do 21 nov 2013 donderdagavond serie young pianists festival Grote Zaal / 20.15 uur
Ralph van Raat Wenen, Bart贸k en de liefde
PROGRAMMA RALPH VAN RAAT
Wenen, Bart贸k en de liefde Ralph van Raat piano
do 21 nov 2013 donderdagavond serie young pianists festival Grote Zaal / 20.15-22.00 uur DUUR: ca. 40 minuten voor de pauze ca. 40 minuten na de pauze
inleiding FOYERDECK 1 / 19.15-19.45 uur
Door Michel Khalifa
randprogramma Voorafgaand aan de inleiding zal de klankinstallatie van Stan Wannet in het Atrium spelen. Na afloop van de inleiding vindt een pianolarecital plaats op het Open Podium van de YPF in de Entreehal. Direct na afloop van het concert zal Alex Nowitz (STEIM) het Open Podium verzorgen.
Partners Donderdagavondserie:
Tekst toelichting: Ralph van Raat
Arnold Schönberg (1874-1951) Sechs kleine Klavierstücke op. 19 (1911) Nr. 1 Leicht, zart Nr. 2 Langsam Nr. 3 Sehr langsam Nr. 4 Rasch, aber leicht Nr. 5 Etwas rasch Nr. 6 Sehr langsam Anton Webern (1883-1945) Variationen für Klavier op. 27 (1935-1936) I Sehr mäßig II Sehr schnell III Ruhig fließend Leoš Janác˘ ek (1854-1928) In the Mist (1912) I Andante II Molto adagio III Andantino IV Presto PAUZE Jan Vriend (1938) Liebesträume (2010) Liebestraum I Liebestraum II Liebestraum III Liebestraum V Liebestraum VI
TOELICHTING ‘On or about December 1910 human character changed’, schreef de Britse schrijfster Virginia Woolf, na het zien van een tentoonstelling van post-impressionistische kunst in Londen . ‘The world has changed less since the time of Jesus Christ than it has in the last thirty years’, schreef de Franse dichter Charles Péguy rond hetzelfde tijdstip. Het begin van de twintigste eeuw kenmerkt zich niet alleen door grote maatschappelijke veranderingen, zoals een algemene groei in de kwaliteit van het leven door de komst van machines en schijnbare politieke stabiliteit, maar ook door innerlijke spanningen onder vooral kunstenaars. Met de krampachtige mentaliteit ter voorkoming van elke maatschappelijke onrust, en de daarmee gepaard gaande persoonlijke immobiliteit, ontstond een tegengestelde reactie onder vrije denkers: de hang naar individualisme en weerstand tegen de voorspelbare orde.
kiemen van de muzikale omwentelingen die voor de deur stonden: zo wordt de toonsoort van b klein aan het begin en aan het einde van het werk bevestigd, maar resulteert de innerlijke zoektocht naar de diepste individuele expressie in een chromatiek die elke vaste tonale grond onder de voeten doet verdwijnen.
De hang naar individualisme leidt tot een zoektocht in tonaliteit Geschreven als afsluitende opdracht voor zijn compositiedocent Arnold Schönberg, is de invloed van Bergs leraar evident door het motivische denken: de gehele compositie is opgebouwd uit een natuurlijke uitwerking van slechts enkele muzikale gegevens, waarvan de openingsfrase – bestaande uit een reine en een overmatige kwart – in vele gedaanten terugkeert. Het was ook zijn docent, die Berg op typische wijze aanraadde geen additionele delen meer te componeren bij de sonate, omdat met de reeds gecomponeerde muziek alles al gezegd was, wat er te zeggen viel.
In de muziek fungeert de eendelige Sonate opus 1 (1909) van de toen 24-jarige Alban Berg bijna als rolmodel voor de historische positie van de kunsten in Europa aan het begin van de twintigste eeuw. Enerzijds ademt het werk nog volop de karakteristieken van de late romantiek in de lyrische dramatiek en muzikale retoriek, waarin met name de invloed van Richard Strauss, Richard Wagner en Gustav Mahler te horen zijn. De klassieke sonatevorm blijft ook intact met een expositie, doorwerking en reprise. Anderzijds omarmt het werk diverse 4
TOELICHTING
Arnold Schönberg
Klavierstücke zijn weliswaar atonaal, maar bezitten vele referenties aan de traditionele tonaliteit. Omdat Schönberg ten tijde van de compositie nog geen systeem had uitgedacht om de noten te ordenen, was het vrijwel onmogelijk een grote vorm toe te passen, wat de geringe tijdsduur van de stukjes verklaart. ‘Uitdrukken in twee noten’ was waar de componist naar streefde, en daarbij was geen plek voor decoratieve opvulnoten.
Sechs kleine Klavierstücke Het componeren met als basis enkele kleine motieven, en het stoppen met componeren wanneer alles gezegd was, voerde Bergs leraar Arnold Schönberg nog consequenter door in zijn eigen Sechs kleine Klavierstücke opus 19. Twee jaar eerder had Schönberg voor het eerst consequent en volledig gebroken met de tonaliteit, om zo zijn diepste gevoelens te kunnen verklanken, met als resultaat schijnbaar radicale, vaak aforistische (beknopte) muziek. De individuele fragmentarische pianostukjes van opus 19 vormen ieder een andere wereld. Het eerste deel vormt een impressie van vluchtige gedachten en vertwijfeling, die doet denken aan de schilderijen die Schönberg in die tijd maakte. In het tweede deeltje staat de grote terts centraal, als verwijzing naar de bouwsteen van de traditie, nu in een nieuwe context geplaatst. In het derde deel hoort men de symfonische invloed van Mahler, die Schönberg buitengewoon bewonderde: in de linkerhand noteerde Schönberg ‘orkestrale’ octaven – wederom een referentie naar de traditie –, die in een uiterst zachte dynamiek gespeeld dienen te worden, als een schim van het verleden. Na het vierde deeltje, een scherzo, klinkt een echo van de Weense wals in het vijfde deel.
Anton Webern
Variationen für Klavier Van de zogenaamde Tweede Weense School, die bestond uit Arnold Schönberg en zijn leerlingen Alban Berg en Anton Webern, paste de laatstgenoemde componist de regels van de dodecafonie (twaalftoonstechniek) het meest consequent toe. Met deze compositietechniek, bedacht door Schönberg om weer orde in het compositieproces te scheppen, hield de componist zich zo veel mogelijk aan een van tevoren bedachte reeks van alle twaalf tonen binnen het octaaf. Er waren specifieke ‘spelregels’ voor het toepassen van de reeks: zo mocht eenzelfde toon pas weer klinken als alle andere elf geklonken hadden, om het gevoel van een tooncentrum zoveel mogelijk te voorkomen. Geïnspireerd door onder andere de compositietechnieken uit de barok, was het ook mogelijk de reeksen om te keren of van achteren naar voren te lezen. In zijn pogingen om een heldere muziek te creëren waarin gevoel en logica samengaan – met als referentie met name
Schönberg componeerde de eerste vijf delen in één dag; het laatste deel volgde enkele maanden later, na zijn aanwezigheid op de begrafenis van Mahler. De luisteraar hoort doodsklokken, een gesmoorde klacht en als laatste muzikale geste een laatste zucht, ‘wie ein Hauch’. De 5
TOELICHTING
de muziek uit de renaissance en de barok –, componeerde Webern in een radicaal abstracte, strenge stijl. Deze vormde voor toekomstige componisten als Pierre Boulez het boegbeeld en startpunt voor het muzikale avant-gardisme.
zijn werk, en wenste zelfs dat zijn uitvoerders niets van de achterliggende reeksentechnieken zouden weten. Lyriek was ook een van Weberns hoogste doelen, en zijn dissonante intervallen moeten opgevat worden als uitingen van de diepste emoties.
In zijn Variationen für Klavier op. 27 moet men de titel opvatten als variaties op eenzelfde toonreeks. Het derde deel was het eerste gecomponeerd, en doet nog het meeste denken aan een narratieve, relatief vrije variatieset. Het eerste deel, daarna gecomponeerd, is geschreven in een traditionele ABA-vorm en hierin zijn de strenge vormen veel opvallender. Symmetrie speelt een grote rol; zo zijn vrijwel alle frasen van dit deel palindromen van elkaar – de muziek klinkt gelijk, ongeacht of ze van voren naar achteren wordt gespeeld of andersom. Waar dit eerste deel in de eerste plaats lyrisch is, is het laatst gecomponeerde middendeel in een schijnbaar nog abstracter idioom geschreven. Niet alleen maakte de taal van de grote intervallen in dit scherzo de weg vrij voor de latere modernistische componisten, ook het gebruik van dynamiek droeg hiertoe bij. Zo is de dynamiek structureel gepaard aan een specifiek motief, als een vroege voorloper van het totale serialisme van de jaren vijftig. Alle intervallen zijn bovendien gespiegeld aan de ‘a’ boven de centrale ‘c’: na elk interval ten opzichte van deze spiegel klinkt het zelfde interval in tegengestelde richting.
Leoš Janác˘ ek In the Mist
Ook in Oost-Europa waren er aan het begin van de twintigste eeuw muzikale verschuivingen. Geruchten van de ontwikkelingen van de Tweede Weense School, maar ook van het impressionisme in Frankrijk sijpelden door. De in Praag werkzame Leoš Janác˘ ek was niet alleen uiterst gefascineerd door de muziek die hij mondjesmaat kon ontdekken, maar de aspecten van een verbrokkelde en harmonisch onstabiele taal paste ook goed bij zijn gemoedstoestand in 1912. Zijn zelfvertrouwen was gebroken door de steeds vijandiger wordende reacties op zijn complexer wordende muzikale taal, en de dood van zijn dochter Olga zorgde voor een gedeprimeerde gemoedstoestand. De titel van zijn laatste substantiële pianowerk In the Mist refereert dan ook zowel aan deze gemoedstoestand, als aan de impressionistische kwaliteiten van het werk. Alle vier delen zijn geschreven in ongebruikelijke toonsoorten die, op symbolische wijze, vijf tot zes mollen (verlagingen) bezitten. Opvallend is de indruk van verbrokkeling in het werk; met name in het tweede en het vierde deel hoort men slechts flarden van onafgemaakte melodieën,
Er is veel geschreven over het rationele aspect van dit werk. Echter, ook Webern kwam uit een laatromantische traditie, en ook voor hem was Mahler een van de boegbeelden. Webern verafschuwde elke rationele interpretatie van 6
TOELICHTING
en abrupte tempo- en stemmingswisselingen, die doen denken aan de taal van Schönberg. Deze haperingen zijn deels toe te schrijven aan Janá c˘ eks experimenten met ‘spraakmelodie’. Om zijn werk zo expressief mogelijk te maken, modelleerde hij de melodische frasen en intervallen naar de intonatie en het ritme van de Tsjechische taal. We horen als het ware het snikken van de componist, en wellicht de woede en het onbegrip voor zijn situatie. Ook stilte speelt een centrale rol in deze delen, die net als in de muziek van de Tweede Weense School, niet onbelangrijker is dan klank. Met name in het eerste en het derde deel, die doen denken aan volksmuziek, is de invloed van het impressionisme het meest hoorbaar: effecten met mengklanken door het laten liggen van het rechterpedaal, en specifieke kleurtonen geven de muziek een zwevende en soms onheilspellende kwaliteit.
opnieuw? – onverminderd een zoektocht naar individuele uitdrukking. Voor Vriend betekent dit echter niet direct een psychoanalytische reis, maar eerder de zoektocht naar het ongewone in het gewone, het onverwachtse in het verwachte, schoonheid in het voorbedachte, en mysterie in het rationele. Voor de afzonderlijke delen ging Vriend, zelf verdienstelijk pianist, uit van archetypische speel- en compositietechnieken, om daar een eigen wereld uit te destilleren. Zo is het laatste deel opgebouwd uit het contrast tussen de zwarte en witte toetsen van de piano. In het tweede deel is zelfs een houten blokje vereist, aan te brengen onder het middenpedaal, waardoor vrije snaren gedurende het hele deel meeresoneren en een rijke galm produceren. Als jonge componist sterk beïnvloed door de esthetiek van de complex-mathematische taal van onder andere Iannis Xenakis, speelt complexiteit nog steeds een grote rol in de compositie. Zo is het werk grotendeels genoteerd op drie tot vier notenbalken, waarin een hechte en dichte textuur ontstaat van chromatische, zich steeds evoluerende variaties van motieven. Toch is het klinkende resultaat, ondanks het rationele aspect van het werk, eerder een vreugdevolle en fantasievolle lofzang op de rijke pianoliteratuur, variërend van Bach en Liszt tot Webern, Debussy en Messiaen.
Jan Vriend Liebesträume
Hoe anders lijken de kaarten precies een eeuw later te liggen, bij het beluisteren van Jan Vriends Liebesträume. Weliswaar refererend aan de prototypen van de laatromantische Franz Liszt, is het element liefde vooral te interpreteren als startpunt voor creativiteit en positivisme. Op 75-jarige leeftijd weet Vriend de muziekgeschiedenis moeiteloos en op virtuoze manier naar zijn hand te zetten, ongeacht of het tonaliteit of atonaliteit betreft. Muziek is ook voor hedendaagse componisten nog – of juist 7
BIOGRAFIEËN COMPONISTEN Arnold Schönberg
Arnold Schönberg (1874‑1951) werd in Wenen geboren. Hij groeide op in een joods gezin. Op achtjarige leeftijd begon hij met vioollessen en kort daarna schreef hij al zijn eerste composities. Schönberg nam contrapuntlessen bij Alexander von Zemlinsky en trouwde met diens dochter. Om in zijn levensbehoeften te voorzien, hield hij zich bezig met het leiden van arbeiderskoren en het
orkestreren van operettes. Ook werkte Arnold Schönberg enige tijd in de cabaretwereld. In 1899 schreef hij zijn eerste belangrijke compositie, het strijksextet Verklärte Nacht. In 1903 vestigde Schönberg zich als componist, leraar en dirigent in Wenen. Tot zijn leerlingen behoorden onder meer Alban Berg en Anton Webern. Dissonantie begon steeds meer onderdeel uit te maken van zijn composities. Zijn revolutionaire werken als Erwartung en Pierrot Lunaire kregen veel kritiek te verduren, maar Arnold Schönberg geloofde dat tonaliteit plaats moest maken voor andere vormen van expressie en ging onverstoord door. Vanaf 1923 schreef Arnold Schönberg nagenoeg alleen nog streng dodecafone werken. In 1933 ontvluchtte Schönberg Europa en vestigde zich in de Verenigde Staten van Amerika. Daar gaf hij onder andere colleges aan de universiteit van Hollywood. Hij overleed in 1951 in Los Angeles.
8
Anton Webern
Anton Webern (1883-1945) werd in Wenen geboren als zoon van een Oostenrijks hoog ambtenaar. Van kindsaf kreeg hij piano- en cellolessen, en aan de universiteit van Wenen studeerde hij muziekwetenschap bij Guido Adler. Hoewel hij aan de Universiteit van Wenen begon aan een reguliere muziekopleiding, ging hij in 1904 privé bij Arnold Schönberg studeren. Onder diens vleugels legt Webern de fundamenten voor een bescheiden en zeer opvallend oeuvre waarin de beknoptheid van het muzikale
biografie
materiaal, atonaliteit en de twaalftoonstechniek een belangrijke rol spelen. Na posten als theaterdirigent in een hele reeks steden, werd hij in 1918 leraar en dirigent in Wenen, en bouwde een grote reputatie op als vertolker van moderne muziek. In 1934 verloor hij al zijn officiële functies en moest leven van de opbrengst van privélessen. Hij stierf in 1945 in het Oostenrijkse Mittersill door een kogel van een Amerikaanse soldaat.
Leoš Janác˘ ek
De Tsjechische componist Leoš Janác˘ ek (1854-1928) is internationaal beschouwd een laatbloeier. Lange tijd was hij slechts een plaatselijke grootheid in Brno die de regionale volksmuziek bestudeerde. Van de klankrijkdom van de Tsjechische taal maakte hij een gedegen studie en af en toe leverde hij een compositie af waarin deze zaken tot uiting kwamen. Ook had hij een orgelschool die snel uitgroeide tot een heus conservatorium waar Janác˘ ek compositie doceerde. In 1904 schreef ˚ en na de hij de opera Jenufa uitvoering van dit werk in 1915 in Praag werd ook de rest van Europa wakker en groeide Janác˘ ek uit tot een van de 9
belangrijkste componisten van zijn land. In 1916 kwam hij de veel jongere Kamila Stösslová tegen. Zij werd de laatste twaalf jaren van zijn leven zijn muze en vormde de inspiratie voor belangwekkende werken als Sinfonietta, de Glagolitische Mis en De Zaak Makropoulos.
biografie
Jan Vriend
Jan Vriend (1938) studeerde piano bij Else Krijgsman, muziektheorie bij Anthon van der Horst en Jan Felderhof en compositie bij Ton de Leeuw aan het Amsterdams Conservatorium. Hij volgde de cursus elektronische muziek aan het Instituut voor Sonologie.
In 1970 won Jan Vriend de Gaudeamus Internationale Compositieprijs 1970 voor zijn compositie Huantan (1968). Hij studeerde wiskunde en aanverwante wetenschappen, voornamelijk met het oog op compositorische toepassingen. Met componist Jos Kunst presenteerde hij in 1971 een radioserie over ‘verschillende manieren om naar muziek te luisteren’. Tussen 1989 en 1994 was hij dirigent van het New Stroud Orchestra in Gloucestershire, waar hij momenteel leeft en werkt.
Hij leidde verschillende koren, ensembles en orkesten en was in 1965 medeoprichter en eerste dirigent van het Amsterdams Studenten Kamer Orkest, tegenwoordig het Asko|Schönberg. Tot 1971 was hij daar artistiek leider. In 1967 behaalde hij de Prijs voor Compositie van het Amsterdam Conservatorium en volgde lessen bij Iannis Xenakis bij de Schola Cantorum in Parijs. 10
biografie
UITVOERENDE Ralph van Raat Piano
Voor zijn ontwikkeling als pianist waren vooral zijn verdere studies bij Claude Helffer in Parijs, Ursula Oppens in de Chicago en Pierre-Laurent Aimard in Keulen van belang. Zijn bijzondere aandacht voor de muziek van de twintigste en eenentwintigste eeuw viel al snel op. Deze resulteerde in prijzen bij onder andere de Internationale Ferienkurse fĂźr Neue Musik te Darmstadt (1998), het Internationale Gaudeamus Vertolkers Concours (1999) en de VSCD Klassieke Muziekprijs (2005). In 2006 had Van Raat bij de NPS op Radio 4 een eigen serie over moderne muziek en de toegankelijkheid ervan. De
foto: Marco Borggreve
De Nederlandse pianist en musicoloog Ralph van Raat (1978) studeerde zowel piano aan het Sweelinck Conservatorium bij Ton Hartsuiker en Willem Brons als Muziekwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam. Beide studies sloot hij cum laude af.
pianist bracht verschillende cd’s uit en heeft sinds 2006 een exclusief contract met Naxos. Voor dit label nam Van Raat de complete pianowerken op van Louis Andriessen, John Adams, Magnus Lindberg en Sir John Tavener. Ook de opname van The people united will never 11
be defeated van Rzewski was een international succes. Ralph van Raat is als docent hedendaagse pianomuziek verbonden aan zowel het Utrechts Conservatorium als het Conservatorium van Amsterdam.
VERWACHT
do 28 nov 2013 donderdagavond serie serie nederlands blazersensemble grote zaal / 20.15 uur
NEDERLANDS BLAZERS ENSEMBLE + HOTEL MODERN De Ring
Richard Wagners gigantische, megalomane zestien uur durende operacyclus Der Ring des Nibelungen in één muziektheateravond. Hotel Modern maakt indringend, hilarisch theater dat zich afspeelt in een vernuftig gecreëerde miniatuurwereld met live animaties en maquettes. ‘Hartverscheurende verhalen, met kille precisie uitgebeeld door kleifiguurtjes’, aldus de Volkskrant. Wagners heroïsche epos is de groep dus wel toevertrouwd. Het grootste en het kleinste: de epische strijd om het Rijngoud en om de macht door goden, godinnen, reuzen en dwergen, gereduceerd tot een avondvullende suite. En dat alles in een intens beeldverhaal met maquettes van Hotel Modern en de prachtige muziek door het Nederlands Blazers Ensemble. Met maquettes gemaakt van kristalsuiker en antiek koperwerk komen spectaculaire, dramatische Wagnerlandschappen tot leven. Wagners Ring in een ongehoorde combinatie, een Gesamtkunstwerk ter gelegenheid van zijn 200e geboortedag.
12
VERWACHT
do 9 JAN 2014 donderdagavond serie serie asko|schönberg grote zaal / 20.15 uur
ASKO|SCHÖNBERG Stilte en chaos
Een existentiële zoektocht, een filosoferen in tonen: zo zou je het werk van György Kurtág en Jan van de Putte kunnen karakteriseren. Beiden zoeken in hun muziek stille innerlijke ruimten op, verkennen de ‘chaos in zichzelf’ (Van de Putte). Kurtág balanceert in What is the Word – naar Beckett – op de rand van sprakeloosheid.
Foto: Co Broerse
Met een verdeeld over de zaal opgesteld instrumentarium bieden Kurtágs composities een unieke luisterervaring. Ook de nieuwe liederencyclus van Van de Putte op teksten van de Portugese dichter Fernando Pessoa is een reis naar het binnenste van de klank. Met intuïtieve klankbewegingen volgt de componist de overpeinzingen van deze zonderlinge dichter. Jan van de Putte
Asko|Schönberg is ensemble in residence
13
VERWACHT
November do 14 nov t/m zo 24 nov
Young Pianists Festival Voor het complete programma en randprogramma zie:
wo 27 nov / 20.15 uur
Rotterdam Symphony Chorus + Lucas en Arthur Jussen Ein deutsches Requiem voor twee piano’s
December zo 1 dec / 20.15 uur
ISH + VOCAALLAB MonteverdISH – a hiphop breakdance opera
www. muziekgebouw.nl do 28 nov / 20.15 uur
wo 4 dec / 20.15 uur
Nederlands Blazers Ensemble + Hotel Modern De Ring
Calefax Rietkwintet + Wouter van Reek Door de Bomen het Bos
vr 29 nov / 20.15 uur
vr 6 dec / 20.30 uur
Amsterdamse Cello Biënnale Sneak Preview 2014
Tomoko Mukaiyama Super T-market
Henrik Schwarz + Hauschka Scripted & Prepared
za 30 nov / 15.00
za 7 dec / 20.15 uur
Waalse Kerk
zo 24 nov / 13.00 uur
Nederlandse Bachvereniging Hij komt! Drie adventscantates
Diamantfabriek Conversations with my mother
vr 22 nov / 19.00 uur
Junior Finale van de YPF Piano Competition 2013 De drie beste pianisten van 12 t/m 15 jaar za 23 nov / 21.00 uur
Finale YPF Piano Competition Categorieën 16 t/m 29 jaar zo 24 nov / 21.00 uur
Jacky Terrasson Slotconcert Young Pianists Festival 2013 di 26 nov / 20.15 uur
Anne Sofie von Otter + Bengt Forsberg La mélodie française
zo 8 dec / 11.00 uur za 30 nov / 20.15 uur
Kleine Zaal
Special: Osiris Trio jublieum
Osiris Trio Jubileumconcert
Ensemble SCALA Morning of the unexpected
za 30 nov / 20.15 uur
zo 8 dec / 15.00 uur
Waalse Kerk
Symfonieorkest De Philharmonie Grandeur en nostalgie
Nederlandse Bachvereniging Hij komt! Drie adventscantates
14
Geheimtips Bijzondere concerten die je niet mag missen
Muziekgebouw aan ‘t IJ / foto: Erik van Gurp
MUZIEKGEBOUW AAN ’T IJ Piet Heinkade 1 / 1019 BR Postbus 1122 / 1000 BC Amsterdam Kaartverkoop T 020 788 2000 ma t/m za 12.00 -18.00 uur Kantoor T 020 788 2010 F 020 788 2020 E post@muziekgebouw.nl Zakelijke evenementen T 020 788 2023
Restaurant Zouthaven bevindt zich op de begane grond van het Muziekgebouw. Voor een heerlijke start van uw concertavond. Openingstijden en reserveren www.zouthaven.nl of T 020 788 2090 WORD VRIEND Steun het Muziekgebouw al vanaf € 50 per jaar. Lees meer op : muziekgebouw.nl/steunons
PARTNERS De activiteiten van het Muziekgebouw aan ’t IJ komen tot stand door steun van:
Gelieve uw mobiele telefoon tijdens het concert uit te schakelen. Camerabeeld- en geluidsopnamen alleen toegestaan met toestemming vooraf.
Mediapartner:
Pauzedrankje (indien inbegrepen) serveren wij op tafels bij de uitgang van de zaal.
Druk binnenwerk:
EARLY BIRD TICKETS Voor jongeren tot 30 jaar, bijna alle concerten € 10. Wees snel: hoe eerder, hoe meer kans. Lees meer op: www.muziekgebouw.nl/earlybirds
Reserveren en openingstijden restaurant Zouthaven: www.zouthaven.nl. Centraal Station (10-15 min lopen) is met tram 26 bereikbaar tot 00.00 uur. Taxicentrale Amsterdam: T 020 677 7777. De Piet Heinparkeergarage onder Muziekgebouw aan ’t IJ is 24 uur per dag open. Informatie + online kaarten bestellen www.muziekgebouw.nl. Ook voor onze nieuwsbrief.