق هْاًیي عْػ ؿا ػاؿػ .آتو اًوالثبت ػوال" ثـ ثنتـ ػّ ػٌَـ امبمی، یؼٌی ؿُجـیّت ّ مبفهبًؼُی ،ربؿی هیىْػ ّ پیو هیؿّػ .ایي ػٌبٍـ تؼییي کٌٌؼٍ، اگـ چَ هبػؿ ثَ هتْهّق کـػى فایو ّ عیقه اًوالة ًینتٌؼ، اهب هیتْاًٌؼ ثَ ایي ىیؼائی روؼی رِت ػاػٍ ّ ْٓكبى ّ ٓـیبى آى ؿا ػؿ کبًبل ُبی هْؿػ ػلغْاٍ عْػ پیو ثجـًؼ یب ثَ اًضـاف ثکيٌؼ! *** اًوالة ایـاى ًیق لقّهب" اف یک چٌیي هبًًْوٌؼی ارتوبػی تجؼیت هیکـػ ،ا ّهب آًگًَْ کَ ػیؼین ،هجل اف آًکَ ْٓكبى اًوالة 75ثَ ؿاٍ ثیبكتؼ ،آدسطُا عْض ؽذٍ تْدًذ. رْاهغ ایؼٍآلی ّ آؿهبًی هتلبّتی ػؿُن اػؿبم گيتَ ّ ،ػّ ػًیبی ؽاٍ ّ ضذ ؽاٍ، ثؼّى تلکیک اػْبء ّ ىـکت کٌٌؼگبًو ؿّ ػؿ ؿّی ُوؼیگـ هـاؿ گـكتَ ثْػًؼ. ىـکت کٌٌؼگبى ایي رٌبس ثٌؼیُب ًَ كؤ اف رِت گیـیُبی هغتلق میبمی ،ثلکَ ُوچٌیي اف تؼلوبت ارتوبػی ،اهتَبػی ّ كـٌُگی هغتللی تيکیل هیيؼًؼ .تؼلن ثَ هيـ ّ ٓجوۀ اهتَبػی هؼیي كؤ یکی اف آى تؼلوبت ثْػ .ایي ثْػ کَ ػؿ رجِۀ ّؼ ىبٍ ،گـٍُّب ّ رٌبسُبی ارتوبػی هغتللی ُوـاٍ ُن ثْػًؼ: -آًبًی کَ هیکبىتٌؼ ّ تْلیؼ هیکـػًؼ ّ آًبًی کَ ثـػاىت هیکـػًؼ ّ مْػ هیثـػًؼ. -آًبًی کَ ثَ امتوالل ایـاى ّ صن هـػم ایـاى ثـای تَوین گیـی ػؿ هْؿػ مـًْىت عْػ اػتوبػ ػاىتٌؼ ّ ،ىـکت ػؿ پیًْؼُبی رِبًی ثب مبیـ کيْؿُب ّ هلتِب ؿا كؤ ػؿ ؿاثطَ ثب ٍالس ّ ٍـكۀ هـػم ایـاى هی پؾیـكتٌؼ ّ ،ػؿ هوبثل ،آًبًی کَ ثَ ایي یب آى رٌبس ّ ثلْک رِبًی ّاثنتَ ثْػًؼ ّ ،ثَ ُوبى اًؼافٍ ًیق هٌبكغ کيْؿ ّ هـػم ایـاى ؿا ػؿ صبىیۀ هٌبكغ آى ثلْک ُب ّ کيْؿُب هیػیؼًؼ. -آًبًی کَ ؿّ ثَ كـػا ػاىتٌؼ (هؼؿًینتُب ّ تـهیعْاُبى) ّ ،ػؿ هوبثل ،آًبًی کَ ػؿ 009
آؿفّی ثبفگيت ثَ گؾىتَ ثْػًؼ (مٌتپـمتبى ،گؾىتَگـایبى ّ ثٌیبػگـایبى كـٌُگی، مٌتی ،ػیٌی ّ ؿیـٍ). -آًبًی کَ هـػم ؿا هغتبؿ ّ آفاػ ّ ،هنئْل ّ ٍبصت اعتیبؿ عْػ هیىٌبعتٌؼّ ، کبؿ ّ ػول اًنبًی فهیٌی ؿا پبیَ ّ امبك ُـ تـییـ ّ ػگـگًْی هیػیؼًؼ ّ .ػؿ هوبثل ،آًبًی کَ صوْم هوـؿ ػؿ ىـیؼت امالهی ؿا پبك هیػاىتٌؼ .ػوْهب" ربئی ثـای ػعبلت اًنبى ػؿ مـًْىت میبمی ىبى هبئل ًجْػًؼ ّ ،ثـای هـػم ّظیلَ ای رق ثٌؼگی عؼاًّؼگبؿاى آموبًی ّ فهیٌی ،پبمؼاؿی ىـیؼت ّ ،مـثبفی ّ ربًجبفی ثـای ؿُجـ ّ اهبم ّهت ىبى هبئل ًجْػًؼ. ثیتْرِی ثَ ایي ّاهؼیت کَ ُـ کؼام اف ىـکت کٌٌؼگبى ػؿ رٌبس ّ ثلْک ّؼ ىبٍ، عبمتگبٍ ّ تؼلوبت میبمی ،كـٌُگی ،اهتَبػی ّ ارتوبػی عبً عْػ ؿا ػاىتٌؼ، ُوـاٍ ثب اػؿبم ّ یکیىؼى اتْپیبُب ّ ایؼٍآلُبی ارتوبػی ػّ رٌبس تـهیعْاٍ ّ مٌتی ىـیؼتوؼاؿ، ثَ ربئی رق ىکنت رٌبس تـهیعْاٍ ایـاى ػؿ ثـاثـ مٌتگـایبى ّ ىـیؼتغْاُبى ًوی ؿمیؼً ّ ،ـمیؼ .چـا کَ ُوـاُی ّ هيبؿکت اهلیت ّ اکخـیت هـػم( ،یب ثَ ثیبى ػیگـ ،پـ ىوبؿ ّ کنىوبؿ) ،ثَ ْٓؿ ٓجیؼی ،پیـّفی پـىوبؿ ؿا ثَ ُوـاٍ هی آّؿػ .ایي ثْػ کَ ُوـاُی ّ ُوگبهی ًیـُّب ّ اهيبؿ هغتلق ػؿ ثلْک ّؼىبٍ اف آؿبف ثَ هلِْم اػؿبم ًیـّی کنىوبؿ ّ کن ؿیيۀ تـهیعْاٍ ػؿ ًیـّی پـىوبؿ ّ ؿیيَ ػاؿ مٌتگـا ثْػ. چـا کَ تشقی خْاُی دس جاهعۀ ها تاصٍ ّ کن سيؾَ تْد ّ ٌُْف ػؿ هیبى هـػم ّ كـٌُگ ربهؼَ ثَ صؼ کبكی ؿیيَ ًقػٍ ثْػّ ،لی امالهگـائی اف ثطي ربهؼَ ّ كـٌُگ هی آهؼ ّ ثَ ّهت ؿّ ػؿ ؿّئی ،کن ؿیيَ ؿا ثی ؿیيَ هیکـػ ،کَ کـػ. ایي ًیق یک هبًًْوٌؼی میبمی ّ ارتوبػی امت کَ ػؿ رـیبى گن ىؼى هـفثٌؼیُبی ػیٌی ػؿ ربهؼَ ،گـٍُّبئی کَ ثـ پبیۀ كـٌُگی هـػم ؿىؼ کـػٍ ّ ؿیيَ ػؿ تبؿیظ ّ گؾىتَ ػاؿًؼ ،ثَ آمبًی ثـ ػٌبٍـ ّ گـٍُّبی تبفٍ ّ ًْؿك كبین هیآیٌؼ ّ ُوبًٌؼ ُـ ثْتۀ هؼیوی ،اف ؿّیو ثْتۀ "ًْ ؿمتۀ هزبّؿ عْػ" ،رلْگیـی هیکٌٌؼ. ایي ُوبى کبؿی ثْػ کَ "جاهعۀ اتْپیائی آخشالضهاى ؽشيعتوذاس ّ تٌیادگشا" ثب رْاهغ ایؼٍآلی رؼیؼ ،هخل "ربهؼۀ ایؼٍآلی کوًْینتی -مْمیبلینتی ایـاًی" ّ صتب ػؿ ىکل ػیگـی ،ثب "ربهؼۀ كبّلۀ ثیٓجوۀ تْصیؼی" ّ "ربهؼۀ هنتْؼلبى" ّ ؿیـٍ، اًزبم ػاػ .ػؿ ایٌزب ًیق ثَ عبٓـ ُوـاُی ّ ُوچٌیي کيوکو ایي گـایوُبی ًبُوگْى ّ هتؼبؿُ ،گـایو پـىوبؿ ّ ؿیيَ ػاؿ ،گـایوُبی کن ىوبؿ ّ ثؼّى
021
ؿیيَ ُبی تبؿیغی -كـٌُگی ؿا اف ؿیيَ فػى ثبفػاىت.53 *** ػؿ ّوي ،ػیؼین کَ تجؼیل ىؼى تزـثۀ ػیٌی ّ هْرْػ مْمیبلینن ثَ "اتْپیبی ایؼٍآلی" ػؿ ایـاى ،اگـ چَ ػؿ کْتبٍ هؼت ثَ ؿىؼ گـایوُبی ًْیي ارتوبػی یبؿی تصْس رٌُی" ػول کـػ .ایي تجؼیل ؿمبًیؼ ،ا ّهب ثَ ٍْؿت تجؼیل "ُغتی عیٌی تَ ّ ػیٌی ثَ ؽٌُی ،فهبًی کَ پبی فهیٌیکـػى ایؼٍآلُبی ػّؿػمت پیو آهؼ ،ثَ ػٌَـی ثبفػاؿًؼٍ ثـای ًیـُّبی رؼیؼ تجؼیل گـػیؼ ّ ثَ تيتت ًیـُّب ّ ُؼفگیـیُبی "ًبُونْ" ثب "ربهؼۀ آؿهبًی عْػی" هٌتِی ىؼ. ایي ًیق ػبهلی ثْػ کَ اًوالة 75ؿا ُـ چَ ثیيتـ "ایؼٍ آلی ّ ؽٌُی" کـػّ ، "اتْپیبی اًوالة" ؿا ثَ آمبًی ثَ کٌتـل ىـکبی مٌتگـا ّ ىـیؼتغْاٍ ػؿ آّؿػ .ػؿ ًتیزَ ،فهبًی ًگؾىت کَ ثـای ُقاؿاى فائـ ایـاًی ،عبًَ ای ػؿ هن ،تَْیـ ؽٌُی "هؼیٌۀ كبّلۀ آعـالقهبًی" ؿا اؿائَ ػاػ -آًزب کَ "اهبم" کَ ً -وبیٌؼۀ "ىـع هجیي"، هظِـ "ربهؼۀ ایؼٍآلی امالم ثٌیبػگـا" ّ، "ؿُجـ اتْپیبی صکْهت هنتْؼلبى" ثْػ، ثـ ثبم آى هی اینتبػ ّ ُقاؿاى ّ ٍؼُب ُقاؿ فائـ ایـاًی ،هلتْى ّ ىیؼا ،ثـ گـػ آى صلوَ فػٍ ،ثَ ػّؿ آى ْٓاف هیکـػًؼ. *** ثب ایي گقیٌو ّ ،مپل ثب ثـ مـ کبؿ آهؼى ؿژین امالهی عویٌی، کَ اتْپیبی "ربهؼۀ كبّلۀ هنتْؼلبى ّ اهبم فهبًی" ؿا ًوبیٌؼگی هیکـػ-مبیـ اتْپیبُبی ؽٌُی هضکْم ثَ كـّ پبىی ىؼًؼ ّ ،ثٌبی ؽٌُی مبیـ هؼیٌَ ُبی ؽٌُی اف رولَ "هؼیٌۀ كبّلۀ هلّی" ّ "اًوالة اتْپیبئی"-ثب مـکْثی عـػکٌٌؼۀ اهبهی کَ اف هؼتِب هجل "اًوالة اتْپیبئی" ؿا ؿُجـی هیکـػ، ثَ یکجبؿٍ كـّ ؿیغت .اف آى پل ،اهيبؿ ،گـٍُّب ّ الیَُبی هغتلق ارتوبػی ّ كـٌُگیُ ،ـ کؼام ثَ كـاعْؿ صبل عْػ ،كـّپبىی ایي ثٌبی ثَ ربى عـیؼاؿیىؼٍ ؿا ػؿ فهبًی ّ ثَ ػالیلی تزـثَ کـػًؼ: ٍـف ثـپبئی ػیٌی روِْؿی امالهی ،پبیبى ػّؿۀ آؿفُّبی -ثـای روؼیِ ، 53ػؿ ایٌزب اف ثضج ػؿ هْؿػ تؤحیـ میبمتُب ّ ػعبلتُبی ػْاهل عبؿری ،چَ ؿـة یب ىـم ،ػؿ ایي پـّمَ عْػػاؿی ىؼٍ امت .ثؼیِی امت کَ ایي ثَ هؼٌی آى ًینت کَ رـیبى کٌو ّ ّاکٌو ثیي تـهی عْاُبى ّ مٌتگـایبى ثؼّى ػعبلت ُبی عبؿری اًزبم گـكتَ ّ هیگیـػ.
020
اتْپیبئی ثْػ، -ثـای روؼی ػیگـ ،مـکْثی ّ ىکٌزَ ُب ًوطۀ پبیبى اهیؼُب ثَ ىوبؿ هیؿكت، روؼی ایي ایؼٍ آل ُبی اتْپیبئی ؿا ػؿ هـثبًگبُِبی ؿژین اف ػمت ػاػًؼ ّ ،روؼیًیق ػؿ کيتبؿُبی تبؿیغی رجِۀ رٌگ ایـاى ّ ػـام ثَ عبک مپـػًؼ. -ثـای ثنیبؿی ػیگـ ًیق ،ثبفگيت اف ایؼٍآلُبی هيتـک "ثـاػؿی ّ ثـاثـی" "هؼیٌۀ كبّلۀ اهبمفهبًی" -آًزب کَ هـاؿ ثْػ ًبى ّ ًلت ؿا "ثَ تنبّی" هنوت کٌٌؼ -... مبػت آؿبفیي فهیي لـفٍ ای ثْػ کَ ایي ًِبئیتـیي کبط هلّی" ،اًوالة اتْپیبئی 75 ّ هؼیٌۀ كبّلۀ ایـاًی اه" ؿا ػؿ ُن ؿیغت ّ ،آؿفُّب ّ ایؼٍآلُبی اًنبى ایـاًی ّ هـػم آؿهبًغْاٍ ىِـًيیي ؿا ،ثـای ػّؿٍای ػیگـ ،ػؿ فیـ عـاثَُبیو هؼكْى مبعت.
ؽِش اؽغال ؽذٍ ّ عْگ فشّپاؽی تاسيخی هیگْیٌؼ ػؿ ثـَُای اف اًوالة هيـّٓیت، ایي "هِوتـیي ثٌبی هؼیٌۀ كبّلۀ هلی ایـاًی ػؿ ػَـ رؼیؼ"-فهبًی كـا هیؿمؼ کَ ایؼٍآل "آفاػی ّ ػؼالت" ًَ ،كؤ ػؿ ىِـ هِـهبى هيـَّٓعْاُی ،ثلکَ ػؿ ػّ هضلۀ آى ،ػؿ هضبٍـۀ امتجؼاػیُب ّ هيـّػَعْاُبى ثَ ػام هیاكتؼ .ایٌزب ػیگـ ،آعـ عّٔ امت ّ آى کَ پـچن امتجؼاػ ؿا ثـ ثبالی ثبم عْػ ًؼاؿػ ،پیيبپیو هضکْم ثَ هتل ّ ؿبؿت ىؼٍ امتُ .ـ چَ فهبى هیگؾؿػ ،عجـ ّؿّػ ًیـُّبی تبفٍ ًلل ثَ متبػ امتجؼاػً ،لیـ ُـامٌبک پچپچ ّ ُیلُیل ؿا ػؿ کْچَ ُبی ثَهبتنًينتۀ ىِـ اًوالة -تجـیق هِـهبى- هیپـاکٌؼ ّ ثَ ًگـاًی ّ تـك هـػم هضبٍـٍ ىؼٍ ّ گـمٌَای -کَ ػلق عْؿػٍ اًؼ تب هيـَّٓ ؿا صلع کٌٌؼ- ثیيتـ ػاهي هیفًؼ. ُوَ عجـ اف ىکنت هیػٌُؼ .تبالى ،تزبّف ّ هـگ ،عبًَ ثَ عبًَ ّ ،کْچَ ثَ کْچَ ًلیـفًبى پیو هی ؿّػ" .هـػٍ هی ثـًؼ کْچَ ثَ کْچَ!" ُوَ مـامیوۀ تنلین اًؼ -تنلیوی کَ ثْی هـگ ّ تزبّف هیػُؼ. ىِـ عبهْه امت ّ ثی ُیچگًَْ ىْم هِـهبًی 022
ّ ؿن اف آموبى هیثبؿػ. مالمُب کْتبٍ ّ عؼاصبكظیُب ،اًگبؿ کَ ّػای اثؼی اًؼ. ػؿ چيوبى ًگـاى هـػم، ًْؿ اهیؼ ّ صیبت ثَ تبؿیکی هـگ ّ تـك هیگـایؼ. عجـُبی ؿمیؼٍ اف تِـاى ّ ٓـكؼاؿاى هيـَُّٓ ،یچ اهیؼی ؿا ثـ ًویاًگیقػ ّ ىِـ ػؿ اًتظبؿ ُیچ گـٍّ كؼائی تبفًٍلنی ًینت. ُـ چَ فهبى هیگؾؿػ ،عجـ تنلین ّ عبًًَيیٌی کنبًی ػیگـ ،ػلُب ؿا اف ًباهیؼی ثَ لـفٍ ػؿ هیآّؿػ. ػؿ ایي احٌبء عجـ هیؿمؼ کَ ًیـُّبی ؿّك اف هـف گؾىتَ ّ ثـای عبهْهکـػى آعـیي ىـاؿٍُبی اًوالة تجـیق ،ؿّ ثَ مْی ایي ىِـ ػاؿًؼ. ُـاك ػؿ ىِـ هْد هیفًؼ ّ ،لتُب ثـای ؿمبًؼى ایي عجـ ىْمً ،باهیؼاًَ هیلـفًؼ: -ػیگـ توبم ىؼ! کبط آؿفُّبی هـػم ،کؼجۀ ػلُب" ،اتْپیبی هلی"" ّ ،هيـّٓیت -ىِـ آؿهبًی هيـّٓیت" ،اف ثیظ ّ ثي ػاؿػ هیلـفػ. -چَ ربىُب کَ كؼایو ًکـػین! -چَ كؼاکبؿیُب کَ ثـایو ًکـػین! -ثبیؼ چبؿٍ ای رنت .ثبیؼ هؼػی عْامتّ ،لی اف کی ّ اف کزب؟ -تلگـاف ثَ تِـاى! -تلگـاف ثَ هيـَّٓعْاُبى! هـػم روغ هیىًْؼ ّ ؿّ ثَ مْی تلگـاكغبًَ ثَ ؿاٍ هی اكتٌؼ .هیـًّؼ تب هيـَّٓعْاُبى تِـاى ؿا عجـػاؿ کٌٌؼ ّ ،آفاػیغْاُبى ؿا ثـای ىـکت ػؿ هـامن هوبّهت ّ ىِبػت تبؿیغی عْػ ػػْت کٌٌؼ. ا ّهب ُوَ هیؼاًٌؼ کَ کبؿ توبم امت ّ صتی اگـ کوکی ُن ػؿ ؿاٍ ثبىؼ ،ثَ ربئی ًوی ؿمؼ. کلوَُب یظ فػٍاًؼ ّ فثبىُب هلل، ّ اًگبؿ ُیچ کنی ُیچ صـكی ثـای ثیبى ًؼاؿًؼ. -كؤ یک رولَ کلبیت هیکٌؼ! ّ هیًْینٌؼ: -ؿّكُب اف هـف گؾىتٌؼ" .اًّب هلل ّ اًّب الیَ ؿارؼْى". 023
(رولَ ای کَ هـػم ثَ ّهت تنلین ػؿ ثـاثـ هـگ ثی ػالد تکـاؿ هی کٌٌؼ). *** ایي اتلبم ،پل اف هـیت 51مبل ،یکجبؿ ػیگـ تکـاؿ هیىْػ ّ ایي ثبؿ ،اًلزبؿی هِیت پبیَُبی "هؼیٌَ ُبی ایؼٍآلی ػّؿۀ اًوالة" ؿا ثَ یکجبؿٍ كـّ هیؿیقػ. ػؿ ایي اًلزبؿ ،ربهؼۀ هْػْػ امالهی " -صکْهت هنتْؼلبى اهبم ّ ا ّهت" - ثـ ؿّی ایؼٍآلُبی "ربهؼۀ ػؼل آعـالقهبًی" ثٌب هیىْػ. ا ّهب ًَ اف ػؼل عجـی ُنت ّ ًَ اف عـیؼُبی ٍلْاتی! "ثَ ربی ًبى ،گلْلَ هنوت هیکٌٌؼ" ، 1 ثَ ربی پْل ًلتً ،ؼاؿی ّ ًبثـاثـی مِویَ ثٌؼی هیگـػػ. ثؼیي ًضْ ،كویـاى ،كویـتـ ّ پْلؼاؿاى پْلؼاؿتـ هیىًْؼ. ّ پْىیؼى لجبك پبمؼاؿی ،رٌگیؼى ،ربى ثبعتي ّ ،ربمْمی ّ هقػّؿی ثـای ؿژین روِْؿی امالهی ثَ تٌِب ؿاٍ هؼیيت ّ تـهی ّ پیيـكت كویـاى ربهؼَ تجؼیل هیگـػػ .ثبالعـٍ ،ػؿ اػاهۀ ؿاُی کَ ثَ ُیچ ربهؼۀ ایؼٍآلی هتَْؿی عتن ًویىْػ، ثنیبؿی، اف رولَ ثغيی اف رْیٌؼگبى "هؼیٌۀ كبّلۀ ػؼل اهبمفهبًی"-ػؿ ثـ عْؿػ ثب ّاهؼیتُبی مِوٌبک "صکْهت هنتْؼلبى!" ،اف عْاة ىیـیي مضـگبُبى اًوالة ایؼٍآلی ،چين ثَ تبؿیکی پـُـاك ىت تیـۀ صکْهت "ًبیجبى اهبم فهبى" هیگيبیٌؼ .ثنیبؿی صتب ثؼیي ّاهؼیت تلظ اػتـاف هیکٌٌؼ کَ -ػیگـ اف "اهبم" ُن هؼزقٍای ثـ ًویآیؼ!ّ - صکْهت "اهبهبى" ُن ثَ ػؼالتی کَ ػؿ "اتْپیبُبی ایـاًی" الًَ ػاؿػ ،ؿٍ ًویثـػ. ثؼیٌنبى ،ثٌبی ُوۀ اتْپیبُبی امالهی ّ ىیؼَ گـی ،ثب ُـ ًبم ّ ػٌْاًی کَ ػـَّ هیيؼ ،ػؿ كکـ ّ ؽُي هـػم كـّ هی ؿیقػ .ػیگـ کنی ػؿ اًتظبؿ هؼزقۀ ُیچ اهبم فهبًی ًوی هبًؼ .ثنیبؿی صتب تب آًزب ثَ مـص ّؼ ًباهیؼی هیؿمٌؼ کَ ػؿػهٌؼاًَ كکـ هیکٌٌؼ کَ اًگبؿ ػیگـ ػّؿۀ ایؼٍآلُب ثَ مـ ؿمیؼٍ ّ ایٌک ثـای فًؼگی ؿمن ػیگـی ثبیؼ: -ؿموی کَ اًگبؿ ُیچ هـفی اف هجبصت ّ تؼـُ ّ تزبّف ثَ ربى ،هبل ّ ًْاهیل 54هیٌب امؼی ،ىؼـ ُال.
024
هـػم ًوی ىٌبمؼ. ثی تـػیؼ ایي ثِبئی ثل گـاى ثـای فینتي ثب ُـ "هْكویتی" امت. ػؿ ایي صبػحۀ كـّپبىی تبؿیغی: ُ -قاؿاى ُقاؿ ػؿ فیـ ایي آّاؿ ػظین هلّی ربى ّ هبل هیثبفًؼ. ُ -قاؿاى ُقاؿ ،رنن ّ ربى ػؿ فًؼاى ّ ىکٌزَ ثَ ؿبؿت هیػٌُؼ. ُ -قاؿاى ُقاؿ ،عبًَ ّ کبىبًۀ عْػ ؿا تنلین رٌگ ّ ثوجبؿاى ،یب ثـاػؿ کيی ّ تبالى ّ تزبّف هیکٌٌؼ. ُ -قاؿاى ُقاؿ ،ثب تنْیَ اف کبؿ ّ فًؼگی ،ثب ّـثَ ُبی مٌگیي ؿّصی ّ رنوی هزبفات هیىًْؼ .ثنیبؿی ػؿ مکْت عبًًَيیٌی ّ صبىیًَيیٌی ارجبؿی عْػ ،ثَ فًؼاًجبًی عْػ ّ آؿفُّب ّ ایؼٍآلُبی گويؼۀ ىبى هزجْؿ هیىًْؼ ّ، ُ -قاؿاى ُقاؿ ًیق اف ىِـ ّ ػیبؿ عْػ آّاؿٍ ىؼٍ ،ػؿ اثؼبػ مـتبمـ رِبى ثَ پٌبُزْئی ثـ هیعیقًؼ. ػؿ پبیبى ًیق ،اًـژی ػظین ثبفهبًؼٍ اف رنتزْگـاى "هؼیٌۀ كبّلَ ّ ربهؼۀ آؿهبًی ایـاًی" -آًچَ اًـژی عیقه ُب ّ ایؼئْلْژیُبی ؿُبئی ٓلت ػّؿۀ اًوالة اتْپیبئی ؿا مجت هیىؼ- ثب ربًجبفی ثی حوـ هـػم هضـّم ػؿ رجَُِبی رٌگ ثَ اٍطالس "صن ّ ثبٓل" ىـیؼتوؼاؿاى صبکن تغلیَ هیگـػػ ،یب ػؿ ثـعْؿػ ًیـّ ثب ًیـّ ػؿ ػاعل ّ عبؿد کيْؿ ٍـف ثـاػؿکيی ّ ثـاػؿآفاػی هیىْػ .ػؿ ًتیزَ ،آًچَ ثـ رب هیهبًؼ ربهؼَای امت ثؼّى آیٌؼٍ، ثؼّى كـػا، ثؼّى اتْپیب ّ ثؼّى ایؼٍآل. اف آى پل، ًباهیؼی، مکْت، تـك، هضبكظَ کبؿی، پچ پچ ّ ُیل ُیل، تویَ، 025
ػّ ؿّئی، ػؿّؽ، ظبُـمبفی ّ تقّیـ، ػّثبؿٍ ثَ ؿمن ؿبلت فهبًَ تجؼیل هیگـػػ. *** هؼوْال" ثَ ٌُگبم تبالى ّ تبؿادُ ،ـ کل اف مبکٌبى ىِـ تنلین ىؼٍ ،تٌِب یب ػؿ ػمتَ ُبی کْچک ،مـامیوَ ّ ثی ػكبع ثَ مْئی كـاؿ هیکٌٌؼ .یک چٌیي هـػم ُـامیؼٍ ّ ػؿ صبل كـاؿ ،ثـای ًزبت ربى عْػ ،صتب ثی هضبثب پب ؿّی ًؼو ًقػیکتـیيُبیيبى ُن هیگؾاؿًؼ .هؼوْال" ػؿ چٌیي صبلت آىْة ّ اّطـاؿ ،کنی صتی كـٍت ىٌیؼى كـیبػ ّ توبّبی کوک اًنبًِبئی کَ ػؿ فیـ پبُبی كـاؿیبى مـامیوَ ربى هیػٌُؼً ،وییبثؼ .ػؿ ایي ىـایٔ مـثی ،ثنیبؿی ثَ کبؿُبئی ػمت هیفًٌؼ کَ ػؿ ىـایٔ هؼوْل صبّـ ثَ اًزبهيبى ًویيؼًؼ ّ ،ثـای ًزبت عْػ ثَ ىیٍْ ُبئی هتْمل هیىًْؼ کَ ػؿ ىـایٔ هؼوْل تي ثؼاًِب ًویػاػًؼ. ػؿ ایٌزب ًیق ،ثب كـّؿیغتي ثـد ّ ثبؿّی ثٌبی "اتْپیبی اًوالة" ّ "هؼیٌۀ كبّلۀ هلّی ایـاًی" ،یک چٌیي اتلبهی تکـاؿ هیگـػػ .ثب اػاهۀ ؿمن مـکْة ّ تبالى ّ تبؿاد امالم پٌبُبى ىـیؼتوؼاؿ ،هـػم مـامیوۀ ٓجوۀ هتْمٔ ىِـًيیي ایـاى ثَ ػٌْاى پبمظ ثَ مـکْة ًبهٌتظـۀ امالهیبى ثٌیبػگـا ،اف رنتزْی هؼیٌۀ آؿهبًی مبثن ؿّ ثـ هیتبثٌؼ ّ ،كؤ آى هیکٌٌؼ کَ ػؿ ایي ًظن تبؿاد ،آفاػ ّ هوکي امت .ثَ ػٌْاى ّاکٌو ٓجیؼی ػؿ هوبثل هوٌْػیت كؼبلیت میبمی ّ كـٌُگی ،امتؼؼاػُب ّ ثلٌؼپـّافیُبی هـػم ثَ مْی رنتزْی "هْكویت" ػؿ ػـٍَُبی اهتَبػ عٍَْی ُؼكگیـی هیىًْؼ ّ .پْل ػؿ آّؿػى اف ُـ ؿاُی ّ ،هٌَت اػاؿی گـكتي ثَ ُـ ىـٓ ّ ىـّٓی ،ربی رٌیو رنتزْی اتْپیبُبی اًوالة ّ آفاػی ؿا هی گیـػ. ّكبػاؿی ثَ اؿفه ُبئی کَ ثـ "هؼیٌَُبی كبّلۀ ایـاًی ػّؿۀ اًوالة" ثٌب ىؼٍ ثْػًؼُ ،ـ چَ ثیيتـ اف ؽُي ُب فػّػٍ هیيًْؼ ّ ،گؾىتَُبئی کَ ُـ کل عْػ ؿا ىِـًّؼی هنئْل اف یک آؿهبًيِـ هيتـک هیػیؼ ،اف یبػُب هی ؿّػ .صبال ػیگـ، ؿهبثت ربی هيبؿکت ؿا هیگیـػ، كـػپـمتی ّ عْػپـمتی ،ربی کلکتیْ ّ روغ ؿا اىـبل هیکٌؼ ّ، متیق ثب ػیگـاى ّ پیـّفی ثـ هـػم ُوـاٍ اف ٓـین آًچَ "فؿًگی" ًبم گـكتَ ،ثَ ؿاٍ ػوؼۀ هْكویت كـػُب ثؼل هیگـػػُ .ؼفُبی روغ گـایبًۀ ػّؿۀ عیقه "اتْپیبی 026
اًوالة" اف عبٓـُب فػّػٍ هیىًْؼ ّ ،اعالم ارتوبػی ّ هؼیبؿُبی ًیک ّ ثؼ پیيیي ،اف امبك ثیاػتجبؿ هیگـػًؼ. تاله ثیاهبى ثـای "حـّتاًؼّفی ثَُـثِب ّ ،ثیُـىـٓ ّ ىـّٓ" ،ؿمن ؿبلت فهبًَ هیگـػػ .ؿهبثت ثب ػیگـاى ّ ثبال ؿكتي اف پلکبى پیـّفی ثَ ثِبی ًبثْػی ثویَ، ثَ هیؼاى كؼبلیت ّ کبؿ ػوْهی هـػهی تجؼیل هیىْػ کَ عْػ ؿا كتشىؼٍ ّ ثَ ُـ ثبػی آمیتپؾیـ هیثیٌٌؼ. صبال ػیگـ ،اکخـ ىِـًّؼاى ایـاًی، -کَ ؿّفی ثَ مجت هيبؿکت ػؿ ؽٌُیت "هؼیٌۀ كبّلۀ ایـاًی" ،عْػ ؿا ُوـاٍ ػیگـاى هیػیؼًؼ- ُوبًٌؼ هـػم ُـ ىِـ كتشىؼٍ ،عْػ ؿا ػؿ آىْثی اف تبالى ّ چپبّل هییبثٌؼ .هـػم ُوبًٌؼ مـثبفاى ُـ اؿػّی ىکنتعْؿػٍ ،ثـای ىکبؿ ًيؼى ،ؿاُی رق تٌِب هبًؼى، تٌِب كـاؿ کـػى، تٌِب فینتي، تٌِب ؿفهیؼى ّ، تٌِب ىکبؿ کـػى ًوییبثٌؼ .آًبى ػیگـ یبػ گـكتَ اًؼ کَ ػؿ ایي آىْة ثی اهبى، ُـ کل ثبیؼ ثبؿ عْػ ؿا ثَ تٌِبئی ثَ ػّه ثکيؼ. ػؿ ایي ًگـه رؼیؼ ،پیْمتي ثَ ػیگـاى ،یبؿیکـػى ّ ثـػاىتي ثبؿ ػیگـاى ،صوبهتی ثیو رلٍْ ًویکٌؼ ،تب کزبهبًؼٍ كؼاکبؿی ثـای ػیگـاى ،کَ صوبهتی رجـاى ًبپؾیـ ّ رـهی هبثل هزبفات تلوی هیيْػ. ثؼیي مبى امت کَ پل اف ىکنت ّ تغـیت اتْپیبئی کَ اًوالة ً 75بهیؼٍ هیىؼ، فًؼگی ارتوبػی ثنیبؿی -ثـِ کـػٍ ّ ػجْك- ثَ اًتظبؿ هیاینتؼ ،تب ىبیؼ ؿّفی عـّكُب اف ًْ ثـ هْم ثٌی امـائیل ثغْاًٌؼ (تْؿات ،ػِؼ هؼین) ّ صـکت ثَ مْی اؿُهْػْػ ّ "هؼیٌۀ كبّلۀ ایـاًی ػیگـی" ؿا ًْیؼ ػٌُؼ. *** ا ّهب ػیؼین کَ ثٌبی ربهؼۀ ایؼٍآلی ایـاًی اف ُـ ػّ مْ كـّؿیغتَ ّ ػؿ اكن اًتظبؿات هـػهی کَ صتی كکـ ّ ؽُي ىبى كتشىؼٍ ،ػیگـ ُیچ آؿهبًيِـ هبثل تّْیش ّ تٍْیلی ػیؼٍ ًویىْػ. 025
هؼتِبمت کَ ُوۀ چينُب ثَ یک كـػای ؿُب ،کبهکبؿ ّ کبهیبة ػّعتَ ىؼٍ ،ثی آًکَ تَْیـی اف ایي کبهیبثی ّ ؿُبئی هٍْْف ػؿ ؽُي ّ هٌطن هـػم ىکل ثگیـػ یب ثتْاًؼ لجبك کالم پْىیؼٍ ّ ثـ فثبى ُب ربؿی ىْػ. هؼتِبمت کَ ُوَ اف یک كـػای "ًزبت ّ ؿمتبعیق" صـف هیفًٌؼ ،ثؼّى آًکَ تَْؿی ؽٌُی اف یک چٌیي كـػائی ػاىتَ ثبىٌؼ. ایٌنت کَ هـػم ّ ،اکخـیت هـػم گـكتبؿ ػْاهت ؿّاًی -ارتوبػی ػّؿۀ ىکنت ّ كـّپبىی ،كـػای هْؿػ اًتظبؿ عْػ ؿا ػؿ ؿاػیْ ُبی عبؿری هیرْیٌؼ ّ ثـهـاؿی كـػای هتلبّت عْػ ؿا اف ایي ّ آى ٓلت هی کٌٌؼ ًَ ّ ،اف عْػىبى یب اف کبؿ، کْىو ،اتضبػ ،مبفهبًؼُی ّ هجبؿفات روؼی عْػىبى. ایي ثَ هؼٌی ثبفگيت تنلین ٓلجبًَ ثَ اتْپیبُبی مٌتی -هؾُجی "ظِْؿ ّ ًزبتی اهبم فهبًی" امت کَ ًبیجبًو ثـ تغت صکوـاًی روِْؿی امالهی ًينتَ ّ ػؿ ػولُ ،ـ ظِْؿ ّ ًزبتی ؿا ثَ مغـٍ گـكتَ ،مـکْة هی کٌٌؼ. ػؿ ایي اّّبع ّ اصْال مُـثیُ ،ـ چَ فهبى هیگؾؿػ ،آحبؿ ّ ػْاهت ؽٌُی ،ؿّاًی ّ ارتوبػی كـّپبىی "اتْپیبی اًوالة" ّ "اًوالة اتْپیبئی" ُـ چَ ثیيتـ ػوینتـ هیىْػ ّ ،ثضـاى پيت ثضـاى ،تْلؼ ُـ كـػای ػگـگًَْ ّ ُـ "ظِْؿ" هتلبّتی ؿا ًبهوکي هی مبفػ. ثضـاى "لضظَای ثْػى"، ثضـاى "ثی كـػائی"، ثضـاى "ثی اؿفىی"، ثضـاى "ثیُْیتی"، ثضـاى ػّگبًگی ّ ثضـاى "ًگـه ؿیـهٌطوی ثَ صْاػث ّ عْامتُب ّ اًتظبؿات ؿّ ثَ كـػای عْػ"، ُوچْى پبمغی روؼی هـػم ىِـ تنلین ىؼٍ ثَ اّّبع ّ اصْال صبکن ،ثغو ُبی پـىوبؿی اف هـػم ایـاى ػؿ ػاعل ّ عبؿد ؿا ػؿ عْػ هیثلؼؼ.
028
اًغاى ايشاًی تذّى اتْپیا اًغاى دّگاًَ ػیؼین کَ ّرْػ یک "اتْپیب ّ ربهؼۀ كبّلَ ثَ اًنبى ػؿگیـ ّ ػؿػهٌؼ ،آیٌؼٍ ّ الگْئی ثـای كـػا هیػُؼ ّ ،گويؼى آى ًیق ،اًنبى ؿا اف ػّؿًگـی ّ الگْمبفی ؽٌُی هضـّم هیمبفػ .ػؿ ایي هلِْم ،اًنبى ثؼّى اتْپیب ،هخل ؿُـّی امت کَ رِتگیـیو ؿا اف ػمت ػاػٍ ّ هطت ًوبیو ؿا گن کـػٍ امت. اًنبى ثؼّى اتْپیب ثیكـػامت -اًنبًی امت کَ ًَ كـػایو هؼلْم ّ ًَ ؿاُو هيغٌ امت. اًنبى ثؼّى اتْپیب ،اًنبى آّاؿٍ ػؿ فهبى امت. اًنبى آّاؿٍای امت کَ ثب گؾىتَ ُبیو فًؼگی هیکٌؼ. -اّ اف مْئی ًگـاى گؾىتَ ُبّ ،لی اف مْی ػیگـ ػلتٌگ آًِبمت .اف مْئی اف عیقىی کَ ثَ كـّپبىی اًزبهیؼٍ ّ گؾىتَ ای کَ ثـ اّ ّ ایؼٍ آل ُبیو ؿصن ًکـػٍ، هتٌلـ امت ّلی، -اف مْی ػیگـ ،ثَ ؿّفگبؿی کَ هبالهبل اف اهیؼ ثَ آیٌؼٍ ثْػ ،ػين هی ّؿفػ. ُن اف گؾىتَ هیتـمؼ ّ ُن ػل ػؿ گـّ آى ػاؿػ. ایٌنت کَ اًنبى ثؼّى اتْپیب گـكتبؿ ػّگبًگی امت، -ؿّفی ثَ ًؼل هیفًؼ ّ ؿّفی ثَ هیظ. -لضظَ ای ثب ایي امت ّ لضظَ ای ثب آى. -هـاؿ ًؼاؿػ. -حجبت ًؼاؿػ. -ثؼّى آؿهبى ایؼٍ الی ؽٌُی ثـای كـػا ّ ،ػؿگیـ هيکل تطجین ثب صبل امت. اّ ػؿ ّاهغ ،ػؿگیـ تطجین ثب عْػ، -ثب عْػ ػّگبًَ، -ثب عْػ ًبمبفگبؿ، -ثب عْػ گـكتبؿ هِـ ّ آىتی ّ، -ثب عْػ گـكتبؿ ػیـّف ،اهـّف ّ كـػامت. ایٌنت کَ اًنبى ثؼّى اتْپیب ّ ثؼّى آؿهبًيِـ ایـاًی ػؿ ُـ کبؿی گبهی ثَ رلْ ّ گبهی ثَ ػوت هیگؾاؿػ. ؿّفی ؿّ ثَ مْی گؾىتَ ػاؿػّ ،لی ُـامبىّ ، 029
ؿّفی ػیگـ ػؿ تؼاؿک گبهی ثَ پیو امتّ ،لی هـ ّػػ. تذشاى اخالقی كـّپبىی "ربهؼۀ ایؼٍآلی" ػؿ ػیي صبل ،هجٌبی ثضـاى اعالهی امت. اعالم ػجبؿت اف هؼیبؿ ًیک ّ ثؼ امت. ثَ ّمیلۀ ایي هؼیبؿ امت کَ اًنبى ارتوبػی ،ؿكتبؿُب ّ هٌبمجبت عْػ ؿا اؿفیبثی هیکٌؼ ّ ثَ آىُب ًوـٍ هیػُؼ .ثنیبؿی اف هـثیبى ربهؼَىٌبمی ّ هـػمىٌبمی ثـآًٌؼ کَ ربهؼۀ ثؼّى هبًْى ّ هوـؿات هیتْاًؼ ؿّی پبی عْػ ثبینتؼ (ّ گبٍ ثَ گبٍ ُن اینتبػٍ امت) ،اهب ُیچ ربهؼَ ّ روغ اًنبًی هبػؿ ًینت ثؼّى هؼیبؿُبی اعالهی ثـ پب ثبینتؼ ّ ػّام آّؿػ. ایي اف آى ؿّمت کَ اّلیي ّ امبمی تـیي مٌگ ثٌبی تزوغ ّ فًؼگی روؼی هـػم، هؼیبؿُب ّ هیقاىُبی هيتـک آًِبمت .ثؼّى ایي هؼیبؿُب ّ اؿفهُبی هيتـک، ُیچ روؼی ّ ربهؼَایّ ،لْ ػؿ ػّؿٍُبی اّلیۀ تبؿیظ ثيـ ،هبػؿ ثَ تيکیل ًجْػٍّ ، ػاّم ّ ثوب ًیبّؿػٍ امت .اؿفهُب ّ هؼیبؿُبی اعالهی ػؿ ّاهغ ،ػیـک هـکقی ُـ ثٌبی روؼی ّ گـُّی امت ّ ،ؿل هالٓ پیًْؼُبی ارتوبػی ُـ ربهؼَ ؿا ثبفی هیکٌؼ. ػیؼین کَ كـّپبىی "ربهؼۀ ؽٌُی ایؼٍآلی" ثبػج اف ثیي ؿكتي هؼیبؿُبی اعالهی ثـای اؿفیبثی ًیک ّ ثؼ هیيْػ .ػؿ ًتیزَ ،كـّپبىی ربهؼۀ ؽٌُی ایؼٍآلی ،ثضـاى اعالهی ّ ثضـاى اؿفیبثی اؿفهُب ؿا ثَ ػًجبل هی آّؿػُ .ن اف ایي ؿّمت کَ اهـّفٍ ثنیبؿی اف هب هـػم ىِـًيیي ایـاى55 – ًنلی کَ ؿّفی "اتْپیبی اًوالة" ؿا ثب ُوؼیگـ هنوت هیکـػ- ثب ثضـاى اؿفیبثی اؿفهُبی ارتوبػی عْػ ػمت ثگـیجبًین -ثضـاًی کَ ؿیيَ ػؿ آى ػاؿػ کَ ًوی ػاًین ّ هتلن الوْل ًینتین کَ چَ چیقی عْة امت ّ ثبیؼ اًزبهو ػاػ ،یب چَ چیقی ثؼ امت ّ ًجبیؼ هـتکجو ىؼ. *** *** 1 55ثـای تّْیش ثیيتـ ػؿ هْؿػ هؼٌی ّ هلِْم هْؿػ ًظـ اف "اًنبى ایـاًی ّ هـػم ایـاى" ؿ .ک. ثَ کتبة ًْمیٌؼٍ تضت ػٌْاى "ربهؼَ ىٌبمی ًزبت ایـاى" ،پیيیي. 56تَ تْضیخ ؽواسٍ 8پاياى کتاب ،تذت عٌْاى "تذشاى اخالقی تَ صْست تَ ُن خْسدى هعیاسُای ًیک ّ تذ دس تیي ايشاًیاى" هشاجعَ ّ ،هجذدا" اص اتتذای ايي پاساگشاف هطالعَ ؽْد.
031
ػؿ ػّؿۀ اًوالة ّ عیقهروؼی ،ایي رِت یبثیُب ّ ًـهِب ثَ ْٓؿ ًنجی هيغٌ ثْػًؼ ّ هیقاىُبی فًؼگی ػؿ ػـٍَُبی هغتلق ؿا ثَ ػمت هیػاػًؼ .ػؿ آى هْهغ، ُوَ ؿّی "عْثی ّ ثؼی" اهْؿ تْاكن ػاىتٌؼ ،چـا کَ "هؼیٌۀ كبّلۀ" هـػم یکی ثْػ، ایؼٍآلُب هيبثَ ثْػًؼ ّ، هؼیبؿ ُبی مٌزو ،هيغٌ ّ هؼلْم ثْػًؼ. ػؿ ًتیزَُ ،ـ ؿاُی کَ ثَ مْی ایي "اتْپیب ّ آؿهبًيِـروؼی" اػاهَ هییبكت ،عْة ثْػ ّ اًزبم ػاػًی ّ ،ثـ ػکلُ ،ـ کبؿی کَ پيتکـػى ثَ "آؿهبًِبی اتْپیبئی روؼی" هـػم ؿا ٓلت هیکـػ ،ثؼ ثْػ ّ ػّؿی رنتٌی. ا ّهب اکٌْى اًنبى ایؼٍآل ثبعتۀ ایـاًی ،چَ ػؿ ػاعل یب ػؿ عبؿد ،ؿّ ػؿ ؿّ ثب ایي مْأل امت کَ: -چَ کبؿی عْة امت ّ ثبیؼ اًزبهو ػاػ ّ، -چَ کبؿی ثؼ امت ّ ًجبیؼ هـتکجو ىؼ. ثَ ثیبى ػیگـ ،چَ چیقی اف ػیؼ ُوَ ّ ربهؼَ هبى عْة یب ثؼ امت ّ ثبیؼ اًزبهو ثؼُین یب ًؼُین .ایي امت کَ: -ػؿ ؿّفُبی "اًوالة اتْپیبئی" ثنیبؿی چٌبى ثَ هؼیبؿُبی اعالهی عْػ ثبّؿ ػاىتتؼ ّ پبیجٌؼ ثْػًؼ کَ ثَ مبػگی ّ ثیُیچ تـػیؼی ،ربى ثـ مـ ػویؼۀ عْػ هیگؾاىتٌؼ ،اهب اهـّفٍ ،ثَ هؼؿی ًبثبّؿ ّ هـػػ اًؼ کَ صتی اف ًیک ّ ثؼ ثْػى اػوبل ؿّفاًَ ىبى تـػیؼ ػاؿًؼ ّ اف اػتـاف ثَ کبؿُبی ؿّفاًَ ىبى هی پـُیقًؼ .ایي ًینت رق آًکَ اًنبى ثؼّى هـفُبی هيغٌ اعالهی ًَ ،اتْپیبئی ػاؿػ ّ ًَ هی تْاًؼ ربى ّ هبلو ؿا ثَ ؽٌُیتی كؼا کٌؼ کَ ًؼاؿػ. ایي امت کَ اّ صبال ػؿ رنتزْی "هْكویّت كـػی" ّ ػوْهب" "هْكویتثَ ُـثِبمت" ،ثؼّى آًکَ ثَ آًچَ هیکٌؼ هطوئي ّ ؿاّی ثبىؼ ،یب ثتْاًؼ اف ػیگـاى تؤییؼیَ ثگیـػ. ثیمجت ًینت کَ ثـای ثنیبؿی ػؿ ػاعل ّ عبؿدٍ ،ـف ؿُبئی اف اؿفهُب ّ ؿاٍ ّ ؿّه ُبی تضویلی روِْؿی امالهی ّ ،عالٍی اف هـفثٌؼیِبی اعالهی ًیک ّ ثؼ آًبى ،ؿُبئی ثَ صنبة هی آیؼ .ثؼیي هؼٌی ،ثنیبؿی ًَ تؼِؼ ثَ هؼیبؿُبی اؿفىی عْػ، ثلکَ كـاؿ اف هؼیبؿُبی تضویلی ؿیـ عْػی ؿا امبمی تـیي ّظیلۀ فًؼگی عْػ هیپٌؼاؿًؼ. ثنیبؿی ًَ ثَ آًکَ ُنتٌؼ ،اػتـاف هیکٌٌؼ ًَ ّ ،ثـای ًبیل ىؼى ثَ آًچَ 030
"هْكویت" عْاًؼٍ هیيْػ ،ثَ اعالهیثْػى یب ًجْػى ىیٍْ ُب ّ اثقاؿُبیيبى ثِب هیػٌُؼ .ثـای ثنیبؿی ُـ چَ هْكویتی ثَ ػًجبل ثیبّؿػ ،اعالهی ّ ُـ چَ ًیبؿػ، ؿیـ اعالهی امت .ػؿ ّاهغ مْػهٌؼ ثْػى کبؿُب ربی اعالهی ّ ػؿمت ثْػى ّ ًجْػى ؿا گـكتَ امت .ثنیبؿی صتی ًویعْاٌُؼ ثؼاًٌؼ کَ یک هْكویت هٍْْف ثَ ثِبی ُوکبؿی ثب چَ کنبًی ّ چَ تيکل ُبئی توبم هیىْػ .ثنیبؿی صتی ػؿ عْاة ّ ؿإیب ًیق اف ػمت رجبؿیت هـّى ّمطبئی ؿژین آٍ ّ ًبلَ هیکٌٌؼ ،اهب كـػای آى ىت، ّهتی مْػی اف رٌبیتکبؿتـیي چِـٍ ُبی ؿژین هتَْؿ ىؼ ،ثَ ػًجبلو هیؼًّؼ. ثنیبؿی "مْػ ثـػى آًی ّ لضظَ ای اف ُـ ؿاُی" ؿا چٌبى ثب فًؼگی ّ ػـف ّ ػبػتُبیيبى ػزیي مبعتَاًؼ کَ ػؿ کيْؿُبی پٌبٌُؼٍپؾیـ اؿّپب ّ آهـیکب ًیق ،هبػؿ ثَ ؿُب کـػى عْػ اف ایي ثضـاى اعالهی ًینتٌؼ ّ ،ثب ّرْػی کَ ػؿ کيْؿُبی ؿـثی ػوْهب" ػؿ اّطـاؿ ّ ارجبؿ تؤهیي هؼبه هـاؿ ًؼاؿًؼ ،ثـای ؿمیؼى ثَ "هْكویت ّ کبهیبثی هؼـّف، -اف ػاػى ؿىٍْ ،کبػّ ّ هِوبًی تب ػػْت ثَ هَـف ّ كـّه ّ تْفیغ تـیبک ًبة ایـاًی- ثَ ُقاؿ ّ یک ؿاٍ ّ ىیٍْ هتْمل هیىًْؼ؟11 چٌیي امت کَ کوتـ ػلی ثـای یبؿی ّ توؼین هیطپؼ ّ ،ؿهبثت ّ عَْهتُ ،وچْى ثِبی هْكویّت اف ُـ ؿاُی ،ربی ػين ّ اًنبًؼّمتی ؿا پـ هی کٌؼ .ایي امت کَ فًؼگی ثؼّى تونین ّ هيبؿکت ثب ػیگـاى ثَ اؿفه ؿبلت آػمُبی تٌِب هبًؼٍ تجؼیل ىؼٍ امت .ىیْع ایي ؿاثطۀ ارتوبػی ثَ ظِْؿ ربهؼَ ای اًزبهیؼٍ: ً -بهِـثبى، -ثؼّى ػبٓلَ، -كبهؼ ىبػی ّ -ثؼّى ػلنْفی ّ .اف ایي ُوَ ربهؼَ ای كـاُن آهؼٍ کَ، -اف ًظـ اًنبًی كویـ ّ ًبفا، -اف ًظـ تلبُن ارتوبػی ،اربمکْؿ ّ ثؼّى اؿحیۀ كـٌُگی ّ، 55هخبل هئهي ُْمـاًی کَ ُْك "ُوغْاثگی ىـػی" ثب فؿاكۀ ثبؽ ّصو ؿا ػاىت .ثَ مـػت تـتیت کبؿُب ؿا ػاػًؼ .ػػبُبی الفم ثـای "فًب ثب فؿاكَ" عْاًؼٍ ىؼًؼً .ـػثبًِبی ثلٌؼ تِیَ ىؼًؼ ّ پبُبی فؿاكَ اف چِبؿ مْ ثَ تیـکِبی ثلٌؼ ثنتَ ىؼًؼ .ثب ایي ّرْػ،ثـ عالف ُوۀ پیو ثیٌی ُب، فؿاكَ ػؿ صیي ػول ىـػی تکبى عْؿػ ّ ایي آػم ُْمجبف اف ًـػثبى چٌؼ هتـی ثَ فهیي اكتبػ ّ .پل اف تبالّپ اّل كـیبػ کيیؼ" :آط! لؼٌت ثَ ىیطبى!"ُ .وبى ّهت ىیطبى صبّـ ىؼ ّ رْاة ػاػ" :لؼٌت ثـ تْ آػم ػّ پب! هـػکَ ُْمجبف! اٍالً یک چٌیي کبؿی ثَ ػول هي ىیطبى هیـمیؼ کَ تـا ُن ثَ اًزبهو تـؿیت کـػٍ ثبىن!؟".
032
اف ًظـ تبؿیغی گـگ پـّؿ امت. ربهؼَای کَ ثیكـػامت ّ ثب اینت ّ ػؿًگُبی ػوؼۀ تبؿیغی یک گبم ثَ پیو ّ ػّ گبم ثَ پل هیگؾاؿػ. اًغاى لذظَای هی ثیٌین کَ ثب كـّپبىی ىِـ آؿهبًی ّ گن ىؼى هؼیبؿُبی اعالهی ػّؿۀ عیقه "اتْپیبی اًوالة" ،اًنبى ایـاًی تجؼیل ىؼٍ ثَ اًنبى ثیكـػا ّ اًنبى آّاؿٍ ثیي ػیـّف ّ اهـّف ّ كـػا. ا ّهب اصنبك ثیكـػائی ،كی ًلنَ "ثیُْیتی" هیآّؿػ .اًنبى ثی ُْیت ُنُ ،وبًٌؼ کنی کَ ًبم عْػ ؿا كـاهْه کـػًٍ ،ویػاًؼ کَ ثَ چَ اموی ثبیؼ پبمظ ثؼُؼ ّ ،ثب چَ هؼیبؿی عْػ ؿا اف ػیگـاى هتوبیق مبعتَ ،یب ثب چَ ًيبًَ ّ هيبثِت ُبئی عْػ ؿا ثَ ػیگـاى ٍّل کٌؼ. ایٌزبمت کَ "اًنبى ُْیّت گن کـػۀ ایـاًی" تجؼیل هیىْػ ثَ "اًنبى لضظَای"، اًنبًی کَ: -ػؿ لضظَ ،عْه امت. -ػؿ لضظَ ،ثَ ًبهی پبمظ هیػُؼ. -ػؿ لضظَ ،ؿّ ثَ مْئی هیکٌؼ ّ، -ػؿ لضظَ ،هبػؿ ثَ تَوین گیـی امت. اّ اهب ثب گؾىت آى لضظَ ،ىغَیت رؼیؼی هییبثؼ ّ هیىْػ یک آػم رؼیؼ ثب یک ًبم تبفٍ، ثب آؿفُّب ّ هؼیبؿُبئی هتلبّت ّ، ثب ًیک ّ ثؼُبی رؼیؼ. (اًگبؿ کَ ػچبؿ ًيئۀ هنتی ّ ثؼهنتی ىؼٍ امت) چٌیي امت کَ ػؿمت ثـ عالف ػّؿۀ اًوالة اتْپیبئی کَ "ُوۀ ؿاٍ ُب ثَ ؿم عتن هیىؼًؼ!" ّ ُوَ آؿهبى ُب ،هؼیبؿ مٌزيی هيتـکی ؿا ثیبى هیکـػًؼ ،اکٌْى ُـکل تَْیـ ُـآى هبثل تـییـی اف كـػا ،آًِن كـػائی ًَ چٌؼاى ػّؿ ػاؿػ .ایي تَْیـ، ُن "كـػی" امت ّ ثَ ُویي ػلت ،ثب ّؿّػ ثَ ؿّاثٔ ارتوبػی ثَ آمبًی ؿًگ ػُْ کـػٍ ،تـییـ هیکٌؼ ّ، ُن ًبپبیؼاؿ ّ لضظَای امت ،یؼٌی ُـ اف گبُی گن هیىْػ ّ ُـ اف گبُی ًیق اُؼاف هتـیّـ ّ لضظَ ای ّ لـفاًی ؿا ثَ ًوبیو هی گؾاؿػ کَ ثب گؾىت فهبى ًیق ثَ ُیچ ایؼٍآل هيغٌ ّ هيتـک ّ ػؿاف هؼتی ؿاٍ ًویثـػ. ایٌزبمت کَ هـػم ثؼّى ایؼٍآل ،ثَ آمبًی ّ مبػٍ ػالًَ ،ثَ ػًجبل آى ّ آًبًی ؿاٍ 033
هیاكتٌؼ کَ ػکل "هبؿ" ؿا ثَ ربی ًْىتۀ "هبؿ" ػـَّ هیکٌٌؼ .ؿاػیُْب ،ؿمبًَُب ّ آػمُبئی کَ مبلِبمت ثب ػؿّؽ ُبی ثَ ظبُـ ؿامت عْػ ایي پـّمۀ مبػٍػلی ّ لضظَگـائی ؿا کو ػاػٍاًؼ ّ ثـ اهْاد آى مْاؿ ىؼٍاًؼٌُْ ،ف ُن هٌبثغ ػوؼۀ آالػبتیهبى ؿا هیمبفًؼٌُْ ّ .ف ُن کنبًی کَ مبلِبمت هِویق مبًنْؿ ّ رِبلت ؿا ثـ مـهبى ًْاعتَاًؼ ،اهیؼ ؿُبئی هبى ثَ صنبة هی آیٌؼ. (هخبل گْملٌؼاًی کَ مبػٍلْصبًَ ًزبت عْػ ؿا اف رٌبس هَبة ُبی "عْة" توبّب کٌٌؼ). ثَ ؿامتی ًیق ،اف عٍَْیبت اًنبى "لضظَای" یکی ُن آى امت کَ ػؿ ػؿافهؼت هبػؿ ثَ اینتبػى ؿّی پبُبی عْػ ًینتً ّ ،ویتْاًؼ ثـای تْلیؼ ّ مبعتي ّ ثبؿآّؿػى كـػا ،ػؿ کٌو ّ ّاکٌو تضْالت ،ثَ ْٓؿ كؼّبل ػعبلت کـػٍ ،اؿفىِبئی ؿا کَ هغًَْ عْػ اّمت رنتزْ کٌؼ، یب ثنبفػ ّ علن کٌؼ. دّگاًَ تْدى تا خْدهی ثیٌین کَ ایي ُوَ ثَ هؼٌی ػؼم حجبت ؿكتبؿُب ّ ػّگبًگی ىغَیت ارتوبػی اًنبى ُبی ثؼّى اتْپیب ّ آؿهبًِبی اتْپیبئی امت. الجتَ ایي ػّگبًگی ّ هيکالت ًبىی اف آى تب فهبًی کَ لذظَُا داکوٌذ ّ فًؼگی هبى اف لضظَ لضظَ ُبی ثؼّى ُؼف تيکیل هیيْػ ،هبثل هيبُؼٍ ًینتٌؼ .هيکل فهبًی ظبُـ هیىْػ کَ ُؼف ُبی ػؿاف هؼت هْؿػ مٌزو هـاؿ هیگیـًؼ ،یب ثـًبهَ ُبی ػؿاف هؼت هخل تـثیت ّ ثبؿآّؿی ًنلُبی رؼیؼ ،هطـس هیگـػًؼ .آًْهت ّ تبفٍ آًْهت امت کَ هؼلْم هیيْػ چَ اُؼاف ػؿافهؼتی ؿا کن ػاؿین ،چوؼؿ ثیكـػائین ّ ،تب چَ اًؼافٍ كبهؼ آػؿمی ػؿ كـػای ػّؿػمت ُنتین. هیگْئین" :ػؿك ثغْاى". هیگْئینٌُ" :ـ ثیبهْف". هیگْئین" :پْل ػؿ ثیبّؿ". هیگْئین" :ىِـت کنت کي". هی گْئین" :فؿًگ" ثبه. هیگْئین" :ایي ؿا ثغـ ّ آى ؿا تَبصت کي". هیگْئین" :هنبثوَ ثؼٍ ّ پیـّف ثيْ". هیگْئین" :ثَ هْكویت ثیبًؼیو"" ّ ،هْكن ىْ ثَ ُـ ثِب!" .ثب ایي ّرْػّ ،هتی کَ هْؿػ مْأل هـاؿ هیگیـین: 034
-چـا؟ -ثـای چَ آیٌؼٍای؟ -ثـای چَ فًؼگییی؟ -ثـای چَ ربهؼَای ؟ -آیٌؼٍهبى چینت ّ ػؿ چَ ؿامتبمت؟ -اف هزوْػۀ تاله ّ کبؿهبى چَ اًتظبؿاتی ػاؿین؟ -هؼیبؿُبی اعالهیهبى کؼاهٌؼ ّ ثـای ًیل ثَ عْامتَُبی كـػی هبى ،چَ هؼیبؿُبی روؼی ّ ارتوبػی ؿا ثبیؼ ثَ کبؿ ثـػ یب ًجـػ؟ -ثَ کؼام ربهؼۀ ایؼٍآلی ّ چَ ىکلی اف ؿّاثٔ ارتوبػی ،كـٌُگی ّ اهتَبػی ًظـ ػاؿین ّ ،ثـای ؿمیؼى ثَ آًِب ثبیؼ ػؿ چَ كؼبلیتُبی روؼی ّ ارتوبػی میبمی ّ كـٌُگی ىـکت کٌین؟ ػؼم ىـکت ػؿ كؼبلیتُبی روؼی ّ میبمی ؿا چگًَْ ثبیؼ رجـاى ثکٌین ّ، -اٍْال" ،ثـای چَ فًؼٍاین ،کبؿ هیکٌین ،ػؿك هیعْاًین ،پْل ػؿ هیآّؿین ،هْكن هیيْین ّ ّ ّ؟ آًْهت امت کَ ػؿ هیهبًین چَ رْاة ثؼُین، آًْهت امت کَ هی كِوین یک چیقی ػؿ فًؼگی هبى کن امت ّ ،یک ربی هْیَ لٌگ امت، آًْهت امت کَ پی هیثـین هؼیبؿُبی اؿفىیهبى گن ىؼٍاًؼ ّ، آًْهت امت کَ کيق هیکٌین ػؿ اکخـ هْاؿػ ًویعْاُین یب ًویتْاًین کَ كـاتـ اف لضظَ ّ لضظَُب كکـ کٌین ّ ثیو اف ًْک ػهبؽهبى ؿا ثجیٌین. ایي ػؿًگ ػؿ لضظَُب ،ىبیؼ ثـای آًنت کَ هیػاًین ػؿ عبؿد اف ایي لضظَُب، چیقی ًینت رق ثیكـػائی، رق عبٓـٍ ُبی ثبهی هبًؼٍ اف "عبًَعـاثی ُبی ایؼٍآلی"، رق عأل اؿفهُبی گويؼٍ ّ مـکْثی ىؼٍ ّ -اهؼیتی کَ ثیبػ آّؿػًو رق ًگـاًی ّ عـاة کـػى "لضظۀ عْه" هْرْػ ،چیقی ثَ کنی ًویػُؼ- تذشاى اسصياتی اسصػُا ُن اف ایٌزبمت کَ اکخـا" اف ّرْػ ُوؼیگـ ثَ ػٌْاى هنئْل ایي ّّغ اّطـاؿی 035
ّ لضظَای امتلبػٍ هیکٌین ّ ،ثـای ؿكغ تکلیق ُن کَ ىؼٍ ،گٌبٍ ثیهنئْلیتیُبیوبى ؿا ثَ گـػى ػیگـاى هیاًؼافین ّ .پبمغی ًوی یبثین رق آى کَ "كکـ کٌین": -چٌیي هیکٌین ،ثـای ایٌکَ "ُوَ" چٌیي هیکٌٌؼُ" ّ ،وَ" ایي ؿاٍ ؿا هیؿًّؼ یب، -چٌیي ًویکٌین ،ثـای آًکَ "ُیچ کل" چٌیي ًویکٌؼ. ایي هـارؼَ ثَ ىجش ًبکزبآثبػی کَ "ُوَ" ًبم ػاؿػ ،ثَ هؼٌی اینت ػؿ لضظۀ هْرْػ امت – لضظۀ هْرْػی کَ صبال مبلِب ّ ػٍ ُب مبل اف آى گؾىتَ امت. چٌیي امت کَ ػؿ ؿیجت كوؼاى هؼیبؿُبی اؿفىی ّ ثَ ػٌْاى پبمظ ثَ "ثضـاى ُْیتی کَ ػچبؿه آهؼٍاین" ،عوْها" اسصػُايواى سا اص طشيق هخالفت تا اؽخاؿ ّ پذيذٍُائی کَ داهل "ضذ اسصؽٌذ" ،کغة هیکٌین .ثَ ثیبى ػیگـ ،اف آًزب کَ كبهؼ هجبًی اػتوبػی ثـای تيغیٌ ًیک ّ ثؼ ُنتین (ّ ؿّی هزوْػۀ اعالهی هؼیٌی تْاكن ًؼاؿین) ثَ هْل هؼـّف "اػة ؿا اف ثیاػثبى هیآهْفین" .ثَ ربی آًکَ ثـای ًيبى ػاػى عْثی ّ ثؼی کبؿُبیوبى ثَ اؿفىِبی روؼی ّ هْؿػ تْاكن هبى هـارؼَ کٌین ،عْػ ؿا ثب موجلِبی هٌلی هوبینَ هیکٌین. ثـای هخبل ،ثنیبؿی صکْهت ّ ًظبم کبمتآعًْؼُب ؿا ػّمت ًؼاؿین ّ ػؿ ُـ كـٍتی ،کٌَِپـمتی ّ ػفػیُب ّ حـّت اًؼّفیُبی آًبى ؿا هضکْم هیکٌین. ثنیبؿی ربمْمی ّ ُوکبؿی ثب مـکْثگـاى ؿا مـفًو هیکٌین ّ ،ىکٌزَ ّ مینتن هْبئی هَبً هتکی ثَ کتک ّ ىالم ّ ،مٌگنبؿ ّ اػؼام ّ اًگیقامیْى ؿا ّصيیبًَ ،هجیلَای ّ هـّىّمطبئی هیعْاًین .ثنیبؿی فًؼاًی کـػى ،اػؼام ،تجؼیؼ، آفاؿ هـػم ّ امبمب ً کٌتـل ػیگـاى ّ ػعبلت ػؿ فًؼگی عٍَْی هـػم ؿا ًویثغيین ّ ،ثِـٍ کيیً ،بثـاثـی ،متن ،گـاًلـّىی ّ اصتکبؿ ّ ػفػی هبل هـػم ؿا ثؼ هیػاًین .ثنیبؿی اف ػؿّؽگْئی ،ػّؿّئی ،کالُجـػاؿی ّ كـٍتٓلجی ّ "ًبىثًَـط ؿّفعْؿػى" ّ اًْاع "فؿًگیُبی هـمْم ًْع ایـاًی!" اثـاف ثیقاؿی هیکٌین ّ ّ ّ. ا ّهب ،ایي هْبّتُب ؿا ثـای آى اثـاف ًوی کٌین کَ هخالً هؼیبؿُبی اؿفىیهبى چٌیي اػوبلی ؿا ًبػؿمت ّ فىت اؿفیبثی هیکٌٌؼ .ایٌگًَْ هْبّت ُب صتب ثـای آى ُن ًینتٌؼ کَ هب عْػهبى هـتکت چٌیي اػوبلی ًویىْین .ثلکَ اکخـاً ثـای آًنت کَ: -ػیکتبتْؿُب ّ فّؿگْیبى رلْۀ فىت ػاؿًؼ ،ایي ّ آى كـػ ّ روغ ّ هيـ کینَ کيبى هضجْة ربهؼَ ًینتٌؼ ،یب اف عؼهت ثَ متن ایٌِوَ آػهی کَ اف مْیی هـثبًی مینتن صبکوٌؼ ّ عْػ ًیق هیػاًٌؼّ ،لی اف مْی ػیگـ ،اف ٍجش تب ىت ثؼاى عؼهت هیکٌٌؼ ّ هنتوین یب ؿیـهنتوین ثـای صلع ّ ثوبی آى هیکْىٌؼ ،ػؿػهبى هیگیـػ. ثـای آى امت کَ ربمْمبى ،ىکٌزَگـاى ّ هبتالى ،هْرْػاتی تٌلـاًگیقًؼ ّ کالُجـػاؿاى اف هضتکـاى ثبفاؿ تب ػفػاى اػاؿی ّ میبمتثبفاى ًبىثًَـطؿّفعْؿ 036
ؿا پبؿافیتُبی ارتوبػی اؿفیبثی هیکٌین ّ ّ ّ. ثَ ثیبى ػیگـ ،اسصياتیُايواى تش اعاط ّاکٌؾِای لذظَ ای هاى علیَ ايي يا آى فشد ّ جوع تعییي هیؾًْذ ًَ ،ثـ امبك ثبّؿ ّ یویيهبى ثَ یک مینتن اؿفىی هؼیي. ُن اف ایي ؿّ، اکخـاً ّهتی اف هْؿػی اف ایي هْاؿػ فىت ،ثْی مْػ ّ "هْكویّت" هی ىٌْین ،هبُیت اؿفیبثی عیلی ُبیوبى ثَ ایي اػوبل ّ آػمُب ثَ آمبًی تـییـ هیکٌؼ ّ ُـ فىتییی ثَ ًْػی تْریَ هیگـػػ .ایي امت کَ اؿفیبثی اعالهی هبى اکخـاً ثب "اگـُبی" كـاّاًی رب ثَ رب هیيًْؼ .هخال": -اگـ کنی اف ػولۀ ظلن ّ ػیکتبتْؿی ،ثَ ػؿػ کبؿهبى هیعْؿػ ّ آعًْؼ ّ اهبهی، ثـای پیيجـػ کبؿهبى ملبؿىی هیًْینؼ؛ اگـ کالُجـػاؿی ،عْیو ّ كبهیلهبى اف آة ػؿ هی آیؼ ،یب هؤهْؿ صـامت اػاؿٍای ،هب ؿا ًیق ثـای گـكتي اتْهجیل ،یب ؿكتي ثَ یک ملـ فیبؿتی ثـ هیگقیؼٍ ّ ،الصیتهبى ؿا ثـای ؿمیؼى ثَ یک ىـل ًبىّآةػاؿتـی تؤییؼ هیکٌؼ؛ اگـ ىکٌزَگـی ثـای یکی اف ًقػیکبًوبى آمبى هیگیـػ ،یب ىالّمهبى ؿا یْاه هیفًؼ؛ اگـ مبًنْؿچییی اف تلتیو توبم ّ کوبل یک کتبة ّ ػّ هوبلَهبى چين هیپْىؼ ،یب اگـ فًؼاًجبًی ػؿ ًْثتی ثَ چيوبىهبى "چينثٌؼ" ًویفػ ّ عجـ مالهتی ّ ًبهَُبیوبى ؿا ثَ عبًْاػٍهبى هیؿمبًؼ؛ اگـ ربمْمی ،گقاؿه ثَ ػؿػثغْؿی ػؿ هْؿػ هب هیػُؼ ّ ملـ ثَ ػاعل ّ عبؿدهبى ؿا تنِیل هیکٌؼ ،یب آػم "عْػكـّه ُوَكيصـیق ًبىثًَـطؿّفعْؿی" ػؿ گـكتي کبالئی یب اًزبم کبؿی یبؿیهبى هیػُؼ ّ ،ثبفاؿیهضتکـی اف ارٌبك اصتکبؿیاه ثی ًَیتهبى ًویگؾاؿػ؛ اگـ هؤهْؿهٌکـاتی ثَ ربی ػمتگیـی ّ كضو ّ تُْیي، ثب هِـثبًی ّ ؿأكت ثَ کٌتـل لجبك ّ صـکبتهبى كـهبى هیػُؼ ،یب هیگؾاؿػ ًیوَای اف گینْاى هبى اف فیـ ؿّمـی ارجبؿیهبى ثیـّى ثوبًؼ؛ ّ اگـ هؤهْؿی اربفۀ ريي گـكتي ّ ،ؿهَیؼى ّ ًْىیؼى رـػَای ًْىبثۀ الکلی ػؿ علْت عبًَهبى ؿا ػؿ هوبثل هجلـی هَبلضَ هیکٌؼ ،یب هزّْ ف ّ اربفٍ ًبهۀ ًبى ّآةػاؿی ؿا ثَ ًبمهبى ٍبػؿ هیکٌؼ؛ اگـ هؤهْؿ ملبؿتغبًَ ای ػؿ ًْثتی ثـای ىـکت ػؿ ػقاػاؿییی یب ًينتي ثـ مـ ملـۀ آؼبم ػوْهی ػػْتهبى هیکٌؼ ،یب کبؿ گؾؿًبهَ ّ ّاؿػات ّ ٍبػؿاتهبى ؿا آمبى هیمبفػ ،یب ثَ ػوؼعْاًی یب هزلل عتن ّ ؿّفٍعْاًی هزبًی ػػْتهبى هیکٌؼ ّ ّ ّ .ػؿ آى ٍْؿت ًظـهبى ثَ یکجبؿٍ تـییـ هی یبثؼ. اصنبمبت مْػرْئی لضظَای ّ هْكویّت ؽٌُیهبى ثَ ْٓؿ ًبگِبًی تضـیک ىؼٍ، ًظـهبى ًنجت ثَ ایي آػهِبی تٌلـ اًگیق ػُْ هیيْػً .بگِبى "موجل ُبی ّؼ اؿفىیهبى" ثَ اؿفه تجؼیل هیىًْؼ ّ آػمُب ّ ًْع کبؿُب ًیق فىتی عْػ ؿا ثَ یک آى اف ػمت هی ػٌُؼ .چـا؟ ثـای ایٌکَ ؿّی ُیچ هؼیبؿ اؿفىی تْاكن ًؼاؿینّ ، اؿفىِبیوبى ؿا 035
ًَ ثَ مجت ثبّؿهبى ثَ آًِب، ثلکَ ثَ مجت ثؼ ًبم ثْػى ػبهالًو، تؼییي هیکٌین .ایي امت کَ ّهتی آػهِبُ ،ـ کَ هیغْاٌُؼ ثبىٌؼ ،اف ثبثتی مْػی ثَ هب هیـمبًٌؼً ،بگِبى تـییـ اؿفه هیؼٌُؼ .ػؿ آى ٍْؿت ،الجتَ کَ ُیچ اثبئی ًؼاؿین -کَ آًبى ؿا ثَ رْی ثجغيین، -کَ کنبًی ؿا اف ثویۀ ُوبًٌؼُبیيبى كـم ثگؾاؿین" ّ ،ایيرٌبس ّ آىرٌبس ثکٌین!"، -کَ ثب آًبى ػؿآهیقین ،ىـیک ّ یبؿ ؿوغْاؿ آًبى گـػین ّ ،صتب ثـای پیيجـػ کبؿىبى ربى ّ هبل كؼا کٌین ّ ،ثیآًکَ اػتـاف ثکٌین ،ثَ اثْاةروؼیىبى ثؼل گـػین. ثؼیي عبٓـ ُن ُنت کَ هب ػوْهب" (ّ الجتَ ّ ٓجیؼتب" ثَ ْٓؿ ًنجی) هلّتی كـاهْىکبؿ ثَ ًظـ هیؿمین ّ ،ػؿ اهْؿ هِّن ارتوبػی ّ میبمی، (ثَ عًَْ آًزب کَ مْػ ّ ّـؿ ىغَی هبى تؼییي هیيْػ ّ عْػ ؿا ػؿ هنئْلیتِب ىـیک هی ثیٌین) صبكظۀ تبؿیغیهبى ثنیبؿ ّؼیق ػول هیکٌؼ .ثَ ْٓؿی کَ ثب ّفه ُـ ثبػی ربی عیبًت ّ رٌبیت ؿا ثب هوبم هِـهبًی ّ عؼهت ػؿ ُن هیآهیقین ّ ،ثب آمبًی ثَ ػًجبل کنبًی ؿاٍ هیاكتین کَ هیتْاًٌؼ ػکل هبؿ ؿا ثَ ربی کلوۀ "هبؿ" هبلت کٌٌؼ. دّس تاطل ثَ عبٓـ تْمؼۀ ایي ثضـاىُب ػؿ پـّمۀ تضْالت ؽٌُی -ارتوبػی امت کَ یک ػّؿثبٓل ثـ فًؼگی روؼی ّ ػوْهی ثنیبؿی اف هب ایـاًیبى چیـٍ ىؼٍ امت .ػؿ تـم ػلْم ارتوبػی" ،ػّؿثبٓل" ثَ ؿاثطۀ ؿّ ثَ اّوضالل ّ ؿّ ثَ كـّپبىی هتوبثلی گلتَ هیيْػ کَ ثـ احـ تؤحیـ هتوبثل چٌؼ پؼیؼٍ ػؿ یکؼیگـ ثَ ّرْػ هی آیؼ .ثـای هخبل "ػّؿ ثبٓلی" ثیي كوـ ّ تؼؼاػ فایوبى ّرْػ ػاؿػ ،ثَ ْٓؿی کَ ُـ چَ كوـ ثیيتـ، تؼؼاػ فایوبى فًبى اكقّػٍ تـ امت ّ ،ثـ ػکل .یؼٌی هتوبثالً ُـ چَ تؼؼاػ فایوبى ثیيتـ ،هیقاى كوـ ػوین تـ هیيْػ .ثَ ثیبى مبػٍ تـ ،كوـ ّ تؼؼاػ فایوبى فًبى ػؿ ثنیبؿی اف کيْؿُبی كویـ یک "ػّؿ ثبٓل" تيکیل ػاػٍ ،تؤحیـ هٌلی ُوؼیگـ ؿا توْیت هیکٌٌؼ. ػؿ ایي ؿاثطَ ًیق، اف یک ٓـف ،ىـایٔ ّ ػللی کَ ثیبًو ؿكت ،آیٌؼٍ ّ ایؼٍآلُبی ػّؿًگـ ؿا اف هب ّ هـػم هب ملت ّ تْاًبئی هب ؿا ثـای ػّؿًگـی ّ ُْیّتیبثی ،هضؼّػ کـػٍ ّ هی کٌٌؼ ّ، اف ٓـف ػیگـ ،هـػم "ثؼّى كـػا ّ لضظَایىؼٍ" ،ثَ مجت كوؼاى ُْيّت اسصؽی ّ 038
ًؼاىتي رِتگیـی ّ هعیاسُای اخالقی ّ اؿفىی ،ثَ کبؿُبئی ػمت هیفًٌؼ کَ ثَ ًْثۀ عْػ ،ثَ توْیت ّ گنتـه ُـ چَ ثیيتـ آى ىـایٔ ثی كـػائی ّ فًؼگی لضظَ ای یبؿی هیؿمبًٌؼ. ػؿ ًتیزَ ّ تضت ایي ػّؿ ثبٓل ،هـػم ّ آكـیٌٌؼگبى ایي اّّبع ّ اصْال هؼیْة ّ ؿّ ثَ كـّپبىی ،ثَ ْٓؿ هتوبثل ثـ ؿّی ُوؼیگـ تبحیـ هیگؾاؿًؼ ّ ًِبیتبً ُـ چَ فهبى هیگؾؿػ ّ ىـایٔ مـکْثی اػاهَ هی یبثؼ ،ثیؿیيگی اؿفىی ّ ثی ُْیّتی اًنبى ایـاًی ػوینتـ هیىْػ .ثب گؾىت فهبى ،ایي ؿًّؼ هِوـائی ػؿ ُوۀ ػـٍَُبی فًؼگی ارتوبػی ،اهتَبػی ،كـٌُگی ّ میبمی تْلیؼ ّ ثبفتْلیؼ ىؼٍ ،ؿّ ثَ كـّپبىی هی گؾاؿػ ّ ،ثَ ٍْؿت "ثضـاى اؿفىی"، "ثضـاى ثیُْیتی" ّ، "ثضـاى لضظَای ّ هْهتی ثْػى"، ػؿ ُـ ػّ مْیۀ ػاعل ّ عبؿد ،گنتـه هی یبثؼ. ایٌک ثَ ّاهغ هبئین ّ ًظن ارتوبػی یی کَ ػؿ آى "عیـات ،ثـ آالم ،ؿّی ثَ تـارغ (ػوجگـػ) ًِبػٍ ّ ُ ّوت هـػم اف توؼین صنٌبت هبٍـ گيتَ ... هی ثیٌین کَ کبؿُبی فهبًَ ،هیل ثَ اػثبؿ ػاؿػ ّ چٌبًنتی کَ عیـات ،هـػهبى ؿا ّػاع کـػمتی ّ اكؼبل متْػٍ ّ اهْال پنٌؼیؼٍ ،هؼؿّك گيتَ ّ ػؼلً ،بپیؼا ّ رْؿ ،ظبُـ ّ لئم ّ ػًبئت ،هنتْلی ّ کـم ّ هـّّت ،هتْاؿی ّ ػّمتی ُبّ ،ؼیق ّ ػؼاّت ُب ،هْی ّ ًیکوـػاى ،ؿًزْؿ ّ هنتؾل ّ ىـیـاى ،كبؿؽ ّ هضتـم ّ هکـ ّ عؼیؼت ،ثیؼاؿ ّ ّكب ّ صـیّت ،ػؿ عْاة ّ ػؿّؽ ،هْحّـ ّ هخوـ ّ ؿامتی ،هِزْؿ ّ هـػّػ 039
ّ ص ّ ن ،هٌِقم ّ ثبٓل ،هظلـ ّ هظلْم هض ّ ن ،ؽلیل ّ ظبلن هجطل ،ػقیق ّ صـً ،ؿبلت ّ هٌبػت ،هـلْة ّ ّ ػبلن ؿ ّؼاؿ ّ فاُؼ هکبؿ ،ثؼیي هؼبًی ،ىبػهبى ّ ثَ صَْل ایي اثْاة ،تبفٍ ؿّی ّ عٌؼاى 18 . . . اهب ُوۀ ایٌِب ثـای چینت؟ چـا چٌبى لضظَای ،هتـیـ ،هتل ّْى ّ ؿًگبؿًگ ُنتین؟ چـا ثؼّى ُْیت ارتوبػی پبیؼاؿ ّ هبثل تؼـیق این؟ چـا ثب هيکل هْافَُ ُبی اعالهی ّ اؿفىی ؿّ ثَ ؿّئین ّ ثب عْػ عْػهبى ًیق ػّگبًَ ای ّ لضظَ ای ُنتین ّ ّ ّ؟ هیثیٌین کَ ُیچ پبمظ هبًغکٌٌؼٍ ّ تْریَگـی ًؼاؿین ،رق ایٌکَ هجْل کٌین کَ هب ثَ ػٌْاى اًنبى ایـاًی" ،آؿهبًيِـ ّ الگُْبی ایؼٍآلیهبى" ؿا اف ػمت ػاػٍاین ّ گـكتبؿ "عأل اؿفىی"، "عأل هؼٌْی" ّ، "عأل آؿهبًی ّ اعالهی" ًبىی اف تغـیت ثٌبی آؿهبًيِـ ّ ایؼٍآلُبی ؽٌُیهبى ىؼٍاین ّ .اف ُویي ؿّ، -هؼیبؿُبی اعالهی ثـای تویق عْة ّ ثؼ ؿا کن ػاؿین ّ، -هؼؿت ّ تْاًبئی هْبّت ًنجت ثَ "اٍل ّ ًلل" اهْؿ ّ اؿفهُب ّ ّؼاؿفهُب ؿا اف ػمت ػاػٍ این. ایي چگًْگی ػؿ ػّؿُبی ثؼؼی ّ اف ٓـین تْلیؼ ّ ثبفتْلیؼ ارتوبػی ،ثبػج آى هی ىْػ کَ اکخـیتی 1ثَ آمبًی ،ثب هْدُب ّ رـیبىُبی ّ ّؼ ّ ًویٌ ثَ ایي مْ ّ 58ثـفّیَ ٓجیت ،هوؼهَ کلیلَ ّ ػهٌَ. ّ 59هتی اپیؼهی آًللًْقا گنتـه هییبثؼ ،ػؼٍ ای چٌبى ثَ مغتی ثیوبؿ هیىًْؼ کَ ربى هیثبفًؼ ،ػؿ صبلی کَ ػؼٍ ای ػیگـ ثَ هؼؿی هوبّهت ًيبى هیػٌُؼ کَ صتی تت ُن ًویکٌٌؼ .هیکـة ُبی ثیوبؿی فا ثنیبؿی ؿا آلْػٍ هیکٌٌؼ .ایي آلْػگی اهب ،ػؿ یکی ثیوبؿی ثَ ّرْػ هی آّؿػ ،ػؿ صبلی کَ ػؿ ػیگـی ثَ ٍْؿت ّاکني ،ثَ توْیت گلجْل ُبی ػكبػی ثؼى هٌزـ ىؼٍُ ،ـ گًَْ آلْػگی ؿا ػكغ هیکٌؼ. اهْؿ ّ هنبیل ارتوبػی هجتالثَ ػوْهی ًیقُ ،وبًٌؼ اثتالء ثَ اپیؼهی ُبُ ،وَ ؿا هی آالیٌؼ ّ ػؿ ُوَ تؤحیـ هیگؾاؿًؼ ،اهب ػؿ ایٌزب ًیق ،ثب تْرَ ثَ تْاى ُـ كـػ ّ روؼی ،ثَ ْٓؿ ًنجی ػول هیکٌٌؼ .یکی
041
آى مْ پـتبة هیىْین .ؿّفی ػلیَ ّ ؿّف ػیگـ ثـ لَ رـیبى ّ ؿاٍ ّ کبؿ ّ هٌطوی ثَ صـکت ػؿ هی آئین ّ .ثَ ػًجبل مْػُبی آًی ّ ىبػی ُبی هوطؼی تب آًنْی هـفُبی آؿفُّبی ًبکبمهبًؼٍهبى هیػّین .هی ػّین ثؼّى آًکَ اف عْػ ثپـمین: ُ -ؼفهبى اف ایٌِوَ ؿكتي ّ آهؼى ّ ػّیؼى چینت ّ ،اٍْال" ثـای چَ فًؼٍ این ّ ثـای چَ ػؿ تکبپْ ُنتین؟ -آیب ایي کبؿ ُب ّ ایي گًَْ ػؿ تکبپْ ثْػىُب ثـای آى اُؼاف ؽٌُی هلـُّ ،هٌبمت اًؼ یب ًَ (ّ هیاؿفًؼ یب ًَ)؟ *** چٌیي امت کَ ثَ عبٓـ كـّپبىی "هؼیٌۀ كبّلۀ ایـاًی اًوالة ّ "75مـًْىت ّ كـٌُگی کَ اف آى ًبىی هیىْػُ ،ـ کنی ّ اکخـهبى ،چَ ػؿ ػاعل یب عبؿد ،ثَ ًْػی ّ ثَ ًنجتی (ؿ .ک .ثَ فیـ ًْیل پیيیي) ،ثب ًْػی اف ثضـاى اؿفهُبی اعالهی، ثضـاى اؿفیبثی اؿفىِب، ثضـاى ُْیّت ّ، ؿا اف پب ػؿ هی آّؿًؼ ،ػؿ صبلی کَ ػؿ ػیگـی هوبّهت ثیيتـی ایزبػ هیکٌٌؼ .اف ایي ؿّّ ،هتی اف ػْاهت ّ ًتبیذ رـیبى مـکْثی ّ كـّپبىی " هؼیٌۀ كبّلۀ ایـاًی" ّ مـکْثی "اتْپیبی اًوالة" مغي ثَ هیبى هی آیؼ ،ثبیؼ تْرَ کـػ کَ تْفیغ ایي اهْؿ ػؿ ثیي اكـاػ ّ گـٍُّبی ایـاًی ًنجی امت، ّ گبُی ّ ػؿ فهیٌَُبئی صتّب ثَ ْٓؿ هؼکْك ػول هیکٌؼ. ایي تلبّتُب تب ثَ ربئی اًؼ کَ ثب ّرْػ ایي گـایو ػوْهی صبٍل اف كـّپبىیٌُْ ،فُن کن ًینتٌؼ ایـاًیبًی کَ (چَ ػؿ ػاعل یب عبؿد کيْؿ) ربى ّ هبل ثَ ؿاٍ صلع هجبًی ّ هؼیبؿُبی اعالهی- ارتوبػیىبى كؼا هیکٌٌؼ ّ ثب ّرْػ گـمٌگی ّ ًیبف ،اف عْؿػى "ًبى ثَ ًـط ؿّف" اهتٌبع هیّؿفًؼ. ّرْػ ایي ثغو اف هـػم ًَ ،كؤ ًيبى هیؼُؼ کَ تْفیغ اهْؿ ربهؼَىٌبعتی ػؿ ثیي هـػم ربهؼَ ثَ ْٓؿ ًنجی امت ،ثلکَ ػؿ ػیي صبلً ،يبى هیػُؼ کَ ُـ رـیبى ارتوبػی ،تْبػُبی عْػ ؿا هیفایؼ ّ ػْاهل ثبفػاؿًؼۀ عْػ ؿا تْلیؼ هیکٌؼ. ثَ عبٓـ ّرْػ ایي تؤحیـات ربًجی ُن ُنت کَ ُیچ ّّغ ارتوبػی -میبمی حبثت ّ پبیؼاؿ ًینتّ ، ػیـ یب فّػ ثَ ّمیلۀ ػْاهلی ک َ عْػ ػؿ ؿىؼ ّ ًوْىبى ًوو ػاىتَ ،هزجْؿ ثَ تـییـ ىؼٍ ،هـثبًی تْبػُبئی هیيْػ کَ عْػ فائیؼٍ امت .ػؿ ایٌزب ًیق ثَ عبٓـ ّرْػ ایي اًنبىُبی تْاًوٌؼ ّ ثب اعالهی کَ ثب ّرْػ ُوۀ كـّپبىیُب ّ ثیُْیتیُبی هجتالثَ ػوْهی ،اف رؼال ثب ایي ىـایٔ ؿّ ثَ فّال، پیـّف ّ تْاًوٌؼ ػؿ آهؼٍ اًؼ ،فًؼگی روؼی هب ثب اهیؼ ثَ هؼزقات میبمی -ارتوبػی ػّام هیآّؿػ. ّرْػ ایي ثغو اف هـػم ّ رـهَ ُبی اهیؼی کَ ایٌبى ُـ اف گبُی ایزبػ هیکٌٌؼ ،ػؿ ػیي صبلًْ ،یؼ هیػٌُ ؼ کَ ثب ّرْػ اینت ّ تْهق ؿّیو ارتوبػیٌُْ ،ف ُن ثغيی ُبئی اف ربهؼَی اًنبًی هب فًؼٍ ّ ثب ّرْػ میطـۀ ػْاهل كـّپبىی ،هبػؿ ثَ تْلیؼ اًـژی صیبتی امت .ػیؼین کَ ایي اًـژی ُب ،تب فهبى كـاؿمیؼى لضظۀ صـکتِبی تْػٍ ایُ ،وبًٌؼ گیبُبى آهبػٍی ؿىؼ فیـ ثـف ّ یغجٌؼاى فهنتبى، ػؿ ؿیيَ ُب ؽعیـٍ هیىًْؼ تب ثَ ّهت عْػ ثـّیٌؼ ،ىکْكَ ثقًٌؼ ّ گل ثؼٌُؼ.
040
ثضـاى ػّگبًَ ثْػى ػؿگیـ ُنتین. ایي ثضـاىُب ُوـاٍ ثب اؿفیبثیُبی لضظَای ّ كـػی ،اهکبى تزوغ پبیؼاؿ ّ فًؼگی روؼی ؿا اف هب ملت هیکٌٌؼ ّ ،ؿاٍ كـاُن آّؿػى "ربهؼۀ ایؼٍآلی" هيتـک ػیگـی ؿا ُـ چَ ثیيتـ ،ؿیـ هبثل ػجْؿ هیمبفًؼ. ػؿ ػیي صبل ،ایي ثضـاىُب ػؿ ؿّاًيٌبمی ارتوبػیهب اًؼکبك هییبثٌؼ ّ فًؼگی عٍَْی ّ ؿّاثٔ ىغَی ،هـاؿُب ّ تؼِّؼات ارتوبػیهبى ؿا ُن ػؿثـ گـكتَ، ًِبیتب ً تؼلین ّ تـثیت ّ ثبؿآّؿی ًنلُبی ثؼؼیهبى ؿا ػچبؿ ػؿًگ ّ مکتَ هینبفًؼ. ايٌجاعت کَ "تش پايی هجذد هذيٌۀ فاضلۀ ايشاًی ّ هعواسی يک تٌای آسهاًی جذيذ" هجذدا" ضشّست يافتَ ّ عوذٍ هیؽْد .یک چٌیي هؼوبؿی ؽٌُی-ایؼٍ الی یی ،ػؿ ىـایٔ ثضـاًی صبّـ ،هیتْاًؼ ثَ اًنبى ایـاًی ثـای كبئن آهؼى ثـ آحبؿ ّ ػْاهت كـّپبىی ّ مـکْثی مٌگیي ّ تبؿیغی آؿهبًِبی اتْپیبئی اه، اف ثضـاى كـّپبىی هؼیبؿُبی اؿفىی اعالهی ّ ُْیتی تب ثضـاى لضظَ ای ،هْهتیّ ػّگبًَ ثْػى- یبؿی ؿمبًؼ ّ .ثب ایزبػ ُْیت ؽٌُی-آؿهبًی رؼیؼی ،تلبُن ،آىتی ،تزوغ ّ صـکت ارتوبػی اًنبى ُبی كؼالً تٌِب ّ ثیكـػایایـاًی ؿا هوکي مبعتَ ّ ،ؿاٍ عـّری ثـای ؿُبئی ّی اف ثيثنتُبی ؽٌُی ارتوبػی ،كـٌُگی ّ میبمی هْرْػ ثَ ّرْػ آّؿػ.
042
فصل ُفتن دس دّ ساُی تقذيش ّ هعواسی جاهعۀ آسهاًی ًْ هیثیٌین کَ ُوبًٌؼ هقؿػۀ ًوًْۀ تّْیش ىوبؿٍ ،5گلِبی هقؿػۀ ربهؼۀ هب ًیق ؿّ ثَ پژهـػگی ًِبػٍ اًؼ ،ا ّهب ًوی ػاًین کَ ایي آیب ُوبًٌؼ صبلت ؿّ ثَ هِوـائی گیبُبى هْؿػ هخبلی امت کَ اف مبهَ تب ثَ ؿیيَ عيکیؼٍاًؼ ،یب هبًٌؼ مبهَ ُبی پژهـػۀ گلِبئی اًؼ کَ ؿیيَُبی مـفًؼٍ ّ ػؿ صبل ؿىؼ ػاؿًؼ. ػیؼین کَ ایي كـُ ػّهی ثَ آى هؼٌی امت کَ ثـ عالف پژهـػگی ظبُـی گیبُبى، ؿیيَ ُب ٌُْف فًؼٍ ّ ػؿ کبؿ اًجبؿ کـػى اًـژی ؿّیو كـػایٌؼ .ػؿ ایي ٍْؿت، مبهَُبی پژهـػۀ اهـّفی ،هْهتی ّ گؾؿا ُنتٌؼ ّ ثبیؼ هٌتظـ ؿّفی ثْػ کَ اًجبىت اًـژی ػؿ ؿیيَُب ثَ ؿّیو مبهَ ُب ّ ثـگِبی ًْؿك ثیٌزبهؼ ّ ،ػؿمت ػؿ فهبًی کَ ُوۀ اهیؼُب ثـ ثبػ ؿكتَ ثَ ًظـ هیـمٌؼ ،گل ُبی تبفٍ ،هقؿػۀ ربهؼۀ هب ؿا ىکْكَ ثبؿاى کٌٌؼ ّ .ثـ امبك هبًًْوٌؼی هْؿػ ثضج گیبُبى ،ػّؿۀ ؿکْػ ّ اینت پـ ػؿًگ ربؿی ،ربی عْػ ؿا ثَ ؿّیو ّ عیقه ّ رِو پـىتبثی ثنپبؿػ. ایي ػّؿٍ ُبی "رِو پـىتبة پل اف ػؿًگی ْٓالًی ّ تبؿیغی" ؿا ػؿ "تئْؿی ُبی تْمؼۀ ارتوبػی"" ،اًوالة" ًبم ًِبػین .ػیؼین کَ اًوالة ُوبًٌؼ گل ػاػى گل یظ فیـ ثـف ّ مـهبی فهنتبى، ػؿمت ػؿ فهبًی کَ هؼیبؿُبی صبکن ّ اؿفهُبی هضبكظَکبؿاًۀ ؿّف ،تضوّن آىؿا ًبهوکي ّ ؿیـػوالًی ًيبى هیػٌُؼ- ثَ ْٓؿ ًبگِبًی ّ ؿیـ هٌتظـٍ اتلبم هی اكتؼ .ػؿ ایي هلِْم ،ربهؼۀ ایـاى ُن ثبیؼ ػؿ پی ایي اینت ّ پلؿكت تبؿیغی ،ػؿ تؼاؿک اًوالثی ػوین ّ پـػاهٌَ ثـای پـه ثَ رلْ ّ رجـاى ػوت هبًؼگیُبی تبؿیغی عْػ ثبىؼ. ػؿ ایي هلِْم" ،اًوالة" ثَ هؼٌی تـییـ ػوؼٍ ّ امبمی ػؿ مبعتبؿ ّ هٌبمجبت ارتوبػی ػؿ ُوۀ ػـٍَ ُبی فًؼگی میبمی ،ارتوبػی ،اهتَبػی ّ كـٌُگی امت. ػؿ ّوي ،ػیؼین کَ ربهؼۀ هب ثَ مجتُبی هغتلق تبؿیغی ،ارتوبػی ّ رــاكیبئی، صؼاهل اف فهبى هيـّٓیت ،ػؿ یک ػّؿاُی توؼیـ -ؿاُی ثَ مْی پل ؿكت ارتوبػی ثَ ػؿّى هـّى ّ اػَبؿ تبؿیک گؾىتَ ُب ّ ؿاُی ثَ مْی ؿىؼ ّ رِو ّ ًْ مبفی ؿّ ثَ كـػا- گـكتبؿ اینت ّ ػؿًگی تبؿیغی ىؼٍ امت .ػجْؿ اف ایي ػّؿاُی توؼیـ ،ػعبلت 043
ػْاهل هغتللی ؿا ٓلت هیکٌؼ کَ هِن تـ اف ُوَ ،ػعبلت ،ػول ّ کبؿ اًنبى ایـاًی امت .ثَ ثیبى ػیگـُ ،ـ تضْلی ػؿ ربهؼَ ،هٌْٓ ثَ تضْل اًنبى ُبی آى ربهؼَ امت ّ ،کبؿ ،تاله ّ ،هیقاى ػعبلت ّ كؼاکبؿی هـػم ػؿ تضْالت ارتوبػی ُـ ربهؼَ ًويی ثٌیبػی ایلب هیکٌٌؼ .پل ثب ّرْػ آًکَ ُـ تـییـی ػؿ ربهؼَ اف ػلل ّ ػْاهل هغتلق تبؿیغی ،میبمی ،اهتَبػی ّ كـٌُگی تؤحیـ هیپؾیـػ، کلیؼ اٍلی تضّْالت ربهؼۀ اهـّف ایـاى ػؿ ػمت هـػم ایـاى امت، ّ ًَ ىبًل، ّ ًَ توؼیـ، ّ ًَ ربیگبٍ رــاكیبئی ّ ارجبؿُبی ژئْپلیتیکی، ّ ًَ اؿحیَ ُبی تبؿیغی ّ كـٌُگی، ّ ًَ اثـ هؼؿتُب، ّ ًَ ُـ ًیـّی فهیٌی ّ آموبًی ثبالتـ ّ ثـتـ اف اًنبى .الجتَ ُـ کؼام اف ػْاهل ػیٌی ّ هبػی ثَ تٌِبئی هِن ّ تؼییي کٌٌؼٍ اًؼّ ،لی ُیچ کؼام ًوی تْاًٌؼ ربی اًنبى ّ ًوو ّ ػول اّ ؿا پـ کٌٌؼ .ثَ ْٓؿی کَ صتب ثب روغ ىؼى ُوۀ ایي ػْاهل ػؿ یک ربُ ،یچ کبؿی ثؼّى ػعبلت اًنبى ّ هـػم ػؿ ایي یب ُـ ربهؼۀ ػیگـ هبثل تضون ًینت .ثَ ثیبى ػیگـ ،ایي ػْاهل اگـ ُن ثتْاًٌؼ ًوو اًنبى ؿا تنـیغ کـػٍ یب هضؼّػ مبفًؼ ،ربی عبلی اّ ؿا پـ ًویکٌٌؼ .ایي ًینت رق آًکَ: ُـگًَْ ػول ّ کبؿکـػ ایي ّ مبیـ ػْاهل هبػی ّ ػیٌی عبؿری ًیق رق ثَّامطۀ اًنبى ّ هـػم هب هبثل اًتوبل ثَ ربهؼَ ًینت. ػؿ ایي ٍْؿت ،هیتْاى ًتیزَ گـكت کَ هب هـػم ایـاى ػؿ ثـاثـ یک "جثش تاسيخی" -رجـ پیو ثـػى یک تضْل ثٌیبػی پـىتبة ػؿ ُوۀ ػـٍَُبی ارتوبػی ّ اهتَبػی ّ كـٌُگی- هـاؿ گـكتَ این .ا ّهب ایي رجـیّت تضون ًوی یبثؼ هگـ آًکَ ؿكتبؿُب ّ هٌبمجبت هب تـییـ کٌٌؼ .آًِب ًیق تـییـ ًوی کٌٌؼ ،هگـ آًکَ ؽٌُیبت ،ثیٌوُب ،ػاًوُب ّ اؿفیبثیُبی ارتوبػی هب ػُْ ىًْؼ. ایي امت کَ ػؿ ىـایٔ اینت ّ یغقػگی هْرْػ ػؿ ُوۀ اؿکبى ّ ًِبػُبی ربهؼَ، کيْؿ هب هجل اف ُوَ ًیبفهٌؼ ثبفتْلیؼ یک "ؽٌُیت ؿُبئی ثغو"، تونین یک "ایؼٍآل ارتوبػی هيتـک ّ ػوْهی" ّ، ػل ثنتي ثَ "اتْپیب ّ آؿهبًيِـی" الین عصش جذيذ رِبًی امت.ثـ ایي امبك ،مبعتي یک "اتْپیای آسهاًی رٌُی" ّ تجوع دس دْل آى ،اّلیي گبم ػؿ ؿاٍ ثـّىؿكت اف اینت ،هِوـا ،رؼائی ُب ّ ثی ُْیتی ُبی هْرْػ ّ صبکن امت. ایي اّلیي ػؿی امت کَ ثبیؼ ثَ مْی ؿُبئی ّ آفاػی كـػا گيْػٍ ىْػ. 044
*** صبال ثب ایي صنبة مبػۀ ػّ ػّ تب چِبؿ تب ،اگـ ُْای تـییـی ػؿ مـ ّ هـؽ آؿفّئی ػؿ ػل امتً ،بگقیـ ثبیؼ هجل ُوَ ،عْػ ّ ؽٌُیت هبى ؿا تـییـ ػُین. ثبیؼ مـ اف ثبّؿ ثَ هْكویت ثؼّى ػاىتي یک ؽٌُیت هيتـک آؿهبًی ثـ تبثین. ثبیؼ اف عیبل مبػٍ ًگـاًۀ ػجْؿ اف ایي هـصلۀ مغت تبؿیغی ثب تکیَ ثـ تْػٍ ُبی ًبآگبُی کَ ُـ کؼام عْاة ّ عیبل ّ آؿفُّبی عبً عْػ ؿا ػاؿًؼ ،آفاػ ىْین. ثبیؼ اف ثبّؿ مبػٍ ًگـاًَ ثَ ٓـیبى ُبی لضظَ ای ّ گؾؿا ثَ ّـّؿت ثـپبئی آؿهبى ُبئی هيتـک ،پبیؼاؿ ّ ،ػؿعْؿ كـػا ّ كـػاُبیوبى ػجْؿ کٌین. ثبیؼ تَْیـ ؽٌُی یی اف آى ربهؼۀ آؿهبًی ثنبفین ّ آى ؿا ثب توبم ّاهؼیتِبیو عْػی کـػٍ ،ػؿ ؽُي ّ اًؼیيَهبى ربی ػُین. ُوچٌیي ثبیؼ ػل اف هٌطن ؿموی ًبىی اف ًباهیؼی ّ ،هٌبػت ّ ؿّبیت ثَ ّّغ هْرْػ ثـکٌین ّ ،اف تکیَ ثَ کبهیبثی ُبی صویـ لضظَای ّ صـکبت عْػ رْه چين ثنتَ ّ گْه ثنتَ ؿُب ىْین ّ ،ثَ ربی آى ،ثَ آؿبفی هتلبّت اف پـّمَ ای ػؿافهؼت ،تبؿیغی ،آگبُبًَ ّ ثـًبهَ ؿیقی ىؼٍ پب ثگؾاؿین. ثؼیي هؼٌی ،ثبیؼ پیو اف آًکَ ػؿ ػول ارتوبػی هتضؼ ىْین ،اف ًظـ ؽٌُی ّ ثبّؿُبی اتْپیبئی ثَ ُن ثـمین .ثبیؼ ثـگـػین ثَ ایؼٍ آل ُبی هيتـک تبؿیغی یی کَ ثبؿُب ّ ثبؿُب ایي هـػم ّ هلت ؿا ثب ُوؼیگـ هتضؼ کـػٍُ ،وـاٍ مبعتَ ّ ثَ عیقه ْٓكبى ُبی اًوالثی ّاػاىتَ امت .ثبیؼ اف ًْ ثَ ؿیيَ ُبی ٓلت ُبی تبؿیغی ایي هـػم ّ کيْؿ ثـگـػین ّ ثب مـلْصَ هـاؿ ػاػى آًِب، یؼٌی آًچَ اف ًظـ تبؿیغی ،ؿُبئی اف "ظلن ّ ثیؼؼالتی" عْاًؼٍ هی ىؼٍ-ثَ ْٓؿ كکـی ّ ؽٌُی ثب عْػ ّ آؿفُّبی ؽٌُی هبى آىتی کٌین. *** ػؿ ْٓل تبؿیظ ایـاى "ظلن" ثَ چَ هؼٌی ثْػٍ امت ّ ،ایي ُوَ رٌجو ّ هجبؿفٍ ثـای ؿُبئی اف ظلن چَ ُؼكِبئی ؿا پی هی رنتَ امت؟ روؼجٌؼی ُبی تبؿیغی ًيبى هیؼٌُؼ کَ: گـمٌَ ّ كویـ ًگَ ػاىتي هـػم ،ظلن امت. تضویل ػیکتبتْؿی ،مـکْثی ّ ملت آفاػی ،ظلن امت. حـّت اًؼّفی ّ اصتکبؿ کبال ّ پْل ػؿ ربئی کَ هـػم ًیبفهٌؼ اًؼ ،ظلن امت. تضویل رٌگ ّ کيتبؿ ثَ هـػم ظلن امت. تضویل ًبثـاثـی ّ پيت کـػى ثَ "ثـاػؿی ثـاثـاًۀ هـػم" ،ظلن امت. تزبّف ثَ صـین آفاػیِبی كـٌُگی ،هْهی ،ػیٌی ،اهتَبػی ّ ارتوبػی ظلن امت.045
هنوت ًکـػى ػبػالًۀ ًاى ّ ًفت ػؿ ثیي آصبػ هلت ظلن امت.هی ثیٌین کَ ػؿ ایي هِلْم تبؿیغی" ،ظلن"ُ ،ن ثَ هؼٌی ًجْػى آفاػی ّ ُن ثَ هؼٌی "ثی ػؼالتی" ثْػٍ ّ ،ػؿ ّاهغ ایي ػّ تـم "ظلن ّ ثیؼؼالتی" ُویيَ هضتْای یکنبًی ؿا ثیبى کـػٍ ّ هیکٌٌؼ. *** ػؿ ػّؿۀ "اًوالة اتْپیبئی ىکنت عْؿػٍ ّ كـّپبىیؼۀ ً "75یق ایي ػّ هلِْم "ظلن ّ ثیؼؼالتی" ثَ ػٌبّیي هغتلق ،ثَ ىؼبؿُبی ٍق ُب ّ ٍلجٌؼی ُب تجؼیل ىؼًؼ .یکی آًِب ؿا آفاػی هیغْاًؼ ّ ػیگـی ّؼ ػیکتبتْؿی هی ًبهیؼ .یکی ؿاٍ ؿمیؼى ثَ آفاػی ّ ػؼالت ؿا ػؿ مْمیبلینن ،ػیگـی ػؿ کوًْینن ّ ،یکی ػیگـ ُن ػؿ تضون رْاهغ اتْپیبئی "ثی ٓجوۀ تْصیؼی"" ،هنتْؼلبى" یب "اهبم فهبًی" هی ػیؼ .ثب پیـّفی ًبیجبى اهبم فهبى اهبُ ،ن ظلن ثـگيت ّ ُن ثی ػؼالتی. ایي امت کَ ثـای ؿُبئی اف اّّبع آىلتۀ پل اف كـّپبىی اتْپیبی اًوالة ،ثبیؼ اف ًظـ ؽٌُی ُن ىؼٍ ثَ ایي هؼیبؿُبی تبؿیغی ثـگـػین .ثبیؼ آًچَ ؿا کَ ػؿ ْٓل مـتبمـ تبؿیظ عًْجبؿهبى عْامتین ّ ًگـكتین ًگـكتین ّ ٌُْف ُن مْگْاؿه ُنتین-اف ًْ ّ اف ًْ ثغْاُین .ثـای اًزبم ایي هِن ًیق ،ثبیؼ اثتؼا ؽُي عْػ ؿا ثـای ثبفیبكت ػّثبؿۀ هلبُین ّ هؼیبؿُبئی کَ ػؿ فهبى عیقه "اتْپیبی اًوالة" ثب ُوؼیگـ هنوت هیکـػین آفاػ مبفین ّ ،ثب آًِب ثـای ىغٌ عْػ ُن کَ ىؼٍ ،رِبًی "اتْپیبئی ّ آؿهبًی" ثنبفین .اگـ ػؿ ایي ؿُبئی ّ ثبفمبفی ؽٌُی هْكن گـػین ،ثَ مبػگی عْاُین تْاًنت ػّثبؿٍ اف ػِؼۀ هؼوبؿی ػیٌی ایي ػًیبی هيتـک ثـآئین ّ ،ػّثبؿٍ ثـای ٓلت آًچَ ایي ُوَ ثَ ؿاُو كؼا ػاػٍ این ،ثبفّاًوبى ؿا ثَ ُوؼیگـ صلوَ ثقًین ّ صْل عْامتِب ّ ٓلت ُبی مـکْة ىؼۀ تبؿیغی هبى ػگـثبؿٍ ثَ اتضبػ ثـمین. هی ثیٌین کَ تکْيي ايي هعواسی رٌُی هؾتشک ،ػگـثبؿٍ هب ؿا ػؿ هنیـ صـکت ّ عیقه هـاؿ عْاُؼ ػاػ ّ ؿاٍ ؿا ثَ مْی عیقه ُبی ػیٌی آتی ُوْاؿ عْاُؼ مبعت .ثؼیي تـتیت ایي هـػم اف ًْ هبػؿ عْاٌُؼ ىؼ: -ثـ ؽٌُیبت اتْپیبئی عْػ لجبك ثیبى ،کالم ّ ػٌْاى ثپْىبًٌؼ ّ، -آًِوَ ؿا ُوچْى ثبّؿُب ّ پیو ىـٓ ُبی ایؼئْلْژُبی ؿُبئی ثغو كـػا ّ كـػاُب ،ثب ُوؼیگـ هنوت کـػٍ ،ثـای تضوّن ىبى ثکْىٌؼ .ایٌزبمت کَ هیتْاًین ػّثبؿٍ اف ایؼٍ آلِب ،اتْپیبُب ّ كـػاُبی هيتـکوبى صـف ثقًین، ػّثبؿٍ ِهالکی ثـای ًیک ّ ثؼ ّ هؼیبؿُبی اعالم ارتوبػی هبى ػاىتَ ثبىجن، ػّثبؿٍ عْػ ؿا ثَ ًبهی ّ ُْیتی ثغْاًین، ػّثبؿٍ ًبم هيتـکی یبكتَ ،اف تٌِبئی ثـُین ّ،046
ػّثبؿٍ ثـای تضون ایي آؿفُّبی ؽٌُی -ایؼٍ آلی ثَ صـکت ػؿ آئین ّ ،ثـای مبعتيّ پـػاعتي كـػائی هتلبّت ،ثَ ُوـاُی ُن" ،ػمت ُبیوبى ؿا ػؿ ثبؿچَ ثکبؿین" .8 "ػمتِبین ؿا ػؿ ثبؿچَ هیکبؿم ،مجق عْاُن ىؼ ،هیؼاًن ،هیؼاًن ،هیؼاًن. ّ پـمتُْب ػؿ گْػی اًگيتبى رُْـی ام تغن عْاٌُؼ مبعت"... ثؼیي ّمیلَ " ،ؽٌُیّت ُبی ثی هکبى ّ فهبى اهـّفی" اهکبى هی یبثٌؼ ػؿ فهیي آؿهبىُبی كـػاُب کبىتَ ىًْؼ، ؿىؼ کٌٌؼ، گل ػٌُؼ ّ، ثَ ػٌْاى ٓلتُبی ارتوبػی كـػاُب ّ ًنل ُبی اهـّف ّ كـػا ،رِت ّ مْی ؿاٍ آیٌؼٍ هيتـکوبى ؿا ثنبفًؼ ّ ،ىبعَی ثـای اؿفیبثی اؿفهُبیوبى گـػًؼ. ثَ گْاُی تبؿیظ عًْجبؿهبى ،ثب ٓـاصی ّ هؼوبؿی ؽٌُی یک چٌیي "اتْپیبی آؿهبًی" روؼیً ،بگقیـ ؿّفی اف ؿّفُب ایي اىتـاکبت رٌجۀ هب ّػی ّ ارتوبػی ثَ عْػ عْاٌُؼ گـكت ّ ًوجی ثَ مْی ؿُبئی اف ایي ثي ثنتُب عْاٌُؼ فػ .ثي ثنتی کَ: ُن ػلت ّرْػی ػّؿ ثبٓلی اف لضظَای ثْػى ،مـگـػاًی ػؿ هیبى هؼیبؿُبیاعالهی گًْبگْى ّ ،گـكتبؿی ػؿ گؾؿ فهبى گؾىتَ ّ صبل ّ آیٌؼٍ امت ّ، ُن اف كوؼاى ایٌگًَْ ؽٌُیت ُبی اتْپیبئی ّ ػؿافهؼت تـؾیَ هیکٌؼ .ػوْهیت یبكتي یک چٌیي ثبّؿ ؽٌُی -اتْپیبئی هيتـک ًَ كؤ پیًْؼُبی گويؼٍ ؿا اف ًْ ػؿ ثیي هب ؿىؼ عْاُؼ ػاػ ،ثلکَ صتی عْاُؼ تْاًنت تب ؿّفی کَ ػؿ فهیي کيْؿهبى کبىتَ ىؼٍ ،ؿىؼ کـػٍ ّ گل ػُؼُ ،وچْى اؿحیَای كـٌُگی ّ آؿهبًی ثَ كـفًؼاى ّ ًنلُبی ثؼؼیهبى مپـػٍ ىًْؼ تب ُوـاٍ ُن ثبفتْلیؼه کٌٌؼ ّ افؿاٍ تونین آى ثیي عْػ "تٌِبئی لضظَای اهـّف" عْػ ؿا ثَ "روغ ّ روؼیّت ػؿافهؼت ّ پبیؼاؿ كـػا ّ كـػاُب" تجؼیل مبفًؼ. *** هی ثیٌین کَ ایي ُوبى کبؿی امت کَ ؿّف ّ ؿّفگبؿی ثؼّى ُـ گًَْ ثـًبهَ ؿیقی آگبُبًَ ثب "اتْپیب ّ ایؼٍ آل اًوالة" کـػین ّ ،تب پبی ىِـ آؿهبًی آًچَ "سُائی اص 81كـّؽ كـعقاػ ىؼـ تْلؼی ػیگـ.
045
ظلن ّ تشقشاسی آصادی ،عذالت ّ تشاتشی" عْاًؼٍ هیيؼٍ پیو ؿكتین .اهب ثَ مجتُبئی کَ ثـؿمی ىؼ ،اف ػِؼۀ ْٓكبىُبی ثؼؼی ثـ ًیبهؼین ّ ػؿ رنتزْی "کٍْ هبف" اكنبًَ ایُ ،وبًٌؼ پـًؼگبى امبٓیـی ىبٌُبهَُ ،قاؿاى ُقاؿ اف ثبل فػى اینتبػین ّ ثَ رب هبًؼین ّ .چٌ بى آمیت ػیؼین کَ ػؿ هلۀ ؿكیغ ىِـ آؿفُّبیوبى ،صتب ُوچْى "میوـؿی" ًیق ثـ رب ًوبًؼین .ػؿ ًتیزَ ًَ ،اف ایؼٍآل ُبی ارتوبػی ّ "هؼیٌۀ آؿهبًیهبى" احـی ثبهی هبًؼ ّ ًَ اف اتْپیبی "اًوالثبت هبى" .ثَ ثیبى ػیگـ، -تب ایؼٍآلُب ّ اتْپیبُب ثبهی ثْػًؼ ،اًوالة ّ تَوین ّ اؿاػٍ روؼیهبى ثـای مبعتي یک ربهؼۀ ثِتـ ّ ػبػلتـ ًیق ػّام آّؿػًؼ ّلی، ّ -هتی "ایؼٍآلُبیوبى" ؿا کيتٌؼ ،تَْیـ ّ تَ ّْؿ كـػایوبى ًیق ثَ یکجبؿٍ ثـ مـهبى آّاؿ ىؼ ّ كـّ ؿیغت. ایي امت کَ ثـای ُـ عیقه روؼی ػّثبؿٍ ّ رؼیؼ، ثبیؼ ایؼٍ آل مبعت ّ ایؼٍ آل ػاىت، ثبیؼ اف ًْ عْاة ّ ؿإیبی ایؼٍآلُب ؿا ػیؼ، -ثبیؼ اف ًْ ،اتْپیبئی ایؼٍ آلی ّ هؼیٌَای آؿهبًی ػاىت ّ ،ثب ایي ُوَ ،مْ ّ رِت هيغَی ثَ آؿفُّب ّ ایؼٍ آلِبی روؼی هبى ػاػ .ثَ ثیبى ػیگـ، تب ایي ػمت آّؿػُبی ؽٌُی ّ اتْپیبئی مبعتَ ّ پـػاعتَ ًيؼٍ اًؼُ ،یچ ػمت آّؿػ ػیٌی ُن هوکي ًغْاُؼ ىؼ.
هذتْای طلغن تاسيخی "ظلن ّ تیعذالتی" هی ثیٌین کَ ثبفگيت ثَ آؿهبًِب ّ اتْپیبُبی تبؿیغی آؿبف ؿاٍ ؿُبئی امت .ػیؼین کَ هضتْای اتْپیبی ایـاًی اًوالة ُ 75وبى ثْػٍ کَ اف اًوالة هقػکیبى تب اًوالة هيـّٓیت تکـاؿ ىؼٍ" ّ ،سُائی اص ظلن ّ ًیل تَ عذالت" ،عویـ هبیۀ ُوۀ اتْپیبُب ّ آؿهبًِب ّ رٌجو ُبی ؿُبئی ایي هـػم ّ هلت ثْػٍ ّ ،ثَ ثنیبؿی اف صـکبت ارتوبػی ،عیقه ُبی میبمی ّ اًوالثبت تْػٍ ای ّ تبؿیغی کيْؿ هب ػاهي فػٍ امت. اًنبى ایـاًی ُویيَ ػؿ آؿفّی ؿُبئی اف "ظلن ّ ثیؼؼالتی" ثْػٍ ّ ،ثـای ًیل ثَ آفاػی ّ ؿُبئی اف ػیکتبتْؿی رٌگیؼٍ امت .هـػم هب ُویيَ عْاة ػؼالتی ؿا ػیؼٍ کَ ػؿ آى "ثـاػؿی ّ ثـاثـی" ثَ توبهی ثـهـاؿ امت ّ "ًبى ؿا ثَ تنبّی هنوت هیکٌٌؼ "... ربئی کَ ثـاػؿی ثؼّى ثـاثـی ًینت!-048
اهب حبثت هبًؼى ایي ىؼبؿُب ّ عْامتَ ُبی ایي هـػم اف ػیـّف تب ثَ اهـّف ،ػؿ ػیي صبل ًيبى هیؼُؼ کَ ػؿ ْٓل ایي تبؿیظ عًْجبؿُ ،یچ کؼام اف آؿفُّبی اتْپیبئی ایي هـػم تضون ًیبكتَ ّ ُیچ آؿفّی هلی ّ روؼی ىبى ثَ توبهی ثـآّؿػٍ ًيؼٍ امت. ایي امت کَ هـػم ػؿ اًوالة ُ 75وبى ىؼبؿُبئی ؿا تکـاؿ هی کـػًؼ ،کَ هـیت ثَ 51-81مبل هجل ػؿ اًوالة هيـّٓیت ّ صتی هـیت ثَ 0711مبل هجل ػؿ اًوالة هقػکیبى. ایي ُوَ ًبهْكویت تبؿیغی ،ػؿ ُوبى صبل ًيبى اف آى ػاؿًؼ کَ هـػم ُـ ثبؿ کَ ؿّ ثَ مْی آؿهبًِبی مـکْثی ىؼۀ مبثن عْػ ثـگـػاًؼٍ اًؼ، یب مـکْة ىؼٍ ّ آؿفُّبی آؿهبًی عْػ ؿا ػؿ ؽٌُيبى هؼكْى کـػٍ اًؼ، یب اگـ ُن كـٍتی ثـای تؼاّم یبكتَ ،ثَ ؿاٍ کذ اكتبػٍ ّ ثـای ؿُبئی اف یکػیکتبتْؿ ،ػیکتبتْؿ ػیگـی ؿا ثَ ػّه کيیؼٍ اًؼ .ثـای ؿُبئی اف ظلن ّ ػؿیبكت ػؼالت ثَ ػًجبل ظبلوبى ّ ًبثـاثـٓلجبى مٌتی اكتبػٍ ّ ُـ چَ ؿا ُن کَ ثب ربى ّ هبل ثَ ػمت آّؿػٍ ثْػًؼ ،اف ػمت ػاػٍ اًؼ. ایي ػؼم هْكویت تبؿیغی ّارؼ ایي ػؿك تبؿیغی ُن ُنت کَ: ثبیؼ ایي ثبؿ هجل اف آًکَ "ْٓكبى رؼیؼ هضکْم ثَ ىکنتی" ثَ ؿاٍ ثیلتؼ ،هضتْای ايذٍ آلِا ّ خْاعتَ ُايواى سا تَ دقت هشّس کٌین،تَ دسعتی تفِوین ّ هجل اف آًکَ ایي عْامتَ ُب ىؼبؿ ىؼٍ ّ ػؿ اكکبؿ ػوْهی تْػٍ ُب رب ثگیـًؼ ،ثؼّى ُـ پیـایَ ای ّثَ ػهت تؼـیق کٌین. *** ػیؼین کَ ػلت ىکنت ّ كـّپبىی "اتْپیبی اًوالة "75هجل اف ُوَ ًبىی اف ػّْی ثْػى آػؿك ُب ثْػ .هـػهی کَ اف ًظـ تبؿیغی ُوۀ اهیؼُبیيبى ؿا ثَ "ؿُبئی اف ظلن ّ ثیؼؼالتی" ثنتَ ثْػًؼ ،اف ػِؼۀ تؼـیق ایي اؿحیَ ُبی تبؿیغی ىبى ػؿ ىـایٔ رؼیؼ ثـ ًیبهؼًؼ .هـػم گْل ىؼبؿُبی اتْپیبُبی هؾُجی "اف ربهؼۀ ػبػل اهبم فهبًی تب صکْهت هنتْؼلبى ًبیجبى اهبم" ؿا عْؿػًؼ ّ ایي ُوَ مـعْؿػگی ُبی تبؿیغی ػؿ هْؿػ ظلن ّ ثیؼؼالتی صکْهتِبی ػیٌی ّ ىیؼی ؿا كـاهْه کـػًؼ .هـػم ىؼبؿُبی اتْپیبئی ؿا گـكتٌؼ ّ تزـثیبت تبؿیغی یی ؿا کَ ثَ ثِبی ربى ّ هبليبى ثَ ػمت آهؼٍ ثْػٍ ،ؿُب کـػًؼً .تیزَ ایي ىؼ کَ: ػیٌی ّ ؽٌُی ػؿ ُن آهیغت. هؾُجی ّ مٌتی ثب مکْلـ ّ ػهْکـاتیک یکی كـُ ىؼ ّ .ػؿ ًتیزَ، مٌت ُبی هؾُجی ّ آموبًی ثـ عْامتَ ُبی هـػهی ّ فهیٌی چیـٍ ىؼًؼ. ایي چیـگی ّ ثبالػمتی ثَ مٌتگـایبى ،هـتزؼیي ّ ثٌیبػگـایبى امالهی اهکبى ػاػ تب تؼـیق هـّى ّمطبئی عْػ اف ظلن ّ ثیؼؼالتی ،یب آفاػی ّ ػؼالت ؿا ثـ اكکبؿ 049
ػوْهی هـػم تضویل کٌٌؼ .ایي ثْػ کَ ظلن ثَ ػیکتبتْؿی ىبٍ هضؼّػ ىؼ ّ ػؼالتغْاُی ثَ تجؼیت اف ًظبم "ثـاػؿی ًبثـاثـٓلت امالهی" هٌزـ ىؼ. آًگًَْ کَ اهـّفٍ ُن ثنیبؿی ،چين ثنتَ ّ گْه ثنتَ ،ػؿ ُْای ؿُبئی اف ػمتایي ػیکتبتْؿ صبکن ثَ یبؿی آى ػیکتبتْؿ مبثوَ ػاؿ اكتبػٍ اًؼ ّ ،کْػکبًَ ّ مبػٍ اًگبؿاًَ ،ػیکتبتْؿُب ؿا هضکْم هیکٌٌؼ ّ ًَ ػیکتبتْؿی ُب ؿا. ثؼیي تـتیت ،تؼـیق ایي هلبُین هِن ارتوبػی ػؿ مینتن هؼؿى ّ پنبهؼؿى رِبًی ثَ كـاهْىی مپـػٍ ىؼ ّ .هضتْای رِبًی آًِب ًَ هطـس ىؼ ّ ًَ ػؿ لینت عْامتَ ُبی امبمی هـػم حجت ىؼ. ٓجیؼی امت کَ ایي ىـایٔ ؿاٍ ؿا ثَ تؼْیِ ػیکتبتْؿی ؿژین ىبٍ ثب ػیکتبتْؿی ثل تْتبلیتـ ؿژین امالهی ُوْاؿ کـػ ّ ،ػؼالت امالهی کَ ػؿ آى كوـ كویـاى ّ حـّت حـّتوٌؼاى الِی ّ آموبًی تلوی هیيًْؼ-ثَ ػٌْاى ُؼیۀ الِی ثَ عْؿػ هـػهی ػاػٍ ىؼ کَ اف ثیؼؼالتی ّ كوـ ّ ًبثـاثـی ؿًذ هیجـػًؼُ ّ ،وۀ عْامتَ ُبیيبى ؿُبئی اف ایٌگًَْ اصکبم ظبلوبًۀ هؼـّف ثَ "آموبًی ّ الِی" ثْػ. اف ایي ؿّ ،ػؿمت امت کَ مبعتي ّ پـػاعتي اتْپیب ّ آؿهبًِبی ؽٌُی روؼی ػؿ ؿا ثَ ؿّی هـػم گـكتبؿ آهؼٍ ػؿ مْگ كـّپبىی اتْپیبی اًوالة 75ثبف هیکٌؼّ ،لی ًثايذ فشاهْػ کشد کَ اگـ ایي هضتْا ّ اًتطبؿات آؿهبًی ،اف ًْ ّ ثب ُوبى هضتْی ػؿ هـکق عْامتَ ُبی هـػم هـاؿ ثگیـًؼً ،تیزَ رق ثَ آًزبئی ًغْاُؼ ؿمیؼ کَ اًوالة اتْپیبئی پیيیي ؿمیؼ. ػؿمت امت کَ مبعتي ّ پـػاعتي اتْپیب ّ آؿهبًِبی ؽٌُی روؼی ػؿ ؿا ثَ ؿّی هـػم گـكتبؿ آحبؿ ّ ػْاهت كـّپبىی اتْپیبی اًوالة ثبف هیکٌؼ ،اهب ایي ًیق ثَ ؿاُی، ّ ایي ؿاٍ ًیق ثَ ُؼف ؿُبئی هـػم هٌزـ ًغْاُؼ ىؼ ،هگـ آًکَ ایي ثبؿ، آػؿك ُب ػُْ ًيًْؼ، کٌَِ ّ ًْ ّ ،مٌتی ّ هؼؿى ػؿ ُن اػؿبم ًيًْؼ ّ، هلبُین تبؿیغی "ظلن ّ ثیؼؼالتی" ػؿ هبلت صوْم ّ آفاػی ُبی اهـّفی ّ رِبًی تؼـیق ىؼٍ ّ، ثَ ُوبى ٍْؿتی کَ ػؿ کيْؿُب ّ رْاهغ ٌٍؼتی اهـّفی ثَ ارـا ػؿ هی آیٌؼ، ػؿک ّ كِن ىًْؼ. ثَ ثیبى ػیگـ ،تب فهبًی کَ هضتْای اتْپیبُب ّ آؿهبًِبی تبؿیغی ثَ ػؿمتی ّ ػهت تّْیش ػاػٍ ًيؼٍُ ،یچ رٌجو ارتوبػی ثـای ؿمیؼى ثَ آؿهبى "ؿُبئی اف ظلن ّ ثیؼؼالتی" هبػؿ ثب اػاهۀ ؿاٍ ؿامت عْػ ًغْاُؼ ىؼ ّ ،ثَ اُؼاف عْػ ًغْاُؼ ؿمیؼ. ػؿ ًتیزَ ،كؤ ثب تؼـیق ّ هـفثٌؼی ٍـیش ّ ؿّىي اف ایي هلبُین تؼییي کٌٌؼٍ هیتْاى اهیؼّاؿ ىؼ کَ یک ثبؿ ػیگـ ،هـػم ؿُبئی ٓلت ایـاى ثَ کْؿی ّ کـی 051
تبؿیغی ػچبؿ ًغْاٌُؼ ىؼ ّ ثَ ػام ػیکتبتْؿی ُبی رؼیؼ هؾُجی ّ ؿیـ هؾُجی (یب امالهی ّ ؿیـ امالهی) ًغْاٌُؼ اكتبػ .ػؿ آى ٍْؿت ،هیتْاى اهیؼّاؿ ثْػ کَ پیو اف آًکَ هـػم ثَ ربى آهؼٍ ثَ ػًجبل ػىوٌی اف ػىوٌبى آفاػی ّ ػؼالت عْػ ثیلتٌؼ، ػّْی ثْػى ؿاٍ ّ رِت عْػ ؿا تيغیٌ ػٌُؼػ ّ ،ثب ىٌبعت ّ آگبُی ؽٌُی اف آؿهبًِب ّ عْامتَ ُبی عْػ ،ػیگـ گْل ظْاُـ ؿًگ ّ ؿّؿي فػۀ هؼػیبى ػؿّؿقى ؿا ًغْؿًؼ ّ ،ثَ ربی ىؼبؿُبی ػْاهلـیجبًۀ ٓبُـاً فیجب ،هضتْای آؿهبًِبی تؼـیق ىؼۀ عْػ ؿا ػًجبل کٌٌؼ. ایي ُوَ ػؿًگی ّلْ ثنیبؿ عالٍَ ػؿ هضتْا ّ هلبُین اهـّفی عْامتَ ُبی تبؿیغی "سُائی اص ظلن ّ تیعذالتی" ،یب "تذقق آصادی ّ عذالت" ثَ ىـس فیـ ؿا الفم هیيوبؿػ. -7صوْم ٓجیؼی ثيـ ّ صوْم ٓجیؼی ثيـ ،ثَ هؼٌی اصتـام ثَ صن هي ّ تْ ّ ُـ اًنبى ػیگـ ،ثؼّى تْرَ ثَ ُـ گًَْ اهتیبفُ ّ ،ـ گًَْ ّاثنتگی هْهی ،ػیٌی ،هؾُجی ،رٌنی ،فثبًی، كـٌُگی یب مبیـ کویّت ُب ّ کیلیت ُبی ػیگـ امت. ن ُـ کل ،ص ّ صوْم ٓجیؼی ثيـ ،ص ّ ن "ثؼّى ُـ گًَْ پیو ىـٓ" ُـ کل امت. صوی امت کَ ثب ثنتَ ىؼى ًطلۀ كـفًؼ اًنبًی ثَ ّرْػ هی آیؼ ّ ،تب هـگ ّ صتی ثؼؼ اف هـگ ّی اػاهَ هی یبثؼ .ثَ ثیبى ػیگـ ،صوْم ثيـ ،صوْم ٓجیؼی ُـ اًنبى ّ كـفًؼ اًنبًی امت ًَ صوی ػاػًی ّ ًَ گـكتٌی امت ّ ثب تَوین ُیچ ػّلت ّ هلت ،یب ایي یب آى آیَ ّکالم فهیٌی ّ آموبًی ًَ ،ثَ ّرْػ هی آیؼ ّ ًَ اف ثیي هی ؿّػ. ػؼم ىٌبمبئی صوْم ٓجیؼی ثيـ ثَ هؼٌی ػؼم ىٌبمبئی مبیـ صوْم صوۀ هـػم ُن ُنتُ .وبًطْؿی کَ ؿػ صوْم ثيـ ثَ هؼٌی ؿػ مبیـ صوْم ّ آفاػیِب ػؿ ُوۀ فهیٌَ ُبی ارتوبػی ،اهتَبػی ّ كـٌُگی ُن ُنت .اف ایي ؿّ ،اهتٌبع اف پؾیـه صوْم ثيـ ػیگـاى (ُـ کی هی عْاُؼ ثبىؼ)" ،ظلوی آىکبؿ" ّ "ثیؼؼالتی هضِ" امت .اف ایي ؿّ ،صوْم ثيـ ػؿ ّ ػؿّافۀ ّؿّػ ثَ ٓلت ُبی تبؿیغی ّ اتْپیبئیّ ، اًگیقۀ امبمی عیقه ُبی هـػم ایـاى ثـای "ؿكغ ظلن" ّ "تؤهیي ػؼالت" ثَ صنبة هی آیؼ. صوْم ثيـ ػؿ ایي هلِْم ،کلیؼ ؿمیؼى ثَ عْامتُبی تبؿیغی یی امت کَ ػؿ ػّؿ رؼیؼ عْػ ،اف اًوالة هيـّٓیت تب اًوالة ،75ثَ هؼیبؿ اؿفىی هيتـک هب ایـاًی ُب تجؼیل ىؼٍُ ّ ،ـ ثبؿ ًیق ،پل اف آًکَ مـکْة ىؼٍ ّ ثَ عْى ًينتَ، ثی آًکَ ػؿ كـاهْىی تبؿیغی گن ىْػ ّ اف ػل ّ لت هـػم ثیلتؼ ،ػؿ ُـ ٍق ثٌؼی اػتـاّی رؼیؼ ،اف ًْ ثَ ػٌبّیي هغتلق آفاػی ّ ػؼالت تکـاؿ ىؼٍ ّ هی ىْػ. 050
ن آفاػی ّ ص ّ ن فًؼگی ،ص ّ ثـ امبك هٌيْؿ رِبًی صوْم ثيـُ ،ـ کل ص ّ ن اهٌیت ػاؿػ .80اصؼی ؿا ًوی تْاى تضت ىکٌزَ یب هزبفات ّ ؿكتبؿ ظبلوبًَ ّ ثـ عالف اًنبًیّت ّ ىئْى ثيـی هـاؿ ػاػ. ثـای فیـ پب گؾاىتي صوْم ثيـ صتی ًوی تْاى ؿأی ّ ًظـ اکخـیت یب توبهی هـػم کيْؿ ّ ربهؼَ ؿا ثِبًَ هـاؿ ػاػ ،یب ثَ امتٌبػ ًظـ كـػ ّ روغ ربهؼَ ،کنی ؿا اف صوْم ثيـی اه هضـّم مبعتُ .ن اف ایي ؿّ ،صتی اگـ ُوۀ هـػم یک کيْؿ ُن ُوـأی ىًْؼً ،وی تْاًٌؼ صوْم امبمی ؿا اف کنی ملت یب هْبیوَ کٌٌؼ .ػؿ ایي هلِْم ،اصتـام ثَ صوْم ثيـی ُوۀ هـػم ّ صتب رٌبیتکبؿتـیي اًنبًِب اهـی القاهی ّ ؿیـ هبثل اًکبؿ امت .ایي الجتَ ًَ ثَ هؼٌی اػالم ثغيْػگی رـائن هزـهبى ،ثلکَ ثَ ایي هؼٌی امت کَ صتی رٌبیتکبؿتـیي اًنبًِب ُن صن صیبت ،صن ٍیبًت هبًًْی ّ صن آفاػی ّ اهٌیت ػاؿًؼ ّ ،ثبیؼ ثتْاًٌؼ اف هْاًیٌی ػبػالًَ ّ هْبّت ثی ٓـكبًَ ثـعْؿػاؿ ىًْؼ. ثـ امبك هٌيْؿُبی ثیي الوللی ،توبم اكـاػ ثيـ آفاػ ثَ ػًیب هیآیٌؼ ّ اف لضبظ صیخیت ّ صوْم ًیق ثب ُن ثـاثـًؼُ .وَ ػاؿای ػول ّ ّرؼاًٌؼُ ّ ،ـ کل هیتْاًؼ ّ ثبیؼ ثتْاًؼ ثؼّى ُـ گًَْ توبیق ،هغٍَْب" اف صیج رٌنیت، ًژاػ، ؿًگ، فثبى، هؾُت، ػویؼۀ میبمی یب ُـ ػویؼۀ ػیگـُ ّ ،وچٌیي ثؼّى تْرَ ثَ هلیّتّّ ،ؼیت ّ هٌقلت ارتوبػی ،حـّت ّ ػاؿائی ،فاػگبٍ ّ ؿیـٍ، اف توبم صوْم ّ آفاػیُب ثِـٍهٌؼ گـػػ .82ثـ ایي امبك: ُـ گًَْ توبیق یب ُـگًَْ ًبثـاثـی ّ مـکْثی رٌنی عالف صوْم ثيـ امت. -ارجبؿی کـػى ػیي یب ػیي ُبئیُ ،وچٌیي توبیق ّ توؼم ُـ ػیي ّ هؾُجی عالف صوْم ثيـ امت .ػیکتَ کـػى اّؿاػ هؾُجی ّ مٌتی توؼیلىؼۀ ُـ روغ ّ گـُّی (ّ ّلْ اکخـیت هبٓغ ربهؼَ) ثَ ربهؼَ یب ُـ كـػ ّ گـُّی ،ثب ؿّس صوْم ثيـ مبفگبؿی ًؼاؿػ .رٌجۀ هبًًْی ػاػى ثَ ُـ صکوی کَ الِی ،هوؼك ّ ؿیـ هبثل تـییـ 80اًتغبة ّ ًول اٍْل صوْم ثيـ اف اػالهیۀ رِبًی صوْم ثيـ ّ هیخبمُبی ثیي الوللی ،چبپ ػكتـ ُوبٌُگی ربهؼَُبی ػكبع اف صوْم ثيـ ػؿ ایـاى ،ثـلیي. 82پیيیي.
052
ثَ صنبة هی آیؼ ًیق چٌیي امت. صکْهت ًَ كؤ اف آى هيـی ،گـُّی ّ صتی اکخـیت ربهؼَ ،ثلکَ اف آى هـػم ّ ُوۀ هـػم یک ربهؼَ امت ّ .اًيبء هبًْى ّ هبًًْگؾاؿی ،ص ّ ن ثؼّى هیؼ ّ ىـٓ هـػم ّ ُوۀ هـػم امت. ثؼیي هؼٌیُ ،ـ کل صن آًـا ػاؿػ کَ اف آفاػی كکـّ ،رؼاى ّ هؾُت ثِـٍهٌؼ گـػػ ّ ُوَ ثبیؼ ػؿ هضؼّػۀ "هْاًیي ػبػلَ" اف ص ّ ن كؼبلیّت ارتوبػی ،میبمی ّ اهتَبػی، ّص ّ ن تيکیل صقة ،اًزوي ،روؼیّت ،اتضبػیَّ ّ مبیـ اىکبل تيکل میبمی ،صوْهی، ٌٍلی ّ ؿیـٍ ثـعْؿػاؿ ىًْؼ. ُـ کل ثبیؼ ثتْاًؼ ػؿ ثـاثـ هبًْى اف هًَْیت ّ صوْم هنبّی ثِـٍهٌؼ گـػػ .ثؼّى ایي ثـاثـی ُیچ هبًًْی اػتجبؿ ًؼاؿػ. ملت ٍالصیّت ایي یب آى كـػ ّ روغ ثـای اًتغبة کـػى ّ اًتغبة ىؼى ،یب ثـای ػْْیت ػؿ هئمنبت ّ ًِبػُبی ػوْهی عالف ؿّس صوْم ثيـ امت .اف ایي ؿّ، تب فهبًی کَ صوْم ثيـ ثب توبم صوْم ّ تْویي ُبی كـػی ّ روؼی اه ػؿ کيْؿی ّ ربهؼَای ثَ ؿمویّت ىٌبعتَ ًيؼٍُ ،یچ اهکبًی ثـای امتوـاؿ ػهْکـامی ّ گؾؿ ثَ "ربهؼۀ هؼًی" ّرْػ ًؼاؿػ .ػؿ ایي ٍْؿتُ ،ـ گًَْ اػػبی ػهْکـامی ّ آفاػی، اػػبئی ؿیـّاهؼی ّ ػؿّؿی هضِ امت. ػؿ ربئی کَ "ربهؼۀ هؼًی" ثب توبم ایي هيغَبت ّ صوْم ثيـ هنتوـ ًيؼٍ" ،ربهؼۀ ثؼّی" صبکن امت. ایي ُوَ هیـمبًؼ کَ: چـا اًوالة اتْپیبئی 75کَ ثـای لضظَ ای ُن ثَ ؿاٍ ٍیبًت اف صوْم ثيـ ًـكت،ثَ آمبًی ثَ ػیکتبتْؿی ثل ثؼتـی اًزبهیؼ ّ، چـا ثبیؼ اًيبء ُـ اتْپیبئی هجٌی ثـ ؿُبئی اف "ظلن ّ ثیؼؼالتی" تبؿیغی لقّهبً ثبثَ ؿمویت ىٌبعتي صوْم ٓجیؼی كـػ كـػ ربهؼَ ّ اصتـام ثَ صوْم ثيـ ُوۀ ىِـًّؼاى ایـاًی آؿبف ىْػ. -2آفاػی تؤهیي آفاػی -آفاػی ارتوبػی ،میبمی ،اهتَبػی ّ كـٌُگی -ىـٓ اّل اصتـام ثَ ثيـ ّ صوْم ثيـ امت .ثؼّى آفاػی كـػ ّ روغ ػؿ ػـٍَُبی هغتلق فًؼگیّ ، هجل اف ُوَ ،ثؼّى آفاػی ػویؼٍ ّ ثیبىُ ،ـ اػػبئی ػؿ هْؿػ اصتـام ثَ صوْم ثيـ ّ هٌيْؿ ّ هَّْثبت رِبًی هـثْٓ ثَ آى ،اػػبئی تْعبلی ّ ثیىـهبًَ امت. آفاػی ثيـ ،ػؿ امبك ثؼّى هـف ّ ثؼّى ُـ گًَْ هضؼّػیّت امت .ا ّهب ُیچ اًنبًی تٌِب ّ كؤ ثـای عْػ فًؼگی ًویکٌؼ .ثَ ُویي عبٓـ ُن ُنت کَ آفاػی هلِْهی ارتوبػی ػاؿػ ّ ،ػؿ ؿاثطَ ثب هٌبمجبت ارتوبػی ّ ،ػؿ رـیبى توبك ّ ُوقینتی ثب 053
ػیگـاى ،ىکل گـكتَ ّ هؼٌی پیؼا هیکٌؼ .ایي امت کَ آفاػی ػؿ امبك ّ ثَ ْٓؿ تئْؿیک ،ثؼّى ىـٓ امتّ ،لی ػؿ ػول ارتوبػی ثب آفاػی ػیگـاى ّ هـفُبی هبًًْی ّ هـاؿػاػُبی ارتوبػی هضؼّػ هیىْػ. ػؿ یک ربهؼۀ آفاػ ،هـفُبی آفاػی ُـ کل ؿا آفاػی ػیگـاى تـمین هیکٌٌؼ .ثَ ثیبى ػیگـ: ُ -ـ کل تب ربئی آفاػ امت کَ آفاػی ػیگـاى ؿا اف ثیي ًویثـػ ّ ملت ًویکٌؼ. اف ُویي ؿّ ،هّْْع آفاػیُب ثب هّْْع هـاؿػاػُبی ارتوبػی پیًْؼ هیعْؿػ ّ ثَ ّمیلۀ هْاًیي ّ ُوچٌیي ػـف ّ ػبػات ثیي اكـاػ یک ربهؼَ هنوت هیگـػػ .ثَ ْٓؿ هخبل ،اف ُوبى ؿّفی کَ مبکٌبى چٌؼیي عبًۀ ُوزْاؿ ػؿ اهـی اف اهْؿّ ، هخالً هوـؿات ػجْؿ ّ هـّؿ ػؿ کـیؼّؿُبی مبعتوبى هنکًْی عْػ ،تْاكن کـػٍ، هـاؿػاػی تٌظین هی کٌٌؼ، ُن آفاػی ؿكت ّ آهؼىبى ؿا هْؿػ تؤکیؼ هـاؿ هیؼٌُؼ ّ، ُن ثغيی اف آفاػی ُبی كـػی ىبى ؿا هضؼّػ هیمبفًؼ. ثَ ثیبى ػیگـ ،ایي هضؼّػیت ُبی تْاكن ىؼٍ ،هـفُبی آفاػی مبکٌبى هضل ؿا تؼییي هیکٌٌؼ. ُویي ؿاثطَ ثیي آفاػی ُبی كـػ ّ روغ ،ػؿ ربهؼۀ ثقؿگ ّ ثیي هـػم یک کيْؿ ّ ربهؼَ ًیق ٍبػم امت .ػؿ ربهؼۀ ثقؿگ ًیق ،آفاػی ُـ كـػ ّ روؼی هضؼّػ ثَ آفاػی كـػُب ّ روغ ُبی ػیگـ امت .ثؼیي هؼٌی ،هضؼّػۀ آفاػی ُـ کل فهبًی پبیبى هییبثؼ کَ هضؼّػۀ آفاػی ػیگـی ّ ػیگـاى ىـّع هیىْػ. اف ایي ؿّمت کَ آفاػی ُـ كـػی ،ثَ ىـٓ ػؼم هوبًؼت اف آفاػی ػیگـاى ،ػؿ چِبؿچْة فًؼگی ىغَی ّ عٍَْی اه تْویي هیيْػ .ثؼیي هؼٌی ،ػؿ یک ربهؼۀ آفاػ ّ ػهْکـاتیک ،هـفُبی آفاػی اكـاػ ّ ًِبػُب ثب "هبًْى" تؼییي ّ تٌظین هیيْػ .ایي امت کَ ػؿ کيْؿُبی هؼًیُ ،ن ػعبلت ػؿ فًؼگی عٍَْی هـػم ثؼّى اربفۀ هبًْى هوٌْع امت ّ تزبّف ثَ صـین صوْهی اكـاػ تلوی هیيْػُ ّ ،ن ُـ کل صن ػاؿػ ثَ هـاؿػاػُبئی کَ ػیگـاى (ّ ّلْ اکخـیت هطلن ربهؼَ) ثؼّى ػعبلت ّی هی ثٌؼًؼً ،پیًْؼػ ّ .ثبیؼ تب فهبًی کَ ًپیْمتَ ،آفاػی اه ثـای ػؼم تجؼیّت اف تَین ّلْ روؼی ػیگـاى هْؿػ اصتـام ثبىؼ. آفاػی ُـ کل كؤ فهبًی هیتْاًؼ هضؼّػ گـػػ کَ ىغٌ هـثَْٓ ،ثَ ْٓؿ آفاػ ّ ػآّلجبًَ ّ ثـ امبك پـًنیپ ُبی ػهْکـامی ػؿ تٌظین هـاؿػاػُبئی ىـکت کـػٍ ّ ُوـاٍ ثب ػیگـاى ،هْاًیي ّ هوـؿاتی ؿا اًيبء هی کٌؼُ .یچ کنی ًجبیؼ هزجْؿ ثَ پؾیـه هـاؿػاػُبئی ثبىؼ کَ ػیگـاىّ ّ ،لْ اکخـیت ربهؼَ ،تٌظین ّ اًيبء کـػٍ اًؼ. ثـ ایي امبك ،هْاًیي ّ هـاؿػاػُبی ارتوبػی ثبیؼ ُن آفاػی ُبی ُـ كـػ ّ روغ ؿا تْویي کٌٌؼ ّ، 054
ُن ًبظـ ثـ هضؼّػیت آفاػی ُـ کل ثَ عبٓـ تؤهیي آفاػی هيـّٓ ػیگـاى ثبىٌؼ. ایي ؿاثطَ ُوچٌیي ًيبى هیػُؼ کَ آفاػی ُـ كـػی كؤ فهبًی ّاهؼیّت پیؼا هیکٌؼ کَ: ػهْکـامی پبیَ ّ امبك ًظبم ارتوبػی هـاؿ هیگیـػ ّ، ُـ کل هیتْاًؼ ثؼّى ُـگًَْ تجؼیِ ّ تـك ّ كيبؿ ،ثَ اًؼافۀ ُـ ىِـًّؼ ػیگـػؿ مـًْىت ربهؼَ ّ هبًًْگؾاؿی ُب تؤحیـ گؾاىتَ ّ، ثَ اًؼافۀ مِن ػؼػی عْػ ػؿ اًيبء ّ تَْیت هـاؿػاػُب ّ هْاًیي ارتوبػی ػعبلتکٌؼ. *** هبثل تْرَ امت کَ ىـٓ "هضؼّػیت آفاػی اكـاػ ثَ ّمیلۀ آفاػی ػیگـاى" ،ىبهل آفاػی كکـ ّ اًؼیيَُ ّ ،وچٌیي آفاػی ثیبى ّ تجلیؾ اكکبؿ ّ اًؼیيَ ُب ًویىْػ .ایي اف آى ؿّمت کَ ػلت هضؼّػیت آفاػی ُب ،هضؼّػ ثْػى صْفۀ ػول آفاػی ُبمت. ثَ ْٓؿ هخبل ،آفاػی ؿاًٌؼگی ثؼاى مجت ثَ ّمیلۀ هْاػؼ ّ هْاًیي ؿاٌُوبئی ّ ؿاًٌؼگی هضؼّػ هیىْػ کَ ربػٍ ّ عیبثبى ّ هؼبثـ هْؿػ تـ ّػػ ػوْهی اف مْی ُوَ هْؿػ امتلبػٍ هـاؿ هی گیـػ .اگـ کنی اف ایي هْاًیي ّ هْاػؼ تجؼیت ًکٌؼ ،الرـم ػؿ ربئی ثب ثویَ تَبػف کـػٍ ،هْرت عنبؿت ػیؼى عْػ ّ ػیگـاى ّ ،فیـ پب ًِبػى آفاػی ّ صوْم هـػم هیىْػ .اهب صْفۀ آفاػی كکـ ّ اًؼیيَُ ّ ،وچٌیي آفاػی ثیبى آًِب ًَ ،كؤ هضؼّػ ًینت ،ثلکَ ؿىؼ ػوالًیت ارتوبػی ّ اؿتوبء كکـ ّ اًؼیيَ ٍـكب ً ػؿ رـیبى ثـعْؿػ اكکبؿ ّ اًؼیيَ ُب تضون هی یبثؼ .ثـعْؿػ ،تَبػم ،مبیو ّ متیق اكکبؿ هغبلق ّ هـبیـ، ًَ كؤ ثَ عْػ ّ ػیگـاى لطوَ ًوی فًؼ، ثلکَ صتی الفهۀ ؿىؼ ّ تؼبلی اكکبؿ ّ اًؼیيَ ُب ػؿ ربهؼَ امت. ثؼیي هؼٌی ،آفاػی كکـ ّ اًؼیيۀ ُیچ کنی هبًغ آفاػی ػیگـاى ًینت ّ ًوی تْاًؼ ثبىؼُ .ن اف ایي ؿّ، اثـاف اكکبؿ ّ اًؼیيَ ُبی هـبیـ ثب اكکبؿ ،ثبّؿُب ّ اًؼیيَ ُبی رباكتبػٍ ّ ؿمویتیبكتَ ػؿ ربهؼَ ،هبثل هوبًؼت ًینت ّ، آفاػی كکـ ّ اًؼیيَ هٌْٓ ّ هضؼّػ ثَ آفاػی اكکبؿ ّ اًؼیيَُبی ػیگـاىًوی ىْػ. ثَ ثیبى ػیگـ ،تَبػم اكکبؿ ّ اًؼیيَُب ػلیلی ثـای هضؼّػ کـػى آًِب ثَ صنبة ًوی آیؼ ّ .اگـ ُوۀ آفاػیُبی ارتوبػی ثْمیلۀ آفاػی ػیگـاى هضؼّػ هیىًْؼ، آفاػی اكکبؿ ّ اًؼیيَ ُبُ ،وـاٍ ثب آفاػی ثیبى آًِب ُیچ هـفی ًویىٌبمؼ ّ ثَ ُیچ ػٌْاًی ًجبیؼ هضؼّػ ىْػ. 055
-3هبًْى ّ هـاؿػاػ ارتوبػی هبًْى ّ هـاؿػاػ ارتوبػی ا ّهبًْ ،ىتَ یب هوـؿاتی ًینت کَ صبکویت هنلٔ ّ هئمنبت ّ ًِبػُبی ؿموی ّ ؿیـ ؿموی ًظبم صبکن تَْیت کـػٍ ّ ثَ ّرْػه هیآّؿًؼ .هبًْ ى یک هـاؿػاػ ارتوبػی ّ هیخبم روؼی امت کَ ثـ امبك هْاػؼ ّ پـًنیپ ُبی ػهْکـامی ّ ،ثب ىـکت ُوۀ آصبػ ربهؼَ ،اًيبء ّ تٌظین هیگـػػ. ایٌنت کَ هبًْى كؤ ثَ كـػ ،ػمتَ ّ گـٍّ هؼیي ّ ،صتب كؤ ثَ اکخـیت ربهؼَ تؼلن ًؼاؿػً ّ .جبیؼ ًظـیبت كـػ ،روغ ،یب گـٍّ هؼیٌی ؿا ثَ هـػم ربهؼَ ػیکتَ کٌؼ. هبًْى اف ُوۀ هـػم ًبىی هی ىْػ ّ ثَ ُوۀ هـػم تؼلن ػاؿػ. هبًًْی کَ ثَ ُـ مججی ایي ىـٓ الفم ؿا ًؼاىتَ ثبىؼ ،هبًْى ًینتُ ّ ،ن اف آى ؿّ، ًَ هبثل ػكبع ًَ ّ ،هبثل تجؼیّت ّ اصتـام امتّ .ظیلۀ اعالهی ُـ ىِـًّؼ امت کَ ػؿ ثـاثـ ارـای هبًًْی کَ اف ُوۀ هـػم ًبىی ًيؼٍ ّ هيـّػیت ػهْکـامی کنت ًکـػٍ ،ثبینتؼ ،مـ پیچی کٌؼ ّ ،ػؼم تجؼیّت عْػ ؿا ثَ ًْػی اثـاف ػاؿػ. ػؿ ًوًْۀ هْؿػ هخبل عْػ ػیؼین کَ مبکٌبى یک هزتوغ هنکًْی ثـای تَوین گـكتي ػؿ اهـی اف اهْؿ هزتوغ هنکًْی عْػ اثتؼا ًوبیٌؼگبى مبکٌبى ّاصؼُبی هنکًْی ؿا ثـای صْْؿ ػؿ هضلی ػػْت هیکٌٌؼ .ایي ًوبیٌؼگبى کَ عْػ ثـ امبك پـًنیپ ُبی ػهْکـاتیک اف ثیي مبکٌبى ّ اػْبی عبًْاػٍ ُب ثـگقیؼٍ ىؼٍ اًؼ ،ػؿ هضل ثیٓـكی گـػُن هیآیٌؼ ّ ،ثب كـٍت کبكی ّ صن ثیبى هنبّی ػؿ اهْؿ هْؿػ ػالهۀ روؼی عْػ هؾاکـٍ ّ ثضج هیکٌٌؼ ّ .پل اف آًکَ ُوَ ُ -وۀ ىـکت کٌٌؼگبى ّ ًوبیٌؼگبى ػالئن هغتلق- صـف ُبیيبى ؿا ثَ توبم ّ کوبل فػًؼ ،ثَ ْٓؿ هيتـک ّ ثب ؿأی اکخـیت ،ػؿ هْؿػ هنؤلۀ هْؿػ ػالهۀ ىبى ؿأی ػاػٍ ّ تَوین هیگیـًؼ. ػؿ چٌیي هْاؿػی ،الجتَ کَ ًظـ اکخـیت ىـٓ امتّ ،لی ایي ثؼاى هؼٌی ًینت کَ اکخـیت ّ صتب اکخـیت هبٓغ ُونبیگبى هیتْاًٌؼ ص ّ ن یکی اف آًبى ؿا ّبیغ مبفًؼّ ، هخال" ثَ اتلبم آؿاء ،کنی ؿا هزجْؿ ثَ كـّه عبًَ ّ تـک هضل هنکًْی عْػ ثکٌٌؼ. ایي ثؼیي هؼٌی ُن ًینت کَ اکخـیت ُونبیگبى هیتْاًٌؼ توبم صـف ّ عْامتَُبی عْػ ؿا ثَ کـمی ثٌيبًٌؼ ّ ثَ ثویَ کَ ثب آًبى هْاكن ًینتٌؼ ،تضویل کٌٌؼ .ػؿ ّاهغ، هؾاکـٍ ّ گلتگْ ُن ثؼیي هٌظْؿ امت کَ "اکخـیت صبّـیي" ًتْاًٌؼ توبم صـف عْػ ؿا ثَ کـمی ثٌيبًٌؼ .آًبى ثبیؼ ثب اهلیت ّ ًظـیبت گًْبگْى هْرْػ ثَ تْاكوی ثـمٌؼ کَ ثب ارـای آىُ" ،وَ" ثَ ًنجتی (ثَ ًنجت ؿأی ّ صوبیت عْػ) 056
مِوی ػؿیبكتَ ّ ؿاّی ىًْؼ .پل اف ایي تْاكن امت کَ ُوۀ ُونبیَ ُب ،هلجبً اف تَوین اتغبؽ ىؼٍ صوبیت هیکٌٌؼ ّ عْػ ؿا هتؼِّؼ ثَ ؿػبیت آى ّ اصتـام ثؼاى هیثیٌٌؼٓ .جیؼی امت کَ ایي تْاكن ّ هيبؿکت ًویتْاًنت هْؿػ اصتـام ُوَ ثبىؼ، اگـ تؼؼاػ اًؼکی یب صتب اکخـیت ُونبیگبى، ً -ظـ عْػ ؿا ثَ ػیگـاى تضویل کـػٍ ثْػًؼ یب، -ثَ ثـعی اف ٍبصجبى ّ مبکٌبى هضل اربفۀ ىـکت ّ اظِبؿ کـػى ًؼاػٍ ّ كؤ ثَ ؿأی ٓـكؼاؿاى عْػ (چَ ؿأی اهلیّت یب اکخـیّت ىـکتکٌٌؼگبى) اکتلب کـػٍ ثْػًؼ. هيبثَ ایي رـیبى ؿا هیتْاى ػؿ ربهؼۀ ثقؿگ تَْؿ کـػ .ػؿ آًزب ُن ،ثـای تَْیت یک هبًْى ػوْهی ،ثبیؼ ُوۀ ایي ىـایٔ هْؿػ ثضج ،هْؿػ تْرَ ّ ؿػبیت هـاؿ ثگیـًؼ .ا ّهب اف آًزب کَ ػؿ یک ربهؼَ ًویتْاى ثـای تَْیت ُـ هـاؿػاػ ّ هبًًْی اف ُوۀ هـػم ،هنتویوب" ًظـ عْاُی کـػ ،ایي امت کَ ًظبهی هتکی ثَ ًوايٌذگی ّـّؿت پیؼا هیکٌؼ. ًظبم ُبی ًوبیٌؼگی هجتٌی ثـ ػهْکـامی ػؿ رِبى اهـّفی ػوْهبً یک ًِبػ هبًًْگؾاؿی یب هوٌٌَ ػاؿػ کَ ثـ امبك آفاػی ُب ّ صوْم هجتٌی ثـ ػهْکـامی اًتغبة ىؼٍ ّ ،ثَ ًوبیٌؼگی هـػم ربهؼَ ،هوـؿات ّ هْاًیي ؿا اًيبء ّ تَْیت هیکٌؼ .یک ػمتگبٍ ارـائی یی ثـگقیؼٍ ای ُن کَ صکْهت ًبهیؼٍ هیيْػّ ،ظیلۀ ارـای ایي هَْثبت ؿا ثَ ػِؼٍ هیگیـػ ّ .ثبالعـٍ یک ػمتگبٍ هْبئی هنتول اف ایي ػّ هٍْ ُن ،ثَ ارـای ٍضیش ایي هَْثبت ّ ارـائیبت ًظبؿت کـػٍ ّ ػؿ ّوي ،ثـ امبك آًِب صکن ٍبػؿ هی کٌؼ .ایي مَ ًِبػ ثَ ْٓؿ هيتـک "ػّلت"83 هجتٌی ثـ ػهْکـامی ؿا ثَ ّرْػ هی آّؿًؼ. ػؿ یک ربهؼۀ هبًًْی ،ػّلت ثب ُوۀ ًِبػُبیو ًوبیٌؼۀ ُوۀ هـػم امت ّ صتب اگـ هبُیتب" ،هٌبكغ ٓجوۀ هؼیٌی ؿا ُن ًوبیٌؼگی کٌؼ ،ػؿ اٍل ّ امبك ،ثَ ًبم ُوۀ هـػم ّ ُوۀ آصبػ ّ ىِـًّؼاى ربهؼَ ثَ ّرْػ آهؼٍ ،ربهؼَ ؿا اػاؿٍ هی کٌؼ. مینتن مبفهبًؼُی ػّلت ،مبعت صکْهتی ّ ىکل ًگبؿه هبًْى ػؿ کيْؿُبی هغتلق هتلبّت ّ ،اف هؼلُب ّ املْةُبی هغتللی تيکیل هیيْػ .اهب آًچَ ػؿ ُوۀ کيْؿُب هالک هـاؿ هی گیـػ ،هیقاى ارـای ػهْکـامی یب "صکْهت هـػم ثـ هـػم" ػؿ کبؿ مبفهبًؼُی ػّلت ّ ًِبػُبی ػّلتی امت .ثـ ایي امبك ،کيْؿُبی ػهْکـاتیک رِبى ،اىکبل هغتللی اف ػهْکـامی ؿا ثَ ًوبیو هی گؾاؿًؼ ّ ،اف ایي ٓـین ًیق اف ؿژین ُبی ػیکتبتْؿی ،کَ ثب هْاًیي ثؼّى ىـٓ ّىـّٓ هبًًْگؾاؿی ّ ػهْکـامی اػاؿٍ هیيًْؼ ،رؼا هیيًْؼ.
85ػّلت یب ؿژین ثب صکْهت یب ُیؤت صبکوَ ػّتبمت.
055
-4ػهْکـامی ػهْکـامی یب "ػهْ -کـامی" اف ػّ کلوۀ صکْهت ّ هـػم تيکیل ىؼٍ ّ ثَ هؼٌی "صکْهت هـػم ثـ هـػم" هؼـكی هیيْػ .ػهْکـامی یکی اف املْةُب ّ ىیْۀ ؿبلت صکْهت ّ اًيبء هْاًیي ػؿ رِبى اهـّفی امت .ایي مینتن مبفهبًؼُی میبمی- ارتوبػی ،اهـّفٍ ؿّف ثَ هؼؿی اف اصتـام ّ صوبیت ػوْهی ثـعْؿػاؿ امت کَ صتب ػیکتبتْؿُب ًیق ثَ ًبم ػهْکـامی ّ اف ٓـین ارـای ػؿّؿیي تيـیلبت اًتغبثبتی ًبىی اف ػهْکـامی ،عْػ ّ عْامتَُبیيبى ؿا ثـ هـػم تضویل هیکٌٌؼ ّ .ثَ ثبّؿ عْػ ،ثَ ًبم ػهْکـامی ،ثـای ػیکتبتْؿی عْػٍ ،الصیت ّ هيـّػیّت کنت هیکٌٌؼ. ػهْکـامی هجل اف ُوَ ثـ صوْم ثيـ ّ ؿػبیت ًؼل ثَ ًؼل آى مبعتَ هیىْػ .ػؿ ربئی کَ ربى ّ هبل ّ صیخیت اًنبى تْویي ًینت ،صـف اف ػهْکـامی ّ اًتغبثبت، كبهؼ ُـ گًَْ هؼٌی ّ هلِْم امتُ .ویي ْٓؿ امت ػؿ ربئی کَ ُوَ ىِـًّؼاى ،ثؼّى تْرَ ثَ ؿًگً ،ژاػ ،ػیي ّ رٌنیت ىبى ،ثـاثـّ یکنبى كـُ ًویىًْؼ یب، -ػؿ ربئی کَ هـػم اف آفاػیُبی الفم میبمی ،اهتَبػی ّ كـٌُگیُ ّ ،وچٌیي اف تْویي ُبی الفم هْبئی ثـعْؿػاؿ ًینتٌؼ. ػؿ ربئی کَ هـػم ًویتْاًٌؼ اف كـٍت ُبی هنبّی ثـای ؿىؼ ّ تْمؼَّ ، آهْفه ،ثِؼاىت ّ ثیوَ ّ ،مبیـ تْویي ُبی الفم ارتوبػی ّ اهتَبػی ثـعْؿػاؿ ىًْؼ ،ػهْکـامی ًیق ثَ ُوبى اًؼافٍ عؼىَ ػاؿ ّ فیـ مْأل امت. "ػهْکـامی" یب "صکْهت هـػم ثـ هـػم" ،ػؿ ػیي صبل ،ثـ ثبّؿ ّ اػتوبػی مبعتَ هیىْػ کَ ثـ امبك آى ،هـػم ثَ ػٌْاى هٌجغ هؼؿت ّ "تٌِب هٌجغ هؼؿت" ىٌبعتَ هیىًْؼ ّ ،ایي صن ؿا ثب ُیچ کل ّ ُیچ هؼؿت ّ هوبم فهیٌی ّ آموبًی هنوت ًویکٌٌؼً .ظبم ػهْکـامی ػؿ امبك اف ٓـین اًتوبل هؼؿت اف ًیـُّبی آموبًی ّ ًوبیٌؼگبى فهیٌی آًبى ثَ هـػم ثَ ّرْػ آهؼٍ ّ ،هبثل تونین ثب ُیچ هْرْػ ّ ُنتی هوؼك ،آموبًی ّ "افهبثِتـ" ًینت. ثؼیي ٍْؿت ،ػؿ ربئی کَ هوؼمیي ّ کتبةُبی هوؼك ػیٌی ّ ؿیـػیٌی "تکلیق هـػم ؿا تؼییي هیکٌٌؼ ّ ؿّصبًیْى ثَ ًبم عؼا ّ ؿمْل ّ هو ّؼمبت ػیٌی صـف فػٍ، ثَ ربی هـػم تَوین هیگیـًؼ ،ػهْکـامی ّرْػ ًؼاؿػ .ػؿ چٌیي ىـایطی ،صتی اگـ تَویوبتی ثَ ًبم هـػم اعؾ ىًْؼ ّ ،اهْؿی ثَ ًبم هـػم اًزبم گیـًؼ اف آًزب کَ صن تَوین گیـی هـػم ثب ػیي ّ هؾُت هيـّٓ ىؼٍ-ػهْکـامی اف امبك فیـ مئال هـاؿ هیگیـػُ .ن اف ایي ؿّ ،تضت صکْهت ػیٌی ّ 058
هؾُجی (ّ ربئی کَ ىـیؼت ػیٌی هٌجغ ّ هالک هبًْى ّ هبًًْگؾاؿی امت)، ًَ ػهْکـامی هبثل تضون امت ّ، ًَ امبمب ً "ربهؼَای هؼًی" ىکل هیگیـػ .چـا کَ: -هؼًیّت هغًَْ اًنبى ّ ثیبى کٌٌؼۀ ػّؿۀ ثلْؽ ارتوبػی هـػم امت. -هؼًیّت ثب ثلْؽ اًنبى ثـای اػاؿۀ عْػ ّ ربهؼۀ عْػ ىکل هیگیـػُ ًَ ّ ،وبًٌؼ ػّؿۀ ثؼّیت ،اف ٓـین اصکبم ًیـُّبی هبكْم ٓجیؼی ،هوؼمیي ػیٌی ،یب هؼػیبى ًوبیٌؼگی آًبى (اف ربػّگـاى ػّؿٍ ُبی ثؼّی تب ؿّصبًیْى امالهی ّ ػیکتبتْؿی ُبی توؼیل ىؼۀ اهـّفی آًبى). ثؼیِی امت ػؿ ربئی کَ ػهْکـامی ثَ هلِْم "صکْهت ثالىـٓ هـػم ثـ هـػم" ثَ ّرْػ ًیبهؼٍ ،قاًْى ًیق ػؿ ثِتـیي ىکل عْػ ،كؤ یک "هـاؿػاػ ارتوبػی هٌنْة ثَ روؼی هؼیي" امت ّ .ثـای ثویۀ هـػم ّ ىِـًّؼاى ربهؼَ ُیچ اؿفه هبًًْی ًؼاؿػ ّ ًجبیؼ ػاىتَ ثبىؼ .ػؿ ًتیزَ ،ػؿ ؿیبة يک دهْکشاعی تذّى خذؽَ، هبًًْی ثْػى اهْؿُ ،یچ گًَْ تؼِؼی ثـای ىِـًّؼاى ربهؼَ ثَ ّرْػ ًویآّؿػ ّایزبػ ًویکٌؼ. ػؿ یک چٌیي ربهؼَایُ ،ـ ىِـًّؼ صن ػاؿػ ّ صتی اف ًظـ اعالهی هنئْل امت کَ اف ایٌگًَْ هـاؿػاػُب ّ اصکبم ثَ اٍطالس "هبًًْی" مـپیچی کـػٍ ّ كـهبى ًجـػ. ثب ایي ّرْػ ،آًگًَْ کَ ػؿ هخبل هـثْٓ ثَ هـاؿػاػ ثیي مبکٌبى یک ّاصؼ هنکًْی ػیؼین ،صتب اگـ ُوۀ آفاػیُب ّ صوْم ارتوبػی-میبمی ّ هًَْیتِبی هْبئی الفهۀ ػهْکـامی ُن كـاُن آیٌؼ ،ػؿ رِبى هؼًی اهـّفی ،ػهْکـامی ثَ ٍـف صکْهت اکخـیت هـػم یب تضون ًوی یبثؼ ،یب ثنیبؿ اثتؼائی اؿفیبثی هیيْػ .چـا کَ ػؿ رِبى پنبهؼؿى اهـّفی ،ػهْکـامی كؤ ایي ًینت کَ اکخـیت ربهؼَ ؿا ثَ صکْهت هیؿمبًؼ ،ثلکَ ًظبهی امت کَ هؼؿت میبمی ؿا ًنجت ثَ مِن ،ثیي كـػُب ّ ،ثیي اکخـیت ّ اهلیّت ُبی ربهؼَ تونین هیکٌؼ .ثَ ثیبى ػیگـ، ػهْکـامییی کَ ًتْاًؼ صبكع صوْم كـػُب ،گـُِّبی اهلیّت ّ هضـّهبى ربهؼَ ثبىؼ ّ ،اف ص ّ ن ّ صوْم اهلیّت ربهؼَ ػكبع ًکٌؼ ،ػیي ػیکتبتْؿی ّ ػؿ ثِتـیي ىکل عْػ" ،ػیکتبتْؿی اکخـیت ربهؼَ" امت. ایي امت کَ ػهْکـامی ػؿ ایي هؼٌی ّمیغ ثبیؼ ثـ "تْفیغ ػبػالًۀ" هؼؿت ػّلتی، صوْم میبمی ،اهکبًبت اهتَبػی ّ كـٍتُبی كـٌُگی ثیي آصبػ ربهؼَ ثٌب ىْػ. ُن اف ایي ؿّ ،الفهۀ ثـهـاؿی ربهؼۀ هؼًی ػؿ ایـاى، ًَ كؤ ثـهـاؿی ػهْکـامی ثؼّى ُـ ىـٓ ّ ىـّٓ ػیٌی ّ امالهی ،ثلکَُوچٌیي ثـهـاؿی ػهْکـامی یی امت کَ صوْم ّ آفاػی ُبی كـػ كـػ ربهؼَ ؿا 059
تؤهیي هیکٌؼ. ًَ كؤ پيت کـػى توبم ػیبؿ ثَ "ثبفی ُبی ػهْکـامی" ػّؿٍ ُبی ػیکتبتْؿیاعیـ ،ثلکَ ثـهـاؿی ػهْکـامی یی امت کَ ثـ صوْم ّ آفاػی ُبی هؼؿى ّ پنبهؼؿى اهـّفی كـػ ّ كـػ ربهؼَ ثٌب هیيْػ. ًجبیؼ كـاهْه کـػ کَ ثـهـاؿی یک چٌیي ػهْکـامی ُوَ ربًجَ ّ صـامت اف آى رق اف ٓـین هـػم، آًِن هـػم مبفهبى یبكتَ ػؿ ًِبػُب ،اصقاة ّ مبفهبًِبی میبمی یی کَ ػهْکـامیؿا ػؿ هٌبمجبت ػؿّى ّ ثیـّى عْػ ثَ ارـا ػؿ هی آّؿًؼ، هوکي ًینت .ثؼیي هؼٌی" ،ػهْکـامی صوی گـكتٌی امت ّ ًَ ػاػًی" .کنی رق عْػ هـػم، ًَ هیتْاًؼ ثَ هـػم ػهْکـامی ثؼُؼ ّ، ًَ اف ػهْکـامی ثـهـاؿ ىؼٍ ػؿ کيْؿ ّ ربهؼَ صـامت کٌؼ. ایي امت کَ ثؼّى دخالت عاصهاى يافتَ هشدم ًَ ،كؤ ُیچ ػهْکـامی یی ػؿ ایـاى ثـهـاؿ ًوی ىْػ، ثلکَ ُـ ًظوی ُن کَ ثَ ربی رجبؿیّت اهـّفی ثـ پب ثبینتؼ، ُ -وبًٌؼ هلؼَ ی صیْاًبت رـد اّّل- رق ثَ صکْهت عْکُبی ػیگـی ًوی اًزبهؼ ّ ًغْاُؼ اًزبهیؼ. ایي ُوَ هیـمبًؼ کَ چـا ػهْکـامی ػؿ ایي هلِْم ،ثـای هب هـػم ایـاى -کَ ُویيَ ثَ ًْػی تضت مـکْة رجبؿیّتُبی ظبلن ربى کٌؼٍ این- ػٌَـی ؿیـ هبثل كـاهْىی ػؿ مبعتبؿ ایؼٍ آلِبی آیٌؼٍ " كـػا ّ كـػاُبمت. -7ػؼالت اهتَبػی ا ّهب ػهْکـامی ثؼّى ػؼالت اهتَبػی ًَ ثـهـاؿ هیيْػ ًَ ،ػّام هی آّؿػ .گـمٌگی ّ ًگـاًی ُویيگی ثـای تؤهیي ؿفم ّ گؾؿاى كـػا، -یب اف اًنبىُبی هضـّم ،گـگ هیمبفػ تب ػیگـاى ؿا ثؼؿًؼ، -یب اف آًبى ثـٍّ هیمبفػ تب لضظۀ هْػْػ مالّعیً" ،بثغـػاًَ" ثَ ُْاػاؿی هَبثبى عْػ ثلٌؼ ىؼٍ ،ثـای لووَ ای ًبى ثَ ًبم "اهت اهبهبى ّ ثٌؼۀ اؿثبثبى صبکن" ثب اثقاؿ مـکْثی ربهؼَ تجؼیل هیيًْؼ. كوـ ّ گـمٌگیً ّ ،ؼاىتي ػؿآهؼ ػائنُ ،وـاٍ ثب ػؼم تْویي گؾؿاى فًؼگی ،ظبُـا" یک هنؤلۀ ٍـكب" هب ّػی امتّ ،لی ثبیؼ تْرَ کـػ کَ اًنبى كویـُ ،وقهبى اف كـٍت ُبی آهْفه ّ پـّؿه ّ کنت ػلن ّ ػاًو ُن هضـّم هبًؼٍ ّ ،اف كؼبلیتِبی كـٌُگی ّ ارتوبػی ُن ػّؿ هی اكتؼ .ثَ ُویي مجت ،كوـ هب ّػی ثَ آمبًی ثب 061
كوـ كـٌُگی ّ ارتوبػی ػؿ ُن هی آهیقػ .ایٌزبمت کَ اًنبى كویـ ّ ثؼّى كـػا ،ثَ آمبًی ثَ هقػّؿی ّ پبمؼاؿی ًیـّی ُبی مـکْثگـّ ،ؼ ارتوبػی ّ ػْاهلـیت ػؿ هیآیؼُ .ن اف آى ؿّ ،كویـاى تضت متن ،ػوؼاً اًتوبم گـمٌگی ّ ًؼاؿی عْػ ؿا ًَ -اف آًبًی کَ ًبًيبى ؿا ػفػیؼٍاًؼ، ثلکَ اف هـػم هيبثِی کَ گـكتبؿ كوـ ،هضـّهیت ّ ثیؼؼالتی اًؼ- ثبف هیمتبًٌؼ .ایي امت کَ ربهؼَای کَ ثَ "ًؼاؿ ّ ًؼاؿ" ّ "ػاؿا ّ ػاؿا" تونین هیىْػ ،ربهؼۀ گـگ پـّؿ ،عَوبًَ ّ پـ اف کیٌَ امت ّ ؿّی ٍلش ّ آؿاهو ًویثیٌؼ. ربهؼۀ ثؼّى ػؼالت اهتَبػی ،ربهؼَای هـیِ ّ ثؼّى آیٌؼٍ امت. هـػم یک چٌیي ربهؼۀ كوـفا ًَ ،هیتْاًٌؼ ؿّی اؿفهُبی هؼیّي ،پبیؼاؿ ّ حبثت ثَ تْاكن ثـمٌؼ ّ ًَ هیتْاًٌؼ كـػای هيتـکی ثـای عْػ ّ كـفًؼاًيبى ثَ ّرْػ آّؿًؼ. ایي ًینت رق آًکَ: ّ -هـػهی کَ اف صؼ اهل ؿكبٍ ّ تْویي ُبی اهتَبػی هضـّهٌؼ ،ثَ ػىْاؿی هلِْم فًؼگی ؿكیوبًَ ّ ثـاػؿاًَ ثب ُونبیگبى میـ ّ هـكَ عْػ ؿا ػؿک هی کٌٌؼّ ،ىبیؼ ُن اٍالً ػؿک ًکٌٌؼ ،یب ًجبیؼ ُن ػؿک کٌٌؼ! -هـػم هضـّم اف اثتؼائیتـیي ًیبفُبی هؼیيتی ،ثَ ػىْاؿی هیتْاًٌؼ (ّ ىبیؼ ُن ًجبیؼ ثتْاًٌؼ) ثَ صوْم ّ آفاػیُبی ػیگـاى اصتـام هبئل ىؼٍ ّ ،ثـای آفاػُبی کنبًی ػل ثنْفاًٌؼ کَ ثَ كوـ ّ كبهۀ آًبى ؿّبیت ػاػٍ یب ثب آى کٌبؿ آهؼٍ اًؼ. -ثـای هـػهی کَ گـكتبؿ ّ ػؿگیـ اّطـاة ّ اّطـاؿ کوجْػ ًیبفُبی امبمیاًؼ، آفاػی ّ ػهْکـامی یی کَ ثـ ًظبم ًبىی ثـ گـمٌگی ّ ًؼاؿی آًبى ثٌب ىؼٍ ،ػؿ هوبینَ ثب هضـّهیتُبی ىبى ،اهـی حبًْی ثَ ًظـ هی ؿمٌؼ .اف ًظـ آًبى ،پـػاعتي ثَ ػؿػُب ّ کوجْػُبی اّطـاؿی آًبى هِن تـ اف پـػاعتي ثَ هنبئل ًبىی اف ایٌگًَْ ًیبفُبی ظبُـاً حبًْی هـػم ّ ربهؼَ امت. ثَ ؿامتی کَ هضـّم گؾاىتي ثغيی اف هـػم ّ كـفًؼاى یک ربهؼَ اف تؤهیي ًیبفُبی اّلیَ ّ ،ایوٌی ّ آویٌبى ثَ كـػا (تضت ُـ ًبم ّ ػٌْاًی کَ ثبىؼ) ملت صوْم ثيـ آى ربهؼَ امت .ایٌنت کَ ثـهـاؿی "ػؼالت اهتَبػی" ّ ػاػى كـٍتُبی ؿىؼ ّ تْمؼۀ هبػی ّ هؼٌْی ثـاثـ ّ یکنبى ثَ ُوۀ آصبػ ربهؼَ، ُوچْى ٍبف کـػى ربػٍ ثـای ثـهـاؿی اٍْل صوْم ثيـ ّ ،تْویي صوْم ّ آفاػی ُبی ىِـًّؼی ًبظـ ثـ ػهْکـامی امت. ایٌزبمت کَ ثبیؼ ُوـاٍ ُوۀ عْاثِبی ٓالئی اف صوْم ثيـ ّ آفاػی تب ػهْکـامی ّ هؼًیت اهـّفی ثبیؼ عْاة "ػؼالت ارتوبػی" ؿا ُن ػیؼ ّ ،آى ؿا ًیق ثـ هضتْای ؽٌُی -آؿهبًی اهـّف ّ كـػایوبى اكقّػ .ثبیؼ عْاة ىیـیي ربهؼۀ عْىجغتی ؿا ػیؼ 060
کَ ػؿ آى ُـ کل صن ػاؿػ ّ هیتْاًؼ ثَ اًؼافۀ ػیگـاى اف صؼاهل فًؼگی ّ هؼیيت، ّ صؼ اهل اهکبًبت ثـای تضَیل ،ػؿهبى ،مکًْت ،کبؿ ّ تلـیش ثـعْؿػاؿ گـػػ. ربهؼَای کَ ُـ کل هی تْاًؼ ثب تکیَ ّ آویٌبى ثَ یبؿی روؼی ػیگـاىً ،جْؽ عْػ ؿا ثـای مبعتي یک آیٌؼۀ ثِتـ ّ هطوئيتـ ثـای عْػ ّ ػیگـاى ثَ کبؿ ثیٌؼافػ. "ربهؼۀ كبّلۀ ػبػلی" کَ ػؿ آى -تؤهیي كـٍتُبی ثـاثـ اهتَبػی -ارتوبػی ّ كـٌُگی، -تونین ػبػالًۀ حـّتُ ّ ،وچٌیي، -اصتـام ثَ کبؿ ّ کْىو اًنبى ّ ػمت آّؿػُبیو، ثَ اًؼافۀ ُـ صن ّ صوْم امبمی كـػی ّ روؼی ػیگـ ،ؿیـ هبثل اؿوبُ ّ كـاهْىی امت .ثَ هْل ًْینٌؼگبى آؿهبًغْاٍ ایـاى ػؿ هـى ًْفػُن هیالػی" ،ربهؼۀ كبّلَ ،ربهؼۀ ػؼل امت ،چشا کَ تذّى عذلُ ،یچ جا فاضلَ ًویؽْد".84 -5هؼًیت ػَـًْ ا ّهب تبؿیظ اعیـ رْاهغ پیيـكتۀ رِبى، چَ کيْؿُبی کبپیتبلینتی یب مْمیبلینتی-ُوَ ثـ آًٌؼ کَ تؤهیي صؼاهّل فًؼگی ّ هؼیيت ثـای ُوۀ ىِـًّؼاى ربهؼَ ،رق ػؿ "ربهؼۀ ؿكبٍ" هوکي ّ هینـ ًینت .ربهؼۀ ؿكبٍ ُن ثـهـاؿ ًوی ىْػ ،هگـ اف ؿاٍ ایزبػ "اؿفه اّبكی" دس دعت دّلتِای قاًًْی ػؿ کيْؿ .ػؿمت امت کَ پْل "ثبػ آّؿػۀ ًلت" ػؿ ایـا،ى اؿفه اّبكی هِوی امت ّ ثب ایي پْلِب هیيْػ ؿّی ؿكبٍ هـػم مـهبیَ گؾاؿی ُبی ثقؿگی اًزبم ػاػ ،اهب ایي پْلِب صتی ػؿ ًظوی هبًًْی ثـای ایزبػ ؿكبٍ ُوۀ هـػم کيْؿ کلبیت ًغْاُؼ کـػ" .ربهؼۀ ؿكبٍ" ثب كـّه ًلت ّ ّاثنتگی ثَ ُـ كـآّؿػۀ تکهضَْلی هؼؼًی ػیگـ ثَ ّرْػ ًویآیؼ .ربهؼۀ ؿكبٍ هضَْل جاهعۀ تْلیذ کٌٌذۀ صٌعتی ّ خذهاتی امت ّ ،ثؼّى تجؼیل ربهؼۀ ًیوَفهیيػاؿی ّ ًیوَمـهبیَػاؿی ّاثنتۀ ثَ ًلت ّ عـیؼاؿاى ًلتی ثَ یک ربهؼۀ ٌٍؼتیُ ،یچکؼام اف عْاةُبی هب ثـای یک ربهؼۀ كبّلۀ "هؼؿى ،هـكَ ّ ػبػل" تؼجیـ ًغْاٌُؼ ىؼ. اف ایي ؿّ ثـای تضون آؿهبًِبی اتْپیبئی ایي هلت ّ هـػم ،تضون ٌٍؼتی گـی ثَ اًؼافۀ ًبى ىت هـػم ّـّؿی امت .ػؿ ّاهغ ،صٌعتی ؽذى عٌگ تٌای هِن ُش تٌای ايذٍ آلی جاهعۀ خْؽثخت فشدا ّ فشداُاعت. تزـثَُبی رِبًی ًيبى هیػٌُؼ کَ صتب رْاهغ مْمیبلینتی توبم ػیبؿ ّ هْكّن ،تب فهبًی کَ ثَ هـصلۀ تْلیؼ ٌٍؼتی ًـمیؼٍاًؼ ،هبػؿ ثَ ثـهـاؿی ربهؼۀ ؿكبٍ ًيؼٍ اًؼ. 84هيکبت ،عطی ،ثَ ًول اف ُوب ًبٓن ،کبؿًبهَ ی كـٌُگی ایـاًیبى ،پیيیي.
062
ّ رق آًکَ كوـ ّ ًؼاؿی ؿا ثیي ىِـًّؼاى عْػ ثَ تنبّی هنوت کٌٌؼ ،کبؿی ًکـػ، یب ًتْاًنتَ اًؼ کبؿی اًزبم ػٌُؼ. ٌٍؼتی گـی ّ اًوالة ٌٍؼتی ا ّهب ،ثب عْاًؼى اّؿاػ هوؼمَ ّ ،تکـاؿ ُلت ثبؿٍ ّ چِل ثبؿٍ ّ صتی ُقاؿُقاؿ ثبؿۀ ػػبی "اهي یزیت "...ثَ ّرْػ ًوی ایؼ ،یب (آًگًَْ کَ ثَ تزـثَ ػؿیبكتَ این) ،ثب ظِْؿ ایي یب آى ؿُجـ ّ اهبم ُن هوکي ًوی ىْػ .اًوالة ٌٍؼتی اف ؿاٍ ػػب ّ ًوبف یب ىلبػت اهبم ّ اهبهقاػٍ ُب ُن صبٍل ًوی ىْػ. -الفهۀ اًوالة ٌٍؼتی لقّهب" اًوالة ػؿ ًضْۀ ًگـه ثَ رِبى امت. -الفهۀ اًوالة ٌٍؼتی ،اًوالة ػؿ ًضْۀ اؿفیبثی اؿفىِب ّ تْریَ كلنلی ًوو تؼییي کٌٌؼۀ "اًنبى فهیٌی" ػؿ ؿّ ػؿ ؿّئی ثب ىبًل ّ هنوت آموبًی امت. -الفهۀ اًوالة ٌٍؼتیًْ ،مبفی ّ اًوالة ػؿ ثبّؿُبً ،گـهُب ،اؿفهُب ّ اؿفیبثیُبمت. ا ّهب ایي چگًْگی ُب ُن تضون ًوی یبثٌؼ ،هگـ آًکَ مبعتبؿ ّ ىکل مبفهبًؼُی ربهؼۀ ػوت هبًؼۀ هب اف آحبؿ ػوت هبًؼگی تبؿیغی فػّػٍ ىًْؼ ّ ،ػؿ ُوۀ ػـٍَُبی فًؼگی میبمی ،ارتوبػی ،كـٌُگی هب، ًظوی هؼؿى ّ هؼًی هٌبمت ػَـ ًْیي ّ، هتکی ثَ اًنبى آفاػ اف اًْاع هیوْهیتُب ّ ّالیت ُبی ػیٌیً ،ژاػی ،رٌنی ّ هْهی ثـهـاؿ گـػػ .ایٌنت کَ: -الفهۀ اًوالة ٌٍؼتی ،اًوالة میبمی ّ ،الفهۀ ُـ ػّ آًِب اًقالب فشٌُگی امت. -5مکْالؿینن ّ الئینینن ارتوبػی85 ثَ تزـثَ ُن حبثت ىؼٍ کَ امالم میبمی ّ ثٌیبػگـا ثَ مجت ُبی مبعتبؿی عبً عْػ، ًَ صوْم ٓجیؼی ثيـ ؿا ثَ ؿمویت هی ىٌبمؼ، ًَ ثب ػهْکـامی مبفگبؿی ػاؿػ، ًَ ثـاثـی ّ ػؼالت اهتَبػی ؿا هی پؾیـػ ّ، ًَ ثب ػَـ ًْ ثْػى ّ هؼًیت ربهؼۀ هنلوبًبى 86مـ آىتی ػاؿػ. ثَ ىِبػت تبؿیظ ،صکْهت ػیٌی ،ثَ عًَْ صکْهت امالهی ّ ىیؼی ،ػؿ ُیچ 85ثَ هؼٌی آفاػی ػیٌؼاؿی كـػی ّ عٍَْی اف مْئی ّ ،هٌغ مْء امتلبػٍ اف ػیي ّ اػتوبػات ػیٌی هـػم ثَ عبٓـ هٌبكغ میبمی ایي ّ آى امت. " 86هنلوبى" ثَ كـػی ثب ػیٌی هؼیي آالم هیيْػ ّ ،ثب امالم میبمی یب آًچَ ثَ ٍْؿت پنًْؼ امالهی" ػؿ تـکیت ُبئی ُوچْى روِْؿی امالهی ،تـّؿینتِبی امالهی ،صکْهت امالهی ّ ؿیـٍ کَ ثَ ارـای "ىـیؼت امالهی" ّ امالم ثٌیبػگـا پب هی كيبؿًؼ ،تلبّت ػاؿػ.
063
ػّؿٍ ّ فهبى ّ هکبًی رق ثَ ىکل صکْهت تْتبلیتـ ّ ػیکتبتْؿی ظبُـ ًگـػیؼٍ ّ ًغْاُؼ گـػیؼ .85ثَ ىِبػت تبؿیظ" ،صکْهت ُبی ػیٌی" ثَ ُـ ىکلی ُن مبفهبى ػاػٍ ىًْؼ ،ثبالعـٍ ثَ عبٓـ "ػلل مبعتبؿی" عبً عْػ هزجْؿًؼ تب ػؿ ًِبیت، "اٍْل ػیي" ؿا -کَ ثی تْرَ ثَ ؿأی ّ ًظـ هـػم ػؿ کتبةُبی هوؼك ػیٌی هؼیوی ّ کٌَِ ػؿد ىؼٍ اًؼ- ثـ "ؿأیً ،ظـ ّ صکْهت هـػم" تـریش ػٌُؼ .صکْهتِبی ػیٌی اف ُویي ؿّ ،آهبػۀ پؾیـه ًوؼ ّ ؿأی هغبلق ػیگـاى ًینتٌؼ ّ ،صتی هجثْسًذ ُـگًَْ ًظـی ؿا کَ ثب مٌي ػیٌی ىبى مبفگبؿی ًؼاؿًؼ ،گٌبٍ ثَ صنبة آّؿػٍ ّ ثَ امتٌبػ آیبت ؿیـػیٌی کتبة ىبى مـکْة ثکٌٌؼ .88ایي امت کَ صکْهت ُبی ػیٌی ّ ایوبًی (ثی تْرَ ثَ ىکل ّ ىوبیل ّ ػٌْاى ىبى) اف مْئی "هزجْؿ" ثَ ػكبع اف اٍْل ثٌیبػی یی اًؼ کَ هوؼك ّ ؿیـهبثل تـییـ ثَ صنبة هی آیٌؼ ّ، اف مْی ػیگـ "هضکْم" ثَ ؿّ ػؿ ؿّئی ثب ػهْکـامی ّ ؿأی ّ عْامت هـػم اًؼ. ػؿ ًتیزَ ،ػؿ "صکْهت ُبی ػیٌی ّ ُوچٌیي امالهی ّ ىیؼَ گـی" ،اػػبُبئی هجٌی ق سأی هشدم" ّ ُوچٌیي صـف اف "اصالح ثـ "پزيشػ آصادی اًتخاتات ّ د ّ قْاًیٌی کَ هغتقیوا" هٌؾأ ديٌی داسًذ" ،قصَُائی تیؼ ًیغتٌذ ّ ،ػؿ ْٓل تبؿیظ تضْالت رْاهغ ثيـیُ ،ـگق ّ ُیچ ّهت اتلبم ًیلتبػٍ ّ ًوی اكتٌؼ. ثَ ػالیل مبعتبؿی كـاّاًی کَ ػؿ تّْیش ىوبؿٍ 3پبیبى کتبة آهؼٍ ،ایي اػػبُب هيغَب" ػؿ امالم ّ ثیو اف ُوَ ػؿ هؾُت اهبهیَ ّ ىیؼَگـیً ،باهیؼ کٌٌؼٍ تـ ّ ًبهوکي تـاًؼ. -روؼجٌؼی ثـ امبك ػاػٍ ُبی كْم" ،ؿُبئی اف ظلن ّ ثیؼؼالتی" تبؿیغی ایـاى ،ػؿ اهـّفٍ ؿّف ػّؿۀ رِبًی ىؼى پنبهؼؿى رِبًی ثَ ؿػبیت اٍْلی چٌؼ ّاثنتَ اًؼ: صوْم ثيـ، آفاػی، ػهْکـامی، هبًًْیت، 85ؿ .ک .ثَ تّْیش ىوبؿٍ 3ػؿ پبیبى ایي کتبةُ ّ ،وچٌیي ثَ كَل ُبی پیيیي ،اف "ثِيت آؿهبًی امالم" تب "امطْؿۀ ؿُبئی چولی ثل ."... 88ؿ .ک .ثَ کتبثِبی ًْینٌؼٍ تضت ػٌْاى "هـائت هـآى ؿیـ ػیٌی" رلؼُبی .3 ّ 0،2پیيیي.
064
هؼًیت ّ، الئینینن ارتوبػی.اهـّفٍ مبعتي ُـ اتْپیبئی ّ ثٌب ًِبػى ُـ رٌجيی ثؼّى پبیَ هـاؿ ػاػى ایي مٌگ پبیَ ُبی امبمی هٌؼؿد ػؿ ػِؼًبهَ ُب ّ هٌيْؿُبی رِبًی ،هخل کذ گؾاىتي عيت اّل امت .یک چٌیي ثٌبئی، ُوبًگًَْ کَ ػؿ رـیبى اًوالثبت تبؿیغی ،اف رولَ اًوالة كـّپبىیؼۀ ُ 75ن تزـثَىؼٍ- تب ثَ حـیب ُن ثـمؼ ،کذ عْاُؼ ىؼ .یک چٌیي ثٌبی کذ ُن ثبالعـٍ ؿّفی اف ؿّفُب آّاؿ ىؼٍ ّ ثـ مـ ایي هـػم ّ هلت كـّ عْاُؼ ؿیغت .ایي امت کَ ثـای ؿمیؼى ثَ آؿفُّبی تبؿیغی عْػ، ثَ هلِْم ؿُبئی اف "ظلن ّ ثیؼؼالتی" ّ ایزبػ "ثـاثـی ثـاػؿاًَ"-رق مبعتي ّ پـػاعتي ثٌبی اتْپیبُبی ؽٌُی ثـ امبك ایي مٌگ ثٌبُبی پبیَ ایُ ،یچ ؿاٍ ػیگـی ّرْػ ًؼاؿػُ ّ ،یچ رٌجو آفاػیغْاُی ّ ُیچ ربى ّ هبل كؼا ػاػًی ؿا ثَ ربئی رق تؼْیِ ػیکتبتْؿی ؿا ثب ػیکتبتْؿی ػیگـ ًوی ؿمبًؼ. بر اساس این داده ها ،ربهؼۀ ایؼٍآلی ّ آؿهبًی ؿُبئی ثغو هب الرـم، -ربهؼۀ تکٌیک ّ تکٌْلْژی، -ربهؼۀ ػلْم ،ػاًو ّ تغ ّ ٌَُب ّ، -ربهؼۀ "هؼًیت ّ ػَـ ًْ" ثب ُوۀ ػمت آّؿػُبی اهـّفی ػؿ ُوۀ ػـٍَ ُبی كـٌُگی ،میبمی ،اهتَبػی ّ ارتوبػی امت. ربهؼۀ آؿهبًی هب ،اف ُویي ؿّ ،لقّهب ً ربهؼَ ای ػؿ صبل ػگـگًْی ّ تـییـ هؼاّم امت . ربهؼَ ای پْیب ّ پـىتبة امت . ربهؼۀ ؿُب اف ُـ ػگن ّ صکن اثؼی ّ افلی ػیٌی ّ ؿیـ ػیٌی امت ّ ،ثـ ًْگـائی،تزؼػ ،ثؼػت ّ کيق ّ اعتـاع ثٌب هیيْػ. یک چٌیي ربهؼَای لقّهب ً اف مبًنْؿ كکـ ّ اًؼیيَ ّ ،گلتبؿ ّ کـػاؿ هیپـُیقػّ ، اًگیقٍُبی تـییـ ّ تضْل عْػ ؿا عْػ تْلیؼ هیکٌؼ. ػؿ ًتیزَ ،ربهؼۀ آؿهبًی ّ هؼیٌۀ كبّلۀ هب ًویتْاًؼ ربهؼۀ پبیبًی ّ ًِبئی (چَ کوًْینتی یب آعـالقهبًی) ثبىؼ" .ربهؼۀ ایؼٍآلی الین كـػا" ربهؼۀ ثؼّى هـف فهبًی امت .ربهؼَ ای امت کَ ثب کبؿ ّ فصوت ّ تاله اًنبى "ٓـاف ًْیي" ُـ ػّؿٍ ّ فهبًَ ثَ مْی كـػا ّ كـػاُبی ثب ؿكبٍتـ ّ ثِتـ ًيبًَ هی گیـػ. ػؿ ایٌزب ،تضون ُـ آؿفّ ّ ؽٌُیت تؼـیق ىؼٍ ای ،ؿاٍ ؿا ثـای اثؼاع ؽٌُیبت رؼیؼ 065
ّ هؼوبؿی هؼیٌَُبی آؿهبًی ًْ ّ ًْتـ ُوْاؿ هیکٌؼ ّ ،ایؼٍُب ،ایؼٍ آلِب ّ ثبّؿُبئی کَ ػؿ ْٓل فهبى کٌَِ ىؼٍ ،ثب آلتـًبتیُْبی تبفٍ ّ هٌبمت ػَـرؼیؼ ربیگقیي هیىًْؼ. ثـ ایي هؼیبؿ ،ربهؼۀ ایؼٍآلی هب ،ربهؼَای هـکت اف اًنبىُب ّ اكکبؿ گًْبگْى امت، چـا کَ ُیچ تـییـی هوکي ًینت ،هگـ آًکَ ؿاٍ ثـای ػیگـاى ّ ػگـاًؼیيیُب ّ ػگـگًَْ ػیؼىُب ّ ثْػىُب -ثَ توبم ّ کوبل - ثبف ثبىؼ .هیثیٌین کَ اف ایي فاّیَ ًیق ،ربهؼۀ هـكَ ّ ٌٍؼتی آؿهبًی ،هزؼػا" ثب ّـّؿت آفاػی اًنبى ّ هلبُیوی چْى صوْم ثيـ ،ػؼالت ،ػهْکـامی ،الئینینن ارتوبػی ّ هلبُیوی اف ایي ػمت پیًْؼ هیعْؿػ ّ ،اتْپیبی الین كـػا ّ كـػاُب ؿا ثـ ایي مٌگ ثٌبُبی ػوؼٍ ّ امبمی ثٌب هیکٌؼ. *** اکٌْى هی تْاى مئال کـػ کَ ػؿ ایٌزب ّ ػؿ ایي هؼوبؿی ربهؼۀ اتْپیبئی ّ ایؼٍآلی کؼام یک اف اهْؿ كْم ثـ ػیگـی ّ ػیگـاى توؼم ػاؿػ ّ اّل هی آیؼ؟ -صوْم ثيـ یب ػهْکـامی؟ -آفاػی یب ػؼالت ارتوبػی؟ ٌٍؼتی ىؼى یب الئینینن ارتوبػی؟ ّ ّ ّ. ثؼیِی امت کَ "صوْم ثيـ" ثَ ْٓؿ هبُْی اف ثویۀ ّـّؿتِب ّ آؿهبًِب هتلبّت امت ،چـا کَ ایي صوْم ثب اًنبى ثَ ػًیب هیآیٌؼ ًَ ،ػاػٍ ىؼًی ّ ًَ گـكتٌی اًؼ ّ ،ثَ ُیچ پیو ىـٓ ػیگـ ُن ّاثنتَ ًینتٌؼ .اهب ثب ایي ّرْػ ،تزـثیبت تبؿیغی ثـآًٌؼ کَ صتب صوْم ثيـ ًیق ػوال" تضون ًوییبثٌؼ ،هگـ آًکَ ثویۀ اهْؿ ثَ هْافات آًِب تـییـ یبكتَ ّ ثِجْػی صبٍل کٌٌؼ .ایٌنت کَ اػتـاف ثَ صوْم ثيـ اًنبى ثَ ْٓؿ هتوبثل ثَ تْمؼَ ّ ؿّیو هجبًی "آفاػی ،ػهْکـامی ،الئینین ،ؿكبٍ ،ػؼالت ارتوبػی ّ ؿیـٍ" ّاثنتَ امت ّ ثـػکل. ػؿ ّاهغ ،ؿىؼ ّ تْمؼۀ ایي صوْم ّ آفاػیِب ػؿ ُـ ربهؼَ ای ثَ ؿىؼ ّ تْمؼۀ تْاًبئی ُبی ًْفاػی هیهبًؼ کَ چَ ػؿ کل ،یب رقء ثَ رقء ،ثَ ْٓؿ یکؼمت ّ ُوَربًجَ ؿىؼ هیکٌؼ .ایي ؿىؼ ػؿ توبم اًؼامُب ّ تْاًبئیُبی رنوی ّ ؿّاًی ًْفاػ، ثَ یکنبى رـیبى هییبثؼ، "ُوَربًجَ" امت ّ، ُیچ توّؼم ّ تؤّعـ ًویىٌبمؼ. یؼٌی ػمتِب ثَ ُوبى ًنجتی ؿىؼ هیکٌٌؼ کَ پبُب ّ ُوچٌیي اًؼامُبی رنوی ثَ ُوبى اًؼافٍ ؿىؼ هییبثٌؼ کَ ؿّاى ،ؿكتبؿ ّ ىغَیت ،کَ ػاًو ّ هؼؿت یبػگیـیّ ، 066
ًلنبًیبت ،عْػآگبُی ّ ّرؼاى. کیلیت ؿىؼ صوْم ّ آفاػی ُب ػؿ ربهؼَ ًیق هخل ؿىؼ ُوَ ربًجۀ ًْفاػ امت .یک "تْمؼۀ ٌُزبؿ" لقّهب" ُوـاٍ ثب تـییـ ّ تضْل "ُوَربًجَ" پیو هیـّػ .ثَ ًضْی کَ ُیچ تـییـی ثـ ػیگـی هوّؼم ّ هتؤّعـ ًینتُ ّ ،یچ کؼام ؿا ًویتْاى اف ثویۀ هنوتُب ّ اًؼام ُبی ػیگـ ارتوبػی ثـیؼ ،رؼا کـػ ،ؿاکؼ ًگِؼاىت یب ثَ صـکت ّ ؿىؼ كْمالؼبػٍ ّاػاىتُ .ن اف ایي ؿُّ ،یچ جاهعۀ ديکتاتْسی هبػؿ ثَ اصتـام ثَ صوْم ثيـ هـػم ،یب ُیچ صکْهت ػیٌنبالؿ هبػؿ ثَ ػاػى آفاػی ّ ػهْکـامی یب ؿػبیت ػؼالت ارتوبػی ًینت .ثَ ثیبى ػیگـ ،ػؿ ربئی کَ صوْم ًبىی اف ػهْکـامی ّ آفاػی ّرْػ ًؼاؿػ ،ؿػبیت صوْم ثيـ ُن هوکي ًینت ّ ،ثـػکل. ایٌزبمت کَ ربهؼۀ ؽٌُی آؿهبًی هب ًیق ثبیؼ اف هزوْػۀ ًِبػُبی ارتوبػی ،میبمی، اهتَبػی ّ كـٌُگی هتزبًن ی کَ ُوَ اف اهکبى ؿىؼ ّ تْمؼۀ یکنبًی ثـعْؿػاؿًؼ، تيکیل ىْػ .کنی کَ هیعْاُؼ آؿفّی تضوّن یک چٌیي ربهؼۀ آؿهبًی ؿا ػؿ عْیيتي عْیو ثپـّؿػ ،ثبیؼ ثتْاًؼ ػؿ ؽُي ّ اًؼیيۀ عْػ ،ىِـی ثنبفػ یکؼمت، -آثبػ ،هـكَ ّ تْلیؼکٌٌؼٍ، ُ -وگبم ثب ػؼالت ارتوبػی ّ، -هتکی ثَ آفاػی ،صوْمً ،جْؽ ّ ،کبؿ ّ کْىو اًنبى ّ كـفًؼ اًنبًی. ىِـی کَ ػؿ ُیچ کؼام اف رٌجَُبی ارتوبػی ،اهتَبػی ،كـٌُگی ّ میبمی هضکْم ثَ یظ فػى ّ ثبفگيت ثَ گؾىتَ ّ توؼیل ػبػتُبی ػیـیٌۀ تبؿیغی -ػیٌی ًینت. ایي آى ىِـ اتْپیبئی ّ هؼیٌۀ كبّلَای امت کَ اگـ ثـ پب ثبینتؼ ّ تضون یبثؼ، مـًْىت تبؿیغی هلّت ّ کيْؿ هبى ؿا ثَ یکجبؿٍ ػگـگْى عْاُؼ مبعت ّ ،هب ؿا ػؿ ربهؼۀ رِبًی ثَ هلتی هتو ّؼى ،مبفًؼٍ ّ مـكـاف تجؼیل عْاُؼ مبعت .ػؿ آًَْؿت کنی اف كـفًؼاى ایي مـفهیي ،ػیگـ عْػ ؿا ًیبفهٌؼ آى ًغْاُؼ ػیؼ کَ ثـای ؿُبئی اف تضویـ ػیگـاى ،اف ثـػى ًبم عبمتگبٍ ّ کيْؿ هبػؿی عْػ، "ایـاى" گـكتبؿ آهؼٍ ػؿ ثضـاى ُبی ػوت هبًؼگی ّ ثٌیبػگـائی تبؿیغی، ثپـُیقػ .یک چٌیي ىِـ اتْپیبئی هیاؿفػ کَ: -كؼاکبؿی ّ هيبؿکت تکتک رْیٌؼگبى آؿهبًيِـُبی كـػا ؿا ثَ عْػ اعتَبً ػُؼ ، ُوۀ ؿإیبُبی آؿهبًی ؿا اف آى عْػ کٌؼ ، ػؿ هََ ُبیوبى تکـاؿ گـػػ ، ػؿ الالئی کٌبؿ گِْاؿٍ ُب ثبفتْلیؼ ىْػ، -ػؿ هْمیوی ثٌْافػ ّ ػؿ ٌُـ ّ اػثیبت كـػایوبى ثبؿآیؼ ّ ثـ پب ثبینتؼ. 065
ایي ًیق هوکي ًینت هگـ آًکَ یک چٌیي آؿهبًِبئی ثَ عْامت ّ ثبّؿ ؽٌُی- اتْپیبئی ُوۀ آؿهبًغْاُبى کيْؿهبى تجؼیل گـػػ ّ ،ػؿ اػاهۀ ؿاٍ عْػ" ،رجَِای گنتـػٍ اف رْیٌؼگبى كـػای هتلبّتی" ؿا ثَ صـکت ػؿ آّؿػ .ػؿ آى ٍْؿت، هی تْاى اهیؼّاؿ ثْػ کَ ایي ثبؿ کَ تبؿیظ اف ًْ ثبؿػاؿ ىؼٍ ،عیقه ّ فایيی ؿا مجت هیيْػ ،تْػٍ ُبی هـػم هب، ًَ ثَ ؽٌُیت اتْپیبئی هخلْطی اص کٌَِ ّ ًْ،(اعتالٓی کَ كـّپبىی ُوۀ اًوالثبت ّ رٌجو ُب ،اف رولَ اًوالة اتْپیبئی 75ؿا ثَ ػًجبل آّؿػ) ثلکَ ثب ؽٌُیت ُبی اتْپیبئی ُؼكوٌؼ ّ ثـگقیؼٍ ،تْاى الیقال عْػ ؿا ػؿ ٍضٌۀمیبمی ّ ارتوبػی ثَ آفهبیو ثگؾاؿًؼ ّ .ثـای یکجبؿ ُن کَ ىؼًٍ ،بىؼًی ُبی تبؿیغی عْػ ؿا هوکي ّ هبثل تضون مبفًؼ ّ .ثب "ظِْؿ ّ ًزبت" تبؿیغی عْػ، ثَ ٍْؿت "ظِْؿ ّ ًزبت" اًنبى فهیٌی ثَ ربی اهبم آموبًی-آؿفُّبی تبؿیغی "ؿُبئی اف ظلن" ّ "ثـهـاؿی ػؼالت" ؿا ثَ ربی آّؿػٍّ ، "ثـاػؿی ّ ثـاثـی" گويؼٍ ػؿ تبؿیظ ؿا ػیٌیت ثجغيٌؼ. *** ا ّهب یک چٌیي ؿاُی ،ثلٌؼ ّ ْٓالًی امت ّ ؿُـّاًی حبثت هؼم ّ ٍجْؿ الفم ػاؿػ. ثب ایي ّرْػ ،اگـ ایي تٌِب ؿاٍ ؿُبئی امتً ،جبیؼ ًگـاى فهبى ثْػ .چـا کَ آى كـػای هتلبّت ػؿ صْفۀ ؽٌُی ّ آؿهبًی ،اف لضظَای آؿبف هیىْػ کَ ثبّؿی آؿهبًی ػؿ ػلی اف ػلِب هی ًيیٌؼ ،ؿیيَ هی فًؼ ّ ،ثَ تـییـ پٌؼاؿ ،ؿكتبؿ ّ کـػاؿ ّلْ یک ًلـ هٌزـ هی گـػػ. اف ایي ؿُّ ،ـامی ًینت اگـ تب ًیل ثَ ىِـ آؿهبًی ،ؿاُی ْٓالًی ػؿ پیو امت، یب ثـای ؿمیؼى ثَ هلۀ آؿفُّب ،ؿُـّاًی ثنیبؿ هْؿػ ًیبف اًؼ .ػؿ ایي هوطغ تبؿیغی، هِن آًنت کَ ُـ کنی ثَ مِن عْػ ،ػؿ یک ملـ ؽٌُی ،پب ثَ ؿاُی ثگؾاؿػ کَ ؿّف ی عیل پـًؼگبى امبٓیـی ىبٌُبهَ ثـای ؿمیؼى ثَ هلۀ کٍْ اكنبًَ ای "هبف" ٓی کـػًؼ ّ ػؿ اّد آى پـّاف تبؿیغی ،پیًْؼ اثؼی عْػ ؿا ػؿ روغ ّاصؼ "میوـؽ" ثَ حجت ؿمبًیؼًؼ. ػلثنتي ثَ ربهؼۀ آؿهبًی ًیقُ ،وبًٌؼ آى ػامتبى امبٓیـی ایـاًی ،اف ُوبى لضظۀ ػؿ کٍْ هبف آؿهبًی ؿا ثَ ؿّی فاػى ػؿ رُي ّ اًذيؾَ فشدی اص افشاد ايي جاهعَِ ، رنتزْگـاى عْػ ثبف عْاُؼ کـػ ّ ،اكن ػّؿػمتی اف رِتگیـی ثَ موت ّ مْی "ىِـ آؿهبًی كـػا" ثَ ّرْػ عْاُؼ آّؿػ .ایي رِتگیـی ؽٌُی ،ػؿ تؼاّم عْػ هبػؿ عْاُؼ ىؼ ػؿ ًوبٓ تالهی هٌبمجبت ارتوبػی هبى ؿىؼ کـػٍ ّ: -اؿفهُبی ؿُبئی ثَ ّرْػ آّؿػ، 068
-اعالم ارتوبػی ًْی پبیَ گؾاؿی ّ علن کٌؼ ، ثی ُْیتی هْرْػ ؿا ػؿهبى کـػٍُْ ،یت روؼی ًْی ؿا مجت ىْػ ، ثَ کبؿ ّ کْىو ّ پیکبؿ فًؼگی آؿهبًی هب هـػم رِتی ًْ ثجغيؼ ّ،ػؿ ًِبیت ًیق ،ثب ایزبػ یک ُْیت ؽٌُی هيتـک ،فًؼگی ارتوبػی مـثی هْرْػ ؿا ثَ ؿًگ ىبػ فًؼگی ػؿ آّؿػ. ایٌنت کَ: اف مْئی ،كـػای تضون ربهؼۀ آؿهبًی ثی هکبى ،ػّؿ ّ ًبپیؼامت ّلی، اف مْی ػیگـ ،كـػا اف ُویي لضظۀ آؿبفیي آؿهبىمبفی ؽٌُی ىـّع هیىْػ ّ ؿكتبؿُب ّ ؿّاثٔ روؼی هبى ؿا اف ًْ ىکل هیػُؼ .ایي ًیق ُوبًٌؼ آًچَ ػؿ ػّؿۀ اًوالة اتْپیبئی كـّپبىیؼٍ تزـثَ کـػین ،ثَ ؿاٍ ثـّىؿكت اف هيکالت تلـهَ ّ پـاکٌؼگی اهـّفی هٌزـ عْاُؼ ىؼ ّ .ؿهق ّ ؿاف هيتـکی عْاُؼ مبعت کَ پیًْؼ ایي هـػم ؿا ػؿ ربئی ّ اف ٓـیوی هوکي عْاُؼ مبعت .ایي ُوبى ؿهق ّ ؿافی امت کَ: ثَ مئال "چـا فًؼگی هیکٌین ّ ثـای چَ فًؼگییی ػؿ تالىین" ،پبمظ عْاُؼ ػاػّ ، ُوچْى یک "ُْیت هيتـک آؿهبًی ّ اتْپیبئی ایـاًی" ،كـػ ّ كـػُب ؿا ثَ روغّ ، تٌِبئی ُب ؿا ثَ ثب ُن ثْػًِب پیًْؼ عُْؼ فػ . " ...هي اگـ هب ًيْم تٌِبین، تْ اگـ هب ًيْی عْیيتٌی چَ کنی هیغْاُؼ هي ّ تْ هب ًيْین 89 "... *** هی ثیٌین کَ اهـّف ًیق ُوچْى ُـ ّهت ػیگـ فهبى ثـپبئی اتْپیب ّ آؿهبًيِـ رؼیؼ، ّ فهبى هؼوبؿی ؽٌُی ؿاُی ًْ ثَ كـػائی ػگـگًَْ امت . هیثیٌین کَ تبؿیظٓ ،جن هبًًْوٌؼی عْػ ،آهبػۀ ًگبؿه ػّثبؿٍ امت ّ كـٍت اف آى ُـکل ّ ُـ اًنبى "ػَـ ًْ" هؼتوؼ ثَ "صکْهت ثالىـٓ اًنبى ّ هـػم " تب ثَ ربی اهبهبى ّ هوؼمیٌی کَ ًَ ظِْؿ هیکٌٌؼ ّ ًَ ًزبت هیؼٌُؼ-ُوـاٍ ثب ُوۀ آؿهبًغْاُبى ػیگـ "ظِْؿ" کٌؼ ّ ،ػؿ هؼوبؿی ؽٌُیت آؿهبًی ًْ ّ ثـپبئی "هؼیٌَ ای كبّلۀ" هٌبمت ػَـ ًْ ایـاًی ىـکت رنتَ ،ػؿ ؿاٍ "ًزبت" تبؿیغی هـػم ّ تبؿیظ ایـاى اف ثبٓالهی کَ گـكتبؿ آهؼٍ ،ثکْىؼ . 89صویؼ هَؼم ،ىؼـ ثلٌؼ آثی عبکنتـی میبٍ
069
ایي آى ؿاُی امت کَ ثَ مْی كـػا هی ؿّػ. ایي ؿاٍ كـػامت. " ....اف کزب کَ هي ّ تْ، ىْؿ یکپبؿچگی ؿا ػؿ ىـم، ثبف ثـ پب ًکٌین 91"....
91صویؼ هَؼم ،پیيیي.
051
فصل ُؾتن تْضیذات تٌیادی تشای تغِیل دسک ّ فِن جاهع کتاب
تْضیخ ؽواسٍ 7 سفع عتن جٌغی ّ ًَ عوْهی کشدى عکظ صبهیبى اىـاكیت ثـػٍػاؿ ّ هؼاكؼبى ًظبم فًبىْئی چٌؼفًَ ،صکن "هغبللت هقػکیبى ػؿ هْؿػ عـیؼ ّ ت ّ َـف ّ اربؿۀ فًبى ُوچْى یک کبالی ارتوبػی ّ اهتَبػی ً ػّؿۀ مبمبًیبى" ؿا ،ثؼؼا ًَ ثَ هؼٌی هْهْف مبعتي مینتن چٌؼفًی ّ کٌیقػاؿی، مینتن هـػمبالؿ هتکی ثَ اربؿٍ ّ عـیؼ ّ كـّه فًبى- ثلکَ ثَ ًبم "ػوْهی کـػى فًبى" هؼـكی کـػًؼ .ایي ّاؿًَّ مبفی ّ تجلیـبت تبؿیغی ٌُْف ُن ػؿ اىکبل هغتلق اػاهَ ػاؿػ ّ ؽُي ثنیبؿی ؿا هغؼّه هیکٌؼ. ّیل ػّؿاًتُ 90ن رقّ آى ػمتَ اف کنبًی امت کَ ػاًنتَ یب ًؼاًنتَ ،ػؿ کتبة تبؿیظ عْػ ثـ ایي تّْ ُن تنلین هیيْػ کَ گْیب اٍْل آًچَ ّی "ػیي کوًْینتی هقػکیبى" هیغْاًؼ ،ػجبؿت ثْػًؼ اف: ُ" -وۀ هـػم هنبّی فاػٍ ىؼٍاًؼ؛ ُ -یچ کل ص ّ ن ٓجیؼی ثـای تولّک چیقی ثیو اف ػیگـی ًؼاؿػ ّ، -هبلکیّت ّ افػّاد اف "اثؼاػبت اًنبى ّ اف اىتجبُبت پنت اّمت" ّ کلیۀ اىیبّ ، توبم فًِب ،ثبیؼ "هلک هيتـک توبم هـػاى" ثبىؼ". الجتَ ػؿ ایي هْؿػ ُیچ تـػیؼ ػلوی ّرْػ ًؼاؿػ کَ ُـ ػّ هبلکیّت ّ افػّاد ،اف اثؼاػبت ثيـ اًؼُ ّ ،یچکؼام اف آموبى ًیبهؼٍ اًؼ ّ .ػؿ ْٓل تبؿیظ تضْالت ثيـ، (ثَ هْافات تـییـ ّ تضْل ىـایٔ ارتوبػی ،تْلیؼ اهتَبػی ّ ،ػـف ّػبػات كـٌُگی) اىکبل ُـ ػّ آىُب تـییـ یبكتَ ،هییبثٌؼ ّ عْاٌُؼ یبكت. ثب ایي ّرْػُ ،وبًگًَْ کَ عْػ ًْینٌؼٍ ُن ثؼؼا" اّبكَ هیکٌؼ" ،ایي ًظـ ػىوٌبى" ایي رٌجو امت کَ گْیب هقػکیبى ثَ ثِبًَ اػتـاُ ثَ هبلکیّت ّ افػّاد ّ ػمتیبثی ثَ آؿهبًيِـ عْػ ،ػفػی ّ فًب ؿا تـّیذ هیکـػًؼ ّ ًَ ّاهؼیّت تبؿیغی .ایي ًظـ ًْینٌؼٍ ثب ػاػٍ ُب ّ ىْاُؼ تبؿیغی ػیگـ ًیق تؤییؼ هیيًْؼ .ثـ ایي امبك ،هٌظْؿ هقػکیبى اف "تؼّلن ُوۀ فًبى ثَ ُوۀ هـػاى"، ّ 90یل ػّؿاًت ،پیيیي.
050
ًَ ثَ هؼٌی ثبفگيت ثَ ػّؿۀ ؿاثطۀ رٌنی ثی هبػؼٍ ( ،)yhoMesomeopثلکَ ثَ هؼٌی هٌغ کـػى چٌؼ ٍؼ فًی ّ اًضَبؿ تولک فًبى ثَ ّمیلۀ ًزجب ّ اىـاف فؿتيتی ثْػ" .هقػک هیعْامت فًبى ؿا ًیق اف پنتُْب ّ اًؼؿّىُب ثیـّى ثکيؼ ّ ثـای آًبى اؿفه اًنبًی کنت کٌؼ .اّ هیغْامت اٍالصبتی ػؿ اهـ فًبىْئی ثَ ػول آّؿػ تب ثَ هْل عْارَ ًظبمالولک "ُیچکل اف لؾت ّ ىِْت ػًیب ثی ًَیت ػؿ ُهـاػ ثـ ُوۀ علن گيْػٍ ثُْػ" .92اف ایي ؿّ ،ػؿ ایي ؿاثطَ ثبیؼ اف ًوبًؼ ّ ِ "ُوگبًی مبعتي فًبى" ،ثـچیؼٍ ىؼى هوـؿات هيـی ّ کبمتی رٌنی (امتخوبؿ ّ ثِـٍ کيی رٌنی) ؿا ػؿک کـػ ًَ ّ 93ػوْهی ىؼى فًبى ؿا. ثبیؼ یبػآّؿی کـػ کَ هطبلؼبت ربهؼَ ىٌبعتییی کَ ثب ثـؿمیُبی لْیل هْؿگبى ػؿ هیبى هجبئل اهـیکبئی آؿبف ّ ثب تضویوبتی کَ ثَ ػًجبل کتبة "هٌيؤ عبًْاػٍ ،هبلکیت عٍَْی ّ ػّلت" كـػؿیک اًگلل 94اػاهَ یبكتً ،يبى هیػٌُؼ کَ: -آفاػی رٌنی ثؼّى روؼی هبػؼٍ ،یب آًچَ ( )yhoMesomeopعْاًؼٍ هیيْػ ،ثَ یک ػّؿۀ هؼیّي تبؿیظ اّلیۀ ثيـ تؼلن ػاىتَ ّ ،اف آى پلُ ،وـاٍ ثب تـییـ ّ تضْل ٍْؿتجٌؼی ُبی ارتوبػی ،اهتَبػی ّ كـٌُگی ،ایي ًْع ؿاثطۀ رٌنی روؼی ثؼّى هبػؼۀ" ،کبؿکـػ" ( ) mfooeofعْػ ؿا اف ػمت ػاػٍ امت .ثَ عبٓـ ایي ػلّت کبؿکـػی ُن امت کَ ثب ػجْؿ اف ایي ػّؿۀ هؼیي ارتوبػی ّ اهتَبػی ،ایي ىکل اف ؿّاثٔ ػؿ ُیچ کزبی ػًیب ّ ػؿ ُیچ ربهؼۀ پیيـكتَ ؿمن ًيؼٍ ّ ػیؼٍ ًوی ىْػ .ثَ ُویي مجت ،ؿاثطۀ رٌنی روؼی ثؼّى هبػؼٍ ًَ ،هی تْاًنت ػؿ ػّؿۀ مبمبًیبى -کَ ػؿ ُوۀ فهیٌَُبی هغتلق ارتوبػی ،اهتَبػی ّ كـٌُگی اف ػّؿٍ اّلیۀ ًبظـ ثَ ؿاثطۀ روؼی ثؼّى هبػؼۀ رٌنی كبٍلَ گـكتَ ثْػ - هطـس گـػػ ًَ ّ ،هْد ػظیوی اف هـػم كویـ ّ تضتمتن ؿا ثَ ػًجبل عْػ ثکيبًؼ. ایي ًجْػ رق آًکَ هوَْػ هقػکیبى اف ایي اٍالس گـی ،اف ثیي ثـػى "مینتن تَ ّـف فًبى ُوچْى یک کبالی ارتوبػی ّ اهتَبػی اف مْی اىـاف مبمبًی- فؿتيتی" ثْػ ّ الؿیـ. ػؿ ّوي ،ثنیبؿی اف تبؿیظ ىٌبمبى ثـ ایي ثبّؿًؼ کَ "ثنیبؿی اف هؼتوؼات هقػکیبى 92عًْ .اثغو ،پیيیي. 93ی .آ .ثلیبًق ،مَ هوبلَ ی ػیگـ ػؿثبؿٍ ی ثـػگی ،تـروَی میـّك ایقػی ،اًتيبؿات اهیـکجیـ، ،0375تِـاى. 94كـیؼؿیک اًگلل ،هٌيؤ عبًْاػٍ ،هبلکیت عٍَْی ّ ػّلت ،تـروَ هنؼْػ اصوؼفاػٍ ،اًتيبؿات مبفهبى چـیکِبی كؼایی علن ایـاى ،تکخیـ مْئؼ.0374 ،
052
ثب ػوبیؼ هبًْیبى ػؿثبؿۀ عیـ ّ ّىـُ ّ ،وچٌیي ػؿ هْؿػ ًْؿ ّ ظلوت یکی امت ّ ایٌبى ًیق هبًٌؼ هبًْیبى ،هؼتوؼ ثَ پـُیقکبؿی ّ تـک ػالئن ػًیْی ثْػًؼ" .95هی ثیٌین کَ اف هـػهی ثب یک چٌیي ًگـه ّ آًچٌبى ایؼئْلْژی ّ اعالم ارتوبػی ،ثؼیؼ ثَ ًظـ هیؿمؼ کَ ثغْاٌُؼ ثَ هْل تبؿیظ ًْینبى تْریَ گـ ًظبم ُبی الیگبؿىی، هزبلل ػیو ّ ػيـت ُوگبًی ثَ ؿاٍ ثیبًؼافًؼ، ثَ اًضَبؿگـاى مکل ّ رٌنیت تجؼیل ىًْؼ یب، اف ػوْهیّت یبكتي ص ّ ن ُوغْاثگی ّ تجؼیل فًبى ثَ اثقاؿ ػیبىی ّ ثِـٍ کيی روؼی هـػاى ػكبع کٌٌؼ. *** ًجبیؼ كـاهْه کـػ کَ امتلبػٍ اف هنبئل ّ هّْْػبت رٌنی ثـای هجبؿفٍ ثب اكکبؿ ّ اًؼیيَُبی رؼیؼ ،كؤ هٌضَـ ثَ ایي ػّؿٍ ّ فهبى ًجْػٍ ّ ًینت .ثـای ًوًَْ ،هی ػاًین کَ ػؿ ًیوۀ ػّم هـى ًْفػُن ،ایـاى یکی اف پـثِبتـیي كـٍتُبی تبؿیغی ثـای تـییـ ّ تض ّْل ارتوبػی عْػ ؿا تضت كيبؿ هـتزؼیي صبکن کَ اف ٓیق گنتـػٍ ای اف ػؿثبؿیبى ّ ػّلتیبى تب ؿّصبًیْى ّ هالیبى هتؼَتمٌت گـا ّ تب ًیـُّبی امتؼوبؿگـ ؿّك ّ اًگلنتبى ّ ًْکـاى ػاعلی ىبى تيکیل هیىؼٍ - اف ػمت ػاػ .ػؿ ایي اّّبع ّ اصْال ًگْىثبؿًْ ،کـی ّ ّاثنتگی ثَ عبؿریبى، ؿمن ثقؿگی ّ ؿهق هْكویت ثَ ىوبؿ هیؿكت ،ػؿ صبلی کَ امتوالل ٓلجی ّ تـهی عْاُی ،ثَ آمبًی ثَ ػقل ّ ؽلّت هٌزـ هیيؼ .ػؿ چٌیي ىـایطی ،روؼیتی ػؿ تِـاى ثَ ػٌْاى "روؼیت كـاهْىغبًَ" ثب ُؼف گنتـه اًؼیيۀ تـییـ ّ اٍالصبت ارتوبػی تيکیل ىؼ .ثب آًکَ اػوبل ّ ىغَیت هیـفا هلکن عبى ،هئمل ایي هزوغ هبثل ثضج امتّ ،لی ثَ تؤییؼ ُوۀ هضوویي ،ایي هزوغ اف تزوغ آفاػاًؼیيبى ّ تـهی عْاُبى آى ؿّف ایـاى تيکیل هی ىؼٍ ّ ػؿ هؼت کْتبٍ ػوـ عْػً ،وو ُبی اؿفًؼٍای ػؿ گنتـه اًؼیيۀ تـییـ ّ تـهی ّ ،مبفهبًؼُی تـهی عْاُبى ایـاى ایلب کـػٍ ثْػ. ثَ ُویي مجت" ،پیبم كـاهْىغبًَ کَ "اعْت ،روبػت ،هنبّات ّ ػكغ ظلن ّ تؼّؼی" ثْػ ،تِؼیؼ هنتویوی ػلیَ ًظبم ارتوبػی ّ میبمی کِي ّ کٌِۀ صبکن ثَ ىوبؿ هیؿكت ّ ،هوبثلَ ّ تَبػم آى ثب ًظبم ػیکتبتْؿی ًبٍـی اهـی ٓجیؼی ثْػ .ربلت امت کَ صـثۀ هؼاكؼبى ّّغ ؿّ ثَ اّوضالل هْرْػ ػؿ هوبثل ایٌگًَْ تالهُبی تـهیعْاُبًَ ،ثبف ُن هطبثن هؼوْلُ ،وبى اكتـای تکلیـ ّ ثِتبى ثی ػلتی ثْػ .چـا کَ ػؿ ربهؼۀ ثَ عْاة ؿكتۀ ىیؼَ گـی آًـّف ُنُ ،یچ صـثَای ثـًؼٍتـ اف ػٌْاى 95ؿاًّؼی ،پیيیي.
053
ثی ػلتی رٌنی کبؿمبف ًجْػ .ایي ثْػ کَ ثـای هغبللت ثب ایي تاله ُبی اٍالصگـاًَ ،ایي ىبیؼَ ؿا ثَ ؿاٍ اًؼاعتٌؼ کَ گْیب "اهبؿػ ّ اربًؼۀ ىِـ ثَ كـاهْىغبًَ ؿاٍ یبكتَ اًؼ ّ آى هضلل ُـفگی امت ّ .ایٌکَ هيِْؿ امت اُبلی ایي کبؿ ،اثـاف هطلت ًوی کٌٌؼ ،اف ثبثت عزبلت اػوبل ىٌیؼَ امت کَ كالى ّفیـ ّ هـػ هال ؿا ثیبّؿًؼ ّ . . .امجبة ثبفیچَ ًوبیٌؼ" .96ثَ ػویؼۀ صبری هالػلی کٌی هزتِؼ هؼـّف ّهت ًیق ،آى هزلل ػبهل "اّوضالل هؾُت ّ هلت ثْػ" (ًبهۀ عطی صبری هالػلی کٌی).95 هی ثیٌین کَ ایي ًیق ػیي ُوبى تجلیـی امت کَ صبال ُن ثـای رلْگیـی اف گنتـه تل ّکـات ؿُبئیٓلت ّ ّ ّؼ ثِـٍکيی -ثِـٍکيی اهتَبػی ،تضوین كـٌُگی ،تنلٔ ارتوبػی ّ مـکْة میبمی- ػؿ ربهؼۀ پؼؿمبالؿ ایـاى ثَ کبؿ هیثـًؼ .کٌَِ پـمتبى اهـّفی ًیق ثـای صلع متن ّ ًبثـاثـی رٌنی ّ ٓجوبتی هْرْػ ،ثب مالس "ُـد ّ هـد رٌنی" ثـ ایؼئْلْژُب ّ اكکبؿ ٓـكؼاؿ آفاػی فًبى هی تبفًؼ ّ ،هـّربى ّ پیبم آّؿاى فًؼگی ػبػالًَ ّ ؿكیوبًۀ فى ّ هـػ ؿا ثب اتِبم "تـّیذ كضيبء" پبمظ هیؼٌُؼ .ایٌبى اهـّفٍ ؿّف ُن ُوکبؿی ّ فًؼگی ؿكیوبًَ ثیي فى ّ هـػ ػؿ ربهؼَ ؿا رق اف ػیؼ تَْؿات ُنآؿْىی صـهنـاُبی عْػ ًویثیٌٌؼ ّ ًویتْاًٌؼ ثجیٌٌؼ .ایي الجتَ ػؿ ربئی کَ "هـػاى حـّتوٌؼ هنلوبى ىیؼۀ ایـاًی" ثَ اًؼافۀ "هـػاى ثـػٍػاؿ مبمبًی" اف ثـکت! آفاػی چٌؼفًی ثـعْؿػاؿًؼ ّ ،هطبثن هجبًی هو ّؼك ػیٌی ّ ىـع هجیيُ ،ـ هـػ پْلؼاؿ ،هی تْاًؼ ػؿ آى ّاصؼ ثَ تؼؼاػ ثی ىوبؿی اف فًبى (ثب چِبؿ فى ػوؼی هبثل تکـاؿ +تؼؼاػ ًبهضؼّػی فًبى ٍیـَای +تؼؼاػ ًبهضؼّػی فًبى ثـػٍ) ُوجنتـ ىْػ ،ػزیت ًویًوبیؼ.
تْضیخ ؽواسٍ 3 ديکتاتْسی ّ تشط اًنبى ُـ چَ ثیيتـ متن ثجیٌؼ ،ثیيتـ هیتـمؼ ّ ُـ چَ ثیيتـ ػچبؿ تـك ّ ّاُوَ ىْػ ،ثیو اف پیو عْػ ؿا هزجْؿ ثَ اثـاف ایي یب آى ّاکٌو ؿّصی ّ ؿّاًی هی ثیٌؼ .ایي ّاکٌو یب ؿّ ثَ ثبالمت ّ اف هوبّت مبػٍ تب ػكبع ّ ربًجبفی ُبی 96رقّۀ ؿاپْؿت كـاهْىغبًَ ،عطی. 95كـیؼّى آػهیت ،اًؼیيۀ تـهی ّ صکْهت هبًْى -ػَـ مپِنبالؿ ،اًتيبؿات عْاؿفهی،0370 ، تِـاى.
054
هِـهبًبًَ ؿا ثَ ػًجبل هی آّؿػ .یب ؿّ ثَ پبئیي امت ّ تـك ؿا ثب تـك ثیيتـ پبمظ هیؼُؼ. صبلت اّل ؿا هیتْاى ػؿ ثیي مـثبفاًی هيبُؼٍ کـػ کَ ػؿ آؿبف رٌگ ثَ هؼؿی هوِْؿ تـك اًؼ کَ صتی تْاى ػیؼى یک مـثبف ربى ثبعتَ یب فعوی ؿا ُن ًؼاؿًؼ. ثـعی اف ایٌبى اهبّ ،هتی عْػ ؿا ػؿ ػؿّى تٌْؿ مْفاى رٌگ هی یبثٌؼ ،ثَ ارجبؿ ُن کَ ىؼٍ ،تـك عْػ ؿا ثب رٌگیؼى ّ کيتي رجـاى هیکٌٌؼ ّ ،پل اف هؼتی ُن ثَ رٌگٌؼٍ ای صـكَ ای تجؼیل هیيًْؼ .صبلت ػّم ؿا هیتْاى ػؿ هیبى هـػم مـکْة ىؼٍ ای ػیؼ کَ ثَ کلی هـػْة هؼؿت صبکن ّ رجبؿ ىؼٍ اًؼ .ػؿ ایي هْاهغ ،تزبّفات ّ تٌجیِبت ؿژین ُبی رجبؿ تب ثَ ربئی ػؿ ؿّس ّ ؿّاى ثـعی اف هـػم تؤحیـ هیگؾاؿًؼ کَ مبلِب ّ ػُِب مبل ثؼؼ اف آى ًیق هبػؿ ثَ اثـاف ّرْػ ػؿ ثـاثـ صتی ربًیبى هـػٍ ّ ربى ثبعتۀ مبثوب ً تزبّفگـ ًوی ىًْؼُ .ن اف ایي ؿّ ،اًنبى تضت مـکْثی ّ متن ُوْهب ً ػّ ؿاٍ ثیيتـ ًوی یبثؼ: یب ٓـیبى هیکٌؼ ّ (تب لضظۀ تبؿیغی هْػْػی کَ ُـ صـکتی ثَ اًوالثی عتن هیيْػ ّ ُـ ىْؿىی ؿّعبًَ ای ىؼٍ ،ثنبٓ ظلن ؿا اف ؿیيَ هیيْیؼ ّ هی ثـػ) مـثَػاؿ هیمپبؿػ، یب تنلین هیىْػ ،تْثَ هیکٌؼ ّ تب پبیبى ػوـ ُوچْى یک اًنبى كتشىؼٍ کْچک ،عـػىؼٍ ّ صویـ-ثَ یک فًؼگی گیبُی اػاهَ هیؼُؼ. ثَ ْٓؿ هؼوْل ،ػؿ اکخـ هْاؿػ ،اهلیتی ؿاٍ اّل ؿا ثـ هیگقیٌٌؼ ،یب هی تْاًٌؼ ثـگقیٌٌؼّ ،لی اکخـیتی ؿاٍ ػّم ؿا .ایي ًینت رق آًکَ تؼاّم مـکْثی ّ هزبفات، ثَ ْٓؿ هؼوْل ثبػج ػؿًّی ىؼى تـك هیىْػ ّ اًنبى ؿا ثَ ٍـف ػّؿی گقیؼى اف تـك ّ گـكتبؿی ،یب ػؿػ ّ ؿًذ ثیيتـ ،اثتؼا ثَ هضبكظَ کبؿی ّ ػّؿی گقیؼى اف کبؿُبی هبثل هزبفات هزجْؿ هیکٌؼ .ایي ػّؿی گقیؼى ُبی هضبكظَ کبؿاًَ ػؿ ٍْؿت تؼاّم ،كـػ هضبكظَ کبؿ ؿا ثَ عْػمبًنْؿی ػچبؿ هی مبفػّ ّ ،ی ؿا ثَ ًضْ هـیِگًَْ اف ػمت فػى ثَ ُـ کبؿی ّ امتلبػٍ اف ُـ كـٍتی ثـای آفاػی عْػ ثبف هیػاؿػ. ثؼیٌنبى ثب تؼاّم ػْاهل تـك آّؿ ّ ػؿًّی ىؼى ّاُوَ ّ ًگـاًی ًبىی اف مـکْثی ّ متن ،تٌ ّقل ىغَیتی ثـ اًنبى تنلین ىؼٍ هنتْلی هیگـػػ .اػتوبػ ثَ عْػ ّ عْػی ُب ػؿ ایي اًنبًِب تولیل هی یبثؼ .اًتظبؿات كـػ اف عْػ ّ ربهؼَ اه ،ؿّ ثَ اكْل هی گؾاؿػ ّ ،ؿكتَ ؿكتَ ،اًنبى هؼػی صن ّ صوْم ػیـّفی ثَ ربئی هی ؿمؼ کَ ثَ ُـ ىـایطی ّلْ پنت ّ ؿیـ اًنبًی تي هیػُؼ ّ ،اف ُـ فىتییی ٍ -ـكب" ثَ ٍـف آًکَ ُـ ثؼی ثِتـ اف ُـ ثؼتـی امت- امتوجبل هیکٌؼ .ایي هِوـا تب آًزب پیو هیؿّػ کَ اًنبى ُـامیؼٍ ّ هـػْة هؼؿت، 055
صتب اف كکـ کـػى ّ ػیؼى ؿإیبُبی ؿُبئی هیُـامؼ ّ اف كکـ کـػى ّ عْاة ػیؼى ُن هیپـُیقػ .ایي ىـایٔ ؿّ ثَ كـّپبىی ؿّاًی ًَ كؤ تْاًبیی كـػ ّ اكـاػ ؿا ثـای مبعتي رجـاًی ؽٌُی ّ ،كـاُن آّؿػى ایؼٍآلی اتْپیبئی ًبثْػ هیمبفػ .ثلکَ صتب آًبى ؿا ّاهیؼاؿػ تب ثَ ٍـف ؿُبئی اف تـك ّ هزبفات هوکي ،ثَ اىکبل هغتلق ّ ثی آًکَ عْػ ثغْاٌُؼ ،ربًت ػٌَـ تْلیؼکٌٌؼۀ تـك ّ ػیکتبتْؿی ؿا ثگیـًؼ ّ ،اف ٓـین ُوکبؿی ثب مـکْثگـاى ّ ػْاهل تـك فا ثـای عْػ آؿاهو ؿّصی ّ ؿّاًی ثغـًؼ. ایٌزبمت کَ اًنبى هوِْؿ تـك ّ هؼؿت ًَ ،تٌِب اف ػمت فػى ثَ ُـ کبؿی ثـای ؿُبئی عْػ اف ّّغ هْرْػ هیپـُیقػ ،ثلکَ اف ُوکبؿی ثب اػوبل ؿُبئی ثغيی ُن کَ ػیگـاى ثـای ًزبت ّی اف ّّغ ػؿػآّؿ هْرْػ مبفهبى هیػٌُؼ ،ػّؿی هی گقیٌؼ. ػؿ تؼاّم ایي تٌقل ىغَیتی ّ تاله رجـاًی ثـای تطجین ثب ّّغ هْرْػ امت کَ اًنبى تـمیؼٍ ّ تنلینىؼٍ ،ثـای رجـاى كيبؿُبی ػؿًّی ًبىی اف تـمی کَ توبم ّرْػه ؿا كـا گـكتَ ،ثب صـکبت ؿُبئیثغو ػؿ هیاكتؼ ّ ،ثَ اىکبل هغتلق، ػیگـاى ؿا ُن اف ػمت فػى ثَ اهْؿی کَ ّی ؿا هی تـمبًٌؼ ،ثبفهیػاؿػ .اّ هوکي امت ػؿ ایي ؿاٍ تب ثَ ربئی پیو ثـّػ کَ ػلیَ ًبریبى عْػ ثلٌؼ ىؼٍ ّ صتی تي ثَ ربمْمی ّ مـثبفی هؼؿت مـکْثگـ صبکوَ ثؼُؼ. ثؼیي تـتیت ،تـك ّ ّاُوَ ثـ ىغَیّت كـػ ؿبلت هیآیؼ ّ اّ ؿا "اف اصتیبٓ ّ هالصظَ کبؿی ٓجیؼی ّ هؼوْلی ُـ اًنبى" ،ثَ تـك ّ ًگـاًی ثیوبؿگًَْ هی کيبًؼ. ایي تـك ّ تنلین هـیِ گًْۀ ،ػؿ ىـایٔ اّطـاؿ ارتوبػی -میبمی ّ ،ثَ ٌُگبهۀ مـکْثی ّ متن ػوْهی ،اف ایي ثَ آى هٌتول ىؼٍ ،ثَ ٍْؿت اپیؼهی ارتوبػی ىیْع یبكتَ ّ ثَ آمبًی ثبفتْلیؼ هیىْػ ّ .ػؿ اػاهۀ عْػ ثَ ٍْؿت پبؿاًْیبی ُوَ گیـ، ایوٌی ّ مالهت ؿّصی ّ ؿّاًی هـػم تضت متن ّ مـکْة ىؼٍ ؿا هْؿػ هغبٓـٍ هـاؿ هیػُؼ .ایٌزبمت کَ هـػم تـمیؼٍ اف هؼؿت ّ مـکْة ،ثـای ثبفگـػاًؼى آؿاهو ّ اصنبك اهٌیّت ؿّصی ّ ؿّاًی عْػ ،ثَ آمبًی ثَ ػام هؼؿتُبی مـکْةگـ هیاكتٌؼ ّ، ثؼّى آًکَ عْػ ثؼاًٌؼ ّ ثغْاٌُؼ، ثـای کنت تْویي ؽٌُی اف هؼؿت متوگـ ّ ػبهل تـك ّ ّاُوَ ،ثَ اًْاع تاله ُبی مبفگبؿاًَ ّ تنلین ٓلجبًَ هتْمل هی ىًْؼ .آًبى اف ایي ٓـین، آًگًَْ کَ ػؿ کيْؿهبى تزـثَ کـػٍ ّ هی کٌین-ثَ تولّن گْیی ،کینَ کيی ّ ،تؼـیق ّ تٍْیق ػْاهل هؼاؿ ؿّ هی آّؿًؼ ّ صتب اف ٓـین عجـ چیٌی ّ ربمْمی ثـای هٌبثغ هؼؿت ،ثَ ىِبػت ُبی ػؿّؿی ػمت فػٍ ّ 056
ػؿ ػمینَ ثبفیُبی ؿیـاًنبًی ىـکت هیکٌٌؼ .ایي ًینت رق آًکَ آًبى هیتـمٌؼ ّ ثیو اف اًؼافٍ ُن هیتـمٌؼ ّ ،ثـای ؿُبیی اف كيبؿ ًبىی اف ایي پبؿاًْیبی تـك ّ رجًْی ،ثَ اػوبل تطجیوی ّ رجـاًی یی ػمت هیفًٌؼ تب عْػ ؿا اف تؼّـُ اصتوبلی هؼؿت صبکوَ ػّؿ ًگَ ػاىتَ ّ ایوي صلّ کٌٌؼ. ػؿ ایٌزب ؽکـ عالٍَای اف ػامتبى یک یِْػی آفاػىؼٍ اف امبؿتگبٍ ًبفیُب ثَ تّْیش هطلت یبؿی هیؿمبًؼ .ػامتبى اف ایي هـاؿ امت کَ یکی اف فًؼاًیبى مبثن یک ثبفػاىتگبٍ ًبفی آلوبى ،ػؿ مبل ُبی اّلیۀ پل اف رٌگ رِبًی ػّم ،ثَ کيْؿ ػّؿػمتی ملـ هیکٌؼ ّ .ػؿ ُوبى ؿّف اّل ّؿّػه ،ثَ تَبػف مبیۀ هـػ ػؿهبًؼٍای ؿا هیثیٌؼ کَ ػؿمت ثَ ىکل ّ ىوبیل ُوقًؼاًی مبثن اّمت .ػیؼى ُوقًؼاًی مبثن ثب آى صبل عـاة ّ ػؿ آى کيْؿ ػّؿ ػمت ثَ ىؼت تؼزت ّ کٌزکبّی ایي هنبكـ یِْػی آفاػ ىؼٍ ؿا ثـ هیاًگیقػ ّ ّی ؿا ثـای کيق رـیبى تـؿیت هیکٌؼ .ثبالعـٍ پل اف هبرـا ُبی كـاّاى هؼلْم هیىْػ کَ آى هـػ ژًؼٍپْه ػؿهبًؼٍُ ،وبى ػّمت ػّؿۀ ثبفػاىتگبٍ اّمت. ّی ػؿ پنتْئی تبؿیک ّ ًوؼاؿ فًؼگی ّ کبؿ هیکـػ ّ ،ػؿ پبیبى یک ؿّف کبؿ مغت ّ ربًلـمب ،توبم ػؿآهؼ ؿّفاًۀ عْػ ؿا روغ کـػٍ ،ثب آى هْاػؿؾائی ّ هَـكی هیعـیؼٍ ّ ُوۀ آىُب ؿا ُن ثَ ػؿة عبًَای هیؿمبًیؼ ّ ثؼّى کن ّ کبمت تضْیل هی ػاػ .پل اف ایي کبؿ ّ تاله ؿّفاًَ ،اّ عنتَ ّ ػؿهبًؼٍ ثَ ُوبى پنتْی تٌگ ّ تبؿیکو ثـهیگيت ،گـمٌگی هیکيیؼ ،یب عْػ ؿا ثب تَهبًؼۀ ؿؾاُبی ػیگـاى فًؼٍ ًگِویؼاىت. هـػ هنبكـ اف ػیؼى ایي ّّغ ،ثَ ىؼت تؼزت هیکٌؼ ّ ثـ آى هیىْػ تب ُوقًؼاًی عْػ ؿا ػؿ ربئی گیـ آّؿػٍ ّ رْاة مئاالتو ؿا ثگیـػ: -چـا ایٌزبمت؟ چـا ثَ چٌیي کبؿی ػمت هیفًؼ؟ چـا ثَ چٌیي فًؼگی ؿهتثبؿی تي ػؿ ػاػٍ امت؟ ثـای چی چٌیي ژًؼٍپْه ّ كویـ امت ّ ،چـا ُوۀ هضَْل کبؿ ّ تاله ؿّفاًۀ عْػ ؿا ثَ کنی ّ ربئی هیؿمبًؼ ّ عْػ گـمٌَ ّ كویـ ثَ ػًجبل لووًَبًی هیگـػػ؟ ثبالعـٍ ػؿ اػاهۀ یک ملنلَ تؼویت ّ تضوینّ ،ی ػّمت ػّؿۀ فًؼاى عْػ ؿا گیـ هیآّؿػ ّ ،اّ ؿا ثـای پبمظ ػاػى ثَ مئاالتو تضت كيبؿ هـاؿ هیػُؼ .هـػ ثیچبؿٍ ثبالعـٍ اػتـاف هیکٌؼ کَ آًکَ ػؿ آى عبًَ فًؼگی هیکٌؼ ،یک ىکٌزَگـ مبثن فًؼاًِبی ًبفی امت ّ ثـای كـاؿ اف هزبفات ثَ ایي کيْؿ ّ ىِـ ػّؿ كـاؿ کـػٍ امت .اّ ًیق ُوـاٍ ایي ىکٌزَگـ ثَ ایٌزب آهؼٍ ّ ثَ ُـ ثؼثغتی ىؼٍ ،کبؿ هیکٌؼ تب گؾؿاى فًؼگی ّ ّمبیل امتـاصت آى ىکٌزَگـ كـاؿی ؿا تؤهیي کٌؼ .ػؿ پبمظ ثَ ایي مئال کَ چـا ثَ عبٓـ ىکٌزَگـی كـاؿی تي ثَ چٌیي ثؼثغتی یی هیػُؼ ،رْاة ّی ىٌیؼًی امت: 055
-هی عْاُن کبؿی ثکٌن کَ اگـ ایي ػكؼَ ثبف ُن رٌگ ىؼ ،ایٌِب مـ کبؿ آهؼًؼ ّ هي ُن ثبؿ ػیگـ ػمتگیـ ىؼٍ ّ ثَ ُوبى اؿػّگبُی كـمتبػٍ ىؼم کَ اّى هؤهْؿ ىکٌزَ گـ اػاؿٍ اه هیکٌؼ ،ثَ عبٓـ هضجتُبی اهـّفیام ،ثَ هي مغت ًگیـػ ّ ثب هي ثَ هِـثبًی ؿكتبؿ کٌؼ! ایي ػامتبى ،هتؤملبًَ ػوْهی ّ ػبم امت ّ ،ثنیبؿی اف فًؼاًیبى ىکٌزَ ىؼٍ ؿا صتب پل اف ػّؿۀ ؿُبئی ّ آفاػی ثَ اػوبل رجـاًی ُوکبؿی ثب ّ صوبیت اف هؼؿت متوگـ ّ مگِبی ُبؿه ّاهیػاؿػ. ُوبًگًَْ کَ ػیؼین ،ثب آفاػی اًنبى تضت متن ّ ؿكغ ػبهل تـك ّ ًگـاًی ،مالهتی ؿّصی ّ ؿّاًی ایي اًنبًِب ثؼیي مبػگیُب ثـ ًویگـػػ .ثَ ُویي عبٓـ ُن ُنت کَ ػؿ هْاؿػی کَ ثـای هب ایـاًیبى ًیق ثی آىٌب ًینت" ،ثنیبؿ ٓجیؼی امت" کَ: روؼی اف كؼبالى ّ فًؼاًیبى میبمی مبثن پٌبٌُؼٍ ػؿ کيْؿ اهي اؿّپب ّ آهـیکب ،ثَ ایي آمبًی ُب هبػؿ ثَ ؿُب کـػى ؿّس ّ ؿّاى عْػ اف تـك ّ كيبؿ مبثن ًوی ىًْؼ، ّ ثـای ؿُبئی اف ایي تـك ّ ًگـاًی الًَ کـػٍ ػؿ ػؿّى ىبى، (ثَ ربی آى کَ ػلیَ ایي رجبؿاى ّ ىکٌزَ گـاى كـیبػ ثقًٌؼ ّ اكيبگـی ثکٌٌؼ) اف مینتن ّ ًظبم ػیکتبتْؿی متوگـ عْػ صوبیت هی کٌٌؼ ّ ،ثَ اىکبل هغتلق ثـای تْریَ ّّغ ػؿػآّؿ هْرْػ ػؿ کيْؿ ثَ رب گؾاىتَ ىبى هی کْىٌؼ. ػزیت ًینت کَ ایي آػم ُب ،گبُی صتب پب ؿا اف ایي ُن كـاتـ هیًٌِؼ ّ ثَ ًلغ هؼؿت صبکن ّ ػْاهل ایزبػ کٌٌؼۀ تـك ،ػؿ کبؿُبی عطـًبکی ىـکت هیکٌٌؼ کَ ثب ىغَیت رجْى ىؼٍىبى هـبیـ امت .ایٌزبمت کَ اف ٓـكی: -0ػیکتبتْؿی ّ اػوبل ًبهضؼّػ هؼؿت ،ثَ ایزبػ تـك ػوْهی ػاهي هیفًؼ ّ ثَ ػؿًّی ىؼى ّ كلذ ىؼى ؿّصی ّ ؿّاًی هـػم هیاًزبهؼ ّ ،اف ٓـف ػیگـ، ُ -2ویي تٌقل ؿّصی ّ ىغَیّتی ،چَ ثَ ْٓؿ هنتوین ّ كؼّبل ،یب ؿیـ هنتوین ّ ؿیـكؼبل ،ثَ تزؼیؼ هؼؿت صبکن ّ توْیت مـکْثگـی هْرْػ هیاًزبهؼ. ثؼیي تـتیت ،یک ػّؿ ثبٓل اف مـکْثی ّ تـك تب تنلین ٓلجی ّ تّْ اة ىؼى ّ ،ػؿ ًتیزَ ػّؿ ثبٓلی اف مـکْثی اف مْئی ّ تؤییؼ ّ توْیت مـکْثی، آًِن اف مْی هـػم متوؼیؼٍ ّ ػؿػکيیؼٍ-ثَ ّرْػ هی آیؼ ّ ،ؿاٍ پیيـكت آفاػی ّ ؿُبئی ؿا هنؼّػ هینبفػ .ایي امت کَ: اًتغبة ثیي هیبم کـػى ػلیَ تـك ّ ػْاهل تـك اّؿ اف مْئی ّ ،تنلین ىؼى ثَ تـك ،اًتغبثی مـًْىت مبف امت. *** الجتَ ثـّف اپیؼهی تـك ّ ػوْهی ىؼى پبؿاًْیبی ؿكتبؿی هـثْٓ ثؼاىُ ،وبًٌؼ مبیـ پؼیؼٍُبی ارتوبػی -ؿّاًيٌبعتی ،هؼلْل ػلتُبی ارتوبػی ّ تزـثی ثنیبؿی امت. 058
ایي اپیؼهی ػؿ ُـ رب ّ ُـ فهبى کَ هؼؿت تْتبلیتـ صکن هیؿاًؼ ّ ،تٌجیَ ،مـکْة، ىکٌزَ ّ اػؼام ؿمن امت ،ىیْع هییبثؼ ّ ثَ ٍْؿت یک پؼیؼۀ روؼی ،ثنیبؿی ؿا ثَ تنلین ٓلجی ّ متبیو هؼؿت ّا هیػاؿػ. "تنلین ٓلجی صبٍل اف تـك" ثَ ػٌْاى یک اثقاؿ هْحـ صکوـاًی ،هْؿػ مْءامتلبػۀ ػْاهل هؼؿت هـاؿ هیگیـػ .ثَ ْٓؿ هخبل ،اکٌْى هؼلْم ىؼٍ کَ ثغو ثقؿگ کٌتـل ػاعلی كبىینن آلوبى ثـ ؿّی "ًیـّی هـػهییی" ثْػٍ کَ "ػآّلجبًَ!" ثب اكاكُب ُوکبؿی هیکـػًؼ ّ ثـای آًبى ربمْمی کـػٍ ،اف ػؿ ّ ُونبیَ ُبیيبى گقاؿه هی ػاػًؼ .ایي ًیـّی ربمْمی ػآّلجبًَ ،ثَ هؼؿی ػظین ثْػٍ کَ گْیب 98تيکیالت مبفهبى یبكتۀ اكاك آلوبى ،ػؿ ّاهغ رق پیگیـی ایي گقاؿىبت کبؿی اًزبم ًویػاػٍ ّ ًیبفی ثَ کبؿ کٌتـلی ثیيتـی اصنبك ًویکـػٍ امت .اهـّفٍ ًیق هبكیبی مینیل ایتبلیب ّ گـٍُّبی تجِکبؿی ػؿ اکخـ کيْؿُب، ًیـّی کٌتـل عْػ ؿا ثـ هـػم تِؼیؼ ىؼٍ ،تـمیؼٍ ّ ثَ ثیوبؿی رجي ّ تـك ػچبؿآهؼٍ ثٌب هیکٌٌؼ تب كؤ ثَ اػْبی ثبًؼ رٌبیتکبؿ عْػ. ػؿ ْٓل ػّؿٍ ُبی هغتلق مـکْثی ُبی ؿژین ػؿ ایـاى ًیق ػمتگبٍ مـکْثگـ صبکن ،ثَ اؿتيی چٌؼ هیلیًْی اف هـػم ػبػی ّ هؼوْلی تکیَ ػاىتَ کَ ثغيی اف آًبى رق تـك اف تؼویت ّ ىکٌزَ ّ کيتبؿ ،اًگیقٍای ثـای ُوکبؿی ًؼاىتٌؼ ّ ًؼاؿًؼ. ایٌبى هـػهی اًؼ کَ اکخـاً ثؼّى هقػ ػمت ثَ ربمْمی هیفًٌؼ ،گقاؿه تِیَ هیکٌٌؼ ّ ،ثب اػوبل کْچک ّ گبُی صتب ًبعْػآگبٍ ّ ثیوبؿگًْۀ عْػ ،ربى ّ هبل هـػم ؿا تنلین تبؿاد ًیـُّبی مـکْثگـ ؿژین امالهی هیکٌٌؼ .ؿژین امالهی اف مْی ػیگـ ًیق اف ثـکت تـمبًؼى هـػم مْػ هیرْیؼ ّ ثؼیي ّمیلَ ،هیٍُْبی اػؼام ّ کيتبؿ ّ ثی هبًًْیُبی مبلُبی ػؿاف صبکویت عْػ ؿا ،اف ٓـین صکْهت ثَ هـػهی تـمیؼٍ ّ رجْى ىؼٍ ّ ثَ صؼ اهّلُب ؿّبیت ػاػٍ ،هیچیٌؼ. *** ثبیؼ یبػ آّؿی کـػ کَ ػؿ اٍل ،هؼؿت صبکوَ ّ اتْؿیتۀ صکْهتی اف ػّ ثغو تيکیل هیىْػ: -0هؼؿت ّاهؼی ّ ػیٌی ،یؼٌی هؼؿتی کَ ثَ ٍْؿت ػمتگبٍ مـکْة ّ کٌتـل، ّرْػ عبؿری ّ ػیٌی ػاؿػ ّ ػول هیکٌؼ .ایي ًیـّ افمبفهبىُبی پلینی ّ ربمْمی ّ ،هؤهْؿاى تؼویت ّ تضوین ّ ،ػْاهل مبًنْؿ ّ ىکٌزَ ّ کيتبؿ تب ًِبػُبی ایؼئْلْژیکی ،آهْفىی ،پـّؿىی ،كـٌُگی ّ ؿیـٍ تيکیل هیيْػ. -2هؼؿت هزبفی ؿیـ ّاهؼی ،یؼٌی هؼؿتی کَ ّرْػ عبؿری ًؼاؿػ ّ ػؿ اعتیبؿ هؼؿت صبکن ُن ًینت .ثب ایي ّرْػ ،ایي هؼؿت ثَ ّمیلۀ هـػم اصنبك هیىْػ ،آًبى 98گقاؿه تلْیقیًْی اف امٌبػ هٌتيـٍ ػؿ هْؿػ آلوبى ًبفی ،کبًبل 2مْئؼی 05 ،آپـیل .98
059
ؿا هیتـمبًؼ ّ ثَ "عْػمبًنْؿی" ّ کٌتـل ىغَی عْػ ّاهیػاؿػ .هخال" ّهتی کَ هـػم ػؿ عبًۀ عْػ ،عْػ ؿا تضت کٌتـل هیثیٌٌؼ ّ اف آى ّاُوَ ػاؿًؼ کَ هؤهْؿاى اهٌیتی آًبى ؿا هیثیٌٌؼ ،یب ٍؼایيبى ؿا هیىًٌْؼ ّ کٌتـل هیکٌٌؼ ،ایي هؼؿت هزبفی ثَ کبؿ هی اكتؼ .ػؿ ّاهغ ،هـػم هؼؿت هزبفی ؿا تضت تؤحیـ آى ًیـّی ؽٌُی یی کَ كؤ مبعتَ ّ پـػاعتۀ ؽُي مـامیوَ ّ ًگـاى ىبى امت ،عْػ ثَ ّرْػ هی آّؿًؼ. ایي تـك ؽٌُی تضت تؤحیـ هؼؿت ّ مـکْثگـی ػیٌی تيؼیؼ هیيْػ ّ ،تضت ؿاثطۀ هتوبثل ؽٌُی ّ ػیٌی تؼوین یبكتَ ،توْیت ىؼٍ ّ ثَ ػیگـاى هٌتول هیيْػ .ػؿ ًتیزَ، پل اف هؼتی کن ّ ثیو توبهی ربهؼَ ؿا ثَ ًْػی آلْػٍ هینبفػ .ایٌزبمت کَ هـػم، اف تـك ًظبؿت ّ کٌتـلی کَ ّرْػ عبؿری ًؼاؿًؼ ،اف اًتوبػ کـػى ّ ،اظِبؿ ًظـ ّ اثـاف ػویؼۀ عْػ ػؿ هالء ػب ّم ،هضیٔ کبؿ ّ عبًَ ّ عبًْاػٍ هیپـُیقًؼ ّ ػوْهبً ثَ ؿكتبؿُبئی ػمت هی فًٌؼ کَ اًگبؿ ُویيَ ػؿ ثـاثـ ػّؿثیي کٌتـل هـاؿ ػاؿًؼ ّ ثبیؼ ثـای رلْگیـی اف اكيبی ًظـیبت ىبى ًوبیو ػاػٍ ّ ؿل ثبفی کٌٌؼ. ایٌزبمت کَ اپیؼهی تـك هیتْاًؼ تب هـصلۀ ثیوبؿ گًْۀ پبؿاًْیب یب گٌؼٍثیٌی اكـآی اهْؿ ّ ّهبیغ ّ هنبیل تـك آّؿػوْهی ىؼٍ ّ گنتـه یبثؼ. ایي ػؿ صبلی امت کَ ُـ کل هیتْاًؼ ثب یک کوی هـارؼَ ثَ ػول ّ ثـؿمی هٌطوی اصنبمبت عْػ ثـ تـك ّ رجًْی صبٍل اف مـکْثی ربؿی كبئن آیؼ ّ ثَ ایي ّاهؼیت پی ثجـػ کَ هٌبثغ هؼؿت ،ثـ عالف تجلیـبت ىبى، ًَ هیتْاًٌؼ ّ ًَ اهکبى آى ؿا ػاؿًؼ کَ هیلیًِْب هـػم ؿا ػؿ عبًَىبى کٌتـل کـػٍ ،هکبلوبت ؿّفهـٍ ىبى ؿا ثيًٌْؼ ،یب آًبى ؿا ثـای ُـ کلوَ ّ رولۀ تللٌی ؿػیبثی کـػٍ ّ تٌجیَ کٌٌؼ. ُـ کل ثب ػؿًگی کْتبٍ هیتْاًؼ پی ثجـػ کَ ایي ُوَ یک ّاُوۀ ثی پبیۀ ارتوبػی ًبىی اف یک "هؼؿت هزبفی یی" امت کَ ثَ ٍْؿت ثبفتبة "هؼؿت ًوبئیُبی ػیٌی" صبکن ،علن ّ ثبفتْلیؼ ىؼٍ ّ ،ػؿ ًتیزَ ،ایي تَّْؿ ػوْهی ؿا ػاهي فػٍ کَ گْیب ُوۀ هـػم ػؿ ُوَ رب فیـ ؽؿٍثیي ّ کٌتـل هـاؿ ػاؿًؼ. ؿژینُب اف ایي چگًْگی ّ ػولکـػ هِن "هؼؿت هزبفی" ػؿ کٌتـل ارتوبػی ثَ عْثی آگبٌُؼ .صکْهتُبی هبًًْی ثـای گنتـه هؼؿت هزبفی هبًْى ّ هزـیبى هبًْى اف ىیٍْ ُبی تجلیـی ّ تّْیضی ثِـٍ هیگیـًؼ .ا ّهب ؿژین ُبی تْتبلیتـ ثـای ُویي هٌظْؿ ،اف اػوبل هتْاتـ ّ تکـاؿی هِـآهیق آىکبؿ ّ امتلبػٍ اف ىیٍُْبی تِؼیؼ ّ تٌجیَ ػلٌی مْػ هیرْیٌؼ .ارـای هـامن اػؼام ّ ىکٌزَ ػؿ هالءػبم یکی اف ایي ىیٍْ ُبی هؾهْم ایزبػ ؿػت ؽٌُی ّ هزبفی ؿژین امالهی امتّ ، ػمتگیـیُب ،تنْیَُب ّ هوبًؼت اف صوْم میبمی ّ هْبییُ ّ ،وچٌیي آػمػفػی، تـّؿ ّ رٌبیتُبی ثی ًبم ّ ًيبى هغبللیي ػؿ روِْؿی امالهی ،ثغيی ػیگـ. ایٌبى ،ػوْهب" ُـ اف گبُی ثَ اهْؿی ػمت هیفًٌؼ کَ هـػم ؿا هطوئي مبفًؼ کَ 081
مْءظّيىبى ثزبمت ّ ثبیؼ هْاظت ؿكتبؿ ّ صـکبت ّ صتب هضتْای ًبهَُب ّ هکبلوبت تللٌی عْػ ثبىٌؼ. ایٌنت کَ ػْاهل مـکْة ّ مبًنْؿ ػؿ هْؿػ اكيبىؼى هـػهی کَ ػؿ کْچَ ّ عیبثبى ّ عبًَ ّ صتب کٍْ ّ ثیبثبى صـكی فػٍ ّ اًتوبػی کـػٍاًؼ ،ػامتبىُب هیمبفًؼ، ّ آى ُب ؿا ثَ ٍْؿت ىبیؼَ ػؿ اهنبء ًوبٓ ىِـُب هیپـاکٌٌؼ تب صْفۀ "هؼؿت هزبفی" عْػ ؿا گنتـه ػٌُؼ ّ مبیۀ تـك اف کٌتـل ّ ثبفثیٌی ؿا ثـ ُوَ کل چیـٍ مبفًؼ کَ اًگبؿ ُـ ػبثـی ػْْ ثنیذ هیلیًْی ربمْمی ّ عجـؿمبًی ؿفین امالهی امت. ُـ صکْهت ّ هؼؿت ،ثَ ُـ اًؼافٍ کَ اف صکْهت ثـ ػلِب ػبرق امت ّ مٌت اؿثبثی اه ثـ مـکْة ّ ّصيت هتکی امت ،ثَ ُوبى اًؼافٍ ُن ثـای ایزبػ ّ گنتـه ػاهٌۀ "هؼؿت هزبفی" عْػ اف ایزبػ "تـك ّ ّصيت ػوْهی" مْػ هیرْیؼ .ایٌگًَْ اػوبل مـکْثگـاًَ ػوْهب" تب آًزب پیو هی ؿًّؼ کَ ثَ ُوۀ هـػم ًيبى ػٌُؼ هؼؿت مـکْة ّ کٌتـل ؿژین ثـ ُوَ رب هنلٔ امت ّ ػْاهل ؿژین ػؿ ُوَ صبلً ،بظـ اػوبلىبى هی ثبىؼ ّ ثَ هْل هؼـّف، "ػیْاؿ هْه ػاؿػ ّ هْه گْه ػاؿػ". ػؿ ٍْؿتی کَ ّاهؼیّتُب ثـ آًٌؼ کَ: "ًَ ُـ ػیْاؿی هْه ػاؿػ ّ هیتْاًؼ ػاىتَ ثبىؼ ّ ًَ ُـ هْىی گْه". ا ّهب ،هـػم تضت متن ّ تـمیؼٍ كؤ فهبًی ثَ ایي کيق هِن ًبیل هیآیٌؼ کَ ىـایٔ اًوالثی ّ فهبى ًبكـهبًی كـاؿمیؼٍ ّ ،ػّ ؿاٍ ثیيتـ ػؿ ثـاثـ ؿژین هـاؿ ًؼاؿػ: یب ثب تزؼیؼ کيتبؿ ّ مـکْة هیتْاًؼ اف ًْ ثَ تـك ػوْهی ػاهي فػٍ ّ افًْ ثبمـکْثی ػیگـ "هؼؿت هزبفی" عْػ ؿا ثـ كکـ ّ ؽُي هـػم تضویل کٌؼ، یب ُوبًگًَْ کَ ػؿ فهبى كـّپبىی ؿژین گؾىتَ تزـثَ ىؼ ،فیـ پبی ىْؿىگـی ّػَیبى ّ ًبكـهبًی تْػٍ ُبی هـػم ،عـػ ّ ًبثْػ ىْػ ّ ،ثَ یکجبؿٍ ثَ ػّؿۀ تـك ّ ّصيتُ ،ن ّاهؼی ّ ُن هزبفی اهً ،وطۀ پبیبى گؾاىتَ ىْػ. ایي الجتَ كؤ فهبًی هوکي امت اتلبم ثیلتؼ کَ هـػم هجالً عْػ ؿا اف تـك هزبفی اف هؼؿت هزبفی ؿژین ؿُب کـػٍ اًؼ ّ ؿژین ًیق ثب ُیچ مـکْثی هبػؿ ثَ اػبػۀ آًِب ًینت. ػؿ ُـ ٍْؿت ،تـك ّ ّصيت ػؿ یک ربهؼۀ تْتبلیتـ تب آًزب پیو هی ؿّػ کَ اًنبى تـمیؼٍ ّ رجْى ،صتب اف مبعتي "هؼیٌۀ كبّلۀ ؽٌُی" ُن ثبف هیهبًؼ ّ آگبٍ ّ ًبآگبٍ ،هیتـمؼ کَ هجبػا ؿإیبُبی هوٌْع تٌِبییاه كبه ىًْؼ ّ مـکْة ّ هزبفات ثیيتـی ؿا ثَ ػًجبل ثیبّؿًؼ .ایي ػیگـ ًوطۀ اّد تـك ّ تنلین امت ،چـا کَ ًيبى هیؼُؼ: 080
آؿفُّب ّ ایؼٍآلِبی اًنبى ًیق ثَ ّمیلۀ رجّبؿیت ؿبلت ثَ کٌتـل ػؿ آهؼٍ ّ، ىِـُبی آؿهبًی ؽٌُی ُن هجل اف تضون ػیٌی كتش ىؼٍ اًؼ.ایٌنت کَ هجل اف آًکَ ثتْاىً ،بكـهبًی ّ ىْؿىگـی ؿا ػؿ ربهؼَ ثـاًگیغت ّ مبفهبى ػاػ ،ثبیؼ ثَ عْػ ّ ػیگـاى رـأت ػاػ تب آفاػی ،ؿُبئی ّ ًبكـهبًی ؿا ػؿ كکـ ّ ؽُي عْػ ایزبػ کٌٌؼ .پل اف ؿُب کـػى ؽُي ّ اًؼیيۀ عْػ اف ثیوبؿی ّ اپیؼهی تـك ّ رجًْی ،اهکبى ىٌبعت ػیٌی ػْاهل ایزبػ کٌٌؼۀ تـك ّ رجًْی ّ هجبؿفۀ ثب آًبى كـاُن هی آیؼ. ثَ ُویي عبٓـ ُن ُنت کَ كبئن آهؼى ثَ "تـك ّ ّصيت هزبفی ّ ؿیـّاهؼی" ثَ صـکت ربهؼۀ مبًنْؿفػٍ ّ ىـّع تضْل ػؿ آى کوک هیکٌؼّ .ؿّػ هـػم ثَ ٍضٌۀ ارتوبػی -میبمی پل اف ایي هْكویت ؽٌُی هوکي ّ كـاُن هیيْػ .اف آى پل ،هـػم ثب صْْؿ ػؿ ٍضٌۀ میبمی ّ تزـثۀ ػیٌی تبفٍ پی هیجـًؼ کَ تْاى ّ گنتـۀ کٌتـل ّ مـکْة ؿژین ایزبػکٌٌؼۀ تـك ،ثنیبؿ هضؼّػتـ اف آى ثْػٍ کَ هجالً كکـ هیکـػًؼ. ػؿ ؿیـ ایٌَْؿت ،تب فهبًی کَ پبؿاًْیبی تـك ّ رجًْی صبکن امت ،اًنبى امیـ ایي ثیوبؿی ،اکخـاً ثَ ٍْؿت هِـۀ ثبفی ُبی مـکْثگـی صکوـاًبى ّ تزبّفگـاى هْؿػ مْء امتلبػٍ هـاؿ هیگیـػ ّ ،ؿاُی ثـای ًزبت عْػ اف میطـۀ صبکویت هزبفی ّ ؽٌُی ؿژین ًوی یبثؼ .پل: ثبیؼ ثب ػْاهل تـك ؿّ ػؿ ؿّ اینتبػ ّ، آًبى ؿا ثَ تزـثَ ّ ثَ ُوبى ىکل ّ ىوبیل ّ اًؼافٍ ای کَ تْاًبئی ػاؿًؼ ػیؼًَ ّ ، ثقؿگتـ ّ ًَ ُْلٌبک تـ.
تْضیخ ؽواسٍ 5 ديي اص اعتشاض تا دک وشاًی ؿژین روِْؿی امالهی ،تبؿیظ صکْهت هؾُت ّ ػیي ؿا ثَ ُوبى ىکل ّ میبهی کَ ػؿ ُوَ رب اتلبم اكتبػٍ ،تکـاؿ هیکٌؼ .صکْهت ػیي ثَ مجت ُبی هغتلق مبعتبؿی، ػؿ ُیچ ػّؿٍ ،فهبى ّ هکبًی رق ثَ ىکل رجبؿیت تْتبلیتـ ّ ػیکتبتْؿی ظبُـ ًگـػیؼٍ ّ ًویگـػػ .ثَ ىِبػت تبؿیظ" ،صکْهت ُبی ػیٌی" ثَ ُـ ىکلی ُن مبفهبى ػاػٍ ىًْؼ ،ثبالعـٍ ثَ عبٓـ "ػلل مبعتبؿی!" عبً عْػ هزجْؿًؼ! تب: ُ -ن "اٍْل ،اصکبم ،كـاهیي ،مٌٌي ّ هوـؿات توؼیل ىؼۀ ػیٌی هٌؼؿد ػؿ کتبثِبی هؼیوی ّ کٌَِ ىبى ؿا ثـ ؿأی ّ ًظـ هـػم فهبى صبّـ تـریش ػٌُؼ ّ، ُن ُ -ـگًَْ هغبللت ثب ؿُجـاًی ػیٌی عْػ ؿا هغبللت ثب عؼا ،ػیي ّ ،اصکبم ّهوؼمبت ػیٌی ىبى كـُ کـػٍ ،ثَ هزبفات ثـمبًٌؼ. ثـ ایي امبك ،ایي ؿژین ُب اف ًظـ مبعتبؿی آهبػگی تضول ًوؼ ّ ؿأی هغبلق هـػم 082
ؿا ًؼاؿًؼ ّ ،صتی ثَ عبٓـ صلع هْرْػیت ّ توؼك عْػ ّ هٌبثغ ّ ؿُجـاى ػیٌی ىبى ُـگًَْ ًظـ ًبمبفگبؿ ثب مٌي ػیٌی ىبى ؿا گٌبٍ ثَ صنبة آّؿػٍ ّ مـکْة هی کٌٌؼ .ثب ثیبى ػیگـ ،صکْهت ُبی ػیٌی ّ ایوبًی ًَ ،كؤ ثـ امبك عْامت ّ هٌبكغ عْػ ،ثلکَ ُوچٌیي ثـای ػكبع اف هْرْػیت ػیٌی ىبى ،ثب ؿأی ّ عْامت هـبیـ هـػم ،مـ متیق ػاؿًؼ ّ .صتی "هضکْم" ثَ متیق ّ ؿّ ػؿ ؿّئی ثب ػهْکـامی ّ آفاػیِب ّ صوْم ًبىی اف آى ُنتٌؼ. *** ُـ ػیٌی ػاؿای ًْىتبؿ ّ مٌت ُبی هوّؼمی امت کَ ًوو هْاًیي امبمی ّ هوـؿات ارتوبػی ػیٌؼاؿاى ّ هؼتوؼیٌو ؿا ثبفی هیکٌٌؼ .صتب ػیيُبئی کَ ثـ اػتوبػ ثَ عبلن ّ عؼا هتکی ًینتٌؼ ،ػاؿای گلتبؿ ،کـػاؿ ّ مٌّت ُبی هوّؼمی اًؼ کَ ثَ ؿكتبؿ ّ کـػاؿ ػیٌؼاؿاى ّ هؼتوؼیيىبى رِت ػاػٍ ،پبیَ ُبی هٌبمجبت ّ ؿكتبؿُبی ارتوبػی آًبى ؿا ىکل هیؼٌُؼ .ایي هٌبثغ هیتْاًٌؼ ػؿ ىـایٔ هغتلقً ،ووُبی هتلبّتی ثَ ػِؼٍ ثگیـًؼ .ثـای هخبل ،ػؿ ربئی کَ ػیي كؤ یک ػیؼگبٍ كلنلی ،اػتوبػی ّ اعالهی كـػی هضِ امت ،هوکي امت ُوچْى ُـ ػمت آّؿػ هؼٌْی ّ كـٌُگی ػیگـ ثَ ثبؿّؿی هؼٌْیّبت ّ اؿفه ُبی ُْاػاؿاى عْػ کوک کي،ػ ّ صتب ػؿ ىـایطی ػؿ ىکلگیـی ؿّاثٔ ارتوبػی اكـاػ ّ اؿفیبثی اؿفىِبی آًبىً ،وو ُبی موجْلیک ّ ُؼایتکٌٌؼۀ پـّؿىی ایلب کٌؼ .اهب ُویي هٌبثغ ّ هـارغ توؼیلىؼٍ ّحبثت -ثَ ٌُگبهی کَ ػیي ًوو ارتوبػی ّ میبمی ثَ ػِؼٍ هیگیـػ ّ ثَ اٍطالس، صکْهت هیکٌؼ ّ ثب میبمت ػؿ ُن هیآهیقػ - ثَ ًبم ؿأیً ،ظـ ّ عْامت حبثت ّ اثؼی عؼاًّؼ ّ هوؼمیي ػیٌی ،ثَ هـػم تضویل هی ىًْؼ .ػؿ ایي ٍْؿت ،ػعبلت ایي ػٌبٍـ توؼیلىؼٍ ،ربئی ثـای ؿأی ّ هْبّت هـػم ثبهی ًویگؾاؿًؼ ّ ،ػؿ ًتیزَ ،ؿاٍ هـػم ؿا ثـای هيبؿکت ػؿ مبعتي فًؼگی ارتوبػی-میبمی هٌبمت عْامت ُب ّ ًیبفُبی فهبى ّ هکبى عْػ ،م ّؼ هیمبفًؼ. ایي امت کَ ػیي تب فهبًی کَ ثَ صکْهت ًـمیؼٍ ،هی تْاًؼ اػػبی آفاػی ّ اعتیبؿ ثکٌؼّ ،لی ّهتی ثَ صکْهت ؿمیؼ ثَ ثالی ربى هـػم ّ ربهؼَ تجؼیل هیيْػ. صکْهت ػیٌی ،ػؿ امبك صکْهتی امت کَ "هوـؿات توؼیل ىؼۀ ػتین ّ هؼیوی" یب "ىـیؼت" عْػ ؿا ثَ ربی "هْاًیي ّ هـاؿػاػُبی" رؼیؼ ًبىی اف هـػم هـاؿػاػُبئی کَ ػؿ یک صکْهت فهیٌی ،هی ثبیؼ اف مْی هـػم ُـ فهبى اًيبءىؼٍ ،ثَ تَْیت ثـمٌؼ- هیًيبًؼُ .ن اف ایي ؿُّ" ،ـ گًَْ صکْهت ػیٌی" ثب ػهْکـامی ّ صکْهت هنتوین ّ "ثالىـٓ" هـػم ،مـ متیق پیؼا هیکٌؼ ّ ؿاٍ صوْم ّ آفاػیُبی اًنبى ثـای مبعتي ربهؼۀ هْؿػ ػالهۀ ىبى ؿا هی ثٌؼػ .ایي امت کَ ػؿ "صکْهت ُبی ػیٌی"، 083
اػػبُبئی هجٌی ثـ پؾیـه "آفاػی اًتغبثبت ّ ص ّ ن ؿأی هـػم" ّ ُوچٌیي صـف اف "اٍالس هْاًیٌی کَ هنتویوب" هٌيؤ ػیٌی ػاؿًؼ" ،هََُبئی ثیو ًینتٌؼ ّ ،ػؿ ْٓل تبؿیظ تضْالت رْاهغ ثيـیُ ،ـگق ّ ُیچ ّهت تضون ًیبكتَ ّ ًوی یبثٌؼ. ػؿ ػیي صبل ،اف آًزب کَ ُـگًَْ تـییـ ّ تزؼیؼًظـ ػؿ هجبًی "صکْهت ػیٌی" ػلیَ ػلّت ّرْػی هٌبثغ توؼیل ىؼۀ ػیٌی ّ ،آى ًیق ثَ هؼٌی اًضالل توؼك ػیٌی ّ عْػ ػیي امت ،ػؿ ُیچکؼام اف ًوًَُْبی تبؿیغیُ" ،یچ صکْهت ػیٌی ،ؿأی هـػم ؿا ثـ هوؼمبت عْػ تـریش ًؼاػٍ ّ ًویؼُؼ .ایي امت کَ صکْهت ُبی ػیٌی ثـای رلْگیـی اف اًضالل عْػ ُن ىؼٍ ،ارجبؿاً! ثَ ُـ ػول ؿیـ اًنبًی ّ ُـ کبؿ ؿیـ اعالهی یی کَ صتی اف ػیکتبتْؿی ُبی ؿیـ ػیٌی ثَ ػىْاؿی مبعتَ امت ،ػمت هیقًؼ ،یب اف ػمت فػى ثَ ایي اػوبل ّاُوَ ای ثَ عْػ ؿاٍ ًوی ػُؼ. *** ایي چگًْگی ُب هيغَب" ػؿ امالم ّ هؾُت اهبهیَ ّ كـهۀ ىیؼَگـیّ ،یژگی ُبی عبًّ هی یبثؼ ،چـا کَ: اّال" ػیي امالم ،ػیي ػول ّ ارـامت .ػیٌی امت کَ ثـعالف ػیي هنیضیُ ،وـاٍ ثب مٌّت صکْهتی پیبهجـ ّ ربًيیٌبى ّ عللبی امالهی ؿىؼ کـػٍ ،ػیي ىؼٍ ّ تْمؼَ یبكتَ امت .اف ُوبى آؿبف ،هوبم صکْهت پیبهجـ امالم ثب هوبم ًجّْت ایيبى ثَ ُن آهیغتَُ ّ ،وچٌیي ثنیبؿی اف كـاهیي ّ آیبت هـآًی کَ "کالم هللا" عْاًؼٍ هیيًْؼ، ػؿ هٌبمجت ثب صکْهت ؿمْل، (ّ ًَ ػؿ اؿتجبٓ ثب ّظیلَ ی پیبهجـی اه) ًگبؿه یبكتَاًؼ .اف ُویي ؿّ ،چَ اف ٓـین کتبة هـآى یب مٌّت ؿمْل ،ػؿ ُوۀ ػـٍَ ُبی هغتلق ارتوبػی ّ اهتَبػی ّ كـٌُگی ،هْاًیي ّ اٍْلی ىکل گـكتَ ّ ثبهی هبًؼٍ ّ ثَ اؿث ؿمیؼٍاًؼ کَ: ُ -ن ؿیـ هبثل تـییـ اًؼ ّ، ُ -ن ثب ّرْػ عْػ ،ربئی ثـای هبًًْگؾاؿی ّ ؿأی هـػم ُـ ػّؿٍ ّ ػَـ ثبهی ًویگؾاؿًؼ. ػؿ ّوي ،ایي اصکبم ّ هْاًیي ػؿ ْٓل فهبى، -چَ ػؿ ػّؿۀ عللب ّ صکْهت ُبی امالهی ،یب پبػىبُبى ّ صکْهتُبی عبً ىیؼَگـی- ّمیلۀ ؿّصبًیْى ّ ؿُجـاى امالهی ،هٌزولَ اهبهبى ّ ؿّصبًیْى ىیؼَگـی ،تلنیـ ّ تٌظین ىؼٍاًؼ ّ .ثَ ّمیلۀ تلبمیـ ،كتبّی ّ ؿمبالت ػلوبی ػیي ،ثَ ْٓؿ هکـؿ هِـ تؤییؼ ّ تؤکیؼ عْؿػٍ ،تب ثَ اهـّف ؿمیؼٍاًؼ .ایي امت کَ امالم ،ثَ عًَْ امالم 084
ىیؼَگـی ،ػؿ ثنیبؿی اف فهیٌَ ُبی فًؼگی ػاؿای اصکبم ،هْاًیي ّ هوـؿات ارتوبػی ّ صوْهی هٌنْة ثَ عؼا ّ ؿمْل اًؼُ .ن اف ایي ؿّ ،هبًًْگؾاؿی ػؿ کيْؿی کَ امالم ىیؼَگـی صکْهت هیکٌؼ یب ىـیک ّ صبهی صکْهت امت ،ػؿ صویوت چیقی رق تطجین ًیبفُب ّ عْامت ُبی ؿّف ثب آى اصکبم ّ هْاًیي حبثت ّ توؼیل ىؼۀ اّلیَ ًینت ّ ًویتْاًؼ ثبىؼ .ثَ ثیبى ػیگـ، هبًًْگؾاؿی ػؿ صکْهت امالهی ىیؼَگـیً ،بگقیـ كؤ هیتْاًؼ ػؿ اهْؿی ّاهؼیّت پیؼا کٌؼ کَ ػـكی ّ هضلی اًؼ ًَ ّ .مبثوَای ػؿ هـآى ّ مٌّت ؿمْل ّ اصبػیجًَ ّ ، ربئی ػؿ ىـع هجیي ّ ؿمبالت ّ كتبّی آیبت ّ ػلوبی امالهی ػاؿًؼ .تبفٍ اگـ یک چٌیي هّْْػیّتی ُن پیؼا ىْػ کَ كبهؼ ُـگًَْ مبثوَ ػؿ توبهی هٌبثغ ػیٌی ،هؾُجی ّ كـهَ ای امت، اف آًزب کَ ثؼػت ػؿ ىـع صـام امت-ُـ تَوین رؼیؼ ّ اثؼاػی لقّهب" ثبیؼ ثـ اٍْل امبمی ّ تلبمیـ کتبة ،مٌّت ّ ىـع امالهی ثٌب گـػػ .ایي امت کَ ُـگًَْ ثضج ّ گلتگْ ػؿ هْؿػ "هلبُین ثیگبًَ ثب صکْهت ػیٌی ّ امالهی" ُ -وچْى صوْم ثيـ ،آفاػی ؿأی هـػم ،اًتغبثبت ؿُجـاى ،تٌظین ّ تَْیت هْاًیي رؼیؼ ّ هبًٌؼ ایٌِب- ّارؼ ُیچ هؼٌبئی ػؿ امالم ّ كـهۀ ىیؼَ ًینت ّ ،ثَ ربئی رق ثَ تّْیش ّ تلنیـ ّ ًگبؿه هز ّؼػ هْاًیي هؼیوَ ًوی ؿمؼ .ایي ًینت رق آًکَ اصکبم ،مٌي ّ هْاًیي هؼیوی ّ کٌَِ ،ػؿ هبُیّت ،هو ّؼك ّ هتکی ثَ ؿأی ّ ًظـ عؼاًّؼ ثَ صنبة هیآیٌؼ. ُن اف آى ؿّ ًیق ،ػؿ صکْهت امالم ىیؼَگـی روِْؿی امالهی، ًَ -ربئی ثـای ؿأی ّ ًظـ هـػم ّرْػ ػاؿػ ّ، ًَ -ؿأی ّ اًتغبة هـػم هیتْاًؼ تؼییي کٌٌؼٍ تلوی ىؼٍ ،اٍْلی ؿا تـییـ ػُؼ. ػؿ ّوي كـاهْه ًکٌین کَ صتب عللبی ؿاىؼیي کَ ُیچ ،عْػ ؿمْل ُن ػؿ امبك عْػ ؿا هض ّ ن ثَ تـییـ ّ تٌظین اصکبم هـآًی یی کَ کالم هللا هی ًبهیؼىبى ًوی ػیؼّ ، ُـ هبًْى ّ صکن الفم اػاؿی ّ ًظبهی ؿا ًیق اف فثبى هـآى ّ عؼا ًول هیکـػ .ایي امت کَ عویٌی ثَ ػؿمتی! تّْیش هیؼُؼ کَ: "كـم امبمی صکْهت امالهی ثب مبیـ صکْهتُب ػؿ ایي امت کَ ػؿ ایٌزب ُیچکل ص ّ ن هبًًْگؾاؿی ًؼاؿػُ ّ ،یچ هبًًْی رق ىبؿع ؿا ًویتْاى ثَ ارـا ػؿ آّؿػ. ىبؿع هوؼك امالم یگبًَ هؼؿت هوٌٌَ امت".99 پل ُـ گًَْ اًتظبؿ ػؿ فهیٌۀ اًتغبة ؿُجـ ّ ؿُجـاًی کَ ثتْاًٌؼ ػؿ ػّؿۀ "صکْهت امالم ىیؼَگـی" ،هْاًیي رؼیؼ ،مکْلـ یب عبؿد اف كـاهیي ّ هوـؿات 99ؿّسالَ عویٌیّ ،الیت كویَ.
085
امالهی ّ ىیؼی ّّغ کٌٌؼ ،هـبیـ اٍل ّ مـىت "صکْهت ُبی ػیٌی ،امالهی ّ ىیؼی" امت ّ ػؿ ػّؿۀ ایي یب ُـ صکْهت امالهی "ثَ ْٓؿ هبُْی" ًبهوکي امت. *** ػؿ ّوي هی ػاًین کَ ّرَ ّیژۀ امالم ىیؼَگـی" ،اهبهت" امت .ایي ّیژگی هِّن ّ تؼییيکٌٌؼٍ ،ثَ ًْىتزبت ّ كوَ اهبهبًی کَ "هؼَْم ّ الِی ثَ صنبة هی آیٌؼ" ّ صتب ثَ ؿأی ّ ًظـ ًوبیٌؼگبى ّ ًبیجبى ایيبى ،یؼٌی ػلوب ّ آیتِبی هللا ،رٌجۀ اػتجبؿی اثؼی ،افلی ّ ؿیـهبثل تـییـ هیثغيؼً ّ ،ظـ ّ كتبّی ّ ؿمبالت آًبى ؿا ُن ػؿ صؼ آیبت کتبة ّ مٌّت ُبی ؿمْل ،هوّؼك ّ ؿیـ هبثل تـییـ ّ تزؼیؼ هیمبفػ. ػؿ ػیي صبل،هیؼاًین کَ ًظـیۀ اهبهت ػؿ ؿّ ػؿ ؿّئی ثب مینتن اًتغبثبتی ّ ؿ ّػ مٌت "گقیتو عللب اف ٓـین هيْؿت ّ ثیؼت ؿإمبی هجبئل هنلوبى" ثَ ّرْػ آهؼٍ ّ ؿىؼ کـػٍ امت .ایي ثؼیي هؼٌی امت کَ اف ػیؼ هکتت اهبهت: -ص ّ ن گقیٌو ؿُجـاى ربهؼَ اف آى عؼامت ّ ًَ هـػم .ثَ ثیبى ػیگـ، -اٍل امبمی ،اًتَبة ؿُجـ ّ ؿُجـاى ربهؼَ اف مْی عؼا ّ ًوبیٌؼگبى فهیٌی اّمت ّ ًَ اًتغبة آًبى اف مْی هـػم. ثَ ُویي مجت ًیق ،ثَ ثیبى میؼ کبظن صبئـی" ،هْاًیي کلّی صکْهت امالهی ،ثـ عالف هـامُبی ػهْکـامیُ ،ـگق ثَ اًتغبة یب تؼییي ًوبیٌؼٍ ّاثنتَ ًینت ،ثلکَ صکْهت امالهی ثبیؼ ػؿ چِبؿچْة ػمتْؿات ّ اصکبهی صـکت کٌؼ کَ ىبؿع امالم هو ّـؿ كـهْػٍ امت".011 ایي امت کَ ُـگًَْ مینتن ؿأیگیـی ًْع اهـّفی ،كؤ تب فهبًی هیتْاًؼ هبثل اصتـام ثبىؼ کَ ًتیزۀ آى هْاكن گقیٌو ّ ًظـ ًوبیٌؼگبى ّ ؿُجـاًی امت کَ عْػ ؿا "ًوبیٌؼگبى عؼاًّؼ"ً" ،بیجبى اهبم فهبى" ّ "هزـیبى هْاًیي الِی" هیپٌؼاؿًؼ ّ .گـ ًَُ ،وبًگًَْ کَ كوَ رؼلـی ُن ػؿ ایي هْؿػ ٍـاصت ػاؿػ: " -ػؿ هؾُت اهبهیَ ،ؿأی هـػم ًویتْاًؼ ثـ اًتَبة ّ ؿأی الِی كبئن آیؼ". ثؼیي تـتیت ،ػؿ "صکْهت ػیٌی امالم ىیؼَگـی": ًَ -ص ّ ن گقیٌو ؿُجـ ّ ؿُجـاى ربهؼَ اف آى هـػم امت، ًَ -ؿُجـاى ثـگقیؼۀ هـػم ص ّ ن هبًًْگؾاؿی ،اًيبء ّ تَْیت هْاًیي رؼیؼ ؿا ػاؿًؼ ّ، ًَ -ربئی ثـای لـْ هْاًیي هؼـّف ثَ "اصکبم الِی" ّ ًبػیؼٍ گـكتي هوـؿات ّ 011میؼ کبظن صبئـی ،ثٌیبى صکْهت ػؿ امالم.
086
اصکبم اف پیو ًْىتَ ىؼٍ ای کَ ثَ ْٓؿ هبُْی ؿیـهبثلتـییـ ّ ربیگقیٌی اًؼ ،ثب هْاًیي رؼیؼ ّرْػ ػاؿػ. ػؿ ًتیزَ" ،صکْهت ػیٌی ّ امالهی ىیؼَگـی" "چَ ثَ ٍْؿت روِْؿی امالهی یب ُـ صکْهت امالهی ػیگـ" ،ثب ُوۀ اىکبل صکْهتِبی فهیٌی هتلبّت امتّ ، كؤ هی تْاًؼ ثَ ٍْؿت هزـی هوـؿات ،اصکبم ّ هْاػؼ هٌؼؿد ػؿ کتبة ،صؼیج ّ ىـع ػّام آّؿػ. اػتوبػ ثَ ؿیـهبثلتـییـ ثْػى ایي اٍْل ػؿ ایـاى ىیؼَ گـیُ ،وچٌیي ثبػج ىؼٍ کَ اصکبم ّ اٍْل ىـػی امالهی ػؿ ْٓل فهبى ثبهی هبًؼٍ ّ ،ػؿ ىـایٔ هغتلق ّ هتلبّت تبؿیغی اهـّفی، -یؼٌی ُن ػؿ ىـایطی کَ هخل اهـّف ػیي ّ اصکبم ىـػی ثَ ْٓؿ هنتوین صکْهت کـػٍ ّ هیکٌٌؼُ ّ ،ن ػؿ فهبى ُبئی کَ ػیي ّ ػیٌؼاؿاى ػؿ آؿفّی ثـهـاؿی صکْهت الِی عْػ ،ثَ صکْهت ُبی ؿیـالِی ّ فهیٌی ىبُبى گـػى ًِبػٍ ثْػًؼ- عْػ ؿا صلع ّ ثبفتْلیؼ کـػٍ اًؼ. *** "توؼك كـّی" ؿُجـاى ػیٌی ُن ػؿ ّؼیت صکوـاًی ُبی ػیٌی ّ هؾُجی ثب ػهْکـامی ّ ؿأی ّ ػعبلت هـػم تؤحیـ عْػ ؿا هیگؾاؿػ .ثـ عالف اػػبُبی ػؿّؿیي ّ هَلضت آهیق ثـعی اف امالهیبى ثؼّى موت امالهی ،تب کٌْى ُیچ ػیٌی ثؼّى ؿُجـاى ػیٌی ثَ صکْهت ًـمیؼٍ ّ ًویتْاًؼ ُن ثـمؼ. پـّتنتبى ُبی اؿّپبئی ،ػوبیؼ عْػ ؿا ثـ ًلی ًظبم مبعتبؿی توؼك ؿُجـی ،کلینب، ّ کتبةُبی صؼیج ّ تلنیـ کبتْلیکُب ّ اؿتْػّکلُب ثٌب کـػًؼّ ،لی چیقی ًگؾىت کَ عْػ آًبى ًیق ٍبصت کلینب ،کتبة ،کيیو ّ ،صؼیج ّ مٌّت ىؼًؼ ّ ثَ ُوبى مـًْىتی ػچبؿ آهؼًؼ کَ ثب آى هیرٌگیؼًؼ .ػیي ُویي ػگـگًْی ّ تضْل ؿا هیتْاى ػؿ گـٍّ ُبی اّلیۀ امالهی هخالً اهبهیَ ّ ىیؼَگـی ػلیَ مٌتِبی علیلَگـی هؾاُت مٌی ػیؼُ ّ ،وقهبى ػظوت مبعتبؿ ّ اثؼبػ صزن ُیـاؿىی روؼیت آعًْؼُب، ٓالة ّ عؼهۀ هؾُجی اف "ؿّصبًی" ّ هـحیَعْاى ّ هنؤلَگْی پبیهٌجـًيیي تب هبّی ،هضؼث ّ هتکلن ّكویَ ّ ،تب هـػٍىْ ّ ػػبًْیل ّ كبلگیـ ػمتگبٍ ىیؼَگـی ایـاى- ؿا ثب مٌیگـی مٌزیؼً .تیزَ آًکَ ُیچ عٔ ّ هـام ػیٌی ًوی تْاًؼ اف هْاػؼ ػیٌی ثیـّى آهؼٍ ،ثَ ؿاُی ثـّػ کَ ثب ؿاٍ تبؿیغی ػیي ّ ػیٌؼاؿی هجلی هتلبّت امت .ثَ ثیبى ػیگـ ،ثَ ػلل مبعتبؿی هؼیي، ُـ عٔ ّ هـام هؾُجی ّ ػیٌی، 085
ثب ُـ اػػبی اٍالصگـی-ػؿ ًِبیت ثَ ُوبى گْػالی اف توؼمبت ّ مٌت ُب هی اكتؼ کَ هجلی ُب ػؿ آًزب هـاؿ ػاؿًؼ .ػلت ایي چگًْگی ؿا هیثبیؼ ًَ كؤ ػؿ ٓـف ًگـه یک ػیي ّ هؾُت ،یب یک ّعٔ هؼیي ػیٌی ،ثلکَ ػؿ مبعتبؿ کلی ًظبم ػیٌی رنتزْ کـػ. ّ ػیؼین کَ ُـ ػیٌی ػاؿای آحبؿ ًْىتبؿی ّ مٌت ُبی هوؼك امت .ایي آحبؿ ّ مٌتُب تب فهبًی کَ پیبهجـاى فًؼٍاًؼّ ،میلۀ آًبى تلنیـ ،تؼجیـ ّ تْریَ ىؼٍ ،ثَ عْؿػ هـػم ّ هؼتوؼیي ىبى ػاػٍ هیىًْؼ .ا ّهب پل اف كْت پیبهجـاىُ ،یچ ػیي ّ هؾُجی ثبهی ًوی هبًؼ ،هگـ آى کَ کنبًی ّظبئق پیبهجـاى ؿا ثَ ػِؼٍ ثگیـًؼ ّ ثَ ًبم هلنـاى هٌبثغ هوؼك ثَ اؿث ؿمیؼٍ ،اًزبم ّظیلَ کٌٌؼ .هؼوْال" ایي هٌبثغ ثٌیبػی ثب ُوبى اًيبء ،عّٔ ّ فثبى ػتین هـرغ ،ثـای هـػم فهبىُبی ثؼؼی هبثل هطبلؼَ ّ ،ػؿک ّ كِن ًویثبىٌؼ ّ ،ایي ًیق ؿاٍ ؿا ثَ ػعبلت اكـاػ هتغٌَ ّ ؿُجـاى ػیٌی رؼیؼ ُوْاؿ هی مبفػ. ؿُجـاى رؼیؼ ُوچٌیي ثبیؼ ثتْاًٌؼ ثَ ًبم هوؼمیي ؿّصبًیً ،وو پیبم ؿمبًی پیبهجـاى ؿا اػاهَ ػاػٍ ،ثَ تجلیؾ ػیي آًبى ثپـػافًؼ .آًبى ػؿ ّوي هیثبیؼ ثَ ًبم ؿّصبًی ػیٌی، اهْؿ ّ عؼهبت ػیٌی ؿا اػاؿٍ کـػٍ ،ثَ مئاالت ثبّؿهٌؼاى ّ ػیٌؼاؿاى عْػ پبمظ ػاػٍ ّ ثـای صلع ػالهۀ ػیٌی آًبى ثکْىٌؼ .ایٌنت کَ پل اف كْت ُـ پیبهجـ یب صتب ُـ هوبم ػیٌی (ُـ ػیي ّ هؾُت ثقؿگ ّ کْچک)، -لقّهب" ّ چَ ثغْاُی یب ًغْاُی - یک هيـ ؿُجـی هؾُجی رؼیؼ ثـ پب هیاینتؼ ّ ،هنتویوب" ثَ ًبم پیبهجـ ّ ؿُجـ ّ صتب ثَ ْٓؿ ؿیـهنتوین ثَ ًبم عؼا ّ هٌبثغ ػیٌی پیبهجـاى ثَ اًزبم ّظیلۀ ػیٌی -میبمی هیپـػافػ .تب آًزب کَ تبؿیظ تو ّؼى ثيـ ثَ ػمت هیػُؼ ،ایي ّیژگی ػب ّم امت ّ ػؿ رْاهغ هغتلق ،اف اثتؼائی ّ ثؼّی تب هتو ّؼى ّ ٌٍؼتی ،ثَ اىکبل هغتلق ػیؼٍ هیىْػ. *** ربهؼَ ىٌبمبى ّ هـػم ىٌبمبى ،اف مْیَُب ّ هکبتت هغتلق ،ثـآًٌؼ کَ ىـل ّ موت ارتوبػی ؿّصبًی اف ػّؿٍای کَ ثيـ تْاًنتَ ثَ اًجبؿ کـػى ػاًَُبی روغ آّؿی ىؼٍ ػمت ثقًؼ ّ ثَ تْلیؼ هْاػ ؿؾائی ثپـػافػ ،آؿبف ىؼٍ ّ هضَْل هنتوین "اؿفه اكقّػۀ" هضَْالت ؿؾائی امت. ثؼیي هؼٌی ،اف ّهتی کَ صبل ّ ؿّف رْاهغ اًنبًی ثَ هـصلَ ای ؿمیؼٍ کَ تْاًنتَ چٌؼ ًلـی ؿا اف تْلیؼ ثبف ػاؿػ ّ ؿؾای آًبى ؿا اف ٓـین کبؿ ثویۀ اػْبء ربهؼَ تؤهیي کٌؼ ،کنبًی ثَ هيبؿلی ػمت فػٍ اًؼ کَ ػؿ ؿاثطۀ هنتوین ثب تْلیؼ ؿؾا ًجْػٍ 088
امت .ربػّگـاى اف رولۀ ایي گـٍُّبی رؼیؼ ارتوبػی ثْػًؼ کَ ػؿ رْاهغ ّ ػؿ هیبى هجبئل اّلیَ ،عْػ ؿا اف مبیـیي هتوبیق کـػًؼ ّ ،ثَ کبؿُبئی پـػاعتٌؼ کَ اًنبى مـامیوَ ّ ًگـاى رْاهغ اّلیَ ،اف ًظـ ؿّصی ّ ؿّاًی ًیبفهٌؼه ثْػ. ّ تلبّت ػوؼٍای کَ ربػّگـاى ثب ًوبیٌؼگبى ػیٌی ػاىتٌؼ ،آى ثْػ کَ "آًبى هؼػی ثْػًؼ کَ هیتْاًٌؼ ًیـّی هبكْم ٓجیؼی ؿا اف ٓـین ىیٍُْبی ربػّئی عْػ ثَ کٌتـل ػؿ آّؿًؼ ّ آًبى ؿا ػؿ ؿاٍ ثِجْػی اًنبى ّ فًؼگی روؼی آًبى ثَ کبؿ گیـًؼ" .010ایي اػػب ثب تکبهل ارتوبػی تـییـ یبكت ّ ثَ ظِْؿ ػیي ّ پیبهجـاى هٌزـ ىؼ. پیبهجـاى ًیق یک ًیـّی هبكْم اًنبًی ؿا ،چَ ػؿ ٓجیؼت ،یب ثَ ٍْؿت عبلن ّ موجل علوت رِبىً ،وبیٌؼگی هیکـػًؼ ،اهب ثـ عالف ربػّگـاىً ،ویتْاًنتٌؼ ّ اػػبی آى ؿا ًؼاىتٌؼ کَ هی تْاًٌؼ ثـ ًیـُّبی هبكْم ٓجیؼی كبئن آهؼٍ ،آًِب ؿا ػؿ اعتیبؿ اًنبى ّ عْامت ُب ّ ًیبفُبی اّ هـاؿ ػٌُؼ .ػؿ ّاهغ ،تلبّت ػوؼٍ ای کَ پیبهجـاى ثب ربػّگـاى ػاىتٌؼ ایي ثْػ کَ ایٌبى ثَ ربی کٌتـل ًیـُّبی هبّؿاء ٓجیؼی ،ثَ کٌتـل آًِب ػؿ هی آهؼًؼ ّ .مؼی هی کـػًؼ ثب اثالؽ عْامت ّ تَوین ًیـّ یب ًیـُّبی ثـتـ ٓجیؼی" ،ؿاٍ ػؿمت" رلت ؿّبیت آى ًیـُّب ؿا ثَ هـػم ًيبى ػاػٍ ّ ،ػیکتَ کٌٌؼ .ایٌبى هـػم ؿا ثَ مْئی ُؼایت کـػًؼ کَ ؿّبیت ًیـُّبی ثـتـ ؿا رلت هیکـػ .اف ایي ٓـین ،هـػم هیتْاًنتٌؼ ُن اف اًتوبم ّ هزبفات آى ًیـّی هبكْم ٓجیؼی ػؿ اهبى ثبىٌؼ ّ، ُن ثب اتکبء ثَ آًِب ،ػؿ ثـاثـ ًیـُّبی ٓجیؼی ّ هبكْم ٓجیؼی ػیگـ ًیـّهٌؼ ىؼٍ،ػؿ هَبف ثب آًِب ثَ پیـّفی ثـمٌؼ. ایي ؿاثطَ ،ػؿ پـّمۀ تکبهل رْاهغ ثيـی ػؿ هٌبٓن هغتلق رِبى ،اىکبل هغتللی ثَ عْػ گـكت ّ ،ثب تکبهل اًؼیيۀ ػیٌی ػؿ عبّؿ هیبًَ ،اف آى رولَ ػؿ هیبى اهْام یِْػی ثَ ػیي آموبًی یکتبپـمت هٌزـ ىؼ. ایي ػیي ثَ مجت مـىت تبؿیغی عْػ ،اف ُوبى آؿبف ثـ كؼبلیت ّ تجلیؾ پیبهجـاى ّ ربًيیٌبى آًبىُ ّ ،وچٌیي عؼهبت هيـ ؿّصبًیْى ػیٌی مبعتَ ّ پـػاعتَ ىؼًؼ .ثؼیي هؼٌیُ ،وبًگًَْ کَ ثب هـگ ؿئیل یب ربػّگـ هجیلَ ،ؿئیل یب ربػّگـ رؼیؼی ثـگقیؼٍ هیيؼ ،ثؼؼاً ثب هـگ ُـ پیبهجـ ُـ ٓبیلَ ّ هجیلَ ای ًیق ،پیبهجـ رؼیؼی ثـگقیؼٍ هیيؼ ّ ىـل ّ موت پیبهجـ هجلی ؿا ثَ اؿث ثـػ .ػؿ ربئی ُن کَ ایي کبؿ ثَ ایي آمبًی اًزبهپؾیـ ًجْػ ،کنبًی ثَ ًوبیٌؼگی پیبهجـاى ثَ اًزبم عؼهبت ؿّصی ّ ؿّاًی هجیلَ ثـگقیؼٍ هی ىؼًؼ ّ ثَ ًبم ّی اًزبم ّظیلَ هیکـػًؼ. ػؿ ُوَ صبلً ،وو هيـ ؿّصبًی ّ ؿّصبًیبى اف فهبًی آؿبف هیىؼ کَ پیبهجـ ُ 010بىن ؿّی ،هـػم ىٌبمی ارتوبػی ،هـػم ىٌبمی رْاهغ اثتؼایی ،اًتيبؿاتی آمیب،0377 ، تِـاى.
089
-ایي ًوبیٌؼٍ ی ؿموی ّ هنتوین ًیـّی یب ًیـُّبی هبّؿای ٓجیؼی - اف رِبى هیؿكت ّ رب ّ هوبم عْػ ؿا ثَ کنبًی ثَ اؿث هیگؾاىت کَ هؼػی ًوبیٌؼگی عؼا ًجْػًؼّ ،لی ثَ مجت ًوبیٌؼگی پیبهجـ هجلی ،ػوال" ثَ ػٌْاى "ًوبیٌؼۀ ؿیـ ؿموی ّ ؿیـ هنتوین ّ ثبّامطۀ عؼاًّؼ" اًزبم ّظیلَ هیکـػًؼ. ثؼیي تـتیت ،آًچَ کَ ػؿ تؼاّم ایي پـّمۀ ػیٌی ّ پیبهجـی ،ػؿ ُوۀ هٌبٓن رِبىّ ، ػؿ ثیي اًْاع ّ اىکبل هغتلق ػیي ُب ّ ػیٌؼاؿاى ػوْهیت ػاؿػ ،ثـپب اینتبػى هيـ ؿُجـاى ّ ؿّصبًیْى ػیٌی یی امت کَ: -ثَ ْٓؿ موجلیک ُن ىؼٍ- ػیي ،پیبهجـ ،هوؼمیي ّ ُوچٌیي هٌجغ هْؿػ تو ّؼكًِ ّ ،بیتب" عؼاًّؼ ػؿ اػیبى مبهی ؿا ًوبیٌؼگی هیکٌٌؼ ّ ثَ ًبم آًبى صکن ٍبػؿ کـػٍ ،تَوین هیگیـًؼ. *** ایٌب ى ػؿ ػیي صبل اف ٓـین تلنیـ هنبئل كلنلی ّ تْریَ هنؤلۀ هـگ ّ فًؼگی ثَ ًیبف ُبی ؿّصی ّ ؿّاًی هـػم پبمظ هیػٌُؼ ّ .ثب ػامتبىُبی هؾُجی عْػ ،هنؤلۀ فًؼگی ّ علوت ؿا صل ىؼٍ ًيبى ػاػٍ ،ثـای تؼاّم فًؼگی پل اف هـگ ،تْویيُبئی اؿائَ هیؼٌُؼ ّ .ثؼیي ّمیلًَ ،گـاًی كلنلی ّ تـك اف هـگ ّ ًبثْػی اثؼی ػؿ ثیي هـػم ؿا تنکیي هیؼٌُؼ. ثنیبؿی ًیق هزـی آػاة ّ هـاموی ُنتٌؼ کَ ثب هـگ اًنبى ،چَ ثـای هـػگبى یب ثبفهبًؼگبى آًبى ّـّؿت پیؼا هیکٌٌؼ .ػؿ ًتیزَ ،هيـ ؿّصبًیْى ػیٌی اف رٌجَ ُبی هغتلق ثَ ّـّؿتِبی ارتوبػی ّ ؿّصبًی هـػم پبمظ ػاػٍ ،ربی عبلی یی ؿا کَ ثب هـگ ّ هیـ ّاثنتگبى ،ػؿ فًؼگی هـػم ثَ ّرْػ هی آیؼ ،پـ هیکٌؼ .ایي ًیق ثـ پب اینتبػى ّ تؼاّم اهيبؿ ّ گـُِّبی ؿّصبًی، اف ربػّگـاى ػیـّفی تب ؿّصبًیْى اهـّفی-ػؿ ْٓل تبؿیظ رْاهغ هغتلق ؿا تْریَ هیکٌؼ .ثـای ًوًَْ ،ػؿ کيْؿُبی مکْلـ ّ رْاهغ الئیک ؿـثی -کَ هـػم ثیي اًتغبة ػیي ّ ثی ػیٌی هزبف ّ هغتبؿًؼ ّ ،ػیي اف میبمت ّ صکْهت رؼامت- ؿّصبًیْى کوبکبى ػؿ هئمنبت هؾُجی عْػ هيـْل ثَ کبؿًؼ .آًبى هـامن ًبهگؾاؿی، افػّاد ّ کلي ّ ػكي پیـّاى ػیي عْػ ؿا ثَ ػِؼٍ ػاؿًؼ ّ ،ػؿ ؿّفُبی هغًَْ ثَ عْػ ،ارـای هـامن ًیبیو ،ػػب ،اػتـاف ّ امتـلبؿً ّ ،وبف ّ ًیبف ّ ُوچٌیي تّْیش ّ تلنیـ هٌبثغ هؾُجی ؿا ثَ ػِؼٍ گـكتَ ،اػاؿٍ هیکٌٌؼ .اکخـ ایي ّظبیق ػلت ّرْػی عْػ ؿا اف ًیبف هـػم کنت هی کٌٌؼ ّ اف آى ًظـ ،رٌجۀ کبؿکـػی (كًْکنیًْی) ػاؿًؼ . 091
*** ثب ایي ّرْػ ،ایي ّظیلَ ػاؿی "ؿّصبًی" ُویيَ ػؿ ایي ص ّؼ ّ صؼّػ ثبهی ًویهبًؼ. ثَ عًَْ ثَ ّهتی کَ ػیي رٌجۀ ارتوبػی ثَ عْػ گـكتًَ ،وو میبمی ثَ ػِؼٍ هیگیـػ ،یب ثَ اٍطالسّ ،هتی "ػیي ثَ صکْهت هیؿمؼ"- ّظیلۀ ؿّصبًی ػیٌؼاؿ ًیق تـییـ هی یبثؼ ّ ،اف اػاؿۀ عؼهبت ؿّصی ّ ؿّاًی ّ تَ ّؼی عؼهبت ػیٌی عبلٌ ػؿ آهؼٍّ ،اؿػ صْفۀ هؼؿت ّ صکْهت هیگـػػ .ػؿ ایي ٍْؿت ،اٍل "ؿّصبًیت" ًیق اف هٌقلت "ؿّصی ّ ایوبًی عبلٌ" عبؿد ىؼٍ، ىکل ّ هبُیت ارتوبػی ّ میبمی ثَ عْػ هیگیـػ .ایٌزبمت کَ ؿُجـاى هؾُجی ػیـّف، ًَ كؤ ثَ ًبم عْػ ،ثلکَ ُوچٌیي ثَ ًبم ػیي ّ، ًَ كؤ ػؿ اهْؿ هـثْٓ ثَ هـامن ّ ًیبیو ُبی ػیٌی ،ثلکَ ُوچٌیي ػؿ اهْؿ ػًیْی ّ میبمی ُن، ػعبلت ّ اظِبؿ ًظـ هیکٌٌؼ .آًبى ػؿ هْؿػ هنبئلی کَ ػؿ هّْْػیّت ػیي ًویگٌزٌؼ ،ؿأی هیػٌُؼ ّ ػؿ اهْؿی کَ ؿثطی ثَ ػیي ًؼاؿًؼ ،تَوین هیگیـًؼ. ثؼیي تـتیت ،ػؿ تؼاّم ػعبلت ػؿ اهْؿ ارتوبػی ّ میبمی، -اف اًنبى ؿّصبًی یب ؿُجـ هؾُجی پیيیي ثَ میبمتوؼاؿاًی کَ ػیي ؿا آلت میبمت هـاؿ هیؼٌُؼُ ّ -وچٌیي، اف هلنّـ هٌبثغ ػیٌی ّ هزـی هـامن ّ مٌّتُبی ؿّصبًی ّ ػیٌی ،ثَ میبمتوؼاؿاىّ اثْاة روؼی صکبم- تـییـ ىـل ّ هٌقلت هیؼٌُؼ .ػؿ ایي ٍْؿت ،هیتْاًٌؼ ثَ ًوبیٌؼگی عؼاًّؼ ّ هٌبثغ هوؼه ػیٌی ظبُـ ىؼٍ ،ػیي ؿا آلت میبمت ّ هؼؿت مبعتَ ّ ثـای مْػ ىغَی عْػ ّ ػیگـاى ثَ اثقاؿ کبؿ عْػ تجؼیل مبفًؼ ،کَ هینبفًؼ .ایٌبى ثؼیٌْمیلَ ،ثَ عْػ ص ّ ن هیؼٌُؼ تب ثَ ًبم عؼا ّ ثَ ّکبلت اف مْی ّی تَوین ثگیـًؼ ّ ،ثَ اعتیبؿ عْػ، -ؿصن ّ ىلوت عؼا ؿا ثـ مـ ػّمتبى ّ ،رجـ ّ هکـ عؼا ؿا ُن ثـ مـ ػىوٌبى عْػ ثجبؿاًٌؼ. ایي موت رؼیؼ ُوچٌیي ثَ آًبى اهکبى هیػُؼ تب ُن ػؿ اهْؿ ایي رِبًی ثَ ربی هـػم تَوین ثگیـًؼُ ّ ،ن ثِيت ّ رٌِن عؼا ؿا ُن ػؿ یؼ کٌتـل عْػ گـكتَ ثَ ػّمتبى ّ هـیؼاى ّ ا ّهت عْػ ثلـّىٌؼ .ثَ ربی عؼاًّؼ عبلنُ ،ـ کنی ؿا کَ اؿاػٍ هیکٌٌؼ، پبػاه ػاػٍ یب هزبفات هی کٌٌؼ. ایٌزبمت کَ ػیکتبتْؿیُبی هؾُجی ثب توبم ػظوت ّ ُیجت ّ ّصيت عْػ ظبُـ هیگـػًؼ ّ .ثب تْلّؼ ّ ثـهـاؿی صکْهتُبی ػیٌی ُ -وبًگًَْ کَ مـتبمـ تبؿیظ ثيـ گْاُی هیؼُؼ - ؿاٍ ثَ ؿّی ُـگًَْ تاله اًنبى ثـای تَوینگیـی ّ ػعبلت ػؿ اهْؿ كـػی ّ 090
ارتوبػی اه ثنتَ هی ىْػ .اف آى پل ،اًنبى هیهبًؼ ّ رجـ صکْهت عؼایبًی فهیٌی یی کَ هؼػی ارـای كـهبى عؼا ّ هوؼمیي آموبًی ُنتٌؼ ّ ،ثَ عبٓـ ًوبیٌؼگی عؼاًّؼ هیتْاًٌؼ: ُـ گًَْ كکـ ّ اًؼیيۀ هغبلق ؿا ػؿ هـقُب هٌزوؼ مبفًؼ ّ ،هی مبفًؼ. *** ایي ىـایٔ ؿا ،هب هـػم ایـاى ثبؿُب ّ ثبؿُب ػؿ ػّؿٍُبی هغتلق تبؿیغی -چَ ػؿ صکْهت "ىبُبى فهیٌی ظلّ اللِی" کَ هْؿػ صوبیت ؿّصبًیْى اػیبى فؿتيتی ّ امالم ثْػًؼ ،یب ػؿ ػّؿۀ صبکویّت ُبی هؾُجی "ًوبیٌؼگبى ًْع ثَ ًْع عؼاًّؼ آموبى ُب"- تزـثَ کـػٍ این .ػؿ ّاهغ تلبّت ثیي ایي ػّ ًْع صکْهت ُبی تْتبلیتـ فهیٌی ّ آموبًی آى ثْػٍ کَ: ػؿ ًْع اّل ،یؼٌی ػّؿۀ صکْهت ىبُبى ،اگـ چَ ىبُبى ّ صبکوبى هیتْاًنتٌؼ عْػ مـاًَ ػؿ هْؿػ توبم اهْؿ ّ هوؼؿات هـػم ّ هولکت تَوین ثگیـًؼّ ،لی عْػىبى ُن آگبٍ ثْػًؼ کَ اًنبى ُبی فهیٌی یی ثیو ًینتٌؼ ّ هوبهيبى ،ثَ تؼجیـ هضوؼ ؿّب ىبٍ پِلْی" ،هُْجتی الِی امت کَ اف ٓـف هـػم ثَ آًبى تلْیِ ىؼٍ امت" .ثؼیي هؼٌی آًبى صتب اگـ هوبم عْػ ؿا الِی ّ آموبًی ُن كـُ کـػٍ ّ هؼـكی هیکـػًؼ، ؿاُی ًؼاىتٌؼ ّ ًؼاؿًؼ رق آًکَ ثَ "تلْیِ آى اف مْی هـػم" اىبؿٍ کٌٌؼ .آًبى عْػ آگبٍ ثْػًؼ کَ هوبم هؼؿهؼؿت ّ عؼاًّؼگبؿیىبى اف آموبى ًیبهؼٍ ّ ،ثبالعـٍ ُـ آًچَ ػاؿًؼ هجتٌی ثـ یک هـاؿػاػ فهیٌی هتکی ثَ تجؼیت هـػم امت. ػؿ هوبثل ،ػؿ صکْهت ًْع ػّم ،عللب ،صکبم ّ ؿُجـاى ػیٌی ،اف رولَ هؼػیبى ًیبثت اهبم فهبىً ،ويی ثـای گقیٌو هـػم هبئل ًجْػٍ ّ ًینتٌؼ .اػػبی ایٌبى اف آؿبف ایي ثْػٍ کَ ثَ ًوبیٌؼگی عؼا ّ ؿمْل ّ ،اف فهبى ٍلْی ُب ًیق ،اف مْی "اهبم فهبى ؿبیت" ثـ اؿیکۀ هؼؿت ّ صکْهت تکیَ فػٍاًؼ. آًبى ػؿ ّوي ،صن تلنیـ ّ تؼجیـ هـآى ّ ،اًتغبة صؼیج ّصکن ىـػی ؿا ُن اف آى عْػ کـػٍ اًؼ ّ ،ػؿ ُـ فهبى ّ هکبى تؼییي هیکٌٌؼ کَ کؼام آیَ اف صؼّػ 5211آیۀ هـآى ،ػؿ چَ هْؿػ ّ هْاؿػی ربی ػولکـػ ػاؿػ یب ًؼاؿػ .هخال" آیب آیَ ُبی رٌگ ثب کلبؿ ؿا ثبیؼ ارـا کـػ ،یب آیَ ُبی ٍلش ّ ػوؼ هْػت ّ ثـاػؿی ؿا ّ -اٍْال" چَ کنی کبكـ ّ ٓجن مٌي امالهی هنتْرت تٌجیَ امت ،یب چَ کنی ًینت ،یب ثبیؼ تيْین ىؼٍ ّ پبػاه ثگیـػ ّ ،الی آعـ -ایي موت كـّی ًوبیٌؼگی عؼا ّ ؿمْلّ ، ُوچٌیي ایؼئْلْژی ّ هؼؿت میبمی ًبىی اف آى ،ثَ هالیبى كـهَ ،هؼؿت ّ صن تَوینگیـی ًبهضؼّػی ؿا ػطب هیکٌؼ هؼؿتی کَ اف تْاى ُـ ػیکتبتْؿ فهیٌی كـاتـ هیؿّػ ّ ،ػؿ ُوبى صبلً ،یبفی ثَ092
ؿأی ّ تَوین هـػم ُن ًؼاؿػ- ایي موت ّ اعتیبؿات ًبىی اف آى ،ػؿ ّوي ثؼاى هؼٌی ُن ُنت کَ آًبى ُن صن تَوین گیـی ّ اعتیبؿ ّ هؼؿت عْػ ؿا ًبىی اف هـػم ًویػاًٌؼ (ّصتی آًِب ؿا ثَ ٍْؿت تلْیِ ىؼٍ اف ٓـف هـػم ُن اؿفیبثی ًویکٌٌؼ) ّ، ُ -ن ثـای ًگـه ّ اػػبُبی ىبى ػؿ هْؿػ الِی (ّ ًَ ثيـی) ثْػى هٌيؤ هؼؿت عْػ ،ثَ صؼ کبكی مٌت ّ صؼیج ػیٌی ّ هؾُجی مبعتَ ّ پـػاعتَ ّ ،ػؿ اعتیبؿ ػاؿًؼ. ایي امت کَ ایٌبى ُژهًْی ّ ؿُجـیت صکْهت تئْکـاتیک ّ امالهی عْػ ؿا ؿّ ػؿ ؿّی ػهْکـامی ّ هـػممبالؿی هـاؿ هیؼٌُؼ ّ ،ثَ ُـ گًَْ ػگـاًؼیيی ّ هغبللت ثب رجبؿیت ػیٌی ىبى ،هِـ کلـ ّ ّ ّؼیت ثب عؼا هیفًٌؼ اتِبهی کَ ػؿ صکْهتُبی ػیٌی ،ثؼكـربمتـیي هزبفاتُب ؿا ثَ ػًجبل هیآّؿػ- *** ثبیؼ اف ًْ یبػآّؿی کـػ کَ ایي چگًْگی ُب ،هؼوْل ّ ّیژۀ ُوۀ اىکبل صکْهت ّ ؿُجـیت ػیٌی امت ّ ػوؼتب ً اف مبعتبؿ هيغٌ ؿّاثٔ ػیٌی -میبمی ًبىی هیيًْؼ. الجتَ ػؿ ایي ؿاثطَ ،امالم ثَ مججِبئی کَ ؽکـ ىؼ ،ربی ّیژٍ ای ػاؿػ ّ صکْهت امالهی كـهۀ ىیؼَ گـی ثَ صؼ اكـآی تـی آهبػۀ ػیکتبتْؿی ّ مـکْثگـی امت. ثؼیي هؼٌی ،چَ صکْهت امالهی ایـاى ،روِْؿی امالهی ًبهیؼٍ هیيؼ یب ًویيؼ ،یب چَ اف مْی عویٌی ّ ایي عٔ آعًْؼی یب امالهی ُبی ایي یب آى رٌبس آعًْؼی ّ ؿیـآعًْؼی ؿُجـی هیيؼ ،ػؿ امبك رجبؿیت ػیٌی صبّـ ُیچ تلبّتی ثَ ّرْػ ًوی آهؼ. الجتَ ػؿ هلِْم ًِبئی ىبیؼ ػللی هبًٌؼ آعًْؼ ثْػى یب ًجْػىُ ّ ،وچٌیي کوتـ ّ ثیيتـ كبًبتیک یب ثٌیبػگـاثْػى ؿُجـاى ػیٌی ّ هؾُجی ػؿ ایي ؿاثطَ ػعبلت کٌٌؼ ّ ،ثب ایي یب آى گًَْ تلنیـ ّ تؼجیـ هٌبثغ ػیٌی ،رجبؿیت ػیٌی ؿا تيؼیؼ کـػٍ یب تولیل ػٌُؼ .اهب صتی ػْاهلی اف ایي ػمت ًویتْاًٌؼ عٍَْیبت امبمی ّ هبُْی صکْهت ُبی ػیٌی ؿا تـییـ ػٌُؼ ّ آًِب ؿا اف ػیکتبتْؿی ػیٌی ثَ ػهْکـامی ؿایذ "صکْهت هـػم ثـ هـػم" تجؼیل مبفًؼ .ثَ ثیبى ػیگـ ،هضَْالت ّ ًتبیذ مبعتبؿی "صکْهت ػیٌی" (ّ ًَ صتی چگًْگی مبفهبًؼُی آى) ،ػؿ ُـ صبل، ثب آفاػی ّ امتوالل كـػی ًبمبفگبؿ امت ّ ثب ؿأی ّ ػول ّ اؿاػۀ هـػم مـ متیق ػاؿػ. ًتیزَ آًکَ ثـ احـ هزوْػۀ ایي ػْاهل مبعتبؿی ّ هبُْی ،صکْهت ُبی ػیٌی ،ػؿ ُـ ىکل ّ ىـایطی هٌجغ امبمی ػیکتبتْؿی ّ رجبؿیت امت .اف ایي ؿّ ثنیبؿ 093
ٓجیؼی امت اگـ صبکویت ُبی ػیٌی ػؿ ثـاثـ ًبكـهبًی هـػم ،اف هطلویت عؼاًّؼی ػكبع کٌٌؼ کَ ثَ ثیبى هـآى "رجّبؿ ّ هِّبؿ ّ ه ّکبؿ" امت ًَ ّ ،اف عؼاًّؼی کَ ثَ ْٓؿ هٌطوی ثبیؼ هغلْهبت عْػ ؿا ػّمت ػاىتَ ثبىؼ ،ثجغيؼ ّ ،ثَ آًبى صن ثؼُؼ تب ثـای پؾیـه هنئْلیتی کَ ثَ ػِؼٍىبى ًِبػٍ ىؼٍ ،صن تَوینگیـی ػاىتَ ثبىٌؼ، ؿأی ثؼٌُؼ ّ كـػای عْػ ؿا ثب اؿاػٍ ّ ػوالًیت روؼی عْػ ثَ ّرْػ آّؿًؼ .تب آًزب کَ هیتْاًٌؼ ػؿ آثبػ کـػى فهیي ّ ثِتـ کـػى فًؼگی عْػ ّ ًْع عْػ ثکْىٌؼ ّ هؼؿت عؼاًّؼگبؿی ؿا ػؿ علن کـػى ّ مبعتي ّ ثبؿآّؿػى ًوبیٌؼگی کٌٌؼ ًَ ّ ،ػؿ عـاة کـػى ّ کيتي ّ ًبثْػکـػى .
تْضیخ ؽواسٍ 4 طثقۀ هتْعظ ّ اقؾاس عٌتی ّ هذسى دس ايشاى تـم "ٓجوۀ هتْمٔ" اف هـى 08هیالػی ػؿ هؼبًی هغتق ّ ًَ چٌؼاى هطؼی هْؿػ امتلبػٍ هـاؿ گـكتَ امت .ایي هلِْم ػؿ آؿبف ،ؿػٍُبی پبئیي ٓجوۀ آؿینتْکـات ّ اف آى پل اهيبؿ پبئیي ثبفؿگبًبى ّ مـهبیَػاؿاى ؿا ػؿ ثـ هیگـكت .اهـّفٍ ُنتۀ امبمی ایي هلِْم اف گـٍُّبی ارتوبػی ُوـػیق عـػٍثْؿژّافی ّ ُوچٌیي کبؿهٌؼاى اػاؿی تيکیل هیىْػ .اف ایي فاّیَ ،ایي هلِْم ثب تـم "الیَُبی هیبًی" رْاهغ رؼیؼ مـهبیَػاؿی ُن ُنهؼٌی امت. ثَ ثیبى ًبمیًْبل اًنکلْپؼی مْئؼ (" )Natianal Encyklopedin vol 13الیَُبی هیبًی" هلِْهی امت کَ ػؿ تـهْلْژی هؼؿى ثـای گـٍُّبی ًْیٌی کَ ػؿ رْاهغ رؼیؼ ثَ مـػت ػؿ صبل تْمؼَ هیثبىٌؼُ ،وبًٌؼ ػاًيگبُیبى ّ ُوچٌیي تضَیلکـػگبى ؿػٍُبی ثبال کَ ػؿ ثغوُبی ػّلتی کبؿ هیکٌٌؼ ،ثَ کبؿ هیؿّػ. ُوچٌیي گـٍُّبی ػیگـی ُوچْى ٌُـهٌؼاىًْ ،ینٌؼگبى ّ ژّؿًبلینتُب ػؿ ایي الیَ رب هیگیـًؼ .هِن تـیي ّرَ توبیق "الیۀ هیبًی" ًنجت ثَ الیَُبی ػیگـ ارتوبػی آًنت کَ ایي گـٍّ ارتوبػی ػؿ تونینثٌؼی مٌتی ٓجوبتی ،ػؿ ُیچکؼام اف ٓجوبت هلـُّ ُ -وبًٌؼ ٓجوبت مـهبیَػاؿ ّ کبؿگـ ػؿ تونینثٌؼی ٓجوبتی هبؿکنینتی- رب ًویگیـًؼ .هـػم ثـ آهؼٍ اف ایي الیَ یب ٓجوۀ ارتوبػی ػؿ ػیي صبل ،اف رٌجَُبی هغتلق اهتَبػی ّ ارتوبػی ثب ُـ ػّ ٓجوَ ،ؿاثطَ ّ پیًْؼُبی اؿگبًیک ػاؿًؼ .ثؼیي هؼٌی ،ایٌبى اف ًظـ كـٌُگی ّ میبمی ،گبُی ثَ ایي ّ گبُی ثَ آى یب ًیوی ثَ ایي ّ ًیوی ثَ آى ،گـایو پیؼا هیکٌٌؼ. هلِْم "ٓجوۀ هتْمٔ" ،ػؿ ػیي صبل ػؿ هکبتت ػلوی هغتلق ثـای هتوبیق کـػى گـُِّب ّ اهيبؿ هتلبّت ثَ کبؿ هیـّػ .ایي هلِْم ػؿ تـهْلْژی هبؿکنینتی هؼبػل 094
"عْؿػٍ ثْؿژّافی" ،یب مـهبیَ ػاؿ کْچک امت ،ػؿ صبلی کَ ػؿ تـهْلْژیُبئی کَ ثـ ًظـیبت ربهؼَىٌبمبى ؿیـهبؿکنینت مبعتَ هیىًْؼ ،ثب هيغَبت ػیگـی تّْیش ػاػٍ هیىْػ .تغٌَ ّ تضَیالت ػؿ ًظـیبت هبکل ّثـ (Max )Weberاف آى رولَ امت. ایي تلبّت ًبىی اف آى امت کَ "هبؿکل (ٓ ،)Karl Marxجوَ ؿا ثب هبلکیت مـهبیَ ّ اثقاؿ تْلیؼ تضلیل هیکٌؼ ،ػؿ صبلی کَ "ّثـ" آى ؿا ثـ امبك اعتالكبت اهتَبػی ًبىی اف "ظـكیت ُبی هتلبّت ثبفاؿ" ّ ًوو آى ػؿ تْفیغ اهکبًبت هتلبّت فًؼگی تؼـیق هیکٌؼ".012 ایي هلِْم ُوچٌیي اف ػیؼگبٍُبی "هبؿکنینن کالمیک" ّ "هبؿکنینن ًْ" هتلبّت ثَ ًظـ هیؿمؼ" .هبؿکنینن ًْ" ثَ ؿیـ اف ػبهل هبلکیت مـهبیَ ّ اثقاؿ ،ثَ ػْاهل ػیگـی ُوچْى هؼیـي.ت ّ کٌتـل تْلیؼ تْرَ ػاؿػ ّ آًِب ؿا ًیق ػؿ تونین ّ اؿفیبثی ٓجوبت ربهؼَ ػعیل هیػاًؼ " .ثَ ػٌْاى هخبل اؿیک اّلیي ؿایت ( Erik )Olin Wright- 1976هؼؿت هبلکیت ؿا ثب کٌتـل مَ رٌجَ هـتجٔ هیؼاًؼ: -0کٌتـل ثـ تغَیٌ هٌبثغ مـهبیَگؾاؿی، -2کٌتـل ثـ ػمتگبٍ كیقیکی تْلیؼ ّ، -3کٌتـل ثـ ًیـّی کبؿ. ٓجوۀ مـهبیَػاؿ کَ اف ًظـ ّی هؼیـاى مطش ثبالی ثٌگبٍُب ؿا ىبهل هیىْػ ،کل رـیبى مـهبیَگؾاؿی ؿا کٌتـل هیکٌؼ .ا ّهب پـّلتبؿیب کَ ثـ ٓجن ایي ًظـ ،توبم کبؿکٌبى مطش پبئیي اػن اف یؼی ّ ؿیـیؼی ؿا ػؿ ثـ هیگیـػ ،اف ػعبلت ػؿ ُـ مَ فهیٌۀ كْم هضـّم امت .ثـ ٓجن ایي ًظـ ،ػؿ ثیٌبثیي ایي ػّ ،هْاّغ ٓجوبتی هتؼبؿّی هـاؿ گـكتَاًؼ کَ تْاًبئیُبی هتلبّت ّ هضؼّػی اف کٌتـل ثـ ُـ یک اف مَ صْفۀ هبلکیت كْم ؿا هٌؼکل هیکٌٌؼ .013ایي گـٍُّبی ثیٌبثیي ؿا هیتْاى ثَ ْٓؿ ػبمٓ" ،جوۀ هتْمٔ" ًبهیؼ. هلِْم "ٓجوۀ هتْمٔ"ُ ،وچٌیي ػؿ مٌت ربهؼَىٌبمی اؿّپبئی ،ربهؼَىٌبمی کيْؿُبی آًگلْمبکني ّ ربهؼَىٌبمی اهـیکبئی هتلبّت امت .ثـای مبعتگـایبى كًْکنیًْبلینت اهـیکبئی ،هلِْم ٓجوۀ هتْمٔ ثـ تلبّت ػؿآهؼ ّ اهکبًبت مبعتَ هیىْػ .اف ایي فاّیَ ،ایي هلِْم ثب تونین اهکبًبت هب ّػی ربهؼَ تؼییي ّ تجییي هیىْػ .ػؿ ایي هلِْمٓ" ،جوۀ هتْمٔ" ثَ کنبى ّ گـٍُّبئی آالم هیىْػ کَ ًنجت ثَ اهکبًبت ربهؼَ ،ػاؿای ػؿ آهؼ هتْمٔ اًؼ (.014)W. Castro 19 7 3كـٌُگ ربهؼَىٌبمی ،پیيیي. 7 5پیيیي. 7ؿ .ک .ثَ کتبة مْئؼی ًْینٌؼٍ تضت ػٌْاى "توبك ایـاًیبى ثب ربهؼَ ی مْئؼ ". . . .ثَ ىـس
095
تـم "ٓجوۀ هتْمٔ" یب "اهيبؿ هیبًی" ػؿ ربهؼۀ ایـاى ؿا ثبیؼ ػؿ ؿاثطَ ثب ػْاهل تؼییي کٌٌؼۀ چٌؼی تؼـیق کـػ .اف آى رولَاًؼ: -0تؼلوبت ٓجوبتی -کبمتی. -2هیقاى کٌتـل ثـ تک هضَْل ًلتی ُوچْى امبمیتـیي تْلیؼ اهتَبػی ّ اؿفه اكقّػٍ ػؿ ربهؼَ ّ، -3هٌقلت ارتوبػی-میبمی ػؿ ػؿّى مبعتبؿ هٌبمجبت ارتوبػی -كـٌُگی ػؿ یک کيْؿ صبىیَای ًْع آمیبئی. ػؿ ایي هلِْمٓ ،جوۀ هتْمٔ ىِـًيیيُ ،وۀ گـٍُّبئی ؿا ػؿ ثـ هیگیـػ کَ ػاؿای ىـل ّ ػؿ آهؼ حبثت اًؼ ّ اف ًظـ اهتَبػی هیتْاًٌؼ عْػ ّ عبًْاػٍىبى ؿا ػؿ مطش هتْمٔ ربهؼَ اػاؿٍ کٌٌؼ .اف ًظـ رــاكیبی كْبئی ،آًبى هؼوْال" ػؿ ربئی اف تِـاى ّ مبیـ ىِـ ُب ،هیبى ٓجوبت اىـاف -مـهبیَ ػاؿ اف مْئی ّ صبىیَ ًيیٌبى هِبرـ اهتَبػی ّ ارتوبػی اف مْی ػیگـ ،فًؼگی هیکٌٌؼ .هی ثیٌین کَ ػؿ ایي تؼـیق ،صتب گـٍُّبئی اف ربهؼَ کَ ػؿ هلِْم اؿّپبئی ّ ربهؼَىٌبمی ؿـثی رقء کبؿگـاى ثَ صنبة هیآیٌؼ (هبًٌؼ کبؿگـاى کبؿعبًزبت ٌٍؼتی هؼؿى) رقء ٓجوۀ هتْمٔ ىِـی ایـاى هضنْة هیيًْؼ. ػؿ هوبثل ،ػؿ ربهؼۀ ىِـی ایـاى ،صبىیَ ًيیٌبى ّ هضـّهیي ىِـیُ ،وـاٍ ثب کبؿگـاى ّ ثیکبؿاى كَلی ،ثیکبؿاى پٌِبى ّ کنبًی کَ ثب هيبؿل کبؽة کبؿگـی اهـاؿ هؼبه هیکٌٌؼ ،رقء ٓجوۀ هضـّهبى ّ فصوتکيبى ( ّ ًَ صتوبً کبؿگـاى) ثَ صنبة هیآیٌؼ .کبؿگـاى کبؿگبٍُبی کْچک ،کبؿگبٍُبی عبًْاػگی ،کبؿگبٍُبی پٌِبى کَ اف تنِیالت هبًًْی (صؼاهل ػمتوقػ ،ثیوَ ُبی ارتوبػی ّ تؤهیيُبی الفم ارتوبػی ّ ؿیـٍ) ثـعْؿػاؿ ًینتٌؼ ًیق ،ػؿ ٓجوۀ هضـّهبى -فصوتکو ىِـی رب هیگیـًؼ.015 ایي تؼـیق اف ٓجوۀ هتْمٔ ثـ تضلیلی مبعتَ هیىْػ کَ ػؿ آى ،ربهؼۀ ىِـی ایـاى اف مْئی یک ربهؼۀ صبىیَای ثبفاؿ رِبًی امت .ػؿ ثبفاؿ رِبًيوْل هْرْػ -ثبفاؿ ثیهـفی کَ پل اف ثـاكتبػى ًظبم ىـم اف ًیْیْؿک تب ًیْیْؿک ؿا ػؿ ثـ هیگیـػ- ُـ کيْؿ ّ ثبفاؿی (ثَ ًنجت هیقاى تْلیؼ ،صول ّ ًول ،كـّه ّ هَـف عْػ) ربی ّیژٍ ای ػاؿػ .ایي ربی ّیژٍ ،ػؿ ُوبى صبل ،ىکل تْلیؼ ّ تْفیغ هضَْالت ُـ کيْؿ ّ هٌطوَ ؿا تؼییي هیکٌؼ .ػؿ ایٌزب ،ایـاى ّ ثبفاؿ ىِـی ایـاى ،هتکی ثَ "مبثوۀ ًْىتبؿی ًْینٌؼٍ". 015پیيیي.
096
تکهضَْل ًلتی امت ّ ػؿ اؿتجبٓ ثب تْلیؼ ّ هَـف صبٍل اف ایي ػؿآهؼ تکهضَْلیُْ ،یت پیؼا هیکٌؼ .ثـ ایي امبك ،ػْاهل هيغٌ کٌٌؼۀ ٓجوَ ثٌؼی ربهؼۀ ایـاى ثَ ىؼت اف الق .هیقاى تَبصت ػؿآهؼُبی ًلتی ّ، ةً .ويی کَ ُـ گـٍّ ّ هيـ ارتوبػی ػؿ ؿاثطَ ثب تْلیؼ ّ هَـف ًبىی اف ایي ػؿآهؼ (ّاؿػات ّ ٍبػؿات) ایلب هیکٌؼ ،تؤحیـ هی پؾیـػ .اف ایي رِت ،ثبؿ ثقؿگ تْلیؼات ٌٍؼتی ّ عؼهبتی ػؿ ایـاى -ثیو اف آًکَ ثـ ػّه کبؿکٌبى ّ کبؿگـاى ٌٍبیغ هؼؿى ّ ثِـٍ کيی اف آًبى هـاؿ ػاىتَ ثبىؼ -ثـ "اؿفه اكقّػۀ ػؿآهؼُبی ًلتی" هتکی امت .ثَ ثیبى ػیگـ ،ػؿ ایٌزب ،ػوؼتب" ًَ كؤ تَبصت اؿفه اكقّػۀ ًبىی اف ًیـّی کبؿ اًنبى، ثلکَ "ػمتـمی ثَ ،یب هضـّم هبًؼى اف اؿفه اكقّػۀ کبًی ّ عؼهبت رٌجی ّ رجـاًی آى" ،مبعت ٓجوبتی ؿا هيغٌ هیکٌؼ .ثَ ُویي ػلت ُن ُنت کَ تنلٔ ثـ ایي "اؿفه اكقّػۀ" اهتَبػی ّ ُوچٌیي کٌتـل ارتوبػی -میبمی ّ اهتَبػی ًبىی اف آى ،ثَ ىکل گیـی ٓجوبت ارتوبػی-اهتَبػی ایـاى ّیژگی عبً هی ثغيیؼ .ایي امت کَ هيـ كْهبًی ُقاؿ كبهیل ایـاى (یب ٓجوۀ ارتوبػی ّ اهتَبػی اّل ایـاى) ًیق ًَ كؤ اف مـهبیَ ػاؿاى ّ هبلکبى اثقاؿ تْلیؼ ،ثلکَ ُوچٌیي اف صبکوبًی میبمی یی کَ کٌتـل ػؿآهؼُبی تک هضَْل ًلت ؿا ثَ ػمت ػاؿًؼ ،تيکیل هیىْػ. اف ایي فاّیَٓ ،جوۀ هضـّم ّ فصوتکو ایـاى ،اف ثغو ّ اهيبؿ کبهالً هضـّهی تيکیل هیيًْؼ کَ ُیچ کٌتـلی ؿّی ایي ػْاهل تؼییي کٌٌؼٍ ًؼاؿًؼ. ُوبًطْؿی کَ "ٓجوۀ هتْمٔ" ،الیَُب ّ اهيبؿی ؿا ػؿ ثـ هیگیـػ ،کَ ػؿ ؿاثطَ ثب ػْاهل تؼییي کٌٌؼۀ كْم ،اعتیبؿ هضؼّػی ػاؿًؼ -اعتیبؿی کَ ػؿ ثیٌبثیي ایٌؼّ مطش هتلبّت کٌتـل ّ ثیکٌتـلی ٓجوبتی هـاؿ گـكتَ امت- *** مبثوۀ ٓجوۀ هتْمٔ ایـاىُ ،وبًٌؼ ىِـًيیٌی ػؿ ایـاى مـ ثَ ٍؼُب ّ چٌؼیي ُقاؿ مبل هیفًؼ .ػؿ ُوۀ ایي اػّاؿ ،گـٍُّبی هغتللی ػؿ ىِـُب فًؼگی هیکـػًؼ کَ ثـ امبك تنلٔ ثـ ػْاهل تْلیؼ ارتوبػی ّ اهتَبػی، ًَ رقء ٓجوبت اّل ػؿثبؿیبى ،ىیْط هؾُجی ،مـاى ليکـی ،ؿإمبی هجبئل ّ هيـ ثبفؿگبًبى ّ تزبؿ ثْػًؼ ّ، ًَ رقء ٓجوۀ فیـیي ربهؼَ ىبهل ؿػبیب ،کيبّؿفاى ،ػولَُب ّ هقػّؿاى ّ ثـػگبى ىوـػٍ هیىؼًؼ. ثب ایي صبل ،ػّؿ رؼیؼ ثـپبئی ٓجوۀ هتْمٔ ىِـی ایـاى ثـ هیگـػػ ثَ ؿىؼ ًنجی ثْؿژّافی تزبؿی ّ ایزبػ کبؿگبٍُبی تْلیؼی ىِـی ایـاى ػؿ اّاعـ هـى ًْفػُن ّ 095
ثَ عًَْ ،هـى ثینتن هیالػی. ػّؿۀ آؿبفیي هـى ثینتن ثب ًوبیو تْاى ّ هؼؿت ٓجوۀ هتْمٔ ىِـی ایـاى ػؿ هجبؿفات هيـَّٓ عْاُی ػؿ تِـاى ّ ىِـ ُبی ثقؿگ هخل تجـیق ىـّع ىؼ ّ ،اف آى پل ًیق ثب ایي ًوبیيبت اػاهَ یبكت .اهب آؿبف ؿىؼ ک ّوی ّ کیلی ایي ٓجوۀ ارتوبػی ثـ هی گـػػ ثَ ػّؿۀ صکْهت پِلْی اّل ّ اٍالصبت ّ تْمؼۀ ىِـی ثؼؼ اف آى .ثَ ُویي عبٓـ ،اف ػّؿۀ پبیبًی رٌگ رِبًی ػّم تب اًوالة 75ىونی ،ایـاى ىبُؼ ًوبیو هؼؿت ػؿ صبل ؿىؼ ایي ٓجوۀ ارتوبػی ّ تؤحیـ كقایٌؼۀ ػولکـػ هـػم ثـ آهؼٍ اف ٓجوۀ هتْمٔ ىِـ ًيیي ایـاى ػؿ ُوۀ ػـٍَ ُبی میبمی ،ارتوبػی ،اهتَبػی ّ كـٌُگی ثْػ. *** ؿىؼ ّ تْمؼۀ ٓجوۀ هتْمٔ ىِـًيیي ایـاى اف ُوبى ػّؿٍُبی آؿبفیي هـى ثینتن ،ثب ػّگبًگی ُبی ػوؼۀ ارتوبػی ّ كـٌُگی ُوـاٍ ثْػ .اف ُوبى آؿبف ،هيـی اف ایي ٓجوَ ثـ ؿّاثٔ ًبىی اف كئْػالینن ّ مینتن اىـاكیت ایـاى مبعتَ ىؼٍ ثْػ ّ ،اف ُویي ًظـ ،اف ًظـ عٍَْیبت كـٌُگی ّ ارتوبػی ،هيـی مٌتی ثْػ .ػؿ صبلی کَ هيـ ػیگـی اف ایي ٓجوَ اف گـٍُّبئی تيکیل هیيؼ کَ ثب كـٌُگ اؿّپبئی آىٌبئی ّ ًقػیکی ثیيتـی ػاىتٌؼ ّ ،کن ّ ثیو ػًیبی رؼیؼ ّ هؼؿى ؿا ًوبیٌؼگی هیکـػًؼ .ایي هيـ ّ گـٍُّبی هغتلق آى ،ػوؼتب" هضَْل ؿىؼ ؿّاثٔ مـهبیَ ػاؿی ػؿ ىِـُبی ایـاى ثْػًؼ .آًبى ثب ػاًو ّ مْاػ ّ تضَیل پیًْؼ ػاىتٌؼ ّ .تغٌَُبئی ؿا كـا گـكتَ ثْػًؼ کَ ثـای ثـپبئی عؼهبت ّ ٌٍبیغ هؼؿى رؼیؼ هْؿػ ًیبف ثْػًؼ. ایي ثْػ کَ اف آؿبف ،ایٌگًَْ ّیژگی ُبی ًبىی اف تْمؼۀ هؼؿًینن ّاؿػاتی ػؿ ایـاى ،ایي ثغو ًنجتب ً هؼؿى ارتوبػی (یب ثِتـ گلتَ ىْػ ،هيـ "ؿیـ مٌتی ایـاًی") ؿا اف ثغو مٌتی ٓجوۀ هتْمٔ رؼا هیکـػ ّ ثؼاى ُْیت كـٌُگی كـًگی ّ ًْع مـهبیَ ػاؿی هیػاػ.016 گـٍّ ُبی رؼیؼ ّ هؼؿى ٓجوۀ هتْمٔ ىِـی ػؿ ػّؿۀ اٍالصبت پِلْی اّل ّمؼت كْم الؼبػٍ یبكتٌؼ ّ ثب اكتتبس هؼاؿك ّ تْمؼۀ آهْفه ّ پـّؿه ُـ چَ ثیيتـ ؿىؼ کـػًؼ .ایي گـٍُّب ُوچٌیي ثب ؿىؼ تکٌْلْژی رؼیؼ ّ تْمؼۀ ثْؿّکـامی ػؿ ایـاى ػؿ ؿاثطۀ هتوبثل ثْػًؼ .ایي اهيبؿ ًِبیتب" ػؿ ػّؿ رؼیؼ ؿىؼ عْػ ػؿ ػَُُبی پبیبًی ؿژین پِلْیُ ،وـاٍ ثب تْمؼَ ،ػوـاى ّ ؿكبٍ ارتوبػی ىِـی ًبىی اف اٍالصبت ّ اكقایو ػؿآهؼُبی ًلتی ،ثَ ًیـّی ارتوبػی-اهتَبػی تؼییي کٌٌؼٍ ای تجؼیل گـػیؼًؼ. ایي ؿىؼ ّ تْمؼَ تب ثَ آًزب ؿمیؼ کَ ػؿ ْٓل ػّ ػُۀ 0351-0341ثـاثـ ثب 7ؿ .ک .ثَ تّْیش ىوبؿٍ ٓ" ،7جوۀ هتْمٔ ّ اهيبؿ مٌتی ّ هؼؿى" ػؿ ٍلضبت هجل.
098
) (1960-1980هیالػی اهيبؿ هؼؿى ٓجوۀ هتْمٔ ىِـی ایـاى ،ثبؿ ػوؼۀ تضْالت اهتَبػی ،ػلوی ّ تکٌْلْژیکی کيْؿ ؿا ثَ ػِؼٍ ػاىت ّ .صتی ّظیلۀ تْلیؼ ّ تْمؼۀ ایؼئْلْژیُبی ارتوبػی -میبمی ػؿ هْؿػ پیيجـػ ّ اٍالس ًظبم ارتوبػی، اهتَبػی ّ كکـی ایـاى ؿا ُن ُؼایت هیکـػ .ثَ ْٓؿی کَ: -اف مْئی پـچوؼاؿ هجبؿفات کبؿگـی ثْػ ّ اػثیبت ّ ػاًو ُبی ارتوبػی هـثْٓ ثؼاى ؿا تْلیؼ هیکـػ ّ، -اف مْی ػیگـ ،ػؿ تْمؼَ ّ پیيـكت ًظبم مـهبیَ ػاؿی کوپـاػّؿ ػّؿۀ ىبٍ، ًويِبی ارـائی ّ ُؼایتی هِوی ایلب هیکـػ .ایي پـّمَ تب ثَ آًزب پیو ؿكت کَ ػؿ ػّؿۀ پبیبًی صکْهت پِلْی ػّم ،ایي ٓجوۀ ارتوبػیُ ،وۀ ثغوُبی ربهؼَ ؿا ثَ کٌتـل عْػ ػؿ آّؿػٍ ثْػ ّ .ػؿ ُوۀ هيبؿل، -اف هؼیـاى کبؿعبًزبت تب کبؿگـاى هتغٌَ، -اف ًیـُّبی مـکْة گـ تب فًؼاًیبى میبمی ّ، -اف هؼلوبى هؼاؿك ّ امتبػاى ػاًيگبٍ تب هؤهْؿاى مبًنْؿ ّ مـکْة صْْؿ هئحـ ػاىت. آًچَ ایي اهيبؿ هؼؿى ؿا اف "اهيبؿ مٌتی" ٓجوۀ هتْمٔ (اف رولَ اف ثبفاؿیبى، هالیبى ،هؼیـاى ّ کبؿکٌبى اهتَبػ صبىیۀ ىِـی ّ ،هٌبٓن ؿّمتبئی ّ ػيبیـی) رؼا هیکـػّ ،یژگی كـٌُگی ایي ثغو اف ربهؼَ ثْػ .ایي ّیژگی آًبى ؿا ثَ ؿاُی هیثـػ کَ رق ثَ تْبػ ّ تؼبؿُ كـٌُگی ثب هيـ مٌتی ًویاًزبهیؼ. ثؼیي تـتیتٓ ،جوۀ هتْمٔ ایـاى ػؿ مبلِبی "اًوالة اتْپیبئی" ُن هخل اهـّف-اف رٌجَُبی هضتلق كـٌُگی ،ارتوبػی ّ اهتَبػیُ ّ ،وچٌیي ثَ مجت ًويی کَ ػؿ ربهؼَ ایلب هیکـػًؼ ،ثَ ػّ ثغو کبهال" هٌلک مٌتی ّ هؼؿى تونین هی ىؼًؼ .ثب ایي ّرْػ ،ػؿ ثضج هـثْٓ ثَ هؼیٌۀ كبّلَ ػیؼین کَ چگًَْ ایي ػّ ثغو ارتوبػی ًْ ّ مٌتی ،ػؿ ػّؿۀ اًوالة 75اف ًظـ ؽٌُیت ّ آؿفُّبی ارتوبػی ثَ ُوؼیگـ ؿمیؼًؼ، ثب ُن پیًْؼ عْؿػًؼ ّ تب هـصلۀ اػؿبم پیو ؿكتٌؼ .ایي پیًْؼ ،ػؿ اػاهۀ ؿاٍ عْػ ،ثبػج پیـّفی ثغو مٌتی ثـ ثغو هؼؿى ٓجوۀ هتْمٔ ىؼ ّ آًبى ؿا اف اؿیکۀ هؼؿت ّ هٌقلت ارتوبػی ثَ فیـ کيیؼ. *** ًوو ّ ؿّاثٔ ارتوبػی ّ اهتَبػی ّ میبمی اهيبؿ هیبًی هؼؿى ّ مٌتی ػؿ ایي ػّؿٍ اف هجبؿفات ارتوبػی ًیق ربلت تْرَ امت ّ ػؿ ایي كـٍت کن ،ثَ اىبؿٍ ای 099
ّلْ کْتبٍ هی اؿفػ .ثَ ْٓؿ ثنیبؿ عالٍَ هیتْاى گلت کَ اف یک ٓـف" ،هيـ هؼؿى" ،هضَْل تْمؼۀ ىِـی ّ هؼؿىمبفی ربهؼَ ثْػ .ػؿ ایي ػّؿٍ، میبمتگؾاؿیُب ّ ثـًبهَُبی هؼؿًینن ایـاى ،ػؿ ػّؿ رؼیؼ عْػ ثَ تونین کبؿ ػّثبؿۀ ثبفاؿ رِبًی اف آؿبف 0951هتکی ثْػ ّ ثیو اف پیو اف تَویوبت رِبًی كـهبى هیثـػ .015ىبٍ ّ ػؿثبؿ -ػؿ ػیي صبل کَ ؿیيَ ػؿ مٌت ُبی ایـاًی ّ ًیـُّب ّ اهيبؿ مٌتی ػاىتٌؼ -ثب كيبؿ ایبالت هتضؼٍ ،ؿُجـی ّ ّظیلۀ اػاؿٍ هؼؿًینن ایـاى ثـای تطجین ثب ثبفاؿ رِبًی ّ امتـاتژیُبی آى ؿا ثَ ػِؼٍ گـكتَ ثْػًؼ .018اف ایي ًظـ ،صبکویت ىبٍ ّ ػؿثبؿ ػچبؿ یک ػّگبًگی ثٌیبػی ّ مبعتبؿی هـکت اف ًْ ّ مٌتی ثْػ .ثَ تجؼیت اف آى ،هيـ گنتـػۀ ٓجوۀ هتْمٔ هؼؿى ىِـًيیي ایـاى ًیق اف یک ٓـف ػؿ ت ّ ْبػ ثب ىبٍ ّ ػؿثبؿ هـاؿ ػاىتّ ،لی اف ٓـف ػیگـ ،ثغيی اف تؼاّم ثـًبهَُبی هؼؿًینن ّاثنتۀ ىبٍ ّ ػؿثبؿ ثَ صنبة هیآهؼ ّ ،ثْػ ّ ًجْػه ثب آى گـٍ عْؿػٍ ثْػ. ُوقهبى ،هيـ هؼؿى ٓجوۀ هتْمٔ ىِـًيیي ثَ عبٓـ اصنبك كيبؿ مٌگیي ًبثـاثـی ارتوبػی ،اهتَبػی ّ میبمی ػؿ ثـاثـ پـّمۀ ػگـػینی "مینتن اىـاكیت فهیٌؼاؿی ایـاى ثَ ًظبم مـهبیَػاؿی ّاثنتَ" ّاکٌو ًيبى هیؼاػ ّ ،اف ًظـ میبمی ّ صتب كـٌُگی ىؼیؼا" ثَ مْی ٓجوبت هضـّم کيیؼٍ هیىؼ .ثَ ُویي مجت ،ایي هيـ هؼؿى ارتوبػی ،ػؿ ػّؿۀ هؼؿًینن ًیق ػؿ پـّمَ ای اف تْبػ ّ تؼبؿُ "ُونْئی ّ ؿّ ػؿ ؿّئی ُوقهبى ثب ىبٍ ّ ػؿثبؿ" هـاؿ گـكتَ ثْػ. ػؿ ّوي ،ػؿ آى فهبى ،تِـاى ّ ىِـُبی ثقؿگ ایـاى ثَ مجت هِبرـت ىؼیؼ ػّؿٍُبی ثؼؼ اف اٍالصبت اؿّی ،ثَ هضبٍـۀ اهْاد ػظیوی اف هـػم ػيبیـی، ؿّمتبئی ّ ىِـُبی کْچک ػؿ آهؼٍ ثْػًؼ .ایي گـٍُّبی ارتوبػی صبىیَ ًيیي، هضـّم تـیي ثغوُبی ربهؼۀ ىِـی ایـاى ؿا تيکیل هیػاػًؼ .ثَ ُویي مجت ،ایٌبى رقء آى ٓجوۀ ارتوبػی هضـّهیي-فصوتکيبًی ثَ صنبة هیآهؼًؼ کَ هیثبینت اف مْی "گـٍُّبی چپ ّ ؿّىٌلکـاى هيـ هؼؿى ٓجوۀ هتْمٔ ىِـی" هْؿػ صوبیت هـاؿ ثگیـًؼ .ؿّىٌلکـاى ّ تضَیلکـػگبى ىِـًيیي ثـای صوبیت اف ایي هـػم هضـّم ،تب آًزب پیو ؿكتٌؼ کَ صتی عْػ ؿا ثَ ىکل ّ ىوبیل ایي فصوتکيبى ىِـی ػؿ هی آّؿػًؼ ّ ،اكکبؿ ّ ػوبیؼ آًبى ؿا ،ثَ ػٌْاى "ػاّؿی ّ ؽٌُیبت علنُبی هضـّم" هْؿػ توؼیل هـاؿ هی ػاػًؼ .ػؿ ًتیزَ ،كـٌُگ ،اكکبؿ ،عْامتَُب ّ لجبك ّ ؿكتبؿ هـػم صبىیًَيیي ثَ هـکق ربهؼۀ هؼؿى ىِـی ؿمْط کـػًؼ ّ ػؿ هْاؿػی 7 1رِت آالع ثیيتـ ػؿ ایي فهیٌَ ؿ .ک .ثَ کتبة ًْینٌؼٍ تضت ػٌْاى "امتـاتژی امتؼوبؿًْ"، پیيیي؛ ّ ُوچٌیي ثَ کتبة ػیگـ ًْینٌؼٍ تضت ػٌْاى "ربهؼَ ىٌبمی ًزبت ایـاى" ،پیيیي. 7 8ؿ .ک .ثَ فیـ ًْیل هـثَْٓ ػؿ ٍلضبت پیيیي.
211
صتی ثَ هؼل ارتوبػی ّ الگُْبی ؿكتبؿی هـػم هؼؿى ىِـی تجؼیل گـػیؼًؼ. ا ّهب ػؿ ایٌزب ًیق آػؿكُب ػّْی ثْػًؼ ّ ایي اهيبؿ ّ گـُِّبی صبىیَ ًيیي ،آى گـٍُّبی کبؿگـی ىِـی ًجْػًؼ کَ هیتْاًنتٌؼ ػؿ ٍْؿت کنت آگبُی ٓجوبتی ،ثَ اًتطبؿات ایي هيـ هؼؿى آؿفّهٌؼ یک ػگـگًْی ثٌیبػی ّ اًوالثی پبمظ ػٌُؼ .آًبى تبثغ كـٌُگ ّ ثبّؿُبی هٌبٓن صبىیَای ّ ؿّمتبئی ثْػًؼ .ثَ ُویي عبٓـ ُن، ثیيتـ هتضؼ كـٌُگی هيـ هتْمٔ مٌتی ىبهل ثبفاؿیبى ّ هالُب ثَ ىوبؿ هیآهؼًؼّ . ؿهیت کبؿگـاى ىبؿل ػؿ ثغو هؼؿى ّ ػىوي آى ًظن هؼؿًی (ربهؼَ ّ اهيبؿ هؼؿًی) ثْػًؼ کَ آًبى ؿا ػؿ صبىیَ هـاؿ ػاػٍ ثْػ. ػؿ ُویي صبل ،ثبفاؿیبى ّ مـهبیَ ػاؿی ثغو مٌتی ،اػاؿۀ اهتَبػی ایي هٌبٓن ؿا ُن ثَ ػِؼٍ ػاىتٌؼ .ثغو ثقؿگی اف ٌٍبیغ ثبكتٌی صبىیَ ُبی ىِـی ّ ُوچٌیي کبؿگبٍُبی هؼـّف ثَ "ثیًبم ًّيبى" ّ "عبًْاػگی" ایي هٌبٓن ،ثب مـهبیۀ ثبفاؿ اػاؿٍ هیىؼ .ػؿ ایي هلِْم ،ثغو مٌتی، -اف یک ٓـف ثب هـػم صبىیَ ًيیي پیًْؼ اهتَبػی ّ كـٌُگی ًقػیک ػاىت ّلی، -اف ٓـف ػیگـ ،اف ِهجل امتخوبؿ آًبى تـؾیَ هیکـػ ّ ػىوي ربًيبى ثْػ. ثب ایي ّرْػ ،هـػم صبىیًَيیي کن مْاػ ؿّمتبئی ٌُْف ػؿ هـصلَای اف آگبُی ارتوبػیٓ -جوبتی یی ًجْػًؼ کَ ثتْاًٌؼ تْبػ امتـاتژیک عْػ ثب اهيبؿ مٌتی ؿا ػؿک کـػًٍ ،نجت ثَ آًِب پبمظ ػٌُؼ .آگبُی ُبی هلیل ارتوبػی-میبمی ًیق آًبى ؿا ثیيتـ "مٌتی ُبی هؼتوؼ" صبىیَ ای (ًیوَ ىِـی ّ ًیوَ ؿّمتبئی) ثبؿ آّؿػٍ ثْػًؼ تب ثـ عالف ثبّؿُبی ؿایذ ؿّىٌلکـاى مبػٍ ثیي چپ" ،فصوتکيبى یب پـّلتبؿیبی ىِـی" .ثَ ُویي مجت ،آًبى ػؿ کْؿاى تـییـات ،ثَ آمبًی ثَ ػًجبل ثبّؿُبی هبُیتب" مٌتی عْػ کيبًیؼٍ ىؼًؼ. *** هی ثیٌین کَ مبعت ٓجوبتی ىِـُبی ایـاى ،ثَ عًَْ ػؿ فهبًی کَ هٌبمجبت ثیي ػٌبٍـ كـٌُگی ّ پیًْؼُبی اهتَبػی ّ ارتوبػی ػؿ ًظـ گـكتَ ىًْؼ ،ػؿ ًْع عْػ ثنیبؿ پیچیؼٍ امت .مبعت ػّگبًۀ اهتَبػی ّ ارتوبػی ًبىی اف ػّؿۀ ػؿ صبل گؾؿ "اف مینتن فهیيػاؿی ّ ؿّمتبئی مٌتی ثَ ًظبم ىِـی ّ مـهبیَػاؿی صبىیَ ای"، ثـ ایي پیچیؼگی هیاكقایؼ. *** ***7 ایي پیچیؼگیُ ،وچٌیي فهبًی ثَ کالف مـػؿگن تجؼیل هیگـػػ کَ هؼلْم ىْػ کَ ػؿ 019تَ "تْضیخ ؽواسٍ پاياى کتاب ،تذت عٌْاى "پیچیذگی جْاهع دس دال سؽذ ّ جذال کٌَِ ًّْ" هشاجعَ ّ ،عپظ اص آغاص ايي پاساگشاف اداهَ دُیذ.
210
رـیبى ّفه ْٓكبى ُبی میبمی-ارتوبػیُ ،ـ کؼام اف ػلل ّ ػٌبٍـ میبمی، كـٌُگی ّ اهتَبػیُ ّ ،وچٌیي تک تک ًِبػُبی هغتلق ارتوبػی ،ثـ امبك هبًًْوٌؼی ُبی عْػ ػول هیکٌٌؼ .ثؼیي عبٓـ ،ػؿ ایي ػّؿٍ اف پـّمۀ تضْالت ػؿ ایـاى، ُن ٓجوبت ّ گـٍُّبی ارتوبػی ،آى ًجْػًؼ کَ ثـ امبك كـهْلُبی ّاؿػاتی ػوؼتبًهٌنْة ثَ ًیـُّبی میبمی چپ ػؿ ایـاى اؿفیبثی هیىؼًؼ ّ، ُن فهیٌۀ ت ّْبػ ّ اتضبػ ثیي ًیـُّب ،ؿیـ اف آى ثْػ کَ ٍـكب" اف ٓـین ثـػاىت ُبی هکبًیکی ًبىی اف تونین ربهؼَ ثَ ٓجوبت اهتَبػی "فیـثٌبئی- ؿّثٌبئی" ثَ ًظـ هیؿمیؼ. ایي ثْػ کَ ػؿ رـیبى ٍقثٌؼی ػّؿۀ اًوالة ،75ؿّاثٔ ثیي گـٍُّبی ارتوبػی ىِـی ثَ ًضْی تـییـ یبكتٌؼ کَ هبثل تّْیش ثب ػؿک ؽٌُی مبػٍ گـایبًۀ کالمیکی ّاؿػاتی ًجْػ .ثؼیي عبٓـ ،تضلیل ىـایٔ اف ػِؼۀ ًوبیٌؼگبى ّ ثبفیگـاى میبمی هيـ هؼؿى ػوؼتؤ چپ ٓجوۀ هتْمٔ ىِـًيیي ایـاى ثـ ًیبهؼ .ایي ثْػ کَ مبفهبًِبی هغتلق ایي ثغو هؼؿى ،ثؼّى آهبػگی ّ تِیۀ هوؼهبت هجلی ثَ اػوبل چٌؼمْیَ ای ػمت فػًؼ کَ ثَ مجت ًجْػى فهیٌَ ػؿ ربهؼَ هضکْم ثَ ىکنت ثْػًؼ ىکنتی کَ ُن مـًْىت هجبؿفٍ ّ ُن ثْػ ًّجْػ آیٌؼۀ آًبى ؿا تؼییي کـػ. اف آى رولَ آًبى، اف مْئی تیيَ ثـ ؿیيۀ ىبٍ ّ ػؿثبؿ فػًؼ ّ ُوۀ تْاى عْػ ؿا ثـای مـًگًْی"ؿژین هزـی هؼؿًینن ّاثنتۀ ایـاى" ثَ کبؿ ثـػًؼ ،ثؼّى آًکَ ثـای اػاهۀ پـّژۀ هؼؿًینن ػؿ كـػای موْٓ ػاىتَ ثبىٌؼ ّ آهبػۀ تَـف هؼؿت ػّلتی گـػًؼ ّلی، اف مْی ػیگـ ،ثؼّى آًکَ عْامتگبٍ كـٌُگی ّ ربیگبٍ ارتوبػی ثغو مٌتی ّهضـّهبى صبىیَ ًيیي ؿا ثيٌبمٌؼ ،ثؼّى ُـ ىـٓ ّ ىـّٓی ثَ ربًجؼاؿی ُوَ ربًجَ اف آًبى پـػاعتٌؼ .آًبى ُوچٌیي ثب هيـ مٌتی ٓجوۀ هتْمٔ ىِـی ثـای پیيجـػ اهْؿ عْػ هتضؼ ىؼًؼ ،ثؼّى آًکَ ثَ ت ّ ْبػ ػوؼۀ عْػ ثب ثٌیبػُبی مٌتی (ت ّ ْبػ ّ تؼبؿُ كـٌُگی ،ارتوبػی ،اهتَبػی ّ میبمی ثیي عـػٍثْؿژّافی هؼؿى ّ مٌتی) ثِب ثؼٌُؼ .ایي اػوبل چٌؼگبًَ ّ ّؼ ّ ًویٌ ،اف مْئی هضَْل مبًنْؿ ْٓالًی ػاعلی ّ عبؿری ّ ،ػاًو ارتوبػی هلیل ًبىی اف آى ثْػ ّ .اف مْی ػیگـ ،اف كـهْل کالمیک "ؿّثٌب ّ فیـثٌبی اهتَبػی" ّ کْچک ػیؼى تلبّتُبی تؼییيکٌٌؼۀ كـٌُگی (چَ ثیي فصوتکيبى یب ثیي اهيبؿ هیبًی ّ عـػٍثْؿژّافی) ًبىی هیيؼ. ُوچٌیي تضت تؤحیـ ىؼبؿُبی اتْپیبئی "ثـاػؿی ّ ثـاثـی" ،ثـای ثنیبؿی: ُ -ن ُوۀ گـٍُّب ّ اهيبؿ هؼؿى ّ مٌتی ٓجوۀ هتْمٔ (یب آًچَ عـػٍثْؿژّافی عْاًؼٍ هیيؼ) یکنبى هیًوْػًؼ ّ، 212
ُ -ن ُوۀ فصوتکيبى ّ هضـّهیي ،ثؼّى تْرَ ثَ تلبّتُب ّ تْبػُبی كـٌُگی ّ ارتوبػی "صبىیَ ّ هـکق" ،یکی كـُ هیىؼًؼ. ػؿ ّوي ،ایي آگبُی ّرْػ ًؼاىت کَ ػؿ ٍْؿت موْٓ ًظبم ىبٍّ ،وي آًکَ ؿیيَُبی مٌتی ػؿثبؿ ًبثْػ هی ىؼ ،هؼؿًینوی ُن کَ ثغو هؼؿى ٓجوۀ هتْمٔ ىِـی ؿا ثَ ّرْػ آّؿػٍ ثْػ- اف ُن هیپبىیؼ .ػؿ ّاهغ ،اهؼام ثَ موْٓ ىبٍ ،ثؼّى آهبػگی تَـف هؼؿتُ ،وبًٌؼ آى ثْػ کَ ایي ثغو هؼؿى ،ىبعَای ؿا کَ عْػ ثـ آى ًينتَ ثْػ ،هی ثـیؼ ،ثؼّى آًکَ هجال" تکیَ گبٍ ػیگـی كـاُن آّؿػٍ ثبىؼ. ػؿ ًتیزَ ،ثنیبؿی ثـ امبك هنبئل ّ هيکالت كْم ،ثَ صوبیت ُوَربًجَ ّ ؿیـ هيـّٓ اف هضـّهیي ّ صبىیَ ًيیٌبى ىِـُبُ ّ ،وچٌیي ثغو مٌتی ؿّ آّؿػًؼّ ، ثب ایي کبؿ عْػ ،ثَ تْمؼۀ كـٌُگی ایي ثغو (مٌتی) یبؿی ؿمبًیؼًؼ .ػؿ ػول ًیق حبثت ىؼ کَ تولیؼ ًبىیبًۀ كـٌُگ ّ ؿكتبؿ فصوتکيبى مٌتی اف مْی هيـ هؼؿى ٓجوۀ هتْمٔ ىِـًيیي ًَ ،تٌِب ایي اهيبؿ ؿا ثب ًیـُّبی هؼؿى پیًْؼ ًؼاػ ّ ًقػیک ًکـػ، ثلکَ ُـ چَ ثیيتـ ثَ ػاهبى ثغو مٌتی ثبفاؿیبى ّ هالیبى اًؼاعت. ػؿ ّوي ،اتضبػ اهيبؿ هؼؿى ثب هيـُبی مٌتی ٓجوۀ هتْمٔ ىِـی ًیق ًَ كؤ تّْ بػ ػیٌی هْرْػ ثیي هؼؿى ّ مٌتی ؿا اف ثیي ًجـػ ،ثلکَ امتوـاؿ ایي ػول ًبثغـػاًَ! (ٓجن هبػؼۀ پیـّفی ىـیک هْی ثب ؿیيَُبی كـٌُگی ػوینتـ ثـ ىـیک ًْؿك ثب ؿیيَُبی كـٌُگی ّؼیق تـ) ًِبیتب" ثَ پیـّفی مٌتی ُبی ایـاى اًزبهیؼ .ثؼیي تـتیت ،ثغو مٌتی ،ثَ آمبًی ّاؿث ُوۀ ثبفهبًؼٍُبی ًظبم مـًگْى ىؼۀ ىبٍ ىؼ .كـٌُگ ّ اؿفهُبی ارتوبػی ّ ُوۀ هضَْالت كـٌُگی ّ تْلیؼات ارتوبػی هيـ هؼؿى هتْمٔ ىِـًيیي ثَ یکجبؿٍ ثَ تَـف ثغو مٌتی ػؿآهؼ ّ .كـّپبىی كـٌُگ اهيبؿ هؼؿى ىِـی ػؿ ثـاثـ مـکْثی كـٌُگی ،ارتوبػی ّ اهتَبػی اهيبؿ مٌتی اػاهَ یبكت ّ اػاهَ هی یبثؼ. ثب ایي ّرْػ ،هيـ هؼؿى یب ؿیـمٌتی ٓجوۀ هتْمٔ ىِـی ایـاى ایي هيـ ارتوبػی ثبللؼل هبت ىؼٍ- ثَ مجت ظـكیت ُبی كـٌُگی ّ ارتوبػی ّ اهتَبػی عْػ ّ کبؿکـػی کَ ایي ظـكیتُب ػؿ ربهؼۀ اهـّفی ػاؿًؼ ،کوبکبى ّ ثَ ْٓؿ ثبلوٍّْ اًؼیيَمبف ّ ثبفیگـ ػوؼۀ تضْالت ارتوبػی ایـاى ثَ صنبة هیآیؼ .ایٌبى کوبکبى ّ ُـ ّهت ثتْاًٌؼ ًوبئٌ ثٌیبػی عْػ ؿا ؿكغ کـػٍ ّ ثَ یک مبفهبًؼُی هبثل ػول میبمی-ارتوبػی ػمت ثیبثٌؼ ،کلیؼ تضْالت ارتوبػی ،میبمی ّ كـٌُگی ایـاى ؿا ثَ ػمت عْاٌُؼ 213
گـكت. ایٌبى ُوبًٌؼ ىیـ علتۀ تبؿیظ ایـاًٌؼ تب ثَ ؿّف ثیؼاؿی.
تْضیخ ؽواسٍ 3 عْعیالیغن دس دّساُی عشًْؽت ىکل گیـی ّ ثوبی تزـثۀ مْمیبلینتی ،ػؿ امبك، ُن ثَ چگًْگی مبعت اهتَبػی ،ارتوبػی ّ كـٌُگی ربهؼۀ هْؿػ تزـثَ ثنتگیپیؼا هیکٌؼ ّ ػؿ ّاهغ ،ؿًگ ّ ثْی هضلی ّ هلّی ػاؿػ ّ، ُ -ن ثَ ػعبلت ،هجبؿفٍ ،ػولکـػ ّ تٌبمت ًیـُّبی ػؿگیـ ػؿ آى ّاثنتَ امت ّ ،ػؿ ّاهغ ،هضَْل ثـ آّؿػ ًیـُّبی ػؿگیـ ػاعلی ّ عبؿری امت .اف ُویي ؿّ ،تزـثۀ مْمیبلینن ػؿ چیي ثب تزـثۀ آى ػؿ ؿّمیَ یب کْثب ّ هزبؿمتبى هتلبّت امت ّ ثبیؼ ُن هتلبّت ثبىؼُ .وچٌیي اىکبل ّ ػولکـػ مْمیبلینن ػؿ ؿـة ّ ىـم یک کيْؿ هؼیي مْمیبلینتی ،هخال" ػؿ ؿّمیۀ ملیؼ ػؿ ثغو اؿّپبئی ّ افثکنتبى ػؿ ثغو آمیبئی ىْؿّی گؾىتَ ،كـم هیکٌٌؼ ّ ثبیؼ ُن كـم کٌٌؼ. ُوچٌیي ،مْمیبلینن ثیو اف آًکَ ًيبى اف ربهؼۀ اتْپیبئی کوًْینن ػاىتَ ثبىؼ ،ىکل عبٍّ ی اف ربهؼۀ مـهبیَ ػاؿی امت! ُوبًگًَْ کَ كبىینن ثب ػّلتیکـػى مـهبیَُب ػؿ رٌبس ؿامتاكـآی ربهؼۀ کبپیتبلینتی ،اٍْل مـهبیَ ػاؿی ؿا ًبثْػ ًکـػ ّ ًویکٌؼ ،مْمیبلینن ًیق ثب ػّلتی کـػى مـهبیَُب ػؿ رٌبس چپًِ ،بػ هبلکیت ّ کبؿکـػ مـهبیَ ؿا اف ثیي ًجـػٍ ،ؿیيَ کي ًویمبفػ ّ ًنبعت. ػؿ ّاهغ ،مْمیبلینن یک ًظبم ػؿ صبل گؾؿ امت .ایي ًظبم ػؿ صبل گؾؿ ،اٍل ّ امبك هبلکیت ّ مـهبیَ ؿا اف ثیي ًوی ثـػ ،ثلکَ كؤ هبلک ّ ٍبصت مـهبیَ ؿا تـییـ ػاػٍ ،ثـ امبك تزـثیبت هغتلق ،ثَ تَبصت ثغوُبی ػوْهی ( ػّلتی یب تؼبًّی -ػّلتی) ػؿ هیآّؿػ .ایي ًظبم ػؿ ُوبى صبلًِ ،بػ "تونین کبؿ" مـهبیَای ؿا (ثَ ْٓؿ ًنجی) صلع هیکٌؼً .ظبم مْمیبلینتی صتب ثب پـػاعت ػمتوقػ هتلبّت ثَ هيبؿل ّ اؿفیبثی ًبُونبى تغٌَُّبی گًْبگْى ،اُـم هیوتگؾاؿی ثبفاؿ ؿا، -کَ یک اؿفیبثی هبهجل مْمیبلینتی ،یب کبپیتبلینتی امت- صلع کـػٍ ،ثَ کبؿ هیثٌؼػ .اف ایي ٓـین" ،اؿفه اكقّػۀ" ایي هجبػالت هجتٌی ثـ ثبفاؿ ،ػؿ ثبفگيت ّ ثبف تْلیؼّ ،اؿػ ؿاثطۀ ػّلت کَ ًوبیٌؼۀ هزبفی ثغو ػوْهی (ّ ثَ تؼجیـی ػّلت هْهت ربًيیي مـهبیَػاؿ) امت ّ تؼبًّیُب ّ عبًْاػٍُب (کَ ًوبیٌؼۀ ًِبػ مـهبیۀ عٍَْی اًؼ) ،هیىْػ .ثؼیي تـتیت، ػؿ مـىت ػّگبًۀ (ًیوَ مـهبیَػاؿی ّ ًیوَکوًْینتی) ًظبم مْمیبلینتی ،ػّ 214
رـیبى ػائوب" ػؿ صبل مبیو "ػوْهی" ّ "عٍَْی" ثَ ُوقینتی كـاعْاًؼٍ هیىًْؼ .اف ایي ؿّمت کَ تـم ّ ًبهگؾاؿی "ًظبم ػؿ صبل گؾؿ مْمیبلینتی"، ًَ كؤ ثَ هؼٌی آهبػگی آى "ثـای گؾؿ اف ًظبم مـهبیَػاؿی ثَ مْی ربهؼۀآؿهبًی کوًْینتی"، ثلکَ ُوچٌیي ثَ هؼٌی آهبػگی "ثـای ثبفگيت اف مْیۀ کوًْینتی ثَ مْی ًظبمهبػؿ ّ مبثن مـهبیَػاؿی یب هبهجل مـهبیَػاؿی" ُن ُنت. ثـ ایي هجٌب ،مْمیبلینن ،هضل تزوغ ّ ثـعْؿػ تْبػ ُبی اهتَبػی ،ارتوبػی ّ كـٌُگی "ثوبیبی مـهبیَػاؿی ّ هبهجل مـهبیَػاؿی" اف مْئی، ّ "اٍالصبت ،تـییـات ّ ثؼػتُبی مبعتبؿی ّؼٓجوبتی ثؼؼی" اف مْی ػیگـ امت .ایي امت کَ ًظبم مْمیبلینتی ،ثَ عبٓـ ّرْػ ػٌبٍـ كؼبل هتْبػ ػؿ ػؿّى عْػ ،هبُیتب" ثیيتـ اف مبیـ اىکبل ّ ٍْؿتجٌؼیُبی عبلٌ ّ ؿیيَ ػاؿ ارتوبػی (هخل فهیيػاؿی ّ مـهبیَػاؿی) ،ػؿ رـیبى کٌو ّ ّاکٌو هـاؿ ػاؿػ ّ آهبػۀ گؾؿ ثَ ایي یب آى مْی عْػ امت. ػؿ ّوي ،مْمیبلینن ػؿ ُـ ٍْؿت یک تزـثۀ ثيـی ثـای هوؼهَچیٌی ثـهـاؿی ربهؼۀ ثؼّى ٓجوَ امت ّ ًَ چیق ػیگـ .ػؿ ایي هلِْم ،مْمیبلینن یک کـیؼّؿ ػجْؿ ثیي ػّ ٍْؿتجٌؼی ارتوبػی ّ اهتَبػی کوًْینتی ّ هبهجل کوًْینتی امت ّ ًَ یک ٍْؿتجٌؼی هنتول .ثؼیي رِت ،ثیو اف آًکَ ىبًل آًـا ػاىتَ ثبىؼ تب ُوچْى یک ٍْؿتجٌؼی ّ ًظبم هنتول اهتَبػی ،ارتوبػی ّ كـٌُگی ،ػؿ ربهؼَ ؿیيَ ثقًؼ ّ رب ثیلتؼُ ،وبًٌؼ ُـ تزـثۀ تبفۀ ػیگـ ،ثیو اف ٍْؿتٌجؼیِبی هيغٌ ارتوبػی- اهتَبػی ،ػؿ عطـ كـّپبىی امت .ایٌنت کَ ًظبم ُبی مْمیبلینتی ػؿ ُـ ٍْؿت ػّ ؿاٍ ثیيتـ ًؼاؿًؼ: -یب ثبیؼ ثتْاًٌؼ ثَ مْی ػوینتـ ىؼى ًِبػُبی مْمیبلینتی ّ تب هـف "اتْپیب ّ هؼیٌۀ كبّلۀ کوًْینتی" پیو ثـًّؼ، -یب كـّپبىیؼٍ ّ ثَ مْی ًظبم هبػؿ عْػ ،یؼٌی ربهؼۀ مـهبیَػاؿی ّ هبهجلمـهبیَػاؿی پیيیي ،ثبف گـػًؼ .001ػؿ ًتیزَ ،ػؿ یک ربهؼۀ مْمیبلینتی، ً 001جبیؼ كـاهْه کـػ کَ یک چٌیي كـّپبىی ّ ثبفگيت ،ثَ هؼٌی گن ىؼى توبهی مـهبیَ گؾاؿیِب ّ ػمت آّؿػُبی ػّؿۀ مْمیبلینن ًینت .ػؿ ایي ٍْؿت ،ػمتآّؿػُبی هب ّػی ،هؼٌْی ،كـٌُگی ّ تکٌْلْژیکی ػّؿۀ مْمیبلینن ،ثَ ٍْؿت ػمت آّؿػ ربهؼَ ثـای ًظبم ُبی آتی ثَ اؿث گؾاىتَ هیيْػ .ػؿ ًتیزَ ،كـّپبىی ربهؼۀ مْمیبلینتی ّ ثبفگيت آى ثَ ًظبم هبػؿ (ًظبم مـهبیَ ػاؿی یب هبهجل مـهبیَ ػاؿی) ثَ هؼٌی اف ثیي ؿكتي كـٍت ُب ّ فهبى تبؿیغی ثـای تْمؼۀ ربهؼَ ًینت. ثؼ اى هؼٌی ُن ًینت کَ ثب ثبفگيت ًظبم ارتوبػی ،مطش ؿىؼ ّ تْمؼۀ ارتوبػی ًیق ثَ ُوبى ربی اّل هجل اف ػّؿۀ مْمیبلینن عْػ ثـ هیگـػػ ّ ُیچ ػمتآّؿػی اف مـهبیَ گؾاؿی ُبی اهتَبػی،
215
ُوبى اًؼافٍ کَ ؿىؼ ّ تؼوین تزـثَُبی اىتـاکیٓ ،جیؼی ّ هٌطوی امت ،كـّپبىی ایي ىکل تونین کبؿ ّ مـهبیَ ًیق (صتب اگـ ثَ ْٓؿ هزبفی ًوو ػْاهل ثیـًّی ّ رِبًی ؿا ثَ صنبة ًیبّؿین) اهـی امت هبثل پیو ثیٌی ّ ثنیبؿ هضتول. ػؿ ًتیزَ ،اصتوبل كـّپبىی ایي ًظبم -ثَ عًَْ ػؿ ؿًّؼ رِبًی ىؼۀ اًضَبؿی ّ كـاهلّیتی صبّـ -عیلی ثیيتـ اف تضْل آى ثَ مْی اتْپیبی کوًْینتی امت .ایي اصتوبل ثب تْرَ ثَ ًوو ّ ػعبلت ػْاهل رِبًی ػؿ کيْؿُبی مْمیبلینتیّ ، ُوچٌیي تْاى ّ هؼؿت هؼاعلۀ هنتوین ّ ؿیـ هنتوین مـهبیَ ّ ثبفاؿ رِبًی ُـ چَ ثیيتـ اكقایو هییبثؼ ّ كـّپبىی ًظبم ُبی مْمیبلینتی ؿا ثیيتـ هضتول تـ هیکٌؼ تب ػّام ّ ؿىؼ ّ تکبهل آًِب ؿا. اف ایي ُوَ ًتیزَ هیگیـین کَ ىکنت "تزـثۀ هؼیي مْمیبلینتی" ػؿ ایٌزب ّ آًزبًَ ، كؤ ثَ هؼٌی ّؿىکنتگی "ایؼٍآل ثيـی" ثـای ایزبػ ربهؼۀ كبؿؽ اف ثِـٍ کيی ًینت .ثلکَ صتی ثَ هؼٌی آًنت کَ ػؿ ربهؼۀ مْمیبلینتی ًیق ،فهبى ثـای تـییـات ثَ ایي یب آًنْ هتْهق ًویىْػ .ایٌگًَْ كـّپبىی ُبی تبؿیغیّ ،وي آًکَ ػىْاؿی تضون ایؼٍآلُبی ؽٌُی ّ اتْپیبئی ثيـ ؿا ًيبى هیػٌُؼ ،ثَ تزـثیبت اًنبى ثـای ؿُبئی ّ ثـاثـی ،ػون ّ ؿٌبی ثیيتـ هیثغيٌؼ ّ .ثـ آهبػگی ثيـ ثـای تکـاؿ تزـثَُبی رؼیؼ ثـای ثـپبئی رْاهغ اتْپیبئی هجتٌی ثـ "ثـاثـی كـٍت ُب ثـای یک فًؼگی ؿكیوبًۀ ارتوبػی ّ اهتَبػی" هیاكقایٌؼ.
تْضیخ ؽواسٍ تٌیادگشائیًْثَ کبؿ ثـػى کلوۀ ثٌیبػگـا یب كًْؼاهٌتبلینن ثـای ؿژین صبکن ثـ ایـاى ،ثؼاى هؼٌی ًینت کَ گـٍّ ُبی هؾُجی -میبمی ػیگـ ّ صتب ؿهیجبى ،هغبللبى ّ ػىوٌبى آًبى ثٌیبػگـا ًینتٌؼ یب ًویتْاًٌؼ ثبىٌؼ .ثٌیبػگـائی ،ػؿ صویوت ،چیقی ًینت رق گـایو ثَ گؾىتَ ّ تاله ثـای ثبفمبفی آى ػؿ فهبى ّ هکبى صبّـ. كـػ ّ گـٍّ ثٌیبػگـای امالهی هیعْاُؼ تب هْاًیي ّ هوـؿات امالهی ّ هـآًی ػّؿۀ 0411مبل پیو اف ایي ػؿ ػـثنتبى آًـّف ؿا ،ػؿ فهبى ّ هکبى صبّـ ثَ هـصلۀ ارـا ػؿ آّؿػ ّ ربهؼۀ اّلیۀ امالهی ّ صکْهت ًْع ػّؿۀ ؿمْل ّ اهبهبى ؿا اف ًْ اصیبء کٌؼ .ایٌنت کَ ارتوبػی ّ كـٌُگی ثبهی ًویهبًؼ. 216
ُ -ـ رـیبى امالهی کَ هؼتوؼ ثَ امتوـاؿ اصکبم امالهی هٌؼؿد ػؿ هـآى یب کتبثِبی ىـع ّ تلنیـ امت ،ػؿ ًْع عْػ ،ثٌیبػگـامت. ثـ ػکل ،هنلوبًبى ٓـكؼاؿ رؼائی ػیي ّ میبمت ،ثَ مجت ػؼم اػتوبػىبى ثَ ّـّؿت اصیبء ػّثبؿۀ ًظن ارتوبػی ثٌیبػُبی امالهی ًَ ،امالهی ّ ىـیؼتغْاٍ ّ ٍـف هنلوبى یب صتی هنلوبى ػیٌؼاؿ ثْػى، ًَ ثٌیبػگـا ًبهیؼٍ هیىًْؼ .ایي امت کَ ِ ػؿ ربئی کَ ػیي كؤ ثَ هؼٌی یک ثبّؿ هلجی كـػی امت-777ثَ هؼٌی ثٌیبػگـائی ًینت .ثَ ثیبى ػیگـ ،آًچَ هنلوبًی ؿا ثَ چبٍ ّ چبلۀ ثٌیبػگـائی هی اًؼافػٓ ،ـكؼاؿی ّی اف امتوـاؿ هوـؿات امالهی ّ ىـػی امت ّ ًَ ٍـف اػتوبػ ػیٌی ّی .ثؼیي هؼٌی ،ثٌیبػگـائی ،عَلت ثٌیبػی ُـ كـػ ّ روغ میبمی- هؾُجی یی امت کَ ػؿ هلِْم ًِبئی ،ثَ اصیبء گؾىتَ ػؿ فهبى صبّـ ثبّؿ ػاؿػ. ثؼیِی امت کَ كـػ ّ مبفهبًی کَ یک چٌیي اتلبهی ؿا ًوی عْاٌُؼ ،ػلیلی ُن ثـای امتلبػٍ اف ػٌْاى "امالهی" ًؼاؿًؼ. *** الجتَ ًجبیؼ كـاهْه کـػ کَ گـٍّ ُبی امالهی میبمی ،هغتلق ّ هتلبّتٌؼ ّ ،هوکي امت کَ ػؿ ثنیبؿی فهیٌَ ُب ُن ثب ُوؼیگـ اعتالف ًظـ ػاىتَ ثبىٌؼ .ثب ایي ّرْػ، ى ّکی ًینت کَ ُوگی آًبى ،صؼ اهل ػؿ هضؼّػۀ عطْٓ ّ گـٍّ ُبی ایـاًی ،ثَ هجبًی ّ ػمتْؿات هـآى اػتوبػ ػاؿًؼ ّ ،ارـای توبم یب ثغيی اف آًـا ػؿ ربهؼَ اهـّفی آؿفّ هیکٌٌؼ ،یب ص ّؼاهل ػؿ ارـای توبم یب ثغيی اف آى هٌؼی ًویثیٌٌؼ .ایٌبى ػوْهبً ثَ صکن عؼا ،مٌت ؿمْل ،ىـع ّ تلنیـ ّ تّْیش ؿُجـاى ػیٌی عْػ ثِب هیؼٌُؼ. امالهیبى اهب ُوۀ هنلوبًبى ؿا ًوبیٌؼگی ًویکٌٌؼ ّ ثَ ُویي مجت ًیق ،ثیيتـیي هـثبًیبى تزبّفات ایٌبى هنلوبًبى اًؼ تب ؿیـ هنلوبًبى .ػؿ ثیي هنلوبًبى ،ػؼٍ ای ارـای اصکبم ّ مٌتِب ؿا هٌْٓ ثَ تَْیت ػول ّ ؿأی هـػم هنلوبى هیؼاًٌؼّ ،لی ػؼٍ ای ًوی ػاًٌؼ .ثَ ثیبى ػیگـ ،ػؼٍای ثَ اهْؿی کَ اف اًنبى ٍبػؿ هیىْػ ّ ًَ اف عؼا ّ ؿمْل ّ ائوَ ّ ًوبیٌؼگبى آًبى ،ثیيتـ ثِب هیػٌُؼ ّ ػؼٍای کوتـ .ثـ ایي امبك ُن ُنت کَ اهـّفٍ ؿّف ،صتب هٌبثغ ؿـثی ،اكـاػ ّ گـٍّ ُبی هتؼیي ،اف رولَ هنلوبًبى ؿا ثب یک پنًْؼ هيغٌ هیکٌٌؼ .اف آى رولَ اًؼ: "هنلوبى لیجـال"، "هنلوبى کٌنـّاتیْ"، "هنلوبى مٌتی"، "هنلوبى هؾُجی"، 777ؿ .ک .ثَ کتبة ًْینٌؼٍ ،تضت ػٌْاى "هـائت هـآى ؿیـ ػیٌی ،رلؼ ."2
215
"هنلوبى كـٌُگی"، "هنلوبى هؼؿى ّ صتی، "هنلوبى مکْلـ ّ الئیک ارتوبػی کَ ثب كـػ الئیک ثَ هلِْم كبهؼ اػتوبػ ػیٌی كـم ػاؿػ ّ ،ثَ هؼٌی كـػ هنلوبًی امت کَ اف ًظـ ارتوبػی ىـیؼت هـّى ّمطبئی ؿا هبثل ارـا ًوی ثیٌؼ .هنلوبًی کَ ثَ ْٓؿ كـػی ػیٌؼاؿّ ،لی اف ًظـ فًؼگی ارتوبػی ّ میبمی الئیک امت. ثؼیي هؼٌی یک هنلوبى هیتْاًؼ اف ًظـ ػیٌی یب كـٌُگی هنلوبى ثبىؼّ ،لی اف ًظـ میبمی ّ ارتوبػی ُیچ ربئی ثـای ػیي ّ اصکبم ػیٌی هبئل ًيْػ ّ ،كبؿؽ اف آًچَ ػؿ کتبة ّ ىـیؼت آهؼٍ ،عْػ ؿا ػبهل ّ ثبلؾ ثـای تَوین گیـی ػؿ اهْؿ هغتلق فًؼگی ّ الین پؾیـه هنئْلیت ثيـی عْػ ثؼاًؼ. ثـ ایي امبك ،تلبّت ثیي "كـػ ،اًؼیيَ ،مبفهبى ّ گـٍّ امالهی ثٌیبػگـا" ثب "كـػ ّ روغ هنلوبى یب ؿیـ هنلوبى مکْلـ ّ الئیک" ػؿ آى امت کَ: اّلی ّ اّلیُب عْػ ؿا ثَ ًْػی ّاثنتَ ثَ کتبة ،مٌت ّ ىـیؼت هیػاًٌؼ ّ ػؿ مبعتي ربهؼۀ اهـّفی ًیق ،کن ّ ثیو آى هجبًی ؿا هٌجغ تَویوبت ّ تٌظین هـاؿػاػُبی ارتوبػی هی ىٌبمٌؼ .ػؿ صبلی کَ: ػّّهی ّ ػّّهیُب ،ػیي ّ اًؼیيۀ ػیٌی ّ هؾُجی ؿا كؤ یک ص ّ ن ّ تؼلن كـػی هیػاًٌؼ ّ .صتب ثب ّرْػ ػاىتي یب ًؼاىتي اػتوبػ هؾُجی ،ثـ عالف اّلیُب ثَ ؿأی ّ تَوین اًنبى ُـ ػّؿٍ ّ ػَـ ّ فهبًَ اػتوبػ ػاؿًؼً ّ ،یبفی ثـای ثَ کبؿثـػ تلنیـ ّ تّْیش هجبًی ثٌیبػی کتبة ،مٌت ّ ىـیؼت ًوی ثیٌٌؼ .ایٌبى ُوچٌیي كکـ هیکٌٌؼ کَ: ّؿّػ ّ ػعبلت ػیي ػؿ اهْؿ میبمی ّ ارتوبػی ،هـبیـ اٍل هنئْلیت پؾیـیاًنبى امت ،چـا کَ تب اًنبى ثَ توبم ّ کوبل ،ثبلؾ ،ػبهل ّ هغتبؿ ىٌبعتَ ًيْػًَ ، كـٍتی ثـای ًيبى ػاػى ًیک ّ ثؼ ثْػًو ثَ ػمت هی آّؿػ ّ ًَ ػلیلی ثـای هنئْل ثْػًو ثَ ّرْػ هی آیؼ. ػؿ ایي هْؿػ ،تبؿیظ ثيـ ُن گْاُی هیؼُؼ کَ امتلبػٍ اف ػیي ّ هجبًی ػیٌی ػؿ میبمت ّ صکْهت ًَ ،ثـای ػیٌؼاؿی ّ عؼاپـمتی ،ثلکَ ثـای ثِـٍکيی ّ مْػرْئی ؿُجـاى اف ػیي ّ اػتوبػات هـػم ثْػٍ امت .اف ایي ٓـین ،اًنبى هلنّـ ّ ؿُجـ ػیٌیُ ،ـ کَ ّ ثَ ُـ ًیتی هیعْاُؼ ثبىؼ ،ػؿ ًِبیت ثَ ربی عؼا هیًيیٌؼّ ، هنتوین ّ ؿیـ هنتوین اف مْی عؼاًّؼ صـف فػًٍ ،ظـ ػاػٍ ،تَوین هیگیـػ .ایي عْػ ،الجتَ ثَ تٌِبیی هـبیـ ػیي ّ كلنلۀ ػیٌی ّ یکتبپـمتی امت ّ ثـ امبك ثبّؿُبی امالهی ًیق هـػّػ امت. 218
ثؼیي مجت ،تکـاؿ هیکٌؼ کَ ػؿ ایٌزب ّ اف فاّیۀ ربهؼَ ىٌبعتی ،ایي ػیٌؼاؿ یب ثیػیي ثْػى (ّ ُوچٌیي ،هنلوبى یب ؿیـ هنلوبى ثْػى) اكـاػ ًینت کَ ثَ ػّ ًوو ارتوبػی "هؾُجی ثٌیبػگـا" ّ "ؿیـ هؾُجی مکْلـ ّ الئیک" هٌزـ هیگـػػ ،ثلکَ آًچَ آًِب ؿا هتلبّت ّ رقّ ایي یب آى گـٍّ هیکٌؼ ،آى امت کَ -اّلی ُب ،ؿأی ّ ص ّ ن هبًًْگؾاؿی اًنبى ّ هـػم ُـ ػّؿٍ ؿا تبثغ ؿأی ّ ػول گؾىتگبى هیػاًٌؼ ،ػؿ صبلی کَ -ػّهی ُب ،ؿأی ّ ػول اًنبى ّ هـػم ؿا تٌِب هـرغ تَوینگیـی ّ اًيبء هبًْى هیىٌبمٌؼ. ػؿ ًتیزَُ ،وۀ آًبى کَ ػؿ گـٍّ اّل ربی ػاؿًؼ ،ػؿ ًْع عْػ ،ثٌیبػگـا ُنتٌؼ ّ ُوۀ آًبًی کَ ػؿ روغ ػّم هـاؿ هیگیـًؼ (ثی تْرَ ثَ ایٌکَ اػتوبػ ػیٌی ّ هؾُجی ػاؿًؼ یب ًؼاؿًؼ) اف ًظـ ارتوبػی ،مکْلـ ّ الئیک ثَ صنبة هی آیٌؼ. ػمتۀ ا ّّل ،آًگًَْ کَ ػؿ مینتن صبکویّت روِْؿی امالهی ُن هیثیٌین ،هـػم ؿا ػبهل ّ ثبلؾ ّ ُوچٌیي الین صکْهت ثـ عْػ ّ ربهؼۀ ىبى ًویثیٌٌؼ .ایٌبى ثَ ُویي عبٓـ ،ربهؼَ ؿا ثَ ػّ کبمت ًبثـاثـ ،یؼٌی یک کبمت ثـتـ ؿّصبًی ّ ؿُجـ (اهبم) ّ ،یک کبمت فیـیي "اهت" تونین هی کٌٌؼ .کبمت اّل ،الین صکْهت، هْبّت ّ ؿُجـی ربهؼَ امت ،ػؿ صبلی کَ کبمت فیـیيّ ،ظیلَ ای رق تجؼیت اف تَویوبت ّ تلنیـات آًبى ؿا ًؼاؿػ .ایٌبى ثَ ُویي مجت ،ثـای کٌتـل تَویوبت هـػم ّ ًوبیٌؼگبى آًبى ،اصتیبد ثَ ًِبػی اف "ػلوبی ػیٌی" ػاؿًؼ تب ُوبًٌؼ "هزلل عجـگبى ؿژین" ،ثـ هـػم هیوْهیت کٌؼ ّ ؿُل هیّن "اهت" یب "هـػم ًَ چٌؼاى ػبهل ّ ثبلؾ" ؿا ثبفی کٌؼ .ایي ػول ثَتٌِبئی ثَ هؼٌی تَوینگیـی هيـ ؿّصبًیْى اف مْی هـػم ّ ،هضؼّػ کـػى ص ّ ن ؿأی ّ ػهْکـامی هـػم امتُ .ویي هزلل ؿّصبًیْى، ػؿ ػّؿ ثؼؼ ،ثَ عْػ ص ّ ن هی ػُؼ تب هَْثبت ًوبیٌؼگبًی ؿا کَ عْػ هٌَْةىبى کـػٍ ّ ثـایيبى اف "ا ّهت ثی فثبى هنلوبى" ؿأی متبًؼٍ امت ،اف ًْ کٌتـل کٌؼّ ، ُـ کؼام اف ایي هَْثبت ؿا کَ ٍالس ًؼیؼ ،پبؿٍ کـػٍ ّ ػّؿ ثـیقػ .ایي اهتیبفات ؿموی ىؼۀ ّیژۀ کبمت ثـتـ (یب ثـتـی ؿّصبًیْى ػیٌی ُوچْى یک کبمت ّیژۀ ارتوبػی ػؿ ثـاثـ مبیـ کبمتُبئی کَ صویـ ّ پبییي تـ كـُ هیيًْؼ) ػؿ ُیچ مینتن مکْلـ ،صؼ اهل ثؼیي ٍـاصت ّ ػـیبًی ،هبثل پیبػٍ کـػى ًجْػٍ ّ ًینت. ایٌنت کَ ٍـف هنلوبى ثْػى اػْبی یک تيکل ّ روغ ّ ربهؼَ ،اف ًظـ ارتوبػی ًَ آى كـػ ّ روغ هنلوبى ؿا "امالهی" هیکٌؼ ّ ًَ ثٌیبػگـا .ثَ ُویي مجت ُن ُنت کَ ػؿ ػاًو ُبی ارتوبػی اهـّفی تـمُبی "امالم ّ امالهی" اف تـمُبی 219
"هنلوبى ّ هنلوبًی" هٌلک هیيًْؼ .002اّلی ُب ثـای ًبهیؼى اكـاػ ،عطْٓ ّ صبکویتُبی ثٌیبػگـا ّ ىـیؼتغْاٍ ّ ،ػّهی ُب ثـای هؼـكی اكـاػ هنلوبى مکْلـ ثَ کبؿ هیـًّؼ. ثـ ایي امبك ،ثیؿثطی ًظـی کَ اػُب هیکٌؼ "چْى اکخـیّت هـػم ایـاى هنلوبى ُنتٌؼ ،پل ایي کيْؿ ّ هـػم آى الین ایي یب ُـ ًْع ػیگـ "صکْهت امالهی اًؼ"، حبثت هیىْػ .ایٌبى ػؿ ّاهغ تْرَ ًویکٌٌؼ ،یب ًویعْاٌُؼ تْرَ ثکٌٌؼ کَ: اّال" تب فهبًی کَ تؼویت ّ تلتیو ّ آفاؿ هؾُجی ثـ ایي کيْؿ هنتْلی امت ،کنی ًوی تْاًؼ ثگْیؼ کَ چٌؼ ػؿ ٍؼ اف هـػم ایـاى هنلوبًٌؼ ّ، ػؿ حبًی هنلوبىثْػى یک چیقّ ،لی امالهی ّ كًْؼاهٌتبلینت ّ ٓـكؼاؿ ثـهـاؿی ىـیؼت هـّى ّمطبئی ثْػى ،چیق ػیگـی امت .ثؼیي رِتٍ ،ـف هنلوبىثْػى ثَ هؼٌی ٓـ كؼاؿی یب ّـّؿت ثـهـاؿی صکْهت امالهی ػؿ ایـاى ّ ُیچ کيْؿ هنلوبىًيیي ػیگـ ًینتُ ،ویٌطْؿ کَ هنیضیثْػى اکخـیت هـػم اؿّپب ّ اهـیکب ًیق ،ػلیلی ثـای ثـهـاؿی صکْهت هؾُجی ػؿ ایي کيْؿُب ثَ صنبة ًویآیؼ. *** هْبكب"" ،ثٌیبػگـائی امالهی" ،کلوَ ّ اٍطالصی تبفٍ ًینت ّ ػؿ ْٓل 0411 مبل گؾىتَُ ،ویيَ ّ ُوَ ّهت ،گـٍُّب ّ هـػهی ػؿ ایـاى ثْػٍاًؼ کَ هیعْامتٌؼ اصکبم ّ ىـیؼت امالهی ؿا ػؿ ایي ربهؼَ ّ کيْؿ ثَ ارـا ػؿآّؿًؼُ .ویيَ ًیق گـٍُّب ّ هـػهی ثْػٍاًؼ کَ كکـ هیکـػًؼ کَ امالم صبکن ثـ ایـاى ،آى امالم اٍیل هـآًی ػّؿۀ ؿمْل ًینت ّ ثبیؼ اف ثیظ ّ ثي تـییـ یبثؼ ّ ثَ هْلی "امالهیتـ" گـػػ. ثب ایي ّرْػ" ،ثٌیبػگـائی رؼیؼ" ػؿ ىکل ّ ثیبى اهـّفی ّ ػؿ هوبثلَ ثب ػمتآّؿػُبی ربهؼۀ هؼؿى اهـّفی ،ػهیوب" ُوبى امالم هْؿػ هـارؼۀ ٍؼ مبل ّ ٍؼُب مبل پیو ًینت ّ ثب آى تلبّتُبئی ػاؿػ .تْرَ ػاؿین کَ ایي تلبّت ُب ًَ اف ثبّؿ ُبی هتلبّت هؾُجی ّ ػیٌی ،ثلکَ اف ػّ ػًیبی هغتلق اهـّفی ّ ػیـّفیّ ، اف ػّ ٍْؿتجٌؼی فهیيػاؿی -هجیلَ ای ػیـّفی ّ پنبفهیيػاؿی رِبى مْهی اهـّفی ػؿ ایـاى ًبىی هیىْػ .ایي امت کَ ثـای هيغٌ کـػى ىـایٔ ارتوبػی ّ میبمی ّیژۀ اهـّفی (ّ هـاؿُب ّ هـاؿػاػُبی ػیٌی ّ هؾُجییی کَ اف ایي ٓـین مبعتَ ّ پـػاعتَ هیىًْؼ) ثِتـ امت کَ ثٌیبػگـائی ػؿ ربهؼۀ ًنجتبً هؼؿى اهـّفی 773هوبلَی ًْینٌؼٍ تضت ػٌْاى "هضتْای امالهی کـػىُب" ثَ ىـس فیـ: The content of reislamization, Reza Eyrumlu, University of Gothenburg, Department of Sociology, 1997 Sweden
201
ؿا "ثٌیبػگـائی ًْ یب كًْؼاهٌتبلینن ًْ" ثغْاًین ّ ،اف ایي ٓـین آًـا اف ثٌیبػگـائی امالهی ػّؿٍ ُبی تبؿیغی پیيیي هٌلک مبفین. *** ال فم ثَ یبػآّؿی امت کَ کلوۀ كًْؼاهٌتبلینن یب ثٌیبػگـائی ،ػؿ اٍل ثَ رـیبى هؼیٌی ػؿ ػؿّى هؾاُت آالم هیىْػ ،ا ّهب ایي مبثوَ ،هبًغ ثَ کبؿ ثـػى ایي کلوَ ػؿ هْؿػ ُْاػاؿاى اًؼیيَُبی ًْتـ ّ ؿیـهؾُجییی کَ ػؿ ْٓل فهبى ثَ ایؼئْلْژی عْػ، ؿًگ ّ ثْی ایوبًی ّ هؾُجی ػاػٍاًؼً ،ینت ّ ًویگـػػ .اف آى رولَاًؼ: آى تؼؼاػ اف پْفیتْینتُب ،لیجـال ُب ،هؼؿًینتُب ّ صتب کوًْینتُبئی کَ هـام ّ ایؼئْلْژی عْػ ؿا ًَ ،ثَ ػٌْاى ػمتآّؿػی ػلوی ،ثلکَ ثَ ػٌْاى یک "ثبّؿ ؿیـ هبثل تـییـ" اؿفیبثی هیکٌٌؼ .ایي ػمتَ اف ُْاػاؿاى هتؼَّت ثیٌو ُبی ارتوبػی هجتٌی ثـ ػلْم رؼیؼ ،ثَ ربی آًکَ ثَ ْٓؿ هنتوـ ػؿ ؿاٍ تکویل ػاًوُب ّ یبكتَُبی هؾکْؿ ثکْىٌؼُ ،ـ گًَْ تـییـ ّ ػگـگًْی ّ تزؼیؼ ًظـ ػؿ هتْى پبیَ ای ایؼئْلْژی عْػ ؿا -ثَ اًؼافۀ ُـ هؾُجی هتؼَت- ؿػ هیکٌٌؼ .ایٌبى ّ ُوۀ آًبًی کَ ّكبػاؿی عْػ ؿا ثَ "ًنجیثْػى ّ هبثل تـییـ ّ تکویل ثْػى ػلوی ػمتآّؿػُبی هؾکْؿ" اف ػمت ػاػٍاًؼ ،ثَ مجت گؾىتَ گـائی ّ هطلنًگـی ثَ ػمتآّؿػُبی ػلوی میبمی -ارتوبػی گؾىتَ ،ػؿ کٌبؿ ُوۀ ثٌیبػگـایبى ػیگـ (چَ هؾُجی یب ؿیـ هؾُجی) ربی هیگیـًؼ. ػؿ ًتیزَ ،ایٌبى ًیق ،هخل ُـ ثٌیبػگـای كبًبتیک امالهی ػیگـ ،اف کنبًی کَ ثَ ػول، ثلْؽ ارتوبػی-میبمی ّ هنئْلیت پؾیـی هـػم ُـ ػّؿٍ ّ فهبًَ ثبّؿ ػاؿًؼ ،رؼا هیاكتٌؼ ّ .اف ًظـ پؾیـه صن هـػم ُـ ػّؿٍ ّ فهبًَ ثـای تـییـ هـاػاػُبی ارتوبػی گؾىتَ ىبى ،ػچبؿ هيکل ىؼٍ ّ ،چَ ثنب کَ ػؿ ثـاثـ هـػهی کَ عْاُبى اًيبء هـاؿػاػُبی رؼیؼ ارتوبػی اًؼ هی اینتٌؼ.
تْضیخ ؽواسٍ 1 -اًقالب ،اصالدات ّ سّيؼ
ػؿ هْؿػ اًوالة ،مْاالت كـاّاًٌؼ ّ پبمظ ُب هضؼّػ ّ ًبکبكی .هخالً: -چَ صـکت ارتوبػی اًوالة امت ّ کؼام ىْؿه ّ ٓـیبى ّ، -اف کؼام هـصلَ ای اف رٌجو ّ تضّْ ل ارتوبػی ،اًوالة آؿبف هیىْػ ّ ػؿ کزبی یک ػّؿٍ اف صـکت ارتوبػی ،ػّؿۀ اًوالة ثَ پبیبى هیؿمؼ؟ 200
-آیب اًوالة ،اٍْال" رجـی تبؿیغی امت (اگـ آؿی ،هٌيؤ ایي رجـ اف کزبمت ّ تب چَ اًؼافٍ اف ػولکـػ اًنبى ًبىی هیىْػ؟) ،یب ایٌکَ صبٍل ػعبلت آگبُبًۀ هـػم ُـ ػّؿٍ ّ ػَـ ّ فهبًَ ّ ُوچٌیي ،هضَْل کْىو ّ تاله ًیـُّبی كؼّبل ارتوبػی ّ ًتیزۀ تٌبمت ًیـُّبی ػؿگیـ میبمی امت؟ -آیب اًوالة ،امبمب" ّ ،ثَ ُوبى ًضْی کَ ثـعی اف هـػم اف ػاًوُبی کالمیک ًتیزَ هیگیـًؼ ،كؤ هضَْل ّ ًتیزۀ رجـی تّْ بػ ثیي ًیـُّبی تْلیؼی "ًیـُّبی ثب یب كبهؼ ىؼْؿ؟" اف مْئی ّ ،ؿّاثٔ کبؿ اف مْی ػیگـ امت ،یب ایي کَ: ػؿ تضْالت ارتوبػی ّ هٌزولَ ثـپبئی اًوالة ،ىؼْؿ ارتوبػی ،ؽٌُیّت ّ ثبّؿُبیهـػمُ ّ ،وچٌیي ػٌبٍـ كـٌُگی ّ تبؿیغی (یب آًچَ "ؿّثٌب" عْاًؼٍ هیيْػ) ًیق، ًوو ُبی ػوؼٍ ایلب هیکٌٌؼ؟ -آیب اًوالة ّ اٍْال" ًضْۀ تـییـ ّ تضْل ارتوبػی ،ػب ّم امت ّ ػؿ ُوۀ هکبى ُب ّ فهبىُب اف هبًًْوٌؼی یگبًَای تجؼیّت هیکٌؼ (ّ ػؿ آى ٍْؿتّ ،یژگی ُبی آى کؼاهٌؼ؟) ،یب کَ: ُ -ـ ربهؼَ ای ػؿ ُـ فهبى ّ ىـایٔ ،ىغَیت ّ ّیژگیُبی عبٍی ؿا ثیبى هیکٌؼ .ثَ تجؼیت آى ،اًوالة ًیق ُوبًٌؼ ىکلی اف اىکبل تضّْالت ارتوبػی ّ اهتَبػی ّ كـٌُگی ،ػؿ ُـ ربهؼَ ّ هکبى ّ فهبى ،ثـ امبك ػٌبٍـ ّیژۀ عْػ مبعتَ ّ پـػاعتَ هیيْػ ّ ،ثَ ثیبى ػیگـُ ،ـ اًوالثی هٌضَـ ثَ كـػ امت؟) -آیب آى ْٓؿی کَ اف ٓـین اكکبؿ ػوْهی ػؿک ّ كِن هیىْػ ،اًوالة هضَْل كوـً ،ؼاؿی ّ ،متن ّ مـکْة ارتوبػی امت ،یب کَ: هضَْل ػّؿٍای امت کَ صؼاهلّی اف ؿكبٍ ّ اهکبًبت اهتَبػی ،ارتوبػی ّ كـٌُگی ّرْػ ػاؿػ ّ ،هٌبمجبت ارتوبػی ّ اهتَبػی ثِـٍ کيبًَ ،اف مْی تْػٍ ُب ػؿک ىؼٍ ّ پبمظ ػؿیبكت هیؼاؿًؼ؟ ّ ثبالعـٍ: -آیب اًوالة هـصلَای اف پـّمۀ تکبهل تبؿیغی ربهؼَ ّ ،ؿیـهبثل تـییـ ّ تؤحیـ امت ،یب کَ هیىْػ اًوالة ؿا ثَ ّرْػ آّؿػ ،یب اف فایو آى رلْ گیـی کـػ ّ چگًَْ؟ ػؿ ایٌزب ًَ ،كـٍت ثـؿمی ُوۀ ایي هّْْػبت ّ پبمظ ثَ ُوۀ ایي مئاالت ّرْػ ػاؿػُ ًَ ّ ،وۀ ایي مئاالت ثب ثضج هب ػؿ هْؿػ "ًوو آؿهبىُب ّ ایؼٍآلُبی ؽٌُی هـػم ػؿ تضْالت ارتوبػی ،هٌزولَ اًوالة" ػؿ ؿاثطۀ هنتوین هـاؿ ػاؿًؼ .ثب ایي ّرْػ ،ثَ ًظـ هیـمؼ ثضخی ّلْ کْتبٍ ػؿ هْؿػ چگًْگی عیقه ّ كـّپبىی تضْالت ارتوبػی ،003ؿاٍ ؿا ثـای تّْیش ّ ػؿک ّ كِن اًوالة، 003ثـای آالػبت ثیيتـ ػؿ ایي ؿاثطَ ،ؿ .ک .ثَ کتبة مْئؼی ًْینٌؼٍ ،تضت ػٌْاى "توبك ایـاًیبى ثب ربهؼَ ی مْئؼ". . .
202
ایي پؼیؼۀ پیچیؼۀ ربهؼَ ىٌبعتی-ُوْاؿ مبفػ ّ ثَ ثنیبؿی اف مئاالتی کَ ػؿ آـاف ایي هّْْع هطـس هی ىًْؼ، پبمظ ػاػٍ ،یب صؼ اهّل ،پبمغگْئی ثؼاىُب ؿا آمبى ّ هوکي هیکٌٌؼ . *** ػؿ یک ثبفمبفی هزبفی ٍضٌۀ اًوالة ،هیتْاى تضّْالت ّ تـییـات ارتوبػی ؿا ثَ ؿىؼ گیبُبى یک هقؿػَ تيجیَ کـػ .004ثَ ْٓؿ تئْؿیک هی تْاى پیو ثیٌی کـػ کَ اگـ ُوۀ ىـایٔ ّ ػْاهل ػؿ یک هقؿػَ تضت کٌتـل ثبىٌؼ ّ ػعبلت ػٌبٍـ عبؿری ُن صؾف ىًْؼ ،اف پیًْؼ عبک ،آة ،ػاًَ ّ ًْؿ ،رجـی فاػٍ هیىْػ کَ تضت آى: یک -توبهی ػاًَُبی مبلن گیبُی ،کَ ػؿ مطش هقؿػۀ هْؿػ آفهبیو کبىتَ ىؼٍ اًؼ، ؿىؼ هیکٌٌؼ. ػّ -ػاًَ ُبی کبىتَ ىؼٍ ػؿ توبم مطش هقؿػۀ هٍْْف ،ثَ ْٓؿ یکنبى ّ هيبثَ ُن ؿىؼ هیکٌٌؼ.
(Iranier möter Sverige- Bakgrund, mottagning och integration). 004ثؼیِی امت کَ ربهؼۀ اًنبًی ثب کـت گیبُبى اف رٌجَ ُبی گًْبگْى هتلبّت امت .ثَ ُویي عبٓـ ،چَ ثنب کَ هبًًْوٌؼیُبئی کَ ػؿ کـت گیبُبى ػول هیکٌٌؼ ،ػؿ ربهؼۀ اًنبًی ٍؼم ًکٌٌؼ ّ ثـ ػکلُ .ؼف ًْینٌؼٍ اف هـارؼَ ثَ کـت گیبُبى ػؿ ایي کتبة ُن ایي ًینت کَ هبًًْوٌؼیُبی صبٍل اف ؿىؼ گیبُبى ػؿ هقؿػۀ هٍْْف ؿا هنتویوب" ثَ ربهؼۀ اًنبًی هٌتول کٌؼ .ثلکَ هیغْاُؼ هبًًْوٌؼیُبی ارتوبػی ربهؼۀ اًنبًی ؿا اف ٓـین هخبلی مبػٍ ػؿ یک هقؿػۀ گیبُی تّْیش ػُؼّ . ػؿ ّاهغ ،هقؿػۀ گیبُی كؤ ثـای تّْیش ایي هبًًْوٌؼیُبی ارتوبػی هْؿػ امتلبػٍ هـاؿ هیؼُؼ. هّْْع هبثل تْرَ ػیگـ آًنت کَ اًنبى ػاؿای "ػول ،تزـثَ ّ هؼؿت اؿفیبثیُ ّ ،وچٌیي تْاى اًتغبة ّ گقیٌو" امت .اًنبى ػؿ ػیي صبل ثَ مجت ُبی هٌطوی ًَ ،كؤ هْرْػی ارتوبػی ،ثلکَ ُوچٌیي عبلن ّ مبفهبى ػٌُؼۀ كؼبل ربهؼَ ّ فًؼگی روؼی امتُ .ن اف ایي ؿّ ،اًنبى ػاؿای ػولکـػُبی عبٍّی امت کَ كؤ ػؿ ربهؼَ ّ ػؿ رـیبى کٌو ّ ّاکٌو ارتوبػی ظبُـ هیگـػًؼ. ُیچکؼام اف ایي ّیژگی ُب ػؿ گیبٍ ّ هقؿػۀ گیبُی یبكت ًوی ىًْؼ. ایي ّیژگیُبی كـػی ّ ارتوبػی هزؼػا" تؤکیؼ هیکٌٌؼ کَ ًوو اًنبى ػؿ رـیبى تـییـ ّ تضْالت ارتوبػیً ،ويی ؿیـ هبثل چين پْىی امت .ثَ ْٓؿی کَ ُـ ػبهل ػیگـ (چَ ػٌبٍـ تبؿیغی ّ كـٌُگی ،یب ػلل عبؿری) رق ثَ ّامطۀ اًنبى ػؿگیـ ػؿ پـّمۀ تـییـ ّ تضْالت ارتوبػی ًَ ػول هیکٌؼ ّ ًَ هی تْاًٌؼ ػول کٌؼ .ػؿ ًتیزَ ،اًنبى ،ثبفیگـ اٍلی ٍضٌۀ تـییـ ّ تضْل ارتوبػی امت ّ ثَ ُویي اًؼافٍ ُن هنئْل ّ ىـیک ُوۀ پیـّفی ُب ّ ىکنتُبمت. ثَ ثیبى ػیگـ ،تـییـ ػؿ ؽٌُیّبت اًنبى ّ هـػم ،هنتویوب" ثَ تـییـات ارتوبػی هٌتول ىؼٍ ّ ثَ صـکبت ارتوبػی ػاهي هیفًؼ .ثب ثیبى ػیگـ ،ثیي تـییـ ؽٌُیبت هـػم ثب تضْالت ارتوبػی ؿاثطَای هتوبثل ّ هنتوین ّرْػ ػاؿػ.
203
مَ -ؿىؼ گیبُبى ثب ْٓل فهبى ،ؿاثطَ ای هنتوین ایزبػ هیکٌؼ ،ثَ ْٓؿی کَ ػؿ ػّؿۀ هؼیي کبىت ّ ثـػاىتُ ،ـ چَ فهبى هیگؾؿػ ،ثـ ؿىؼ گیبُبى ًیق اكقّػٍ هیيْػ. ثب ایي ّرْػ ،هيبُؼٍ ّ تزـثَ ًيبى هیػُؼ کَ ُیچکؼام اف ایي پیوثیٌیُب ػؿ ػول ّ ػؿ ٍضٌۀ ّاهؼیّت یک هقؿػۀ هؼوْلی ،ثَ توبم ّ کوبل تضوّن ًوییبثؼ .ایي ػؼم تضوّن اًتظبؿات هٌطوی ّ هبًًْوٌؼ اف ؿّیو گیبُبى هوکي امت، -اف مْئی ّ ػؿ صؼ ّ صؼّػی ثَ ػْاهل عبؿری گیبُبى ثنتگی ػاىتَ ثبىؼ ّ، -اف مْی ػیگـ ّ ػؿ صؼ ّ صؼّػی ًیق ،هضَْل آمیتُب ّ ًبؿمبئیُبی ػؿًّی گیبُبى ثبىؼ. ایي امت کَ ّهتی ػْاهل ٓجیؼی ّ هٌَْػی هغتلق ػؿ ٍضٌۀ یک هقؿػۀ هؼوْلی ثَ ُن ؿمیؼٍ ّ ثب ُوؼیگـ تللین هیىًْؼ ،ثؼؼ اف هؼتی ،هقؿػۀ هْؿػ هخبل ثَ هطؼبت ّ کـتُبی هغتللی تونین هیىْػ ،ثَ ْٓؿی کَ: .0ػؿ ربُبئی ،گیبُبى ؿىؼ کـػٍاًؼّ ،لی ػؿ ربُبئی عيکیؼٍاًؼ. .2ػؿ آًزب ُن کَ ؿىؼ کـػٍاًؼ ،مطْس گیبُبى ّ ؿمتٌیُب ُوطـاف ًینتٌؼ .ػؿ ایٌزب ًیق: -ػؿ ربُبئی ،گیبُبى ىبػاة ّ ػؿ صبل ؿىؼ اًؼ ّ ،ثب گؾىت فهبى ُن ُـ چَ ثیيتـ ثـ ؿىؼىبى هیاكقایؼ ،ػؿ صبلی کَ، -ػؿ ربُبی ػیگـ ،گیبُبى پژهـػٍ ّ ّؼیلٌؼ ّ ،ثب گؾىت فهبى ُن ًَ ،كؤ ثـ ؿىؼىبى ًویاكقایؼ ،ثلکَ عطـ عيکیؼىىبى ثیيتـ هیىْػ. .3ثیي کـتُبئی ُن کَ گیبُبى ؿىؼ ًکـػٍاًؼ ًیق اعتالف ّرْػ ػاؿػ ،ثَ ْٓؿی کَ: -ػؿ ربُبئی ،ؿیيَ ُب مبلن ّ ىبػاة اًؼ ،ثَ ْٓؿی کَ هوکي امت ػؿ ْٓل فهبى ثَ ؿىؼ گیبُبى هٌزـ ىًْؼ، ّ -لی ػؿ ربُبی ػیگـُ ،ن گیبُبى اف ثیي ؿكتَاًؼ ّ ُن ؿیيَ ُبیيبى پژهـػٍ ّ عيکیؼٍ ىؼٍاًؼ .ػؿ ًتیزَ ،ثب گؾىت فهبى ُن اهکبى ؿّیوىبى ّرْػ ًؼاؿػ. صبال ،اگـ ایي تزـثَ اف ؿىؼ گیبُبى ػؿ یک هقؿػَ ؿا ثَ ربهؼۀ ثل پیچیؼٍ تـ ثيـی هٌتول ثکٌین ،ثَ ًتبیزی چٌؼ هیؿمین: اّال" اگـ چَ ثـؿمی ک ّل پـّمۀ تبؿیغی فًؼگی ارتوبػی ثيـ اف تضْل ،تْمؼَ ّ "تکبهل ارتوبػی" ربهؼۀ ثيـی عجـ هیػُؼ ،ا ّهب ثـ عالف امتٌجبٓ ؿلٔ اف تئْؿیُبی تکبهل ،ایي اٍل تکبهل تبؿیغی (ُوبًٌؼ آًچَ کَ ػؿ هقؿػۀ ًوًَْهبى ػیؼین) 204
ػؿ ُوَ ّهت ّ ػؿ ُوۀ رْاهغ ٍؼم ًویکٌؼ .ثؼیي هؼٌی ،آًچَ اٍل ػب ّم آى امت کَ: -0رْاهغ هغتلق ػؿ ُوَ صبل ،کن یب فیبػ تـییـ هییبثٌؼ. ُ -2وبى اًؼافٍ کَ اهکبى "ؿىؼ ،تْمؼَ ّ تکبهل ؿّ ثَ رلْ" تکتک رْاهغ ّرْػ ػاؿػ ،ثَ ُوبى هیقاى ًیق اهکبى اینت تبؿیغی ّ صتب ػوجگـػ كـٌُگی ،ارتوبػی ّ اهتَبػی ُن ثبهی امت! ثـ امبك ایي اهکبى ػّ مْیَُ ،ـ ربهؼَ ّ كـٌُگی ثَ اًؼافٍ ای کَ ىبًل تکبهل ػاؿػ ،ثب عطـ اّوضالل ّ كـّپبىی ُن ؿّ ثَ ؿّمت. چٌیي رْاهؼی ُوبًٌؼ "كـٌُگُبی گويؼٍ ػؿ تبؿیظ" 005یب ػچبؿ كـّپبىی ىؼٍ ّ ًبثْػ هیىًْؼ ،یب ػؿ كـٌُگ ّ توؼى ػیگـی ص ّل ىؼٍ ،ػیگـ ثَ ػٌْاى یک كـٌُگ ّ ربهؼۀ هنتول اصیب ًویىًْؼ .ػؿ ایي هلِْم، ُوبًگًَْ کَ "رجـ ؿّیو" صبٍل اف پیًْؼ فهیي ،ػاًَ ،آة ّ ًْؿ ّ ُْا ًویتْاًؼ اف عيکىؼى گیبُبى هقؿػَ رلْگیـی کٌؼ، "رجـ تکبهل تبؿیغی" ُن ًویتْاًؼ كـٌُگُب ّ رْاهغ ثيـی ؿا اف موْٓ ّ اّوضالل تبؿیغی ثـُبًؼ. تْرَ ػاؿین کَ "رجـ تکبهل تبؿیغی" ،یک پؼیؼۀ آموبًی ّ عْػ ثَ عْػی ًینت، ثلکَ (آًگًَْ کَ تزوغ ػاًَ ّ عبک ّ آة ّ ًْؿ ،ثَ "رجـی" اف ؿىؼ گیبٍ تجؼیل هی گـػػ) "رجـ تبؿیغی تکبهل" ُن هضَْل "تْب ّػُب ّ اتضبػُبی" ػْاهل هئحـ ػؿ ربهؼۀ ثيـی امت .ایي ػْاهل ػجبؿتٌؼ اف: -0اهکبًبت مبعتبؿی ّ هٌبمجبت ثیي ػْاهل ػؿگیـ اهتَبػی ،ارتوبػی ،كـٌُگی ّ میبمی. -2ػول ارتوبػی ّ تٌبمت ًیـُّبی هئحـ ػؿ تْلیؼ ّ ؿّیؼاػُبی ربهؼَ. " -3ػٌبٍـ تبؿیغی"" ،ػلل ّ ربیگبٍ رــاكیبئی"" ،هضتْای كـٌُگی" ّ "کبؿکـػ ُبی ًِبػیىؼۀ ربهؼَ". -4ػلل ّ ػْاهل عبؿری( .ایي ػلل ّ ػْاهل كؤ ػؿ اؿتجبٓ ثب كبکتْؿُب ّ ػْاهل ػاعلی ػؿ پـّمۀ تضْل ارتوبػی رْاهغ تؤحیـ هیگؾاؿًؼ ّ ػؿ ّاهغ ثـای تؤحیـ گؾاؿی ػؿ ُـ پـّمۀ ارتوبػی ًیبفهٌؼ ػٌَـ ّامطۀ ػاعلیاًؼ). هیثیٌین کَ ُوۀ ایي ػْاهل هنتویوب" اف ػول كـػی ّ روؼی اًنبى (چَ اهـّفی یب 005ثَ هطلت فیـ هـارؼَ کٌیؼ: Toynbbe, A.J (1972), A Study of History 1-12, Arthur and Jane Caplan (New ed.), London
205
گؾىتَ) ّ ًْع مبفهبًؼُی ّ كؼبلیتِبی ًِبػُبی ارتوبػی ػؿ ُوۀ ػـٍَُبی ارتوبػی ،اهتَبػی ،میبمی ّ كـٌُگی تؤحیـ هیپؾیـًؼ .ػؿ ًتیزَ ،اگـ ثَ عبٓـ تللین ایي ػْاهل مبعتبؿی ػؿًّی ّ ثیـًّی ثب کبؿ ّ کْىو اًنبى ّ هـػم ،ػؿ ىـایطی ،رجـی ثـای تکبهل ربهؼَ ثَ ّرْػ هیآیؼ ،ػؿ ىـایطی ػیگـ ،هوکي امت ًَ كؤ ایي رجـ كـاُن آهؼٍ ثـای تکبهل اف ُن ثپبىؼ ،ثلکَ صتب تـییـ رِت ػاػٍ ّ ثَ رجـی ثـای كـّپبىی ارتوبػی تجؼیل گـػػ. *** صبال اگـ اف پیچیؼگیُب ّ ّیژگیُبی ربهؼۀ ثيـی ٍـكٌظـ کٌین ،هی ثیٌین کَ ػؿ ایي ؿاثطَ ،ربهؼۀ ثيـی ثی ىجبُت ثَ هقؿػۀ هْؿػ هخبل گیبُبى ًینت ّ ،ػؿ ؿاثطَ ثب ؿىؼ ّ تْمؼۀ تزـثَ ىؼٍ ػؿ هقؿػۀ گیبُبى ،هبثل ٓجوَثٌؼی ثَ ػّؿٍُبی ّ گـُّجٌؼیُبی هغتللی امت: -0رْاهؼی ُوبًٌؼ کـتِبی گیبُبى ىبػاة هْؿػ هخبل ،ػؿ ػّؿۀ تْمؼَ ّ تکبهل ّ پْیبئی ثَ مـ هیثـًؼ. -2رْاهؼی ُوبًٌؼ کـتِبی گیبُبى ػؿ صبل ؿىؼ ّلی ؿیـىبػاة ّ پژهـػٍ ،ثب ػؿًگُبی اػّاؿی ؿىؼ ػؿگیـًؼ .اف ایٌبى: الق -رْاهؼی ُوبًٌؼ کـتِبئی کَ گیبُبًی ثب مبهَ ُبی لَىؼٍ ّ ًبتْاىّ ،لی ؿیيَُبی هْی ػاؿًؼ ،ػؿ رنتزْی كـٍتی ثـای ؿىؼ اًؼ .ایي ىـایٔ اهکبًب" گْاٍ ثـ آًنت کَ ػْاهل ػاعلی گیبٍ عْة ػول کـػٍ ،رجـی ثـای ؿىؼ ػؿ اًؼام ربهؼَ ػؿ رـیبى امت. ة -رْاهؼی ُوبًٌؼ کـتِبئی کَ گیبُبًی ُن ثب مبهَ ّ ُن ثب ؿیيَ ُبی پژهـػٍ ّ ًبتْاى ػاؿًؼ ،رْاهغ ػؿ صبل كـّپبىی ،ؿّ ثَ اّوضالل ّ ثؼّى آیٌؼٍ اًؼ. هی ثیٌی ن کَ اًتوبل هزبفی تزـثۀ هقؿػۀ گیبُی ،ثَ ربهؼۀ ثيـی ّلْ ثنیبؿ پیچیؼٍ تـُ ،وبى ًتبیزی ؿا ثَ ػمت هیػُؼ کَ ػؿ هقؿػۀ هْؿػ آفهبیو ثَ ػمت آهؼٍ ثْػ .ثؼیي هؼٌی: ّ -0هتی ىـایٔ هٌبمت ثـای ؿىؼ ّ ثوبی ربهؼَ كـاُن امت ،ربهؼَ ػؿ ُوۀ فهیٌَُبی مبعتبؿی ّ کبؿکـػی عْػ ،ؿیيَ هیفًؼ ّ هیؿّیؼ. -2اگـ ػْاهل ثیـًّی ،ؿىؼ ربهؼَ ؿا هبًغ ىًْؼ ،تب فهبًی کَ ػْاهل ػؿًّی ّ ثٌیبػی فًؼٍ اًؼ ،ایي ؿىؼ ػؿ ؿیيَ ُب ػّام هیآّؿػ. -3ایي پـّمَ تب فهبًی ػّام هی آّؿػ کَ: -یب ػْاهل تغـیتگـ ّ ًبهنبػؼ ثیـًّی ،ثَ ًِبػُبی ؿیيَُب ُن آمیت ؿمبًیؼٍ ّ آى ُب ؿا ُن پژهـػٍ کـػٍ ّ هیعيکبًٌؼ. 206
-یب ًِبػُبی ارتوبػی ثَ هؼؿی اًـژی روغ هیکٌٌؼ کَ ػؿ اّلیي كـٍت هٌبمت ،ثـ ػْاهل ثبفػاؿًؼۀ ثیـًّی چیـٍ ىؼٍ ،ثَ ؿّیو مبهَُب ّ ثـگ ّ گل هی اًزبهٌؼ. *** ػؿ ُـ صبل ،ایي کيو ّ کْىو ثیي ػْاهلی کَ ثبػج یب هبًغ ؿىؼ ربهؼۀ ثيـی ُنتٌؼ ،ػؿ ًِبیت مجت هیىًْؼ کَ توـیجب" ػؿ ُیچ ربهؼۀ ثيـی ،میـ تضّْ ل ّ تکبهل ثَ ْٓؿ ػائوی پیو ًوی ؿّػ ّ ،ثلکَُ ،ـ ربهؼَ ای کَ ػؿ صبل ؿىؼ ّ تکبهل امت ،ثَ عبٓـ "تٌبمت ّ تْافى ػؿ صبل تـییـ ػْاهل ػؿگیـ پـّمۀ تکبهلی عْػ" ،یک ػّؿۀ ؿىؼ ّ تْمؼۀ اػّاؿی ًبىی اف "اینت ُب ّ رِوُبی" هک ّـؿ ّ پلکبًی ؿا تزـثَ هیکٌؼ .یؼٌی: -0اثتؼا ىـایٔ ثـای توْیت ثٌیۀ ارتوبػی ثـای تـییـ ّ تضْل كـاُن هیآیؼ. -2مپل ؿیيَُبی ًِبػُبی ارتوبػی ،میبمی ،اهتَبػی ّ كـٌُگی کَ آهبػۀ ؿّیو اًؼ ،ثب امتلبػٍ اف ىـایٔ هٌبمت ،مبهَُبی پبیؼاؿ هیؿّیبًٌؼ. - 3ثب ؿّیو ّ پبیؼاؿی ایي مبهَُب ،ػْاهل ّ ًِبػُبی ثبفػاؿًؼٍ (ُوبًٌؼ ػْاهل كـٌُگیًِ ،بػُبی ارتوبػی ،مٌّتُب ّ ثبّؿُبی ؿموی گؾىتَ ّ کٌَِ ّ ،صتب ایؼئْلْژیُب ّ ػاًوُبی پیيیي) ػؿ ثـاثـ پؼیؼٍُب ّ ػٌبٍـ رؼیؼّ ،اکٌو ًيبى ػاػٍ ،تب اًؼافٍ ای اف اػاهۀ ؿّیو ارتوبػی رلْگیـی ثَ ػول هیآّؿًؼ .ایي ػول ،ثبػج هکج ّ اینت هْهت ػؿ تضْل ارتوبػی هیىْػ .ػؿ ایي هؼت ،ؿیيَُبی مبلن اف ًْ تزؼیؼ هْا کـػٍ ّ ربى هی گیـًؼ ّ هضیٔ ارتوبػی هلـُّ ؿا هزؼػا" آهبػۀ ثبؿّؿی ّ ؿّیو هی کٌٌؼ. ثَ عبٓـ ایي ػؿًگُب ّ ؿىؼُ بی هوطؼی امت کَ ؿىؼ ّ تضْل ارتوبػی ،ػوْهب"، صبلت پلکبًی ثَ عْػ گـكتَ ّ ثَ ٍْؿت "ػؿًگ ّ رِو" ػول هیکٌٌؼ.006 تْرَ ػاؿین کَ فهبى ّ اًؼافۀ اهْاد "ػؿًگُب ّ رِوُبی ربهؼَ" هتلبّتٌؼ ّ ثؼاى مجت ،روغ رجـی آًِب ،یؼٌی هزوْػۀ پیيـكت ّ پلؿكت آًِب ػؿ یک پـّمۀ هؼیي تبؿیغی ،هوکي امت: .0ثَ مْی رلْ ّ ،ػؿ رِت ؿىؼ ّ تکبهل ثبىؼ. 006ربلت امت کَ ایي چگًْگی اف رِتی ؿیيَ ػؿ عْػ اًنبى ّ مینتن اؿگبًینن ّی ػاؿػ ،ثَ ْٓؿی کَ ثنیبؿی اف آهْفه ُب ّ هٌزولَ یبػگیـی فثبى ،اف ایي هبػؼۀ "اینت ّ رِو هکـؿ" تجؼیت هیکٌٌؼ ّ ،یبػگیـی ایي اهْؿ ثـ عالف اُؼاف مینتنُبی تؼلین ّ تـثیت ًَ ،ػائوی ّ ًَ یکٌْاعت امت .ایي ؿىؼ ّ تکبهل پلکبًی (اینت ّ رِو) ،صتّب ػؿ ػمتآّؿػُبی هنتوین ثيـ ُن ػیؼٍ هیيْػ. هخال" ػلْم ّ تکٌْلْژیُبی مبعت ثيـ ّ ُوچٌیي اعتـاػبت ّ اکتيبكبت ُن ،ثَ ْٓؿ پلکبًی ّ ثب "اینت ّ رِو ُبی هکـؿ" ؿىؼ کـػٍ ،میکل ُبی هؼیٌی ؿا ػًجبل هیکٌٌؼ.
205
.2ثَ مْی گؾىتَ ّ ،ػؿ رِت ثٌیبػگـائی ّ پلگـائی ػول کٌؼ. .3ػؿ صبلت اینتبئی ًنجی کَ ربهؼَ ّ ًِبػُبیو گبهی ثَ پیو ّ گبهی ثَ پل ًِبػٍ، هؼتِب ثؼّى تـییـات امبمی ثَ ػّؿ عْػ هی پیچؼ. *** اًؼافۀ ایي "روغ رجـی" ،ؿبلجب" ػؿ ًِبػُبی گًْبگْى ارتوبػی یک ربهؼَ هتلبّت امت .هخالً هوکي امت رـیبى آى ػؿ یک پـّمۀ فهبًی ،ػؿ یک ًِبػ ارتوبػی (هخالً ًِبػ آهْفىی ،یب ًِبػ كـٌُگی) ؿّ ثَ رلْ ّ ،ػؿ ػیگـی (هخالً ًِبػ عبًْػٍ ،یب ػّلت) ،ؿّ ثَ گؾىتَ ثبىؼ .ثَ ْٓؿ هخبلًِ" ،بػ میبمی" مـیغ تـییـ هیکٌؼ .ثَ ْٓؿی کَ ثب یک کْػتبی یکيجَ ،هوکي امت مبعت صکْهتی ّ میبمی یک کيْؿ ػؿ ػـُ چٌؼ مبػت عـػ ىؼٍ ّ تـییـ یبثؼ .ایي ػؿ صبلی امت کَ ًِبػ آهْفىی یب ًِبػ عبًْاػٍ ،ثَ مجت ًْع مبعتبؿ ّ ؿّاثٔ ػؿًّیىبى ،ػؿ ثـاثـ تـییـات ،هضبكظَ کبؿی ثیيتـی ًيبى هیػٌُؼ .ایٌبى ثـای عْػیکـػى ثؼػتُبًْ ،آّؿیُب ،ػلْم ّ ػاًو ُبُ ّ ،وچٌیي ػگـگًْی ُبی ارتوبػی ،اهتَبػی ،میبمی ّ كـٌُگی ثَ فهبى ثیيتـی ( ػؿ هْؿػ ًِبػ آهْفىی ثَ چٌؼ مبل ّ ػؿ هْؿػ ًِبػ عبًْاػٍ گبُی صتب ثَ ثیيتـ اف یک ًنل) ًیبف ػاؿًؼ .ایٌنت کَ اکخـا" ثَ ٌُگبهی کَ ربهؼَ ىـّع ثَ تـییـ ثَ رلْ ،یب ثَ ػوت هیکٌؼ ،ثیي ًِبػُبی هغتلق ربهؼَ ػؼم تْافًی (پلؿكت ػؿ یکی ّ پیيـكت ػؿ ػیگـی) ثَ ّرْػ هیآیؼ ،کَ آگبُی اف هبًًْوٌؼی ُبی آى ،ػؿ ؿاثطَ ثب ربهؼَىٌبمی تْمؼَ ّ ؿىؼّ ،ارؼ اُویّت كْم الؼبػٍای امت. ػؿ ىـایٔ تـییـات ارتوبػی ،ایي ػؼم ُوگـائی ثیي ًِبػُبی ارتوبػییی کَ مطش ّ رِت صـکت هتلبّت ػاؿًؼ ،ثبػج ثَ ّرْػ آهؼى تّْ بػ ّ تٌبهِ ػؿ ػؿّى مینتن ّ مبعت ارتوبػی هیىْػ .ثؼیي تـتیت ،ىکبف ّ ػؼم ُوطـافی (تْبػُبی مبعتی) ػؿ ػاعل ّ ثیي ًِبػُبی ارتوبػی ،کلیّبت ّ یکپبؿچگی مینتن ؿا هْؿػ تِؼیؼ هـاؿ هیػُؼ .ایي ىـایٔ رؼیؼ ثَ ًْثۀ عْػ ثبػج ثـّف ّاکٌو ًِبػُبی ػیگـ ارتوبػی ىؼٍ ،آًِب ؿا ثـای ثـهـاؿی هزؼػ هْافًَ ّ تٌبمت ػؿ مبعت ارتوبػی ثَ صـکت ػؿ هیآّؿػ .اف ایي ٓـین ،کٌو ّ ّاکٌوُبئی ثَ ّرْػ هیآیؼ کَ ػؿهزوْع ،ثَ رجـ تـییـ (ؿّ ثَ رلْ یب ػوت) هٌزـ ىؼٍ ّ ػاهي هی فًؼ. ًوًْۀ ایي ػؼم ُوگـائی ّ ُوطـافی ػؿ ثیي ًِبػُبی ارتوبػی ؿا هیتْاى ػؿ ؿاثطۀ ًِبػ عبًْاػۀ ایـاًی ػؿ ػّؿۀ هؼؿًینن پِلْی ّ امالهی کـػى ثؼؼ اف آى 208
هالصظَ کـػ .هخال" ػؿ ؿاثطَ ثب ػیيگـائی ّ مکْالؿینن ،ػیؼین کَ ّهتی ربهؼۀ ىِـی ػؿ ػّؿۀ هؼؿًینن پِلْی ثَ مْی مکْالؿینن ػؿ صـکت ثْػ ،ػیٌؼاؿی گؾىتَ ػوؼتب" ػؿ ػؿّى عبًْاػٍُب الًَ کـػٍ ثْػ ّ ،هؼتی ْٓل هی کيیؼ تب صـکت مکْالؿینتی ربهؼَ ،ثَ ػؿّى عبًْاػٍُب ؿمْط کـػٍ ،ربی ػیٌؼاؿی مٌتی ؿا ثگیـػ ،یب ثب آى هغلْٓ گـػػ. ُویي ًِبػ عبًْاػٍ ،اهـّفٍ ّهتی ثب كيبؿ ػیٌؼاؿی ّ کٌتـل ػیٌی ػؿ ربهؼۀ ثؼؼ اف ىکنت اًوالة 75ؿّثـّ ىؼٍ ،ثَ کبًْى هضبكظت اف مکْالؿینن ػّؿۀ هؼؿًینن پِلْیُب تجؼیل ىؼٍ امت .ػؿ ًتیزًَِ ،بػ عبًْاػٍ ؿّ ػؿ ؿّی ربهؼۀ ثقؿگی کَ تضت ًلْؽ امالهی ُب ،ؿّ ثَ امالهی ىؼى ًِبػٍ امت ،هـاؿ گـكتَ ّ ثَ ٍْؿت ػّ ًْع هؼ لجبك ّ ػّ ًْع ؿكتبؿ ّ هٌبمجبت رٌنی -ارتوبػی ،ػؿ ثیي ربهؼَ ّ عبًْاػٍ ظبُـ هیگـػػ. هؼتی امت کَ ایي "ًبُوطـافی" ػؿ ثیي ًِبػ میبمی ّ ًِبػ عبًْاػۀ ایـاًی ،اػاهَ ػاؿػ ّ ثَ ثـّف ت ّ ْبػ ّ ثـعْؿػ ػؿ ثیي ایي ًِبػُب ػاهي هیقًؼ .صبال ثب كيبؿ ػیٌؼاؿاى ًِبػ میبمی ،آحبؿ ػگـگًْی ػؿ ًظبم مکْالؿینن عبًْاػٍ ُن ظبُـ گـػیؼٍ، ثَ ْٓؿی کَ هٌبمجبت ػؿّى عبًْاػٍُبی ىِـی ؿكتَ ؿكتَ ػاؿػ آى هٌبمجبت امالهی یی ؿا کَ ؿّفی ثب كيبؿ ّ مـکْثی تضویل هیيؼ ،عْػی هیکٌؼٓ .جیؼی امت کَ ایي پـّمَ ،ثَ ىـٓ ثوبی ُژهًْی ّ تنلٔ ارتوبػی ّ میبمی روِْؿی امالهی ،تب آًزب پیو عْاُؼ ؿكت کَ ُـ ػّ ًِبػ (ُن ًِبػ عبًْاػٍ ّ ُن ًِبػُبی ػیي ّ میبمت ػؿ ربهؼَ) ػؿ پـّمۀ تـییـ هتوبثل ػؿ یک ًوطۀ هيتـک ثَ ُوؼیگـ عْاٌُؼ ؿمیؼ .ػؿ آى ٍْؿت ،اگـ تْبػُبی رؼیؼ ًبىی اف پـّمۀ تـییـات ػّثبؿٍ ػؿ ایي ًِبػُب ثـّف ًکـػٍ ثبىٌؼ ،آى ػّ ُوؼیگـ ؿا کبهل کـػٍ ،ثبالعـٍ ػؿ ػؿّى مینتن صبکن، ُوبًٌؼ ُن عْاٌُؼ ىؼ. *** ثـّف ایي ًْع ػٌبٍـ هت ّ ْبػُ ،وچٌیي ػؿ رْاهغ ػؿ صبل ؿىؼ ،ثیي ػّ ٍْؿتجٌؼی مـهبیَ ػاؿی ّ هبهجل مـهبیَ ػاؿی ،پؼیؼٍ ای ػب ّم امت .ػؿ ایي رْاهغُ ،وبًٌؼ ربهؼۀ ایـاى ،کٌَِ ّ ً ْ ثب ُوؼیگـ ثـعْؿػ کـػٍ ّ ػؿ ثنیبؿی ربُب ُن ثَ ُوقینتی ؿمیؼٍ اًؼ .اکٌْى ػؿ ربهؼۀ ایـاى، ػؿ ربئی اف ربهؼَ ،تکٌْلْژی هؼؿى ّ هٌبمجبت مـهبیَػاؿی صبکن امت ،ػؿ صبلی کَ ،ػؿ ربئی ػیگـ ،هٌبمجبت فهیيػاؿی ّ هبهجل مـهبیَ ػاؿی ػمت ثبال ؿا ػاؿًؼ. ػؿ ْٓل ثیو اف یکَؼ مبل گؾىتَ ،کيبکو ثیي هٌبمجبت ّ آحبؿ هب ّػی ًبىی اف ًبُوطـافی مینتنُبی گًْبگْى "مـهبیَ ػاؿی ّ هبهجل مـهبیَ ػاؿی" ّ ُوقینتی آًِب ،کيْؿ هب ؿا ػؿ ػّؿۀ گؾؿ اف كئْػالینن ثَ هٌبمجبت ًْیي پنبكئْػالینتی ،پب ػؿ 209
ُْا ًگَ ػاىتَ امت .اف آًزب کَ ایي کيبکو صل ًيؼٍُ ،وقینتی کٌَِ ّ ًْ ،اف فایو توبم ّ کوبل كـفًؼ رؼیؼ هـى (هـى هٌبمجبت ثؼؼ اف ػّؿۀ فهیي ػاؿی) رلْگیـی ثَ ػول آّؿػٍ ّ ،ثبػج آى ىؼٍ کَ ػمت آّؿػُبی هؼؿى ّ اهـّفی ّاؿػاتی (اف عبًْاػۀ هؼؿى تب ًِبػُبی ٌٍؼتی ّ آهْفىی هؼؿى)ً ،تْاًٌؼ ثَ اػوبم ربهؼَ ًلْؽ کـػٍ ،ؿیيَ ثقًٌؼ ّ ،هٌبمجبت گؾىتَ ؿا اف ثیظ ّ ثي تـییـ ػٌُؼ. ثَ ُویي مجت ًیق ػؿ ایي هؼت یکَؼ مبل گؾىتَُ ،ـ رب ُـ ؿىؼی اتلبم اكتبػٍُ ،ـ ثْتَ ای ؿىؼ کـػٍ ّ ُـ گلی ثَ ثبؿ ًينتَ امت ،ثَ آمبًی اف ؿیيَ کٌؼٍ ىؼٍ امت. ایي امت کَ تْمؼۀ ارتوبػیٌٍ ،ؼتی ّ تکٌْلْژیکی ُـ اف گبُی چْى هْری ثبال هیآیؼ ّ ثؼؼ چْى صجبثی ،ثی ُیچ هوبّهتی ،تـکیؼٍ ّ ًبپؼیؼ هیگـػػ. *** ػٌَـ ػیگـ ت ّ ْبػ ػؿ ربهؼۀ گـكتبؿ آهؼٍ ػؿ ػّؿۀ گؾؿ هب ،اف ًیبفُبی ؿیـ هبثل اًکبؿ هـى صبّـ ّ اًتظبؿات ًْیي هـػم اف مْئی ّ گـایو ُبی اؿتزبئی مٌتی اف مْی ػیگـً ،يؤت هیگیـػ .فهبى اهـّفی ربهؼۀ ثيـی ثـ ؿّی فهبى اؿتجبٓبت رِبًی تٌظین ىؼٍ امت .ػیگـ ًویتْاى ػؿ ثـاثـ تکٌْلْژی ّ اؿتجبٓبت رؼیؼ، ػیْاؿی اف مبًنْؿ ّ کٌتـل ثٌب کـػ .رِبى ثَ مـػت ّ ى ّؼت ػؿ صبل ػگـگًْی امت ّ ،آحبؿ ایي ػگـگًْی ،ثَ ٍْؿت تبثو اكکبؿ ّ اًؼیيَُب ّ آالػبت رِبًی ّ كـاهـفی ،اف ػیْاؿٍُبی مٌتی کٌتـل ّ مبًنْؿ ػجْؿ کـػٍ ،کيْؿ ّ هـػم هب ؿا ًیقُ( ،وبًٌؼ هـػم هٌبٓن ػیگـ رِبى صبىیَای) ثَ ّاکٌو ّا هیػاؿػ .ایي ػؿ صبلی امت کَ صکْهتِبی مٌتگـا ،گؾىتَگـا ّ هؤهْؿاى هٌبكغ عبؿری ػؿ کيْؿ هب: اف مْئی هبػؿ ثَ ثـ آّؿػى اًتظبؿات رؼیؼ هـػم ًینتٌؼ ّ اف ػِؼۀ صل هنبئل ؿّفثـ ًویآیٌؼ ّ، اف مْی ػیگـ ًویتْاًٌؼ ُوۀ هنبئل ؿا ثب ثَ کبؿثـػى مـکْثی ّ کٌتـل ارتوبػی-میبمی صل ّ كَل کٌٌؼ. ایٌنت کَ ربهؼۀ هب تضت تؤحیـ کبؿکـػ ایي ػّ ػمتَ ػْاهل ارتوبػی ،میبمی، كـٌُگی ّ اهتَبػی پیيـّ ّ پل ؿّ ػچبؿ تْبػ ُبی ػوؼٍ امت ّ .ػؿ ًوطۀ ثـعْؿػ ایي ػّ ػمتَ ػْاهل پیيـّ ّ پل ؿّ ّ( ،مٌتی ّ هؼؿى) ،ثَ اینتی ًبىی اف گبهی ثَ پیو ّ گبهی ثَ پل ،گـكتبؿ آهؼٍ امت .اف مْئی ،ىـایٔ ّ ػْاهل ّ ًیـُّبی رؼیؼ ارتوبػی ،ثبػج توْیت ؿیيَ ُبی تـییـ ّ ؿّیو ػؿ ربهؼَ هیىًْؼ، ّ ثـای تـییـ ّ تضْل ّ ؿُبئی اف آحبؿ ّ ػْاهل ػّؿۀ فهیيػاؿی ًْع ایـاًی ّ آمیبئی صبکن ثـ کيْؿهبى ،اًـژی ّ ًیـّ تْلیؼ هیکٌٌؼّ .لی اف مْی ػیگـًِ ،بػُبی هغتلق ربهؼَ کوبکبى ػؿ تنلّٔ ًیـُّب ّ ػْاهل كـٌُگی ،اهتَبػی ّ ارتوبػی ػّؿٍُبی ػیـیٌَ ّ هؼیوی گـكتبؿ هبًؼٍ اًؼ .ایي ًِبػُبً ،یـُّب ،ػْاهل ّ ػٌبٍـ 221
کٌَِ ّ اؿتزبػیُ ،ـ گًَْ ػگـگًْی ّ تـهی ارتوبػی ،اهتَبػی ّ كـٌُگی ؿا هـبیـ هٌبكغ ّ ػلیَ ثبّؿُبی ؽٌُی ّ ػلت ّرْػی عْػ هییبثٌؼ ّ ،ثـای هتْهّق کـػى آًِب اف ُـ ىیٍْ ّ كـٍتی امتلبػٍ هیکٌٌؼ. تضت ایي ىـایٔ ػؿگیـی ثیي کٌَِ ّ ًُْ ،ـ اف گبُی ،تْبػُبی آىتی ًبپؾیـ ثیي ایي ػّ ثغو ػوؼٍ ىؼٍ ،ثَ هلغ ّ هوغ ًیـُّبی هضـکۀ ؿّ ثَ پیو ایـاى هٌزـ هیىًْؼ .ثب ایي تؼـُ ًیـُّبی گؾىتَگـای اؿتزبػی ّ اف ٓـین هوبًؼت اف تضْالت صیبتی ّ ّـّؿی ػؿ ػـٍَ ُبی هغتلق فًؼگی ،ػگـثبؿٍ آى فعن کٌَِ ًبىی اف پیـّفی کٌَِ ثـ ًْ ،چـک هیکٌؼ ّ ،مالهت ّ ػّام ّ ؿىؼ ک ّل مینتن ارتوبػی هب ؿا ثَ عطـ اًؼاعتَ ،ثب هنؤلۀ ثْػ ّ ًجْػ ؿّثـّ هیمبفػ. *** ثـ امبك هبًًْوٌؼی تضْالت ارتوبػی هْؿػ ثضجُ ،ـ ثبؿی کَ صـکتی ػؿ ربهؼَ ّ ًِبػُبی ارتوبػی هب ثَ ّرْػ هی آیؼ ّ ػؿ پی آى ،کٌَِ پیـّف ىؼٍ ّ ًْ مـکْة هیيْػ ،اًـژی ُبی مـکْثی ىؼٍ ػؿ ؿیيَ ُبی ارتوبػی روغ ّ هنؼّػ هیيًْؼّ . ػؿ هوطغ هؼیٌّی کَ ػّؿۀ تضّْ الت پلکبًی ربهؼَ ّ رِو اف پلَای ثَ پلۀ ػیگـ كـا هیؿمؼ ،ایي اًـژی ُبی روغ ىؼٍ ّ هنؼّػ ىؼٍ ثَ ْٓؿ ًبگِبًی آفاػ هیيًْؼ ّ ُوـاٍ عْػ اًـژی ػظیوی ؿا ُن تْلیؼ ّ آفاػ هیمبفًؼ. ایي آى اًـژییی امت کَ ُوبًٌؼ ؿىؼ گیبُبى هقؿػۀ هْؿػ هخبل ،ػؿ ثـعْؿػ ثب هْاًغ تْمؼَ ،هتْهق ّ ػؿ ؿیيَُبی ارتوبػی ،اهتَبػی ،كـٌُگی ّ میبمی ربهؼَ تلوجبؿ هیيْػ ،تب ؿّفی ػیگـ ّ ػؿ كـٍتی كـاُن آهؼٍ ،ثَ یکجبؿٍ آفاػ ىؼٍ ّ ثَ عیقه ّ ؿّیو هٌزـ ىْػ .ایي امت کَ ثَ عبٓـ ایي ػؿًگ ُبی ْٓالًی ّ ؽعیـۀ اًـژی ػؿ ؿیيَ ُبمت کَ ّهتی فهبى ّ ىـایٔ ؿّیو ػؿ ربهؼۀ هب كـاُن هیآیؼ ّ اهکبى پـه اف پلَّای ثَ پلّۀ ػیگـ هوؼّؿ هیگـػػُ ،وۀ اًـژیُبی اًجبؿىؼٍ ثَیکجبؿٍ تغلیَ ىؼٍ ،صبلت اًلزبؿی ثَ عْػ هیگیـػ .هالصظَ هیکٌین کَ ایي پـّمۀ تغلیۀ اًلزبؿی اف مَ ػّؿۀ ثَ ُن پیْمتَ تيکیل هیيْػ: .0ػّؿۀ ؿىؼ ًیـُّبی تـهیعْاٍ ّ ػْاهل تنـیغ کٌٌؼۀ تضْالت ارتوبػی. .2ػّؿۀ ثـعْؿػ ثب ػْاهل ثبفػاؿًؼۀ ّ ػؿ ًتیزَ ،تْهق ّ اًجبىت اًـژی مـکْثیىؼٍ ّ مبًنْؿىؼٍ ػؿ ؿیيَ ُبی ربهؼَ. .3تغلیۀ اًلزبؿی ثَ مجت اًجبؿىؼى اًـژی ػؿ ظـف ارتوبػی. *** صبال اگـ اف فاّیۀ ػمتآّؿػُبی كْم ثَ تضْالت ارتوبػی ًگبٍ ثکٌینُ ،ن "اًوالة" ّ ىکل گیـی ّ چگًْگی آى ،تؼـیق هیيْػُ ّ ،ن ثنیبؿی اف مئاالت هـثْٓ ثَ 220
تضْالت ارتوبػی پبمظ عْػ ؿا ػؿیبكت هیػاؿًؼ .ثَ ْٓؿ هخبل: -0ػیؼین کَ ربهؼَ ػؿ کلیبت عْػ ثَ ْٓؿ پلکبًی تْمؼَ هییبثؼ ّ اف "مینتن اینت ّ رِو" تجؼیت هیکٌؼ .ا ّهب ًَ ػّؿٍُبی ایي اینت ُب ّ رِوُبْٓ ًَ ّ ،ل ّ اًـژی آًِب ثب ُوؼیگـ ثـاثـًؼ. -2ثَ ایي ًتیزَ ؿمیؼین کَ اگـ ػّؿۀ اینت ّ ػؼم هنبػؼت ثیـًّیْٓ ،الًی ىْػ، یکی اف ػّ رـیبى ػؿ ؿیيَ ُب اتلبم هیاكتؼ: -یب ؿیيَُب ثَ صؼ کبكی تـؾیَ ًویىًْؼ ّ کلیّت هقؿػَ یب ربهؼَ ،ؿّ ثَ اّوضالل هیگؾاؿػ ّ ،صتب هوکي امت کَ ثَ ًبثْػ ىؼى کبهل آى (کـت گیبُبى یب ربهؼَ ّ كـٌُگ ّ ت ّوؼى) هٌزـ گـػػ. -یب ػؿ ُوبى صبل کَ ػؼم هنبػؼت ثیـًّی اف ؿىؼ ظبُـی گیبٍ رلْگیـی هیکٌؼ، ؿیيَُب ثَ کبؿ عْػ اػاهَ هیػٌُؼ ّ .ػؿ ًتیزَ ،پـّمَای ؿا ٓی هیکٌٌؼ کَ رجـ ّ اًـژی الفم ثـای ؿّیو هزؼػ گیبٍ ّ ربهؼَ ؿا ثَ ُوـاٍ هی آّؿػ .ػؿ ایي ٍْؿت، ؿیيَُب ثَ اًؼافۀ هوبًؼت ثیـًّی (یؼٌی ثَ اًؼافٍ ای کَ اف ؿىؼ ثیـًّی گیبٍ رلْگیـی ثَ ػول هیآیؼ) اًـژی ؽعیـٍ کـػٍ ،ثَ ؿىؼ آیٌؼٍ اهکبى هیػٌُؼ .ثَ ثیبى ػیگـ، ُـ چَ هوبًؼت ثیيتـ امت ،اًـژی تلوجبؿ ىؼٍ ثیيتـ ّ ،ثَ ُوبى اًؼافٍ ًیق رِوثقؿگ تـی ثـای ؿّیبًؼى مبهَ ُبی رؼیؼ ػؿ ؿاٍ امت. ایي چگًْگی ؿا هیتْاى ثب ؿّیو ؿیيَُبی گل یظ ػؿ مـهبی فهنتبى هوبینَ کـػ. هْهؼی کَ فهیي یغجٌؼاى امت ،هنوت ثیـًّی گیبٍ یب ًبپیؼامت یب هـػٍ ثَ ًظـ هیؿمؼ ّ كبهؼ ُـ ًيبًَای اف صیبت امت .ایي ػؿ صبلی امت کَ ػؿ ُوبى هْهغ، ؿیيَ ُب ثب ىتبة كـاّاى ػؿ صبل ؿىؼ ّ ثبؿآّؿی اًؼ ّ هٌتظـ ىـایٔ هٌبمت ثیـًّیاًؼ تب مبهَُبی عْػ ؿا ثـّیبًٌؼ .ایٌنت کَ تب یغجٌؼاى كـٍت هیػُؼ ،گل ُبی ؿًگبؿًگ اف فیـ یظُبئی کَ ػؿ صبل آة ىؼىاًؼ ،مـ ثـ هیآّؿًؼ .هیگْیٌؼ ػؿ ایٌزب ًیق، ُـ چوؼؿ یغجٌؼاى ثیـًّی ؿّئیؼى گل ُب ؿا ثیيتـ ثَ تؤعیـ ثیبًؼافػ، -ثَ ُوبى اًؼافٍ ،ىتبة ّ رِو ؿىؼ ّ ؿّیو ثیيتـ امت (ُوبًٌؼ ُـك کـػى گیبٍ کَ ًَ كؤ اف تْاى ؿىؼ گیبُبى ًویکبُؼ ،ثلکَ ثَ مجت ؽعیـٍ کـػى اًـژی ػؿ ؿیيَ ُبی گیبٍ ،ثـ تْاى ّ ىتبة آى هیاكقایؼ). ًجبیؼ كـاهْه کـػ کَ ایي پـّمَ تب آًزب هبثل ػّام امت کَ مـهبی فهنتبى ؿیيَُبی گیبٍ ؿا هٌزوؼ ًنبفػ ،یب ُـك کـػى ،ثَ اف ثیي ثـػى ُوۀ رْاًَُب ًیبًزبهیؼٍ ثبىؼ .چـا کَ ػؿ آى ٍْؿت ،کلیت پـّمۀ تضْل ّ ؿّیو هتْهق هیىْػ ّ توبهیت گیبٍ ثب هنؤلۀ ثْػ ّ ًجْػ ؿّثـّ هیگـػػ. 222
ػؿ ربهؼۀ ثيـی ًیق ،توـیجب" ُویي ىکل اف ؿّیو اتلبم هیاكتؼ ّ تـییـات ارتوبػی ثَ اًؼافٍ ای کَ اف آًِب رلْگیـی هیىْػ (یب ثَ هیقاًی کَ "ػؿًگ ارتوبػی" ْٓل هیکيؼ)، ىتبة هیگیـػ ّ اًـژی ؽعیـٍ ّ تْلیؼ هیکٌؼ .ػؿ ایٌزب ًیق پـّمۀ تْمؼَ ّ تکبهل ثَ آفاػ کـػى اًـژیُبی تلوجبؿىؼٍ (ُوبًٌؼ اًلزبؿ ػیگ ػؿ ثنتۀ ثغبؿ) هی اًزبهؼ. ًتیزَ ثـای تّْیش "اًوالة" اکٌْى اگـ ثب تللین ایي ػّ ػمتَ ػمتآّؿػ تزـثی ،هزؼػا" رـیبى پـّمۀ ارتوبػی هؾکْؿ ؿا هـّؿ کٌین ،هی ثیٌین کَ: ُ .0ـ ػّؿٍ اف ربهؼَ ،اًـژی عْػ ؿا ثـای تـییـ ّ تضْل تْلیؼ هیکٌؼ .ایي ػْاهل، ُن اًنبًی ّ ُن هبػی ّ هؼٌْی اًؼ. .2ایي اًـژیُبُ ،ن ٍـف هجبؿفٍ ثب ػٌبٍـ ّ ػْاهل ثبفػاؿًؼٍ هیىًْؼ ّ ُن ثبػج ؿىؼ ّ تکبهل هیگـػًؼ. .3اف آًزب کَ ػٌبٍـ ّ ػْاهل تـییـػٌُؼٍ ،عْػ ػؿ صبل تـییـ ّ تضْل ّ ػؿ ًتیزَ، فایو ػائویاًؼ ،تْلیؼ اًـژی هـثْٓ ثَ تضْالت ارتوبػی ،ػائوی امت .ثَ ثیبى ػیگـ ،تـییـ ّ تضْل ؽاتی ربهؼَ امت. .4ثب آًکَ تـییـ ّ تضْل ؽاتی ربهؼَ امتّ ،لی ایي ثَ هؼٌی پیيـكت ػائوی ؿّ ثَ رلْ ًینت ّ هوکي امت روغ رجـی یک هوطغ فهبًی ،ؿّ ثَ رلْ ،حبثت یب ؿّ ثَ گؾىتَ ثبىؼ. .7ثَ ٌُگبهی کَ ًیـُّبی ثبفػاؿًؼٍ ثَ ص ّؼ کبكی صـکت ارتوبػی ؿا ثَ تؼْین هیاًؼافًؼ ،تْمؼۀ ارتوبػی ،تولیل یبكتَ ،مبکي ّ حبثت ثَ ًظـ هیؿمؼ .ػؿ ایي ٍْؿت ،ثَ ىـٓ فًؼٍ ثْػى ًِبػُبی ارتوبػی ،اًـژیُبی هَـفًيؼٍ ػؿ ؿیيَُب پل اًؼاف هیىًْؼ. .5تْمؼَ ثَ ػللی کَ هطـس ىؼ ثَ ٍْؿت پلکبًی اًزبم هیگیـػّ .هتی ػّؿۀ پـه اف پلکبًی ثَ پلکبى ػیگـ پیو هیآیؼً ،بگِبى ًیـُّب ّ ػْاهل تـییـ ّ تضْل كؼبل هیگـػًؼ ّ اًـژیُبی پل اًؼافىؼٍ ػؿ ًِبػُبی ارتوبػی ؿا آفاػ هیمبفًؼ .ایي تغلیَ ثنتَ ثَ -0هؼت تْهق ارتوبػی ّ -2هیقاى اًجبىت اًـژی ،هوکي امت صبلت اًلزبؿی ثَ عْػ ثگیـػ .ػؿ آى ٍْؿت ،تْمؼۀ ًبگِبًی ُوچْى آتيليبًی ،ثَ ٓـیبى ّ فهیيلـفٍ هی اًزبهؼ ّ ثب میالة ػؿّى آتيیي عْػ ُـ هبًؼی ؿا اف مـ ؿاٍ عْػ هیىْیؼ ّ هیؿّثؼ .ایي ػّؿٍُبی رِو ّ ؿّیو ربهؼَ ػؿ صؼاکخـ اًـژی ؿا "دّسٍُای اًقالب" هی ًبهین. ػؿ آى ٍْؿت هی تْاى: 223
-تضْالت کْتبٍ ّ کن اًـژی پلکبًی ؿا ثَ ٍْؿت ػّؿٍُبی "اٍالس ّ ؿكـم ارتوبػی" ػیؼ ّ، -اهْاد کْچک تـ رِو پلکبًی ؿا ثب "تـییـ هْاًیي ّ اٍالس هوـؿات" تّْیش ػاػ .اّلیي ًتیزَ ای کَ اف ایي ثضج هیتْاى گـكت ،آًنت کَ "اًوالة": یکُ -وبًٌؼ ُـ ػّؿۀ تـییـ ّ تضْل ارتوبػیٓ ،جیؼیی ربهؼَ ّ، ػّ -هضَْل صجل اًـژیُبی هـثْٓ ثَ تضْل ارتوبػی ّمیلۀ ػْاهل ثبفػاؿًؼٍ، مٌتی ّ مـکْثگـ امت .ػؿ ایي هلِْم: ُـچَ ربهؼَ مٌتیتـ، ُـ چَ كـٌُگ ربهؼَ گؾىتَگـاتـ، ُـ چَ ًظبم اهتَبػی ّ ارتوبػی،اینتبتـ ّ، ُـ چَ ًیـُّبی ثبفػاًؼٍ ،مـکْثگـ تـ ّ عييتـ اًؼ، ؿّیو ّ ت ّضْالت ارتوبػی ،ثَ ُوبى اًؼافٍ ثب تؤعیـ ثیيتـّ ،لی ثب رِو ُبی ثلٌؼتـ ّ اًوالثبت پـػاهٌَتـ اًزبم هیگیـػ. ثَ ُویي عبٓـ ُن ُنت کَ یک -تـییـات ارتوبػی ػؿ کيْؿُبئی کَ مینتن صبکن ،ػیکتبتْؿی ،عيي ّ هطلن گـامت ،ثب ٓـیبى ّ اًوالة اًزبم هیىْػ تب ثب اٍالصبت ّ تـییـ هْاًیي ّ ثـ ػکل ، ػّ -ػؿ کيْؿُبئی کَ ربئی ثـای تٌلل آفاػ ّرْػ ػاؿػ ،ػگـاًؼیيی کلـ ثَ صنبة ًوی آیؼ ّ تـییـ ّ تضْالت مـکْة ًوی ىًْؼ ،تـییـات ارتوبػی ػوؼتب" ثب ؿكـم ّ اٍالس هْاًیي ّ هوـؿات اًزبم هیگیـػ تب ثب اًوالة .ػؿ ایٌگًَْ رْاهغ ُوچٌیي اؿفهُب ًنجیاًؼ ّ ًیـُّبی هضبكظَکبؿ ػؿ ًِبػُبی هغتلق ارتوبػی( ،اف ًِبػ عبًْاػٍ تب ًِبػ ُبی هؾُجی ،اهتَبػی ّ كـٌُگی ّ ،تب ًِبػ ػّلت) ،ػؿ ثـاثـ پلْؿالینن تضول ًيبى هیػٌُؼ. *** ثب ایي ّرْػ ،ثَ گْاُی تبؿیظ ثيـی ایي ىـایٔ پْیب ػؿ ُیچ ربهؼَای اثؼی ًینت. ُـ ربهؼۀ ثبف ّ ًنجیگـای اهـّفی ،ؿّفی ثَ مجتُبی هغتلق (هٌزولَ ثَ عبٓـ ثـّف ػْاؿُ پیـی ػؿ ًِبػُبی ارتوبػی ّ ُوچٌیي تولیل ظـكیتُبی الفم ثـای تْمؼَ ّ تضْل) ثَ صبل ّ ؿّف رْاهغ ثنتَ ،اینتب ّ یکثؼؼی ػچبؿ عْاُؼ ىؼ .آى ؿّف امت کَ ایٌگًَْ رْاهغ ًیق ًغْاٌُؼ تْاًنت تب اف ٓـین تـییـات آؿام ّ ٍلشآهیق ،هيکالت ّ هنبئل ارتوبػی عْػ ؿا صل ّ كَل کٌٌؼ .ثؼیي مجت ،صتب ػؿ کيْؿُب ّ رْاهغ 224
پْیبی اهـّفی ،ؿّفی عْاُؼ ؿمیؼ کَ ًِبػُبی ػهْکـاتیک ّ ًنجیگـا ،ربی عْػ ؿا ثَ ًِبػُبی هطلن ّ ثبّؿُبی ػگوبتیک عْاٌُؼ ػاػ .ربهؼَ ّ پبمؼاؿاى ًظن صبکن، اف تضول ّ پؾیـه تـییـ ّ تضْل ارتوبػی ػبرق عْاٌُؼ ىؼ ّ ،ىبًل ُوـاُی ثب ؿكـم ُبًْ ،رْئی ُب ّ اٍالصبت ؿا گن عْاٌُؼ کـػ .ػؿ ایي ٍْؿت ثـای ایي رْاهغ ًیق ؿاُی ًغْاٌُؼ هبًؼ رق آى کَ ثَ "رـاصی اًوالة" تي ػؿ ػٌُؼ ّ رنن ّ ربى عْػ ؿا اف ثیوبؿی کٌِگی ّ پیـی ثـُبًٌؼ. ػؿ آى ٍْؿت ،ثـای ایي رْاهغ ًیق ثیو اف ػّ اهکبى ثبهی ًغْاُؼ هبًؼ: -یب ػؿ اػاهۀ مٌگیىؼى ًِبػُبی كـٌُگی ،ارتوبػی ،میبمی ّ اهتَبػی ،ربهؼَ ّ صیبت ارتوبػی ،ؿّ ثَ اّوضالل ّ كـّپبىی عْاٌُؼ گؾاىت. -یب ػؿ ًوطَای اف ایي مٌگی ىؼى ًِبػُبً ،یـُّبی رؼیؼ ّ ًْؿك ،ثب امتلبػٍ اف اًـژیُبی كـاُن آهؼٍ ػؿ ؿیيَُبی ارتوبػی ،فهیي مٌگی کٌِگی ؿا عْاٌُؼ ىکبكت .ػْاهل ،ػٌبٍـ ّ اًؼیيَ ُبی ًْ ّ اًوالثی ،مبعت کٌَِ ّ ًبکبؿآهؼ ارتوبػی ؿا ػؿ ُوۀ ػـٍَُبی فًؼگی عـػ عْاٌُؼ کـػ ّ ًیـُّبی رؼیؼ ارتوبػی ،هْكن عْاٌُؼ ىؼ تب اف ّؿای مٌّتُب ّ ؿّاثٔ هطلن ّ مٌگی ىؼۀ کٌَِ ّ ًبکبؿآهؼ ،ثَ ؿّیو رؼیؼ ارتوبػی ػمت ثقًٌؼ. *** ثَ عبٓـ ػبم ثْػى ایي پـّمۀ تـییـ ّ تضْل تبؿیغی هیتْاى ًتیزَ گـكت کَ اًوالة -اگـ چَ ػؿ ربئی کَ تـییـات ارتوبػی اف ٓـین اٍالصبت ػائوی اًزبم هیپؾیـػ، کوتـ ربئی ثـای ثـّف هییبثؼ- ثَ ػٌْاى یک اهکبى ثـای ُـ آیٌؼٍای ،ػؿ مبعت ّ ؿّاثٔ ارتوبػی ُـ ربهؼَ ّ مینتن ارتوبػی الًَ ػاؿػ .ثَ ثیبى ػیگـ ،اًوالة ثَ ػٌْاى یک ىیْۀ تـییـ ّ تضّْ ل ارتوبػیٓ ،جیؼی ی رْاهغ ثيـی ُنت ّ ثبهی عْاُؼ هبًؼ. ثب ایي صنبةً ،وی تْاى اًوالة ؿا ایزبػ یب صؾف ّ هٌتلی کـػ ،ا ّهب هیتْاى آًـا تنـیغ کـػ ،یب ثَ تؼْین اًؼاعت. تؼْین اًوالة اىکبل هغتلق ػاؿػ ّ هیتْاًؼ اف ارـای اٍالصبت ّـّؿی ّ ػووی تب مـکْة ًیـُّبی پیيبٌُگ ّ ُوچٌیي اف ثَ ؿاٍ اًؼافی اًوالة ُبی تضت کٌتـل ّ ػؿّؿیي ثـای عبلی کـػى ثؼّى ًتیزۀ اًـژی ُبی مـکْة ىؼٍ ّ روغ ىؼٍ ػؿ ؿیيَ ُب تب تغـیت هضتْای ٓلتُبی ارتوبػی ،میبمی ّ اهتَبػی ،فهیٌَ ّمیؼی اف ػعبلت ُب ؿا ػؿ ثـ ثگیـػ. ُوچٌیي تنـیغ اًوالة هیتْاًؼ ثَ اىکبل هغتللی اًزبم ثگیـػُ .نتۀ اٍلی اًوالثبت ؿا هـػم ّ تْػٍ ُبی هـػم تيکیل هیؼٌُؼ .ایي امت کَ ػؿ هضْؿ هـاؿػاػى اًنبى ّ 225
هـػم ،هؼم آؿبفیي ُـ صـکت تنـیغ کٌٌؼٍ امت .مبفهبى ػاػى ّ ،تؼلین ّ تـثیت کبػؿُبی اًوالثی اف ّـّؿیبت اّلیَ امت .ایي کبؿ ثبیؼ ثَ هْافات کوک ثَ اىبػۀ ػاًو ّ پبالیو عـػ ّ هٌطن ػؿ ثیي هـػمُ ّ ،وچٌیي یبؿی ػاػى ثَ آًبى ثـای کنت آگبُی ُبی ؽٌُی كـػی ّ پیْمتي ثَ توـیي ُبی ػولی ّ ػیٌی روؼی پیو ثـّػ. هی ثیٌین کَ اًوالة ثب ػگـگًْی ػوین ّ ؿیيَای كـٌُگی ّ ؽٌُی آؿبف هیيْػ ّ ثَ تْلّؼی ػّثبؿٍ ػؿ ًضْۀ ًگـهُب ،اؿفهُب ّ اؿفیبثیُب هٌزـ هیيْػ .ثؼیي ثیبى، اًوالةُ ،ن هضَْل ػگـگًْی ؽٌُی ّ كـٌُگی (ػگـگًْی ثٌیبػی ػؿ ثبّؿُب، اؿفه ُب ّ ًگـهُب) امت ّ، ُن ثب عیقه عْػ ،ؽٌُیبت ،اؿفهُبً ،گـهُب ّ ایؼئْلْژیُب ؿا تـییـ هیػُؼّ . صتی ثب ایزبػ تـییـ ػؿ ربهؼَ ّ هٌبمجبت ارتوبػی ّ اهتَبػی آى ،ػمت آّؿػُبی اؿفىی رؼیؼی مبعتَ ّ ثبفتْلیؼ هیکٌؼ. ُوچٌیي اًوالة یک صبػحۀ تبؿیغی ّ تْػٍ ای امت ّ مـهبیَ گؾاؿی ؿّی آى ًیق ثبیؼ هنتوـْٓ ،الًی ،تبؿیغی ّ تْػٍ ای ثبىؼ.
تْضیخ ؽواسٍ 8 تذشاى اخالقی تَ صْست تَ ُن خْسدى هعیاسُای ًیک ّ تذ دس تیيايشاًیاى اف ًیوۀ ػّم ػُۀ 0341ىونی0950 ،هیالػی ،ثَ عبٓـ ػولکـػ ارتوبػی اٍالصبت ّ ػوـاى هبُیتب" ىِـی ّ ّاؿػاتی ؿژین پِلْی ،ربهؼۀ هَـكی ایـاى ثـ امبك ّاؿػات ثَ ػٌْاى ثبفپـػاعت ػؿآهؼُبی ًلتی ىکل گـكت .کبالُبی هَـكی ػؿ اثؼبػی ّمیغ ّ چيوگیـ ثـ ثبفاؿ ىِـُب مـافیـ ىؼ ّ ُوـاٍ ثب عْػ كـٌُگ هؼؿى اؿّپبئی ّ آهـیکبئی ؿا ُن ثَ ُوـاٍ آّؿػ .ػؿ ایي ػّؿٍ ،ربهؼۀ ىِـی ایـاى ،اف آى هیبى ىِـُبی ثقؿگ ّ ثَ عًَْ تِـاى ،ثب تـییـات ّ تضْالت روؼیتی ،ارتوبػی ّ اهتَبػی ًبُوبًٌؼی ؿّثـّ ىؼًؼ .اف آًزب کَ كـٌُگ هؼؿى ّاؿػاتی ػؿ ػـٍَ ُبی هغتلق ارتوبػی ّ اهتَبػی ثب كـٌُگ مٌتی ىِـُبی ایـاًی مبفگبؿی ًؼاىت ،تطجین ثب اّّبع رؼیؼ ارتوبػی ثَ ؿّیگـػاًی اف كـٌُگ ّ اؿفه ُبی مٌتی آمیبئی-ایـاًی اًزبهیؼ ّ ،گننت كـٌُگ مٌتی ایـاًی ؿا ًبگقیـ مبعت .ػؿ ًتیزَ ،مبعتبؿ كـٌُگ مٌتی ػؿ ىِـُب ،ثَ عًَْ ػؿ ؿاثطَ ثب گـٍُّبئی اف ربهؼَ کَ ثب تضَیل ّ ػاًو ،آهْفه ّ پـّؿه، تکٌْلْژیٌٍ ،ؼت ّ عؼهبت رؼیؼ ىِـی ػؿ ؿاثطَ ثْػًؼ ،ثب ىکبف ُبی ػوین ؿّثـّ ىؼ. 226
ایي ػگـگًْی هیثبینت ،هطبثن ًوًَُْبی هْكن رِبًی ،اف ٓـین ربیگقیٌی كـٌُگ رؼیؼ ّ هبثل کبؿکـػ ثَ ربی كـٌُگ ًبکبؿآهؼ هجلی ،کبهل هیگـػیؼ ّ ثَ هـػم ىِـًيیي ایـاى اهکبى تطجین ثب ػمت آّؿػُبی رؼیؼ رِبًی ؿا هیػاػ.005 ا ّهب ایي پـّمَ ػؿ کيْؿ هب چٌیي ػول ًکـػ .ػلل هغتللی ػؿ ایي ػؼم هْكویت ػؿ گؾؿ اف كـٌُگ مٌتی ثَ كـٌُگ هؼؿى ّاؿػاتی تؤحیـ ًِبػًؼ .هِبرـت اهْاد ػظین اًنبًی اف ؿّمتبُب ّ هٌبٓن ػيبیـی یکی اف ایي ػلل ثْػ ّ ،هْاًغ ّ كیلتـُبی میبمی ،هؾُجی ّ ارتوبػی ػاعلی کَ هبًغ ّؿّػ ،عْػی کـػى ّ ثبفتْلیؼ كـٌُگ ػؿ عْؿ یک ربهؼۀ ٌٍؼتی هیىؼًؼ ،ػلت ػیگـ .ػؿ ًتیزَ، اف یک ٓـف كـٌُگ مٌتی ایـاًی ػؿ ىِـُب ىـّع ثَ کن ؿًگ ىؼى کـػ ّ کبؿکـػ ارتوبػی عْػ ؿا اف ػمت ػاػ ّلی، اف ٓـف ػیگـ ،ػٌَـ ربیگقیٌی رؼیؼ كـٍت امتوـاؿ ًیبكتٌؼ یب ثَ توبهی هنتوـ ًيؼًؼ. تضت ایي ىـایٔ ،ثغو ثقؿگی اف روؼیت ربهؼۀ ىِـی ،ثَ عًَْ ٓجوۀ هتْمٔ هؼؿى ىِـًيیي ،ثب ثضـاى كـٌُگی ،ثضـاى ُْیّت ّ ثضـاى اعالهی ( ثَ هلِْم چَ چیقی عْة یب ثؼ امت) ؿّثـّ ىؼًؼ .ػؿ ایي هؼیبؿ ،ثنیبؿی ثَ اهْؿی ًوـۀ عْة ػاػًؼ کَ ػؿ كـٌُگ مٌتی ثؼ ثْػ ّ ،ثَ اهْؿی ثؼ گلتٌؼ کَ ػؿ كـٌُگ ّ هؼیبؿُبی اعالهی گـٍُّبی ارتوبػی ػیگـ ،عْة ّ عیلی ُن عْة ثْػ. ایي پـّمَ ،ػؿ ْٓل مبلُبی پل اف اكقایو ثِبی ًلت ایـاى ،اهْاری اف صـکبت ّ ؿكتبؿ ُبی تبفٍ ثؼّؿاى ؿمیؼٍُب ّ هـػم مْػٓلت ّ ػاللٍلت كبهؼ هجبًی اعالهی ؿا ّاؿػ ٍضٌۀ ارتوبػی ىِـُب ،ثَ عًَْ تِـاى ّ ىِـ ُبی ثقؿگ ػیگـ کـػ. "فؿًگ ىؼى"" ،مْػ ثـػى ثَ ُـ ثِبء" ّ "هْكن ىؼى ثَ ُـ ىیٍْ" ،ؿمن ؿّفگبؿ هـػم ىِـ ًيیي ىؼ ّ ،آًکَ ثُـػ ّ عْؿػ ،هِـهبى ایي ػّؿۀ ثضـاى كـٌُگی ثْػ. ایٌزبمت کَ هجبؿفات میبمی ػوؼتب" ؿّىٌلکـاى ىِـی ،ثَ ٍْؿت ًْػی پبمظ ثَ اّّبع ثضـاًی كـٌُگی ّ اعالهی ایي ػّؿٍ ػول کـػ .ثَ ْٓؿی کَ ثبفگيت ثَ كـٌُگ ّ اعالم مٌتی ّ هؾُجی ایـاًی اف ًظـی ّاکٌو ػوْهی ثَ ثضـاى كـٌُگی-اعالهی ؿا ًوبیٌؼگی هیکـػ. پـّمۀ تکْیي ؽٌُیت اًوالة آؿهبًی ػؿ رـیبى ثـعْؿػ ایي ػّ هْد كـٌُگی هؼؿى ّاؿػاتی ّ مٌتی هضلی ّ ،ػؿ رـیبى ثضـاى ُبی ًبىی اف هؼؿًینن ىِـگـا، (ثضـاى كـٌُگی ،ثضـاى ثی ُْیتی ّ ثضـاى اعالهی) آؿبف ىؼ ّ .ثَ ٍْؿت ػقم ثبفگيت ثَ گؾىتَ (ثٌیبػگـائی!) ثـای ؿُبئی اف ایي 005ثـای آالػبت ثیيتـ ػؿ ایي هْؿػ ؿ .ک .ثَ کتبة "هجبًی هِبرـت اف ؿّمتب ُب ثَ ىِـ ُب ػؿ ایـاى" ّ مبیـ اًتيبؿات ًْینٌؼٍ هـثْٓ ثَ هِبرـت ّ ىِـ ًيیٌی ػؿ ایـاى.
225
ثضـاى اػاهَ یبكت .ایي گـایيبت ػوْهی ،مپل ثب صـکبت میبمی ػؿُن آهیغتّ ، ؿكت ّ ؿكت تب ثَ ّهت "اًوالة" ّ "مـکْثی اًوالة". اف آى پل ،ػمتبّؿػُبی كـٌُگی ّ اعالهی رؼیؼی کَ ػؿ پـّمۀ تکْیي اًوالة ّ ػؿ ْٓل مبل ُبی هجل اف اًوالة كـاُن آهؼٍ ثْػًؼ ،ثَ مجت تبفگی ّ کن ػوویُ ،وچْى الیَای ًبفک ،ثب ّفه ْٓكبى ُبی صْاػث ارتوبػی ّ كـٌُگی ربؿّ ىؼًؼ ّ اف ثیي ؿكتٌؼ .ػؿ ًتیزَ آًچَ ثبهی هبًؼ ،رق ُوبى كـٌُگ پبیَای ًبکبؿآهؼ مٌتی -هؾُجی هبهجل اًوالة ایـاًی ًجْػ. اهب امتوـاؿ هزؼػ مٌت ُبی ػیٌی ّ هؾُجی ،ثَ ْٓؿ ٓجیؼی ػّؿۀ ثضـاى اعالهی پیو اف اًوالة ؿا (ػّؿٍای کَ ثَ مجت ػؼم کبؿکـػ كـٌُگ ّ ػٌبٍـ كـٌُگی مٌتی ایـاًی ػؿ ربهؼۀ ؿّ ثَ ؿىؼ ىِـی هيغٌ هی ىْػ) اف ًْ اػبػٍ کـػ .ثب ایي تلبّت کَ ایي ثبؿ گـایو صبکن ربهؼَ ًَ گؾؿ ثَ هؼؿًینن ّاؿػاتی ،ثلکَ ثبفگيت ثَ ثٌیبػُبی ػیٌی ّ هؾُجی هـّى ّمطبئی امت کَ ثَ ػمت ؿژین امالهی ثب فّؿ چوبم ّ مـکْثی ثَ ُوۀ ػـٍَ ُبی فًؼگی ارتوبػی، كـٌُگی ّ اهتَبػی هـػم ّ ربهؼَ تضویل هیيْػ .ایي ثبؿ هـػم ىِـًيیي ػؿ کيبکو كـُ ٌگ مٌتی ّ كـٌُگ هؼؿى ّاؿػاتی هـاؿ ًؼاؿًؼ ،ثلکَ گـكتبؿ ػكبع اف كـٌُگ مٌتی ىِـی ػؿ ثـاثـ كـٌُگ ثـآهؼٍ اف هـّى ّ اػَبؿ ػیـیٌَ اًؼ .ثَ ایي عبٓـ ،یکجبؿ ػیگـ هـػم ىِـًيیي ایـاى ػؿ هیبى یک کيبکو كـٌُگی گـكتبؿ آهؼٍ اًؼ ّ ،یکجبؿ ػیگـ ثب ثضـاى اعالهی ؿّ ػؿ هـاؿ گـكتَ اًؼ .ایي ثضـاى کَ ثَ ثضـاى ثی ُْیتی ّ مئال "هي کی ُنتن ّ چَ کبؿی ػؿمت ّ چَ کبؿی عطبمت" اًزبهیؼٍ ،ثب گؾىت ًقػیک ثَ مَ ػٌَُُْ ،ف ُن ػؿ ثیي گـٍُّبی ارتوبػی ربهؼۀ ىِـی ایـاى ،ثَ صیبت عْػ ػؿ ػاعل ّ عبؿد اػاهَ هیػُؼ ّ .یکی اف ًوْػُبی تْهق ّ اینتبئی فًؼگی ارتوبػی هب ایـاًیبى ػؿ ػاعل ّ عبؿد ؿا تيکیل هیؼُؼ.
تْضیخ ؽواسٍ پیچیذگی عاختاسی جْاهع دس دال سؽذ ّ "جذال کٌَِ ّ ًْ" پیچیؼگی رْاهغ کيْؿُبی صبىیَای رِبى ٌٍؼتی کَ ػؿصبلگؾؿ اف مینتن فهیيػاؿی -ؿّمتبئی ّ مٌتی ثَ ًظبم مـهبیَػاؿی ػؿ صبل تْمؼَ ؿا هیتْاى ثب یک آفهبیو ثنیبؿ مبػٍ ىؼۀ ىیویبئی تّْیش ػاػ .هیػاًین کَ اگـ ػؿ یک لْلۀ آفهبیو، هوؼاؿی ثـاػۀ آُي ثـیقین ّ ثـ آى هؼؿی امیؼ مللْؿیک اّبكَ کٌینً ،تیزۀ صبٍل ػجبؿتنت اف گبف ُیؼؿژى ّ مللبت آُي .ا ّهب اگـ ایي آفهبیو ؿا تب ًَلَ اًزبم ػُین ّ پـّمۀ ىیویبئی ؿا ػؿ ًیوۀ کبؿ هتْهق مبفین ،ػؿ آى ٍْؿت ،ػؿ لضظۀ هؼیٌی، 228
ثَ ربی ػّ هضَْل عٌخی ّ ثؼّى ّاکٌو گبف ّ ًوک ،تؼؼاػی ػٌبٍـ ىیویبئی ،چَ عٌخی یب كؼّبل ،ثَ ىـس فیـ هالصظَ عْاُین کـػ: -0ػٌبٍـ اّلیَ ثبهیوبًؼۀ آُي ّ آمیؼ، -2ػٌبٍـ ثیٌبثیي ثَ ٍْؿت یْىُبی ىیویبئی. ً -3تبیذ ّ هضَْالت ػول ىیویبئی هخل گبف ُیؼؿژى ّ ًوک مللبت آُي. ػیي ُویي صبلت ػؿ ربهؼۀ ػؿ صبل گؾؿ کيْؿُبی "ػؿ صبل تْمؼَ" هيبُؼٍ هیگـػػ .ػؿ ایٌزب ًیق: یک -تؼؼاػی اف ػٌبٍـ مٌتی ّ ًِبػُب ّ مبعتُبی کٌَِ ّ هؼیوی کوبکبى ثبهی اًؼ. ػّ -ػؿ ربُبئی ،ػٌبٍـ مٌتی ثب ػٌبٍـ رؼیؼ ارتوبػی آهیغتَ ّ ٓیلی گنتـػٍ اف ػٌبٍـ هغلْٓ کٌَِ ّ ًْ ثَ ّرْػ آّؿػٍ اًؼ .ایي هغلْٓ ُب ثـای ُـ ربهؼَ ثَ صؼ کبكی ثؼیغ ّ هغًَْ آى ربهؼَ اًؼ. مَ -ػؿ ربُبئی ًیق ًِبػُب ّ اىکبل ارتوبػی ّ ؿّاثٔ اهتَبػی ّ كـٌُگی ًْ یب هؼؿى صبکن ىؼٍ اًؼ. ُوبًگًَْ کَ هطبلؼۀ تضْالت ربهؼَ مغت تـ ّ پیچیؼٍ تـ اف هطبلؼۀ آفهبیو ىیویبئی امت ،ثَ ُوبى اًؼافٍ ُن هطبلؼۀ ربهؼۀ ػؿصبل ؿىؼی هبًٌؼ ایـاى008 مغت تـ ّ پیچیؼٍ تـ اف هطبلؼۀ رْاهغ عبلٌ مـهبیَػاؿی ّ پیيـكتَ ،یب رْاهغ عبلٌ مٌتی ّ فهیٌؼاؿی امت .ثَ عبٓـ ایي پیچیؼگی ُن امت کَ ٌُْف ُن ثـعی ػؿ هْؿػ كئْػالی یب مـهبیَػاؿی ثْػى ربهؼۀ ایـاى هيـْل ثضج ّ رؼلاًؼ .چـا کَ: اف فاّیَای ،ربهؼۀ ایـاى ػؿ ػؿّى مٌتِب ،كـٌُگ ّ هٌبمجبت ؿبلت فهیيػاؿی ّ ؽٌُیتُبی هـّىّمطبئی ربی ػاؿػُ ّ ،وۀ ؿّاثٔ ارتوبػی ّ اهتَبػی اه ًیق ًبىی اف هٌبمجبت مٌتی ّ هـثْٓ ثَ ػّؿۀ فهیيػاؿی ّ هبهجل فهیيػاؿی اًؼ .ػؿ صبلی کَ، اف فاّیَ ای ػیگـ ،ایي ربهؼَ هؼتی امت ػّؿٍ فهیٌؼاؿی ؿا پيت مـ ًِبػٍ ّ ػؿ ؿاٍ تکْیي ًظبم ،هٌبمجبت ّ كـٌُگ مـهبیَ ػاؿی ّاثنتَ پیو هیـّػ. ایي ػّگبًگی ُب ًيبى هیػٌُؼ کَ تونین ربهؼَ ّ صتب ٓجوبت ارتوبػی آى ثَ ػّ ثغو هٌلک مٌتی ّ هؼؿى (هخل تونین ٓجوۀ هتْمٔ ىِـًيیي ثَ ثغو ُب ّ اهيبؿ مٌتی ّ هؼؿى ػؿ ایي کتبة) ػوال" هزبفی ّ ،ثَ عبٓـ آمبى کـػى تّْیش ّ تْریَ ىـایٔ پیچیؼۀ ربهؼۀ ػؿ صبل گؾؿ امت ّ .گـًَ ّ ػؿ صویوت ،ربهؼَ ّ ایي ٓجوۀ هْؿػ ًظـ ًیق ًَ ،ثَ ػّ ثغو مٌتی ّ هؼؿى ،ثلکَ ثَ ٓیلی ّمیغ ّ گنتـػٍ ای اف مٌتی تب هؼؿى تونین 008ؿ .ک .ثَ کتبة ًْینٌؼٍ ثَ فثبى مْئؼی تضت ػٌْاى "توبك ایـاًیبى ثب ربهؼۀ مْئؼ ."...
229
ىؼٍاًؼ. ایي پیچیؼگی ،ػؿ ػّؿۀ هْؿػ ثضج اًوالة ایـاى ثبػج ىؼ کَ کنبًی اف ؿّىٌلکـاى ّ ًوبیٌؼگبى ارتوبػی ّ میبمی هيـ هؼؿى ٓجوۀ هتْمٔ ىِـی ایـاى -کَ هیعْامتٌؼ ٍـكب" ثب اثقاؿ ّ آالػبت ّ ػاًو ّاؿػاتی ،ربهؼۀ ایـاى ؿا ػؿ ربئی اف ػّؿۀ رِبًيوْل فًزیـۀ تکبهل ارتوبػی تجییي ثکٌٌؼ- ثب هيکل تْریَ ىـایٔ ّیژۀ رِبى مْهی ّ ػّؿۀ گؾؿ ربهؼَ ؿّثـّ ىؼٍ ،ثَ ؿاُی ؿكتٌؼ کَ ًویثبینت. *** ػؿ ػیي صبل ،ثبیؼ تْرَ کـػ کَ ػاىتي آمیؼ ّ كلق ػؿ یک لْلۀ افهبیو ّ ػؿ هزبّؿت ُوؼیگـ (هخل آفهبیو ػّم ىیویبئی كْم) ،ثؼاى هؼٌی امت کَ هتْهق کـػى ّاکٌو ىیویبئی ػؿ ایي ظـف ،ػوالً ًبهوکي امت ّ ،ایي ػٌبٍـ ثب ؿكغ هْاًغ هْهتی ،هزؼػا" ػؿ ثـاثـ ُوؼیگـ ثَ کٌو ّ ّاکٌو عْاٌُؼ پـػاعت. ػیي ُویي هبًًْوٌؼی ػؿ رْاهغ ػؿ صبل تْمؼَای ُوبًٌؼ ایـاى ٍضت پیؼا هیکٌؼ. ػؿ ایٌزب ًیق ،ػْاهل ّ ػٌبٍـ کٌَِ ّ ًْ ػؿ کٌبؿ ُوؼیگـ هـاؿ گـكتَ ّ ُویيَ آهبػۀ كؼل ّ اًلؼبل اًؼّ .رْػ ّ ُوقینتی ػٌبٍـ "ًْ ّ کٌَِ" ػؿ ظـف ارتوبػی ایـاى یکی اف ػلل امبمی ثضـاىُب ّ مبیو ّ متیق ػائوی ثیي ًِبػُب ّ اؿفهُب ّ ًوبیٌؼگبى ایي ػٌبٍـ هبُیتب" ًبمبفگبؿ ّ هتْبػ امت .پیـّفی هْهتی یکی اف ایي ػٌبٍـ ثـ ػیگـی یب آؿاهو هْهتی ػؿ ایي پـّمَ ،تب فهبًی کَ ُـ ػّ ایي ػٌبٍـ ػؿ ظـف ارتوبػی ثبهی اًؼ، ًَ ثَ هؼٌی عبهْه ىؼى ایي کٌو ّ ّاکٌو ّ، ًَ ثَ هؼٌی توبم ىؼى كؼل ّ اًلؼبل امت. اف آًزب کَ ػؿ ایي ىـایٔ رِبًی ىؼى یب گلْثبلینن ،ػٌبٍـ ًْ ثـ مینتن رِبًی صکن هیـاًٌؼ ّ ػیگـ اهکبى ایقّلَ کـػى رْاهغ مٌتی اف ػًیب ّ اتلبهبتو ّرْػ ًؼاؿػ ،پل تب فهبًی کَ ػٌبٍـ کٌَِ ّ ًبکبؿآهؼ ّ هؼیوی ػؿ پیکـۀ ارتوبػی ّ ؿّاثٔ اهتَبػی ّ كـٌُگی ایـاى ػؿ صبل گؾؿ ّرْػ ػاؿًؼ ،تْبػ ّ تؼبؿُ ّ ثـعْؿػ ثیي کٌَِ ّ ًْ ػؿ ظـف ارتوبػی ایـاى اػاهَ عْاُؼ یبكت ّ ،ػؿ ُوۀ فهیٌَُبی كـٌُگی، ارتوبػی ،میبمی ّ اهتَبػی ثَ کٌو ّ ّاکٌو عْاٌُؼ پـػاعت. ػؿ ّاهغ اگـ هیىؼ ػؿ ىـایٔ هخال" ًیوۀ اّل هـى ًْفػُن ّ ػّؿۀ كتضؼلیيبٍ، ربهؼَای ًنجتب" ایقّلَ ّ رؼا اف ثبكت تضْالت رِبًی ػاىت ،ػؿ ىـایٔ رِبًی اهـّف ،ایي اهکبى هطلوب" ًبهوکي امت .ثَ ُویي عبٓـ ،کٌو تْبػ ّ تؼبؿُ چیقی ًینت کَ ثتْاى ػؿ ایي رِبى پـٓپو ّ ػؿ ىـایٔ ػؿ صبل تـییـ ّ تضْل ػائوی آى ،ػؿ کيْؿ ػؿ صبل ؿىؼ ایـاى ،ثَ رجـ ّ مـکْثی عبهْىو کـػ .ایٌنت 231
کَ ثـ احـ پبیؼاؿی ًبثغـػاًۀ ًِبػُبی مٌتی ّ کٌَِ ػؿ ثـاثـ ًیبفُبی فهبى، " اهـّفٍ تِـاى ًیق ُوبًٌؼ ُـ ىِـ هیلیًْی تضت متن هْبػق امتؼوبؿی ّ امتخوبؿیُ ،وبًٌؼ ثوت مبػت ىوبؿی امت کَ ُـ آى هوکي امت هٌلزـ ىؼٍ ،تـ ّ عيک ؿا ػؿ آتو عْػ ثنْفاًؼ".009
009ؿ .ک .ثَ ثضج هـثْٓ ثَ اًوالةُ ّ ،وچٌیي ثَ کتبة ُبی ًْینٌؼٍ تضت ػٌبّیي "امتـاتژی امتؼوبؿًْ" ،پیيیي؛ ّ ُوچٌیي ثَ کتبة ػیگـ ًْینٌؼٍ تضت ػٌْاى "ربهؼَ ىٌبمی ًزبت ایـاى"، پیيیي.
230
232
عاتقۀ ًْؽتاسی ًْيغٌذٍ ؿّب آیـهلْ ،کبؿ ًْىتبؿی عْػ ؿا اف ػّؿۀ ػثیـمتبى آؿبف کـػ .اّلیي ّ تٌِب ػكتـ ىؼـ عْػ ؿا ػؿ صؼّػ مبل 0341ػؿ ىِـ عْی ثَ چبپ ؿمبًؼ .اّلیي ًوبیيٌبهۀ اّ ثَ ًبم «هي گْؿ عْػم ؿا ػؿ عبًۀ عْػم هی کٌن» ػؿ مبل 0345اف مْی ػاًيزْیبى ػاًينـای ػبلی تِـاى ػؿ هنبثوبت ػاًيزْئی ؿاهنـ ثَ ٍضٌَ آهؼ .ػؿ ُوبى مبل ُب ،مـػثیـی هبٌُبهۀ ػاًيزْئی «چینتب» ػؿ ػاًينـای ػبلی تِـاى ؿا ثَ ػِؼٍ گـكت ّ ُوچٌیي اّلیي گقاؿه تضویوی عْػ ػؿ هْؿػ «کْػکبى پـّؿىگبٍ ُبی ایـاى» ؿا ًْىت .چِبؿمبل ثؼؼ ،تضویوبت ارتوبػی اّ ثب هًْْگـاكی ایالت ّ ػيبیـ ایالم اػاهَ یبكت. ؿّب آیـهلْ پل اف ػؿیبكت ػؿرۀ ػکتـای ربهؼَ ىٌبمی ( ّ )PH.Dثب ثبفگيبئی ػاًيگبٍ تجـیق ،ثَ تؼؿیل ػؿّك ػلْم ارتوبػی ّ ربهؼَ ىٌبمی پـػاعت« .هـػم ىٌبمی ایالت ّ ػيبیـ» ،ربهؼَ ىٌبمی پـّؿىی»« ،هِبرـت اف ؿّمتب ثَ ىِـُب» ّ «ربهؼَ ىٌبمی تْمؼَ ّ رِبى مْم» ػؿّك ّ ثغيی اف فهیٌَ ُبی تضویوی اّ ؿا تيکیل هی ػاػًؼ. چٌؼی ًگؾىت کَ هضتْی ػؿّك اّ «ؿیـ امالهی» تيغیٌ ػاػٍ ىؼ ّ ثَ اتِبم «كؼبلیت ثَ ًلغ مبفهبى ُبی ؿیـ هبًًْی» ،اف ػاًيگبٍ تجـیق اعـاد ىؼ .متبػ ثَ اٍطالس "اًوالة كـٌُگی"ٍ« ،الصیت امالهی» اّ ثـای تؼؿیل ػؿ ػاًيگبٍ ُبی کيْؿ ؿا ؿػ کـػ. کالك ُبی ػؿمو تؼطیل ىؼًؼ .اف ىـّع کبؿ ػؿ ػاًيگبٍ ُبی ػیگـ هٌغ ىؼ .اف اػاهۀ تؼؿیل ّ تضوین ثبف هبًؼ .اف تکخیـ ّ تؼؿیل پلی کپی ُبی ػؿمی اه هوبًؼت ثَ ػول آهؼ. کتبة ُب ّ پلی کپی ُبی ػؿمی اه روغ آّؿی ىؼًؼ ّ اًتيبؿ آحبؿ رؼیؼه هتْهق ىؼ. هبصَل کبؿ ًْىتبؿی ؿّب آیـهلْ ثَ ّهتی کَ ػؿ مبل 0357ارجبؿاً کيْؿ فاػگبُو ؿا تـک هی کـػ 24 ،کتبة ،پلی کپی ػؿمی ػاًيگبُی ،هوبلَ ّ گقاؿه تضویوی ثْػ. *** ؿّب آیـهلْ اف مبل 0988ثب ػؿرۀ ػکتـا ( ّ )PH.Dهضون ربهؼَ ىٌبمی ػؿ ػاًيگبٍ ُبی مْئؼ ثَ تؼؿیل ّ تضوین هيـْل امت .اّ ػؿ مبل 0999هْكن ثَ اعؾ ػؿرۀ ػاًيیبؿی ) )Associat Professorربهؼَ ىٌبمی ىؼ ّ ػؿ مبل 2115ثَ ػؿرۀ امتبػ ربهؼَ ىٌبمی ) )Professorاؿتوبء یبكت. ایي کتبة ىبًقػُویي احـ اّ ػؿ ْٓل هؼت اهبهتو ػؿ مْئؼ امت .ػٍ رلؼ اف ایي کتبة ُب ثَ فثبى كبؿمی ،پٌذ رلؼ ثَ فثبى مْئؼی ّ یک رلؼ ثَ فثبى اًگلینی اًؼ. کتاب ُای هْجْد دس تاصاس تشّى هشص -تَ صتاى فاسعی -0امتـاتژی امتؼوبؿ ًْ– ػگـگًْی ُب ّ ثضـاى ُب( ،تزؼیؼ چبپ ػؿ عبؿد) :اًتيبؿاتی
233
آؿه ،0985 ،امتکِلن ،مْئؼ. -2فى ّ امالم ػلی ىـیؼتی ،اًتيبؿ کتبثلـّىی عیبم ،0995 ،گْتٌجـگ ،مْئؼ. -3هؼیٌۀ كبّلۀ ایـاًی اف اهبم فهبى تب اهبم فهبى ،اًتيبؿاتی ایٌْاًؼ -لیتـاتْؿ ،چبپ ػّم، ،2111مْئؼ. -4فى ػؿ گـػاة ىـیؼت ،اًتيبؿاتی ایٌْاًؼ -لیتـاتْؿ ،2112 ،مْئؼ. -7تْمؼۀ هؼؿًینن ّ امالم گـائی ػؿ ایـاى ّ تـکیَ ،تـروَ اف مْئؼی ثَ كبؿمی ثَ ّمیلۀ "روؼی اف ػالهوٌؼاى ثَ ػاًو ارتوبػی" ،اًتيبؿاتی ایٌْاًؼ -لیتـاتْؿ ،2113 ،مْئؼ. .5هـائت هـآى ؿیـ ػیٌی ،رلؼ -0هضؼّػیت ُبی هـآى ّ تضـیلبت هـائت ؿموی ّ ثب ّامطَ" ،2115 ،-مْئؼ. " .5هـائت هـآى ؿیـ ػیٌی ،رلؼ -2هٌيؤ ػیي ّ ایوبى ػیٌی ّ ،میـ تضْل هـآى ػیٌی"،- ،2115مْئؼ. " .8هـائت هـآى ؿیـ ػیٌی ،رلؼ -3چـائی ػؼم اػتجبؿ هـآى ؿیـ ػیٌی ّ ،تکْیي تبؿیغی صکْهت ّ ىـیؼت امالهی" ،2118 ،-مْئؼ. -9کتبة ربهؼَ ىٌبمی ًزبت ایـاى -ػگـگًْی ُب ّ ػّگبًگی ُب ،2100 ،مْئؼ. کتاب ُای هْجْد دس تاصاس -تَ صتاى ُای عْئذی ّ اًگلیغی " .0توبك تـکُب (تـکیَ) ثب ربهؼۀ مْئؼ -تضوین ػؿ هْؿػ تضَیل تـکفثبىُب ػؿ مینتن آهْفىی مْئؼ" ،ثَ فثبى مْئؼی ،اًتيبؿاتی کبؿلنًْل ،0992 ،امتکِلن. Turkar möter Sverige – En studie om turkisktalande elevers skolgång, Bokförlaget Carlssons, 1992, Stockholm, Sverige. " .2یبًْك ّ یٌْك -رٌنیت ّ ُْیّت ارتوبػی ػؿ عبًْاػٍ ّ ربهؼَ" ،ثَ فثبى مْئؼی ّ ُوـاٍ ثب روؼی اف هضوویي ػاًيگبٍُبی مْئؼ ،اًتيبؿاتی ثـّهجـی ،0994 ،امتکِلن ،مْئؼ. Janus och Genus – om kön och social identitet i familj och samhälle, Ulla Björnberg m fl (red), Brombergs förlag, 1994, Stockholm, Sverige. " .3توبك ایـاًیُب ثب ربهؼۀ مْئؼ -تبؿیغچَ ،پؾیـه ّ تطجین" ،ثَ فثبى مْئؼی، اًتيبؿاتی کبؿلنًْل ،0995 ،امتکِلن ،مْئؼ. Iranier möter Sverige – bakgrund, mottagning, anpassning och integration, Carlssons bokförlag, 1977, Stockholm, Sverige. ایـاًی ػؿ مْئؼ ُوچْى یک کيْؿ ىوبل اؿّپبئی -تـییـات ؿّاثٔ " .4عبًْاػٍ ُبی ِ عبًْاػگی ،تطجین ّ تـییـ ارتوبػی" ،ثَ فثبى مْئؼی ،0998 ،گْتٌجـگ ،مْئؼ. – Iranska familjer i Sverige, ett nordeuropeiskt samhälle Familjeförhållande förändring och information, Bokförlaget Invand-Lit, 1998, Göteborg, Sverige. .7هـفُبی اؿّپبُ ،وـاٍ ثب روؼی اف هضوویي اؿّپبئی ،هـکق ثـًبهَ ؿیقی ّ مبفهبًؼُی تضویوبت ػؿ مْئؼ.0998 ،مْئؼ.
234
“Boundaries of Europe”, Jan hjärpe (red), Swedish Council for Planning and Cordination of Research. 1998, Sweden. " .5تْمؼۀ هؼؿًینن ّ امالم گـائی ػؿ ایـاى ّ تـکیَ" ،ثَ فثبى مْئؼی ،اًتيبؿاتی ایٌْاًؼ لیت ،2110 ،گْتٌجـگ ،مْئؼ. Islam och modernism i Iran och Turkiet, Invand-Lit, 2001, Sverige. *** ؿیـ اف ایي ،گقاؿىبت تضویوی ّ هوبالت هٌتيـٍ ،ثغو هِن ػیگـی اف تْلیؼات ػلوی ایي ػّؿٍ اف کبؿ ّ فًؼگی ّی ؿا تيکیل هیػٌُؼ .اف آعـیي اًتيبؿات ّی ػؿ ایي فهیٌَُب هیتْاى ثَ هْاؿػ فیـ اىبؿٍ کـػ: " - 0كکـ هیکٌین کَ كکـ هیکٌین -ىکلگیـی ارتوبػی الگُْبی پٌؼاؿی"( ،ثَ فثبى كبؿمی) ،ثْلتي آؿبفی ًْ ،ىوبؿٍ ،0350 ،21كـاًنَ. " - 2ؿیيَُبی صبىیًَيیٌیارتوبػی"( ،ثَ فثبى مْئؼی) ،هزلۀ هِبرـت ّ اهلیتُب ،ىوبؿٍ 2ـ ،0995 ،0امتکِلن ،مْئؼ. ”Segregations många bottnar”, Invandrare och minoriteter, nr. 1-2, 1996, Stockholm, Sverige. " - 3تـکیَ -صقة ؿكبٍ هیثـػ ،فًِب هیثبفًؼ"( ،ثَ فثبى مْئؼی)ً ،يـیۀ فًِب ّ كًْؼاهٌتبلینن ،ىوبؿٍ ،03امتکِلن ،مْئؼ. ”Turkiet_Rafahpartiet vinner och kvinnor förlorar”, Kvinnor och Fundamentalism, nr 13, 1997, Stockholm, Sverige. *** ثؼیي تـتیت تب کٌْى روغ ًْىتزبت اًتيبؿ یبكتۀ ؿّب آیـهلْ ،هـکت اف کتبة ،هوبلَ ّ گقاؿىبت تضویوی ،ػؿ ْٓل اهبهت ّی ػؿ مْئؼ اف هـف 31هْؿػ ّ رلؼ هیگؾؿػ .ثـ ایي لینت ثلٌؼ ثبیؼ تؼؼاػی ػامتبىُبی کْتبٍ ػؿ هْؿػ هنبئل ارتوبػی ّ هجتالثَػوْهی ایـاًیبى ثَ فثبى كبؿمی ؿا اكقّػ .ػؿ ایي فهیٌَ هیتْاى ثَ هْاؿػ فیـ اىبؿٍ کـػ: .0تْی یک ىِـ ؿـیت (کْػکبى هب ػؿ کيبکو عَْهت ُبی میبمی)ً ،يـیۀ هِبرـیي، ىوبؿٍ ،0989 ،03ثْؿّك ،مْئؼ. .2هـثبًی (کْػکبىهبى ػؿ رجَِ یب تجؼیؼ) ،كَلٌبهۀ كـٌُگی ّ ارتوبػی چگبهَ ،ىوبؿٍ ،3 ،0358ثلژیک. *** ؿّب آیـهلْ کبؿ ًْىتبؿی عْػ ؿا اف ػّؿۀ ػثیـمتبى آؿبف کـػ .اّلیي ّ تٌِب ػكتـ ىؼـ ّی ػؿ مبلِبی آؿبفیي 0341ػؿ ىِـ عْی ثَ چبپ ؿمیؼ .اّلیي ًوبیيٌبهۀ ّی ثَ ًبم "هي گْؿ عْػم ؿا ػؿ عبًۀ عْػم هیکٌن" ػؿ مبل 0345ػؿ هنبثوبت ػاًيزْئی ؿاهنـ ثَ ٍضٌَ ػؿآهؼ .ػؿ ُویي مبلُبّ ،ی ثـای اّلیي ثبؿ ثَ ػٌْاى مـػثیـ هزلۀ ػاًيزْئی "چینتب" (کَ
235
ثَ فّػی ثـ احـ مبًنْؿ اػاؿۀ ًگبؿه هتْهق ىؼ) کبؿ کـػ. ؿّب آیـهلْ ًْىتزبت تضویوی عْػ ؿا ثب گقاؿه تضویوی ػؿ هْؿػ "کْػکبى ثیمـپـمت ػؿ پـّؿىگبٍُبی ایـاى" ػؿ مبل ّ ،0349اف آى پل ثب "هًْْگـاكی ایالت ّ ػيبیـ هـٍىًْؼی ّ هلکىًْؼی ػؿ ایالم" ػؿ مبل 0373آؿبف کـػ. *** اف اًتيبؿات ؿّب آیـهلْ ػؿ هؼت تؼؿیل ّی ػؿ ػاًيگبٍ تجـیق هیتْاى ثَ ػٌبّیي فیـ اىبؿٍ کـػ: .0هـػمىٌبمی ثب تکیَ ثـ ایالت ّػيبیـ ایـاى (تؼبؿیق ّ مبعت ارتوبػی ّ اهتَبػی)، پلی کپی ػؿمی ،رلؼ ،0ػاًيگبٍ تجـیق ،ػاًيکؼٍ اػثیبت ّ ػلْم اًنبًی.0353-0352 ، .2هِبرـت اف ؿّمتبُب ثَ ىِـُب ػؿ ایـاى (آًبلیق آهبؿی) ،هوبلَ ػؿ ًيـیۀ ػاًيکؼۀ اػثیبت ّ ػلْم اًنبًی ػاًيگبٍ تجـیق ،ىوبؿٍ .0353 ،2 .3هـػمىٌبمی ثب تکیَ ثـ ایالت ّػيبیـ ایـاى (تبؿیظ تضْل ّ تطجین ارتوبػی ػؿ ایـاى)، پلی کپی ػؿمی ،رلؼ ،2ػاًيگبٍ تجـیق ،ػاًيکؼٍ اػثیبت ّ ػلْم اًنبًی.0353 -0357 ، .4هِبرـت اف ؿّمتبُب ثَ ىِـُب ػؿ ایـاى (ػلل ّ ػْاؿُ) ،هوبلَ ػؿ ًيـیۀ ػاًيکؼۀ اػثیبت ّ ػلْم اًنبًی ػاًيگبٍ تجـیق ،ىوبؿٍ .0353 ،3 .7ربهؼَىٌبمی پـّؿىی ،پلی کپی ػؿمی ،ػاًيگبٍ تجـیق ،ػاًيکؼٍ اػثیبت ّ ػلْم ارتوبػی ،ىوبؿٍ ،0354 ،3تجـیق. .5ثـؿمی ىـکت تؼبًّی عؼهبت هبىیٌی ،0357 ،اػاؿٍ کل کيبّؿفی آؽؿثبیزبى ىـهی، ّاصؼ ثـًبهَؿیقی. .5هِبرـت اف ؿّمتبُب ثَ ىِـُب ،ػلل ّ اًْاع (ثغو ،)0هوبلَ ػؿ هزلۀ ؿىؼ رــاكیب هغًَْ آهْفه هؼلوبى کيْؿ ،مبل ػّم ،ىوبؿٍ ،0357 ،8تِـاى. .8هِبرـت اف ؿّمتبُب ثَ ىِـُب ،ػلل ّ اًْاع (ثغو ،)2هوبلَ ػؿ هزلۀ ؿىؼ رــاكیب هغًَْ آهْفه هؼلوبى کيْؿ ،مبل مْم ،ىوبؿٍ ،0355 ،9تِـاى. .9امتـاتژی امتؼوبؿ ًْ -ػگـگًْی ُب ّ ثضـاى ُب -کتبة ،اًتيبؿاتی اهیـ کجیـ،0355 ، تِـاى. .01هجبًی هِبرـت ػؿ ایـاى ،کتبة ،مبًنْؿ ػؿ اًتيبؿاتی اهیـکجیـ ،0355 ،تِـاى. *** ثب هضبمجۀ ایي ػمتَ اف ًْىتزبت هـثْٓ ثَ ػّؿۀ هجل اف اهبهت ّی ػؿ مْئؼ ،تؼؼاػ ًْىتزبت ًبهجـػٍ تب کٌْى اف هـف 77احـ ثَ فثبىُبی كبؿمی ،مْئؼی ،اًگلینی ّ تـکی هیگؾؿػ .ثبىؼ کَ پؾیـكتَ گـػػ ّ ػؿ عؼهت مؼبػت ّ ؿكبٍ ربهؼۀ ثيـ هـاؿ گیـػ. عاًغْس هغتقین آثاس دس ايشاى -0348تْهق هبٌُبهۀ ػاًيزْئی «چینتب» ،هٌتيـٍ ػؿ ػاًينـای ػبلی تِـاىّ ،میلۀ اػاؿۀ
236
ًگبؿه ؿژین ىبٍ. -0373صؾف ًوبیيٌبهۀ ؿمتن ّ مِـاة افهنبثوبت ٌُـی ىیـاف ثَ مجت اؿفیبثی ػلیَ ًظبم ىبُی. -0378کتبثنْفی کتبة «چـا ثبیؼ هبىیي اػاؿی عـػ ىْػ» ًْینٌؼٍ ،هٌتيـٍ ػؿ مبل 0375تجـیق ،ثَ ّمیلۀ ػْاهل ؿژین امالهی رقّ کتبة ُبی "ّبلَّ" ػؿ رلْ ىِـػاؿی تجـیق ّ اؿمبل ثویَ ثَ کبؿتْى مبفی. -0357هتْهق کـػى چبپ کتبة تضویوی ّ ػاًيگبُی «هجبًی هِبرـت ػؿ ایـاى» ػؿ اًتيبؿاتی اهیـ کجیـ. ایي کتبة هطْؿ ػؿ ىـایطی ثَ ًگبؿه ػؿ آهؼ کَ ًْینٌؼٍ اف مْئی ثب هنبئل تنْیَ ّ تؼویت ّ هيکل گؾؿاى فًؼگی ؿّثَ ؿّ ثْػ ّ ،اف مْی ػیگـ ثب رب ثَ ربئی هضل فًؼگی ثَ ایٌزب ّ آًزب ّ ،کبؿ ىجبًَ ؿّفی ًْىتبؿی ػؿ فیـ ثوجبؿاى ىِـُب ػؿگیـ ثْػ .ثب ایي ّرْػ ،ػين ًْینٌؼٍ ثَ تْلیؼ ػاًو ّ كـاُن آّؿػى کتبثی ػلوی ػؿ ایـاى ثـ ُوۀ هيکالت كبئن آهؼ ّ کتبة هٍْْف ،هجل اف تـک ایـاى ،آهبػٍ ّ تضْیل اًتيبؿاتی اهیـکجیـ ىؼ .ثب ایي ّرْػ ّ ثـعالف اػالم عجـ فیـ چبپ ؿكتي کتبة ،رـیبى چبپ کتبة هؾکْؿ ػؿ ًیوَ ؿُب ىؼ. ثؼیٌْمیلَ هضَْلی ػیگـ اف ػيوی ػوین ّ کبؿی ٓبهتكـمب ثـای توؼین هضَْلی ػلوی ثَ ػاًيزْیبى کيْؿهبى ،ثَ مجت مبًنْؿ صبکن ،ثالامتلبػٍ هبًؼ (ؿ .ک .ثَ ّویوۀ .)0 -0355هتْهق کـػى اًتيبؿ ملنلَ هوبالت هٌتيـٍ ػؿ ًيـیۀ "ؿىؼ -هزلۀ هغًَْ آهْفه ػثیـاى کيْؿ". ّ 0355ثَ ثؼؼ -چبپ ،روغ آّؿی ّ تزؼیؼ چبپ هکـؿ کتبة امتـاتژی امتؼوبؿ ًْ– ػگـگًْی ُب ّ ثضـاى ُب -ػؿ اًتيبؿاتی اهیـ کجیـ ثؼّى کنت اربفٍ ّ پـػاعت صن تؤلیق ثَ ًْینٌؼٍ یب ًوبیٌؼٍ اه ػؿ ایـاى. جْائض ًْيغٌذگی دس عْئذاف آًزب کَ ػؿ ربهؼۀ مْئؼ ،آفاػی اًؼیيَ ّ ثیبى ّرْػ ػاؿػ ّ صتی تْلیؼ اًؼیيَ ّ اًتيبؿ آحبؿ ثَ اىکبل هغتلق هْؿػ تيْین هـاؿ هی گیـًؼ ،تْلیؼات ػلوی-ارتوبػی ؿّب آیـهلْ ثَ ربی اًْاع تٌجیِبتی کَ ػؿ ایـاى ػیکتبتْؿی فػٍ ثَ ُوـاٍ هی آّؿػ ،اف ٓـین هئمنبت هغتلق ثب توؼیـ ؿّ ثَ ؿّ ىؼٍ ّ رْائقی ؿا ًنیت ًْینٌؼٍ کـػٍ کَ اف آى رولَ اًؼ : -0985اًنتیتْ هِبرـیي مْئؼ ،ربیقۀ ًْینٌؼۀ هِبرـ مبل. -0995کوْى ُبی الؿیَ ػالي ّ گًْبؿػ ،ربیقۀ كـٌُگی مبل. -0995اتضبػیۀ ًْینٌؼگبى مْئؼ ثَ عبٓـ کتبة ُبی هٌتيـٍ ػؿ مْئؼ. -0998اتضبػیۀ ًْینٌؼگبى کتبة ُبی ػؿمی مْئؼ ثَ عبٓـ کتبة ُبی ػؿمی هٌتيـٍ ّ ػؿ صبل تؼؿیل ًْینٌؼٍ ػؿ ػاًيگبٍ ُبی مْئؼ. -2111ربیقۀ ،Lars Salviusربیقۀ هيتـک اتضبػیۀ ًْینٌؼگبى ،اًزوي ًبىـاى ّ اًزوي هزالت مْئؼ ثَ ثِتـیي آحبؿ آکبػهیک هٌتيـٍ ػؿ مْئؼ. -2110اتضبػیۀ ًْینٌؼگبى مْئؼ ،كًْؼ كـٌُگی ثَ عبٓـ آحبؿ هٌتيـٍ ػؿ مْئؼ. -2112كًْؼ ًْینٌؼگبى مْئؼ ثَ عبٓـ آحبؿ هٌتيـٍ ػؿ مْئؼ. -2112اتضبػیۀ ًْینٌؼگبى کتبة ُبی ػؿمی مْئؼ ثَ عبٓـ کتبة ُبی ػؿمی هٌتيـٍ ّ ػؿ صبل تؼؿیل ًْینٌؼٍ ػؿ ػاًيگبٍ ُبی مْئؼ.
235
-2113هـکق كـٌُگی امتبى گْتالًؼ ؿـثی مْئؼ ،ربیقۀ كـٌُگی ثَ عبٓـ تضویوبت ،آحبؿ هٌتيـٍ ّ عؼهبت كـٌُگی. -2113اتضبػیۀ ًْینٌؼگبى مْئؼ ،كًْؼ کبؿ ثَ عبٓـ آحبؿ هٌتيـٍ. مبل 2115اتضبػیۀ ًْینٌؼگبى کتبة ُبی ػؿمی مْئؼ ثَ عبٓـ کتبة ُبی ػؿمی هٌتيـٍ ّ ػؿ صبل تؼؿیل ًْینٌؼٍ ػؿ ػاًيگبٍ ُبی مْئؼ. مبل 2115اتضبػیۀ ًْینٌؼگبى مْئؼ ،ثَ عبٓـ آحبؿ هٌتيـٍ. مبل 2118كًْؼ ًْینٌؼگبى مْئؼ ثَ عبٓـ آحبؿ هٌتيـٍ ػؿ مْئؼ. مبل 2119اتضبػیۀ ًْینٌؼگبى کتبة ُبی ػؿمی مْئؼ ثَ عبٓـ کتبة ُبی ػؿمی هٌتيـٍ ّ ػؿ صبل تؼؿیل ًْینٌؼٍ ػؿ ػاًيگبٍ ُبی مْئؼ. مبل 2119اتضبػیۀ ًْینٌؼگبى مْئؼ ،ثَ عبٓـ آحبؿ هٌتيـٍ.
ضویوَ ؽواسٍ ً – 0وًَْ ای اف مبًنْؿ ًْینٌؼگبى ػؿ ایـاى "كتْکپی ّ هتي ًبهۀ هـثْٓ ثَ مبًنْؿ کتبة ػؿمی "هجبًی هِبرـت ػؿ ایـاى":
هتي ًبهَ اًتيبؿات اهیـ کجیـ ػؿ تبؿیظ -4-05 :0365 صْْؿ هضتـم رٌبة آهبی ػکتـ آیـهلْ مالم ػلیکن ثب اصتـام پل اف ثـؿمی ًنغَ تبیپ ىؼٍ کتبة هجبًی هِبرـت ثَ امتضْبؿ هیـمبًؼّ :وي اػتـاف ثَ اؿفىوٌؼی کتبة ىوب چَ اف ًظـ مجک ّ میبم ؿّه تضویوی ّ چَ اف ًظـ هّْْػیت آى کَ ثی ىک امتبػی هتؼِؼ ّ هتلکـ ؿا ًیبف ػاىت هتبملبًَ ایي هْمنَ ػلی ؿؿن هیل ثبٌٓی عْػ ػؿ صبل صبّـ ثؼلت کوجْػ کبؿؾ ًنجت ثَ چبپ آى ًوی تْاًؼ اهؼام ًوبیؼ .لؾا ثَ پیْمت توؼین هی گـػػ. ثَ اهیؼ ُوکبؿی ثیيتـ ػؿ آیٌؼٍ ثب اصتـام ػكتـ تْلیؼ هْمنَ اًتيبؿات اهیـ کجیـ
اصوؼ كـگبٍ
238