Parvareshe gharche khoraki

‫‪1‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫ﻧﺎم ﻛﺘﺎب‪ :‬ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﻫﺎي ﺧﻮراﻛﻲ‬ ‫ﻣﻮﻟﻒ‪ :‬آﻗﺎي ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬ ‫ﻧﺎﺷﺮ‪ :‬ﻋﻠﻮم ﻣﻌﺮوف‬ ‫ﺣﺮوﻓﭽﻴﻨﻲ‪ :‬زﻫﺮا ﺳﻠﻄﺎﻧﻲ‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪2‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫ﻓﺼﻞ اول‪:‬‬ ‫ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ‬ ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‪:‬‬ ‫ﻛﺸﻮر اﻳﺮان داراي ‪11‬ﻧﻮع آب و ﻫﻮاي ﻣﺘﻔﺎوت از ‪13‬ﻧﻮع آب و ﻫﻮاي ﻣﻮﺟﻮد در ﺟﻬﺎن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬ ‫آب و ﻫﻮاﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﻛﺮه زﻣﻴﻦ در ﮔﻮﺷﻪ و ﻛﻨﺎر اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﭘﻬﻨﺎور اﻳﺮان زﻣﻴﻦ وﺟﻮد دارد و اﻳﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ اي‬ ‫اﺳﺖ؛ﺑﺲ ﻋﻈﻴﻢ و ﺑﺎﺷﻜﻮه ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﻢ از اﻳﻦ اﻣﺘﻴﺎز ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﻫﺎ را اﻧﺠﺎم دﻫﻴﻢ‪.‬‬ ‫اﻛﺜﺮا اﻳﻦ آب و ﻫﻮاﻫﺎ ﺟﻬﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻗﺎرﭼﻬﺎي ﺧﻮراﻛﻲ و ﻋﻤﺪﺗﺎ ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻮن ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺎرچ ﻗﺪرت روﻳﺸﻲ در دﻣﺎﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ را دارا ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ دﻣﺎي ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮﻣﻨﺎﺳﺐ رﺷﺪ‬ ‫ﻗﺎرچ ﻧﺒﺎﺷﺪ؛اﻳﻦ اﺧﺘﻼف دﻣﺎ و ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻧﺎﭼﻴﺰ اﺳﺖ و ﺑﺎ ﺻﺮف اﻧﺮژي ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺷﺮاﻳﻂ اﻳﺪه آل را‬ ‫اﻳﺠﺎد ﻧﻤﺎﺋﻴﻢ‪.‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﮔﻮﻧﻪ و ﻧﮋاد ﻗﺎرچ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﻢ در ﻫﻤﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺎﻻ و اﻗﺘﺼﺎدي‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺘﺎﻧﻬﺎي ﺷﻤﺎل ﻛﺸﻮر ﺷﺮاﻳﻂ آب و ﻫﻮاﻳﻲ و اﻗﻠﻴﻤﻲ ﻛﺎﻣﻼ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺟﻬﺖ ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﻫﺎي ﺧﻮراﻛﻲ‬ ‫دارﻧﺪ و ﺑﺎ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺗﻤﻬﻴﺪات ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﻬﺮه وري ﻫﺎي ﻛﻼﻧﻲ از اﻳﻦ ﻛﺎر ﻋﺎﻳﺪ ﻛﺸﻮر و ﻣﺮدﻣﺎﻧﺶ ﺑﻜﻨﻴﻢ ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺎ‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ وﺳﻌﺖ ﻛﻤﺘﺮ از اﺳﺘﺎﻧﻬﺎي ﺷﻤﺎﻟﻲ و ﺷﺮاﻳﻂ آب‬ ‫و ﻫﻮاﻳﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ و ﺣﺘﻲ ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮاﻗﻊ ﺷﺮاﻳﻂ اﻗﻠﻴﻤﻲ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮ داراي ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﺻﺎدرات ﺑﺎﻻي ﻗﺎرچ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ؛ ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ از ﺟﻤﻠﻪ ﻗﺎرﭼﻬﺎي ﺧﻮراﻛﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮔﺮﻣﺴﻴﺮي و ﻧﻴﻤﻪ ﮔﺮﻣﺴﻴﺮي‬ ‫از رﺷﺪ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪.‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي از ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻗﺪرت‬ ‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺎﻻ و ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ و در ﺷﺮاﻳﻂ ﺣﺮارﺗﻲ ﺑﺎﻻ ﻧﻴﺰ رﺷﺪ ﺧﻮﺑﻲ دارﻧﺪ‪.‬ﺑﺴﻴﺎري از ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي‬ ‫ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ ﺑﺮ روي ﭼﻮﺑﻬﺎي ﭘﻮﺳﻴﺪه و ﻳﺎ درﺣﺎل ﭘﻮﺳﻴﺪن و ﺑﻘﺎﻳﺎي ﭼﻮﺑﻲ از ﺟﻤﻠﻪ ﺧﺎك اره و ﺿﺎﻳﻌﺎت ﻛﺎﻏﺬ و‬ ‫ﺳﺎﻗﻪ ﻫﺎي ﺳﺒﺰ ﻣﻮز؛ ﭘﻮﺳﺖ ﻏﻮزه ﭘﻨﺒﻪ ‪ ،‬ﻛﻨﺠﺎﻟﻪ ﺳﻮﻳﺎ ؛ ﻛﻨﺠﺎﻟﻪ ﭘﻨﺒﻪ ‪ ،‬و ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻮاد ﻟﻴﻨﮕﻮ ﺳﻠﻮﻟﺰي دﻳﮕﺮ رﺷﺪ‬ ‫ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬ﻛﺸﺖ ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ در ﻛﺸﻮرﻫﺎي آﺳﻴﺎي ﺟﻨﻮﺑﻲ و آﻣﺮﻳﻜﺎ و اروﭘﺎ ﺑﺴﻴﺎر راﻳﺞ اﺳﺖ و در ﻓﺼﻮل رﺷﺪ‬ ‫ﻣﻲ ﺗﻮان آن را ﭘﺮورش داد‪.‬‬ ‫اﻏﻠﺐ ﻣﺪﻟﻬﺎي ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ رﺷﺪ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮﻣﻲ ﺑﺎﻻﻳﻲ دارﻧﺪ و ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ ﻣﻮاد ﺳﻠﻮﻟﺰي را ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‬ ‫ﻗﺪرت ﺳﺎﭘﺮوﻓﻴﺘﻲ ﺑﺎﻻﻳﻲ دارﻧﺪ‪.‬از ﻧﻈﺮ ﺗﻐﺬﻳﻪ و رﻓﻊ ﮔﺮﺳﻨﮕﻲ و ﻧﻴﺰ اﺣﻴﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﻛﺸﺎورزي در ﻛﺸﻮرﻫﺎي در‬ ‫ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺮورش ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﭘﻠﻮروﺗﻮس ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻗﺎرﭼﻬﺎي ﺧﻮراﻛﻲ از اﻫﻤﻴﺖ و اﻣﺘﻴﺎز ﺑﺎﻻﻳﻲ ﺑﺮﺧﻮردار‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﺮ ﺳﺎﻟﻪ ﻫﺰار ﺗﻦ ﻣﻮاد زاﺋﺪ ﻛﺸﺎورزي در اﻳﺮان ﺳﻮزاﻧﺪه و ﻳﺎ دور رﻳﺨﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻮاد در اﻛﺜﺮ ﻧﻘﺎط اﻳﺮان‬ ‫ﻓﺮاوان اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪3‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫ﻳﻜﻲ از راﻫﻬﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ارﺗﻘﺎء ﻛﻴﻔﻲ اﻳﻦ ﻣﻮاد ‪،‬اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺴﺘﺮ ﻛﺸﺖ ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻟﺬا‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ ﻣﻮاد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺴﺘﺮ ﻗﺎرچ ﻳﻜﻲ از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راﻫﻬﺎي اﻳﺠﺎد ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎي ﺷﻐﻠﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و‬ ‫ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ آﻟﻮدﮔﻲ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ)ﭘﺮورش(‪:‬‬ ‫ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﭘﺮورش و ﻛﺸﺖ ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪه در اﻳﺮان راﻳﺞ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ و ﺑﺎ اﻳﺠﺎد‬ ‫ﻛﻼﺳﻬﺎي ﺗﺮوﻳﺠﻲ از ﺟﺎﻧﺐ ﺳﺎزﻣﺎن ﺟﻬﺎد ﻛﺸﺎورزي‪،‬ﻣﺮاﻛﺰ ﻓﻨﻲ و ﺣﺮﻓﻪ اي ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﻌﺎون و آﻣﻮزﺷﮕﺎﻫﻬﺎي‬ ‫ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺑﻄﻮر ﻋﻤﻠﻲ و ﺟﺪي ﭘﺮورش دﻫﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺷﺎﻳﺎن ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻮدرو در دﺷﺘﻬﺎ و ﻛﻮﻫﺴﺘﺎﻧﻬﺎي ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﺸﻮر از ﺟﻤﻠﻪ اﺳﺘﺎن‬ ‫ﭼﺎرﻣﺤﺎل ﺑﺨﺘﻴﺎري ﺳﺎﻟﻬﺎي ﻃﻮﻻﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ رﺷﺪ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ و ﻫﺮ ﺳﺎل ﺑﺎ ﺷﺮوع ﺑﻬﺎر و اﻳﺠﺎد ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﻲ‬ ‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻄﻮر ﺧﻮدرو و اﻧﺒﻮه از زﻣﻴﻦ ﺑﻴﺮون ﻣﻲ زﻧﺪ و ﻣﺮﻣﺎن ﺑﻮﻣﻲ آن ﻣﻨﻄﻖ ﺟﻬﺖ ﻣﺼﺮف ﺧﻮد از آن اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﺸﺖ ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﺗﻮﺳﻂ آﻗﺎي ﻣﺼﻄﻔﻮي در ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻛﺸﺎورزي ﺷﺮوع ﺷﺪ و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﻲ‬ ‫ﻧﻴﺰ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ اﻧﺠﺎم ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪،‬اﻳﺸﺎن اﻗﺪام ﺑﻪ ﺗﺎﺳﻴﺲ واﺣﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻗﺎرچ ﺑﻪ ﻧﺎم اﺳﺐ ﺳﻔﻴﺪ ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﻛﻪ در ﺳﺎل‬ ‫‪1365‬ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮل دﻫﻲ رﺳﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻬﻴﻪ اﺳﭙﺎن ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ ﻧﻴﺰ ﺗﻮﺳﻂ اﺻﻼن ﻋﺰﻳﺰي‪ ،‬ﺣﺒﻴﺒﻪ ﺑﺎﻗﺮﭘﻮر در ﺳﺎل ‪1362‬در ﺟﻬﺎد داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ﺗﻬﺮان در‬ ‫ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮﺣﻲ اراﺋﻪ ﺷﺪ و ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺮﻓﻮﻟﻮژي ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ)ﺷﻜﻞ ﻇﺎﻫﺮي(‪:‬‬ ‫ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ داراي ﻛﻼﻫﻚ و ﭘﺎﻳﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﭘﺎﻳﻪ آن ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻮﺗﺎه اﺳﺖ و رﻧﮓ آن ﻧﻴﺰ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ رﻧﮓ‬ ‫ﻛﻼﻫﻚ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻛﻼﻫﻚ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺟﻮان اﺳﺖ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﺎدﺑﺰن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﻛﻢ ﻛﻢ ﺷﻜﺎف ﻫﺎي ﻋﻤﻴﻖ ﺑﺮداﺷﺘﻪ‬ ‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻓﺴﻤﺘﻬﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ را ﻣﻴﺪﻫﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﻛﻪ ﻗﺎرچ ﺧﻮﺷﻪ اي ﺷﻜﻞ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ‪ .‬در ﻫﻮاي ﮔﺮم ﻛﻼﻫﻚ‬ ‫ﻗﺎرچ ﻧﺮم و ﺳﻔﻴﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و در ﻫﻮاي ﺳﺮد ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي رﻧﮓ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬در ﻗﺴﻤﺖ زﻳﺮﻳﻦ ﻛﻼﻫﻚ ﺗﻴﻐﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد‬ ‫ﺑﻠﻨﺪ‪،‬ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﻛﻮﺗﺎه و ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻮﺗﺎه ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺘﻨﺎوب ﻗﺮار دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﻧﻮاع ﻗﺎرﭼﻬﺎي ﺻﺪﻓﻲ‪:‬‬ ‫ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ رده ﺑﺎزﻳﺪﻳﻮﻣﻴﺴﺖ‪ ،‬راﺳﺘﻪ آﮔﺎرﻳﻜﺎﻟﺰ‪،‬ﺧﺎﻧﻮاده آﮔﺎرﻳﻜﺎﺳﻪ و ﺟﻨﺲ ﭘﻠﻮروﺗﻮس ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﮔﻮﻧﻪ‬ ‫ﻫﺎي اﻳﻦ ﻗﺎرچ ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ اﻏﻠﺐ آﻧﻬﺎ رﺷﺪ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮﻣﻲ ﺑﺎﻻﻳﻲ داﺷﺘﻪ و ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﻣﻮاد ﺳﻠﻮﻟﺰي را ﺗﺠﺰﻳﻪ‬ ‫ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻗﺴﻤﺘﻲ از اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ آﺷﻨﺎ ﻣﻲ ﺷﻮﻳﻢ‪:‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪4‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫‪(1‬ﭘﻠﻮروﺗﻮس اﺳﺘﺮاﺗﻮس‪:‬اﻳﻦ ﻗﺎرچ ﻳﻜﻲ از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه در ﺑﻴﻦ ﻗﺎرﭼﻬﺎي ﺻﺪﻓﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و‬ ‫در ﺳﻄﺢ ﺗﺠﺎري روي ﭼﻮب‪،‬ﻛﺎه و ﻛﻠﺶ ﻏﻼت و ﺳﺎﻳﺮ ﺑﻘﺎﻳﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻛﺸﺖ داده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬ﺑﺎردﻫﻲ ﻗﺎرچ در‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﺖ در ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻣﻌﺘﺪل در ﻓﺼﻮل ﭘﺎﻳﻴﺰ و زﻣﺴﺘﺎن ﻛﻪ ﺣﺮارت ‪16°C‬اﺳﺖ ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫‪(2‬ﭘﻠﻮروﺗﻮس ﻓﻠﻮرﻳﺪا‪:‬اﻳﻦ ﻗﺎرچ را اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در ﺳﺎل ‪ 1958‬از ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻧﻴﻤﻪ ﮔﺮﺳﻴﺮي ﻓﻠﻮرﻳﺪاي آﻣﺮﻳﻜﺎ ﮔﺰارش‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ از ﻧﻈﺮ ﺷﻜﻞ ﻇﺎﻫﺮي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﻮﻧﻪ اﺳﺘﺮاﺗﻮس ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪوﻟﻲ ﻛﻤﻲ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬اﻳﻦ ﻗﺎرچ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﮔﻮﻧﻪ اﺳﺘﺮاﺗﻮس ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻴﺸﺘﺮي داﺷﺘﻪ و ﻗﺎدر اﺳﺖ ﺷﺮاﻳﻂ ﺣﺮارﺗﻲ ﺑﺎﻻﻳﻲ را ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪(3‬ﭘﻠﻮروﺗﻮس ارﻳﻨﺠﻲ‪:‬اﻳﻦ ﻗﺎرچ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻃﺒﻴﻌﻲ در ﺟﻨﻮب اروﭘﺎ ‪ ،‬ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺮﻛﺰي آﺳﻴﺎ و آﻣﺮﻳﻜﺎي ﺟﻨﻮﺑﻲ رﺷﺪ ﻣﻲ‬ ‫ﻛﻨﺪ و ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻧﮕﻞ روي رﻳﺸﻪ ﺑﻌﻀﻲ از ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺧﺎﻧﻮاده ﭼﺘﺮﻳﺎن رﺷﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻓﻘﻂ در ﺳﻄﻮح‬ ‫آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﻛﺸﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬ﺑﻮي دﻟﭙﺬﻳﺮو ﻛﻴﻔﻴﺖ ﭘﺨﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ آن را در ردﻳﻒ ﻣﺮﻏﻮﺑﺘﺮﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي‬ ‫ﭘﻠﻮروﺗﻮس ﻗﺮار داده اﺳﺖ ‪.‬در ﺑﺎزارﻫﺎي اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ‪،‬اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‪،‬ﻣﺮاﻛﺶ‪،‬ﻫﻨﺪوﺳﺘﺎن و اﻳﺮان ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺎزه و ﺧﺸﻚ‬ ‫ﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪(4‬ﭘﻠﻮروﺗﻮس ﺳﻴﺴﺘﻴﺪﻳﻮﺳﻮس‪:‬اﻳﻦ ﻗﺎرچ در ﻛﺸﻮر ﺗﺎﻳﻮان ﺑﻪ ﻓﺮاواﻧﻲ ﻛﺸﺖ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﺻﺪف ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻧﻲ‬ ‫ﻣﺸﻬﻮراﺳﺖ‪.‬ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ اﻳﻦ ﻗﺎرچ ﺑﻮي ﺗﻨﺪ داﺷﺘﻪ و ﺑﺎب ﻃﺒﻊ ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪(5‬ﭘﻠﻮروﺗﻮس ﻓﻼﺑﻼﺗﻮس‪:‬روش ﻛﺸﺖ اﻳﻦ ﻗﺎرچ را ﺑﺎﻧﻮ وﺳﺮﻳﻮاﺳﺘﺎوا از ﻫﻨﺪوﺳﺘﺎن ﮔﺰارش ﻧﻤﻮده اﻧﺪ‪.‬ﻟﻴﻜﻦ‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت ﻛﺎﻓﻲ در ﻣﻮرد ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت زراﻋﻲ و اﻣﻜﺎن ﻛﺸﺖ آن در ﺳﻄﺢ ﺗﺠﺎري در دﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫‪(6‬ﭘﻠﻮروﺗﻮس ﻛﻮرﻧﻮﻛﻮﭘﻲ‪:‬اﻳﻦ ﻗﺎرچ داراي رﻧﮓ زرد اﺳﺖ و از ﺳﺎﻳﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﭘﻠﻮروﺗﻮس ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ‬ ‫اﺳﺖ‪.‬ﻛﺸﺖ آن ﻓﻘﻂ در ﺳﻄﻮح آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ اﻧﺠﺎم ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬در ﻃﺒﻴﻌﺖ روي ﭼﻮب درﺧﺘﺎن ﺑﻠﻮط ‪،‬اﻧﺠﻴﺮ؛راش‬ ‫و ﻏﻴﺮه‪،‬اﻳﻦ ﻗﺎرچ رﺷﺪ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫‪(7‬ﭘﻠﻮروﺗﻮس ﺳﺎﭘﻴﺪوس‪:‬اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎ از ﻟﺤﺎظ ﺷﻜﻞ ﻇﺎﻫﺮي ﺑﺎ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﭘﻠﻮروﺗﻮس اﺧﺘﻼف دارد‪.‬اﻣﺎ ﻣﺰه آن‬ ‫ﺷﺒﻴﻪ ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ اﺳﺘﺮاﺗﻮس ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬اﺳﭙﻮرﻫﺎي اﻳﻦ ﻗﺎرچ داراي رﻧﮓ ﺑﻨﻔﺶ روﺷﻦ اﺳﺖ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ در‬ ‫ﭘﻠﻮروﺗﻮس اﺳﺘﺮاﺗﻮس اﺳﭙﻮرﻫﺎ داراي رﻧﮓ ﺳﻔﻴﺪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪(8‬ﭘﻠﻮروﺗﻮس ﺳﺎﺟﺮﻛﺎﺟﻮ‪:‬اﻳﻦ ﻗﺎرچ را اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﺟﺎﻧﺪﻳﻚ و ﻛﺎﭘﻮر در ﺳﺎل‪1976‬در ﻫﻨﺪوﺳﺘﺎن از ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺟﻤﻊ‬ ‫آوري ﻛﺮدﻧﺪ ‪ .‬از آن ﻛﺸﺖ ﺧﺎﻟﺺ ﺗﻬﻴﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺧﻮراﻛﻲ ﭘﻠﻮروﺗﻮس اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﻣﺮﻏﻮب ﺗﺸﺨﻴﺺ داده ﺷﺪ‪.‬اﻳﻦ ﻗﺎرچ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ رﺷﺪ آﺳﺎن و ﺑﺎردﻫﻲ ﻋﺎﻟﻲ و ﺷﻜﻞ و ﻣﺰه ﺧﻮب ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﺻﻮرت ﻳﻚ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﺠﺎري در ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﻤﺸﻮرﻫﺎي آﺳﻴﺎي ﺟﻨﻮب ﺷﺮﻗﻲ ﻣﻮرد ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪5‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﭼﺮﺧﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ‪:‬‬ ‫ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ در ﻫﻨﮕﺎم ﺑﻠﻮغ ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي اﺳﭙﻮر ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺘﻨﺎوب آزاد ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ اﻳﻦ اﺳﭙﻮرﻫﺎ از‬ ‫ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺎد ﭘﺨﺶ ﻣﻲ ﺷﻮد و در روي ﺑﺴﺘﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺟﻮاﻧﻪ ﻣﻲ زﻧﻨﺪ و ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم اوﻟﻴﻪ را ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲ آورﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﻠﻮﻟﻬﺎي ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم اوﻟﻴﻪ ﺗﻚ ﻫﺴﺘﻪ اي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ و از ﺑﺮﺧﻮرد دوﻣﻴﺴﻠﻴﻮم اوﻟﻴﻪ ﺣﺎﺻﻞ از دو اﺳﭙﻮر ﻣﺨﺘﻠﻒ‬ ‫ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ دوﻫﺴﺘﻪ دارد و ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ رﺷﺪ ﻧﻤﻮده و ﮔﺮه ﻫﺎي اوﻟﻴﻪ را ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ آورد‪ .‬اﻳﻦ ﮔﺮه ﻳﺎ دﻛﻤﻪ ﻫﺎ‬ ‫ﺑﺎ رﺷﺪ ﺧﻮد اﻧﺪاﻣﻬﺎي ﺑﺎردﻫﻲ را ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ آورﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﺣﺘﻴﺎﺟﺎت ﻏﺬاﻳﻲ ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ‪:‬‬ ‫از ﻟﺤﺎظ ﻏﺬاﻳﻲ ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺳﻠﻮﻟﺰ‪،‬ﻫﻤﻲ ﺳﻠﻮﻟﺰ و ﻟﻴﮕﻨﻴﻦ دارد‪.‬‬ ‫در ﻃﺒﻴﻌﺖ اﻏﻠﺐ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ روي اﻧﺪاﻣﻬﺎي زﻧﺪه و ﻳﺎ ﻣﺮده ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ و وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ‬ ‫ﻫﺎ ﻓﻘﻴﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ رﺷﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي رﺷﺪ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم و ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺪام ﺑﺎردﻫﻲ ﻗﺎرچ‪،‬ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ ﻣﻮﺟﻮد در ﻛﺎه ﮔﻨﺪم‬ ‫و ﺟﻮ‪،‬ﺳﺎﻗﻪ ﻫﺎي ذرت‪،‬ﻛﺎﻏﺬ‪،‬ﺧﺎك اره و ﺑﻘﺎﻳﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ دﻳﮕﺮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬اﻟﺒﺘﻪ اﻓﺰودن ﺳﺎﻳﺮ‬ ‫ﻣﻮادﻏﺬاﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ‪،‬آرد ﺳﻮﻳﺎ‪،‬ﺳﺒﻮس ﮔﻨﺪم‪،‬ﺑﺮﻧﺞ و ﻧﻴﺘﺮات ﺳﺪﻳﻢ و ﻳﺎ ﻛﻠﺴﻴﻢ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺴﺮﻳﻊ رﺷﺪ ﻗﺎرچ و‬ ‫اﻓﺰاﻳﺶ ﻛﻤﻲ و ﻛﻴﻔﻲ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﺷﺮاﻳﻂ زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ‪:‬‬ ‫در ﻣﻴﺎن ﻋﻮاﻣﻞ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ درﺟﻪ ﺣﺮارت ﻳﻜﻲ از ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﻻزم ﺟﻬﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ ﻗﺎرچ‬ ‫ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺤﺪوده وﺳﻴﻌﻲ از ﺗﻐﻴﻴﺮات درﺟﻪ ﺣﺮارت را ﺗﺤﻤﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ رﻳﺸﻪ دواﻧﻲ ﺟﻬﺖ رﺷﺪ ﺳﺮﻳﻊ‬ ‫ﻣﻴﺴﻠﻴﻮﻣﻲ درﺟﻪ ﺣﺮارت ﺑﺎﻳﺪ ﺛﺎﺑﺖ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺣﺮارت ﻣﻨﺎﺳﺐ در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ‪25°C‬اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﺸﻜﻴﻞ اﻧﺪاﻣﻬﺎي ﺑﺎردﻫﻲ در ﺣﺮارت ‪ 15-25°C‬ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻴﺰان آن در ﺣﺮارت‪-22°C‬‬ ‫‪18‬اﺳﺖ‪.‬در ﮔﻮﻧﻪ ﭘﻠﻮروﺗﻮس اﺳﺘﺮاﺗﻮس ﺣﺮارت ﺧﻮب ﺑﺮاي ﺗﺸﻜﻴﻞ اﻧﺪام ﺑﺎردﻫﻲ در ﺣﺪود‪ 16C°‬ﻣﻲ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬وﺟﻮد‪CO2‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ رﻳﺸﻪ دواﻧﻲ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺤﺮﻳﻚ رﺷﺪ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻗﺎرچ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻏﻠﻈﺖ‪CO 2 %2-%28‬‬ ‫ﻋﻼوه ﺑﺮ آﻧﻜﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺤﺮﻳﻚ رﺷﺪ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻣﻲ ﮔﺮدد ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ در رﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻴﻜﺮو‬ ‫ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢ ﻫﺎ ﻛﻪ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻏﻠﻈﺖ ﺑﺎﻻي ‪CO2‬را ﺗﺤﻤﻞ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﭘﻴﺮوز ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺗﺬﻛﺮ‪:‬ﻏﻠﻈﺖ ‪ CO2 %37/5‬ﻣﺎﻧﻊ رﺷﺪ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ ﻗﺎدر اﺳﺖ ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﻴﻤﻪ‬ ‫ﻫﻮازي ) درﻏﻴﺎب اﻛﺴﻴﮋن زﻳﺎد( رﺷﺪ ﻛﻨﺪ وﻟﻲ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺪام ﺑﺎردﻫﻲ ﺑﺎﻳﺪ اﻛﺴﻴﮋن ﻛﺎﻓﻲ در اﺧﺘﻴﺎر ﻗﺎرچ ﻗﺮار‬ ‫داده ﺷﻮد‪ .‬ﻧﻮر ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎدي در اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺤﺼﻮل ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫رﻃﻮﺑﺖ ﻣﻄﻠﻮب ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ‪ 65-70‬درﺻﺪ و رﻃﻮﺑﺖ ﻣﻄﻠﻮب ﻫﻮاي درون ﺳﺎﻟﻦ در ﺣﺪود‪85-90‬‬ ‫درﺻﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪6‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﺻﻮل ﺗﻬﻴﻪ ﺑﺬر ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ‪:‬‬ ‫ﻗﺎرﭼﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻫﻢ ﺑﻪ روش ﺟﻨﺴﻲ و ﻫﻢ ﺑﻪ روش ﻏﻴﺮ ﺟﻨﺴﻲ ﺗﻜﺜﻴﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در روش ﺟﻨﺴﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﺟﺎي ﺑﺬر‪،‬ﺗﻮﻟﻴﺪ اﺳﭙﻮر ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و اﻳﻦ اﺳﭙﻮر داراي ﻧﻴﻤﻲ از ﺻﻔﺎت ﻛﻠﻲ ﻗﺎرچ ﺑﻮده و وﻗﺘﻲ ﻛﻪ دو اﺳﭙﻮر‬ ‫ﻏﻴﺮﻫﻤﺠﻨﺲ وﻟﻲ ﺳﺎزﮔﺎر ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺪام ﺑﺎردﻫﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬اﻳﻦ روش ﺗﻜﺜﻴﺮ ﻣﻤﻜﻦ‬ ‫اﺳﺖ اﺧﺘﻼﻓﺎت ژﻧﺘﻴﻜﻲ ﻣﺘﻌﺪدي از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ﻛﺎرﮔﺎﻫﻬﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪي از اﻳﻦ روش ﺟﻬﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ‬ ‫ﻗﺎرچ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻓﻘﻂ در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻬﺎ ﺟﻬﺖ ﺗﻬﻴﻪ ﺳﻮﻳﻪ ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻣﻘﺎوم ﭘﺮ ﻣﺤﺼﻮل از اﻳﻦ روش‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮده و ﺑﻌﺪ از ﺗﺴﺖ ﺑﻪ روش ﻏﻴﺮ ﺟﻨﺴﻲ ﺑﺮاي ﺗﻜﺜﻴﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫در روش ﺗﻜﺜﻴﺮ ﻏﻴﺮ ﺟﻨﺴﻲ از ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺸﺖ ﺑﺎﻓﺖ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﮔﺮدد ‪.‬ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺬر ﻗﺎرچ‬ ‫ﻳﻜﻲ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز اﺳﺖ‪.‬ﻓﺎﺻﻠﻪ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه و ﺳﺎﻟﻦ ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺣﺪاﻗﻞ‪500-600‬ﻣﺘﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ آﻟﻮدﮔﻲ‬ ‫اﻳﺠﺎد ﻧﺸﻮد‪.‬ﻫﻨﮕﺎم اﺣﺪاث آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺟﻬﺖ ﺑﺎد ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬اﮔﺮ واﺣﺪ ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻫﻢ داﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻧﺒﺎﻳﺪ وزش ﺑﺎد از ﺳﺎﻟﻦ ﻫﺎي ﻧﮕﻬﺪاري ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﺮف آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺬر ﺑﺎﻳﺪ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﺎﻣﻼ اﺳﺘﺮﻳﻞ اﻧﺠﺎم ﮔﻴﺮد‪.‬ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺬر ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ از ﺑﺎﻓﺖ ﻗﺎرچ و ﮔﺎﻫﻲ‬ ‫اوﻗﺎت ﻧﻴﺰ از ﻫﺎگ اﺳﭙﻮر اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ ﻗﺎرچ )ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم( در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﻛﺎﻣﻼ اﺳﺘﺮﻳﻞ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ از‬ ‫ﻗﺎرچ ﺳﺎﻟﻢ را ﻛﻪ از ﺑﺴﺘﺮ ﻛﺸﺖ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮده اﻳﻢ را در اﻟﻜﻞ ﺧﺎﻟﺺ ﻓﺮو ﺑﺮده و ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ از روي ﺷﻌﻠﻪ ﻋﺒﻮر‬ ‫ﻣﻲ دﻫﻴﻢ ﺗﺎ ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ ﮔﺮدد‪.‬ﺳﭙﺲ ﺗﻜﻪ ﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎزﻛﻲ از ﺑﺎﻓﺖ دروﻧﻲ آن را ﺟﺪا ﻧﻤﻮده روي ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ‬ ‫ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﺟﻬﺖ ﺗﻬﻴﻪ ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ ﺑﻪ روش زﻳﺮ اﻗﺪام ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﻴﻢ‪:‬‬ ‫‪20‬ﮔﺮم ﭘﻮر آﮔﺎر و ﻳﺎ آﮔﺎر ﻟﻴﻔﻲ را ﺑﻪ ﻳﻚ ﻟﻴﺘﺮ آب اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻮده و روي ﺷﻌﻠﻪ ﻣﺮﺗﺒﺎ ﺑﻪ ﻫﻢ‬

‫ﻣﻲ زﻧﻴﻢ ﺗﺎ آﮔﺎر‬

‫ﻛﺎﻣﻼ در آب ﺣﻞ ﺷﻮد و اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﺑﺮاي ﭘﻮدرآﮔﺎر‪ 5-6‬دﻗﻴﻘﻪ و ﺑﺮاي آﮔﺎر ﻟﻴﻔﻲ ﺣﺪودا ‪ 15‬دﻗﻴﻘﻪ ﻃﻮل ﻣﻲ‬ ‫ﻛﺸﺪ‪.‬ﺳﭙﺲ ‪30‬ﮔﺮم ﻣﺎﻟﺘﻮز)ﻧﺸﺎﺳﺘﻪ( را ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺨﻠﻮط اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺳﺮﻧﮓ ‪ 20‬ﻣﻴﻠﻲ ﻟﻴﺘﺮ از اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺤﻠﻮل را ﺑﺮ ﻣﻴﺪارﻳﻢ و آن را داﺧﻞ ﻟﻮﻟﻪ آزﻣﺎﻳﺶ رﻳﺨﺘﻪ و ﺳﺮ ﻟﻮﻟﻪ را ﺑﺎ ﭘﻨﺒﻪ ﻫﻴﺪروﻓﻴﻞ ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ ﺷﺪه ﻣﻲ‬ ‫ﺑﻨﺪﻳﻢ‪.‬دور آن را ﻫﻢ ﺑﺎ ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ ﺷﻔﺎف )ﻧﻮار ﭼﺴﺐ( ﻣﻲ ﺑﻨﺪﻳﻢ و داﺧﻞ اﺗﻮﻛﻼو ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ‪ 1‬اﺗﻤﺴﻔﺮ )ﺣﺮارت‬ ‫‪(121°C‬ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 30‬دﻗﻴﻘﻪ ﻣﻲ ﮔﺬارﻳﻢ‪.‬ﺑﺪﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ داﺧﻞ ﻟﻮﻟﻪ آزﻣﺎﻳﺶ ﻫﻢ اﺳﺘﺮﻳﻠﻴﺰه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬ﺑﻌﺪ از‬ ‫درآوردن از اﺗﻮﻛﻼو اﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺎﻳﻞ ﻧﮕﻪ ﻣﻲ دارﻳﻢ ﺗﺎ ﺿﻤﻦ ﺳﻔﺖ ﺷﺪن ﺳﻄﺢ ﻣﺎده ﻏﺬاﻳﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﺑﻌﺪ از ﺳﻔﺖ ﺷﺪن ﻣﺎده ﻏﺬاﻳﻲ ‪ ،‬ﺑﺎﻓﺖ ﻗﺎرچ را در اﻳﻦ ﻣﺎده ﻏﺬاﻳﻲ ﻛﺸﺖ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﻗﺮار دادن ﺑﺎﻓﺖ ﻗﺎرچ در داﺧﻞ ﻟﻮﻟﻪ آزﻣﺎﻳﺶ ﺣﺎوي ﻣﻮادﻏﺬاﻳﻲ در آن را ﺑﺴﺘﻪ و داﺧﻞ اﻧﻜﻮﺑﺎﺗﻮر ﻣﻲ‬ ‫ﮔﺬارﻳﻢ‪.‬ﺻﺪﻓﻴﻬﺎ در ﺣﺮارت ‪ 25°C‬در ﻣﺪت‪10-12‬روز رﻳﺸﻪ ﻣﻲ دواﻧﻨﺪ‪.‬اﮔﺮ رﻳﺸﻪ دواﻧﻲ و ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻛﺎﻣﻞ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ آن را در ﻳﺨﭽﺎل ﻣﻴﮕﺬارﻳﻢ و ﺑﺮ ﺣﺴﺐ اﺣﺘﻴﺎج آن را ﺑﺮ روي ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ دوم آﻣﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪7‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺎر ‪10‬ﻛﻴﻠﻮ ﮔﺮم ﮔﻨﺪم ﭘﺎك ﻛﺮده و ﺷﺴﺘﻪ ﺷﺪه را ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ ﺧﻴﺴﺎﻧﺪه ﺳﭙﺲ ‪ 15‬دﻗﻴﻘﻪ در ‪15‬‬ ‫ﻟﻴﺘﺮ آب آن را ﻣﻲ ﺟﻮﺷﺎﻧﻴﻢ‪.‬آن ﮔﺎه ﺷﻌﻠﻪ را ﻗﻄﻊ ﻛﺮده ﻣﻴﮕﺬارﻳﻢ ‪ 15‬دﻗﻴﻘﻪ دﻳﮕﺮ ﮔﻨﺪم در آب ﺟﻮﺷﻴﺪه ﺑﺎﻗﻲ‬ ‫ﺑﻤﺎﻧﺪ‪.‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﮔﻨﺪم ﻫﺎ ﻛﺎﻣﻼ ﻧﺮم ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬ﺑﻌﺪ آﻧﻬﺎ را در ﺻﺎﻓﻲ رﻳﺨﺘﻪ آب آن را ﺧﺎرج ﻛﺮده و روي ﭘﺎرﭼﻪ‬ ‫ﺗﻤﻴﺰي ﭘﻬﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﺧﺸﻚ و ﺧﻨﻚ ﺷﻮد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﻟﻴﺰ ﺷﺪن و ﺑﻪ ﻫﻢ ﭼﺴﺒﻴﺪن داﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻴﺰان‪%2‬ﭘﻮدر ﻛﺮﺑﻨﺎت ﻛﻠﺴﻴﻢ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮده و ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺎ ﮔﻨﺪم ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و آﻧﻬﺎ راﺗﺎ ⅔ ﺣﺠﻢ در‬ ‫ﺷﻴﺸﻪ ﻫﺎي ‪ 1‬ﻳﺎ ﻧﻴﻢ ﻟﻴﺘﺮي ﻣﻲ رﻳﺰﻧﺪ ‪،‬ﺷﻴﺸﻪ ﻫﺎ را ﺑﺎ درﭘﻮش ﻫﺎي ﭘﻨﺒﻪ اي ﻣﺤﻜﻢ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه و ﭘﺲ از ﻗﺮار دادن ﻳﻚ‬ ‫ﻻﻳﻪ ورق ﻳﺎ ﻓﻮﻳﻞ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻣﻲ روي آن را ﺑﻪ ﻣﺪت ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ در ﺣﺮارت ‪121‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد و ﻓﺸﺎر ‪15‬ﭘﻮﻧﺪ‬ ‫در اﺗﻮﻛﻼو اﺳﺘﺮﻳﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﻴﺴﻪ ﻫﺎي ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ از ﺟﻨﺲ ﭘﻠﻲ ﭘﺮوﭘﻴﻠﻦ ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ‬ ‫ﺣﺮارت ﻣﺮﺳﻮم ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻛﻴﺴﻪ ﻫﺎي ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪ 0/1‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ و اﺑﻌﺎد ‪18‬در‪ 28‬ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ را‬ ‫ﺗﻬﻴﻪ و آﻧﻬﺎ را ﺗﺎ ﻧﺼﻒ از ﮔﻨﺪم آﻣﺎده ﺷﺪه ﭘﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬ﻳﻚ ﺣﻠﻘﻪ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻣﻲ و ﻳﺎ ﭘﻠﻴﻜﺎ ﺑﻪ ﻗﻄﺮ و ارﺗﻔﺎع ‪ 4‬اﻟﻲ ‪5‬‬ ‫ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ ﺗﻬﻴﻪ ﻛﺮده ودﻫﺎﻧﻪ ﻛﻴﺴﻪ را از داﺧﻞ آن ﻋﺒﻮر ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻟﺒﻪ ﻫﺎي آن را روي ﺣﻠﻘﻪ ﺑﺮﻣﻴﮕﺮداﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﻴﺴﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ دﻫﺎﻧﻪ ﺷﻴﺸﻪ ﺷﺪه و ﻣﻲ ﺗﻮان درﭘﻮش ﭘﻨﺒﻪ اي را ﺑﻪ راﺣﺘﻲ در آن ﻗﺮار داده اﺳﺘﺮﻳﻞ ﻛﺮده‬ ‫ﭘﺲ از اﺳﺘﺮﻳﻞ ﻛﻴﺴﻪ ﻫﺎ ﻳﺎ ﺷﻴﺸﻪ ﻫﺎي ﺣﺎوي داﻧﻪ ﮔﻨﺪم ﻋﻤﻞ ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺑﺎ دﻗﺖ ﻛﺎﻣﻞ را در ﺷﺮاﻳﻂ اﺳﺘﺮﻳﻞ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ‬ ‫ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﻠﻘﻴﺢ از ﻛﺸﺖ ﺧﺎﻟﺺ ﻗﺎرچ ﻛﻪ ﺑﺮ روي ﻣﺤﻴﻂ ﻏﺬاﻳﻲ )ﻣﺤﻴﻂ اول( رﺷﺪ داده ﺷﺪه اﻧﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ‬ ‫ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﻮاي اﺗﺎق ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻓﻴﻠﺘﺮﻫﺎي ﻣﺨﺼﻮص و ﺑﺎ ﻻﻣﭗ ﻫﺎي اوﻟﺘﺮا وﻳﻮﻟﺖ اﺳﺘﺮﻳﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻻﻣﭗ ﻫﺎي اوﻟﺘﺮا‬ ‫وﻳﻮﻟﺖ ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 2‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺎﻳﺪ روﺷﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ اﺗﺎق ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ و اﺳﺘﺮﻳﻞ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﻨﮕﺎم روﺷﻦ ﺑﻮدن ﻻﻣﭗ ﻫﺎ ﻛﺴﻲ ﻧﺒﺎﻳﺪ در اﺗﺎق ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻮن ﻧﻮر اوﻟﺘﺮا وﻳﻮﻟﺖ ﺑﺮاي اﻧﺴﺎن ﺧﻄﺮﻧﺎك و‬ ‫ﺳﺮﻃﺎن زا ﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺷﻴﺸﻪ ﻫﺎ ﻳﺎ ﻛﻴﺴﻪ ﻫﺎ را در ﻣﺤﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ ) اﻧﻜﻮﺑﺎﻛﺘﻮر( ﺑﺎ ﺣﺮارت ‪ 25±1°C‬ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬در‬ ‫اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ از ‪ 10‬اﻟﻲ ‪ 12‬روز ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم در ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺗﻮده ﺑﺬر ﻧﻔﻮذ ﻛﺮده و ﺑﺬر ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮ روي ﺑﺴﺘﺮ آﻣﺎده‬ ‫اﺳﺖ‪.‬ﻣﺼﺮف ﺳﺮﻳﻊ اﻳﻦ ﺑﺬر ﭘﺲ از آﻣﺎده ﺷﺪن ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ زﻳﺮا ﺗﻮده ﻫﺎي ﻣﻴﺴﻠﻴﻮﻣﻲ ﻗﺎرچ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن ﻣﺘﺮاﻛﻢ‬ ‫ﻣﻲ ﺷﻮد و در ﻣﻮﻗﻊ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد اﺷﻜﺎل در ﭘﺨﺶ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺑﺬرﻫﺎ در ﺳﻄﺢ ﺑﺴﺘﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﺻﻮل ﺗﻬﻴﻪ ﺑﺴﺘﺮ ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ‪:‬‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻘﺎﻳﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ ﺳﻠﻮﻟﺰ دار از ﻗﺒﻴﻞ ﻛﺎه و ﻛﻠﺶ ﻏﻼت ‪،‬ﺳﺎﻗﻪ ذرت‪،‬ﺑﺎﮔﺎس ﻧﻴﺸﻜﺮ‪،‬ﺗﻔﺎﻟﻪ ﻧﻴﺸﻜﺮ‪،‬ﺑﺮﮔﻬﺎي‬ ‫ﻣﻮز‪،‬ﺳﺎﻗﻪ ﻛﺎذب و ﺑﻘﺎﻳﺎي ﺑﺮگ ﺳﺎﻳﺮ ﮔﻴﺎﻫﺎن ‪ ،‬ﻛﺎﻏﺬﻫﺎي زاﺋﺪ‪ ،‬ﻣﻮاد زاﺋﺪ ﭘﻨﺒﻪ و ﻏﻴﺮه ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ ﺑﺴﺘﺮ‬ ‫ﻗﺎرچ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬ﺑﺴﻴﺎري از ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﭘﻠﻮروﺗﻮس ﺑﺮ روي ﭼﻮب ﻫﺎي ﭘﻮﺳﻴﺪه ﻳﺎ در ﺣﺎل ﭘﻮﺳﻴﺪن و‬ ‫ﻧﻴﺰ در ﺳﻄﻮح ﺗﻤﺎم ﭼﻮﺑﻬﺎي ﺳﺨﺖ و ﺑﻘﺎﻳﺎي ﭼﻮﺑﻲ از ﺟﻤﻠﻪ ﺧﺎك اره و ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻮاد ﻟﻴﮕﻨﻮ ﺳﻠﻮﻟﺰي دﻳﮕﺮ‬ ‫رﺷﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬ﻣﻮاد ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺮاي ﻛﺸﺖ ﻗﺒﻞ از ﺧﺮد ﻛﺮدن ﺑﺎﻳﺪ ﻋﺎري از ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻮاد زاﺋﺪ ﺣﻴﻮاﻧﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬اﻏﻠﺐ‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪8‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي آن رﺷﺪ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮﻣﻲ ﺑﺎﻻﻳﻲ داﺷﺘﻪ و ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﻣﻮاد ﺳﻠﻮﻟﺰي را ﻛﻠﻮﻧﻴﺰه ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﻛﻪ ﻗﺎدرﻧﺪ‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻮاد را ﻗﺒﻞ از ﺗﺨﻤﻴﺮ) ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺷﺪن( ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻧﻤﻮده و ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻟﺬا ﻗﺴﻤﺖ ﺳﺎﭘﺮوﻓﻴﺘﻲ ﺑﺎﻻﻳﻲ دارﻧﺪ‪.‬ﺑﺮگ و ﺳﺎﻗﻪ ﺑﺮﻧﺞ و ﮔﻨﺪم ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﻮاد ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ ﺑﺴﺘﺮ ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ ﻣﻲ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺳﺎﻗﻪ ﺑﺮﻧﺞ را ﺑﻪ اﻧﺪازه ﺣﺪود‪ 5-6‬ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ ﺧﺮد ﻛﺮده و اﻳﻦ ﺳﺎﻗﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺪت‬ ‫‪ 1-2‬ﺳﺎﻋﺖ در آب ﻣﻲ ﺟﻮﺷﺎﻧﻴﻢ‪.‬ﺳﭙﺲ از آب ﺧﺎرج ﻛﺮده ﺑﻌﺪ از ﺧﺸﻚ ﺷﺪن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ‬ ‫دﻫﻴﻢ‪.‬ﻋﻠﺖ اﺻﻠﻲ ﺧﺮد ﻛﺮدن ﻛﺎه و ﻛﻠﺶ ﺑﻪ اﻧﺪازه ‪ 5-6‬ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮاد ﺳﻠﻮﻟﺰي آن راﺣﺖ ﺗﺮ‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ آﻧﺰﻳﻢ ﻫﺎي ﻗﺎرچ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺎه ﮔﻨﺪم ﺑﺎﻳﺪ آن را ﺑﻪ ﻣﺪت ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻛﺮد‪.‬اﺑﺘﺪا‬ ‫ﮔﻨﺪم را ﺑﻪ اﻧﺪازه‪ 3-5‬ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ ﺧﺮد ﻛﺮده ﺳﭙﺲ ﻛﺎه ﺧﺮد ﺷﺪه را ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ در آب ﺧﻮاﺑﺎﻧﻴﺪه ﺳﭙﺲ‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻮاد را داﺧﻞ آب رﻳﺨﺘﻪ و ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 1-2‬ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻲ ﺟﻮﺷﺎﻧﻴﻢ‪.‬اﻟﺒﺘﻪ ﺗﻪ دﻳﮓ ﻳﺎ ﺑﺸﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ داراي ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ در ﻣﻌﺮض ﺣﺮارت ﻗﺮار ﻧﮕﻴﺮد ﭼﻮن اﺣﺘﻤﺎل ﺳﻮﺧﺘﮕﻲ ﻛﺎه وﺟﻮد دارد‪.‬ﻋﻤﻞ ﺟﻮﺷﺎﻧﺪن ﻛﺎه ﺑﻪ دو ﻋﻠﺖ‬ ‫ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪:‬‬ ‫‪ -1‬ﻛﺎه ﭘﺎﺳﺘﻮرﻳﺰه ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﻛﺎه آﺑﮕﻴﺮي ﻛﻨﺪ و رﻃﻮﺑﺖ ﻛﺎﻓﻲ را ﺟﻬﺖ رﺷﺪ اﺳﭙﺎن ) ﺑﺬر ( را ﺑﺪﺳﺖ آورد‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻜﻪ ﻋﻤﻞ ﺟﻮﺷﺎﻧﺪن ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪ ﻛﺎه را از دﻳﮓ ﺧﺎرج ﻛﺮده و در اﺗﺎق ﻛﺎﻣﻼ اﺳﺘﺮﻳﻞ ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ ﻧﻜﺎت‬ ‫ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺴﺘﺮ ﻣﺠﺪدا آﻟﻮده ﺷﻮد ﺧﻨﻚ ﻛﺮده و ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺎه را در ﻫﻤﺎن آب ﺟﻮﺷﻴﺪه ﺑﻪ ﻣﺪت ‪12‬‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت راﻛﺪ ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﻴﻢ ﺗﺎ ﺧﻨﻚ ﺷﻮد ‪.‬ﺑﻌﺪ از ‪ 12‬ﺳﺎﻋﺖ آﺑﻜﺸﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﭘﺲ از ‪ ،‬از دﺳﺖ دادن آب‬ ‫اﺿﺎﻓﻲ ﻛﺎه آﻣﺎده ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺑﺎ ﺑﺬر ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻛﺎه را از اﺑﺘﺪا در ﮔﻮﻧﻲ رﻳﺨﺘﻪ و در داﺧﻞ دﻳﮓ ﻳﺎ ﺑﺸﻜﻪ‬ ‫ﻗﺮار داد و ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 1- 2‬ﺳﺎﻋﺖ ﺟﻮﺷﺎﻧﺪ ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﺟﻮﺷﻴﺪن از دﻳﮓ ﻳﺎ ﺑﺸﻜﻪ ﺧﺎرج ﻛﺮده ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ‬ ‫در داﺧﻞ اﺗﺎق اﺳﺘﺮﻳﻞ ﺷﺪه ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﻴﻢ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ آب اﺿﺎﻓﻲ ﺧﺎرج ﺷﻮد ‪،‬ﻛﺎه ﺧﻨﻚ ﺷﻮد و آﻣﺎده ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﺻﻮل ﺑﺬر ﻛﺎري ﻳﺎ ﺑﺬر ﭘﺎﺷﻲ ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ ﺑﺮ روي ﺑﺴﺘﺮ‪:‬‬ ‫ﺑﺬر ﻗﺎرچ ﺑﺎ ﻣﻮاد ﺑﺴﺘﺮ ) ﻛﺎه وﻛﻠﺶ ﺧﻴﺲ ﺧﺮده و ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ ﺷﻮد ( ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ‪ 2-5‬درﺻﺪ وزﻧﻲ ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻲ‬ ‫ﺷﻮد‪ .‬در ﻣﻮاﻗﻌﻲ ﻛﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺴﺎﻋﺪ ﺑﺮاي رﺷﺪ و ﭘﻨﺠﻪ دواﻧﻲ ﻗﺎرچ ﻣﻬﻴﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻲ ﺗﻮان از ﺑﺬر ﻛﻤﺘﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻣﺼﺮف ﺑﺬر اﺿﺎﻓﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﺣﺮارت و ﻏﻠﻈﺖ‪ CO2‬در ﺑﺴﺘﺮ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻗﺎرچ ﺻﺪﻣﻪ‬ ‫ﺑﺰﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﺸﺖ ﻗﺎرچ ﭘﻠﻮروﺗﻮس ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﻛﻴﺴﻪ ﻫﺎي ﻧﺎﻳﻠﻮﻧﻲ ﺷﻔﺎف ﺑﻪ اﻧﺪازه ‪ 80×40‬و ‪ 100×50‬و ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪0/04‬ﺗﺎ‬ ‫‪0/08‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﻛﻪ ﺟﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ آن ﺑﻪ راﺣﺘﻲ اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ ﺻﻮرت‬ ‫ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫روش اول‪ :‬اﺑﺘﺪا ﻧﺎﻳﻠﻮن ‪ 80×40‬را ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻤﺒﻪ ‪ 9‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﺳﻮراخ ﻛﺮده ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﻫﺮ ﻧﺎﻳﻠﻮن ‪40‬اﻟﻲ ‪60‬‬ ‫ﺳﻮراخ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻛﺎه را ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ‪ 10‬ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ در ﺗﻪ ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ رﻳﺨﺘﻪ و ﻛﺎﻣﻼ ﻓﺸﺮده ﻛﺮده و ﻣﻘﺪاري ﺑﺬر‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪9‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫روي آن ﻣﻲ ﭘﺎﺷﻴﻢ ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﻧﻘﺎط ﺳﻄﺢ ﺑﺴﺘﺮ ﭘﺨﺶ ﺷﻮد و ﺳﭙﺲ ﺣﺪود ‪ 15‬ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ ﻛﺎه رﻳﺨﺘﻪ و ﺑﻌﺪ‬ ‫از ﻓﺸﺮده ﻛﺮدن ﻣﺠﺪدا ﺑﺬر ﻣﻲ ﭘﺎﺷﻴﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر را اداﻣﻪ ﻣﻲ دﻫﻴﻢ ﺗﺎ ارﺗﻔﺎع آن ﺑﻪ ‪ 70‬ﺳﺎﻧﺖ ﺑﺮﺳﺪ ) ﺣﺪود ‪ 4‬ﻻﻳﻪ‬ ‫ﺑﺬر و ‪ 5‬ﻻﻳﻪ ﻛﺎه (ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ‪ 250‬ﮔﺮم ﺑﺬر ﻣﺼﺮف ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻓﺸﺎر دﺳﺖ ﻫﻮاي داﺧﻞ‬ ‫ﻛﻴﺴﻪ را ﺧﺎرج ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ و ﺑﻌﺪ ﻛﻴﺴﻪ را ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻃﻨﺎب ﻳﺎ ﻧﺦ ﻛﺎه ﺑﻨﺪ ﻣﺤﻜﻢ ﻣﻲ ﺑﻨﺪﻳﻢ ) وزن ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ‪8-10‬‬ ‫ﻛﻴﻠﻮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و در ﺟﺎي ﺑﻠﻨﺪ آوﻳﺰان ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ و ﺑﻌﺪ از‪ 1-2‬روز ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﺬرﻫﺎ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻧﻤﻮد و ﺑﺬر‬ ‫اﻃﺮاف آن ﺳﻔﻴﺪ ﺷﺪ ﭘﻨﺒﻪ آﻏﺸﺘﻪ ﺑﻪ ﺣﺸﺮه ﻛﺶ را ﺑﻪ داﺧﻞ ﺳﻮراخ ﻫﺎ ﻓﺮو ﺑﺮده ﺗﺎ از ورود ﻣﮕﺲ ﺳﺮﻛﻪ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي‬ ‫ﺷﻮد‪.‬‬ ‫روش دوم‪:‬اﺑﺘﺪا ﻛﺎه آﻣﺎده ﺷﺪه را از اﺑﺘﺪا درون ﻛﻴﺴﻪ ﻧﺎﻳﻠﻮﻧﻲ ﺑﺪون ﺳﻮراخ رﻳﺨﺘﻪ و ﻋﻤﻞ ﺗﻠﻘﻴﺢ را ﻃﺒﻖ دﺳﺘﻮر‬ ‫روش اول اﻧﺠﺎم داده و ﺑﻌﺪ از ‪ 3-5‬روز ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﺬرﻫﺎ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻧﻤﻮدﻧﺪ و اﻃﺮاف آن ﺳﻔﻴﺪ ﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﺳﻮراخ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻗﻄﺮ ‪ 2-3‬ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ در ﻓﻮاﺻﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺟﻬﺖ ﻫﻮاﮔﻴﺮي اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ و ﺑﻌﺪ ﭘﻨﺒﻪ آﻏﺸﺘﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺣﺸﺮه ﻛﺶ را ﺑﻪ داﺧﻞ ﺳﻮراﺧﻬﺎ ﻓﺮو ﺑﺮده ﺗﺎ از ورود ﻣﮕﺲ ﺳﺮﻛﻪ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺷﻮد ‪.‬ﺑﻌﺪ از‪ 12-14‬روز ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻗﺎرچ ﺑﺴﺘﺮ را ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه ﻣﻲ ﺗﻮان ﭘﻮﺷﺶ ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ را ﺟﺪا ﻛﺮده روي ﻗﻔﺴﻪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت آوﻳﺰان در‬ ‫داﺧﻞ ﺳﺎﻟﻦ ﻛﻪ رﻃﻮﺑﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ و از ﻧﻈﺮ ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪه ﻗﺮار داد‪.‬در اﻳﻦ روش ﺑﺎردﻫﻲ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻴﺸﺘﺮ‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫روش ﺳﻮم‪:‬ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻛﺎﺷﺖ را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ راﺣﺘﻲ در ﺟﻌﺒﻪ ﭼﻮﺑﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻤﻮدي اﻧﺠﺎم داد و ﻳﺎ ﺑﺎ آﻣﺎده ﺳﺎزي‬ ‫ﺑﺴﺘﺮ ﺑﺮ روي ﻗﻔﺴﻪ ﻫﺎ ﻛﺸﺖ ﻗﺎرچ را روي آن اﻧﺠﺎم داد‪ .‬روش دﻳﮕﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﺑﺬر زدن ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻗﺎ‬ ‫ﻟﺐ ﻫﺎي ﻣﺨﺼﻮص ﻣﻮاد ﺑﺴﺘﺮ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﻠﻮك ﭼﻬﺎر ﮔﻮش در ﻣﻲ آوردﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر از ﻗﺎﻟﺐ ﻫﺎي‬ ‫ﭼﻮﺑﻲ ﺑﻪ اﺑﻌﺎد‪ 50×30×15‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻗﺎﻟﺐ ﻫﺎ ﻛﺎﻣﻼ ﺷﺒﻴﻪ ﻗﺎﻟﺐ ﻫﺎي ﺧﺸﺖ زﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻣﻨﺎﻃﻖ روﺳﺘﺎﻳﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺳﺮ و ﺗﻪ آن‬ ‫ﺑﺎز اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﻫﺮ ﺻﻮرت ﭘﺲ از ﺑﺬر زدن ﺑﻪ ﻛﺎه و ﻛﻠﺶ ﺑﺴﺘﺮ آﻧﻬﺎ در ﻛﻴﺴﻪ ﻫﺎي ﻧﺎﻳﻠﻮﻧﻲ و ﻳﺎ ﻗﺎﻟﺐ ﻫﺎي ﭼﻮﺑﻲ و آﻫﻨﻲ ﻣﻲ‬ ‫رﻳﺰﻧﺪ‪ .‬ﻣﻘﺪار ﻣﻮاد ﺑﺎﻳﺪ در ﺣﺪي ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺣﺮارت درون ﺑﺴﺘﺮ از ‪ 30°C‬ﺗﺠﺎوز ﻧﻜﻨﺪ‪.‬ﺑﺮرﺳﻴﻬﺎ ﻧﺸﺎن داده ﻛﻪ ﻣﻘﺪار‬ ‫ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺴﺘﺮ ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻛﻴﺴﻪ ﻳﺎ ﺑﻠﻮك ﺣﺪود‪ 6‬ﻛﻴﻠﻮ ﮔﺮم اﺳﺖ )ﻣﻌﺎدل‪ 1/5‬ﻛﻴﻠﻮ ﮔﺮم ﺧﺸﻚ ( اﻳﻦ‬ ‫ﻣﻘﺪار ﻛﻠﺶ ﺧﻴﺲ دوﺳﻮم )⅔(‬ ‫ﻛﻴﺴﻪ ﻫﺎي ﻧﺎﻳﻠﻮﻧﻲ ﺑﻪ اﺑﻌﺎد ‪ 45×60‬ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮي را ﭘﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ در ﻳﻚ ﻗﺎﻟﺐ ﭘﺮس ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﺻﻮل اﺟﺮاﻳﻲ )ﻣﺮﺣﻠﻪ داﺷﺖ ( ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ‪:‬‬ ‫از ﺳﺎﻟﻦ ﻫﺎي ﭘﺮورش ﻗﺎرچ در اﺑﻌﺎد و اﺷﻜﺎل ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻣﺘﻌﺪد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬ﺑﺮاي‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺳﺎﻟﻦ ﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ از آﺟﺮ دوﻻﻳﻪ ﻛﻪ در ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ ﻓﻀﺎي ﺧﺎﻟﻲ وﺟﻮد دارد و ﻳﺎ از ﺑﻠﻮك ﻫﺎي ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﺗﻮ‬ ‫ﺧﺎﻟﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬ﺑﺮاي ﭘﻮﺷﺶ ﺳﻘﻒ و ﺑﺎﻣﻬﺎ ﻧﻴﺰ از ﻣﻮاد و ﺻﻔﺤﺎت ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻔﻮذ ﻣﺎﻧﻨﺪ ورﻗﻪ ﻫﺎي ﭘﻨﺒﻪ‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪10‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫ﻧﺴﻮز و ورﻗﻪ ﻫﺎي ﻓﺸﺮده ﻓﺎﻳﺒﺮ ﮔﻼس و ﻳﺎ از اﻳﺮاﻧﻴﺖ و ﻋﺎﻳﻖ ﭘﺸﻢ ﺷﻴﺸﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬ﻛﻒ ﺳﺎﻟﻦ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ آب اﺿﺎﻓﻲ ﻛﻪ در اﺛﺮ رﻃﻮﺑﺖ دﻫﻲ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﺘﻮاﻧﺪ از ﺳﺎﻟﻦ ﺧﺎرج ﺷﻮد و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﺗﻬﻮﻳﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻓﻴﻠﺘﺮ ﺗﺼﻔﺒﻪ ﻫﻮا ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻮا ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎﻧﺎل ﺑﻪ اﻧﺘﻬﺎي ﺳﺎﻟﻦ ﻫﺪاﻳﺖ ﺷﻮد و اﻧﺘﻬﺎي ﺳﺎﻟﻦ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻬﻮﻳﻪ ﺧﺮوﺟﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﻫﻮا ﺑﻪ‬ ‫آراﻣﻲ در ﺑﻴﻦ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻫﺎ ﺟﺮﻳﺎن ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻧﻮر ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ‪ 10‬ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﻳﻚ ﻻﻣﭗ ﻓﻠﻮرﺳﻨﺖ ﻧﺼﺐ ﻛﺮد ‪ .‬ﺳﭙﺲ ردﻳﻒ ﻫﺎي ﻧﺼﺐ‬ ‫ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻢ ﻣﻔﺘﻮﻟﻲ ﻳﺎ ﻟﻮﻟﻪ ﮔﺎﻟﻮاﻧﻴﺰه و ﻣﻴﻠﻪ ﮔﺮد ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ ،‬اﺑﺘﺪا ‪ 60-70‬ﺳﺎﻧﺘﻲ‬ ‫ﻣﺘﺮ از ﻛﻨﺎر دﻳﻮارﻓﺎﺻﻠﻪ داده ﻳﻚ ردﻳﻒ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ در ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ و ﺑﻌﺪ ‪ 50-60‬ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ از ردﻳﻒ اول‬ ‫ﻓﺎﺻﻠﻪ داده و ردﻳﻒ دوم ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺳﭙﺲ ﻳﻚ راﻫﺮو ‪ 90-100‬ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮي ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﻋﺮض ﺳﺎﻟﻦ اﻳﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻫﺎ ﺗﻜﺮار ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻫﺎ را روي ردﻳﻒ اول و ﺑﻘﻴﻪ ردﻳﻒ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪30‬‬ ‫ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت دو ﻃﺒﻘﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﺦ و ﻗﻼب ‪ S‬ﺷﻜﻞ آوﻳﺰان ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻌﺪاد ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺑﻌﺎد ﺳﺎﻟﻦ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﺷﻮد) در ﻫﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ‪ 3-4‬ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻣﻲ ﺗﻮان آوﻳﺰان‬ ‫ﻧﻤﻮد (‪.‬‬ ‫دﻣﺎ‪:‬‬ ‫ﭘﺲ از آﻣﺎده ﺷﺪن ﻛﻴﺴﻪ ﻫﺎ ﻳﺎ ﻗﺎﻟﺐ ﻫﺎي ﺣﺎوي ﻛﺎه و ﻛﻠﺶ و ﺑﺬر ﻗﺎرچ ‪ ،‬ﺑﺎ ﺣﺮارت ‪ 25°C‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد و‬ ‫رﻃﻮﺑﺖ ‪ % 80 - % 85‬ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ ،‬ﺳﻴﻜﻞ ﻛﺎﻣﻞ زﻧﺪﮔﻲ رﺷﺪ ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬ ‫‪ -1‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭘﻨﺠﻪ دواﻧﻲ )رﻳﺸﻪ دواﻧﻲ (‪:‬‬ ‫اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ از زﻣﺎن ﺗﻠﻘﻴﺢ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺷﺮوع ﺷﺪه و ﺗﺎ اﻳﺠﺎد ﺷﺒﻜﻪ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮﻣﻲ اداﻣﻪ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬درﺟﻪ ﺣﺮارت ﻣﻄﻠﻮب‬ ‫در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ‪ 25 °C‬ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ داﺷﺘﻦ ﺣﺮارت ﻣﻄﻠﻮب روزاﻧﻪ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم در ﺣﺪود ﻳﻚ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ‬ ‫رﺷﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﻣﺮﺣﻠﻪ روﻳﺶ‪:‬‬ ‫اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ از ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺒﻜﻪ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮﻣﻲ ﺗﺎ ﭘﻴﺪاﻳﺶ اوﻟﻴﻦ ﻗﺎرچ ﻛﻮﭼﻚ اﺳﺖ ‪ .‬درﺟﻪ ﺣﺮارت اﻳﻦ ﻣﻄﻠﻮب در اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ‪ 20 º -25 ºC‬ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ -3‬ﻣﺮﺣﻠﻪ رﺷﺪ‪:‬‬ ‫اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ از اﺑﺘﺪاي ﻇﻬﻮر ﻗﺎرچ ﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ داﺧﻞ ﺳﺎﻟﻦ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﭙﺮي‬ ‫ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬ﻧﻴﺎز ﺣﺮارﺗﻲ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﻧﻮاع ﻗﺎرچ ﻫﺎي ﺻﺪﻓﻲ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ ‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺣﺮارﺗﻲ ﭘﻠﻮروﺗﻮس و اﺳﺘﺮاﺗﻮس ‪ºC‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪11‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫‪ 12-16‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد ) ﺳﺮﻣﺎ دوﺳﺖ ( ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺷﺮوع رﺷﺪ اﻳﻦ ﻗﺎرچ ‪ ،‬ﺷﻮك ﺳﺮﻣﺎﻳﻲ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎ ز‬ ‫اﺳﺖ ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﻮك ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 3-4‬روز ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ‪ 5-10 ºC‬ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻗﺎرچ ﻫﺎ در ﻫﻮاي ﮔﺮم ﺳﻔﻴﺪ رﻧﮓ و در ﻫﻮاي ﺳﺮد ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي رﻧﮓ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﭘﺎﻳﻪ ﻛﻼﻫﻚ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻮﺗﺎه‬ ‫اﺳﺖ و رﻧﮓ آن ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ رﻧﮓ ﻛﻼﻫﻚ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻛﻼﻫﻚ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺟﻮان اﺳﺖ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﺎدﺑﺰن اﺳﺖ اﻣﺎ ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ‬ ‫ﺷﻜﺎف ﻫﺎي ﻋﻤﻴﻖ ﺑﺮ داﺷﺘﻪ و ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻠﻲ را ﻣﻲ دﻫﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﻛﻪ ﻗﺎرچ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺧﻮﺷﻪ اي‬ ‫ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ‪.‬‬ ‫رﻃﻮﺑﺖ‪:‬‬ ‫از آﻧﺠﺎ ﻳﻲ ﻛﻪ‪ % 80 - % 90‬وزن ﺑﺬر ﻗﺎرچ را آب ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دﻫﺪ و از ﻃﺮﻓﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺑﺎﻓﺖ ﭘﻮﺷﺸﻲ ﻣﺎﻧﻊ‬ ‫ﺗﺒﺨﻴﺮ آب ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﻳﻦ ﻗﺎرﭼﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ در ﻓﻀﺎي ﻣﺮﻃﻮب ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﺗﺎ آب ﺑﺪﻧﻪ آﻧﻬﺎ ﺗﺒﺨﻴﺮ ﻧﺸﻮد ‪ .‬ﻣﻴﺰان‬ ‫رﻃﻮﺑﺖ ﻣﻄﻠﻮب ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ‪ % 65 - % 70‬و ﻣﻴﺰان رﻃﻮﺑﺖ ﻫﻮاي ﺳﺎﻟﻦ ﭘﺮورش ‪ % 85 - % 90‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ رﻃﻮﺑﺖ ﻫﻮا از ﺣﺪ اﻗﻞ ‪ % 50‬ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﺪﻧﻪ ﻗﺎرچ ﺧﺸﻚ ﻣﻲ ﺷﻮد و اﮔﺮ از ﺣﺪ اﻛﺜﺮ ‪ % 95‬ﺗﺠﺎوز ﻛﻨﺪ‬ ‫ﺑﺪﻧﻪ ﻗﺎرچ ﺑﻴﺶ از اﻧﺪازه آب ﺟﺬب ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و اﺳﻔﻨﺠﻲ ﻣﻲ ﮔﺮدد و اﮔﺮ آن را ﺑﺎ دﺳﺖ ﺑﻔﺸﺎرﻳﻢ آب از آن ﻣﻲ‬ ‫ﭼﻜﺪ ‪ .‬رﻃﻮﺑﺖ ﻻزم ﺑﺎ ﭘﺎﺷﻴﺪن ﻣﻨﻈﻢ آب روي ﻛﻒ و دﻳﻮاره ﻫﺎي اﻃﺮاف اﺗﺎق ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻧﻮر‪:‬‬ ‫ﻗﺎرچ در ﻣﺮﺣﻠﻪ اول و دوم رﺷﺪ ﺑﻪ ﻧﻮر اﺣﺘﻴﺎج ﻧﺪارد ﻓﻘﻂ در ﻣﺮﺣﻠﻪ رﺷﺪ ﺑﻪ ﻧﻮر ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﺤﺮﻳﻚ‬ ‫ﻗﺎرچ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻼﻫﻚ ‪ ،‬ﻣﻘﺪاري ﻧﻮر ﻻزم اﺳﺖ ‪ .‬از زﻣﺎن ﻇﻬﻮر اوﻟﻴﻦ ﻗﺎرﭼﻬﺎي ﻛﻮﭼﻚ روزاﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﺪت ‪8-12‬‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ‪ 1000 – 2000‬ﻟﻮﻛﺲ ﻧﻮر ﻧﻴﺎز دارد ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻧﻮر ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﻮر ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﻳﺎ ﻧﻮر ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪،‬در ﻣﻴﺎن ﻧﻮرﻫﺎي ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﻧﻮر آﺑﻲ‬ ‫از ﻫﻤﻪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ‪ .‬ﻧﻮر ﻗﺮﻣﺰ ﻫﻢ ﺧﻮب اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﺻﻮل ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﺤﺼﻮل ‪:‬‬ ‫ﺑﻪ دو ﺷﻜﻞ ﺻﺪﻓﻬﺎ ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪:‬‬ ‫‪ -1‬ﺑﺮاي ﭼﻴﺪن ﻗﺎرچ اﺑﺘﺪا ﻛﻼﻫﻚ را ﺑﻪ آراﻣﻲ ﭘﻴﭻ داده و ﺳﭙﺲ ﺑﻴﺮون ﻛﺸﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ‬ ‫ﭘﺎﻳﻪ ﻛﻼﻫﻚ زﻳﺎد در ﺑﺴﺘﺮ ﻓﺮو رﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻳﻚ ﻛﺎرد ﻳﺎ ﻗﻴﭽﻲ ﺗﻴﺰ ﻛﻞ ﭘﺎﻳﻪ از ﺑﺴﺘﺮ ﺧﺎرج ﺷﻮد ‪ ،‬ﺑﺪون‬ ‫اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺴﺘﺮ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﺨﻮرد ‪).‬ﺑﺎ رﻋﺎ ﻳﺖ اﻳﻦ ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﻛﻴﻠﻮ ﮔﺮم ﻣﺎده ﺧﺸﻚ ﺑﺴﺘﺮ ﺣﺪود ‪900g‬‬ ‫– ‪ 800‬ﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ ﺑﺮداﺷﺖ ﻛﺮد (‪.‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪12‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫‪ -2‬ﺑﺮاي ﭼﻴﺪن اﺑﺘﺪا ﻛﻼﻫﻚ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ رﺷﺪ آﻧﻬﺎ ﻛﺎﻣﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻜﻲ ﻛﺎرد ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﻛﻼﻫﻚ ﻫﺎي دﻳﮕﺮ اﺟﺎزه داده ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ رﺷﺪ آﻧﻬﺎ ﻛﺎﻣﻞ ﮔﺮدد و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻜﺠﺎ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه ﻛﻠﻨﻲ را ﺑﺎ ﭘﻴﭽﺎﻧﺪن‬ ‫از ﺑﺴﺘﺮ ﺟﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪.‬‬ ‫ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻳﻚ روز ﻗﺒﻞ از ﺑﺮداﺷﺖ آﺑﻴﺎري اﻧﺠﺎم ﻧﮕﻴﺮد ﭼﻮن در اﺛﺮ آﺑﻴﺎري ﻗﺎرچ آب ﺟﺬب ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و اﺳﻔﻨﺠﻲ‬ ‫ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻣﺪت ﻧﮕﻬﺪاري ﺑﻌﺪ از ﺑﺮداﺷﺖ ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺮداﺷﺖ ﺻﺪﻓﻬﺎ ﺑﻬﺘﺮاﺳﺖ از ﻣﺎﺳﻚ اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫ﺷﻮد زﻳﺮا درﻗﺎرچ ﺻﺪﻓﻲ ﺑﺮ ﻋﻜﺲ ﻗﺎرچ دﻛﻤﻪ اي ﻫﺎﮔﻬﺎ ﭘﻮﺷﺶ ﻧﺪارﻧﺪ ‪ .‬اﺳﭙﻮرﻫﺎ در ﻫﻮا ﭘﺨﺶ ﺷﺪه و‬ ‫ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﻗﺎرﭼﻲ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺐ وﺳﺮﻓﻪ و ﻋﻄﺴﻪ ﺷﺪﻳﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد و اﺣﺘﻤﺎﻻ ﻋﻮارض دﻳﮕﺮي ﻫﻢ‬ ‫دارد ﻛﻪ ﺧﻄﺮ ﺳﺎز اﺳﺖ و ﻣﻮﺟﺐ آﻟﺮژي ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺮداﺷﺖ ﺑﻘﺎﻳﺎي ﺑﺴﺘﺮ ﻗﺎرچ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﻏﺬاي ﻣﻄﻠﻮﺑﻲ ﺑﺮاي ﻧﺸﺨﻮارﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‬ ‫ﻣﻲ ﺗﻮان آن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻛﻮد آﻟﻲ ﻣﺮﻏﻮب و ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺷﺪه ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ وﻳﮋه ﺑﺮاي ﺳﺒﺰﻳﺠﺎت ﺧﻮراﻛﻲ و‬ ‫ﮔﻠﻬﺎي زﻳﻨﺘﻲ ﻛﻪ رﻋﺎﻳﺖ ﺑﻬﺪاﺷﺖ در ﭘﺮورش آﻧﻬﺎ اﻫﻤﻴﺖ دارد ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار داد‪.‬‬ ‫ﻗﺎرﭼﻬﺎ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﺟﻮان ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺮداﺷﺖ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﭘﺲ از اﻳﻨﻜﻪ ﻗﺎرچ ﺑﻪ ﺳﻦ ﺑﻠﻮغ رﺳﻴﺪ اﺳﭙﻮر‬ ‫زﻳﺎدي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﺮده ‪ ،‬ﺿﺮﻳﺐ ﻧﮕﻬﺪاري آن ﺑﻪ ﺷﺪت ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ و ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ رو ﺑﻪ زوال ﻣﻲ رود‪.‬ﺳﻄﺢ‬ ‫ﻛﻼﻫﻚ ﻫﺎي ﻗﺎرچ در ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺮداﺷﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻓﺎﻗﺪ رﻃﻮﺑﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺑﺮداﺷﺖ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺎرﭼﻬﺎ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ در‬ ‫ﺣﺮارت ﻳﻜﻲ ﻳﺎ دو درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 1-2‬ﺳﺎﻋﺖ ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﻮد و ﺳﭙﺲ در ﻇﺮف ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي‬ ‫ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﻣﺪت ﻧﮕﻬﺪاري ﻗﺎرچ در ﻳﺨﭽﺎل در دﻣﺎي‪ 4-5 º C‬ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد ‪ ،‬دوﻫﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬ﻗﺎرچ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻬﺎي‬ ‫ﺗﺎزه‪ ،‬ﻛﻨﺴﺮو ﺷﺪه و ﻳﺎ ﭘﻮدر ﻗﺎﺑﻞ ﻋﺮﺿﻪ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪13‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫ﻓﺼﻞ دوم‪:‬‬ ‫ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﭘﺮورش ﻗﺎرچ دﻛﻤﻪ اي‬ ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‪:‬‬ ‫ﻗﺎرچ دﻛﻤﻪ اي ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻧﻴﻢ ﻗﺮن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻄﻮر ﻛﺸﺖ ﺗﺠﺎري و ﭘﺮورش ﺣﺮﻓﻪ اي در اﻳﺮان راﻳﺞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اوﻟﻴﻦ واﺣﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺧﻮراﻛﻲ در ﺳﺎل ‪ ) 1339‬ﻫﺠﺮي ﺷﻤﺴﻲ ( در ﻛﺮج ﺑﻄﻮر ﺳﻨﺘﻲ داﺋﺮ ﮔﺮدﻳﺪ از آن ﺗﺎرﻳﺦ‬ ‫ﺗﺎﻛﻨﻮن‪ 112‬واﺣﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ و دﻛﻤﻪ اي و ﺻﺪﻓﻲ در اﻳﺮان ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ از اﻳﻦ‬ ‫ﻣﻘﺪار ‪ 77‬واﺣﺪ آن ﻓﻌﺎ ل و ﻣﺎﺑﻘﻲ ﻧﻴﻤﻪ ﻓﻌﺎل و ﻏﻴﺮ ﻓﻌﺎل وﻳﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺎرﺑﺮي داده اﻧﺪ‪.‬‬ ‫دوﻣﻴﻦ واﺣﺪ ﭘﺮورش ﻗﺎرچ و اوﻟﻴﻦ واﺣﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻪ روش ﺻﻨﻌﺘﻲ در ﺳﺎل ‪ 1353‬آﻏﺎز ﺑﻪ ﻛﺎر ﻛﺮد ‪ .‬از ﺳﺎل‪1364‬ﺗﺎ‬ ‫‪ 1368‬ﻫﺸﺖ واﺣﺪ و از ﺳﺎل ‪ 1369‬ﺗﺎ ‪ 1373‬ﺗﻌﺪاد ‪ 55‬واﺣﺪ و از ﺳﺎل ‪ 1374‬ﺗﺎ ‪ 1378‬ﺗﻌﺪاد‪ 22‬واﺣﺪ و ﺗﺎ آﺧﺮ‬ ‫ﺳﺎل ‪ 1380‬ﺣﺪود ‪ 25‬واﺣﺪ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫ﻇﺮﻓﻴﺖ اﺳﻤﻲ واﺣﺪ ﻫﺎي ﻣﺬﻛﻮر‪ 1500‬ﺗﻦ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺣﺪود ‪25000‬ﺗﻦ در ﺳﺎل ﻗﺎﺑﻞ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﺎم ﻗﺎرچ دﻛﻤﻪ اي از ﻓﺮم ﻇﺎﻫﺮي اﻳﻦ ﻗﺎرچ در ﻫﻨﮕﺎم ﺟﻮاﻧﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ اﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﻧﺎﭘﺎﻳﺪار ﺑﻮده‬ ‫و ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻠﻮغ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﭼﺘﺮي در ﻣﻲ آﻳﺪ ‪.‬‬ ‫اﻧﺪام ﺑﺎردﻫﻲ ﻗﺎرچ ﻣﺎﺷﺮوم ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد و داراي ﻳﻚ ﺳﺎﻗﻪ ﻣﺤﻜﻢ اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ﺳﻔﻴﺪ رﻧﮓ‬ ‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻗﺴﻤﺖ ﭘﺎﻳﻪ اﻳﻦ ﻧﻮع ﻗﺎرچ ﺿﺨﻴﻢ ﺑﻮده و ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﻛﻪ ﺑﺎﻻ ﻣﻲ آﻳﺪ ﻇﺮﻳﻔﺘﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺳﺎﻗﻪ ‪،‬ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ﻛﻼﻫﻚ ﭘﻬﻦ و ﭼﺘﺮي ﺷﻜﻞ ﺑﻪ ﻧﺎم ﭘﻴﻠﻮس ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻛﻼﻫﻚ داراي رﻧﮓ ﺳﻔﻴﺪ‪ ،‬ﻛﺮم و ﻳﺎ ﻗﻬﻮه‬ ‫اي ﺑﻮده ﻛﻪ ﺳﻄﺢ آن ﻧﺮم ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺳﻄﺢ ﻛﻼﻫﻚ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺤﺪب اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺮور ﻛﺎﻣﻼ ﭘﻬﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬ ‫در ﺿﻤﻦ ﺑﺎﻓﺖ ﻛﻼﻫﻚ ﮔﻮﺷﺘﻲ ﺑﻮده و داراي ﺗﻴﻐﻪ ﻫﺎي ﻇﺮﻳﻒ و آزاد اﺳﺖ ﻛﻪ در اﺑﺘﺪا ﺻﻮرﺗﻲ رﻧﮓ ﺑﻮده ﻛﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺗﺪرﻳﺞ ﻛﻪ از ﺳﻦ آﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﮔﺬرد ﺑﻪ رﻧﮓ ﻗﻬﻮه اي در ﻣﻲ آﻳﻨﺪ ‪ .‬در ﻗﺴﻤﺖ زﻳﺮﻳﻦ ﻛﻼﻫﻚ ﺗﻴﻐﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي‬ ‫وﺟﻮد دارد ‪.‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻗﺎرچ ﺟﻮان اﺳﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺮده ﻏﺸﺎ ﺑﻪ ﻧﺎم وﻳﻞ ﻛﻪ از اﻧﺘﻬﺎي ﻛﻼﻫﻚ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻪ وﺻﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‬ ‫‪ ،‬ﭘﻮﺷﻴﺪه ﻣﻲ ﮔﺮدد ‪ .‬ﻗﺴﻤﺘﻲ از‬

‫اﻳﻦ ﻏﺸﺎ ﭘﺲ از ﭘﺎره ﺷﺪن اﻃﺮاف ﺳﺎ ﻗﻪ ﻗﺎرچ را ﻓﺮا ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﺣﻠﻘﻪ ﻳﺎ‬

‫آﻧﺎﻟﻮس ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻴﻢ ‪.‬‬ ‫ﻗﺎرچ دﻛﻤﻪ اي در رده ﺑﺎزﻳﺪﻳﻮﻣﻴﺴﺖ ﺑﻮده و راﺳﺘﻪ آن آﮔﺎرﻳﻜﺎﻟﺰ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ از ﺧﺎﻧﻮاده آﮔﺎرﻳﻜﺎﺳﻪ ﺑﻮده و ﺟﻨﺲ‬ ‫اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻗﺎرچ را آﮔﺎرﻳﻜﻮس ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ ‪.‬‬ ‫ﻃﺒﻖ آﺧﺮﻳﻦ ﻧﺎﻣﮕﺬاري در ﺳﺎل ‪ 1987‬در آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻧﺎم ‪ Agaricus bisporus‬ﺑﺮاي ﮔﻮﻧﻪ ﺳﻔﻴﺪ ﻗﺎرچ دﻛﻤﻪ اي و‬ ‫ﻧﺎم ‪ Agaricus brunnesecens‬ﺑﺮاي ﮔﻮﻧﻪ ﻗﺎرچ ﻗﻬﻮه اي ﻗﺎرچ دﻛﻤﻪ اي ﺛﺒﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪14‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﭘﺮورش ﻗﺎرچ دﻛﻤﻪ اي در دﻧﻴﺎ ‪:‬‬ ‫اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در ﺳﺎل ‪ 1600‬ﻣﻴﻼدي ﭘﺮورش ﻗﺎرچ دﻛﻤﻪ اي ﺗﻮﺳﻂ اﻟﻮﻟﻴﻮر ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫ﻛﺸﺖ ﻗﺎرچ دﻛﻤﻪ اي اﺑﺘﺪا ﻓﻘﻂ در ﻓﻀﺎي آزاد ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺖ و ﺳﭙﺲ در اواﺧﺮ ﻗﺮن ‪ 18‬ﻣﻴﻼدي ﻣﺸﺨﺺ‬ ‫ﺷﺪ ‪ ،‬ﻛﻪ ﻗﺎرچ دﻛﻤﻪ اي را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ در ﻣﺤﻠﻬﺎي ﺗﺎرﻳﻚ ﻧﻈﻴﺮ زﻳﺮزﻣﻴﻦ ﻳﺎ ﺣﻤﺎم و ﻣﻌﺎدن زﻏﺎل ﺳﻨﮓ‬ ‫ﭘﺮورش داد‪.‬‬ ‫ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺷﺮوع ﮔﺴﺘﺮش ﻛﺸﺖ ﻗﺎرچ دﻛﻤﻪ اي در ﻛﺸﻮر ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ ‪ .‬و از آﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ و‬ ‫آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮده ﺷﺪ‪.‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﭘﺮورش ﻗﺎرچ دﻛﻤﻪ اي در اﻳﺮان ‪:‬‬ ‫ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﻛﺸﺖ ﻗﺎرچ دﻛﻤﻪ اي در اﻳﺮان ﺗﻮﺳﻂ آﻗﺎي اﺣﻴﺎي در داﺧﻞ ﻏﺎرﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻛﻦ ﺷﻤﺎل ﺗﻬﺮان‬ ‫ﺑﺎ راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ آﻗﺎي اﺳﻤﻴﺖ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ و در ﺳﺎل ‪ 1335‬ﻣﺤﺼﻮل ﻗﺎرچ ﺑﻪ ﺑﺎزارﻫﺎي اﻳﺮان ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪ ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﻲ ﺳﻪ ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻛﺸﺖ و ﭘﺮورش ﻗﺎرچ دﻛﻤﻪ اي در ﺗﻬﺮان و ﻛﺮج و ﺷﻬﺮ ري ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﻜﻲ‬ ‫از آﻧﻬﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در زﻣﻴﻨﻪ ﭘﺮورش ﻗﺎرچ را در اﻳﺮان اداﻣﻪ داد‪.‬‬ ‫در اواﺧﺮ ﺳﺎل ‪ 1356‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺬر ﻗﺎرچ دﻛﻤﻪ اي ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻬﻨﺪس ﭘﻴﺮاﻳﺶ ﺷﺮوع ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﻜﺎري دوﺳﺘﺎن‬ ‫ﺗﺤﺼﻴﻠﻜﺮده ﺧﻮد ﺑﻪ ﺻﻮرت آزﻣﺎﻳﺸﻲ اداﻣﻪ داد ‪ .‬ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﻲ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺬر ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺮﺧﻲ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺑﺎ‬ ‫اﺳﺘﺎد ﺑﻬﺒﻮدي راه اﻧﺪازي ﺷﺪ ‪.‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﻔﻬﻮم ﺳﻮﻳﻪ ‪:‬‬ ‫ﺳﻮﻳﻪ در ﻗﺎرچ ﻫﻢ ﺧﺎﻧﻮاده وارﻳﺘﻪ در ﺑﺎﻏﺒﺎﻧﻲ و زراﻋﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬در زﻣﺎن ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺬر ﻫﺎگ و ﻳﺎ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺟﻬﺶ‬ ‫ﻗﺎرﭼﻬﺎ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﺎﻳﻪ ﻣﺎدري ﺧﻮد از ﻟﺤﺎظ ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر آﻓﺎت و در ﺿﻤﻦ از‬ ‫ﻟﺤﺎظ ﻛﻤﻴﺖ و ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﺷﻜﻞ ﻇﺎﻫﺮي ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬در ﻫﻨﮕﺎم ﻧﻮﺷﺘﻦ اﺳﻢ ﻋﻠﻤﻲ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺟﻨﺲ و ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻮع ﺳﻮﻳﻪ آن ﻧﻴﺰ اﺷﺎره ﻣﻲ ﮔﺮدد ‪.‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﺳﻮﻳﻪ ‪:‬‬ ‫در ﭘﺮورش ﻗﺎرچ دﻛﻤﻪ اي ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻮﻳﻪ ﻫﺎﻳﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ و ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺳﺎزﮔﺎري را‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ و ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﻣﺤﺼﻮل را ﭼﻪ از ﻧﻈﺮ ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﭼﻪ از ﻧﻈﺮ ﻛﻤﻴﺖ در واﺣﺪ‬ ‫ﺳﻄﺢ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ ‪.‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪15‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫رﺳﻴﺪن ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻬﻢ ﺟﺰ از ﻃﺮﻳﻖ اﻧﺘﺨﺎب ﺳﻮﻳﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ ﻣﻴﺰان ﻣﺤﺼﻮل ‪ ،‬ﺷﻜﻞ ﻇﺎﻫﺮي و ﺑﺎزار ﭘﺴﻨﺪي‪،‬‬ ‫ﻗﺪرت ﺗﺤﻤﻞ ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﺎﻣﺴﺎﻋﺪ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ اﻣﺮاض و آﻓﺎت ﻣﻄﻠﻮﺑﺘﺮﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﻣﻤﻜﻦ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ اﻣﻜﺎن‬ ‫ﭘﺬﻳﺮ ﻧﻴﺴﺖ ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ ﺗﻌﺪادي ﺳﻮﻳﻪ از ارﻗﺎم ﺳﻔﻴﺪ ‪ ،‬ﻛﺮم و ﻗﻬﻮه اي ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺮاي ﭘﺮورش را‬ ‫دارا ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ارﻗﺎم ﻗﻬﻮه اي داراي ﻣﻨﺸﺎ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﻮده و ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ را ﻧﺴﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ از ﺧﻮد‬ ‫ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و ﻗﺪرت ﺗﺤﻤﻞ آﻧﻬﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ﺑﻴﺸﺘﺮ از ارﻗﺎم ﺳﻔﻴﺪ اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫در اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﻳﻚ ﺳﻮﻳﻪ از ﻗﺎرچ ﺳﻔﻴﺪ ﺑﺮﻓﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺑﻪ‬ ‫ﺻﻮرت ﻳﻜﻲ ﺳﻮﻳﻪ ﻏﺎﻟﺐ در ﺑﻴﺸﺘﺮ واﺣﺪﻫﺎي ﻛﺸﺖ و ﺻﻨﻌﺖ ﻗﺎرچ در ﺳﺮاﺳﺮ دﻧﻴﺎ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‬ ‫‪ .‬اﻣﺎ اﻳﻦ ﻗﺎرچ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ زﻳﺎدي داﺷﺘﻪ و ﺧﺎﺻﻴﺖ اﻧﺒﺎر داري آن ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺤﺪود ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬ﻟﺬا در ﻣﻨﺎﻃﻘﻲ ﻛﻪ ﻣﺤﻴﻂ‬ ‫آﻧﻬﺎ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺧﺸﻜﻲ دارﻧﺪ و رﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﻗﺎ ﺑﻞ ﻛﻨﺘﺮل ﻧﻴﺴﺖ ﺑﺎﻳﺪ از ﻗﺎرچ ﻗﻬﻮه اي اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد ‪.‬‬ ‫ﺳﻮﻳﻪ ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ در اﻳﺮان ‪:‬‬ ‫در اﻳﺮان ﺳﻮﻳﻪ اي ﻛﻪ در ﭘﺎﻳﺎن ذﻛﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺧﻮﺑﻲ دارﻧﺪ و در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﺗﻮﻟﻴﺪ و‬ ‫ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺳﺎزش در ﺷﺮاﻳﻂ اﻗﻠﻴﻤﻲ را دارا ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺳﻮﻳﻪ ﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬ ‫‪L8 * s11*649 * 91*413‬‬ ‫‪U-1 *U-3 *L-20 * X-1‬‬ ‫‪X-25 * X-22 *X-24‬‬ ‫‪A 12 *A8‬‬ ‫ﻧﺤﻮه ﻧﮕﻬﺪاري ﺳﻮﻳﻪ ﻫﺎ ‪:‬‬ ‫ﻛﺸﺖ اﺳﭙﻮر ‪ ،‬ﻛﺸﺖ ﺑﺎﻓﺖ و ﻛﺸﺖ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم روش ﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺎ اﻳﻦ روش ﻫﺎ ﻛﺸﺖ ﺳﻮﻳﻪ داﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ زﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬ ‫اﻟﻒ( ﻛﺸﺖ اﺳﭙﻮر ‪:‬‬ ‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮدن ﺳﻮﻳﻪ ﺑﻪ روش ﻛﺸﺖ اﺳﭙﻮر ‪ ،‬ﻓﻘﻂ در زﻣﺎﻧﻲ اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از اﺳﺘﻔﺎده وﺳﻴﻊ ﺑﺎ ﺳﻮﻳﻪ‬ ‫ﻣﺎدر ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ و در ﺻﻮرت ﻣﻄﻠﻮب ﺑﻮدن اﻗﺪام ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺬر ﻧﻤﺎﺋﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﻧﻜﺘﻪ ‪ :‬اﻳﻦ روش ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﺧﺘﻼﻓﺎت ژﻧﺘﻴﻜﻲ ﻣﺘﻌﺪدي از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪ ‪.‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪16‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫ب( ﻛﺸﺖ ﺑﺎﻓﺖ ‪:‬‬ ‫در اﻳﻦ روش ﻳﻚ ﻗﻄﻌﻪ ﻛﻮﭼﻚ از اﻧﺪام ﺑﺎردﻫﻲ ﻗﺎرچ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﺎﻣﻼ اﺳﺘﺮﻳﻞ ﺟﺪا ﺷﺪه روي ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ‬ ‫ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺬر در دوره ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ‪.‬‬ ‫ج( ﻛﺸﺖ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ‪:‬‬ ‫ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻛﺸﺖ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺮ ﺳﻪ ﻣﺎه ﻳﻜﺒﺎر اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ‪.‬‬ ‫در ﻫﻨﮕﺎم اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﺑﻌﻀﻲ از ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻇﺎﻫﺮي آن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﻜﻞ ﻛﻠﻨﻲ ‪ ،‬ﻛﺮﻛﻲ ﻳﺎ ﭘﻨﺒﻪ اي ﺷﻜﻞ ﺑﻮدن آن و‬ ‫ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ رﺷﺪ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﺑﻪ دﻗﺖ ﻛﻨﺘﺮل ﺷﻮد ‪.‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺑﺬر ﻗﺎرچ ﻫﺎي ﺧﻮراﻛﻲ ‪:‬‬ ‫ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ ﺑﺬر ﻗﺎرچ ﻫﺎي ﺧﻮراﻛﻲ آﺷﻨﺎ ﺷﻮﻳﻢ ﺑﺎﻳﺪ واژه اﺳﭙﺎن را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬

‫اﺳﭙﺎن‪:‬‬ ‫آن ﺑﺨﺶ از اﻧﺪاﻣﻬﺎي ﺑﺎردﻫﻲ ﻗﺎرچ را ﻛﻪ ﭘﺮورش دﻫﻨﺪﮔﺎن ﻫﻨﮕﺎم ﻛﺸﺖ در ﺑﺴﺘﺮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‬ ‫در اﺻﻄﻼح اﺳﭙﺎن ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬ ‫در واﻗﻊ اﺳﭙﺎن اﻧﺘﻘﺎل ﻋﻀﻮي از ﺑﺎﻓﺖ ﻗﺎرچ در ﺷﺮاﻳﻂ اﺳﺘﺮﻳﻞ ﺑﺮ روي داﻧﻪ ﮔﻨﺪم و ﻳﺎ ﻏﻼت دﻳﮕﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪،‬‬ ‫ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﺬر ؛ ﭘﺎﻳﻪ و اﺳﺎس ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ در ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﺬر ﻓﺎﻗﺪ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺘﻲ در ﻛﺸﺖ ﻗﺎرچ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﺎﻣﻼ‬ ‫ﻣﻬﻴﺎ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻗﺎرﭼﻜﺎران ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ اﺳﭙﺎن ﺑﺎ ﺑﺮداﺷﺖ آن ﻗﺴﻤﺖ از ﺧﺎك اراﺿﻲ ﻛﻪ ﻗﺎرچ در آن رﺷﺪ‬ ‫ﻛﺮده اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻘﺪاري ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻗﺎرچ در آن وﺟﻮد دارد ﺑﺮ ﻣﻲ داﺷﺘﻨﺪ و ﺳﭙﺲ آن را روي‬ ‫ﺑﺴﺘﺮي ﻛﻪ از ﭘﻴﺶ آﻣﺎده ﺷﺪه ﺑﻮد ﭘﺨﺶ ﻛﺮده و ﺳﭙﺲ از اﻳﻦ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻛﺎﻣﻼ ﺳﻄﺢ ﺑﺴﺘﺮ را ﻣﻲ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪ و از آن‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﺎﻳﻪ ﻛﻮﺑﻲ ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺴﺘﺮﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ‪.‬‬ ‫ﻧﻜﺘﻪ ‪:‬از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ روش ﻓﻮق از ﻛﺸﺖ ﺧﺎﻟﺺ ﻗﺎرچ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻲ ﺷﺪ و ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﻴﺰ اﺳﺘﺮﻳﻞ ﻧﺒﻮد در ﻫﻨﮕﺎم‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از اﺳﭙﺎن ﺑﺴﻴﺎري از آﻓﺎت و اﻣﺮاﻟﺾ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﺳﭙﺎن ﺑﺮ روي ﺑﺴﺘﺮﻫﺎ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه و ﺑﺎﻋﺚ ﺧﺴﺎرت ﻣﻲ‬ ‫ﮔﺮدد ‪.‬‬ ‫اوﻟﻴﻦ ﺑﺬر ﻧﺎﺷﻲ از ﻛﺸﺖ ﺧﺎ ﻟﺺ در ﺳﺎل ‪ 1905‬در اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺬر ﺷﺪ‬ ‫و در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺗﻬﻴﻪ ﺑﺬر در ﺳﺮاﺳﺮ دﻧﻴﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺸﺘﻬﺎي ﺧﺎﻟﺺ ﻗﺎرچ ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ‪.‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪17‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺒﻮه ﺑﺬر از ﻛﺸﺖ ﺧﺎﻟﺺ ﺑﻪ روﺷﻲ ﻣﻄﻠﻮب و ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪه ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد وﺳﺎﻳﻞ و ﻣﻮادي‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ ﺑﺬر ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ ﻛﺎﻣﻼ اﺳﺘﺮﻳﻞ ﺷﺪه و ﭘﺲ از اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺬر ﺑﻪ روي ﺑﺴﺘﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از‬ ‫آﻟﻮدﮔﻲ ﻫﻮاي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز در ﺳﺎﻟﻦ ﻫﺎي ﭘﺮورش از درون ﻓﻴﻠﺘﺮ ﻫﺎي ﺧﺎﻟﺺ ﻋﺒﻮر داده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎل ‪ 1931‬ﺳﻴﻨﺪن ‪ ،‬ﻏﻼت را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺎده ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺬر ﻗﺎرچ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮد ‪ .‬ﻣﻴﺴﻠﻴﻮﻣﻲ ﻛﻪ در روي‬ ‫داﻧﻪ ﻫﺎي ﻏﻼت رﺷﺪ ﻣﻲ ﻛﺮد راﺣﺘﺘﺮ روي ﺑﺴﺘﺮ ﭘﺨﺶ ﺷﺪه وﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺎ آن ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻲ ﺷﺪ ‪.‬‬ ‫ﻗﺒﻞ از اﺳﺘﻔﺎده از داﻧﻪ ﻫﺎي ﻏﻼت از ﻛﻮد اﺳﺒﻲ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺷﺪه و ﺳﺎﻗﻪ ﺗﻮﺗﻮن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺖ ‪ .‬اﺳﭙﺎﻧﻬﺎي ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺑﺬر ﻏﻼت ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻗﺎرچ در ﺳﻄﺢ ﺑﺬور‬ ‫ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد در اﺛﺮ ﻣﻘﺪار ﻛﻤﻲ از آﻣﻮﻧﻴﺎك ﺗﻮﻟﻴﺪي در ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ از ﺑﻴﻦ ﺑﺮود ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﺳﭙﺎﻧﻬﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه‬ ‫از ﻛﻮذ اﺳﺐ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ رﺷﺪ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم در درون ﻛﻮد ﻛﺎﻣﻼ از ﺑﻴﻦ ﻧﺮﻓﺘﻪ و ﭘﺲ از ﺗﺒﺨﻴﺮ آﻣﻮﻧﻴﺎك از ﺑﺴﺘﺮ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ‬ ‫دوﺑﺎره رﺷﺪ ﻛﺮده ‪ ،‬ﺑﺴﺘﺮ را ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﻨﺪ ‪.‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﺻﻮل ﺗﻬﻴﻪ ﺑﺬر ﻗﺎرچ ﺑﺎ ﻛﻮد اﺳﺐ ‪:‬‬ ‫در اﻳﻦ روش ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ از ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻳﺎ ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ .‬ﻛﻮد اﺳﺒﻲ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺷﺪه ﻛﺎﻣﻼ ﺷﺴﺘﻪ‬ ‫ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﻌﻀﻲ از ﻣﻮاد ﻣﻮﺟﻮد در آن ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ رﺷﺪ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻗﺎرچ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ از آن ﺧﺎرج ﺷﻮد ‪.‬‬ ‫آب اﺿﺎﻓﻲ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ را ﺧﺎرج ﻛﺮده و ﭘﺲ از آﻧﻜﻪ رﻃﻮﺑﺖ آن ﺑﻪ ﺣﺪود ‪ 60‬درﺻﺪ رﺳﻴﺪ آن را در ﺷﻴﺸﻪ ﻫﺎي‬ ‫ﻧﻴﻢ ﻟﻴﺘﺮي ﻳﺎ ﻛﻴﺴﻪ ﻫﺎي ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ از ﺟﻨﺲ ﭘﻠﻲ ﭘﺮوﭘﻴﻠﻴﻦ رﻳﺨﺘﻪ و ﻛﻤﻲ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ .‬در ﺷﻴﺸﻪ ﻫﺎ و ﻳﺎ‬ ‫ﻛﻴﺴﻪ ﻫﺎي ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ را ﺑﺎ درﭘﻮش ﭘﻨﺒﻪ اي ﺑﺴﺘﻪ و در ﺣﺮارت‬ ‫‪ 121ºC‬ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 2‬ﺳﺎﻋﺖ در اﺗﻮﻛﻼو اﺳﺘﺮﻳﻞ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﺳﺮد ﺷﺪن ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺸﺖ ﺧﺎﻟﺺ ﻗﺎرچ ﻣﺎﻳﻪ زﻧﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد و در ﻣﺤﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺗﺎرﻳﻚ ) اﻧﻜﻮﺑﺎﺗﻮر (‬ ‫در ﺣﺮارت ‪ 22-24°C‬ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬ﭘﺲ از دوﻫﻔﺘﻪ ﻗﺎرچ رﺷﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﻣﻴﺘﻮاﻧﻴﻢ از ﺑﺬر آﻣﺎده ﺷﺪه‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ ‪ .‬از اﻳﻦ ﺑﺬر ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﺎده ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺑﺮاي ﻛﻴﺴﻪ ﻫﺎ و ﺷﻴﺸﻪ ﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﺻﻮل ﺗﻬﻴﻪ ﺑﺬر ﻗﺎرچ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺬور ﻏﻼت ‪:‬‬ ‫در اﻳﻦ روش اﺑﺘﺪا ‪ 10‬ﻛﻴﻠﻮ ﮔﺮم ﮔﻨﺪم را در ﻣﺪت ‪ 15‬دﻗﻴﻘﻪ در ‪ 15‬ﻟﻴﺘﺮ آب ﺟﻮﺷﺎﻧﺪ‪.‬ﺑﻌﺪ از آن ﺑﺎﻳﺪ ﺷﻌﻠﻪ را‬ ‫ﺧﺎﻣﻮش ﻛﻨﻴﻢ و ﻣﺪﺗﻲ ﺻﺒﺮ ﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ داﻧﻪ ﻫﺎي ﮔﻨﺪم ‪ 15‬دﻗﻴﻘﻪ دﻳﮕﺮ داﺧﻞ آب ﺟﻮﺷﻴﺪه ﺷﺪه ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﺗﺎ داﻧﻪ‬ ‫ﻫﺎي ﮔﻨﺪم ﻛﺎﻣﻼ ﻧﺮم ﺷﻮد ‪ .‬ﮔﻨﺪم ﻫﺎ را داﺧﻞ ﻳﻚ ﺻﺎﻓﻲ ﻳﺎ اﻟﻚ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﻳﺰﻳﻢ ﺗﺎ آب زﻳﺎدي از داﺧﻞ آن ﺧﺎرج‬ ‫ﺷﻮد ‪ .‬ﺳﭙﺲ آن را روي ﻳﻚ ﻗﻄﻌﻪ ﭘﺎرﭼﻪ ﻳﺎ ﻛﺎﻏﺬ روزﻧﺎﻣﻪ ﻳﺎ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي ﻛﻪ آب آن را ﺑﻜﺸﺪ ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﻴﻢ‬ ‫ﺗﺎ ﺧﻨﻚ ﺷﻮد و آب ﻣﻮﺟﻮد در روي آن ﺗﺒﺨﻴﺮ ﺷﻮد ‪ .‬در آن ﻫﻨﮕﺎم ﻣﻘﺪار ‪120‬ﮔﺮم ﺳﻮﻟﻔﺎت ﻛﻠﺴﻴﻢ ﻫﻴﺪراﺗﻪ و ‪30‬‬ ‫ﮔﺮم ﻛﺮﺑﻨﺎت ﻛﻠﺴﻴﻢ را ﺑﻪ داﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻮد و ﺧﻮب ﻣﺨﻠﻮط ﻛﺮد ‪.‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪18‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫ﺳﻮﻟﻔﺎت ﻛﻠﺴﻴﻢ از ﭼﺴﺒﻴﺪن داﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﻛﺮﺑﻨﺎت ﻛﻠﺴﻴﻢ ‪ PH‬ﻣﻨﺎﺳﺐ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ‬ ‫آورد ‪.‬‬ ‫داﻧﻪ ﻫﺎي آﻣﺎده ﺷﺪه را در ﺷﻴﺸﻪ ﻫﺎي ﻧﻴﻢ ﻟﻴﺘﺮي ﻳﺎ ﻛﻴﺴﻪ ﻫﺎي ﻧﺎﻳﻠﻮﻧﻲ ﻣﻲ ﮔﺬارﻧﺪ ‪ .‬در ﻫﺮ ﻛﻴﺴﻪ ﻳﺎ ﺷﻴﺸﻪ ﺣﺪود‬ ‫‪ 250‬ﮔﺮم ﮔﻨﺪم ﺟﻮﺷﻴﺪه وﺳﭙﺲ درﭘﻮش ﭘﻨﺒﻪ اي را ﮔﺬاﺷﺘﻪ و آﻧﻬﺎ را در اﺗﻮ ﻛﻼو در ﺣﺮارت ‪ 121‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ‬ ‫ﮔﺮاد ﺑﻪ ﻣﺪت زﻣﺎن ‪ 2‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺎﻳﺪ آن را اﺳﺘﺮﻳﻞ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﻴﺸﻪ ﻫﺎي ﺣﺎوي داﻧﻪ ﮔﻨﺪم را ﺑﺎ ﻛﺸﺖ ﺧﺎﻟﺺ ﻗﺎرچ ﻣﺎﻳﻪ ﻛﻮﺑﻲ ﻛﺮد و در ﻣﺤﻴﻂ ﺗﺎرﻳﻚ‬ ‫ﺑﺎ ﺣﺮارت ‪ ) 22 – 24ºC‬ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد ( ﺑﻪ ﻣﺪت زﻣﺎن ﺣﺪودا ‪ 2‬ﻫﻔﺘﻪ ﻧﮕﻬﺪاري ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ ﺗﺎ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻗﺎرچ ﺳﻄﺢ داﻧﻪ‬ ‫ﻫﺎ را ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﺪ ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر از ﺳﺎﻳﺮ داﻧﻪ ﻫﺎي ﻏﻼت ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﻮ ‪ ،‬ﺳﻮرﮔﻢ ‪،‬ارزن و ﻏﻴﺮه ﻣﻲ ﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻧﺤﻮه ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﺻﻮل ﺗﻬﻴﻪ ﺑﺬر ﻗﺎرچ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺮﻟﻴﺖ ‪:‬‬ ‫اﺑﺘﺪا ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ ﻛﻪ ﭘﺮﻟﻴﺖ ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫ﭘﺮﻟﻴﺖ ﻣﺎده اي اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻫﺰار درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد اﻓﺰاﻳﺶ ﺣﺠﻢ ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬ﻣﻮاد ﻻزم ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ اﺳﭙﺎن در اﻳﻦ‬ ‫روش ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺳﺒﻮس ﮔﻨﺪم ‪ 1650‬ﮔﺮم‪،‬ﭘﺮﻟﻴﺖ ‪ 1450‬ﮔﺮم ‪،‬ﺳﻮﻟﻔﺎت ﻛﻠﺴﻴﻢ ‪200‬ﮔﺮم ‪،‬ﻛﺮﺑﻨﺎت ﻛﻠﺴﻴﻢ‬ ‫‪50‬ﮔﺮم و آب ‪ 665‬ﻣﻴﻠﻲ ﻟﻴﺘﺮ ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻣﺨﻠﻮط ﻛﺮدن اﻳﻦ ﻣﻮاد ﺑﺎﻳﺪ آﻧﻬﺎ را داﺧﻞ ﻇﺮﻓﻬﺎي ﻧﻴﻢ ﻟﻴﺘﺮي ﺑﺮﻳﺰﻳﻢ و‬ ‫اﺳﺘﺮﻳﻞ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ ‪ .‬ﺑﻘﻴﻪ ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺸﺎﺑﻪ روش ﺗﻬﻴﻪ اﺳﭙﺎن ﺑﺎ ﺑﺬر ﻏﻼت ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﺳﭙﺎن ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﺎ اﻳﻦ روش ﺑﻪ‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ ارزان ﺑﻮده و ﺑﺮاي ﻣﺪت زﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺗﺮي ﻗﺎﺑﻞ ﻧﮕﻬﺪاري اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﻔﻬﻮم ﻛﻮد ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ‪:‬‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺨﻠﻮط ﺑﻘﺎﻳﺎي ﺣﻴﻮاﻧﻲ ) ﻛﻮد ﺣﻴﻮاﻧﻲ ( و ﺑﻘﺎﻳﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ ) ﻛﺎه ( ﻛﻮد ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬در ﺷﻴﻮه ﻫﺎي‬ ‫ﺳﻨﺘﻲ ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ‪،‬ﻛﻮد اﺳﺒﻲ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺷﺪه ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮﻳﻦ ﺑﺴﺘﺮ ﻗﺎرچ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ داد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎ ﻗﺎدر ﺑﻪ‬ ‫ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺣﺪود زﻳﺎدي از ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ ﻣﻮرد ﻟﺰوم ﻗﺎرچ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻛﺎرﺑﺮد وﺳﻴﻊ آﻧﻬﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﻣﻄﻠﻮﺑﻲ داﺷﺖ ‪ .‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ از ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮاد ﺑﻪ وﻳﮋه ﺑﻘﺎﻳﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ و ﻣﻮاد زاﺋﺪ ﺳﻠﻮﻟﺰ دار ﻛﺎرﺧﺎﻧﺠﺎت ﻗﻨﺪ –‬ ‫ﻧﻴﺸﻜﺮ – ﭼﻮب و ﻛﺎﻏﺬ‪ ،‬روﻏﻦ ﻧﺒﺎﺗﻲ و ﻏﻴﺮه ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻗﺎرچ در دﻧﻴﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﻠﻮﺑﻲ‬ ‫ﻧﻴﺰ در ﺑﺮداﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺮ اﺛﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻴﻜﺮو ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢ درون ﻛﻮد ﺣﻴﻮاﻧﻲ ‪ ،‬ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ ﻫﺎ و ﻛﺮﺑﻮ ﻫﻴﺪراﺗﻬﺎ و اﻣﻼح ﻣﻌﺪﻧﻲ ﻣﻮﺟﻮد در آن‬ ‫ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻗﺎﺑﻞ ﺟﺬب ﺑﺮاي ﻗﺎرچ در ﻣﻲ آﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم در ﻃﻮل رﺷﺪ ﺧﻮد ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻟﻴﮕﻨﻴﻦ ﻓﺮاواﻧﻲ دارﻧﺪ ﻛﻪ آن ﻧﻴﺰ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻛﺎه ﻣﻮﺟﻮد در ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲ‬ ‫ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاﺛﺮ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺳﻠﻮﻟﺰ ﻧﻴﺰ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻗﺎرچ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪19‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻮد ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺑﺮاي ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ‪:‬‬ ‫ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺳﺎزي ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ ﺳﻪ ﻫﺪف اﺳﺎﺳﻲ را ﺑﻪ دﻧﺒﺎل دارد ‪:‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﻋﻠﺖ ﻫﺎي آن ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻮد اﺳﺒﻲ و ﻛﺎه و ﻛﻠﺶ ﺑﻪ ﻣﻮادي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮاي رﺷﺪ ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ دﻛﻤﻪ‬ ‫اي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻪ ﺑﺮاي ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻴﻜﺮو ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢ ﻫﺎ ﻛﻪ در ﻣﺤﻴﻂ وﺟﻮد دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫دوﻣﻴﻦ ﻋﻠﺖ آن اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﺠﺎد ﻣﺤﻴﻂ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي رﺷﺪ ﻣﻴﻜﺮو ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ رﺷﺪ ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ‬ ‫ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪.‬‬ ‫ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻋﻠﺖ ﺣﺮارت ﺑﺎﻻﻳﻲ ﻛﻪ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﺨﻤﻴﺮ درون ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﺎﻋﺚ از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ اﻏﻠﺐ‬ ‫ﭘﺎﺗﻮژﻧﻬﺎ و آﻓﺎت ﻣﻀﺮ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﻮاد و ﻧﺤﻮه ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آوردن ﻛﻮد ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ‪:‬‬ ‫اﻟﻒ ( ﻣﻮاد اﺻﻠﻲ ‪:‬‬ ‫ﻣﻮاد اﺻﻠﻲ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺟﻬﺖ ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻗﺎرچ دﻛﻤﻪ اي ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﻛﺎه و ﻛﻠﺶ ﮔﻨﺪم ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻛﻮد اﺳﺒﻲ ﻳﺎ‬ ‫ﺑﺪون آن ‪.‬اﻟﺒﺘﻪ درﺻﻮرت ﻋﺪم دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﻛﺎه و ﻛﻠﺶ ﮔﻨﺪم ﻣﻲ ﺗﻮان از ﺳﺎﻗﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻏﻼت ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﻮ ‪،‬ﺑﺮﻧﺞ‬ ‫‪،‬ذرت ‪ ،‬ﺑﺎﮔﺎس ﻧﻴﺸﻜﺮ و ﻏﻴﺮه ﻧﻴﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد ‪.‬ﻫﺪف اﺻﻠﻲ از ﻣﺼﺮف اﻳﻦ ﻣﻮاد ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺳﻠﻮﻟﺰ و ﻟﻴﮕﻨﻴﻦ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز‬ ‫ﻗﺎرچ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬از ﻛﺎه و ﻛﻠﺶ ﺑﺮﻧﺞ در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻛﻤﺘﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد زﻳﺮا اﻳﻦ ﻣﻮاد زود ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و‬ ‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻏﺬارر ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻗﺎرچ زودﺗﺮ از دﺳﺘﺮس ﺧﺎرج ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﺎه و ﻛﻠﺶ ﮔﻨﺪم‪:‬‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺎه و ﻛﻠﺶ ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ ﺑﺴﺘﺮ ﻗﺎرچ اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در ﺳﺎل ‪ 1944‬ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ داﻧﺸﻤﻨﺪ ﻟﻬﺴﺘﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺗﺮﻳﺸﻮ‬ ‫ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ دﻗﺖ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ اﺳﺘﻔﺎده ار ﻛﺎه و ﻛﻠﺶ ﺑﺎران ﻧﺨﻮرده ﺑﺮاي ﻛﺸﺖ ﻗﺎرچ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫‪.‬ﻛﻠﺶ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ ﺑﺴﺘﺮ ﻗﺎرچ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ رﻧﮓ زرد ﺑﺮاق ﺧﻮد را زﻳﺎد از دﺳﺖ ﻧﺪاده ﺑﺎﺷﺪ و‬ ‫ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ ﺳﺎل از ﻋﻤﺮ آﻧﻬﺎ ﻧﮕﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و اﺳﺘﺤﻜﺎم ﺑﺎﻓﺖ آن ﺣﻔﻆ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ رﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﻛﺎه و ﻛﻠﺶ ﻃﻮﻳﻞ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻗﺒﻞ از ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ اﻧﻬﺎ را ﺧﺮد ﻧﻤﻮد زﻳﺮا در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ زﻳﺎد ﺑﻮدن ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ ﻗﻄﻌﺎت ‪ ،‬رﻃﻮﺑﺖ ﺧﻮد را ﺳﺮﻳﻊ از دﺳﺖ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و ﻋﻤﻞ ﺗﺨﻤﻴﺮ دﻳﺮﺗﺮ ﺻﻮرت‬ ‫ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ .‬وﻟﻲ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻛﺎه ﺧﺮد ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﻓﺸﺮدﮔﻲ ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺗﺮاﻛﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد‬ ‫در ﻧﺘﻴﺠﻪ رﻃﻮﺑﺖ دﻳﺮﺗﺮ از ﺑﻴﻦ ﻣﻲ رود و ﻋﻤﻞ ﺑﻲ ﻫﻮازي اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺳﺎزي ﺳﺮﻳﻊ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪20‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫ب ( ﻣﻜﻤﻞ ﻫﺎي ﻏﺬاﻳﻲ ‪:‬‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺗﺨﻤﻴﺮ و ﺑﻬﺒﻮد ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ از ﻣﻜﻤﻞ ﻫﺎي ﻏﺬاﻳﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ آﻧﻬﺎ‬ ‫ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﻛﻮدﻫﺎي ﺣﻴﻮاﻧﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﻮدﻫﺎي اﺳﺒﻲ و ﻛﻮد ﻣﺮغ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻮاد ﻧﺎﭘﺎﻳﺪار ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ و زودﺗﺮ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻣﻲ‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ در ﺗﺮاﻛﻢ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺣﺠﻢ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻣﻮﺛﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻣﻴﺰان ازت در اﻳﻦ ﻛﻮد ﻫﺎ‬ ‫از ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 5‬درﺻﺪ ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬ ‫ﻛﻮد ﮔﺎوي ﺑﺮاي ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺳﺎزي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬ ‫) ﻛﻮد اﺳﺒﻲ ( ‪ :‬ﻛﻮد اﺳﺒﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻣﻮرد ﻣﺼﺮف ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻛﺎه و ﻛﻠﺶ ﮔﻨﺪم ‪،‬‬ ‫ﺟﻮ ﻳﺎ ﺑﺮﻧﺞ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺴﺘﺮ ﺣﻴﻮان ﻣﺼﺮف ﻣﻲ ﺷﻮد در ﻓﻮاﺻﻞ ﻛﻮﺗﺎه ﺟﻤﻊ آوري ﮔﺮدد ‪ .‬ﻛﻮد ﻣﻮاد ﻣﺼﺮﻓﻲ‬ ‫ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺧﺎﻛﺮوﺑﻪ ﻳﺎ ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺎ ﻛﻮد ﺳﺎﻳﺮ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺑﺎﺷﺪ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻫﻤﺮاه ﻛﻮد ﻧﺒﺎﻳﺪ آب زﻳﺎدي وﺟﻮد داﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ زﻳﺮا در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﻋﻤﻞ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺳﺎزي رﺿﺎﻳﺖ ﺑﺨﺶ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪.‬‬ ‫ج ( ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ ﻛﻨﺴﺎﻧﺘﺮه ‪:‬‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻮاد ﻏﺎﻟﺒﺎ در ﺟﻴﺮه ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﻣﺼﺮف ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺷﺎﻣﻞ ﺳﺒﻮس ﮔﻨﺪم ‪ ،‬ﺟﻮ ‪ ،‬ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺑﺮﻧﺞ و ﻏﻼت‬ ‫ﺗﻤﻴﺰ ﺷﺪه و ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ ﺣﺎﺻﻞ از داﻧﻪ ﻫﺎي ذرت ‪ ،‬ﺳﻮﻳﺎ و ﻛﻨﻒ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺣﺎوي دو ﻣﺎده ازت و ﻛﺮﺑﻮﻫﻴﺪرات ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ اﺣﺘﻴﺎﺟﺎت ﻗﺎرچ را ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬ازت‬ ‫ﻣﻮﺟﻮد در اﻳﻦ ﻣﻮاد از ‪ 3‬ﺗﺎ ‪ 12‬درﺻﺪ ﻣﺘﻐﻴﺮ اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﻴﺰان روﻏﻦ و ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻨﺎﺻﺮ و اﻣﻼح ﻣﻌﺪﻧﻲ ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﻌﻀﻲ‬ ‫از اﻳﻦ ﻣﻮاد ﻛﻨﺴﺎﻧﺘﺮه ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ روي ارزش ﻏﺬاﻳﻲ ﻗﺎرچ اﺛﺮ ﺑﮕﺬارد‪.‬‬ ‫ﻛﻮدﻫﺎي ازﺗﻪ ‪:‬‬ ‫از ﻛﻮدﻫﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ازﺗﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻮﻟﻔﺎت آﻣﻮﻧﻴﻮم ‪ ،‬اوره ‪ ،‬ﻧﻴﺘﺮات ﻛﻠﺴﻴﻢ ‪ ،‬آﻣﻮﻧﻴﻢ و ﻏﻴﺮه در ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻣﻲ‬ ‫ﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ازت ﻣﻮﺟﻮد در اﻳﻦ ﻣﻮاد ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ آزاد ﺷﺪه ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺴﺮﻳﻊ در رﺷﺪ ﻗﺎرچ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬ ‫ه ( اﻣﻼح ﻣﻌﺪﻧﻲ ‪:‬‬ ‫ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺗﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﺴﻔﺎت ﻛﻠﺴﻴﻢ ‪ ،‬ﻣﻮرﻳﺎت ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ ‪ ،‬ﻛﺮﺑﻨﺎت ﻛﻠﺴﻴﻢ و ﺳﻮﻟﻔﺎت ﻛﻠﺴﻴﻢ ﻫﻴﺪراﺗﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻣﻼح‬ ‫ﻣﻌﺪﻧﻲ در ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺧﻨﺜﻲ ﺷﺪن ﭼﺮﺑﻴﻬﺎ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و از ﻟﺰج ﺷﺪن و ﺑﻪ ﻫﻢ‬ ‫ﭼﺴﺒﻴﺪن ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪.‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻓﺮﻣﻮل ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ‪:‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪21‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫ﻳﻚ اﻟﮕﻮي ﺛﺎﺑﺖ و اﺳﺘﺎﻧﺪارد در ﺳﺮاﺳﺮ دﻧﻴﺎ ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻗﺎرچ وﺟﻮد ﻧﺪارد ‪.‬ﻫﺪف اﺳﺎﺳﻲ از ﻓﺮﻣﻮل‬ ‫ﺑﻨﺪي ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ اﻳﺠﺎد ﺗﻌﺎدل ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻴﻦ ﻛﺮﺑﻦ و ازت ﻣﻮﺟﻮد در ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﻲ ﺗﻮان ازت ﻣﻮﺟﻮد در‬ ‫ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺷﺮوع ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺳﺎزي ﺣﺪود‪ 1/5‬درﺻﺪ وزن ﺧﺸﻚ ﻣﻮاد اﺳﺖ و ﻧﺴﺒﺖ ﻛﺮﺑﻦ ﺑﻪ ازت‬ ‫‪ 25:1‬ﺗﺎ ‪ 30‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ در ﭘﺎﻳﺎن ﻣﺮاﺣﻞ آﻣﺎده ﺳﺎزي ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻣﻘﺪار ازت ‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 2/3‬درﺻﺪ ﺑﻮده و‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ ﻛﺮﺑﻦ ﺑﻪ ازت در ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ‪ 17:1‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﭘﺮورش ﻗﺎرچ دﻛﻤﻪ اي از دوﻧﻮع ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫اﻟﻒ ( ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻃﺒﻴﻌﻲ ‪:‬‬ ‫ﺑﻪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺘﻲ ﻛﻪ ازﻣﺨﻠﻮط ﻛﺎه و ﻛﻮد اﺳﺒﻲ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪاﺻﻄﻼﺣﺎ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ‪:‬‬ ‫ﭘﻬﻦ اﺳﺐ‬

‫‪ 1000‬ﻛﻴﻠﻮ ﮔﺮم‬

‫ﺳﺒﻮس ﮔﻨﺪم ‪350‬ﻛﻴﻠﻮ ﮔﺮم‬

‫اوره ‪ 3‬ﻛﻴﻠﻮ ﮔﺮم‬ ‫ﺳﻮﻟﻔﺎت ﻛﻠﺴﻴﻢ ﻫﻴﺪراﺗﻪ ‪ 30‬ﺗﺎ ‪ 40‬ﻛﻴﻠﻮ ﮔﺮم‬

‫ﺗﺬﻛﺮ‪ :‬ﺑﻪ ﺟﺎي اوره ﻣﻲ ﺗﻮان از ‪ 100‬ﺗﺎ ‪ 110‬ﻛﻴﻠﻮ ﮔﺮم ﻛﻮد ﻣﺮﻏﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد ‪ .‬ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه از‬ ‫ﻛﻮد اﺳﺒﻲ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ارزاﻧﻲ ﻫﻨﻮز در ﻛﺸﻮرﻫﺎي آﻣﺮﻳﻜﺎ و اروﭘﺎ ﻃﺮﻓﺪاران زﻳﺎدي دارد ‪.‬‬ ‫اﺷﻜﺎل اﺳﺎﺳﻲ در ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻃﺒﻴﻌﻲ اﺧﺘﻼف در ﻛﻴﻔﻴﺖ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب روي ﻣﺤﺼﻮل‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ در ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ دﻗﺖ ﻻزم ﺻﻮت ﻧﮕﻴﺮد و ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ‬ ‫ﻧﻴﺎﻳﺪ و ﻋﻤﻞ ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ ﺑﻪ دﻗﺖ اﻧﺠﺎم ﻧﺸﻮد ﺣﺮارت درون ﺑﺴﺘﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ و ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب روي رﺷﺪ‬ ‫ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻣﻲ ﮔﺬارد و ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﺤﻴﻂ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آﻓﺎت و ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪22‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ‪:‬‬ ‫ﺑﻪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﻮاد ﭘﺎﻳﻪ آن را ﻛﺎه و ﻛﻠﺶ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻛﺎه‬ ‫و ﻛﻠﺶ ﺷﺎﻣﻞ ﻳﻚ ﻛﺮﺑﻮﻫﻴﺪرات ) ﺳﺒﻮس ﮔﻨﺪم ( ‪ ،‬ﻛﻮد ﻣﺮﻏﻲ و ﻛﻮدﻫﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ‬ ‫ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﻓﺮﻣﻮﻟﻬﺎي ﻣﺘﻌﺪدي اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻨﻮع آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻲ‬ ‫ﻣﻲ ﺷﻮﻳﻢ ‪.‬‬

‫ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬در زﻳﺮﺑﺎ ﺑﻌﻀﻲ از اﻳﻦ ﻓﺮﻣﻮﻟﻬﺎ آﺷﻨﺎ‬

‫ﻓﺮﻣﻮل اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪي ﮔﻞ ﺗﭙﻪ و ﻛﺎﭘﻮر‪:‬‬ ‫اوره‬

‫‪ 5‬ﻛﻴﻠﻮ ﮔﺮم‬

‫ﻛﺎه و ﻛﻠﺶ ﮔﻨﺪم‬

‫‪300‬ﻛﻴﻠﻮ ﮔﺮم‬

‫ﺳﺒﻮس ﮔﻨﺪم‬

‫‪ 22/5‬ﻛﻴﻠﻮ ﮔﺮم‬

‫ﻧﻴﺘﺮات ﻛﻠﺴﻴﻢ و آﻣﻮﻧﻴﻢ‬

‫‪ 4‬ﻛﻴﻠﻮ ﮔﺮم‬

‫ﺳﻮﻟﻔﺎت ﻛﻠﺴﻴﻢ ﻫﻴﺪراﺗﻪ‬

‫‪ 18‬ﻛﻴﻠﻮ ﮔﺮم‬

‫ﻓﺮﻣﻮل زﻳﺮ در ﻛﺸﺖ و ﺻﻨﻌﺖ ﻫﺎي ﭘﺮورش ﻗﺎرچ در اﻳﺮان از ﻛﺎراﺋﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮﺧﻮرداري ﺑﻮده اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫ﻛﻠﺶ ﮔﻨﺪم‬

‫‪6000‬ﻛﻴﻠﻮ ﮔﺮم‬

‫ﻛﻮد ﻣﺮﻏﻲ‬

‫‪3500‬ﻛﻴﻠﻮ ﮔﺮم‬

‫اوره‬

‫‪ 100‬ﻛﻴﻠﻮ ﮔﺮم‬

‫ﻣﻼس‬

‫‪100‬ﻛﻴﻠﻮ ﮔﺮم‬

‫ﺳﻮﻟﻔﺎت ﻛﻠﺴﻴﻢ ﻫﻴﺪراﺗﻪ‬

‫‪400‬ﻛﻴﻠﻮ ﮔﺮم‬

‫ﻣﺰاﻳﺎي ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ‪:‬‬ ‫ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ از ﻧﻈﺮ ﻛﻴﻔﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻃﺒﻴﻌﻲ اﺳﺖ ﺑﻠﻜﻪ در ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮارد ﻧﻴﺰ ﻣﺤﺼﻮل‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮي از آن ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻫﻮادﻫﻲ ﻣﻄﻠﻮﺑﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫در ﺑﺴﺘﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ ‪ .‬ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮش ﺻﻨﻌﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻗﺎرچ و ﻛﻤﺒﻮد ﻛﻮد اﺳﺒﻲ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ؛ ﺑﺮ اﻫﻤﻴﺖ‬ ‫ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ اﻓﺰوده ﺷﺪه اﺳﺖ و اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ در ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ و‬ ‫ﺧﺎور دور رواج روز اﻓﺰوﻧﻲ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ از ﻧﻈﺮ ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﺑﺎﻓﺖ ﺗﺎ ﺣﺪود زﻳﺎدي ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺑﻮده و ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻄﻠﻮﺑﻲ را ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ‬ ‫ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻗﺎرچ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ در ﺻﻮرت ﻛﺎﻫﺶ رﻃﻮﺑﺖ ﻫﻮا ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻧﻴﺰ ﺳﺮﻳﻌﺘﺮ ﺧﺸﻚ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺘﺬﻛﺮ ﺷﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺨﻠﻮط ﻣﺴﺎوي از ﻛﻮد ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﻛﻮد ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ داراي‬ ‫ﺑﺎﻓﺖ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻄﻠﻮﺑﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و ﭘﺲ از ﺑﺬر ﭘﺎﺷﻲ در ﺑﺴﺘﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﻏﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺣﺮارت دﻳﺪه ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‬ ‫و ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺧﺸﻚ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪23‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ روﺷﻬﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻮد ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ‪:‬‬ ‫دو روش ﻋﻤﺪه ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ وﺟﻮد دارد‪.‬‬ ‫اﻟﻒ ( روش دراز ﻣﺪت ‪ :‬ﻛﻪ ﻳﻚ روش ﻗﺪﻳﻤﻲ و اوﻟﻴﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ و ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻛﺸﺖ‬ ‫ﻗﺎرﭼﻲ در ﺳﻄﺢ ﺗﺠﺎري ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻴﺴﺖ ‪.‬‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﮔﺮاﻧﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي روش ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺪت ‪ ،‬در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎي آﺳﻴﺎﻳﻲ ﻫﻨﻮز از روﺷﻬﺎي دراز ﻣﺪت‬ ‫ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﮔﺮدد ‪.‬‬ ‫ب ( روش ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺪت ‪:‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺳﺮﻳﻌﺘﺮ و ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺗﺮ از روﺷﻬﺎي ﭘﻴﺸﻴﻦ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﺻﻮل روش دراز ﻣﺪت ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻮد ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ‪:‬‬ ‫ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺑﺎ اﻳﻦ روش داراي ﻣﺮاﺣﻞ زﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪:‬‬ ‫‪ (1‬ﺧﻴﺲ ﻛﺮدن ﻛﻠﺶ‬ ‫اوﻟﻴﻦ ﮔﺎم در ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺧﻴﺲ ﻛﺮدن ﻛﻠﺶ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ روش ﻛﻠﺶ ﻣﺼﺮﻓﻲ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻻﻳﻪ ﻧﺎزك در‬ ‫ﺳﻄﺢ ﺳﻮﻟﻪ ﭘﺨﺶ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و ﺑﺎ ﭘﺎﺷﻴﺪن آب ﻓﺮاوان ﺑﺮ روي آن ﻃﻲ ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ آن را ﺧﻴﺲ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﻧﺤﻮي ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼ اﺷﺒﺎع از آب ﺷﻮد و ﻧﺘﻮاﻧﺪ آب ﺑﻴﺸﺘﺮي را ﺟﺬب ﻧﻤﺎﻳﺪ ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ رﻃﻮﺑﺖ‬ ‫ﻛﺎه ﺑﻪ ‪ 75‬درﺻﺪ ﻣﻲ رﺳﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ ﺗﻦ ﻛﺎه ﺧﺸﻚ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ‪ 5000‬ﻟﻴﺘﺮ آب ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪ اﺷﺒﺎع دارد‪.‬‬ ‫‪ ( 2‬ﻣﺨﻠﻮط ﻛﺮدن و ﻗﺎﻟﺐ زدن ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ‪:‬‬ ‫ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم ﻛﺎر ‪ ،‬ﭘﺲ از ﺧﻴﺲ ﻧﻤﻮدن ﻛﺎه و ﻛﻠﺶ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮدن ﺗﻤﺎم ﻣﻜﻤﻞ ﻫﺎي ﻏﺬاﻳﻲ ﺑﻪ ﺟﺰ ﭘﻮدر ﺳﻨﮓ ﮔﭻ ﺑﻪ‬ ‫ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ در ﺳﻄﺢ ﻛﺎه اﻧﺠﺎم ﺷﻮد و اﻳﻦ ﻣﻮاد ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺎ ﻛﺎه ﻣﺨﻠﻮط‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﻣﺨﻠﻮط ﻧﻤﻮدن ﻣﻜﻤﻠﻬﺎي ﻏﺬاﻳﻲ ﺑﺎ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻣﺨﻠﻮط را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻚ ﺗﻮده ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع ﻳﻚ ﻣﺘﺮ و‬ ‫ﻋﺮض ﻳﻚ ﻣﺘﺮ روي ﻫﻢ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻛﻪ در اﺻﻄﻼح اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻗﺎﻟﺐ زﻧﻲ ﻧﺎم دارد‪.‬‬ ‫ﻋﻤﻞ ﻗﺎﻟﺐ زﻧﻲ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ دﺳﺖ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻗﺎﻟﺐ ﻫﺎي ﻣﺨﺼﻮص و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺮاﻛﺘﻮر ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪.‬اﻧﺪازه‬ ‫اﺑﻌﺎد ﻗﺎﻟﺐ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻗﻄﻌﺎت ﻛﻠﺶ و درﺟﻪ ﺣﺮارت ﻫﻮا دارد‪ .‬ﻫﺮﭼﻪ ﻗﻄﻌﺎت ﻛﻠﺶ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ و‬ ‫ﻫﻮا ﺳﺮﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻗﺎﻟﺒﻬﺎي ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪24‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫‪ ( 3‬ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪن ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ‪:‬‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪن ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ‪ ،‬اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﺗﺎﻣﻴﻦ درﺟﻪ ﺣﺮارت ﻣﻄﻠﻮب )‪ ( 70-75ºC‬ﺿﺮوري ﻣﻲ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﻋﻤﻞ ﺗﺨﻤﻴﺮ زﻳﺎد درون ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ و ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﻃﻲ ﻣﺮاﺣﻞ‬ ‫ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﭼﻨﺪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻗﺎﻟﺐ زﻧﻲ و ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪن ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻋﻤﻞ آوري ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺑﻪ روش دراز ﻣﺪت ﻣﺮاﺣﻞ زﻳﺮ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬ ‫‪ ( 1‬روز اول ‪ :‬ﺧﻴﺲ ﻧﻤﻮدن ﻛﺎه و ﻛﻠﺶ ‪،‬ﻣﺨﻠﻮط ﻛﺮدن ﻣﻜﻤﻠﻬﺎي ﻏﺬاﻳﻲ و اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﻧﻤﻮدن ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ‬ ‫‪( 2‬روز ﭼﻬﺎرم ‪ :‬اوﻟﻴﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ زﻳﺮو رو ﻛﺮدن ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ و ﻗﺎﻟﺐ زﻧﻲ ﻣﺠﺪد ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ‪.‬‬ ‫‪( 3‬روز ﻫﺸﺘﻢ ‪ :‬دوﻣﻴﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ زﻳﺮو رو ﻛﺮدن ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ و ﻗﺎﻟﺐ زﻧﻲ ﻣﺠﺪد ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ‪.‬‬ ‫‪ (4‬روز دوازدﻫﻢ ‪:‬ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ زﻳﺮو رو ﻛﺮدن ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ و ﻗﺎﻟﺐ زﻧﻲ ﻣﺠﺪد ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ‪.‬‬ ‫‪(5‬روز ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ‪ :‬ﭼﻬﺎرﻣﻴﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ زﻳﺮو رو ﻛﺮدن ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ و ﻗﺎﻟﺐ زﻧﻲ ﻣﺠﺪد ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ‪.‬‬ ‫‪(6‬روز ﺑﻴﺴﺘﻢ ‪:‬آﺧﺮﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ زﻳﺮو رو ﻛﺮدن ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ و ﭘﺮﻧﻤﻮدن ﻗﻔﺴﻪ ﻫﺎي ﺳﺎﻟﻦ ﭘﺮورش‪.‬‬ ‫در اﻳﻦ روش ﺑﻪ ﺟﺰ ﭘﻮدر ﺳﻨﮓ ﮔﭻ ؛ ﻛﻠﻴﻪ ﻣﻜﻤﻠﻬﺎي ﻏﺬاﻳﻲ را در اوﻟﻴﻦ روز ﺑﻪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و‬ ‫ﭘﻮدر ﺳﻨﮓ ﮔﭻ را ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﺳﻮﻣﻴﻦ و ﭼﻬﺎرﻣﻴﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ زﻳﺮورو ﻛﺮدن ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﻛﺎﻓﻲ اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‬ ‫‪.‬‬ ‫در آﺧﺮﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ زﻳﺮورو ﻛﺮدن ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ‪ 20‬ﻟﻴﺘﺮ ﻣﺤﻠﻮل آب ﺣﺎوي ‪ 40‬ﻣﻴﻠﻲ ﻟﻴﺘﺮ ﺳﻢ ﻣﺎﻻﺗﻴﻮن را روي‬ ‫ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻣﻲ ﭘﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ آﻓﺎت و ﺣﺸﺮات درون ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ از ﺑﻴﻦ ﺑﺮود ‪.‬‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ از ﺳﻤﻮم دﻳﮕﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ دﻳﺎزﻳﻨﻮن ‪،‬ﺗﻴﻮﻧﺎزﻳﻦ ‪،‬ﻟﻴﻨﺪﻳﻦ و آﻟﺘﺮاوزول و ﻏﻴﺮه ﻧﻴﺰ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻲ ﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻛﻤﭙﻮﺳﺘﻬﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ آﺧﺮﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪن ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺑﻪ ﺟﺎي روز ﺑﻴﺴﺘﻢ ؛ روز ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﺻﻮل روش ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺪت ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ‪:‬‬ ‫اﻳﻦ روش داراي دو ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬ ‫‪(1‬‬

‫ﻣﺮﺣﻠﻪ اول ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﻴﻪ روش دراز ﻣﺪت ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﻛﻪ اوﻟﻴﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪن‬ ‫ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ در روز ﺳﻮم اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و ﻣﺮاﺣﻞ دوم و ﺳﻮم ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪن ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ در روزﻫﺎي ﺷﺸﻢ و‬ ‫ﻧﻬﻢ ﻳﺎ دﻫﻢ ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ .‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻮم ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪن ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺳﻨﮓ ﮔﭻ ﺑﻪ ﻣﻮاد اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲ‬ ‫ﺷﻮد و آﻣﺎده ﺑﺮاي ﻓﺎز دوم ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪(2‬‬

‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭘﻴﻚ ﺣﺮارﺗﻲ ) ﭘﺎﺳﺘﻮرﻳﺰاﺳﻴﻮن (‪ :‬ﻫﺪف از اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﻓﻌﺎل ﺷﺪن‬ ‫ﻣﻴﻜﺮو ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢ ﻫﺎ ي ﮔﺮﻣﺎدوﺳﺖ و ﭘﺎﺳﺘﻮرﻳﺰه ﻧﻤﻮدن ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ و ﻫﻮاي‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪25‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫اﻃﺮاف ان را ﺣﺮارت ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ﺗﺎ ﺣﺮارت ﺑﻪ ‪ 60‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻛﻠﻴﻪ ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢ ﻫﺎي ﻣﻀﺮ از‬ ‫ﺑﻴﻦ ﻣﻲ روﻧﺪ ‪.‬‬ ‫ﻧﺤﻮه ﭘﺎﺳﺘﻮرﻳﺰاﺳﻴﻮن ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ‪:‬‬ ‫ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺘﻮرﻳﺰه ﻧﻤﻮدن ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ اﺑﺘﺪا ﻗﻔﺴﻪ ﻫﺎ و ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎ را ﺑﺎ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه در ﻣﺮﺣﻠﻪ اول ﭘﺮﻧﻤﻮده و در‬ ‫اﺗﺎق ﭘﺎﺳﺘﻮرﻳﺰاﺳﻴﻮن ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ 20cm‬روي ﻫﻢ ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﻛﻪ ﺟﺮﻳﺎن ﻫﻮا و ﺑﺨﺎر از ﻣﻴﺎن آﻧﻬﺎ ﺑﻪ‬ ‫راﺣﺘﻲ ﻋﺒﻮر ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﺑﺮ اﺛﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ درون ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ‪ ،‬ﺣﺮارت ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﺑﺮ اﺛﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ‬ ‫درون ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺣﺮارت ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎﻳﺪ درﻫﺎي اﺗﺎق ﻛﺎﻣﻼ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ از ﺧﺮوج‬ ‫ﺣﺮارت ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻳﺪ ‪.‬‬ ‫درﺟﻪ ﺣﺮارت ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ ﺣﺪود‪ 52-53ºC‬ﻣﻲ رﺳﺪ ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺮاﻗﺐ ﺑﻮد ﻛﻪ درﺟﻪ ﺣﺮارت در‬ ‫ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻗﻔﺴﻪ ﻫﺎي ﺣﺎوي ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ اﻳﺠﺎد ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ را ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 2-4‬روز در ﺣﺮارت ‪ 52- 54 º C‬ﻧﮕﺎه ﻣﻲ دارﻧﺪ ﭘﺲ درﺟﻪ ﺣﺮارت را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ‬ ‫ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺑﺨﺎر آب ﮔﺮم ﺑﻪ ‪ 59 -60 º C‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ‪ 8‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﻫﺮ دوﺳﺎﻋﺖ ‪ 2- 3º C‬از درﺟﻪ ﺣﺮارت ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻛﺎﺳﺘﻪ‬

‫ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ ﻣﺠﺪدا‬

‫ﺣﺮارت ﺑﻪ ‪ 52 – 54ºC‬ﺑﺮﺳﺪ ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺑﺮاي ‪ 5‬روز در اﻳﻦ ﺣﺮارت ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ آﻣﻮﻧﻴﺎك‬ ‫ﻣﻮﺟﻮد در آن ﻛﺎﻣﻼ از ﺑﻴﻦ ﺑﺮود ‪ .‬در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ را ﺧﻨﻚ ﻛﺮده ﺗﺎ ﺣﺮرت آن ﺑﻪ ‪ 24- 25ºC‬ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ‬ ‫ﻳﺎﺑﺪ ‪ .‬در ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﺎﻳﺪ رﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ ﻛﺎﻓﻲ در اﻃﺮاف ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ از ﺧﺸﻚ ﺷﺪن‬ ‫ﺳﻄﺢ آن ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ روﺷﻬﺎي ﺟﺪﻳﺪي اراﺋﻪ ﺷﺪه‬

‫ﻛﻪ ﻣﺮاﺣﻞ ﭘﺎﺳﺘﻮرﻳﺰاﺳﻴﻮن درون ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻣﺴﺪود ﺑﻪ ﻧﺎم ﺗﻮﻧﻞ‬

‫ﭘﺎﺳﺘﻮرﻳﺰاﺳﻴﻮن و ﻳﺎ اﺗﺎق ﻋﻤﻞ آوري ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ .‬اﻳﻦ روش در ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ و‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ و ﻫﻠﻨﺪ ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫در اﻳﻦ روش ﭘﺲ از آﻣﺎده ﻧﻤﻮدن ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ در ﻣﺮﺣﻠﻪ اول ﺑﻪ روش ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺪت‪ ،‬ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ‬ ‫را درون ﺗﻮﻧﻞ ﭘﺎﺳﺘﻮرﻳﺰاﺳﻴﻮن اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ در و ﭘﻨﺠﺮه ﻫﺎ و ﻫﻮاﻛﺶ ﻫﺎ را ﺑﺴﺘﻪ و از ورود ﻫﻮاي‬ ‫آزاد ﺑﻪ اﺗﺎق ﻛﺎﻣﻼ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﻲ آﻳﺪ ‪.‬ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ورود ﺑﺨﺎر آب ﮔﺮم ﺣﺮارت ﻫﻮاي ﺗﻮﻧﻞ را ﺑﻪ ‪57- 58ºC‬‬ ‫ﻣﻲ رﺳﺎﻧﻨﺪ ؛در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم درﺟﻪ ﺣﺮارت درون ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺑﻪ ﺣﺪود ‪ 62 -63 ºC‬ﺧﻮاﻫﺪ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ‪4-8‬‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻮاي ﺗﺎزه را وارد اﺗﺎق ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻦ ﺗﺎ درﺟﻪ ﺣﺮارت ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﺑﻪ ‪ 47 – 48ºC‬ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ و ﺑﻪ ﻣﺪت‬ ‫‪ 4-6‬روز در اﻳﻦ ﺣﺮارت ﻧﮕﺎه داﺷﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ ﻣﺮاﺣﻞ رﺳﻴﺪن ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﭘﺲ از رﺳﻴﺪن ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ‬ ‫درﺟﻪ ﺣﺮارت را ﺗﺎ ﺳﻄﺢ درﺟﻪ ﺣﺮارت اﺗﺎق ‪ 24- 25ºC‬ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ‪ ،‬در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ آﻣﺎده ﺑﺬر‬ ‫ﭘﺎﺷﻲ ﻣﻲ ﺑﺎ ﺷﺪ ‪.‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪26‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ آﻣﺎده داراي ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت زﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪:‬‬ ‫رﻧﮓ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻗﻬﻮه اي ﺗﻴﺮه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﻴﭻ اﺛﺮي از آﻣﻮﻧﻴﺎك در آن ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬ ‫ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻓﺎﻗﺪ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﻮي ﻧﺎﻣﻄﺒﻮع ﺑﺎﺷﺪ‪ PH.‬ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻨﺜﻲ ﻳﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﺧﻨﺜﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬رﺷﺘﻪ ﻫﺎي‬ ‫ﻛﻠﺶ درون ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺮد و ﺷﻜﻨﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬رﻃﻮﺑﺖ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ درﺣﺪ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﻃﻤﻴﻨﺎن از اﻳﻦ‬ ‫اﻣﺮ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻣﻘﺪاري از ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ را در ﻣﺸﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ و آﻧﺮا ﻓﺸﺎر داد ؛ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﭼﻨﺪ ﻗﻄﺮه آب از آن ﺧﺎرج ﺷﺪ‬ ‫رﻃﻮﺑﺖ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ وﻟﻲ اﮔﺮ ﻣﻘﺪار رﻃﻮﺑﺖ ﻛﻢ ﺑﻮد ﺑﺎﻳﺪ روي آن آب ﺑﭙﺎﺷﻴﺪ ﺗﺎ رﻃﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﺣﺪ ﻣﻄﻠﻮب‬ ‫ﺑﺮﺳﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ آﻣﺎده را ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺮﭼﻪ ﺳﺮﻳﻌﺘﺮ ﻣﺼﺮف ﻧﻤﻮد زﻳﺮا اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﻧﻤﻮدن ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﺪت ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﻮﺟﺐ ﻓﺎﺳﺪ و‬ ‫ﺧﺮاب ﺷﺪن آن ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ روﺷﻬﺎي آﻣﺎده ﺳﺎزي ﺑﺴﺘﺮ ‪:‬‬ ‫اﻟﻒ ( آﻣﺎده ﺳﺎزي ﺑﺴﺘﺮ در ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ‪:‬‬ ‫در اﻳﻦ روش اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ ﻓﻀﺎي زﻳﺎدي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬از اﺷﻜﺎﻻت دﻳﮕﺮ اﻳﻦ روش ﺧﺸﻚ ﺷﺪن ﺳﻄﺢ ﺑﺴﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از آن ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻄﺢ ﺑﺴﺘﺮ ﺑﺎ ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺷﻮد ﺗﺎ رﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ ﻻزم در ﻫﻮاي اﻃﺮاف آن‬ ‫ﺗﺎﻣﻴﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ب(روش ﻗﻔﺴﻪ اي‪:‬‬ ‫در اﻳﻦ روش ﺳﺎﻟﻦ ﻫﺎي ﭘﺮورش ﻗﺎرچ را ﺑﺎ ﻗﻔﺴﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪.‬ﭼﻬﺎر ﭼﻮب ﻗﻔﺴﻪ ﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ‬ ‫از ﭼﻮب ﻳﺎ اﺳﺘﻴﻞ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺻﻔﺤﺎت آﻧﻬﺎ ﭼﻮﺑﻲ ﻳﺎ ﺗﻮري ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻞ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻗﻔﺴﻪ ﻫﺎ‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ ﻧﻴﻢ ﻣﺘﺮ اﺳﺖ و ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺗﺮﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪ ﻫﺮ ﻗﻔﺴﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎﻳﺪ ‪ 20cm‬از زﻣﻴﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺿﺨﺎﻣﺖ آن ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻴﺶ از ‪ 20cm‬ﺑﺎﺷﺪ و اﮔﺮ از ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺳﺒﻚ اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫ﻣﻲ ﺷﻮد ﻣﻲ ﺗﻮان ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ را‪ 25-30cm‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬در اﻳﻦ روش ﻋﻤﻞ ﭘﻨﺠﻪ دواﻧﻲ ﺑﺬر و ﻣﺮﺣﻠﻪ‬ ‫رﺷﺪ ﻗﺎرچ در ﻳﻚ ﺳﺎﻟﻦ اﺟﺮا ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ج( روش ﺟﻌﺒﻪ اي ‪:‬‬ ‫در اﻳﻦ روش از ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎي ارزان ﻗﻴﻤﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎ را ﺑﺎ ﺑﻬﺎي اﻧﺪك ﻣﻲ ﺗﻮان از ﻣﻐﺎزه ﻫﺎ‬ ‫ﺧﺮﻳﺪاري ﻧﻤﻮد و ﻳﺎ آﻧﻬﺎ را ﺑﺎ ﭼﻮب ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬در اﻳﻦ روش ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎ را ﺑﺎ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﭘﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﭘﺲ از ﺑﺬر‬ ‫ﭘﺎﺷﻲ داﺧﻞ اﺗﺎﻗﻲ روي ﻫﻢ ﻣﻲ ﭼﻴﻨﻨﺪ و ﭘﺲ از ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻗﺎرچ ﺳﻄﺢ ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎ را ﺑﺎ ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ ﻣﻲ‬ ‫ﭘﻮﺷﺎﻧﻨﺪ و ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎ را ﺑﻪ اﺗﺎق رﺷﺪ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﻲ ﻧﺒﺎﻳﺪ زﻳﺎد ﺑﺰرگ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ‬ ‫اﺑﻌﺎد‪ 100×50× ×15 cm‬ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ از ﭼﻮب ﻣﺤﻜﻢ درﺳﺖ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪27‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫ﺗﻬﻮﻳﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ و ﺧﺮوج آب اﺿﺎﻓﻲ ﺑﺎﻳﺪ در ﻛﻒ ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎ در ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﺗﺨﺘﻪ ﻫﺎ ؛ ﺷﻜﺎﻓﻲ ﺑﻪ ﻋﺮض‬ ‫‪ 1- 1/5cm‬ﺗﻌﺒﻴﻪ ﺷﻮد‪ .‬در ﭼﻬﺎر ﮔﻮﺷﻪ ﺟﻌﺒﻪ ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻗﺮار ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎم ﭼﻴﺪن ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎ روي ﻫﻢ ﻓﻀﺎي‬ ‫ﻛﺎﻓﻲ در ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ اﻳﺠﺎد ﺷﻮد‪ .‬ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎي اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع ‪ 15cm‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﻀﺎ در ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺮداﺷﺖ ﻗﺎرچ‬ ‫اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺣﺪود‪ 25-35‬ﻛﻴﻠﻮ ﮔﺮم ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ) ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان رﺳﻴﺪه ﺑﻮدن ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ (‬ ‫را دارﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻂ و ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻄﻠﻮب در ﻫﺮ زﻣﺎن ﻣﻲ ﺗﻮان ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎ را از ﻧﻘﻄﻪ اي ﺑﻪ‬ ‫ﻧﻘﻄﻪ دﻳﮕﺮ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫د( روش ﻛﻴﺴﻪ اي‪:‬‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮔﺮان ﺑﻮدن ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎ و ﻫﺰﻳﻨﻪ زﻳﺎد ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎي ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻪ ﺟﺎي ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎي ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان‬ ‫ﻛﻴﺴﻪ ﻫﺎي ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ ﺑﻪ ﻋﻤﻖ ‪ 45cm‬و ﺳﻄﺢ ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ‪ 0/1‬ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ را ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺟﻌﺒﻪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ﻛﻴﺴﻪ ﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ دارﻧﺪ‪ .‬در ﺣﺪود‪ 25‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﻇﺮﻓﻴﺖ آﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻴﺴﻪ ﻫﺎ را ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﻔﺴﻪ اي و ﻳﺎ در ﻛﻒ اﺗﺎق ‪ ،‬ﭘﻬﻠﻮي ﻫﻢ ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻗﻔﺴﻪ‬ ‫اي ﺑﺎ ﺻﺮﻓﻪ ﺗﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ زﻳﺮا ﭼﻴﺪن ﻛﻴﺴﻪ ﻫﺎ در ﻛﻒ اﺗﺎق ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲ ﮔﺮدد از ﻛﻞ ﻓﻀﺎي اﺗﺎق اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻄﻠﻮب ﺑﻪ‬ ‫ﻋﻤﻞ ﻧﻴﺎﻳﺪ ‪ .‬اﻳﻦ روش در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻫﺎي ارزان ﻗﻴﻤﺖ و در ﻏﺎرﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﺣﻔﺮه ﻫﺎ ﻣﻔﻴﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻧﻜﻪ ﻗﻄﺮ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ در روش ﻛﻴﺴﻪ اي ﻣﻌﻤﻮﻻ زﻳﺎد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺣﺮارت درون آن اﻓﺰاﻳﺶ‬ ‫ﻳﺎﺑﺪ و ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﺧﺴﺎرت ﺷﻮد ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ روش ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺧﻨﻚ و ﻳﺎ در ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ‬ ‫درﺟﻪ ﺣﺮارت ﻗﺎﺑﻞ ﻛﻨﺘﺮل ﺑﺎﺷﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺻﻴﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﺻﻮل ﻛﺎﺷﺖ ﺑﺬر ﻗﺎرچ در ﺑﺴﺘﺮ ‪:‬‬ ‫ﺑﺬر ﻛﺎري در ﺑﺴﺘﺮ)‪(spawning‬ﻋﺒﺎرت ازاﻓﺰودن ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻗﺎرچ ﺑﻪ ﺑﺴﺘﺮ آﻣﺎده ﺷﺪه‬

‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﺪﺳﺖ‬

‫آوردن ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻧﻜﺎت زﻳﺮ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺮد ‪.‬‬ ‫اﻟﻒ( ﺑﺬر ﻗﺎرچ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻬﺎي ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬ ‫ب( ﺑﺬر ﻗﺎرچ ﺑﺎﻳﺪ از ﺳﻮﻳﻪ ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻧﺘﺨﺎب و ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ج( ﺑﺬر ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎزه ﺑﻮده و داﻧﻪ ﻫﺎي ﻏﻼت ﻛﺎﻣﻼ ﺑﺎ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻗﺎرچ ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫د( ﺑﺬر ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﺎري از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ آﻟﻮدﮔﻲ ﻗﺎرچ و ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﻳﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻴﺰان ﺑﺬر ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﻘﺪار ‪200-250g‬ﺑﺬر ﺑﺮاي‬ ‫ﻣﺼﺮف ‪ 2‬ﺟﻌﺒﻪ ﻛﺎﻓﻲ و ﻳﺎ ﻳﻚ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ از ﺑﺴﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬اﻟﺒﺘﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺴﺎﻋﺪ ﻣﻲ ﺗﻮان از ﺑﺬر ﻛﻤﺘﺮي اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪28‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ روﺷﻬﺎي ﻛﺎﺷﺖ ﺑﺬر ﻗﺎرچ‪:‬‬ ‫اﻟﻒ ( ﻛﺎﺷﺖ ﻳﻚ ﻻﻳﻪ‪:‬‬ ‫در اﻳﻦ روش داﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﺬر ﻗﺎرچ در ﺳﻄﺢ ﺑﺴﺘﺮ ﭘﺨﺶ ﺷﺪه‪ ،‬روي آن ﺑﺎ ﻻﻳﻪ ﻧﺎزﻛﻲ از ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﭘﻮﺷﻴﺪه ﻣﻲ‬ ‫ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ب( ﻛﺎﺷﺖ دوﻻﻳﻪ‪:‬‬ ‫در اﻳﻦ روش اﺑﺘﺪا ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎ ﻳﺎ ﻛﻴﺴﻪ ﻫﺎ را ﺗﺎ ﻧﻴﻤﻪ از ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ آﻣﺎده ﭘﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺳﭙﺲ ﻻﻳﻪ اي از ﺑﺬر ﻗﺎرچ در‬ ‫ﺳﻄﺢ آن ﭘﺨﺶ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﻣﺠﺪدا روي آن ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻣﻲ رﻳﺰﻧﺪ و ﭘﺲ از ﭘﺮ ﺷﺪن ﺟﻌﺒﻪ ﻳﺎ ﻛﻴﺴﻪ ﻻﻳﻪ دﻳﮕﺮي از‬ ‫ﺑﺬر اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و روي آن را ﺑﺎ ﻻﻳﻪ ﻧﺎزﻛﻲ از ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻣﻲ ﭘﻮﺷﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫ج(ﻛﺎﺷﺖ ﻣﺨﻠﻮط‪:‬‬ ‫اﻳﻦ روش ﺑﺪﻳﻦ ﺻﻮرت اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از ﭘﺮﻧﻤﻮدن ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎ ﺑﺬر را ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺎ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‬ ‫و ﺧﻮب ﺑﻬﻢ ﻣﻲ زﻧﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺬر در ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻧﻘﺎط ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﭘﺨﺶ ﺷﻮد‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎ را ﺑﺎ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ آﻣﺎده ﭘﺮ ﻣﻲ‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫د( روش ﻛﺎﺷﺖ ﻟﻜﻪ اي ﻳﺎ ﻧﻘﻄﻪ اي‪:‬‬ ‫در اﻳﻦ روش ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎ را ﻛﺎﻣﻼ ﺑﺎ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﭘﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﺳﻄﺢ آﻧﺮا ﺻﺎف ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ؛ﺳﭙﺲ در ردﻳﻒ ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد‬ ‫ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ 8-12cm‬از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺣﻔﺮه ﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻋﻤﻖ ‪ 2/5-5cm‬ﺑﺎ اﻧﮕﺸﺖ اﻳﺠﺎد ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ و در ﻫﺮ ﺳﻮراخ در‬ ‫ﺣﺪود ‪ 5g‬ﺑﺬر ﻣﻲ رﻳﺰﻧﺪ و آﻧﺮا ﺑﺎ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ‬

‫ﻣﻲ ﭘﻮﺷﺎﻧﻨﺪ ‪.‬‬

‫روش ﻛﺎﺷﺖ دوﻻﻳﻪ و ﻛﺎﺷﺖ ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺮاي ﻣﻮاﻗﻌﻲ ﻛﻪ درﺟﻪ ﺣﺮارت ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ اﺳﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﻛﺎﺷﺖ ﺑﺬر ؛ ﺳﻄﺢ ﺑﺴﺘﺮ را ﺑﺎ ورﻗﻪ ﻫﺎي ﺧﻴﺲ روزﻧﺎﻣﻪ‬

‫ﻣﻲ ﭘﻮﺷﺎﻧﻨﺪ ﺗﺎ رﻃﻮﺑﺖ آن ﺣﻔﻆ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﺻﻮل ﭼﻴﺪن ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎ در ﺳﺎﻟﻨﻬﺎي ﭘﺮورش ﻗﺎرچ‪:‬‬ ‫ﭘﺲ از اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻞ ﺑﺬر ﭘﺎﺷﻲ ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎ را در ‪ 4-5‬ردﻳﻒ روي ﻫﻢ ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪.‬ردﻳﻔﻬﺎي ﺟﻌﺒﻪ از ﺳﻘﻒ و از‬ ‫ردﻳﻒ ﺑﻌﺪي ﺑﺎﻳﺪ در ﺣﺪود ‪ 1‬ﻣﺘﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ ﻋﻤﻞ ﺗﻬﻮﻳﻪ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪ .‬ﺑﻴﻦ ﻫﺮ ردﻳﻒ از‬ ‫ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺪود ‪ 20-25cm‬ﻓﺎﺻﻠﻪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ اﺟﺮاي اﻋﻤﺎل ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﻗﺒﻴﻞ ﺧﺎﻛﺪﻫﻲ ‪،‬آﺑﺪﻫﻲ‬ ‫ﭼﻴﺪن ﻗﺎرچ و‪......‬ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد ‪.‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺮﺣﻠﻪ رﻳﺸﻪ دواﻧﻲ ﻗﺎرچ دﻛﻤﻪ اي‪:‬‬ ‫ﻣﻨﻈﻮر از ﻣﺮﺣﻠﻪ رﻳﺸﻪ دواﻧﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻗﺎرچ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺳﺮﻳﻌﺘﺮ آن درون ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﭘﺲ از‬ ‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻛﺎﺷﺖ ﺑﺬر ؛ ﭘﺮورش دﻫﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﻲ را ﺑﺮاي رﺷﺪ ﻗﺎرچ ﻓﺮاﻫﻢ آورﻧﺪ‪.‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪29‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫درﺟﻪ ﺣﺮارت ﺳﺎﻟﻨﻬﺎي ﻛﺸﺖ ﺑﺎﻳﺪ در ﺣﺪود ‪ 25ºC‬ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬درﺟﻪ ﺣﺮارت ﺑﺴﺘﺮ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮارد ﺑﻪ‬ ‫وﻳﮋه زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻻﻳﻪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ زﻳﺎد ﺑﺎﺷﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻋﺪم ﺗﺸﻜﻴﻞ اﻧﺪاﻣﻬﺎي ﺑﺎردﻫﻲ ﻗﺎرچ در‬ ‫ﻣﺮﻛﺰ ﺑﺴﺘﺮ ﺷﻮد ؛در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻓﻘﻂ در اﻃﺮاف ﺑﺴﺘﺮ ﻛﻼﻫﻚ ﻗﺎرچ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺮاي رﻓﻊ اﻳﻦ اﺷﻜﺎل ﺑﺎﻳﺪ از‬ ‫ﺑﺴﺘﺮﻫﺎي ﻧﺎزك اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد و درﺟﻪ ﺣﺮارت ﺳﺎﻟﻦ را ﻛﺎﻫﺶ داد؛ رﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ آﺑﭙﺎﺷﻴﻬﺎي ﻣﻜﺮر‬ ‫در ﻛﻒ و روي دﻳﻮار و ﻳﺎ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺑﺨﺎر ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻧﻤﻮد ‪.‬‬ ‫در ﻣﺮﺣﻠﻪ رﻳﺸﻪ دواﻧﻲ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ آب دادن ﺑﺴﺘﺮ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪،‬ﻓﻘﻂ در ﺻﻮرت ﺧﺸﻚ ﺷﺪن ﺳﻄﺢ ﺑﺴﺘﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻘﺪار‬ ‫ﻛﻤﻲ آب روي آن ﭘﺎﺷﻴﺪ ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺣﺸﺮه ﻛﺶ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﻣﺎﻻﺗﻴﻮن ‪ ،‬دﻳﺎزﻳﻨﻮن ﻛﻒ و‬ ‫دﻳﻮاره ﻫﺎي ﺳﺎﻟﻦ را ﺳﻤﭙﺎﺷﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪.‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ ﺑﺴﺘﺮ ﺳﺎﻟﻨﻬﺎي ﭘﺮورش ﻗﺎرچ‪:‬‬ ‫ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﺑﺎ رﺷﺪ ﺑﺬر ﻗﺎرچ در ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ‪ ،‬ﺷﺒﻜﻪ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮﻣﻲ ﺳﻔﻴﺪ رﻧﮕﻲ در ﺳﻄﺢ ﺑﺴﺘﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺗﺪرﻳﺞ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻚ ﭘﻮﺷﺶ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺳﻔﻴﺪ در ﺳﻄﺢ ﺑﺴﺘﺮ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻄﺢ ﺑﺴﺘﺮ ﺑﺎ‬ ‫ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻻﻳﻪ ﻛﺸﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﻪ ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ روﻛﺶ ﺑﺴﺘﺮ‬ ‫ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬ ‫ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ ﻳﻜﻲ از ﻣﺮاﺣﻞ اﺳﺎﺳﻲ در ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﭘﺮورش ﻗﺎرچ دﻛﻤﻪ اي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر‬ ‫ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﺮدن رﺷﺪ روﻳﺸﻲ ﻗﺎرچ و وادار ﻛﺮدن ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺪام ﺑﺎردﻫﻲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫اﻫﺪاف اﺻﻠﻲ ﻣﺼﺮف ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ‪:‬‬ ‫ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ ﻣﻮﺟﺐ ﻳﻚ ﺗﻐﻴﺮ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻤﻲ ﺑﺮ روي ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﺷﺪه و ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ اﻧﺪام ﺑﺎردﻫﻲ ﻣﻲ‬

‫‪(1‬‬ ‫ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪(2‬‬

‫ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺮاي اﺳﺘﻘﺮار اﻧﺪام ﺑﺎردﻫﻲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫‪(3‬‬

‫رﻃﻮﺑﺖ ﻻزم ﺑﺮاي ﺗﺸﻜﻴﻞ و رﺷﺪ اﻧﺪام ﺑﺎردﻫﻲ ﻗﺎرچ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﺳﺎزد‪.‬‬

‫‪(4‬‬

‫از ﺗﺒﺨﻴﺮ رﻃﻮﺑﺖ ﺑﺴﺘﺮ ﺟﻠﻮ ﮔﻴﺮي ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﻲ آورد‪.‬‬ ‫ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ‪:‬‬

‫‪(1‬‬

‫ﺧﺎك ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺑﺎﻳﺪ در ﻧﮕﻬﺪاري آب از ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ از ﻧﻔﻮذ ﺳﺮﻳﻊ آب ﺑﻪ ﻻﻳﻪ ﻫﺎي‬ ‫زﻳﺮﻳﻦ و از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ آن ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻧﻤﺎﻳﺪ ‪.‬‬

‫‪(2‬‬

‫از ﻧﻈﺮ ‪PH‬ﺧﻨﺜﻲ ﻳﺎ ﻛﻤﻲ ﻗﻠﻴﺎﻳﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫‪(3‬‬

‫ﻓﺎﻗﺪ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ آﻟﻮدﮔﻲ ﻗﺎرﭼﻲ ‪ ،‬ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﻳﻲ ‪ ،‬ﺗﺨﻢ ﻻرو ﺣﺸﺮات و ﻣﻮاد آﻟﻲ ﻛﺎﻣﻼ ﻧﭙﻮﺳﻴﺪه ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫‪(4‬‬

‫‪30‬‬

‫ﺑﺎﻓﺖ آن زﻳﺎد ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ زﻳﺮا در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺳﻄﺢ ﺧﺎك زود ﺳﻠﻪ ﻣﻲ ﺑﻨﺪد و از رﺳﻴﺪن اﻛﺴﻴﮋن‬ ‫ﻻزم و رﻃﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﻻﻳﻪ ﻫﺎي زﻳﺮﻳﻦ ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﺳﺒﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻲ ﮔﺮدد ‪.‬‬ ‫ﻣﻮادي ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ ‪:‬‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻧﻜﻪ ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ ﻧﻘﺶ ﻧﻪ ﭼﻨﺪان در ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻗﺎرچ ﻧﺪارد ‪ .‬ﻟﺬا ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺧﺎك‬ ‫ﭘﻮﺷﺸﻲ ﺑﺮ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﻏﺬاﻳﻲ آن ﺑﺮﺗﺮي دارد ‪ .‬در ﻛﺸﻮرﻫﺎي اروﭘﺎﻳﻲ از ﻣﺨﻠﻮط ﭘﻴﺖ و آﻫﻚ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺧﺎك‬ ‫ﭘﻮﺷﺸﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬در ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻛﻪ ﺧﺎك ﭘﻴﺖ در اﺧﺘﻴﺎر ﻧﺪارﻧﺪ ﺑﺮاي ﭘﻮﺷﺎﻧﺪن ﺳﻄﺢ ﺑﺴﺘﺮ از‬ ‫ﺧﺎك ﻣﺰرﻋﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ .‬در ﻛﺸﺖ و ﺻﻨﻌﺘﻬﺎي ﺑﺰرگ از ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻴﺖ ﻟﻮم و ﺑﻘﺎﻳﺎي ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻣﺼﺮﻓﻲ را‬ ‫ﻛﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ ﺳﺎل در ﻣﻌﺮض ﻫﻮا ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﺧﺮد و اﻟﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﺎ ﺧﺎك ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪.‬‬ ‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺧﺎك ﭘﻴﺖ در اﺧﺘﻴﺎر ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮﻣﻮﻟﻬﺎي زﻳﺮ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ ﺗﻬﻴﻪ ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪(1‬‬

‫ﺧﺎك رﺳﻲ ﻟﻮم ‪ +‬ﻛﻮد ﮔﺎوي ﻛﺎﻣﻼ ﭘﻮﺳﻴﺪه ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻳﻚ ﺑﻪ ﻳﻚ‬

‫‪(2‬‬

‫ﺧﺎك رﺳﻲ ﻟﻮم ‪ +‬ﻛﻮدﮔﺎوي ﻛﺎﻣﻼ ﭘﻮﺳﻴﺪه ‪+‬ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻣﺼﺮف ﺷﺪه)ﺣﺪاﻗﻞ دوﺳﺎل ﻣﺎﻧﺪه ﺑﺎﺷﺪ( ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ‬ ‫‪2‬ﺑﻪ ‪1‬ﺑﻪ‪1‬‬

‫‪(3‬‬

‫ﭘﺮﻟﻴﺖ‪+‬ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻣﺼﺮف ﺷﺪه ‪+‬ﺧﺎك رﺳﻲ ﻟﻮم)ﺧﺎك ﺑﺎغ( ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻫﺎي ﻳﻚ ﺑﻪ دو ﺑﻪ دو‬

‫‪(4‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻣﺼﺮف ﺷﺪه‪+‬ﺧﺎك رﺳﻲ ﻟﻮم ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻳﻚ ﺑﻪ ﭼﻬﺎر‬

‫‪(5‬‬

‫ورﻣﻴﻜﻮﻻﻳﺖ ‪+‬ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻣﺼﺮف ﺷﺪه‪+‬ﺧﺎك ﺑﺎغ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻫﺎي ﻳﻚ ﺑﻪ دو ﺑﻪ دو‬ ‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ از ﺧﺎك ﺑﺎغ در ﺗﻬﻴﻪ ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺧﺎك را از‬ ‫ﺳﻄﺤﻲ ﻣﺰرﻋﻪ ﻛﻪ ﻣﺤﻞ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻴﻜﺮوارﮔﺎﻧﻴﺴﻢ ﻫﺎي زﻳﺎدي اﺳﺖ ﺑﺮداﺷﺖ ﻧﻨﻤﻮد ﺑﻠﻜﻪ از‬

‫ﻻﻳﻪ‬ ‫ﻻﻳﻪ ﻫﺎي ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ‬

‫زﻣﻴﻦ در ﻋﻤﻖ ‪ 30cm‬ﺑﻪ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺑﺮداﺷﺖ ﻧﻤﻮد ‪.‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﺻﻮل ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ ‪:‬‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﻋﻮاﻣﻞ زﻧﺪه زﻳﺎن آور از ﻗﺒﻴﻞ آﻓﺎت ‪ ،‬ﻗﺎرﭼﻬﺎ؛ ﻧﻤﺎﺗﺪﻫﺎ ؛ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﻬﺎ و ﻏﻴﺮه ﻻزم اﺳﺖ ﺧﺎك‬ ‫ﭘﻮﺷﺸﻲ را ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ ﻛﺮد ‪ .‬در ﻣﺮاﻛﺰي ﻛﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺨﺎر آب ﮔﺮم وﺟﻮد دارد ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ ﺑﻪ ﻣﺪت ‪6‬‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺎ ﺑﺨﺎر آب در ﺣﺮارت ‪ 60ºC‬ﭘﺎﺳﺘﻮرﻳﺰه ﻣﻲ ﺷﻮد‬ ‫در ﺳﻄﻮح ﻣﺤﺪود ﺑﺮاي ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ از ﻓﺮﻣﺎﻟﻴﻦ و ﻛﻠﺮو ﭘﻴﻜﺮﻳﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر‬ ‫ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ در ﻻﻳﻪ اي ﺑﻪ ﻗﻄﺮ ‪ 15cm‬روي ﻳﻚ ﺳﻄﺢ ﺻﺎف ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﭘﺨﺶ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺳﭙﺲ ﻓﺮﻣﺎﻟﻴﻦ ‪4‬‬ ‫درﺻﺪ روي آن ﭘﺎﺷﻴﺪه ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬ﻣﺠﺪدا ﻻﻳﻪ دوم ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﭘﺨﺶ ﺷﺪه و ﺳﻄﺢ آن ﺑﺎ ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه‬ ‫ﻣﻲ ﮔﺮدد و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻻﻳﻪ ﺳﻮم و ﭼﻬﺎرم ﻧﻴﺰ ﻓﺮﻣﺎﻟﻴﻦ ﭘﺎﺷﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳﻄﺢ آن ﺑﺎ ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ‬ ‫ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬ﭘﺲ از ‪ 2-3‬روز ﮔﺎز ﻓﺮﻣﺎﻟﻴﻦ ﻛﺎﻣﻼ در ﻻﻳﻪ ﻫﺎي ﺧﺎك ﻧﻔﻮذ ﻛﺮده و آن را اﺳﺘﺮﻳﻞ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‬ ‫‪.‬ﻣﻌﻤﻮﻻ‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪31‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫ﺑﺮاي ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ ﻳﻚ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ ﺑﻪ ﺣﺪود ‪ 600- 700‬ﻣﻴﻠﻲ ﻟﻴﺘﺮ ﻓﺮﻣﺎﻟﻴﻦ ‪ 37‬درﺻﺪ در ‪ 10‬ﻟﻴﺘﺮ آب‬ ‫ﻧﻴﺎز ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬ ‫ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻓﺮﻣﺎﻟﻴﻦ ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﻓﺎﻗﺪ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻋﻠﻮﻓﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎﻳﺪ داراي رﻃﻮﺑﺖ‬ ‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫در زﻣﺎن اﺳﺘﺮﻳﻞ ﺷﺪن درﺟﻪ ﺣﺮارت ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﻦ ‪ 18 - 24 ºC‬ﺑﺎﺷﺪ و ﭘﺲ از اﺗﻤﺎم ﻋﻤﻞ اﺳﺘﺮﻳﻞ‬ ‫ﺧﺎك ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎﻣﻼ ﺗﻬﻮﻳﻪ ﺷﻮد ﺗﺎ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ اﺛﺮي از ﮔﺎز ﻓﺮﻣﺎﻟﻴﻦ در آن دﻳﺪه ﻧﺸﻮد‪.‬‬ ‫ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ آﻣﺎده ﺟﻬﺖ ﻣﺼﺮف ﺑﺎﻳﺪ رﻃﻮﺑﺖ ﻛﺎﻓﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ زﻳﺮا رﻃﻮﺑﺖ زﻳﺎد در ﭘﺨﺶ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺧﺎك در‬ ‫ﺳﻄﺢ ﺑﺴﺘﺮ اﻳﺠﺎد اﺷﻜﺎل ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﻛﻤﺒﻮد رﻃﻮﺑﺖ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﻣﺸﻜﻞ در ﭘﻨﺠﻪ دواﻧﻲ و ﻧﻔﻮذ ﻗﺎرچ در ﺧﺎك‬ ‫ﭘﻮﺷﺸﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬ ‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ رﻃﻮﺑﺖ ﺧﺎك ﻛﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ آب ﭘﺎﺷﻲ روي ﺧﺎك رﻃﻮﺑﺖ را ﺑﻪ ﺣﺪ ﻣﻄﻠﻮب ﻣﻲ رﺳﺎﻧﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي‬ ‫ﻣﻘﺪار رﻃﻮﺑﺖ ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ ﻣﻘﺪاري ﺧﺎك را ﺑﻴﻦ دو اﻧﮕﺸﺖ ﺷﺼﺖ و ﺳﺒﺎﺑﻪ ﻓﺸﺎر داد ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺧﺎك در اﺛﺮ ﻓﺸﺎر‬ ‫دو اﻧﮕﺸﺖ ﺑﻬﻢ ﺑﭽﺴﺒﺪ وﻟﻲ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ آﺑﻲ از آن ﺧﺎرج ﻧﺸﻮد رﻃﻮﺑﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮﻳﻦ زﻣﺎن ﺧﺎك دﻫﻲ ‪:‬‬ ‫زﻣﺎﻧﻲ ﻋﻤﻞ ﺧﺎﻛﺪﻫﻲ روي ﺑﺴﺘﺮ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭘﻨﺠﻪ دواﻧﻲ ﻗﺎرچ ﻛﺎﻣﻞ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻗﺎرچ‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 75‬درﺻﺪ ﺳﻄﺢ ﺑﻴﺸﺘﺮ را اﺷﻐﺎل ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻣﺪت زﻣﺎن ﭘﻨﺠﻪ دواﻧﻲ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﻣﻘﺪار و ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﺬر‬ ‫ﻣﺼﺮﻓﻲ ‪ ،‬ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ و ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻌﻤﻮﻻ ‪ 14‬روز ﻃﻮل ﻣﻲ ﻛﺸﺪ ؛ ﻟﺬا‬ ‫ﺣﺪود ‪ 14‬روز ﭘﺲ از ﺑﺬر ﭘﺎﺷﻲ ﺑﺴﺘﺮﻫﺎ ﻣﻲ ﺗﻮان از ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد ‪.‬‬ ‫ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﻗﻄﺮ ‪ 3‬ﺗﺎ ‪ 5‬ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ روي ﺳﻄﺢ ﺑﺴﺘﺮ ﻗﺎرچ ﭘﺨﺶ ﻣﻲ ﺷﻮد ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ رﻃﻮﺑﺖ ﻣﺤﻴﻂ را‬ ‫ﻧﺘﻮان در ﺣﺪ ﻻزم ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻛﺮد ﻗﻄﺮ ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ را ﺿﺨﻴﻢ ﺗﺮ در ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ ﻗﻄﺮ ﺧﺎك‬ ‫ﭘﻮﺷﺸﻲ در ﺗﻤﺎم ﺳﻄﺢ ﺑﺴﺘﺮ ﺿﺮوري اﺳﺖ ﻗﺒﻞ از ﻣﺼﺮف ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﺑﺴﺘﺮ ﻛﺎﻣﻼ ﺻﺎف و ﻓﺸﺮده‬ ‫ﺷﻮد ‪.‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﺻﻮل ﻣﺮاﻗﺒﺖ از ﺑﺴﺘﺮﻫﺎ ﭘﺲ از ﺧﺎﻛﺪﻫﻲ‪:‬‬ ‫ﭘﺲ از ﺧﺎﻛﺪﻫﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻻزم ﺑﺮاي رﺷﺪ و ﻧﻔﻮذ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻗﺎرچ در ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ‬ ‫ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪:‬‬ ‫‪ -1‬ﺗﻨﻈﻴﻢ درﺟﻪ ﺣﺮارت ﺑﺴﺘﺮ در ﺣﺪود ‪23 – 25 ºC‬‬ ‫ﺗﺬﻛﺮ ‪ :‬ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ ﻟﺤﺎ ف ﺳﻄﺢ ﺑﺴﺘﺮ را ﻣﻲ ﭘﻮﺷﺎﻧﻨﺪ و از اﻳﻦ رو ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ درﺟﻪ‬ ‫ﺣﺮارت ﺷﻮد ؛ ﻟﺬا ﻗﺒﻞ از ﺧﺎﻛﺪﻫﻲ ﺣﺮارت درون ﺑﺴﺘﺮ را ‪ 3 -5 ºC‬ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎﻫﺶ داد‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﺗﺎﻣﻴﻦ رﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ درون ﺳﺎﻟﻦ در ﺣﺪ اﺷﺒﺎع ‪100‬درﺻﺪ ‪.‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪32‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫‪ – 3‬ﺗﻬﻮﻳﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬ ‫‪ -4‬ﭘﺲ از آﻧﻜﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮﻣﻲ ﺳﻄﺢ ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ را ﻛﺎﻣﻼ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺮاﻳﻂ را ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﺗﻐﻴﻴﺮ داد ﺗﺎ ﻗﺎرچ‬ ‫ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺪام ﺑﺎردﻫﻲ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺷﻮد ‪.‬‬ ‫ﻣﺮﺣﻠﻪ داﺷﺖ و اﺻﻮل ﻫﻮادﻫﻲ ﺳﺎﻟﻨﻬﺎي ﭘﺮورش ‪:‬‬ ‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮل ﻗﺎرچ ﺑﻪ ﺷﺪت ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﺎﻟﻨﻬﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از آﻧﻜﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮﻣﻲ ﻛﺎﻣﻼ ﺳﻄﺢ ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ را ﭘﻮﺷﺎﻧﺪ ؛ ﺣﺮارت داﺧﻞ ﺳﺎﻟﻦ از ﻇﺮف ‪ 2‬روز ﺑﻪ ‪ºC‬‬ ‫‪ 16 – 18‬ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و ﻋﻤﻞ ﺗﻬﻮﻳﻪ ﺑﺎ ﻫﻮاي آزاد ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ اوﻟﻴﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺗﺸﻜﻴﻞ‬ ‫اﻧﺪام ﻫﺎي ﺑﺎردﻫﻲ ﺑﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻫﺎي ﺿﺨﻴﻢ ﻛﻪ در ﺑﻴﻦ ﻗﺎرﭼﻜﺎران ﻓﺮاﻧﺴﻮي ﺑﻪ ﻻﻣﺎرﻛﻮ ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‬ ‫ﺷﺮوع ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﻧﺪام ﺑﺎردﻫﻲ ﻗﺎرچ ﺷﺒﻴﻪ ﺗﻪ ﺳﻨﺠﺎق ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲ ﮔﺮدد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ‪ 25‬روز ﭘﺲ از ﺑﺬر‬ ‫ﭘﺎﺷﻲ اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ و در ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﻨﻚ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﺎ ‪ 35‬روز زﻳﺎد ﺷﻮد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻗﺎرچ وارد ﻣﺮﺣﻠﻪ دﻛﻤﻪ اي‬ ‫ﺷﺪن ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺳﺘﺮاﺣﺘﻲ ﺑﻮده و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻗﺎرچ دراﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺮاي ‪ 4 – 6‬روز ﻫﻴﭻ رﺷﺪي‬ ‫ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻌﺪ از آن رﺷﺪ ﺳﺮﻳﻊ ﻛﻼﻫﻚ ﺷﺮوع ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬ ‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻋﻤﻞ ﺗﻬﻮﻳﻪ زودﺗﺮ از ﻣﻮﻋﺪ ﻣﻘﺮر اﻧﺠﺎم ﺷﻮد و ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺳﻄﺢ ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺧﺸﻚ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫اﻧﺪاﻣﻬﺎي ﺑﺎردﻫﻲ ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻞ ﺧﺎك و ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬درﻫﻨﮕﺎم ﻫﻮادﻫﻲ ﺳﺎﻟﻨﻬﺎ اﮔﺮ ﻫﻮاي‬ ‫ﻛﺎﻓﻲ وارد ﺳﺎﻟﻦ ﺷﻮد ﻣﻘﺪار ﮔﺎز ﻛﺮﺑﻨﻴﻚ ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﺎﻟﻦ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻧﺪاﻣﻬﺎي ﺑﺎردﻫﻲ ﻗﺎرچ ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ رﺷﺪ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﻣﻘﺪار ﻣﺤﺼﻮل زﻳﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬ ‫ﺑﺮ ﻋﻜﺲ اﮔﺮ ﻫﻮادﻫﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺎﻗﺺ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد رﺷﺪ ﻗﺎرچ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﻧﺒﻮده و اﻧﺪاﻣﻬﺎي ﺑﺎردﻫﻲ‬ ‫در ﻣﺮاﺣﻞ رﺷﺪي ﻣﺨﺘﻠﻒ روي ﺳﻄﺢ ﺑﺴﺘﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ رﺷﺪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ درﺟﻪ ﺣﺮارت ﺑﺮاي ﻗﺎرچ‬ ‫‪ 18ºC‬ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد و ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ درﺟﻪ ﺣﺮارت ﻣﻴﺰان رﺷﺪ ﻗﺎرچ ﻧﻴﺰ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ‪.‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﺻﻮل ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻣﺤﺼﻮل‪:‬‬ ‫ﺑﺮداﺷﺖ زﻣﺎﻧﻲ ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﻛﻼﻫﻚ ﻗﺎرچ درﺟﻪ ﻣﻄﻠﻮب رﺷﺪ ﻛﺮده وﻟﻲ ﺑﺎز ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ ) ﺗﻴﻐﻪ ﻫﺎ‬ ‫ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺒﺎﺷﺪ ( در اﻳﻦ زﻣﺎن ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺳﻄﺢ ﻛﻼﻫﻚ ﭘﻬﻦ ﺷﺪه و ﻗﻄﺮ آن ﺑﻪ‬

‫‪ 2/5 – 8‬ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ درﺟﻪ ﺣﺮارت ﺑﺮاي رﺷﺪ ﻗﺎرچ در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ‪ 18ºC‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد در اﻳﻦ درﺟﻪ ﺣﺮارت اﻧﺪام ﺑﺎردﻫﻲ‬ ‫ﻗﺎرچ ﻃﻲ ‪ 8 – 10‬روز ﺑﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ رﺷﺪ از ﻧﻈﺮ وزن و اﻧﺪازه رﺳﻴﺪه و آﻣﺎده ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺗﻮﻟﻴﺪ و رﺷﺪ‬ ‫اﻧﺪام ﺑﺎردﻫﻲ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻗﺎرچ درﻣﺪت زﻣﺎن ‪ 6- 8‬ﻫﻔﺘﻪ ﻃﻮل ﻣﻲ ﻛﺸﺪ ‪ .‬ﻃﻲ اﻳﻦ ﻣﺪت ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ اﻧﺪاﻣﻬﺎي ﺑﺎردﻫﻲ‬ ‫رﺷﺪ ﻛﺮده و ﻃﻲ ﭼﻴﻦ ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮداﺷﺖ ﺷﻮد ‪ .‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻫﺮ ﭼﻴﻦ از ﭼﻴﻦ ﻗﺒﻞ از ﺣﺪود ‪ 7 -10‬روز اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻞ ﺑﻴﻦ دو ﭼﻴﻦ ﻧﻴﺰ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﭼﻨﺪ ﻛﻼﻫﻚ ﺑﺎﻟﻎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان آن را ﺑﺮداﺷﺖ‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪33‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫ﻛﺮد‪.‬ﭘﺲ از ﻫﺮ ﭼﻴﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺴﺘﺮ آﺑﻴﺎري و ﻃﻲ ﻣﺪت زﻣﺎن رﺷﺪ ؛ رﻃﻮﺑﺖ ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ در ﺣﺪ اﺷﺒﺎع ﻧﮕﻬﺪاري‬ ‫ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﭼﻴﺪن ﻗﺎرچ ﻛﻤﻲ ﻛﻼﻫﻚ را ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﺑﺴﺘﺮ ﻓﺸﺎر داده و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ آراﻣﻲ آن را ﭘﻴﭻ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و ﺑﻪ‬ ‫ﻃﺮف ﺑﺎﻻ ﻣﻲ ﻛﺸﻨﺪ ﺗﺎ از ﺧﺎك ﺧﺎرج ﺷﻮد‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ذرات ﺧﺎك و ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﺑﻪ ﻛﻼﻫﻚ ﭼﺴﺒﻴﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻛﺎرد‬ ‫ﺗﻴﺰ ﺑﺮﻳﺪه و ﻛﻼﻫﻚ ﺗﻤﻴﺰ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﻳﻚ روش دﻳﮕﺮ ﺑﺮاي ﺑﺮداﺷﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﻼﻫﻚ ﻫﺎي رﺳﻴﺪه ﻗﺎرچ را ﺑﺎ‬ ‫ﻳﻚ ﻛﺎرد ﺗﻴﺰ و اﺳﺘﺮﻳﻞ از ﺳﻄﺢ ﺧﺎك ﺑﺮﻳﺪه و ﺟﻤﻊ آوري ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ؛ ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻛﺎرد ﺑﻘﺎﻳﺎي ﮔﻮﺷﺘﻲ ﻗﺎرچ‬ ‫ﻛﻪ در ﺧﺎك ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ را از ﺧﺎك ﺧﺎرج ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﭼﺎﻟﻪ ﻫﺎي اﻳﺠﺎد ﺷﺪه در ﺳﻄﺢ ﺑﺴﺘﺮ ﻧﻴﺰ دوﺑﺎره ﺑﺎ ﺧﺎك‬ ‫ﭘﻮﺷﺸﻲ اﺳﺘﺮﻳﻞ ﭘﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﭘﺲ از ﻫﺮ ﺑﺮداﺷﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻧﺪاﻣﻬﺎي ﮔﻮﺷﺘﻲ ﻗﺎرچ و ﻳﺎ اﻧﺪاﻣﻬﺎي ﺑﺎردﻫﻲ ﻛﻪ‬ ‫از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻪ اﻧﺪ را از ﺳﻄﺢ ﺑﺴﺘﺮ ﺟﻤﻊ آوري ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻣﻴﺰان ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ؛ ﺑﺬر و ﻧﺤﻮه ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺳﺎﻟﻦ ﻫﺎي ﭘﺮورش ﻗﺎرچ راﺑﻄﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ دارد‪ .‬در‬ ‫ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻏﺮﺑﻲ ﻛﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ در اﺧﺘﻴﺎر دارﻧﺪ ﻣﻴﺰان ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺎﻟﻎ ‪30-40‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬در ﻛﺸﻮر ﻣﺎ ﻣﻴﺰان ﺑﺮداﺷﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﻐﻴﺮ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﺣﺪود ‪ 6 – 20‬ﻛﻴﻠﻮ ﮔﺮم در ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﻣﻲ رﺳﺪ ‪.‬‬ ‫از ﻳﻚ ﺗﻦ ﻛﺎه ﺧﺸﻚ ﻣﻲ ﺗﻮان در ﺣﺪود ‪ 2/5‬ﺗﻦ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺗﻬﻴﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ‬

‫ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ‬

‫ﻃﻮر ﻣﺘﻮﺳﻂ ‪ 450‬ﻛﻴﻠﻮ ﮔﺮم ﻗﺎرچ ﺗﺎزه ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮل ﻃﻲ ﭼﻴﻦ ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد‬ ‫ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮل در ﭼﻴﻦ ﻫﺎي اول و دوم ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺤﺼﻮل در ﻫﺮ‬ ‫دو ﭼﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭼﻴﻦ ﻗﺒﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﺻﻮل ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﺤﺼﻮل‪:‬‬ ‫ﻗﺎرچ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺴﻴﺎر ﻇﺮﻳﻔﻲ اﺳﺖ و ﭘﺲ از ﺑﺮداﺷﺖ ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‬ ‫ﺑﺮداﺷﺖ و ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻛﻤﺎل دﻗﺖ و ﻣﺮاﻗﺒﺖ اﺟﺮا ﺷﻮد‪ .‬وارد ﺷﺪن ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻓﺸﺎر و ﺿﺮﺑﻪ ﺑﻪ ﻗﺎرچ‬ ‫ﺑﺎﻋﺚ ﻗﻬﻮه اي ﺷﺪن ﻛﻼﻫﻚ ﺷﺪه و ﺑﺎزار ﭘﺴﻨﺪي آن را ﺑﻪ ﺷﺪت ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﻔﻆ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺤﺼﻮل رﻋﺎﻳﺖ ﻧﻜﺎت زﻳﺮ ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﺤﺼﻮل و ﭘﺲ از آن ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬ ‫‪ (1‬در ﻫﻨﮕﺎم ﭼﻴﺪن ﻗﺎرچ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﻼﻫﻚ ﻓﺸﺎر ﺑﻴﺶ ازﺣﺪ وارد ﻧﺸﺪه و از ﺗﻤﺎس ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ‬ ‫دﺳﺖ ﺑﺎ آن ﻧﻴﺰ ﺧﻮدداري ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ (2‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻗﺎرﭼﻬﺎ در ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ در ﻇﺮوف ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻗﺮار ﮔﻴﺮد و از ﺗﺠﻤﻊ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻪ ﺻﻮرت‬ ‫ﺗﻮده ﺧﻮدداري ﺷﻮد زﻳﺮا اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﺑﺎﻋﺚ وارد آﻣﺪن ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﻻﻳﻪ ﻫﺎي زﻳﺮﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮل و ﺻﺪﻣﻪ دﻳﺪن ﻳﺎ ﻗﻬﻮه اي‬ ‫ﺷﺪن آن ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪.‬‬ ‫‪ (3‬ﻗﺒﻞ از ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﺤﺼﻮل از آﺑﻴﺎري ﺑﺴﺘﺮ ﺧﻮدداري ﺷﻮد زﻳﺮا اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﺑﺎﻋﺚ ﭘﺨﺶ ذرات ﺧﺎك ﺑﺴﺘﺮ روي‬ ‫ﻛﻼﻫﻚ ﻗﺎرچ و ﻛﺜﻴﻒ ﺷﺪن آن ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫در اﻳﺮان ﻗﺎرچ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺎزه اﺳﺘﻔﺎده و ﻣﻘﺪار ﻛﻤﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻛﻨﺴﺮو ﻧﮕﻬﺪاري و ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲ‬ ‫ﺷﻮد‪ .‬ﻗﺎرچ ﺗﺎزه ﺑﻴﺶ از ‪ 48‬ﺳﺎﻋﺖ در ﺣﺮارت ‪ 20ºC‬ﻗﺎﺑﻞ ﻧﮕﻬﺪاري ﻧﻴﺴﺖ اﻣﺎ ﻣﻲ ﺗﻮان آﻧﺮا ﺑﻪ ﻣﺪت ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪34‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫در ﺣﺮارت ‪ 4 ºC‬ﻧﮕﻬﺪاري ﻛﺮد ‪ .‬ﻧﮕﻬﺪاري ﻗﺎرچ در درﺟﻪ ﺣﺮارت ﺑﺎﻻ ﻣﻮﺟﺐ ﺧﺸﻚ ﺷﺪن ‪ ،‬ﻗﻬﻮه اي‬ ‫ﺷﺪن‪،‬ﭼﺮﻣﻲ ﺷﺪن ﺑﺎﻓﺖ‪،‬ﺑﺎز ﺷﺪن ﻛﻼﻫﻚ و ﻃﻮﻳﻞ ﺷﺪن ﺳﺎﻗﻪ ﻗﺎرچ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ آﻟﻮدﮔﻲ ﺑﺎ ﺑﺎﻛﺘﺮي ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬در‬ ‫اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺑﻮي زﻧﻨﺪه از ﻗﺎرچ اﺳﺘﺸﻤﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻛﺎﻫﺶ آﺛﺎر ﺣﺮارت و ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﻧﮕﻬﺪاري ﻗﺎرچ‬ ‫ﻣﻌﻤﻮﻻ آﻧﻬﺎ را درﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻛﺮده و ﺳﻄﺢ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻳﻚ ﻻﻳﻪ ﭘﻠﻲ اﺗﻴﻠﻦ‬ ‫ﺷﻔﺎف )ﺳﻴﻠﻮﻓﻦ( ﭘﻮﺷﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬در اﻳﺮان ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻗﺎرچ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﻮق در ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ‪ 200‬و‪ 400‬ﮔﺮﻣﻲ در‬ ‫ﻇﺮوف ﻳﻚ ﺑﺎر ﻣﺼﺮف ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﺗﻬﻮﻳﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻌﻤﻮﻻ ‪ 4-6‬ﺳﻮراخ ﻛﻮﭼﻚ در ﭘﻮﺷﺶ‬ ‫ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﺻﻮل ﺗﺒﺪﻳﻞ و ﻧﮕﻬﺪاري ﻗﺎرﭼﻬﺎي ﺧﻮراﻛﻲ‪:‬‬ ‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ذﻛﺮ ﺷﺪ ﻗﺎرچ ﻣﺤﺼﻮل ﺣﺴﺎﺳﻲ ﺑﻮده و درﺟﻪ ﻓﺴﺎد ﭘﺬﻳﺮي آن ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻻ اﺳﺖ‪ .‬ﻟﺬا ﺑﺮاي ﻧﮕﻬﺪاري آن‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻤﻬﻴﺪات ﻻزم ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻳﺪ‪ .‬ﺻﻨﻌﺖ ﻧﮕﻬﺪاري ﻗﺎرچ اﻣﺮوزه ﺗﻮﺳﻌﻪ زﻳﺎدي ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺑﻪ ﻃﺮق ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ و ﻧﮕﻬﺪاري آن اﻗﺪام ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻲ از روﺷﻬﺎي ﻧﮕﻬﺪاري ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪:‬‬ ‫‪ (1‬ﺧﺸﻚ ﻛﺮدن‪:‬‬ ‫ﺧﺸﻚ ﻛﺮدن ﻗﺎرچ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ‪ .‬در ﻛﺎرﺧﺎﻧﺠﺎت ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻗﺎرچ را در ﻳﻚ ردﻳﻒ ﺑﺮروي ﺳﻴﻨﻲ ﻫﺎي‬ ‫ﺑﺰرگ ﭘﻬﻦ ﻛﺮده و ﺑﺮاي ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ آﻧﻬﺎ را در ﻣﻌﺮض ﺑﺎد ﮔﺮم )‪ (55-60º‬درﺟﻪ ﺣﺮارت ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﺗﺮﺗﻴﺐ رﻃﻮﺑﺖ ﻗﺎرچ ﺗﺎ ‪ 12‬درﺻﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ؛ اﻳﻦ ﻗﺎرچ ﺑﺮاي ﻣﺪت ﻳﻚ ﺳﺎل ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﮕﻬﺪاري اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻗﺒﻞ از ﺧﺸﻚ ﻛﺮدن ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻗﺎرچ را ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 2‬دﻗﻴﻘﻪ در آب ﺟﻮش ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﺑﺎﻋﺚ ﺳﻔﻴﺪي و‬ ‫اﻓﺰاﻳﺶ ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﻣﺪت زﻣﺎن ﻧﮕﻬﺪاري ﻗﺎرچ ﭘﺲ از ﺧﺸﻚ ﺷﺪن ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ از اﻳﻨﻜﻪ ﻗﺎرچ ﺧﺸﻚ ﺷﺪ؛ در‬ ‫ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻔﻮذ ﺑﻪ ﻫﻮا ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﺪه و در ﺟﺎي ﺧﺸﻚ و ﺧﻨﻚ ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ از ﺟﺬب ﻣﺠﺪد‬ ‫رﻃﻮﺑﺖ و ﻛﭙﻚ زدﮔﻲ آن ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺷﻮد‪ .‬ﻗﺎرچ ﺧﺸﻚ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ وﺟﻪ ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻨﺴﺮو ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻴﺴﺖ اﻣﺎ ﻣﻲ ﺗﻮان‬ ‫آﻧﺮا ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﻮدر درآورده و در ﺳﻮپ ﻗﺎرچ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار داد‪.‬‬ ‫‪ (2‬ﻣﻨﺠﻤﺪ ﻛﺮدن‪:‬‬ ‫ﻣﻨﺠﻤﺪ ﻛﺮدن ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از راﻫﻬﺎي ﻧﮕﻬﺪاري ﻗﺎرچ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر اﺑﺘﺪا ﻗﺎرﭼﻬﺎ را ﻛﺎﻣﻼ ﺗﻤﻴﺰ ﺷﺴﺘﻪ ﻣﻲ‬ ‫ﺷﻮد‪ ،‬ﻗﺎرﭼﻬﺎي ﺷﺴﺘﻪ ﺷﺪه را ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻛﺮده و در ازت ﻣﺎﻳﻊ در‪ -120ºC‬ﻓﺮو ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ‪ 6‬دﻗﻴﻘﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎ‬ ‫را از ازت ﻣﺎﻳﻊ ﺧﺎرج ﺳﺎﺧﺘﻪ و در ﻳﻚ ﻓﺮﻳﺰر ﺑﺎ دﻣﺎي ‪ -25ºC‬ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻗﺎرچ در ﺣﺮارت ‪-25‬‬ ‫ﺗﺎ ‪ -18‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد ﻗﺮار دارد ﺑﺪون ﻫﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ و از ﻧﻈﺮ ﻣﺰه ‪،‬ﻃﻌﻢ‪ ،‬ﺑﻮ و ﺷﻜﻞ ﻇﺎﻫﺮي‬ ‫ﻛﺎﻣﻼ ﺷﺒﻴﻪ ﻗﺎرچ ﺗﺎزه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ درﺟﻪ ﺣﺮارت ﺑﻪ ‪ -12ºC‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ ﻗﺎرچ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻗﻬﻮه اي ﺷﺪن ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و زﻳﺎدﺷﺪن درﺟﻪ ﺣﺮارت‬ ‫ﺑﺎﻋﺚ ﻛﻴﻔﻴﺖ و اﺣﺘﻤﺎﻻ ﻓﺎﺳﺪ ﺷﺪن آن ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪35‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫‪ (3‬ﻧﮕﻬﺪاري در ﻣﺎﻳﻌﺎت‪:‬‬ ‫ﻗﺎرچ ﭘﺲ از ﺷﺴﺘﻪ ﺷﺪن در ﻣﺤﻴﻂ ﻣﺎﻳﻊ ﺧﺎﻟﺺ ﺷﺎﻣﻞ ﻛﻠﺮو ﺳﺪﻳﻢ ‪ ، %2‬اﺳﻴﺪ ﺳﻴﺘﺮﻳﻚ ‪ ،‬ﺑﻲ ﻛﺮﺑﻨﺎت ﺳﺪﻳﻢ و‬ ‫ﻣﺘﺎﺑﻲ ﺳﻮﻟﻔﻴﺖ ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ ﻫﺮ ﻛﺪام ‪ %15‬و آب ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻗﺎرچ را ﺑﺮاي ‪ 20‬روز در درﺟﻪ ﺣﺮارت ‪ 21-28 ºC‬ﻧﮕﻬﺪاري ﻛﺮد ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﻫﻴﭻ‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮي در آن ﺑﻪ وﺟﻮد آﻳﺪ‪.‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪36‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‪:‬‬ ‫ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﭼﻴﻨﻲ‬ ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‪:‬‬ ‫ﻗﺎرچ ﭼﻴﻨﻲ ﻗﺎرﭼﻲ اﺳﺖ ﻛﺎه دوﺳﺖ ﻛﻪ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﻌﺘﺪل و ﮔﺮﻣﺴﻴﺮي رﺷﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻗﺎرچ روي ﻛﺎه و ﻛﻠﺶ‬ ‫ﺑﻪ وﻳﮋه ﻛﺎه ﺑﺮﻧﺞ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ رﺷﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬در ﻣﻨﺎﻃﻖ روﺳﺘﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻛﺎه و ﻛﻠﺶ ﺑﺮﻧﺞ وﺟﻮد دارد ﻧﻴﺰ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻗﺎرچ ﺑﻪ‬ ‫روﺷﻬﺎي ﺳﻨﺘﻲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل ﻓﺮﻋﻲ ﻛﺸﺎورزان و روﺳﺘﺎﺋﻴﺎن ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻲ آﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﻗﺎرچ ﭘﺲ از ﭘﺨﺘﻪ ﺷﺪن داراي ﻃﻌﻢ و ﻣﺰه ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻄﺒﻮﻋﻲ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ در ﻛﺸﻮرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻗﺎرچ ﺗﻮﻟﻴﺪ‬ ‫ﻣﻲ ﺷﻮد ؛ ﻣﺮدم آن را ﺑﺮ ﻗﺎرچ دﻛﻤﻪ اي ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ‪ .‬ﻗﺎرچ ﭼﻴﻨﻲ ﻗﺎرﭼﻲ اﺳﺖ ﺑﺎ رﺷﺪ ﺳﺮﻳﻊ ﻛﻪ داراي ﺳﺎﻗﻪ‬ ‫ﮔﻮﺷﺘﻲ و ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻪ ﻃﻮل ‪ 3- 8‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ ﺑﻮده و ﻛﻼﻫﻚ آن ﺑﻪ رﻧﮓ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي ﺗﻴﺮه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻛﻼﻫﻚ ﺗﺨﻢ‬ ‫ﻣﺮﻏﻲ‪ ،‬اﺳﺘﻜﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﻣﺮﻛﺰ ﺑﺮآﻣﺪه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪﻛﻪ رﻧﮓ آن ﺗﻴﺮه ﺗﺮ از ﺣﺎﺷﻴﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬داراي ﺗﻴﻐﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﻔﻲ و آزاد‬ ‫ﺑﻮده ﻛﻪ اﺑﺘﺪا ﺳﻔﻴﺪ رﻧﮓ اﺳﺖ و ﭘﺲ از رﺷﺪ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪ رﻧﮓ ﻗﺮﻣﺰ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﻗﻬﻮه اي در ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬ﺳﺎﻗﻪ ﻗﺎرچ ﺣﺎﻟﺖ‬ ‫ﻣﺨﺮوﻃﻲ ﺷﻜﻞ دارد ﻛﻪ اﺑﺘﺪا ﺳﻔﺖ و ﮔﻮﺷﺘﻲ ﺑﻮده و ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن ﺗﻮ ﺧﺎﻟﻲ ‪ ،‬ﺧﺸﻚ و ﻓﻴﺒﺮي ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﻪ‬ ‫رﻧﮓ ﻗﻬﻮه اي ﻛﻢ رﻧﮓ در ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬ ‫در ﭘﺎﻳﻪ ﺳﺎﻗﻪ اﻳﻦ ﻗﺎرچ ﻛﻴﺴﻪ وﻟﻮا ﺑﺰرگ ﺑﺎ ﺣﺎﺷﻴﻪ آزاد و زواﺋﺪ ﻣﺨﺘﻠﻒ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﻗﻬﻮه اي رﻧﮓ‬ ‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻗﺎرچ ﭼﻴﻨﻲ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ رده ﺑﺎزﻳﺪﻳﻮ ﻣﻴﺴﺖ ؛ راﺳﺘﻪ آﮔﺎرﻳﻜﺎﻟﺰ ﺧﺎﻧﻮاده آﻣﺎﻧﻴﺘﺎﺳﻪ و ﺟﻨﺲ واﻟﻮارﻳﻼ ﻣﻲ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮔﻮﻧﻪ اي ﻛﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ از اﻳﻦ ﻗﺎرچ در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻘﺎط دﻧﻴﺎ ﻛﺸﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد)‪(Volvariella Volvacea‬‬ ‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ واﻟﻮارﻳﻼ‪:‬‬ ‫ﭼﻴﻨﻴﺎن اوﻟﻴﻦ اﻓﺮادي ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺶ از ‪ 1000‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻳﻦ ﻗﺎرچ ﺑﻪ روش ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬روش‬ ‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﻧﻴﺰ اﺣﺘﻤﺎﻻ از ﭼﻴﻦ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪.‬و در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ در ﺑﺴﻴﺎري‬ ‫از ﻛﺸﻮرﻫﺎ ‪ ،‬ﺑﻪ وﻳﮋه ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺟﻨﻮب ﺷﺮﻗﻲ آﺳﻴﺎ ﻛﻪ ﻣﺰارع وﺳﻴﻊ ﺑﺮﻧﺞ دارﻧﺪ ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪه ﺗﻮﻟﻴﺪ‬ ‫ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﭼﺮﺧﻪ زﻧﺪﮔﻲ و اﺣﺘﻴﺎﺟﺎت ﻏﺬاﻳﻲ ﻗﺎرچ ﭼﻴﻨﻲ‪:‬‬ ‫ﭼﺮﺧﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻗﺎرچ ﭼﻴﻨﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺟﻮاﻧﻪ زدن اﺳﭙﻮر آﻏﺎز ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺮ اﺛﺮ ﺟﻮاﻧﻪ زدن اﺳﭙﻮر و رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻟﻮﻟﻪ‬ ‫ﺗﻨﺪش رﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﻫﻴﻒ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ آﻳﺪ ‪ .‬ﺑﺮ اﺛﺮ ﺗﻼﻗﻲ رﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﻫﻴﻒ ﺑﺎ ﻫﻢ اﻧﺪاﻣﻬﺎي ﺑﺎردﻫﻲ ﻗﺎرچ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ‬ ‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪37‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫اﻧﺪام ﺑﺎردﻫﻲ ﻃﻲ ‪ 6‬ﻣﺮﺣﻠﻪ رﺷﺪي ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ اوﻟﻴﻪ رﺷﺪ ﻛﻞ اﻧﺪام ﺑﺎردﻫﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺮده اي‬ ‫ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاﺛﺮ رﺷﺪ ﻛﻼﻫﻚ ﻗﺎرچ ؛ ﭘﺮده ﺷﻜﺎﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﻘﺎﻳﺎي ﭘﺮده در ﭘﺎﻳﻪ ﻛﻼﻫﻚ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲ‬ ‫ﻣﺎﻧﺪ وﻟﻮا را ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ آورد ‪ .‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻗﺒﻞ از ﺧﺮوج ﻛﺎﻣﻞ ﻛﻼﻫﻚ از ﭘﺮده را ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺨﻢ ﻣﺮﻏﻲ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ زﻣﺎن ﺑﺮاي ﺑﺮداﺷﺖ اﻳﻦ ﻗﺎرچ و ﻋﺮﺿﻪ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬ ‫ﻗﺎرچ ﭼﻴﻨﻲ ﺑﺮاي رﺷﺪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ زﻳﺮ دارد‪:‬‬ ‫اﻟﻒ( ﻛﺮﺑﻦ‪:‬‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﺤﺼﻮل ﻗﺎرچ ﭼﻴﻨﻲ ﺑﺮ روي ﺑﻘﺎﻳﺎي ﭘﻨﺒﻪ و ﭘﻨﺒﻪ داﻧﻪ ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺳﻠﻮﻟﺰ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ‬ ‫ﺷﻮد ‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﻨﺒﻊ ﻛﺮﺑﻦ ﺑﺮاي رﺷﺪ ﻗﺎرچ ﭼﻴﻨﻲ ﺳﻠﻮﻟﺰ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت اﻧﺠﺎم‬ ‫ﺷﺪه ﺑﺮ روي ﻣﺼﺮف ﻛﺎه ﺑﺮﻧﺞ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ وزن ﻛﺎه ﺑﺮﻧﺞ در اﺛﺮ رﺷﺪ ﻗﺎرچ ﭼﻴﻨﻲ ‪%15‬ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‬ ‫ﻛﻪ ‪%55‬اﻳﻦ ﻛﺎﻫﺶ وزن ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﺳﻠﻮﻟﺰ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ‪ %27‬آن ﻧﺎﺷﻲ از ﻣﺼﺮف ﻫﻤﻲ ﺳﻠﻮﻟﺰ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻗﺎرچ‬ ‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﻜﺘﻪ‪:‬ﻧﺸﺎﺳﺘﻪ و ﻣﺎﻧﻮذ ﻧﻴﺰ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮاي رﺷﺪ ﻗﺎرچ ﭼﻴﻨﻲ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬ ‫ﻗﺎرچ ﭼﻴﻨﻲ ﻗﺎدر ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻟﻴﮕﻨﻴﻦ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬ ‫ب( ازت‪:‬‬ ‫ازت ﻳﻜﻲ از ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺿﺮوري ﺑﺮاي ﭘﺮورش اﻳﻦ ﻗﺎرچ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﻪ اﺷﻜﺎل ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﻣﻮارد آﻟﻲ‬ ‫وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮ زﻳﺎدي در رﺷﺪ ﻗﺎرچ ﻣﻲ ﮔﺬارد‪ .‬ﻗﺎرچ واﻟﻮارﻳﻼ در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮاﻗﻊ آﻣﻮﻧﻴﻮم و در ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮاﻗﻊ‬ ‫ﻧﻴﺰ ﻧﻴﺘﺮاﺗﻬﺎ را ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ دﻫﺪ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻴﻜﺮو ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢ ﻣﻮﺟﻮد در ﻛﺎه ﺑﺮﻧﺞ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻧﻤﻚ ﻫﺎي‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ اﺳﻴﺪﻫﺎي آﻣﻴﻨﻪ ؛ ﭘﭙﺘﻴﺪﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ ﻫﺎ و دﻳﮕﺮ ﻣﻮاد آﻟﻲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺎرچ ﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ج(وﻳﺘﺎﻣﻴﻨﻬﺎ و ﻫﻮرﻣﻮﻧﻬﺎي رﺷﺪ‪:‬‬ ‫اﻓﺰودن ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻮاد وﻳﺘﺎﻣﻴﻨﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ آل‪ -‬آﻣﻴﻨﻮ ﺑﻨﺰوﺋﻴﻚ اﺳﻴﺪ ‪ .‬ﭘﺲ از ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﺤﺼﻮل ﻛﺎه و ﻛﻠﺶ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه‬ ‫را ﺧﺮد ﻧﻤﻮده و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺬر روي ﺑﺴﺘﺮ ﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﭘﺨﺶ ﻣﻲ ﻧﻤﻮدﻧﺪ ‪ .‬اﻳﻦ روش ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺬر ﺑﻪ ﻫﻴﭻ وﺟﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﺑﺬوري ﻛﻪ ﺑﻪ روﺷﻬﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در روش ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺬر ﻗﺎرچ ﭼﻴﻨﻲ‬ ‫‪ ،‬ﺗﻜﻪ اي از ﺑﺎﻓﺖ ﻛﻼﻫﻚ ﺳﺎﻟﻢ ﻳﻚ ﻗﺎرچ را ﺑﺮ روي ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ )‪ (PDA‬و ﻣﺎﻟﺖ آﮔﺎر ﻛﺸﺖ‬ ‫ﺧﺎﻟﺺ داده و از آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺎده ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺬر ﻫﻤﺮاه ﻛﺎه ﺑﺮﻧﺞ ﻳﺎ داﻧﻪ ﻏﻼت ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ‬ ‫دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺬرﻫﻤﺮاه ﻛﺎه ﺑﺮﻧﺞ ﻳﺎ داﻧﻪ ﻏﻼت ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺬر‪،‬درون ﺷﻴﺸﻪ ﻫﺎي‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪38‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫ﺷﻴﺮ ﻧﻴﻢ ﻟﻴﺘﺮي ﻳﺎ ﻛﻴﺴﻪ ﻫﺎي ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ ) ﭘﻠﻲ ﭘﺮوﭘﻴﻠﻦ ( ﺗﺎ دوﺳﻮم ﺣﺠﻢ ؛ ﻛﺎه ﺧﺮد ﺷﺪه ﺑﺮﻧﺞ ؛داﻧﻪ ﻫﺎي ﺧﻴﺲ‬ ‫ﺧﻮرده ﮔﻨﺪم؛ ﺳﻮرﮔﻢ ﻳﺎ ارزن ﻣﻲ رﻳﺰﻧﺪ و ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺑﻪ ﻫﻢ ﭼﺴﺒﻴﺪن داﻧﻪ ﻫﺎ ﻳﻚ ﺗﺎ دو درﺻﺪ‬ ‫ﻛﺮﺑﻨﺎت ﻛﻠﺴﻴﻢ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﻓﺰوده و ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 30‬دﻗﻴﻘﻪ در ﺣﺮارت ‪ 121°C‬ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد ﺷﻴﺸﻪ ﻫﺎ ﻳﺎ ﻛﻴﺴﻪ ﻫﺎ را اﺳﺘﺮﻳﻞ‬

‫ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و ﻋﻤﻞ‬

‫ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ ﺧﺎﻟﺺ ﻗﺎرچ روي آﻧﻬﺎ ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬ﭘﺲ از ‪ 2‬اﻟﻲ ‪ 3‬ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺬر آﻣﺎده ﻣﺼﺮف ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬ ‫ﺑﺬر ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﺮ روي ﻛﺎه ﺑﺮﻧﺞ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺬر ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﺮ روي داﻧﻪ ﻏﻼت ﺑﺮﺗﺮي دارد زﻳﺮا داﻧﻪ ﻫﺎي ﻏﻼت‬ ‫ﻣﻮﺟﻮد در اﻳﻦ ﺑﺬور ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺳﺎﻳﺮ ﻗﺎرﭼﻬﺎي ﺳﺎﭘﺮوﻓﻴﺖ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮل اﺻﻠﻲ ﺧﺴﺎرت وارد ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪.‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻮاد ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ ﺑﺴﺘﺮ ﻗﺎرچ ﭼﻴﻨﻲ‪:‬‬ ‫راﻳﺞ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮادي ﻛﻪ ﻗﺎرچ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮ روي آن رﺷﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺳﺎﻗﻪ ﻳﺎ ﻛﺎه ﺑﺮﻧﺞ اﺳﺖ اﻣﺎ ﻗﺎرچ‬ ‫)‪(V.Volvacea‬ﺑﺪون واﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﻛﺎه و ﺑﺮﻧﺞ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ روي ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮاد از ﻗﺒﻴﻞ ﻛﺎه ﮔﻨﺪم ‪ ،‬ﺳﻮرﮔﻢ‪،‬‬ ‫ارزن و ﻏﻴﺮه ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ رﺷﺪ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﻴﺰان ﻣﺤﺼﻮل ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻛﺎه ﺑﺮﻧﺞ ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻗﺎرچ‬ ‫ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ روي ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮاد از ﻗﺒﻴﻞ ﺑﻘﺎﻳﺎي ﻧﺨﻞ روﻏﻨﻲ ‪ ،‬ﺗﻔﺎﻟﻪ ﻧﻴﺸﻜﺮ ‪،‬ﺑﺮﮔﻬﺎي ﻣﻮز‪ ،‬ﺧﺎك اره و ﺑﻘﺎﻳﺎي ﭘﻨﺒﻪ داﻧﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﻮﺑﻲ رﺷﺪ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﻫﻨﮓ ﻛﻨﮓ ﺑﻘﺎﻳﺎي ﭘﻨﺒﻪ داﻧﻪ ﻛﺎﻣﻼ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻛﺎه ﺑﺮﻧﺞ در ﺑﺴﺘﺮﻫﺎي ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ زﻣﺎن ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﭼﻴﻨﻲ‪:‬‬ ‫زﻣﺎن ﻛﺸﺖ در ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ اﻗﻠﻴﻤﻲ اﻳﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﻣﺘﻔﺎوت ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬در ﻛﺸﻮرﻣﺎ ﺑﺎ‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﻮع وﺳﻴﻊ آب و ﻫﻮاﻳﻲ ؛ ﻗﺎرچ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻓﺼﻮل ﮔﺮم ﺳﺎل در ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﺸﻮر ﻛﺸﺖ‬ ‫ﺷﻮد ﻣﺜﻼ در ﻣﺎﻫﻬﺎي اردﻳﺒﻬﺸﺖ و ﺧﺮداد در ﺷﻤﺎل اﻳﺮان و ﻣﻬﺮ و آﺑﺎن در ﺟﻨﻮب ﻛﺸﻮر زﻣﺎﻧﻬﺎي ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ﻛﺸﺖ اﻳﻦ ﻗﺎرچ در ﻓﻀﺎي ﺑﺎز اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ در ﻣﻨﺎﻃﻘﻲ ﻛﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ درﺟﻪ ﺣﺮارت در ﻓﺼﻞ ﭘﺮورش اﻳﻦ ﻗﺎرچ ‪ 30ºC‬ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮاي ﭘﺮورش‬ ‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻛﺸﺖ و ﭘﺮورش ﻗﺎرچ در اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺎ روﺷﻬﺎي ﺟﺪﻳﺪ و اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺎﻟﻨﻬﺎي ﺳﺮ ﺑﺴﺘﻪ‬ ‫درﺗﻤﺎم ﻓﺼﻮل ﺳﺎل اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ زﻳﺮا در ﺳﺎﻟﻦ ﻫﺎي ﺳﺮﭘﻮﺷﻴﺪه ﻣﻲ ﺗﻮان درﺟﻪ ﺣﺮارت ‪ ،‬رﻃﻮﺑﺖ و ﻧﻮر‬ ‫ﻣﻨﺎﺳﺐ را ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ روﺷﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﭼﻴﻨﻲ‪:‬‬ ‫اﻣﺮوزه اﺳﺘﻔﺎده از روﺷﻬﺎي ﺳﻨﺘﻲ ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﭘﺮورش ﻗﺎرچ در ﻓﻀﺎي آزاد در ﺳﻄﺢ ﺗﺠﺎري ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﻟﻴﻜﻦ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺪود در ﻣﻨﺎﻃﻖ روﺳﺘﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺤﺼﻮل ﻛﻤﻜﻲ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮاﺳﺖ‪.‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪39‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫در اﻳﻦ روش ﻛﺎه ﺑﺮﻧﺞ در ﺳﺎﻳﻪ روي ﻫﻢ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه و در روي آﻧﻬﺎ آب ﭘﺎﺷﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺧﻴﺲ ﺧﻮرده و‬ ‫ﻛﺎﻣﻼ ﻧﺮم ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺎه و ﻛﻠﺶ ﺧﻴﺲ ﺧﻮرده و ﻧﺮم ﺷﺪه ﻋﻤﻞ ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺬر ﻗﺎرچ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ‬ ‫ﺷﻮد و ﺑﺬر ﻛﺎﻣﻼ ﺑﺎ ﻛﻠﺶ ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻧﺠﺎم ﻣﺮﺣﻠﻪ داﺷﺖ در ﻓﻀﺎي آزاد ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ روﺷﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬ ‫ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪ .‬درﺑﻌﻀﻲ از ﻣﻮارد ﭘﺲ از ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺗﻮده ﻛﺎه؛ آﻧﻬﺎ را روي ﻫﻢ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ و ﺗﺎ زﻣﺎن ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮل در‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﺖ رﻫﺎ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺗﻮده ﻛﺎه را در ﻣﺤﻮﻃﻪ اي ﻫﻤﻮار ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪ 65 – 75‬ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ روي ﻫﻢ ﭘﻬﻦ‬ ‫ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ؛ درﻧﺘﻴﺠﻪ ﻗﺎرچ رﺷﺪ ﻛﺮده و ﭘﺲ از ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭘﻨﺠﻪ دواﻧﻲ؛اﻧﺪام ﺑﺎردﻫﻲ ﻗﺎرچ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﻀﻲ از زارﻋﺎن ﭘﺲ از ﻣﺨﻠﻮط ﻛﺮدن ﺑﺬر ﺑﺎ ﻛﻠﺶ آﻧﻬﺎ را در اﺑﻌﺎد ﺧﺎﺻﻲ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ و ﺗﺎ زﻣﺎن ﺑﺎردﻫﻲ‬ ‫در ﻣﺤﻠﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ از آﻧﻬﺎ ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺿﺮورت ﻣﻬﺎرت در روش ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻛﻠﺶ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻤﻞ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻃﻮري ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﻋﻤﻞ ﺗﻬﻮﻳﻪ‬ ‫در ﻻ ﺑﻪ ﻻي ﺑﺴﺘﺮ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻧﺪام ﺑﺎردﻫﻲ ﻗﺎرچ ﻣﻌﻤﻮﻻ ‪ 10 – 14‬روز ﺑﻌﺪ از ﭘﻨﺠﻪ دواﻧﻲ ﻇﺎﻫﺮ‬ ‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬در اﻳﻦ روش ﭘﺮورش ﻗﺎرچ در ﻓﻀﺎي آزاد ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻫﻴﭻ ﻧﻮع ﻛﻨﺘﺮل ﺑﺮ روي ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﻲ‬ ‫اﻋﻤﺎل ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﻟﺬا اﻳﻦ روش در ﻣﻨﺎﻃﻘﻲ اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺮاﻳﻂ اﻗﻠﻴﻤﻲ‬

‫ﺑﺮاي رﺷﺪ ﻗﺎرچ‬

‫)‪ (V.valvacea‬ﻛﺎﻣﻼ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫روﺷﻬﺎي ﻛﺸﺖ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ از ﻛﺸﻮري ﺑﻪ ﻛﺸﻮر دﻳﮕﺮ ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎي زﻳﺎدي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ اﻳﻦ روش‬ ‫ﻛﺎﺷﺖ در ﻛﺸﻮر ﻣﺎ اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ و ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﺒﻊ درآﻣﺪ ﺟﺎﻧﺒﻲ و ﻣﻨﺒﻊ ﻏﺬاﻳﻲ ﻣﻔﻴﺪ در ﻣﻨﺎﻃﻖ‬ ‫روﺳﺘﺎﻳﻲ ﻣﻄﺮح ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫روش ﺳﻨﺘﻲ ﭘﺮورش در ﻫﻨﮓ ﻛﻨﮓ‪:‬‬ ‫اﻳﻦ روش ﻗﺒﻞ از اﺑﺪاع روش ﺟﺪﻳﺪ ﻛﺸﺖ ﻗﺎرچ ﺑﺮ روي ﺑﻘﺎﻳﺎي ﭘﻨﺒﻪ در ﻫﻨﮓ ﻛﻨﮓ ﺗﻮﺳﻌﻪ زﻳﺎدي داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ روش ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺎده و ﺑﺮاي ﭘﺮورش دﻫﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﮔﺮان ﻗﻴﻤﺖ را ﻧﺪارﻧﺪ ﻣﻔﻴﺪ ﻣﻲ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬ ‫روش ﻛﺎر ‪:‬‬ ‫روش ﻛﺎر ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت اﺳﺖ ﻛﻪ اﺑﺘﺪا ﻗﻄﻌﻪ اي زﻣﻴﻦ ﻣﺴﻄﺢ در ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ ؛ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﻛﻪ ﺣﺪود ‪20- 30‬‬ ‫ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮاز ﻣﺤﻴﻂ اﻃﺮاف ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ و داراي ﺷﻴﺐ ﺷﻤﺎﻟﻲ‪ -‬ﺟﻨﻮﺑﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ از اﻧﺮژي ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬در ﻛﻨﺎر ﺑﺴﺘﺮ ﻳﻚ ﺣﻮﺿﭽﻪ ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻪ اﺑﻌﺎد ‪ 75‬ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ اﺣﺪاث ﻣﻲ ﺷﻮد و در آن آب‬ ‫ﻣﻲ رﻳﺰﻧﺪ ﺗﺎ در ﺻﻮرت ﻟﺰوم از آب آن ﺑﺮاي ﭘﺎﺷﻴﺪن روي ﺑﺴﺘﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد و آب اﺿﺎﻓﻲ ﺑﺴﺘﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﺣﻮﺿﭽﻪ ﻫﺪاﻳﺖ ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫در ﻛﻒ ﺑﺴﺘﺮ اﺑﺘﺪا ﻳﻚ ﻻﻳﻪ از ﻛﺎه ﺧﻴﺲ ﺧﻮرده رﻳﺨﺘﻪ و روي آن ﻣﻘﺪاري ﺳﺒﻮس ﺑﺮﻧﺞ ﭘﺨﺶ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﻃﻮري ﻛﻪ ﺑﻪ ازاء ﻫﺮ ‪ 180kg‬ﻛﺎه و ﻛﻠﺶ ‪ 4/5kg‬ﺳﺒﻮس ﻣﺼﺮف ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻻﻳﻪ ﺑﻌﺪي ﻛﺎه رارﻳﺨﺘﻪ و‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪40‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫ﻛﺎﻣﻼ ﻓﺸﺮده ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ؛ اﻳﻦ ﻛﺎر را اداﻣﻪ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ﺗﺎ ارﺗﻔﺎع آن ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﺘﺮ ﺑﺮﺳﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺮور درﺟﻪ ﺣﺮارت داﺧﻞ‬ ‫ﺑﺴﺘﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺑﻪ ﺣﺪود ‪ 64°C‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد ﻣﻲ رﺳﺪ و ﻛﺎه ﻛﺎﻣﻼ ﻧﺮم و ﻗﻬﻮه اي ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬در اﻳﻦ‬ ‫ﻣﻮﻗﻊ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺑﺮاي ﺑﺬر ﭘﺎﺷﻲ آﻣﺎده ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬ﺳﭙﺲ درون ﻗﺎﻟﺐ ﻫﺎي ﻣﺨﺼﻮص ﻳﻚ ﻻﻳﻪ ‪ 10- 15‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮي‬ ‫از ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ آﻣﺎده ﻣﻲ رﻳﺰﻧﺪ و روي آن ﻣﻘﺪاري ﺑﺬر ﻣﻲ ﭘﺎﺷﻨﺪ ؛ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﺗﻜﺮار ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ ارﺗﻔﺎع آن ﺑﻪ ﺣﺪود‬ ‫‪ 60 – 75cm‬ﺑﺮﺳﺪ ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﺴﺘﺮ را ﻓﺸﺮده ﻧﻤﻮده ﺗﺎ ﻫﻮاي اﺿﺎﻓﻲ ﺧﺎرج ﺷﻮد ‪ .‬در ﭘﺎﻳﺎن ﻛﺎر روي ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ را ﺑﺎ‬ ‫ﻳﻚ ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ ﻣﻲ ﭘﻮﺷﺎﻧﻨﺪ ﺗﺎ از ﺧﺸﻚ ﺷﺪن آن ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻳﺪ ‪ .‬ﭘﺲ از ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﻛﻪ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻗﺎرچ ﻛﺎﻣﻼ‬ ‫در ﺑﺴﺘﺮ ﻧﻔﻮذ ﻛﺮد ﻧﺎﻳﻠﻮن را ﺑﺮﻣﻲ دارﻧﺪ‪ .‬ﻃﻲ اﻳﻦ ﻣﺪت ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺮارت و رﻃﻮﺑﺖ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺴﺘﺮ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫رﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ ‪%75 - %80‬؛ ﺣﺮارت ‪ 28 - 30°C‬در ﻣﺤﻴﻂ و ﺣﺮارت ‪ 34 – 37°C‬ﺑﺮاي ﺑﺴﺘﺮ ﻣﻄﻠﻮب ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ در اﻳﻦ روش ﺷﺒﻜﻪ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮﻣﻲ ﻛﺎﻣﻼ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ ﻧﻴﺰ ﻗﺎرچ آﻣﺎده ﺑﺮداﺷﺖ‬ ‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﺻﻮل ﻛﺸﺖ ﻗﺎرچ ﭼﻴﻨﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺿﺎﻳﻌﺎت ﭘﻨﺒﻪ داﻧﻪ‪:‬‬ ‫اﻳﻦ روش را اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﭼﺎﻧﮓ در ﺳﺎل ‪ 1974‬در ﻫﻨﮓ ﻛﻨﮓ اراﺋﻪ ﻛﺮد‪ .‬وي ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺿﺎﻳﻌﺎت ﭘﻨﺒﻪ داﻧﻪ در‬ ‫ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪه ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻄﻠﻮﺑﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ آورد‪ .‬روش ﻛﺎر ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫اﺑﺘﺪا اﺗﺎﻗﻜﻲ ﺑﺎ ﭼﻬﺎرﭼﻮب ﻓﻠﺰي ﺳﺎﺧﺘﻪ ؛ ﺳﻘﻒ آن را ﺑﺎ ﭘﻠﻲ اﺗﻴﻠﻦ ﺿﺨﻴﻢ ﻣﻲ ﭘﻮﺷﺎﻧﻨﺪ‪ .‬روي ﭘﻠﻲ اﺗﻴﻠﻦ را ﺑﻪ‬ ‫وﺳﻴﻠﻪ دﺳﺘﻪ ﺟﺎت ﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﺎﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﻛﺎه ﻣﻲ ﭘﻮﺷﺎﻧﻨﺪ ﺗﺎ ا زﺣﺮارت ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺷﻮد ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺗﻬﻮﻳﻪ‬ ‫ﻫﻮا ) ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺣﺠﻢ اﺗﺎق ( ﻧﻴﺰ در اﺗﺎق ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺳﺎﺧﺖ اﺗﺎق ﻃﻮري اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻮر ﺑﻪ ﺣﺪ ﻛﺎﻓﻲ در آن‬ ‫وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻳﻚ دﻳﮓ ﺑﺨﺎر در ﺧﺎرج ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺼﺐ و از ﻃﺮﻳﻖ ﻟﻮﻟﻪ ﺑﻪ اﺗﺎق ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ در ﻣﻮﻗﻊ ﻧﻴﺎز‬ ‫ﺑﺨﺎر ﻻزم داﺧﻞ اﺗﺎق ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺷﻮد‪ .‬ﺿﺎﻳﻌﺎت ﭘﻨﺒﻪ داﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﺎري از ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ آﻟﻮدﮔﻲ و ﻛﭙﻚ زدﮔﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ ‪4‬‬ ‫درﺻﺪ ﺳﺒﻮس ﮔﻨﺪم ) ﻣﻜﻤﻞ ( و ‪ 4-6‬درﺻﺪ ﭘﻮدر ﺳﻨﮓ ﺑﺮاي ﺗﻨﻈﻴﻢ ‪ PH‬ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ PH‬ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺣﺪود ‪ 5/7 - 6‬اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫ﻣﺨﻠﻮط ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺎﻣﻼ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺧﻮرده و ﺧﻴﺲ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻦ ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻲ ﺗﻮان از ﻣﺨﻠﻮط ﺿﺎﻳﻌﺎت ﭘﻨﺒﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﻛﺎه ﺑﺮﻧﺞ ﺧﺮد ﺷﺪه ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺘﻬﺎي ) ‪ 1‬ﺑﻪ ‪ ( 2‬ﺗﺎ ) ‪ 1‬ﺑﻪ ‪ ( 1‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺨﻠﻮط را ﻣﺮﺗﺐ آب داده و در اﺑﻌﺎد‬ ‫‪ 150×150×150‬ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ ﻗﺎﻟﺐ زﻧﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎ و آﻓﺎت ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ ‪:‬‬ ‫در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ‪ 2‬ﮔﺮوه ﺑﻴﻤﺎري ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ از اﻫﻤﻴﺖ ﺧﺎﺻﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ -1‬ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ در اﺛﺮ ﻋﻮاﻣﻞ زﻧﺪه اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪41‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫‪ -2‬ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ در اﺛﺮ اﺧﺘﻼﻻت ژﻧﺘﻴﻜﻲ و ﻣﻄﻠﻮب ﻧﺒﻮدن ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﻲ در ﺳﺎﻟﻦ ﻫﺎي ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﻇﺎﻫﺮ‬ ‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎي ﮔﺮوه اول ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺮوه دوم از اﻫﻤﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮﺧﻮردار ﻫﺴﺘﻨﺪ و در ﺻﻮرت ﺑﻲ‬ ‫ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه اي از ﻣﺤﺼﻮل را از ﺑﻴﻦ ﺑﺒﺮد‪.‬‬ ‫ﻋﻮاﻣﻞ زﻧﺪه ﻧﻴﺰ از ﻟﺤﺎظ وارد ﻧﻤﻮدن ﺧﺴﺎرت ﻛﻴﻔﻲ و ﻛﻤﻲ ﺑﺮ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻪ ‪ 2‬دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬ ‫‪ -1‬ﻣﻮﺟﻮداﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻴﻤﺎري زا) ﭘﺎﺗﻮژن ( ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺑﻪ ﻗﺎرچ ﺣﻤﻠﻪ و از آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻣﺤﻴﻂ‬ ‫رﺷﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﺎﻋﺚ از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫در اﻳﻦ ﮔﺮوه ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﻬﺎ ‪ ،‬ﻗﺎرﭼﻬﺎ و‬

‫وﻳﺮوﺳﻬﺎ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﻋﻮاﻣﻞ رﻗﻴﺐ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﺎﺑﻮد ﻛﺮدن ﻣﺤﻴﻂ روﻳﺸﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﺧﺴﺎرت در ﻗﺎرچ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﭘﻨﺞ ﻧﺎﻗﻞ ﻋﻤﺪه را ﺑﺮاي آﻟﻮدﮔﻲ در ﻣﺤﻴﻂ ﻫﺎي ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺑﺎﻳﺪ در ﻧﻈﺮ داﺷﺖ‪:‬‬ ‫‪ -1‬ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺳﺎﻟﻨﻬﺎي ﻛﺸﺖ ‪ -2‬ﻫﻮا ‪ -3‬ﻣﻮاد ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺑﺴﺘﺮﻫﺎي ﻛﺸﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ و ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ‬ ‫‪ -4‬اﺳﭙﺎن ﻗﺎرچ ‪ -5‬اﺑﺰار و ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ‪.‬‬ ‫‪ -1‬ﺑﻴﻤﺎري ورﺗﻴﺴﻠﻴﻮﻣﻲ ‪:‬‬ ‫ﻧﺎﻣﻬﺎي دﻳﮕﺮ آن ﺟﻮش ﺧﺸﻚ ؛ ﻣﻮل ﺧﺸﻚ و ﺣﺒﺎب ﺧﺸﻚ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎي‬ ‫ﻗﺎرﭼﻲ ﻣﺮاﻛﺰ ﻛﺸﺖ و ﺻﻨﻌﺖ در اﻳﺮان اﺳﺖ‪ .‬اﺳﺎﺳﺎ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري ‪ 3‬ﻧﻮع ﻋﻼﺋﻢ ﻛﻠﻲ در ﻣﻴﺰﺑﺎن ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ (1‬ﺣﺒﺎب ﺧﺸﻚ ﻛﻪ در ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﻴﻪ رﺷﺪ اﻧﺪام ﺑﺎردﻫﻲ ﻗﺎرچ ﺑﺮوز ﻛﺮده و ﺟﻮﺷﻬﺎ ﻳﺎ ﺣﺒﺎب ﻫﺎي ﺧﺸﻚ ﻛﻮﭼﻜﻲ‬ ‫ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻮده اي ﺑﻲ ﺷﻜﻞ ﻳﺎ ﭘﻴﺎزي ﺷﻜﻞ ﻛﻪ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺎ از دﺳﺖ دادن آب ﺧﻮد ؛ ﭼﺮﻣﻲ و ﺧﺸﻚ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ (2‬ﻟﻜﻪ ﻫﺎ و زﺧﻢ ﻫﺎي ﺑﺎﻓﺖ ﺷﺪه ﻛﻪ در ﻗﺎﻟﺐ ﺳﻮﻳﻪ ﻫﺎ و در ﺗﻤﺎم ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ﻣﺮاﺣﻞ رﺷﺪ ﻗﺎرچ‬ ‫ﺑﻴﺴﭙﻮروس ( ﻟﻜﻪ ﻫﺎي ﻣﺬﻛﻮر اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻘﺎط آب ﺳﻮﺧﺘﻪ در ﺳﻄﺢ ﻛﻼﻫﻚ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ‬ ‫ﻟﻜﻪ ﻫﺎ ﻳﺎ زﺧﻤﻬﺎي ﺑﺎﻓﺖ ﻣﺮده ﺑﻪ رﻧﮓ ﻗﻬﻮه اي ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي ﻳﺎ ﻗﻬﻮه اي روﺷﻦ ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ و ﺳﻄﺤﻲ‬ ‫ﺑﺮ روي ﻛﻼﻫﻚ ﻗﺎرچ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ارزش اﻗﺘﺼﺎدي ‪ ،‬ﺑﺎزار ﭘﺴﻨﺪي ‪ ،‬ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﻛﻤﻴﺖ‬ ‫ﻗﺎرﭼﻬﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻋﺎﻣﻞ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري ورﺗﻴﺴﻠﻴﻮم ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺳﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻬﻢ در ﺑﻪ وﺟﻮد اﻣﺪن اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎ دﺧﻴﻞ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬ ‫‪ -1‬دﻣﺎي ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺣﺪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬ ‫‪ -2‬رﻃﻮﺑﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺣﺪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد) ﺳﺎﻟﻦ ﺗﻮﻟﻴﺪ ؛ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ وﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ (‬ ‫‪ -3‬ﻫﻮاي ﺳﺎﻛﻦ در داﺧﻞ ﺳﺎﻟﻦ ) ﺗﻮﻟﻴﺪ و اﻓﺰاﻳﺶ دي اﻛﺴﻴﺪ ﻛﺮﺑﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺣﺪ ﻣﺠﺎز (‬ ‫ﺗﺮﻛﻴﺪن ﭘﻮﺳﺖ و ﻛﻨﺪه ﺷﺪن ﭘﺎﻳﻪ ؛ اﻳﺠﺎد ﻋﻼﺋﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺷﻜﺎف در ﺳﻄﺢ ﻛﻼﻫﻚ و ﺳﺎﻗﻪ ‪ ،‬ﭘﻮﺳﺖ ﻛﻨﺪه ﺷﺪه‬ ‫ﺳﺎﻗﻪ؛ ﻣﺘﻮرم و ﻏﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺷﺪن ﺷﻜﻞ آﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﺎﺑﻮد ﺷﺪن ﺑﺎﻓﺘﻬﺎ و ﭼﺮﻣﻲ ﺷﺪن آﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪42‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫ﻋﻼﺋﻢ ﻣﺸﺨﺼﻪ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري‪:‬‬ ‫ﻇﻬﻮر ﻧﻘﺎط آب ﺳﻮﺧﺘﻪ در روي ﻛﻼﻫﻚ ﻗﺎرچ و ﺗﺒﺪﻳﻞ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻟﻜﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ رﻧﮓ ﻗﻬﻮه اي ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ آﻟﻮدﮔﻲ در ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﻴﻪ رﺷﺪ ﻗﺎرچ ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺪ ﺷﻜﻠﻲ ﻛﻼﻫﻚ ﺷﺪه و ﺑﺎزار ﭘﺴﻨﺪي‬ ‫آن را ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬ﻋﻼوه ﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻗﺎرﭼﻬﺎي ﺳﺎﭘﺮوﻓﻴﺖ دﻳﮕﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﭙﻚ ﺳﻔﻴﺪ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي رﻧﮓ ﺑﺎ‬ ‫رﺷﺪ ﺑﺮ روي ﻟﻜﻪ ﻫﺎي اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﺮ روي ﻛﻼﻫﻚ ﻗﺎرچ‪ ،‬ﺧﺴﺎرت را اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﻣﺮاﺣﻞ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺑﻴﻤﺎري؛ ﻛﻼﻫﻚ ﻗﺎرچ ﭼﺮوﻛﻴﺪه ﺷﺪه و ﺑﺎﻓﺖ آن ﺣﺎﻟﺖ ﭼﺮﻣﻲ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ آﻟﻮدﮔﻲ اوﻟﻴﻪ را ﺑﻘﺎﻳﺎي ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ اﻃﺮاف ﺳﺎﻟﻦ ﻫﺎ و ﻳﺎ اﺳﭙﻮرﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻓﻀﺎي ﺳﺎﻟﻦ ﻣﺤﻞ رﺷﺪ و‬ ‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫رﺷﺪ وﻧﻤﻮ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري در ﺣﺮارت ﻫﺎي ﺑﺎﻻﺗﺮ از ‪ 28°C‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻬﻮﻳﻪ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ و رﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ ﺑﺎﻻ ﺗﻮﺳﻌﻪ‬ ‫ﺑﻴﻤﺎري را اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﻠﻮ ﮔﻴﺮي از آﻟﻮدﮔﻲ ﻗﺎرﭼﻬﺎي ﺳﺎﻟﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻌﺪ از ﭼﻴﺪن؛ ﻗﺎرﭼﻬﺎي‬ ‫آﻟﻮده را از ﺑﻴﻦ ﺑﺮد‪ .‬ﺿﻤﻦ رﻋﺎﻳﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻬﺪاﺷﺖ زراﻋﻲ در ﺻﻮرت ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺑﻴﻤﺎري در ﺑﺴﺘﺮﻫﺎ ﺣﺮارت ﺳﺎﻟﻦ‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 14°C‬ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد ﻛﺎﻫﺶ داده ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﺒﺎرزه ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‪:‬‬ ‫ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﺳﻤﻮم ﻗﺎرچ ﻛﺶ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻨﻮﻣﻴﻞ ؛ ﺗﻴﻮﻓﺎﻧﺎت ﻣﺘﻴﻞ ؛ ﻛﺎرﺑﻨﺪازﻳﻢ ؛ ﺗﻴﺎﺑﻨﺪازول ﺑﻪ ﻣﻴﺰان‬ ‫‪ 0/5gr‬در ﻟﻴﺘﺮ آب ‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﺑﻴﻤﺎري دﻧﺒﻼن ﻛﺎذب‪:‬‬ ‫ﻗﺎرچ دﻧﺒﻼن ﺑﻴﺸﺘﺮ اوﻗﺎت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﻗﻴﺐ ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ ﺑﻪ ﺷﻤﺎررﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻗﺎرچ اﻧﮕﻞ ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻ‬ ‫ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻴﻤﺎري ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻮده اي ﭘﻨﺒﻪ اي ﺷﻜﻞ در ﺳﻄﺢ ﺑﺴﺘﺮ ﻗﺎرچ در ﺳﺎﻟﻦ ﻫﺎ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻮده‬ ‫ﭘﻨﺒﻪ اي ﺷﻜﻞ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ اﻓﺰاﻳﺶ ﺣﺠﻢ ﭘﻴﺪا ﻛﺮده و ﺑﻪ رﻧﮓ ﺻﻮرﺗﻲ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﻗﻬﻮه اي در ﻣﻲ آﻳﺪ و ﺷﻜﻞ آن‬ ‫ﭼﺮوﻛﻴﺪه و ﺷﺒﻴﻪ ﻣﻐﺰ ﮔﺎو و ﻳﺎ دﻧﺒﻼن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﺑﺴﺘﺮﻫﺎي آﻟﻮده ﺑﻮي ﻧﺎﻣﻄﺒﻮع ﺧﺎﺻﻲ ﺑﻪ ﻣﺸﺎم ﻣﻲ رﺳﺪ‪ .‬ﻛﺎﻫﺶ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮي در ﻣﻴﺰان ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در‬ ‫ﻧﻘﺎط آﻟﻮده ﺑﺴﺘﺮ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﺳﭙﻮرﻫﺎي ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻴﻤﺎري ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻫﻤﺮاه ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ ﺑﻪ ﺑﺴﺘﺮﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻨﺘﻘﻞ‬ ‫ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ روش ﻛﻨﺘﺮل ﺑﻴﻤﺎري ‪ ،‬ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻣﺴﺎﻋﺪ ﺑﺮاي ﮔﺴﺘﺮش ﺑﻴﻤﺎري وﺟﻮد داﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري ﺑﻪ وﺟﻮد ﻧﻤﻲ آﻳﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬ ‫‪ -1‬اﻓﺰاﻳﺶ رﻃﻮﺑﺖ ﺑﺴﺘﺮﻫﺎ ؛ ﺣﺮارت ﺑﺎﻻﺗﺮ از ‪ 20°C‬ﺑﻌﺪ از ﻣﺼﺮف ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﺗﻬﻮﻳﻪ ﻛﻢ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎر ﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ ﺑﺎﻻ‬ ‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬ﺟﻬﺖ ﻣﺒﺎرزه ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﺗﻮن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻴﻤﺎري ﺣﺒﺎب ﺧﺸﻚ اﻗﺪام ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪43‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫‪ -3‬ﺳﻔﻴﺪك ﻳﺎ ﺑﻴﻤﺎري ﺗﺎر ﻋﻨﻜﺒﻮﺗﻲ‪:‬‬ ‫ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻴﻤﺎري ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﻮﺷﺶ ﺳﻔﻴﺪ رﻧﮓ اﺑﺮﻳﺸﻤﻲ روي ﺳﻄﺢ ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ ﺑﺴﺘﺮ‬ ‫را ﻣﻲ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪ‪ .‬ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻴﻤﺎري در ﺳﻄﺢ ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻃﺮف ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺘﻪ و در ﻣﺴﻴﺮ ﺧﻮد ﺗﻤﺎم‬ ‫رﻳﺰوم ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﻄﺢ ﺑﺴﺘﺮ را ﻣﻲ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪ‪ .‬ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻫﺎي ﻣﺴﻦ از ﺣﺎﻟﺖ اﺑﺮﻳﺸﻤﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﻮﺷﺶ ﺳﻔﻴﺪ‬ ‫رﻧﮓ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ‪ .‬ﻗﺎرﭼﻬﺎي ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ رﻧﮓ ﺧﻮد را از دﺳﺖ داده و ﺣﺎﻟﺖ ﻧﺮم و آﺑﻜﻲ ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‬ ‫و در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺑﻴﻤﺎري ﺗﻮده ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻗﺎرچ اﻧﮕﻞ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻮپ ﻛﺮوي اﻧﺪام ﻗﺎرچ را در ﺑﺮ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫ﻋﻤﺪه ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻨﺒﻊ آﻟﻮدﮔﻲ اوﻟﻴﻪ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﭘﺎﺳﺘﻮرﻳﺰاﺳﻴﻮن دﻗﻴﻖ ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻨﺒﻊ آﻟﻮدﮔﻲ در ﺑﻴﻤﺎري ﺗﺎر ﻋﻨﻜﺒﻮﺗﻲ ﺧﺎك و ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه اﻧﺪاﻣﻬﺎي آﻟﻮده ﻗﺎرچ و ﺑﺴﺘﺮ آﻟﻮده‬ ‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬ ‫ﻣﺒﺎرزه ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‪:‬‬ ‫ﺟﻬﺖ ﻣﺒﺎرزه ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ از ﻗﺎرچ ﻛﺶ ﻫﺎي ﺑﻨﻮﻣﻴﻞ ‪ ،‬ﻛﺎرﺑﻨﺪازﻳﻮم ‪ ،‬ﺗﻴﺎﺑﻨﺪازول ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻴﻤﺎري ﺗﺎر ﻋﻨﻜﺒﻮﺗﻲ ﻣﻲ ﺗﻮان‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻣﺼﺮف ﻛﺎرﺑﻨﺪازﻳﻢ وﻳﺘﺮام ‪ 0/6 gr‬در ﻟﻴﺘﺮ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻳﻚ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﺳﻄﺢ ﺑﺴﺘﺮ‪.‬‬ ‫‪ -4‬ﺑﻴﻤﺎري ﺣﺒﺎب ﺗﺮ‪:‬‬ ‫ﻋﺎﻣﻞ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري ﻣﺎﻳﻜﻮﮔﻦ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﻼﺋﻢ ﺑﻴﻤﺎري روي ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺑﻪ‬ ‫ﺻﻮرت ﺑﺎﻓﺖ ﻣﺰﻣﻬﻞ ﺷﺪه ﺑﺮ روي اﻧﺪام ﺑﺎردﻫﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ در اﺑﺘﺪا ﺳﻔﻴﺪ رﻧﮓ و ﭘﻨﺒﻪ اي ﺑﻮده و ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ‬ ‫زﻣﺎن ﺑﻪ رﻧﮓ ﻗﻬﻮه اي د ر ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬ ‫در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻴﺰان رﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ ﺑﺎﻻ ﺑﻮده ﻳﺎ ﺳﻄﺢ اﻧﺪام ﺑﺎردﻫﻲ ﻗﺎرچ ﺧﻴﺲ ﺷﻮد ﻗﻄﺮات رﻳﺰ ﻣﺎﻳﻊ ﻗﻬﻮه اي‬ ‫رﻧﮓ در ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻓﺖ ﺳﺎﻟﻢ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ وﺟﻪ ﺗﺴﻤﻴﻪ ﺑﻴﻤﺎري ﺣﺒﺎب ﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬در ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﺸﻚ ﺑﺎﻓﺖ آﺳﻴﺐ‬ ‫دﻳﺪه ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﺸﻚ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه و ﻋﻼﺋﻢ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻴﻤﺎري ﺣﺒﺎب ﺧﺸﻚ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﻼﺋﻢ ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺑﺎﻓﺖ آﺳﻴﺐ دﻳﺪه‪ ،‬ﻳﻚ ﺗﻮده ﻛﺮﻛﻲ ﺳﻔﻴﺪ رﻧﮓ از ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻗﺎرچ ‪ ،‬اﺑﺘﺪا در ﺳﻄﺢ ﻣﺤﻞ‬ ‫آﺳﻴﺐ دﻳﺪه و ﺳﭙﺲ در ﻛﻞ ﺳﻄﺢ ﻛﻼﻫﻚ ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ را ﻣﻲ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪ‪ .‬آﻟﻮده ﺷﺪن ﻗﺎرچ ﻫﺎ در ﭼﻴﻦ اول ﻧﺸﺎن‬ ‫دﻫﻨﺪه آﻟﻮده ﺑﻮدن ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ اﺳﺖ و ﻻزم اﺳﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮل آن اﻗﺪام ﻧﻤﻮده ؛ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري در‬ ‫ﻣﺤﻴﻂ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻗﺎرچ دﻳﺪه ﺷﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻫﺮ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﻤﻜﻦ از اﻧﺘﺸﺎر و ﮔﺴﺘﺮش آن ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻛﻼﻫﻚ‬ ‫ﻫﺎي آﻟﻮده ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ دﻗﺖ از ﺳﻄﺢ ﺑﺴﺘﺮ ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه و ﻛﺎرﮔﺮان در ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺮداﺷﺖ آﻧﻬﺎ از دﺳﺘﻜﺶ اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﺗﺎ از آﻟﻮدﮔﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺴﺘﺮ و اﻧﺘﻘﺎ ل ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻴﻤﺎري زا ﺑﻪ ﻛﻼﻫﻚ ﻫﺎي ﺳﺎﻟﻢ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪44‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫‪ -5‬ﻗﺎرﭼﻬﺎي ﻫﺮز ﻳﺎ رﻗﻴﺐ‪:‬‬ ‫ﮔﺮوه زﻳﺎدي از ﻗﺎرﭼﻬﺎي ﻫﻴﻔﻮﻣﻴﺴﺖ ﻛﻪ در اﺻﻄﻼح ﻛﭙﻚ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺮ روي ﺑﺴﺘﺮ ﻫﺎي ﻗﺎرچ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻗﺎرچ ﻫﺎ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺑﻪ ﻧﺎﻣﻬﺎي ﻗﺎرﭼﻬﺎي رﻗﻴﺐ ﻳﺎ ﻗﺎرﭼﻬﺎي ﻫﺮز ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻗﺎرﭼﻬﺎ از ﻧﻈﺮ‬ ‫ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺬب ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ و ﻗﺪرت ﺗﻄﺒﻴﻖ ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ اﻛﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ﺑﺮ ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ ﺑﺮﺗﺮي داﺷﺘﻪ و ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ‬ ‫ﺑﺪون ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺮروي ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺮ روي آن ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪه و ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ از رﺷﺪ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻗﺎرچ‬ ‫ﺧﻮراﻛﻲ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﻨﺪ‪ .‬در ﺟﺬب ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ ﺑﺎ آن ) ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ ( رﻗﺎﺑﺖ ﻧﻤﻮده و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺤﺼﻮل را ﺑﻪ‬ ‫ﻃﻮر ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻛﺎﻫﺶ دﻫﻨﺪ‪ .‬از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻗﺎرﭼﺎي ﻫﺮز ﻣﻲ ﺗﻮان ﻣﻮارد زﻳﺮ را ﻧﺎم ﺑﺮد‪:‬‬ ‫اﻟﻒ( ﻛﭙﻚ ﻗﻬﻮه اي‪:‬‬ ‫اﺑﺘﺪا ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻴﻤﺎري ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻮده ﺳﻔﻴﺪ رﻧﮓ ﺑﺮ روي ﺳﻄﺢ ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ و ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺑﺴﺘﺮﻫﺎ دﻳﺪه‬ ‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﻲ اﺳﭙﻮرزاﻳﻲ ﻛﺮده و رﻧﮓ ﻗﻬﻮه اي ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬در ﻧﻘﺎط آﻟﻮده ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ ؛ ﻗﺎرچ‬ ‫ﺧﻮراﻛﻲ ﻗﺎدر ﺑﻪ رﺷﺪ ﻧﺒﻮده و درﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻴﺰان ﻣﺤﺼﻮل ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫ب( ﻛﭙﻚ ﻫﺎي ﺳﺒﺰ و آﺑﻲ‪:‬‬ ‫اﻳﻦ ﻛﭙﻚ ﻫﺎ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻗﺎرچ ﺗﺮﻳﻜﻮ درﻣﺎ ﺑﻌﻀﻲ از ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﭘﻨﻲ ﺳﻴﻠﻴﻮم وآﺳﭙﺮژﻳﻠﻮس ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ آﻳﺪ ‪.‬‬ ‫در ﻧﻘﺎط آﻟﻮده ﻛﻠﻮﻧﻲ ﺳﺒﺰ رﻧﮓ ﻗﺎرچ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺳﻔﻴﺪ رﻧﮓ روي ﺑﺴﺘﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﻧﻘﺎﻃﻲ ﻛﻪ ﻣﻮاد‬ ‫آﻟﻲ ﻛﺎﻣﻼ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﭙﻚ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﺮﺷﺢ ﻣﻮاد ﺳﻤﻲ از ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ در ﻧﻘﺎط‬ ‫آﻟﻮده ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪.‬‬ ‫ج( ﻛﭙﻚ ﺳﺒﺰ زﻳﺘﻮﻧﻲ‪:‬‬ ‫ﺑﺎ رﺷﺪ ﺑﺮ روي ﺑﺴﺘﺮ ﻛﺸﺖ ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ ‪،‬ﻛﻠﻮﻧﻲ ﺳﺒﺰ زﻳﺘﻮﻧﻲ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﻮده ﻣﻴﺴﻠﻴﻮﻣﻲ ﻗﺎرچ ﺑﻪ رﻧﮓ‬ ‫ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي ﺳﻔﻴﺪ اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ در ﻣﺮاﺣﻞ ﭘﻨﺠﻪ دواﻧﻲ اﺷﺘﺒﺎه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬اﻳﻦ ﻗﺎرچ ﻫﺎ ﻋﻤﻮﻣﺎ‬ ‫ﺑﺮ روي ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ رﺷﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﻫﺮﮔﺰ ﺑﺮ روي ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ ﺑﻪ رﺷﺪ و ﻧﻤﻮ ﻧﻤﻲ ﭘﺮدازد‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻ اﻳﻦ ﻛﭙﻚ ﺑﻪ‬ ‫وﺳﻴﻠﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺪام ﻫﺎي ﺑﺎردﻫﻲ ﺳﺒﺰ زﻳﺘﻮﻧﻲ ﺧﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻧﺨﻮد و داراي زواﻳﺪ ﻓﺮاواﻧﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ اﻧﺪاﻣﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد زﻳﺎد ﺑﺮ روي ﻛﻠﺶ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه و ﺑﺎ ﭼﺸﻢ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻪ وﺿﻮح دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫د( ﻛﭙﻚ آﺗﺸﻲ‪:‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ ﻛﺮدن ﺳﺎﻟﻦ ﻫﺎ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻣﺼﺮف ﺷﺪه در اﻃﺮاف ﻳﺎ در ﺳﺎﻟﻦ ﻫﺎ ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ‬ ‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ‪ .‬ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم در اﺑﺘﺪاي رﺷﺪ ﺑﻪ رﻧﮓ ﺳﻔﻴﺪ ﻛﺮﻣﻲ اﺳﺖ اﻣﺎ ﺑﻪ زودي ﻧﺎرﻧﺠﻲ رﻧﮓ ﻣﻲ ﺷﻮد و رﻧﮓ‬ ‫ﻧﺎرﻧﺠﻲ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ .‬ﺗﻮده ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﭘﻨﺒﻪ اي ﺷﻜﻞ و اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺎر ﻋﻨﻜﺒﻮت در ﻓﻀﺎي ﺳﺎﻟﻦ دﻳﺪه ﻣﻲ‬ ‫ﺷﻮد‪ .‬ﻗﺪرت اﺳﭙﻮرزاﻳﻲ ﻗﺎرچ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻﺳﺖ و اﮔﺮ اﻳﻦ ﻗﺎرچ در ﻛﺸﺖ و ﺻﻨﻌﺖ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد ﻛﻨﺘﺮل آن ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﻣﺸﻜﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ه( ﻗﺎرﭼﻬﺎي ﻫﺮز ﻛﻼﻫﻚ دار‪:‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪45‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫اﻛﺜﺮ اﻳﻦ ﻗﺎرﭼﻬﺎ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺟﻨﺲ ﻛﺎﭘﺮﻳﻨﻮس اﺳﺖ ‪ .‬ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻮﻣﺎﺗﻮس و ﻛﺎﭘﺮﻳﻨﻮس ﻻﮔﺎﭘﻮس درﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻗﺎرچ ﺑﻪ‬ ‫ﻓﺮاواﻧﻲ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻗﺎرچ ﻛﻪ داراي ﻛﻼﻫﻚ ﺧﺎﻟﺺ دار ﺑﺎ ﺳﺎﻗﻪ اي ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻮده اي ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺮﻋﺖ رﺷﺪ ﻛﺮده و ﻛﻼﻫﻚ ﻫﺎي ﭼﺘﺮي آن ﺑﻪ ﻓﺮاواﻧﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻛﻼﻫﻚ اﻳﻦ ﻗﺎرچ ﺑﻪ زودي از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻪ و‬ ‫ﺑﻪ رﻧﮓ ﺳﻴﺎه در ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﻗﺎرچ ﻛﺎﭘﺮﻳﻨﻮس ﺳﻴﻨﺮوس‪:‬‬ ‫ﻣﻮﻗﻌﻲ در ﺑﺴﺘﺮ ﻫﺎ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺑﻪ روش ﺻﺤﻴﺢ اﻧﺠﺎم ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻗﺎرچ در‬ ‫ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ از ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ رﺷﺪ ﻛﻨﺪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮاد اوﻟﻴﻪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ آﻣﺎده ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ .‬در‬ ‫ﺻﻮرت ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻛﺎﻣﻞ از ﺑﺴﺘﺮﻫﺎ و اﻋﻤﺎل ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺻﺤﻴﺢ در ﺳﺎﻟﻦ اﻳﻦ ﻗﺎرچ ﺧﺴﺎرت زﻳﺎدي ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﺗﻮﻟﻴﺪ‬ ‫ﻧﺨﻮاﻫﺪ زد‪.‬‬ ‫ﻧﻜﺘﻪ‪-1:‬ﺳﻪ ﺑﻴﻤﺎري ﻛﭙﻚ ﻗﻬﻮه اي ؛ دﻧﺒﻼن ﻛﺎذب و ﻛﭙﻚ ﺳﺒﺰ از ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎي ﻣﻬﻢ ﻗﺎرچ دﻛﻤﻪ اي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﻛﭙﻚ ﺳﺒﺰ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻤﺪه ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻏﻨﻲ از ﻛﺮﺑﻮﻫﻴﺪرات ﺑﺎ ازت ﻛﻢ و رﻃﻮﺑﺖ زﻳﺎد و ﺑﺎﻓﺖ ﺿﻌﻴﻒ ﺑﺮوز ﻣﻲ‬ ‫ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ -3‬در ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﭘﺎﺳﺘﻮرﻳﺰه و ﻧﻴﺰ ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ اﺳﺘﺮﻳﻞ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺣﺮارت‪ ،‬ﻣﻴﺰان ﺑﺮوز ﻛﭙﻚ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ در‬ ‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻏﻴﺮ ﭘﺎﺳﺘﻮرﻳﺰه ﻛﻤﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫روﺷﻬﺎي ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﻛﭙﻚ ﺗﺮﻳﻜﻮدرﻣﺎﻳﻲ‪:‬‬ ‫‪ -1‬ﻣﺼﺮف ﺑﺎوﻳﺴﺘﻴﻦ ‪ ،‬ﺑﻨﻮﻣﻴﻞ‪،‬وﻳﺘﺎﺑﻨﺪازول در ﻏﻠﻈﺖ ‪ 25‬ﻣﻴﻜﺮو ﮔﺮم در ﻣﻴﻠﻲ ﻟﻴﺘﺮ ﻳﺎ ﺳﻲ ﺳﻲ‬ ‫‪ -2‬از روﺷﻬﺎي دﻳﮕﺮ ﻛﻨﺘﺮل ﺑﻴﻤﺎري ﻛﭙﻚ ﺳﺒﺰ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻛﺎﻫﺶ رﻃﻮﺑﺖ ‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﺰان دي اﻛﺴﻴﺪ ﻛﺮﺑﻦ‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ‬ ‫ﺗﻬﻮﻳﻪ ﻫﻮا ؛ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻮاد ﺗﻤﻴﺰ و ﻋﺎري از آﻟﻮدﮔﻲ در ﺗﻬﻴﻪ ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ اﺛﺮي از ﺑﺎﻓﺘﻬﺎي ﭼﻮﺑﻲ ؛‬ ‫ﭘﻮﺳﻴﺪه و ﻣﺮده دﻳﺪه ﻧﺸﻮد‪ .‬اﻓﺰاﻳﺶ ‪PH‬ﺧﺎك از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪن ﻣﺤﻠﻬﺎي آﻟﻮده ﺷﺪه ﺑﺎ ﻧﻤﻚ ﻫﻴﭙﻮ ﻛﻠﺮﻳﺖ ﺳﺪﻳﻢ‬ ‫و ﻳﺎ ﺑﻲ ﻛﺮﺑﻨﺎت ﺳﺪﻳﻢ ﻳﺎ ﻣﺤﻠﻮل ﺗﺮاوف را ﻧﺎم ﺑﺮد ‪ .‬از ﻗﺎرچ ﻛﺶ ﻛﺎرﺑﻨﺪازﻳﻢ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ‪ 50‬ﻣﻴﻜﺮو ﮔﺮم در ﻣﻴﻠﻲ‬ ‫ﻟﻴﺘﺮ ﭘﺲ از دادن ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ ) ‪3‬و ‪ 6‬روز ﭘﺲ از دادن ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد( ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎي ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﻳﻲ ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ‪:‬‬ ‫‪ -1‬ﺑﻴﻤﺎري ﻟﻜﻪ ﻗﻬﻮه اي‪:‬‬ ‫ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻴﻤﺎري ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﻟﻜﻪ ﻫﺎي زرد رﻧﮓ ﺑﺮ روي ﻛﻼﻫﻚ و ﭘﺎﻳﻪ ﻗﺎرچ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﻟﻜﻪ ﻫﺎ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن‬ ‫ﻗﻬﻮه اي ﺗﻴﺮه و ﺷﻜﻼﺗﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن اﻳﻦ ﻟﻜﻪ ﻫﺎ روي ﻛﻼﻫﻚ و ﺣﺘﻲ ﺳﺎﻗﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻓﺮو رﻓﺘﻪ و‬ ‫ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﻟﺰج ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻟﻜﻪ ﻫﺎ در ﺻﻮرت ﻓﺮاﻫﻢ ﺑﻮدن ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺴﺎﻋﺪ از ﻧﻈﺮ ﺣﺮارت و رﻃﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ‬ ‫ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺗﻤﺎم ﻛﻼﻫﻚ ﻫﺎ را در ﺑﺮ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ .‬ﻟﻜﻪ ﻫﺎ ﺳﻄﺤﻲ ﺑﻮده و ﺑﻪ‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪46‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫ﻗﺴﻤﺘﻬﺎي ﻋﻤﻴﻘﺘﺮ ﺑﺎﻓﺖ ﻛﻼﻫﻚ ﻧﻔﻮذ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬در ﺻﻮرت ﺷﺪت آﻟﻮدﮔﻲ؛ ﺑﻴﻤﺎري در اﻧﺒﺎر و ﺣﺘﻲ در ﺣﻴﻦ ﺣﻤﻞ‬ ‫و ﻧﻘﻞ ﻣﻮﺟﺐ ﻟﻬﻴﺪﮔﻲ ﺳﺮﻳﻊ ﻛﻼﻫﻚ ﻫﺎ ﺷﺪه و ﺧﺴﺎرت ﺷﺪﻳﺪﺗﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد وﻟﻲ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻳﺨﭽﺎل ﮔﺴﺘﺮش ﻧﻤﻲ‬ ‫ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎي ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﻳﻲ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ در آب آﺑﻴﺎري از ﻛﻠﺮ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ‪ 1500‬ﻣﻴﻜﺮو ﮔﺮم در‬ ‫ﻣﻴﻠﻲ ﻟﻴﺘﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﻛﻨﺘﺮل ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺑﻴﻤﺎري ﻟﻜﻪ ﻗﻬﻮه اي ﺑﺎ آب ﻛﻠﺮ دار ﺣﺎوي ‪100‬ﺗﺎ ‪ 200‬ﻣﻴﻜﺮو ﮔﺮم در ﻣﻴﻠﻲ ﻟﻴﺘﺮ ﻛﻠﺮ ﻓﻌﺎل ﻣﻲ‬ ‫ﺗﻮان اﻧﺠﺎم داد‪ .‬ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ دي اﻛﺴﻴﺪ ﻛﻠﺮاﻳﻚ اﻛﺴﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪه ﻗﻮي ﺑﻮده و در ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن ﻃﻮل ﻋﻤﺮ ﻗﺎرچ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﺪه‬ ‫و ﺣﻔﻆ رﻧﮓ ﺳﻔﻴﺪ ﻛﻼﻫﻚ ﻣﻔﻴﺪ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﺮده اﻧﺪ‪ .‬ﺗﺎﺛﻴﺮ اﻛﺴﻴﺪﻛﻠﺮوﻣﺤﻠﻮل ﻫﻴﭙﻮ ﻛﻠﺮﻳﺖ ﺳﺪﻳﻢ را ‪ 3‬روز ﻗﺒﻞ از‬ ‫اوﻟﻴﻦ ﭼﻴﻦ و در آﺑﻴﺎري ﺑﻴﻦ ﻫﺮ ﭼﻴﻦ ﻣﻮﺛﺮ داﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪو ﺳﻢ ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎي ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﻳﻲ ﻛﻠﺮﻳﻦ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﺑﻴﻤﺎري ﺗﻴﻐﻪ ﻫﺎي اﺷﻚ رﻳﺰ‪:‬‬ ‫ﻛﻼﻫﻚ ﺟﻮان و ﺑﺴﺘﺮ ﻋﻼﺋﻢ ﺑﻴﻤﺎري را ﻧﺸﺎن ﻧﻤﻲ دﻫﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺗﻴﻐﻪ ﻫﺎ ﺣﺘﻲ ﻗﺒﻞ از ﭘﺎرﮔﻲ ﭘﺮده و ﺟﺪاﻳﻲ از ﭘﺎﻳﻪ ﺑﻪ‬ ‫وﺳﻴﻠﻪ ﺑﺎﻛﺘﺮي ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﭘﺎره ﺷﺪن ﭘﺮده ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﻴﻐﻪ ﻫﺎي ﻣﺒﺘﻼ اﻏﻠﺐ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ‬ ‫و ﻟﻜﻪ ﻳﺎ ﻧﻘﺎط ﻛﻮﭼﻚ ﻗﻬﻮه اي در ﻛﻨﺎره ﻫﺎي ﻟﺒﻪ ﻫﺎي ﭘﺎﺋﻴﻨﻲ ﺧﻮد دارد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻳﻦ ﻧﻘﺎط در ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺮﻛﺰي‬ ‫ﺗﺮﺷﺤﺎت ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﻄﺮاﺗﻲ ﺑﺰرگ ﺳﻔﻴﺪ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﻛﺮم دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬در آﻟﻮدﮔﻲ ﺷﺪﻳﺪ ﻓﻀﺎي ﺑﻴﻦ ﺗﻴﻐﻪ‬ ‫ﻫﺎ ﭘﺮ از ﺗﺮﺷﺤﺎت ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﻳﻲ ﺷﺪه ؛ ﺑﺎﻓﺖ ﺗﻴﻐﻪ ﻫﺎ ﻣﺘﻼﺷﻲ ﮔﺮدﻳﺪه و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﻄﻮﺣﻲ ﻟﺰج در ﻣﻲ آﻳﺪ ‪ .‬در‬ ‫ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺗﻴﻐﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻮده ﻣﺨﺎﻃﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه و ﻛﻼﻫﻚ ﺗﺎ ﺣﺪودي از ﺣﺎﻟﺖ و ﺷﻜﻞ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺧﺎرج ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻴﺰﺑﺎن‬ ‫ﻋﺎﻣﻞ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري اﻧﻮاع ﻗﺎرﭼﻬﺎي ﺻﺪﻓﻲ و دﻛﻤﻪ اي اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ -3‬ﺑﻴﻤﺎري ﻣﻮﻣﻲ ﺷﺪن‪:‬‬ ‫ﺑﺎ ﻇﻬﻮر اوﻟﻴﻦ ﻋﻼﺋﻢ ﺑﻴﻤﺎري در ﭼﻴﻦ ﻫﺎي دوم و ﺳﻮم ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ از ﺑﻴﻦ ﻣﻲ رود ‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري‬ ‫ﻛﻼﻫﻚ ﻫﺎ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد وﻟﻲ ﺑﻪ ﺣﺪ ﺑﻠﻮغ ﻣﻌﻤﻮل و ﻣﺘﻌﺎرف ﻧﻤﻲ رﺳﺪ و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻣﺮﺣﻠﻪ دﻛﻤﻪ اي ﺑﺎﻗﻲ‬ ‫ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﻗﺎرچ ﻫﺎي رﺷﺪ ﻛﺮده ﻳﺎ ﻛﻼﻫﻚ ﻛﻮﭼﻚ و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن روي ﭘﺎﻳﻪ ﺧﻤﻴﺪه ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺗﻮﺳﻌﻪ‬ ‫ﻓﺮاوان ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم در اﻃﺮاف ﺳﺎﻗﻪ از ﻋﻼدم ﺑﺎرز اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري اﺳﺖ ‪ .‬ﻗﺎرچ ﻫﺎي ﺑﺮﻳﺪه ﺑﻪ رﻧﮓ ﻗﻬﻮه اي ﻣﺘﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ‬ ‫ﻗﺮﻣﺰ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻛﻼﻫﻚ ﻫﺎي ﺑﻴﻤﺎراﻏﻠﺐ ﻧﭙﻮﺳﻴﺪه ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭼﺮﻣﻲ و ﺧﺸﻚ در ﻣﻲ آﻳﺪ‪ .‬در ﺑﺮش ﻛﻼﻫﻚ‬ ‫ﺣﻔﺮه ﻫﺎﻳﻲ ﭘﺮ از ﻣﺎﻳﻊ ﻣﺨﺎﻃﻲ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻴﺰﺑﺎن اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري اﻧﻮاع ﻗﺎرچ دﻛﻤﻪ اي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ -4‬ﺑﻴﻤﺎري ﻟﻜﻪ ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﻳﻲ ﺗﻴﺮه‪:‬‬ ‫ﻋﻼﺋﻢ اوﻟﻴﻪ آن ﺑﻪ ﺻﻮرت رﮔﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻮﭼﻚ ﻗﻬﻮه اي ﻣﺘﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ زرد ﻛﻢ رﻧﮓ در روي ﻛﻼﻫﻚ ﻫﺎي ﺟﻮان دﻳﺪه‬ ‫ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺎ ﺑﺰرگ ﺷﺪن ﺳﻄﺢ ﻛﻼﻫﻚ اﻳﻦ رﮔﻪ ﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺘﻪ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ‪ 7‬اﻟﻲ ‪ 20‬درﺻﺪ ﻛﻼﻫﻚ ﻫﺎي‬ ‫ﻣﺒﺘﻼ را ﻣﻲ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻ اﻳﻦ ﻟﻜﻪ ﻫﺎ در اﻃﺮاف و ﻛﻨﺎر ﻛﻼﻫﻚ ﻫﺎي آﻟﻮده ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﻨﺪ‪ .‬ﺗﻐﻴﻴﺮ رﻧﮓ در‬ ‫اﺑﺘﺪاي آﻟﻮدﮔﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت زرد ﻛﻤﺮﻧﮓ ﻣﺘﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﻗﺮﻣﺰ ﻳﺎ ﻗﻬﻮه اي و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ رﻧﮓ ﻗﺮﻣﺰ ﺗﻴﺮه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻴﻤﺎري ﺗﻨﻬﺎ ﻗﺎرچ آﮔﺎرﻳﻜﻮس ﺑﻴﺴﭙﻮروس ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪47‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎي وﻳﺮوﺳﻲ‪:‬‬ ‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﭼﻨﺪ وﻳﺮوس ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻴﻤﺎري ﺧﻄﺮﻧﺎك در ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﻧﺎﻣﻬﺎي ﺑﻴﻤﺎري ﻗﻬﻮه‬ ‫اي ‪،‬ﺳﺎﻗﻪ آﺑﻜﻲ ‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎري ‪X‬و ﺧﺸﻜﻴﺪﮔﻲ ﻗﺎرچ در ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري ﻣﻮﺟﺐ ﺧﺴﺎرت ﺷﺪﻳﺪ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮل ﺷﺪه؛ در اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺳﺎﻗﻪ ﻗﺎرچ ﻛﺸﻴﺪه و ﻗﺎرچ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﭼﻮب ﻃﺒﻞ ﻳﺎ ﺑﺸﻜﻪ اي در ﻣﻲ آﻳﺪ و‬ ‫ﻛﻼﻫﻚ ﻗﺒﻞ از ﻣﻮﻋﺪ ﺑﺎز ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺟﻬﺖ ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﻋﻮاﻣﻞ وﻳﺮوﺳﻲ از ﻃﺮﻳﻖ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﻴﻢ اﻗﺪام ﻧﻤﺎﺋﻴﻢ )‬ ‫ﻫﻴﭻ ﺳﻤﻲ ﻣﻮﺟﻮد ﻧﻴﺴﺖ( ﺗﻨﻬﺎ راه ﻣﺒﺎرزه روش ﻛﻮك اوت اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﻤﺎري ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ‪:‬‬ ‫ﺗﺎج ﺧﺮوس‪:‬‬ ‫در اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري ﺗﻴﻐﻪ ﻫﺎ ﻛﻮﭼﻚ ﺷﺪه و روي ﺳﻄﺢ ﻛﻼﻫﻚ ﻗﺎرچ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻳﺎ در ﺣﻴﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻜﻞ دادن‬ ‫ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎز ﻣﺜﻞ ﺗﺎج ﺧﺮوس ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري ﻋﻤﺪﺗﺎ در اﺛﺮ دود ﺣﺎﺻﻞ از ﺳﻮزاﻧﺪن روﻏﻦ و ذﻏﺎل در‬ ‫اﻃﺮاف ﺳﺎﻟﻦ ﻫﺎ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ آﻳﺪ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻛﻼﻫﻚ ﻗﺎرچ در ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﻴﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ در ﻣﻌﺮض ﺑﺨﺎر ﻳﺎ ﮔﺎزﻫﺎي‬ ‫ﻧﺎﺷﻲ ازﻣﺼﺮف ﻗﺎرچ ﻛﺶ ﻫﺎ ؛ ﺣﺸﺮه ﻛﺶ ﻫﺎ ﻳﺎ ﮔﺎزﻫﺎي ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ ﻛﻨﻨﺪه ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ﻧﻴﺰ دﭼﺎر ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻜﻞ‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪﺷﺪ زﻳﺮا اﻳﻦ ﻣﻮاد ﺳﺒﺐ اﺧﺘﻼل در رﺷﺪ ﻛﻼﻫﻚ و ﺗﻴﻐﻪ ﻫﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻨﺘﺮل آﻓﺎت و ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎ‪:‬‬ ‫آﻓﺎت‪:‬‬ ‫‪ -1‬ﻧﻤﺎﺗﺪﻫﺎ‬ ‫‪ -2‬ﻣﮕﺲ ﻗﺎرﭼﻬﺎ) ﻓﻮرﻳﺐ و ﺳﻴﺎرﻳﺐ(‬ ‫‪ 3‬ﻛﻨﻪ ﻫﺎ‬ ‫ﻧﻤﺎﺗﺪﻫﺎ‪:‬‬ ‫‪ -1‬ﻧﻤﺎﺗﺪﻫﺎي ﺳﺎﭘﺮوﻓﻴﺖ‬ ‫‪ -2‬ﻧﻤﺎﺗﺪﻫﺎي اﻧﮕﻞ‬ ‫‪ -3‬ﻧﻤﺎﺗﺪﻫﺎي ﺷﻜﺎرﭼﻲ‬ ‫ﻧﻤﺎﺗﺪﻫﺎي اﻧﮕﻞ ﺧﺴﺎرت ﺷﺪﻳﺪي ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮل وارد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻧﻤﺎﺗﺪﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ رﺷﺪ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻗﺎرچ در‬ ‫ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ و ﺑﺮوز آﻟﻮدﮔﻲ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﻬﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻮاﻗﻌﻲ ﻛﻪ ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ ﻳﺎ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﭘﺎﺳﺘﻮرﻳﺰه ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻣﻴﺰان ﺧﺴﺎرت ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﮕﺲ ﺑﺎﻟﻎ ﻗﺎرچ ؛ ﻛﻮﭼﻚ ‪ ،‬ﺳﻴﺎه ﻳﺎ ﻗﻬﻮه اي ﺗﻴﺮه رﻧﮓ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﮕﺲ ﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺮروي ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ‪ ،‬ﺧﺎك‬ ‫ﭘﻮﺷﺸﻲ و ﻳﺎ ﺑﺮ روي ﻗﺎرﭼﻬﺎ ﺗﺨﻢ رﻳﺰي ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در ﺷﺮاﻳﻂ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺗﺨﻢ ﻫﺎ در ﻣﺪت ‪ 4‬ﺗﺎ ‪ 5‬روز ﺗﻔﺮﻳﺦ ﺷﺪه و‬ ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻻرو ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻻرو داراي ﺳﺮ ﺳﻴﺎﻫﺮﻧﮓ و ﺑﺮاق اﺳﺖ‪ .‬ﻻروﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺧﻮد داﻻن ﻫﺎﻳﻲ را درون ﺳﺎﻗﻪ و‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬

‫‪48‬‬

‫ﭘﺮورش ﻗﺎرچ ﺧﻮراﻛﻲ – ﺳﺎﺳﺎن ﻋﺮب‬

‫ﻛﻼﻫﻚ ﻗﺎرچ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ آورﻧﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ درون ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ ﻧﻔﻮذ ﻛﺮده و در داﺧﻞ ﺧﺎك ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺷﻔﻴﺮه ﻣﻲ‬ ‫ﺷﻮد‪ .‬ﻣﮕﺲ ﺑﺎﻟﻎ ﺧﺴﺎرت ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﻧﻤﻲ زﻧﺪ اﻣﺎ ﻧﺎﻗﻞ اﻧﻮاع ﺑﻴﻤﺎري و ﻛﻨﻪ ﻫﺎ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺮاﺣﻞ اﻳﺠﺎد ﺧﺴﺎرت ﺗﻮﺳﻂ آﻓﺎت‪:‬‬ ‫‪ -1‬در ﺻﻮرت آﻟﻮدﮔﻲ ﺷﺪﻳﺪ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ران ﻻروﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻐﺬﻳﻪ در درون ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻣﻘﺪار زﻳﺎدي ﻓﻀﻮﻻت‬ ‫اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ﻫﺎي ﻗﺎرچ ﻗﺎدر ﺑﻪ رﺷﺪ در اﻳﻦ ﻣﻮاد ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﭘﺲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻪ ﺷﺪت ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﺗﻐﺬﻳﻪ داﺧﻞ ﺳﺎﻗﻪ ﻳﺎ ﻛﻼﻫﻚ ﻗﺎرچ و اﻳﺠﺎد ﺗﻮﻧﻞ در داﺧﻞ آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺧﺴﺎرت ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه در داﺧﻞ‬ ‫ﻻروﻫﺎ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ -3‬ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺧﺴﺎرت اﻗﺘﺼﺎدي ﻻروﻫﺎ ﺑﻪ ﺣﻤﻠﻪ آﻧﻬﺎ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﻪ ﺳﻨﺠﺎﻗﻲ ﻳﺎ دﻛﻤﻪ اي ﻗﺎرچ ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﻧﻮع ﺧﺴﺎرت ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ و ﺧﻄﺮﻧﺎك ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ زﻳﺮا در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ اﻳﺠﺎد ﺗﻮﻧﻞ در ﺳﺎﻗﻪ و ﻛﻼﻫﻚ در ﺗﺮاﻛﻢ ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﻛﻤﺘﺮي از ﻻروﻫﺎ ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻃﺮﻳﻘﻪ ﻣﺒﺎرزه‪:‬‬ ‫ﺟﻬﺖ ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﻣﮕﺲ ﻣﻲ ﺗﻮان از ﺷﺮوع دوره ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم ران ﻫﺮ ﺳﻪ روز ﻳﻜﺒﺎر اﻗﺪام ﺑﻪ ﺳﻤﭙﺎﺷﻲ ﺳﺎﻟﻦ ﺑﺎ اﻧﻮاع‬ ‫ﺣﺸﺮه ﻛﺶ ﻫﺎ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ از ﺣﺸﺮه ﻛﺶ ﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪ :‬دﻳﺎزﻳﻨﻮن‪ ،‬ﻣﺎﻻﺗﻴﻮن ‪ ،‬ﻟﻴﻨﺪﻳﻦ ‪ ،‬ﺗﻴﻮﻧﺎزﻳﻦ ﺑﺎ دوز ‪ 1‬در‬ ‫‪ .1000‬ﻛﻨﻪ ﻫﺎ ﺧﺴﺎرت ﭼﺸﻤﮕﻴﺮي ﺑﻪ ﺑﺬر ﻣﻮﺟﻮد در ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻣﻲ زﻧﻨﺪ و ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎ ﺗﻐﺬﻳﻪ از ﻗﺎرچ ﺑﺎﻋﺚ‬ ‫اﻳﺠﺎد ﺣﻔﺮه ﻫﺎﻳﻲ در ﺳﻄﺢ ﻗﺎرچ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻛﻨﻪ ﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻫﻤﻮاره ﻛﻠﺶ ‪ ،‬ﻛﻮد ﻣﺮﻏﻲ و ﺧﺎك ﭘﻮﺷﺸﻲ ﭘﻴﺖ و ﻳﺎ‬ ‫ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ ﻫﺎي ﻏﻴﺮ اﺳﺘﺎﻧﺪارد وارد ﺳﺎﻟﻦ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺷﺮاﻳﻂ ﻏﻴﺮ ﻫﻮازي ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ رﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ‬ ‫ﺑﺴﺘﺮ ﻫﺎي ﻗﺎرچ ﺷﺪه و ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺮاي ﮔﺴﺘﺮش و اﻓﺰاﻳﺶ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻛﻨﻪ ﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬از آﺑﻴﺎري ﺑﻴﺶ از‬ ‫ﺣﺪ ﺑﺴﺘﺮ ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺪا ﺧﻮدداري ﻧﻤﻮد ﺗﺎ آﻟﻮدﮔﻲ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﻣﺒﺎرزه ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺮﻳﺴﺘﺎﻟﻬﺎي) ‪(PDB‬‬ ‫ﭘﺎرا دي ﻛﻠﺮو ﺑﻨﺰن و ﺷﻦ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ‪ 2‬ﺑﻪ ‪ 1‬و ﭘﺨﺶ در ﻣﻨﺎﻃﻖ آﻟﻮده ﺑﺴﺘﺮ روش ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪www.ParsBook.org‬‬