nederlands auschwitz comité
september 1965 s e c r . v o o r l o p i g : v. W a l b e e c k s t r a a t 9 h s , a m s t e r d a m - w . , p o s t g i r o 29 30 87 bankrek.: A M R O nr 106540 bijk.: van b a e r l e s t r a a t a m s t e r d a m z.
Schaamrood... O p 10 april 1 9 6 5 schreven wij de minister v a n m a a t s c h a p p e l i j k w e r k etc. dat wij de invalide N e d e r l a n d s e staatsburgers „ v a n joodsen b l o e d e " , d.w.z. de z w a a r s t g e t r o f f e n n a z i s l a c h t o f f e r s en hun nabestaanden wensen opgenomen te zien in de r e geling der buitengewone pensioenwet. O p 3 j u n i 1 9 6 5 kreeg ondergetekende een onderhoud m e t twee v o o r a a n staande a m b t e n a r e n v a n dat ministerie, m r . H . J . ten H o u t e n en G . B e k kers. O p 6 aug. 1 9 6 5 ontvingen wij een uitvoerig schrijven o n d e r t e k e n d door de staatssecretaris de heer C . Egas w a a r i n hij zeer gedecideerd betoogde dat er t . a . v . bovengenoemde groep geen discriminatie w o r d t toegepast. H i j prees de regering v o o r h a a r onpartijdigheid bij het toekennen v a n uitkeringen k r a c h t e n s de Buitengewone Pensioenwet. Zijn redenering k w a m hier op n e e r : 1 . bedoelde 'groep k o m t niet v o o r een regeling in a a n m e r k i n g , o m d a t zij in geen enkel opzicht met het in de w e t bedoelde verzet te maken had; 2 . de J e h o v a - g e t u i g e n komen niet o m w i l l e v a n hun geloof in a a n m e r k i n g , m a a r alleen als hun houding o f dood m e t het verzet te maken had; 3 . ditzelfde geldt v o o r de P u t t e n a ren, die het s l a c h t o f f e r zijn v a n represailles. O o k N e d e r l a n d s e J o d e n kunnen v o o r deze regeling in a a n m e r k i n g k o m e n , als zij o p enigerlei wijze bij het v e r zet b e t r o k k e n w a r e n . W i j kunnen het de staatssecretaris niet k w a l i j k nemen, als het hem onbekend is d a t vee* j o o d s e verzetsmensen en hun n a bestaanden zijn afgewezen, omdat het causaal v e r b a n d tussen hun v e r zet en hun arrestatie niet altijd w a t e r d i c h t w a s . H o e zou het? J o d e n w e r d e n immers in elk geval opgep a k t , t o t de b a b y ' s toe? W i j v e r w o n d e r e n er ons steeds weer over, dat men in regeringskringen zo o n w e t e n d is. O f is dit dezelfde onw e t e n d h e i d die de regering t o t drie-
m a a l toe een bijdrage v o o r het m o n u m e n t te A u s c h w i t z h e e f t doen a f wijzen, o m d a t er in „analoge g e v a l l e n " o o k niets zou zijn gegeven. G e vallen analoog m e t A u s c h w i t z ! O f misschien s t a a t m e n in deze k r i n gen nog steeds op het standpunt, neergelegd in een circulaire v a n de O o r l o g s g r a v e n - s t i c h t i n g , dat men a l le s l a c h t o f f e r s uit de k a m p e n eren k a n . . . in Dusseldorf. E e n f r a a i e houding. W i j , het N e d e r l a n d s A u s c h w i t z C o mité en alle b e t r o k k e n e n menen d a t wij wel in een algemene regeling moeten worden opgenomen en t a l l o zen buiten onze rijen denken er net zo over. Een van Hitiers programmapunten w a s de uitroeiing der J o d e n en hij is daar ook wat Nederland betreft m a a r al te goed in geslaagd. A a n meer dan drie k w a r t der N e d e r l a n d se J o d e n is dat p r o g r a m uitgevoerd, d o o r de dood. D e enkelen die de dans ontsprongen en terugkeerden uit de k a m p e n droegen toen al in de ergste m a t e de directe gevolgen v a n de n a z i „ l e e r " en -politiek aan den lijve en dragen die, zo is a a n g e t o o n d , v o o r z o v e r zij niet toch een vroege dood vonden, in groeiende m a t e . Z i j zijn de oorlogsslachtoffers bij uitstek, het (nog) levende model v a n w a t langere nazi-heerschappij v o o r N e derland, v o o r E u r o p a , v o o r de w e reld h a d betekend. H e t is een v e r bijsterende t e k o r t k o m i n g , d a t v a n deze — en hoe weinige! — mensen bij het instellen v a n de S t i c h t i n g 4 0 4 5 en de Bijzondere Pensioenwet niét is gerept. M a a r het is een schande v o o r N e d e r l a n d d a t dit z o is gebleven. J u i s t in deze tijd, twintig j a a r na de bevrijding treden bij veel mensen k a m p g e v o l g e n aan het licht. H e t is niet meer dan billijk, d a t de o v e r l e venden der vernietigingskampen ten langen leste v a n de nieuw gewonnen inzichten in deze kunnen m e e p r o f i teren in de v o r m v a n een wettelijk geregelde uitkering. W i j zijn er diep v a n overtuigd, d a t er, w a n n e e r men in regeringskringen
wil in dezelfde geest als wij het w i l len, geholpen k a n w o r d e n . A l s de heer Egas nu z e g t : na t w i n t i g j a a r is een wijziging v a n deze w e t o n d o e n lijk, dan is ons a n t w o o r d : het is n o o i t te l a a t om een f o u t te herstellen. O n s comité zal een adres a a n de T w e e d e K a m e r zenden w a a r i n w o r d t aangedrongen op een algemene r e geling de d o o r ons bedoelde c a t e g o rie. W i j v e r w a c h t e n d a t alle partijen hierop bij de regering willen a a n dringen. H e t eerst is nodig een i n z i c h t in de volgende v r a g e n : 1. hoeveel mensen er uit de v e r n i e tigingskampen zijn t e r u g g e k e e r d ; 2 . hoevelen v a n hen in b e h o e f t i g e omstandigheden l e v e n ; 3 . hoe de gezondheidstoestand der overlevenden, z o w e l geestelijk als lichamelijk is, w a a r b i j v e r b l i j f in een k a m p o p z i c h z e l f als o o r z a a k v a n aantasting der gezondheid en voortijdige vergrijzing b e h o o r t te w o r d e n beschouwd. A l s de zo verzamelde gegevens b i n nen zijn — en het is dubbel o n t s t e l lend, d a t geen overheidsinstantie er ooit n a a r h e e f t getaald, zal de heren ten departemente het schaamrood n a a r de k a k e n stijgen. Jos Slagter
Vonnis in Frankfort De gehele p e r s h e e f t de u i t s p r a a k in h e t Auschwitz-proces behandeld. Het N e d e r lands Auschwitz Comité was te F r a n k f o r t v e r t e g e n w o o r d i g d en ook dit heeft m e n k u n n e n l e z e n in alle d a g b l a d e n . I n t u s s e n is e r b e r o e p a a n g e t e k e n d d o o r d e o f f i c i e r van justistie, n a m e n s de slachtoffers en ook door enige verdedigers. Prof. Robert Waitz, voorzitter van het Internationaal Auschwitz Comité heeft onmiddellijk tegen de vonnissen g e p r o t e s t e e r d . Hij z e i : ,,De d r a s t i s c h e , stuitende tegenstelling tussen de mildheid en gematigdheid van vele vonnissen en de r e u s a c h t i g e o m v a n g v a n d e in A u s c h w i t z b e g a n e m i s d a d e n i s onaanvaardbaar. In A u s c h w i t z vielen v i e r m i l j o e n m e n s e n ten offer aan de massamoordenaars. Aan d e z e m i s d a a d h e e f t e l k lid v a n d e S S - b e zetting van Auschwitz meegewerkt. Lankmoedigheid, die beoogt deze misdaad te vergeten, schendt de nagedachtenis van de in A u s c h w i t z vermoorden en kwetst de gevoelens van hun verwanten en v a n allen die A u s c h w i t z hebben o v e r leefd".