5 mei 1945: bevrijding
nederlands
!
opstand in Warschau's ghetto
auschwitz
april
c o m i t é
1962
secr. e. neter, waterlooplein 4 8 . amsterdam-c, postgiro
293087
HERDENKT en w e e s t
^TT TT ij
f T\ V IV TT "E IV VJ M~i 1
w a a k z a a m
J^evrijding! Voor wie kamp en gevangenschap o v e i l e e f d e n , betekende dat in de eerste plaats: het verdwijnen van de S . S . , voor de mensen hier wilde het zeggen: soldaten, die met h u n handen omhoog langstrokken of achter hekken verdwenen. W e g , in oostelijke richting. E n zo zal de bevrijding ons voor de geest blijven staan. Jaarlijks herdenken wij onze doden, de miljoenen, die vielen in Auschwitz en andere kampen, de gesneuvelde militairen, de oorlogsslachtoffers, de verzetsstrijders, de gedeporteerde helpers van onderduikers, allen, die de bevrijding niet meer beleefden en^die Nederland niet meer zonder veldgrijs geblaf hebben teruggezien. Voor de zeventiende maal herdenken wij de vierde mei in een stille stoet; maar de stilte om deze indrukwekkende, eenvoudige manifestatie klinkt als een kreet yygj-gjj e d e , een zwijgende veroordeling van oorlogsgeweld.
o
m
e
e
n
v
a
j a a r komen nog andere gedachten bij ons op, als wij de straten en singels van de steden volgen om bloemen te leggen bij de gedenkplaatsen, als wij de Amsterdamse grachtengordel snijden, op weg n a a r het nationale monument. Al eerder hebben zich verontrustende zaken voorgedaan: vrijlating van oorlogsmisdadigers, kampbeulen en „administrateurs", die nooit enig berouw toonden, die vrijuit gingen of onder het welwillend oog v a n nieuwe bewindhebbers ongemoeid voortleefden . . . W i j wisten dat een Mengele nog altijd „ o n v i n d b a a r " is. E n we hadden al gehoord, dat Mulka, de rechterhand van Hoess, de man, die het transport van gifgas naar Birkenau organiseerde al eens was gepakt en losgelaten, omdat hij volgens zijn Frankforter rechter onder „innerlijke d w a n g " zou hebben gehandeld! ( H i j is intussen ten tweede male gearresteerd en vrijgelaten, ditmaal omdat hij het „in zijn ziel niet met zijn misdaden eens zou zijn geweest"! Het is waar, hij moest een borgstelling van 5 0 . 0 0 0 D M voor zijn zielsbezwaren storten.) f^it
Verleden jaar stonden we in mei aan het begin van het proces tegen E i c h m a n n , de boekhouder des doods, de precieze leverancier van de continu-slachtingen van Auschwitz en nevenkampen. N u nog lopen er volgens officiële verklaringen ongeveer duizend oorlogsmisdadigers, meest kampbeulen, vrij rond en van 8 0 0 hunner is de verblijfplaats te Bonn bekend. M e n zou dit met veel welwillendheid een late afwikkeling van de nasleep van de oorlog kunnen noemen, een vertraagde uitvoering van wat op zichzelf, — te lang al — nodig is.
n
v r
Het staat — als wij bij ons eigen land blijven — al anders met de vrijgelaten S D - h a n d l a n g e r s Poos e n Slagter. W a a r om moesten deze gerenommearde mensenjagers worden vrijgelaten? Meent rrifen hiermee hun slachtoffers te eren, die wij allen op 4 mëi gedenken? D a t m e n wel voelde, dat hier iets niet klopt, blijkt hieruit, dat de op jaren gestelden niet mogen komen in de plaats, waar zij hun misdaden bedreven.
vervolg op pag. 5
4 mei stille tocht naar de Dam Het Nederlands Auschwitz Comité legt bloemen bij het Nationaal Monument Verzamelen 1 8 . 1 5 uur Marnixstraat, hoek B o s b o o m Toussaintstraat