Namzadi aroosi kordha

‫ﻧﺎﻣﺰﺩﻱ ﻭ ﻋﺮﻭﺳﻲ‬ ‫ﺪ ﺗﻴﮕﺮﻳﺲ‬‫ ﺁﻣ‬:‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ‬ ‫ ﻋﺒﺎﹼﺱ ﻓﺮﻫﺎﺩﻱ ﺗﻮﭘﮑﺎﻧﻠﻮ‬:‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‬

Nîşan û Dawet Nivîskar: Amed Tîgrîs Werger: Ebas Ferhadî Tûpkanlû

ISBN: 978-600-92282-5-6 ‫ﻧ ﺎﻣﺰدي و ﻋﺮ وﺳﻲ‬ ‫در ﻓﺮھﻨﮓ ﮐﺮدھﺎ‬ ‫ آﻣﺪ ﺗﯿﮕﺮس‬: ‫ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه‬ ‫ ﻋﺒﺎس ﻓﺮھﺎدي ﺗﻮﭘﮑﺎﻧﻠﻮ‬: ‫ﻣﺘﺮﺟﻢ‬ ‫ ﻣﺤﻤﺪﺻﺎدق ﻧﻮري‬: ‫ﮔﺮاﻓﯿﮏ وﺻﻔﺤﮫ آراﯾﻲ‬ ‫ ﻋﻤﻮﻋﻠﻮي‬: ‫ﻧﺎﺷﺮ‬ 1391‫ اول‬: ‫ﻧﻮﺑﺖ و ﺳﺎل ﻧﺸﺮ‬ 3000 :‫ﺗﯿﺮاژ‬ Çapa dîcîtal Mafê weşandinê li ser nave Weşanên Emû Elevî bi Ebbas Ferhadî Topkanlû re ye. Bi aweyê ku sud bide kesan û çavkanî werê nivîsandin karin kar benin. Hûn karin jiberbigirin, zedebikin, Kopîbikin, belavbikin. !Helal be! .‫ اﺳﺗﻔﺎده از ﻣطﺎﻟب ﺑﺎ ذﮐر ﻣﻧﺑﻊ ﺑﻼﻣﺎﻧﻊ اﺳت‬.‫ﺣق ﭼﺎپ ﻣﺣﻔوظ اﺳت‬

Bo na Pêwendî, Peşnîyar, Rexne û Arîkarîya we : E-mail: Farhadi.abbas@gmail.com

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻧﺎﺷﺮ‬ ‫ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﻫﻨﺮ ﭼﻴﺰﻱ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﮋﺍﺩ ﻭ ﻣﻠﻴﺖ ﻧﻤﻲ ﺷﻨﺎﺳﺪ ‪ .‬ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻫﺎ ﻫﻤﻪ ﺩﻭﺳﺘﺪﺍﺭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﻫﻨﺮ‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬ﺁﺩﺍﺏ ﻭ ﺳﻨﺖ ﻫﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺭﻳﺸﻪ ﺩﺭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺗﻤﺪﻥ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﻭ ﻧﺤﻮﻩ ﺯﻧﺪﮔﻲ‬ ‫ﺑﺸﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻓﻀﺎﻫﺎ ﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ‪ ،‬ﻭ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﻓﺮﻫﻨﮓ‬ ‫ﻫﺎ ﻳﺎ ﺍﻗﻮﺍﻡ ‪ ،‬ﺁﺩﺍﺏ ﻭ ﺳﻨﺖ ﺩﻳﮕﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻫﺎ ﺩﺳﺘﺨﻮﺵ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎ ﻓﺮﺍﻣﻮﺷﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ‪.‬ﺣﻔﻆ ﻭ ﺣﺮﺍﺳﺖ ﺍﺯ‬ ‫ﻓﺮﻫﻨﮓ ﮔﺬﺷﺘﮕﺎﻥ ﺍﻣﺮﻱ ﺧﻮﺏ ﻭ ﭘﺴﻨﺪﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﺍﻫﻞ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺩﺍﻧﺶ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﮐﺮﺩﻫﺎ ﻭ ﺯﺑﺎﻥ ﮐﺮﺩﻱ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭ ﺳﺎﻳﺮ ﺍﻗﻮﺍﻡ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﻭ ﺷﺮﻗﻲ ‪ ،‬ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺍﺭﺯﺵ ﻫﺎ ﻭ ﺁﺩﺍﺏ ﻭ ﺳﻨﺖ ﻫﺎﻱ‬ ‫ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻔﺮﺩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﺧﻄﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ‪.‬‬ ‫ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﮐﺘﺎﺏ ‪ ،‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻭ ﻣﺘﺮﺟﻢ ﺍﻳﻦ ﺩﻏﺪﻏﻪ ﺭﺍ ﺩﺭﮎ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺳﻌﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﺳﻨﺖ ﻫﺎﻱ‬ ‫ﺧﻮﺏ ﮐﺮﺩﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺎﺏ ﻧﺎﻣﺰﺩﻱ ﻭ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺍﺣﻴﺎ ﮐﻨﻨﺪ ‪.‬ﺁﺩﺍﺑﻲ ﮐﻪ ﻣﺪﺗﻲ ﺍﺳﺖ ﺩﺍﺭﺩ ﺭﻭ ﺑﻪ ﻓﺮﺍﻣﻮﺷﻲ ﻣﻲ ﺭﻭﺩ‬ ‫ﻭ ﻣﺜﻞ ﺳﻨﻦ ﺍﻗﻮﺍﻡ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻫﺎ ﻱ ﻣﺴﻠﻂ ‪ ،‬ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻧﺎﺑﻮﺩﻱ ﺍﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﻋﻤﻮﻋﻠﻮ ﻱ ﻧﻴﺰ ﺧﻮﺷﺤﺎﻝ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﮐﻤﮑﻲ ﻧﺎﭼﻴﺰ ﺑﮑﻨﺪ ﻭ ﺩﻳﻦ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ‬ ‫ﺯﺑﺎﻥ ﻣﺎﺩﺭﻱ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺍﺣﻴﺎﻱ ﺳﻨﺖ ﻫﺎﻱ ﺣﺴﻨﻪ ﺁﻥ ﺍﺩﺍ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻬﺎﺭ‪1391‬‬ ‫ﻳﺤﻴﻲ ﻋﻠﻮ ﻱ ﻓﺮﺩ‬

‫ﺗﺸﮑﺮ‬ ‫ﺑﺎ ﺗﺸﮑﺮ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﮔﺮﺍﻣﻲ ﺟﻨﺎﺏ ﺁﻗﺎﻱ ﺁﻣ‪‬ﺪ ﺗﻴﮕﺮﻳﺲ‬ ‫ﺑﺎ ﺗﺸﮑﺮ ﺍﺯ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻋﺰﻳﺰ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﻤﮑﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﮐﺮﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﮐﺘﺎﺏ ‪:‬‬ ‫ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﮔﺮﺍﻣﻲ ﺟﻨﺎﺏ ﺁﻗﺎﻱ ﻋﻠﻲ ﭘﺎﮎ ﺳﺮﺷﺖ‬‫‪ -‬ﺟﻨﺎﺏ ﺁﻗﺎﻱ ﻣﻬﻨﺪﺱ ﺑﻬﺎﺀﺍﻟﺪﻳﻦ ﺳﻴﺪﺍ‬

‫ ﻓﻬﺮﺳﺖ‬Naverok Derbarê nivîskar………………………………………………….………………………………‫ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ‬ Pêşgotina nivîskar…………………………………..……………….…………………………‫ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ‬ Pêşgotina werger………………………………………..……………….……………………… ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻣﺘﺮﺟﻢ‬ Hevdîtina keç û xortan………………………………………..……………………‫ﺁﺷﻨﺎﻳﻲ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ ﻭ ﭘﺴﺮﺍﻥ‬ Bûkbazî……………………………………………………………………………………‫ﺑﺎﺯﻱ ﻓﺮﺍﺭﻱ ﺩﺍﺩﻥ ﻋﺮﻭﺱ‬ Bi gelemperî dawiya keçrevandinê mirin e…...…‫ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻓﺮﺍﺭﻱ ﺩﺍﺩﻥ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ ﻣﺮﮒ ﺍﺳﺖ‬ Salixdana bûkê………………………………………….…………………………………‫ﺗﻮﺻﻴﻒ ﮐﺮﺩﻥ ﻋﺮﻭﺱ‬ Belevkirina bişare…………………………………………………………………… ‫ﭘﺨﺶ ﮐﺮﺩﻥ ﮐﺎﺭﺕ ﺩﻋﻮﺕ‬ Şîranî…………………………………………………….…………………………………‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺭﻭﺯ ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﺧﻮﺭﻱ‬ Şîranîya biçûk………………………………………………………………………..……‫ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﺧﻮﺭﻱ ﮐﻮﭼﮏ‬ Şîranîya mezin………………………………………………………………………………‫ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﺧﻮﺭﻱ ﺍﺻﻠﻲ‬ Qelendbirîn…………………………………….……………………………………………………‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﻴﺮﺑﻬﺎ‬ Karûbarên serûgo……………….………………………………………………………‫ﺗﺪﺍﺭﮎ ﻭﺳﺎﻳﻞ ﻋﺮﻭﺳﻲ‬ Gazî kirina dawetê……………………………………………………………………………‫ﺩﻋﻮﺕ ﺑﻪ ﻋﺮﻭﺳﻲ‬ Dawet…………………………...……………………………………………………………………‫ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻋﺮﻭﺳﻲ‬ Lêstikên li der…………………………………………………………………………… ‫ﺑﺎﺯﻱ ﻫﺎﻱ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻪ‬ Lêstikên li Hundir…………………………………………………………………………‫ﺑﺎﺯﻱ ﻫﺎﻱ ﺩﺍﺧﻞ ﺧﺎﻧﻪ‬ Traşa zavê……………………………………………………………………..………………………‫ﺁﺭﺍﻳﺶ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬ Şeva desthene û serhenê……………………………………….……………………………‫ﺷﺐ ﺣﻨﺎﺑﻨﺪﺍﻥ‬ Serşûştina bûk û zavê………………………………….………………………… ‫ﺣﻤﺎﻡ ﮐﺮﺩﻥ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬

‫ﻟﺒﺎﺱ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪﻥ ﺩﺍﻣﺎﺩ………………………………………………………………………‪Lêkirina kincên zavê‬‬ ‫ﭘﺨﺶ ﭘﻮﻝ ﺷﺎﺩﺑﺎﺵ ……………‪Şabaş……………………………………………………………………………….‬‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺟﻬﻴﺰﻳﻪ ﻋﺮﻭﺱ ………‪Nivîsandina cihêzên bûkê…………………………………………..‬‬ ‫ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻋﺮﻭﺱ……………………………………………………………………………………‪Guhaztina bûkê‬‬ ‫ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﺗﺮﺷﮏ……………………………………………………………………………………………‪Tirşik‬‬ ‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻬﺮﻳﻪ…………………………‪Mehrbirîn…………………………………………………………………..‬‬ ‫ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺍﺯ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﺩﺍﻣﺎﺩ………………………………………………………………‪Parastina bûk û zavê‬‬ ‫ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻋﻤﻮﻡ ﺑﺎ ﻋﺮﻭﺱ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﺳﻮﻡ…………………………‪Sêroj……………………………………………..‬‬ ‫ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻋﺮﻭﺱ ﺑﺎ ﺩﺧﺘﺮﺷﺎﻥ………………………………‪Zeyî…………………………………………..‬‬ ‫ﺁﻣﻮﺯﺵ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﮐﻠﻤﺎﺕ‪Hîndarîya xwandin û Ferhengok……..……………………………….‬‬

‫‪“ Bila keça şivan be,‬‬ ‫”!‪Lê bûka malan be‬‬ ‫‪Gotina pêşiyan‬‬ ‫"ﺑﮕﺬﺍﺭ ﺩﺧﺘﺮ ﭼﻮﭘﺎﻥ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫ﺍﻣﺎ ﻋﺮﻭﺱ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ "‬ ‫ﺍﺯ ﮐﺘﺎﺏ ﮔﻔﺘﻪ ﻫﺎﻱ ﭘﻴﺸﻴﻨﻴﺎﻥ‬

‫ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﮐﺘﺎﺏ‬ ‫ﺁﻣ‪‬ــﺪ ﺗﻴﮕــﺮﻳﺲ ﺩﺭ ﺳــﺎﻝ ‪ 1948‬ﺩﺭ ﺷــﻬﺮ ﻟ‪‬ﺠــﻪ ﺍﺯ ﺷــﻬﺮﻫﺎﻱ‬ ‫ﺍﺳـﺘﺎﻥ ﺩﻳـﺎﺭ ﺑﮑـﺮ ﺗﺮﮐﻴـﻪ ﺑــﻪ ﺩﻧﻴـﺎ ﺁﻣـﺪﻩ ﺍﺳـﺖ‪ .‬ﺗﻴﮕـﺮﻳﺲ ﺩﺑﺴــﺘﺎﻥ ﻭ‬ ‫ﺭﺍﻫﻨﻤــﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺷــﻬﺮ ﺧــﻮﻳﺶ ﻭ ﺩﻭﺭﻩ ﺗﺮﺑﻴــﺖ ﻣﻌﻠــﻢ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺷـــﻬﺮ‬ ‫ﺩﻳــﺎﺭﺑﮑﺮ ﮔﺬﺭﺍﻧﻴــﺪ‪ .‬ﺳــﭙﺲ ﭼﻨــﺪ ﺳــﺎﻟﻲ ﺩﺭ ﺭﻭﺳــﺘﺎﻫﺎﻱ ﺟﹺﻨﹶــﺰﻭﺭ ﻭ‬ ‫ﺷ‪‬ﺨﺎﻧﺎﻱ ﺷـﻬﺮ ﻟ‪‬ﺠـﻪ ﻣﺸـﻐﻮﻝ ﺗـﺪﺭﻳﺲ ﮔﺮﺩﻳـﺪ‪ .‬ﺍﻭ ﺩﺭ ﺳـﺎﻝ ‪ 1980‬ﺍﺯ‬ ‫ﺗﺮﮐﻴﻪ ﺧﺎﺭﺝ ﺷﺪ ﻭ ﻣﻘـﻴﻢ ﺍﺳـﺘﮑﻬﻠﻢ ﺷـﺪ ﻭ ﭼﻬـﺎﺭ ﺳـﺎﻝ ﺑﻌـﺪ ﺑـﺎ ﺍﻳﺠـﺎﺩ‬ ‫ﺩﺑﺴﺘﺎﻥ ﺯﺑﺎﻥ ﮐﺮﺩﻱ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻌﻠـﻢ ﺩﺭ ﺳـﻮﺋﺪ ﻣﺸـﻐﻮﻝ ﮐـﺎﺭ ﺷـﺪ‪ .‬ﺑﻌـﺪ‬ ‫ﺍﺯ ﻣــﺪﺗﻲ ﺍﺯ ﻓﻌﺎﻟﻴــﺖ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﺩﺳــﺖ ﺑﺮﺩﺍﺷــﺖ ﻭ ﺧــﻮﺩ ﺭﺍ ﺑــﺎ ﺗــﺮﻭﻳﺞ‬ ‫ﺯﺑــﺎﻥ ﻭ ﻓﺮﻫﻨــﮓ ﮐــﺮﺩﻱ ﻣﺸــﻐﻮﻝ ﻧﻤــﻮﺩ‪ .‬ﺗــﺎﮐﻨﻮﻥ ﺑــﻴﺶ ﺍﺯ ﺑﻴﺴــﺖ‬ ‫ﮐﺘــﺎﺏ ﺍﺭﺯﺷــﻤﻨﺪ ﺍﺯ ﻭﻱ ﭼــﺎﭖ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺑﺮﺍﺳــﺘﻲ ﺩﺭﺑــﺎﺭﻩ ﻓﺮﻫﻨــﮓ ﻭ ﺯﺑــﺎﻥ ﻫﻤﮑــﺎﺭﻱ ﻧﻤــﻮﺩﻩ ﻭ ﮔﺎﻣﻬــﺎﻱ ﺍﺳﺎﺳــﻲ‬ ‫ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻭ ﭼﻨﺪ ﻭﻗﺖ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﺁﮐـﺎﺩﻣﻲ ﺯﺑـﺎﻥ ﮐﹸـﺮﺩﻱ ﺩﺭ ﺍﺳـﺘﮑﻬﻠﻢ ﺭﺍ ﺑـﺮ ﻋﻬـﺪﻩ ﺩﺍﺷـﺖ‪ .‬ﺩﺭ ﺷـﺒﮑﻪ ﻫـﺎﻳﻲ ﮐـﻪ ﺍﺯ‬ ‫ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎﻱ ﮐﺸﻮﺭ ﺳـﻮﺋﺪ ﭘﺨـﺶ ﻣـﻲ ﺷـﺪ ﺑـﺎ ﺯﺑـﺎﻥ ﮐـﺮﺩﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ ﻫـﺎﻳﻲ ﺑـﺎ ﻋﻨـﻮﺍﻥ "ﺭﻭﺯ ﺑـﻪ ﺧﻴـﺮ ﻣﻌﻠـﻢ" ﻭ " ﮐـﻼﺱ‬ ‫ﮐﺮﺩﻱ " ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻱ ﺁﻣﻮﺯﺷـﻲ ﺯﺑـﺎﻥ ﮐﹸـﺮﺩﻱ ﺭﺍ ﺁﻣـﺎﺩﻩ ﻣـﻲ ﻧﻤـﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﻣـﻮﺭﺩ ﺁﻣـﻮﺯﺵ ﺍﺩﺑﻴـﺎﺕ ﮐـﺮﺩﻱ ﻭ ﻓﺮﻫﻨـﮓ ﮐﹸـﺮﺩﻱ‬ ‫ﮐﺘﺎﺏ ﻫﺎﻱ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻭ ﺍﺯ ﺯﺑـﺎﻥ ﻫـﺎﻱ ﺗﹸﺮﮐـﻲ ﻭ ﺳـﻮﺋﺪﻱ ﻧﻴـﺰ ﭼﻨـﺪﻳﻦ ﺍﺛـﺮ ﺑـﻪ ﮐﹸـﺮﺩﻱ ﺗﺮﺟﻤـﻪ ﻧﻤـﻮﺩﻩ ﺍﺳـﺖ‪.‬‬ ‫ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﻣﺠﻼﺕ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﺮﺩﻱ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻫﺎﻱ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺍﺯ ﻭﻱ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻭ ﭼﺎﭖ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺯﺑﺎﻥ ﮐﹸﺮﺩﻱ ﻭ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ‪ ،‬ﺁﻗﺎﻱ ﺁﻣﺪ ﺗﻴﮕﺮﻳﺲ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻭ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﻧﺎﻣﺰﺩﻱ ﻭ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺭﺍ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻲ‬ ‫ﮐﻨﺪ‪:‬‬ ‫ﺩﺭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻫﺮ ﻣﻠﺖ ﻳﺎ ﻗﻮﻣﻲ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻧﺎﻣﺰﺩﻱ ﻭ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻭ ﻧﻘﺸﻲ ﻣﻬﻤﻲ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﭘﺎﻳﻪ ﻭ ﻣﺎﻳﻪ ﺍﻓﺘﺨﺎﺭ‬ ‫ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻫﺮ ﻣﻠﺘﻲ ﺷﻴﻮﻩ ﺁﺷﻨﺎﻳﻲ ﻭ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ‪ .‬ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﻣﺎ ﺗﮑﻨﻴﮏ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﻣﺮﺯﻫﺎﻱ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺭﺍ ﺑﺮﭼﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﮐﺸﻮﺭ ﻣﻦ ﺭﻭﺳﺘﺎﻧﺸﻴﻨﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﺎﻧﺪ ﻭ ﺣﺘﻲ ﭼﺎﺩﺭﻧﺸﻴﻦ ﻫﺎ ﻭ ﮐﻮﭺ ﻧﺸﻴﻨﺎﻥ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﻫﺎ ﺭﻭﻱ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ ﻭ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ‬ ‫ﺁﻭﺭﺩ‪ .‬ﺑﺎ ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎ‪ ،‬ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻧﻴﺰ ﻫﺠﺮﺕ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺭﻓﺖ‪ .‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ" ﻣﻠﺖ ﮐﹸﺮﺩ ﮐﻪ ﻫﻴﭻ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻲ‬ ‫ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺮﺍﻳﺶ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺷﺖ‪ .‬ﺯﺑﺎﻧﺸﺎﻥ ﻣﻤﻨﻮﻉ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﺯﺑﺎﻥ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺧﻮﺩ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ‬ ‫ﻳﮑﺴﺎﻧﺴﺎﺯﻱ ﺗﻨﺪ ﻭ ﺩﺷﻮﺍﺭﻱ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺁﻥ ﻣﺴﺘﻮﻟﻲ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺭﺳﻮﻡ ﻭ ﻋﺎﺩﺕ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﺎﺑﻮﺩ ﻭ ﻣﺤﻮ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺭﺳﻢﹺ ﺍﺯ‬ ‫ﻧﺎﻣﺰﺩﻱ ﺗﺎ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺍﺯ ﺭﻭﻱ ﺁﮔﺎﻫﻲ ﻭ ﻳﺎ ﻧﺪﺍﻧﺴﺘﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺣﺎﻝ ﻭ ﻫﻮﺍﻱ ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺍﺵ ﺭﺍ ﮔﻢ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺮﺍﺳﻢ‬ ‫ﭼﻬﻞ‪ ،‬ﭘﻨﺠﺎﻩ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﺭﺍ ﺑﺎ ﮐﻤﺒﻮﺩ ﻫﺎﻳﻲ ﻭ ﻳﺎ ﺍﺻﻼﹰ ﻧﻤﻲ ﺑﻴﻨﺪ‪ .‬ﻋﺠﻴﺐ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ‪ ،‬ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺎ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﺳﺎﻝ ﻗﺪﻣﺖ ﺭﺍ‬ ‫ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﮐﻮﺗﺎﻩ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ‪ .‬ﻫﻢ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻳﻦ ﮐﺎﺭ ﺍﺯ ﺭﻭﻱ ﺁﮔﺎﻫﻲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﻭ ﻫﻢ ﻣﻠﺖ ﮐﹸﺮﺩ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ‬ ‫ﺍﺗﻮﻣﺎﺗﻴﮏ‪ ،‬ﺧﻮﺩ ﻣﻤﻨﻮﻉ ﻭ ﺧﻮﺩ ﻳﮑﺴﺎﻥ ﻧﻤﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ‪ .‬ﺍﮔﺮ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺁﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ‬ ‫ﻣﻲ ﺑﺮﻧﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻴﮑﻪ ﺧﺠﺎﻟﺖ ﻣﻲ ﮐﺸﻨﺪ ﻭ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ »:‬ﺍﻳﻦ ﮐﺎﺭ ﺩﻫﺎﺗﻲ ﻫﺎﺳﺖ«‬

‫ﻭ ﺩﺭ ﻫﺮ ﮔﻮﺷﻪ ﺍﻱ ﺯﻧﺪﮔﻴﺸﺎﻥ‪ ،‬ﺭﻭﺷﻬﺎ ﻭ ﻣﺘﺪ ﮐﺸﻮﺭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﮐﹸﭙﻲ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺗﺎﻻﺭ ﺷﻬﺮﺷﺎﻥ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺍﺟﺮﺍ‬ ‫ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﮐﺸﻮﺭﻫﺎ‪ ،‬ﮐﹸﭙﻲ ﺑﺮﺩﺍﺭﻳﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻴﻬﺎﺳﺖ ﻭ ﻣﺎ ﻫﻢ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻲ ﺷﻨﻮﻳﻢ ﻭ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﮐﹸﭙﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﮐﹸﭙﻲ ﺩﻭﻡ ﻭ ﻳﺎ ﻧﻪ‪ ،‬ﮐﹸﭙﻲ ﺳﻮﻡ! ﮐﹸﭙﻲ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺧﺮﺍﺏ ﻭ ﻧﺎﺷﺎﻳﺴﺖ ﻭ ﻏﻴﺮ ﺑﺎﻭﺭ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻫﺎ ﻭ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﻣﻦ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﮐﻬﻦ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﮔﻢ ﻧﮑﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺩﺭ ﻋﻮﺽ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺤﻘﻴﻖ‬ ‫ﮐﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺟﻤﻊ ﺁﻭﺭﻱ ﮐﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺑﻨﻮﻳﺴﻴﻢ‪ ،‬ﻋﮑﺴﺒﺮﺩﺍﺭﻱ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻓﻴﻠﻤﺒﺮﺩﺍﺭﻱ ﮐﻨﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﮔﻨﺠﻴﻨﻪ ﮐﹸﺮﺩﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﺤﻠﻲ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﺯ ﺳﻮﻳﻲ‪ ،‬ﻧﺎﺑﻮﺩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ ،‬ﺣﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ‬ ‫ﺳﻮﻳﻲ ﺩﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺳﺎﻟﻬﺎﻳﻲ ﮐﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺯﺭﻳﻦ ﻭ ﮔﺮﺍﻧﻘﺪﺭ ﮐﹸﺮﺩﻱ ﺭﺍ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺍﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺳﻢ ﻭ ﺭﺳﻢ ﺧﻮﺩ‬ ‫ﻣﻲ ﺩﺯﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺧﻮﺩ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺩﺯﺩﻳﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺑﺮﺍﻳﻤﺎﻥ ﻧﮕﻪ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺍﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﺍﻱ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻦ ﺍﻫﻤﻴﺘﻲ‬ ‫ﺑﺰﺭﮒ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﻤﻊ ﺁﻭﺭﻱ‪ ،‬ﺗﺪﻭﻳﻦ ﻭ ﮔﺮﺩﺁﻭﺭﻱ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺤﻠﻲ ﮐﹸﺮﺩﻱ‪ ،‬ﻗﺎﺋﻞ ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﮐﹸﺮﺩﻱ ﭼﻨﺪ ﻫﺰﺍﺭ ﺳﺎﻟﻪ ﻭ‬ ‫ﺛﺮﻭﺗﻤﻨﺪﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺷﺒﻴﺨﻮﻥ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺣﻔﻆ ﮐﻨﻴﻢ‪.‬‬

‫ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﻩ ﺁﻣ‪‬ﺪ ﺗﻴﮕﺮﻳﺲ‬

‫ﻣﻦ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻢ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺧﺎﻃﺮﻩ ﺍﻱ ﺭﺍ ﮐﻪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﻧﺎﻣﺰﺩﻱ ﻭ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﻮﺩﻡ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﻲ‬ ‫ﻣﻦ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺴﺰﺍﻳﻲ ﺩﺍﺷﺖ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺯﮔﻮ ﮐﻨﻢ‪ .‬ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ‪ 1989‬ﻣﻦ ﺑﺎ ﮔﺮﻭﻩ ﻣﻌﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﺍﺳﺘﺎﺩﺍﻥ ﺳﻮﺋﺪﻱ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺩﻳﺪ ﺍﺯ‬ ‫ﺩﺑﺴﺘﺎﻧﻬﺎﻱ ﮐﺸﻮﺭ ﻣﺠﺎﺭﺳﺘﺎﻥ ﺭﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩﻳﻢ‪ .‬ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﺗﻮﺭﻳﺴﺘﻲ ﺁﻧﺠﺎ ﺭﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﮔﺮﻭﻩ ﺗﺎﺗﺮﻱ ﺩﺭ‬ ‫ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻣﺎ ﺧﻮﺍﺳﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ‪ .‬ﻋﺼﺮ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﮔﺮﻭﻩ ﺗﺎﺗﺮ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺭﺍ ﺁﻏﺎﺯ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﺸﻨﺎﻣﻪ ﮔﻮﺷﻪ ﺍﻱ ﺍﺯ‬ ‫ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻧﺎﻣﺰﺩﻱ ﻭ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﻣﺤﻠﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﺩﻭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﭘﺴﺮ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺩﺧﺘﺮ ﺑﻮﺩﻧﺪ‪ .‬ﺍﻳﺸﺎﻥ‬ ‫ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺍﺳﻢ ﺑﺎﺯﻱ ﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﮐﻪ "ﺧﻮﺍﺳﺘﮕﺎﺭﻱ ﺩﺧﺘﺮ ﻭ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺑﻮﺩ"‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﺍﺯ ﺯﺑﺎﻧﺸﺎﻥ ﭼﻴﺰﻱ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﻤﻲ ﺷﺪﻳﻢ‬

‫ﻭﻟﻲ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﻪ ﺩﺭﮎ ﺯﺑﺎﻥ ﺍﺣﺘﻴﺎﺝ ﻧﺒﻮﺩ‪ ،‬ﭼﻮﻥ ﺁﺩﻡ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻲ ﺷﺪ ﮐﻪ ﭼﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﻣﻲ ﺧﻮﺍﺳﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺩﺧﺘﺮ ﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ‬ ‫ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ ،‬ﮐﻪ ﺩﺧﺘﺮ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺯﻣﻴﻦ ﺍﻧﺪﺍﺧﺖ ﻭ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻧﻤﻲ ﺧﻮﺍﻫﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺩﺧﺘﺮ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﻭﻳﺪ ﻭ‬ ‫ﺑﺴﻮﻱ ﻣﻦ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺗﻤﺎﺷﺎﭼﻴﺎﻥ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮﺩﻡ ﺁﻣﺪ ﻭ ﺩﺳﺖ ﻣﺮﺍ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺑﻪ ﺩﺍﺧﻞ ﺻﺤﻨﻪ ﮐﺸﺎﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻧﻤﻲ ﺧﻮﺍﺳﺘﻢ ﺑﻠﻨﺪ‬ ‫ﺷﻮﻡ‪ .‬ﺩﻭﺳﺘﺎﻧﻢ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﻤﺎﺷﺎﭼﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﮐﻪ "ﭘﺎﺷﻮ ﺑﺮﻭ ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ ﭼﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ"‪ .‬ﻣﻦ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺍﻭ ﺑﻪ ﺩﺍﺧﻞ ﺻﺤﻨﻪ‬ ‫ﺭﻓﺘﻢ‪ .‬ﺯﻥ ﻭ ﻣﺮﺩﻱ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺯﺑﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮﺩﻧﺪ‪ ،‬ﺍﻣﺎ ﻣﻦ ﭼﻴﺰﻱ ﻧﻔﻬﻤﻴﺪﻡ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﺎ‬ ‫ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﻬﻤﺎﻧﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﻴﭻ ﻣﺸﮑﻠﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻓﻘﻂ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﺎﻳﺴﺘﻢ‪ .‬ﺑﺎﻗﻲ ﺑﺎﺯﻳﮕﺮﺍﻥ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺟﺮﺍ ﻣﻲ ﮐﺮﺩﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﮏ ﻋﺪﻩ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﻭ ﭘﻮﻝ ﻭ ﺟﻮﺍﻫﺮﺍﺕ ﺑﻪ ﺯﻥ ﻭ ﻣﺮﺩﻱ ﮐﻪ ﻣﻦ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻮﺩﻡ‪ ،‬ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻼﺧﺮﻩ ﺑﺎ ﻫﻢ ﮐﻨﺎﺭ ﺁﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﺩﺧﺘﺮ ﻣﺮﺍ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺩﺳﺘﻢ ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﺻﺤﻨﻪ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ‪ .‬ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺩﻭﺳﺘﺎﻧﻢ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﻥ ﻣﻦ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﺧﻨﺪﻳﺪﻥ ﮐﺮﺩﻥ ﻭ ﺍﺯ ﺧﻨﺪﻩ‬ ‫ﺷﮑﻤﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺧﺪﺍﻳﺎ ﻣﻦ ﺩﺧﺘﺮ ﻓﺮﺍﺭﻱ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩﻡ ﻳﺎ ﺍﻭ ﻣﺮﺍ؟‬ ‫ﺗﺎ ﻣﻮﻗﻌﻴﮑﻪ ﺑﺮﮔﺸﺘﻴﻢ ﺍﺳﺘﮑﻬﻠﻢ‪ ،‬ﺩﻭﺳﺘﺎﻧﻢ ﺑﺎ ﺷﻮﺧﻲ ﻣﻲ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ » :‬ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﺁﻧﻬﺎ ﮐﻮﻟﻲ ﺑﻮﺩﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻮﻫﺎﻱ ﺗﻮ ﻣﺜﻞ ﺁﻧﻬﺎ ﺳﻴﺎﻩ ﺍﺳﺖ‬ ‫ﺑﺮﺍﻱ ﻫﻤﻴﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻮ ﺭﺍ ﺟﺰ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﻣﻲ ﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﺧﺘﺮ ﺳﺮﺍﻍ ﺗﻮ ﺁﻣﺪ«‪ .‬ﻣﻦ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻡ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﻫﺎ ﻣﺮﺍﺳﻢ‬ ‫ﻧﺎﻣﺰﺩﻱ ﻭ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﮐﻬﻦ ﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻧﻤﺎﻳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩﻩ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺁﻥ ﺍﺯ ﺗﻮﺭﻳﺴﺖ ﻫﺎ ﭘﻮﻝ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺭﻭﺯ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ ﮐﻪ ﻣﻦ ﻧﻴﺰ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﮐﹸﺮﺩﻱ ﺧﻮﺩﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺟﻤﻊ ﺁﻭﺭﻱ ﮐﻨﻢ ﻭ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﻣﮑﺎﻥ‬ ‫ﺳﻨﺎﺭﻳﻮ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ ﻭ ﺷﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻢ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻓﻴﻠﻤﻲ ﺑﺴﺎﺯﻡ‪ .‬ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ‪ 1991‬ﮐﺘﺎﺑﻢ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ "ﺍﺯ ﻧﺎﻣﺰﺩﻱ ﺗﺎ ﻋﺮﻭﺳﻲ" ﺭﺍ‬ ‫ﻧﮕﺎﺭﺵ ﻭ ﭼﺎﭖ ﻧﻤﻮﺩﻡ‪ ،‬ﺍﻣﺎ ﺳﻨﺎﺭﻳﻮﻱ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻧﮑﺮﺩﻡ‪ .‬ﺑﺎﺯﻳﮕﺮ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﮐﺮﺩ " ﮐﻤﺎﻝ ﮔﹸﺮﮒ‪ (Kemal gurgu) " ‬ﭼﻨﺪﻳﻦ‬ ‫ﺑﺎﺭ ﺍﺯ ﻣﻦ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﻧﻤﻮﺩ ﮐﻪ ﻓﻴﻠﻤﻨﺎﻣﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭﺳﺖ ﮐﻨﻢ ﺗﺎ ﻓﻴﻠﻢ ﺍﺟﺮﺍ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺍﻣﺎ ﻫﺰﺍﺭ ﺍﻓﺴﻮﺱ ﮐﻪ ﺗﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺗﻮﺍﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ‬ ‫ﺧﻮﺩ ﻧﺪﻳﺪﻡ ﮐﻪ ﺳﻨﺎﺭﻳﻮ ﺭﺍ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﮐﻨﻢ ‪.‬‬ ‫ﮐﺘﺎﺑﻬﺎﻳﻲ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﮐﺮﺩﻱ ﮐﺮﻣﺎﻧﺠﻲ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻭ ﻳﺎ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪:‬‬

‫‪Pirtûkên ku wî nivîsîye û wergerandîye:‬‬

‫‪Em bixwînin, weşanên Skolverket, 1986.‬‬ ‫‪Em binivîsîn weşanên Skolverket, 1986.‬‬ ‫‪Em bixwînin -2, weşanên APEC, 1989.‬‬ ‫‪Ken û girîn, weşanên APEC, 1989.‬‬ ‫‪Dîroka Kurd û Kurdistanê, weşanên APEC, 1990‬‬ ‫‪Navên kurdî, weşanên APEC, 1990.‬‬ ‫‪Nişan û dawet, weşanên APEC, 1991.‬‬ ‫‪Kurterastî weşanên APEC, 1991.‬‬ ‫‪Çend gotin li ser ronakbîrên Kurd, Îsmaîl Besîkçî, weşanên Rewşen, 1991.‬‬ ‫‪Roj bi roj serê kendavê û Kurd, weşanên APEC, 1992.‬‬ ‫‪Şerê Kendavê weşanên APEC, 1992.‬‬ ‫‪Cografya Kurdistanê, weşanên APEC, 1993.‬‬ ‫‪Çêlepisîk bi gelek tiştanokan dizane, Ulf Lêfgren, weşanên Apec, 2000.‬‬ ‫‪Manga Sor paqijiyê dike APEC, 2000.‬‬ ‫‪Gotinên pêşiyan, weşanên Rewşen, 2001.‬‬ ‫‪Pêşkît û parkît, weşanên Medya, 2001.‬‬ ‫‪Ji xelatgirên Nobelê çend çîrokên zarokan, weşanên APEC, 2002.‬‬ ‫‪Şagird diçin dibistanê, weşanên Skolverket, 2002.‬‬ ‫‪Du Heval, weşanên APEC, 2002.‬‬ ‫‪Ansîklopediya Zarokan APEC, 2004‬‬ ‫‪Manga Sor Hildikişe Ser Darê, weşanên APEC, 2005.‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ‬ ‫ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﮔﺎﻥ ﮔﺮﺍﻣﻲ‬ ‫ﻓﺮﻫﻨﮓ‪ ،‬ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩ ﻭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻠﮑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻫﻤﻪ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩ ﻫﺎﻱ ﺩﻭﺭ ﻭ ﺩﺭﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻌﻨﻲ ﻓﺮﻫﻨﮓ‪ ،‬ﺷﻴﻮﻩ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻳﮏ ﻣﻠﺖ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺍﻱ ﺍﺯ ﺩﺍﻧﺸﻬﺎ‪ ،‬ﺑﺎﻭﺭﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻨﺮﻫﺎ‪ ،‬ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ‪ ،‬ﺍﺧﻼﻗﻴﺎﺕ‪،‬‬ ‫ﺭﺳﻮﻡ ﻭ ﻫﺮﭼﻪ ﮐﻪ ﻓﺮﺩ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻋﻀﻮﻱ ﺍﺯ ﺟﺎﻣﻌﻪ‪ ،‬ﺍﺯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧﻮﻳﺶ ﻓﺮﺍ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ‪ .‬ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﻓﺘﻪ ﺭﻓﺘﻪ ﭘﻴﺮ ﻭ ﺳﺎﻟﺨﻮﺭﺩﻩ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ‬ ‫ﻭ ﻣﻲ ﻣﻴﺮﺩ‪ .‬ﻭﻟﻲ ﺯﻧﺪﮔﻴﺶ ﮔﺮﭼﻪ ﺑﺎ ﺗﻠﺨﻲ ﻭ ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ‪ ،‬ﺣﺴﺮﺕ ﻭ ﺍﻓﺴﻮﺱ‪ ،‬ﺷﺎﺩﻱ ﻭ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﻲ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﻮﺩﻩ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﺴﻞ ﺑﻪ ﻧﺴﻞ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﮐﻮﺗﺎﻩ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺍﻣﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺩﻭﺭ ﻭ ﺩﺭﺍﺯ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺯ ﺑﺪﻭ‬ ‫ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺑﺸﺮ ﺗﺎ ﺍﺑﺪ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻱ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻱ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﻱ ﻫﺰﺍﺭ ﺳﺎﻟﻪ ﺍﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺮﺍﻱ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﮑﻮﻣﺘﻬﺎﻱ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮ ﻭ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﻧﮋﺍﺩ ﭘﺮﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﻼﺵ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺧﻮﺩ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﺘﻲ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﻳﮑﺴﺎﻥ ﺳﺎﺯﻱ‬ ‫ﺯﺑﺎﻥ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻗﻮﻣﻴﺖ ﻫﺎﻱ ﺯﻳﺮ ﺩﺳﺖ ﺷﺎﻥ ﺩﺍﺭﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺁﻥ ﻗﺪﺭﺕ ﻫﺎﻱ ﺑﺎﻻﺩﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻼﺷﻲ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻳﮑﺴﺎﻥ‬ ‫ﻧﻤﻮﺩﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ ﺑﻪ ﺩﻭ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﺍﺯ ﻳﮏ ﺳﻮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻣﻠﺖ ﺯﻳﺮﺩﺳﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻧﮋﺍﺩﭘﺮﺳﺘﺎﻧﻪ‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻤﻨﻮﻉ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺗﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺁﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﺷﺒﻴﺨﻮﻥ ﻣﻲ ﺯﻧﻨﺪ ﺗﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺍﺯ‬ ‫ﺳﻮﻳﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺳﻌﻲ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻳﮑﺴﺎﻥ ﺳﺎﺯﻱ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻭ ﻧﻈﺎﻣﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﻧﮕﺎﻩ ﺩﺍﺭﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﻣﺎ ﺁﺗﺎ ﺗﹸﺮﮎ ﺑﺎ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﻣﺰﺩﻭﺭﺍﻧﺶ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺩﺑﺴﺘﺎﻥ‪ ،‬ﻣﺴﺠﺪ‪ ،‬ﺭﺍﺩﻳﻮ‪ ،‬ﺗﺎﺗﺮ‪ ،‬ﺳﻴﻨﻤﺎ‪ ،‬ﺍﺭﺩﻭ‪ ،‬ﻣﺮﺍﺳﻢ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﻱ‪ ،‬ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻱ‬ ‫ﻭﺭﺯﺷﻲ ﺩﺭ ﻫﺮﮔﻮﺷﻪ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻭ ﺷﺘﺎﺏ‪ ،‬ﻳﮑﺴﺎﻥ ﺳﺎﺯﻱ ﺭﺍ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ‪ .‬ﻧﮋﺍﺩﭘﺮﺳﺘﺎﻥ ﺗﺮﮐﻴﻪ ﻫﻤﮕﻲ‪ ،‬ﺍﻳﻦ ﺷﻴﻮﻩ ﻫﺎﻱ‬ ‫ﻳﮑﺴﺎﻥ ﺳﺎﺯﻱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻣﻠﺖ ﮐﹸﺮﺩ ﺑﻪ ﺭﻭﺷﻲ ﺗﻨﺪ ﻭ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﺗﺎﺭﺍﺝ ﻭ ﺩﺯﺩﻱ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺍﺩﺍﻣﻪ‬ ‫ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ‪ ،‬ﻏﺎﺭﺕ‪ ،‬ﺩﺯﺩﻱ‪ ،‬ﻳﮑﺴﺎﻥ ﺳﺎﺯﻱ‪ ،‬ﺍﺯﻣﻴﺎﻥ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻦ ﻭ ﺑﻪ ﻓﺮﺍﻣﻮﺷﻲ ﺳﭙﺎﺭﺩﻥ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﮐﹸﺮﺩ‪ ،‬ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎﻱ‬ ‫ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻭ ﺣﺮﮐﺖ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﻗﺒﻮﻝ ﮐﺮﺩﻥ ﺩﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ‪ ،‬ﺩﻳﻮﺍﺭ ﻭ ﭘﺮﺩﻩ ﺍﻱ ﻣﻴﺎﻥ ﺩﺧﺘﺮ ﻭ ﭘﺴﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﺑﺠﺎﻱ ﻋﺎﺩﺗﻬﺎ ﻭ ﺭﺳﻮﻡ ﻗﺪﻳﻤﻲ ﮐﹸﺮﺩ‪ ،‬ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ‬ ‫ﺷﺮﻋﻲ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻡ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺧﻮﺍﺳﺘﮕﺎﺭﻱ‪ ،‬ﻧﺎﻣﺰﺩﻱ‬ ‫ﻭ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﮐﹸﺮﺩﺍﻥ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻲ ﻧﮕﺮﺩ‪ ،‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪﻩ ﻫﺎﻱ ﻓﺮﻫﻨﮓ‪ ،‬ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻧﻴﺰ ﺟﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ‪.‬‬ ‫ﺍﻣﺎ ﻣﺜﻞ ﻫﺮ ﻣﻠﺖ ﻭ ﻗﻮﻡ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻋﺎﺩﺗﻬﺎ ﻭ ﺭﺳﻮﻡ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﻫﻢ ﺁﻣﻴﺨﺘﻪ ﻭ ﮔﻮﻳﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺑﺎﻓﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﮐﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺟﺪﺍ ﮐﻨﺪ ﭼﺮﺍ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺍﺳﺖ ﺩﻭﺭ‬ ‫ﻭ ﺩﺭﺍﺯ‪.‬‬ ‫ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ ﺳﺎﻝ ﺑﻪ ﺳﺎﻝ ﺑﻪ ﺩﻻﻳﻞ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪﻩ ﻫﺎﻱ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺩﻭﺭ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﮔﻢ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺴﺖ‪،‬‬ ‫ﺳﻲ ﺳﺎﻝ ﺍﺧﻴﺮ ﻣﻦ ﺑﺎ ﭼﺸﻤﻬﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺭﺍ ﺩﻳﺪﻩ ﺍﻡ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪﻩ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﮐﹸﺮﺩ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﺩﻩ‬ ‫ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻃﻲ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﻫﻤﺎﻥ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪ ﻣﺎﺑﻘﻲ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺩﻳﺮﻳﻨﻪ ﻣﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﮔﻢ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ ﮐﻪ ﺭﺳﻮﻡ ﺧﻮﺍﺳﺘﮕﺎﺭﻱ‪ ،‬ﻧﺸﺎﻥ ﮐﺮﺩﻥ‪ ،‬ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﺧﻮﺭﺍﻥ ﻭ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ ﮐﻪ ﺧﻮﺩ ﺷﺎﻫﺪ ﺁﻥ‬ ‫ﺑﻮﺩﻡ‪ ،‬ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ‪ .‬ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻧﮕﺎﺭﺵ ﺍﻳﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﺳﺘﻢ ﺍﺯ ﻫﺮ ﮔﻮﺷﻪ ﻭ ﺍﻳﺎﻟﺖ ﮐﹸﺮﺩﺳﺘﺎﻥ‪ ،‬ﻣﺜﺎﻝ ﺑﻴﺎﻭﺭﻡ‪ .‬ﺑﺮﺍﻱ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺯ‬ ‫ﻣﻨﺎﻃﻖ )‪ (Dîyarbekir‬ﺩﻳﺎﺭ ﺑ‪‬ﮑ‪‬ﺮ‪ (Bedlîs)،‬ﺑ‪‬ﺪﻟﻴﺲ‪(Cebexçûr) ،‬ﺟ‪‬ﺒ‪‬ﺨﭽﻮﺭ‪ (Rêha) ،‬ﺭﹺﻫﺎ‪ (Mêrdîn) ،‬ﻣ‪‬ﺮﺩﻳﻦ‪،‬‬ ‫)‪ (Batman‬ﺑﺎﺗﻤﺎﻥ‪ (Semsûr) ،‬ﺳ‪‬ﻤﺴﻮ‪‬ﺭ‪ (Botan) ،‬ﺑ‪‬ﺘﺎﻥ‪ (sine) ،‬ﺳﻨﻨﺪﺝ‪ (Sêrt) ،‬ﺳ‪‬ﺮﺕ‪(Cole mêrg) ،‬‬ ‫ﺟﻮﻟﹶﻪ ﻣ‪‬ﺮﮒ‪ (Hewlêr) ،‬ﺍﺭﺑﻴﻞ‪ (Akrê) ،‬ﺁﮐﺮﹺ‪ (Qamişlo) ،‬ﻗﺎﻣ‪‬ﺸﻠﻮ ﻭ )‪ (Badînan‬ﺑﺎﺩﻳﻨﺎﻥ‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺭﺳﻮﻡ‬ ‫ﺭﺍ ﺟﻤﻊ ﺁﻭﺭﻱ ﻭ ﻧﻮﺷﺘﻢ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﺩﻳﺎﺭ ﺑﮑﺮ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬ﺁﻧﻬﻢ ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ ﺍﺳﺖ ﻧﺎﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﭼﺮﺍ ﮐﻪ ﻣﻦ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ‬ ‫ﺑﺰﺭﮒ ﺷﺪﻩ ﺍﻡ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﻴﮑﻨﻢ‪ .‬ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﭼﺎﭖ ﮐﺮﺩﻥ ﮐﺘﺎﺏ ﻣﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺩﺍﺩﻡ ﻭ ﻧﻈﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ‬ ‫ﻧﻤﻮﺩﻡ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﮐﺎﺳﺖ ﺍﺯ ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎ ﻭ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﺑﻮﺩﻡ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺟﻤﻊ ﺁﻭﺭﻱ ﮐﺮﺩﻡ‪ .‬ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ‬ ‫ﻧﮕﺎﺭﺵ ﺍﻳﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﭘﺎﻳﻪ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺭﺳﻮﻡ ﺍﺻﻠﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻡ ﻭ ﻧﻮﺷﺘﻢ‪ .‬ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻭ ﻋﺎﺩﺍﺕ ﺩﺭ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﮐﹸﺮﺩﺳﺘﺎﻥ‬ ‫ﻧﻮﺩ ﺩﺭﺻﺪ ﺷﺒﻴﻪ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮﻧﺪ‪ .‬ﺍﻣﺎ ﺗﻔﺎﻭﺗﻬﺎ ﻭ ﺗﻀﺎﺩﻫﺎﻳﻲ ﻧﻮﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻧﻴﺰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﹸﻮﻭ‪‬ﻧﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺷﻬﺮ ﻭ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﻭﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎﻱ ﺧﺎﺹ ﺁﻧﺠﺎ‪ ،‬ﺷﮑﻞ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ‪ .‬ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﺩﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺗﻔﺎﻭﺗﻬﺎﻳﻲ ﺍﻧﺪﮐﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻣﻦ ﺁﻥ ﭼﻪ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺷﻨﻴﺪﻡ ﻭ ﺩﻳﺪﻡ ﺭﺍ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺍﻡ ﻭ ﺍﺻﻞ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺪﺍﺩﻡ‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﺁﻧﭽﻪ‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺧﻮﺩﺗﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ‪ .‬ﻭ ﺁﻥ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﭘﺮﺍﮐﻨﺪﮔﻲ ﻭ ﻏﻨﻲ ﺑﻮﺩﻥ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻠﺖ ﮐﹸﺮﺩ ﺍﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺍﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪﺗﺮ ﺍﺯ ﻳﮏ ﮐﺘﺎﺏ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻳﮏ ﺳﻨﺎﺭﻳﻮ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﮑﺎﻥ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﻭ ﮐﺴﻲ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﻓﻴﻠﻤﺶ ﺭﺍ ﺑﻪ‬ ‫ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﮑﺸﺎﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪﻡ ﮐﻪ ﺁﻓﺮﻳﻨﺸﻲ ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ ﺍﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺁﻣ‪‬ﺪ ﺗﻴﮕﺮﻳﺲ‬ ‫ﺁﮔﻮﺳﺖ ‪1991‬‬ ‫ﺍﺳﺘﮑﻬﻠﻢ‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻣﺘﺮﺟﻢ‬ ‫ﮐﺘﺎﺑﻲ ﮐﻪ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺷﻤﺎﺳﺖ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺁﻣﺪ ﺗﻴﮕﺮﻳﺲ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻭ ﮐﻪ ﺧﻮﺩ ﮐﹸﺮﻣﺎﻧﺞ ﺗﺮﮐﻴﻪ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﮐﺘﺎﺏ‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺎ ﺑﻴﺎﻥ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭﻱ ﮐﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﺎﺑﺎﻭﺭﺍﻧﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺟﺒﺎﺭ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫ﻧﮕﺎﺭﺵ ﺷﻴﻮﺍﻱ ﮐﹸﺮﻣﺎﻧﺠﻲ ﺍﺩﺑﻲ ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺑﺶ‪ ،‬ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻳﮏ ﭘﺰﺷﮏ‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ﺭﺍ ﻣﺸﺨﺺ ﻭ ﺩﺍﺭﻭﻱ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ‬ ‫ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﺑﺎ ﺧﻂ ﻻﺗﻴﻨﻲ ﮐﹸﺮﺩﻱ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻴﺮﺟ‪‬ﻼﺩ‪‬ﺕ ﺑ‪‬ﺪ‪‬ﺭﺧﺎﻥ)‪ (Mîr Celadet Bedirxan‬ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ‪1919‬‬ ‫ﻣﻴﻼﺩﻱ ﺍﺑﺪﺍﻉ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﻧﮕﺎﺭﺵ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺧﻂ ﻻﺗﻴﻨﻲ ﺩﺭ ﺳﺎﻟﻬﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﺎ ﺍﺷﺘﻴﺎﻕ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ ﮐﹸﺮﺩ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺭﺷﺪ ﻭ ﻧﻤﻮ‬ ‫ﻓﺮﻫﻨﮓ ﮐﹸﺮﺩﻱ ﺍﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻓﺮﻫﻨﮓ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻏﻨﻲ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﭼﺮﺍ ﮐﻪ ﺭﻫﺒﺮ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺎﻧﺎﺗﺸﺎﻥ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﺳﻘﺰ‬ ‫ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺯﺑﺎﻥ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﮐﹸﺮﺩﻱ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩﻫﺎﻱ ﻋﻠﻤﻲ‪ ،‬ﻫﻨ ﺮﻱ ﻭ ﻭﺭﺯﺷﻲ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺍ ﺛﺮﻭﺕ ﻣﻠﻲ ﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﮐﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﮐﹸﺮﺩﻫﺎﻱ ﮐﹸﺮﻣﺎﻧﺠﻲ ﮐﻪ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﺷﻤﺎﻝ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ﺳﺎﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺍﻱ‬ ‫ﭘﺎﺳﺪﺍﺭﻱ ﺍﺯ ﻣﺮﺯﻫﺎﻱ ﺷﻤﺎﻝ ﮐﺸﻮﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﮐﻮﭺ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ‪ .‬ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎﻱ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ﮐﻪ ﺍﺯ‬ ‫ﺩﻳﺮﺑﺎﺯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺳﮑﻮﻧﺖ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺑﺎ ﺁﻣﻴﺨﺘﮕﻲ ﺑﺎ ﺭﺳﻮﻡ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺩﺳﺖ ﺧﻮﺵ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﮐﻮﭼﮑﻲ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﺯ‬ ‫ﺍﻳﻨﺮﻭ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺩ‪‬ﻳﻨﻲ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺯﺑﺎﻧﺎﻧﻢ ﺩﺍﺷﺘﻢ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺍﻳﻦ ﮐﺘﺎﺏ‪ ،‬ﻗﺪﻣﻲ ﺩﺭ ﺣﻔﻆ ﺍﺭﺯﺷﻬﺎﻱ ﻓﺮﻫﻨﮓ‬ ‫ﺍﺻﻴﻞ ﮐﹸﺮﺩﻱ ﺑﺮﺩﺍﺭﻡ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﻫﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺩﻳﺮﻳﻨﻪ‬ ‫ﺷﺎﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺎﺳﺪﺍﺭﻱ ﺍﺯ ﻓﺮﻫﻨﮓ‪ ،‬ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﻣﺴﺘﺤﮑﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﺩﮊ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎﻳﻲ ﮐﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺪﺭﻧﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ‬ ‫ﻏﺮﺏ ﻭﺍﺭﺩ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺎ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎﻳﻲ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﻤﺒﻠﻬﺎﻱ ﺁﺯﺍﺩﻱ ﻣﺎ‪ ،‬ﺑﺮﺍﻱ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﺩﺭﺳﺖ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ‬ ‫ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﺯﺍﺩﻱ ﻧﻤﻲ ﺩﺍﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﺠﺴﻤﻪ ﺁﺯﺍﺩﻱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﮐﺸﻮﺭﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺯﻳﺮ ﺁﻥ ﺧﻮﻥ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﻧﻔﺮ ﺭﺍ‬ ‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﻫﺎﻱ ﺁﺯﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻫﺎﻧﻪ ﺷﺎﻥ ﺭﻳﺨﺘﻪ ﺍﻧﺪ‪ .‬ﮐﺎﻣﺮﺍﻥ ﺑ‪‬ﺪ‪‬ﺭﺧﺎﻥ )‪ (kamuran Bedirxan‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﺑﺰﺭﮒ ﮐﹸﺮﺩ‬ ‫ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺩﺭ ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎﻱ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪ ﺧﻮﺩ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪ :‬ﺁﻧﮑﻪ ﺷﹶﺮ ﻧﻴﺴﺖ ﺷﻴﺮ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺑﺪﺍﻥ ﻣﻌﻨﻲ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﻧﮑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ‬ ‫ﺟﻨﮓ ﻧﻴﺴﺖ ﭘﻴﺮﻭﺯ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺐ ﻭ ﻧﻴﺮﻧﮓ‪ ،‬ﮐﹸﺮﺩﻫﺎﻱ ﻋﺮﺍﻕ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﻏﺎﺭﺕ ﻭ ﺗﺠﺎﻭﺯ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﺧﻮﻥ ﺯﻥ ﻭ ﺑﭽﻪ ﻭ‬ ‫ﻣﺮﺩﺍﻧﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﺎﺣﻖ ﺭﻳﺨﺘﻨﺪ‪ .‬ﻭ ﺟﺰﺍﻱ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻧﻨﮕﻴﻨﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺗﺮﮐﻴﻪ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ ﮐﻪ ﺣﻖ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮﺩﻥ ﺑﺎ ﺯﺑﺎﻥ ﻣﺎﺩﺭﻱ‬ ‫ﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺳﺎﻧﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﻢ ﮐﹸﺮﺩﻱ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺁﺗﺎﺗﹸﺮﮎ ﺻﺪﺍﻳﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺷﻨﻮﺩ‪ .‬ﺩﻳﻮﺍﻥ ﻣ‪‬ﻢ ﻭ ﺯﻳﻦ‬ ‫)‪ (Mem û Zîn‬ﺭﺍ ﮐﻪ ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﮐﺮﻣﺎﻧﺠﻲ ﺍﺳﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﺍﺳﺘﺎﻧﺒﻮﻟﻲ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﻧﺴﺨﻪ ﺍﺻﻠﻲ )ﺩﺳﺖ ﻧﻮﻳﺲ( ﺭﺍ‬ ‫ﭘﻨﻬﺎﻥ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ‪ .‬ﻭ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺍﺣﻤﺪ ﺧﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺍﺻﻴﻞ ﮐﹸﺮﺩﻱ ﺭﺍ ﺑﮕﻮﻧﻪ ﺍﻱ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺧﻮﺩ ﮐﺸﻴﺪﻧﺪ‬ ‫ﮐﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﺎ ﺷﻨﻴﺪﻥ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﻫﺎﻱ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪ ،‬ﮐﻪ ﺩﺭ ﺗﺮﮐﻴﻪ ﺍﺟﺮﺍ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ ،‬ﺩﺭ ﻋﺠﺐ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﻫﺎ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺍﻳﻦ‬ ‫ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺍﻣﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺗﺮﮐﻴﻪ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺑﺎ ﺗﻼﺵ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪﻩ ﻫﺎﻱ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺭﺍ ﺟﻤﻊ‬ ‫ﺁﻭﺭﻱ ﮐﺮﺩﻧﺪ‪ .‬ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭﺍﻥ‪ ،‬ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮﺍﻥ ﮐﻪ ﺭﻭﺯﻱ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺭﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺁﮐﺎﺩﻣﻲ ﻫﺎﻱ‬ ‫ﺑﺰﺭﮒ ﺯﺑﺎﻥ ﺩﺭ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ‪ ،‬ﺳﻮﺋﺪ‪ ،‬ﺁﻟﻤﺎﻥ ﻭ ‪ ...‬ﺩﺭ ﺗﻼﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﮐﹸﺮﺩﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎﻥ ﺍﻋﻼﻡ ﺩﺍﺭﻧﺪ‪ .‬ﭼﺮﺍ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ‬

‫ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﺟﻨﮓ ﻭ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰﻱ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻤﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻫﻤﻪ ﻣﺎ ﻣﻲ ﺩﺍﻧﻴﻢ ﻫﺪﻑ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎﻱ ﻏﺮﺑﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ‬ ‫ﻫﻤﻪ ﺟﻨﮓ ﭼﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻫﺴﺖ؟‬ ‫ﺳﻠﻄﺎﻥ ﺻﻼﺡ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﻳﻮﺑﻲ ﺳﺮﺩﺍﺭ ﮐﹸﺮﺩ ﺩﺭ ﺟﻨﮕﻬﺎﻱ ﺻﻠﻴﺒﻲ ﭘﻲ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻓﺘﻨﻪ ﺟﻮﻳﺎﻥ ﺑﺮﺩ ﮐﻪ ﻗﺼﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻣﻴﺎﻥ‬ ‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻣﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ ﺑﻴﮑﺎﺭ ﻧﻨﺸﺴﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﺩﻥ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻠﻴﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﻓﺘﻨﻪ‬ ‫ﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﻣﻲ ﺩﺍﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ ﺩﺭ ﻫﺮ ﮐﺸﻮﺭ ﻭ ﻫﺮ ﺩﻳﻦ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﻣﻲ ﺩﺍﻧﻨﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﺍﺯ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎﻳﻲ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺍﺯ ﻣﻠﻴﺖ‬ ‫ﺳﻮﺍﻝ ﺷﻮﺩ ﺍﻭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﻭ ﺍﺯ ﻧﮋﺍﺩ ﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﺩﺍﻧﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎﻱ ﺍﺭﻣﻨﺴﺘﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺻﺪﻕ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﭼﺮﺍ ﮐﻪ ﻫﻤﻴﻦ‬ ‫ﮐﺸﻮﺭﻫﺎ ﺗﺎ ﭼﻨﺪﻱ ﭘﻴﺶ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺰﺭﮒ ﺭﺍ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣﻲ ﺩﺍﺩ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﺟﺪﺍ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺍﻣﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺯﺑﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺎ‬ ‫ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﺎﻥ ﮐﹸﺮﺩﻱ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﺍﻗﻮﺍﻡ ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺍﻳﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺁﻣﺪ ﺗﻴﮕﺮﻳﺲ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻮﺩﻡ‪ .‬ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﻫﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻢ‬ ‫ﺯﻳﺒﺎﻳﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﮐﹸﺮﺩﻱ ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻧﻤﻮﺩﻡ ﻭ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﮐﺘﺎﺏ‪ ،‬ﺷﻴﻮﻩ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻫﻤﻪ‬ ‫ﮐﻠﻤﺎﺕ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﮐﻮﭼﮑﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻡ‪.‬‬ ‫ﻋﺒﺎﺱ ﻓﺮﻫﺎﺩﻱ ﺗﻮﭘﮑﺎﻧﻠﻮ‬ ‫ﺳﺮﻣﺎﻱ ‪90‬‬ ‫ﺳﻮﺭﻳﻪ‪ -‬ﺣﻤﺺ‬

‫‪” Ne jina kenokî‬‬ ‫” ‪Ne mêrê şermokî‬‬ ‫‪Gotina Pêşîyan‬‬ ‫"ﻧﻪ ﺯﻥ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻨﺪﻩ ﺭﻭ‬ ‫ﻧﻪ ﻣﺮﺩ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﺠﻮﻝ"‬ ‫ﺍﺯ ﮐﺘﺎﺏ ﮔﻔﺘﻪ ﻫﺎﻱ ﭘﻴﺸﻴﻨﻴﺎﻥ‬

‫ﺁﺷﻨﺎﻳﻲ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ ﻭ ﭘﺴﺮﺍﻥ ﺟﻮﺍﻥ ‪Hevdîtina keç û xortan‬‬ ‫ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﻪ ﺁﺳﺎﻧﻲ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺩﺧﺘﺮ ﻭ ﺯﻧﺎﻥ ﮐﹸﺮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺧﺘﺮ ﻭ ﺯﻧﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻠﻴﺘﻬﺎ ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ‪ .‬ﺩﺧﺘﺮﻫﺎﻱ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﻭ ﺷﻬﺮﻱ‬ ‫ﺑﺪﻭﻥ ﺭﻭﺳﺮﻱ ﻭ ﺳﺮﻟﺨﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺩﺧﺘﺮﻫﺎ ﻣﻮﻫﺎﻱ ﺑﻠﻨﺪ ﻭ ﻳﺎ ﮔﻴﺴﻮ ﻫﺎﻱ ﺑﺎﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺭﺍ ﭘﺸﺖ ﺳﺮﺷﺎﻥ ﻣﻲ ﺍﻧﺪﺍﺯﻧﺪ‪ .‬ﺍﻟﺒﺘﻪ ﮔﺎﻫﻲ‬ ‫ﺷﻬﺮﻱ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺭﻭﺳﺮﻱ ﻫﺎﻱ ﺭﻧﮕﻴﻦ ﻫﻢ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺯﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺭﻭﺳﺮﻱ ﺳﻔﻴﺪ‪ ،‬ﺳﺮﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻲ ﭘﻮﺷﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﺑﺨﺸﻬﺎ‬ ‫ﺯﻧﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺁﺭﺍﻳﺶ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺳﺮﻟﺨﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﻫﻤﻪ ﺯﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﮐﹸﻮﻓﻲٰ )‪ (Kofî‬ﺳﺮﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻲ‬ ‫ﺑﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘﹼﻲ ﻫﻤﻴﻦ ﭘﻨﺠﺎﻩ‪ ،‬ﺷﺼﺖ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺩﺧﺘﺮﻫﺎ ﮐﻼﻩ ﻭ ﮐﹸﻮﻓﻲ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺳﺮﺷﺎﻥ ﻣﻲ ﮔﺬﺍﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﮐﹸﻮﻓﻲ ﻫﺎﻱ ﺳﺮ‬ ‫ﺯﻧﺎﻥ ﻫﺮ ﻣﺤﻠﻪ ﻭ ﻫﺮ ﺑﺨﺶ ﺑﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﻮﺩﻧﺪ‪.‬ﮐﹸﻮﻓﻲ ﺭﺍ ﺑﺎ ﭘﺎﺭﭼﻪ ﻫﺎﻱ ﺭﻧﮕﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻲ ﺑﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺪﻝ ﺑﺴﺘﻦ ﮐﹸﻮﻓﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ‬ ‫ﻫﺎﻱ "ﻟ‪‬ﺠﹺﻪ )‪" ، " (Licê‬ﺩﺍﺭﺍﻫ‪‬ﻨﹺﻪ )‪ " (Darahênê‬ﻭ "ﭘﺎﺳﻮﺭ )‪ " (Pasûr‬ﺑﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﮔﺮﻩ ﮐﹸﻮﻓﻲ‬ ‫)ﻣﻨﮕﻮﻟﻪ( ﺩﺭ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﺑﻠﻨﺪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺭﻭﺳﺮﻱ ﺳﻔﻴﺪ ﺭﻧﮕﻲ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺳﺮﺷﺎﻥ ﻣﻲ ﺍﻧﺪﺍﺯﻧﺪ‪ .‬ﺍﮐﻨﻮﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﻌﻀﻲ‬ ‫ﭘﻴﺮﺯﻧﻬﺎ ﮐﹸﻮﻓﻲ ﺑﻪ ﺳﺮ ﺩﺍﺭﻧﺪ‪ .‬ﻭﻟﻲ ﺟﻮﺍﻧﺘﺮ ﻫﺎ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﮐﹸﻮﻓﻲ ﻧﻤﻲ ﺑﻨﺪﻧﺪ‪ .‬ﮐﻼﻩ ﻭ ﮐﹸﻮﻓﻲ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎﻱ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺩﺷﺖ ﺗﺎ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎﻱ‬ ‫ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮐﻮﻫﺴﺘﺎﻧﻲ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﮐﹸﻮﻓﻲ ﺯﻧﺎﻥ ﺩﺷﺘﻲ ﭘﻬﻦ ﻭ ﮔﺮﻩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﺎ ﭘﻮﻟﮏ ﻫﺎﻱ ﻃﻼﻳﻲ ﻭ ﻧﻘﺮﻩ ﺍﻱ ﺁﺫﻳﻦ ﺑﻨﺪﻱ ﺷﺪﻩ‬ ‫ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺮﻭ ﺑﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻓﺮﻕ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ "ﺳ‪‬ﺮﺣ‪‬ﺪ ")‪ (Serhed‬ﻧﻴﺰ ﮐﹸﻮﻓﻲ ﭘﻬﻦ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺍﻣﺎ ﮔﺮﻩ ﺍﺵ ﺩﺭ ﺟﻠﻮ ﻣﻲ‬ ‫ﺧﻮﺭﺩ‪ .‬ﺟﻠﻴﻘﻪ‪ ،‬ﻟﺒﺎﺱ ﻭ ﭘﻮﺷﺸﻬﺎﻱ ﺯﻥ ﻭ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ ﺷﺒﻴﻪ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺮﺩﻫﺎ ﻭ ﭘﺴﺮﻫﺎﻱ ﮐﺮﻣﺎﻧﺞ ﭘﻮﺷﺶ ﻭ ﻟﺒﺎﺱ ﺧﺎﺻﻲ‬ ‫ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ‪.‬‬ ‫ﺍﻏﻠﺐ ﺩﺧﺘﺮ ﻭ ﭘﺴﺮﻫﺎﻱ ﺟﻮﺍﻥ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﺳﺮ ﭼﺸﻤﻪ‪ ،‬ﺳﺮﺧﺮﻣﻦ‪ ،‬ﺩﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻍ‪ ،‬ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻭ ﻳﺎ ﺟﺸﻨﻬﺎﻱ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﻣﻲ‬ ‫ﺑﻴﻨﻨﺪ‪ .‬ﭼﺸﻤﻪ ﻫﺎﻱ ﮐﹸﺮﺩﺳﺘﺎﻥ ﺟﺎﻱ ﻋﺎﺷﻖ ﺷﺪﻥ ﻭ ﮔﻮﻳﻲ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﺩﻝ ﺑﺴﺘﻦ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻭﻗﺘﻲ ﭘﺴﺮ ﻫﺎﻱ ﺟﻮﺍﻥ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ‬

‫ﺩﺧﺘﺮﻱ ﺭﺍ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﻣﻲ ﺭﻭﻧﺪ ﺳﺮ ﭼﺸﻤﻪ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺩﺭ ﺳﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺍﻳﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻣﻲ ﭘﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻧﮑﻪ ﺑﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ‬ ‫ﻧﺰﺩﻳﮑﺘﺮ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ‪ ،‬ﮔﺎﻫﻲ ﻳﮏ ﻟﻴﻮﺍﻥ ﺁﺏ ﺍﺯ ﺩﺧﺘﺮ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﻟﻴﻮﺍﻥ ﺁﺏ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﮐﻮﺯﻩ ﻳﺎ ﺳﻄﻞ ﺁﺏ ﺩﺧﺘﺮ ﺭﺍ ﺳﺮ ﻣﻲ‬ ‫ﮐﺸﻨﺪ ﻭ ﺁﻥ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻴﻦ ﻫﺮ ﺟﺮﻋﻪ ﻧﻔﺲ ﺗﺎﺯﻩ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺩﺧﺘﺮ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻧﺪﺍﺯ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺩﺧﺘﺮ ﻫﺮ ﭼﻘﺪﺭ ﺧﺠﺎﻟﺘﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺳﺮﺵ ﺭﺍ‬ ‫ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﮕﻴﺮﺩ؛ ﺍﻣﺎ ﺯﻳﺮ ﭼﺸﻤﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻣﻲ ﭘﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺍﻏﻠﺐ ﮐﻮﺯﻩ ﻭ ﺳﻄﻞ ﺧﺎﻟﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭ ﭼﺸﻤﻪ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﻭ ﺩﺧﺘﺮ ﻭ ﭘﺴﺮ ﺩﺳﺖ‬ ‫ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻫﻢ ﺑﻪ ﮐﻮﻩ ﻭ ﺩﺷﺖ ﻣﻲ ﺭﻭﻧﺪ ﻭ ﻣﻲ ﺩﻭﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﺍﻭﻗﺎﺕ ﺩﺧﺘﺮ ﻫﺎ ﻭ ﭘﺴﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻗﻮﻝ ﻓﺮﺍﺭ ﮐﺮﺩﻥ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺭﺍ ﻣﻲ‬ ‫ﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﺷﺐ ﻫﻨﮕﺎﻡ‪ ،‬ﻭﻗﺘﻲ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺧﺘﺮ ﺧﻮﺍﺑﻴﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﺍﻭ ﺑﻐﭽﻪ ﺍﺵ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺑﻨﺪﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺩﺭﺏ ﻳﺎ ﭘﻨﺠﺮﻩ ﺑﺎ ﭘﺴﺮ ﻓﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ‬ ‫ﻣﻴﺎﻥ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ ﺍﺯ ﮐﻮﭼﮑﻲ ﭘﺴﺮﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻭﻗﺘﻲ ﺑﺰﺭﮒ ﺷﺪ ﺩﺧﺘﺮﻫﺎ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﺭﻱ ﺑﺪﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎﺯﻱ ﻓﺮﺍﺭﻱ ﺩﺍﺩﻥ ﻋﺮﻭﺱ ‪Bûkbazî‬‬ ‫ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ" ﺩﺭ ﺍﻃﺮﺍﻑ "ﺳ‪‬ﻤﺴﻮﺭ )‪ ، " (Semsûr‬ﺑﭽﻪ ﻫﺎ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﻱ ﺭﺍ ﺍﺟﺮﺍ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﭽﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺩﻭ ﮔﺮﻭﻩ‬ ‫ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪﺍﺩﺷﺎﻥ ﺑﻴﻦ ﻫﻔﺖ ﺗﺎ ﺩﻭﺍﺯﺩﻩ ﻧﻔﺮ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﮔﺮﻭﻫﻲ ﻃﺮﻑ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﮔﺮﻭﻫﻲ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻘﺶ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﻳﮑﻲ ﻧﻴﺰ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺩﻭ ﻧﻔﺮ ﻗﺒﺮﺍﻕ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﭘﺎﺳﺪﺍﺭﻱ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﺯﻱ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ‪.‬‬ ‫ﺩﺍﻣﺎﺩﻱ ﮐﻪ ﺳﻪ ﺑﺎﺭ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﮐﻤﺮﺵ ﺑﺨﻮﺭﺩ‪ ،‬ﻣﻲ ﻣﻴﺮﺩ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﻱ ﺧﺎﺭﺝ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ‬ ‫ﻓﺮﺍﺭﻱ ﺩﻫﺪ ‪ .‬ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺩﻭﺳﺘﺎﻧﺶ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﺭﻱ ﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺩﺳﺖ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﺶ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻭﻗﺘﻲ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ‬ ‫ﺑﮕﻴﺮﺩ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﺑﺮﺩ ﮐﻪ ﺑﺎﺯﻱ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﺎﺯﻱ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﺍﮐﺜﺮﺍ" ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﻱ ﺭﺍ‬ ‫ﺩﺭ ﺷﺒﻬﺎﻱ ﻣﻬﺘﺎﺑﻲ ﻭ ﺩﺭ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺍﺟﺮﺍ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ‪.‬‬ ‫ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻓﺮﺍﺭﻱ ﺩﺍﺩﻥ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ ‪ ،‬ﻣﺮﮒ ﺍﺳﺖ‪Bi gelemperî dawiya keçrevandinê .‬‬ ‫‪mirin e.‬‬ ‫ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻓﺮﺍﺭﻱ ﺩﺍﺩﻥ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﭘﺴﺮﻱ ﮐﻪ ﺩﺧﺘﺮﻱ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﺭﻱ ﻧﺪﻫﺪ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺍﻣﺎ ﺩﺭ‬ ‫ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ‪ ،‬ﮐﺸﺘﻦ ﺩﺧﺘﺮ ﻭ ﭘﺴﺮﺍﺳﺖ ﮐﻪ ‪ ،‬ﺑﺤﺚ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻣﻲ ﺭﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎﺭﻫﺎ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺷﻨﻴﺪﻥ ﺧﺒﺮ ﻓﺮﺍﺭ ﮐﺮﺩﻥ ﺩﺧﺘﺮ‬ ‫ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺍﺵ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺩﺧﺘﺮ ﺑﻪ ﮐﻮﻩ‪ ،‬ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎ ﻭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﻣﻲ ﺍﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺩﺧﺘﺮﮎ ﻭ ﭘﺴﺮﮎ ﺭﺍ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﺍﺯ‬ ‫ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻏﺮﺏ ﮐﹸﺮﺩﺳﺘﺎﻥ ﺍﮔﺮ ﻗﻮﻡ ﻭ ﺧﻮﻳﺶ ﭘﺪﺭ ﻋﺮﻭﺱ ﺗﺎ ﺳﻲ ﺍﻟﻲ ﭼﻬﻞ ﺭﻭﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﭘﻴﺪﺍ ﻧﮑﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺷﺎﻥ ﺑﺎﺯﻣﻲ ﮔﺮﺩﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻭﻟﻲ ﺍﮔﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﻫﺮ ﺩﻭﺗﺎﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺩ‪‬ﻡ ﻣﻲ ﮐﺸﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﺗﺎ ﺩﻩ ﺳﺎﻝ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻓﺮﺍﺭ ﮐﺮﺩﻥ ﻣﻲ ﮔﺬﺭﺩ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺍﮔﺮ‬ ‫ﻓﺮﺻﺘﻲ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ‪ ،‬ﺩﺧﺘﺮ ﻳﺎ ﭘﺴﺮ ﺭﺍ ﻣﻲ ﮐﺸﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮﻱ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺩﺧﺘﺮ‬ ‫ﻭ ﭘﺴﺮ ﻓﺮﺍﺭ ﮐﺮﺩﻩ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺍﮔﺮ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﭘﺴﺮ‪ ،‬ﻗﻮﻱ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺧﺘﺮ ﻧﺎﺗﻮﺍﻥ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺧﺘﺮ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﮐﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺑﺒﺮﻧﺪ ﻭ‬ ‫ﻧﻴﺎﺯﻱ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﺩﺧﺘﺮ ﻭ ﭘﺴﺮ ﺍﺯ ﻫﻢ ﺟﺪﺍ ﺑﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺷﻴﺮ ﻣﺎﺩﺭﺵ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﻱ ﺣﺮﺍﻡ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺧﻮﺩ ﺑﻴﺮﻭﻥ‬ ‫ﻣﻲ ﺍﻧﺪﺍﺯﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ ﻭﻗﺘﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻫﺎ ‪ ،‬ﮐﺴﻲ ﻣﻴﺎﻧﺪﺍﺭﻱ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﺮ ﺻﻠﺢ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺩﺧﺘﺮ ﻓﺮﺍﺭ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﭽﻪ ﺍﻱ ﺑﻪ ﺩﻧﻴﺎ ﻣﻲ ﺁﻳﺪ‪ ،‬ﺩﺧﺘﺮ ﺑﭽﻪ ﺍﺵ ﺭﺍ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭﺵ ﻣﻲ ﺭﻭﺩ‪ .‬ﭘﺪﺭ‬ ‫ﻭ ﻣﺎﺩﺭ ﺩﺧﺘﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭘﺲ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﻮﻩ ﺧﻮﺷﮕﻠﺸﺎﻥ‪ ،‬ﻣﻲ ﺑﺨﺸﻨﺪ‪ .‬ﻳﺎ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺩﺧﺘﺮ ﻭ ﭘﺴﺮ ﺑﺎ ﮐﻔﻦ ﻭ ﺻﺎﺑﻮﻥ ‪ ،‬ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭ ﺩﺧﺘﺮ ﻣﻲ ﺭﻭﻧﺪ ﻭ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪":‬ﻳﺎ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﮑﺸﻴﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﺒﺨﺸﻴﺪ" ﺁﻥ ﻣﻮﻗﻊ ﭘﺪﺭ ﺩﺧﺘﺮ‪ ،‬ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺑﺨﺸﺪ‪.‬‬ ‫ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ ﭼﻪ ﻗﺪﺭ ﺩﺧﺘﺮ ﻓﺮﺍﺭﻱ ﺩﺍﺩﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ‪ ،‬ﮐﺸﺘﻦ ﻭ ﻓﺮﺍﺭ ﮐﺮﺩﻥ ﺍﺯ ﺗﺮﺱ ﻣﺮﮒ ﻭﺟﻮﺩ‬ ‫ﺩﺍﺭﺩ ﺍﻣﺎ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺍﻳﻦ ﺭﺧﺪﺍﺩ ﺗﮑﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﭼﺮﺍ ﮐﻪ ﺭﺳﻮﻡ ﻃﺎﻳﻔﻪ ﺍﻱ‪ ،‬ﻗﻮﻣﻲ ﻭ ﺩﻳﻦ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ ﻗﻮﻱ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺑﺮﻭﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ‬ ‫ﻫﺎ ﺑﺮ ﺑﻴﭽﺎﺭﮔﻲ ﻭ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭﻳﺸﺎﻥ ﺍﻓﺰﻭﻥ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺍﮔﺮ ﭘﺴﺮ ﻭ ﺩﺧﺘﺮ ﻧﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﻟﺸﺎﻥ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﭼﺎﺭﻩ‬ ‫ﻓﺮﺍﺭﻱ ﺩﺍﺩﻥ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺩﺧﺘﺮ ﻭ ﭘﺴﺮ ﻋﺎﺷﻖ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﻟﮕﺮﻡ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻥ ﻭ ﺩﺭ ﺑﻪ ﺩﺭ ﺷﺪﻥ ﺗﺮﺳﻲ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻗﻮﻝ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻭ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺟﻬﻴﺰﻳﻪ ‪Herêkirin û bardanîn‬‬

‫ﺩﺭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﻫﺎ‪ ،‬ﺩﺧﺘﺮ ﻭ ﭘﺴﺮﻫﺎﻳﻲ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻳﮏ ﺭﻭﺳﺘﺎ ‪ ،‬ﺷﻬﺮ ﻭ ﺑﺨﺶ ﻫﺎ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﻧﺪﻳﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﻧﻤﻲ ﺷﻨﺎﺳﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ‬ ‫ﺩﻳﺪﻥ ﻭﺁﺷﻨﺎ ﺷﺪﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺪﺭ ﻭ ﻣﺎﺩﺭ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺩﺧﺘﺮﺑﭽﻪ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﭘﺴﺮﺷﺎﻥ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺩﻳﮕﺮ ﺷﺐ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﺍﺳﺖ‬ ‫ﻭ ﺑﺨﺖ‪ :‬ﭼﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻲ ﺁﻳﺪ‪ :‬ﮐﻮﺭ‪ ،‬ﻟﻨﮓ‪ ،‬ﮐﻮﺗﺎﻩ‪ ،‬ﮐﭽﻞ ‪ ...‬ﺗﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﻧﻴﺰ ﭘﺪﺭ ﻭ ﻣﺎﺩﺭ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻢ‬ ‫ﻗﻮﻝ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﺩﺧﺘﺮ ﻭ ﭘﺴﺮ ﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻫﻢ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﻭ ﻫﺰﺍﺭ ﺍﻓﺴﻮﺱ ﮐﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺍﻳﻦ‬ ‫ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺜﻞ ﻗﺪﻳﻢ‪ .‬ﺍﻣﺎ ﺳﺎﻝ ﺑﻪ ﺳﺎﻝ ﮐﻤﺘﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺧﻴﻠﻲ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺧﺮﺩﺳﺎﻟﻲ ﺑﭽﻪ ﻫﺎ ﺭﺍ‬ ‫ﺩﺭ ﮔﻬﻮﺍﺭﻩ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﻢ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ" ﺩﺧﺘﺮﻋﻤﻮ ﻭ ﭘﺴﺮﻋﻤﻮ ﻭﻟﻲ ﮔﺎﻫﻲ ﻭﻗﺘﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻟﺠﺒﺎﺯﻱ ﻭ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﺎﺭﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻫﺎﻱ ﺑﻴﻦ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪.‬‬ ‫ﮔﺎﻫﻲ ﭘﺪﺭ ﻭ ﻣﺎﺩﺭ‪ ،‬ﺩﺧﺘﺮ ‪ 17- 16‬ﺳﺎﻟﻪ ﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻣﺮﺩﻱ ‪ 70-60‬ﺳﺎﻟﻪ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﺪﺑﺨﺘﻲ ﺑﺰﺭﮒ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ‬ ‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﭘﻴﺮﻣﺮﺩﻫﺎﻳﻲ ﺭﺥ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﮐﻪ ﻳﺎ ﺑﭽﻪ ﻫﺎﻳﺶ ﺑﺰﺭﮒ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻳﺎ ﭘﺴﺮ ﻧﺪﺍﺭﺩ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﻧﻴﺰ ﭘﻮﻟﺪﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻳﺎ‬ ‫ﻣﺴﺎﻳﻞ ﺧﻮﻧﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺩﻋﻮﺍﻫﺎﻳﻲ ﮐﻪ ﻳﮏ ﻧﻔﺮ ﮐﺸﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ ،‬ﻃﺮﻑ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻳﮏ ﺩﺧﺘﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ‬ ‫ﻣﻘﺘﻮﻝ ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻧﻴﺰ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺩﺍﻳﻲ ﺟﻤﻴﻞ ﺍﺳﺖ‪:‬‬ ‫ﺩﺍﻳﻲ ﺟﻤﻴﻞ‬ ‫ﺍﹶﺭﺩ‪‬ﻡ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫ﺩﺍﻳﻲ ﺟﻤﻴﻞ‪ ،‬ﺩﺍﻳﻲ ﺟﻤﻴﻞ‪ ،‬ﺩﺍﻳﻲ ﺟﻤﻴﻞ‬ ‫ﺩﺍﻳﻲ ﺟﻤﻴﻞ ﻣﻦ ﮔﻨﺎﻩ ﺩﺍﺭﻡ‬ ‫ﺁﻫﺎﻱ ﺩﺍﻳﻲ ﺟﻤﻴﻞ ﻣﻦ ﺣﻴﺮﺍﻧﻢ‬ ‫ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﺗﻮ ﭘﻴﺮﻣﺮﺩﻱ ﺍﻱ ﺩﻳﻮﺍﻧﻪ ﻭ ﻣﻦ ﮔﺪﺍﻳﻢ‬ ‫ﺁﻫﺎﻱ ﺩﺍﻳﻲ ﺟﻤﻴﻞ ﻋﻤﺮ ﺗﻮ ﭼﻬﻞ ﻭ ﺷﺶ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻦ ﭼﻬﺎﺭﺩﻩ ﺳﺎﻟﻪ ﺍﻡ‬ ‫ﺁﻫﺎﻱ ﺩﺍﻳﻲ ﺟﻤﻴﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﺳﻮﺧﺘﻪ‬ ‫ﺍﺯ ﻣﻦ ﺑﺮﮔﺮﺩ ﮐﻪ ﻣﻦ ﮔﺮﺩﻥ ﮐﺞ ﻭ ﺑﻴﭽﺎﺭﻩ ﺍﻡ‬ ‫ﺩﺍﻳﻲ ﺟﻤﻴﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﺳﻮﺧﺘﻪ‬ ‫ﻭ ﻣﻦ ﻟﻘﻤﻪ ﺩﻫﺎﻥ ﭘﺎ ﻟﺐ ﮔﻮﺭﻱ ﻣﺜﻞ ﺗﻮ ﻧﻴﺴﺘﻢ‬

‫‪Xalê cemîl‬‬ ‫‪Erdem dibêje:‬‬ ‫‪Xalê Cemîl, Xalê Cemîl, Xalê Cemî‬‬ ‫‪Xalê Cemîl wez gune me‬‬ ‫‪Lo lo Xalê Cemîl min heyrano‬‬ ‫‪Welle tû extîyarî dîno wez gede me.‬‬ ‫‪Lo lo Xalê Cemîl emrê te çûye çil û şeşan.‬‬ ‫‪Wez çardeh me‬‬ ‫‪Lo lo Xalê Cemîl malşewityo‬‬ ‫‪Ji min veger wez stûxwar û bê care me‬‬ ‫‪Xalê Cemîl malşewityo‬‬ ‫‪Wez ne pariyê devê mûrdarê fen ate me‬‬

‫ﺩﺍﻳﻲ ﺟﻤﻴﻞ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬

‫‪Xalê Cemîl dibêje:‬‬

‫ﺁﻱ ﺍﹶﺭﺩ‪‬ﻡ ﺧﺎﻧﻢ ﺩﻭﺷﻴﺰﻩ‬

‫‪Lê lê Erdem Xanimê sibeye‬‬

‫ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻦ ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ ﺍﻱ ﺩﻟﺒﺮ ﻣﻦ‬

‫‪Li min û li dîyarê qerdîlekê‬‬

‫ﺁﻱ ﺍﹶﺭﺩﻡ ﺧﺎﻧﻢ ﺁﺧﺮ ﻣﻦ ﺣﻴﺮﺍﻧﻢ‬ ‫ﻗﺪ ﮐﻮﺗﺎﻩ‪ ،‬ﺍﻣﺎ ﻣﺜﻞ ﺍﺭﺩﮎ ﭘ‪‬ﺮﺻﺪﺍ‬ ‫ﻗﺼﻪ ﻭ ﺣﺮﻓﻬﺎﻱ ﺷﻴﻄﺎﻥ ﻭ ﻓﺎﺳﺪ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Lê lê Erdem Xanimê min heyranê‬‬ ‫‪Qamkinikê, lê meşwerdek‬‬ ‫‪Qise û galegal û gotinê şeytan û fesedan‬‬

‫ﺑﮕﺬﺍﺭ ﺗﺎ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺎﻻﻣﺮﺗﺒﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﺎ ﺟﺪﺍ ﮐﻨﺪ‬

‫‪Bila xwedê te'ala biqedêne‬‬

‫ﺁﺭﺯﻭﻱ ﻣﻦ ﺍﻱ ﺍﹶﺭﺩﻡ ﺧﺎﻧﻢ‬

‫‪Miradê min û Erdem Xanimê‬‬

‫ﻳﮏ ﺷﺐ ﺍﺯ ﺷﺒﻬﺎﻱ ﭘﺎﻳﻴﺰﻱ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺻﺒﺢ‬

‫‪Şevek ji şevê payîzê heta sibê‬‬

‫ﺑﮕﺬﺍﺭ ﺁﻥ ﻣﻮﻗﻊ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺳﻴﻨﻪ ﻣﻦ ﺁﺭﺍﻡ ﺑﮕﻴﺮﺩ‬ ‫ﺁﻥ ﻣﻮﻗﻊ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺎﺻﺪ ﺁﺳﻤﺎﻧﻬﺎ ﻣﻴﺮﺍﺙ ﻣﺮﺍ ﺑﺮﺍﻳﻢ ﺁﻭﺭﺩﻩ‬ ‫ﺁﻱ ﺩﺧﺘﺮ ﺑﻼ‪ ،‬ﺍﻱ ﺍﺭﺩﻡ‬ ‫ﻣﺎﺩﺭ ﮔﺒﺮﻱ ﻭ ﭘﺪﺭ ﻋﺠﻢ ﺍﺳﺖ‬ ‫ﻣﻦ ﻳﮏ ﮐﻢ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺍﻡ ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭﺕ‬

‫‪Bira wê çaxê li ser sênga min peya be‬‬ ‫‪Qasidê mîrata qolfelekê‬‬ ‫‪De gidî lê lê, Erdemê‬‬ ‫‪Dê gawirê, bav eceme‬‬ ‫‪Ez qisekî rûniştime li kêlekê‬‬

‫ﺑﮕﺬﺍﺭ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭ ﻣﻦ ﺑﺎﺷﺪ‬

‫‪Bila dîsa wa li cemê.‬‬

‫ﺯﻧﺎﻧﻲ ﮐﻪ ﺷﻮﻫﺮﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ ﺍﻏﻠﺐ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﺑﺰﺭﮒ ﮐﺸﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻳﺎ ﻣﻲ ﻣﻴﺮﺩ‪ ،‬ﺍﮔﺮ‬ ‫ﺑﺮﺍﺩﺭ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻳﺎ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﭘﺴﺮﻋﻤﻮﻱ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﺯﻥ ﺻﺒﺮ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﻧﮑﻨﺪ‬ ‫ﮐﻪ ﺑﺮﺍﺩﺭﺷﻮﻫﺮﺵ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﭘﺴﺮﻋﻤﻮ ﺷﻮﻫﺮ ﺩﺭﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺵ ﺑﺰﺭﮒ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺍﮔﺮ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﺷﻮﻫﺮ ﻭ ﭘﺴﺮﻋﻤﻮ‪ ،‬ﻫﻔﺖ ﻳﺎ ﻫﺸﺖ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﺯﻥ ﺑﻴﻮﻩ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ ﺭﺳﻢ ﻫﺴﺖ ﮐﻪ ﺯﻥ ﺑﻴﻮﻩ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﻧﺮﻭﺩ ﻭ ﺑﺎ ﮐﺴﻲ‬ ‫ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﻧﮑﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺍﻣﺎ‪ ،‬ﻣﺎ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺮﺩﻳﻢ ﺑﻪ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺧﻮﺍﺳﺘﮕﺎﺭﻱ‪ .‬ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺧﻮﺍﺳﺘﮕﺎﺭﻱ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﺍﮔﺮ ﺩﺧﺘﺮ ﻭ ﭘﺴﺮ‬ ‫ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺯﻧﻬﺎﻱ ﻃﺮﻑ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺧﻮﺍﺳﺘﮕﺎﺭﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﮔﻮﺵ ﭘﺪﺭ ﻭ ﻣﺎﺩﺭ ﺩﺧﺘﺮ ﻣﻲ ﺭﺳﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺭﺍﻩ ﺭﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭ ﺩﺧﺘﺮ ﺭﺍ ﺑﺎﺯ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﭘﺪﺭ ﻭ ﻣﺎﺩﺭ ﭘﺴﺮ ﺑﺎ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺷﺎﻥ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ‬ ‫ﺭﻭﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺬﻳﺮﺍﻳﻲ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ ﻭ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺍﺻﻞ ﻣﻮﺿﻮﻉ‪ ،‬ﺳﺨﻨﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﻧﻤﻲ ﺁﻭﺭﻧﺪ‪ .‬ﻭ ﺗﺎ ﻧﻴﻤﻪ ﻫﺎﻱ ﺷﺐ‬ ‫ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺯﻣﺎﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻭ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﮐﺎﺭ ﻭ ﺑﺎﺭ ﺳﺨﻦ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﺩﻳﮕﺮ ﺩﻳﺮﻭﻗﺖ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﻃﺮﻑ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﺎ ﭼﺸﻢ ﺑﻪ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ‬ ‫ﻣﻴﻔﻬﻤﺎﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﺍﺻﻞ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺍ ﺑﺎﺯ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﮐﺴﻲ ﮐﻪ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺻﺤﺒﺖ ﺭﺍ ﺷﺮﻭﻉ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﮏ ﺳﺮﻓﻪ ﻧﻈﺮ ﻫﻤﻪ‬ ‫ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺟﻠﺐ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﻭ ﮔﻠﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﺻﺎﻑ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﮐﻢ ﻭ ﺯﻳﺎﺩ‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺧﻮﺍﺳﺘﮕﺎﺭﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﮔﻮﺵ ﭘﺪﺭ ﺑﺰﺭﮒ ﻭ ﭘﺪﺭ ﺩﺧﺘﺮ ﻭ‬ ‫ﺍﮔﺮ ﭘﺪﺭﺵ ﺩﺭ ﻗﻴﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮ ﺩﺧﺘﺮ ﺍﻋﻼﻡ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪ » :‬ﺁﻳﺎ ﺷﻤﺎ ﻣﻲ ﺩﺍﻧﻴﺪ‪ ،‬ﮐﻪ ﻣﺎ ﺑﺮﺍﻱ‬ ‫ﭼﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺷﻤﺎ ﺁﻣﺪﻳﻢ ﻭ ﺭﻭﻱ ﻓﺮﺵ ﺷﻤﺎ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺍﻳﻢ؟ "ﻣﺎ ﺑﻪ ﺍﻣﺮ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺵ‪ ،‬ﻟﻄﻒ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﻣﻴﺨﻮﺍﻫﻴﻢ‪ .‬ﺍﮔﺮ ﺷﻤﺎ‬ ‫ﻣﺎ ﺭﺍ ﻻﻳﻖ ﺑﺪﺍﻧﻴﺪ‪ ،‬ﺁﻣﺪﻩ ﺍﻳﻢ ﮐﻪ ﺩﺧﺘﺮﺗﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﭘﺴﺮﻣﺎﻥ ) ﻳﺎ ﭘﺴﺮ ﻓﻼﻥ ﮐﺲ ( ﺑﺨﻮﺍﻫﻴﻢ! «‬ ‫ﺳﭙﺲ ﭘﺪﺭ ﺩﺧﺘﺮ ﺧﻮﺍﻩ ﻣﻮﺍﻓﻖ‪ ،‬ﺧﻮﺍﻩ ﻣﺨﺎﻟﻒ‪ ،‬ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ‪ .‬ﺑﺮﺍﻱ ﺭﺩ ﮐﺮﺩﻥ ﻭ ﻧﺪﺍﺩﻥ‬ ‫ﺩﺧﺘﺮﺵ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺍﺯ ﻫﺰﺍﺭ ﭼﺸﻤﻪ ﺁﺏ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﺩ‪ » :‬ﻭﺍﷲ ﺑﻪ ﺍﷲ ﻣﻦ ﺩﺧﺘﺮﻡ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻤﺎ ﻗﺒﺮ )ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ( ﻫﻢ ﻣﻲ ﮐﻨﻢ! ﺍﻣﺎ‪ ،‬ﻫﻨﻮﺯ‬ ‫ﺑﭽﻪ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻧﻤﻲ ﻓﻬﻤﺪ ﻭ ﺣﺘﻲ ﻧﻤﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺩﻭ ﺗﺎ ﻣﺮﻍ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺟﻨﮓ ﺍﺯ ﻫﻢ ﺟﺪﺍ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻃﻔﻠﮑﻲ ﻫﻨﻮﺯ ﺑﺮﺍﻱ ﻧﺎﻥ ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺍﺯ ﻣﺎﻣﺎﻧﺶ ﺁﺏ ﻭ ﻧﺎﻥ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﺪ ‪. « ...‬‬

‫ﺧﻮﺍﺳﺘﮕﺎﺭﻫﺎ ﻫﻢ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪ :‬ﻧﻪ؛ ﺟﻨﺎﺏ ﺩﺧﺘﺮ ﺷﻤﺎ ﺍﺯ ﺳﺮ ﻣﺎ ﺯﻳﺎﺩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﮐﺪﺑﺎﻧﻮﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﻣﺎﺷﺎﺀ ﺍﷲ‪ .‬ﮐﺎﻣﻞ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ‬ ‫ﻫﻴﭻ ﺍﻳﺮﺍﺩ! ﺷﻤﺎ "ﺑﻠﻪ" ﺭﺍ ﺑﮕﻮ ﻣﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻮﺭﻱ ﻗﺒﻮﻟﺶ ﺩﺍﺭﻳﻢ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﺑﻪ ﺳﺎﻋﺘﻬﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﻢ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﻧﺪ ﻭ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﻨﺪ‪ .‬ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﺩﻝ ﭘﺪﺭ ﻭ ﻣﺎﺩﺭ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻫﻴﭻ ﺍﺗﻔﺎﻗﻲ ﻧﻤﻲ ﺍﻓﺘﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺎ ﺳﺤﺮ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻃﺮﻑ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺣﺮﻓﻬﺎﺷﺎﻥ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺍﻣﺎ‪ ،‬ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﺩﻝ ﭘﺪﺭ ﺩﺧﺘﺮ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﺍﻧﮕﺎﺭ ﮐﻪ‬ ‫ﺭﺍﺿﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﻧﺎﺭﺍﺣﺖ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ‪ " :‬ﺧﹸﺐ‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﻬﻠﺖ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺎ ﻣﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺸﻮﺭﺕ ﮐﻨﻴﻢ"‪.‬‬ ‫ﮔﺎﻫﻲ ﭘﺪﺭ ﺩﺧﺘﺮ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ ":‬ﺷﻤﺎ ﺍﮔﺮ ﻣﺎ ﺭﺍ ﻻﻳﻖ ﻣﻲ ﺩﺍﻧﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﮐﻪ ﺩﺧﺘﺮ ﺧﻮﺩﺗﺎﻥ ﺍﺳﺖ"‪.‬‬ ‫ﭘﺪﺭ ﭘﺴﺮ ﻳﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺍﺵ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺩﺳﺖ ﭘﺪﺭ ﺩﺧﺘﺮ ﺭﺍ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ‪ .‬ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺭﻭﺑﻮﺳﻲ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﻫﺎ‬ ‫ﻫﻢ ﻣﻲ ﺭﻭﻧﺪ ﺩﺳﺖ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺑﻮﺳﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺎ ﺑﻠﻪ ﮔﻔﺘﻦ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺧﺘﺮ‪ ،‬ﭘﺪﺭﺵ ﺑﺎﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻳﺎ ﺍﻳﻨﮑﻪ‬ ‫ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺷﻴﺮﺑﻬﺎ‪ ،‬ﻃﻼ ﻭ ﺍﺳﺒﺎﺏ ﺭﺍ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺗﻮﺍﻥ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﭘﺴﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﮔﻮﻧﻪ ﺍﻱ ﮐﻪ ﺍﻭ ﻧﺎﺭﺍﺣﺖ ﻧﺸﻮﺩ‪ ،‬ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ":‬ﺟﻨﺎﺏ؛ ﻭﺍﷲ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺗﻮﺍﻥ ﻣﺎ ﻧﻴﺴﺖ" ﻭ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﻭ‬ ‫ﻣﻲ ﺭﻭﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺭﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﺳﺘﮕﺎﺭﻱ ﭘﺪﺭ ﭘﺴﺮ ﺑﻌﻀﻲ ﺭﻭﺷﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻭ ﮐﻢ ﮐﺮﺩﻥ ﻧﺮﺥ ﺷﻴﺮﺑﻬﺎ ﺭﺍ ﻳﺎﺩ ﻣﻲ‬ ‫ﮔﻴﺮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﺧﺘﺮ ﺩﺍﺩﻥ ﻭ ﺩﺧﺘﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﻴﺰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﻳﮏ ﻗﻮﻡ ﺑﻪ ﻗﻮﻡ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺧﺘﺮ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ‬ ‫ﺩﺧﺘﺮ ﺩﻳﮕﺮﻱ‪ ،‬ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﻗﻮﻡ ﻋﻮﺽ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺴﺘﺤﮑﻢ ﺷﺪﻥ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺑﻪ ﮐﺮﻣﺎﻧﺠﻲ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ‬ ‫ﺩﺧﺘﺮ ﻫﺎ ‪ Gorîn‬ﻳﺎ ‪ Berdêlî‬ﻫﻢ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﻧﻴﺰ ﺩﺧﺘﺮﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻭﺻﻠﺘﻬﺎ ﻫﺮ‬ ‫ﺩﻭ ﻃﺮﻑ ﺍﺯ ﺷﻴﺮﺑﻬﺎ ﻭ ﺟﻬﻴﺰﻳﻪ ﺭﺍﺣﺖ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺍﻳﻨﻄﻮﺭﻱ ﻫﺮ ﮐﺲ ﺑﺮﺍﻱ ﻋﺮﻭﺱ ﺧﻮﺩﺵ ﺧﺮﺝ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ‬ ‫ﺍﮔﺮ ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻫﺎ ﺍﺯ ﻫﻢ ﺟﺪﺍ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ‪ ،‬ﺁﻧﻬﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﻫﻢ ﺟﺪﺍ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻮﺻﻴﻒ ﮐﺮﺩ ﻥ ﻋﺮﻭﺱ ‪Salixdana bûkê‬‬ ‫ﺩﺭ ﺑﺮﮔﺸﺘﻦ ﺍﺯ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺧﻮﺍﺳﺘﮕﺎﺭﻱ ﺯﻧﺎﻧﻲ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺮﺩﻫﺎ ﺭﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺧﻮﺍﺳﺘﮕﺎﺭﻱ‪ ،‬ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﻭﺻﻒ ﻋﺮﻭﺳﺸﺎﻥ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪:‬‬ ‫»ﺍﻣﺎ ﺧﻮﺍﻫﺮ ﺟﺎﻥ ﻣﺎ ﺧﻮﺩ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺭﻭ ﺯﻣﻴﻦ ﺩﻳﺪﻳﻢ‪:‬‬ ‫ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﺩ ﻭ ﺳﺮﺥ ﻭ ﺳﻔﻴﺪ ﻣﺜﻞ ﺳﻔﻴﺪﻱ ﺑﺮﻑ ﮐﻮﻩ ﺳﻴﭙﺎﻥ ﻭ ﺧﻼﺕ ﭼﺸﻤﻬﺎﻱ ﺳﻴﺎﻩ ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﻟﺒﻬﺎﻱ ﺳﺮﺥ ﻭ ﺍﺑﺮﻭ ﻫﺎﻳﻲ‬ ‫ﮐﻪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺗﻴﺮ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﻗﻠﺐ ﭘﺴﺮﻡ ﺭﺍ ﻣﺠﺮﻭﺡ ﻭ ﺍﺳﻴﺮ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﺩﻭ ﺗﺎ ﺳﺎﻕ ﭘﺎﻱ ﺁﺩﻡ‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﮏ ﺑﺎﺯﻭﻳﺶ ﻧﻤﻴﺮﺳﺪ‪ .‬ﻗﺪ ﻭ‬ ‫ﺑﺎﻻﻱ ﺑﻠﻨﺪ ﻭﻱ ﻣﺜﻞ ﭼﻮﺏ ﺗﹶﺮﮐﻪ ﺍﻱ )ﻣﺎﻧﮑﹶﻦ( ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺮ ﭘﺴﺮ ﻣﻦ ﻗﺴﻢ! ﻧﻪ ﭘﺴﺮ ﺗﻮ! ﺷﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﺶ ﮐﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﻳﮏ ﻣﺘﺮ ﻧﻴﺴﺖ!‬ ‫ﻣﻮﻫﺎﻳﺶ ﺑﻠﻨﺪ ﻭ ﺳﻴﺎﻩ ﺑﺎﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺵ ﻣﺜﻞ ﻣﺎﺭ ﻭ ﺗﺎ ﭘﺸﺖ ﮐﻤﺮﺵ ﻣﻲ ﺭﺳﺪ‪ .‬ﺑﻲ ﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺜﻞ ﺑﭽﻪ ﻏﺰﺍﻝ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻭﻗﺘﻲ ﺭﺍﻩ‬ ‫ﻣﻲ ﺭﻭﺩ‪ ،‬ﺻﺪﺍﻱ ﺟﺮﺏ ﻭ ﺟﺮﺏ ﭘﺎﻫﺎﻳﺶ ﻣﻲ ﺁﻳﺪ ﺯﻣﻴﻦ ﺯﻳﺮ ﭘﺎﻫﺎﻳﺶ ﻣﻲ ﻟﺮﺯﺩ ﻭ ﺗﮑﺎﻥ ﻣﻴﺨﻮﺭﺩ‪ .‬ﺁﻧﻘﺪﺭ ﺗﻮﺍﻧﺎ ﻭ ﺳﺨﺘﮑﻮﺵ ﺍﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﮐﺎﺭ ﻫﻔﺖ ﺗﺎ ﺧﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﮏ ﺩﺳﺘﺶ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﺪ‪ .‬ﻭﺍﻗﻌﺎﹰ ﺯﻥ ﺧﺎﻧﻪ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺳﻠﻴﻘﻪ ﻣﺎ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺎ‬

‫ﺩﺭ ﺩﺍﻣﻦ ﻣﺎﺩﺭﺷﺎﻥ ﺑﺰﺭﮒ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ‪ .‬ﺍﻣﺎ‪ ،‬ﻣﺎﺩﺭﺵ ﺧﺴﻴﺲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﭘﺪﺭﺵ ﻳﮏ ﺁﺩﻡ ﺳﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻭﻟﻲ ﺑﻪ ﻣﺎ ﭼﻪ! ﺁﺩﻡ ﺩﺧﺘﺮ‬ ‫ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻳﮏ ﻣﻄﺮﺏ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺍﺵ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﺩ! «‬

‫ﭘﺨﺶ ﮐﺮﺩ ﻥ ﮐﺎﺭﺕ ﺩﻋﻮﺕ ‪Belavkirina bişare‬‬ ‫ﭘﺲ ﺍﺯ ﻧﺸﺎﻥ ﮐﺮﺩﻥ ﻭ ﺟﻮﺍﺏ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻄﻠﻊ ﮐﺮﺩﻥ‪ ،‬ﻗﺒﻼﹰ ﻃﺮﻑ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺳﻴﻨﻲ ﻓﺮﺍﺧﻮﺍﻥ ) ﭘ‪‬ﺮﻭ ‪ ،Perû‬ﻗﹸﻤﭽ‪‬ﻪ ‪(Qomçe‬‬ ‫ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﻓﺮﺍﺧﻮﺍﻥ ) ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﺩﺭﺳﺖ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ( ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺑﻴﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﭘﺨﺶ ﻣﻲ‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪» :‬ﻣﺎ ﺩﺧﺘﺮﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻳﻢ ﭘﺴﺮ ﻓﻼﻥ ﮐﺲ« ‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻋﺮﻭﺱ ﻧﻴﺰ ﻓﺮﺍﺧﻮﺍﻧﻲ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪ ﻭ ﻃﺮﻑ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻧﻴﺰ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ‬ ‫ﺁﺷﻨﺎﻫﺎﻳﺸﺎﻥ‪ ،‬ﻫﻢ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﻭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺩﻭﺭ ﻭ ﺑﺮﺷﺎﻥ ﭘﺨﺶ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﺪﺍﺩ ﺧﻮﺵ‬ ‫ﺁﻳﻨﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺩﺧﺘﺮ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻧﺎﻣﺰﺩ‪ .‬ﺑﻪ ﺩﺧﺘﺮ )‪ (Xestî‬ﺧﹶﺴﺘﻲ ﻭ ﺑﻪ ﭘﺴﺮ ﺩ‪‬ﺳﺘﮕ‪‬ﺮﺗﻲ)‪ (Destgirtî‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪.‬‬ ‫ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺧﹶﺴﺘﻲ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﺑﺎ ﻗﻮﻡ ﻭ ﺧﻮﻳﺶ ﻧﺰﺩﻳﮏ ﻣﺮﺳﻮﻡ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺭﺩﻱ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺧﺘﺮﻱ ﺩﺭ ﻧﺎﻣﺰﺩﻱ ﺑﺎ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺷﺨﺼﻲ ﺍﺯ ﺍﻗﻮﺍﻡ ﻧﺰﺩﻳﮏ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﻭ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻧﺎﻣﺰﺩﻱ ﺍﺵ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺩﺧﺘﺮ ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻢ ﺑﺰﻧﺪ ﻭ ﭘﺎﻳﺶ ﺭﺍ ﻋﻘﺐ ﺑﮑﺸﺪ‪ .‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎﹰ ﺍﮔﺮ ﭘﺴﺮﻋﻤﻮ ﻭ ﺩﺧﺘﺮﻋﻤﻮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻳﮏ ﺿﺮﺏ ﺍﻟﻤﺜﻞ ﮐﹸﺮﺩﻱ ﻣﻲ‬ ‫ﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫ﭘﺴﺮﻋﻤﻮ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺧﺘﺮﻋﻤﻮ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﺳﺐ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﮐﻨﺪ‪Pismam dikare dotmamê ji hespê peya bike .‬‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻮﺍﺭﺩﻱ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺧﺘﺮﻋﻤﻮ‪ ،‬ﻋﺮﻭﺱ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﭘﺴﺮﻋﻤﻮﻳﺶ ﺍﺩﻋﺎ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﻃﺮﻑ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ‬ ‫ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﻣﺰﺩﻱ ﮐﻨﺎﺭ ﻣﻲ ﺭﻭﻧﺪ‪ ،‬ﭼﺮﺍ ﮐﻪ ﻧﻤﻲ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭﻱ ﺑﺰﺭﮒ ﺑﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ ﺩﻝ ﺑﺴﺘﻦ ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮ‬ ‫ﺑﻪ ﭘﺴﺮﻋﻤﻮ ﺑﻪ ﺍﺳﻢ ﻭ ﺭﺳﻢ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ ﻭ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﻫﺎﻱ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺳﺮﻭﺩﻩ ﻫﺎﻱ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺑﻴﺎ‬ ‫ﺩﺧﺘﺮﻋﻤﻮ ﺍﺳﺖ‪:‬‬ ‫ﺑﻴﺎ ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮ‬ ‫ﺑﻴﺎ ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮ ﺁﺭﺯﻭﻱ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻦ‪ ،‬ﺁﻫﻮﻱ ﺧﺎﻧﻪ‬

‫‪Were dotmam xweziya mala me cîranê mala‬‬ ‫)‪Hev bîya (2‬‬

‫ﺑﻴﺎ ﺑﻴﺎ‬ ‫ﻫﻲ ﻫﻲ ‪...‬‬

‫‪Were dotmam‬‬

‫)ﺁﻭﺍ(‬

‫‪Hî, Hîî, Hîîî….‬‬

‫ﺁﻱ ﺑﮕﺬﺍﺭ ﺷﺎﻡ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺑﻴﺎ‬

‫‪Weylê bira şîv li male tune bîya‬‬

‫ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻣﻦ ﺑﻴﺎ‬

‫‪Dotmam tim û tim li ba min bîya‬‬

Were dotmam de dotmam dotmam dotmam

‫ﺑﻴﺎ ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮ ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮ‬

De lê dotmam dotmam dotmam

‫ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮ ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮ‬

De hê dotmam hezar car dotmam

‫ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮ ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮ‬

Hî, Hîî, Hîîî…

‫ﻫﻲ ﻫﻲ ﻫ ﻲ‬

Were dotmam ev çî kul e, ev çî êş e, ev çî derd e. ‫ﺑﻴﺎ ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮ ﺍﻳﻦ ﭼﻪ ﺩﺭﺩ ﻭ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭﻱ ﺍﺳﺖ‬ Hey dotmam ev çî kul e, ev çî êş e, ev çî derd e. Ûy de tu ji xwe çavên xwe kilde, biskê xwe şeke, gûliyê xwe berde

‫ﺍﻱ ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮ ﺍﻳﻦ ﭼﻪ ﺩﺭﺩ ﻭ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭﻱ ﺍﺳﺖ‬ ،‫ ﺧﻮﺩﺵ ﺳﺮﻣﻪ ﺍﻱ ﺍﺳﺖ‬،‫ﺍﻱ ﺗﻮ ﮐﻪ ﻣﮋﻩ ﻫﺎﻳﺖ‬

‫ ﻭ ﮔﻴﺴﻮﻳﺖ ﺭﺍ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺑﻴﺎﻧﺪﺍﺯ‬،‫ﺯﻟﻒ ﻫﺎﻳﺖ ﺭﺍ ﺷﺎﻧﻪ ﮐﻦ‬

Em de heyran Xelatê, Sîpanê bibin mêvanê Xecê û Sîyabend e. .‫ ﻣﻬﻤﺎﻥ ﺧﹶﺠﹺﻪ ﻭ ﺳﻴﺎﺑﻨﺪ ﺷﻮﻳﻢ‬،‫ ﺣﻴﺮﺍﻥ ﮐﻮﻩ ﺧﻼﺕ ﻭ ﺳﻴﭙﺎﻥ‬،‫ﺑﻴﺎ ﺗﺎ ﻣﺎ‬ Were dotmam de dotmam dotmam dotmam De lê dotmam dotmam dotmam De hê dotmam hezar car dotmam Hî, Hîî, Hîîî…

‫ﺑﻴﺎ ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮ ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮ‬ ‫ﺁﻫﺎﻱ ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮ ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮ‬ ‫ﺁﻫﺎﻱ ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮ ﻫﺰﺍﺭ ﺑﺎﺭ ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮ‬ .... ‫ﻫﻲ ﻫﻲ ﻫﻲ‬

Ûy de dotmamê xwezî çave min birjiya

‫ﺍﻱ ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮ ﮐﺎﺵ ﺗﻮ ﺭﺍ ﻧﺪﻳﺪﻩ ﺑﻮﺩﻡ‬

Were dotmam wez nehatama wî alî (2)

‫ﺑﻴﺎ ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮ ﺗﺎ ﻣﻦ ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ ﺍﻡ ﺁﻥ ﻃﺮﻑ‬

Hî, Hîî, Hîîî…

Wey dê min dotmama xwe ya çavreş.

Nedîta bi vi halî De çawa sala îsalî wezê bî te xelas kim.

..... ‫ﻫﻲ ﻫﻲ ﻫﻲ‬ ‫ﺍﻱ ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮﻱ ﺳﻴﺎﻩ ﭼﺸﻢ ﻣﻦ‬ ‫ﮐﺎﺵ ﮐﺴﻲ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﻧﺸﻮﺩ‬ ‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﻣﺴﺎﻝ ﺭﺍ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﻮ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺑﺮﺳﺎﻧﻢ‬

Van cejna vê serslê

‫ﺍﻳﻦ ﺟﺸﻦ ﻫﺎﻱ ﻧﻮﺭﻭﺯ ﺭﺍ‬

Were dotmam de Were dotma

‫ﺑﻴﺎ ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮ ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮ‬

De hê dotmam hezar car dotmam

‫ﺑﻴﺎ ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮ ﻫﺰﺍﺭ ﺑﺎﺭ ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮ‬

Hî, Hîî, Hîîî…

..... ‫ﻫﻲ ﻫﻲ ﻫﻲ ﻫﻲ‬

(ji kaseta Şiwan perwer)

‫ﺍﺯ ﮐﺎﺳﺖ ﺷﻮﺍﻥ ﭘﺮﻭﺭ‬

‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺭﻭﺯ ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﺧﻮﺭﻱ ‪Şîranî‬‬ ‫ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻧﺎﻣﺰﺩﻱ‪ ،‬ﻃﺮﻑ ﭘﺴﺮ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻋﺮﻭﺱ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺭﻭﺯ ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﺧﻮﺭﻱ ﺭﺍ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﭘﺴﺮ‬ ‫ﺁﺷﻨﺎﻳﺎﻥ ﻧﺰﺩﻳﮑﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺧﺒﺮ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﺭﻭﻧﺪ‪ .‬ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻋﺮﻭﺱ ﻧﻴﺰ ﺁﺷﻨﺎﻳﺎﻥ ﻧﺰﺩﻳﮑﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻄﻠﻊ ﻭ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮﺩ ﺩﻋﻮﺕ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮐﹸﺮﺩﺳﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﺧﻮﺭﻱ )ﺑﻪ ﮐﺮﻣﺎﻧﺠﻲ ﺷﻴﺮﺍﻧﻲ(‪ ،‬ﻧﺸﺎﻧﻲ ﻫﻢ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺍﺳﻢ‪ ،‬ﺷﺎﺩﻱ‬ ‫ﮐﻮﭼﮑﻲ ﺑﺮﭘﺎ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺠﻠﺲ ﺳﺎﻗﺪﻭﺵ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻧﻴﺰ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻭ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ‪ .‬ﻭﻱ ﮐﻠﻪ ﻗﻨﺪﻱ‬ ‫ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ﮐﻪ ﻣﻦ ﺳﺎﻗﺪﻭﺵ )ﺑﺮﺍﺩﺭ ﮔﻔﺘﻪ( ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻗﻨﺪ ﺷﮑﺴﺘﻦ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﺍﮔﺮ ﺑﺨﻮﺍﻫﻨﺪ‬ ‫ﮐﻪ ﻳﮏ ﻧﻔﺮ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺯ ﻭﻱ ﺭﺍ‪ ،‬ﺳﺎﻗﺪﻭﺵ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻌﻲ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﮐﻨﺎﺭ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﻗﺪﻳﻢ‪ ،‬ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺷﻴﺮﺍﻧﻲ ﭘﺴﺮﻫﺎﻱ‬ ‫ﺧﺎﻥ‪ ،‬ﻣﻴﺮ‪ ،‬ﺁﻗﺎ ﻭ ﮐﺪﺧﺪﺍ‪ ،‬ﮔﺎﻫﻲ ﺩﻭ ﻳﺎ ﺳﻪ ﺭﻭﺯ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺍﺻﻠﻲ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﻃﻮﻝ ﻣﻲ ﮐﺸﻴﺪ‪ .‬ﻗﺪﻳﻢ‪ ،‬ﻃﺮﻑ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﻮﺩﺵ‬ ‫ﺷﻴﺮﺍﻧﻲ ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﻓﻘﻂ ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﻭ ﺷﺮﺑﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﻧﺪ‪ .‬ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﻋﺮﻭﺱ ﻳﮏ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ‬ ‫ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ‪ ،‬ﺷﺮﺑﺖ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺍﻧﺪ ﻭ ﻃﺮﻑ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﺠﻤﻊ ﮐﻪ ﺷﺮﺑﺖ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﭘﻮﻝ ﻣﻲ ﺍﻧﺪﺍﺯﻧﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﭘﻮﻝ ﺑﺮﺍﻱ‬ ‫ﮐﺴﻲ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ ﮐﻪ‪ ،‬ﺷﺮﺑﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺍﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻧﻮﺷﻴﺪﻥ ﺷﺮﺑﺖ‪ ،‬ﭼﺸﻢ ﻫﺎﻱ ﭘﺪﺭ ﺯﻥ‪ ،‬ﭘﺪﺭﺷﻮﻫﺮ‪ ،‬ﻣﺎﺩﺭﺯﻥ ﻭ‬ ‫ﻣﺎﺩﺭﺷﻮﻫﺮ ﺭﻭﺷﻦ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ ﻭ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺗﺒﺮﻳﮏ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺷﻴﺮﻩ ﺍﻧﮕﻮﺭ‪ ،‬ﺳﻴﺐ ﻭ ‪ ...‬ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺎﻥ‬ ‫ﻫﺎ ﭘﺬﻳﺮﺍﻳﻲ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻋﻠﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺷﻴﺮﺍﻧﻲ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﺣﻠﻘﻪ ﻧﺎﻣﺰﺩﻱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻧﮕﺸﺖ ﺩﺳﺖ ﭼﭗ ﻋﺮﻭﺱ ﻗﺮﺍﺭ‬ ‫ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ ﻭ ﻳﮏ ﺩﺳﺖ ﻟﺒﺎﺱ ﻭ ﻳﮏ ﺟﻔﺖ ﮐﻔﺶ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺍﻭ ﮐﺎﺩﻭ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺷﻴﺮﺍﻧﻲ‪ ،‬ﻣﻘﺪﺍﺭ‬ ‫ﺷﻴﺮﺑﻬﺎ‪ ،‬ﺟﻬﻴﺰﻳﻪ ﻭ ﻟﻮﺍﺯﻣﻲ ﮐﻪ ﺍﺯ ﭘﺪﺭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻧﻴﺰ ﺭﻭﺷﻦ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻧﻴﺰ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻫﻤﺎﻥ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻫﺎ‪،‬‬ ‫ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﺧﻮﺭﻱ ﮐﻮﭼﮏ ‪Şîranî biçûk‬‬ ‫ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﺷﻬﺮ ﺩﻳﺎﺭﺑﮑﺮ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺷﻬﺮ ﺁﮐﺮﹺ )‪ (Akrê‬ﺍﺯ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﺟﻨﻮﺏ ﮐﹸﺮﺩﺳﺘﺎﻥ ‪ ،‬ﺩﻭ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺷﻴﺮﺍﻧﻲ ﻭﺟﻮﺩ‬ ‫ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﺑﻪ ﻳﮑﻲ ﺷﻴﺮﺍﻧﻲ ﮐﻮﭼﮏ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺷﻴﺮﺍﻧﻲ ﺑﺰﺭﮒ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﺩﻭ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺯﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﭘﺎ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ‪ .‬ﺩﺭ‬ ‫ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺷﻴﺮﺍﻧﻲ ﮔﺬﺍﺷﺘﻦ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﭘﻴﺸﺘﺮ‪ ،‬ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺷﻴﺮﺍﻧﻲ ﮐﻮﭼﮏ ﺑﺮﭘﺎ ﻣﻲ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ‬ ‫ﭘﺴﺮ‪ ،‬ﻳﮏ ﺩﺳﺖ ﻟﺒﺎﺱ ﻭ ﺍﻧﮕﺸﺘﺮ ﻃﻼ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭ ﺩﺧﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺮﺩﻧﺪ‪ .‬ﺍﻧﮕﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺩﺧﺘﺮ‪ ،‬ﻭ ﻋﺮﻭﺱ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺷﺎﻥ ﻣﻲ ﮐﺮﺩﻧﺪ‬ ‫ﻭ ﺷﺎﺩﻱ ﮐﻮﭼﮑﻲ ﺑﺮﭘﺎ ﻣﻲ ﮐﺮﺩﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﺧﻮﺭﻱ ﮐﻮﭼﮏ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﻧﺤﻮﻩ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺑﺤﺚ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ‬ ‫ﺩﺧﺘﺮ ﻫﺮ ﭼﻘﺪﺭ ﻃﻼ ﻭ ﻟﺒﺎﺱ ﺑﺨﻮﺍﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﭘﺴﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﺁﻥ ﺟﺎﻣﻪ ﻋﻤﻞ ﺑﭙﻮﺷﻨﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﺑﻮﺟﻮﺩ‬ ‫ﺁﻭﺭﻧﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭﻱ ﻭ ﺟﺪﺍﻳﻲ ﻫﺎﻱ ﻧﺎﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺯﻣﺎﻧﻴﮑﻪ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺧﺘﺮ ﻃﻼ ﻭ ﺟﻬﻴﺰﻳﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﺣﺪ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﭘﺴﺮ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﭘﺎﻱ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﻋﻘﺐ ﺑﮑﺸﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ‬ ‫ﺍﻳﻦ ﻭﺻﻠﺖ ﺩﺳﺖ ﺑﮑﺸﻨﺪ‪ .‬ﺯﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺷﻴﺮﺍﻧﻲ ﮐﻮﭼﮏ ﺩﺧﺘﺮ ﺭﺍ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻃﻨﺎﺯﻱ ﻭ ﺩﻟﺒﺮﻱ ﻋﺮﻭﺳﺸﺎﻥ ﭼﻘﺪﺭ‬

‫ﺍﺳﺖ؟ ﺯﻳﺮ ﭼﺸﻤﻲ ﻫﺮ ﺣﺮﮐﺘﻲ ﺍﺯ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﮐﻨﺘﺮﻝ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﺧﻮﺭﻱ ﺑﺰﺭﮒ ﻭ ﮐﻮﭼﮏ ﻭﺟﻮﺩ‬ ‫ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﺠﺎﻱ ﺁﻥ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻧﺎﻣﺰﺩﻱ ﺍﺟﺮﺍ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﮏ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﺧﻮﺭﻱ ﺑﺮﭘﺎ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ‪.‬‬

‫ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﺧﻮﺭﻱ ﺍﺻﻠﻲ ‪Şîranî mezin‬‬ ‫ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﺧﻮﺭﻱ ﺍﺻﻠﻲ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻳﮏ ﺷﺎﺩﻱ ﺑﺰﺭﮒ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﺩﻭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺁﺷﻨﺎﻳﺎﻥ ﻧﺰﺩﻳﮑﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﻋﻮﺕ‬ ‫ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻧﺰﺩﻳﮏ ﺑﻮﺩﻥ ﻭ ﺗﻮﺍﻥ ﻣﺎﻟﻴﺸﺎﻥ‪ ،‬ﮐﺎﺩﻭ ﻣﻲ ﺧﺮﻧﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﻧﺪ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﺷﻴﺮﺍﻧﻲ ﺑﺰﺭﮒ‪،‬‬ ‫ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﺧﻮﺭﻱ ﮐﻮﭼﮏ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻣﻨﺰﻝ ﭘﺪﺭ ﺩﺧﺘﺮ ﺑﺮ ﭘﺎ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ ﻭ ﺍﮐﺜﺮ ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ ﺯﻧﻬﺎ ﻭ ﺩﺧﺘﺮﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺩﺧﺘﺮ ﺭﺍ ﺁﺭﺍﻳﺶ ﻣﻲ‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﺗﺎﻕ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺻﻨﺪﻟﻲ ﻣﻲ ﻧﺸﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺯﻥ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺵ ﺣﻠﻘﻪ ﻣﻲ ﺯﻧﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﮐ‪‬ﻞ ﺯﺩﻥ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﻱ ﺯﻳﺒﺎﻱ‬ ‫ﺁﻫﺎﻱ ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮ ﺍﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺩﺧﺘﺮﻋﻤﻮ‬ ‫ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮ ﻧﺎﺯﻧﻴﻨﻢ ﻧﺎﺯﻧﻴﻨﻢ‬ ‫ﻣﺮﺩﻡ ﻏﻼﻡ ﺗﻮ‪ ،‬ﻧﺎﺯﻧﻴﻨﻢ ﻧﺎﺯﻧﻴﻢ‬ ‫ﻣﺎ ﺁﻣﺪﻳﻢ ﺗﻮ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ‬

‫‪Lê domamê‬‬ ‫‪Lê domamê naz im, naz im‬‬ ‫‪Xelkê xulamê naz im, naz im‬‬ ‫‪Em hatine te dixwazin‬‬

‫ﺑﺎ ﻳﮏ ﺟﻔﺖ ﮔﻮﺷﻮﺍﺭﻩ ﻭ ﻳﮏ ﺩﺳﺖ ﺍﻟﻨﮕﻮ‬ ‫ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﮐﻪ ﺗﻮ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﮐﻨﻴﻢ‬ ‫ﺍﻱ ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮ ﺍﻣﺮﻭﺯ‪ ،‬ﺍﻣﺮﻭﺯ‬ ‫ﺧﺮﻭﺱ ﻇﻬﺮ ﺑﺎﻧﮓ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ‬ ‫ﺭﻭﺯ ﺑﺎ ﻣﺎ ﺑﻮﺩ ﺻﺪ ﻭ ﺳﻲ ﺭﻭﺯ‬ ‫ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮ ﻧﺎﺯﻧﻴﻨﻢ‪ ،‬ﻧﺎﺯﻧﻴﻨﻢ‬ ‫ﻣﺮﺩﻡ ﻏﻼﻡ ﺗﻮ‪ ،‬ﻧﺎﺯﻧﻴﻨﻢ‪ ،‬ﻧﺎﺯﻧﻴﻢ‬ ‫ﻣﺎ ﺁﻣﺪﻳﻢ ﺗﻮ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ‬ ‫ﺑﺎ ﻳﮏ ﺟﻔﺖ ﮔﻮﺷﻮﺍﺭﻩ ﻭ ﻳﮏ ﺩﺳﺖ ﺍﻟﻨﮕﻮ‬ ‫ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﮐﻪ ﺗﻮ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﮐﻨﻴﻢ‬ ‫ﺍﻱ ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮ ﺍﻣﺸﺐ‪ ،‬ﺍﻣﺸﺐ‬ ‫ﻣﺮﺩﻡ ﻏﻼﻡ ﺗﻮ ﺍﻣﺸﺐ‪ ،‬ﺍﻣﺸﺐ‬ ‫ﺧﺮﻭﺱ ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ ﺑﺎﻧﮓ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ‬ ‫ﺷﺐ ﺑﺎ ﻣﺎ ﺑﻮﺩ ﺻﺪ ﻭ ﺳﻲ ﺷﺐ‬ ‫ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮ ﻧﺎﺯﻧﻴﻨﻢ ﻧﺎﺯﻧﻴﻨﻢ‬ ‫ﻣﺮﺩﻡ ﻏﻼﻡ ﺗﻮ‪ ،‬ﻧﺎﺯﻧﻴﻨﻢ‪ ،‬ﻧﺎﺯﻧﻴﻢ‬ ‫ﻣﺎ ﺁﻣﺪﻳﻢ ﺗﻮ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ‬ ‫ﺑﺎ ﻳﮏ ﺟﻔﺖ ﮔﻮﺷﻮﺍﺭﻩ ﻭ ﻳﮏ ﺩﺳﺖ ﺍﻟﻨﮕﻮ‬ ‫ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﮐﻪ ﺗﻮ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﮐﻨﻴﻢ‬

‫‪Bi cotek guher, ferek bazin‬‬ ‫‪Ser nîşana te dixwazin‬‬ ‫‪Lê domamê îro, îro‬‬ ‫‪Dîk bangdane dikê nîvro‬‬ ‫‪Ro li me bû sed û sîh ro,‬‬ ‫‪Lê domamê naz im, naz im‬‬ ‫‪Xelkê xulamê naz im, naz im‬‬ ‫‪Em hatine te dixwazin‬‬ ‫‪Bi cotek guher, ferek bazin‬‬ ‫‪Ser nîşana te dixwazin‬‬ ‫‪Lê domamê îşev, îşev‬‬ ‫‪Xelkê xulamê îşev, îşev‬‬ ‫‪Dîk bangdane dikê nîvşev‬‬ ‫‪Şev li me bû sed û sîh şev.‬‬ ‫‪Lê domamê naz im, naz im‬‬ ‫‪Xelkê xulamê naz im, naz im‬‬ ‫‪Em hatine te dixwazin‬‬ ‫‪Bi cotek guher, ferek bazin‬‬ ‫‪Ser nîşana te dixwazin‬‬

‫ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﻫﺮ ﮐﺴﻲ ﮐﺎﺩﻭﻫﺎﻳﺶ ﺭﺍ ﭘﻴﺸﮑﺶ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ‪ ،‬ﺁﻥ ﻟﺒﺎﺱ ﻭ ﻃﻼﻫﺎﻳﻲ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺷﻴﺮﺍﻧﻲ ﮐﻮﭼﮏ‪ ،‬ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ‬ ‫ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺭﺍ ﻳﮏ ﺑﻪ ﻳﮏ ﻧﺎﻡ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﺍﮔﺮ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻋﺮﻭﺱ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﮐﺒﻮﺩﻱ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﮐﻴﻔﻴﺖ‪ ،‬ﺍﺭﺯﺵ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ‪ ،‬ﮐﺴﺮﻱ ﺭﺍ ﺟﺒﺮﺍﻥ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻧﻮ ﺑﺨﺮﺩ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻳﮏ ﺳﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﻧﺪ ﻭ‬ ‫ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﺑﺎﺯ ﮐﺮﺩﻥ ﻫﺪﺍﻳﺎ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﻧﻮﺑﺖ ﻃﺮﻑ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﺯ ﺧﻮﺍﻫﺮ‪ ،‬ﺯﻥ ﺑﺮﺍﺩﺭ‪ ،‬ﺯﻥ ﻋﻤﻮ‪ ،‬ﺯﻥ ﺩﺍﻳﻲ ﻭ ﺧﺎﻟﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬ ‫ﺷﺮﻭﻉ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺩﻭﺳﺖ ﻭ ﺁﺷﻨﺎﻳﺎﻥ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﺭﻭﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﻳﮏ ﻧﻔﺮﮐﺎﺩﻭﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺎﺯ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺍﺳﻢ‬ ‫ﮐﺴﻲ ﮐﻪ ﮐﺎﺩﻭ ﺭﺍ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺭﺍ ﺑﻠﻨﺪ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺑﺎﺯ ﺷﺪﻥ ﮐﺎﺩﻭ ﺯﻧﻬﺎ ﺩﺳﺖ ﻣﻴﺰﻧﻨﺪ ﻭ ﮐ‪‬ﻞ ﻣﻲ ﮐﺸﻨﺪ‪ .‬ﺯﻣﺎﻧﻴﮑﻪ ﻫﻤﻪ‬ ‫ﮐﺎﺩﻭﻫﺎﻱ ﻃﺮﻑ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﺎﺯ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﺎﺯ ﮐﺮﺩﻥ ﮐﺎﺩﻭﻫﺎﻱ ﻃﺮﻑ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ‬ ‫ﺩﺭﺟﻪ ﻳﮏ ﺩﺧﺘﺮ ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺎﺩﺭ‪ ،‬ﺧﻮﺍﻫﺮ ﻭ ﺯﻥ ﺑﺮﺍﺩﺭﻫﺎﻱ ﺩﺧﺘﺮ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺑﻘﻴﻪ ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﮐﺎﺩﻭﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺩﺭ ﺷﻴﺮﺍﻧﻲ ﺑﺰﺭﮒ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺯﻣﺎﻥ ﺭﻭﺯ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺗﺮﺷﮏ ﻭ ﮔﻮﺷﺖ ﭘﺬﻳﺮﺍﻳﻲ ﻣﻲ‬ ‫ﺷﻮﺩ ﻭ ﺳﭙﺲ ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ ﺧﺎﺭﺝ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﻴﺮﺑﻬﺎ ‪Qelendbirin‬‬ ‫ﺩﺭ ﺷﻤﺎﻝ ﺟﻨﻮﺑﻲ ﮐﹸﺮﺩﺳﺘﺎﻥ ﺷﻴﺮﺑﻬﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻭ ﺯﻳﺎﺩ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻭ ﺑﺮﻋﮑﺲ ﺩﺭ ﺟﻨﻮﺏ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻣﺎ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺑﺎ‬ ‫ﻭﺟﻮﺩ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺑﻮﺩﻥ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺷﻴﺮﺑﻬﺎ ﻭ ﺳﺨﺖ ﮔﻴﺮﻱ ﻫﺎﻱ ﺳﻨﺘﻲ ﮐﹸﺮﺩﻱ‪ ،‬ﻭﺻﻠﺖ ﻫﺎﻱ ﻣﺴﺘﺤﮑﻤﻲ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ‪.‬‬ ‫ﺷﺐ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﻴﺮﺑﻬﺎ ‪ ،‬ﻃﺮﻑ ﺩﺧﺘﺮ ﻭ ﭘﺴﺮ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﺟﺪﺍﮔﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻣﻼﻱ ﺭﻭﺳﺘﺎ‪ ،‬ﮐﺪﺧﺪﺍ‪ ،‬ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺳﺮﺷﻨﺎﺱ ﻭ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻣﺤﺘﺮﻡ ﺭﺍ ﺍﺯ‬ ‫ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻣﻄﻠﻊ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﺩﻭ ﻃﺮﻑ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﻭﮐﻴﻞ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﻭﻗﺎﺕ ﭘﺪﺭ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺻﺤﺒﺖ‬ ‫ﻧﻤﻴﮑﻨﻨﺪ ﻭ ﻓﻘﻂ ﻭﮐﻴﻞ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﺁﻧﻬﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﺮﺍﺳﻢ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻋﺮﻭﺱ ﺑﺎ ﻭﮐﻴﻠﺸﺎﻥ ﺗﻮﺍﻓﻖ‬ ‫ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﻭﮐﻴﻞ ﺍﺯ ﺣﺮﻑ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻧﻴﺎﻳﺪ‪ .‬ﻳﺎ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻭ ﻣﺮﺯﻱ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻭﮐﻴﻞ ﺳﻤﺖ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﻣﻲ‬ ‫ﺩﺍﻧﺪ ﺗﺎ ﭼﻘﺪﺭ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﺯ ﺯﻳﺮ ﺑﺎﺭ ﺩﺭﺁﻳﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﻧﺮﺥ ﺯﻳﺎﺩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺩﻳﮕﺮ ﭼﺎﻧﻪ ﺑﻲ ﺧﻮﺩﻱ ﻧﺰﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺷﺐ ﺧﻮﺍﺳﺘﮕﺎﺭﻱ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ ﻭ ﺳﭙﺲ ﻭﮐﻴﻞ‬ ‫ﺳﻤﺖ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺑﺤﺚ ﺷﻴﺮﺑﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﺎﺯ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪:‬‬ ‫» ﺁﻫﺎﻱ ﺟﻤﻌﻴﺖ‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﺑﺲ ﻧﻴﺴﺖ!؟ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺎ ﺑﺮﮔﺮﺩﻳﻢ ﺳﺮ ﮐﺎﺭﻣﺎﻥ! ﺍﻳﻨﺠﻮﺭ ﻧﻴﺴﺖ؟ «‬ ‫ﻫﻤﮕﻲ ﺳﮑﻮﺕ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ »:‬ﺑﻠﻪ‪ .‬ﺑﻠﻪ ﺑﻔﺮﻣﺎﻳﻴﺪ«‬ ‫ﻭﮐﻴﻞ ﺻﺤﺒﺘﺶ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﻭ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ » :‬ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﺩﻓﻌﻪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺑﺎﺭ ﻣﺎ ﺭﺍ ﻣﺮﺩﺍﻧﻪ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ‪ .‬ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ ﭼﻪ ﻗﺪﺭ ﺍﺳﺖ؟ ﭼﻪ‬ ‫ﮐﺴﻲ ﺍﻳﻦ ﻟﻄﻒ ﺭﺍ ﻣﻴﮑﻨﺪ؟«‬ ‫ﻭﮐﻴﻞ ﻃﺮﻑ ﻋﺮﻭﺱ ﮔﻠﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﺻﺎﻑ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﻭ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ‪ »:‬ﺑﻠﻪ ﺑﻔﺮﻣﺎﻳﻴﺪ«‬ ‫ﻭﮐﻴﻞ ﻃﺮﻑ ﺩﺍﻣﺎﺩ ‪ »:‬ﻟﻄﻒ ﺍﺯ ﺷﻤﺎﺳﺖ ﻭ ﻓﺮﻣﺎﻳﺶ ﺍﺯ ﺷﻤﺎﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻔﺮﻣﺎﻳﻴﺪ ﺧﻮﺍﻫﺶ ﻣﻲ ﮐﻨﻢ!‬ ‫ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﭼﺸﻢ ﻭ ﮔﻮﺵ ﻫﻤﮕﻲ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﻭﮐﻴﻞ ﻃﺮﻑ ﻋﺮﻭﺱ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﻭﻗﺎﺕ ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺧﻮﺍﺳﺘﮕﺎﺭﻱ ﻭ ﺗﻌﻴﻴﻦ‬ ‫ﺷﻴﺮﺑﻬﺎ ‪ ،‬ﺯﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﭘﺸﺖ ﺩﺭ ﻭ ﭘﺸﺖ ﭘﺮﺩﻩ ﻣﺮﺩﻫﺎ ﺭﺍ ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﮔﻮﺵ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻭﮐﻴﻞ ﻃﺮﻑ ﻋﺮﻭﺱ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪ » :‬ﺷﻴﺮ ﺑﻬﺎﻱ ﻣﺎ ‪ ...‬ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻧﺼﻔﺶ ﺭﺍ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺧﺪﺍ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺵ ) ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻼﻡ( ﮐﻢ‬ ‫ﻣﻲ ﮐﻨﻢ ! ﻣﻦ ﭘﺎﻧﺼﺪ ﻫﺰﺍﺭ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺠﻠﺲ ﺣﺎﺿﺮ ﮐﻢ ﻣﻲ ﮐﻨﻢ‪ ،‬ﺩﻭﻳﺴﺖ ﻫﺰﺍﺭ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻼﻱ ﻋﺰﻳﺰ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻤﺎﻥ ﮐﻢ ﻣﻲ ﮐﻨﻢ ﻭ‬ ‫ﺩﻭﻳﺴﺖ ﻫﺰﺍﺭ ﻫﻢ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺟﻨﺎﺏ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﻓﻼﻧﻲ ﮐﻢ ﻣﻲ ﮐﻨﻢ‪ .‬ﺧﺐ ﺣﺎﻻ ﭼﻘﺪﺭ ﺣﺴﺎﺏ ﻣﻴﮑﻨﻴﺪ!؟ ﺗﺎﺯﻩ! ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﺍﻱ‬ ‫ﺑﺮﺍﺩﺭ ﺩﺧﺘﺮ ﻳﮏ ﺗﻔﻨﮓ ﭼﻬﺎﺭﺩﻩ ﺧﻮﺭ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺍﻳﻲ ﺩﺧﺘﺮ ﻫﻢ ﻳﮏ ﺗﻔﻨﮓ ﺩﻭﻟﻮﻝ ﺷﮑﺎﺭﻱ‪ ،‬ﺑﺨﺮﻳﺪ‪«.‬‬ ‫ﺁﻩ ﻭ ﻧﺎﻟﻪ ﺍﻱ ﺍﺯ ﺳﻤﺖ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﭘﺴﺮ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ »:‬ﺧﺎﻧﻪ ﺍﺕ ﺁﺑﺎﺩ‪ ،‬ﺑﺎﺭﻱ ﺑﺮ ﺩﻭﺵ ﻣﺎ ﮔﺬﺍﺷﺘﻲ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪﻥ‬ ‫ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ ﺑﺎﺑﺎ ﺟﺎﻥ! ﺗﻮ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺳﻮﺯﺍﻧﺪﻱ! ﺍﻳﻦ ﻏﻨﻴﻤﺘﻲ ﺍﺳﺖ؟ ﺧﺪﺍ ﺑﻪ ﺗﻮ ﺧﻴﺮ ﺑﺪﻫﺪ ﻭ ﻫﻔﺘﺼﺪ ﺟﺪ ﻭ ﺁﺑﺎﺩﺕ! ﺩﺭ ﺗﻮﺍﻥ ﻣﺎ ﺑﺎﺭ‬ ‫ﺑﺮ ﻣﺎ ﺑﮕﺬﺍﺭ! ﻣﮕﻪ ﺗﻮ ﻧﻤﻲ ﺩﺍﻧﻲ ﮐﻪ ﻣﺎ ﭼﻘﺪﺭ ﻧﺎﺗﻮﺍﻥ ﻫﺴﺘﻴﻢ؟ ﻣﮕﻪ ﺍﻳﻦ ﻫﻢ ﺑﺎﺭ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ! ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﻭﻳﻢ ﺧﺎﻧﻪ ﻳﻤﺎﻥ ﺭﺍ‬ ‫ﺑﻔﺮﻭﺷﻴﻢ!«‬

‫ﻭﮐﻴﻞ ﻃﺮﻑ ﺩﺍﻣﺎﺩ‪ »:‬ﻧﻪ! ﻣﻦ ﻗﺮﺑﺎﻧﺖ ﺑﺸﻮﻡ‪ ،‬ﺩﺭ ﺣﺪ ﺗﻮﺍﻥ ﻣﺎ ﺑﺎﺭ ﺑﺮ ﻣﺎ ﺑﮕﺬﺍﺭ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﻴﻢ ﺍﺯ ﺟﺎﻳﻤﺎﻥ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮﻳﻢ! ﻭﻟﻲ ﺍﻳﻦ‬ ‫ﺩﻓﻌﻪ ﺑﻲ ﺧﻴﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﭼﻬﺎﺭﺩﻩ ﺧﻮﺭ ﻭ ﺗﻔﻨﮓ ﺷﮑﺎﺭﻱ ﺑﺸﻮ! ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺷﻴﺮﺑﻬﺎ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺩﺭﺳﺖ ﮐﻦ‪ .‬ﺑﺎﺑﺎ ﺟﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﻣﺎ ﭘﺎﺭﭼﻪ ﺑﺒﺮ ﻭ‬ ‫ﺑﺮﺍﻳﻤﺎﻥ ﻟﺒﺎﺱ ﺑﺪﻭﺯ!«‬ ‫ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ‪ ،‬ﭘﺎﻳﺎﻥ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻭ ﺑﻪ ﺍﺟﻤﺎﻉ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﻭ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺗﺎ ﺳﺤﺮ ﻣﺪﺍﻡ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺷﻴﺮﺑﻬﺎ ﺭﺍ ﮐﻢ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ‬ ‫ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﺩﺭ ﻳﮑﺠﺎ ﻣﻲ ﺑﻨﺪﻧﺪ‪ .‬ﺯﻣﺎﻧﻲ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺮﺳﻨﺪ ﻭ ﻗﺮﺍﺭﻱ ﺑﮕﺬﺍﺭﻧﺪ ﻭﮐﻴﻞ ﻃﺮﻑ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺩﺳﺖ ﻭﮐﻴﻞ‬ ‫ﻃﺮﻑ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ ﺳﭙﺲ ﺩﺳﺖ ﭘﺪﺭ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﻫﻢ ﻣﻲ ﮔﺬﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺒﺮﻳﮏ ﻣﻲ‬ ‫ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪﻥ ﭘﻮﻝ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺯﻳﺮ ﺗﺸﮑﻲ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺁﻥ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ‪ ،‬ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﮐﻢ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ »:‬ﺑﻘﻴﻪ ﺍﺵ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻣﻴﺪ ﺧﺪﺍ ﺑﻌﺪﺍﹰ ﻣﻲ ﮔﺬﺍﺭﻳﻢ‪ .‬ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺧﺮﻭﺝ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻭ‬ ‫ﺧﺪﺍﺣﺎﻓﻈﻲ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺍﮔﺮ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻋﻠﺘﻲ ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﺮﺳﻨﺪ‪ ،‬ﺯﻣﺎﻥ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻓﻌﻪ ﺍﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻮﮐﻮﻝ ﻣﻲ‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻃﻘﻲ ﺍﺯ ﺷﻤﺎﻝ ﮐﹸﺮﺩﺳﺘﺎﻥ ﺷﻴﺮﺑﻬﺎ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﮔﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺂً ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣ‪‬ﺮﺩﻳﻦ )‪ ،(Mêrdîn‬ﺭﹺﻫﺎ )‪ ،(Rêha‬ﺩﻳﺎﺭﺑ‪‬ﮑ‪‬ﺮ‬ ‫)‪ (Dîyar bekir‬ﻭ ﮐﹸﺮﺩﺳﺘﺎﻥ ﻋﺮﺍﻕ )‪ (Kurdistana Eraqê‬ﻭ ﮐﹸﺮﺩﺳﺘﺎﻥ ﺳﻮﺭﻳﻪ)‪ .(Kurdistana Sûrîye‬ﻃﻼ‬ ‫ﺑﻪ ﺳﺮ ﻭ ﺭﻭﻱ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﺭﻳﺰﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﻭﺯﻥ ﺩﺧﺘﺮ ﭘﻮﻝ ﻭ ﻃﻼ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻭﻗﺘﻬﺎ ﺑﺠﺎﻱ ﭘﻮﻝ‪،‬‬ ‫ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﻭ ﭼﻬﺎﺭ ﭘﺎ ﻫﻢ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ‪ .‬ﺗﺮﺍﻧﻪ "ﺟﻤﺒﻠﻲ ﻣﻴﺮ ﻫﮑﺎﺭﻱ ﺍﺳﺖ" )‪ (Cembelîyê mire hekarîyê‬ﻣﺜﺎﻟﻲ ﺍﺳﺖ‬ ‫ﺑﺎﺑﺖ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺩﺧﺘﺮﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻳﮏ ﺍﻻﻍ ﻭ ﭘﻮﺳﺘﻴﻦ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺭﻭﺷﻦ ﺷﺪﻥ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺷﻴﺮﺑﻬﺎ‪ ،‬ﭘﺪﺭ ﭘﺴﺮ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﺁﺷﻨﺎﻳﺎﻧﺶ ﺭﺍ ﺩﻋﻮﺕ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻳﺸﺎﻥ ﻏﺬﺍﻳﻲ‬ ‫ﺩﺭﺳﺖ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻳﮏ ﻣﻄﺮﺏ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﻳﮏ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﭘﺴﺮ‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﮏ ﺳﻴﻨﻲ ﭼﺎﻱ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ ﭘﺬﻳﺮﺍﻳﻲ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ‬ ‫ﺭﻭﻱ ﺳﻴﻨﻲ ﭘﻮﻝ ﻣﻲ ﺍﻧﺪﺍﺯﻧﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﭘﻮﻝ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻴﺮﺑﻬﺎ ﺟﻤﻊ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﮐﻤﮏ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻪ ﭘﺪﺭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ ﮔﺎﻫﻲ ﻫﻔﺖ ﺳﺎﻝ ﭼﻮﭘﺎﻧﻲ ﻳﺎ ﮔﺎﻭﺩﺍﺭﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺷﻴﺮﺑﻬﺎ‪ ،‬ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ‬ ‫ﭘﺪﺭﻱ ﺩﺧﺘﺮﺵ ﺭﺍ ﻧﺎﻣﺰﺩ ﮐﺴﻲ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺷﻴﺮﺑﻬﺎ ﺑﺮﺍﻳﺶ ﻧﻤﻲ ﺑ‪‬ﺮ‪‬ﺩ‪ ،‬ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻭﻱ ﻫﻔﺖ ﺳﺎﻝ ﺑﺮﺍﻱ‬ ‫ﭘﺪﺭﺯﻧﺶ ﮐﺎﺭ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮﺵ ﺭﻫﺴﭙﺎﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮﺩ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ‪ .‬ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﺳﻢ ﮐﻬﻦ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎﺳﺖ‪ .‬ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ‬ ‫ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺍ ﻓﻘﻂ ﺩﺭ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﺸﻨﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﺯ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭﺯﻧﺶ ﺑﺮﻭﺩ‪ .‬ﻣﻮﻗﻌﻲ ﮐﻪ ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺭﻭﺩ‪ ،‬ﻫﻢ ﭘﺪﺭﺯﻥ ﻭ ﻫﻢ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺷﺮﻣﺴﺎﺭ ﻱ ﻭ ﺧﺠﺎﻟﺖ ﻣﻲ‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﮐﹸﺮﺩﺳﺘﺎﻥ ﺍﻭﺿﺎﻉ‪ ،‬ﺭﺳﻮﻡ ﻭ ﻋﺎﺩﺍﺗﻬﺎﻱ ﮐﻬﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﻭ ﺑﺨﺸﻬﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻭ‬ ‫ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﺧﺘﺮ ﻭ ﭘﺴﺮﻫﺎ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﺷﻴﺮﺑﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ ﺷﺮﻡ ﺁﻭﺭ ﻭ ﮐﻮﭼﮏ ﺷﻤﺮﺩﻧﻲ‬ ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﺪﺍﺭﮎ ﻭﺳﺎﻳﻞ ﻋﺮﻭﺳﻲ‬

‫‪Karûbarên serûgo‬‬

‫ﺑﺎ ﻧﺰﺩﻳﮏ ﺷﺪﻥ ﺭﻭﺯ ﻋﺮﻭﺳﻲ‪ ،‬ﻫﺮ ﺩﻭ ﻃﺮﻑ ﻧﻴﺰ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﻭﺳﺎﻳﻠﻲ ﮐﻪ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﺭﺍ ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ‬ ‫ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﺳﻢ ﺗﺪﺍﺭﮎ ﻭﺳﺎﻳﻞ ﻋﺮﻭﺳﻲ )‪ (Karûbarên serûgo‬ﻭ ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻧﻴﺰ ﺗﺪﺍﺭﮎ ﺟﻬﻴﺰﻳﻪ‬ ‫)‪ (Karûbarên cihêz‬ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﭘﺴﺮ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻟﺒﺎﺱ ﻭ ﺟﻬﻴﺰﻳﻪ ﻣﻲ ﺧﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮﺍﻱ ﻏﺬﺍﻱ ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺗﺪﺍﺭﮎ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻨﺪ‪ .‬ﻃﺮﻑ ﻋﺮﻭﺱ ﻧﻴﺰ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪﻥ ﺟﻬﻴﺰﻳﻪ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎﺩﺭ‪ ،‬ﺧﻮﺍﻫﺮ‪ ،‬ﺧﻮﺩ‬ ‫ﺩﺧﺘﺮ ﻭ ﺍﻃﺮﺍﻓﻴﺎﻥ ﻧﺰﺩﻳﮏ ﺩﺧﺘﺮ ﻧﻴﺰ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﺩﺭﺳﺖ ﮐﺮﺩﻥ ﻟﺤﺎﻑ ﻭ ﺗﺸﮏ‪ ،‬ﺟﻮﺭﺍﺏ‪ ،‬ﺩﺳﺘﮑﺶ‪ ،‬ﭘﻴﺶ ﺑﻨﺪ‪ ،‬ﺩﺳﺘﮕﻴﺮﻩ‪ ،‬ﻟﻴﻒ ﻭ‬ ‫ﮐﻼﻩ ‪ ...‬ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ ﻣﺎﺩﺭﻫﺎ ﻫﻨﻮﺯ ﺩﺧﺘﺮﺷﺎﻥ ﻫﺸﺖ ‪ -‬ﻧﻪ ﺳﺎﻟﻪ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﻳﺶ ﺟﻬﻴﺰﻳﻪ ﺩﺭﺳﺖ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻥ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺩﺧﺘﺮﺷﺎﻥ‪ ،‬ﮐﻠﻲ ﺟﻬﻴﺰﻳﻪ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﺩﻳﮕﺮ ﮐﺴﻲ ﺟﻬﻴﺰﻳﻪ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺩﺳﺖ ﺩﺭﺳﺖ ﻧﻤﻲ‬ ‫ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺩﺳﺘﻲ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻣﻲ ﺧﺮﻧﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﻧﻮﺑﺖ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭ ﻋﺮﻭﺱ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ﺧﺮﺝ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺧﺘﺮﺷﺎﻥ ﺟﻬﻴﺰﻳﻪ‬ ‫ﺁﻣﺎﺩﻩ ﮐﻨﻨﺪ ﭼﺮﺍ ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﭘﻮﻝ ﺑﺎﺑﺖ ﺷﻴﺮﺑﻬﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺭﺳﻢ ﺍﻳﻨﻄﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺪﺭ ﻋﺮﻭﺱ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻤﺎﻡ‬ ‫ﻟﻮﺍﺯﻡ ﺧﺎﻧﻪ ﺩﺧﺘﺮﺵ ﺭﺍ ﺑﺨﺮﺩ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﺍﺯ ﻳﺨﭽﺎﻝ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻟﻮﺍﺯﻡ ﺭﻳﺰ ﻭ ﺩﺭﺷﺖ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﻤﻪ ﺭﺍ ﭘﺪﺭ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﺧﺮﺩ‪ .‬ﺍﻳﻨﻄﻮﺭ ﺍﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺗﺎ ﺭﻭﺯ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻋﺮﻭﺳﻲ ﮐﻪ ﺑﻲ ﺟﻬﻴﺰﻳﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻲ ﺍﺭﺯﺵ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻋﺮﻭﺳﻲ‪،‬‬ ‫ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺴﺨﺮﻩ ﻭ ﺑﺤﺚ ﻣﺮﺩﻡ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭ ﺷﻮﻫﺮﺵ ﺗﺎ ﺭﻭﺯ ﻣﺮﮔﺶ ﺍﻭ ﺭﺍ ﭼﻪ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ‪ ،‬ﭼﻪ ﺭﻭﺑﺮﻭﻳﺶ ﺑﺎ ﺯﺑﺎﻧﺸﺎﻥ‬ ‫ﻧﻘﺮﻩ ﺩﺍﻍ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎﹰ ﺟﺎﺭﻱ ﻫﺎﻳﺶ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺪﺍﻡ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﭘﺪﺭ ﺗﻮ ﮐﻪ ﺍﻳﻨﻘﺪﺭ ﺍﺯ ﻣﺎ ﭘﻮﻝ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺩﻭ ﺟﻔﺖ‬ ‫ﺟﻮﺭﺍﺏ ﻭ ﺻﺎﺑﻮﻥ ﺑﻪ ﺗﻮ ﻧﺪﺍﺩ! ﺗﻮ ﺭﺍ ﺩﺳﺖ ﺧﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺨﺖ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩ‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﺗﻮ ﺩﺧﺘﺮ ﺧﺎﻧﻪ ﺷﺎﻥ ﻧﺒﻮﺩﻱ؟ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺶ ﻭ ﮐﻨﺎﻳﻪ‬ ‫ﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺷﻮﻫﺮﺵ‪ ،‬ﻋﺮﻭﺱ ﺷﺮﻣﺴﺎﺭ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮﺍﻱ ﺟﻬﻴﺰﻳﻪ ﻋﺮﻭﺱ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺷﻴﺮﺍﻧﻲ ﻭ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﺳﺮﻭﺩﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺁﺥ ﺍﻱ ﺩﻭﺳﺖ‪:‬‬

‫ﺁﺥ ﺍﻱ ﺩﻭﺳﺖ‬

‫‪Ax lê hevalê‬‬

‫ﺁﺥ ﺍﻱ ﺩﻭﺳﺖ‬

‫‪Ax lê lê lê hevalê‬‬

‫ﺁﺥ ﺍﻱ ﺩﻭﺳﺖ‬

‫‪Ax lê lê lê hevalê‬‬

‫ﻋﺮﻭﺱ ﺳﺘﻮﻥ ﻣﻴﺎﻥ ﺧﺎﻧﻪ‬

‫‪Bûk stûna nava male‬‬

‫ﺁﺥ ﺍﻱ ﺩﻭﺳﺖ‬

‫‪Ax lê lê lê hevalê‬‬

‫ﺁﺥ ﺍﻱ ﺩﻭﺳﺖ‬

‫‪Ax lê lê lê hevalê‬‬

‫ﺩﺧﺘﺮ ﺗﺮﮔﻞ ﺑﺮﮔﻞ ﭼﺸﻤﺖ ﻣﺜﻞ ﻏﺰﺍﻝ‬

‫‪Keçê sore çav xezalê‬‬

‫ﻋﺮﻭﺱ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮ ﺭﻭﻱ ﭘﺎﻳﺖ‬

‫‪Bûkê rabe rabe ser xwe‬‬

‫ﻣﺎﺩﺭ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮ ﺭﻭﻱ ﭘﺎﻳﺖ‬

‫‪Daykê rabe rabe ser xwe‬‬

‫ﻋﺮﻭﺱ ﮔﺮﻳﻪ ﻧﮑﻦ ﮔﺮﻳﻪ ﻧﮑﻦ‬ ‫ﺩﺍﻧﻪ ﻫﺎﻱ ﮔﺮﺩ ﺍﺷﮏ ﺭﺍ ﻧﺮﻳﺰ‬ ‫ﻫﻤﮕﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ﻣﻲ ﺭﻭﻧﺪ‬

‫‪Bûkê megrî, megrî‬‬ ‫‪Hêstrên gilor mede alî‬‬ ‫‪Hemû çûne bi vî halî‬‬

‫ﻋﺮﻭﺱ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮ ﺑﺮﻭﻱ ﭘﺎﻳﺖ‬

‫‪Bûkê rabe rabe ser xwe‬‬

‫ﻣﺎﺩﺭ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮ ﺑﺮﻭﻱ ﭘﺎﻳﺖ‬

‫‪Daykê rabe rabe ser xwe‬‬

‫ﺻﻨﺪﻭﻕ ﻗﺮﻣﺰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺧﻮﺩ ﺑﮑﺶ‬

‫‪Sor sindoqê bikşîn ber xwe‬‬

‫ﺻﻨﺪﻭﻕ ﻗﺮﻣﺰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺧﻮﺩ ﺑﮑﺶ‬

‫‪Sor sindoqê bikşîn ber xwe‬‬

‫ﻳﮏ ﺩﺳﺖ ﻟﺒﺎﺱ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﺍﺩﺭﺷﻮﻫﺮﻫﺎﻳﺖ ﺩﺭﺑﻴﺎﻭﺭ‬ ‫ﺑﮕﺬﺍﺭ ﺗﺎ ﺟﺎﺭﻱ ﻫﺎﻳﺖ ) ﺯﻥ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﺷﻮﻫﺮ( ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ‬ ‫ﺁﺥ ﺁﺥ ‪.....‬‬ ‫)ﺍﺯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻟ‪‬ﺠﻪ(‬

‫‪Derxe qata cilê tîyan‬‬ ‫‪Bide nav çavên jintîyan‬‬ ‫‪Ax ax ….‬‬ ‫)‪(ji herêma lice‬‬

‫ﺩﻋﻮﺕ ﮐﺮﺩﻥ ﺑﻪ ﻋﺮﻭﺳﻲ‬

‫‪Gazîkirina dawetê‬‬

‫ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎﻱ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﭼﻨﺪ ﺑﺎﺭ ﺯﻥ ﮔﺮﻓﺘﻦ‪ ،‬ﺭﺳﻢ ﻭ ﻋﺎﺩﺕ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻﹰ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﻳﮏ ﻣﺮﺩ‪ ،‬ﻋﺮﻭﺳﻲ ﻣﻲ‬ ‫ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﮐﻤﺘﺮ ﮐﺴﻲ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺯﻥ ﺩﻭﻡ ﻭ ﺳﻮﻣﺶ ﻫﻢ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺑﮕﻴﺮﺩ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺯﻥ ﺑﻴﻮﻩ ﻭ ﻣﺮﺩ ﻱ ﮐﻪ‬ ‫ﻫﻤﺴﺮﺵ ﻓﻮﺕ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻧﻴﺰ ﺻﺪﻕ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﮏ ﻫﻔﺘﻪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻭ ﺳﺎﻏﺪﻭﺵ ) ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺳﺎﻗﺪﻭﺵ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ( ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﻧﺪ ﻭ‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺩﻋﻮﺕ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ‪ .‬ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻭ ﺳﺎﻗﺪﻭﺵ ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﻋﻮﺕ ﻧﻤﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻭﻇﻴﻔﻪ‬ ‫ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﻳﮏ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺨﺼﻮﺹ ﺩﺭ "ﺷﻬﺮ ﺳ‪‬ﻮﹺﺭ‪‬ﮎ" )‪ (Bajarê Siwêrekê‬ﻭ ﺍﻃﺮﺍﻓﺶ ‪ ،‬ﺩﻋﻮﺕ ﮐﹸﺮﺩﻥ ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ‬ ‫ﭘﻴﺮﺯﻥ ﻭ ﻳﺎ ﺯﻥ ﺑﻴﻮﻩ ﺗﻬﻴﺪﺳﺘﻲ ﺍﺯ ﺳﻤﺖ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺧﻮﺭﺟﻴﻦ ﺍﻭ ﺭﺍ ﭘﺮ ﺍﺯ ﮐﺎﺩﻭ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﮐﺎﺩﻭ‬ ‫ﻫﺎ ﺧﻨﭽﻪ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﺟﺎﻫﺎ ﺑ‪‬ﺸﺎﺭﻩ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﺍﻭ ﺑﺎ ﺧﻮﺭﺟﻴﻨﺶ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻲ ﺭﻭﺩ ‪ .‬ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﻣﮑﺎﻥ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻃﻼﻉ‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺭﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻭ ﺧﻮﺭ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻬﻤﺎﻥ ﻫﺎ ‪ ،‬ﻫﺪﻳﻪ ﺍﻱ ﺍﺯ ﺧﻮﺭﺟﻴﻦ ﺩﺭ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ‪ .‬ﺩﺭ‬ ‫ﺷﻬﺮ ﺳ‪‬ﻮﹺﺭ‪‬ﮎ ﺍﻏﻠﺐ ﺍﻳﻦ ﻫﺪﺍﻳﺎ ﭘﺎﺭﭼﻪ ﻫﺎﻱ ﺭﻧﮕﻴﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻫﺎﻱ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﻧﻴﺰ ﭘﻮﻝ ﻭ ﻳﺎ ﭼﻴﺰ ﭘﺮ‬ ‫ﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺍﻭ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﻫﺮ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻣﻘﺪﺍﺭﻱ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭘﺎﺭﭼﻪ ﺭﺍ ﺑﺮﺵ ﻣﻲ ﺯﻧﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﻭﺭ ﮔﺮﺩﻥ ﻭ ﺷﺎﻧﻪ ﺍﻭ‪ ،‬ﮔﺮﻩ ﻣﻲ ﺯﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ‬ ‫ﭼﻘﺪﺭ ﺯﻥ ﺟﻠﻮﺗﺮ ﻣﻲ ﺭﻭﺩ ﺷﺎﻧﻪ ﻭ ﺍﻧﺪﺍﻡ ﺯﻥ ﺑﺎ ﭘﺎﺭﭼﻪ ﻫﺎﻱ ﺭﻧﮕﻴﻦ‪ ،‬ﺁﺫﻳﻦ ﺑﻨﺪﻱ ﺗﺮ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ‪ .‬ﺑﺪﻳﻨﻮﺳﻴﻠﻪ ﮐﺴﺎﻧﻲ ﮐﻪ ﺯﻥ ﺭﺍ ﻣﻲ‬ ‫ﺑﻴﻨﻨﺪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺍﻭ ﺗﺎ ﺣﺎﻻ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺭﺍ ﺩﻋﻮﺕ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺑﺰﺭﮔﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﮔﺬﺍﺭ ﺷﻮﺩ‪ ،‬ﻳﺎ ﻧﻪ‪،‬‬ ‫ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻭ ﮐﻮﭼﮏ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺧﺒﺮ ﮐﺮﺩﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﻋﺮﻭﺳﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﮐﺎﺭﺕ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻠﻔﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮﺩ‪.‬‬

‫ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻋﺮﻭﺳﻲ ‪Dawet‬‬ ‫ﻣﻌﻤﻮﻻﹰ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﻴﺰ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻣﻲ ﺍﻓﺘﺪ‪ .‬ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﺪﺭﺕ ﺩﺭ ﺑﻬﺎﺭ ﻭ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻥ ﻫﻢ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺍﺟﺮﺍ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ‪ .‬ﻣﺸﺨﺺ‬ ‫ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻓﺼﻞ ﭘﺎﻳﻴﺰ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺤﺼﻮﻟﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺯﻣﻴﻦ ﻭ ﺑﺎﻏﺸﺎﻥ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭼﻮﻥ‬ ‫ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻮﻗﻊ ﺍﺳﺘﺮﺍﺣﺖ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ ﺳﻪ ﺭﻭﺯ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎﺭﻫﺎ ﻳﮏ ﻫﻔﺘﻪ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﭘﻮﻟﺪﺍﺭﺗﺮﻫﺎ ﻣﺜﻞ ﻣﻴﺮ‪،‬‬ ‫ﺁﻗﺎ ﻭ ﺭﺋﻴﺲ ﺍﻳﻞ ﺑﺮﺍﻱ ﭘﺴﺮﺷﺎﻥ ﻳﮏ ﻫﻔﺘﻪ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺩﺭ ﻗﺼﻪ ﻫﺎﻱ ﮐﹸﺮﺩﻱ‪ ،‬ﻋﺮﻭﺳﻲ ﮐﹸﺮﺩﻱ ﭼﻬﻞ ﺭﻭﺯ ﻭ ﭼﻬﻞ ﺷﺐ ﺑﻪ ﻃﻮﻝ ﻣﻲ ﺍﻧﺠﺎﻣﺪ‪ .‬ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺍﺯ ﭘﺸﺖ ﺑﺎﻡ ﻣﻨﺰﻝ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﺎ‬ ‫ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﻫﺎ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ ﮔﺮﺩ ﻭ ﺧﺎﮎ ﮐﻨﻴﻢ‬

‫‪Dê bikine toz‬‬

‫ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ ﮔﺮﺩ ﻭ ﺧﺎﮎ ﮐﻨﻴﻢ‬

‫‪Dê bikine toz‬‬

‫ﺩﺭﹺ ﺧﺎﻧﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﮔﺮﺩ ﻭ ﺧﺎﮎ ﮐﻨﻴﻢ‬ ‫ﺁﻥ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﻋﺮﻭﺱ ﺑﻪ ﺍﻭ ﻣﺒﺎﺭﮎ‬ ‫ﺩﺭﹺ ﺧﺎﻧﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﮔﺮﺩ ﻭ ﺧﺎﮎ ﮐﻨﻴﻢ‬

‫‪Der xaniya zavê bikine toz‬‬ ‫‪Ew zavayê bûk lê pîroz‬‬ ‫…‪Der xaniya zavê bikine toz‬‬

‫ﺩﺭ ﺷﻤﺎﻝ ﮐﹸﺮﺩﺳﺘﺎﻥ‪ ،‬ﺍﻏﻠﺐ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺯﻳﺮ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ‪:‬‬ ‫ﺑﺴﻮﻱ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ‬

‫‪Lê bi govendê‬‬

‫ﺑﺴﻮﻱ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺴﻮﻱ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ‬

‫‪Lê bi govendê, Lê bi govendê‬‬

‫ﺑﺴﻮﻱ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪﻱ ﺧﻮﺵ ﻭ ﺯﻳﺒﺎ‬

‫‪Lê bi govendê xweş lewendê‬‬

‫ﻣﻦ ﺣﻴﺮﺍﻥ ﺩﺳﺘﺒﻨﺪ ﮔﻠﺪﺍﺭ‬ ‫ﻣﻦ ﺍﺯ ﺧﺸﻢ ﺗﻮ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﺷﺪﻩ ﺍﻡ‬ ‫ﺑﺴﻮﻱ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ ﻣﺜﻞ ﮔﻞ ﺳﺮﺥ‬ ‫ﺧﻮﺵ ﺍﺳﺖ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ ﻣﺜﻞ ﮔﻞ ﺳﺮﺥ‬ ‫ﻣﺰﻳﻦ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﺭﻧﮕﻬﺎﻱ ﺳﺒﺰ‪ ،‬ﺳﺮﺥ ﻭ ﺯﺭﺩ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Min heyrana gula zendê‬‬ ‫‪Wez ji kerba te hatime bendê‬‬ ‫‪Lê bi govenda sorgulî‬‬ ‫‪Xweş govenda bi sorgulî‬‬ ‫‪Keske sor û zer xemilî‬‬

‫ﮐﺴﻲ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍﻱ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ ﻣﻲ ﺭﻗﺼﺪ ﺷﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﺶ ﺭﺍ ﻣﻲ ﻟﺮﺯﺍﻧﺪ‬

‫‪Sergovendgêr da milmlî‬‬

‫ﮐﺴﻲ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻬﺎﻱ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ ﻣﻲ ﺭﻗﺼﺪ ﺷﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﺶ ﺭﺍ ﻣﻲ ﻟﺮﺯﺍﻧﺪ‬

‫‪Bingovendgêr da milmlî‬‬

‫ﺑﺴﻮﻱ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺴﻮﻱ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ‬ ‫ﺑﺴﻮﻱ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪﻱ ﺧﻮﺵ ﻭ ﺯﻳﺒﺎ‬

‫‪Lê bi govendê, lê govendê‬‬ ‫‪Lê bi govendê xweş lewendê‬‬

‫ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﺭﻭﺳﺘﺎﻱ ﻣﺎ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Îro li gundê me dawet e‬‬

‫ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻣﺪﺗﻬﺎ ﺻﺒﺮ ﻭ ﺗﺤﻤﻞ ﺩﺭ ﻣﺤﻠﻪ ﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪ‬

‫‪Sebrê ware me dawet e‬‬

‫ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ ﮔﺸﺘﻪ ﺧﻂ ﺑﻪ ﺧﻂ‬ ‫ﻋﻤﻪ ﺍﺑﺘﺪﺍﻱ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ‬ ‫ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻪ ﺍﻧﺘﻬﺎﻱ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ‬ ‫ﺑﺴﻮﻱ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺴﻮﻱ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ‬ ‫ﺑﺴﻮﻱ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪﻱ ﺧﻮﺵ ﻭ ﺯﻳﺒﺎ‬

‫‪Govend gerya xet bi xet e‬‬ ‫‪Sergovenda girtî met‬‬ ‫‪Bingovenda qîz û met e‬‬ ‫‪Lê bi govendê, lê govendê‬‬ ‫‪Lê bi govendê xweş lewendê‬‬

‫ﺑﺴﻮﻱ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪﻱ ﮐﻪ ﻳﮏ ﺳﻮﻳﺶ ﺳﺮ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Lê bi govenda devê sûkê‬‬

‫ﺑﺴﻮﻱ ﺧﻮﺷﮕﺬﺭﺍﻧﻲ ﮐﻪ ﻳﮏ ﺳﻮﻳﺶ ﺳﺮ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Xweş lewendê devê sûkê‬‬

‫ﺩﻫﻞ ﭼﻲ ﻭ ﺳﺮﻧﺎ ﺯﻥ ﺭﻭﺑﺮﻭﻱ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬

‫‪Def û zirne li ber şimûkê‬‬

‫ﺭﻗﺺ ﻭ ﺷﺎﺩﻱ ﻧﻴﺰ ﺩﻭﺭ ﻭ ﺑﺮ ﺧﺎﻧﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Dîlan gerya ber şimûkê‬‬

‫ﺁﻥ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻭ ﻋﺮﻭﺱ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Ew daweta zava û bûkê‬‬

‫ﺁﻥ ﻣﺒﺎﺭﮎ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻭ ﻋﺮﻭﺱ‬

‫‪Ew pîrûz be li zava û bûkê‬‬

‫ﺑﺴﻮﻱ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺴﻮﻱ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ‬

‫‪Lê bi govendê, lê govendê‬‬

‫ﺑﺴﻮﻱ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪﻱ ﺧﻮﺵ ﻭ ﺯﻳﺒﺎ‬ ‫ﺍﺯ ﮐﺎﺳﺖ ﺷﻤﺪﻳﻦ‬

‫‪Lê bi govendê xweş lewendê‬‬ ‫)‪(Ji kaseta Şemdîn‬‬

‫ﺩﺭ ﺑﺎﻻﻱ ﺧﺎﻧﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻃﺎﻕ )‪ (Darîka Zavê‬ﺁﺫﻳﻦ ﺑﻨﺪﻱ ﺷﺪﻩ ﺍﻱ ﺑﺎ ﺗﻴﺮﻫﺎﻱ ﭼﻮﺑﻲ ﻣﻲ ﺳﺎﺯﻧﺪ ﻭ ﭘﺎﺭﭼﻪ ﻫﺎﻱ ﻗﺮﻣﺰ‪ ،‬ﺯﺭﺩ ﻭ‬ ‫ﺳﺒﺰ ﺑﻪ ﻃﺎﻕ ﻣﻲ ﺑﻨﺪﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﮐﺴﻲ ﮐﻪ ﺁﻧﺮﺍ ﺍﺯ ﺩﻭﺭ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺩﻫﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ‪ ،‬ﻃﺎﻕ ﺭﺍ‬ ‫ﺭﻭﺯﻱ ﮐﻪ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ‪ ،‬ﺩﺭﺳﺖ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻃﺎﻕ ﺳﻴﺐ ﻭ ﭘﺮﺗﻐﺎﻝ ﻭ ﺷﮑﻼﺕ ﻧﻴﺰ ﺁﻭﻳﺰﺍﻥ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ‬

‫ﺑﺮﺧﻲ ﺟﺎﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺧﺮﻭﺳﻲ ﺳﺮ ﻣﻲ ﺑ‪‬ﺮﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻃﺎﻕ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺁﻭﻳﺰﺍﻥ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎﻳﻲ ﮐﻪ ﻃﺎﻕ ﺩﺭﺳﺖ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺭﺍ ﻣﻲ‬ ‫ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ‪:‬‬ ‫ﻃﺎﻕ ﭼﻮﺑﻲ‬ ‫ﮔﻠﻬﺎﻱ ﺁﻭﻳﺰﺍﻥ ﺑﻪ ﻃﺎﻕ‬ ‫ﻣﺎ ﭼﻪ ﮐﺴﻲ ﺭﺍ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﮐﻨﻴﻢ‬ ‫ﻣﺎ ﺑﺮﺍﺩﺭﻡ ﺭﺍ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﮐﻨﻴﻢ‬ ‫ﻣﺎ ﻟﺒﺎﺱ ﺑﺮ ﺍﻧﺪﺍﻣﺶ ﮐﻨﻴﻢ‬ ‫ﻣﺎ ﮐﻼﻩ ﻧﻤﺪﻱ ﺑﺮ ﺳﺮﺵ ﺑﮕﺬﺍﺭﻳﻢ‬ ‫ﻣﺎ ﭘﻮﺗﻴﻦ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺶ ﮐﻨﻴﻢ‬ ‫ﻣﺎ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﺶ ﺑﺒﻨﺪﻳﻢ‬ ‫ﺣﻠﻘﻪ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﺶ ﮐﻨﻴﻢ‬

‫‪Heyla darê‬‬ ‫‪Gulî xwarê‬‬ ‫‪Emê kî û kî bi zava kin‬‬ ‫‪Emê kekê min bi zava kin‬‬ ‫‪Emê cil li bejnê kin‬‬ ‫‪Emê kolos li serî dan‬‬ ‫‪Emê cîzme li lingan kin‬‬ ‫‪Emê saet li destan kin‬‬ ‫‪Gustîlk li tilyan kin‬‬

‫ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﮔﺮﻭﻩ ﻣﺮﺩﻫﺎ ﻗﺮﺍﺭﺵ ﺩﻫﻴﻢ‬

‫‪Li nav koma mirovan kin‬‬

‫ﻣﺎ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﺭﺍ ﻓﺪﺍﻳﺶ ﮐﻨﻴﻢ‬

‫‪Emê wişkê bi qurban kin‬‬

‫ﻃﺎﻕ ﭼﻮﺑﻲ‬

‫‪Heyla darê‬‬

‫ﻃﺎﻕ ﭼﻮﺑﻲ‬

‫‪Heyla darê‬‬

‫ﮔﻠﻬﺎﻱ ﺁﻭﻳﺰﺍﻥ ﺑﻪ ﻃﺎﻕ ﭼﻮﺑﻲ‬

‫‪Gulî xwarê‬‬

‫ﻃﺎﻕ ﭼﻮﺑﻲ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺳﺒﺰ ﻭ ﺁﺑﻲ ﺍﺳﺖ‬ ‫ﮔﻠﻬﺎﻱ ﻣﻴﺎﻧﺶ ﻫﻔﺖ ﺭﻧﮓ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Darîka zavê kesk û şîn e‬‬ ‫‪Guliya nave heft rengên e‬‬

‫ﺁﻥ ﮐﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺟﺪﺍﻳﺶ ﮐﻨﺪ‬

‫‪Ew kî were biqetîne‬‬

‫ﺑﺮﺑﻮﮐﻲ ﻣﻲ ﺁﻳﺪ ﺟﺪﺍ ﻣﻴﮑﻨﺪ‬

‫‪Berbûkî tê diqetîne‬‬ ‫‪Çarika bûkê diqetîne.‬‬

‫ﺭﻭﺳﺮﻱ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﺮﻣﻲ ﺩﺍﺭﺩ‪.‬‬

‫)‪(ji herêma Xerzan, ji devê Ş. Baksî‬‬

‫) ﺍﺯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺮﺯﺍﻥ‪ ،‬ﺵ‪ .‬ﺑﺎﮐﺴﻲ (‬

‫ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ ﻃﺎﻕ ﺑﺴﺘﻦ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺟﻮﺍﻧﻲ ﺭﺍ ﻧﻔﺮﻳﻦ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪:‬‬ ‫ﺍﻱ ﭘﺴﺮ! ﺗﻮ ﻃﺎﻕ ﺩﺍﻣﺎﺩﻳﺖ ﺭﺍ ﻧﺒﻴﻨﻲ!‬

‫)‪(Hêy lawo tu darika zavatîyê nebînî‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻣﻘﺪﺍﺭﻱ ﺧﻮﺵ ﻭ ﮔﺮﻡ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﮔﺮﻭﻩ ﺭﻗﺺ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻣﻲ ﮐﺸﺎﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮ ﻭ ﺻﺪﺍﻱ ﮐﻮﺑﻴﺪﻥ‬ ‫ﺩﻫﻞ‪ ،‬ﺩﻑ ﻭ ﺳﺮﻧﺎ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺳﺮﻣﺎﻱ ﺻﺒﺢ ﻭ ﻳﺎ ﺧﻨﮏ ﺷﺪﻥ ﻫﻮﺍ ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻏﺮﻭﺏ‪ ،‬ﺻﺪﺍﻱ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺩﺭ‬ ‫ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎﻱ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﻧﻴﺰ ﺷﻨﻴﺪﻩ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ‪ .‬ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﺳﭙﻴﺪﻩ ﺩﻡ‪ ،‬ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﮔﺎﻥ ﺩﻫﻞ ﻭ ﺳﺮﻧﺎ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﺗﭙﻪ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻣﻴﺮﻭﻧﺪ‪ ،‬ﺍﮔﺮ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺩﺭ‬ ‫ﻣﺤﻠﻲ ﺻﺎﻑ ﻭ ﻫﻤﻮﺍﺭ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺗﭙﻪ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺁﻥ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻪ ﺑﺎﻻﻱ ﺧﺎﻧﻪ ﻱ ﺩﻭﻃﺒﻘﻪ ﺍﻱ ﻣﻲ ﺭﻭﻧﺪ‪ .‬ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﻩ ﺳﺮﻧﺎ ﺣﺪﻭﺩﺍﹰ ﻧﻴﻢ‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻣﻲ ﺭﺍ ﻣﻲ ﻧﻮﺍﺯﺩ ﻭ ﺳﭙﺲ ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﻩ ﺩﻫﻞ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻫﻤﺮﺍﻫﻲ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﻭ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﻘﺎﻡ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ‬ ‫ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﻮﺍﺏ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺧﺒﺮ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻴﺎﻥ ﻭ ﻳﺎ ﺁﻧﻬﺎﻳﻲ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻲ‬ ‫ﺁﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺷﻴﮏ ﺗﺮﻳﻦ ﻟﺒﺎﺳﻬﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻲ ﭘﻮﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺗﻔﻨﮕﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺩﻭﺵ ﻣﻲ ﺑﻨﺪﻧﺪ ﻭ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺧﻮﺩ ﮐﺎﺩﻭﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ‬ ‫ﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺠﺎﻱ ﮐﺎﺩﻭ‪ ،‬ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ‪ ،‬ﮐﻠﹼﻪ ﻗﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺞ ﻭ ‪ ...‬ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺰﺩﻳﮑﻲ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻣﻲ ﺭﺳﻨﺪ‪ ،‬ﺷﺶ ﺗﻴﺮ ﻭ ﻳﺎ‬ ‫ﺗﻔﻨﮕﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﻧﺪ ﻭ ﺗﻴﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻱ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﮐﺖ‪ ،‬ﺑﻘﻴﻪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺁﻣﺪﻧﺸﺎﻥ ﻣﻄﻠﻊ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﺎﺩﻱ ﻭ‬ ‫ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺗﺒﺮﻳﮏ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎﻳﻲ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﺗﻴﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻱ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻴﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻱ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪»:‬‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮﺵ ﺁﻣﺪﻳﺪ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺳﺮ ﻭ ﭼﺸﻢ ﻣﺎ ﻗﺪﻡ ﻧﻬﺎﺩﻳﺪ « ﺻﺎﺣﺒﻴﻦ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﻮﺵ ﺁﻣﺪﮔﻮﻳﻲ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻮﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺭﻭﻧﺪ ﻭ‬ ‫ﮐﺎﺩﻭﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﻭﻗﺎﺕ ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﮔﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻮﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺭﻭﻧﺪ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺷﺎﺑﺎﺵ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﻫﺎ ﻣﻬﻤﺎﻥ ﻫﺎﻳﻲ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﺑﻪ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺭﻭﺯ ﻋﺮﻭﺳﻲ‪ ،‬ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ‬ ‫ﺑﺮﺍﻱ ﻏﺬﺍ ﺧﻮﺭﺩﻥ‪ ،‬ﻧﻮﺷﻴﺪﻥ ﻭ ﺧﻮﺍﺑﻴﺪﻥ‪ ،‬ﺩﺭ ﻣﻨﺰﻝ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻝ ﺧﻮﺩ ﺩﻋﻮﺕ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺍﻳﻦ‬ ‫ﺷﻴﻮﻩ ﺑﺎﺭ ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ ﺍﺯ ﺭﻭﻱ ﺩﻭﺵ ﺻﺎﺣﺒﻴﻦ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺑﺮﻣﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﺮﻭﺳﻲ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺎﺩﻱ ‪،‬ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ ﻭ ﺭﻗﺼﻴﺪﻥ ﻧﻴﺴﺖ! ﺑﻠﮑﻪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻳﮏ ﻓﺴﺘﻴﻮﺍﻝ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻣﻴﺪﺍﻧﻲ ﺍﺳﺖ ﺗﻤﺎﻣﺎﹰ ﺷﺎﺩﻱ‬ ‫ﻟﺒﺎﺳﻬﺎﻱ ﻣﺤﻠﻲ ﺁﺫﻳﻦ ﺑﻨﺪﻱ ﻭ ﺭﻧﮕﻴﻦ‪ ،‬ﺑﺎﺯﻳﻬﺎ‪ ،‬ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪ ...‬ﻧﻘﻄﻪ ﺍﻭﺝ ﺁﻥ‪ ،‬ﻭﻗﺘﻲ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺭﻗﺼﻴﺪﻥ ﺭﻗﺎﺻﻬﺎ ﻭ ﭘﺴﺮﻫﺎﻳﻲ ﮐﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﻟﺒﺎﺱ ﺯﻧﺎﻧﻪ ﻣﻲ ﺭﻗﺼﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ "ﻟ‪‬ﺠﻪ")‪ (Licê‬ﺑﻪ ﺭﻗﺎﺹ ﻫﺎ " ﭼﻨﮕﭽﻲ" )‪ (Çengçî‬ﻫﻢ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﺭﻗﺎﺻﻬﺎ ﺩﺭ ﻣﻴﺪﺍﻥ‪ ،‬ﺭﻭﺑﺮﻭﻱ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﻣﻲ‬ ‫ﺭﻗﺼﻨﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻲ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﭼﻪ ﮐﺴﻲ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻲ ﺭﻗﺼﺪ ﻭ ﻣﺠﻠﺲ ﺭﺍ ﮔﺮﻡ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎﻳﻲ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ‬ ‫ﻣﻲ ﺭﻗﺼﻨﺪ‪ ،‬ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻫﻢ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺭﻳﺘﻢ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﭘﺎﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ﻭ ﻋﻘﺐ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻋﺮﻕ ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ‬

‫ﺭﻗﺎﺹ ﻫﺎ ﺟﻠﻮﻱ ﭘﺎﻳﺸﺎﻥ ﻣﻲ ﺭﻳﺰﺩ‪ .‬ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮﺟﻲ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻇﺮﻑ ﺁﺏ ﺑﺎ ﻳﮏ ﺿﺮﺑﻪ ﻣﻲ ﺧﻮﺭﺩ‪ ،‬ﻣﻲ ﻟﺮﺯﺩ‪ ،‬ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪.‬‬ ‫ﺣﻠﻘﻪ ﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺪﺍﻡ ﺩﺭ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻣﻲ ﭼﺮﺧﺪ ‪ .‬ﺭﻗﺎﺻﻬﺎ ﻳﮏ ﺑﻪ ﻳﮏ ﺟﻠﻮﻱ ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﻩ ﺩﻑ ﻣﻲ ﺭﺳﻨﺪ‪ .‬ﺯﻥ ﻭ ﻣﺮﺩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ‬ ‫ﺩﻭﺭ ﻭ ﺑﺮﺷﺎﻥ ﺟﻤﻊ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﻗﺎﺻﻬﺎ ﺩﺳﺖ ﻣﻲ ﺯﻧﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎﻋﺖ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻫﺎ‬ ‫ﺯﻥ ﻭ ﻣﺮﺩﻫﺎ ﺩﺳﺖ ﻫﻢ ﺭﺍ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺳﺮﻭﺩ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ‪ .‬ﺍﻣﺎ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺩﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ‬ ‫ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ ﺯﻥ ﻭ ﻣﺮﺩ ﻫﺎ ﺟﺪﺍ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﭼﺮﺍ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺩﻳﺪ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﻳﻦ ﮐﺎﺭ ﺣﺮﺍﻡ ﺍﺳﺖ ﺣﺘﻲ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺩﺭ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺣﺮﺍﻡ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺑﺠﺎﻱ ﺩﻫﻞ‬ ‫ﻭ ﺳﺮﻧﺎ‪ ،‬ﻧﻲ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ‪ .‬ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﻴﻮﻩ ﺍﻱ ﻣﺪﺭﻥ ﺑﺮﮔﺬﺍﺭ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﻫﺎ‬ ‫ﺍﺯ ﺭﺳﻮﻡ ﮐﹸﺮﺩﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺩﻭﺭ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻲ ﻫﺎ ﺑﺮ ﭘﺎ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ‪.‬‬

‫ﺭﺳﻢ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺍﺯ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﮔﺮ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺭﻭﺳﺘﺎﻱ ﺟﺪﺍ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺩﺭ ﻫﻤﺴﺎﻳﮕﻲ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﻃﺮﻑ ﻋﺮﻭﺱ ﺑﻪ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﻧﻤﻲ ﺭﻭﻧﺪ‪ .‬ﺍﮔﺮ ﻫﻢ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻋﻴﺐ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ ﺑﭙﻴﻮﻧﺪﻧﺪ ﻭ ﺷﺎﺩﻱ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻋﺮﻭﺱ‬ ‫ﻧﻴﺰ ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎﻱ ﻧﺰﺩﻳﮑﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﺸﺎﻥ ﺩﻋﻮﺕ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺯﻥ ﻫﺎ ﺑﺮ ﭘﺎ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﺍﺯ‬ ‫ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻓﻘﻂ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﮔﻔﺘﻪ )ﺳﺎﻗﺪﻭﺵ( ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ ﺯﻧﻬﺎ ﺑﺮﻭﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺎﻗﺪﻭﺵ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺑﻠﻨﺪ ﮐﻨﺪ ﻭ‬ ‫ﺍﻭ ﺭﺍ ﻭﺍﺩﺍﺭ ﺑﻪ ﺭﻗﺼﻴﺪﻥ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﺷﻤﺎﻝ ﻏﺮﺑﻲ ﮐﹸﺮﺩﺳﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﻋﺮﻭﺳﻲ‪ ،‬ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻭ ﺩﻭﺳﺘﺎﻧﺶ ﺑﺎ ﺗﻨﺒﻮﺭﻧﻮﺍﺯﻱ ﻭ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﻣﺤﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﻠﻪ‬ ‫ﺷﻬﺮ ﺭﺍ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺒﮏ ﺁﺷﻨﺎﻳﺎﻥ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺗﺒﺮﻳﮏ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎﺯﻱ ﻫﺎﻱ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻪ ‪Lîstikên li der‬‬ ‫ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﺭﺳﻮﻡ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ ﺩﺭ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺑﺎﺯﻱ ﻫﺎﻳﻴﺴﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻤﺎﻳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻭ ﺗﺎﺗﺮ‪ ،‬ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﻱ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺍﺯ ﻣﻨﺰﻝ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪.‬‬ ‫ﺍﮐﺜﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﻳﻬﺎ ﺑﺎ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻭ ﻣﻀﻤﻮﻥ ﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎ ﻭ ﻃﻴﻒ ﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﻣﻦ‬ ‫ﺗﻌﺪﺍﺩﻱ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﻳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻫﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﻱ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻤﺎ ﭘﻴﺸﮑﺶ ﻣﻲ ﮐﻨﻢ‪.‬‬

‫ﺑﺎﺯﻱ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻭ ﺳﭙﺮ ‪Şûr û mertal‬‬ ‫ﺑﺎﺯﻱ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻭ ﺳﭙﺮ‪ ،‬ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺟﻨﮕﻬﺎﻱ ﺩﻭﺭﻩ ﮐﻬﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻭ ﺳﭙﺮ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲ ﮔﺸﺖ‪ .‬ﺑﺎﺯﻳﮑﻨﺎﻥ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺧﻮﺩ‬ ‫ﺩﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﮔﺮﻭﻩ ﺍﺯ ‪ 10-9‬ﻧﻔﺮ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﻫﺮ ﺩﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﻣﻲ ﺍﻳﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻧﻔﺮﺍﺕ‬ ‫ﻫﺮ ﮔﺮﻭﻩ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻫﻢ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻴﮕﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻳﮏ ﺩﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻤﺮ )ﺷﺎﻝ ﻳﺎ ﮐﻤﺮﺑﻨﺪ( ﻧﻔﺮ ﺟﻠﻮﻳﻴﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﺤﮑﻢ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ‬ ‫ﺩﺍﻧﻪ ﺗﺴﺒﻴﺢ ﺭﺩﻳﻒ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺭﺍﺳﺖ ﻧﻔﺮ ﺟﻠﻮﻳﻲ ﻫﺮ ﮔﺮﻭﻩ ﻳﮏ ﭼﻮﺏ ﻭ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺩﻳﮕﺮﺵ ﻳﮏ ﻟﻨﮕﻪ ﮐﻔﺶ ﻗﺮﺍﺭ‬ ‫ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﭼﻮﺏ ﻫﻤﺎﻥ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻟﻨﮕﻪ ﮐﻔﺶ‪ ،‬ﺳﭙﺮ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺩﻫﻞ ﻭ ﺳﺮﻧﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻧﻮﺍﺧﺘﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﺟﻨﮓ‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻥ ﺟﻨﮓ ﺭﺍ ﺻﺎﺩﺭ ﻣﻲ‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮ ﺩﺳﺘﻪ ﻫﺮ ﮔﺮﻭﻩ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﻭ ﻧﻔﺮﺍﺕ ﭘﺸﺖ ﺳﺮﺵ‪ ،‬ﻟﺸﮕﺮﺵ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﺎ‬ ‫ﭼﻮﺑﻲ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺭﺩ‪ ،‬ﻟﺸﮕﺮﺵ ﺭﺍ ﺭﺩﻳﻒ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ‪ .‬ﺣﻤﻠﻪ ﺑﺎ ﺻﺪﺍﻱ ﺩﻫﻞ ﻭ ﺳﺮﻧﺎ ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ‪.‬‬ ‫ﻟﺸﮑﺮ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﺿﺮﺑﻪ ﭼﻮﺏ ﻭ ﺟﺪﺍﻧﺸﺪﻥ ﮔﺮﻭﻩ ﺍﺯ ﻫﻢ‪ ،‬ﺗﻼﺵ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺿﺮﺑﻪ ﻫﺎ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻣﺎﻥ ﻧﮕﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺑﺎﺯﻱ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻌﻲ ﺷﻮﺩ‪ ،‬ﺩﺳﺘﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﭘﺸﺖ ﻧﻔﺮ ﺟﻠﻮﻳﻲ ﺟﺪﺍ ﻧﺸﻮﺩ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﮔﺮﻭﻩ ﺍﺯ ﻫﻢ ﺟﺪﺍ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲ‬

‫ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮﻳﻊ ﺑﻪ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺑﭙﻴﻮﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﮔﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﻗﺎﻗ‪‬ﺒﻮ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ‪ .‬ﻗﺎﻗﺒﻮ ﺻﺪﺍﻱ ﮐﺒﮏ ﻫﺎ ﺍﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺷﺒﻴﻪ ﻭﻗﺘﻲ ﮐﻪ ﮐﺒﮏ ﻫﺎ ﺍﺯ ﮔﻮﺷﻪ ﺍﻱ ﺑﻪ ﮔﻮﺷﻪ ﺍﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﻓﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﺻﺪﺍﻱ ﻗ‪‬ﺒﻪ ﻗ‪‬ﺒﻪ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﻧﺪ ‪:‬‬ ‫ﻗﺎﻗﺒﻮ‪ ،‬ﻗ‪‬ﺒﻮ‪ ،‬ﻗ‪‬ﺒﻮ )ﺻﺪﺍﻱ ﮐﺒﮏ(‬ ‫ﻗﺎﻗﺒﻮ ﺧﻮﺵ ﻗﺎﻗﺒﻮ‬ ‫ﻗﺎﻗﺒﻮ ﺣﺮﻳﻒ ﺗﻮ ﻫﺴﺘﻢ‬

‫‪Qaqibo, qibo, qibo‬‬ ‫‪Qaqibo xweş qaqibo‬‬ ‫‪Qaqibo qibê te me‬‬

‫ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺻﻒ‪ ،‬ﺩﺍﻳﻲ ﺗﻮ ﻫﺴﺘﻢ‬

‫‪Li nav rezê xalê te me‬‬

‫ﺩﺭ ﺟﻠﻮﻱ ﺑﻴﻨﻲ ﺗﻮ ﻋﻤﻮﻳﺖ ﻫﺴﺘﻢ‬

‫‪Li ber pozê apê te me‬‬

‫ﺣﺮﻳﻒ )ﻣﻮﻱ ﺩﻣﺎﻍ( ﺗﻮ ﻭ ﭘﺪﺭﺕ ﻫﺴﺘﻢ‬

‫‪Deqê te û bavê te me‬‬

‫ﻗﺎﻗﺒﻮ‪ ،‬ﻗ‪‬ﺒﻮ‪ ،‬ﻗ‪‬ﺒﻮ‬ ‫ﻗﺎﻗﺒﻮ ﺧﻮﺵ ﻗﺎﻗﺒﻮ‬ ‫ﻗﺎﻗﺒﻮ ﺣﺮﻳﻒ ﺗﻮ ﻫﺴﺘﻢ‬ ‫ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺯﻣﻴﻦ ﭘﺪﺭﺑﺰﺭﮒ ﺗﻮ ﻫﺴﺘﻢ‬ ‫ﺩﺷﻤﻦ ﭘﺪﺭ ﺗﻮ ﻫﺴﺘﻢ‬ ‫ﺣﺮﻳﻒ )ﻣﻮﻱ ﺩﻣﺎﻍ( ﺗﻮ ﻭ ﭘﺪﺭﺕ ﻫﺴﺘﻢ‬ ‫ﻗﺎﻗﺒﻮ‪ ،‬ﻗ‪‬ﺒﻮ‪ ،‬ﻗ‪‬ﺒﻮ‬ ‫ﻗﺎﻗﺒﻮ ﺧﻮﺵ ﻗﺎﻗﺒﻮ‬ ‫ﻗﺎﻗﺒﻮ ﺣﺮﻳﻒ ﺗﻮ ﻫﺴﺘﻢ‬

‫ﺍﺯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺩﻳﺎﺭﺑﮑﺮ‬

‫‪Qaqibo, qibo, qibo‬‬ ‫‪Qaqibo xweş qaqibo‬‬ ‫‪Qaqibo qibê te me.‬‬ ‫‪Li nave erdê kale te me‬‬ ‫‪Dijminê bavê te me‬‬ ‫‪Deqê te û bavê te me‬‬ ‫‪Qaqibo, qibo, qibo‬‬ ‫‪Qaqibo xweş qaqibo‬‬ ‫‪Qaqibo qibê te me.‬‬

‫)‪(Ji herêma Diyarbekirê‬‬

‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﻫﺎ ﺑﺎ ﭼﻮﺏ‪ ،‬ﺍﻓﺮﺍﺩ ﮔﺮﻭﻩ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺯﻧﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﻓﺮﺻﺘﻲ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﺸﺎﻥ ﺁﻳﺪ ﭼﻮﺏ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺯﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﺯﻧﻨﺪ‪ .‬ﭼﻮﺏ ﺑﻪ ﻫﺮ‬ ‫ﮐﺲ ﮐﻪ ﺑﺨﻮﺭﺩ ﻭﮐﻼﻫﺶ ﺑﻴﻔﺘﺪ‪ ،‬ﺍﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺯﻱ ﺭﺍ ﺗﺮﮎ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﮔﺮﻭﻫﻲ ﮐﻪ ﮐﻼﻩ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺍﺯ ﮔﺮﻭﻩ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺭﺍ ﺑﺰﻧﺪ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ‬ ‫ﺍﺧﺮﺍﺝ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺮﻭﺯ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻮﺩ ‪.‬‬

‫ﺑﺎﺯﻱ ﻓﺮﺍﺭﻱ ﺩﺍﺩﻥ ﻋﺮﻭﺱ‬

‫‪Bûkrevandin‬‬

‫ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﻱ‪ ،‬ﻣﺮﺩﻱ ﻟﺒﺎﺳﻬﺎﻱ ﺯﻧﺎﻧﻪ ﻣﻲ ﭘﻮﺷﺪ‪ ،‬ﺍﻭ ﺭﺍ ﻣﺜﻞ ﻋﺮﻭﺱ ﺩﺭﺳﺖ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮ ﻭ ﺻﻮﺭﺕ ﻭ ﺩﺳﺖ ﻭ ﭘﺎﻱ ﺩﻭ ﻧﻔﺮ ﺭﺍ ﺑﺎ‬ ‫ﺩﻭﺩﻩ‪ ،‬ﺳﻴﺎﻩ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ ﺷﺒﻴﻪ ﺳﻴﺎﻩ ﻫﺎﻱ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺁﺩﻣﻬﺎ ﻗ‪‬ﺮﺩ‪‬ﮎ )‪ (Qirdik‬ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻟ‪‬ﺠﻪ‬ ‫)‪ (Licê‬ﺑﻪ ﻗ‪‬ﺮﺩ‪‬ﮎ‪ ،‬ﮐﻮﺳ‪‬ﻪ )‪ (Kose‬ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﻫﺮ ﻗ‪‬ﺮﺩ‪‬ﮎ ﻳﮏ ﺷﻼﻕ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﻋﺮﻭﺱ ﺑﺎ ﻗ‪‬ﺮﺩ‪‬ﮎ ﻫﺎ ﻣﺸﻐﻮﻝ‬ ‫ﺭﻗﺼﻴﺪﻥ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﻗﺮﺩﮎ ﻫﺎ ﻏﺮﻕ ﺩﺭ ﺭﻗﺼﻴﺪﻥ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻭﻗﺘﻲ ﮔﻮﻭﹺﻧﺪ ﮔﺮﻡ ﺷﺪ‪ ،‬ﻳﮏ ﻧﻔﺮ ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ‪،‬‬ ‫ﻓﺮﺍﺭﻱ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺍﻱ ﻣﻲ ﺑﺮﺩ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻌﺪ ﻗﺮﺩﮎ ﻫﺎ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻋﺪﻡ ﺣﻀﻮﺭ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ ﺩﻳﻮﺍﻧﻪ ﻭ ﻫﺎﺭ‬ ‫ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺷﻼﻕ ﺑﻪ ﺩﻭﺭ ﻭ ﺑﺮﺷﺎﻥ ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﮐﺴﻲ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﺸﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ‪ ،‬ﺷﻼﻕ ﻣﻲ ﺯﻧﻨﺪ‪ .‬ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ‬ ‫ﺗﺮﺱ ﻗﺮﺩﮎ ﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻮﺷﻪ ﺍﻱ ﻓﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻗﺮﺩﮎ ﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎﹰ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻗﻮﻡ ﻭ ﺧﻮﻳﺶ ﺩﺍﻣﺎﺩ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﻳﮏ ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﮔﻴﺮﺷﺎﻥ ﻣﻲ ﺍﻓﺘﺪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺯﻧﻨﺪ‪ .‬ﻗﺮﺩﮎ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺟﺎﻱ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﭘﻴﺪﺍ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺭﻭﺳﺘﺎ‬ ‫ﻏﻮﻏﺎﻳﻲ ﺑﺮﭘﺎ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺟﻨﮓ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺑﭽﻪ ﻫﺎﻱ ﮐﻮﭼﮏ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻗﺮﺩﮎ ﻫﺎ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻭ ﮐﻮﭼﻪ‬ ‫ﺑﻪ ﮐﻮﭼﻪ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﻧﺪ‪ .‬ﺍﮔﺮ ﻗﻮﻡ ﻭ ﺧﻮﻳﺶ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻗﺒﻼﹰ ﺻﺪﺍ ﺭﺍ ﺷﻨﻴﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺍﺯ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺧﺎﺭﺝ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‬ ‫ﺗﺎ ﺑﺎﺯﻱ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻗﺮﺩﮎ ﻫﺎ ﭼﻨﺪ ﮐﺲ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺯﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺗﺮﺱ‪ ،‬ﻣﺤﻞ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﮐﺮﺩﻥ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻗﺮﺩﮎ ﻫﺎ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺍﺯ ﭼﻨﮓ ﺁﻧﻬﺎ ﺁﺯﺍﺩ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺮﺩﺍﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ ﻭ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺷﺎﺩﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺳﺮ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺍﻳﻨﺒﺎﺭ ﺍﮔﺮ‬ ‫ﮐﺴﻲ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﻧﺰﺩﻳﮏ ﻋﺮﻭﺱ ﺷﻮﺩ‪ ،‬ﻗﺮﺩﮎ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺷﻼﻕ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺷﺨﺺ ﺣﻤﻠﻪ ﻭﺭ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺧﺎﺭﺝ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﺗﺮﮐﻬﺎ‬

‫‪Mehkema Tirkan‬‬

‫ﻳﮏ ﻧﻔﺮ ﻧﻘﺶ ﮐﺪﺧﺪﺍ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻭ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﻧﻘﺶ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﻫﺎﻱ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﮐﺪﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﻱ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻭﻳﮋﮔﻲ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﻱ‬ ‫ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻘﺶ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺟﻮﺍﻧﻬﺎﻱ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ‪ ،‬ﺑﺎﺯﻱ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺑﻌﺪﺍﹰ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺧﻮﺏ ﮐﺘﮏ‬ ‫ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ .‬ﺍﺯ ﺳﻤﺖ ﻋﺮﻭﺱ ﻧﻴﺰ ﻳﮏ ﻧﻔﺮ ﻧﻘﺶ ﮐﻼﻧﺘﺮ ﻭ ﺗﻌﺪﺍﺩﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻘﺶ ﺳﺮﺑﺎﺯﻫﺎﻱ ﮊﺍﻧﺪﺍﺭﻣﺮﻱ ﺗﺮﮐﻴﻪ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﻱ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫ﻟﺒﺎﺱ ﻫﺎﻱ ﻟﺸﮕﺮﻳﺎﻥ ﺗﺮﮐﻴﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﻦ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺗﻔﻨﮓ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺩﻭﺷﺸﺎﻥ ﻣﻲ ﺑﻨﺪﻧﺪ‪ .‬ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻭ ﺍﻣﻮﺍﻝ ﮐﺪﺧﺪﺍ‬ ‫ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺿﺮﺭ ﻣﻲ ﺯﻧﻨﺪ‪ .‬ﮐﺪﺧﺪﺍ ﺑﻪ ﮊﺍﻧﺪﺍﺭﻣﺮﻱ ﻣﻲ ﺭﻭﺩ ﻭ ﺑﺎﺑﺖ ﺯﻳﺎﻧﻲ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺭﺳﻴﺪﻩ‬ ‫ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺷﮑﺎﻳﺖ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﮐﻼﻧﺘﺮ ﻭ ﮊﺍﻧﺪﺍﺭﻣﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺩﺳﺖ ﻭ ﭘﺎﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺑﻨﺪﻧﺪ‪ .‬ﮐﻼﻧﺘﺮ ﺑﺎ‬ ‫ﺯﺑﺎﻥ ﺗﺮﮐﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﭘﺮﺳﺪ‪ » :‬ﺁﺧﺮ ﭼﺮﺍ ﺷﻤﺎ ﻣﺰﺍﺣﻢ ﮐﺪﺧﺪﺍ ﻣﻲ ﺷﻮﻳﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺿﺮﺭ ﻭ ﺯﻳﺎﻥ ﺭﺳﺎﻧﺪﻩ ﺍﻳﺪ؟ « ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻴﺎﻥ ﻫﻢ‬ ‫ﺷ‪‬ﻠﺪ‪‬ﻡ ﺑﹺﻠﺪ‪‬ﻡ )‪ Şildim Bildim‬ﻧﻤﻲ ﺩﻭﻧﻢ ﻣﻲ ﺩﻭﻧﻢ ﺑﻪ ﺗﺮﮐﻲ ﺍﺳﺘﺎﻧﺒﻮﻟﻲ( ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺯﺑﺎﻥ ﺗﺮﮐﻲ ﺭﺍ ﺑﻠﺪ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﮐﻼﻧﺘﺮ‬ ‫ﺩﺳﺘﻮﺭ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﮐﻪ ﮊﺍﻧﺪﺍﺭﻣﻬﺎ‪ ،‬ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﮏ ﻧﻔﺮ ﻧﻘﺶ ﻗﺎﺿﻲ‪ ،‬ﻳﮏ ﻧﻔﺮ ﺩﺍﺩﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﻳﮏ ﻧﻔﺮ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻘﺶ ﻭﮐﻴﻞ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﻱ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ‬ ‫ﺩﺍﺩﮔﺎﻫﻲ ﺗﺮﮐﻴﻪ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻧﻤﻮﺩ‪.‬‬ ‫ﻗﺎﺿﻲ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺣﮑﻢ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﺪ‪ »:‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﺳﻴﺒﻲ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﮓ ﺍﻭ ﺭﺳﺎﻧﺪﻩ ﺍﻳﺪ ‪ ،‬ﺧﺮﺍﺏ‬ ‫ﮐﺮﺩﻥ ﺣﺼﺎﺭ ﻭ ﺧﺮﺍﺏ ﮐﺮﺩﻥ ﻧﻬﺮ ﺁﺏ‪ ،‬ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﺎﻧﺰﺩﻩ ﺳﺎﻝ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﻣﺠﺎﺯﺍﺕ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﻫﺎ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﺍﻟﺘﻤﺎﺱ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ »:‬ﺣﺎﮐﻢ ﺑﮓ‪ ،‬ﺑﺨﺪﺍ ﻣﺎ ﮐﺎﺭﻱ ﺑﻪ ﺳﮓ ﻭ ﺣﺼﺎﺭ ﻭ ‪ ....‬ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺍﻳﻢ!«‬ ‫ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﮐﻲ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ «Heger ben yaptî îkî gozun kur olsin »:‬ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺑﺎ ﺯﺑﺎﻥ ﺗﺮﮐﻲ‬ ‫ﺁﺷﻨﺎﻳﻲ ﺧﻮﺑﻲ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺠﺎﻱ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪ » :‬ﺍﮔﺮ ﻣﻦ ﺍﻳﻦ ﮐﺎﺭ ﺭﺍ ﮐﺮﺩﻡ ﻫﺮ ﺩﻭ ﭼﺸﻤﻬﺎﻳﻢ ﮐﻮﺭ ﺑﺸﻮﻧﺪ‪ «.‬ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﺑﻪ‬ ‫ﻗﺎﺿﻲ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ » :‬ﺍﮔﺮ ﻣﻦ ﺍﻳﻦ ﮐﺎﺭ ﺭﺍ ﮐﺮﺩﻡ ﻫﺮ ﺩﻭ ﭼﺸﻤﻬﺎﻱ ﺗﻮ ﮐﻮﺭ ﺑﺸﻮﻧﺪ‪ «.‬ﻗﺎﺿﻲ ﻭ ﺩﺍﺩﺳﺘﺎﻥ ﺍﺯ ﮔﻔﺘﻪ ﻫﺎﻱ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻴﻬﺎ‬ ‫ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻧﺎﺭﺍﺣﺖ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻗﺎﺿﻲ ﻓﺮﻳﺎﺩ ﻣﻲ ﺯﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﮊﺍﻧﺪﺍﺭﻡ ﻫﺎ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ‪ »:‬ﺩﺳﺖ ﻭ ﭘﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺒﻨﺪﻳﺪ ﻭ ﺍﻳﻨﻘﺪﺭ‬ ‫ﮐﺘﮑﺸﺎﻥ ﺑﺰﻧﻴﺪ ﺗﺎ ﺁﺏ ﺍﺯ ﺯﻳﺮ ﺷﮑﻤﺸﻮﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪«.‬‬

‫ﮊﺍﻧﺪﺍﺭﻣﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﺎﻥ ﮐﺎﺭ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺩﺳﺖ ﻭ ﭘﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺑﻨﺪﻧﺪ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺭﻭﻱ ﺯﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﺍﻧﺪﺍﺯﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺎﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ‬ ‫ﺭﻭﻱ ﻓﻠﮏ ﻣﻲ ﮔﺬﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺷﻼﻕ ﻣﻲ ﺯﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺯﻳﺮ ﺩﺳﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻮﺍﺭ ﻫﻮﺍﺭ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ »:‬ﺣﺎﮐﻢ ﺑﮓ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ ﺍﺕ ﺁﺑﺎﺩ! ﺑﺨﺪﺍ ﻣﺎ ﮐﺎﺭﻱ ﺑﻪ ﺳﮓ‬ ‫ﻭ ﺣﺼﺎﺭ ﻭ ‪ ....‬ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺍﻳﻢ ﺑﺎﺑﺎ ﺟﺎﻥ ‪« ...‬‬

‫ﺗﻴﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻱ‬

‫‪Nîşandarî‬‬

‫ﺩﺭ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻴﺮ ﺍﻧﺪﺍﺯﻱ ﻭ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﮔﻴﺮﻱ ﺭﺳﻢ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺭﺳﻢ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﻫﺎﻱ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺭﻭﺳﺘﺎ‪،‬‬ ‫ﺳﻨﮕﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﻔﻨﮕﺪﺍﺭﺍﻥ ﺯﺍﻧﻮ ﺑﻪ ﺯﻣﻴﻦ ﻳﺎ ﺣﺼﻴﺮﻱ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﭘﻬﻦ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ‬ ‫ﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻳﮑﺒﺎﺭﻩ ﻓﺸﻨﮕﻬﺎﻱ ﺗﻔﻨﮕﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺧﺎﻟﻲ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻨﺴﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺻﺪﺍﻱ ﺗﻖ ﻭ ﺗﻖ ﺗﻔﻨﮕﻬﺎ ﺳﮑﻮﺕ‬ ‫ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺷﮑﻨﺪ‪ .‬ﺻﺪﺍﻱ ﺗﻴﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻱ ﺑﺎ ﺻﺪﺍﻱ ﺩﻫﻞ ﻭ ﺳﺮﻧﺎ ﻗﺎﻃﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺧﻮﺵ ﺑﻪ ﺣﺎﻝ ﺟﻮﺍﻧﻲ ﮐﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺭﺍ‬ ‫ﺩﺭﺳﺖ ﺑﺰﻧﺪ‪ ،‬ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺗﺎ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺑﻌﺪﻱ‪ ،‬ﻧﺎﻡ ﺍﻭ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺯﺑﺎﻧﻬﺎﺳﺖ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﺍﻭﻗﺎﺕ ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺗﻴﺮ ﺍﻧﺪﺍﺯﻱ‪ ،‬ﺗﻴﺮﻱ ﺑﻪ ﺧﻄﺎ ﻣﻲ ﺭﻭﺩ ﻭ‬ ‫ﺑﺎﻋﺚ ﺯﺧﻤﻲ ﺷﺪﻥ ﻭ ﻳﺎ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﮐﺲ ﻳﺎ ﮐﺴﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﻮﺍﻗﻊ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﺗﻤﺎﻡ‬ ‫ﻋﺮﻭﺳﻲ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻋﺰﺍ ﺑﺮﭘﺎ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﭘﺮﺗﺎﺏ ﺳﻨﮓ‪ ،‬ﻗﺪﺭﺕ ﺟﻮﺍﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﮐﻪ ﭼﻪ ﮐﺴﻲ ﺩﻭﺭﺗﺮ ﻣﻲ‬ ‫ﺍﻧﺪﺍﺯﺩ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﻧﻴﺰ ﺳﻪ ﺳﻨﮓ ﺑﺎﺯﻱ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺭﻭﺷﻬﺎﻱ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺑﺎﺯﻱ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﮔﻴﺮﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ‪.‬‬

‫ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ ﺍﺳﺐ ﺳﻮﺍﺭﻱ ‪Beza hespan‬‬ ‫ﺍﻏﻠﺐ ﺁﻧﻬﺎﻳﻲ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎﻱ ﺩﻭﺭ ﻭ ﺑﺮ ﻣﻲ ﺁﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻮﺍﺭﮐﺎﺭ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺳﺐ ﻣﻲ ﺁﻳﻨﺪ‪ .‬ﺍﮔﺮ ﺍﺳﺐ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺍﺯ‬ ‫ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﺁﺷﻨﺎﻳﺎﻧﺸﺎﻥ ﺍﻣﺎﻧﺖ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﻣﻲ ﺁﻳﻨﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻬﻴﻪ ﺗﻔﻨﮓ ﻭ ﻟﺒﺎﺱ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮﺍﻱ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﻧﻴﺰ‬ ‫ﮔﺎﻫﻲ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺍﻣﺎﻧﺖ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺍﺳﺐ ﺩﻭﺍﻧﻲ‪ ،‬ﺑﺮﭘﺎ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺳﺐ ﺩﻭﺍﻧﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﻘﺎﻡ‬ ‫ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﮔﺎﻥ ﻣﻘﺎﻡ "ﺟﹺﺮﻳﺪﻩ")‪ (Cirîdê‬ﺭﺍ ﺍﺟﺮﺍ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺷﻨﻴﺪﻥ ﺻﺪﺍﻱ ﺷﻴﻬﻪ ﺍﺳﺒﻬﺎ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﺍﻧﮕﺎﺭ ﺟﻨﮓ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺳﻮﺍﺭﮐﺎﺭﻫﺎ‪ ،‬ﺍﺳﺐ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﺻﻄﺒﻞ ﺧﺎﺭﺝ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺩﻭﺭ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺣﺪﻭﺩﺍﹰ ‪ 5‬ﺗﺎ‬ ‫‪ 10‬ﮐﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﺍﺯ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺩﻭﺭ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺗﺎ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺗﺎﺯﻧﺪ‪ .‬ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻤﺎﺷﺎ ﮐﺮﺩﻥ ﺳﻮﺍﺭﮐﺎﺭﻫﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﻧﻘﺎﻁ ﺑﺎﻻﻱ ﭘﺸﺖ ﺑﺎﻡ ﻭ ﻧﻘﺎﻁ ﻣﺮﺗﻔﻊ ﻣﻲ ﺭﻭﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺣﻴﻦ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ ﺳﻮﺍﺭﮐﺎﺭﻱ ﮐﻪ ﺳﻮﺍﺭﮐﺎﺭﻱ ﺭﺍ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻣﻲ ﮔﺬﺍﺭﺩ‪ ،‬ﺳﻌﻲ ﻣﻲ‬ ‫ﮐﻨﺪ ﮐﻼﻩ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺮﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻓﺮﺍﺭ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺗﺎ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻣﻲ ﺗﺎﺯﻧﺪ‪ .‬ﺳﻮﺍﺭﮐﺎﺭﻫﺎﻱ ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺭﻭﻱ‬ ‫ﺍﺳﺐ ﺣﺮﮐﺎﺕ ﺁﮐﺮﻭﺑﺎﺗﻴﮏ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﻭﺭ ﺳﻴﻨﻪ ﻭ ﮐﻤﺮ ﺍﺳﺐ ﻣﻲ ﭼﺮﺧﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﺍﺳﺐ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺯﻳﺎﺩ‬ ‫ﺣﺮﮐﺖ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻮﺍﺭﮐﺎﺭﻫﺎ ﺑﺎ ﭘﺎ ﻭ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﻩ ﺑﻪ ﺯﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﺁﻳﻨﺪ ﻭ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺭﻭﻱ ﺯﻳﻦ ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺮﺩﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎﺯﻱ ﻫﺎﻱ ﺩﺍﺧﻞ ﺧﺎﻧﻪ ‪Lîstikên hundir‬‬ ‫ﺯﻣﺎﻧﻴﮑﻪ ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﻫﻮﺍ ﺳﺮﺩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺑﺎﺯﻳﻬﺎﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ‪.‬‬

‫ﺁﺳﻴﺎﺏ ﻭ ﺁﺳﻴﺎﺑﺎﻥ‬

‫‪Aş û qeraş‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺩﺭ ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻳﮑﻲ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ‪ :‬ﺁﺭﺩ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪» .‬ﻣﻦ ﻣﻲ ﺭﻭﻡ ﺁﺳﻴﺎﺏ« ﺩﺭ‬ ‫ﺍﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺍﻻﻏﻲ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ ﺗﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﮔﻨﺪﻡ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﺳﻴﺎﺏ ﺑﺒﺮﺩ‪ .‬ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﺟﻮﺍﻧﻬﺎﻱ ﻃﺮﻑ ﺩﺍﻣﺎﺩ ) ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﺟﺎﻫﺎ‬ ‫ﺧﻮﺩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ( ﺭﺍ ﺑﺎ ﭼﺸﻤﻬﺎﻳﺶ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﺳﻮﺍﺭ ﺍﻭ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ »:‬ﺁﻫﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﻻﻍ ﺧﻮﺑﻲ ﺍﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﺍﺭﺩ« ﻭ ﺑﺎ ﺍﻭ ﺑﻪ ﺩﻭﺭ ﺳﺎﻟﻦ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ‪ .‬ﺍﮔﺮ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﻻﻍ ﺁﺳﻴﺎﺏ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﮐﻴﺴﻪ ﺍﻱ ﭘﺮ ﺍﺯ ﮐﺎﻩ‬ ‫ﻭ ﺟﻮ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺳﺮ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﺭﻳﺰﻧﺪ‪ .‬ﺟﻤﻊ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻴﺰ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﺧﻨﺪﻳﺪﻥ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ ﻫﺎ ﺍﺯ‬ ‫ﺧﻨﺪﻩ ﺍﺷﮏ ﺩﺭ ﭼﺸﻢ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺟﻤﻊ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺍﻻﻍ ﺳﻮﺍﺭ ﻧﻴﺰ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻴﺪﻫﺪ‪ » :‬ﺑﻠﻪ ﻭﺍﻗﻌﺎﹰ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻻﻏﻲ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪ ﻭ ﻫﻴﮑﻞ‬ ‫ﺍﺳﺖ«‪ .‬ﺑﺎ ﭘﺎﺷﻨﻪ ﻫﺎﻱ ﭘﺎﻳﺶ ﺑﺮ ﺷﮑﻢ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﺯﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺯﺩﻥ ﺗﺮﮐﻪ ﭼﻮﺑﻲ ﺑﻪ ﭘﺸﺘﺶ ﻭﻱ ﺭﺍ ﻭﺍﺩﺍﺭ ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ‬ ‫ﺍﺯ ﮔﻮﺷﻪ ﺍﻱ ﺑﻪ ﮔﻮﺷﻪ ﺍﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻲ ﮐﺸﺎﻧﺪ‪ .‬ﮔﻮﺷﻪ ﺍﻱ ﺭﺍ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﻭ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺁﺳﻴﺎﺏ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﻭﻟﻲ ﺩﺭﺏ‬ ‫ﺁﺳﻴﺎﺏ ﺑﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ!« ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎﻡ‪ ،‬ﭼﻮﺑﺪﺳﺘﻲ ﺍﺵ ﺭﺍ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﮐﺲ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﺻﺤﻨﻪ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ‪ ،‬ﺍﺯ ﺟﻠﻮﻱ ﺍﻭ ﻓﺮﺍﺭ ﻣﻲ‬ ‫ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﭼﺮﺍ ﮐﻪ ﻫﺮ ﮐﺴﻲ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮔﻴﺮﺵ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﭼﻮﺑﺪﺳﺘﻲ ﻣﻲ ﺯﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ﺑﺎﺭﺵ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺭﻭﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﺎﺯ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺑﺮ ﺯﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﮔﺬﺍﺭﺩ‪ .‬ﺍﻣﺎ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ ﮐﻪ ﺁﺑﻲ ﺩﺭ ﺟﻮﻱ ﺁﺏ ﺁﺳﻴﺎﺏ ‪ ،‬ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻧﻴﺴﺖ‬ ‫ﻭ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﭼﻮﺑﺪﺳﺘﻲ ﺍﺵ ﺭﺍ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺳﺎﻟﻦ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ‪ .‬ﻭ ﺑﺎ ﭼﻮﺑﺪﺳﺘﻲ ﺍﺵ ﺑﻪ ﭘﺎﻱ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺿﺮﺑﻪ ﻣﻲ ﺯﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ‬ ‫ﮐﺲ ﭘﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻋﻘﺐ ﻣﻲ ﮐﺸﺪ ﻭ ﻓﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎﺩ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ »:‬ﮐﺪﺍﻡ ﭘﺪﺭ ﺳﻮﺧﺘﻪ ﺁﺏ ﺟﻮﺏ ﺭﺍ ﻗﻄﻊ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺍﮔﺮ‬ ‫ﻣﻦ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﮕﻴﺮﻡ ﺑﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﭘﻮﺳﺘﺶ ﺭﺍ ﻗﻠﻔﺘﻲ ﺑﮑﹶﻨﻢ‪.‬‬ ‫ﺟﻮﺏ ﺁﺏ ﺭﺍ ﺩﺭﺳﺖ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺁﺏ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﺳﻴﺎﺏ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺩﻳﮕﺮ ﺁﺏ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﺍﻳﺶ ﺳﻨﮓ ﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ‬ ‫ﺳﻨﮓ ﻫﺎ ﻭ ﺁﺩﻣﻬﺎﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻧﮕﺸﺖ ﺍﺷﺎﺭﻩ‪ ،‬ﺩﻭ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﺟﻮﺍﻧﻬﺎﻱ ﻃﺮﻑ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ‪ .‬ﺁﻥ ﺩﻭ ﻧﻔﺮ ﺭﺍ‬ ‫ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﺟﻠﻮ ﻣﻲ ﮐﺸﺎﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ »:‬ﺑﻪ ﺑﻪ! ﺧﻮﺏ ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ! ﺳﻨﮓ ﺁﺳﻴﺎﺏ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺧﻮﺑﻲ ﮐﺠﺎ ﺩﻳﺪﻩ ﺍﻳﺪ؟‬ ‫ﻣﺮﻣﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ! ﻣﺮﻣﺮ! ‪ « ...‬ﺑﺎ ﻃﻨﺎﺑﻲ ﺩﺳﺖ ﻭ ﭘﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺑﻨﺪﺩ‪ .‬ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎﺩ‪ ،‬ﻗﺮﺍﺵ )ﮐﺎﺭﮔﺮ ﺁﺳﻴﺎﺏ( ﺭﺍ ﺻﺪﺍ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪:‬‬ ‫» ﺩﺍﺩﺍﺵ ﻗﺮﺍﺵ ﺑﻴﺎ! ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﺎﺭ ﻣﺮﺍ ﺁﺭﺩ ﮐﻦ«‬ ‫ﻗﺮﺍﺵ ﻫﻢ ﺑﺎ ‪ 4‬ﻧﻔﺮ ﻣﻲ ﺁﻳﺪ‪ .‬ﺩﻭ ﻧﻔﺮﺷﺎﻥ ﮐﻴﺴﻪ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﻧﺪ ﻭ ﺩﻭ ﻧﻔﺮ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﺳﻨﮓ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺭﻭﻱ ﭘﺸﺖ ﺁﻥ ﺩﻭ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﻗﻮﻡ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬ ‫ﮐﻪ ﺑﺎ ﻃﻨﺎﺏ ﭘﺎﻳﺸﺎﻥ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻲ ﮔﺬﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻣﻲ ﭼﺮﺧﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺁﺳﻴﺎﺑﺎﻥ ﻳﮏ ﻇﺮﻑ ﺁﺏ ﻭ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﻗﺮﺍﺵ ﮐﻴﺴﻪ‬ ‫ﺁﺭﺩ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﻳﮑﻲ ﺁﺭﺩ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺁﺏ ﺭﻭﻱ ﺳﺮ ﺟﻮﺍﻧﻬﺎﻱ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ ﻣﻲ ﺭﻳﺰﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﻫﺎ ‪Dengbêj‬‬ ‫ﺁﺧﺮ ﺷﺐ‪ ،‬ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﺭﻗﺼﻴﺪﻥ ﻭ ﺑﺎﺯﻱ ﮐﺮﺩﻥ ﺧﺴﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻮﺑﺖ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﻫﺎﺳﺖ‪ .‬ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﻫﺎ ﺣﺘﻲ ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎ‬ ‫ﻭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺩﻭﺭ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﺧﺒﺮ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺷﻨﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻤﺎﹰ ﺑﻪ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﻣﻲ ﺁﻳﻨﺪ‪ .‬ﻣﻬﻤﺎﻥ ﻫﺎ‪ ،‬ﺩﺭ ﺳﺎﻟﻦ ﻳﺎ ﻣﻬﻤﺎﻧﺨﺎﻧﻪ‬ ‫ﺩﺭ ﺳﺮ ﺟﺎﻱ ﻗﺒﻠﻲ ﺷﺎﻥ ﻣﻲ ﻧﺸﻴﻨﻨﺪ ﻭ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﺮﻭﻉ ﮐﺮﺩﻥ ﺁﺳﺎﻥ ﻧﻴﺴﺖ! ﻫﺮ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﺍﻱ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺑﺰﺭﮒ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ) ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ( ﻭ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ »:‬ﻭﺍﷲ ﻣﻦ ﻧﻤﻴﺘﻮﻧﻢ«‬ ‫ﻳﺎ ﺍﻳﻨﮑﻪ » ﺻﺪﺍﻳﻢ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﮔﻠﻮﻳﻢ ﺩﺭﺩ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ«‬ ‫ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﮐﻠﻲ ﺗﻌﺎﺭﻑ‪ ،‬ﻳﮑﻲ ﺩﺳﺘﺶ ﺭﺍ ﺯﻳﺮ ﮔﻮﺷﺶ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺍﻱ ﮐﻮﺗﺎﻩ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺍﻧﮕﺸﺘﺶ ﻳﮑﻲ ﺍﺯ‬ ‫ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﻭ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ »:‬ﻣﻦ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻢ ﺳﺮ ﻓﻼﻧﻲ« ﻭ ﻧﺎﻡ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﺭﺍ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺩﻳﮕﺮ ﺟﻨﮓ ﺑﻴﻦ‬ ‫ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﻫﺎﺳﺖ‪ .‬ﺁﻥ ﮐﺴﻲ ﮐﻪ ﭼﻨﺪ ﻟﺤﻈﻪ ﻗﺒﻞ ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻭﺍﷲ ﻣﻦ ﻧﻤﻴﺘﻮﻧﻢ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺻﺪﺍﻳﻢ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ‪ ....‬ﺣﺎﻻ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﺑﻘﻴﻪ‬ ‫ﻧﻤﻲ ﺩﻫﺪ‪ .‬ﻫﻨﻮﺯ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﻳﮏ ﺗﺮﺍﻧﻪ‪ ،‬ﺗﻤﺎﻡ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻔﺮﻱ ﺑﻌﺪﻱ ﺟﻠﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﻣﻴﮕﻴﺮﺩ ﻭ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺎﻫﻲ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺨﻠﻮﻁ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺁﻥ ﻣﻮﻗﻊ ﺩﺭ ﺍﺗﺎﻕ ﻭﻳﻨﮓ ﻭﻳﻨﮓ ﻭ ﮔﹸﻢ ﮔﹸﻢ ﺭﺍﻩ ﻣﻲ ﺍﻓﺘﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﺳﺮﻣﺎﻱ ﺻﺒﺢ‪ ،‬ﺻﺪﺍﻱ‬ ‫ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﻫﺎ ﻭ ﺧﺮﻭﺱ ﻭ ﺍﻻﻏﻬﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻳﮑﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺗﺎ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺑﻌﺪﻱ ﺩﺭ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻳﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻨﻄﻘﻪ‪،‬‬ ‫ﺑﺤﺚ ﻭ ﮔﻔﺘﮕﻮﻱ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﻫﺎﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﮐﺴﻲ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺳﻠﻴﻘﻪ ﺧﻮﺩﺵ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﺍﺵ ﺭﺍ ﺑﺰﺭﮒ ﻭ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﺗﺮ ﻣﻲ ﺩﺍﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ‬ ‫ﺳﺎﻟﻬﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﻣﻮﻗﻌﻲ ﮐﻪ ﭘﺨﺶ ﺻﻮﺕ ﺑﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﺁﻣﺪ‪ ،‬ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺻﺪﺍﻱ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﮐﺎﺳﺖ ﺿﺒﻂ‬ ‫ﻣﻲ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﻋﺼﺮ ﺩﺭ ﮐﺎﻓﻪ ﻫﺎ ﻭ ﻣﺠﺎﻟﺲ ‪ ،‬ﺗﺮﺍﻧﻪ ﻫﺎ ﺭﺍ ﮔﻮﺵ ﻣﻲ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﻫﺮ ﮐﺲ ﺩﻳﺪﮔﺎﻫﺶ ﺭﺍ‬ ‫ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺻﺪﺍ ﻭ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻲ ﮐﺮﺩ‪.‬‬ ‫ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎ ﺯﻣﺎﻧﻴﮑﻪ ﻣﺮﺩﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺑﺤﺚ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﻫﺎ ﻭ ﺑﺎﺯﻱ ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ ﺟﻮﺍﻧﻬﺎ ﻣﻲ‬ ‫ﺭﻭﻧﺪ ﻣﻴﺎﻥ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪﺍﻥ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻳﮑﻲ ﺩﻭﺗﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺳﺮ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ ﻭ ﮐﺒﺎﺏ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﻣﻲ ﺧﻮﺭﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮐﹸﺮﺩﺳﺘﺎﻥ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﺍﺯ ﻳﮏ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺗﺎ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺍﻣﺎﺩ‪ ،‬ﭘﺎﺷﺎ ﻭ ﺷﺎﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﮐﻪ‬ ‫ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻭ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ‪ .‬ﮐﺴﻲ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﺯ ﺣﺮﻑ ﻭ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﺷﺎﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺧﺎﺭﺝ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺩﺍﻣﺎﺩ‪ ،‬ﺩﻭﺳﺘﺎﻧﺶ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﻮﻟﺪﺍﺭﻫﺎﻱ ﺭﻭﺳﺘﺎ‬ ‫ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﺪ‪ ،‬ﺩﻭﺳﺘﺎﻧﺶ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﻳﮏ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﻳﺎ ﭼﻴﺰﻱ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺍﮔﺮ ﺻﺎﺣﺒﺨﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﺍﻣﺮ ﺷﺎﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ) ﭘﺎﺷﺎ ( ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺎﻱ ﻧﻴﺎﻭﺭﻧﺪ‪ .‬ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻫﺮ ﺩﻭ ﭘﺎﻱ ﻣﺮﺩ ﺧﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺑﻨﺪﺩ ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ‬ ‫ﺣﻀﻮﺭ ﭘﺎﺷﺎ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﺯ ﺭﻭﺯ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺍﺵ ﻣﻲ ﺑﺮﺩ ﭘﺎﺷﺎﻱ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻳﺎ‬ ‫ﻣﺤﻠﻪ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﺩﺍﺳﺘﺎﻧﻲ ﻧﻴﺰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﺭﻭﺯﻱ ﻳﮏ ﻧﻔﺮ ﺗﻬﻴﺪﺳﺖ ﻭ ﺑﻴﭽﺎﺭﻩ‪ ،‬ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﻭﻱ‬ ‫ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻴﺮ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﺪ‪ ،‬ﻣﻴﺮ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺗﻨﺒﻴﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﻣﻲ‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﺎﺭﺍﺣﺘﻲ ﻣﻴﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺍﻭ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﺳﮑﻮﺕ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﺷﺎﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬ ‫ﻧﻴﺰ ﭼﻨﺪ ﺣﻴﻮﺍﻥ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻩ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﻲ ﮔﺬﺭﺩ‪ .‬ﺭﻭﺯﻱ ﺷﺎﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺳﺮ ﺭﺍﻩ ﻣﻴﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ‬

‫ﮔﻴﺮﺩ‪ .‬ﻣﻴﺮ ﺑﻪ ﺳﺮﺑﺎﺯﺍﻧﺶ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﮐﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﻴﺮ ﺗﻼﻓﻲ ﺁﻥ ﺭﻭﺯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﺮ ﺷﺎﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺩﺭﺑﻴﺎﺭﺩ‪ .‬ﺳﺮﺑﺎﺯﺍﻥ‬ ‫ﻣﻴﺮ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﺍﻭ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪:‬‬ ‫" ﺍﻱ ﺍﻣﻴﺮ ﻣﺎ‪ ،‬ﻣﺎ ﻏﻼﻡ ﺗﻮ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺩ ﺷﺎﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻨﻮﺯ ﻋﺮﻭﺳﺶ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺍﺵ ﻧﺒﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ!"‬

‫ﺁﺭﺍﻳﺶ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬

‫‪Traşa zavê‬‬

‫ﺭﻭﺯ ﺩﻭﻡ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺳﻮﻡ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻋﺮﻭﺳﻲ‪ ،‬ﺑﺮﺍﺩﺭ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺭﻭﺩ ﻭ ﺁﺭﺍﻳﺸﮕﺮﻱ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﺩ‪ .‬ﺁﺭﺍﻳﺸﮕﺮ ﻣﻮ ﻭ ﺭﻳﺶ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﮐﻮﺗﺎﻩ ﻣﻲ‬ ‫ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺍﮔﺮ ﻫﻮﺍ ﺧﻮﺏ ﺑﺎﺷﺪ ﺩﺭ ﺣﻴﺎﻁ ﺧﺎﻧﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺻﻨﺪﻟﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺁﻥ ﻣﻲ ﻧﺸﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﺁﺭﺍﻳﺸﮕﺮ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ‬ ‫ﮐﻮﺗﺎﻩ ﮐﺮﺩﻥ ﺳﺮ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺍﺩﺭ ﮔﻔﺘﻪ‪ ،‬ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻭ ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﮔﺎﻥ ﺩﻭﺭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﺍﻳﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﺁﻥ‬ ‫ﺗﺮﺍﻧﻪ ﻫﺎ ﺗﺮﺍﻧﻪ " ﺁﻫﺎﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ " ﺍﺳﺖ‪:‬‬ ‫ﺁﺥ ﺍﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬ ‫ﺁﻱ ﭘﺴﺮ ﺧﻮﺵ ﺗﻴﭗ ﺍﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬

‫‪Ax lo zava zava zava‬‬ ‫‪Lo lo lawîn zava,‬‬

‫ﺁﺥ ﺍﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬

‫‪Ax lo zava zava zava‬‬

‫ﺍﻱ ﭘﺴﺮ ﺧﺎﻧﻪ ﺍﺕ ﺁﺑﺎﺩ‬

‫… ‪Lawik mala te ava‬‬

‫ﺍﻳﻦ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎﺳﺖ‬ ‫ﺁﻱ ﭘﺴﺮ ﺧﻮﺵ ﺗﻴﭗ ﺍﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬ ‫ﺁﻥ ﺷﺎﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎﺳﺖ‬ ‫ﺑﺮﺍﺩﺭ ﻣﻨﻲ‪ ،‬ﺷﺎﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬ ‫ﺩﺳﺖ ﻭ ﭘﺎﻫﺎﻳﺶ ﺣﻨﺎ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ‬

‫‪Ev zavakê di mala me da‬‬ ‫‪Lo lo lawîn zava‬‬ ‫‪Ew paşakê di mala me da‬‬ ‫‪Kekê min î (ê) paşa‬‬ ‫‪Dest û nigên wî di hene de‬‬

‫ﺁﻱ ﭘﺴﺮ ﺧﻮﺵ ﺗﻴﭗ ﺍﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬

‫‪Lo lo lawîn zava‬‬

‫ﺩﺳﺖ ﻭ ﭘﺎﻫﺎﻳﺶ ﺣﻨﺎ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ‬

‫‪Dest û nigên wî di hene de‬‬

‫ﺍﻱ ﭘﺴﺮ ﺧﺎﻧﻪ ﺍﺕ ﺁﺑﺎﺩ‬ ‫ﺁﻥ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺑﺎﻻﻱ ﭘﺸﺖ ﺑﺎﻡ‬ ‫ﺁﻱ ﭘﺴﺮ ﺧﻮﺵ ﺗﻴﭗ ﺍﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬ ‫ﺁﻥ ﺷﺎﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺑﺎﻻﻱ ﭘﺸﺖ ﺑﺎﻡ‬ ‫ﺑﺮﺍﺩﺭ ﻣﻨﻲ‪ ،‬ﺷﺎﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬ ‫ﺩﺳﺘﺒﻨﺪ ﮐﹸﺮﺩﻱ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﻣ‪‬ﭽﺶ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ‬ ‫ﺁﻱ ﭘﺴﺮ ﺧﻮﺵ ﺗﻴﭗ ﺍﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬ ‫ﺩﺳﺘﺒﻨﺪ ﮐﹸﺮﺩﻱ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﻣ‪‬ﭽﺶ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ‬

‫‪Lawik mala te ava.‬‬ ‫‪Ew zavakê li serê banî‬‬ ‫‪Lo lo lawîn zava‬‬ ‫‪Ew paşakê li serê banî‬‬ ‫‪Kekê min î paşa‬‬ ‫‪Piştî xulxulî kete zendê‬‬ ‫‪Lo lo lawîn zava‬‬ ‫‪Piştî xulxulî kete zendê‬‬

‫ﺑﺮﺍﺩﺭ ﻣﻨﻲ‪ ،‬ﺷﺎﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬

‫‪Kekê min î paşa‬‬

‫ﺣﺮﮐﺖ )ﺭﻓﺘﺎﺭ( ﺍﻭ ﺣﺮﮐﺖ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ‬

‫‪Şêla wi şêla govandî‬‬

‫ﺁﻱ ﭘﺴﺮ ﺧﻮﺵ ﺗﻴﭗ ﺍﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬

‫‪Lo lo lawîn zava‬‬

‫ﺣﺮﮐﺖ )ﺭﻓﺘﺎﺭ( ﺍﻭ ﺣﺮﮐﺖ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ‬

‫‪Şêla wi şêla govandî‬‬

‫ﺑﺮﺍﺩﺭ ﻣﻨﻲ‪ ،‬ﺷﺎﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬ ‫ﭘﻴﺮﺍﻫﻦ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﺯ ﺑﺮﮒ ﮔﺮﺩﻭ ﺍﺳﺖ‬ ‫ﺁﻱ ﭘﺴﺮ ﺧﻮﺵ ﺗﻴﭗ ﺍﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬ ‫ﭘﻴﺮﺍﻫﻦ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﺯ ﺑﺮﮒ ﮔﺮﺩﻭ ﺍﺳﺖ‬ ‫ﺍﻱ ﭘﺴﺮ ﺧﺎﻧﻪ ﺍﺕ ﺁﺑﺎﺩ‬ ‫ﻣﺎ ﺩﺍﻣﺎﺩﻳﺶ ﺭﺍ ﺗﺎ ﻓﺼﻞ ﮔﺮﻣﺎ ﮐﺸﺎﻧﺪﻳﻢ‬ ‫ﺁﻱ ﭘﺴﺮ ﺧﻮﺵ ﺗﻴﭗ ﺍﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬ ‫ﻣﺎ ﺩﺍﻣﺎﺩﻳﺶ ﺭﺍ ﺗﺎ ﻓﺼﻞ ﺳﺮﻣﺎ ﮐﺸﺎﻧﺪﻳﻢ‬ ‫ﺁﻩ ﺍﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬ ‫ﺁﻱ ﭘﺴﺮ ﺧﻮﺵ ﺗﻴﭗ ﺍﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬ ‫ﺳﺎﺩﻟﮑ‪‬ﻔﻪ ﺁﻧﮑﺎﺭﺍﻳﻲ ) ﻧﻮﻋﻲ ﺧﻮﺭﺍﮎ ﺩﺭ ﺗﺮﮐﻴﻪ (‬ ‫ﺁﻱ ﭘﺴﺮ ﺧﻮﺵ ﺗﻴﭗ ﺍﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬ ‫ﺳﺎﺩﻟﮑ‪‬ﻔﻪ ﺁﻧﮑﺎﺭﺍﻳﻲ ) ﻧﻮﻋﻲ ﺧﻮﺭﺍﮎ ﺩﺭ ﺗﺮﮐﻴﻪ (‬

‫‪Kekê min î paşa‬‬ ‫‪Kirasa zava ji pelka guzê‬‬ ‫‪Lo lo lawîn zava‬‬ ‫‪Kirasa paşê ji pelka guzê‬‬ ‫‪Lawik mala te ava‬‬ ‫‪Me fiselan bi temûzê‬‬ ‫‪Lo lo lawîn zava‬‬ ‫‪Me fiselan bi temûzê‬‬ ‫‪Lo lo zava zava zava‬‬ ‫‪Lo lo lawîn zava‬‬ ‫‪Sadilkêfê, enqerîsê‬‬ ‫‪Lo lo lawên zava‬‬ ‫‪Sadilkêfê, enqerîsê‬‬

‫ﺑﺮﺍﺩﺭ ﻣﻨﻲ‪ ،‬ﺷﺎﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬

‫‪Kekê min î paşa‬‬

‫ﺁﻱ ﭘﺴﺮ ﺧﻮﺵ ﺗﻴﭗ ﺍﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬

‫‪Lo lo lawîn zava‬‬

‫ﺑﺮﺍﺩﺭ ﻣﻨﻲ‪ ،‬ﺷﺎﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬

‫‪Kekê min î paşa‬‬

‫ﭘﻴﺮﺍﻫﻦ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﺯ ﺑﺮﮒ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺑﻴﺎﻥ‬ ‫ﺁﻱ ﭘﺴﺮ ﺧﻮﺵ ﺗﻴﭗ ﺍﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬ ‫ﭘﻴﺮﺍﻫﻦ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﺯ ﺑﺮﮒ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺑﻴﺎﻥ‬ ‫ﺑﺮﺍﺩﺭ ﻣﻨﻲ‪ ،‬ﺷﺎﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬ ‫ﺁﻩ ﺍﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬ ‫ﺁﻱ ﭘﺴﺮ ﺧﻮﺵ ﺗﻴﭗ ﺍﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬ ‫ﺁﻩ ﺍﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬ ‫ﺍﻱ ﭘﺴﺮ ﺧﺎﻧﻪ ﺍﺕ ﺁﺑﺎﺩ‬ ‫ﭘﻴﺮﺍﻫﻦ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﺯ ﺑﺮﮒ ﺩﺭﺧﺖ ﺍﺳﺖ‬ ‫ﺁﻱ ﭘﺴﺮ ﺧﻮﺵ ﺗﻴﭗ ﺍﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬

‫‪Kirasê zavê ji pelka sûsê‬‬ ‫‪Lo lo lawîn zava‬‬ ‫‪Kirasê zavê ji pelka sûsê‬‬ ‫‪Kekê min î paşa‬‬ ‫‪Lo lo zava zava zava‬‬ ‫‪Lo lo lawîn zava‬‬ ‫‪Lo lo zava zava zava‬‬ ‫‪Lawik mala te ava‬‬ ‫‪Kirasê zavê ji pelê darê‬‬ ‫‪Lo lo lawîn zava‬‬

‫ﭘﻴﺮﺍﻫﻦ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﺯ ﺑﺮﮒ ﺩﺭﺧﺖ ﺍﺳﺖ‬ ‫ﺑﺮﺍﺩﺭ ﻣﻨﻲ‪ ،‬ﺷﺎﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬ ‫ﻣﺎ ﺩﺍﻣﺎﺩﻳﺶ ﺭﺍ ﺗﺎ ﻓﺼﻞ ﺑﻬﺎﺭ ﮐﺸﺎﻧﺪﻳﻢ‬ ‫ﺑﺮﺍﺩﺭ ﻣﻨﻲ‪ ،‬ﺷﺎﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬

‫‪Kirasê zavê ji pelê darê‬‬ ‫‪Kekê min î paşa‬‬ ‫‪Min fesiland par bewarê‬‬ ‫‪Kekê min î paşa‬‬

‫ﻫﻔﺖ ﺑﺎﺭ ﺗﺒﺮﻳﮏ ﺑﻪ ﺟﺎﻥ ﻳﺎﺭﺵ‬

‫‪Heft bimbarek li canê yarê‬‬

‫ﺁﻱ ﭘﺴﺮ ﺧﻮﺵ ﺗﻴﭗ ﺍﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬

‫‪Lo lo lawîn zava‬‬

‫ﻫﻔﺖ ﺑﺎﺭ ﺗﺒﺮﻳﮏ ﺑﻪ ﺟﺎﻥ ﻳﺎﺭﺵ‬ ‫ﺑﺮﺍﺩﺭ ﻣﻨﻲ‪ ،‬ﺷﺎﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬ ‫) ﺍﺯ ﻓﺎﻃﻤﻪ ﺩﻳﺎﺭﺑﮑﺮﻱ(‬

‫‪Heft bimbarek li canê yarê‬‬ ‫‪Kekê min î paşa‬‬

‫)‪(ji devê Fatima Dîyarbekirî‬‬

‫ﺩﺭ ﻟﺤﻈﻪ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﮐﻮﺗﺎﻩ ﮐﺮﺩﻥ ﺳﺮ ﺩﺍﻣﺎﺩ‪ ،‬ﺁﺭﺍﻳﺸﮕﺮ ﺑﺎ ﻫﻠﻬﻠﻪ ﺑﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺗﺒﺮﻳﮏ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ .‬ﺩﺭﺏ ﺷﻴﺸﻪ ﻋﻄﺮ ﻭ ﻳﺎ ﮔﻼﺏ ﺭﺍ ﺑﺎﺯ‬ ‫ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺳﺮ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺁﻥ ﻣﻲ ﺷﻮﺭﺩ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪﻩ ﮔﻼﺏ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺳﺮ ﺁﺩﻣﻬﺎﻱ ﺩﻭﺭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﭘﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﮕﻲ ﺑﺮﺍﻱ‬ ‫ﺁﺭﺍﻳﺸﮕﺮ ﻫﻠﻬﻠﻪ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺍﺩﺭ ﮔﻔﺘﻪ ﺩﺳﺖ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﻴﺒﺶ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﺣﻖ ﺁﺭﺍﻳﺸﮕﺮ ﺭﺍ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮﺍﺩﺭ ﮔﻔﺘﻪ ﺯﺣﻤﺖ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﮐﺸﺪ ﻭ ﺑﺎﺭ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻫﺎ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺭﻓﺖ ﻭﺁﻣﺪ ﻫﺎ ﺑﺮ ﺩﻭﺵ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﮔﻔﺘﻪ ﻭ‬ ‫ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺍﻭﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮﺍﺩﺭ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻﹰ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻧﺰﺩﻳﮑﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺍﺯ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺷﺐ ﺣﻨﺎﺑﻨﺪﺍﻥ‬

‫‪Şeva desthene û serheneyê‬‬

‫ﺷﺐ ﺁﺧﺮ ﻋﺮﻭﺳﻲ‪ ،‬ﺷﺐ ﺣﻨﺎ ﻭ ﺳﺮ ﺣﻨﺎ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻃﺮﻑ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺣﻨﺎﺑﻨﺪﺍﻥ ﺭﺍ ﺩﻳﺮ ﻭﻗﺖ‪ ،‬ﺩﺭ ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ‬ ‫ﻣﺠﻤﻊ )ﺳﻴﻨﻲ( ﺑﺰﺭﮔﻲ ﺣﻨﺎ ﺩﺭﺳﺖ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻥ ﭼﻨﺪ ﺷﻤﻊ ﻣﻲ ﮔﺬﺍﺭﻧﺪ‪ .‬ﻭﺳﻂ ﺧﺎﻧﻪ ﺻﻨﺪﻟﻲ ﺗﺰﻳﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﺍﻱ ﻗﺮﺍﺭ‬ ‫ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﺮ ﻭﻱ ﺁﻥ ﻣﻲ ﻧﺸﻴﻨﺪ ﻭ ﭘﺸﺖ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﺎﻟﺸﻲ ﮐﻮﭼﮏ ﻧﻘﺸﻴﻨﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺩﻭﺭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺣﻠﻘﻪ ﻣﻲ ﺯﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮﺍﺩﺭ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﺠﻤﻊ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷﻤﻊ ﻫﺎﻱ ﺭﻭﺷﻦ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺳﺮﺵ ﻣﻲ ﮔﺬﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻭﺭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ‪ .‬ﺑﺮﺍﺩﺭ‬ ‫ﮔﻔﺘﻪ ﺳﻴﻨﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﺳﻴﻨﻲ ﺣﻨﺎ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺭﻭﻱ ﺳﺮ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﭼﺮﺧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺩﻳﺎﺭﺑﮑﺮ ﺍﻳﻦ ﺭﺳﻢ ﺑﺎ ﮐﺎﺳﻪ‬ ‫ﭘﺮ ﺍﺯ ﺣﻨﺎ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷﻤﻊ ﺭﻭﺷﻦ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﺟﺮﺍ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ‪ .‬ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﻫﺮ ﮐﺪﺍﻡ ﺩﻭ ﮐﺎﺳﻪ ﺣﻨﺎ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﺳﻪ ﭘﺸﺖ‬ ‫ﺳﺮ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺩﻭﺭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﭼﺮﺧﻨﺪ‪ .‬ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﮔﺎﻥ ﻫﻢ ﻳﺎ ﺑﺎ ﺗﻴﻤﭙﻮ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺑﺎ ﺳﺮﻧﺎ ﻭ ﺩﻫﻞ ﻣﺠﻠﺲ ﺭﺍ ﮔﺮﻡ ﻣﻲ‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺟﻮﺍﻥ ﻫﺎ ﮐﺎﺳﻪ ﻫﺎﻱ ﺣﻨﺎ ﺭﺍ ﺑﺎﻻ ﻭ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ ﻭ ﺩﻭﺭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﭼﺮﺧﻨﺪ‪.‬‬

‫ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﺗﺮﺍﻧﻪ " ﻳﮏ ﺷﻤﻊ" )‪ (Yek mûmik‬ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﻘﻴﻪ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ ﻭ‬ ‫ﻫﻤﮕﻲ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺩﺳﺖ ﻣﻲ ﺯﻧﻨﺪ‪:‬‬ ‫ﻳﮏ ﺷﻤﻊ‬ ‫ﻳﮏ ﺷﻤﻊ‪ ،‬ﺩﻭ ﺷﻤﻊ‪ ,‬ﺳﻪ ﺷﻤﻊ‬ ‫ﭼﻬﺎﺭ ﺷﻤﻊ‪ ،‬ﭼﻬﺎﺭﺩﻩ ﺷﻤﻊ‬ ‫ﺭﻭﻱ ﺧﺎﻧﻪ ﻳﮏ ﻣﺜﻘﺎﻝ )ﺿﺮﺏ ﺍﻟﻤﺜﻞ(‬ ‫ﻋﺮﻭﺱ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﺒﺎﺭﮎ ﺑﺎﺷﺪ‬

‫‪Yek mûmik‬‬ ‫‪Yek mûmik, du mûmik, sê mûmik‬‬ ‫‪Çar mûmik, çardeh mûmik‬‬ ‫‪Serê malê misqalek‬‬ ‫‪Bûk li zavê bimbarek‬‬

‫ﻫﺎ ﻧﻴﻨﹼﺎ‪ ،‬ﻫﺎ ﻧﻴﻨﹼﺎ‪ ،‬ﻧﻴﻨﹼﺎ‬

‫‪Ha nîna, ha nîna, nîna‬‬

‫ﻫﺎ ﻧﻴﻨﹼﺎ ﻣﺘﻌﺠﺐ ﻧﻴﻨﹼﺎ‬

‫‪Ha nîna heyran nîna‬‬

‫ﻫﺎ ﻧﻴﻨﹼﺎ‪ ،‬ﻫﺎ ﻧﻴﻨﹼﺎ‪ ،‬ﻧﻴﻨﹼﺎ‬

‫‪Ha nîna, ha nîna, nîna‬‬

‫ﻫﺎ ﻧﻴﻨﹼﺎ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﻧﻴﻨﹼﺎ‬

‫!‪Ha nîna cîran nîna‬‬

‫ﭘﻴﺮﺍﻫﻦ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Kirasê zavayê hol o‬‬

‫ﭘﻴﺮﺍﻫﻦ ﺷﺎﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Kirasê paşayê hol o‬‬

‫ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﻦ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻧﺪ‬

‫‪Danîn ber me ye ho‬‬

‫ﮐﻪ ﺟﻠﻮﻱ ﻣﻦ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ‬

‫‪Pêşiya me dibê ho‬‬

‫ﺩﺍﻣﺎﺩ ﭼﺸﻢ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Zavayê çav li rê ho‬‬

‫ﮐﺠﺎﺳﺖ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺷﻤﺎ؟‬ ‫ﮐﺠﺎﺳﺖ ﺳﺎﻗﺪﻭﺵ ﺷﻤﺎ؟‬ ‫ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﺎ!‬ ‫ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﺳﺎﻗﺪﻭﺵ ﻣﺎ!‬

‫?‪Kanê zavayê we lo‬‬ ‫?‪Kanê birazavayê we‬‬ ‫!‪Va ye zavayê me lo‬‬ ‫!‪Va ye birazavayê me lo‬‬

‫ﮐﺠﺎﻳﻨﺪ ﻣﻬﻤﺎﻥ ﻫﺎﻱ ﺷﻤﺎ؟‬

‫?‪Kanê mêvanên we lo‬‬

‫ﮐﺠﺎﻳﻨﺪ ﻣﻴﺰﺑﺎﻥ ﻫﺎﻱ ﺷﻤﺎ؟‬

‫?‪Kanê mazûbanê we lo‬‬

‫ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﻬﻤﺎﻥ ﻫﺎﻱ ﻣﺎ؟‬ ‫ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﻬﺎﻱ ﻣﺎ‬ ‫ﮐﺠﺎﺳﺖ ﺗ‪‬ﺮﺷﮏ )ﻏﺬﺍﻱ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﻋﺮﻭﺳﻲ( ﺷﻤﺎ؟‬ ‫ﮐﺠﺎﺳﺖ ﺁﺷﭙﺰ ﺗ‪‬ﺮﺷﮏ ﺷﻤﺎ؟‬ ‫ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﺗ‪‬ﺮﺷﮏ ﻣﺎ!‬ ‫ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﺁﺷﭙﺰ ﺗ‪‬ﺮﺷﮏ ﻣﺎ!‬ ‫ﻳﮏ ﺷﻤﻊ‪ ،‬ﺩﻭ ﺷﻤﻊ‪ ،‬ﺳﻪ ﺷﻤﻊ‬ ‫ﭼﻬﺎﺭ ﺷﻤﻊ‪ ،‬ﭼﻬﺎﺭﺩﻩ ﺷﻤﻊ‬

‫!‪Va ye mêvanên me lo‬‬ ‫!‪Va ye mazûbanê me lo‬‬ ‫?‪Kanê tirşika we lo‬‬ ‫?‪Kanê tirşikvanê we‬‬ ‫!‪Va ye tirşika me lo‬‬ ‫!‪Va ye tirşikvanê me lo‬‬ ‫‪Yek mûmik, du mûmik, sê mûmik‬‬ ‫‪Çar mûmik, çardeh mûmik‬‬

‫ﺭﻭﻱ ﺧﺎﻧﻪ ﻳﮏ ﻣﺜﻘﺎﻝ‬

‫‪Serê malê misqalek‬‬

‫ﻋﺮﻭﺱ ﻣﺒﺎﺭﮎ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﺎﺷﺪ‬

‫‪Bûk li zavê bimbarek‬‬

‫ﻫﺮ ﮐﺴﻲ ﮐﻪ ﻧﮕﻮﻳﺪ ﻣﺒﺎﺭﮎ‬

‫‪Kî nebêje bimbarek‬‬

‫ﺑﭽﻪ ﻣﺎﺭﻱ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻧﻴﺶ ﺑﺰﻧﺪ‬

‫‪Pê vede koremarek‬‬

‫ﻫﺎ ﻧﻴﻨﹼﺎ‪ ،‬ﻫﺎ ﻧﻴﻨﹼﺎ‪ ،‬ﻧﻴﻨﹼﺎ‬

‫‪Ha nîna, ha nîna, nîna‬‬

‫ﻫﺎ ﻧﻴﻨﹼﺎ ﻣﺘﻌﺠﺐ ﻧﻴﻨﹼﺎ‬

‫‪Ha nîna heyran nîna‬‬

‫ﻫﺎ ﻧﻴﻨﹼﺎ‪ ،‬ﻫﺎ ﻧﻴﻨﹼﺎ‪ ،‬ﻧﻴﻨﹼﺎ‬

‫‪Ha nîna, ha nîna, nîna‬‬

‫ﻫﺎ ﻧﻴﻨﹼﺎ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﻧﻴﻨﹼﺎ‬

‫!‪Ha nîna cîran nîna‬‬

‫ﺍﺯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺩﻳﺎﺭ ﺑﮑﺮ‬

‫)‪(Ji herêma Dîyarbekir‬‬

‫ﺭﻗﺼﻴﺪﻥ ﺩﺭ ﺷﺎﺩﻱ ﻣﺠﻠﺲ ﺣﻨﺎ ﮐﺮﺩﻥ ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﺷﻤﻊ ﻫﺎ ﺭﻭﺷﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻮﺑﺖ ﻳﮏ ﺑﻪ ﻳﮏ‬ ‫ﻣﺠﻤﻊ ﺣﻨﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺩﻭﺭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺟﻮﺍﻧﻬﺎ ﺷﻤﻊ ﻫﺎﻱ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﻧﻴﻤﻪ ﺭﻭﺷﻦ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺳﻴﻨﻲ‬ ‫ﻫﺎ ﺑﺮ ﻣﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﺍﺩﺭ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﻨﺎ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺩﺳﺖ ﻭ ﭘﺎﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺣﻨﺎ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺩﺳﺖ ﻭ ﭘﺎﻱ ﺣﻨﺎ ﺷﺪﻩ ﺍﺵ ﺭﺍ‬ ‫ﺑﺎ ﭘﺎﺭﭼﻪ ﻫﺎﻱ ﺳﻔﻴﺪ ﻭ ﻧﻮ ﻣﻲ ﭘﻴﭽﻨﺪ ﻭ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪﻩ ﺣﻨﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ ﭘﺨﺶ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ " ﺑ‪‬ﻨﻲ ) ﻧﻮﻋﻲ ﺧﻮﺭﺍﮎ ﮐﹸﺮﺩﻱ(‪ ،‬ﺷﻴﺮﻩ ﺍﻧﮕﻮﺭ‪ ،‬ﮐﺸﻤﺶ" )‪ (Benî, Bastêq, Mewij‬ﻭ ﻣﻴﻮﻩ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ‬ ‫ﭘﺬﻳﺮﺍﻳﻲ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﭘﺨﺶ ﮐﺮﺩﻥ ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻣﻲ ﺭﺳﺪ‪.‬‬ ‫ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺷﺐ ﺩﺭ ﺳﻤﺖ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻋﺮﻭﺱ ﻫﻢ ﻣﺮﺍﺳﻢ "ﺳ‪‬ﺮﺣ‪‬ﻨﺎ " )‪ (Ser hena‬ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﺑﻪ ﺣﻨﺎ ﮐﺮﺩﻥ ﺳﺮ ﻋﺮﻭﺱ‪ ،‬ﺳﺮﺣﻨﺎ‬ ‫ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻇﻬﺮ ﺭﻭﺯ ﺳﺮﺣﻨﺎ ﺍﺯ ﻧﺰﺩﻳﮑﺎﻥ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﺭﻭﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﺯﻧﻬﺎ‬ ‫"ﺑ‪‬ﺮﺑﻮ‪‬ﮐﻲ" )‪ (Berbûkî‬ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺯﻧﻬﺎ ﺍﻏﻠﺐ ﺧﻮﺍﻫﺮ‪ ،‬ﺯﻥ ﺑﺮﺍﺩﺭ‪ ،‬ﺯﻥ ﺩﺍﻳﻲ ﻳﺎ ﺯﻥ ﻋﻤﻮﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻋﺮﻭﺱ‬ ‫ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻫﺪﺍﻳﺎﻱ ﮔﺮﺍﻧﺒﻬﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﻋﺮﻭﺱ ﺩﺍﺭﻧﺪ‪ .‬ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺻﻨﺪﻟﻲ ﻣﻲ ﻧﺸﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﻣﺠﻤﻌﻲ ﮐﻪ‬ ‫ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺣﻨﺎ ﺩﺭﺳﺖ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﻋﺮﻭﺱ ﻧﻴﺰ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﻴﻨﻲ ﻳﺎ ﻣﺠﻤﻊ ﺣﻨﺎﻱ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﺧﻮﺍﻫﺮﺵ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻭ ﺑﮕﺮﺩﺍﻧﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺍﻭ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻳﻨﺪ ﻭ ﺭﻭﻱ ﺳﺮ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﮔﺮﺍﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫ﮔﺮﺩﺍﻧﻴﺪﻥ ﺳﻴﻨﻲ ﻭ ﺭﻗﺼﻴﺪﻥ ﺩﺭ ﺷﺎﺩﻱ ﻣﺠﻠﺲ ﺣﻨﺎ ﮐﺮﺩﻥ ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﺷﻤﻊ ﻫﺎ ﺭﻭﺷﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺍﺩﺍﻣﻪ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺩﺧﺘﺮﻫﺎ ﻭ ﺯﻥ ﻫﺎ ﻫﻤﻪ ﺑﻪ ﺩﻭﺭ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺩﻳﻒ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ‪ .‬ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺮﺍﻧﻪ "ﺣﻨﺎ ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﺪ" ‪(Ha Hene‬‬ ‫)‪ Bînin‬ﺍﺳﺖ ﻳﮏ ﻋﺪﻩ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﻋﺪﻩ ﺍﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺁﻱ ﺣﻨﺎ ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﺪ‬ ‫ﺁﻱ ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﺪ ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﺪ ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﺪ‬ ‫ﺣﻨﺎﻱ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﺪ‬ ‫ﺣﻨﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﻐﭽﻪ ﺩﺭﺁﻭﺭﻳﺪ‬ ‫ﺣﻨﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﻐﭽﻪ ﺩﺭﺁﻭﺭﻳﺪ‬ ‫ﺑﺎ ﺁﻥ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺁﺭﺍﻳﺶ ﮐﻨﻴﺪ‬ ‫ﺑﺎ ﺁﻥ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺁﺭﺍﻳﺶ ﮐﻨﻴﺪ‬ ‫ﺑﺎ ﺁﻥ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﻓﺮﻳﺐ ﺩﻫﻴﺪ‬ ‫ﺑﺎ ﺁﻥ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﻓﺮﻳﺐ ﺩﻫﻴﺪ‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ ،‬ﺣﻨﺎ‪ ،‬ﺣﻨﺎ‪ ،‬ﺣﻨﺎ‬ ‫ﺣﻨﺎ‪ ،‬ﺣﻨﺎ‪ ،‬ﺣﻨﺎ‬ ‫ﺣﻨﺎﻱ ﻋﺮﻭﺱ‬ ‫ﺣﻨﺎﻱ ﻋﺮﻭﺱ‬ ‫ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﺪ ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﺪ ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﺪ‬ ‫ﺁﻱ ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﺪ ﺣﻨﺎ ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﺪ‬

‫ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺩﻳﺎﺭﺑﮑﺮ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺍﺳﺖ‪:‬‬

‫ﺣﻨﺎ ﺑﻴﺎﻭﺭ‬

‫‪Ha hene bînin‬‬ ‫‪Ha bînin bînin bînin‬‬ ‫‪Heneka bûkê bînin‬‬ ‫‪Hene ji boxçe derînin‬‬ ‫‪Hene ji boxçe derînin‬‬ ‫‪Pê bûkê bixemlînin‬‬ ‫‪Pê bûkê bixemlînin‬‬ ‫‪Pê zavê bixapînin‬‬ ‫‪Pê zavê bixapînin‬‬ ‫‪Her, hene, hene, hene‬‬ ‫‪Her, hene, hene, hene‬‬ ‫‪Heneka bûkê ho lo‬‬ ‫‪Heneka bûkê ho lo‬‬ ‫‪Her bînin, bînin, bînin‬‬ ‫‪Her bînin, hene bînin‬‬

‫‪Varîyanta Dîyarbekirê jî weha ye:‬‬

‫‪Wer hene‬‬

‫ﺣﻨﺎ ﺣﻨﺎ ﺣﻨﺎ ﺍﻱ ﺩﻭﺳﺖ‬

‫‪Hene hene hene hevalê‬‬

‫ﺣﻨﺎ ﺣﻨﺎ ﺣﻨﺎ ﺍﻱ ﺩﻭﺳﺖ‬

‫‪Hene hene hene hevalê‬‬

‫ﺣﻨﺎﻱ ﻋﺼﺮ ﺍﺳﺖ ﺍﻱ ﺩﻭﺳﺖ‬

‫‪Êvara hene ye hevalê‬‬

‫ﺣﻨﺎﻱ ﻋﺼﺮ ﺍﺳﺖ ﺍﻱ ﺩﻭﺳﺖ‬

‫‪Êvara hene ye hevalê‬‬

‫ﻋﺮﻭﺱ ﺁﻣﺪﻩ ﺩﻭﺭ ﻭ ﺑﺮ ﺍﻱ ﺩﻭﺳﺖ‬

‫‪Bûk hatî hewşê ye hevalê‬‬

‫ﻋﺮﻭﺱ ﺁﻣﺪﻩ ﺩﻭﺭ ﻭ ﺑﺮ ﺍﻱ ﺩﻭﺳﺖ‬

‫‪Bûk hatî hewşê ye hevalê‬‬

‫ﺩﻝ ﻣﺎﺩﺭﺵ ﺳﻮﺧﺘﻪ ﺍﻱ ﻋﺰﻳﺰ‬

‫‪Şewtî dilkê dê ye delalê‬‬

‫ﺩﻝ ﻣﺎﺩﺭﺵ ﺳﻮﺧﺘﻪ ﺍﻱ ﻋﺰﻳﺰ‬

‫‪Şewtî dilkê dê ye delalê‬‬

‫ﺣﻨﺎ ﺣﻨﺎ ﺣﻨﺎ ﺍﻱ ﺩﻭﺳﺖ‬

‫‪Hene hene hene hevalê‬‬

‫ﺑﻴﺎﻭﺭ ﺣﻨﺎ ﺣﻨﺎ ﺣﻨﺎ ﺍﻱ ﺩﻭﺳﺖ‬

‫‪Wer hene hene delalê‬‬

‫ﺣﻨﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻃﺸﺖ ﺑﺮﻳﺰﻳﺪ ﺍﻱ ﺩﻭﺳﺖ‬

‫‪Hene di teştê kin hevalê‬‬

‫ﺣﻨﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻃﺸﺖ ﺑﺮﻳﺰﻳﺪ ﺍﻱ ﺩﻭﺳﺖ‬

‫‪Hene di teştê kin hevalê‬‬

‫ﺑﺎ ﻗﺎﺷﻖ ﺁﺏ ﺑﺮ ﺭﻭﻳﺶ ﺑﺮﻳﺰ ﺍﻱ ﺩﻭﺳﺖ‬

‫‪Bi kevçiya avê li kin hevalê‬‬

‫ﺑﺎ ﻗﺎﺷﻖ ﺁﺏ ﺑﺮ ﺭﻭﻳﺶ ﺑﺮﻳﺰ ﺍﻱ ﺩﻭﺳﺖ‬

‫‪Bi kevçiya avê li kin hevalê‬‬

‫ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﺰﻧﻴﺪ ﺍﻱ ﺩﻭﺳﺖ‬

‫‪Li destê zavê kin hevalê‬‬

‫ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﺰﻧﻴﺪ ﺍﻱ ﺩﻭﺳﺖ‬

‫‪Li destê zavê kin hevalê‬‬

‫ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺟﻤﻊ ﭘﺨﺶ ﮐﻨﻴﺪ‬

‫‪Li koma dorê kin hevalê‬‬

‫ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺟﻤﻊ ﭘﺨﺶ ﮐﻨﻴﺪ‬

‫‪Li koma dorê kin hevalê‬‬

‫ﺑﻴﺎﻭﺭ ﺣﻨﺎ ﺣﻨﺎ ﺣﻨﺎ ﺍﻱ ﺩﻭﺳﺖ‬

‫‪Wer hene hene hevalê‬‬

‫ﺑﻴﺎﻭﺭ ﺣﻨﺎ ﺣﻨﺎ ﺣﻨﺎ ﺍﻱ ﻋﺰﻳﺰ‬

‫‪Wer hene hene delalê‬‬

‫ﺑﻴﺎﻭﺭ ﺣﻨﺎ ﺣﻨﺎ ﺣﻨﺎ ﺍﻱ ﺩﻭﺳﺖ‬

‫‪Wer hene hene hevalê‬‬

‫ﺑﻴﺎﻭﺭ ﺣﻨﺎ ﺣﻨﺎ ﺣﻨﺎ ﺍﻱ ﻋﺰﻳﺰ‬

‫‪Wer hene hene delalê‬‬

‫ﻣﻮﻗﻊ ﺣﻨﺎ ﮐﺮﺩﻥ ﺩﺳﺖ ﻋﺮﻭﺱ‪ ،‬ﺍﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻮﺧﻲ‪ ،‬ﺗﺎ ﻳﮏ ﺗﮑﻪ ﻃﻼ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻧﮕﻴﺮﺩ‪ ،‬ﺩﺳﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎﺯ ﻧﻤﻲ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺍﺯ‬ ‫ﺍﻳﻨﮑﻪ ﻃﻼ ﺭﺍ ﺩﺭ ﮐﻒ ﺩﺳﺘﺶ ﻧﻬﺎﺩﻧﺪ‪ ،‬ﺩﺳﺘﻬﺎﻳﺶ ﺭﺍ ﺣﻨﺎ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺩﺳﺖ ﻫﺎﻳﺶ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺩﺳﺘﻤﺎﻝ ﻧﻘﺸﻴﻦ ﻭ ﮔﻠﺪﻭﺯﻱ ﺷﺪﻩ ﻣﻲ‬ ‫ﺑﻨﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺧﻮﺍﻫﺮ ﻋﺮﻭﺱ ﻳﮏ ﺳﻴﻨﻲ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺯﻧﻬﺎ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻦ ﻫﺪﺍﻳﺎﻱ ﺳﺮﺣﻨﺎ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﺪﺍﻳﺎ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺧﻮﺍﻫﺮ ﻋﺮﻭﺱ‬ ‫ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺳﺮﺍﻍ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﺭﻭﺩ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ ﻃﻼ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﭘﻮﻝ ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻲ ﻣﻲ ﺍﻧﺪﺍﺯﻧﺪ‪.‬ﺳﭙﺲ ﻧﻮﺑﺖ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻣﺎﺩﺭ‪،‬‬ ‫ﺧﻮﺍﻫﺮ‪ ،‬ﺯﻥ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﻫﺎﻳﺶ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺑﻘﻴﻪ ﺍﻗﻮﺍﻡ ﻭ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﻫﻢ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺭﻭﻧﺪ‪ .‬ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻﹰﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﺳﺒﮏ ﺍﺯ‬ ‫ﻗﺒﻴﻞ ‪ :‬ﻇﺮﻑ‪ ،‬ﻟﻴﻮﺍﻥ ﻭ ‪ ...‬ﻣﻲ ﺁﻭﺭﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺳﺮﺣﻨﺎ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺭﻗﺺ ﻭ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺧﻮﺍﻧﻲ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﻫﺎﻱ‬ ‫ﺷﻨﻴﺪﻧﻲ ﻧﻴﺰ ﺗﺮﺍﻧﻪ "ﺁﻫﻮﻱ ﻣﻨﻲ " )‪ (Xezala min î‬ﺍﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻏﺰﺍﻝ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻲ ﻋﺰﻳﺰ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻲ‬ ‫) ﺁﻭﺍ (‬ ‫ﻏﺰﺍﻝ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻲ ﻋﺰﻳﺰ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻲ‬ ‫ﮐﻮﭺ ﻧﺸﻴﻦ ﻣﺤﻠﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ‬ ‫ﻏﺰﺍﻝ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻲ ﻋﺰﻳﺰ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻲ‬ ‫ﮐﻮﭺ ﻧﺸﻴﻦ ﻫﺎ ﺭﻓﺘﻨﺪ ﻳﻴﻼﻕ‬

‫‪Xezala min î delala min î‬‬

‫‪De hêlî hêlî hêlî‬‬ ‫‪Xezala min î delala min î‬‬ ‫‪Koçera beriya jêrî‬‬ ‫‪Xezala min î delala min î‬‬ ‫‪Koçer çûne zozanê‬‬

‫ﻏﺰﺍﻝ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻲ ﻋﺰﻳﺰ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻲ‬

‫‪Xezala min î delala min î‬‬

‫ﻏﺰﺍﻝ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻲ ﻋﺰﻳﺰ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻲ‬

‫‪Xezala min î delala min î‬‬

‫ﮐﻮﭺ ﻧﺸﻴﻦ ﻣﺤﻠﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ‬ ‫ﻏﺰﺍﻝ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻲ ﻋﺰﻳﺰ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻲ‬ ‫ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﭘﺪﺭﺕ ﺳﺮﺥ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Koçera beriya jêrî‬‬ ‫‪Xezala min î delala min î‬‬ ‫‪Pezê babe te sor e‬‬

Xezala min î delala min î Li çiyayê sor diçêre Xezala min î delala min î Xeribî çiqes zor e Xezala min î delala min î De hêlî hêlî hêlî Xezala min î delala min î Koçera beriya jêrî Xezala min î delala min î Pezê babe te reş e Xezala min î delala min î Li çiyayê reş dimeşe Xezala min î delala min î Ramîsan çiqes xweş e…

‫ﻏﺰﺍﻝ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻲ ﻋﺰﻳﺰ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻲ‬ ‫ﺩﺭ ﮐﻮ ﻩ ﻫﺎﻱ ﺳﺮﺥ ﻣﻲ ﭼﺮﺧﺪ‬ ‫ﻏﺰﺍﻝ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻲ ﻋﺰﻳﺰ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻲ‬ ‫ﻏﺮﻳﺒﻲ ﭼﻘﺪﺭ ﺳﺨﺖ ﺍﺳﺖ‬ ‫ﻏﺰﺍﻝ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻲ ﻋﺰﻳﺰ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻲ‬ ( ‫) ﺁﻭﺍ‬ ‫ﻏﺰﺍﻝ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻲ ﻋﺰﻳﺰ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻲ‬ ‫ﮐﻮﭺ ﻧﺸﻴﻦ ﻣﺤﻠﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ‬ ‫ﻏﺰﺍﻝ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻲ ﻋﺰﻳﺰ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻲ‬ ‫ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﭘﺪﺭﺕ ﺳﻴﺎﻩ ﺍﺳﺖ‬ ‫ﻏﺰﺍﻝ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻲ ﻋﺰﻳﺰ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻲ‬ ‫ﺩﺭ ﮐﻮ ﻩ ﻫﺎﻱ ﺳﺮﺥ ﻣﻲ ﭼﺮﺧﺪ‬ ‫ﻏﺰﺍﻝ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻲ ﻋﺰﻳﺰ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻲ‬ ...‫ﺑﻮﺳﻴﺪﻥ ﭼﻘﺪﺭ ﺩﻟﻨﺸﻴﻦ ﺍﺳﺖ‬

‫ﺣﻤﺎﻡ ﮐﺮﺩﻥ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬

‫‪Serşûştina bûk û zavê‬‬

‫ﺭﻭﺯ ﺁﺧﺮ ﻋﺮﻭﺳﻲ‪ ،‬ﻳﺎ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺭﻭﺯﻱ ﮐﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ ﺧﺎﻧﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ‪ ،‬ﺁﺏ ﺳﺮﺷﻮﻱ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬ ‫ﮔﺮﻡ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﺎﻗﺪﻭﺵ ﻭ ﺩﻭﺳﺘﺎﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﺎ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﻭ ﻫﻠﻬﻠﻪ ﮐﺸﺎﻥ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﺮﺷﻮﻱ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ‬ ‫ﺣﻤﺎﻡ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺑﺮﺩﻥ ﻭ ﺑﺮﮔﺮﺩﺍﻧﺪﻥ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺭﺍﻩ ﻭ ﻣﺤﻠﻪ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ‪ .‬ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﻫﺎ ﺍﻳﻦ‬ ‫ﺍﺳﺖ‪:‬‬ ‫ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﺪ ﺳﺮﺷﻮﺭ‬

‫‪Dê zavê bin serşoyê‬‬

‫‪Zava hay zava‬‬

‫ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺁﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬

‫‪Dê kurkî bîn serşoyê‬‬

‫ﺍﻳﻦ ﺷﺎﻩ ﭘﺴﺮ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﺪ ﺳﺮﺷﻮﻳﻪ‬

‫‪Kurik ji nû zava‬‬

‫ﺷﺎﻩ ﭘﺴﺮﻱ ﮐﻪ ﺗﺎﺯﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺷﺪﻩ‬

‫‪Lê bireşînin nêmoyê‬‬

‫ﺍﺯ ﺍﻭ ﮐﺜﻴﻔﻲ ﺭﺍ ﺩﻭﺭ ﮐﻨﻴﺪ‬

‫‪Zava hay zava‬‬

‫ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺁﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬

‫‪Lê bireşînin nêmoyê‬‬

‫ﺍﺯ ﺍﻭ ﮐﺜﻴﻔﻲ ﺭﺍ ﺩﻭﺭ ﮐﻨﻴﺪ‬

‫‪Kurik ji nû zava‬‬

‫ﺷﺎﻩ ﭘﺴﺮﻱ ﮐﻪ ﺗﺎﺯﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺷﺪﻩ‬

‫‪Ji bo xatira singbegoyê‬‬

‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻫﻤﺴﺮﺵ‬

‫‪Zava hay zava‬‬

‫ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺁﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬

‫‪Ji bo xatira singbegoyê‬‬

‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻫﻤﺴﺮﺵ‬

‫‪Kurik ji nû zava‬‬

‫ﺷﺎﻩ ﭘﺴﺮﻱ ﮐﻪ ﺗﺎﺯﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺷﺪﻩ‬

‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﺟﻮﺍﻧﻲ ﻧﺎﮐﺎﻡ ﻭ ﻣﺠﺮﺩ ﺑﻤﻴﺮﺩ‪ ،‬ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺷﺴﺘﻦ ﺍﻭ ﺯﻧﻬﺎ ﮐ‪‬ﻞ ﻣﻲ ﮐ‪‬ﺸﻨﺪ) ﻫﻠﻬﻠﻪ( ﻭ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ » :‬ﺍﻳﻦ ﺁﺏ‪ ،‬ﺁﺏ ﺷﺴﺘﻦ‬ ‫ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﺳﺖ« ﻳﺎ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ »:‬ﺩﺍﻣﺎﺩﻱ ﺍﺵ ﺭﺍ ﻧﺪﻳﺪ «‬ ‫ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﺑﺨﺸﻬﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻤﺎﻡ ﻋﺮﻭﺱ‪ ،‬ﻣﺠﻠﺴﻲ ﺑﺮﭘﺎ ﻧﻤﻴﮑﻨﻨﺪ‪ .‬ﻋﺮﻭﺱ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﺣﻤﺎﻡ ﻣﻲ ﺭﻭﺩ‪ .‬ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ‬ ‫ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﺷﻤﺎﻝ ﻏﺮﺑﻲ ﮐﹸﺮﺩﺳﺘﺎﻥ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻧﺰﺩﻳﮏ ﻋﺮﻭﺱ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺍﻭ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻡ ﻣﻲ ﺭﻭﻧﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﺧﻮﺭﺩﻧﻲ‪ ،‬ﻣﻴﻮﻩ ﻭ ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ‬ ‫ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻡ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﺁﻥ ﺭﻭﺯ‪ ،‬ﺣﻤﺎﻡ ﺭﺍ ﺑﻄﻮﺭ ﺩﺭﺑﺴﺖ ﮐﺮﺍﻳﻪ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺣﻤﺎﻡ ﺁﻧﺮﻭﺯ ﺑﻪ ﺟﺎﻱ ﺷﺎﺩﻱ ﻭ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺧﻮﺍﻧﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲ‬ ‫ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺑﺎ ﺟﺎﻡ ﺁﺏ ﺭﻭﻱ ﺳﺮ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﺭﻳﺰﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺑﺎﻻﻱ ﺳﺮ ﺍﻭ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﻫﻠﻬﻠﻪ ﻣﻲ ﮐﺸﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻟﺒﺎﺱ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪﻥ ﺩﺍﻣﺎﺩ ‪Lêkirina kincên zavê‬‬

‫ﺭﻭﺯﻱ ﮐﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻣﺪﻥ ﻋﺮﻭﺱ ﻟﺒﺎﺳﻬﺎﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‬ ‫ﻭ ﺑﺮ ﺗﻦ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ‪ ،‬ﭘﺪﺭ ﻋﺮﻭﺱ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ‪ ،‬ﻟﺒﺎﺱ ﻣﻲ ﺧﺮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﭘﺪﺭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﺮﺍﻱ‬ ‫ﭘﺴﺮﺵ ﻟﺒﺎﺱ ﺩﺍﻣﺎﺩﻱ ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺍﻣﺎ ﺧﻮﺍﻩ ﭘﺪﺭ ﺯﻧﺶ‪ ،‬ﺧﻮﺍﻩ ﭘﺪﺭﺵ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﮐﻪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﻟﺒﺎﺳﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭ‬ ‫ﻋﺮﻭﺱ ﺑﺒﺮﻧﺪ ﻭ ﺗﺎ ﺭﻭﺯ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﺯﻧﻬﺎﻱ ﻃﺮﻑ ﻋﺮﻭﺱ ﻟﺒﺎﺳﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﺴﺮﺟﻮﺍﻧﻲ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﺒﺮﺩ‪.‬‬ ‫ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﭽﻪ ﻫﺎ ﺳﻴﻨﻲ ﻟﺒﺎﺳﻬﺎ ﻭ ﺳﻴﻨﻲ ﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﻣﻴﻮﻩ ﻭ ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺳﺮﺷﺎﻥ‬ ‫ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪﻥ ﻟﺒﺎﺱ ﺑﺮ ﺗﻦ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﮔﺎﻥ ﺩﻫﻞ ﻭ ﺳﺮﻧﺎ ﺑﺮ ﺑﺎﻡ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻲ ﺭﻭﻧﺪ‬ ‫ﻭ ﻣﻘﺎﻡ ‪) Her bînin‬ﻫ‪‬ﺮ ﺑﻴﻨﹺﻦ( ﺭﺍ ﻣﻲ ﻧﻮﺍﺯﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﭼﻨﺪ ﺩﻗﻴﻘﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻳﮏ ﺻﻨﺪﻟﻲ ﻣﻲ‬ ‫ﺁﻭﺭﻧﺪ ﺗﺎ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺁﻥ ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﻟﺸﻲ ﮔﻠﺪﻭﺯﻱ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻧﻘﺸﻴﻨﻲ ﻫﻢ ﭘﺸﺖ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﺁﺷﻨﺎﻳﺎﻥ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬ ‫ﺩﻭﺭ ﺍﻭ ﺣﻠﻘﻪ ﻣﻲ ﺯﻧﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﻲ ﺯﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺍﺩﺭ ﮔﻔﺘﻪ ﻟﺒﺎﺳﻬﺎ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﺩ ‪ .‬ﻫﻤﮕﻲ ﻫﻠﻬﻠﻪ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺷﺎﺩﻳﺸﺎﻥ‬ ‫ﺭﺍ ﺑﺎ ﮐ‪‬ﻞ ﮐ‪‬ﺸﻴﺪﻥ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻟﺒﺎﺳﻬﺎﻱ ﻗﺪﻳﻤﻲﹺ ﺗﻨﺶ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﺯﻳﺮ ﺷﻠﻮﺍﺭﻱ ﺍﺵ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻭ ﺑﺎﻗﻲ‬ ‫ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﺯﻳﺮ ﺷﻠﻮﺍﺭﻱ ﺍﻭ ﻫﻢ ﻧﻮ ﻭ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻡ ﺭﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ‪ ،‬ﻟﺒﺎﺳﻬﺎﻱ ﺯﻳﺮ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﺵ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺗﻦ‬ ‫ﮐﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﺑﺮﺍﺩﺭ ﮔﻔﺘﻪ ﭘﺎﮐﺖ ﻟﺒﺎﺳﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﺎﺯ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﺍﻫﻦ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺑﺎ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺭﺍﮔﺮﻡ ﻣﻲ‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﻘﻴﻪ ﻫﻢ ﺑﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻫﻤﺮﺍﻫﻲ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﺎﺭﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺎﺭﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺎﺭﻳﺪ‬

‫‪Her bînin, bînin bînin‬‬

‫ﺑﻴﺎﺭﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺎﺭﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺎﺭﻳﺪ‬

‫‪Her bînin, bînin, bînin‬‬

‫ﻟﺒﺎﺱ ﺯﻳﺮ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﺪ‬

‫‪Îşlikê zavê bînin‬‬

‫ﻟﺒﺎﺱ ﺯﻳﺮ ﺷﺎﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﺪ‬

‫‪Îşlikê paşê bînin‬‬

‫ﺑﺎ ﺁﻥ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺁﺭﺍﻳﺶ ﮐﻨﻴﺪ‬

‫‪Pê zavê bixemlînin‬‬

‫ﺑﺎ ﺁﻥ ﺷﺎﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺁﺭﺍﻳﺶ ﮐﻨﻴﺪ‬

‫‪Pê paşê bixemlînin‬‬

‫ﺑﺎ ﺁﻥ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﻓﺮﻳﺐ ﺩﻫﻴﺪ‬

‫‪Pê bûkê bixapînin‬‬

‫ﺑﺎ ﺁﻥ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﻓﺮﻳﺐ ﺩﻫﻴﺪ‬

‫‪Pê bûkê bixapînin‬‬

‫ﺑﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﺳﺎﻗﺪﻭﺵ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﺎﺷﺪ‬

‫‪Birazavayê me dibêyo‬‬

‫ﺩﺍﻣﺎﺩ ﭼﺸﻢ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Zavayê çav li rê yo‬‬

‫ﺑﻴﺎﺭﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺎﺭﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺎﺭﻳﺪ‬

‫‪Her bînin, bînin bînin‬‬

‫ﺑﻴﺎﺭﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺎﺭﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺎﺭﻳﺪ‬

‫‪Her bînin, bînin, bînin‬‬

‫ﺷﻠﻮﺍﺭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﺪ‬

‫‪Şelwarê zavê bînin‬‬

‫ﺷﻠﻮﺍﺭ ﺷﺎﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﺪ‬

‫‪Şelwarê paşê bînin‬‬

‫ﺑﺎ ﺁﻥ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺁﺭﺍﻳﺶ ﮐﻨﻴﺪ‬

‫‪Pê zavê bixemlînin‬‬

‫ﺑﺎ ﺁﻥ ﺷﺎﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺁﺭﺍﻳﺶ ﮐﻨﻴﺪ‬

‫‪Pê paşê bixemlînin‬‬

‫ﺑﺎ ﺁﻥ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﻓﺮﻳﺐ ﺩﻫﻴﺪ‬

‫‪Pê bûkê bixapînin‬‬

‫ﺑﺎ ﺁﻥ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﻓﺮﻳﺐ ﺩﻫﻴﺪ‬

‫‪Pê bûkê bixapînin‬‬

‫ﺑﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﺳﺎﻗﺪﻭﺵ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﺎﺷﺪ‬

‫‪Birazavayê me dibêyo‬‬ ‫‪Zavayê çav li rê yo.‬‬

‫ﺩﺍﻣﺎﺩ ﭼﺸﻢ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺍﺳﺖ‬ ‫ﺑﻴﺎﺭﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺎﺭﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺎﺭﻳﺪ‬

‫‪Her bînin, bînin bînin‬‬

‫ﺑﻴﺎﺭﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺎﺭﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺎﺭﻳﺪ‬

‫‪Her bînin, bînin, bînin‬‬

‫ﺟﻮﺭﺍﺏ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﺪ‬

‫‪Goreya zavê bînin‬‬

‫ﺟﻮﺭﺍﺏ ﺷﺎﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﺪ‬

‫‪Goreya paşê bînin‬‬

‫ﺑﺎ ﺁﻥ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺁﺭﺍﻳﺶ ﮐﻨﻴﺪ‬

‫‪Pê zavê bixemlînin‬‬

‫ﺑﺎ ﺁﻥ ﺷﺎﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺁﺭﺍﻳﺶ ﮐﻨﻴﺪ‬

‫‪Pê paşê bixemlînin‬‬

‫ﺑﺎ ﺁﻥ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﻓﺮﻳﺐ ﺩﻫﻴﺪ‬

‫‪Pê bûkê bixapînin‬‬

‫ﺑﺎ ﺁﻥ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﻓﺮﻳﺐ ﺩﻫﻴﺪ‬

‫‪Pê bûkê bixapînin‬‬

‫ﺑﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﺳﺎﻗﺪﻭﺵ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﺎﺷﺪ‬

‫‪Birazavayê me dibêyo‬‬ ‫‪Zavayê çav li rê yo‬‬

‫ﺩﺍﻣﺎﺩ ﭼﺸﻢ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺍﺳﺖ‬

‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪﻥ ﺷﻠﻮﺍﺭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ ،‬ﻳﮑﻲ ﺩﺳﺘﺶ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺍﻧﺪﺍﺯﺩ ﺭﻭﻱ ﭘﺎﭼﻪ ﻫﺎﻱ ﺷﻠﻮﺍﺭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻭ ﻧﻤﻲ ﮔﺬﺍﺭﺩ‬ ‫ﮐﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﭘﺎﻫﺎﻳﺶ ﺭﺍ ﺩﺭﻭﻥ ﺁﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ‪ .‬ﺑﺮﺍﺩﺭ ﮔﻔﺘﻪ‪ ،‬ﺩﺳﺘﺶ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﻴﺒﺶ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺍﻧﻌﺎﻡ ﻭ ﺑﺨﺸﺶ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ‪ .‬ﺍﻭ ﻧﻴﺰ ﭘﺎﭼﻪ‬ ‫ﺷﻠﻮﺍﺭ ﺭﺍ ﺭﻫﺎ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﻟﺒﺎﺳﻬﺎﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﻣﻲ ﭘﻮﺷﺎﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺒﮏ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺳﺖ ﺩﺭ ﺟﻴﺐ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﺟﻮﺍﻧﻬﺎ ﭘﻮﻝ ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﻮﺑﺖ ﮐﺪﺍﻡ ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﻟﺒﺎﺱ ﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺍﺳﻢ ﻟﺒﺎﺱ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ ﻭ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺍﺵ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺷﻴﺸﻪ ﮔﻼﺏ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬ ‫ﻣﻲ ﭘﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪﻩ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺳﺮ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﻭ ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﻩ ﻫﺎ ﻣﻲ ﭘﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺨﺶ ﭘﻮﻝ ﺷﺎﺩﺑﺎﺵ ‪Şabaş‬‬ ‫ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﻣﺮﺩﻫﺎ ﻭ ﺯﻧﻬﺎﻳﻲ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ )ﺧﻮﺍﻧﺪﻱ ﻫﺎ ‪ Xwenî‬ﻭ ﺑﺮﺑﻮ‪‬ﮐﻲ ﻫﺎ‬ ‫‪ ،( Berbûkî‬ﺑﺮﺳﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎﻱ ﺧﺎﻧﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺣﺴﺎﺑﻲ ﻣﻲ ﺭﻗﺼﻨﺪ‪ .‬ﻣﺤﻠﻲ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﻲ ﺭﻗﺼﻨﺪ ﺭﺍ " ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ" )‪(Govend‬‬ ‫ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪﻱ ﺯﻳﺒﺎ‪ ،‬ﺷﺎﺩ ﻭ ﮔﺮﻡ ﺑﺮﭘﺎ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ‪ .‬ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺯﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺭﻗﺼﻨﺪ ﺑﻌﺪ ﻣﺮﺩﻫﺎ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﮔﺎﻥ ﻧﻴﺰ‬ ‫ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺣﺎﻻ ﺭﺩﻳﻔﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺭﺍ ﭼﻨﺪ ﺑﺎﺭ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺍﺯ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ‪ ،‬ﻣﻲ ﺭﻭﻧﺪ ﻭ ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺮﺩﻧﺪ‪ .‬ﺭﻗﺎﺹ ﻫﺎﻱ‬

‫ﺍﺻﻠﻲ ﮐﻪ ﺟﻮﺍﻧﻬﺎﻱ ﺭﺷﻴﺪ ﻧﺰﺩﻳﮏ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺭﺍ " ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪﮔﺮ")‪ (Govendger‬ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍﻱ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ‬ ‫ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﻧﺪ‪ .‬ﺷﺎﺑﺎﺵ ﺍﺯ ﺳﺮ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﻩ ﺳﺮﻧﺎ ﻭ ﺩﻫﻞ ﮐﻤﻲ ﺻﺪﺍ ﺭﺍ ﮐﻤﺘﺮ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ‬ ‫ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﻩ ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻲ ﺁﻳﺪ ﻭﺳﻂ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ ﻭ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﺭﻗﺼﻴﺪﻥ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺻﻒ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ ﻣﻲ ﺭﻭﻧﺪ ﻭ ﺟﻠﻮﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺍﻳﺴﺘﺪ‬ ‫ﻭ ﻣﻲ ﺭﻗﺼﺪ‪ .‬ﻳﮏ ﺑﻪ ﻳﮏ ﺍﺳﻢ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻠﻨﺪ ﺻﺪﺍ ﻣﻲ ﺯﻧﺪ ﻭ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ " :‬ﺷﺎﺑﺎﺵ ﺷﺎﺑﺎﺵ ﺁﻗﺎﻱ ﻣﻦ ﺷﺎﺑﺎﺵ" ﻭ ﺍﺳﻢ ﺁﻥ ﮐﺴﻲ‬ ‫ﺭﺍ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﺑﺮﻭﻱ ﺍﻭﺳﺖ ﺭﺍ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ .‬ﺍﻭ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺁﻫﻨﮓ‪ ،‬ﺟﻠﻮﻱ ﺁﻥ ﺷﺨﺺ ﻣﻲ ﻧﺸﻴﻨﺪ ﻭ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪﮔﺮ‬ ‫ﻫﻢ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﺟﻴﺐ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﭘﻮﻝ ﺩﺭ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺷﺎﺑﺎﺵ ﮔﻮ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﻭ ﭘﻮﻝ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺩﻫﺎﻥ ﺍﻭ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ‪.‬‬ ‫ﺷﺎﺑﺎﺵ ﮔﻮ ﺑﺎ ﻟﺐ ﭘﻮﻟﻬﺎ ﺭﺍ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﺳﭙﺲ ﻣﻲ ﺷﻤﺎﺭﺩ ﻭ ﻣﻘﺪﺍﺭﺵ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺟﻴﺒﺶ ﻣﻲ ﮔﺬﺍﺭﺩ‪ .‬ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﻩ ﺳﺮﻧﺎ‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫ﺗﻤﺎﻡ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻴﺶ‪ ،‬ﻣﻲ ﻧﻮﺍﺯﺩ‪ .‬ﺑﺎ ﺧﻢ ﮐﺮﺩﻥ ﺳﺮﺵ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻭ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﻧﻔﺲ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ‪ .‬ﮔﻠﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﭘﺮ ﺑﺎﺩ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺍﻧﮕﺎﺭ ﭼﺸﻢ‬ ‫ﻫﺎﻳﺶ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺩﺭﺁﻣﺪﻥ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺩ‪‬ﻫﻠﭽﻲ ﺁﻧﭽﻨﺎﻥ ﺑﺮ ﺩﻫﻞ ﻣﻲ ﮐﻮﺑﺪ ﮐﻪ ﮔﻮﻳﻲ ﺍﻻﻥ ﭘﻮﺳﺖ ﺩﻫﻞ ﭘﺎﺭﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻌﺪ‬ ‫ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﮔﺎﻥ ﺑﻪ ﺁﺭﺍﻣﻲ ﺁﻫﻨﮓ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺷﺎﺑﺎﺵ ﮔﻮ ﺳﺮﺍﻍ ﻧﻔﺮ ﺩﻭﻡ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ ﻣﻲ ﺭﻭﺩ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺳﺒﮏ ﺗﺎ ﻧﻔﺮ‬ ‫ﺁﺧﺮ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺷﺎﺑﺎﺵ ﮔﻮ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﻴﻮﻩ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺩﺭ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪ ﻣﻲ ﺭﻗﺼﻨﺪ ﺭﺍ ﺷﺎﺑﺎﺵ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻭﺍﻱ ﺑﻪ‬ ‫ﺣﺎﻝ ﺁﻧﻬﺎﻳﻲ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺍﻭ ﭘﻮﻝ ﻧﺪﻫﻨﺪ‪ .‬ﺍﺳﻢ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻠﻨﺪ ﭼﻨﺪ ﺑﺎﺭ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ .‬ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺧﺮﺍﺏ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻼﺧﺮﻩ ﭘﻮﻟﺶ ﺭﺍ‬ ‫ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﮕﻴﺮﺩ‪ .‬ﺗﺎ ﭘﻮﻝ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﮕﻴﺮﺩ‪ ،‬ﺩﺳﺖ ﺍﺯ ﺳﺮﺷﺎﻥ ﺑﺮ ﻧﻤﻲ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﺻﺎﺣﺒﻴﻦ ﻋﺮﻭﺳﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻭ ﭼﺸﻢ ﻏﺮﻩ ﺑﻪ ﺷﺎﺑﺎﺵ‬ ‫ﮔﻮ‪ ،‬ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﭘﻴﻠﻪ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺑﺮﺩﻥ ﺍﺳﻢ ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﺑﺎﺭ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﻮﻝ ﺑﮕﻴﺮﺩ‪ .‬ﺍﻭ ﻧﻴﺰ ﺍﻳﻦ ﮐﺎﺭ ﺭﺍ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﻭ‬ ‫ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﭘﻮﻝ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ ﻭﻗﺘﻬﺎ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺍﻳﻦ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎ ﺑﺤﺚ ﻭ ﺟﺪﻟﻲ ﺭﺍﻩ ﻣﻲ ﺍﻓﺘﺪ‪ .‬ﺍﻏﻠﺐ ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﻩ ﻫﺎ ﻭ ﺷﺎﺑﺎﺵ ﮔﻮﻫﺎ‪،‬‬ ‫ﻣﻄﺮﺏ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﮐﺲ ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻳﻦ ﮐﺎﺭ ﺭﺍ ﻧﻤﻲ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﺍﻭﻗﺎﺕ ﻣﻄﺮﺑﻬﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﮐﺎﺭ ﻭ ﮐﺎﺳﺒﻲ ﺭﺍﻩ ﻣﻲ‬ ‫ﺍﻧﺪﺍﺯﻧﺪ ﻭ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺑﻪ ﺑﻌﻀﻲ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ ﭘﻮﻝ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﮐﻪ ﻭﻗﺘﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﻮﻝ ﺯﻳﺎﺩﺗﺮﻱ ﺑﻪ ﺷﺎﺑﺎﺵ ﮔﻮ‬ ‫ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻘﻴﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺷﺮﻣﻨﺪﻩ ﻧﺸﻮﻧﺪ‪ ،‬ﭘﻮﻝ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺑﻪ ﺷﺎﺑﺎﺵ ﮔﻮ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ‬ ‫ﺭﺍ ﻓﻴﻠﻢ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﺗﻤﺎﻡ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﭘﻮﻟﻬﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺮﺩﺍﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺩﺭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻫﺎﻱ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺷﺎﺑﺎﺵ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺮﺩﻫﺎﺳﺖ‪ .‬ﺁﻥ ﻣﻮﻗﻊ ﻣﺎﺩﺭ ﻭ ﺯﻧﺎﻥ ﻃﺮﻑ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻧﻴﺰ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺷﺎﺑﺎﺵ ﻣﻲ‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﻄﺮﺑﻬﺎ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺷﺎﺑﺎﺵ ﮐﺮﺩﻥ ﻣﺮﺩﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺯﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺭﻭﻧﺪ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﻮﻝ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ‬ ‫ﺯﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﻓﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﮐﻪ‪ " :‬ﺷﻮﻫﺮﻣﺎﻥ ﭘﻮﻝ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ"‬ ‫ﺻﺎﺣﺒﻴﻦ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﮔﺎﻫﻲ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺷﺎﺑﺎﺵ‪ ،‬ﻗﺒﻼﹰ ﺑﺎ ﻣﻄﺮﺑﻬﺎ ﮐﻨﺎﺭ ﻣﻲ ﺁﻳﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺍﻗﻊ ﺻﺎﺣﺒﻴﻦ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺳﻬﻢ ﻣﻄﺮﺏ ﻫﺎ ﺭﺍ‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ‪ ،‬ﺷﺎﺑﺎﺵ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﺍﮔﺮ ﻣﻄﺮﺑﻬﺎ ﭘﻮﻝ ﮐﻤﻲ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﺷﺎﻥ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﻮﻝ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ‬ ‫ﺩﺍﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺩﻭ ﻧﻮﻉ ﺷﺎﺑﺎﺵ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﻳﮑﻲ ﻫﻤﻴﻦ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﻳﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺎﻻ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻭ ﺩﻭﻣﻲ ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎﻱ‬ ‫ﺳﺮﺷﻨﺎﺱ ﻭ ﺑﻪ ﺍﺳﻢ ﻭ ﺭﺳﻢ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻄﺮﺑﻬﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺷﺎﺑﺎﺵ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻟﻴﺴﺖ ﺟﻬﻴﺰﻳﻪ ﻋﺮﻭﺱ‬

‫‪Nivîsandina cihêzên bûkê‬‬

‫ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺣﻨﺎﺑﻨﺪﺍﻥ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﺑﺎﺯﮐﺮﺩﻥ ﮐﺎﺩﻭﻫﺎ ﻭ ﺟﻬﻴﺰﻳﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ‬ ‫ﭘﻴﺶ ﻣﻲ ﺁﻳﻨﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺩﻋﻮﺕ ﭼﻨﺪ ﺷﺎﻫﺪ ﺭﻳﺶ ﺳﭙﻴﺪ ﻭ ﻳﮏ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ‪ ،‬ﺳﻴﺎﻫﻪ ﺟﻬﻴﺰﻳﻪ ﺭﺍ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻟﻴﺴﺖ‬

‫ﺗﻤﺎﻡ ﻭﺳﺎﻳﻞ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻋﺮﻭﺱ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﺭﺯﺵ ﻗﻴﻤﺘﻲ ﻳﮏ ﺑﻪ ﻳﮏ ﺟﻠﻮﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﻧﻮﻳﺴﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻀﺎﺭ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﻗﺒﻮﻝ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺑﺮﮔﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺎﻫﻪ‪ ،‬ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺁﻧﻬﺎﻳﻲ‬ ‫ﮐﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻭ ﻋﺮﻭﺱ ) ﺍﻏﻠﺐ ﭘﺪﺭ‪ ،‬ﻋﻤﻮ ﻳﺎ ﺍﺯ ﺑﺮﺍﺩﺭﺍﻧﺸﺎﻥ( ﺍﻣﻀﺎ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺍﻣﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺍﻱ ﮐﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ‪ ،‬ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﺍﺭﺯﺵ ﺟﻬﻴﺰﻳﻪ ﻋﺮﻭﺱ ﭼﻘﺪﺭ ﺑﺎﺷﺪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﭼﻬﺎﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻳﺎ ﭘﻨﺞ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺎﻫﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﮔﺮ‬ ‫ﺧﺪﺍﻱ ﻧﺎﮐﺮﺩﻩ ﺯﻥ ﻭ ﺷﻮﻫﺮ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺍﺯ ﻫﻢ ﺟﺪﺍ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﺎﻝ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﮕﻴﺮﺩ ﻳﺎ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺮﺥ‬ ‫ﺁﻥ‪ ،‬ﺑﻬﺎﻱ ﺳﻴﺎﻫﻪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﺮﺩ‪ ،‬ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺍﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺩﻭ ﻃﺮﻑ ﻣﺜﻞ ﺳﻨﺪ ﻧﻴﻤﻪ ﺭﺳﻤﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﻣﺎ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻧﻤﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺎ ﭼﺸﻤﻬﺎﻱ‬ ‫ﺧﻮﺩﻡ ﭼﻨﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺩﻳﺪﻡ ﮐﻪ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﻟﺒﺎﺳﻬﺎ ﻭ ﻃﻼﻫﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭﺵ ﺑﺮﮔﺮﺩﺍﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﮐﺎﺭ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﺳﻮﺩ ﻣﻲ ﺑﺮﺩ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﺩﻭ ﺟﻔﺖ ﺟﻮﺭﺍﺏ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺧﻮﺏ ﺑﻪ ﺍﻭ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﺘﻲ ﺍﮔﺮ ﻣﻼﻱ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻋﺮﻭﺱ ‪Guhaztina bûkê‬‬ ‫ﺭﻭﺯ ﺁﺧﺮ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻋﺮﻭﺱ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺍﮔﺮ ﻋﺮﻭﺱ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻳﺂ ﻣﺤﻠﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻋﺮﻭﺱ‬ ‫ﺩﺭﺁﻭﺭﺩﻥ ﻭ ﻳﺎ ﻋﺮﻭﺱ ﮐﺸﺎﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺁﺳﺎﻥ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﻗﻊ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﭼﻨﺪ ﺑﺎﺭ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺤﻠﻪ ﻭ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺍﻧﻨﺪ‬ ‫ﻭ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﻧﺪ‪ .‬ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﻋﺮﻭﺱ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺭﻭﺳﺘﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺭﺍﻫﻲ ﺑﺲ ﺩﺭﺍﺯ ﻭ‬ ‫ﭘﺮ ﺩﺭﺩ ﺳﺮ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻋﺮﻭﺱ ﺧﻮﺩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻣﺮﺍﺳﻤﻲ ﺭﻧﮕﻴﻦ ﻭ ﺟﺎﻟﺐ ‪.‬‬ ‫ﺑﺮﺑﻮﮐﻲ ﻫﺎ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺍﮔﺮ ﺩﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﻩ )ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﻩ ﺳﺮﻧﺎ ﻭ ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﻩ ﺩﻫﻞ( ﺑﺎﺷﺪ ﻳﮏ ﮔﺮﻭﻩ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻭ ﮔﺮﻭﻫﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﺑﺮﺑﻮﮐﻲ ﻭ‬ ‫ﺧﻮﺍﻧﺪﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻋﺮﻭﺱ‪ ،‬ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﺍﻱ ﻋﺮﻭﺱ ﺍﺳﺒﻲ ﻭﻳﮋﻩ ﺑﺎ ﺯﻳﻦ ﻭ ﺍﻓﺴﺎﺭﻱ ﻧﻮ ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻳﮏ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ‬ ‫ﻧﺰﺩﻳﮑﺎﻥ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻓﺴﺎﺭ ﺍﺳﺐ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺑﮕﻴﺮﺩ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺩ ﻧﮕﻬﺒﺎﻥ ﻋﺮﻭﺱ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺩﻫﺪ ﮐﺴﻲ ﺳﻮﺍﺭ‬ ‫ﺍﺳﺐ ﺷﻮﺩ ﻭ ﭘﺎﻱ ﺩﺭ ﺭﮐﺎﺏ ﺍﺳﺐ ﻧﻬﺪ‪ .‬ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺑﺎﻭﺭ ﻭ ﭘﻨﺪﺍﺭ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﺭﮐﺎﺏ ﺍﺳﺐ ﻋﺮﻭﺱ ﭼﻴﺰﻱ ﻋﺒﻮﺭ ﺩﻫﻨﺪ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬ ‫ﺳﺨﺖ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﺮﮐﺖ ﺑﺮﺑﻮﮐﻲ ﻫﺎ ) ﺁﻥ ﺩﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﺯﻧﻬﺎ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﺭﻭﻧﺪ( ﻭ ﺧﻮﺍﻧﺪﻱ ﻫﺎ )ﻣﺮﺩﻫﺎﻳﻲ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻋﺮﻭﺱ‬ ‫ﻣﻲ ﺭﻭﻧﺪ( ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺭﻭﺳﺘﺎﻱ ﻋﺮﻭﺱ ﺑﺎ ﺗﻴﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻱ ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ‪ .‬ﺧﻮﺍﻧﺪﻱ ﻫﺎ ﭼﻨﺪ ﺑﺎﺭ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﺳﺐ ﻣﻲ ﭘﻴﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺻﺪﺍﻱ ﻧﻔﺲ ﻭ ﺷﻴﻬﻪ ﺍﺳﺐ ﻫﺎ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺭﺍ ﺧﺒﺮﺩﺍﺭ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﺑﻮﮐﻲ ﻭ ﺧﻮﺍﻧﺪﻱ ﺑﻪ ﻋﺮﻭﺱ ﮐﺸﺎﻥ ﻣﻲ ﺭﻭﻧﺪ‪ .‬ﺻﺪﺍﻱ ﭘﺎﻱ‬ ‫ﺍﺳﺐ ﻫﺎ ﻭ ﺗﻴﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻱ ﺗﻔﻨﮓ ﺧﻮﺍﻧﺪﻱ ﻫﺎ ﺗﺎ ﻣﺪﺗﻲ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺧﺎﺭﺝ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺷﻨﻴﺪﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺻﺎﺣﺒﻴﻦ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﻗﺒﻞ‬ ‫ﺍﺯ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺑﻪ ﺭﻭﺳﺘﺎﻱ ﻋﺮﻭﺱ ﺑﺮﺳﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻔﻨﮓ ﺩﺍﺭ ﻫﺎ ﻫﺸﺪﺍﺭ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﮐﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺗﻴﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻱ ﺩﺳﺖ ﺑﺮﺩﺍﺭﻧﺪ ﭼﻮﻥ ﮐﻪ ﺍﻣﮑﺎﻥ‬

‫ﺩﺍﺭﺩ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﺎﺭﺍﺣﺘﻲ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻴﺎﻥ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺗﻔﻨﮓ ﻫﺎ ﺑﺮ ﺩﻭﺵ ﻧﻬﺎﺩﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺎ ﺑﺮﮔﺸﺘﻦ ﺍﺯ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺑﺎ ﻋﺮﻭﺱ ﻗﺪﻏﻦ )ﻣﻤﻨﻮﻉ( ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﻭﻗﺘﻲ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺟﻠﻮﻱ ﺩﺭﺏ ﻣﻨﺰﻝ ﭘﺪﺭ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﺭﺳﻨﺪ‪ ،‬ﻃﺮﻑ‬ ‫ﻋﺮﻭﺱ‪ ،‬ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﻠﻮﻱ ﺭﻭﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﻧﺪ‪ .‬ﺟﻮﺍﻧﻬﺎ ﺍﻓﺴﺎﺭ ﺍﺳﺒﻬﺎ ﺭﺍ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺍﺳﺒﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺻﻄﺒﻞ ﺩﺍﺧﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭ‬ ‫ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﺍﮐﻨﻮﻥ ﻣﺮﺩﻫﺎﻱ ﻃﺮﻑ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﻣﻨﺰﻝ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﻗﻮﻡ ﻭ ﺧﻮﻳﺶ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺩﻭﺭ‬ ‫ﻋﺮﻭﺱ ﺣﻠﻘﻪ ﻣﻲ ﺯﻧﻨﺪ ﻭ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﻣﺴﺨﺮﻩ ﮐﺮﺩﻥ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﻔﻨﮓ ﻫﺎ ﻭ ﺍﺳﻠﺤﻪ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺳﺘﺎﻧﻨﺪ‬ ‫ﻭ ﮊﺍﮐﺖ ﻭ ﭘﺎﻟﺘﻮﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺗﻨﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﮐﺎﺭ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﻣﺎ ﻭ ﺯﻳﺮﺩﺳﺖ ﻣﺎ‬ ‫ﻫﺴﺘﻴﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﻧﺪ ﺁﻥ ﻣﻮﻗﻊ ﻫﺮﭼﻪ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﺯ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺍﻧﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﻧﻴﺰ‬ ‫ﭘﺲ ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺲ ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮﺍ‪ ،‬ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺍﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﻃﺮﻑ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﺪﺍﻡ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻃﺮﻑ ﻋﺮﻭﺱ ﭘﺸﻴﻤﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ‪ ،‬ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻤﻲ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﺧﺘﺮﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺩﮔﻲ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ .‬ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺍﻱ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﻃﺮﻑ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬ ‫ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻀﻤﻮﻥ ﺁﻥ‪ ،‬ﺍﻳﻨﺴﺖ ﮐﻪ ‪:‬‬ ‫"ﺩﺳﺖ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺯﻳﺮ ﺳﻨﮓ ﺍﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﮏ ﺑﻪ ﻳﮏ ﺷﺮﻁ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺎﻱ ﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ"‬ ‫ﺍﻣﺎ ﺑﻼﺧﺮﻩ ﺑﺎ ﮔﺮﻳﻪ ﻭ ﺯﺍﺭﻱ‪ ،‬ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺗﺮﺍﻧﻪ " ﺑﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﺎ " ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪.‬‬

‫ﺑﺮ ﺑﻮﮐﻲ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻋﺮﻭﺳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺩﺳﺖ ﻭ ﭘﺎﻳﺶ ﻗﺒﻼﹰ ﺣﻨﺎﮐﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ‪ ،‬ﺁﺭﺍﻳﺶ ﻣﻲ‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﭼﺸﻤﻬﺎﻳﺶ ﺭﺍ ﺳ‪‬ﺮﻣﻪ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ‪ .‬ﮔﻴﺴﻮ ﻭ ﺯﻟﻔﻬﺎﻳﺶ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺑﺎﻓﻨﺪ ﻭ ﺩﺭﺳﺖ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻟﺒﺎﺳﻬﺎﻱ ﮐﹸﺮﺩﻱ ﻭ ﺭﻧﮕﻴﻦ ﺑﻪ ﺍﻭ ﻣﻲ‬ ‫ﭘﻮﺷﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﺭﻭﺳﺮﻱ ﺳﺮﺥ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﻲ ﺭﻭﻱ ﺳﺮ ﻭ ﺻﻮﺭﺗﺶ ﻣﻲ ﺍﻧﺪﺍﺯﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ ﺭﻧﮓ ﺳﺮﺥ ﻧﻤﺎﺩ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻭ ﺳﺮﺍﻓﺮﺍﺯﻱ‬

‫ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﭼﺎﺩﺭﺷﺐ ﺳﺮﺥ ﺭﻧﮕﻲ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺳﺮﺵ ﻣﻲ ﺍﻧﺪﺍﺯﻧﺪ ﻭ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺻﻨﺪﻟﻲ ﻣﻲ ﻧﺸﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺑﻮﮐﻲ ﻫﺎ ﻳﺎ ﻫﻤﺎﻥ‬ ‫ﺯﻧﻬﺎﻱ ﻃﺮﻑ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻫﻢ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺩﻳﻒ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺁﻧﻬﺎ ﻃﺮﻑ ﻋﺮﻭﺱ ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺒﮏ ﺭﻭ ﺩﺭ‬ ‫ﺭﻭﻱ ﻫﻢ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑ‪‬ﺮﺑﻮﮐﻲ ﻫﺎ ﺗﺮﺍﻧﻪ " ﺑﺪﻫﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﺎ " ﺭﺍ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﻃﺮﻑ ﻋﺮﻭﺱ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪ " :‬ﻣﺎ ﻧﻤﻲ ﺩﻫﻴﻢ‬ ‫ﻋﺮﻭﺱ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ " ‪ .‬ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺍﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻋﺮﻭﺱ ﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺑﺪﻫﻴﺪ ﺩﻳﮕﻪ‬ ‫ﻋﺮﻭﺱ ﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺑﺪﻫﻴﺪ ﺩﻳﮕﻪ‬

‫‪Dê bidine me bûkê me‬‬

‫‪- Dê bidine me bûkê me‬‬

‫ﻋﺮﻭﺱ ﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺑﺪﻫﻴﺪ‬

‫!‪Bidine me bûkê me‬‬

‫‪ -‬ﻣﺎ ﻧﻤﻲ ﺩﻫﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺎ ﻧﻤﻴﺪﻫﻴﻢ‬

‫‪- Em nadin, em nadin‬‬

‫ﻣﺎ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﻤﻴﺪﻫﻴﻢ‬

‫‪Em bûka xwe nadin‬‬

‫ﻳﮏ ﻟﺤﻈﻪ ﻫﻢ ﻧﻤﻴﺪﻫﻴﻢ‬

‫‪Enî deqa xwe nadin‬‬

‫ﺩﺧﺘﺮ ﺩ‪‬ﺭﺩﺍﻧﻪ ﻭ ﻧﺎﺯﮎ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﻧﻤﻴﺪﻫﻴﻢ‬

‫‪Vavteng zirava xwe nadin‬‬

‫ﺍﻧﺪﺍﻡ ﻃﻼ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﻧﻤﻴﺪﻫﻴﻢ‬

‫‪Bejin têla xwe nadin‬‬

‫ﺗﺎ ﻭﻗﺘﻲ ﮐﻪ ﮐﻤﺮﺑﻨﺪﺵ ﻧﻴﺎﻳﺪ‬

‫‪Heta neyê kemero‬‬

‫ﮐﻤﺮﺑﻨﺪﺵ ﺣﺎﺿﺮ ﺍﺳﺖ‬

‫‪-Kemera wê haziro‬‬

‫ﺍﺯ ﺩﻳﺮﻭﺯ ﺗﺎ ﭘﺮﻳﺮﻭﺯ‬

‫‪Hêj duho heta pêro‬‬

‫ﻓﻘﻂ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩﻩ ﮐﻨﻴﺪ‬

‫‪Bes hecetan me bigiro‬‬

‫ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﺎ ﺍﺯ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﺩﻭﺭ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Malgêt me li hev dûro‬‬

‫ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭ ﺭﻭﺩ ﺧﺎﺑ‪‬ﻮﺭﻭ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Li ber çemê Xabûro‬‬

‫ﻗﻠﻪ ﻫﺎ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎﻻ ﮐﺸﻴﺪﻧﺪ‬

‫‪Serçiyan ser keşandin‬‬

‫ﺩﻑ ﺯﻥ ﻫﺎ‪ ،‬ﺩﻑ ﻫﺎ ﺭﺍ ﭘﺎﺭﻩ ﮐﺮﺩﻧﺪ‬

‫‪Defçiyan def dirandin‬‬

‫ﻋﺮﻭﺱ ﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺑﺪﻫﻴﺪ‬

‫!‪Dê bidine me bûkê me‬‬

‫‪ -‬ﻣﺎ ﻧﻤﻲ ﺩﻫﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺎ ﻧﻤﻴﺪﻫﻴﻢ‬

‫‪- Em nadin, em nadin‬‬

‫ﻣﺎ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﻤﻴﺪﻫﻴﻢ‬

‫‪Em bûka xwe nadin‬‬

‫ﺩﻟﺒﻨﺪ ﻓﺎﻣﻴﻞ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﻧﻤﻲ ﺩﻫﻴﻢ‬

‫‪Xizêmşora xwe nadin‬‬

‫ﺗﺎ ﻭﻗﺘﻲ ﮐﻪ ﮔﻮﺷﻮﺍﺭﻩ ﻫﺎ ﺭﺍ ﻧﻴﺎﻭﺭﻧﺪ‬

‫‪Heta neyê guharo.‬‬

‫ﮔﻮﺷﻮﺍﺭﻩ ﻫﺎﻳﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺍﺳﺖ‬

‫‪-Guharên wê haziro‬‬

‫ﺍﺯ ﺩﻳﺮﻭﺯ ﺗﺎ ﭘﺮﻳﺮﻭﺯ‬

‫‪hêj duho heta pêro‬‬

‫ﻓﻘﻂ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩﻩ ﮐﻨﻴﺪ‬

‫‪Bes hecetan me bigiro‬‬

‫ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﺎ ﺍﺯ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﺩﻭﺭ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Malgêt me li hev dûro‬‬

‫ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭ ﺭﻭﺩ ﺧﺎﺑ‪‬ﻮﺭﻭ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Li ber çemê Xabûro‬‬

‫ﻗﻠﻪ ﻫﺎ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎﻻ ﮐﺸﻴﺪﻧﺪ‬

‫‪Serçiyan ser keşandin‬‬

‫ﺩﻑ ﺯﻥ ﻫﺎ‪ ،‬ﺩﻑ ﻫﺎ ﺭﺍ ﭘﺎﺭﻩ ﮐﺮﺩﻧﺪ‬

‫‪Defçiyan def dirandin‬‬

‫ﻋﺮﻭﺱ ﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺑﺪﻫﻴﺪ‬

‫!‪Dê bidine me bûkê me‬‬

‫‪ -‬ﻣﺎ ﻧﻤﻲ ﺩﻫﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺎ ﻧﻤﻴﺪﻫﻴﻢ‬

‫‪- Em nadin, em nadin‬‬

‫ﻣﺎ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﻤﻴﺪﻫﻴﻢ‬

‫‪Em bûka xwe nadin‬‬

‫ﺑﺎﻻ ﺑﻠﻨﺪ ﻭ ﺭﻋﻨﺎﻱ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﻧﻤﻲ ﺩﻫﻴﻢ‬

‫‪Bejnbilinda xwe nadin‬‬

‫ﺗﺎ ﻟﺒﺎﺳﺶ ﻧﻴﺎﻳﺪ‬

‫‪Heta neyê fistano.‬‬

‫ﻟﺒﺎﺳﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺍﺳﺖ‬

‫‪- Fistanê wê haziro‬‬

‫ﺍﺯ ﺩﻳﺮﻭﺯ ﺗﺎ ﭘﺮﻳﺮﻭﺯ‬

‫‪hêj duho heta pêro‬‬

‫ﻓﻘﻂ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩﻩ ﮐﻨﻴﺪ‬

‫‪Bes hecetan me bigiro‬‬

‫ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﺎ ﺍﺯ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﺩﻭﺭ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Malgêt me li hev dûro‬‬

‫ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭ ﺭﻭﺩ ﺧﺎﺑ‪‬ﻮﺭﻭ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Li ber çemê Xabûro‬‬

‫ﻗﻠﻪ ﻫﺎ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎﻻ ﮐﺸﻴﺪﻧﺪ‬

‫‪Serçiyan ser keşandin‬‬

‫ﺩﻑ ﺯﻥ ﻫﺎ‪ ،‬ﺩﻑ ﻫﺎ ﺭﺍ ﭘﺎﺭﻩ ﮐﺮﺩﻧﺪ‬

‫‪Defçiyan def dirandin‬‬

‫ﻋﺮﻭﺱ ﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺑﺪﻫﻴﺪ‬

‫!‪Dê bidine me bûkê me‬‬

‫‪ -‬ﻣﺎ ﻧﻤﻲ ﺩﻫﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺎ ﻧﻤﻴﺪﻫﻴﻢ‬

‫‪- Em nadin, em nadin‬‬

‫ﻣﺎ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﻤﻴﺪﻫﻴﻢ‬

‫‪Em bûka xwe nadin‬‬

‫ﭼﺸﻢ ﺳﻴﺎﻩ ﺳﻔﻴﺪ ) ﺯﻳﺒﺎ ﭼﺸﻢ( ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﻧﻤﻲ ﺩﻫﻴﻢ‬ ‫ﺍﺯ ﺩﻳﺮﻭﺯ ﺗﺎ ﭘﺮﻳﺮﻭﺯ‬

‫‪Çav beleka xwe nadin‬‬ ‫‪hêj duho heta pêro‬‬

‫ﻓﻘﻂ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩﻩ ﮐﻨﻴﺪ‬

‫‪Bes hecetan me bigiro‬‬

‫ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﺎ ﺍﺯ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﺩﻭﺭ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Malgêt me li hev dûro‬‬

‫ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭ ﺭﻭﺩ ﺧﺎﺑ‪‬ﻮﺭﻭ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Li ber çemê Xabûro‬‬

‫ﻗﻠﻪ ﻫﺎ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎﻻ ﮐﺸﻴﺪﻧﺪ‬

‫‪Serçiyan ser keşandin‬‬

‫ﺩﻑ ﺯﻥ ﻫﺎ‪ ،‬ﺩﻑ ﻫﺎ ﺭﺍ ﭘﺎﺭﻩ ﮐﺮﺩﻧﺪ‬

‫‪Defçiyan def dirandin‬‬

‫ﻓﻘﻂ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩﻩ ﮐﻨﻴﺪ‬

‫‪Bes hecetan me bigiro‬‬

‫ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﺎ ﺍﺯ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﺩﻭﺭ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Malgêt me li hev dûro‬‬

‫ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭ ﺭﻭﺩ ﺧﺎﺑ‪‬ﻮﺭﻭ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Li ber çemê Xabûro‬‬

‫ﻗﻠﻪ ﻫﺎ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎﻻ ﮐﺸﻴﺪﻧﺪ‬

‫‪Serçiyan ser keşandin‬‬

‫ﺩﻑ ﺯﻥ ﻫﺎ‪ ،‬ﺩﻑ ﻫﺎ ﺭﺍ ﭘﺎﺭﻩ ﮐﺮﺩﻧﺪ‬

‫‪Defçiyan def dirandin‬‬

‫ﻋﺮﻭﺱ ﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺑﺪﻫﻴﺪ‬

‫!‪Dê bidine me bûkê me‬‬ ‫‪- Em nadin, em nadin‬‬

‫‪ -‬ﻣﺎ ﻧﻤﻲ ﺩﻫﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺎ ﻧﻤﻴﺪﻫﻴﻢ‬

‫‪Em bûka xwe nadin‬‬

‫ﻣﺎ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﻤﻴﺪﻫﻴﻢ‬ ‫ﮔﺮﺩﻥ ﺑﻠﻮﺭ ﺧﻮﺩﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻧﻤﻲ ﺩﻫﻴﻢ‬

‫‪Gerdenspiya xwe nadin‬‬

‫ﺗﺎ ﻭﻗﺘﻴﮑﻪ ﺣﻠﻘﻪ ﺍﺵ ﻧﻴﺎﻳﺪ‬

‫‪Heta neyê gostîlo.‬‬

‫ﺣﻠﻘﻪ ﺍﺵ ﺣﺎﺿﺮ ﺍﺳﺖ‬

‫‪- Gostîla wê haziro‬‬

‫ﺍﺯ ﺩﻳﺮﻭﺯ ﺗﺎ ﭘﺮﻳﺮﻭﺯ‬

‫‪hêj duho heta pêro‬‬

‫ﻓﻘﻂ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩﻩ ﮐﻨﻴﺪ‬

‫‪Bes hecetan me bigiro‬‬

‫ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﺎ ﺍﺯ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﺩﻭﺭ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Malgêt me li hev dûro‬‬ ‫‪Li ber çemê Xabûro‬‬

‫ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭ ﺭﻭﺩ ﺧﺎﺑ‪‬ﻮﺭﻭ ﺍﺳﺖ‬ ‫ﻗﻠﻪ ﻫﺎ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎﻻ ﮐﺸﻴﺪﻧﺪ‬

‫‪Serçiyan ser keşandin‬‬

‫ﺩﻑ ﺯﻥ ﻫﺎ‪ ،‬ﺩﻑ ﻫﺎ ﺭﺍ ﭘﺎﺭﻩ ﮐﺮﺩﻧﺪ‬

‫‪Defçiyan def dirandin‬‬

‫ﻋﺮﻭﺱ ﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺑﺪﻫﻴﺪ‬

‫!‪Dê bidine me bûkê me‬‬ ‫)‪(Ji Kemal Culemêrgî‬‬

‫)ﺍﺯ ﮐﻤﺎﻝ ﺟ‪‬ﻠﻪ ﻣ‪‬ﺮﮔﻲ(‬

‫ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺑﺨﺸﻬﺎﻱ ﮐﹸﺮﺩﺳﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺣﻨﺎ ﮐﺮﺩﻥ ﻳﺎ ﺩﺭ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻋﺮﻭﺱ ﻧﻴﺰ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ‪:‬‬

‫ﺍﻱ ﻋﺮﻭﺱ ﻋﺰﻳﺰ‬

‫‪Bûkê delalê‬‬

‫ﻋﺮﻭﺱ ﻋﺰﻳﺰ ﺑﺮﺧﻴﺰ ﮐﺎﺭ ﺧﻮﺩﺕ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺑﺪﻩ‬

‫‪Bûkê delalê rabe xwe kar ke‬‬

‫ﺧﻮﺩﺕ ﺭﺍ ﺁﺭﺍﻳﺶ ﮐﻦ ﻭ ﺷﺎﻝ ﺳﺮﺕ ﺭﺍ ﺑﺎﺯ ﮐﻦ‬

‫‪Xemla xwe girêde şala xwe veke‬‬

‫ﺷﻴﺸﻪ ﻋﻄﺮ ﻣﺸﮏ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﺮﺕ ﺑﻴﺎﻓﺸﺎﻥ‬

‫‪Şûşa miskê bi sere xwe dake‬‬

‫ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺟﻮﺍﻧﻲ ﭘﺎﮎ ﺍﺳﺖ!‬ ‫ﻋﺮﻭﺱ ﻋﺰﻳﺰ ﭼﻘﺪﺭ ﺗﻮ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻭ ﮔﺮﺍﻣﻲ ﺍﺳﺖ‬ ‫ﺗﻮ ﺯﻳﺒﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺗﻮﻳﻲ ﺻﻔﺎﻱ ﺧﺎﻧﻪ‬ ‫ﻣﺜﻞ ﮔﻞ ﻻﻟﻪ ﺍﻱ‪ ،‬ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﮔﻞ ﻫﺎﻱ ﺧﻮﺷﺒﻮ‬

‫!‪Zava şêrîn e, xortekî pak e‬‬ ‫‪Bûkê delalê çendê tu hêja yî‬‬ ‫‪Tu xweşik î, rewşa mala yî‬‬ ‫‪Weke gula sor î, nav werda yî‬‬

‫ﺗﻮ ﻋﺰﻳﺰﻱ ﺩﺭ ﻗﻠﺐ ﺩﺍﻣﺎﺩﻱ‬

‫!‪Tu ezîza ber dilê zava yî‬‬

‫ﻋﺮﻭﺱ ﻋﺰﻳﺰ ﮔﺮﻳﻪ ﻧﮑﻦ‬

‫‪Bûkê delalê xwe megrîne‬‬

‫ﻫﻤﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻮ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺘﮕﺬﺍﺭﻱ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬ ‫ﻓﻘﻂ ﻗﻠﺐ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﻧﻠﺮﺯﺍﻥ‬

‫‪Hemi ji te re xizmetçî ne‬‬ ‫‪Bes dilê zavê nehelîne‬‬

‫ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻋﺰﻳﺰ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﺗﻮ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺍﺳﺖ!‬

‫!‪Zava delal e, çendî şêrîn e‬‬

‫ﻋﺮﻭﺱ ﻋﺰﻳﺰ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﻋﺮﻭﺱ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎﺳﺖ‬

‫‪Bûka delalê, bûka kurda yê‬‬

‫ﺗﻴﻞ ) ﺧﺮﺑﺰﻩ( ﺧﻮﺷﺒﻮﻱ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺯﻣﻴﻨﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﻤﻴﺪﻫﻴﻢ‬ ‫ﭼﻘﺪﺭ ﺗﻮ ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﭼﻘﺪﺭ ﺗﻮ ﺷﺎﺩﻱ‬

‫‪Wek şemmamoka nava werza yî‬‬ ‫‪Çendî tu şêrîn î çendî tu şadî‬‬

‫ﺗﻮ ﻋﺰﻳﺰﻱ ﺩﺭ ﻗﻠﺐ ﺩﺍﻣﺎﺩﻱ‬

‫!‪Tu ezîza ber dilê zava yî‬‬

‫ﻏﹸﺮﻏﹸﺮ ﮐﺮﺩﻥ ﺑﻲ ﻓﺎﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Qîrîn û girîn bê feyde ye‬‬

‫ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻦ ﭘﺸﺖ ﺗﻮ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﮕﻴﺮﻡ‬

‫‪Ez dikim herim pêşîya te ye‬‬

‫ﺑﺎﻭﺭ ﮐﻦ ﮐﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺳﻠﻴﻘﻪ ﺗﻮﺳﺖ‬

‫‪Bawer bike zava bi dilê te ye!...‬‬

‫ﺍﺯ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑ‪‬ﻮﺗﺎﻥ‬

‫)‪(ji herêma Bûtan‬‬

‫ﺍﺯ ﺳﻮﻳﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺮﺑﻮﮐﻲ ﻫﺎ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﺩﺯﺩﻱ ﻗﺎﺷﻖ ﻭ ﭼﻴﺰﻫﺎﻱ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺍﺯ ﺳﻤﺖ ﻋﺮﻭﺱ ﻫﻢ ﺑﻌﻀﻲ ﺧﺎﻧﻢ‬ ‫ﻫﺎ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺩﺍﻣﻦ ﺁﻥ ﺧﺎﻧﻤﻬﺎﻳﻲ ﮐﻪ ﺩﺯﺩﻱ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺭﺍ ﺍﺯ ﭘﺸﺖ ﻗﻴﭽﻲ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﺗﻼﻓﻲ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺍﻣﺎ‬ ‫ﺑﻲ ﻓﺎﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﭼﻮﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻼﺧﺮﻩ ﮐﺎﺭ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﮐﺮﺩ ﻭ ﭼﻨﺪ ﻗﺎﺷﻖ ﻭ ﻇﺮﻑ ﻣﻲ ﺩﺯﺩﻧﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻗﺎﺷﻘﻬﺎ ﺭﺍ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ‬ ‫ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻭ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻭﺍﺭﺩ ﺧﺎﻧﻪ ﺷﺎﻥ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺯﻳﺮ ﭘﺎﻳﺸﺎﻥ ﻣﻲ ﺍﻧﺪﺍﺯﻧﺪ‪ .‬ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺯﻳﺮ ﭘﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﺑﺮﺑﻮﮐﻲ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭﺵ ﺩﺭ ﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ‪ ،‬ﺍﺯ ﺁﺩﻣﻬﺎﻱ ﻋﺮﻭﺱ‪ ،‬ﺟﻮﺍﻧﻲ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﭘﺸﺖ ﺩﺭ ﻣﻲ‬ ‫ﺍﻧﺪﺍﺯﺩ‪ ،‬ﻭ ﺑﻪ ﮐﺴﻲ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻧﻤﻲ ﺩﻫﺪ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺎﺭﺝ ﺷﻮﺩ‪ ،‬ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﻴﮑﻪ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺑﻪ ﺍﺻﻄﻼﺡ " ﭘﺸﺖ ﺩﺭﻱ " ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺎﺯﺍﺭ‬ ‫ﭘﺸﺖ ﺩﺭﻱ ﮔﺮﻡ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻃﻮﻝ ﻭ ﺩﺭﺍﺯ‪ .‬ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﺮﺑﻮﮐﻲ ﻭ ﺧﻮﺍﻧﺪﻱ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺩﺭﺩ ﻭ ﺑﻼﻱ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻋﺮﻭﺱ ﺁﺯﺍﺩ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﻫﻠﻬﻠﻪ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺳﻮﺍﺭ ﺍﺳﺐ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻋﺮﻭﺱ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺯﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﻧﺸﻴﻨﺪ ﻭ ﻧﻤﻲ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮐﻪ ﺳﻮﺍﺭ ﺍﺳﺐ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺍﻭ‬ ‫ﺗﺎ ﺧﻠﻌﺘﻲ ﻧﮕﻴﺮﺩ‪ ،‬ﺍﺯ ﺭﻭﻱ ﺯﻣﻴﻦ ﻫﻢ ﺑﻠﻨﺪ ﻧﻤﻴﺸﻮﺩ ﺗﺎ ﺳﻮﺍﺭ ﺍﺳﺐ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺑﺮﺑﻮﮐﻲ ﻭ ﺧﻮﺍﻧﺪﻱ ﻗﻮﻝ ﺧﻠﻌﺘﻲ ﭘﺮ ﺍﺭﺯﺵ ﻭ ﺑﻬﺎ ﺩﺍﺭ ﺑﻪ ﺍﻭ‬

‫ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺍﻭ ﻧﻴﺰ ﺩﺳﺖ ﺍﺯ ﻟﺠﺒﺎﺯﻱ ﺑﺮﻣﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﻼﺧﺮﻩ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺳﻮﺍﺭ ﺍﺳﺐ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺍﺯ ﺁﺩﻣﻬﺎﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺭﺍﺳﺖ ﻭ‬ ‫ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﭼﭗ‪ ،‬ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﻭ ﻳﮑﻲ ﺍﻓﺴﺎﺭ ﺍﺳﺐ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﻣﻲ ﮐﺸﺎﻧﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﺗﺎ‬ ‫ﺯﻣﺎﻧﻴﮑﻪ ﻋﺮﻭﺱ ﺑﻪ ﺩﺍﺧﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﺭﺳﺪ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺪﺍﺭﺍﻥ ﻋﺮﻭﺳﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻋﺮﻭﺱ ﺍﺯ ﺩﻭﺭ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﮐﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ ﻣﺜﻞ ﮔﻞ ﺳﺮﺧﻲ ﻧﻤﺎﻳﺎﻥ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺟﻬﻴﺰﻳﻪ‬ ‫ﻋﺮﻭﺱ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﺻﻨﺪﻭﻕ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺍﺳﺐ ﻳﺎ ﻗﺎﻃﺮﻱ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ ‪.‬ﮐﻠﻴﺪ ﺻﻨﺪﻭﻕ ﺩﺭ ﺟﻴﺐ ﻋﺮﻭﺱ ﺍﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺧﺎﮎ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﮐﻪ ﺻﻨﺪﻭﻗﺶ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺑﺎﺭ ﮐﺮﺩﻥ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺍﺳﺐ ﺳﺒﮏ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻣﻮﻗﻊ ﻫﻤﮕﻲ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﺣﺮﻑ‬ ‫ﺯﺩﻥ ﻭ ﻣﺴﺨﺮﻩ ﮐﺮﺩﻥ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺣﺮﻓﻬﺎﻱ ﻧﺎ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺳﻮﺍﺭﮐﺎﺭ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺩﺭ‬

‫ﺟﻠﻮ ﻭ ﭼﻨﺪ ﺳﻮﺍﺭﮐﺎﺭ ﺍﺯ ﭘﺸﺖ ﻣﺮﺍﻗﺐ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻤﮕﻲ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻋﺰﻳﻤﺖ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﭼﻮﻥ ﺍﺯ ﺳﺘﻢ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭ‬ ‫ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍﺣﺖ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ‪ .‬ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻋﺮﻭﺱ‪ ،‬ﭘﺪﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺳﻮﺯﺍﻧﺪﻩ ﻭ ﺩﻟﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺭﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﺮﺑﻮﮐﻲ ﻫﺎ ﻭ‬ ‫ﺧﻮﺍﻧﺪﻱ ﻫﺎﺳﺖ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﻋﻘﺪﻩ ﻫﺎﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺧﺎﻟﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﺩﻳﺎﺭﺑﮑﺮ ﻭ ﺑﹺﺪﻟﻴﺲ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﻗﻊ ﻫﺎ‪ ،‬ﺁﻧﻬﺎ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﺗﺮﺍﻧﻪ "ﻳﺎﺭﻳﻼ " ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﮐﻤﻲ ﺍﺯ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺩﻭﺭ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻃﻮﺭﻳﮑﻪ ﭘﺪﺭ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻴﺎﻥ ﺻﺪﺍﻳﺸﺎﻥ‬ ‫ﺭﺍ ﺑﺸﻨﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ‪:‬‬ ‫ﺍﻱ ﻳﺎﺭ ﭘﺪﺭ ﺯﻥ ﭘﺪﺭ ﺯﻥ ﭘﺪﺭ ﺯﻥ‬

‫‪Yarila yar xezûr xezûr xezûr‬‬

‫ﻃﻮﻟﻪ ﺳﮓ ﻗﺮﻣﺰ ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭ ﺗﻨﻮﺭ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Ê wela kûçke sor e ber tenûr‬‬

‫ﺍﻱ ﻳﺎﺭ ﭘﺪﺭ ﺯﻥ ﺭﺍ ﺑﻴﻨﺪﺍﺯﻳﺪ ﺩﺭ ﮐﺎﻫﺪﺍﻥ‬

‫‪Yarila xezûr bikin kadînê‬‬

‫ﺁﺭﻩ ﺑﺨﺪﺍ ﭘﺪﺭ ﺯﻥ ﺭﺍ ﺑﻴﻨﺪﺍﺯﻳﺪ ﺩﺭ ﮐﺎﻫﺪﺍﻥ‬

‫‪Ê wela xezûr bikin kadînê‬‬

‫ﻣﺎﺷﺎﺍﷲ ﻟﺒﺎﺱ ﻣﺎﺩﻳﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺗﻨﺶ ﺑﮑﻨﻴﺪ‬

‫‪Maşelleh lê kin cilka mehînê‬‬

‫ﺍﻱ ﻳﺎﺭ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻥ ﮔﺮﻣﺎﻱ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻥ‬

‫‪Yarila heya germa havînê‬‬

‫ﺁﺭﻩ ﺑﺨﺪﺍ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻥ ﮔﺮﻣﺎﻱ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻥ‬

‫‪Ê wela heya germa havînê‬‬

‫ﺍﻱ ﻳﺎﺭ ﻣﺎﺭ ﻭﺧﺰﻧﺪﻩ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺒﻴﻦ‬

‫‪Yarila mar û miûkan bibînê‬‬

‫ﺁﺭﻩ ﺑﺨﺪﺍ ﻳﮏ ﻟﻘﻤﻪ ﻋﻘﻞ ﺑﺮﺩﺍﺭ)ﻳﮏ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﻋﻘﻞ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺵ(‬

‫‪Ê wela parî eqil hilînê‬‬

‫ﺧﺪﺍ ﻳﮏ ﮐﻢ ﻋﻘﻞ ﺑﻪ ﺗﻮ ﺑﺪﻫﺪ‬

‫‪Înşaelle piçek eqil hilînê‬‬

‫ﺍﻱ ﻳﺎﺭ ﻣﺎﺩﺭ ﺯﻥ ﻣﺎﺩﺭﺯﻥ ﻣﺎﺩﺭﺯﻥ‬

‫‪Yarila yar xesû xesû xesû‬‬

‫ﻃﻮﻟﻪ ﺳﮓ ﻗﺮﻣﺰ ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭ ﺗﻨﻮﺭ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Ê wela kûçka sor e ber tenûr‬‬

‫ﺍﻱ ﻳﺎﺭ ﻣﺎﺩﺭ ﺯﻥ ﺭﺍ ﺑﻴﻨﺪﺍﺯﻳﺪ ﺩﺭ ﮐﺎﻫﺪﺍﻥ‬

‫‪Yarila xesûyê bikine kadînê‬‬

‫ﺁﺭﻩ ﺑﺨﺪﺍ ﻣﺎﺩﺭ ﺯﻥ ﺭﺍ ﺑﻴﻨﺪﺍﺯﻳﺪ ﺩﺭ ﮐﺎﻫﺪﺍﻥ‬

‫‪Ê wela xesûyê bikine kadînê‬‬

‫ﻣﺎﺷﺎﺍﷲ ﻟﺒﺎﺱ ﻣﺎﺩﻳﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺗﻨﺶ ﺑﮑﻨﻴﺪ‬

‫‪Maşelleh lê kin cilka mehînê‬‬

‫ﺍﻱ ﻳﺎﺭ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻥ ﮔﺮﻣﺎﻱ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻥ‬

‫‪Yarila heya germa havînê‬‬

‫ﺁﺭﻩ ﺑﺨﺪﺍ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻥ ﮔﺮﻣﺎﻱ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻥ‬

‫‪Ê wela heya germa havînê‬‬

‫ﺍﻱ ﻳﺎﺭ ﻣﺎﺭ ﻭﺧﺰﻧﺪﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺒﻴﻦ‬

‫‪Yarila mar û miûkan bibînê‬‬

‫ﻳﮏ ﻟﻘﻤﻪ ﻋﻘﻞ ﺑﺮﺩﺍﺭ) ﻳﮏ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﻋﻘﻞ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺵ(‬ ‫ﺧﺪﺍ ﻳﮏ ﮐﻢ ﻋﻘﻞ ﺑﻪ ﺗﻮ ﺑﺪﻫﺪ‬

‫‪Ê wela parî eqil hilînê‬‬ ‫‪Înşaelle piçek eqil hilînê‬‬

‫ﺩﺭ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﺑﻮﺗﺎﻥ ﻭ ﺑﺎﺩﻳﻨﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺍﺳﺖ‪:‬‬

‫ﺁﺭﻩ ﻣﺎﺷﺎﺍﷲ‬ ‫ﺍﻱ ﻳﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺎﺩﺭ ﺯﻥ ﺍﺳﺖ ﻣﺎﺩﺭ ﺯﻥ‬ ‫ﺁﺭﻩ ﻣﺎﺷﺎﺍﷲ‬ ‫ﺍﻱ ﮐﺎﺵ ﻣﺎﺩﺭﺯﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺷﺖ‬ ‫ﺁﺭﻩ ﻣﺎﺷﺎﺍﷲ‬ ‫ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺣﺎﻝ ﺧﻮﺩﺵ ﻣﻲ ﮔﺬﺍﺷﺘﻨﺪ‬ ‫ﺁﺭﻩ ﻣﺎﺷﺎﺍﷲ‬ ‫ﻟﺒﺎﺱ ﺧﺮ ﺑﺮ ﺗﻨﺶ ﮐﻨﻴﺪ‬ ‫ﺁﺭﻩ ﻣﺎﺷﺎﺍﷲ‬ ‫ﻣﺎﺩﺭ ﺯﻥ ﺭﺍ ﺑﻴﻨﺪﺍﺯﻳﺪ ﺩﺭ ﮐﺎﻫﺪﺍﻥ‬

‫‪Ê lêylo maşallah‬‬ ‫‪Yar xesûwê xesûwê‬‬ ‫‪Ê lêylo maşallah‬‬ ‫‪Xwezî xesû nebana‬‬ ‫‪Ê lêylo maşallah‬‬ ‫‪Bûk bi dilê xwe bana‬‬ ‫‪Ê lêylo maşallah‬‬ ‫‪Lêkin cilka kerê yo‬‬ ‫‪Ê lêylo maşallah‬‬ ‫‪Xesû bibine kadînê‬‬

‫ﺁﺭﻩ ﻣﺎﺷﺎﺍﷲ‬ ‫ﻟﺒﺎﺱ ﻣﺎﺩﻳﺎﻥ ﺑﻪ ﺗﻨﺶ ﺑﮑﹸﻨﻴﺪ‬ ‫ﺁﺭﻩ ﻣﺎﺷﺎﺍﷲ‬ ‫ﻣﺎﺩﺭ ﺯﻥ ﺭﺍ ﺑﺒﺮﻳﺪ ﺑﺮﺍﻱ‪...‬‬ ‫ﺁﺭﻩ ﻣﺎﺷﺎﺍﷲ‬ ‫ﺑﻪ ﺍﻭ ﭘﻮﺷﺎﻝ ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﻴﺪ‬ ‫ﺁﺭﻩ ﻣﺎﺷﺎﺍﷲ‬

‫‪Ê lêylo maşallah‬‬ ‫‪Lê kin cilka mehînê‬‬ ‫‪Ê lêylo maşallah‬‬ ‫‪Xesû wê bibin ba keşe‬‬ ‫‪Ê lêylo maşallah‬‬ ‫‪Lê kin cilka pelaşe‬‬ ‫‪Ê lêylo maşallah‬‬

‫)‪(Ji devê Nîmetê Cizîrî‬‬

‫ﻫﻨﻮﺯ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﺗﻴﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻱ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻢ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﻫﺎﻱ ﻋﺮﻭﺱ‪ ،‬ﮐﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺍﻳﻦ ﺻﺪﺍﻫﺎ ﺑﻮﺩﻧﺪ‪ ،‬ﺩﺭ‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻧﻴﺰ ﺗﻴﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻱ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﻭﻗﺘﻲ ﮔﺮﻭﻩ ﻋﺮﻭﺱ ﮐﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﻩ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﻫﺎ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﻧﺪ‪ ،‬ﺻﺪﺍﻱ ﺗﻖ ﺗﻖ‬ ‫ﺗﻔﻨﮕﻬﺎ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻮﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺟﻮﺍﻥ ﻫﺎﻱ ﻫﻢ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﻋﺮﻭﺱ‪ ،‬ﮐﻪ ﻣﻲ ﺩﺍﻧﻨﺪ ﺁﻥ ﺭﻭﺯ‪ ،‬ﺩﺧﺘﺮ ﻣﺤﻠﻪ ﺷﺎﻥ ﮐﻪ ﺣﺎﻻ ﻋﺮﻭﺱ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ‬ ‫ﺷﻮﻫﺮﺵ ﺍﺯ ﮐﺠﺎ ﻋﺒﻮﺭ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﮐﺮﺩ‪ ،‬ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﮐﻪ ﻋﻘﺪﻩ ﻫﺎﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺗﻼﻓﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺍﻱ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺮ‬ ‫ﺭﺍﻫﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎﻃﻨﺎﺏ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺑﺎ ﺳﻨﮓ ﻣﻲ ﺑﻨﺪﻧﺪ ﻭ ﺟﻠﻮﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺰﺩﻳﮏ ﺭﺍﻩ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻣﻲ ﺭﺳﻨﺪ‬ ‫ﻭ ﺍﻳﻦ ﺻﺤﻨﻪ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻗﻀﻴﻪ ﺍﺯ ﭼﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﻮﻝ ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ .‬ﺟﻮﺍﻥ ﻫﺎ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ‬ ‫ﭘﻮﻝ‪ ،‬ﺑﺎ ﮐﺎﺭﺩ ﻃﻨﺎﺏ ﻫﺎ ﺭﺍ ﭘﺎﺭﻩ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ ﻭ ﺭﺍﻩ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﮔﺸﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﺍﻭﻗﺎﺕ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﺠﺎﻱ ﭘﻮﻝ‪ ،‬ﺑﺮﻩ ﺍﻱ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ‬ ‫ﻣﻲ ﺁﻭﺭﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺟﻮﺍﻥ ﻫﺎﻱ ﺭﻭﺳﺘﺎﻱ ﻋﺮﻭﺱ ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ .‬ﺭﺍﻫﺰﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﮐﺸﺘﻦ‪ ،‬ﭘﻮﺳﺖ ﮐﺮﺩﻥ ﻭ ﮐﺒﺎﺏ ﮐﺮﺩﻥ ﺑﺮﻩ ﻭ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﺁﻥ‪،‬‬ ‫ﺣﺴﺎﺑﻲ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺑﻮﮐﻲ ﻭ ﺧﻮﺍﻧﺪﻱ ﻫﺎ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﺭﺍ ﻏﻨﻴﻤﺖ ﺑﺸﻤﺎﺭﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻩ‪ ،‬ﺑﺮﻩ‬ ‫ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺮﺳﺎﻧﺪﻥ ﺟﻮﺍﻧﻬﺎ ﮐﺎﺭﺩ ﺍﺯ ﺟﻴﺒﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﻧﺪ‪ ،‬ﺍﻣﺎ ﺑﺪﻳﻨﺴﺎﻥ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺷﻮﺧﻲ ﻣﻲ‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺑﺮﻳﺪﻥ ﮔﻮﺵ ﺑﺮﻩ‪ ،‬ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻓﺮﻳﺐ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺑﺮﻩ ﻣﺎﻝ ﺟﻮﺍﻥ ﻫﺎ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺯﻣﺎﻥ ﻗﺪﻳﻢ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺟﻮﺍﻧﻬﺎ ﺭﺍﻩ‬ ‫ﺩﻟﻴﺠﺎﻥ ﻭ ﮐﺎﻟﺴﮑﻪ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺟﻠﻮﻱ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺑﺎﺝ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ‪ .‬ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﻣﺎﺷﻴﻦ‬ ‫ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺗﺰﺋﻴﻦ ﻭ ﭘﺸﺖ ﺁﻥ ﺑﺎﺩﮐﻨﮏ ﻣﻲ ﺑﻨﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺑﺮﺑﻮﮐﻲ ﻭ ﺧﻮﺍﻧﺪﻱ ﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺭﻭﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻋﺮﻭﺱ‬ ‫ﻣﺤﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﻠﻪ ﺷﻬﺮ ﺭﺍ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ‪ .‬ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻣﺎﺷﻴﻨﻬﺎﻳﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻋﺮﻭﺱ ﺑﻮﻕ ﻣﻲ ﺯﻧﻨﺪ ﻭ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ ﻭ‬ ‫ﻫﻠﻬﻠﻪ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺭﻭﻱ ﮐﺎﻣﻴﻮﻧﺖ ﻫﺎ ﻭ ﻭﺍﻧﺖ ﻫﺎﻱ ﺭﻭﺑﺎﺯ ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﮔﺎﻥ ﻫﻢ ﺩﻫﻞ ﻭ ﺳﺮﻧﺎ ﻣﻲ ﺯﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮﮔﺮﺩﻳﻢ ﺑﻪ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎ‬ ‫ﺑﺮﺑﻮﮐﻲ ﻫﺎ ﻭ ﺧﻮﺍﻧﺪﻱ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺍﺳﺐ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﻫﻨﺮﻧﻤﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﻢ ﺣﺮﮐﺎﺕ ﻧﻤﺎﻳﺸﻲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ‬ ‫ﺍﺳﺒﻬﺎﻳﺸﺎﻥ ﮐﻴﻠﻮﻣﺘﺮﻫﺎ ﺩﻭﺭ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻋﺮﻭﺱ ﺑﺎﺯ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﻧﺪ‪ .‬ﺟﻮﺍﻧﻬﺎ ﮔﺎﻫﻲ ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺍﺳﺐ ﺳﻮﺍﺭﻱ ﮐﻼﻩ‬ ‫ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺩﺯﺩﻧﺪ ﻭ ﻳﺎ ﺭﻭﻱ ﺯﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﺍﻧﺪﺍﺯﺩﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﻌﻀﻲ ﺍﺯ ﺳﻮﺍﺭ ﮐﺎﺭﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﺑﻌﻀﻲ‬

‫ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﺭﻭﻧﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ ﮐﻔﺸﻬﺎﻱ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﻧﺪ ﻭ ﺗﺎ ﭘﻮﻝ ﻧﮕﻴﺮﻧﺪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﻧﻤﻲ‬ ‫ﮔﺮﺩﺍﻧﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﺍﻭﻗﺎﺕ ﻧﻴﺰ ﺟﻮﺍﻥ ﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﮐﺴﻲ ﮐﻪ ﮐﻔﺶ ﺭﺍ ﺩﺯﺩﻳﺪﻩ‪ ،‬ﻣﻲ ﺭﻭﻧﺪ ﺗﺎ ﮐﻔﺶ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻭ ﭘﺲ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺍﮔﺮ ﻋﺮﻭﺳﻲ " ﺑ‪‬ﺮﺩ‪‬ﻟﻲ ﻫﺎ " )‪ (Berdilî‬ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻋﺮﻭﺱ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺭﻭﺯ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻋﻮﺽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﺩ‪‬ﻟﻲ ﺑﻪ ﺩﻭ ﺩﺧﺘﺮ ﻣﻲ‬ ‫ﮔﻮﻳﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺩﻭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻋﻮﺽ ﻭ ﻋﺮﻭﺱ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺍﮔﺮ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻋﺮﻭﺱ ﺍﺯ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻴﻦ ﺩﻭ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻣﺤﻠﻲ ﺭﺍ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺁﻥ ﺩﻭ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻋﻮﺽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻃﺮﻑ‬ ‫ﺩﺧﺘﺮﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﻧﺪ ﻭ ﻋﺮﻭﺳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﻟﺞ ﻭ ﻟﺠﺒﺎﺯﻱ ﺭﺍﻩ ﻣﻲ ﺍﻓﺘﺪ ﻭ ﻫﻴﭻ ﮐﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻴﻦ ﭘﺎ ﭘﻴﺶ ﻧﻤﻲ‬ ‫ﮔﺬﺍﺭﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺍﻗﻊ ﺭﻳﺶ ﺳﻔﻴﺪ ﻫﺎ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺍ ﺣﻞ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ‪ .‬ﺍﮔﺮ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻋﺮﻭﺱ ﺩﺭ ﻳﮏ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﻧﺪ ﻭ ﻋﺮﻭﺳﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﻌﻮﻳﺾ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺭﺳﻮﻡ ﻭ ﻋﺎﺩﺍﺕ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﮔﺮ ﺣﺘﻲ ﻳﮏ ﮐﻮﭼﻪ ﻧﻴﺰ‬ ‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻤﺎﹰ ﻣﺴﻴﺮﻱ ﺭﺍ ﻃﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭﻧﺪ ﮐﻪ ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺁﻣﺪﻫﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﺸﻮﺩ ﺑﺮﺍﻱ‬ ‫ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺮﮔﺮﺩﻳﻢ ﺳﺮﺍﻍ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﺩﺍﻣﺎﺩﻱ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺭﻭﺳﺘﺎﻱ ﺟﺪﺍ ﺑﺎﺷﻨﺪ؛ ﺳﻮﺍﺭﮐﺎﺭﻫﺎﻳﻲ ﮐﻪ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﻫﻤﺮﺍﻫﻲ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺪﺍﻡ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﻮﻱ ﺭﻭﺳﺘﺎﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﺗﺎﺯﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﮐﺎﺭﻭﺍﻥ ﻋﺮﻭﺱ ﺑﺮ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﮐﺎﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺁﮔﺎﻩ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﮐﺎﺭﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺭﺩﻳﻒ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻭﺭﻭﺩ ﻋﺮﻭﺱ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﮔﺎﻥ ﻭ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪﮔﺮ ﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺧﺎﺭﺝ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﭘﻴﺸﻮﺍﺯ ﻋﺮﻭﺱ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﺍﺯﻩ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﻣﻲ‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﻫﺎ "ﻋﺮﻭﺱ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﮔﻞ ﺁﻣﺪﻩ" ‪:‬‬

‫ﺁﻫﺎﻱ ﻋﺮﻭﺱ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Bûk hatiye Golê yo‬‬

‫ﺁﻫﺎﻱ ﻋﺮﻭﺱ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Bûk hatiye Golê yo‬‬

‫ﻭ‪‬ﻳﻠﻮ ﻭ‪‬ﻳﻠﻮ ﻭ‪‬ﻳﻠﻮ ) ﺁﻭﺍﻱ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺩﺭ ﮐﹸﺮﺩﻱ (‬

‫‪Weylo, weylo, weylo‬‬

‫ﻭ‪‬ﻳﻠﻮ ﻭ‪‬ﻳﻠﻮ ﻭ‪‬ﻳﻠﻮ ) ﺁﻭﺍﻱ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺩﺭ ﮐﹸﺮﺩﻱ (‬

‫‪Weylo, weylo, weylo‬‬

‫ﻋﺮﻭﺱ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Bûk hatiye Golê yo‬‬

‫ﻣﺎﺩﺭ ﺩﻝ ﺷﮑﺴﺘﻪ!‬

‫!‪Dayikê dil xerîbê‬‬

‫ﻣﺎﺩﺭ ﭼﺸﻢ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Çawên dayikê li rê yo‬‬

‫ﻭ‪‬ﻳﻠﻮ ﻭ‪‬ﻳﻠﻮ ﻭ‪‬ﻳﻠﻮ ) ﺁﻭﺍﻱ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺩﺭ ﮐﹸﺮﺩﻱ (‬

‫‪Weylo, weylo, weylo‬‬

‫ﻣﺎﺩﺭ ﺩﻝ ﺷﮑﺴﺘﻪ!‬ ‫ﻋﺮﻭﺱ ﺩﺭ ﺣﺴﺮﺕ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭﺵ‬ ‫ﻭ‪‬ﻳﻠﻮ ﻭ‪‬ﻳﻠﻮ ﻭ‪‬ﻳﻠﻮ ) ﺁﻭﺍﻱ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺩﺭ ﮐﹸﺮﺩﻱ (‬ ‫ﻣﺎﺩﺭ ﺩﻝ ﺷﮑﺴﺘﻪ!‬ ‫ﻋﺮﻭﺱ ﮔﺮﻳﻪ ﻧﮑﻦ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻗﻮﻱ ﺍﺳﺖ‬

‫!‪Dayikê dil xerîbê‬‬ ‫‪Bûk hesreta mala bavê yo‬‬ ‫‪Weylo, weylo, weylo‬‬ ‫!‪Dayikê dil xerîbê‬‬ ‫‪Bûk megrî, zava xort e‬‬

‫ﻭ‪‬ﻳﻠﻮ ﻭ‪‬ﻳﻠﻮ ﻭ‪‬ﻳﻠﻮ ) ﺁﻭﺍﻱ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺩﺭ ﮐﹸﺮﺩﻱ (‬ ‫ﻣﺎﺩﺭ ﺩﻝ ﺷﮑﺴﺘﻪ!‬

‫‪Weylo, weylo, weylo‬‬ ‫!‪Dayikê dil xerîbê‬‬

‫ﺩﺍﻣﺎﺩ‪ ،‬ﺳﺎﻗﺪﻭﺵ ﻭ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻧﺰﺩﻳﮏ ﺩﺍﻣﺎﺩ‪ ،‬ﺗﻔﻨﮓ ﺑﺮ ﺩﺳﺖ ﺑﺎﻻﻱ ﭘﺸﺖ ﺑﺎﻡ ﺧﺎﻧﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﺭﻭﻧﺪ‪ .‬ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺟﻴﺒﻬﺎﻳﺶ ﺭﺍ ﭘﺮ ﺍﺯ‬ ‫ﺷﮑﻼﺕ ﻭ ﺳﮑﻪ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﻭ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺯﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺩﺭﺏ ﺧﺎﻧﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺩﺳﺖ‬ ‫ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﮐﻮﺯﻩ ﺁﺏ ﻭ ﻳﮏ ﺗﺨﻢ ﻣﺮﻍ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﻣﺎﺩﺭ ﺷﻮﻫﺮ ﻋﺮﻭﺱ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﺶ ﻳﮏ ﻣﻼﻗﻪ ﻭ ﺩﺭﺏ ﻗﺎﺑﻠﻤﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻭﺳﺎﻳﻞ ﻫﻤﺎﻥ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻭ ﺳﭙﺮ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻭ ﺑﺎ ﻫﻠﻬﻠﻪ ﻭ ﺭﻗﺺ ﺑﺴﻮﻱ ﻋﺮﻭﺳﺶ ﻣﻲ ﺭﻭﺩ‪ .‬ﺍﻭ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮐﻪ ﺟﺒﺮﻭﺗﺶ‬ ‫ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﺮﻭﺳﺶ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﺪ‪ ،‬ﮐﻪ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﺵ ﻭ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﻴﭻ ﻭﻗﺖ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﻭ ﻗﺪ ﻋ‪‬ﻠﹶﻢ ﻧﮑﻨﺪ‪ .‬ﭘﺴﺮ ﻧﻮﺟﻮﺍﻧﻲ ﺩﺭ ﺟﻠﻮﺗﺮ ﺍﺯ‬ ‫ﻋﺮﻭﺱ ﺑﺎ ﺁﻳﻨﻪ ﺍﻱ ﻗﺪﻱ ﮐﻪ ﭘﺎﺭﭼﻪ ﺍﻱ ﺳﺮﺥ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺁﻭﻳﺰﺍﻥ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺧﺎﻧﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﺁﻳﺪ‪ .‬ﺁﻳﻨﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺭﻭﺷﻨﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﮔﺎﻥ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻡ ﺗﺮﺍﻧﻪ " ﺁﻩ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻏﺮﻳﺒﻪ" ﺭﺍ ﻣﻲ ﻧﻮﺍﺯﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺍﻱ ﻭﺍﻱ ﺑﺮ ﻣﻦ ﻏﺮﻳﺒﻪ‬

‫‪Heyla li min xerîbê‬‬

‫ﺍﻱ ﻭﺍﻱ ﺑﺮ ﻣﻦ ﻏﺮﻳﺒﻪ‬

‫‪Heyla li min xerîbê‬‬

‫ﺍﻱ ﻭﺍﻱ ﺑﺮ ﺗﻮ ﻏﺮﻳﺒﻪ‬

‫‪Heyla li te xerîbê‬‬

‫ﻏﺮﻳﺒﻪ ﺧﺪﺍ ﺑﺎ ﻣﺎﺳﺖ‬

‫‪Xerîba Xwedê me‬‬

‫ﻋﺰﻳﺰ ﺧﺪﺍ ﺑﺎ ﻣﺎﺳﺖ‬

‫‪Delala Xwedê me‬‬

‫ﺩﺭﺧﺘﻲ ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭﻩ ﺭﺍﻩ ﻫﺴﺘﻢ ﺍﻣﺎ‬ ‫ﺩﺭ ﺣﺴﺮﺕ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭﻡ ﻫﺴﺘﻢ!‬

‫‪Dara li devê rê me lê‬‬ ‫!‪Bi bi hesreta malê babe me‬‬

‫ﻏﺮﻳﺒﻪ ﭼﻪ ﮔﻔﺘﻲ‬

‫‪Xerîbê çi gotî‬‬

‫ﻋﺰﻳﺰ ﭼﻪ ﮔﻔﺘﻲ‬

‫‪Delalê çi gotî‬‬

‫ﮐﺸﺎﻭﺭﺯﺍﻥ ﺭﻓﺘﻨﺪ ﺷﺨﻢ ﺯﺩﻥ‬

‫‪Cotyar çûne cotî‬‬

‫ﻏﺮﻳﺒﻪ ﮐﻤﺮﺑﻨﺪ ﻓﺮﻭﺧﺘﻲ‬

‫‪Xerîbê kember firotî‬‬

‫ﺍﻱ ﻭﺍﻱ ﺑﺮ ﻣﻦ ﻏﺮﻳﺒﻪ‬

‫‪Heyla li min xerîbê‬‬

‫ﻏﺮﻳﺐ ﻣﻨﻢ ﻣﻨﻢ‬

‫‪Xerîb ezo ezo‬‬

‫ﻋﺰﻳﺰ ﻣﻨﻢ ﻣﻨﻢ‬

‫‪Delal ezo ezo‬‬

‫ﺩﺭﺧﺖ ﻫﺎ ﺷﺘﻪ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‬

‫‪Daran girtî gezo‬‬

‫ﻫﻤﻪ ﺭﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﻡ‬

‫‪Hemi çûne, mame ezo‬‬

‫ﺍﻱ ﻭﺍﻱ ﺑﺮ ﻣﻦ ﻏﺮﻳﺒﻪ‬

‫‪Heyla li min xerîbê‬‬

‫ﺍﻱ ﻭﺍﻱ ﺑﺮ ﺗﻮ ﻏﺮﻳﺒﻪ‬

‫‪Heyla li min xerîbê‬‬

‫ﻏﺮﻳﺐ ﮐﻮﻩ ﻫﺎ ﻣﻨﻢ‬

‫‪Xerîba çiyê me‬‬

‫ﻋﺰﻳﺰ ﮐﻮﻩ ﻫﺎ ﻣﻨﻢ‬

‫‪Delala çiyê me‬‬

‫ﺗﻮ ﻣﻴﺶ ﻣﻨﻲ‬ ‫ﺩﺭ ﺣﺴﺮﺕ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭﻡ ﻫﺴﺘﻢ!‬ ‫ﺍﻱ ﻭﺍﻱ ﺑﺮ ﻣﻦ ﻏﺮﻳﺒﻪ‬ ‫ﺍﻱ ﻭﺍﻱ ﺑﺮ ﺗﻮ ﻏﺮﻳﺒﻪ‬ ‫ﺑﺪﺷﺎﻧﺲ ﻭ ﺑﻴﭽﺎﺭﻩ‬

‫‪Toyê mîya me lê‬‬ ‫!‪Bi bi hesreta malê babe me‬‬ ‫‪Heyla li min xerîbê‬‬ ‫‪Heyla li te xerîbê‬‬ ‫‪Bê tal û nesîbê‬‬

‫ﺧﺪﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﮐﺴﻲ ﻧﻴﺎﻭﺭﺩ‬

‫‪Xwedê neke kes‬‬

‫ﻏﺮﻳﺒﻪ ﺧﺪﺍ ﺑﺎ ﻣﺎﺳﺖ‬

‫‪Xerîba Xwedê me‬‬

‫ﻋﺰﻳﺰ ﺧﺪﺍ ﺑﺎ ﻣﺎﺳﺖ‬

‫‪Delala Xwedê me‬‬

‫ﺩﺭﺧﺘﻲ ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭﻩ ﺭﺍﻩ ﻫﺴﺘﻢ ﺍﻣﺎ‬

‫‪Dara li devê rê me lê‬‬

‫ﺩﺭ ﺣﺴﺮﺕ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭﻡ ﻫﺴﺘﻢ!‬

‫!‪Bi bi hesreta malê babe me‬‬ ‫)‪(Ji devê Êmoya licî‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﻋﺮﻭﺱ ﺑﻪ ﺩﺭﺏ ﻣﻨﺰﻝ ﺧﺎﻧﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﺭﺳﺪ‪ ،‬ﺩﻭ ﻧﻔﺮﻱ ﮐﻪ ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭ ﺍﻭ ﺑﻮﺩﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺭﻭﻱ‬ ‫ﺍﺳﺐ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺍﻣﺎ ﻋﺮﻭﺱ ﭘﺎﻫﺎﻳﺶ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺭﻭﻥ ﺭﮐﺎﺏ ﺧﺎﺭﺝ ﻧﻤﻲ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺧﻠﻌﺖ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﺪ‪ .‬ﺑﺮﺑﻮﮐﻲ ﻭ ﺧﻮﺍﻧﺪﻱ ﻫﺎ‬ ‫ﺑﻪ ﺍﻭ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ " :‬ﻣﺎ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻮ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﺩﺍﺩﻳﻢ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﺷﻮ ﺩﻳﮕﻪ! " ﺍﻣﺎ ﻋﺮﻭﺱ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﻧﻤﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﻳﮏ ﮔﺎﻭ ﺑﻪ ﺍﻭ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﻣﻲ‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺍﻣﺎ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﻋﺮﻭﺱ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﻧﻤﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺑﻪ ﺍﻭ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﻃﻼ ﻭ ﺟﻮﺍﻫﺮﺍﺕ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﻭﻗﺘﻲ ﻋﺮﻭﺱ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﻧﻤﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻟﺞ ﻣﻲ‬ ‫ﮐﻨﺪ ﺑﻪ ﺍﻭ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ " :‬ﺑﺎﺑﺎ ﻣﺎ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﻮ ﺩﺍﺩﻳﻢ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﺷﻮ ﺩﻳﮕﻪ! "‬ ‫ﻋﺮﻭﺱ ﭘﺎﻫﺎﻳﺶ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺭﻭﻥ ﺭﮐﺎﺏ ﺩﺭ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺩﺳﺘﻴﺎﺭﺍﻧﺶ )ﺩﻭ ﻧﻔﺮﻱ ﮐﻪ ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭﺵ ﺑﻮﺩﻧﺪ( ﺍﺯ ﺍﺳﺐ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﻣﻲ‬ ‫ﮔﺮﺩﺩ‪ .‬ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﺯ ﺑﺎﻻﻱ ﭘﺸﺖ ﺑﺎﻡ ﺷﮑﻼﺕ ﻭ ﺳﮑﻪ ﺑﻪ ﺭﻭﻱ ﺳﺮ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﺭﻳﺰﺩ‪ .‬ﺩﺍﻣﺎﺩ ﭘﺎﻳﺶ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﻭﻱ ﭘﺸﺖ ﺑﺎﻡ ﻣﻴﺰﻧﺪ ﺗﺎ‬ ‫ﻣﻘﺪﺍﺭﻱ ﺍﺯ ﺧﺎﮎ ﺳﻘﻒ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺳﺮ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﭘﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺧﺎﮎ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺧﻴﺮ ﻭ ﺑﺮﮐﺖ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﺑﺨﺸﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬ ‫ﺳﻴﺐ ﺑﻪ ﺭﻭﻱ ﺳﺮ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﺍﻧﺪﺍﺯﺩ‪ .‬ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺳﺮ ﻋﺮﻭﺱ ﺩﺭﺩ ﻧﮕﻴﺮﺩ‪ ،‬ﭼﻴﺰﻱ ﺯﻳﺮ ﮐﻼﻩ ﻭ ﻳﺎ ﺭﻭﺳﺮﻱ ﺍﻭ ﻣﻴﮕﺬﺍﺭﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﻴﺐ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻋﺸﻖ ﻭ ﺷﺎﺩﻱ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺑﭽﻪ ﻫﺎ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺟﻤﻊ ﮐﺮﺩﻥ ﺳﮑﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺷﮑﻼﺕ ﻫﺎ ﺍﺯ ﺭﻭﻱ ﺯﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺩﺳﺖ‬ ‫ﺑﻪ ﺗﻔﻨﮓ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﺗﻴﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻱ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﻠﻴﮏ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻳﮏ ﺧﺸﺖ )ﺁﺟﺮ( ﺭﺍ ﺍﺯ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺑﺸﮑﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮ‬ ‫ﺑﺎﻭﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻧﻴﻔﺘﺪ‪ ،‬ﮐﺎﺭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﭘﻴﺶ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺭﻓﺖ‪ .‬ﺑﺪﻧﺒﺎﻝ ﺗﻴﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ‪ ،‬ﺳﺎﻗﺪﻭﺵ ﻭ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬ ‫ﻧﻴﺰ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﺗﻴﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻱ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻏﺮﺵ ﺻﺪﺍﻱ ﺗﻔﻨﮕﻬﺎ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻫﻢ ﺑﺮﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ‪ .‬ﺍﺳﺒﻬﺎ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺻﺪﺍ ﺍﻧﮕﺎﺭ ﮐﻪ ﺍﺯ ﭼﺮﺕ‬ ‫ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ‪ ،‬ﺷﻴﻬﻪ ﮐﻨﺎﻥ ﺭﻡ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑ‪‬ﺮﺑﻮ‪‬ﮐﻲ ﻫﺎ‪ ،‬ﻗﺎﺷﻘﻬﺎﻳﻲ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭ ﻋﺮﻭﺱ ﺩﺯﺩﻳﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ‪ ،‬ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﺎﻻﻱ ﭘﺸﺖ ﺑﺎﻡ‬ ‫ﭘﺮﺗﺎﺏ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺯﻳﺮ ﭘﺎﻳﺶ ﻟﻪ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﻭ ﻣﻲ ﺷﮑﻨﺪ‪ .‬ﻓﺮﻳﺎﺩ ﻭ ﻫﻠﻬﻠﻪ ﺯﻧﻬﺎ ﺁﻥ ﻣﻮﻗﻊ ﺷﻨﻴﺪﻧﻲ ﻭ ﺗﻤﺎﺷﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺯﻧﻬﺎﻳﻲ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ﺩﺭﺏ ﻣﻨﺰﻝ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ‪ ،‬ﻳﮏ ﺗﺨﻢ ﻣﺮﻍ ﺑﻪ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺍﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭼﻬﺎﺭﮔﻮﺷﻪ ﺩﺭﺏ‬ ‫ﻣﻴﺰﻧﺪ ﻭ ﺳﭙﺲ ﻣﻲ ﺷﮑﻨﺪ‪ .‬ﺯﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺳﺮ ﻋﺮﻭﺱ ﮔﻨﺪﻡ ﻣﻲ ﭘﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﮐﻮﺯﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻭ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻋﺮﻭﺱ ﺁﻥ ﺭﺍ‬ ‫ﺩﺭ ﻳﮏ ﺿﺮﺑﺖ ﺁﻧﭽﻨﺎﻥ ﺑﻪ ﺯﻣﻴﻦ ﺑﮑﻮﺑﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻧﻲ ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺷﻮﺩ‪.‬‬

‫ﺑﺎﻭﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﻫﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﮔﺮ ﺑﺎﺭ ﺍﻭﻝ‪ ،‬ﮐﻮﺯﻩ ﺷﮑﺴﺘﻪ ﻧﺸﻮﺩ‪ ،‬ﺷﮑﻢ ﺍﻭﻝ ﻋﺮﻭﺱ ﺩﺧﺘﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﻣﺎﺩﺭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻳﺎ ﭘﺪﺭ ﺷﻮﻫﺮ‬ ‫ﻋﺮﻭﺱ ﺑﺎ ﻇﺮﻓﻲ ﭘﺮ ﺍﺯ ﮔﺮﺩﻭ ﻭ ﻣﻴﻮﻩ ﻭ ﺳﮑﻪ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﺁﻳﺪ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺯﻳﺮ ﭘﺎﻱ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﺭﻳﺰﺩ‪ .‬ﺑﭽﻪ ﻫﺎ ﺩﻳﻮﺍﻧﻪ‬ ‫ﻭﺍﺭ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺟﻤﻊ ﮐﺮﺩﻥ ﺳﮑﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺷﮑﻼﺕ ﻫﺎ ﺍﺯ ﺭﻭﻱ ﺯﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺭﻗﺎﺑﺘﻲ ﻭﻳﮋﻩ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺳﮑﻪ ﻫﺎﻱ‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ " ﺳ‪‬ﻤﺴﻮ‪‬ﺭ " )‪ (Semsûr‬ﺑﺠﺎﻱ ﺗﺨﻢ ﻣﺮﻍ ﻳﮏ ﺍﻧﺎﺭ ﺑﻪ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺍﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺩﺭﺏ ﻣﻨﺰﻟﺶ ﺑﻪ‬ ‫ﺯﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﮐﻮﺑﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻴﺸﮑﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮﺑﻮﮐﻲ ﻫﺎ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺍﺧﻞ ﻣﻨﺰﻝ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺩﻳﮕﺮ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺧﻮﺍﻧﺪﻱ ﻫﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻣﺎ‪ ،‬ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﺑﻮﮐﻲ ﻫﺎ‬ ‫ﻫﻨﻮﺯ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﺍﺳﺒﻬﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﺮﻗﺸﺎﻥ ﺧﺸﮏ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺑﭽﻪ ﻫﺎ ﺍﺳﺒﻬﺎﻱ ﺧﻮﺍﻧﺪﻱ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻲ‬ ‫ﮔﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺑﻪ ﮔﺮﺩﺵ ﺩﺭ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﻧﺪ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺻﻄﺒﻞ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻳﮏ ﺻﻨﺪﻟﻲ ﺑﺎ ﺑﺎﻟﺸﻲ ﮔﻠﺪﻭﺯﻱ ﻭ ﻧﻘﺸﻴﻨﻲ ﺯﻳﺒﺎ ﺩﺭ ﭘﺸﺖ ﻋﺮﻭﺱ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﭘﺴﺮ ﺧﺮﺩﺳﺎﻟﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﻐﻞ ﺍﻭ ﻣﻲ ﻧﺸﺎﻧﻨﺪ ﺗﺎ‬ ‫ﺑﭽﻪ ﺍﻭﻟﺶ‪ ،‬ﭘﺴﺮ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺯﻧﻬﺎﻱ ﻃﺮﻑ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺩﺭ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻴﮕﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﻣﻲ ﺭﻗﺼﻨﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﺑﺮﺑﻮﮐﻲ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭ‬ ‫ﻋﺮﻭﺱ ﺑﻮﺩﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﮑﻨﺎﺱ ﺩﺭﻭﻥ ﮐﻔﺶ ﺭﺍﺳﺖ ﻋﺮﻭﺱ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﻳﮏ ﺑﭽﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﮐﻔﺶ ﺭﺍﺳﺖ ﻋﺮﻭﺱ‬ ‫ﺭﺍ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﺶ ﺩﺭ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﺮﻣﻴﺪﺍﺭﺩ‪ .‬ﺯﻧﻬﺎﻳﻲ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﺭﺍ ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺍﻱ ﻋﺮﻭﺱ ﻫﻠﻬﻠﻪ ﻣﻲ ﮐﺸﻨﺪ ﻭ‬ ‫ﺩﺳﺖ ﻣﻲ ﺯﻧﻨﺪ ﻭ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪﻱ ﮔﺮﻡ ﺑﺮﭘﺎ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺟﹺﺰﻳﺮﻩ )‪ (Cizîrê‬ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﺷﺪﻥ ﻋﺮﻭﺱ ﺍﺯ ﺍﺳﺐ‪ ،‬ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻋﺮﻭﺱ ﻭﺍﺭﺩ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭ‬ ‫ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺻﻨﺪﻟﻲ ﻣﻲ ﻧﺸﻴﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺍﻳﺸﺎﻥ ﺷﺮﺑﺖ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﻧﺪ‪ .‬ﺩﺍﻣﺎﺩ ﭘﺎﻫﺎﻳﺶ ﺭﺍ ﺭﻭﻱ ﭘﺎﻱ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﮔﺬﺍﺭﺩ ) ﺩﺭ‬ ‫ﺑﺨﺸﻬﺎﻳﻲ ﻧﻴﺰ ﻋﺮﻭﺱ ﭘﺎﻳﺶ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﭘﺎﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﮔﺬﺍﺭﺩ( ﺳﭙﺲ ﺩﺳﺘﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺷﺮﺑﺖ ﻣﻲ ﺷﻮﺭﻧﺪ ﻭ ﻳﮏ ﺟﺮﻋﻪ ﺍﺯ‬ ‫ﺷﺮﺑﺖ ﻣﻲ ﻧﻮﺷﻨﺪ‪ .‬ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺍﺗﺎﻕ ﺧﺎﺭﺝ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﻋﺮﻭﺱ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺑﻮﮐﻲ ﻫﺎ ﺍﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎﻡ‬ ‫ﺑﺎ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺳﻌﻲ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺎﻧﻊ ﻧﺎﺭﺍﺣﺘﻲ ﻭ ﺩﻟﻮﺍﭘﺴﻲ ﻋﺮﻭﺱ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﻫﺎ ‪:‬‬ ‫ﺑ‪‬ﺮﺑﻮﮐﻲ ) ﺯﻥ ﻫﺎﻳﻲ ﮐﻪ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩﻧﺪ(‬

‫‪Berbûkiyek‬‬

‫ﺭﺍﻩ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭ ﻋﺮﻭﺱ ﮐﻮﺗﺎﻩ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Xaniyê bavê bûkê kort e‬‬

‫ﭘﺸﺖ ﺑﺎﻡ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﺎﻻ ﻭ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Li ser xênî kort e mort e‬‬

‫ﻋﺮﻭﺱ ﮔﺮﻳﻪ ﻧﮑﻦ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺗﻮﺍﻧﺎﺳﺖ!‬

‫!‪Bûkê megrî, zava xort e‬‬ ‫‪Bavê bûkê gurê nêr o‬‬

‫ﭘﺪﺭ ﻋﺮﻭﺱ ﮔﺮﮒ ﻧﹶﺮ ﺍﺳﺖ‬ ‫ﺁﻥ ﮐﺴﻲ ﮐﻪ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻲ ﺩﺭ ﺑﺎﻻﻱ ﭘﺸﺖ ﺑﺎﻡ ﺍﺳﺖ‬ ‫ﻋﺮﻭﺱ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻳﮏ ﮐﻴﺴﻪ ﻃﻼ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Li ser xênî bê didêro‬‬ ‫‪Bûk hêja ye tûrek zêr o‬‬

‫ﺍﻱ ﺧﻮﺍﻫﺮ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﺎ ﺁﻣﺪﻳﻢ‬

‫‪Xwakê bûkê em hatin te yo‬‬

‫ﮐﺎﺭ ﻭ ﺑﺎﺭ ﺧﻮﺩﺕ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺑﺪﻩ‬

‫‪Bike kar û bara xwe yo‬‬

‫ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺗﻮﺍﻧﺎﺳﺖ) ﺟﻮﺍﻥ( ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺳﻠﻴﻘﻪ ﺗﻮ ﺍﺳﺖ‬ ‫ﻋﺮﻭﺱ ﻋﺰﻳﺰ ﺑﺮﺧﻴﺰ ﮐﺎﺭﺕ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺑﺪﻩ‬

‫‪Zava xort e, bi dilê te yo‬‬ ‫‪Bûkê delalê, rabe xwe kar ke‬‬

‫ﺷﻴﺸﻪ ﮔﻼﺏ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺳﺮﺕ ﺑﭙﺎﺵ‬

‫‪Şûşa gulavê bi ser xwe dake‬‬

‫ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺯﻳﺎﺳﺖ‪ ،‬ﺟﻮﺍﻧﻲ ﭘﺎﮎ ﺍﺳﺖ‬

‫‪Zava ciwan e, xortekî pak e.‬‬ ‫)‪(Ji herêma Mêrdînê û folklore Kurdî – Cigerxwîn‬‬

‫ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﺗ‪‬ﺮﺷ‪‬ﮏ ‪Tirşik‬‬ ‫ﺯﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﻋﺮﻭﺱ ﺣﻠﻘﻪ ﻣﻲ ﺯﻧﻨﺪ ﻭ ﮔﻮﻭ‪‬ﻧﺪﻱ ﮔﺮﻡ ﻭ ﺧﻮﺵ ﺑﺮﭘﺎ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺮﺩﻫﺎ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺭﺳﻴﺪﻩ‬ ‫ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﭘﺲ ﻧﻮﺑﺖ ﺗﺮﺷﮏ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﻭ ﺧﺎﺭﺝ ﺷﺪﻥ ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎﺳﺖ‪ .‬ﺧﻮﺭﺍﮎ ﺗﺮﺷﮏ ﻣﻌﻤﻮﻻﹰ ﺑﺮﺍﻱ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﻃﺒﺦ ﻭ ﺗﻬﻴﻪ‬ ‫ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ‪ .‬ﻭﻗﺘﻲ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﺎ ﺟﻮﺍﻥ ﻫﺎ ﺷﻮﺧﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ " :‬ﭘﺲ ﻣﺎ ﮐ‪‬ﻲ ﺗﺮﺷﮏ ﺗﻮ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺧﻮﺭﻳﻢ "‪.‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺒﻴﻦ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻃﺒﺦ ﻭ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﮐﺮﺩﻥ ﺗﺮﺷﮏ‪ ،‬ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺭﻭﺯﻱ ﮐﻪ ﺑﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﺮﻭﻧﺪ ﻋﺮﻭﺱ ﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ‪ ،‬ﺍﺯ ﺻﺒﺢ ﺯﻭﺩ ﭼﻨﺪ‬ ‫ﺯﻥ ﻭ ﻣﺮﺩ ﺭﺍ ﻣﺎﻣﻮﺭ ﺍﻳﻦ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﮐﺎﺭ ﻣﺮﺩﻫﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻨﺪ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﺭﺍ ﺳﺮ ﺑﺒﺮﻧﺪ ﻭ ﮔﻮﺷﺘﻬﺎ ﺭﺍ ﺭﻳﺰ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﻘﻴﻪ‬ ‫ﮐﺎﺭ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﺯﻧﻬﺎ ﺑﺴﭙﺎﺭﻧﺪ‪ .‬ﺯﻧﻬﺎﻱ ﻣﺠﺮﺏ ﻭ ﮐﺎﺭﮐﺸﺘﻪ ﻧﻴﺰ ﭼﻨﺪ ﺳﻄﻞ ﺗﺮﺷﮏ ﻣﻲ ﺷﻮﺭﻧﺪ ﻭ ﮔﻮﺷﺖ ﺭﺍ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺮﻭﻫﻲ ﮔﻮﺟﻪ ﻓﺮﻧﮕﻲ‪ ،‬ﺑﺎﺩﻧﺠﺎﻥ‪ ،‬ﻓﻠﻔﻞ‪ ،‬ﭘﻴﺎﺯ ﺭﻳﺰ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭﻭﻥ ﺩﻳﮕﻬﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﺭﻳﺰﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺁﺗﺶ ﻫﻴﺰﻣﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ‪.‬‬ ‫ﮔﺮﻭﻫﻲ ﮔﻨﺪﻡ ﻭ ﺟﻮ ﺑﻠﻐﻮﺭ ﺷﺪﻩ ﺭﺍ ﭘﺎﮎ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺩﺭﻭﻥ ﻇﺮﻓﻬﺎﻱ ﺁﺏ ﺧﻴﺲ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﻣﻮﻗﻌﻲ ﮐﻪ ﻋﺮﻭﺱ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺗﺮﺷﮏ‬ ‫ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻﹰ ﺳﻔﺮﻩ ﻫﺎﻱ ﻣﺮﺩﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺣﻴﺎﻁ ﺑﻪ ﺭﺩﻳﻒ ﭘﻬﻦ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺸﻘﺎﺏ ﻫﺎ‪ ،‬ﻗﺎﺷﻖ‪ ،‬ﭼﻨﮕﺎﻝ‪ ،‬ﻟﻴﻮﺍﻥ‪ ،‬ﭘﺎﺭﭺ‬ ‫ﺁﺏ‪ ،‬ﻧﻤﮑﺪﺍﻥ ﻭ ﺳﺒﺰﻱ ﻭ ﭘﻴﺎﺯ ﻭ ‪ ...‬ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻲ ﭼﻴﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﻣﺮﺩﻫﺎﻳﻲ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺩﻋﻮﺕ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ‬ ‫ﭘﺴﺮﺍﻧﺸﺎﻥ ﺑﺮ ﺳﻔﺮﻩ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺻﺮﻑ ﺗﺮﺷﮏ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺗﺮﺷﮏ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺭﻭﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ‬ ‫ﺑﺎﺯ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﭘﻮﻟﻲ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻃﺮﻑ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﺮﺍﻱ ﻭﻱ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ ﺟﻤﻊ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﭼﺎﺩﺭ ﺷﺒﻲ‬ ‫ﭘﻬﻦ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﻫﺮ ﮐﺲ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺗﻮﺍﻥ ﻣﺎﻟﻲ ﺍﺵ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺁﻥ ﭘﻮﻝ ﻣﻲ ﺍﻧﺪﺍﺯﻧﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ ﻳﮏ ﺑﻪ ﻳﮏ ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺒﻴﻦ‬ ‫ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﭘﺪﺭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺗﺒﺮﻳﮏ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻭ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺭﺍ ﺗﺮﮎ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺯﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﻣﻨﺰﻝ ﺗﺮﺷﮏ‬ ‫ﺭﺍ ﺻﺮﻑ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺯ ﻣﻨﺰﻝ ﺧﺎﺭﺝ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺧﺮﻭﺝ ﺿﺮﺏ ﺍﻟﻤﺜﻠﻲ ﺍﺯ ﮔﻔﺘﻪ ﻫﺎﻱ ﮐﻬﻦ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﮐﻪ ﺯﻧﻬﺎ‬ ‫ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪:‬‬ ‫»ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻳﺎﻓﺖ ﺑﺮﺑﻮﮐﻲ ﻫﺎ ﺭﺍﺣﺖ ﺷﺪﻧﺪ‪«Dawet firikî berbûkî hetikî .‬‬ ‫ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺗﺮﺷﮏ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﮔﺎﻥ ﻭ ﻣﻄﺮﺑﻬﺎ ﺍﻧﻌﺎﻣﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻴﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺭﺍ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮﺍﺩﺭ ﮔﻔﺘﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﻪ ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﺑﺮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺷﺐ ﻭ ﺳﮑﻮﺕ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ‬ ‫ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺭﻭﻱ ﺍﺳﺐ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﻮﺩ‪ ،‬ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﭘﺸﺖ‬ ‫ﺑﺎﻡ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ ﻭ ﺟﻮﺍﻧﻬﺎﻱ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺑﺎﺯﻱ ﻣﺤﮑﻤﻪ ﺗﺮﮐﻬﺎ ﺭﺍ ﺍﺟﺮﺍ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺩﺍﺩﮔﺎﻫﻲ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ‬ ‫ﺟﺰﺍﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺷﺐ ﺑﺸﻮﺩ ﻭ ﻣﻬﺮﻳﻪ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺑﺒﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻬﺮﻳﻪ ‪Mehrbirîn‬‬ ‫ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ ﻣﻬﺮﻳﻪ ﻫﺎﻱ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﻣﻬﺮﻳﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻣﻬﺮﻳﻪ ﻋﻠﻮﻱ ﻫﺎ‪،‬‬ ‫ﺍﻳﺰﺩﻱ ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺴﻴﺤﻲ ﻫﺎ ﻭ ‪ ...‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱ ﺩﻳﻨﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ ﻧﻴﺰ‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﻴﺮﻭﻱ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﻣﻘﺪﺍﺭﻱ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻫﺎﻱ ﮐﻮﭼﮏ ﻭ ﻧﻮﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‪ ،‬ﻣﻬﺮﺑﺮﻳﺪﻥ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﻠﺖ ﮐﹸﺮﺩ‪ ،‬ﺧﻮﺍﻩ ﺳ‪‬ﻨﻲ‪ ،‬ﺷﻴﻌﻪ‪ ،‬ﻋﻠﻮﻱ‪ ،‬ﺍﻳﺰﺩﻱ ﻭ ﻣﺴﻴﺤﻲ‬ ‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﮐﹸﺮﺩﻫﺎﻱ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﻗﺒﻮﻝ ﻧﮑﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ‪ ،‬ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻓﺸﺎﺭ ﻭ ﺧﺠﺎﻟﺖ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺭﺳﻮﻡ ﺭﺍ‬ ‫ﺍﺯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﮑﺎﺭ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ ﻭ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﺬﻫﺒﺸﺎﻥ ﺁﻧﺮﺍ ﻓﺮﻡ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻬﺮ ﺑﺮﻳﺪﻥ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺳﺖ ﻣﺜﻼﹰ ﺩﺭ ﺗﺮﮐﻴﻪ ﺑﮕﻮﻧﻪ ﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ‪ ،‬ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ ﻭ‪ ...‬ﻣﺪﻟﻲ ﺩﻳﮕﺮ‬ ‫ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﺑﺨﺸﻬﺎﻱ ﮐﹸﺮﺩﺳﺘﺎﻥ ‪ ،‬ﻣﻬﺮ ﺑﺮﻳﺪﻥ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﺑﺨﺸﻬﺎﻱ ﮐﹸﺮﺩﺳﺘﺎﻥ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻋﺮﻭﺳﻲ‬ ‫ﻣﻬﺮ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺁﻥ ﻭﻗﺖ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺮﺍﺳﻤﻲ ﮐﻪ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ‪ ،‬ﺩﺧﺘﺮﻱ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺰ ﺑﻌﺪ‬ ‫ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﻬﺮ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮﺩﻱ ﻋﺎﻗﻞ ﻭ ﺩﺍﻧﺎ ﻳﺎ ﻣﻮﻣﻦ ﻭ ﺩﻳﻨﺪﺍﺭ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺍﺯ ﭘﺪﺭ ﻋﺮﻭﺱ‪ ،‬ﺍﻣﺮ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ‪ ،‬ﻣﻬﺮ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺑﺮﺩ‪ .‬ﺍﮔﺮ ﭘﺪﺭ‬ ‫ﻋﺮﻭﺱ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﺑﺰﺭﮒ ﺩﺧﺘﺮ ﻳﺎ ﮐﻪ ﺩﺍﻳﻲ ﻭ ﻋﻤﻮﻳﺶ ﺍﻣﺮ ﺑﮕﻴﺮﺩ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﻬﺮﻳﻪ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﮐﻔﺎﻟﺘﻲ ﺑﻪ ﭘﻮﻝ ﺍﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻳﻌﻨﻲ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﻴﮑﻪ ﺑﻪ ﭘﺪﺭ ﻋﺮﻭﺱ ﭘﻮﻝ ﻧﮕﻴﺮﺩ‪ ،‬ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﻣﻬﺮ ﻧﻤﻲ ﺩﻫﺪ‪ .‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎﻝ ﻳﮏ ﻧﻔﺮ ﻫﻢ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﻣﻼ‪ ،‬ﭘﺪﺭ‬ ‫ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﺩﻭ ﺷﺎﻫﺪ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﺍﺗﺎﻗﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻬﺮ ﺑﺮﻳﺪﻥ ﺭﺍ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻬﺮ ﺑﺮﻳﺪﻥ ﺍﻣﺮﻳﺴﺖ ﻣﻬﻢ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ‬ ‫ﺍﺟﺮﺍ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ‪ .‬ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻣﻬﺮﺑﺮﻳﺪﻥ ﮐﺴﻲ ﺁﻧﺠﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻭ ﺻﺤﺒﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻧﺸﻨﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺑﺎﻭﺭ ﺧﻴﻠﻲ ﺍﺯ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻣﻬﺮﺑﺮﻳﺪﻥ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﮐﺴﻲ ﺍﺯ ﺟﺎﻳﺶ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮﺩ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺻﺤﺒﺘﻲ ﺑﮑﻨﺪ ﻭ ﮔﺮﻩ ﺍﻱ ﺩﺭ ﮐﺎﺭ ﺑﻴﻨﺪﺍﺯﺩ ﻳﺎ‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺸﮑﻦ ﺑﺰﻧﺪ‪ ،‬ﺁﻥ ﻣﻮﻗﻊ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﭼﺎﺭﻩ ﺍﻧﺪﻳﺸﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻞ ﺳﺨﺖ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺁﻧﮕﺎﻩ‬ ‫ﻃﻨﺎﺑﻲ ﺭﺍ ﮔﺮﻩ ﻣﻲ ﺯﻧﻨﺪ ﻭ ﺩﺭﻭﻥ ﭼﺎﻫﻲ ﻣﻲ ﺍﻧﺪﺍﺯﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﻭﻗﺖ ﮐﻪ ﮔﺮﻩ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﻭﻝ ﮐﺮﺩ‪ ،‬ﺑﺮﺍﺣﺘﻲ ﺑﺎﺯ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ‬ ‫ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﻣﻬﺮﺑﺮﻳﺪﻥ ﺭﺍ ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﺍﻭﻗﺎﺕ ﺍﮔﺮ ﻧﺰﺩ ﮐﺴﻲ ﮔﻤﺎﻥ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺸﮑﻞ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺑﻮﺩﻩ‪ ،‬ﻣﻴﺮﻭﻧﺪ ﻭ ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ‬ ‫ﺗﮑﻪ ﺍﻱ ﺍﺯ ﻟﺒﺎﺱ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ ﻭ ﺑﻌﺪﺍﹰ ﺁﺗﺶ ﻣﻲ ﺯﻧﻨﺪ ﻭ ﺑﻮﻱ ﺩﻭﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﻴﻨﻲ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﺭﺳﺎﻧﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺸﮑﻞ ﺣﻞ ﺷﻮﺩ‪.‬‬ ‫ﮐﹸﺮﺩﻫﺎﻱ ﺍﻳﺰﺩﻱ‪ ،‬ﻣﺴﻴﺤﻲ‪ ،‬ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺳﻨﻲ‪ ،‬ﺷﻴﻌﻪ ﻭ ﻋﻠﻮﻱ‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺩﺧﺘﺮ ﻧﻤﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻳﮏ‬ ‫ﭘﺴﺮ ﮐﹸﺮﺩ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺧﺘﺮ ﻣﺮﺩﻱ ﺳﺮﺷﻨﺎﺱ‪ ،‬ﮐﺪﺧﺪﺍ‪ ،‬ﺍﻳﻞ ﺑﻴﮕﻲ ﻭ ‪ ...‬ﺭﺍ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﮐﺲ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻣﺬﻫﺐ‬ ‫ﻳﺎ ﺩﻳﻦ ﺧﻮﺩﺵ‪ ،‬ﺯﻥ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﺩﺧﺘﺮ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ‪ .‬ﺍﻣﺎ ﮔﺎﻫﻲ ﻧﻴﺰ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺟﻠﻮﻱ ﻋﺎﺷﻘﻲ ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺍﺯ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺩﺧﺘﺮ ﻣﻲ‬ ‫ﺩﺯﺩﻧﺪ ﻭ ﻓﺮﺍﺭﻱ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﺯﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺷﻮﻫﺮﺵ‪ ،‬ﻣﺬﻫﺒﺶ ﺭﺍ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ‪ .‬ﺍﻣﺎ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ ﺁﻧﻘﺪﺭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﺩﻳﻦ ﻭ ﻣﺬﻫﺐ ﻭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺗﺎﺛﻴﺮﻱ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻧﺪﺍﺭﺩ‪ .‬ﺩﺍﻧﺶ ﻭ ﭘﺮﻭﺭﺵ ﻓﮑﺮﻱ ﮐﹸﺮﺩ‪ ،‬ﻧﻘﺶ ﺟﺪﺍ ﺑﻮﺩﻥ ﺭﺍ ﮐﻢ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻲ‬ ‫ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻣﻬﺮ ﺑﺮﻳﺪﻥ ﻣﻼ ﺍﺯ ﭘﺪﺭ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﭘﺪﺭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻳﺎ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﮐﻔﻴﻞ ﺁﻧﻬﺎ ﺳﻪ ﺑﺎﺭ ﻣﻲ ﭘﺮﺳﺪ‪ ،‬ﮐﻪ ﺁﻳﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍﺿﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﻣﻬﺮ ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻼﺧﺮﻩ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﺁﺭﻱ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﻣﻼ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﻭ ﭼﻨﺪ ﺁﻳﻪ ﺍﺯ ﮐﻼﻡ ﺧﺪﺍ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺣﻀﻮﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻬﺮ ﺭﺍ‬ ‫ﻣﻲ ﺑﺮﺩ‪ .‬ﻣﻼ ﺁﻳﻪ ﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﺪﺩ ﻭ ﺳﭙﺲ ﻫﻤﮕﻲ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺳﻮﺭﻩ ﺍﻟﻔﺎﺗﺤﻪ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﮐﺎﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺁﺭﺍﻡ ﻭ ﺑﺎﺻﺪﺍﻳﻲ ﺁﺭﺍﻣﻢ‬ ‫ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﺻﺪﺍﻳﻲ ﺍﺯ ﺍﺗﺎﻕ ﺑﻪ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﻧﺮﻭﺩ‪ .‬ﭘﺪﺭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻭ ﮐﻔﻴﻠﺶ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﻭ ﺣﻖ ﻣﻬﺮ ﺑﺮﻳﺪﻥ ﺭﺍ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﻭ‬ ‫ﻣﻼ ﻭ ﺑﻘﻴﻪ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﻣﻲ ﺳﭙﺎﺭﻧﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﺮﻭﺝ ﺍﺯ ﺍﺗﺎﻕ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻴﺦ ﺍﻳﺰﺩﻱ ﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺁﻓﺘﺎﺏ‪ ،‬ﻣﺎﻩ‪ ،‬ﺧﺎﮎ ﺩﻋﺎ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻬﺮ ﻣﻲ ﺑﺮﺩ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﺩﺍﻣﺎﺩ‪ ،‬ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻭ ﺑﺎ‬ ‫ﺳﺮﺍﻓﺮﺍﺯﻱ ﻭ ﺧﻮﺷﻲ ﺁﺭﺯﻭ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﻬﺮ ﺑﺮﻳﺪﻥ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎﻱ ﻋﻠﻮﻱ ﻧﺰﺩﻳﮏ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎﻱ ﺳ‪‬ﻨﹼﻲ ﻣﺬﻫﺐ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻣﻨﺘﻬﺎ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺩﺭ‬

‫ﺍﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻬﺪ ﺍﺯ ﺍﺗﻤﺎﻡ ﻣﻬﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﭼﻴﺰﻱ ﻧﻤﻲ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ‪ .‬ﻣﻼﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﺳﻪ ﺑﺎﺭ ﺍﺯ ﺷﺎﻫﺪﺍﻥ ﺳﻮﺍﻝ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ " ﺩﺧﺘﺮ ﻓﻼﻥ ﮐﺲ‬ ‫ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﺴﺮ ﻓﻼﻥ ﮐﺲ ﻣﻲ ﺩﻫﻴﺪ؟ " ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﻳﺎ ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮﻧﺪ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﻨﺪ‪ .‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎﻝ ﻣﻬﺮ ﺑﺮﻳﺪﻩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ‬ ‫ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﻣﻄﻠﻊ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﮐﻪ ﻣﻬﺮ ﺑﺮﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺍﻣﺎ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻭ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻬﺮ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺩﻳﻨﻲ ﺑﺮﻳﺪﻩ ﺷﻮﺩ ﺩﺭ ﺑﻠﺪﻳﻪ ﻫﻢ ﺍﻳﻦ ﻣﻬﺮﻳﻪ ﻣ‪‬ﺪﺭﻥ ﺑﺮﻳﺪﻩ‬ ‫ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ‪ ،‬ﻃﻼﻕ ﺩﺍﺩﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ‪ ،‬ﺍﻣﺎ ﺷﻮﻫﺮ ﺭﺍ ﺭﻫﺎ ﮐﺮﺩﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﻣﻲ‬ ‫ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻫﻢ ﺍﺯ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻧﺸﺄﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﮐﹸﺮﺩﻱ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻣﺮﺩ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﻭ ﻧﻔﺮ‬ ‫ﺩﻭ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﺗﻮ ﺭﺍ ﻃﻼﻕ ﻣﻲ ﺩﻫﻢ ﻳﺎ ﺍﮔﺮ ﺳﻪ ﺑﺎﺭ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺍﻭ ﺳﻨﮓ ﺑﻴﻨﺪﺍﺯﺩ‪ ،‬ﺯﻥ ﻃﻼﻕ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ‬ ‫ﭘﺪﺭﺵ ﺑﺮﻭﺩ‪ .‬ﺑﺮﮔﺸﺘﻦ ﻧﻴﺰ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺁﺳﺎﻧﻲ ﻫﺎ ﺻﻮﺭﺕ ﻧﻤﻲ ﮔﻴﺮﺩ‪ .‬ﺗﺎ ﻣﻬﺮﺵ ﺑﺮ ﻳﮑﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺳﺖ ﺁﻥ ﺯﻥ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﻧﺪ ﺑﺎ‬ ‫ﻣﺮﺩﻱ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻭﺻﻠﺖ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ ﻫﻴﭽﮕﺎﻩ ﺍﻳﻦ ﺯﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻗﺒﻮﻝ ﻧﻤﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺍﻣﺎ ﺧﻮﺏ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻼﻫﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﮔﺸﺘﻦ ﺭﺍﻫﻲ ﭘﻴﺪﺍ‬ ‫ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﻓﺘﻮﺍ ﺻﺎﺩﺭ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺯﻧﺎﻥ ﻃﻼﻕ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﻴﻮﻩ ﺍﻱ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺷﻮﻫﺮﺵ ﺑﺎﺯ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺍﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺍﺯ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬

‫‪Parastina bûk û zavê‬‬

‫ﺩﺍﻣﺎﺩ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺷﺐ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﺑﺪ‪ .‬ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺩﻭﺳﺖ ﻭ ﮐﺴﺎﻧﻲ ﮐﻪ ﺩﺍﻧﺎ ﻭ ﻣﺘﺎﻫﻞ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫ﻳﮏ ﻧﻔﺮ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺗﺎﻗﻲ ﺩﺭﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲ ﺑﺮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺷﺐ ﺯﻓﺎﻑ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺁﮔﺎﻫﻲ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺣﺪ ﻭ‬ ‫ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﺧﻮﺩﺵ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﻫﻮﺍ ﺗﺎﺭﻳﮏ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺳﮑﻮﺕ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺭﺍ ﻓﺮﺍ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ‪،‬‬ ‫ﺑﺮﺍﺩﺭ ﮔﻔﺘﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﺑﺮﺩ‪ .‬ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﺎ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﮔﻔﺘﻪ ﻭ ﺩﻭﺳﺘﺎﻧﺶ ﺭﻭﺑﻮﺳﻲ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﻭ ﻭﺍﺭﺩ ﺍﺗﺎﻕ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ‬ ‫ﮔﺮﺩﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺑﺮﺍﺩﺭﮔﻔﺘﻪ ﻭ ﺩﻭﺳﺘﺎﻧﺶ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻭ ﭘﺎﺳﺪﺍﺭﻱ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻭﺭﻭﺩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﻪ‬ ‫ﺍﺗﺎﻕ ﻋﺮﻭﺱ‪ ،‬ﺑﺮﺍﺩﺭ ﮔﻔﺘﻪ ﻭ ﺩﻭﺳﺘﺎﻧﺶ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﺮﮐﻪ ﻣﻲ ﺯﻧﻨﺪ ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺭﺍﻫﻲ ﺍﺗﺎﻕ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺩﺭ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﺧﺎﻧﻪ ﻭ‬ ‫ﺑﺎﻻﻱ ﭘﺸﺖ ﺑﺎﻡ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺎﺳﺪﺍﺭﻱ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺍﻣﮑﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﺁﻥ ﺷﺐ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺣﻤﻠﻪ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ‬ ‫ﺑﻼﻳﻲ ﺳﺮ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻭ ﻋﺮﻭﺱ ﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﮐﹸﺮﺩﺳﺘﺎﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺭﺧﺪﺍﺩ ﻫﺎﻱ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻫﺎ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺯﺑﺎﻥ‬ ‫ﻫﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻋﺪﻩ ﺍﻱ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﻳﺨﺘﻪ ﺍﻧﺪ‪ ،‬ﺍﻭ ﺭﺍ ﮐﺸﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺗﺎﺯﻩ ﻋﺮﻭﺳﺶ ﺭﺍ ﺩﺯﺩﻳﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﮐﻮﻩ ﻫﺎ ﻓﺮﺍﺭﻱ ﺩﺍﺩﻩ‬ ‫ﺍﻧﺪ‪ .‬ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﮔﻔﺘﻪ ﻫﺎﻱ ﮐﺴﻲ ﮐﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺷﺐ ﺯﻓﺎﻑ ﺁﮔﺎﻫﻲ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﻋﺮﻭﺱ ﻫﻤﺒﺴﺘﺮﻱ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﺯ ﺍﺗﺎﻕ ﺧﺎﺭﺝ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﺗﻔﻨﮕﺶ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺗﻴﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻱ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺩﻳﮕﺮ ﻫﻤﻪ ﻣﻲ‬ ‫ﺩﺍﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻭ ﻋﺮﻭﺱ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ‪ .‬ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺩﺳﺖ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﻭ ﺭﻭﻱ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺑﻮﺳﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺗﺒﺮﻳﮏ‬ ‫ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺁﻣﺪﻥ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻭ ﺻﺪﺍﻱ ﺗﻴﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻱ‪ ،‬ﺯﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺩﺍﺧﻞ ﺍﺗﺎﻕ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﺭﻭﻧﺪ ﻭ ﻣﻠﺤﻔﻪ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻣﻲ‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺁﻳﺎ ﺍﻭ ﺩﺧﺘﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻳﺎ ﻧﻪ‪ .‬ﺩﺧﺘﺮ ﺑﻮﺩﻥ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﮐﹸﺮﺩﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺯﻧﺎﻥ ﻣﻠﺤﻔﻪ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺟﻤﻊ ﻣﻲ‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺳﻪ ﺭ‪‬ﮊ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﺯﻥ ﺍﺯ ﺍﻗﻮﺍﻡ ﻧﺰﺩﻳﮏ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺧﺎﻧﻪ ﻋﺮﻭﺱ ﭼﻨﺪ ﺯﻥ‬ ‫ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺩﺭ ﻏﺎﻟﺐ ﻣﻬﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻣﻲ ﺭﻭﻧﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ ﺧﺒﺮ ﺩﺧﺘﺮ ﺑﻮﺩﻥ‪ ،‬ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺧﺘﺮ ﻣﻲ ﺭﺳﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﻋﺮﻭﺱ ﺩﺧﺘﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ؟ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻫﺎﻱ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺍﻣﮑﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﭘﻴﺶ ﺁﻳﺪ‪ .‬ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﻼﺳﻲ ﺳﻴﺎﻩ ﺭﻧﮓ ﻣﻲ ﭘﻴﭽﻨﺪ ﻭ ﺷﺐ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭﺵ ﺭﻭﺍﻧﻪ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻭﻟﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﺗﺎ ﻣﻦ ﺍﻃﻼﻉ ﺩﺍﺭﻡ‬ ‫ﺗﺎ ﺑﺤﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺮﮐﺘﻲ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻧﻴﻔﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺍﻳﻦ ﮐﺎﺭ ﺭﺍ ﻧﻤﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻩ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺁﺑﺮﻭﻱ ﺩﻭ‬ ‫ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻧﺮﻭﺩ‪ ،‬ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭﺵ ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻭ ﻋﺮﻭﺱ ﺑﻴﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﺻﺤﺒﺘﻲ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﻧﻤﻲ‬ ‫ﺁﻳﺪ ﺗﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺮﻣﺴﺎﺭﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺑﺎﺭﻫﺎ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﮐﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﻳﺎ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺳﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﮐﻢ‬ ‫ﺑﻮﺩﻩ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﻫﺴﺖ ﮐﻪ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﺩﻳﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺧﺠﺎﻟﺖ ﻣﻲ ﮐﺸﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻭ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﮔﻔﺘﻪ‬ ‫ﺳﻄﻞ ﺁﺏ ﺳﺮﺩﻱ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻣﻲ ﺭﻳﺰﻧﺪ ﻭ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺗﺎﻕ ﻣﻲ ﺭﺳﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﺍﻭ ﻧﺘﻮﺍﻧﺪ ﮐﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﺍﻭ ﻧﺎﺗﻮﺍﻥ ﺍﺳﺖ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﻣﺮﺩ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﺍﺗﻤﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻣﺎﻫﻬﺎ ﺑﻪ ﻃﻮﻝ ﻣﻲ ﺍﻧﺠﺎﻣﺪ‪ .‬ﺻﺒﺢ ﺭﻭﺯ ﺑﻌﺪ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﮔﻔﺘﻪ‬ ‫ﻣﻲ ﺁﻳﺪ ﻭ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮﺩ ﻣﻲ ﺑﺮﺩ ﮐﻪ ﺻﺒﺤﺎﻧﻪ ﺑﺨﻮﺭﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺻﺒﺤﺎﻧﻪ " ﺳ‪‬ﺮ ﺗﺎﺷﺘ‪‬ﻪ " )‪ (Ser taştê‬ﻣﻲ‬ ‫ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻓﻘﻂ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳ‪‬ﺮ ﺗﺎﺷﺘ‪‬ﻪ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ ﻭ ﻋﺮﻭﺱ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ ‪.‬‬ ‫ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻋﻤﻮﻡ ﺑﺎ ﻋﺮﻭﺱ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﺳﻮﻡ‬

‫‪Sêroj‬‬

‫ﺑﻪ ﺭﻭﺯ ﺳﻮﻡ ﻋﺮﻭﺳﻲ " ﺳﻪ ﺭ‪‬ﮊ " ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺑﻌﺾ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﻪ ﺳﻪ ﺭ‪‬ﮊ " ﺳﺮ ﺳﻴﻨﻲ " )‪ (Ser sênî‬ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﮐﺜﺮ‬ ‫ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮐﹸﺮﺩﻧﺸﻴﻦ ﺟﻬﻴﺰﻳﻪ ﺍﻱ ﮐﻪ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻋﺮﻭﺱ ﺍﺳﺖ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺳﻴﻨﻲ ﻣﻲ ﮔﺬﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺳﺮ ﺳﻴﻨﻲ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﺳﻪ‬ ‫ﺭ‪‬ﮊ ﺭﺍ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺯﻧﻬﺎ ﻭ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﺮﭘﺎ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺯﻧﺎﻥ ﺳﻪ ﺭ‪‬ﮊ ﺭﺍ ﭼﻬﺎﺭﭼﺸﻤﻲ ﻣﻲ ﭘﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺁﺩﻡ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﮕﻮﻳﺪ‬ ‫ﮐﻪ ﺳﻪ ﺭ‪‬ﮊ ﺭﻭﺯ ﺷﺎﺩﻱ ﺭﻗﺺ ﻭ ﺷﺎﺩﻱ ﻭ ﺩﻳﺪﻥ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﺯﻧﻲ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﺒﻴﻨﺪ ﮐﻪ‪ ،‬ﻋﺮﻭﺱ ﭼﻘﺪﺭ ﺩﻟﺮﺑﺎ ﺍﺳﺖ‬ ‫ﻳﺎ ﻧﻪ! ﻫﻢ ﺯﻧﺎﻥ ﻃﺮﻑ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻭ ﻫﻢ ﻃﺮﻑ ﻋﺮﻭﺱ ﻫﻤﮕﻲ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺳﻪ ﺭ‪‬ﮊ ﻣﻲ ﺁﻳﻨﺪ‪ .‬ﭘﺪﺭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻭ ﻋﺮﻭﺱ‪ ،‬ﺍﮐﺜﺮ ﺩﺧﺘﺮ ﻭ ﺯﻧﻬﺎﻱ‬ ‫ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻫﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺭﺍ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻪ ﺭ‪‬ﮊ ﺩﻋﻮﺕ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ " ﺟﻮﻟﻪ ﻣ‪‬ﺮﮒ ")‪ ، (Cole mêrg‬ﺷﺎﺑﺎﺵ ﺯﻧﻬﺎ ﺟﺪﺍﺳﺖ‪ .‬ﺷﺎﺑﺎﺵ ﺯﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﻋﺮﻭﺳﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ‬ ‫ﺳﺮﺳﻴﻨﻲ ﻳﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﺳﻪ ﺭ‪‬ﮊ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﺯﻧﻲ ﮐﻪ ﻣﻲ ﺁﻳﺪ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﻳﮏ ﺳﻴﻨﻲ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﺩ‪.‬‬ ‫ﺩﺭﻭﻥ ﺳﻴﻨﻲ ﭼﻴﺴﺖ؟ ﻧﺎﻥ ﺁﻏﺸﺘﻪ ﺑﻪ ﺭﻭﻏﻦ ) ﻧﺎﻥ ﺭﻭﻏﻨﻲ( ‪ ،‬ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﺯﻧﮕﻠﻮﮎ)‪ (Zengilok‬ﻭ ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﻟﻘﻤﮑﺎﻥ‬ ‫)‪ (Loqmekan‬ﺩﺭﺳﺖ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺩﺭﻭﻥ ﺳﻴﻨﻲ ﻣﻲ ﭼﻴﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﻴﻨﻲ ﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭﻭﻥ ﺑﻐﭽﻪ ﺍﻱ ﮔﻠﺪﻭﺯﻱ ﺷﺪﻩ ﻣﻲ ﺑﻨﺪﻧﺪ‪ .‬ﻭ‬ ‫ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻣﻲ ﺁﻳﻨﺪ‪ .‬ﻋﺮﻭﺱ ﺁﺭﺍﻳﺶ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺯﻳﺒﺎ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻟﺒﺎﺳﻬﺎﻱ ﺯﻳﺒﺎﻱ ﮐﹸﺮﺩﻱ‪ ،‬ﺩﺳﺖ ﺩﻭﺯ ﻭ ﺭﻧﮕﺎﺭﻧﮓ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻴﺎﻥ ﺯﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﻧﺪ‪ .‬ﻋﺮﻭﺱ ﺑﺎ ﻣﺘﺎﻧﺖ ﻗﺪﻡ ﺑﺮ ﻣﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺭﺩﻳﻒ ﺑﻪ ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ ﺧﻮﺵ ﺁﻣﺪﻳﺪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺳﺖ ﻣﻲ‬ ‫ﺩﻫﺪ ﻭ ﺭﻭﻱ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺑﻮﺳﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺻﻨﺪﻟﻲ ﻣﻲ ﻧﺸﻴﻨﺪ‪ .‬ﺩﺧﺘﺮ ﻫﺎ ﻭ ﺯﻧﻬﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﺩﻗﺖ ﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ‬ ‫ﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺑﺮ ﻭ ﺭﻭﻱ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺑﺎ ﭼﺸﻤﻬﺎﻳﺸﺎﻥ ﻣﻲ ﮔﺬﺭﺍﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﺮﻭﺱ ﻫﻢ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺧﺠﺎﻟﺖ ﺳﺮﺥ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺳﺮﺵ ﺭﺍ ﺑﺎﻻ ﻧﻤﻲ ﺁﻭﺭﺩ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻌﺪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻭ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﮔﻔﺘﻪ ﺩﺭ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﻣﺘﻔﮑﺮﺍﻧﻪ‬ ‫ﺑﺎﻫﻢ ﻗﺪﻡ ﻣﻲ ﺯﻧﻨﺪ‪ .‬ﻳﮏ ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﺯﻧﻬﺎﻱ ﺩﺍﺧﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺒﺮ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﮐﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺯﻧﻬﺎ ﺑﻴﺮﻭﻥ‬ ‫ﻣﻲ ﺁﻳﻨﺪ ﻭ ﺯﻳﺮﭼﺸﻤﻲ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ ﻫﻢ ﺍﺯ ﭘﺸﺖ ﭘﻨﺠﺮﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﻣﻲ ﭘﺮﺳﻨﺪ‪» :‬ﮐﺪﺍﻣﻴﮏ ﺍﺯ‬

‫ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﮐﺪﺍﻣﻴﮏ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﺳﺖ؟« ﺗﺎ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﮑﻲ ﻫﻮﺍ ﺯﻧﺎﻥ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺳﻪ ﺭ‪‬ﮊ ﺭﺍ ﺗﺮﮎ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺻﺎﺣﺒﻴﻦ‬ ‫ﻋﺮﻭﺳﻲ ﺳﻴﻨﻲ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﺗﺎﻗﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﻤﻪ ﺳﻴﻨﻲ ﻫﺎ ﺧﺎﻟﻲ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻗﻮﻡ ﻭ ﺧﻮﻳﺸﻲ ﻭ‬ ‫ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪ ﺑﻮﺩﻥ ﻭ ﺗﻮﺍﻥ ﻣﺎﻟﻲ ﺻﺎﺣﺒﻴﻦ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﺯ ﺟﻬﺎﺯ ﻋﺮﻭﺱ‪ ،‬ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻲ ﻫﺎ ﮐﺎﺩﻭ ﻣﻲ ﮔﺬﺍﺭﻧﺪ‪ .‬ﮐﺎﺩﻭﻫﺎ ﻳﮏ ﺟﻔﺖ ﺟﻮﺭﺍﺏ ﻭ‬ ‫ﺩﺳﺘﮑﺶ ﻭ ﭼﻨﺪ ﺻﺎﺑﻮﻥ ﻭ ﺩﺳﺘﻤﺎﻝ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺳﺮ ﺳﻴﻨﻲ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﺳﺖ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺧﻮﺍﻩ ﮔﺮﺍﻧﺒﻬﺎ‬ ‫ﻭ ﺑﺰﺭﮒ ﺧﻮﺍﻩ ﻧﺎﭼﻴﺰ ﻣﺜﻞ ﭘﻴﺮﺍﻫﻦ ﻭ ﺷﻠﻮﺍﺭ ﻭ ﮐﻔﺶ ﺭﺍ ﺩﺭﻭﻥ ﺳﻴﻨﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﮔﻔﺘﻪ ﻭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺍﺵ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﻭﻱ ﺯﺣﻤﺖ ﻭ ﻓﺪﺍﮐﺎﺭﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﮐﺸﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮﻳﻊ ﺑﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﻫﻴﭻ ﺳﻴﻨﻲ ﺧﺎﻟﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﺎﻧﺪ ﻭ ﻫﻤﻪ ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ‬ ‫ﺭﺍ ﺑﺎ ﮐﺎﺩﻭ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺳﻴﻨﻲ ﺧﺪﺍﺣﺎﻓﻈﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺍﮔﺮ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻋﺮﻭﺱ ﺟﻬﻴﺰﻳﻪ ﮐﻢ ﺧﺮﻳﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺳﻪ ﺭ‪‬ﮊ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺑﺮﻭﻧﺪ ﻭ ﺟﻮﺭﺍﺏ‪،‬‬ ‫ﺩﺳﺘﮑﺶ‪ ،‬ﺻﺎﺑﻮﻥ ﻭ ﺩﺳﺘﻤﺎﻝ ﺑﺨﺮﻧﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻣﻮﻗﻊ ﺯﻧﻬﺎﻱ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺭﻭﺯ ﺳﻪ ﺭ‪‬ﮊ ‪ ،‬ﺗﻮﭖ ﻭ ﺗﻔﻨﮓ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻋﺮﻭﺱ‬ ‫ﻣﻲ ﺑﻨﺪﻧﺪ ﻭ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻧﻬﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼﹰ ﺑﻪ ﺯﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ » :‬ﺍﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎﻱ ﻧﺎﻗﺎﺑﻞ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻤﺎ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺍﻳﻢ‪،‬‬ ‫ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﻲ ﺍﺭﺯﺵ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﮐﻮﺗﺎﻫﻲ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻣﺎ ﻧﺒﻴﻨﻴﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻪ ﮐﻨﻴﻢ؟! ﺑﺪﺑﺨﺘﺎﻧﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺧﺘﺮﺷﺎﻥ ﺣﺘﻲ ﻳﮏ ﺟﻔﺖ ﺟﻮﺭﺍﺏ‬ ‫ﻭ ﭼﻨﺪ ﺗﺎ ﺻﺎﺑﻮﻥ ﻧﺨﺮﻳﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ‪ .‬ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺭﺍ ﻫﻢ ﻣﺎ ﺑﺎ ﺧﺮﺝ ﺧﻮﺩﻣﺎﻥ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺧﺮﻳﺪﻩ ﺍﻳﻢ! «‬ ‫ﺯﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺁﺥ ﻭ ﻭﺍﺥ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ » :‬ﻭﺍﻱ‪ ،‬ﺧﺴﻴﺲ ﻫﺎﻱ ﮔﺪﺍ ! ﺁﻥ ﭘﻮﻝ ﺗﻮﻱ ﮔﻠﻮﻳﺸﺎﻥ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﻭﻟﻲ ﺑﮕﺬﺍﺭ ﺟﺎﻥ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﺩﺍﻣﺎﺩ‬ ‫ﺳﺎﻟﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺧﺪﺍ ﻣﺮﺍﺩ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺑﺪﻫﺪ ‪ .‬ﺩﻧﻴﺎ ﺍﺭﺯﺵ ﻧﺪﺍﺭﺩ «‪.‬‬ ‫ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﮐﻢ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺯﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻭ ﻋﺮﻭﺱ ﺧﺪﺍﺣﺎﻓﻈﻲ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺧﺎﺭﺝ‬ ‫ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻌﻀﻲ ﻫﺎ ﺍﺯ ﺯﻧﻬﺎ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﮔﻼﻳﻪ ﮐﺮﺩﻥ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﮐﺲ ﭼﻴﺰﻱ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫» ﺧﺪﺍ؛ ﺟﺎﻥ ﺑﺎﺑﺎﻱ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺑﮕﻴﺮﺩ!‬ ‫ﺩﻳﺪﻱ ﺧﻮﺍﻫﺮ ﺟﺎﻥ! ﻣﮕﺮ ﺁﺩﻡ ﺍﻳﻨﻘﺪﺭ ﻫﻢ ﺧﺴﻴﺲ ﻭ ﮔﺪﺍ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ؟!‬ ‫ﻭﺍﻱ ﺩﺧﺘﺮﺵ ﺭﺍ ﺩﺳﺖ ﺧﺎﻟﻲ ﻋﺮﻭﺱ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ !‬ ‫ﺍﻱ ﺧﺪﺍ ﺟﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺑﻲ ﺍﺻﻞ ﻭ ﻧﺴﺐ ﺭﺍ ﺑﮕﻴﺮ!‬ ‫ﺍ‪ ‬ﺍ‪ ‬ﺍ‪ ‬ﺧﻮﺍﻫﺮ ﺟﺎﻥ ﻣﮕﺮ ﺗﻮ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺭﺍ ﻧﻤﻲ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﮐﻪ ﻣﺪﻓﻮﻉ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺧﺸﮏ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﻣﻲ ﺧﻮﺭﻧﺪ!‬ ‫ﭘﻴﻴﻲ! ﺧﻮﺍﻫﺮ ﺟﺎﻥ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺩﻳﺪﻱ!؟ ﻣﺜﻞ ﺯﻏﺎﻝ ﺗﻨﻮﺭ ﺳﻴﺎﻩ ﺑﻮﺩ! ﮔﻮﻳﻲ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻗﺮﺷﻤﺎﺭﻫﺎ ) ﮐﻮﻟﻲ ﻫﺎ( ﺍﺳﺖ! ﺍﻣﺎ ﺑﻴﭽﺎﺭﻩ ﺭﺍ‬ ‫ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺭﺍ ﺩﻳﺪﻱ؟‬ ‫ﻧﻪ ﺑﺨﺪﺍ ! ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺧﻮﺷﮕﻞ ﺗﺮ ﺍﺯ ﻋﺮﻭﺱ ﺑﻮﺩ! ‪«..........‬‬

‫ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻋﺮﻭﺱ ﺑﺎ ﺩﺧﺘﺮﺷﺎﻥ‬

‫‪Zeyî‬‬

‫ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺖ ﺳﻪ ﻫﻔﺘﻪ ﺍﺯ ﻋﺮﻭﺳﻲ‪ ،‬ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺎﺭ ﺍﻭﻝ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﭘﺪﺭ ﻋﺮﻭﺱ ﺗﻌﺪﺍﺩﻱ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﺁﻳﻨﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﻧﺎﻥ‬ ‫ﺭﻭﻏﻨﻲ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ‪ ،‬ﺗﻮﺷﻪ ﺭﺍﻩ ﻋﺮﻭﺳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭﺵ ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ‬ ‫ﺑﻪ ‪" Zeyî‬ﻣﺎﻝ ﺑﺎﻭ" )‪ (Malbav‬ﻫﻢ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﺭﻭﺯ ﺿﻴﺎﻓﺖ ﻧﻴﺰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺳﺒﻲ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭ‬ ‫ﺷﻮﻫﺮ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻭ ﺳﻮﺍﺭ ﺑﺮ ﺍﺳﺐ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭ ﻭ ﻣﺎﺩﺭﺵ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭ ﻋﺮﻭﺱ ﺿﻴﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﻭ‬ ‫ﻣﻬﻤﺎﻥ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﻋﻮﺕ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﭘﺪﺭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﮔﻔﺘﻪ ﻭ ﺗﻌﺪﺍﺩﻱ ﺍﺯ ﻧﺰﺩﻳﮑﺎﻧﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭ ﻋﺮﻭﺱ‬ ‫ﺩﻋﻮﺕ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭ ﻋﺮﻭﺱ ﻣﻲ ﺭﺳﻨﺪ‪ ،‬ﺩﺍﻣﺎﺩ ﭘﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﻣﻲ ﺭﻭﺩ ﻭ ﺩﺳﺖ ﭘﺪﺭ ﺯﻥ ﻭ‬ ‫ﻣﺎﺩﺭ ﺯﻧﺶ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺑﻮﺳﺪ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺑﺴﻮﻱ ﺑﻘﻴﻪ ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻣﻲ ﺭﻭﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺳﺖ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ‬ ‫ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺧﺠﺎﻟﺖ ﻣﻲ ﮐﺸﺪ‪ .‬ﺍﻭ ﻭ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﮔﻔﺘﻪ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻬﺎﻱ ﺍﺗﺎﻕ ﻧﺰﺩﻳﮏ ﺩﺭﺏ ﻣﻬﻤﺎﻧﺨﺎﻧﻪ ﻣﻲ ﻧﺸﻴﻨﻨﺪ‪ .‬ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭ ﻋﺮﻭﺱ‬ ‫ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ ﺧﺮﺝ ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ ﻭ ﻏﺬﺍﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺧﻮﺷﻤﺰﻩ ﺍﻱ ﺩﺭﺳﺖ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻏﺬﺍ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﺫﻭﻕ ﺯﻧﻬﺎﻱ‬ ‫ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﮐﹸﺮﺩ ﺩﺭﺳﺖ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﭼﻮﻥ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺁﺷﻨﺎ ﻫﺎﻱ ﺟﺪﻳﺪﺷﺎﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭ ﻋﺮﻭﺱ ﺑﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻭ ﻋﺮﻭﺱ ﻭ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﮔﻔﺘﻪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺧﻠﻌﺖ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﺧﻠﻌﺖ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﮔﻔﺘﻪ ﮐﻮﭼﮏ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻣﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﻋﺮﻭﺱ‬ ‫ﻭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﮔﺮﺍﻥ ﺑﻬﺎ ﻭ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﻭﻗﺎﺕ ﺑﻪ ﻋﺮﻭﺱ ﻳﮏ ﻗﻄﻌﻪ ﻃﻼ ﻳﺎ ﻳﮏ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﻧﻴﺰ ﻳﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﻭ‬ ‫ﻳﺎ ﺍﻧﮕﺸﺘﺮ ﻃﻼ ‪ ،‬ﺧﻠﻌﺖ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﺗﻤﺎﻡ ﺿﻴﺎﻓﺖ ﺩﺍﻣﺎﺩ‪ ،‬ﺑﺮﺍﺩﺭﮔﻔﺘﻪ ﻭ ﺁﺩﻣﻬﺎﻱ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺷﺎﻥ ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺮﺩﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺍﺯ‬ ‫ﺁﻥ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻋﺮﻭﺱ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﮐﺎﺩﻭ‪ ،‬ﺩﺧﺘﺮﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺍﺵ ﺑﺎﺯ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺍﻧﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﻳﮏ ﺳﺎﻝ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺒﮏ ﺑﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭ‬ ‫ﻋﺮﻭﺱ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﻳﮑﺒﺎﺭ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ ﻭ ﺩﺧﺘﺮﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺷﺎﻥ ﺑﺒﺮﻧﺪ ﻭ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﺍﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻳﮑﺴﺎﻝ ﺩﻳﮕﺮ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭ ﺷﻮﻫﺮ‬ ‫ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﻋﺮﻭﺳﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪﺭﺵ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻫﺎ ﻋﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﺳﺐ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ ﻭ ﺁﻭﺭﻧﺪ ﻭﻟﻲ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﻭﻗﺖ‬ ‫ﮐﻪ ﻋﺮﻭﺱ ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺗﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ ،‬ﻋﺮﻭﺱ ﺍﺯ ﺍﺭﺝ ﻭ ﻗﹸﺮﺏ ﻣﻲ ﺍﻓﺘﺪ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺷﻮﻫﺮﺵ ﺍﻭ ﺭﺍ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﻣﻴﻔﺮﺳﺘﺪ‪.‬‬

Alfabeya Kurdî

‫ﺍﻟﻔﺒﺎﻱ ﻛﹸﺮﺩﻱ‬

Alfabêyên Kurdî ji sîh û yek tîp pêk hatine Ku ewan ji heşt tîpên dengdar û bîst û

‫ﺍﻟﻔﺒﺎﻱ ﮐﹸﺮﺩﯼ ﺍﺯ ﺳﻲ ﻭ ﻳﮏ ﺣﺮﻑ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺷﺪﻩ‬ ‫ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﺒﺎﺭﺗﻨﺪ ﺍﺯ ﻫﺸﺖ ﺣﺮﻑ ﺻﺪﺍﺩﺍﺭ ﻭ ﺑﻴﺴﺖ ﻭ‬ . ‫ﺳﻪ ﺣﺮﻑ ﺑﻲ ﺻﺪﺍ‬

sê tîpên bê deng.

.‫ﺣﺮﻭﻑ ﺻﺪﺍﺩﺍﺭ ﻫﺸﺖ ﺗﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬

Hejmara tîpên dengdar heşt in.

Sê tîpên dengdar ên kin:

UIE

Pênc tîpên dengdar ên dirêj:

AÊÎOÛ

Tîpên girdek:

: ‫ﺳﻪ ﺣﺮﻑ ﺻﺪﺍﺩﺍﺭ ﮐﻮﺗﺎﻩ‬ :‫ﭘﻨﺞ ﺣﺮﻑ ﺻﺪﺍﺩﺍﺭ ﺑﻠﻨﺪ‬

: ‫ﺣﺮﻭﻑ ﺑﺰﺭﮒ‬

A–B–C–Ç–D–E–Ê–F–G–H–I–ΖJ–K–L–M–N–O–P–Q–R–S – Ş – T – U – Û – V – W – X- Y – Z Tîpên hûrdek:

: ‫ﺣﺮﻭﻑ ﮐﻮﭼﮏ‬

a–b–c–ç–d–e–ê–f–g–h–I–î–j–k–l–m–n–o–p–q–r–s–ş– t–u–û–v–w–x–y–z

‫‪Mînak‬‬

‫ﻓﺎﺭﺳﻲ‬

‫‪Agir‬‬ ‫‪Berf‬‬ ‫‪Car‬‬ ‫‪Çav‬‬ ‫‪Dest‬‬ ‫‪Ewr‬‬

‫ﺁ‬ ‫ﺏ‬

‫ﻣﺜﺎﻝ‬ ‫ﺁﺗﺶ‬ ‫ﺑﺮﻑ‬ ‫ﺑﺎﺭ‪ ،‬ﻣﺮﺗﺒﻪ‬ ‫ﭼﺸﻢ‬ ‫ﺩﺳﺖ‬ ‫ﺍﺑﺮ‬ ‫ﻫﻴﺰﻡ‬ ‫ﻧﻬﺎﺭ‬ ‫ﮔﻮﺷﺖ‬ ‫ﺍﺳﺐ‬ ‫ﺍ‪‬ﻧﮕﻠﻴﺴﻲ‬ ‫ﺍﻣﺮﻭﺯ‬ ‫ﺯﻧﺪﮔﻲ‬ ‫ﮐﻢ‬ ‫ﻟﺐ‬ ‫ﻣﺎﺭ‬ ‫ﻧﺎﻡ‬ ‫ﺍﺗﺎﻕ‬ ‫ﻣﻮ‬ ‫ﻏﺎﺯ‬ ‫ﺭﻭﺯ‬ ‫ﺳﻴﺐ‬ ‫ﺧﻴﺲ‬ ‫ﻧﺦ‬ ‫ﺍﹸﺗﻮ‬ ‫ﻋﻮﺩ‬ ‫ﺍﻳﻨﺠﺎ‬ ‫ﺁﻧﺠﺎ‬ ‫ﺧﻮﺭﺩﻥ‬ ‫ﻳﺎﺭ‬ ‫ﻃﻼ‬

‫‪Êzing‬‬ ‫‪Firavîn‬‬ ‫‪Goşt‬‬ ‫‪Hesp‬‬ ‫‪Ingilîzî‬‬ ‫‪Îro‬‬ ‫‪Jîyan‬‬ ‫‪Kêm‬‬ ‫‪Lêv‬‬ ‫‪Mar‬‬ ‫‪Nav‬‬ ‫‪Ode‬‬ ‫‪Por‬‬ ‫‪Qaz‬‬ ‫‪Roj‬‬ ‫‪Sêv‬‬ ‫‪Şil‬‬ ‫‪Ta‬‬ ‫‪Utî‬‬ ‫‪Ûd‬‬ ‫‪Vir‬‬ ‫‪Wir‬‬ ‫‪Xwarin‬‬ ‫‪Yar‬‬ ‫‪Zêr‬‬

‫ﺝ‬ ‫ﭺ‬ ‫ﺩ‬ ‫ﺍﹶ )ﺍﻟﻒ ﺑﺎ ﻓﺘﺤﻪ(‬ ‫ﺍ‪) ‬ﺍﻟﻒ ﺑﺎ ﮐﺴﺮﻩ(‬ ‫ﻑ‬ ‫ﮒ‬ ‫ﻩ‪،‬ﺡ‬ ‫ﺍ‪) ‬ﺍﻟﻒ ﺑﺎ ﮐﺴﺮﻩ ﮐﻮﺗﺎﻩ(‬ ‫ﺍي‬ ‫ﮊ‬ ‫ﮎ‬ ‫ﻝ‬ ‫ﻡ‬ ‫ﻥ‬ ‫ﺍﹸ‬ ‫ﭖ‬ ‫ﻕ‬ ‫ﺭ‬ ‫ﺱ‬ ‫ﺵ‬ ‫ﺕ‬ ‫ﺍﹸ ) ﺍﻟﻒ ﺑﺎ ﺿﻤﻪ ﮐﻮﺗﺎﻩ(‬ ‫ﺍﻭ‬ ‫ﻭ ) ﺁﻭﺍﻱ ﻟﺒﻲ ﻭ ﺩﻧﺪﺍﻧﻲ(‬ ‫ﻭ )ﺁﻭﺍﻱ ﺩﻭ ﻟﺐ(‬ ‫ﺥ‬ ‫ﻱ‬ ‫ﺯ‬

‫‪Tîpên Kurdî‬‬ ‫‪A‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪Ç‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪Ê‬‬ ‫‪F‬‬ ‫‪G‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪I‬‬ ‫‪Î‬‬ ‫‪J‬‬ ‫‪K‬‬ ‫‪L‬‬ ‫‪M‬‬ ‫‪N‬‬ ‫‪O‬‬ ‫‪P‬‬ ‫‪Q‬‬ ‫‪R‬‬ ‫‪S‬‬ ‫‪Ş‬‬ ‫‪T‬‬ ‫‪U‬‬ ‫‪Û‬‬ ‫‪V‬‬ ‫‪W‬‬ ‫‪X‬‬ ‫‪Y‬‬ ‫‪Z‬‬

‫‪Kurdî Kurmancî‬‬

‫ﻓﺎﺭﺳ ﻲ‬

‫‪Kurdî Kurmancî‬‬

‫‪Çil‬‬

‫ﮔﻮﺷﻪ‪ ،‬ﻃﺮﻑ‬

‫‪Alî‬‬

‫ﭼﻪ ﻗﺪﺭ‪ ،‬ﭼﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ‬

‫‪Çiqas‬‬

‫ﻋﻤﻮ‬

‫‪Ap‬‬

‫ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ‬ ‫ﮐﻮﻩ‬ ‫ﭘﻮﺗﻴﻦ‬

‫‪Cîran‬‬ ‫‪Çîya‬‬ ‫‪Cîzme‬‬

‫ﺁﺑﺎﺩ‬ ‫ﺑﺎﻧﮓ ﺩﺍﺩﻥ‬ ‫ﭘﺸﺖ ﺑﺎﻡ‬

‫ﺟﻔﺖ‬ ‫ﺷﺨﻢ ﺯﺩﻥ‪ ،‬ﮐﺸﺎﻭﺭﺯﻱ‬ ‫ﮐﺸﺎﻭﺭﺯ‬ ‫ﺭﻓﺘﻦ‬

‫‪Cot‬‬ ‫‪Cotî‬‬ ‫‪Cotyar‬‬ ‫‪Çûyin‬‬

‫ﭘﺪﺭ‬ ‫ﺑﺎﻭﺭ ﮐﻦ‬ ‫ﺍﻟﻨﮕﻮ‬ ‫ﺑﺪﻭﻥ‬

‫‪Bav‬‬ ‫‪Bawer bike‬‬ ‫‪Bazin‬‬ ‫‪Bê‬‬

‫ﺩﺭﺧﺖ‬ ‫ﻋﺮﻭﺱ‬ ‫ﻣﺎﺩﺭ‬ ‫ﻣﺎﺩﺭ‬

‫‪Dar‬‬ ‫‪Dawet‬‬ ‫‪Dayk‬‬ ‫‪Dê‬‬

‫ﺑﻴﭽﺎﺭﻩ‬ ‫ﺑﻲ ﺍﺭﺯﺵ‬ ‫ﺑﮕﻮ‬ ‫ﻗﺪ‪ ،‬ﺍﻧﺪﺍﻡ‬

‫‪Bêçare‬‬ ‫‪Bêfeyde‬‬ ‫‪Bêje‬‬ ‫‪Bejn‬‬

‫ﺩﻑ‬ ‫ﺩﻑ ﺯﻥ‬ ‫ﺩﻑ ﺯﻧﻬﺎ‬ ‫ﻋﺰﻳﺰ‬

‫‪Def‬‬ ‫‪Defçî‬‬ ‫‪Defçîyan‬‬ ‫‪Delal‬‬

‫ﻗﺪ ﺑﻠﻨﺪ‬ ‫ﺭﻫﺎ ﮐﺮﺩﻥ‬ ‫ﮐﺎﻓﻲ‪ ،‬ﺑﺲ‬ ‫ﺑﺪﻩ‬

‫‪Bejnbilind‬‬ ‫‪Berdan‬‬ ‫‪Bes‬‬ ‫‪Bide‬‬

‫ﺩﺭﺩ‬ ‫ﺩﻳﺮ‬ ‫ﺩﺭ ﺁﻭﺭﻳﺪ‬

‫‪Derd‬‬ ‫‪Dereng‬‬ ‫‪Derînin‬‬

‫ﺑﺪﻫﻴﺪ‬ ‫ﺑﮕﺬﺍﺭ‬ ‫ﻣﺒﺎﺭﮎ‬

‫‪Bidine‬‬ ‫‪Bila‬‬ ‫‪Bimbarek‬‬

‫ﺩﺭﺑﻴﺎﻭﺭ‬

‫‪Derxe‬‬

‫ﺑﮕﺬﺍﺭ‬

‫‪Bira, Bila‬‬

‫ﺑﺮﺍﺩﺭ ﮔﻔﺘﻪ‪ ،‬ﺳﺎﻗﺪﻭﺵ‬ ‫ﺑﭙﺎﺷﻴﺪ‬ ‫ﺯﻟﻒ‬

‫‪Birazava‬‬ ‫‪Bireşînin‬‬ ‫‪Bisk‬‬

‫ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‬

‫‪Dibêje‬‬

‫ﻓﺮﻳﺐ ﺑﺪﻫﻴﺪ‬

‫‪Bixapînin‬‬

‫ﻣﻲ ﭼﺮﺩ‬ ‫ﺧﺮﻭﺱ‬ ‫ﻣﻲ ﮐﻨﻢ‬

‫‪Diçere‬‬ ‫‪Dîk‬‬ ‫‪Dikim‬‬

‫ﺁﺭﺍﻳﺶ ﮐﻨﻴﺪ‬ ‫ﺑﻐﭽﻪ‬ ‫ﻋﺮﻭﺱ‬

‫‪Bixemlînin‬‬ ‫‪Boxçe‬‬ ‫‪Bûk‬‬

‫ﻓﺎﺭﺳ ﻲ‬ ‫ﭼﻬﻞ‬

‫ﺩﺳﺖ‬ ‫ﺩﻫﺎﻥ‬ ‫ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺁﻭﺭﺩﻥ‬

‫ﺩﻝ‬ ‫ﻣﻲ ﺭﻭﺩ‬ ‫ﭘﺎﺭﻩ ﮐﺮﺩﻥ‬ ‫ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ‬ ‫ﺩﻳﺪﻥ‬ ‫ﻣﻌﻠﻮﻡ‪ ،‬ﺭﻭﺷﻦ‬ ‫ﺩﻳﺮﻭﺯ‬

‫‪Dest‬‬ ‫‪Dev‬‬ ‫‪Derxistin‬‬

‫‪Dil‬‬

‫‪Ava‬‬ ‫‪Bangdan‬‬ ‫‪Banî‬‬

‫ﺷﺪﻥ‬

‫‪Bûyîn‬‬

‫‪Dimeşe‬‬ ‫‪Dirandin‬‬ ‫‪Dîsa‬‬

‫ﺑﺎﺭ‪ ،‬ﻣﺮﺗﺒﻪ‬ ‫ﭼﻬﺎﺭ‬ ‫ﭼﻬﺎﺭﺩﻩ‬

‫‪Car‬‬ ‫‪Çar‬‬ ‫‪Çardeh‬‬

‫‪Dîtin‬‬ ‫‪Dîyar‬‬ ‫‪doh‬‬

‫ﭼﺸﻢ‬ ‫ﭼﺸﻢ ﺳﻴﺎﻩ‬ ‫ﻭﻗﺖ‬

‫‪Çav‬‬ ‫‪Çavreş‬‬ ‫‪Çax‬‬

‫ﺩﺧﺘﺮﻋﻤﻮ‬

‫‪Domam‬‬

‫ﺟﺸﻦ‬

‫‪Cejn‬‬

‫ﺩﺧﺘﺮﻋﻤﻮ‬ ‫ﺩﻭ‬ ‫ﺩﻭﺭ‬ ‫ﻋﺠﻢ‬

‫‪Dotmam‬‬ ‫‪Du‬‬ ‫‪Dûr‬‬

‫ﮐﻨﺎﺭ‬ ‫ﺭﻭﺩ‬ ‫ﭼﻪ ﻗﺪﺭ‪ ،‬ﭼﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ‬

‫‪Cem‬‬ ‫‪Çem‬‬ ‫‪Çendî‬‬

‫‪Ecem‬‬

‫ﭼﻪ‬

‫‪Çî‬‬

‫ﻓﺎﺭﺳ ﻲ‬

‫‪Kurdî Kurmancî‬‬

‫ﻓﺎﺭﺳ ﻲ‬

‫‪Kurdî Kurmancî‬‬

‫ﺣﻨﺎ‬

‫‪Hene‬‬

‫ﻣﺎ‬

‫ﺑﺮﻭﻡ‬

‫‪Herim‬‬

‫ﻧﻤﻲ ﺩﻫﻴﻢ‬

‫‪Em Nadin‬‬

‫ﺍﺷﮏ‬ ‫ﺗﺎ‬ ‫ﺩﻭﺳﺖ‬

‫‪Hêstir‬‬ ‫‪Heta‬‬ ‫‪Heval‬‬

‫ﻋﻤﺮ‬ ‫ﻳﮏ ﻟﺤﻈﻪ‬ ‫ﺍﹶﺭﺩ‪‬ﻡ )ﺍﺳﻢ ﺯﻥ(‬

‫‪Emr‬‬ ‫‪Enî deqa‬‬ ‫‪Erdem‬‬

‫ﺣﻴﺮﺍﻥ‬ ‫ﻫﺰﺍﺭ‬ ‫ﺍﻣﺮﻭﺯ‬ ‫ﺍﻣﺴﺎﻝ‬

‫‪Heyran‬‬ ‫‪Hezar‬‬ ‫‪Îro‬‬ ‫‪Îsal‬‬

‫ﺩﺭﺩ‬ ‫ﺍﻳﻦ‬ ‫ﻋﺼﺮ‬ ‫ﺁﻥ‬

‫ﺍﻣﺸﺐ‬ ‫ﺯﻳﺮ‬ ‫ﺍﺯ‬ ‫ﺑﺮﺍﻱ‬

‫‪Îşev‬‬ ‫‪Jêr‬‬ ‫‪Ji‬‬ ‫‪Ji bo‬‬

‫ﭘﻴﺮﻣﺮﺩ‬ ‫ﻣﻦ‬ ‫ﻋﺰﻳﺰ‬ ‫ﻳﮏ ﺩﺳﺖ )ﺍﺷﻴﺎﺀ(‬

‫‪Em‬‬

‫‪Êş‬‬ ‫‪Ev‬‬ ‫‪Êvar‬‬ ‫‪Ew‬‬ ‫)‪Extîyar (Erebî‬‬ ‫‪Ez‬‬ ‫‪Ezîz‬‬ ‫‪Ferek‬‬

‫ﺟﺎﺭﻱ‬ ‫ﭘﻴﺮﻣﺮﺩ‬ ‫ﮐﺠﺎﺳﺖ‬ ‫ﮐﺎﺭ ﺑﮑﻦ‬

‫‪Jintî‬‬ ‫‪Kal‬‬ ‫‪Kanê‬‬ ‫‪Kar ke‬‬

‫ﻓﺎﺳﺪ‬ ‫ﻓﺮﻭﺧﺘﻲ‬ ‫ﻟﺒﺎﺱ ﺯﻧﺎﻧﻪ‬ ‫ﺣﺮﻑ‬

‫‪Fesed‬‬ ‫‪Firotî‬‬ ‫‪Fistan‬‬ ‫‪Galegal‬‬

‫ﺩﺧﺘﺮ‬ ‫ﺑﺮﺍﺩﺭ‬ ‫ﭘﻬﻠﻮ‬

‫‪Keç‬‬ ‫‪Kek‬‬ ‫‪Kêlek‬‬

‫ﮔﺒﺮﻱ‬ ‫ﮔﺮﺩﻥ ﺳﻔﻴﺪ‬ ‫ﮔﺸﺘﻦ‬

‫‪Gawir‬‬ ‫‪Gerdenspî‬‬ ‫‪Gerîn‬‬

‫ﮐﻤﺮﺑﻨﺪ‬

‫‪Kemero‬‬

‫ﺳﺨﺘﻲ‬ ‫ﺍﻓﺴﻮ ﺱ‬ ‫ﺳﺒﺰ‬

‫‪Kerb‬‬ ‫‪Keser‬‬ ‫‪Kesk‬‬

‫ﮔﺮﺩ‬ ‫ﮔﺮﻩ ﺑﺰﻥ‪ ،‬ﺑﺒﻨﺪ‬ ‫ﮔﺮﻳﻪ ﮐﺮﺩﻥ‬

‫ﻗﺎﺷﻖ‬

‫‪Kevçî‬‬

‫ﺟﻮﺭﺍﺏ‬

‫ﭼﻪ ﮐﺴﻲ‬ ‫ﺳﺮﻣﻪ‬ ‫ﭘﻴﺮﺍﻫﻦ‬

‫‪Kî‬‬ ‫‪Kil‬‬ ‫‪Kiras‬‬

‫ﮔﻔﺘﻲ‬ ‫ﺳﺨﻦ‬ ‫ﺣﻠﻘﻪ ﺭﻗﺼﻴﺪﻥ ﺩﺭ ﻋﺮﻭﺳﻲ‬

‫ﮐﺮﺩﻥ‪ ،‬ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻥ‬

‫‪Kirin‬‬

‫ﮔﻮﺷﻮﺍﺭﻩ‬

‫‪Guher‬‬

‫ﮐﺸﻴﺪﻥ‬ ‫ﻋﺸﺎﻳﺮ‬ ‫ﮐﻼﻫﻲ ﺍﺯ ﺍﺑﺮﻳﺸﻢ‬

‫‪Kişandin‬‬ ‫‪Koçer‬‬ ‫‪Kolos‬‬

‫ﮔﻞ‬ ‫ﮔﻼﺏ‬ ‫ﮔﻴﺴﻮ‬

‫‪Gul‬‬ ‫‪Gulav‬‬ ‫‪Gûlî‬‬

‫ﮔﺮﻭﻩ‬ ‫ﺑﭽﻪ ﻣﺎﺭ‬ ‫ﮐﻮﺗﺎﻩ‬

‫‪Kom‬‬ ‫‪Kormar‬‬ ‫‪Kort‬‬

‫ﺭﻭﺳﺘﺎ‬ ‫ﮔﻨﺎﻩ‬ ‫ﮔﺮﮒ‬

‫‪Gund‬‬ ‫‪Gune‬‬ ‫‪Gur‬‬

‫ﺩﺭﺩ‬ ‫ﭘﺴﺮ‬ ‫ﭘﺴﺮ‬ ‫ﭘﺴﺮﺍﻧﻪ‬ ‫ﺧﻮﺵ ﮔﺬﺭﺍﻧﻲ‬

‫‪Kul‬‬ ‫‪Kur‬‬ ‫‪Lawik‬‬ ‫‪Lawîn‬‬ ‫‪Lewend‬‬

‫ﺑﻴﻬﻮﺩﻩ‬

‫ﺍﻧﮕﺸﺘﺮ‪ ،‬ﺣﻠﻘﻪ‬ ‫ﮔﺮﺩﻭ‬ ‫ﺁﻣﺪﻥ‬ ‫ﺍﺯ ﺩﻳﺮﻭﺯ‬ ‫ﻫﻤﻪ‬

‫‪Gidî‬‬ ‫‪Gilor‬‬ ‫‪Girêde‬‬ ‫‪Girîn‬‬ ‫‪Gore‬‬ ‫‪Gotî‬‬ ‫‪Gotin‬‬ ‫‪Govend‬‬

‫‪Gustîlk‬‬ ‫‪Guz‬‬ ‫‪Hatin‬‬ ‫‪Hêj duho‬‬ ‫‪Hemû‬‬

‫ﻓﺎﺭﺳﻲ‬

‫‪Kurdî Kurmancî‬‬

‫ﻓﺎﺭﺳ ﻲ‬

‫‪Kurdî Kurmancî‬‬

‫ﻏﺮﻏﺮ ﮐﺮدن‬ ‫ﺣﺮف‬ ‫دﺧﺘﺮ‬ ‫دﻧﯿﺎ ﮐﻮﭼﮏ‬ ‫ﺑﻠﻨﺪﺷﺪن‬

‫‪Qîrîn‬‬ ‫‪Qise‬‬ ‫‪Qîz‬‬ ‫‪Qolfelek‬‬ ‫‪Rabûn‬‬

‫ﭘﺎ‬ ‫آواي ﺻﻮﺗﻲ )اي(‬ ‫ﺧﺎﻧﮫ‬ ‫ﺧﺎﻧﮫ ﺳﻮﺧﺘﮫ‬ ‫ﻣﯿﺰﺑﺎن‬

‫‪Lingan‬‬ ‫‪Lo‬‬ ‫‪Mal‬‬ ‫‪Malşewity‬‬ ‫‪Mazûban‬‬

‫ﺑﻮﺳﯿﺪن‬ ‫راﺿﻲ‬ ‫راه‬

‫‪Ramîsan‬‬ ‫‪Razî‬‬ ‫‪Rê‬‬

‫ﮔﺮﯾﮫ ﻧﮑﻦ‬ ‫اردک ﭼﺎق‬ ‫ﻋﻤﮫ‬

‫‪Megrî‬‬ ‫‪Meşwerdek‬‬ ‫‪Met‬‬

‫رﻧﮕﯿﻦ‬ ‫ﺳﯿﺎه‬ ‫ﺣﺎل و ھﻮا‬

‫‪Rengîn‬‬ ‫‪Reş‬‬ ‫‪Rewş‬‬

‫ﻣﮭﻤﺎن‬ ‫ﻣﻦ‪ ،‬ﻣﺎل ﻣﻦ‬ ‫ﻣﺮاد‬

‫‪Mêvan‬‬ ‫‪Min‬‬ ‫‪Mirad‬‬

‫ردﯾﻒ‪ ،‬اﺣﺘﺮام‬ ‫رﯾﺨﺘﻦ‬ ‫ﻧﻮر‪ ،‬آﻓﺘﺎب‪ ،‬روز‬ ‫ﻧﺸﺴﺘﻦ‬

‫‪Rêz‬‬ ‫‪Rijandin‬‬ ‫‪Ro‬‬ ‫‪Rûniştin‬‬

‫ﻣﯿﺮاث‬ ‫آدم‬ ‫ﻣﺜﻘﺎل‬ ‫ﺷﻤﻊ‬

‫‪Mîrat‬‬ ‫‪Mirov‬‬ ‫‪Misqal‬‬ ‫‪Mûmik‬‬

‫‪Sal‬‬ ‫‪Sê‬‬ ‫‪Sed‬‬

‫ﻣﺮدﻧﻲ‬ ‫ﻧﺎم‬ ‫ﻧﮕﻮ‬

‫‪Mûrdar‬‬ ‫‪Nav‬‬ ‫‪Nebêje‬‬

‫ﺷﺶ ‪6‬‬ ‫ﺷﺐ‬ ‫ﺳﻮﺧﺘﮫ‬ ‫ﺷﯿﻄﺎن‬ ‫ﺻﺒﺢ‬ ‫ﺳﻲ‬ ‫ﺻﻨﺪوق‬ ‫ﺳﯿﻨﮫ‬ ‫ﻧﺎم ﮐﻮھﻲ در ﮐﺮدﺳﺘﺎن‬ ‫ﺷﺎم‬

‫‪Şekirin‬‬ ‫‪Şêl‬‬ ‫‪Şelwar‬‬ ‫‪Ser‬‬ ‫‪Şêrîn‬‬ ‫‪Sersal‬‬ ‫‪Serşû‬‬ ‫‪Şeş‬‬ ‫‪Şev‬‬ ‫‪Şewtî‬‬ ‫‪Şeytan‬‬ ‫‪Sibê‬‬ ‫‪Sîh‬‬ ‫‪Sindoq‬‬ ‫‪Sîng‬‬ ‫‪Sîpan‬‬ ‫‪Şîv‬‬

‫ﻧﺮ‬ ‫ﻧﺎﻣﺰدي‬ ‫ظﮭﺮ‬ ‫ﻧﯿﻤﮫ ﺷﺐ‬ ‫ﺟﺪﯾﺪ‪ ،‬ﻧﻮ‬ ‫ﭘﺎک‬ ‫ﻟﻘﻤﮫ‬ ‫ﭘﺎﺷﺎ‬ ‫ﭘﺎﯾﯿﺰ‬ ‫ﺑﮫ او‬ ‫ﺑﺮگ‬ ‫ﭘﺮﯾﺮوز‬ ‫ﺟﻠﻮ‬ ‫ﭘﯿﺎده‬ ‫ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ‬ ‫اﻧﮕﺸﺖ ﭘﺎ‬ ‫ﻣﺒﺎرک‬

‫‪Nêr‬‬ ‫‪Nîşan‬‬ ‫‪Nîvro‬‬ ‫‪Nîvşev‬‬ ‫‪Nû‬‬ ‫‪Pak‬‬ ‫‪Parî‬‬ ‫‪Paşa‬‬ ‫‪Payîz‬‬ ‫‪Pê‬‬ ‫‪Pelik‬‬ ‫‪Pêro‬‬ ‫‪Pêşî‬‬ ‫‪Peya‬‬ ‫‪Pez‬‬ ‫‪Piçî‬‬ ‫‪Pîroz‬‬

‫ﺳﺮخ‬ ‫ﮔﺮدن ﮐﺞ‬ ‫ﺑﺎزار‬

‫‪Sor‬‬ ‫‪Stûxawr‬‬ ‫‪Sûk‬‬

‫دﺳﺖ ﺑﻨﺪ ﺧﻠﺨﺎل‬ ‫ﺑﯿﻨﻲ‬ ‫ﻗﺪ ﮐﻮﺗﺎه‬

‫‪pişt xulxulî‬‬ ‫‪Poz‬‬ ‫‪Qamkinik‬‬

‫اﻧﺪازه‬ ‫ﯾﮑﺪﺳﺖ ﻟﺒﺎس‬ ‫ﺗﻤﺎم ﮐﺮدن‬

‫‪Qas‬‬ ‫‪Qata cil‬‬ ‫‪Qedandin‬‬

‫ﺳﺎل‬ ‫ﺳﮫ‬ ‫ﺻﺪ‬ ‫ﺷﺎﻧﮫ ﮐﺮدن‬ ‫ﻣﺮد ﺧﻮﺷﺮو‬ ‫ﺷﻠﻮار‬ ‫ﺳﺮ‪ ،‬ﮐﻠﮫ‪ ،‬روي‬ ‫ﺷﯿﺮﯾﻦ‬ ‫ﺳﺮ ﺳﺎل‬ ‫ﺳﺮﺷﻮر‬

‫ﺷﯿﺸﮫ ﻣﺸﮏ‬ ‫ﻣﺎل ﺗﻮ‬ ‫ﮔﺮﻣﺎ‬

‫‪Şuşa misk‬‬ ‫‪Te‬‬ ‫‪Temûz‬‬

‫ﻓﺎﺭﺳ ﻲ‬ ‫ﺧﻮاﺟﮫ و ﺳﯿﺎﺑﻨﺪ‬ ‫آراﯾﺶ ﮐﺮدن‬

‫‪Kurdî Kurmancî‬‬ ‫‪Xecê û Sîyabend‬‬ ‫‪Xemilandin‬‬

‫ﻓﺎﺭﺳ ﻲ‬ ‫طﺸﺖ‬ ‫ھﺮ ﻟﺤﻈﮫ‬

‫‪Kurdî Kurmancî‬‬ ‫‪Teşt‬‬ ‫‪Tim û tim‬‬

‫ﻣﺰﯾﻦ‬

‫‪Xemilî‬‬

‫ﮔﺮد و ﺧﺎک‬

‫‪Toz‬‬

‫ﻏﺮﯾﺐ‬

‫‪Xerîb‬‬

‫ﺗﻮ‬

‫‪Tu‬‬

‫ﻣﺎدرزن‪ ،‬ﻣﺎدرﺷﻮھﺮ‬

‫‪Xesû‬‬

‫وﺟﻮد ﻧﺪارد‬

‫آھﻮ‬

‫‪Xezal‬‬

‫و‬

‫ﭘﺪرﺷﻮھﺮ‪ ،‬ﭘﺪرزن‬

‫‪Xezûr‬‬

‫اﯾﻨﮭﺎ‬

‫ﺧﺪﻣﺘﮑﺎر‬ ‫ﭘﺴﺮ ﺟﻮان‪ ،‬ﻗﻮي‬ ‫ﻏﻼم‬ ‫ﺧﻮاﺳﺘﻦ‬ ‫ﺧﻮد‬ ‫ﺧﺪاي ﺗﻌﺎﻟﻲ‬

‫‪Xizmetçî‬‬

‫اﺧﺘﻼف‬

‫‪Tune‬‬ ‫‪Û‬‬ ‫‪Van‬‬ ‫‪Varîyant‬‬

‫‪Xort‬‬

‫اﯾﻦ‬

‫‪Vê‬‬

‫‪Xulam‬‬

‫ﺑﺰﻧﺪ‬

‫‪Vede‬‬

‫‪Xwastin‬‬ ‫‪Xwe‬‬ ‫‪Xwedê Teala‬‬

‫ﺑﺮﮔﺸﺘﻦ‬ ‫ﺑﺎزﮐﻦ‬ ‫آن‬

‫‪Vegerandin‬‬ ‫‪Veke‬‬ ‫‪Wê‬‬

‫ﺧﻮش‬

‫‪Xweş‬‬

‫اﯾﻨﺠﻮر‬

‫‪Weha‬‬

‫آرزو‬

‫‪Xwezî‬‬

‫ﻣﺜﻞ‬

‫‪Wek‬‬

‫ﯾﮏ‬

‫‪Yek‬‬

‫ﺑﺨﺪا‬

‫‪Welle‬‬

‫داﻣﺎد‬

‫‪Zava‬‬

‫ﮔ ُﻢ‬

‫‪Wenda‬‬

‫ﻣﭻ دﺳﺖ‬

‫‪Zend‬‬

‫ﺑﯿﺎ‬

‫‪Were‬‬

‫زرد‬

‫‪Zer‬‬

‫و ﻣﻦ‬

‫‪Wez‬‬

‫طﻼ‬

‫‪Zêr‬‬

‫اﯾﻨﺠﻮر‬

‫‪Wisa‬‬

‫ﻧﺎزک‬

‫‪Zirav‬‬

‫اﯾﻨﺠﻮر‬

‫‪Wusa‬‬

‫ﺳﺮﻧﺎ‬

‫‪Zirne‬‬

‫داﯾﻲ‬

‫‪Xal‬‬

‫‪Zor‬‬

‫ﺧﺎﻧﮫ‬

‫‪Xanî‬‬

‫‪Zozan‬‬

‫ﺧﺎﻧﻢ‬

‫‪Xanim‬‬

‫ﺧﺎطﺮ‬

‫‪Xatir‬‬

‫ﻓﺸﺎر‪ ،‬ﻗﺪرت‪ ،‬ﺧﯿﻠﻲ‬ ‫ﯾﯿﻼق‬

Amed Tîgrîs di sala 1948'an de li Licê hatiye dinê. Ew ji parêzgehê Dîyarbekire.Tîgrîs li Licê dibistana sereta û li Erxaniyê jî dibistana mamostetiyê xwendiye. Piştî dibistana mamostetiyê, çend sal li gundên Cinezûr û Şêxana Licê mamostayî kiriye Tîgrîs di sala 1980 de derketiye derveyî welat û li Stockholmê bi cîh bûye. Ew ji 1984'an de vir de li Stockholmê di dibistanên swêdê de mamostaîya kurdî dike Dûvre dest ji karê rêkxistinî û siyasî berdaye û bi kar û barê ziman û wêje re mijûl bûye. Heta niha bêtir ji 20 pirtûkên wî hatine çap kirin. Di warê çand û wêje de alîkariya bizava netewî, dem û dezgehên çandî kiriye. Demekê serokatiya Înstîtûya kurdî ya li Stockholmê kiriye.Tîgrîs di Med û Medya TV de bi navên "Rojbaş mamoste", "Dibistana kurdî" û "Xwendingeha kurdî" bernameyên hînkirin û perwerdeyî amade kiriye.

Ji derî mamostaîyê û nivîsîna pirtûkên dersê, xebatên wî yên li ser ziman, edebiyat û kulturê jî hene. Ji zimanê tirkî û swêdî çend berhem wergerandiye kurdî.Di kovar û rojname an de nivîsokê wî hatine weşandin.

Mamosteyê Zimanê Kurdî û Nivîskar Amed Tîgrîs sedema hilbijartina Nîşan û Dawetan ji bo me wisa şirove kir: Di kultura her neteweyekî an jî gelekî de nîşan û dawet cî û roleke xwe yê girîng heye. Ew bingehê tore û çandan gelan in. Di serdema me de teknîk gelek bi pêşket û tixûbên kulturî çirand. Bi taybetî li welatê me gundîtî nema û xelk koçberên bajaran bûn û dibin. Bi koçberîya wan re çand jî koçber û serûbin bû.

Bi taybetî wek gelê kurd ku tu dem û dezgeheke wî yê netewî tune, zimanê wî qedexe ye, nikare ziman û çanda xwe bi kar bîne, bi ser re jî asîmîlasyoneke tûj û dijwar li ser e; bi hemû çand û edetên xwe ve tê helandin îmihandin. Bi taybetî jî nîşan û dawetên kurdî bi zanîn an jî bi nezanî êdî reng û naveroka xwe ya berê wenda kirine. Mirov êdî rastî nîşan û dawetên 40-50 sal berê kêm tê yan jî qet nayê. Çandeke bi hezar salan, di demeke kurt de wenda û ji bir dibe.

Hem dewlet vê yekê bizanebûn dike û dixwaze, hem jî kurd bi xwe, xwe otoqedexe û otoasîmîle dikin û wek ew nîşan û dewetên berê tişten kevn, paşvemayî bin, ji wan dûr dikevin, heta şerm dikin. ”Ev karê gundiyan e” dibêjin. Wek her aliyê jiyanê herweha nîşan û dawetên dagîrkerên welatê xwe kopî dikin. Êdî wek wan di salonan de bajarkî nîşan û dawet dikin. Welatên wan ji ewropiyan kopî kirine û dikin û em jî ji wan dibînin, dibihîsin û

kopiyan wan in. Yanî em kopiya duyemîn û sêyemîn in. Kopîya herî xerabe, genî û gendel. Li gor xwendin, zanîn, têgehiştin û baweriya min, divê em çanda xwe ya berê wenda nekin, lê bikolin, berhev bikin binivîsin, bi wêne binexşînin, fîlmên wan bigrin.

Xezineya kurdî di van berhemên folklorî de veşartî ne. Ji aliyekî ve hem dimre, dihele û ji aliyekî din ve jî bi salan in ku wan bi girîngiya vê yekê baş dizanin û bi hesk û zerikan berhemên çanda kurdî didizin û navê xwe lê dikin. Pir dizîn êdî stran ji mer e nehiştin. Lewma ez girîngiyeke mezin didim xabatên komkirin û tomarkirina berhemên folklorîk. Divê em çanda kurdan hezar salan a dewlemend ji asîmîlasîyona dijmin, ji sersarî û xwebiçûkdîtina kurdan û ji wendakirina dîrokê rizgar bikin.

Ez dixwazim di vê mijarê de nimûneyeke berbiçav bidim berî ku ez pirtûka Nîşan û dawetê binivîsim bûyerek ku çawa bandoreke mezin li min kir. Di sala 1989an de ez bi grûbeke mamosteyên swêdî re çûn Maceristanê serdana dibistanan. Li wir em rojeke çûn bajarekî turîstik. Komeke şano li wê derê hebû û komê xwest lîstika xwe ji bo me pêşkêş bike. Êvar bû û komê dest bi lîstika xwe kir. Lîstika wan ji nîşan û dawetên wan yên kevn beşek bû. Du malbat dilîstin. Yek malbata keçikê û ya din jî malbata lawik bû. Bi tenê ji mer e gotin navê lîstika me ”Keç xwestin û dawet e.” Me ji zimanên wan fêm nedikir, lê ji xwe ziman ne hewce bû, mirov fêm dikirin ka çi dibe. Keçîke xwestin bidin yekî, lê keçikê xwe avêt erdê û nedixwest. Piştre keçik ji nav wan revî û hat nav me temaşevanan û di nav me de destê min girt û ber bi hundir ve kişand, min nexwest rabim. Hemû hevalên min û temaşevan kenîn û gotin here ka çi dibe.

Ez çûm min birin hundir, mêr û jinek din jî li hundir bûn. Bi zimanê xwe bi min re peyivin min fêm nekir, bi jest û mîmikan , tişt tune , li vir raweste gotin. Em qederek li hundir man, yên din li der lîstika xwe didomandin. Hinek kes ketin navê pere mer e dan û lihev hatin. Bûkê bi paş ve ji min stendin. Paşe bi destê min girtin anîn der. Carek din hemû hevalên min yên mamoste ji kenan zikopişto bûn. Ka min keçikê revandibû an jî wê ez revandibûm. Heta em hatin Stockholmê hevalên ên mamoste bi henek digotin wele ew qereç bûn, porê te jî wek wan reş bû û te ji xwe hesibandin û keçikê çav berda bû te.Me fêm kir ku wan gundiyan nîşan û dawetên xwe yên kevn kirine şano û ji turîstan re dilîzin û pere kar dikin.

Ji wê rojê şûn ve min xwest ez nîşan û dawetên me kurdan jî berhev bikim û ku pêkan (mumkun) be jê senariyoyeke çêkim û Bila bibe şano an jî fîlma wê çêbikim. Min di sala 1991 de pirtûk bi navê ”Nîşan û dawet” nivîsî, lê senaryoya wê amade nekir. Artîstê Kurd Kemal Gurgu çend car ji min daxwaz û tîka kir ku ez senaryoya wê çêkim û ew bilîzin. Lê hezar mixabin min heta îro tu dem, hêz û kês nedît ku senaryoya wê amade bikim.

Pirtûkên ku wî nivîsîye û wergerandîye:

Em bixwînin, weşanên Skolverket, 1986.

Em binivîsîn weşanên Skolverket, 1986.

Em bixwînin -2, weşanên APEC, 1989.

Ken û girîn, weşanên APEC, 1989.

Dîroka Kurd û Kurdistanê, weşanên APEC, 1990 Navên kurdî, weşanên APEC, 1990.

Nişan û dawet, weşanên APEC, 1991.

Kurterastî weşanên APEC, 1991. Çend gotin li ser ronakbîrên Kurd, Îsmaîl Besîkçî, weşanên Rewşen, 1991.

Roj bi roj serê kendavê û Kurd, weşanên APEC, 1992. Şerê Kendavê weşanên APEC, 1992.

Cografya Kurdistanê, weşanên APEC, 1993. Çêlepisîk bi gelek tiştanokan dizane, Ulf Lêfgren, weşanên Apec, 2000.

Manga Sor paqijiyê dike APEC, 2000.

Gotinên pêşiyan, weşanên Rewşen, 2001.

Pêşkît û parkît, weşanên Medya, 2001.

Ji xelatgirên Nobelê çend çîrokên zarokan, weşanên APEC, 2002. Şagird diçin dibistanê, weşanên Skolverket, 2002.

Du Heval, weşanên APEC, 2002.

Ansîklopediya Zarokan APEC, 2004 Manga Sor Hildikişe Ser Darê, weşanên APEC, 2005.

Pêşgotin a werger Ev pirtûk ku niha di destê wede ye nivîsara mamûsta Amed Tîgrîs e. Ew ku bi xwe ji Kurmancên Kurdistana Turkîyê ye di pêşgotina pirtûka (nîşan û dawet) de bi gotina ji dema ku kulturên wan hatin guhertin û kulturekî din kete cîhê wî, bi nivîsekî zanistî a kurmancîya paqij karîye ku wekî pijîşkekî, nexweşîyê dîyar bike û derman jî jê re binvîse. Ev pirtûk bi tîpên latînî hatîye nivîsandin.

Ew tîpin ku Mîr celadet bedirxan beg di sala 1919,ê zaînî danîye weku alfabêya nû ji bû nivîsandin bi zimanê kurdî. Tîpên latînî di van salên dawîyê da bi pirayî ya nivîskarên kurd, pê nivîsîn, bû sedemê ku ziman û kulturê kurdî pêşveçû.

Di gor pirtûkên ku belavbûne û likolînin ku hatine nivîsandin, dibêjin Kurdên Xorasanê hatine bi cîhkirin li wê derê, bi sedema ku parîzîyê sînûra bakûra welatê Îranê bikin.

Kultura Kurd, kultura a herî zengîne di Îranê da. Çima ku rêberê komara îslamî yê Îranê di wutara xwe di bajarê Seqiz da got, ziman û kultura Kurdî û şîyanên zanistî, hunerî û werzişî yên xortên kurd mîrata gelê îrane.

Mixabin di kultura kurdin xorasanê ku ji kevn da di wî welat bi cîh bûne bi têkilî bi edetên cîranên xwe guhertinên biçûk serda hatîye. Ji vê yekê bi sedema ev erkê ku min di beramber gelê Kurdistanê ser xwe didît, min biryar da ku bi wergerandina ev pirtûk, gavek li parîzdarî yên kulturên dewlemend û bingehî a kurdî pêşda bibim. Ev pirtûk ne tenê ji bo kurd e lêbelê ji bo hamû îranîyên ku ji kulturên kewn û têr xwe hez dikin. Îro parîzdarî ya kultur roxana planê dijmenên kulture. Ewan ku kulturê nû û modernên xwe ji rojava anîne û di nav kulturên me de çandin. Ewan ku bi nîşanên azadî yên me ji bo xwe dem û dezgehên mafên mirov çê kirine û tişt ji derbara azadîyê nizanin.mezintirîn peyker re di welatên xwe hene lê di jêr ew peykera azadî,xwîna hezaran kes azadîxwazên xwe ji ber xwestika azadî dikojin.

Kamuran bedirxan beg wisa dibêje ku: Ew ku ne bi şere, şêre. Yanî ku ew ku li duv ceng û şer nebe, serkewtîye. Salên dirêj bi xapandin û weritîn, kurdên Iraqê re talandin û xwîna jin û zarûk û mêrên wan bi ne heq rijandin û cezayên kirêyên pîsî yên xwe jî dîtin. Di Turkîye de wan kurd ku di xanîyên xwe mafa peyvandin tune bûn, ji vê tirsandin ku heger hûn li mal da bi kurmancî biaxifin, Ata turk dengên we dibihîse. Dîvana mem û zîn ku şahname a kurmancî ye bi turkî wergerndin û pirtûka bi rêza destê wî veşartin. Pêştre gotin ku Ehmedê xanî jî tirk bûye. Stiranên esîl yên kurdî re bi cûrekî li nav xwe kişandin ku îro mirov bi bihîstina dezgeha stiranên ku li tirkîye belav dibin, di eceb dimîne ku çawa ewan stiranên wisa hebin. Lê hevalên kultur di tirkîye de ku rojên di zindanê bûn yan jî koçberbûn ewropa îro di nav akadimîyên mezin di Parîs,

Swêd, Almanîya û hwd tê dikoşin ku kultura kurdî re bi hemû donyayê bidine nasakirin. Çima ku bi wan re eşkêre bûye ku çekdarî u rijandina xweîn to tişt nayê guhertin. Îro em dizanin ku armanca hêzin dewletî ji wan çî bûye û çî ye!

Soltan selahedîn Eyûbî serdara kurd di şerên xacî da bi xapanin ewan fitnexaz fêm kiribû ku sedema wan ji bo şerê navbera musulman û xiristîyan çi bûye.

Kurd bi her awayî xwe îranî dizanin.

Kurd di her welat û her ol xwe îranî nasdikin.Gava ku ji kurdin ku li sûrîye yê dijîne, ji nasname yên pirs dikî wan xwe îranî û ji alîya Mêdîya dizinin. Ev yek di bara kurdên Ermenistanê jî raste. Ji ber ku ew welat heya çendî berê îrana mezin re pêk datanî ku bi destên dagêrker cida bû. Lê kultur û zimanên wan heta îro kurdî ye ku zimana mezintirên gelê kewn yên Arîyaî bûye.

Ji bo Wergerandina ev pirtûk min destûr û mocewiza mamûsta Amed Tîgrîs hilgirt. Stiranin kurdî bi bingeha kurdî xweşe, lê min ew wergerand û li beşa dawîyê pirtûk de hîndarîyek biçûk û ferhengokek jê ra amadekir.

Ebas Ferhadî Tûpkanlû Zivistana 2011 Bajarê Homs - Sûrîye

Spasî Sipas ji mamûstayê hêja birêz Amed Tîgrîs Sipas ji van dost û hevalan re, bo wê alîkariya hêja derbarî amadekirina pirtûkê: -Birêz Mamûsta Azad makûyî - Birêz Beha eddîn Siyda