ฉบับที่ 2 เดือนมิถุนายน - สิงหาคม 2557
ย้ง - ทรงยศ สุขมากอนันต์ The Teenage Dream The Indigo’s Secret ความ-รัก คราม-ลับ
ฉบับที่ 2 | มิถุนายน – สิงหาคม 2557
Contents
3 Muse Chat
อ่าน คิด คุย ชวนลุ้นรางวัล Muse Pass
4 Muse Idol
คุยเรื่องวัยรุ่นและวันว้าวุ่นกับ ย้ง - ทรงยศ สุขมากอนันต์ The Teenage Dream
12 Muse Latitude
Green Tour ‘ตันแลนด์’ ดินแดนแห่งความสมดุล
18 Muse + The Indigo’s Secret ความ-รัก คราม-ลับ
24 Muse Forward
แหล่งรวมแรงบันดาลใจ อาหารของความคิด
28 Muse Check in
เที่ยวป่ากลางกรุง ที่มิวเซียมสยาม กับนิทรรศการ ‘ค้าของป่า’
กองบรรณาธิการ ชนกพร ถิ่นพังงา ภูษิต ช่วยชูฤทธิ์ ปิ่นมุข หนูนุ่ม กอบพล ยศจิรนนท์ สุธิดา บุบผากลิ่น
นิตยสารเสริมแรงบันดาลใจ สร้างสรรค์การเรียนรู้ โดย มิวเซียมสยาม | สถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติ
เลขที่ 4 ถนนสนามไชย แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพฯ 10200 โทรศัพท์ : 0 2225 2777 โทรสาร : 0 2225 2775 www.museumsiam.org, www.facebook.com/museumsiamfan
ร่วมสร้างสรรค์เนื้อหาและออกแบบศิลปกรรม โดย
บริษัท เปเปอร์คอรัส จ�ำกัด 32/9 ถนนพุทธมณฑลสายสาย 2 ซอย 21 แขวงศาลาธรรมสพน์ เขตทวีวัฒนา กรุงเทพฯ 10170 โทร. 08 1919 5315 / 08 1513 4971 -2-
พ: ละภา ิการ แ ง ื อ ่ เร รณาธ บร กอง
chat
อ่านคิดคุย วันนี้ น้อยคนนักที่จะไม่รู้จัก ‘ซีรีส์ฮอร์โมน’ และถ้ารู้จักซีรีส์เรื่องนี้ ก็ต้องรู้จัก ผู้ก�ำกับ ผู้สร้างสรรค์ซีรีส์คนนี้ด้วย ย้ง-ทรงยศ สุขมากอนันต์ ถ้าคนเรามีอายุยนื ถึง 60 ปี จะมีวนั ในการใช้ชวี ติ อยูป่ ระมาณ 21,900 วัน แน่นอน ว่าใน 21,900 วัน ไม่ได้มีแต่วันดีๆ
รางวัล Muse Pass บัตรเดียว เที่ยวฟรี 20 พิพิธภัณฑ์ แค่มีบัตรเดียว ไปเที่ยวเล่น ดูเล่น สนุกสนาน เรียนรู้ ได้มากถึง 20 พิพิธภัณฑ์ ที่เข้าร่วมโครงการ - วันหยุดนี้ ไปเที่ยวพิพิธภัณฑ์กันเถอะ ประกาศผูไ้ ด้รบั รางวัลจาก Muse Mag ฉบับแรก นายวนัฐพงศ์ หงส์ศรีพันธ์ “อยากให้สัมภาษณ์ เอ๊ะ-ชาติฉกาจ ไวกวี ที่เป็นช่างภาพ เพราะชอบ แนวคิด มุมมองการใช้ชีวิตและการท�ำงานด้าน การถ่ายภาพ และอยากรูจ้ กั พิพธิ ภัณฑ์ตวั การ์ตนู ดังๆ ของต่างประเทศครับ” กรุณายืนยันการรับรางวัลโดยส่งชื่อ-ที่อยู่ มาที่ musemag@museumsiam.org
วันที่แย่ที่สุดของย้ง-ทรงยศ ก็คือวันประกาศผลสอบเข้ามหาวิทยาลัย “กลุ่มเพื่อนมี 12 คน ปรากฏว่าทุกคนเอนท์ติดหมดเลย ยกเว้นผม...รู้สึกว่า ชีวิตวันนั้นแย่ที่สุดตั้งแต่เกิดมา เหมือนโลกเราล่มสลาย เหมือนเราเป็นคนห่วย” เล่าแค่นี้ก่อนดีกว่า -- อยากอ่านเต็มๆ ต้องคลิกไป Muse Idol วันดี-วันไม่ดี-วันดี-วันไม่ดี ผลัดเปลี่ยนมาเป็นแขกในชีวิต เรื่องราวหนึ่งที่ใน วัยหนึ่งเป็นความรู้สึก ‘มหึมา’ พอวันผ่าน...วัยผ่าน เรื่องเดียวกันนั้นอาจกลาย เป็นเรื่อง ‘จิ๋วๆ’ Muse Mag ฉบับนี้อยากชวนคุย แชร์ประสบการณ์เล่าให้ฟังหน่อยว่า “มีบ้างไหม ช่วงเวลาทีเ่ ฟล รูส้ กึ แย่ ผิดหวัง และคุณเปลีย่ นความรูส้ กึ นัน้ เป็นพลัง หรือเปลีย่ น เป็นสิ่งที่ดีกว่าได้อย่างไร” • เรื่องราวที่ประทับใจทีมงานสุดๆ จะได้รับ Muse Pass บัตรเดียว เที่ยวฟรี 20 พิพิธภัณฑ์ (จ�ำนวน 5 รางวัล รางวัลละ 2 เล่ม) • ส่งเรื่องราว เรื่องเล่า เรื่องสนุกของคุณได้ที่ musemag@museumsiam.org *อย่าลืมระบุชื่อ ที่อยู่ เบอร์โทรศัพท์ มาในอีเมล์ด้วย เพื่อติดต่อกลับกรณี ได้รับรางวัล • หมดเขตส่งความเห็น 31 ก.ค. 2557 พบกันฉบับหน้า กองบรรณาธิการ Muse Mag นิตยสารเสริมแรงบันดาลใจ สร้างสรรค์การเรียนรู้ -3-
-4-
ิวเซีย , มพูฟ ุญวิภาส ช : เรื่อง าวรัตน์ บ : เน GTH ภาพ
idol
คุยเรื่องวัยรุ่น และวันว้าวุ่นกับ ย้ง - ทรงยศ สุขมากอนันต์ The Teenage Dream ...เคยสอบเอนทรานซ์ไม่ติด ใช้ชีวิตเป็นเด็กซิ่วในรั้วมหาวิทยาลัยเพราะวิชาเรียน ที่เลือกไปไม่ใช่สิ่งที่สนุก ...สองปีแรกหลังเรียนจบเขาเลือกทีจ่ ะใช้ชวี ติ เตร็ดเตร่โดยไม่มงี านประจ�ำ ในขณะที่ เพื่อนรุ่นเดียวกันมีเงินเดือนล�้ำหน้าไปหมดแล้ว ...เคยเป็นคนเขียนสคริปต์รายการสารคดีในช่วงเวลาสั้นๆ 3 เดือน ก่อนลาออก ...เคยไปใช้ชีวิตเป็นเด็กเสิร์ฟที่ร้านอาหารไทยในซานฟรานซิสโก เพียงเพราะได้ แรงบันดาลใจจากละครทีวีที่พระเอกเป็นเด็กเสิร์ฟ เขาเล่าว่าช่วงชีวติ ของเขาล้วนผ่านวันว้าวุน่ ผ่านการลองผิดลองถูกมาหมดแล้ว ซึง่ สิ่งนี้ส�ำคัญมาก ทุกอย่างล้ วนเป็ นทุนชีวิตที่ท�ำให้ เขามีวนั นี ้ เด็กวัยรุน่ มักเรียกผูช้ ายคนนีต้ ดิ ปากว่า ‘พีย่ ง้ ’ เขามีลายเซ็นอันเป็นเอกลักษณ์คอื การก�ำกับภาพยนตร์สไตล์ Coming of Age* ย้ง-ทรงยศ สุขมากอนันต์ ล่าสุดฝากผลงานไว้กบั ซีรสี ว์ ยั รุน่ อันเป็นปรากฏการณ์ แห่งปี ‘ฮอร์โมน วัยว้าวุ่น ซีซั่น 1’ และต�ำแหน่งโปรดิวเซอร์ ‘ฮอร์โมน วัยว้าวุ่น ซีซนั่ 2’ ชนิดนักแสดงน�ำวัยรุน่ ป๊อบปูลาร์แค่ไหน ผูก้ ำ� กับคนนีก้ เ็ ป็นขวัญใจไม่ตา่ ง กัน สังเกตได้จากวันแถลงข่าวเปิดตัวซีรสี ฮ์ อร์โมน วัยว้าวุน่ ซีซนั่ 2 ทีม่ กี ลุม่ น้องๆ วัยรุ่นวิ่งเข้ามาขอถ่ายรูปและเซลฟี่กับ ‘พี่ย้ง’ อย่างไม่ขาดสาย
-5-
-6-
“วิธีที่ดีที่สุดในการรู้จักตัวเองคือ การลุกขึ้นมาทำ�สิ่งนั้น”
คุณเคยให้สัมภาษณ์ว่า คุณชอบช่วงชีวิตวัยรุ่นเพราะเป็น ช่วงวัยที่มีเสน่ห์
มันเป็นวัยทีเ่ ราไม่มปี ระสบการณ์ชวี ติ มาบอกเราว่า “ท�ำอะไรได้หรือท�ำอะไรไม่ได้” เป็นวัยที่กล้าพร้อมจะลองผิดลองถูก ดังนั้นเมื่อเราก�ำลังจะเขียนบทหนังหรือซีรีส์ จึงมีสถานการณ์ที่น่าสนใจเต็มไปหมด ตอนผมท�ำภาพยนตร์ ปิดเทอมใหญ่หัวใจ ว้าวุ่น มีตัวละครตัวหนึ่งที่ว่าน (รัชชุ สุระจรัส) เล่น เขากล้าไปจีบผู้หญิงด้วย แฮ่กนึ๊ ซึง่ เราก็จะไม่เชือ่ ว่าผูใ้ หญ่ทโี่ ตแล้วจะกล้าไปจีบผูห้ ญิงด้วยแฮ่กนึ๊ นีค่ อื ความ จริงใจแบบวัยรุ่นล้วนๆ
แล้วช่วงชีวิตวัยรุ่นของคุณเป็นแบบนี้บ้างหรือเปล่า
ผมเรียนมัธยมสายวิทย์ฯ ที่โรงเรียนเซนต์คาเบรียล ช่วงชีวิตเอนทรานซ์ก็เข้มข้น กดดัน เราต้องเลือกตามระบบ ไม่ว่าจะเป็นวิศวะ บัญชี เศรษฐศาสตร์ เพื่อนใน กลุ่มมี 12 คน ปรากฏว่าทุกคนเอนท์ติดหมดเลย ยกเว้นผม “รู้สึกว่าชีวิตวันนั้น แย่ที่สุดตั้งแต่เกิดมา เหมือนโลกเราล่มสลาย เหมือนเราเป็นคนห่วย” แล้วสิ่งที่เสียใจที่สุดคือ บรรดาญาติๆ ฝั่งคุณแม่ สอบติดจุฬาฯ-ธรรมศาสตร์กัน หมด ยิ่งท�ำให้รู้สึกว่าเราท�ำให้แม่เราภูมิใจไม่ได้ เอาไปอวดญาติๆ ไม่ได้ ช่วงนั้น เป็นช่วงที่เฟลที่สุดในชีวิต ผมจึงไปสอบเข้าบริหารธุรกิจทีเ่ อแบค (มหาวิทยาลัยอัสสัมชัญ) แม้ทเี่ อแบคผมจะ มีสังคมที่ดีมาก แต่นี่ไม่ใช่สิ่งที่เราสนุก การที่ต้องเข้าไปนั่งเรียนวิชาชีววิทยาเป็น ภาษาอังกฤษที่ผมไม่ถนัด ก็รู้สึกว่าไม่ใช่ เรียนไปได้ 2 ปี ก็ถามตัวเองว่าถ้ามันคือ 4 ปีสุดท้ายในชีวิตการเรียนของเรา เราก็อยากมีความสุขกับมันที่สุด ผมตัดสินใจลาออกมาเอนทรานซ์ใหม่ ผมเป็นคนชอบถ่ายภาพตั้งแต่เด็ก เลย อยากเอนท์ใหม่เป็นสายนิเทศ ความรู้สึกตอนนั้นมันไม่มีอะไรจะเสียแล้ว ก็เลย รีแลกซ์ อ่านหนังสือเต็มที่ เอแบคมีพระคุณกับผมมาก ท�ำให้ผมท�ำข้อสอบภาษา อังกฤษได้ดีขึ้น สุดท้ายก็สอบติดที่คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย -7-
คุณได้บทเรียนจากการลองผิดลองถูก ครั้งนั้นอย่างไร
ง่ายทีส่ ดุ ต้องเลือกท�ำสิง่ ทีต่ วั เองรัก จนมีอกี หนึง่ โมเมนต์ ทีท่ ำ� ให้ผมรูส้ กึ ล�ำบากใจมาก คือตอนทีเ่ รียนนิเทศฯ จุฬา ก�ำลังจะขึ้นปี 3 ต้องแยกภาควิชาแล้ว ทุกคนบอกว่า เอกภาพยนตร์และภาพนิ่งที่เราตั้งใจจะเข้าไปเรียน จบ มาแล้วไม่คอ่ ยมีงานท�ำ เงินเดือนก็นอ้ ย ภาควิชาโฆษณา หรือประชาสัมพันธ์น่าจะมีเงินที่ดีกว่า ตอนนั้นผมลังเลว่าจะยังไงดี แล้วก็ถามตัวเองว่า เอ๊ะ! เดี๋ยวนะ ยังไม่เข็ดอีกเหรอ ที่ออกจากเอแบคแล้วไม่มี ความสุข เรามาทีน่ เี่ พือ่ มาเรียนถ่ายภาพใช่ไหม แล้ววันนี้ ยังจะมาลังเลอะไรอีก พอถามตัวเองตอนนั้น...ก็ช่างมัน เลย เราเข้าคณะนิเทศฯ เพราะเรารักการถ่ายภาพ ผม จึงตัดสินใจเลือกเรียนสาขาภาพยนตร์และภาพนิ่ง พอเข้าไปเรียนแล้ว มันท�ำให้เราค้นพบว่ามีอีกสาขา อาชีพหนึ่งนะที่เราท�ำได้ คือผมไม่ได้ชอบการท�ำหนังมา ตั้งแต่ต้น ไม่เคยอยากเป็นผู้ก�ำกับเลย แต่พอได้เข้าไป เรียน ทุกคนเห็นว่าเราถ่ายภาพได้ดี ส่วนกลุ่มผู้ก�ำกับ แฟนฉันเขาอยากเป็นผู้ก�ำกับกันหมด พอเขาท�ำหนังสั้น ก็เลยชวนผมไปเป็นตากล้อง นั่นเป็นจุดที่ท�ำให้ค้นพบ ว่า “เราสนุกกับการท�ำหนัง เป็นแค่ตากล้องในหนัง เรา ก็มีความสุขแล้ว” ผมได้ข้อสรุปว่าถ้าเลือกท�ำสิ่งที่เรารักแล้วโชคดีท�ำสิ่ง ที่รักเป็นอาชีพได้ มันจะท�ำให้เรามีความสุข ต่อให้ต้อง ท�ำงานวันละ 15-20 ชั่วโมง ถ่ายหนัง 24 ชั่วโมงติดกัน ไม่มีวันพัก เหนื่อยร่างกายแค่ไหน แต่ข้างในเราจะไม่ เหน็ดเหนื่อยเลย
อาชีพแรกหลังเรียนจบของคุณคือ
ผมเป็นเด็กกิจกรรม เรียนจบแล้วแต่เหมือนคนทีต่ ายแล้ว วิญญาณยังไม่ไปไหน (หัวเราะ) ผมเตร็ดเตร่อยู่ที่คณะ 2 ปี โดยไม่ท�ำงานประจ�ำ รับจ้างเป็นฟรีแลนซ์ถ่ายภาพ จนเพื่อนๆ ที่เรียนจบแล้วมีเงินเดือนสูง มีหน้าที่การงาน ที่ดีขึ้น ผมเริ่มรู้สึกว่าเรายังอยู่ที่เดิมเลยไปสมัครงานที่ แรกเป็นสคริปต์ไรเตอร์รายการสารคดีกระจกหกด้าน ท�ำอยู่ 3 เดือน เราก็ตอบตัวเองได้ว่ามันอาจยังไม่ใช่ ทางของเรา -8-
ผมตัดสินใจบินไปเรียนภาษาพร้อมกับเป็นเด็กเสิรฟ์ ที่ ซานฟรานซิสโก นับเป็นช่วงเวลาที่ดี ได้พบเจอผู้คน หลากหลายเชือ้ ชาติ สนุกมาก ก็เลยอยูท่ นี่ นั่ ประมาณ ปีกว่า จนวันหนึง่ เราก�ำลังเช็ดกระจกร้านแล้วก็คน้ พบ ว่า เฮ้ย...เรารู้หมดแล้ว เราไม่ค่อยตื่นเต้นกับอะไร ตรงนี้แล้ว ก็ถามตัวเองต่อว่า ถ้าอย่างนั้นจะท�ำอะไร เราเรียนหนังมาไม่ใช่เหรอ เราควรจะดิ้นรนเพื่อกลับ ไปอยู่ในสายอาชีพนี้ให้ได้ พอกลับมาก็โชคดี มีเพื่อนแนะน�ำต�ำแหน่งผู้ช่วย ผู ้ ก� ำ กั บ โฆษณาของพี่ ต ่ อ (ธนญชั ย ศรศรี วิ ชั ย ) โปรดักชั่นเฮาส์ที่ฟีโนมีนา ปกติเด็กนิเทศฯ จะมี ความรู้เรื่องการเล่าเรื่อง การเขียนหนังสือ ผมเอง ถนัดเรื่องถ่ายภาพแต่ไม่มีความรู้เรื่องศิลปะเลย การ ได้ท�ำโฆษณากับพี่ต่อ นับเป็นจุดเปลี่ยน เป็นความ โชคดีที่ท�ำให้ผมได้เรียนรู้ ได้พัฒนารสนิยม เพราะ ว่างานโฆษณาจะได้เรื่องรสนิยม ได้เรื่องศิลปะ กลาย เป็นจุดเด่นที่ท�ำให้เราแตกต่างจากเพื่อนๆ ผู้ก�ำกับที่ จบสายนิเทศฯ มาเหมือนกัน
จากประสบการณ์ทำ�หนังวัยรุ่น คลุกคลี กับวัยรุ่นมาเยอะ คำ�ถามยอดฮิตของคน วัยนี้คือ “ไม่รู้จะทำ�อะไร ไม่รู้ว่าตัวเอง ชอบอะไร จะเลือกทางไหนดี” คุณย้ง อยากจะบอกอะไรกับน้องๆ
“วิ ธี ที่ ดี ที่ สุ ด ในการรู ้ จั ก ตั ว เองคื อ การลุ ก ขึ้ น มาท� ำ สิ่งนั้น” ลุกขึ้นมาลองผิดลองถูก แล้วเราจะรู้ว่าเรา ชอบ หรือไม่ชอบอะไร คนที่เคยประสบความส�ำเร็จล้วนเคยท�ำสิ่งที่ ‘ไม่ใช่’ ส�ำหรับตัวเองมาแล้วทั้งนั้น เพียงแต่วันที่เขาล้ม วัน ที่เขาไม่ประสบความส�ำเร็จ เขาไม่หยุดที่จะลุกขึ้นมา ท�ำมันต่อ อย่างกระแสแฟชั่นที่เด็กหันมาท�ำหนังสั้นกัน ผมเชื่อ ว่าแฟชั่นอาจจะท�ำให้เด็กคนหนึ่งเข้ามาท�ำหนังเพราะ อยากเท่ แต่พอเข้ามาท�ำแล้วรู้สึกว่า เฮ้ย...นี่คือสิ่ง ที่เขารัก แล้วค้นพบว่านี่คือเส้นทางที่จะก้าวเดินต่อ ไปในอนาคตก็เป็นไปได้ หรือถ้ามีเด็กที่เข้ามาเพราะ
-9-
“เราเข้าคณะนิเทศ เพราะรักการถ่ายภาพ ผมจึงตัดสินใจเลือกเรียนสาขาภาพยนตร์และภาพนิ่ง”
อยากเป็นผู้ก�ำกับแล้วดูเท่ แต่เขาไม่สนุกกับมัน เขาก็จะไปหาสิ่งใหม่เอง แล้วก็ จะค้นพบว่าเขาเหมาะกับการท�ำอะไร การลองท�ำแล้วค้นพบว่าใช่หรือไม่ใช่ ก็ยัง ดีกว่าการนั่งเฉยๆ ไม่ท�ำอะไรนะ ช่วงที่น้องเป็นเด็กวัยรุ่น น้องลุกขึ้นมาท�ำอะไรแม้ผิดพลาดก็ไม่มีใครว่า แต่พอ วันหนึ่งน้องเรียนจบแล้ว ไปเจอเรื่องจริงในชีวิตจริง โอกาสในการที่น้องจะลอง ผิดลองถูกจะเริ่มน้อยมากแล้ว คือการเลือกค้นหาตัวเองตอนที่เป็นวัยรุ่นท�ำให้ เรามีพลังมากกว่า มีความกล้ามากกว่า และจะท�ำให้เรามีทางเลือกในชีวติ มากขึน้
ความสำ�เร็จในอาชีพที่รัก
ความส�ำเร็จของภาพยนตร์แฟนฉัน เรียกได้ว่าเป็น ‘ปรากฏการณ์ของชีวิต’ 10 ปี ต่อมา ก็คอื ซีรสี ฮ์ อร์โมน ตอนนัน้ ทุกคนก็จะถามผมว่ารูส้ กึ อย่างไรทีม่ าถึงจุดสูงสุด ประสบความส�ำเร็จ ผมก็จะตอบว่าการทีเ่ ราอยูจ่ ดุ ทีป่ ระสบความส�ำเร็จ มันดีตรงที่ ท�ำให้เราค้นพบว่า ‘จุดสูงสุดไม่มีอยู่จริง’ ยังมีจุดท้าทายให้เดินต่อไปเรื่อยๆ เพราะถ้าเมือ่ ไรทีเ่ ราค้นพบว่าเดินมาถึงยอดเขาเอเวอร์เรสต์แล้ว ถึงจุดสูงสุด ไม่มี ทางไปต่อ ไฟมันจะหมด ผมกลัวสิง่ เหล่านีม้ าก ผมไม่กลัวแก่ ไม่กลัวหมดแรง ไม่ กลัวท�ำอะไรไม่ได้ แต่กลัวว่าไม่มีแรงบันดาลใจ หรือมองไม่เห็นเส้นทางที่จะไปต่อ
สิ่งที่ดีที่สุดในการทำ�อาชีพผู้กำ�กับ
เมือ่ วันทีง่ านเราออกฉาย แล้วมันส่งผลอะไรบางอย่างกับคนดู ผมเคยท�ำหนังแบบ แฟนฉันได้เงินเยอะๆ แล้วมีคนดูอินกับมัน ผมเคยท�ำหนังอย่างเด็กหอที่ได้รางวัล ทั้งสองอย่างนั้นเป็นสิ่งที่น่าภูมิใจ แต่พอถึงวันที่ผมท�ำซีรีส์ฮอร์โมนฯ แล้วมีน้อง มาบอกว่า “หนูนั่งดูกับแม่แล้วค้นพบว่าแม่เข้าใจหนูมากขึ้น” หรือมีน้องคนหนึ่ง เขียนมาจากประเทศอังกฤษว่า “พี่ท�ำให้หนูเห็นตัวเองแล้วหาทางออกให้กับชีวิต ได้มากขึ้น” นี่คือโมเมนต์ที่ดีที่สุดของคนท�ำงานตรงนี้ครับ คนท�ำเพลง คนเขียน หนังสือได้รับฟีดแบคแบบนี้ มันยิ่งใหญ่ และยั่งยืน สมมติว่าวันหนึ่งผมแก่ ไม่ได้ท�ำงานตรงนี้แล้ว ผมจะนึกถึงสิ่งเหล่านี้มากกว่าเงิน 137 ล้าน หรือรางวัลใดๆ ที่ผมเคยได้รับ -10-
ฉากในหนัง & ฉากในชีวิตจริง ในฐานะผู้กำ�กับ ซีนไหนที่ทำ�ให้เขานึกถึงตัวเอง แฟนฉัน : ตอนเจี๊ยบไปตัดหนังยางน้อยหน่า ใน ฉากเจี๊ยบรู้สึกผิดในใจ อยากขอโทษเขา แต่ก็ทำ� เก๊กมีฟอร์มไปเดินด้อมๆ มองๆ อยู่บ้านเขา เห็นฉากนีแ้ ล้วคิดถึงตัวเอง ผมเคยมีโมเมนต์แบบนัน้ ท�ำ ผิดกับใครสักคนแล้วอยากไปขอโทษเขา แต่เราเป็นเด็ก ผู้ชายฟอร์มเยอะก็ได้แต่ดูห่างๆ
เด็กหอ : ฉากที่วิเชียรตบบ่าชาตรีแล้วเดินจากไป โบกมือลา
ช่วงชีวิตของเราจะมีคนผ่านเข้ามาเป็นเพื่อน เป็นคนที่ เรารัก แต่พอวันหนึง่ เขาก็อาจจะผ่านไป เมือ่ เราแก่ขนึ้ จะ ไม่คอ่ ยฟูมฟาย แต่ยงิ่ เข้าใจมันมากขึน้ ผมจึงไม่เคยรูส้ กึ ไม่ดกี บั ความสัมพันธ์ใดๆ เลย ถ้าเราไม่ตอ้ งลาจากกันได้... ก็เป็นเรื่องดีนะ แต่ถ้าต้องลาหรือต้องผ่านไป อย่างน้อย เราก็นึกถึงช่วงเวลาดีๆ ของกันและกัน
วัยรุ่นพันล้าน : ช่วงที่ต๊อบเอาตึกแถวของพ่อ มาสร้างโรงงานผลิตสาหร่าย ตอนโรงงานเพิ่ง ก่อสร้าง เขาตื่นขึ้นมาตอนดึก มองตัวเองใน กระจกแล้วเดินลงมาข้างล่าง แม้โรงงานยังไม่ เสร็จดีแต่มันเริ่มเป็นรูปเป็นร่างแล้ว เขามองมัน อย่างภาคภูมิใจ ซีนนี้เป็นโมเมนต์ที่ผมอินมาก เพราะว่าช่วงเดียวกันนั้น ผมเพิ่งท�ำบริษัทนาดาว บางกอก** เป็นโมเมนต์ที่ยิ่งสูง ยิง่ หนาว และเป็นสิง่ ทีท่ ำ� ให้เรารูส้ กึ ว่า มาถึงวันนัน้ มันยัง ไม่ใช่ความส�ำเร็จ
*Coming of Age หนังทีพ่ ดู ถึงการ ‘เติบโต’ ของตัวละคร ผ่านบางเหตุการณ์ส�ำคัญ ช่วงเวลาหนึ่งในการตัดสินใจ เลือกทางเดินให้กับชีวิต โดยส่วนใหญ่มักเป็นช่วงชีวิต เด็กและวัยรุ่น **บริษทั นาดาว บางกอก จ�ำกัด บริษทั ลูกในเครือ GTH รับหน้าที่ดูแลศิลปิน ผลิตภาพยนตร์ รายการ โฆษณา -11-
แสง รพัน วิภาส พ : เรื่อง วรัตน์ บุญ : เนา ภาพ
e d u t i t la
Greenovation Green Factory Green Idea
กับ Green Tour ที่ตันแลนด์ Sparkling Idea
ปี 2554 โรงงานอิชิตัน กรีน แฟคทอรี่ จมอยู่ใต้น�้ำท่วมที่สูงถึง 2 เมตรกว่า คุณตัน ภาสกรนที ตระหนักถึงความรุนแรงของวิกฤตธรรมชาติ หลังกู้โรงงาน จึงเปลีย่ นชัน้ สองของโรงงาน ทีเ่ ดิมตัง้ ใจท�ำเป็นออฟฟิศและทางเดินชมไลน์การ ผลิตชา ให้เป็นนิทรรศการแหล่งเรียนรู้เพื่อการอยู่ร่วมกันสมดุลระหว่างมนุษย์ สังคม เศรษฐกิจ กับธรรมชาติ ภายใต้ชื่อ ‘ตันแลนด์’
-12-
มวลน�้ำมหึมาที่ถาโถมท่วมพื้นที่กรุงเทพฯ และอีก หลายสิบจังหวัดเมื่อปี 2554 เชื่อว่ายังอยู่ในความ ทรงจ�ำของใครหลายๆ คน สร้างความเสียหายครัง้ ใหญ่ ในประวัติศาสตร์ ทั้งอาคารบ้านเรือน เรือกสวนไร่นา โรงงานอุตสาหกรรม ชีวิต ทรัพย์สิน ฯลฯ แต่ท่ามกลางความสูญเสีย ก็มีบางสิ่งงอกงาม เราได้ เห็นน�้ำใจไมตรีระหว่างคนไทยด้วยกัน รถแวะจอดรับ คนแปลกหน้าร่วมทาง ความตื่นรู้ครั้งใหญ่ต่อความ ส�ำคัญของสิง่ แวดล้อมและธรรมชาติ ฯลฯ ‘ตันแลนด์’ เป็นตัวอย่างหนึ่งของความงอกงามนั้น ‘ตันแลนด์’ สร้างขึ้นภายใต้แนวคิด Greenovation ของอิชิตัน กรีน แฟคทอรี่ ตันแลนด์ ศูนย์เรียนรู้เพื่อการใช้ชีวิตอย่างสมดุลและ • การออกแบบโครงสร้างอาคารทีน่ ำ� แสงสว่างธรรมชาติมาใช้มากทีส่ ดุ ลดการ ใช้ไฟฟ้าได้ถึง 20-50% เคารพต่อธรรมชาติ ตั้งอยู่บนพื้นที่กว่า 2,000 ตร.ม. ในนิคมอุตสาหกรรมโรจนะ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา • น�้ำที่ใช้แล้วจากการผลิต บ�ำบัดแล้วกลับไปหมุนเวียนเป็นพลังงานอีกครั้ง ชั้นหนึ่งเป็นโรงงานผลิตชาอิชิตัน ส่วนชั้นสองของตัว • ผนังโรงงานเป็นวัสดุควบคุมอุณหภูมิป้องกันความร้อน เพื่อช่วยลดการใช้ เครื่องปรับอากาศ อาคาร แต่เดิมก่อนน�ำ้ ท่วม ถูกวางแผนไว้เป็นออฟฟิศ ก็ได้รบั การปรับเปลีย่ นให้เป็นศูนย์การเรียนรู้ โดยแบ่ง • อุปกรณ์ส�ำนักงานบางส่วนท�ำจากวัสดุรีไซเคิล เช่น ไม้พาเลต อีโคบอร์ด พลาสติกรีไซเคิล เป็น 2 ส่วนหลักคือ • ในการบรรจุชา ใช้ ‘ระบบบรรจุเย็นแบบปลอดเชื้อ’ (Cold Aseptic Filling T of Life ในโซนนี้ทั้งหมดจะเกี่ยวเนื่องกับ ‘ใบชา’ Technology) การบรรจุร้อน ท�ำให้ขวด PET ต้องมีความหนาเพื่อทนความ ในแง่มมุ ต่างๆ ทัง้ เชิงประวัตศิ าสตร์ กระบวนการผลิต ร้อนได้ เมื่อใช้ระบบบรรจุเย็นจึงท�ำให้ขวด PET ใช้พลาสติกในการขึ้นรูป ประโยชน์ของชา สถิติการดื่มชา ฯลฯ เพียง 17.5 กรัม ต่างจากระบบเดิมที่ใช้พลาสติกถึง 26 กรัม จึงลดการใช้ พลังงานของโลกลงถึง 36% เรียนรู้แบบอิชิตัน เป็นโซนเกี่ยวเนื่องกับสิ่งแวดล้อม เช่น เรื่องการใช้น�้ำ การด�ำรงอยู่ของสิ่งมีชีวิต การ ถ้าอยากมีเวลาเสพความรู้ที่นี่แบบไม่รีบร้อน เผื่อเวลาในการชมนิทรรศการไว้สัก บริหารจัดการขยะ ฯลฯ ซึ่งเป็นการน�ำเสนอความรู้ 2-3 ชั่วโมง ในระบบอินเตอร์แอคทีฟที่ทันสมัย ส่วนตอนนี้ ใครพร้อม -- มา Green Tour ผ่านตัวหนังสือกันเลย -13-
Welcome
เริ่มตั้งแต่ผนังหน้าห้องก่อนเดินเข้านิทรรศการ บน ผนังมีข้อความต้อนรับผู้มาเยือนตัวโต Green Idea : พื้นผนังท�ำจากขวดพลาสติก PET เก่าที่ถูกน�ำมาใช้ใหม่ ตัวหนังสือเกิดจากการเอาห่วง อะครีลกิ หลากสีสนั คล้องไปทีป่ ากขวดเพือ่ สร้างให้เกิด เป็นค�ำหรือภาพต่างๆ เวลาจะเปลีย่ นข้อความ ท�ำง่ายๆ แค่เปิดฝา ย้ายห่วงสีออกไปสร้างเป็นค�ำใหม่ ช่างเป็น backdrop สุดประหยัดและครีเอตดีจริงๆ
เรื่องเล่าจากใบชา
ยอดอ่อนของต้นไม้เล็กๆ ที่ชาวโลกรู้จักในนามของ ‘ชา’ จากจุดก�ำเนิดเมื่อ 5,000 ปีก่อน จนกลายเป็นเครื่องดื่มที่คนค่อนโลกหลงรัก รู้ไหมว่า...ความ ลุ่มหลงในชาใบเล็กๆ กลายเป็นชนวนสงครามฝิ่นในประวัติศาสตร์ จนท�ำให้จีน ต้องยอมให้อังกฤษเช่าเกาะฮ่องกงเพื่อชดใช้ค่าสงคราม (ฮ่องกงตกอยู่ภายใต้ การปกครองของอังกฤษยาวนานถึง 99 ปี และเพิ่งคืนเกาะฮ่องกงสู่อ้อมอกจีน เมื่อปี พ.ศ. 2540) Green Idea : ผ่านห้องนี้ ถ้าตั้งใจอ่านสักหน่อย รับรองได้ความรู้เพียบ และยัง ได้เห็นไอเดียตกแต่งนิทรรศการโดยน�ำไม้พาเลตเก่ากลับมาใช้ใหม่ดว้ ยการประดับ รายทางสองฟาก ท�ำหน้าที่บอกเล่าไทม์ไลน์การเดินทางของใบชา -14-
ชา 4 ชนิด
ชาจากต้นเดียวกันแต่ผ่านกระบวนการต่างกัน เกิด เป็นชาที่แตกต่างกัน 4 ชนิด คือ ชาขาว ชาเขียว ชาอู่หลง และชาด�ำ ซึ่งให้ประโยชน์ที่แตกต่างกัน ส่ ว นนี้ ใ ห้ ค วามรู ้ ป ระโยชน์ ข องใบชาแต่ ล ะชนิ ด ออกแบบเป็ น ฝาไม้ ห มุ น ได้ เมื่ อ หมุ น ปรั บ ไปต่ า ง ทิศทาง ก็จะเห็นเนื้อหาที่ซ่อนอยู่ด้านหลัง
กว่าจะมาเป็นชา
ห้องนี้ให้ความรู้เรื่องขั้นตอนการผลิตในรูปแบบของ แกลลอรี ตัง้ แต่การเก็บ การบ่ม การหมัก การเขย่า ฯลฯ เอ๊ะ...ท�ำไมต้องเขย่าชาด้วย อยากรู้ -- เปิดกรอบภาพ ขึ้นอ่านดูสิ -15-
No Water - No Life
หากปราศจากน�้ำ ก็ไร้ชีวิต ห้องนี้ให้ความรู้หลายด้าน เช่น วัฏจักรของน�้ำที่เป็นข้อมูลเชิงวิทยาศาสตร์ ไล่ เรียงมาจนถึงภูมศิ าสตร์ ร่างกายมนุษย์ ทีล่ ว้ นต้องการ น�้ำเพื่อก่อเกิดและด�ำรงอยู่ Green Idea : วิธีการใช้น�้ำอย่างประหยัดง่ายๆ แต่ใช้ได้ในชีวิตจริง ไอเดียแสนน่ารักของห้องนี้คือ ออกแบบตกแต่งด้วยถังน�้ำสีขาวทั้งหมด และใช้ตัว ถังน�้ำเป็นพื้นที่แสดงเนื้อหาเกี่ยวกับการใช้น�้ำ การ ประหยัดน�้ำ เรียกว่ากลมกลืนทั้งเนื้อหาและรูปแบบ เลยทีเดียว
ขยะเงิน ขยะทอง
ขยะ -- ไม่ได้แปลว่า ‘ทิ้ง’ เสมอไป เพราะขยะบาง ประเภท ‘ขายได้’ ถ้าอย่างนั้นมาช่วยกันเปลี่ยนขยะ มหาศาลให้เป็นเงินเป็นทองกันเถอะ Green Idea : สิ่งที่ท�ำให้เดินเข้าห้องนี้มาแล้วต้อง อมยิ้มก็คือ รถซาเล้งที่เปิดล�ำโพงเชิญชวนให้เอา “ขยะมาขาย” และไอเดียตกแต่งรอบห้องด้วยถังขยะ (ถังขยะสีเหลืองแบบที่มักเจอตามถนนนั่นแหละ) มา จัดดิสเพลย์ ถ้าทุกบ้านมีการจัดการขยะที่ดี จะช่วย แก้ไขปัญหาขยะ ลดปัญหาสิ่งแวดล้อม ประหยัด พลังงาน ฯลฯ ได้มากเลยทีเดียว -16-
มาเล่นกันเถอะ
“อะไรเอ่ย? พบมากตามริมถนนถึงปีละ 300,000 ตัน คนมักน�ำไปรีไซเคิลท�ำเฟอร์นิเจอร์” ถ้าอยากรู้ค�ำเฉลย -- แค่กดรีโมต ถุงใส่ค�ำตอบก็จะหล่น ลงมา ส่วนอีกห้องอยู่ใกล้ๆ กัน มีหน้าจอเกมน่ารักๆ ให้ลอง เล่น ทายว่าขยะแบบไหนเปลี่ยนเป็นเงินเป็นทองได้ นอกจากให้ความรู้แล้ว ยังท�ำให้อยากรีบกลับบ้าน -- รีบ ไปเก็บขยะ Green Idea : การเรียนรู้ในรูปแบบอินเตอร์แอคทีฟ ให้ความรู้เรื่องหลักการ 3 R คือ Reuse, Reduce และ Recycle แบบไม่น่าเบื่อ โดยออกแบบเป็นเกม ให้-เล่น ให้-ลุ้น ให้-ทาย พร้อมๆ กับให้-ความรู้
ผู้สนใจเข้าชมได้ฟรี ทุกวัน (ยกเว้นวันจันทร์) ตั้งแต่เวลา 10.00-16.00 น. ติดต่อเข้าชมที่ : อิชิตัน กรีน แฟคทอรี่ โทรศัพท์ 0 2762 9999 หรือ tanland@ichitangroup.com ดูข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ http://www.ichitangroup.com
-17-
-18-
คอ หอม าส/ ก า ป ิภ ม : หอ ์ บุญว เรื่อง เนาวรัตน ตูดิโอ ส : ภาพ ชามเริญ
+
The Indigo’s Secret ความ-รัก คราม-ลับ รูไ้ หมว่า สิง่ ทีท่ ำ� ให้ ‘คราม’ แตกต่างจากสียอ้ มธรรมชาติชนิดอืน่ คือความผูกพัน ระหว่างหม้อครามกับคนเลี้ยงครามที่อยู่ในนั้น เพราะครามไม่เพียงให้สี แต่ยัง เป็น ‘แม่สีที่มีชีวิต’ หม่อง-ชวนะพล น่วมสวัสดิ์ อาจารย์คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ สาขาการออกแบบ อุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยขอนแก่น เจ้าของคอร์ส ‘ย้อมเย็นเป็นสีคราม’ ณ ชามเริญ สตูดโิ อ ย่านแพร่งสรรพศาสตร์ ทีจ่ ดั ขึน้ เฉลีย่ เดือนละครัง้ คอร์สเปือ้ นๆ เปรอะๆ แต่ สนุกสนาน โดยชักชวนคนรุ่นใหม่มาเรียนรู้ศาสตร์การย้อมผ้าจากธรรมชาติ ดีไซน์ เป็นเสื้อ ผ้าพันคอ กระเป๋า หรือเป็นอะไรก็ได้ สุดแต่ใจเราจะอยากเห็น ฝึกสอน โดยครูหม่อง คนรุ่นใหม่ที่ขนหม้อครามภูมิปัญญาไทยจากแดนอีสานเพื่อมา ‘ย้อม เย็นเป็นสีคราม’ ถึงกรุงเทพฯ ทุกๆ เดือน
กว่าจะเป็น ‘ผ้าย้อมคราม’
คราม ได้รับสมญานามว่าเป็น ‘ราชาแห่งสีย้อม’ (King of the Dyes) เป็น วัฒนธรรมโบราณกว่า 2,000 ปี เนื่องจากสีครามเป็นสีหายากจึงใช้กันเฉพาะ ราชวงศ์และคนชัน้ สูง คุณสมบัตพิ เิ ศษอีกประการทีม่ งี านวิจยั ทัง้ ในอเมริกาและญีป่ นุ่ ก็คือ ผ้าที่ย้อมจากครามสามารถป้องกันผิวของผู้สวมใส่จากรังสีอัลตราไวโอเลต ได้ คล้ายๆ กับผ้าม่อฮ่อมที่ชาวนาไทยเรานิยมใส่ป้องกันแสงแดด ผ้าครามเองก็มี คุณสมบัติเช่นนั้น
-19-
-20-
ความ-รัก คราม-ลับ
ผ้าหนึ่งผืนไม่อาจย้อมครั้งแรกแล้วติดได้เลย บางเส้นใยอาจใช้เวลาย้อมถึง 3 ครั้ง นี่เป็นเหตุผลให้คนย้อมครามจ�ำเป็นต้องมีหม้อครามเป็นสิบๆ หม้อ เพื่อ ให้ครามมีเวลาพักตัว เสร็จแล้วก็ต้องเติมเนื้อคราม เติมอาหาร ค่อยๆ ประณีต บรรจง ใจเย็นและสงบ มีค�ำเปรียบเปรยว่า คนที่จะเลี้ยงครามได้ต้องใจเย็น อย่า กังวล ปล่อยให้เขาเป็นและเติบโต “คนญี่ปุ่นมาเรียนย้อมครามกับแม่ มาก่อหม้อย้อมคราม มาขออยู่เป็นสัปดาห์ ต้องมาจุดธูปไหว้ ท�ำอย่างไรก็ย้อมไม่ติด” นี่คือค�ำบอกเล่าจากแม่ๆ ในกลุ่มย้อม ครามแม่ฑตี า จังหวัดสกลนคร ทีเ่ ล่าให้หม่องฟังในวันทีเ่ ขาอาสาตัวไปเป็นนักเรียน เชื่อว่าการย้อมครามเปรียบเหมือนศาสตร์มีครู ไม่ต่างจากงานศิลป์ประเภทอื่น เช่น ดนตรีไทย สิง่ ทีค่ รามแตกต่างจากการย้อมสีธรรมชาติชนิดอืน่ ๆ คือความผูกพันระหว่างหม้อ ครามกับคนเลี้ยงคราม เพราะ ‘ครามเป็นแม่สีที่มีชีวิต’ “อยู่กับครามต้องเอาใจใส่เหมือนปลูกต้นไม้ คุณต้องดูแลเขาเหมือนญาติ” หม่อง ให้ความเห็น
คนหนุ่มสาว มือเปื้อนสี หน้าเปื้อนยิ้ม ในคอร์ส ‘ย้อมเย็นเป็นสีคราม’
“ช่วงแรกๆ ที่ผมยังย้อมครามไม่ติด ผมก็นึกถึงค�ำที่แม่ๆ พูดกันว่า ‘หม้อครามมี ชีวิต’ ผมก็จุดธูปไหว้ครูเหมือนกัน คอยป้อนอาหารว่าอยากกินอะไรตามอาการ ที่เห็น ซึ่งอาหารของคราม ได้แก่ น�้ำมะขามเปียก น�้ำซาวข้าว กากน�้ำตาล คน ลาวบางคนใส่เหล้าขาวหรือเบียร์ คอยสังเกต คอยเติมให้ได้ความสมดุลกรด ด่าง ข้อดีคือ ผมกลายเป็นคนตื่นเช้าเป็นกิจวัตร คอยดูเขา คอยโจก* เวลาอยู่ กับครามต้องคอยฟังเสียงโจก อย่าละเว้นการโจกไว้นานเกิน 7 วัน ไม่อย่างนั้น ครามจะเหงา และสัมผัสน�้ำครามด้วยมือ ถ้าสีครามติดมือก็แสดงว่าพร้อมจะ ย้อมได้แล้ว แม่นีรนุชผู้เชี่ยวชาญการย้อมครามบอกผมว่า ‘ใช้สัญชาตญาณใน การดูแลเขา’ นี่ล่ะดีที่สุด” ในสีคราม จึงไม่ใช่แค่สีย้อมผ้า แต่มีความรัก ความเอาใจใส่ของผู้ย้อมอวลอุ่นอยู่ ในผืนผ้านั้น เสน่ห์อย่างหนึ่งที่ท�ำให้หม่องติดใจศาสตร์การย้อมคราม คือครามเป็นการย้อม เย็น ไม่ต้องต้มน�้ำร้อนเหมือนย้อมเปลือกไม้หรือย้อมสีธรรมชาติชนิดอื่น คราม จะย้อมติดดีในเส้นใยธรรมชาติ เช่น ผ้าฝ้าย ครามมีกลิ่นหอมเฉพาะตัว ยิ่งอยู่ ใกล้ ยิ่งเป็นความผูกพัน -21-
ผสมเก่า ผสานใหม่ เทคนิคการย้อมสไตล์ญี่ปุ่น ‘ชิโบริ’ ช่วยสร้างลวดลายแปลกตา
หม่องเล่าว่าการย้อมคราม ภูมปิ ญ ั ญาดัง้ เดิมจากคนรุน่ แม่ๆ ทีส่ งั่ สอนวิชาความรูม้ า ไม่สามารถดัดแปลงหรือเปลี่ยนแปลงได้ เขาเคยลองใช้เทคนิคเติมออกซิเจนแบบ ตู้ปลาแทนการโจกหรือตีให้อากาศกับคราม แต่ก็ค้นพบว่า แม้ครามจะได้อากาศ ก็จริง แต่ครามไม่มีชีวิตและความรู้สึก นั่นเพราะภูมิปัญญาดั้งเดิมนั้นผ่านการ ทดลอง เรียนรู้มาจนลงตัวดีแล้ว สิ่งใหม่ที่เขาสามารถน�ำมาต่อยอดได้ คือการ สร้างสรรค์ศิลปะรูปแบบการย้อมใหม่ๆ มากกว่า หากเป็นรูปแบบการย้อมดั้งเดิมของรุ่นแม่จะนิยมย้อมให้สีครามติดสนิททั่วทั้ง ผืน แต่เขาชื่นชอบสไตล์การย้อมแบบญี่ปุ่นหรือชิโบริ (Shibori) ที่สามารถสร้าง ลวดลาย สร้างความแตกต่างให้ผืนผ้า เช่น การพัน-มัด การพับ การพันหลัก ส�ำหรับหม่อง การได้สีผ้าที่ติดๆ ด่างๆ ไม่เท่ากัน เป็นความรู้สึกร่วมสมัยที่เขา ชื่นชอบ หรือการทดลองผสมสีธรรมชาติที่น�ำมาย้อมคู่กับครามได้ เช่น ดอก ดาวเรือง ก็จะได้สีที่แปลกตาออกไปเป็นเสน่ห์อย่างหนึ่ง ทุกวันนี้มีหนุ่มสาวรุ่นใหม่จ�ำนวนไม่น้อยมาร่วมเวิร์กช็อป ‘ย้อมเย็นเป็นสีคราม’ ทุกคนสนุกที่ได้สัมผัสผืนผ้า มือเลอะสีน�้ำเงิน ตื่นเต้นที่ได้ทดลองสร้างลวดลาย ต่างๆ วันที่ย้อมเสร็จ ผืนผ้าคลี่สะบัดพร้อมรอยยิ้มและความสนุกสนาน นักศึกษาคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ในสถาบันที่เขาสอนเองก็สนใจ และต่อยอด การย้อมครามในรูปแบบต่างๆ ไม่ได้มองว่าผ้าย้อมครามเป็นเรื่องเชยหรือล้าสมัย อีกหนึ่งความฝันของเขาคือการสานต่อลมหายใจของอดีต โดยร่างหลักสูตรผ้า ย้อมครามให้เป็นวิชาหนึ่งในคณะ ซึ่งอีกไม่นานนี้ฝันของเขาใกล้จะเป็นจริงแล้ว “ตอนนี้ผ้าย้อมครามเป็นที่ยอมรับ เป็นผลิตภัณฑ์ส่งออก แม้แต่ต่างประเทศยัง เห็นคุณค่า ดังนั้นเราอย่าลืมหันกลับมามองรากเหง้าของตัวเอง” เขาทิ้งท้าย *โจก คือ การตักสูงๆ แล้วเทลง เพื่อให้โดนอากาศ เป็นการเพิ่มออกซิเจนให้ กับหม้อคราม -22-
การทำ�เนื้อคราม
1. ครามเป็นพืชล้มลุกตระกูลถั่ว ก่อนย้อมครามต้อง เด็ดใบครามมาแช่น�้ำในโอ่งหรือไหประมาณ 3 วัน 2. จากนัน้ กรองใบออกให้เหลือแต่นำ�้ น�ำปูนขาว (คน โบราณใช้ปูนแดง) ใส่ลงไปในคราม กวนจนเกิดฟอง สีน�้ำเงิน โดยให้ท�ำในช่วงเช้าและเย็น จากนั้นทิ้งไว้ให้ เกิดตะกอนจนเป็นเนื้อคราม 3. เมือ่ ตกตะกอนแล้ว เทน�ำ้ ออกให้เหลือแต่เนือ้ คราม แปลว่าเราได้หัวเชื้อแล้ว น�ำเนื้อครามมาเก็บไว้ในไห หรือตุ่ม เตรียมไว้ตั้งหม้อย้อมผ้าในขั้นตอนต่อไป
การก่อหม้อคราม
4. น�ำเอาเนื้อครามใส่ลงในหม้อคราม จากนั้นผสม กับน�้ำด่าง น�้ำซาวข้าว และเนื้อมะขามเปียก ใช้เวลา หมักไว้และโจกเช้าเย็นให้สมั ผัสอากาศเพือ่ ปรับความ เป็นกรดด่าง โจกต่อเนื่อง 7 วัน ถ้าเป็นสีเขียวอม เหลือง แปลว่าย้อมได้ 5. เคล็ดลับคือ ถ้าน�ำ้ ครามมีความด่างและเค็มจะย้อม ติดเร็ว การย้อมผ้าครามนิยมย้อม 2 ครั้ง ใน 1 วัน คือ เช้าและเย็น ผ้า 1 ผืน ย้อมประมาณ 3 วัน ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับความเป็นด่างและครามด้วย
หม่อง-ชวนะพล น่วมสวัสดิ์ อาจารย์คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ สาขาการ ออกแบบอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยขอนแก่น ผูห้ ลงใหลในศาสตร์สงิ่ ทอหลาย ชนิด จากประสบการณ์เป็นนักออกแบบในบริษัทเอกชน แต่เมื่อได้รับการ ชักชวนมาเป็นอาจารย์คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ด้านสิ่งทอ ยิ่งท�ำให้เขาเปิด ประสบการณ์การเรียนรู้ หลายๆ หมู่บ้านที่เขาไปเยือนเพื่อเรียนรู้และซึมซับ ภูมิปัญญาจากบรรดา ‘แม่ๆ’ ทั้งหลาย มัดหมี่ที่ขอนแก่น ผ้าแพรวาที่กาฬสินธุ์ แต่สุดท้ายเขาก็มาลงเอยติดใจที่ผ้าย้อมคราม ติดตามคอร์สย้อมครามได้ที่ www.facebook.com/charmlearnstudio95
-23-
แหล่งรวมแรงบันดาลใจ อาหารของความคิดที่เราคัดสรรมาไว้ที่นี่
เร
เซีย
พูฟิว
ชม อื่ ง :
d
r a w r fo
จำ� า ่ น � ำ ค
“ความฉลาดอาจทำ�ให้เราสร้างสรรค์สิ่งใหม่ดีกว่าคนอื่น แต่ความอดทนทำ�ให้เราถึงเป้าหมาย”
จากหนังสือ ‘ชีวิตไม่ใช้ ไม่ใช่ชีวิต’ หนุ่มเมืองจันท์
ie่าดู The Wind Rises v o M นังน ห
หลังจากสร้างสรรค์ตัวการ์ตูนให้โลดแล่นถึง 50 ปี นี่คือผลงานเรื่องสุดท้ายก่อนวางมือ ส�ำหรับพ่อมดแห่งโลกแอนิเมชันของญี่ปุ่น ฮายาโอะ มิยาซากิ ผู้ก่อตั้งสตูดิโอจิบลิ สร้างปรากฏการณ์ท�ำรายได้ขึ้นอันดับหนึ่งในญี่ปุ่นนานถึง 8 สัปดาห์ และยังเข้าชิง รางวัลออสการ์ปีล่าสุดด้วย แอนิเมชันเรื่องนี้สร้างจากแรงบันดาลใจของชีวิตนักออกแบบเครื่องบิน จิโร โฮริโกชิ ผู้ออกแบบเครื่องบินต้นแบบ Zero Fighter ที่ใช้รบใน Pearl Harbour สงครามโลกครั้ง ที่ 2 โดยเรือ่ งราวบอกเล่าชีวติ ของจิโรตัง้ แต่เด็กทีเ่ ริม่ สนใจในเครือ่ งบิน จนวัยหนุม่ ทีเ่ ขา ต้องการออกแบบเครื่องบินที่สวยงามให้ล่องไปบนท้องฟ้า ในสมัยที่ยังไม่มีเทคโนโลยี ก้าวล�้ำเหมือนสมัยนี้ รวมถึงเรื่องราวความรักแบบหนุ่มสาวของเขาและนาโอโกะ ที่เกิด ขึ้นในช่วงสงครามโลก ฮายาโอะ มิยาซากิ ได้พูดถึงสาเหตุที่เขาเลือก The Wind Rises เป็นผลงานแอนิเมชัน สั่งลาว่า “ผมอยากเล่าเรื่องที่เป็นตัวแทนของจิตวิญญาณชาวญี่ปุ่น เรารู้ว่าสิ่งที่เกิดขึ้นในช่วง สงครามโลกครั้งที่ 2 ไม่ใช่เรื่องที่น่าภูมิใจ แต่มันก็คือประวัติศาสตร์ที่เป็นส่วนหนึ่งใน ชีวติ ของพวกเรา ผมอยากให้เรายืดอกยอมรับกับสิง่ ทีพ่ วกเราสร้างขึน้ มันคือแรงกระตุน้ ที่ท�ำให้เรามาไกลจนถึงทุกวันนี้” เสน่ห์ของตัวการ์ตูนจิบลิคือลายเส้นเรียบง่าย คาแรกเตอร์มองโลกในแง่ดี ตัวละครเอก ด�ำเนินเรื่องเปี่ยมไปด้วยความฝัน สอดแทรกคติสอนใจ ซึ่งคุณลุงฮายาโอะในวัย 72 ปี ที่พร้อมจะวางมือจากงานที่รัก ก�ำลังบอกเราผ่านแอนิเมชันเรื่องนี้ว่า ฝัน -- แล้วท�ำมันให้ได้ ก�ำหนดฉาย : 3 กรกฎาคม 2557 -24-
Dawn of the Planet of the Apes ใครที่เคยปาดน�้ำตาเบาๆ ให้กับ Rises of the Planet of the Apes พิภพวานรฉบับ รีเมคในภาคแรก (ปี 2011) ภาคนี้ปูเสื่อรอได้เลย เพราะระดับความเด็ดขาดในแววตา ของวานรซีซาร์เพิม่ ขึน้ อีกหลายเท่าตัว แม้จะเปลีย่ นผูก้ ำ� กับมาเป็น แมตรีฟส์ (จากหนัง แวมไพร์เด็กสุดโหดใน Let me in) แต่โทนของหนังก็ยงั เข้มข้น และต้องการเล่าประเด็น ของการอยู่ร่วมกันบนความต่างเช่นเดียวกับภาคแรก เหตุการณ์ในภาคนี้อยู่หลังภาคแรก 10 ปี เมื่อประชากรมนุษย์ลดลงจ�ำนวนมากเพราะ ไวรัสไข้ซีเมน ขณะที่ซีซาร์และเหล่าวานรลี้ภัยอยู่ในป่านอกซานฟรานซิสโก และมี ประชากรเพิ่มขึ้นถึง 2,000 ตัว เมื่อกลุ่มของวานรที่มีวิวัฒนาการทางพันธุกรรม ความ รูส้ กึ นึกคิด สัญชาตญาณทีเ่ ข้าใกล้มนุษย์ขนึ้ ทุกวันก�ำลังถูกคุกคามโดยกลุม่ มนุษย์ทรี่ อด ตายจากไวรัสร้าย เหล่าวานรต้องต่อสูเ้ พือ่ ความอยูร่ อด นีจ่ งึ เป็นจุดเริม่ ต้นของอาณาจักร วานรที่จะครองพิภพ ก�ำหนดฉาย : 11 กรกฎาคม 2557
kน o o b ือน่าอ่า หนังส
Hokkaido Home-Made หากคุณเคยติดใจการเดินทางอันน่าสนุกของสองฝาแฝด แวววรรณ – วรรณแวว หงส์ววิ ฒ ั น์ ในหนังสือ ‘Wish Us Luck ขอให้เราโชคดี’ นีเ่ ป็นภาคต่อการเดินทางของ พวกเธอ เพียงแต่ผู้ร่วมทริปคือคณะครอบครัวครบทุกเจน ไล่ตั้งแต่ ปู่ ย่า ป๊า แม่ พี่ น้อง อา หลาน ซึ่งเจ้าตัวรับรองว่าป่วนแน่ๆ หนังสือเล่มนี้พาเราไปเที่ยวฮอกไกโดก็จริง แต่มากไปกว่านั้น คือการถ่ายทอดความ สัมพันธ์ของคนในครอบครัว เพราะเรื่องบางเรื่อง อยู่ที่บ้านก็ไม่มีเหตุผลให้ต้องคุยกัน หรอก แต่พอมาเดินทางด้วยกัน มันท�ำให้เห็นแง่มมุ และเข้าใจกันและกันได้อย่างชัดเจน ลองคิดดูสิว่า เด็กเจนวายที่ติดนิสัยตื่นหลังเก้าโมง เมื่อมาทริปกับปู่ ย่า ป๊า แม่ (จาก ยุคเบบี้บูมเมอร์) พวกเขาต้องปรับตัวอย่างไร ผู้เขียนเล่าบรรยากาศ Family Trip ได้ อย่างเห็นภาพ ความหลากหลายของวัย นิสัย รสนิยม กลายเป็นว่าทริปนี้เหมือนจับปู ใส่กระด้ง แต่ก็สนุกไปอีกแบบ คนนี้ชอบวัด คนนั้นชอบตลาด คนโน้นอยากเดินขึ้นเขา อีกคนก็อยากช้อปปิง้ และทีส่ ำ� คัญเราเองก็ไม่สามารถเอาความพอใจของเราเองเป็นทีต่ งั้ ได้ เพราะนี่คือค�ำว่า ‘ครอบครัว’ เคยมีคนกล่าว ‘รักใคร ให้เดินทางด้วยกัน’ เพราะคุณจะเห็นตัวตนเขาในอีกโหมดหนึ่ง โดยเฉพาะครอบครัว คนที่รู้จักนิสัยของเราดีที่สุด ชีวิตจริงพ่อแม่เราอาจท�ำงานหนัก จนหลงลืมดูแลกันและกันไปบ้าง หรือเราเองก็อาจติดเพื่อน จนลืมคุยบางเรื่องกับคน ที่บ้านเหมือนกัน หนังสือเล่มนี้อาจท�ำให้เราทบทวนว่า เอาล่ะ ควรหาเวลาเริ่มต้นทริป สั้นๆ กันดูสักตั้งดีไหม -25-
y b b Ho ดิเรก
งานอ ่าสนุก +น
Tiny Tree คอร์สเวิร์กช็อปจัดสวนจิ๋วที่เห็นแล้วก็น่ารัก ทั้งต้นไม้ ทั้งขวดแก้ว และพร็อพสัตว์ป่านานาชนิด เห็น แล้วก็อยากจะเปลี่ยนบรรยากาศทิ้งงานหน้าจอ มาขอ ปลูกผักในสวนแก้วดูบ้าง ด้วยระบบ Terrarium (การ จ�ำลองระบบนิเวศเล็กๆ ที่ต้นไม้จะสร้างอากาศหมุนเวียน เองได้) เจ้าของแบรนด์ Tiny Tree น�้ำค้าง-ณัฐจรินทร์ พฤกษถานนท์กุล เล่าในเพจของเธอว่า
ที่ชอบธรรมชาติ ชอบต้นไม้ มาผสมกับงานออกแบบ จน จบมาท�ำงานได้สักพัก ก็ขอลางานมาอยู่ในสวนแห่งหนึ่ง ทีน่ นั่ ท�ำให้เราได้สานต่อความฝัน และได้ทำ� ให้ Tiny Tree ต้นนี้เติบโต” อ่านแล้วอาจเป็นแรงบันดาลใจให้เด็กๆ อีก หลายคนอยากลองจัดสวนจิว๋ ปลูกเมล็ดพันธุแ์ ห่งความสุข นี้ดูบ้าง
ตรวจสอบเวิร์กช็อปหมุนเวียนของ Tiny Tree “เริม่ ท�ำแบรนด์นตี้ งั้ แต่เรียนอยูป่ ี 4 เอาความชอบส่วนตัว ได้ที่ www.facebook.com/tinytreegarden
Muse Pass :
Must Have บัตรเดียว เที่ยวฟรี 20 พิพิธภัณฑ์ ‘เที่ยวให้รู้ ดูให้คุ้ม’ กับบัตร Muse Pass 199 บาท เที่ยวพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ 20 แห่ง ทั่วกรุงเทพฯ และปริมณฑล และแล้วการไปเที่ยวพิพิธภัณฑ์ก็ไม่ใช่เรื่องไกลตัวอีกต่อไป เพราะมิวเซียมสยามจัด กิจกรรม ‘มิวส์ พาส (Muse Pass) เทศกาลเที่ยวพิพิธภัณฑ์’ ชวนสนุกสนานอย่าง มีสาระกับพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ที่น่าสนใจที่คุณเองอาจไม่เคยรู้ รวบรวมพิพิธภัณฑ์น่าสนใจกว่า 20 แห่ง ได้แก่ นิทรรศน์รัตนโกสินทร์, พิพิธภัณฑ์ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยูห่ วั , พิพธิ ภัณฑ์ศริ ริ าช, พระราชวังพญาไท, พิพธิ ภัณฑ์ วิทยาศาสตร์แห่งชาติ (อพวช.), พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติวิทยา, พิพิธภัณฑ์เทคโนโลยี สารสนเทศ, พิพิธภัณฑ์ภาพยนตร์ไทย, หอศิลป์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรม ราชินีนาถ, หอศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย, หอศิลป์กรุงไทย, พิพิธภัณฑ์สื่อสาธารณะไทย พีบเี อส, พิพธิ ภัณฑ์ตำ� รวจวังปารุสกวัน, จัตรุ สั วิทยาศาสตร์ อพวช., ไปรสนียาคาร, บ้าน สัตว์ประหลาดสยาม, 3 ศิลป์รัตนโกสินทร์ มรภ.สวนสุนันทา, พิพิธภัณฑ์ชาวบางกอก, พิพิธภัณฑ์ตราไปรษณียากรสามเสนใน และมิวเซียมสยาม
*บัตร Muse Pass จ�ำหน่ายในราคา 199 บาท **ระยะเวลาการจ�ำหน่ายบัตร 22 พ.ค. - 31 ธ.ค. 57 (บัตรใช้ได้ตั้งแต่วันที่ 22 พ.ค. 57 - 31 มี.ค. 58) ***หาซื้อบัตรได้ที่พิพิธภัณฑ์ที่เข้าร่วมโครงการ (ยกเว้น พิพธิ ภัณฑ์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยูห่ วั , หอศิลป์ กรุงไทย, หอศิลป์ร่วมสมัยราชด�ำเนิน) วันหยุดนี้ลองเปลี่ยนบรรยากาศโบกตุ๊กตุ๊ก แล้วมาสนุกเรียนรู้กับการเที่ยวพิพิธภัณฑ์ สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ 0-2225-2777 ต่อ 123 ใกล้กรุงเทพฯ กัน หรือ www.museumsiam.org -26-
t n e ev ่าไป เทศกาล Take Off Festival
งานน
A Theatre and Dance Festival for Young Artists เพราะตั้งค�ำถามว่า นิสิต นักศึกษาศิลปะการละคร และศิลปะการแสดง จบแล้วไปไหน? เหตุใดบุคลากรรุน่ ใหม่ในแวดวงศิลปะการแสดง จึงยังมีจำ� นวนไม่มากนักเมือ่ เทียบกับสัดส่วนของบัณฑิตที่จบจากมหาวิทยาลัยในสาขาดังกล่าวโดยตรง เทศกาล Take Off Festival น�ำเสนอผลงานที่พัฒนาจากศิลปนิพนธ์ของ บัณฑิตที่จบการศึกษาด้านศิลปะการแสดง อย่างน้อย 4 ผลงาน ในเวลา 1 เดือน พร้อมเปิดพื้นที่ให้แก่น้องๆ นักศึกษาที่มีความสนใจด้านศิลปะการ แสดง และผู้ชมภายนอกในวงกว้างลองคลิกเป็นแฟนเพจของพวกเขา คุณ จะเห็นการเตรียมความพร้อม ฝึกซ้อม เพื่อสร้างสรรค์งานศิลปะแต่ละชิ้น ด้วยความตั้งใจ บัตรราคา 300 บาท แสดงที่อาคาร จัสมินซิตี้ สุขุมวิท 23 วันที่ : 3-27 กรกฎาคม 2557 https://www.facebook.com/TakeOfffestivalthailand
re e h Clicเพkจนี้น่าติดตาม
Afterword การระดมทุนแบบใหม่เพื่อให้เกิดหนังสือดี รูปแบบของธุรกิจเพือ่ สังคมแบบใหม่ ชวนคน (อยาก) เขียน มาน�ำเสนอ ไอเดียผ่านทางเว็บไซต์ จากนั้นคน (อยาก) อ่านหากสนใจก็จะร่วม ระดมทุนเพือ่ ให้หนังสือเล่มนัน้ เกิดขึน้ เป็นจริง เมือ่ ถึงเป้าหมายทีก่ ำ� หนด หนังสือจะถูกผลิตขึ้นและแจกจ่ายไปยังผู้ร่วมระดมทุน หากคุณเองมี ต้นฉบับ มีเรื่องราวดีๆ ที่อยากจะแบ่งปัน และอยาก ‘ลอง’ จัดพิมพ์ หนังสือด้วยวิธีการระดมทุน คลิก www.facebook.com/afterword.co และ www.afterword.co ไม่แน่นะ วันหนึ่งเราอาจได้เห็นต้นฉบับที่ครั้งหนึ่งเคยถูกแช่นิ่งใน โฟลเดอร์ recycle bin สามารถเป็นจริงได้ แค่เพียงลงมือ ‘ลอง’
-27-
2 1
3 4
6
5 -28-
: ะภาพ ิการ ล แ ง เรื่อ รณาธ บร กอง
n i k c che 7 8
นิทรรศการ ‘ค้าของป่า’ ถอดรหัสอยุธยาโมเดล เมื่อสวนป่าผุดขึ้นกลางกรุง -- มิวเซียมสยาม! ‘ค้าของป่า’ นิทรรศการโฉมใหม่ภายใต้รูปแบบสวนป่าแห่งการเรียนรู้ ถอดรหัส อยุธยาโมเดล ต้นแบบธุรกิจสร้างก�ำไรจากความยิ่งใหญ่ของธรรมชาติ เมือ่ ธรรมชาติอนั อุดมสมบูรณ์แปรเป็น ‘ความมัง่ คัง่ ’ พาคุณโลดแล่นไปบนเส้นทาง สายธุรกิจ ‘ค้าของป่า’ ในสมัยอยุธยา ที่โกยเม็ดเงินจ�ำนวนมหาศาลเข้าประเทศ ด้วยผลิตผลจากต้นทุนทางธรรมชาติที่ได้มาแบบฟรีๆ ค้าอาวุธ - ค้ายา - ค้ารส - ค้ากลิ่น - ค้าสี ปัจจุบันความมั่งคั่งทางธรรมชาติลดลง เราจึงไม่สามารถหยุดเพียงการ ‘เก็บกิน’ แต่ต้อง ‘สร้างสรรค์’ : ‘ถอด’ วิธีเพาะเลี้ยงและเพาะปลูก ‘ของป่า’ เป็นสินค้า : ‘หัด’ เล่น แร่ แปรรูป สร้างมูลค่าเพิ่มให้กับ ‘ของป่า’ ได้ไม่รู้จบ นิทรรศการ ‘ค้าของป่า’ มุง่ เน้นให้ผชู้ มได้เรียนรูป้ ระวัตศิ าสตร์และภูมปิ ญ ั ญาของ คนในอดีต เพือ่ สะกิดต่อมคิดและสร้างสรรค์ของผูเ้ ข้าชมนิทรรศการ ให้ถอดรหัส การค้าและน�ำไปเป็นต้นแบบธุรกิจ สร้างก�ำไรในแบบฉบับของตัวเอง
9
1-2 : ขอต้อนรับสู่ ‘ค้าของป่า’ 3 : กลิ่นหอมนี้ เจ้าได้แต่ใดมา 4 : ค้ายา - สมุนไพรรักษาโรค ทีไ่ ม่ใช่แค่ใช้ตามๆ กันมา แต่ปจั จุบนั มีขอ้ มูลทางวิทยาศาสตร์รองรับ 5-6 : หนึ่งในสินค้ารวยจากป่าในสมัยอยุธยา 7 : ค้าไม้ขายรสกับโซนพืชเครื่องเทศ 8-9 : อ๊ะ..อ๊ะ...มาถึงแล้ว อย่ากลับบ้านมือเปล่า แวะโกดังเสือเผ่น ช้อปของฝากจากป่า
และหากใครอยากชิมลางธุรกิจเก๋ไก๋สไตล์ของป่า ‘โกดังเสือเผ่น’ ร้านค้าขนาดเล็ก ในตูค้ อนเทนเนอร์ทไี่ ด้รวบรวมสินค้าจากการสร้างสรรค์ของคนรุน่ ใหม่ ทีห่ ยิบยก ผลผลิตทางธรรมชาติมาผสานการออกแบบสมัยใหม่จนกลายเป็นผลิตภัณฑ์ที่มี กลิ่นอายเป็นเอกลักษณ์ไม่ซ�้ำใคร อยาก ‘รวยจากป่า ค้าของฟรี’ ห้ามพลาด!! นิทรรศการ ‘ค้าของป่า’ เปิดให้เข้าชม ณ มิวเซียมสยาม (ท่าเตียน) ทุกวัน ยกเว้นวันจันทร์ ตั้งแต่วันที่ 30 พฤษภาคม จนถึง 28 กันยายน นี้ เวลา 10.00-18.00 น. เข้าชมฟรี!! *สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ 0 2225 2777 ต่อ 123 หรือ www.museumsiam.org | www.facebook.com/museumsiamfan -29-
UM
SE
MU
THAI
SS
PA
SS
NED
PA
KOK BANGLAND
DIVI SION
UM
SIG
TRAV EL
SE
ON
MU
ISI
THAI
DIV
NED
VEL
KOK BANGLAND
TRA
SIG
PASS