Наҷот 52

«...Бешубња, њизби Худо ѓолиб хоњад буд»,

Ќуръон: сураи Моида, ояти 56

Мубориза барои маљлисњои мањаллї доѓ хоњад буд

НАШРИЯИ

њИЗБИ

НАњЗАТИ

ИСЛОМИИ

ТОљИКИСТОН

№ 52 (822) Сешанбе, 25- уми декабри соли 2014 -и милодї, мутобиќ ба 3 - юми рабиъ-ул-аввал, соли 1436 - и њиљрии ќамарї

- Ширкат дар интихобот ва интихоби афроди лоиќу сазовор вазифаи имонї ва шањрвандии њар яки мову шумост. Барои тасмими ѓалат дар пешгоњи Худованд ва миллат љавоб хоњем гуфт! устод Сайид Абдуллоњи Нурї

Њарфи аввалу охирин Доѓест доѓи нангу риё бар љабини мо, Зишт аст, зишт дидаи ойинабини мо. Оёту истиноду ањодис дурўѓ нест, Инро, ки гуфтааст китоби мубини мо. Аммо шумо бањонатарошон чаро, чаро Тардид мекунед бар ойину дини мо. Ваќте ки дар баробари оянда сархамем. Фардо чу рўшан аст, њазор офарини мо! Љуз пеши пои хеш рањеро надидаем, Кўр аст, кўр дидаи ояндабини мо. Ангезае барои ѓазалњои шод нест, Дард аст, дард, њарфи дили оташини мо. Инљо ки офтоби њаќиќат ѓуруб кард, Оре, љароѓ мурда дар ин сарзамини мо. Бо ин нигоњи паст ба љое намерасем, Ин аст њарфи аввалу њам охирини мо.

Фирдавси Аъзам

Худкомагон палидони таъриханд

Ислоњ намехоњанд, вале мушкил метарошанд

Модар - чароѓи рўзгор ва оинаи зиндагї

Рањоии мардум, њадди аќал аз як мушкилї

2

25 декабри соли 2014

хабар

Конфронси њисоботї-интихоботї дар Норак

Бахши ЊНИТ дар шањри Норак 23-уми декабр конфронси њисоботї –интихоботии худро доир кард, ки дар он аз 30 вакили даъватшуда, 25 нафар ширкат варзиданд. Ќурбон Маннонов, раиси бахши њизб дар шањри Норак аз фаъолияти дусолаи раёсати бахш ва Суњроб Ашуров, раиси Комиссияи тафтишотии он низ аз дастоварду мушкилоти мављуди ду соли ахир муфассал дар назди вакилону мењмонон гузориш доданд.

Баъд аз гузориши масъулини аввали бахши њизб дар шањри Норак вакилон фикру андешањои хешро изњор дошта, фаъолияти раёсати бахшро ќаноъатбахш арзёбї карданд ва дар ин навбат њам Ќурбон Манноновро раиси бахши њизб интихоб карданд. Эмомалї Бердиев бошад, ба масъулияти раиси комиссияи тафтишотї пазируфта шуд. Дар конфронс, раиси шуъбаи НТМ, Рањматуллоњи Раљаб, ки бахши њизб дар шањри Норак дар мањдудаи он ќарор дорад, ширкат дошта, зимни табрики интихоби њайати нави раёсати бахши њизб таъкид бар он дошт, ки аъзо ва њаводорони њизб муборизаи хешро дар интихоботњои ќарибулвуќуъ ба Маљлиси олї ва маљлисњои мањаллї љиддан пеш хоњанд буд. Дар кори конфоронс њамчунин Гулизор Назарова, муовини раиси њукумати шањри Норак ширкат ва суханронї кард.

Фитнаи «Љумњурият»-ро бояд боздошт Вазири фарњанг, агар бофарњанг мебуд, бояд нашри рўзномаи «Љумњурият»ро манъ мекард, на «Нигоњ»-ро. Чунки ин рўзнома болотар аз тањќири президент љавњару њаќиќати фарњанг ва њастии ин мардумро тањќир карда истодааст. Бубинед, дар маќолањое, ки ин рўзнома нашр мекунад, ба дасти гурўње бо номи «намояндагони љањонбинии љумшудї» табарчаеро додаанд ва онњо барои давлати имрўзаи Тољикон идеология тарошиданианд...

- Аввалин иќдоми онњо инкори Худост. Вале мардум њам гуфтанд, бигзор бошанд дањриён, чун ин гуна афрод буданду хоњанд буд. Ба њар њол чунин инкор карданњо дар фарњанги мо, инкори љустуљўву шинохт ва аќлу имон аст - Баъдан ин гурўњ паёмбарону авлиё ва бузургони илму фарњанг, инчунин ишќ ва шавќу завќро инкор карданд - Савум, муллову зиёиро нашинохтанд ва рўњу маънавиётро афсона донистанд - Чањорум, гуфтанд, касе дар ин фарњанг аст, ба сиёсат машѓул набошад. Яъне њаќќи зиндагии шоистаи инсониро надорад, чун ин маънињо аз ѓарб ё аз таъриханд - Ахиран ахлоќу фарњангро њам инкор кардаанд - Шашум, онњо њамаро танњо дар як чиз мухтасар карданд, «табиати одамї». Акнун ин ќавми «љумшудї» байни Исо-

www.nahzat.tj

ву хар, харро интихоб кардаанд ва бо инкори њама гуна фарњанги воло, барои ин њукумат гўё идеология сохта истода, роњнамудї њам мекунанд. Тамаддунро бо барбарият якљо намуда, таърихи навини Тољиконро аз њамин нуќта оѓоз карданианд. Мантиќу маънии ин рўйдодро дар ќиссаи кентаврњо, яъне махлуќњои нимаодаму нимањайвон метавон пайдо кард. Аслан рўзномае, ки ба ќадри худ мерасад, ин гуна фикрњои харобу бепояро њељ гоњ нашр намекунад. Фикр мекунам, вазири фарњанг беш аз дигарон бофарњанг бошаду пеш аз дигарон бояд њамаи рўзномањоро хонда, тањлил кунад.... Мењмоншоњ Шарифов

Дуздии њуљљатњо аз идораи ЊНИТ Шаби 18 ба 19-уми декабр афроди номаълуме ба дафтари бахши ЊНИТ дар шањри Исфара, ки дар идораи андози њамин шањр ќарор дорад, ворид шуда, бархе аз њуљљатњои њизбї, аз љумла муњри онро бо худ бурдаанд. Абдусаттор Бобоев, љонишини раиси бахши мазкур дар ин маврид мегўяд: Субњи рўзи 19-уми декабр ба дафтари корї ворид шуда, дари онро шикаста дида, баъзе аз њуљљатњо, аз љумла муњри бахшро њам пайдо накардам. Њоло ба ШКД-и шањр мурољиат карда, мунтазири омадани онњоем”. Агар њадафи ѓоратгарон дуздиву расидан ба сарват мебуд, шояд утоќњои кормандони андоз барои онњо осонтару бењтар мебуд, вале ин љо эњтимол њадаф дигар бошад.

Дар арафаи баргузории интихоботи парлумонї чунин амалњо кори дасти касоне буда метавонад, ки аз њоло натиљаи интихоботро зери савол бурда, вазъро нобасомон карданианд. Хуб мебуд, агар масъулин љинояткоронро пайдо карда, њар кадомеро тибќи ният ва аъмолашон ба љавобгарї мекашиданд.

Вазорати адлия: Масъули њалли ин гуна мушкил нестем Чунин аст мазмуни посухи расмии Вазорати адлия ба дархости ЊНИТ дар мавриди пайдо кардани њалли мушкилоти баргузории љаласањои њизб, ки бо имзои Њ.С.Мирсаидзод, муовини вазири адлия ба дафтари ЊНИТ ворид шудааст. ЊНИТ зимни ирсоли номае унвонии вазири адлия навишт, ки «мувофиќи оинномаи њизб бояд њар моњ љаласањои бахшњои мањаллї ва ташкилоти ибтидоии он баргузор шаванд. Азбаски мушкил дар дафтари корист, аъзо ва масъулини њизб чунин љаласањоро дар манзилњои шахсї доир менамоянд, ки дучори монеагузорињо аз тарафи маќомоти гуногун ќарор мегиранд. Њизб дар сурати надоштани дафтари корї, фаъолияти худро дар мавриди гузаронидани љаласањои корї чї гуна ба роњ монад”, пурсида шудааст аз роњбарияти вазорати мазкур ва хоста шудааст, ки ба ин масъала рўшанї андохта, роњи њалро мушаххас намояд. Аммо посухи вазорат чунин аст: Ба ваколати Вазорати адлия ибрози андеша намудан љињати масъалањое, ки дар мактуби Шумо дарљ гардидаанд, мансуб намебо-

шад. Лозим ба ёдоварист, ки масъалаи эљоди мањдудиятњо аз тарафи маќомот дар мањалњо зимни баргузории љаласањои њизбї дар љаласаи иљроияи њизб, ки дар таърихи 8-уми сентябр дар ќароргоњи марказии он баргузор гардид, мавриди бањсу баррасї ќарор гирифт ва тасмим гирифта шуд, ки бояд унвонии Вазорати адлия нома ирсол гардад ва бизгор ин нињоди назораткунандаи фаъолияти ањзоби сиёсї пањлўњои ќонунии масъаларо шарњ дињад. Аммо тавре дар боло ишора шуд, посухи нињоди назорати фаъолияти ањзоби сиёсї канор рафтан аз масъулияти хеш будаасту бас.

Истамбул: Ф.Гюлен боздошт карда шавад Барои боздошти пешвои њаракати «Хидмет», Фатњуллоњ Гюлен ва мухолифи њукумати феълии Туркиё додгоњи шањри Истанбул њукм содир кардааст. Тавре «Тољнюс» аз ќавли хабаргузорињо менависад, ў дар ташкили гурўњи террористї гунањкор дониста мешавад. Прокурор њам барои ворид кардани номи Гюлен ба рўйхати Интерпол мурољиат кардааст. Хабаргузорињо мегўянд, њафтаи гузашта чањор њаводори “Хидмет”-ро њангоми тафтиши фаъолияти ин њаракат бо иттињоми таќаллубкорї ва туњмат боздошт кардаанд. Ба навиштаи нашрияњои туркї, яке аз боздоштшудањо корманди пулис Њидоят Коросо буда, ки бо далели худдорї аз додани маълумот ва шањодат ба тафтишот мавриди боздошт ќарор гирифтааст. Фатњуллоњ Гюленро яке аз рўњониёни маъруф медонанд, ки аз авохири солњои 90-ум аз Туркиё фирор карда, дар ИМА ба сар мебарад. Фаъолияти ў бо Раљаб Тайиб Урдуѓон, президенти феълии Туркиё дар за-

мони “љанги сард” њамсон будааст ва дар њамон солњо нисбати ў бо иттињоми талош барои таѓйири сохтори давлатї парвандаи љиної боз мешавад, вале Гюлен бо ќасди табобат рў меорад ба ИМА. Бо ба сари ќудрат омадани Урдуѓон иттињомот алайњи ў бардошта шуда, иљозат пайдо мекунад, ки ба Туркиё баргардад ва ин амр гўё дар заминаи муносибати хуби ў бо њукумати нав сурат гирифта бошад. Вале ин муносибат, агар љой дошт, дер давом накард ва ќазияи «Фасоди бузург» дар зимистони соли гузашта нишон дод, ки муносибати гюленњо бо Урдуѓон љиддї нест. Амалкарди онњо, тавре Урдуѓон гуфтааст: «Давлат андаруни давлат» мебошад. Љунбиши “Хидмет” дар Тољикистон њам маъруф аст. «Шалола» ном муассисаи таълимї, ки сарпарасти 6 литсейи туркиро дар Тољикистон ба ўњда дорад, яке аз муассисањоест, ки зери нуфузи “Хидмет” дониста мешавад. «Хидмет» дар Тољикистон ба љуз литсейњои

туркї тарњњои дигареро ба воситаи маркази “Диалог Евразия” низ пиёда менамояд ва миёни зиёиёну ходимони илм, инчунин журналистони Тољикистон њаводорони худро дорад. Соли 1999 як ќатор донишмандони Тољикистон, аз љумла шодравон Муњаммадљон Шакурї пешнињод карданд, ки фаъолияти ин литсейњо дар Тољикистон мамнўъ гардад. Феълан «Хидмет» тавассути маркази «Диалог Евразия» аз љумлаи мансабдорону коршиносон, шоирону нависандагон ва журналистон лоббињои ќавиеро ба вуљуд оварда, ки ошкору нињон аз манфиатњои литсейњои туркї њимоят мекунанд.

www.nahzat.tj

25 декабри соли 2014

хабар

Саидов: КМИР аз иштибоњоти гузаштааш ибрат бигирад Шамсиддин Саидов, яке аз шањрвандони Тољикистон, ки дар кишвари Олмон ќарор дорад, мегўяд: Интихоботи озоду шаффоф, он њам аз љониби як њокимияти демократї, ки аз хизматњои кардаи хеш барои мардум мутмаин мебошад, обрў ва эътибори кишварро дар хориљ баланд бардошта, дар дохил муњаббату бовари мардумро ба худ љалб карда метавонад. Ишон зимни суханронии хеш тавассути телефон дар Анљумани 11-уми ЊНИТ иштирокчиёни онро аз номи кулли муњољирини тољики муќими Олмон табрик гуфта, афзуд: Бовар дорам, ки анљуман тибќи наќша кори худро ба анљом расонида, номзадњои арзандаеро ба ин маъракаи муњими сиёсї пешнињод менамояд. Муњтарам Ш. Саидов аз фаъолияти солњои ќаблии КМИР эрод гирифта, гуфт: Эњтимол ин нињоди масъули баргузоркунанда ва нозири интихобот аз хатоњои гузаштаи хеш ибрат гирифта бошад ва

бо тањлили дуруст битавонад як шароити хуберо љињати анљоми ин мусобиќаи сиёсї бо фаъолияту бархурди матлуб тибќи нишондоди ќонун ва назокату арзишњои демократї анљом бидињад. Умед мекунам, анљуман битавонад кори худро муваффаќ анљом дода, номзадњои арзандаро пешнињоди ин миллат бигардонад. Барои тамоми аъзои ЊНИТ ва онњое, ки номзадии худро гузоштаанд, гуфтаниам, дар воќеъ масъулияти бузурге дар пеш аст ва бояд бо истифода аз илму таљрибаи худ бо мардум суњбат карда тавонед.

«Наљот» истиќлолият овард

Ассалому алайкум ва рањматуллоњи ва баракотуњ Дуъо мекунам, ки Худованд масъулини нашрияи Њизби Нањзати Исломии Тољикистон, «Наљот»-ро сињатманд нигоњ дошта, ќалами онњоро бурротар гардонад Муњтарам, Њикматуллоњ Сайфуллоњзода, тавре мегўянд: Ба Макка чї меравї, дилеро ба даст ор. Ман, њамчун як мўйсафедї 90сола ваќте аз хоб бедор мешавам, ба сўи дари њавлї нигариста, дар фикр мемонам, ки чї хабаре вориди хона мешуда бошад: нек ё бад?! Ба њар њол, инсон, мањз онњое, ки умрашон ба љое расидааст, сухани неку гуфтори некро интизор доранд. Аз ин хотир, чоп шудани навиштаљоти мо зери номи «Эњтироми гузаштагонэњтиромї миллат» дар «Наљот» ва даст ба дасти хонандагон дидани нашрияро шунида, хеле хурсанд шудам. Иллоњо њар маќсаде дар дил доред, Вањидул Ќањњор баровардаи хайр бигардонад, омин. Рўзи љумъаи 28-уми ноябр, ваќте шумораи навбатии «Наљот» ба оилаи 75-нафараи мо дастрас гардид, мавриди талошї ќарор гирифт. Аввалин шуда матлаби «Эњтироми гузаштагон-эњтироми

миллат»-ро фарзанди бузургамон, Карим Абдулњакимов, муаллими мактаби тањсилоти умумии №25-и ноњияи Исфара ќироъат карда, мазмуни онро ба њозирин шарњу тавзењ њам дод. Ањли оила ба мазмуни матлаб ошної пайдо карда, ба масъулини «Наљот» дуъои хайр фиристоданд ва модари фарзандон, Улфатбону Турсуноваи 86-сола фарзандон, набераву абера ва чаберањоро таъкид намуд, ки ваќте Худованд ба падару модар фарзанд ато мекунад, онњо умед доранд, ки фарзандон волидайнро фаромўш намесозанд, балки бо амалу гуфтори нек номбардори гузаштагони хеш мемонанд ва амалу гуфтори некро њамчун як фарњанги зиндагї силсиламаротиб такрору идома мебахшанд. Баъд аз ин суханони модар, набераву аберагон лаганду ќошуќро њаво дода, «Гулѓунчаи диёрам, лолазорам, бањорам»-ро замзама карданд. Ин њолатро шоњид гашта, ќалбам саршор аз мењру фарањ гардид ва хурсандиям пеш аз њама ин буд, ки чунин як фазои истиќлолиятро ба мо «Наљот» овард, бе шакку шубња!

Њољї Абдулњаким Турсунов, Исфара

Сухани палид

3

“Ва масали сухани палид њамонанди дарахти нопоке аст, ки аз бех барканда шуда ва суботе надорад”. Худованд дар Ќуръони карим ба хотири осон шудани фањми мавзўъ аз шеваи љолиб ва нишонраси муќобилгузорї бисёр истифода кардааст. Ин љо низ аз њамин шева истифода намуда, мазмуни ин оятро дар баробари мазмуни ояти ќаблї гузоштааст. Дар ояти ќаблї “сухани пок”-ро ба “дарахти пок” ва дар ин оят “сухани палид”-ро ба “дарахти нопок” ташбењ медињад. Вале бар хилофи ташбењи аввала, ки хусусиятњои “дарахти пок”-ро ба тафсил баён намуда буд, вижагињои “дарахти нопок”-ро ба ихтисор баён фармуда, онро дарахте унвон мекунад, ки аз замин барканда шуда, на бехе дар замин дораду на шохе рў ба осмон ва на тавони дар баробари камтарин бод истодан. Худованд дар ин масал “сухани палид”-ро ба ин гуна нињоли бепоя ва берешае, ки аз замин канда шуда ва ќарору ороме надорад ва бо вазидани бод аз як љо ба љои дигар партоб шуда, билохира ё ба коми оташ меафтад ва ё бар асари намнокї пўсида аз байн меравад, монанд кардааст. На бехе, ки он бошад ўро мадор, На шохе, ки гардад бад-он соядор. Гиёњест афтода бар рўи хок, Парешону бењосилу хорнок. Дар ин масал ваќте ба сифоти “дарахти нопок” таваљљуњ кунем, мебинем, Худованд онро на бо иборае монанди “решаи он (дар замин) устувор ва шохааш дар осмон аст”, балки бо ибораи “аз бех барканда шуда ва суботе надорад”, васф кардааст. Бесуботию нопойдорї ва ќарору ором надоштани дарахти мазкур бархоста аз адами бархурдории он аз аслу бехи устувор дар замин аст. Инчунин аз ин ишора бармеояд, ки шохањояш на танњо ба осмон сар намекашад, балки каљу заиф ва ѓайри ќобили истифода буда, на шукуфа дораду на баргу гул. Бо таваљљуњ ва андеша намудан дар мавриди он ки “сухани пок” ва масали барои он задаи Ќуръони карим чї маъноро мерасонад, ба осонї метавон ба дарки маънои “сухани палид” ва мисоли он расид ва фањмид, ки маќсуд аз “сухани палид”, ки нопок, беаслу бесубот буда, шохањояш каљу заъиф ва мањруми шугуфаву баргу гул аст, аќоиди илњодию лодинї ва ширки ба Худо мебошад. Бояд гуфт, вориди афкори мардум гаштани эътиќодоти куфру илњод, ширку лодинї ва амал ба муќтазои он ва самти зиндагиро мутобиќи он таъин кардан љомеъаи инсониро ба бероњањо кашонда, анвоъи инњирофоти фикрї, аќидатї ва ахлоќиро бар дўши афроди љомеъа менињад. Зеро эътиќоди фосид дар зоту сифоти Парвардигор ва адами боварї ба рўзи љазо бар дурии инсон аз Худованд суръат мебахшад ва ба вай љуръати гуноњ кардан медињад. Табиист, ки гуноњу маъсияти зиёд боиси реша давондани гумроњї дар умќи ќалби одамї гашта, ќобилияти ташхиси неку бад ва бардошти дурустро аз он салб мекунад. Ваќте аксари афроди љомеъа гирифтори ин гуна беморї гардад, дар он љомеъа мавќеи арзишњое чун њаќиќату адолат, амнияту субот, шарафу каромат, садоќат ва амонату ростї, иффату покї ба маротиб заъиф гашта, љои онњоро ботил ва зулму ситам, макру њилаву тазвир, ноамнию бесуботї, бешарафию беномусї, бењуќуќию хиёнат, кизбу дурўѓ, фањшу фасод ва фисќу фуљур мегирад. Шоистаи зикр аст, ки ботил ва эътиќоди ширку илњод ва лодинї, ки мањруми воќеият аст, ба сони “дарахти палид” беасос ва нопойдор мебошад. Ин мактаб на аз таълимоти њаќиќї, балки аз тафаккури ќобили иштибоњи инсонњо маншаъ мегирад. Дуруст аст, ки гоњо аз худ њайбату њайкале нишон дода, љавлон мезанад ва савту садое ва њаёњуе барпо мекунад, вале дар баробари насими њаќ саранљоми маѓлубияту нобудї насибаш аст, чун далели муътамад ва собит надорад. Чунончи Ќуръон дар ояти 16 сураи “Шўро” дар мавриди бутлони далели пайравони ин таълимоти бепоя мефармояд: “... њуљљати онњо ботил аст”. Аммо чун њаќ аз далелњои собиту ќотеъ ва воќеият бархурдор аст, ботил њар ќадар майдони онро танг кунад њам, њаргиз мањв намешавад, устувору побарљо ва љовидона мебошад. Бояд гуфт, масалњое, ки дар ин ду оят зада шуд, ифодагари њаќиќати маънавии њаќќу ботил ва мизони наќши њар як аз инњо дар бунёди љомеъа ва шахсияти инсон аст, на баёнгари асоси пирўзию маѓлубии амалии пайравони яке аз ин ду мактаб. Зеро дастёбї ба пирўзии амалї реша дар собитќадамї ва амал кардан, ба муќтазои таълимоти мактаб, њушёрию њушмандї, тадбиру эљоди имконот барои њифзи марзњои аќидатї, омодагии дифоъии њамаљониба ва фидокорї дар посдорї аз мактаб дорад, на дар моњияту чигунагии он. “Яъне Худованд ањли имонро бар сухани њаќ ва дуруст барои њамеша собит ва побарљо ва тазалзулнопазир нигањ медорад, дар дунё ва охират”. Ба њамин масал монанд дар ояти 17 сураи “Раъд” низ масале зада шудааст, ки аз лињози мазмун ба якдигар монанд ва комилкунандаи якдигаранд. Чунончи омадааст: “Аз осмон обе фурў фиристод, пас об дар дарањо ба вусъати худ љорї шуданд ва селоб кафи болоомадае бардошт ва аз он чи (аз маъданњо) бар оташ завб мекунанд, то зевар ё васоили зиндагї бисозанд (низ) монанди он кафе ба вуљуд меояд. Худованд њаќќу ботилро чунин масал мезанад, аммо каф ба канор меравад ва он чи мардумро суд медињад, дар замин мемонад. Худованд ин гуна масалњо мезанад”. Њаќ ба об ва маъданњо ташбењ шудааст ва ботил ба кафи рўи об, ё рўи маъдани гудохта. Дар ин масал фарќи њаќќу ботил ва куфру имонро об ва кафи рўи обро мисол овардааст, њаќ монанди оби зулол ва ботил монанди кафи болои об аст. Њамчунин ваќте маъдан дар оташ гудохта мешаванд, то аз онњо васоили зинатї ва васоил бисозанд болои он низ кафњое монанди кафњои болои об њосил мешаванд. Вале ин кафњо канор мераванд ва обе, ки барои мардум нафъ мерасонад, дар замин боќї мемонад. Аммо дар ин масал њаќ, ки ба “сухани пок” таъбир шуда, ба “дарахти пок” ташбењ шудааст. Ва “сухани пок” аз воќеияти солим бархурдор аст, ки чунин калима монанди њамин дарахти пок аст. Ба њамин љињат дар ин оёт сањнае аз њаќ ва ботил ва куфр ва имон, покї ва палидиро дар ќолаби як мисол ба тасвир кашидааст. Зубайдуллоњи Розиќ

4 Бурду бохти ЊНИТ дар соли 2014 аз нигоњи њуќуќшиносон ва журналистон 25 декабри соли 2014

www.nahzat.tj

коршинос

К о м ё б Љалилов: Ваќте инсон ё гуруњеро мавриди танќид ќарор меги рад, эътибору таваљљўњ, њатто обрўяш дар љамъият боло меравад. Бинобар ин, он чизе нисбати ЊНИТ гуфтанд, имиље барои ин њизб буд. ЊНИТ чун дигар њизбњо њизби конститутсионї буда, мувофиќи ќонун ташкил шудааст ва њуќуќи комили фаъолияти сиёсиро дорост. Маќсади њар гурўњ ва њизби сиёсе, ки ташкил мешавад, пеш аз њама расидан ба ќудрати сиёстї аст ва ЊНИТ њам ин маќсадро дорад. Барои њамин ваќте танќиди бепоя мекунанду мегуянд ину он њастанд, маъние надорад. Бале, бурду бохти ЊНИТ дар соли 2014 зиёд буданд, масалан дар интернету рўзномањо бинем баъзе аъзои он ба њизб имиљ доданд, каме обрўю эътибори онро миёни мардум бештар сохтанд. Вале аз он ки номаш исломист, љои бадї надорад. баъзењо мегўянд, Ислом њизб нест, ин њарф нодуруст аст, њамеша дар Ислом њизб вуљуд дошт. Гурўњњое дар Ислом ташкил меёбанд, аслан њизбанду маќсади худро доранд, њатто «Алќоидаву дигар гуруњњо њам. Фикр мекунам бурду бохти ЊНИТ дар соли равон баробар буданд. Файзинисо Воњидова: Фикр мекунам, соли 2014 барои ЊНИТ нињоят соли вазнин буд, соли сабру тањаммул ба њамаи фишору тањќирњо. На њар инсон, њатто гуруње тавони тањаммули ин њамаро дорад. Бо вуљуд, њизб тањаммул кард, чун пешво ва роњбари он дорои тафаккуру хирад ва фарњанги волост. ЊНИТ њамаро тањаммул кард, ваќте дар минтаќањо дафтарњои кории бахшњои онро ба таври ѓайриќонунї валангору чандин нафар аъзояшро ба таври сохта равонаи зиндон кардад, дигареро кормандони пулис шиканља, њатто ба шањодат расониданд, ваќте ба афроди тасодуфї риши сунъї часпонида, узви ЊНИТ муаррифї карда, аз хатиби масљид зинокор ва њамчун аъзои нањзат гуфтанд, ваќте аз љангиёни Сурия ва террористу ифротгаро узви ЊНИТ сохта, рањбари њизбро тухму помидорборон карданд, ваќте паёмрасони Президентро дар Бадахшон тањќир карданд, ин њамаро ЊНИТ тањаммул карда тавонист ва аз сабру истиќомат дар раъйи хеш кор гирифт. Мањз дар њамин поя ва фарњанги ба худ хос ЊНИТ бурд кард, агарчи ин гуна тањаммулпазирї ва сабурї њам бохт доранд. Њама чиз

меъёр дорад, ваќте масъала аз меъёри худ гузашт, бояд бо услуби он љониб посух дод, вале ЊНИТ чунин аксуламал зоњир накард. Ваќте бурду бохтњои ин њизбро дар мувозинат ќарор медињем ба маротиб обрўю нуфузи њизб дар соли 2014 боло рафт. Далили рушан аз љониби маќомот созмон додани «фабрикаи љавоб» аст, ки њатто фарњангистони улумро шомили он кардаанд. Ойнињол Бобоназарова: Чанд сол аст, ки ЊНИТ зери фишор ќарор дорад, аз ВАО инро мехонему мебинем. Бинобар ин, гуфтан бисёр мушкил аст, ки бурдаш чист. Аммо ин њизб тавонист дар њамин шароити мушкил худро њимоя карда, посух њам бидињад. Фикр намекунам, ин кор барои ЊНИТ навигарї бошад, зеро њизб солњо боз назокатњои њифозат аз мактаби худро таљриба кардааст ва барномаи худро њам дорад. ЊНИТ натанњо ба воќеъиятњои имрўза, њатто дурнаморо фикр мекунад, дар баъзе њолат хумушї ва дар њолатњое њарфи хешро мегуяд. Ба њар њол, аз ин фишорњо Муњиддин Кабирї аз иќдомњои популистї истифода накард. Бубинед, ваќте ўро дар Кўлоб бо тухму помидор заданд, бо шўхї љавоб дод, чун аз ин гуна корњо хеле баланд меистад. Дар њоле ки аз ин чизњо баъзеи дигар доду фиѓони зиёд карда метавонистанд, аммо Кабирї ин корро накард ва ин бурди њизб аст, ки чунин як рањбари тањамулпазир дорад. Яъне ў аз њар гуна «мубориза»њои љониби дигар баланд меистад, њатто онњоро ба додгоњ накашид. Пас ин њама комёбињои ЊНИТ мебошанд, ки тавонист аз ин ќадар фишорњо натанњо худро њифз, балки њамчун як неруи ќудратманд аз ширкати хеш дар интихоботњои соли 2015 садо баланд кард. Бо таваљљуњ ба фишорњои зиёде, ки дар соли равон ба ЊНИТ ворид шуд, аз ќабили бастану тахриби бархе ќароргоњњояш ва пахши наворњо алайњи он, боз њам фаъолияти ЊНИТ дар соли 2014 то љое мусбат арзёбї мешавад, агарчи самтњои муваффаќияту номуваффаќият ошкору возењ гуфта мешаванд. Њоло таваљљуњ мекунем ба тањлили иддае аз дўстони журналист Исфандиёри Назар: Ба ростї намедонам ва ба ин суол посух њам дода наметавонам. Онњо бояд худ иќрор шаванд, ки дар кадом самте пешравї доштаанд. Аммо муборизаи нињону ошкор ба муќобили ин њизб аз касе

пинњон нест, ки онро љуз аломати муборизањои носолим чизи дигаре гуфтан муњол аст. Нуриддин Ќаршибоев, раиси Шўрои ВАО ва НАНСМИТ: Фаъолияти ЊНИТ дар соли равон њамчун як њизби сиёсї, сарфи назар аз фишору иттињомњои беасос аз љониби баъзе доирањои њукуматї ва илмї дар асоси ќонун сурат гирифт. Табиист, ки дар арафаи интихоботи порлумонї, њамеша мубориза шадид мегардад, аммо истифода аз усулњои мамнуъ ва нољавонмардона љоиз нест. Њар иттињому мањдуд намудан ё халалдор сохтани фаъолияти ЊНИТ дар саросари кишвар хилофи ќонун буду њаст. Мутаассифона, ягон ќазия нисбати ин њизб ё аъзою роњбарияти он дар доираи ќонун мутобиќи меъёрњои байналмилал, њатто миллї мавриди баррасї ќарор нагирифт. Мисоли равшани гуфтањо, пахши наворњои «Нури нањзат» аст, ки пур аз таќаллубу фањш мебошанд. Дар арафаи интихобот ин амал норавост. Мо аз ањзоби сиёсї ва дастандаркорони комиссиюну њавзањои интихоботї даъват мекунем, ки њангоми роњандозї кардани ин маъракаи муњими сиёсї аз лањни тунд ва иттињоми беасос зидди якдигар ва номзадњо љилавгирї намоянд. С а ф в а т Бурњонов: На танњо дар имсол, балки баъди љанг ЊНИТ ягона нерўи солими сиёсї ва исломї дар Тољикистон буду њаст. Мавќеаш њамеша рўшан ва фаъолияташ дар доираи ќонун. ЊНИТ-ро њамчун фактори мухолиф ба тундгарої мешиносам ва бовар дорам, ки ин њизб њамеша њамчун омили осудагии кишвар боќї мемонад. Раќобат дар сиёсат чизи маъмул аст. Умедворам, ин дўстон бо сари баланд аз ин бозињо мебароянд. Оро Маъруфпур: Аслан бањодињї ба фаъолияти њизб кори сањл нест, чун банда ѓайрињизбиям. Аммо ЊНИТ дар симои Кабирї фаъол буд, чун худи ишон як шахси бофарњанг ва воќиф аз дунявият аст. Дар сафи ЊНИТ бояд шахсони воќиф на танњо аз дини Ислом, балки аз таърихи адён бошанд. Дар Аврупо њам њизбњои христианї мављуданд ва агар сабки кори њизб чунин

бошад, бењтар аст. Як хислати рўшодгўии ЊНИТ ќобили таваљљуњ буд. Иллат дар он аст, ки шояд дар сафи ЊНИТ ашхоси тасодуфї ва ѓофил њам буданд, ки ба рафтори ношоистаи худ имиджи ЊНИТро поён бурданд. Сониян узви ин ё он њизб будан дар љомеъаи демократї ихтиёрист.

Суњроби Зиё: Бо таваљљуњ ба бофти љомеъаи Тољикистон даст ёфтани ањзоб, бахусус як њизби мухолифони њам исломї ба муваффаќиятњо дар арсаи сиёсат кори сахт аст. Аз ин дидгоњ, агар ќазоват кунем, Нањзат дар соли 2014 дастоварди ќобили таваљљуње надоштааст. Магар ин ки бо кор гирифтан аз сиёсати сабру шикебої, ба њар ќимате, ки барои љойгоњу ояндаи ин њизб тамом шуда, тавонист ба њифзи суботи љомеъа кўмак намояд. Алораѓми фишору таблиѓоти нерўњои зинафъ, дари муколама ва гуфтугў бо маќомотро њамчунон боз нигоњ дорад ва то њадде монеъи гароиши иддае аз љавонони њаводораш ба созмону њаракатњои ифротї шавад. Афзоиши таваљљуњи њизб ба сарнавишти муњољирон дар Русия ва таќвияти равобиту њамкорї бо созмону нињодњои динии кишварњои дигар њам шояд бахше аз муваффаќияти ин њизб дар соли 2014 донист. Аммо агар мањаки аслї барои мушаххас кардани муваффаќияти як њизб мизони мањбубияташ дар миёни мардум бошад, ба назари ман соли 2014 авомили гуногун боиси то њадде хадшадор шудани чењраи њизб ва камранг шудани дастовардњои он шуд. Афкори умумиро дар Тољикистон расонањои тасвирї, бахусус телевизиюнњои њукуматтї шакл медињанд. Гузоришњое, ки имсол алайњи иддае аз имомхатибон ва муллоњо пахш карданд, ба назарам андеша ва дидгоњи афроди зиёде, бахусус ќишри ноогоњи љомеъаро нисбат ба Нањзат то андозае ба самти манфї таѓйир дод. Агар аз инњо бигзарем, њоло мо дар остонаи интихоботи порлумонї ќарор дорем. Ањзоби мухолиф, ба вижа ЊНИТ аз вуљуди навоќис дар ќавонини интихобот мегўянд. Бо вуљуд, шояд натоиљи интихоботи пешорў, муваффаќияту нокомии њизбњои сиёсї дар панљ соли гузашта, бахусус дар соли 2014-ро бештар бармало кунад.

www.nahzat.tj

5

25 декабри соли 2014

таърих Касоне, ки бар бегуноњони аз поафтода ситам кунанд, Худованд онњоро палид мешуморад, (њадиси Паёмбар(с)) Нагуфтани воќеъиятњои таърих гуноњ ва напазируфтани њаќиќат навъе аз хиёнатњост. Агар њадаф нигоштани њаќиќати таърих аст, пас сифоти одилону золимони таърихро ба њам махлут набояд кард, чун зоти падидањои неку бад аз њам људост. Фалсафаи таърих бар он дорад, ки одилони таърих аз њам мутафовут, вале њамаи золимон мисли њам будаанд. Ин гуфтањо бад-ин маънист, ки сифоти бадон шабењи њамдигаранд, аммо некњо аз њам мутамойизанд. Худкомагони таърих, њамон диктаторони имрўзаанд. Онњо аз њама хатарноктарин љонвароне будаанд дар љилдњои инсон. Таърихи башар золимеро намедонад, ки зулмро сарнагуну адлро ба тахт нишонда бошад, аз ин хотир, зулм фаровон асту адл камёб. Миллати тољик дар тўли таърих, њокимеро, ки зиндагии мардумро бар пояи маънї ва адолату њаќиќат бунёд

адолати њаќиќиро салб карда буд. Басо дуруст аст, агар гўем, ки худкомагон ќотилони аслии Адолат дар таъриханд.

2. Дурўѓгўї ва бењаёї: Худкомагони таърих бењаётарин афроди башаранд. Онњо офарандагони дурўѓу нодурустињоянд. Њамаи худкомањо риёкоранд, риёкорон ба зоњир динпарастї мекунанд, то аз номи Худованду мазњаб ба ањдофи касиф даст пайдо кунанд. Дурўѓгўёни бемуруввати таърих аз роњи риё ба номи адолат бар зердастон изњори муњаббат мекарданд, Худоро шоњид гирифта, бо китобу калимоти муќаддас савганд ёд мекарданд. Аммо њадафи аслї њамоно бандагии зењни мардум будааст. Ин бешарафони таърих, аз њар тариќе ваъда медоданд, ки дилсўзтарин рањбар дар њаќќи раъоёи худ мешаванд. Бо вожањои муќаддас ва ширину поки инсонї мардуми бечораву зудбоварро саросар ањмаќ мекарданд. Худкомагон касоне буданд, ки њамеша бо аќоиди неки инсонї бозї мекарданд ва бо тамоми вуљуд шаъну шарафи инсониятро

Худкомагон палидони таъриханд (пиромуни фалсафаи сифоти худкомагони таърих) нињода бошад, таќрибан намедонад. Фаќат бояд афсўс хўрд, он чї дар таърихи ин миллат фаровон аст, зулми худкомагонаш аст. Таъмини саъодати инсонњо бидуни дарки таљруботи рўзгорони таърих номумкин аст. Аз ин рў, барои дарки моњияти режимњои худкомагї, бояд сифоти худкомагони дирўзро ба хубї донист, чун сифоти онњо ойинаи зоташон мебошад. Агар бар њикмати таърихи ин миллати шикастанафс таъаммуќ намоем, хоњем дид, ки кори дар њадди камол анљом додаи аѓлаби подшоњону умаро танњо бедодї будааст. Агарчи муаррихин ва нависандагони ваќт аз «сифоти нек»-и подшоњон бо камоли тавоноии ќаламу истеъдод тавсиф кардаву мекунанд, вале њаќиќати њол мутлаќо чизи дигар аст. Афкору аъмоли зимомдорони таърих, чї дур ва чї наздик, ба тамоми маънї таљаллигари сифоти онњо буда, метавон њар кадомеро ба ин зайл шарњ дод: 1. Адами имону виљдон: Хўйи худкомагон бар ин аст, ки њаргиз бо виљдони хеш хилват намекунанд. Пос доштани њама гуна муќаддасот бидуни имону виљдон навъе аз тавњинњост бар арзишњои инсонї. Худкомагони таърих, ба зоњир аз дину имон сухан мегуфтанд, вале дар ботин, беимонтарин афроди рўзгори хеш будаанд. Онњо агарчи, расмитарин вассофи Худову дин буданд, вале худ на Худоро мешинохтанду на динро ва барои чунин афрод њељ муќаддасоте мављуд набуд. Онњо бо бањонаи њимояти дини давлат силсилафољеъањоеро бар сари њазорон мардуми бегуноњ фурў мерехтанд. Њамчунин огоњем, ки хунрезињои дањшатангез моломоли таърихи мазлумони миллат аст. Њаќиќати њоли таърих ин аст, ки худкомагон њаргиз муњаббат ба мардум надоштанд. Фарзашон бепояву мењрашон беасл, гуфторашон пур аз тазвиру риё ва кирдорашон бурун аз роњи адолату њаќиќат будааст. Њамаи худкомагон золимони рўзгори худ будаанд, њатто агар хешро аз одилони замон мепиндоштанд. Онњо аз номи адолат њукумат мекарданд, вале оќибати корро њаргиз намеандешиданд. Воќеъияти таърихї ин аст, ки адолати дурўѓини худкомагон

ба мазоњ мекашиданд. Таърих мегўяд, он љо, ки худкомагон њокиманд, њаќиќат барои мардум ошкор нахоњад буд. Мардум бо ин ки зулму ситами њокимони худкомаро аз наздик “ламс” мекарданд, валекин њаргиз ќасди аз байн бардоштани чунин режимро надоштанд, зеро ноогоњу зудбовар будаанд.

3.Худхоњиву асири нафси хеш: Худкомагон њаргиз сер намешаванд ва нафсашон аждањои бедор аст. Њарчи доранд, барояшон боз њам кам аст. Шиори адолату њаќиќат, гуфтор аз дину мазњаб, ќисса аз имону шараф фаќат василаи таъмини иштињои нафсу њавопарастињои ин зўргўёни таърих будаанд. Суннати худкомагон ин буда, ки он чи барои худ ва наздиконашон меписандиданд, барои бечорагон дареѓ медоштанд ва он чиро барои худ намеписандиданд, бар њамаи мардум шоиста медонистанд. Решањои љоњталабии њамаи худкомагони таърих дар хоки хостањояшон пинњонанд. Дар ќадим низ хостањои худкомагон болотар аз њамаи арзишњои дину ќавонин будааст. Худкомагон ва бастагонашон ба ќонун эњтиёљ надоштанд, чун хешро сояи Худо дар рўи замин мепиндоштанд. Њамаи онњо бидуни ќонун зиндагї мекарданд ва худ љабборони рўзгор буда, ки аз роњи зўриву ќонуншиканї њаќќу њаќиќатро ба њадди нобудї поймол мекарданд. Ќонуни давлати онњо бар суди дороён ва зиёнаш бар нодорону бенавоён будааст.

4.Такаббур ва ѓурур: Њамаи худкомагони таърих мутакаббиру маѓрур буданд. Имрўз њам мебинем, ки ин гуна афрод мубталои бемории худбузургбинианд. Худњоњону маѓрурони таърих бар он гумон буданд, ки фазилаташон бартар аз њамаи дигарон аст. Мутакаббирони рўзгор мехостанд, касе болотар аз эшон набошад ва тамомии ќавм, аз пиру љавон то зану мард фармонбардор бишаванд. Мутакаббирони таърих, намехостанд бипазиранд, ки такаббур сарчашмаи њамаи гуноњон аст, (ишора ба њадиси Паёмбар (с).

5.Тарс ва њарос: Тарс амири ќалби худкомагон аст.Онњо тарсуёнеанд, ки бар хиёнатњои хеш либоси шуљоъат

пўшонида, њатто ба наздиктарин афроди худ низ ба шакк менигаранд, чун њисси њарос рўњи онњоро тасхир карда будааст. Ба ин хотир буда, ки баъд аз ташкили аморати худ содиќтарин дўстонро душман пиндошта, аз роњи нољавонмардї аз миён бармедоштаанд. Њикмати таърих бар он дорад, ки худкомањо ба њар навъе тарсутарин душмани мардони шуљои рўзгори хеш будаанд. Њокимони худкома њамаи онњоеро, ки бо ќасди ислоњи љомеъа даст ба барандохтани режими мустабид мезаданд, «куфр», «фосиду фасодкор» ва «ринду авбош» (ба истилоњи имрўз - «экстрмист») меномиданд ва аз ин тариќ нафрати мардуми ноогоњро алайњи шуљоъони таърих бармеангехтанд. Њамакнун медонем, ки хуни њазорон диловарони гумноми миллат дар хоки сарзамини падарон аљин аст. Пўшида нест, њамаи худкомагони таърих ба хотири баќои њукумат ва таъмини айши худ, даст ба ношоистатарин аъмол мезаданд. Талош бар ин буда, ки њукумати мутлаќи худро бар хуни бечорагон мустањкам кунанд. Онњо њозир буданд њамаи мардумонро ба рагбор бизананд, фаќат ин ки ќудрат аз даст хориљ нашавад. Онњо њозир буданд мадюни ѓосибони бегона шаванд, то мардумро ќурбонии хостањо кунанд….

6.Берањмї: Њамаи худкомагони таърих љабборони таърих ва љинояткороне будаанд, ки бањри бароварда сохтани ањдоф берањмињои бадтар аз даррандаро аз худ буруз медодаанд. Куллияи худкомањо ќотилони зиндагии њазорон инсони бегуноњанд. Саранљоми љангњо (ба номи «ѓазовот», «љанги мазоњиб» ва ѓ.) ба љуз бадбахтї чизи дигаре набуд. Вуљуди њокимони ситамгару ношоиста ва арбоби ѓайри мардумї боис шуда, ки тамаддунњои номдоре аз байн рафтаанд. Куллияи ситамгарон палидони таъриханд. Аз он рўзе бояд битарсид, ки зимоми давлат ва сарнавишти миллат ба дасти худкомагон ва афроди берањм бияфтад. Ваќте њодии миллат худкомаву фосид аст, чї гуна мардумро наљоту растагорї бахшида метавонад? Миллате, ки аз вуљуди масъулону коргузорони лоиќ ва мураббиёни озмудаву арзанда мањрум аст, дар воќеъ, аз бадбахттарин миллатњои дунёанд. Дар ки-

тоби осмонї омадааст: Худо чунон нест, ки бар онњо ситам кунад, вале онњо чунон буданд, ки ба хештан ситам мекарданд, (сураи «Анкабут»: 40). Дар њаќиќат, миллате, ки огоњ нест, бандаи тафаккури бардагї мешавад. Мардум аст, ки худро ба нодонї мазлум месозад, мардум аст, ки зулму золимро халќ мекунад. Дар акси њол бояд бидонад, ки дар љомеъа як фард худ ба худ табдил ба мустабиди мутлаќ шуда наметавонад. Пазируфтани ин њаќиќат, ки гузаштагон таслими тарсу хурофот ва асири љодуву дурўѓ буданд, бисёр сахт аст. Падарони мо бандагони тафаккури бардагї буда, бар суханони худкомагони ваќт бовар доштанд ва њамин боварњои кўркўрона боис шуда, ки золимонро бо таљлил бар маснад биншонанд. Гузаштагони мо роњгумкардагоне буданд, ки хешро ба иллати ноогоњї ба чоњи азоб меафканданд. Онњо дунболи озодї набуданд, балки ѓуломиро бењтар аз озодманишї медонистанд. Бад-ин сабаб, љавр бар љони хеш карда, бахти фарзандонро низ зоеъ мешуданд. Дар гузашта, мисли имрўз, мазлумон дифоъ аз њамдигар намекарданд ва даст ба дасти якдигар намедоданд, то аз ранљу озори њокимони диктатуру худкома ва низоми мустабид халосї ёбанд. Мардум ба ѓалат, рањоиро аз истибдоди њокимони мустабид мисли як “шафќати осмонї” аз Худованд интизор буданд. Вокуниш бар зулми золимон аѓлаб бо зикри дуъо тамом мешуд…. Тафаккури бардагї љону рўњи љомеъаи худкомагист. Онњое, ки саъодати љомеъаро мехоњанд, бояд бидонанд, ки аслитарин душмани озодиву саъодат, на худкомагони рўзгор, балки мардуманд, ки аз сари ноогоњї ќудратро ба худкомагон њадя медињанд. Њамакнун пазируфтани ин њаќиќат бисёр сахт аст ва мо њам меросхўрони бандагони тафаккури бардагием, хоставу нохоста, фањмидаву нафањмида дар љомеъа фаќри фикриву фарњангиро њоким мекунем. Огоњ бояд шуд, чун фаќри фикрї, модари обистани љомеъаест, ки дар батни хеш диктаторонро мекашонад!

Луќмон Бойматов, муаррих

6

25 декабри соли 2014

www.nahzat.tj

мусоњиба

Мусоњибаи навбатии хабарнигори мо бо Ќамариддин Афзалї, раиси шуъбаи ЊНИТ дар минтаќаи Ќурѓонтеппа.

- ЊНИТ дар Хатлон, калонтарин вилояти Тољикистон тањти чї шароите кору фаъолият дорад? Бисмиллоњир-рањмонир-рањим. Шуъбаи минтаќавии ЊНИТ дар Ќўргонтеппа мисли дигар ањзоби расмї кору фаъолияти худро дар чањорчўби оиннома ва барномаи хеш пеш бурда истодааст. Мавриди зикр аст, ки фаъолияти њизб дар вилояти Хатлон дар ду минтаќа: Ќўрѓонтеппа ва Кўлоб роњандозї шудааст. Дар умум, новобаста аз фишору таъзиќњо, алалхусус фишорњо дар доираи протоколи 32-20 њизб фаъолияти хешро дар минтаќа ба таври ќаноатбахш идома медињад. Ногуфта намонад, ки ин минтаќа зодгоњи ЊНИТ аст, яъне барои аввалин бор Нањзат аз њастии

заъфи њизбро ошкор мекунанд ва боиси аз пайи ислоњи нуќтаи заъф шудан мегардад. Агар нуќтаи ќувват њам доштаем, боз њам талошро барои таќвияти бештари он равона месозем.

- Муносибати ЊНИТ дар вилоят бо маќомот чигуна аст?

- Новобаста аз эљоди мушкилу мавонеъи маснуъиву сохта, муносибат бо маќомотро мусбат медонем. Ба ин гуна мушкилињо одат кардаем, агар рафту њафтае дар ин «фронт” сокитї ба миён ояд, «хавотир” њам мешавем, ки дар боло чї гап бошад?! Барои мо муњим охири кор аст, ки аз вазъияти пешомада чигуна мебароем ва муносибат дар чї ифода меёбад? Мо дар нишасту љаласањо даъват мешавем. Ин љониб низ масъулини њукуматиро ба нишастњоямон даъват мекунем. Аз 14 шањру ноњия дар љаласаи мо ширкат доштанд ва байни намояндагони навоњї ва нафари масъул саволу љавоби хотирмон сурат гирифт. Дар ин љаласа яке аз муовинони раиси њукумати шањри Ќурѓонтеппа ширкат дошт, аз нињодњои интизомї ва амниятї низ даъват шуда буд. Барномаи њизб ин аст, ки дар њар пастиву баландї тањаммулгаро ва сабрпеша бошем. Дар чањорчўби сиёсати тањаммулпазирї муносибат бо маќомот хуб њам набошад, вале онро

Ќ. Афзалї:

Мубориза барои маљлисњои мањаллї доѓ хоњад буд худ мањз дар шањру навоњии атрофи Ќўрѓонтеппа дарак дод.

- Раисљумњури Тољикистон таърихи баргузории интихоботро эълон кард. Омодагии ЊНИТ дар минтаќа чигуна аст?

- Њар як њизб ин рўзњоро бесаброна интизор аст. 4-5 сол ањзоби сиёсї мањз њамин рўзњо ва марњиларо интизор мешаванд. Зеро интихобот фаъолияти њизби сиёсиро натиљагирї мекунад ва мањз дар њамин рўз аз заррабини интихобкунанда мегузарад. Натиљаи кору фаъолияти панљсолаи худро мебинад. ЊНИТ дар минтаќаи Ќурѓонтеппа омодагї ба ин маъракаро њанўз ќабл аз эълони расмї шурўъ карда буд. Ситодњои пеш аз интихоботї дар маркази вилоят ва дар навоњї ташкил шуданд. Агар дар минтаќаи Ќўрѓонтеппа 522 участкаи интихоботї ташкил шуда бошад, њудудан 450 аъзо ва нозир барои ин ќитъањо омода кардем, ки атрофи 70%-ро ташкил медињад, барои боќимонда ќитъањо иншоаллоњ, то чанд рўзи дигар омода хоњем кард. Ин љо шояд суолеву фикре пайдо шаванд, ки ваќт кам, вале нозир ва аъзои участка комил нестанд. Бояд гуфт, аксари аъзои мо дар муњољират ќарор доранд ва ќасд дорем бо вохўрдан бо онњо нозир ва аъзои боќимондаро комил намоем, барои ин кор фурсат кофист.

- Дар њар сурат ин рўзу марњила барои њизб ѓанимат аст, њам барои тарѓиби њизб њам барои тарѓиби шахситу барномањо..

- Интихоботњо дору надори як њизбро барои мардум ошкор ва сатњу љойгоњи њизбро маълум менамоянд. Мањз њамин маъракањоянд, ки нуќтањои

бад гуфта наметавонем.

- Дар њар сурат дар муќоиса бо дигар минтаќањо, ки маќомот дари утоќњои кории ЊНИТ-ро бастанд, дар Шумо кор ба чунин шакл пеш нарафтааст. Ин далели њамкории хуби њизб бо маќомоти вилоят аст.

- Бале, ЊНИТ дар Ќўрѓонтеппа дафтари худро дорад. Шукри Аллоњ то имрўз дари ин дафтар боз аст. На фаќат барои аъзо ва њаводорони њизб, балки барои тамоми маќомоти мањаллї. Лекин наметавон гуфт, ки муносибат бо њизб дар њамаи навоњии минтаќа якхела аст. Масалан, дар ноњияи А.Љомї як њуљраи корї доштем, ки оќибат аз дасти мо гирифтанд. Баъдан дар табаќаи болоии бинои баландошёна, ки дар зер як маѓоза дошт, бародарон утоќеро аз як нафар ба иљора гирифта, чанд муддат фаъолият карданд. Аммо ин бандаи Худо, соњиби хонаро ба њадде фишор оварданд, ки ба забони њол омаду гуфт, аз ин беш тањаммул карда наметавонад. Мо маљбур шудем, утоќро бозпас бисупорем. Њоло дигар дар А.Љомї касе љуръат намекунад, ки њатто барои иљора манзилеро ба ЊНИТ бисупорад. Дар ноњияи Бохтар чандин сол утоќеро дар бинои шуѓли ањолї ба иљора гирифта, оромона корро идома медодем. Аммо соли гузашта бо бањонањои ночиз, њатто хандаовар онро аз дасти бародарон гирифтанд. Айни замон таќрибан дар њамаи навоњии вилоят барои гирифтани утоќи корї, ба њар тарзе мурољиат кардаем. Дар ноњияњои Панљу Ќумсангир њам њизб утоќњои кориро аз даст дод. Аз ин љињат, наметавон гуфт, ки мушкил надорем. Аммо ба ин наза-

рем, ки ваќте кору љунбиш њаст, мушкил пеш меояд. Муњим аз њама аз ин мушкилу мавонеъ дуруст бигзарем. Њаройина то ба имрўз дар ягон ноњия аз љониби маќомот бархўрди хашин мушоњида нашудааст. Аммо, фикр мекунам, агар аъзо ва масъулини њизб сиёсати тањаммулпазирї ва гузаштро пеша намекарданд, бешубња, бархурди хусуматбор ва хушунатомез иттифоќ меафтод. Ин љо барои таќвияти суханњоям мисоле меорам. Як њуљраи корї дар ноњияи Вахш доштем, ки хонаи истиќоматист. Дар ин хона њам ба мушкил гирифтор шудем. Чанде баъд њуљљатњо низ иваз шуданд ва яке аз њамсояњо, ки шахси наздик аст, гуфта, ки тўй дораду мехоњад ба яке аз њуљрањои ин хона баъзе аз сарулибосашро гузорад. Баъд аз гузаштани чанд моњ, яъне дар ин шабу рўз аз ў хоњиш кардаанд, ки асбобу анљоми худро аз ин хона берун бигирад, ки интихоботњо шуруъ шудаанд. Вале ишон ба љои ташаккур гуфтан ба маќомоти ноњия шикоят бурдааст. Маќомот њам ба ў гуфтаанд: њукумат бозори раиси ЊНИТ-ро кашида гирифту ту њамин як хонаро гирифта наметавонї? Њоло ин бародари вахшї баъди шунидани ин гуна њарфњо аз забони маќомоти мањаллї «њавобаландї” дораду аз хона берун рафтанї нест. Фикр мекунам, бо гузашт корро пеш мебарему бењ месозем. Аммо ин маънои даст кашидан аз утоќи кориро надорад.

- Шонси ЊНИТ дар интихобот чї хел аст ба назари Шумо?

- Феълан дар 8 њавзаи якмандатаи интихоботии минтаќаи Ќўрѓонтеппа аъзо ба комиссияињои њавзавї

пешнињод кардем, инчунин номзадњои эњтимолї низ дорем, аммо дар чањор њавза: А.Љомї, Вахш, Ќўрѓонтеппа ва Љалолиддини Румї номзадњо мушаххас шудаанд.

- Ба маљлисњои мањаллї њам номзадњои ЊНИТ вориди корзор мешаванд? Иншоаллоњ, дар интихобот ба маљлисњои мањаллї низ ширкат менамоем ва ширкат дар кори маљлисњои мањаллиро авлавият ќоилем. Дар минтаќа 14 ноњия вуљуд дора ва њар яке аз маљлисњо атрофи 40 вакил доранд. Яъне бештар аз 500 нафар вакили мањаллї хоњад буд. Мо барои љо пайдо кардан дар шўрои љамоатњо низ номзадњоро омода кардаем.

- Талошњои асосї барои парлумон сурат мегиранд. Аммо коршиносон бар ин назаранд, ки дар маљолиси мањаллї нуфуз доштан бењтар аст. Шумо чї мегўед?

- Дар интихоботи гузашта дар њар яке аз навоњї камтар аз дањ номзад надоштем. Манзурам номзадњо ба маљлисњои мањаллист. Дар баъзе аз навоњї бештар аз 25 нафар пешбарї карда будем. Чаро? Чун њанўз њамон ваќт муњиммияти маљлисњои мањаллиро эњсос карда будем. Фикр намекунам, ки интихоботњо фаќат барои парлумон доѓ мешаванд. Ба хубї пай бурдем, ки муборизањо дар интихоботњои маљолисњои мањаллї камтар аз Маљлиси намояндагон нахоњанд буд. Аз ин хотир, метавон гуфт, ки дар сатњи номзадњои эњтимолї барои маљлисњои мањаллї ва љамоъатњо зиёданд. Албатта, дар муќоиса ба интихоботњои соли 2010.

(Идома дар сањ. 13)

www.nahzat.tj

25 декабри соли 2014

минтаќа

Рањоии мардум, њадди аќал аз як мушкилї Чанд сол ќабл ќарори Њукумати ЉТ дар бораи истифодаи лампањои каммасраф ба имзо расид ва садову симои њукуматї чунон гузоришу барномањое пахш мекарданд, ки гўё мардум то ба он ваќт аз истифодаи ин лампањо дарак надоштанду фоидаи онро намедонистанд. Аз суњбати баъзе аз мењмонони шабакањои телевизионї, ки аксаран мансабдору соњибвазифа буданд, мешунидем, ки лампањои ќабл њам ба саломатї њам ба буљаи оила зарари сангин доштаанд. Суол ин аст, ки оё Шўравии абарќудрат магар мутахассисони баландпоя ва олимоне надошт, ки дар муддати 70 сол зарари лампањои барќиро муайян кунанд!? Имрўз барои мансабу вазифа шуда, андешањои бепояи зиёд нисбати лампањои тафсон мегўянду аз фоидаоварї ва каммасрафии лампањои симобдор њарф зада, тамоми имконоти таблиѓу ташвиќро истифода мекунанд. Њоло солњо сипарї шуданд, вале чаро дар бораи лампаи каммасраф ва зарари он, инчунин дар дасти мардум нигоњ доштанаш гузорише омода намекунанд? Ќабл аз ќабули ќарор бояд андешаи безараргардонии лампањои каммасрафи симобдорро мекарданд. Инчунин, ќарори њукумат бояд яктарафа ќабул намешуд, балки ба мардум шароиту имконияти баробарро боќї мегузоштанд, то худ тасмим бигирад, ки аз кадоме аз лампањо истифода мебарад. Шањрвандон њисобкунаки барќї доранду медонанд, ки бо истифодаи кадом навъе аз лампањо маблаѓи камтар сарф мешавад. Дар њоле ки имрўзњо љамъовариву безараргадонии лампањои каммасраф барои мардум, балки барои масъулини соња мушкил гаштааст. Далер Миралиев, мудири шуъбаи њифзи муњити зисти ноњияи Восеъ зимни суњбат иброз дошт, ки дар яке аз мушоварањо суоле пешнињод шудааст ба муовини Кумитаи њифзи табиати назди Њукумати ЉТ оиди таъмини таљњизоти безараргардонии лампањои каммасраф, ки лампањои каммасрафро љамъоварї мекунем, вале љойи хосе барои нигоњдории онњо вуљуд надорад. Мушкил дар чист, ки масъалаи безараргардонии онњо њалли худро намеёбад? Ишон дар посух гуфт, ки «аз љониби Њукумати ЉТ кайњо супориш шуда, ки Кумитаи њифзи муњити зист бояд кайњо нињодњои зирабтро бо дастгоњњои лозима таъмин мекард. Албатта дар баъзе љойњо ин кор анљом гирифтааст, аз љумла дар шањри Душанбе, лекин дуруст кор намекунанд». Д. Миралиев суњбатро идома дода гуфт: њамин тавр, ин мушкил боќист ва дастгоњи лозим барои безараргардонї вуљуд надорад. Лампањо љамъоварї мешаванд, вале имкони нигоњдории онњо нест. Барои мисол, дар ноњияи мо беш аз 3,5 њазор лампаи каммасрафи бекор љамъоварї шудааст ва аз љамоъатњо пайваста хоњиш мекунем, ки ин гуна лампањоро љамъоварї намуда, ба

идораи коммуналї бисупоранд. Вале бе дастгоњи лозим онњоро нест карда наметавонем. Тибќи ќарори мазкури њукумат бояд мардум аз сўи њукуматњои мањаллї њам њавасманд мешуданд, лекин њавасмандиеро онњо надиданд, яъне сари њар дона лампа 20 дирам бояд дода шавад. Њукуматњо дар мањалњо пайваста мегўянд, ин гуна маблаѓро онњо надоранд. Дар даврони њокимии ноњияи Восеъ будани Султон Валиев масъалаи њавасмандгардониро пешнињод кардем, вале он кас гуфтанд, њукумат маблаѓ надорад. Аз њукумати вилоят ваъдаи њалли мушкилро дода буданд, аммо то њол кадом роњи њалле пайдо нашудааст, гуфт мудири шуъбаи њифзи муњити зисти ноњияи Восеъ. Бояд иќрор кард, ки ќарор дар мавриди безараргардонии лампањо аз љониби њукумати ноњияи Восеъ дар асоси ќарори болої кайњо ба тасвиб расидааст, вале….. Хуршед Ашурматов, раиси кумитаи муњити зисти шањри Кўлоб њам зимни пурсиши ин масъала гуфт, аз соли 2011 то ба ин ваќт дар шањру ноњияи Кўлоб 15700 лампањои каммасрафи бекора љамъоварї шудааст ва назорати ин масъала ба зиммаи мост. Љои нигоњдории онњоро дар МДМК-и шањр муайян кардем. Њамин тавр дар њудуди муассисаву идорањо, инчунин мактабњо низ ин гуна лампањо нигоњдорї мешаванд. Мо барои даќиќ кардани масъала ба Корхонаи воњиди давлатии манзилї-коммуналии шањри Кўлоб рафтем. Аз иљрокунандаи вазифаи директори корхона А.Намозов посух гирифтем, ки ягон дона лампаи каммасрафи аз истифода баромада дар идораи онњо мављуд нест ва бояд дар ин маврид ба «ЖЕУ» –и Кулоб мурољиъат шавад. Абдуљаббор Розиќов, мудири хољагии њамин корхона зимни њамроњї бо мо гуфт, дар анбори корхона њамагї 1130 лампаи каммасраф љамъоварї шудааст. «Дар Корхонаи воњиди давлатии манзилї-коммуналии ноњияи Њамадонї 3900 лампаи каммасраф љамъоварї шудааст. Ноњияи мо ягона ноњияест дар минтаќа, ки барои

7

ќабули лампањои бекора 2000 сомонї аз њисоби буљаи ноњия ба идораи коммуналї људо кардааст. Аввалњо дар ивази се лампаи вайрона як лампаи нав медоданд, баъдан дар баробари чор лампа як дона. Њамин тариќ, баъди анљоми ин маблаѓ мардум аз супоридани лампањои вайрона даст кашиданд», гуфт раиси идораи коммуналии ноњияи Њамадонї С.Шералиев. Ба њисоби мутахассисон дар як сол ба њисоби миёна њар хонаводае 15 лампа иваз мекунанд. Вале лампањои вайронаи љамъоваришуда 10%-и онњоро ташкил намекунанд. Оморњои пешнињодшуда њам дурустие надоранд, чун ваќте аксари онњоро санљидем, ба воќеъият рост наомаданд. Пас асли масъала чист? Мувофиќи маълумоти сардори бахши назорати истифодаву њифзи замин ва муомила бо партовњои бозрасии њифзи муњити зисти минтаќаи

миллион доллар будааст ва идораи Бозрасии њифзи муњити зисти минтаќаи Кўлоб барои дарёфти заводи истењсолкунандаи чунин дастгоњ талош варзида чунин заводеро дар Русия пайдо ва ба идораи марказии худ ба Душанбе пешнињод кардааст. Аммо ду сол гузашта бошад њам, на аз Душанбе посух асту на аз Ќурѓонтеппа, маркази вилоят. Аз рўи наќли мутахассисон чунин як асбоб бояд дар шањри Кўлоб ва шањри Ќурѓонтеппа насб карда шавад, ки харидории он ба зиммаи маќомоти иљроияи њокимияти давлатии мањаллї ва соњибкорон вогузор шудааст, вале то њол касе дар андешаи харидории он нест. Аммо агар зарари камќувваттарин лампаи каммасрафи симобдорро њисоб кунем, он дар масоњати 500 метри квадратї таъсир мекардааст ва ба хуруљи беморињои диќи нафас, дил, сардард ва дигар беморињо

Кўлоб, Гурез Бахшиев дар 10 шањру навоњии минтаќаи Кўлоб њамагї 752700 адад лампаи каммасраф мавриди истифодаи ањолї ќарор доранд. Дар давоми 3 соле, ки ќарори Њукумати ЉТ оиди љамъоварї ва безараргардонии лампањои каммасрафи симобдор ба тасвиб расид, дар минтаќаи Кулоб њамагї 56648 лампаи вайрона љамъоварї шудаву халос. Оиди њавасмандгардонии ањолї бошад танњо њукумати ноњияи Њамадонї маблаѓ људо кардааст, он њам 2000 сомонї. Кори суст ва бемасъулиятии масъулон дар шањри Кўлоб ва ноњияњои Фархор дар њисоботи бозрасии њифзи муњити зисти минтаќа дарљ ёфтааст. Яъне дар Кулоб ва Фархор кореро љињати амалисозии ќарори Њукумати ЉТ дар мавриди безараргардонии лампањои каммасраф анљом надодаанд. Маълум шуд, ки арзиши як дастгоњи безараргардонї ќариб як

таъсир мегузорад. Агар ба дилхоњ партовгоњњои кўчањои шањри Кўлоб ва дигар ноњияњои минтаќа назар андозем, њатман лампањои каммасрафро он љо мебинем. Дар њоле ки тамоми партовгоњњо дар мањаллањои зист ќарор доранд. Ва суоли матрањ ин аст, ки масъулин кай паи њалли масъала мешуда бошанд? Мардум бо сабаби бесифатии лампањои каммасраф аз лампањои каммасрафи 0,25 ватта ва хирасўз истифода мекунанд. Чун њам безараранду њам ќувваи барќро камтар мегирад. Њангоми аз кор баромаданаш њам бемушкилї ба партовгоњ партофта мешавад. Чунин ба назар мерасад, ки Њукумати ЉТ ќарори хешро дар ин маврид бояд табдил бидињад ва мардумро њадди аќал аз як мушкилї рањо бахшад.

М. Мустаќим аз минтаќаи Кўлоб

8

25 декабри соли 2014

www.nahzat.tj

дидгоњ ва

М. Кабирї:

Баъд аз баргузор шудани анљумани ќабл аз интихоботии ЊНИТ ва эълон шудани мавќеъи њизб ва рањбарияти он дар ќиболи равандњои интихоботї ва оќибатњои он, таваљљуњи доирањои хабарї ва коршиносї ба шиддат боло рафт ва љонибњои мухталиф диду назари Муњиддин Кабириро дар ин маврид ва дигар омилњои хатарзо дар суњбати мустаќиму ошкор фањмидан хостанд, аз љумла шабакаи хабарии «Озодї». Бале, ЊНИТ анљумани ќабл аз интихоботиашро доир кард ва паёми хешро ба љомеъа фиристод, аз љумла аз омодагиву муборизаи љиддии худ бо эълон доштани шиори «Мо барои Тољикистон ва Тољикистон барои њама» мавќеъашро рўшан кард. Њоло таваљљуњ фармоед ба шарњу тавзењи суолњои матрањшуда, ки таваљљуњи «Озодї»-ро бештар ба худ љалб сохтаанд.

Ислоњ намехоњанд, - Љаноби Кабирї, бо вуљуди часпу талошњо барои пайдо кардани макони муносиб љињати баргузории анљуман ва бепосух мондани он, дар нињоят анљуман дар ќароргоњи њизб баргузор шуд. Пас ба истилоњ “мешудааст –ку”?

- Бале, мо ба маќомот барои дарёфти толори муносибтар мурољиат кардем, чун таќрибан 700 вакил ва беш аз 500 мењмон барои ширкат дар анљуман даъват шуда буданд. Вале дар ин масъала њамкорї сурат нагирифт ва анљумани њизбро дар толори њизб баргузор кардем. Теъдоди вакилонро њам то ба 540 нафар коњиш додем, то мутобиќ ба ѓунљоиши толор бошад, њамчунин дигар утоќњоро низ омода кардем барои мењмонон ва њамин тавр муљањњаз кардани монитору дастгоњњоеро, ки рафти анљуманро дигарњо низ дар беруни толор бубинанд. Агар толори муносиб људо мекарданд, онро нишонаи њамкории маќомот бо ањзоби сиёсї ќабл аз интихобот ќабул кардан мумкин буд. Тавре Президенти Тољикистон таъкид кард, «барои њамаи ањзоб шароити баробар таъмин» мекарданд. Шароити баробар, ба ин маъност, ки њар шароити барои њизби дигар муњайё, барои њизбњои дигар њам айни њамон шароит бояд муњайё бошад. Дар он сурат «шароити

баробар» мантиќ пайдо мекунад. Агар вожаи таъмини «шароити баробар» мафњуми дигар дошта бошад, пас бояд масъулин инро шарњ бидињанд. Ба њар њол, мо анљуманро дар бинои њизб баргузор кардем ва дар њаљму миќдоре, ки ишора шуд, њизб имконияти баргузор кардани чорабинињояшро дорад.

- Чун аз њамкории њукумат гуфтед, соли 2010 дар остонаи интихоботи порлумонї макони муносибтар, толори “Кохи Љомї”-ро дар ихтиёри ЊНИТ гузоштанд, аммо ин навбат чунин нашуд. Шумо инро чї гуна арзёбї мекунед?

- Хубтар мебуд, агар ин суол аз маќомоти давлатї пурсида шавад ва онњо талаботи ќонун ва суханони Президентро дар бораи таъмини баробари шароит барои њамаи ањзоб дар љараёни интихобот шарњ бидињанд. Мо њам бисёр мехостем, ки сабабу далели инро аз забони онњо бифањмем.

- Хуб, дар аввали фењристи номзадњо барои ширкат дар интихоботи порлумонї, исми Шумо меистад ва дар љойи дуюм, номи Саидиброњими Назар, ки дар интихоботи гузашта пойинтар буд ва њамин тавр Муњаммадљони Нурї дар љойи сеюм. Аммо дар фењристи соли 2010 Сайидумар Њусайнї

дар љойи дуюм буд. Ин љойивазкунињо ба хусус љойи Саидумар Њусайнї ба Саидиброњими Назар ба чї хотир аст?

- Бояд барои њама маълум бошад, ки дар дохили њизб як раванди демократї ва хеле њам шаффоф мављуд аст. Ваќте тасмимгирињои калидї пеш меоянд, масъала дар сатњи Шўрои сиёсї матрањ мегардад. Тасмим шуд, ки фењристи 40 нафар аз шахсиятњои сазовори њизб ба љаласаи Раёсати олии њизб пешнињод шавад ва Раёсати олї њам дар љаласаи ахири хеш бо раъйдињии шаффофу пинњонї 28 нафарро муайян кард барои ворид шудан ба фењристи интихоботї, њатто њар як узви Раёсати олї салоњият дошт, ки љои њар нафареро аз њисоби 28 нафари пешнињодшуда дар фењрист муайян кунад. Баъд аз шумориши раъйи аъзои Раёсати олї мушаххас шуд, ки дар љойњои 1- 28 кадом бародароне љойгир шудаанд. Бале, дар љои дуюм, Муњаммадалї Њайит буду дар љойи савум Сайидиброњими Назар, ба њамин тартиб, Сайидумар Њусайнї дар љои чорум ва дигар шахсиятњо ба тартиби худ. Вале дар њизб фарњанги бисёр хубе низ њаст, ки баъд аз ин раванди демократї, бародар Мањаммадалї Њайит изњор кард, ки љойи худро дар ихтиёри рањбарияти њизб мегузорад, бигузор номи нафари муносибу сазоворро

бо дидгоњи хеш дар љойи дувум бигузорад, яъне гузашт карданду ба поинтар рафтани номи хеш омодагї зоњир карданд. Њамчунин С. Њусайнї њам изњор кард, ки омодааст љои хешро дар ихтиёри рањбари њизб бигузорад. Бубинед, ду нафар, ду муовини рањбари њизб, агарчи маќоми баланд доранд ва дар овоздињии пинњонї њам ба ин љойњои баланд сазовор шуданд, вале довталабона боз чунин тасмим гирифтанд. Шўрои машваратї бо дарназардошти хидматњо, донишу малакае, ки дигар бародарон доранд, аз љумла Сайидиброњими Назар, лозим донист, ки эшон дар љойи дуюм бошанд. Муњаммадљон Нурї, писари бузурги устоди марњум Сайид Абдуллоњи Нурї њам, ки овоздињї љойи шашумро барояш муаян кард, бо машварати аксари Шўрои машваратї ва ба хотири шахсияти лоиќу сазовор буданаш, Раёсати олї ин пешнињодро пазируфт ва Муњаммадљон Нурї ба љойи савум баромад. Яъне ин як раванди шаффофу демократист ва шумо њам дар анљуман дидед, ки вакилон якдилона инро пазируфтанд. Пас ин љо ягон далелу сабаби пинњоние вуљуд надорад. Баъзењо њадс мезананд, ки гўё гурўњи муътадили њизб ё ба истилоњ фраксияи муътадили он дар

солњои ахир сиёсатњояшон ба мушкилї, њатто бунбаст ворид шудаву аз тарафи њукумат ва мардум љонибдорї наёфт, бештар муњофизакорону ба истилоњ тундгароёни њизб дар фењрист ё сатњи рањбарї хоњанд омад. Ман аслан ба ин гуна тањлилњо розї нестам, чун дар њизби мо њељ гуна фраксияи муътадилу тундгаро нест. ЊНИТ дар маљмўъ, як њизби муътадили ќонунмењвар мебошад. Дуруст аст, њар як шахсият назар ва мавќеи худро дорад, вале њама дар чањорчўби ќонун ва манфиатњои давлативу миллї кор мегиранд, албатта, њастанд тањлилњое ва мо њам ќабул дорем, ки ин сиёсатњои наву муътадил, ки њамеша бо муколамаву њамдигарфањмї равона шудаанд, модоме аз тарафи маќомот чандон пуштибонї наёфтанду дарњои гуфтугў боз нашуданд, баъзе аз ќишрњо, ба хусус насли љавон шояд ба ин хулоса омаданд, ки чаро модоме тарафи дигар њамеша аз забони зўр истифода мекунад, рањбарияти Нањзат доим аз вожањои сабру тањаммул ва муколамаву хештандорї суњбат кунад, шояд дар њизб касоне биёянд, ки бо њамон услубу шева рафтор кунанд?! Ин як навъи нигоњ аст ва табиї њам њаст. Дар њамаи љомеањо ин чизњо вуљуд доранд. Борњо мисол ме-

www.nahzat.tj

25 декабри соли 2014

мавќеъ задам аз сиёсати љањонї, ваќте љаноби Буш дар ИМА ба сари ќудрат омад ва сиёсатњоеро дар сатњи љањонї роњандозї кард, ба хусус алайњи Ирон, баъд аз ин «њамла»-њо мардуми Ирон оќои Ањмадинажодро интихоб карданд. Чунки дар замони оќои Хотамї лањни гуфтугў ва муколама пешнињод гардида буд, вале онро Ѓарб ќабул накард. Ирон љавоб дод, ки хуб, мо њам мисли шумо дорем сиёсатмадоре, ки бо њамон забону услуб суњбат кунад. Дар њама љомеъањо ин њолат иттифоќ хоњад уфтод. Ваќте дар љомеъаи мо њам як тараф доим аз зўру ќудрат, аз тањќиру тавњин истифода мекунад, тарафи дигар ба хулоса меояд, ки магар мо њам наметавонем аз ин мавќеъ суњбат кунем? Аммо то ба имрўз Нањзат ба ин хулоса наомадааст

ѓайриќонунї, фарњангї, ахлоќї ва зиддиахлоќї алайњи он ин ќадар мубориза намебурданд. Пас Нањзат нируст, ки алайњаш мубориза мебаранд. Эътимоди мардумї неруи Нањзатро њамчун як њаракати сиёсї бештар кард, ба хусус дар партави воќеъиятњое, ки дар кишвар дорем, аз љумла набудани барќу гармї, љойи кор, маош ва нафаќа­ ву стипендияи муносиб. Мардум ваќте диданд, ки њукумат масъулиятњои ав­ валиндараљаи худро иљро накарда, кораш фаќат фишор овардан болои як њизб аст, як навъ эътироз ба ин амалњо њам ба вуљуд омад. Тавре мегўянд, шояд пуштибонии мардум аз Назњат комилан моли он набошад, балки ќисмате аз ин пуштибонињо ба хотири эътироз ба амалкарди дигарон аст. Аз њама ахир, он чизе бо-

9

вале мушкил метарошанд ва ин њама дар сатњи як тањлиланд.

- Чун аз фраксияи њибзї гуфтед, оё умеду интизорињо чист ва воќеъан ЊНИТ шонси таъсиси як фраксия дар њайати нави порлумонро хоњад дошт?

- Агар интихоботи порлумонии гузашта шаффофу демократї мебуд, њизб дар даъвати феълї дорои як фраксияи ќавї мешуд. Аммо баъди ин фишору иќдомњое, ки алайњи Нањзат, дар умум ќишри рўњоният сурат гирифт, бисёре аз тањлилгаронро водор кард, ки бигўянд, Нањзат ё дар њамин њад боќї мемонад ва ё њузураш дар порлумон заъифтар мешавад. Вале ваќте мо анљуманро баргузор кардему миќдори ангезаи мардумро дидем, инчунин сафарњои дар Русия доштаву суњбат бо муњољиронро њамаљониба тањлил кардем, ба хулосае омадем, ки на, ин фишорњо натиљаи баръакс додаанд. Мардум эњсос кард, ки Нањзат як ќудрат аст ва болояш такя кардан мумкин аст. Чаро? Агар ќудрат намебуду байни мардум неру намедошт, як дастгоњи пурќудрати давлатї, бо њама масъулонаш, аз маќомоти њифзи њуќуќ то идеологї, њатто љамоъату ходимони илмиро њам сафарбар карда, бо њама роњу василаи ќонуниву

вару умеди моро бештар кард, доштани як фраксия дар порлумони ояндааст ва дигаре мавќеъгириву суханони љаноби Э. Рањмон буд, ки дар суханронї ба муносибати 20- солагии ќабули Ќонуни Асосї ва дар анљумани ЊХДТ њам такрор шуд: интихобот шаффофу демократї бигузарад, њукумат омодааст барои њамаи номзаду ањзоби сиёсї шароити баробар таъмин намояд. Агар масъулон дар минтаќањо ба ин њарфи Президент мухолифат накунанду ваъдахилофї сурат нагирад, комилан ба он боварам, ки Назњат фраксияи худро дар порлумон хоњад дошт.

- Љаноби Кабирї дар робита ба фењристи номзадњои њизб. Шумо њамеша ба нируи занону љавонон таъкид мекунед, аммо дар фењристи пешнињодшуда теъдоди занон камтар аст, њамагї 7 нафар. Чаро? Бале, имсол дар фењрист 7 бону дорем, ки миёни 28 нафар чоряки онро ташкил медињанд ва дар муќоиса ба солњои ќабл ин пешравист. Дар интихоботи порлумонии гузашта болотарин љо барои бонувон нуњум буд, њоло панљум. Дар њизб борњо таъкид њам кардем, ки ба њељ ќишру гурўње дар њизб имтиёзи хос надодем ва нахоњем дод. Агар имрўз

хоњарон дар як раќобати шаффофу озод ба љойи панљум миёни бародарони ботаљриба расидаанд, натиљаи зањамоти худи онњост. Яъне њизб ин фазоро фароњам сохт, то худро муаррифї намоянд. Дар интихоботњои аввал љойњои 15 –16, баъдан 9 ум ва њоло 5 – умро сазовор гардиданд. Ин раванд идома меёбад ва мутмаинам, ки дар интихоботњои баъдї хоњарон боз ба љои балантар мерасанд. Дар дигар љо ташкили фењрист бо фармон, квота ё хоњиши шахсиятњо, њатто як нафар тањия мешавад, аммо дар мо ин тавр нест. Фарњанги сиёсї бояд тарзе шакл бигирад, ки њама шароити баробарро эњсос намоянд ва танњо аз лињози шоистасолорї соњиби ин ё он маќом шуд. Беназир Бњутто дар як љомеъаи мардсолори Покистон то маќоми аввали давлат расид, мисле ки як гул дар дохили санг њам месабзад. Ин гуна мисолњоро дар љандин љомеъањои мардсолор дорем, аз љумла дар Бангладеш, Туркиё, Индонезиё, ки њамааш љомеъањои шарќї ва мусалмонианд. Дар љомеањое, ки барои бонувон шароити сунъї дар чорчўби квота муњайё мекунанд, ба гунаест, ки як гулро дар гармхона парвариш медињанд ва он табиї буда наметавонад. Мо мехоњем ин гулњо, ин ќишри муњими љомеъа озод бошанду озодона раќобат

кунанд. Вазифаи давлат ва ањзоби сиёсист, ки шароити баробарро фароњам созад. Фикр мекунам, ин њолате ки дар рўйхати њизб дорем, як њолати табиї ва ќадами бузургест дар муќоиса ба солњои пеш.

- Шумо борњо таъкид мекунед, ки маќомот солњои ахир фишорро болои њизб афзоиш дода, садгузорї дар фаъолияти он мекунад. Аз сўи дигар бо тањаввулоте, мисли радикал шудани љомеъа, тољикњо дар љињоди Сурия ва бурузи нерўњои хатарноке, мисли гурўњи ДОЪИШ шояд маќомот њаќ доранд аз фаъолиятњои Шумо нигарон бошанд? Оё ин нигаронињо асос доранд?

- Асос надорад, чун ин нигаронии муштараки мост. Фишорњо болои ЊНИТ 2-3 соли ќабл шурўъ шудаанд, аммо рафтани љавонони тољик ба Сурия, Ироќ ва дигар љоњо шояд 1-1,5 соле пеш, яъне баъд аз шиддат гирифтани фишор болои ЊНИТ ва умуман њаёти динї дар кишвар. Суол ин аст, ки оё фишорњо болои ЊНИТ пеши роњи рафтани љавонон ба Сурияро гирифт ё кор натиљаи баръакс дод? Мо ба ин назарем, ки бештар тундгаро ва радикал шудани љавонон натиљаи фишорњост. Бисёре аз он љавононе, ки ба Сурия рафтанд ё љавонони дигаре, ки дидгоњњои онњоро пуштибонї ме-

кунанд, алайњи мо низ шиор мепартоянд. Агар ба шабакањои иљтимої таваљљуњ ва суњбатњои онњо гўш шавад, дар бораи ЊНИТ њарфњои зиёд мегўянд, њатто муттањам ба он мекунанд, ки ин њама сабаби сабру тањаммули Нањзат аст. Бетафовутї, фурўхта шудан, ба њарфи њукумат гўш кардан, садо баланд накардани Нањзат аст, ки вазъият ба ин дараља расид, пас мо маљбурем ташаббусро ба даст бигирем ва бо њамин роњ мушкилоти худ ва љомеъаро њал намоем, чунинанд њарфњои онњо. Пас агар њукумат ва маќомот воќеъан аз рушди тундгарої нигарон мебуданд, бояд роњњалњои дигареро пайдо мекарданд. Масъала бо фишор њал намешавад, гуфтугўву муколама ва фањмондан лозим, њамкорї бо нируњои муътадилро бояд роњандозї кард, то битавонанд алтернативаи хуби идеологї барои радикалу террористњо шаванд. Вале маќомот бо нируњои солими љомеъа, нируњои оппозитсионии мантиќї ва муътадил ба љои њамкорї, њамаро дар як лагер љо кардаанд, бо як дидгоњ, ки њар кї исломисту аз номи ислом суњбат мекунад ё дидгоњи динї дорад, сарчашмаи хатар аст ё эњтимол дар оянда ба хатар табдил меёбад. Ин шинохти бисёр ѓалат, сатњї ва ќолабист, ки љанбаи прагматикї ва

10

25 декабри соли 2014

www.nahzat.tj

дидгоњ ва

Ислоњ намехоњанд, милливу давлатї надорад, балки бештар љанбаи идеологї дорад. Муттаассифона, дар љомеъа мехоњанд аз нав бархўрди идеологиро роњандозї намоянд. Њамон гуна, ки дар солњои 90 – ум ба вуљуд омада буд: коммунисту диндорњо ё баъдан «вовчик»-у «юрчик», оппозитсия ва њукумат, ки сирф идеологї буданд. Баъдан дар љараёни музокираву мусолања фањмидем, ки њама тољикем, њам диндор ва њам бедин якдигарро фањмидему бахшидем. Бо ин васила бањси диниву дунявї њал шуда буд. Ќонуни Асосї њам ба ин бањс нуќта гузошт. Вале аз нав баъзе аз гурўњњо диданд, ки дар љомеъа ба бунбаст ворид шуда истодаанду мушкилоти иљтимоъиро њал карда наметавонанд, дар баробари ин мардум талаб дорад, ки барќ, гармї ва равшаниву љои кор дињед, пешравиеро дар иќтисодиёту иљтимоиёт намебинем, мегўянд, ба хулосае омаданд, ки чаро аз нав зењни љомеъаро ба бањси диниву дунявї накашанд. Аммо чаро масоили иќтисодиву сиёсиро идеологї мекунанд? Чунки ин кор барояшон осонтар аз он аст, ки бишинанду фикр ва истењсолу ихтироъ ва роњњалњои дигар мушкилотро пайдо намоянд. Гўё бењтарин роњ ин аст, ки ихтилофот ба вуљуд оварда, хатарњоро бузургтар нишон дињанд. Дар њолати изтирорї дигар њам њукумат ва њам рањбарияти давлат маљбур аст ба касоне такя кунад, ки бештар шиори баланд медињанд, ба истилоњ боз ё ястребњо зарурат пайдо мекунанд ва кабутару муътадилњо зери соя бурда мешаванд. Банда мушкили аслиро дар њамин мебинам, ки мутаассифона, бањсро ба бањси диниву дунявї кашониданианд ва Нањзатро њам, ки як њизби динист, вориди майдони бањс карда, фишорњоро афзоиш мебахшанд. Намегўям, ки рањбарияти кишвар аз ин раванадњо комилан огоњ нест, њатман дар љараён њаст, вале аз он чиз метарсам, ки маълумотро то дараљае нодуруст бурда, њатто эњтимол дорад сарчашмањои аслии хатарро пинњон нигоњ доштаанд. Ба хотири ош-

кор нашудани камбудињо дар пеши рањбарият масъалањои оддиро њамчун хатар нишон медињанд. Табиист, ки баъд аз ин њама фазосозињо, њар њукумат ва њар рањбари давлат тасмимњоеро барои њалли мушкилот мегирад, ки имрўз дида истодаем.

- Раиси љумњур, ки њамзамон ­р а­њб ­ а­р и­ ЊХДТ­­ аст, таъкид карда, ки аз нукоти муњи­м и барномањои ањзоб истифода хоњад шуд. Агар раваду на танњо аз нукоти муњими барномаи Нањзат, балки аз нируи Шумо истифода кунанд, омода њастед, ки дар њайати њукумат рањбарии вазоратхона ё идораи давлатиеро бар дўш бигиред? Давлатдории мутамаддин таќозо мекунад, ки агар њар њизбе дар интихоботи президентї ё порлумонї ѓолиб омад, бояд талош варзад, ки фикру андешаи дигар њизбу сиёсатмадорон њам ба инобат гирифта шавад ва нируњои љомеъаро новобаста аз њизбияту минтаќа барои корњои идорї љазб намояд, танњо бо њамин роњ метавон вањдати миллиро таъмин кард. Њар ќадаре дар бораи вањдат, сулњ, якпорчагї суњбат кунем, вале њизбу гурўњњо ва шахсиятњои сиёсии дигар дар њошия ќарор бигиранду љалб нашаванд, ин њама як шиорро мемонад ва кадом маъние пайдо намекунад. Муносибати аксари ањолї ба љаноби Э. Рањмон, њамчун ба президент аст, на ба раиси ЊХДТ. Њама

эътироф доранд, њамзамон интизоранд, ки Э.Рањмон бо тамоми њизбу ќишрњои љомеъа ва сиёсатмадорон, њамчун президент муносибат намояд, агар президент њамин интизориро дошта бошад, ки ўро њамчун рањбари миллату давлат эътироф кунанд. Агар бо дигарон њамчун рањбари як њизб ва як гурўњ муносибат кунад, ин муносибати яктарафа аст ва дер ё зуд мардум ба хулосае мерасанд, ки пас муносибат бо он кас њам мисли рањбари як њизб ва як гурўњ бошад, на ба рањбари як миллату давлат. Аммо мо таљрибаи њамкорї бо њукуматро дорем. Се давра шуд, ки ЊНИТ дар порлумон шомил аст. Дигар њизбњо њам шахсиятњои сазовор доранд, бисёр хуб мешуд, агар рањбарияти кишвар, баъд аз интихобот, њатто ќабл аз он њам дар ислоњоти њукумат, ки алъон шурўъ шудааст, аз њамаи ќишрњои љомеъа кадрњои шоистаро даъват намоянд. Воќеъан дар атрофи худ шахсиятњоро аз њама њизбу њаракатњое бигиранд, ки диди миллї ва давлатї доранд, манфиатњои умумро аз ман­фиатњои шахси­в у њизбї боло мегузоранд. Тавре нест, ки њамаи ватандўсту миллатдўстон фаќат дар ЊХДТ љамъ шуда бошанд. Магар коммунистњо ё исломиву демократњо, ислоњоти иќтисодї ва ё аграрї шахсиятњои ботаљриба ва ватандўст надоранд? Агар дар ин чорчўб аз ЊНИТ даъват шавад, чаро не, њатман њамкорї хоњем

кард, њељ гоњ њамкориро рад накардаем.

- Аслан орзуи њар њизб расидан ба ќудрат аст ва Нањзат њам ин орзуро пайгирї мекунад. Агар фардо, Худо кунаду ќудрат ба дасти ЊНИТ биафтад, субњ дар кўчаву хиёбонњо чї тафовутеро хоњем дид?

- Бисёр суоли љолиб. Вале мутмаин бошед, ки Офтоб боз њам аз Шарќ бархеста, дар Маѓриб мешинад ва Тољикистон низ њамчун давлати демократї, њуќуќбунёд, дунявї, ягона ва иљтимої боќї хоњад монд. Гузашта аз ин, Конститутсияе, ки њоло амал карда истодааст, онро нисбат ба дигарњо бештару дурусттар татбиќ хоњем кард. Зеро мушкили аслии ЊНИТ он аст, ки ин санади њуќуќии умумимиллї татбиќ намешавад ва зарари аз њама бештар ба мо расида истодааст. Њар касе боре дар оппозитсия бошаду азоби онро бикашад ва бидонад, ки дар оппозитсия будан чист, њатман баъд аз ба сари ќудрат омадан талош мекунад, ки иштибоњу камбудињои пешиниён такрор нашаванд, вагарна бар зарараш анљом мешавад. Мо дар интихоботи навбатї, барои зоњири масъала шиори “Мо барои Тољикистон ва Тољикистон барои њама” –ро интихоб накардаем. Шиор ба он маъност, ки агар пирўз шудем, њатто пирўз њам нашудем, тамоми вуљуди худро барои Тољикистон бахшидам: дар сиёсат, иќтисод, дифоъ аз ватану миллат. Дар воќеъ бояд ин омодагиро дошта бошем.

Агар пирўз њам шудем, Тољикистон бояд моли њамаи сокинони он бошад: барои коммунисту нањзатї, халќиву демократ, диндору бедин ва инро шиори холї намедонем. Њама пеш аз интихобот шиор медињанд, вале ваќте ба сари ќудрат омаданд, ин шиору барномањо фаромўш шуда, дунболи њадафњои шахсї мешаванд. Мо омодаи исбот кардани онем, ки исломи азиз ва фарњанги миллї њиљ гоњ диктатурї ва тасаллуту яккатозии як нафар ё гурўњро ќабул надорад. Чї аз номи ислом ин диктатуриро љорї мекунед ва чї аз номи дунявият. Бо њар идеологияе, ки диктотуриро дар љомеа љорї кардед, Нањзат хилофи он хоњад буд. Аслан миллат инро ќабул надорад, вагарна шањрњои ободро тарк ва ба кўњистон њиљрат намекард. Ин њама як далел дошт: озодиву адолат хостан, зери бори ягон султаву ќудрат ва гурўње нарафтан. Агар миллат тањаммул карда метавонист, султагарої, яккатозии як нафару гурўњ ё як ќишри алоњидаро сабр мекард, шањрњои бузургро холї намегузошту рў ба кўњистон биёрад. 80%-и мардуми мо, ки имрўз дар кўњистон зиндагї мекунанд, агар решакобї шавад, бармегардад ба мардуме, ки садсолањо ќабл дар водиву шањрњои бузург зиндагї мекарданд. Бояд ин нуктаи муњими таърихї ва фарњангиро ба назар гирифт ва мутмаин буд, ки Нањзат шакли давлатдории конститутсиониро пурра њимоят хоњад кард.

- Соли 2014 як соли хеле пурчолиш ва аз сўе пурмољаро барои ЊНИТ буд. Барљастатарин силсилаи мољароњо марбути, ба истилоњ “сексскандалњо”-ст. Вале дар аксар њолатњо, шахсан Шумо аз шарњи ќазияњои бадномкунандаи њизб худдорї кардед. Сабаб чист, эътироф аз иттињомот ё кўшиши фирор аз бештар расонаї шудани онњо?

- Воќеъан ду соли гузашта барои, Тољикистон, ба хусус барои ќишри рўњоният, ду соли пур­ маљоро буд. Дар посухи суоли ќаблї гуфтам, ваќте хостанд бањси дохилиро идеологї кунанд, муборизаро байни ќишри дуня-

www.nahzat.tj

25 декабри соли 2014

мавќеъ

11

вале мушкил метарошанд вияту динї эљод карданд. Чун дастгоњњои пурќуввати давлатї, иттилоотї ва имконот дар дасти як ќишри љомеъа мебошанд, ки ба масъала идеологї нигоњ мекунанд. Фикр мекунанд, дар муборизаи идеологї њама гуна василањо љоиз аст, њатто аз доираи ахлоќ, љавонмардиву фарњанг њам метавон берун рафт. Таќрибан мактаби сиёсии Макиавеллї, ки дар асрњои миёна дар Аврупо шакл гирифта буд ва ба сиёсатмадорони даврони худ тавсия медод, ки дар муборизаи сиёсї аз њељ чиз рў нагардонанд, њатто куштору ѓорат ва хиёнату бадахлоќиро њам љоиз бидонанд. Албатта, баъдан аврупоињо ин назарияро рад карда, ба як љомеъаи мутамаддин расиданд. Зиндагии худи Макиавеллї њам баъдан фољианок ба анљом расид. Аммо аљиб ин љост, ки ѓарбињо ин назарияро рад карданд, вале дар љомеъањои шарќї њанўз аз тарафи баъзе доирањо ин назария истифода мешавад бахусус дар муборизањои сохта ва сунъии идеологї. Дар Тољикистон њам баъзе доирањо ба хулоса омаданд, ки бояд берањмонаву бешармона ва бо тамоми имконоту василањо бо раќиби сиёсї мубориза бурд. Солњои ахир масъала ё «назария»-е пайдо шуд, ки дар љомеъа љойгоњи дин, рўњоният, ба хусус шахси мулло як каме боло рафт. Дар муќоиса љойгоњи муаллим, зиёї ва шахси дунявї ба шиддат коњиш ёфт. Омилњо хеле гуногунанд, омил танњо динї нест. Мавќеъу маќоми иљтимоъии муаллим паст рафт, зиндагиаш ќашшоќона шуд, маоши паст њам ба ин масъала таъсир расонд. Вале чун домуллову рўњоният бештар аз масоили иќтисодї марбут нестанд ва бо корњои мардум рабт доранд, яъне маросим ва хайру худоињо, инчунин эътиќоди хоси худи мардум ва пуштибонии њамешагии онњо, ба таври автоматї љойгоњи рўњонї, чї аз лињози иќтисодї ва чї иљтимої боло рафт. Доирањое, ки муборизаро шурўъ карданд, ба љои бењтар кардани вазъи рўшанфикру муаллим ва ќишри дунявї аз лињози иќтисодї ва иљтимоъиву

фикрї, роњи њалро дар заъиф кардани тарафи дигар диданд. Модоме худро боло бурда наметавонем, њадди аќал тарафи дигарро бояд пойин бурд. Чун нигоњ ба масъала идеологї буд ва дар он муборизаро роњи њал медиданд, истифода бурдан аз тамоми васоилро барои худ љоиз донистанд. Воќеъан, ин раванд барои миллат шармандагї ва зарбаи бузург аст. Ваќте дар Маскав бо муњољирон мулоќот доштам, линку нусхаи наворњоеро нишон медоданд, ки дар шабакањои «хусусї»-и баъзе аз кишварњои њамсоя нишон додаанд, пурра бо тарљума. Дар он љо гап дигар њарф аз муллову Нањзат нест, дар бораи тољику тољикистонист. Аммо пахш кардани ин гуна наворњоро дар Тољикистон мубориза алайњи раќибони сиёсї ва идеологии худ медиданд. Њоло људо аз миќдори таъсири ин наворњо, шояд гурўње аз мардум бовар карданд ва гурўњи дигар баръакс, нафраташон ба маќомоту доирањои алоњида бештар шуда бошад. Вале шакке нест, ки дар љомеъаи љањонї, ба хусус дар њамсоякишварњо вазъи тољик ва обрўи он хеле поин рафт ва зарба хўрд. Аммо чаро ба инњо љавоб надодем?! Оё мешавад, дар як масъалае, ки аз ќабл тарњрезї ва бар зидди миллату маънавиёти он равона шудааст, вориди бањс шуд, яъне бо тарафе бањс кунем, ки аслан чењраашро пинњон медорад ва касе намедонад, ки ў кист? Ё ба таври дигар, шумо ваќте дар роње мераведу мебинед, ки тифли беадабу бадахлоќ шуморо тањќир мекунаду гапњои носазо мегўяд, шумо фаќат ба ў насињат мекунед, ки дўсти азиз, ин кор норавост! Њељ гоњ бо ў мисли худаш рафтор намекунед. Љои дигаре бо тарзи дигар гуфтам, аввал насињат мекунед ва агар насињатро нашунид, калонтаре дошта бошад, ўро насињат мекунед. Аммо ваќте дидед, ки калонтараш аз худаш бадахлоќтар аст, дигар рањояш мекунеду дунболи кори худ меравед. Мавќеъи Нањзат алайњи ин гуна иќдомот њамин буд, ки набояд дар ин мусибати миллї вориди бањс шуд ва воќеъан,

инро бояд мусибати миллї эътироф кард. Касе дар доирањои њукумат кор мекунад ва оќилу бофарњанг њаст, воќеъан хиљолат аст, чун рўзона бо дањњо нафари онњо вомехўрем. Шумо мусоњибањои чанд нафар аз масъулони давлатї, аз љумла ёварони раисиљумњурро њам хондед, ки аз ин иќдомњо дурї љуста, гуфтаанд, ин кори дасти маќомоти давлатї нест. Воќеъан ин шармандагї ва тањќири миллат аст, мусибату љиноятњоеанд, ки ошкор гардидаву нишон дода шуданд. Бубинед, ин корњо хоси ягон гурўњу ќишре нестанд, љинояту рафторњои бадахлоќона, агар вуљуд доранд хоси тамоми ќишрњоянд, њамаи миллатњо, ќишрњои рўшанфикр ва диндору бедини он њам доранд ин корњоро. Соли гузашта Кумитаи њуќуќи башари СММ омореро нашр кард, ки танњо дар калисои католикї 10 њазор њодисаи педофилия ошкор шудааст, њатто нисбати Ватикан њам эътирози расмї садо дод, ки чораљўї карда шавад. Бубинед, 10 њазор њодисаро ошкор карданд, вале фарњангу тамаддуни волои онњо таќозо кард, ки фаќат шахсиятњои алоњидаро бидуни мансубият ба дину гурўње ишора намоянд. Гуфтанд, љиноятро ин ё он шахс содир кардааст. Аммо дар мо ваќте як нафар љиноят содир кард, ба хусус афроди мансубияти динидошта ё ба ЊНИТ рабт дошта, дигар шахси-

яташ канор гузошта шуда, њизбу гурўњро гунањгор медонанд, ки ин як токтики муборизаи сиёсист. Аммо чаро гурўњ, дин ё њизб бояд љавоб гўяд, ба гуфти шоир: Аблање аз бом биафтад, гардани мо бишканад? Ин њамаро љузъи њамон сиёсати нодурусти муборизаи идеологї медонем, ки иншоаллоњ, бовар дорам, аллакай масъулон ба дарки он расиданд, ки ин раванд натиљаи баръакс дод ва пеши роњашро хоњанд гирифт.

- Мову шумо дар остонаи соли нав ќарор дорем. Аз номи «Озодї» фарорасии соли нави 2015-ро табрик мегўем. Аммо дар зимн оё Шумо ва хонаводаатон Соли нави милодиро таљлил мекунед?

- Дар навбати худ, шумо ва тамоми мухлисони «Озодї»-ро бо фарорасии Соли нави 2015-ро табрик мегўям. Ин як санаи сирф астрономист ва набояд онро њамчун шурўъи соли нав ва тобиши мазњабиву динї ё ќавмї бидињем. Мутаассифона, гоњо мардум хоставу нахоста масъалањои оддиро сиёсиву мазњабї мекунанд. Агар касе якдигарро ба соли нав табрик кард, дигаре мегўяд, ин ширк аст. Мо ба њамаи паёмбарон имон дорем, аз љумла ба Исои Масењ. Ваќте мавлуди њазрати Муњаммади Мустафо (с) –ро љашн мегирему якдигарро табрик мегўем, ин барои мо мусалмонњо љоиз аст, агарчи баъзе аз бародарони мусалмон инро њам љоиз намедонанд. Вале дар умум ум-

мати исломї инро љашн мегирад. Агар билфарз, медонистем, ки зодрўзи њазрати Сулаймону Довуд ва Мусо (а) ва дигар паёмбарон кадом рўз аст, ишорае дар ин маврид њам мешуд, њељ љои бадї надошт. Вале љонибдори он нестам, ки ин масъалањо сиёсї ё мазњабї шаванд. Баъзењо њатто људо аз соли нави григорианї, ба љашни Наврўз њам чунин бањсњоро ворид мекунанд, њатто ба дигар љашнњои миллї низ. Њама чизро бояд дар љои худ шинохт. Мо ду иди динї дорем: идњои саъиди Фитр ва Ќурбон. Чанд иди миллї, аз љумла Наврўз, рўзњои Истиќлол ва Вањдати миллї ва љашну идњои љањонї, ки башарият онњоро пазируфтааст. Агар дар Чину Љопон соли нав каме дертар шурўъ мешавад ва кадоме аз онњоро ба фарорасии соли наваш табрик кардем, ин натанњо хилофи Ислом, балки айни Ислом аст. Чун Паёмбари акрам (с) моро насињат карданд, ки бо тамоми бани башар хушмуомила ва дўст бошем, агар як амали мо боиси наздикї бо инсони дигаре шавад, аз дини дигар ва минтаќаи дигар њам бошад, ин амали савоб аст ва бояд онро анљом дињем. Хонаводаи мо њам­ сояњоеро, ки рус ва намояндагони дигар миллатњо њастанд, бо соли нави масењї табрик мекунем ва шириние онњо оварданд, мепазирем ва дар навбати худ ширинињое барояшон омода мекунем.

бознашр аз «Озодї»

12

25 декабри соли 2014

www.nahzat.tj

ину он

Илми ѓайб Ба номи Худованди бахшанда ва мењрубон. Дар Ќуръон омадааст: “Ва њаргиз хабардору огоњ накунад Худо шуморо ба илми ѓайб ва лек Худо бармегузинад аз пояи борони худ њар киро хоњад, пас имон оред ба Худо ва паямбаронаш”, (сураи “Оли Имрон”, 179). Илми ѓайб моли Худованд аст ва ѓайри Ў касе ќудрати фањмидани онро надорад. Лек барои зиндагии мо заррае ин илмро ифшо кардааст ва мо онро се ќисмат кардем: ѓайби гузашта, ѓайби муосир ва ѓайби оянда.

1. Ѓайби гузашта, чунин илмест, ки њодисаву воќеањо кайњо ба амал омадаанд ва аксаран ба воситаи китобу таърихномањо дастраси мо мегарданд. Ин гуна илм замоне њам хусусияти муосирї дошту њам хусусияти дурнамо ва бо гузашти айём ба ѓайби гузашта табдил ёфт.

2. Ѓайби муосир, ин илм аввалан характери оянда ва баъдан муосирро гирифта, дар замони зиндагонии мо ба вуќўъ меояд. Менигарем ба 40-50 соли охир, ки чї гуна њодисаву воќеъањо паси сар шуданду пешравињое дар њамаи соњањо бо суръати баланд ба вуќуъ омаданд. Дар шуурнокии мардум њам таѓйироти куллї ба назар мерасад. Олимон роњњои осон, фоидаовар ва камхарљро љустуљў доранд. Кўшиш мекунанд, ки кашфиётњои зиёде кунанд, зеро Худованд мефармояд, ман боз

бисёр чизњое меорам, ки дар ёду хаёли шумо нест. Ин илм низ ба гузашти айём ба ѓайби гузашта мубаддал мегардад.

3. Ѓайби оянда, илмеро гўянд, ки ба вуќуъ омадани он таърихи тўлонї дошта, омаданашро танњо Худованд медонад. Аз омадану иљрои он дар китобњои худ ба мо хотиррасон сохтааст, аз љумла: зинда шудан баъд аз марг, рўзи њашр, исботи гуноњон, даромадан ба бињишту дўзах ва дигару дигар. Ин фолбинї нест, балки њаќиќат аст, зеро ваъдањои Худованд амалї мегарданд: Ахбори Муњаммад (с) ва Ќуръон дар китоби Инљилу Таврот. Бародарони азиз, андеша бинмуда, дар ѓафлат намонед ва имкониятро аз даст надињед. Њоло њам ваќт дорем, метавонем роњи дурустро интихоб намоем, то дар рўзи њашр пушаймон нашавем. Пушаймонї дар рўзи њашр хоси ѓофилону мунофиќон аст. Дар он рўз орзу мекунанд, ки дубора ба њаёти замин баргарданд. Дар њоле ки чунин амал дар илми ѓайб сабт нагардидааст.

Давра љоиз аст, вале… Ба номи Худованди бахшоянда ва мењрубон. Оиди масъалаи «давра» бањсњое њастанд гуногун, яке онро дуруст мешуморад, дигаре не. Агар ба мазмуни оятњои Ќуръон диќќат дињем, давраи майит њатмист, вале он бояд моњияти дигар дошта бошад. Мардум њангоми давра гуноњи рўзаву намози марњумро ба уњдаи худ гирифта, бахшоиш мекунанд. Агар майит садсола бошад, њаштодуњашт маротиба табаќи гандум пешу ќафо меравад. Монанд ба њамин амал дар шариъати Исову Мусо дида мешавад. Шахси гуноњсодиркарда хоњ кабира бошад ё саѓир ба назди ходими дин омада, авфи гуноњ металабад. Ходим ўро сарзаниш намуда, гуноњашро мебахшад. Ин амал бар зидди ваъдањои Худованд аст, зеро ањкоми Худованд дар њамаи китобњои муќаддас ягонаанд, (сураи «Шуро»,13). Авфи гуноњ бар дўши Худованд аст, агар фармудаи Ўро иљро карда бошем. Инчунин Офаридгор барои одамони заъфи аз нигоњи љисмонї ва хотира имтиёзњои дигар додааст. борњо даъкид мекунад, ки ба шумо шариати осон офаридам. Давра пеш аз баровардани майит

ба љаноза сурат мегирад. Хешу табор ва ходими дин гирдињам нишаста, аз гузаштаи марњум саволу љавоб мекунанд, бахусус дар сафи намози љаноза суњбатњое сурат мегирад дар мавриди чи гуна инсон будану намоз хондани ў ва чандин љузъиёти дигари рабт дошта ба фаъолияти зиндагии марњум њамчун мусалмон. Пас аз муайян шудани љанбањои мухталифи зиндагии марњум ва анљоми њисобу китоби он агар майит бо узру сабабњои заъифї ва фаромўшхотирї адои рўзаву намоз накарда бошад, барои њар як рўз ба миќдори як мискинро таъом додан фидя ситонида мешавад. Ин аз њисоби молу маблаѓи худи майит аст, зеро то шурўъи тарака ў соњибмулк аст. Дар њолати фаќир будан, додани фидяро фарзандон ба ўњдаи худ мегиранд, онњо инро метавонанд якбора ё ќисм-ќисм пардохт намоянд. Дар ин њолат танњо ва танњо гуноњи рўзаву намоз аз гардуни ў сокит мегардад, на дигар гуноњон. Барои авфи гуноњони дигар Худованд як зумра ќонунњоро ба мо пешнињод кардааст, (сурат «Моида»,12). Инчунин ашхосе, ки ќобилияташон заиф аст, вале умри дароз мебинанд, фидяро дар раванди зиндагиашон пардохт карда метавонанд. Аммо садаќаи фитр мазмуну маќоми дигар дорад ва пардохти ин намуд садаќа ба одамони бардам ва солими рўзадор љоиз аст. Агар дар рўзаи онњо ноќисиву камбудї зоњир гардад, ба воситаи садаќа љуброн карда мешавад. Аз шахси берўзаву кўдаки ноболиѓ ва дар батни модарбуда ситонидани садаќа норавост. Он обу доне, ки шумо медињед, Худованд њамчун амали њасана ва пардохти њамаи камбудињо ќабул хоњад кард.

Хонандаи муњтарам, ба хотири рушду ташаккули дониши фарњангї ва тафрењи шумо нашрия тасмим гирифт, дар гўшае аз суњуфи худ суолњоеро њузуратон матрањ намояд. Худро санљед ва бањра гиред, хонандаи арљманд! Посухи даќиќи суолњо дар шумораи оянда мунташир хоњад шуд.

имтињон

1) Паёмбар (с) аввалин намози љумъаро дар куљо адо намуд? а) Дар шањри Мадина; б) Дар Ќубо; в) Дар Макка.

2) Абуубайда (р), яке аз ёрони машњури Паёмбар (с) дар куљо ба хок супурда шуд? а) Фаластин; б) Мадинаи Мунаввара; в) Сурия.

3) Масљиди “Файсал” дар Покистон бо маблаѓгузории кадом шоњ сохта шудааст? а) Шоњ Файсал, шоњи Саудї; б) Президенти ваќти Покистон; в) Амири Кувайт.

4) Кишвари Мисрро кадом сањоба тобеъи давлати исломї намуд? а) Холид ибни Валид (р); б) Амр ибни Ос (р); в) Ќаъќоъ ибни Амр (р).

5) Дарёњои бузург дар Осияи Миёна кадом аст? а) Вахш; б) Сирдарё; в) Панљоб.

6) Оѓози лашкаркашињои Чингизхон ба Осиёи миёна дар кадом сол буд? а) 1212 мелодї; б) 1218 мелодї; в) 1228 мелодї.

7) Дар ѓазваи Хайбар кї пируз шуд? а) Яњудињо; б) Њељ љонибе; в) Мусалмонон.

8) Њаштумин сураи Ќуръони карим бо тартиби мављуда кадом аст? а) Анъом; б) Тавба; в) Анфол.

9) Кадоме аз ин амалњо дар замони Хилофати Умар (р) ба анљом расидааст? а) Тартиб додани нафаќапулї; б) Шикасти муртадњо; в) Сохтани киштињои љангї.

10) Пойтахти кишвари Бањрайн кадом шањр аст? а) Давња; б) Асќалон; в) Манома.

Љавоби суолњои Шумораи гузашта: 1)а 2)в 3)б 4)б 5)а 6)в 7)а 8)б 9)а 10)в

www.nahzat.tj

13

25 декабри соли 2014

(Идома аз сањ. 6)

мусоњиба

Мубориза барои маљлисњои мањаллї доѓ хоњад буд Барои маљлисњои ноњиявї дар минтаќаи Ќўрѓонтеппа 100 нафар довталаб омода аст.

- Баъди онки Шумо раиси шуъбаи минтаќавии ЊНИТ интихоб шудед, шумораи аъзои он таѓйир кард? Фаъолияти мо аз августи соли 2010 дар минтаќа оѓоз ёфтааст. Марњалае, ки интихоботи соли 2010 фазои сиёсиро дар кишвар таѓйир дода буд, њатто худи маќомот ба куллї дигар шуданд. Чунки ин интихоботро ЊНИТ бо як шавќу шўр ва масъулиятшисонї доир кард. Бархе аз коршиносон мањз њамин муассирияти фаъолият ва истиќболи густардаи мардум аз ЊНИТ-ро дида, онро омили аслии бархурди дурушти маќомот донистанд. Протоколи 32-20и «машњур” низ, ки муаллифонаш аз вуљуди чунин санаде даст мекашанд, бетаъсир набуд. Мехоњем ё не таъсири худро ин корњо дар фазои афкори љомеъа гузоштанд. Лекин, шумори аъзои њизб дар минтаќаро афзоиш дода тавонистем, њоло бо вуљуди ин њама фишор ва тарсу вањшатњо шумораи аъзои њизб дар минтаќа беш аз 12600 нафар аст. Агарчи садњо ариза дар бахшњои њизбро дорем, вале чанд ваќт боз ќабули аъзоро боздоштаем. Ба хотири он ки як марњалаи нисбатан тўлонитари санљиш пушти сар шавад

ва баъд аз интихоботњо сари ин масъала бархоњем гашт.

- Зиндагии хусусии худро аз чї њисобе пеш мебаред?

- Дар ноњияи А.Љомї ба сар мебарам ва аз замини наздињавлигї истифода мебарам, инчунин тиљорати кўчаке низ дорам. Њамчунин аз «заминњои президентї”, ки ба мо низ расидааст, истифода мебарем. Ихтисоси банда омўзгорист, ки то соли 2000 бо ин ихтисос њам фаъолият доштам.

- Феълан маъракаи бадномсозии ЊНИТ дар заминаи Протоколи 32-20 идома дорад. Дар њар сурат, дар як чунин шароит фаъолияти њизб чї тавр пеш меравад?

- Фаъолият новобаста аз ин мушкилињо пеш меравад. Фикр мекунам, набояд маќомот камбудињои бахши иќтисодиву иљтимоиро канор гузошта, бо ин гуна наворњои бофтаву сохта фишорро болои афроди дигарандеш идома бидињанд. Ваќте барнома алайњи рўњоният ва муллоњо дар ТВ оѓоз шуд, њамон мултфилми даврони шўравї, маъруф ба «Ну, погоди, заятс” ба хотирам омад, ки гург, тамоми нокомиву нобарорињои худро бар сари харгўш мезад. Дар тамоми барору нобарорињо харгўшро муќассир мењисобид. Аз ин хулоса

кардам, ки набояд чунин кор гирифт, агар рафту барномае иљро нашуд, дар ин нобарорї љониби дигарро муќассир надонист. Фазосозињое карданианд, ки дар тамоми нобарориву камбудњо ЊНИТ-ро гунањкор мебинанд. Яъне агар ЊНИТ набошад, бахши роњсозї, лимити барќ аз миён меравад. Фикр мекунам, ин ЊНИТ аст, ки љуръат карда, камбудињоро ошкор мегўяд ва аз норасоињои мављуд бепарда њарф мезанад. Фишору тазъиќњо болои ЊНИТ дар бадали њамин мавќеъгирињояш оварда мешаванд.

- Дурнамои ЊНИТ-ро чї гуна мебинед?

- Банда оптимистам ва ояндаи њизбро нек мебинам. Чаро? Тавре пештар гуфтем, њар љониб ва њар нафаре пастиву баландињоро бояд бигзарад. Муњим он аст, ки аз ин мушкилињо нањаросем. Умед мекунам, ин њама сахтиву мушкилсозињо моро обутоб хоњанд дод.

- Агар ЊНИТ баста шуд идомаи фаъолиятро чи гуна мебинед?

- Фикр намекунам, ки ЊНИТ баста шавад. Вале агар Худо нахоста баста њам шуд, њиљ кадоме аз мо фаъолияти хешро ќатъ нахоњанд кард. Таљрибаи кор дар шароити пинњониро дорем.

Аз тарафи дигар, техноложї ба њадде пешрафт кардааст, ки табодули иттилоъ аз як гўшаи олам ба гўшаи дигараш дар як сония интиќол меёбад. Дар чунин мавриди изтирорї њар тасмиме роњбарият гирифт, бе каму кост татбиќ мешавад. Ба њар њол барои таъсис додани њизб ё дубора аз ќайди давлатї гузаштани ЊНИТ асноди лозимро дар доираи ќонун пешнињод хоњем кард.

- Таври маълум, ЊНИТ дар собиќ вилояти Ќўрѓонтеппа созмон дода шуд. Њоло, имрўз, вазъи «ветеранњо”, афроди собиќадори њизб чигуна аст? Ветеранњои ЊНИТ, бахусус яке аз муассисини он Њољї Ќаландари Садриддин, имрўз њамроњамон њаст, маслињату машварат барои рушду равнаќи кори њизб медињад, Дигаре аз муассисини њизб Неъматуллоњ Эшонов аст, агар дар доираи фаъолияти њизбї нест, аммо дар корњои рўзмарра, љаласањо даъват мешавад. Домулло Абдурасул њам, ки ќабл аз њаводиси солњои 90 раисии созмони вилоятиро бар ўњда дошт, феълан дар шањри Душанбе ба сар мебарад.

Абдуќаюми Ќаюмзод

Модар чароѓи рўзгор ва оинаи зиндагї Бузургии маънии модар ва гиромї донистани он фаќат як њарфи хаёливу рамзї ва эњтиромї нест, балки модар дар њаќиќат аз офаридаву неъматњои бузурги Худованд аст. Дар як баррасии кул метавон гуфт, ки тамоми њаёти як модар њама ќањрамонї, нисор ва азхудгузаштагист. Модар шадидтарин мушкил ва дарду машаќќатро тањаммул карда, њатто зимни њамл бо марг рў ба рў мешаваду фарзандеро таваллуд менамояд. Дар вуљуди модар муњаббати фитрие нињода шудааст, ки новобаста ба муносибати фарзанд, он боќист. Ин муњаббати фитрї боис мешавад, ки ў барои фарзанд тамоми сарвату дорої ва ќуввату тавоноии худро сарф намояд, аз љумла, љони худро барои рушду саъодат ва наљоти фарзанд фидо кунад. Илова бар ин, фитрати модар чунин аст, ки он ба њузур, њамнишинї ва хидмати фарзанд низ ниёзи фитрї дорад. Агар тамоми шароити зиндагї муњайё бошад, боз њам ў орзу, балки ниёз дорад, ки фарзанд дар канораш бошад. Вале фарзанд барои модар то ин андоза вафодору нисоргар нест, чун ба зиндагии мустаќил расид, дар пайи хонаводаву фарзанд ва кору фаъолияти худ мешавад. Дар аксари мавридњо нисбат ба модар камтаваљљуњї зоњир менамояд. Дар љомеъањое, ки аз фарњанги исломї ва маъ-

навияти инсонї дур мебошанд, модар барои фарзанд, њатто ба бори зиёдатї табдил шуда, ўро тарк њам мекунанд ё дар бењтарин сурат, ба ѓарибхонаву хонањои калонсолон бурда мепартоянд. Масалан, имрўз мо дар кишварњои ѓарбї шоњиди он њастем, ки њазорон падару модар аз сўи фарзандони худ тарк шуда, зиндагии танњо ба сар мебаранд ё ба ѓарибхонањо супорида шудаанд. Чунин падару модарони пир, њатто онњое, ки зиндагии хуб доранд, ба шадидтарин азоби рўњї гирифторанд. Зеро онњо пеш аз

њама ба њузури фарзанд ва ба зиндагї дар муњити муњаббати онњо ниёзу эњтиёљ доранд. Аз ин рў, тарк кардани падару модар ва танњо гузоштани онњо бузургтарин гуноњ аз тарафи фарзандон дар њаќќи волидайн мебошад. Мутаассифона, ин амали зишту нангин, тарк кардан ва танњо гузоштани падару модар имрўз дар љомеањои мусалмонї низ мушоњида мешавад. Баъзе фарзандон аз таълимоти исломї нисбат ба падару модари худ ин гуноњу љиноятро раво медоранд. Бисёре аз маводи матбуот дар ин мавзўъ нишон медињанд,

ки бахше аз сокинони ѓарибхонањову хонањои пиронсолони Тољикистон низ афроде мебошанд, ки фарзандони зиндаву солим ва соњиби касбу маќом доранд. Ба ростї, чунин амал аз назари таълимоти исломї ва фарњангу арзишњои миллї нангину норавост. Ин аст, ки Ислом дар миёни динњои љањонї ба хотири пеш наомадани хории падару модар ва арљгузорї ба наќшу хидматњои бузурги онњо ба зарурати эњтиром ва гиромидошт хеле зиёд таъкид намуда, онро љузъи вазифањои динї ва аќидатии инсон ќарор

медињад. Аз ин рў, иззату эњтиром нисбат ба модар, ќадрдонї аз зањматњои ў, хидмати беминнат ва риояти хотири модар аз љумлаи таълимот ва амрњои таъкидшудаи шариати исломист. Дар оѓоз бояд дид, ки масъалаи модар ва љойгоњи ў дар Ќуръон чї гуна матрањ шудааст. Худованди мутаъол мусалмононро борњо ба эњтироми падару модар амр менамояд, аз љумла: «Ва Парвардигори ту њукм кард, ки ба љуз Худаш дигареро ибодат накунед; ва ба падару модар некўкорї бикунед; агар яке аз онњо, ё њар ду назди ту ба калонсолї бирасанд, пас, ба онњо «уф» магў ва бар онњо бонг назан ва ба онњо сухани некў бигў», (сураи «Исро», 23) Аз ин мисоли рўшани ќуръонї метавон дид, ки Худованд барои эњтироми падару модар дастур ва эњсону некї дар њаќќи онњоро љузъи вазифањои шаръии банда ќарор додааст. Вой бар њоли он нафароне, ки зулм бар падару модар менамоянд. Дар таълимоти Ислом эњтироми падару модар, хусусан, ќадрдонию шукргузорї аз зањматњои модар на танњо як арзиши ахлоќї, балки як фаризаи динї буда, беэњтиромї нисбати онњо саркашї аз амри Худованд ба њисоб меояд. Љамил Валиев, муовини сардори шуъбаи илмїтањќиќотии Китобхонаи миллии Тољикистон

14

25 декабри соли 2014

www.nahzat.tj фарњанг

Њифзи фарњанги либоспўшї масъулияти исломї

Маљмўи дастовардњои инсоният дар соњаи муносибатњои истењсолї, љамъиятї ва ахлоќиро фарњанг мегўянд. Фаъолияти яке аз вазоратњои њукумат ва шуъбањои мањаллии он ба корњои маърифатї-равшангарої равона шуда, ин равандро бояд назорат ва роњбарї намояд. Баъдан китобе, ки дар он вожаву таркибњои забон љамъоварї, тафсир ва ба забонњои дигар тарљума мешавад. Савум, одобу шуур ва тарбияи иљтимоъї Чањорум, илму маърифат Панљум аќлу хирад. Шашум тадбиру чораандешињоеро ин нињод бояд дунбол намояд. Калимаи фарњанг дар истилоњ ба чанд маънї дар мо мавриди истифода аст, ки маданияту санъати даврони Шўравиро баён меорад. Аммо фарњанг дар луѓат чизи дигар аст. Яъне фарњанг калимаи арабї буда, маънояш одоб, низом, тартиб мебошад, ки хусусият ва мењвари он ба фарњанг барад. Албатта, њама чиз дар худ фарњанг доранд, мисли тарзи гуфтор, фарњанги муомилот ва рафтор, фарњанги насињатпазирї ва либоспўшї. Бояд ин гуна фарњангњо ба пуррагї риоя шаванд, то инсонро фарди фарњангї бигўем. Дар гуфтор фарди сухангў бояд одобу низоми њарфзаниро риоя кунад, агар ин тартиб риоя шавад, мегўянд: фарњанги сухан карданро медонад. Бинобар ин инсон, хосатан мусалмон хоњ зан бошаду хоњ мард бояд фарњангї бошад, умуман њама кирдору аъмоли ў аз чорчўбаи фарњанг берун набошад. Этика ва эстетика ё ахлоќу зебої моли мусулмон аст, ки имрўз мутаассифона бо сабабњое ин мањсули ниёгони хешро аз даст дода истодаем. Бубинед, њама чиз ба худ зебої дорад, калима ё истилоњи эстетикаро дар њама маврид истифода мебаранд. Њар як масъала бо тамоми љанбањояш, албатта, љињати эстетикии он зикр хоњад шуд. Аз ин рў азбар кардани либос ва зебогии онро набояд нодида гирифт. Эстетика ќонуниятњои хосеро дорост, ки агар онњо риоя нашаванд, эстетика аз байн меравад. Фарњанги либоспўшии феълї ба фарњанги либоспўшии миллї дар тазод аст. Аз ин рў, мо, мусулмонон њама гуна фарњангро дороем. Фарњанги либос ва тарзи истифодаи он дар тамаддуни миллї ва динии мо авлову афзал аст. Либос барои марду зан дар гузашта њам бо тарзи дурусташ мавриди истифода буд. Бояд инсон

бо истифода аз либос дар њаќиќат зебо бошад ва хусусиятњои зоњирї бо ботинии зебої њамоњанг бошанд. Гузашта аз ин, шахс озод аст ва болои ў дар мавриди либосу риш ва мўйи сар аз сўе тањмил сурат нагирад, чун њуќуќ ва озодињояш помол мешаванд, мисли оне ки имрўз дар низоми давлатдории демократї мутањаммил гашта истодаем. Риояи низомномаву дастурот кори дохилинињодист ва онро ба љомеъа набояд кашид. Дигар ин ки фаромўш набояд кард, ки мо мусулмонем, фарњангу тамаддуни исломии мо дигар ва софу муайян аст, агар риоя шавад, иштибоње нахоњад буд. Масалан, ин фарњангро ќишри рўњоният ва мутаъаллимин риоя мекунанд, ки воќеан инсони мусалмонро њавас меояд, ки зебогї ва назокатњои он бояд чигуна бошанд. Ваќте либоспўшии шахсони шинохта ва маъруфи миллатро мушоњида мекунем, њатто баъзе аз душманони моро њавас меояд. Аслан бояд мусулмон дар њама маврид тозаву озода бошад, чун озодагї мероси мо мусулмононњост ва зебогиро бояд дар њама њолат њифз кард. Либосу риш ба мард дар њаќиќат зебогї медињад. Имрўз таљассуми зебоиро дар ањли рўњоният ва толибилмони исломї мебинем, чун либос ва чигунагии он дар арзишу фарњанги исломї яке аз масъалањои муњим буда, пайравони он нисбат ба ин асолат бисёр сахтгиранд. Аз ин хотир, толибилмоне, ки дар Донишкадаи исломї ва дигар маконњои илмї тањсил мекунанд, аз гуноњ будани истифодаи либос ба шакли дигар дурї мељўянд, њатто љавононе, ки дар дигар ришта тањсил мекунанду аз асосњои шаръї бохабаранд аз истифодаи либоси ѓайр худдорї мекунанд. Аммо мутаассифона, ин амал дар дигар ќишри љавонони мо хеле

коњиш ёфтааст ва гоњо аз либосњое истифода мебаранд, ки ба фарњанги мо бегонаанд. Дар њоле ки онњо ба ин боваранд, ки гўё бамаданияттарин ва пешсафтарин љавонони зебоянд. Бояд онњо дониста бошанд, ки ин либосњоро дар хориљ аз кишвар чи касоне ва бо чї маќсаде истифода мебаранд. Њамин масъала дар духтарон бештар мушоњида мешавад, ки нишонаи дур будан аз Ислом аст. Баъзе аз «рўшанфикр»он ин тарзи либоспўширо ташвиќ мекунанд. Аммо либоси покизае, ки аз њама љињат ба љавони мусалмон нафъаш мерасад ё духтароне, ки амри Худоро итоъат карда, сатр ба бар мекунанд, онњоро таќлидкор мегўянд, ки гуё ба либосу фарњанги бегона таќлид кардаанд. Дар њоле ки ин тарзи либоспўшии аслї ва миллати мусулмон аст. Аз касоне, ки либосњои номуносиби ѓарбиро ба бар мекунанд, теша задан ба фарњанги миллї ва шарманда кардани миллати мусалмони тољик аст. Ин амал моро ба вартаи њалокати фарњангї мерасонад. Ба ќавли Алломаи машриќзамин Муњаммад Иќбол: Шарќро аз худ барад таќлиди Ѓарб, Бояд ин аќвомро танќиди Ѓарб. Ќуввати маѓриб на аз чангу рубоб, Не зи раќси духтарони бењиљоб….. Сухан дар бораи либоси сафед меравад ва дар ин маврид аз суханони Пайѓамбари мањбуби Ислом ва аз воќеъияти имрўза мисол овардан мумкин аст, ки ба ў эњтиёљ дорем. Зеро либоси сафед покиро талаб мекунад, либоси сафедро Муњаммад (с) бисёр дўст медошт ва ба умматонаш таъкид кардааст: Эй мусулмонон, либоси сафед бипўшед ва њатто кафанњоятонро сафед кунед. Либоси сафед бадани инсонро аз

офтоб низ нигоњ медорад, ки аксари онњо аз матои пахтагинанд. Аз ин хотир, барои саломатї низ пўшиши он муњим аст. Либоси сафед зинати инсон аст, ки зимни истифодаи он љавонони мо аз њама зебо намудор мешаванд. Гуфтем, либоси сафед нишона аз покиву озодагист, Онњое, ки аз ин либос нафрат доранд, пурсида мешавад, ки чаро дар соњаи тиб аз ин либос истифода мешавад? Чунки бароъат аз тозагї дорад ё дар ёќаи аскарон аз либоси сафед истифода мебаранд, то ифлосии либос намоён шавад. Инчунин аз тамоми муњассилини мадорису донишљўёни донишгоњњо талаб мешавад, ки аз куртањои сафед истифода намоянд. Банда тарафдори ин амалам, ки куртањои сафедро натанњо ба таври расмї истифода бояд кард, балки дар њама маврид, њар касе хост, бигузор истифода барад ва худро њамеша поку зебо нигоњ дорад. Зеро Худо зебост ва зебоиро дўст медорад. Комилан ба ин боварам, ки њамин фарњанги покию покизагї ва фарњанги олї хоси миллати мусалмони мост. Дар хотима аз њамаи љавонон њамчун як бародари имонї њаминро хоњиш дорам, ки умуман мусулмон бояд ин мероси гаронбањоро њифз намуда таъкиди пайвастаи Худо ва Пайѓамбарашро дар мавриди зебої ва озодагї амалї намоем. Бо ахлоќи намуна ва истифодаи хуби либос дигаронро низ ба Ислом ва муќаддасоти он љалб намоем. Яъне дар ин симмат улгўи даъват бошему њар чизеро, ки Ислом ќоим сохтааст, ба таълимоти он даъват намоем. Худованд сафи љавонони асили исломиро афзун гардонад, то ливои Ислом ва исломї буданро баланд бардоранд. Боќї дар паноњи Аллоњ бошед.

Њомидуллоњи Иззатуллоњ

www.nahzat.tj

25 декабри соли 2014 тањлил

Баъзе аз љавонон ба чунин андеша њастанд, ки гўиё Ислом зидди озодї аст. Ислом кадом озодиро барои башарият оварда ва њудуди он кадом аст? Алњамдулиллоњ вассалоту вассалому ало Расулиллоњ ва ало олињї ва сањбињї ва ман волоњ, аммо баъд: - Ислом бо омадани худ асосу зербинои озодиро муќаррар кард. Дар ин маврид њазрати Умар (р) сухани машњури худро њам гуфтанд: Аз кай боз мардумро ѓуломи худ сохтаед, дар њоле ки модарон онњоро озод таваллуд кардаанд?! Њамчунин њазрати Алї (р) дар васияти маъруфи хеш гуфтааст, ки «ѓуломи шахси дигар мабош, дар њоле ки Аллоњ таъоло туро озод офаридааст. Аввалин озодї, озодии дину эътиќод аст Пас асл ин аст, ки мардум тибќи ќонуни офариниши илоњї ва табиати зодашавї озоданд, балки њаќќи озодиро дошта, бандаи касе нестанд. Ислом дар замоне омаду асоси озодиро муќаррар кард, ки башар аз нигоњи фикрї, сиёсї, иљтимоъї, динї ва иќтисодї њукми ѓуломро дошт, вале ин дини пок вориди майдон гашта озодињоеро поягузори кард, ки инсоният дар љустуљўи озодї дар андешаву гуфтор, эътирозу дигар њуќуќњояш буд. Ислом сарфи назар аз дини њаќ ва осмонї буданаш, озодии динї ва эътиќодиро муќаррар сохт ва иљозат намедињад, ки касе барои пазириши он ё њар дини дигар маљбур карда шавад. Аллоњ таъоло дар ин бобат мегўяд: Пас оё ту мардумро маљбур месозї, ки имон биоваранд?! Ва агар Парвардигорат мехост, њатман тамоми мардум ба куллї имон меоварданд”, (сураи «Юнус»: 69) Ин оятро маккї медонанд. Аммо дар даврони Мадинаи мунаввара Ќуръон чунин мефармояд: «Дар дин маљбурсозї нест...”, (сураи «Баќара»,256) Ваќте бо сабаби нозилшавии ояти боло ошно мегардем, маълум мегардад, ки чї ќадар дини Ислом озодиро муќаддас дониста, ба ин маъно эњтиром мегузорад ва то чї њад ин асосро таъкид мекунад. Дар замони љоњилият ќабилањои Авс ва Хазраљ (ду ќабилаи маъруф дар Мадинаи мунаввара, аз мутарљим) чунин одат доштанд, ки агар кадом зане фарзанд таваллуд карда наметавонист, назр мекард, вале дар баробари таваллуди фарзанд, њатман ўро пайрави дини яњудият мегардониданд. Бо њамин одат миёни ин ду ќабила фарзандони пайрави дини яњудї ба воя расиданд. Ваќте Ислом вориди сањна гашт ва ќабилањои мазкур тобеъи он гардиданд, њамон фарзандони яњудигаштаро маљбурї ба ислом баргардонидан хостанд. Сарфи назар аз вазъияти ќаблї ва чигунагии пайравии фарзандон аз яњудият ва то чї андоза миёни яњудияту Ислом идома доштани муборизањо, боз њам ояти боло аз сураи «Баќара» нозил гашт: «Дар дин маљбурсозї нест...”. Ин њодиса дар њолате рух дод, ки давлати Византиё ба пайравонаш чунин мегуфт: Ё насронї мешавед ё кушта мегардед. Аммо дар сарзамини Форс ислоњталабони динї аз тарафи давлат бо бадтарин амалкардњои гўшношунид мавриди тўњмат ќарор мегирифтанд. Асоси озодї натиљаи тараќќиёти љомеъа, ошўби мардумї ё пухтарасии аќлонї ва фикрї набуд. Зеро ин мафњум дар он ваќт аз ањли љомеа хеле болотар ќарор дошт, балки асоси озодї аз осмон (пайѓоми илоњї) фуруд омадааст. Ислом бо муќаррар намудани зербинои озодии эътиќод ќасди тараќќї додани башариятро дошт. Вале асоси озодї дар Ислом ба он бастагї дорад, ки набояд ин мафњум њамчун бозичаи дасти мардум ќарор гирад. Тавре яњудињои замони Паёмбар (с) мегуфтанд: «Ба он чи барои муъминон нозил гаштааст, рўзона имон оваред ва дар охири рўз кофир шавед, шояд онњо (мусалмонон) аз (динашон) баргарданд», (сураи «Оли Имрон»: 72) Яњудињо бо дини љадид ба тарзе бозикунон мегуфтанд, субњгоњ имон оваред ва дар охири рўз бо ин ё он бањона аз дин рўй гардонед. Ё имрўз имон оваред ва фардо ё њафтаи дигар кофир шавед. Аллоњ таъоло бо овардани њамин сухани онњо ва мазаммат намудани он мавриди бозичаи дасти мардум ќарор гирифтани динашро намехоњад. Њар касе дар асоси ќаноъатмандї ва огоњии комил ба Ислом ворид мегардад, бояд пойбанди он бошад ва илло гирифтори љазову њукми «муртад” (шахсе, ки аз дин гаштааст, аз мутарљим) мегардад. Пас аввалин озодї, озодї дар дину эътиќод аст. Аммо озодии дуюм озодї дар тафаккур ва ибрози андешааст. Ислом бо таълимоти худ мардумро ба нигоњи ибратомўз ва андеша дар олами њастї даъват мекунад: «Бешак, шуморо як панд медињам, ба ин маъно, ки ду нафар-ду нафар ва танњо-танњо биистед, сипас андеша намоед”, (сураи «Сабаъ»: 46), ё «Бигў, дар бобати он чи дар осмонњо ва замин аст, андеша намоед”, (сураи «Юнус»: 101) ва ё «Оё дар рўйи замин сайр намекунанд, то ин сабаби доштани ќалбњое гардад, ки бо он

Ислом ва озодї

15

андеша намоянд ё соњиби доштани гўшњое гардад, ки бо он мешунаванд. Зеро бешак, дидањо нобино намегарданд, вале ќалбњое мегардад, ки дар синањо ќарор доранд”, (сураи «Њаљ»: 46). Озодї дар тафаккуру андеша Ислом бо дастуроту таълимоти хеш касонеро, ки пайравї аз вањму хаёл ва гумонњо мекунанд, ба шиддат интиќод гирифтааст: «Дар воќеъ, гумон аз њаќиќат чизеро бениёз намегардонад”, (сураи «Наљм»: 28) Њамчунин рафтору гуфтори касонеро интиќод гирифтаву мазаммат мекунад, ки аз њавову њавас, ба падарон, раисону роњбаронашон таќлиди кўркўрона доранд: «Дар њаќиќат падаронамонро ба (фалон) роњ пайдо кардем ва мо њатман аз асарњои эшон пайравї мекунем”, (сураи «Зухруф»: 22) Таълимоти Ќуръони карим чунин афродро дар њукми чањорпоён, њатто аз он њам гумроњтар мењисобад. Алайњи шахсони муќаллиди хушку холї ва шахшуда њуљум оварда, мардумро ба озодии андеша, ба кор даровардани аќлу тафаккур даъват менамояд ва фарёди таърихии худро изњор медорад: «Њуљљати хешро биоваред, агар шумо ростгўй бошед”, (сураи «Баќара»: 111) Ислом дар бобати исбот намудани аќидањои хеш ба њуљљатњои аќлї такя намудааст. Њамин аст, ки ањли уламо гуфтаанд: Аќли сарењ, асоси наќли сањењ аст. Яъне эътиќоди исботи њастии Офаридгор ва нубуввати Паёмбар (с) аввалан бо далоили аќлї исбот гаштааст. Мањз аќл аст, ки мегўяд, ин мард Паёмбар аст, њуљљатњо барои ростќавлиаш барпосту мўъљизањои зиёд далолат ба сањењ будани нубувваташ менамоянд ва њамин аќл аст, ки мегўяд, ин мард дурўѓгўву даљљол аст, њељ њуљљате надорад. Эњтироми Ислом нисбати аќлу андеша ба њамин андоза аст. Мањз дар натиљаи озодии фикрї дар Ислом озодии илмї ба вуљуд омад. Донишмандони зиёдеро мешиносем, ки бо њам ихтилоф дошта, якдигарро хатокор медонистанд, сухани мухолифи худро рад мекарданд. Аммо њаргиз дар ќалб њараљу дилтангие надоштанд. Барои мисол, китоби тафсири «Кашшоф”-и имоми муътазилї, Замахшариро бубинем. Сарфи назар аз муътазилї буданаш ањли Суннат ва љамоъат низ аз ин китоб ба таври фаровон истифода мебаранд ва њељ дилтангиеро эњсос намекунанд. Ягона коре, ки донишмандони ањли суннат дар баробари тафсири «Кашшоф”-и Замахшарї (р) анљом додаанд, ин муњаќќиќе чун Ибни Мунир барои китоби Замахшарї њошияе бо номи «Алинтисофу миналкашшоф” ва донишманди дигаре чун Ибни Њаљари Асќалонї (р) китоберо тањти унвони «Алкофї ашшофї фї тахриљи ањодисилкашшоф” таълиф намудаанд. Њамин тавр донишмандон дар фазои озодии илмї аз китобу андешањои њамдигар истифода мебурданд. Ихтилофи донишмандони соњаи фиќњ ва вусъати ќалби онњо дар гунљоиши тамоми ин ихтилофот далели ошкор дар исботи гуфтањои болост. Тамоми ин гуфтањо далолат ба андозаи озодии фикрї ва илмї дар сафи уммати Ислом мекунад. Ислом озодї дар гуфтор ва эътирози созандаро низ муќаррар намудааст, балки аз озодї њам болотар. Агар манфиати уммати исломї, манфиатњои ахлоќї ва одоби умумї ба гуфтани њаќиќат ва эътироз бастагї пайдо намоянд, дар ин сурат эътироз ва гуфтани њаќиќат як амри вољиб мегардад. Шахс, сарфи назар аз тамоми чиз ва бидуни тарс аз касе бояд њаќиќатро бигўяд, мардумро ба хайр даъват намуда, ба некўкор ањсант ва ба бадкор бад кардї бигўяд. Агар дар чунин мавридњо барои гуфтани сухани њаќ шахси дигаре пайдо нагардад, пас иљрои он ба зиммаи шахсан худат вољиб мешавад. Агар сукути ту боиси расидани зарар ба уммати исломї ё сар задани фасоди умумї гардад, пас вољиб аст, ки њаќиќатро бигўйї ва аз он чи ба сарат меояд, парво надошта бош: «Ба (мардумро) амр ба маъруф ва нањй аз мункар ва ба ончи ба сарат меояд, сабр намо”, (сураи «Луќмон»: 17). Ислом нисбати озодии андеша то ба њамин андоза арљ мегузорад. Мутобиќ ба таълимоти Ислом бастан ва лаљом задани нафсњои мардум, ки набояд лаб ба сухан кушоянд, раво нест. Читавре Фиръавн ба љодугаронаш гуфт: «Оё ба ў (Мусо (а)) пеш аз иљозати ман имон овардед”?! Маќсади Фиръавн он буд, ки набояд мардум бидуни иљозаи ў имон биоваранду бидуни рухсат аз маќомоти

ќудратї сухан накунанд. Ислом бо таълимоти худ ба мардум иљозат, балки фармони андеша намуданро дод. Рухсат дод, ки њарчиро њаќ мепиндоранд, онро њамчун аќидаи хеш ќабул намоянд, балки вољиб медонад шахс њамон чизеро њамчун эътиќод бипазирад, ки њаќиќат мењисобад. Барои соњибаќида лозим гардонид, ки њатто агар лозим шавад, бо истифода аз силоњ аќидаи хешро њимоят намояд. Озодї дар њуќуќ аст, на дар куфру бероњагї Нигоњ ва мавќеъгирии Ислом ба мафњуми озодї њамин аст. Ислом тамоми озодињои зикрёфтаро ба башарият армуѓон овард. Аммо ин озодињо озодї дар њуќуќ мебошанд, на озодї дар куфр ва фисќу бероњагї. Он озодие, ки имрўз (љањони Ѓарб) даъво дорад, он њам нест, озодие, ки бо даъвоњои дурўѓин «озодии шахсият” номгузорї кардаанд. Ба ин маъно, ки ту дар анљоми зинову фоњишагї, нўшидани шароб ва иљрои гуноњоне, ки соњибашро њалок месозад, озод њастї, аммо вобаста ба дигар масоил ва ќазияњое, ки ба манфиати умумї тааллуќ дорад, њаќќи озодона эътироз кардан, дар робита ба аќидаат ибрози андеша намудан, ба некўкор «ањсант” ва ба шахси каљрафтор «каљрафтор” гуфтанро надорї. Бо даъвои онњо инсон танњо озодии шахсї дорад ва дар фосид кардани худ, ахлоќ ва виљдону ботин, фосид кардани ибодат ва оила комилан озод њаст. Агар озодї ба њамин маъно ва тафсир бошад, пас Ислом њаргиз чунин озодиро эътирофу дастгирї намекунад. Зеро ин навъи озодиро «озодї дар фосиќї” меноманд, на «озодї дар доштани њуќуќ”. Ислом озодї дар андеша, илму маърифат, ибрози назар, гуфтани њаќиќат, эътирози созанда, доштани эътиќоди озод, озодї дар интихоби динро эътироф мекунад. Њаёт болои њамин гуна озодињо устувор аст, озодие, ки ба касе зиён нарасонад. Озодї дар соњиби моликият гаштан, аммо дар асоси шарту ќайдњои шаръї ва бидуни зарар расонидан ва зарар дидан. Ќоидаи куллї дар Ислом: Зарар овардан ва зарар дидан дар Ислом раво нест”! Њар озодие, ки дар он зараре ба худ ё шахси дигар љой дорад, вољибу њатмист, ки аз ин навъи озодї худдорї намої. Зеро ваќте озодии дигарон ба миён меояд, озодии ин љониб ба анљом мерасад ва набояд бо даъвои озодии шахсї ба дигарон зарар бирасонї. Аммо агар бо даъвои озодї мардумро зери пой лагадмол кунї, њељ шахси оќиле чунин даъвои бемантиќ ва пучро ќабул надорад. Масалан, дар масъалаи њаракат дар роњ озодї, вале ба шарте ки одоби роњро риоя намої, бо мардум ё мошинњои роњ садамаро ба вуљуд наорї, пиёдагардонро бо мошин зер насозї, дар робита ба ќонунњои њаракат дар роњ ба ќонуншиканињо роњ надињї. Ваќте чароѓак сурх аст, бояд биистї ва њангоми сабз гаштан њаракат намої. Њамаи ин ќонунњо ба маънои дар як чорчўбаи муайян дохил намудани озодиро дорад. Тамоми ин шарту ќайдњо ба хотири манфиати умумист. Дар тамоми дину низомњои олам ин гуна ќайду чањорчўбањо вуљуд доранд. Ислом бо таълимоти худ ќайдњоеро барои озодї гузоштааст ва олитарин дараљаи озодие, ки башарият ба он даст ёфта метавонад, њамин мебошад.

16

25 декабри соли 2014

www.nahzat.tj

НАСИЊАТ ГЎШ КУН, ЉОНО...

Панду андарз

Аз каломи илоњї - Эй касоне, ки имон овардаед, њељ гоњ ањли розе аз ѓайри худатон нагиред, (зеро онњо) њељ гуна фасод (ва нобакориеро дар њаќќи) шумо дареѓ намедоранд. Ранљу сахтї кашидани шуморо дўст медоранд. Буѓзу душмании онњо (нисбати шумо), дар њаќиќат, аз дањонњояшон намудор гаштааст ва он чи синањояшон пинњон медоранд,(аз он њам) бузургтар аст. Ва Мо, дар воќеъ, нишонањоро ба таври равшане барои шумо баён намудем, агар тааќќул (дарк) намоед, (сураи «Оли Имрон», ояти 118).

- Њо (бидонед, ки) инак, шумо онњоро дўст медоред, вале онњо аслан шуморо дўст намедоранд ва шумо ба тамоми китоб (-њои Худо) имон доред (вале онњо ба њељ китобе ба таври дуруст имон надоранд). Ва ваќте ба шумо рў ба рў гарданд, гўянд, имон овардаем, ва(ле) ваќте (бо њам) хилват намоянд, аз (шиддати) хашму кинае, ки бар шумо доранд, ангуштонашонро бигазанд. Бигў, бо ин хашм (-у кина)-и хеш бимиред! Худо, бе њељ шакке, ба рози нињони синањо доно аст, (сураи «Оли Имрон», ояти 119). Аз ањодиси шариф - Аз Абўсаид (р) ривоят аст, ки Паёмбар (с) фармуд: Бењтарини мўъминњо касест, ки дар хариду фурўш дар ваќти адои ќарз ва гирифтани њаќќи худ нармию сабукї намояд - Аз Оиша (р) ривоят аст, ки Паёмбар (с) фармуд: Лаѓжишу хатои ањли иффату номусро афв намоед, аммо гуноње кунанд, ки сазовори њад бошанд, пас, љазояшонро бидињед, (ривояти Ањмад, Бухорї ва Абўдовуд).

- Аз Убода ибни Сомит (р) ривоят аст, ки Паёмбар (с) фармуд: Ањкоми шариъатро дар шахсони дуру наздик, хешу бегона, љорї намоед. Дар иљрои њадди Худо, ки барои манфиат аст, аз маломати њељ кас наандешед, (ривояти Ибни Моља, Суютї ва Манновї). Ќавли ёрони Расулуллоњ - Дар дурўѓњо, бузургтарин дурўѓ хиёнат аст, (њазрати Абубакри Сиддиќ (р)).

- Он умри дароз, ки барои сафари охират дар он тўша љамъ карда намешавад, зоеъ аст, (њазрати Умар (р)).

- Њаќиртарин касб аз гадої бењтар аст, (њазрати Усмон (р)).

- Робита бо Худованд (љ): мањкамтарин ресмонест, ки сутуни зиндагиро аз ларзиш боз медорад, он ресмон (робита)-е, ки дар байни ту ва Аллоњ (љ) мањкам баста шудааст, (њазрати Алї (р)). Ќавли бузургон - Ваќте дар байни мардуме бошї ва туро ба ваљњи эњтиром ба пешнамозї даъват накунанд, худат пеш магузар, (њазрати Имоми Аъзам (р)).

- Имом Молик (р) ба Имом Шофеъї (р) ин гуна тавсия карда буд: Мебинам, ки Аллоњ таъоло бар ќалби Шумо нуре афканда аст, пас онро ба торикї ва маъсият хомўш магардон», (аз китоби «Наќши аъмол»).

- Имом Њасан (р) гуфт: Амали дуруст ин аст, ки њар гоње аз манзил берун ойї ва њар мусалмонеро дидї, ўро аз худ бартар бишуморї», (аз китоби «Амири нафси хеш бош»).

- Набояд ихтилофоти зану шавњар ба дигарон ифшо шаванд. Зеро мудохилаи бегонагон дар кори оилавї ањёнан мушкилотро бештар месозад. Дар сурати эњтиёљот зарур аст, тибќи фармудаи Аллоњ таъоло амал кард, ки дар сураи «Нисо», 35 мефармояд: «Пас бифиристед мунсифе аз аќориби мард ва мунсифе аз аќориби зан, агар бихоњанд ин ду мунсиф ислоњро, албатта мувофиќат кунад Худо байни зављайн, (аз китоби «Чињил насињат»).

- Мо ва шумо дар як марњалаи сарнавиштсози кишвар ќарор дорем, ки он интихоботи парламент, њокимияти ќонунгузори Тољикистон мебошад. Агар мо дар ин фурсат хиштњоро каљ бигузорем, то панљ соли дигар ба бероња меравем. Барои њамин набояд хунукназарї ва сустї намуда, ба иштибоњ роњ дињем, (устод Сайид Абдуллоњи Нурї).

- Бо сароњат эълон кардан лозим аст, ки Ислом, тавре Худованд машруъ сохтааст, наметавонад сиёсї набошад. Њар гоњ Ислом аз сиёсат холї карда шавад, он ба дини дигар мубаддал мегардад. Ислом танњо алоќаи инсон ва Парвардигор аст, ки ба танзими њаёт ва роњнамоии љомеъаву давлат алоќаманд мебошад, (устод Муњаммадшариф Њимматзода).

- Зани мусалмони покдоман њељ гоњ худро бидуни иљозаи валї (сарпараст) ба издивољи касе дарнамеоварад. Зеро бисёре аз љавонони ин аср духтарони камхирадро фиреб дода, ба доми њаваси худ меандозанд. Аз ин рў, онњо асири хоњишоти нафсонї мегарданд ва ба хотири ќалби поке, ки доранд ва дар асари бетаљрибагї гирифтори найранги шайёдон ва айёшони гургсифат шуда, номуси онон аз байн меравад, (Юсуф Ќарзовї).

- Зуннуни Мисрї (р) подшоњеро гуфт: Шунидам фалон омил (масъули давлатї), ки ба фалон вилоят ристодї, бар раъият дароздастї карда зулмро раво медорад. Гуфт (подшоњ), рўзе сазои ў бидињам. (Зуннун) гуфт: Бале, рўзе сазои ў бидињї, ки мол аз раъият ба тамом ситуда бошад, пас ба заљру мусодира аз вай бозситонї ва дар хазина нињї, дарвешу раъиятро чї суд дорад? Подшоњ хиљил гашт ва дафъи мазаррати (зарари) омил бифармуд дар њол, (шайх Саъдї (р)).

- Њамон гуна, ки оби чашма сабаби њаёти киштзор аст, оби чашм сабаби њаёти ќалб аст, (Муњсини Ризої) - Агар касе хост сирри худро ба шумо биспорад, фирор кунед. Мехоњад бори сангинеро, ки худ наметавонад бубарад, ба дўши шумо бигзорад, (Муњаммади Њиљозї).

Куштанд башарро, ки сиёсат ин аст, Карданд љањон табањ, ки њикмат ин аст. Дар кисвати хайрхоњии навъи башар, Зоданд чї фитнањо, ки њикмат ин аст. (Халилуллоњи Халилї)

Эълон

Фароњамсоз Муњиддин Асозода.

Бинобар дуздида шудани муњр ва штампи бахши ЊНИТ дар шањри Исфара истифодаи онњо аз эътибор соќит дониста шавад.

Таъзия Раёсати шуъбаи ЊНИТ дар вилояти Суѓд ва бахши он дар н. Љ. Расулов нисбати даргузашти эшони Аброрхон Акбаров, собиќ раиси бахши њизб дар ноњияи Љаббор Расулов ба пайвандону наздикони марњум таслият арз медорад. Раёсати бахши ЊНИТ дар ноњияи Зафаробод ба аъзои њизб Оев Саидњомид љињати даргузашти модари мењрабонаш изњори њамдардї намуда, аз Худованди мењрубон барои марњум афву омурзиш ва ба бозмондагонаш сабри љамил хоњон аст.

Нашрия дар сомонаи www.nahzat.tj ќобили дарёфт аст,

тел: 625-77-28

Њафтанома дар заминаи гуногунандешї маќолањоеро низ ба нашр мерасонад, ки хилофи мавќеи ЊНИТ ва нашрия мебошанд. Масъулияти дурустии аснод ва далели њамагуна маводи воридшуда ба дўши муаллифон аст. Дастхат ва аксњо баргардонида намешаванд. «Наљот» меъёрњои ахлоќии фаъолияти журналистиро дар Тољикистон эътироф намудаву менамояд. Нашрия аз гузориши хабаргузорињои «Авесто», «Tojnews», «Азия плюс», «Ozodagon», «Форс», «Islamnews/ru», сомонаи родиоњои «Озодї» ва «ВВС», истифода мекунад. Њафтавор тањти раќами 0104/рз дар Вазорати фарњанги ЉТ номнавис шудааст ва бо теъдоди 4300 нусха дар матбааи “Муаттар”-и ЊНИТ ба чоп мерасад. Супориши раќами 170. Нархаш шартномавї. Суратњисоби мо: 20402972316264, «Амонатбонк»

Нишонии идора: ш. Душанбе, кўчаи Борбад, хонаи раќами 1, дафтари марказии Њизби Нањзати Исломии Тољикистон, тел: 625-77-28