Ma 5 + di 6 feb 2018 Grote Zaal 20.15 uur
Serie Koren
Ests Kamerkoor Arvo Pärt en de vocale rijkdom van Estland Het gratis beschikbaar stellen van dit digitale programmaboekje is een extra service ter voorbereiding op het concert. Het is uitdrukkelijk niet de bedoeling deze versie tijdens het concert te raadplegen via uw mobiele telefoon. Dit is namelijk zeer storend voor de andere concertbezoekers. Bij voorbaat dank.
Programma
Serie Koren Ma 5 + di 6 feb 2018 Grote Zaal 20.15 - 22.00 uur
Ests Kamerkoor Arvo Pärt en de vocale rijkdom van Estland
ca. 40 minuten voor de pauze ca. 40 minuten na de pauze
Kaspars Putniņš dirigent
Op dinsdag 6 februari zendt Omroep MAX dit concert live uit op NPO Radio 4
Bent u niet vergeten uw mobiele telefoon uit te zetten? Dank u wel.
2
Programma
Arvo Pärt (1935) Solfeggio (1963) Summa (1977) Magnificat (1989) Zwei Beter (1998) The Woman With Alabaster Box (1997) Nunc dimittis (2001) Dopo la vittoria (1996-1998) Pauze Cyrillus Kreek (1889 - 1962) Taaveti laulud (Davids Psalmen) (1923) ·· Õnnis on inimene (Gelukkig de mens) ·· Kiida, mu hing, Issandat! (Psalm 104, Loof de Heer, mijn ziel) Galina Grigorjeva (1962) Nox Vitae (2010-2011) ·· Ночное (Nocturne) ·· Романс без музыки (Een romance zonder muziek) ·· Падает снег (Het sneeuwt) Veljo Tormis (1930 - 2017) Uit Jaanilaulud (St. Jansliederen voor midzomernacht) (1966-1967) ·· Jaanilaul (St. Janslied) Raua needmine (Vloek over het ijzer) (1972)
3
Toelichting Estland viert deze maand een eeuwfeest. In februari 1918 riep het de onafhankelijkheid uit. Het gebied was sinds 1710 onderdeel van het Russische tsarenrijk. Toen dat als gevolg van de Russische revolutie in 1917 ineenstortte, trok het leger zich terug en kreeg het gebied een beperkte mate van zelfbestuur. De Duitse legers zagen hun kans schoon en haastten zich naar deze verse Baltische staat om die in te lijven. Met succes. Maar voordat het zover was mochten de Esten kortstondig van hun vrijheid proeven. Het duurde meer dan zeventig jaar voor het land werkelijk onafhankelijk werd. Die eerste mijlpaal in 1918 wordt gevierd met een tournee van het Ests Kamerkoor onder leiding van Kaspars Putniņš. Op het programma staan de meest vooraanstaande componisten van de afgelopen honderd jaar uit Estland. Dat is eerst en vooral Arvo Pärt, die met de klare schoonheid en de diepreligieuze lading van zijn muziek mensen over de hele wereld betoverd heeft. Cyrillus Kreek en Veljo Tormis lieten zich in hun composities inspireren door de oude volkstradities van hun land. Tormis schreef vrijwel uitsluitend voor stem en gebruikte in zijn stukken ook liederen van verwante volken. Kreek staat vooral bekend om zijn bewerkingen van honderden volksmelodieën. Galina Grigorjeva is de jongste componist in dit gezelschap. Haar werk is geworteld in de orthodoxe kerkmuziek, maar is ook sterk beïnvloed door de vroege polyfonie.
4
Arvo Pärt Solfeggio / Summa / Magnificat / Zwei Beter The Woman With The Alabaster Box Nunc dimittis / Dopo la vittoria Arvo Pärt heeft zijn faam te danken aan de zogeheten tintinnabuli-stijl, gebaseerd op de drieklank van klokken. Hij ontwikkelde die transparante stijl in de jaren zeventig, tijdens een periode van inkeer en stilte. Net als werken uit die latere periode is Solfeggio uit 1963 – het vroegste werk in dit programma – een toonbeeld van eenvoud. Het bestaat uit de zeven tonen van de toonladder, gezongen met hun namen vanaf ‘do’ tot ‘si’. Pärt organiseerde ze volgens seriële principes in een rij die tien keer doorlopen wordt. Toen Steve Reich het stuk ontdekte, betitelde hij het als een vroege vorm van minimal music. Summa hoort tot de eerste groep werken die Pärt schreef toen hij zijn zelfgekozen retraite beëindigde. In die periode schreef hij ook Cantus in Memory of Benjamin Britten en Fratres, de composities waarmee hij zeven jaar later internationaal bekend werd. Met zijn middeleeuws aandoende strengheid is Summa geschreven op de tekst van de geloofsbelijdenis, een gedurfde hartenkreet
Toelichting
van Pärt die in 1980 leidde tot zijn verbanning uit het toen nog communistische land. Na een jaar in Wenen gewoond te hebben, verhuisde hij met zijn gezin naar Berlijn waar hij dertig jaar woonde. Zijn oeuvre omvat veel religieus geïnspireerde werken, zoals Magnificat uit 1989. De tekst is een lofzang van Maria, letterlijk overgenomen uit het Evangelie volgens Lucas en een van de oudst overgeleverde hymnen uit het Christendom. In dit werk heeft Pärt zijn tintinnabuli-stijl tot het uiterste gereduceerd. Al vlammen de stemmen soms even op, door een herhaaldelijk gebruik van grondtonen en unisono passages is de zang bespiegelend van karakter, meer nog dan andere composities. In Zwei Beter voor vrouwenkoor gebruikt Pärt een tekst uit hetzelfde evangelie, de parabel van de Farizeeër en de tollenaar. Terwijl de Farizeeër zijn geloof demonstratief uit, is de tollenaar bescheiden en vol schaamte. Die nederigheid heeft Pärt indringend getoonzet, om het belang van die eigenschap te onderstrepen. Ook de woorden van Christus krijgen extra gewicht in de muziek. The Woman with the Alabaster Box is geschreven op het verhaal uit het Evangelie volgens Mattheüs van de vrouw die het hoofd van Jezus zalft met een duur parfum. De leerlingen die aanwezig zijn vinden dat het parfum beter verkocht had kunnen worden om de opbrengst onder armen te verdelen. Jezus houdt hen voor dat de vrouw hem met deze zalving voorbereidt op zijn aanstaande dood en begrafenis. Het stuk onderscheidt zich
door de afwisseling van akkoordengangen en melodische voordracht in de beschrijving van de handeling. Nunc dimittis zijn de woorden van de godvruchtige Simeon, zoals Lucas die optekende in zijn Evangelie. De Heilige Geest had Simeon laten weten dat hij niet zou sterven voor hij de messias gezien had. Wanneer dat gebeurt, vraagt hij de heer om hem te laten gaan. Opnieuw een bedachtzaam lied, dat zich langzaam ontwikkelt uit het eerste woord, waarop de verschillende stemgroepen achter elkaar invallen. Pärt laat Simeon steeds herhalen dat hij de redding van de mensheid aanschouwd heeft, en werkt dan naar een climax toe op de woorden ‘Lumen ad revelationem gentium’: het licht dat aan de volkeren geopenbaard is. Dopo la vittoria, door Pärt betiteld als een kleine cantate, is de zetting van een tekst uit een encyclopedie over geestelijke gezangen en zangers, geschreven door de Russische aartsbisschop Filaret. De oorspronkelijke tekst is een scène waarin de heilige Ambrosius het doopsel toedient aan Augustinus. Pärt schreef hier zelf over: ‘De woordkeus, die dateert uit 1903, klonk me bijna als een prozagedicht in de oren. Wat ik vooral ongewoon vond in dit verhaal is dat Ambrosius tijdens de ceremonie het Te Deum begint te zingen. Augustinus valt in alsof hij het gezang al zijn hele leven kent. Om beurten zingend brengen ze het tot een eind. Ik was gefascineerd en diep geraakt door deze scène tussen twee iconen uit de westerse cultuur en het Christendom, die zich vol spontane vreugde en inspiratie uiten.’ 5
Toelichting
Cyrillus Kreek Taaveti laulu (Davids Psalmen) Cyrillus Kreek wordt beschouwd als een van de belangrijkste figuren in de twintigsteeeuwse Estse koormuziek. Net als Béla Bartók en Zoltán Kodály in Hongarije was hij een enthousiast verzamelaar van de volksliederen van zijn vaderland. Die gebruikte hij om zijn composities een eigen karakter te geven. In zijn Taaveti laulud (Davids Psalmen) combineerde hij zijn liefde voor de eigen volkstraditie met een diepgevoeld geloof. Daarom schreef hij ze op vertalingen in het Ests. Deze twee korte liederen schreef hij in 1923. De muziek is meer extravert dan het werk van Arvo Pärt. De melodieën mogen Ests zijn, in Psalm 104: Kiida, mu hing, Issandat! lijkt het gebruik van samenklanken eerder ontleend aan Russischorthodoxe gezangen.
Galina Grigorjeva Nox vitae Nox vitae (2010-2011) is een driedelige compositie waarin Galina Grigorjeva de levensavond overpeinst op teksten van de Russische dichter Innokenti Annenski (18551909). Annenkski wordt wel vergeleken met Baudelaire en Verlaine. Hij had grote invloed 6
op Russische dichters als Anna Achmatova en Osip Mandelstam. Het tempo nodigt aanvankelijk uit tot introspectie, maar varieert wanneer de toonzetting zich begint te bewegen tussen bitterzoet, opstandig en overgave aan het lot. Het derde deel bezingt de hoop op een nieuw leven en een nieuwe liefde, na een stille, kille winter.
Veljo Tormis St. Janslied / Vloek over het ijzer Net als Cyrillus Kreek grijpt Veljo Tormis terug op de tradities uit Estland. In Jaanilaulud roept hij de koortsachtige sfeer op van het Midzomerfeest, wanneer grote vreugdevuren ontstoken worden. Het is een feest waarin jonge paren hun trouw aan elkaar bezegelen door samen over het vuur te springen. Begonnen als heidens vruchtbaarheidsritueel werd het overgenomen door het Christendom, dat het koppelde aan de naamdag van Johannes. In het lied zoeken de mensen hem als symbool van vruchtbaarheid in de velden. Ze hopen op een goede oogst, mateloze hoeveelheden melk en graan. Vloek over het ijzer uit 1972 doet denken aan een prehistorisch sjamanenritueel. Opgezweept door trommelslagen vervloekt het koor het ijzer, het metaal dat de mensen afkeerde van een vreedzaam bestaan in evenwicht met de natuur. Met ijzer in de hand werd de mens een vernieler, een moordenaar.
Toelichting
Maar tenslotte realiseert hij zich dat hij uit dezelfde aarde voortgekomen is als datzelfde vervloekte metaal. Tekst toelichting: RenĂŠ van Peer
7
Liedteksten Arvo Pärt Solfeggio do, re, mi, fa, so, la, si … Summa Credo in unum Deum, Patrem omnipotentem, factorem caeli et terrae, visibilium omnium et invisibilium.
Ik geloof in één God, de almachtige Vader, Schepper van hemel en aarde, van al wat zichtbaar en onzichtbaar is.
Et in unum Dominum Iesum Christum, Filium Dei unigenitum, et ex Patre natum ante omnia saecula.
En in één Heer, Jezus Christus, eniggeboren Zoon van God, vóór alle tijden geboren uit de Vader.
Deum de Deo, Lumen de Lumine, Deum verum de Deo vero, genitum non factum, consubstantialem Patri;
God uit God, Licht uit Licht, ware God uit de ware God. Geboren, niet geschapen, één in wezen met de Vader, en dóór Wie alles geschapen is.
per quem omnia facta sunt. Qui propter nos homines et propter nostram salutem descendit de caelis. Et incarnatus est de Spiritu Sancto ex Maria Virgine, et homo factus est. Crucifixus etiam pro nobis sub Pontio Pilato, passus et sepultus est, et resurrexit tertia die, secundum Scripturas, et ascendit in caelum, sedet ad dexteram Patris. 8
Hij is voor ons, mensen, en omwille van ons heil uit de hemel neergedaald. Hij heeft het vlees aangenomen door de heilige Geest uit de Maagd Maria, en is mens geworden. Hij werd voor ons gekruisigd, Hij heeft geleden onder Pontius Pilatus en is begraven. Hij is verrezen op de derde dag, volgens de Schriften. Hij is opgevaren ten hemel zit aan de rechterhand van de Vader.
Liedteksten
Et iterum venturus est cum gloria, iudicare vivos et mortuos, cuius regni non erit finis.
Hij zal wederkomen in heerlijkheid om te oordelen levenden en doden. En aan zijn Rijk komt geen einde.
Et in Spiritum Sanctum, Dominum et vivificantem, qui ex Patre Filioque procedit. Qui cum Patre et Filio simul adoratur et conglorificatur: qui locutus est per prophetas.
Ik geloof in de heilige Geest, die Heer is en het leven geeft; die voortkomt uit de Vader en de Zoon; die met de Vader en de Zoon tezamen wordt aanbeden en verheerlijkt; die gesproken heeft door de profeten.
Et unam, sanctam, catholicam et apostolicam Ecclesiam.
Ik geloof in de éne, heilige, katholieke en apostolische kerk.
Confiteor unum baptisma in remissionem peccatorum. Et expecto resurrectionem mortuorum, et vitam venturi saeculi.
Ik belijd één doopsel tot vergeving van de zonden. Ik verwacht de opstanding van de doden, en het leven van het komend Rijk.
Amen.
Amen.
9
Liedteksten
Magnificat Magnificat anima mea Dominum, et exsultavit spiritus meus in Deo salutari meo, quia respexit humilitatem ancillae suae, ecce enim ex hoc beatam me dicent omnes generations.
Groot maakt mijn ziel de Heer, en mijn geest heeft zich verheugd om God mijn redder, want Hij aanschouwde de nederigheid van zijn dienares: ja zie, van nu af aan spreken alle geslachten mij zalig.
Quia fecit mihi magna, qui potens est: et sanctum nomen eius, et misericordia eius a progenie in progenies timentibus eum.
Want grote dingen heeft Hij mij gedaan die machtig is, en heilig is Zijn naam, en Zijn barmhartigheid is van nageslacht tot nageslacht, voor hen die Hem vrezen.
Fecit potentiamin brachio suo, dispersit superbos mente cordis sui, deposuit potentes de sede, et exaltavit humiles, esurientes implevit bonis, et divites dimisit inanes.
Hij heeft kracht getoond in Zijn arm, en hoogmoedigen in de gedachte van hun hart verstrooid. Hij stootte machtigen van hun zetel, en nederigen heeft Hij verheven. Hongerigen heeft Hij met gaven vervuld, en rijken heeft Hij arm weggezonden.
Suscepit Israel, puerum suum, recordatus misericordiae suae, sicut locutus est ad patres nostros, Abraham et semini eius in saecula.
Hij is Israel zijn dienaar te hulp geschoten, zijn barmhartigheid gedenkend, zoals Hij gesproken heeft tot onze vaderen, Abraham en zijn zaad in eeuwigheid.
10
Liedteksten
Zwei Beter Jesus sprach zu einigen, die davon überzeugt waren, gerecht zu sein und die anderen verachteten, dieses Gleichnis: ‘Zwei Menschen gingen hinauf in den Tempel, um zu beten. Der eine war ein Pharisäer, der andere ein Zöllner. Der Pharisäer stellte sich hin und betete also: “O Gott, ich danke dir, dass ich nicht bin wie die übrigen Menschen, Räuber, Ungerechte, Ehebrecher, oder auch wie dieser Zöllner da. Ich faste zweimal in der Woche und gebe den Zehnten von allem, was ich besitze.” Der Zöllner aber blieb hinten stehen und wagte die Augen nicht zum Himmel zu erheben, sondern er schlug an seine Brust und sprach: “Gott sei mir Sünder gnädig!” Ich sage euch: Dieser ging gerechtfertigt nach Hause, jener nicht. Denn jeder, der sich selbst erhöht, wird erniedrigt werden; und jeder, der sich selbst erniedrigt, wird erhöht werden.’ Amen.
In die tijd vertelde Jezus, met het oog op sommigen die - overtuigd van eigen gerechtigheid - de anderen minachtten, de volgende gelijkenis: ‘Twee mensen gingen op naar de tempel om te bidden; de een was een Farizeeër en de andere een tollenaar. De Farizeeër stond met opgeheven hoofd en bad bij zichzelf als volgt: “God, ik dank U dat ik niet zo ben als de rest van de mensen, rovers, onrechtvaardigen, echtbrekers, of ook als die tollenaar daar. Ik vast tweemaal per week en geef tienden van al mijn inkomsten.” Maar de tollenaar bleef op een afstand en wilde zelfs niet zijn ogen opheffen naar de hemel; maar hij klopte zich op de borst en zei: “God, wees mij, zondaar, genadig.” Ik zeg u: deze ging gerechtvaardigd naar huis en niet die andere; want alwie zich verheft zal vernederd, maar wie zich vernedert zal verheven worden.’ Amen. Lucas 18, 9-14
11
Liedteksten
The Woman With Alabaster Box Now when Jesus was in Bethany, in the house of Simon the leper, there came unto him a woman having an alabaster box of very precious ointment, and poured it on his head, as he sat at meat. But when his disciples saw it, they had indignation, saying, ‘To what purpose is this waste? For this ointment might have been sold for much, and given to the poor.’ When Jesus understood it, he said unto them: ‘Why trouble ye the woman? For she hath wrought a good work upon me, for ye have the poor always with you; but me ye have not always. For in that she hath poured this ointment on my body, she did it for my burial. Verily I say unto you, wheresoever this gospel shall be preached in the whole world, there shall also this, that this woman hath done, be told for a memorial of her.’
Toen Jezus in Bethanië was, in het huis van Simon de melaatse, kwam er een vrouw naar Hem toe die een albasten fles met zeer kostbare zalf had; en zij goot die uit op Zijn hoofd terwijl Hij aanlag. Toen Zijn discipelen dat zagen, waren zij verontwaardigd en zeiden: ‘Waartoe deze verkwisting? Deze zalf had immers duur verkocht kunnen worden en de opbrengst aan de armen gegeven.’ Maar Jezus, die dit merkte, zei tegen hen: ‘Waarom valt u deze vrouw lastig? Want zij heeft een goed werk aan Mij verricht. De armen hebt u immers altijd bij u, maar Mij hebt u niet altijd. Want toen zij deze zalf op Mijn lichaam goot, deed zij dat als voorbereiding op Mijn begrafenis. Voorwaar, Ik zeg u: overal waar dit Evangelie gepredikt zal worden in heel de wereld, zal ook tot haar gedachtenis gesproken worden over wat zij gedaan heeft.’ Mattheüs 26, 6–13
12
Liedteksten
Nunc dimittis Nunc dimittis servum tuum Domine, secundum verbum tuum in pace. Quia viderunt oculi, mei salutare tuum, quod parasti ante faciem omnium populorum, lumen ad revelationem gentium et gloriam plebis tuae Israel.
Nu laat u, Heer, uw dienaar in vrede heengaan, zoals u hebt beloofd Want met eigen ogen heb ik de redding gezien die u bewerkt hebt ten overstaan van alle volken: een licht dat geopenbaard wordt aan de heidenen en dat tot eer strekt van IstaĂŤl, uw volk. Lucas 2: 29-32
Gloria Patri et Filio et Spiritui Sancto sicut erat in principio et nunc et semper et in saecula saeculorum. Amen.
Eer aan de Vader en de Zoon en de Heilige Geest. Zoals het was in het begin en nu en altijd en in de eeuwen der eeuwen. Amen.
13
Liedteksten
Dopo la vittoria Dopo la vittoria definitiva sugli Ariani, Sant’ Ambrogio compose un inno solenne di ringraziamento: ‘Te Deum laudamus’; da allora questo canto viene ripetuto in occasione di cerimonie solenni di ringraziamento.
Na de definitieve overwinning op de Arianen schiep Sint Ambrosius de plechtige lofprijzing: ‘Wij loven U, o God.’ Deze hymne wordt tot op de dag van vandaag uitgevoerd op elke feestelijke dankzegging en lofprijzing van de Heer.
Trascorsi due anni, quando davanti al consesso dei potenti di Milano venne battezzato Agostino, quelle strofe di ringraziamento furono cantate dagli officianti e dai battezzati e quindi entrarono a far parte da quel momento del cerimoniale religioso.
Het was twee jaar later, toen alle gelovigen zich verzamelden in Milaan om getuige te zijn van de doop van Sint Augustinus, dat deze lofzang werd gezongen tot de dopelingen en tot de dopers en sindsdien deel uitmaakte van het grote corpus van kerkgezangen.
L’antico e ignoto biografo di Agostino scrive:
Een vroege anonieme biograaf van Augustinus schrijft: ‘Ter gelegenheid van Augustinus’ bekering prees de gezegende Ambrosius de Heilige Drieëenheid met vreugdevol gezang en moedigde hij Augustinus aan om zijn geloof te belijden ter ere van God.
‘Sant’ Ambrogio allora con voce lieta lodò la Santissima Trinità e indusse lo stesso Agostino a proclamare la sua fede nella gloria di Dio.’ Lodando e ringraziando il Signore, Sant’ Ambrogio diceva: ‘Lodiamo Te, o Signore, in Te crediamo, o Signore.’ Agostino proseguiva: ‘A Te, Padre Eterno, tutta la terra rende gloria.’ ‘A Te cantano gli angeli e tutte le potenze dei cieli.’
Ambrosius loofde en prees de Heer en zei:
Così entrambi cantarono l’intero inno di gloria alla Santissima Trinità.
Aldus elkaar afwisselend, zongen zij de complete lofzang ter ere van de Heilige Drieëenheid.
14
‘We prijzen U, mijn Heer, wij geloven in U, o Heer.’ Augustinus vulde aan: ‘U, eeuwige Vader, eert heel de aarde. Tot U roepen alle engelen, tot U de hemelen en alle machten.’
Liedteksten
Sant’ Ambrogio diceva il primo verso e Agostino cantava quello seguente. L’ultimo verso venne proclamato da Agostino: ‘In Te, o Signore, ho posto la mia speranze e mai dovrò dolermene. Amen.’
Ambrosius zong het eerste vers, Augustinus de volgende. En Ambrosius besloot het laatste vers als volgt: ‘Op U, Heer, is mijn hoop gevestigd, beschaam mij niet in de eeuwigheid. Amen.’
…da allora questo canto viene ripetuto in occasione di cerimonie solenni di ringraziamento.
... Deze hymne wordt tot op de dag van vandaag uitgevoerd op elke feestelijke dankzegging en lofprijzing van de Heer. Uit: Een Geschiedenis van kerkzangers en gezangen, samengesteld door aartsbisschop Filaret. Uitgegeven in Sint Petersburg, 1902.
Cyrillus Kreek Õnnis on inimene Õnnis on inimene, kes ei käi õelate nõu järele. Sest Issand tunneb õigete teed, aga õelate tee läheb hukka. Teenige Issandat kartusega ja olge rõõmsad värisemisega. Väga õndsad on kõik, kes Tema juurde kipuvad. Tõuse üles, Issand, päästa mind, mu Jumal. Au olgu Isale, Pojale ja Pühale Vaimule, nüüd ja igavest. Aamen.
Gelukkig de mens die niet meegaat met wie kwaad doen. De Heer beschermt de weg van de rechtvaardigen de weg van de wettelozen loopt dood. Onderwerp u, toon de Heer uw ontzag, breng hem bevend uw hulde. Gelukkig wie schuilen bij hem. Sta op, Heer, en red mij, God, Eer aan de Vader en de Zoon en de Heilige Geest. Amen. Psalm 1:1,6, Psalm 2:IIa,12b, Psalm 3:7
15
Liedteksten
Kiida, mu hing, Issandat! (Psalm 104) Kiida, mu hing, Issandat! Kiidetud oled Sina! Issand, mu Jumal, Sa oled suur. Kui suured on Sinu teod Issand! Sa oled kõik targasti teinud. Au olgu Isale, Pojale, Pühale Vaimule nüüd ja igavest. Aamen.
Loof de Heer, mijn ziel. Heer, mijn God, U bent zeer groot, Hoe talrijk zijn uw werken, Heer. O Heer, Alles hebt u met wijsheid gemaakt. Eer aan de Vader en de Zoon en de Heilige geest. Amen Psalm 104: 1,24
Galina Grigorjeva Nox Vitae Tekst: Innokenti Annenski
I. Ночное
Темную выбери ночь и в поле, Безлюдном и голом, В мрак окунись... Пусть ветер, провеяв, утихнет, Пусть в небе холодном Тусклые звезды, мигая, задремлют... Сердцу скажи, чтоб ударов оно не считало... Шаг задержи и прислушайся! Ты не одинь... Точно крылья птицы, Намокшие тяжно, Плывут средь тумана. Слушай... это летит хищная, властная птица, Время ту птицу зовут, И на крылях у ней твоя сила, Радости сон мимолетный, Надежд золотые лохмотья...
16
I. Nocturne Neem een donkere nacht op een veld Verlaten en kaal Duik in de duisternis... Laat de opkomende wind afnemen, Laat in de koude lucht De wazige sterren die schijnen, in slaap vallen... Zeg je hart niet de slagen te tellen... Stop en luister! Je bent niet alleen... Het is alsof vleugels van een vogel, Zwaar doordrenkt, Zwemmen in de mist. Luister.... het is een roofdier, een reusachtige vogel. Met de naam Tijd, En zijn vleugels hebben jouw kracht, De slaap van de vergankelijke vreugde. De gouden flarden van hoop...
Liedteksten
Потому что туманны огни...
II. Een romance zonder muziek In een mistig herfstlicht vallen koude druppels. In een mistig herftslicht weerspiegelen enkel de wielsporen, In een mistig herftslicht is de uitgaande wasem nog mistiger, In een duistere herfst zijn we samen, enkel wij, Maar onze tot rustkomende harten zijn stil... Jij neemt een onaangeroerde beker van mijn lippen Omdat het mistig is.
III Падает снег Падает снег, Мутный, и белый, и долгий, Падает снег, Заметая дороги, Засыпая могилы, Падает снег... Белые влажные звезды! Я так люблю вас, Тихие гостьи оврагов!
III Het sneeuwt Het sneeuwt, Wazig, en wit, en lang. Het sneeuwt, vult de straten, bedekt de graven. Het sneeuwt... Witte, vochtige sterren! Ik hou zoveel van jullie, stille bezoekers van ravijnen!
Холод и нега забвенья Сердцу так сладки... О белые звезды... Зачем же, Ветер, зачем ты свеваешь, Жгучий мучительный ветерь, С думы и черной и тяжкой, Точно могильная насыпь, Белые блестки мечты?... В поле зачем их уносишь?
The vorst en de koestering van het vergeten zijn zo zacht voor mijn hart... O, witte sterren... Waarom, Wind, waarom blaas je, Jij brandende, razende wind. De witte glitters van dromen ver van de zwarte en zware gedachten als een grafheuvel? Waarom breng jij de glitters weg van het veld?
II. Романс без музыки В непроглядную осень туманны огни, И холодные брызги летят, В непроглядную осень туманны огни, Только след от колес золотят, В непроглядную осень туманны огни, Но туманней отправленный чад, В непроглядную осень мы вместе, одни, Но сердца наши, сжавшись, молчат... Ты от губ моих кубок возмешь непочат,
17
Liedteksten
Если б заснуть, Но не навеки, Если б заснуть Так, чтобы после проснуться, Только под небом лазурным... Новым, счастливым, любимым...
Als je in slaap valt, maar niet voor altijd. Als je in slaap valt, om later weer te ontwaken. Maar onder een azuurblauwe lucht... Een nieuw, gelukkig, geliefd... Gebaseerd op een Engelse vertaling van Maarja Kangro
Veljo Tormis Jaanilaul Läämi vällä Jaani kaima, jaani jaani kas om Jaanil kahhar pää, jaani sis omma kesvä keerulidse, kaara katsõkandilidsõ. Läämi vällä Jaani kaima, jaanika jaanika kas om Jaanil kahhar pää, jaanika sis omma kesvä keerulidse, kaara katsõkandilidsõ.
Laten we naar buiten gaan en naar Jan zoeken, jaani jaani en kijken of hij lang haar heeft – Jaani dan zal de gerst krullen en de haver is achthoekig. Laten we naar buiten gaan en naar Jan zoeken, jaani jaani en kijken of hij lang haar heeft – Jaanika dan zal de gerst krullen en de haver is achthoekig.
Jaan tull’ põldu müüdä, jaani jaanika kõnde kullast kondu müüda, jaanika ligi tõie liiaõnne, kaasa tõie karjaõnne. Jaan tõi pika piimapütü, madaligu võiupunna, rüa tõie rüpügä, kaara tõie kaindlõn.
Jan kwam over het veld, jaani jaanika liep over het gouden kaf, Jaanika bracht veel geluk mee bracht vee-geluk mee. Jan nam een grote karnton melk mee en honderd pond boter, bracht in zijn schort rogge mee en haver onder zijn arm.
18
Liedteksten
Läämi vällä Jaani kaima, jaani jaanika kas om Jaanil kahhar pää, jaani sis omma kesvä keerulidse, kaara katsõkandilidse. jaani jaanika
Laten we naar buiten gaan en naar Jan zoeken, jaani jaanika en kijken of hij lang haar heeft – Jaani dan zal de gerst krullen en de haver groeit met dubbele kolven. jaani jaanika
Raua needmine
Vloek over het ijzer
Tekst: August Annist, Paul-Eerik Rummo en Jaan Kaplinski op Kalevala-motieven
oi-joi-joi-joi-jai-jai-jäi-jäi-jäü-jäü-jau-jau-joujou-jou-jou-jöü-jöü-jöi-jöi-jei-jei-jäi-jäi-jai-jaijoi-joi-joi-joi…
oi-joi-joi-joi-jai-jai-jäi-jäi-JAU-JAU-jau-jaujou-jou-jou-jou-jou-jou-jou-joi-joi-jei-jei-jäijäi- jai-jai-joi-joi-joi-joi ...
Ohoi sinda, rauda raiska, rauda raiska, rähka kurja, liha sööja, luu pureja, vere süütuma valaja! Kust said kurja, kange’eksi, üleliia ülbe’eksi? Hurjuh sinda, rauda raiska! Tean ma sündi su sõgeda, arvan algust su õela!
Ha schurk, vervloekt ijzer! Vervloekt ijzer, vervloekt veenerts, jij vleesvreter, bottenknager, jij vergieter van onschuldig bloed! Schoft, waar heb je je kracht vandaan? Vertel me, waar je hoogmoed? Wees vervloekt, loeder, vervloekt ijzer! Ik ken je oorsprong, jij verblinde nar, ik weet wel waar je vandaan komt, jij schurk.
Käisid kolme ilmaneitsit, taeva tütarta tulista, lüpsid maale rindasida, soo pääle piimasida. Üks see lüpsis musta piima, sest sai rauda pehme’eda; teine valgeta valasi, sellest tehtus on teraksed; kolmas see veripunasta, sellest malmi ilma tulnud.
Eens wandelden drie natuurgeesten, drie vurige dochters des hemels. Ze zoogden de aarde uit hun volle borsten, zij vergoten de melk over de velden der aarde. De eerste maagd sproeide zwart ijzer dat in buigzaam smeedijzer veranderde. De tweede maagd gaf witte melk, dat tot gehard staal werd. Uit de derde maagd stroomde bloedrode melk, dat tot moeraserts werd.
19
Liedteksten
Ohoi sinda, rauda raiska, rauda raiska, rähka kurja! Ei sa siis veel suuri olnud, ei veel suuri, ei veel uhke, kui sind soossa solguteldi, vedelassa väntsuteldi. Hurjuh sinda, rauda raiska! Tean ma sündi su sõgeda, arvan algust su õela!
He schurk, verdoemd ijzer! Verdoemd ijzer, vervloekt veenerts! Toen was je nog niet hoogmoedig, niet machtig, niet trots, toen je nog in het veen en het moeras sopte en je in veenpoelen vertrapt werd. Wees vervloekt, snodaard, vervloekt ijzer! Ik ken je afstamming, verblinde nar, ik weet wel waar je vandaan komt, jij schurk!
Susi jooksis sooda mööda, karu kõmberdas rabassa, soo tõusis soe jalusta, raba karu käpa alta. Kasvid raudased orased, soe jalgade jälile, karu käppade kohale. Ohoi rauda, laukalapsi, rabarooste, pehme piima! Kes su küll vihalle käskis, kes pani pahalle tööle?
Er rende een wolf over het veen, een beer sukkelde over het moeras. En het veen roerde zich onder de wolfsporen, onder de afdrukken van de berenpoten bewoog het moeras. Daar kiemde het ijzerzaad in de sporen van de wolf, onder de afdrukken van de berenpoten. Ha, ijzer! Spruit van de veenpoelen! Kind uit rode roest en zachte witte melk! Zeg mij, wie maakte je tot onheilbrenger, wie verordonneerde jouw boze werken?
uu-üü-öö-ää-ee-ii
uu-üü-oe-aa-ee-ii
Surma sõitis sooda mööda, taudi talveteeda mööda, leidis soost terakse taime, raua rooste lauka’alta.
De Dood reed door het moeras, de Pest zwierf door het winterland. Ze vonden de ijzerkiemen in het veen, het roestige ijzer in de veenpoelen.
uu-üü-ii-ee-ää-aa-ohoo...
uu-üü-ii-ee-aa-aa-ohoo ...
Nii kõneles suuri surma, taudi tappaja tähendas: mäe alla männikussa, põllulla küla päralla, talu aitade tagana: siin saab surma sepipada,
Daar sprak de machtige Dood, daar sprak de dodelijke Pest: in een dennenbos op een heuvel, in een veld achter het dorp, ver van de boerenhoeven, daar moet de smidse van de dood zijn.
20
Liedteksten
rauda tampima tigedaks.
Daar bouw ik een smeltoven, daar richt ik een machtige blaasbalg op, daar zal ik het ijzer gaan koken, daar wakker ik het aan en smelt ik het roestrode veenerts en sla ik woede in het ijzer.
o-hoo... oi-oi-joi-joi-…
o-hoo ... oi-oi-joi-joi-etc.
Rauda, vaene mees, värises, jo värises, jo võbises, kuulis kui tule nimeda, tule kurja kutsumista.
Het arme ijzer, het beefde en sidderde, beefde, sidderde, trilde, schudde toen het de roep om het vuur hoorde, de roep om de vlammende woede hoorde.
Ohoi sinda, rauda raiska! Ei sa siis veel suuri olnud, ei veel suuri, ei veel uhke, kui sa ääsilla ägasid, vingusid vasara alla.
Ha schurk! Vervloekt ijzer! Toen was je nog niet hoogmoedig, niet machtig, niet trots, toen je in de witgloeiende oven kreunde, kreunde onder de slagen van de hamers.
Taat see ahjulta ärises, halliparda vommi päälta:
Daar dreinsde de oude man in de oven, kreunde de grijsaard vanuit het vuur:
aa-oo-öö-ee-ii
aa-oo-oo-ee ii
Rauda rasvana venikse, ila kombel valgunekse, veerdes alla ääsi’ilta, voolates valutulesta.
Het ijzer strekt zich, breidt zich uit als modder, stroomt en druipt als speeksel, sijpelt uit het blazende vuur, stroomt uit de verzengende gloed.
Veel sa rauda pehmekene, miska sind karastatakse, terakseksi tehtaneks? Toodi ussilta ilada, musta maolta mürgikesta. Ei see raud kuri olekski ilma usside ilata, mao musta mürkideta.
Nu ben je nog mild en zacht, ijzer, hoe moeten we je harden, opdat je van onschuldig ijzer tot staal wordt? Neem het speeksel van adder, breng het gif van een slang! Want het ijzer is niet van het boze bezeten zonder het speeksel van een slang, zonder het gif van een adder.
siia ahju ma asetan, siia tõstan lõõtsad laiad, hakkan rauda keetamaie, raua roostet lõõtsumaie,
21
Liedteksten
aa-oo-uu-öö-ee-ää-öö-üü-ii-ee…
aa-oo-uu-oe-ee-aa-oe-Üü-ii-ee-etc.
Taat see ahjulta ärises, halliparda vommi päälta: Varja nüüd vägeva Looja, kaitse kaunike Jumala, et ei kaoks see mees koguni, hoopistükkis ema lapsi, Looja loodusta elusta, Jumala alustatusta.
Zo dreinsde de oude man in de hoogoven, zo kloeg de grijsaard in de gloed: Bescherm ons, almachtige Schepper! Bewaar ons, grote God! Opdat het mensengeslacht niet te gronde gaat, en het mensenkind vergaat, spoorloos van de aarde verdwijnt, het leven, het bestaan, jouw schepping.
Uued ajad. Uued jumalad. Kahurid, lennukid, tankid, kuulipildujad. Uus raud ja teras, uhiuued, targad, täpsed, vägevad tapjad, automaatsete sihtimisseadmetega tuumalaengut kandvad, tõrjerelvadele kättesaamatud raketid.
Nieuwe auto’s, nieuwe goden en helden en kanonnen, vliegtuigen, tanks en geweren. Nieuw staal, nieuw ijzer, fonkelnieuwe, intelligente, precieze, machtige wapens, uitgerust met automatische besturing, en atoomkoppen. Niet te stoppen met afweerraketten.
Noad, odad, kirved, taprid, saablid, lingud, tomahawkid, bumerangid, ammud, nooled, kivid, kaikad, küüned, hambad, liiv ja sool, tuhk ja tõrv, napalm ja süsi.
Messen en speren, bijlen, hellebaarden, sabels, slingers, tomahawks, boemerangen, pijlen en bogen, stenen en knuppels en klauwen en tanden, zand en zout, stof en pek, napalm en kolen.
Uus ja kõige kaasaegsem tehnika, elektroonika viimane sõna, valmis liikuma igasse punkti, kõrvalekaldumatult sihti tabama, peatama, rivist välja lööma, hävitama, võitlusvõimetuks tegema, haavama, teadmata kaotama,
Fonkelnieuwe, moderne techniek, nieuw electronisch wapen, vliegt in alle richtingen, niet van de koers af te brengen, treft het doel, verlamt, vernietigt, roeit uit, maakt hulploos en weerloos, verwondt, veroorzaakt onafzienbaar verlies,
22
Liedteksten
tapma, tapma raua, terase, kroomi, titaani, uraani, plutooniumi, ja paljude teiste elementidega.
en doodt, doodt met ijzer en staal, met chroom, titaan, uranium, plutonium, en ontelbare andere elementen.
Oi-joi-joi-jai-jai-jäi-jäi-jäu-jäu-jau-jau-jou-joujou-jou-jöu-jöu-jöü-jöüjöi-jöi-jei-jei-jäi-jäi-jai-jai-joi-joi-joi-joi-joo
Oi-joi-joi-jai-jai-jäi-jäi-JAU-JAU-jau-jau-joujou-jou-jou-jou-jou-jou-jöüjoi-joi-jei-jei-jai-jai-jai-jai-joi-joi-joi-joi-joo
Ohoi sinda, rauda kurja, mõõka sõja sünnitaja, rauda rähka, kulda kilpi,
Ha schurk! Kwaadaardig ijzer! Kling van het zwaard, moeder van de oorlog! Het erts uit de veenpoel is de gouden beschermer, maar jij, staal, bent het echte kwaad! Wees vervloekt, jij snodaard, vervloekt ijzer. Wij zijn verwant, wij zijn aan dezelfde stam uit hetzelfde zaad ontsproten.. Jij komt voort uit de aarde, ik kom voort uit de aarde, in de zwarte aarde zijn wij broeders. Want we leven beiden op dezelfde aarde, en tot de aarde keren wij beiden terug. Er zal genoeg land voor ons beiden zijn.
sina teras, nurja tõugu! Hurjuh sinda, rauda raiska! Oleme ühesta soosta, ühest seemnest me siginud, sina maasta, mina maasta, musta mulda me mõlemad, ühe maa pääl me elame, ühe maa sees kokku saame, maad meil küllalt siis mõlemal.
Met dank aan Nederlands Kamerkoor voor de vertaling
23
Biografieën Componisten Arvo Pärt
en de renaissance. Sporen van die belangstelling zijn nog steeds in zijn composities terug te horen, enerzijds in het gebruik van eenvoudige melodielijnen die geïnspireerd zijn op het Gregoriaans, anderzijds in het toepassen van zijn zogeheten tintinnabuli-stijl – gebaseerd op de drieklank die klokken voortbrengen. Het merendeel van zijn composities heeft een religieuze lading. Hij is veruit de meest populaire Estlandse componist.
Estland en nam een schat aan volksliederen op met een fonograaf.
Cyrillus Kreek
Tot het eind van zijn leven bleef hij volksmelodieën verzamelen. Zijn arrangementen van dit materiaal behoorden tot het standaardrepertoire van de koren in zijn land. De muziek die hij bij Psalmen schreef, steeg ver uit boven eenvoudige arrangementen van volksliedjes.
Het oeuvre van Arvo Pärt (1935) valt uiteen in twee delen, gescheiden door een periode van stilte in de jaren zeventig.
Na zijn studies trombone en compositie aan het conservatorium van Sint-Petersburg werkte Cyrilus Kreek (1889 1962) aanvankelijk als muziekleraar in het westen van Estland.
Voor die tijd schreef hij in stijlen die in de jaren veertig en vijftig gangbaar waren. Daarna trad zijn Russischorthodoxe geloof in zijn werk op de voorgrond. In zijn ‘stille’ jaren bestudeerde hij muziek uit de middeleeuwen
Later was Kreek verbonden aan het conservatorium van Tallinn. In 1911 begon hij met het verzamelen van religieuze volksliederen in zijn geboortestreek Haapsalu. Hij breidde deze activiteiten uit over heel
foto: Kaupo Kikkas
24
Galina Grigorjeva Geboren in Oekraïne studeerde Galina Grigorjeva (1962) aan de conservatoria van Simferopol en Sint-
Biografieën
Petersburg. Ze woont sinds 1994 in Estland. Haar werk wordt omschreven als subtiel en geanimeerd, en toont haar belangstelling voor orthodoxe kerkmuziek en vroege polyfonie. Ze weet polyfone structuren vakkundig en elegant vorm te geven en laat geladen harmonische vonken opschieten uit vloeiende akkoordengangen.
Haar composities zijn uitgevoerd door het Ests Kamerkoor, de Kremerata Baltica onder leiding van Gidon Kremer, het Zweedse slagwerkensemble Kroumata en het Raschèr Saxofoonkwartet.
De cd In Paradisum, die aan haar muziek gewijd was, kreeg in 2015 de Estse muziekprijs in de categorie Klassiek.
Veljo Tormis
met componeren. In die periode schreef hij meer dan vijfhonderd koorwerken. Daarnaast componeerde hij filmmuziek, instrumentale stukken en een opera. Hoewel politiek geladen werken van Tormis uit de jaren zeventig en tachtig door de overheid gecensureerd werden, bleef hij een gevierd componist en werd zijn muziek overal in de Sovjet Unie en Oost-Europa uitgevoerd. Tormis schreef een uitgebreide cyclus van liederen die gekoppeld waren aan feestdagen en rituelen. Hij zocht zijn inspiratie ook bij verwante volken en voorChristelijke gebruiken.
Al op jonge leeftijd kwam Veljo Tormis (1930 2017) in aanraking met koormuziek. Zijn vader was koordirigent, organist en muziekleraar. Na studies aan de conservatoria van Tallinn en Moskou werd hij docent op instellingen voor muziekonderwijs in Tallinn. Van 1969 tot 2000 voorzag hij geheel in zijn onderhoud 25
Biografieën
Uitvoerenden Kaspars Putniņš
eigentijdse koormuziek uit te voeren. Daarmee stelt hij de kundigheid van zijn zangers op de proef en brengt hij hun stemmen naar onbekend terrein. In samenwerking met beeldend kunstenaars en theatermakers heeft hij muziektheaterproducties geproduceerd. Hij is ook als gastdirigent actief, onder meer bij de BBC Singers, het Berliner Rundfunkchor en het Groot Omroepkoor.
Ests Kamerkoor
foto: Kaupo Kikkas
Kaspars Putniņš (1966) werd in 2014 benoemd tot artistiek leider en chef-dirigent van het Ests Kamerkoor. Daarvoor was hij dirigent van het Lets Radiokoor, waaruit hij een ensemble van solisten oprichtte. Hoewel zijn repertoire zich uitstrekt van de renaissance tot en met de romantiek, ziet hij het als zijn voornaamste taak om 26
Het Ests Kamerkoor, een van de bekendste ensembles uit dat land, werd in 1981 opgericht door dirigent Tõnu Kaljuste. Hij fungeerde twintig jaar lang als artistiek leider en chefdirigent. Na hem werd deze functie achtereenvolgens vervuld door Paul Hillier en Daniel Reuss. Sinds 2014 heeft Kaspars Putniņš de leiding over het koor. Het repertoire van het koor strekt zich uit van Gregoriaanse zang en barok tot muziek uit de eenentwinstigste eeuw. Het richt zich in het bijzonder
op muziek van componisten uit Estland, zoals Arvo Pärt, Veljo Tormis, Erkki-Sven Tüür en Galina Grigorjeva. Het koor heeft met zijn opnamen diverse prijzen gewonnen, waaronder twee Grammy’s voor cd’s met muziek van Arvo Pärt.
Biografieën
foto: Kaupo Kikkas
Sopraan Karoliina Kriis Kristine Muldma Hele-Mall Leego Annika Lõhmus Karolis Kaljuste Ülle Tuisk Triin Sakermaa
Tenor Kaido Janke Toomas Tohert Raul Mikson Madis Enson Joosep Trumm Sander Sokk Danila Frantou
Alt Marianne Pärna Karin Salumäe Maarja Helstein Anna Dõtõna Ave Hännikäinen Cätly Talvik
Bas Aarne Talvik Tõnu Tormis Rainer Vilu Henry Tiisma Olari Viikholm Kaarel Kukk 27
Verwacht
Serie Cappella Amsterdam Wo 28 feb 2018 Grote Zaal 20.15 uur
Cappella Amsterdam + Endrik Üksvärav Baltische zielen | Carte Blanche voor Endrik Üksvärav Endrik Üksvärav is een talentvolle Estse zanger die zich de afgelopen jaren ontwikkelde tot een zeer fijnzinnig koorleider. Hij beschikt over een bijzondere kennis van de zangtradities en de esthetiek van de muziek uit de Baltische Staten. Op het programma voor deze avond staan onder meer de Nederlandse première van Kleine Litanei (2015) van Arvo Pärt, het Stabat Mater van Tõnu Kõrvits én de Missa brevis (2013) van Erkki-Sven Tüür, een van zijn weinige koorwerken. In 2018 viert Estland het honderdjarig bestaan als zelfstandige staat en met dit programma staat Endrik Üksvärav hierbij stil. Naast werken van de drie bekendste componisten uit Estland (Pärt, Tormis en Tüür) klinken ook die van minder bekende namen als Tõnu Kõrvits, Galina Grigorjeva en Pärt Uusberg. Deze laatste is geboren in 1986 en vertegenwoordigt hier de jongere generatie Estse componisten. Programma: Erkki-Sven Tüür Missa brevis (Nederlandse première) / Kui vaikivad päevased tuuled ‘When the winds grow silent’ / Arvo Pärt Alleluia-Tropus / Kleine Litanei (Nederlandse première) / Pärt Uusberg Miserere / Tõnu Kõrvits Stabat Mater (Nederlandse première) / Galina Grigorjeva In Paradisum / Veljo Tormis Kuulmata kuskil kumiseb kodu ‘Soundlessly somewhere murmurings homewards’ / Raua needmine ‘Curse upon iron’
28
Endrik Üksvärav foto: K. Üksvärav
Verwacht
Serie Koren Zo 4 mrt 2018 Grote Zaal 20.15 uur
The Tallis Scholars Geïnspireerd door de Sixtijnse Kapel De Sixtijnse Kapel, in gebruik sinds 1483, is de belangrijkste kapel van het Pauselijk hof in Rome. Betoverend zijn de beroemde fresco’s van renaissanceschilders als Botticelli en Michelangelo, die de muren en gewelven sieren. De rijke verzameling meerstemmige muziek, die speciaal voor het Koor van de Sixtijnse Kapel is gecomponeerd, is al even adembenemend. Het Engelse topkoor The Tallis Scholars brengt deze muziek in dit concert van de Tiber naar het IJ. De beste Italiaanse, Spaanse, Franse en Franco-Vlaamse componisten hebben bijgedragen aan het talrijke repertoire voor deze kapel. Misdelen uit verschillende missen van Palestrina vormen het raamwerk voor enkele aangrijpende klaagzangen. Bovendien schrijft Alexander Campkin in opdracht van The Tallis Scholar een nieuw werk, Miserere, dat elementen bevat van de muziek voor de Sixtijnse Kapel.
Alexander Campkin foto: A. P. Wilding
Programma: Giovanni Pierluigi da Palestrina Missa Assumpta est Maria (Kyrie) / Missa Ecce ego Joannes (Gloria) / Missa Veni creator spiritus (Credo) / Missa Confitebor tibi Domine (Sanctus) / Missa brevis (Agnus Dei) / Cristóbal de Morales Jubilate Deo / Josquin Desprez Absalon fili mi / Inter natos mulierum / Elzéar Genet Carpentras Lamentations / Gregorio Allegri Miserere / Alexander Campkin Miserere (nieuw werk)
29
Verwacht
Februari wo 7 feb / 20.15 uur François-Frédéric Guy Brahms en twee wereldpremières do 8 feb / 20.15 uur Ralph van Raat Messiaen, Ligeti, Boulez vr 9 feb / 20.15 uur Nederlands Kamerorkest + Gordan Nikolic Stravinsky strings, Weill winds za 10 feb / 20.15 uur Holland Baroque + Lars Ulrik Mortensen + Claron McFadden Que l’amour
PurcellDag
14.00 uur Alex Potter Purcell de singersongwriter 16.00 uur L’Achéron Magische Fantasia’s 20.15 uur Vox Luminis King Arthur UITVERKOCHT wo 14 feb / 20.15 uur Façade: De wereld van Mata Hari Muziektheater Transparant
do 15 feb / 20.15 uur Nieuw Ensemble An Evening of Today 2018 vr 16 feb / 20.15 uur Amsterdam Sinfonietta + Fazil Say After Wagner za 17 feb / 14.15 uur De IJ-Salon 3x Serenade
zo 11 feb
10.30 uur / Kleine Zaal PurcellScratch o.l.v. Peter Van Heyghen 11.00 uur Jean-Luc Ho Purcell en tijdgenoten 30
za 17 feb / 20.15 uur Angelika Kirchschlager + James Sherlock Geliefde liederen van Schubert, Schumann en Brahms
zo 18 feb / 15.00 uur Dominique Vleeshouwers Wat is het geheim van slagwerk? (8+) ma 19 feb / 20.30 uur / Kleine Zaal Circuit des Yeux + TALsounds Reaching for Indigo di 20 feb / 20.15 uur Rosanne Philippens + gastmusici Dedications wo 21 feb / 20.15 uur Calefax Bachs Geschenk
Huil van de Wolff Elke 22e van de maand klinkt om 20.00 uur het geluidsmonument Huil van de Wolff. Martijn Padding componeerde deze interactieve geluidsinstallatie ter herinnering aan oprichter van het Muziekgebouw Jan Wolff (1941 - 2012). Zie voor meer informatie muziekgebouw.nl/ huilvandewolff Geheimtips Bijzondere concerten
Foto: Erik van Gurp
Restaurant Zouthaven Kom voor het concert eten in restaurant Zouthaven. Reserveren: 020 788 2090 of zouthaven.nl
Rondom het concert - Na aanvang van het concert heeft u geen toegang meer tot de zaal. - Zet uw mobiele telefoon uit voor aanvang van het concert. - Het maken van beeld- of geluidsopnamen in de zaal alleen met schriftelijke toestemming. - Algemene Bezoekersvoorwaarden zijn na te lezen op muziekgebouw.nl
Bij de prijs inbegrepen Reververingskosten en garderobe zijn bij de kaartprijs inbegrepen. Ook een pauzedrankje, tenzij anders vermeld op uw concertkaartje. Bij concerten zonder pauze staan drankjes klaar na afloop van het concert.
Steun het Muziekgebouw Inkomsten uit kaartverkoop dekken ten dele onze kosten. Word vriend of doneer: met uw extra steun kunnen we concerten op het hoogste niveau blijven organiseren. Meer informatie: muziekgebouw.nl/steunons
Op de hoogte blijven? Blijf op de hoogte van nieuw geboekte concerten of ander nieuws. Volg ons via onze e-nieuwsbrief (aanmelden op muziekgebouw.nl), Facebook, Twitter of Instagram. Dank! Wij kunnen niet zonder de steun van onze vaste subsidiĂŤnten en Vrienden van het Muziekgebouw. Wij zijn hen daarvoor zeer erkentelijk.
Druk binnenwerk
31