DA AL L P PO OL Ls sC CE E w wO OL Ln nO Os sC C ,, g gR RA An n II C CE E ,, m mO OC C II s sz zA AC Cu un nE EK K D wydawca
wydawca wydawca
partner partner GAZETA BEZPŁ ATNA
Listopad 2016
WYDANIE LISTOPADOWE
Szanowni Państwo, OD REDAKCJI OD REDAKCJI Tegoroczny listopad jest dla nas miesiącem szczególnie wyjąt-
Szanowni Państwo, Drodzy Przyjaciele Muzeum, kowym. Dzień 9 listopada uroczyste Szanowni Państwo, Drodzy Muzeum, Szanowni Państwo, Drodzy- Przyjaciele Przyjacielewmurowanie Muzeum, kamienia Sierpień topod dla budowę naszegonowoczesnego muzeum miesiąc szczególny, łączy węgielnego kompleksu muzealnoSierpień łączy Sierpień to to dla dla naszego naszego muzeum muzeum miesiąc miesiąc szczególny, szczególny, łączy bowiem niezwykle ważnenowy wydarzenia historyczne z rado-edukacyjnego – otwiera etap w życiu Muzeum Józefa bowiem ważne historyczne zz radobowiem niezwykle niezwykle ważne wydarzenia wydarzenia historyczne radosnymi wątkami wakacyjnymi. Piłsudskiego w Sulejówku. snymi wakacyjnymi. snymi wątkami wątkami wakacyjnymi. 6 sierpnia wyruszyła z krakowskich Oleandrów Pierwsza 66 sierpnia sierpnia wyruszyła wyruszyła zz krakowskich krakowskich Oleandrów Oleandrów Pierwsza Pierwsza Symboliczna listopadowa data tej uroczystości orazniespełna wyjątkoKadrowa – zalążek Legionów Polskich, garstka Kadrowa –– zalążek Legionów Polskich, niespełna Kadrowa zalążek Legionów Polskich, garstka garstka niespełna wy moment w historii Polski, wyznaczony na datę wielkiego 150 ochotników, którzy rozpoczęli polską drogę do niepod150 rozpoczęli polską drogę 150 ochotników, ochotników, którzy którzy rozpoczęli polską drogę do do niepodniepodotwarcia w 2018 r. – stulecie odzyskania ległości. Muzeum 15 sierpnia obchodziliśmy Święto Wojska niepodlePolskieległości. sierpnia Święto Wojska ległości. 15 sierpnia obchodziliśmy obchodziliśmy Świętoinstytucji Wojska PolskiePolskiegłości, są 15 podkreśleniem wagi powstającej i jej przego, ustanowione w rocznicę zwycięskiej bitwy warszawskiej. go, rocznicę zwycięskiej słania: „BudujemywwMuzeum stulecia”.bitwy go, ustanowione ustanowione rocznicęna zwycięskiej bitwy warszawskiej. warszawskiej. 17 sierpnia 1920 r. odbyła się krwawa i bohaterska bitwa pod 17 17 sierpnia sierpnia 1920 1920 r.r. odbyła odbyła się się krwawa krwawa ii bohaterska bohaterska bitwa bitwa pod pod Zadwórzem, nazywana polskimi Termopilami. Przybliżamy Przesłanie to nazywana mówi o planowanych przez Muzeum działaniach Zadwórzem, polskimi Przybliżamy Zadwórzem, nazywana polskimi Termopilami. Termopilami. Przybliżamy Państwu tez setnymi wydarzenia, opisującważnych fakty, które zaważyły na związanych rocznicami wydarzeń z historii Państwu opisując zaważyły na Państwu te te wydarzenia, wydarzenia, opisując fakty, fakty, które które zaważyły na Polski, w latach 2018-2021. Przelosach które Polski,będziemy a nawetświętować – jak Bitwa Warszawska – Europy losach losach Polski, Polski, aa nawet nawet –– jak jak Bitwa Bitwa Warszawska Warszawska –– Europy Europy słanie pokazuje to, cobolszewizmu. jest najważniejsze dla i świata, chroniącjednocześnie je przed zalewem ii świata, je zalewem świata, chroniąc chroniąc je przed przed zalewem bolszewizmu. bolszewizmu. powstającego Muzeum – czerpanie z historii dla budowania Odwołując się do wspomnianej różnorodności temaOdwołując się do wspomnianej różnorodności Odwołując się na dokolejne wspomnianej różnorodności tematemaprzyszłości Polski stulecia. tycznej sierpnia, nawiązujemy do tematów związanych tycznej tycznej sierpnia, sierpnia, nawiązujemy nawiązujemy do do tematów tematów związanych związanych Pragniemy, aby Muzeum Józefa Piłsudskiego służyło pielęgnowaniu tradycji patriotycznych i niepodległościowych,
reprezentowanych przez Józefa Piłsudskiego, a także z odpoczynkiem i wakacjami. Odwiedzamy legionistów „na obywatelskiej odpowiedzialności zzkształtowaniu odpoczynkiem ii wakacjami. Odwiedzamy legionistów odpoczynkiem postaw wakacjami. Odwiedzamy legionistów „na „na przerwie”, obserwujemy ich podczas zabaw, odpoczynku, za państwo. Nowa instytucja będzie przestrzenią spotkań przerwie”, przerwie”, obserwujemy obserwujemy ich ich podczas podczas zabaw, zabaw, odpoczynku, odpoczynku, w chwilach debat wolnych odważnym walk. miejscem obchodów rocznic oraz wwz historią, chwilach od chwilach wolnych wolnych od walk. walk. I tak przechodzimy do wakacji, które co prawda dobiegły już historycznych. II tak tak przechodzimy przechodzimy do do wakacji, wakacji, które które co co prawda prawda dobiegły dobiegły już już końca, my jednak postanowiliśmy przedłużyć je nieco na łakońca, końca, my my jednak jednak postanowiliśmy postanowiliśmy przedłużyć przedłużyć je je nieco nieco na na łałaWszystkich Państwa serdecznie zapraszam do Sulejówka mach Świata wokół Marszałka. mach Świata wokół mach Świata wokół Marszałka. Marszałka. na finał dwudniowych wmurowania kamienia Z wielką przyjemnościąuroczystości zapraszamy Państwa w podróż senZZ wielką zapraszamy Państwa ww podróż senwielką przyjemnością przyjemnością zapraszamy Państwa podróżżyczsenwęgielnego i świętowanie 11 listopada w atmosferze tymentalną do kurortów i na plaże z początku XX wieku. tymentalną do ii na zz ramach początku XX tymentalną do kurortów kurortów na plaże plażeW początkuakcji XX wieku. wieku. liwości i radosnego patriotyzmu. Mamy Wspólnie odwiedzimy Druskieniki, Maderę, Egipt, Sopot, Wspólnie odwiedzimy Druskieniki, Maderę, Egipt, Sopot, Niepodległą! już po raz czwarty tysiące osób będą życzyły Wspólnie odwiedzimy Druskieniki, Maderę, Egipt, Sopot, opowiemy jak spędzało się wszystkiego, wakacje w czasach Piłsudskiego, swoim bliskim i znajomym co najlepsze z okaopowiemy jak się Piłsudskiego, opowiemy jak spędzało spędzało się wakacje wakacje ww czasach czasach Piłsudskiego, jakie panowały trendy w Niepodległości. modzie plażowej,W Sulejówku jak i gdzie odpozji Narodowego Święta czejakie panowały trendy w modzie plażowej, jak i gdzie odpojakie panowały trendy w modzie plażowej, jak i gdzie odpoczywał samgości, Marszałek, słowem: i tych jak wyglądał wakacyjny świat kamy na tych starszych młodszych, jednocząc czywał czywał sam sam Marszałek, Marszałek, słowem: słowem: jak jak wyglądał wyglądał wakacyjny wakacyjny świat świat wokół Marszałka. wszystkich wokół wartości patriotycznych poprzez naukę, wokół Marszałka. wokół Marszałka. zabawę i wspólne przeżywanie tego wyjątkowego dla Polaków dnia. zapraszam do lektury Serdecznie Serdecznie Serdecznie zapraszam zapraszam do do lektury lektury Anna Osiadacz Anna Anna Osiadacz Osiadaczradości z okazji Narodowego Święta NiepodŻyczę Państwu ległości. Mamy Niepodległą! Anna Osiadacz
W W W
nu u me e rz z e :: n n um m er r ze e :
Na morze, w góry, na błonia. O wakacjach i przemianach Na Na morze, morze, ww góry, góry, na na błonia. błonia. O O wakacjach wakacjach ii przemianach przemianach mody plażowej za życia Marszałka – str. 4-5 Listopadowa nadzieja. StoMarszałka lat temu, 5––listopada mody za str. mody plażowej plażowej za życia życia Marszałka str. 4-5 4-51916 r. na Zamku Królewskim w Warszawie zabrzmiał „Mazurek
Bitwa Warszawska 1920. To nie tylko walki na przedpolach Bitwa 1920. nie walki przedpolach Bitwa Warszawska Warszawska 1920. To nie tylko tylko walki naPolska”. przedpolach Dąbrowskiego” i rozległy sięTo okrzyki „Niech żyjena stolicy, pod Radzyminem i Ossowem – str. 6-7 stolicy, ii Ossowem –– str. 6-7 Proklamowanie tego dnia Królestwa Polskiego stolicy, pod pod Radzyminem Radzyminem Ossowem str.stanowiło 6-7 ważny
krok na drodze niepodległości. – str. 4-5żołnierzy batalionu Termopile poddoLwowem. Bohaterskich Termopile Termopile pod pod Lwowem. Lwowem. Bohaterskich Bohaterskich żołnierzy żołnierzy batalionu batalionu kpt. Zajączkowskiego porównano do Spartan – str. 8 kpt. kpt. Zajączkowskiego Zajączkowskiego porównano porównano do do Spartan Spartan –– str. str. 88
Legionowe konie i kocięta. Kasztanka, klacz Józefa Piłsudskiego, Legioniści na przerwie. JakPoza spędzali czas wolny odnie służby bała się artyleryjskiego ognia. swoimczas panem nikogo Legioniści na Jak wolny od Legioniści na przerwie. przerwie. Jak spędzali spędzali czas wolny od służby służby w okopach, w przerwach między walkami – str. 9DuninChochla zginęła razem z rtm. Zbigniewem wuznawała. ww przerwach między walkami –– str. w okopach, okopach, przerwach między walkami str. 99 Wąsowiczem w słynnej szarży pod Rokitną – str. 6
Wołyń – czas pamięci o Legionach. To już siedemnasty rok Wołyń Wołyń –– czas czas pamięci pamięci oo Legionach. Legionach. To To już już siedemnasty siedemnasty rok rok opieki nad legionowymi cmentarzami – str. 10-11 opieki str. 10-11 opieki nad nad legionowymi legionowymi cmentarzami str.mającej 10-11 na Mamy Niepodległą! To jużcmentarzami czwarta edycja––akcji celu podkreślenie charakteruna Narodowego Święta Nasza akcja Co radosnego na to Marszałek? Instagramie i mural Nasza Nasza akcja akcja Co Co na na to to Marszałek? Marszałek? na na Instagramie Instagramie ii mural mural Niepodległości, organizowanej w partnerstwie z Pocztą Polską. z Piłsudskim w centrum Warszawy – str. 12 zW w centrum Warszawy – str. 12 z Piłsudskim Piłsudskim w centrum Warszawy – str. 12 tym roku kartki pocztowe zaprojektowała trójka twórców młodego pokolenia. – str. 7
POCZĄTKI Tomasz Stańczyk Tomasz Tomasz Stańczyk Stańczyk „Dziwne są te wypoczynki Marszałka Pił„Dziwne są te wypoczynki Marszałka Piłsudskiego. Niby to urlop, ale drzwi się nie sudskiego. Niby to urlop, ale drzwi się nie zamykają, a książki i papierzyska z biurka zamykają, a książki i papierzyska z biurka nigdy nie znikają.” – pisał kapitan Mieczynigdy nie znikają.” – pisał kapitan Mieczysław Lepecki, jego adiutant. sław Lepecki, jego adiutant. Gdy po 1926 r. Piłsudski spędzał wakacje Gdy po 1926 r. Piłsudski spędzał wakacje w kraju, nie chciał lub nie potrafił oderwać w kraju, nie chciał lub nie potrafił oderwać się całkowicie od pracy, przyjmował współsię całkowicie od pracy, przyjmował współpracowników i gości zagranicznych. Lecz pracowników i gości zagranicznych. Lecz wakacje poza Polską w naturalny sposób wakacje poza Polską w naturalny sposób odcinały go od służbowych spotkań, a zaodcinały go od służbowych spotkań, a zapewne też nie docierały do niego urzędowe pewne też nie docierały do niego urzędowe papiery. Być może także dlatego wyjeżdżał papiery. Być może także dlatego wyjeżdżał daleko – na Maderę, do Egiptu i Rumunii. daleko – na Maderę, do Egiptu i Rumunii.
Druskieniki 1924-1931. 1924-1931. Druskieniki Leczenie spokojem spokojem przyrody przyrody Leczenie
Narodowe Archiwum Cyfrowe
Józef Piłsudski Niemnem, Józef Piłsudski wygłasza Polskiej”.nad Kraków. 1924 r.w Druskienikach. dokończenie na str. 2 < odczyt „Pierwsze dni Rzeczypospolitej Józef Józef Piłsudski Piłsudski nad nad Niemnem, Niemnem, ww Druskienikach. Druskienikach. dokończenie na str. 2 <
Andrzej Stawarz
Dzień 11 listopada 1918 r. stanowi jedną z najważniejszych cezur naszej historii. Jest symbolem odzyskanej po 123 latach zaborów niepodległości. Rozpoczyna trudny i skomplikowany proces tworzenia zrębów odradzającego się państwa polskiego.
J
ózef Piłsudski, wspominając pierwsze godziny niepodległości i wagę decyzji, przed którymi stanął jesienią 1918 r., napisał: „Powróciłem z Magdeburga 10 listopada. Próby moje od razu były bardzo nikłe. Byłem przerażony tym, co zastałem, i chciałem – wyznam – najbardziej tchórzliwie uciec z Warszawy. Zastałem tam bowiem to, co w myślach nazwałem od dawna konkubinatem z zaborcą, konkubinatem, w którym zaborca jest zawsze silniejszy od Polski. Dlatego, zastawszy stan chaosu – półrewolucji, pół – nie wiem czego – chciałem nazajutrz wyjechać z Warszawy. Wykazałem więc tę samą niechęć do rządzenia (...), jaką mieli wszyscy inni, robiący w owym czasie próby rządzenia (...)”. Po rozmowach z członkami Rady Regencyjnej i konsultacjach z przedstawicie-
lami wielu stronnictw politycznych, Józef Piłsudski wziął na siebie ciężar odpowiedzialności za wkraczające w niepodległość państwo. Podjął wyzwanie wydobycia Polski z chaosu i uchronienia jej przed rewolucją komunistyczną. 11 listopada Rada Regencyjna wydała odezwę, w której przekazała w ręce Józefa Piłsudskiego władzę wojskową: „Wobec grożącego niebezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego, dla ujednostajnienia wszelkich zarządzeń wojskowych i utrzymania porządku w kraju, Rada Regencyjna przekazuje władzę wojskową i naczelne dowództwo wojsk polskich, jej podległych, brygadjerowi Józefowi Piłsudskiemu. Po utworzeniu Rządu narodowego, w którego ręce Rada Regencyjna zgodnie dokończenie na str. 2
Fot. Fot. zbiory zbiory MJP MJP Fot. zbiory MJP
„Wysokie drzewa liściaste i szpilkowe, „Wysokie drzewa liściaste i szpilkowe, wśród których położone są wille, zabezwśród których położone są wille, zabezpieczają od kurzu. Powietrze przesycone pieczają od kurzu. Powietrze przesycone jest żywicą wydzielającą się z młodych pęjest żywicą wydzielającą się z młodych pędów sosnowych” – pisali autorzy broszury dów sosnowych” – pisali autorzy broszury „Druskieniki zdrojowisko nad Niemnem”. „Druskieniki zdrojowisko nad Niemnem”. Podkreślali, że Druskieniki „Leczą spokoPodkreślali, że Druskieniki „Leczą spokojem swej przyrody, tą przedziwną ciszą, jem swej przyrody, tą przedziwną ciszą, tym szmerem Niemna, który coś mówi dla tym szmerem Niemna, który coś mówi dla wszystkich i każdego z osobna”. Zdrojowiwszystkich i każdego z osobna”. Zdrojowisko było polecane więc dla ludzi o zszarsko było polecane więc dla ludzi o zszar-
Niepodległej
wrzesień listopad2015 2016 wrzesień wrzesień 2015 2015