BRUSK

Zicht op BRUSK, met de publiek toegankelijke passage en links het onderzoekscentrum. Ontwerp en render opgemaakt door Robbrecht en Daem architecten en Oliver Salens architecten.

GROOTSE TOEKOMSTPLANNEN VOOR MUSEA BRUGGE

In januari 2021 konden we met z’n allen kennismaken met de plannen en de naam voor de nieuwe kunst- en museumsite in Brugge. BRUSK doet ons dromen over spraakmakende tentoonstellingen, een dynamische ontmoetingsplek en een groen museumpark. Een team gevormd rond Robbrecht en Daem architecten en Olivier Salens architecten staat garant voor een ambitieus ontwerp dat het Museumkwartier van Brugge met stip op de wereldkaart zal zetten. Met de start van de afbraakwerken van het oude Sint-Andreasinstituut in augustus 2022 kan het aftellen echt beginnen.

— Aleid Hemeryck

Het Brugs Museumkwartier: een toekomstproject

Brugge investeert de komende jaren in een indrukwekkend museaal masterplan in de Brugse binnenstad. Met dit ambitieus project wil Musea Brugge zich krachtdadig en vernieuwend op de kaart plaatsen, passend in het hedendaags cultuurbeleid. BRUSK is de start van een omvangrijk en gefaseerd totaalproject waarbij we een site van ongeveer twee hectare in het hart van het Brugse Museumkwartier – begrensd door de Dijver, het Groeningemuseum, de Nieuwe Gentweg en de EekhoutstraatGarenmarkt – volledig vernieuwen. Het nieuwbouwproject BRUSK is de kern van die nieuwe ontwikkeling.

Met het project BRUSK wordt eindelijk de decennialange nood aan een geschikte tentoonstellingsruimte voor Musea Brugge opgelost. Tegelijk creëert BRUSK ook ruimte voor het bewaren en het onderzoeken van onze rijke kunstcollectie. Met de nieuwe tentoonstellingshal, en bij uitbreiding het masterplan voor het hele Museumkwartier, zal Musea Brugge vier grote ambities realiseren. Die komen niet toevallig overeen met de wereldwijd erkende basisfuncties van musea: tonen, verzamelen en bewaren, delen met een zo ruim mogelijk publiek en onderzoeken.

Verbonden aan BRUSK wordt er op de site ook een museaal onderzoekscentrum uitgebouwd, BRON. Hiervoor zal een deel van de Sint-Andreasschool behouden en gerenoveerd worden. In het onderzoekscentrum komen naast de museumbibliotheek, ook het Prentenkabinet en de kantoren van de conservatoren. Ook voor de nieuwe gidsenpool van Musea Brugge wordt dit de uitvalsbasis. Het wordt een plek waar iedereen welkom is. Centraal op deze site, net naast BRUSK, bevindt zich het Groeningemuseum, dat ook nood heeft aan een grondige renovatie en herinrichting. Zodra de Groeningecollectie een tijdelijk onderkomen kan vinden in BRUSK, wordt ook dat museum gerestaureerd. De kapel – de huidige inkom van het museum – zal eveneens worden aangepakt.

Al deze museumgebouwen zullen omringd worden door veel groen. Het nieuwe museumpark wordt een plek om te ontdekken, te genieten, te ontmoeten en tot rust te komen. Dit wordt geen plaats voor een vluchtig bezoek, maar een nieuwe creatieve, artistieke ‘hub’ in de stad. Een ontmoetingsplek voor zowel Bruggelingen als bezoekers, een plek waar verschillende kunstvormen tot volle bloei kunnen komen.In het museumpark wordt maximaal ingezet op het behoud van het aanwezige bomenbestand en de aanleg van nieuwe hoge en lage beplanting. Er is recuperatie van regenwater en extra waterbuffering voorzien. De site zelf is fiets- en autovrij. Aan de Dijver en bij de toegang van het park komen er fietsvoorzieningen.

Krachtige architectuur

Al sinds 2015 worden in Brugge stappen gezet voor de realisatie van dit ambitieuze project. Voor dit projectterrein op de Garenmarkt-site werd er een uitgebreide en gedetailleerde opdrachtomschrijving voor een ‘design & build’-traject uitgeschreven. Een multidisciplinaire jury van experten en vertegenwoordigers van het college, onder leiding van voormalig Vlaams bouwmeester en voorzitter van de Expertencommissie Unesco Bob Van Reeth, maakte de selectie. De criteria en het plan van eisen plaatsten niet alleen architectuur voorop, maar ook functionaliteit, flexibiliteit, duurzaamheid, energiezuinigheid en belevingswaarde. Ook de integratie op de site en de connectie met het Groeningemuseum speelden een rol bij de selectie. Uit die procedure werden uiteindelijk het team onder leiding van Robbrecht en Daem architecten en Olivier Salens architecten geselecteerd, samen met ontwikkelaar CIT Red.

Het ontwerp van BRUSK is gebaseerd op een uitgebreid plan van eisen dat voldoet aan de noden van een hedendaags museum. Het bevat een publiek gedeelte en een deel voor de museumwerking achter de schermen. Centraal staan twee museale zalen op de eerste verdieping, van elkaar gescheiden door een publiek toegankelijke, lichtrijke passage. De tentoonstellingszalen zijn zeer ruim en hebben alles in huis om internationaal rondreizende tentoonstellingen te ontvangen van zowel oude, moderne als hedendaagse werken. De zalen zijn zo ontworpen dat ze ook efficiënt opgedeeld kunnen worden in kleinere ruimtes voor exposities, performances of andere invullingen.

De tentoonstellingszalen in BRUSK onderscheiden zich sterk in het museale landschap door enerzijds een natuurlijke lichtinval uit het noorden, precies zoals het licht ook in klassieke kunstenaarsateliers binnenvalt. En anderzijds door de unieke hoogte van de ruimtes, die de historische herinnering aan een kerk of kathedraal met zich meedraagt. Hierdoor zullen we uitzonderlijke werken en tentoonstellingen kunnen presenteren.

Het gelijkvloers is open, transparant en vrij toegankelijk, waardoor ruimte wordt teruggegeven aan de stad, haar bewoners en bezoekers. Dit project heeft naast museale ook educatieve en sociale ambities. Op het gelijkvloers is er ruimte voor leerrijke, creatieve ateliers en een auditorium voor lezingen, symposia of andere events. Daarnaast is er ook plaats voor kwaliteitsvolle horeca.

Ruimte voor de collectie

Het logistieke – niet-publiek toegankelijke – gedeelte van BRUSK bevindt zich doelbewust aan de straatzijde. Zo kunnen we de volledige site logistiek- en autovrij houden. Hier bevinden zich depotruimtes die voorzien zijn voor onze meest kwetsbare collecties, met name de schilderijen-, prenten- en tekeningencollectie. In dit gedeelte komt er ook extra plaats voor conservatie en restauratie. Bovenaan zijn er facilitaire ruimtes voor de medewerkers van Musea Brugge.

Via een logistieke passerelle staat dit gebouw rechtstreeks in verbinding met de twee tentoonstellingsruimtes van BRUSK. Beide zalen kunnen bediend worden zonder dat je de andere zaal hoeft te doorkruisen, wat een enorme troef is. Daardoor kan de hele site gevrijwaard worden van logistiek verkeer en een aangename groene rustplek blijven.

Een ‘urbane geste’

Door de bestaande zichtassen op zowel het Belfort als de Onze-Lieve-Vrouwekerk te vrijwaren, ontwijkt BRUSK de confrontatie met de omringende gebouwen. Hierdoor gaat BRUSK in dialoog met het erfgoed van de stad en blijf de historische, iconische Brugse skyline onveranderd. Het gebouw kondigt zich niet vanuit de hoogte aan. Je ontdekt het al wandelend; via de publieke gaanderij, het groene museumpark of de lichtrijke ruimtes. Veeleer dan als een gebouw gedraagt het zich als een plein, open en boordevol kansen en ontmoetingen tussen kunst en publiek. Duurzaamheid

Dit museumproject biedt veel kansen: voor een sublieme kunstbeleving, voor de bewaring en ontsluiting van ons erfgoed, voor nieuwe openbare ruimte en extra groen in de stad, maar ook voor de ambitieuze klimaatdoelstellingen van Brugge.

Het ontwerp van BRUSK houdt rekening met de hedendaagse normen rond duurzaamheid. Het zuidelijke dak van de twee tentoonstellingszalen en de westgevel van de grote zaal van BRUSK worden integraal uitgerust met donkergroene elektriciteitsopwekkende glasschaliën die het gebouw van duurzame energie voorzien. Zo wordt het gebouw meer dan tweemaal energiezuiniger dan de huidige BEN-norm voorschrijft. Het gebouw voldoet ook zoveel mogelijk aan de normen van circulair bouwen.

Ook met de renovatie van het Groeningemuseum en de kapel zetten we een grote stap in de richting van goed geïsoleerde en energiezuinige gebouwen voor Brugge. Alle gebouwen op de site worden gekoppeld aan een BEO-veld dat zorgt voor verwarming in de winter en verkoeling in de zomer.

Ook andere gebouwen in het Museumkwartier, zoals het Koets- en Arentshuis, zullen in de toekomst mee aangesloten worden op het warmtenet.

Dit totaalproject op de Garenmarktsite zal het sluitstuk vormen van het Brugse Museumkwartier, dat samen met het Museum Sint-Janshospitaal, de OnzeLieve-Vrouwekerk, het Gruuthusemuseum en het Groeningemuseum een topaanbod zal brengen. De nieuwe dynamiek in het Museumkwartier zal zowel de lokale als de regionale spelers versterken, net als de internationale reputatie van de Stad Brugge. Iedereen wint hierbij.