Za 10 dec 2016 Grote Zaal 20.15 uur
Serie Oude Muziek
Akademie fßr Alte Musik Berlin Kerst met Händel, Bach en Telemann
Programma
Serie Oude Muziek Za 10 dec 2016 Grote Zaal 20.15 - 22.00 uur
Akademie fßr Alte Musik Berlin Kerst met Händel, Bach en Telemann Dietrich Henschel bariton
2
ca. 40 minuten voor de pauze ca. 45 minuten na de pauze
Programma
Georg Friedrich Händel (1685 - 1759) uit Messiah HWV 56 (1741) ·· Ouverture ·· Accompagnato ‘For behold, darkness shall cover the earth’ ·· Aria ‘The people that walked in darkness’ Henry Purcell (1659 - 1695) Sonate voor trompet en strijkers in D (ca. 1693) ·· Allegro ·· Adagio ·· Allegro Johann Sebastian Bach (1685 – 1750) uit Cantate ‘Schwingt freudig euch empor’ BWV 36 (1731) ·· Willkommen werter Schatz uit Cantate ‘Nun komm der Heiden Heiland’ BWV 62 (1724) ·· Streite, siege, starker Held Antonio Vivaldi (1678 - 1741) Concert voor strijkers en basso continuo in C RV 114 (1729 – 1730) ·· Allegro ·· Adagio ·· Ciaccona
Georg Philipp Telemann Concert voor trompet, strijkers en basso continuo in D TWV 51:D7 (ca. 1708 – 1714) ·· Adagio ·· Allegro ·· Grave ·· Allegro Alessandro Scarlatti (1660 – 1725) uit ‘Cinque profeti - Cantata per la Notte di Natale di Nostro Signore’ (Abramo, il tuo sembiante) (1705) ·· Aria ‘Qual nocchiero agitato dall’onde’ ·· Instrumentaal ·· Aria ‘Chiama le gioie al core’ Arcangelo Corelli (1653 – 1713) Concerto grosso in D op. 6 nr. 4 (1708) ·· Adagio - Allegro ·· Adagio ·· Vivace ·· Allegro Georg Friedrich Händel uit Messiah HWV 56 (1741) ·· Accompagnato ‘Behold, I tell you a mystery’ ·· Aria ‘The trumpet shall sound’
Georg Philipp Telemann (1781 – 1767) Kerstcantate ‘Göttlichs Kind, laß mit Entzücken’ TVW 1:1020 (ca. 1730) voor trompet, viool en basso continuo ·· Aria ‘Göttlichs Kind, laß mit Entzücken’ ·· Recitativo ‘Ach, welcher holde Ton…’ ·· Aria ‘Steige, falle, kreise, walle’ Pauze 3
Toelichting Als men zich vanuit het heden als een tijdreiziger met een ingenieuze machine zou kunnen laten terugslingeren in de tijd, naar de tijd rond kerst, maar dan eeuwen terug, dan zou de reiziger vrijwel zeker op talloze plekken kerstmuziek horen. En vaak met melodieën die vandaag de dag nog steeds populair zijn, zoals de Engelse Carols, of de Franse Noëls. In alle kerken en kapellen klonk muziek voor de kersttijd, katholiek, protestants, luthers of anglicaans. Maar ook in huiskamers en op pleinen. Daar waren vaak eenstemmige liedjes te horen over Maria en haar kind, dansant en opgewekt, alsof er een vrolijke tijd aanbreekt vol nieuwe hoop en perspectief. Een nieuw seizoen waarin de bloemknoppen weer uitbotten en de velden rijke oogst brengen. Die nieuwe hoop was er al vóór de komst van het christendom. Maar in de christelijke wereld werd kerst het feest waarin het aanbreken van een nieuw tijdperk wordt gevierd, de verlossing uit de duisternis, en dat alles gebracht door een uitverkoren kind dat via zijn moeder Maria op de wereld is gezet, in een armoeiige voerbak is gelegd en wordt warm gehouden door de adem van het vee. Er komen drie wijze koningen uit het Oosten op bezoek en herders met hun schapen die spelen op fluiten en schalmeien. Die landelijk sfeer wordt wel ‘pastoraal’ genoemd, naar het Latijnse woord voor herder: pastor. Dat is ook de sfeer van dit concertprogramma. Het put uit de oeuvres van zeven grootheden uit de zeventiende en achttiende eeuw, en afkomstig uit Engeland, Duitsland en Italië.
4
Georg Friedrich Händel Messiah Het programma wordt omlijst door vier fragmenten uit een wereldberoemd oratorium dat rond kerst vaak in zijn geheel te horen is: Messiah van Georg Friedrich Händel. Dat is het op muziek gezette levensverhaal van Jezus, dat Händel in slechts drie weken tijd op papier zette in Londen in 1741. Händels Messiah bestaat uit drie delen. Daarin worden achtereenvolgens de aankondiging en de geboorte van Jezus, zijn leven en lijden en ten slotte zijn verlossing en wederopstanding uitgebeeld. Opvallend is dat degene om wie het gaat, Jezus, in het werk niet als personage optreedt, zoals bijvoorbeeld in de Johannes of Matthäus Passion van Bach. Aan het woord zijn steeds derden die over hem spreken, solisten in recitatieven en aria’s en het volk in talrijke onsterfelijke koren, zoals het Halleluja. In het eerste deel zijn enkele Bijbelse profetieën opgenomen die de komst van de verlosser aankondigen, zoals in de twee bassolo’s aan het begin van het programma. For behold, darkness shall cover is een begeleid recitatief waarin eerst nog een dreigende duisternis doorklinkt,
Toelichting
maar gaandeweg gloort er hoop en licht in de noten, net als in de woorden van de profeet Jesaja. Eenzelfde ontwikkeling is in de aansluitende aria te beluisteren: The people that walked in darkness. De opening is kaal en weinig troostvol en schetst de mensen die lopen in de duisternis. Maar de aanvankelijk lage baspartij werkt zich verderop de hoogte in wanneer er volgens Jesaja licht schijnt op de mensen in de schaduw van de dood.
finesses van de trompet kende en bij het componeren een van de meest vermaarde Engelse trompettisten van zijn tijd voor ogen had: John Shore of diens oom William Shore. Ook hier is het contrast tussen licht en duister mooi uitgewerkt, want tussen de twee stralende en zelfs dansante snelle delen met trompet, staat een melancholiek en peinzend Adagio waarin de trompet zwijgt.
Johann Sebastian Bach
Henry Purcell
Twee aria’s
Sonate voor trompet en strijkers
Met de volgende twee stukken maakt het programma de oversteek over het Kanaal naar het Leipzig van Johann Sebastian Bach. Daar had hij zevenentwintig jaar de leiding over de muziek van de vier belangrijkste kerken, met als bekendste de Thomaskirche.
‘Een groter muzikaal genie heeft Engeland nooit gehad’, schreef een tijdgenoot van de zeventiende-eeuwse Engelse componist Henry Purcell. En die woorden zijn geldig tot de dag van vandaag. Toch is het merkwaardig dat Purcell wereldberoemd is door die ene aria: When I am laid in earth, de droeve afscheidszang van de koningin van Carthago uit Dido and Aeneas, terwijl ‘de wereld’ amper iets weet van Purcell zelf. Hij lijkt wat dat betreft op zijn wereldberoemde landgenoot Shakespeare die eigenlijk ook nog steeds de ‘beroemdste onbekende’ van Engeland is. Als een symbolische aankondiging voor een ‘nieuwe tijd’ klinkt hier Purcells Sonate in D voor trompet, die vermoedelijk bedoeld was voor een uitgebreidere nieuwjaarsmuziek in 1693. Goed te horen is dat Purcell de
Hiervoor leverde hij zijn ongeveer tweehonderd cantates voor alle zon- en feestdagen. De twee hier uitgevoerde fragmenten zijn afkomstig van twee cantates voor de advent, de tijd dat de ‘aankomst’ (=advent) van Christus wordt verwacht en gevierd. Zo is de aria Willkommen, werter Schatz afkomstig uit de jubelende Cantate 36 ‘Schwingt freudig euch empor’. Begeleid door enthousiaste en verende strijkers bezingt de bas een heerlijke welkomst-aria. Bijzonder virtuoos is de aria Streite, siege, starker Held uit Cantate 62 ‘Nun komm, der 5
Toelichting
Heiden Heiland’. De snelle coloraturen zijn een uitbeelding van de geesteskracht die de held (Christus) wordt toegewenst bij het verbreiden van zijn boodschap: strijd en overwin, sterke held.
Georg Philipp Telemann Kerstcantate Na het instrumentale intermezzo met het Concert in C voor strijkers RV 114 van Antonio Vivaldi klinkt muziek van Bachs bevriende collega Georg Philipp Telemann. Die raakte net als Vivaldi na zijn dood snel in vergetelheid. En dat terwijl hij behoorde tot de beroemdste componisten van zijn tijd. Wat wij tegenwoordig aanduiden als het tijdperk van Bach, zou men destijds het tijdperk van Telemann hebben genoemd. In de muziek van vanavond is goed te horen waarom hij zo geroemd werd: zijn ‘Annehmlichkeit, leichter Fluß und Sanglichkeit’. Net als Bach in Leipzig componeerde Telemann in Frankfurt en later in Hamburg diverse jaargangen met kerkcantates. Daarin overtrof hij Bach qua aantallen zelfs vele malen. Gelukkig worden zijn cantates recentelijk weer onder het stof vandaan gehaald. Zoals de cantate voor eerste kerstdag ‘Göttlichs Kind, lass mit Entzücken’. Opvallend is het zacht wiegende 3/8-ritme van de openingsaria, waarmee de ik-persoon het ‘goddelijk kind’ aan zijn hart wil drukken en vraagt zijn ‘leid-ster’ te zijn. En dat onder begeleiding van trompet en viool. 6
Concert in D TWV 51 Telemann was zo wendbaar en vindingrijk dat hij voor alle instrumenten van zijn tijd concerten en sonates heeft geschreven. Daarbij was hij vaak de eerste die zich aan een nieuw soloinstrument wijdde. Zo was hij ook de eerste Duitse componist die een concert voor trompet op papier zette, het vanavond gespeelde vierdelige Concert voor trompet in D, zijn enige. Het instrument was nog niet in staat tot de enorme wendbaarheid en het spelen van alle chromatische tonen, want de baroktrompet had geen ventielen. Dat is merkbaar in dit concert, dat nog niet zo spectaculair en potent is als dat van Haydn later of Hummel. Net als bij de Sonate voor trompet van Purcell zwijgt de trompet in het langzame deel.
Alessandro Scarlatti Cantate Abramo, il tuo sembiante Net als de cantate van Telemann is ook de volgende muziek van Alessandro Scarlatti zo goed als onbekend in het muziekleven van tegenwoordig. Alessandro Scarlatti was de vader van de veel beroemdere Domenico Scarlatti en een Italiaanse tijdgenoot van Purcell. Hij leverde opera’s en talloze cantates af voor de theaters in Napels, maar ook veel kerkmuziek voor de geestelijke
Toelichting
hoogwaardigheidsbekleders in Rome. De muziek van vanavond is afkomstig uit één werk, Abramo, il tuo sembiante. Dat is een omvangrijke cantate voor solisten, koor en orkest, bedoeld voor de feestelijke viering van kerstavond in het Vaticaanse Apostolisch Paleis op 24 december 1705. Daarbij was de toenmalige paus Clemens XI aanwezig, samen met vele kardinalen en adellijke gasten uit heel Europa. Deze cantate is ook bekend onder de titel Cinque Profeti (Vijf profeten), omdat de personages Daniël, Ezechiël, Jeremia, Jesaja en Abraham zijn, die zich alle vijf verheugen over de komst van de Messias. Die vreugde klinkt door in de twee blijde en aanschouwelijke bas-aria’s van vanavond.
met het tegelijk krachtige en dansante The trumpet shall sound, luidt dit rijk gevulde kerstconcert blijmoedig uit. Tekst toelichting: Clemens Romijn
Georg Friedrich Händel Messiah Na het instrumentale intermezzo met het Concerto grosso in D van de Romeinse componist Arcangelo Corelli besluit dit barokke kerstprogramma met muziek uit Händels Messiah. Hier klinkt opnieuw een schitterend samenspel tussen de baszanger en trompet, zoals eerder bij Telemann. In tekst en muziek klinkt stralende geruststelling over het lot van de mens bij zijn dood en laatste oordeel. Want bij de klank van de hemelse trompet zal de mens worden opgetild en niet verloren gaan. Dit wereldberoemde moment uit het laatste deel van Messiah 7
Liedteksten Georg Friedrich Händel
Johann Sebastian Bach
Messiah
uit Cantate ‘Schwingt freudig euch empor’ BWV36
Accompagnato For behold, darkness shall cover the earth, and gross darkness the people; but the Lord shall arise upon thee, and His glory shall be seen upon thee. And the Gentiles shall come to thy light, and kings to the brightness of thy rising. (Isaiah 60: 2-3)
Aria The people that walked in darkness have seen a great light. And they that dwell in the land of the shadow of death, upon them hath the light shined. (Isaiah 9: 2)
8
Aria Willkommen, werter Schatz! Die Lieb und Glaube machet Platz Vor dich in meinem Herzen rein, Zieh bei mir ein! uit Cantate ‘Nun komm, der Heiden Heiland’ BWV62 Aria Streite, siege, starker Held! Sei vor uns im Fleische kräftig! Sei geschäftig, Das Vermögen in uns Schwachen Stark zu machen!
Liedteksten
Georg Philipp Telemann Kerstcantate ‘Göttlichs Kind, laß mit Entzücken’ Aria Göttlichs Kind, laß mit Entzücken, Dich doch an mein Herzze drücken, Deine Schönheit nimmt mich ein. Stern aus Jakob, Lass dein Gänzen Auf des Glaubens engen Grenzen meinen holden Leitstern sein! Recitativo Ach, welcher holde Ton ergötzet Herz und Ohren! Was hat wohl jemals lieblicher geklungen Als dieser helle Ruf von einer Engelszungen: ‘Ich muss’, – ach, süße Seelenweide! – ‘Ich muss euch große Freude jetzt offenbaren, die euch und allen Völkern soll widerfahren.’ Aria Steige, falle, kreise, walle, vor heiligen Freuden du christliches Blut. Heute besingen die himmlischen Chöre Dir zur Lust und Gott zur Ehre dein sichtbar erschienenes ewiges Gut.
9
Liedteksten
Alessandro Scarlatti uit ‘Cinque profeti - Cantata per la Notte di Natale di Nostro Signore’ Aria Qual nocchiero agitato dall’onde
Tutto altero godendo men vò. Ei si scorda dell’aspra procella Ed io lieto mi scordo di quella Che gran tempo quest’alma provò.
Zoals een stuurman die door de golven heen en weer wordt geslingerd uiteindelijk de haven bereikt, zo ga ik vol vertrouwen en vreugde mijn weg. Zoals hij de hevige storm vergeet, zo vergeet ik in mijn vreugde de stormen, die lange tijd mijn ziel op de proef stelden.
Aria Chiama le gioie al core, nò, non ti lagnar così è giusto il tuo dolore, ma lagrimar non lice in notte si felice più lucida del dì.
Roep de vreugde in je hart, nee, klaag niet zo, jouw pijn is gerechtvaardigd, maar wenen is niet toegestaan in zo’n gelukkige nacht, die meer glanst dan de dag.
Che poi giunge dal porto alle sponde
10
Liedteksten
Georg Friedrich Händel uit Messiah Accompagnato Behold, I tell you a mystery; we shall not all sleep, but we shall all be chang’d, in a moment, in the twinkling of an eye, at the last trumpet. Aria The trumpet shall sound, and the dead shall be rais’d incorruptible, and we shall be chang’d. For this corruptible must put on incorruption, and this mortal must put on immortality.
11
Biografieën Componisten Georg Friedrich Händel
Al op jonge leeftijd openbaarde zich bij Georg Friedrich Händel (1685 - 1759) zijn talent en belangstelling voor muziek. Hij begon zijn muziekopleiding bij de organist Friedrich Zachow, maar studeerde daarnaast rechten. Al snel genoot hij grote faam als organist en werd hij aangesteld als organist in de gereformeerde 12
domkerk van Halle. In 1710 werd hij hofkapelmeester in Hannover. In datzelfde jaar maakte hij zijn eerste reis naar Londen. Twee jaar later ging hij opnieuw naar Londen en vanaf 1714 vestigde hij zich er definitief. Daar richtte hij de Royal Academy of Music op, waar zijn Italiaanse opera’s hoogtij vierden. In 1751, tijdens het schrijven van zijn laatste oratorium Jephta kreeg hij last van zijn ogen en werd hij geleidelijk blind. In 1753 was hij volledig blind geworden, maar bleef desondanks wel orgel spelen en dirigeren. Hij stierf op 14 april 1759 en werd in de Westminster Abbey begraven.
dienst ten tijde van de Restauratie (de terugkeer van de Stuarts op de Engelse koningstroon). Op zijn veertiende begon hij als assistent-conservator van de koninklijke instrumenten collectie en mocht hij het orgel van Westminster Abbey stemmen. Vervolgens klom hij daar op tot organist en uiteindelijk tot hofcomponist.
Henry Purcell Henry Purcell (1659 - 1695) was een groot muzikaal talent. Op tienjarige leeftijd werd hij koorknaap bij Chapel Royal in Londen. Belangrijke componisten waren zijn leraren: Henry Cooke, John Blow en Matthew Locke. Zijn leven lang was hij in vorstelijke
Zes jaar lang diende hij het vorstenpaar William en Mary, tot hij op 36-jarige leeftijd overleed. In zijn korte leven schreef Purcell meesterwerken in uiteenlopende genres waarin hij het Engelse idioom samen met Franse en Italiaanse invloeden wist om te smeden
Biografieën
tot een eigen taal. Maar zijn tijdgenoten bewonderden hem vooral om zijn affiniteit met de menselijke stem, en de liedbundel die drie jaar na zijn dood werd uitgegeven kreeg de titel Orpheus Brittannicus, de Engelse Orpheus.
Johann Sebastian Bach
Als geen ander voor hem wist hij eenvoud en complexiteit, emotie en muzikale architectuur, geestelijke inhoud en doordachte vorm met elkaar te combineren. Met zijn Wohltemperiertes Klavier uit 1722 was hij de eerste die stelselmatig alle toonaarden muzikaal onderzocht die op een modern toetsinstrument gepeeld kunnen worden. Zijn Matthäus Passion, suites en sonates voor viool solo en suites voor cello solo behoren tot de iconen van de westerse muziek. Als componist was hij niet alleen baanbrekend maar ook uiterst productief, gezien het feit dat hij ruim 250 cantates op zijn naam zette. Hij was bovendien een begenadigd klavecinist en organist.
Antonio Vivaldi Voor velen geldt Johann Sebastian Bach (1685 - 1750) als de grootste componist die ooit geleefd heeft. Nog steeds vormen zijn werken een toetssteen voor zowel componisten als musici.
De Venetiaanse componist Antonio Vivaldi (1678 1741) was een leerling van zijn vader die violist was aan de San Marco, en van Giovanni Legrenzi. In 1703 werd Vivaldi tevens tot priester gewijd.
Van 1713 tot 1740 was Vivaldi achtereenvolgens als vioolleraar, dirigent en componist verbonden aan het Conservatorio dell’Ospedale Pietà.
Vivaldi’s naam is sinds jaar en dag onlosmakelijk verbonden met de ontwikkeling van het barokke en klassieke concerto als virtuoos solowerk voor een of meerdere instrumenten met orkestbegeleiding. Hij stierf op 28 juli 1741. Van de eens zo succesvolle en redelijk welgestelde componist was weinig meer over. Hij werd in een Weens armengraf begraven. 13
Biografieën
Georg Philipp Telemann
Georg Philipp Telemann (1681 – 1767) ging na het gymnasium rechten studeren in Leipzig. Zijn passie voor muziek was echter zo sterk dat hij binnen afzienbare tijd de spil van het studentenmuziekleven van Leipzig werd. Telemann richtte er een collegium musicum op. Het musiceren met en componeren voor dit soort amateurgezelschappen zou zijn leven lang een van zijn vaste bezigheden blijven, 14
naast de kerkmuziek en opera. Hij werd tijdens zijn leven al beschouwd als de grootste Duitse componist, en meer gewaardeerd dan zijn vrienden Händel en Bach. Telemann liet zich inspireren door vele muziekstijlen, van Italiaanse opera via volksmuziek naar de Franse, instrumentale muziek. Het lijkt zijn doel te zijn geweest om een groot publiek aan te spreken. Hij bereikte dat doel door melodieuze en makkelijk in het gehoor liggende melodieën te schrijven.
Zijn werk bracht hem verder in Rome, Florence en Venetië. ‘Een vriend van de adel en de prinsen’, zo werd hij genoemd door kardinaal Ottoboni, bij wie Scarlatti als kapelmeester in dienst was. Hij werkte behalve voor Ottoboni en het hof van Napels voor de Medici in Florence en de adel in Rome.
Alessandro Scarlatti Alessandro Scarlatti (1660 – 1725) was de vader van de klaviervirtuoos Domenico Scarlatti. Hij maakte Napels aan het eind van de zeventiende eeuw tot centrum van opera en belcanto. In de periode 16841702 werkte hij aan het Napolitaanse hof en schreef daar maar liefst 45 opera’s.
Bij de Zweede koningin Christina werkte hij in haar privé-operatheater. In totaal schreef Scarlatti zo’n zeventig opera’s. Naast opera’s schreef Scarlatti nog ruim 600 cantates, 28 oratoria, ongeveer 100 motetten en ander religieus werk.
BiografieĂŤn
Arcangelo Corelli
Simoncelli en werd in 1675 violist in het theaterorkest. In Rome genoot hij de hoge bescherming van machtige kardinalen en werkte in dienst van koningin Christine van Zweden, die zich in Rome gevestigd had na haar troonsafstand. In 1700 stond hij aan het hoofd van de beroemde Accademia di Santa Cecilia. De laatste jaren van zijn leven leefde hij teruggetrokken in buien van neerslachtigheid.
Arcangelo Corelli (1653 – 1713) is geboren bij Ravenna in een van de rijkste families van de streek. Na de eerste muzieklessen bij een priester in Faenza werd Arcangelo op 13-jarige leeftijd naar Bologna gestuurd om er viool te gaan studeren bij Benvenuti. Vier jaar later zat hij als een volleerd musicus reeds in de Academica filarmonica te Bologna. Hij bekwaamde zich in Rome verder in het vioolspel bij 15
Biografieën
Uitvoerenden Dietrich Henschel Bariton Bariton Dietrich Henschel komt uit Berlijn. Hij studeerde aan de conservatoria van Nürnberg en München en geldt als een van de belangrijkste zangers van zijn generatie. Tot zijn bijzondere projecten behoren een scenische Winterreise van Schubert in samenwerking met regisseur Pierre Strosser. Ook bracht hij een theatrale versie van Schuberts Schwanengesang, getiteld Wenn ich sein Antlitz sehe. Onder de titel Irrsal maakte hij met cineaste Clara Pons een filmisch concert op basis van orkestliederen van Hugo Wolf. Met dezelfde cineaste interpreteerde hij in 2015 Mahlers Wunderhorn-Lieder. Als operazanger vertolkte Dietrich Henschel onder meer de rol van Beckmesser in Die Meistersinger von Nürnberg onder leiding van 16
Zubin Mehta en die van de graaf in Strauss’ Capriccio bij de Opéra in Parijs. Ook zong hij de titelrollen in Mozarts Don Giovanni en in Wozzeck van Alban Berg. Liedrecitals gaf hij in vooraanstaande zalen zoals het Konzerthaus in Wenen, de opera’s van Frankfurt en Zürich en het Palau de la Música in Barcelona. Henschel werkte samen met specialisten in historische uitvoeringspraktijk zoals John Eliot Gardiner, Philippe Herreweghe, Nikolaus Harnoncourt en René Jacobs. Ook hedendaagse muziek heeft zijn belangstelling. Als concertzanger werkte hij met dirigenten als Christoph Eschenbach, Christian Thielemann, Neeme Järvi, Riccardo Chailly en Kent Nagano. Hij werkte mee aan talrijke cd-opnamen, waarvan er vele zijn bekroond.
Biografieën
Foto: Susanne Diesner | © Tonhall Düsseldorf/Susanne Diesner
17
Biografieën
Akademie für alte Musik Berlin In 1982 verenigden zich jonge leden van verscheidene (Oost-) Berlijnse orkesten tot een zelfstandig ensemble dat historische instrumenten bespeelde. Sinds 1984 realiseert deze Akademie für Alte Musik Berlin (Akamus) zijn eigen concertseries in het Konzerthaus Berlin. De Akademie für Alte Musik Berlin geeft inmiddels zo’n honderd concerten per jaar in bezettingen variërend van kamermuziekensemble tot symfonieorkest. Daarbij treedt het gezelschap op onder leiding van de eigen concertmeesters Stephan Mai, Bernhard Forck en Georg Kallweit en onder leiding van gastdirigenten. Met barokspecialist René Jacobs werkt het ensemble al meer dan vijfentwintig jaar nauw samen. In de Berliner Staatsoper Unter den Linden kwamen zo vele producties van voornamelijk onbekende barokopera’s tot 18
stand. De cd-opname van Mozarts Zauberflöte onder diens leiding werd bekroond met de Preis der Deutschen Schallplattenkritik. Ook werkt Akamus veelvuldig met de dirigenten Marcus Creed, Daniel Reuss en Hans-Christoph Rademann. Samenwerking met het RIAS Kammerchor heeft tot diverse bekroonde opnamen geleid. Tot de solisten met wie het ensemble geregeld samenwerkt behoren Isabelle Faust, Andreas Staier, Alexander Melnikov, Anna Prohaska en Werner Güra. In 2009 kreeg Akamus de jaarprijs van de Deutsche Schallplattenkritik voor de dvd-productie met Purcells Dido and Aeneas met dansgezelschap Sasha Waltz & Guests. In 2010 werd de opname van Telemanns Brockes Passion bekroond met de MIDEM Classical Award en de Choc de l’Année. In 2006 ontving Akamus de Telemann Preis van de stad Magdeburg en in 2014 de Bach Medaille van Leipzig.
BiografieĂŤn
Foto: Uwe Arens
19
Verwacht
Serie Oude Muziek Wo 14 dec 2016 Grote Zaal 20.15 uur
Cappella Pratensis Kerst met Josquin
Op een kerstviering in de Italiaanse stad Ferrara rond 1500 zal zeker muziek van componist Josquin des Prez (1450-1521) hebben geklonken. Het gerenommeerde Nederlandse vocale ensemble Cappella Pratensis is gespecialiseerd in zijn muziek. In dit concert vertolkt het de allermooiste kerstmuziek van Des Prez als Missus est Gabriel angelus waarin Jezus’ komst wordt verkondigd, het geboortemotet Praeter rerum seriem en het adembenemende O admirabile commercium. Programma: Josquin des Prez / Jean Mouton Missus est Gabriel angelus / Josquin des Prez O virgo prudentissima / Missa Hercules Dux Ferrariae / Praeter rerum seriem / O admirabile commercium
20
Josquin des Prez
Serie Oude Muziek
Verwacht
Serie Zielsverwanten
Liza Ferschtman + Jonathan Cohen Bibers Rozenkranssonates + College door Xavier Vandamme
Wo 21 dec 2016 Grote Zaal 18.30 uur college 19.30 uur concert
Liza Ferschtman durft. Zonder aarzelen voert ze een van de meest spraakmakende barokke werken voor de viool uit: de Rozenkranssonates van Biber. Vijftien sonates die zeer beeldend momenten uit het leven van Christus en Maria (de vijftien geloofsmysteries) tot klinken brengen. Ferschtman is dit seizoen Zielsverwant van het Muziekgebouw. Ze speelt deze toch al veeleisende sonates op barokviool, de eerste keer dat zij zich aan dit specialisme waagt. Het concert wordt voorafgegaan door een college van Xavier Vandamme, algemeen en artistiek directeur van het Utrechtse Festival Oude Muziek. Hij zal praten over Oostenrijkse muziek uit renaissance en barok. Het college is bij de ticketprijs inbegrepen.
Liza Ferschtman
21
Verwacht
December 2016 zo 11 dec / 20.15 uur Ana Moura In concert wo 14 dec / 20.15 uur Cappella Pratensis Kerst met Josquin do 15 dec / 20.15 uur Nederlands Kamerorkest Baltische schoonheid vr 16 dec / 20.15 uur Fazil Say Improvisaties van Debussy en Say za 17 dec / 20.15 uur St. Lawrence String Quartet Vader en zoon Adams
do 22 dec / 19.30 uur Nederlandse Bachvereniging Kerstconcert: Hohe Messe wo 28 dec / 19.30 uur Calefax PAN 13
Januari 2017 vr 6 jan / 20.00 uur / Janssenbeton Muziekgebouw op locatie: Bach & Beton Canto en documentaire vr 6 jan / 20.30 uur FIBER x The Rest is Noise Paul Jebanasam & Tarik Barri - Continuum + Scott Monteith & Rainer Kohlberger - Qawwali Quatsch za 7 jan / 20.15 uur Hitchcocks The Lodger Hermes Ensemble
zo 18 dec / 15.00 uur Cappella Amsterdam Hodie Christus natus est
za 8 jan / 15.00 uur Ton Koopman Wat is het geheim van het orgel? (8+)
wo 21 dec / 18.30 uur college + 19.30 uur concert Liza Ferschtman + Jonathan Cohen Bibers Rozenkranssonates
di 10 jan / 16.30 uur Ives Ensemble Openbare repetitie wereldpremière Richard Rijnvos
22
wo 11 jan / 20.15 uur Ian Bostridge + Julius Drake Love under the shadow of Death do 12 jan / 12.30 uur Lunchconcert ism Nationaal Muziekinstrumenten Fonds do 12 jan / 20.15 uur Ives Ensemble Companion Pieces vr 13 jan / 20.00 uur / Janssenbeton Muziekgebouw op locatie: Bach & Beton Goldberg en documentaire
Huil van de Wolff Elke 22e van de maand klinkt om 20.00 uur het geluidsmonument Huil van de Wolff. Martijn Padding componeerde deze interactieve geluidsinstallatie ter herinnering aan oprichter van het Muziekgebouw Jan Wolff (1941 - 2012). Zie voor meer informatie muziekgebouw.nl/ huilvandewolff Geheimtips Bijzondere concerten
Foto: Erik van Gurp
Restaurant Zouthaven Kom voor het concert eten in restaurant Zouthaven. Reserveren: 020 788 2090 of zouthaven.nl
Rondom het concert - Na aanvang van het concert heeft u geen toegang meer tot de zaal. - Zet uw mobiele telefoon uit voor aanvang van het concert. - Het maken van beeld- of geluidsopnamen in de zaal alleen met schriftelijke toestemming. - Algemene Bezoekersvoorwaarden zijn na te lezen op muziekgebouw.nl
Bij de prijs inbegrepen Reververingskosten en garderobe zijn bij de kaartprijs inbegrepen. Ook een pauzedrankje, tenzij anders vermeld op uw concertkaartje. Bij concerten zonder pauze staan drankjes klaar na afloop van het concert.
Steun het Muziekgebouw Inkomsten uit kaartverkoop dekken ten dele onze kosten. Word vriend of doneer: met uw extra steun kunnen we concerten op het hoogste niveau blijven organiseren. Meer informatie: muziekgebouw.nl/steunons
Op de hoogte blijven? Blijf op de hoogte van nieuw geboekte concerten of ander nieuws. Volg ons via onze e-nieuwsbrief (aanmelden op muziekgebouw.nl), Facebook, Twitter of Instagram. Dank! Wij kunnen niet zonder de steun van onze vaste subsidiĂŤnten en Vrienden van het Muziekgebouw. Wij zijn hen daarvoor zeer erkentelijk.
Druk binnenwerk
23