nederlands auschwitz comité
red.: Amsteldijk 23, amsterdam-z. secr. voorlopig v. Walbeeckstr. 9 hs, amsterdam-w., postg. 293087 bankrek.: A M R O
nr
D e bezoekers v a n het O n d e r z o e k dat immers geheel o p het A u s c h w i t z proces berust zullen als zij v a n de vrijlating weten, nog n a d e n k e n d e r de schouwburg v e r l a t e n . T e m e e r k l e m t de „ b e s t r a f f i n g " van m a s s a m o o r d e n a a r s m e t een h a l f j a a r , als w a r e n het kleine oplichters, nu de h o o f d u i t r o e i e r v a n de N e d e r landse J o d e n , H a r s t e r en zijn c o m panen Z ö p f en S l o t t k e in arrest z i t ten — in a f w a c h t i n g w a a r v a n ? V a n een proces? H e t is onze z a a k , die v a n de s l a c h t o f f e r s , w a t er gebeurt met de misdadigers, die o n z e directe vijanden zijn, m a a r het is evenzeer de z a a k v a n het recht, v a n de mensheid. H e t is de z a a k v a n het huidige D u i t s l a n d , d a t door een a a n t a l gevoerde en lopende processen gekenschetst w o r d t . N a a s t v r i j s p r a a k o f ontslag van rechtsvervolging, als v o o r de a d m i r a a l , die m a t r o z e n in een cel liet v e r drinken, zijn „ s t r a f f e n " v a n tien minuten hechtenis p e r geroofd mensenleven schering en inslag. E n d a t g a a t dan nog om hoe dan o o k v e r v o l g d e nazi's. H o e z w a a r v e r v o l g t de Westduitse justitie dezen eigenlijk met de vele S S - en S D - e r s in eigen rijen en bij de politie? In w e l k e m a t e w o r d t aangedrongen o p uitlevering v a n gevluchte nazi's door een ministerie v a n buitenlandse zaken w a a r v a n oudere a m b t e n a r e n nog o n d e r R i b b e n t r o p hebben gewerkt? D a t er nog heel w a t te vinden is bleek dezer dagen o p het proces t e gen de A u s c h w i t z - a r t s H o r s t F i scher, die te O o s t - B e r l i j n terecht stond na al deze j a r e n p r a k t i j k te hebben uitgeoefend v l a k b i j de O d e r -
amsterdam-z.
10de Jaargang no. 3 — maart 1966
ZIJ ZIJN ER N O G STEEDS E i n d f e b r u a r i , precies een h a l f j a a r n a hun m i l d v o n n i s zijn B r o a d en S t a r k , twee der 17 te F r a n k f o r t v e r oordeelde m o o r d e n a a r s v a n A u s c h w i t z , vrijgelaten. M e t hun aller c h e f M u l k a (al een m a a n d eerder te ziek v o o r de cel b e v o n d e n ) m a a k t dat drie beulen meer- prinsheerlijk v r i j rondlopen. H e t is velen niet eens bek e n d . E v e n m i n als de z w a a r b e p r o e f de ( v a a k zieke) anti-fascisten, die o p de verst gezochte gronden in de B o n d s r e p u b l i e k gevangen gezet en gehouden w o r d e n .
106540 bijk.: van baerlestraat,
grens, anders dan zijn genoten die n a a r de R i j n w a r e n gevlucht — t o t hij tegen de l a m p was gelopend. H i j bleek dezelfde S S - e r als voorheen. N u h e e f t de minister v a n b i n n e n landse z a k e n te B o n n pas een v e r b l u f f e n d e o n t d e k k i n g gedaan. A n t i semitische en neo-nazitendenzen (,rechts-extreme Unterwanderung' heet d a t ) zijn in 1 9 6 5 in de B o n d s republiek gegroeid: de N D P een partij v a n ex-nazi's met twee d e r den, zij kreeg in Zuidbeierse steden 1 0 % der stemmen; de oplaag v a n de beruchte D e u t s c h e N a t i o n a l und Soldatenzeitung k l o m v a n 1 8 3 . 0 0 0 tot 2 2 7 . 0 0 0 . T i e n t a l l e n J o o d s e b e g r a a f p l a a t s e n zijn geschonden, h o n derden grafstenen a l w e e r vernield, duizenden hakenhruisen geklodderd. M a a r m a g d a t v e r b a z i n g w e k k e n , als de regering weigert het verdrag v a n M ü n c h e n nietig te v e r k l a r e n en dan de o o k al als wettig erkende grenzen v a n 1 9 3 7 k a n gaan w a a r m a k e n ? D a a r o p hameren v o o r a l de leiders der L a n d m a n n s c h a f t e n , die door middel v a n minister Seebohm r e c h t streeks stem hebben in de regering. D e z e neemt nu „kleine rechtsradicale r e s t e n " in het D u i t s e v o l k w a a r en haast zich die o p te k w e k e n door S S - m a r s e n e.d. niet alleen te dulden, m a a r die z e l f te bevorderen en te „begroeten". M a a r dat is nog niet alles. „ B o n n de b o m ? " vroegen in de dagen v a n de Febr!uari-herdenking j o n g e mensen ons, v i a een tentoonstelling te A m sterdam. E n zij toonden de carrière v a n T r e t t n e r , die eens G u e r n i c a en R o t t e r d a m b o m b a r d e e r d e en de F l o rentijnse bruggen in de lucht liet v l i e gen en nu een c o n t i n e n t met a t o o m b o m m e n wil bestoken. E r w o r d t v a a k getwijfeld o f de ernstige hier aangestipte feiten wel gemeengoed zijn. M a a r t w i j f e l smolt weg bij het zien v a n de imposante m a n i f e s t a t i e die de herdenking v a n de F e b r u a r i s t a k i n g dit j a a r leverde. E n w a t is dit anders dan een m a n i festatie tegen de b a r b a r i j v a n discrim i n a t i e en n a z i - t e r r e u r , tegen de s c h a n d d a a d v a n 2 5 j a a r geleden en ter ere v a n het heldhaftige, b a r m hartige, standvastige v o l k v a n A m sterdam. I n hun i n d r u k w e k k e n d en
geduldig zwijgen w a r e n de druipende d r o m m e n tegelijk een w a a r s c h u w i n g aan hen die dromen v a n een herhaling o f v o o r t z e t t i n g v a n het gew e l d d a t hier destijds al het grootse verweer o p r i e p . D e z e herdenking was in alle opzichten o p zijn plaats.
tge van Sobibor Het al
proces
sinds
tegen
tien
september
gevoerd,
is
beulen
te
van
Hagen
geschorst.
in
Enige
Sobibor
Westfalen
leden
van
de
r e c h t b a n k zijn in I s r a ë l en d e V . S . v e r k l a r i n g e n g a a n o p n e m e n v a n o v e r l e v e n d e n ( e r zijn e r in
totaal
Het
trekt
gen,
b.v.
steeds
niet
meer dan
de a a n d a c h t door
Sasja
leider v a n
de
een
dat
twintigtal).
door
de
gebroeders
Petsjerski
is
de o p s t a n d
genoemd
waaraan
als
de
overlevenden
allen
hun
overleven
ken
maar
dat
hij
hebben,
getui-
Bialowicz,
niet
de
weinige te
is
dangedag-
vaard. A l s r e d e n v o o r dit v e r z u i m w e r d in
Hagen
gezegd
in
dat
Petsjerski,
„maar
k a m p is g e w e e s t . " D a t er
in
september mannen,
Minsk,
daaronder ook
als
hijzelf.
Rode
met
vrouwen
Petsjerski,
transport
kinderen
uit
krijgsgevangenen
zo-
een
het
officier
die Op
oktober
was
erin
het
vonden
de
de
van
toen al w e r d voorbereid, te organiseren. beulen
slaagde
een
en
opstand,
14
leger,
het
k l o p t : hij a r r i v e e r d e
1943
Joodse
kort
zover. dood,
Een dat
en is
twintig
tweemaal
z o v e e l als e r n u t e r e c h t s t a a n . D a n k z i j sjerski's o p t r e d e n huidige
proces
eveneens
bij
trokken
Pet-
in d e e e r s t e p l a a t s is h e t
mogelijk. de
Over
„Aktion
„zusterkamp"
Belzec,
het
Reinhardt"
van
bet-
Sobibor
vindt
g e e n p r o c e s p l a a t s . E r is g e e n g e t u i g e m e e r . Zijn e r m i s s c h i e n
stille m a c h t e n
de
van
kroongetuige
Sobibor
doende en
om
daarmee
van
h e t l o t v a n d e o p s t a n d e l i n g e n , dus o o k
van
de
te
Nederlandse,
niet
aan
leeft.
Wij
het
woord
laten?
Alexander tot
hem
Petsjerski gericht
hebben
in d e o v e r t u i g i n g
ons
dat
d a t v e r p l i c h t zijn a a n m e e r d a n 3 4 . 0 0 0 moorde
Wij hebben hem
ge-
v r a a g d zijn h e r i n n e r i n g e n w e e r t e g e v e n
aan
onze
Nederlanders.
wij ver-
landgenoten
in h e t
bij d e o p s t a n d , w a a r v a n
(kleine)
kamp
meer dan
en
honderd
d e e l n e m e r s d o o r d e S S g r u w e l i j k zijn
afge-
maakt. Wij hopen
z o iets t e k u n n e n b i j d r a g e n
het
schrijven
dat
S o b i b o r n o g altijd is, al v o n d e n
velen
van
van
onze
het
naasten
vergeten de
dood.
aan
hoofdstuk er z o -