do 3 mrt 2016 donderdagavond serie serie calefax Grote Zaal / 20.15 uur
Calefax
Nieuwe Rietoogst
PROGRAMMA
do 3 mrt 2016 Donderdagavond serie serie calefax Grote Zaal / 20.15-22.00 uur DUUR: ca. 40 minuten voor de pauze ca. 40 minuten na de pauze
Calefax
Nieuwe Rietoogst
inleiding
Calefax Oliver Boekhoorn hobo Ivar Berix klarinet Raaf Hekkema saxofoon Jelte Althuis basklarinet Alban Wesly fagot
foyerdeck 1 / 19.15-19.45 uur
Michel Khalifa in gesprek met Raaf Hekkema
Theo Loevendie (1930) Ritorno (2012) in opdracht van Calefax, met ondersteuning van het Fonds Podiumkunsten
Masakazu Natsuda (1968) Chanson suspendue (2013; Nederlandse première) opgedragen aan Barcelona Reed Quintet
Janco Verduin (1972) muurverf, papier en karton op paneel (2015) Graham Fitkin (1963) Compel (2010) in opdracht van Cheltenham Festival
PAUZE Dai Fujikura (1977) Wind Skein (2013; Nederlandse première) in opdracht van Barcelona Reed Quintet en Calefax
Carola Bauckholt (1959) Zugvögel (2012) opgedragen aan Calefax, in opdracht van WDR, Harry Vogt
Nico Muhly (1981) Look for Me (2015) gecomponeerd in opdracht van Calefax en Het Concertgebouw
Jacob TV (1951) Billie (2003, bewerking 2013)
toelichting Rietkwintet Calefax geeft het zelf onmiddellijk toe, deze oogst aan rietstukken is geen programma van louter ongehoorde muziek. Wel recente stukken, waarvan een aantal geschreven zijn voor een verwant ensemble. ‘Geen wereldpremières’, zegt fagottist Alban Wesly. ‘Je zou dit programma kunnen zien als de oogst van de beste stukken van de afgelopen jaren.’ ‘Calefax heeft niet per se behoefte om nog niet eerder uitgevoerde werken te presenteren. Premières krijgen bij ons een plek in de reguliere concertpraktijk. Zodoende willen we met het nieuw gecomponeerde repertoire ook een meer klassiek georiënteerd publiek bereiken.’
zekere zin een kindje van ons. Opgericht naar ons voorbeeld, maar onderhand volwassen geworden. Ze weten interessante componisten aan zich te binden. Dit concert is ook een goede gelegenheid om het stuk uit te voeren waarmee Janco Verduin uit Eindhoven afgelopen december onze jaarlijkse compositiewedstrijd won. Het is geïnspireerd op het werk van beeldend kunstenaar Jan Schoonhoven.’
Er is geen thematisch verband tussen de werken die Calefax zal spelen. Het kwintet wilde het repertoire juist zo gevarieerd mogelijk maken. ‘Het enige dat de stukken gemeen hebben, is dat ze allemaal voor rietkwintet geschreven zijn’, bedenkt Wesly. ‘Afgezien van Jacob TV’s Billie spelen we ditmaal geen arrangementen. De drang naar diversiteit heeft ons wel heel streng gemaakt in de selectie. Naast de compositie Compel van Graham Fitkin heeft het bijvoorbeeld weinig zin het werk Accordo van Luca Francesconi uit te voeren, hoe spijtig we dat ook vinden. Maar qua energie zitten ze te dicht bij elkaar.’ Calefax presenteert met enige trots twee stukken die geschreven zijn voor het Barcelona Reed Quintet. Wesly: ‘Dat rietkwintet is in 4
toelichting
Theo Loevendie
meester Können. Na de Eerste Wereldoorlog als Oostenrijks kind in Nederland achtergebleven, was hij met Bach opgegroeid. Dankzij hem bloeide een wereldoorlog later een levenslange liefde bij mij op voor de muziek van Bach; een liefde waar ook de musici van Calefax mee behept zijn, vermoed ik.’
Ritorno
Theo Loevendie schreef Ritorno (terugkeer) in opdracht van Calefax. De titel heeft meerdere betekenissen voor hem. Ten eerste is het stuk Loevendies terugkeer als componist na een impasse van enkele jaren die voornamelijk met zijn gezondheid te maken had. Ook in de muzikale vorm is er een terugkeer: het korte eerste deel sluit af met een koraalachtige zetting die in het derde (laatste) deel terugkomt. Het eerste deel, dat nog geen twee minuten duurt, bevat elementen die in het hele stuk een rol spelen. Loevendie: ‘In de genoemde koraalachtige zetting ontstaat geleidelijk een opbouw van samenklanken in de volgorde abc, abcd, abcde, et cetera waaruit tenslotte het slotkoraal van negen samenklanken groeit.’
‘Het derde deel lijkt een collage van heterogene elementen, zoals een wals- en een tango-ritme, die uitmonden in een almaar versnellende beweging, iets wat je ook in zigeunermuziek tegenkomt. Toch heeft het onderhuids een strengere structuur dan je op het eerste gezicht zou zeggen. Zo begint het met een gegeven dat is afgeleid van de koraal uit het eerste deel. Die speelt vervolgens tussen de regels door een belangrijke rol, om vlak voor het turbulente slot pianissimo terug te keren.’
In het tweede deel, dat de vorm heeft van een passacaglia, blikt hij terug op de tijd waarin hij leerling was van een Montessorischool in de Amsterdamse Kinkerbuurt: ‘Op een metallofoon imiteerde ik baslijnen uit passacaglia’s van Johann Sebastian Bach, die zich steeds herhalen, met variaties die ik eraan toevoegde en door andere kinderen liet spelen. Daarin werd ik gestimuleerd door de onderwijzer, 5
toelichting
Masakazu Natsuda
Janco Verduin
De twee Japanse werken in het programma werden geschreven voor een concert dat het Barcelona Reed Quintet in 2013 gaf met muziek van componisten uit dat land.
Met dit werk won Janco Verduin vorig jaar de internationale compositiewedstrijd die Calefax ieder jaar uitschrijft. Het thema was Easy Pieces.
Over Chanson suspendue zegt Masakazu Natsuda het volgende: ‘Ik ben als componist een minimalist in de keuze en het gebruik van materialen voor een werk. Dat geldt ook voor dit stuk. Het hoofdthema dat door de vijf instrumenten homofoon gespeeld wordt, is gebaseerd op een groep noten die de vorm van de letter W aannemen. Dit thema wordt achtereenvolgens ontwikkeld in drie verschillende tempi, drie harmonische velden en drie registers. Daarnaast heb ik een kort motief van vier snel dalende noten in het stuk verwerkt. Alle muziek vloeit voort uit die twee componenten. De groep van vijf noten kunnen een lange melodische lijn vormen, maar komt uiteindelijk niet van zijn plaats. Vandaar de titel: ze blijven hangen van het begin tot het einde.’
Het is voor zijn doen een mild stuk geworden, zegt Verduin: ‘Ik vroeg me af voor wie het eenvoudig moest zijn. Voor mij, voor de musici, voor het publiek? Ik heb gekozen voor een beperkt aantal noten. Daarbij heb ik me laten inspireren door het werk van Jan Schoonhoven. Iedere keer als ik het zie in het Haags Gemeentemuseum, ben ik weer onder de indruk. Het is eenvoud zonder opsmuk, het spel van schaduwen die over reliëfs vallen. Het pretendeert niets anders dan het is. Wat me ook aanspreekt is dat hij als postbeambte die werken ’s avonds aan de keukentafel maakte, onder het genot van een glaasje jenever. De noten vormen akkoorden die in een steeds andere ligging voorbij komen. Daardoor ontstaan kleurverschuivingen, variaties binnen de terugkerende akkoorden. Het is minimaal, zonder dat het ook maar één moment aan Steve Reich doet denken.’ Het werk gaat vergezeld van een 3D-animatie die Verduin zelf gemaakt heeft: een pilvorm in een langzame metamorfose, waarin de schaduw mee verandert.
Chanson suspendue
muurverf, papier en karton op paneel
6
toelichting
Graham Fitkin
Dai Fujikura
‘Dwingen’, zo zou je de titel Compel kunnen vertalen. Graham Fitkin, die het voor Calefax schreef, doet een beroep op het uithoudingsvermogen van de vijf musici.
Het Engelse woord ‘skein’ duidt op de V-vormige formatie van vliegende trekvogels, met name ganzen en kraanvogels.
Compel
Wind Skein
De vogel die de positie in de punt van de V inneemt, ondervindt de grootste luchtweerstand. Door wervelingen van de lucht links en rechts achter deze midvoor hoeven de vogels in de poten van de V minder energie te gebruiken bij het vliegen. Door de koppositie bij toerbeurt over te nemen, verdelen de vogels die meest vermoeiende rol gelijkelijk over elkaar.
Elf minuten lang moeten ze met grote ritmische precisie en aandacht voor de krachtige accenten het tempo zien vol te houden. Volgens Fitkin draait het stuk om uithoudingsvermogen, obsessieve concentratie en onafgebroken inspanning: ‘Het bevindt zich in een gebied waar ongedwongen volharding en gespannen dwangmatigheid samenkomen. Daarom zijn er vrijwel geen rusten, veel staccato’s – en er is geen tijd om te ontspannen. Omdat ik veel herhaling heb ingebouwd, zal ademhaling problemen opleveren en kunnen er passages zijn waar musici snel naar adem moeten happen, waardoor ze noten missen. Punten waar dit kan voorkomen heb ik in de partituur aangegeven.’ Hij wenst Calefax veel succes. Na het spektakel van Compel hebben de musici en het publiek tijd nodig om op adem te komen. Het is daardoor ideaal als laatste werk voor een pauze in het programma.
Een interessant verschijnsel, aldus de Japanse componist Dai Fujikura. Hij gebruikte het als inspiratiebron voor Wind Skein, dat hij schreef in opdracht van het Barcelona Reed Quintet: ‘Ik heb deze techniek toegepast op het rietkwintet. Ik stel me de spelers voor alsof ze in V-formatie vliegen. De globale vorm verandert steeds terwijl de samenhang in stand blijft, met subtiele klankverschuivingen binnen de groep. Wind Skein heeft twee delen die zonder pauze gespeeld worden. De musici bepalen zelf de volgorde. In een van de delen neemt de saxofoon de leidende rol op zich, terwijl de andere instrumenten de begeleiding verzorgen met multiphonics, alsof ze de luchtturbulentie zijn die opgewekt wordt door de melodieën die de saxofonist speelt.’
7
toelichting
Carola Bauckholt
Nico Muhly
Net als het het stuk van Dai Fujikura is Zugvögel van Carola Bauckholt geïnspireerd op overvliegende trekvogels. Uitgangspunt voor Bauckholt is de roep waarmee de vogels tijdens het vliegen onderling contact houden.
Nico Muhly liet zich voor Look for Me inspireren door het Amerikaans traditionele lied Mother in the Graveyard, dat hij kende in een versie van Margaret MacArthur.
Zugvögel
Look for Me
MacArthur verzamelde en vertolkte volksliederen uit haar thuisstaat Vermont, waar Muhly geboren is. Haar eerste album als zangeres verscheen in 1962 op het gerenommeerde label Folkways. Op die plaat staat ook het genoemde lied. Muhly: ‘Haar opnamen zijn buitengewoon – een hoge stem met een lieflijk timbre en een breekbaar vibrato. In mijn versie creëren de althobo en de klarinet een aureool rond de melodie van dit lied, die gespeeld wordt op de saxofoon. De fagot en de basklarinet gaan met vulgaire oprispingen dwars tegen dit klanklandschap in. De melodie blijft in het hele stuk hoorbaar, maar de variaties worden steeds duisterder. Ik ben altijd gefascineerd geweest door het spanningsveld tussen het zachtmoedige karakter van volksmelodieën en de strekking van de teksten. Look for Me is een poging om met een deel van het ensemble het apocalyptische, Bijbelse geweld uit te lichten dat in de woorden besloten ligt.’
‘Wilde zwanen vliegen rond in wijde cirkels voor ze vertrekken. Ze roepen bij elke vleugelslag. Mijn oren hebben zulke ongehoorde klanken nodig. Meestal vind ik die buiten de muziek. Als ik iets hoor dat me intrigeert, wijd ik composities aan die ervaring. Zo kan ik me verre houden van het steeds maar herkauwen van clichés uit om het even welke muziek. Hoe dichter ik bij die akoestische ervaring blijf, hoe beter het is. Ik transcribeer geluiden en vertaal ze naar conventionele instrumenten. Bij die omzetting moeten speeltechniek en het palet van timbres uitgebreid worden, met medewerking van de musici. De rieten van het kwintet hebben me ertoe gebracht een heel specifieke klankwereld te onderzoeken. De uitdaging voor mij ligt daarin de essentie van de klanken hoorbaar te maken.’ Het werk begint inderdaad met klanken die onmiddellijk doen denken aan het roepen van een vlucht zwanen hoog in de lucht. Al snel lijkt Bauckholt haar aandacht te verplaatsen naar andere soorten, en krijg je de indruk rond te lopen in een dierentuin, langs volières, apenkooien, en verblijven van wezens die ontsproten zijn aan een creatieve geest met een hang naar het absurde – hybriden van mens, dier en apparaat. Hun geroep rekt zich op tot lange, klaaglijke lijnen, waar soms nog een enkel dier luid protesterend overheen stuitert, om uit te monden in een zacht suizen. 8
toelichting
Jacob TV Billie
Jacob Ter Veldhuis, internationaal opererend onder de naam Jacob TV, schreef deze hommage aan jazzzangeres Billie Holiday voor saxofoniste Connie Frigo. Billie is een van zijn zogenaamde ‘boombox’-stukken, waarin opnamen van gesproken woord de basis vormen van de muziek. Die opnamen komen uit interviews en toespraken, meestal afkomstig van radio en tv. Ter Veldhuis versnijdt ze, knipt ze op, herhaalt ze, strooit ze rond. Zo ontstaat een ritmische collage die, met de melodische contouren van de spraak, de blauwdruk vormt voor de muziek. In de citaten die hij gebruikt van Billie Holiday, spreekt ze over haar angsten en haar onzekerheid, maar ook over het feit dat zingen haar de kans gaf om te ontsnappen aan een leven van armoede. De melodie van de saxofoon komt vaak in de buurt van het jazzidioom uit de periode waarin Holiday actief was, rond het midden van de vorige eeuw. In 2013 voegde Ter Veldhuis een pianopartij aan de compositie toe. Die heeft hij bewerkt voor Calefax. Tekst toelichting: René van Peer
9
liedtekst Jacob TV
– cook! dare to sing – I’m always scared they was talkin’ jazz, hihi, at that time you know bend this note bend that note – boot dare to sing, dare to sing hahaha, when I got through it
Billie
I was scared to death ne no a hum, ne no a hum etc. I was scared to death at that time you know I’m always scared – You are? I’m always scared!
can you sing and I said sure I sing all the time I always knew I could sing ‘cause I always did sing, but uh so I sang, and everybody loved me and I made about a 40 dollars in tips and I got the job! they made me cry, they made me happy
I was in the wings haha and I couldn’t control my knees I’m always scared – You are? Well, you can call it that... I waited until the last minute and said I wasn’t gonna go on...e I had every chance I got and still gettin’...
a little, a little a little too much – so I walk so I talk and my voice is too loud when I’m out in the crowd so that people are apt to stare – I can’t hear the band at all! know know know do they know – do they care? that it’s only that I’m lonely and low as can be and the tunes are not always the best – I request and my voice is too loud – I can’t hear the band at all! but what else can you do, but what else can you do at the end of a love affair so I smoke and I joke uh hh a litt- a litt- a little too much and I laugh, and the smile on my face isn’t really
dare to sing !? – I’m always scared but anyway, I went back and I did 16 songs! and I like to do a little tune they make me cry, they make me happy I walked out you know and then bend this note bend that note two kinds of blues: there’s happy blues and there’s sad blues I’ve been very happy, been very happy the blues to me is like being very sad, very sick, going to the church. they was talkin’ jazz, hihi, at that time you know 10
liedtekst
a smile at all! and the smile on my face, on my face face face face – adadadada – for the trees face face face – for the sun to rot. and now a little tune specially written for me: strange fruit, strange fruit I never had brothers or sisters, cousins or uncles; all I had was my mom my mom and I had a pretty rough time when we were in Baltimore all we had was one preacher, he used to come every Sunday. Jesus Christ no! Jesus Christ, they want me out of Chicago or Foxton... Oh man it took me 10 years! And I said: I can’t go out there, there’s too many people…
11
BIOGRAFIEËN COMPONISTEN
foto: Theo Krijgsman
Theo Loevendie
Theo Loevendie (1930) studeerde compositie en klarinet aan het conservatorium van Amsterdam, maar was tot 1968 vrijwel uitsluitend als saxofonist actief in de jazz met eigen ensembles en als leider van Boy Edgars Big Band. Loevendies bijdragen aan de jazz leverden hem de Wessel Ilckenprijs op (later omgedoopt tot Buma Boy Edgarprijs). In 1968 schreef Loevendie zijn
eerste compositie buiten de jazz, Scaramuccia voor klarinet en orkest. Van 1970 tot 1988 was hij hoofddocent compositie aan het conservatorium van Rotterdam. Hij schreef diverse opera’s. In 2003 richtte hij het ensemble Ziggurat op, waarin hij westerse en niet-westerse instrumenten samenbracht. In veel van zijn werk klinkt zijn liefde voor Turkse muziek door. In opdracht van de NTR ZaterdagMatinee componeerde hij de opera Spinoza, die in 2014 in Het Concertgebouw zijn première beleefde. In 2015 ontving hij de Andreaspenning van de stad Amsterdam.
Masakazu Natsuda Masakazu Natsuda (1968) is actief als componist en dirigent. Hij studeerde compositie onder meer bij Jo Kondo in Tokio en bij Gérard Grisey in Parijs. Hij sloot zijn studie aan het Conservatorium van Parijs af met de hoogste onderscheiding. Hij heeft met 12
zijn composities diverse prijzen gewonnen, en heeft werken geschreven voor Ensemble Intercontemporain, het Radio Symfonie Orkest en de Berliner Symphoniker.
Zijn muziek wordt gespeeld in belangrijke internationale festivals als MaerzMusik in Berlijn en Festival Présences van Radio France in Parijs.
Janco Verduin In zijn muziek onderzoekt Janco Verduin (1972) waarneming en de manier waarop we waarnemingen verwerken. De laatste paar
biografieën
jaren heeft hij de nadruk in zijn muziek verlegd van zogenaamde nootvoor-noot verhoudingen naar veranderende klankconstellaties.
foto: Ruben Brands
Muziektechnologie studeerde Verduin compositie aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag bij Louis Andriessen, Martijn Padding, Gilius van Bergeijk en Richard Ayres. Hij heeft muziek geschreven voor ensembles als Modelo62, Nieuw Amsterdams Peil, Asko|Schönberg en het Nieuw Ensemble. In 2015 won zijn muurverf, papier en karton op paneel de jaarlijkse compositiewedstrijd van Calefax.
Het menselijk brein heeft een voorkeur voor het herkennen van patronen, en Verduin concentreert zich in zijn muziek op dit aspect van actief luisteren. Hij verkent het gebied waar de waarneming van luisteraars een overdosis aan informatie te verwerken krijgt. Door de dichtheid van de informatie te variëren laat hij de luisteraars momenten van spanning en ontspanning ervaren. Zo voert hij hen door een abstracte verhaalstructuur, zonder dat ze een eenduidige betekenis door de strot geduwd krijgen. Na studies in Industrieel Design en
Jansen, Yo-Yo Ma, de BBC Philharmonic, het Tokyo Symphony Orchestra, London Chamber Orchestra, en het Nederlands Blazers Ensemble.
Graham Fitkin Na een compositiestudie aan de Nottingham University vervolgde Graham Fitkin (1963) zijn studie aan het Koninklijk Conservatorium bij Louis Andriessen. In veel van zijn muziek staat de piano centraal. Hij richtte de Nanquidno Group op, die uit vier pianisten bestaat. Hij componeert niet alleen voor de concertzaal, maar ook voor dans, film en elektronische media. In de jaren negentig was hij composer-in-residence bij het Royal Liverpool Philharmonic Orchestra. Hij heeft muziek geschreven voor Janine 13
Daarnaast heeft hij gewerkt met de Royal Ballet. Sinds 1996 treedt hij ook op met zijn eigen ensemble, Fitkin Group.
Dai Fujikura Op vijftienjarige leeftijd verhuisde Dai Fujikura (1977) van zijn geboortestad Osaka naar Dover met een beurs voor een muziekstudie. Hij won talrijke prijzen, waaronder de Huddersfield Festival Young Composers Award, de Internationaler Wiener Composition Prize en de Paul Hindemith Prize.
biografieën
Carola Bauckholt
foto: Milena Mihaylova
Zijn muziek is uitgevoerd door Ensemble Modern, Asko|Schönberg, London Sinfonietta, het Nieuw Ensemble, Klangforum Wien en Ensemble Intercontemporain.
Naast zijn werken voor klassieke ensembles begeeft hij zich op het gebied van popmuziek en jazz, in samenwerkingen met David Sylvian, Ryuichi Sakamoto, en Jan Bang, Arve Henriksen en Sidsel Endresen uit het Noorse improvisatiecircuit. Daarnaast werkt hij met danser/choreograaf Saburo Teshigawara, eerst als componist van de soundtrack bij diens meest recente dansfilm en vervolgens in de opera Solaris, naar het boek van Stanislaw Lem, die vorig jaar in première ging in het Théâtre des Champs Elysées in Parijs.
Centraal in het werk van Carola Bauckholt (1959) staat het denken over waarneming en begrip. Haar composities combineren vaak elementen uit beeldende kunst, muziektheater en concertant gespeelde muziek. Daarin gebruikt ze graag klanken die op ongebruikelijke manieren geproduceerd worden en niet aan de hand van een van tevoren vastgelegd muzikaal kader ingestudeerd worden, maar in hun ongestoorde ontwikkeling geobserveerd en doorgevoerd worden. In haar jeugd kreeg ze pianoles, maar besloot aanvankelijk zich te wijden aan beeldende kunst en 14
theater. De ontdekking van visionaire kunstenaars als John Cage, Gerhard Rühm, Ernst Jandl en Maurico Kagel leidde haar naar de muziek. Bij Kagel studeerde ze ‘nieuw muziektheater’ in een klas die op een niet-academische leest geschoeid was. Open, conceptuele discussies waren van even groot belang als muziektechnisch onderricht. Ondanks deze onorthodoxe opleiding heeft Bauckholt tal van prijzen gewonnen, en is ze toegelaten als lid van de Akademie der Künste in Berlijn. Vorig jaar werd ze aan de Anton Bruckner Universiteit in Linz benoemd tot compositiedocent met als specialisatie ‘nieuw muziektheater’.
Nico Muhly Nico Muhly (1981) wordt beschouwd als een van de meest gewilde jonge componisten van het moment. Hij is composerin-residence geweest bij het Muziekgebouw Eindhoven en bij de Britten Sinfonia. Muhly werkte als programmeur en redacteur voor Philip Glass. Sinds 2001
biografieën
foto: Matthew Murphy
Hij heeft een uitgesproken liefde voor muziek uit de renaissance en werkt met namen uit de alternatieve pop, zoals Björk, Sufjan Stevens, Antony and the Johnsons en gitarist/componist Bryce Dessner van de Amerikaanse indie-band The National. Muhly is lid van het IJslandse kunstenaarslabel Bedroom Community, dat in 2006 zijn eerste album Speaks Volumes uitbracht. Hij vergelijkt componeren graag met koken: het verzamelen van ingrediënten, die later zorgvuldig tot een geheel bijeengevoegd moeten worden.
foto: Mark van Vugt
Jacob TV
heeft hij tientallen werken geschreven, waaronder twee opera’s en muziek bij films als The Reader en Kill Your Darlings.
De ‘avant-pop’ componist Jacob TV (Jacob Ter Veldhuis, 1951) begon als rockmuzikant en studeerde compositie en elektronische muziek aan het Groningse conservatorium. In 1980 ontving hij de Nederlandse Prijs voor Compositie. Jacob TV maakte naam met melodische composities, die recht uit het hart komen en op effect geschreven zijn. De pers doopte hem de ‘Andy Warhol van de nieuwe muziek’, en zijn ultra-tonale, zoetgevooisde stijl bereikte een hoogtepunt in het video-oratorium Paradiso, naar het laatste deel van de Divina Commedia van Dante Alighieri. Hij verwierf 15
internationale faam met zijn ‘boombox’-repertoire, werken die gebaseerd zijn op de melodische contouren van spraak, waarin live gespeelde instrumenten begeleid worden door een ritmische soundtrack. Zijn meest recente grote project is de pop-opera The News, waarin beelden van actuele gebeurtenissen gepresenteerd worden door twee zingende ‘nieuwslezeressen’. In 2015 ontving Jacob TV de Buma Classical Award.
biografieën
UITVOERENDEN Calefax
Het repertoire van het vijftal, dat zes eeuwen bestrijkt, bestaat uit eigen bewerkingen van bestaande stukken en uit composities die speciaal voor hen geschreven zijn. Vorig jaar stond de teller van nieuwe werken op 165. Daarin zijn de stukken die geschreven zijn voor de compositiewedstrijd in hun jaarlijkse PAN-festival nog niet meegeteld. Calefax werkt samen met een keur aan musici, vaak uit andere genres, zoals het Tony Overwater Trio en jazztrompettist Eric Vloeimans. Het voorbeeld van Calefax heeft geleid tot de oprichting van verscheidene andere rietkwintetten, mede door workshops die het vijftal over de hele wereld verzorgt. Met uitzondering van Ivar Berix schrijven de
foto: Marco Borggreve
Opgericht in 1985 is Calefax het eerste rietkwintet ter wereld, met een bezetting van: hobo (Oliver Boekhoorn), klarinet (Ivar Berix), saxofoon (Raaf Hekkema), basklarinet (Jelte Althuis) en fagot (Alban Wesly).
leden van Calefax muziek voor het kwintet. Dit voorjaar is tijdens het Festival Karavaan de première van Dijkdrift, een muziektheaterwerk gecomponeerd door Raaf Hekkema, waarin Calefax samenwerkt met 16
operagezelschap Silbersee. Calefax heeft negentien cd’s uitgebracht, en diverse prijzen gewonnen, waaronder de VSCDprijs Klassieke Muziek (2002) en de Duitse Junge Ohren Preis voor hun voorstelling De Muziekfabriek (2012).
VERWACHT
do 10 mrt 2016 donderdagavond serie grote zaal / 20.15 uur
Musikfabrik
Ontmoeting met Enno Poppe De Duitse componist en dirigent Enno Poppe is het afgelopen decennium uitgegroeid tot een belangwekkende stem in de hedendaagse muziekwereld. In dit programma dirigeert hij de Nederlandse première van zijn nieuwste werk, geschreven voor Musikfabrik. Poppe schrijft voor dit uitblinkende Duitse ensemble een compositie waarin solo-instrumenten, slagwerk en elektronica een grote rol spelen. De invloed van componisten als Frank Zappa, Wolfgang Rihm en Igor Stravinsky resoneert op de achtergrond mee. Daarnaast klinken een deel uit de ingenieuze werk Speicher (2013) van Poppe en twee werken van de Hongaar Gÿorgy Kurtág. Enno Poppe was in de afgelopen seizoenen regelmatig te gast in het Muziekgebouw. Zowel zijn composities als zijn kwaliteiten als dirigent maakten hier grote indruk. Zoals zijn even eclectische als boeiende ‘materiaalonderzoek’ met werken als Holz, Trauben en Schrank in 2011. Ook Musikfabrik kan rekenen op veel bijval. Vijf sterren gaven NRC Handelsblad, Trouw én het Parool het recente optreden van Musikfabrik in het Muziekgebouw tijdens Holland Festival 2014. PROGRAMMA: György Kurtág Bagatellen / Brefs messages / Enno Poppe Stoff (Nederlandse première) / Speicher VI
17
Enno Poppe
VERWACHT
Maart
do 10 mrt / 20.15 uur
vr 18 mrt / 20.15 uur
vr 4 t/m zo 6 mrt
Musikfabrik Ontmoeting met Enno Poppe
CĂŠdric Tiberghien & friends Fameuze Hongaren
De 15 kwartetten van Sjostakovitsj
vr 11 mrt / 20.15 uur
zo 20 mrt / 11.00 uur / Kleine Zaal
vr 4 mrt / 20.15 uur
Amsterdam Sinfonietta Beamish and the classics
Ere Lievonen Het woord aan het woord
Brodsky Quartet Pakkend en schokkend
za 12 mrt / 15.00 uur
za 5 mrt / 15.00 uur
De IJ-salon Echte passie
Brodsky Quartet Klinkende autobiografie
za 12 mrt / 20.15 uur
za 5 mrt / 20.15 uur
Brodsky Quartet Hoogstpersoonlijk manifest
Il Suonar Parlante + Cuncordu de Orosei Stabat Mater zo 13 mrt / 15.00 uur
Brodsky Quartet Eerbetoon in vier kwartetten
Open je Oren: Remy van Kesteren Wat is het geheim van de harp? (8+)
zo 6 mrt / 20.15 uur
zo 13 mrt / 20.15 uur
Brodsky Quartet Indringend requiem
Bram van Sambeek + Kinan Azmeh + Fuse Arabia
zo 6 mrt / 15.00 uur
wo 9 mrt / 20.15 uur
Lenneke Ruiten + Thom Janssen Nederlandse topsopraan
do 17 mrt / 20.15 uur
Asko|Schonberg De nieuwe Roukens
18
Unieke jubileumwandeling Muziekgebouw met app Curvices Speciaal voor ons 10-jarig bestaan maakte componiste Rosalie Hirs de poĂŤzie- en klankinstallatie Curvices Amsterdam. Een unieke muzikale rondwandeling waarvoor u de gratis Curvicesapp kunt downloaden via de App Store, Google Play of iTunes. De app schakelt in zodra u rondom het gebouw een van de wandelzones betreedt. Een cadeautje van de componist waarvan u het hele jubileumseizoen kunt profiteren! Meer info: muziekgebouw.nl/ festival/10jaar Geheimtips Bijzondere concerten die je niet mag missen
Muziekgebouw aan ‘t IJ / foto: Erik van Gurp
MUZIEKGEBOUW AAN ’T IJ Piet Heinkade 1 / 1019 BR Postbus 1122 / 1000 BC Amsterdam Kaartverkoop T 020 788 2000 ma t/m za 12.00 -18.00 uur Kantoor T 020 788 2010 F 020 788 2020 E post@muziekgebouw.nl Zakelijke evenementen T 020 788 2023
Restaurant Zouthaven bevindt zich op de begane grond van het Muziekgebouw. Voor een heerlijke start van uw concertavond. Openingstijden en reserveren www.zouthaven.nl of T 020 788 2090 WORD VRIEND Steun het Muziekgebouw al vanaf € 75 per jaar. Lees meer op : muziekgebouw.nl/steunons
PARTNERS De activiteiten van het Muziekgebouw aan ’t IJ komen tot stand door steun van:
Gelieve te zorgen dat uw mobiele telefoon uit staat tijdens het concert. Camerabeeld- en geluidsopnamen alleen toegestaan met toestemming vooraf.
Mediapartner:
Pauzedrankje (indien inbegrepen) serveren wij op tafels bij de uitgang van de zaal.
Druk binnenwerk:
EARLY BIRD TICKETS Voor jongeren tot 30 jaar, bijna alle concerten € 10. Wees snel: hoe eerder, hoe meer kans. Lees meer op: www.muziekgebouw.nl/earlybirds
Reserveren en openingstijden restaurant Zouthaven: www.zouthaven.nl. Centraal Station (10-15 min lopen) is met tram 26 bereikbaar tot 00.00 uur. Taxicentrale Amsterdam: T 020 677 7777. De Piet Heinparkeergarage onder Muziekgebouw aan ’t IJ is 24 uur per dag open. Informatie + online kaarten bestellen www.muziekgebouw.nl. Ook voor onze nieuwsbrief.
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX