Наҷот №46

«...Бешубња, њизби Худо ѓолиб хоњад буд»,

Ќуръон: сураи Моида, ояти 56

Мушкилоти сохтаву бофта ангезаи њаќталабї ва адолатхоњиро боло бурдааст

НАШРИЯИ

њИЗБИ

НАњЗАТИ

ИСЛОМИИ

ТОљИКИСТОН

№ 46 (816) Панљшанбе, 13- уми ноябри соли 2014 -и милодї, мутобиќ ба 20 - уми Муњаррам, соли 1436 - и њиљрии ќамарї

Њукумат ваъдаи интихоботи шаффофро дод, вале онро бояд бо амали мушаххас нишон дињад, ки ин ваъдаи холї нест. Мо њам бо ширкати фаъоли худ дар чањорчубаи ќонун барои пирўзї ва дилгармии мардум талош меварзем. Њар ќадаре интихобот шаффофу озод бигзарад, њамон ќадар ба суботу амният таъсири мусбат мегузорад ва њар ќадаре ѓайридемократї бигзарад, ба њамон миќдор хидмате хоњад буд ба неруњои ифротї - Муњиддин Кабирї Мењан Мењан, дон, ки фарзанди зорат манам, Зи пайванди хешу таборат манам! Ба њар зарра хокат дилам доѓ-доѓ, Ѓарибам, вале дар канорат манам! Агарчи зи ќисмат шудам аз ту дур, Вале дон ки андар суроѓат манам! Њама бо ту лофи муњаббат зананд, Бидон ошиќи сарбадорат манам! Агар нокасе ќасди љонат кунад, Чу шер аз паи интиќомат манам! Касе марзу бумат хиёнат кунад, Бидон душмани он хиёнат манам! Мењан, љони ман, зиндаам бо ту ман, Фидои чу шаккар забонат манам! Шабу руз беѓам шав, осуда зї, Сипоњи шабу рўзи дорат манам! Агар тољикї будан армони туст, Бидон тољики тољдорат манам! Ба дил парварад Шањриёр Орзў, Дуогуи панљ ваќт намозат манам! Шањриёри Орзў

Интихобот фурсати нодирест барои барќарории амну субот

Тољикистон дар чорроњаи бозињои бузург

Модари Саъодатшоњ ноумед баргашт

Чаро Синои наве нест?

2

13 ноябри соли 2014

www.nahzat.tj

хабар

Масљидулаќсо, иззати аздастрафтаро бояд барќарор кард

Сарзамини муќаддаси Фаластин бидуни хунрезї дар замони хилофати Умари Форуќ фатњ гардид. Яъне бо дастури ишон мусалмонон ин маконро дар муњосира гирифтанд, чун њазрати Умар дар замине, ки макони муќаддас ва мазори паёмбарони илоњист, хун рехтанро раво надид ва худаш дар ин фатњи бузург мустаќим њузур дошт. Њангоме дохили Масљиди Аќсо шуд ва бо амри ў аввалин азон садо дод ва њарфи зебои «Ашњаду анна Муњаммадан-расулуллоњ» зикр гардид, њазрати Умар бо чашмони пурашк ва гуфтори мањин гуфт: Эй Расулуллоњ, салаллоњу алайњи ва саллам, куљої, ки иззати Ислом ва мусалмононро бубинї? Аммо, имрўз унвони ин халифаи боирода ва собитќадам метавон хитоб кард: Эй Умар (р), куљої, ки зиллати Ислом ва мусалмононро бубинї! Худ бубинї, ки он њама иззати ба даст овардаро мусалмонон бо бањои андак фурухтаанд, беиззатї ба љое расидааст,

ки яњудиён њатто барои хароб кардани Масљиди Аќсо љасорат пайдо намудаанд. Дар мусалмон шаъни мањбубї намонд, Форуќу Холиду Аюбї намонд.

Худоё, иззати аздастрафта ва ќиблаи аввали мусалмононро бори дигар озод бигардон, омин!

Хушдори Э. Рањмон аз вуруди гурўњњои ифротгаро Тибќи иттилои расмї, кормандони нињодњои интизомї муддати нуњ моњи соли љорї 20 гурўњи муташаккили љиноиро боздошт кардаанд ва љаноби Эмомалї Рањмон, раисљумњури Тољикистон њам рўзи 10 ноябр дар љаласае ба хотири «Рўзи милитсия вазъи љинояткорї дар кишварро ба тањлил кашида, наќши маќомоти њифзи њуќуќ ва тартиботро дар ошкоршавии љиноятњо муњим арзёбї карда, таъкид дошта, ки давоми 9 моњи соли равон онњо беш аз 15 њазор љиноятро ба ќайд гирифта, 13 њазори онро ошкор намудаанд. Раисљумњури Тољикистон гуфт, дар ин давра кормандони маќомоти корњои дохилї 20 гурўњи муташаккили љиної дар њайати 79 нафар аъзои њизбу њаракатњои ифротиро барои содир кардани 100 љиноят дастгир кардаанд ва њоло бо њадафи љилавгирї аз њолатњои воридшавии ашхосу гурўњњои ифротгаро, инчунин аз њодисањои љалби шањрвандон ба њизбу њаракатњои тундгарову экстремистї ва иш-

тироки онњо дар муноќишањои кишварњои дигар бар зарурати андешидани чорањои ќатъї аз сўи КДАМ, ВУД, Додситонии кулл, Хадамоти гумрук ва дигар сохтору маќомоти дахлдор таъкид кард. Зеро, тавре љаноби Э. Рањмон мегуяд, љинояткории замони муъосир домани фароху густурда дошта, беш аз пеш тамоюлњои нав пайдо мекунад.

Њушдор додани Ирон аз ѓасби амволи Занљонї дар Тољикистон Ситоди мубориза бо фасоди молии ЉИИ аз тасарруфи амволи Б. Занљонї, тољири боздоштшуда аз сўи мансабдорони давлатии Тољикистон њушдор дода гуфтааст, Занљонї њељ майле барои њамкорї бо маќомоти тафтишотї ва баргардонидани пулњои азхудкардаро надорад, навиштааст «Озодагон». Мулло Юсуфиён, узви нозир дар Маљлиси исломии Ирон дар ситоди мубориза бо фасоди иќтисодї гуфтааст: бо ин роњ на њукумат ќарзи худро бозпас мегирад ва на Занљонї ба њадафњои худ мерасад. “Амвол ва сармояњое, ки Занљонї дар Тољикистону Малайзиё дорад, тавассути афроди давлатии ин кишварњо тасарруф шуда, соњиб пайдо мекунанд”, таъкид доштааст ў. Њамчунин гуфта, ки ВУХ-и Ирон бояд масъулони сафоратхонањояшро фаро хонда, ба таври мањрамона ба мушовирони иќтисодии онњо барои шиносоии амволи Занљонї дар ин кишварњоро дастур медод ва “банда чандин бор дар љаласањои ситод эътироз кардам, ки чаро барои шиносоии ин амвол ба Тољикистон ё Малайзиё ќозии додгустарї аз додсарои Тењрон биравад, дар њоле ки ин вазифаи додситонї нест, балки корест, ки бояд ройзанони Ирон дар Тољикистону Малайзиё анљом дињанд”. Ин узви Ситоди мубориза бо фасоди молї њаљми ќарзи Занљониро чандин баробар зиёд аз маблаѓњои њабсшудаи кишвар дар пайи бањсњои њастаї хонда, гуфтааст: Дар музокироти њастаї баъд аз он њама гуфтушунидњо дар њар марњала 550 миллион доллар аз маблаѓњои њабсшуда озод шуданд, ки ќарзњои Занљонї то ба 2 миллиарду 650 миллион доллар мерасад. Агар маќомоти кишварњое, ки амволи Ирон тавассути ин тољир ба онњо роњ ёфтаанд, бозпас дода нашавад, Тењрон барои муќобила бо тасарруфи амволаш аз тариќи Девони доварї истодагарї хоњад кард. Мулло Юсуфиён ба худи Занљонї њам њушдор медињад, ки “касе фикр намекард, ки Амир Мансур эъдом мешавад. Њар нафаре, ки ќабл аз ин њукм назди ў ба зиндон мерафту суњбат мекард, медид, ки муттањам комилан хотирљамъ буд, њатто дар ин дидорњо бањсњои иќтисодї низ мекард.

Шояд дар аввал худашро ба унвони як ќарздор фарз кунад, аммо нигарон аз онам, ки ин ќарзњои ў бо мушкили бузург рўбарў шаваду дигар роњи бозгаште надошта бошад”. Ин дар њолест, ки ќаблан љаноби Юсуфиён аз шиносої шудани амволи Занљонї дар Тољикистону Малайзиё хабар дода, аз ВУХ-и кишвар барои бозпас овардани онњо кўмак хоста, гуфта буд: “Муфаттишони сафарбаршуда макони сармояњои Занљониро муайян кардаанд, вале ќудрати ба танњої бозпас овардани онњоро надоранд. Агар ВУХ ба ин масъала дахл карда, ёрї расонад, метавонем ин пулњоро баргардонем”. Бобак Занљонї, ки “дўст”-и бархе аз маќомдорони тољик низ ном бурда мешавад, 30.123.13 дар Ирон боздошт ва баъдан ба зиндон интиќол ёфт. Маќомот эълон карданд, ки ў барои «гум шудан»-и 2 миллиарду 60 миллион еврои марбут ба Вазорати нафт муттањам мешавад. Ин миќдор пуле, ки барои миллиардери эронї мегўянд, онро гўё тавассути Бонки миллииТољикистон ба кишвараш интиќол дода, санад њам дорад. Аммо Маљлиси исломии Ирон ин санадро ќалбакї медонад, Бонки миллии Тољикистон њам анљоми чунин амалиёте тавассути ин бонкро расман рад кард. Бобак Занљонї замоне дар Тољикистон маъруф ва дар ВАО матрањ гардид, ки сармояњояш вориди Душанбе шуданд ва дар Тољикистон њоло ду тарњ, ширкати “Осиё Экспресс”, соњиби нави автовокзали пойтахт ва «Kont Investment Bank» аст, ки ќароргоњаш дар Душанбе буда, марбути Занљонї дониста мешавад.

Нидои Имом Ќарзовї

Эй арабњо, эй мусалмонон, эй озодагону озодихоњони тамоми атрофу акнофи олам, аз хоби гарон хезед ва барои дифоъ аз муќаддасоти хеш рост шавед! Дар чунин њолате, ки яњуд бо Масљиди Аќсо бозї мекунад ва онро монанди масљиди Иброњимї аз нигоњи замониву маконї ќасди таќсимбанди дорад, барои шумо хобу ѓафлат њаром аст. Тамоми ин њолату вазъ аз тарафи њар марду зани мусалмон бояд рад карда шавад. Имрўзњо хуни мардуми Фаластин дар роњи њифз ва озодии Масљиди Аќсо рехта мешавад, мусалмонон љону мол ва фарзандони хешро дар ин роњ фидо карда истодаанд. Шахсан ба тамоми донишмандони уммати ислом дар љањон хитоб мекунам, бояд монанди шер љасурона дар њама масољид њаќиќатро ошкор гўянд, ба кулли уммати ислом масъулияташонро дар баробари муќаддасоти динї ва Масљиди Аќсо эълон намоянд. Ба њамаи роњбарону њокимони мусалмон нидо мекунам, то аз манфиатњои шахсї ва ихтилофоти љузъї даст кашида, барои дифоъ аз муќаддасоти уммат якљо ва якпорча гарданд.

Њамчунин ба тамоми миллатњои исломї хитоб мекунам, бояд бо њамдигар њамкорї дошта бошанд ва њокимони худро ба якпорчагиву вањдат миёни миллатњои исломї ва њукуматњо маљбур созанд. Ба њамаи фарзандони Фаластин садо мезанам, њар нафаре ќудрату имконияти њамсаф будан дар расонидани кўмак ба Масљиди Аќсоро дошта бошад, њатман ин корро анљом дињад, њар нафаре ќудрати бештар сохтани љамъи бародаронашро дорад, њатман онро анљом дињад. Тамоми умматро даъват мекунам, ки бояд бо тамоми имконоту лавозимот пањлўи ањли Фаластин бошанд ва онњоро кўмак намоянд. Дар охир тамоми уммати исломиро фаро мехонам, ки бо якдигар дар асоси адолату њаќиќат мусолања намоянд ва болои њама гуна масоили ихтилофангезе, ки боиси машѓул гаштани онњо мегардад, хок бипошанд. Мањз њамин њолат боиси якдасту муттањид гаштан мегардад ва њама бо њам барои озодии олие, ки Паёмбар (с) ба он башорат додаанд, њаракат мекунанд: «Ќиёмат барпо намешавад, магар ин ки мусалмонон

бо яњуд мељанганд. Пас мусалмонон яњудро мекушанд, њатто яњудї паси сангу дарахт пинњон мегардад, сипас он санг ё дарахт мегўяд: Эй мусалмон, эй бандаи Аллоњ. Бубин яњудие пушти ман пинњон аст. Биё ўро ба ќатл бирасон. Магар дарахти ба номи Ѓарќад чунин намегўяд, зеро он аз яњудият аст”. («Ва њатман Аллоњ таъоло касеро, ки Ўро кўмак мекунад, кўмак мерасонад. Бешак, Аллоњ таъоло ќавї ва маѓлубнашаванда аст» («Њаљ»: 40))

www.nahzat.tj

13 ноябри соли 2014

хабар

Мурољиъати ЊНИТ аз Дастгоњи иљроияи президент 10-уми ноябр рањбарияи Њизби Нањзати Исломии Тољикистон номае ирсол дошт унвонии Бахтиёр Худоёрзода, роњбари Дастгоњи иљроияи Президенти ЉТ, ки дар он аз љумла омадааст: Мувофиќи моддаи 15-и Ќонуни ЉТ дар бораи њизбњои сиесї, ки таъмини имкониятњои баробарро барои баргузории маъракањои интихоботї пешбинї кардааст, барои људо намудани толори муносиб љињати баргузории анљумани њизб бо ширкати

700 нафар вакил ва мењмон мусоидат намоед. Њамчунин дар зимн аз дархости ќаблии рањбарияти њизб унвонии шањрдории пойтахт оид ба њамин масъала ва бе посух мондани он ёдовар шудааст, ки њанўз 30-уми сентябр дархост шуда буд. Бояд ёдовар шуд, ки анљумани интихоботии ЊНИТ дар асоси ќарори Раёсати олии он рўзи 16-уми декабр даъват шудааст.

Пешнињоди ЊНИТ-ро парлумон рад кард

Шўрои Маљлиси намояндагон дар љаласаи рўзи 10-уми ноябр ду лоињаи таѓйироту иловањо ба ду ќонуни амалкунандаро, ки аз сўи вакилони ЊНИТ пешнињод гардида буданд, барои муњокима ба љаласаи парлумон иљоза надод ва пешнињоди вакилони ЊНИТ-ро рад кард. Се моњ ќабл Муњиддин Кабирї ва Саидумар Њусайнї, вакилони парлумонии ЊНИТ ду лоињаеро љињати ворид намудани таѓйиру иловањо ба ду ќонуни амалкунанда пешнињод карда буданд, ду ќонуне, ки дар таърихи ќонунгузории кишвар бањсу љанљолњоеро дар љомеъа эљод карда, диду назарњо дар ин маврид ба ВАО интиќол ёфтанд. Яке аз ин ќонунњо таъини масъулияти падару модар дар тарбияи фарзанд аст, ки бар асоси он рафтани љавонони зери 18-соларо ба масољид нозукона маън мекунад. Ќонуне, ки аксари мардуми мусалмон бо он мухолифанд, вале мутаассифона, вакилони мардумї, ки худ њам мусалмонанд, онро ба тасвиб расониданд. Дар ќисмате аз ин ќонун омадааст, падару модар бояд фарзандони худро аз ширкат дар фаъолияти иттињодияњои динї боздоранд, ки ба назари аксари коршиносон ин мањдуд кардани озодии инсон аст. Бинобар ин вакилони Нањзат пешнињод намуданд, ки дар њамин ќисмати ќонун

«дар соати дарсї” илова карда шавад. Мањдудият њангоми дарс боќї монда, дар дигар њолатњо шахс њуќуќњои фитрї ва конститутсиониашро тавре дилаш мехоњад, пиёда намояд. Лоињаи дуввум марбут ба ќонун дар бораи иттињодияњои динї ва озодии виљдор буд. Ин љо њам вакилони ЊНИТ пешнињод намуданд, ки ќисми 3 - юми моддаи 20 дар шакли дигар навишта шавад. Зеро шакли феълии он мухолиф ба Сарќонун ва меъёрњои динист. Яъне ба љои он ки иљозати ибодат дар љойњои хос, бояд мамнуъ будани љои ибодатро мушаххас намоянд ва ин ќисмати модда дар ин шакл навишта шавад: ... Анљом додани ибодат, расму оин ва маросимњои динї дар љойњое, ки фаъолияти дигаронро халалдор месозад ва ё ба њаракати наќлиёт ва одамон монеъа эљод мекунад, манъ аст. Идораву корхонањо ва ташкилоту муассисањо новобаста аз шакли ташкилї ва њуќуќиашон метавонанд барои ибодати шањрвандон љои махсус пешбинї намоянд. Њоло ин ду лоиња аз Шўрои Маљлиси намояндагон рад шуданд, агарчи ду таѓйироти кўчаке буданд, ки таъмини њуќуќу озодињои мардумро дар назар доштанд, вале вакилони ЊХДТ, ки тасмими Шўрои Маљлиси намояндагон ба раъйи онњо вобаста аст, ин таѓйиротњоро нодида гирифтанд. Чанде ќабл лоињаи таѓйиру иловањо ба ќонун дар бораи уњдадорињои њарбї низ аз сўи Шўрои мазкур ба таври куллї рад гардид. Ќобили зикр аст, ки пештар њам вакилони Нањзат лоињаи таѓйиру иловањо ба ќонуни интихоботи парлумониро пешнињод карда буданд, ки танњо чанд пешнињоди љузъии онро ќабул карданду бас. Яъне аз чор лоињаи пешнињодшудаи вакилони ЊНИТ, танњо љузъе аз як лоиња мавриди ќабули Шўрои Маљлиси намояндагон ќарор гирифтааст.

Фаластин: Яњуд хуни мусулмон мерезад

Гурўње аз корбарони гурўњи “Тарбияи имонї”-и шабакаи иљтимоии «Фейсбук» бо нашри як номаи кушод аз роњбарияти Шўрои уламои Маркази исломии Тољикистон ва Кумита оид ба корњои дин, танзими анъана ва љашну маросимњои кишвар хостаанд, ки дар эътироз ба њамлањои нерўњои Исроил

ба Ѓаззаи Фаластин назари худро баён кунанд. Дар ин номаи корбарони шабакаи иљтимоъї унвони Сайидмукаррам Абдулќодирзода, раиси Шўрои уламо ва Абдурањим Холиќзода, раиси Кумитаи дин аз љумла омадааст: Ба њама маълум аст, ки таќрибан тайи ду њафтаи ахир мардуми солњо азияткашидаи Фаластин, дар навори Ѓазза аз тарафи режими ишѓолгари Исроил мавриди њуљум ќарор мегиранд. Дањњо тифли маъсум, занони бечора ва пирамардону мардуми осоишта дар натиљаи ин њуљуми мусаллањона ва берањмона љони худро аз даст доданд. Ѓайр аз ин садњо, балки њазорњо нафар аз ин тўпу туфанг захм бардошта, маљрўњ гаштаанд. Вале суоли матрањ ин аст, ки оё номаи фейсбукчиён ба муфтии кишвар ва раиси Кумитаи дин кадом таъсире дар ирода ва раъйи онњо мегузошта бошад?

3

Охирин хитоби шайтон ба пайравонаш “Ва ваќте ки кор ба охир расад, шайтон гўяд: “Дар њаќиќат, Худованд ба шумо ваъдаи дуруст дод ва ман њам ба шумо ваъда додам ва ба шумо ваъдахилофї кардам. “Ва ман бар шумо њељ тасаллуте надоштам, љуз ин ки шуморо даъват кардам ва даъвати маро (бо майлу раѓбати худ) пазируфтед”... (Сураи Иброњим, ояти 22). Дар ояти ќаблї сањнаи гуфтугў ва бањсу љидоли миёни сарварони гумроњ бо пайравонашон, ки аз љумлаи азобњои равонии золимону гунањгорон аст, инъикос ёфта буд ва дар ин оят сањнаи дигаре аз сањнањои Ќиёмат ва љањаннам, сањнаи гуфтугўи байни шайтону башар, ки идомаи он хусуматњост, тасвир ёфтааст. Дар рўзи ќиёмат ваќте њисобу китоби аъмол бандагон поён меёбад ва дар мавриди њар кадом аз бандагоне, ки дар дунё даъвати паёмбаронро пазируфта ва бадкороне, ки бо пайравї аз шайтон аз даъвати њаќ рўй гардонда ва дар зиндагї даст ба анвоъи зиштињо зада буданд, доварї мешавад ва њар як аз эшон ба љазо ва сазои аъмоли хеш мерасанд ва ањли љаннат ба љаннат мераванд ва ањли дўзах ба дўзах андохта мешаванд, кор ба поён расида, вазъи нињої муќаррар мегардад. Пайравони шайтон ваќте ба нуќтаи ноумедии комил мерасанд ва њељ дастгирае барояшон боќї намемонад, дар фикри муайян намудани масдари аслии тамоми гумроњињое, ки ононро ба ин варта андохтааст, меафтанд. Ва дар нињоят ба љуз шайтон мављуди дигареро, ки бо васвасањои хеш онњоро водор ба саркашї ва нофармонї намуда, аз шунидани даъвати паёмбарон боздошта бошад, намеёбанд. Бинобар ин, шурўъ мекунанд ба лаънату нафрин ва маломату сарзаниши ў, ки ин њама мусибатњоро ба сари мо ту овардї. Шайтон дар ин њол ба пайравони хеш чунин посух медињад: “Дар њаќиќат, Худованд ба шумо ваъдаи дуруст дод ва ман њам ба шумо ваъда додам ва ба шумо ваъдахилофї кардам”. Худованд ба шумо дар он чи вобаста ба зиндагии дунё ва охират аст ваъдањои дуруст дод ва ба ваъдањои Худ вафо кард ва ман њам ба шумо баръакси ваъдањои Худо ваъда дода будам, вале ваъдахилофї кардам. Агарчи ваъдањои ман шоистаи пазириш набуд, вале шумо пазируфтед ва ваъдањои Худоро, ки ќобили ќабул буд, напазируфтед. Дар мавриди њаќќонияти ваъдањои Худованд далелњои муътамад вуљуд дошт, вале шумо он далоили равшану возењро нодида гирифтед, дар њоле ки худи њамон далелњо дурўѓ будани ваъдањои маро исбот мекарданд. Зиндагии дунё ва вазъи рўзи Ќиёмат худ исботи гўёи њаќќонияти ваъдањои Худованд ва исботи дурўѓии ваъдањои шайтон аст. Шайтон дар дунё аз як сў бо љилва додани тањаќќуќи њавасњои дилпазир ва орзуњои беохир дар хаёли инсонњо ва аз сўи дигар бо тарсондан аз фаќру зиллат ва маломати мардум ононро даъват намуда, њаќиќати Ќиёмат, дубора зинда шудан ва њисоби аъмолро аз ёдашон мебарад. Њамаи он ваъдањо саранљом бар хилофи воќеъеият мебароянд ва инсон чун он њамаро баръакси пиндоштњояш меёбад, мефањмад, ки ба љуз фиреб чизи дигаре набудааст. Оре ваъдаи Худованд њаќ ва амри собитест, ки њаргиз таѓйир намеёбад, чун Ў таъоло соњиби ваъда аст ва тасарруфи њамаи умур аз љумла тањаќќуќи ваъда дар ихтиёри Ў мебошад. Аммо шайтон чизеро ваъда кардааст, ки соњиби он нест ва наметавонад дар он ба ихтиёри худ тасарруф карда, ваъдаи додаашро иљро намояд. Дурўѓ будани ваъдаи ў реша дар њамин њаќиќат дорад. Вале дар ин хитобаш хилофи ваъдаро ба худаш нисбат дода, тарзе вонамуд месозад, ки гўё тавони иљрои ваъдаашро дар ихтиёр дошта бошад. Мегўяд, ба шумо ваъда дода онро хилоф кардам, намегўяд иљрои ваъда аз мањдудаи тавони ман берун аст. Сипас дар идома талош менамояд, то пайравонашро муттањам кунад: “Ва ман бар шумо њељ тасаллуте надоштам, љуз ин ки шуморо даъват кардам ва даъвати маро (бо майлу раѓбати худ) пазируфтед”. Ман дар дунё наметавонистам ихтиёратонро салб ва шуморо маљбур ба саркашї аз амри Худо намоям ва хости худамро ба дўшатон бор кунам, чун бар шумо њељ гуна тасаллут надоштам. Худованд шайтонро бар инсонњо мусаллат нагардондааст, балки ба вай танњо иљозаи даъват ва васвасаю иѓво додааст. Бинобар ин, шайтон тасаллут бар асли даъват дорад, на бар ќабул кунондани он. Худованд дар ояти 65 сураи Исро мефармояд: “Ту њаргиз бар бандагони Ман тасаллуте нахоњї дошт ва Парвардигорат (барои нигањбонии онњо) бас аст ”. Ваќте ки инсон даъвати шайтонро пазируфта зимомашро ба дасти ў медињад, он гоњ шайтон болои ў мусаллат мегардад. Худованд дар ояти 100 сураи Нањл ба ин маъноро таъкид кардааст: “Тасаллути ў танњо бар касоне аст, ки (дўстияшро ихтиёр кардаанд) ўро сарпараст мегиранд ва бар касоне аст, ки ба Худо ширк меварзанд ”. Бояд гуфт, тасаллут ду навъ аст ва аз ду роњ метавон болои касе тасаллут ёфт, яке аз роњи истифода аз нерў, ки болои шахсе ѓалаба кунад ва ўро маљбур сохта тавонад, то он кореро, ки намехоњад, анљом дињад ва дигар аз роњи ќонеъ ва розї гардондан бо далелу њуљљати мантиќї тавонад касеро водор созад, то мувофиќи талаби ў амал намояд ва њатто ба он амал карданро дўст дорад. Шайтон аз ин ду навъи тасаллут њељ кадомеро дар ихтиёр надорад ва ин њаќиќатро дар хитоб ба пайравонаш эътироф мекунад. Ин эътироф ба хотири он аст, ки пайравонашро муттањам намуда, љурму гуноњонашонро ба худи онњо рабт дињад ва ба онњо иљоза надињад, ки гуноњонашонро ба ў пайванд дињанд. Ва дар идомаи суханонаш ба ќалби онњо неш зада мегўяд, ман ѓайри даъват намудан кори дигаре накардаам, коре, ки ман анљом додаам танњо њамин аст, ки шуморо ба сўи гумроњї хондам ва шумо даъвати маро ба ихтиёри худатон пазируфтед. Ин шумоед, ки аз рўи заъфу сустї аз шахсияти худатон даст кашида, ба љои он ки даъвати Худоро бипазиред, даъвати маро лаббайк гуфтед. Агар намепазируфтед, ман шуморо ба зўр гумроњ карда наметавонистам, далели мантиќї низ надоштам, бинобар ин, худро тамоман бегуноњ ќаламдод карда, санги маломат ба сўи ман наандозед. Дар њаќиќат шайтон дар дунё бар инсон ягон тасаллут надорад ва ин кўтоњии худи пайравони шайтон аст, ки душмани савгандёдкардаашонро фаромўш мекунанд: “Савганд ба иззати Ту (эй Худо), ки албатта њамаи (фарзандони Одам)рогумроњ хоњам кард, магар он бандагони холисшудаи Туро аз миёни онњо”. (Сод, 82-83).

Зубайдуллоњи Розиќ

4

13 ноябри соли 2014

www.nahzat.tj

таърих

Њамлаи раъдбор ё бардоште аз корзори «Баталёни мусалмонї»-и шўравї дар Афѓонистон Ин гуна баталёнњои таъиноти хос то ба њол љузъу томи нодир ба њисоб мераванд, ки мусалмонњои љамоњири осиёимиёнагии СССР дар онњо ќањрамонона бо њамдинони хеш љангидаанд, мисли низомиёни иронї дар 18.03.79. Нурмуњаммад Таракї, дабири кулли КМ ЊХДА ба Алексей Косигин, Раиси Совети Вазирони СССР занг зада, хоњиш мекунад, ки аскарњоеро аз сокинони мањаллии љамоњири осиёимиёнагї барои нест кардани гурўњи чањорњазораи низомиёни иронї фиристад, ки бо либосњои мулкї вориди Њирот шуда буданд. «Мехоњем, тољику ўзбак ва туркманњоеро фиристанд, ки тонкро идора карда тавонанд, њамчунин ин миллатњо дар Афѓонистон њам њастанд», мутаќоид сохт лидери афѓонї сарвазири Шўравиро, «бигузор либос ва нишони афѓонї ба бар намоянд, онњоро касе намешиносад. Ин кор кадом мушкилие надорад. Аз таљрибаи Покистону Ирон дидан мумкин аст, ки ин корњо ба осонї анљом мегиранд. Онњо намунаи инро медињанд». Новобаста ба он ки Косигин ба ин пешнињод шак доштанашро изњор кард, 26-уми апрели соли 1979 Штаби генералии Вазорати дифои СССР директиваи хосеро зери раќами № 314/2/0061 дар мавриди таъсиси гурўњи таъиноти махсуси «ГРУ» нашр кард, ки баъдан «Баталёни мусалмонї» ном гирифт. Бо унвони «Њувияти шўравї», коршиноси низомии амрикої Љози Хоу китоберо тањия карда, онро ба «Баталёни мусалмонї»-и шўравї бахшидааст. Ў маводњои зиёди бойгонї ва дигаре аз воќеъиятњоро дар мавриди таъсиси ин баталён ба таври љиддї омўхта, дар муќаддимаи китоб сиёсати миллии СССР-ро бо кафкўбї истиќбол кардааст. Аљиб ин аст, ки ин тањќиќотро «RAND Corporation» маблаѓгузорї намудааст, ки «фабрикаи фикрњо»-и стротегњои амрикої ба њисоб меравад. «Дар СССР њувияти нодири шўравї пайдо шудааст, ки онро арзишњои анъанавї: миллї ва динї гуфтан имкон надорад», менависад Љози Хоу. Ба гуфти ў, 538 нафар зери фармондењии майор Њабибљон Холбоев бо рисолати сотсиалистї барои Афѓонистон омода карда шуданд, ин гурўњ бо таъиноти хоси «ГРУ», зери раќами 154 комилан аз тољику ўзбак ва туркманњо таъсис ёфт, ки аз зовияи комиссиюни махсус бо шумори 5 њазор нафар омода гардид ва маъмулан омодагии размандагии артиши шўравиро ба таври ањсан гузаштанд. Дар њузури сардори ситоди ТУРКВОВ, генерал-лейтенант Г.Ф.Кривошеев, тобистони соли 1979 «мусулмонњо» «оиди тасарруфи сохтмони алоњида» ва «љанг дар шањр» тамрини токтикї гузаштанд, ба хусус гранамётчиён бояд дар њолати садои баланд ва печидагии дуд тири худро ба нишон бирасонанд. Расидан ба нишон дар њолати давидан ва аз бар кардани усулњои самбо, як шарти њатмї дониста шуда буд. Таваљљуњи хос ба њамоњангии зернињодњо бо алоќаи родиёї дода шуда буд, ки ба ин лейтенанти калон Ю.М.Мирсоъатов масъул буд. Шоир Эдуард Беляев, ки њуљљатњои омодагии гурўњи 154, њамчунин дигар љангиёни фиристода шуда ба Афѓонистонро омўхтааст, менависад, ки образњои дар филми «Ротаи 9-ум» пайдо шударо аз

њаќиќат дур медонад. Рисолати сиррї, новобаста аз он ки љангиёни «отряди мусалмонї» бо омодагии комил пайваста ба аэродроми Тузел (Тошканд) барои фиристодан ба Афѓонистон њаракат мекарданд, парвоз доимо ба ќафо андохта мешуд. Аммо баъди оне ки афсарњои сардори горди президентї майор Љондод Таракиро нафасгир карданд…. Бюрои сиёсии КМ КПСС ќарори пинњониеро пахш кард, ки дар он гуфта шуда буд: «... фиристодани гурўњи хоси «ГРУ»-и Ситоди генералиро ба Афѓонистон, ки бо шумораи умумии 500 нафар омода шудаанд, мувофиќи маќсад медонем ва ба кадом гурўњи неруњои мусаллањи СССР марбут буданашонро ошкор намесозем». Барои иљрои ин фармон шаби 9 ба 10уми декабри соли 1979, љангиёни гурўњи 154 бо тайёрањои АН-12 , АН-22 ва Ил-76 ба фурудгоњи Багром расонида шуданд. Даргирии «Баталёни мусалмонї» бо гордчиёни Амин 27-уми декабри соли 1979 дар соати 19-00 зимни њамла ба ќасри Тољбек, ки Амин он љо њузур дошт, оѓоз шуд. Љози Хоу ин амалиётро бо дар-

назардошти ширкати 700 сарбози «Баталёни мусалмонї»-и шўравї, ки беш аз 200 гордчиёни тайёрии махсус дида ва бинои омодашудаи дифоъии Аминро торумор карданд, «Раъд 333»- афсонавї ном гузоштааст. Ќумандон Турсунќулов вазифаи гурўњи 154-ро ин тавр шарњ додааст: «КГБ-чиён»-ро то даромадгоњ расиданд, худињоро фармон додам атрофи сохтмон сангар гирифта, бо тирпаронии шадид сарбозони њамлагарро пуштибонї намоянд». Аммо чанде баъд маълум шуд, ки гурўњи њамлагари КГБ муќовимати афѓонњоро шикаста наметавонанд, полковник Бояринов ба ёрї «отряди мусалмонї»ро даъват кард. «Мо бо зада нобуд кардани њар чизи зиндаи дар пешорў омада ба пеш мерафтем, ба ёд меорад ширкаткунандаи ин њамла Шуњрат Мирзоев ва идома медињад, муќовиткунандањоро дар љои худ мепаронидем. Онњое, ки таслим мешуданд, даст намерасонидем. Ошёнаи аввалро тоза кардем ва дувумро низ ба даст овардем. Ба «омон»-овињо дар ошёнаи савум ва сохтмонњои атроф фишор овардем. Дар тамоми атроф

тани бељони низомиён ва мулкиёни афѓон хобида буданд». Баъдан, зимни омўзиши таљрибаи ин њамла, мутахассисони низомї либоси хоси истифодашудаи сарбозони шўравиро сифат карданд, ки тири таппонча-пулемётњои МП5-и олмонии дар афѓонњо буда онро кора намекард. «Баталёни мусалмонї» зери ливои Ленин баъд аз анљоми мусбии ин амалиёт як гурўњи хоси маъмулї ќарор гирифт, ки ќумандони он майор Стодеревский таъин гардид. Дувумин «отряди мусалмонї»-и аслї отряди 177-уми таъиноти махсуси ГРУ зери фармони Борис Каримбоев буд. Ин ќумандон барои он машњур гардид, ки ўро душмани шахсии «Шери Панљшер», Ањмадшоњи Масъуд мехонданд. Љози Хоу, моњияти баталёнњои мусалмонии СССР-ро омўхта ќайд карда, ки бо вуљуди надоштани интернатсионализми аслї, ки дар Шўравї љой дошт, ќањрамонона љангидани ин гуна ќисмњои низомї зери ливои Ленин дар гумон буд.

Манбаъ: «Баталёни мусалмонї»-и ГРУ-и СССР

www.nahzat.tj

5

13 ноябри соли 2014

нигаронї Тањаввулот дар тасмимгирињои ахири љаноби Э. Рањмон, раисиљумњури Тољикистонро метавон «ањамияти таърихї ва тамаддунї» унвон кардани ибтикори ташкили камарбанди иќтисодии “Роњи Абрешим” аз сўи Чин донист. Ишон зимни суњбат дар «Муколама доир ба тањкими шарикї дар соњаи њамбастагї», ки дар чањорчўбаи њамоиши созмони Њамкорињои иќтисодии Осиё ва уќёнуси Ором дар Пекин баргузор гардид ва дар он рањбарони 8 давлату њукуматњои осиёї: Чину Муѓулистон, Тољикистону Покистон, Бангладешу Мянмор ва Камбољаву Лаос ширкат доштанд, бо ишора ба наќши њамсояи худ дар ташкили камарбанди иќтисодии “Роњи Абрешим” гуфтааст: Мо инро боз як имкони њалли вазифаи стратегии рушди муштараки минтаќавї мешуморем. Чун барои кишварњои камрушдёфта, хусусан барои онњое муњим аст, ки роњи баромадан ба бањрро надоранд, њифз ва тањкими мустаќилияти миллї ва таъмини устувории рушду густариши давлат маќоми асосї дорад. Раисиљумњури Тољикистон, кишвари хешро, ки дар яке аз чорроњањои Осиё ќарор дорад, «пули пайвасткунандаи байни Чин ва кишварњои дигари њаммарзи минтаќа» дониста, дар ин маврид, ба бунёди роњи мустаќими Тољикистону Чин ишора карда, ки феълан беш аз 60%-и муомилоти дуљонибаи мол аз тариќи он сурат мегирад. Ишораи дигаре, ки љаноби Э. Рањмон зимни суханронї доштааст, ин кўњистонї будани кишвар аст, ки таъмини убуру мурур дар дохил ба манотиќи алоњидаи хешро дар њар фасли сол мушкил дорад. Аз ин хотир, Тољикистон ба бунёди шабакањои роњњои мошингард, њамчунин роњњои оњани дохиливу байналмилалї таваљљуњи хос ќоил буда, барои њамкорї дар ин самт бо созмонњои минтаќавї ва байналмилалї дарро боз мегузорад. Масъалаи дигаре, ки сарвари давлати Тољикистонро ором намегузорад, ин осебпазир боќї мондани минтаќа ва тањдидњои терроризму људоиталабї ва љинояткории марзї, гардиши ѓайриќонунии маводи мухаддир аст, ки ба гуфтаи ў танњо њамкорињои бештари иќтисодї заминањои таъмини сулњу оромиро фароњам месозанд. Чунин ба назар мерасад, ки Соз­ мони њамкорињои иќтисодии Осиё ва уќёнуси Ором иќтисоди ин минтаќаро бо њадафи тиљорати озод ва содда кардани сармоягузорї муттањид мекунад. Дар мањдудаи он 40% - и ањолии сайёра, 54% - и маљмўъи мањсулоти дохилї ва 44% - и тиљорати љањонї муттањид гаштаанд. 21 кишвари соњилњои уќёнуси Ором: Австралия, Бруней, Канада, Индонезия, Љопон, Куриёи Љанубї, Малайзия, Зеландияи Нав, Филиппин, Сингапур, Таиланд, ИМА, Чин, Тайбей ва Њонконг (Чин), Мексика, Гвинеяи Нав, Чили, Перу, Русия ва Ветнамро

Тољикистон дар чорроњаи бозињои бузург муттањид мекунад. Ягона созмони байнулмилалиест, ки Тайван бо ризоияти Чин узвияташро ба даст овардааст. Ин иттињод соли 1989 дар Канберра бо ташаббуси сарвазирони Австралия ва Зеландияи Нав ташкил ёфта, маќари доимиаш Сингапур аст ва дар он 23 дипломат ба намояндагї аз кишварњои узви ин созмон ва 20 корманди кирояи мањаллї кор мекунанд. Соли 1998 пас аз ворид шудани Русия, Ветнам ва Перу мораторияи 10-сола барои пайдо кардани узвият эълон шуда буд. Њоло Њиндустон ва Муѓулистон барои узвият дархост пешнињод кардаанд, ки дар соњили уќёнуси Ором ќарор надоранд. Њадафи стротежии Созмони њамкорињои иќтисодии Осиёву уќёнуси Ором, ки соли 1994 муайян шудааст, то соли 2020 ба вуљуд овардани низоми тиљорати озоду шаффоф ва сохтори сармоягузории либералист. Зимни љамъбасти кори нишасти «Муколама доир ба тањкими шарикї дар

иќтисодї”-и Чин хоњанд часпид. Њоло маълум нест, ки ин 40 миллиард доллар барои чи тарњњое равона мегарданд, вале он чиз яќин аст, ки таќсимоти маблаѓњоро Пекин тањти назорати хеш мегирад, чун аз 40 миллиарди гуфташуда, беш аз 16 миллиард доллари онро Чин пардохт мекунад ва умед карда, сармоягузорони дигари осиёї ва берун аз он њам ба ин ташаббус мепайванданд. Ба њар њол, Сї Љин Пинг гуфтааст, њадаф аз таъсиси Сандуќи Роњи Абрешим “боз кардани гирењњои иртибототї” дар саросари Осиё мебошад. Њанўз замоне ки Пекин дар бораи таъсиси Бонки сармоягузории зербиноии Осиё хабар дод, ин як гуна алтернативае буд дар баробари Бонки љањонї ва Бонки осиёии рушд. Акнун баъд аз таъсиси чунин бонк эълон шудани як сандуќи бузурги нав барои кўмак ба њамсояњо дар њолест, ки њузури иќтисодии Чин дар кишварњои њамсоя, бахусус дар Осиёи Марказї дар њоли гу-

газро надорад, танњо њамчун кишвари интиќолї њаќќе дарёфт мекунаду бас. Дигаре аз нигаронињо эњтимоли ба кишвари “истеъморї” табдил шудани Тољикистон аст, агар Душанбе тавонманди баргардонидани ќарзњои Пекинро пайдо накунад. Ба њар њол, љаноби Рањмон бо њамтои худ дар Пекин раванди њамкорињои иќтисодиро барои давраи то соли 2020 мавриди баррасї гирифта, боз 4 ќарордоди наверо ба имзо расонидаанд. Њамчунин дидорњои ахири Душанбе дидорњои ахири худ бо Пекинро гарм арзёби карда, изњори боварї карда, ки гардиши мол дар солњои наздик аз 1,5 миллиарди феълї ба 3 миллиард доллар хоњад расид. Аммо дар кадом сатњ боќї мондан ё расидани моли интиќолии Тољикистон дар ин гардиш њам маълум нест. Тањлилгарони хориљї баъд аз коњиш пайдо кардани робитањо бо Русия ва баръакс афзоиши ин гуна равобит бо Чинро дар Осиёи Марказї, “бозии

соњаи њамбастагї», ки дар чањорчўбаи њамоиши созмони Њамкорињои иќтисодии Осиё ва уќёнуси Ором баргузор гардид, Пекин сандуќи вижаи 40 миллиард доллара барои эњёи «Роњи Абрешим» ваъда кардааст, ки ин ибтикори љиддиест аз талошњои дигари Чин барои таќвияти њузури иќтисодии хеш дар Осиёи Марказї. Сї Чин Пин, раиси давлати Чин дар як нишасти хос, ки бо ширкати рањбарони Чин, Покистону Муѓулистон ва 5 кишвари Осиёи Марказї доир гардид, гуфт, умед аст, ки њамсояњояш бо шарофати ин барномаи љадид ба “поезди рушди

стариш ва таќвият ёфтан аст, аз љумла дар кишвари фаќири мо, Тољикистон. Зимни сафари давлатии хеш ба Тољикистон, љаноби Сї Љин Пинг ваъдаи кўмаки 6 миллиард долларро барои чанд соли оянда дод, ки аз ин миќдор беш аз 3 миллиардаш барои сохтани хатти лўлаи гази Осиёи Марказї – Чин сарф мешавад, ки 400 километраш аз њудуди Тољикистон (ТурсунзодаЉиргатол) мегузарад, яъне гази Туркманистон ба вилоятњои ѓарбии ин кишвари ќудратманд интиќол меёбад. Аммо аљиб ин аст, ки Тољикистони ниёзманди газ имкони истифода аз ин

бузург”-и нав меноманд, ки гўё Маскав љои хешро ба Пекин медињад. Дар воќеъ эњтимолияти ин назария љой дорад, дар њоле ки агар Маскав Украинаро аз ќабзаи хеш доданї нест, пас бахши дигари зери нуфузи хеш, Осиёи Марказї, љамоњири собиќи Шўравиро аз даст медињад. Ба њар њол, мубориза Пекин бањри пайванд додани бозори хеш то ба Аврупо, минтаќаи муњими дастрас ба захирањои бой дар Осиёи Марказиро зери таъсири хеш ќарор доданист. «Наљот»

6

13 ноябри соли 2014

www.nahzat.tj

ину он

Модари Саъодатшоњ ноумед баргашт

Насими нофорами «Афви тиллої”, бешак «Боми Љањон»ро фаро гирифт. Модари мушти пар, бо њазор умеду орзу, ашки шодї дар рухсораи пурожангу заъфаронї, кўњу даманро дар ин фасли поизи хазонрез пушти сар гузошта, ба умеди рањоии «Юсуфи зиндонї”-аш рўй ба пойтахти кишвар овард. Бале, модари Саъодатшоњи Адолатшоњро мањз њамин овозаву дарвозаи «Афви тиллої» ба шањри Душанбе овард, ки њаќиќатро бо чашму гўши хеш бубинаду бишнавад, ки асл оё љигарбанди ў озод мешавад? Саъодатшоњ 30.06.14 аз тарафи нињодњои амниятї бо иттињоми сохтаву бофта мавриди боздошт ќарор гирифт ва додгоњи ноњияи Ванљ, ба иттињоми «барангехтани адовати динї», ин љавони якрў ва озодаро ба муњлати 5 сол паси

панљараи зиндон фиристод ва имрўз ў мавриди афви сарвари давлат ќарор намегирад. Хабарнигори мо суњбате дошт бо модари мењрубони Саъодатшоњ, ки фишурдаи он чунин аст.

- Модарљон, маќсад аз омадани Шумо ба пойтахт чист?

- Фарзандам гуноње содир накардааст. Аз ин хотир, аз масъулини зидахл эњтиромона хоњиш дорам, ки њарчи зудтар ўро озод кунанд. Ин бењтарин орзуву умед дар зиндагиам аст.

- Оё барои озодии фарзанд ба кадоме аз маќомоти марбута мурољиат намудаед? Мо, њамроњ бо Саъодатшоњ мисле ки баробар тарки хона кардем. Ўро пушти панљараи мањбас бурданду ман то кунун пушти дари њамагуна маќомоти зидахл барои рањоии фарзанд мурољеъ шуда, сарсону саргардонам.

- Њоло назди Муњиддин Кабирї, рањбари ЊНИТ ташриф овардан ба чї хотир аст?

- Ќабл аз омаданам ба даргоњи Нањзат, умед доштам, ки Саъодатшоњ дар ин Ќонуни афви беш аз дањ њазор нафара шомил мешавад. Вале афсус, ин ќонун барои фарзанди ман набудааст. Њоло омадам назди рањбари ЊНИТ, то маълумоти бештаре дошта бошам дар бораи муњтавои ин ќонун. Акнун фањмидам, ки

дар воќеъ, «Афви тиллої» гуфтани ин ќонун бемаънист ва мисли ќабл як афвест барои доирањои дигар, на онњое, ки бо туњмату буњтон ба мањбас бурда мешаванд. Ба њар њол, такя ва умед ба Худо дорам, писарљон.

- Фарзанди Шумо дар фазои хонаводагї, ба хусус бо Шумо ва атрофиёну њамдењањо чї гуна муомила дошт?

- Писарам, Худоро шукр, соњиби 6 фарзанд аст ва боре аз забонаш нашунидам, ки гуфта бошад: Модарљон, ман гуруснаам. Чї расад ба ин ки касеро аз ањли хонавода озору азият карда бошад. Яке аз бењтарин хислати Саъодатшоњ ин аст, ки њамеша хоксору тањаммулпазир ва босабр аст. Њамин парњез аз гуфтори бењуда буд, ки атрофиёнро ба худ љалб мекард. Ин хислат дар ў фитратан вуљуд дорад.

- Ба андешаи Шумо, Саъодатшоњро чаро аз озодї мањрум сохтанд?

- Писарам ќурбони дифоъ аз суботу оромии кишвар гардид. Ў атрофиёнашро барои доман пањн накардани ихтилофот ва кашмакашњои бемаънї пайваста насињат мекард, ки бо вуљуди эњтиром доштан нисбат ба дигар мазоњиб, пайрави мазњабу аќидаи худ бошед. Инчунин аз хурофот ва аќидањои пучу ботил мардумро ба ростї даъват мекард. Њамин буд,

ки ин њарфњоро «гуноњ” донистанду боздошташ карданд.

- Оё Шумо имкони дидорбинї бо Саъодатшоњро дар мањбас доред?

- Худоро шукр, дидорбинї сурат мегирад, вале фарзандам сари њар дидору мулоќотњо танњо як хоњиш мекунад, барои рањої аз мањбас назди касе сар хам накунам. Вале, оё модар метавонад ин фољиаро бардошт кунад….(Гиря модарро гулугир мекунад).

- Баъд аз ором кардани модари азизу боирода, вазъияти Саъодатшоњро пурсон шудам, ки онро чигуна мебинед?

- Саломатиаш хуб аст, касе азият намедињад. Танњо њаминро мегўяд: Бегуноњам очаљон, имрўз ё фардо иншоаллоњ, озод мешавам.

- Фарзандони мањрум аз дидори падар ба чї вазъияте гирифторанд?

- Худоро шукр, дўстону наздикон, ки дар Русия муњољиранд, ба ќадри њол кўмак мерасонанд, вале шарбати талхи фироќ мечашанд, чун сояи падарро дар сари эњсос намекунанд. Њоло, ки сарсону саргардонам, зимни тамоси телефонї мепурсанд: Бибиљон, кай њамроњ бо падарам ба хона бармегардї? Ман њам танњо як њарф мегўям: Њар ваќте Худованд хост, бармегардем. Мусоњиб А. Муњиддин

“Мо” – и нав

( Гуфтугўе бо Ториќ Рамазон, набераи асосгузори њаракати Ихвонулмуслимин) Ториќ Рамазон, ки 26.08.62 дар Шветсариё таваллуд шудааст, яке аз исломшиносони машњури љањон мебошад. Ў ба тадриси дарси мутолиъоти исломии муосир дар донишкадаи мутолиъоти шарќии Донишгоњи Оксфорд машѓул буда, набераи Њасанулбано, бунёнгузори Њаракати Ихвонулмуслимин мебошад, ки дар бархе масоил дидгоњњои ин њаракатро низ наќд карда, китобњои љиддии зиёде низ дар мавзўъњои Ислом ва Ѓарб навиштааст. Ториќ Рамазон дар гуфтугўву мунозирањои марбут ба Ислом дар Ѓарб ва љањон, чењраи бисёр матрањ ва фаъол ба шумор меравад. Њафтаномаи «Time» њам дар соли 2004 ўро дар зумраи сад тан аз таъсиргузортарин шахсиятњои љањонї шинохт. Бо ин њол ў бо иттињоми пардохти беш аз як њазор доллар њамчун кўмаки молї ба муассисаи хайрияе, ки мутааллиќ ба љунбиши ЊАМОС буд, барои солњои 2004- 2010 њаќќи ворид шудан ба ИМА –ро надошт. Дар соли 2004 аввал ќарор буд, Рамазон ба унвони устоди интиќолї дар Донишгоњи Нотердам ба тадрис бипардозад, аммо даќиќан нуњ рўз пеш аз ворид шудан ба Амрико, давлати Љорљ Буш визаашро ботил эълон кард ва аз њамон таърих њаќќи ворид шудан ба Амрикоро надошт, то оне ки саранљом дар аввалњои соли 2010 Њиллари Клинтон, вазири умури хориљаи ваќти давлати Барак Обама ин мамнуъиятро лаѓв кард. Рамазон дар замони анљоми ин гуфтугў дар 9.04.10 барои аввалин бор аз соли 2004 вориди Нюйорк шуда, дар аввалин гуфтугўяш Эми Гудман, хабарнигори шабакаи «Democracy Now» дар бораи мамнуъияти ворид шудан ба Амрико ва ањамияти шунида шудани садои мусалмонон дар љањон сухан кардааст. Хонум Гутман зимни матрањи суол мегўяд: Мењмони махсуси имрўза яке аз барљастатарин муњаќќиќони исломии љањонист, ки ба муддати 6 сол аз ворид шудан ба ИМА мањрум буд. Аммо январи имсол Њиллари Клинтон ин гуна мањрумиятро барои Ториќ Рамазон ва дигаре аз муњаќќиќони Ислом ба номи Одам Њабиб, аз Африкаи Љанубї лаѓв кард. Њоло гуфтугўямонро бо Т. Рамазон бо ин савол оѓоз мекунем, ки чаро аз ворид шудан ба Амрико манъ шуда буд?

- Бубинед, 6 сол пеш маро аз ворид шудан ба ИМА манъ карданду гуфтанд, сабаб иртибот бо гурўњњои террористист. Баъдан ошкортар карданд ќасди хешро, ту пул додї ва худат њам тасдиќ мекунї, ки ба созмонњое пул додї, бо Њаммосу гурўњњои дигари террористї робита доштани онњоро медони. Аммо хато мекарданд, зеро ќабл аз ворид шудани

ин созмонњо ба листи сиёњи ИМА, пулро дода будам. Ин созмонњо њоло њам дар листи сиёњи Аврупо нестанд, пас тасмими давлати Буш комилан ањмаќона ва хандаовар аст. Аз тарафи дигар, дар Аврупо зиндагї карда, тибќи ќонунњои он љо амал мекунам, на ИМА. Ва нињоятан комилан бароям рушан аст, ки бо интиќоди шадид бо давлати Буш бархурд карда будам, масалан дар бораи сиёсати хориљии он нисбат ба Афѓонистону Ироќ мунтаќидона бархурд кардам. Гузашта аз ин, ИМА якљониба аз Исроил њимоят карда, њуќуќи фаластиниёнро шинохтан намехост ва дар ин маврид њам интиќод кардам. Дар нињоят далели аслии манъ карданам барои ворид шудан ба ИМА суханњое буданд, ки гуфтам. Ман њамчунон дар бораи сиёсатњои ИМА интиќод дораму дорам, аммо интиќодњо дар бораи давлати Буш хеле бештар будааст.

- Мумкин аст бигўед, ки чаро ин сиёсат дар давраи раисљумњурии Обама таѓйир кард, ваќте ба ИМА омадед, аз шумо чї саволњое карданд?

- Ќаблан бояд бигўям, худатон медонед ва комилан равшан њам аст, ки дар сиёсатњои ИМА таѓйироте эљод шудааст. Аз аввал, аз сўи ACLU ва Академияи адёни Амрико ва «Анљумани ќалам» њимоят шудам. Комилан равшан аст, ки њамаи мардуми Амрикоро набояд яксон бубинем. Он амрикоињоеро, ки аз манзалати инсонї дифоъ мекунанд, бо давлати Буш, ки «ту ё бо мо бош ё бар зидди мо» мегўяд, яксон надонем. Њоло раисиљумњури нави Амрико аз пешина огоњтар аст. Пас шоњиди ворид шудани пажўњишгарони исломї ба Амрико буда метавонем. Аммо аз дидгоњи љањонї њамчунон бояд аз давлати Обама низ интиќод кунем, масалан дар бораи сиёсатњо оид ба Афѓонистон, Ироќ ва Фаластину њуќуќи фаластиниён. Агар ин давлат њам дигар шавад, интизор дорем, ки фаќат суханњои зебо нагўянд, балки амал кунанд. Бинобар ин, дар кишвари шумо таѓйироте ба вуљуд омада, ки њоло банда ин љоям. Маќсудам ин аст, ки тасмим сиёсист, мехоњанд бигўянд, даврат ќаблї тамом шуда, фасли наве дар равобит оѓоз мегардад, равобит бо мусалмонон, кишварњои мусалмонї ва Ѓарб. Албатта, боз њам љолиб буд, ваќте вориди ИМА шудам, пурсиданд: чаро ин љо омадаї, дар бораи чї сухан гуфтан мехоњї ва бо чї касоне мулоќот мекунї? Мехоњам бигўям, нахустин ќадам ин аст, ки ба ман иљозаи ворид шудан бидињанд. Дуввум, чунин

саволњоро напурсанд. Дар як љомеъаи демократї набояд аз касе бипурсанд, ки «дар бораи чї суњбат кардан мехоњї»? Саволњое, ки дар Миср, кишвари падару бобоям медињанд ва он љо њам иљозаи ворид шуданро надорам. Дар як љомеъаи ѓайри демократї интизор доштани ин гуна суолњо мушкил надорад, аммо на дар ИМА, ки иддаъои демократї буданро дорад.

- Масоил ва воќеъиёте, ки љомеъањои мусалмон дар Аврупо ва Амрико бо он рў ба рўянд, чист?

- Агар ба он чї дар бисёре аз кишварњои ѓарбї феълан рух медињад, нигоње биандозед, мефањмед, ки даќиќан «мусалмонони намоён» аз назари онњо мушкилзоянд. Яъне агар нонамоён бошем, шањрванд пазируфта мешавем. Мешавад гуфт, дар асри нави «исломи нонамоён» ва «мусалмонони нонамоён» зиндагї мекунем, мусалмононе, ки иљоза надоранд рамзу нишона, манораву масљид ва њељ чизе аз инњоро дошта бошанд. Ин дар њолест, ки ќазия бояд даќиќан баръакс бошад, зеро њарчи намоён ва оромиши бештаре дошта бошї, њамон ќадар љузъи муњит ќарор гирифта, бо муњити орому љомеъаи маданї мутобиќат пайдо мекунї. Бояд бигўям, мусалмонон дар бораи чигунагии баён кардани худ ва иртибот доштан бо дигарон масъулияти бузург доранд. Ин аст вазифаи онњо ба унвони як шањрванд. Аммо дар айни њол, дигар шањрвандон низ бояд дарк кунанд, ки аз зиндагї дар канори мусалмонон эњсоси хубе дошта бошанд, зеро инро метавон як мушорикати муассир дар дарозмуддат донист. Аз ин хотир аст, онро номи «Мо» - и нав» гузоштам. Яъне дар ИМА гуфта тавонї, ки мо арзишњо ва дурнамои муштараке дорем, ки ба зиндагии бењтаре бирасем. «Мо» ба њељ рў ба маънии «бар зидди онњо»-ро надорад. Аммо ваќте дар Амрико, дар умум Ѓарб њисси тааллуќе барои «мо» вуљуд надорад, аз шањрвандии яксон сухан гуфта наметавонем, зеро ба якдигар ба андозаи лозим эътимод нест. Дар айни њол бояд таваљљуњ дошта бошем, ки аксари мусалмононе, ки ба Аврупо муњољират кардаанд, аз кишварњои мушкилоти иќтисодї дошта мебошанд, мисли кишварњои Африкаи Љанубї. Аз ин нигоњ онњо бо муњољирони мусалмони аз Ховари Миёна ё Покистон омадаанд, ки аз тањсилоти донишгоњї бархурдоранд, фарќиятњое доранд. Ин гурўњ аз мусалмонон ба Амрико муњољират кардаанд, бинобар ин, бояд гуфт, муњољирон яксон нестанд. Тањияи Э. Комил

7 Чї лозим бозкушоии љои корї, ваќте чинињо заминро ба иљора мегиранд www.nahzat.tj

13 ноябри соли 2014

дурнамо

Тасмими интиќоли барќ ба Афѓонистон дар шароите, ки дар кишвар ба љуз аз ду шањр ва ноњияи Данѓара, бо истиснои баъзе аз ноњияњо дар Бадахшон, дигарњо барќ надоранд, ин тањќири рўирости шањрвандон ва ољиз будан дар рушди кишвар ва иќтисоди он аст. Ин њолат як давраи сарбаста, беилољињои дуздї, фиреби шањрвандон ва сардаргуми муваќќат буданњост, ки тољикон ним сол зиндагиро дар мавсими пойизу зимистон дар њолати бебарќї, торикї ва сардї паси сар мекунанд. Зимистон дар кўњистон, ки он 93%-и кишварро ташкил медињад, гоњо шиддати сардї ба 50 дараља поин рафта, баландии барф то ба 2 метр мерасад. Дар таваллудхонањо ва утоќњои љарроњї барќ камї мекунад. Барои кўмаки фаврии беморхонањои минтаќавї аз дастгоњњои тавлиди барќ таври матлуб истифода намешавад. 2 миллион муњољир дар Русия, Ќазоќистон ва кишварњои дигари њамљавор дар њолатњои бадтарини бењуќуќї ќарор доранд, љойи кор ва шуѓл комилан вуљуд надорад. Соњибкории хурду миё-

на ба сабаби андозњои бузург ва бољситонињои мустаќим аз љониби амалдорон имконияти рушд надорад, њатто дар тамоми сол фаъолият карда наметавонанд. Кишоварзї комилан рў ба харобї овардааст. Феълан касе ба сохтани анборњои нигоњдории тухмї ва сабзавот машѓул нест. Бозорњоро меваю сабзавоти чинї ва покистонї пур мекунад, њамакнун семент њам, аз Афонистон, ки тавассути барќи Тољикистон дар корхонањои он истењсол мешавад, ворид мегардад. Пас чї лозим сохтани корхона ва муњайё сохтани љои кор? Аз неругоњњои Шўравї сўйистифода мекунанду арзи хориљї ба даст меоранд, фаќат маълум нест, ки пул ба куљо ѓайб мезанад. Чи лозим љои корї, ваќте дењќонони чинї омада, њазорон га заминро ба иљора гирифтааст? Чї лозим баргардонидани муњољирин ба кишвар, дар њоле ки онњо пул интиќол медињанд ва бо ин васила буљаи кишвар зам мешавад? Кадом иќтисодро бо ин тарз метавон боло бурд ва кишвару миллатро аз њолати ногувор рањонид? Кист он нафаре, ки ба китобхонањо ба кор меравад, ваќте њатто рўзона барќ надоранд ва дар толорњои он дуди њезум печидаву аз гармии он гўё кормандон худро гарм мекунанд? Бо

чї чиз бояд хонањоро гарм кард, ваќте газу барќ нест? Экологњо кайњо бонги хатар задаанд, ки дар кўњистон љангалњо бурида мешаванд. Њукумат шароитњоеро дар манотиќ ба вуљуд оварда, ки такрор шудани «њодисаи Шарора»-ро ногузир мегардонад. Ин корњо ба иќтисоди коршоям ва њисобшуда намебаранд ва талоши бењбудии зиндагии мардум њам нестанд. Дар кишварњои озод бо ин гуна иќтисод мардум кайњо гунањкоронро ором намегузошту ба истеъфо мефиристод. Аммо дар мо њукуматдорон, агарчи дар арафаи интихоботњо

ќарор доранд, кадом ташвише аз натиљаи он надоранд ва эњтимол дорад баъди интихобот њам омилони ќафомондагиро боз њам ба љанги ќабл аз 20-сола рабт бидињанд, љуз худ тамоми љониби дигарро гунањкор бидонанд. Фуруши барќ ба хориљ танњо як маънї дорад, кашида гирифтани хун аз бадани шахси бемор, ки як бесалоњиятии комилу рушди бемаѓзї, шикасти иќтисод ва бесуботии сиёсист, ки дар мавриди он гўё њукуматдорон сахт часпидаанд.

Темур Варќї

Интихобот фурсати нодирест барои барќарории амну субот

Амну суботи њар љомеъае ба њамон андоза тўлонї ва бардавом аст, ки интихоботњо дар он љо шаффофу озод баргузор мегарданд, агар ин маъракањои муњим дар њаёти мардум ба таври систематик ѓайридемократї доир шаванд, ин хидмате хоњад буд ба неруњои ифротї ва онњое, ки аз тањрими интихобот тарафдорї мекунанд, гуфт Муњиддин Кабирї, зимни суханронии хеш дар љаласаи иљроияи њизб, ки рўзи 8-уми ноябр доир гардид.

Ишон аз њамаи љонибњое, ки ба њар тарзе дар интихоботи ќарибулвуќуъи парлумонї ширкат мекунанд, даъват ба амал оварда гуфт: Бояд њукумат, њизбњои сиёсї ва дигаре аз ширкатдорони ин раванд исбот намоянд, ки ширкати онњо ба хотири амнияту субот ва вањдати миллист ё ифротгароиву бесуботї. “Њизби мо борњо исбот кард, ки аз субот ва вањдати миллї љонибдорї мекунад ва дар интихоботи навбатї низ дар њамин рўњия ширкат хоњад кард. Мо бо сабру тањаммули хеш дар оянда њам ба ќонун ва мардумсолорї пойбанд буданамонро нишон медињем. Њамзамон, аз љонибњои дигар, бахусус аз њукуматдорон таќозо менамоем, ки дар масъалаи тањкими вањдати миллї, татбиќи меъёрњои конститутсионї ва демократия иќдомњои мушаххасу чашмгир бигиранд ва интихоботи парлумониро як фурсати нодир барои барќарории эътимоду боварї барои фардо истифода баранд. Дар љаласаи иљроияи њизб масъ-

улини ситодњои омодагирињо ба интихоботњо дар шуъбањои мањаллии он аз раванди назокатњои бархурд ба ин маъракаи муњим гузориш ироъа доштанд ва таваљљуњи бештар ба ширкати љавонону бонувон дар мањфилу нишастњои њизбї равона гардида. Масъулин аз камтар шудани фишор аз суи маќомот дар ин моњи ахир њарф заданд ва умед аст, ки ин раванд таќвият пайдо менамояд. Муњиддин Кабирї масъулини њизбро љињати омодагирї ба анљумани пешазинтихоботии њизб дастуру супоришњо дод ва дар њамин љаласа њайати тадорукотии анљуман њам таъсис ёфт. Њамчунин ба Ситоди марказии омодагирињо ба интихобот пешнињод гардид, ки масъалаи пайдо кардани толори муносибро барои баргузории анљумани пешазинтихоботї пайгирї намуда, барои мусоидати масъала ба Дастгоњи иљроияи Президенти ЉТ њам мурољиат намоянд.

«Наљот»

8

13 ноябри соли 2014

www.nahzat.tj

мусоњиба

С. Назар:

Дар њар сурат посухи савол ин аст, омил њамон дунявињои ифротии ба маќомрасида ва дар атрофи раисиљумњур љамъшудаанд, ки ба ќавли худ ба беобрў сохтани ходимони дин обрўи њукуматро боло бурданианд. Вале тирашон хок мехўрад, мардум мусулмонанд, 70 соли Шўравї сахттарин мушкилро барои онњо эљод кард ва њама бенатиља. Имрўз шарманда шуданњои ин гурўњ, ки зидди Ислому мусалмонњо муборизаро пеш гирифтааст, ошкор мешавад. Агар лоф аз демократияву дунявї будани давлатро дорем, чаро дар рўњияи дини аљдодї тарбият кардани фарзандонро надошта бошем? Бо яке аз масъулони баландпоя зимни суњбат суоле кардам, ки бо чї далел рафтани љавонони то 18-сола ба масљидро манъ кардед? Дар љавоб гуфт, бо бузургону калонњо машварат кардему ба хулоса омадем, ки њамин тавр бояд кард. Гуфтам, агар натиљаи кор њамин аст, вой бар њоли шумову он бузургонатон. Соли гузашта дар Олмон будам ва њайате аз вазирону мушовиро-

доранд ва касе аз онњо њам малоика нест. Аммо ин наворњо тавре тањия ва пахш мешаванд, ки гўё тамоми муллоњо дар Тољикистон чунинанд.

- Дар њоле ки имомхатибњоро худи маќомот таъин, њатто маош муайян кардаанд.

- Бале, бале. Ин муллоњое, ки чун имомхатибу домулло дар ин наворњо зоњир шуданд, ба истилоњ кадрњои њукуматианд.

- Аммо њоло аз он наворњо дур нашавем. Оё дар байни аќшори дигари љомеъа, аз љумла њамон мансабдорњо афроди фосиду фосиќ нестанд? Аммо ангушт мањз болои муллост, чаро? Ин наворњо даќиќан, ташкилианд ва онро «суперњирфаї”-њои маќомот дуруст кардаанд. Бубинед, њоло муллоњо мегўянд, дар манзили худам метарсам, ки бо оилаи худам хуфту хез кунам. Воќеъан, ин дањшат аст, ки муќобили як ќишри љомеъа мошинаи давлат ба мубориза бармехезад. Агар интиќод аз муллоњо танќиди бо маънї ва мантиќї мебуд, касе чизе намегуфт, чун интиќоди муллову

Мушкилоти сохтаву бофта ангезаи Мушоњидањо аз он њикоят мекунанд, ки дар муносибати давлат бо дин як дигаргунии љиддї арзи вуљуд кардааст, муносибату робитањое, ки муътадилу корї буданд, алъон хашину хусуматомез гардидаанд. То њадде, ки давлат иддае аз рўњониёни номвару сермухлисро аз минбари масољид канор бурда, равобит бо ЊНИТро ба унвони як ташаккули сиёсї-мазњабї рў ба вахомат овардааст. Чаро чунин як вазъи бўњронї пеш омад? Аслан масоили муносибати њукуматдорон бо дин, бахусус бо ЊНИТ-ро наметавон гуфт, ки аз ибтидо хуб буд. Агарчи чанд соли ќабл бењтар аз њоли њозир буд, вале дар воќеъ, баъд аз соли 2009-2010 аз мушоњидањо эњсос мешавад, ки он як навъ ба сардї буруз карда, сол ба сол амиќтар мешавад. Њукумат як сиёсати хеле дурушту хашинро нисбати дину диндорон ва рўњоният, ба хусус исломи сиёсї пеша кардааст. Ин љо дафъатан њамон Протоколи 32-20 аст, ки њукумат мављудияти онро рад мекунад, вале равишу амали маќомот собит мекунад, ки мањз талаботу бандњои њамон протокол татбиќ шуда истодаанд.

- Оё њоло њам дастур ва наќшаи кор њамон аст?

- Бале, даќиќан дастури кор њамон аст. Сиёњ кардани диндорону аъзои Нањзат, беобрў ва заъиф сохтан ва аз сафњои њизб иљборан баровардан, њама талаботи протоколи «маъруф» аст. Вале чаро чунин шуд? Назари банда ин аст, ки дар ин авохир дар њукумат гурўњи «дунявињои ифротї» љой ва нуфуз пайдо карданд, дунявињое, ки њар душворие агар доранд, онро дар дину диндорон мебинанд. Албатта, Шумо ёд доред, замоне њам аксари бародарони хатибу домуллоњои мо алайњи њизб њарф мезаданд, њадди аќал бо њарфе, ки бар зидди мо заданд, агар ба хотири њимоя буд, вале охируламр худро шарманда карданд. Ин љо њамон хатибонеро дар назар дорам, ки тавассути маќомот таъин шуданд ва алайњи Нањзату рўњонияти бонуфуз њарф заданд. Дар ёдњо боќист, љаласаи «машњур» бо муллоњову имомхатибон, ки чи њарфњое гуфтанд, ки он љуз шармандагиву беобрўї чизи

дигаре набуд. Ростї, сахт интизор доштам, ки њадди аќал аз миёни ин љамъомад чањор мулло бархеста, бо камоли эњтиром мегўяд, Љаноби олї, мо мушкилињоеро дорем, назири мањдудият дар таълими љавонон, манъи онњо барои адои намоз дар масљид, ки муќобили ќонун ва дин аст. Яъне монанд ба мањдудиятњои «дунявияти ифротї», мушкилоти дигарро матрањ месохта, баъдан агар њарчи мадњ мекарданд раисиљумњурро, љо дошт. Дар он ваќт мегуфтем, дар воќеъ муллоњое дорем, ки аз дину арзишњои он њимоят мекунанд, вале онњо ба шеъру мадњиясарої машѓул шуданд, њатто дар ин кор мисле ки мусобиќа њам доштанд. Ростї, ин њолатро аз тариќи телевизион тамошо карда, афсўс хўрдам ва ба љойи онњо шармам омаду сахт хаста шудам. Вале бубинед, алъон худи њамон муллоњоро шармандаву расвои гетї месозанд, дигарњоро не. Эълон медоранд, ки онњо нањзатианд, дар њоле ки њиљ алоќамандие бо Нањзат надоранд.

ни Раисиљумњур њам дар он сафар буданд. Ваќте ба Вазорати корњои дохилаи ин кишвар рафтем, аз масъулини он љо пурсидам, рафтан ба ибодатгоњро то чандсола манъ кардаед? Њайрон шуданд, мисле, ки нафањмиданд. Гуфтам, дар шумо ќонун ё ќоидае њаст, ки бар асоси синну сол рафтан ба масљидро манъ кунад? Гуфтанд, шањрванд дар баробари таваллуд њаќќи ибодатро дорад. Аз он љо берун омадем ва яке аз вазирони тољик эрод гирифт, магар њамин њам савол шуд? Гуфтам, ин савол барои шумо буд, ки бубинед дар дунё чи гап аст, агар фарзанди ман ё нафари дигареро аз масљид рафтан манъ кардед, дуруст аст, зарар мебинем, вале дар хона фарзандамро таълими динї медињаму ибодатро меомўзонам. Тавассути телевизион чанд барномаеро бо ширкати муллоњо ба намоиш гузоштанд, ки даст ба аъмоли ѓайриахлоќї заданд. Ин наворњоро зери номи студияи «Нури нањзат” марбут донистанд, яъне ѓараз на танњо муллоњо, балки ЊНИТ аст. Дар њоле ки Нањзат як љониби сулњ аст. Њоло љониби дигари сулњ аз чавкии ќудрат поин нашуда, бо нашру пахши ин наворњо афкореро шакл медињад, ки бо сулњи ба имзо расонидааш пушаймон аст. Аммо љониби дигари сулњ дар асоси Ќонуни асосї, њамчун њизби сиёсї дар Вазорати адлия сабти ном шуда, кафолати конститутсионї дорад. Пас ин њама фишору озорњо болои як љониби сулњ ва њизби конститутсиониро чї тавр арзёбї мекунед? Аввал дар бораи он наворњо. Намегўем, ки дар байни муллоњо одамони бад нестанд, њамаи аќшори љомеъа одамони њархела

рўњонї ва шайху муфтї танњо имрўз нест, ки пайдо шуда бошад. Дар адабиёти классикї абёту ашъоре, ки дар онњо ин ќишр мазаммат шуда бошад, кам нест. Аммо наворњову интиќодоте, ки њоло маќомот алайњи муллоњо роњандозї мекунанд, њадафмандонаанд, холї аз кинаву ѓараз нест, беобрўсозии муллоњост.

- Њоло биёем ба ќисмати дуввуми саволатон. Чунин ба назар мерасад, ки дар воќеъ њоло аз фаъолиятњои густардаи њизб бархе аз нињод ва масъулини њукумат сахт асабї ва норозианд. «Дунявињои ифротї», ки рањбарии баъзе аз нињодњои давлатиро дар даст доранд, хулоса карданд, ки дигар зарурат ба ЊНИТ боќї намонд. Ёдатон бошад, дар мулоќоти президент њам бархе аз муллоњо боз њамон њарфњои кўњнаи бебунёди «дар Ислом њизб вуљуд надорад» ва «аз номи ЊНИТ калимаи ислом гирифта шавад»-ро матрањ карданд. Ин дар њоле садо медод, ки баъд аз интихоботи Маљлиси намояндагон дар соли 2010, њукумат комилан дар муќобили ЊНИТ ќарор гирифт. Камтар аз 10% овоз барои ЊНИТ ќоил шуданд, аммо ба њисоби камтарин раъйи Нањзат аз 30% кам набуд. Њамин истиќболи омма боис шуд, ки њукумат бо тамоми абзору василае, ки дорад, мубориза ба муќобили ЊНИТ-ро оѓоз карда, рўз ба рўз таќвият медињад. Аммо як нуктаро мутафаккирину барномарезони ин шеваи мубориза аз хотир бароварданд, бо њар чизе алайњаш золимона ва љабборона мубориза шавад, мазлум ќарор гирифта, таваљљуњро љалб месозад. Њукумат бо ин роњ љонибдорони моро дар сартосари

www.nahzat.tj

13 ноябри соли 2014

мусоњиба кишвар ба маротиб бештар кард. Ва кафолати конститутсионї додан барои ЊНИТ њам аз хурсандї ё шавќу иштиёќи касе набуд, зарурат ва созиши сиёсї буд, ки њоло њам боќист ва ањамияти худро гум накардааст. Чун њоло агар як љониби сулњ дар сари ќудрат њаст, љониби дигар бо љонибдорону пайравонаш дар миќёси кишвар аз маќому мартабаи баланде бархурдор мебошад. Магар мешавад бо њизбе, ки наздик ба 50 њазор узв дорад, хасмона муносибат кард? Аз ин 50 њазор њадди аќал нисфи он афроди фаъоланд ва дар љойе кор мекунанд. Агар Нањзат набошад, онњо дар суроѓи љойи дигар мешаванд. Имрўз дар хусуси аъмоли бади Њизбуттањриру ЊИУ ва салафияву њоказо суњбат мекунем, ки созмону равияњои ифротї ва шўрангезанд. Вале чаро аз Нањзат њамчун як василаи даъваткунандаи мардум ба исломи мўътадил истифода намешавад? Пас барои дунявињои ифротї ин муњим нест, муњим аз байн бурдани њар касест, ки муќобили онњо њарф мезанад. Яъне мутаассифона, имрўз кор ба љое расида, ки дине сохтанианд,

таълиму тарбияти динии худу фарзандаш, ба њиљоби духтару хоњар ва модару зављааш касе монеъа намегузорад, чаро ў љињод равад? Ваќте як духтари 17-18 -сола бо сатр хост барои шиноснома акс бигираду маќомот иљоза надињанд, аллакай аз ин љо љињоди он љавон шурўъ мешавад, ки ваќте хоњари маро иљозат надоданд бо рўмол акс бигираду ба донишгоњ ё љои кораш биравад, пас бояд иќдоме кард. Ў ба тарафи дигари масъала коре надорад. Бинобар ин, бояд рўи инњо мулоњиза кунем. Ин корњоро бозї бо эътиќод ва ангезаи мардум медонам. Рўзи љумъа дар дарвозаи дилхоњ масљид 3-4 мошин пайдост ва милисањо љавонони зери 18-соларо намегузоранд ба намоз биравад. Пас инњо аллакай суриягї шудаанд. Онеро, ки аз масљид милисахона бурданд ва очаву хоњарашро њаќорат ва худашро зарбу лат карданд, аллакай сари ќароре меояд, ки љое бираваду љињод кунад. Аммо агар омаду дид, ки милисаву амниятињо ў ва боќии намогузоронро муњофизат доранд, назму тартибот љорист, љавон худ ба

станд. Пас мушкил на танњо њал, балки дањчанд мешавад. Яъне набояд баъд аз омадани сел, љойњои вайронаро дуруст кунем, балки обро аз сари чашма бел занем. Бел задан чист? Он љавонро ба њадде набарем, ки биравад Сурия. Ваќте љавон Сурия рафт, ў танњо нест, 1000 нафар аст, аллакай ангеза дораду мубориза мебарад. Барояш хеле мушкил аст фањмонидан, ки бародар, роњи ту нодуруст аст, ин як. Дуввум, тамоми рўњониёни бообрўро аз сањна дур карданду онњоеро оварданд, ки худро беобрў мекунанд. Феълан њарфи муллову имомхатибњо дигар арзишу таъсир надорад. Рўзи љумъа дар як масљид намоз хондам, имомхатиб дар бораи «Гурўњи 24” гап зад. Вале мардуми намозгузор, алалхусус љавонон ба њоли ў механдиданд ва бо тамасхур мегуфтанд, ки «телевизиони њукумат шудааст”, ин љо омадем, ки субњоналлоњ бигўем! Имомхатибро овардему ба љойе расонидем, ки дигар њарфаш масхара шудааст. Шояд бетаљриба бошему нафањмем чизеро, вале фикр мекунам, хатибу диндорњо як

9

фурсати каме боќї мондааст, оё Шумо ширкат хоњед кард?

- Бале, ба ќавле аз фаъолони ЊНИТ њастам. Масъулиятам иљоза намедињад, ки ширкат накунам. Иншоаллоњ, њатман ширкат мекунам.

- Ширкат чї гуна хоњад буд, аз њавзаи якмандатї ё фењристи њизбї?

- Чанд њавза, аз љумла њамзаи Сино ва Кўлобро дар Шўрои сиёсї пешнињод карданд. Ман гуфтам, агар нафаре муносибтар ва бењтар аз ман дар ин њавзањо талош карданист, дар пањлуяш хоњам буд. Вале агар тасмим бар ин бошад, ки ман биравам, ба ин пешнињод њам омодаам ва дар фењрист низ њамчунин хоњад буд.

- Бо ин ки баъд аз интихоботи парлумонии соли 2010, ЊНИТ мавриди накўњишу мазаммат ва сияњсозињо ќарор гирифт, фишорњо болояш мунтазам идома, њатто бархе аз аъзо ногузир сафи онро тарк карданд, Шумо чї назар доред, ЊНИТ дар ин маърака чї љойгоњеро касб хоњад кард?

- Бале, фишорњо хеле зиёд бу-

њаќталабї ва адолатхоњиро боло бурдааст то зери дастурашон бошад. Аммо Ислом динест, ки мусалмон ба дастури Худо ва Ќуръон амал мекунад. Инсони диндор, шояд дар гуруснагї ва дар зарбу лат тоќат кунад, вале ваќте ба муќаддасот ва дину ойинаш, ки нангу номус аст, таъарруз мешавад, тоќатро аз даст медињад.

- Ба назари Шумо чї сабаб аст, ки љавонони тољик ба Сурия љанг мераванд, ангеза чист? Њатто бародари яке аз фармондењони Фронти халќї, ки муќобили исломињо ба мубориза бархоста буд, ќасд дошт гурўњеро ба Сурия барад барои љињод. Ин љо магар аксуламал ба феъли њукумат аст? Агар ин тавр буд, пас чаро дар дохили кишвар аз пайи анљоми ин амалаш нашуд?

- Онњое, ки синну соламон ба љое расидааст, ќабл аз њар коре, фарзи мисол рафтан ба Сурия мулоњиза ва борњо андеша мекунем. Аммо як љавоне, ки тоза вориди сањна шудааст, он љангњоро надида ва хунаш дар љўш аст. Њар љое гуфтанд ислом дар хатар аст, мебинад, ки фурсати муносиб пайдо кард, меравад. Бархе мегўянд, барои пул, шояд пул њам бошад. Аммо ангезаи пулиро дар љойи аввал намебинам, чун љой барои пайдо кардани пул бисёр аст, ангезаи пулї шояд илова ва таќвияткунанда бошад, ба њар њол, ангезаи аслї нест. Ангезаи аслї дин аст, агарчи роњи иштибоњро ихтиёр карданд. Ман мухолифи ширкати љавонњои тољик дар ин љангам, чун он љо чињод њам нест. Вале тавонистанд дар зењни љавонњо онро чун љињод ворид кунанд. Аммо агар он љавон ислом ва тоъату ибодаташро дар ин љо пайдо бикунад, чаро равад ба Сурия? Чаро нафањмонем, ки ободии кишвар њам љињод аст? Агар ў бубинад, ки ба намозаш, ба

натиља мерасад, ки чаро муќобили ин гуна афрод љињод кунад, онњо, ки барои намозгузории ў кўмак мекунанд?! Мо аз ин њукумату давлат исломї буданро намехоњем. Мардум мусалмон аст, бигзор њамчун мусалмон зиндагї кунад, на Сурия мераваду на дигар љой ва ба митингу роњпаймої њам намеравад. Њоло ин моем, ки дидаему мулоњиза мекунем, вале љавон тоќати мулоњизаро надорад. Меравад дунболи њар чизе, ки дилаш хост. Имрўз њоким шудани дунявии ифротист, ки љавонњо ифроттгаро шудаанд. Мо давлати худро њуќуќбунёд эълон кардем, њуќуќбунёд, яъне чї? Оё зан њуќуќ надорад, љавон њуќуќ надорад? Агар ин њуќуќњоро бо дурустї риъоят кунем, рафтан ба самти Сурия њам 70-80% кам мешаваду корњои ифротиву салафигарї њам аз байн мераванд.

- Як љавони тољик њамин гуна мушкилињо дар ин љо дорад, агар Сурия бираваду љанг кунад, ин мушкилињо њалќ намешаванд?

- Љавон љавон аст ва ду мушкил дорад, яке шахсї, дигаре иљтимоъї. Мушкили шахсї ин аст, мегўяд дар ин љо натавонистам, меравам он љо ва амалї месозам, љињод мекунам ва иншоаллоњ, шањид мешавам. Билахира, ваќте рафт ва љанг карду шањид нашуд ва баргашт, он уќда ва мушкилињои даруниашро холї мекунад. Вале ин мушкилињо дар љомеъа на танњо кам, балки зиёдтар мешаванд. Он љавонњое, ки рафтанд, њама кушта ё зиндонї намешаванд, ќисмате ба ватан, ќисми дигаре ба Русия бармегарданд. Алъон ин идда аз љавонон дар Сурияу Русия ва дар ин љо бо њам алоќа доранд. Мебинем, ки ба падару модар ва наздикони дигарашон паём мефири-

манбаъи муњиммеанд, ки њукумат дар љойи муносиб ва ба таври муносиб истифода барад: Чунон дину давлат ба њам андаранд, Ту гўї ду дурре зи як гавњаранд. На бе тахти шоњї бувад дин ба пой, На бе дин бувад шањриёрї ба љой

- Шумо мушоњида кардед, мавзўи митинги 10-уми октябро љониби доирањои наздик ба њукумат доман заданд. Тавре фармудед, имомхатибњо матни омодаеро алайњи Ќувватов ба намозгузорон ќироъат карданд. ВКД эълон кард, ки барои пахши митинг омодааст. Мошинњои љангї дар чањор самти пойтахт мустаќар шуданд. Дар њоле ки медонистанд, ин кор шуданї нест. Чун касе аз дастандаркорон дар дохил нестанд, ки мардумро ба хиёбон бикашанд. Масъала ин ќадар таблиѓу ташвиќ шуд, ки кас ба њайрат меояд….

- Бале. Ман њам аз расонањо дар ин бора хондаму љиддї њам нагирифтам. Вале чун дар намози љумъа имомхатиб рољеъ ба митинг суњбат кард, шакку шубњањое дар ман бедор шуданд, ки чаро? Ба хулоса омадам, ки кадом гурўњњое ин мавзўъро амдан доман мезананд. Ростї, намедонам, њадаф чист, аммо онро доман заданду бузургаш сохтанд. Баъди суњбатњои имомхатиб ба андеша рафтам, ки 70-80%и намозгузорон аз Ќувватову митинг огоњ набуданд, вале онњо аз ин корњо огоњ шуданд, пас кадом гурўње њавасманди баргузории он буд. Ман бар инам, ки дар дохили њукуматанд онњое, ки ин митинг бар нафъашон буд. Њамон мавъизаи имомхатиб аљиб буд, ки навиштаеро дар бораи љиноёти Ќувватов ва терроризму ватандўстї мехонд, навиштае, ки эњтимол моли нињодњои амниятист.

- То интихоботи парлумонї

данд ва наметавон гуфт, ки таъсир надоштанд. Дафтарњои моро дар манотиќи алоњидаи кишвар бастанд, бархе аз фаъолон мавриди зарбу лати љисмонї ќарор гирифтанд, њатто ду вакили парлумонии мо, яке дар Хоруѓ ва дигаре дар Кўлоб бо бадрафтории сохтаи маќомот мувољењ шуданд, теъдоде њам дар пайи ин фишорњо тарки саф карданд, як раиси ќаблии шуъбаи ЊНИТ дар Бадахшон шањид шуд, раиси феълии ин шуъбаро зиндонї карданд, дастгоњи таблиѓотї ё «фабрикаи љавоб” муќобили раиси ЊНИТ ва чанд нафари дигаре аз њизб маќолањои бўњтономез ба нашр расониданд. Аммо моро аз роњамон боздошта натавонистанд, иншоаллоњ, дар доираи ќавонини кишвар фаъолияти густардаро идома хоњем дод. Вале як нукта њаст. Инсонњое њастанд, ки шояд њоло дар дохил набошанд, аммо ин фишорњо рўњия ва љонибдории онњоро аз ЊНИТ боло бурда, фаъолтар сохтааст. Шояд шумореро, ки албатта мустазъафу бечораанд, аз њизб берун карданд, вале љойи онњоро дигарњое пур мекунанд, ки фаъолтару бењтаранд. Онњое њам, ки бар асари ин фишорњо рафтанд, паём мефиристанд, ки онњоро бифањмед, чун њамроњи моянд. Як нафар, ки бародараш њисобчии кадом як банк будааст, аз њизб рафт, чунки бародараш ноновари хона будааст. Аммо борњо омадаву гиря кардааст, ки њамроњи мо хоњад монд. Яъне коре, ки дар заминаи ангеза аст, онро намешавад шикаст, баръакс таќвият меёбад. Зимни сафар ба вилояти Суѓд, дар яке аз ноњияњо, мўсафедеро дидам, ки гуфт, дар хона 25 нафар узви ЊНИТ-анд ва мироб будааст. Њоло мироби љадид ўро гуфтааст:

(Идома дар сањ 12)

10

13 ноябри соли 2014

www.nahzat.tj

дидгоњ ва

Вожаи инглисии «коучинг» маро саргаранг кардааст, ки он чї маъно дорад: тарбияту мураббигарї, парваришу машќдињї ва роњнамої? Ба сабаќгирие мерафтаму дар ин бора фикр мекардам, њаргиз гумон надоштам, ки то њоло маънии ин вожаро дуруст нафањмидаам. Ваќте онро мешунидам, тренери варзиш ба ёдам мерасид, аммо ... дунё воќеъан печидатар шудааст.

Чаро Синои

балки асп пайдо кард ва ин асп буд, ки варо ба ин љо расонд. Аз ин ќисса дар хотир гирем, ки мард ба асп эњтиром гузошт, барояш ихтиёр дод ва танњо дар ду маврид, бо расондани зонувонаш ба шонањои асп, гўё барои ў паёми

кашф карда. Достони дувум аз Тимотї Галлвей, ки аз мураббии теннис ба муаллифи назарияи наве табдил ёфт ва акнун таълимоти ў дар риштањои гуногуне, монанди бизнес, тандурустї, маориф ва њунар истифода мешавад.

Лаъли ноб андар Бадахшони

ту њаст,

Барќи Сино дар кўњистони ту њаст. Кишвари мањкамасосе боядат, Дидаи мардумшиносе боядат.

(Муњаммад Иќбол) Ќиссаи асп Росташ, омўзгори ман яке аз ин достонњоро дар оѓоз ва дигареро дар нимаи дувуми дарс ривоят кард. Вале фикр мекунам, агар мехонед, њардуро хуб дар хотир бигиреду дар идомаи хондан онњоро ба ёд оваред, сабаќи сангин, мисли пари коњ сабук хоњад гашт. Ин эссеро барои он менависам, ки донишњои зер на танњо ба омўзгору мураббї ё рањбару сардабир, балки ба њар инсон заруранд. Инак, достони аввал. Аспи шўрида ва рањгумзадае дар назди њавлии марде ногањон пайдо шуд, чанд нафар талош карданд онро ром кунанд, вале метуриду мерамид, лагад мезаду ёл меафшонд ва бо ду пои аќиб бархоста, љасуронеро, ки ба он савор мешуданд, поин меафканд. Ин мард њайрон шуд, ки аспи сур аз куљо омадааст, чун дар ин атроф ферма ё аспрезе набуд. Вай аз њама хост, аспро ба њоли худ гузоранд ва дуртар раванд. Сипас бо мењрубонии тамом ба асп наздик шуд, тану ёли онро навозиш карду иљоза дод, ки ўро бишамад. Бе он ки аз љилаваш гирад, ором ба асп савор шуд ва сари зин лањзае низ чанд орому бењаракат нишаст, то асп худаш ба њаракат даромад. Асп бирафту сари дуроњае омада истод. Мард коре накард, магар ин ки зонувонашро ба пањлуњои асп љафстар овард. Асп ба яке аз пайрањањо равон шуд, то расиданд ба чањорроњае. Ин љо низ асп лањзае бозистод ва ваќте нармнармак љафс шудани зонуњои мардро њис кард, тоб хўрд ва дар масири яке аз роњњо ба њаракат даромад. Њамин гуна баъд аз соате асп ба назди њавлие расид ва пеши дарвозаи он истод. Аз дарун марде баромад ва каф ба њам заду хитобид: Аспи гумшудаашро ёфтанду барояш овардаанд. Сипосгузорї карду аз савор пурсид, роњро ба манзили ў чї гуна ёфт ва аз куљо донист, ки ин аспи ўст. Савор гуфтааст, роњро на ў,

бовар дод, ки бояд ба пеш њаракат кард. Гирифтагї, яъне чї? Дар достони дувум сухан аз як мураббии теннис меравад, ки њар шогирдаш ба зудї устоду ќањрамон шуда, шуњрати ин омўзгор офоќро гирифта буд. Њама мехост, теннисро аз ў омўзад ва њар кї пеши ў тамрин мекард, комёб мегашт. Дар њамин варзишгоњ чанд мураббии дигаре њам буд, аммо шогирдони онњо пас аз моњњои дарози омўзишу машќ низ, ба камтарин чизе нойил шуда наметавонис­ танд. Онњо назди устоди машњур мерафтанд ва гўё садсола роњро дар як рўз паймуда, ба зудї пирўзманд ва ангуштнамо мешуданд. Пурсидаанд, чаро чунин будааст? Ошкор шуда, ки устоди машњур барои фурў нишондани тарсу њаяљон ва нобоварию гирифтории зиёди шогирдонаш ба онњо намегуфтааст, ки бояд чї гуна биистанд, чї гуна биљањанд ва чї гуна тўбро зананд ё гиранд ва дар њоли зарба баданашон бояд чї вазъе дошта бошад, балки мегуфтааст: њангоми бозї танњо ба он фикр кунанд, ки тўб дар чї њол аст, чї гуна парвоз мекунад ё фуруд меояд. Мурод ин буда, ки шогирд набояд ба хотири дуруст амал кардан саргарми ќазоват ва танќиди амалаш бошад, балки аз ботин бозї кунад ва ба љисми худ озодї дињад, он гоњ бадани ў њунарашро хоњад ошкор кард. Дидањои беќазоват ба тамаркузи нерў ва сайќали мањорат сабаб мешаванд. Достони аввал аз равоншиноси амрикої, Милтон Эриксон аст, ки назарияи «њофизаи бадан» -ро

Шаф-шафи тољикї Чизе хоњед, гўед. Аммо илми имрўза, на танњо илм, балки таљрибаи дерин ба ањли башар нишон дод, ки тарбиятгарї ё омўзгорї сахттарин пеша аст. Њамаи њастии атроф омўзгори мост, њамаи мо тамоми умр ба омўзгор ниёз дорем. Гоње меомўзему гоње на ва худро гўл мезанем, ки аз гузашти рўзгор хеле чизњое омўхтаему аз он зумрае нестем, ки ба гуфтаи Одамушшуаро- Рўдакї дигар омўзгоре ба дардамон нахўрад. Агарчи мегўем, омодаем аз гањвора то гўр дониш омўзем, вале хеле суст мељунбему шояд дар 60 ё 70-солагї 1%-и донистанињоро ёд мегирем ва ќомат алам мекунем барои зиндагї, ки дер шудааст, сутунмўњраи мо рост намешавад ва хуши чизе њам надорем, даст рўйи даст ё бар шохаи асо интизори марг менишинем. Деромўзии њар яки мо ба дармондагї ва аќибафтодагии њамаи миллат ва наслњои баъдї сабаб мегардад. Ба иллати гусастагї аз донишњое, ки бузургони гузаштаи мо «гирд оварданду гиромї доштанд», мо ба куњансолоне табдил меёбем, ки «њанўз андар хами як кўча» -анд ва њунари волое дар «шаф-шаф» доранду шафтолуро ба баъд мегузоранд, илло расанд ба он ё на. Мебахшед, дар бораи худам мегўям, на дар бораи њама, махсусан на дар бораи шумо ва њарчи мегўям, њамон «шаф-шаф» аст. Шигифтзадаи онам, ки дар 1%-и чањорсоата чизњое аз мураббии худ шунидам, ки то њол нашунида будам ё шунида бошам њам, диќќат надодаву фаромўш кардаам. Фаромўшхотирї њам хуб чизест,

кўњнањоро ба љои нав меангорї ва гумон мекунї, акнун дари олами донишро боз кардаї. Зиндагї аљиб хоњад буд, агар њанўз мешавад њайрон шуд. Кўтоњи сухан, дарси мо аз шарњи майна ё маѓзи сари инсон сар шуд. Ње-ње, гўё ман, бо ин синну сол намедониста бошам, ки майнаи сари инсон чист, чї кор мекунад ва чаро муњим аст. Аммо чизњое шунидам, Худо шоњид, бароям нав буданд, њатто аз омўзгор пурсидам: оё ончї мегўяд, далели илмї дорад? Намедонам, барои шумо нав хоњад буд ё кўњнаи садсола, баъд аз ин «шаф-шаф» ба шафтолу, ба сохти майнаи сари инсон рў меорам. Маѓз андар маѓз Аслан, инсон се майна дорад, яке андар дигарест. Дар охири сутунмўњра, манзурам охири болої, на поёнї ё думѓоза, як майнаи хурде њаст, ки онро «маѓзи хазандаї» ё «тўранбор» (тўрї, тўрдор) мегўянд. Он 100 миллион сол умр дошта, бештар барои дарки хатар, зинда мондан ва њаракатњои фаврї даркор аст. Се шиор дорад: љанг, гурез ё шах шудан. Дар баробари хатар ин маѓз вориди пайкор мешавад ё аз хатар мегурезад ва ё аз тарс дар љой ях мебандад. Вокуниши он фаврї ва бидуни андешидан аст, вазифааш њифзи бадан. Таври маълум, танпарастї ба худхоњї низ сабаб мегардад. Ќабати дувуме ин маѓзи хазандагиро давродавр пўшондааст, ки «маѓзи ширхораї» ном дорад. Онро њамчунин «лимбик» ё эњсосї низ меноманд. Ин майна, ки 50 миллион сол пеш шакл гирифтааст, огањињои њиссиву љисмиро ба њам мепайвандад, њадаф њам њифзи бадан аст, аммо дар талошњои муштараки гурўњї ва бо такя ба таљрибаи гузашта.

98%-и мављудоти ширхор њамин гуна маѓз доранд ва дунёро сода мебинанд: сафед ё сиёњ, ин ё он, њама чиз ё њељ чиз. Њамон гуна, ки њайвонот аз рўйи њис амал мекунанд, ин маѓз фармон, муњаббат ва силсиламаротибро дўст медорад ва садо ё лањни садо «забон» -и асосиаш аст. Аммо 2 миллион сол пеш ќабати бузургтару мураккабтари маѓзи инсон шакл гирифтааст, ки онро метавон «аќли њисобгар» номид. Ин маѓз аз майнаи лимбик дида 1000 мартаба калонтар аст ва бо 16 триллион нахи асаб лаёќати тањлилу тањќиќ ва интихобро дорад, ояндабину оянданигар аст, пойбандии зиёд бо маѓзњои хазандагї ва ширхорагї надорад. Мегўянд, печухамњои майнаи њар шахс фарќ мекунад ва шояд њамон гуна, ки дар дунё ду барги монанди њам пайдо намешавад, ду майнаи шабењи њамро њам ёфтан номумкин аст. Ин маѓз на танњо кори тамоми аъзои баданро ба танзим меорад, балки бо ќабул, гирдоварї, раддабандї ва тањлили

www.nahzat.tj

13 ноябри соли 2014

тањлил

наве нест? аломату сигнал ва њолату пайомад љањони дарунї ва берунии инсонро месозад, тасњењ мекунад ва рушд медињад. Тамоми пайванди атроф бо инсон ва инсон бо атроф кори њамин маѓз аст, шояд печидатарин падидањои олами ботиниро низ он ба вуљуд меорад. Бењуда нест, ки беморињои асаб аз душвортарин амрозанду сирри бархе аз онњо њамоно кашф нашудааст.

Парво Ба андешаи ман, вожаи «парво» ба бењтарин шакл маънии «сoaching» -ро медињад. Маънои дувуми он «дилсўзї» ва «ѓамхорї» – ст. Яъне чизњое, ки агар мураббї бидуни онњо ба парвариши шогирдон пардозад, њаргиз комёб нахоњад гашт. Ин донишро њар инсон низ дар зиндагии њаррўза ба кор бурда метавонад, лоаќал барои фањмидани робита ва рафтори инсонњо. Илм то њоло 4 шеваи парвариш ё тарбияро шинохтааст: Дастуру фармон, тарѓибу омўзгорї, иштироку њамкорї, парво ва таќдими ваколату ихтиёр. Мураббї, мудир ё сардор дар бархўрд бо шогирд ё зердаст аз њамин шевањо истифода мекунад. Гоње мумкин аст, љамъи ин шевањо ба кор раванд ва гоње яке аз онњо. Равоншиносон мегўянд, сабки аввал умдатан нисбати шогирдону кормандони сусткор истифода мешавад. Ба онњо дастуру фармони мушаххас дода мешавад, ки бояд чї бикунанд. Сабки дувум низ шабењи сабки аввал аст, аммо нармтару бо додани фазои бештари амал ба шогирд. Сабки савум, сањми баробари ду тарафро мехоњад ва сабки чањорум баёнгари эътимоди комил ба шогирд буда, бо роњнамоии кўчак масъулиятро бар дўши худи ў менињад ва имкон медињад, ки ў тамоми њунару мањорат ва халлоќияти худро нишон дињад. Сабки аввал бадтарин ва сабки охир бењтарин шумурда мешаванд. Фазои кор, харљи нерў, фишори равонї дар њар сабк ин гуна таќсим мешаванд (Ниг. Ба наќша) Агар одамизод ба сабкњои 1,2 ва 3 аз замони бостон ошної дошт, сабки 4 љавонтар аст ва сабки ќарни 21 шумурда мешавад. Њоло ширкатњои бузург ба кормандони худ ихтиёри бештар медињанд. Хондаам, ки ширкати Гугл ба кормандонаш 1 рўзи кориро барои он мебахшад, ки машѓули тарњи дилхоњи худ бошанд ва бо амри дил кор бигиранд. Натиља ин мешуда, ки њар њафта чандин корманд тарњњои наву љолиберо ба миён мегузоштаанд. Бархе аз ширкатњои калон аслан аз кормандони худ талаб намекунанд, ки њамеша сари кор бошанд, балки аз хона ё њар макони дигар корро ба иљро расонанд. Ќулфу калид Акнун сабкњои «парво»-ро бо

сохти майнаи инсон дар таносуб мегузорем. Яъне боз шудани кадом ќулф бо кадом калидро. Сабки бадтарин, яъне дастуру фармон, майдагирию фишор ва танбењу зўргўї ба маѓзи «хазандаї» таъсир мекунад. Маѓзе, ки фаќат дар фикри баќои худ аст, ќатъи назар дар ивази чї ва дар рўбарўи хатар дафъатан ё вориди љанги љавобї мешавад ё мегурезад ва ё аз тарс дар љой ях мебандад. Пайванди доимии ин ду на танњо натиљае намедињад, балки оќибат ба фољиъа мерасонад. Ин њам дар њоле ки фармондињанда барои иљрои сабки худ нерў, ваќт ва аќли ба маротиб зиёд сарф мекунаду тарафи дигар аслан њељ харље нахоњад дошт ва њама кори анљомдодаи устод-рањбар ба худаш бармегардад. Сабки дувум ва ба андозаи камтар савум ба «маѓзи ширхораї» рост меоянд, ки њадафаш низ њифзи бадан аст. Аммо майл дорад на дар танњої, балки бо њамроњоне, мисли рама амал кунад. Ваќте дар артиш фармондењон бо садои баланду ќавї амр медињанд, ба маѓз таъсир овардан мехоњанд. Ќариб дар њамаи артишњои љањон навсарбозон як давраи омўзиширо паси сар мекунанд. Дар ин давра фармондењон бо доду фиѓон ва тањдиду тањќир маѓзи асосї ё «аќли њисобгар» -и љавононро аз кор мебароранд, то ирода ва истиќлоли онњоро шикананду ашхоси гуногунро њамсони њам гардонда, њамаро ба як рамаи фармонбар табдил дињанд. Ваќте аќли њисобгар аз кор мемонад, фаќат њиссиёт, он њам дар навбати аввал ѓаризаи наљот бартарї меёбад. Майнаи «лимбик» коре ба оянда надорад, фаќат замони њозираву гузаштаро мешиносад ва бар пояи таљрибаи гузашта «рефлекс» -гуна амал мекунад. Агар ду шахсро дар лањзаи бањс ё даргирї бо њам мушоњида кунед, хоњед дид, ки яке паси дигар, њарду садои худро то рафт баландтару баландтар мекунанд. Бо зарда ё фарёди тањдидомез ба њам њарф задан айнан њолатест, ки мехоњанд ба майнањои њайвонии њамдигар таъсир гузоранд ва бо бедор кардани «рефлекс» -и бостонї раќибро рўњан шикаст додаву тобеъ бисозанд. Аз сўи дигар лањни нарму ором ва сухани хуш, намоиши пуштибонї тарафи дигари њамин танга аст. Боз њам бо таъсир ба майнаи миёна бояд майли итоъат ва ѓаризаи гурўњї ангехта шавад. Дар сурати таъсири пайваста ба чунин майна ё шахсе, ки маѓзаш бартарї дорад, рафтори ў њарчи бештар бешуурона хоњад шуд ва тарсу эњтиёт ўро ба як барда табдил хоњад дод, тане зинда бо рўњи мурда. Ба андешаи банда, њокимпарварї ва мањалгарої- ду иллати сахтљону кушандаи мо аз њамин љо маншаъ мегиранд. Миёни мардум дар бо-

раи рањбароне, ки аз садои баланду ќавї ва тањдидомез кор намегиранд, мегўянд: сиёсат надорад, яъне омро тарс дода наметавонад. Пас бо ин сабку ин мардум, њол на дар ќарни бист мондаем, балки њанўз аз ањди муѓул нарањидаем.

Чаро њакими наве нест? Сабки чањорумро илм то кунун кам омўхтааст, зеро нав аст. Он айни сабкест мувофиќ ва муносиби мураккабтарин ќабати маѓзи инсон: аќли донову тањлилгар. Ин маѓзро на бо доду фарёд мешавад тобеъи худ карду на бо дурўѓу газоф, зеро он нерўи худро хуб мешиносад, њама чиро баркашу барандоз мекунад, натиљаву паёмадро мешумурад, воќеъан маѓзи инсони ќарни 21 аст, 1000 бор инитофпазиртар аз маѓзи њиссиётї, нармтару таѓйирёбандатар аст. Њар амали он аз миёни тамоми низоми андеша ва тафаккур мегузарад. Ин маѓз шитоб намекунад, то тасмими хом ва эњсосотие гирад. Соњиби он метавонад ба њар њамлавар посухи сазовор дињад, аммо боз њам аз сари андеша ва мантиќу далел, на бо зўри бозў. Далели илмї надорам, вале фикр мекунам, ин маѓз ба мардуми мо мадад карда тавонистааст, ки аз миёни он њама талотуми хунини таърих гузашта, ба имрўз расад. Њадси дигарам ин аст, ихтироъи мошини барќии њисоб, ки пасон ба ройона ё компютер табдил ёфт, диќќати олимони фарангиро ба шеваи кори ин маѓз љалб намуд. Чун ин дастгоњњоро њамин маѓз сохт, он њам бар пояи алгоритмњои кашфкардаи ниёи бузурги мо, Муњаммад Алхоразмї ва ёронаш. Ба навбати худ компютер ба пажўњиши пурратари майна имкон дод ва њар рўз љанбаъњои нави кори маѓзи сар кашф мешаванд. Орзу бояд кард, ки моро маѓзи савум ќавитар бошад, зеро фаќат

11

он Хоразмию Берунї, Синову Розињои навро меорад. Агар дар атрофи шумо чунин маѓзњо њастанд, магар мешавад ба онњо ваколату ихтиёр надод? Агар парвогар (омўзгор, рањбар, мураббї, корфармо, коршарик ва ѓайра) ин маѓзро шиносад ва ба он фарохнои амал дињад, чї комёбињое ба даст хоњад овард! Албатта, агар худ низ чунин маѓз дошта бошад. Соњибони чунин маѓзњо њамеша шоду болидаанд ва талош ба он мекунанд, ки атрофиён њам зин-

дагии шодмона дошта бошанд. Шеваи андешаи онњо мусбат, нозуку дарунбин ва дурбин аст. Онњо роњкушоянд, на роњбанд. Як нишонаашон ин аст, ки њаргиз пешопеш, њанўз кореро сар накарда, бо гумони манфї онро зери хок намекунанд. Охир, агар кас бигўяд, ки ин кори ношуданист, ба ин маънист, ки худ аз пеш роњи худро бастааст ва интизор њам набояд буд, ки коре хоњад шуд. Дар ин лањза майнаи хазандагї ба сухан омадааст, ки раѓбате ба оянда надоранд ва бо таљрибаи гузашта иктифо мекунанд. Аќли тањлилгар њамчунин ба шинохти нек ва эњтироми инсон асос ёфта, њадаф ба инсон додани имконияти тавлиди дидгоњ ва роњњалњои худ аст. Дар табодули байни ду маѓзи њисобгар эътирофи њамдигарї, машварату тафоњум, азми мусбат ва бењтарин гузина ё интихоб љойгоњи асосї хоњанд дошт. Ваќте мегўянд, падару модар бо фарзанд бояд њамчун ду тарафи баробар муносибат кунанд, шояд боз њам аслњои пайваста бо ин маѓз дар назар дошта шудаанд. Маънї ин аст, дар тарбияи фарзанд њам бояд њаракат дар самти таќвияти маѓзи савум бошад. Хулоса, парвогари хуб мисли њамон шахсест, ки дар нињоди асп истеъдоди ёфтани роњро бедор кард ё мисли мураббии теннис варзишгари навомўзро бовари бузурге дода метавонад, ки бо сафарбар шудани нерўи ботинї ба бузургтарин пирўзињо хоњад расид.

Салими Аюбзод

12

13 ноябри соли 2014

www.nahzat.tj

ину он

(Идома аз сањ. 9)

Мушкилоти сохтаву бофта болои њизб ангезаи њаќталабї ва адолатхоњиро боло бурдааст то аз Нањзат набарої ба заминат об намедињам. Мўсафед ба он мироб посухе додааст басо мўњкам ва мантиќї, ки аз имони ќавї доштанаш шањодат медињад: эй бародар, ман ризќамро аз Худо мебинам, на аз ту! Мусафед 80 сол умр дорад ва гуфтам дуъо кунед, гуфт: Худоё пеши поят- ба мирам. Ин ихлосу устувориро дида, моту мабњут шудам ва ў дасти маро бўсид, ки шарм кардам. Вале гуфт: Шумо дар роњ ва итоъати Худоед, ман њамеша бо шумоям. Ваќте ангеза ва чун кўњ устувории ўро дидам, гуфтам, Худованд динашро ба хотири њаминњо аз газандњо њифз кардааст ва иншоаллоњ, њифз хоњад кард.

- Пештар зикр кардем, лату кўби Сайфуллоњзодаву Муњаммадалї Њайит, бадрафторї бо љаноби Њусайнї ва њамин тавр бо раиси ЊНИТ-ро. Аммо чаро ин њаводис ва омилини он ошкор намешаванд?

-Муљримини ин њаводис 100% маълуманд ва њамаи ин мутобиќи Протоколи 32-20 аст. Дар њодисаи Кўлоб бо Муњиддин Кабирї худам ширкат дош­ там. Сањар рафтем назди раиси шањру гуфтем, ки дари дафтари моро мўњр задаанду лутфан як љое нишон бидињед, то одамони љамъомадаро њадди аќал љавоб дињем. Раиси шањр гуфт, аслан аз мўњр задани дари њизб дараке надорад ва бетарафиро пеша кард. Мо омадем пеши мардум, нафаре омад дар дасташ як селофану дар дарунаш чанде аз помидору тухм ва гуфт: ака, мара гуфтанд, ки њаминњоро ба сари шумо бизанам. Ман наркоманам, вале араќ намехурам. Базўр ду истакон араќам доданд, ки инњоро сари шумо бизанам. Ин уболай, шуморо намезанам. Вале чи кор кунам, сад гуноњ дорам, азобам медињанд. Ўро дар мошин савор карда, ба хонааш бурданд ва нафаре, ки ин корро анљом дод, гуфт, ў хона ва њоли зори ногуворе доштааст. Ин њодиса дар назди дафтари њизб буд. Рафтем барои доир кардани љаласа дар манзили яке аз бародарон. Боз айнан њамин гуна нафаре омаду гуфт: «Бачаи Кулобум, ин номардира намекунум», аммо ўро милиса дастгир карда, шарт гузошта, ки агар ин тухму помидорњоро ба сари фалонї бизанї, озод мешавї. Яке аз бародарон ба ў гуфт, агар бо њамин кор ту аз азобу шиканља рањо шавї, биё њамаи тухму помидоратро ба сари ман бизан, нороњат намешавам, балки хурсанд мешавам. Ў гуфт, он одаме, ки бояд бизанам дар мошини сиёњ аст. Ваќте њодисаи мазкур дар додгоњ муњокима мешуд, 2-3 нафареро оварданд, ки аслан иштирок надоштанд ва ба 5 шабонарўзи боздошт њукм карданд. Чанде баъд оѓои Кабирї боз Кўлоб рафт. Ин навбат вакил аз њавзаи Кўлоб ўро њамроњї мекард. Ваќте Кабирї дар њузури мардум аз њодисаи нанговар ёдовар шуд ва онро кори дасти бародарони кўлобї надонист, балки як амали тарњрезї шуда арзёбї кард, мардум бо кафкўбии зиёд аз ин њарфњо истиќбол карданд. Аз њама аљиб суханронии яке

аз ќумандонњои Фронти халќї буд, ки гуфт: Ба шумо, ду нафар вакил, наказ дорам. Фалон, фалон шикоятњоро ба Љаноби олї бирасонед, ин чи бетартибиву чї бедодист?! Куљо шуд он њукумати конститутсионї, ки барояш мубориза кардем? Чаро њамаи мансабдорон дар Кўлоб аз як минтаќаанд? Дар воќеъ ин љойи тааљљуб буд, ки дар Кўлоб њам мардум безор шудааст, њатто ќумандони ФХ ном бурд, ки раиси бозор, началники фалон идораву дигар љо...

- Аз кадом мањал буданро ном гирифт?

- Не, мањалро ном нагирифт, аммо гуфт, як мањал њамаи мансабњои шањри Кўлобро гирифтааст. Истиќболи гарму самимие, ки аз оѓои Кабирї дар ин мулоќот шуд, нисбати вакили дигар, ки аз худи њамин мардум буд, нашуд. Аз ин хотир, гуфтаниам, фишор ва таъќибу озорњо аксуламал нишон дод, њизбро ба мардум ќарин кардааст.

- Ба унвони мушовири раиси ЊНИТ дурнамои њизбро чї гуна мебинед?

- Албатта , дар зоњир мушкилот зиёданд, аммо нисбати дурнамои њизб назари мусбат дорам. Мушкилињои иљбориву маснуъї суфуфи моро суфтатару ќавитар карданд, ангезаи њаќталабї ва адолатхоњї дар њизб боло рафт. Аз сўи дигар, умед дорам, ки дар њукумат њам инсонњои бо раъю тадбир ва боандеша њастанд ва медонанд ин њама сангаргирињо алайњи њизб ба нафъи њељ љонибе нест, иншоаллоњ, љилави ин иќдомоти нобаљои дунявињо, ифротиро хоњанд гирифт. Њарчи њукумату њизби њоким пешрафт кард, новобаста аз доду фарёд, фарзи мисол нисбати мухолифин, инро мардум мебинаду бањо медињад. Камбуду нотавониро бо туњмату бўњтон задан наметавон пўшонду љуброн кард. Аз дасти хонаводаи Кабирї бозори Турсунзодаро ѓайриќонунї ва ба хотири ѓаразњои сиёсї кашида гирифтанд. Аммо ваќте дар Шањритус бозори тољирзанеро зўрану љабран гирифтаанд, мавриди хандаву масхараи мардум шуданд. Дар тамоми Тољикистон аз ин гуна њодисањои мушобењ, ки бастагони роњбарият даст ба бедоду ноадолатї мезананд, медонанду мегўянд. Инро нањзатињо накардаанд, афроду ањзоби дигарандешро бо айбу иттињоми сохта муттањам насохта, ноадолативу мушкилоти иљтимоъиро бартараф намоянд.

- Фикр мекунед ЊНИТ дар интихобот чанд дар сад раъй ба даст меорад?

- Мутаассифиона, мушкил дар раъйи мардум нест, моро дастгирї мекунанд, мушкил дар ќитъањои овоздињист, ки њаќќи њалоли моро намедињанд. Бо итминон мегўям, дар соли 2010 25-30% раъй гирифтем, њатто бархе тањлилгарону коршиносони мустаќил инро 50% мегўянд. Аммо ин навбат намедонам, њукумат бо раъйи мо чї хоњад кард?! Ба њар њол, агар мушкилоти мардум ва норизоиятињоро эњсос карда бошад, бояд њаќќи њалоли Нањзатро бидињад.

Мусоњиб Абдуќаюми Ќаюмзод

Хонандаи муњтарам, ба хотири рушду ташаккули дониши фарњангї ва тафрењи шумо нашрия тасмим гирифт, дар гўшае аз суњуфи худ суолњоеро њузуратон матрањ намояд. Худро санљед ва бањра гиред, хонандаи арљманд! Посухи даќиќи суолњо дар шумораи оянда мунташир хоњад шуд.

имтињон

1) Мусалмонони Макка аввалин маротиба ба кадом самт њиљрат намуданд? а) Мадинаи мунаввара; б) Тоиф; в) Њабаша.

2) Њазрати Усмон (р) чанд писар дошт? а) 9-то; б) 6-то; в) 5-то

3) Талња ибни Убайдуллоњ (р) дар куљо ба шањодат расид? а) Шањри Куфа; б) Шањри Басра; в) Шањри Баѓдод.

4) Холид ибни Валид (р) дар кадом сол ба Ислом мушарраф гардид? а) Соли 5-уми њиљрї; б) Соли 7-уми њиљрї; в) Соли 2-юми Њиљрї.

5) Теъдоди сањобагон дар ѓазваи Табук ба чанд њазор мерасид? а) 30 њазор; б) 20 њазор; в) 45 њазор.

6) Аввалин филми синамої кадом сол ба намоиш гузошта шуд? а) Соли 1885; б) Соли 1875; в) Соли 1900.

7) Нафт аввалин маротиба дар куљо кашф шудааст? а) Англия; б) Арабистони Саудї; в) Амрико.

8) Кадоме аз ин паёмбарон дар гањвора гап задааст? а) Мусо (а); б) Исо (а); в) Иброњим (а).

9) Дар Ќуръони карим чанд сура аз 5 оят иборат мебошад? а) 5 сура; б) 6 сура; в) 7 сура.

10) Пойтахти кишвари Љибутї кадом шањр аст? а) Байзо; б) Манома; в) Љибутї.

Љавоби суолњои Шумораи гузашта: 1)в 2)а 3)б 4)б 5)а 6)в 7)в 8)а 9)в 10)в

www.nahzat.tj

13 ноябри соли 2014

модар

Эњтироми волидайн амри илоњист

Обрўи ањли дин аз хоки поки модар аст. Њарчи доранд ин љамоъат аз дуъои модар аст. Ончи дар васфи бињишт фармуд Куръони карим, Соњиби Куръон бигуфто зери пойи модар аст.

Эњтироми волидайн ба њар фарди мусалмон новобаста аз синну сол, љою макон шарт ва зарур аст, чунки ин амри Худост. Далел, Худованд мефармояд: «Худоро парастиш намоед ва чизеро шарики Ў насозед, ба падару модари худ некўї намоед», (Сураи «Нисо», 36). Бинобар ин, моро шарту зарур аст, ки ба падару модар накўиро шиор намуда, аз озори онњо даст кашем. Пўшида нест, агарчи калонсол низ шуда бошем, дар назди падару модар њамон кўдаки хурд ва фарзанд ба њисоб меравем. Њоло назаре менамоем ба сураи «Исро», ояњои 23-24. Худованд дар ин љо мегўяд: «Парвардигори ту њукм кард, ки ба љуз худаш

касеро ибодат накунед ва ба падару модар некўї бикунед, агар яке аз онњо ё њарду назди ту ба калонсолї расиданд, пас дар наздашон «УФ» нагўед, бар онњо бонг мазан, сухани нек бигў ва аз љињати мењрубонї бозуи фурутаниро барояшон паст кун ва бигў, эй Парвардигори ман, бар онњо бибахшої, чунончи маро дар хурдсолї парвариш карданд». Дар ин ояи карима, Худованд ибодати худ ва икроми волидайнро дар мадди аввал нињодааст, ки далолат ба ќадру ќимат доштани волидайн дар назди Худованди бузург мекунад. Муфассирини киром мегўянд, агар аз мафњуми «уф» дида њарфи осонтаре мешуд, њаройина Худованд онро зикр менамуд. Бузургон дили волидайнро ба монанди шишаи софу беѓубор зикр намудаанд.

Пўшида нест, ки ризогии Аллоњ дар ризогии волидайн ва ѓазаби Аллоњ дар ѓазаби онњост. Њар шахсе бихоњад, ки Худованд аз ў розї бошад, пас дар дарёфти ризогии волидайн таъхир накунад. Хоњї, ки Худой аз ту хушнуд шавад, Сармояи умри ту њама суд шавад. Дар банди ризои волидайнат мебош, То љумла гуноњат њама нобуд шавад.

Њар кї волидайнро хушнуд дошт, барои худ накўйии дунё ва охиратро чамъ бинмудааст. Чунонки мегўянд, як назари бо лутфу марњамати фарзанд барои волидайн савоби бузургеро доро мебошад. Дар њадисе омадааст, ки шахсе назди Паёмбари Худо (с) омада гуфт: Ё Расулаллоњ маро панде бидењ, ки аз амали он охирати худро дарёбам.

13

Паёмбар (с) пурсид: Падару модар дорї? Гуфт, оре. Паёмбар(с) фармуд: Онњоро эњтиром кун ва амрашонро ба љой ору аввал таъомро ба онњо бихўрон. Худованд ба њар лукмаи таъом ба ту дар љаннат ќасре ато мекунад. Пас агар мехоњем дар оянда мавриди эњтироми фарзанд ќарор бигирем, барои мо зарур аст, ки имрўз волидайни хешро эњтиром намоем, агар мехоњем зиндагии хубу арзанда дошта бошем, боз њам адо кардани њурмати волидайнро зарур ва муњим бидонем, агар мехоњем мањбуби Худо бошем, эњтироми волидайнро муќаддам бигузорем.

Аз мукофоти амал ѓофил машав, Гандум аз гандум бирўяд, љав зи љав.

Боќї ќазоват њаќки туст, хонандаи азизу гиромї!

Муќаддас Юсуфї, донишљўи ДИТ, факултаи таърихи Ислом

МОДАР Њар ќадар љињати васфу ќадрдонии модар бинависем, боз њам њаќќи ўро адо карда наметавонем.Бешак, модар бузургтарину наздиктарин шахс барои инсон аст ва ќобили муќоиса бо каси дигареро надорад. Худованд дар нињоди њар инсон як кашиш ва ангезаву отифае нисбат ба модарро халќ бинмуда, ки тамоми умр ўро њамроњ будааст. Њар кадоме аз мо фитратан модари худро дўст медорем, яќин дорем, ки бењтарину мењрубонтарини модарон мањз модари худам аст. Бале, дар ин навъи бардошт иштибоњ накардаем ва дуруст аст, чунки ўст азизу мењрубонтарини онњое, ки моро ињота намудаанд. Аввалин њарфе, ки кўдак, њатто як инсони бузургсоли доро буда аз неъмати модар, њангоми ба хона ворид гаштан ба забон меорад, «Модарам дар куљост» мебошад. Модарро суроѓ доштан аз иштиёќу ниёзњои ботинист, ки њар лањзаи хос аз худ дарак медињанд. Барои инсон дар чунин њолат танњо нигаристан ба чењраи модар ва дар канори худ эњсос намуданаш оромишу фарањмандї мебахшад. Њамаи мо њамин њолотро дар њаёти њамарўза аз сар гузаронидаем. Чи ќадар модарони мо зебову мењрубон ва бузурганд. Ба ќадри онњо бояд дар зиндагиашон бирасем, ки баъдан ангушти пушаймонї мегазем. Дунё чунин асту низомњояш њам, рўзе фаро мерасаду модарро дар њељ љое намеёбем. Агар замоне њангоми суроѓ намудан аз хонае пайдош намекардем, њатман дар хонаи дигар бо садои «љони оча»

Њаст аз модар њама фарњанги зист. Модар ар бедору донову хабир, Нест фарзандаш љањолатро асир. Аз фиребу макру найранги яњуд Дев аз боруи худ ояд фуруд. Ў бидонад наќши модар дар љањон Модари мо гавњари морост кон. Модари бедор бедорат кунад, Бо Муњаммад оќибат ёрат кунад. Њам дами Исо дар ў парварда аст, Анбиёву авлиё овардааст... Миллат аз анфоси ў бедор шуд Дар хароботи љањон меъмор шуд. Марями моро зи маъбад пеш кард З-он сипас моро ѓуломи хеш кард. Гар ту мехоњї накў фарзандро Сахт кун бо модараш пайвандро.

ё «лаббай бачам» посух медод. Пас ба ќадри МОДАР бирасед, дўстони азиз! Модар аз фарњангу аз дониш ба дур

Миллати бечора нодон асту кўр. Модари бегона аз дини Худо, Мекунад моро зи њастимон људо. Дарди миллатро нигар бемодарист,

Шав аниси ў ба њамроњи китоб Ќалби ўро соз огоњи китоб

Абдуррашиди Фозил

14

13 ноябри соли 2014

www.nahzat.tj пешнињод

Ба номи Худои бахшояндаи мењрубон. Тафсиру тањлили Ислом дар њар ваќту замон диќќати уламоро ба худ љалб намудааст. Њар кадоме аз онњо мувофиќи донишу фањмиши худ асар эљод карда, ки на њамаи онњо ќобили ќабуланд. Раванди њаводис ва тањаввулотњо баёнгари он аст, ки Ислом тафсиру тањлили нав ва муосирро таќозо дорад. Аз ин хотир, чанд назареро бо истифода аз оятњои ќуръонї ин љо матрањ месозем.

Ќиссањои динї тафсиру тањлили нав мехоњанд Дар сарчашмањое овардаанд, ки Азозил њазор сол хазинадори Бињишт буд ва њар рўзро ба њазор соли индунёї баробар медонанд, ки ба 354 миллион соли ќамарї баробар аст. Вале саволе ба миён меояд, ки ў хазинадори кї буд ва чиро хазинадорї мекард? Дар њоле ки бињиштиён дар истифодаи меваю хўрданињо озоданд, дигар чизњо њам њадяи Худовандист барои одамон. Фариштагонро ба хўрокаву пўшока сару коре нест. Бињишту дўзах барои таќводорону зиёнкорон халќ шудаанд. Њурони бињиштиро на чашми касе дидаву на дасти касе расида. Дар пештоќи њар даре номи соњиби хона сабт гардида, аммо Азозил минбари худро дар куљо сохт? Дар љои дигар Азроилро ќабзкунандаи рўњи одамон медонанд, пас рўњи дигар махлуќонро кї ќабз мекунад? Одам(а) ќадање хамр хўрд ва ањди Худовандро фаромўш кард. Вале шароби бињишт инсонро сархуш намесозад, баръакс мењри одамиро ба Холиќ зиёдтар мегардонад. Ин шароби индунёист, ки мебарад ўро ба бероњагї. Аммо бубинед Одам(а)-ро ба Сарандеб ва Њавворо ба Хуросон фуруд оварданд ва танњо баъди дусад сол дар Љабали Рањмат бо њам вохўрданд. Дар ин дусад сол Њавво чї гуна ризќу рўзї ва пўшокае дошт? Ќурбонии Ќобилу Њобилро дар Мино маънидод мекунанд. Онњо чї гуна аз Сарандеб рафта, боз ба Сарандеб баргаштанд. Агар ин

суханњо нисбати Иброњим(а) мебуданд, њаќиќати воќеъї дошт. Худованд мефармояд, ки њар нафсеро љуфт офаридам: нару мода. Ба ќавли муфассирон дар киштии Нўњ(а) љуфти хук, муш ва гурба набудааст. Аз бинии фил љуфти хук, аз бинии хук љуфти муш ва аз бинии шер љуфти гурба офаридаанд. Вале мушњо барои гуноњашон аз љониби гурбањо њалок гардиданд. Пас дуюмбора онњо чї гуна офа-

Мавлоно Љомї њам дар ќиссаи худ Алиро ќањрамони мўъљизакор мешуморад. Гўё рўњи вай пеш аз замони пайдоиши Одам(а) дасти девро ба чўби хурмо бастааст, ки таќрибан баъди њафт њазор сол ин дастро мекушоянд. Мавзўи омўзиши љинњоро назари олимони шўравї њам дунбол мекарданд ва ба гуфтаи онњо љинњо нисбат ба инсон умри дароз мебинанд ва талхии маргро низ меча-

Ибни Сино њам Ќуръонро тафсир кардааст ва ба аќидаи ў як рўњ 5 маротиба ба замин ба вуљуди панљ нафар ворид шудааст. Аммо бо фармудаи Худованд дар Ќуръон рўњи инсон дар замони ќабз шуда, то рўзи ќиёмат нигоњ дошта мешавад. рида шуданд? Киштии Нўњ(а) њафтод бор гўё Ќаъбаро тавоф кардааст, вале Ќуръон ин суханонро инкор мекунад: «Он гоњ, ки баланд мекарданд Иброњиму Исмоил тањкурсї ва деворњои хонаи Каъбаро…», (сураи «Баќара», ояи 127). Яъне ќабл аз Иброњим Ќаъба вуљуд надоштааст. Дар ќиссае аз љониби шайх Аттор оиди Султон Љамљама омадааст, ки ў дубора зинда карда мешавад ва ба Ислом рў меорад. Аммо ин ахбор на дар Ќуръон асту на дар таърихи Исо. Чунин њикоя нисбати Узайр (а) дар сураи «Баќара», ояти 259 оварда шудааст.

шанд. Њаким Фирдавсї дар ќисми 1 ва 4-и «Шоњнома» Аллоњро ситоиш ва ба Паёмбар (с) дуруд фиристода аз дини Ислом маълумот медињад. Аммо дар ќисмњои 2- 3 ба Зардуштї гаравида, ки «Шоњнома» моњияти дуалистї пайдо мекунад. Пас ў чї гуна ќуръонхон будааст, ки пайдоиши инсонро аз давраи Каюмарс оѓоз мекунад, дар њоле ки пайдоиши инсон дар тамоми таърихномањои динї ба Одам(а) мансуб аст. Ибни Сино њам Ќуръонро тафсир кардааст ва ба аќидаи ў як рўњ 5 маротиба ба замин ба вуљуди панљ нафар ворид шудааст. Аммо бо

фармудаи Худованд дар Ќуръон рўњи инсон дар замони ќабз шуда, то рўзи ќиёмат нигоњ дошта мешавад. Маќсад аз навиштани ин матлаб бепоя донистани чизе дар Ислом нест, балки мурод тозагию покизагии он аст. Њамчун як фарди мусалмон намехоњам нисбати Ислом туњмату бадгумонињо кунанд ва афсонаву сењрњо бибофанд. Нисбати муаррихону муфассирон њам ѓаразе надорем, зеро њар кадоме дараљаи донишу љањонбинии худро доштаанд. Танќид кардан осону ифшо кардан мушкил аст. Оё мо ба саволи Офаридгор дар рўзи њашр дар мавриди чї хизмат кардани худ омода њастем? Асри 21 аст, асри тараќќиёту пешравї ва инкишоф дар њама соња, хусусан васоили шинохт аст, ки ин њама ба Ислом алоќаи зич доранд. Барои мисол, макони киштии Нўњ(а) дар Наљаф, сандуќи Сулаймон дар Њабашистон, дигаре аз хонањо, ки дар дили санг барои азоби Худованд сохта буданд дар Африќои Љанубї, оби шўру ширин дар Халиљи Форс. Дар назди уламо вазифа ва масъулияти бузургест, ки мебояд Исломро аз нав мавриди омўзиш ќарор дињанд ва њар факту далелро бо илми Ќуръон асоснок намоянд. Аксбардорї кунанд ва силсиласуратњоро бисозанд. Ќуръон фасона нест, њаќиќат ва таърихнома аст.

М. Њомидов

www.nahzat.tj

13 ноябри соли 2014 маснавї

Мунољот кардани шубон бо Њаќтаъоло дар ањди Мусо (а)

15

Гарчанде Љалолуддини Румї-(1207-1273) дорои асарњои дигаре бошад њам, вале ўро бештар њамчун муаллиф «Девон»-и Шамс ва «Маснавии маънавї» мешиносанд. Агар мо дар мавриди ин ду асар маълумот дињем, сухан ба дарозо мекашад ва њафтавор имкони нашри онро надорад. Бинобар њаминњам ќарор додем, ки ќиссаи чўпон бо њазрати Мусо(а)-ро аз «Маснавии маънавї» пешкаши мардуми бофарњанг гардонем. Ногуфта намонад, ки ќиссаи мазкур яке аз бењтарин ва муассиртарин ќиссањои Маснавї ба њисоб меравад. Барои муаррифї намудани ин асари орифи шинохта ин љо овардани гуфтаи зерини Мавлоно Абдурањмони Љомї кофист: «Маснавии маънавї»-и Мавлавї, Њаст Ќуръон дар забони пањлавї. Ва инак сухан ба њазрати Мавлои Рум: Дид Мусо як шабонеро ба роњ, К-ў њамегуфт: Эй Кариму эй илоњ. Ту куљойї, то шавам ман чокарат, Чоруќат дўзам, кунам шона сарат. Эй Худои ман, фидоят љони ман, Љумла фарзандону хону мони ман. Ту куљойї, то ки хидматњо кунам, Љомаатро дўзаму бахя занам. Љомаат шўям, шапушњоят кушам, Шир пешат оварам, эй Муњташам. В-ар туро беморие ояд ба пеш, Ман туро ѓамхор бошам њамчу хеш. Дастакат бўсам, бимолам поякат, Ваќти хоб ояд, бирўям љоякат. Гар бидонам хонаатро, ман мудом Равѓану шират биёрам субњу шом. Њам паниру нонњои ровѓанин Хумрањо љурѓотњои нозанин. Созаму орам ба пешат субњу шом, Аз ман овардан, зи ту хўрдан тамом. Эй фидои Ту њама бузњои ман, Эй ба ёдат њай-њаю њайњои ман. З-ин намат бењуда мегуфт он шубон, Гуфт Мусо бо,кї астат эй фалон. Гуфт бо он кас, ки моро офарид, Ин замину чарх аз Ў омад падид. Гуфт Мусо: њой, хирасар шудї, Худ мусалмон ношуда кофар шудї. Ин чи жож аст, ин чи куфр асту фишор, Пунбае андар дањони худ фишор. Ганди куфри ту љањонро ганда кард, Куфри ту дебои динро жанда кард. Чоруќу пойтоба лайиќ мар турост, Офтоберо чунинњо кай равост? Гар набандї з-ин сухан ту њалќро, Оташе ояд бисўзад халќро. Оташе гар н-омадаст ин дуди чист, Љон сиёњ гашта равон мар дуди чист, Гар намедони, еи Яздон довар аст, Жожу густохї туро чун бовар аст Дўсти бехирад худ душманист, Њаќтаъоло з-ин чунин хидмат ѓанист, Бо кї мегўйї ту ин,бо амму хол, Љисму њољат дар сифоти Зулљалол . Шир ў нўшад, ки дар нашъунамост, Чорук ў пўшад, ки ў муњтољи пост. В-ар барои банда аст ин гуфтугў, Он ки њаќ гуфт, ў манасту ман худ ў. Он ки гуфт инни маризту лам таъуд. Ман шудам ранљур Ў танњо нашуд. Он ки бе ясмаъ ва беюбеир басар шудаст, Дар њаќќи он банда ин њам бењудаст Бе адаб гуфтан сухан бо хоси њаќ, Дил бимиронад, сияњ дорад вараќ. Гар ту мардеро бихонї Фотима, Гарчи як љинсанд марду зан њама. Ќасди хуни ту кунад, то мумкин аст. Гарчи хушхўю њалиму сокин аст. Фотима мадњ аст дар њаќќи занон, Мардро гўйї бувад захми синон. Дасту по дар њаќќи мо истоиш аст, Дар њаќќи покии Њаќ олоиш аст. Лам Ялид лам юлад Ўро лоиќ аст, Волиду мавлудро Ў холиќ аст. Њарчи љисм омад,валодат васфи ўст, Њар чи мавлуд аст ў з-ин сўи љўст. З-он ки аз кавну фасод асту мењин, Њодис асту муњдисе хоњад яќин. Гуфт: «эй Мусо, дањонам дўхтї», В-аз пушаймони ту љонам сўхтї; Љомаро бидриду оње карду тафт,

Сар нињод андар биёбону бирафт, Итоб кардани Њаќтаъоло бо Мусо(а) аз бањри шўбон Вањи омад сўи Мусо аз Худо, Бандаи моро зи мо кардї људо. Ту барои васл кардан омадї, Не барои фасл кардан омадї. То тавонї по манењ андар фироќ, Абѓазулашёи ъинди атталоќ. Њар касеро сирате бинњодаем. Њар касеро истилоње додаем, Дар њаќќи ў мадњу дар њаќќи ту зам, Дар њаќи ў шањду дар њаќќи ту сам. Дар њаќќи ў нуру дар њаќќи ту нор, Дар њаќќи вирду дар њаќќи ту хор. Дар њаќќи ў неку дар њаќќи ту бад, Дар њаќќи ў ќурбу дар њаќќи ту рад. Мо барї аз поку нопокї њама, Аз гаронљониву чолокї њама. Ман накардам халќ, то суде кунам, Балки то бар бандагон људе кунам, Њиндиёнро истилоњи њинд мадњ, Синдиёнро истилоњи Синд мадњ. Ман накардам пок аз тасбењашон, Пок њам эшон шаванду дурфишон. Мо бурунро нангарему ќолро, Мо дарунро бингарему њолро. Нозири ќалбем, агар хошеъ бувад, Гарчи гуфти лафз нохозеъ бувад. З-он ки дил љавњар бувад, гуфтан араз, Пас туфайл омад араз љавњар ѓараз. Чанд аз ин алфозу измору маљоз. Сўз хоњам, сўз, бо он сўз соз. Оташе аз ишќ дар љон барфурўз, Сар ба сар фикру иборатро бисўз. Мусиё, одобдонон дигаранд Сўхтаљону равонон дигаранд. Ошиќонро њар нафас сўзиданест, Бар дењи вайрон хирољу ушр нест. Гар хато гўяд, варо хотї магў, Гар шавад пурхун шањидонро машў. Хун шањидонро зи об авлитар аст, Ин хато аз сад савоб авлитар аст. Дар даруни Ќаъба расми ќибла нест, Чи ѓам ар ѓаввосро почила нест. Ту зи сармастон ќаловузї маљў, Љомачоконро чи фармої руфў. Миллати ишќ аз њама дунё људост, Ошиќонро мазњабу миллат Худост. Лаълро гар муњр набвад пок нест, Ишќ дар дарёи ѓам ѓамнок нест. Вањй омадан ба Мусо(а) аз бањри узри он шубон Баъд аз он дар сирриа Мусо Њаќ нуњуфт, Розњое, к-он намеояд бигуфт. Бар дили Мусо суханњо рехтанд. Диданд гуфтан ба њам омехтанд. Чанд бехуд гашту чанд омад ба худ, Чанд парид аз азл сўи абад. Баъд аз ин гар шањр гўям аблањист, З-он ки шарњи ин варои огањист. В-ар бигўям аќлњоро барканад В-ар нависам бас ќаламњо бишканад. В-ар бигўям шарњњои муътабар, То ќиёмат бошад он бас мухтасар. Лољарам кўтоњ кардам ман забон, Гар ту хоњї аз даруни худ бихон. Чун ки Мусо ин итоб аз Њаќ шунид, Дар биёбон дар пайи чўпон давид. Бар нишони пайи он саргашта ронд, Гард аз паррай биёбон барфишонд. Гоми пойи мардуми шўрида х(в) ад, Њам зи гоми дигарон пайдо бувад. Як ќадам чун рух зи боло то нишеб, Як ќадам чун пил рафта бар уреб.

Гоњ чун мавље барафрозон алам. Гоњ чун моњї равона бар шикам. Гоњ бар хоке навишта њоли худ, Њамчу раммоле, ки рамле барзанад. Гоњ њайрон истода, гањ давон, Гоњ ѓалтон њамчу гўй аз савлаљон. Оќибат дарёфт ўрову бидид, Гуфт: мужда дењ, ки дастуре расид. Њељ одобею тартибе маљў, Њар чи мехоњад дили тангат, бигў. Куфри ту дин асту динат нури љон, Эминї в-аз ту љањоне дар амон. Эй муъофи яфъалиллоњ мо яшо, Бе муњобо рав забонро баргушо. Гуфт: эй Мусо, аз он бигзаштаам, Ман кунун дар хуни дил оѓуштаам. Ман зи садри мунтањо бигзаштаам, Садњазоронсола з-он сў рафтаам. Тозиёна барзадї, асбам бигашт, Гунбаде карду зи гардун баргузашт. Мањрами носути мо лоњут бод, Офарин бар дасту бар бозут бод. Њоли ман акнун бурун аз гуфтан аст, Он чи мегўям на ањволи ман аст. Наќш мебинї, ки дар ойинаест, Наќши туст он, наќши он ойина нест. Дам, ки марди нойї андар ной кард, Дархури ной аст, не дархурди мард. Њону њон гар њамд гўйї гар сипос, Њамчу нофарљоми он чўпон шинос. Њамди ту нисбат бад-он гар бењтар аст. Лек он нисбат ба Њаќ њам абтар аст. Чанд гўйї чун ѓито бардоштанд, Дин набуда он чи мепиндоштанд. Ин ќабули зикри ту аз рањмат аст, Чун намози мустањоза рухсат аст. Бо намози ў биёлудаст хун, Зикри ту олудаи ташбењу чун. Хун палид асту ба обе меравад. Лек ботинро наљосатњо бувад. К-он ба ѓайри оби лутфи Кирдигор, Кам нагардад аз даруни марди кор. Дар суљудат кош рў гардоние. Маънии субњона рабби доние. К-эй суљудам чун вуљудам носазо, Мар бадиро ту накўйї дењ љазо. Ин замин аз њилми Њаќ дорад асар, То наљосат бурду гулњо дод бар. То бипўшад он палидињои мо, Дар иваз бар рўяд аз вай ѓунчањо. Пас чу кофар дид, к-ў дар доду људ, Камтару бемоятар аз хок буд. Аз вуљуди ў гулу мева наруст. Љуз фасоди љумла покињо наљуст. Гуфт: вопас рафтаам ман дар зањоб, Њазрато, ё лайтанї кунту туроб. Кош аз хокї сафар нагзидаме, Њамчу мурѓон донае мечидаме. Чун сафар кардам маро роњ озмуд, З-ин сафар кардан рањовардам чї буд. З-он њама майлаш сўи хок аст. к-ў, Дар сафар суде набинад пеши рў. Рўй вопас карданаш аз њирсу оз, Дар рањи ў њељ на сидќу ниёз. Њар гиёро, к-аш бувад майли уло, Дар мазид асту њаёту дар намо. Чуики гардонид сар сўи замин, Дар камию хушкию нуќсу ѓабин. Майли рўњат чун сўи боло бувад. Дар тазоюд марљаъат он љо бувад. В-ар нагунсорї сарат сўи замин, Офилї Њаќ ё лињуббил офилин.

Баргардон ва тањияи С. Шарифов

16

13 ноябри соли 2014

www.nahzat.tj

НАСИЊАТ ГЎШ КУН, ЉОНО...

Панду андарз

Бар умеди роњи боло кун ќиём, Њамчу шамъе пеши мењроб, эй ѓулом. Ашк мебору њамесўз аз талаб, Њамчу шамъи сарбурида љумла шаб. (Мавлонои Румї)

Аз Каломи Илоњї - Оё (дини дигаре) ѓайри дини Худоро мељўянд, дар њоле ки њар кї дар осмонњо ва дар замин аст, хоњ нохоњ таслими Ў гаштааст ва ба сўи Ў бозгардонида мешаванд, (сураи «Оли Имрон», ояти 83).

- Бигў: Мо ба Худо ва ба он чи бар мо ва он чи бар Иброњим, Исмоъил, Исњоќ, Яъќуб ва Асбот нозил шудааст ва ба он чи ба Мўсо, Исо ва дигар паёмбарон аз љониби Парвардигорашон дода шудааст, имон овардаем ва миёни њељ кадоме аз ин (паёмбарон) фарќ намегузорем ва мо таслими Ў мебошем, (сураи «Оли Имрон», ояти 84).

- Ва касе ѓайр аз Ислом дини дигаре биљўяд, њаргиз аз ў пазируфта нахоњад шуд ва ў дар охират аз зиёндидагон мебошад, (сураи «Оли Имрон», ояти 85).

- Худо чї гуна (он) ќавмеро њидоят менамояд, ки пас аз имонашон кофир шуданд ва (ќаблан) шањодат дода буданд, ки паёмбар њаќ аст ва далелњои (равшане) низ барояшон омад ва Худо њаргиз мардуми ситамгарро њидоят наменамояд, (сураи «Оли Имрон», ояти 86). Аз ањодиси шариф - Аз Абўмунтафиќ (р) ривоят аст, ки Паёмбар (с) фармуд: Худоро ибодат кун, барои Ў чизеро шарик ќарор мадењ, намози фарзро адо намо, закоти молро адо кун, тавонгар бошї њаљљу умра намо, моњи Рамазонро рўза бидор. Њар муъомилае, ки аз мардум бароят хуш ояд, ту низ бо мардум чунон муомила намо

ва њар муомилае, ки аз мардум бароят хуш нест, ту низ он гуна муомиларо тарк намо, (ривояти Табаронї, Суютї ва Манновї).

- Аз Абдуллоњ ибни Аббос (р) ривоят аст, ки Паёмбар (с) фармуд: Насабњоятонро бишноседу бо хешон рафтуомад намоед. Зеро агар хеширо бибуред, наздиктарин хешон аз шумо дур мешаванд. Агар рафту омад намудед, дуртарин хеш ба шумо наздик мешавад.

- Аз Зайд ибни Арќам (р) ривоят аст, ки Паёмбар (с) фармуд: Худоро ибодат намо, мисле ки Ўро мебинї, агарчи ту Худоро набинї, Ў туро мебинад ва нафсатро мурда пиндор, (ривояти Абўнаим, Суютї ва Манновї).

- Аз Маъоз ибни Љабал (р) ривоят аст, ки Паёмбар (с) фармуд: Худоро ибодат кун, барои Ў чизеро шарик ќарор мадењ, барои Худо чунон амал кун, ки гўё Ўро мебинї ва нафсатро аз мурдагон бишмор. Дар назди њар сангу дарахт Худоро зикр намо. Њар гоњ ба муќтазои инсоният кори зиштеро анљом намудї, дар пањлуи он кори некеро анљом бидењ. Чун гуноњро ошкор анљом додї, савобро низ ошкор анљом бидењ, (ривояти Табаронї, Байњаќї ва Суютї).

Ќавли ёрони Расулуллоњ (с) - Њељ мусалмонеро нотавон ва нодор надонед, зеро мусалмони нодор њам дар назди Аллоњ (љ) иззати зиёд дорад, (њазрати Абубакри Сиддиќ (р)).

- Ба шуњрат ва симои шахс назар макун,

фирефтаи намозу ниёзи шахс магард. Танњо бар аќл ва ахлоќи шахс назар бикун, (њазрати Умар (р)).

- Дида гар бино бувад, њар рўз мањшар аст, (њазрати Усмон (р)).

- Шахсе, ки аз Худо натарсад, аз банда шарм намекунад, (њазрати Алї (р)).

Ќавли бузургон - Зинњор бо девонагон ва ањли илме, ки равиши мунозара ва истидлоли бо њуљљатро намедонанд, њамчунин бо онњое, ки илмро мањз ба хотири касби љоњу маќом меомўзанд ва барои резонидани обрўи дигарон ба мунозара ва баррасии масоил дар байни мардум мепардозанд, суњбат макун. Зеро онњо мехоњанд туро шармандаву беобрў намоянд, дар ин бора аз чизе ибо надоранд, агарчи туро ба њаќ бидонанд, (Имоми Аъзам (р)).

- Њашт гурўњ мардумро хорї пеш ояд: яке нохонда бар хони касон нишинад, дигаре бар худованди (соњиби) хона фармон дињад, савумї аз душманон некї чашм (умед) дорад, чањорумї бо роз гуфтани касон гўш дорад, шашумї бартар аз мартабаи хеш нишинад, њафтумї њадис (суњбат) кунад пеши касе, ки аз вай нашнавад ва њаштумї дўстї бо ноањлон кунад, ( Имом Ѓаззолї (р)).

- Љавонмардо, њаргиз гумон мабар, ки ишќи дунё ва шавќи уќбо бо њам рост ояд ё дунёро тавонї будан, ё уќборо ё њаворо (њавасро) тавонї (ба даст овардан) ё Худоро. Аммо ваќте њам дунёро хоњї ва њам охиратро, он ба коре наёяд, чї дўстии ў султонест, ки бо касе насозад, андар рањи ишќ ё ту гунљї ё ман, (шайх Саъдї) - Ислом дине нест, ки дар он аз зўриву маљбуркунї кор гирифта шавад. Инсон дар масъалаи эътиќод ва надоштани он озод аст. Худованд роњи дурустро нишон дода, њар инсон дар амри ќадам бардоштан дар ин роњ мухтор аст, (устод Сайид Абдуллоњи Нурї).

- Танњо афроди муѓриз мехоњанд, эътиќоди мардумро нисбати гузаштагонашон заъиф ва худро эњёкунандаи суннат љилвагар созанд. Дар њоле ки ба ин амалашон яке аз суннатњои муњими исломиро, ки аз ќарни аввал то ба имрўз љорист, зери суол мебаранд, (устод Муњаммадшариф Њимматзода).

- Он ки метавонад кори неке анљом бидињад, чї интизорї дорад ва аз кї подош мехоњад? (Муњаммади Њиљозї).

- Утоќи бидуни китоб монанди љисми бе рўњ ва хонаи бидуни чароѓ аст, (Муњсини Ризої) - Дўстатро афв ва афви кардаатро фаромўш намо. Аз ин авф ёд макун, (Имом Шомил) - Накўї њамон об аст, ки њар бадиро рафъ мекунад; дар торикистону љангалистон њамроњї менамояд. Монандии некї ва об боз дар он аст, ки њарду њамчунинанд, ба ќадраш намерасанд, вале њангоми нестї дар њасрати њарду доѓ мешаванд, (Рањим Мусулмониён) Фароњамсоз, Муњиддин Асозода

Таъзия Раёсати Олии ЊНИТ ва раёсатњои шуъбаи вилоятї ва бахши ноњиявии он дар Суѓд ва Исфара нисбати даргузашти модараруси Абдусаттор Бобоев, узви Раёсати Олии њизб арзи тасаллият баён карда, аз даргоњи Худованди манон ба пайвандону наздикони марњум сабри љамил хоњонанд. Раёсати бахши ЊНИТ дар ноњияи Њисор нисбати даргузашти Љалол Азимов, узви фаъоли њизб тасалият ва таъзияи хешро изњор дошта, дуъогуи он аст, ки хонаи охирати ин бародарро Љанатулмаъво ќарор дода, барои бозмондагони марњум сабру истиќомат ато намояд. Раёсати шўъбаи ЊНИТ дар шањри Душанбе нисбати даргузашти бародари Азизхуља Хољаев, муъовини раиси шуъбаи мазкур арзи тасалият намуда, аз даргоњи Худованд барои марњум Љанатулмаъво ва бозмондагону наздиконаш сабри љамил хоњон аст.

Муњаррир: Њикматуллоњ Сайфуллоњзода sangvori@mail.ru Телефон: 918-66-98-46 Котиби масъул: Шоњ Абдї Хабарнигорон: Субњияи Њомид Умед Сиддиќшоњ

Нашрия дар сомонаи

www.nahzat.tj

ќобили дарёфт аст Телефон: 625-77-28 Њафтанома дар заминаи гуногунандешї маќолањоеро низ ба нашр мерасонад, ки хилофи мавќеи ЊНИТ ва нашрия мебошанд. Масъулияти дурустии аснод ва далели њамагуна маводи воридшуда ба дўши муаллифон аст. Дастхат ва аксњо баргардонида намешаванд. «Наљот» меъёрњои ахлоќии фаъолияти журналистиро дар Тољикистон эътироф намудаву менамояд. Нашрия аз гузориши хабаргузорињои «Авесто», «Tojnews», «Азия плюс», «Ozodagon», «Форс», «Islamnews/ru», сомонаи родиоњои «Озодї» ва «ВВС», истифода мекунад. Њафтавор тањти раќами 0104/рз дар Вазорати фарњанги Љумњурии Тољикистон номнавис шудааст ва бо теъдоди 4300 нусха дар матбааи “Муаттар”-и ЊНИТ ба чоп мерасад. Супориши раќами 170. Нархаш шартномавї. Суратњисоби мо: 20402972316264, «Амонатбонк»

Нишонии идора: ш. Душанбе, кўчаи Борбад, хонаи раќами 1, дафтари марказии Њизби Нањзати Исломии Тољикистон, тел: 625-77-28