zo 15 mei 2016 serie oude muziek Grote Zaal / 19.00 uur college + 20.15 uur concert
Weser-Renaissance Bremen
Benedicta es + college Ignatius van Loyola
PROGRAMMA
zo 15 mei 2016 serie oude muziek Grote Zaal / 19.00-21.45 uur
college Weser-Renaissance Bremen
Benedicta es + college Ignatius van Loyola Luc Panhuysen historicus Manfred Cordes dirigent
aanvang 19.00 uur duur: ca. 45 minuten
concert
aanvang: 20.15 uur DUUR: ca. 40 minuten voor de pauze ca. 30 minuten na de pauze
I.s.m. met Organisatie Oude Muziek
Crist贸bal de Morales (ca. 1500-1553) Missus est Gabriel Missa Benedicta es coelorum Regina Kyrie Gloria Sancta et immaculata Regina caeli laetare Missa Benedicta es coelorum Regina Credo Ave Maria, gratia plena Ave Regina coelorum PAUZE Candida virginitas Missa Benedicta es coelorum Regina Sanctus Benedictus Exaltata est Sancta Dei Genitrix Missa Benedicta es coelorum Regina Agnus Dei Salve Regina
college Leven in de tijd van Ignatius van Loyola (1491-1556) College door Luc Panhuysen Ignatius van Loyola (1491-1556) was een Spaanse edelman die zijn leven begon als een vechtjas, met het hoofd vol met ridderromantiek en verlangens naar roem. Totdat hij gewond raakte en een jaar lang gedwongen moest nietsdoen op zijn ziekbed. Ignatius kwam zichzelf tegen en meer: een roeping. Eerst klonk die roeping nog zwak en verward, allengs werd die luider. Toen hij dertig jaar later de jezuïeten oprichtte, was hij een ander mens geworden. In Duitsland had een monnik met de naam Martin Luther iets ontketend dat al spoedig de ‘Reformatie’ ging heten. In korte tijd keerden miljoenen gelovigen zich af van de traditionele kerk en leek de ondergang nabij van een instituut van vijftienhonderd jaar oud.
Dankzij de Contrareformatie kregen de kunsten een nieuwe impuls Juist in deze tijden van nood was Loyola bezig met de oprichting van een beweging die de benarde kerk redding kon bieden. Hij werd een van de eerste en meest opvallende helden van de katholieke reactie, de ‘Contrareformatie’. Opvallend genoeg leek de strategie van de jezuïeten veel op die van die van de protestanten, zoals op het gebied van onderwijs. Waar de
Loyola vertoonde de kenmerken van zijn tijd in een hevige vorm. Hij zag de gebeurtenissen van zijn tijd in schakeringen van zwart-wit. Hij had visioenen en kon mensen begeesteren, tot de paus aan toe. Dat laatste was belangrijk, want de katholieke kerk bevond zich in een crisis. 4
college
Contrareformatie – mede dankzij Ignatius – hemelsbreed van de sobere protestanten verschilde, was het gebruik van de verbeelding en het idealiseren van het gevoel. Dankzij de Contrareformatie kregen de kunsten een nieuwe impuls. In deze lezing neemt Luc Panhuysen u mee naar het leven van Ignatius van Loyola en de tumultueuze zestiende eeuw, waarin Europa met een schok wakker schrok uit de sluimer van de middeleeuwen. De mens bleek niet langer genoegen te nemen met de aloude vormen en tradities; kerk en gezag moesten zich gaan bewijzen. Te midden van de algehele ontreddering en nood bleken Loyola en de orde die hij oprichtte een sleutelrol te kunnen spelen. Tekst: Luc Panhuysen Lees meer over Luc Panhuysen en zijn werk op lucpanhuysen.wordpress.com
5
toelichting Al eeuwen bidden gelovige (en ongelovige) mensen in onzekere tijden van crisis en nood tot de maagd Maria om bescherming en hulp. Ze is zonder twijfel de vaakst en meest gepassioneerd aanbeden vrouw uit de geschiedenis en ook het vaakst toegezongen. Met name de Spaanse renaissancecomponisten hadden een bijzondere band met Maria. Maria. Zijn composities klonken niet alleen overal in Spanje, maar ook in Rome, waar hij als zanger-componist in de pauselijke kapel werkte en een Spaanse stempel op de Romeinse Mariagezangen drukte. Johann Wolfgang von Goethe en Felix Mendelssohn konden tijdens hun Italiaanse reizen in de late achttiende en vroege negentiende eeuw nog genieten van uitvoeringen van Morales’ werken in de Sixtijnse Kapel, maar ook tijdgenoten waren al lyrisch over zijn melodieuze, geornamenteerde compositiekunst, die nooit de bodem raakte met omslachtig, academisch contrapunt, maar haast leek te zweven. Zijn muziek symboliseerde voor velen het klinkende equivalent van de gebeeldhouwde, ranke portalen van de Spaanse kerkgewelven, Moorse overblijfselen van de steeds wisselende, multiculturele geschiedenis van Iberië, vooral in Morales’ geboorteplaats Sevilla.
Door hun temperamentvolle karakter en holistische benadering van het geloof was Maria voor hen de moeder van Christus, en tegelijk de mooiste vrouw op aarde – een hemelse koningin met twee aangezichten: zowel zinnelijk als machtig. Het aanbidden van Maria moet de gelovigen niet alleen verzekeren van haar voorspraak bij God en daarmee de vergeving van zonden en verlichting van nood, maar de componisten ook een plekje bezorgen in de rij met die allerberoemdste kunstenaars die sinds het begin van het christendom hun werk aan Maria hebben gewijd. Dit kan voor een kunstenaar de weg naar onsterfelijkheid betekenen en verklaart waarom de muziekgeschiedenis een schier oneindig aantal zeer gevarieerde en belangrijke Mariacomposities bevat.
Het aanbidden van Maria was voor de kunstenaar de weg naar onsterfelijkheid
Missa Benedicta es Van de verkondigingsscene met de engel Gabriel (motet Missus est Gabriel), via de onbevlekte ontvangenis (motet Sancta et immaculata), tot aan het moederschap (motet Exaltata est sancta Dei Genitrix) en het lijden van Maria
Ook Cristóbal de Morales wijdde een groot deel van zijn geestelijke, vocale muziek aan 6
toelichting
(motet Salve Regina, mater misericordiae), bevat dit programma bijna het gehele spectrum aan motieven in de Mariaverbeelding van de zestiende eeuw. De mis die centraal staat, de Missa Benedicta es (1544), vormt het raamwerk. In het daarin verwerkte loflied Benedicta es wordt Maria met verering overladen: Hemelse koningin, Heerseres van de wereld, Genezeres, Heldere sterre der zee, Zon van gerechtigheid: haar namen worden gevat in een strenge misliturgie en met een aansprekende ernst veredeld. De mis behoort dankzij de veelzijdige toepassingsmogelijkheden en de fijne, bijna etherische lijnvoering tot de successtukken van de componist en is in wel twintig bronnen van over de hele wereld overgeleverd. Tot in de Nieuwe Wereld namen de Spaanse en Portugese zeevaarders deze mis mee, opdat Maria hen als Sterre der zee geluk en bescherming zou bieden.
met vijf, en een met zes stemmen. Niet minder belangrijk is de antifoon Ave Regina coelorum uit de zevende eeuw, die zijn traditionele plek in het kerkelijk jaar heeft gevonden bij het hoogfeest Maria Hemelvaart op 15 augustus. Hier wordt de ten hemel opstijgende Maria als heerseres der engelen vereerd. Wie denkt hierbij niet aan de schilderijen van deze door engelen begeleide hemelvaart, zoals Rafaels Sixtijnse Madonna? Ook Morales beeldt de verheffing letterlijk uit: met fijne lijnen stijgt Maria op uit haar aardse leven, tot ze aan de zijde van God en Christus in de hemel is. Populaire gezangen Maar ook gezangen die niet specifiek aan een feest werden toegedicht en daarom het hele jaar gebruikt konden worden – ideaal voor een componist – waren populair, vooral de antifoon Salve Regina. Morales leerde vermoedelijk in Rome de belangrijke traditie van Salve Reginazettingen kennen, en zijn vijfstemmige motet ontstond daar vermoedelijk tussen 1535 en 1537. Slechts weinig componisten was het tot die tijd gelukt om de slotzinnen, ‘O goede, O milde, O zoete maagd Maria’, zo lieflijk licht en tegelijk zo hartstochtelijk te toonzetten. De grote Palestrina nam dit stuk als zijn voorbeeld, zonder het te overtreffen: een liefdeslied als Marialied, en omgekeerd. Hetzelfde geldt voor het motet Candida virginitas (ca. 1543). De tekst leest haast als een romantisch gedicht: een incantatie van
Kerkelijke feestdagen Veel van de bekendste Maria-gezangen werden al in de vroege middeleeuwen aan bepaalde kerkelijke feestdagen verbonden, zodat er tradities ontstonden met composities voor bepaalde feesten. Van de belangrijke antifoon Ave Maria, gratia plena zijn bijvoorbeeld al bronnen uit de achtste eeuw bekend, en al in de tiende eeuw werd dit gezang verbonden met het feest van de Onbevlekte Ontvangenis op 8 december. In de jaren 1550 componeerde Morales twee motetten op deze tekst, een 7
toelichting
de verloren Hortus conclusus, de geïdealiseerde paradijselijke tuin, waar onschuld en puurheid heersten en waar het kwaad niet bestond. Morales’ tot in de negentiende eeuw in heel Europa en verder gezongen Mariamuziek is geen historisch reliek uit voorbije tijden. Haar in klank omgetoverde hunkering naar bescherming en verlossing, naar menselijke warmte en een weliswaar geïdealiseerde vrede van het paradijs is tijdloos. Morales, als nieuwsgierige, ruimdenkende reiziger tussen allerlei oude culturen en jonge naties, is een tijdloze figuur, vooral vandaag, nu culturele tolerantie meer en meer een vreemd woord wordt. Tekst toelichting: Christiane Wiesenfeldt
8
liedteksten Crist贸bal de Morales Missus est Gabriel Missus est Gabriel Angelus ad Mariam Virginem, nuntians ei verbum: Ave Maria, gratia plena, Dominus tecum: benedicta tu in mulieribus.
De engel Gabriel werd naar de Maagd Maria gezonden, en hij sprak tot haar de woorden: Gegroet, Maria, begenadigde, de Heer is met je, gezegend ben je onder de vrouwen.
Quae cum audisset, turbata est in sermone eius et cogitabat, qualis esset ista salutatio.
Zij raakte geheel in verwarring door wat hij zei en vroeg zich af wat deze begroeting te betekenen had. Maar de engel zei: Schrik niet, Maria, u hebt genade gevonden bij God. U zult zwanger worden en een zoon baren, die u de naam Jezus moet geven. Toen zei Maria: Ik ben de dienares van de Heer; laat met mij gebeuren wat u gezegd hebt.
Et ait Angelus: Ne timeas, Maria, invenisti enim gratia apud Deum. Ecce concipies in utero et paries filium et vocabis nomen eius Iesum. Dixit autem Maria: Ecce ancilla Domini, fiat mihi secundum verbum tuum.
9
liedteksten
uit Missa Benedicta es coelorum Regina Kyrie Kyrie eleison Christe eleison Kyrie eleison
Heer, ontferm u over ons. Christus, ontferm u over ons. Heer, ontferm u over ons.
Gloria Gloria in excelsis Deo et in terra pax hominibus bonae voluntatis. Laudamus te, benedicimus te, adoramus te, glorificamus te. Gratias agimus tibi propter magnam gloriam tuam. Domine Deus, rex coelestis, Deus pater omnipotens. Domine Fili unigenite, Iesu Christe. Domine Deus, Agnus Dei, Filius patris. Qui tollis peccata mundi, miserere nobis. Qui tollis peccata mundi, suscipe deprecationem nostram. Qui sedes ad dexteram patris, miserere nobis. Quoniam tu solus sanctus, tu solus Dominus, tu solus altissimus, Iesu Christe. Cum Sancto Spiritu in gloria Dei patris. Amen.
Lof aan de allerhoogste God, en vrede op aarde aan de mensen die Hij liefheeft. Wij loven u, wij prijzen u, wij aanbidden u, wij verheerlijken u, wij danken u voor uw grote goedheid. Heer God, hemelse Koning, God, de almachtige Vader; Heer, eniggeboren Zoon, Jezus Christus; Heer God, Lam Gods, Zoon van de Vader; U, die wegneemt de zonden der wereld, ontferm u over ons. U, die wegneemt de zonden der wereld, aanvaard ons gebed. U, die zit aan de rechterhand van de Vader, ontferm u over ons. Want U alleen bent heilig, U alleen de Heer, U alleen de Allerhoogste, Jezus Christus, met de Heilige Geest in de heerlijkheid van God de Vader. Amen. 10
liedteksten
Sancta et immaculata
Sancta et immaculata
Sancta et immaculata virginitas, quibus te laudibus efferam nescio. Quia quem caeli capere non poterant, tuo gremio contulisti Benedicta tu in mulieribus et benedictus fructus ventris tui. Quia quem caeli capere non poterant, tuo gremio contulisti
Heilige en smetteloze maagdelijkheid, ik weet niet door welke lofzangen ik u zal prijzen, want gij hebt in uw schoot gedragen hem, die de hemelen niet konden omvatten. Gezegend zijt gij onder de vrouwen en gezegend is de vrucht van uw schoot. Want gij hebt in uw schoot gedragen hem, die de hemelen niet konden omvatten.
Regina caeli laetare Regina caeli laetare, quia quem meruisti portare, resurrexit, sicut dixit. Ora pro nobis Deum. Alleluia.
Verheug U, hemelkoningin, daar hij, die gij waard werd bevonden te dragen, gelijk hij zelf gezegd heeft, is verrezen. Wees onze voorspraak bij God, alleluia.
11
liedteksten
uit Missa Benedicta es coelorum Regina Credo Credo in unum Deum, patrem omnipotentem, factorem coeli et terrae, visibilium omnium et invisibilium. Et in unum Dominum Iesum Christum, filium Dei unigenitum et ex Patre natum ante omnia saecula. Deum de Deo, lumen de lumine, Deum verum de Deo vero, genitum, non factum, consubstantialem Patri, per quem omnia facta sunt. Qui propter nos homines et propter nostram salutem descendit de coelis. Et incarnatus est de Spiritu Sancto ex Maria Virgine et homo factus est. Crucifixus etiam pro nobis sub Pontio Pilato, passus et sepultus est. Et resurrexit tertia die secundum Scripturas. Et ascendit in coelum, sedet ad dexteram Patris. Et iterum venturus est cum gloria iudicare vivos et mortuos, cuius regni non erit finis. Et in Spiritum Sanctum, Dominum vivificantem, qui ex Patre Filioque procedit.
Ik geloof in één God, de almachtige Vader, Schepper van hemel en aarde, van al wat zichtbaar en onzichtbaar is. En in één Heer, Jezus Christus, eniggeboren Zoon van God, voor alle tijden geboren uit de Vader. God uit God, Licht uit Licht, ware God uit de ware God. Geboren, niet geschapen, één in wezen met de Vader, en door Wie alles geschapen is. Hij is voor ons, mensen, en omwille van ons heil uit de hemel neergedaald. Hij heeft het vlees aangenomen door de heilige Geest uit de Maagd Maria, en is mens geworden. Hij werd voor ons gekruisigd, Hij heeft geleden onder Pontius Pilatus en is begraven. Hij is verrezen op de derde dag, volgens de Schriften. Hij is opgevaren ten hemel: zit aan de rechterhand van de Vader. Hij zal wederkomen in heerlijkheid om te oordelen levenden en doden. En aan zijn rijk komt geen einde. Ik geloof in de heilige Geest, die Heer is en het leven geeft; die voortkomt uit de Vader en de Zoon; 12
liedteksten
Qui cum Patre et Filio simul adoratur et conglorificatur, qui locutus est per Prophetas. Et unam sanctam catholicam et apostolicam Ecclesiam. Confiteor unum baptisma in remissionem peccatorum et exspecto resurrectionem mortuorum et vitam venturi saeculi. Amen.
die met de Vader en de Zoon te samen wordt aanbeden en verheerlijkt; die gesproken heeft door de profeten. Ik geloof in de ene, heilige, katholieke en apostolische Kerk. Ik belijd ĂŠĂŠn doopsel tot vergeving van de zonden. Ik verwacht de opstanding van de doden en het levenvan het komend rijk. Amen.
Ave Maria, gratia plena Ave Maria, gratia plena, Dominus tecum: benedicta tu in mulieribus, et benedictus fructus ventris tui Iesus. Sancta Maria, regina coeli, dulcis et pia, o mater Dei, ora pro nobis peccatoribus, ut cum electis te videamus.
Wees gegroet Maria, vol van genade, de Heer zij met u: gezegend zijt gij onder alle vrouwen, en gezegend is de vrucht van uw lichaam. Heilige Maria, hemelse koningin, zoet en vroom, O moeder Gods, bid voor ons zondaars, zodat wij met de uitverkorenen u mogen aanschouwen.
Ave Regina coelorum Ave Regina coelorum, ave domina angelorum: Salve radix, salve porta, ex qua mundo lux est orta. Gaude virgo gloriosa, super omnes speciosa. Vale o valde decora, et pro nobis Christum exora.
Gegroet, koningin van de hemel, Gegroet, meesteres van de engelen, Gegroet, gij heilige wortelstam, Waaruit uit licht der wereld is ontstaan, Verblijd u, glorierijke, Gij die in schoonheid iedereen overtreft, Vaarwel, vaarwel gij sieraad, En bid altijd voor ons bij Christus. 13
liedteksten
Candida virginitas Candida virginitas, paradisi clara colonis, hortus conclusus, florenti caespite vernans, cui merito mundus celebrat praeconia totus.
O stralende maagd, lichtende pilaar van het paradijs, besloten tuin, bloeiend bloemenbed van de aarde, voor wie de hele wereld in zingen uitbarst.
Quae meruit Dominum progenerare suum, ipsa suo nato nos reddat florida virgo, cui merito mundus celebrat praeconia totus.
Die het waardig was haar Heer te dragen, moge deze bloeiende maagd ons opnieuw haar zoon schenken, voor wie de hele wereld in zingen uitbarst.
uit Missa Benedicta es coelorum Regina Sanctus Sanctus Dominus Deus Sabaoth. Pleni sunt coeli et terrae gloria tua. Osanna in excelsis.
Heilig, Heilig, Heilig, de Heer, de God der hemelse Machten. Vol zijn hemel en aarde van uw heerlijkheid. Hosanna in den hoge.
Benedictus Benedictus qui venit in nomine Domini. Osanna in excelsis
Gezegend is hij, die komt in de naam des Heren. Hosanna in den hoge.
14
liedteksten
Exaltata est Exaltata est Sancta Dei Genitrix super choros Angelorum ad caelestia regna.
De Heilige moeder van God is opgegaan in het hemelse koninkrijk, boven het koor der engelen.
Virgo prudentissima, quo progrederis quasi aurora valde rutilans? Filia Sion, tota formosa et suavis es, pulchra ut luna, electa ut sol.
Allervoorzichtigste maagd, waar ga je heen, stralend als een heldere morgen? Dochter van Sion, je bent bevallig en genadig, mooi als de maan, stralend als de zon.
(cantus firmus: Virgo prudentissima)
uit Missa Benedicta es coelorum Regina Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, miserere nobis. Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, miserere nobis. Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, dona nobis pacem.
Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld, ontferm u over ons. Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld, ontferm u over ons. Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld, geef ons vrede.
15
liedteksten
Salve Regina Salve Regina, mater misericordiae: Vita, dulcedo, et spes nostra, salve. Ad te clamamus, exules filii Evae. Ad te suspiramus gementes et flentes in hac lacrimarum valle.
Gegroet koningin, moeder van meedogendheid. Ons heil, leven en zoetheid, onze hoop. Tot u roepen wij, ballingen, kinderen van Eva, tot u verzuchten wij, weeklagend en wenend in dit aardse tranendal.
Eia ergo, advocata nostra, illos tuos misericordes oculos ad nos converte. Et Jesum, benedictum fructum ventris tui, nobis post hoc exilium ostende. O clemens, o pia, o dulcis virgo Maria.
Hoor die roep, milde voorspreekster, vestig uw medelijdende blik op ons. En toon ons Jezus, de gezegende vrucht van uw schoot, na deze ballingschap. O milde, o goede, o zoete maagd Maria.
16
BIOGRAFIEËN Componist Cristóbal de Morales Cristóbal de Morales (ca. 1500-1553) werd in Sevilla geboren. Na daar op uitzonderlijk vroege leeftijd als koorknaap aan de kathedraal te zijn opgeleid, verkreeg hij in 1526 een betrekking in Ávila als kapelmeester van de kathedraal. In 1529 ging Morales over naar de kathedraal van Plasencia, waar hij tot 1531 bleef. Omstreeks 1535 verhuisde hij naar Rome, waar hij zanger werd aan de pauselijke kapel. Hij bleef tot 1545 in Rome in dienst van het Vaticaan. In de pauselijke kapel kwam Morales in contact met enkele van de meest vooraanstaande componisten van die tijd, zoals Costanzo Festa, Jakob Arcadelt en Nicolas Gombert. Na een periode waarin hij in Italië zonder succes naar een andere betrekking zocht, keerde hij naar Spanje terug, waar hij opeenvolgende
betrekkingen kreeg. Vele van deze betrekkingen gingen gepaard met financiële en politieke problemen. De laatste levensjaren bracht Morales vooral door in Marchena, in dienst van de hertog van Arcos en vervolgens in Málaga. Hij solliciteerde in 1553 in Toledo naar de betrekking van maestro de capilla, maar stierf kort daarop. 17
biografieĂŤn
Uitvoerenden Luc Panhuysen Historicus
Luc Panhuysen (1962) studeerde geschiedenis aan de Universiteit van Groningen. Na tien jaar werkzaam te zijn geweest bij een landelijk dagblad besloot hij de waan van de dag te verruilen voor de verbeelding van het verleden. Panhuysen combineert archiefonderzoek met het vertellen van een historisch verhaal, waarin de mensen van toen centraal staan. In zijn boeken verbindt hij de levensgeschiedenissen van zijn hoofdpersonen met de grotere lijnen van de Nederlandse en internationale geschiedenis. Zijn werk is dan ook breed toegankelijk en is goed ontvangen. Hij is een veel gevraagd spreker, werkte mee aan verschillende cdluisterboxen en valt regelmatig te beluisteren en te zien op radio en televisie. Over de Reformatie en de godsdienstwaanzin in de zestiende eeuw schreef hij De beloofde stad. Opkomst en ondergang van het
koninkrijk der wederdopers (2000) en Jantje van Leiden (2002). Hij brak door met zijn dubbelbiografie De Ware Vrijheid. De levens van Johan en Cornelis de Witt (2005) en met zijn dicht op de huid van zeventiende-eeuwers geschreven Rampjaar 1672. Hoe de Republiek aan de ondergang ontsnapte (2009). In opdracht van het Rijksmuseum schreef hij Een Nederlander in de Wildernis. De ontdekkingsreizen van Robert Jacob Gordon (1743-1795) in Zuid-Afrika (2011). Onlangs verscheen een bundeling van zijn artikelen met als titel De Gouden Eeuw. 17 portretten en momenten.
18
biografieën
Manfred Cordes Dirigent
De Duitse dirigent Manfred Cordes is een specialist op het gebied van de muziek van de zestiende en zeventiende eeuw. In 1986 was hij mede-oprichter van van de Akademie für Alte Musik in Bremen. Cordes studeerde school- en kerkmuziek in Hannover en Berlijn, daarna Latijn en zangpedagogie. Ook was hij gastdocent muziektheorie in Groningen. In 1985 kwam hij bij het Vokalensemble des Forum Alte Musik. Hij verdiepte zich steeds verder in het repertoire van de zestiende en zeventiende eeuw en in het gebruik van historische muziekinstrumenten en in 1992 richtte hij het ensemble WeserRenaissance op. In 1994 werd Cordes aangesteld als docent muzietheorie aan de Hochschüle für Künste in Bremen en was hij daar van 2007 tot 2012 rector. Hij zit in het bestuur van het Internationale HeinrichSchütz-Gesellschaft en bij het Arp-Schnitger-Institut voor orgel en orgelbouw. 19
biografieën
Weser-Renaissance Bremen Met een wisselende bezetting, zowel instrumentalisten als zangers, bestrijkt het ensemble Weser-Renaissance Bremen een gevarieerd repertoire, van Josquin des Prez tot Dieterich Buxtehude.
nieuwe cast en ontvangen ze veel lof voor hun opnames van Josquin Desprez en Cristóbal de Morales. Op dit moment is het ensemble bezig met de opname van de Symphoniae Sacrae I van Heinrich Schütz.
Met steeds weer nieuwe ontdekkingen uit de renaissance en de vroeg-barok is Weser-Renaissance een veelgevraagd ensemble op de festivals voor oude muziek. Ze brachten vele cd’s uit die met enthousiasme zijn ontvangen. Sinds een paar jaar werkt het ensemble met een geheel 20
Franz Vitzthum superius Patrick Dunachie superius Bernd Oliver Fröhlich altus Achim Schulz altus Jan van Elsacker tenor Tore Tom Denys tenor Ulfried Staber bassus Kees Jan de Koning bassus Manfred Cordes muzikale leiding
SEIZOEN 2016-2017 SERIE OUDE MUZIEK
De serie Oude Muziek concentreert zich dit seizoen op de barok. De ensembles die aantreden, zijn stuk voor stuk Europese topensembles in dit genre. De muziek is afwisselend ontroerend, dramatisch, vrolijk en beschouwend, maar altijd intens en met veel passie gespeeld en gezongen. Het beste uit de authentieke uitvoeringspraktijk in één serie. In vier colleges belichten we de rijkdom van de oude muziek. Collegereeks Rijkdom van de oude muziek Voorafgaand aan vier concerten in deze serie organiseren wij een college in de Grote Zaal. Docent is Xavier Vandamme, directeur van het internationaal toonaangevende Utrechtse Festival Oude Muziek. Ieder college behandelt een ander thema, zoals emotie in de barok of de geschiedenis van de oude-muziekbeweging. De colleges vullen elkaar mooi aan, maar zijn ook goed los te volgen. Samen schetsen ze de rijkdom van de oude muziek. zo 18 sep 2016 Amsterdam Baroque Orchestra Favorieten van Bach za 12 nov 2016 B’Rock + Vox Luminis Barokke rouw
wo 21 dec 2016 Liza Ferschtman + Jonathan Cohen Bibers Rozenkranssonates 18.30 uur college Oude muziek uit Oostenrijk
za 10 dec 2016 Akademie für Alte Musik Berlin Kerst met Händel, Bach en Telemann
di 17 jan 2017 Jean Rondeau Goldbergvariaties 19.00 uur college Esthetiek van het klavecimbel
wo 14 dec 2016 Cappella Pratensis Kerst met Josquin
wo 8 feb 2017 Cappella Mariana Canticum Canticorum
21
za 4 mrt 2017 Café Zimmerman + Andreas Staier Bach op het grensvlak van een tijdperk 19.00 uur college Revival van de oude muziek zo 2 apr 2017 Combattimento Passie volgens Pergolesi za 6 mei 2017 Holland Baroque + Lars Ulrik Mortensen Drama in de barok 19.00 uur college Drama en barokke emotie
VERWACHT
Mei
wo 25 mei / 20.15 uur
za 11 jun / 20.30 uur
wo 18 mei / 20.15 uur
Underworld Metropole Orkest Bigband
Mogwai Play Atomic Mark Cousins
Amsterdam Sinfonietta Chopin in Bohemen
do 26 mei / 20.15 uur
di 14 + wo 15 jun / 20.30 uur
Central Conservatory Junior Orchestra Beijing Butterfly lovers
Melancholia Sebastian Nübling + Ives Thuwis
do 19 mei / 20.15 uur
Uwe leipe mastdramnis Nieuw Amsterdams Peil + Gerrie de Vries
vr 27 mei / 19.30 uur / Muziekgebouw aan de Ring
vr 20 mei / 20.00-3.00 uur / Kleine Zaal
Online Radio Festival Not Waving, Suzanne Kraft, BEA1991, Orpheu b2b Nosedrip, Lullabies for Insomniacs za 21 mei / 21.00 uur
Ragazze Quartet Nocturne
Lucy (live concert) feat. Jon Jacobs & Ignazio Mortellaro
Unieke jubileumwandeling Muziekgebouw met app Curvices
za 28 mei / 20.15 uur
Speciaal voor ons 10-jarig bestaan maakte componiste Rosalie Hirs de poëzie- en klankinstallatie Curvices Amsterdam. Een unieke muzikale rondwandeling waarvoor u de gratis Curvicesapp kunt downloaden via de App Store, Google Play of iTunes. De app schakelt in zodra u rondom het gebouw een van de wandelzones betreedt. Een cadeautje van de componist waarvan u het hele jubileumseizoen kunt profiteren! Meer info: muziekgebouw.nl/ festival/10jaar
Nederlands Kamerkoor + Residentie Orkest Händels Israël in Egypte
Juni wo 1 jun / 20.30 uur / Bimhuis
zo 22 mei / 11.00 uur / Kleine Zaal
Calefax Duke Ellington De Suites
Pimp My Organ 4Ever! Ere Lievonen, Fokker-orgel & Carrillo-piano
Holland Festival 4 t/m 26 jun
zo 22 mei / 20.15 uur
do 9 + vr 10 jun / 20.30 uur
Plaid + Southbank Gamelan Players Gamelantronics
The Corridor & The Cure Harrison Birtwistle + David Harsent + London Sinfonietta 22
Geheimtips Bijzondere concerten die je niet mag missen
Muziekgebouw aan ‘t IJ / foto: Erik van Gurp
MUZIEKGEBOUW AAN ’T IJ Piet Heinkade 1 / 1019 BR Postbus 1122 / 1000 BC Amsterdam Kaartverkoop T 020 788 2000 ma t/m za 12.00 -18.00 uur Kantoor T 020 788 2010 F 020 788 2020 E post@muziekgebouw.nl Zakelijke evenementen T 020 788 2023
Restaurant Zouthaven bevindt zich op de begane grond van het Muziekgebouw. Voor een heerlijke start van uw concertavond. Openingstijden en reserveren www.zouthaven.nl of T 020 788 2090 WORD VRIEND Steun het Muziekgebouw al vanaf € 75 per jaar. Lees meer op : muziekgebouw.nl/steunons
PARTNERS De activiteiten van het Muziekgebouw aan ’t IJ komen tot stand door steun van:
Gelieve te zorgen dat uw mobiele telefoon uit staat tijdens het concert. Camerabeeld- en geluidsopnamen alleen toegestaan met toestemming vooraf.
Mediapartner:
Pauzedrankje (indien inbegrepen) serveren wij op tafels bij de uitgang van de zaal.
Druk binnenwerk:
EARLY BIRD TICKETS Voor jongeren tot 30 jaar, bijna alle concerten € 10. Wees snel: hoe eerder, hoe meer kans. Lees meer op: www.muziekgebouw.nl/earlybirds
Reserveren en openingstijden restaurant Zouthaven: www.zouthaven.nl. Centraal Station (10-15 min lopen) is met tram 26 bereikbaar tot 00.00 uur. Taxicentrale Amsterdam: T 020 677 7777. De Piet Heinparkeergarage onder Muziekgebouw aan ’t IJ is 24 uur per dag open. Informatie + online kaarten bestellen www.muziekgebouw.nl. Ook voor onze nieuwsbrief.
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX