za 14 dec 2013 serie strijkkwartetten Grote Zaal / 20.15 uur
Quatuor Ysa每e Franse lyriek
PROGRAMMA
za 14 dec 2013 serie strijkkwartetten Grote Zaal / 20.15-22.00 uur DUUR: ca. 40 minuten voor de pauze ca. 25 minuten na de pauze
QUATUOR YSAÿE Franse lyriek
voorprogramma
Guillaume Sutre viool Luc-Marie Aguera viool Miguel da Silva altviool Yovan Markovitch cello
entreehal / 19.45-20.00 uur
ACANTHUS KWARTET Jos Jonker viool Daniel Frankenberg viool Bas Bartels altviool Veerle Schutjens cello Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791) Strijkkwartet nr. 19 in C, KV465 ‘Dissonantenkwartet’ (1782-1785) Menuetto (Allegro) en Trio Allegro molto
Tekst toelichting: Katja Reichenfeld
Ludwig van Beethoven (1770-1827) Strijkkwartet nr. 11 in f op. 95 (1811) Allegro con brio Allegretto ma non troppo Allegro assai vivace ma serioso Larghetto espressivo - Allegretto agitato - Allegro molto leggieramente André Boucourechliev (1925-1997) Miroir 2 (1989) Cinq pièces pour quatuor à cordes PAUZE Claude Debussy (1862-1918) Strijkkwartet in g op. 10 (1893) Animé et très décidé Assex vif et bien rythmé Andantino, doucement et expressif Très modéré - En animant peu à peu - Très mouvementé et avec passion
TOELICHTING Het schrijven van een strijkkwartet wordt door veel componisten beschouwd als de ultieme uitdaging: een sobere bezetting van vier instrumenten van dezelfde familie die met elkaar een eenheid van klank vormen, terwijl toch ieder van hen een uiterst individuele stem heeft. Dat is zoiets als de ideale maatschappij in de notendop. De soberheid van het materiaal dwingt de componist tot een kernachtige manier van componeren. ‘In het strijkkwartet’, schrijft de Frans-Bulgaarse componist Boucourechliev, ‘heerst de wet van de absolute concentratie.’ Na Joseph Haydn, de schepper van het genre strijkkwartet was het diens leerling Ludwig von Beethoven die het uiterste wist te bereiken met deze beperkte middelen. Alle vier de stemmen kregen van Beethoven een even belangrijke rol binnen het geheel. Gezamenlijk zorgen zij in zijn partituren soms voor een orkestrale klank in zware akkoorden of unisono passages, maar vooral in zijn latere werken geeft Beethoven de musici met korte frases een duidelijke rol binnen het grote geheel van het notenweefsel. Zijn samengebalde muziektaal vraagt van de luisteraar een totale concentratie en overgave aan het luisteren.
waarin de individuele stemmen opgingen als waterdruppeltjes binnen een wolkenformatie. Hij was ook de eerste die harpachtige klanken voorschreef door middel van pizzicato noten (tokkelen met de vingers). Zijn vier strijkers vormden een schilderspalet waarmee hij sferen en vluchtige bewegingen op zijn doek zette. Dat was iets ongekends op het terrein van het strijkkwartet. Vanaf dat moment ging er een wereld open van nieuwe klankkleuren en ook de klassieke vormentaal verloor zijn hoge status. ‘Ik ben er steeds meer van overtuigd dat muziek niet een ding is dat gegoten kan worden in een vaste, traditionele vorm. Muziek is gemaakt van kleuren en ritmes’, schreef Debussy in 1907 aan zijn uitgever Jacques Durand.
Debussy opende een wereld van nieuwe klankkleuren
Het voorbeeld van Beethoven bleef eigenlijk de hele negentiende eeuw geldig, ook al werd de harmonische taal steeds meer uitgebreid. En toen kwam Claude Debussy. In zijn enige strijkkwartet creëerde hij klankwolken
Debussy’s invloed op de twintigste-eeuwse muziek was immens en velen na hem hebben de vrijheid die hij nam verder verkend. Toen de Bulgaarse componist André Boucourechliev na 4
TOELICHTING
de Tweede Wereldoorlog in Parijs arriveerde, trof hij daar een muziekwereld aan die met ongekende vernieuwingen van klank en vorm bezig waren. Vanaf de jaren vijftig nam Boucourechliev volop deel aan de experimenten. Hij exploreerde de vormvrijheid van de aleatoriek (toevalsmuziek) en verbreedde zijn horizon in de elektronische studio. Bovendien ging hij door op de weg van de atonaliteit waartoe onder anderen Debussy met zijn ‘zwevende’ harmonieën een aanzet had gegeven. In zijn strijkkwartetten nam hij echter zijn hoed af voor zijn grote voorvader Beethoven.
schudden, en met een Rossini-achtige lichtheid (‘molto leggieramente’) besluit hij dit granieten opus.
Opus 95 kwam zonder opdrachtgever tot stand in 1810, en werd pas vier jaar later voor het eerst uitgevoerd door het Schuppanzigh Kwartet. Het luidde een periode van depressiviteit in bij de componist waarin hij nauwelijks componeerde. Zijn biografen gaan ervan uit dat de voornaamste oorzaak te vinden is in het feit dat hij als huwelijkskandidaat werd afgewezen door zijn lieftallige achttienjarige pianoleerling Therese Malfatti, voor wie hij de beroemde bagatelle Für Elise schreef. Beethovens handschrift werd verkeerd gelezen, want in werkelijkheid stond er: ‘Für Therese’. Tijdens een feestje ten huize van de Malfatti’s heeft Beethoven haar waarschijnlijk ten huwelijk gevraagd, maar helaas werd hij die avond stomdronken en zette zichzelf voor gek.
Ludwig van Beethoven Strijkkwartet nr. 11
Beethovens Strijkkwartet nr. 11 op. 95 draagt het opschrift: ‘Quartett serioso’. Is het inderdaad een ernstig kwartet, en waarom dan? Met een korzelige unisono inzet valt Beethoven in deel I met de deur in huis. Een tegenwicht geeft hij al snel in een wiegend, teder tweede thema. Dit zijn de twee uitersten waartussen het hele werk balanceert: woede en tederheid. Wat in dit opus ontbreekt is de muzikanteske humor die in de andere kwartetten altijd wel ergens opduikt. Bovendien is het erg kort en vooral eerste deel lijkt in één ruk te zijn geschreven: zónder de gebruikelijke dubbele streep in het midden met de dubbele punt die een herhaling voorschrijft. Beethoven had haast om zijn gemoed te luchten in deze samengebalde partituur, zoveel is wel duidelijk. Pas met de lichtvoetige ‘uitsmijter’ aan het slot van het vierde deel lijkt hij zijn boosheid van zich af te
André Boucourechliev Miroir 2
In het vijfdelige strijkkwartet Miroir 2 van Boucourechliev keek de componist in de spiegel (‘miroir’) en zag achter hem de gestalte van Beethoven opdoemen. Beethoven trok hem aan zijn jasje en maande hem tot concentratie en helderheid. Het besef drong diep door tot Boucourechliev dat je je als componist niet kan verschuilen achter een weelderige klank wanneer je een strijkkwartet wilt schrijven. ‘Je staat naakt tegenover die vier pure en tere lijnen, en je eigen 5
TOELICHTING
stem.’ Zijn eerste kwartet uit 1968 was een experimenteel werk in de serie van vijf Archipels. Het tweede kwartet, Miroir 2 was weliswaar volledig atonaal maar toch veel traditioneler. Zo werd het bijvoorbeeld volledig uitgeschreven. Deel I begint met een Beethoven-citaat uit de ‘heiliger Danksagung’ van het Strijkkwartet op. 132: een overduidelijke knieval. Het hele werk is intiem geschreven en weeft, net zoals Beethoven dat deed, een web uit de noten van de vier partijen. Het is een breekbaar web en soms balanceert de muziek op de grens van het hoorbare. Maar er zijn ook heftige uitvallen en dichte, clusterachtige klanken.
op zichzelf te staan en de luisteraar, volledig betoverd, tuimelt van de ene sfeer in de andere. Die sferen lijken op ‘impressies’ zoals ze door de impressionistische schilders op het doek werden gezet. Debussy vond zelf het op hem geplakte label van ‘impressionist’ uiterst ‘imbeciel’. Niet de schilderkunst inspireerde hem, maar veel meer de literatuur en de dichtkunst. Hoewel vele passages in het kwartet aan de haal gaan met onze verbeeldingskracht, is er, zo blijkt, wel degelijk een constructief element dat die vier delen van het kwartet verbindt: het beginthema dat in allerlei gedaantes steeds terugkeert. Deze cyclische vorm waarbij één thema de partituur als in een ‘ring’ bijeenhoudt, was een vondst van de drie jaar eerder overleden César Franck, door hem met groot succes toegepast. Terwijl César Franck zijn thema in onze oren hamert, maakt Debussy het ons lastig om het te herkennen door voortdurende subtiele veranderingen en variaties. Maar ook als we het thema niet herkennen werkt het onbewust als een bindend element.
Miroir 2 onstond in 1989 en werd geschreven in opdracht van de Franse radio. De componist droeg het stuk op aan het Quatuor Ysaÿe dat het werk in 1992 in première bracht.
Claude Debussy Strijkkwartet in g
Toen Debussy in 1893 zijn Strijkkwartet voltooide was hij van plan om vervolgens een hele serie kamermuziekwerken te schrijven: een pianosonate, een vioolsonate en een tweede strijkkwartet. Pas tegen het eind van zijn leven zou hij hierop terugkomen.
Het werk werd voor het eerst uitgevoerd door de kwartetformatie van de grote Belgische violist Eugène Ysaÿe (1858-1931) naar wie het ensemble van vanavond is vernoemd.
Zijn eerste en enige strijkkwartet lijkt op het eerste gehoor een ‘klassiek’ opgebouwd stuk met vier levendige delen en een langzaam deel in het centrum. Toch heeft het vrijwel niets gemeen met de kwartetten van Haydn, Mozart en Beethoven. Er is geen sonatevorm en geen ontwikkeling, niet in de vorm en niet in de harmonie. De delen lijken 6
BIOGRAFIEËN COMPONISTEN Ludwig van Beethoven
Ludwig van Beethoven (1770‑1827) begon zijn muzikale loopbaan aan de piano. In Bonn trad hij op zijn achtste voor het eerst op in het openbaar, en rond die tijd kreeg hij compositieles van Christian Gottlob Neefe. Door toedoen van Neefe en graaf Waldstein ging hij in 1787 korte tijd naar Wenen waar hij Mozart ontmoette. Eenmaal terug in Bonn trad hij in dienst van de keurvorst en
speelde als altviolist in diens hoforkest. Toen hij in 1792 voor de tweede keer naar Wenen ging, werd hij leerling van Haydn. Zijn leven lang zou hij in Wenen blijven wonen, wel op zo’n zestig verschillende adressen in en buiten de stad. In Wenen onderhield Beethoven vanaf de eerste jaren tot aan zijn dood goede contacten met de adel. Sommigen van hen werden zelfs intieme vrienden. Een van hen was Nikolaus Zmeskall von Domanovecz, door Beethoven met goedmoedige spot ‘baron Mestkar’ genoemd. Zmeskall was een goede amateurcellist die elke zondag musici uitnodigden om in zijn huis muziek te maken. Vele van Beethovens strijkkwartetten werden daar door het Schuppanzigh Kwartet geoefend en gespeeld voor een select publiek. Het was Zmeskall aan wie Beethoven zijn Strijkkwartet op. 95 opdroeg. Een andere adellijke vriend, prins Lichnowsky, gaf hem vier kostbare Italiaanse strijkkwartetinstrumenten cadeau. Ze zijn nog altijd 7
te bezichtigen in het Beethovenhuis in Bonn. Of Beethoven daar zelf wel eens op speelde is niet bekend, maar hij was zo trots op dit bezit dat hij de instrumenten op het achterblad signeerde. Na Opus 95 schreef Beethoven twaalf jaar geen strijkkwartetten meer. Maar in 1822 verzocht de cellospelende Russische prins Galitzin hem een aantal kwartetten te schrijven. Dat was de aanzet tot de ‘late kwartetten’ Opus 127, 130 en 132, het ‘hooggebergte’ in het landschap van het strijkkwartet. Hierop volgden nog de Grosse Fuge op. 133 en zijn allerlaatste kwartet, Opus 135, geschreven in het jaar vóór zijn dood.
biografie
André Boucourechliev
André Boucourechliev (1925‑1997) werd geboren in Sofia, de hoofdstad van Bulgarije. Daar studeerde hij piano aan het conservatorium en vertrok vervolgens naar Parijs om verder te studeren. Zijn levenlang bleef hij in Frankrijk wonen. In de jaren vijftig volgde hij een cursus in Darmstadt en begon te componeren vanuit het atonale idioom: ‘De atonaliteit is in de muziek de enige echt nieuwe gebeurtenis van de twintigste eeuw’, schreef hij in een van zijn vele boeken en artikelen. Hij meed echter het serialisme van Pierre Boulez en reisde naar Milaan om in de Studio di fonologia van de
RAI te experimenteren met elektronische apparatuur. Hij werd daarbij geïnspireerd door Luciano Berio en Bruno Maderna met wie hij regelmatig contact had. Boucourechliev brak als componist door met zijn werk Archipels (1967-70), vijf stukken die waren geschreven in een ‘open’, aleatorische vorm. Zij werden uitgevoerd in de belangrijke Parijse concertserie van Boulez, Domaine Musical. Daar werden niet alleen de avant-gardisten uitgevoerd maar ook hun voorlopers zoals Debussy, Schönberg, Strawinsky en Messiaen. Belangrijke werken volgden, zoals Ombres voor strijkorkest, de opera Le Nom de Oedipe en Miroir voor zangstem en orkest. Boucourechliev schreef drie strijkkwartetten: Archipel 2 (1968), Miroir 2 (1990) en Quatuor 3 (1994). Maar ook als schrijver over muziek was hij actief en van zijn hand verschenen onder andere boeken over Beethoven en Debussy. Zijn boek over zijn eigen muziek draagt de titel Language musical (1993). Als leraar had hij aanstellingen aan de Hogeschool in Parijs en de universiteit van Aix-en8
Provence. Bovendien was hij betrokken bij vele radio- en televisie programma’s over muziek. In 1994 werd hem de Grand Prix National de Musique toegekend, en later kreeg hij nog twee hoge Franse onderscheidingen.
biografie
Claude Debussy
Claude Debussy (1862‑1918) stapte op zijn tiende het Parijse conservatorium binnen om een pianovirtuoos te worden. Acht jaar later gooide hij het roer om en ging compositie studeren. Zijn leraren vonden dat hij een ‘te sterke hang naar het ongewone’ had, maar toch won hij met een cantate de Prix de Rome en ‘moest’ naar Rome, waar hij in de Villa Medici twee jaar lang terugverlangde naar zijn geliefde in Parijs. Hij ging verder op het pad van het ‘ongewone’ en interesseerde zich voor de renaissancemuziek, voor de Javaanse gamelan die hij hoorde op de Parijse
Wereldtentoonstelling in 1889, en voor Wagner. Al deze inspiratiebronnen droegen ertoe bij dat Debussy zich steeds meer verwijderde van de klassieke regels. Hij schafte het idee af van de ‘ontwikkeling’ in de klassieke sonatevorm waarin tegengestelde thema’s een conflict met elkaar aangaan, waarna aan het slot alles weer goed komt. Bovendien creëerde hij een ‘zwevende’ harmonie, subtiele en rijke klankkleuren en een vrije stijl die leek op een improvisatie. In 1893 schreef hij zijn enige strijkkwartet en een jaar later ging zijn orkestwerk Prélude à L’aprèsmidi d’un faune in première. Het grote succes daarvan betekende zijn doorbraak. Boulez zou later beweren dat de Prélude het begin inluidde van de moderne muziek. Het wonder van Debussy was dat hij als groot vernieuwer toch ook het publiek wist te bereiken. In 1902 ging zijn enige opera Pelléas et Melisande in première. Het werk werd herkend als een mijlpaal in de Franse muziek en alleen al in Parijs honderd keer opgevoerd. Grote orkestwerken volgden, zoals La Mer (1905), en Images (19059
12), balletten, pianomuziek en liederen. Tegen het einde van zijn leven keerde hij terug naar de kamermuziek met een project van zes sonates waarna hij er slechts drie voltooide (1915-17). Hij stierf in 1918 aan darmkanker. De grote vreugde van zijn laatste jaren was zijn dochtertje Chou-chou en zijn tweede vrouw Emma Bardac. Zij vormden een rustpunt na vele wilde jaren met verschillende heftige relaties.
biografie
UITVOERENDEN Quatuor Ysaÿe Het Franse Quatuor Ysaÿe werd in 1984 opgericht. De musici zaten toen alle vier nog op het Conservatorium van Parijs en werden bovendien gecoacht door het LaSalle Quartet en het Amadeus Quartet. Het kwartet speelt nog altijd in vrijwel dezelfde samenstelling van de beginjaren. Alleen de oorspronkelijke cellist werd in 2005 vervangen door cellist Yovan Markovitch. In 1988 won Quatuor Ysaÿe de eerste prijs van het prestigieuze strijkkwartet concours in Evian en daarmee begon hun internationale loopbaan waarbij zij speelden op de belangrijkste kamermuziekpodia in de wereld. Zij bouwden een breed repertoire op van Franse en Duitse kwartetmuziek. Ook speelden zij vele hedendaagse werken, onder anderen van Albéric Magnard, Pascal Dusapin en Boucourechliev, waarvan zij vaak de eerste uitvoering verzorgden. Hoogtepunten in hun carrière waren onder
andere de uitvoering van alle 69 strijkkwartetten van Haydn tijdens het festival van Besançon, en een complete Beethovencyclus in het Musée d’Orsay in Parijs. In 2009-10 trad het kwartet op in Nederland in strijksextetformatie samen met twee leden van het voormalige Alban Berg Quartett. Het ensemble heeft vele cd opnamen gemaakt met werken van onder anderen Haydn, Beethoven, Mendelssohns en Schumann. In 2001 namen zij de complete strijkkwartetten van André Boucourechliev op, waarvoor zij een Franse onderscheiding kregen. In 2003 richtten zij een eigen label op, Ysaÿe Records. Ruim een jaar geleden verscheen daar hun laatste cd met Brahms’ Derde strijkkwartet en Schönbergs strijksextet Verklärte Nacht. De leden van het Quatuor Ysaÿe gaven strijkkwartetles aan het conservatorium in Parijs en in Los Angeles. Masterclasses gaven zij over de hele wereld, onder andere in Sao Paulo, Jeruzalem en Riga. Met de huidige tournee zet het ensemble helaas een punt achter hun glansrijke dertigjarige carrière. 10
biografie
11
biografie
Acanthus Kwartet De vier muzikanten van het Acanthus Kwartet vonden elkaar op het conservatorium van Amsterdam. Het kwartet is opgericht in september 2010. Ondanks het relatief korte bestaan heeft het Acanthus Kwartet al een aantal bijzondere concerten op haar naam staan, waaronder een concert in de Kleine Zaal van het Concertgebouw te Amsterdam en een plaats in de finale van het Grachtenfestival Conservatorium Concours. Het kwartet nam deel aan meerdere festivals, cursussen
en masterclasses in binnen- en buitenland en heeft ondermeer lessen gevolgd bij Antonio Meneses (Beaux Arts Trio), het Smetana Trio, Gilles Millet (Quatuor Danel), Peter Cropper (Lindsay String Quartet), Keith Pascoe (Britten Quartet), het Vogler Quartet en Dmitri Ferschtman. Sinds 2012 is het kwartet via het Conservatorium van Amsterdam verbonden aan de Nederlandse Strijkkwartet Akademie (NSKA), waardoor ze naast hun individuele lessen van Ilya Grubert, Cornelis Koelmans, Richard Wolfe en Monique Bartels lessen krijgen van Marc Danel en Stefan Metz. 12
Het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds (NMF) heeft Jos een viool en Bas en Veerle een strijkstok in bruikleen gegeven.
VERWACHT
za 25 jan 2014 serie strijkkwartetten grote zaal / 20.15 uur voorprogramma / 19.45 uur
JUILLIARD STRING QUARTET Tussen volksmuziek en avant-garde
Jesse Benjamin Jones (1978) is een perfecte vertegenwoordiger van de generatie componisten tussen de dertig en de veertig jaar. Hij schrijft even makkelijk moderne muziek waarin de hedendaagse klassieke muziek doorklinkt, als op vrolijke Amerikaanse volks- en popmuziek gebaseerde werken. In die zin lijkt hij een moderne Schubert die ook de klassieke muziek en de populaire muziek van zijn tijd combineerde.
13
Foto: Steve J. Sherman
Het Amerikaanse Juilliard String Quartet staat voor buitengewone kwaliteit. Meer dan zestig jaar geleden begon hun geschiedenis aan de Juilliard School of Music. Ondanks veranderingen in de bezetting is de esprit in elke noot aanwezig. Of het kwartet nu klassiekers speelt uit de vroege romantiek of stukken waarvan de inkt nog maar net droog is. Zoals het nieuwe strijkkwartet van de jonge Amerikaanse componist Jesse Benjamin Jones.
Juilliard String Quartet
VERWACHT
December 2013 zo 15 dec / 15.00 uur
Laureaten Prinses Christina Concours Wat is het geheim van muzikaal talent? 8+
za 21 dec / 15.00 uur
De IJ-Salon Mahlers mooiste za 21 dec / 20.15 uur
Tamara Stefanovich Spraakmakende sonate van Boulez
ma 16 dec + zo 22 dec / 19.30 uur
Combattimento Consort Amsterdam + Nederlands Kamerkoor Weihnachtsoratorium Di 17 dec / 12.30 uur
CvA-Brass & CvA-Percussion Lunchconcert ism Conservatorium van Amsterdam
zo 22 dec
Januari 2014 zo 5 jan / 15.00 uur
Van Swieten Society Nieuwjaarsconcert do 9 jan / 20.15 uur
Asko|Schönberg + Slagwerk Den Haag Stilte en chaos
Kindermiddag vr 10 jan / 20.15 uur 13.30 uur
J.O.N.G. Ensemble Het hemelse fagotje (5+)
Slagwerk Den Haag Drumming za 11 jan / 20.15 uur
Theater De Spiegel Nest (2+)
Marc-André Hamelin Vroeg 20e-eeuwse pianoklassiekers
wo 18 dec / 19.30 uur
13.30 uur
zo 12 jan / 11.00 uur
Choir of the New College Oxford Noël Noël!
Bimhuis
Kleine Zaal
ICP Orchestra Instant componeren (10+)
Masato Suzuki Suzuki bespeelt het Fokker-orgel
13.30 en 15.30 uur / Kleine Zaal
do 19 dec / 20.15 uur
zo 22 dec / 19.30 uur
Atlas Ensemble Premières
Combattimento Consort Amsterdam + Nederlands Kamerkoor Weihnachtsoratorium
vr 20 dec / 20.30 uur
Insomnio The Yellow Shark van Frank Zappa
zo 12 jan / 20.15 uur
Nederlands Kamerkoor + Storioni Trio Von der Liebe
za 28 dec / 19.30 uur
Calefax Rietkwintet + gasten PAN 10 14
Geheimtips Bijzondere concerten die je niet mag missen
Muziekgebouw aan ‘t IJ / foto: Erik van Gurp
MUZIEKGEBOUW AAN ’T IJ Piet Heinkade 1 / 1019 BR Postbus 1122 / 1000 BC Amsterdam Kaartverkoop T 020 788 2000 ma t/m za 12.00 -18.00 uur Kantoor T 020 788 2010 F 020 788 2020 E post@muziekgebouw.nl Zakelijke evenementen T 020 788 2023
Restaurant Zouthaven bevindt zich op de begane grond van het Muziekgebouw. Voor een heerlijke start van uw concertavond. Openingstijden en reserveren www.zouthaven.nl of T 020 788 2090 WORD VRIEND Steun het Muziekgebouw al vanaf € 50 per jaar. Lees meer op : muziekgebouw.nl/steunons
PARTNERS De activiteiten van het Muziekgebouw aan ’t IJ komen tot stand door steun van:
Gelieve uw mobiele telefoon tijdens het concert uit te schakelen. Camerabeeld- en geluidsopnamen alleen toegestaan met toestemming vooraf.
Mediapartner:
Pauzedrankje (indien inbegrepen) serveren wij op tafels bij de uitgang van de zaal.
Druk binnenwerk:
EARLY BIRD TICKETS Voor jongeren tot 30 jaar, bijna alle concerten € 10. Wees snel: hoe eerder, hoe meer kans. Lees meer op: www.muziekgebouw.nl/earlybirds
Reserveren en openingstijden restaurant Zouthaven: www.zouthaven.nl. Centraal Station (10-15 min lopen) is met tram 26 bereikbaar tot 00.00 uur. Taxicentrale Amsterdam: T 020 677 7777. De Piet Heinparkeergarage onder Muziekgebouw aan ’t IJ is 24 uur per dag open. Informatie + online kaarten bestellen www.muziekgebouw.nl. Ook voor onze nieuwsbrief.