10
Landbouw
Zaterdag 18 september 2021
De klaver zorgt voor stikstof in de bodem, waardoor het gras uiteindelijk goed groeit
De kerk als groene rentmeester De kerk van Reduzum, Idaerd en Friens investeert jaarlijks 25.000 euro in het natuurlijk beheer van grasland. Zij krijgt immers ook pachtopbrengsten van landbouwgrond. Groeit en bloeit er nu meer op het land?
W
e lopen door een weiland achter de melkveehouderij van Tamme Tigchelaar (51) en Marianne de Haan (46) uit Reduzum. Gras groeit er nu nauwelijks; klaver en cichorei voeren in dat perceel de boventoon. ,,Vijf jaar geleden zag dit er heel anders uit”, vertelt Tigchelaar. ,,Toen zaaide ik alleen Engels raaigras; dat is het meest efficiënt en levert de meeste eiwitten op. Dat heb je nodig voor melkgevend vee. Maar ik wil van die monocultuur af. Daarom hebben we hier een mengsel van vijf soorten gras gezaaid, aangevuld met onder meer witte klaver, cichorei, wilde peen, kleine pimpernel, duizendblad, esparcette, smalle weegbree en peterselie.” Aan de andere kant van het pad ligt een weiland dat Tigchelaar drie jaar geleden met hetzelfde mengsel heeft ingezaaid. Daar komt al meer gras door. ,,Het heeft even tijd nodig. Kunstmest gebruik ik hier nauwelijks meer. De klaver zorgt voor stikstof in de bodem, waardoor het gras uiteindelijk goed groeit.” Alleen voor de eerste snee van het gras, de oogst in mei, gebruikt hij nog kunstmest. ,,Dan is het nodig om voldoende eiwit in het gras te krijgen. Vroeger ging er vijf keer per jaar een hoeveelheid kunstmest overheen, dit is dus al een flinke reductie.” De Haan plukt ondertussen een cichoreiblad. ,,Het mooie is dat dit kruidenrijke gras goed is voor de dieren. In kruiden zitten veel gezonde stoffen, dat is een vorm van
zelfmedicatie voor de koeien.” Op de vraag of je dat merkt aan de koeien antwoordt Tigchelaar terughoudend: ,,Het is niet zo dat ik nu nooit meer medicijnen hoef te geven. Aan de cellen in de melk kan ik wel zien dat de koeien heel gezond zijn, maar ik kan dat niet met cijfermateriaal aantonen dat dat komt door deze manier van boeren.” Tigchelaar en De Haan melken rond de 85 koeien. Daarmee zijn ze een redelijk klein melkveebedrijf. In 2000 had 78 procent van de melkveehouders minder dan zeventig koeien, maar vorig jaar gold dat nog maar voor 34 procent van de bedrijven. Het aantal boeren met meer dan tweehonderd koeien groeide in diezelfde periode van 107 naar 1071, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). ,,Meer koeien willen we ook niet. Dit past bij ons.” Ze gebruiken zestig hectare grond, 43 daarvan pachten ze van de kerk. Tigchelaar vertelt dat zijn pake hier is begonnen als boer. ,,Hij pachtte de grond rond deze boerderij in de jaren vijftig van de kerk. De boerderij zelf was toen ook nog van de kerk. Mijn vader heeft de boerderij inclusief het erf overgenomen in de jaren zeventig.” Efficiënt beheer De generaties Tigchelaar zijn de grootste pachter van de kerkelijke gemeente. De kerk had dankzij de pachten een zekere inkomstenstroom. Er werden drie kerkhoven en drie historische kerkgebouwen van onderhouden. En dan nog bleef er altijd geld over, dat de kerkrent-
