Auschwitz Bulletin, 1962, nr. 01 Januari

SPECIAAL

n e d e r l a n d s

'

HERDENKINGSNUMMER

a u s c h w i t z

j a n u a r i

c

secr. e. neter. waterlooplein 4 8 .

o

m

i

t

é

- 1 9 62

anisierdam-c, postgiro

293087

ZO BEGON DE VRIJHEID Jh^EN schaduw glijdt over mij heen.

•* Met .-grote moeite open ik de ogen. .

Een groot, ruw, mannengezicht heeft zich over mij heen gebogen ' * Mijn ogen sluiten zich weer. ' — * Ik ben koud, onvoorstelbaar koud. . * >. Ik kan geen woorden vinden om uit tc drukken hoe moe ik'mij voelde. ' Ik dwing mijzelf om mijn ogen weer te openen Nu zie ik 'alleen maar ogen boven mij. Hele zachte blauwe ogen in een vriendelijk, jong gezicht. Zijn mond

beweegt, maar ïk.hoor niet wat hij zegt. Heel langzaam dringen de 'klanken tot mij door. .„Roeski, roeski".

D e man zegt nog meer,,maar ik begrijp het niet. t

] \ O G kort tevoren had ik het gevoel dat de buitenwereld zijn betekenis voor mij had verloren. Ik was opgenomen in een duistere ruimte die deel uitmaakte van het niets. Alles was verloren. Ik had mij er mee verzoend. Het .begin van het vergaan was begonnen. Uit déze lethargie werd ik gewekt door de woorden „Roeski, roeski". De man tilt mij heel voorzichtig op en draagt my uit de donkere barak naar buiten, waar de ,sneeuw in dichte, vlokken neerdaalt.

Hy legt mij zachtjes in een open vrachtwagen De soldaat gaat terug en brengt andere verkleumde en verhongerde vrouwen. Als de laat^ ste uit de barak in de auto is gebracht, begint de wagen te'rijden.

De wind langs de open wagen strijkt over mijn gezicht.

Wij kijken om ons heen. Het is een vreemde gewaarwording.'Links en rechts glijden de vele barakken aan ons .voorbij. Wij 'rijden langs eindeloze hagen prikkeldraad en langs wachttorens zonder gehelmde groene bewakers. Het kamp is leeg en verlaten In de sneeuw-Iigt 'alles verloren. Wij waren dë-laatste levenden die de Russen hier aantroffen en meenamen naar. de vrijheid „Vrijheid;'.

Het besef van hetgeen er geb.eurt» dringt langzaam tot óns door. Wij kunnen het haast niet geloven. Wij grijpen eikaars handen om te voelen dat wij leven. Wij willen weten dat het waar is en geen verdwaalde droomtoestand van verlangen, zoals wij zo vaak hebben gedroomd. • v

Boven ons hoofd zwiepen takken van bomen heen en weer. De sneeuw valt op ons gezicht.

Zo begon voor ons de vrijheid.

n

/«

G R E E T VAN AMSTEL.

Detail o n t w e r p Auschwitz

monument

] \ 0 G te weinig wordt beseft, dat hetgeen het joodse volk is overkomen niet enkel verklaard kan worden als uitvloeisel van rassenhaat, niet enkel uit het misdadige brein van bepaalde individuen of van een enkel individu ontsproten is, maar in de eerste plaats gezien moet worden als gevolg van een algemene zedenverwildering, waarvan de twee wereldoorlogen in één generatie het symptoom waren, een demoralisatie, welke weer met het anarchistische karakter van onze maatschappij samenhangt.

Immers, het nieuwe en ongewone van onze tijd is de verbazingwekkende vermeerdering v a n technisch vermogen en een even verbazingwekkend verlies v a n zedelijk inzicht. D i t is begrijpelijk v a n een mensheid, die de vrijheidsleus rondbazuint en die niet beseft, dat de ware vrijheid altijd met gehoorzaamheid aan vaste zedelijke normen gepaard gaat. Nooit tevoren heeft het mensdom het gewaagd, zo koelbloedig de mogelijkheid van uitroeiing van honderden miljoenen voor te bereiden. Alle moeite wordt aangewend om de levens van idioten, onge-

in eigen boezem

neeslijk zieken en levensmoeden met kunst en vliegwerk te verlengen en doeltreffende geboortebeperking tegen te gaan, maar de vernietiging van miljoenen onschuldige mensen in de kracht van h u n leven en de verminking van nog, ongeboren geslachten wordt onder bepaalde omstandigheden toelaatbaar geacht. HitIer heeft weliswaar in koelen bloede zes miljoen mensen van een ander ras laten vergassen, daar hij in zijn misdadige verblinding meende, dat de joden de schuld van alle ellende in de wereld waren, of gebruikte dit denkbeeld als dekmantel voor zijn misdaad. Indien hij dit excuus huichelde, dan bedenke men, dat huichelarij terecht gekenmerkt wordt als de onbewuste hulde, die de ondeugd aan de deugd brengt.

Aan onze vrienden C* V E N A L S v o r i g j a a r zijn wij, d a n k zij U w a l l e r m e d e w e r k i n g , in s t a a t een h e r d e n k i n g s n u m m e r uit te g e v e n .

D i t n u m m e r , beter v e r z o r g d d a n ooit te v o r e n , k o n in deze v o r m v e r s c h i j n e n d o o r b e l a n g r i j k e f i n a n t i ë l e s t e u n , die wij v a n U ontvingen.

Dit bewijst dat o n s b l a d voorziet in een door U a l l e n gevoelde behoefte, hetgeen v o o r o n z e h a r d w e r k e n d e c o m i t é l e d e n de beste stim u l a n s in onze strijd t e g e n f a s c i s m e - a n t i s e m i t i s m e en a n d e r e r a s s e n d i s c r i m i n a t i e .

W i j h o p e n ook in de toekomst op u w m e d e w e r k i n g en steun t e k u n n e n blijven r e k e n e n , o p d a t wij ons w e r k met v r u c h t voort k u n n e n z e t t e n in het b e l a n g v a n o n s en hen die n a o n s k o m e n .

JOS

SLAGTER

Daarentegen e r k e n n e n d e regeringen, waaronder ook de onze, dat de marteldood van tallozen voorbereiden, dat aan deze allen geen andere schuld ten laste gelegd kan worden, dan dat zij in een tijdperk van sociale revoluties en grote internationale spanningen geboren zijn. Het is de voorbereiding van een misdaad, welke zozeer alle grenzen der verbeelding overschrijdt, dat wij Nederlanders evenm i n a a n het inzicht 'in de omvang van die misdaad toekomen als het D u i t s e volk ten aanzien der m i s daden van het Hitierregime.

Het Nederlandse volk zal daarom moeten leren, zich niet alleen te bezinnen op de ellende en de gruwelen, welke zich tijdens de tweede wereldoorlog hebben afgespeeld, maar evenzeer met afgrijzen moeten denken aan de misdadige posisitie, waarin wij zelf ons door ons toetreden tot de N A T O , door ons deelnemen a a n de bewapeningswedloop, door ons toestaan van raketbases binnen onze grenzen, gemanoeuvreerd hebben, een positie, welker misdadig karakter hieruit blijkt, dat wij ons in principe en onder bepaalde omstandigheden bereid hebben verklaard, tientallen miljoenen mensen, die even onschuldig als de joden tijdens het Hitler-regime, aan marteldood en vernietiging prijs te geven.

Nog nimmer — zegt de Engelse schrijver Aldous Huxley — heeft zich in de geschiedenis der mensheid ean tijdperk voorgedaan, waarin zo weinigen in de gelegenheid waren, van zovelen, dwazen, maniakken en misdadigers te maken.

Het grootste euvel is daarbij, niet dat een volk tot wandaden vervalt, terwijl het zich tevens v a n zijn schuld bewust is. Zolang

het zich daarvan bewust i s , levert dit h e t bewijs, dat het zedelijke inzicht nog niet geheel verloren is gegaan.

Veel erger is het, wanneer een volk zijn regering bij het bedrijven van haar m i s daden steunt, zonder zijn schuldigheid en medeplichtigheid te beseffen. Z o verging het ten tijde van Hitier

het D u i t s e volk. Zo vergaat het thans een menigte van volken, die h u n regeringen met een goed geweten steunen bij haar voorbereiding van een onvoorstelbare m i s daad. Het grootste kwaad is bovendien niet, dat een dictator eigenmachtig, en m i n of meer i n het geheim, zyn wandaden bedrijft. Als een nog groter kwaad moet men het beschouwen, wanneer een regering, of een opeenvolging van regeringen, een volk zo hebben weten te misleiden en schrik a a n te jagen, dat dit volk aan zijn regering voor de voorbereiding v a n haar m i s daad op democratische wijze carte blanche geeft. E n wel heeft Abraham Lincoln eens gezegd, dat men weliswaar alle mensen een tijd lang kan misleiden, en dat mei> ook sommige mensen voor altijd kan misleiden, m a a r dat men niet alle mensen voor altijd op een dwaalspoor kan brengen. D i t is echter een schrale troost, want de geschiedenis heeft menigmaal aangetoond, dat ook een tijdelijke misleiding de oorzaak van verschrikkelijke rampen k a n zijn. D a t heeft Auschwitz in de veertiger jaren bewezen. Het gevaar is groot, dat dit in de zestiger jaren opnieuw, e n dan op nog veel verschrikk e l i j k e r - wijze, aangetoond zal worden.

het monument

' Internationale Patronage. Co-' mité voor het Monument tc Auschwitz, zet zijn pogingen voort •om de nodige geldmiddelen voor de bouw van een gedenkteken bijeen te brengen. Van de regeringen van enkele landen kwamen reeds antwoorden binnen over hun aandeel aan" deze geldactic.

Zo heeft bijv. dc Belgische regering voor dit doel reeds 250 000 BelJ - J E T

Derail van het ontwerp, dat de Italiaanse ontwerpers Julio Lafuente, Pietro Cascella en Andrea Cascella voor een monument in Auschwitz maakten.

gische francs op de giro-rekening van het Monument overgemaakt. Ook de Franse regering heeft haar aandeel, een bedrag van 20 miljoen oude francs, d.w.z. voor 10 % van de totale bouwkosten, betaalbaar in twee termijnen, ter beschikking gesteld.

Groot interesse voor deze aangelegenheid leggen de regeringen van de Volksrepubliek China en de SowjctUnie aan de dag, die v i a hun vertc-

genwoordigers aan het algemene- secretariaat van de I.A.C. om Juiste gegevens aangaande de bouw gevraagd hebben Bovendien moeten de,pogingen van de Hongaarse Vrouwenbond aangehaald worden, die 10,000 poolse zloty heeft overgemaakt. Het is te hopen, dat in de komende tijd de uiteindelijke besluiten van de technische commissie door de Poolse overheid zullen worden genomen, en ook een termijn voor het begin van den bouw van het gedenkteken zal worden vastgesteld.

auschwitz en de joodse jeugd ..liVlFNEKR,

ik heb ..Opmars n a a r de G a l g " * ' * gezien en \j moet het mij niet kwalijk nemen, maar ik vond het net een spannende W i l d - W c s t film.

Toen een achttienjarige joodse student mi] de/,r bekentenis deed, stond ik even sprakeloos. W a s dit de uitspraak van een jongen wiens ouders waren weggevoerd en gruwelijk in Auschwitz vermoord op de drempel van hun jonge leven, nadat zij als laatst mogelijke zorg hun baby hadden afgestaan a a n goed-willende Nederlanders ?

Onbeschaamd, hij schuwt zijn afkomst, hij verbergt zijn ware gevoelens, waren mijn eerble reacties en toch moest ik deze verwerpen, want vijï jaar nauw contact in joodse omgeving hadden hem doen kennen als een misschien wal ruwe. m a a r essentieel eerlijke jongen. M a a r indien cr echter deze verbijsterende uitspraak geen a^similatiedrang school, wal d a n ?

Een vraaggesprek met joodse leeftijdsgenoten maakte mij de achtergrond al spoedig duidelijker. Bij joodse jongeren schuilt vaak een aversie tegen de verhalen over het oorlogsgebeuren, die zij zo eindeloos hebben moeten aanhoren v a n een oudere generatie.

Een geslacht, dat weliswaar de nazi-terreur aan den lijve heeft gevoeld en toch het jongste verleden in heel zijn misdadige omvang slechts zeer ten dele kent. Onvoldoende weten doel fragmentarisch doorgeven en waar het lijden wordt gebruikt als dreigmiddel om ontevredenheid van pubers ten goede te keren heeft het meestal een averechts r e s u ! taal. Zeker, ze erkennen het wel, het was H

verschrikkelijk maar ja dat waren de kruistochten ook Hun interesse is, zoals van alle jeugd, niet op het verleden gericht, maar op de toekomst, een positieve toekomst a a n gegeven door Israël. W a n t d a a r zijn geen Joden, die zonder verzet ter slachtbank gingen, met een half-gekende W a r s c h a u e r opstand, aU uitzondering. Dienen wij dit verwerpen van eigen, zij het passieve, historie te aanvarden als uiting van gezonde regener a t i e Zijn wij er van af indien wij accepteren: Auschwitz was de dood van miljoenen Joden, doch dc schande van miljarden nietJoden? Of anders gezegd- Auschwitz beroofde ons van een groot gedeelte van ons volk en toch Am Jisraecl chaj (Het joodse volk leefI), m a a r de schande van die moord is voor de niet-joden als collectiviteit en gaat ons verder niet a a n !

Miljoenen voor Auschwitz.

7

' Misschien is deze uitspraak objectief waar en toch mogen wij ouderen h a a r niet accepteren. Ausciiwilz mei al zijn ellende, droeg bij tot de bewustwording van het joodse volk, Leidde tot een nieuwe bezinning op eigen waarden en werd tol .een onmisbare schakel in het historisch regeneratieproces.

Zo dient ook onze joodse jeugd de herinnering wakker te houden, 'opdat datgene wat voor ons zowel de diepte vernedering als het stralend symbool der joodse martelaren werd zal voortleven als een joods Sfaiingrad, dal m vernietiging en ondergang de kiem borg van de wederopstanding van een k r a c h lig Joods volk

j

Dr

A. S.

RIJXMAN

1

De gezamenlijke werkzaamheden voor instandhouding en restauratie op hel terrein van het voormalige concentratiekamp Auschwitz-Birkenau zullen ongeveer 42 miljoen Poolse zloty kosten. In dit jaar werden door de Poolse overheid 19 objecten aangewezen, de kosten zullen het bedrag van de eerste betalingstermijn uitmaken Met de werkzaamheden voor'dit doel is reeds begonnen. Er kwam ook een voorstel om postzegels en briefkaarten-series gebaseerd, op het thema van Auschwitz uit te geven. De directie van het Auschwitz-museum stelt voor om ook aan de bouw van huisvesting voor bezoekers en de verbouwing van het zogenaamde ontvanglokaaJ, tot een comfortabele ruimte voor het Museum te beginnen. Hier zullen wachtkamers, een inlichtingendienst, een. bioscoopïïiak c r w . v e r r i j zen.

„eichmann

is

onschuldig..."

J^ICHMANN is onschuldig. Tot deze conclusie is de schrijver van „De mislukking van Eichmann's emigratiepolitiek" gekomen. Hij heeft natuurlijk het proces te Jerusalem niet meegemaakt. De verslagen van dit proces en de gruwelijke waarheden, die daarbij werden vermeld, maakten op de schrijver van genoemde schendliteratuur kennelijk geen indruk. Hij moet dan wel een bijzonder mens zijn, deze schrijver. W e l n u , geachte lezer, die auteur is de voormalige SS-er en oorlogsmisdadiger Paul van Tienen, die reeds in 1 9 5 3 veroordeeld werd wegens het heroprichten van de N S B , nl. de N E S B .

Het is verbazingwekkend, dat deze m a n de middelen krijgt om op zijn minst 8 geschriften te publiceren in een vunzige Julius Streicher-stijl zonder enige moeilijkheid met de overheid te krijgen.

Het is toch bekend, dat bij K o n i n k l i j k Besluit van 1 7 september 1 9 4 4 niet alleen de N S B en haar organisaties verboden werden, doch ook „organisaties, welke het streven van één of meer dier organisaties trachten voort te zetten, worden als verenigingen strijdig met de openbare orde en mitsdien als bij de wet verboden a a n g e m e r k t " .

W a a r o m wordt dit wetsartikel niet toegepast op de uitgeverij van V a n Tienen, het „Nederlands archief der conservatieve revolutie'' ?

Is het de overheid dan niet bekend, dat V a n T i e n e n via deze uitgeverij de volgende nationaalsocialistische stellingen gepubliceerd heeft?

1.

D e beweerde vernietiging van zes miljoen j o den in Auschwitz - B i r kenau - Sobibor - M a i danek e.a. vernietigingskampen is een leugen.

2.

E i c h m a n n is onschuldig.

3.

Hitier wenste de joden niet uit te roeien. D a t hij tegen de joden optrad, was de schuld van de joden zelf.

4.

D e vernietiging van het Europese jodendom behoorde geenszins tot de principiële doelstellingen van het nationaalsocialisme.

5. D a t de nazi's de joden als staatsvijand nummer één beschouwden

6.

was de schuld van het internaionale jodendom.

Er zijn hoogstens 3 0 0 . 0 0 0 joden vermoord en dat zouden de nazi's

groep straffeloos gehoond mag worden zonder enig politioneel ingrijpen?

D a a r b i j is V a n Tienen bestuurder van de huidige voortzetting van de N S B , de H I N A G .

D e H I N A G opereert onder het mom , van sociale hulp aan oud-oostfrontstrijders. I n werkelijkheid organiseert zij, in zeer nauwe samenwerking met de W e s t duitse H I A G , onder leiding van de generaal van de SS-Leidstandarte Hitier,.

Sepp Dietrich, de nieuwe

VAN TIENEN KLAAGT AAN

yjTT de

d a g b l a d e n v e r n a m e n wij, d a t de

malige SS-er

Van

oorlogsmisdadiger Tienen

een

en

voor-

recidivist,

aanklacht

heeft

de

inge-

diend t e g e n de h e e r J. Spier te D e n H a a g , o m d a t deze de h u i d i g e w e e r z i n w e k k e n d e n a z i - p r a c t i j k e n v a n V a n T i e n e n a a n de k a a k stelde.

Het

is opmerkelijk, d a t

aanklacht

d e H a a g s e politie

accepteerde.

D e h e e r S p i e r v e r k l a a r d e hij zijn v e r h o o r , hij geen letter v a n d e door h e m culaire

de

terugnam

en

van

mening

uitgegeven was,

dat

dat cirhet

beter zou zijn indien de politie w a t n a u w k e u r i g e r op V a n T i e n e n ' s n a z i - a c t i v i t e i t e n ging

niet alleen gedaan hebben.

7. D e foto's van de lijkenhopen in Buchenwald waren geen slachtoffers van de nazi's, doch arme Duitsers, die bij het bombardement van W e i m a r waren omgekomen.

8 . Het enige, waardoor men zich van joodse zijde „gegriefd" kon voelen, was het beginsel van de rassenscheiding, maar zo wauwelt deze E i c h m a n n - a a n b i d der verder, dat is per slot van rekening in de V . S . ook zo.

JS het niet ongelooflijk, dat het overgebleven deel van de joodse bevolkings-

letten.

Nederlandse vijfde colonne.

Al het vroegere nazigespuis, dat o.a. op Dolle Dinsdag a a n de kuiten trok of op 5 mei 1 9 4 5 zo snel als het kon het uniform verborg, poogt n u uit zijn rattenhol te voorschijn te komen.

Door de spanningen in Berlijn menen zij, dat de conjunctuur voor hun smerige practijken weer wat gunstiger wordt.

D a a r b i j komt ook nog de nieuwe Westduitse regering, die voor meer dan 5 0 % uit gewezen nazi's bestaat. Denkt U maar aan de n a m e n van Strauss, die bij de vermoording van 4 0 0 joodse geleerden in Lemberg aanwezig w a s . A a n Schroeder, die reeds in 1 9 3 3

S A-man was, aan Von Merkatz, Schafer, Seebohm, Lemmer, E h r h a r d . A a n het Westduitse opperbevel, dat uitsluitend, uit notoire nazi's en jodenmoordenaars van het slag van Foertsch, Heusinger en Speidel bestaat.

Ook aan de staatssecretaris en de persoonlijke vriend van D r . Adenauer — de uitvinder van de jodenster — D r . H a n s M a r i a Globke.

D e laatste beheert in W e s t - D u i t s l a n d de z.g. geheime fondsen. A a n wie worden gelden verstrekt uit deze geheime fondsen? E r zijn reeds tijdschriften geweest, die beweerd hebben, dat de Westduitse H I A G — de opdrachtgeefster van de Nederlandse H I N A G — uit deze fondsen gelden betrekt.

W i j vragen ons af in hoeverre de Nederlandse H I N A G langs sluikwegen gefinancierd wordt.

Op zichzelf zou dat niet zo vreemd zijn, daar de N S B ook door de Duitse regering werd gefinancierd. E e n onderzoek naar de herkomst van de H I N A G - f i n a n c i ë n zou zeker op zijn plaats zijn.

I n ieder geval moet een einde worden gemaakt aan iedere vorm van nazi-organisatie en het spuien van dit vuil in ons land.

Het zal nuttig zijn, indien de pers in ons land zich eens wat meer met deze zaak gaat bezighouden.

M a a r van de regering mogen wij verlangen, dat zij het Koninklijk B e sluit van 17 september 1 9 4 4 gaat toepassen en geen farce maakt van de woorden van K o n i n g i n W i l h e l m i n a , „dat in het na-oorlogse Nederland geen plaats meer zou zijn voor nationaal-socialistische landverraders."

\

herdenkingsavond Q N Z E traditionele herdenking van de bevrijding van kamp Auschwitz belooft dit keer iets bijzonders te worden.

E r naar strevende deze herdenking tot een permanente culturele m a n i f e s tatie te doen groeien en onze vrienden een kunstavond te bieden als nooit te voren, is het ons gelukt de medewerking te verkrijgen van de volgende k u n stenaars: Robert de Vries met een korte voordracht

d h r . J . Stibbe, 726455.

H a n s K a a r t en zijn echtgenote Caroline R A I T T met operazang

mevr. J .

83622.

H a r r y van Os met en tenslotte

mevr.

A. Fels, A ' d a m W . , tel. de

8,

A'dam

mevr.

W.

pia-

R.

Zwarte,

Corper

Z.,

Haarlemmermeerstr.

88207. v.

Walbeekstr.

m e v r . L . v. d. H o e k , v . S p e y k s t r . 9 2 , W., 83668.

volksliederen

Regina Smendzianka de Poolse niste

Waalstr.

Barth,

Diasstr.

mevr. E . v a n Geens, Orteliusstr.

W.

tel.

120,

9,

tel.

A'dam

35, 'A'dam 176,

Regina

A'dam

Deze laatste kunstenares, vermaard in vele landen door haar ongeëvenaarde Chopin-vertolking komt speciaal uit W a r s c h a u onze herdenking opluisteren met haar voordracht.

latere gevolgen van

Uitgaande van de gedachte dat iedereen in de gelegenheid moet kunn e n zijn deze herdenkingsavond bij te wonen, hebben wij de toegangsprijs verrassend laag gesteld.

D a a r t o e waren wij in staat door vele grote en kleine giften die wij van vele vrienden ontvingen.

J^ET

D e toegangsprijs is 0 . 9 0 fl.

Vestiaire inbegrepen.

Deze avond vindt plaats op zondag 2 8 januari 1 9 6 2 des avonds in de Bachzaal Bachstraat 1 . Amsterdam Z .

Vrienden van buiten Amsterdam krijgen op aanvraag gratis kaarten toegezonden.

Kaarten

verkrijgbaar

Secretariaat Ned. Auschwitz Comité, dhr.

E. N e t e r , W a t e r l o o p l e i n 4 8 , tel. 3 9 0 6 7 . d h r . J . S l a g t e r , J o u b e r t s t r . 6, A ' d a m O. m e v r . E. F u r t h , D i e m e r k a d e 4 3 , D i e m e n , tel.

58842. dhr. R . Cheval, Volkerakstr. 2 6 , A'dam Z., tel. 7 9 9 8 6 2 .

'

ATTENTIE Grammofoon-platen clus) zijn hij

van op

het

Regina

bestelling

dan een

verkrijgbaar

Nederlands

Comité. Mocht U belang

(Chopin-cySmendzianka

stellen,

Auschwitz

in deze platen schrijft

U

ons

briefkaartje.

W i j zullen

U

en prijzen

toezenden,

d e lijst m e t

titels

Smendzianka,

de Poolse

pianiste

gevangenschap en deportatie de latere gevolgen van gevangenschap en deportatie houden zich steeds meer deskundigen bezig, die bij h u n onderzoek en behandeling van patiënten hiermee geconfronteerd werden en worden.

Zo vond dit voorjaar hierover in Luik een conferentie plaats onder leiding van de F . L R . te W e n e n en in november j.1. in D e n Haag een congres onder auspiciën van T h e W o r l d Veterans Federation.

Het is duidelijk dat behalve de vele doden door de Nazi-vervolgingen in 4 0 — 4 5 en e e r d e r * ) en het onherstelbare verlies hierdoor in vele families geleden, ook nog veel leed werd, wordt en zal worden ondervonden door hen en in de families van hen, die wèl terugkwamen.

Het blijkt nl. dat velen die de hel van opgesloten zijn met zijn mishandelingen, executies, strafmaatregelen, zware slopende arbeid en vooral ook de ondervoeding hiermee gepaard, in schijnbare gezondheid zijn te boven gekomen, reeds kort na hun thuiskomst ziekteverschijnselen vertoonden of ze later kregen, tot zelfs nu na 15 jaar nog en te verwachten nog later. Met dit probleem hebben zich vele artsen en andere deskundigen bezig gehouden, zowel in Frankrijk als in Denemarken, Noorwegen, Polen, Oostenrijk, T-sjecho-Slowakije, D u i t s land, Joego-Slavië, Luxemburg, België, Sowj et-Unie, Roemenië en andere landen. In Nederland schreef o.a.

D r . E . A. Cohen in 1 9 5 2 een dissertatie over het Duitse concentratiekamp, en D r . J . Bastiaans in 1 9 5 7 over „Psychosomatische gevolgen van onderdrukking en verzet".

M e n is het er over eens dat er een K.Z.-syndroom bestaat met ongeveer de volgende verschijnselen: Grote vermoeidheid, nervositeit, rusteloosheid, prikkelbaarheid, moeite te onthouden en te concentreren, wisselvalligheid dn gevoelens en stemmingen, slaapstoornissen en dromen, gevoelens van angst en onvermogen^ het ontwikkelen van weinig initatief tot depressies toe, verder veelal ook verschijnselen van hoofdpijn, duizeligheid en dergl.

Het is de bedoeling internationale studie-centra op te richten om te komen tot uitwisseling hierover, zowel van diagnostische als behandelingsproblemen. Het lijkt nodig dat alle groepen personen, die hiermede te maken kregen, hieraan meedoen, dat gelden worden gevonden en beschikbaar gesteld voor de bestudering en behandeling en dat ieder die het aangaat een redelijk bestaan kan worden gewaarborgd als slachtoffer van het K.Z. In Nederland wordt dit voor politieke gevangenen en militaire slachtoffers verzorgd door de Buitengewone Pensioenraad en Pensioenraad.

Andere groepen zouden zich moeten bezinnen op hun mogelijkheden.

VAN R E E M S T Noot v a n de r e d a c t i e : V o o r de Ned. joden die a a n b o v e n o m s c h r e v e n g e v o l g e n v a n g e v a n g e n s c h a p en o n d e r duik lijden, b e s t a a t g e e n a n d e r e mogelijkheid, d a n zich t e w e n d e n tot , , J o o d s M a a t schappelijk w e r k " of d e G e m . dienst voor S o c i a l e Z a k e n . W i j zijn v a n m e n i n g d a t dit een o n t o e l a a t b a r e t o e s t a n d is en d a t ook d e ze n a z i - s l a c h t o f f e r s , i n d i e n zij m i n d e r v a lide zijn recht op een p e n s i o e n v a n de r e g e ring.

dodenherdenking Evenals wij

dit

men

vorige

jaar,

leggen

de s t a n d v a n z a k e n

jaren

gaan

gezamelijk

bloe-

op

het

Auschwitz-monument Oosterbegraafplaats

sobere op

te

|S|INDS de — joodse — slachtoffers van het nationaal-socialisme uit de k a m pen en hun onderduikadressen terugkeerden om hun plaats in de samenleving weer op te zoeken, hebben in hoofdzaak de volgende uitkeringen plaats gevonden.

de

Schade-enquête: een vergoeding van de Nederlandse regering voor geroofd ( g e p u l s t ) huisraad; in het algemeen erg schriel uitgevallen door de waardering n a a r het prijspeil van mei 1 9 4 0 .

Amster-

dam.

W i j verzamelen daarvoor aan de

hoofdingang

Oosterbegraaf-

„ J o k o s " : de Westduitse regering heeft een soortgelijke vergoeding verstrekt, die voor velen een welkome aanvulling was, omdat zij was gebaseerd op het prijspeil van april 1 9 5 6 . . Aangezien echter een soort inschrijfgeld van ƒ 1 5 , — werd gevraagd op een tijdstip, dat nog geen zekerheid over het welslagen der onderhandelingen bestond, zijn wellicht een groot aantal vorderingen niet aangemeld.

plaats, Kruislaan, op zondag 2 8 januari 1 9 6 2 om 1 1 . 4 5 uur.

W i j rekenen op uw aller aanwezigheid!

Pelerinage naar Auschwitz Z E E R U I M E tijd b e s t a a t r e e d s h e t p l a n o m een tocht n a a r Auschwitz te m a k e n . Het a a n t a l p e r s o n e n d a t z i c h tot n u t o e h i e r v o o r g e m e l d heeft is z e e r g e r i n g . W i j k u n n e n d a n p a s m e t s u c c e s d e P o o l s e r e g e r i n g e n het I . A . C . b e n a d e r e n , a l s wij m e t een o p g a a f v a n e n i g s z i n s behoorlijk a a n t a l p e r s o n e n k u n n e n komen.

W i j v e r z o e k e n U n o g m a a l s o n s op t e g e v e n of U i n t e r e s s e h i e r v o o r hebt. E r is g e e n enkele verplichting Uwerzijds a a n verbonden.

Verschillende vrienden hebben zich mondeling gemeld. W i j kunnen d a a r geen genoegen mee nemen.

Voelt U h i e r v o o r , schrijf o n s d a n e e n briefkaart, w a a r o p U alleen U w n a a m en adres behoeft t e v e r m e l d e n . D u i d e l i j k a a n g e v e n o m h o e v e e l p e r s o n e n het g a a t . M e l d U z o spoedig mogelijk.

B . E . G . : sommige — meestal van oorsprong Duitse — slachtoffers hebben in Nederland kunnen profiteren van de renten of uitkeringen ineens, bij deze D u i t s e wet toegekend als vergoeding voor gevangenschap, onderduiken, invaliditeit en verlies van naaste bloedverwanten.

I.G. Farben: E e n aantal nog levende dwangarbeiders uit Auschwitz hebben een uitkering ontvangen. W i e echter buiten de regeling vielen (bijvoorbeeld de slaven van Blechh a m m e r ) , zijn van de uitkering verstoken gebleven.

Zo begint het. . .

IEDER

jaar

begin

november

komt

er

een

klein g r o e p j e bedrijvige m e n s e n bij m i j , o m mij e r a a n t e h e r i n n e r e n , d a t d e d a t u m v a n de herdenking v a n onze bevrijding in A u s c h w i t z n a d e r t — d a t zij a l w e k e n l a n g bezig zijn o m e e n p r o g r a m m a s a m e n t e stellen en of het g e e n tijd w o r d t o m e n i g e m e n sen a a n t e s c h r i j v e n o m het b e d r a g bijeen te b r e n g e n , d a t deze h e r d e n k i n g in de B a c h z a a l mogelijk z a l m a k e n .

D a n s c h a a m ik m i j . H e t is t o c h heel erg, dat het geldgebrek van het Nederlands A u s c h w i t z C o m i t é zo groot i s , d a t zelfs de o r g a n i s a t i e v a n de h e r d e n k i n g s a v o n d g e v a a r loopt niet t e k u n n e n p l a a t s v i n d e n .

D a n k o m e n natuurlijk d i e p a a r h o n d e r d g u l d e n d i e nodig zijn, l a n g z a a m in kleine b e d r a g e n bij e l k a a r en wij z i t t e n op 2 8 j a n u a r i i n d e B a c h z a a l en zijn blij, d a t w i j onze bevrijding k u n n e n h e r d e n k e n .

W a t U niet weet e n w a t U z i c h niet r e a liseert is d a t dit kleine g r o e p j e m e n s e n niet

alleen veel tijd geeft o m d e z e a v o n d te a r rangeren, m a a r hun k o s t b a r e en schaarse vrije tijd ook nog geven o m i n t e r n a t i o n a l e c o n t a c t e n te o n d e r h o u d e n en het z o veelv u l d i g e werk dat het N e d e r l a n d s A u s c h w i t z C o m i t é ook n o g doet, w a t U op de a n d e r e p a g i n a ' s v a n deze k r a n t uitvoerig k u n t lezen.

D e bedoeling v a n deze regels is o m U w a k k e r te s c h u d d e n en o m U duidelijk t e m a k e n d a t het niet alleen U w plicht is, m a a r ook uit eerbied voor' het werk v a n het N e d e r l a n d s A u s c h w i t z C o m i t é o m d o o r een kleine f i n a n c i ë l e bijdrage niet alleen het v e r d e r e werk v a n dit c o m i t é mogelijk t e m a k e n , m a a r ook o n z e v r i e n d e n die a l h u n vrije tijd voor niets g e v e n te bewijzen d a t h u n w e r k erkend w o r d t . Dit k u n t U alleen i n d i e n U een e x t r a bijdrage stort op postgirorekening no.

293087.

RUDOLF

MEYER

D e mogelijkheden keringen.

voor verdere

uit-

Door deze betalingen is nog slechts een begin gemaakt met een werkelijke vergoeding. D e ging

van

vele

verontwaardi-

slachtoffers

moge

door de Jokos-uitkeringen een weinig zijn afgenomen

— niet verge-

ten mag worden, dat schadeloosstel-

de

schadeloos-

stellingen ling voor geroofd huisraad niet meer is d a n een daad v a n fatsoen, niet minder, maar ook niet meer.

Een verhoudingsgewijs geringe vergoeding voor ondervonden leed is slechts door de I . G . betaald aan degenen, die haar wandaden h e b b e n overleefd.

D e Nederlandse regering heeft nu een voorlopig akkoord bereikt met de W e s t d u i t s e regering omtrent een b e drag groot ƒ 1 2 5 . 0 0 0 . 0 0 0 . - . W a n neer en a a n wie dit bedrag zal worden uitgekeerd, staat nog niet vast.

D e oorzaak hiervan is het weinig krachtige optreden van de Nederlandse regering. Hoevelen v a n hen, die de bevrijding hebben mogen beleven, zullen hun deel niet meer ontvangen?

T e vrezen staat, dat de belanghebbenden niet rechtstreeks bij de verdeling zullen worden betrokken, daar de regering deze verdeling heeft opgedragen aan hetzelfde bureau ( C A D S U ) dat ook de Jokos-uitkeringen heeft verzorgd.

Ook moet worden gevreesd, dat de verzetsstrijders zullen worden buitengesloten, hetgeen een ontoelaatbare discriminatie inhoudt.

T e n slotte valt te vrezen dat de vermoedelijke uitkering — tenzij de groep gerechtigden drastisch wordt beperkt — nog lager zal komen te liggen dan de vergoeding, die de I . G . F a r b e n a a n haar slachtoffers gaf. Het totaal beschikbare bedrag is immers slechts vier maal zo hoog als het bedrag dat deze particuliere onderneming ter verdeling heeft gesteld.

D e uitkeringen welke een vergoeding moeten vormen voor het ondervonden leed, dreigen daardoor h e t k a rakter van een aalmoes a a n te n e m e n .

D e tijd dringt! Nog is er de mogelijkheid voor beraad.

M r L. M O K

^ekenbenodigdkeden

DUMPPALEIS

N i e u w e n d i j k 153, t e l . 2 4 8 6 1 7 Nieuwendijk

71, tel. 2 4 6 2 4 8

K a m p e r v e s t 1, H a a r l e m

• pennen • passers • alle soorten letters

de grootste zaak in Nederland op het gebied van

SPECIAAL BALLOGRAAF INK-REFILL

R E G E N - , S P O R T - en WERKKLEDING

n a t H.H. Emigranten

naar

Israël genieten bij al h u n a a n k o p e n 10°/o korting

Amsterdam,

Tel. 3 5 4 9 8

R e g u l i e r s d w a r s s t r a a t 31

^YlXvada-iyd... Mvada^ .. / ^ i o tijd

importeur:

I. ARBEID Keizersgracht 2 6 0 Amsterdam-C

vraagt U w juwelier Het enige werkelijk Jiddische

Tel.

221295

^ereedóckappenkandel

cabaret

Li U Lo

GEBR. TERTAAS

Oude S c h a n s 7 3 , A m s t e r d a m , tel. 3 7 1 2 S

met

JOSSY ET JAQUES HALLAND van 9-2 uur behalve vrijdags De

Uw a d r e s voor het h u r e n v a n m o d e r n e

Clercqstraat

Amsterdam

- Tel 80071

A m s t e r d a m : Weteringschans

zwarte

herenkleding

1 5 3 , tel. 3 5 4 3 9

Westermarkt 7, tel. 2 4 1 9 3 8 D e n Haag

: Koninginnegracht 3 9 , tel. 1 1 2 5 7 2 Laan van M e e r d e r v o o r t 1 4 2 , tel. 3 3 4 4 7 1

waarom hebben wij monumenten...? om de doden te eren? D e doden hebben onze eer niet meer nodig. Als wij zeggen, hen te zullen eren, betekent dat: wij zullen ons in gedachten en daden gedragen o p een wijze die hun waardig is. W i j , de levenden doen dat. Het is een daad die wij stellen, niet tegenover degenen die v a n onze eer niets meer weten, maar tegenover onszelf, onze kinderen, de mensen met wie wij leven. omdat wij een slecht geheugen hebben. Ik bedoel dat niet als een verwijt. Het is onmogelijk, om van dag tot dag, van uur tot uur, te leven met de verschrikkingen die achter ons liggen. D a t is niet alleen onmogelijk, het is ook onnatuurlijk. E e n van de wezenlijke kenmerken v a n ons leven is, dat het a a n de tijd onderworpen is, dat het verandert met de tijd. W i j zijn morgen niet meer die wij vandaag zijn. O n s geheugen is gelukkig slecht genoeg, / om niet alles te bewaren; hét maakt een selectie uit goede en kwade gebeurtenissen en bij' de meeste mensen zijn het vooral de goede dingen die vastgehouden worden.

Het geheugen van mensen die n a ons komen bevat a l leen dat wat zijzelf hebben ervaren. Onze verschrikkingen zijn voor hen verhalen. H u n geheugen is, voor wat de w e reldoorlog betreft, in het geheel niet aanwezig. Het geheugen van de geschiedenis is nóg slechter dan ons eigen geheugen.

Daarom maken wij monumenten. Niet als een eer voor de doden. Die hebben geleefd en weten v a n onze eer niets.

Wij maken monumenten om ze midden in het leven dat wij dagelijks leiden te plaatsen. Niet alleen voor twee m i nuten stilte. M a a r als een blijvend teken, w a a r v a n d e betekenis voor ons en die na_ ons komen is: hier staat een blijvende herinnering, die in het landschap van uw leven wil worden opgenomen als een vast element. H e t is niet het monument zelf, m a a r de wijze waarop gij erop reageert, die zal bepalen of het een zinvol monument is, of het uw levenshouding meet z a l helpet». Wpaleti.

JAN

KASSIES

28 dagen ïn ISRAËL,

3

weken in een Kibboetz

Regenen sportkleding

(U werkt 6 uur per dag mee!), de rest van de dag kan worden besteed aan het bijwonen van lezingen e.d.; vele recreatiemogelijkheden.

DAARNA:

een 7-daagse tocht door Israël:

voor Dames,

bezocht worden o.a. Tel-Aviv (Weizmann Inst.), JERUSALEM, de Negev, NAZARETH, TlBERIAS, SAFED en HAIFA. De reizen worden gemaakt per lATA-lijntoestel en zijn volledig verzorgd.

Bij minimum deelname van 2 5 personen bedraagt de prijs f 999.- p.p.

Teenagers, Meisjes (MIGNON)

Nadere inlichtingen: Reisbureau NEAR EAST TOURS, Rokin 9-15, Amsterdam-C, tel.: 2 4 3 3 5 0 Poplins Zijde Nylon Plastic

Van Woustraat 242, Tel.

Grote sortering 8 mm

rótoenjilmstudios' Jlenk Booms

aruóo

ff Uw

720666

filmcamera's

Utrechtsestraat 2 0 , bij

het

Rembrandtsplein Tel.

ff

Alles van en

op het

243210

RAF

gebied

Televisie,

Radio

electrische

apparaten

platen-leverancier

G r o o t s uitgebreide

collectie;

Helfi Regenkleding N.V., Spmstraat 84-86, Amsterdam-C. Tel. 240684

I. R A F A L O W I T C H ,

Rijnstraat

158

Algemeen Technisch Bureau

Telefoon

7 1 3 5 9 7

-

7 9 2 0 6 7

opera-, operette-, dans en klassieke Altijd v o o r r a d i g Joodse

platen grote

sortering

platen

dealer van G A R R A R D en

motoren

RALLY

Exclusieve damesen herenstoffen

Jan Evertsenstraat 126 A m s t e r d a m , tel. 87271

S. Swart

RADIO VOS Voor al Uw electrische

apparaten

Ook voor installatiewerkzaamheden en reparaties Ceintuurbaan 1 3 7 A m s t e r d a m , Tel. 7 3 6 1 5 4

Harry Zegerius JUWELIER GOU DSMID DIAMANTZETTER eigen

WACHTEL

wisselaars

reparatie-inrichting

Stockkist-distributor van J A M E S H A R E Ltd, Leeds, Engeland door

rechtstreekse

particulie-

JUWELIER HORLOGE R

ren wordt U in de gelegenheid gesteld, de beste Engelse

stoffen tegen

zeer aantrekke-

KALVERSTRAAT 3 8 A M S T E R D A M

lijke prijzen te betrekken.

A m s t e r d a m - C . tel. 6 2 7 0 1 S h o w r o o m : Damstraat 6,

Administratiekantoor

J.

HAAN

Administraties Belastingzaken

(ook belastingaangiften

voor particulieren, bill.

Alle

THORBECKEPLEIN 30 AMSTERDAM TEL. 31771

v e r k o o p aan

emara iSckipper

tarieven)

verzekeringen

Molenmakersstraat 19, Zaandam, tel. 02980-66491

Vloerbedekking Jabo-bouclé-tapijt linoleum, gordijnstoffen

Lex van Leeuwen Bilderdijkstraat 213-215, Amsterdam