SPECIAAL HERDENKINGSNUMMER
nederlands auschwitz comité
j a n u a r i
1 9 6 4
secr. r. cheval, volkerakstraat 26 amsterdam-z., postgiro
293087
ONS HERDENKEN HEEFT TOEKOMST ^ E G E N T I E N maal keerde de 27ste januari weer, sinds de beulen het moorden in Auschwitz moesten staken. Is het hun en hun kompanen voorgoed onmogelijk gemaakt Alleen al het Auschwitz-proces — na bijna twintig jaar vertraging — en de woorden van de moordexpert Boger verhelderen en bevestigen veel: ,,Hoe ik me verstopt h e b lk hoefde me niet te verstoppen." Wij moeten dus blijven waarschuwen 9
9
r
en oproepen, zoals wij al jarenlang en met steeds meer weerklank doen. In deze herdenkingsmaand brachten wij driemaal grote Nederlandse kunstenaars met onze gast, de Sowjet-viohst Bons Goetnikow op één podium bijeen. Theo Olof en Felix de Nobel, Willem Hielkema, Enny Mols-de Leeuwe, Henny Orri, Nel Oosthout, die de zieke Charlotte Kohier kwam vervangen. Naast hen sprekers van diverse pluimage.
nooit weeri jaren en nachten gingen voorbij; alles verandert, maar in ons hart, onuitwisbaar geëtst beelden van chaos, honger en moord. springvloed van misdaad overspoelde europa. ontelbare mensen, uit hun wereld verdreven naar een kamp, omsloten door dodend draad, waar de lach van hun leven bestierf. auschwitz. mens van heden, van morgen, waar gij leeft, weest met ons een stem, die roept in alle talen, in naam van hen, wier stemmen in de gaskamers werden gesmoord: nooit meer auschwitz. greet van amstel
U hebi dit alles kunnen horen of erover gelezen. Wat U nergens zult vinden zijn de algemene sympathie en warmte, waarmee allen — niet in de laatste plaats zij, die voor ons blad schreven — ons tegemoet traden en waarvoor, belangeloos een veel te knal woord is Wij weten, dat ieder dit uit innerlijke drang deed en onze dank niet vraagt, maar wij zijn er met minder erkentelijk om. Wij zien in die steeds wijder verbreide bereidwilligheid om ons te helpen een stille waardering, instemming en aanmoediging voor ons werk en de beste vorm om dank te zeggen lijkt ons de verzekering onzerzijds, dat wij doorgaan
De herdenkingsmaand is ook het begin van het nieuwe jaar. Het is zinvol te bezien, wat dit jaar ons heeft gebracht en wat wij dit afgelopen jaar aan waardevols konden brengen. Laten wij dan beginnen voor het begin: de dag voor de vorige herdenking, de 26ste januari, de tocht naar Budel in de sneeuw, een zwijgend maar welsprekend protest tegen een hernieuwde Wehrmacht m Nederland. Ook in milder weer, in de hoofdstad herhaalden wij dit — wel niet alleen symbolisch achter de grijze prof. van Hamel, de man die eenmaal de dood eiste tegen de zwaarste oorlogsmisdadigers in Nederland. Een andere jurist, prof. Nagel, woonde als waarnemer voor ons het proces-Globke bij, waar twee onzer getuigden tegen de misdadigers. Recht verlangden wij bij het regelen van de nasleep van de oorlog, maar ook tegen een nieuwe oorlog kwamen wij op. Wij ontvingen de Japanse vrcdespelgrims op hun Hirosjima-Auschwitz-mars (zij hadden toen juist te Auschwitz zelf de bevrijding van het kamp mee herdacht). Wij brachten hen ook m contact met de pers, met jonge en werkende mensen. Onvergetelijk blijven de ereconcerten, die wij hebben gewijd aan de strijders van het getto van Warschau. Uit het gehele land, uit alle kringen en lagen der bevolking stroomden blijken van Zie verder p a g . 9
m BLOEMLEGGING O p zondag 26 januari zullen, zoals gebruikelijk, bloemen worden gelegd op de Nieuwe Oosterbegraafplaats, bij de urn met a s , die door oud-kampbewoners uit Auschwitz is meegebracht. Verzamelen om 1 2 u u r precies bij het hek van de N . OosVeibegiaalplaats, K i u i s l a a n , Amsterdam O .